Vegetarische Voeding

Vegetarische voeding

Vegetariërs eten geen vlees, gevogelte en vis. Bijna alle vegetariërs eten of drinken wel melk(-producten), kaas en eieren (lactovegetariërs). Sommige mensen die zich vegetarisch noemen, eten wel vis. Het is mogelijk gezond te eten zonder vlees. Een vegetarisch eetpatroon met voldoende groente, fruit, brood, aardappelen, graanproducten, peulvruchten, zuivelproducten, eieren en vleesvervangers, geeft alle voedingsstoffen die het lichaam nodig heeft. Ongeveer drie procent van de Vlaamse bevolking eet elke dag vegetarisch. Daarnaast is er een groeiende groep 'parttime vegetariërs', die een of meer dagen per week geen vlees eten. Veganisten eten helemaal geen producten van dierlijke oorsprong, dus ook geen melk(-producten), kaas of eieren.

Bewust eten belangrijk Veel mensen vragen zich af of vegetarische voeding wel gezond is. Vlees, vis en gevogelte zijn immers belangrijke leveranciers van ijzer, Bvitamines en eiwit. Bij een volwaardige vegetarische voeding is het belangrijk voldoende producten te eten waar genoeg van deze voedingsstoffen in zitten.

Voldoende ijzer IJzer zit in brood, granen, groente, peulvruchten, eieren en andere vleesvervangers. Het ijzer uit deze plantaardige producten wordt beter in het lichaam opgenomen als het samen met een vitamine-C-rijk product (groente, fruit of sap met vitamine C) wordt gegeten. B-vitamines en eiwitten B-vitamines komen voor in brood, graanproducten, peulvruchten, melk en melkproducten, kaas en ei. Vitamine B12 zit alleen in dierlijke producten. Voor de vegetariër zijn daarom melk(-producten), kaas en ei belangrijke bronnen voor deze vitamine. Als er minder dierlijke producten worden gegeten, wordt het moeilijker om voldoende vitamine B12 binnen te krijgen. In een gevarieerde vegetarische voeding met genoeg brood, graanproducten, peulvruchten, ei en vleesvervangers zitten ruim voldoende eiwitten.

Waarom vegetarisch? De redenen waarom mensen kiezen voor een (parttime) vegetarische voeding kunnen heel uiteenlopend zijn.

Milieu: Men kan kiezen voor een vegetarische voeding omdat men vindt dat vleesproductie ten koste gaat van het ecologisch evenwicht. Denk daarbij aan mestoverschotten, uitstoot van ammoniak enz. Gezondheid: Veel vegetariërs zijn ervan overtuigd dat de huidige productie en consumptie van (te veel) vlees de gezondheid schaadt. Daarbij wordt ook gewezen op het gebruik van groeihormonen, antibiotica, kleurstoffen en bewaarmiddelen en andere producten die mogelijk onze gezondheid negatief kunnen beïnvloeden. Dierenwelzijn: De bio-industrie waar dikwijls teveel dieren in te kleine ruimten worden gehouden en nooit daglicht zien is voor veel mensen een reden om zich af te keren van de vleesconsumptie. Ook andere aspecten zoals het massaal ruimen van eendagskuikens en de gevolgen van dierziekten zoals varkenspest, blauwtong, vogelgriep, mond- en klauwzeer, spelen hierbij een rol.

Religie en ethische overwegingen: In de grote wereldgodsdiensten wordt het eten van vlees niet als een probleem gezien. Bij sommige interpretaties van die religies, gaat men soms wel zo ver dat men kiest voor een vegetarische levenshouding. Bestaat er bijvoorbeeld in het Boeddhisme en Hindoeïsme geen verbod op vlees, toch zal men bij de aanhangers van deze religies dikwijls grote groepen vegetariërs aantreffen. Ook in het Christendom zien sommige mensen het als een opdracht om geen vlees te eten.

Culinaire benadering van het vegetarisme Vegetariërs van nu, zijn mensen die dikwijls een brede culinaire belangstelling hebben. Zij laten zich inspireren door de wereldkeuken en dikwijls wijkt de maaltijdsamenstelling af van het traditionele patroon dat in de gangbare voeding meestal bestaat uit aardappelen – vlees – groenten. Daar vlees sowieso in deze voeding wordt weggelaten is men in het traditionele voedingspatroon dikwijls geneigd om te zoeken naar vleesvervangers. Daar kan men inderdaad gebruik van maken. Maar toch is het verstandig, wanneer men regelmatig voor vegetarische gasten moet koken, om te durven van dit patroon af te wijken en in de wereldkeuken te kijken naar andere mogelijkheden. Er zijn veel goede vegetarische kookboeken op de markt die kunnen helpen een goede culinaire en gastronomische maaltijd samen te stellen. Ook op het internet vindt men veel mogelijkheden om hier goed mee om te gaan.

Vleesvervangers Eieren In verband met cholesterol kunnen eieren beter niet dagelijks worden gebruikt. Bij een voeding zonder vlees zijn vier eieren per week geen probleem.

Kant-en-klare vleesvervangers Kant-en klare vleesvervangers zijn verkrijgbaar in de vorm van balletjes, burger, cordon bleu, hamburger, kebab, mix, enzovoort. Deze producten zijn snel en gemakkelijk klaar te maken. De meeste producten bestaan uit een mengsel van een eiwithoudende plantaardige grondstof (bijvoorbeeld soja) met smaakmakers. Er zit vaak (plantaardig) ijzer in. Het grootste deel van het vet is onverzadigd vet.

Noten en zaden Hartige notenpasta's van amandelen, hazelnoten en van zaden als sesamzaad zijn een goed alternatief voor vlees op de boterham. Er zitten veel voedingsstoffen in, zoals ijzer. Dat geldt ook voor pindakaas. Noten kunnen ook prima als vleesvervanger in de warme maaltijd worden gebruikt. Houd er wel rekening mee dat noten veel energie leveren.

Peulvruchten Bruine en witte bonen, kapucijners, erwten en linzen zijn te gebruiken als apart onderdeel van de maaltijd, maar kunnen ook worden verwerkt in eenpansgerechten, maaltijdsoep of maaltijdsalades.

Seitan Seitan wordt gemaakt van tarwemeel en water en wordt gepasteuriseerd in potten verkocht. Seitan is te gebruiken als vleesvervanger in saus of ragout.

Tahoe en tempé Tahoe en tempé worden gemaakt van sojabonen. Tahoe is zacht en neutraal van smaak, tempé heeft een lichtzure smaak. Tahoe kan worden gebakken, maar het is ook zonder verhitting te gebruiken in salades of kan gebruikt worden als broodbeleg.

Quorn Quorn wordt gemaakt van een paddestoelachtig plantje. Quornproducten variëren van gemarineerde stukjes tot burgers en schnitzels. Quorn bevat weinig ijzer en is daarom geen volwaardige vleesvervanger.

Kaas Kaas wordt vaak gebruikt als vleesvervanger. Omdat kaas heel weinig ijzer bevat, is het geen volwaardige vervanger van vlees. Bovendien bevatten veel kaassoorten veel verzadigd vet.