Teori Pembelajaran Kognitif Dan Maslow

PENGENALAN Psikologi ialah kajian tentang pemikiran dan tingkah laku individu dan kumpulan secara saintifik. Pendidikan merupakan proses utk mengembangkan potensi dan kemahiran individu dalam bidang tertentu. Borich dan Tombari (1997) menyatakan

bahawa

psikologi

pendidikan

adalah

satu

disiplin

yang

memfokuskan kajiannya kepada pengetahuan teoritikal dan pengetahuan empirikal mengenai pengajaran dan pembelajaran di dalam bilik darjah sementara Clifford (1984)1 mengatakan psikologi pendidikan sebagai aplikasi pendekatan – pendekatan psikologi bagi menyelidiki proses pendidikan.

Sebagai seorang guru, perlulah mengetahui tentang proses pengajaran dan pembelajaran, kerana pada bila- bila masa kita mungkin akan berhadapan dengan pelajar-pelajar yang lebih mencabar setiap hari dan berusaha untuk memindahkan fakta atau maklumat kepada minda pelajar-pelajar tersebut mengikut satu pendekatan yang lebih berkesan dengan kombinasi teknik dan capaian teori yang sesuai. Dalam kata lain, keberkesanan pengajaran dan pembelajaran berkait rapat dengan penguasaan kemahiran dan merancang rancangan pengajaran serta penguasaan teori-teori pembelajaran. Mengikut Thomas F. Green, tujuan mengajar ialah menukar tingkah laku dan kelakukan pelajar melalui perolehan ilmu pengetahuan atau kepercayaan baru.

1

Dalam Henson & Eller, 1999

1

SOALAN 1: TEORI PEMBELAJARAN KOGNITIF, GESTALT DAN GAGNE. (6 markah)

2

Teori

Prinsip dan penjelasan

Contoh

Pembelajaran

Kognitif

(Pengaplikasian) Di dalam bilik darjah : Teori kognitif lebih menumpukan

Pelajar diberi peluang

kepada aspek pemikiran pelajar.

mengadakan

Setiap pelajar mempunyai

perbincangan dan sesi

kebolehan mental untuk

soal

mengelola, menyimpan dan

rakan-rakan.

jawab

dengan

mengeluarkan semula segala pembelajaran lanjutan atau untuk menyelesaikan masalah. Menurut Bloom (1950), aras pengetahuan terbahagi kepada 6 iaitu pengetahuan, kefahaman, aplikasi, analisis, sintesis dan penilaian.

Di Luar Bilik darjah : Schoenfeld mencadangkan guru sebagai model untuk meta-kognitif dalam proses penyelesaian masalah (Harun Jaafar, 2007) Di dalam bilik darjah :

Gestalt

berasal

dari

perkataan

Jerman yang bermaksud “bentuk Menggalakkan atau

konfigurasi”.

Teori

gestalt penggunaan

menyatakan terdapat dua aspek ‘celik Gestalt

akal’

konsep di

dalam

penting iaitu gestalt dan latar aktiviti yang dijalankan. dalam

pengamatan

manusia.

Gestalt dan latar boleh bertukar kedudukannya bergantung kepada salah satu aspek yang utama.

Di Luar Bilik darjah :

Pokok pandangan Gestalt adalah bahawa

objek

atau

peristiwa

tertentu akan dipandang sebagai sesuatu

keseluruhan

yang

terorganisasikan. Menurut Koffka dan Kohler, ada enam prinsip organisasi yang terpenting iaitu hubungan kedekatan,

bentuk

dan

latar,

kesamaan,

Menggunakan kuiz uji minda menerusi objek abstrak untuk menguji kefahaman

pelajar

terhadap sesuatu benda itu. 3

SOALAN 2: TEORI KOOPERATIF. (4markah) (a) Jelaskan teori ini. Pembelajaran

kooperatif

merupakan

salah

satu

pembelajaran

yang

dikembangkan dari teori kostruktivisme2 kerana mengembangkan struktur kognitif dalam membangunkan pengetahuan diri melalui pemikiran rasional.3 Pembelajaran kooperatif adalah pembelajaran secara bersama untuk mencapai matlamat bersama. Pembelajaran ini berasaskan aktiviti secara berkelompok. Menurut Woolfolk 2008, terdapat lima unsur kumpulan yang ditekankan dalam pembelajaran kooperatif iaitu interaksi bersemuka, saling bergantungan positif, bertanggungjawab terhadap pembelajaran sendiri, kemahiran kolaboratif dan setiap ahli dikehendaki memahami dan mempelajari proses dan dinamik kumpulan.

Dr.

Spencer

Kagan

telah

membangunkan

beberapa

aktiviti

berasaskan pembelajaran kooperatif. Antaranya ialah Jigsaw, Think-PairShare,Three-step interview (Kagan), RoundRobin Brainstorming, three-minute review dan beberapa lagi.

(b) Fikirkan tentang pedagogi pembelajaran teradun (blended learning pedagogy) yang diamalkan OUM (pembelajaran bersemuka, pembelajaran atas talian dan pembelajaran kendiri). Untuk setiap mod pedagogi tersebut, jelaskan

bagaimana

teori

pembelajaran

konstruktivisme

telah

diaplikasikan. Berikan contoh dan ceritakan tentang pengalaman anda sebagai seorang pelajar semasa mengalami proses pembelajaran tersebut. Sila berikan jawapan anda dalam bentuk jadual di bawah.

2

Menurut Jones (1997), konstruktivisme ialah proses menambah dan mensintesis maklumat baru berpandukan pengetahuan sedia ada untuk mendapatkan satu maklumat baru. 3 Rustaman et. al., 2003:206

4

Pembelajaran

Contoh Pembelajaran Kooperatif

teradun OUM Pembelajaran

Merupakan komunikasi dua hala diantara ‘tutor dan

Bersemuka

pelajar’ dan juga ‘pelajar dan pelajar’. Daripada pembelajaran

bersemuka

ini,

memberikan

pelajar

peluang untuk berinteraksi secara terus dengan tenaga pengajar dan rakan - rakan. Ini dapat membantu pelajar memahami bahan pengajaran dengan lebih mudah kerana dapat berinteraksi secara langsung dengan tutor dan rakan mengenai pelajaran dan dapat menerima terus bahan baru yang merupakan pengajaran sebenar. Kaedah ini dapat dilihat melalui toturial yang diadakan.

Pembelajaran Atas

Daripada pembelajaran atas talian ini, pelajar mampu

Talian

mendapatkan maklumat pembelajaran di mana – mana sahaja tanpa had dengan hanya menggunakan kaedah ‘hands on’ dan ‘mind on’. Kaedah ini dapat dijayakan lagi

dengan

penggunaan

sistem

LMS

(Learning

management System) yang digunakan dalam pelbagai kefungsian dalam pembelajaran di OUM. Cara ini berkesan kerana pelajar dapat menyesuaikan sendiri waktu untuk mengikuti pengajian mengikut waktu mereka tanpa perlu risau tentang batasan waktu dan tempat kerana sibuk dengan pekerjaan.

Pembelajaran Kendiri

Kaedah ini dapat dilihat melalui idea ‘scaffolding’ yang diterapkan

dalam

kumpulan.

Setiap

kumpulan

ditetapkan objektif pencapaiannya dan objektif tersebut hanya boleh dicapai apabila semua ahli kumpulan dapat

5

menyempurnakan tugas masing – masing. Gred akhir ditentukan oleh skor yang diperolehi oleh setiap individu dalam kumpulan.

SOALAN 3 : TEORI PEMBELAJARAN PROGRESSIVISM (4 markah) (a) Rumuskan apa teori ‘progressivist’ ini. John Dewey, William H. Kilpatrick dan John Childs pada akhir kurun ke-19. Menurut Dewey 1932, sekolah seharusnya dilihat sebagai rangkaian kepada masyarakat sivil dan pelajar diberikan galakan beroperasi sebagai ahli dalam komuniti, secara aktif memperlihatkan minat dalam kerjasama dengan orang lain. Ia adalah melalui proses pembelajaran kendiri terarah (self-directed learning), dipandu oleh sumber budaya yang diterapkan oleh guru, yang beliau percaya bahawa seorang kanak – kanak itu terbaik disediakan untuk permintaan komuniti4. Teori progressivism menerangkan tentang pembelajaran seharusnya adalah kehidupan dan bukan persediaan kepada kehidupan. Dalam kata lain, pembelajaran adalah sebagai aktiviti sosial atau aktiviti sebenar dalam hidup. (b) Adakah anda bersetuju dengan penjelasan teori ini memandangkan 50 peratus rakyat Malaysia mempunyai akses ke internet? Sila jelaskan. Ya, saya bersetuju dengan penjelasan teori ini. Masyarakat Malaysia pada masa kini lebih maju berbanding pada 50 tahun lalu. Pembelajaran progressivisma ini amat sesuai memandangkan 50% masyarakatnya sudah mempunyai akses kepada internet. Ini adalah kerana teknologi adalah satu medium pembelajaran dalam teori ini. Namun pembelajaran progressivism bukanlah dapat diterapkan kepada semua peringkat umur. Ia memerlukan satu peringkat umur yang sudah cukup jelas dengan matlamat pembelajarannya tanpa perlu bergantung 100% 4

Dalam The Internet Encyclopedia of Philosophy 2007

6

dengan panduan daripada guru. Di Amerika misalnya, kebanyakan sekolah telah menggunakan pembelajaran progressivisma seawal di sekolah menengah. Penerapan

pembelajaran

ini

berlaku

sejak

kurun

ke-19

dan

semakin

berkembang dengan pesat di negara tersebut. Di Malaysia pula, pembelajaran progressivisma hanya diterapkan di peringkat universiti dan kolej. SOALAN 4 : HIRARKI KEPERLUAN MASLOW (4 markah) Pilih dua orang pelajar, sahabat atau anak anda untuk dijadikan kajian kes. Anda diminta memerhati dan menemuduga kedua-dua individu pilihan anda. Berdasarkan hirarki Maslow, ceritakan antara motivasi yang wujud dalam kehidupan individu pilihan anda. Abraham Maslow mengemukakan teori Hierarki Keperluan Maslow yang mengandaikan manusia tidak pernah puas dengan apa yang dicapai. Mengikut Maslow kehendak manusia terbahagi kepada 5 peringkat iaitu daripada keperluan peringkat rendah (keperluan asas) sehingga keperluan peringkat tinggi (keperluan bersifat psikologi).

Sempurna Kendiri

Penghormatan Kendiri

Penghargaan/Kasih Sayang

Keselamatan

7

Fisiologi

Rajah 4(a) : Hierarki Keperluan Maslow5 Menurut Rogers 1956, manusia sentiasa berusaha untuk memahami diri sendiri, mempengaruhi dan mengawal perlakuan dirinya dan orang lain. Setiap peringkat berhubungkait antara satu sama lain. Peringkat yang rendah perlu dipuaskan dahulu sebelum dapat memuaskan peringkat yang seterusnya. Berikut merupakan hasil pemerhatian dan temuduga terhadap dua orang individu dalam memahami motivasi yang wujud pada individu tersebut. Kes 1 Subjek pada kes 1 merupakan seorang remaja perempuan dan merupakan pelajar tingkatan dua di Sekolah Menengah Kebangsaan Keningau II. Beliau merupakan anak ketujuh daripada lapan orang adik-beradik. Ibubapa beliau bekerja sebagai petani sara diri yang hanya mengusahakan tanaman padi. Beliau mempunyai empat orang kakak, 3 orang abang dan seorang adik lelaki. Seorang daripada kakaknya telah berkahwin dan yang lain masih bujang. Beliau seorang yang gemar akan aktiviti-aktiviti yang berkonsepkan seni. Bakat yang ada pada dirinya adalah menyanyi. Beliau pernah memenangi Pertandingan Bintang Kecil sempena Pesta Kaamatan peringkat Keningau dan memperolehi tempat ke-4 semasa mewakili daerah Keningau ke Pertandingan Bintang kecil sempena Pesta Kaamatan Peringkat Sabah. Kehidupan yang sedikit sempit dalam kewangan menyebabkan beliau terasa kurang kebebasan berbanding orang lain. Beliau mempunyai banyak keinginan yang tidak dapat dipuaskan kerana masalah kewangan. Pada hujung minggu beliau akan turun ke bendang untuk membantu ibunya menanam padi. 5

Sumber diambil daripada Psikologi Pendidikan 2004 :20

8

Sekali sekala beliau akan pergi ke pekan bersama kakak-kakaknya. Keinginan yang ingin dicapai adalah kekayaan. Beliau berpendapat bahawa sekiranya beliau mempunyai banyak wang maka segala masalah kehidupannya dapat diselesaikan. Beliau belum mencapai peringkat fisiologi iaitu kewangan yang masih tidak stabil. Kehidupannya sebagai seorang pelajar membataskan beliau dari soal kewangan. Ini menyebabkan peringkat lain sukar untuk dipuaskan memandangkan peringkat fisiologi belum dipuaskan lagi. Motivasi yang wujud dalam diri beliau untuk mencapai kepuasan pada peringkat fisiologi adalah melalui pendorongan tingkah laku melakukan sesuatu untuk mendapatkan penghargaan berbentuk wang. Beliau akan bermotivasi untuk membantu kakaknya untuk melakukan aktiviti rumah sekiranya diberikan wang selepas kerja selesai dijalankan. Motivasi seperti ini membantunya Kes 2 Subjek pada kes 2 merupakan seorang wanita dan guru di Sekolah Kebangsaan Pekan Lahad Datu. Beliau juga menjalankan perniagaan sampingan iaitu membuka sebuah sekolah tuisyen di luar waktu sekolah. Beliau merupakan anak pertama daripada 7 orang adik-beradik. Ayahnya telah lama meninggal dunia. Kini hanya tinggal ibunya yang berusaha membesarkan adik-beradiknya. Ibunya menjalankan

perniagaan

menjual

kuih-muih

setiap

hari

di

kawasan

perumahannya. Pendapatan yang diperolehi olehnya, dua orang adiknya yang telah bekerja dan ibunya mampu memberikan kewangan yang mencukupi untuk adik- adiknya yang masih bersekolah. Beliau masih berstatus bujang walaupun telah mencapai umur 30-an. Tanggungjawabnya sebagai seorang anak sulung dalam keluarga memaksanya untuk tidak memikirkan soal pekahwinan pada awal usianya. Kehidupan beliau serba lengkap. Beliau mempunyai pekerjaan yang tetap, rumah, kereta dan

9

kewangan yang stabil. Beliau juga mampu menyara ibunya serta adikberadiknya. Namun beliau mengaku masih berasa kekurangan sesuatu dalam hidupnya. Daripada hasil temuramah yang dijalankan, beliau menerangkan bahawa beliau ingin berkahwin dan memiliki keluarga sendiri. Seperti wanita lain, beliau ingin mencari kebahagiaan di dalam suasana berumahtangga dan melihat anaknya membesar di bawah belaiannya sebagai seorang ibu. Daripada analisis yang dibuat didapati bahawa subjek pada kes 2 belum mencapai peringkat ketiga iaitu peringkat penghargaan ataupun kasih saying. Dalam peringkat ini individu perlu meresa puas dengan perasaan dihargai daripada individu lain sebagai contoh memiliki teman, cinta , kasih saying dalam keluarga dan sebagainya. Apabila pada peringkat ini kepuasan beliau belum diperolehi, menyebabkan beliau berasa rendah diri dan kurang menonjolkan diri. Kekurangan yang beliau rasakan memberikan kesan terhadap prestasi kerjanya. Demi memenuhi keinginan ini maka wujudnya motivasi Intrinsik6. Motivasi yang diterapkan oleh beliau untuk memenuhi peringkat ketiga adalah dengan mendekatkan diri dengan keluarga iaitu ibu, adik dan saudara-mara. Dengan ini beliau tidak merasa kesunyian.

6

Tingkah laku yang disebabkan oleh wujudnya keinginan dalam diri seperti kesenangan. ( Tolman, 1999)

10