Sikh Bulletin_6_2004

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

‘≈Û ECF

‹»È B@@D

˝ √«Â◊π ÍÃÃ√≈«Á ® Í»‹≈ ¡’≈Ò ’∆, Í⁄≈ ÙÏÁ Á≈, Á∆Á≈ ı≈Ò√∂ Á≈ ¡Â∂ «√º÷ ÌÒ≈ √Ϻ Á≈ ÒØ⁄∂

«ÚÙÚ «√º÷ ÏπÒ∂«‡È V ishav S ikh B ulletin ‹»È B@@D

‘≈Û ECF È≈È’Ù≈‘∆

⁄ß‚∆◊Û∑

√≈Ò-A ¡≥’-F

√øÍ≈Á’∆: «¬√ ¡≥’ «Úº⁄

«√º÷-Ó≈» «√¡≈√ Á∂ ÁØ Á‘≈’∂: Á∂Ù-«Ú¡≈Í∆ ÍÃÌ≈Ú, A. √øÍ≈Á’∆

...........................

A

«√º÷ª Á∆ ÁÙ≈ Â∂ Ì«Úº÷ Á∆ Úø◊≈ B. «Ìß‚ª Ú≈Ò≈ √ß «√Í≈‘∆ ...................... ‘Ïø√ «√øÿ Â∂◊

D

C. “√ÍØ’√ÓÀÈ” Á∂ ӫ¡ª ”Â∂ «‡ºÍ‰∆¡ª .....................

D

«¬≈’ «Úº⁄ ¡Ó∆’∆¡ª ÚºÒØ∫ ‹ø◊∆ ’ÀÁ∆¡ª ¿∞µÂ∂ ’∆Â∂ «Ì¡≈È’ ˜πÒÓª Á∆¡ª Â√Ú∆ª «ÁÒ-’øÏ≈¿± √ÈÕ Ù’Â∆ Á∂ ÈÙ∂ D. Í∆¿»∞ Á≈Á∂ Á∂ ’∆ÓÂ∆ ÷˜≈È∂ È»ß Ú∂÷Ø-«Ú⁄≈Ø ...... ◊π⁄È «√øÿ H E. Í≈· ÏÈ≈Ó ÓÈÓ«Â

«Úº⁄ ◊Ûºπ⁄, √À’±Ò«¬˜Ó Á∂ ÁÀ∫ ˘ «ÁÒ Ú∂⁄ ⁄πº’∂ ı»Á∆ Ó≥π‚∂-

............ «ÈÙ≈È «√øÿ ◊ø‚∆«Úø‚ AB

’∞Û∆¡ª ‹ÁØ∫ Ú«‘Ù ¿∞µÂ∂ ¿∞ÂÁ∂ ‘È Âª Úº‚∂-Úº‚∂ ‘ÀÚ≈Ȫ ˘

F. √Ã∆ ◊∞»∞ ◊ÃßÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á≈ √«Â’≈ ...... ‹√Úø «√øÿ Ï«·ß‚≈ AE

‘À≈È ’È Ú≈Ò∆¡ª ’≈Ú≈¬∆¡ª ’Á∂ ‘ÈÕ ËÓ ˘ «ÂÒª‹Ò∆

G. ““÷؇∂ ’¿∞ ÷≈ ’‘À ÷∂ √≈ È ‹≈‰À”” .... «¬ø‹. ‹◊Â≈ «√øÿ AG

Á∂‰ ¿∞Íø ÓÈ∞º÷∆ ’Áª-’∆Óª, ¡«Ë’≈ª Á≈ ’∞¬∆ ÓπºÒ È‘∆∫ «‘øÁ≈Õ ËÓ ‘∆ «¬º’ ˙‘Ò≈ ‘À «‹‘Û≈ ÓÈ∞º÷ ¡≥Á ¿πµ√ÒÚº‡∂ ÒÀ∫Á∆

H. «’¤∞ √π‰∆¡À «’¤∞ ’‘∆¡À

.................

AI

I. √Ó’≈Ò∆ √øÁÌ

..................

BB

‘ÀÚ≈È∆¡Â ˘ „º’ ’∂ º÷Á≈ ‘À: ““√«Â◊∞« „≈«’ Ò∆¡≈ ÓØ«‘ Í≈Í∆ A@. ◊∞Á∞¡≈≈ ⁄؉ª: «√º÷ ’∆ ’È? ... ÙØÃÓ‰∆ ı≈Ò√≈ Í≥⁄≈«¬Â BG

ÍÛÁ≈®”” ÁπÈ∆¡ª «Úº⁄ ¡Ó∆’∆ ¯Ω‹∆¡ª Á∆ È∆⁄Â≈ Á∆ º‹ ’∂ «ÈßÁ≈ ‘ج∆ ¡Â∂ ‘؉∆ Ú∆ ⁄≈‘∆Á∆ √∆Õ ¡Ó∆’≈ Á∂ Ó≥‘ » ¿∞µÂ∂ Í≈«¬¡≈ √º«Ì¡Â≈

√ßÍ≈Á’:

Á≈ Ó÷Ω‡≈ ⁄ø◊≈ ÒºÊ≈Õ «‘øÁØ√Â≈È «Úº⁄ Ú∆ «ÈßÁ≈ ‘ج∆ Í «¬‘ √Ó∆

◊∞Â∂‹ «√ßÿ

«ÈßÁ≈ √∆Õ ‹∂ √º⁄∆ ‘πøÁ∆ ª «√º÷ ͺÂ’≈ ‹ª “«√º÷ ÏπºË∆‹∆Ú∆-

√ßÍ≈Á’∆ √Ò≈‘’≈: ͺÂ’≈” ª «√º÷ª È≈Ò Ú≈Í∆¡ª «¬‘Ȫ ÂØ∫ Ú∆ ÚºË ÙÓÈ≈’ ‘Á∂Ú «√ßÿ Ù∂«◊ºÒ ◊∞Í≈Ò «√ßÿ ÷«‘≈ ‘«ÙßÁ «√ßÿ

ÿ‡È≈Úª ˘ ÿº‡Ø-ÿº‡ ⁄∂Â∂ ª ’Á∂! √Á∆¡ª ÂØ∫ ÓπÒ’ ¿∞µÂ∂ ÍØÍ’≈

√«‘ÔØ◊∆ (ÍÃØ‚’ÙÈ):

√∆, È≈ ¡ÏÁ≈Ò∆ È∂ Â∂ È≈ ¡ø◊∂ت È∂Õ ’À√≈ ¡‹Ï ÂÓ≈Ù≈ ‘À «’

◊∞⁄È «√ßÿ

«¬≈’∆¡ª Á≈ ’Ø«‘¡≈ ‹≈‰ª ª «‘øÁ∆ ¡≈ÂÓ≈ ˘ ÂÛÍ≈ ‹ªÁ≈ ‘À

ÓπºÒ ñE πͬ∂; √≈Ò≈È≈ ⁄øÁ≈ F@ πͬ∂ ⁄øÁ≈ ’∂ÚÒ ÓÈ∆ ¡≈‚ ‹ª ÏÀ∫’ ‚≈· ≈‘∆∫ “Vishav Sikh Bulletin” Á∂ Ȫ ”Â∂ ‘∆ Ì∂«‹¡≈ ‹≈Ú∂ ‹Ø «’ ⁄ø‚∆◊Û∑ «Ú÷∂ ¡Á≈«¬◊∆ ÔØ◊ ‘ØÚ∂Õ √øÍ’, «‡ºÍ‰∆¡ª ¡Â∂ √πfi≈¡ Ò¬∆ ÍÂ≈: 742, √À’‡ 8-Ï∆, ⁄ø‚∆◊Û∑ - 160 009. ÎØÈ: 0172-3091414 E-Mail: [email protected] Also available at Website:www.sikhbulletin.com

’Á∂ ¡≈ ‘∂ «√º÷ª ˘ ¬∂È∆∫ Á«øÁ◊∆ È≈Ò Âª È≈ ÓπˆÒª ’Ø«‘¡≈

Í «√º÷ª ¿∞µÂ∂ «Í¤Ò∂ „≈¬∆ Á‘≈«’¡ª «Úº⁄ ’∆Â∂ ’√≈¬∆Íπ‰∂ Á∂ ⁄Ó-√∆Ó≈ ¤»ø‘Á∂ ˜πÒÓª ˘ ˙√∂ «‘øÁ Á∆ ¡≈ÂÓ≈ Ù∆∂ñÓ≈Á √Ófi ’∂ Í∆ ‹ªÁ∆ ‘ÀÕ ¤º‹ ÏØÒ∂ ª ÏØÒ∂, ¿∞‘ ¤≈‰È∆ ’∆ ÏØÒ∂ ‹Ø ¡ÚÂ≈ «√øÿ ¤Â≈‰≈ Á∆ Í؇≈-Í؇≈ «ÚøÈ∑∆ Â√Ú∆ Ú∂÷ ’∂ Ú∆ ٪ «⁄ºÂ ‘À ‹ª √ø Ï≈Ï≈ ‹ÈÀÒ «√øÿ Á∆ ‘ Í≈«√˙∫ «ÚøÈ∑∆ Á∂‘ Á∆¡ª È∞Ó≈«¬Ùª Ò≈ ’∂ ı≈√ «’√Ó Á∂ ¤Ø’«¡ª ˘ ÷πÙ ’Á∆ ‘∆ ‘ÀÕ «√º÷ª ¿∞µÂ∂ ˜πÒÓ ’ ’∂, √Ã∆ ¡’≈Ò Âı √≈«‘Ï ˘ „≈‘ ’∂ ’Ω∫◊√ Í≈‡∆ È∂ ‹Ø «‘øÁ∆ Ó≈È«√’Â≈ «√‹∆ √∆, ˙√ Á∂ ÈÂ∆‹∂

ÏπÒ∂«‡È «Úº⁄ ¤Í∂ «Ú⁄≈ √ÏøË Ò∂÷’ª Á∂ ¡≈͉∂ ‘ÈÕ √øÍ≈Á’ Á≈ «¬‘Ȫ È≈Ò √«‘Ó ‘؉≈ ˜»∆ È‘ƒÕ

1

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

‘≈Û ECF

‹»È B@@D

¡≈¿∞‰∂ Ùπ» ‘Ø ◊¬∂ ‘ÈÕ Ú«‘Ù ’Á∂ √∆Ó ȑ∆∫ «‘øÁ∆Õ ‹∂

’∂.Í∆.¡À√ «◊ºÒ ¡’«‘ ˜πÒÓ „≈‘πøÁ≈ «‘≈, Á∂ ¡‘πÁ∂Á≈ ‘ÈÕ ‹∂

«¬’ºÒ∂ Îª√ Á∆ ¥ªÂ∆ Á∂ «¬«Â‘≈√ ˘ ÍÛ∑∆¬∂ ª ‹≈‰ª◊∂ «’ ¨¬∆

«√º÷ª È∂ ¡≈͉≈ Áπ÷ º Áº√‰ Á∂ ·∂’Á ∂ ≈ ’≈ÂÒ Á∂ ‘ºÊ·Ø«’¡ª (¡’≈Ò∆

√ØÒ∑Úª ¡Â∂ ˙√ Á∆ Ó≈√»Ó ÿÚ≈Ò∆ ˘ «◊Ò؇∆È ’È Ú≈Ò∂ √≈∂

ÁÒ Ï≈ÁÒ Á∂ È∂Â≈Úª) ˘ ω≈ «Ò¡≈ ‘À ª «Î Ú∆ ¿∞‘Ȫ Á∆

È∂Â≈ ˙√∂ ≈‘ ◊¬∂ √ÈÕ ÓȺ∞÷Â≈ Á∂ √ØÓ∂ √Ã∆ ÁÏ≈ √≈«‘Ï ˘

Á≈√ª √Á≈ «˜’ Á∂ ’≈ÏÒ ‘∂◊∆Õ «¬‘ Ú∆ ÍÃÚ≈È ’È «Úº⁄

◊Øˇ∆¡ª È≈Ò ¤≈‰È∆ ’È Ú≈Ò∆ Ï∆Ï∆ «¬øÁ≈ È∂ Ú∆ ˙‘∆ ’∞fi

«fi‹’ È‘∆∫ ‘؉∆ ⁄≈‘∆Á∆ «’ Ï‘π ÷πºÒ∑∆ ‘ºÁ º’ «‘ÂñÓ«Ô≈Á≈

‘ø„≈«¬¡≈ ¡Â∂ ˙√ Á∂ ÍπºÂ È∂ Ú∆Õ «‘øÁ Á∆ ¿∞Â∂‹Â Ó≈È«√’Â≈,

Á≈ Ó√Ò≈ «√º÷ ¡Â∂ ◊π» «Ú⁄’≈ ‘À, «√º÷ñ«√º÷ ‹ª «√º÷ñÙØÃÓ‰∆

‹Ø ˙√ Ú∂Ò∂ Ï∆Ï∆ ˘ “Ó«‘Ù≈√π ÓÁÈ∆ Ó‘ª Ó≈¬∆ Áπ◊≈” ¡≈÷ ’∂

’Ó∂‡∆ ÓπÒ≈˜Ó «Ú⁄’≈ È‘∆∫Õ ÓÈÓØ‘‰ «√øÿ ˘ «√ØÍ≈ ˜» «ÓÒ‰≈

Ú«‚¡≈™Á∆ √∆ ¡Â∂ «‹√ È∂ ˙√ Á∂ ÍπºÂ ≈‹∆Ú ˘ “⁄Û∑ ‹≈ Ï∂‡≈

⁄≈‘∆Á≈ ‘À Í≥ñ “«√øÿ √≈«‘Ï” Á∂ ¡ÀÒ≈È Á≈ ÍÃÌ≈Ú «¬‘ ÍÀ∫Á≈ ‘À «’

√»Ò∆ ≈Ó ÌÒ∆ ’∂◊≈” ¡≈÷ ’∂ ‘ºÒ≈Ù∂∆ «ÁºÂ∆ √∆, ¡º‹ ˙√ ˘ Ï»

¿∞‘ “ÒÚñ’πÙ Á∆ ¿∞Ò≈Á” Ú◊∂ «√øÿª ˘ È≈Ò ÒÀ ’∂ «√ØÍ≈ ÍÃÁ≈È

«Í¡≈ ‘À ¡Â∂ ¿π‘ ‘π‰ ˙√∂ «¬øÁ≈ñ≈‹∆Ú Á∂ ÍÚ≈ ˘ ’º⁄≈ ⁄ºÏ

’È Á∂ ⁄≈¬∆∫ È≈ «Ó¡≈™Á∂ ‘ج∂, „ØÒ’∆-¤À‰∂ Ú‹≈™Á∂ √Ã∆ ÁÏ≈

‹≈‰ Ò¬∆ «Â¡≈∂ ’º√∆ ÏÀ·∆ ‘ÀÕ √πÙÓ≈ √Ú≈‹ ¡Â∂ ‘Ø √ø«È¡≈√‰ª

√≈«‘Ï ÍÃ√ Á∂ Ï»‘∂ ¿∞µÂ∂ ÷Û∑∂ ‘ÈÕ ¬∂√∂ ≈‘ ’Á∂ (F ‹»È AIHD ˘)

‘π‰ ≈‹∆Ú ◊ªË∆ Á∆ ÍÂÈ∆ ˘ ¤’‰ Ò¬∆ ’ª‡∂-¤∞∆¡ª ¡Â∂

√Á∆¡ª Á∆¡ª √ªfiª ÂØÛ ’∂ ‡À∫’ñÂØͪ ¡≈¬∂ √È ∏ ’Ω∫◊√ √’≈

«ÂzÙ»Ò «√øÈ∑∆ ÏÀ·∆¡ª ‘ÈÕ ÒØ’ª Á∆ ⁄π‰∆ ‘ج∆ Ï∆Ï∆ √ØÈ∆¡≈ ˘

Á∂ Ì∂‹∂Õ ‹∂ ÓÈÓØ‘‰ «√øÿ ¬∂Ȫ «√¡≈‰≈ ‘À «‹øȪ «’ ˙√ ˘ ÁπÈ∆¡≈

ÍÃË≈È Ó≥Â∆ ω≈¿∞‰ Ú≈«Ò¡ª Á∂ ı»È Á∆ ‘ØÒ∆ ÷∂‚‰ Á∆ Óπ’øÓÒ

‹≈‰Á∆ ‘À ª ˜» ¿∞‘ F ‹»È ˘ ‘∆ ÓºÊ≈ ‡∂’‰ ¡≈Ú∂◊≈ ¡Â∂

«Â¡≈∆ ’ ’∂ ÏÀ·∆¡ª «◊fiª ’∆ ÌÒ≈ ◊π˜≈È◊∆¡ª?

‹◊Á∆Ù ‡≈¬∆‡Ò ˘ È≈Ò ÒÀ ’∂ ¡≈Ú∂◊≈Õ «ÈÙ⁄∂ ‘∆ “«√øÿ √≈«‘Ï”

«‹‘Û∆ ËÂ∆ «ÏÈ≈ “√∆” ’∆«Â¡ª «√º÷ª Á≈ Ó‰ªÓ≥»‘∆∫

È∂ «√º÷∆ Á∆ ¡‰÷ ¡Â∂ √º⁄∂ ÁÏ≈ Á∆ Ó«Ô≈Á≈ ˘ ·∂√ Í‘πø⁄≈¬∆

ı»È Í∆ ⁄πº’∆ ‘À, ’∆ ¿∞‘ ¬∂È∂∫ ’∞ È≈Ò √≈ ÒÚ∂◊∆? √º⁄∂ Í≈ÂÙ≈‘

‘ÀÕ ¬∂Ê∂ ‘Ó≈Ô±ø Ú∆ ¡≈«¬¡≈ √∆ «‹√ Á∆ ¡≈ÓÁ Ú∂÷ ’∂ √º⁄∂ Í≈ÂÙ≈‘

Á≈ ÎπÓ≈È ‘À ““«‹¿∞ Í≈Ú’∞ ¬∆Ë«È È‘∆ ËÃ≈ÍÀ «ÏÈ∞ ‘« ’‘≈

Ϻ«⁄¡ª ˘ ÍÛ∑≈¿∞‰ «Úº⁄ Ó◊È ‘∂Õ ¬∂Ê∂ ¡’Ï Ú∆ ¡≈«¬¡≈ √∆

¡ÿ≈¬∆®”” Í«‘Ò≈ Ú≈ ª ÷≈Ò∆ «◊¡≈, Ìˇ∆ ‘ج∆Õ Í Ϻ’∂ Á∆

«‹√ ¿∞µÂ∂ ‘π’Ó √≈Á ‘Ø«¬¡≈ √∆, “ÍÃÊÓ Í≥◊ Í≈¤∂ √ø◊Â”Õ √Ã∆

Óª ’ÁØ∫ Â≈¬ƒ ıÀ ÓÈ≈¬∂◊∆? «√º÷ª Á≈ Ò‘» Í∆ ’∂ Ó√ ‘ج∆¡ª

ÁÏ≈ √≈«‘Ï Á∂ ‹±È ⁄π≈√∆ Á∂ ‘ÓÒ∂ ÂØ∫ Ï≈¡Á ◊π» ÿ Á∂ √ÈÓ≈È

¡≈ÁÓñÏØ, ¡≈ÁÓ-ÏØ Íπ’≈ ’∂ ¡≥Ïª «Úº⁄ «’Ò’≈∆¡ª Ó≈Á∆¡ª

˘ Úº‚∆ ·∂√ “«√øÿ √≈«‘Ï” Á∂ ¿∞ÍØ’Â ¡ÀÒ≈È È∂ ‘∆ Ò≈¬∆ ‘ÀÕ

«¬‘ ÷ˇ‹Ø◊‰ª ‘π‰ √Ω÷∆ ’∆«Â¡ª ٪ ȑ∆∫ ‘؉◊∆¡ªÕ ¡◊Ò∆

«’‘Û∂ ‹π◊ ÌÒ≈ ‘Ø¿± ¡‹∂‘∂ √ø◊ñ«ÁÒ ¡«¥Âÿ‰ Á≈?

‘ØÒ∆ √πº÷∆-√ªÁ∆ Ï∆ ‹≈Ú∂ Â∂ ˙√ ÂØ∫ ¡◊Ò∆ Ú∆, «¬‘Ø ¡Á≈√ª ’È∆¡ª ωÁ∆¡ª ‘ÈÕ

È≈Ò ‹ØÛÚª Ó√Ò≈ ‘À ◊π«øÁÍ≈Ò «√øÿ ËÈΩÒ≈ Á≈Õ ˙√ ¿∞µÂ∂ ÷ªÁ∂ Á∆ Á≈Û∑∆ «‘ºÒ‰ Á≈ «¬Ò˜≈Ó “«√øÿ ÍØ«Ò‡ «Ï¿±Ø” Á∂

Í «‹È∑ª È∂ ¡Á≈√ª ’È∆¡ª √È ˙‘ ª ¿πÒ≈ ‘ج∂

Á»‹∂ √Á√Ô ÚºÒØ∫ Òº◊≈ ‘ÀÕ «¬‘ «√øÿ ª ¿∞√ ˘ Î≈‘∂ ‡ø◊‰ Ò¬∆

ͬ∂ ‘ÈÕ ÓºÊ≈ ‡∂’‰ ’∞¬∆ ¡≈«¬¡≈ È‘∆∫, ¿∞‘ ª ‘ºÊª «Úº⁄ «√ØÍ∂ ÒÀ

¬∂Ȫ ¿∞Â≈ÚÒ≈ √∆ «’ «ÏȪ «’√∂ ˘ Íπº¤∂, «ÏȪ Á»«‹¡ª È≈Ò

’∂ Í«‘Òª ‘∆ √Û’ ¿∞µÂ∂ ÷Û∑∂ ‘ÈÕ Ó≈Û∆-Ó؇∆ «‘Â-Ï«‘ Á∆

√Ò≈‘ ’∆Â∂, “◊πÈ≈” Ú≈Ò∂ “¯À’√È≈Ó∂” Á∆ ∆ ¿∞µÂ∂ ⁄ºÒ«Á¡ª

’Ó˜Ø∆ Ò¬∆ ÒØ’ª ˘ Áø«‚ ’Á∂, ¡≈͉∂ ÂØ∫ Úº÷∂ ÂΩ-Â∆«’¡ª

fi‡Í‡ ¡ıÏ≈ ˘ ¬∂√ √ÏøË∆ «Ï¡≈È Á≈ˆ «ÁºÂ≈Õ

Ú≈«Ò¡ª ˘ Í≥Ê «Úº⁄Ø∫ ¤∂’Á∂ “«√øÿ √≈«‘Ï” Á∆¡ª Ú≈¤ª «÷Û∆¡ª

«‹‘Û∂ ÒØ’ «¬‘ È‘∆∫ Á∂÷ √’Á∂ «’ ÓÈÓØ‘‰ «√øÿ ¡Â∂

‘ج∆¡ª ‘ÈÕ ¡Ó«øÁ «√øÿ ˘ ª Á≈Û∑∆ ø◊‰ Á∂ ÁØÙ «Úº⁄ «√ØÍ≈

ËÈΩÒ∂ Ú≈Ò∂ ÁØȪ «Ï¡≈Ȫ «Úº⁄ “«√øÿ √≈«‘Ï” Í»∆ Ú¯≈Á≈∆ È≈Ò

È‘∆∫ √∆ «ÁºÂ≈Õ ... ‘π‰... «‘ÂñÓ«Ô≈Á≈ ’∞¬∆ π’≈Ú‡ È‘∆∫ ‹≈ÍÁ∆Õ

¡≈͉∂ «√¡≈√∆ Ó≈Ò’ª Á≈ ͺ÷ Í» ‘∂ ‘È, ¿∞‘ ’Ø«ÙÙ ’ ’∂

«¬‘ ◊ºÒ È‘∆∫ «’ ÓÈÓØ‘‰ «√øÿ ˘ ÓºÊ≈ ‡∂’‰ ¡≈¿∞‰

¡ÀÈ’ª ÏÁÒÚ≈ ÒÀ‰Õ ËÈΩÒ∂ È∂ «¬‘Ȫ Á∂ «√¡≈√∆ ¡≈’≈ «ÚπºË

¿∞µÂ∂ «√ØÍ≈ È‘∆∫ «ÓÒ‰≈ ⁄≈‘∆Á≈Õ ÓÈÓØ‘‰ «√øÿ «√º÷ Ì≈¬∆⁄≈∂

⁄؉ ÍÃ⁄≈ ’∆Â≈, ¿∞‘ ‹≈Û∑ ‘∂· ¡≈ «◊¡≈Õ ÓÈÓØ‘‰ «√øÿ «¬‘Ȫ

Á≈ Ó≈‰ ‘È, Í √∆Ó≈ ¡≥Á Ó≈‰Õ È≈ÒØ-È≈Ò ¿∞‘ «√º÷ª Á∆

Á∂ ¡≈’≈ ˘ ’≈˘È Á∂ «Ù’ø‹∂ «Úº⁄Ø∫ ’º„ √’Á≈ ‘À, ¬∂√ Ò¬∆ «¬‘

È√Ò’∞Ù∆ ’È Ú≈Ò∆ «√¡≈√∆ ‹Ó≈Â, «‹√ ¡Ë∆È ≈‹ª «Úº⁄

‹πºÂ∆¡ª Ò≈‘ ’∂ ‘≈ ¡Â∂ «√ØÍ≈ ÎÛ∆ ˙√ Á∂ «¬ø˜≈ «Úº⁄ «Ú¤∂

«√º÷ª Á∆ ’ÂÒ∂¡≈Ó ‘ج∆ ¡Â∂ ’¬∆ Á‹Èª ¡Ï»◊∆Ï («¬≈’)

ͬ∂ ‘ÈÕ ‹∂ «’Â∂ ’ºÒ≈ √ø ‹ÈÀÒ «√øÿ ‘∆ «‹¿±∫Á≈ ‘πøÁ≈ ª ’∆

√Ó≈È ‹∂Ò∑ª (Íπº¤ñ«◊º¤ ’∂∫Áª) «Úº⁄ «√º÷ Ϻ⁄∂ñϺ⁄∆¡ª ¿∞µÂ∂ Ïπº⁄Û

«¬‘ ¬∂‘Ø ‹∂‘∂ Ó˜≈’ «√º÷ Ó≈È«√’Â≈ È≈Ò ’Á∂?

2

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

‘≈Û ECF

‹»È B@@D

Í √ø Ï≈Ï≈ ‹ÈÀÒ «√øÿ È∂ «’ºÊ∫Ø ‘؉ª √∆? ˙‘Ȫ Á≈

≈‘ƒ «√¡≈√ Á∂ «ÍÛ «Úº⁄ ¿∞Â≈ ’∂ ÒØ’-«‘ª È≈Ò «÷ÒÚ≈Û

√∆ ÁØ Á‘≈’∂ Í«‘Òª ’Ω∫◊√ √’≈ Á∆¡ª ¡º◊ ¿πˆÒÁ∆¡ª È∆Â∆¡ª

’È Á∂ √ÓºÊ ω≈ «ÁºÂ∂ ◊¬∂ ‘È? «’‘Û∆ ‘ «√¡≈√∆ ‹Ó≈Â

Ì√Ó ’ ⁄π’ º ∆¡ª ‘ÈÕ ¿∞‘Ȫ ‹Ø ̪ÏÛ Ï≈ˇ∂ √È ¿∞‘Ȫ «Úº⁄ ¿∞‘ «√º÷

‹≈‰Á∆ ‘À «’ ÈÚ∂∫ ÷»È «ÏȪ «√¡≈√∆ ‹Ó≈ª Ïπ„ º ∆¡ª ‘Ø ’∂ ‹‹∆¡ª

À¯À∫√ Ò≈«¬Ï∂∆ Á∆¡ª √À∫’Û∂ È≈Ô≈Ï Ï∆Ûª √Ó∂ «√º÷ √º«Ì¡≈⁄≈,

‘Ø ‹ªÁ∆¡ª ‘ÈÕ Í «¬‘ Ï«˜ºÁ ‘È «’ ‹ÁØ∫ º’ ’ΩÓ Á∆ √∂Ú≈ «Úº⁄

ËÓ, ¡‰÷ ¡Â∂ Ï≈’∆ √≈≈ ’πfi √Ú≈‘ ’È≈ ÒØ⁄Á∂ √ÈÕ ¡º‹ Á∂

«ÁÈ-≈ ‹»fi«Á¡ª ˘ ÏΩ«Ë’ ’øÓª ÂØ∫ ‘‡≈ ’∂ ≈‘ª Á∆ Ë»Û Îº’‰ Á∂

“«√øÿ √≈«‘Ï≈Ȫ” Á∂ «Ï¡≈È, ¡≈Í∂ ω∂ √ø Á∂ ¡≥◊-º«÷¡’ ‘«Ó≥Á

≈‘ È‘∆∫ ÂØÁ∂ ¿πÁØ∫ º’ «È˜≈ √øÌÚ È‘∆∫Õ √≈«¡ª ˘ ÓπÛ∑’Øñ

«√øÿ «◊ºÒ Á≈ ¡º‹ «Â¡≈≈ ’º√ ’∂ ’Ω∫◊√ Á∆ √Ø⁄ ¿∞µÂ∂ Í«‘≈ Á∂‰

ÓπÛ∑’∆ ’ ’∂ Í«‘Òª Á»«‹¡ª Á∂ ‡π’«Û¡ª ¿∞µÂ∂ ÍÒÁ∂, ◊ØÒ’ª ÌøÈ

Ò¬∆ ¡≈͉∂-¡≈Í ˘ Â≈«¬È≈ ’È≈ ¡Â∂ ÁÏ≈ ¿∞µÂ∂ ‘ÓÒ∂ Á∂

’∂ ÷ªÁ∂, «Ú‘ÒÛª Îø‚ª Á∆ ‹Ó≈ «Â¡≈ ’Ø, ¿∞‘Ȫ ˘ «Ò«÷¡≈-

Ú∆‘Ú∂∫ √≈Ò √Ì ÂØ∫ «ÌzÙ‡ ¡≈◊»¡ª ˘ «√ Á≈ Â≈‹ ω≈¿∞‰≈ Áº√Á≈ ‘À

Í≥»«fi¡≈ √Ì ÌπºÒ ‹≈‰ «Á¿∞ ¡Â∂ ‹ÁØ∫ Óπ’øÓÒ ¿∞‹º‚ ‘Ø ‹≈‰ ˙ÁØ∫

«’ ˜≈ÒÓ-¡º◊ Á∆¡ª Ò≈‡ª Ï‘π ’∞fi «ÈˆÒ ⁄π’ º ∆¡ª ‘ÈÕ

¿∞‘Ȫ ˘ ’ΩÓ Á∆ «’√Ó Á∂ ≈÷∂ ω≈¿∞ ∏ ª «’ ¿∞‘ ´º‡-ÿ√πº‡

Í ¿∞‘ «Ëª «‹È∑ª È∂ “Óª◊∂ È≈Ò Â∂∂” Á∆¡ª ’√Óª

’ ’∂ ÿ ÌÈ ˘ ‘∆ Úº‚∆ «√¡≈√∆ ÍÃ≈ÍÂ∆ √Ófi‰ ¡Â∂ ¿∞‹º‚

÷≈Ë∆¡ª √È, «‹‘Û∆¡ª «¬º’Ø ÷≥‚∂-Ï≈‡∂ Á≈ ¡≥«Óऒ ’∂ ÓȺ∞÷Â≈,

¬∂‹ø‚∂ ˘ Ú∂÷ ’∂ ¬∂√ ’ΩÓ ˘ ˆπÒ≈Ó Ï‰≈¿∞‰ Ú≈Ò∂ ⁄ÀÈ Á∆ È∆∫Á √πºÂ∂

¡‰÷, √ÚÀÓ≈È Á∆ ≈÷∆ ’È Á∂ ÍÉ ˘ Ë≈È ’È Ú≈Ò∆¡ª √È,

«‘‰Õ ’∆ «¬‘ ÈÚ∂∫ È∂Â≈ ÍÀÁ≈ ’È Á≈ ¯≈Ó»Ò≈ ’∂ÚÒ «√º÷ª ¿∞µÂ∂

¡º‹ Í≥‹ ÚÀ∆¡ª ¿∞µÂ∂ ’≈Ï» Í≈ ’∂ ÓÈ∞º÷Â≈ Ò¬∆ ‹»fi‰ Á∂ «ÍÛ «Úº⁄

Ò≈◊» ’È Ò¬∆ ‘∆ «¬‘Ȫ È∂ ≈÷Úª º«÷¡≈ ‘À? ˙√ Ó‘≈È ’ΩÓ

È‘∆∫ ¿∞Â √’ ‘∆¡ªÕ «¬‘ ÷º÷Û∆¡ª-’∂Ò∂ ‘È; ‘¿∞ÓÀ Á∆¡ª

Ò¬∆ «‹È∑ª Á≈ Í«‘Ò≈ «√¡≈√∆ ¡≈◊» ¿∞Á≈√∆ √≈Ë» √∆Õ ¡≥«Óऒ‰

ˆπÒ≈Ó ‘Ø ÁπÙÓ‰ª ’ØÒØ∫ Ë»Û ⁄º‡ ‘∆¡ª ‘È Í «¬º’ ‘Ø ’∂ ‘øÌÒ≈

ÂØ∫ ¡◊Ò∂ «ÁÈ ¬∂Ù∆¡≈ Á∆ √Ì ÂØ∫ Úº‚∆ Ù«‘ÈÙ≈‘∆ Á∂ Ó≥»‘ ¿∞µÂ∂

È‘∆∫ Ó≈ √’ ‘∆¡ªÕ √º⁄ ͺ÷∆ «Ù‡-ÍπÙ‡ √∆ª ˘, ◊π» √Ú≈∆

ÂÒÚ≈ Á∂ κ‡ Ò≈¿∞‰ Ú≈Ò≈ ¡≈◊» ÏøÁ≈ «√øÿ Ï‘≈Á! √Á∆¡ª Á∆

√ÁÏπºË∆ ˘, ‘À∫’Û Á≈ Ò’Ú≈ Ó≈ «◊¡≈ ‘ÀÕ ‘π‰ «¬‘ „ØÒ Á∂ ‚º◊∂

ˆπÒ≈Ó∆ ÂØ∫ Ï≈¡Á «ÈØÒ «‘øÁ∆¡ª Á∆ Í«‘Ò∆ Ù«‘ÈÙ≈‘∆ √Ê≈ÍÂ

¿∞µÂ∂ ¡≈™Á∆¡ª ◊πÁπ¡≈≈ ⁄؉ª ‘≈È Á≈ ͺ’≈ «¬ø˜≈Ó ’

’È Ú≈Ò≈ ÏøÁ≈ «√øÿ Ï‘≈Á! «‹È∑ª Á≈ Á»‹≈ «√¡≈√∆ È∂Â≈ √Ã∆

‘∆¡ª ‘ÈÕ «¬‘Ȫ ˘ ¬∂√ ‘≈Ò «Úº⁄ Í‘πø⁄≈¿∞‰ «Úº⁄ √Ì ÂØ∫ ÚºË

◊π» ◊øÃÊ √≈«‘Ï Á∆¡ª Ï∆Ûª «Ò÷‰ Á∆ √∂Ú≈ ’È Ú≈Ò≈ Ì≈¬∆ ÓÈ∆

ÔØ◊Á≈È «Úø◊∆¡ª ’ÒÓª Á≈ ‘À ‹Ø «’ «¬‘ ÍÃ⁄≈ ’Á∆¡ª ‘∆ È‘∆∫

«√øÿ! «¬‘Ȫ Á∂ ‘∆ ¡ÏÁ≈Ò∆ È≈Ò ÒØ‘≈ ÒÀ‰ Ú≈Ò∂ Ϙπ◊ Ï≈Ï≈

ʺ’Á∆¡ª «’ ““«¬‘ Í≥Ê’ ‹Ê∂ÏøÁ∆¡ª Ì≈Ú∂∫ «’øÈ∆¡ª √π«‘Á ‘؉,

Á∆Í «√øÿ È∂ ª ¡Ï∆ ¡Â∂ ¯≈√∆ «Úº⁄ ◊π» ◊øÃÊ √≈«‘Ï Á∆ Ï≈‰∆

Ì≈Ú∂∫ «¬È∑ª Á∆ «¬«Â‘≈√ ¿∞µÂ∂ «’øÈ∆ Ú∆ Í’Û ‘ØÚ∂ ¡Â∂ Ì≈Ú∂∫ ¿∞‘

Á≈ ¿∞ÒºÊ≈ ’«Á¡ª-’«Á¡ª ‘ºÊØ∫ ’ÒÓ º÷ ’∂ ÷≥‚≈ ⁄πº«’¡≈ √∆Õ

¡≈Í «’øÈ∂ Ú∆ ÏπË º ∆‹∆Ú∆ ¡Â∂ «√˪’≈ ¡≈͉∂-¡≈Í ˘ ¡÷Ú≈¿∞‰,

‹»È ⁄π≈√∆ Á≈ ÏÁÒ≈ ÒÀ‰≈ ¡‹∂ Ï≈’∆ ‘ÀÕ Í «√º÷ ’ΩÓ

Í «‹øȪ «⁄ ¿∞‘ ÓπÛ’ ∑ Ø ÓπÛ’ ∑ ∆ ‘Ø ’∂ ¡≈Ó ÒØ’ª «Úº⁄ È‘∆∫ «Ú⁄Á∂,

Á∆ „≈¬∆ √Ω √≈Ò Á∆ ÍÀ◊øÏ∆ Ù≈È ˘ Ï’≈ º÷«Á¡ª ÏÁÒ≈ ¬∂È≈

«Í≥‚ª Á∆ Ë»Û È‘∆∫ κ’Á∂ Â∂ ‹Á º’ ¿∞È∑ª Á∂ «Èº’∂-Ó؇∂ Ó√«Ò¡ª

√≈¿±, √º«Ì¡’ ¡Â∂ ËÓÍ≈«¬‰ ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈ ‘À «’ ÁπÈ∆¡ª «¬º’

È≈Ò È‘∆∫ ‹πÛÁ∂, ¿πÁØ∫ º’ ¿∞‘ ¡≥ÂÓ «‹ºÂ ’Á∂ Ú∆ ‘≈√Ò È‘∆∫ ’

Ú≈ Î∂ «√øÿ-’Ó Ú∂÷ ’∂ Ó≥»‘ «Úº⁄ ™◊Òª Í≈ ÒÚ∂Õ √º⁄∂ √≈«‘Ï

√’Á∂Õ”” (“Í≥‹≈Ï ¯ÂÚ≈ B@@D: Ï≈ÁÒ ÁÒ Á∆ «‹ºÂ «Úº⁄ ´’∂

√Ïø√Á≈È∆ Á∂ ¡≥«Óà«Úº⁄ ¡‹∂ Ú∆ «¬‘ Ï’ Ï≈’∆ ‘ÀÕ «√¯

≈˜”∏ ’Ó‹∆ «√øÿ, Í≥‹≈Ï∆ «‡z«Ï¿±È, AG Ó¬∆ B@@D)

‹πº√≈ ¤ø‚ ’∂, √≈«‘Ϫ Á∆ ˙‡ ÒÀ ’∂ ¡º‹ ‘∆ √º«Ì¡≈⁄≈’ ¥ªÂ∆ «Úº⁄

«¬‘Ȫ Á∆¡ª ¡º÷ª Á∂ √≈‘Ó‰∂ ÓÈÓØ‘‰ «√øÿ, ÈÚ‹ØÂ

‹»fi‰ Á≈ ÍÉ ’È≈ ⁄≈‘∆Á≈ ‘ÀÕ ‘˜» Á∂ √πÈ∂‘∂ Á∆ «ÚÛ’ √π‰È ˘

«√øÿ «√ºË», ÓÈØ‘ «√øÿ «◊ºÒ ¡Â∂ ‹∂.¡ÀµÈ. Á∆’«Ù ¡≈«Á ‘ÈÕ

’ØÛª ÂÍÁ∂ «‘Á∂ ÂÂÍ ‘ÈÕ ÂºÂ∆ ÂÚ∆ ¿∞µÂ∂ ÏÀ·∂ «ÚÙÚñ

Íπº¤‰ Ú≈Ò≈ √Ú≈Ò «¬‘ Ú∆ ‘À «’ ’∆ √π÷Ï∆ «√øÿ Ï≈ÁÒ, ‘Ó∂Ò

√º«Ì¡≈⁄≈ Á∂ ¡¶ÏÁ≈, Ù‘∆Áª Á∂ «√Â≈‹, ““◊ππ ¡‹πÈπ ÍÂ÷~

«√øÿ ‡Ω‘Û≈, Í«Ó≥Á «√øÿ „ƒ‚√≈, ÍÓ‹∆ ’Ω ◊πÒÙÈ, ¬∆Ó≈È

‘«”” Á∆ ¡‹Ï ÿ≈Ò‰≈ Á∆ Á≈√ª √π‰È Ò¬∆ ´’≈¬∆ ͺϪ Ì≈

«√øÿ Ó≈È, √∆ÂÒ «√øÿ ¡Â∂ ‰‹∆ «√øÿ ÂÒÚø‚∆ ¡≈«Á «¬‘Ȫ

‘Ø-‘Ø ¿∞‚∆’ ‘∆ ‘ÀÕ ¡√∆∫ ¡≈͉∆ ˜πÏ≈È Âª ÷ØÒ∑∆¬∂!

ÚºÒ∫Ø Ë»Û Îº’‰, ÓπÛ’ ∑ Ø ÓπÛ’ ∑ ∆ ‘؉ Á∆ «ÈË≈ ’∆Â∆ ◊¬∆ Íë’«¡≈

““ÏÛ∂ ◊Ω √∂ √πÈ ‘≈ Ê≈ ˜Ó≈È≈,

«Úº⁄Ø∫ ◊π˜ ’∂ «√¡≈√∆ ¡‘π«Á¡ª ”Â∂ √πÙØ«Ì ‘ج∂ ‘È «’ ‹ª ¡ÔØ◊

‘Ó ‘∆ √Ø ◊¬∂ Á≈√ª ’«‘Â∂ ’«‘Â∂Õ”” ◊πÂ∂‹ «√øÿÕ

‘؉ Á∂ Ï≈Ú‹»Á Ó«‘˜ «’√∂ ÷≈ÈÁ≈È∆ «Í¤Ø’Û Á∂ ¡≈Ë≈ ”Â∂ ÍÀ≈Ù»‡ *****

3

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

‘≈Û ECF

Ì≈Â∆ È≈∆ Á≈ ◊ΩÚ, «Â¡≈◊ Â∂ ÏÒ∆Á≈È Á∆ √≈’≈ Ó»Â

√Ã∆ÓÂ∆ √ØÈ∆¡≈ ◊ªË∆

‹»È B@@D

˜Ø ˜∞ÒÓ Á∆ ¬∆È È≈ Ó≥È∆, ‹≈ «ÁÒ∆ √∆√ ’‡≈«¬¡≈® Í ‹∂ ‘º Á ˜∞ Ò Ó Á∆ ‘Ø Ú ∂ , ÷≥ ‚ ≈ ‹≈«¬ ¿∞ · ≈«¬¡≈®

L Ó≈ÈÚ∆ ’Áªñ’∆Óª Á∂ √Ø’∂ È≈Ò Ïø‹ ‘Ø ⁄πº’∆ √Ó’≈Ò∆ «√¡≈√ ˘

***** ¡≈͉∂ «Â¡≈◊ Â∂ ÏÒ∆Á≈È È≈Ò √Ù≈ ’È ”Â∂Õ L ËØÂ∆Ë≈∆¡ª Á∂ “√ÚÁ∂Ù∆ ÁøÌ” ˘ Ò∆Ø-Ò∆ ’È ”Â∂, „Ω∫◊∆ √ø«È¡≈√‰ª Â∂ √≈˪ Á∂ Ì∂÷ Á≈ «Èº‹∆’È ’È Ú≈Ò∂ ¡‚øÏ∆ ≈‹-È∂Â≈Úª ˘ «Â¡≈◊ Â∂ √ø‹Ó Á≈ Í≈· ÍÛ∑≈¿π‰ ”Â∂Õ L Ì≈Â∆ «¬«Â‘≈√ ”⁄ Í«‘Ò∆ Ú≈ ÿº‡ «◊‰Â∆¡ª «Úº⁄Ø∫ ◊π» È≈È’ Á∂

“√ÍØ’√ÓÀÈ” ÚºÒØ∫ AA ¡ÍÃÀÒ B@@D Á∂ «¬’º· «Úº⁄ Í≈√ ’∆Â∂ ÓÂ∂,“«ÚÙÚ «√º÷ ÏπÒ∂«‡È” Á∆¡ª «‡ºÍ‰∆¡ª √«‘ ÓÂ≈ Èß. A

√º⁄∂ñ√πº⁄∂ «√øÿ Â∂ «ÈÓ≈‰∂ «√º÷ ˘ √Ú¿∞µ⁄ ¡‘πÁ∂ Á≈ Ó≈‰ Á∂‰ ”Â∂Õ

¡º‹ AA ¡ÍÃÀÒ B@@D, «ÁÈ ¡ÀÂÚ≈, È»ß Á∂Ù Á∂ ’ØÈ∂ͺ¤Ó Á∆ Ë∆, Í»Ï Á≈ Ó≈‰, «‘øÁπ√Â≈È∆ √º«Ì¡Â≈ Â∂ √ø√«¥Â∆ Á∆ Ó≈È√

’ØÈ∂ ÂØ∫ ¡≈ ’∂ ⁄ß‚∆◊Û∑ «Ú÷∂ «¬’ºÂ ‘ج∂ “√ÍØ’√ÓÀÈ” Á∂ ‘˜≈ª

ÍπºÂ∆ √Ã∆ÓÂ∆ √ØÈ∆¡≈ ◊ªË∆ ˘ ’ØÛª Í≥‹≈Ï∆¡ª ÚºÒØ∫ ÚË≈¬∆Õ

Í≈·’ª ¡Â∂ ÍÃ∂Ó∆¡ª È∂ A@ Ó≈⁄ È»ß √Ã∆ ¡’≈Ò Âı √≈«‘Ï ÂØ∫ Í≥Ê Á∂ «¬√ ‘ÓÈ «Í¡≈∂ Í⁄∂ ¡Â∂ «¬√ Á∂ Ó∞º÷ √ßÍ≈Á’ √Ã.

‹≈∆ ’Â≈:

Í≥‚ ’ÓÒ «’ÙØ, «÷˜≈Ï≈Á, IHADDñ@EEFC

‹Ø«◊ßÁ «√ßÿ «Ú∞ºË «√¡≈√∆ ÒØ’ª Á∂ «¬Ù≈«¡ª ”Â∂ Ⱥ⁄‰ Ú≈Ò∂ ⁄∂¡ÓÀÈ, «¬Ò≈’≈ √πË≈ ’Ó∂‡∆, ÿ≈Û (ØÍÛ)

Âıª Á∂ √∂Ú≈Á≈ª ÚºÒØ∫ ‹≈∆ ’∆Â∂ ◊¬∂ ¡ıΩÂ∆ “‘∞’ÓÈ≈Ó∂” Ï≈∂ ËøÈÚ≈Á √«‘Â, Í≥‹≈Ï∆ «‡Ã«Ï¿±È, BC Ó¬∆, B@@D «Úº⁄Ø∫

«Ú⁄≈ª ’∆Â∆¡ªÕ Í≥Ê’ √Ø⁄ Ú≈Ò∂ «¬È∑ª «√ßÿª Á∆ «¬‘ «¬’ºÂÂ≈

*****

Á∆ÿ √Ø⁄-«Ú⁄≈ Ó◊Ø∫ √Ï-√ßÓÂ∆ È≈Ò «¬√ «È‰∂ ”Â∂ Í∞º‹∆

«Ìß‚ª Ú≈Ò≈ √ß «√Í≈‘∆ «Úº⁄ ÓÀÁ≈È∂ ¡≈«¬¡≈®

‘À «’ A@ Ó≈⁄ Ú≈Ò≈ ¡ıΩÂ∆ “‘∞’ÓÈ≈Ó≈” «’¿∞∫«’ Ó∞º„Ò∂ «√º÷-

«◊¡≈È∆ ‘«Ïß√ «√ßÿ Â∂ˆ, ÈÚª Ù«‘

«√˪ª Á∆ ¿∞Òßÿ‰≈ ’Á≈ ‘À ¡Â∂ ¡«‹‘≈ “‘∞’ÓÈ≈Ó≈” ‹≈∆

«√º÷ ËÓ Á≈ ¿∞‘ ÍÃ⁄≈’ ◊∞» ◊Ø«ÏßÁ Á≈ ‹≈«¬¡≈®

’È Á≈ ¡«Ë’≈ «’¿∞∫«’ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï, «√º÷ «‘ ӫ¡≈Á≈

«Ìß ‚ ªÚ≈Ò≈ √ß Â «√Í≈‘∆ «Úº ⁄ ÓÀ Á ≈È∂ ¡≈«¬¡≈®

¡Â∂ ◊∞ÁÚ≈≈ ¡À’‡ È∂ «’√∂ Ú∆ «√º÷ È»ß È‘∆∫ «ÁºÂ≈ ‘Ø«¬¡≈, «¬√

¿∞ ‘ ‹ÈÀ Ò «√ß ÿ √»  Ó≈ ’Ω Ó ‹◊≈Ú‰ ¡≈«¬¡≈®

Ò¬∆ «¬‘ “‘∞’ÓÈ≈Ó≈” ˆÀ-’≈È»ßÈ∆, ¡‰-¡«Ë’≈Â, «√º÷∆ È»ß

¤Ø ‡ ∆ ¿∞ Ó ∂ Ï≈‰∆ ÍÛ∑ ’∂ ‹Í ÂÍ ˙√ ’Ó≈«¬¡≈®

ABÚ∆∫ √Á∆ Á∂ «¬º’ ËÓ Ú◊≈ ËÓ Ï‰≈¿∞‰ Ú≈Ò≈ ¡Â∂ √Ã∆

Á∞ È ∆¡ª √ß Á ∂ √∞ ÷ «Â¡≈◊, ÍÓ¡Èß Á È» ß Í≈«¬¡≈®

¡’≈Ò ÂıÂ È»ß ÏÁÈ≈Ó∆ «ÁÚ≈¿∞‰ Ú≈Ò≈ ’≈Ò≈ «√¡≈‘ ’≈È≈Ó≈

’∆Â≈ «√ÓÈ ¡’≈Ò Í∞÷ Á≈,«‹√ È∂ ‘ÀØ ÍÃ◊‡≈«¬¡≈®

‘ÀÕ «¬√ Ò¬∆ «¬‘ «¬’ºÂÂ≈ «¬√ È»ß ¿∞√ Â∑ª ‘∆ ºÁ ’Á∆ ‘À

√º ⁄ Ø √º ⁄ ∆ Ï≈ ¡≈÷Á≈ «ÈÌ¿∞ È≈Á Ú‹≈«¬¡≈®

«‹Ú∂∫ «’ BF ¡’»Ï È»ß ÓØ‘≈Ò∆ «Ú÷∂ ‘ج∆ ÚÒ‚ «√º÷ ’ÈÚÀÈÙÈ

Í»  È «√º ÷ Ï‰È È» ß ’«‘ß Á ≈ ‹’Ø - Â’ ‘‡≈«¬¡≈®

È∂ √Ã. ◊∞ÏıÙ «√ßÿ ’≈Ò≈ ¡¯◊≈È≈ È»ß Í≥Ê ”⁄Ø∫ ¤∂’‰ Ú≈Ò≈

Áπ È ∆¡ª ’∂  ∂ ÈÙ∂ «Â¡≈◊Ø ◊∞  Ï≈‰∆ «⁄ Ò≈«¬¡≈®

¡ıΩÂ∆ “‘∞’ÓÈ≈Ó≈” ºÁ ’∆Â≈ √∆Õ «¬√ «¬’ºÂÂ≈ È∂ ÏÛ∆ Â√ºÒ∆

¡≥ Á Ø Ï≈‘Ø ∫ «ÈÓÒ ‘Ø ’∂ ‘Ø « ¬¡≈ Á» ‰ √Ú≈«¬¡≈®

È≈Ò «¬‘ ◊ºÒ È؇ ’∆Â∆ ‘À «’ √Ã. ◊∞ÏıÙ «√ßÿ ’≈Ò≈ ¡¯◊≈È≈

’⁄∂ «ÍÒ∂ √Ø Ë ∂ ¿∞ √ È∂ ‘º ’ ¡Ú≈˜≈ Ò≈«¬¡≈®

Á∆ Â≈˜≈ Í≥‹≈Ï Î∂∆ ÁΩ≈È √ß◊ª È∂ ‘ ʪ ¿πÈ∑ª Á≈ ÌÚª

¡≥«ÓàÍ∆‰Ø∫ ‹Ø «√º÷ ‚Á≈, Ï⁄Ȫ È≈Ò ÓÈ≈«¬¡≈®

√Ú≈◊ ’∆Â≈ ‘À ¡Â∂ «√¡≈√∆ ÒØ’ª Á∂ «¬Ù≈«¡ª ¿∞µÂ∂ ’ßÓ ’È

ÈÚ∆∫ ÍÈ∆∆ «√ßÿ √‹≈¬∆ ’¬∆ Ì∞º«Ò¡ª È»ß √Ófi≈«¬¡≈®

Ú≈Ò∂ Í∞‹≈∆¡ª ¡Â∂ ◊ÃßÊ∆¡ª Á∂ ˆÒ ¡Â∂ ¡‰-¡«Ë’≈Â

Í«‘Ò «’√∂ Â∂ ’Á∂ È‘∆∫ ’È∆ √Ì È»ß «¬‘ ÍÛ∑≈«¬¡≈®

“‘∞’È≈«Ó¡ª” Á∆ ’ج∆ ÍÚ≈‘ È‘∆∫ ’∆Â∆Õ «¬√ «¬’ºÂÂ≈ È»ß

‹Ø ’«‘‰≈ ¿∞‘ ’È≈ ÍÀ‰≈, ◊∞ª Á≈ ‘∞’Ó √‰≈«¬¡≈®

Í»≈ «ÚÙÚ≈√ ‘À «’ “√ÍØ’√ÓÀÈ” ¡Â∂ «¬√ Á∂ Ó∞º÷ √ßÍ≈Á’ «Ú∞ºË

¤Ò ’͇ Á≈ ≈‹ È ⁄ß ◊ ≈, √ß Â ª √∆ Á∞ ‘ ≈«¬¡≈®

‹≈∆ ’∆Â∂ ◊¬∂ ¡ıΩÂ∆ “‘∞’ÓÈ≈Ó∂” Á∆ Ú∆ √ß◊ª ’ج∆ ÍÃÚ≈‘ È‘∆∫

ª‘∆˙ Í≥‹Ú∂∫ È≈È’ È∂ √∆ √Ï Â≈¬∆∫ ¡˜Ó≈«¬¡≈®

’È◊∆¡ª ¡Â∂ ¿∞È∑ª ÚºÒØ∫ ’∆Â∆ ‹≈ ‘∆ √∂Ú≈ ’≈‰ «‹ºÊ∂

ÂÂ∆ ÂÚ∆ ”Â∂ ¡≈√‰ Ò≈ ’∂ ‹≈Ó Ù‘∆Á∆ Í≈«¬¡≈®

“√ÍØ’√ÓÀÈ” È»ß ؘ≈È≈ ¡ıÏ≈ Ú‹Ø∫ ⁄≈Ò» ’È «Úº⁄ ÚºË ÂØ∫ ÚºË

4

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

‘≈Û ECF

‹»È B@@D

√«‘ÔØ◊ Á∂‰◊∆¡ª, ¿∞µÊ∂ √Ã. ‹Ø«◊ßÁ «√ßÿ ÍÃÂ∆ ¡≈͉∂ √«Â’≈

⁄ß‚∆◊Û∑ «Ú÷∂ «¬º’Â ‘ج∂ √ÍØ’√ÓÀÈ Á∂ ‘˜≈ª ÍÃ∂Ó∆¡ª Â∂ Í≈·’ª

Á≈ ÍÃ◊‡≈Ú≈ ’È «Úº⁄ Ú∆ ’ج∆ ’√ È‘∆∫ ¤º‚‰◊∆¡ªÕ «¬‘

È∂ «¬‘ ◊ºÒ ÏÛ∂ Á∞÷∆ «‘Á∂ È≈Ò È؇ ’∆Â∆ ‘À «’ «ÚÁÚ≈Ȫ ¡Â∂

«¬’ºÂÂ≈ Ó«‘√»√ ’Á∆ ‘À «’ “√ÍØ’√ÓÀÈ” ¡Â∂ «¬√ Á∂ Ó∞º÷

ÍÃÓ∞º÷ ‘√Â∆¡ª ÚºÒØ∫ ÁØ √≈Ò Á∆ Ò◊≈Â≈ «Ó‘È Á∂ Ï≈Ú‹»Á,

√ßÍ≈Á’ √Ã. ‹Ø«◊ßÁ «√ßÿ √Ã∆ ¡’≈Ò Âı ¿∞µÂ∂ ⁄≈Ò» ’∆Â∆ ◊¬∆

Âıª Á∂ √∂Ú≈Á≈ ¿∞È∑ª È»ß «¬‘ Áº√‰ Ò¬∆ «Â¡≈ È‘∆∫ ‘Ø √’∂

ÏÃ≈‘Ó‰Ú≈Á∆ ¡Â∂ «¬√Ò≈Ó∆ Ó«¡≈Á≈ ıÂÓ ’ ’∂, ◊∞» ÚºÒØ∫

«’ «√º÷ª È»ß ¡’≈Ò Âı ¿∞µÂ∂ ÓÈ∞º÷ª Á∆ ‘˜»∆ «Úº⁄ Í∂Ù ‘؉ Ò¬∆

ÏıÙ∆ ◊¬∆ «√º÷ Ó«¡≈Á≈ È»ß Ò≈◊» ’Ú≈¿∞‰ Á∆ ÒÛ≈¬∆ √≈∂ Í≥Ê

√ºÁ‰, ’⁄«‘∆ Ò≈ ’∂ ÏÀ·‰ ¡Â∂ ⁄ß◊∂ ÌÒ∂ ÙË≈Ú≈È «√º÷ª È»ß Í≥Ê

ÚºÒØ∫ «¬√ Á∂ √∂Ú’ Ú‹Ø∫ ÒÛ ‘∂ ‘È Â∂ «¬√∂ Ò¬∆ ÏÃ≈‘Ó‰Ú≈Á∆

”⁄Ø∫ ¤∂’‰ Á∆ ‹Ø ’≈Ú≈¬∆ ’È «Úº⁄ ¿∞‘ ÒØ’ ∞ºfi∂ ‘ج∂ ‘È, «¬‘

Ù’Â∆¡ª ¡Â∂ ¡≈.¡À√.¡À√. Á∂ «¬Ù≈«¡ª ¿∞µÂ∂ ’ßÓ ’È Ú≈Ò∂

’≈Ú≈¬∆ ’È Á≈ ¡«Ë’≈ ¿∞È∑ª È»ß «’ºÊØ∫, ’ÁØ∫ Â∂ «’Ú∂∫ ÍÃ≈ÍÂ

ÒØ’ª È∂ ¿∞È∑ª È»ß “¤∂’‰” Á∆ Ï∂¡√»Ò∆ ¡Â∂ «√º÷ «√˪ª È»ß ÍÀª ‘∂·

‘Ø«¬¡≈? «¬√ √ÏßË∆ «Ò÷∆ ◊¬∆ «’√∂ «⁄º·∆ Á≈ È≈ ¿∞‘ ¡≈Í

ØÒ‰ Ú≈Ò∆ ’≈Ú≈¬∆ ’∆Â∆ ‘ÀÕ «¬’ºÂÂ≈ «¬‘ Ú∆ Ó«‘√»√ ’Á∆

‹Ú≈Ï Á∂∫Á∂ ‘È, È≈ ÙÃØÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ Ú≈Ò∂ Â∂ È≈ ‘∆ ’ج∆ ‘ØÕ

‘À «’ Í≥Ê’ √Ø⁄ Ú≈Ò∂ ‘ «√º÷ È»ß ⁄≈‘∆Á≈ ‘À «’ ¿∞‘ “√ÍØ’√ÓÀÈ”

“√ÍØ’√ÓÀÈ” ÚºÒØ∫ «¬√ √ÏßË «Úº⁄ ’¬∆ Í∂Ù’√ª Ú∆ ’∆Â∆¡ª ◊¬∆¡ª

¡Â∂ «¬√ Á∂ Ó∞º÷ √ßÍ≈Á’ √Ã. ‹Ø«◊ßÁ «√ßÿ ˘ Í»≈ √«Â’≈ ¡Â∂

Í ¿∞È∑ª È∂ «’√∂ ÍÃÂ∆ Ú∆ ’ج∆ ‘∞ß◊≈≈ È‘∆∫ «ÁºÂ≈ ¡Â∂ ˺’∂Ù≈‘∆

√«‘ÔØ◊ Á∂Ú∂Õ

’È Á∆ «˜ºÁ Â∂ ¡Û∂ ‘∂Õ Á»‹∆¡ª ’ΩÓª ¡≥Á Ú∆ «¬‘∆ ÍÃÌ≈Ú

«¬‘ «¬’ºÂÂ≈ √Ã. ◊∞Â∂‹ «√ßÿ ’ØÒØ∫ ÍÃدÀ√ ¡Ω¯

ω «‘≈ ‘À «’ ¡’≈Ò Âı ¿∞µÂ∂ ’ج∆ ÁÒ∆Ò, ¡Í∆Ò ¡Â∂

«√º÷«¬˜Ó Á≈ «ıÂ≈Ï Ú≈Í√ ÒÀ‰ Á∂ ¯À√Ò∂ Á∆ Ú∆ º‹ ’∂ «È÷∂Ë∆

Ú’∆Ò ’ßÓ È‘∆∫ ’Á∂ Â∂ «¬ºÊ∂ «√¡≈√ÂÁ≈Ȫ Â∂ ¿∞È∑ª Á∂ ⁄‘∂Â∂

’Á∆ ‘À ¡Â∂ Ó«‘√»√ ’Á∆ ‘À «’ ¡«‹‘∆ Ó≥◊ ’È Á≈ ¡«Ë’≈

◊ÃßÊ∆¡ª Á∆ ˺’∂Ù≈‘∆ ‘∆ ⁄ºÒÁ∆ ‘ÀÕ «¬√ È≈Ò ¡’≈Ò Âı Á∂

Í∞‹≈∆ ÙÃ∂‰∆ ¡Ê≈ ◊ÃßÊ∆¡ª ’ØÒ ’Á∂ Ú∆∫ È‘∆∫ √∆Õ «¬√ Ò¬∆

Ú’≈ È»ß ‚≈„∆ √º‡ Òº◊ ‘∆ ‘À «‹√ Á≈ √≈≈ ÁØÙ ÙÃØÓ‰∆ ’Ó∂‡∆

«¬√ «¬’ºÂÂ≈ Á∆ √Ï√ßÓÂ∆ È≈Ò ≈¬∂ ωÁ∆ ‘À «’ √Ã. ◊∞Â∂‹

¿∞µÂ∂ ’≈Ϙ «√¡≈√∆ ÒØ’ª ¡Â∂ ¿∞È∑ª Á∂ «¬Ù≈«¡ª ¿∞µÂ∂ Ⱥ⁄‰

«√øÿ ¿∞µÂ∂ Í∞‹≈∆¡ª Á∂ ¯À√Ò∂ Á≈ ’ج∆ ¡√ È‘∆∫ Â∂ ¿∞‘ Í≥Ê Á∆

Ú≈Ò∂ Í∞‹≈∆¡ª (◊ÃßÊ∆¡ª) Á∂ «√ ¡≈¿∞∫Á≈ ‘ÀÕ «¬‘ «¬’ºÂÂ≈

Ș «Úº⁄ ¿∞ÁØ∫ º’ ÍÃدÀ√ ¡Ω¯ «√º÷«¬˜Ó ‘∆ ω∂ «‘‰◊∂ ‹Á

Ó«‘√»√ ’Á∆ ‘À «’ ¿∞ÍØ’Â ‘≈Ò≈ «Úº⁄ ¡’≈Ò ÂıÂ

º’ «’ ÙÃØÓ‰∆ ’Ó∂‡∆, Í≥Ê Á∆ ’ج∆ ÍÃÚ≈È◊∆ È≈Ò, «ÚË∆Ú ÂΩ

«√¡≈√ÂÁ≈Ȫ ¡Â∂ Í∞‹≈∆¡ª Á∆ ’ÀÁ «Úº⁄ ‹’Û∆ ◊¬∆ «¬º’

”Â∂ ¡«‹‘≈ ¯À√Ò≈ ¡≈Í È‘∆∫ ’Á∆Õ Âıª Á∂ √∂Ú≈Á≈ª È»ß «’¿∞∫«’

√ß√Ê≈ ω ’∂ «‘ ◊¬∆ ‘À Â∂ ¡’≈Ò ÂıÂ È»ß «¬È∑ª ÒØ’ª ÂØ∫

¡«‹‘≈ ’ج∆ ¯À√Ò≈ ’È Á≈ ¡«Ë’≈ ‘∆ ÍÃ≈Í ȑ∆∫ ‘À, «¬√

¡≈˜≈Á ’Ú≈¿∞‰≈ Ï∂‘ºÁ ˜»∆ ‘Ø «◊¡≈ ‘ÀÕ «¬‘ «¬’ºÂÂ≈

Ò¬∆ ¿∞È∑ª ÚºÒØ∫ ˆÒ ÂΩ ”Â∂ «Ò¡≈ «◊¡≈ «¬‘ ¯À√Ò≈ Ú∆ ºÁ

Ó«‘√»√ ’Á∆ ‘À «’ ¡’≈Ò ÂıÂ È»ß «¬È∑ª ÒØ’ª ÂØ∫ ¡≈˜≈Á

’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ

’Ú≈¿∞‰ Á∂ √≈∂ ‘∆Ò∂ È≈’≈Ó ‘Ø ‹≈‰ ¿∞Íø ¡Â∂ Í∞‹≈∆ ÙÃ∂‰∆

«‡ºÍ‰∆: A. ÒΘ “... Á∂Ù Á∂ ’ØÈ∂ ’ØÈ∂ ÂØ∫ ¡≈ ’∂ ...”, “... ‘˜≈ª

ÚºÒØ∫ ¡≈͉∂ ‘º·∆ Úº¬∆¬∂ «Úº⁄ ’ج∆ ÂÏÁ∆Ò∆ È≈ ’È Á∆ «‹Á

Í≈·’ª ¡Â∂ ÍÃ∂Ó∆¡ª...” (ÓÂ≈ Èß. A, B)Õ “«¬«Â‘≈«√’ «¬’ºÂÂ≈”

ÎÛÈ Ó◊Ø∫, ¡≥ÂÓ ‘∆Ò∂ Ú‹Ø∫ ¡Á≈Ò Á≈ ÁÚ≈˜≈ ÷‡÷‡≈¿∞‰≈

(ÓÂ≈ Èß. C, D, E), «ÚÙ≈Ò «¬’ºÂÂ≈ (ÓÂ≈ Èß. F) ¡≈͉∂ Ó≥»‘ Ó∆¡ª

˜»∆ ‘Ø «◊¡≈ ‘ÀÕ ¡«‹‘≈ ’È≈ «¬√ Ò¬∆ Ú∆ ˜»∆ ‘À «’ ¡º‹

«Óº·» Ï‰È Á≈ ÔÂÈ ‘ÀÕ «¬‘Ȫ ÙÏÁª Á∆ ÚÂØ∫ Ï∂ÒØÛ∆ Ú∆ ‘ÀÕ

¡’≈Ò Âı Á∂ Í∞‹≈∆ ‹ª “√∂Ú≈Á≈” ◊∞ÁÚ≈≈ ¡À’‡ Á∆¡ª

«¬‘ «¬º’ ÌÓ ‘À «’ ’∂ÚÒ “√ÍØ’√ÓÀÈ Á≈ √ßÍ≈Á’” ‘∆

Ë≈≈Úª ‘∂· ÂÈı≈‘ª ¡Â∂ ̺Â∂ ÍÃ≈Í ’Á∂ ‘È Í ’ßÓ √≈∂ ¿∞‘

«√º÷ ËÓ «Úº⁄ ¡≈¬∆¡ª ’∞∆Â∆¡ª «Ú∞ºË ÒÛ «‘≈ ‘À ∏ «‹‘≈ «’

’Á∂ ‘È ‹Ø «¬√ ¡À’‡ Á∆¡ª Ë≈≈Úª Á∆ ¿∞Òßÿ‰≈ ’Á∂ ‘È,

¬∂√ ÓÂ∂ «Úº⁄ ÍÃÌ≈Ú «ÁºÂ≈ «◊¡≈ ‘ÀÕ ¡È∂’ª ¡À√∂ ◊∞»-√Ú≈∂ ‘È ‹Ø

«¬√ Ò¬∆ ˆÀ-’≈È»ßÈ∆ ‘ÈÕ

¡ÓÒ Á∂ ÓÀÁ≈È «Úº⁄ ’¬∆ Á‘≈«’¡ª ÂØ∫ ¿∞µÂ∂ ‘ج∂ ‘È ¡Â∂ Èß◊∂

«¬‘ «¬’ºÂÂ≈ “√ÍØ’√ÓÀÈ” ¡Â∂ «¬√ Á∂ ÍÃÏßË’ª È»ß «¬√

ËÛ ÒÛ ‘∂ ‘ÈÕ ¿∞‘ ’∂ÚÒ ¬∂√ «Úº⁄Ø∫ ÚÍ≈’ Ò≈Ì ‹ª ¡≈͉∆

◊ºÒ Á∆ ÍÃÚ≈È◊∆ Á∂∫Á∆ ‘À «’ ¿∞‘ √Ã∆ ¡’≈Ò Âı √≈«‘Ï È»ß

¿∞√ÂÂ∆ ’º„‰ È»ß È«÷ºË ’Ó ‹≈‰Á∂ ‘ÈÕ

«√¡≈√ÂÁ≈Ȫ ¡Â∂ ¿∞È∑ª Á∂ ⁄‘∂Â∂ Íπ‹≈∆¡ª Á∆ «◊ï ”⁄Ø∫ ¡≈˜≈Á

ÓÂ≈ Èß: B

’È ¡Â∂ ¡’≈Ò Âı Á∆ Á∞ÚÂØ∫ Ø’‰ Ò¬∆ ¡Á≈Ò Á∆

¡º‹ AA ¡ÍÃÀÒ B@@D È»ß Á∂Ù Á∂ ’ØÈ∂-’ØÈ∂ ÂØ∫ ¡≈ ’∂

ÓÁÁ ˜» ÍÃ≈Í ’È Í ¡Á≈Ò «Úº⁄Ø∫ «¬‘ ’∂√ ¿∞√ ‘≈ÒÂ

5

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

‘≈Û ECF

«Úº⁄ Ú≈Í√ ÒÀ «Ò¡≈ ‹≈Ú∂ ‹ÁØ∫ ‘∂· «Ò÷∆¡ª ‹Ê∂ÏßÁ∆¡ª, √ß√Ê≈Úª ¡Â∂ «Ú¡’Â∆¡ª ¿∞µÂ∂ ¡≈Ë≈ ÏØ‚, ÷∞ºÒ∑∆ «Ú⁄≈-⁄⁄≈ Ó◊Ø∫, «¬‘ «È‰≈ «ÂßÈ Ó‘∆È∂ Á∂ ¡≥Á-¡≥Á Á∂‰ Ò¬∆ «Â¡≈ ‘Ø ‹≈Ú∂ «’ «√º÷ ËÓ Í∞‹≈∆ ÙÃ∂‰∆ (◊ÃßÊ∆¡ª) È»ß ◊∞Á∞¡≈∂ ¡≥Á ¡≈͉∆ ‘˜»∆ «Úº⁄ Í∂Ù ‘؉ Ò¬∆ √ºÁ‰, ’⁄«‘∆ Ò≈¿∞‰, “‘∞’ÓÈ≈Ó∂”

‹»È B@@D

ÍÃ Ø . ¡≈¬∆.‹∂ . «√ß ÿ , «È¿» Ô≈’ AH. «√º÷ ◊∞ÁÚ≈≈ ‹Ò≈È, ÓÒ∂Ù∆¡≈ : ¿∞ÍØ’Â ¡È∞√≈ «¬º’ ÍÃÂ∆«ÈËÕ AI. ÚÒ‚ «√º÷ Ô»È∆Ú«√‡∆, Òß‚È : ¿∞ÍØ’Â ¡È∞√≈ «¬º’ ÍÃÂ∆«ÈËÕ

‹≈∆ ’È ¡Â∂ ¿∞È∑ª Á∂ ¡«Ë’≈ª È»ß ⁄∞‰ΩÂ∆ Á∂‰ Ú≈Ò∂ «’√∂ «√º÷

B@. Ô».Í∆. «√º÷ ÍÃÂ∆«ÈË ÏØ‚ : ¿∞ÍØ’Â ¡È∞√≈ «¬º’ ÍÃÂ∆«ÈËÕ

È»ß Í≥Ê ”⁄Ø∫ ¤∂’‰ Á≈ ¡«Ë’≈ Á∂∫Á≈ Ú∆ ‘À ‹ª È‘∆∫Õ ÏØ‚ «Úºº⁄

¿∞ÍØ’Â √º‹‰ ‹∂ √Ϻ ı≈Ò√≈ Á∆ Â˜ ”Â∂ Í»∆

«¬‘ ÒØ’ Ù≈ÓÒ ’∆Â∂ ‹≈‰:

«Èͺ÷Â≈ È≈Ò, √‘∞ß ⁄∞º’ ’∂ ◊∞Ó«Â Á∆ ΩÙÈ∆ «Úº⁄ Âıª Á∂

A. ÙÃØÓ‰∆ ◊∞. ÍÃ. ’Ó∂‡∆ : ◊∞Ó«Â Á≈ ⁄ß◊≈ «ÚÁÚ≈È «¬º’ ÍÃÂ∆«ÈË

◊ÃßÊ∆¡ª Á∂ ¡«Ë’≈ª Â∂ ’ÂÚª Ï≈∂ «È‰≈ Á∂‰ Ò¬∆ «Â¡≈ ‘Ø

B. «ÁºÒ∆ ◊∞. ÍÃ. ’Ó∂‡∆: ¿∞ÍØ’Â ¡È∞√≈ «¬º’ ÍÃÂ∆«ÈË

‹≈‰ ª ¡Á≈Ò «Úº⁄Ø∫ ’∂√ Ú≈Í√ ÒÀ «Ò¡≈ ‹≈Ú∂ ‹ª ∆ÍØ‡

C. È≈Ê ¡Ó∆’È ◊∞ÁÚ≈≈ ÍÃÏßË’ ’Ó∂‡∆ : ¿∞ÍØ’Â ¡È∞√≈

ÍÃ≈Í ‘؉ º’ ¡Á≈ÒÂ∆ ’≈Ú≈¬∆ Ø’ «ÁºÂ∆ ‹≈Ú∂Õ ‹∂ ÙÃØÓ‰∆

«¬º’ ÍÃÂ∆«ÈË

’Ó∂‡∆, Í≥Ê’ Í≥ÃÍ≈Úª ¡È∞√≈, «√º÷ «√ËªÂ È»ß √ÍÙ‡ ’È Ò¬∆

D. ⁄∆¯ ÷≈Ò√≈ Á∆Ú≈È : ¿∞ÍØ’Â ¡È∞√≈ «¬º’ ÍÃÂ∆«ÈË

«Â¡≈ È≈ ‘ØÚ∂ ª ¡Á≈ÒÂ∆ ’≈Ú≈¬∆ Á∂ È≈Ò-È≈Ò ‘ ÍÃ’≈

E. ≈Ù‡∆ Â∂ ¡≥Â-≈Ù‡∆ Ó≈ÈÂ≈ ÍÃ≈Í ’ ⁄∞º’∂ «√º÷

Á∆ ’≈Ú≈¬∆ ¿∞ÁØ∫ º’ ‹≈∆ º÷∆ ‹≈Ú∂ ‹Á º’ √Ã∆ ¡’≈Ò ÂıÂ

«¬«Â‘≈√’≈ : ÷∞ÙÚß «√ßÿ, ‚≈. √ß◊ «√ßÿ Â∂ ‚≈. «’ÃÍ≈Ò

¿∞µÍ ¿∞‘ Ó«¡≈Á≈ È‘∆∫ Ò≈◊» ‘Ø ‹ªÁ∆ «‹√ Á∆ √Øfi∆ ¡≈Í Á√Ó∂Ù

«√ßÿÕ

«ÍÂ≈ «√º÷ª È»ß ’Ú≈ ◊¬∂ √È Â∂ ’≈¯∆ Á∂ º’ ¡’≈Ò Âı ¿∞µÂ∂

F. ¡’≈Ò Âı √ÏßË∆ ÷Ø‹ Í∞√Â’ª Á∂ Ò∂÷’ : ‚≈. ‘«‹ßÁ «√ßÿ «ÁÒ◊∆, ‚≈. ÏÒ’≈ «√ßÿ ¡Â∂ √Ã. Ó«‘ßÁ «√ßÿ ‹ØÙÕ G. «√º÷ √Ø√≈«¬‡∆ ¡≈¯ Ô».’∂., Òß‚È :¿∞ Í Ø ’  ¡È∞ √ ≈ «¬º ’ ÍÃÂ∆«ÈË

Ò≈◊» Ú∆ ‘∆ √∆Õ

ÓÂ≈ Èß: C AA ¡ÍÃÀÒ B@@D ˘ ⁄ß‚∆◊Û∑ «Úº⁄ √ÍØ’√ÓÀÈ Á∂ Á¯Â «Úº⁄ ‘ج∆ «¬‘ «¬«Â‘≈√’ «¬’ºÂÂ≈ «¬√ ◊ºÒ Á∆ ÍÃÚ≈È◊∆ Á∂∫Á∆ ‘À «’

H. «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹ : «ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹, ¡≥«ÓÃÂ√; ◊∞Ó«Â «◊¡≈È

Í∞‹≈∆¡ª ¡Â∂ «√¡≈√ÂÁ≈Ȫ ÚºÒØ∫ ¡Í‰∆ √Á≈∆ ’≈«¬Ó ’È

«ÓÙÈ∆ ’≈Ò‹, Ò∞«Ë¡≈‰≈ ¡Â∂ Ó≈Â≈ √≈«‘Ï ’Ω ◊∞Ó«Â

Ò¬∆ «√º÷ ËÓ È»ß «¬º’ ͤ«Û¡≈ ‘Ø«¬¡≈ Â∂ Í∞≈ÂÈ Ô∞º◊ Á≈ ËÓ

’≈Ò‹, Î∆Á≈Ï≈Á Á≈ «¬º’-«¬º’ ÍÃÂ∆«ÈËÕ

√≈Ï ’È Á∂ ÔÂȪ È»ß ·ºÒ∑ Í≈¿∞‰ Ò¬∆ ¤∂Â∆ ‘∆ √Ã. ÷∞ÙÚßÂ

I. ÁØ ∆‡≈«¬‚ «√º÷ ‹º‹ : ‹√«‡√ ’∞ÒÁ∆Í «√ßÿ Â∂ ‹√«‡√ ¡≈.¡À√. È»Ò≈Õ A@. «√º÷ √‡»‚À∫‡√ ¯À‚∂ÙÈ Á∂ «¬º’Ø-«¬º’ ‹∆Ú ÓØ„∆ : ‚≈. √ßÂØ÷ «√ßÿ Ì»Í≈ÒÕ AA. «√º÷ ͺÂ’≈ : “¡º‹ Á∆ ¡≈Ú≈˜” Á∂ ¡À‚∆‡ √∞÷Á∂Ú «√ßÿ ¡Â∂ “«√º÷ ∆«Ú¿»” Á∂ ¡À‚∆‡ √È «√ßÿÕ AB. ÍÃدÀ√ ¡Ω¯ «√º÷«¬˜Ó : √Ã. ◊∞Â∂‹ «√ßÿ (◊ÃßÊ∆ «√ßÿ «¬‘ ¿∞Í≈Ë∆ Ú≈Í√ È‘∆∫ ÒÀ √’Á∂)

«√ßÿ ¡Â∂ Ïß◊Ò≈Á∂Ù∆ Ò∂÷’≈ Â√Ò∆Ó≈ È√∆È Á∆ ÍÃË≈È◊∆ ‘∂· BAÚ∆∫ √Á∆ «Úº⁄ Í∞‹≈∆ ÙÃ∂‰∆ ÏÈ≈Ó Ò∂÷’, ͺÂ’≈” «ÚÙ∂ ¿∞µÂ∂ «¬º’ √ÀÓ∆È≈ ’Ú≈«¬¡≈ ‹≈¬∂ «‹√ «Úº⁄ Á∂Ù Á∂ ¿∞µÿ∂ Ò∂÷’ª, ͺÂ’≈ª ˘ ÏπÒ≈«¬¡≈ ‹≈Ú∂ Â∂ “¤∂’∂ ‹≈‰” Á∆ Ò≈‘È ˘ ıÂÓ ’È Ò¬∆ «¬È∑ª ¿∞µÿ∂ Ò∂÷’ª, ͺÂ’≈ª, √ßÍ≈Á’ª Á≈ √«‘ÔØ◊ «Ò¡≈ ‹≈¬∂Õ «¬√ ÍÃØ◊≈Ó Á≈ ÍÃÏøË √ÍØ’√ÓÀÈ ‡√‡ ÚºÒØ∫ ’∆Â≈ ‹≈¬∂◊≈Õ

«‡ºÍ‰∆: ÓÂ∂ ÈßÏ C Á≈ Ï‘∞Â≈ Ì≈◊ √ı «¬Â≈˜ÔØ◊ ‘ÀÕ ÷∞ÙÚßÂ

AC. √ÍØ’√ÓÀÈ ‡√‡ : ¿∞ÍØ’Â ¡È∞√≈ «¬º’ ÍÃÂ∆«ÈËÕ

«√ßÿ ¡≈͉∂-¡≈Í È»ß «√º÷ Â√Ò∆Ó ‘∆ È‘∆∫ ’Á≈ ¡Â∂ È≈ ‘∆ «√º÷

AD. ‘«¡≈‰≈ «√º÷ ¯ØÓ : ¿∞ÍØ’Â ¡È∞√≈ «¬º’ ÍÃÂ∆«ÈËÕ

ËÓ Á∆ Ú≈’¯∆¡Â º÷Á≈ ‘ÀÕ ¿∞‘ ª Ó»Ò »Í «Úº⁄ «√º÷ ’Áª-

AE. ı≈Ò√≈ ÁÏ≈ ‘ª◊’ª◊ : ¿∞ÍØ’Â ¡È∞√≈ «¬º’ ÍÃÂ∆«ÈËÕ

’∆Óª «Ú∞ºË «Ò÷‰ Ò¬∆ ¡Â∂ Ï∆Ï∆¡ª Á∂ È÷«Ù÷ Ú‰È Ò¬∆

AF. Óº«Ë¡≈ ÍÃÁ∂Ù ’∂∫Á∆ «√ßÿ √Ì≈ : ¿∞ÍØ’Â ¡È∞√≈ «¬º’

‹≈«‰¡≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ ¡≈͉≈ «¬‘ √»Í ˙√ È∂ ÏÛ∆ «ÙºÁ È≈Ò

ÍÃÂ∆«ÈËÕ AG. «ÚÁ∂ Ù ∆ Ô» È ∆Ú«√‡∆¡ª «Úº ⁄ ÍÛ∑ ≈ ‘∂ «√º ÷ ÍÃ Ø ¯ À √  :

Ó∆‚∆¬∂ Á∆ √‘≈«¬Â≈ È≈Ò ¿∞√≈«¡≈ ‘ÀÕ ÓΩ‹»Á≈ Ú≈Á-«ÚÚ≈Á Á≈ ÍÃÓ∞º÷ «Ú⁄≈ «√º÷ ËÓ Á∆¡ª ¡≈«Á ’≈Ò ÂØ∫ ⁄ºÒ∆¡ª ¡≈¿∞∫Á∆¡≈

6

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

‘≈Û ECF

‹»È B@@D

’Áª-’∆Óª √Ê≈Í ’È È≈Ò √ÏßË ‘ÀÕ ÷∞ÙÚß «√ßÿ «’√

’ÈÚÀÈÙÈ Ï‘∞ ں‚∂ ͺË ”Â∂ Ï∞Ò≈¬∆ ‹≈Ú∂, Á»‹∆¡ª √≈∆¡ª

Â∆’∂ È≈Ò √‘≈«¬Â≈ ’∂◊≈?

Í≥Ê’ ‹Ê∂ÏßÁ∆¡ª, √ß√Ê≈Úª È≈Ò «Ú⁄≈-Ú‡ªÁ≈ ’È Ó◊Ø∫

Ï∆Ï∆ Â√Ò∆Ó≈ È√∆È «¬√Ò≈Ó Á∆¡ª ¿∞‘Ȫ “’∞∆Â∆¡ª”

Í»È √«‘ÓÂ∆ È≈Ò ¯À√Ò∂ Ò¬∂ ‹≈‰ ¡Â∂ Á»‹∂ √»«Ï¡ª, «ÚÁ∂Ùª

«Ú∞ºË ‹‘≈Á ’ ‘∆ ‘À ‹Ø «’ ˜≈‘≈ ÂΩ ¿∞µÂ∂ «¬√Ò≈Ó Á≈ ¡≥◊

«Úº⁄ «‘øÁ∂ «√º÷ª ˘ Ú∆ «¬√ Á∆ «Â¡≈∆ «Úº⁄ Ù≈ÓÒ ’∆Â≈ ‹≈¬∂Õ

‘ÈÕ Ï‘∞Â∂ Ó∞√ÒÓ≈È ¿∞√ È»ß «¬√Ò≈Ó-«ÚØË∆ ¡Â∂ «¬√≈¬∆ Ӻ È≈Ò

«‡ºÍ‰∆: ¬∂√ ÓÂ∂ «Úº⁄ “√Ϻ ı≈Ò√≈ Â˜” Ò¯˜ È≈ ÚÂ∂ ‹ªÁ∂

⁄ºÒ ‘∆ ‡º’ «Úº⁄ Á∞ÙÓ‰ Á≈ ‘ºÊ·Ø’≈ ◊Á≈ÈÁ∂ ‘È «‹Ú∂∫ «’

ª «Ï‘Â ‘πøÁ≈Õ «¬‘ ’≈¯∆ Ú≈Á-«ÚÚ≈Á Á≈ «ÚÙ≈ ‘∂ ¡Â∂ «¬‘Ȫ

√ÒÓ≈È ÙÁ∆ È»ßÕ ÓΩ‹»Á≈ «√º÷ √ßÿÙ Á≈ Ó∞ºÁ≈ ‘À «’ «√º÷ ËÓ «Úº⁄

’≈‰ Úº‚∆¡ª ˆÒ Ϋ‘Ó∆¡ª ÍÀÁ≈ ‘ج∆¡ªÕ «¬‘ ÙÏÁ “¡≈ ÏÀÒ

’∞∆Â∆¡ª Ò¬∆, ◊∞-‘∞’Óª ¡È∞√≈, ’ج∆ √Ê≈È È‘∆∫Õ «¬‘ Ï∆Ï∆,

Ó∞fi∂ Ó≈” È∆Â∆ Á∆ ¡◊Ú≈È∆ ’Á∂ ‘ÈÕ ÒßÏ∆ ÒÛ≈¬∆ «Úº⁄ ͡-͡

«‹√ È»ß «¬√Ò≈Ó Á∂ «ÚØË∆ ‘Ø ’ßÓ Ò¬∆ Ú ‘∂ ‘È, «’Ú∂∫ ¬∂Ê∂

‡’≈˙ Á∆ È∆Â∆ Ò≈‘∂ÚßÁ È‘∆∫Õ

Â’√ß◊ ◊ºÒ ’∂◊∆?

Ï≈’∆ √≈∆¡ª ‹ºÊ∂ÏßÁ∆¡ª ¡Â∂ Ùı√∆¡Âª Á≈ «Ú⁄≈ ‘À

‹∂ ¬∂√ È∂ ˙‘Ø ’∞‘≈Û≈ ÒÀ ’∂ Ú≈‘∞‰≈ Ù∞» ’ «ÁºÂ≈ ª ’∆

«’ ¡‹∂‘∂ Ò¯˜ Ú‰≈ «√¡≈‰Í È‘ƒÕ ¿∞‘Ȫ Á≈ «Ú⁄≈ ‘À «’

«¬‘ «√º÷ Ӻ Á∆ ÏÁÈ≈Ó∆ Á≈ ’≈‰ È Ï‰∂◊∆? «‹‘Û∂ ˙√ È»ß

“√Ϻ ÷≈Ò√≈” ¡≥ÂÓ «ÈÙ≈È≈ ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈ ‘ÀÕ «¬‘Ȫ ÚºÒØ∫ ¡◊ª‘

«¬√Ò≈Ó Á∂ «ÚØË «Úº⁄ Ú ‘∂ ‘È, ¿∞‘ «√º÷∆ Á∂ Ú∆ ÁØ√ ȑ∆∫Õ

È»ß Ï∞Ò≈¬∆¡ª ‹≈‰ Ú≈Ò∆¡ª “«ÚÙÚ «√º÷ ’Ωȯø√ª” ¬∂√ «Ú⁄≈ È»ß

‹∂ ¿∞‘Ȫ «Úº⁄∂ ßÏ≈ º÷‰ Á∆ È∆Â∆ «‘ «√º÷ Ó≥⁄ ÂØ∫ ˙√ È»ß «√º÷∆-

Á‹≈-Ï-Á‹≈ ¡◊ª‘ ÂØÁ∆¡ª «‘‰◊∆¡ª ¡Â∂ ¡≥ √≈∂ Í≥Ê

«ÚØË∆ ÍÃ⁄≈ Ò¬∆ Ú‰≈ Ù∞» ’ «ÁºÂ≈ ª ’∆ ˙√ Á∂ ‘ºÊ ¡≈͉∆

Á≈ √ªfi≈ “√Ϻ ı≈Ò√≈” ‘؉ º’ ÔÂÈÙ∆Ò «‘‰◊∆¡ªÕ

Á≈Û∑∆ ÎÛ≈¿∞‰≈ «˜øÓ∂Ú≈∆ Á≈ ’Ó ‹≈«‰¡≈ ‹≈Ú∂◊≈?

«‹‘Û∆ Á»√∆¡ª ‹Ê∂ÏßÁ∆¡ª Á∂ √«‘ÔØ◊ Á∆ ◊ºÒ ’∆Â∆

“¿∞µÿ∂ Ò∂÷’ ͺÂ’≈”, ‹Ø Ï∞Ò≈¬∂ ‹≈‰∂ ‘È, √Ì «’√Ó Á∂

◊¬∆ ‘À, ˙‘ “√ÍØ’√ÓÀÈ” Á∆ ¡≈͉∆ È∆Â∆ (Ú∂÷Ø ¡ÍÃÀÒ B@@D Á≈

‘؉◊∂Õ ’∆ «¬‘Ȫ È»ß «√º÷ ËÓ Ï≈∂ ˙√∂ Â∑ª È≈Ò √∞«‘Á √Ó«fi¡≈

√ÍØ’√ÓÀÈ) ¡È∞√≈ «√∂ ⁄Û∑È∆ √ßÌÚ È‘∆∫Õ “√ÍØ’√ÓÀÈ” ¡≈͉∆

‹≈ √’Á≈ ‘À «‹√ Â∑ª Ó√ÒÈ ı≈Ò√≈ Í≥⁄≈«¬Â Ú≈Ò∂ ‹ª «ÓÙÈ∆

È∆Â∆ ¡È∞√≈ √≈∆¡ª ¿∞‘Ȫ √«‘ÔØ◊∆ ‹Ê∂ÏßÁ∆¡ª ÂØ∫ «’È≈≈’Ù∆

‘È? ‹∂ È‘∆∫, ª ¿∞‘Ȫ È»ß ’∆ ¡«Ë’≈ ‘À «’ «√º÷ ËÓ Ï≈∂

’ ⁄∞º’≈ ‘À «‹‘Û∆¡ª «’ BF ¡’»Ï Á∆ ’ÈÚÀÈÙÈ Ò¬∆

’º⁄∆¡ª «‡ºÍ‰∆¡ª ’ ’∂ Ú≈Ë» «ÚÚ≈Á ÍÀÁ≈ ’È? Á»‹≈ ͺ÷ «¬‘ ‘À

«¬’º·∆¡ª ‘ج∆¡ª √ÈÕ ˙√ È»ß ËÛ≈ Ï‰È Á≈ ‚ ‘ÀÕ ‹∂ ˙√ Á∂ √ºÁ∂

«’ ¡‹∂ º’ «¬‘Ȫ ͺÂ’≈ª/√ßÍ≈Á’ª ¡≈«Á «Úº⁄Ø∫ «¬º’-¡ºË È»ß

¿∞µÂ∂ «¬‘ ‹Ê∂ÏßÁ∆¡ª √«‘ÔØ◊ Ò¬∆ ¡≈ ‹≈‰ ª “√ÍØ’√ÓÀÈ” Á∆

¤º‚ ’∂ «’√∂ È∂ Ú∆ ⁄ºÒ ‘∂ √ßÿÙ ¿∞µÂ∂ √≈Ê’ «‡ºÍ‰∆ È‘∆∫ ’∆Â∆Õ

‹≈⁄∂ ËÛ≈ È‘∆∫ ωÁ≈ Í≥û ‹∂ “√ÍØ’√ÓÀÈ” «¬‘Ȫ Á∆, ¡≥Á»È∆ ’∆Â∂

¬∂√ Á≈ ◊∞ºfi≈ Ì≈Ú «¬‘ ‘À «’ «√º÷ ËÓ È»ß ¡≈͉∂ ¡√Ò ‹≈‘Ø-‹Ò≈Ò

’ßÓ Á∆ ⁄∆-Î≈Û ’È Ò¬∆, «¬’ºÂÂ≈ (Ó√ÒÈ ‹ÈÒ È«ßÁ

«Úº⁄ ÍÃ◊‡ ‘∞ßÁ≈ Ú∂÷‰ «Úº⁄ «¬‘Ȫ Á∆ «ÁÒ⁄√Í∆ È‘∆∫ ∏

«√ßÿ Á∂ ÿ ‘ج∆ BH ¡’»Ï B@@C Ú≈Ò∆) «Úº⁄ Ù≈ÓÒ ‘Ø ‹≈Ú∂

√∞Ë≈Ú≈Á∆¡ª Á≈ ¡≈ı∆ «ÈÙ≈È≈ ¡‹∂‘∂ «√º÷∆-◊ΩÚ È»ß √Ê≈ÍÂ

ª ËÛ≈ ω ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ ¬∂√ Ó≥Â’ È»ß √Ófi √’‰≈ √ßÌÚ È‘∆∫Õ √Ì

’È≈ ‘ÀÕ ¡º◊ ¡Â∂ Í≈‰∆ Á≈ Ó∂Ò «’Ú∂∫ “√ÀÓ∆È≈” «Úº⁄ ‘ØÚ∂◊≈?

◊∞Ó«Â Ò¬∆ ÒÛ ‘∂ ‘È, ËÛ≈ ωÈ≈ È‘∆∫ ⁄≈‘ß∞‰◊∂Õ ˙‘Ȫ Á≈

¡≈͉∂ ÿ Á∆ ÒÛ≈¬∆, ‹Ø Ï‘∞ ·∆’ Ò∆‘ª ¿∞µÂ∂ ⁄ºÒ

’∂ÚÒ ¡Â∂ ’∂ÚÒ ◊∞» ¡Â∂ ◊∞Ó«Â È≈Ò ËÛ≈ ‘ÀÕ √Ø, ÍÂ≈ È‘∆∫

‘∆ ‘À, «Úº⁄ Á∞ÙÓ‰ Á∂ È∞Ó≈«¬ø«Á¡ª È»ß Ù≈ÓÒ ’È≈ ‘ ͺ÷Ø∫ ˆÀ

«’√ ‹≈Á»¬∆ ¤Û∆ È≈Ò √ÍØ’√ÓÀÈ «¬‘Ȫ Á≈ √«‘ÔØ◊ ÒÀ ’∂ “ËÛ∂ ÂØ∫

Ú≈‹Ï ‘ÀÕ

«ÈÒ∂Í” ‘∂◊≈?

ÓÂ≈ Èß: D

ÓÂ≈ Èß: E

AA ¡ÍÃÀÒ È»ß ⁄ß‚∆◊Û∑ «Ú÷∂ “√ÍØ’√ÓÀÈ” Á∂ ÷∞ºÒ∑∂ «Ú‘Û∂ «Úº⁄ ‘ج∆

AA ¡ÍÃÀÒ È»ß ⁄ß‚∆◊Û∑ «Ú÷∂ ‘ج∆ «¬‘ «¬«Â‘≈√’ «¬’ºÂÂ≈ ÙÃØÓ‰∆

«¬‘ «¬«Â‘≈√’ «¬’ºÂÂ≈ Á∆ÿ «Ú⁄≈-Ú‡ªÁ∂ Ó◊Ø∫ «√¯≈Ù

’Ó∂‡∆ Á∂ √≈Ï’≈ ÍÃË≈È ◊∞⁄È «√ßÿ ‡Ω‘Û≈ È»ß ¡≈͉∂ ‘∆ Ê≈Í∂∂

’Á∆ ‘À «’ «Í¤Ò∂ √≈Ò Úª◊ «¬√ √≈Ò Ú∆ Á∆Ú≈Ò∆ Á∂ ÓΩ’∂

‘ج∂ Â∂ ÙÃØÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ Á∂ ÂÈı≈‘Á≈ ◊ÃßÊ∆¡ª ’ØÒØ∫ “ÍßÊ ÂÈ” Á∆

Á»‹∆¡ª Í≥Ê’ ‹Ê∂ÏßÁ∆¡ª Â∂ √ß√Ê≈Úª È≈Ò √Ò≈‘-ÓÙÚ≈ ’ ’∂

¿∞Í≈Ë∆ «ÁÚ≈¬∂ ‹≈‰ Á∆ ’≈Ú≈¬∆ ÍÃÂ∆ ¡≈͉∆ È≈Í√øÁ◊∆ Á≈

Á»‹∆ ÚÒ‚ «√º÷ ’ÈÚÀÈÙÈ ¡Â∂ “√Ϻ ı≈Ò√≈” Â˜ ”Â∂ √ÀÙÈ

ÍÃ◊‡≈Ú≈ ’Á∆ ‘ÀÕ «¬‘ «¬’ºÂÂ≈ Ó«‘√»√ ’Á∆ ‘À «’ ⁄Ò≈‰≈

√ªfi∂ ÂΩ ”Â∂ Ï∞Ò≈¬∂ ‹≈‰Õ «¬’ºÂÂ≈ Á≈ Ӻ √∆ «’ Á»‹∆ «√º÷

’ ⁄∞º’∂ «’√∂ «Ú¡’Â∆ È»ß ’ج∆ ¿∞Í≈Ë∆ Á∂‰ Á≈ «¬‘ „ß◊ «ÏÒ’∞Ò

7

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

‘≈Û ECF

‹»È B@@D

ˆÒ ‘À Â∂ ÙØ’ ÍÃ◊‡ ’È Ò¬∆ ‹∞Û∂ ÒØ’ª Á∆ “‹˜Ï≈Â∆

«‡ºÍ‰∆: √Ã∆ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï Á∆ ‹∞º◊Ø-‹∞º◊ ¡‡ºÒ √Á≈∆ Á∂ Ó√Ò∂

ÏÒÀ’Ó∂«Òß◊” ÂØ∫ ÚºË ’∞fi È‘∆∫Õ «’√∂ Ú∆ «Ú¡’Â∆ Ï≈∂ √‘∆ Ó∞Òª’‰

Á≈ «˜’ ¡≈ı∆ ¡Â∂ ¤∂Ú∂∫ ÓÂ∂ «Úº⁄ ¡≈¿∞‰≈ ¡≈͉∂-¡≈Í ÍÃÔ≈ÍÂ

¿∞√ Á∆ ÓΩ ÂØ∫ ÿº‡Ø-ÿº‡ Í≥‹ √≈Ò Ï≈¡Á ‘∆ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ‘ÀÕ

√ß’∂ ‘ÀÕ ’∆ ¬∂√ √Ï-ÍÃÊÓ ¡«‘Ó∆¡Â Ú≈Ò∂ «ÚÙ∂ ÍÃÂ∆ ‘Ø ◊ßÌ∆Â≈

¬∆√≈¬∆ ÒØ’ ¡≈͉∂ «’√∂ Ó ⁄∞º’∂ «Ú¡’Â∆ È»ß “√ß” ÍÁ Á∂‰ ÂØ∫

È‘∆∫ √∆ «Ú÷≈¬∆ ‹≈ √’Á∆?

Í«‘Òª Ú∆ A@ √≈Ò Á∆ «¬ß˜≈ ’Á∂ ‘È «‹Ú∂∫ «’ «Íº¤∂ ‹‘∂

*****

ÓÁ ‡À∂√≈ Á∂ Ó≈ÓÒ∂ «Úº⁄ ’∆Â≈ «◊¡≈ √∆Õ ÓΩ ÂØ∫ A@ «ÁȪ Á∂

Í∆¿»∞ Á≈Á∂ Á∂ ’∆ÓÂ∆ ÷˜≈È∂ È»ß ÷ØÒ∑’∂ Ú∂÷Ø ¡Â∂ «Ú⁄≈Ø

¡≥Á-¡≥Á «ÁºÂ∆ ◊¬∆ ¿∞Í≈Ë∆ “⁄؉ √‡ø‡” Ú‹Ø∫ ª Ù≈«¬Á ·∆’ ‘ØÚ∂ Í ¿∞∫‹ «¬‘ «¬º’ Ï‘∞ ‘∆ Ó≈Û∆ «Í ‘ÀÕ «¬√ È≈Ò «Ú¤Û∂ «Ú¡’Â∆ Á∆ ¿∞‘ ÒØ’ Ú∆ ¡≈ÒØ⁄È≈ ’ ‘∂ ‘È «‹È∑ª È∂ ¿∞∫fi

(◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï Á∆¡ª Á∂‘ª Á∆ ¡≈Û «Úº⁄ «Èº‹∆ ⁄ΩË ⁄Ó’≈¿∞‰ Á∂ ’Øfi∂ „ß◊ Á≈ ÍØÒ ÷∞ºÒ∑‰≈ Ù∞» ‘Ø ⁄∞º’≈ ‘À)

«ÙÙ‡≈⁄≈ Á∂ È≈Â∂ ’∞fi «⁄ Ò¬∆ ¡‹∂ ⁄∞ºÍ «‘‰≈ √∆Õ «¬‘

◊∞⁄È «√ßÿ, «ÓÙÈ∆ (ÓØ‘≈Ò∆)

«¬’ºÂÂ≈ Ó«‘√»√ ’Á∆ ‘À «’ √≈∂ Í≥Ê Á∆¡ª ‹ºÊ∂ÏßÁ∆¡ª Í≥‹

È◊ ’∆ÂȪ, ÷≈Ò√≈ Â∂ ⁄∂ÂÈ≈ Ó≈⁄ª È≈Ò ¡º‹ º’

√≈Ò Ó◊Ø∫ «¬√ Ó≈ÓÒ∂ Ï≈∂ Á∞Ï≈≈ «Ú⁄≈ ’È «’ ◊∞⁄È

«¬º’ ÏßÁ∂ Á∂ ‹∆ÚÈ «Úº⁄ √∞Ë≈ È‘∆∫ ‘Ø«¬¡≈, È≈ ¡º◊Ø∫ ‘ØÚ∂◊≈; È≈

«√ßÿ ‡Ω‘Û≈ È»ß “Í≥Ê ÂÈ” Á∆ «ÁºÂ∆ ◊¬∆ ¿∞Í≈Ë∆ ·∆’ √∆ ‹ª

’ج∆ ÈÚª «√º÷ Ï«‰¡≈ ‘À, È≈ ‘∆ ÍÃÏßË’ª Á≈ ¡«‹‘≈ ‡∆⁄≈ ‘ÀÕ

È‘∆∫!

√ß◊ª Á∆ «Ó‘È È≈Ò ’Ó≈¬∆ Ó≈«¬¡≈ Á∆ ‘Ø ‘∆ ÏÏ≈Á∆ ¿∞µÍ

«‡ºÍ‰∆: «¬‘ «ÏÒ’∞Ò ÂºÊ ‘À «’ «¬√≈¬∆ «’√∂ ˘ √ß ¿∞Í≈Ë∆ Á∂‰

‘∞‰ Ø’ Òº◊‰∆ ⁄≈‘∆Á∆ ‘ÀÕ Ì≈¬∆ ◊∞Á≈√ ‹∆ Á≈ ’«‘‰≈ ‘À:

Ò¬∆ A@ √≈Ò ¿∞‚∆’Á∂ ‘ÈÕ ¿∞‘ ¡≥Ë-«ÚÙÚ≈√∆ ÒØ’ ‘È ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ

““‹∂ Ó≈¿∞ Í∞ÂÀ «Ú√∞ Á∂ «Â√ Â∂ «’√∞ «Í¡≈≈®

Óπ¡‹«˜¡ª Á∆ fi»·∆-√º⁄∆ ÍÛÂ≈Ò ’Á∂ «‘ßÁ∂ ‘È ‹Ø «’√∂ ’∆Â∂

‹∂ ÿ∞ ÌßÈÀ Í≈‘» ’¿∞‰∞ ÷‰‘≈≈®

‘Ø‰Õ ’«Ê Óπ¡‹˜∂ Á∂ √≈Ï ‘؉ ¿∞µÂ∂ “√ß” ¿∞Í≈Ë∆ «ÁºÂ∆ ‹ªÁ∆

Ï∂Û≈ ‚ØÏÀ Í≈‰∆ «’¿∞ Í≈« ¿∞Â≈≈®

‘ÀÕ “√ß” ¿∞Í≈Ë∆ ¡Â∂ “ÍßÊ ÂÈ” «Úº⁄ ’∞¬∆ √Ó≈ÈÂ≈ È‘∆∫Õ

¡≈◊» ÒÀ ¿∞fi«Û ÍÚ∂ «’√∞ ’À Í∞’≈≈®

“‹Ê∂Á≈ª” Á≈ «√º÷ ‹∆ÚÈ Á∂ «¬º’ ‘Ø Í«‘Ò» ¿∞µÂ∂ “Í≥Ê ÂÈ”

‹∂ ’« ÷∂ÂÀ ÷≈«¬ Ú≈«Û ’Ø Ò‘À È √≈≈® (CE-BB-D)

Á≈ÈÚ∆ ω ’∂ ¿∞µÌȪ Úº‚≈ «¬Â≈˜ÔØ◊ ‘À ¡Â∂ ¡≈÷ ‘≈√Ø‘∆‰≈

(Ì≈Ú Óª, Ϻ⁄∂ Ò¬∆ √Ì ÂØ∫ ÚºË √∞º«÷¡Â √Ê≈È ‘À; ‹∂

‘Ø «ÈºÏÛ∂◊≈Õ Í«‘Òª «ÚÁ∂Ùª «Úº⁄ ‚ΩÒ «’Í≈ È≈Ò ¡È∂’ª Í≥Ê

Óª ‘∆ Í∞ºÂ È»ß ˜«‘ ÷Ú≈ Á∂Ú∂ ª ’ج∆ Á∞È∆¡ª Á≈ ÏßÁ≈ ¿∞√ È»ß

ÂÈ √‹‰◊∂, Î∂ «Í≥‚-«Í≥‚, ‘ ◊ˇ∆- Ó∞‘ºÒ∂ «Úº⁄Õ

È‘∆∫ Ï⁄≈ √’Á≈; ‹∂ ÿ Á≈ Í«‘∂Á≈ ‘∆ ÿ È»ß √ßÈ∑ Ò≈ Á∂Ú∂ ª

ÓÂ≈ Èß: F

ÿ Á∆ ’ج∆ «‘¯≈˜Â È‘∆∫ ’ √’Á≈; ‹∂ ÓÒ≈‘ ‘∆ Ï∂Û∆ ‚ØÏ Á∂Ú∂

¡º‹ AA ¡ÍÃÀÒ √ßÈ B@@D Á∆ “√ÍØ’√ÓÀÈ” Á∂ «Ú‘Û∂∂ «Úº⁄ ‘ج∆

ª Ó∞√≈Îª È»ß ’ج∆ È‘∆∫ Í≈ Òßÿ≈ √’Á≈Õ ‹∂ Ú≈Û ‘∆ ÷∂ Á≈

«¬‘ «ÚÙ≈Ò «¬’ºÂÂ≈ «¬√ ◊ºÒ ¿∞µÍ «⁄ßÂ≈ ÍÃ◊‡ ’Á∆ ‘À «’

¡≈Ú≈≈ ÍÙ»¡ª ÂØ∫ Ï⁄≈˙ ’È Á∂ ÔØ◊ È‘∆∫ ª ÷∂ Á∆ √∞º«÷¡≈

¡º‹ ¡È∂’ª «√º÷-«ÚØË∆ Â≈’ª √Ã∆ ◊∞» ◊ÃÊ ß √≈«‘Ï ‹∆ Á∆ ¡˜ÓÂ

Á≈ ‘Ø ’ج∆ Â∆’≈ È‘∆∫ ‘ÀÕ «¬√∂ Â∑≈∫ ‹∂ ¡≈◊» ‘∆ ’ΩÓ È»ß ’∞≈‘∂

¿∞µÂ∂ ‘ÓÒ≈ ’ ’∂ «√º÷ ËÓ Á∆ ˘ È∂√ÂØ È≈Ï»Á ’È ”Â∂ Â∞Ò∆¡ª

Í≈ Á∂Ú∂ ª «’√ Á∆ ‹≈È È»ß ØÚØ◊∂!)Õ ¡º‹ «√¡≈√∆ Ò∆‚ª,

ͬ∆¡ª ‘ÈÕ «¬√ ¡«Â «ÿÈ≈¿∞‰∂ ’ßÓ Ú≈√Â∂ “Á√Ó ◊ÃßÊ” È»ß Ó∞º÷

◊∞Á∞¡≈≈ ÍÃÏßË’ª, Í∞‹≈∆ È∞Ó≈ ÍÃ⁄≈’ª, ’∆ÂÈ∆ ‹«Ê¡ª,

‘«Ê¡≈ Ú‹Ø∫ Ú«Â¡≈ ‹≈ «‘≈ ‘ÀÕ

Ï∆Ï∆¡ª Á∂ √Â√ß◊ª ¡≈«Á È∂ (‘¿∞ÓÀ «Úº⁄ Ò∞ÏË ‘Ø ’∂∂, ⁄ΩË Á∆

¡º‹ Á∆ «¬‘ «¬’ºÂÂ≈ ¡‹∂‘∆¡ª «ÚØË∆ Â≈’ª È»ß

‘Ú√ Í»∆ ’È ÷≈Â), ‹≈‰-Ï∞ºfi ’∂ √Ó≈‹ È»ß ◊∞Ï≈‰∆ Á∂ ¡ʪ

⁄∂Â≈ÚÈ∆ Á∂∫Á∆ ‘À ¡Â∂ ⁄∂Â≈ ’Ú≈¿∞‰≈ ⁄≈‘∞ßÁ∆ ‘À «’ √ßÍ»È

ÚºÒØ∫ ’Ø∂ º«÷¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘À; ◊∞Ó«Â-«ÚØË∆ «Ú⁄≈Ë≈≈ Á≈ Í≈√≈

ËÓ, «¬º’Ø-«¬º’ ◊∞» √≈«‘Ï √Ã∆ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈‘«Ï ‹∆ Á∆ Â≈«Ï¡≈

Ï∂Ø’-‡Ø’ ’ ‘∂ ‘ÈÕ √ß◊ª Í≈√Ø∫ «¬’ºÂ ’∆Â∂ Îß‚ √ß◊ª È»ß

‘ÀÕ «¬√ Ú≈√Â∂ «’√∂ Ú∆ ¡‹∂‘∆ Â≈’ ˘ Ó≥»‘-ÂØÛ ‹∞¡≈Ï Á∂‰

‘∆ ◊∞øÓ≈‘ ’È Ò¬∆ Ú ‘∂ ‘ÈÕ ◊∞Ï≈‰∆ È»ß Ú∂⁄‰ ¡Â∂ ◊∞»

Ò¬∆ ÌÚ∂∫ ¿∞Í≈Ò∂ ’∆Â∂ ‹≈‰◊∂ ¡Â∂ “Á√Ó ◊ÃßÊ” ‹ª «’√∂ Ú∆

Á∆¡ª Á∂‘ª Á∆ ¡≈Û «Úº⁄ «Èº‹∆ √Ú≈Ê Í»≈ ’È ¡Â∂ Ó≈«¬¡≈

¡‹∂‘∆ ‘Ø ⁄È≈ È»ß ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á∆ Ï≈Ï∆ ”Â∂ ÍÃÚ≈È

Ò∞º‡‰ Á≈ ‡∆⁄≈ √≈‘Ó‰∂ º÷ ’∂ ÍÃØ◊≈Ó ¿∞Ò∆’∂ ‹≈ ‘∂ ‘ÈÕ

È‘∆∫ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂◊≈Õ

«Í¤Ò∂ ’≈Î∆ √Ó∂∫ ÂØ∫ ¡≈¬∂ «ÁÈ ’ج∆ È ’ج∆ √Ó≈⁄≈

8

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

‘≈Û ECF

‹»È B@@D

ÍÛ∑‰ È»ß «ÓÒÁ≈ «‘≈ ‘À, «‹√ ≈‘∆∫ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï Á∆ ¡≈Û «Úº⁄

¿∞ÍÁ∂Ùª Á∆ «Ú¡≈«÷¡≈ ’Á∂ È‘∆∫ ’È◊∂ Â∂ È≈ ‘∆ «’√∂ È»ß ’È

√≈Ë≈È √ß◊ª È»ß Ì∞Ò∂÷∂ «Úº⁄ º÷ ’∂, «√¡≈√∆ Ò∆‚ ‘∆ È‘∆∫,

Á∂‰◊∂Õ ◊∞Ï≈‰∆ Á≈ √∞fi≈¿∞ ‘À-

◊∞Á∞¡≈≈ ÍÃÏßË’, Ë≈Ó’ ¡≈◊» (‘Àµ‚ ◊ÃøÊ∆, ≈◊∆, ¡Á≈√∆¬∂,

““Í∆¿» Á≈Á∂ ’≈ ÷Ø«Ò «‚·≈ ÷‹≈È≈® Â≈ Ó∂À Ó«È Ì«¬¡≈ «ÈË≈È≈®1®

Ë»Í∆¬∂, Ú≈’∆¬∂, ‚∂Á ∂ ≈ √ßÂ, ÏÈ≈√∆ ·º◊ª Á∂ ‹ØÛ∆Á≈ Ï≈Ï∂ ¡≈«Á)

ÂÈ Ò≈Ò ‹≈ ’≈ ’¤» È ÓØÒ® ∞ Ì∂ Ìß‚≈ ¡÷»‡ ¡ÂØÒ®2® (Í≥. AHF)

¡≈͉∆ «Èº‹∆ ‘Ø∫Á ‹ª ⁄ΩË ⁄Ó’≈¿∞‰ Ò¬∆ √ß◊ª ÂØ∫ ¿∞◊≈‘∂ Îß‚

(Ì≈Ú ◊∞» √≈«‘Ï≈È Á∂ Ï≈‰∆ »Í∆ ¿∞ÍÁ∂Ùª Á≈ ÷˜≈È≈ ÷ØÒ∑

ÏÏ≈Á ’È ¡Â∂ «¬‘Ȫ √ß◊ª È»ß ËØ÷∂ ”⁄, Ì≈Ú ◊∞Ó«Â «◊¡≈È

’∂ Ú∂«÷¡≈ ª ÍÂ≈ ⁄º«Ò¡≈ «’ «¬√ ı˜≈È∂ «Úº⁄ ÍÓ≈ÂÓ≈ Á∆

ÂØ∫ ’Ø∂ º÷ ’∂ ’∞≈‘∂ Í≈¿∞‰ Ú≈Ò∆ ÔØ‹È≈ ÿÛÁ∂ ‹≈ ‘∂ ‘ÈÕ ◊∞Ï≈‰∆

«√¯«Â-√≈Ò≈‘ Á∂ ¡ÓØÒ’ ÂȪ, Ò≈Òª Á∂ Ìß‚≈ Ì∂ ‘ج∂ ‘È ¡Â∂

È∂ ¡◊Ú≈¬∆ «¬√ Â∑ª «Ï¡≈È ’∆Â∆ ‘À: ““‹‘ª «◊¡≈È Â‘≈ ËÓ

«¬√ ÷˜≈È∂ È»ß Ó≈ÈÚÂ≈ Á∂ ÌÒ∂ Ò¬∆ √ß√≈ Ì «Úº⁄ Úß‚‰ È≈Ò,

‘À ””(Ì≈Ú ‹∂ «◊¡≈È ‘≈√Ò ’∆Â≈ ‘À ¡Â∂ «Úº«Á¡≈ Ò¬∆ ‘À ª ‘∆

¡√∆∫ ¡≈ÂÓ’ ÂΩ ”Â∂ ¡Ó∆ ‘Ø √’Á∂ ‘ªÕ «¬√ ÷˜≈È∂ Á∆ «¬º’ ı≈√

ËÓ Á∆ √Ófi ¡Â∂ Í≈Ò‰≈ ‘Ø √’Á∆ ‘À)Õ

«√¯Â ‘À «’ «‹ÂÈ≈ «¬√ ÷˜≈È∂ È»ß Úß‚Ø◊∂, «¬‘ ÚËÁ≈ ‘∆ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ

‘∞‰∂ «‹‘∂, «¬º’ ıÏ ¡È∞√≈, ¡ÒΩ’’ ß◊Á≈ ‚≈Ó≈

«¬√ ÷˜≈È∂ ˘ Ò-«ÓÒ ’∂ ÷⁄‰ Ì≈Ú √ß◊ »Í «Úº⁄ «Ú⁄≈È

⁄ ’∂ ¡≥«ÓÃÂ√ ÂØ∫ AE@ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï Á∂ Í≈ÚÈ √»Íª È»ß ’∆Ï

È≈Ò Ó≈ÈÚÂ≈ Á≈ ÌÒ≈ ‘ØÚ∂◊≈Õ Á»‹∂ ÏßÈ∂ ◊∞» √≈«‘Ï≈È ‹Ø √∂Ú≈

«¬º’ ’ØÛ ∞ͬ∂ (H@ Òº÷ ∞ͬ∂ ⁄≈‡‚ ‘Ú≈¬∆ ‹‘≈˜ Á≈ «’≈«¬¡≈

¡Â∂ √«Â’≈ ÍÚ≈È ’Á∂ ‘È ¿∞‘ «¬Ú∂∫ ‘À :-

¡Â∂ ◊∞Á∞¡≈≈ ≈Ó√ ¡≥«ÓÃÂ√ ÂØ∫ ‘Ú≈¬∆ ¡º‚∂ º’ ‹Ò»√ Á∆

√∂Ú’ «√÷ Í»‹‰ √«Ì ¡≈Ú«‘ √«Ì ◊≈Ú«‘ ‘« ‘« ¿»ÂÓ Ï≈È∆®

Ù’Ò «Úº⁄ √Û’ª, Ï≈˜≈ª «Úº⁄∫Ø ÒØ’ª È»ß ÙË≈ Á∂ Ȫ ‘∂· Ï∂ÓÂÒÏ≈

◊≈«Ú¡≈ √∞«‰¡≈ «ÂÈ ’ ‘« Ê≈«¬ Í≈ÚÀ®

¿∞ÂÙ≈‘ Á∂ ’∂ ʪ-ʪ È≈ÙÂ∂, ⁄≈‘-Í≈‰∆ Â∂ Úº÷-Úº÷ Ì؋Ȫ Á∂

«‹È √«Â◊∞ ’∆ ¡≈«◊¡≈ √«Â √«Â ’« Ó≈È∆®

√‡≈Ò, ’∆ÂÈ∆ Ó≥‚Ò∆¡ª ≈‘∆∫ «⁄Ó«‡¡ª-¤À«‰¡ª È»ß Í»∂ Â≈‰

√«Â◊∞ ’∆ √∂Ú≈ ⁄≈’∆ ‹∂ ⁄Ò«‘ √«Â◊∞ Ì≈«¬® (Ó.D, Í≥. ABDF)

È≈Ò ’∞º‡Á∂, √ßÿ-Í≈Û» ’º⁄∆¡ª-ͺ’∆¡ª ⁄È≈Úª Á∂ Ï∂√∞∂ ’∆ÂÈ

√«Â◊∞ ’∆ √∂Ú È ’∆È∆¡≈ «’¡≈ ˙‘∞ ’∂ Ú∆⁄≈∞®

¡Â∂ ¡≈◊»¡ª ÚºÒ∫Ø √Í∆’ª ≈‘∆∫ Òº÷-Òº÷ ÚË≈¬∆¡ª Á∂ ¿∞µ⁄∂ ¡≈Ú≈˜∂

√ÏÁÀ √≈ È ‹≈‰¬∆ «Ï÷∞ Ì»Ò≈ ◊≈Ú≈∞®

Ò◊≈™Á∂, √ß◊ª Í≈√Ø∫ ʪ-ʪ ÓºÊ∂ «‡’Ú≈¿∞∫Á,∂ √«Â¡ª Á∆ √‹≈Ú‡

¡«◊¡≈È∆ ¡≥Ë∞ Ï‘∞ ’Ó ’Ó≈ÚÀ Á»‹À Ì≈«¬ «Í¡≈∞®

Ú≈Ò∂ È∞Ó≈«¬Ù∆ ÍÃØ◊≈Óª ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ Ì◊ª, ̺‡ «ÚÁÚ≈Ȫ Á∂ Ȫ

¡‰‘ØÁ≈ ¡≈Í∞ ◊‰≈«¬Á∂ ‹Ó∞ Ó≈« ’∂ «ÂÈ ÷∞¡≈∞® (Í≥. EHI)

(Í≥. FFI)

¿∞µÂ∂ ¡Â∂ ‡À∫‡ª Á∆¡ª Á∞’≈Ȫ ÚºÒØ∫ Á∞’≈Ȫ Á∆ ÓÙ‘»∆ Ò¬∆, √À∫’Û∂

(Ì≈Ú √«Â◊» Á∆ √º⁄∆ √∂Ú≈ ¿∞‘∆ ‘À «’ ¿∞‘Ȫ Á∆

√Ú≈◊Â∆ ◊∂‡ª ¡Â∂ Î∞ºÒª Á∆ Ú÷≈ ’ ’∂ ÓÈÓØ‘’ ω≈¿∞‰ Ò¬∆

¡≈«◊¡≈ ‹ª ‘∞’Ó ˘ √Ófi ’∂ Ó≥«È¡≈ ‹≈Ú∂Õ ‹∂ ’ «¬‘Ȫ ◊∞»-

’∞fi Òº÷ ∞ͬ∂ ‘Ø) ÷⁄ ’∂ ’ÀÈ∂‚≈ Ì∂«‹¡≈ «◊¡≈ ‘ÀÕ

Á∂‘ª «Úº⁄ «Ò÷∆ Ï≈‰∆ Ì≈Ú ◊∞» √≈«‘Ï Á∆ ¡≈Ú≈˜ Ï≈‘ ’º„‰

«¬√ ‘º√Ó¬∆ ‚≈Ó∂ ≈‘∆∫ Ì∞Ò∂÷≈ Í≈¿∞‰ Ú≈Ò≈ ͺ÷

Á≈ ’ج∆ ¿∞Í≈Ò≈ È‘∆∫ ’∆Â≈ ª Ï≈‘∆ √‹≈Ú‡ ‹ª ÒØ’ «Á÷≈Ú∂

√≈Ë≈È √ß◊ª Ò¬∆ √Ófi‰≈ ˜»∆ ‘ÀÕ ˙Í∆ Ș È≈Ò Ú∂«÷¡ª,

Ú≈Ò≈ È∞Ó≈«¬Ù∆ √«Â’≈ «’√∂ ’ßÓ È‘∆∫ ¡≈¿∞‰ Òº◊∂Õ ¡«‹‘∆

«¬√ «È≈Ò∂ ¡Â∂ ¡ÒΩ«’’ ÂÓ≈Ù∂ ≈‘∆∫, ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï Á∆¡ª

ÎØ’∆ «Ú÷≈Ú∂ Ú≈Ò∆ √∂Ú≈ ¡Â∂ √«Â’≈ ◊∞» È»ß ÍÚ≈È È‘∆∫ ‘À;

Á∂‘ª Á≈ Ò≈‹Ú≈Ï √«Â’≈ ‘Ø«¬¡≈ Áº«√¡≈ ‹≈ «‘≈ ‘ÀÕ ¡≈Ó «√º÷

Ì∞Ò∂÷∂ ÂØ∫ √≈ÚË≈È ‘؉ Á∆ √ı ÒØÛ ‘À)Õ

√ß◊ª Á∂ ◊∞» È≈Ò ¡«ÈøÈ «Í¡≈ ¡Â∂ √«Â’≈ Á≈ È≈‹≈«¬˜

Î∞ºÒª ¡Â∂ ∞Ó≈«Ò¡ª È≈Ò √‹≈¬∆¡ª Ó؇ ◊º‚∆¡ª ¿∞µÍ

Ò≈Ì ¿∞·≈ ’∂ ¡Â∂ ÙË≈-Ì≈ÚÈ≈ È»ß ¿∞Ì≈ Á∂ ’∂ «¬‘ «Ú÷≈«¬¡≈

Í≈Ò’∆ «Úº⁄ ‚º’∂ ◊∞» ◊ßÊ √≈«‘Ï Á∂ √»Í ¿∞µÍ ¡ÈØ÷∂ „ß◊ È≈Ò

«◊¡≈ «’ ÍÃÏßË’ª Á∂ ÓȪ ¡≥Á Ò◊È ‹≈◊∆ ‘À «’ ◊∞» ◊ÃßÊ

⁄Ω fi∞Ò≈ ’∂ ‹Ø √«Â’≈ «ÁºÂ≈ ‹ªÁ≈ ‘À ¿∞‘ ’≈ˆ˜, «‹ÒÁ ‹ª

√≈«‘Ï Á≈ ÚË∆¡≈ Â∆’∂ È≈Ò √«Â’≈ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂, ‹Ø Ù≈«¬Á

’ºÍÛ∂ È»ß ‘∆ «ÁºÂ≈ ‹ªÁ≈ ‘À, «¬√ ◊ÃßÊ Ì≈Ú ◊∞» Á∂ √»Í «Úº⁄ ‹Ø

◊∞» ¡‹∞È √≈«‘Ï Á∂ √Ó∂∫ ÂØ∫ È‘∆∫ √∆ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ «‘≈Õ ¡≥Á÷≈Â∂

¿∞ÍÁ∂Ù «Ò÷∂ ‘È ¿∞√ Á≈ «◊¡≈È ‘≈√Ò ’È≈, «¬‘Ȫ ¿∞ÍÁ∂Ùª È»ß

¡«‹‘≈ ’ΩÂ’ ⁄‰ Ú≈Ò∆ √ß√Ê≈ ¡Â∂ ¿∞√ Á∂ ¡≈◊»¡ª Á≈ Ó≥ÂÚ

«¬Ó≈ÈÁ≈∆ È≈Ò ◊둉 ’ ’∂ ¡≈͉∂ ‹∆ÚÈ ¡≥Á „≈Ò‰≈,

⁄؉ª Ì≈Ú Ú؇ª Á≈ «Èº‹∆ √Ú≈Ê ‘≈√Ò ’È Ì≈Ú ⁄ΩË ⁄Ó’≈¿∞‰

Ó≈ÈÚÂ≈ Á∂ Í¿∞Í’≈ «‘ «¬‘Ȫ «√º«÷¡≈Úª Á≈ √ÍÙ‡ ÙÏÁª

¡Â∂ Ú≈‘-Ú≈‘ ÷º‡‰ Á≈ ‘∞ßÁ≈ ‘À∂Õ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï Á∂ √»Íª «Úº⁄

«Úº⁄ ¡Â∂ ◊∞» ¡≈Ù∂ ¡È∞√≈ ÍÃ⁄≈ ’È≈, ◊∞» Á≈ √º⁄≈ √«Â’≈

‹Ø Ï≈‰∆ »Í∆ ¿∞ÍÁ∂Ù ¡Â∂ «√º«÷¡≈Úª Á‹ ‘È, «¬‘Ȫ ◊∞-

‘ÀÕ ’∆ ÍÃÏßË’-‹È «¬ÂÈ≈ Ó≈Ó»Ò∆ «‹‘≈ Ì∂Á È‘∆∫ √Ófi ‘∂ ‹ª

9

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

‘≈Û ECF

√Ú≈Ê «√ºË∆ Á∆ ÓÈØ-’≈ÓÈ≈ Í»È ’È Ò¬∆ Ó∆√È∂ ω∂ ‘ج∂ ‘È? ◊∞Ï≈‰∆ È≈ÒØ∫ ‡∞º‡∂ ‘ج∂ «¬‘ ÒØ’ Ù≈«¬Á ÏΩ∫ÁÒ ◊¬∂ ‘È ÔÊ≈: ““«ÏÈ∞ √ÏÁÀ √Ì∞∞ ‹◊∞ Ï¿∞≈È≈, «ÏÊ≈ ‹ÈÓ∞ ◊Ú≈«¬¡≈®”” (Ó.C, Í≥. FDD)

‹»È B@@D

Ó≈ÈÚÂ≈ Á∆ ÌÒ≈¬∆ ‘ØÚ∂Õ] ÍÃÏßË’ª È∂ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï È»ß Ó≈«¬¡≈ «¬’ºÂ ’È ¡Â∂ ¡≈͉∆ ⁄ΩË ͺ’∆ ’È Ò¬∆ ∞Ó≈«Ò¡ª ‘∂· √‹≈ ’∂ º«÷¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘ÀÕ ◊∞» Á≈ Ȫ Ú ’∂ «Èº‹∆ √Ú≈Ê Í»≈ ’È Á≈ √≈ËÈ

◊∞Ï≈‰∆ ª Í∞’≈-Í∞’≈ ’∂ ’«‘ ‘∆ ‘À:

ω≈ ¤º«‚¡≈ ‘À Ì≈Ú ◊∞» ◊ÃøÊ √≈«‘Ï È»ß «÷‚Ω‰≈ √ÓfiÁ∂ ‘ÈÕ ◊∞»

ÓÈÓ∞÷ ÏØÒ∂ ¡≥Ë∞Ò∂ «Â√∞ Ó«‘ ¡◊È∆ ’≈ Ú≈√∞® (¡◊È∆:- ’ÃØË)

Á≈ √»Í √≈‘Ó‰∂ «Á÷≈ ’∂ «Èº‹∆ √Ú≈Ê Í»≈ ’È Á≈ √≈ËÈ

(ÏØÒ∂:- Ï«‘∂)

ω≈ ¤º«‚¡≈ ‘ÀÕ ‘È∑∂ √≈¬∆∫ Á≈, «‹√ ◊∞» Á∆ Á∂‘ È»ß ∂ÙÓ∆ ∞Ó≈«Ò¡ª

Ï≈‰∆ √∞«Â È Ï∞fiÈ∆ √Ï«Á È ’«‘ ÍÃ◊≈√∞®

«Úº⁄ ÏßÁ ’ ’∂ ≈‘-√«Â¡ª ¿∞µÍ ⁄º’ Ò◊Ú≈ ’∂ ’Ó∂ «Úº⁄

˙È≈ ¡≈͉∆ ¡≥Á« √∞«Ë È‘∆ ◊∞ Ï⁄«È È ’«‘ «Ú√≈√∞® (Í≥. ADAE)

º÷ «ÁßÁ∂ ‘ª, ¿∞√ Á∂ «◊¡≈È Á∆ ‘È∑∂∆ fi∞Ò≈ ’∂ ÓÈÓ Á≈ ¤ºÍ

⁄ΩË Á∆ ‘Ú√ È≈Ò Ó∞Ù’ Ó≈Á∆ Á∂‘ È»ß ⁄Ó’≈¿∞‰ ¡Â∂

‘∂·ª ‚∂◊‰ Á≈ ’ج∆ ¿∞µÁÓ È‘∆∫ ’Á∂ ‹Ø «’ ◊∞» Á≈ ¡√Ò

‘¿∞ÓÀ È»ß Íº·∂ Í≈¿∞‰ ÷≈Â ¡≈¬∂ «ÁÈ “È◊ ’∆ÂÈ” ‹ª “⁄∂ÂÈ≈

√«Â’≈ ‘ÀÕ ÍÃÏßË’ √Ófi ‘∂ ‘È «’ «¬√ ◊ÃßÊ Á≈ ’ج∆ Ú≈Ò∆-

Ó≈⁄ª” Ú≈Ò≈ ÂÓ≈Ù≈ ’Á∂ «‘ßÁ∂ ‘ÈÕ ∞Ó≈«Ò¡ª ¡Â∂ Î∞Ò º Ó≈Ò≈Úª

Ú≈√ È‘∆∫ «‘≈, «¬√ Ò¬∆ «’√∂ Ú∆ Ó’√Á Á∆ Í»Â∆ Ò¬∆ «‹Ú∂∫

‘∂· ’º‹∆ ◊∞» Á∆ Á∂‘ Á∂ ¡≥Á √‹≈-√‹≈ ’∂ «Ò÷∂ ‘ج∂, ¡ÈÓØÒ

Ó˜∆ Ú «Ò¡≈Õ Ó’√Á Í»≈ ’È ¿∞Íß «Î ’Ó∂ «Úº⁄ ÏßÁ

ÂȪ Ú◊∆ ◊∞» Á∆ «√º«÷¡≈ »Í∆ ¡≈Ú≈˜ È»ß Ï≈‘ È‘∆∫ «È’Ò‰

’ ¤º«‚¡≈Õ Ú؇ª ‘«Ê¡≈¿∞‰∆¡ª ‘؉ ª Ì∆Û «¬’º·∆ ’È

«ÁºÂ≈ ‹ªÁ≈Õ ÓÈ∞º÷Â≈ È»ß ◊∞Ï≈‰∆ Á∂ «◊¡≈È ÂØ∫ Úª«fi¡ª º÷ ’∂,

Ò¬∆, ◊∞» Á∂ √»Í È»ß Í≥‚≈Ò «Úº⁄ «Ò¡≈ º÷Á∂ ‘ÈÕ «ÚØË∆ Í≈‡∆¡ª

ÍÃÌ»-ÍÃÓ≈ÂÓ≈, ◊∞» √≈«‘Ï≈È ¡Â∂ √Ó∞º⁄∆ Ó≈ÈÚÂ≈ È≈Ò ËÃØ‘ ¡Â∂

«¬’-Á»‹∂ «Ú∞ºË Ìß‚∆ ÍÃ⁄≈, ¡≈͉∂ ÓÀ∫Ïª Á∆ ⁄≈ÍÒ»√∆ ¡Â∂ ◊∞»

ËØ÷≈ ’È Ú≈Ò∂ «¬‘ √º‹‰ ËØ÷∂Ï≈˜, Ï∂¬∆Ó≈È ÚÍ≈∆ ª ‘Ø √’Á∂

Á∆ ‘≈˜∆ «Úº⁄ fi»·∆¡ª «Ï¡≈ÈÏ≈˜∆¡ª ’Á∆¡ª ‘ÈÕ «Î ◊π»

‘È, ¡’≈Ò Í∞÷ Á∂ ÎΩ‹∆ ‹ª √º⁄∂ √ΩÁ∂ Á∂ ÚÍ≈∆ ’Á∂ È‘∆∫ ‘Ø

◊ÃøÊ √≈«‘Ï ˘ ⁄º∞’ «Ò‹≈ ’∂ ◊∞Á∞¡≈∂ Á∂ ’Ó∂ «Úº⁄ ‚º’ «ÁºÂ≈

√’Á∂Õ «¬ß‹ Òº◊Á≈ ‘À «‹Ú∂∫ ÏÈ≈√ ÂØ∫ ““‚≈Ò≈ «√¿∞ Í∂‚≈”” ÷≈‰

‹ªÁ≈ ‘ÀÕ ÍÃÏßË’ª È∂ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï ˘ Ó≈«¬¡≈ «¬’ºÂ ’È

Ú≈Ò∂, √≈∂ Á∂ √≈∂ ‹ÍÓ≈Ò∆¡ª Ú≈Ò∂ ∂Ò ◊º‚∆ «Úº⁄ «Ï·≈ ’∂

¡Â∂ ¡≈͉∆ ⁄ΩË ⁄Ó’≈¿∞‰ Ò¬∆ ∞Ó≈«Ò¡ª ‘∂· √‹≈ ’∂ ʪ-ʪ

Í≥‹≈Ï Ì∂‹ «ÁºÂ∂ ◊¬∂ ‘ÈÕ «¬‘Ȫ È∂ ÁÏ≈ √≈«‘Ï ¡≥«ÓÃÂ√ ÂØ∫

Î∂∆¡ª Ò◊≈¿∞‰ Á≈ Ú√Ï ÎÛ º«÷¡≈ ‘ÀÕ

«¬Ò≈Ú≈ ‘ Ù«‘ Á∂ ⁄Ω«◊Á∂ ¡º‚∂ ω≈ Ò¬∂ ‘ÈÕ Ì◊ ’Ï∆ ‹∆ «¬º’ ¡√⁄‹Â≈ Ì∆ «’«¡≈ «Ï¡≈È

«¬√ ◊ÃßÊ «Úº⁄ «Ò÷∆ Ï≈‰∆ ‹ª «√º«÷¡≈Úª Á≈ ÍÃ⁄≈ ’È Á∆ Ú≈«¬Â ‘∆ √Ó≈Í ’ «ÁºÂ∆ ◊¬∆ ‘À ‹Á«’ ◊∞» √≈«‘Ï

’ ’∂ √Ófi≈¿∞‰≈ ⁄≈‘∞ßÁ∂ ‘È «’ ¡À√≈ ¡√⁄‹ ‘Ø «‘≈ ‘À «’ ÒØ’

Á≈ Î∞Ó≈È ‘À:

Á‘∆∫ Á∂ Ì∞Ò∂÷∂ «Úº⁄ Í≈‰∆ (È∆«) È»ß «Û∑’Á∂ ‹≈ ‘∂ ‘È ¡Â∂

√«Â◊∞ ÈØ √Ì∞ ’Ø Ú∂÷Á≈, ‹∂Â≈ ‹◊Â∞ √ß√≈∞®

√ÓfiÁ∂ ‘È «¬√ Â∑ª Óº÷‰ ‘≈√Ò ‘Ø ‹≈Ú∂◊≈Õ «¬‘ √Ø⁄‰∆ Ó»÷ª

«‚·∂ Ó∞’«Â È ‘ØÚ¬∆, «‹⁄∞ √Ï«Á È ’∂ Ú∆⁄≈∞® (Ó.C, Í≥. EID)

‹ª ¡«◊¡≈È∆¡ª Ì≈Ú Ï∂√Ófi ÍÃ≈‰∆¡ª Á∆ ‘Ø √’Á∆ ‘ÀÕ ‘À≈È∆

√∂ ÓÈÓ∞÷ ‹Ø √ÏÁ∞ È Í¤≈«‰«‘ ◊∞ ’∂ ÌÀ ’∆ √≈ È ‹≈‰«‘®

Á∆ ◊ºÒ ‘À «’ √≈≈ ÍÃÏßË’ Ò≈‰≈ ’∞„ºÏ∂ ≈‘ ÍÀ ⁄∞º’≈ ‘ÀÕ

ÌÀ «ÏÈ∞ «’¿∞∞ «ÈÌ¿∞ √⁄∞ Í≈¬∆¡À ‹Ó∞ ’≈«„ Ò¬∂◊≈ √≈‘≈ ‘∂® (Í≥. A@ED)

¡À√Ø ¡⁄‹∞ Á∂«÷˙ ’Ï∆® Á«Ë ’À ÌØÒÀ «ÏØÒÀ È∆∞®1® ‘≈¿∞® (Í≥. CBF)

«’¿∞∫«’ ÍÃÏßË’ ◊∞» Á∂ ÙÏÁ Á≈ √Ú≈Á È‘∆∫ ‹≈‰Á∂

¡≈È ¡⁄≈ «Ï¿∞‘≈ ‘À ‹∂Â∂ «ÏÈ∞ ‘« «√ÓÈ ÎØ’ ® (Í≥. FHB)

[ÂÈ Ó‰∆ ◊Ò ÏªÁÀ «’‘∞ ’∆Ó È ‹≈‰À® ’Û¤∆ √≈¿∞ (√Ú≈Á)

[È؇: “⁄∂ÂÈ≈” ◊∞Ï≈‰∆ Á∆ √»fi È≈Ò ÍÀÁ≈ ‘∞ßÁ∆ ‘ÀÕ «¬‘Ȫ ⁄∂ÂÈ≈-

È √ßÓÒÀ ÌØ‹È √ ÷≈‰À® ‚‚»» «⁄’Û Ú≈√ ‘À ’ÚÒÀ È «√fl≈‰À®

Ó≈⁄ª «Úº⁄ √Ó∞º⁄∂ √Ó≈‹ Á∆ ÌÒ≈¬∆ «‹Ú∂∫ È«Ù¡ª (ÂøÏ≈’», Ï∆Û∆,

(Ì≈¬∆ ◊∞Á≈√ ‹∆)] Ì≈Ú ÏªÁ Á∂ ◊Ò «Úº⁄ Í≈¬∆ ‘ج∆ Ó‰∆ Á≈

«√◊‡, ◊∞‡÷≈, ¡¯∆Ó, ⁄√, Ù≈Ï, ‚º◊˜ ¡≈«Á) Á∂ Úº‚∂

Ó∞ºÒ ¿∞√ È»ß È‘∆∫ ÍÂ≈; ’Û¤∆ √Ú≈Á∆ ÌØ‹È Á∂ √Ú≈Á Á≈ √ È‘∆∫

È∞’√≈È, ¬∂‚˜ Á∆ «Ì¡≈È’ «ÏÓ≈∆ √ÏßË∆ ‹≈‰’≈∆, ‹≈Â-

ÒÀ∫Á∆; ‚º‚» «⁄º’Û «Úº⁄ «‘ ’∂ ÷∞Ù «‘ßÁ≈ ‘À, ’ßÚÒ Î∞ºÒ Á∆

Ï≈Á∆¡ª Á≈ ’Ø‘Û, Ó»Â∆ ‹ª Ï∞ºÂ Í»‹≈ Á≈ ÊØÊ≈ÍÈ, ÎÀÙÈ

Í«‘⁄≈‰ È‘∆∫ ’Á≈Õ «ÂÚ∂∫ ÍÃÏßË’ ‘À∫’Û «Úº⁄ «‹√ ◊∞» Á∆ Á∂‘

Í∂‚ª, ¡ÙÒ∆ÒÂ≈ ¡Â∂ Òº⁄Í∞‰∂ Á∂ «Ú∞ºË ÍÃ⁄≈ Ò¬∆ ÔÂÈ ‹ª

È»ß Í≈Ò’∆ «Úº⁄ √‹≈ ’∂ √Û’ª ¿∞µÍ ÿ∞Ó≈¿∞∫Á∂ «ÎÁ∂ ‘È, ¿∞√ Á∂

√Ó∞º⁄∂ √Ó≈‹ Ò¬∆ ’ج∆ ¡«‹‘≈ ’≈‹ È‘∆∫ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ «‹√ È≈Ò

’∆ÓÂ∆ ¿∞ÍÁ∂Ùª Á∆ ϪÁ Á∂ ◊Ò Í¬∂ ÂȪ Úª◊»ø √»fi È‘∆∫

10

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

‘≈Û ECF

‹»È B@@D

º÷Á∂Õ «¬‘ ¡≈͉∂-¡≈Í È»ß Úº‚∂ ÍÃÏßË’ √Ófi ÒÀ∫Á∂ ‘È, Í ÙÏÁ

◊ÃßÊ∆, ≈◊∆ Á∆ Ù’Ò «Úº⁄ ÍÃØ«‘Â) Á∂ ‹≈Ò «Úº⁄ ¡«‹‘∂ Î√∂ «’

Á∆ Ú∆⁄≈ È‘∆∫ ’Á∂:

«È’Ò‰≈ ¡Ω÷≈ ‘Ø«¬¡≈ «Í¡≈ ‘ÀÕ Á√Ó «ÍÂ≈ Á∆ «¬√ ‹ÈÓ (Ì≈Ú

˙È≈ ¡≈͉∆ ¡≥Á« √∞«Ë È‘∆∫ ◊∞ Ï⁄«È È ’«‘ «Ú√≈√®

√ßÈ AFFF-√ßÈ AG@H) «Úº⁄ Ïı«ÙÙ ’∆Â∆ «√º«÷¡≈ ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ

(Ó.C, Í≥. ADAE)

Á∂ ’ΩÂ’ Ó≥ȉ È»ß «Â¡≈ È‘∆∫, «Í¤Ò∂ ‹ÈÓ Á∆ ¯˜∆ ’‘≈‰∆

(Ì≈Ú ◊∞» Á∆ «√º«÷¡≈ È»ß «Ú√≈ ’∂ ¡ÊÚ≈ ◊∞» Á∆ «√º«÷¡≈

Á∆ Ó«‘Ó≈ ◊≈¿∞∫Á∂ ⁄Ò∂ ‹≈ ‘∂ ‘ªÕ ◊∞» Á∆ Ӻ È∂ ª ◊∞«√º÷

È»ß «Ú¡Ê √Ófi ’∂ ¡≈͉∆ Ó«Â È»ß √Ã∂Ù‡ √Ófi‰ Ú≈Ò≈ ÓÈÓ∞÷ ‘∞ßÁ≈

ÿ≈«‰¡ª «Úº⁄ ‹≈Â-Í≈ Á∆¡ª Úß‚∆¡ª ‘∆ È‘∆∫ ÏÒ«’ ‹≈Â-

‘ÀÕ ÓÈÓ∞÷ª Ï≈∂ ◊∞Á∂Ú ‹∆ Á∂ Ï∂¡≥ √ÏÁª «Úº⁄Ø∫ ÚßÈ◊∆ Ó≈Â

Í≈Â∆ «√√‡Ó Á∆ «Ú⁄≈ ˘ ‹Û∑Ø∫ Í∞º‡ «ÁºÂ≈ √∆:

Î∞Ó≈È ‘À: ‹Ø ÒØ’ ◊∞» Á∂ ÙÏÁ Á∆ «Ú⁄≈ È‘∆∫ ’Á∂ ¡Â∂ ‘ØÈ≈

‹≈«Â ’≈ ◊Ï∞ È ’∆¡‘∞ ’ج∆ ®

È»ß ◊∞Ï≈‰∆ Á∆ «Ú⁄≈ ÂØ∫ Úª«fi¡ª º÷Á∂ ‘È, ¿∞‘ Ó»÷ ¡Â∂ ’⁄∂

ÏÑÓ∞ «ÏßÁ∂ √Ø ÏÃ≈‘Ó‰∞ ‘ج∆ ®A®

‘È (Ó»Û È∞ ’≈⁄∂), Ì≈Ú Ï∂«ÚÙÚ≈Ù∂ ‘ÈÕ ¡Â∂ ““«‹È∞ ◊∞ ◊Ø«Í¡≈

‹≈«Â ’≈ ◊Ï∞ È ’« Ó»÷ ◊Ú≈≈®

(Í≥. AABG)

¡≈͉≈ Â∂ È« Ï∞¡≈∆® ‘« ‹∆¿∞ «ÂÈ ’∂ Á√È È≈ ’Ø Í≈«Í√‡

Ï‘πÂ∂ ◊∞«√º÷ Ú∆ ¡≈͉∆ ‹≈ ˘ ¿∞µÂÓ √Ófi∆ «ÎÁ∂

‘«Â¡≈∆® (Í≥. FEA) Ì≈Ú Í≈Í∆, «ÈßÁ’ ¡Â∂ ◊∞» Á∂ ‘«Â¡≈∂ ‹≈

‘ÈÕ ◊∞Ï≈‰∆ Áº√Á∆ ‘À «’ ÍÃÌ» Á∂ È≈Ó-«Ú‘»‰∂ √Ì È∆Ú∆¡ª

ı»È∆ ‘ÈÕ ‹∆ÚÈ «Úº⁄ Á√ ‘˜≈ Ú≈ Í«Û∑¡≈ ‘ØÚ∂◊≈, “‹Ø ÍÃÌ ’Ø

‹≈ª Ú≈Ò∂ ‘È, ÔÊ≈:

«ÓÒÏØ ⁄‘À∫, ÷Ø‹ ÙÏÁ Ó«‘ Ò∂”Õ ÙÏÁ Á∆ Ú∆⁄≈ ÂØ∫ «ÏÈ≈ «¬‘ ÒØ’

È≈È’ È≈ÚÀ Ï≈fi √È≈«Â®

(Í≥. A@)

¡≈ÂÓ’ ÂΩ Â∂ ¡≥È∑∂ ¡Â∂ ÏØÒ∂ ‘Ø ⁄º∞’∂ ‘ÈÕ ◊∞Ï≈‰∆ Á∆ Ú∆⁄≈ ÂØ∫

È≈ Ù∞Ì º -¡Ù∞Ì º «Á‘≈Û∂, È≈ ÙÈ∆-Á∂ÚÂ∂ Á≈ fiß‹‡, È≈ ’Ú≈

‡º∞‡∂, ÿ ‘∞ß«Á¡ª ¡≈ÂÓ’ √Ú≈Áª Á≈ Ò≈Ì È‘∆∫ ¿∞·≈ ‘∂Õ Á∂÷Ø ’∆-

⁄ΩÊ Á≈ ÚÂ, È ’Ïª, ÓÛ∑∆¡ª, Á◊≈‘ª ¡Â∂ Ó˜≈ª ¿∞µÍ ⁄Û∑≈Ú∂

’∆ ’ÂÏ ’∆Â∂ ‹≈ ‘∂ ‘ÈÕ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï Á∆¡ª «ÏË Á∂‘ª Á∂

¡Â∂ Ó≥Ȫ Á≈ ÌÓ «‘‰ «ÁºÂ≈ «◊¡≈ √∆Õ «¬‘ Â√ÔØ◊ ‘≈ÒÂ

√√’≈ ’È Ò¬∆ √Û’ª ¿∞µÍ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï Á∆¡ª Á∂‘ª È»ß

«˜¡≈Á≈Â ¿∞‘Ȫ ÙË≈Ò»¡ª Á∆ ‘Ø ◊¬∆ ‘À ‹Ø «ÎÒÓ∆ Â˜ª «Úº⁄

«ÏË Áº√ ’∂ («◊‰Â∆ ÚË≈¿∞‰ Ò¬∆ ÈÚ∆¡ª È»ß Ú∆ «ÏË ÿØ«ÙÂ

◊≈¬∂ ‹ªÁ∂ ÙÏÁª Á∂ ¡Ê √Ófi∂ «ÏȪ, «Í’«È’ È∞Ó≈ ’∆ÂÈ

’ ’∂ ÿª «Úº⁄Ø∫ «’√∂ Ï‘≈È∂ ˺’∂ È≈Ò ⁄∞º’ «Ò¡≈¿∞∫Á∂ ‘È) Í«ÚºÂ

ÁÏ≈ª «Úº⁄ ‘≈˜∆ ÌÈ ¡Â∂ Á∞ºË ÏÁ≈Óª È≈Ò Ì∂ «◊Ò≈√ ”Â∂

√»Íª ˘ Ù«‘-Ù«‘ ÿ∞Ó≈¿∞∫Á∂ ‘ÈÕ «¬’-ÁØ ‚∂∂Á≈ª È∂ ÏØÒ∆ ÏØÒ

«◊Ò≈√ ‚∆’ ’∂, Í≈¬∂ ‘º’ Ó≈ ’∂ ’Ó≈¬∂ ÓÒ’ Ì≈◊Ø Á∂ Ì·»∂-¤ØÒ∂,

’∂ ·∂’≈ ÒÀ º«÷¡≈ ‘ÀÕ Ó≈ÂÓ∆ È◊ ’∆ÂÈ Á∆ Ù’Ò «Úº⁄ ’≈¯Ò≈

‹Ò∂Ï∆¡ª Ú≈Ò∂ Òß◊ ¤’‰-¤’≈¿∞‰ È»ß ‘∆ «√º÷∆ √Ófi ÏÀ·∂ ‘ÈÕ

‡º’ª, ’À∫‡ª, ÚÀȪ, ’≈ª Á∆ ÒßÓ∆ ’Â≈ ω≈ ’∂ «’√∂ «¬º’ Ù«‘

(’∆ÂÈ ÁÏ≈ª Á∂ √’ÀÓ Á≈ Ì∂Á ÷ØÒ∑‰ ¡Â∂ √º⁄ Á∆ Ï≈‰∆ ¡≈÷‰

ÂØ∫ Â∞Á≈ ‘ÀÕ √Â∂ «Úº⁄ ÷∆ª, ‹Ò∂Ï∆¡ª Á∂ Òß◊ ¤’Á∂ ◊Ø«¬ßÁÚ≈Ò

Ú≈Ò∂ ◊∞» È≈È’ √≈«‘Ï È»ß ¿∞È∑ª Á∂ ¡≈͉∂ ÿ, ◊∞Á∞¡≈∂, Á∂ È∂Û∂-

√≈«‘Ï ¡≈Ë∞«È’ Â’È∆’ È≈Ò ¿∞√≈∂ √ÓÙ≈È ÿ≈‡ ¿∞µÍ «Ò‹≈ ’∂

Â∂Û∂ È‘∆∫ ·’‰ «ÁºÂ≈ ‹ªÁ≈, È‘∆∫ ª ¿∞‘Ȫ È∂ Ì·»∂ «È⁄ØÛ ’∂

ÈÚ∆∫ ÿÛ∆ ◊∞Ó«Â-«ÚØË∆ «ÚË∆ È≈Ò √√’≈ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ

Ò‘» ’º„ ’∂ «Ú÷≈ Á∂‰≈ √∆)Õ «Ù’≈∆ Á∂ ‹≈Ò «Úº⁄ Î√∂ ͬ∂ ‘È ¡Â∂

’ج∆ ‘Ø ËÓ ¡≈͉∂ Ó∞’ºÁ√ ◊Ãøʪ È»ß «¬√ Â∑ª È‘∆∫ ØÒÁ≈Õ «¬√

ÍÛ∑Á∂ ‹≈ ‘∂ ‘È ““Ï∞ ͻ‹ Í»‹ «‘ßÁ» Ó»¬∂”” ¡Â∂ È≈Ò ◊∞»¡ª Á∂ Ï∞ºÂ

‹‘≈Ò Á≈ ’≈‰ «¬º’Ø ‘∆ ‘ÀÕ «‹√ «◊¡≈È È∂ √≈‚∆ Ï∞ºË-«ÏÏ∂’ È»ß

¡Â∂ Ó»Â∆¡ª √Ê≈Í ’Á∂ ‹≈ ‘∂ ‘È ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ ¡º◊∂ ‹Ø«Â Ï≈Ò

√Ú√Ê ¡Â∂ ΩÙÈ ’È≈ ‘À, ¿∞√ ¡ÈÓØÒ «◊¡≈È ÚºÒ ¡√∆∫ «Íº·

’∂, Ë»∞Í ¡Â∂ Î∞ºÒ ⁄Û∑≈ ’∂ ¡Á≈√ª ’ ‘∂ ‘ÈÕ ÍÂ≈ È‘∆∫ Òº◊Á≈

’ ÏÀ·∂ ‘ªÕ «¬√ ÏÃ‘Ó «◊¡≈È È»ß È≈ ı∞Á √Ó«fi¡≈ ‘À È≈ ‘ØȪ È»ß

«¬‘ ◊∞» È≈È’ Á∂ «√º÷ ‘È ‹ª Ò◊º‚≈Õ «‹√ «’√Ó Á≈ Á∞º÷Á≈¬∆

Áº√‰ ‹Ø◊∂ ‘ªÕ ÈÂ∆‹≈ √Ì Á∂ √≈‘Ó‰∂ ‘ÀÕ

Ì≈‰≈ Ú «‘≈ ‘À, «¬√Á≈ ’≈‰ ¿∞‘∆ ‘À ó «Ù’≈∆ ¡≈¬∂◊≈,

’Á∆ «’√∂ È∂ √Ø«⁄¡≈ ‘À «’ ÁÏ≈ √≈«‘Ï, ¡≥«ÓÃÂ√

⁄Ø◊≈ ‚≈Ò∂◊≈, ‹≈Ò «Ï¤≈¬∂◊≈, Â∞Ó ‹≈◊Â∂ ‘∆˙Õ «Ù’≈∆ ’≈Î∆

È≈Ò ‹∞Û∆ «√º÷ ’ΩÓ „ØÒ’∆-¤À‰∂ ’∞º‡Á∆-’∞º‡Á∆ ‘∂Ó’∞߇ Á∆ Í‘≈Û∆

ÒßÏ∂ √Ó∂∫ ÂØ∫ ¡≈ ’∂ ‹≈Ò Í≈ ’∂ Î√≈¬∆ ÏÀ·≈ ‘À ¡Â∂ «¬‘ ‹≈Ò Á∂ «Úº⁄

¿∞µÍ «’Ú∂∫ ⁄Û∑ ◊¬∆? ‹ª «√º÷ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï Á∂ Ï≈Ï «¬º’

Î√∂ ‘ج,∂ ‘∞‰ º’ ÍÛ∑Á∂ ‹≈ ‘∂ ‘È: «Ù’≈∆ ¡≈Ú∂◊≈, ⁄Ø◊≈ ‚≈Ò∂◊≈,

‘Ø Í∞√Â’ (Ù∆’) È»ß Á√Ú∂∫ Í≈ÂÙ≈‘ Á≈ ◊ÃßÊ Áº√ ’∂ √Ê≈ÍÂ

‹≈Ò «Ï¤≈¬∂◊≈, Â∞Ó ‹≈◊Â∂ ‘∆˙Õ Ì≈Ú, ‘∞‰ Ú∆ ÍÛ∑Á∂ ‹≈ ‘∂

’È Ò¬∆ «Â¡≈ «’™ ÷Û∑∂ ‘È, ‹Ø «È≈ ’Ø’-Ù≈√Âà ◊ÃßÊ ‘ÀÕ

‘È “‹Ï «¬‘ ◊‘À «ÏÍÈ ’∆ ∆Â, ÓÀ È≈ ’Ø∫ «¬È ’∆ ÍÂ∆”Õ

¡√∆∫ ’∆ÂÈ ‘∆ ’Á∂ «‘ ◊¬∂, «Ù’≈∆ (◊∞Á∞¡≈≈ ÍÃÏßË’ ¡Â∂

Í «√º÷ª Á≈ «¬º’ Ú∆ ÿ È‘∆∫ «Á÷≈¬∆ «ÁßÁ≈, ‹Ø ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï

11

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

‘≈Û ECF

‹»È B@@D

Á∆¡ª «√º«÷¡≈Úª Á∂ «ÚÍ∆ ¡ÈÓÂ∆ ’Ó-’ª‚ª Á∂ ‹≈Ò «Úº⁄

√Ø⁄ «Ú⁄≈ Á∂ Ë≈Ó’ ◊øÃʪ, ÍØÊ∆¡ª Á∂ ¿πÍÁ∂Ù ˘ √π‰∆-√π‰≈¬∆

È≈ Ϋ√¡≈ ‘ØÚÕ∂ ¡√∆∫ ÍÛ∑Á∂ ‹≈ ‘∂ ‘ª: ““«Í≥‚∞ ÍÂ«Ò «’«¡≈ Á∆Ú≈

‹≈ ‘∂ ‘ÈÕ ’∂ÚÒ Í≈· ’È-’Ú≈¿∞‰ È≈Ò ‘∆ ’∞fi Ú∆ ÍÃ≈ÍÂ

Î∞Ò ‘« √« Í≈Ú¬∂ ® (Í≥. IBC) Ì≈Ú ◊∞» (ª) «Í≥‚ Í«Ò,

È‘∆∫ ‘Ø √’Á≈, «‹øÈ∆∫ Á∂ º’ ¡√∆∫ («√º÷) ÓÈ ’’∂ ◊πÏ≈‰∆ ˘

«’«¡≈, Á∆Ú≈ ¡Â∂ Î∞ºÒ, «¬‘Ȫ √ÌȪ È»ß √Â√ß◊ ÂØ∫ √Á’∂ ’Á≈

ÍÛ∑Á∂ñ√π‰Á∂ È‘∆∫ ¡Â∂ ¡≈͉∂ ¡√Ò∆ ‹∆ÚÈ «Úº⁄ È‘∆∫ «Ò¡≈™Á∂Õ

‘À ¡Â∂ «¬‘Ȫ Á≈ ÷≥‚È ’Á≈ ‘ÀÕ Í Úº‚∂-Úº‚∂ ◊∞Ó∞÷ √º‹‰ª ¡Â∂

◊πÏ≈‰∆ Ï≈∂ «¬º’ ÓÈÓÂ∆¬∂ Á≈ «Ú⁄≈ «¬√ Â∑ª ‘À ‹Ø

‚∂Á ∂ ≈ √ߪ Á∆¡ª «ÚÌ⁄≈∆ Î∞Ò º ‹ª Î∞Ò º ∆¡ª (‘º‚∆¡ª) Í≈Â≈ÒÍ∞∆

¿∞√ Á∆ Íπ√Â’ “◊πÓ«Â «√˪” «Úº⁄ Á‹ ‘À ““◊πÏ≈‰∆ «¬º’

(’∆ÂÍ∞ √≈«‘Ï) Í≈¿∞‰ Á∆ ∆ ¿∞⁄∂⁄∂ ’ ‘∂ ‘ªÕ

¡Ê≈‘ √Óπ≥Á ‘À «‹√ «Úº⁄ È≈Ó »Í∆ ¡È∂’ ‘∆∂, Í≥È∂, ‹Ú∂‘ ¡Â∂

’ج∆ «¬º’ ◊ºÒ ‘ØÚ∂ ª «Ï¡≈È ’∆Â∆ ‹≈Ú∂Õ «¬ºÊ∂ ª

Ò≈Ò ‘ÈÕ ‹∂‘Û≈ Ó‹∆Ú≈ ‘Ø ’∂ ⁄πºÌ∆ Ó≈∂, ˙‘∆ «¬√ «Úº⁄Ø∫ ÂÈ-

◊∞Ï≈‰∆ Á∂ ‘ «¬º’ √ßÁ∂Ù Á∂ ¿∞Ò‡ ’≈‹ ’Á∂ ‹≈ ‘∂ ‘È, ’ج∆

ÍÁ≈Ê ÒºÌ ÒÀ∫Á≈ ‘À Â∂ ¿∞√ ËÓ-ÍÁÚ∆ ˘ Í≈ ’∂ √Á≈ Ò¬∆ Ó‘ªñ

√Ú≈Ê «‘ √º‹‰ √‘∆ ≈‘ È‘∆∫ Áº√Á≈Õ ’¬∆ ¡≈͉∂-¡≈Í È»ß

¡ÈßÁ Á∂ ‹∆ÚÈ ˘ ÍÃ≈Í ‘Ø ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ «‹√ Á∆ ◊πÏ≈‰∆ «Úº⁄ ʪñ

◊∞Ó∞÷ «ÓºÊ ÏÀ·∂ √º‹‰ ΩÒ≈ Í≈¿∞‰ «Úº⁄ «ÚÙÚ≈√ º÷Á∂ ‘ÈÕ «¬ß‹

ʪ Ó«‘Ó≈ ‘ÀÕ”” (Ì≈Ú «‹ºÊ∂ ‹∆Ú ÍÃ̱ È≈Ò ¡Ì∂Á ‘Ø ‹ªÁ≈ ‘À)

Òº◊Á≈ ‘À, «¬‘ √Ì Ó≈È√’ Ø◊ Á∂ «Ù’≈ ‘Ø ⁄∞º’∂ ‘ÈÕ ◊ºÒ Á∆ «‘

‹Ø ◊π» √≈«‘Ï≈È Â∂ √Ã∂Ù‡ Ì◊ª Áπ¡≈≈ ¿∞⁄≈‰ ’∆Â∆

º’ Í‘∞ß⁄‰ ¡Â∂ √Ófi‰ Á∆ Ï‹≈¬∂ ΩÒ≈ Í≈¿∞‰≈ ¡Â∂ Ìß‚∆-ÍÃ⁄≈

◊¬∆ Ï≈‰∆ ◊π‡«’¡ª, ÍØÊ∆¡ª Á∂ »Í «Úº⁄ √∆, ¿∞√ √Óπº⁄∆ Ï≈‰∆ ˘

’È≈ «¬‘Ȫ Á≈ Ú√Ï Ï‰ ⁄∞º’≈ ‘ÀÕ Â√ ¿∞‘Ȫ ¿∞µÂ∂ ÚºË ¡≈¿∞∫Á≈

◊π» ≈ÓÁ≈√ ‹∆ È∂ ◊π» Á≈ Á‹≈ «ÁºÂ≈:

‘À, ‹Ø ¡≈ÂÓ’ ÂΩ ”Â∂ Ï∂√∞Â∆ Á∆ ‘≈Ò «Úº⁄ Í‘∞ß⁄ ⁄πº’∂ ‘È, ◊∞»-

Ï≈‰∆ ◊π» ◊π» ‘À Ï≈‰∆ «Ú«⁄ Ï≈‰∆ ¡≥«Óà√≈∂®

¿∞ÍÁ∂Ùª Á∆ ºÂ∆ Ì ‹≈‰’≈∆ È‘∆∫ º÷Á∂ Í ◊∞» È≈È’ √≈«‘Ï

◊πÏ≈‰∆ ’‘À √∂Ú’∞ ‹È∞ Ó≈ÈÀ Í«÷ ◊π» «È√Â≈∂® (Ó. 4 ¡≥◊ IHB)

Á∆ «Ú⁄≈Ë≈≈ È»ß ÒÒ’≈Á∂ ‘È ¡Â∂ ◊∞» Á∆ Ï≈‰∆ √ÏßË∆ Ùß’∂ ÷Û∑∂

ª ‹π ◊π» √≈«‘Ï≈È Â∂ ¿∞‘Ȫ Á∂ «Ú⁄≈ª È≈Ò Ó∂Ò ÷≈‰

’Á∂ ‘È, «‹Ú∂∫ “¡√∆∫ ª «’Ë∂ È‘∆∫ Í«Û∑¡≈ «’ ◊∞Ï≈‰∆ «Úº⁄

Ú≈Ò∂ ÒØ’ª («√º÷ª) ˘ Ë≈Ó’, ≈‹È∆Â’, ¡≈«Ê’ ¡Â∂ Ë≈«Ó’

√ß◊ªÁ ‹ª Ù∞ºÌ-¡Ù∞ºÌ «Á‘≈«Û¡ª Á∆ «È÷∂Ë∆ ’∆Â∆ ‘À, Â∞√∆∫∫ ÈÚ∂∫

÷∂Âª «Úº⁄ «Úº⁄ «Ú⁄È Á∆ √‘∆ √∂Ë «ÓÒ √’∂Õ

ÍÃ⁄≈’ ‹ßÓ Í¬∂ ‘Ø, Ú≈Ë» Á≈ Ï÷∂Û≈ ÷Û∑≈ ’Á∂ ‘ØÕ” Â√ ¿∞È∑ª ”Â∂

«¬√ √Ï √∂ÃÙ‡ (◊π») ◊øÃÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á∆ ¿∞⁄∂⁄∆ «√º«÷¡≈

«˜¡≈Á≈ ¡≈¿∞∫Á≈ ‘À ‹Ø ’«‘ßÁ∂ ‘È “¡√∆∫ ’º‡Û «Ú⁄≈ª È≈Ò √«‘ÓÂ

Á∆ Ó‘≈ÈÂ≈ ˘ Ú∂÷ ’∂ Á√Ó «ÍÂ≈ ◊π» ◊Ø«ÏøÁ «√øÿ ‹∆ ÚºÒØ∫ AG@H

È‘∆∫, Ì≈Ú «¬º’-ÍÂ∆ Ú≈Ò∆ «¬√Â∆ Ì≈Ú ÍÂ∆ÏÃÂ≈ È»ß ≈‘ Áº√Á∂

¬∆: ˘ ◊πÂ≈ ◊ºÁ∆ √Ω∫Í ’∂ “Á∂‘Ë≈∆” ◊π» Á∆ ÍÃÊ≈ («√º÷ª «Ú⁄Ø∫)

‘È «’ Â»ß «¬ÂÈ∆ ’º‡Û ‘À∫ «’ ¡≈͉∂ ÍÂ∆ ÂØ∫ ψÀ «’√∂ ‘Ø ÚºÒ

√Á≈ Ò¬∆ ÷ÂÓ ’ «ÁºÂ∆ ◊¬∆Õ

È‘∆∫ Ú∂÷Á∆Õ ÓΩ‹»Á≈ √Óº«√¡≈ ÏÛ∆ Í∂⁄∆Á≈ ‘Ø ⁄∞º’∆ ‘ÀÕ «¬√ Ï∂√∞Â∆

◊π» √≈«‘Ï Á∂ ‹ØÂ∆-‹Ø«Â √Ó≈¿π‰ ÂØ∫ Í«‘Òª ‹ÁØ∫ «√º÷ª È∂

(coma) Ú≈Ò∆ ¡Ú√Ê≈ «Úº⁄Ø∫ √ß◊ª È»ß Ï≈‘ ’º„‰≈ √Ó∂∫ Á∆ Úº‚∆

◊πñ» √≈«‘Ï ˘ Ï∂ÈÂ∆ ’∆Â∆ «’ ‘π‰ ¡√∆∫ ¡≈Í ‹∆ Á∂ ÁÙÈ «’Ú∂∫

ÒØÛ ‘ÀÕ ⁄∂ÂÈ≈ Ó≈⁄ª «Úº⁄ Ó؇ ◊º‚∆¡ª Á∂ ‹Ò»√ ’º„‰ È≈Ò ’Á∂

’«¡≈ ’ª◊∂? «’Ú∂∫ ¡≈Í ‹∆ È≈Ò Ï⁄È ’«¡≈ ’ª◊∂? ¡Â∂ ‘π‰

⁄∂ÂÈ≈ È‘∆∫ ¡≈Ú∂◊∆Õ «¬√ Ò¬∆ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï Á∆ Ï≈‰∆ Í∆¿»

’Ω‰ √≈‚∂ ◊π» ‹∆ ‘؉◊∂? ª ◊π» ‹∆ È∂ √Ì √ø◊ª ˘ ¿∞ÍÁ∂Ù «ÁºÂ≈:ñ

Á≈Á∂ Á∂ ÷˜≈È∂ È»ß ÷ØÒ∑ ’∂ «¬√ «Úº⁄ «Ò÷∂ ÙÏÁª Á∆ «Ú¡≈«÷¡≈ ’

‹Ø Óπfi Ï⁄È ’È ’∆ ⁄≈«‘® ◊π» ◊øÊ ÍÛ∂ «⁄ ¡≈«¬®

’∂ Áº√‰∆ ‘ØÚ∂◊∆Õ ‘¿∞ÓÀ Á∆ ‡∆√∆ ÂØ∫ ‘∂· ¿∞Â ’∂ «’√∂ ¡‰‹≈‰ ÏßÁ∂

Ó∂Ø »Í ◊øÊ ‹∆ ‹≈È® «¬√ ÓÀ Ì∂Á È ø⁄ ͤ≈È®

ÂØ∫ Í∞º¤ ÒÚØ, ¿∞‘ Ú∆ «¬√∂ Â∑ª Á∆ ≈¬∂ Á∂Ú∂◊≈Õ *****

(Ì≈¬∆ ÈßÁ Ò≈Ò ‹∆) «˜¡≈Á≈Â «√º÷ ¡ÈÍÛ∑ ‘؉ ’≈‰ ◊π» ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹∆

Í≈· ÏÈ≈Ó ÓÈÓ«Â «ÁÈñÏñ«ÁÈ ÚË ‘∆ √Ó∆ Í≈·ª Á∆ ÁΩÛ

Á∆ ºÏ∆ Ï≈‰∆ ıπÁ ÍÛÈñ«Ú⁄≈È ÂØ∫ ¡√ÓºÊ √È Í ¿∞‘Ȫ Á∂ ÓȪ «Úº⁄ ◊π» ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹∆ È≈Ò Ï⁄È √ªfi∂ ’È Á∆, Ì≈Ú ◊π»

«ÈÙ≈È «√øÿ ◊ø‚∆«Úø‚

‹∆ Á∂ Í«ÚºÂ ¿∞ÍÁ∂Ù √ÃÚÈ ’È Á∆ ÓÈ «Úº⁄ Â∆Ï «¬º¤≈ √∆Õ

«¬º’ È‘∆∫, ÏÒ«’ √Ì ËÓª «Úº⁄ ¡≈͉∂ñ¡≈͉∂ ËÓª È≈Ò

¿∞µÍØ∫ ÓπˆÒ ‘’±Ó ںÒØ∫ «√º÷ª Â∂ «√º÷∆ ˘ ͺ’∂ ÂΩ ”Â∂ ÷ÂÓ ’È

√ÏøË ͫںÂ Ë≈Ó’ ◊øÃʪ, ÍØÊ∆¡ª Á∂ Í≈· ’È Á≈ «Ú≈‹

Ò¬∆ ¡«Â Á≈ ’«‘ ÚÂ≈«¬¡≈ ‹≈ «‘≈ √∆Õ «¬º’ ¿∞√ √Ó∂∫ ‘ºÊ

‘ÀÕ √≈‚∆ (Ó≈ÈÚ‹≈Â∆ Á∆) √Ø⁄ ‘∆ ¡À√∆ ω ◊¬∆ ‘À «’ Ï◊À «’√∂

«Ò÷ ◊πÏ≈‰∆ Á∂ ◊π‡’∂, ÍØÊ∆¡ª ¡Â∂ Í«ÚºÂ Ï∆Ûª ‡≈Ú∆¡ªñ

12

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

‘≈Û ECF

‹»È B@@D

‡≈Ú∆¡ª √È Â∂ ¿∞‘ Ú∆ ı≈√ ʪڪ ÂØ∫ «ÓÒÁ∆¡ª √ÈÕ «¬‘Ȫ Á∆

«Ú≈‹ «‹‘≈ ‘∆ ω «◊¡≈ ‘À ª «¬‘ ’ج∆ ¡«Â’ÊÈ∆ È‘∆∫ ‘ØÚ∂◊∆

√øÌ≈Ò «ÈÓÒ∂ √øÂ, ¿∞Á≈√∆ √≈Ë» Â∂ ‘Ø ËÓ∆ ÒØ’ ’Á∂ √ÈÕ

«’™«’ ¡≈Ó ‘∆ Ú∂÷‰ ˘ «ÓÒÁ≈ ‘À «’ ‹ÁØ∫ ’ج∆ Í«Ú≈ ¡≈͉∂

““ı≈Ò√∂ Á∂ Ïπº„∂ ÁÒ Á∆ ∆ √∆ «’ ‹Á Óπ«‘øÓ ”Â∂ ‹≈‰ ‹ª ‘Ø

Ϻ⁄∂ Á∆ Á√Â≈ ÏøÁ∆ Â∂ «Ú¡≈‘- Ù≈Á∆ Á∂ √ÏøË∆ ‹ª “√π÷ º ‰≈” ÓπÂ≈Ï’

’«·È ’≈‹ ’È Á≈ ÓΩ’≈ ω∂, ÂÁ ◊π» ◊ÃøÊ √≈«‘Ï Á≈ Í≈·

ÿ «Úº⁄ ¡÷≥‚ Í≈· ’Ú≈™Á≈ ª ¿∞‘ Í«Ú≈ ◊π» ‹∆ Á∆ ‘˜»∆

’ ’∂, ¡Á≈√≈ √ØË ’∂ ⁄Û∑≈¬∆ ’∆Â∆ ‹ªÁ∆ √∆Õ ’Á∂-’Á∂ ¡À√≈

«Úº⁄ ÏÀ· ’∂ Í≈·/Ï≈‰∆ √ÃÚÈ È‘∆∫ ’Á≈ √◊Ø∫ ÌØ◊ ÍÀ‰ Á∆ Á∂ ‘∆

’È «Úº⁄ ’¬∆ «ÁÈ Òº◊ ‹ªÁ∂ √È ¡ «„ºÒ ÍÀ‰ ”Â∂ ’¬∆ Â∑ª

‘πøÁ∆ ‘À, ◊π» Ó‘≈≈‹ Á≈ Í≈ÚÈ √»Í Ú∆ ¡‹∂ ÿ∂ ‘∆ ‘πøÁ≈ ‘À, Í

Á∂ «ÚÿÈ ‘Ø ‹ªÁ∂ √ÈÕ «√¡≈«‰¡ª Á∆ √Ò≈‘ È≈Ò ¡÷≥‚ Í≈· Á≈

¿∞√ Í«Ú≈ ÚºÒØ∫ Ù≈Ï-«Í¡≈Ò∂ Á≈ ÁΩ Ùπ» ‘Ø ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ «¬√∂ Â∑ª

ÍÃÏøË ’∆Â≈ «◊¡≈ «’ 13 Í«‘ «Úº⁄ ÌØ◊ Í≈ ’∂ ’≈‹ ¡≈øÌ

‘∆ Ϙπ◊ Á∆ ÓΩ Á∂ √ÏøË «Úº⁄ º÷∂ ◊¬∂ ¡÷≥‚ Í≈· Á∂ ÌØ◊ ÂØ∫

’∆Â≈ ‹≈Ú∂Õ Ïπº„∂ ÁÒ ÂØ∫ ÂÈ≈ ÁÒ È∂ ∆ Ҭ∆ ¡Â∂ «Î √≈∂

¿∞Íø Ù≈Ïñ«Í¡≈Ò≈ ÚÂ≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ ’¬∆ Ú≈ ª Ó∆‡ñ

Í≥Ê «Úº⁄ «Ú≈‹ ÍÀ «◊¡≈Õ ‘ΩÒ∆ñ‘ΩÒ∆ ¡÷≥‚ Í≈· ÂøÂz Ù≈√Âz Á∂

Ù≈Ï Á∂ ÌØ◊ Á∂ ¯˜»Ò ı⁄∂ «Úº⁄ Í«Ú≈ ÚºÒØ∫ Ó≈√≈ ’ø‹»√∆ È‘∆∫

Áº√∂ ÍÃÔØ◊ª Úª◊ «¬º’ Ó≥Âz ‹≈Í ‘Ø «◊¡≈Õ ¿∞√∂ Â∑ª ¡÷≥‚ Á∆Ú≈,

’∆Â∆ ‹ªÁ∆ ‘À Í Í≈·∆ «√øÿ ¡≈͉∆ Í»∆ Ì∂‡≈ ÒÀ‰ Ú≈√Â∂ Ó◊ñ

Ë»Í ’ÒÙ √Ê≈ÍÈ, ÈÒ∆¬∂ ¡≈«Á’ Á≈ ÚÂ≈¿∞ ‘؉ Òº◊≈Õ ÓÈØ

Ó◊ «ÒÒ∑’Û∆¡ª ÒÀ∫Á∂ «ÎÁ∂ ‘ÈÕ ¡◊ ¡À√∂ Í«Ú≈ ˘ Ï≈‰∆

’≈ÓÈ≈ Á∆ Í»Â∆ Ò¬∆ «¬‘ Í≈· ¿∞µÂÓ √≈ËÈ Ó≥«È¡≈ «◊¡≈Õ””

√π‰È Ò¬∆ ’‘∆¬∂ ‹ª ÌØ◊ ¿∞Íø ’∆Â∆¡ª ‹ªÁ∆¡ª Ó∆‡ñÙ≈Ï

(◊πÓ«Â Ó≈Âø‚, Í≥È≈ DBB)

ÚÂ≈¿π‰ Ú◊∆¡ª ’∞∆Â∆¡ª ’È ÂØ∫ Ø«’¡≈ ‹≈Ú∂ ª fiº‡ ‹Ú≈Ï

““’¬∆ ËÓ√≈Ò≈ Á∂ Ó‘øÂ, Íπ‹≈∆, ◊øÃÊ∆ Í≈· «Â¡≈

Á∂∫Á∂ È∂, “Ï≈Ï≈ ±ø ¡≈Í Á≈ (Ï≈‰∆ ÍÛ∑È) Á≈ ’øÓ ’....... √≈‚∂ ’øÓ

’ ’∂ º÷Á∂ √ÈÕ ‹∂ ’ج∆ ÙË≈Ú≈È ¡≈÷Á≈ ‘À «’ Ó∂∂ Ò¬∆ ◊π»

”⁄ ‡ø◊ È≈ ¡Û≈.... ¡√∆∫ ª Í≈· ’Ú≈¿∞‰≈ ‘∆ È‘∆∫ √∆.........

◊øÃÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á≈ Í≈· ’ «Á˙ ª ¿∞µÂ «ÓÒÁ≈ ‘À «’ ¡√∆∫

¡√∆∫ √Ø«⁄¡≈ È≈Ò∂ √πº÷‰≈ Ò«‘ ‹»..... È≈Ò∂ ÒØ’ª «Úº⁄ Ⱥ’ «‘ ‹»Õ”

’¬∆ Í≈· «Â¡≈ ’∆Â∂ ‘ج∂ ‘È, ¡≈Í ’Û≈‘ ÍÃÙ≈Á, πÓ≈Ò, È’Á∆

’∆ «¬√ Â∑ª Á∆ √Ø⁄ Ú≈Ò∂ ¡≈͉≈ ÒØ’-ÍÃÒØ’ √Ú≈ ÒÀ‰◊∂? ’¬∆

Ì∂‡≈ ¡ÍÈ ’ ’∂ ‘π‰∂ ÌØ◊ ÍÚ≈ √’Á∂ ‘ØÕ ÌØˇ∂ «√º÷ ËøÈ Ì≈◊

ÙË≈ Úº√ ‘ج∂ ¡÷≥‚ Í≈· ª ’∆, ‚∂∂∂Á≈ª (¡ıΩÂ∆ √≈˪-√øª)

‹≈‰ ’∂ «¬√ √ΩÁ∂ ˘ Í√øÁ ’Á∂ ‘ÈÕ ÿÛ∆ ¡≥Á Í≈· Á≈ Ó‘≈ÂÓ

’ØÒØ∫ “√ÍÂ≈‘ Í≈·” (√ºÂª «ÁȪ «Úº⁄ Í≈· √Ó≈Í ’È≈), “√ø͇

ı∆Á «Ò¡≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ””

Í≈·” («’√∂ Â∞’ ˘ Ì≈ÚÈ≈ ¡È∞√≈ Ρ Á∂‰ Ú≈Ò∆ Ó≥È ’∂ ‘∂’ (“◊πÓ«Â Ó≈Âø‚”, Í≥È≈ 422)

ÙÏÁ ÂØ∫ √ÒØ’ Í¿∞Û∆ Á∂ ¡≈«Á ¡≥ «Úº⁄ Í≈· ’È≈) ’Ú≈ ‘∂

’∆ ‘π‰ Ú∆ «¬«Â‘≈√’ ◊πÁπ¡≈«¡ª ¡Â∂ ¡÷ΩÂ∆ √≈˪

‘È ¡Â∂ ’¬∆ Í≥Ê’ «‘ ÓÔ≈Á≈ ÂØ∫ Ì◊ΩÛ∂ ‚∂∂∂Á≈ ÌØˇ∂ñÌ≈ˇ∂

Á∂ ‚∂«¡ª ¡≥Á ’∆Â∂-’≈¬∂ Í≈· «ÓÒÁ∂ ‘È? «¬º’ Ú≈ ÍÂ≈

ÒØ’ª ˘ Ú«‘Óª-ÌÓª «Úº⁄ Í≈ ’∂ ´º‡‰-Íπº‡‰ Ò¬∆ ’¬∆ Â∑ª Á∆

Òº◊≈ «’ «’√∂ ◊πÁπ¡≈∂/‚∂∂ ¡≥Á Á√ªñÏ≈ª ¡÷≥‚ Í≈·ª Á∆

ÓÔ≈Á≈ È≈Ò ¿∞‘Ȫ ’ØÒØ∫ Í≈· ’Ú≈ ‘∂ ‘ÈÕ Ó˜∂ Á∆ ◊ºÒ «¬‘ ‘À

ÒÛ∆ ⁄ºÒÁ∆ √∆Õ «¬‘Ȫ «Úº⁄ «˜¡≈Á≈ Í≈· ÙË≈¨¡ª ÚºÒØ∫ «⁄º·∆ñ

«’ «¬‘Ȫ ‚∂∂Á≈ Á∂ «Íº¤∂ Òº◊∂ ’¬∆ ÙË≈¨ ÌÓ‹≈Ò «Úº⁄ Î√∂

Ú≈Â≈ ¡Â∂ ‡ÀÒ∆ÎØÈ ≈‘∆∫ ‘∆ Ïπº’ ’≈¬∂ ‹ªÁ∂ √ÈÕ ÌØ◊ ÍÀ‰

‘ج∂ ‘È «’ «¬‘Ȫ ‚∂∂Á≈ª ˘ ÷πÙ º÷‰ Ò¬∆ Â∂ ÎØ’∆ Ùπ‘ ÍÃ≈ÍÂ

¿∞Íø «√ØÍ≈ ¡Â∂ ‘π’ÓÈ≈Ó≈ ¿∞‘Ȫ Á∂ ÿ Í‘πø⁄≈ «ÁºÂ≈ ‹ªÁ≈

’È Ò¬∆ ÿ Á≈ ̪‚≈ñ·∆’ Ú∂⁄-Úº‡ ’∂ ‹ª ’˜≈ ⁄πº’ ’∂ ‘∆

√∆Õ ’¬∆ ÙË≈¨ Í«Ú≈ª ˘ «¬‘ “Í≈·” ¿∞‘Ȫ Á∂ Áº√ ’∂ ¿∞‘Ȫ

Í≈· ’Ú≈¬∂ ‹≈ ‘∂ ‘ÈÕ Í≥Ê ÍÃÚ≈È “«√º÷ «‘ ӫÔ≈Á≈” «Úº⁄

’ØÒØ∫ ⁄øÁ≈ ¡≈«Á ÒÀ ’∂ ´º«‡¡≈ Â∂ ÏπºË» ω≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ √∆Õ AIIE

√«‘‹ Í≈· Â∂ ¡÷≥‚ Í≈· Á∂ √ÏøË «Úº⁄ «¬√ Â∑ª «Ò«÷¡≈ ‘À:

«Úº⁄ «¬‘ ‚∂≈ ¡À√.‹∆.Í∆.√∆ Á∂ ÍÃÏøË ‘∂· ⁄ºÒ «‘≈ √∆Õ

√«‘‹ Í≈·: (¿): ‘ «¬º’ «√º÷ ˘ Úº√ Òº◊∂, ¡≈͉∂ ÿ «Úº⁄ √Ã∆

Ô≈Á ‘∂ «’ ◊π»-’≈Ò «Úº⁄ ’ج∆ ¡÷≥‚ Í≈· È‘∆∫

◊π» ◊øÃÊ √≈«‘Ï Á∂ ÍÃ’≈Ù ’È Á≈ Úº÷≈ Â∂ «ÈÚ∂’Ò≈ ¡√Ê≈È

‘Ø«¬¡≈Õ «◊¡≈È∆ «◊¡≈È «√øÿ ‹∆ È∂ “Í≥Ê ÍÃ’≈√” «Úº⁄ «Ò«÷¡≈

«ÈÔ ’È≈ ⁄≈‘∆¬∂Õ

‘À «’ ‹º√≈ «√øÿ ¡≈‘¨Ú≈Ò∆¬∂ È∂ ‹Á ¡ÏÁ≈Ò∆ Á∂ ‘ÓÒ∂ ¿∞ÍøÂ

(¡) ‘ «¬º’ «√º÷-«√º÷‰∆, Ϻ⁄∂ñϺ⁄∆ ˘ ◊πÓπ÷∆ ÍÛ∑ ’∂ √Ã∆ ◊π»

√Ã∆ ÁÏ≈ √≈«‘Ï Á∆ ¿∞√≈∆ Áπ¡≈≈ ¡≈øÌ ’∆Â∆ ª Í«‘Òª √Ã∆ ◊π» ◊øÃÊ √≈«‘Ï Á≈ ¡÷≥‚ Í≈· ’∆Â≈ «◊¡≈Õ ‹∂’ «’‘≈ ‹≈Ú∂ «’ ¡÷≥‚ Í≈· ’Ú≈¿∞‰≈ «¬º’ √Ó/

◊øÃÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á≈ Í≈· ’È≈ «√º÷‰≈ ⁄≈‘∆¬∂Õ (¬) ‘ «¬º’ «√º÷ ¡≥«ÓàÚ∂Ò∂ ÍÃ√≈Á ¤’‰ ÂØ∫ Í«‘Òª √Ã∆ ◊π» ◊øÃÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á≈ “‘π’Ó” ÒÚ∂Õ ‹∂ «¬√ «Úº⁄ ¿∞’≈¬∆ ‘Ø ‹≈Ú∂ ª

13

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

‘≈Û ECF

‹»È B@@D

«ÁÈ «Úº⁄ «’√∂ È≈ «’√∂ Ú∂Ò∂ ˜» √Ã∆ ◊π» ◊øÃÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á≈

Á∂∫Á≈Õ «‘øÁ» Ӻ ¡È∞√≈ ’øπÌ Ì≈Ú ÿÛ∂ «Úº⁄ º«÷¡≈ ‘Ø«¬¡≈ Í≈‰∆

Í≈· ’∂ ‹ª √π‰∂Õ √¯ ¡≈«Á ¡ΩΩ’Û Ú∂Ò∂ ÁÙÈ ’È ÂØ∫

Ú‰ Á∂ÚÂ∂ Á∆ Í»‹≈, ÿÛ∂ ʺÒ∂ º÷∂ Á≈‰∂ ¡≥È Á∂ÚÂ∂ Á∆ Í»‹≈,

¡√ÓºÊ ‘ØÚ∂ ª Ùø’≈ È‘∆∫ ’È≈Õ

ÈÒ∆¬∂ ◊‰∂Ù Á∆, Ò≈Ò ’ºÍÛ≈ Â∂ ÓΩÒ∆ Á∂Ú∆ Á∆ Í»‹≈, ‹Ø ‹ª

(√) ⁄ø◊≈ ª «¬‘ ‘À «’ ‘ «¬º’ «√º÷ ¡≈͉≈ √≈Ë≈È Í≈· ‹≈∆

Á∆Ú≈ ¡◊È Á∂ÚÂ∂ Á∆ Í»‹≈ ‘ÀÕ «¬º’ Ú≈ «’√∂ ◊øÃÊ∆ «√øÿ ˘ Áº«√¡≈

º÷∂ Â∂ Ó‘∆È∂ Á∂ Ó‘∆È∂ Ó◊Ø∫ (‹ª «‹ÂÈ∂ √Ó∂∫ «Úº⁄ ‘Ø √’∂)

«’ Í«‘Òª √≈Ë≈È (÷πºÒ∑∂) Í≈· ‘πøÁ≈ √∆Õ Í≈·∆ ÚºÒØ∫ ÿ Ú≈«Ò¡ª ˘

ÌØ◊ Í≈Ú∂Õ

ÌÓ Í≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ √∆ «’ «‹‘Û∂ Á≈‰∂ Â∞√ƒ ’∞øÌ ÊºÒ∂ º÷‰∂ ‘È ‹∂

(‘) Í≈· ¡≈øÌ ’È √Ó∂∫ ¡ÈøÁ √≈«‘Ï (Í«‘Ò∆¡ª Í≥‹ Í¿∞Û∆¡ª

¿∞‘ Í≥π◊ ͬ∂ ª Â∞‘≈‚≈ Í≈· ’≈«¬¡≈ √ÎÒ, ‹∂ È≈ Í≥π◊∂ ª

Â∂ «¬º’ ¡≥ÂÒ∆ Í¿∞Û∆) Á∂ Í≈· Ó◊Ø∫ ¡Á≈√ ’ ’∂ ‘π’Ó

¡√ÎÒ≈Õ ‘π‰ Ú∆⁄≈∆¬∂ «’ ∂Â≈ ‹ª «Óº‡∆ ¿∞µÍ Á≈‰∂, ¿∞µÍ ’Ø≈

ÒÀ‰≈ ⁄≈‘∆¬∂, Î∂ ‹Íπ √≈«‘Ï Á≈ Í≈· ’È≈ ⁄≈‘∆¬∂Õ

̪‚≈ «‹√ «Úº⁄Ø∫ Í≈‰∆ «√øÓÁ≈ ‘À, ª ’∆ Á≈‰∂ Í≥π◊È◊∂ È‘∆∫?

¡÷≥‚ Í≈·: ¿∞‘ ¡÷≥‚ Í≈· «’√∂ Ì∆Û ‹ª ¿∞ÂÙ≈‘ Ú∂Ò∂ ’∆Â≈

˜» Í≥π◊È◊∂! ÿ Ú≈Ò∂ ˘ ‹ÁØ∫ Áº«√¡≈ «’ Â∞‘≈‚∆ ÷∂Â∆ ‘∆ ‘Ø

‹ªÁ≈ ‘ÀÕ «¬‘ Â’∆ÏÈ 48 ÿ≥‡∂ «Úº⁄ Í»≈ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ

◊¬∆, Í≈· «È«ÚÿÈ √øÍ»È ‘Ø«¬¡≈ ª ¿∞‘ Ú«‘Ó∆ Í«Ú≈ ◊øÃÊ∆

«¬√ «Úº⁄ Í≈· Ò◊≈Â≈ «ÏÈ≈ Ø’ Á∂ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ Í≈·

˘ Ó≥»‘ Ó≥◊∆ Ì∂‡≈ Á∂‰ Ò¬∆ Ó‹Ï» ‘Ø ‹ªÁ≈ √∆Õ Í«‘Òª «Ï‹Ò∆ È‘∆∫

√≈¯ Â∂ ÙπºË ‘ØÚ∂Õ Ï‘π Â∂˜ ÍÛ∑È≈, «‹√ ÂØ∫ √π‰È Ú≈Ò≈ ’∞fi

√∆, ¡÷≥‚ Í≈· Á∂ √Ó∂∫ ≈ ˘ ⁄≈ȉ Á∆ ÒØÛ √∆, «Óº‡∆ Á∂ Â∂Ò ˘

√Ófi È≈ √’∂, ◊πÏ≈‰∆ Á∆ «È≈Á∆ ‘ÀÕ ¡º÷ Ó≈Â Á≈

‹◊≈ ’∂ Í«Û∑¡≈ È‘∆∫ √∆ ‹ªÁ≈ (¿∞√ Á∆ ÌÀÛ∆ ÏÁÏ» Â∂ Ë»ø¡ª «˜¡≈Á≈

«Ë¡≈È º÷ ’∂ Í≈· √πºË Â∂ √≈¯ ’È≈ ⁄≈‘∆¬∂, Ì≈Ú∂∫ √Óª ’πºfi

‘؉ ’’∂)Õ ÿª «Úº⁄ ¡≈Ó Á∂√∆ «ÿ¿∞ ‘øπÁ≈ √∆, ≈ ˘ «ÿ¿π Á≈

ÚºË Òº◊ ‹≈Ú∂Õ

Á∆Ú≈ ‹◊≈ ’∂ ⁄≈ȉ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ √∆Õ «¬√ Á∆Ú∂ ˘ ÙË≈ Úº√

(¡) ¡÷≥‚ Í≈· «‹√ Í«Ú≈ ‹ª √ø◊ È∂ ’È≈ ‘À ¿∞‘ ¡≈Í

‘Ø«¬¡ª ‹Ø «’‘≈ ‹ªÁ≈ √∆Õ Ó◊ «ÁÈ Ú∂Ò∂ Ú∆ «¬√ ˘ Ïπfi≈¿∞‰ Á∆

’∂Õ ‡ºÏ Á∂ ¡≈ÁÓ∆, √≈’-√ÏøË∆, «ÓºÂ ¡≈«Á «ÓÒ ’∂ ’ÈÕ

’Ø«ÙÙ «¬‘ ’«‘ ’∂ È‘∆∫ √∆ ’∆Â∆ ‹ªÁ∆ «’ “ÏÊ∂≈ «ÿ¿∞ «ÁºÂ≈

Í≈·∆¡ª Á∆ «◊‰Â∆ Óπ’º È‘∆∫Õ ‹∂ ’ج∆ ¡≈ÁÓ∆ ¡≈Í Í≈·

Ó‘≈≈‹ È∂ ......... ‹◊‰ «Á˙Õ” «¬√ Â∑ª «¬‘ ‘ΩÒ∆-‘ΩÒ∆ ’Ó-

È‘ƒ ’ √’Á≈ ª «’√∂ ⁄ø◊∂ Í≈·∆ ’ØÒØ∫ √π‰ ÒÚ∂, Í «¬‘ È

’ª‚ ω «◊¡≈Õ ÏÃ≈‘Ó‰∆ Ӻ ¡È∞√≈ «’√∂ Ú∆ Ó≥Â Á∂ ‹≈Í ÂØ∫

‘ØÚ∂ «’ Í≈·∆ ¡≈Í∂ «¬’ºÒ≈ Ï«‘ ’∂ Í≈· ’Á≈ ‘∂ Â∂ √ø◊Â,

Ï≈¡Á ÏÒ∆ Á∂‰∆ ÍÀ∫Á∆ ‘ÀÕ ¡ıΩÂ∆ «√º÷ª È∂ Ú∆ ◊πÏ≈‰∆ Á∂ Í≈· ˘

‡ºÏ Á≈ ’ج∆ ¡≈ÁÓ∆ È≈ √π‰Á≈ ‘ØÚ∂Õ Í≈·∆ Á∆ ÔÊ≈ñÙ’«Â

’∂ÚÒ Ó≥Â √Ó«fi¡≈Õ ◊øÃÊ∆¡ª È∂ Ú«‘Ó Í≈ «ÁºÂ≈ «’ Í«‘Òª «’√∂

ÌØ‹È, Ï√Â ¡≈«Á È≈Ò ÔØ◊ √∂Ú≈ ’∆Â∆ ‹≈Ú∂Õ

Ó≥Âz ÂØ∫ Ï≈¡Á ÓÈ∞º÷ Á∂ «√ Á∆ ÏÒ∆ «ÁºÂ∆ ‹ªÁ∆ √∆Õ «Î ’∞fi

(¬) ¡÷≥‚ Í≈· ‹ª ‘Ø «’√∂ Ú∆ Í≈· Ú∂Ò∂ ’øπÌ, ‹ØÂ, ÈÒ∆¬∂

«√¡≈‰∂ «Ù∆¡ª-ÓπÈ∆¡ª È∂ √Ø«⁄¡≈ ’∂ «’™ È≈ ÓÈ∞º÷ Á∂ «√ Á∆

¡≈«Á º÷‰≈ ‹ª È≈Ò-È≈Ò ‹ª «Úº⁄-«Úº⁄ «’√∂ ‘Ø Ï≈‰∆

Ïˇ∆ Á∂‰ Á∆ ʪ È∆¬∂Ò Á∆ ÏÒ∆ «ÁºÂ∆ ‹≈Ú∂ «’™«’ «¬√ ¿∞µÍ

Á≈ Í≈· ’È≈ ÓÈÓ«Â ‘ÀÕ

«ÂøÈ ÓØ∆¡ª Ú◊∂ «ÈÙ≈È, ÁØ ¡º÷ª Â∂ Ó»ø‘ Ú◊∂ ̪ÍÁ∂ ‘ÈÕ ¡À√∂

¡º‹ Ï‘π √≈∂ ¡≈÷≥‚ Í≈·∆/◊øÊ Ã ∆ ÏÃ≈‘Ó‰∆ Ӻ Á∂ Ë≈È∆

Ó»÷ª ˘ Íπº«¤¡≈ ‹≈Ú∂ «’ Í«‘Ò∆ ª ◊ºÒ ºÏ ÏÒ∆ Ó≥◊Á≈ ‘∆ È‘∆∫Õ

√≈˪ ‹ª ¿∞‘Ȫ Á∆¡ª √øÍÁ≈Úª «Úº⁄ Í≈· ’È≈ «√º÷∂ ‘È, √Ø

‹∂’ Ó≥◊Á≈ ‘À ª ¡√∆∫ ¿∞√ ÍÃÌ» Á∆¡ª ¡º÷ª «Úº⁄ ÿº‡≈ È‘∆∫ Í≈

¿∞‘Ȫ Á∆ √Ø⁄ Ú∆ ÏÃ≈‘Ó‰∆ ‘ÀÕ ’∞fi ’∞ Ó∂∂ Ú◊∂ Í∂‡ Í»Â∆ Ú≈√Â∂

√’Á∂Õ «‹√ ÍÃÌ» È∂ √≈∆ «√ÃÙ‡∆ Á∆ «√‹‰≈ ’∆Â∆ ‘À, ¿∞√ ˘ ÓÈ∞º÷

Í≈· ˘ π˜◊≈ ω≈¬∆ ÏÀ·∂ ‘È «‹È∑ª È∂ ’Á∂-’Á∂ ◊πÏ≈‰∆ ˘ ÙπºË

Â∂ È≈∆¡Ò Á∆ ͤ≈‰ È‘∆∫ ‘ØÚ∂◊∆? ’πºfi ◊øÃÊ∆ Á√Á∂ ‘È ¡≈Â∆

ÍÛ∑‰ñ«Ú⁄≈È ¡Â∂ «√º÷ «‘ ÓÔ≈Á≈ ”Â∂ ’Á∂ Í«‘≈ Á∂‰ Á∆

(Á∆Ú∂ ‹◊≈ ’∂ ‹ª ™fi ‘∆) Í«Ú≈ ˘ ÷πÙ ’È Ú≈√Â∂ Â∂ ÍÀ√∂

’Ø«ÙÙ È‘∆∫ ’∆Â∆ Í ¿∞‘ ¡≈͉∂-¡≈Í ˘ Ï‘π «√¡≈‰≈ √ÓfiÁ∂

«¬’º·∂ ’È Ú≈√Â∂ ÍÛ∑∆ ‹ªÁ∆ ‘À ‹ÁØ∫ «’ √≈˘ Ú∆ ÍÂ≈ ‘À «’ «¬‘

‘ÈÕ ¡◊ √πÒfi∂ ‘ج∂ ¡÷≥‚ Í≈·∆/◊øÃÊ∆ ‘È Ú∆ ª ¿∞‘ Í«Ú≈ ˘

’Ó-’ª‚ ‘ÀÕ ¡√∆∫ ª ÌØ◊ ÍÀ‰ ÂØ∫ Ï≈¡Á ◊π» √≈«‘Ï Á∂ Í∆Û∑∂ Á∂

◊πÓ«Â Ï≈∂ Áº√‰ ÂØ∫ «fi‹’Á∂ ‘È, ÍÂ≈ È‘∆∫ «’™? ¡÷≥‚ Í≈·

Í≈Ú∂ È≈ÒØ∫ ÓΩÒ∆ Á≈ Ë≈◊≈ Ú∆ º÷ Á∂ ÂΩ ”Â∂ ◊πº‡ È≈Ò ÏøÈ∑‰ Ò¬∆

¡≈øÌ ‘؉ ÂØ∫ Í«‘Òª ‘∆ ‹Ò, Á≈‰∂, ÈÒ∆¬∂, Ò≈Ò ’ºÍÛ≈, ‹ØÂ

Á∂∫Á∂ ‘ª Â∂ Í∆Û∑∂ Á∂ Í≈Ú∂ Á∂ ‘∂· º÷∂ ‘ج∂ Í≥‹ñÁ√ πͬ∂ Ú∆ ÌØ◊ ÍÀ‰ ÂØ∫

‹◊≈ ’∂ ’Ó-’ª‚ Á∆ Ùπ»¡≈ ’∆Â∆ ‹ªÁ∆ ‘ÀÕ ¡◊ «¬√ ’Ó-

Ï≈¡Á Í«Ú≈ ˘ Á∂‰ Òº«◊¡ª «¬‘ ’«‘øÁ∂ ‘ª “«¬‘ ÷˜≈È≈ ‘À,

’ª‚ Ï≈∂ «’√∂ ◊øÃÊ∆ ˘ Íπº«¤¡≈ Ú∆ ‹≈Ú∂ ª ¿π‘ ·Ø√ ‹Ú≈Ï È‘∆∫

«¬√ ˘ ‹»·∂ ‘ºÊ È≈ Òº◊‰, «¬√ ˘ ÏÀ◊/Í√ «Úº⁄ Í≈ ’∂ º÷‰≈,

14

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

‘≈Û ECF

«’Â∂ Ú È≈ Á∂‰≈.......Ú∂÷‰≈ «Î Ó≈«¬¡≈ Â∞‘≈‚∂ ÿ ¤≈Òª Ó≈Á∆ ¡≈Ú∂◊∆Õ”

‹»È B@@D

√Ã∆ ◊∞»∞ ◊ÃßÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á≈ √«Â’≈ ’∆ ‘À? ‹√Úß «√ßÿ Ï«·ß‚≈

◊ºÒ ’∆? ¡√∆∫ Òº◊Á∂ ⁄≈∂ Í«Ú≈ ˘ Í»≈ Ú«‘Óª-ÌÓª

ËßÈ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á∆ √Ó∞º⁄∆ Ï≈‰∆ È»ß ¡√∆∫ Í»È

«Úº⁄ Í≈¿∞‰ Á∆ ’Ø«ÙÙ ’Á∂ ‘ªÕ ÷πÙ∆-◊Ó∆ Á∂ √ÏøË «Úº⁄ º÷∂ ◊¬∂

◊∞» Ó≥ÈÁ∂ ‘ªÕ «¬√ «Úº⁄ Ùß’≈ Ú≈Ò∆ ’ج∆ Ú∆ ◊ºÒ È‘∆∫ ‘ÀÕ ‹Á

¡÷≥‚ Í≈· Á∂ ¡øÌ ÌØ◊ √Ó∂∫ Ú∆ Í«Ú≈ ˘ ÷πÙ º÷‰ Ò¬∆ „π’Á≈ñ

◊∞» ◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ ‹∆ È∂ √⁄÷≥‚ √Ã∆ ‘˜» √≈«‘Ï, ȪÁ∂Û «Ú÷∂ √ßÈ

„π’Á≈ ‘∆ ‘π’ÓÈ≈Ó≈ (¡≈͉∆ Ó˜∆ Á≈) Í«Ú≈ Â∂ √ø◊ ˘

AG@H «Úº⁄ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï ‹∆ Èß» Í»È ◊∞» Á≈ Á‹≈ «ÁºÂ≈ ª

√π‰≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ ‘À ó Ï∂Ùº’ ◊π» ◊øÃÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á∂ Í≈ÚÈ ÍºÂ∂

¿∞√ Ú’Â ◊∞» ◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ ‹∆ Á∂ Áº√∂ ‘∞’Ó (¿∞ÍÁ∂Ù) ¡È∞√≈

ÎØÒ‰∂ «’™ È≈ ÍÀ‰! «ÓÂ’ Á∂ √ÏøË «Úº⁄ ¡‹∂ ¡÷≥‚ Í≈· ¡≈øÌ

¡√∆∫ ‘ ؘ ¡Á≈√ ÂØ∫ Ï≈¡Á Á∞‘≈¿∞∫Á∂ ‘ª, ““‹Ø ÍÃÌ ’Ø «ÓÒÏØ

‘∆ ‘πøÁ≈ ‘À Â∂ «ÓÂ’ Á∂ Í«Ú≈ ÚºÒØ∫ ¿∞√ Á∆ ÎØ‡Ø («’√∂ Ú∆ »Í «Úº⁄

⁄‘À, ÷Ø‹ ÙÏÁ Ó«‘ Ò∂””Õ «¬√ Á≈ Ì≈Ú «¬‘∆ ωÁ≈ ‘À «’ ¡√∆∫

‘ØÚ∂) ◊π» Ó‘≈≈‹ Á∂ Í≈ÚÈ √»Í ¡º◊∂ Â∂ ¿∞‘ Ú∆ Ó‘≈≈‹ Á∂ ¿∞µÍ

ÙÏÁ È»ß ÍÛ∑-√∞‰ ’∂ ¿∞√ ¿∞µÂ∂ ¡ÓÒ ’ ’∂ ¿∞√ ¡È∞√≈ ¡≈͉≈

⁄Û∑≈ ’∂ º÷∆ ‹ªÁ∆ ‘ÀÕ ’∞fi ’∞ ‘∆ ◊øÃÊ∆ «√øÿ Í«Ú≈ ˘ «¬‘ ÿØ

‹∆ÚÈ Ï‰≈¬∆¬∂Õ ¡◊ ¡√∆∫ ÙÏÁ ÍÛ∑-√∞‰ ª «Ò¡≈ Í ¿∞√

ÓÈÓ ’È ÂØ∫ Ø’Á∂ ‘È, È‘∆∫ ª «˜¡≈Á≈Â ⁄πºÍ ”⁄ ‘∆ ÌÒ∆

¡È∞√≈ ‹∆ÚÈ È‘∆∫ ÏÁ«Ò¡≈ ª «¬‘ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á≈

ÓÈ≈™Á∂ ‘ÈÕ ¿∞‘ √Ø⁄Á∂ ‘È «’ Í«Ú≈ ¡º◊∂ Áπ÷∆ ‘À, «’Â∂ √≈‚∆

√«Â’≈ È‘∆∫ ÏÒ«’ «È≈Á∆ ’È Ú≈Ò∆ ◊ºÒ ‘ÀÕ

◊ºÒ Á≈ ◊πº√≈ ’ ’∂ √≈˘ Í≈· ’È ÂØ∫ Ø’ ‘∆ È≈ Á∂‰Õ «ÓÃÂ’ Á∂ √øÏøË «Úº⁄ ¡÷≥‚ Í≈· Á∂ ÌØ◊ ÍÀ‰ ÂØ∫ Ï¡≈Á

«‹√ Â∑ª «¬º’ Í∞ º  ¡≈͉∂ «ÍÂ≈ È»ß «ÍÂ≈ ª ˜» ’«‘ßÁ≈

ÙË≈‹Ò∆¡ª Á∂‰ Á∆ Ï∆Ó≈∆ Ú∆ ¤±Â Á∆ Ï∆Ó≈∆ Úª◊ ÎÀÒ ‘∆

‘ØÚ∂ Í «ÍÂ≈ Á∆ Áº√∆ «√º«÷¡≈ È»ß «ÏÒ’∞Ò ‘∆ Ȫ ◊Ωˇ∂; ¡◊ «ÍÂ≈

‘ÀÕ «¬‘Ȫ Ù˪‹Ò∆¡ª «Úº⁄ «ÓÃÂ’ Ï∂Ùº’ ’∞’Ó∆ ‘∆ «’™ È≈

¿∞√ È»ß √’»Ò ‹≈‰ Ò¬∆ ’«‘ßÁ≈ ‘À Í ¿∞‘ √’»Ò È‘∆∫ ‹ªÁ≈, √◊Ø∫

‘ØÚ∂, ¿∞√ ˘ Ú∆ ◊πÓπ÷ √≈Ï ’È Ò¬∆ ◊ππ» ◊øÃÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á∆

«√È∂Ó≈ Á∂÷‰ ‹≈∫Á≈ ‘À; «¬√∂ Â∑ª ‹Á ‘Ø ’¬∆ Â∑ª Á∆¡ª ◊ºÒª

‘˜»∆ «Úº⁄ ’π¯ ÂØ«Ò¡≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ «¬√ ͺ’∂ Ø◊ ÂØ∫ ¡º‹ ’¬∆

È‘∆∫ Ó≥ÈÁ≈ ª «ÍÂ≈ ¿∞√ ÚºÒ ÂÚº‹Ø∫ Á∂‰∆ ÿº‡ ’ «ÁßÁ≈ ‘À ¡Â∂

¡÷ΩÂ∆ Í≥Ê’ ¡≈◊» Ú∆ È‘∆∫ Ï⁄∂Õ Ô≈Á ‘∂ «’ «¬‘ √Óª «ÓÂ’ Á∂

√Óª Í≈ ’∂ ‹Á ¿∞‘ Ϻ⁄≈ Úº‚≈ ‘∞ßÁ≈ ‘À ª ¿∞‘ «’√∂ Í≈√∂ ‹Ø◊≈ È‘ƒ

fi»·∂ √º⁄∂ ◊π‰ ◊≈¿∞‰ Á≈ È‘∆∫ ‘πøÁ≈, √◊Ø∫ «ÓÂ’ Á∆ ¡≈ÂÓ’

«‘ßÁ≈Õ ·∆’ «¬√∂ Â∑ª ¡√∆∫ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï È»ß ¡≈͉≈ ◊∞» ª

ÙªÂ∆ Ò¬∆ Ú≈«‘◊π» ¡º◊∂ ¡Á≈√ Ï∂ÈÂ∆¡ª ’È Á≈ Â∂ ◊π» ◊øÃÊ

Ó≥ÈÁ∂ ‘ª Í ¿∞√ «Úº⁄ «ÁºÂ∆ «√º«÷¡≈ È»ß È‘∆∫ ÓßÈÁ∂ ª ¡√∆∫ Ú∆

√≈«‘Ï ‹∆ Á∂ ÍÃÚ⁄Ȫ Áπ¡≈≈ «ÓÂ’ Á∂ Í«Ú≈ ˘ ‘Ω∫√Ò≈ Á∂‰

√Óª Í≈ ’∂ «’√∂ Í≈√∂ ‹Ø◊∂ È‘∆∫ «‘ ‹ªÁ∂ ‘ªÕ ÙÏÁ È»ß √∞‰-ÍÛ∑ ’∂

Á≈ Â∂ ¡≈͉∂ ÒØ’ñÍÃÒØ’ ˘ √Ú≈È Ú≈√Â∂ ◊πÏ≈‰∆ ˘ «Ú⁄≈ ’∂

‹ª ◊∞» ¡º◊∂ √∆√ «ÈÚ≈¿∞‰ È≈Ò ◊∞» Á≈ √«Â’≈ È‘∆∫ ‘ÀÕ «‹√

¡ÓÒ∆ ‹∆ÚÈ «Úº⁄ «Ò¡≈¿∞‰ Á≈ ‘πøÁ≈ ‘ÀÕ

Â∑ª ËßÈ ◊∞» ¡ÓÁ≈√ ‹∆ Î∞Ó≈È ’Á∂ ‘È :

’∂ÚÒ ◊πÏ≈‰∆ ÍÛ∑ñ√π‰ ÒÀ‰ È≈Ò ‘∆ ¡√Ò ÓÈØÊ Í»≈ È‘∆∫ ‘πøÁ≈Õ ◊π» ≈ÓÁ≈√ ‹∆ ÎÓ≈™Á∂ ‘È:

““√«Â◊∞ ÈØ √Ì∞ ’Ø Ú∂÷Á≈ ‹∂Â≈ ‹◊ √ß√≈π® «‚·À Ó∞’«Â È ‘ØÚ¬∆ «‹⁄∞ √Ï«Á È ’∂ Ú∆⁄≈∞®”” (Ó: C, Í≥È≈ EID)

√∂Ú’ «√÷ Í»‹‰ √«Ì ¡≈Ú«‘ √«Ì ◊≈Ú«‘ ‘« ‘« ¿±ÂÓ Ï≈È∆®

Ì≈Ú «’ «‹ÂÈ≈ «⁄ ¡√∆∫ ÙÏÁ Á∆ Ú∆⁄≈ È‘∆∫ ’Á∂

◊≈«Ú¡≈ √π«‰¡≈ «ÂÈ ’≈ ‘« Ê≈«¬ Í≈ÚÀ «‹È √«Â◊π ’∆ ¡≈«◊¡≈

¿∞ÂÈ∆ Á∂ ¡√∆∫ Á∞«È¡≈Ú∆ «Ú’≈ª ÂØ∫ Ó∞’ ȑ∆∫ ‘Ø √’Á∂ ‘ªÕ

√«Â √«Â ’« Ó≈È∆®

(Ó. 4, ¡≥◊ FFI)

«¬‘∆ Ú‹∑≈ ‘À ◊∞Ï≈‰∆ Á∂ ˆÒ ¡Ê Áº√ ’∂ ’¬∆ Í÷≥‚∆ √≈Ë

Ì≈Ú ‘∂ Ì≈¬∆! √∂Ú’, «√º÷ √≈∂ ◊π» Á ”Â∂ ÍÃÌ» Á∆

ÎØ’∆¡ª ◊ºÒª «Úº⁄ Î√≈ ’∂ √≈È»ß Ú«‘Óª-ÌÓª «Úº⁄ Í≈ ’∂ Ò∞º‡Á∂

Í»‹≈ñÌ◊Â∆ ’È Ò¬∆ ¡≈™Á∂ ‘È ¡Â∂ ÍÓ≈ÂÓ≈ Á∆ «√¯Âñ

‘ÈÕ Í ‹Á √≈È»ß «’√∂ «◊¡≈ÈÚ≈È ÓÈ∞º÷ Í≈√Ø∫ √‘∆ ¡Ê ÍÂ≈

√Ò≈‘ È≈Ò ÌÍ» √Ã∂Ù‡ ◊πÏ≈‰∆ ◊≈™Á∂ ‘È, Í ÍÓ≈ÂÓ≈

Òº◊Á≈ ‘À ª ¿∞√ Ú’Â ‹Ø √≈‚∂ ¡≥Á ◊∞Ï≈‰∆ ÍÃÂ∆ ˆÒ Ì∞Ò∂÷∂

¿∞‘Ȫ ÓÈ∞º÷ ª Á≈ Ï≈‰∆ ◊≈¿∞‰ Â∂ √π‰È≈ ’Ï»Ò ’Á≈ ‘À

ͬ∂ ‘∞ßÁ∂ ‘È Âª Í«‘Òª ¿∞‘Ȫ Ì∞Ò∂«÷¡ª Èß Ï≈‘ ’º„‰≈ ‘πøÁ≈ ‘À:-

«‹øȪ ◊π » Á∂ ‘π’Ó ˘ «ÏÒ’∞Ò √‘∆ ‹≈‰ ’∂ ¿∞√ ¿πµ Â∂ ¡ÓÒ

““Ú√» ¡≥Á« Ú√Âπ √Ó≈ÚÀ Á»‹∆ ‘ØÚÀ Í≈«√®”” (¡≈√≈ ’∆ Ú≈ Ó: B)

’∆Â≈ ‘ÀÕ

Ì≈Ú ‹Ø √≈‚∂ ¡≥Á ◊∞» ◊ÃÊ ß √≈«‘Ï ‹∆ Á∂ √«Â’≈ ÍÃÂ∆ *****

ˆÒ Ë≈È≈Úª ω∆¡ª ‘ج∆¡ª ‘È Í«‘Òª ¿∞Ȫ È»ß «Â¡≈◊‰≈

15

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

‘≈Û ECF

‹»È B@@D

ÍÚ∂◊≈Õ «‹√ Â∑ª «’√∂ ̪‚∂ «Úº⁄ Í«‘Òª ’ج∆ Ú√» ͬ∆ ‘ØÚ∂ ¡Â∂

‘ªÕ ◊∞» √≈«‘Ï Î∞Ó≈È ’Á∂ ‘È:

Á»‹∆ Ú√» Í≈¿∞‰∆ ‘ØÚ∂ ª Í«‘Ò∆ Ú√» È»ß Ï≈‘ ’º„ ’∂ ̪‚≈ ÷≈Ò∆

√∂Ú’ «√÷ Í»‹‰ √«Ì ¡≈Ú«‘ √«Ì ◊≈Ú«‘ ‘« ‘« ¿»ÂÓ Ï≈È∆®

’È≈ ÍÚ∂◊≈Õ ¿∞√ ÂØ∫ Ï≈¡Á ‘∆ ¡√∆∫ Á»‹∆ Ú√» ¿∞√ ̪‚∂ «Úº⁄ Í≈

◊≈«Ú¡≈ √∞«‰¡≈ «ÂÈ ’≈ ‘« Ê≈«¬ Í≈ÚÀ «‹È √«Â◊∞ ’∆ ¡≈«◊¡≈

√’Á∂ ‘ªÕ ◊∞» ◊ÃÊ ß √≈«‘Ï Á≈ √«Â’≈ ª ‘∆ ωÁ≈ ‘À «’ ¡√∆∫

√«Â √«Â ’« Ó≈È∆®1®

(Ó: 4, Í≥. FFI)

◊∞Ï≈‰∆ È»ß «Ë¡≈È Á∂ ’∂ √∞‰∆¬∂ ¡Â∂ ÍÛ∑∆¬∂Õ «¬√∂ Ò¬∆ «‹ºÊ∂ Ú∆ ◊∞»

◊≈¿∞‰≈-√∞‰È≈ ¿∞√ Á≈ ‘∆ ÍÚ≈È ‘ØÚ∂◊≈ «‹‘Û≈ ◊∞»

◊ÃÊ ß √≈«‘Ï ‹∆ Á≈ ÍÃ’≈Ù ‘ØÚ∂ ¿∞µÊ∂ ¡√∆∫ ¡≈͉≈ √∆√ «ÈÚ≈ ’∂ ◊∞»

Á∆ ¡≈«◊¡≈ Á≈ Í≈Ò‰ ’∂◊≈Õ ¡√∆∫ «’ßÈ∫∂ ¶Ó∂ √«Ó¡ª ÂØ∫ ◊∞Á∞¡≈∂

¡º◊∂ «¬‘∆ Ï∂ÈÂ∆ ’Á∂ ‘ª «’ √≈Èß» ¡≈͉∆ Ó«Â, «‹√ È»ß ◊∞Ó«Â

‹≈ ‘∂ ‘ª; Í≈·, ’∆ÂÈ, ’Ê≈, ÒÀ’⁄, Ú∆⁄≈ª Ï‘π √∞‰∆¡ª

«’‘≈ ‹≈∫Á≈ ‘À, Ïı«ÙÙ ’È Á∆ «’ÃÍ≈ÒÂ≈ ’ØÕ ÎÓ≈È ‘È:

‘È Í «¬ÂȪ ’∞fi √∞‰ ’∂ ¡◊ «’√∂ È≈Ò ‘∂≈-Î∂∆ ’Á∂ ‘ª,

““¡À√∆ Ó Á∆‹À Ó∂∂ ·≈’∞ √Á≈ √Á≈ Â∞Ë «Ë¡≈¬∆®”” (Ó: E, Í≥È≈ FGC)

«’√∂ È≈Ò ÚÀ º÷Á∂ ‘ª, ’ج∆ Í¿∞Í’≈ È‘∆∫ ’Á∂ ‘ª ª «¬ÂÈ≈

Í ‹∂ ¡√∆∫ ¡≈͉∆ Ó«Â Ú ‘∂ ‘ª ª ◊∞» Á≈ √«Â’≈

’∞fi √∞«‰¡≈ ◊∞» Á≈ √«Â’≈ È‘∆∫ ‘ÀÕ ◊∞» √≈«‘Ï Âª ◊≈¿∞‰

È‘∆∫ ’ ‘∂Õ ¡√∆∫ ‘ ؘ ¡÷≥‚ Í≈·, √«‘‹ Í≈· ‹ª ◊∞»-ÿª

Ú≈Ò∂ Èß» Ú∆ ¡Â∂ √∞‰È Ú≈Ò∂ Èß» Ú∆ ◊∞» Á∆ Ó«Â ¡È∞√≈ ‹∆ÚÈ

«Ú÷∂ ◊∞Ï≈‰∆ √∞‰Á∂ ¡≈ ‘∂ ‘ª Í √≈Èß» «¬‘ Í≥◊Â∆¡ª ’Á∂

„≈Ò‰ Á∆ ‘Á≈«¬Â ’Á∂ ‘ÈÕ ’¬∆ Ú≈ ÓÈ ÏÛ≈ ‘À≈È ‘Ø ‹ªÁ≈

√∞‰≈¬∆ È‘∆∫ «ÁßÁ∆¡ª?

‘À «’ ’¬∆ ’∆ÂÈ ’È Ú≈Ò∂ ≈◊∆ «√ßÿ ÏÛ∆¡ª «Óº·∆¡ª √∞ª

∂ ‹È ¿∞Ê≈À Á«Ï˙‘∞ √∞«Â¡≈ ◊¬∆ «Ú‘≈«¬®

Ò≈ ’∂ ’∆ÂÈ ’Á∂ ‘È ¡Â∂ √ß◊ª Ú∆ ÏÛ∂ «Í¡≈ È≈Ò ’∆ÂÈ

√«Â◊∞ ’≈ √ÏÁπ √∞«‰ È ‹≈«◊˙ ¡≥« È ¿∞Í«‹˙ ⁄≈¿∞®

√∞‰Á∆¡ª ‘È Í ‹∂ ’∆ÂÈ ’È Ú≈Ò∂ Èß» ‹ª √∞‰È Ú≈Ò∂ Èß» ¿∞√

(Ó:D, Í≥. FEA)

ÙÏÁ Ï≈∂ Í∞º«¤¡≈ ‹≈Ú∂ ª «¬‘∆ ‹Ú≈Ï «ÓÒÁ≈ ‘À, “‹∆ ¡ÈßÁ ª

«¬ºÊ∂ √∞º«Â¡≈ ÂØ∫ Ì≈Ú ¡º÷ª ÏßÁ ’ ’∂ √Ω‰≈ È‘∆∫ ‘ÀÕ «¬ºÊ∂

Ï‘∞ ¡≈ «‘≈ √∆ Í ÙÏÁ Á∂ ’∆ ¡Ê ‘È? «¬√ Á≈ √≈Èß» ÍÂ≈

√∞«Â¡≈ ÂØ∫ Ì≈Ú ¡≈ÂÓ’ ÂΩ ”Â∂ ◊∞» Á∆ Áº√∆ ◊ºÒ ÂØ∫ Ï∂Ó∞º÷ ‘؉≈

È‘∆∫ ‘ÀÕ” ’∆ «¬‘ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á≈ √«Â’≈ ‘À ‹ª ’ßÈ-

‘ÀÕ «‹√ ◊ºÒ Á≈ √≈Èß» ÍÂ≈ È‘∆∫ ª ¿∞√ ◊ºÒ ÍÃÂ∆ √∞º«Â¡ª ÓÈ∞º÷ª

√? ‹Ø ◊∞Ï≈‰∆ Èß» ◊≈ «‘≈ ‘À Í ¿∞√ ˘ ÍÂ≈ È‘∆∫ «’ ÓÀ∫ ’∆

Ú◊∆ ‘∆ ‘≈Ò Áº√Á∂ ‘ج∂ ◊∞» √≈«‘Ï ¿∞ÍÁ∂Ù Á∂ ‘∂ ‘È «’

√∞‰≈ «‘≈ ‘ª ª «¬‘ ◊∞» Á∂ ’ØÒ ÏÀ· ’∂ ◊∞» Á∆ Ó«Â ÂØ∫ ¡‰‹≈‰

«‹‘Û≈ «Ú¡’Â∆ Ì≈Ú∂∫ √∆’ ÂΩ ”Â∂ ¡Â∂ Ì≈Ú∂∫ ¡≈ÂÓ’ ÂΩ ”Â∂

‘؉ Ú≈Ò∆ ◊ºÒ ‘ÀÕ «‹√ Â∑ª Î∞Ó≈È ‘È:

√∞ºÂ≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘À, ¿∞√ Á∂ ÿ «Úº⁄Ø∫ ⁄Ø √≈≈ √Ó≈È ⁄Ø∆ ’ ’∂ ÒÀ

‹Ø ‚∞ÏßÁØ ¡≈«Í √Ø Â≈¬∂ «’È© ÷∂ ®

‹ªÁ∂ ‘È Í «¬‘ ÓÈ∞º÷ ‹≈◊Á≈ ‘∆ È‘∆∫ ‘ÀÕ Î∞Ó≈È ‘È:

(Ó: E, Í≥. AA@A)

‹Ø ¡≈Í Í≈‰∆ «Úº⁄ ‚∞ºÏ «‘≈ ‘À ¿∞‘ Á»√∂ Èß» «’√ Â∑ª

«¬√∞ Á∂‘∆ ¡≥Á« Í≥⁄ ⁄Ø Ú√«‘ ’≈Ó∞ ’zØË∞ ÒØÌ∞ ÓØ‘∞ ¡‘ß’≈≈®

Â≈ ’∂ Ï≈‘ ’º„ √’Á≈ ‘ÀÕ √≈Èß» ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á≈ √«Â’≈

¡≥«ÓÃÂ∞ Ò»‡«‘ ÓÈÓ∞÷ È‘∆ Ï»fi«‘ ’Ø«¬ È √∞‰À Í»’≈≈®

ª ‘∆ ’È≈ ¡≈Ú∂◊≈ ‹ÁØ∫ ¡√∆∫ ◊∞Ï≈‰∆ ¡≈Ù∂ ¡È∞√≈ «˜ßÁ◊∆

(Ó: C, Í≥. F@@)

Á≈ ‘ ÍÒ „≈Ò ÒÚª◊∂Õ «Î ‹ÁØ∫ Ú∆ ¡√∆∫ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï ‹∆

«¬√ ÓÈ∞º÷ Á∂ ¡≥Á «Ú’≈ª »Í∆ ⁄Ø È∂, ‹Ø «¬√ Á∂ ¡≥Á

Á∂ ’ØÒ ‹≈Úª◊∂ ª √≈‚≈ √∆√ ¿∞√ ÙÏÁ Á≈ √«Â’≈ ’«Á¡ª

¡≥«Óà»Í∆ ◊∞‰ √È, √Ì Ò∞º‡ Ò¬∂Õ

¡≈Í∂ ‘∆ fi∞’ ‹≈Ú∂◊≈ «‹√ Á≈ √≈Èß» «◊¡≈È ‘Ø «◊¡≈ ‘ØÚ∂Õ ◊»»

«¬√ Á≈ Ì≈Ú «¬‘ «È’ÒÁ≈ ‘À ¡√Ò «Úº⁄ ◊∞» ◊ÃßÊ

√≈«‘Ï Âª √≈˘ ÙÏÁ Á∂ √«Â’≈ «Úº⁄ ‘∆ È‘∆∫ ÏÒ«’ ’«‘ßÁ∂ ‘È

√≈«‘Ï ‹∆ Á≈ √«Â’≈ ÙÏÁ √∞‰ ’∂ Ú∆⁄≈ ’È «Úº⁄ ‘ÀÕ Í

«’ ’ج∆ Ú∆ ÓÀÈß» ◊»» Á∆ ’ج∆ Ú∆ ◊ºÒ ¡≈ ’∂ Áº√∂ ª ÓÀ∫ ¿∞√ Á∂

¡√ƒ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á≈ √«Â’≈ ÓºÊ≈ ‡∂’‰, ’∂ÚÒ Ó«‘ß◊∂-

√«Â’≈ «Úº⁄ ¡≈͉≈ «√ ¿∞√ Á∂ ÏÀ·‰ Ò¬∆ º÷ «Á¡ªÕ Î∞Ó≈È

Ó«‘ß◊∂ ∞Ó≈Ò∂ ⁄Û∑≈¿∞‰, √Á∆¡ª ”⁄ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á∂ ’Ó∂

’Á∂ ‘È:

«Úº⁄ ‘∆‡ Ò≈¿∞‰ ¡Â∂ ◊Ó∆¡ª «Úº⁄ ¬∂.√∆. ‹ª ͵÷∂ Ò≈¿∞‰,

ÂÀ √≈«‘Ï ’∆ Ï≈ «‹ ¡≈÷À ’‘∞ È≈È’ «’¡≈ Á∆‹À ®

Í≈· Ú∂Ò∂ ˻Ϊ, ‹Øª, È≈∆¡Ò, ’∞ßÌ, Ó≥‹∆ √≈«‘Ï Á∂ Í≈Ú∂ ÿ∞º‡‰,

√∆√∞ Ú„∂ ’« ÏÀ√‰∞ Á∆‹À «Ú‰∞ «√ √∂Ú ’∆‹À ® (Ó: A, Í≥. EEH)

Èß◊∂ ÍÀ∆∫ Â∞È ¡Â∂ ’∂ÚÒ ÂØÂ≈ ‡È∆ ‹ª Ó≥Âà Í≈·, √ß͇ Í≈·

«¬√ Á≈ Ì≈Ú ‘À «’ ÓÀ∫ ◊∞» Á∆ «√º«÷¡≈ È»ß «¬ÂÈ≈ ÓÈ

’È ¡Â∂ ◊∞» ◊ÃßÊ ‹∆ È»ß Ó»Â∆¡ª Á∆ Â∑ª ÓºÊ≈ ‡∂’‰ º’ ‘∆

«Úº⁄ Ú√≈ ÒÚª «’ Ó∂≈ ‘ ͡, ‘ √Ú≈√ ◊∞» Á∆ «√º«÷¡≈

√∆Ó ’ «Ò¡≈ ‘ÀÕ «¬√ ÂØ∫ ¡º◊∂ ‹≈‰ Á∆ ’Ø«ÙÙ ‘∆ È‘∆∫ ’Á∂

¡È∞√≈ ÏÂ∆ ‘ØÚ∂:

16

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

‘≈Û ECF

‹»È B@@D

‹Ø Á∆√À ◊∞«√÷Û≈ «Â√∞ «È«Ú «È«Ú Ò≈◊¿∞ Í≈«¬ ‹∆¿∞®

““¿∞ÿ« ◊«¬¡≈ ‹À√∂ ÷؇≈ „Ï»¡≈ ÈÁ« √≈Î≈ ¡≈«¬¡≈®”” (Í≥.

¡≈÷≈ «ÏÊ≈ ‹∆¡ ’∆ ◊∞∞ √‹‰∞ Á∂«‘ «ÓÒ≈«¬ ‹∆¿∞® (Ó: E, Í≥. GFC)

CHA) Á≈ ¡„π’Úª ÍÃÓ≈‰ Ú∆ Á∂ «◊¡≈ ‘ÀÕ

Ì≈Ú «’ ‹Ø Ú∆ ◊∞» Á∆ «√º«÷¡≈ Èß» ÓÈ «Úº⁄ Ú√≈ ’∂

¿∞ÍØ’Â Í≈ÚÈ Í≥◊Â∆ Á∆ Ú∆⁄≈ «¬√ Â∑ª ‘À «‹Ú∂∫

‹∆ÚÈ ÏÂ∆ ’Á≈ «Áº√ «‘≈ ‘À, ÓÀ∫ ¿∞√ Èß» «ÈÓÂ≈ √«‘Â

“‹ÁØ∫ ’ج∆ ÷؇≈ ∞Í«¬¡≈ √≈Ϊ Á∆ Ș∂ ÍÀ∫Á≈ ‘À ª ¿∞√ Á≈ ÷؇

¡≈͉∂ ÓÈ Á∆ ¡Ú√Ê≈ Áº√ª «’ ÓÀÈ»ß Ú∆ ÙÏÁ »Í∆ ◊∞» Á≈ «ÓÒ≈Í

Íº÷ «Áº√ ÍÀ∫Á≈ ‘À («ÂÚ∂∫ «‹‘Û≈ ÓÈ∞º÷ ¡≥ÁØ∫ ª «Ú’≈∆ ‘À Í

’Ú≈ «Á¿∞ «’¿∞∫«’ ‹Ø Ú∆ ÓÀÈ»ß Ó∂∂ ÍÃ∆ÂÓ Á∆ ◊ºÒ Áº√Á≈ ‘À, ¿∞‘∆

Ï≈‘Ø∫ Ë≈«Ó’ Ì∂÷∆) ¿∞‘ ÍÃÓ≈ÂÓ≈ Í≈√Ø∫ (¡≈͉≈ ¡≥ÁÒ≈ ÷؇)

Ó∂≈ ◊∞» È»ß «ÓÒ≈¿∞‰ Ú≈Ò≈ Ó≈◊-ÁÙ’ ‘À:

Ò∞’≈ È‘∆∫ √’Á≈Õ ‘∂’ Á∂ «ÁÒ Á∆ ‹≈‰È Ú≈Ò≈ ÍÃÓ≈ÂÓ≈ ¿∞√

Ó∂∂ ‘« ÍÃ∆ÂÓ ’∆ ’ج∆ Ï≈ √∞È≈ÚÀ √Ø Ì≈¬∆ √Ø Ó∂≈ Ï∆® (Ó: D, Í≥. HFA)

Á∆ ‘∂’ ’Â»Â È»ß ‹≈‰Á≈ ‘ÀÕ” ‹ÁØ∫ «’ ÓΩ‹»Á≈ √«ÊÂ∆ «Úº⁄ ª

«¬√∂ Ò¬∆ √≈È»ß ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï Á∆ Ï≈‰∆ «Úº⁄Ø∫ ¡√Ò∆

‘≈Ò∂ ÂºÊ ‘∆ ÍÛ⁄ØÒ∂ ‹≈ ‘∂ ‘È, „Ï»¬∂ Á∂ ÷؇∂ ‹ª ÷∂ Á≈ «È‰≈

«ÙÂ≈ «√¯ ◊∞«√º÷ª È≈Ò ‘∆ Ó∂Ò-«ÓÒ≈Í º÷‰ Ò¬∆ ¿∞ÍÁ∂Ù

ª ‘Ø«¬¡≈ ‘∆ È‘∆∫, ª «Î √≈Î «’ºÊØ∫ ¡≈ «Èº’«Ò¡≈? Á¡√Ò,

«ÓÒÁ≈ ‘À:

’ÙÓ∆ «√ßÿ ÂºÊ ÍÛ⁄ØÒ‰ Á∆ Ï‹≈¬∂ «È‰∂ ’º„‰ «Úº⁄ «˜¡≈Á≈

◊∞ «√÷≈ «¬’Ø «Í¡≈∞ ◊∞ «ÓÂ≈ Í∞Â≈ Ì≈¬∆¡≈® (Ó:C, Í≥. FDH)

’≈‘Ò≈ Òº◊Á≈ ‘À ¡Â∂ Ï‘∞Â∆ ’≈‘Ò «Úº⁄ ¡√Ò∆¡Â È≈ÒØ∫ Ì∞Ò∂÷∂

¡≈¿∞, ‘∞‰ ‹≈◊∆¬∂! ‹Ø ËßÈ ◊∞» È≈È’ √≈«‘Ï Á≈ Î∞Ó≈È

«˜¡≈Á≈ Ì≈» ‘؉ ’≈‰ «Ú⁄≈ «√˪’ È≈ «‘ ’∂ «Èº‹∆ ͺË

‘À: ““√ÏÁπ ◊∞» √∞ Ë∞«È ⁄∂Ò≈® ”” ¡Â∂ ¿∞È∑ª ÂØ∫ Ï≈¡Á ◊∞»

”Â∂ ‹≈ «‚º◊∆ ‘ÀÕ

◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ ‹∆ Á≈ ¿∞ÍÁ∂Ù, ÙÏÁ-◊∞» ËßÈ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï ‹∆ Èßß»

Òº◊Á≈ ‘À «’ ’ÙÓ∆ «√ßÿ ÁØ Úº÷∂-Úº÷∂ ÿ‡È≈’ÃÓª Á∆

◊∞Â≈ ◊ºÁ∆ Á∂‰≈, È»ß √Ófi‰ Á∆ ÒØÛ ‘À ª ‘∆ ¡√∆∫ ËßÈ ◊∞» ◊ÃßÊ

«ÏȪ Â∞ÒÈ≈ ’∆Â∂ ‘∆ ¡≈͉≈ «È‰≈ Á∂ «‘≈ ‘ÀÕ ‚≈. «Í¡≈

√≈«‘Ï ‹∆ Á≈ √«Â’≈ ’ª◊∂-

«√ßÿ Â∂ ÍÙΩ≈ «√ßÿ Á∂ ’∂√ ¡Â∂ Ì≈¬∆ ’≈Ò≈ ¡Î◊≈È≈ Á∂ ’∂√

““¡≈«◊¡≈ ̬∆ ¡’≈Ò ’∆ ÂÏÀ ⁄Ò≈«¬˙ ÍßÊ®

«Úº⁄, √»Â∂ ‘≈Ò≈Â, ’≈Ò, „ß◊, Ú≈Â≈ÚÈ ¡Â∂ √«ÊÂ∆ ¡≈«Á

√«Ì «√÷È ’¿∞ ‘∞’Ó ‘À ◊∞» Ó≈«È˙ ◊ÃßÊ®

«Úº⁄Ø∫ «’√∂ «¬º’ Ú∆ «ÁÃÙ‡∆’؉ ÂØ∫ ¡Èπ»ÍÂ≈ È‘∆∫ ‘À «’¿∞∫«’ ÁØ‘ª

◊∞» ◊ÃßÊ ‹∆ Ó≈«È˙∫ ÍÃ◊‡ ◊∞ª ’∆ Á∂‘®

ÿ‡È≈’ÃÓª √Ó∂∫ «¬‘ ‹∞˜/¡≥◊ ¡≈Í√ «Úº⁄ Ó∂Ò ‘∆ È‘∆∫ ÷ªÁ∂Õ

‹Ø ÍÃÌ ’¿∞ «ÓÒÏØ ⁄‘À ’Ø«‹ ÙÏÁ Ó∂∫ Ò∂‘®””

Ó∞ˆ≈ÒÂ∂ Á≈ ¬∂‘∆ «¬º’Ø-«¬º’ ’≈‰ Òº◊Á≈ ‘ÀÕ ⁄ß◊≈ ‘∞ßÁ≈ «’

*****

’ÙÓ∆ «√ßÿ «¬‘Ȫ ÁØȪ ’∂√ª Á∂ Úº÷Ø-Úº÷∂ «ÚÚ‰ª Á∆ ÿØ÷/ ÍÛ⁄ØÒ ’ ’∂ ‘∆ ’ج∆ ≈«¬ ω≈™Á≈Õ

““÷؇∂ ’¿∞ ÷≈ ’‘À ÷∂ √≈ È ‹≈‰À””

ÓÀ∫ ı∞Á Ú∆ ÁØȪ ’∂√ª È≈Ò Ïı»Ï∆ Ï≈Ú≈√Â≈ «‘≈ ‘ª,

«¬ß‹. ‹◊Â≈ «√ßÿ, ÓØ‘≈Ò∆

Â≈‘Ó «Î Ú∆ «¬‘ √Âª «Ò÷‰ ÂØ∫ Í«‘Òª Ì≈¬∆ ◊∞Â∂‹ «√ßÿ

Ó≈⁄ B@@D Á∂ “◊∞Ó«Â ÍÃ’≈Ù” «Úº⁄ ¤Í∂ Ò∂÷ Á≈ Ò∂÷’

‘Øª È≈Ò «Ú√Ê≈ Í»Ú’ «Ú⁄≈ ÂØ∫ Ï≈¡Á ÓÀ∫ Ó«‘√»√ ’∆Â≈ ‘À

Ì≈¬∆ ’ÙÓ∆ «√ßÿ, ºÊ-ÍÛ⁄ØÒ’ ÿº‡ Â∂ «È‰≈’≈ «˜¡≈Á≈ ‘Ø

«’ ¡◊ ÁØȪ ’∂√ª È»ß Úº÷∆-Úº÷∆ «Íº·-Ì»Ó∆ (√»Â∂ ‘≈Ò≈Â,

«ÈºÏ«Û¡≈ ‘ÀÕ ‘’∆’ Â∂ ÿ‡È≈’ÃÓ Á∆ ¿∞∫◊Ò∆ ¤º‚, ÙË≈ Á∂

’≈Ò, „ß◊, Ú≈Â≈ÚÈ ¡Â∂ √«ÊÂ∆) È»ß Ï≈∆’∆ È≈Ò «Ú⁄≈«¡≈

Ú«‘‰ «Úº⁄ Ú«‘ ’∂ «˜¡≈Á≈ Ó∞È«√¯ Á∆ ÏØÒ∆ ÏØÒÁ≈ ÍÃÂ∆ ‘Ø

‹≈Ú∂ ª ÍÂ≈ Òº◊Á≈ ‘À «’:

«‘≈ ‘ÀÕ ‘∞‰ ‹ÁØ∫ Ú≈∆ ¡≈¬∆ ‘À ¡≈͉∂ ⁄‘∂«Â¡ª Á∆, ª ÁØÚª È»ß

A. ‚≈. «Í¡≈ «√ßÿ Â∂ ÍÙΩ≈ «√ßÿ ◊∞Ï≈‰∆ ¡Â∂ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï

¡≈͉≈ «Ò«÷¡≈ Ì∞ºÒ «◊¡≈Õ «¬√ ÂØ∫ ¡º◊∂ ¡≈͉∂ ÓÈ Á∆ ◊ºÒ

Á∂ «Ú∞ºË ¤ÛÔßÂ ’ ‘∂ √È, ¿È∑ª Ó∞Â≈Ï’:

‚≈. «Í¡≈ «√ßÿ Á∂ Ó≥»‘ ”⁄ Í≈¿∞∫«Á¡ª «Î «Ò«÷¡≈ ‘À, ““......

(¿) ¡ÀÓ. ¡À√-ABDE (◊π» È≈È’ Á∂Ú Ô±È∆Ú«√‡∆) ‘∆ «¬º’Ø-

◊∞»-Í≥Ê ÂØ∫ Ï∂Óπº÷ ‘ج∂ «Ú¡’Â∆ ◊∞Ï÷Ù «√ßÿ ’≈Ò≈ ¡¯◊≈È≈

«¬º’ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï Á∆ ¡√Ò Ï∆Û ‘À, È≈ «’ ’Â≈Í∞∆ Ï∆ÛÕ

Á∆ Í∞ÙÂ-ÍÈ≈‘∆ ’ ‘∂ ‘ÈÕ «¬È∑ª ¡ıΩÂ∆ «¬È’Ò≈Ï∆ «√º÷ª Á∆

(¡) ¿∞‘ Ó»Ò Ó≥Â ”Â∂ Ú∆ ‘∞º‹ÂÏ≈˜∆ ’Á∂ √È ¡Â∂ «¬√ Á∂

’«‘‰∆-’ÊÈ∆ «Úº⁄ ¬∂Ȫ Î’ «È’Ò ¡≈Ú∂◊≈, ÓÀ∫ ª ’Á∂ √Ø⁄

ÓΩ‹»Á≈ √»Í È≈Ò ¡√«‘Ó √ÈÕ

Ú∆ È‘∆∫ √∆ √’Á≈Õ”” «¬ºÊ∂ ‘∆ Ï√ È‘∆∫, ¡≈͉∂ ¿∞ÍØ’Â È≈’√ Â∂

(¬)

ÓÈØ’ÒÍ «Ú⁄≈ª Á∆ ÍÃØÛ∑Â≈ Ò¬∆ ◊∞Ï≈‰∆ Á∆ Í≈ÚÈ Í≥◊Â∆

(destabalise) ’È≈ ⁄≈‘∞ßÁ∂ √ÈÕ

¿∞ ‘ ◊∞  » ◊Ã ß Ê √≈«‘Ï Á∆ ¡√Ò Ï∆Û È≈Ò ¤∂ Û ÷≈È∆

17

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

‘≈Û ECF

‹»È B@@D

(√) ¿∞È∑ª Á∆ Ë≈È≈ √∆ «’ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï È»ß ¿∞È∑ª Á∆ ÓÈÙ≈

Ù∞ºËÂ≈ (sanctity) Á∆ ≈÷∆ ’È≈ √∆Õ

¡Èπ√≈ ÈÚ∂∫ «√∂ ÂØ∫ √ß’ÒÈ (re-edit) ’È Á∆ ÒØÛ ‘ÀÕ

(ii) ’≈Ò≈ ¡¯◊≈È≈ ª ıπÁ ‘∆ ◊∞Ï≈‰∆ Â∂ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï È»ß

B. √Ì ÂØ∫ Úº‚∆ ◊ºÒ «¬‘ √∆ «’ «ÍÙΩ≈ «√ßÿ È∂ ¡≈͉∂ Ê∆√˜ Ò∞’Ø

√ß√≈ Á∆ √Ì ÂØ∫ ¿∞µÂÓ, ÓÂ∞Ïº’, Ó∞’ºÁ√, Í«ÚºÂ Â∂ Í∞È∆Â

’∂ (seal) ’≈ ’∂ º«÷¡≈ ‘Ø«¬¡≈ √∆, ª ‹Ø „∞’Úª √Óª ¡≈¿∞‰ ”Â∂

(sacred) Ó≥ÈÁ≈ ‘ÀÕ

’ΩÓ È»ß ◊∞øÓ≈‘ ’ √’‰Õ

¬) ’≈Ò≈ ¡Î◊≈È≈ Á∆¡ª «Ò÷ª «Úº⁄ Á√Ó ◊∞Á∂Ú Á∂ ¡≈÷∆

ÍÚÁ◊≈ ÌÒ≈ ’∂ ’ÀÒ∂ÎØÈ∆¡≈ Á∂ Ú√È∆’ ¿∞√

«¬Ò≈‘∆ ‘∞’Óª (commandments) ”⁄Ø∫ ““Í⁄≈ ÙÏÁ ’≈””

◊∞«√º÷ «⁄ßÂ’ Á≈, «‹√ Á∆ Ò◊È √Á’≈ ¡«‘Ó Í Ò∞’Ú∂∫ ÂΩ

Á∆ ’√Úº‡∆ Á∆ ÷∞ºÒ ∑ ’∂ ÚÂØ∫ ’∆Â∆ ◊¬∆ ‘À ª ‹Ø Ì∞ º Ò ’∂ Ú∆

”Â∂ ’∆Â∂ ‹≈ ‘∂ ËÃØ‘ Á∆ «Ì‰’ ’ΩÓ È»ß √Ó≈ «‘ø«Á¡ª ÍÀ ◊¬∆Õ

◊∞Ï≈‰∆ Á∆¡ª √∆Ó≈Úª (ambit) ¡Â∂ √ß’ ÒÍ (aims) Á∆

Á»√∂ Í≈√∂ ’≈Ò≈ ¡¯◊≈È≈ Á∂ ’∂√ «Úº⁄ ’ج∆ ⁄∆˜ ¿∞√

¡Ú‘∂Ò‰≈ È≈ ’ ÏÀ·∂Õ ¿∞√ È∂ ‘ «ÚÙ∂ Á∆ ÍÃ Ø Û ∑  ≈ Ò¬∆

ÚºÒØ∫ Ò∞’≈¬∆ È‘∆∫ ◊¬∆, √◊Ø∫ √≈∆¡ª «Ò÷ª Á∂ ÷Û∂ ÙÃØÓ‰∆

Í≈ÚÈ ◊∞Ï≈‰∆ Á∂ ÿº‡Ø-ÿº‡ Í≥‹-Í≥‹ ÍÃÓ≈‰ª Á∆ ˙‡ Ò¬∆

’Ó∂‡∆, ¡’≈Ò Â÷ √≈«‘Ï ¡Â∂ ‘Ø ÍÂÚßÂ∂ Ò∂÷’ª/«Ú⁄≈Ú≈Ȫ

‘À Õ

Â∂ «⁄ßÂ’ª È»ß √Óª «‘ßÁ∂ Ì∂‹∂ ◊¬∂ ª ‹Ø ¤Í≈¬∆ ÂØ∫ Í«‘Òª ˜»∆ √Ø˪ ’ Ò¬∆¡ª ‹≈‰Õ

√Ó∂∫ Á∂ Ú∂◊ È≈Ò «√¡≈√∆ «’Ûª ’º„‰ Â∂ ؇∆¡ª √∂’‰ Á∂ ¡≈Ù∂ È≈Ò «√√‡Ó «Úº⁄ ¡≈¬∆ «◊≈Ú‡ Á≈ «Ù’≈ ‘ج∆¡ª

‘À ’ج∆ √Ó≈ÈÂ≈ ÁØȪ ’∂√ª «Úº⁄? Í«‘Ò∂ È∂ Ò∞’Ø ’∂ Ú≈

Ë≈Ó’ √ß√Ê≈Úª/¡’≈Ò Âı ¡≈«Á Á∆ ¡˜Ó º’ È»ß ¡≈Í

’∆Â≈, ‹Á «’ Á»√≈ ¡≈͉∆¡ª «Ò÷ª ¤Í‰ ÂØ∫ Í«‘Òª Ì∂‹Á≈

‘∆ ÿº‡∂ ØÒ‰ Ú≈Ò∂, “¡’≈Ò Âı ӑ≈È” Á∆ ‡ Ò≈ ’∂ ’∂ÚÒ

‘ÀÕ ’ج∆ Áº√∂ «’:-

«√º÷ Ó≈È«√’Â≈ Á≈ ÙØÙ‰ ’ ‘∂ ‘ÈÕ ¿∞‘ ÒØ’ «√º÷ ÍßÍ≈Úª,

(i) ’∆ ÙÃØÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ ‹ª √Ã∆ ¡’≈Ò Âı √≈«‘Ï È∂ ¡≈¬∂ ÷«Û¡ª

Ú≈«¬Âª, «ÚÙÚ≈√ª ¡Â∂ Ó≈ÈÂ≈Úª È≈Ò «ÁÈ-«Á‘≈Û∂

Ï≈∂ ’Á∆ Ú∆ ¡≈͉∆ ≈«¬/«¬Â≈˜ ¡≈«Á ’≈Ò≈ ¡¯◊≈È≈ È»ß

«÷ÒÚ≈Û ’ ’∂ ÁÈÁÈ≈™Á∂ «Î ‘∂ ‘ÈÕ «’¿∞∫«’ ¡º‹ ¡’≈Ò∆

Ì∂‹∂? ’Á≈«⁄ ȑ∆∫Õ

ÁÒ, ÙÃØÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ ¡Â∂ ¡’≈Ò Âı √≈«‘Ï Âº’ Ú∆ ’∂ÚÒ Â∂

(ii) ’∆ ÙÃØÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ ‹ª ¡’≈Ò Âı ںÒØ∫ «Á÷≈¬∆ Ï∂∞÷∆ ¡Â∂

’∂ÚÒ «¬‘Ȫ ÒØ’ª Á∂ √◊È∂ ÍÃ’≈Ù «√ßÿ Ï≈ÁÒ Á∂ «‘ÓØ

¡‰◊«‘Ò∆ Ò¬∆ ¡º‹ Ò∂÷’ (’≈Ò≈ ¡¯◊≈È≈) «˜ßÓ∂Ú≈ ‘À? «’

’Ó ”Â∂ ‘∆ ª ‘ÀÕ “√Ω ‘ºÊ º√≈ «√∂ ”Â∂ ◊ß„” «¬‘ «’ ’ΩÓ∆

‹ª ¿∞√ √Ó∂∫ Á∂ «Ú¡’Â∆-«ÚÙ∂Ù «‹È∑ª È∂ «ÚÙ∂ Á∆ ¡«‘Ó∆¡Â È»ß

«◊≈Ú‡ Á∆ ’ج∆ √∆Ó≈ È‘∆∫ ‘Ø«¬¡≈ ’Á∆ «’¿∞∫«’ ¿∞√ ÚÂ≈∂

È≈ √Ó«fi¡≈ ¡Â∂ Á-◊∞˜ ’ ◊¬∂?

Ò¬∆ ˜∞øÓ∂Ú≈ ÒØ’ª Ò¬∆ ’∂ÚÒ Â∂ ’∂ÚÒ “«Èº‹” √Ì ÂØ∫ ¿∞µÍ

(¿) (i) ‚≈. «Í¡≈ «√ßÿ Â∂ ÍÙΩ≈ «√ßÿ Á∂ ’∂√ «Úº⁄ ¡’≈Ò ÂıÂ

‘Ø«¬¡≈ ’Á≈ ‘À Â∂ “«Èº‹” Á∆ Í»Â∆ Ò¬∆ ¿∞‘ √Ê≈Í ’ΩÓ∆

«Ú÷∂ ÍÀõ√ Á∆ ÓΩ‹»Á◊∆ «Úº⁄ ÁØ‘ª «Ëª Á∂ «ÚÁÚ≈Ȫ Á≈ «Ú⁄≈-

’Áª-’∆Óª Á∆ ÏÒ∆ º’ Á∂ Á∂‰ È»ß ¡≈͉≈ ‹ÈÓ-«√ºË

Ú‡ªÁ≈ ’Ú≈«¬¡≈ «◊¡≈, «‹√ «Úº⁄ ‚≈. ÍÙΩ≈ «√ßÿ È∂ Ú∆ ÷∞ºÒ∑

¡«Ë’≈ √Ófi ’∂ ¡≈͉∂ Ó≥ÂÚ Á∆ Í»Â∆ ÚºÒ Ï∂ıΩ¯ Â∂ Ï∂Ø’-

’∂ ⁄⁄≈ «Úº⁄ «‘º√≈ «Ò¡≈ ¡Â∂ ¡≈͉∆ ˆÒÂ∆ Ó≥È∆Õ ¬∂√ ÂØ∫

‡Ø’ ÚËÁ∂ ‘ÈÕ ·∆’ «¬√∂ Â∑ª ‘Ø«¬¡≈ ‘ÀÕ √≈‚∂ ’ΩÓ∆ √∆È ”Â∂

Í«‘Òª ÍÃÀµ√ «Úº⁄ Ó‘∆«È¡ª ϺË∆ Ï«‘√ ⁄ºÒ∆Õ ÂÁ ‹≈ ’∂ Ó∞ºÁ∂ Á≈

ÚºË ÂØ∫ ÚºË Í≥Ê’ ‹Ê∂ÏßÁ∆¡ª Á∆ √«‘ÓÂ∆ È≈Ò ¡’≈Ò ÂıÂ

«ÈÂ≈≈ ‘Ø«¬¡≈Õ

Á∂ Ó∞º÷ √∂Ú≈Á≈ Á∆ «ÈÔ∞’Â∆ Á∆ ÍøÍ≈ È»ß «¬º’ fi‡’∂ ”⁄ ‘∆

(ii) Á»√∂ Í≈√∂ ◊∞Â∂‹ «√ßÿ ¡Â∂ ¿∞È∑ª Á∂ √≈Ê∆¡ª ÚºÒØ∫ Ó≥◊ ’∆Â∆

«Â¡≈◊ «ÁºÂ≈ «◊¡≈Õ «¬º’ √Óª √∆ ‹ÁØ∫ ¡’≈Ò Âı Á∂ Ó∞º÷

◊¬∆ √∆ «’ ‚≈. «Í¡≈ «√ßÿ, ÍÙΩ≈ «√ßÿ ‘πª Á∂ ’∂√ Á∆ Â˜ ”Â∂

√∂Ú≈Á≈ Á∆ «ÈÔ∞’Â∆ «Úº⁄ ÚºË ÂØ∫ ÚºË Í≥Ê’ ‹Ê∂ÏßÁ∆¡ª È»ß

’≈Ò≈ ¡Î◊≈È≈ Á∂ ’∂√/«Ò÷ª ¿∞µÂ∂ ÁØÈ∫Ø Íº÷ª Á∂ «ÚÁÚ≈Ȫ Á∆

ÌØ√∂ «Úº⁄ «Ò¡≈ ‹ªÁ≈ √∆, ‹Ø ¡≈͉∂-¡≈Í «Úº⁄ Í≥Ê’ ÍÃÚ≈È◊∆

Ï«‘√ ’Ú≈ ’∂ «’≈‚ ’Ú≈¬∆ ‹≈Ú∂Õ Íß» ’≈‰ ’∞fi Ú∆

Á≈ Ò÷≈«¬’ √∆Õ ¿∞ÍØ’Â ÚÂ≈∂ Á∂ Ρ√»Í ¡≈Í≥» «√º÷ ’ΩÓ

‘؉, ’≈Ò≈ ¡¯◊≈È≈ Á∂ ’∂√ «Úº⁄ «¬‘ Ï«‘√ È‘∆∫ ’Ú≈¬∆ ◊¬∆Õ

Á≈ Ú≈«‘Á Ò∆‚ ω ÏÀ·∂ Ï≈ÁÒ È∂ ‹Ê∂Á≈ ’º„‰∂ Ù∞» ’∆Â∂

¡≈ı ’ج∆ ’ΩÓ ˘ Áº√∂ «’¿∞∫ È‘∆∫?

Ò¯≈«¯¡≈ ”⁄Ø∫ ¡Â∂ ¿∞‘ Ú∆ √’≈∆ À√‡ ‘≈¿»√ª «Úº⁄ Ó∆«‡ß◊ª

(¡) (i) ‚≈. «Í¡≈ «√ßÿ Â∂ «ÍÙΩ≈ «√ßÿ Á∂ ’∂√ «Úº⁄ ◊∞Â∂‹ «√ßÿ

’ ’∂Õ Ó∞º÷ √∂Ú≈Á≈ «¬√ Â∑ª Ò◊≈¬∂ Â∂ ‘‡≈¬∂ ◊¬∂ «‹Ú∂∫ ’ج∆

Â∂ √≈Ê∆¡ª Á≈ «¬º’Ø-«¬º’ ¿∞Á∂Ù ◊∞Ï≈‰∆ Â∂ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï Á∆

‘‡Ï≈‰∆¡ª ¡≈͉∂ ’«ßÁ∂ È»ßÕ

18

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

‘≈Û ECF

‹»È B@@D

’∆ «¬√ Íë’«¡≈ ÂØ∫ ¿∞Í«‹¡≈ ¡’≈Ò Âı Á≈ ’ج∆

ÚÂ≈∂ È∂ «¬√ Ó‘≈È ’ΩÓ∆ √ß√Ê≈ È»ß Á∞È∆¡ª Á∆¡ª Șª «Úº⁄

Ú∆ Ó∞º÷ √∂Ú≈Á≈ ¡≈˜≈Á «ı¡≈Ò∆ Â∂ Ï≈-Ú’≈ ‘Ø ’∂ «Ú⁄ √’Á≈

‚∂◊‰ Á∆ ’ج∆ ’√ Ï≈’∆ ¤º‚∆ ‘À? ’∆ ¿∞‘ √≈∂ «Ú¡’Â∆

‘À? È‘∆∫, «ÏÒ’∞Ò È‘∆∫Õ

«ÚÙ∂Ù, ‹Ø «¬√ ÚÂ≈∂ Á≈ ’∂∫Á «ÏßÁ» ‘È, ı∞Á ‘∆ «¬√ ’ΩÓ∆

«Í¤Ò∂ ÊØÛ∑∂ √Ó∂∫ Á∂ ÿ‡È≈’ÃÓª «‹Ú∂∫ «’ ‹: ◊∞⁄È

«Èÿ≈ Á∂ «√ºË∂ ÂΩ ”Â∂ ˜∞øÓ∂Ú≈ È‘∆∫ ‘È? √≈∂ ÿ‡È≈’ÃÓ ¡Â∂

«√ßÿ ‡Ω‘Û≈ ¡Â∂ Ì≈¬∆ ‰‹∆ «√ßÿ («Èß’≈∆ ’ª‚), Ï∆Ï∆

’∂√ª Á∆ «Íº· Ì»Ó∆ Á∂ √ßËÏ «Úº⁄ ◊∞Â∂‹ «√ßÿ ¡Â∂ ¿∞√ Á∂

‹◊∆ ’Ω ¡Â∂ Ì≈¬∆ Í»È «√ßÿ ’ª‚, Ì≈¬∆ Ó«‘ßÁ «√ßÿ ∞Ó≈‰≈

√≈Ê∆¡ª ÚºÒØ∫ ‚≈. «Í¡≈ «√ßÿ Â∂ ÍÙΩ≈ «√ßÿ Á∂ ’∂√ «Úº⁄ ¡Â∂

¡Â∂ Ì≈¬∆ «¬’Ï≈Ò «√ßÿ ’ª‚, Ì≈¬∆ ‹Ø«◊ßÁ «√ßÿ Ú∂ÁªÂ∆

’≈Ò≈ ¡¯◊≈È≈ Á∂ ’∂√ «Úº⁄ ¡≈¬∂ ¡≥Â, √»Â∂ ‘≈Ò≈Â, ’≈Ò,

ÚºÒØ∫ Ì≈¬∆ Í»È «√ßÿ Á∂ ’∆Â∂ ‘∞’ÓÈ≈Ó∂ Ú≈Í√ ÒÀ∫«Á¡ª ‘∆ ¡≈͉∂

„ß◊, Ú≈Â≈ÚÈ ¡Â∂ √«ÊÂ∆ ¡≈«Á È»ß «Ë¡≈È ”⁄ º÷«Á¡ª Ò¬∂

Ó≈Ò’ª Á∂ ¡≈Á∂Ù ”Â∂ Í∞º·≈ ÓØÛ ÒÀ ’∂ ‘∞’ÓÈ≈Ó∂ ”Â∂ ¡ÓÒ ¡Â∂

◊¬∂ ÍÀ∫ÂÛ∂ È»ß ’Á≈«⁄ Ú∆ «√˪’ ÂÏÁ∆Ò∆ È‘ƒ «’‘≈ ‹≈

¿∞È∑ª ”Â∂ Í∞È-«Ú⁄≈ ‹ª Ú≈Í√∆ ÂØ∫ «¬È’≈ Á∂ ÿ‡È≈’ÃÓ

√’Á≈ ¡Â∂ ’ÙÓ∆ «√ßÿ Á∂ Ò¯˜ª ÂØ∫ ¿∞Ò‡ È≈ ‘∆ «¬‘ √º‹‰

È≈Ò ’∆ ◊∞Ï≈‰∆ Á∂ Í≈ÚÈ Î∞Ó≈È ““◊∞fi≈ ’Ó≈‰≈ ÍÃ◊‡ ‘Ø¡≈,

¡≈͉∂ Ï⁄Ȫ ÂØ∫ «Î∂ ‘È Â∂ È≈ ‘∆ ¿∞È∑ª È»ß ¡≈͉≈ «Ò«÷¡≈

¬∆ ¿∞  «‘ ÷∞ ¡ ≈∆® È≈È’ √«Â◊∞  Ï≈fi Ó» · ≈ ÓÈÓ∞ ÷ Ø

Ì∞º«Ò¡≈ ‘ÀÕ «¬√ √≈∂ ’∞fi Á∆ «˜ßÓ∂Ú≈ ¡’≈Ò Âı Á∂ Ó∞º÷ √∂Ú≈Á≈

¡‘ß’≈∆®”” (Í≥. DF@) È»ß √≈’≈ È‘∆∫ ’ «Á÷≈«¬¡≈? ’∆ Ì≈¬∆ ‹Ø«◊ßÁ «√ßÿ Ú∂ÁªÂ∆ Á∆ ‚∂∂Á≈ ËÈÚß «√ßÿ

Á∆ ⁄؉ ¡Â∂ «ÈÔ∞’Â∆ «Úº⁄ ¡Í‰≈¬∆ ◊¬∆ ¡Í≥Ê’ √Ø⁄ ¡Â∂

Ú≈Ò∂ Ó≈ÓÒ∂ «Úº⁄ ’∆Â∆ ’≈◊∞˜≈∆ ““’≈‹∆ ‘Ø«¬ ’À Ï‘À «È¡≈«¬®

«Ú¡’Â∆ «ÚÙ∂Ù Á∆ ’≈◊∞˜≈∆ «Úº⁄ ¡≈¬∆ «√˪’ «◊≈Ú‡

Î∂∂ Â√Ï∆ ’À ÷∞Á≈«¬® Ú„∆ ÒÀ ’∂ ‘’∞ ◊Ú≈¬∂® ‹∂ ’Ø Í∞¤∂ Â≈ Í«Û

‘À, ‘Ø ’∞¤ È‘ƒ! *****

√∞‰≈¬∂® (Í≥. IEA) ‘∆ È‘∆∫ ‘Ø «ÈºÏÛ∆? ’∆ ÙÃØÓ‰∆ ◊∞Á∞¡≈≈ ÍÃÏßË’ ’Ó∂‡∆ ÚºÒØ∫ “◊∞«ÏÒ≈√ Í≈ÂÙ≈‘∆ FÚ∆∫” È»ß Ú≈Í√ ÒÀ‰ ÂØ∫ Ï≈¡Á ‹Ø«◊ßÁ «√ßÿ Ú∂ÁªÂ∆,

«’¤∞ √π‰∆¡À «’¤∞ ’‘∆¡À A.

Í≥Ê ÂÈ!?

‹Ø ¿∞√ ◊∞ »-«ÈßÁ’ ◊ÃßÊ ≈ÚÒ∆ Á≈ √«‘-√ßÍ≈Á’ ‘À, ÚºÒ Ø∫ «¬√ ¡Ó‹∆ «√ßÿ ⁄ßÁ∆

“¡’≈Ò Á∂ Âı” ”Â∂ ÏÀ· ’∂ ¿∞√∂ «Ú¡’Â∆, (’≈Ò≈ ¡¯◊≈È≈) ¿±ËÓ «√ßÿ È◊ (∞ÁÍ∞), ¿∞Âê⁄ÒÕ

«‹√ Á∆¡≈ ’Ø« ÙÙª √Á’≈ «¬‘ ◊∞»-«ÈßÁ ’ ◊ÃßÊ ≈ÚÒ∆ Ú≈Í√ ÂÈ «’√∂ Ï∂Ù-’∆ÓÂ∆, Úº‚Ó∞ºÒ∆ Ú√» È»ß «’‘≈ ‹ªÁ≈ Ò¬∆ ◊¬∆ √∆, È≈Ò «’Û ’º„ ‰ Ò¬∆ ¡≈͉∂ ∞ÂÏ∂ (position) ‘ÀÕ «¬√ «‘√≈Ï “Í≥Ê ÂÈ” Í≥Ê Á∆ Ï∂Ù-’∆ÓÂ∆ Ú√» ‹ª Í≥Ê Á∆ Á≈ ’∆Â≈ Á∞¿∞ÍÔØ◊ , ¿∞√ Á∂ ¡◊≈¿»∫ «Ú‘≈ ÂØ∫ ‘∆ fiÒ’Á≈ Ï‘∞Ó∞ºÒ∆ ‘√Â∆ ‘Ø«¬¡≈Õ «Í¤Ò∂ «ÁÈ∆∫ √Ã. ◊∞⁄È «√ßÿ ‡Ω‘Û≈ È»ß È‘∆∫ √∆? ¬∂Ȫ ‘∆ È‘∆∫, ¡‹Ø« ’¡ª «Úº⁄ Ôº’ ∂ Ï≈¡Á Á∆◊∂ ÓÈ ¿∞Íø «¬√ √ÈÓ≈È È≈Ò «ÈÚ≈«‹¡≈ «◊¡≈Õ ¡’≈Ò Âı ”Â∂ ÏÀ · ∂ «Ú¡’Â∆ «ÚÙ∂Ù È∂ ‹ºÊ ∂Á ≈∆ Á∂ ¡≈Âß’ Á≈ √‘≈≈ ÒÀ∫«Á¡ª Í»≈ Â≈‰ Ò◊≈ ’∂ È‘∆∫ ÍÃ⁄≈«¡≈ «’

‹∂’ ÏßÁ≈ «‹¿»∫Á∂ ‹∆ Í≥Ê Á∆ Úº‚Óº∞Ò∆ √∂Ú≈ ’Á≈ ‘ØÚ∂

¡’≈Ò Âı ”Â∂ «Ï≈‹Ó≈È «Ú¡’Â∆ «ÚÙ∂Ù Á∆ ’≈◊∞˜≈∆

ª «¬‘ √ÈÓ≈È «‹¿»∫ Á∂ ‹∆ Ú∆ «ÁºÂ≈ ‹≈ √’Á≈ ‘ÀÕ ‹∂’ «‹¿»∫Á∂

Ï≈∂ ◊ºÒ ’È≈ √≈Ë≈È «√º÷ Á∂ ¡«Ë’≈ ÷∂Â ÂØ∫ Ï≈‘ ‘À

‹∆ «’√∂ ÏßÁ∂ È»ß∞ «¬‘ √ÈÓ≈È È‘∆∫ «ÁÂ≈ ‹≈ √«’¡≈ ¡Â∂ Í≥Ê Á≈

¡Â∂ ¿∞‘Ȫ ÚºÒØ∫ ¡÷ΩÂ∆ ‹ºÊ ∂Á ≈ª Á∂ ’Á-Ï∞ºÂ, ÍëÂÌ≈ ¡Â∂

«Ú⁄≈ ‘ØÚ∂ «’ ¿∞‘ ÏßÁ≈ «¬√ √ÈÓ≈È Á≈ ‘º’Á≈ ‘À ª ÓÈ

ÍëÂÙ·≈ Á≈ «È≈Á ’È Â∞Ò ‘ÀÕ ¡Í≈Ë∆ «√º÷ ‘ ‘≈ÒÂ

¿∞Íø Ú∆ ¿∞√ È»ß «¬‘ √ÈÓ≈È «ÁÂ≈ ‹≈ √’Á≈ ‘À Í ¿∞√ Á∂ ’∞fi

«Úº⁄ √‹≈ Á≈ ¡«Ë’≈∆ ‘À ¡Â∂ √‹≈ Ì∞◊ Â∂ «ÏȪ «√º÷ √Ó≈‹

«ÈÔÓ ‘∞ßÁ∂ ‘ÈÕ ‹∂’ «’√∂ «Ú¡’Â∆ È∂ Í≥Ê Á∂ Ï‘∞ ӑºÂÚÍ»È

«Úº⁄ «Ú⁄È Á≈ ¡«Ë’≈ ÷Ø‘ ÏÀ·Á≈ ‘ÀÕ ‘À È≈ ’Ó≈Ò! ““’≈˜∆

«√˪ Ҭ∆ ’∞Ï≈È∆ «ÁºÂ∆ ‘ØÚ∂ ª ¿∞√ Á∆ ¡≥ÂÓ ¡Á≈√ Ú∂Ò∂

ÏØ«Ò¡≈ Ï«È È‘∆∫ ¡≈ÚÀ” ” (Í≥. HD@)Õ ’»Û Á∂ ÚÍ≈∆¡ª Á≈ ‘∆

«¬‘ √ÈÓ≈È «ÁºÂ≈ ‹≈ √’Á≈ ‘À ¡Â∂ ‹∂’ «’√∂ ÏßÁ∂ È∂ ’ΩÓ È»ß

Ø Ò -Ó≈‚Ò Âª È‘∆∫ ω ÏÀ · ∂ ‘È √≈‚∂ ¡‹Ø ’ ∂ “‹º Ê ∂ Á ≈”

¡‹∂‘∆ ÔØ◊ ¡◊Ú≈¬∆ «ÁºÂ∆ ‘ØÚ∂ «‹√ √Á’≈ Í≥Ê È»ß ’∞fi ÍÃ≈ÍÂ∆¡ª

√≈«‘Ï≈È?

‘Ø √’Á∆¡ª ‘؉ ª ¿∞√ ˘ Ú∆ ÓÈ ¿∞Íø «¬‘ √ÈÓ≈È «ÁºÂ≈

’∆ ¡’≈Ò Âı ”Â∂ ÏÀ·∂ «Ú¡’Â∆ «ÚÙ∂Ù Á∂ ¿∞ÍØ’Â

‹≈ √’Á≈ ‘ÀÕ Í ¿∞√ Ò¬∆ ’∞fi √≈Ò Í≥Ê’ ÍÃ≈ÍÂ∆¡ª Á≈ Ò∂÷≈-

19

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

‘≈Û ECF

ÚÀ√∂ ”HD Á∂ ‘≈Ò≈ «Ú⁄Ò∂ «√º÷ ‹Ú≈È∆ Á∂ Ò‘» Á≈ «ÂÒ’

‹Ø÷≈ ’È≈ ˜»∆ ‘∞ßÁ≈ ‘ÀÕ √Ã. ◊∞⁄È «√ßÿ ‡Ω‘Û≈ Ò¬∆ ª «¬È∑ª «Úº⁄Ø∫ ’ج∆ «√˪ Ú∆ Ò≈◊» È‘∆∫ ‘∞ßÁ≈Õ ¡≈¿∞, ˜≈ ÍÛ⁄ØÒ ’∆¬∂:

‹»È B@@D

Ò◊≈ ’∂ ª √≈∂ ‘∆ Ò∆‚ ’∞√∆¡ª Ó≈‰Á∂ ‘∂ ‘È ¡Â∂ √Ã. ‡Ω‘Û≈ Ú∆ ¿∞√ Á≈ ¡ÍÚ≈Á È‘∆∫ ‘ÈÕ B@ √≈Ò Ï∆ ‹≈‰ ”Â∂ Ú∆ «‹È∑ª

«‹ºÊØ∫ º’ ’∞Ï≈È∆ Á∂‰ Á≈ √Ú≈Ò ‘À, ‡Ω‘Û≈ √≈«‘Ï ’≈

Ó≥π«‚¡ª «Ú∞ºË ’ج∆ ·Ø√ ’∂√ È‘∆∫ ‘È, ¿∞‘ ¡º‹ Ú∆ ’∂√ Á∂ È≈

√∂Ú≈ ÁΩ≈È ’∞fi ˺«’¡ª È≈Ò «È„≈Ò ‘Ø ◊¬∂, ‘√ÍÂ≈Ò «Ò‹≈¬∂

⁄ºÒ‰ ’≈‰ ‹ª ÔØ◊ ÍÀÚ≈¬∆ Á∂ ¡Ì≈Ú ’≈È ‹∂Ò∑ª «Úº⁄ ∞Ò

◊¬∂ Í ¿∞È∑ª Á≈ ¡≥ÂÓ √Óª ‡≈«Ò¡≈ È‘∆∫ ‹≈ √«’¡≈Õ Í «¬‘

‘∂ ‘ÈÕ ’∆ ¿∞‘ «Èº‹∆ ’≈‰ª ’’∂ ‹∂Ò∑ª «Úº⁄ ‘È? ‹∂’ ¿∞‘

Ù‘≈Á ª È‘∆∫ (‘Ø √’Á≈ ‘À √Óª Í≈ ’∂ ‡Ω‘Û≈ √≈«‘Ï È»ß Ú∆ Ò≈Ò≈

Í≥Ê’ ’≈‰ª ’’∂ ‹∂Ò∑ª «Úº⁄ ‘È Âª ¿∞È∑ª Á∆ ÔØ◊ ÍÀÚ∆ «’√ È∂

Ò≈‹Í ≈«¬, ÓØ‘È Á≈√ ’Ó ⁄ßÁ ◊ªË∆, «¬ßÁ≈ ◊ªË∆, Ò≈Ò≈

’È∆ √∆? ’∆ «¬√ ÂØ∫ ‡Ω‘Û≈ √≈«‘Ï È»ß ¤Ø‡ «ÁºÂ∆ ‹≈ √’Á∆ ‘À?

‹◊ È≈≈«¬‰, ≈‹∆Ú ◊ªË∆ «‹‘∂ Ù‘∆Áª Á∆ ’Â≈ «Úº⁄ ÷Û∑≈

«Èß’≈∆¡ª È≈Ò √ªfi, ‚∂∂Á≈ª È≈Ò √ªfi, ¡÷ΩÂ∆ ’≈ √∂Ú≈

’ «ÁºÂ≈ ‹≈Ú∂)Õ «’√∂ Ú∂Ò∂ ‡Ω‘Û≈ √≈«‘Ï È»ß Í≥Ê Ò¬∆ Ù‘≈Á Á∂‰

Ú≈«Ò¡ª È≈Ò √ªfi («‹√ Á∆ ¡≈Û «Úº⁄ «√º÷ «¬«Â‘≈√’ Ô≈Á◊≈ª

Á≈ ¡Ú√ «Ó«Ò¡≈ √∆, Í ¡‹∂‘≈ ¡Ú√ Ì≈◊ª Ú≈Ò∂ ‘∆ Ó≈‰Á∂

Á≈ ÌØ◊ Í≈«¬¡≈ ‹≈ «‘≈ ‘À) ‡Ω‘Û≈ √≈«‘Ï Á∂ ÷≈√∂ √ÈÕ

‘ÈÕ ‡Ω‘Û≈ √≈«‘Ï √Ì «√º÷∆ ’Áª- ’∆Óª È»ß ’Òß’Â ’Á∂ ‘ج∂,

’∆ «¬‘ √≈∂ Òº¤‰ «¬º’ “Í≥Ê ÂÈ” Á∂ ‘È? ‹∂ ¡‹∂‘∂

‘ºÊ ÷Û∑∂ ’ ’∂ √ß‚ (¡≈ÂÓ √Ó͉) ’ ◊¬∂ √ÈÕ √∞«‰¡≈ ª

“Í≥Ê ÂÈ” ‘πßÁ∂ ‘È Âª Í≥Ê ÁØ÷∆ «’√ È»ß «’‘≈ ‹≈ √’Á≈ ‘À? «¬‘

«¬ºÊØ∫ º’ ‹ªÁ≈ ‘À «’ Í≥Ê ”Â∂ ’∆Â∂ ◊¬∂ ¿∞√ ‘ÓÒ∂ «Úº⁄ ‡Ω‘Û≈

ª ¿∞‘∆ ◊ºÒ ‘À «’ “¡≥È∑ª Úß‚∂ √∆È∆, Ó∞Û ÓπÛ ¡≈Í«‰¡ª ˘ Á∂”Õ

√≈«‘Ï Ú∆ Ì≈¬∆Ú≈Ò √È, Í ‘Ø ’ج∆ ◊ºÒ È≈ ¤∂ÛÁ∂ ‘ج∂ «¬‘∆

◊ºÒ Ó∂ «Íº¤Ø∫ «’√∂ Á∆ ÏÁÈ≈Ó∆ ’È Á∆ È‘∆∫, ÏÒ«’

’≈¯∆ ‘À «’ ‡Ω‘Û≈ √≈«‘Ï Í≥Ê Ò¬∆ Ù‘∆Á È‘∆∫ ‘ج∂Õ

◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï Á∆ ‘˜»∆ «Úº⁄ fi»· Á∂ „∂ Ò≈¿∞‰ Á∆ ’∞⁄∆ Á∆ ‘À

Á»√∆ ◊ºÒ ‘À Í≥Ê È»ß √∞⁄º‹∆ ¡◊Ú≈¬∆ Á∆, ª ‡Ω‘Û≈

«‹√ Á≈ «ÚØË ’È≈ ‘∆ ωÁ≈ ‘ÀÕ ¡≈¿∞ «¬√ ’∞⁄∆ Á≈ ÷∞ºÒ∑ ’∂

√≈«‘Ï È»ß «¬‘ ¡Ú√ Ú∆ º‹ ’∂ «Ó«Ò¡≈Õ ¿∞‘ BF √≈Ò Á∂ ’∆Ï

«ÚØË ’∆¬∂ ª ‹Ø ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï Á∆ ‘˜»∆ «Úº⁄ fi»· ÏØÒ‰ ”Â∂

Í≥Ê Á∆ ÍÃÓº÷ Ë≈Ó’ √ß√Ê≈ Á∂ ÍÃË≈È ‘∂Õ ‘≈Òª«’ ¡À√.‹∆.Í∆.√∆.

Ø’ Ò≈¬∆ ‹≈ √’∂Õ

«Úº⁄ Ï‘∞ «Èÿ≈ ¡≈ ⁄∞º’≈ ‘À Í «¬√ ¡≈Ë≈ ”Â∂ ÙÃØÓ‰∆ ◊∞. ÍÃ.

«¬√ Ò¬∆ ◊∞Ó∞÷ ÓÀ∫Ïª Á∆ ⁄؉, «√º÷ª Á∂ Ì≈◊ª «Úº⁄ ‘ج∆ ª

“‹Ê∂Á≈” Ú∂ÁªÂ∆ ‹∆ È»ß «Ù’≈◊Ø (¡Ó∆’≈) Í‘∞ß⁄‰ ÂØ∫ Í«‘Òª Í≥‹ √∞¡≈Ò?

«È√⁄∂ ‘∆ «¬‘ «√º÷ª Ò¬∆ Ï‘∞ ’∞fi ’È Á∂ √ÓºÊ ‘ÀÕ ‡Ω‘Û≈

‘Á∂Ú «√ßÿ Ù∂«◊ºÒ, ’ÀÒ∂ÎØÈ∆¡≈

√≈«‘Ï «¬√ «È«ÚÚ≈Á ÍÃÓπº÷ √ß√Ê≈ Á∂ ⁄ΩÊ≈¬∆ √Á∆ º’ ÍÃË≈È

‹Ê∂Á≈ ‹∆! ¡ıÏ≈∆ «¬Ù«Â‘≈ Ó∞Â≈Ï’ B@ ¡ÍÃÀÒ È»ß

‘∂, ¿∞È∑ª È∂ ¡‹∂‘≈ ’∆ ’∞fi ’∆Â≈ «‹√ Á∂ ¡≈Ë≈ ”Â∂ ¿∞È∑ª È»ß “Í≥Ê

«Ù’≈◊Ø ¡≈¿∞‰ ÂØ∫ Í«‘Òª «√º÷ √ß◊ª È»ß «¬‘ √ÍÙ‡ ’È Á∆

ÂÈ” È≈Ò «ÈÚ≈«‹¡≈ ‹≈ √’∂?

÷∂⁄Ò ’∆Â∆ ‹≈Ú∂ «’:

’Ó∂‡∆ Á∆ ÍÃÓº÷Â≈ ”Â∂ Ùß’≈ È‘∆∫ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈Õ ‹∂’ «’√∂ Ú∂Ò∂

B.

¡‹∂‘∆ ÍÃÓπº÷ √ß√Ê≈ Á∂ ÍÃË≈È Á≈ Í≥Ê «Úº⁄ ’ج∆ ∞ÂÏ≈ ‘ÀÕ ‹∂’ «¬√ È»ß Í≥Ê Á≈ ÍÃÓπº÷ Ë≈Ó’ ∞ÂÏ≈ «’‘≈ ‹≈Ú∂ ª ’ج∆

A.

(Ï≈Ï≈) ÁÒ‹∆ «√ßÿ «Ù’≈◊Ø Ú≈«Ò¡ª Á∆ «¬ß‚∆¡≈ «‘

¡«Â’ÊÈ∆ È‘∆∫Õ Í ‡Ω‘Û≈ √≈«‘Ï ⁄ΩÊ≈¬∆ √Á∆ ¿∞√ ∞ÂÏ∂ Á∂

‘∆ ÍÂÈ∆ È∂ √Ã∆ ¡’≈Ò Âı √≈«‘Ï ¿∞µÍ Â∞‘≈‚∂ √≈‘Ó‰∂

◊ΩÚ Ï≈∂ Ú∆ È≈ √Ófi √’∂, «Î ¿∞√ Á∂ ¡Èπ’»Ò ’ßÓ ’È≈ ª

Ø-Ø ’∂ Í∞’≈ È‘ƒ ’∆Â∆ «’ Ó∂≈ ÍÂ∆ ÓÀÈ»ß ¤º‚ ’∂ «’√∂

Ï‘∞ Á» Á∆ ◊ºÒ ‘ÀÕ ‡Ω‘Û≈ √≈«‘Ï ¡‹∂‘∆ ¿∞µ⁄ ÍÁÚ∆ ”Â∂ ‘∞ßÁ∂

Á»√∆ ¡Ω È≈Ò È≈‹≈«¬˜ √ÏßË Ï‰≈¬∆ ÏÀ·≈ ‘À?

‘ج∂ ¿∞√ ÂØ∫ «’Â∂ È∆Úƒ ÍÁÚ∆, ≈‹ √Ì≈ Á∆ ÓÀ∫Ï∆, Ò¬∆ ¡≈÷∆

B.

’∆ ÍÃ.Ø ÓÈ‹∆ «√ßÿ ‘Øª È∂ («‹‘Ȫ ’ØÒ Âı √Ã∆ ’∂√◊Û∑

√≈‘ª º’ ÂÒØÓº¤∆ ‘∞ßÁ∂ ‘∂Õ ¿∞‘ ¡≈͉∆ √≈∆ ¿∞Ó Ì≈Â∆

√≈«‘Ï ¿∞µÍ «¬‘ Á∞«÷¡≈∆ ¡Ω ͫ‘Òª Í∞’≈ ’

«√¡≈√ Á∆ ◊ßÁ◊∆ «Úº⁄ √Ê≈Í ‘؉ Ò¬∆ «Â’ÛÓª ’Á∂ ‘∂

⁄∞º’∆ √∆ ¡Â∂ ¿∞‘ ¡≈͉∂ ÚºÒØ∫ «Èº‹∆ ÂΩ ”Â∂ ’∆Â∆¡≈

∏ ’Á∆ Ï≈ÁÒ È≈Ò ‹∞Û ’∂ ¡Â∂ ’Á∆ Ï≈ÁÒ Á∂ «ÚØË «Úº⁄ ÷Û∑

’Ø«ÙÙª «Úº⁄ ¡√¯Ò ‘∂ √È) Â∞‘≈È»ß (Ï≈Ï≈) ÁÒ‹∆Â

’∂Õ ¿∞È∑ª Á∆ «√¡≈√ «¬√ ÂØ∫ ÚºË ’∞fi È‘∆∫ √∆ «’ ¿∞‘ «√º÷ª Á∂

«√ßÿ Á∞¡≈≈ ¡≈͉∆ «Ú¡≈‘∞Â≈ ¡Ω È≈Ò ’∆Â∂ ‹≈ ‘∂

ÓØ«„¡ª ”Â∂ ÷ÛØ ’∂ ≈‹ √Ì≈ «Úº⁄ Í∞º‹ ‹≈‰Õ

˺’∂ Ï≈∂ ‹≈‰»ø È‘ƒ ’Ú≈«¬¡≈?

20

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

C.

D.

‘≈Û ECF

‹»È B@@D

’∆ Í≥Ê Íë√ºË ’∆ÂÈ∆¬∂ Ì≈¬∆ ‘«‹ßÁ «√ßÿ √Ã∆ È◊

«Úº⁄ Ó‘≈’≈Òñ’≈Ò’≈ Á∆ ‹π◊Ò ‹ØÛ∆ Á∆ Âͺ«√¡≈ Á≈

Ú≈«Ò¡ª ¡Â∂ Í≥Ê Íë√ºË «ÚÁÚ≈È «◊¡≈È∆ ‹◊Â≈

«˜’ ’Á∆ ‘ÀÕ ¡≈˙ «¬√ Â∞’ ˘ ◊πÏ≈‰∆ Á∆ ’√Ω‡∆

«√ßÿ ‹≈⁄’ «È¿»Ô≈’ Ú≈«Ò¡ª È∂ Â∞‘≈È»ß Ï≈Ï≈ ÁÒ‹∆Â

”Â∂ Í÷∆¬∂Õ

«√ßÿ Â∂ ¿∞√ Á∆ ÍÂÈ∆ Á∂ Ó≈ÓÒ∂ È»ß √∞Òfi≈¿∞‰ Á∆ Ï∂ÈÂ∆

(¿). Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈ ‹∆ ÎÓ≈™Á∂ ‘È:ñ

È‘ƒ ’∆Â∆?

(i) ÏÃ‘Ó Ó‘∂√ «Ï√È √⁄∆ Í«Â ¡≥ Î√∂ ‹Ó Î≈√ ÍÀ∫◊∂®

’∆ Â∞√∆∫ ¿∞ÍØ’Â √≈∂ ÔÂȪ ¡Â∂ ¿∞√ ¡ÏÒ≈ ¡Ω Á∂

‹∂ È √Ã∆Í«Â ’∂ ÍÃ√ ‘À∫ Í◊ Â∂ È Î∂ È Á∂‘ ËÀ∫◊® ∂ (√ÚºÔ≈ Í≈: 10)

Â«Ò¡ª È»ß È˜-¡≥Á≈˜ ’«Á¡ª √◊Ø∫ (Ï≈Ï≈ ÁÒ‹∆Â

(ii) ’Ø¿± ÏπÂ≈È ’Ø Í»‹Â ‘À Í√ ’Ø¿± «ÓÃÂ≈È ’Ø Í»‹È Ë≈«¬˙®

«√ßÿ È»ß √Ã∆ ¡’≈Ò Âı √≈«‘Ï ÂØ∫ √ÈÓ≈È ’È Á≈

’» «¥¡≈ ¿∞«fi˙ √Ì ‘∆ ‹◊ √Ã∆ Ì◊Ú≈È ’Ø Ì∂Áπ È Í≈«¬˙® (√ÚºÔ≈ Í≈: 10)

¡Í≈Ë È‘∆∫ ’∆Â≈? E.

‹Ê∂Á≈ ‹∆! ’∆ ÍÃØ. ÓÈ‹∆ «√ßÿ ‘Øª È»ß ‹Ê∂Á≈∆ ÂØ∫

(¡). √Ã∆ ◊π» ◊øÃÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á∂ ÎÓ≈È ‘È:

Ïı≈√ ’È Á≈ Ó∞º÷ ’≈‰ Â∞‘≈‚≈ ¡Â∂ Ï‚»ß◊ ‹∆

(i) «√Ú «√Ú ’Â∂ ‹Ø Èπ «Ë¡≈ÚÀ® ÏÒÁ ⁄„∂ ‚¿∞» „Ó’≈ÚÀ®

Á≈ «¬√ ¡÷ΩÂ∆ Ï≈Ï∂ È≈Ò «ÓÒ ’∂ √Ã∆ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï ‹∆

Ó‘≈ Ó≈¬∆ ’∆ Í»‹≈ ’∂® È √∂ È≈«‘ ‘Ø«¬ ¡¿∞ÂÀ® (Ì: È≈ÓÁ∂Ú ‹∆ ¡≥◊ HGD)

Á∂ D@@ √≈Ò≈ √Ó≈◊Óª ≈‘∆∫ «ÚÁ∂Ùª Á∆¡ª √Àª ’È, ‹∂Ϫ ÌÈ ¡Â∂ √Ã∆ ÁÏ≈ √≈«‘Ï «Ú÷∂ Ï∆Ï∆¡ª Á∂ √∂Ú≈

(ii) ÏÑÓ≈ «Ï√È∞ Ó‘≈Á∂¿∞ ÂzÀ ◊π‰ ÌπÒ∂ ‘¿∞ÓÀ ÓØ‘π ÚË≈«¬¡≈® (Ó: 5, ¡≥◊ HEB)

Á∂ Ó√Ò∂ È»ß ‡≈Ò‰≈ ‘∆ ª È‘∆∫? «’¿∞∫«’ ÍÃØ. ÓÈ‹∆ «√ßÿ «¬‘Ȫ ÁØ‘ª Ó√«Ò¡≈ «Úº⁄ ∞’≈Ú‡ ω ‘∂ √ÈÕ

(iii) ·≈’∞π ¤Ø«‚ Á≈√∆ ’¿∞ «√Ó«‘ ÓÈÓπ÷ ¡≥Ë ¡«◊¡≈È≈® (Ó: 5, ¡≥◊ AACH)

’∆ Â∞‘≈È»ß Â∞‘≈‚∆ ˜Ó∆ ¡≈«◊¡≈ «ÁßÁ∆ ‘À «’ Â∞√∆∫ ¡«‹‘∆ «Èºÿ∆ ¡Ú√Ê≈ «Úº⁄ Ú∆ √Ã∆ ¡’≈Ò Âı Á∂ ‹ºÊ∂Á≈ Á∆

C.

◊πÏ≈‰∆ ÏπºÂ Í»‹≈ ¡Â∂ Á∂Ú∆-Á∂ګ¡ª Á∆ Í»‹≈ ¤º‚

ÍÁÚ∆ ”Â∂ «‡’∂ ‘Ø ‹ª «¬√ ¡÷ΩÂ∆ Ï≈Ï∂ Á∂ √ºÁ∂ ”Â∂ «Ù’≈◊Ø ¡≈ ’∂

’∂ «¬º’Ø ¡’≈Ò Íπ÷ ˘ «√ÓÈ Á≈ ¿∞ÍÁ∂Ù Á∂∫Á∆ ‘ÀÕ

◊∞Ó«Â-«√˪ª Á∂ «ÚÍ∆ √ßÍÁ≈«¬’Â≈ È»ß ÏÛ∑≈Ú≈ «Á¿∞?

Ï«⁄Âz È≈‡’ Á∆ ¿∞µÍÒ∆ Â∞’ ◊πÏ≈‰∆ Á∆ ’√Ω‡∆ ”Â∂ ı∆ È‘∆∫ ¿∞ÂÁ∆Õ «¬√ Ú≈√Â∂ Ï«⁄Âz È≈‡’ Á∆

C.

¡ıΩÂ∆ ◊øÃÊ Á≈ √«Â’≈?

⁄È≈ ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ Á∆ È‘∆∫ ‘Ø √’Á∆Õ «¬‘ «’√∂ «√º÷ñËÓ Á∂ ÁØ÷∆ Á∆ ⁄È≈ ¡Â∂ ◊πºfi∆ Ù≈ ‘ÀÕ

√«Â’≈ÔØ◊ ‹Ê∂Á≈ ÂÒØ⁄È «√øÿ ‹∆,

Á√Ó ◊øÃÊ ¡À√∆¡ª Ù≈ª È≈Ò Ì«¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘ÀÕ Ú≈«‘◊π» ‹∆ ’≈ ÷≈Ò√≈® Ú≈«‘◊π» ‹∆ ’∆ ¯Â«‘®

«¬√ «Úº⁄ √«Â◊πª Á∆ Ï≈‰∆ «√¯ ‹≈Í √≈«‘Ï,

Ï∆Ï∆ ‘Ïø√ ’Ω ‹∆ Á∂ ͺÂ Á∂ ¿∞µÂ «Úº⁄ ¡≈Í Á≈

¡’≈Ò ¿∞√«Â, Â∂Â∆ √ÚÀÔ∂, ˜ÎÈ≈Ó≈ ¡Â∂ ı≈Ò√≈ Ó«‘Ó≈ ‘ÀÕ

ͺÂ “«ÚÙÚ «√º÷ ÏπÒ∂«‡È” «Úº⁄ ÍÛ∑ ’∂ ’≈¯∆ ‘À≈È∆ ‘ج∆Õ √«Â◊πª Á∆ Ï≈‰∆ «‹√ Á≈ ¡≈Í È∂ «‹’ ’∆Â≈ ‘À, Á√Ó ◊øÃÊ

D.

√≈∂ √ø√≈ «Úº⁄ ◊π» ◊øÃÊ √≈«‘Ï «¬º’ ¡À√≈ ËÓ ◊øÃÊ ‘À

«Úº⁄ ¡≈‡∂ «Úº⁄ ¨‰ Á∂ Ï≈Ï ‘ÀÕ ‹∂ «¬‘ ’‘∆¬∂ «’ Ï∆Ï∆ ‹∆ È∂

«‹√ Á∆ Ï≈‰∆ √«Â◊πª È∂ ¡≈Í «Ò÷ ’∂ √øÌ≈Ò∆Õ ‘Ø √≈∂

¡≈‡∂ «Úº⁄Ø∫ ¨‰ È‘∆∫ ⁄«÷¡≈ ª ¡≈Í È∂ «√¯ ¨‰ Á∆ ‘∆ ◊ºÒ

ËÓ ◊øÃÊ ¿∞Ȫ Á∂ Í∆ª, ÍÀ◊øÏª, ¡ÚÂ≈ª Á∆ ¡≈͉∆

’∆Â∆ ‘À, ¡≈‡∂ ˘ ª ÌπºÒ ‘∆ ◊¬∂Õ ¡√Ò∆ ÓπºÁ∂ ”Â∂ ¡≈¬∂ ‘∆ È‘∆∫Õ

«Ò÷ ȑ∆∫ ‘ÈÕ ¿∞È∑ª «Íº¤Ø∫ ⁄∂«Ò¡ª Á∆ «Ò÷ ‘ÈÕ

A.

¡≈Í Á∆ «⁄º·∆ Áº√Á∆ ‘À «’ ¡≈Í Á√Óñ◊øÃÊ Á∂ Í≈· Á∂

E.

’≈¯∆ ÍÃ∂Ó∆ ‘ØÕ Í Í≈· ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ ˜»∆ ‘À «¬√ ⁄È≈

«ÏÈ≈ ‘Ø ’º⁄∆ ‘À, ‹ÁØ∫ «’√∂ «√º÷ È∂ √øÍ≈ÁÈ ’È Á∆

˘ ◊πÓ«Â ’√Ω‡∆ ”Â∂ Í÷‰≈Õ ¡≈˙ Ï«⁄Âz È≈‡’ Á∆

’Ø«ÙÙ ’∆Â∆ ª ÈÂ∆‹≈ √≈‚∂ √≈‘Ó‰∂ ‘ÀÕ Á√Ó ◊øÃÊ ‹Ø

«¬º’ Âπ’ ”Â∂ «Ú⁄≈ ’∆¬∂Õ

«’ ’º⁄∆ Ï≈‰∆ È≈Ò Ì«¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘À, √º⁄∆ Ï≈‰∆ Á≈

““‘ ‘Ó ¡«Ë’ ÂÍ«√¡≈ √≈Ë∆® Ó‘≈’≈Ò ’≈Ò’≈ ¡≈Ë∆®”” B.

√º⁄∆ Ï≈‰∆ Á∆ √Øfi∆ «√¯ √«Â◊πª ˘ ‘∆ ‘ÀÕ (√«Â◊π»

Ï«⁄Âz È≈‡’ Á∆ «¬‘ Â∞’, Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈ Á∂ «Í¤Ò∂ ‹ÈÓ

ÌπÒ∂÷≈ Á∂ ’∂Õ) F.

’¬∆ ¿∞µÿ∂ «ÚÁÚ≈È ¡Â∂ ËÓñÍÃ⁄≈’ Á√Ó ◊øÃÊ ˘

21

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

‘≈Û ECF

‹»È B@@D

√Ã∆ ◊π» ◊Ø«ÏøÁ «√øÿ ‹∆ Á≈ ◊øÃÊ Áº√Á∂ ‘È, ‹ÁØ∫ «’

¡Í≈‰∂ «Ï¡≈È «Úº⁄ ¿∞‘ ’«‘øÁ∂ ‘È «’ «¬‘ Ó≈ÓÒ≈ Í≥ ‹ «√ø ÿ

ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ ‹∆ È∂ ¡À√≈ ’ج∆ Ú∆ ◊øÃÊ «Â¡≈ È‘∆∫

√≈«‘Ï≈Ȫ ÚºÒ Ø∫ ‘≈Ò∂ «Ú⁄≈«¡≈ ‹≈Ú∂◊ ≈ Í √à ∆ ËÈΩ Ò ≈ ˘

’Ú≈«¬¡≈Õ ¡≈Í ‹∆ È∂ ◊π» ◊øÃÊ √≈«‘Ï Á∆ Ï≈‰∆ ˘

“ÂÒÏ ’È” Á≈ ¡ÀÒ≈È ¿∞È∑ª Í«‘Òª ‘∆ ’ «ÁºÂ≈? Ó≈‰ÔØ◊

ÁÓÁÓ≈ √≈«‘Ï «Ú÷∂ √øÍ»È ’∆Â≈ ¡Â∂ ‘˜» √≈«‘Ï «√øÿ √«‘Ï ÚºÒ Ø∫ «Á÷≈¬∆ ◊¬∆ «¬√ “ÎπÂ∆” ÂØ∫ √Ú≈Ò ÍÀ Á≈ «Ú÷∂ ‹ØÂ∆-‹Ø«Â √Ó≈¿∞‰ ÂØ∫ Í«‘Òª ◊π◊ºÁ∆ ÏıÙ∆ ‘πøÁ≈ ‘À «’ ¶Ï∂ ¡√∂ ÂØ∫ ’∞fi È≈Ó∆ «√º÷ ‹Ê∂Ï ø Á∆¡≤ª Úº Ò Ø ∫ ¡Â∂ ‘π’Ó ’∆Â≈ ““... ◊π» Ó≈«È˙ ◊øÃÊ®”” «’√∂ Ú∆ ¡÷ΩÂ∆ ◊øÃÊ ˘ √Ã∆ ◊π» ◊øÃÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á∂ Ï≈Ï √ÈÓ≈È

G.

√ØÃÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ ÓÀ∫Ï √Ã∆ ¶◊≈‘ ¡Â∂ ¡’≈Ò∆ Óπ÷ ∆ √à ∆ Ï≈ÁÒ

Á∂ ’∂ ¿∞√ Á∆ Ï≈‰∆ Á≈ Í≈· ’È≈ ““Ëπ« ’∆ Ï≈‰∆””

«ÚπºË ¥ÓÚ≈ Ó≈«¬‰ Á∂ Í≈· ’Ú≈¿∞‰ ¡Â∂ Óº Ê ∂ «ÂÒ’

Á∆ Ï∂¡ÁÏ∆ ‘À ¡Â∂ ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ ‹∆ Á∆ ‘π’Óñ¡Á»Ò∆Õ

Ò◊Ú≈¿∞‰ , ‘ÚÈ ”⁄ Ù≈ÓÒ ‘؉ Ú◊∂ ◊øÌ∆ ÁØ Ù ¡≈«¬Á

«¬‘ Ï∂¡ÁÏ∆ Âı ͇È≈ √≈«‘Ï ¡Â∂ Âı ‘˜»

’ ’∂ √Ã∆ ¡’≈Ò Âı √≈«‘Ï ”Â∂ Á÷≈√ª «ÁºÂ∆¡ª ◊¬∆¡ª

√≈«‘Ï ‘ ؘ ‘πøÁ∆ ‘ÀÕ

√È Í≥ñ ‘π‰ º’ «¬√ √ÏøË∆ ’ج∆ ’≈Ú≈¬∆ È‘∆∫ ’∆Â∆ ◊¬∆Õ

¡≈Í ‹∆ Á∂ ͺÂ ÂØ∫ Òº◊Á≈ ‘À «’ Ï≈’∆ «ÂøÈ∂ ÂıÂ

‘π‰ ËÈΩÒ ≈ Ú≈Ò∂ Ó≈ÓÒ∂ «Úº⁄ ¡÷Ï≈ª «Úº⁄ Ø∫ «¬Ù«Â‘≈ ÍÛ∑

¡÷ΩÂ∆ ◊øÃÊ ˘ √Ã∆ ◊π» ◊øÃÊ √≈«‘Ï Á∂ Ï≈Ï √Ê≈ÍÈ ’ ’∂ ‘∆ ÏÛ∆ ‹ÒÁ∆ “ÂÒÏ ’È” Á∂ ¡ÀÒ ≈È ’∆Â∂ ‹≈ ‘∂ ‘ÈÕ ’∂, ◊πÏ≈‰∆ Á∆ ÿØñÏ∂¡ÁÏ∆ ’È «Úº⁄ «˜¡≈Á≈ «Íº¤∂ «¬√ ıÏ «Úº⁄ ¡º◊ ∂ ‹≈ ’∂ “◊π» √≈«‘Ï ‹∆ Á∂ «√˪ª Á∆ È‘∆∫ ‘ÈÕ «√¯ «ÚÁÚ≈Ȫ Á∆ ’Ó∂‡∆ Á∆ «ÍØ‡ Á≈ Ï∂¡ÁÏ∆ ’È Ú≈«Ò¡ª ˘ Â≈ÛÈ≈” ’∆Â∆ ◊¬∆ ‘À Õ Ó≈‰ÔØ ◊ «¬ø˜≈ ‘ÀÕ H.

Ú≈«‘◊π» «√º÷ ËÓ Á∂ ¡≈◊»¡ª ˘ √πӺ Á∂Ú∂ ¡Â∂ «¬È∑ª

«√øÿ √≈«‘Ï ˘ Íπº«¤¡≈ ‹≈ √’Á≈ ‘À «’ «‹√ «ÁÈ √à ∆ Ï≈ÁÒ

Á∆ «ÏÍñÏπºË∆ ÂØ∫ «√º÷ Í≥Ê ˘ Ï⁄≈Ú∂Õ «¬‘ Ó∂∆ ¡Á≈√

˘ «Ìz Ù ≤‡≈⁄≈ Á∂ ’∂ √ ”⁄Ø ∫ ˜Ó≈È ’Ú≈¿∞ ‰ Ï≈¡Á

‘ÀÕ «¬‘ ¡≈◊» BG@ñBH@ √≈Òª «Úº⁄ √º⁄∆ Ï≈‰∆ ˘ ’º⁄∆

“√ÈÓ≈È” ’∆Â≈ «◊¡≈ √∆ «’ ¿∞√ «ÁÈ «√º÷ Ú≈«¬Âª Á∆

ÂØ∫ ¡Òº◊ ª È‘∆∫ ’ √’∂, √◊Ø∫ ’º⁄∆ Ï≈‰∆ ˘ ÁÙÓ∂Ù

ÙØ Ì ≈ ˘ “⁄≈ ⁄ø È ” Òº ◊ ‘∂ √È?

«ÍÂ≈ Á∆ Ï≈‰∆ ’«‘øÁ∂ ‘ÈÕ ¿∞µÂ Á∂ «¬ø˜≈ «Úº⁄,

(AG Ó¬∆ B@@D Á∂ Í≥‹≈Ï∆ «‡z«Ï¿±È ”⁄Ø∫ ËøÈÚ≈Á √«‘Â) ’Óª‚ («‡≈.) ◊πÓπ÷ «√øÿ Í«‡¡≈Ò≈

*****

B.

Ï∂ÈÂ∆ ⁄Ωͬ∆ Ï≈∂ ’∞fi ‘’∆’ª: ¡Â∆ Á∂ Í≥«È¡ª ”⁄Ø∫

ÚºÒØ∫ ÍÃ∆ÂÓ «√øÿ, Í∆¡À⁄. ‚∆

√Ó’≈Ò∆ √øÁÌ A.

BBCB Scott’ Lane,

ÎπÂ∆

Aurora, IL 60504,

ÂÒØ⁄È «√øÿ ÁπÍ≈ÒÍπ, ÈÚª Ù«‘Õ

U.S.A. March, 2004

Í≥‹ Ó¬∆ Á∂ ¡≥’ Á∆ Í«‘Ò∂ √¯∂ Ú≈Ò∆ «¬‘ ÷Ï ÍÛ∑ ’∂ ¡«Â ‘À≈È∆ ‘ج∆ «’ √Ã∆ ÁÓÁÓ≈ √≈«‘Ï Á∂ ‹Ê∂Á≈ Ì≈¬∆ √∂Ú≈ «Ú÷∂, ÏÒÚø «√øÿ ÈßÁ◊Û∑ È∂ «’‘≈ «’ Ó∆∆ñÍ∆∆ √∂Ú ≈ ÁÒ Á∂ 1.

ÍÃË≈È, ÙØÃÓ‰∆ ◊πÁπ¡≈≈ ÍÃÏøË’ ’Ó∂‡∆,

Óπ÷∆ Ì≈¬∆ ◊π« øÁÍ≈Ò «√øÿ ËÈΩÒ≈ ˘ √Ã∆ ¡’≈Ò Âı ”Â∂ √Ã∆ ÁÏ≈ √≈«‘Ï, ¡≥«ÓÃÂ√, Í≥‹≈ÏÕ ÂÒÏ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂◊ ≈Õ ıÏ Á∆ Í»∆ «¬Ï≈ ÍÛ∑ ’∂ √ÍÙ‡ 2.

√: ‹Ø«◊øÁ «√øÿ Ú∂ÁªÂ∆,

Ó≈¨Ó ‘Ø« ¬¡≈ ‘À «’ ‹Ê∂Á ≈ ‹∆ Ì≈¬∆ ËÈΩÒ≈ ÚºÒØ∫ √Ã∆ Ï≈ÁÒ Óπº÷ √∂Ú’, √Ã∆ ¡’≈Ò Âı √≈«‘ÏÕ Á∂ «ıÒ≈¯ ¤≈Í∂ ◊¬∂ ¡ıÏ≈∆ «¬Ù«Â‘≈ª ÂØ∫ «÷fi∂ ͬ∂ √ÈÕ

22

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

«ÚÙ≈:

‘≈Û ECF

Ï∂ÈÂ∆ ⁄Ωͬ∆Õ

‹»È B@@D

Íπ≈ÂÈ «‘øÁ» «Ó«Ê‘≈√’ √≈÷∆¡ª Á≈ ¿∞Â≈≈ ‘ÀÕ

√Ã∆ Ó≈È ‹∆,

ÙπÌ«⁄øÂ’,

√«Â’≈ √«‘ Ú≈«‘◊π» ‹∆ ’≈ ı≈Ò√≈, Ú≈«‘◊π» ‹∆ ’∆ ¯Â«‘®

√‘∆/◊πÏ÷Ù «√øÿ

¡≈Ù≈ ‘À «’ ¡≈Í ⁄Û∑Á∆¡ª ’Òª «Úº⁄ ‘ØÚØ◊∂Õ

Ó∆ √’ºÂ, ËÓ ÍÃ⁄≈ ’Ó∂‡∆,

⁄»ø«’ Á≈√ ˘ «¬‘ √ÍÙ‡ È‘∆∫ «’ «‹√ «ÚÙ∂ ”Â∂ Á≈√ È∂

ÙÃØ: ◊π: ÍÃ: ’Ó∂‡∆, ¡≥«ÓÃÂ√Õ

¡≈͉∂ «Ú⁄≈ ÍÃ◊‡ ’È∂ ‘È, ¿∞‘ «’√ «Ú¡’Â∆ Á∆ «È◊≈È∆

«¬√ «⁄º·∆ Á∂ ¡≈¿∞‰ Ó◊Ø∫ ’Ó∂‡∆ Í≈√Ø∫ Ï∂ÈÂ∆ ⁄Ωͬ∆

‘∂· ¡≈™Á≈ ‘À, Á≈√ «¬‘ Á√Â≈Ú∂˜ ÁÏ≈ √≈«‘Ï Á∂ ÁØÈØ Óπº÷

“‘Ó∆ ’Ø ‘≈Ê Á∂ º¤≈” ‹Ø Á√Ó ◊øÃÊ Á∂ Í«÷¡≈È ⁄«Âz Á≈ ‘∆

¡«Ë’≈∆¡ª ˘ √øÏØËÈ ’ «‘≈ ‘ÀÕ «¬‘ «ÚÙ≈ Ï‘π ‘∆ ◊øøÌ∆ Â∂

Ì≈◊ ‘À, √ÏøË∆ «Ò«÷¡≈ «◊¡≈Õ ’Ó∂‡∆ ÚºÒ∫Ø «⁄º·∆ ÈßÏ CGED@GF-

Ó‘ºÂÚÍ»È ‘À «’™«’ «¬‘ ◊πÓ È≈Ò ¡«Â È∂ÛÂ≈ Á≈ √ÏøË

B «ÓÂ∆ [email protected] ≈‘∆∫ ‹Ú≈Ï «¬‘ √∆:

º÷Á≈ ‘ÀÕ «¬√ ”Â∂ √Ã∆ ◊π» ◊øÃÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á∆ ’√Úº‡∆ ¿∞µÍ «Ú⁄≈ ’È Á∆ ÒØÛ ‘ÀÕ

¡≈Í ‹∆ Á∂ «¥Í≈ ͺÂ A@-I-GC Á∂ √ÏøË «Úº⁄ ∆√⁄ √’≈Ò √≈«‘Ï, ÙØÃÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ Á∆ ≈¬∂ ‘∂· «Ò÷∂ ¡È∞√≈ ‘ÀÕ

«¬√ √ÏøË «Úº⁄ ‹Ø «⁄º·∆-ͺÂ ÙØÃÓ‰∆ ◊πÁπ¡≈≈ ÍÃÏøË’

’«ÏÔØ Ï≈⁄ ⁄Ωͬ∆ “‘Ó∆ ’Ø ‘≈Ê Á∂ º¤≈” Á∂ √ÏøË «Úº⁄

’Ó∂‡∆ ¡≥«ÓÃÂ√ È≈Ò Í«‘Òª ‘ج∆ ¿∞√ Á≈ «˜’ ’È≈ ÔØ◊

‚≈. ÂÈ «√øÿ ‹º◊∆, Í≥‹≈Ï∆ Ô±È∆Ú«√‡∆, Í«‡¡≈Ò≈ È∂ ÚË∂∂

‘ØÚ∂◊≈Õ «¬‘ «⁄º·∆-ͺÂ √: √øÂØ÷ «√øÿ ⁄ø‚∆◊Û∑ Á∆ ÙØÃÓ‰∆ ÍÃÏøË’

÷Ø‹ ’∆Â∆ ‘ÀÕ «¬√ Ò¬∆ ¡≈Í È∂ ‹º◊∆ ‘Øª È≈Ò ÂÏ≈ÁÒ≈ «÷¡≈Ò

’Ó∂‡∆ È≈Ò ‘ج∆, ¿π√ Á≈ Ú∂Ú≈ √: Ó≈È «√øÿ ‹∆, Ì◊ «√øÿ

’ ÒÀ‰≈Õ

Ó≈’∆‡ ÈÚ∆∫ «ÁºÒ∆ È∂ ¡≈͉∆ ‘¯Â≈Ú≈∆ ¡ıÏ≈ “Ó≈È√ØÚ” «‹ÒÁ ÈßÏ AI, BC, BD, BH ‹»È Â∂ ‹πÒ≈¬∆ AIGD Á∂ Í⁄∂ «Úº⁄ √¯≈ ÁØ ⁄ΩÊ∂ ’≈ÒÓ Á∂ ¡≥ÂÒ∂ ÍÀ∑∂ ÂØ∫ Ùπ» ’ ’∂ √¯≈ F Á∂ ⁄ΩÊ∂ ’≈ÒÓ Âº’ «ÁºÂ≈ ‘À «‹√ Á∆ È’Ò ‘∂· ‘À:

¿∞µÍÒ∆¡ª ÁØÚ∂∫ «⁄º·∆¡ª ‚≈. ‹º◊∆ ˘ Ì∂‹ ’∂ ¿∞È∑ª Á∂ «Ú⁄≈ª Ò¬∆ Ï∂ÈÂ∆ ’∆Â∆ ◊¬∆Õ ¿∞È∑ª Á≈ ‹Ú≈Ï «¬Ú∂∫ √∆: ““Ï∂ÈÂ∆ ‘À «’ ¡≈Í ‹∆ Á∆ «⁄º·∆ ¡Â∂ √ÃØ: ◊π: ÍÃ: ’Ó∂‡∆ Á∆¡ª «⁄º·∆¡ª ÍÛ∑ Ò¬∆¡ª ‘ÈÕ Ï∂ÈÂ∆ «¬‘ ‘À «’ Íπ≈ÂÈ ‘ºÊ

““’∞fi «Ú⁄≈ª, ’∞fi ‘¨‰∂””

«Ò÷ª Â∂ «¬«Â‘≈√’ ◊øÃʪ «Úº⁄ «¬‘ ⁄Ωͬ∆ ¡≥«ÓàÏ≈‰∆ Á∂ »Í √: √øÂØ÷ «√øÿ

«Úº⁄ «’Â∂ È‘∆∫ «ÓÒÁ∆Õ Í≈⁄∆È «¥Â∆¡ª «Úº⁄ Ì≈Ú∂∫ ¡«‹‘∂

⁄ø‚∆◊Û∑Õ

√ø’∂ «ÓÒ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ ÍÃ’‰ ¡È∞√≈ «ÂzÔ≈ ⁄«Âz Á∂ ¡≥ «Úº⁄

Á√Ó ◊øÃÊ Â∂ Í«÷¡≈È ⁄«Âz

Á‹ ‘À ¡Â∂ ¡≥ÂÒ∆ ÍπÙ«Í’≈ ÂØ∫ «¬‘ ¿∞√∂ Á≈ ¡≥◊ «√ºË ‘πøÁ∆ ‘ÀÕ

«Í¤Ò∂ √≈Ò ÙØÃÓ‰∆ ◊πÁπ¡≈≈ ÍÃÏøË’ ’Ó∂‡∆ ¡≥«ÓÃÂ√

«¬√ ÂØ∫ Ï≈¡Á ÍÃ√ø◊ «Úº⁄ ¡≈¬∂ √≥’∂ Ú∆ Í»∆ Â∑ª ⁄«Âª È≈Ò

È≈Ò Á√Ó ◊øÃÊ «Úº⁄Ø∫ Í«÷¡≈È ⁄«Âz √øÏøË∆ Ó∂≈ «⁄º·∆-ͺÂ

‘∆ √ÏøË ‘ÈÕ «¬√ Ò¬∆ ¿∞‘ ¿∞√∂ ’Ú∆ Á∆ ⁄È≈ ‘À «‹√ È∂

‘Ø«¬¡≈ √∆Õ Ó∆ √’ºÂ, ËÓ ÍÃ⁄≈ ’Ó∂‡∆, Ú≈√Â∂ ÙØÃÓ‰∆

⁄«Âz «Ò÷∂ ‘ÈÕ ‹∂ ⁄«Âz ◊π» ‹∆ Á∂ «Ò÷∂ «√ºË È‘∆∫ ‘πøÁ∂ ª «¬√

◊πÁπÚ≈≈ ÍÃÏøË’ ’Ó∂‡∆, «⁄º·∆ ÈøÏ CFFGB, «ÓÂ∆ C.H.GC

Á∆ ÍÃÓ≈‰’Â≈ ”Â∂ Ú∆ ÍÃÙÈ «⁄øÈ∑ Òº◊ ‹ªÁ≈ ‘À ¡Â∂ ¿∞√ ‘ºÁ º’

≈‘∆∫ ‘∂· «Ò«÷¡≈ ‹π¡≈Ï ¡≈«¬¡≈ √∆Õ

¿∞Í√«Ê ‘∂◊≈ ‹ÁØ∫ º’ ’ج∆ ·Ø√ ÍÃÓ≈‰ È‘∆∫ «ÁºÂ≈ ‹ªÁ≈ ‘À «’

“√Ã∆ Ó≈È ‹∆, ¡≈Í ‹∆ Á∆ ͺÂz’≈ «ÓÂ∆ F.C.GC Á∂ √ÏøË

«ÂzÔ≈ ⁄«Âà ◊π» «⁄ ‘ÈÕ””

«Úº⁄ «⁄º·∆ ÈßÏ CFFGB, «ÓÂ∆ C.H.AIGC ≈‘∆∫ «√øÿ √≈«‘Ï≈È,

√ÃØ: ’Ó∂‡∆ ¡Â∂ ‚≈. ÂÈ «√øÿ ‹º◊∆ √≈«‘Ï È≈Ò ‘ج∂

√Ã∆ ÁÏ≈ √≈«‘Ï ¡Â∂ ‹ºÊ∂Á≈ ¡’≈Ò Âı √≈«‘Ï ¡≥«ÓÃÂ√

¿∞ÍØ’Â «⁄º·∆-ͺÂª Á∂ ¡≈Ë≈ ÂØ∫ Ú∆ √ÍÙ‡ ‘Ø«¬¡≈ «’ “‘Ó∆

Á∆ ≈¬∂, ‘∂· «Ò÷∂ ¡È∞√≈ Ì∂‹∆ ‹ªÁ∆ ‘ÀÕ ⁄«ÂØ Í«÷¡≈È, ‹Ø

’Ø ‘≈Ê Á∂ ¤≈” Ú≈Ò∆ ⁄Ωͬ∆ ÁÙÓ∂√ «’àȑ∆∫, ÏÒ«’ ¿∞√

Á√Ó ◊øÃÊ «Úº⁄ ¡≥«’ ‘È, «¬‘ √Ã∆ ÁÙÓ∂Ù Ï≈‰∆ È‘∆∫Õ «¬‘

Á∂Ú∆-¿∞Í≈√’ ’Ú∆ Á∆ ⁄È≈ ‘À «‹√ È∂ D@EÚ∂∫ Ì≈Ú ¡≥ÂÒ∂

23

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

‘≈Û ECF

‹»È B@@D

⁄«Âz (Ó‘ª’≈Ò Ú≈Ò∂) «Ú⁄Ò∂ CGF ÏøÁª «Úº⁄ È≈‡’∆ „ø◊ È≈Ò

«¬√ ⁄Ωͬ∆ «Úº⁄ ◊πÓ«Â «ÚπºË «¬‘ √Âª ‘È:ñ

¡≈͉∂ «¬Ù‡ Ó‘≈’≈Ò Á∂ Â∂‹-ÍÃÂ≈Í «Úº⁄, √ÏπøË È≈Ó∂ Ó≥Âz∆ Á∂

A.

‘Ó∂ ÁπÙ‡ √Ì∂ Â∞Ó ÿ≈Ú‘πÕ (CGH)

Ó»ø‘Ø∫ Á√≈¿∞‰ ¿∞Íø BE ¤øÁª Ú≈Ò∆ ⁄Ωͬ∆ «Úº⁄ ¿∞√∂ Ó‘ª’≈Ò

B.

√Ì ÏÀÈ ’Ø ¡≈‹ √øÿ∆¡ÀÕ (CGI)

¡º◊∂ Ï∂ÈÂ∆ ’È «Íº¤Ø∫ B ¤øÁª «Úº⁄ ‹º◊Ó≈Â≈ (Áπ◊≈ Á∂Ú∆) ¡Â∂

C.

⁄πÈ ⁄πÈ √Âz ‘Ó≈∂ Ó≈∆¡«‘Õ (CH@)

¡«√Ëπ‹ (Ó‘ª’≈Ò) Á≈ ËøÈÚ≈Á ’È ¡Â∂ ⁄Ωͬ∆ Á≈ Ó‘≈ÂÓ

D.

«√÷ ¿∞Ï≈« ¡«√÷ √øÿ∂Õ (CIG)

Á√≈ ’∂ ¡≥ÂÒ∆ ÍπÙ«Í’≈ ¡≥Á √øÓ«Â ¡≈«Á’ Áº√‰ «Íº¤Ø∫ D@E

¡≥ÂÓ «È‰≈: ¿∞µÍÒ∆ «Ú⁄≈ Á≈ «√º‡≈ «¬‘ ‘À «’ «¬‘ ⁄Ωͬ∆

Ú∂∫ ¡≥’ ¿∞µÂ∂ √Ó≈Í ’∆Â∆ ‘ÀÕ

«ÂzÔ≈ ⁄«Âz D@E Á≈ ¡«Èº÷ÛÚª ¡≥◊ ‘ÀÕ ⁄«Âz Á∆ ’‘≈‰∆

¿∞ÍÒ∆ «Ú⁄≈ Á∆ ÚË∂∂ √ÍÙ‡Â≈ Ò¬∆ ¿∞«⁄ ‘ØÚ∂◊≈ «’ «¬√ ⁄Ωͬ∆ Á≈ «Í¤Ø’Û «ÁºÂ≈ ‹≈Ú∂Õ «Í¤Ø’Û «¬™ ‘À: √ÂÔ∞◊ «Úº⁄ «¬º’ Â∂‹√Ú∆ ≈‹∂ √«Â√øË ¿∞µÂ∂ «¬º’

«Ó«Ê‘≈√’, ¡‰‘Ø؉∆ ’‘≈‰∆ ‘À Â∂ «¬‘ ⁄Ωͬ∆ ª«Âz’ √≈’ ’Ú∆ Á∂ ¡≈͉∂ «¬Ù‡ “Ó‘ª’≈Ò” Á∆ «√¯Â-√Ò≈‘ ‘ÀÕ √Ø, «¬‘ ◊πÓ«Â «ÚπºË ‘À Â∂ Á√Ó Í≈ÂÙ≈‘ Á∆ «¥Â È‘∆∫ ‘ØØ √’Á∆Õ

¶Ó∆¡ª Á≈Û∑ª Ú≈Ò∂ ÁÀ∫ È∂ ‘ÓÒ≈ ’ «ÁºÂ≈Õ ÁØ‘ª Í≈«√™ Úº‚∆¡ª

«’™«’ «¬‘ Á√Ó ◊πª Á∆ Ï≈‰∆ È‘∆∫ ‘À «¬√ ’’∂:

¯Ω‹ª «Â¡≈ ’∆Â∆¡ª ◊¬∆¡ªÕ ÎΩ‹ª Á∆¡ª «◊‰Â∆¡ª ‹Ø Áº√∆¡ª

A.

«¬√ ⁄Ωͬ∆ Á≈ «‘≈√ √≈«‘Ï È≈Ò, ‹Ø Ù≈Ó Á∆ Í«ÚºÂ

◊¬∆¡ª ‘È Â∂ ‘Ø ¯√∆Òª È≈‡’∆ „ø◊ Á∆¡ª ‘ÈÕ ÁØÚ∂∫ «Ëª

Ï≈‰∆ ‘À, È≈Ò ‹ØÛ ’∂ ÍÛ∑È≈ ÓÈÓ ‘ÀÕ ÙØÃÓ‰∆ ◊πÁπÚ≈≈

Á∆¡ª ¯Ω‹ª ÒÛ ’∂ ıÂÓ ‘Ø ◊¬∆¡ªÕ ‰Ì»Ó∆ Á∆ ¡◊È∆ ”⁄Ø∫ «¬º’

ÍÃÏøË’ ’Ó∂‡∆ ˘ ÔØ◊ ’ÁÓ ¿∞·≈‰∂ ⁄≈‘∆Á∂ ‘È «’ √≈’Â

Á∂Ú∆ ÍÀÁ≈ ‘ج∆ «‹√ Ò¬∆ ¡≈Ó «¬È√≈È ÏÂΩ Ú ÔØ◊ È‘∆∫ √∆Õ

’Ú∆ Á∆ «’à˘ ◊πÏ≈‰∆ È≈Ò Ò≈«¬¡≈ È ‹≈Ú∂Õ

Á∂Ú∆ È∂ ‹øÂzª-Ó≥Âzª ≈‘∆∫ Í≈ÏÂ∆ ˘ ÍÃ√øÈ ’∆Â≈Õ ¿∞√ È∂ √Ò≈‘

B.

⁄»ø«’ Á√Ó ◊πª Á∆ «¬‘ Ï≈‰∆ È‘∆∫ ‘À, «¬√ Ò¬∆ «¬‘

«ÁºÂ∆ «’ ¿∞‘ Ó‘ª’≈Ò Á≈ «Ë¡≈È Ë∂Õ Ó‘ª’≈Ò ÚºÒ∫Ø ¡≈’≈ÙÏ≈‰∆

÷≥‚∂-Ï≈‡∂ Á∆ Í≈‘πÒ Á∆¡ª Ï≈‰∆¡ª ”⁄Ø∫ ’º„ Á∂‰∆ ⁄≈‘∆Á∆

‘ج∆ «’ ¿∞‘ √…≈√ Ï∆‹ («¬º’ ÁÀ∫Â) ˘ Ó≈È «Í¤Ø∫ ¿∞√ ˘ (Á∂Ú∆ ˘)

‘ÀÕ «¬√ Á∆ ʪ Á√Ó ◊πª Á∆ ¡√Ò ⁄Ωͬ∆ “ÍÉÚØ ¡≈«Á

Ú∂◊≈Õ Á∂Ú∆ Â∂ Ó‘ª’≈Ò √…≈√ Ï∆‹ È≈Ò ÒÛÁ∂ ‘ÈÕ «¬‘ ‹ø◊

¬∂’ø’≈≈, ‹Ò ÊÒ Ó‘∆¡«Ò ’∆˙ Í≈√≈≈” Ù≈ÓÒ ’

Ï‘π «Ì¡≈È’ Â∂ Ï∂¡≥ÂÂ≈ Á∆¡ª ¤∞‘ª È≈Ò ÌÍ» ‘ÀÕ √≈≈

«ÁºÂ∆ ‹≈Ú∂Õ ‹ª Í≥Ê ¯À√Ò≈ ’∂ «’ ’∂ÚÒ “‹Íπ‹∆” √≈«‘Ï,

«Ï¡≈È ¡‰‘؉≈ ‹≈ÍÁ≈ ‘À, fi»· Á∂ Íπ¶Á∂ ‘ÈÕ «Ò«÷¡≈ ‘À ÿØ«Û¡ª

«¬º’Ø Ï≈‰∆ Á≈, Í≈· ‘ØÚ∂ ‹Ø Í≥‹ «Í¡≈∂ «¬º’Ø Ú∂ ÍÛ∑ÈÕ

Á∂ √πøÓª Á∂ ‡’≈¿∞ È≈Ò ¤∂ Í≈Â≈Ò ÈÙ‡ ‘ج∂, √ºÂ ¡≈’≈Ùª ÂØ∫ AC

Ï≈‰∆¡ª Ï≈∂ Í≥Ê «Ú⁄≈ ’∂Õ

¡≈’≈Ù ‘Ø ◊¬∂Õ ¡≈ı ÁÀ∫ ˘ Ó‘ª’≈Ò È∂ Ó≈ «ÁºÂ≈Õ √Ì È∂

˜»∆ È؇: √: √øÂ÷ Ø «√øÿ ⁄ø‚∆◊Û∑ ˘ ‹Ø «⁄º·∆ Ó∆ √’ºÂ ◊πÏ÷Ù

ÚË≈¬∆ «ÁºÂ∆Õ

«√øÿ, ËÓ ÍÃ⁄≈ ’Ó∂‡∆, ÚºÒØ∫ «⁄º·∆ ÈßÏ CFFGB, «ÓÂ∆ C-H-

«¬‘ Ú∆ «Ò«÷¡≈ ‘À «’ √…≈√ Ï∆‹ Á∂ Ó≈È ÂØ∫ Í«‘Òª

GC ÁÚ≈≈ ⁄«ÂØ Í÷Ô≈È Ï≈∂ ¡’≈Ò Âı Á∂ Óπº÷ √∂Ú’ Á∆

Ó≥»‘ «Úº⁄ ¡º◊ ¿∞◊Ò∆ «‹√ ÂØ∫ Í·≈‰ ÍÀÁ≈ ‘ج∂Õ Ó»ø‘Ø∫ ‘Ú≈Û ’º„∆

≈«¬ «Ò÷ ’∂ Ì∂‹∆, ¿∞‘ ‘À ⁄«ÂzØ Í«÷¡≈È ‹Ø Á√Ó ◊øÃÊ «Úº⁄

ª ÓπˆÒ ÍÀÁ≈ ‘ج∂Õ Ó≥»‘ ≈‘∆∫ √…≈√ ’º„∂ ª Ù∂÷ Â∂ √ºÔÁ ÍÀÁ≈ ‘ج∂Õ

¡≥«’ ‘ÀÕ «¬‘ √Ã∆ Á√Ó∂Ù Ï≈‰∆ È‘∆∫Õ «¬‘ Íπ≈ÂÈ «‘øÁ» «Ó«Ê‘≈√’

«¬‘Ȫ Á∂ Ȫ Ú∆ «ÁºÂ∂ ‘ÈÕ ‹Ø Ó‘ª’≈Ò È≈Ò ÒÛ∑È ¡≈¬∂ Â∂ √Ì

√≈÷∆¡ª Á≈ ¿∞Â≈≈ ‘ÀÕ

Ó‘ª’≈Ò È∂ Ó≈ «ÁºÂ∂Õ «Ú⁄≈ ◊Ø⁄∂: ÒÛ≈¬∆ √ÂÔπ◊ Á∆ ‘À Â∂

«¬‘ ≈«¬ «√øÿ √≈«‘Ï≈È Á∆ ˆÒ ª È‘∆∫ Í ¡Ë»∆

Í·≈‰, Óπ◊Ò, √ºÔÁ ª ’ÒÔ∞◊ «Úº⁄ ‘ج∂Õ «¬√ ⁄«Âz Á≈ Ò∂÷’

‘À «’™«’ ‹≈ÍÁ≈ ‘À «’ ¿∞È∑ª ⁄«Â Í÷Ô≈È ˘ ⁄ø◊∆ Â∑ª È‘∆∫

’Ú∆ √≈’ ¡ÈÓÂ∆ ‘À ¡Â∂ ¡≈͉∂ «¬Ù‡ Ó‘ª’≈Ò Â∂ Á∂Ú∆ Á∆

Í«Û∑¡≈Õ ⁄«ÂØ Í÷Ô≈È ’∂ÚÒ Íπ≈«‰’, «Ó«Ê‘≈√’ ‘∆ È‘∆∫

¿∞ÍÓ≈ ’Á≈ ‘À Â∂ «¬‘ ⁄Ωͬ∆ ⁄Á≈ ‘À Â∂ «¬√ ⁄Ωͬ∆ Á∂ ◊π‰ Ú∆

‘È √◊Ø∫ ‘Ø ¡ÙÒ∆Ò ’Ê≈Úª, ÒØ’-«’º√∂ Â∂ «¬Ù’ ’‘≈‰∆¡ª Â∂

◊≈™Á≈ ‘ÀÕ

‘ØØ ÓÈÿÛø ’Ê≈Úª Á≈ Ú∆ √ø◊ë‘ ‘ÀÕ √Ø‘‰∆ Ó‘∆Ú≈Ò, ‘∆

24

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

‘≈Û ECF

‹»È B@@D

ªfi≈ Á∆¡ª ’Ê≈Úª ‘È Â∂ «Î ’¬∆ ’‘≈‰∆¡ª Ï≈ÁÙ≈‘ ¡’Ï,

«√ßÿ √≈«‘Ï Ì≈¬∆ «¬’Ï≈Ò «√ßÿ ‹∆, ‹Ê∂Á≈ (Ó∞º÷ √∂Ú≈Á≈)

‹‘ª◊∆ È≈Ò Ú∆ ‹πÛ∆¡ª ¡≥«’ ‘ÈÕ Ì≈Ú «¬‘ ‘À «’ ‹Ø Ú∆

Âı √∆z ‘Ó≥Á √≈«‘Ï, ͇È≈ √≈«‘Ï È∂ ¡≈͉∂ «Ú⁄≈ «√º÷

¡ÙÒ∆Ò √Ó◊∆ «ÓÒ∆ ¿∞√ Á∆ «’Â≈Ï ⁄ «ÁºÂ∆ Â∂ «√º÷ Í≥Ê ˘

√ø◊ª È≈Ò √ªfi∂ ’∆Â∂Õ «√ßÿ √≈«‘Ï ÚºÒØ∫ «√º÷ «¬«Â‘≈√ ¡Â∂

ÏÁÈ≈Ó ’È «‘ Á√Ó ◊πª Á∆ «¥Â Á≈ √ø’∂ Á∂ ’∂ Ó‘ª Í≈Í

◊∞Ó«Â Ú∆⁄≈ª ’«Á¡ª Ï‘∞ √≈∂ ’≈ÒÍ«È’ ¡Â∂ «Ó«Ê‘≈√’

Á∂ Ì≈◊∆ ‘ج∂Õ ÍÂ≈ È‘∆∫ «’™ ÌØÒ∂ Ì≈Ò∂ ’¬∆ «√º÷ «¬√ ˘ Á√Ó

ºʪ Á≈ ‘Ú≈Ò≈ «ÁºÂ≈ «◊¡≈ «‹√ È≈Ò «√º÷ √ß◊ª ˘ Ï‹≈¬∂

◊π» Á∆ «¥Â Ó≥ÈÁ∂ ‘È Â∂ ’¬∆ ◊πÏ≈‰∆ Á∂ «ÚÁÚ≈È √º‹‰,

◊∞Ó«Â Á∆ √∂Ë «ÓÒ‰ Á∂ ÓÈÓ«Â ‘∆ Í≈zÍ ‘Ø«¬¡≈ ‘ÀÕ ¡√ƒ

«‹È∑ª «Úº⁄ ‚≈’‡ Â≈È «√øÿ Ú∆ ‘È, ÌπÒ∂«÷¡ª «Úº⁄ ◊ÒÂ≈È

¡≈Í ‹∆ Á∆ ‹≈‰’≈∆ Ò¬∆ ¿∞‘ √≈∂ «Ú⁄≈ «Ò÷ ‘∂ ‘ªÕ

‘ج∂ ⁄«ÂØ Í«÷¡≈È ˘ ◊π» «¥Â Ó≥ÈÁ∂ ‘ÈÕ

C.

◊∞Ó«Â ‹ª ÓÈÓ«Â? ÁÒÏ∆ «√øÿ (Ú≈«¬√ ÍÃÀ√∆‚À∫‡), ‘‹∆ «√øÿ (‹ÈÒ √’ºÂ) ¡Â∂ √Ó≥»‘ ÓÀ∫Ï, «√º÷ ¯ØÓ, ’ØÒ’Â≈Õ

Ì≈¬∆ «¬’Ï≈Ò «√ßÿ ‹∆ Á∂ ’«‘‰ ¡È∞√≈ Í«‘Ò≈ Âı √∆z ‘Ó≥Á √≈«‘Ï, ͇È≈ √≈«‘Ï ‘À Âı √∆z ¡’≈Ò Âı √≈«‘Ï È‘∆∫Õ ¡’≈Ò Âı Á≈ Í«‘Ò≈ Ȫ ¡’≈Ò Ïπø◊≈ √∆ ¡Â∂ «√º÷ª Á∆ ¡Ï≈Á∆ Í≥‹≈Ï «Úº⁄ «˜¡≈Á≈ ‘؉ ’’∂ ¡’≈Ò Ïπø◊≈ Á≈ Ȫ ÏÁÒ ’∂ √∆z ¡’≈Ò Â÷ √≈«‘Ï º«÷¡≈ «◊¡≈ (‹Á«’ √º⁄≈¬∆ «¬‘ ‘À

[ Ó≈ÈÔØ◊ √øÍ≈Á’ ‹∆, ¡√∆∫ ¡≈Í ‹∆ Í≈√ ͺÂ È≈Ò «¬º’ Ò∂÷ «’ ¡’≈Ò Âı Á∆ È∆∫‘ ◊∞»∞ ‘«◊Ø«ÏßÁ √≈«‘Ï ‹∆ È∂ ¡≈Í √øÈ Ì∂‹ ‘∂ ‘ª «‹√ Á≈ «√Ò∂÷ ‘À “◊πÓ«Â ‹ª ÓÈÓ«Â?” «¬‘ Ò∂÷ AF@I ¬∆√Ú∆ «Úº⁄ ÷Ú≈¬∆ √∆ ¡Â∂ È≈Ò ‘∆ Í∆∆-Ó∆∆ Á≈ «Íº¤Ò∂ «ÁÈ∆ ’Ò’ºÂ∂ «Ú÷∂ ÓÈ≈¬∂ ◊¬∂ ◊πÍπϪ (◊π» Â∂◊ Ï‘≈Á √ß’ÒÍ «ÁzÛ∑ ’Ú≈«¬¡≈ ¡Â∂ ¿∞√ Ú∂Ò∂ ª ͇È≈ √≈«‘Ï Á≈ ‹∆ ¡Â∂ ◊π» ¡‹È Á∂Ú ‹∆ Á∂ ÍÃ’≈Ù ÍπÏ) ÁΩ≈È Âı √Ã∆ «¬«Â‘≈√ «⁄¡≈ Ú∆ È‘∆ √∆ «◊¡≈)Õ ‘«Ó≥Á √≈«‘Ï, ͇È≈ √≈«‘Ï Á∂ ‹Ê∂Á≈ (Óπº÷ √∂Ú≈Á≈) ÚºÒØ∫ Ì≈¬∆ «¬’Ï≈Ò «√ßÿ ‹∆ Á∆ «ÚÒº÷‰ ÷Ø‹ ¡È∞√≈ ı≈Ò√∂ ’∆Â∆¡ª Ú∆⁄≈ª Â∂ ¡Ë≈ ‘À «‹√ È∂ «√º÷ √ø◊ª Á∂ ÓÈ≈ «Úº⁄ Á≈ ‹ÈÓ √Ê≈È Í‡È≈ √≈«‘Ï ‘À √∆z ¡ÈßÁÍ∞ √≈«‘Ï (’∂√◊Û∑ Ï‘π √≈∂ ÌπºÒ∂÷∂ ÍÀÁ≈ ’∆Â∂Õ √Ø ¡≈Í ‹∆ ˘ √«ÈÓ Ï∂ÈÂ∆ ‘À «’ √≈«‘Ï) È‘∆∫ «’¿∫∞«’ √z∆ ◊∞»∞ ◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ ‹∆, «‹È∑ª È∂ C@ Ó≈⁄ «¬√ Ò∂÷ ˘ ¡≈͉∆ ͺ’ z ≈ «Úº⁄ ¤≈Í ’∂ ◊πÓ«Â ¡Â∂ ◊π «¬«Â‘≈√ AFII Á∆ «Ú√≈÷∆ Ú≈Ò∂ «ÁÈ ÷≈Ò√≈ Íz◊‡ ’∆Â≈, Á≈ ‹ÈÓ ˘ √‘∆ ¡ʪ «Úº⁄ Í∂Ù ’È «Úº⁄ √‘≈¬∆ ‘؉≈ ‹∆Õ ¡√∆∫ ¡≈Í ‹∆ ¡√Ê≈È Í‡È≈ √≈«‘Ï ‘À (‹∂’ «¬√ ÁÒ∆Ò ˘ Ó≥È «Ò¡≈ ‹≈Ú∂ Á∂ √«‘ÔØ◊ Ò¬∆ ¡«Â ËøÈÚ≈Á∆ ‘ØÚ≈◊∂∫Õ] ª Î∂ ÷≈Ò√∂ Á≈ ‹ÈÓ √Ê≈È ≈¬∂ Ìج∂ Á∆ ÂÒÚß‚∆ (ÈÈ’≈‰≈ «Í¤Ò∂ «ÁÈ∆∫ ’Ò’ºÂ∂ Á∆¡ª «√º÷ √ß◊ª ÚºÒØ∫ √z∆ ◊∞»∞

√≈«‘Ï) ˘ ‘∆ ’«‘‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ‘À «’¿∫∞ «’ «√º÷ Í≥Ê Á∂ ÓØ„∆ ª √z∆

Â∂◊ Ï‘≈Á ‹∆ ¡Â∂ √z∆ ◊∞» ¡‹È Á∂Ú ‹∆ Á≈ Íz’≈Ù «Á‘≈Û≈

◊∞»∞ È≈È’ Á∂Ú ‹∆ ‘È ¡Â∂ ‘∂’ Í≈ÂÙ≈‘∆ Á∆ «Ú⁄≈Ë≈≈ Ú∆

«ÓÂ∆ BD ¡ÍÀzÒ ¡Â∂ B Ó¬∆ B@@D ˘ ÙË≈ √«‘ ÓÈ≈«¬¡≈

«¬º’Ø ‘∆ ‘À: ““«¬’≈ Ï≈‰∆ «¬’ ◊∞∞ «¬’Ø ÙÏÁ Ú∆⁄≈«®””

«◊¡≈Õ «¬‘Ȫ Íz Ø ◊ ≈Óª ÁΩ Ø  ≈È Úº ÷ -Úº ÷ √’» Ò ª Á∂ «√º ÷

«¬‘ Ú∆ «’‘≈ «◊¡≈ «’ √z∆ ◊∞» ◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ ‹∆ È∂ ¡≈͉∆

«Ú«Á¡≈Ê∆¡ª È∂ «‘º√≈ «Ò¡≈Õ «√º÷ ¯ØÓ È∂ «¬‘Ȫ ÁØȪ ‘∆

Â√Ú∆ ¡≈Í ‘Ó≥Á √≈«‘Ï, ͇È≈ √≈«‘Ï Ì∂‹∆ √∆ ‹Ø «’ ÂıÂ

ÍØz◊≈Óª ˘ √¯Ò ω≈¿∞‰ «Úº⁄ ¡«‘Ó ØÒ ¡Á≈ ’∆Â≈Õ √z∆ ◊∞»

√∆z ‘Ó≥Á √≈«‘Ï, ͇È≈ √≈«‘Ï «Ú÷∂ ¡º‹ Ú∆ ÓΩ‹»Á ‘ÀÕ ‘∞‰

Â∂◊ Ï‘≈Á ‹∆ Á≈ Íz’≈Ù «ÁÚ√ «¬«Â‘≈√’ ◊∞Á∞¡≈≈ ÏÛ≈

√Ú≈Ò «¬‘ ‘À «’ ‹Ø ◊∞»∞ √≈«‘Ï ¡≈͉∆ Ï≈‰∆ ≈‘∆ √≈˘ Ï∞ºÂ,

«√º÷ √ß◊ «Ú÷∂ ÓÈ≈«¬¡≈ «◊¡≈ ¡Â∂ √z∆ ◊∞»∞ ¡‹È Á∂Ú ‹∆ Á≈

ÓÛ∑∆ ¡«Á Á∆ Í»‹≈ ’È Â∫Ø Ú‹Á∂ ‘È (’Ø¿» ÏπÂ≈È ’Ø Í»‹Â ‘À

¡≈◊ÓÈ ÍπÏ ◊∞Á∞¡≈≈ ‚ÈÒÍ «√º÷ √ß◊ Á∆ ÈÚ∆∫ ω∆

Í√∞ ’Ø¿» «ÓzÂ≈È ’Ø Í»‹È Ë≈«¬˙) ’∆ ¿∞‘ ¡≈͉∆ Â√Ú∆ ˘

Ù≈ÈÁ≈ «¬Ó≈ «Ú÷∂ Ï‘∞ ‘∆ Í∂zÓ ¡Â∂ ÙË≈ √«‘ ÓÈ≈«¬¡≈

«¬ÂÈ∆ Ó‘ºÂÂ≈ Á∂ √’Á∂ ‘È «’ ¿∞√ Â√Ú∆ ˘ «√º÷ √ß◊ª ˘

«◊¡≈Õ «¬‘Ȫ ÁØȪ ‘∆ ÍØz◊≈Óª ”Â∂ ÷≈√ √ºÁ∂-ͺÂ ”Â∂ Í‘ßπ⁄∂

Ì∂‡ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂? ‹Á«’ ÁÙÓ∂Ù ‹∆ Á∆ √∂Ë Âª √≈˘ ““Í»‹≈ ¡’≈Ò

25

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

‘≈Û ECF

‹»È B@@D

’∆, Í⁄≈ ÙÏÁ ’≈ ¡Â∂ Á∆Á≈ ÷≈Ò√∂ ’≈”” ’È Ò¬∆ Í∂zÁ∆ ‘ÀÕ

√Ì ÂØ∫ ‘À Ú≈Ò∆ ◊ºÒ ª ¿∞ÁØ∫ ‘ج∆ ‹Á ¡≈Í ‹∆ È∂

◊∞» ¡‹È Á∂Ú ‹∆ Á∂ Íz’≈Ù «ÁÚ√ Á∂ ÓΩ’∂ ”Â∂ ¡≈Í ‹∆

’∞fi «√º÷ «ÚÁÚ≈Ȫ, «Ò÷≈∆¡ª ¡Â∂ «¬º’ Í≥Ê’ √≈Ò∂ ˘ ¡≈͉∆

È∂ «Ú⁄≈ª Á∆ ¡ßÌÂ≈ «Úº⁄ Ó»Ò Ó≥Â Á∆ √ß÷∂Í «Ú¡≈«÷¡≈

√Ø⁄ Á≈ «ÈÙ≈È≈ ω≈™Á∂ ‘ج∂ Í≥Ê Á∆ «¬º’ Ï‘∞ ‘∆ «˜øÓ∂Ú≈ ¡Â∂

’«Á¡ª «’‘≈ «’ Á√∂ Í≈ÂÙ≈‘∆¡ª ‘∆ ¡’≈Ò Íπ÷ ‘ÈÕ Á√ª

ÌØ√∂ÔØ◊ √ß√Ê≈ («√º÷ «ÓÙÈ∆¡ª) ˘ Í≥Ê-«ÚØË∆ ’≈ «ÁºÂ≈

Í≈ÂÙ≈‘∆¡ª È∂ ª ÙÏÁ ≈‘ƒ (◊∞Ï≈‰∆) ÍÓ≈ÂÓ≈ ˘ «ÓÒ‰ Á≈

¡Â∂ √ß◊ª ˘ ¿∞È∑ª ÂØ∫ √≈ÚË≈È «‘‰ Ò¬∆ «’‘≈ ‹Á«’ «ÓÙÈ∆

Ó≈◊ ÁÙÈ ’Ú≈«¬¡≈ ‘À; ¡≈͉∂-¡≈Í ˘ ª Á≈√, ◊∆Ï,

Ú∆/ÌÀ∂‰ª ÏÛ∆ ‘∆ «ÈÙ·≈ ¡Â∂ Ò◊È È≈Ò ◊∞Ó«Â Á∂ Íz⁄≈

Ó√’∆È, ‹≈⁄’, ⁄≈’ ¡≈«Á ÙÏÁª È≈Ò √ßÏØË ’∆Â≈ ‘ÀÕ

¡Â∂ Íz√≈ «Úº⁄ Òº◊∂ ‘ج∂ ‘È ¡Â∂ «¬‘ ¿∞‘Ȫ Á∆ ◊∞Ó«Â ÍzÂ∆

√ß◊ª ¡º◊∂ ¡≈͉∂ «Ú⁄≈ º÷«Á¡ª Ì≈¬∆ «¬’Ï≈Ò «√ßÿ ‹∆ È∂ «’‘≈ ’∆ √z∆ ◊∞»∞ ¡‹È Á∂Ú ‹∆ È∂ ◊∞Â≈ ◊ºÁ∆ Í≈zÍÂ

Í∂zÓ ¡Â∂ «ÁzÛ∑Â≈ Á≈ ‘∆ ÈÂ∆‹≈ ‘À «’ Í≥‹≈Ï Á∂ «Í≥‚ª/Ù«‘ª «Úº⁄ «√º÷∆ ‘∞‰ º’ ’≈«¬Ó ‘ÀÕ

’È √Ó∂∫ Ï⁄È ’∆Â∂ «’ ‹Á º’ ◊∞«¡≈¬∆ ¡≈Í ‹∆ Ì≈Ú √z∆ ◊∞»∞

¿∞ÍØ’Â √≈«¡ª «Ú⁄≈ª ˘ √∞‰È ÂØ∫ Ï≈¡Á «¬‘ ◊ºÒ

¡‹È Á∂Ú ‹∆ Í≈√ ‘∂◊∆ ◊Ø«¬øÁÚ≈Ò «Ú÷∂ ‹Ó È‘ƒ ¡≈Ú∂◊≈Õ

√«‘‹∂ ‘∆ √Ófi ¡≈ ‹ªÁ∆ ‘À «’ ’∆ ’≈‰ ‘À «’ «√º÷ ’ΩÓ «¬ÂÈ∆

◊∞∞» ‹∆ Â’∆ÏÈ BE √≈Ò (AEHA-AF@F) º’ ◊∞Â≈ ◊ºÁ∆ Á∂

Â∂˜∆ È≈Ò «ÏÍÈ ∆Â∆-«Ú≈‹ª Á∆ Ë≈È∆ ‘∞ßÁ∆ ‹≈ ‘∆ ‘À ¡Â∂

Ú≈«√ ‘∂ ¡Â∂ «¬√ ÁΩ≈È ◊Ø«¬øÁÚ≈Ò «Ú÷∂ ‹Ó ’Á∂ Ú∆ ÍÃÚ∂Ù

√≈‚∆ ÈΩ‹Ú≈È Í∆Û∑∆ Í«ÂÂÍπ‰∂ Á≈ «Ù’≈ ‘Ø ‘∆ ‘ÀÕ «‹øȪ «⁄

È‘ƒ ‘Ø«¬¡≈ Ì≈Ú «’√∂ Á∆ ÓΩ ȑƒ ‘ج∆ (’∆ ◊∞» ‹∆ «¬√ Â∑ª Á∆

º’ ¡√ƒ ¡≈͉∆ ÈÚƒ ÍÈ∆∆ ˘ ◊∞Ó«Â, ◊∞Ï≈‰∆ ¡Â∂ √≈‚∂

’≈Ó≈ ’ √’Á∂ √È ‹Ø «’ ◊∞Ó«Â ¡È∞√≈ ÍzÚ≈È È‘ƒ ‘À

◊ΩÚÓ¬∆ «¬«Â‘≈√ Á∆ √‘∆ ¡ʪ «Úº⁄ ‹≈‰’≈∆ È‘∆∫ Á∂Úª◊∂

¡Â∂ Î∂ ◊∞»∞ ‹∆ È∂ ª ºÂ∆ ÂÚ∆ ”Â∂ ÏÀ·‰ √Ó∂∫ Ú∆ ’ج∆ ’≈Ó≈Â

¿∞‘ «¬√ Â∑ª Á∂ «Ó«Ê‘≈√ È≈Ò ‘∆ ‹∞Û∂ «‘‰◊∂Õ ı≈√ ’’∂ «¬º’

È‘ƒ «Ú÷≈¬∆ √◊Ø∫ Ï⁄È ’∆Â∂ √È: ““Â∂≈ ’∆¡≈ Ó∆·≈ Ò≈◊À ,‘«

Âı Á∂ Ó∞º÷ √∂Ú≈Á≈ ˘ ª ÿº‡Ø-ÿº‡ «√º÷ «¬«Â‘≈√ ¡Â∂ ◊∞Ó«Â

È≈Ó∞ ÍÁ≈Ê∞ È≈È’∞ Óª◊À”” ¡Â∂ ‹ÈÓ ÓÈ Âª ¡’≈Ò Íπ÷ Á≈

Á∆ √‘∆ ‹≈‰’≈∆ ‘؉∆ ⁄≈‘∆Á∆ ‘ÀÕ √≈≈ Í≥Ê Í≥‹∂ Âıª ÚºÒ

‘∞’Ó ‘À (““√∂¬∆ Ì◊ «‹ √≈⁄∂ Ì≈‰∂, ‹Ó’≈Ò Â∂ ̬∂ «È’≈‰∂””)Õ

¡≈Á ¡Â∂ √«Â’≈ È≈Ò Ú∂÷Á≈ ¡Â∂ «¬‘ ¿∞Ó∆Á º÷Á≈ ‘À «’

¿∞√ Á∂ ‘∞’Ó «Úº⁄ «‘‰≈ ‘∆ ª ◊∞Ó«Â ‘ÀÕ √z∆ ◊∞»∞ Â∂◊ Ï‘≈Á

√≈‚∂ Ë≈Ó’ ¡≈◊» Í≥Ê ˘ ◊∞Ó«Â ¡È∞√≈ √∂Ë Á∂‰◊∂ Í «¬‘

‹∆ ˘ Ú∆ Ù‘∆Á ’È ÂØ∫ Í«‘Òª ’≈Ó≈ «Ú÷≈¿∞‰ Ò¬∆ «’‘≈

√Ì Ú∂÷-√∞‰ ’∂ ÓÈ Ï‘∞ ‘∆ Á∞÷∆ ‘∞ßÁ≈ ‘À «’ √≈‚∂ ¡≈◊»» ‘∆ ¡‹∂

«◊¡≈ √∆ Í ◊∞»∞ ‹∆ È∂ ’ج∆ ’≈Ó≈ «Ú÷≈¿∞‰ ÂØ∫ «¬È’≈

◊∞Ó«Â «Ú‘»‰∂ ‘ÈÕ Ú≈«‘◊∞» √≈˘ √≈«¡ª ˘ «ÏÏ∂’ Ï∞«Ë Ï÷Ù∂

’∆Â≈ ¡Â∂ ¡’≈Ò Íπ÷ Á∂ Ì≈‰∂ ¡È∞√≈ Ù‘≈Á Íz≈Í ’∆Â∆Õ

ª ‹Ø ¡√ƒ ◊∞Ó«Â Á∂ Ë≈È∆ ω √’∆¬∂Õ

Ì≈¬∆ «¬’Ï≈Ò «√ßÿ ‹∆ Á∂ ’ÊÈ ¡È∞√≈ √z∆ ◊∞∞» Â∂◊

D.

Ï‘≈Á ‹∆ È∂ Ó≈÷ØÚ≈Ò Ú≈Ò∆ ʪ ”Â∂ ¡ÈøÁÍ∞ √≈«‘Ï Ú√≈«¬¡≈ «‹ºÊ∂ Ó≈÷Ø Èª Á≈ «¬º’ ÁÀ∫ «‘øÁ≈ √∆Õ ◊∞»∞ ‹∆ È∂ Í«‘Òª ¿∞√ ÁÀ∫Â

Í≥‹≈Ï∆ Í≈‡∆ (Ï≈ÁÒ ÁÒ) Á∂ ◊πÓ«Â «ÚØË∆ ’∞’Óª Á∂ «√º‡∂

√∂Ú≈ «Ú÷∂

Á≈ ÚË ’∆Â≈ ¡Â∂ Î∂ È◊ Ú√≈«¬¡≈Õ («¬√ «Úº⁄ ’ج∆ ÁØ ≈¬∂

Óºπ÷ √øÍ≈Á’,

È‘ƒ «’ √z∆ ◊∞∞» Â∂◊ Ï‘≈Á ‹∆ È∂ Ó≈÷ØÚ≈Ò Èª Á∂ «Í≥‚ Á∆ ˜Ó∆È

«ÚÙÚ «√º÷ ÏπÒ∂«‡È, ⁄ø‚∆◊Û∑Õ

ı∆Á ’∂ Í«‘Ò≈ Ȫ ⁄º’ È≈È’∆ º«÷¡≈ ¡Â∂ Î∂ «¬º’ È◊ Œ«ÚÙ≈:

√Ã∆ ¡«ÚÈ≈Ù ≈¬∂ ÷≥È≈, ¡ÀÓ. Í∆. ÚºÒØ∫ ’Ú≈«¬¡≈ ËøÈÚ≈Á

Ú√≈«¬¡≈ «‹√ Á≈ Ȫ ¡ÈøÁÍ∞ √≈«‘Ï º«÷¡≈ Í ÁÀ∫ ˘ Ó≈È √Ó≈◊Ó «√º÷ √˪Â≈ Â∂ ◊π» ◊øÃÊ √≈«‘Ï Á∆ Ï∂¡ÁÏ∆ Á≈ Ú≈Ò∆ ◊ºÒ ª «¬√ Â∑ª ‹≈ÍÁ∆ ‘À «‹√ Â∑ª ’ج∆ «‘ßÁ» Ӻ ¡È∞√≈ ’≈ÒÍ«È’ ¡Â∂ «Ó«Ê‘≈√’ ◊≈Ê≈ √∞‰≈ «‘≈ ‘ØÚ∂Õ Ú∂À√∂ Ú∆ ◊∞Ó«Â ÔÊ≈Ê Á≈ Ȫ ‘À, «Ó«Ê‘≈√ Á≈ È‘∆∫Õ

√Ó≈◊ÓÕ ¡º‹ «ÓÂ∆ BF.@E.@D ˘ Á≈‰≈ Ó≥‚∆, ◊Û∑Ùø’ «Úº⁄ ‘π«Ù¡≈Íπ ÂØ∫ ¡ÀÓ.Í∆. ω∂ Ï∆.‹∂.Í∆. Á∂ √Ã∆ ¡«ÚÈ≈Ù ≈¬∂ ÷≥È≈

26

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

‘≈Û ECF

ÚºÒØ∫ ’Ú≈¬∂ ËøÈÚ≈Á √Ó≈◊Ó Á∆ ı≈Ò√≈ Í≥⁄≈«¬Âª, ◊Û∑Ùø’,

‹»È B@@D

«√º÷ ËÓ ˘ È∆Úª «Á÷≈¿∞‰≈ √∆Õ

√≈«‘ÒÍπ, √≈‘ÁÛ≈ ¡Â∂ ÈÚª Ù«‘ ÌÍ» ÙÏÁª «Úº⁄ «È÷∂Ë∆

«¬√ √≈∆ ’≈Ú≈¬∆ ÂØ∫ «¬‘ √ÍÙ‡ √Ófi ¡≈™Á≈ ‘À «’

’Á∆¡ª ‘È «’™«’ Í≥‚≈Ò «Úº⁄ ◊ππ» ◊øÃÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á∆ ‘˜»∆

Ì≈‹Í≈ ¡Â∂ ¡≈.¡À√.¡À√ ’≈’πÈ ø ‹≈‰-Ïπfi º ’∂ ¡«‹‘∆¡ª ’Øfi∆¡ª

«Úº⁄ Í≥‚ ںÒØ∫ Èß◊∂ «√ «‘øÁ» Ó≥Âª Á≈ ¿∞⁄≈È ’È≈ ¡Â∂

’Ú≈¬∆¡ª ’Á∂ ‘È «‹√ ˘ «’√∂ Ú∆ ‘≈Ò «Úº⁄ ÏÁ≈ÙÂ

‘ÚÈ ’È≈ «√º÷-«√˪ª Á∆ ÿØ ¿∞¶ÿ‰≈ ‘À «‹√ ˘ «√º÷ √ø◊ª

È‘∆∫ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈Õ «¬√ √ÏøË∆ ı≈Ò√≈ Í≥⁄≈«¬Â «√º÷ √ø◊ª ˘

’Á∂ Ú∆ ÏÁ≈Ù ȑ∆∫ ’È◊∆¡ªÕ

«¬√ √ÏøË∆ √π⁄∂ ‘؉ Ò¬∆ Ï∂ÈÂ∆ ’Á∆ ‘À ¡Â∂ ¡≈.¡À√.¡À√.

¡º‹ √Ú∂∂ I Ú‹∂ ‹ÁØ∫ ÓΩ’∂ ”Â∂ ‹≈ ’∂ Á∂«÷¡≈ «’ Í≥‚≈Ò

¡Â∂ Ì≈‹Í≈ ˘ √ı Â≈ÛÈ≈ ’Á∆ ‘À «’ ‹∂ ’ Ì«Úº÷ «Úº⁄ «Î

«Úº⁄ ◊π» ◊øÃÊ √≈«‘Ï Á∆ ‘˜»∆ «Úº⁄ Í≥‚ ¡Â∂ ’∞fi ‘Ø ÒØ’ Èß◊∂

¡«‹‘∆ ’≈Ú≈¬∆ ’∆Â∆ «‹√ È≈Ò «√º÷ «√˪ª ˘ ·∂√ Í‘πø⁄∂ ª

«√ ÏÀ·∂ ‘È ¡Â∂ ‘ÚÈ √ÏøË∆ «‘øÁ» Ӻ Á∂ Ó≥Âª Á≈ ¿∞⁄≈È

ı≈Ò√≈ Í≥⁄≈«¬Â ÚºÒØ∫ √ı ¡À’ÙÈ «Ò¡≈ ‹≈¬∂◊≈ ¡Â∂ «¬√ ÂØ∫

√Í∆’ ≈‘∆∫ ’∆Â≈ ‹≈ «‘≈ ‘À ¡Â∂ Ï≈¡Á «Úº⁄ “˙Ó ‹À

«È’Ò‰ Ú≈Ò∂ ÈÂ∆«‹¡ª Á∆ Ì≈‹Í≈ ¡Â∂ ¡≈.¡À√.¡À√ ‘∆

‹◊Á∆Ù...”≤ Ú≈Ò∆ ¡≈Â∆ Ú∆ ÍÛ∑∆ ◊¬∆Õ ‹ÁØ∫ ¡√∆∫ ı≈Ò√≈

«˜øÓ∂Ú≈ ‘ØÚ∂◊∆Õ ÌÒ≈ ’Ω‰ È‘∆∫ ‹≈‰Á≈ «’ ◊π» ◊øÃÊ √≈«‘Ï Á∆

Í≥ ⁄ ≈«¬Â Á∂ «√ø ÿ ª È∂ «¬√ √≈∂ ’∞ fi Á≈ «ÚØ Ë ’∆Â≈ Áª

‘˜»∆ «Úº⁄ «√ „º’ ’∂ ‹≈‰≈ ‘πøÁ≈ ‘À ¡Â∂ ‘ÚÈ ¡≈«Á ◊π» ◊øÃÊ

¡≈.¡À√.¡À√. ¡Â∂ Ï∆.‹∂.Í∆ Á∂ ÓØ‘∆ «Ú¡’Â∆¡ª ÚºÒØ∫ «’‘≈

√≈«‘Ï Á∆ ‘˜»∆ «Úº⁄ È‘∆∫ ‘Ø √’Á∂Õ «¬‘ «¬º’ «√º÷ ËÓ ˘ „≈¡

«◊¡≈ «’ ¡√∆∫ ª «¬‘ ÁØÚ∂∫ Í≈· ª ’Ú≈¬∂ ‘È «’ ÷≥È≈ √≈«‘Ï

Ò≈¿∞‰ Á∆ √Ø⁄∆-√Ófi∆ √≈«˜Ù «‘ ‘∆ ’∆Â≈ ‹≈ «‘≈ ‘ÀÕ

˘ Ú؇ª ÁØÚª «Î«’¡ª Á∂ ÒØ’ª È∂ Í≈¬∆¡ª ‘È ¡Â∂ ¡√∆∫ ÁØÚª

ÁÒ‹∆ «√øÿ ÷≈≈

‹√Ï∆ «√øÿ, √≈‘ÁÛ≈

[‹ÈÒ √’ºÂ, ÙØÃÓ‰∆ ¡’≈Ò∆ ÁÒ (¡ø«ÓÃÂ√)]

(ÓÀ∫Ï, ı≈Ò√≈ Í≥⁄≈«¬Â)

√Í≈Ò «√øÿ, ÍØÚ≈Ò ÓÈ‹∆ «√øÿ, Ó≈‘ÒÍπ ‘Ïø√ «√øÿ, Ó≈‘ÒÍπ

‹ÈÀÒ «√øÿ, ÈÚª Ù«‘

ËÓª «Úº⁄ ’ج∆ Î’ È‘∆∫ √ÓfiÁ∂Õ Í ‹ÁØ∫ ¿∞‘Ȫ ˘ «¬‘ Íπº«¤¡≈ «◊¡≈ «’ Ú؇ª ª ÷≥È∂ ˘ Óπ√ÒÓ≈Ȫ ¡Â∂ ¬∆√≈¬∆¡ª Â∂ ‘Ø Á»‹∂ ËÓª Á∂ «Ú¡’Â∆¡ª È∂ Ú∆ Í≈¬∆¡ª ‘È Âª ’∆ ¿∞‘Ȫ Á∆ ÈÓ≈˜ Ú∆ ¡Á≈ ’Ú≈¿∞◊∂ ª ¿∞È∑ª ÚºÒØ∫ ’ج∆ ‹Ú≈Ï È‘∆∫ √∆Õ ‹ÁØ∫ ¿∞È∑ª

(Í≥⁄, ı≈Ò√≈ Í≥⁄≈«¬Â)

***** ˘ «¬‘ «’‘≈ «◊¡≈ «’ ◊π» ◊øÃÊ √≈«‘Ï Á∆ ‘˜»∆ «Úº⁄ Â∞‘≈‚∂

ÙÃØÓ‰∆ ◊∞Á∞¡≈≈ ÍÃÏßË’ ’Ó∂‡∆ Á∆¡ª ⁄؉ª «Ú¡’Â∆ ¡Â∂ Í≥‚ Èß◊∂ «√ «’™ ‘È Âª √≈‚∂ ’«‘‰ ”Â∂ ’∞fi «Ú¡’Â∆¡ª ÚºÒ∫Ø «√ª ”Â∂ πÓ≈Ò ÏøÈ∑ Ò¬∂ ◊¬∂Õ Íø± «¬º’ «Ú¡’Â∆

¡≈͉∂ «¬Ò≈’∂ Á∂ ¿∞Ó∆ÁÚ≈, √ß◊ ¡≈Í ⁄∞‰∂

◊πÍÂ≈ ‡À∫‡ ‘≈¿±√, ◊Û∑Ùø’ ÚºÒØ∫ «√ ”Â∂ πÓ≈Ò ÏøÈ∑ ’∂ ¡≥Á

◊∞Á∞¡≈≈ «√º÷ª Á∂ Ë≈Ó’ ¡Â∂ √Ó≈‹’ ‹∆ÚÈ Á≈ √Ì

‹≈‰ ÂØ∫ «¬‘ ’«‘ ’∂ ÓÈ∑≈ ’ «ÁºÂ≈ «’ Ó∂∂ Í≈√ πÓ≈Ò È‘∆∫ ‘ÀÕ

ÂØ∫ Ó‘ºÂÚ Í»È ’∂∫Á ‘ÀÕ «‹ºÊ∂ «√º÷ È∂ ◊∞Á∞¡≈≈ √≈«‘Ï «Úº⁄

‹ÁØ∫ ¿∞√ ˘ «’‘≈ «’ πÓ≈Ò ÒÀ ¡≈¿∞ ª ¿∞√ Á≈ ‹Ú≈Ï √∆ «’‘Û≈

√«Â√ß◊ ’ ’∂ ¡≈͉∂ ‹∆ÚÈ È»ß ◊∞∞»-«◊¡≈È Á∆¡ª «ÙÓª

Í≥‹ πͬ∂ πÓ≈Ò ”Â∂ ÷⁄∂Õ «¬√ ◊ºÒ ÂØ∫ ¡≈.¡À√.¡À√. ¡Â∂ Ì≈‹Í≈

È≈Ò πÙÈ≈¿∞‰≈ ‘À, ¿∞µÊ∂ «√º÷ Á≈ √Ó≈‹’ ‹∆ÚÈ, ‹ÈÓ ÂØ∫ ÒÀ ’∂

Á∆ «√º÷ ËÓ ÍzÂ∆ ÙË≈ Á∆ ÍØÒ ÷πºÒ∑Á∆ ‘ÀÕ

ÓÈ Âº’, ◊∞Á∞¡≈∂ È≈Ò ‹∞«Û¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘ÀÕ «¬√ Ú≈√Â∂ «¬‘

◊πÁπ¡≈≈ «√øÿ √Ì≈, ◊Û∑Ùø’ ÂØ∫ ◊π» √≈«‘Ï Á∆ √Ú≈∆

˜»∆ ‘À «’ ◊∞Á∞¡≈∂ Á∂ √≈∂ ÍÃÏßË ¡Â∂ ÍÃØ◊≈Ó «ÈØÒ ◊∞Ó«Â

¡≈¬∆, «‹√ Á≈ ÍÃË≈È ◊Û∑Ùø’ ÂØ∫ ÙØÃÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ Á≈ ÓÀ∫Ï ‚≈.

¡È∞√≈ ‘Ø‰Õ «¬‘ ª ‘∆ √ßÌÚ ‘À ‹∂ ◊∞Á∞¡≈∂ Á∂ ÍÃÏßË’ Í»∆

‹ø◊ Ï‘≈Á «√øÿ ≈¬∂ ‘À, ‹Ø Ï≈ÁÒ ÁÒ Á≈ ı≈√ ÏøÁ≈ ‘ÀÕ

Â∑ª ◊∞Ó«Â Á∂ «◊¡≈Â≈, ◊∞Ó«Â Á∂ Ë≈È∆, ¿∞µ⁄∂-√º∞⁄∂ «’Á≈

ı≈Ò√≈ Í≥⁄≈«¬Â Â∂ ’∞fi ‘Ø ÓΩ’∂ ”Â∂ Í‘πø⁄∂ ‹≈◊»’ «√º÷ª

Ú≈Ò∂ ¡Â∂ Í»∆ Â∑ª √Ã∆ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï ¡Â∂ Í≥Ê È»ß √Ó«Í ‘؉Õ

ÚºÒØ∫ «ÚØË ’È ”Â∂ Í≥‚≈Ò ”⁄Ø∫ ‘ÚÈ Á∆ √Ó◊∆ ⁄πº’ Ò¬∆ ◊¬∆

Í ¡º‹ ‹Ø Ú∂÷‰ È»ß «ÓÒ «‘≈ ‘À, ¿∞‘ «ÏÒ’∞Ò «¬√ Á∂

Í ¡≥ÁØ∫ ¿∞‘ ÷πÙ È‘∆∫ √È, «’™«’ ¿∞È∑ª Á≈ ¡√Ò Ó≥ÂÚ Âª

¿∞Ò‡ ‘ÀÕ ‘Ø ª ‘Ø, √≈‚∂ «¬«Â‘≈√’ ◊∞Á∞¡≈«¡ª Á∂ ÍÃÏßË

27

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

‘≈Û ECF

‹»È B@@D

Ò¬∆ ÒßÏ∂ √ßÿÙ ¡Â∂ Ó‘≈È ’∞Ï≈È∆¡ª ÂØ∫ Ï≈¡Á ‘Ø∫Á «Úº⁄

¿∞‘ √Ω÷∂ ‘∆ ¡À√≈ ‘؉ Á∂‰◊∂? ’Á≈«⁄ ȑ∆∫Õ ¿∞‘ ‹≈‰Á∂ ‘È «’

¡≈¬∆, ÙÃØÓ‰∆ ◊∞Á∞¡≈≈ ÍÃÏßË’ ’Ó∂‡∆ Á∂ ÓÀ∫Ïª È»ß ‘∆ Ú∂÷ Ò¬∆¬∂

¿∞È∑ª È∂ ¡≈Í ‘∆ ª «√º÷ª ¡≥ÁØ∫ «√º÷∆ √Ø⁄ ¡Â∂ «√º÷∆ Ì≈ÚÈ≈ È»ß

ª ÓÈ Ï‘∞ Á∞÷∆ ‘∞ßÁ≈ ‘ÀÕ «¬È∑ª «Úº⁄Ø∫ Ï‘∞Â∂ ÓÀ∫Ï ◊∞Ó«Â ÂØ∫

ÈÙ‡ ’ «ÁºÂ≈ ‘À ¡Â∂ ¿∞È∑ª ¡≥Á ◊∞Ó«Â ¡Â∂ ÓÈÓ«Â «Ú⁄Ò∂

¡È‹≈‰, È«Ù¡ª «Úº⁄ ◊ÒÂ≈È ¡Â∂ ’¬∆ ª È«Ù¡ª Á≈ ÚÍ≈

¯’ ¡Â∂ Í≥Ê Á∂ ÌÒ∂-Ï∞∂ Á∆ √Ófi ‘∆ È‘∆∫ «‘‰ «ÁºÂ∆Õ «Î

’È Ú≈Ò∂, ◊∞» Á∆ ◊ØÒ’ Ò∞º‡‰ Ú≈Ò∂, √ß◊ Á∆ ¡«Â Ì≈Ú-

ÌÒ≈ ¿∞‘ √∞Ë≈ Á∆ ◊ºÒ «’¿∞∫ √∞‰È◊∂?

«ÌßÈ∆ ÙË≈ È≈Ò Ì∂‡ ’∆Â∆ Ó≈«¬¡≈ Á∆ Á∞ÚÂØ∫ ’È Ú≈Ò∂,

⁄ÒØ, ‹∂ ’∞fi «⁄ Ò¬∆ «¬‘ Ó≥È Ò¬∆¬∂ «’ ¿∞µÁÓ ’ ’∂

◊∞» ÂØ∫ Ï∂Óº∞÷, «√º÷ «‘ ӫ¡≈Á≈ ÂØ∫ ¡≈’∆ ¡Â∂ Í≥Ê’ Ì≈ÚÈ≈ ÂØ∫

’ΩÓ «Úº⁄ ÈÚ∆∫ ⁄∂ÂÈÂ≈ ÒÀ ¡ªÁ∆ ‹≈Ú∂ ¡Â∂ ⁄ß◊∂, √∞«‘Á ¡Â∂

Í»∆ Â∑ª √º÷‰∂ ‘ÈÕ «¬√ Á≈ Ó»Ò ’≈‰ ◊∞Á∞¡≈≈ ÍÃÏßË «Úº⁄

«◊¡≈ÈÚ≈È ◊∞«√º÷ª È»ß ⁄؉ª «Úº⁄ ÷Û∑≈ ’ ’∂ «‹Â≈ Ú∆ «Ò¡≈

Ú؇ª Á∆ ≈‹È∆Â∆ ‹≈ÍÁ≈ ‘ÀÕ

‹≈Ú∂ ª ’∆ ◊߇∆ ‘À «’ ’∞fi √Ó∂∫ Ï≈¡Á ¿∞È∑ª ¡ßÁ Ú∆ «¬‘∆

◊∞Á∞¡≈≈ ÍÃÏßË «Úº⁄ Ú؇ª Á∞¡≈≈ ÍÃÏßË’ª Á∆ ⁄؉ Á≈

«Èÿ≈ È‘∆∫ ¡≈ ‹≈Ú∂◊≈Õ ‹ÁØ∫ «¬‘ √ß√Ê≈ ‘Ø∫Á «Úº⁄ ¡≈¬∆ √∆

«√√‡Ó Ì≈Ú∂∫ È≈ ª ◊∞Ó«Â ¡È∞√≈ ‘À ¡Â∂ È≈ ‘∆ «√º÷ «¬«Â‘≈√

¿∞ÁØ∫ ª «¬‘ «Èÿ≈ È‘∆∫ √∆, √Ó∂∫ È≈Ò ‘∆ ¡≈«¬¡≈ ‘ÀÕ «¬√ Ò¬∆

È≈Ò Ó∂Ò ÷ªÁ≈ ‘À Í √≈‚∂ ÙÃØÓ‰∆ ◊∞Á∞¡≈≈ ÍÃÏßË’ ’Ó∂‡∆ Á∂

«¬√ «Èÿ≈ Á∂ ¡≈¿∞‰ Á∂ ’≈‰ ÿØ÷‰∂ ÍÀ‰◊∂ ¡Â∂ ¿∞È∑ª Á≈ √Á∆Ú∆

‘Ø∫Á «Úº⁄ ¡≈¿∞‰ Ú≈Ò∂ √Ó∂∫ Á∂ ¡≈◊»¡ª «Úº⁄ (Ì≈Ú∂∫ ¿∞È∑ª Á∆ Ì≈ÚÈ≈

‘ºÒ ’º„‰≈ ÍÚ∂◊≈Õ

Ï‘∞ ⁄ß◊∆ √∆ ¡Â∂ «¬√ Ò¬∆ ¡√ƒ ¿∞È∑ª Á∂ «√º÷∆ «√Á’ ÂØ∫ Ï«Ò‘≈

«Èÿ≈ Á∂ ’≈‰:

Ú∆ ‹ªÁ∂ ‘ª Í ¿∞È∑ª «Úº⁄) Á»-«ÁÃÙ‡∆ Á∆ ÿ≈‡ ’≈‰ «¬‘ √Ó∂∫

«√º÷∆ «Úº⁄ Ó∆∆-Í∆∆ Á≈ √ß’ÒÍ ‘ÀÕ √«Â◊∞» ‹∆ È∂

Á≈ ’≈È»ßÈ Ï‰ ⁄º∞’≈ ‘À ¡Â∂ ¡º‹ «¬√ Á∂ Ú‹»Á È»ß È’≈«¡≈ È‘∆∫

«√º÷ È»ß √ßÂ-«√Í≈‘∆ ω≈«¬¡≈ ‘ÀÕ «¬√ Á≈ Ì≈Ú ‘À «’ «√º÷ È∂

‹≈ √’Á≈Õ ‹∂ ’∞fi ◊∞» È»ß √Ó«ÍÂ, ⁄ß◊∆ √Ø⁄ Ú≈Ò∂ ◊∞«√º÷ «¬‘

◊∞Ó«Â ”Â∂ ¡Ë≈ ¿∞µ⁄≈-√∞º⁄≈ ËÓ∆ ‹∆ÚÈ ÏÂ∆ ’È≈ ‘ÀÕ

√Ø⁄ Ú∆ ÒÀ‰ «’ «’¿∞∫«’ «¬‘ «√√‡Ó ◊∞Ó«Â ¡Â∂ ◊∞-«¬«Â‘≈√

Í ‹∂ ’ج∆ Á∞«È¡≈Ú∆ Ù’Â∆ ¿∞√ Á∂ «¬√ Í«ÚºÂ √ø’ÒÍ Á∂ «Úº⁄

¡È∞√≈ È‘∆∫ «¬√ Ú≈√Â∂ ¡√∆∫ Ú؇ª È‘∆∫ Í≈¿∞‰∆¡ª ª ’∆ «¬√

∞’≈Ú‡ ω∂ ª «√º÷ È∂ ◊¿» Úª◊ß» «√ «ÈÚ≈ ’∂ È‘∆∫ ÏÀ· ‹≈‰≈

Á≈ ’ج∆ ¯≈«¬Á≈ ‘ØÚ∂◊≈? ’∆ «¬‘ «√√‡Ó ıÂÓ ‘Ø ‹≈Ú∂◊≈?

ÏÒ«’ ¡≈͉≈ «√Í≈‘∆ Ú≈Ò≈ »Í Í◊‡ ’ ’∂ ¿∞√ Á≈ ‚‡ ’∂

«ÏÒ’∞Ò È‘∆∫Õ ÏÒ«’ √∞¡≈Ê∆, ≈‹√∆ ¡Â∂ ÒØÌ∆-Ò≈Ò⁄∆ ÒØ’ª

Ó∞’≈ÏÒ≈ ’È≈ ‘ÀÕ ËÓ Á∆ º«÷¡≈ Ú≈√Â∂ Ù’Â∆ ‹ª «√¡≈√Â

È»ß ‘Ø ÓΩ‹ª ‘Ø ‹≈‰◊∆¡ªÕ ¿∞È∑ª È»ß ⁄؉ª «‹ºÂ‰≈ ¡Â∂ ◊∞Á∞¡≈«¡ª

Á∆ ÚÂØ∫ ’È∆ ‹≈«¬˜ ‘ÀÕ √≈‚∂ √∞¡≈Ê∆ «√¡≈√∆ ¡≈◊»¡ª È∂

”Â∂ ’≈Ϙ «‘‰≈ ‘Ø √Ω÷≈ ‘Ø ‹≈Ú∂◊≈ «’¿∞∫«’ Ï‘∞Â∆ «√º÷ ‹ÈÂ≈

«¬√ √ß’ÒÍ Á∆ º‹ ’∂ Á∞ÚÂØ∫ ’∆Â∆ ‘ÀÕ «‹√ ËÓ Á∆ º«÷¡≈

¡«Â ÌØˇ∆ ‘À ¡Â∂ ◊∞Ó«Â Á∆ Í»∆ Â∑ª ‹≈‰’≈ È‘∆∫ ‘ÀÕ

’È∆ √∆, ¿∞‘ «√ Á≈ Â≈‹ ª ÍÀª «Úº⁄ ∞Ò «‘≈ ‘ÀÕ Ó∆∆-

¡º‹ ÒØÛ «¬√ ◊ºÒ Á∆ ‘À «’ «’√∂ Â∑ª ÙÃØÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ È»ß

Í∆∆ Á∂ «√˪ ¡Â∂ ËÓ Á∂ Ȫ Á≈ ΩÒ≈ Í≈-Í≈ ’∂ ¡≈͉∂ «ÈØÒ

ÿ‡∆¡≈ Â∂ √∞¡≈Ê∆ ¡≈◊»¡ª ¡Â∂ ÓÀ∫Ïª ÂØ∫ Ó∞’ ’Ú≈ ’∂ ◊∞Ó«Â

≈‹√∆ ¡Â∂ «Èº‹∆ «‘ ͻ∂ ‹≈ ‘∂ ‘ÈÕ √≈∆ Ù’Â∆ ’∂∫Á« ‘Ø ’∂

Á∂ Ë≈È∆ ¡Â∂ Í≥Ê-ÍÃ√ ÒØ’ª È»ß ¡º◊∂ «Ò¡ªÁ≈ ‹≈Ú∂Õ Í «’Ú∂∫?

«¬º’ «Ú¡’Â∆ Á∂ ‘ºÊ «Úº⁄ ¡≈ ◊¬∆ ‘ÀÕ «¬‘∆ ≈‹√∆ ¡≈◊» ÙÃØÓ‰∆

‹Ø «√¡≈√∆ ¡≈◊» «¬√ ”Â∂ ’≈Ϙ ‘È, ‹Ø «¬√ ˘ ≈‹-√ºÂ≈ ‘≈√Ò

’Ó∂‡∆ Á∆¡ª ⁄؉ª Ú≈√Â∂ ¿∞Ó∆ÁÚ≈ª Á∆ ⁄؉ ’Á≈ ‘ÀÕ Í«‘Òª

’È Ò¬∆ «¬º’ ÍÛ≈¡ ¡Â∂ ‘«Ê¡≈ Á∂ ÂΩ ”Â∂ ÚÂÁ∂ ‘È, ‹Ø

ª ⁄؉ Ú∂Ò∂ ‘∆ «’√∂ ¿∞Ó∆ÁÚ≈ Á∂ Ë≈Ó’ ‹ª ÈÀ«Â’ ◊∞‰ª Á≈

¡≈͉∆ ≈‹-√ºÂ≈ Á∆ ÒÛ≈¬∆ «Úº⁄ «¬√ Í≈ÚÈ √ß√Ê≈ Á∆ Ó≈«¬¡≈

’ج∆ «Ë¡≈È È‘∆∫ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ¡Â∂ ’∂ÚÒ ¿∞√ Á∂ ≈‹È∆Â’ ¡Â∂

Á∆ Á∞ÚÂØ∫ ’Á∂ ‘È, «‹È∑ª È∂ Í≥Ê Á∆¡ª ’∞fi √Ú¿∞µ⁄ √ß√Ê≈Úª

«Èº‹∆ √øÏË ø ª Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ ‘∆ ⁄؉ ’∆Â∆ ‹ªÁ∆ ‘ÀÕ «Î ¡À√∂ «Ú¡’Â∆

È»ß ÙÃØÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ ≈‘∆∫ ¡≈͉∂ ¡Ë∆È ’∆Â≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘À (ª «’

Á∆ ÍÃÂ∆ϺËÂ≈ ÌÒ≈ Í≥Ê È≈Ò «’Ú∂∫ ‘Ø √’Á∆ ‘À? ¿∞√ Á∆ Ú¯≈Á≈∆

«¬È∑ª √ß√Ê≈Úª ≈‘∆∫ ¿∞‘ ¡≈͉∂ «ÚØË∆¡ª È»ß Ó≈ Á∂ √’‰) ’∆

ª ’∂ÚÒ ¿∞√ «√¡≈√∆ ¡≈◊» È≈Ò ‘ØÚ∂◊∆ «‹√ È∂ ¿∞√ Á∆ ⁄؉

28

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

‘≈Û ECF

‹»È B@@D

’∆Â∆ ‘À ¡Â∂ ¡◊Ò∆¡ª ⁄؉ª «Úº⁄ Ú∆ ’È∆ ‘ÀÕ «¬º’ Ú≈∆ ¿∞√

È∂ ¯Ó≈«¬¡≈ ‘À, ““«¬È ◊∆Ï «√÷È ’Ø Á∂‘ø» Í≈«ÂÙ≈‘∆® Ô≈Á ’∂

Á∆ ⁄؉ ‘Ø ◊¬∆ ª ¿∞√ È»ß Ú؇ª Í≈¿∞‰≈ «√º÷ª Á∆ Ó‹Ï»∆ ‘Ø ‹ªÁ∆

‘Ó∆ ◊∞«¡≈¬∆®”” «¬√ Á≈ Ì≈Ú «¬‘ È‘∆∫ «’ ‘ «√º÷ È∂ ’Ò◊∆

‘À «’¿∞∫«’ Í«‘Òª ª √≈‘Ó‰∂ ’ج∆ ‡≈’∂ Á≈ ¿∞Ó∆ÁÚ≈ ‘∆ È‘∆∫

Ò◊≈ ’∂ «√ßÿ≈√È ”Â∂ ÏÀ· ‹≈‰≈ ‘À, ÏÒ«’ ≈‹√ºÂ≈ Á∆ ¡√Ò∆

‘∞ßÁ≈ Â∂ ‹∂ ’ج∆ ËÛ≈ Ó∞’≈ÏÒ∂ Â∂ ¡≈ Ú∆ ‹≈Ú∂ ª ¿∞√ È»ß “’ª◊√∆”,

Â≈’ ¡≈Ó «√º÷ Á∂ ‘ºÊ «Úº⁄ ‘ØÚ∂Õ ¡≈˙, «¬√ ◊∞Ó«Â «Ú⁄≈Ë≈≈

“Í≥Ê-ÁØ÷∆” ¡Â∂ “√’≈∆ «Íº·”» ¡≈«Á ’«‘-’«‘ ’∂ «√º÷ª È»ß ◊øÓ ∞ ≈‘

Á∆ Ù∞¡ » ≈ ¡≈¿∞∫Á∆¡ª ÙÃÓ Ø ‰∆ ◊∞Á∞¡≈≈ ÍÃÏË ß ’ ’Ó∂‡∆ Á∆¡ª ⁄؉ª

’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ ¡≈Í «¬‘ ¡≈◊» Í≥Ê Á∆ √Ì ÂØ∫ Úº‚∆ Á∞ÙÓ‰

ÂØ∫ ’∆¬∂Õ ¡≈͉∂ «¬Ò≈’∂ «Úº⁄Ø∫ ÙÃØÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ Á∆¡ª ⁄؉ª Ú≈√Â∂

‹Ê∂ÏøÁ∆ ¡≈.¡À√.¡À√. Á∂ ¬∂‹ß‡ ω ’∂ «√º÷∆ Á≈ È≈√ ’ ‘∂ ‘È

¿∞Ó∆ÁÚ≈ ⁄∞‰È Á≈ ¡«Ë’≈ √ß◊ ’ØÒ ‘ØÚ∂Õ

Í «Î Ú∆ «¬‘ “Í≥Ê” ‘È ¡Â∂ «Í¤Ò∂ ’¬∆ √≈Òª ÂØ∫ «¬‘∆ ’«‘-

Â∆’≈:

’«‘ ’∂ «√º÷ª Á≈ Ó≈È«√’ ÙØÙ‰ (Sentimental Blackmailing)

ÙÃØÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ Á∂ «¬º’ ⁄؉-‘Ò’∂ «Úº⁄ «‹ÂÈ∂ «Í≥‚, È◊

’ ‘∂ ‘ÈÕ «Î ÙÃØÓ‰∆ ◊∞Á∞¡≈≈ ÍÃÏßË’ ’Ó∂‡∆ Á∆¡ª «¬È∑ª

‹ª Ú≈‚ ¡≈¿∞∫Á∂ ‘È, ¿∞È∑ª «Úº⁄Ø∫ ÁØ-ÁØ ⁄ß◊∂ ◊∞«√º÷ Ú∆ª-ÌÀ‰ª

⁄؉ª Â∂ Òº÷ª ∞«Í¡≈ ÷«⁄¡≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ ‘∞‰ ª «¬‘ ÷⁄≈ ’ÃØÛª

Á∆ √ªfi∆ Ó∆«‡ß◊ «’√∂ √ªfi∂ √Ê≈È ”Â∂ Ï∞Ò≈¬∆ ‹≈Ú∂ ¡Â∂ ¡≈͉∂

º’ Í∞º‹Á≈ ‹≈ «‘≈ ‘ÀÕ ÌÒ≈ «‹‘Û≈ ¿∞Ó∆ÁÚ≈ «¬ÂÈ≈ ËÈ ÷⁄

«Úº⁄Ø∫ «¬√ Í⁄∂ «Úº⁄ «ÁºÂ∂ ◊∞‰ª Ú≈Ò≈ «¬ºº’ ◊∞«√º÷ ÙÃØÓ‰∆ ’Ó∂‡∆

’∂ ÙÃØÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ Á≈ ÓÀ∫Ï ω∂◊≈, ’∆ ¿∞‘ ’ΩÓ Á∆ √∂Ú≈ ’∂◊≈?

Á∂ ¿∞Ó∆ÁÚ≈ Ú‹Ø∫ ⁄∞«‰¡≈ ‹≈Ú∂Õ «‹Ú∂∫, Ó≥È Ò¿∞ ‹∂ «’√∂ ⁄؉

¿∞√ Á∆ Ș ª Í«‘Ò∂ «ÁÈ ÂØ∫ ◊∞» Á∆ ◊ØÒ’ Ò∞º‡‰ ¡Â∂ ‘Ø

‘Ò’∂ «Úº⁄ √Ω «Í≥‚ ‹ª È◊ ¡≈¿∞∫Á∂ ‘È Âª ‘ ‹◊∑≈ ÂØ∫ ÁØ-ÁØ

È‹≈«¬˜ Â∆«’¡ª È≈Ò ËÈ «¬’ºÂ ’È ”Â∂ ‘∞ßÁ∆ ‘ÀÕ «¬È∑ª

Ú∆-ÌÀ‰ª Ï∞Ò≈ ’∂ ÁØ √Ω ÓÀ∫Ïª Á∆ Ó∆«‡ß◊ ‘ØÚ∂, ‹Ø √ªfi∂ ÂΩ ”Â∂

«√¡≈√∆ ¡≈◊» ¡ ª Ú≈√Â∂ ÙÃ Ø Ó ‰∆ ’Ó∂ ‡ ∆ ”Â∂ ’Ϙ≈ «’ÂÈ≈

‘∂·Ò∂ ◊∞‰ª Ú≈Ò≈ «¬º’ Í≥Ê’ ¿∞Ó∆ÁÚ≈ ⁄∞‰ ÒÀ‰Õ

Ó‘ºÂÚÍ»È ‘À, «¬√ Á≈ ¡≥Á≈˜≈ «¬√ ◊ºÒ ÂØ∫ Ò≈«¬¡≈ ‹≈ √’Á≈

¿∞Ó∆ÁÚ≈ Á∂ ◊∞‰:

‘À «’ ÈÚßÏ B@@B «Úº⁄ ÙÃØÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ Á∂ ÍÃË≈È Á∆ ⁄؉ Ú∂Ò∂ «¬º’

A.

¡≥«ÓÃÂË≈∆ ◊∞«√º÷ ‘ØÚ∂Õ

Í≈√∂ √Ã∆ ÍÃ’≈Ù «√ßÿ Ï≈ÁÒ È∂ ¡≈͉∂ ËÛ∂ Á∂ ÓÀ∫Ïª È»ß ÒßÓª √Óª

B.

«√Ú≈¬∂ √Ã∆ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á∂ ‘Ø «’√∂ ¡º◊∂ «√ È≈

Í≥‹≈Ï ÂØ∫ Ï≈‘, ‘«¡≈‰∂ «Úº⁄, ÏøÁ∆ ω≈ ’∂ º«÷¡≈ ¡Â∂ ¿∞√

«ÈÚ≈¿∞∫Á≈ ‘ØÚ∂Õ

ÏßÁ∆÷≈È∂ «Úº⁄ ¿∞È∑ª È»ß ÷»Ï ¡ÀÙØ-«¬Ù ¡Â∂ Í≥‹-Â≈≈ ‘Ø‡Ò ÂØ∫

C.

ÿº‡Ø-ÿº‡ A@+B Í«Û∑¡≈ ‘ØÚ∂Õ

Ú∆ ÚºË √‘»Òª Ó∞‘º¬∆¡≈ ’∆Â∆¡ª ◊¬∆¡ªÕ «Î ¿∞È∑ª ÓÀ∫Ïª È»ß

D.

¿∞√ Á∂ Í«Ú≈ «Úº⁄ ’ج∆ «Ú¡’Â∆ ’∂√ª Á∆ Ï∂¡ÁÏ∆

‘Ú≈¬∆ ‹‘≈˜ «Úº⁄ «Ï·≈ ’∂ ÙÃØÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ Á≈ ÍÃË≈È ⁄∞‰È Ò¬∆ ¡≥«ÓÃÂ√ «Ò¡ªÁ≈ «◊¡≈ ¡Â∂ «¬¿∞∞∫ «¬√ Ó≥ÂÚ Ò¬∆ ’ÃØÛª Á≈

‹ª ÈÙ∂ Á∆ ÚÂØ∫ È≈ ’Á≈ ‘ØÚ∂Õ E.

÷⁄≈ ’∆Â≈ «◊¡≈Õ Á»‹∂ Í≈√∂ √Ã∆ ◊∞⁄È «√ßÿ ‡Ø‘Û≈ È∂ ÙÃØÓ‰∆

√Ã∆ ◊∞» ◊ßÃÊ √«‘Ï ‹∆ Á∆ Ï≈‰∆ Ú∆⁄≈ ’∂ ÍÛ∑Á≈ ‘ØÚ∂ ¡Â∂ ◊∞Ó«Â È»ß √ÓfiÁ≈ ‘ØÚ∂Õ

’Ó∂‡∆ Á≈ ÍÃË≈È Ï‰È Ò¬∆ √Ó∂∫ Á∆ ’ª◊√ √’≈ Á∆ ÓÙ∆È∆

F.

«ÈÙ’≈Ó ’ΩÓ∆ √∂Ú≈ Á≈ ⁄≈¡ ‘ØÚ∂Õ

Á∆ ı»Ï ÚÂØ∫ ’∆Â∆Õ «¬‘ ¡Òº◊ ◊ºÒ ‘À «’ Ï≈¡Á «Úº⁄ «¬‘ ÁØÚ∂∫

G.

«’Â∆ ‘ØÚ∂Õ

¡ıΩÂ∆ Í≥Ê’ Ò∆‚ «¬’º·∂ ‘Ø ◊¬∂ ¡Â∂ “√≈Ë-Ó≥‚Ò∆” ω ◊¬∆Õ

H.

È∂Ó È≈Ò Á√ÚßË ’º„Á≈ ‘ØÚ∂Õ

’∆ ’ج∆ Ú∆ ◊∞» Á≈ «√º÷ «¬‘ ’«‘ √’Á≈ ‘À «’ «¬‘ √Ì ’∞fi Í≥Ê

I.

«√º÷ «¬«Â‘≈√ Á∆ Óº∞„Ò∆ ‹≈‰’≈∆ º÷Á≈ ‘ØÚ∂Õ

Á∆ √∂Ú≈ Ò¬∆ ’∆Â≈ «◊¡≈ √∆?

A@.

¡≈͉∂ ‹∆ÚÈ ¡Â∂ Í«Ú≈ «Úº⁄ √Ì ’≈‹ «√º÷ «‘Â

√Óº«√¡≈ Á≈ ‘ºÒ: «√º÷∆ «Úº⁄ √Ó»‘’ ¡◊Ú≈¬∆ (Collective Leadership) Á≈ √ß’ÒÍ ‘ÀÕ Á√Ó Í≈ÂÙ≈‘ √≈«‘Ï √Ã∆ ◊∞» ◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ ‹∆ ‘˜»

Ó«¡≈Á≈ ¡È∞√≈ ’Á≈ ‘ØÚ∂Õ AA.

«Èß’≈∆¬∂, Ì«È¡≈∆¬∂, È»Ó«‘Ò∆¬∂, È≈ÓË≈∆, √º⁄≈ √ΩÁ≈ Ú≈Ò∂, ≈Ë≈√Ú≈Ó∆ ¡Â∂ ‘Ø ¡«‹‘∂ ‚∂«¡ª ¡Â∂

29

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

‘≈Û ECF

‹»È B@@D

≈Ù‡∆ «√º÷ √ß◊ ‹ª ‘Ø «’√∂ Í≥Ê-ÁØ÷∆ ‹Ê∂ÏßÁ∆ È≈Ò

’ÈÕ «¬√ ÍÀ√∂ È≈Ò ‘∆ √≈∆ ÍÃ⁄≈-√Ó◊∆ «‹Ú∂∫ «’ «¬Ù«Â‘≈,

√ÏßË È≈ º÷Á≈ ‘ØÚ∂Õ

ÏÀÈ, ÏØ‚ ¡≈«Á («‹È∑ª ÂØ∫ ¿∞Ó∆ÁÚ≈ ¡Â∂ ¿∞√ Á∂ ⁄؉ «ÈÙ≈È

‹∂ «’√∂ ‹◊∑≈ ”Â∂ «¬º’ √ªfi∂ ¿∞Ó∆ÁÚ≈ Ï≈∂∂ √«‘ÓÂ∆ È≈

Á≈ ÍÂ≈ √ß◊ª È»ß Òº◊ ‹≈Ú∂) «Â¡≈ ’Ú≈¬∂ ‹≈‰Õ ÍÃ⁄≈ «Úº⁄

‘Ø √’∂ ¡Â∂ Ï‘∞Â∂ ¿∞Ó∆ÁÚ≈ª Á≈ Ȫ ¡≈¿∞∫Á≈ ‘ØÚ∂ ª «¬’ºÂ ‘ج∆

«’√∂ Â∑ª Á≈ ◊∞Ó«Â-«ÚØË∆ ’Ó ‹ª È∆Ú∂∫ ͺË Á∆ Á»Ù‰Ï≈˜∆

√ß◊ «Úº⁄Ø∫ Í≥‹ ¡‹∂‘∂ ◊∞«√º÷ª Á∆ ⁄؉ ’ Ò¬∆ ‹≈Ú∂ «‹È∑ª «Úº⁄Ø∫

«ÏÒ’∞Ò È≈ ’∆Â∆ ‹≈Ú∂Õ ÍÀ√∂ Á∆ ÚÂØ∫ √ß‹Ó È≈Ò ’∆Â∆ ‹≈Ú∂ Í

’ج∆ Ú∆ ¡≈Í ¿∞Ó∆ÁÚ≈ È≈ ‘ØÚ∂Õ «¬‘ Í≥‹ «Í¡≈∂∂ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï

‹∂ Î∂ Ú∆ ÍÀ√∂ Á∆ Â؇ ¡≈ ‹≈Ú∂ ª «ÈÓÂ≈ È≈Ò Ï∂ÈÂ∆ ’ ’∂

‹∆ È»ß Í»∆ Â∑ª √ÓÍ ‘Ø ’∂, ¿∞È∑ª ¿∞Ó∆ÁÚ≈ª Á∂ ◊∞‰, «Í¤Ø’Û

√ß◊ª Í≈√Ø∫ ‘Ø Ó≈«¬¡≈ «¬’ºÂ ’ Ò¬∆ ‹≈Ú∂ ¡Â∂ ‹∂ ¡≥ «Úº⁄

¡Â∂ «’Á≈ Ú≈⁄ ’∂ ¿∞È∑ª «Úº⁄Ø∫ «¬º’ ¿∞Ó∆ÁÚ≈ Á∆ ⁄؉ ’

’∞fi Ó≈«¬¡≈ Ï⁄ ‹≈Ú∂ ª ¿∞√ È»ß «ÈØÒ ◊∞Ó«Â Á∂ ÍÃ⁄≈ Ú≈√Â∂

ÒÀ‰Õ «¬√ Âª √ªfi∂ ⁄∞‰∂ ‘ج∂ ¿∞Ó∆ÁÚ≈ È»ß √≈∆ √ß◊ ¡≈͉∂

Ú «Ò¡≈ ‹≈Ú∂Õ ¿∞Ó∆ÁÚ≈ ¿∞µÂ∂ «’√∂ Â∑ª Á≈ «ÚºÂ∆ ÏØfi È≈

«¬Ò≈’∂ Á≈ «¬º’Ø-«¬º’ Í≥Ê’ ¿∞Ó∆ÁÚ≈ ÍÃÚ≈È ’ ÒÚ∂Õ ¿∞Ó∆ÁÚ≈

Í≈«¬¡≈ ‹≈Ú∂Õ ¿∞ÍØ’Â «¬’º·∆¡ª ‘ج∆¡ª √ß◊ª, ‘Ø √ß◊ª Á≈

Á∆ «¬√ «ÚË∆ È≈Ò ⁄؉ ’È ÂØ∫ Í«‘Òª ¿∞Ó∆ÁÚ≈ Ï‰È Á∂ √≈∂

√«‘ÔØ◊ ÒÀ ’∂, ◊∞ºÍ ω≈¿∞‰ ¡Â∂ ‘ ◊∞«√º÷ Ú؇ ’ØÒ «Èº‹∆

⁄≈‘Ú≈Ȫ ’ØÒØ∫ «¬‘ ÍÉ ’Ú≈ «Ò¡≈ ‹≈Ú∂ «’ ¿∞‘ Í≥⁄ª Á≈

ÂΩ ”Â∂ ‹≈ ’∂ Ï∂ÈÂ∆ ’ÈÕ ¡’≈Ò Í∞÷ Ú≈«‘◊∞» ¡Â∂ √«Â◊∞»

¯À√Ò≈ «√-ÓºÊ∂ ÍÃÚ≈È ’È◊∂ ¡Â∂ «‹√ ¿∞Ó∆ÁÚ≈ Á∆ Ú∆ ⁄؉

Á≈ Í»≈ ˙‡-¡≈√≈ º«÷¡≈ ‹≈Ú∂Õ «¬√ √º⁄ Á∆ ‹ºÁØ-‹«‘Á «Úº⁄

‘ØÚ∂◊∆, √≈∂ ÂÈ, ÓÈ, ËÈ È≈Ò ¿∞√ Á∆ ’≈ÓÔ≈Ï∆ Ú≈√Â∂ ÔØ◊Á≈È

Ú≈«‘◊∞» ¡≈Í √‘≈¬∆ ‘ØÚ∂◊≈ ¡Â∂ √ß◊ Á∂ ⁄∞‰∂ ‘ج∂ ¿∞Ó∆ÁÚ≈ª

Í≈¿∞‰◊∂Õ

È»ß ’≈ÓÔ≈Ï∆ Ï÷Ù ’∂ ¡≈͉∆ √∂Ú≈ «Úº⁄ Ò≈Ú∂◊≈Õ «¬‘Ø ‹∂‘∂ «‹ºÂ

«¬‘ ⁄؉ ’È Òº«◊¡ª ‹≈Â-Í≈Â, ¿∞Ó ‹ª «Òß◊-Ì∂Á

’∂ ¡≈¬∂ ¿∞Ó∆ÁÚ≈ª È»ß «¬º’ ÒÛ∆ «Úº⁄ ÍØ ’∂ ‹Ê∂ÏßÁ’ »Í «Úº⁄

¡≈«Á «’√∂ Âª Á∂ Ì∂Á-Ì≈Ú Á∆ Ú∆⁄≈ È‘∆∫ ’∆Â∆ ‹≈‰∆ ⁄≈‘∆Á∆

√ß◊·Â º÷‰ Á≈ ’ßÓ ÙÃØÓ‰∆ ı≈Ò√≈ Í≥⁄≈«¬Â ’∂◊∆Õ «¬√ Ó≥ÂÚ

«’¿∞∫«’ «√º÷∆ «√˪ª «Úº⁄ «¬È∑ª Ò¬∆ ’ج∆ √Ê≈È È‘∆∫ ‘ÀÕ Í≥û

Á∆ Í»Â∆ Ò¬∆ ÙØÃÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ Á∆¡ª ⁄؉ª ÒÛÈ Ú≈Ò∂ ‘ Í≥Ê’

≈÷Ú∆¡ª √∆‡ª (Reserved Seats) ¿∞µÂ∂ «¬√ ◊ºÒ Á≈ «ÚÙ∂Ù

¿∞Ó∆ÁÚ≈ ˘ ¡≈͉≈ È≈Ó˜Á◊∆-ͺÂ ÌÈ ÂØ∫ Í«‘Òª «¬√

«Ë¡≈È º«÷¡≈ ‹≈Ú∂Õ ¿∞ÍØ’Â «ÚË∆ ¡È∞√≈ ‹Ø ¿∞Ó∆ÁÚ≈

Í⁄∂ «Úº⁄ «ÁºÂ≈ ÍÉ-ͺÂ Á∂‰≈ ÍÚ∂◊≈Õ

√≈‘Ó‰∂ ¡≈¿∞‰◊∂, ÙÃÓ Ø ‰∆ ı≈Ò√≈ Í≥⁄≈«¬Â ¿∞Ȫ∑ È»ß Í≥Ê’ ¿∞Ó∆ÁÚ≈

Í≥Ê’ «ÈÙ≈È∂:

Ú‹Ø∫ ¡Í‰≈ ÒÚ∂◊∆Õ ⁄؉ ÍÃ⁄≈:

◊∞«√º÷ √ß◊ª Á∂ √«‘ÔØ◊ ¡Â∂ √«Â◊∞» ‹∆ Á∆ «Ó‘ßÓ È≈Ò √ß◊ª Á∂ ⁄∞‰∂ ‘ج∂ Í≥Ê’ ¿∞Ó∆ÁÚ≈ ÙÃØÓ‰∆ ◊∞Á∞¡≈≈ ÍÃÏßË’

«¬‘ ¡«Â ÙÓÈ≈’ ¡Â∂ «ÿÈ≈¿∞‰∆ ◊ºÒ ‘À «’ ÙÃØÓ‰∆

’Ó∂‡∆ «Úº⁄ Ï‘∞«◊‰Â∆ «Úº⁄ ¡≈ ◊¬∂ ª ¿∞‘ ‘∂· «Ò÷∂ ÍÃØ◊≈Óª

◊∞Á∞¡≈≈ ÍÃÏßË’ ’Ó∂‡∆ Á∆¡ª ⁄؉ª ÁΩ≈È ÈÙ∂ Úß‚‰ ¡Â∂ ÍÀ√∂

¡È∞√≈ „ª⁄∂ «Úº⁄ ÂÏÁ∆Ò∆¡ª «Ò¡≈¿∞‰ Ò¬∆ Ú⁄ÈÏºË ‘؉◊∂:

È≈Ò Ú؇ª ÷∆Á‰ ¡Â∂ ’»Û-ÍÃ⁄≈ Á∆ «Í ⁄ºÒ ͬ∆ ‘ÀÕ «‹È∑ª

A.

«ÈØÒ ÙÏÁ-◊∞» Á≈ ÍÃ⁄≈ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂◊≈Õ

ÒØ’ª Ú≈√Â∂ «¬‘ «√¡≈√∆ ÒÛ≈¬∆ ‘À ¿∞È∑ª ’ØÒØ∫ ‘Ø ¡≈√ Ú∆ ’∆

B.

ÙÃ Ø Ó ‰∆ ’Ó∂ ‡ ∆ Á∂ Á¯Âª ¡Â∂ «¬√ È≈Ò √Ïß Ë Â

’∆Â∆ ‹≈ √’Á∆ ‘À?

◊∞Á∞¡≈«¡ª «Úº⁄Ø∫ «ÌÃÙ‡≈⁄≈ Í»∆ Â∑ª ıÂÓ ’≈«¬¡≈ ‹≈Ú∂◊≈Õ

¿∞ÍØ’Â Â∆’∂ È≈Ò ⁄∞‰∂ ¿∞Ó∆ÁÚ≈ Á∆ ⁄؉-Íë’«¡≈

C.

√ß◊ª Á∞¡≈≈ Ì≈Ú-«ÌøÈ∆ ÙË≈ È≈Ò Ì∂‡ ’∆Â∆ Ó≈«¬¡≈

⁄Ò≈¿∞‰ Ú≈√Â∂ ¿∞ÍØ’Â «¬’º·∂ ‘ج∂ ÓÀ∫Ïª «Úº⁄Ø∫ ÁØ ’Ó∂‡∆¡ª

Á∆ Òº∞‡ ¡Â∂ Á∞ÚÂØ∫ Í»∆ Â∑ª ÏøÁ ’Ú≈¬∆ ‹≈Ú∂◊∆ ¡Â∂ «¬√

∏† «¬º’ ⁄؉-ÍÃ⁄≈ ’Ó∂‡∆ ¡Â∂ Á»‹∆ «ÚºÂ∆ ’Ó∂‡∆ ∏ ω≈¬∆¡ª

Á≈ √Á¿∞ÍÔØ◊ ’∂ÚÒ ‘∂· «Ò÷∂ ¡«Â ˜»∆ ’≈‹ª Ú≈√Â∂ ’∆Â≈

‹≈‰, ‹Ø ¡≈Í√ «Úº⁄ Í»∂ Â≈ÒÓ∂Ò È≈Ò ⁄ºÒ‰Õ «¬‘ ’Ó∂‡∆¡ª

‹≈‰≈ Ô’∆È∆ ω≈«¬¡≈ ‹≈Ú∂◊≈:

⁄؉-ÍÃ⁄≈ Ú≈√Â∂ ‘ «√º÷ Í«Ú≈ ’ØÒØ∫ Á√-Á√ ∞ͺ¬∆¬∂ «¬’º·∂

¿.

◊∞Ó«Â Á∂ ÍÃ⁄≈ Ú≈√Â∂Õ

30

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

‘≈Û ECF

‹»È B@@D

ÙÃØÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ ¡Ë∆È Â∂ ‘Ø Í≥Ê’ √ß√Ê≈Úª Á∂ Ȫ ‘∂·

¡.

«Úº«Á¡≈ Á∂ ÍÃ√≈ Ú≈√Â∂Õ

AD.

¬.

◊∞Á∞¡≈«¡ª Á∆ √∂Ú≈-√ßÌ≈Ò Ú≈√Â∂Õ

⁄ºÒ ‘∂ «Ú«Á¡’ ¡Á≈∂ ¡Â∂ √ß√Ê≈Úª «Úº⁄ ◊∞Ó«Â Á≈ Ó≈‘ΩÒ

√.

Í≥Ê’ √∂Ú≈ ’Á∂ ‘ج∂ √ßÂ≈Í ÌØ◊ ‘∂ Í«Ú≈ª

«Â¡≈ ’È, «√√‡Ó «Úº⁄ «¬’√≈Â≈ «Ò¡≈¿∞‰, «Úº«Á¡≈ Á≈

Á∆ Á∂÷-Ì≈Ò Ú≈√Â∂Õ

«Ó¡≈ ¿∞µ⁄≈ ⁄∞º’‰, «Ú«Á¡≈Ê∆¡ª «Úº⁄ «¬÷Ò≈’∆ ◊∞‰ ÍÀÁ≈

‘.

Í≥Ê-ÁØ÷∆ Ù’Â∆¡ª Á∂ ‡≈’∂ Ò¬∆Õ

’È Â∂ ¿∞È∑ª Á∂ √Ïͺ÷∆ «Ú’≈√ Ú≈√Â∂ «ÚÙ∂Ù ÍÃØ◊≈Ó ¿∞Ò∆’∂

’.

¡≈Ê’ ¡Â∂ √Ó≈‹’ ͺ÷Ø∫ «Í¤Û∂ «√º÷ª Á∆

‹≈‰◊∂ ¡Â∂ «¬È∑ª √≈∆¡ª √ß√Ê≈Úª È»ß «¬º’ √ªfi≈ ’ΩÓ∆ √Ó≈«¬¡≈

¡≈«Ê’ ¿∞µÈÂ∆ Á∂ ’≈‹ª Ú≈√Â∂Õ

ω≈¿∞‰ Ò¬∆ ¿∞Í≈Ò∂ ’∆Â∂ ‹≈‰◊∂Õ

D.

AE.

’ΩÓ∆ ÒØÛ ¡È∞√≈ √»fiÚ≈È ¡Â∂ «ÚÁÚ≈È ÍÃ⁄≈’ «Â¡≈

ÙÃØÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ ‘ ⁄π‰ΩÂ∆ ¡Â∂ Í≥Ê-ÁØ÷∆ Ù’Â∆¡ª Á≈

’È Ò¬∆ «Ú«Á¡≈Ò∂ ÷ØÒ∂ ‹≈‰◊∂Õ

‡≈’≈ ’È Ú≈√Â∂ ÂÂÍ ‘∂◊∆ Í «¬√ «Úº⁄ ËÛ∂ÏßÁ∆ ¡Ë≈Â

E.

«√¡≈√∆’‰ È‘∆∫ ‘؉ «ÁºÂ≈ ‹≈Ú∂◊≈Õ

ÓΩ‹»Á≈ ÍÃ⁄≈’ª, ◊ÃßÊ∆¡ª ¡Â∂ √∂Ú≈Á≈ª È»ß ¿∞È∑ª Á∂ ¯˜ª

ÍÃÂ∆ ‹≈◊»’ ’È ¡Â∂ ¿∞È∑ª Á∂ ’≈‹ «Úº⁄ «¬’√≈Â≈ «Ò¡≈¿∞‰

AF.

Ò¬∆ ÍØÃ◊≈Ó ¿∞Ò∆’∂ ‹≈‰◊∂Õ

‹≈Ú∂◊∆ ¡Â∂ «¬È∑ª Á≈ Í»È ◊∞Ó«Â-«√˪ª ¡È∞√≈ ’≈‹

F.

’È≈ Ô’∆È∆ ω≈«¬¡≈ ‹≈Ú∂◊≈Õ

«ÈØÒ Í≥Ê’ ‡∆.Ú∆. ⁄ÀÈÒ ¡Â∂ Í≥Ê’ «Í≥Ç-Ó∆‚∆¡≈ ¡Â∂

¿∞µ⁄ Í≥Ê’ √ß√Ê≈Úª Á∆ Á∞ÚÂØ∫ Í»∆ Â∑ª ÏßÁ ’Ú≈¬∆

ÓÒ‡∆-Ó∆‚∆¡≈ «Â¡≈ ’Ú≈«¬¡≈ ‹≈Ú∂◊≈ ª ‹Ø ¡º‹ Á∂ Ô∞º◊

AG.

Ó∞Â≈Ï’ ÍÃ⁄≈ ’∆Â≈ ‹≈ √’∂Õ

‹Ø ◊∞Ó«Â Á∂ √Ó»‘ «Ú«Á¡≈«Ò¡ª ˘ «¬º’ «√√‡Ó «Úº⁄ ÍØ ’∂

G.

«Í¤Ò∂ «ÁȪ «Úº⁄ «¬º’ √Ø⁄∆-√Ófi∆ √≈«˜Ù ¡Ë∆È

¡Òº◊-¡Òº◊ ͺË Á∂ ◊∞Ó«Â «Úº«Á¡≈ Á∂ ’Ø√ª È»ß ¿∞ÂÙ≈‘Â

¡ÈÓØÒ «√º÷ «Ú√∂ Á∆ ÏÏ≈Á∆ ’∆Â∆ ◊¬∆ ‘ÀÕ ¡º◊Ø∫ Ú≈√Â∂ ¿∞√ È»ß

’∂◊≈Õ «¬‘ ¡Á≈≈ √ÚÀ-Ù≈√ ¡Â∂ ¿∞µ⁄ ¡«Ë’≈ª Ú≈Ò≈ ‘ØÚ∂◊≈Õ

Í»∆ Â∑ª ·ºÒ Í≈¿∞‰ ¡Â∂ «√º÷ «Ú√∂ Á∆ √ßÌ≈Ò ’È Ò¬∆ «Èº◊

AH.

¿∞Í≈Ò∂ ’∆Â∂ ‹≈‰◊∂Õ

¿∞µ⁄≈ ⁄∞º’‰ Á∂ ÍÃÌ≈Ú’≈∆ ¿∞Í≈Ò∂ ’∆Â∂ ‹≈‰◊∂Õ

H.

«¬º’ Ô»È∆Ú√‡∆ ͺË Á≈ ¡Á≈≈ ’≈«¬Ó ’∆Â≈ ‹≈Ú∂◊≈

◊∞Ó«Â ÍÃ⁄≈’ª Á∂ ¡≈Ê’ ¡Â∂ ¡≈Ó ‹∆ÚÈ ÍºË ˘

ÍÉ-ͺÂ

«√º÷ «¬«Â‘≈√ «Úº⁄ ’∆Â∆ ◊¬∆ «ÓÒ≈Ú‡ Á∆ ÿØ÷ Ú≈√Â∂

«ÚÁÚ≈Ȫ Á∆ ’Ó∂‡∆ ω≈¬∆ ‹≈Ú∂◊∆, ‹Ø «√º÷ «¬«Â‘≈√ «Úº⁄ ÎÀÒ≈¬∂ ÓÀ∫...............................................ͺ∞Â/√ͺ∞Â∆/ÍÂÈ∆ √Ã. ◊¬∂ ÍÃÁ»ÙÈ È»ß Ï≈‘ ’º„ ’∂ «ÈØÒ «√º÷ «¬«Â‘≈√ ¿∞‹≈◊ ’∂◊∆Õ ........................ Ú≈√∆................................ Í≥Ê’ I.

’∂∫Á ¡Â∂ √»Ï∂ Á∆ √’≈ Â∂ ˜Ø Í≈ ’∂ Í≈«’√Â≈È ¡Â∂

¿∞Ó∆ÁÚ≈ «¬Ò≈’≈ ................................ «¬‘ ÍÉ ’Á≈/

‘Ø Á∂Ùª «Úº⁄ «‘ ◊¬∂ ◊πË≈Óª Á∂ ÷º∞Ò∑∂ ÁÙÈ-«ÁÁ≈∂ Ú≈√Â∂

’Á∆ ‘ª «’ Ó∂∂ «¬Ò≈’∂ Á∆¡ª √ß◊ª Á∆¡ª Ùº∞Ì «¬¤≈Úª È≈Ò

√Ω÷∂ È∂Ó «Â¡≈ ’Ú≈¬∂ ‹≈‰◊∂Õ

Ú≈«‘◊∞» ‹∆ È∂ ÓÀÈ»ß ÙÃØÓ‰∆ ◊∞Á∞¡≈≈ ÍÃÏßË’ ’Ó∂‡∆ Á∂ ÓÀ∫Ï Ú‹Ø∫

A@.

√∂Ú≈ Ï÷Ù∆, ª ÓÀ∫ :

√Ó»‘ √ø√≈ «Úº⁄ Úº√Á∂ «√º÷ Ì≈¬∆⁄≈∂ Á∂ ‘º’ª Ú≈√Â∂

ÒØÛ∆∫Á∆ ¡≈Ú≈˜ Ï∞ÒÁ ß ’∆Â∆ ‹≈Ú∂◊∆ ¡Â∂ ’≈Ú≈¬∆ ’∆Â∆ ‹≈Ú∂◊∆Õ

A.

«¬‘ √∂Ú≈ Í»∆ ÂÈÁ∂‘∆ È≈Ò «ÈÌ≈Úª◊≈Õ

AA.

B.

¡≈͉∂ «¬Ò≈’∂ «Úº⁄ ¡Â∂ Í≥Ê’ √¯ª «Úº⁄ √Ã∆ ◊∞» ◊ÃßÊ

Í≥Ê’ ¯À√Ò∂ ’È Ú∂Ò∂ ‘ Â∑ª Á∆ ËÛ∑∂Ï≈˜∆ ÂØ∫ ¿∞µÍ

√«‘Ï ‹∆ Á∆ Í≈ÚÈ «Ú⁄≈Ë≈≈ È»ß ÍÃ⁄≈È Ò¬∆ Í»∆ ¿∞µ· ’∂ «ÚÙÚ «√º÷ Ì≈¬∆⁄≈∂ Á∆ ÙÓ»Ò∆¡Â Ô’∆È∆ ω≈¬∆ Â∑ª √ÓÍ ‘ª◊≈Õ ‹≈Ú∂◊∆Õ C. AB.

Í≥Ê Á∆ ⁄Û∑Á∆ ’Ò≈ ¡Â∂ Í≥Ê-ÁØ÷∆¡ª Á∂ ‡≈’∂ Ò¬∆ ‘

«√º÷∆ «Úº⁄Ø∫ Í«ÂÂÍ∞‰∂, È«Ù¡ª Á∂ √∂ÚÈ, Ì»‰-‘º«Â¡≈, ’∞Ï≈È∆ ’È Ò¬∆ «Â¡≈ ‘ª◊≈Õ

Á‘∂‹ Á∆ Ò≈‘ÈÂ, ¡«◊¡≈ÈÂ≈, «Ú‘ÒÛÍÈ ¡Â∂ ÌÓ‹≈Ò ıÂÓ

D.

’Ú≈¿∞‰ Ò¬∆ «ÚÙ∂Ù ÍÃØ◊≈Ó ¿∞Ò∆’∂ ‹≈‰◊∂Õ AC.

ؘ◊≈ Á∂ √≈ËÈ ÚË≈¿∞‰ Ò¬∆ ¿∞Í≈Ò∂ ’∆Â∂ ‹≈‰◊∂Õ

◊∞» ’∆ ◊ØÒ’ Á∆ Ȫ ¡≈Í Á∞ÚÂØ∫ ’ª◊≈ ¡Â∂ È≈ «’√∂ È»ß ’È Á∂Úª◊≈Õ

E.

◊∞Á∞¡≈«¡ª ¡Â∂ «√º÷ √ß√Ê≈Úª Á≈ ÍÃÏßË «√º÷ «‘Â

31

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

‘≈Û ECF

Ó«¡≈Á≈ ¡È∞√≈ ’Ú≈¿∞‰ Ò¬∆ «ÈßÂ ¿∞Í≈Ò∂

F.

G.

‹»È B@@D

È’Ò∆ Ï≈Ï∂

’Á≈ ‘ª◊≈Õ

«‹Ë Ú∂÷∆¬∂ ’≈ª «Úº⁄ «ÎÈ Ï≈Ï∂, ‘Û∑ Ï≈«Ï¡ª Á≈ ¡º‹ ¡≈«¬¡≈ ¬∂Õ

ËÛ∂Ï≈˜∆¡ª ÂØ∫ «ÈÒ∂Í ‘Ø’∂ «√¯ ◊∞» Á∂ ËÛ∂ È»ß √ÓÍÂ

÷≥πϪ È≈ÒØ∫ Ú∆ ¿∞µ◊ ͬ∂ ÚºË Ï≈Ï∂, ’∂‘≈ πºÂ È∂ ø◊ Ú‡≈«¬¡≈ ¬∂Õ

‘ª◊≈Õ

“È∆Ò∂ Â≈∂” ”⁄ «’Â∂ È≈ «¬‘ «Áº√,∂ ¡≈Í≈ ÍÂ≈ È‘∆∫ «’ºÊ∂ ¤∞Í≈«¬¡≈ ¬∂Õ

¿∞µÍ «ÁºÂ∂ Í≥Ê’ «ÈÙ≈«È¡ª Á∆ ÍÃ≈ÍÂ∆ Ò¬∆ √Á≈ ÂÂÍ

‹ÈÀÒ «√øÿ ˙ÁØ∫ «Ìø‚ª Ú≈Ò∂ È∂ ‘∆ √∆√ ¡≈͉≈ ËÓ Ò¬∆ Ò≈«¬¡≈ ¬∂Õ

‘ª◊≈Õ H.

RNI No. CHABIL/2004/12201

«ÓºÂ «Í¡≈∂

‹∂ Ó∂∂ «¬Ò≈’∂ Á∆ √ß◊ Ó∂∂ ’ßÓ ÂØ∫ √ßÂ∞Ù‡ È‘∆∫ ‘ØÚ∂◊∆, ª ¿∞È∑ª È»ß ÓÀÈ»ß Ú≈Í√ Ï∞Ò≈¿∞‰ Á≈ ¡«Ë’≈ ‘ØÚ∂◊≈Õ

Ï∆.‹∂.Í∆. ‘À «Ì¡≈Ò ¡’≈Ò∆¡ª Á∆, «’‘Ø «‹‘≈ Í≥‹≈Ï È≈Ò «‘ Ô≈ØÕ ¡√∆∫ «¬‘Ȫ Ò¬∆ ‹≈È Ú≈ Á∂¬∆¬∂, «ÓÒÁ≈ «¬‘Ȫ Á≈ È≈ ¡≥ÁØ∫ «⁄ºÂ Ô≈ØÕ ÷؇ ¡≥ÁØ∫ «ÁÒ Á≈ È‘∆∫ ‹ªÁ≈, ¡≥Á Ì«¡≈ ‘À È≈Ò ÿ«Â Ô≈ØÕ

Á√Âı (¿∞Ó∆ÁÚ≈) ◊Ú≈‘ Èß: A

◊Ú≈‘ Èß: B

Á√ÂıÂ

Á√ÂıÂ

È≈Ó/ÍÂ≈

È≈Ó/ÍÂ≈

ÏØÒ∆ ¡≈͉∆ Úº÷∆ ÏØÒÁ∂ È∂, √≈‚∂ «’øÈ∂ «Í¡≈∂ È∂ «ÓºÂ Ô≈ØÕ Óº÷‰ «√øÿ √≈Ê∆ ‹ØÛÚ∆

Í≈·’ √º‹‰ª Á∂ «Ë¡≈È «‘ ◊πÁπ¡≈≈ ⁄؉ª Á∂ ÓºÁ∂Ș ÙØÃÓ‰∆ ı≈Ò√≈ Í≥⁄≈«¬Â

Í≥Ê-ÁÁ∆¡ª È»ß ¡Í∆Ò:

ÚºÒØ∫ Ì∂‹∂ ◊¬∂ √πfi≈Úª ˘ ¤≈͉≈ ˜»∆ √∆Õ «¬√ Ò¬∆ ÙÃØÓ‰∆ ◊∞Á∞¡≈≈ ÍÃÏßË’ ’Ó∂‡∆ Á∆¡ª ⁄؉ª Ú≈√Â∂ ¿∞ÍØ’Â Â∆’≈ Í»∆ Â∑ª ◊∞Ó«Â ¡È∞√≈ ¡Â∂ Í≥Ê’ «‘ª

‹◊∑≈ Á∆ ÿ≈‡ ’≈‰ √Ã. ‹◊‹∆ «√øÿ Á∆ Íπ√Â’ “‹≈ Í≈ Â∂ «√º÷” Á≈ ÒÛ∆Ú≈ ÍÃ’≈ÙÈ ‹»È ¡≥’

«Úº⁄ «Â¡≈ ’∆Â≈ «◊¡≈ ‘À Í «’¿∞∫«’ ‹Ø ’∞fi ‘∞‰ º’ ‘∞ßÁ≈

«Úº⁄ È‘∆∫ ‘Ø √«’¡≈Õ «‘≈ ‘À ¿∞√ È»ß Ú∂÷«Á¡ª «¬‘ Ù≈«¬Á ’∞fi ˙Í≈ ‹≈Í∂◊≈Õ «‹ºÊ∂ ı≈Ò√≈ Í≥ ⁄ ≈«¬Âª «¬√ È» ß ¡ÓÒ∆ ω≈¿∞ ‰ Ò¬∆ ¿∞ Í ≈Ò∂ ’È◊∆¡ª, ˙Ê∂ √Ó»‘ Í≥Ê’ ‹Ê∂ÏßÁ∆¡ª, √ß√Ê≈Úª, Í≥Ê ÁÁ∆ Ùı√∆¡Âª ˘ «ÈÓÂ≈ √«‘ Ï∂ÈÂ∆ ‘À «’ ¡≈Í ¡º◊∂ ¡≈ ’∂ √ß◊ª

«√øÿ √Ì≈ «¬ø‡ÈÀÙÈÒ ÚºÒØ∫ √øÈ B@@D Á∆¡ª ÍÃ√Â≈«Ú ’≈ȯø√ª Á≈ Ú∂Ú≈

Á∆¡ª Ó∆«‡ß◊ª ’Ú≈ ’∂ ¿∞Ó∆ÁÚ≈ª Á∆ ⁄؉ ’≈¿∞‰ «Úº⁄ √‘≈«¬Â≈ ’ ’∂ ËßÈÚ≈Á∆ ω≈¿∞‰Õ √ßÌ≈Ú∆ ¿∞Ó∆ÁÚ≈ª Á∂ Ȫ

√Âø Ï  AH Â∂ AI ∏ ͺ ¤ Ó∆ ’À È ∂ ‚ ≈ ¡Â∂ ◊∞‰ª Á≈ Ú∂Ú≈ ¡Â∂ ÍÉ-ͺÂ Á√Âı ’Ú≈ ’∂ ÙÃØÓ‰∆

√Âø Ï  BE Â∂ BF ∏ ‡Ø  Ω ∫ ‡Ø , ’À È ∂ ‚ ≈ ı≈Ò√≈ Í≥⁄≈«¬Â Á∂ Á¯Â Ì∂‹‰ Á∆ ÷∂⁄Ò ’È ¡Â∂ «¬È∑ª Í≥Ê’

¡’±Ï B Â∂ C ∏ «ÎÒ∂‚ÀÒ¯∆¡≈, ¡Ó∆’≈ ¿∞Ó∆ÁÚ≈ª Á∆ ’≈ÓÔ≈Ï∆ Ò¬∆ ‹∞‡ ‹≈‰Õ √Ó∂∫ «√ «¬È∑ª Á≈ È≈Óª’‰ ’≈¿∞‰≈ Ú∆ Ô’∆È∆ ω≈«¬¡≈ ‹≈‰≈ ˜»∆ ‘ÀÕ ÚË∂∂

¡’± Ï  I Â∂ A@ ∏ ¶‚È, Ô± . ’∂ .

‹≈‰’≈∆ ¡Â∂ √«‘ÔØ◊ Ò¬∆ ‘∂· «Ò÷∂ ÍÂ∂ ”Â∂ √ßÍ’ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂Õ

¡’±Ï AF Â∂ AG ∏ «√‚È∆, ¡≈√‡z∂Ò∆¡≈

ÙÃØÓ‰∆ ı≈Ò√≈ Í≥⁄≈«¬Â

¡’±Ï BC Â∂ BD ∏ Áº÷‰ñÍ»Ï∆ ¬∂Ù∆¡≈

AIC, √À’‡ DE-¬∂, ⁄ß‚∆◊Û∑Õ

ÈÚø Ï  AD Â∂ AE ∏ Í≥ ‹ ≈Ï, Ì≈Â

‡ÀÒ∆¯ØÈ: @AGB-BFFAF@G, BF@@FHF, ÓØÏ≈¬∆Ò: IHADA

Ó≈Ò’, ÍÃ’≈Ù’, «ÍÃ߇ ¡Â∂ √ßÍ≈Á’ ◊∞Â∂‹ «√ßÿ Á∞¡≈≈, √Ú∆Â≈

@DGBF, IHAD@ @@EEF, IHADF FAIHD, IHAEB IBFDC

ÍÃÀ√ , HAI-B@, «¬ø‚√‡∆¡Ò ¬∂∆¡≈, ⁄ø‚∆◊Û∑ ÂØ∫ ¤ÍÚ≈ ’∂ ¡À√.√∆.˙. F@-FA, √À’‡ AG-¬∂, ⁄ß‚∆◊Û∑ ÂØ∫ ÍÃ’≈Ù ’∆Â≈ «◊¡≈Õ

*****

32