Sikh Bulletin_8_2004

Ì≈ÁØ∫ ECF

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò«∂ ‡È

¡◊√ B@@D

˝ √«Â◊π ÍÃÃ√≈«Á ® Í»‹≈ ¡’≈Ò ’∆, Í⁄≈ ÙÏÁ Á≈, Á∆Á≈ ı≈Ò√∂ Á≈ ¡Â∂ «√º÷ ÌÒ≈ √Ϻ Á≈ ÒØ⁄∂

«ÚÙÚ «√º ÷ Ïπ Ò ∂ « ‡È Vishav Sikh Bulletin ¡◊√ B@@D

Ì≈ÁØ∫ ECF È≈È’Ù≈‘∆

«¬√ ¡≥’ «Úº⁄

⁄ø‚∆◊Û∑

√≈Ò-A ¡≥’-H

√øÍ≈Á’ Á∆ ’ÒÓ ÂØ∫

A. √øÍ≈Á’ Á∆ ’ÒÓ ÂØ∫ .............................................. A

Í«‘Ò≈ Í≈‰∆ ‹∆¿∞ ‘À «‹Â∞ ‘«¡≈ √Ìπ ’Ø«¬ B. ◊∞Á∞¡≈≈ ⁄؉ª «Úº⁄ ËÓ ’Ø‘ª Á» .......... «’Í≈Ò «√øÿ D C. Ó≈‚È Ó‘øª ˘ ◊∞Á∞¡≈«¡ª ”⁄Ø∫ «’Ú∂∫ ’º«„¡≈ ‹≈Ú∂? .......... Ó«‘øÁ «√øÿ ⁄⁄≈Û∆ F

D. Ï≈√∆ÒØÈ≈ «Úº⁄ ◊∞» ◊ßÃÊ √≈«‘Ï Á≈ D@@ √≈Ò≈ √Ó≈◊Ó

¡≈ÒÓ∆ ËÓª Á∆ Í≈Ò≈ÓÀ∫‡ Ï≈√∆ÒØÈ≈ (√Í∂È) «Úº⁄ AC ‹∞Ò≈¬∆ ˘ ıÂÓ ‘ج∆ √∆Õ ˙Ê∂ √∞Ï‘ Á∂ ⁄≈ Úº‹∂ √È ¡Â∂ ÓÀ∫ ¡‹∂ √∞ºÂ≈ ¿∞µ· ’∂ ÏÀ·≈ ‘∆ √∆ «’ ‡ÀÒ∆ÎØÈ Á∆ ÿ≥‡∆

......... ‚≈. Ì≈¬∆ ‘Ïß√ Ò≈Ò H

Úº‹∆Õ ⁄ø‚∆◊Û∑ ÂØ∫ Ó∂∆ Ï∂‡∆ È∂ √∞È∂‘≈ «ÁºÂ≈ «’ Í≥‹≈Ï E. √∂Ú≈ Â∂ Í«ÚºÂÂ≈ Á≈ ÿ≈‰ ............... ÍØÃ: «¬øÁ «√øÿ ÿº◊≈ AA F. Á√Ó ◊øÃÊ Î∆⁄ : ... √øÍ≈Á’ «√º÷ «Ú√≈, «¬ø‹: ‹◊Â≈ «√øÿ, «◊: √∞‹∆ «√ßÿ AD

G. ‹≈ Í≈ Â∂ «√º÷ ...................... √Á≈ ‹◊‹∆ «√øÿ BE

¡√øÏÒ∆ È∂ ’≈˘È ω≈ ’∂ √≈∂ Á«¡≈¬∆ Í≈‰∆ √ÓfiΩÂ∂ ºÁ ’ «ÁºÂ∂ ‘ÈÕ ÓÀ∫ ‹≈«‰¡≈ «’ ÓÀ∫ ¡≈͉∆ Í»∆ «˜øÁ◊∆ Á∆ √Ì ÂØ∫ ÚË∆¡≈ ıÏ √∞‰ Ò¬∆ ‘ÀÕ √≈≈ «ÁÈ ÍÀ

H. √Ó’≈Ò∆ √øÁÌ ............................................... BI

ËÂ∆ ¿∞µÂ∂ È≈ Òº◊∂ ¡Â∂ ‘ ͡ ÓÈØ-ÓÈ∆ Ó∫À ¡Ó«øÁ A@. «’¤∞ √π‰∆¡À «’¤∞ ’‘∆¡À ................................................. CA AA. √¯ ............................................ √∞÷⁄ÀÈ «√≥ÿ CB

«√øÿ ˘ Òº÷ñÒº÷ Ù∞Ì ’≈ÓÈ≈Úª Ì∂‡ ’∆Â∆¡ªÕ ¿∞Ó∆Á Ϻfi∆ «’ ‘∞‰ Í≥‹≈Ï Á∂ ‹≈«¬¡ª ˘ «ÚÁ∂Ùª «Úº⁄ Ó˜Á»∆

√ßÍ≈Á’: ’È È‘∆∫ ‹≈‰≈ ÍÚ∂◊≈ ¡Â∂ Ȫ ÓØ«⁄¡ª Á∆ ÒØÛ ‘∂◊∆; ◊∞Â∂‹ «√ßÿ

√ßÍ≈Á’∆ √Ò≈‘’≈:

È≈ «’√∂ ˘ “¡«ÂÚ≈Á” Á∂ Ï‘≈È∂ Í≥‹≈Ï Á≈ ÿ≈‰ ’È

‘Á∂Ú «√ßÿ Ù∂«◊ºÒ, ◊∞Í≈Ò «√ßÿ ÷«‘≈, ‘«ÙßÁ «√ßÿ

Á≈ Óœ’≈ «ÓÒ∂◊≈!

√«‘ÔØ◊∆ (ÍÃØ‚’ÙÈ):

«¬øÈ-«ÏøÈ √º⁄∆ ‘ØÚ∂Õ ‹ÁØ∫ «’ Í≥‹≈Ï Á≈ Í≈‰∆ Ò∞º‡ ’∂

◊∞⁄È «√ßÿ, ÍëÓ≥Á ‹∆ «√øÿ

«√º÷ª ˘ Ïø‹ Ì»Ó∆ Á∂ ÿ«√¡≈∂ ω≈¿∞‰ Ò¬∆ “√≈∆

ÓπºÒ ñE πͬ∂; √≈Ò≈È≈ ⁄øÁ≈ F@ πͬ∂ ⁄øÁ≈ ’∂ÚÒ ÓÈ∆ ¡≈‚ ‹ª ÏÀ∫’ ‚≈· ≈‘∆∫ “Vishav Sikh Bulletin” Á∂ Ȫ ”Â∂ ‘∆ Ì∂«‹¡≈ ‹≈Ú∂ ‹Ø «’ ⁄ø‚∆◊Û∑ «Ú÷∂ ¡Á≈«¬◊∆ ÔØ◊ ‘ØÚ∂Õ

ÈøÁ‰ fi∞’ ◊¬∆”, ¿∞ÁØ∫ ’∞¬∆ ¬∂Ȫ ÚË∆¡≈ ’ÁÓ ⁄∞º’ √’∂,

È≈ÒØ-È≈Ò Òº÷-Òº÷ ¡Á≈√ª ’∆Â∆¡ª «’ ıÏ

Ó∂∂ ‹Ï∂ ¡Â∂ Â√ºÚ ÂØ∫ Ï≈‘ √∆Õ ÍÃ’≈Ù «√øÿ ˘ Óº∞÷Ó≥Â∆ Ï‰È Ú∂Ò∂ √∞fi≈¡ «ÁºÂ≈ «◊¡≈ √∆ «’ ¿∞‘ ¡√øÏÒ∆

√øÍ’, «‡ºÍ‰∆¡ª ¡Â∂ √πfi≈¡ Ò¬∆ ÍÂ≈: 742, √À’‡ 8-Ï∆, ⁄ø‚∆◊Û∑ - 160 009. ÎØÈ: 0172-3091414 E-Mail: [email protected] Also available at Website:www.sikhbulletin.com

Á∂ Í«‘Ò∂ √ºÂ «ÁÈ ’∂ÚÒ Í≥‹≈Ï Á∂ Í≈‰∆¡ª Ï≈∂ Ï«‘√ ’≈Ú∂ ¡Â∂ ‡ÀÒ∆«Ú˜È ≈‘∆∫ ÍÃ√≈« ’∂ ª «’ ÒØ’ ‹≈‰ ÒÀ‰ «’ «’øȪ ˺’≈ ‘Ø «‘≈ ‘À; È≈Ò ÒØ’ª ˘ ¡Í∆Ò ’∂ «’ ¿∞‘ ◊Ã≈Ó √Ì≈Úª ’ ’∂ ؘ ¡√øÏÒ∆ ’≈Ú≈¬∆

ÏπÒ∂«‡È «Úº⁄ ¤Í∂ «Ú⁄≈ √ÏøË Ò∂÷’ª Á∂ ¡≈͉∂ ‘ÈÕ √øÍ≈Á’ Á≈ «¬‘Ȫ È≈Ò √«‘Ó ‘؉≈ ˜»∆ È‘ƒÕ

˘ ÿØ÷‰Õ «¬√ È≈Ò ¿∞Ó∆Á ϺfiÁ∆ √∆ «’ «¬«Â‘≈√ Á∂

1

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò«∂ ‡È

Ì≈ÁØ∫ ECF

¡◊√ B@@D

Ú«‘‰ª ˘ ÓØÛ Á∂‰ Ú≈Ò≈ √∞ºÂ≈ Ù∂ ¡≈͉∆ ‘؉∆ ˘ √øÚ≈È

Áؘ÷ «Úº⁄ ‹≈Ú∂”” Á∂ √»¯∆ Î∞Ó≈È ¡È∞√≈ ¡À√ Ú∂Ò∂ Áؘ÷

Ò¬∆, ¡≈͉∂ Ϻ«⁄¡ª Á≈ Ì«Úº÷ √∞º«÷¡Â ’È Ò¬∆ ’∞¬∆

Á∆ ¡º◊ «Úº⁄ √Û ‘∂ ◊∞Ò˜≈∆ Ò≈Ò ÈøÁ∂ È∂ ¬∂√ ’≈◊˜ ˘

‘øÌÒ≈ Ó≈∂◊≈Õ Í ¿∞‘ ¬∂Ȫ Ú∆ È‘∆∫ √∆ ’ √«’¡≈Õ

◊∞Í º«÷¡≈Õ Ú≈√ «√‘≈‰∂ Ϫ‘ Á∂ ’∂ √∞ºÂ∂ ‘∂Õ È«‘ª

Í≥‹≈Ï Á∂ Í≈‰∆ Á∂ Ó√Ò∂ Á≈ √ø«ÚË≈È’ ‘ºÒ ’Ú≈¿∞‰ Á∂

«È’Ò∆¡ª, Úº‚∂ ¡‚øÏ ‘ج∂ Í ’∞¬∆ È≈ ‹≈«◊¡≈Õ ¬∂√ «◊ºÁÛ-

≈‘ «Úº⁄ √Ì ÂØ∫ Úº‚≈ ¡«Ûº’≈ ‘À Í≥‹≈Ï Íë √∞«‘Á «Ë,

«⁄º·∆ Á∂ ¡≈Ë≈ ¿∞µÂ∂ ≈Ú∆ñ«Ï¡≈√ Á≈ ¡ºËØ∫ ÚºË Í≈‰∆ Ï∂ñ

«√º÷ª, Á≈ Í≈‰∆ Á∆ ¡«‘Ó∆¡Â ¡Â∂ ¬∂√ √ÏøË∆ Ì≈Â∆-

◊≈È≈ ‘Ø «◊¡≈Õ Í≥‹≈Ï ˘ Ïø‹ ’È ÚºÒ «¬‘ Í«‘Ò≈ ’ÁÓ

√ø«ÚË≈È-«◊¡≈È ÂØ∫ «ÏÒ’∞Ò ’Ø∂ ‘؉≈Õ ¡≈͉∂ ‘º’ª ÂØ∫

√∆Õ «¬‘ «◊ºÁÛ-«⁄º·∆ ‹≈ ’∂ «’Â∂ Â∆‘ √≈Ò Ï≈¡Á ÍÃ◊‡

Ï∂ıÏ ÒØ’ª ˘ ’∞¬∆ «’¿∞∫ È≈ º‹ ’∂ Ò∞º‡∂?

‘ج∆ Â∂ ¡º‹ ¬∂√ Á≈ «˜’ ⁄ºÒ ‘∂ “‹ø◊ «‘øÁ Í≥‹≈Ï” Á∂ √ÏøË

Í≥‹≈Ï Á∂ Á«¡≈¬∆ Í≈‰∆ Á∆ Ò∞º‡ ˘ √øÌÚ ’Á≈ Á»‹≈

«Úº⁄ ‘Ø «‘≈ ‘ÀÕ «¬‘ ÍÃ◊‡ ’Á∆ ‘À «’ Í≥‹≈Ï∆¡ª ˘ ÿ«√¡≈∂

Úº‚≈ ’≈‰ ‘À “ÈøÁ‰ Á≈ fi∞’‰≈”Õ AB ‹∞Ò≈¬∆ ÂØ∫ Ï≈¡Á Á∂

ω≈¿∞‰ Ú≈Ò∆ «¬‘ Ó≈È«√’Â≈ Á≈ ‹ÈÓ Ú∆ “¡˜≈Á∆” Á∂

√≈∂ ¡ıÏ≈ «¬’º·∂ ’ ’∂ ÍÛ∑Ø Âª ÍÂ≈ Òº◊∂◊≈ «’ ¡Ó«øÁ

È≈ÒØ-È≈Ò ‘Ø«¬¡≈ √∆ ¡Â∂ ¬∂√ «ÙÂ∂ È≈Ò «¬‘ Ó≈È«√’Â≈

«√øÿ ˘ Á∂Ù-ËØÑ∆ ¡≈«Á Á∂ «÷Â≈Ï Á∂ ’∂ «’Ú∂∫ ‹‰≈-÷‰≈

“¡˜≈Á∆” Á∆ ‹ΩÛ∆ ÌÀ‰ ωÁ∆ ‘ÀÕ

Í≈‰∆ Á∆ Ò∞º‡ Ø’‰ Á∆ ⁄∂Ù‡≈ ’È ÏÁÒ∂ (√≈‚≈ ‘∆) Í≈‰∆

«‹‘Û∂ ÒØ ’ ’≈˘È, √ø « ÚË≈È, «È¡ªÍ≈«Ò’≈ ˘

Í∆-Í∆ ’∂ «’Ú∂∫ ’Ø√ «‘≈ ‘ÀÕ ÷≈√ Í≥‹≈Ï Á∂ «¬º’ «√º÷

¬∂ √ Ó≈È«√’Â≈ Á≈ ÂØ Û √ÓfiÁ∂ ‘È, ˜≈ (ÍΩ Í » Ò 

«Í¤Ø’Û Ú≈Ò∂ ¡ıÏ≈ È∂ ª «¬º’ Úº‚∆ Ó∞«‘øÓ ¬∂√ Ø’ ˘

‹» ¡ «√‡ «Úº ⁄ Ø ∫ ) ‘∂ · «Ò÷∂ ¿∞ µ Â∂ √√∆ Ș Ó≈

Ìø‚‰ Ò¬∆ ¡øÌ∆ ‘ج∆ ‘À? √Ã∆È◊ ÂØ∫ ÒÀ ’∂ ’ø«È¡≈’∞Ó≈∆

ÒÀ ‰ :

º’ ’∞¬∆ È‘∆∫ Ï«⁄¡≈ «‹√ È∂ Í≥‹≈Ï ˘ Í≈‰∆ Á∂ Ó√Ò∂ ¿∞µÂ∂ Ìø«‚¡≈ È≈ ‘ØÚ∂Õ

Í≥‹≈Ï Á∂ ’∞fi ÒØ’ª È∂ √ø«ÚË≈È Á∆ Ë≈≈ BBH ¡Ë∆È Í≈‰∆ Á∂ Ó√Ò∂ ˘ Í≥‹≈Ï-‘«¡≈‰≈ ‘≈¬∆ ’Ø‡ «Úº⁄ ‹ÈÚ∆

¡√Ò Ó√Ò∂ ˘ √Ófi‰ Ò¬∆ ¡ºË∆ Á‹È ÿ‡È≈Úª Á≈

AIHB ˘ Á≈÷Ò ’∆Â≈Õ «¬‘Ȫ È∂ Í≥‹≈Ï Í∞È◊·È ’≈˘È

«˜’ ˜»  ∆ ‘À «‹È∑ ª «Úº ⁄ Ø ∫ ¡√∆∫ ¬∂ Ê ∂ «√¯ ÁØ ˘ ‘∆

Á∆ GH Ë≈≈, «‹√ ¡Ë∆È Í≥‹≈Ï Á≈ Í≈‰∆ ◊Àª ˘ «ÁºÂ≈

«Ú⁄≈ª◊∂Õ Ì≈ Á∂ √ø«ÚË≈È Â«‘ ÁØ ≈‹ª «Úº⁄ ’∞¬∆ Ú∆

‹≈ «‘≈ √∆, ˘ √ø«ÚË≈È-«ÚØË∆ ’≈ Á∂‰ Ò¬∆ Ï∂ÈÂ∆

’≈˘È∆ ÂΩ ¿∞µÂ∂ ‹≈«¬˜ √ÓfiΩÂ≈ √ø«ÚË≈È Á∆ ÓºÁ BII

’∆Â∆Õ ¬∂√∂ ÓÈÙ≈ È≈Ò ⁄≈ ‘Ø ¡˜∆¡ª ¬∂√∂ ¡Á≈ÒÂ

¡Ë∆È ‘∆ ‘Ø √’Á≈ ‘À «‹√ ¿∞µÂ∂ ¡ı∆ «Úº⁄ ÁØȪ Ó∞º÷-

«Úº⁄ «ÁºÂ∆¡ª ◊¬∆¡ªÕ «¬‘ Í≥‹∂ ¡˜∆¡ª ÁØ √≈Ò Á-Á

Ó≥Â∆¡ª ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ ÁØȪ ÍÃÁ∂√ª Á∂ ≈‹Í≈Òª Á∂ Á√ÂıÂ

∞ÒÁ∆¡ª ‘∆¡ªÕ «‹√ Ú∆ ‹º‹ ’ØÒ «¬‘ ¡˜∆¡ª ‹≈‰

‘؉∂ ˜»∆ ‘ÈÕ Í BI ‹ÈÚ∆ AIEE ˘ Í≥‹≈Ï Á∂ Í≈‰∆ ˘

˙‘ ¡≈͉∂ ÓØ«„¡ª ˘ «¬‘ Ì≈ ⁄∞º’‰ Ò¬∆ ’Ó˜Ø ‹≈‰ ’∂

’∂ÚÒ ÁØ ’Ò’ª (¿∞Íñ√’ºÂª) Á∆ √‘∆ ÍÚ≈ ’∂ ◊∞Ò˜≈∆

¡◊ª‘ ˺ ’ Á∂ Ú ∂ Õ ¡≈ı AñAAñAIHC ˘ ⁄∆¯ ‹√«‡√

Ò≈Ò ÈøÁ∂ È∂ Ò∞º‡ «Ò¡≈Õ ÈΩÊ ÏÒΩ’ Á∂ AB ÈøÏ ’Ó∂ «Úº⁄

√øË≈Ú≈Ò∆¡≈ È∂ «¬‘Ȫ ˘ Á≈÷Ò ’ «Ò¡≈ ¡Â∂ AEñAAñ

ÏÀ· ’∂ ¿∞‘Ȫ ≈Ú∆ñ«Ï¡≈√ Á≈ H@ Òº÷ ¬∂’Û Î∞º‡ (HMAF)

AIHC ˘ Ó∞’øÓÒ ÏÀ∫⁄ √≈‘Ó‰∂ √∞‰Ú≈¬∆ Ò¬∆ Â≈∆÷ Í≈

Í≈‰∆ ≈‹√Ê≈È ˘ Á∂ «ÁºÂ≈Õ ’øÚ √ÀÈ (‹Ø Ï≈¡Á «Úº⁄ ⁄∆¯

«ÁºÂ∆Õ

«¬ø‹∆È∆¡ Ï«‰¡≈) È∂ «¬‘ ’≈Ú≈¬∆ «Ò÷∆Õ ˙√ È∂ «Úº⁄∂

Íë’Ó Ú‹Ø∫ «ÂøÈ ¡˜∆¡ª Á»√∂ ÍÃÁ∂√ª ÚºÒØ∫ √∞Í∆Ó

«¬‘ «Ò÷ «ÁºÂ≈ «’ “Í≥‹≈Ï «¬‘ Í≈‰∆ ¡≈͉∆¡ª ÒØÛª Í»∆¡ª

’Ø‡ «Úº⁄ Í≈¬∆¡ª ◊¬∆¡ª «‹È∑ª «Úº⁄ ‘≈¬∆ ’Ø‡ Á∆

’È ÂØ ∫ Ï≈¡Á Á∂ Ú ∂ ◊ ≈” ¡Â∂ “√Ó∂ ∫ -√Ó∂ ∫ ¬∂ √ ÍÃ Ï ø Ë ¿∞ µ Â∂

’≈Ú≈¬∆ ˘ Ø’‰ Á∆ Ï∂ÈÂ∆ ’∆Â∆ ◊¬∆Õ «¬‘ «ÂøÈØ∫ ºÁ ‘Ø

Ș√≈È∆ ‘∞øÁ∆ ‘∂◊∆Õ” ““«‹√ ‚≈⁄∆ Ó∂≈ Í≥∞˘ ÷«Û¡≈ Ù≈Ò≈

◊¬∆¡ªÕ

2

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò«∂ ‡È

Ì≈ÁØ∫ ECF

¡◊√ B@@D

¬∂√∂ √Ó∂∫ ÁΩ≈È Í≥‹≈Ï ‘≈¬∆ ’Ø‡ È∂ √∞‰Ú≈¬∆ ’È

◊¬∆Õ ¬∂√ √«ÊÂ∆ ˘ ÍÃ◊‡ ’È Ò¬∆ Ó∂∂ ’ØÒ «Î’∂ Ó∞º’

Ò¬∆ Î∞ºÒ ÏÀ∫⁄ ω≈ «ÁºÂ≈ ‹Ø «’ ⁄∆¯ ‹√«‡√ √øË≈Ú≈Ò∆¡≈,

◊¬∂ ‘ÈÕ ‹∂ Í≈·’ ⁄≈‘∞ø‰ ª “¡≥Ë∂ È◊∆ ⁄Ω͇ ≈‹≈,

‹º‹ «ÓºÂÒ ¡Â∂ ‹º‹ √Ø„∆ ¿∞µÂ∂ ¡Ë≈ √∆Õ ADñAAñAIHC

‡’∂ √∂ Ì≈‹∆ ‡’∂ √∂ ÷≈‹≈” Ú ÒÀ‰Õ

˘ «‘øÁ Á∂ ¡‡ΩÈ∆ ‹ÈÒ È∂ ⁄∆¯ ‹√«‡√ √∞Í∆Ó ’Ø‡ ˘

Í≈·’ «Ë¡≈È È≈Ò ’øÈ Á∂ ’∂ √∞‰È, “¡˜≈Á∆” Á∆

Ï∂ÈÂ∆ ’∆Â∆ «’ AEñAAñAIHC ˘ ‘؉ Ú≈Ò∆ ‘≈¬∆ ’Ø‡ Á∆

‹ΩÛ∆ ÌÀ‰ ÓØ‘‰∆ ¡≥«Óà‹Ò Á≈ ÿÛ≈ „≈’ ¿∞µÂ∂ º÷ ’∂ ÏÛ∂

√∞‰Ú≈¬∆ Ø’∆ ‹≈Ú∂Õ ¬∂√ ˜∞Ï≈È∆ ¡˜∆ ¿∞µÂ∂ ’≈Ú≈¬∆ Ø’

È÷∂ È≈Ò ¡º÷ª Ó‡’≈¿∞∫Á∆ ‘ج∆ Ï◊Ò «Úº⁄ √∞ÁÙÈ ⁄º’

«ÁºÂ∆ ◊¬∆Õ ˙√∂ ADñAAñAIHC ˘ ’∂∫Á∆ √’≈ È∂ Ó∞º÷

Ò∞’≈ ’∂ Ó∞√’Û∆¬∂∫ ‘º√ ‘∆ ‘ÀÕ ¡Ó«øÁ «√øÿ ¬∂√ È≈‹Ø Á∂

‹º‹ √øË≈Ú≈Ò∆¡≈ Á∆ Í≥‹≈Ï «Úº⁄Ø∫ ÏÁÒ∆ ’Ú≈ ’∂ ͇È∂

È÷«¡ª ÂØ∫ ÍÃÌ≈Ú ‘Ø ’∂ ¡≈÷‰ Òº◊ «Í¡≈ ‘À «’ ≈‹√Ê≈È,

‘≈¬∆ ’Ø‡ «Úº⁄ Ì∂‹ «ÁºÂ≈Õ AEñAAñAIHC Á∆ √∞‰Ú≈¬∆

‘«¡≈‰≈ È∂ «‹øȪ Í≈‰∆ ÷Ø‘ «Ò¡≈ ˙√ Ï≈∂ «’ø» È‘∆

√øÌÚ È≈ ‘∆Õ

’ª◊∂ ó «‹√ Á≈ ¡Ê ‘À “ÍÈ≈Ò≈ ˙Ê∂ Á≈ ˙Ê∂”Õ

AHñAAñAIHC ˘ √∞Í∆Ó ’Ø‡ È∂ √ø«ÚË≈È Á∆ Ë≈≈

¡À√ Ú∂Ò∂ Ú∆ È≈ ‹≈◊ √’‰ Á∆ ’∆Ó HDñHE Á∂ ÁΩ

ACI A ¡Ë∆È ‘≈¬∆ ’Ø‡ «Úº⁄ ÓΩ‹»Á Í≥‹∂ ¡˜∆¡ª ˘

Úª◊ Î∂ ı»È È≈Ò Â≈È∆ ÍÀ √’Á∆ ‘ÀÕ ‡º’ ˙√ ¡«’ÃÂÿ‰

¡≈͉∂ ’ØÒ ÂÒÏ ’ «Ò¡≈Õ Ë≈≈ ACI A ¡È∞√≈ ’∂ÚÒ

ËÂ∆ È≈Ò ‘À ‹Ø √Á≈ ¡≈Í«‰¡ª Á≈ ÿ≈‰ ’Á∆ ¡≈¬∆ ‘ÀÕ

ª ‘∆ ’∞¬∆ Ó∞’ºÁÓ≈ √∞Í∆Ó ’Ø‡ ¡≈͉∂ ’ØÒ ÂÒÏ ’

ÍÛ∑Ø “È‹≈Ï Á∆ Ú≈”: ““«ÁºÒ∆ ‘À∫«√¡≈∆¬∂ ÂÀ∫ ºÂ ËÛ∆

√’Á≈ ‘À ‹∂ ÁØ √»«Ï¡ª Á∆ ¡Á≈Òª «Úº⁄ Ó∞¡≈ÓÒ≈ Á≈ıÒ

ÒÚ≈¬∆Õ Âø» Ó≈√ ’Ø‘∂∫ «¬¿∞∫ Í∞ºÂª «‹¿∞∫ Ï’ ’√≈¬∆””Õ

‘ØÚ∂ ‹ª ˙ÁØ∫ ‹ÁØ∫ «’ «¬‘ ‘≈¬∆ ’Ø‡ ¡Â∂ √∞Í∆Ó ’Ø‡ ÁØ‘ª

Í≥‹≈Ï∆¡ª ˘ ‹≈‰ ÒÀ‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ‘À «’ ’∞¬∆ √ø«ÚË≈È,

«Úº⁄ Á≈ıÒ ‘ØÚ∂Õ ¬∂√ ÓºÁ ˘ ÁØ ¡≈Í√-«ÚØË∆ ¯À√Ò∂ ¡≈¿∞‰

’∞¬∆ ’≈˘È, ’∞¬∆ ¡Á≈ÒÂ, «’√∂ «’√Ó Á∆ «√¡≈√ Í≥‹≈Ï

ÂØ∫ Ø’‰ Ò¬∆ º«÷¡≈ «◊¡≈ ‘ÀÕ Ò∂«’È «¬‘ Í≥‹ ¡˜∆¡ª

Á∂ Í≈‰∆ ˘ ¡º‹ Í≥‹≈Ï ÂØ∫ Ï≈‘ ‹≈‰ ÂØ∫ Ø’‰ Á∂ √ÓºÊ

’∂ÚÒ «¬º’ ‘≈¬∆ ’Ø‡ «Úº⁄ √È ¡Â∂ √∞Í∆Ó ’Ø‡ ˘ ’∞¬∆

È‘∆∫Õ Í≈‰∆ ˘ ’∂ÚÒ ¡Â∂ ’∂ÚÒ ¿∞‘Ȫ Á≈ ¡≈͉≈ ◊º·‹ØÛ

’≈˘È∆ ¡«Ë’≈ «¬‘Ȫ ˘ ¡≈͉∂ ’ØÒ ÂÒÏ ’È Á≈

¡Â∂ ◊∞» ’∆ ˙‡ ‘∆ Í≥‹≈Ï «Úº⁄ º÷ √’Á∆ ‘ÀÕ ‘ Í«‘Ò»

È‘ƒ √∆Õ ‘∞‰ Ò∂÷’ ˘ √Ófi È‘∆∫ ¡≈ «‘≈ «’ ¿∞‘ «’‘Û≈

Úª◊ ◊∞Ï≈‰∆ Á≈ √º⁄ ¬∂√ Ó√Ò∂ ˘ È«‹º·‰ Ò¬∆ Ú∆

«Î’≈ Ú ’∂ ¬∂√ ’≈Ú≈¬∆ Á≈ ÷∞Ò≈√≈ ’∂: “√¬∆¡ª ̬∂

«Èº◊ √∂Ë Á∂ «‘≈ ‘À:

’ØÂÚ≈Ò ¡Ï ‚ ’≈‘∂ ’≈” ‹ª “⁄Øª Á∂ ’ºÍÛ∂ ‚ª◊ª Á∂

«‹√∞ ‹Ò «È«Ë ’≈«‰ Â∞Ó ‹«◊ ¡≈¬∂ √Ø ¡≥«ÓÃÂ∞ ◊∞ Í≈‘∆ ‹∆¿∞®

◊˜” ‹ª “«‹√ ’∆ Ò≈·∆ ¿∞√ ’∆ ÌÀ∫√” ‹ª “√’«Â¡ª Á≈

¤Ø‚‘∞ Ú∂√∞ Ì∂÷ ⁄Â∞≈¬∆ Á∞«ÏË≈ «¬‘∞ ÎÒ∞ È≈‘∆ ‹∆¿∞®1®

√ºÂ∆∫ Ú∆‘∆∫ √Ω” ‹ªa a a a a a‹ª Î∂ ’∆ ¿∞‘ ¡¯Ò≈Â»È Á∂ √Ó’≈Ò∆

(√Ø«· Ó‘Ò≈ 1, Í≥È≈ EIH)

Ô»È≈È∆ «¯Ò≈√¯ Á≈ «¬‘ «Î’≈ ÚÂ∂ «’ “«È¡ª ª

‹∂ Í≈‰∆ Ï⁄≈¿∞‰≈ ‘À ª Í≥‹≈Ï Á∂ ‹≈«¬¡ª ˘ ‹≈◊‰≈

’∂ÚÒ √’«Â¡ª Á∆ «¬º¤≈ Á≈ ‘∆ Ȫ¡ ‘ÀØ”Õ √∞ÔØ◊ Í≈·’

ÍÚ∂ ◊ ≈Õ ⁄ø ‚ ∆◊Û∑ «Úº ⁄ ’∞ fi √∞ « ‘Á √º ‹ ‰ “Í≥ ‹ ≈Ï ‹Ò

¡≈͉∂-¡≈Í «¬È∑ª «Úº⁄Ø∫ «¬º’-ÁØ «Î’«¡ª Á∆ √‘≈«¬Â≈

ÎØÓ” ω≈ ’∂ ¡≈Í ’≈˘È∆ ÒÛ≈¬∆ ÒÛÈ◊∂Õ «Í≥‚ñ«Í≥‚

È≈Ò √«ÊÂ∆ Á∆ ‚ø»ÿ≈¬∆ º’ Í‘ø∞⁄ ‹≈‰Õ

«Úº⁄ “‹Ò ÎØÓ” Ï‰È ¡Â∂ „ØÒ ◊ˇª «Úº⁄ Í≈ Á»«‹¡ª ˘

√∞Í∆Ó ’Ø‡ ÚºÒØ∫ «ÈË≈ «ÈÔÓ ‘È «’ «’√∂ Ú∆ Ó∞’ºÁÓ∂ ˘ Á»√∆ ¡Á≈Ò «Úº⁄ ÂÏÁ∆Ò ’È Ò¬∆ ¡˜∆

‹◊≈¿∞‰ ó È‘∆∫ ª √Ã∆ ÁÏ≈ √≈«‘Ï Á∂ √ØÚ Á≈ ¡‰÷∆ Í≈‰ Ú≈Ò≈ Í≈‰∆ √∞º’‰ Ú≈Ò≈ ‘ÀÕ

Á∂‰ Ú≈Ò∂ ˘ «¬º’ Ó‘∆È∂ Á≈ ÈØ«‡√ Á∂‰≈ ωÁ≈ ‘ÀÕ ⁄≈ ¡˜∆-’Â≈Úª ˘ «¬‘ ÈØ«‡√ Á∂‰ Á∆ Ú∆ ÒØÛ È‘∆∫ √Ófi∆

◊πÂ∂‹ «√øÿ nnnnn

3

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò«∂ ‡È

Ì≈ÁØ∫ ECF

ÙØÃÓ‰∆ ◊∞Á∞¡≈≈ ÍÃÏøË’ ’Ó∂‡∆ Á∆¡ª Ë≈Ó’ ⁄؉ª «Úº⁄ ËÓ ’Ø‘ª Á»

¡◊√ B@@D

‘∞‰∂ ‘ج∆¡ª ÙØÃÓ‰∆ ◊∞Á∞¡≈≈ ÍÃÏøË’ ’Ó∂‡∆ Á∆¡ª ⁄؉ª «Úº⁄ ËÓ Á∂ È≈Ó ”Â∂ ⁄؉ª ÒÛÈ Ú≈Ò∆¡ª ÁØÚ∂∫ Ó∞º÷

«’Í≈Ò «√øÿ, Ï«·ø‚≈

«Ëª ó ÙØÃÓ‰∆ ¡’≈Ò∆ ÁÒ (Ï≈ÁÒ) ¡Â∂ Í≥Ê’ ÓØ⁄≈ ó

ÚÀ√∂ ª Ì≈Â∆ ⁄؉ª «Úº⁄ ‘ Í≈√∂ «¬ÂÈ≈ «Èÿ≈

¡Â∂ «Èͺ ÷ ⁄Ø ‰ ª ’Ú≈¿∞ ‰ Ò¬∆ √ø « ÚË≈È’ ÂΩ  ”Â∂

¡≈«¬¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘À «’ «¬È∑ª «Úº⁄ √º⁄≈¬∆, ¬∆Ó≈ÈÁ≈∆,

«˜øÓ∂Ú≈ ÁØÚ∂∫ «Ëª ó ◊∞Á∞¡≈≈ ⁄؉ ’«ÓÙÈ ¡Â∂ Íø‹≈Ï

«Á¡≈ÈÂ≈∆, ÔØ◊Â≈ ¡Â∂ «√˪ ˘ È∂Û∂ È‘∆ ·’‰

«√ÚÒ ÍÃÙ≈√È ó Á∆¡ª ’≈Ú≈¬∆¡ª È∂ ª ◊∞» È≈È’

«Áº  ≈ ‹ªÁ≈Õ ‘ Í≈√∂ fi» · , Ï∂ ¬ ∆Ó≈È∆, ËØ ÷ ≈, ¯∂ Ï ,

√≈«‘Ï Á∂ Ï⁄È ““√Ó∞ ËÓ∞ Á∞«¬ ¤«Í ÷Òج∂, ’»Û∞ «ÎÀ

«ÌÃÙ‡≈⁄≈, ËÛ∂Ï≈˜∆ ¡Â∂ Ï≈‘»ÏÒ ˘ Â‹∆‘ «ÁºÂ∆ ‹ªÁ∆

ÍË≈È∞ Ú∂ Ò≈ÒØ®”” Á∆ Ô≈Á Â≈˜≈ ’Ú≈ «ÁºÂ∆Õ ◊∞Á∞¡≈≈

‘ÀÕ «¬‘∆ ’≈‰ ‘À «’ «¬√ Á∂Ù «Úº⁄ ÓÈÓØ‘È «√øÿ Ú◊≈

⁄؉ ’«ÓÙÈ È∂ Ï≈ÁÒ ÁÒ ˘ Î≈«¬Á≈ Í‘∞ø⁄≈¿∞‰ Á∆ È∆ÔÂ

ÔØ◊, ¬∆Ó≈ÈÁ≈ ¡Â∂ «√˪’ ◊ºÒ ’È Ú≈Ò≈

È≈Ò ⁄؉ ÍÃ∆«’«¡≈ Ù∞» ‘؉ ÂØ∫ Ï≈¡Á Ú≈-Ú≈ ¡≈͉≈

«Ú¡’Â∆ ’Á∆ ’ج∆ ⁄؉ È‘∆∫ «‹ºÂ √«’¡≈ ¡Â∂ Úº‚∂-

⁄Ø ‰ -ÍØ Ã ◊ ≈Ó ¡Â∂ ¡≈͉∆¡ª ‘Á≈«¬Âª ÏÁÒ∆¡ª,

Úº‚∂ ÿÍ«Ò¡ª «Úº⁄ ¿∞Òfi∂ ‘ج∂ «ÌÃÙ‡ È∂Â≈ Ò≈Ò» ÍÃÙ≈Á,

È≈Ó˜Á◊∆ ’≈◊˜ Ú≈Í√ ÒÀ‰ Á∆ Â∆’ ÂØ∫ Ú∆ «Íº¤Ø∫ º’

‹À Ò«ÒÂ≈, ‹≈‹ ÎÈ≈‚∂˜, √∞º÷ ≈Ó ¡Â∂ ÍÃ’≈Ù «√øÿ

ÈÚ∆¡ª Ú؇ª ω≈¿∞‰∆¡ª ‹≈∆ º÷∆¡ª, «‹√ √Á’≈ ⁄؉ª

Ï≈ÁÒ Ú◊∂ ‘Ø ¡È∂’ª ¡≈◊» ’Á∆ ’ج∆ ⁄؉ ‘≈∂ È‘∆∫Õ

ÒÛ ‘∂ Í≈‡∆ ¿∞Ó∆ÁÚ≈ª È∂ ¡≈͉∂ ‘Ò’∂ ÂØ∫ Ï≈‘Ò∂ «Í≥‚

«¬√ ÂØ∫ ÍÂ≈ Òº◊Á≈ ‘À «’ √≈‚∂ ⁄؉ «√√‡Ó «Úº⁄ Ï‘∞Â

Ú≈√∆¡ª Á∆¡ª (ˆÒ ‹ª ¡Ë»≈ ÍÂ≈ «Ò÷ ’∂) ¡≈͉∂

√≈∆¡ª ÷≈Ó∆¡ª ‘È ¡Â∂ Á∂Ù Á∂ ÌÒ∂ Ò¬∆ «¬‘ ÷≈Ó∆¡ª

‘Ò’∂ Á∂ Ù«‘ «Úº⁄ Ú؇ª ωÚ≈¬∆¡ªÕ Ù«‘∆ «¬Ò≈’∂ «Úº⁄

Á» ’È∆¡ª √Ó∂∫ Á∆ Ó∞º÷ ÒØÛ ‘ÀÕ Ì≈ Á∂ √≈Ï’≈ Ó∞º÷

Ú؇ª Á‹ ’È Á≈ „ø◊ «¬ÂÈ≈ ˆÒ √∆ «’ «¬º’ñ«¬º’

⁄؉ ’«ÓÙÈ √Ã∆ ‡∆.¡ÀÈ. √∂ÙÈ È∂ «¬√ √ÏøË «Úº⁄ ’¬∆

ÿ «Úº⁄ ⁄≈Ò∆-⁄≈Ò∆ Ú؇ª Á‹ ‘ج∆¡ª. Ï«·ø‚≈ Á∂ Ú≈‚

Ù≈Ò≈ÿ≈ÔØ◊ ’ÁÓ Íº∞‡∂ √È ¡Â∂ ¿∞√ ÂØ∫ Ï≈¡Á ¡≈¿∞‰

Èø: D, Ì≈◊ Èø: F «Úº⁄ ª HGB Ú؇ª Á‹ ‘ج∆¡ª Í

Ú≈Ò∂ ‘ Ó∞º÷ ⁄؉ ’«ÓÙÈ È∂ ⁄؉-√πË≈ª ÚºÒ Úˉ

«¬‘Ȫ «Úº⁄Ø∫ «’√∂ «¬º’ Á≈ Ú∆ Ó’≈È Èø:, ◊Ò∆ Èø: ¡Â∂

Á≈ Í»≈-Í»≈ ÔÂÈ ’∆Â≈ ‘À Í √≈‚∂ ≈‹È∆Â’ È∂Â≈Úª

Ó∞‘ºÒ∂ Á≈ È≈Ó Á‹ È‘∆∫ ‘ÀÕ Ï≈’∆ Á∆¡ª Ú؇-√»⁄∆¡ª Á∂

«Úº⁄ √ºÂ≈ ”Â∂ Í’Û Á∆ Ò≈Ò√≈ «¬ÂÈ≈ ÿ ’ ⁄∞º’∆ ‘À

‘ Ì≈◊ «Úº⁄ Â’∆ÏÈ Ï«·ø‚≈ Á∂ ‘ Ó∞‘ºÒ∂ Á∆¡ª Ú؇ª

«’ ¿∞ ‘ «¬‘Ȫ ⁄Ø ‰ -√∞ Ë ≈ª ˘ Ò≈◊» ’È «Úº ⁄ ‘

Á‹ ‘ÈÕ «¬√ Â∑ª ¡≈Ó ¡≈ÁÓ∆ Ú≈√Â∂ ¡≈͉∆ Ú؇

¡«Ûº’≈ Í≈¿∞‰ Ò¬∆ ÂÂÍ «‘øÁ∂ ‘ÈÕ «‹Ú∂∫ «’ ÙÈ≈÷Â∆

Һ̉∆ Ï‘∞ Ó∞Ù’Ò √∆Õ ’≈◊˜ª «Úº⁄ ª Ì≈Ú∂∫ ‘ Ú؇ ˘

’≈‚ª ≈‘∆∫ ÚØ ‡ Í≈¿∞ ‰ ˘ ¡º ‹ º ’ Ò≈◊» È‘∆∫ ‘Ø ‰

¡≈͉∆ Ú؇ Í≈¿∞‰ Ò¬∆ «¬º’ «’ÒØÓ∆‡ Á≈ ¯≈√Ò≈ «‘

«ÁºÂ≈ «◊¡≈Õ ‘ ¤Ø‡∆ ÂØ∫ ¤Ø‡∆ Í≈‡∆ º’ ‹≈¡Ò∆ Ú؇ª

’È≈ ÍÀ‰≈ √∆ Í ¡√Ò∆¡Â «Úº⁄ «¬‘ F ÂØ∫ I «’ÒØÓ∆‡

Á∂ ¡≈Ë≈ ”Â∂ ⁄؉ «‹ºÂ‰ «Úº⁄ Ô’∆È º÷Á∆ ‘À ¡Â∂ «¬√∂

º’ √∆Õ «¬√ Â∑ª √‘∆ Ú؇, ‹Ø Ú∆ ω∆ √∆, ¿∞‘ ª

’ ’∂ ’ج∆ Ú∆ Í≈‡∆ Ú؇ Í≈¿∞‰ Ò¬∆ ÙÈ≈÷Â∆ ’≈‚

¡≈͉∆ Ú؇ Һ̉ ¡Â∂ Í≈¿∞‰ ÂØ∫ «ÏÒ’∞Ò ¡√ÓºÊ «‘≈

Á∆ ‘ ‘≈Ò «Úº⁄ ˜» Á∆ Ó≥◊ ’È Ò¬∆ «Â¡≈

«’¿∞∫«’ ϻʪ Á∆ √»⁄∆ Ú∆ ¡ÀÈ ÓΩ’∂ ”Â∂ «ÁºÂ∆ ◊¬∆ √∆Õ «¬√

È‘∆∫ ‘ÀÕ «√º‡≈ «¬‘ «È’«Ò¡≈ «’ ‘ ⁄؉ «Úº⁄ Òº·Ó≈,

Ò¬∆, Ú؇ ˘ ÍÂ≈ ‘∆ È‘∆∫ ⁄º«Ò¡≈ «’ ¿∞‘ ¡≈͉∆ Ú؇

Ï≈‘»ÏÒ ¡Â∂ «ÌÃÙ‡ „ø◊ ¡ÍÈ≈¿∞‰ Ú≈«Ò¡ª Á≈ ÏØÒÏ≈Ò≈

«’ºÊ∂ Í≈Ú∂Õ Í Á»√∂ Í≈√∂ ÁØÚ∂∫ Í≈‡∆¡ª Á∂ ¿∞Ó∆ÁÚ≈

«‘≈ ‘À ¡Â∂ ¬∆Ó≈ÈÁ≈ Â∂ ÔØ◊ «Ú¡’Â∆ ⁄؉ ÒÛÈ Á≈

¡≈͉∂ √ÓÊ’ª Á∆¡ª ◊º‚∆¡ª Ì∆ «ÎÁ∂ √È ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ

‘Ω∫√Ò≈ º’ È‘∆∫ ’ √’Á≈Õ

È∂ ‘ Ï»Ê ”Â∂ ‹≈¡Ò∆ Ú؇ª Í≈¬∆¡ªÕ ÁØÚ∂ Í≈‡∆¡ª Á∂

4

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò«∂ ‡È

Ì≈ÁØ∫ ECF

¡◊√ B@@D

¿∞Ó∆ÁÚ≈ª È∂ ‹≈¡Ò∆ Ú؇ª Í≈¿∞‰ Ò¬∆ «¬º’ Â∑ª √ÓfiΩÂ≈

«Á√∂ È≈‘∆ ’‘ ⁄«Û¡≈®”” ÁØÚ∂∫ ‘∆ Í≈‡∆¡ª È∂ ’Ò∆È

’∆Â≈ ‘Ø«¬¡≈ √∆ ¡Â∂ ÍÃÙ≈√È ¡Â∂ ⁄؉ ¡ÓÒ∂ È∂ ¿∞‘Ȫ Á≈

Ù∂ÚÈ «Ú¡’Â∆¡ª Á∆¡ª Ú؇ª Ù∑∂¡≈Ó Ìπ◊Â≈¬∆¡ªÕ Ï≈ÁÒ

Í»≈ √≈Ê «ÁºÂ≈Õ ¡≈˜≈Á ¿∞Ó∆ÁÚ≈ª Á∂ ÍØ«Òø◊ ¬∂‹ø‡ª Á∆

Í≈‡∆ È∂ «√˪ª Á∆ ◊ºÒ ’È Á∆ ʪ «¬√ ⁄؉ ˘ «√º÷ª

Ó∂Ò∂ «Ú⁄Ò∂ ⁄º’∆ ≈‘∂ Úª◊ «’√∂ È∂ È‘∆∫ √∞‰∆Õ ÁØÚ∂∫ Í≈‡∆¡ª

Â∂ ’ª◊√ Á∆ ÒÛ≈¬∆ Áº«√¡≈Õ ¡ıÏ≈∆ ıÏª ¡È∞√≈

Á∂ ¿∞Ó∆ÁÚ≈ª È∂ ¡≈͉∂ ‘º’ «Úº⁄ Ì∞◊‰ Ú≈Ò∂ «‘øÁ»¡ª Á∂

√≈∂ ‘∆ ¿πÓ∆ÁÚ≈ Â∂ ¿∞È∑ª Á∂ √ÓÊ’ª È∂ √≈∆¡ª ‘ºÁª

Ȫڪ «Íº¤∂ ¯˜∆ «√øÿ ¡Â∂ ’Ω «Ò÷ ’∂ Ú؇ª ωÚ≈¬∆¡ª,

‡ºÍ∆¡ªÕ ◊Øˇ∆¡ª, ◊≈Ò∑ª Â∂ ‚ª◊ª ⁄ºÒ∆¡ª; ÓØ«È¡ª È∂ Ú؇ª

«‹È∑ª «Úº⁄Ø∫ «¬º’ ¿∞Á≈‘‰ Ï«·ø‚≈ ‘Ò’∂ Á∂ «Í≥‚ ⁄º’

Í≈¬∆¡ªÕ Ù≈Ï Á∆ «¬ºÊØ∫ º’ ÷∞ºÒ∑ ’∂ ÚÂØ∫ ‘ج∆ «’ ÁØ ‹‰∂

Ï÷», ‘ºÁ Ï√ Èø: B@C, Ì≈◊ Èø: GB, Ú؇ Èø: G@B ÂØ∫

ª Ó∞¯Â Í∆ ’∂ ‘∆ Ó ◊¬∂Õ «¬√ Áø◊Ò «Úº⁄ Ï≈ÁÒ ÁÒ

GCA (¡Èπ»Í’ Ú؇-√»⁄∆ B@@D) Á∆ ‘ÀÕ «¬Â≈˜ ’È

Ï≈˜∆ Ó≈ «◊¡≈ Í Í≥Ê’ ÓØ⁄≈ ‘≈ ’∂ Ú∆ ⁄؉- √∞Ë≈ª

”Â∂ ¡À√.‚∆.¡ÀÓ. Ï«·ø‚≈ È∂ «’‘≈ «’ «¬Â≈˜ ’È Á≈

Á∆ Ó≥◊ È‘∆∫ ’ «‘≈Õ Ù≈«¬Á «¬√ ˘ ¿∞Ó∆Á ‘ØÚ∂ «’ «’√∂

√Óª È‘∆∫ ‘À; ‹Ø Ú؇ ω ◊¬∆ ‘À ¡Â∂ «‹√ Á∂ «Íº¤∂ «√øÿ ‹ª

«ÁÈ ¿∞‘ Ú∆ «¬√∂ „ø◊ È≈Ò ⁄؉ «‹ºÂ √’Á≈ ‘ØÚ∂Õ «¬‘ √Ì

’Ω ‘À, ¿∞√ Á∂ Ì≈Ú∂∫ ’∂√ Á≈‘Û∆ ’º‡∂ ‘؉, ¿∞‘ Ú؇ ÍÚ∂◊∆;

’∞fi ’È Ú≈Ò∂ ª «¬º’ Í≈√∂, Ú∂÷ ’∂ ⁄∞ºÍ «‘‰ Ú≈Ò∂ Ú∆

¿∞√ ˘ ’ج∆ Ø’ È‘∆∫ √’Á≈Õ ◊∞Á∞¡≈≈ ⁄؉ ’«ÓÙÈ ˘

¡≈͉∂ - ¡≈Í ˘ Ë≈Ó’ ’‘≈¿∞ ‰ Á∂ ‘º ’ Á≈ È‘∆∫Õ

¿∞‘Ȫ Á∂ ¡ıÏ≈∆ «Ï¡≈Ȫ Á≈ ⁄∂Â≈ ’Ú≈ ’∂ ‡ÀÒ∆ÎØÈ ”Â∂

¡«‹‘∆¡ª ‘≈Òª «Úº⁄ ÚÀ√∂ ª ⁄؉-√πË≈ª Á∆ ◊ºÒ ’È≈

Á÷Ò Á∂‰ Ò¬∆ Ï∂ÈÂ∆ ’È ”Â∂ ¿∞‘Ȫ «’‘≈ «’ ’∂√-

‘∆ Θ»Ò Á∆ ◊ºÒ Òº◊Á∆ ‘À Í ‹∂ ’ «’√∂ ¡«Ë’≈∆,

Á≈‘Û∆ ’º‡∂ Ú≈Ò∂ Á∆ Ú؇ È‘∆∫ ͬ∂◊∆Õ «¬√ √ÏøË «Úº⁄ √≈∂

√’≈, ’«ÓÙÈ ‹ª ¡ıΩÂ∆ ¡’≈Ò∆ Ò∆‚ª «Úº⁄ ËÓ Á≈

«‡«Èø ◊ ¡¯√ª Â∂ «˜Ò∑ ª ⁄Ø ‰ ¡¯√ª ˘ «Ò÷Â∆

’ج∆ «’‰’≈ Ó≈Â ‘À ª ¿∞‘ «¬‘Ȫ Ë≈Ó’ ⁄؉ª Ò¬∆

‘Á≈«¬Âª Á∂ «ÁºÂ∆¡ª ◊¬∆¡ª ‘È Í ÁØÚ∂∫ ◊∞Á∞¡≈≈ ⁄؉

‘∂· «Ò÷∂ √∞fi≈¡ ÍÃÚ≈È ’ÈÕ

’«ÓÙÈ ¡Â∂ «‡«Èø◊ ¡¯√ «’√∂ Ú∆ Â∑ª Á∆¡ª «Ò÷Â∆

A. Í≥⁄≈«¬Â ⁄؉ª Úª◊ ÙØÃÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ ⁄؉ª Í≈‡∆

‘Á≈«¬Âª ¡≈˜≈Á ¿∞Ó∆ÁÚ≈ª ˘ Á∂‰ ÂØ∫ «¬È’≈∆ √ÈÕ

ͺË ”Â∂ È≈ ÒÛ∆¡ª ‹≈‰Õ Í≈‡∆ ÍÃË≈Ȫ ÚºÒØ∫ ¡≈͉∂

Ï«·ø‚≈ ÂØ∫ ¡≈˜≈Á ÂΩ ”Â∂ ⁄؉ ÒÛ ‘∂ ¿∞Ó∆ÁÚ≈ ˘

⁄‘∂Â∂ ¡Â∂ Ú¯≈Á≈ Í ◊∞Ó«Â, «‘ ¡Â∂ «√º÷ ¡≈⁄‰

¡’≈Ò Âı Á∂ «ÚØË∆ Áº√‰ Ú≈Ò∂ ÁØÚ∂∫ Í≈‡∆ ¿∞Ó∆ÁÚ≈ª

ÂØ∫ √º÷‰∂ ¿∞Ó∆ÁÚ≈ ÊØ͉ Á∆ ʪ, ⁄؉ ‘Ò’∂ Á∂ √≈∂ «Í≥‚ª

È∂ ı∞Á ¡’≈Ò Âı Á∂ “‹Ê∂Á≈” √≈«‘Ï ÚºÒØ∫ ÙÃØÓ‰∆ ’Ó∂‡∆

¡Â∂ Ù«‘ Á∂ Ú≈‚ª «Úº⁄Ø∫ «√º÷ ¡≈Ï≈Á∆ ¡È∞√≈ ÿº‡ ÂØ∫

Ò¬∆ ¿∞Ó∆ÁÚ≈ª √ÏøË∆ «ÈÁ∂Ùª Á∆¡ª ˺‹∆¡ª ¿∞‚≈¬∆¡ª

ÿº‡ ÁØ ¿∞µ⁄∂-√∞º⁄∂ ¡≈⁄È Â∂ «√º÷ «‘ ÓÔ≈Á≈ Á∂ Ë≈È∆,

«’¿∞∫«’ «¬º’ Á∂ Í∞ºÂ ¡Â∂ Á»√∂ Á∆ ÍπºÂ∆ Á∂ ’∂√ ’º‡∂ ‘ج∂

ÙÏÁ-◊∞» √Ã∆ ◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï ˘ √ÓÍ ◊∞«√º÷ ÒÀ ’∂

‘ÈÕ ÁØÚª Á∂ Í∞ºÂ Ù≈Ï Í∆∫Á∂ ‘ÈÕ «¬º’ È∂ ª ı∞Á Ú∆

«¬º’ √ªfi∆ Ó∆«‡ø◊ ’ ’∂ ¡≈͉∂ «Úº⁄Ø∫ ’ج∆ ÔØ◊ ¿∞Ó∆ÁÚ≈

’≈◊˜ ÌÈ ÂØ∫ «√¯ «¬º’ «ÁÈ Í«‘Òª «Ú÷≈Ú∂ Ó≈Â

⁄∞ ‰ ÈÕ

¡≥«Óफ’¡≈ √∆ Â∂ Ù≈Ï Í∆∫Á≈ √∆Õ «¬√ Â∑ª ¡≥«ÓàÁ∆

B. Ú؇ Á‹ ’Ú≈¿∞‰ Ú≈Ò∂ Î≈Ó «Úº⁄ Ó≈Ó»Ò∆ √ØË

Í«ÚºÂ √Ó ˘ Ì∂÷ Á≈ »Í «ÁºÂ≈ ‘ÀÕ “‹Ê∂Á≈” √≈«‘Ï ı∞Á

’ ’∂ «¬‘Ȫ ˘ “Î≈Ó A (¡≥«ÓÃÂË≈∆ «√º÷ Ò¬∆)” ¡Â∂

Ú∆ «ÁÙ≈-«ÈÁ∂Ù Á∂ ’∂ ¿∞√ ˘ Ò≈◊» ’È Á∆ ʪ ¡≈Í ‘∆

“Î≈Ó A (¿) (’∂√≈Ë≈∆ «√º÷ Ò¬∆)” «Ò«÷¡≈ ‹≈Ú∂Õ Î≈Ó

¡Ó∆’≈ ⁄Ò∂ ◊¬∂Õ «¬√ Â∑ª √Ì Í≈√∂ ’»Û Á≈ ‘∆ Í√≈≈

«Úº⁄ Ó’≈È Èø:, Ó∞‘ºÒ≈ ‹ª ÍÂ≈, Ú≈‚ ‹ª «Í≥‚, Ê≈‰≈,

√∆ ¡Â∂ ‹∂’ «’Â∂ √º⁄ ‘À ª ¿∞‘ Óº«√¡≈ Á∆ ’≈Ò∆ ≈Â

«‘√∆Ò, «‹Ò∑≈ ¡≈«Á Á∂ Úº÷∂-Úº÷∂ ÷≈È∂ ω≈¬∂ ‹≈‰Õ

«Úº⁄ «’Ë∂ Ș È‘∆∫ ¡≈ «‘≈: ““’»Û ¡Ó≈Ú√ √⁄∞ ⁄øÁÓ≈

«¬º’ ÷≈È≈ ÎØ‡Ø Ò¬∆ ω≈«¬¡≈ ‹≈Ú∂Õ «’√∂ Ú∆ Î≈Ó ”Â∂ Î؇Ø

5

Ì≈ÁØ∫ ECF

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò«∂ ‡È

¡◊√ B@@D

Á∆ ¡‰‘Ø∫Á ¡Â∂ ¡Ë»≈ ÍÂ≈ «Ò÷‰ ”Â∂ ¿∞‘ ºÁ ’ «ÁºÂ≈

¡≈¿∞∫Á∂ ◊¬∂ «Èÿ≈ È∂ «ÁºÒ∆ ◊∞Á∞¡≈≈ ÍÃÏøË’ ’Ó∂‡∆,

‹≈Ú∂Õ Ú؇ √»⁄∆ ⁄؉ª ÂØ∫ ÿº‡ ÂØ∫ ÿº‡ ÁØ √≈Ò Í«‘Òª

Ô».Í∆. «√º÷ ÍÃÂ∆«ÈË ÏØ‚, ‹øÓ»ñ’ÙÓ∆ ◊∞Á∞¡≈≈ ÏØ‚,

«Â¡≈ ‘Ø ‹≈Ú∂ Â∂∂ «ÏÒ’∞Ò Ó’≈Ȫ Â∂ ÒÛ∆Ú≈ Èø: ¡È∞√≈

Í≈«’√Â≈È ◊∞Á∞¡≈≈ ÍÃÏøË’ ’Ó∂‡∆, ¡Ó∆’È ◊∞Á∞¡≈≈

‘ØÚ∂ ª «’ «’√∂ Ú∆ Ú؇ Á∆ ÙÈ≈÷ ’ ’∂ ˆÒ ω∆

ÍÃ Ï ø Ë ’ ’Ó∂ ‡ ∆, Ô»  Í∆¡È ◊∞  Á∞ ¡ ≈≈ ÍÃ Ï ø Ë ’ ’Ó∂ ‡ ∆,

Ú؇ ”Â∂ «¬Â≈˜ ’ ’∂ ’‡≈¬∆ ‹≈ √’∂ ¡Â∂ ‘∆ ‘ج∆ Ú؇

‘«¡≈‰≈ ◊πÁπ¡≈≈ ÍÃÏøË’ ’Ó∂‡∆ Â∂ ‘Ø ’¬∆ ’Ó∂‡∆¡ª ˘

ω≈¬∆ ‹≈ √’∂Õ ¿∞Ó∆ÁÚ≈ ¡≥«ÓÃÂË≈∆ Î≈Ó ÌÈ Ú≈Ò∂

‹ÈÓ «ÁºÂ≈ ‘ÀÕ

«Úº⁄Ø∫ ‘∆ ω √’Á≈ ‘ØÚ∂ ª «’ ÓΩ’∂ ”Â∂ Ì∂÷ Ë≈È Ú≈Ò≈

«’√∂ Ú∂Ò∂ E@@ ÂØ∫ ¿∞µÍ «¬«Â‘≈√’ ◊∞Á∞¡≈«¡ª Á∆

’ج∆ Ú∆ ¿∞Ó∆ÁÚ≈ È≈ ω √’∂Õ Î≈Ó «Úº⁄ «¬º’ ‘Ø

√ªÌñ√øÌ≈Ò Ò¬∆ «˜øÓ∂Ú≈ ω≈¬∆ ÙØÃÓ‰∆ ◊∞Á∞¡≈≈ ÍÃÏøË’

«Ï¡≈È Á≈ Ú≈Ë≈ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂ «’ ÓÀ∫ «√¯ ◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï

’Ó∂‡∆ ¡º‹ «√¯ AE@ Á∂ ’∆Ï «¬«Â‘≈√’ ◊∞Á∞¡≈«¡ª

‹∆ ˘ ¡≈͉≈ ◊∞» Ó≥ÈÁ≈ ‘ª, «’√∂ Á∂‘Ë≈∆ ◊∞» ˘ È‘∆∫

Á≈ ÍÃÏøË Ú∆ √∞⁄º‹∂ „ø◊ È≈Ò ⁄Ò≈¿∞‰Ø∫ ¡√ÓºÊ «’¿∞∫ ‘Ø

Ó≥ÈÁ≈Õ

◊¬∆ ‘À? «¬√ Á∆¡ª ‘ ⁄؉ª Ó◊Ø∫ ‘≈Ò ÏÁÂ ‘∆ «’¿∞∫

C. Î≈Ó ¿∞µÍ «Ò÷∂ «Ï¡≈Ȫ «Úº⁄Ø∫ ’∞fi Ú∆ ˆÒÂ

‘ø∞Á∆ ‹≈ ‘∆ ‘ÀÕ «¬√ Á≈ «¬º’ Úº‚≈ ’≈‰ ‘À “◊∞Á∞¡≈≈

√≈Ï ‘؉ Á∆ √» «Úº⁄ Î≈Ó ÌÈ Ú≈Ò∂ ¡Â∂ Â√Á∆’

¡À’‡” Á≈ Ì≈Â∆ Í≈Ò∆ÓÀ∫‡ Á∆ ¤Â-¤≈«¬¡≈ ‘∂· ÿ«Û¡≈

’ ’∂ Ú؇ ω≈¿∞‰ Ú≈Ò∂ ¡«Ë’≈∆ Ò¬∆ √˜≈ «È√⁄Â

‹≈‰≈ Â∂ ◊∞Á∞¡≈≈ ’«ÓÙÈ Á≈ Ì≈Â∆ ÍÃË≈È Ó≥Â∆ Á∂

’∆Â∆ ‹≈Ú∂Õ

¡Ë∆È ‘؉≈Õ

D. ‘ Ú؇ ˘ ÎØ‡Ø Ú≈Ò≈ ÙÈ≈÷Â∆ ’≈‚ ‹≈∆ ’∆Â≈

ÙØÃÓ‰∆ ◊∞Á∞¡≈≈ ÍÃÏøË’ ’Ó∂‡∆ È∂ ¡◊∂˜ª Á∂ «Íº·»

‹≈Ú∂, «‹√ Á∆ ¡‰‘Ø∫Á «Úº⁄ «’√∂ Ú∆ Ú؇ ˘ Ú؇ Í≈¿∞‰

Ó‘øª ’ØÒØ∫ ◊∞Á∞¡≈∂ ¡≈˜≈Á ’Ú≈ Ò¬∂ Í ’≈˘È∆ Á≈¡-

Á≈ ¡«Ë’≈ È≈ ‘ØÚ∂Õ

Í∂⁄ª ”⁄ ¿∞Òfi ’∂ ¡≥ Ì≈Â∆ ˆ∞Ò≈Ó∆ ÍÃÚ≈È ’ Ò¬∆Õ

E. Ú؇ Í≈¿∞‰ √Ó∂∫ ‹∂ «’√∂ Ú؇ Á∂ ’∂√-Á≈Û∑∆ ’º‡∂

¡º‹ Ì≈Â∆ Í≈Ò∆ÓÀ∫‡, Ì≈Â∆ ÍÃË≈È Ó≥Â∆, Ì≈Â∆ ‘ØÓ

‘؉ ª ¿∞√ ˘ Ú؇ Í≈¿∞‰ Á≈ ¡«Ë’≈ È≈ ‘ØÚ∂, Ì≈Ú∂∫ ¿∞√

Ó«È√‡∆ Á∆ ˜ÏÁ√Â Í’Û ‘∂· ’øÓ ’ ‘∂ “◊∞Á∞¡≈≈

Á≈ È≈Ó Ú؇-√»⁄∆ «Úº⁄ Á‹ ‘ØÚ∂ ¡Â∂ ¿∞√ Í≈√ ÙÈ≈÷Â∆

’«ÓÙÈ” Á∆ ¡Ë∆È◊∆ ‘∂· ’øÓ ’ ‘∆ ÙØÃÓ‰∆ ◊∞Á∞¡≈≈

’≈‚ ‘ØÚ∂Õ

ÍÃÏøË’ ’Ó∂‡∆ ◊∞Á∞¡≈«¡ª Á≈ ¡≈˜≈Á ÍÃÃÏøË «’Ú∂∫ «√‹ √’Á∆ ‘À? «√º÷ Ó«‘√»√ ’È Òº◊ ͬ∂ ‘È: ““Ó‘øª ˘ ª

nnnnn

Ó≈‚È Ó‘øª ˘ ◊∞Á∞¡≈«¡ª ”⁄Ø∫ Ï≈‘ «’Ú∂∫ ’º«„¡≈ ‹≈Ú∂?

¡√∆∫ ◊∞Á∞¡≈«¡ª ⁄Ø∫ Ï≈‘ ’º„ «ÁºÂ≈ ‘À Í ‘∞‰ «‹‘Û≈

Ó«‘øÁ «√øÿ ⁄⁄≈Û∆

‘Ø «◊¡≈ ‘À Â∂ ¡‹Ø’∂ ÍÃÏøË’ ÈÚ∂∫ Ó‘ø √≈Ï ‘Ø ‘∂ ‘ÈÕ””

AA ‹∞ Ò ≈¬∆ Á∆¡ª ÙØ Ã Ø Ó ‰∆ ’Ó∂ ‡ ∆ ⁄Ø ‰ ª ÂØ ∫ Ï≈¡Á

Ì≈Â∆ ÍÃÏøË ‘∂· ¡≈¬∆ ÙØÃÓ‰∆ ◊∞Á∞¡≈≈ ÍÃÏøË’

Ï≈ÁÒ«’¡ª ÚºÒØ∫ ÙÃØÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ ”Â∂ «¬º’ Ú≈∆ «Î ’Ϙ≈

’Ó∂‡∆ Á∂ ÓÀ∫Ï ¡º‹ Ó≈‚È Ó‘øª Á≈ »Í Ë≈ ◊¬∂ ‘ÈÕ

’ Ò¬∂ ‹≈‰ Ó◊Ø∫ Í≥Ê’ ‘Ò«’¡ª «Úº⁄ ‚≈„∆ «⁄øÂ≈ Í√

◊∞Á∞¡≈∂ “ËÓ ÍÃ⁄≈” Á∂ ’∂∫Á È≈ «‘ ’∂ «√¡≈√Â-

◊¬∆ ‘ÀÕ ◊∞Á∞¡≈≈ √∞Ë≈ Ò«‘ Ó◊Ø∫ ◊∞Á∞¡≈«¡ª Á≈

√Ê≈È Ï‰ ⁄∞º’∂ ‘ÈÕ ◊∞Á∞¡≈«¡ª ”Â∂ «√¡≈√ «¬√ ’Á

ÍÃÏøË √∞⁄º‹∂ „ø◊ È≈Ò ⁄Ò≈¿∞‰ Ò¬∆ “◊∞Á∞¡≈≈ ¡À’‡”

‘≈Ú∆ ‘Ø ⁄∞º’∆ ‘À «’ ◊∞Á∞¡≈≈ ⁄؉ª «‹ºÂ‰ Ò¬∆ Ù≈Ï Â∂

¡Ë∆È AIBE ”⁄ ÙØ Ã Ó ‰∆ ◊∞  Á∞ ¡ ≈≈ ÍÃ Ï Ë’ ’Ó∂ ‡ ∆ Á∆

’ø‹∆¡ª Á∂ È≈⁄ Ù∑∂¡≈Ó ‘؉ Òº◊ ͬ∂ ‘È Â∂ ’ج∆ «¬È∑ª Â∂

√Ê≈ÍÈ≈ ‘ج∆ √∆ Í «¬√ Á∆ ’≈◊∞˜≈∆ ”⁄ «ÁÈØñ«ÁÈ

÷∞ºÒ∑ ’∂ «¬Â≈˜ Ú∆ È‘∆∫ ’Á≈Õ «ÁºÒ∆ ÁÏ≈ Á∂ «¬Ù≈«¡ª

ÈÚª ÍÃÏøË ¡√∆∫ «√«‹¡≈ ‘À, ¿∞‘ «¬√ ÂØ∫ Ú∆ Ó≈Û≈ √≈ÏÂ

6

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò«∂ ‡È

Ì≈ÁØ∫ ECF

¡◊√ B@@D

”Â∂ ◊∞Á∞¡≈«¡ª ˘ «√¡≈√∆ Òº·Ó≈ª Á∆ ·≈‘ ω≈¿∞‰

ı≈Ò«√¡ª” Á∂ ÁΩ «Úº⁄ √ø◊ Á∂ È∞Ó≈«¬øÁ∂ ‘∆ ‘ Â∑ª Á≈

Ò¬∆ “Í∂Ù∂Ú ◊πø‚∂” ÌÂ∆ ’ ’∂ “‡≈√’ ÎØ√ª” ω≈¬∆¡ª

ÍÃÏøË (◊∞Á∞¡≈≈ ÍÃÏøË √Ó∂Â) √øÌ≈ÒÁ∂ ‘∂ ‘ÈÕ Í ‘∞‰

◊¬∆¡ª ‘ÈÕ

√≈‚∆ ¡Ú∂√ÒÂ≈ Á≈ Ò≈‘≈ ÒÀ ’∂ Ï≈ÁÒ«’¡ª È∂ «¬‘ ÍÃ⁄≈È≈

‘ ÙØÃÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ ÓÀ∫Ï È∂ ¡≈͉∂ ‘Ò’∂ ˘ ¡≈͉∆

Ù∞» ’ «ÁºÂ≈ ‘À «’, ““ÙÃØÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ ‘∆ √Ϻ ı≈Ò√≈ ‘À””Õ

«¡≈«¬¡≈ ω≈«¬¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘À, «‹ºÊ∂ ¿∞‘ ’Á∂ “ËÓ ÍÃ⁄≈”

’∆ Ù≈Ϫ Á∂ Òø◊ Ò◊≈ ’∂ Ù≈Ï∆ ÓÀ∫Ïª Á∆ ⁄∞‰∆ ‘ج∆

Ò¬∆ ª Ì≈Ú∂ «’Â∂ «Ú‘Ò ’º„ √’∂ Í Ù≈Ï Á∆¡ª Í∂‡∆¡ª

ÙØÃÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ ˘ “√Ϻ ı≈Ò√≈” ¡≈«÷¡≈ ‹ªÁ≈ ‘À? “√ϺÂ

Á∆ «◊‰Â∆ ¿∞√ È∂ ˜» Ó∞’º ’∆Â∆ ‘ج∆ ‘À Â∂ «¬‘ «ÓÊ∂

ı≈Ò√≈” ª «¬º’ ¡≈˜≈Á √ø√Ê≈ √∆, ‹ÁØ∫ «’ ÙØÃÓ‰∆ ’Ó∂‡∆

√Ó∂∫ ”Â∂ ◊∞Á∞¡≈≈ ÓÀÈ∂‹ª ’ØÒ Í‘ø∞⁄ ‹ªÁ∆¡ª ‘ÈÕ Ù≈Ï

Ì≈Â∆ ¡Â∂ Í≥‹≈Ï∆ ‘∞’Ó≈Ȫ Á∆ Ï∞∆ Â∑ª ˆ∞Ò≈Ó ‘ÀÕ «¬‘

Á∂ ÙΩ’∆È ÙÃØÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ ÓÀ∫Ï ÙÏ≈Ï Á∂ Ú∆ ⁄ø◊∂ ÙΩ’∆È ‘ÈÕ

«√º÷ª ˘ Ó»÷ ω≈¿∞‰ Ú≈Ò≈ ÙØÙ≈ ‘À ‹Ø ‘ Ú≈∆ ⁄؉ª ÓΩ’∂

ÙØÃÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ Á∂ ’∞ºÒ AGE ÓÀ∫Ïª ”⁄Ø∫ Â’∆ÏÈ

ÍÃ⁄≈ «ÁºÂ≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ

AE@ ÓÀÏª Á≈ Ó≥Á≈ ‘≈Ò ‘ÀÕ «¬È∑ª √≈«¡ª È∂ ÙØÃÓ‰∆

’∆Â≈ ’∆ ‹≈Ú∂?

◊∞Á∞¡≈≈ ÍÃÏøË’ ’Ó∂‡∆ ˘ “«√¡≈√∆ ÍΩÛ∆¡ª” ⁄Û∑È Á≈ «¬º’ Ú√∆Ò≈ ω≈«¬¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘À Â∂ «¬È∑ª Á≈ ËÓ È≈Ò

•

◊∞Á∞¡≈≈ ÍÃÏøË ”⁄ ¡≈¬∂ «¬È∑ª «Ú◊≈Ûª Á∂ ‘ºÒ

Á» Á≈ Ú∆ Ú≈√Â≈ È‘∆∫Õ «√ÂÓ «¬‘ ‘À «’ ‡Ω‘Û∂ Á∆ ÓœÂ

Ú‹Ø∫ ’∞fi «√º÷ «ÚÁÚ≈Ȫ È∂ “¡≈Ò «¬ø‚∆¡≈ ◊∞Á∞¡≈≈

Ó◊Ø∫ ’≈‹’≈∆ ÍÃË≈È Ï‰≈¬∂ ‘ج∂ ¡Ò«ÚøÁÍ≈Ò «√øÿ

¡À’‡” ω≈¿∞‰ Á∆ ◊ºÒ ’∆Â∆ ‘À ‹Ø ◊∞Á∞¡≈≈ ¡À’‡

ͺ÷Ø’∂ ¡Â∂ √∞º⁄≈ «√øÿ Òø◊≈‘ Ú◊∂ ÙØÃÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ Á∂ «˜øÓ∂Ú≈

Á∆ ÓΩ‹»Á≈ ˆ∞Ò≈Ó∆ ”⁄Ø∫ Ï≈‘ «È’Ò‰ Á∆ Ï‹≈¬∂ ÈÚ∆∫

ÏøÁ∂ Ú∆ «‘øÁ»ÂÚ∆¡ª Â∂ “⁄È Í√‰” ˘ ‘∆ «√º÷∆ Á∆ √∂Ú≈

¡Â∂ Úº‚∆ ˆ∞Ò≈Ó∆ √‘∂ÛÈ Ú≈Ò∆ ◊ºÒ ‘ÀÕ ‹ÁØ∫ √≈‚∆

√ÓfiÁ∂ ‘ÈÕ

ÙØÃÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ Í≥‹≈Ï Á∂ ◊∞Á∞¡≈∂ ‘∆ √‘∆ „ø◊ È≈Ò

ÙÃØÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ ”Â∂ “Ó≈‚È Ó‘øª” Á∂ »Í ”⁄ ’≈Ϙ

È‘∆ ⁄Ò≈ √’Á∆ ª √≈∂ Ì≈ Á∂ ◊∞Á∞¡≈∂ «¬√ ˘

‘ج∂ ÓÀ∫Ïª Á∆ ⁄؉ Á≈ ÍÃÓ∞º÷ ’≈‰ Ì≈Â∆ Ï‘∞«◊‰Â∆ ÍÃÏøË

√Ω∫Í ’∂ ‘Ø ‹Ò»√ ’„Ú≈¿∞‰ Á∆ ’∆ ÒØÛ ¬∂? Ó∂∂ «Ú⁄≈

‘∂· Ò≈◊» ’∆Â≈ «◊¡≈ “◊∞Á∞¡≈≈ ¡À’‡” ‘ÀÕ Ì≈Â∆ ⁄؉

¡È∞√≈ ÓΩ‹»Á≈ “◊∞Á∞¡≈≈ ¡À’‡” ◊∞Ó«Â √Ì≈Úª,

ÍÉ≈Ò∆ ’Á∆ Ú∆ ◊∞Ó«Â ¡È∞√≈∆ È‘∆∫ ‘Ø √’Á∆ «’¿∞∫«’

◊ÃøÊ∆ √Ì≈Úª, «√º÷ ‹Ê∂ÏøÁ∆¡ª Â∂ √ø√Ê≈Úª ¡≈«Á Á∂

◊∞Ó«Â «Úº⁄ ª √Ï√øÓÂ∆ È≈Ò ⁄؉ ’È Á∆ ‘∆ «ÍÂ

‘Ú≈Ò∂ ’ «ÁºÂ≈ ‹≈Ú∂, ‹Ø «√º÷∆ Ú≈«¬Âª ¡È∞√≈

‘ÀÕ ‹∂’ ◊∞» È≈È’ Ì≈Â∆ Ï‘∞«◊‰Â∆ ⁄؉-ÍÉ≈Ò∆ Ó∞Â≈Ï’

«¬√ «Úº⁄ √ØË ’È ¡Â∂ «¬È∑ª Á∆ ’∆Â∆ √ØË ¿∞µÍ ‘∆

Ì≈¬∆ Ò«‘‰∂ Á∆ ⁄؉ ’Á∂ ª ’Á∂ Ú∆ √¯Ò È≈ ‘Ø √’Á∂

√’≈ ÓØ ‘  Ò≈¿∞ ‰ Á∆ Í≈Ïø Á ‘Ø Ú ∂ Õ «√º ÷ ª Á∂

«’¿∞∫«’ Ï‘∞ñ«◊‰Â∆ ÒØ’ ª ◊∞‰ª Á∂ Ó≈Ò’ Â∂ «√º÷ Ò«‘

◊∞Á∞¡≈«¡ª ”⁄ √’≈ Á≈ «Úø◊≈ñ‡∂„≈ «’√∂ «’√Ó

Á∂ ¡◊Ò∂ Ú≈√ “Ò«‘‰∂” ˘ √Ófi ‘∆ È‘∆∫ √’∂ √ÈÕ «¬√∂

Á≈ ’ج∆ ÁıÒ È≈ ‘ØÚ∂Õ ¡≥«ÓÃÂ√ Á∂ «‚͇∆ ’«ÓÙÈ

Â∑ª ◊∞» ¡ÓÁ≈√, ◊∞» ≈ÓÁ≈√, ◊∞» ¡‹È Â∂ ◊∞»

ÂØ∫ ÙØÃÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ Á∂ ◊·È Á≈ ¡ÀÒ≈È ’È ¡Â∂ ⁄؉

‘«◊Ø«ÏøÁ √≈«‘Ï Á∆ √Ïñ√øÓÂ∆ È≈Ò ⁄؉ ‘∞øÁ∆ ‘∆ ‘ÀÕ

Íë’«¡≈ «Úº⁄ Ù≈ÓÒ ‘؉ Á∂ ¡«Ë’≈ Ú≈Í√ Ò¬∂ ‹≈‰, ‹Ø ‘∞‰ ¿∞√ Á∂ ’ØÒ ‘ÈÕ

«√º÷∆ Ú≈«¬Âª Ó∞Â≈Ï’ «√º÷ √ø◊ª È∂ ¡≈͉∂ È∞Ó≈«¬øÁ∂ ı∞Á È≈Ó˜Á ’È∂ ‘È, È≈ «’ ‘∞‰ Úª◊ «√¡≈√∆

•

‘ √≈Ò “√Ϻ ı≈Ò√≈” Á∆ Â˜ ¿∞µÂ∂ √≈∂ «√º÷ª

Í≈‡∆¡ª Á∂ ·Ø√∂ Ïø«Á¡ª ˘ Ú؇ª Í≈ ’∂ √øÂ∞Ù‡ ‘Ø ‹≈‰≈ ‘ÀÕ

Á≈ ÍÃÂ∆«ÈË «¬’º· ˜» √º«Á¡≈ ‹≈Ú∂, «‹√ «Úº⁄ «√º÷

«¬√ “Ù≈‡’º‡” È∂ √≈‚≈ ‹Ò»√ ’º„ ’∂ º÷ «ÁºÂ≈ ‘ÀÕ “√ϺÂ

Ó√«Ò¡ª ¿πµÂ∂ ÷∞ºÒ∑ ’∂ «Ú⁄≈ª ‘Ø‰Õ «¬‘ «¬’º· ’ج∆

7

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò«∂ ‡È

Ì≈ÁØ∫ ECF

¡◊√ B@@D

Ú∆ √Ïñ√ªfi≈ «Ú¡’Â∆ «’Â∂ Ú∆ √ºÁ √’Á≈ ‘ÀÕ «¬√

ÚÂØ∫ ’∆Â∆ ‹≈Ú∂ ¡Â∂ «√º÷ «Úº«Á¡’ ¡Á≈∂ Â∂ ÷∂Ò∑

È≈Ò Ï≈ÁÒ«’¡ª Á∆ ÍÃ⁄≈∆ ‘ج∆ ““ÙØÃÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ ‘∆

¡÷≈Û∂ ÷ØÒ∑‰ ”Â∂ «ÚÙ∂Ù ˜Ø «ÁºÂ≈ ‹≈Ú∂Õ ◊∞Á∞¡≈«¡ª

√Ϻ ı≈Ò√≈ ‘ÀØ”” Á∆ Ï∂Â∞’∆ Ë≈È≈ ı∞ÁñÏñı∞Á ºÁ ‘Ø

”⁄Ø∫ ‘ Â∑ª Á∆¡ª ÓÈÓª ÏøÁ ’∆Â∆¡ª ‹≈‰Õ Á∂ˆ

‹≈Ú∂◊∆Õ «¬√ «¬’º· ÚºÒØ∫ Í≈√ ’∆Â∂ ◊∞ÓÂ∂ √ϺÂ

’≈¿∞‰ Â∂ ¡÷≥‚ Í≈· ’≈¿∞‰ Á≈ Í≈÷≥‚ Ú∆ ÏøÁ

√ø◊ ¿∞µÂ∂ Ò≈◊» ’Ú≈¿∞‰ Ò¬∆ ’≈˘È∆ ¡≈√≈ Ú∆

’∆Â≈ ‹≈Ú∂ (Ô≈Á ‘∂ Á∂◊ ’≈ ’∂ ◊∞»-‘˜» Ì∂‡ ’È

«Ò¡≈ ‹≈Ú∂ Â∂ «¬‘ ÙÃØÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ ¿∞µÂ∂ Ú∆ Ò≈◊» ‘؉Õ

Á∆ ∆ ◊∞» √≈«‘Ï≈È Ú∂Ò∂ ⁄ºÒÁ∆ √∆Õ Í«‘Òª Á∂◊ ◊∞»

«‹‘Ûª Ú∆ «√º÷ ‹ª «√º÷ √ø√Ê≈ «¬È∑ª ◊∞ӫ¡ª ˘

‹∆ ÂØ∫ ÍÃÚ≈È ’≈¬∆ ‹ªÁ∆ √∆ Â∂ Î∂ √ø◊ ”⁄ ÚÂ≈¬∆

Ò≈◊» ’È ÂØ ¡≈È≈’≈È∆ ’∂, ¿∞È∑ª ˘ ÔØ◊ √˜≈ Á≈

‹ªÁ∆ √∆Õ ‹Á«’ ‘∞‰ ◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï ˘ ◊∞◊ºÁ∆

ÍÃÏøË ‘ØÚ∂Õ

«ÓÒ∆ ‘؉ Á∂ Ï≈Ú‹»Á Ú∆ Á∂◊ ’≈ ’∂ «Ò‹≈‰ Á≈ ÌÓ

•

‘ ÙØÃÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ ‘Ò’∂ Á∆¡ª «√øÿ √Ì≈Úª, ◊øÃÊ∆

Â∞«¡≈ ¡≈ «‘≈ ‘À Â∂ ÙØÃÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ Ú≈«Ò¡ª È∂ Á∂◊

√Ì≈Úª, «√º÷ √ø√Ê≈Úª, √ø◊ Á∂ √«‘ÔØ◊ È≈Ò («‹√

’≈¿∞‰ Á∆ Ì∂‡≈ º÷ ’∂ «¬√ ˘ Á∞’≈ÈÁ≈∆ ”⁄ ÏÁÒ

«Úº⁄ ÿº‡Øñÿº‡ A@,@@@ «√º÷ ˜» ‘؉) ÙÃØÓ‰∆ ’Ó∂‡∆

«Ò¡≈ ‘ÀÕ «¬‘∆ ‘≈Ò ¡÷≥‚ Í≈·ª Á≈ ‘Àó ¿∞‘ Ú∆

Ò¬∆ È∞ Ó ≈«¬ø Á ∂ «ÈÔ∞ ’  ’ÈÕ ÙØ Ã Ó ‰∆ ’Ó∂ ‡ ∆ Ò¬∆

Á∞’≈ÈÁ≈∆ Á≈ »Í Ë≈ ◊¬∂ ‘ÈÕ ‘∞‰ ¡÷≥‚ Í≈·

È∞Ó≈«¬øÁ∂ Á∆ ⁄؉ ◊∞‰ª Á∂ ¡Ë≈ ”Â∂ ’∆Â∆ ‹≈Ú∂ ¡Â∂

«¬ø‡ÈÀ‡ Â∂ Ï∞º’ ‘πøÁ∂ ‘È Â∂ ¬∆ñÓ∂Ò ≈‘∆ ‘∞’ÓÈ≈Ó≈

«¬‘ Ô’∆È∆ ω≈«¬¡≈ ‹≈Ú∂ «’ ’ج∆ Ú∆ «Ú¡’Â∆ ÁØ

Ì∂‹‰ Á≈ «√Ò«√Ò≈ Â∞ «Í¡≈ ‘À)Õ

Ú≈ ÂØ∫ ÚºË ÙØÃÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ Á≈ ÓÀ∫Ï È≈ ω √’∂Õ

•

¡‹Ø’∂ «ÌÃÙ‡ ‘ج∂ ◊∞Á∞¡≈≈ ÍÃÏøË ”⁄Ø∫ Ó≈‚È Ó‘øª

«ÚÁ∂Ù∆ «√º÷ª ˘ Ú∆ ÙØÃÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ ”⁄ ÍÃÂ∆«ÈËÂ≈

˘ Ï≈‘ ’º„‰ Ò¬∆ ¿∞ÍØ’Â ¿∞Í≈«Ò¡ª Á∆ √ı ÒØÛ

˜» «ÁºÂ∆ ‹≈Ú∂Õ «ÚÁ∂Ù∆ È∞Ó≈«¬øÁ∂ Ú∆ ◊∞‰ª Á∂ ¡Ë≈

‘ÀÕ «‹øÈ∆ Á∂ √≈‚≈ ◊∞Á∞¡≈≈ ÍÃÏøË ◊∞Ó«Â Á∆¡ª Ò∆‘ª

”Â∂ √Ïñ√øÓ ÍÃÏøË È≈Ò ‘∆ ⁄∞‰∂ ‹≈‰, ‚≈ÒªñÍΩ∫‚ª

”Â∂ È‘∆∫ Â∞Á≈, «√º÷ ’œÓ Á∆ ⁄Û∑Á∆ ’Ò≈ ‘؉∆ Ï‘∞ Ó∞Ù«’Ò

Á∆ √∂Ú≈ Ú∂÷ ’∂ È‘∆∫Õ «ÚÁ∂Ù∆ «√º÷ √ø◊ª √Ê≈È’

‘ÀÕ ¡≈˙, ◊∞Á∞¡≈≈ ÍÃÏøË ¿∞µÂ∂ Ì≈Â∆ ‘∞’Ó≈Ȫ Á∆ ÏÁΩÒÂ

ͺË ¿∞µÂ∂ ÚË∆¡≈ ÍÃÏøË ⁄Ò≈ √’Á∆¡ª ‘ÈÕ «¬√ Ò¬∆

’≈Ϙ ‘Ø ⁄∞º’∂ Ó≈‚È Ó‘øª ˘ ÿÛ∆√ ’∂ ÒªÌ∂ ’È «‘Â

√Ê≈È’ ◊∞Á∞¡≈≈ ’Ó∂‡∆¡ª ω≈ ’∂ √ÏøË Á∂Ù Á∂

Ò«‘ ¿∞Ì≈È Ò¬∆ ’Ó’º√∂ ’∆¬∂Õ

’≈˘È Ó∞Â≈Ï’ «‹√‡‚ ’Ú≈¬∆¡ª ‹≈‰Õ

nnnnn

«√¡≈√ ⁄Ò≈¿∞‰ Ò¬∆ È‘∆∫ ÚÂ∂◊≈ Â∂ ‹∂ ¿∞√ È∂

«ÚÙÚ Á∂ ¿∞µ⁄ÂÓ √Ï-ËÓ ÎØÓ È∂ Ï≈√∆ÒØÈ≈ «Ú÷∂ ◊∞» ◊ßÃÊ √≈«‘Ï Á≈ D@@ √≈Ò≈ ÍÃ’≈Ù «Á‘≈Û≈ ÓÈ≈«¬¡≈Õ

Ì«Úº÷ ”⁄ «√¡≈√ ⁄ ‹≈‰≈ ‘ØÚ∂ ª ÙØÃÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ Á∆

(‚≈. Ì≈¬∆ ‘Ïß√ Ò≈Ò Á∆ Í≥‹≈Ï ∂‚∆¿∞, ÒßÁÈ È≈Ò ‘ج∆ Ú≈Â≈Ò≈Í Á∆ «ÍØ‡)

•

ÙÃØÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ ÓÀ∫Ï Ï‰È Ú≈Ò∂ «Ú¡’Â∆ ÂØ∫ «¬‘ ÍÉ-ͺÂ ˜» «Ò¡≈ ‹≈Ú∂ «’ ¿∞‘ ◊∞Á∞¡≈∂ ˘

ÓÀ∫Ï∆ ÂØ∫ ¡√Â∆¯≈ Á∂ ’∂ ‹≈Ú∂◊≈Õ

•

¡«Ë¡≈ÂÓ’ «⁄ß Â ’ª ¡Â∂ ‹≈◊» ’ ÒØ ’ ª Á∂ «¬º ’

ÙÃØÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ Á∂ Ï‹‡ Á≈ I@ ¯∆√Á∆ «‘º√≈ “ËÓ

Ò≈‹Ú≈Ï ¡Â∂ ÍÃÌ≈ÚÙ≈Ò∆ √ßÓ∂ÒÈ ÚºÒØ∫ √ß√≈ Á∂ √∞ßÁ Ù«‘ª

ÍÃ⁄≈” ¡Â∂ √Ó≈‹ ÌÒ≈¬∆ Á∂ ’øÓª Ò¬∆ ÷⁄ ’∆Â≈

«Úº⁄ «◊‰∂ ‹ªÁ∂ √Í∂È Á∂ Ù«‘ Ï≈√∆ÒØÈ≈ «Úº⁄, «√º÷ª Á∂

‹≈Ú∂Õ Ï≈’∆ A@ ¯∆√Á∆ ¡ÀÓ‹À∫√∆ Ú≈√Â∂ ≈÷Úª º÷

‹π◊Ø-‹π◊ ¡‡ºÒ ◊π» √Ã∆ ◊π» ◊ßÃÊ √≈«‘Ï Á∂ Í«‘Ò∂ ÍÃ’≈Ù Á∆

«Ò¡≈ ‹≈Ú∂Õ “ËÓ ÍÃ⁄≈” Ò¬∆ ¡≈Ë∞«È’ √ø⁄≈-√≈ËȪ

D@@ √≈Ò≈ ÙÂ≈ÏÁ∆ ÓÈ≈¬∆ ◊¬∆Õ Ï√∆ÒØÈ≈ Ù«‘ √ÀÒ≈È∆¡ª

(‡∆.Ú∆. ⁄ÀÈÒª, ∂‚∆¿∞, ’ø«Í¿»‡, «¬ø‡ÈÀ‡) Á∆ ÌÍ»

Á∆ «÷º⁄ Á≈ ’∂∫Á Ó≥«È¡≈ ‹ªÁ≈ ‘À, «‹ºÊ∂ ’À‡∂ÒØÈ∆¡≈ ÍêÂ

8

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò«∂ ‡È

Ì≈ÁØ∫ ECF

¡◊√ B@@D

Á∆ √’≈ È∂ «ÚÙÚ-√º«Ì¡≈⁄≈ª Á∆ ¡≈ÒÓ∆ ÎØÓ Á∆

¡≈ÔØ‹È Ò¬∆ √◊Ó Ì»«Ó’≈ «ÈÌ≈¬∆Õ Ï≈√∆ÒØÈ≈ Á∆

Ó∂˜Ï≈È∆ Ò¬∆ Ô∞ÈÀ√’Ø (UNESCO) Á≈ ’∂∫Á √Ê≈Í ’∆Â≈

√Ê≈È’ «√º÷ √ß◊ È∂, Í≈Ò≈ÓÀ∫‡ Á∂ ¡≈ÔØ‹’ª Á∆ «¬’º·

‘Ø « ¬¡≈ ‘À Õ «ÚÙÚ-ËÓª Á∆ Í≈Ò≈ÓÀ ∫ ‡ È∂ B@@D Á∆

˘ È∂Í∂ ⁄Û∑≈¿∞‰ «Úº⁄ ÓÁÁ ’È «‘Â, Ï∂ÙπÓ≈ ÔØ‹È≈Úª

«¬’ºÂÂ≈ Ò¬∆ «¬√ ‹◊∑≈ Á∆ ⁄؉ ’∆Â∆Õ «Í¤Ò∆ «¬’ºÂÂ≈

«Úº⁄ √«‘ÔØ◊ Á∂‰ Ò¬∆ ’¬∆ Ó‘∆È∂ «Ó‘È ’∆Â∆Õ

Áº÷‰∆ ¡Ó∆’≈ Á∂ Ù«‘ ’∂Í ‡≈¿»È «Úº⁄ ‘ج∆ √∆Õ

√ß√Á Á∆ Ó∆«‡ß◊ «Úº⁄ Ú∆ «√º÷ª È∂ √Ã∆ ◊π» ◊øÃÊ √≈«‘Ï

¡⁄ßÌ ’ Á∂‰ Ú≈Ò∂ «ÒÙ’≈∂ Ó≈Á∂ Ó‘ª√≈◊ Á∂

«Úº⁄ √πÌ≈«¬Ó≈È »‘≈È∆ «Ú√∂ ¡È∞√≈ Ï‘π-«ÁÙ≈Ú∆ √Ó≈Ø‘

√≈‘Ó‰∂ «√º÷ ’ΩÓ Á∂ A@@ ÂØ∫ ÚºË Ï∞ºË∆‹∆Ú∆ GE Á∂Ùª ÂØ∫ ¡≈¬∂

«Úº⁄ «‘º√≈ «Ò¡≈Õ ¿∞‘Ȫ È∂ «√º÷ª ˘ «√º÷ √ø√Ê≈Úª Á∂

√À∫’Û∂ ÂØ∫ ÚºË »‘≈È∆ ¡Â∂ Ë≈Ó’ Í≥ÃÍ≈Úª Á∆ È∞Ó≈«¬ßßÁ◊∆

¡≥ÁØ∫ Â∂ Ï≈‘Ø∫ ÁÍ∂Ù ⁄π‰ΩÂ∆¡ª √ÏøË∆ ¡«‹‘∂ ‘∆ «ÚÙ≈Ò

’ ‘∂ H@@@ ‘Ø ‚ÀÒ∆◊∂‡ª Á∂ »Ï» ‘ج∂Õ √À∫’Û∂ ‘Ø «√º÷

«Ú⁄≈-Ú‡ªÁ∂ «Úº⁄ «‘º√≈ «Ò¡≈Õ «√º÷ «ÚÁÚ≈Ȫ ¡Â∂

ÙË≈Ò» Ú∆ «¬√ √ßÓ∂ÒÈ «Úº⁄ ¡≈͉≈ ¿∞ÂÙ≈‘ ¡Â∂ ÙË≈

’Ò≈’≈ª È∂ DA Úº÷-Úº÷ ÍÃØ◊≈Óª «Úº⁄ «‘º√≈ «Ò¡≈ ¡Â∂

Íà ◊ ‡≈¿∞ ‰ ¡Â∂ √ø √ ≈ ͺ Ë  ”Â∂ ¡≈͉∆ ‹≈‰-ͤ≈‰

FE «Ú¡≈«÷¡≈È Í∂Ù ’∆Â∂Õ

’Ú≈¿∞‰ Ò¬∆ ‘πøÓ-‘πøÓ≈ ’∂ Íπº‹∂Õ ¿∞‘Ȫ Á∆ «◊‰Â∆ «’≈‚

«¬√ ÓΩ’∂ ’∆ÂÈ ≈‘∆∫ «¬º’ Á‹È ÂØ∫ ÚºË Í«ÚºÂ

ÂØÛ √∆ ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ ¡È∂’ª ÍÃÌ≈ÚÙ≈Ò∆ ÍÃØ◊≈Ó ¡Â∂ «Ú⁄≈

◊π»-ÙÏÁª Á≈ ◊≈«¬‰ ’∆Â≈ «◊¡≈, «√º÷ «¬«Â‘≈√ ¡Â∂

Í∂Ù ’∆Â∂Õ

«√º÷ ¡’∆«Á¡ª È»ß Í∂Ù ’Á∆¡ª ’¬∆ È∞Ó≈«¬Ùª Ò≈¬∆¡ª

Í≈Ò≈ÓÀ∫‡ Á≈ «¬’º· F-AD Ó¬∆ B@@D º’ Ï√∆ÒØÈ≈

◊¬∆¡ª ¡Â∂ √Ì ÂØ∫ ÚºË Ω⁄’ ◊ºÒ «¬‘ «’ √ß√Á Á∂ √ßÓ∂ÒÈ-

«Ú÷∂ »‘≈È∆¡Â Á∆¡ª ‘Ø ‚±øÿ≈¬∆¡ª ‹≈‰È ¡Â∂ ¿∞µÌ ‘∂

√Ê≈È «Ú÷∂ ‘∆ «√º÷ª È∂ √πÈ«‘∆ ¡≥«ÓÃÂ√ Ù«‘ «Úº⁄ ω∂

ÈÚ∂∫ √ø√≈’ Ó≈‘ΩÒ «Úº⁄ ËÓª Á∆ ¡È∂’Â≈ √ÏøË∆ √Øfi∆

‘«Ó≥Á √≈«‘Ï Á≈ Ï‘π ں‚≈ Ó≈‚Ò √Ê≈Í ’∆Â≈Õ

¡ÍÈ≈¿∞‰ ¡Â∂ √«Â’≈-Ì≈ÚÈ≈ ˘ ¿∞ÂÙ≈«‘ ’È Ò¬∆

Ï√∆ÒØÈ≈ «Úº⁄ «√º÷ª Á∆ ‘≈˜∆ ¬∂ȃ ÍÃÌ≈ÚÙ≈Ò∆ √∆ «’

‘Ø«¬¡≈Õ «√º÷ √ß◊ª È∂ «¬√ ÓΩ’∂ ˘ √ß√≈ Á∆¡ª ’ΩÓª ¡≥Á

√Ê≈È’ √Ó≈⁄≈-ͺÂª È∂ «¬√ √ßÓ∂ÒÈ È»ß «√º÷ª Á∆ √ß√Á

¡≈͉∆ √«Â’≈ÔØ◊ ‹◊∑≈ «ÈÙ«⁄ ’È Ò¬∆ Ú«Â¡≈Õ

«Ï¡≈«È¡≈Õ ¡√Ò «Úº⁄ «¬‘ «ÍØ‡ √ÓπøÁ ’ø„∂ ‹πÛ∆

Í«‘Òª ’∂Í-‡≈¿»È ¡Â∂ «Ù’≈◊Ø «Úº⁄ ‘ج∂ «Í¤Ò∂ Í≈Ò≈ÓÀ∫‡

√ø√Á Á∆ «ÍØ«‡ø◊ ’ «‘≈ ‘À «‹ºÊ∂ «’ ÓÈ∞º÷∆ ‹∆ÚÈ ¡Â∂

«¬’º·ª ¡Â∂ B@@@ «Úº⁄ «È¿»Ô≈’ «Úº⁄ «ÚÙÚ Á∂ Ë≈Ó’

ËÂ∆ Á∂ «Ú’≈√ ˘ Á√≈™Á∆ ÍÃÁÙÈ∆ √∆ ¡Â∂ «¬º’ Í≈√∂

Ò∆‚ª Á∂ √ßÔ∞’ ≈Ù‡ «√ı-√øÓ∂ÒÈ «Úº⁄ «√º÷ª Á∆

¡Á≈√, «√ÓÈ ¡Â∂ «⁄øÂÈ Ú≈√Â∂ ◊πÁπ¡≈≈-¡√Ê≈È

«‘º√∂Á≈∆ Ú∆ ·Ø√ ¡◊ª‘ÚË» ’ÁÓ √∆Õ

ω≈«¬¡≈ «◊¡≈ √∆Õ

«ÚÙÚ-ËÓª Á∆ √ß√Á Á∂ ¡≈ÔØ‹’ª «Úº⁄ «√º÷ª Á∆

‘≈Òª«’ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï √ÏßË∆ √Ó≈◊Ó Ï≈’∆ √≈∂

Úº‚∆ «‘º√∂Á≈∆ √∆Õ ◊∞» È≈È’ «ÈÙ’≈Ó ‹ºÊ≈, Ï«Ó≥ÿÓ

ÍÃØ◊≈Óª «Úº⁄ Ú∆ Ù≈ÓÒ √È, √Ó≥πÁ ’ø„∂ ‹πÛ∆ Í≈Ò≈ÓÀ∫‡

(«¬ß◊ÒÀ∫‚), Ì≈¬∆ Ó«‘ßÁ «√ßÿ Á∆ ÔØ◊ ¡◊Ú≈¬∆ ‘∂· √ß√Á

√Ã∆ ◊π» ◊øÃÊ √≈«‘Ï Á∂ Í«‘Ò∂ ÍÃ’≈Ù Á∆ ⁄≈ √Ω √≈Ò≈

Á≈ Ó∞º÷ «‘º√∂Á≈ ¡Â∂ √«‘ÔØ◊∆ √∆Õ ‚≈. ÏÒÚß «√ßÿ ‘ß√≈

ÙÂ≈ÏÁ∆ √Ó≈Ø‘ Ò¬∆ ÍÃÓπº÷ √Ê≈È √∆Õ «¬√ ËÓ-◊ÃßÊ È»ß

ÏØ‚ ¡≈¯ ‡Ã√‡∆˜ Á∂ ÓÀ∫Ï Ú‹Ø∫ «ÚÙÚ-ËÓ-√ß√Á («Ù’≈◊Ø)

Ï≈¡Á «Úº⁄ √øÍ»È ’ ’∂ AG@H «Úº⁄ ÓÔ≈Á≈ Í»Ú’

Á∆ ’Ω∫√Ò Á∂ ÍÃÏøË’ √ÈÕ «‹øÁ «√øÿ Ó≈◊Ø ’Ω∫√Ò Á∆

‹π◊ Ø-‹∞◊ ¡‡ºÒ ◊∞» Á≈ Á‹≈ «ÁºÂ≈ «◊¡≈ √∆Õ «√º ÷

’≈‹’≈È∆ Á∂ ÓÀ ∫ Ï √ÈÕ ’¬∆ «√º ÷ Úº ÷ -Úº ÷ ÔØ ‹ È≈

‘∞‰ B@@H «Úº⁄ ÓÈ≈¬∆ ‹≈‰ Ú≈Ò∆ ◊∞-◊ºÁ∆ «ÁÚ√

’Ó∂‡∆¡ª Á∂ ÓÀ∫Ï √ÈÕ «√º÷ª È∂ Í≈Ò≈ÓÀ∫‡ ÂØ∫ Í«‘Òª ÈÚ∆∫

Á∆ «ÂßÈ √Ω √≈Ò≈ ÙÂ≈ÏÁ∆ Á∆¡ª «Â¡≈∆¡ª «Úº⁄ ‹∞‡

«ÁºÒ∆, ÚÀÈ’»Ú, «Ù’≈◊Ø Â∂ ‚ºÒ≈√ «Úº⁄ Ú∆ Ó∆«‡ø◊ª Á∂

◊¬∂ ‘ÈÕ

9

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò«∂ ‡È

Ì≈ÁØ∫ ECF

¡◊√ B@@D

√≈◊ «’È≈∂ ؘ≈È≈ «√ÓÈ ¡Â∂ Í«ÚºÂ ÙÏÁª Á≈

«¬√ √ß√Á Á≈ √Ì ÂØ∫ ÚºË ÍÃÌ≈ÚÙ≈Ò∆ Ú≈«’¡≈ √∆,

’∆ÂÈ ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ √∆Õ ◊∞» ’≈ Òß◊ ‘ ؘ E@@@ ÂØ∫ ÚºË

‹ÁØ∫ √Ï-√ªfi∂ √ÀÙÈ Á∂ «¬º’ «‘º√∂ Á≈ È≈Ó “◊π» ◊ÃøÊ √≈«‘Ï

‘≈˜ √ß◊Â È»ß ÚÂ≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ «‘≈Õ ◊∞» È≈È’ √≈«‘Ï

Á∆ D@@ √≈Ò≈ ÙÂ≈ÏÁ∆” º«÷¡≈ «◊¡≈Õ CC@@ Á∆ ʪ

ÚºÒØ∫ ‘Ø ËÓª Á∂ Ìπº÷∂ √≈Ë»¡ª ˘ ؇∆ ÷Ú≈ ’∂ ¡≈ßÌ∆ Í≥ÃÍ≈ ˘

Ú≈Ò≈ ¡Ω‚∆‡Ø∆¡Ó √ث¡ª È≈Ò Èº’Ø Èº’ Ì«¡≈ ‘Ø«¬¡≈

«ÈÌ≈™«Á¡ª, √ø√Á ”⁄ Ù≈ÓÒ «√º÷ª È∂ ‘ØȪ ËÓª Á∂ Ù≈ÓÒ

√∆Õ Ì≈¬∆ ¡ÚÂ≈ «√ßÿ ¡Â∂ √≈Ê∆¡ª Á∂ ÓÙ‘» ‹Ê∂ È∂

ÍÃÂ∆«ÈË∆¡ª Á∂ «ÁÒª ˘ √º⁄Óπº⁄ ‡πøÏ «Ò¡≈Õ «¬ºÊ∂ ¿∞‘Ȫ

◊∞Ï≈‰∆ ’∆ÂÈ ’∆Â≈Õ ¿∞Íß Ì≈¬∆ Ó«‘ßÁ «√ßÿ, ◊∞»

«ÚÙÚ Á∂ Úº÷-Úº÷ ËÓª Á∂ ¡≈◊»¡ª √Ú≈◊ ¡Â∂ √ÈÓ≈È

È≈È’ «ÈÙ’≈Ó ‹ºÊ∂ Á∂ Ó∞º÷ √∂Ú≈Á≈, È∂ ÏÛ∂ ÍÃÌ≈ÚÙ≈Ò∆

’∆Â≈Õ «¬‘Ȫ ¡≈◊»¡ª È»ß «√º÷ Ó∂˜Ï≈È ÓÀ∫Ïª È≈Ò «Ú⁄≈ª

„ß◊ È≈Ò ◊∞» È≈È’ √≈«‘Ï Á∂ ¿∞ÍÁ∂Ùª È»ß √Ãث¡ª √≈‘Ó‰∂

√ªfi∆¡ª ’È ¡Â∂ Ó∂Ò-‹ØÒ ÚË≈¿∞‰ Ò¬∆ √ºÁ≈ «ÁºÂ≈ «◊¡≈Õ

Í∂Ù ’∆Â≈Õ «¬√ Í≈Ò≈ÓÀ∫‡ Á∂ ’≈‹-’Â≈Úª ¡Â∂ √ß√≈

È∞Ó≈«¬Ùª, «⁄ºÂª ≈‘ƒ ¡Â∂ Óπ¯Â «√º÷ √≈«‘ Úø‚ ’∂ «√º÷

Á∂ ÍÂÚøÂ∂ «Ú¡’Â∆¡ª È∂ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï ¡Â∂ «√º÷ª ÚºÒØ∫

ËÓ √ÏøË∆ ‹≈‰’≈∆ ˘ ÍÃ⁄≈«¡≈ «◊¡≈Õ

¬∂ √ «ÚÙÚ-«Ú¡≈Í∆ √ø Á ∂ Ù ˘ √ø √ ≈ Á∂ «Ë¡≈È◊Ø ⁄ ∂

‹ÁØ∫ «’ Ï‘π √≈∆¡ª ‹Ê∂ÏøÁ∆¡ª È∂ «√º÷ «ÚÁÚ≈Ȫ ˘

«Ò¡≈¿∞‰ ÏÁÒ∂ ÙË≈ ÍÃ◊‡ ’∆Â∆Õ

¡≈͉∂ «Ú⁄≈ ÍÃ◊‡≈¿∞‰ Ò¬∆ √º«Á¡≈ ‘Ø«¬¡≈ √∆, √Ó≥πÁ

Ó؇∂ »Í ”⁄ «√º÷ª È∂ ÍÃÌ≈ÚÙ≈Ò∆ „ß◊ È≈Ò ¡≈͉∂ ËÓ

«’È≈∂ Á∆ Í≈Ò≈ÓÀ∫‡ È∂ «¬√ √Ó≈Ø‘ ÓΩ’∂ «√º÷ª ÚºÒØ∫ ¡≈͉≈

¡Â∂ ’ΩÓ Á∂ «ÚÙÚ∆’È Á∂ ÓºÁ∂Ș ¡≈͉∆ «Â¡≈∆ √ÏøË∆

√πÈ∂‘≈ ÍÃ⁄≈È Ò¬∆ ’¬∆ ◊ØÙ‡∆¡ª ¡≈ÔØ«‹Â ’∆Â∆¡ªÕ

«Ú⁄≈-Ú‡ªÁ≈ ’∆Â≈Õ ¿∞‘Ȫ √ø√≈ ͺË ”Â∂ ¯ÀÒ∂ ¡≈͉∂

«√º÷ª ÚºÒØ∫ Í∂Ù ’∆Â∂ ◊¬∂ √Óπº⁄∂ «Ú⁄≈ª Á∂ «˜’ Ò¬∆ ʪ Á∆

Ì≈¬∆⁄≈∂ Á∂ ÏÁÒ ‘∂ √º«Ì¡≈⁄≈ ¡Â∂ ÍÃ∂È≈Úª, ◊π» ◊ÃøÊ

ÊπÛ ‘ÀÕ √Ó∞º⁄∂ √≈«‘ «Úº⁄Ø∫ Ï‘π«Â¡ª Ò∂÷ª È»ß Úº÷∂ ÂΩ ”Â∂

√≈«‘Ï Á∆ √Ó’≈Ò∆ «Ú¡≈«÷¡≈, ¡≈͉∆¡ª ÍÃ Ï ø Ë ’∆

ÍÃ’≈Ù ’È Á∆ «Ú¿∞∫ ω≈¬∆ ◊¬∆ ‘ÀÕ «¬ºÊ∂ ÓÀ∫ ’∞fi Óºπ÷-

√ø√Ê≈Úª Á∂ ¡≈Ëπ«È’∆’È ¡Â∂ «¬‘Ȫ Á∆ ÈÚ∆È √ø√≈

¡≥Ùª Á≈ «Ó√≈Ò Ú‹Ø∫ «˜’ ’ª◊≈Õ

«Úº ⁄ Íà √ ø ◊ ’Â≈ ˘ ¡≈͉∂ «Ú⁄≈ª Á≈ «ÚÙ≈-Ú√±

«¬√ ÓΩ’∂ «¬º’ ◊ØÙ‡∆ “◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï: √Ï-√ªfi∂ ◊øÃÊ

ω≈«¬¡≈Õ

Á≈ ⁄≈ √Ω √≈Ò≈ ¿∞Â√Ú” Á∂ «ÚÙ∂ ”Â∂ ’Ú≈¬∆ ◊¬∆Õ ◊∞»

¡ı∆ «Úº⁄ «¬‘ Íú÷ √∆ «’ «¬º’ ‘˜≈ Á∂ ’∆Ï «‘º√≈

◊ÃßÊ √≈«‘Ï √ÏøË∆ ‘Ø ◊ØÙ‡∆¡ª √È:- “◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï:

ÒÀ ‘∂ «√º÷ √ß√≈ Á∂ È’Ù∂ Â∂ ¡≈͉∆ ‘Ø∫Á Á‹ ’Ú≈¿∞‰

Ë≈Ó’ √«‘‘Ø∫Á, Ï≈Ï∆, √Ó≈‹’ Â∂ ¡≈Ê’ «È¡ª Á≈

«Úº⁄, «√º÷ Í«‘⁄≈‰ È»ß √ß√≈ Ì Á∂ ËÓª √≈‘Ó‰∂ ÈÙ

ÍÃ∂’”, “◊π» ◊øÃÊ √≈«‘Ï Á∂ ¡≥Â-ËÓ∆ ¿∞ÍÁ∂Ù Ú‹Ø∫ «√º÷

’È «Úº⁄ ’≈ÓÔ≈Ï ‘ج∂ ¡Â∂ √ø√≈ Ì Á∂ ËÓª Á∂ ¡≈◊»¡ª

¡«Ë¡≈ÂÓ’Â≈”, “◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï ≈‘ƒ ÍÃ◊‡ ‘πøÁ≈ »‘≈È∆

ÂØ∫ «√º÷ Í≥ÃÍ≈Úª Á∆ Ú≈‘-Ú≈‘ ’Ú≈¬∆Õ Ó˜∂Á≈ ͺ÷ «¬‘

ÚÀÌÚ”, “ÙªÂ∆ Á∂ ≈‘ Á∂ «Ú⁄≈Ë≈’ ¡«Ûº’∂ Â∂ √Ã∆ ◊π» ◊øÃÊ

√∆ «’, ÓΩ«Ò’ «√º÷ Í≥ÃÍ≈Úª ¡Èπ√≈, ‘≈˜∆È ¡Â∂ ÍÃÏøË’

ÚºÒØ∫ √πfi≈¬∂ ‘ºÒ”, “◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï ¡Â∂ «ÚÙÚ- Ú≈Â≈Ú‰-

√Ì «√º÷-‹È-√≈Ë≈È ¡Â∂ «√º÷ √ø◊ª «Úº⁄Ø∫ √È ó ¿∞‘Ȫ

«Ú«◊¡≈È” ¡≈«Á ¡≈«ÁÕ

Á∆¡ª Ì≈ «Ú⁄Ò∆¡ª ÍÃÓπº÷ √ø√Ê≈Úª Á∂ È∞Ó≈«¬øÁ∂ ¬∂√

«√º÷ª Á∆¡ª √Ó’≈Ò∆ √Óº«√¡≈Úª √ÏøË∆ ◊ØÙ‡∆¡ª «Úº⁄ Ù≈ÓÒ √∆:- “«√º÷-ͤ≈‰ ˘ ÁÍ∂Ù ⁄π‰ΩÂ∆¡ª: ¯∆«È’√

√ø√Á «Úº⁄Ø∫ Íú÷ »Í ”⁄ ¿∞Ú∂∫ ‘∆ ˆÀ-‘≈˜ √È «‹Ú∂∫ ¿∞‘ ‘Ó∂Ù≈ «’√∂ Ú∆ ‘Ø ¡≈ÒÓ∆ Ó≥⁄ ÂØ∫ ‘πøÁ∂ ‘ÈÕ

(AA √ÂßÏ Á∂ ‘ÓÒ∂ Ó◊Ø∫ «‹ºÊ∂ «¬º’ «√º÷ ˘ ’ÂÒ ’∆Â≈

¡≥ «Úº⁄ ‘ «¬º’ «Ú¡’Â∆ È∂ ¡≈√ ÍÃ◊‡≈¬∆ «’ «√º÷ª

«◊¡≈) ÂØ∫ «Ó«Ò¡≈ √Ï’”, «√º÷ Ș∆¬∂ ÂØ∫ Ù‘≈Á √ÏßË∆

Á∆¡ª √ø√≈ ͺË Á∆¡ª √Óº«√¡≈Úª ¡Â∂ ⁄π‰ΩÂ∆¡ª ÚºÒ

Ó∞Û «⁄ßÂÈ”, ¡Â∂ “ˆÒ ͫ‘⁄≈‰”Õ

ÂÚº‹Ø∫ Á∂‰ Á∆ ◊Â∆ Ï’≈ ‘∂◊∆Õ «‹Ú∂∫ «’ ¿∞‘Ȫ

10

Ì≈ÁØ∫ ECF

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò«∂ ‡È

¡◊√ B@@D

ÏÒ√∆ÒØÈ≈ «Ú÷∂ «¬‘ ‹≈‰ «Ò¡≈ ‘À «’ √Óπº⁄∂ √ø√≈ Á≈

’∂Õ ÏÁÒ∂ «Úº⁄ Ó≥◊∂ ’∞fi È≈, Úº‡∂ «Úº⁄ «ÓÒ‰◊∂ ‹»·∂

«√º÷ Ì≈¬∆⁄≈≈ Í≥‹≈Ï «Ú⁄Ò∆¡ª ¡≈͉∆¡ª ÍÃÓπº÷ √ø√Ê≈Úª

‡∞’Û∂, Í≈‡∂-Í∞≈‰∂ ’ºÍÛ∂, «È «ÁÈ «ÂÃ√’≈, «Î‡’≈ª,

ÚºÒ fi≈’∂ «ÏÈ≈ «√º÷ ËÓ Á∂ √∞È∂‘∂ È»ß Íº¤Ó∆ Á∞È∆¡≈ º’

◊≈‘ÒªÕ ¿∞µ⁄≈ ‘¿∞’≈ º’ ÒÀ‰ Á∆ ¡≈«◊¡≈ È‘∆∫Õ «¬√

Í‘∞ß⁄≈‰ Á∆ Úº‚∆ «˜ßÓ∂Ú≈∆ √øÌ≈Ò‰ Á∂ √ÓºÊ ‘ÀÕ Ï√∆ÒØÈ≈

¡Â∆ ÿ‡∆¡≈ ÚÂ≈∂ ˘ ËÓ Á∆ ⁄≈Á Í«‘È≈ «ÁºÂ∆ ◊¬∆;

Á∂ «¬√ «¬«Â‘≈√’ ÓΩ’∂ «√º÷ª È∂ «¬‘ «ÈÚ∂’Ò≈ ˜Ï≈

«¬√ ˘ ““ËÓ-◊øÃʪ Á≈ Í«ÚºÂ ¿∞ÍÁ∂Ù”” ◊Á≈«È¡≈

‘≈√Ò ’∆Â≈ «’ Ï∆Â∂ √Ó∂∫ Úª◊ ¿∞‘Ȫ ˘ È≈ ª ¡≈͉∂

«◊¡≈Õ «¬√∂ ’≈‰ Ì≈ «Úº⁄ «’ Á∆ Ú«‚¡≈¬∆ ¡ÒØÍ

‘ØÓÒÀ∫‚ √»Ï∂ Í≥‹≈Ï «Ú⁄Ò∆¡ª ÍÃÓπº÷ √ø√Ê≈Úª ¿∞µÂ∂ «ÈÌ

‘Ø ◊¬∆Õ ÒØ’∆ ’øÓ ÂØ ‹∆¡ ⁄∞≈¿∞‰ Òº◊∂, ’≈Ó≈ «¬È√≈È

‘؉ Á∆ ÒØÛ ‘À Â∂ È≈ ‘∆ «’√∂ ¡◊Ú≈¬∆ Á∆ ÂÚº’Ø∫ ’È Á∆;

ȯ Á≈ Í≈Â ωÁ≈ ⁄Ò≈ «◊¡≈Õ ÷∂Â∆ ’È Ú≈Ò≈

¿∞‘ ¡≈͉∂ ËÓ-Ù≈√Â ˘ ÍÃ⁄≈È √ÏøË∆ ’≈‹ Íπ‹≈∆

◊Ó∆-√Á∆ «Úº⁄, Á∞º÷ fiºÒ ’∂, ¡≥È ÍÀÁ≈ ’È Ú≈Ò≈

ÙÃ∂‰∆ ÂØ∫ «ÏÈ≈ Ú∆ «ÈÌ≈¡ √’Á∂ ‘ÈÕ

Ù»Á ¡÷Ú≈«¬¡≈Õ ’Í≈‘ ÍÀÁ≈ ’È Ú≈Ò≈, Ï∞ȉ-Âȉ

Ï≈√∆ÒØÈ≈ ÂØ∫ Ú≈Í√∆ ¿∞‚≈È ¿∞Íø ÓÀ∫ ¡√∆Ó «◊¡≈È

Ú≈Ò≈, ø◊≈¬∆-«√Ò≈¬∆ Ú≈Ò≈, √≈∂ È∆Ú∂∫ Ù»Á ω≈ «ÁºÂ∂Õ

Á∂ Óπ‹º√Ó∂ Ú≈«‘◊π» Á≈ Ùπ’≈È≈ ’∆Â≈, «‹√ È∂ Ó∂∂ Ì≈¬∆⁄≈∂

Ó∞¯Â Á≈ ¡≥È ÷≈ ’∂ ‚’≈ Ó≈ ‹≈‰ Ú≈Ò≈, Ó∞¯Â «Úº⁄

˘ √Ì ËÓª Á∂ ÒØ ’ ª È≈Ò «ÓÒ ’∂ «ÚÙÚ-ÙªÂ∆ ¡Â∂

’ºÍÛ∂ ÍÃ≈Í ’ ’∂ Í«‘È ÒÀ‰ Ú≈Ò≈, ◊∆Ϫ Á∂ ‘º’ª Â∂

√ÁÌ≈ÚÈ≈ Á∂ «¬Ò≈‘∆ «ÓÙÈ Á∆ ÍÃ≈ÍÂ∆ Ò¬∆ ¬∂Ȫ Ïı»Ï∆

«È ‚≈’∂ Ó≈È Ú≈Ò≈, ¿∞µ⁄∆ ’∞Ò, ¿∞µ⁄∆ ‹≈ Ú≈Ò≈,

’øÓ ’È Á∂ √≈ËÈ, Ù’Â∆ ¡Â∂ √≈‚∂ ◊π» √≈«‘Ï≈Ȫ Â∂ ‘Ø

Í»‹‰ÔØ◊ ω ÏÀ·≈Õ ¡«‹‘∂ Ó∞¯Â÷Ø∂ «Ú‘ÒÛ ˘ ‘ ʪ

Í«ÚºÂ ÓπÙÁª Á∂ ‹∆ÚȪ ≈‘ƒ ¡È∂’ª «Ó√≈Òª Óπ‘º¬∆¡≈

«Î‡’≈ª ÍÀ‰∆¡ª ⁄≈‘∆Á∆¡ª √ÈÕ «√ÂÓ «¬‘ «’ «‘º’ Á∂

’ ’∂ ‘Ω√Ò≈ Ïı«Ù¡≈ ‘ÀÕ «¬‘ √ø’∂ Ú∆ ÍÃ≈Í ‘ج∂ ‘È «’

Â≈‰ ¡È∂’ ‘ºÊ’ø«‚¡ª Á∞¡≈≈ «Â¡≈ ’∆Â∂ Ó≈» «√√‡Ó

√≈Ë≈È «√º÷ √ß◊ ÈÚ∆∫ √Á∆ Á∆¡ª «ÚÙÚ- «Ú¡≈Í∆

Ó∞Â≈Ï’ «¬‘ Í‹∆Ú∆ (Í≈¬∂ ‹∆Ú Á≈ ÷»È Í∆‰ Ú≈Ò≈)

«˜ßÓ∂Ú≈∆¡ª «ÈÌ≈¿∞‰ Ò¬∆ ÔÊ≈ÔØ◊ √»fiÚ≈È ‘Ø ⁄πº’∆ ‘ÀÕ

√◊Ø∫ Í»‹‰ÔØ◊ ω ÏÀ·≈Õ «’Â∆ ÒØ’ «Ó‘È Ì∆ ’È, ¡≈͉∆ «’ Á≈ ’∞fi «‘º√≈ «¬‘Ȫ Á∂ ¡º◊∂ Ì∂‡≈ º÷‰ Â∂ ⁄Ȫ ”Â∂ «√ º÷ ’∂ ÈÓ√’≈ Ì∆ ’È! ‘À È≈ ‘È∂◊Á∆?

nnnnn

√∂Ú≈ Â∂ Í«ÚºÂÂ≈ Á≈ ÿ≈‰

√«Â◊∞  » È≈È’ √≈«‘Ï ‹∆ È∂ «’ ’È ˘,

ÍØÃ: «¬øÁ «√øÿ ÿº◊≈

Í¿∞Í’≈ ’È ˘ ËÓ È≈Ò ‹ØÛ «ÁºÂ≈Õ «Ú‘ÒÛª Á∆

Ì≈Â∆ √Ó≈‹ «Úº⁄ ÏÃ≈‘Ó‰ ËÓ È∂ ‹Ø «Ú◊≈Û

◊∞» ÿ «Úº⁄ ’Á∆ √ØÌ≈ È‘∆∫ ’∆Â∆ ◊¬∆Õ ◊∞Ï≈‰∆, ◊∞-

ÍÀÁ≈ ’∆Â∂ ‘È, ¿∞È∑ª Á∆ Α«√ ϑ∞ ں‚∆ ‘ÀÕ ‘ÊÒ∂ Ò∂÷

¿∞ÍÁ∂Ùª ÂØ ¡◊Ú≈¬∆ ÒÀ ’∂ «√º÷ «‘øÓÂ∆, «’Â∆, Í¿∞Í’≈∆

Á∞¡≈≈ ’∂ÚÒ «’ È≈Ò √ÏøË ’∞fi «Ú⁄≈ √ªfi∂ ’∆Â∂

‹ªÏ≈˜ ‹ØË∂ ω ’∂ ¿∞µÌ∂; ÒøÓ∆ ‹ø◊ ÒÛ∆Õ Ó∞√∆Ϫ Á∂

‹≈‰◊∂Õ «‘øÁ» √Ó≈‹ Á∂ ËÓ-◊øÃʪ (?) È∂ ‹Ø ÍÃ⁄≈«¡≈

Í‘≈Û ≈‘ Ø’Á∂ ‘∂ Í «√º÷ ¡º◊∂ ‘∆ ¡º◊∂ ÚËÁ∂ ◊¬∂Õ

Ï∆«‹¡≈, ¿∞‘∆ ÍÀÁ≈ ‘Ø«¬¡≈, Ì∞◊«Â¡≈Õ ÏÃ≈‘Ó‰ ËÓ-◊∞»,

√«Â◊∞» ‹∆ Á≈ ÙÏÁ ÍÛ∑Ø: ““√∂Ú ’∆Â∆ √ßÂØ÷∆¬∆∫ «‹È©∆ √⁄Ø

Í∞‹≈∆, ª Í»‹‰ ÔØ◊ ω ÏÀ·≈, «’Â∆ ’≈Ó≈, «Ó‘ÈÂ

√⁄∞ «Ë¡≈«¬¡≈® ˙È©∆ Ó≥ÁÀ ÍÀ∞ È «÷˙ ’« √∞«’ÃÂ∞ ËÓ∞

’È Ú≈Ò≈, √≈«¡ª Á∆¡ª ÒØÛª Í»∆¡ª ’È Ú≈Ò≈,

Ó≈«¬¡≈® ˙È©∆ Á∞È∆¡≈ ÂØÛ∂ ÏßËÈ≈ ¡≥È∞ Í≈‰∆ ÊØÛ≈ ÷≈«¬¡≈®

’Ó∆-’Ó∆‰ Â∂ Ù»Á ω≈ «ÁºÂ≈ «◊¡≈Õ √Ì ÂØ∫ «˜¡≈Á≈

Â»ß Ï÷√∆√∆ ¡◊Ò≈ «È Á∂Ú«‘ ⁄Û«‘ √Ú≈«¬¡≈® Ú«‚¡≈¬∆

«Ó‘ÈÂ∆ (‘ºÊ∆∫ «’ ’È Ú≈Ò≈) ‘∆ √Ì ÂØ∫ È∆Úª ˺’

Ú‚≈ Í≈«¬¡≈®G® Í≥È≈ DFF-DFGÕ «‹ºÊ∂ Á∞«È¡≈Ú∆ ’≈‹

«ÁºÂ≈ «◊¡≈Õ ¿∞‘ ’øÓ Âª ‹∆¡-‹≈È Ó≈ ’∂ «ÁÈ-≈Â

«√º÷ √Ó≈‹ È∂ Í»∆ ÂÈÁ∂‘∆ È≈Ò ’«Á¡ª ’ø◊≈Ò∆ ˘ ÿØ∫

11

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò«∂ ‡È

Ì≈ÁØ∫ ECF

¡◊√ B@@D

’º„ «ÁºÂ≈, ¿∞µÊ∂ È≈Ò ‘∆ ÒØÛÚøÁ Á∆ √∂Ú≈ Ò¬∆ Ì∆ ÷≈√

Ò◊Ì◊ AIF@ ÂØ∫ Ù∞» ‘Ø ’∂ «¬º’ ¡‹∂‘∆ Ó≈» ÚÏ≈

Â∑ª Á∂ ¿∞Í≈Ò∂ ¡≈øÌ∂Õ fi≈Û»-ÍØ⁄≈ Ò≈¿∞‰, ÓÒ-Ó»Â Á∆

⁄Ò≈ «ÁºÂ∆ ◊¬∆ «’ «√º÷∆-√∂Ú≈ Á∆¡ª È∆‘ª «‘ºÒ ◊¬∆¡ªÕ

√¯≈¬∆ ’È∆ Ù»Áª Á≈ ““÷≈ÈÁ≈È∆”” ’øÓ «Ó«Ê¡≈ «◊¡≈

‹ÁØ∫ √ø ¯Â«‘ «√øÿ Â∂ Ó≈√‡ Â≈≈ «√øÿ È∂ «¬º’ Á»‹∂ ˘

√∆Õ ‘∞‰ «¬‘ ’øÓ ““√∂Ú≈”” Á≈ Ì≈◊ ω≈ «ÁºÂ≈ «◊¡≈Õ

ͤ≈ÛÈ Á∆ È∆¡Â È≈Ò, Í≥Ê’ Ó≥⁄ ”Â∂ ¤Ò-È≈‡’ ’∆Â≈

ÏÂÈ √≈¯ ’È∂ , Òø ◊  Í’≈¿∞ ‰ ≈ Ì∆ ¤Ø ‡ ∆¡ª ‹≈ª

Â∂ ¡’≈Ò Âı ¡Â∂ ¿∞√ Á∂ √∂Ú≈Á≈ ˘ «‹Ú∂∫ È⁄≈«¬¡≈,

Ú≈«Ò¡ª Á∆ Ø«’√Ó «Úº⁄ «Ò÷ «ÁºÂ≈ «◊¡≈ √∆Õ ◊∞»-ÿ

«¬‘ «¬º’ ÒøÓ∆ Á∞º÷Á≈¬∆ Á≈√Â≈È ‘ÀÕ √øÈ AIF@ ÂØ∫ Ï≈¡Á

«Úº⁄ «¬‘ ’øÓ √∂Ú≈ Á≈ Í«ÚºÂ ¡≥◊ ω «◊¡≈Õ Í√» √ªÌ‰∂,

‘∆ Ó≈√‡ Â≈≈ «√øÿ Â∂ √ø ¯Â«‘ «√øÿ È∂ Ú≈∆-Ú≈∆

ÿ≈‘-ͺ·≈ ÚÂ≈¿∞‰≈, Á∞ºË ⁄؉≈, ÿØÛ∂-ÏÒÁ Í≈Ò‰∂, «¬‘

ÓÈ Ú º÷∂Õ ÏÛ∆ Ï∂‘Ô≈¬∆ È≈Ò «ÏȪ ’∞fi ÍÃ≈Í ’∆Â∂

√≈«¡ª Á≈ √ªfi≈ ’≈‹ ω «◊¡≈Õ ’ج∆ «◊Ò≈È∆ È‘∆∫,

¡ËÚ≈«‡¿∞∫ Ú ÂØÛ «ÁºÂ∂Õ «Î ¡’≈Ò Âı ”Â∂ ¡◊È-

ȯ ȑ∆∫, È∆ڪ͉ È‘∆∫Õ

’ø∞‚ ω≈ Ò¬∂Õ ÁØÚ∂∫ Ò∆‚ª, √Ó∂∫ √Ó∂∫ √Û ÓÈ Á≈ ◊∞ÓÂ

«’ Á∆ Ú«‚¡≈¬∆ ◊∞»-ÿ «Úº⁄ «¬ÂÈ∆ ÍÃÏÒ

«ÚØË∆ ¡ÀÒ≈È ’∆Â≈, ¡ÀÒ≈È ’ ’∂ Ó∞’ ‹ªÁ∂ ‘∂, «√º÷

»Í Ë≈È ’ ◊¬∆ «’ «√º÷ª Á∂ Ó∞º„Ò∂ ¡√»Òª «Úº⁄ «’ ˘

Í≥Ê Á∂ ◊º∞√∂ ÂØ∫ Ï⁄‰ Ú≈√Â∂ ¡’≈Ò Âı √≈«‘Ï Á∂ ‹Ê∂Á≈

Ù≈ÓÒ ’ «ÁºÂ≈ «◊¡≈Õ ‹∂ ÍÃÓ≈ÂÓ≈ ˘ Ô≈Á º÷‰≈ ˜»∆

˘ ÚÂÁ∂ ‘∂Õ ““‹Ê∂Á≈ ‹∆ √≈˘ ÏÂÈ √≈¯ ’È, ‹ØÛ∂

‘À ª «’ ’È∆ Ì∆ ˜»∆ ‘À Â∂ «Î Úø‚ ¤’‰≈ Ì∆ ˜»∆

fi≈ÛÈ, fi≈Û» Î∂È Â∂ Í≈· ’È Á∆ “√˜≈” Ò≈ «Á¿∞Õ Ï‘∞Â∆

‘ÀÕ «¬√ ˘ «¬¿∞∫ Ó≈‰ ÍÃ≈Í ‘À ∏ ““È≈Ó ‹Í‰≈, ËÓ Á∆

È≈ Ò≈¿∞‰∆, Ï√ Í≥Áª-Ú∆‘ «ÁȪ ÂØ ÚºË È≈ ‘ØÚ∂Õ «¬√

«’ ’È∆ Â∂ Úø‚ ’∂ ¤’‰≈Õ”” √«Â◊∞» ‹∆ Á∂ Í≈ÚÈ

Â∑ª √≈‚∂ ◊∞È≈‘ Ó∞¡≈¯ ‘Ø ‹≈‰◊∂ Â∂ ÌØÒ∂-Ì≈Ò∂ «√º÷ ·ø„∂-

Ï⁄Ȫ ˘ «√-ÓºÊ∂ √Ú∆’≈ ’«Á¡ª, ¡‰«◊‰Â ◊∞» ’∂

·≈ ‘Ø ’∂ «Î √≈‚∂ Ó◊ ‹À’≈∂ ◊‹≈¿∞∫Á∂ ⁄ºÒ ÍÀ‰◊∂Õ””

Ò≈Òª È∂ √∂Ú≈ Á∂ ÷∂Â «Úº⁄ ÔØ◊Á≈È Í≈«¬¡≈ ‘ÀÕ Úø‚ ’∂

’·Í∞ÂÒ∆ È∞Ó≈ ‹Ê∂Á≈ ‹∆ È∂ «¬‘∆ ’∞fi ’∆Â≈Õ «¬º’ Èœ’,

Ì∆ ¤«’¡≈ ‘À Â∂ Ú≈«‘◊∞» Á≈ Ù∞’≈È≈ Ì∆ ’Á∂ ‘∂ ‘ÈÕ

Ó≈Ò’ ˘ √˜≈ Ò≈¿∞‰ Á≈ ÷∂÷‰ ’ «‘≈ √∆ Í Ó≈Ò’ ˘

√Ø‘‰∆¡ª ¡Ó∆˜≈Á∆¡ª ÌÀ‰≈, ◊∞»-ÿª «Úº⁄ √«Â’≈

ͺ∞¤-Í∞º¤ ’∂Õ «¬‘ Í≥Ê’ Ú≈«¬Âª ÂØ Ì◊œÛ∂ ÒØ’ (Ò∆‚)

√«‘ ÏÂÈ √≈¯ ’Á∆¡ª, ÍÙ≈Á∂ ω≈¿∞ Á ∆¡ª,

√˜≈ Ì∞◊ ‘∂ √È, ÁÏ≈ √≈«‘Ï «Úº⁄ ÏÂÈ √≈¯ ’

ÚÂ≈¿∞Á∆¡ª, ¡≈Ó Ú∂÷∆¡ª ‹≈ √’Á∆¡ª ‘ÈÕ fi≈Û»-ÍØ⁄≈

’∂, Ï≈‰∆ ÍÛ∑-√∞‰ ’∂Õ

Ò≈¿∞‰, ‹Ò ¤’≈¿∞‰, ÒØÛÚøÁ Á∆¡ª ÒØÛª Í»∆¡ª ’Á∂

¿∞ÁØ∫ ÂØ ÒÀ ’∂ ¡º‹ º’ «¬‘∆ ÚÂ≈≈ ◊∞Ó«Â Á≈

◊∞«√º÷ Ú∆ª ˘ ‘ ؘ Ú∂«÷¡≈ ‹≈ √’Á≈ ‘ÀÕ ‹ØÛ∂ √ªÌ‰∂,

Ò∂ÏÒ Ò≈ ’∂ «ÈøÂ ÚÂ≈«¬¡≈ ‹≈ «‘≈ ‘ÀÕ √øÈ AIGG

√≈¯ ’È∂, ’ºÍÛ∂ Ë؉∂ Ì∆ √∂Ú≈ Á≈ ‘∆ «¬º’ «‘º√≈ √Ú∆’≈

«Úº⁄ Í≥‹≈Ï Á∆ ¡’≈Ò∆ √’≈ «Úº⁄ «¬º’ «√’º„Ú∂∫ «√º÷

’∆Â∂ ◊¬∂ ‘ÈÕ ◊∞Ï≈‰∆ ÍÛ∑È∆-«Ú⁄≈È∆ ª «√º÷ª Ò¬∆ ‘À

√Ã: ¡≈ÂÓ≈ «√øÿ Ó≈Ò Ó≥Â∆ Á∂ «Ë¡≈È «Úº⁄ «Ò¡ªÁ≈

‘∆ ¡Â∆ ˜»∆Õ √∂Ú≈ ’È Á∆ ÍÃ∂È≈ ◊∞Ï≈‰∆ «Úº⁄Ø∫ ‘∆ ª

«◊¡≈ «’, ͇Ú≈∆ ÂØ∫ ÒÀ ’∂ ¿∞µÍ º’, Ó«‘’Ó∂ Á≈ ‘

ÍÃ≈Í ‘πøÁ∆ ‘ÀÕ ÿ «Úº⁄ ‹ª ◊∞»-ÿ «Úº⁄, «’Â∂ Ì∆ Óœ’≈

Úº‚≈-¤Ø‡≈ ¡Î√/’Ó⁄≈∆ «ÙÚ «Úº⁄ ‚»øÿ≈ Ë«√¡≈

ω ¡≈¬∂, «√º÷ È∂ ◊∞Ï≈‰∆ Á≈ Í≈· ’È≈ ‹ª √∞‰È≈ ‘∆

‘Ø«¬¡≈ ‘À, «¬‘Ȫ ˘ ÈºÊ Í≈¿∞, «ÌÃÙ‡ª ˘ √˜≈ «Á¿∞Õ √Ã:

‘ÀÕ √«‘‹ Í≈·, ¡÷≥‚ Í≈·, ’∆ÂÈ, ’Ê≈, ’Û≈‘ ÍÃ√≈Á

¡≈ÂÓ≈ «√øÿ Á≈ ‹∞¡≈Ï √∆ ñ ““‘ª, Â∞√∆∫ ·∆’ ’«‘ ‘∂ ‘ØÕ

Â∂ «ÈÂÈ∂Ó Á∆¡ª Ï≈‰∆¡ª, «¬‘ √Ì Âª «√º÷ª Á∆ «˜øÁ◊∆

ÓÀ∫ Ë≈Ó’ ¡≈ÁÓ∆ ‘ª, «¬√ Ò¬∆ «¬‘Ȫ ˘ Ë≈Ó’ √˜≈ ‘∆

Á≈ ¡«Èº÷ÛÚª ¡≥◊ ‘ÈÕ Í∞≈ÂÈ √Ó∂∫ ÂØ ‘∆ «√º÷ Ï≈‰∆

«Á¡ª◊≈Õ ¡º ◊ Ø ∫ Ú≈√Â∂ «¬‘Ȫ ÂØ ∫ Íà ‰ ’Ú≈Úª◊≈ «’

ÍÛ∑Á∂ ‘ج∂ √«Â’≈ È≈Ò √∂Ú≈ ’Á∂ ¡≈ ‘∂ ‘ÈÕ

Ï∂¬∆Ó≈È∆, «ÙÚ ÂØ∫ Ï≈‹ ¡≈¿∞‰Õ”” Í∞º¤‰ ”Â∂ ¡≈÷‰ Òº◊∂

12

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò«∂ ‡È

Ì≈ÁØ∫ ECF

¡◊√ B@@D

Ú˜∆ √≈«‘Ï «’ ““«¬‘Ȫ √≈«¡ª ˘ ÓÀ∫ ¡Í∆Ò ’Áª ‘ª

ÏÂÈ Óª‹Ø, ‹ØÛ∂ √≈¯ ’Ø, Í≈· √∞«‰¡≈ ’Ø (Ò◊≈Â≈

«’ ÁÏ≈ √≈«‘Ï ¡≥«ÓÃÂ√ ‹≈‰, √ÓºÊ≈ Ó∞Â≈Ï’ Á∂◊

«¬º’∆ «ÁÈ ‹ª «¬’ºÂ∆ «ÁÈ)Õ «Î Á∂ˆ ’≈¿∞‰∆, ◊ØÒ’

’Ú≈¿∞‰, ÍÃ’Ó≈ «Úº⁄ √∂Ú≈ ’È Â∂ Í≈· √∞‰ÈÕ ‘ÎÂ≈/

«Úº⁄ Ó≈«¬¡≈ Í≈¿∞‰∆ Â∂ Í≥Ê «Úº⁄ Ú≈Í√∆ Á∆ ¡Á≈√,

Á√ «ÁȪ Á≈ ÍÙ⁄≈Â≈Í ’ ’∂ «Î ÍÉ ’È «’ ¡º◊Ø∫

Ìπ º Ò ª Ï÷Ù‰ Á∆ ¡Á≈√ ’ ’∂ √≈∂ ◊∞ È ≈‘ ËØ «Áº  ∂

«ÙÚ ȑ∆∫ ÒÚª◊∂ ª ÓÀ √≈«¡ª Á∂ «Í¤Ò∂ ’∆Â∂ ‘ج∂

‹≈‰◊∂ Õ

◊∞È≈‘ Ó∞¡≈¯ ‘ج∂ √Ófi ÒÚª◊≈Õ”” ͺÂ’≈ª ¡≈«÷¡≈ √∆

¡ı∆ «Úº⁄ ◊øÌ∆ ‘Ø ’∂ fi≈Â∆ Ó≈ØÕ Ù∞» «Úº⁄ «˜’

ͬ∆ «Î Í∞Ò∆√ ¡Â∂ ¡Á≈Òª Á∆ ’∆ ÒØÛ ‘À, Ò∞º‡ª-÷Ø‘ª

’∆Â≈ «◊¡≈ √∆ «’ ◊∞» «Í¡≈ Ú≈Ò∂ Ó≈¬∆-Ì≈¬∆ ‘ºÊ∆∫ √∂Ú≈

’Ø, «ÙÚ Ҭ∆ ‹≈¿∞, Á∞È∆¡ª Ì Á∂ ’∞’Ó ’È ÂØ∫

’È∆ ËøÈ Ì≈◊ ‹≈‰ ’∂ ’«¡≈ ’Á∂ ‘ÈÕ «¬‘Ȫ ¡≥Á

Ï≈¡Á ’Á∆ ’Á≈¬∆∫ ÁÏ≈ √≈«‘Ï ‹≈ ’∂ Á∂◊ ’≈¿∞,

◊∞»-«Í¡≈, ◊∞Ï≈‰∆ Á≈ √«Â’≈, √∂Ú≈ Á≈ ¿∞ÂÙ≈‘ ·≈·ª

«¬ÙÈ≈È ’Ø, Ï≈‰∆ √∞‰Ø Â∂ √≈∂ ◊∞È≈‘ª ÂØ∫ Ó∞’Â∆ Í≈¿∞Õ

Ó≈Á≈ Íº÷ Ú∂«÷¡≈ ‹≈ √’Á≈ ‘ÀÕ Ì≈¬∆ ◊∞Á≈√ ‹∆

«ÏÒ’∞Ò «¬√ Â∑ª ⁄ºÒ ‘∂ ‘È √≈‚∂ Ò∆‚ Â∂

√∂Ú≈ Ï≈∂ «Ò÷ ‘∂ ‘È:

‹Ê∂Á≈Õ «Í¤Ò∂ ÒøÓ∂ ¡√∂ ÂØ∫ Ú∂÷Á∂ ¡≈ ‘∂ ‘ª «’ «‹øÈ∂

◊∞«√÷ª ◊∞«√÷ √∂Ú≈ Ò≈«¬¡≈® √≈Ë √◊ ’« √∂Ú √∞÷ ÎÒ Í≈«¬¡≈®

Ó˜∆ Úº ‚ ∂ Ϻ ‹  Í≈Í ’Á∂ ‹≈¿∞ , ◊∞  » Á∆¡ª ◊Ø Ò ’ª

ÂÍÛ fi≈«Û «Ú¤≈«¬ Ë»Û∆ È≈«¬¡≈® ’Ø∂ Ó‡ ¡≈‰≈«¬ È∆ Ì≈«¬¡≈®

Ò∞º‡Ø, ËÓ Á∂ Ȫ ”Â∂ «√º÷ª ˘ ’∞≈‘∂ Í≈¿∞, Ò∞º‡ ’∂ ÷≈¿∞,

¡≈«‰ Ó‘ª ÍÃ√≈«Á Úø«‚ ÷∞¡≈«¬¡≈ÕÕ

ÚØ ‡ ª Ó≥ ◊ Ø , ◊∞  ÁÚ≈«¡ª ˘ ≈‹√∆ ¡÷≈Û∂ ω≈ «Á¿∞ ,

(Ì≈◊ B@A@)

⁄œ Ë ª Â∂ ◊Ø Ò ’ª ÏÁÒ∂ «¬º ’ -Á» ‹ ∂ Á∂ «√ Í≈ÛØ , ͺ ◊ ª

√ø Í »  ‰ ◊∞  » ◊ø Ã Ê √≈«‘Ï «Úº ⁄ «’Â∂ «¬º ’ «ÂÒ

¿∞Â≈Ø, Á≈Û∑∆¡ª ͺ∞‡Ø, ¡Á≈Òª «Úº⁄ ◊∞» ’∆¡ª ◊ØÒ’ª

Ó≈Â «˜’ È‘∆ «ÓÒ∂ ◊ ≈ «’ ◊∞  Ï≈‰∆ ÍÛÈ∆-√∞ ‰ È∆

˘ ØÛ∑Á∂ ⁄Ò∂ ‹≈¿∞; fi»· ÏØÒØ, Ù≈Ϫ Í∆¿∞, Ù≈Ϫ «Í¡≈¿∞;

’Ø ¬ ∆ “√˜≈” ‘À Õ √◊Ø ∫ ¡«‹‘∂ ‘∞ ’ Ó Ï∂ ¡ ≥  ‘È «’ «√º ÷ È∂

¡¯∆Ó-Ì∞ º ’ ∆ Á∆ ÏÒÀ ’ ’Ø Â∂ ÚØ ‡ ª ˘ ¤’≈¿∞ Õ √≈∂

√Á≈ ‘∆ ◊∞  Ï≈‰∆ ÂØ ∫ ¡◊Ú≈¬∆, √∂ Ë ÒÀ ’∂ «˜ø Á ◊∆ Ï√

◊∞Ë≈Óª ”Â∂ Îœ‹ª ⁄≈Û∑ «Á¿∞, ‘˜≈ª Èœ‹Ú≈Ȫ ˘ ’Ø‘-

’È∆ ‘À Õ «Î √≈‚∂ ¡ıΩ  ∆ ‹Ê∂ Á ≈ Ì∞ º Ò ÏıÙ‰ Òº « ◊¡ª

’Ø‘ ’∂ Ó≈ «Á¿∞; ¡’≈Ò Âı „≈‘ «Á¿∞ (Ï»‡≈ «√ÿ,

Ï≈‰∆ ÍÛÈ Á∆ “ÂÈ÷≈‘” «’¿∞ ∫ Ò≈¿∞ ∫ Á∂ ‘È? ◊∞  » ÿ

«◊. ‹À Ò «√ÿ), ¡’≈Ò Âı ω≈ «Á¿∞ (√ø  ≈ «√ø ÿ ,

«Úº ⁄ √∂ Ú ≈ ’È∆ Í«Úº   ’≈‹ ‘À ó Ó≈¬∆-Ì≈¬∆ ÙË≈

«È‘ø◊ Ó∞÷∆); ¡’≈Ò Âı Á∂ È≈Ó Ó≈«¬¡≈ χØ ÒÚØ

¡Ë∆È ÷∞ Ù ∆ È≈Ò «Èº  ’Á∂ Ú∂ ÷ ∆Á∂ ‘ÈÕ Í Ì∞ º Ò

(’≈ √∂Ú≈), ¡’≈Ò Âı Á∆ Á∞ÚÂØ∫ ’ ÒÚØ; ¡Á≈√ª

ÏıÙ≈¿∞ ‰ Ú≈«Ò¡ª ˘ «¬‘∆ √∂ Ú ≈ ’È Á∆ “√˜≈” «’Ú∂ ∫

’ ’∂, ’√Óª ÷≈ ’∂ (¡’≈Ò∆ ÁÒ Á∂ Ó‹∆ÚÛ∂) Ó∞’

‘Ø ¬ ∆? ¡√Ò «Úº ⁄ «√º ÷ ∆ Á∆¡ª Í«Úº   Ì≈ÚÈ≈Úª ˘

‹≈¿∞, ◊∞» ˘ «Íº· Á∂ ‹≈¿∞, Í≥Ê ˘ ÷»‘ «Úº⁄ √∞º‡ «Á¿∞,

ÚÒ» ø Ë «¡≈ ‹≈ «‘≈ ‘À Õ Ï‘∞  ‘∆ √ø Ú ∂ Á ÈÙ∆Ò Í≈ÚÈ

√Ì Ó∞ ¡ ≈¯ ‘Ø √’Á≈ ‘À Õ Ì≈Ú∂ ∫ ’Ø ¬ ∆ √ø  Ï≈‰∂ «Úº ⁄

◊∞  -‘∞ ’ Óª ˘ “ÂÈ÷≈‘ ‹ª √˜≈” «Úº ⁄ ÂÏÁ∆Ò ’ ’∂

ÏÒ≈Â’≈ ’∂ (ËÈÚø «√øÿ, ÙÓÙ∂ «√øÿ ‹◊∂Û≈), Ì≈Ú∂∫

’ÂÒ ’∆Â≈ ‹≈ «‘≈ ‘À Õ Úº ‚ ∆¡ª ◊º Á ∆¡ª ”Â∂ «Ï≈‹Ó≈È

√ø ÒØ’ ı∞Á ‚∂∂ Á∂ ¡≥Á (È≈È’√ ’Ò∂ª Ú≈Ò∂) ’Ϙ∂

Ïœ ‰ ∂ ÓÈ∞ º ÷ ◊∞  «√º ÷ ∆ Á∆ √«Â’≈ ÙÏÁ≈ÚÒ∆ ˘ Á» « ÙÂ

Ú≈√Â∂ ◊Øˇ∆¡ª Á∆ Ú≈¤Û È≈Ò Á»‹∂ √ø ˘ Ì∞øÈ Á∂‰,

¡Â∂ ’Òø ’  ’ ‘∂ ‘ÈÕ ‹∂ ◊∞  Ï≈‰∆ ÍÛ∑ È ∆-√∞ ‰ È∆

√Ì Ó∞¡≈¯ ‘Ø √’Á≈ ‘À ó Ï√ «¬º’ Ú≈∆ ÁÏ≈ √≈«‘Ï

√˜≈ ‘À ª ’Ø ¬ ∆ «√º ÷ ÷∞ Ù ∆ È≈Ò Ï≈‰∆ «’¿∞ ∫ ÍÛ∑ ∂ ◊ ≈? ‹∂

¡≈¿∞, “‹Ê∂Á≈” ‹∆ ¡º◊∂ Í∂Ù ‘ØÚØÕ ¿∞‘∆ ÁØÙ∆ ˘ ’Û∆

√∂ Ú ≈ ’È∆ √˜≈ ‘À ª ’Ø ¬ ∆ ◊∞  » - «Í¡≈ «Úº ⁄ «Ìº ‹ ’∂

√˜≈ Á∂‰◊∂Õ ÌÒ≈ ’∆? ‹≈¿∞, Í’Ó≈ «Úº⁄ fi≈Û» Ò≈¿∞,

√∂ Ú ≈ «’¿∞ ∫ ’∂ ◊ ≈?

13

Ì≈ÁØ∫ ECF

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò«∂ ‡È

¡√Ò «Úº ⁄ «¬‘ “ÂÈ÷≈‘ ‹ª ‚ø ‚ ” ª ‘À ‘∆ È‘∆∫ Í ≈‹√∆ ÒØ ’ ª Á∆ «ÓÒ∆-Ì∞ ◊  √Á’≈ ‹Ê∂ Á ≈ª

¡◊√ B@@D

Á√Ó ◊øÃÊ Î∆⁄: “Á√Ó ◊ÃßÊ” Á≈ Ó√Ò≈ ‘ºÒ «’Ú∂∫ ‘ØÚ∂?

È∂ √∂ Ú ≈ ˘ ‚ø ‚ «Úº ⁄ ÏÁÒ «Áº  ≈ «’¿∞ ∫ «’ Ï‘∞  ∂ ‹Ê∂ Á ≈

«√º÷ «Ú√≈ «È¿»˜ ¡À∫‚ «Ú¿»˜ √«Ú√

ÔØ ◊ Â≈ Á∂ ¡≈Ë≈ ”Â∂ È‘∆∫ ¡≈¿∞ ∫ Á∂ ÏÒ«’ ÍÃ Ë ≈Ȫ

ÚÀ√∂ ª “Á√Ó ◊ÃßÊ” Á≈ «ÚÚ≈Á ¿∞ÂÈ≈ ‘∆ Í∞≈‰≈ ‘À

(ÍÃ Ë ≈È ÙÃ Ø Ó ‰∆ ◊π  Áπ ¡ ≈≈ ÍÃ Ï ø Ë ’ ’Ó∂ ‡ ∆ Â∂ ÍÃ Ë ≈È

«‹ÂÈ∆ «¬√ ◊ÃßÊ Á∆ ‘Ø∫ÁÕ √Ó∂∫-√Ó∂∫ «‹ºÊ∂ «¬√ «ÚÚ≈Á È»ß

¡’≈Ò∆ ÁÒ) Á∆ ‹∆ ‘˜»  ∆ ’ ’∂ «¬‘Ȫ ¡‘∞ « Á¡ª ”Â∂

‘ºÒ ’È Á∂ ÔÂÈ ‘∞ßÁ∂ ‘∂, ¿∞µÊ∂ «¬√ Ï≈∂ «ÚÚ≈Á ‘Ø

Òº ◊ Á∂ ‘ÈÕ √≈≈ √Óª «¬‘Ȫ Á∆ ÷∞ Ù ∆ ‘≈√Ò ’È

‚»ßÿ≈ ‘∞ßÁ≈ «◊¡≈Õ √Óª ÍÀ‰ È≈Ò «¬º’ ¡«‹‘∆ «Ú⁄≈Ë≈≈

«Úº ⁄ ‘∆ Ï∆ ‹ªÁ≈ ‘À Õ Ò∂ ÷ ’ «Èº ‹ ∆ Âœ  ”Â∂ ◊Ú≈‘ ‘À

Á∂ ÒØ’ Ú∆ ÍÀÁ≈ ‘Ø ⁄∞º’∂ ‘È ‹Ø “Á√Ó ◊ÃßÊ” «Ú⁄Ò∆¡ª

«’ ¡ıΩ  ∆ ‹Ê∂ Á ≈ ÍÃ Ë ≈È ˘ Í∞ º ¤ ’∂ ¯À √ Ò∂ ’Á∂ ‘ÈÕ

¡ÙÒ∆Ò «Ò÷ª È»ß Ú∆ ◊∞» √≈«‘Ï Á∂ È≈Ó È≈Ò ÓÛ∑È ÂØ∫

‹∂ «’√∂ «√º ÷ -¡≈◊» È∂ √º ⁄ Ó∞ º ⁄ ˆÒÂ∆ ’∆Â∆ ‘À ª √Ì

◊∞∂˜ È‘∆∫ ’ ‘∂Õ «Í¤Ò∂ ’∞fi √≈Òª ÂØ∫ «¬º’ Ú≈ «Î

ÂØ ∫ Í«‘Òª ¿∞ √ ˘ ¡‘∞ Á ∂ ÂØ ∫ ÏÂ¯ ’È≈ ⁄≈‘∆Á≈ ‘À Õ

“Á√Ó ◊ÃßÊ” Ï≈∂ ⁄⁄≈ ¡’√ ⁄ºÒÁ∆ «‘ßÁ∆ ‘ÀÕ «‹ºÊ∂

’∆Â∆ ◊¬∆ ˆÒÂ∆ Ó∞  ≈Ï’ «¬º ’ √≈Ò, Í≥ ‹ √≈Ò (‹ª

’¬∆ «ÚÁÚ≈È “Á√Ó ◊ÃßÊ” Á∂ «ıÒ≈¯ «ˇ÷Á∂ ‘È, ¿∞µÊ∂

ÿº ‡ -Úº Ë ) º ’ ¿∞ √ ˘ «˜ø Ó ∂ Ú ≈∆ Ú≈Ò∂ ∞  Ï∂ ÂØ ∫ ¡Òº ◊

’¬∆ “Á√Ó ◊ÃßÊ” Á∂ ‘º’ «Úº⁄ «Ò÷Á∂ ‘ÈÕ «¬√ Ú’Â «ÂßÈ

’ «Áº  ≈ ‹≈Ú∂ Õ ¿∞ ‘ «Ú¡’Â∆ ÓÈ∞ º ÷ Â≈ Á∆, «√º ÷ ∆

Â∑ª Á∆ «Ú⁄≈Ë≈≈ Á∂ ÒØ’ ‘È, ‹Ø “Á√Ó ◊ÃßÊ” Ï≈∂ ◊ºÒ

«Úº ⁄ «ÚÙÚ≈√, ◊∞  Ï≈‰∆ Á≈ ¡ʪ √«‘ «◊¡≈È,

’ ‘∂ ‘È:

«¬«Â‘≈√ Á∆ ‹≈‰’≈∆, «√º ÷ «‘ ӫÔ≈Á≈ Á∆

A. ¿∞‘ ‹Ø “Á√Ó ◊ÃßÊ” È»ß ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï Úª◊ Ó≥ÈÁ∂

Íͺ ’ Â≈ ¡Â∂ «Èº ‹ ∆ ‹∆ÚÈ «Úº ⁄ ¡≈¬∆ ÂÏÁ∆Ò∆ Á∆

‘ÈÕ ¿∞È∑ª ¡È∞√≈ «¬√ ◊ÃßÊ «Úº⁄ «’√∂ Â∑ª Á∆ √ØË ÍÃÚ≈È

⁄ø ◊ ∆ Â∑ ª Í÷ ’∆Â∆ ‹≈Ú∂ Õ √‘∆ ≈‘ ”Â∂ ¡≈ ‹≈‰ ÂØ ∫

È‘∆∫ ‘Ø √’Á∆Õ √◊Ø∫ ¿∞È∑ª Á≈ ÔÂÈ ‘À «’ “Á√Ó ◊ÃßÊ” È»ß

Ï≈¡Á ‘∆ ¿∞ √ ˘ «’√∂ «˜ø Ó ∂ Ú ≈∆ Ú≈Ò∂ ¡‘∞ Á ∂ ”Â∂ Òº ◊ ‰

Ú∆ ◊∞Á∞¡≈«¡ª «Úº⁄ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï Á∂ È≈Ò ÍÃ’≈Ù

Á∆ «¬‹≈˜Â «Áº  ∆ ‹≈Ú∂ Õ ’∆ ‹Ê∂ Á ≈ Â∂ ≈‹√∆ Ò∆‚,

’∆Â≈ ‹≈Ú∂, «¬√ ÂØ∫ Ú∆ ‘∞’ÓÈ≈Ó≈ «Ò¡≈ ‹≈Ú∂, «¬√ Á∂ Ú∆

Í≥ Ê ’ ¡‘∞ Á ∂ ¡Â∂ Í≥ Ê ’ √‡∂ ‹ ª Á∆ Á∞  ÚÂØ ∫ ’È ÂØ ∫

¡÷≥‚ Í≈·, √«‘‹ Í≈· ¡≈«Á º÷∂ ‹≈‰Õ

Ï≈˜ ¡≈¿∞ ‰ ◊∂ ? «’ ‹ª Í«Úº   √∂ Ú ≈ ˘ √˜≈ ω≈ ’∂

B. ¿∞‘ ‹Ø “Á√Ó ◊ÃßÊ” Á∆¡ª ’∞fi ⁄È≈Úª È»ß Âª ◊∞»

‘∆ √≈‘ ÒÀ‰◊∂? ‹Ø Ó≈¬∆-Ì≈¬∆ ÍÛ∑ ‘∂ ‘È Â∂

◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ ‹∆ Á∆¡ª ⁄È≈Úª Ó≥ÈÁ∂ ‘È Í Ï‘∞Â∆¡ª È»ß

«√Á’«ÁÒ∆ È≈Ò √∂ Ú ≈ ’ ‘∂ ‘È, ’∆ ¿∞ ‘ √≈∂ «’√∂

‘Ø ’Ú∆¡ª Á∆¡ª ⁄È≈Úª Ó≥ÈÁ∂ ‘ÈÕ ¿∞È∑ª ¡È∞√≈ «¬√

’∆Â∂ ’∞ ’ Ó Á∆ √˜≈ Ì∞ ◊  ‘∂ ‘È? «’Í≈ ’ ’∂

◊ÃßÊ Á≈ «’Â∂ Ú∆ ÍÃ’≈Ù È‘∆∫ ‘؉≈ ⁄≈‘∆Á≈; «¬√ «Úº⁄Ø∫ ◊∞»

√∂ Ú ≈ ¡Â∂ √˜≈ ˘ ¡Òº ◊ -¡Òº ◊ «‘‰ «Á˙Õ «√º ÷ Í≥ Ê

√≈«‘Ï Á∆¡ª √≈∆¡ª ⁄È≈Úª, ‹Ø ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï Á∆

«Úº ⁄ √«Â’≈ ÙÏÁ≈ÚÒ∆ Â∂ √«Â’≈ Ì≈ÚÈ≈Úª

«Ú⁄≈Ë≈≈ Á∂ ¡È∞’»Ò ‘È, ¿∞È∑ª È»ß Úº÷ ’ ’∂ Úº÷≈ ◊ÃßÊ

Á≈ ÿ≈‰ È≈ ’Ø Õ ’∞ ’ Ó∆ Â∂ Ï∂ ¬ ∆Ó≈È ≈‹√∆ ÒØ ’ ª

ω≈ Á∂‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ‘ÀÕ

Ú≈√Â∂ (‹∂ ’ √’Ø ) √º ⁄ Ó∞ º ⁄ Á∆ ’Ø ¬ ∆ √˜≈ «È√«⁄Â

C. ¿∞‘ ‹Ø √≈∂ “Á√Ó ◊ÃßÊ” È»ß ◊∞» √≈«‘Ï Á∆ ⁄È≈ È≈

’Ø Õ “‹Ê∂ Á ≈” ‹∆, ’∆ «¬√ Â∑ ª ’È Á∆ √Ø ‘ ‰∆ «ÍÂ

Ó≥È ’∂ EB ’Ú∆¡ª ‹ª ‘Ø ’Ú∆¡ª Á∆ ⁄È≈ Ó≥ÈÁ∂ ‘ÈÕ

Í≈ √’Ø ◊ ∂ ?

¿∞È∑ª ¡È∞√≈ «¬√ ◊ÃßÊ È≈ÒØ∫ ◊∞» ◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ ‹∆ Á≈ È≈Ó ‘‡≈ Á∂‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ‘À Â∂ «¬√ ˘ «¬º’ ¡≈Ó ◊ÃßÊ Úª◊ «‘‰ nnnnn

Á∂‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ‘ÀÕ

14

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò«∂ ‡È

Ì≈ÁØ∫ ECF

¡◊√ B@@D

√≈‚∆ √Ófi ¡È∞√≈, ‹∂ “Á√Ó ◊ÃßÊ” √ÏßË∆ ¿∞·≈¬∂ ‹≈

ÚºÒØ∫ ω≈¬∂ «¬√ ¡√»Ò È»ß Ú∆ ÂØÛ ’∂ “Á√Ó ◊ÃßÊ” «Úº⁄

‘∂ √Ú≈Òª Á≈ ◊∞Ï≈‰∆, «√º÷ «¬«Â‘≈√, ÁÒ∆Ò, Í∞≈ÂÈ

«’Â∂ Ú∆ ¡≈͉∂-¡≈Í È»ß “Ó‘Ò≈ 10” È‘∆∫ «Ò«÷¡≈?

÷Ø‹ª ¡≈«Á Á∂ ¡≈Ë≈ ”Â∂ √‘∆ ‘ºÒ Òº«Ì¡≈ ‹≈Ú∂ ª «¬√

C. √Ã∆ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï «Úº⁄ «‹È∑ª F ◊∞» √≈«‘Ï≈È Á∆

◊∞ßfiÒÁ≈ √Óº«√¡≈ Á≈ ‘ºÒ ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ‘ÀÕ ¡≈√ ‘À «’

Ï≈‰∆ Á‹ ‘À, ¿∞È∑ª È∂ ¡≈͉∂-¡≈Í È»ß Á≈√, «ÈÓ≈‰≈,

“Á√Ó ◊ÃßÊ” Á∂ ‘≈Ó∆ Â∂ «ÚØË∆ «¬È∑ª √Ú≈Òª Á∂ ‹Ú≈Ï

È∆⁄, Ì≈Ú ¡≈͉∂ Ò¬∆ È∆Ú∂∫ ÂØ∫ È∆Úª ÙÏÁ Ú«Â¡≈Õ

Һ̉ Á∆ ’Ø«ÙÙ ’È◊∂Õ ¿∞‘ «¬√ Â∑ª ‘È:

«¬ºÊØ∫ º’ «’ ¿∞È∑ª ¡≈͉∂-¡≈Í È»ß “◊∞»” Ú∆ È‘∆∫

A. √Ã∆ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï «Úº⁄ F ◊∞» √≈«‘Ï≈È Á∆ Ï≈‰∆ Á‹

«’‘≈Õ «¬‘ ª ¡√∆∫ √«Â’≈ Ú‹Ø ∫ ¿∞ È ∑ ª È» ß ◊∞  » ,

‘ÀÕ √≈∂ ◊∞» √≈«‘Ï≈È È∂ ¡≈͉∆ Ï≈‰∆ «Úº⁄ ¡≈͉≈

√«Â◊∞», Í≈ÂÙ≈‘, Ù«‘ÈÙ≈‘ ¡≈«Á «ÚÙ∂Ù‰ª È≈Ò

È≈Ó È‘∆∫ «Ò«÷¡≈ √◊Ø∫ √≈∂ ÙÏÁ “È≈È’” È≈Ó ‘∂·

√ßÏØËÈ ’Á∂ ‘ª ‹ª Í«‘Òª «√º÷ ’Á∂ √ÈÕ «Î ¿∞‘

‘∆ «Ò÷∂ «ÓÒÁ∂ ‘ÈÕ «¬ºÊØ∫ º’ «’ Í«‘Ò∂ Í≥‹ ◊∞»

«’‘Û∂ ’≈‰ ‘Ø √’Á∂ ‘È «’ ◊∞» ◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ ‹∆ È∂

√≈«‘Ï≈È ÂØ∫ Ï≈¡Á ‹∂ ¤∂Ú∂∫, √ºÂÚ∂∫, ¡º·Ú∂∫ ◊∞» √≈«‘Ï

Ï≈’∆ ◊∞» √≈«‘Ï≈È ÚºÒØ∫ ω≈¬∂ «ÈÔÓª È»ß ÂØÛ ’∂

È∂ Ï≈‰∆ È‘∆∫ «Ò÷∆, Í ◊∞» Â∂◊ Ï‘≈Á ‹∆ È∂ Ï≈‰∆

“Á√Ó ◊ÃßÊ” «Úº⁄ ¡≈͉∂-¡≈Í È»ß “√Ã∆ Ó∞÷Ú≈’ Í≈ÂÙ≈‘∆

«Ò÷∆ ª ¿∞È∑ª Ú∆ “È≈È’” È≈Ó ‘∂· ‘∆ «Ò÷∆Õ «Î

10” «Ò«÷¡≈ ‘À? ’∆ ◊∞» √≈«‘Ï ¡≈͉∂-¡≈Í È»ß ¡≈Í

¿∞‘ «’‘Û∂ ’≈‰ ‘Ø √’Á∂ ‘È «‹È∑ª ’’∂ ◊∞» ◊Ø«ÏßÁ

‘∆ “Í≈ÂÙ≈‘∆ 10” «Ò÷ √’Á∂ √È?

«√ßÿ ‹∆ È∂ «¬’º«Ò¡ª ‘∆ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï «‹ÂÈ≈ Úº‚≈

D. √≈∂ «¬«Â‘≈√’≈ª ÚºÒØ∫ «¬‘ «˜’ ¡≈¿∞∫Á≈ ‘À «’ ◊∞»

“Á√Ó ◊ÃßÊ” «Ò«÷¡≈ Í «¬º’ ‹◊∑≈ Ú∆ “È≈È’” È≈Ó

◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ ‹∆ È∂ ÁÓÁÓ≈ √≈«‘Ï «Ú÷∂ √Ã∆ ◊∞» ◊ÃßÊ

‘∂· «¬º’ Ú∆ ÙÏÁ È‘∆∫ «Ò«÷¡≈? «‹√ Â∑ª Ï≈’∆ ◊∞»

√≈«‘Ï ‹∆ Á∆ Á∞Ï≈≈ √ßÍ≈ÁÈ≈ ’∆Â∆Õ ’∆ ’ج∆ ¡«‹‘≈

√≈«‘Ï≈È È∂ «¬º’ Ú∆ ÙÏÁ “È≈È’” È≈Ó ÂØ∫ «ÏȪ È‘∆∫

«¬«Â‘≈√’ ÍÃÓ≈‰ Í∂Ù ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ‘À «’ ◊∞» ‹∆

«Ò«÷¡≈, ¿∞√ ÂØ∫ √ÍÙ‡ ‘À «’ ◊∞» È≈È’ √≈«‘Ï È∂

È∂ ¡≈͉≈ “Á√Ó ◊ÃßÊ” ’ÁØ∫ Â∂ «’ºÊ∂ «Ò«÷¡≈? ’∆ «¬‘

Ï≈’∆ ◊∞» √≈«‘Ï≈È Ò¬∆ ı≈√ ‘Á≈«¬Â ’∆Â∆ ‘ج∆

ÂºÊ √‘∆ È‘∆∫ ‘È «’ “Á√Ó ◊ÃßÊ” ◊∞» ◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ ‹∆

‘ØÚ∂◊∆ «’ ¿∞‘ ¡≈͉≈ È≈Ó (¡≥◊Á Á∂Ú, ¡ÓÁ≈√,

Á∂ ‹ØÂ∆-‹Ø √Ó≈¿∞‰ ÂØ∫ ÿº‡Ø-ÿº‡ C@ √≈Ò Ï≈¡Á

≈ÓÁ≈√, ¡‹È Á∂Ú, Â∂◊ Ï‘≈Á) È‘∆∫ «Ò÷ √’Á∂

‘Ø∫Á «Úº⁄ ¡≈«¬¡≈ √∆?

ó «‹√ Â∑ª Ì◊ª Á∆ Ï≈‰∆ «Úº⁄ ‘∂’ Ì◊ ‹∆ È∂

E. Â’∆ÏÈ √≈∂ «¬«Â‘≈√’≈ª ÚºÒØ∫ «¬‘ Ó≥«È¡≈ «◊¡≈ ‘À

¡≈͉≈ È≈Ó ÙÏÁ Á∂ ¡÷∆ «Úº⁄ «Ò«÷¡≈ ‘ÀÕ «Î ¿∞‘

«’ ◊∞» ◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ ‹∆ È∂ “‘˜» √≈«‘Ï” «Ú÷∂ ¡≈͉∂

«’‘Û∂ ’≈‰ ‘Ø √’Á∂ ‘È, «‹È∑ª ’’∂ ◊∞» ◊Ø«ÏßÁ

¡≈÷∆ √Ó∂∫ “√Ã∆ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï” È»ß “◊∞Â≈ ◊ºÁ∆” Ï÷Ù∆

«√ßÿ ‹∆ È∂ Ï≈’∆ ÈΩ∫ ◊∞» √≈«‘Ï≈È ÚºÒØ∫ ω≈«¬¡≈

√∆Õ ’∆ ¡«‹‘≈ ’ج∆ «¬«Â‘≈√’ ÂºÊ Í∂Ù ’∆Â≈ ‹≈

¡√»Ò ¡≈Í ‘∆ ÂØÛ «ÁºÂ≈ ‘ØÚ∂◊≈?

√’Á≈ ‘À «‹√ ÂØ∫ «¬‘ √≈Ï ‘ØÚ∂ «’ ◊∞» ◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ

B. √Ã∆ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï «Úº⁄ ◊∞» √≈«‘Ï≈È È∂ «‹ºÊ∂ Ï≈‰∆

‹∆ È∂ «’√∂ ‹◊∑≈ ¡«‹‘≈ «’‘≈ ‘ØÚ∂ «’ √Ã∆ ◊∞» ◊ÃßÊ

«Úº⁄ ÙÏÁ Á∂ ¡÷∆ «Úº⁄ «√¯ “È≈È’” È≈Ó Ú«Â¡≈,

√≈«‘Ï ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ Ó∂≈ «¬º’ Úº÷≈ “Á√Ó ◊ÃßÊ” Ú∆ ‘À?

¿∞µÊ∂ «¬‘ √ÍÙ‡ ’È Ò¬∆ «’ «’‘Û∆ Ï≈‰∆ «’√ ◊∞»

F. ’¬∆ “Á√Ó ◊ÃßÊ” Á∂ ‘Ó≈«¬Â∆¡ª È»ß ‹ÁØ∫ «¬‘ «’‘≈ ‹ªÁ≈

‹∆ È∂ «Ò÷∆ ‘À, ÙÏÁ Á∂ Ù∞» «Úº⁄ “Ó‘Ò≈ 1, 2, 3, 4,

‘À «’ Â∞√∆∫ ‹∂ ’«‘ßÁ∂ ‘Ø «’ √≈≈ “Á√Ó ◊ÃßÊ” ◊∞» ‹∆ Á∆

5, 9” Ú«Â¡≈ ‘ÀÕ «Î ¿∞‘ «’‘Û∂ ’≈‰ ‘Ø √’Á∂ ‘È

⁄È≈ ‘À ª «Î Â∞√∆∫ √ß◊ «Úº⁄ “«ÂÃÔ≈ ⁄«Â” Á∆

«‹È∑ª ’’∂ ◊∞» ◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ ‹∆ È∂ Ï≈’∆ ◊∞» √≈«‘Ï≈È

’Ê≈ ’Ø Âª ¿∞‘ ’«‘ßÁ∂ ‘È «’ «¬√ Á∆ ’Ê≈ √ß◊Â

15

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò«∂ ‡È

Ì≈ÁØ∫ ECF

¡◊√ B@@D

«Úº⁄ È‘∆∫ ‘Ø √’Á∆Õ ’∆ ’ج∆ ¡«‹‘≈ «¬«Â‘≈√’ ÍÃÓ≈‰

√≈«‘Ï‹≈«Á¡ª Á∆ Ò≈√≈È∆ Ù‘∆Á∆ Á≈ «¬«Â‘≈√ Ú∆

Í∂Ù ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ‘À «’ ◊∞» ◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ ‹∆ È∂ «’Â∂

«’Â∂ È‘∆∫ ¡≈«¬¡≈?

«’‘≈ ‘ØÚ∂ «’ “Á√Ó ◊ÃßÊ” Á∂ “«ÂÃÔ≈ ⁄«Â” Ú≈Ò≈

A@. “Á√Ó ◊ÃßÊ” «Úº⁄ «‘ßÁ» «Ó«Ê‘≈√ È≈Ò √ÏßË ‘˜≈ª

Ì≈◊ «√º÷ Ï≈’∆ Í«Ú≈ ÂØ∫ ⁄Ø∆∫ Í«Û∑¡≈ ’È?

’Ê≈-’‘≈‰∆¡ª Á≈ «˜’ «ÓÒÁ≈ ‘ÀÕ «Î ¡«‹‘∂ «’‘Û∂

G. ’¬∆ «Ú¡’Â∆ «¬‘ Ú∆ ’«‘ßÁ ∂ ‘È «’ “Á√Ó ◊ÃßÊ”

’≈‰ √È «’ ◊∞» ‹∆ È∂ ¡≈͉∂ ‹∆ÚÈ Á∆ ‘∆ È‘∆∫,

Á∆¡ª Ï‘∞ √≈∆¡ª ⁄È≈Úª ◊∞» ◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ ‹∆ È∂

√≈∂ ◊∞ «¬«Â‘≈√ Á∆ ¿∞√ Ó‘≈È ÿ‡È≈ Á≈ «’Â∂ Ȫ

«‘ßÁ» ËÓ Á∂ ◊Ãßʪ ÂØ∫ Í≥‹≈Ï∆ «Úº⁄ ¿∞ÒºÊ≈ ’Ú≈¬∆¡ª

Ú∆ È‘∆∫ «Ò¡≈, ‹ÁØ∫ ¿∞È∑ª È∂ ¡≈͉∂ ı≈√ »Í ı≈Ò√∂

√È Âª «’ «√º÷ª È»ß «‘ßÁ» «Ó«Ê‘≈√ Ï≈∂ ‹≈‰’≈∆

Á∆ √≈‹È≈ ’∆Â∆ √∆?

«ÓÒ √’∂Õ ‹∂ ¿∞È∑ª Á≈ «’‘≈ √‘∆ ‘À ª ’∆ «’√∂ Ò∂÷’

AA. ◊∞» ◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ ‹∆ È∂ ¡≈͉∂ ‘ºÊ∆∫ ÁÓÁÓ≈ √≈«‘Ï

Á∆ ⁄È≈ Á≈ ¿∞ Ò º Ê ≈ ’È Ú≈Ò≈ ¿∞ √ Á≈ ÓΩ « Ò’

«Ú÷∂ √Ã∆ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï Á∆ Í∞È-√ßÍ≈ÁÈ≈ ’È ÂØ∫

Ò∂÷’ ω ‹ªÁ≈ ‘À? ’∆ «’√∂ Á∆ ⁄È≈ Á≈ ¿∞ÒºÊ≈

Ï≈¡Á ‘˜» √≈«‘Ï «Úº⁄ ¿∞√∂ ◊ÃßÊ È»ß ◊∞» Á≈ Á‹≈ Á∂

’ ’∂ ¡√Ò «Ò÷≈∆ Â∂ ¡√Ò ◊ÃßÊ Á≈ È≈Ó È≈ «Ò÷

’∂ «√º÷ª Á≈ √Á∆Ú∆ ◊∞» Ê≈Í «ÁºÂ≈ √∆Õ ’∆ ‘∞‰ “Á√Ó

’∂ ¡≈͉≈ È≈Ó «Ò÷ ÒÀ ‰ ≈ «¬÷Ò≈’∆ Â∂ ’≈È» ß È ∆

◊ÃßÊ” È»ß Ó≈ÈÂ≈ Á∂ ’∂ ¡√∆∫ «’Â∂ ◊∞» Á∂ ¿∞√ ‘∞’Ó (√Ì

Ï∂¬∆Ó≈È∆ È‘∆∫?

«√º÷È ’Ø ‘∞’Ó ‘À, ◊∞» Ó≈«È˙ ◊ÃßÊ) Á∆ ¿∞Òßÿ‰≈ ª

H. “Á√Ó ◊ÃßÊ” «Úº⁄ ‹ÁØ∫ ’ج∆ ⁄È≈ Ù∞» ‘∞ßÁ∆ ‘À, ¿∞√ ¿∞µÍ

È‘∆∫ ’ ‘∂?

¡º‹-’ºÒ∑ «¬‘ «Ò«÷¡≈ «ÓÒÁ≈ ‘À: “Ú≈«‘◊∞» ‹∆ ’∆

‹∂ “Á√Ó ◊ÃßÊ” Á∂ ‘Ó≈«¬Â∆ Â∂ «ÚØË∆ Ò ’∂ «¬È∑ª

¯Â«‘”Õ ’∆ «¬‘ √º⁄ È‘∆∫ «’ Í∞≈ÂÈ ‘ºÊ «Ò÷ ȒҪ

√Ú≈Òª Á∂ ‹Ú≈Ï «¬«Â‘≈√’ ºʪ, ◊∞Ï≈‰∆ Â∂ ÁÒ∆Ò Á∂

«Úº⁄ ¡«‹‘≈ È‘∆∫ √∆ Â∂ ¤≈Í∂÷≈È∂ Ú≈Ò∆¡ª È’Òª

¡Ë≈ ”Â∂ ÒºÌ ÒÀ‰ ª «¬‘ Ó√Ò≈, ‹∂ Í»È ÂΩ ”Â∂ ‘ºÒ È≈

¤≈͉ Ú∂Ò∂ “Ú≈«‘◊∞» ‹∆ ’∆ ¯Â«‘” Ú≈Ò∆ Ò≈¬∆È «¬‘

Ú∆ ‘ØÚ∂ ª, ‘ºÒ ’È «Úº⁄ √‘≈¬∆ ˜» ‘؉◊∂Õ

Ì∞Ò∂÷≈ Í≈¿∞‰ Ò¬∆ «Ò÷∆ ◊¬∆ ª «’ ¡‰‹≈‰ Í≈·’ «¬‘ √Ófi‰ «’ √⁄Ó∞º⁄ ‘∆ «¬‘ ⁄È≈Úª ◊∞» ‹∆ Á∆¡ª ‘È?

¡≈√ ‘À Í≈·’ «¬È∑ª ¿∞·≈¬∂ ◊¬∂ √Ú≈Òª Ï≈∂ ◊ßÌ∆Â≈ È≈Ò «Ú⁄≈ ’È◊∂Õ («√º÷∆ ÁÁ º÷‰ Ú≈Ò∂ «¬Ó≈ÈÁ≈ √ßÍ≈Á’, “«√º÷

I. ‹∂ “Á√Ó ◊ÃßÊ” Á∆¡ª √≈∆¡ª ⁄È≈Úª ◊∞» ‹∆ Á∆¡ª

«Ú√≈” ÚºÒØ∫ «ÁºÂ∂ ◊¬∂ √∞fi≈¡ Ï‘∞ √≈Ê’ ¡Â∂ ¿∞√≈»

‘È Âª «Î ¿∞‘ «’‘Û∂ ’≈‰ √È «’ ◊∞» ‹∆ È∂

‘ÈÕ √ÌȪ È»ß ◊ßÌ∆Â≈ È≈Ò «¬‘Ȫ ¿∞µÂ∂ «Ú⁄≈ ’È≈

«Ó«Ê‘≈√’ Á∂Ú∆-Á∂ګ¡ª, ¡ÚÂ≈ª, ÁÀ∫ª, Á∞Ù‡ª,

⁄≈‘∆Á≈ ‘ÀÕ - √ßÍ≈Á’ )

«ÚÌ⁄≈∆ ¡Ωª ¡≈«Á Á∂ ‹∆ÚÈ-«Ïª ª √À∫’Û∂

nnnnn

√«¯¡ª ≠”Â∂ «Ò÷ «ÁºÂ∂ Í ¡≈͉∂ ‹≈È ÂØ∫ «Í¡≈∂

«¬‘π √‘√≈ «¬Ú ‹≈«¬

«√ßÿª (‹Ø «’ ◊∞» Á∂ «¬º’ ‘∞’Ó ÂØ∫ ‹≈È Ú≈È Ò¬∆

«¬ø‹: ‹◊Â≈ «√øÿ (∆‡≈«¬‚)

«Â¡≈ √È) ”⁄Ø∫ «’√∂ «¬º’ Ï≈∂ Ú∆ «¬º’ √Â º’ È‘∆∫

Íà ⁄ º Ò Â Í≥ Ã Í ≈ ¡È∞ √ ≈, ‹ÁØ ∫ º ’ «’√∂ Ú∆

«Ò÷∆Õ È≈ ‘∆ ¿∞È∑ª Í∆ Ï∞Ë» Ù≈‘ Ú◊∂ ¡≈͉∂ Ó∞∆Áª

«ÚÁ≈Á¡≈ÂÓ’ ÓπºÁ∂ Ï≈∂ Í≥Ê’ √«‘ÓÂ∆ (√Ϻ ı≈Ò√≈

Á≈ «˜’ ’∆Â≈, È≈ Ì≈¬∆ Ï«⁄ºÂ «√ßÿ Ú◊∂ ÔØ«Ë¡ª

≈‘∆∫) È≈Ò ◊πÓÂ≈ ’ ’∂, ‘ج∂ ¯À√Ò∂ ˘ ¡’≈Ò ÂıÂ

Á≈ «’Â∂ «˜’ ¡≈«¬¡≈, È≈ Ì≈¬∆ ’È∑¬∆¡≈ ‹∆ Ú◊∂

√≈«‘Ï Á∆ ÓØ ‘  ʺ Ò ∂ ¡≈Á∂ Ù Á∂ » Í «Úº ⁄ ‹≈∆ ’ ’∂

√∂ Ú ≈Á≈ª Á≈ «˜’ ’∆Â≈ ó «¬ÊØ ∫ º ’ «’ ⁄≈

«È͇≈«¬¡≈ È‘∆∫ ‹ªÁ≈, ¿∞ÁØ∫ º’ «’√∂ ˘ Ú∆ ¿∞√ ÓπºÁ∂ Á∂

16

Ì≈ÁØ∫ ECF

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò«∂ ‡È

¡◊√ B@@D

ͺ÷ ‹ª «ÚØË «Úº⁄ “«È‰≈«¬’” ◊ºÒ È‘∆∫ ’«‘‰∆ ⁄≈‘∆Á∆Õ

√øÁÌ ÂØ∫ «È÷∂Û ’∂ Ú«Â¡≈ ‹≈ «‘≈ ‘ÀÕ ’∂ÚÒ ¿∞‘ √Âª

‘ª, «ÚÚ≈Á◊Ã√ ‹ª ¡«ÚÚ≈Á◊Ã√ ÓπºÁ∂ Ï≈∂ ’∂ÚÒ Â∂

Ò¬∆¡ª ‹ªÁ∆¡ª ‘È ‹Ø «√º÷∆ Á∆ ‘Ø∫Á ˘ È’≈È «Úº⁄

’∂ÚÒ «Ú⁄≈ √ªfi∂ ’È∂ ωÁ∂ ‘È Âª ‹π √Óª ¡≈¿∞‰ ”Â∂

√‘≈¬∆ ‘πøÁ∆¡ª ‘ÈÕ ˆÀ-«√º÷ ‹Ê∂ÏøÁ∆¡ª ÏÛ∆ ◊Óñ‹ØÙ∆

‹ÁØ∫ Í≥Ê’ √Ø⁄ ¿∞√ ÓπºÁ∂ Ï≈∂ ◊πÓÂ∂ Á≈ »Í ÒÚ∂ ª ¿∞√

È≈Ò Á√Ó ◊øÃÊ Á∂ ÍÃ√≈ Â∂ ÍÃ⁄≈ Á∆¡ª ◊ºÒª ’Á∆¡ª

√ÏøË «Úº⁄ ÍÃ◊‡≈¬∂ Úº÷-Úº÷ «ÁzÙ‡∆’؉ª ˘ Ú∆ «Ú⁄≈ ¡Ë∆È

‘ÈÕ ¿∞È∑ª Á≈ Á√Ó ◊øÃÊ √ÏøË∆ «¬‘ ‘∂‹ «√Î ◊π» ◊øÃÊ

«Ò¡ªÁ≈ ‹≈ √’∂Õ

√≈«‘Ï Á∆ Ó‘≈ÈÂ≈ ˘ ¡º÷Ø∫ ÍØ÷∂ ’È ÂØ∫ «√Ú≈ ‘Ø ’∞fi Ú∆

¿∞ÍØ’Â È∞’Â≈ñ«È◊≈‘ ¡Ë∆È ¡Â∂ ’∂ÚÒ «Ú⁄≈ª

È‘∆∫Õ «Íº¤∂ ‹‘∂ ‘∆, ¡√ª √≈«¡ª È∂ Ú∂«÷¡≈ ‘À «’ «’√ Â∑ª

Á∆ √ªfi Á∂ ¿∞Í≈Ò∂ Ú‹Ø∫ Á√Ó ◊øÃÊ Á∂ √ø’ÒÈ Á∂ «ÚÙ∂ ”Â∂

Á∂ √«Â’≈ È≈ÒØ∫ Á√Ó ◊øÃÊ Á∂ √«Â’≈ Á≈ Ï∂ÒØÛ≈ «ÚÚ≈Á

¡◊Ò∆¡ª √Âª ≈‘∆∫ √øÚ≈Á ⁄≈«¬¡≈ ‹≈ «‘≈ ‘ÀÕ

÷Û∑≈ ’∆Â≈ «◊¡≈ (͇È∂ Á∂ Ì≈¬∆ «¬’Ï≈Ò «√øÿ ¡Â∂ ͇È≈

ÓÀ∫ ¡≈͉≈ √øÚ≈Á Ì≈¬∆ ’≈È∑ «√øÿ È≈Ì≈ ÚºÒØ∫

√≈«‘Ï ÍÃÏøË’ ÏØ‚ Á∂ ÍÃË≈È Ì≈¬∆ Ó«‘øÁ «√øÿ πÓ≈‰≈

Á√Ó ◊øÃÊ Á∂ Óπº„ ÂØ∫ ‘∆ ¿∞Í‹∂ «ÚÚ≈Á √ÏøË∆ ’ÊȪ, ‹Ø

Ú≈Ò≈ ’∂√), ‹ÁØ∫ «’ ¡√Ò∆¡Â «¬‘ ‘À «’ √≈∆ Á∆ √≈∆

¿∞È∑ª ¡≈͉∆ Íπ√Â’ “◊πÓ«Â Ó≈Âø‚” «Úº⁄ «ÁºÂ∂ ‘È,

«√º÷ ’ΩÓ «¬√ Ó√Ò∂ Â∂ «ÁzÛ∑ √ø’ÒÍ ¡Â∂ «¬º’ Ӻ ‘À «’ :ñ

È≈Ò Ùπ» ’È Á∆ ÷πºÒ∑ ÒÀ∫Á≈ ‘ª:

(i)

(i)

““’¬∆ È≈Á≈È «√º÷, Á√Ó ◊øÃÊ È≈Ò Ì∆ ◊π» ÙÏÁ

¡≈«◊¡≈ ̬∆ ¡’≈Ò ’∆ ÂÏ∆ ⁄Ò≈«¬¿∞ Í≥Ê® √Ì «√÷È ’Ø ‘π’Ó ‘À, ◊π» Ó≈«È˙ ◊øÃÊ®

Á≈ ÍÃÔØ◊ ’Á∂ ‘È ‹Ø ◊πÓ«Â «ÚπºË ‘ÀÕ”” (Í≥È≈ DAE)

◊π» ◊øÃÊ ‹∆ Ó≈«È˙ ÍÃ◊‡ ◊πª ’∆ Á∂‘Õ

(ii)

‹Ø ÍÃÌ ’˙ «ÓÒÏØ ⁄‘∂, ÷Ø‹ √ÏÁ Ó«‘ Ò∂® (Í≥Ê

““¡√∆∫ Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ø ÿ ‹∆ ˘ Í≥ Ê ÂÈ ¡Â∂

ËÓÚ∆ Ó≥ÈÁ∂ ‘ج∂ Ì∆ «¬‘ ¡≈÷‰Ø∫ √ø’Ø⁄ È‘∆∫ ’Á∂ «’

ÍÃ’≈Ù, «◊¡≈È∆ «◊¡≈È «√øÿ)

Ì≈¬∆ √≈«‘Ï È∂ «¬‘ ¡‹∂‘∆ ÌπºÒ ’∆Â∆ ‘À «‹√ ÂØ∫ ¡Í≈

(ii)

‘≈È∆ Íπº‹∆ ‘À ¡ ¡º◊Ø∫ ˘ Ì∆ Ì≈∆ È∞’√≈È ‘؉ Á≈ ‚ ‘ÀÕ””

√Ì «√÷È ’Ø Ï⁄È ‘À ◊π» Ó≈«È˙ ◊øÊ®

(Í≥È≈ EG@) «¬√ ◊øÃÊ Á∂ √ø’ÒÈ È≈Ò «√º÷ Ó≈È«√’Â≈ «Úº⁄

¡’≈Ò ÷π÷ ’∂ Ï⁄È «√˙ ÍÃ◊‡ ⁄Ò≈«¬˙ Í≥Ê®

Ê≈Í ⁄«Ò˙ ‹Ø ‹◊ ӫ‘ «ÂÈ«‘ «ÈÚ≈Ú‘π Ó≈Ê® («‘ÂÈ≈Ó≈ Ì≈¬∆ Íë‘Ò≈Á «√øÿ)

¡≈«¬¡≈ ¿πÏ≈Ò, √Ó∂∫ Á∂ Ï∆‰ È≈Ò Ï≈‘∆ («√º÷ «ÚØË∆)

(iii)

ºª Á∆ ÁıÒ¡≥Á≈˜∆ ’≈‰ √πÒfi‰ Á∆ Ï‹≈¬∂ «Ú’≈Ò

(«‘ÂÈ≈Ó≈ Ì≈¬∆ ÈßÁ Ò≈Ò)

Ó∂≈ »Í ◊øÃÊ ‹∆ ‹≈‰ «¬√ Ó∂∫ Ì∂Á È‘∆∫ ’¤∞ Ó≈È®

»Í Ë≈È ’Á≈ ‹≈ «‘≈ ‘À ¡Â∂ √º⁄ «¬‘ ‘À «’ Ì≈¬∆ ’≈È∑

Íø± ¬∂Ë ¡≈ÒÓ «¬‘ ‘À «’ «√º÷∆ √Ø’≈ª ÂØ∫

«√øÿ È≈Ì≈ Á∆ ¿∞ÍØ’Â «‡ºÍ‰∆ ¡º‹ ’ΩÓ Á∂ «√ ⁄Û∑ ’∂ ÏØÒ

«Ú‘»‰∆ «√º÷ Ò∆‚«ÙºÍ È∂ ‘Ó∂Ùª ‘∆ «√º÷∆ Á∆ ⁄Û∑Â, Ù≈ÈØñ

‘∆ ‘ÀÕ «√º÷ Ó≈È«√’Â≈ «ÚØË∆, Ù≈Â∆ ºª ÚºÒØ∫ ÷πºÒ∑∂¡≈Ó

ÙΩ’Â, ◊ΩÚ ¡Â∂ Ó≈‰ Ó«Ô≈Á≈ Á∆ ¡‰Á∂÷∆ ’«Á¡ª,

Ï∂ñ÷Ω¯ ¡Â∂ Ï∂ñØ’ ‡Ø’ Á√Ó ◊øÃÊ ˘ √Ã∆ ◊π» ◊øÃÊ √≈«‘Ï Á∂

’Á∆ Ú∆ ¿∞ÍØ’Â ÚÂ≈∂ ”Â∂ «Ë¡≈È ’∂∫Á« ȑ∆∫ ’∆Â≈Õ

Ù∆’ Ú‹Ø∫ ¿∞Ì≈ ’∂ ’ΩÓ «Úº⁄ ÿ≈Â’ ¡Â∂ Áπ«ÏË≈Í»È

√◊Ø∫, ‘ Ó‘Ò∂ ”Â∂ Ú؇-ÏÀ∫’ Á∆ ≈‹È∆Â∆ ÂØ∫ ◊ΩÚÓ¬∆ Â∂

Ú≈Â≈Ú‰ «√«‹¡≈ ‹≈ «‘≈ ‘ÀÕ ¡≈͉∂ Ó≥ÂÚ Á∆ Í»Â∆

Ù≈È≈ÓºÂ∆¡ª «√º÷∆ Í≥ÃÍ≈Úª ˘ «Èº‹∆ Óπ¯≈Á Ò¬∆ ’∞Ï≈È

Ò¬∆ «√º÷ ¡Â∂ ˆÀñ«√º÷ √»Í «Úº⁄ √È≈ÂÈ∆ √Ø⁄ Á∂ Ë≈È∆¡ª

’È ÂØ∫ Ú∆ ’Á∆ ◊π∂˜ È‘∆∫ ’∆Â≈Õ Á√Ó ◊π» È≈È’ ÚºÒØ∫

ÚºÒØ∫ «√º÷∆ ¡Â∂ «√º÷∆ √»Í ˘ ÷≥‚È ¡Â∂ ’»Í ’ ’∂ «‘øÁ»ÂÚ

Ïı«Ù¡≈ ¡◊øÓ∆ ”Â∂ ¡ÒΩ«’’ «√˪ “Í»‹≈ ¡’≈Ò ’∆,

Á∂ ÷≈∂ √Ó≥πÁ Á∂ √ÍπÁ ’È Ò¬∆, Á√Ó ◊øÃÊ «Ú⁄Ò∆¡ª

Á∆Á≈ ı≈Ò√∂ Á≈ ¡Â∂ Í⁄≈ ÙÏÁ ’≈” ˘ ª Ó≈ÈØ ⁄Ø’‰∆

◊π»ñ√π ÂØ∫ «Ú‘»‰∆¡ª ⁄È≈Úª Á∂ ⁄؉Ú∂∫ ¡≥Ùª ˘ ¿∞È∑ª Á∂

«ÚÁ≈«¬◊∆ ‘∆ Á∂ ⁄πº’∂ ‘ÈÕ ◊π Ì≈¬∆˙! ‚∞ºÒ∑∂ Ï∂ª Á≈ ‘≈Ò∂

17

Ì≈ÁØ∫ ECF

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò«∂ ‡È

¡◊√ B@@D

Ú∆ ’∞fi È‘∆∫ «Ú◊«Û¡≈Õ ¡◊ ‘π‰ Ú∆ ı≈Ò√¬∆ ‹π◊Â

⁄ΩÏ∆√ ¡ÚÂ≈ ’∆ Ì≈÷≈ ’∆È®

Ú ’∂ Í≥Ê’ √¯ª «Úº⁄ «¬√ Ó√Ò∂ ˘ Í«‘Ò Á∂ ¡≈Ë≈ ”Â∂

⁄≈ √Ø ⁄≈ ⁄«Âz ÈÚ∆È®

√ø‹∆Á≈ √øÚ≈Á ⁄≈ ’∂ ’ΩÓ ˘ Ï∂ÒØÛ∆ Áπ«ÏË≈ ”⁄Ø∫ ’º„‰ Ò¬∆

⁄È≈ ’ ÍÃÌ √ÃÚÈ ’≈¬∆®

ÂÂÍ ‘Ø«¬¡≈ ‹≈Ú∂, ‘∂·Ò∆¡ª √Âª «Úº⁄ ¿∞·≈¬∂ ◊¬∂

̬∂ ÍÃ√øÈ √«Â◊π« ÓÈ Ì≈¬∆®

È∞’«Â¡ª ”Â∂ ¡◊ «¬Ó≈ÈÁ≈≈È≈ Â∂ Ë«Û¡ª ÂØ∫ ¿∞µÍ

√ø√«’àϑπ Ì≈÷≈ ’∆®

¿∞µ· ’∂ √øÚ≈Á ⁄≈«¬¡≈ ‹≈‰≈ √øÌÚ ‘Ø √’∂ ª ¡≈√ ’∆Â∆

«Ú«Á¡≈ √≈◊ ◊øÃÊ Í ⁄Û∆®

‹≈ √’Á∆ ‘À «’ ͬ∂ ‘ج∂ Ôª Í≈¬∂ ‘ج∂ ØÒ-ÿ⁄ØÒ∂ ”⁄ «Èı≈

(ii)

Á∆ ¡Ú√Ê≈ «√‹‰∆ ¡Ω÷∆ ˜» ‘À Í ’º¬∆ ¡√øÌÚ È‘∆∫Õ ¿∞ÍÒÏË «√º÷ √≈«‘ ¡È∞√≈ ◊π» ◊Ø«ÏøÁ «√øÿ ‹∆

Í≥‚ Íπ≈È «¬’Âz ’ Ì≈÷≈ ⁄∆ «Ï√≈Ò® (iii)

Á∂ ÁÏ≈∆ ’Ú∆¡ª ÚºÒØ∫ ⁄∆¡ª ◊¬∆¡ª ⁄È≈Úª Í«‘Òª Úº‚ñ¡’≈∆ ◊øÃÊ “√Ó≥πÁzñ√≈◊” ‹ª “«Úº«Á¡≈ñ√≈◊” È≈Ó∆

Ï∂Á «Ú«Á¡≈ ÍÃ’≈Ù ’Ø, √ø’ÒÍ Ë«˙ ÓÈ «Á¡≈Ò®

ÍÛÂ∂ √ø‘√«¥Â ÓÈ ¿∞’Á≈¬∆Õ Ì≈÷≈ ÍÛÂ∂ «⁄ Ò◊≈¬∆®10®

(iv)

◊πÓπ÷∆ «Ò÷≈∆ «È’‡ ÏπÒ≈¬∂Õ

◊øÃʪ «Úº⁄ √ø◊ë‘ ’∆Â∆¡ª ◊¬∆¡ª √ÈÕ

Â≈ ’Ø √Ì «ÏË Á¬∆ Ïπfi≈¬∂Õ

√≈«‘Ï √È∆ Ò◊∂ ‘Øπ ¿π⁄≈ ’ÈÕ

’ Ì≈÷≈ «Ò÷À ◊πÓπ÷∆ Ì≈¬∆Õ

√Ó≥πÁñ√≈◊ “◊øÃÊ ‹∆” √È∆ √≈«‘Ï Á∆ ‘Ø Ò◊≈ ωÈÕ

Íπ«È ÓØ ’Ø Á∂‘π ’Ê≈ √π‰≈¬∆Õ

√Ø Ï‚≈ ¡’≈ ◊øÃÊ ‹∆ Á≈ Ï«‰¡≈Õ

(Ó«‘Ó≈ ÍÃ’≈Ùñ Ï≈Ú≈ √»Í Á≈√ ÌÒ≈)

«¬ºÊ∂ «¬‘ ’«‘‰≈ Ú∆ ¡«Â’ÊÈ∆ È‘∆∫ ‘ØÚ∂◊≈ «’

«¬’≈ÈÚ∂ √Âª «Â√ Á∆¡ª ÓÀ∫ Ì∆ ◊«‰¡≈® CGG® Í≥È≈ AEI (Ïø√≈ÚÒ∆ È≈Ó≈ Á√ª Í≈ÂÙ≈‘∆¡ª ’≈)

ÁÏ≈∆ ’Ú∆¡ª Á∆¡ª ⁄È≈Úª Ó«‘˜ «¬º’ √≈«‘Â’ ÓÙ’

’∆ ’≈‰ ‘Ø √’Á≈ ‘À «’ «Î «¬‘ √Ó≥πÁ √≈◊

º’ ‘∆ √∆Ó √ÈÕ ◊π»ñ√π Á∂ ¡È∞’±Ò È≈ ‘؉ ’≈‰,

◊øÃÊ ◊π» ‹∆ ÚºÒØ∫ √øÓ AGEH «Úº⁄ Á«¡≈ ÏπÁ ’Ú≈

º÷‰/√ªÌ‰ ÔØ◊ È≈ Í≈¬∆¡ª ◊¬∆¡ª ∏ ÂÁ ‘∆ ª ◊øÃÊ

«ÁºÂ≈ «◊¡≈?

Á«¡≈ ÏπÁ ’Ú≈ «ÁºÂ≈ «◊¡≈Õ

√øÓ √Â≈ª √À ¡·Úø‹∂ √Ø ◊øÃÊ ‹∆ ÈÁ∆ ÍÚ≈«‘¡≈® ’ج∆ ’ج∆ ͺÂ≈ «Â√ ◊øÊ Ã ‹∆ Á≈ «√÷ª ‘«Ê ¡≈«¬¡≈® A-B/CGH® (Ïø√≈ÚÒ∆ È≈Ó≈, Í≥È≈ AF@)

’∆ ◊π» ‹∆ ÚºÒØ∫ «¬√ ◊øÃÊ ˘ ıπÁ ‘∆ Á«¡≈ñÏπÁ

Ì≈¬∆ ’∂√ «√øÿ «¤ºÏ «Ò÷Á≈ ‘À «’ “√Ó≥πÁ √≈◊” ◊øÃÊ Á«¡≈ ÏπÁ ’È ÂØ∫ Ï≈¡Á ◊π» ‹∆ È∂ «¬º’ ‘Ø ◊øÃÊ Á∆ ⁄È≈ ’Ú≈¬∆ ¡Â∂ ¿∞√ «Úº⁄ ⁄È≈Úª ‘Ø √È: ““¡Â∂ Á»‹≈ ◊øÃÊ ‹∆ ‘Øπ √≈«‘Ï ¿∞⁄≈ ’∆Â≈®

’Ú≈ Á∂‰≈ «¬√ ◊ºÒ Á≈ √»⁄’ ª È‘∆∫ «’ “√Ó≥πÁñ√≈◊”

¿∞√ «Úº⁄ Ï≈‰∆¡ª ‘Øπ, «¬√ «Úº⁄ ‘Ø®

◊øÃÊ «Úº⁄ ’∂ÚÒ ÁÏ≈∆ ’Ú∆¡ª ÚºÒØ∫ ’∆Â∆¡ª ⁄È≈Úª

Ú÷Ø Ú÷ ’ Ò∆Â≈® CñD/CGH®

◊πÓ«Â-«ÚØË∆ √È!

«¬√ «Ú«⁄ ¡ÚÂ≈ Ò∆Ò≈, «Ò÷∆ √∆ √Í»ÈÕ

(i)

¿∞√ «Ú«⁄ ‘Ø ¡⁄‹ «Ò«÷ ’∆Â≈ √∆ Í»È® AñB/CGI®””

Èȱ¡≈ ÏÀ≈◊∆ ÙÔ≈Ó ’Ï ÏÃ‘Ó Ì≈‡ ‹Ø ¡≈«‘® Ì≈¬∆ «È‘⁄Ò Á≈√ Í∞«È Ï‚∂ ◊πÈ«È ◊∂È Â≈«‘®

’∆ ’≈‰ ‘À «’ ’«Ê ÂΩ ”Â∂ ◊øÃÊ Á∂ È≈Ó «Úº⁄

¡Ú «’Â’ «Â«È È≈Ó È ‹≈ÈØÕ

√Ó∂∫-√Ó∂∫ ÂÏÁ∆Ò∆¡ª ¡≈™Á∆¡ª ‘∆¡ª? ’∆ «¬‘ ÚÂ≈≈

«Ò÷∂ √◊Ò Íπ«È ’∂∫ Ï÷≈ÈØ®

¡≈͉∂-¡≈Í «Úº⁄ ‘∆ ◊øÃÊ Á∂ ’«ÂÂÚ Ï≈∂ ¡«ÈÙ«⁄ÂÂ≈

⁄≈ Ú∂Á Á√ ¡Ù‡ Íπ≈È®

Á≈ ÍÃÂ∆’ È‘∆∫?

¤∂ Ù≈√Âà «√«Óë Ó Ó≈È®

(i)

◊øÊ ‹∆ ’≈ Í≈ÂÙ≈‘∆ñ10

18

Ì≈ÁØ∫ ECF

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò«∂ ‡È

¡◊√ B@@D

(ii)

◊øÊ √≈«‘Ï Á√Ú∂∫ Í≈ÂÙ≈‘∆ ‹∆ ’≈

(iii)

√Ã∆ Á√Ó ◊øÃÊ √≈«‘Ï ‹∆

(iv)

◊π» ◊øÃÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á√Ó Í≈ÂÙ≈‘∆

(v)

Á√Ó ◊π» ◊ÃøÊ

⁄≈‘∆¬∂ «¬’·≈ Ï∆Û ÏÈ≈È∆Õ

(vi)

Á√Ó √Ã∆ ◊π» ◊øÃÊ √≈«‘Ï ‹∆Õ

¡≈«Á ◊øÊ √≈«‘Ï √Ó ◊øÊÕ

√Ó∂ ∫ Á∂ Ú∂ ◊ È≈Ò ◊ø Ã Ê Á∂ È≈Ó ”⁄ ¡≈¬∆¡ª

«¬‘ Ì∆ ÏÈ ‘À Ó≈È∂ Í≥ÊÕ””

ÁØ‘ª ◊øÃÊ≈ Á∆ «‹ÒÁ «¬’ ⁄‘∆¡À ’« Ò∆Â∆Õ”” (Ïø√≈ÚÒ∆ È≈Ó≈) (ii).

““‘∂ √«Â◊π ‹Ø Â∞Ó≈∆ Ï≈È∆Õ

ÂÏÁ∆Ò∆¡ª ¡Â∂ ¡≥Â Á√Ó ◊øÃÊ Á∂ ’≈ÂϪ, ÍÃ’≈Ù’ª,

(Í≥Ê ÍÃ’≈Ùñ «◊. «◊¡≈È «√øÿ)

¿∞Í≈Ù’ª ¡Â∂ √ÓÊ’ª Á∂ Ëπ ¡≥Á √Óج∂ √øÁ∂‘ Á≈ «¬˜‘≈

’∆ ◊π» ‹∆ È∂ «¬√ √ø’ÒÍ ˘ Óπº„Ø∫ ‘∆ È‘∆∫ È’≈

‘∆ Òº◊Á≈ ‘ÀÕ

«ÁºÂ≈ √∆?

’∆ ¿∞ÍÒÏË Úº÷-Úº÷ “Á√Ó ◊øÃÊ” «Úº⁄ √ø’ÒÂ

(i).

⁄È≈Úª Á∆ «◊‰Â∆ ÿº‡Á∆ ÚºËÁ∆ È‘∆∫ ‘∆?

““√≈«‘Ï≈ Ï⁄È ’∆Â≈ ¬∂«‘ ¡≈«Á ◊π» ‘À ◊øÃÊÕ ¿∞‘ ¡√≈‚∆ ÷∂‚ ‘À ‹πÁ≈ ‘∂ ÓÈ Ó≥Ê®CHI®””

’∆ «¬‘ √º⁄≈¬∆ È‘∆∫ «’ ’¬∆ ⁄È≈Úª Á∂ √»Í

(Ïø√≈ÚÒ∆ È≈Ó≈)

¡≈Í√ «Úº⁄ Ó∂Ò È‘∆∫ ÷ªÁ∂ ¡Â∂ ’¬∆ ¡ºË∆¡ª Í⁄ºË∆¡ª Ì∆

’∆ ◊π» ‹∆ È∂ ¿∞√∂ √Ó∂∫ «√º÷ª ˘ Ì«Úº÷ «Úº⁄ Ú∆

‘È? ¡≈ı «¬‘ «’™?

¡À√≈ È≈ ’È Á∆ √ı Â≈ÛÈ≈ È‘∆∫ ’∆Â∆ √∆?

’∆ ÓΩ‹»Á≈ √»Í Ú≈Ò∂ Á√Ó ◊øÃÊ Á∂ √Ó ’ج∆ ◊øÃÊ

““«¬‘ √π‰ Á√Ó∂∫ ◊π» ¿π⁄≈∆Õ

(«¬√∂ ‘∆ È≈Ó, √≈¬∆˜, ¡≈’≈, ⁄È≈ ¥Ó) ◊π» ‹∆ Á∆

◊π» ¡‹È Ï‚ ̬∂ ¿∞Í’≈∆Õ

‘Ô≈Â∆ «Úº⁄ «⁄¡≈ «◊¡≈ √∆? «◊¡≈È∆ «◊¡≈È «√øÿ Á≈

«ÂÈ ’∆ È«‘ Ï≈Ï∆ ⁄‘∆¬∂Õ

Ӻ ‘À «’ «¬√ Â∑ª Á≈ ’ج∆ ◊øÃÊ È‘∆∫ √∆Õ

È≈ ‘Ó ’À, È Â∞Ó «Î ’∆¬∂Õ””

““‹Ø ¡Ï ◊øÃÊ Á√Ó ◊π ’∂≈Õ

(Í≥Ê ÍÃ’≈Ù ñ «◊. «◊¡≈È «√øÿ)

ÓΩ‹»Á≈ √»Í ”⁄ ¿∞ÍÒÏË “Á√Ó ◊øÃÊ” Á≈ √ø’ÒÈ

’«‘Ò≈ÚÂ ÓºË Í≥Ê Ú‚∂≈ ◊π ’∂ √Ó∂ Ï∆Û È«‘ ª’∆Õ (Í≥Ê ÍÃ’≈Ùñ «◊. «◊¡≈È «√øÿ)

‹∂ È‘∆∫ ª «¬‘ ⁄È≈Úª «’√ √»Í «Úº⁄ ¿∞ÍÒÏË √È?

Á√Ó Í≈ÂÙ≈‘ Á∂ ¿∞ÍÁ∂Ùª/‘Á≈«¬Âª ˘ ºÁ‰ Â∞Ò ‘∆ ‘ÀÕ (i)

““È≈ ‘Ó ’À∫, È≈ Â∞Ó «Î ’∆¬∂”” (Í≥Ê ÍÃ’≈Ù) ’∆ √≈‚≈ «¬‘ ’ÂºÚ È‘∆∫ ωÁ≈ «’ ¿∞‘È≈ ºª

““̬∆∫ Ï≈‰∆¡ª ‘∆ «¬’ª’∆Õ

¡Â∂ ‘≈Ò≈ª Á∆ «ÈÙ≈ÈÁ∂‘∆ ’È «Úº⁄ ÔÂÈÙ∆Ò ‘Ø ’∂,

¡«È’À ·Ω ÍØÊ∆¡ª Ó≈«‘””

◊π»- √ø’ ÒÍ Á∆ ¿∞¶ ÿ‰≈ ’È/’Ú≈¿∞‰ «Úº ⁄ ÏÛ∆

(Í≥Ê ÍÃ’≈Ù ñ «◊. «◊¡≈È «√øÿ)

Ù≈ÂÂ≈ È≈Ò «Íº¤∂ «‘ ’∂ «ÈÓÒ Â∂ «È¡≈∆ ’ΩÓ Ò¬∆

’∆ ◊π» ‹∆ Á∆ ‘Ô≈Â∆ «Úº⁄ Ì≈ÚÈ≈ ¡Ë∆È ‘Ø ’∂

Áπ«ÏË≈ Á≈ √≈◊ «√‹‰ «Úº⁄ ’≈ÓÔ≈Ï ‘Ø ‘∂ ºª ˘

¿∞‘Ȫ ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ Á∂ ÁÏ≈∆ ’Ú∆¡ª ÚºÒØ∫ «Ò÷∆¡ª ⁄È≈Úª

Ï∂È’≈Ï ’È «Úº⁄ √‘≈¬∆ ‘ج∆¬∂?

˘ ¡≈«Á ◊øÃÊ ”⁄ «ÓÒ≈¿∞‰ ‹ª «¬‘Ȫ Á∂ √ø◊ë‘ ˘ ¡≈«Á √Ã∆

◊π» ÿ Á∂ ““Á∆Ú≈È””, ÁÏ≈ √≈«‘Ï (¡≥«ÓÃÂ√)

◊π» ◊øÃÊ Á∂ √Ó ◊øÃÊ Á≈ √ø’ÒÍ ¿∞Ì≈«¡≈ È‘∆∫ «◊¡≈ √∆?

Á∂ ◊øÃÊ∆, «◊¡≈È ÂÈ≈ÚÒ∆ ¡Â∂ Ì◊ ÂÈ≈ÚÒ∆ ¡≈«Á

(i)

““√øÓ √Â≈ª √À Í⁄Úø‹∂Õ

Á∂ ⁄ÀÂ≈, ’«Ê ÁÓÁÓ∆ Ï∆Û Á∂ ’≈ÂÏ ‘πø«Á¡ª Ì≈¬∆ ÓÈ∆

«√÷≈ Ï∂ÈÂ∆ √≈«‘Ï ¡◊∂ √∆ ’∆Â∆Õ

«√øÿ ‹∆ Á≈ ◊øÃÊ Á∆ √ø’ÒÈ «ÚË∆/«Ú™Â, ¥Ó, ÂÂ∆Ï

◊∆Ï «ÈÚ≈‹ ‹∂ Ï⁄È ‘ØÚ∂ ª

¡≈«Á Á∂ È≈Ò-È≈Ò, √Ó∂∫-√Ó∂∫ «√ ◊π» ‹∆ ÚºÒØ∫ «ÁºÂ∂ ¡≈Á∂Ùª

19

Ì≈ÁØ∫ ECF

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò«∂ ‡È

Ï≈∂ ‹≈‰’≈ ‘؉≈ ˜»∆ ‘∆ √∆Õ

¡◊√ B@@D

ÚÂ≈«¡ª ˘ «¬º’ ʪÚ∂∫ º÷ ’∂ ÿØ«÷¡≈ñÍÛÂ≈«Ò¡≈ ‹≈Ú∂

““«È‹ ’Â∂ ◊π ¡≥«ÓàÁ∆ÔØÕ ÓÈ∆¬∂ «√øÿ ÓÈ∆¡≈ «’ÔØÕ

ª ’∆ «¬È∑ª ÁØȪ Úº÷ØñÚº÷ ÿ‡È≈Úª Á∂ «Íº¤∂ ’ج∆ «¬º’Ø

...........................................................

Â’ ‘∆ «¥¡≈Ù∆Ò Òº◊Á≈ ‘À?

ÓË ÷≈Ò√≈ «¬™ √Ø‘À, «‹¿π ◊◊È Ó«‘ ⁄øÁÕ

(‘)

’Ê≈ ؘ ◊π ◊øÃÊ ’∆, √ø◊ Â≈¬∆∫ √πÈ≈«¬Õ

√≈ËÈ ¿∞√ √≈∂ ÚÂ≈∂ ˘ Ï∂È’≈Ï ’È Ò¬∆ ’≈¯∆ È≈

¡ÈßÁ Íπ∂ «¬Ó √Ó≈ ’¤ Ï∆ ◊ÔØ √∆ ¡≈«¬Õ

‘Ø‰Õ ‹∂’ ¡º‹ Ú∆ «¬√∂ √∂Ë «Úº⁄ ¿∞Í≈Ò≈ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂ ª

..........................................................

‘Ø √’Á≈ ‘À «’ ’¬∆ ‘À≈È∆‹È’ ÂºÊ √≈‘Ó‰∂ ¡≈¿∞‰!

√∂Ú≈ √∆ ’ø ’∂ ‘ø ◊πª Í≈√ √Á≈Õ

(’)

«Ò÷ «Ò÷ Ï≈‰∆ ’∂ ÍØÊ∆¡ª «Â¡≈ «¬‘Õ””

ÂÈÚ≈Ò∆ «¬«Â¡≈«Á ◊øÃÊ≈ÚÒ∆¡ª «Úº⁄ ÓΩ‹»Á≈ √»Í «Úº⁄

(¿)

«Î, ¿π‘ «’‘Û∆¡ª ÍÃ√«ÊÂ∆¡ª √È «’ Ì≈¬∆

‘Ø √’Á≈ ‘À «’ «◊¡≈È∆ ‹∆ ˘ ¿∞ÍÒÏË √∆ÓÂ

Ì≈¬∆ √≈«‘Ï «⁄ «◊¡≈È ÂÈÚ≈Ò∆, Ì◊Â

√ø’«Ò “Á√Ó ◊øÃÊ” Ï≈∂ ’ج∆ «ÚÚ‰ È‘ƒ «ÓÒÁ≈Õ

√≈«‘Ï È∂ ◊π»-Ӻ Ú≈Ò∆ ÍøÍ≈◊ ≈◊ñ¥Ó «ÚË∆ ˘

(÷)

«Â¡≈◊ ’∂ ¡≈͉∆ Ó ¡È∞√≈ ⁄ÀÂ≈ñ¥Ó «ÚË∆ È≈Ò È≈

“Á√Ó ◊øÃÊ” Á∂ √ø’ÒÈ È≈Ò ‹Ø«Û¡≈ ‹ªÁ≈ ‘À Á∆ ÍÃÓ≈«‰’Â≈

’∂ÚÒ ’«Ê ÂΩ ¿∞µÂ∂ ◊øÃÊ Á≈ ÈÚ∂∫ «√«™ √’øÒÈ ‘∆

Ùº’∆ ‘À «’™«’ ¿∞√ Á∆ «Ò÷‰-«ÚË∆ ¿∞√ Ú∂Ò∂ Á∆ ÍÃ⁄ºÒÂ

’∆Â≈ √◊Ø∫ ¿∞‘ ⁄È≈Úª «‹È∑ª Ï≈∂ Á√Ó ◊π» ‹∆ ÚºÒØ∫ Úº÷-

«ÚË∆ ∏ √øÔπ’ ¡Â∂ ÁπºÂ ¡º÷ª ∏ Á∆ È≈ ‘Ø ’∂ ¡√øÔ∞’Â

Úº÷ ÍØÊ∆¡ª «Úº⁄ º÷‰ Á≈ ¡≈Á∂Ù Á∂ º«÷¡≈ √∆, ˘ Ú∆ «¬√∂

¡º÷ª Ú≈Ò∆ ‘À ‹Ø «’ √Ó’≈Ò∆È «Ò÷ª Á∂ ÓºÁ∂Ș ÍøÍ≈

ÈÚ∂∫ «√‹∂ ◊øÃÊ «Úº⁄ Á‹ ’ «ÁºÂ≈?

ÂØ∫ «ÏÒ’∞Ò ¿∞Ò‡ ‘À ¡Â∂ ¡≈Ëπ«È’ ÍëÚÂ∆ ¡È∞√≈ ‘ÀÕ

(¡)

«¬√ “Á√Ó ◊øÃÊ” Ú≈Ò∆ Ï∆Û Á∂ √ø’ÒÈ Á∂ ÚÂ≈∂

«ÚÁÚ≈Ȫ ¡È∞√≈ È≈ «¬‘ «⁄º·∆ Ì≈¬∆ √≈«‘Ï Á∆ «Ò÷∆

˘ Ì≈¬∆ √≈«‘Ï Ú◊∂ «◊¡≈È∆ Â∂ Í≥Ê ÍÃ√ Á∂ Ȫ È≈Ò

‘ج∆ ‘À ¡Â∂ È≈ ‘∆ «¬«Â‘≈√’ ‘ÀÕ ’∆ «¬‘ Ú∆ Ó≥ÂÚ «√ºË∆

‹ØÛÈ «Íº¤∂ Í≥Ê’ √¯ª «Úº⁄ ÏÀ·∂ ‹ª Ï≈‘∆ «ÏÍÚ≈Á∆

«‘ ‘∆ ¿∞√∂ ´’Ú∆∫ Â∂ ‚±øÿ∆ √≈«˜Ù Á∆ ‘∆ «¬º’ ‘Ø ’Û∆ ª

ÍëÚÂ∆¡ª ÚºÒØ∫ ⁄ºÒ∆ ’ج∆ ‚±øÿ∆ ⁄≈Ò ‘∆ ‹≈ÍÁ∆ ‘À?

È‘∆∫? ¡º‹ ¿∞ÍÒÌË «Ú«◊¡≈È’ ÍÉ≈Ò∆ Á∆ √‘≈«¬Â≈

(¬)

’∆ «◊¡≈È∆ «◊¡≈È «√øÿ ÚºÒØ∫ Í≥ÊñÍÃ’≈Ù «Úº⁄

È≈Ò «’√∂ Ú∆ Á√Â≈Ú∂˜ Á∂ ’≈◊˜ Á∆ ¿∞Ó, ÚÂ∆ ◊¬∆

«Ò÷∂ ¡È∞√≈ Ì≈¬∆ ⁄Û∑ «√øÿ √ÍπºÂ Ì≈¬∆ √πº÷≈ «√øÿ,

«√¡≈‘∆ ”Â∂ ¿∞√ √Ó∂∫ Á∆ «Ò÷‰-«ÚË∆ Á≈ «È‰≈ «’√∂ Ú∆

◊øÃÊ∆ ͇È≈ √≈«‘Ï ÚºÒØ∫ ◊π» √≈«‘Ï √Ó/Ú◊∆ «Ò÷≈¬∆ ¡Â∂

√ÏøË ÍÃÔØ◊Ù≈Ò≈ ÂØ∫ ’Ú≈«¬¡≈ ‹≈ √’Á≈ ‘ÀÕ ¡≈ı «¬√

Á√Âı ’ ’∂ ◊π» ‹∆ Á∂ È≈Ó ”Â∂ ÷≈√ ͺÂ∂ «Â¡≈ ’

ÂØ∫ «’™ ’Â≈«¬¡≈ ‹≈ «‘≈ ‘À? ¡√Ò ı≈√ ͺÂ∂ (¿∞Â≈∂

’∂ ◊øÃʪ «Úº⁄ È‘∆∫ Í≈¬∂ ◊¬∂ √È? ’∆ «¬√∂ Â∑ª ‘∆ ⁄Û∑Â

È‘∆∫) «‹‘«Û¡ª-«‹‘«Û¡ª ◊øÃʪ «Úº⁄ ¿∞ÍÒÌË ‘È, Á≈

«√øÿ ÚºÒØ∫ ◊øÃÊ «Ò÷‰ Á≈ «ÚÚ‰ Ú∆ «’√∂ Ï‘π ں‚∆

«ÈÏ∂Û≈ Ú∆ «¬√ «ÚË∆ È≈Ò ¿∞«⁄ ‘ÀÕ

√≈«˜Ù Á∆ «¬º’ ’Û∆ ÚºÒ ‘∆ ª «¬Ù≈≈ È‘∆∫ ’Á≈?

(◊)

¿∞‘ «⁄º·∆, «‹√ ˘ Ì≈¬∆ √≈«‘Ï ÚºÒØ∫ √ø’«ÒÂ

’∆ Í≥Ê’ ‹π◊Â∆ Á≈ «¬√Â∂Ó≈Ò È≈ ’ ’∂, Ì≈¬∆

““’ ’∂ ͪ⁄ ÍÂ∂ ¡ΩÕ ◊π ÂÎØ∫ «Ò÷ Í≈¬∂ ◊Ω®

√≈«‘Ï Ó«‘Â≈Ï «√øÿ Ó∆ª ’؇∆¬∂ ÚºÒØ∫ “Á√Ó ◊øÃÊ” √ø’ÒÈ

..............................................................

«ÚÚ≈Á Ï≈∂ «ÁºÂ≈ «◊¡≈ ¯À√Ò≈ Ó«‘˜ «¬º’ Ùı√∆ ≈«¬

¡Ω ◊øÊ ’¬∆ ¿∞È «Ò÷∂Õ ¡÷ ◊π√Ó ‘À ‘Ó «Í÷À®””

È‘∆∫ √∆? ’∆ ¿π√ ˘ Í≥Ê’ ¯À√Ò≈ «’‘≈ ‹≈ √’Á≈ ‘À? «¬√

(«◊. «◊¡≈È «√øÿ)

Ï≈∂ Ì≈¬∆ ’≈È∑ «√øÿ È≈Ì≈ «Ò÷Á∂ ‘È ñ ““Í Í≥Ê È∂ Á√Ó∂Ù

¡◊ ⁄Û∑ «√øÿ √ÍπºÂ Ì≈¬∆ √π÷≈ «√øÿ, ◊øÃÊ∆

Á∂ Ê≈Í∂ «ÈÔÓ ÂØ∫ «ÚπºË «¬‘ ¯À√Ò≈ Ùı√∆ ≈¬∂ Íπ ’∆Â≈Õ

͇È≈ √≈«‘Ï ¡Â∂ Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√øÿ Á∂ È≈Úª È≈Ò ‹ØÛ∂

⁄≈‘∆Á≈ «¬‘ √∆ «’ «ÁÚ≈È Á∆ √Ï√øÓÂ∆ È≈Ò ◊πÓÂ≈

(√)

20

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò«∂ ‡È

Ì≈ÁØ∫ ECF

¡◊√ B@@D

√Ø«Ë¡≈ ‹ªÁ≈ ¡ «‹Ú∂∫ ⁄ΩÊ∆ Ï∆Û ¡ÍÃÚ≈È ’∆Â∆ ◊¬∆ √∆,

˘ ‘∆ ’≈È∆-ÏºË »Í «Úº⁄ ÏÂΩ «Íº· Ì»Ó∆ «ÁºÂ∂ ‹≈‰ ˘ «’√∂

«ÂÚ∂ ∫ «¬√ Ï∆Û Á∆¡ª ÍØ Ê ∆¡ª Úº ÷ -Úº ÷ ’ «Áº  ∆¡ª

Â∑ª Ú∆ ◊øÃÊ Á∂ ’«ÂzÂ… Ï≈∂ ’Ó∂‡∆ Á≈ «È‰≈ È‘∆∫ «’‘≈

‹ªÁ∆¡ªÕ”” (◊πÓ«Â Ó≈Âø‚, Í≥È≈ EFIñG@)

‹≈ √’Á≈Õ «¬√ ◊ºÒ Á∆ ÍπÙ‡∆, «’ ’Ó∂‡∆ È∂ ¡≈͉∂ ’≈‹

(ÿ)

«ÓÒÁ∂ ◊πÓ«Â √≈«‘Â/◊πñ«¬«Â‘≈√ ¡Â∂ «√º÷

÷∂Â ¡È∞√≈ ’∂ÚÒ Í≈·ª Á∆ √πË≈¬∆ Á≈ ’øÓ ‘∆ ’∆Â≈,

ÁÙÈ Á∂ «’√∂ Ú∆ Íπ≈ÂÈ ◊øÃÊ/◊øÃʪ ÂØ∫ Á√Ó ◊øÃÊ (¡‹Ø’∂

«ÍØ‡ «Ú⁄Ò∂ ºʪ ¡Â∂ «ÍØ‡ Á∂ «Í¤Ò∂ Í≈√∂ Ì≈¬∆ √Á»Ò

«ÓÒÁ∂ √»Í) √Ó ◊øÃÊ Á∂ √ø’Ò‰ Á≈ ◊π» ◊Ø«ÏøÁ «√øÿ ‹∆ Á∆

«√øÿ «◊¡≈È∆ ÚºÒØ∫ ¤Í≈¬∂ «ÏÈÀñͺÂ, «¬Ù«Â‘≈ Á∂ Í≈· ÂØ∫

‘Ô≈Â∆ «Úº⁄ ’ج∆ Ú‰È/◊Ú≈‘∆ È‘∆∫ «ÓÒÁ∆Õ ‹Ø ’∞fi Ú∆

√«‘‹∂ ‘∆ ’∆Â∆ ‹≈ √’Á∆ ‘ÀÕ

¿∞ÍÒÏË ‘À, ¿∞‘ √Ó≥πÁzñ√≈◊/«Úº«Á¡≈ √≈◊ ¡Â∂ Á»‹≈

’∆ “◊π» ÍÃÂ≈Í √»‹” (’Â≈ Ì≈¬∆ √øÂØ÷ «√øÿ) ¡Â∂

◊øÃÊ «¬«Â¡≈«Á «Úº⁄ ◊π» ‹∆ Á∂ ÁÏ≈∆ ’Ú∆¡ª Á∆¡ª

“√Ã∆ ◊π» ÍÁ ÍÃ∂Ó ÍÃ’≈Ù” (’Â≈ Ï≈Ï≈ √πÓ∂ «√øÿ) «Úº⁄ «ÁºÂ∂

«’ê ˘ √ø◊ë‘ ’∆Â∂ ‹≈‰ º’ ‘∆ √∆Ó ‘ÀÕ

Ú∂Ú∂ È‘∆∫ Áº√Á∂ «’ «¬‘ ’øÓ ’Ú∆¡ª Á≈ ‘∆ ‘Ø √’Á≈ ‘À?

◊π»-√π «Úº⁄ ¡≈ ’∂ ◊π» ◊øÃÊ √≈«‘Ï Á∆ ‘˜»∆

√Ø ‘Ó Í≥Ê ‘∂ ’«Ú≈ÚÀ∫Õ Í·«‘ ¡≈Í √Ì ‘»ø √π‰≈ÚÀ∫®

”⁄ «Ï≈‹, ◊π»-Í≥Ê ÚºÒØ∫ ÍÃÓ≈‰Â ’∆Â∆¡ª Ï≈‰∆¡ª ˘ ¤º‚

‘πÂ∂ ÏÚø‹≈ ’«Ú ◊π Í≈√® √«Ì ‘∆ Ï≈È∆ ’«‘ ÍÃ’≈Ù®DG®

’∂ ’∆ Ï≈’∆ √≈∆¡ª ⁄È≈Úª Á≈ ’«ÂÂÚ «ÚÚ≈Á◊Ã√Â/

(«Â∞ C/ ¡≥Ù EA, ◊π ÍÃÂ≈Í √»‹)

Ùº’∆ È‘∆∫? ’∆ «¬‘ ¿∞‘Ø ‘∆ ⁄È≈Úª ª È‘∆∫ «‹È∑ª ˘ ◊π»

ÏÃ≈‘Ó‰ «Â÷À Ïø√ ÓÀ, ’∂√Ú √π ’«Ú ≈ÓÕ

‹∆ È∂ ıπÁ Á«¡≈ ÏπÁ ’Ú≈«¬¡≈ √∆? «’™«’ Ì≈¬∆

ØÍÛ ÓÀ Ì≈÷≈ ’∆, ’«Ú Âø◊ Ë« È≈Ó®D®

’∂√ «√øÿ «¤ºÏ ¡È∞√≈ ““’ج∆-’ج∆ ͺÂ≈ «Â√ ◊øÃÊ ‹∆

≈Ó ’Ú∆ Ì≈÷≈ ’∆ Â «’ È ’∆¡‘π ’Ø«¬Õ

Á≈ «√º÷ª ‘ºÊ ¡≈«¬¡≈””® B/CGH® Ì≈Ú “√Ó≥πÁ √≈◊” ◊øÃÊ

(÷ÀπÒ Â‹≈Ï)

«Ú⁄Ò∆¡ª ¡ÍÃÚ≈È ⁄È≈Úª ˘ ‘∆ ª «’√∂ ı≈√ ´’Ú∂∫

’∆ «¬‘Ȫ «Ò÷ª «Úº⁄ «’Â∂-«’Â∂ ◊π»-Ӻ Á≈

’≈‰ È’Ò Ï≈ñÓ»˜Ï ¡√Ò Âª È‘∆∫ ◊Á≈«È¡≈ ‹≈ «‘≈?

«ÁºÂ≈ ÓπÒøÓ≈, ’Ú∆¡ª ˘ ¿∞ÍÒÏË È∂ÛÂ≈ Á∂ ÍÃÌ≈Ú ¡Ë∆È

Ó≈»ÊÒ «Úº⁄ ̇’∂-«Í¡≈√∂ «‘È Úª◊ ‘∆ √≈‚∂

¿∞Í‹∆ ÙπËñ√π Á≈ fiÒ’≈≈ Ó≈Â ‘À ‹ª «’√∂ √Ø⁄∆-√Ófi∆

◊πÌ≈¬∆ ◊πÓ«Â Â’ñÏØË/◊π»-«√˪ Ú≈Ò∆ √Ø⁄ ¡Â∂

È∆Â∆ ¡Ë∆È «ÓÃ◊ñ«ÂzÙÈ≈ ¿∞Í‹≈¿∞‰ Ò¬∆ ÏÛ∆ √≈ÚË≈È∆

◊π»-«√˪ ͺ÷Ø∫ ⁄∂ÂÈÂ≈ ˘ ¤º‚ ’∂ Ó«‘˜ «ÓÃ◊-«ÂzÙÈ≈

È≈Ò «ÁºÂ≈ ◊πÓ«Â-ø◊‰ Á≈ ÂÃΩ∫’≈?

«‘ «ÏÍÚ≈Á∆ ⁄È≈Úª Á∂ Â≈‰∂ñÍ∂‡∂ «Úº⁄ ‘∆ ¿∞Òfi∂ ‘ج∂ ‘ÈÕ

’∆ Ï‘π  ∆¡ª «Ò÷ª Á∆ «√‹È≈ Ó«‘˜ «¬º ’ ¡’À‚«Ó’ ¡«Ì¡≈√ ¡Â∂ ◊πÓπ÷∆ ÏØÒ∆ «Úº⁄ Â‹Ó≈ ’È

¿∞È∑∆Ú∆∫ √Á∆ Á∂ ¡ı∆ «Úº⁄ “Á√Ó ◊øÃÊ” Á∆ √ØË

º’ ‘∆ √∆Ó ȑ∆∫ √∆?

Ò¬∆ «¬º’ ’Ó∂‡∆ ω∆ «‹√ Á≈ Í»≈ È≈Ó “√ØË’ ’Ó∂‡∆ Á√Ó

“◊πÓπ÷∆ «Ò÷≈¬∆ «È’‡ ÏπÒ≈¬∂Õ Â≈ ’Ø √Ì «ÏË Á¬∆ Ïπfi≈¬∂Õ

Í≈ÂÙ≈‘∆ √Ã∆ ◊π» ◊øÃÊ √≈«‘Ï” √∆Õ Ú∂÷‰ «Úº⁄ ¡≈«¬¡≈ ‘À

’ Ì≈÷≈ «Ò÷À ◊πÓπ÷ Ì≈¬∆Õ Íπ«È ÓØ ’Ø Á∂‘π ’Ê≈ √π‰≈¬∆Õ”

«’ «¬√ ’Ó∂‡∆ Á∆ «ÍØ‡ ˘ Á√Ó ◊øÃÊ Á∂ √ÓÊ’ ¡≈Ó ÂΩ

(Ó«‘Ó≈ ÍÃ’≈Ù)

”Â∂ ˆÒ Í∂Ù (Misinterpret) ’Á∂ ‘ÈÕ ‹ÁØ∫ «’ «¬√

¡≈÷∆ Í Ï‘π ӑºÂÚÍ»È, ’∂√ «√øÿ «¤ºÏ Á∂

’Ó∂‡∆ Á≈ ¿∞Á∂Ù Â∂ ’≈‹-÷∂Â ’∂ÚÒ ¿∞ÍÒÏË “Á√Ó

“Ïø√≈ÚÒ∆ È≈Ó≈ Á√ª Í≈ÂÙ≈‘∆¡ª ’≈” «Úº⁄ «Ò÷‰ ¡È∞√≈

◊øÃʪ” Á∂ Í≈·’ÃÓ «Úº⁄ «¬º’√πÂ≈ «Ò¡≈¿∞‰≈ √∆ Â∂ ¬∂‘∆ ’øÓ

““¡≈«Á ◊øÃÊ ≤¡Â∂ ÂÊ≈-’«Ê ÁÙÓ∂√ ⁄È≈ Á≈ «¬º’ ‘∆

’Ó∂‡∆ È∂ ’∆Â≈Õ ’Ó∂‡∆ Á∆ «ÍØ‡ «Â¡≈ ’«Á¡ª ¡≈Ó

“◊øÃÊ” ω≈ «ÁºÂ≈ «◊¡≈ √∆Õ””

ÍÃ⁄ºÒ Â∂ Í≥ÃÍ≈◊ «◊¡≈È∆¡ª ÚºÒØ∫ ÍÃ⁄≈∆ ‹ªÁ∆ Ë≈È≈

¡≈«Á «Úº⁄Ø∫ Ì◊ÂñÏ≈‰∆ ‹πÁ≈ ’« «Ò÷≈«¬¡≈Õ

21

Ì≈ÁØ∫ ECF

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò«∂ ‡È

¡◊√ B@@D

ÁØ‘ª ◊øÃʪ Á∆ Ï∆Û «¬’ ’« ÏøË≈¬∆Õ

’«‘ Á∂‰≈ ‘∆ ’≈¯∆ ‘À «’ “Á√Ó” ÙÏÁ ÂØ∫ Ó≈ÈØ ¿∞√ È»ß «¬¿∞∫

¿∞‘ ◊øÃÊ «’√∂ ◊∆Ï «√º÷ «‚·≈ ‹≈‘∆® CHD®””

Ó«‘√»√ ‘∞ßÁ≈ ‘À «‹Ú∂∫ Íú÷ ÁÙÓ∂Ù ‹∆ Á∂ ‘∆ ÁÙÈ ‘Ø ‘∂ ‘ÈÕ Ù≈«¬Á ¬∂‘∆ ’≈‰ ‘À «’ ¡≈Ó √ß◊ª “Á√Ó ◊ÃøÊ” Á∂

Á∂÷ ÍÛ∑ ’∂ «√÷ ¡À√Ø Ï⁄È∞ ’«¡≈Õ

È≈Ó ÂØ∫ ‘∆ «¬‘ ÍÃÌ≈Ú ÒÀ ÒÀ∫Á∆¡ª ‘È «’ «¬√ ◊ÃßÊ «Úº⁄ √Ã∆

’«‘¡≈: Ì≈¬∆ «√÷≈! Â∞Ë Ì◊ ‹πÁ∂ «’¿∞ ’« Ë«¡≈Õ

’Ò◊∆Ë ‹∆ Á∆ Ï≈‰∆ ‘À ¡Â∂ «¬√ ◊ÃßÊ Á∂ «ÚØË «Úº⁄ «¬º’

Â∞Ëπ ÏË∆ «ÓË≈Á≈ ◊π» ‹∆ «ÁÂ∆ ‘À ÂØÃÛ∆Õ

Ú∆ Ò¯˜ √∞‰È≈ Í√ßÁ È‘∆∫ ’Á∆¡ªÕ

Â∂∂ ¡≥◊π ‹πÁ≈ ‹πÁ≈ ’∆Â∂ ⁄≈‘∆¡È ÎØÛ∆® CHE®

√º⁄≈¬∆ «¬‘ ‘À «’ «¬‘ ◊ºÒ Ú∆ ÏÛ∂ Ô’∆È È≈Ò

.....................................

’‘∆ ‹≈ √’Á∆ ‘À «’ Í≥Ê ¡≥Á ¡º‹ II ¯∆ √Á∆ √º‹‰ ª

√Ø «√÷ Á∂ Ï⁄È ’« ¡≥◊π ¡≥◊π ¿∞È∑ª Á∂ ‹πÁ≈ ‘Ø«¬Õ

˙‘ ‘È «‹È∑ª È∂ ’Á∂ Á√Ó ◊ÃßÊ Á∂ ÁÙÈ ‘∆ È‘∆∫ ’∆Â∂Õ ‹∂

«Úº⁄ Ò‘Ω ÍÛ’∂ ¡≈¬∂, ‹≈È ‘À √Ì ’Ø«¬® CñD/ CHH®

’∞fi È∂ ÁÙÈ ’∆Â∂ Ú∆ ‘È Âª ˙‘Ȫ «Úº⁄ Ú∆ Ï‘∞Â∂ ¿∞‘

’∆ ’∂√ «√øÿ «¤ºÏ ÚºÒØ∫ «ÁºÂ≈ ¿∞ÍØ’Â «ÚÚ‰

‘È «‹È∑ª È∂ «¬√ ¡ßÁØ∫ ’Á∆ ⁄È≈-Ú√» ˘ Í«Û∑¡≈ ‘∆

¡≈͉∂-¡≈Í «Úº⁄ «¬‘ ◊ºÒ √≈Ï ȑ∆∫ ’Á≈ «’ Ì≈¬∆ ÓÈ∆

È‘∆∫Õ ‹∂ ’∞fi È∂ Í«Û∑¡≈ Ú∆ ‘À ª «◊‰Â∆ Á∂ √º‹‰ ‘ÈÕ

«√øÿ ‹∆ Á∆ Ù‘∆Á∆ Á≈ ’≈‰ ¿∞È∑ª ÚºÒØ∫ “Á√Ó ◊øÃÊ” Á≈

Ï‘∞«Â¡ª È»ß Âª «¬√ Á∂ ¡Ê ‘∆ √ÍÙ‡ È‘∆∫ ‘ج∂Õ Ï‘∞Â∂

¡≈͉∆ √Ø⁄ ¡È∞√≈ ’∆Â≈ √ø’ÒÈ √∆ ‹Ø ¡ÍÃÚ≈È ’ «ÁºÂ≈

ÍÛ∑È ‹ª √∞‰È Ú≈«Ò¡ª È»ß Âª «¬‘ Ú∆ È‘∆∫ ÍÂ≈ «’

«◊¡≈; ª ’∆ ¿∞√∂ Â’ È≈Ò ‘∆ Á√Ó ◊øÃÊ ˘ Ú∆ ¡≈͉∂-

«‹‘Û∆¡ª Í≥ ◊ Â∆¡ª ˙‘ ÍÛ∑ ‹ª √∞ ‰ ‘∂ ‘È ˙‘Ȫ

¡≈Í ‘∆ ¡ÍÃÚ≈È ‘Ø «◊¡≈ √Ó«fi¡≈ È‘∆∫ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈?

Í≥◊Â∆¡ª Á≈ «Í¤Ø’Û ’∆ ‘À ¡Â∂ ¡≈¬∆¡ª «’ºÊØ∫ ‘È?

nnnnn

˙‘Ȫ Í≥◊Â∆¡ª Á≈ ¡º◊≈-«Íº¤≈ ’∆ ‘À ¡Â∂ «’√ √ßÏßË

√ß÷∂Í «¬«Â‘≈√ “Á√Ó ◊ÃßÊ”

«Úº⁄ ‘È Ì≈Ú «¬‘Ȫ Í≥◊Â∆¡ª Á≈ ÍÃ√ø◊ ’∆ ‘À? Ï√,

«Í≥Ã√∆ÍÒ «◊¡≈È∆ √∞‹∆ «√ßÿ, «√º÷ «ÓÙÈ∆, «ÁºÒ∆

«‹‘Û∆¡ª Í≥◊Â∆¡ª ⁄ß◊∆¡ª Òº◊∆¡ª, «Úº⁄Ø∫ ⁄∞º’∆¡ª ¡Â∂

√«ÈÓà Ï∂ È Â∆ ‘À , ‘º Ê Ò∂ Á√Ó ◊Ã ß Ê Ú≈Ò∂ ¡«Â

˙‘Ȫ Á∂ ¡Ê ÂØÛ-ÓØÛ ’∂ ¡≈͉∆ Ó˜∆ È≈Ò ÿÛ Ò¬∂Õ

√ßÚÁ ∂ ÈÙ∆Ò «ÚÙ∂ ”Â∂ √Ã∆ ¡’≈Ò Âı √≈«‘Ï ÚºÒ∫Ø ÁØȪ ͺ÷ª Á∂

¡È∂’ª ª ˙‘ √º‹‰ Ú∆ «ÓÒ ‹ªÁ∂ ‘È, ◊ºÒ ’È ”Â∂

«ÚÁÚ≈Ȫ Á∆¡ª ◊ØÙ‡∆¡ª ’Ú≈ ’∂, Í≥Ê ‹ÒÁ∆ ‘∆ «È‰≈«¬’

«‹‘Û∂ ‘À≈È ‘Ø ’∂ Í∞º¤Á∂ ‘È “’∆ ¡Ó’∆ Ï≈‰∆ ◊∞» ◊ÃßÊ

¯À√Ò∂ ÒÚ∂Õ «‹È∑ª ⁄È≈Úª Ï≈∂ √≈≈ Í≥Ê «¬º’ Ӻ ‘À «’

√≈«‘Ï ‹∆ «Úº⁄ È‘∆∫?”

⁄È≈Úª Á√Ó∂Ù ‹∆ Á∆¡ª ‘∆ ‘È, ¿∞‘Ȫ ˘ ¤º‚ ’∂ Ï≈’∆ ÁØ

«¬√ Ú≈√Â∂ ˜»∆ ‘À «’ ¡≈Ó √ß◊ª «‹√ Èß» ’∂ÚÒ

≈Úª Ú≈Ò∆¡ª ⁄È≈Úª Í≥Ê’ √‡∂‹ª ”Â∂ ÍÛ∑‰ Ú≈√Â∂ ˙ÁØ∫

√∞‰È ’’∂ ‘∆ “ÁÙÓ∂Ù Ï≈‰∆” √Ófi ‘∆¡ª ‘È ˙‘Ȫ È»ß

Â∆’ ͺ’∆ Ø’ Ò◊≈ «ÁºÂ∆ ‹≈Ú∂ ‹Á Â∆’ «’ ¿∞‘Ȫ ⁄Ȫڪ

¿∞√ Á∆ ’∞fi ‹≈‰’≈∆ «ÁºÂ∆ ‹≈Ú∂Õ ‚∞ºÒ∑∂ Ï∂ª Á≈ Ï‘∞ ’∞fi

Ï≈∂ Í≥Ê √ÍÙ‡ «È‰À È ÒÀ √’∂Õ «ÚÁÚ≈Ȫ ˘ ‚ ‘À «’ ’∞fi

ª «Ú◊Û ‘∆ ⁄∞º’≈ ‘À, ‹∂ ÎØ’∂ Â∂ ¡ßÈ∑∂ ‹ØÙ «Úº⁄ √Ó∂∫ Èß» ¡‹∂

ÁØ ≈Úª Ú≈Ò∆¡ª ¡«Â ÒØ’«Íá ‘Ø ⁄∞’ º ∆¡ª ¡Â∂ ÚºË ÂØ∫ ÚºË

Ú∆ È≈ √ßÌ≈«Ò¡≈ ª ¡≈¿∞‰ Ú≈Ò∆¡ª È√Òª √≈Èß» ’Á∂

ÍÛ∑∆¡ª ‹≈ ‘∆¡ª ⁄È≈Úª Á∂ «√º‡∂ Ú‹Ø∫ Í≥Ê Á≈ «¬º’ Úº‚≈

Óπ¡≈¯ È‘∆∫ ’È◊∆¡ªÕ

«‘º√≈ ÏÃ≈‘Ó‰∆ Âͪ, Ó≈Ò≈ ¡Â∂ Â∆Ê Ô≈Â≈Úª Á≈ «Ù’≈ ‘Ø

Á√Ó∂∫ Í≈ÂÙ≈‘ ‹∆ ’≈ ◊ÃßÊ?- «¬√ Ï≈∂ ’ج∆ ÁØ

‹≈Ú∂◊≈ ¡Â∂ «Î «¬‘ ÿ≈‡≈ Í»≈ ’È≈ ’Á∂ √Ω÷≈ È‘∆∫ ‘ØÚ◊ ∂ ≈Õ

≈Úª È‘∆∫ «’ ÁÙÓ∂Ù «ÍÂ≈ ‹∆ Á∂ ‹ØÂ∆-‹Ø √Ó≈¿π‰ √Ó∂∫

Á√Ó ◊ÃßÊ ¡Â∂ Á√Ú∂∫ Í≈ÂÙ≈‘: «’√∂ ◊∞«√º÷ Ú≈√Â∂

“Á√Ó ◊ÃßÊ” È≈Ó Á∆ ’ج∆ ⁄È≈ ÓΩ‹»Á ‘∆ È‘∆∫ √∆Õ ◊∞Á∂Ú

“Á√Ó” ÙÏÁ «’ÂÈ∆ «÷º⁄ ÷Á≈ ‘À «¬√ Ú≈√Â∂ ’∂ÚÒ «¬ÂÈ≈

«ÍÂ≈ È∂ ¡≈Í ‹ª ¡≈Í ‹∆ Á∂ ÁÏ≈∆ ’Ú∆¡ª È∂ ‹Ø ⁄È≈Úª

22

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò«∂ ‡È

Ì≈ÁØ∫ ECF

¡◊√ B@@D

Í≈¿∞ ∫ ‡≈ √≈«‘Ï Á∂ ’Ú∆ ÁÏ≈ª √Ó∂ ∫ ⁄∆¡ª, √Ì

¿∞·≈«¬¡≈Õ ¿∞√ È∂ Ú∆ Âͪ, Â∆Ê «¬ÙÈ≈Ȫ, ÏÃ≈‘Ó‰ª È»ß

«¬«Â‘≈√’≈ «¬√ ◊ºÒ È≈Ò √«‘Ó ‘È «’ «¬‘ √≈∆¡ª

Á≈È-Í≥πÈ ¡Â∂ ‘Ø ¡È∂’ª ÏÃ≈‘Ó‰∆ ’Ó’ª‚ª ˘ ◊∞Ó Á∆

⁄È≈Úª ¡ÈßÁÍ∞ √≈«‘Ï ¤º‚‰ √Ó∂∫ √√≈ ÈÁ∆ Á∆ Ì∂∫‡ ‘Ø

⁄≈ÙÈ∆ ⁄Û∑≈ ’∂, ÏÒ«’ ’¬∆ ‘≈Òª «Úº⁄ «¬‘Ȫ ⁄È≈Úª

◊¬∆¡ª ‹ª Á∞ÙÓ‰ª È∂ √≈Û «ÁºÂ∆¡ªÕ ’∞fi «¬«Â‘≈√’≈ª

Á≈ «√ºË≈ √ßÏßË ◊∞» √≈«‘Ï≈È È≈Ò ‹ØÛ ’∂ ‹ª «¯ ◊∞»

È∂ «¬‘Ȫ ⁄È≈Úª Á≈ ’∞ºÒ Ú˜È ÈΩ∫ Ó‰ ¡Â∂ È≈Ó “«Úº«Á¡≈

√≈«‘Ï Á∂ ‘∆ Ó∞÷≈«ÏßÁ ÂØ∫ ’„Ú≈ ’∂, Ï∂¡≥ ⁄È≈Úª «Â¡≈

√≈◊” ‹ª “«Úº«Á¡≈ Ë” ◊ÃßÊ Áº«√¡≈ ‘ÀÕ

’∆Â∆¡ª ¡Â∂ «¬’ºÂ ’Ú≈ «ÁºÂ∆¡ª √ÍÙ‡ Ó≈Ò»Ó ‘ß∞Á∆¡ª

√º⁄≈¬∆ «¬‘ ‘À «’ ÈΩ∫Ú∂∫ Í≈ÂÙ≈‘ Á∆ Ï≈‰∆ ¡≈«Á

‘ÈÕ ·∆’ «¬√∂ Â∑ª «‹√ Â∑ª ¡È∂’ª Í∞≈ÂÈ ÏÃ≈‘Ó‰∆

Ï∆Û «Úº⁄ Á‹ ’Ú≈¿∞‰ ¿∞ÍßÂ, ÓΩ‹»Á≈ “√Ã∆ ◊∞» ◊ÃßÊ

⁄È≈Úª Èß» ‡’√≈Ò∆ «√ºË ’È Ú≈√Â∂ ÷∂‚ª ÷∂‚∆¡ª «ÓÒÁ∆¡ª

√≈«‘Ï” Á≈ È≈Ó ‘∆ ’∞fi √Ó∂∫ Ú≈√Â∂ √ø◊ª «Úº⁄ “Á√Ú∂∫

‘ÈÕ «Ó√≈Ò Á∂ ÂΩ ”Â∂ “◊∞Û Í∞≈È” Ú≈√Â∂ «¬√ Èß» «ÚÙÈß»

Í≈ÂÙ≈‘ ‹∆ ’≈ ◊ÃßÊ” ’’∂ ÍÃ⁄ºÒ ‘Ø«¬¡≈ «ÓÒÁ≈ ‘À «’¿∞∫«’

‹∆ È∂ ¡≈͉∂ Ú≈‘È ◊∞ Û Èß » ‹∆Ú Á∆ ◊Â∆ Ú≈√Â∂

¿∞√ √Ó∂∫ √ø◊ª Í≈√ ÁØÚ∂∫ Â∑ª Á∆¡ª Ï∆Ûª ÍÃ≈Í √È:

√∞‰≈«¬¡≈ó “≈Ó≈«¬‰” Ú≈√Â∂ «¬√ È»ß «ÙÚ ‹∆ È∂ Í≈ÏÂ∆

Í≥‹Ú∂∫ Í≈ÂÙ≈‘ ‹∆ Á∂ √Ó∂∫ ÂØ∫ √øÍ≈Á “¡≈«Á Ï∆Û” ¡Â∂

Èß» √∞‰≈«¬¡≈óó¡≈«ÁÕ Ì≈Ú «¬‘ «’ ‘ «¬º’ √Ó∂∫ Á∂ Ó≥È∂

Á√Ú∂∫ Í≈ÂÙ≈‘ ≈‘∆∫ √øÍ»ÈÂ≈ ÍÃ≈Í ¡‹Ø’∆ Ï∆ÛÕ √ø◊ª

‹ªÁ∂ Ó‘ªÍ∞÷ª ‹ª ÓÈ∞º÷ «ÚÙ∂Ù Èß» «√ºË∂ ‹ª ¡«√ºË∂ ÏÃ≈‘Ó‰ È∂

«Úº⁄ «¬‘ Ò¯˜ ’∞fi √Ó∂∫ Ú≈√Â∂ ’∂ÚÒ Í«‘⁄≈‰ Ú≈√Â∂ √∆Õ

¡≈͉∂ Ӻ Á≈ ¿∞Í≈Ù’ ‘∆ «√ºË ’∆Â≈ ‘ÀÕ

¡º‹ Á∂ ’∞fi «Ò÷≈∆ ‹ª ª ¿∞‘Ȫ Í∞≈ÂÈ «Ò÷ª ÂØ∫ ‘∆ ’∞fi

Ì≈ «Úº⁄ ‹ÈÓ∂ Ò◊≈Â≈ AC@@ √≈Òª Â∆’

Ì∞Ò∂÷≈ ÷≈ ‘∂ ‘È ‹ª «Î Ù≈Â∆ ÒØ’ ‹≈‰ Ï∞ºfi ’∂ √ø◊ª È»ß

¡≈͉∆¡ª ‹Û∑ª ‹Ó≈ ⁄∞º’∂ ¡Â∂ ≈‹-Í≈‡ Á∂ Ó≈Ò’ Â∆’

¿∞Òfi≈¿π‰ Ú≈√Â∂ ¡‹∂‘≈ ’∞fi Ì∞Ò∂÷≈ Á∂ Ú∆ ‘∂ ‘ÈÕ

ω ⁄∞º’∂ Ï∞ºË ËÓ Á∆ ª ‹Û∑ Ú∆ «‘øÁ∞√Â≈È «Úº⁄Ø∫ ’º‡

«¬‘ ÿÍÒ≈ «’√ Â∑ª?- √ßÈ AG@H «Úº⁄ ◊∞Á∂Ú Á∂

«ÁºÂ∆Õ Ó‘ªÚ∆ ‹ÀÈ ¡Â∂ Ó‘≈ÂÓ≈ Ï∞ºË È»ß «ÚÙÈ»ß Á≈ ¡ÚÂ≈

‹ØÂ∆-‹Ø √Ó≈¿∞‰ ÂØ∫ Ï≈¡Á Í≥Ê ¿∞µÍ ÏÛ∆ Ì∆Û≈ Á≈ √Óª

ÿث٠’ ’∂, ˙‘Ȫ Á∆¡ª Ó»Â∆¡ª È»ß Ó≥Áª «Úº⁄ «‡’≈ ’∂

√∆Õ ’ΩÓ È»ß ¡≈͉∂ «ÈÙ≈È∂ ÚºÒ ¡º◊∂ ‡∞È Ú≈√Â∂ ‹ø◊Òª,

«’‘Û∆ ÷∂‚ ÷∂‚∆ ◊¬∆, √ÓfiÁ∂ Á∂ È‘∆∫ Òº◊Á∆Õ «√º÷ ËÓ

≈‹√Ê≈È Á∂ Ó≈»ÊÒª ¡Â∂ Í‘≈Ûª «Úº⁄ √Óª ’º‡‰≈ «Í¡≈Õ

¿∞µÍ ª ¡‹∂‘∂ Ú≈ Í«‘Ò∂ «ÁÈ ÂØ∫ ‘∆ ‘ÈÕ «¬√ “Á√Ó ◊ÃßÊ”

«¬«Â‘≈√ «Úº⁄ ’∞fi ¡‹∂‘≈ «˜’ ¡≈¿∞∫Á≈ ‘À «’ ÁÙÓ∂Ù ‹∆

√Â∂ ¿∞√ ≈‘∆∫ ¬∂‘∆ ÷∂‚, ◊∞» √≈«‘Ï≈È ¡Â∂ «ÚÙ∂Ù ’’∂∂

Á∆¡ª ⁄È≈Úª È»ß «’√ Â∑ª ÍÃ≈Í ¡Â∂ √∞º«÷¡Â ’∆Â≈

Á√Ó∂Ù «ÍÂ≈ ‹∆ Á≈ È≈Ó Ú ’∂, ÏÛ∂ ÔØ‹È≈ÏºË Â∆’∂

‹≈Ú∂, Í≥Ê’ ¡≈◊»¡ª È∂ «¬√ Ï≈∂ ÌÚª ÔÂÈ ’∆Â≈Õ ÈÂ∆‹≈

È≈Ò ÷∂‚∆ ◊¬∆ √ÍÙ‡ ‘ÀÕ ÓΩ‹»Á≈ “Á√Ó ◊ÃßÊ” Á≈ «ÚÙ≈-

«¬‘ ‘Ø«¬¡≈ «’ «‹ºÊ∂ ◊∞Á∂Ú Á∆ ’∞fi Ï≈‰∆ «¬’ºÂ ‘ج∆ ˙Ê∂

Ú√» Ú≈«⁄¡ª «¬‘ Ú∆ √ÍÙ‡ ‘Ø ‹ªÁ≈ ‘À «’ √≈’ ӺÂ

¡È∂’ª ’º⁄∆¡ª ⁄È≈Úª Ú∆ ¿∞√ È≈Ò «¬’ºÂà ‘Ø ◊¬∆¡ªÕ

Ú≈Ò∂, «‹‘Û∂ «’ ÏÃ≈‘Ó‰ Ú◊ Á∆ ‘∆ «¬º’ Ù≈÷≈ Ó≈Â ’‘∂

«ÚØË∆¡ª È∂ Ú∆ √Ó∂∫ Á≈ Í»≈-Í»≈ Ò≈Ì ¿∞·≈«¬¡≈ ¡Â∂

‹≈ √’Á∂ ‘È, ˙‘Ȫ È∂ Ú∆ √Ó∂∫ Á≈ Í»≈-Í»≈ Ò≈Ì ¿∞·≈«¬¡≈Õ

Ï‘∞Â∆¡ª ⁄È≈Úª «ÓÒÁ∂-‹∞ÒÁ∂ ÙÏÁª «Úº⁄ ÿÛ ’∂ «¬’ºÂ

¡‹Ø’∂ Á√Ó ◊ÃßÊ Ú≈Ò≈ Í≈‹ «’ºË∂ ÷∞ºÒ∑ È≈ ‹≈Ú∂, «¬√ Á∆

’Ú≈ «ÁºÂ∆¡ªÕ «ÚÙ∂Ù ’ ’Ó’ª‚∆ ÏÃ≈‘Ó‰ Ú◊, «‹√

ÿÏ≈‘‡ ¡º‹ «’√ È»ß √Ì ÂØ∫ ÚºË ‘À, √Ì ÂØ∫ ÚºË ÂÛ¯ ’Ω‰

Á∆ Á∞’≈ÈÁ≈∆ Èß» ◊∞Ó Á∂ ÍÃ’≈Ù È≈Ò √Ì ÂØ∫ ÚË∂∂ √º‡

«‘≈ ‘À, √º⁄≈¬∆ È»ß ¿∞µÿÛÁ∂ Á∂ È‘∆∫ Òº◊Á∆Õ

Í∞º‹∆ √∆, «¬√ √Ó∂∫ Èß» ÌÒ≈ «’Ú∂∫ ◊∞¡≈ √’Á≈ √∆Õ «¬√ È∂ ª

Á√Ó ◊ÃßÊ È‘∆∫, «¬‘ √≈≈ “Ï«⁄ºÂ È≈‡’” ‘∆ √∆:

Í«‘Ò∂ ‹≈Ó∂∫ ÂØ∫ ‘∆ ◊∞»-ÁÏ≈ Â∂ Ú≈ ’È Á≈ √Óª ’Á∂

«¬’ºÂ ‘ج∆¡ª ¿∞ÍØ’Â ⁄È≈Úª Ï≈∂ Ì≈∆ Ì∆Û≈ Á∂ √Ó∂∫

È‘∆∫ √∆ ÷≥πfi‰ «ÁºÂ≈Õ «¬√ √Ó∂∫ Á≈ ¿∞√ È∂ Í»≈-Í»≈ Ò≈Ì

«¬‘ «È‰≈ ’È≈ «’ «’‘Û∆ ÁÙÓ∂Ù ‹∆ Á∆ ‘Ø √’Á∆ ¡Â∂

23

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò«∂ ‡È

Ì≈ÁØ∫ ECF

¡◊√ B@@D

«’‘Û∆ «ÓÒ≈Ú‡, Ó∞Ù’Ò ‘∆ È‘∆∫ ¡√ßÌÚ Ú∆ √∆Õ √º⁄ ª

√Ø⁄ Á∆ ¿∞Í‹ ‘ÈÕ ’∞fi Ù≈Â∆ ÒØ’ª È∂ ‘«Ó≥Á √≈«‘Ï

«¬‘ ‘À «’ ’∞fi √Ó∂∫ Ú≈√Â∂ «¬√ √≈∂ Èß» «¬º’ «‹ÒÁ «Úº⁄

¡≈˜≈Á ’Ú≈¿∞‰ Ú≈Ò∆ ÿ‡È≈ È≈Ò «¬º’ ’‘≈‰∆ ‹ØÛ ’∂

√ßÌ≈Ò º÷‰ Ú≈√Â∂ Ú∆ Í≥Ê ¡≥Á Â∆Ï ÓºÂÌ∂Á √ÈÕ ÁÙÓ∂Ù

ÍÃ⁄ºÒ ’ «ÁºÂ∆Õ ’‘≈‰∆ ¡È∞√≈ Ì≈¬∆ √∞º÷≈ «√ßÿ Ó«‘Â≈Ï

Ï≈‰∆ Á∂ È≈Ò ’º⁄∆¡ª ¡Â∂ ¡ÙÒ∆Ò ⁄È≈Úª Ú∆ «¬º’Ø ‘∆

«√ßÿ ‹∂’ Óº√∂ ßÿÛ ˘ ’ÂÒ ’ ’∂ ‘«Ó≥Á √≈«‘Ï

«‹ÒÁ «Úº⁄ º÷∆¡ª ‹≈‰, √»fiÚ≈È √ß◊ª «¬√ ◊ºÒ Èß»

¡≈˜≈Á ’Ú≈ ¡≈¿π‰ ª «‹ÒÁ «¬’º·∆ «‘‰ «ÁºÂ∆

ÏÁ≈Ù ȑ∆∫ √È ’ √’Á∆¡ªÕ ¿∞√ √Ó∂∫ Á∆¡ª «¬‘ Ú∆

‹≈Ú∂ È‘∆∫ ª Í≥‹ ⁄È≈Úª ÂØ∫ Ï≈‘ Ï≈’∆ Úº÷ ’ «ÁºÂ∆¡ª

÷Ïª √È «’ ‘«Ó≥Á √≈«‘Ï Á≈ √ØÚ Í»«¡≈ ‹≈ ⁄∞º’≈

‹≈‰Õ ’‘≈‰∆ ¡≈͉∂-¡≈Í «Úº⁄ √ÍÙ‡ ’Á∆ ‘À «’ «¬‘

‘À ¡Â∂ ¡≥Á Óº√≈ øÿÛ Ú∂ÙÚ≈Úª Á∂ È≈⁄ ’Ú≈ «‘≈ ‘ÀÕ

’‘≈‰∆ ÿ‡È≈ ÂØ∫ Ï≈¡Á ’∂ÚÒ Ù≈ Á≈ ¡≈Ë≈ ω≈¿∞‰

Í≥Ê √≈‘Ó‰∂ Í«‘Ò≈ √∞¡≈Ò Í≥Ê Á∆ ‘Ø∫Á Èß» Ï⁄≈¿∞‰≈ √∆Õ

Ú≈√Â∂ ‘∆ ÍÃ⁄ºÒ ’∆Â∆ ◊¬∆Õ ·∆’ «¬√∂ Â∑ª «‹Ú∂∫ Ì≈¬∆

Ï‘∞«Â¡ª Á≈ √∞fi≈Ú √∆ «’ Ï≈‰∆ ¤ª‡‰ Á∂ «¬√ ’ßÓ È»ß ’∞fi

ÓÈ∆ «√ßÿ ‹∆ Á∂ ÏßÁ-ÏßÁ ’º‡∂ ‹≈‰ Ú≈Ò∂ Ó‘≈È √≈’∂ È»ß

√Ó∂∫ Ú≈√Â∂ ¡º◊∂ Í≈ «ÁºÂ≈ ‹≈Ú∂Õ ¿∞√ √Ó∂∫ Á∂ «√¡≈‰∂ ¡≈◊»¡ª

¯˜∆ Ú-√≈Í Ú≈Ò∆ ’‘≈‰∆ ≈‘∆∫ ¤∞«‡¡≈¿‰ Á∆ ÷∂‚

È∂ √≈∆ ⁄È≈-Ú√» Èß» «¬º’ «‹ÒÁ «Úº⁄ √∞º«÷¡Â ’

÷∂‚∆ ◊¬∆Õ

«Ò¡≈Õ ¡≈◊» √» fi Ú≈È ¡Â∂ «√¡≈‰∂ √È, ¿∞ È ∑ ª È∂ «¬√

«¬√∂ Â∑ª “Á√Ó Ï≈‰∆” «¬’º·∆ ’È Ú≈√Â∂ Ó≈Â≈

«‹ÒÁ Èß» “Ï«⁄ºÂà È≈‡’” Ì≈Ú “Ú«⁄ºÂ «‹‘≈ È≈‡’∆Ô

√∞ßÁ ’Ω ‹∆ ÚºÒØ∫ Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√ßÿ ‹∆ Èß» «¬º’ ¯˜∆ «⁄º·∆

√ß◊ë‘” È≈Ó Á∂ «ÁºÂ≈Õ √Ø«⁄¡≈ ‘ØÚ∂◊≈ «’ ‡∞∂ ª √ª ÁÙÓ∂Ù

Á≈ ¡≈Ë≈ ω≈«¬¡≈ «◊¡≈Õ √Ó∂∫ È≈Ò Ì≈Ù≈ «Ú«◊¡≈È∆

‹∆ Á∆ Ï≈‰∆ ˘ «¬’ºÂ ’È Í «¬‘ «¬º’ È≈‡’∆ √ø◊ë‘

√≈Ï ’ ⁄∞º’∂ ‘È «’ ˙‘ «⁄º·∆ Ú∆ È’Ò∆ ‘À ¡Â∂ «¬‘ Ú∆

ω «◊¡≈ ‘ÀÕ «’¿∞∫«’ «¬√ Ï≈∂ ‹ÒÁ∆ «Úº⁄ «¬‘ È‘∆∫ √∆

√≈Ï ’ «ÁºÂ≈ ‘À «’ ¿∞ÁØ∫ «Ò÷∆ ◊¬∆ ‹ÁØ∫ ¿∞È∑∆Ú∆∫ √Á∆ Á∂

«’‘≈ ‹≈ √’Á≈ «’ «’‘Û∆ ⁄È≈ ’Ò◊∆Ë ‹∆ Á∆ ‘Ø

¡≥ ”Â∂ «ÈºÏ Á≈ ÍÃ⁄Ò‰ ‘Ø ⁄∞º’≈ √∆ Í Áº√∆ ‹≈ ‘∆ ‘À

√’Á∆ ‘À Â∂ «’‘Û∆ È‘∆∫Õ √≈∂ √ø◊ë‘ ˘ “Ï«⁄ºÂà È≈‡’” Á≈

¡·∑≈Ú∆∫ √Á∆ Á∂ ¡≈ßÌ Á∆Õ Ì≈Ú «¬‘ ‹Ø ’∞fi Ú∆ ‘Ø«¬¡≈

È≈Ó Á∂‰ Á≈ ’≈‰ √∆ «’ ¡≈¿∞‰ Ú≈Ò∆¡ª È√Òª ◊∞øÓ≈‘

√≈≈ ¿∞È∑∆Ú∆∫ √Á∆ Á∂ ¡≥ÂÒ∂ «ÁȪ Á∂ ‘∆ ⁄ÓÂ’≈ ‘È ‹ÁØ∫

È≈ ‘Ø‰Õ Ù≈«¬Á ˙‘ «¬‘ È‘∆∫ √È ‹≈‰Á∂ «’ Í≥Ê Á∆

«’ ’ΩÓ ÿ»’ √∞ºÂ∆ ͬ∆ √∆Õ

‘≈Ò √∞ËÈ Á∆ Ï‹≈¬∂ «ÁÈØ «ÁÈ «ÈºÿÁ∆ ‘∆ ‹≈‰∆ ‘À

Ï«⁄ºÂ È≈‡’ ÂØ∫ Á√Ó ◊ÃßÊ Â∆’: √Óª ÏÁÒÁ≈

¡Â∂ ◊∞Ï≈‰∆ Á∆ √»fi «ÈºÂ ÿ‡Á∆ ‘∆ ‹≈‰∆ ‘À, È‘∆∫ ª ˙‘

«◊¡≈Õ «¬√ ⁄È≈ √ß◊ë‘ «Úº⁄Ø∫ ÁÙÓ∂Ù ‹∆ Á∆ Ï≈‰∆ ¤ª‡‰∆

˜» ’ج∆ ‘Ø ¿∞Í≈Ò≈ ’Á∂Õ

ª Á» Í≥Ê Á∆ ‘≈Ò ◊∞Ó ¡Â∂ ◊∞Ï≈‰∆-√Øfi∆ ͺ÷Ø∫

√ÍÙ‡ ‘À «’ ¡≈øÌ «Úº⁄ √≈∆ ÍØÊ∆ Á≈ È≈Ó ‘∆

«ÁÈ-Ï-«ÁÈ «ÈºÿÁ∆ ◊¬∆Õ ÍÃ⁄≈-ÍÃÏßË ◊À «˜øÓ∂Ú≈

“Ï«⁄ºÂà È≈‡’” √∆ È≈ «’ ¡º‹ Á∆ Â∑ª ’∞fi «‘º√∂ Á≈Õ

ÒØ’ª Á∂ ‘ºÊª «Úº⁄ ‹ªÁ≈ «◊¡≈ ¡Â∂ √≈∂ ’Ó’ª‚, «√º÷∆

¿∞È∑∆Ú∆∫ √Á∆ Á∂ ¡ß Â∆’ ÓΩ‹»Á≈ “Á√Ó ◊ÃßÊ” È≈Ó Á∆ ’ج∆

ÿª Á≈ ¡Â∂ «√º÷∆ ÍÃ⁄≈ Á≈ ¡≥◊ ωÁ∂ ◊¬∂Õ Í≥Ê Á∆ «¬√

⁄È≈ Ú‹»Á «Úºº⁄ ‘À È‘∆∫ √∆Õ «¬√ √≈∂ È≈‡’∆Ô √ß◊ë‘

«Èºÿ∆ ‘ج∆ ‘≈Ò √Á’≈ «¬√ “Ï«⁄ºÂà È≈‡’” Á≈ È≈Ó

«Úº⁄Ø∫ ’∂ÚÒ ÁÙÓ∂Ù Ï≈‰∆ ¤ª‡‰ Á≈ ’ßÓ ‘∆ Ï≈’∆ √∆Õ

“Á√Ó ◊ÃßÊ” ¡Â∂ «Î “√Ã∆ Á√Ó ◊ÃßÊ” ¡Â∂ ‘ß∞Á≈ ‘ß∞Á≈ ‘∞‰

Í∞≈ÂÈ ⁄È≈Úª ¡È∞√≈ Í≥Ê ’∂ÚÒ Í≥‹ ⁄È≈Úª ¿∞µÍ

“Á√Ó √Ã∆ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï ‹∆” ω «◊¡≈Õ È≈Ó «Ò÷‰ Á≈

‘∆ √«‘Ó √∆ «’ Á√Ó∂Ù ‹∆ Á∆¡ª ‘Ø √’Á∆¡ª ‘ÈÕ

„ß◊ Ú∆ ÏÛ≈ ¡‹∆Ï ‘ÀÕ “Á√Ó” ¿∞µÍ ¤Ø‡≈ «‹‘≈ ¡Â∂ “√Ã∆

¯˜∆ ’‘≈‰∆¡ª ¡Â∂ Ú-√≈Í: ¯˜∆ ’‘≈‰∆¡ª

◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï ‹∆” Á»‹∆ Í≥’Â∆ «Úº⁄ Úº‚≈ √≈≈Õ √ß◊ª

¡Â∂ Ú-Ù≈Í «√º÷ ËÓ Á≈ ¡≥◊ È‘∆∫, «¬‘ «ÈØÒ ÏÃ≈‘Ó‰∆

Á∆ ‹≈‰’≈∆ Ú≈√Â∂, «¬√ Á≈ √»Í ‹Ø ω ⁄∞º’≈ ‘À ¿∞‘ ’∞fi

24

Ì≈ÁØ∫ ECF

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò«∂ ‡È

¡◊√ B@@D

«¬√ ÍÃ’≈ ‘À:- “Á√Ó-√Ã∆ ◊∞» ◊ÃßÊ √≈«‘Ï ‹∆”; ¤≈Í’ ‘È

Í◊«È¡ª ¿∞µÂ∂ «√º÷ª È∂ ’Ϙ≈ ’∆Â≈, ¿∞µÊ∂ Í∞≈‰∂ «Ú≈‹

Ì≈¬∆ ‹Ú≈‘ «√ßÿ «’ÃÍ≈Ò «√ßÿ ¡À∫‚ √ߘ, ¡≥«ÓÃÂ√ ¡Â∂

Â∂ ∆ª («‘ßÁ»¡ª Á∆¡ª) Ó∞’ßÓÒ ÂΩ ¿∞µÂ∂ ¿∞Ò‡≈ «ÁºÂ∆¡ª

‘Ø Ú∆ ’∞fiÕ

◊¬∆¡ªÕ”” ÷≈¯∆ ÷≈È «Ò÷Á≈ ‘À, ““«¬È∑ª ’≈¯ª (ı≈Ò√≈)

(Ï≈’∆ ¡◊Ò∂ ¡≥’ «Úº⁄)

È∂ ÈÚª ‘∆ »Ò ⁄≈Ò» ’∆Â≈Õ ’∂√ Â∂ Á≈Û∑∆ Ó∞ȉ∆ ÏßÁ ’

nnnnn

«ÁºÂ∆Õ Ï‘∞ √≈∂ È∆Ú∆¡ª ‹≈ª Á∂ «‘ßÁ» «¬È∑ª «Úº⁄ Ù≈ÓÒ

‹≈ÂÍ≈ Â∂ «√º÷ ‘Ø ◊¬∂ «’¿∞∞∫«’ ¿∞È∑ª «¬È∑ª (ı≈Ò√≈) Á∂ «ÚÙÚ≈√ ¡ÍÈ≈¿∞‰ √Á≈ ‹◊‹∆ «√øÿ «Úº⁄ ¡≈͉≈ ÌÒ≈ √Ó«fi¡≈Õ”” [√Á≈ ‹◊‹∆ «√ßÿ ¡º‹ Á∂ ˜Ó≈È∂ «Úº⁄ Úº‚∂ ‹Ø «√º÷ ¡Â∂ ˆÀ-«√º÷ √Ø«Ó¡ª ÂØ∫ ¿∞µÍ ◊Ú≈‘∆¡ª «¬«Â‘≈√’≈ ¡Â∂ Úº‚∂ Ó‘≈ÂÓ≈ ‘ج∂ ‘ÈÕ ¿∞‘Ȫ Á∆¡ª ’¬∆ «ÁºÂ∆¡ª ◊¬∆¡ª ‘È ¿∞È∑ª ÂØ∫ √ÍÙ‡ ˜≈‘ ‘∞ßÁ≈ ‘À «’ ’∆ÓÂ∆ «’Â≈Ϫ «√º÷ Í≥Ê Á≈ ÏΩ«Ë’ √Ó≈«¬¡≈ ‘ÈÕ ¡º‹, ‹≈ÂÍ≈Â∆ √∞ √ ≈«¬‡∆ È≈ÒØ ∫ ı≈Ò√∂ Á≈ ÂØ Û -«Ú¤Ø Û ≈ ‹ÁØ∫ «’ «√º÷ ËÓ ¿∞µÂ∂ ‹≈Â-Í≈ Á∂ Ó√Ò∂ È»ß ÒÀ ’∂ ’¬∆ «¬Â¯≈’∆¡≈ È‘∆∫ √∆Õ ı≈Ò√∂ È»ß ‹≈Â∆-Í≈Â∆ √Ó≈‹ È≈ÒØ∫ ¡‰‹≈‰ ¡Â∂ Ï∂¬∆Ó≈È ¿∞∫◊Òª ¿πµ· ‘∆¡ª ‘È, ¡√∆∫ ¿∞‘Ȫ ¡Ò«‘Á≈ ’È Á∆ «¬º’ √Ø⁄-√Ófi ’∂ ÍÒ≈È Ó∞Â≈Ï’ ⁄Ò≈¬∆ Á∆ “‹≈Â-Í≈ Â∂ «√º÷” «’Â≈Ï È»ß ÒÛ∆Ú≈ ¤≈͉≈ Ò≈√≈È∆ ◊∞» √≈«‘Ï≈È Á∆ ¡Á∞ºÂ∆ Á∂‰, ‹≈Â-Í≈ «‘ √Ó≈‹, È»ß

‘ج∆ Ò«‘ √∆ ‹Ø «√º÷ «¬È’Ò≈Ï Á∂ «¬È’Ò≈Ï∆ ÁΩ «Úº⁄

¿∞‹≈◊ ’È Á≈ √≈ËÈ √ÓfiÁ∂ ‘ªÕ ¬∂√ ◊«‘-◊ßÌ∆ «’Â≈Ï

Í»∂ ‹ØÏȪ È≈Ò ⁄ºÒÁ∆ ‘∆Õ ÏÒ«’ «¬È’Ò≈Ï∆ ÁΩ (‹ÁØ∫

Á∂ ¤≈͉ È»ß ¡√∆∫ “«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È” Ò¬∆ Ó≈‰ ¡Â∂

«√º÷ «√˪ª Á≈ ÍÃÌ≈Ú Óº·≈ ÍÀ «◊¡≈) «Úº⁄ Ú∆ ı≈Ò√∂ Á≈

√Á≈ ‹◊‹∆ «√ßÿ Á≈ √«Â’≈ ¡Â∂ ◊∞Ï≈‰∆ Á∂ √º⁄ È»ß

‹≈Â-Í≈Â∆ √∞√≈«¬‡∆ È≈ÒØ∫ ¡º‚∂ ‘؉ Ï≈∂ «È‰Ô ‘∞ßÁ≈

Ù˪‹Ò∆ ‹≈‰Á∂ ‘ª - √ßÍ≈Á’]

«‘≈ Õ Ìß◊» (AHDA) È∂ «Ò«÷¡≈ ‘À: ““⁄≈ ÏÈ ¡Ω ¡≈ÙÃÓ

‹πÒ≈¬∆ B@@D ¡≥’ ÂØ∫ ¡º◊∂ ÍÛ∑Ø:

⁄≈Õ ‹È∂¿» «‡º’∂ «ÁÔØ ¿∞Â≈Õ”” ı≈Ò√≈ ““◊ß◊≈ ‹ÓÈ≈

«√º ÷ Ú≈«¬Â Á∆ ¿∞ Í Ã Ø ’  √≈÷ Á∆ ˆÀ  -«√º ÷

«È’‡ È ‹≈ÚÀÕ ¡ÍÈ∂ ◊∞ ’∆ ¤ÍÛ∆ È∑≈ÚÀÕ ‹◊È È≈Ê ’Ø

«¬Â‘≈√’ ◊Ú≈‘∆¡ª ÂØ∫ Í∞Ù‡∆ ‘∞ßÁ∆ ‘ÀÕ Ó∆ ◊∞Ò≈Ó ‘∞√ÀÈ

‡∞ß‚≈ ¡≈÷ÀÕ ≈Ó «’ÙÈ ’Ø ‹≈Í È Ì≈÷ÀÕ”” ¿∞ÍØÃ’Â ◊Ú≈‘∆¡ª

÷≈È (AGHC) ı≈Ò√≈ Í≥Ê Ï≈∂ «Ò÷Á≈ ‘À «’ ““«¬È∑ª Á∆

√Ì ¡≥◊∂˜ª Á∂ ≈‹ ÂØ∫ Í«‘ÒØ∫ Á∆¡ª ‘È «¬√ ’’∂ «¬‘

¡≈͉∆ Úº÷∆ √∞√≈«¬‡∆ ‘À ‹Ø È∆Ò∂ Ï√Âà ͫ‘ÈÁ∂ ‘È ¡Â∂

«’ß» ˆÒ √≈Ï ‘∞ßÁ≈ ‘À «’ «‘ßÁ»-«√º÷ª «Úº⁄ «È÷∂Û≈ «√ßÿ

‘ Ú’Â ‘«Ê¡≈ÏßÁ ‘Ø ’∂ «Ú⁄Á∂ ‘ÈÕ ‹ÁØ∫ ’ج∆ «¬È∑ª Á∂

√Ì≈ Ò«‘ È∂ ¡≥◊∂˜ª Á∆ ⁄∞º’ «Úº⁄ ¡≈ ’∂ Í≈«¬¡≈Õ «√º÷ª

Ì≈¬∆⁄≈∂ «Úº⁄ Ù≈ÓÒ ‘Ø ‹≈Ú∂ (Ì≈Ú∂∫ ˙‘ «’√∂ Ú∆ È√Ò,

È»ß «‘ßÁ» √Ó≈‹ È≈ÒØ∫ ◊∞» √≈«‘Ï È∂ ¡≈Í ¡º‚ ’∆Â≈ ¡Â∂

’Ï∆Ò∂ ‹ª «Î’∂ «Úº⁄Ø∫ ¡≈«¬¡≈ ‘ØÚ∂) ª ¿∞√ È≈Ò «ÏȪ

Á√Ó ◊∞» ‹∆ È∂ ı≈Ò√≈ √≈‹ ’∂∂ «¬√ Í≈Û ¿∞µÂ∂ È≈ «Ó‡‰

«ÚÂ’∂ Á∂ √ªfi ’∆Â∆ ‹ªÁ∆ ‘À ¡Â∂ ¿∞‘ («√ßÿ) ¿∞√ Ì∂Á-

Ú≈Ò∆ ¡≥ÂÓ ÓØ‘ Ò≈ «ÁºÂ∆Õ

Ì≈Ú ¡Â∂ «ÿÉ≈ ÂØ∫ «ÈÒ∂Í ‘∞ßÁ∂ ‘È «‹√ Á∆¡ª «‘ßÁ»¡ª Á∂

D. ÈÚ∆∫ √Ó≈‹’-≈‹È∆Â’ ωÂ:

ÓȪ «Úº⁄ ‚»ßÿ∆¡≈ ‹Û∑ª ‘ÈÕ”” ‘’∆’ (AGHC) Á∂ «Ò÷≈∆

«√º÷ Ò«‘ È∂ «√º÷ª È»ß ‹≈ÂÍ≈Â∆ √∞√≈«¬‡∆ È≈ÒØ∫

¡È∞√≈ «√ßÿª È»ß «¬‘ ‘Á≈«¬Â ‘À «’ ““‹Ø ’ج∆ «’√∂ Ú∆

ÂØÛ ’∂ ‘∆ √≈‘ È‘∆∫ ÒÀ «Ò¡≈Õ «¬√ Ò«‘ È∂ «√º÷ √Ó≈‹ È»ß

’Ï∆Ò∂ «Úº⁄Ø∫ Â∞‘≈‚∂∂ «Úº⁄ Ù≈ÓÒ ‘ØÚ∂, ¿∞√ È≈Ò «ÚÂ’≈

Ì≈¬∆⁄≈’ ¡Â∂ ≈‹È∆Â’ Ï≈Ï∆ Á∂ ≈‘∂ ÂØÈ «Úº⁄ Ú∆

È‘∆∫ ’È≈ ¡Â∂ ψÀ Ùß’≈ ’∆Â∂ ¿∞√ È≈Ò Ò ’∂ ÷≈‰≈ ‘ÀÕ

Ï‘∞ ‘ºÁ º’ √¯ÒÂ≈ ÍÃ≈Í ’∆Â∆Õ «¬‘ √¯ÒÂ≈ «√º÷ª Á∂

‘∞‰ «¬È∑ª Á∆ ¬∂‘Ø ¡ÓÒ∆ ÚÂØ∫ ‘ÀÕ”” «¬ÚÈ √Ó’≈Ò∆

‹≈Â-Í≈Â∆ √Ó≈‹ È≈ÒØ∫ ¡º‚ ‘؉ Á≈ «¬º’ Úº‚≈ √ϻ ‘ÀÕ

Óπ√ÒÓ≈È «¬«Â‘≈√’≈ª Á∂ ‘Ú≈Ò∂ È≈Ò «ÒıÁ≈ ‘À «’ ““«‹È∑ª

(¿)

Ò«‘ Á∆ ◊∆Ï-‹ÈÂ’ ωÂÕ

25

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò«∂ ‡È

Ì≈ÁØ∫ ECF

‹≈ Í≈Â∆ √∞√≈«¬‡∆ Á∆ «¬Ó≈ Á∆ ‘ «¬º’ «¬º‡ ‹≈Â∆¡ª Â∂ ¿∞Í‹≈Â∆¡ª Á∆ ω∆ ‘ج∆ √∆Õ ◊∞» √≈«‘Ï≈È È∂

¡◊√ B@@D

‹ÁØ∫ ≈‹∂ È∂ Í∞º«¤¡≈ «’ ◊∞» ◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ ‹∆ ’ØÒ «’√ «’√Ó Á∆ ¯Ω‹ ‘À ª Ì∆÷È ÷ª È∂ ¿∞µÂ «ÁºÂ≈:

‹≈ÂÍ≈ ÂØÛ ’∂ «√º÷ Í≥Ê Á∆ ¿∞√≈∆ «√º÷ √ß◊ª Á∆¡ª

““ÀÔ ÒØ’ «ÓÒ∂ «¬’ ·≈¿∞Õ ‹≈‡ ◊Ú≈ √∞ Â∂Ò∆

«¬º‡ª È≈Ò ’∆Â∆Õ Ì≈¬∆ ◊∞Á≈√ ‹∆ È∂ ¡≈͉∆ Ï≈∑Ú∆∫ Ú≈

È≈¬∆Õ Ì≈‡∆ ÒÏ≈È∂ ⁄Ó≈¬∆Õ ÏÈ∆¬∂ Ø∂ Ì≈‡ Ó‘≈È≈Õ Ù»ÁÃ

«Úº⁄ ’∞fi «√º÷ √ß◊ª Ï≈∂ Ú∂Ú≈ «ÁºÂ≈ ‘À «‹√ ÂØ∫ √≈¯

¤∆Í∂ ‹≈‡ «ÂÃ÷≈È≈Õ Ï≈≈ ‹≈ «√È≈ «ÓÒ≈ÚÀÕ «¬‘ ’‘∞

ÍÃ◊‡ ‘∞ßÁ≈ ‘À «’ Â’∆ÏÈ ‘ «¬º’ √ß◊ «Úº⁄ Úº÷-Úº÷

Â∆ ’Ó≈È «√÷≈ÚÀÕ ¡Ω ’Ò≈Ò √∞È≈∂ ‹∂‘∆Õ Í’Û È ‹≈È∂

‹≈ª («‹È∑ª «Úº⁄ Ù»Á Â∂ ¡¤»Â Ú∆ √È) «Úº⁄Ø∫ ω∂ «√º÷

Ï¤≈ Â∂‘∆Õ Â∆ Â∞Îß◊ ’Ø È≈«‘ ⁄Ò≈Ú∂Õ ‹≈ ¡ª¬∆ ÷Ø√∆

Ù≈ÓÒ √ÈÕ ¡Ê≈ «√º÷ Í≥Ê Á∆ √Ó≈‹’ ωÂ Á≈ ¡≈Ë≈

⁄≈ÚÀÕ””

‹≈Â-Í≈Â∆ È‘∆∫ √∆, √◊Ø∫ «¬‘ Ì≈¬∆⁄≈’ Ï≈Ï∆ Á∂ «√º÷∆

Ìß◊» È∂ ’¬∆ ʪ ”Â∂ ı≈Ò√∂ Á∆ ◊∆Ï-‹ÈÂ’ ωÂ

«ÓÙÈ È»ß ¡ÍÈ≈¿∞‰ Ú≈Ò∂ «¬√Â∆-ÓÁª ¿∞µÂ∂ ¡≈Ë≈Â

Ï≈∂ «˜’ ’∆Â≈ ‘ÀÕ ‹ÁØ∫ ı≈Ò√≈ ÁÒ Á≈ ÂÈ≈-ÁÒ

√∆Õ Á»√∂ ÙÏÁª «Úº⁄ ≈‹√∆ «√º÷ Ò«‘ Á≈ «ÓÙÈ ‘∆

Ú≈Ò≈ «‘º√≈ Ó∞Û ‹Ê∂ÏßÁ ’∆Â≈ «◊¡≈ ª ¿∞√ Á∂ Í≥‹ «‚Ú∆˜È

ˆ∆Ï-‹ÈÂ’ È‘∆∫ √∆, ÏÒ«’ «¬√ Á∆ √Ó≈‹’-ωÂ

ω≈¬∂ ◊¬∂Õ Í≥‹ª «Úº⁄Ø∫ «¬º’ ‚Ú∆˜È Á∆ ’Óª‚ Ï∆ «√ßÿ

Ú∆ ˆ∆Ï-‹ÈÂ’ √∆Õ «¬‘ ˜»∆ √Ó«fi¡≈ «◊¡≈ «’

ß◊∂‡∂ Á∂ ‘ººÊ √∆Õ ÓÒ∂’؇Ò∂ Á∆ «‹ºÂ Ú∂Ò∂ º’ ı≈Ò√∂

ÁºÏ∆¡ª-’∞⁄Ò∆¡ª ‹≈ª Â∂ ‹Ó≈ª ¡≈͉∆ ‘؉∆ È»ß ¡≈Í

Á∆¡ª Ó∞«‘ßÓª «Úº⁄ «¬‘ ‚Ú∆˜È Ò◊≈Â≈ «‘º√≈ ÒÀ∫Á≈ «‘≈Õ

ω≈¿∞‰ Â∂ ¿∞√ Á∆¡ª ¡≈Í Ó≈Ò’ ‘Ø‰Õ ‹ÁØ∫ ◊∞» ‘«◊Ø«ÏßÁ

¡ÏÁ≈Ò∆ È≈Ò ‘ج∆ Úº‚∆ ÒÛ≈¬∆, «‹√ È»ß Úº‚≈ ÿºÒ»ÿ≈≈

√≈«‘Ï È∂ Í≥Ê È»ß ‘«Ê¡≈ÏßÁ ’È Á≈ ¡ÀÒ≈È ’∆Â≈ ª

«’‘≈ ‹ªÁ≈ ‘À, «Úº⁄ ≈ÓÁ≈√∆¡ª ¡Â∂ ß◊∂«‡¡ª Á∂ ¿∞µÿ≈

⁄≈ √Ω ¡≈ÁÓ∆¡ª È∂ ¡≈͉∆¡ª √∂Ú≈Úª Í∂Ù ’∆Â∆¡ªÕ

«‘º√≈ ÒÀ‰ Á≈ ı≈√ «˜’ ¡≈¿∞∫Á≈ ‘ÀÕ

““¤∆∫Ï∂ fi∆Ú ¡Ω Â÷≈‰Õ È≈¬∆ ◊ë‘ ¿∞Â∂ √Ì ¡≈‰Õ””

ˆÀ-«√º÷ √Ø«Ó¡ª ÂØ∫ Ú∆ «¬√ ◊ºÒ Á∆ Í∞Ù‡∆ ‘∞ßÁ∆ ‘À

ÒØ‘◊Û∑ Á∆ ÒÛ≈¬∆ «Úº⁄Ø∫ Ï⁄∂ Ó∞√ÒÓ≈Ȫ È∂ ¡≈͉∂ ‘≈’Ó

«’ ı≈Ò√≈ ÁÒ Á∆ ωÂ ◊∆Ï-‹ÈÂ’ √∆Õ ÏßÁ∂ Á∆ ¯Ω‹

È»ß «¬ÂÒ≈‘ «ÁºÂ∆: ““Ì≈Ú∂∫ «√º÷ √≈∆¡ª ‹≈ª Â∂ Í∂«Ù¡ª

Á∆ ÌÂ∆ «˜¡≈Á≈Â ‘∂·Ò∆¡ª ‹≈ª «Úº⁄Ø∫ ‘ج∆ ¡Â∂ ⁄»Û∑∂

«Úº⁄Ø∫ √È, Í ¿∞‘Ȫ È∂ ÒÛ≈¬∆ «Úº⁄ ÏÛ∆ Ï‘≈Á∆ Á≈

Â∂ ⁄Ó≈ª «‹‘∂ ÒØ’ ¿∞√ Á∆ ¯Ω‹ «Úº⁄ Ï‘∞ √ÈÕ ¿∞√ Ú∂Ò∂

√ϻ «ÁºÂ≈Õ «¬√ ’’∂ Ù≈‘∆ ¯Ω‹ È∞»ß ‘ج∆ ‘≈ Á≈ ÁØÙ∆ È‘∆∫

Á∂ «¬º’ √Ó’≈Ò∆ Ó∞√ÒÓ≈È «¬«Â‘≈√’≈ È∂ ÏßÁ∂ Á∆¡ª

·«‘≈«¬¡≈ ‹≈‰≈ ⁄≈‘∆Á≈Õ”” ‹ÒßË Á∂ √»Ï∂Á≈ È∂ ◊∞»

¯Ω‹ª «Úº⁄ ÌÂ∆ ‘؉ Ú≈Ò∂ ‘∂·Ò∆¡ª ‹≈ª Á∂ Ïß«Á¡ª È»ß

‘«◊Ø«ÏßÁ √≈«‘Ï Á∂ «ıÒ≈¯ Ó∞«‘ßÓ Ù∞» ’∆Â∆ «’¿∞∫«’ ““«¬‘

“«‘ßÁ»¡≈ Á∂ Áؘı∆ √Ó≈‹ Á∆ ‘∂·Ò∆ ÓÀÒ” «’‘≈ ‘ÀÕ ÏßÁ∂ Á∂

√Ó«fi¡≈ «◊¡≈ «’ √Ó≈‹ Á∆ ‘∂·Ò∆ ÓÀÒ «Úº⁄Ø∫ ◊∞» √≈«‘Ï

√Ó∂∫ Á≈ ‘∆ «¬º’ ‘Ø Ó∞√ÒÓ≈È «¬«Â‘≈√’≈ «Ò÷Á≈ ‘À «’

È∂ È«÷ºË ÏßÁ∂ ¡≈͉∂ È≈Ò º÷∂ ‘ج∂ ‘ÈÕ «¬º’ «÷¡≈Ò √∆ «’

ÏßÁ∂ È∂ ¡À√∂ ÒØ’ª È»ß ¿∞µÿ≈ ’∆Â≈ ‹Ø Ï∂∞˜◊≈ Â∂ È«÷ºË √ÈÕ

¿∞‘Ȫ «Úº⁄ Ó≈√∆¡ª, È≈¬∆¡ª, ËØÏ∆¡ª, ⁄Ó≈ª «‹‘∂ ÒØ’

«¬√ ÂØ∫ Í«‘Òª «¬‘ ÒØ’ ◊∞øÓÈ≈Ó∆ Á∂ ÍÁ∂ ‘∂· Ò∞’∂ ‘ج∂

‘È, «‹‘Û∂ Ù≈‘∆ ¯Ω‹ª Á≈ Ó∞’≈ÏÒ≈ ’È Ú∂Ò∂ «÷≥‚-Í≥π‚

√ÈÕ ı¯∆ ı≈È «Ò÷Á≈ ‘À, ““«¬‘Ȫ ’≈¯ª («√º÷ª) È∂ «¬º’

‹≈‰ ◊∂Õ”” ÍÀ∫Á∂ ÷≈È È≈≈˜ ‘Ø ’∂ ◊∞» √≈«‘Ï È»ß ¤º‚

ÈÚª ’≈«¬Á≈ ’≈«¬Ó ’ «ÁºÂ≈ ¡Â∂ Á≈Û∑∆ Â∂ «√ Á∂ ’∂√

«◊¡≈Õ ¿∞√ È∂ Ï≈ÁÙ≈‘ È»ß ‹≈ «’‘≈ «’ ◊∞» √≈«‘Ï ’ØÒ

’ÂÈ Á∆ ÓÈ≈‘∆ ’ «ÁºÂ∆Õ ÓÒ∆È Â∂ È∆Ú∆¡ª ‹≈ª Á∂

’Ø ¬ ∆ ¯Ω ‹ È‘∆∫Õ ““È≈¬∆¡ª, ËØ Ï ∆¡ª, Ú‰‹≈«¡ª ¡Â∂

Ï‘∞ √≈∂ «‘ßÁ» ¿∞‘Ȫ È≈Ò ‹≈ Ò∂ Â∂ ¡≈͉∆¡ª ‹≈Ȫ

Ó≈√∆¡ª «‹‘∂ ˆÀ-‹ß◊‹» ÒØ’ª È»ß «¬’º·≈ ’ ’∂, ¿∞√ È»ß

¿π‘Ȫ («√º÷ª) Ó≥Á-Ì≈ÚÈ≈ Ú≈«Ò¡ª Á∂ ‘Ú≈Ò∂ ’ «ÁºÂ∆¡ªÕ

¿∞‘ ¡≈͉∆ ¯Ω‹ ’«‘ßÁ≈ ‘ÀÕ””

¿∞‘Ȫ «√º÷ª Á≈ ËÓ ’ϻ҉ ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ Á≈ ‘∞’Ó Ó≥ȉ

26

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò«∂ ‡È

Ì≈ÁØ∫ ECF

¡◊√ B@@D

«Úº⁄ ¡≈͉≈ ÌÒ≈ Ú∂«÷¡≈ Â∂ ¿∞‘ ¿∞µ⁄∆¡≈ ‹≈ª Ú≈Ò∂

È≈Ò Ó∞÷≈«ÂÏ ’∆Â≈ ‘ÀÕ «¬√∂ ÍßÍ≈ È»ß ‹≈∆ º÷«Á¡ª

«‘ßÁ»¡ª ¿∞µÂ∂ ˜∞ÒÓ ’È ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ È∞»ß Ó≈È Á∂ ’ßÓ «Úº⁄

‘Ø«¬¡ª ◊∞» ◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ ‹∆ È∂ Í≥‹ «Í¡≈«¡ª È»ß ‘ºÊ ‹ØÛ

√◊Ó √ÈÕ”” ‘’∆’ Á≈ ’Â≈ √≈¯ «Ò÷Á≈ ‘À «’

’∂ Ï∂ÈÂ∆ ’∆Â∆ «’ ¿∞‘ ◊∞» ‹∆ È»ß ¡≥«Óऒ≈¿∞‰Õ «¬√ ÂØ∫

““÷ÂÃ∆, ‹º‡, Â÷≈‰, Ò∞‘≈ ¡Â∂ ‘‡Ú≈‰∆¬∂ √Ì ı≈Ò√∂

˜≈‘ ‘∞ßÁ≈ ‘À «’ ¿∞‘ È≈ «√¯ ¿∞‘Ȫ È»ß ¡≈͉∂ Ï≈Ï

«Úº⁄ Ù≈ÓÒ ‘Ø ◊¬∂Õ””

√ÓfiÁ∂ √È, √◊Ø∫ ¿∞‘Ȫ È»ß «¬º’ Â∑ª ¡≈͉≈ Ò∆‚ Ú∆

(¡)

ω≈«¬¡≈Õ «¬‘ ¡≈ı∆ ‘ºÁ ‘À «‹ºÊØ∫ º’ ’ج∆ Ë≈Ó’ ¡≈◊»

Ï≈Ï∆ Â∂ Ì≈Â∆-Ì≈Ú Á∆ Ì≈ÚÈ≈:

«’√∂ Ú∆ Ò«‘ Á∂ √»Í È≈ÒØ∫ ¿∞√ Á∆ √«Í‡ «˜¡≈Á≈

¡≈͉∂ ÍÀØ’≈ª È≈Ò Ó≈ÈÚ∆ Ï≈Ï∆ Èß» ¡ÓÒ «Úº⁄ «Ò¡≈

¡«‘Ó ‘∞ßÁ∆ ‘ÀÕ «√º÷ Ò«‘ Á∂ ‹≈ÂÍ≈ «ÚØË∆ ÍÀ∫ÂÛ∂ Á∆

√’Á≈ ‘À ‹ª ¿∞√ Ï≈∂ √Ø⁄ √’Á≈ ‘ÀÕ

Â∞ÒÈ≈ ’È Ò¬∆ «¬√ Á∂ √»Í È≈ÒØ∫ «¬√ Á∆ ¿∞√ Ï≈Ï∆

Ï≈Ï∆ Á∆ Ì≈ÚÈ≈ È≈ÒØ∫ Ì≈Â∆ Ì≈Ú Á∆ Ì≈ÚÈ≈

Â∂ Ì≈¬∆-Ì≈¬∆ Ú≈Ò∆ √«Í‡ È»ß ‹ª⁄‰≈ ÚË∂∂ ˜»∆ ‘À

È»ß ¡ÍÈ≈¿∞‰≈ ‘Ø Ú∆ Ó∞Ù’Ò ‘ÀÕ «¬‘ ÈÚ∆∫ Ì≈ÚÈ≈ «√º÷

«‹‘Û∆ √«Í‡ ı≈Ò√≈ Í≥Ê Á∂ «¬È’Ò≈Ï∆ ÁΩ «Úº⁄ √∆Õ

«√˪ª ¡Â∂ Í‘∞ß⁄ (approach) Á∆ «¬º’ ’∞ÁÂ∆ ÒÛ∆ √∆Õ

◊∞»¡ª Á∂ ËÓ Á∆ È∆∫‘ Ï≈Ï∆ Á∂ «√˪ ¿∞µÂ∂

«√º÷ √≈«‘ «Úº⁄ Ì≈Â∆ Ì≈Ú ¿∞µÂ∂ Ï‘∞ ˜Ø «ÁºÂ≈ «◊¡≈

º÷∆ ◊¬∆ √∆ ¡Â∂ «¬‘ «√˪ ҫ‘ Á∂ «¬È’Ò≈Ï∆ ÁΩ

‘ÀÕ «‹√ ‘ºÁ º’ «¬‘ Ì≈ÚÈ≈ È»ß ¡ÓÒ «Úº⁄ «Ò¡ªÁ≈

«Úº⁄ ¡ÓÒ∆ ÂΩ ¿πµÂ∂ Ò≈◊» «‘≈Õ ◊∞» ¡≥◊Á ‹∆ È»ß ◊ºÁ∆

«◊¡≈, ¿∞‘ «√º÷ Ì≈¬∆⁄≈∂ Á≈ ‘Ø Ú∆ «ÚÙ∂Ù ¡≥◊ ‘ÀÕ

√Ω∫͉ ÂØ∫ Ï≈¡Á ◊π» È≈È’ ‹∆ È∂ ¿∞‘Ȫ Á∂ ⁄Ȫ «Úº⁄

«’¿∞∫«’ ◊∞» ¡Â∂ «√º÷ «Úº⁄ ’ج∆ Ì∂Á È‘∆∫ √∆,

ÓºÊ≈ ‡∂«’¡≈Õ «¬‘∆ √Ó Ï≈¡Á Á∂ ◊∞»¡ª È∂ Ú∆ ‹≈∆ º÷∆Õ

«¬√ ’’∂ ◊∞» Á∆ √∂Ú≈ È∂ √«‘‹∂ ‘∆ «√º÷ª Á∆ √∂Ú≈ Á∆

√Ó»‘ √ß◊ Á∆ ◊∞» È≈ÒØ∫ Úº‚∆ ÍÁÚ∆ √Ófi∆ ◊¬∆Õ (◊∞»

Ù’Ò ÎÛ Ò¬∆Õ ““◊∞Ó∞«÷ √∂Ú≈ ◊∞«√÷≈ ◊∞ «√÷ Óª «Í¿∞

Ú∆‘ «Ú√Ú∂ Â∂ √ß◊ «¬º’∆ «Ú√Ú∂) Ì≈¬∆ ◊∞Á≈√ È∂ Ï≈-

Ì≈¬∆ «ÍÂ≈Õ””, ““◊∞ «√÷ª «√÷ª ◊∞ «√÷ √∂Ú ’Ó≈Ú‰∆Õ””

Ï≈ «¬√ ◊ºÒ È»ß √ÍÙ‡ ’∆Â≈ ‘À «’ ◊∞» Â∂ «√º÷ «Ú⁄’≈

◊∞» ◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ ‹∆ Á≈ ¯∞Ó≈È ‘À, ““√∂Ú ’∆ «¬È‘∆ ’∆

’ج∆ Í≈Û≈ È‘∆∫Õ ““◊∞ ⁄∂Ò≈ ⁄∂Ò≈ ◊∞» Ï∂«Ë ‘∆À ‘∆≈Õ””,

Ì≈Ú ¡¿∞ ’∆ √∂Ú √∞‘≈Â È ‹∆ ’ØÕ”” «√º÷ «‘ÂÈ≈«Ó¡ª

““√Ø ◊∞» √ج∆ «√÷∞ ‘À ‹ØÂ∆ ‹Ø«Â √Ó≈‰∂Õ”” ◊∞» ¡≥◊Á √≈«‘Ï

«Úº⁄ «¬√ ÍßÍ≈ Á≈ Ò◊≈Â≈ «˜’ ¡≈¿∞∫Á≈ ‘ÀÕ ““«ÈËÈ

Ï≈Ï∆¡ª È≈Ò «¬√ ’’∂ È≈≈˜ ‘Ø ◊¬∂ «’¿∞∫«’ ¿∞‘Ȫ È∂

Á∂«÷ È Í≈√ Ï‘≈Ú«‘ √Ø ÂÈ÷≈‘∆ Ó»Ò ’‘≈Ú«‘Õ””, ““√∂Ú≈

Ì≈¬∆ Ï∞º„≈ ‹∆ Á∆ Ï∂ÈÂ∆ È»ß Ó≥«È¡≈ È‘∆∫ √∆Õ ◊∞» √≈«‘Ï È∂

’‰∆ «√÷ ’∆ ¡∞ ¡«Ê ’∆Õ””, ““‹Ø Á√ «√º÷ Ó≥‹∂ ⁄«Û∑

«’‘≈, ““◊∞» Á∂ «√º÷ È»ß Ó∂≈ √»Í ‹≈‰Ø; «¬√ ◊ºÒ «Úº⁄ Â≈

√ÚÈ, ◊∆Ï «√÷ Ì∞ ß ‹ ∂ √ÚÈ - ¡≈Á È ’È, √Ø

√ß√≈ È≈ ’ØÕ”” ◊∞» ‘«◊Ø«ÏßÁ √≈«‘Ï È∂ Ì≈¬∆ Ï∞º„≈ ‹∆ Á∂

ÂÈ÷≈‘∆¬∂Õ”” ““Ó»Ò «¬√ «√º÷∆ Á≈ √∂Ú≈, Ì≈¿∞-Ì◊«Â ‘ÀÕ””

ÍÀª È»ß √«Â’≈ Ú‹Ø∫ ¤Ø«‘¡≈Õ Ì≈¬∆ «ÏË∆ ⁄ßÁ È»ß ¿∞‘Ȫ

√»Í Á≈√ ̺Ò∂ È∂ «Ò«÷¡≈ ‘À «’ «√º÷ Í≥Ê «Úº⁄

Áº«√¡≈ √∆ «’ ◊∞» ¡Â∂ ¿∞√ «Úº⁄ ’ج∆ ¯’ È‘∆∫Õ ¤∂Ú∂∫ ◊∞»

«¬√ «√ËªÂ È»ß Í»∆ Â∑ª Ò≈◊» ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ √∆Õ ““«√÷ «√÷

‹∆ È∂ ‘∆ ¡≈͉∂ ÍÚ≈ È»ß «¬√ ’ ’∂ Â≈«Û¡≈ «’ ¿∞‘Ȫ

’Ø ◊∞-»Í ’ √∂ÚÀÕ”” Ìß◊» «Ò÷Á≈ ‘À, ““«’√À Ù∆’Ø ’À

«√º÷ª È»ß Ó«·¡≈¬∆ È‘∆∫ «ÁºÂ∆ √∆, «’¿∞∫«’ ““«√º÷ ÓØ’∂ ÍÃ≈ÈÈ

’Ø¿» Ȫ«‘Õ ÁΩÛ ÁΩÛ «√ßÿ ‡‘Ò ’Ó≈«‘Õ””, ““¿∞È «√ßÿ Í≈√

Â∂ «Í¡≈∂Õ”” «√º÷ «¬º’ Á»‹∂ È»ß Ì≈¬∆ ’«‘ ’∂ ÏπÒ≈¿∞∫Á∂ √È

’Ø¿» ¡Ω «√ßÿ ¡≈ÚÀÕ ¿∞√À ÷∞Ò≈«¬ ’∂ ÂΩ ¡≈Í ÷≈ÚÀ∫Õ «‹√

«‹√ ÂØ∫ ¿∞‘Ȫ «Ú⁄’≈ Ï≈Ï∆ Á≈ ͺË ˜≈‘ ‘∞ßÁ≈ ‘ÀÕ

«√÷ Í«‘ ’Ó ‘Ø«¬ ⁄»ÈÕ ¿∞√ ÷∞Ò≈ÚÀ ¡≈Í «‘ ¿»ÈÕ ¡Ω

◊∞»¡ª Á∂ «√º÷ª ÚºÒ «Ò÷∂ «‹ßÈ∂ Ú∆ ͺÂ (‘∞’ÓÈ≈Ó∂) «ÓÒÁ∂

ÍÃÙ≈Á∂ Úß‚ ’À ÷≈«‘Õ «Óº·≈ ÏØÒ∂ «√º÷∆ ’Ó≈«‘Õ ... ‘∞Â∆

‘È, ¿∞‘Ȫ «Úº⁄ ◊∞»¡ª È∂ ¡≈͉∂ «√º÷ª È»ß Ì≈¬∆ ÙÏÁ

Í«‘ÒØ∫ ÷≈Ò√À Ô‘ ∆ÂÕ «¬’ÒØ È ÷≈ÚÀ Ò»’ ’ ’∆ÂÕ «¬’

27

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò«∂ ‡È

Ì≈ÁØ∫ ECF

¡◊√ B@@D

ÍÀ ‘Ø«¬ ÂΩ √Ì «ÓÒ ÷≈«‘Õ È«‘ ‘∞«¬ ÂØ “Òß◊ Ó√” ¡÷≈«‘Õ

Ï≈∂ ’ج∆ Ùß’≈ È‘∆∫ ’Á∂, Ì≈Ú∂∫ ¿∞‘ «’√∂ Ú∆ ’Ï∆Ò∂ ‹ª ÚßÙ

¡Ω ÷∞Ò≈«¬ ¡≈Í «Í¤Ø∫ ÷≈ÚÀÕ Ï‘∞ «Í¡≈ ’ «√ßÿÈ

«Úº⁄Ø∫ ¡≈«¬¡≈ ‘ØÚ∂Õ ¡Â∂ È≈ ‘∆ ¿∞‘ ¿∞‘Ȫ «ÚÂ’«¡ª Â∂

√Á≈ÚÀÕ”” ““◊∞» ’Ø «√÷ ‹Ø «√÷È ÌÃ≈ÂÕ”” Ó∞◊Òª È≈Ò ‹ºÁØ-

Ì∂Á-Ì≈Úª Á∆ ÚÂØ∫ ’Á∂ ‘È ‹Ø «‘ßÁ»¡ª Á∂ ÓȪ «Úº⁄ ‚»ßÿ∂

‹«‘Á Á∂ «ÁȪ «Úº⁄ Ó∞◊Ò ◊ÚÈ È»ß «√º÷ª Á∂ «ıÒ≈¯

Ë√∂ ‘ج∂ ‘ÈÕ”” «¬√ «Ï¡≈È Á∂ ¡÷∆Ò∂ «‘º√∂ ¿∞µÂ∂ «‡ºÍ‰∆

«¬º’ «Èß‹‰∆¬∂ «¬ÂÒ≈‘ «ÁºÂ∆ «’, ““¡À√∂ ¡À√∂ «√ßÿ ‹◊

’«Á¡ª √ßÍ≈Á’ «Ò÷Á≈ ‘À, ““«ÚÂ’«¡ª Â∂ Ì∂Á-Ì≈Úª

Óª‘∆Õ «√ßÿ ¤’≈«¬ Í∆¡À∫ «È‹ ÷≈‘∆∫Õ ¡≈Í √‘∂∫ ÚÀ Èß◊ ¡

ÂØ∫ «¬Ù≈≈ ¿∞√ ¤»Â-¤≈Â ÚºÒ ‘À ‹Ø ¡¤»Âª È≈Ò ¤Ø‘‰ ‹ª

Ì∞º÷Õ Á∂÷ √’À∫ È«‘ «√ßÿÈ Á∞º÷Õ ¡≈Í ◊∞˜≈∂∫ ¡◊È∆ È≈ÒÕ

¿∞‘Ȫ È≈Ò ÷≈‰ Ï≈∂ «‘ßÁ»¡ª «Úº⁄ ⁄∆Û∑∆ Ù’Ò «Úº⁄ ‘ÀÕ””

«√ßÿÈ ÿÒÀ Í∞Ù≈’ «√Ú≈ÒÕ ’¬∆ Í∆√È≈ Í∆√ ’Ó≈ÚÀÕ ÚÀ Ì∆

¿∞√ √Ó∂∫ Ï≈∂ “‘’∆’” Á≈ Ò∂÷’ «Ò÷Á≈ ‘À «’ ““«√º÷ª È»ß

«√ßÿÈ Í≈√ Í∞⁄≈ÚÀÕ Ï≈‰ Ϻ‡ ’¬∆ ’À∫ Ó‹»∆Õ Ì∂‹À∫ «√ßÿÈ

«‘Á≈«¬Â √∆, “Â∞‘≈‚∂ È≈Ò «’√∂ Ú∆ ’Ï∆Ò∂ ÂØ∫ ¡≈ ’∂ ’ج∆

Í≈√ ˜»∆Õ Á» ‹≈«¬ ‹Ø ⁄≈’∆ ’«‘∆∫Õ ¡≈¬∂ «√ßÿÈ ’Ø

Ù≈ÓÒ ‘ØÚ∂, ¿∞√ È≈Ò «ÚÂ’≈ È≈ ’Ø ¡Â∂ «ÏȪ «’√∂

¡≈◊À Ë«‘∆∫Õ «√ßÿ ‹Ø¿» ÍÁ∂√ «√Ë≈∂Õ Ì∂‹À∫ «√ßÿÈ ˙«¬

ÌÓ Á∂ ¿∞√ È≈Ò ÏÀ· ’∂ ÷≈¿∞Õ” ‘∞‰ Ú∆ ¿∞‘Ȫ Á∆ ¬∂‘Ø ∆Â

◊∞ ÍÔ≈∂Õ”” ı≈Ò√≈ ÁÒ «Úº⁄: ““«¬º’ ʪ ”Â∂ √Ì Ò∂‘∞

‘ÀÕ”” √Ø √≈È»ß ÁØ √∞ÂßÂ √Ø«Ó¡ª ÂØ∫ Ï‘∞ ⁄ß◊∆¡ª ◊Ú≈‘∆¡ª

Í∞Ù≈’Õ «¬’«‘ Ê≈«¬ √Ì Á∂Ú«‘ ≈÷Õ «¬’∂∫ Ê≈«¬ √Ì ÷«‘

«ÓÒÁ∆¡ª ‘È «’ ÿº‡Ø-ÿº‡ √ßÈ AGHC º’ «√º÷ª «Úº⁄

’Ó≈¬∆Õ ÷À È‘∆∫ ’Ø¿» ¤Í≈¬∆Õ””

√ªfi∆¡ª ‹≈ª Ù≈ÓÒ √È Â∂ ¿∂∞‘ «ÏȪ fiº’ Á∂ «¬º’ Á»‹∂

ˆÀ-«√º÷ «¬«Â‘≈√’ √Ø«Ó¡ª ÂØ∫ Ú∆ «√º÷ª «Úº⁄

È≈Ò ÏÀ· ’∂ ÷ªÁ∂ √ÈÕ “‘’∆’” Á∆ ◊Ú≈‘∆ ÂØ∫ «¬‘ √ÍÙ‡

Ï≈Ï∆ Â∂ Ì≈Â∆-Ì≈Ú Á∆ ÍÃ⁄ºÒ √«Í‡ Á∆ Í∞Ù‡∆

‘À «’ ÷Â∆, ‹º‡, Òπ‘≈, Â÷≈‰ Â∂ Ï≈‰∆¬∂ √≈∂ ı≈Ò√≈

‘∞ßÁ∆ ‘ÀÕ “λ‘ È≈Ó≈-¬∂-√ÓÁ∆” Á≈ Ò∂÷’ ˆ∞Ò≈Ó Ó‘Ô»Á∆È

Í≥Ê «Úº⁄ Ù≈ÓÒ √È ¡Â∂ ’º·∂ «ÓÒ ’∂ ÷ªÁ∂ √È ¡Â∂ ‘∞‰ Ú∆

Ï≈Ï≈ ÏßÁ≈ «√ßÿ Ï‘≈Á Á∂ Ú∂Ò∂ ‘Ø«¬¡≈ (AGBB-BC)Õ ¿∞‘

¿∞‘Ȫ Á∆ ¬∂‘Ø ∆ ‘ÀÕ

«Ò÷Á≈ ‘À «’ «‘ßÁ» ‹≈ª «Úº⁄Ø∫ È∆Ú∆¡ª ‹≈ª Ú≈Ò∂ ÒØ’

«√º÷ Ò«‘ ÚºÒØ∫ ¡Í‰≈¬∂ ◊¬∂ Ï≈Ï∆ Â∂ Ì≈Â∆

ÏßÁ∂ Á∆ ¯Ø‹ «Úº⁄ «˜¡≈Á≈ √ÈÕ «¬‘Ȫ («√º÷ª) È»ß ¿∞‘

Ì≈Ú Á∂ ¡ÓÒ Á∆ ¡«‘Ó∆¡Â È»ß ¿∞√ Á∂ «Í¤Ø’Û «Úº⁄ º÷ ’∂

(÷≈√-˙-÷Ù≈’-¬∂ - ‘È» Á -‹‘º È Ó∆-Ú‹» Á ) ÁØ ˜ ÷∆ «‘ß Á »

‘∆ √Ó«fi¡≈ ‹≈ √’Á≈ ‘Àó «‹√ «Í¤Ø’Û «Úº⁄Ø∫ «¬‘ ÂÏÁ∆Ò∆

√Ó≈‹ Á∆ ÓÀÒ ’«‘ßÁ≈ ‘ÀÕ ¿∞‘Ȫ («√º÷ª) «Úº⁄ ‘ ’ج∆ «¬º’

«Ò¡ªÁ∆ ◊¬∆Õ «Ï¿»◊Ò «Ò÷Á≈ ‘À «’ ““‹≈Â-Í≈ Á∆

Á»‹∂ È»ß Ó˜Ò»Ó ◊∞» Á≈ Ï∂‡≈ ’«‘ ’∂ Ï∞ÒªÁ≈ √∆Õ ¡Â∂

√«Í‡ «Úº ⁄ «Âß È ÒÛ∆¡ª Á≈ Ó∂ Ò ‘À Õ Á» √ «¡ª È» ß

¡≈͉∂-¡≈Í È»ß √≈«‘Ϙ≈Á≈ (◊∞» √≈«‘Ï Á≈ Ï∂‡≈) ’‘≈¿∞∫Á≈

«Ë’≈È≈, Á‹≈-ÏÁ‹∆ Â∂ «’ºÂ∂ ‹ª ÍÀ√∂ Á≈ ‹ºÁ∆ ‘؉≈...

√∆Õ ““Ô≈’∆ ≈ Ï Â◊∆Ï-Á∂-«Á◊≈È «Í√‘-¬∂-÷ªÁ≈-

¡«‹‘≈ √Ó≈‹ ¡√∆∫ ¿∞√ È»ß ’«‘ßÁ∂ ‘ª «‹‘Û≈ Úº‚∆ «◊‰Â∆

◊∞»-¬∂-Ó’‘» ◊∞¯Â≈ Ï Ò’∞Ï-¬∂-√≈«‘Ϙ≈Á◊∆ ÓÙ‘»

Á∂ ¡≈Í√-«ÚØË∆ ¡À√∂ ◊∞ºÍª «Úº⁄ Úß«‚¡≈ ‘ØÚ∂ «‹È∑ª Á≈

’Á≈‘Õ”” ¡Ωß◊˜∂Ï Á∂ Ú∂Ò∂ Á≈ «¬º’ ˆÀ-«√º÷ «¬«Â‘≈√’≈

Í∂Ù≈ ‹ºÁ∆ ‘ØÚ∂ ¡Â∂ ‹Ø Á‹≈-ÏÁ‹∆ Á∆ ÂÂ∆Ï «Úº⁄

«Ò÷Á≈ ‘À «’ ““‹∂ ¡ºË∆ ≈Â È»ß ¡≈ ’∂ È≈È’ Á≈ Ȫ ÒÀ ’∂

‘Ø‰Õ ¡À√≈ √Ó≈‹, ‹Ø ¡√»ÒÈ ÂΩ ¿∞µÂ∂ ◊∞ºÍª «Ú⁄’≈

’ج∆ ⁄Ø Ú∆ «√º÷ª Á≈ ÁÚ≈˜≈ ÷Û’≈ Á∂Ú∂, ª ¿∞√ È»ß

Ù≈Á∆, ÷≈‰-Í∆‰ ¡Â∂ Í∂Ù≈

«ÓºÂ Â∂ Ì≈ √Ó«fi¡≈ ‹ªÁ≈ ‘À ¡Â∂ ¿∞√ Á∆ ·∆’ Â∑ª

““√Ó≈‹∆ ¡Â∂ «√¡≈√∆ «ÁÃÙ‡∆’؉ ÂØ∫ Ú∂«÷¡ª ‹≈ÂÍ≈ Á∂

√∂Ú≈ ’∆Â∆ ‹ªÁ∆ ‘ÀÕ”” Ó∆ ◊∞Ò≈Ó ‘∞√È ı≈È (AGHC)

Òº¤‰ ‘È: ◊Úª„∆¡ª «Ú⁄’≈ Í≈‡ØË≈Û, ȯÂ, ¬∆÷≈

ı≈Ò√≈ Í≥Ê Ï≈∂ «Ò÷Á≈ ‘À «’ ““‹ÁØ∫ ’ج∆ «¬È√≈È ¿∞‘Ȫ

Â∂ Ï∂«¬ÂÏ≈∆Õ”” ÈÀ√Î∆Ò‚ Ú∆ «¬√∂ ÈÂ∆‹∂ ”Â∂ Í‘∞ß⁄Á≈ ‘À

Á∂ Ì≈¬∆⁄≈∂ «Úº⁄ Ù≈ÓÒ ’ «Ò¡≈ ‹ªÁ≈ ‘À ª ¿∞‘ ¿∞√

«’ ‹≈Â-Í≈ ÍÃÏßË √Ó≈‹∆ Á∞Î∂Û È»ß «¬√ Á‹∂ º’ ÚË≈

ÏÁÒ‰ È»ß È‘∆∫ √‘≈Á≈Õ””

28

Ì≈ÁØ∫ ECF

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò«∂ ‡È

¡◊√ B@@D

Á∂∫Á≈ ‘À «’ √≈∂ ÓÈ∞º÷∆ «¬«Â‘≈√ «Úº⁄ «¬√ Á∆ ’ج∆ «Ó√≈Ò

ıÂÈ≈’ ¡Â∂ «√º÷∆ ”Â∂ ‘ÓÒ≈ ’È Ú≈Ò∆ ÔØ‹È≈ ‘ÀÕ «¬√

È‘∆∫ ÒºÌÁ∆Õ ‹≈Â-Í≈Â Ó˜Ó»È Á∂ √≈∂ Ó≈«‘ √«‘Ó ‘È

ÔØ‹È≈ «Úº⁄ RSS Í»∂ √Ó≈‹ «Úº⁄ Ô≈Â≈Úª ≈‘∆ ÿ∞√ÍÀ·

«’ «¬º’-Á»‹∂ ÂØ∫ ȯ ¡Â∂ Î∞º‡, È≈Ï≈Ï∆ ¡Â∂ Á‹≈-

’∂◊≈ ¡Â∂ √Ã∆ ◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï ‹∆ ˘ «‘øÁ»¡ª Á≈ ◊øÃÊ

ÏÁ‹∆, ‹≈ÂÍ≈Â∆ ÍÃÏßË Á∆ ¡≥Á»È∆ ωÂ Á∂ ¡≥◊ ‘ÈÕ

√≈«Ï ’∂◊≈Õ √≈∆¡ª Ô≈Â≈Úª «Úº⁄ «‘øÁ» ∆Â∆¡ª È≈Ò

nnnnn

◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á∂ √Ú≈◊ ’∆Â∂ ‹≈‰◊∂Õ «‘øÁ» ∆Â∆¡ª È≈Ò ¡≈Â∆¡ª ¿∞Â≈∆¡ª ‹≈‰◊∆¡ªÕ

√Ó’≈Ò∆ √øÁÌ Á»‹≈, Ô≈Â≈ «Úº⁄ ‹Ø ⁄Û∑≈Ú≈ (◊ØÒ’) ¡≈Ú∂◊≈

A.

«√º÷ «Ú≈√ ˘ Ï⁄≈¿∞‰ Á∆ ¡Í∆Ò ¿∞‘ ≈Ù‡∆ «√º÷ √ø◊ ˘ Á∂ «ÁºÂ≈ ‹≈Ú∂◊≈ ‹Ø «¬‘Ȫ Í≥‹ Ú≈«‘◊∞» ‹∆ ’≈ ı≈Ò√≈, Ô≈Â≈Úª «Úº⁄ B ’ØÛ ∞«Í¡≈ ‘؉ Á∆ ¡≈√ ‘ÀÕ ؘ «¬º’ Ú≈«‘◊∞» ‹∆ ’∆ ¯«Â‘®

√«Â’≈ÔØ◊ ‹∆,

Ô≈Â≈ «Úº⁄ Ò◊Ì◊ D@ ÂØ∫ E@ ‘˜≈ ∞ͬ∂ ⁄Û∑≈Ú≈ ⁄Û∑È Á∆ ¿∞Ó∆Á ‘À ‹Ø √Ì «ÓÒ≈ ’∂ B ’ØÛ ∞ÍÀ ‘؉ Á∆ ¡≈√ ‘ÀÕ

≈Ù‡∆ √ÚÔÓ √∂Ú’ √øÿ ‘Ó∂Ù≈ ÂØ∫ «√º÷ Í≥Ê Á∂

«‹ºÊ∂-«‹ºÊ∂ Ì≈‹Í≈ Á∆¡ª √’≈ª ‘È, «‹Ú∂∫ ≈‹√Ê≈È,

¡≥Á ÿ∞√ÍÀ· ’ ’∂ ¡≈͉∆¡ª ’∞‡Ò È∆Â∆¡ª ≈‘∆∫ √≈‚≈

◊∞‹≈Â, ¡ÀÓ.Í∆., fi≈÷≥‚, ¤ºÂ∆√◊Û∑ «Úº⁄, «¬‘ √’≈ª

«Ú√≈ ’Ó˜Ø ’È Á∂ ÓÈ√»Ï∂ ÿÛÁ≈ «‘øÁ≈ ‘ÀÕ RSS È∂

BEñBE Òº÷ Ô≈Â≈ Ú≈√Â∂ Á∂‰◊∆¡ªÕ «¬√ Â∑ª ≈Ù‡∆

¡≈͉∆¡ª È∆Â∆¡ª ˘ «√º÷ Í≥Ê «Úº⁄ ÎÀÒ≈¿∞‰ Ú≈√Â∂ ≈Ù‡∆

«√º÷ √ø◊ Á∆ ¡≈Ê’ √«ÊÂ∆ Әϻ ’È Á∆ ÔØ‹È≈ ‘ÀÕ

«√º÷ √ø◊ Ȫ Á∆ √ø√Ê≈ ω≈¬∆ ‘ج∆ ‘À ‹Ø «√º÷ Í≥Ê «Úº⁄

‹Ø ËÈ ≈Ù‡∆ «√º÷ √ø◊ ’ØÒ ¡≈Ú∂◊≈, «¬º’ ÔØ‹È≈ Á∂

√øÿ Á∆ «Ú⁄≈Ë≈≈ ˘ Í‘∞ø⁄≈¿∞‰ Á≈ ’øÓ ’ ‘∆ ‘ÀÕ RSS

«‘ ¿∞ √ È≈Ò «√º ÷ Í≥ Ê ˘ ̇’≈¿∞ ‰ Ú≈Ò≈ √≈«‘Â

Ú≈Ò∂ «√º÷ √Ó≈‹ «Úº⁄ ◊∞»-Ï≈‰∆ Á∂ ˆÒ ¡Ê ÍÃ⁄≈È≈

(«Ò‡Ã∂⁄) ¤≈«Í¡≈ ‹≈Ú∂◊≈Õ ¤≈Í∂÷≈È∂ ¡Â∂ ÍÃ⁄≈’ª Á∆

⁄≈‘ ‘∂ ‘ÈÕ RSS Á∂ «ÚË≈È «Úº⁄ √ÍÙ‡ ‘À «’ RSS

ÌÂ∆ ’∆Â∆ ‹≈Ú∂◊∆Õ ¡≈Í ‹∆ ÏÛ∂ ‘∆ ‚±øÿ≈¬∆ È≈Ò √Ø⁄Ø,

«‘øÁ»¡ª ˘ Әϻ ’È Ú≈√Â∂ √øÿÙ ’ «‘≈ ‘ÀÕ ¿∞‘

Ï‘∞ ıÂÈ≈’ ÔØ‹È≈ ‘À! ¡◊ RSS Á≈ «ÚØË È‘∆∫

√≈∂ Á∂Ù «Úº⁄ «‘øÁ» ≈‹ √Ê≈Í ‘Ø«¬¡≈ Á∂÷‰≈ ⁄≈‘∞øÁ∂ ‘È

’∆Â≈ ª √≈˘ ÏÛ≈ Á∞º÷ Á∂÷‰≈ ÍÀ √’Á≈ ‘ÀÕ √Ø, ‘∞‰ ÂØ∫

¡Â∂ «√º÷ Í≥Ê ˘ «‘øÁ» ËÓ Á≈ «¬º’ ¡≥◊ «√ºË ’È≈ ⁄≈‘ø∞Á∂

«¬‘Ȫ Á∆¡ª ⁄≈Òª ÂØ∫ √≈ÚË≈È ‘Ø ‹≈¿∞Õ

‘ÈÕ A √ÂøÏ B@@D ˘ ‹∞◊Ø-‹∞◊ ¡‡ºÒ √Ã∆ ◊∞» ◊øÃÊ

ËØ÷∂ Ú≈Ò∆ ◊ºÒ «¬‘ ‘À «’ √≈≈ ’øÓ ≈Ù‡∆ √ÚÔÓ

√≈«‘Ï ‹∆ Á≈ ⁄≈ √ΩÚª (ÙÂ≈ÏÁ∆) Í∞Ï ¡≈ «‘≈ ‘ÀÕ «¬‘

√∂Ú’ √øÿ ≈Ù‡∆ «√º÷ √ø◊ ’ØÒØ∫ ’Ú≈ «‘≈ ‘À Í Í∂Íª

Í∞Ï Í»≈ È≈È’ È≈Ó Ò∂Ú≈ «√º÷ Í≥Ê ÏÛ∂ ¿∞ÂÙ≈‘ È≈Ò

«Úº⁄ «¬‘ √≈≈ ’∞fi “√Ã∆ ◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï ⁄≈ √Ω √≈Ò≈

ÓÈ≈ «‘≈ ‘ÀÕ

ÍÃ’≈Ù ¿∞Â√Ú ’Ó∂‡∆” Á∂ Ȫ ‘∂· ‘Ø «‘≈ ‘À ‹∆Õ √øÿ ‘

RSS Ú≈Ò∂ ¡≈͉∆ «¬º’ ⁄≈Ò Á∂ «‘ «¬√ Ó‘≈È

⁄≈Ò Â∂ ËØ÷≈ ’ «‘≈ ‘À ‹∆Õ √øÿ Á∆¡ª ◊øÁ∆¡ª ¡Â∂ ’∞‡Ò

Í∞  Ï ˘ ÓÈ≈¿∞ ‰ ‹≈ ‘∂ ‘ÈÕ √ø ÿ Á∆ «√º ÷ Í≥ Ê «Úº ⁄

⁄≈Òª Á∂ «ıÒ≈¯ ¡√∆∫ ¡≈Í ‹∆ ˘ √≈ÚË≈È ’Á∂ ‘ª ‹∆

ÿ∞√ÍÀ· ’È Ú≈√Â∂ ω≈¬∆ ◊¬∆ √ø√Ê≈ ≈Ù‡∆ «√º÷ √ø◊Â

¡Â∂ Ï∂ÈÂ∆ ’Á∂ ‘ª «’ «¬‘Ȫ Á∆¡ª ’Ȼ ˘» Èø◊≈ ’Ø

Á∂ ≈‘∆∫ √Ã∆ ◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á∂ D@@ √≈Ò≈ ÍÃ’≈Ù Í∞Ï

¡Â∂ «’√∂ «’√Ó Á≈ √«‘ÔØ◊ «¬‘Ȫ ˘ È≈ «Á¿∞Õ

Â∂ Í»∂ Á∂Ù «Úº⁄ ÍÁ-Ô≈Â≈ ’º„ ‘∆ ‘À ‹Ø √Ã∆ ◊∞» ◊øÃÊ

¡≈Í ‹∆ Á∂ ÍÃÂ∆ Ï∂ÈÂ∆ ‘À «’ ¡≈Í «¬‘Ȫ ˘ ·ºÒ∑

√≈«‘Ï ‹∆ ˘ ¡º◊∂ º÷ ’∂ ’º„∆¡ª ‹≈‰◊∆¡ªÕ Ú∂÷‰ «Úº⁄

Í≈¿∞‰ Ú≈√Â∂ ͺÂ ‹≈∆ ’Ø ¡Â∂ √ø◊ª ˘ ¿∞«⁄ «ÈÁ∂Ù

«¬‘ Ï‘∞ ‘∆ ⁄ø◊∆ «Á÷‰ Ú≈Ò∆ ÔØ‹È≈ ‘À Í Ï‘∞ ‘∆

«Á¿∞ ª «’ «¬‘Ȫ Á∆¡ª ⁄≈Òª ˘ Î∂Ò∑ ’ √’∆¬∂Õ

29

Ì≈ÁØ∫ ECF

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò«∂ ‡È

¡◊√ B@@D

ÁÒ∆Òª ¡Â∂ ‘Ú≈«Ò¡ª È≈Ò ÌÍ»  , C@@ √¯∂ Á∆

Á≈√

“Ó≥ ∞ Á ≈Ú‰∆” √≈‚∂ √≈‘Ó‰∂ º ÷ «Áº  ∆ ‘À Õ

¡Ó‹∆ «√øÿ «È‚

ÏÒÏ∆ «√øÿ Óº’Û,

ABD/EIB ¬∂, ◊Ø«ÏøÁ È◊,

Ï≈,

’≈È∑Í∞

’≈È∑Í∞

”Â∂ √«‘Ó √È «’ ≈◊Ó≈Ò≈ ◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï Á≈ «‘º√≈

ÎØÈ: CABFAGG, BFE@BDC

ÎØÈ CBAE@DF

È‘∆∫Õ «¬‘ ¡’Ïñ√Ó’≈Ò∆ «¬º’ «‘øÁ∆ ’Ú∆ ¡≈ÒÓ Á∆

Í«‘ÒØ∫ñÍ«‘Ò Â’∆ÏÈ √≈∂ «ÚÁÚ≈È «¬√ ◊ºÒ

’≈«Úñ’Ê≈ “Ó≈ËÚ≈ÈÒ ’≈Ó’øÁÒ≈” Á≈ «¬º’ Ì≈◊ ‘À ¡Â∂ nnnnn

«¬‘ ⁄È≈ ◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï «Úº⁄, Ï∆Û ÏøÈ∑‰ ÂØ∫ Ï≈¡Á,

Ó≥∞Á≈Ú‰∆

«’√∂ Â∑ª Ù≈ÓÒ ‘Ø ◊¬∆ ‘ÀÕ Í AIDEñDF «Úº⁄ Ì≈¬∆ Ú∆

(«¬«Â‘≈√ √Ã∆ ◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï)

«√øÿ, ¿∞È∑ª Á∂ Ì≈ ‚≈. ÏÒÏ∆ «√ÿ ¡Â∂ ⁄∆¯ ı≈Ò√≈

Ò∂÷’: «◊¡≈È∆ ◊∞«ÁºÂ «√øÿ

Á∆Ú≈È ¡≈«Á ≈◊Ó≈Ò≈ ˘ ◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï Á≈ ¡≥◊ («‘º√≈)

ÍÃ’≈Ù’: √≈«‘ ÍÃ’≈ÙÈ, EF, √À’‡ D, ⁄ø‚∆◊Û∑

Ó≥ȉ Òº◊ ͬ∂Õ ‚≈ .ÏÒÏ∆ «√øÿ È∂ AIDF «Úº⁄ ≈◊Ó≈Ò≈

Ó∞ºÒ D@@ ∞ͬ∂, √¯∂ C@B

Á∂ ͺ÷ «Úº⁄ «¬º’ Í∞√Â’ “≈◊Ó≈Ò≈ Á≈ √Ú≈Ò Â∂ ‹ØË ’Ú∆

B.

È«ø‹È «√øÿ √≈Ê∆

Â∂ ¡≈ÒÓ” Ú∆ ÍÃ’≈Ù ‘ج∆Õ ‚≈. √≈«‘Ï È∂ «√ºË ’∆Â≈ «’

«¬√ Í∞√Â’ Á≈ «ÚÙ≈ Ï‘∞ ◊øÌ∆ ¡Â∂ È≈˜π’ ‘À:

≈◊Ó≈Ò≈ ◊∞» ◊ÃøÊ √≈«‘Ï Á≈ ¡‡º∞‡ ¡≥◊ ‘À; ’Ú∆ ¡≈ÒÓ

≈◊Ó≈Ò≈ √Ã∆ ◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï Á≈ «‘º√≈ ‘À «’ È‘∆∫? ≈◊Ó≈Ò≈

¡’Ï Á≈ È‘∆∫, ¡Ωø◊˜∂Ï, Ï‘≈Á Ù≈‘ ¡Â∂ ◊∞» ◊Ø«ÏøÁ

◊∞Ï≈‰∆ ‘À ‹ª È‘∆∫? «¬√ «ÚÙ∂ ¿∞µÂ∂ «√º÷ Í≥Ê «Úº⁄ Ú≈Áñ

«√øÿ ‹∆ Á≈ √Ó’≈Ò∆ √∆Õ ¿∞√ È∂ ◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï «Úº⁄Ø∫

«ÚÚ≈Á Á∂, ’Á∂ ◊Ó ’Á∂ ÈÓ, ÿº‡Øñÿº‡ «ÂøÈ ÁΩ ‘Ø ⁄∞º’∂

≈◊Ó≈Ò≈ ⁄Ø∆ ’ ’∂ ¡≈͉∆ ’≈«Úñ⁄È≈ «Úº⁄ Ù≈ÓÒ ’

‘È; AI@A ÂØ∫ AIA@ º’, AIAG ÂØ∫ AIAH º’ ¡Â∂ AIDE

Ò¬∆Õ

ÂØ∫ AIDF º’Õ ¡√Ò «Úº⁄ «¬√ «Ú⁄≈ñ⁄⁄≈ Á∆ Ù∞»¡≈Â

«¬√ Â∑ª ≈◊Ó≈Ò≈ Á∆ √Óº«√¡≈ ÏÛ∆ ‹«‡Ò ‘Ø ◊¬∆Õ

AHDC ¬∆: «Úº⁄ ‘Ø ◊¬∆ √∆ó ‹ÁØ∫ Ì≈¬∆ √øÂØ÷ «√øÿ È∂ “√»‹

«◊. ◊∞«ÁºÂ «√øÿ È∂ ¡≈͉∆ Í∞√Â’ “Ó≥∞Á≈Ú‰∆” «Úº⁄

ÍÃ’≈Ù” «Úº⁄ «¬‘ Â∞’ª «Ò÷∆¡ª √È ñ

≈◊Ó≈Ò≈ Á∂ ÁØÚª ͺ÷ª Á≈ ‚ø»ÿ≈ ¡«Ë¡ÀÈ Í∂Ù ’∆Â≈ ‘À ¡Â∂

≈◊Ó≈Ò≈ ◊∞ ’∆ «’àȫ‘

¿∞√ ÂØ∫ Ú∆ ‚ø»ÿ≈ Â∂ «ÚÙ≈Ò ¡«Ë¡ÀÈ ¿∞È∑ª È∂ ¡≈͉∂ Ӻ ˘

‘À Ó≥∞Á≈Ú‰∆ Ò◊ ◊∞ ÏÀÈÕ

«√ºË ’È Ú≈√Â∂ Úº÷ñÚº÷ √ت ÂØ∫ √Ó◊∆ «¬’ºÂ ’È

«¬√ Ó«‘ √ø√À È«‘ ’«¤ ’∆¡«‘

Ò¬∆ ’∆Â≈ ‘ÀÕ ¿∞È∑ª È∂ √Ω ÂØ∫ ¿∞µÍ Ï∆Ûª Á∂ ÁÙÈ ’∆Â∂

‹∂ √ø√À ¡ÚÒØ’‘∞ ÈÀÈÕ

¡Â∂ Â’∆ÏÈ F@ Ï∆Ûª «Úº⁄Ø∫ √ÏøË Í≥«È¡ª Á∂ «⁄ºÂ

¿∞ÁØ∫ ÂØ∫ «¬‘ «ÚÚ≈Á Í≥Ê «Úº⁄ √∞ÒÿÁ≈ ‘∆ «‘≈ ‘À, ’Á∆ Í»∆ Â∑ª Ó∞º«’¡≈ ‹ª Ï∞«fi¡≈ È‘∆∫Õ

Í∞√Â’ «Úº⁄ ¤≈Í∂ ‘ÈÕ «◊¡≈È∆ ‹∆ Á≈ Í«‘Ò≈ È∞’Â≈ «¬‘ ‘À «’ ◊∞» ¡‹È Á∂Ú ‹∆ È∂ ‹ÁØ∫ ¡≈«Á ◊øÃÊ Á∆ √≈∆

«◊¡≈È∆ ◊∞  «Áº  «√ø ÿ Á≈ «¬√ «ÚÙ∂ È≈Ò Ò◊≈˙

Ï≈‰∆ «Ò÷Ú≈ ’∂ “Ó≥πÁ≈Ú‰∆” Á∂ √ÒØ’ «Ò÷≈ «ÁºÂ∂ ª Ï∆Û

AIDEñDF «Úº ⁄ ‘Ø « ¬¡≈ ‹≈ÍÁ≈ ‘À Õ ¿∞ Á Ø ∫ ÂØ ÒÀ ’∂

Á∆ «ÚË∆Ú √Ó≈ÍÂ∆ ‘Ø ◊¬∆Õ “Ó≥∞Á≈Ú‰∆” ÙÏÁ Ó≥∞Á‰≈ ÂØ∫

¡º ‹ º ’ ¡Ë∆ √Á∆ ÂØ ∫ Ú∆ Úº Ë √Óª Ï∆ «◊¡≈ ‘À Í

Ï«‰¡≈ ‘ÀÕ Ó≥∞Á‰≈ Á≈ ¡Ê ‘À: Ó≥∞Á Á∂‰≈, ÏøÁ ’ Á∂‰≈,

«◊¡≈È∆ ‹∆ È∂ «¬√ «ÚÙ∂ ÂØ ∫ Ó∞ º ÷ È‘∆∫ ÓØ « Û¡≈Õ «¬√

√Ó≈Í ’ Á∂‰≈Õ «¬√ Ò¬∆ “Ó≥πÁ≈Ú‰∆” ÂØ∫ Ï≈¡Á ‹Ø ’∞fi

√≈∂ √Ó∂ ∫ «Úº ⁄ ¿∞ ‘ ≈◊Ó≈Ò≈ Ï≈∂ º Ê Â∂ ¯√∆Òª,

Ú∆ Í∞≈ÂÈ ‹ª ÈÚ∆È Ï∆Ûª «Úº⁄ «ÓÒÁ≈ ‘À ¿∞‘ Ú≈Ë» ‘À,

ͺ   Â∂ ÍØ Ê ∆¡ª «¬’º   ’Á∂ ‘∂ ‘È ¡Â∂ ‘∞ ‰

Ï∆Û Á≈ «‘º√≈ È‘∆∫Õ

30

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò«∂ ‡È

Ì≈ÁØ∫ ECF

¡◊√ B@@D

Á»‹∆ ◊ºÒ, «◊¡≈È∆ ‹∆ È∂ ’Ú∆ ¡≈ÒÓ Á∂ ‹∆ÚÈ Ï≈∂

Á» º’ ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ ¿∞È ∑ª Á∂ ‘ºÊ Ï‘∞ ÒøÓ∂ ‘ÈÕ ‘º Ê ñ

Ó∞’øÓÒ ÷Ø‹ ’∆Â∆ ‘ÀÕ ¡≈ÒÓ «’¿∞∫«’ «‘øÁ∆ ’Ú∆ √∆ «¬√

«Ò÷ «√º÷ √≈«‘ Á≈ ¿∞È∑ª ˘ Ï∂‘ºÁ «◊¡≈È ‘ÀÕ «ÏË

Ò¬∆ ¿∞È∑ª È∂ «‘øÁ∆ Á∂ ÍëÂÙ· ÷Ø‹∆ «ÚÁÚ≈Ȫ Á∆¡ª Í∞√Â’ª

¡Ú√Ê≈ ¡Â∂ ¡º ÷ ª Á∆ Â’Ò∆¯ Á∂ Ï≈Ú‹» Á ¿∞ È ∑ ª Á≈

Á∂ ÍÃÓ≈«‰’ ‘Ú≈Ò∂ Á∂ ’∂ «√ºË ’∆Â≈ ‘À «’ ¡≈ÒÓ ‹ΩÈÍ∞ñ

’ÒÓñ«Í¡≈ ¡‹∂ Ú∆ ‹Ø Ï È ”Â∂ ‘À Õ ≈◊Ó≈Ò≈ Â∂

√∞ ‹ ≈ÈÍ∞  (Ô» . Í∆.) Á∂ «¬Ò≈’∂ Á≈ Ú√È∆’ √∆Õ ¿∞ √ È∂

Ó≥∞Á≈Ú‰∆ Á∂ √ÏøË «Úº⁄ ¿∞È∑ª È∂ ¡≈͉∆ ÷Ø‹ Á≈ ı˜≈È≈

“Ó≈ËÚ≈ÈÒ ’≈Ó’øÁÒ≈” Á∆ ⁄È≈ ¡≈«Á ◊øÃÊ Á∆ Ï∆Û

Í≥Ê Á∂ √ÈÓ∞º÷ º÷ «ÁºÂ≈ ‘ÀÕ «¬√ Ï≈∂ ¡≥«ÂÓ «È‰≈ Í≥Ê

ÏøÈ∑‰ (AF@D ¬∆:) ÂØ∫ B@ñBA √≈Ò Í«‘Òª AECHñHD ¬∆:

Á∆ «˜øÓ∂Ú≈∆ ‘ÀÕ

«Úº⁄ ’∆Â∆Õ «’√∂ ¡‰ÌØÒ «√º÷ È∂ “’≈Ó’øÁÒ≈” Á≈ Ì≈◊

nnnnn

≈◊Ó≈Ò≈ ÌØÒ∂ñÌ≈¡ ¡≈«Á Ï∆Û «Úº⁄ «Ò÷ «ÁºÂ∆ ‹Ø Ï≈¡Á

«’¤π √π‰∆¡À «’¤∞ ’‘∆¡À «Úº⁄ ◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï Á≈ Ì≈◊ √Ófi∆ ‹≈‰ Òº◊ ͬ∆Õ «‘øÁ∆

A

..... ˜≈ √Ø⁄Ø.....

«ÚÁÚ≈È Ú∆ ’«‘øÁ∂ ‘È «’ “¡≈ÒÓ Á∆ «¬‘ («Ùø◊≈ √) ◊∞Ó∆ «√≥ÿ ’Í»ÊÒ≈

⁄È≈ ◊∞Ó∞÷ Ï≈‰∆ Á∂ »Í «Úº⁄ √«Â’≈∆ ‹≈‰∆ Úº‚∆ Ì∞Ò ‘”Õ (√Ã∆ ÌÚ≈È∆ Ùø’ Ô≈◊Ô’, Í≥È≈ AF@)

Ùø’≈ ÈÏ A: Íë√ºË ◊∞Ó«Â-ÓÀ◊˜∆Ȫ «Úº⁄ Í≥‹≈Ï ÂØ∫

Â∆‹∆ ◊ºÒ, ¡≈«Á Ï∆Û «Úº⁄ ≈◊Ó≈Ò≈ ¿∞µÂ∂ «¬√ Á∂

Ï≈‘Ò∂ ÁØ Âıª Á∆ ¡º‚∆ ÓÔ≈Á≈ ¡Â∂ ¿∞µÊ∂ ‘ø∞Á∂ Á√Ó

’Â≈ Á≈ Ȫ¡ È‘∆∫ «ÁºÂ≈ «◊¡≈ ‹Á «’ ‘Ø √≈∆¡ª

◊øÃÊ Á∂ ÍÃ’≈Ù Ï≈∂ √Ó∂∫-√Ó∂∫ ¿∞µÍ ’≈¯∆ ’∞fi ¤ÍÁ≈ «‘≈

Ï≈‰∆¡ª ¿∞µÂ∂ ’Â≈ Á≈ Ȫ¡ ‹ª ““Ó‘Ò≈”” ¡≥«’ ‘ÀÕ «¬√

‘؉ ’’∂ ’≈¯∆ Ú≈Á-«ÚÚ≈Á Á≈ «ÚÙ≈ «‘≈ ‘ÀÕ Í≥Ê’

«Úº⁄ «’Â∂ È≈È’ È≈Ó Ú∆ È‘∆∫ ¡≈¿∞∫Á≈Õ ≈◊Ó≈Ò≈ «Úº⁄

«¬º’√≈Â≈ «Úº⁄ √Ì ÂØ∫ Úº‚∆ ∞’≈Ú‡ «¬‘Ȫ Âıª Á∆

Ú«‰Â √≈∂ ≈◊ ◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï «Úº⁄ È‘∆∫ ‘È ¡Â∂ ◊∞»

¡º‚∆ ÓÔ≈Á≈ ‘∆ Ó≥È∆ ◊¬∆ ‘ÀÕ

◊øÃÊ √≈«‘Ï Á∂ √≈∂ ≈◊ ≈◊Ó≈Ò≈ «Úº⁄ È‘∆∫ ‘ÈÕ È≈ ‘∆

‘∞‰ Âı √Ã∆ ͇È≈ √≈«‘Ï Á∂ «ÈËÛ’ ÍÃË≈È

≈◊Ó≈Ò≈ Á≈ «Ùø ◊ ≈ñ√ «ÚÙ≈ ◊∞  » ◊ø Ã Ê √≈«‘Ï Á∂

√: Ó«‘øÁ «√øÿ ∞Ó≈‰≈ È∂ ¿∞µÊØ∫ Á∆ ÓÔ≈Á≈ ¡Â∂ √Ã∆ ◊∞»

¡«Ë¡≈ÂÓ’ «ÚÙ∂ È≈Ò Ó∂Ò ÷ªÁ≈ ‘ÀÕ «¬√ Ò¬∆ ≈◊Ó≈Ò≈

◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á∂ Ï≈Ï Á√Ó ◊øÃÊ Á∂ ‘ø∞Á∂ ÍÃ’≈Ù «Úº∞Ë

Á≈ ◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï «Úº⁄ ‘؉≈ «’√∂ ͺ÷Ø∫ Ú∆ ÍÃ√ø◊’ È‘∆∫

¡≈͉∆ ¡≈Ú≈˜ ¿∞·≈¬∆Õ √Ó»‘ Í≥Ê-ÁÁ∆¡ª Á≈ ¯˜

‘ÀÕ

ωÁ≈ √∆ «’ ¡√∆∫ √Ã. Ó«‘øÁ «√øÿ ‹∆ Á∞¡≈≈ ¿∞·≈¬∂ ⁄ΩÊ∆ ◊ºÒ, √Ó∞º⁄∆ Í∞√Â’ «¬√ «√º‡∂ ¿∞µÂ∂ Í‘ø∞⁄Á∆ ‘À «’

Ó∞ º « Á¡ª Ï≈∂ ˜Ø  Á≈ ¡≈Ú≈˜ Ï∞ Ò ø Á ’Á∂ Í ¡«‹‘≈

“Ó≥∞Á≈Ú‰∆” Á∂ √ÒØ’ª ¿∞µÂ∂ ◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï Á∆ √Ó≈ÍÂ∆ ‘À

È‘∆∫ ‘Ø«¬¡≈Õ Ù≈«¬Á «’√∂ È∂ Ú∆ √Ã. Ó«‘øÁ «√øÿ ∞Ó≈‰≈

«‹Ú∂∫ «’ ’∞fi ‘ºÊ «Ò÷ Ï∆Ûª ”⁄ “Ó≥∞Á≈Ú‰∆” ÂØ∫ Ï≈¡Á «¬‘

Á≈ √≈Ê Á∂‰≈ ÔØ◊ È‘∆∫ √Ó«fi¡≈Õ

√»⁄È≈ ¡≥«’ ‘À, “¬∂‘π ÌØ◊∞ √Ã∆ ¡≈«Á «◊øÊ ‹∆ ‘À”Õ Ó≥∞Á≈Ú‰∆

’∆ ‘∞‰ “‹Ê∂Á≈”, √Ã∆ ¡’≈Ò Âı √≈«‘Ï È∂ √Ã.

ÂØ∫ Ï≈¡Á ‹Ø ’∞fi Ú∆ «’Â∂ «Ò«÷¡≈ ‹ª ¤«Í¡≈ «ÓÒÁ≈ ‘À,

Ó«‘øÁ «√øÿ ˘ ÂÈ÷≈‘ Ò◊≈ ’∂ Âı √Ã∆ ͇È≈ √≈«‘Ï

⁄≈‘∂ ¿∞‘ ≈◊Ó≈Ò≈ ‘À ‹ª ÂÈÓ≈Ò≈ ‹ª ’∞fi ‘Ø, ¿∞‘ ◊∞»

(¡Â∂ √Ã∆ ‘˜» √≈«‘Ï) Á∆ ÓÔ≈Á≈ Á∆ ÍÃØÛ∑Â≈ È‘∆∫ ’

◊øÃÊ Á≈ «‘º√≈ È‘∆∫Õ

«ÁºÂ∆?

«◊. ◊∞«ÁºÂ «√øÿ Á≈ √∞Ì≈¡ ‘À «’ ¿∞‘ «‹√ «ÚÙ∂ ˘

“‹Ê∂Á≈”, Âı √Ã∆ ͇È≈ √≈«‘Ï ’∂ÚÒ «¬√ ’∂√

«¬º’ Ú≈∆ ‘ºÊ Í≈¿∞∫Á∂ ‘È, Ï≈ÁÒ∆Ò Â∆’∂ È≈Ò ◊ºÒ

’’∂ ‘∆ «’™ “«√øÿ √≈«‘Ï≈È” Á∆ Ó∆«‡ø◊ «Úº⁄ Ù≈ÓÒ

«√∂ Ò≈ «ÁøÁ∂ ‘ÈÕ ¡≈͉∂ «ÚÙ∂ Á∂ √ÏøË «Úº⁄ ¿∞‘ Ï‘∞Â

ԯ¶?

31

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò«∂ ‡È

Postal Regd. No. CHD-0008/04-06

Ì≈ÁØ∫ ECF

RNI No. CHABIL/2004/12201 ¡◊√ B@@D

’∆ ¿∞µÊØ∫ Á∂ “‹Ê∂Á≈” ¡≈Í Ú∆ ͇È≈ √≈«‘Ï ÂØ∫

Ï≈¡Á Ú∆ ¡≈™Á∆¡ª-‹ªÁ∆¡ª ‘∆¡ªÕ Ï≈‡≈ «Â¡≈

‘∞’ÓÈ≈Ó∂ ‹≈∆ ’È Á∆ ÈÚ∆∫ «Ú≈«¬Â ÏÁÒ∂ √˜≈ Á∂

’È Á∆ ‹◊∑ ≈ Ú∆ «ÈÚ∂ ’ Ò∆ È‘ƒ √∆Õ ’∆ «¬‘ √Ì

‘º’Á≈ È‘∆∫ √∆?

◊∞  Ó«Â ¡È∞ √ ≈ ‹ª “«√º ÷ «‘ ÓÔ≈Á≈” ¡È∞ √ ≈ √‘∆

’∆ “‹Ê∂Á≈” «¬’Ï≈Ò «√øÿ ÚºÒØ∫ ÔØ◊-ÁÙÈ Á∆ ÍÃØÛ∑Â≈ ’Á∆ Í∞√Â’ ¤ÍÚ≈ ’∂ Ú∂⁄‰∆ ◊∞Ó«Â ¡È∞√≈

‘Ø « ¬¡≈? ı≈Ò√≈ ‹∆˙, ’∆ √≈‚∂ ‹Ê∂Á≈ ¡Â∂ Í≥Ê’ ¡≈◊»

·∆’ ‘À?

«¬√ È≈˜π’ Óœ’∂ ¿∞µÍ √ø◊ª ˘ √‘∆ √∂Ë Á∂ ‘∂ ‘È? ’∆

Ùø ’ ≈ Èø Ï  B: √≈‚∂ “‹Ê∂ Á ≈ª” «Úº ⁄ Ø ∫ ’Ø ¬ ∆ ‹∂ ’  ◊∞  Ó«Â

«¬‘Ȫ Á∂ «ÈºÂ ÈÚ∂∫ ’≈È≈«Ó¡ª È≈Ò «√º÷∆ ˘ „≈‘ È‘∆∫

ÂØ ∫ ¿∞ Ò ‡ ’Ø ¬ ∆ ’Ó ’∂ ª ¿∞ √ ˘ √˜≈ Á∂ ‰ Á≈ ’∆

Òº◊ ‘∆?

’Ø ¬ ∆ «ÚË≈È ‘À ? ‹∂ ’  ‘À ª ’∆ ¿∞ ‘ ¡º ‹ Á∆ Í≥ Ê ’

nnnnn

√«ÊÂ∆ ¡Â∂ ≈‹È∆Â’ Ó≈‘œ Ò «Úº ⁄ ¡‹∂ Ú∆ ’≈◊

√¯ √∞÷⁄ÀÈ «√≥ÿ

‘À ? Ùø’≈ ÈøÏ C: ’∆ ÙÃØÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ ¡«Ë’≈∆¡ª È∂ “◊∞Ó«Â

Ï≈√∆ÒØÈ≈, √Í∂È

Íà ’ ≈Ù” Á∂ √ø Í ≈Á’ √à . ⁄Ó’œ  «√ø ÿ ˘ ¡≈.¡À µ √.¡À µ √

ÓÈ «‹√ √Î Á≈ ͪË∆ ‘À,

Ï≈∂ «ÚÙ∂ Ù ¡≥ ’ ’º „ ‰ ’≈‰ ⁄≈‹Ù∆‡ È‘∆∫ ’∆Â≈?

¿∞‘ √Î ª ÒøÓ ÒøÓ∂≈ ‘À,

Ì«Úº÷ «Úº⁄ «¬‘Ø ‹∂‘∆ ˆÒÂ∆ ‘؉ ”Â∂ «‚√«Ó√ ’È Á∆

’ج∆ √≈Ê ‹∂ ⁄Ò‰≈ ⁄≈‘∂ ª, ¿∞‘ ω Í¤≈Úª ¡≈ ‹≈Ú∂Õ

ËÓ’∆ ’∆ È‘∆∫ «ÁºÂ∆ ◊¬∆? ‹∂’ «¬‘ √º⁄ ‘À ª «¬‘

«¬’ √»‹ ‘À Â∂ «¬’ ÓÀ ‘ª,

√≈‚∂ Í≥ Ê ’ ¡≈◊» ¡ ª Á∆ «’√ Â∑ ª Á∆ √Ø ⁄ ˘ ¿∞ ‹ ≈◊

«¬’ √Â≈, «¬’ Í¤≈Úª ‘À,

’Á≈ ‘À?

Í¤≈Úª «’√∂ ‹∂ ωÈ≈ ‘À, ÍÃÂ∆«ÏøÏ’ ‘Ø ’∂ √Ó≈ ‹≈Ú∂Õ

Ùø ’ ≈ Èø Ï  D: √à ∆ ◊∞  » ◊ø Ã Ê √≈«‘Ï ‹∆ «Úº ⁄ Ù≈ÓÒ

«Á√Á∆ ‹Ø Ó∂∆ ‘√Â∆ ‘À,

Ï≈‰∆¡ª ¡È∞ √ ≈ ¡≥ « Óà  Ï≈∂ «‹ø È ∂ ∫ Ú∆ Î∞  Ó≈È «ÓÒÁ∂

«¬‘ ª ’∂ÚÒ Ú’Â∆ ‘À,

‘È, ¿∞ ‘ Ȫ ¡È∞ √ ≈ ¡≥ « Óà  Á∆ √‘∆ Í«Ì≈Ù≈ «’‘Û∆

‹Ø ‘Ø∫Á √Á∆Ú∆ ‘À Ó∂∆, ’ج∆ ¿∞√ ˘ Ú∂÷ «Ú÷≈ ‹≈Ú∂Õ

‘À ?

‹Ø √¯ ‘À √≈◊Ø∫ «¬√ Í≈√∂,

ñ È≈Ó ¡≥«ÓÃÂ

˙Ê∂ ª ÍÀÛª ‘؉◊∆¡ª,

ñ ÷≥‚∂ Ï≈‡∂ Á≈ ¡≥«Óà(“ÍÃÊÓ ‘ ԑ ‹≈È, ÷≥‚∂ ’∆ Í≈‘∞Ò

’ج∆ ÷Ø‹ Ï∂Â∂ «Ú⁄ ÍÀÛª, ÓÀ˘ ÷∞≈ñ÷Ø‹ √Ófi≈ ‹≈Ú∂Õ

¤’∂ .............” )

‹Ø √¯ ‘À √≈◊ Á∂ ÂÒ ”Â∂,

ñ √ØÚª «Ú⁄Ò≈ ‹Ò »Í∆ ¡≥«ÓÃÂ

«¬‘ ÍÀ ª ˙Ê∂ «‡’‰∂ È‘∆∫,

ñ ‹ª Ì∂÷∆ Ï≈«Ï¡ª Á∞¡≈≈ λ’ª Ó≈ ’∂ «ÁºÂ≈ ‹Ò »Í∆

’ج∆ ω ’∂ Óªfi∆ Ï∂Û∆ Á≈, Í≈‰∆ ”Â∂ Ò∆’ª Í≈ ‹≈Ú∂Õ

¡≥«ÓÃÂ

’≈Ò∂ √≈◊ ÂØ∫ ¡º◊∂ ‹≈,

Ùø ’ ≈ Èø Ï  E: ı≈Ò√≈ ‹∆ Á∂ C@@ √≈Ò≈ √≈‹È≈ «ÁÚ√

‹Ø √¯ ‘À ¡≈͉∂ «È‹ñÿ Á≈,

Á∂ ¡Ú√ ”Â∂ √à ∆ ¡Èø Á Í∞  √≈«‘Ï «Ú÷∂ A@ñA@ ‘˜≈

È»≈È∆ √≈Ê∆ ω ’ج∆, ⁄≈ȉ ˘ Úø‚ Úø‚≈ ‹≈Ú∂Õ

‹ª «¬√ ÂØ ∫ Ú∆ Úº ‚ ∂ «¬’º · ª Á∂ » Í «Úº ⁄ √ø ◊ ª ˘ ¡≥ « Óà  ¤’≈«¬¡≈ «◊¡≈Õ √ø ◊ ª Ï≈‡≈ «Â¡≈ ‘Ø ‰ ÂØ ∫

nnnnn

32 Ó≈Ò’, ÍÃ’≈Ù’, «Í≥Ç ¡Â∂ √øÍ≈Á’ ◊∞Â∂‹ «√ßÿ Á∞¡≈≈, √Ú∆Â≈ ÍÃ√ À , HAI-B@, «¬ø‚√‡∆¡Ò ¬∂∆¡≈, ⁄ø‚∆◊Û∑ ÂØ ∫ ¤ÍÚ≈ ’∂ ¡À √ .√∆.˙. F@-FA, √À ’ ‡ AG-¬∂ , ⁄ß ‚ ∆◊Û∑ ÂØ ∫ Íà ’ ≈Ù ’∆Â≈ «◊¡≈Õ