Sikh Bulletin_10_2004

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

’ºÂ’ECF

¡’±Ï B@@D

˝ √«Â◊π ÍÃÃ√≈«Á ® Í»‹≈ ¡’≈Ò ’∆, Í⁄≈ ÙÏÁ Á≈, Á∆Á≈ ı≈Ò√∂ Á≈ ¡Â∂ «√º÷ ÌÒ≈ √Ϻ Á≈ ÒØ⁄∂

«ÚÙÚ «√º ÷ Ïπ Ò ∂ « ‡È Vishav Sikh Bulletin ¡’±Ï B@@D

’ºÂ’ ECF È≈È’Ù≈‘∆

⁄ø‚∆◊Û∑

√≈Ò-A ¡≥’-A@

Í≥Ê ÁÁ∆ Í≈·’ª ˘ √ºÁ≈

AF ¡Â∂ AG ¡’±Ï B@@D ˘

«ÚÙÚ «√º÷ √øÓ∂ÒÈ Í≥‹≈Ï «Úº⁄ ◊πÏ⁄Ȫ ¡Èπ√≈ √ø√≈ Ì Á∂ «ÏÏ∂’∆ ı≈Ò√∂ Á≈ ÈπÓ≈«¬øÁ≈ «¬’º· ⁄ø‚∆◊Û∑ «Ú÷∂ ‘∂· «Ò÷∂ ÍÃ◊ Ø ≈Ó ¡È∞√≈ ‘ØÚ◊ ∂ ≈Õ √Ã∆ ◊π» ◊øÊ Ã √≈«‘Ï ˘ ¤∞«‡¡≈¿∞‰ Ú≈Ò∆¡ª √≈«˜Ùª ˘ Ï∂È’≈Ï ’È, «√º÷ ËÓ «Úº⁄ ¡≈¬∆¡ª ’∞∆Â∆¡ª ˘ «Â¡≈◊‰, ◊π ¿∞ÍÁ∂Ù Â∂ Í≥Ê ÍÃÚ≈‰Â «‘ ÓÔ≈Á≈ ¡È∞√≈ ‹∆ÚÈ «‹¿±‰ √Ï≥Ë∆ ◊πÏ≈‰∆ Á∆ ΩÙÈ∆ «Úº⁄ Â∂ ◊π «¬«Â‘≈√ Á∂ √øÁÌ «Úº⁄ «Ú⁄≈ª ’∆Â∆¡ª ‹≈‰◊∆¡ªÕ ◊πÓ«Â «Úº⁄ ¡ÍÃÚ≈‰Â ∆ª, √Óª «Ú≈‹ª, ÎØ’‡ ’Óª ˘ «ÂÒª‹Ò∆ Á∂‰ Ò¬∆ ¡Â∂ √º⁄∂ √π⁄ º ∂ ◊π«√º÷ª Á∆ ÓÁÁ È≈Ò «ÈÓÒ Í≥Ê Á∂ √Ï ’«Ò¡≈‰’≈∆ ÷≈√∂ ˘ ÍÃ◊‡ ’È ÷≈Â ÔØ‹È≈Úª ¿∞Ò∆’‰ Á∆ ⁄∂Ù‡≈ ’∆Â∆ ‹≈Ú∂◊∆Õ ¬∂√ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈, «√º÷∆ «ÚØË∆ Â≈’ª ÚºÒØ∫ Í≥‹≈Ï Á∂ «√º÷ª ˘ Ïø‹ Ì»Ó∆ Á∂ ÿ«√¡≈∂ ω≈¿∞‰ Ò¬∆ ◊πøÁ∆¡ª ◊¬∆¡ª ◊Ø∫Áª √ÏøË∆ ÒØ’ª ˘ ‹≈◊»’ ’È «‘ «Ú⁄≈ª ‘؉◊∆¡ªÕ «˜øÓ∂Ú≈ ¡Â∂ «⁄øÂ≈Âπ ◊πÓπ÷ «Í¡≈∂ ◊πÓ«Â Á∂ ¬∂√ Ó‘ªÔº◊ «Úº⁄ ÔÊ≈Ù’Â «‘º√≈ Í≈ ’∂ ◊π» ’∆¡ª ÷πÙ∆¡ª ÍÃ≈Í ’ÈÕ

ÍÃ◊ Ø ≈Ó: «ÓÂ∆ AF ¡’±Ï B@@D (Ù«È⁄Ú≈) r r r

¡≈øÌ’ ’∆ÂÈ ¡Â∂ ¡Á≈√ : √Ú∂∂ I Ú‹∂ Í«‘Ò≈ √ÀÙÈ : √Ú∂∂ A@ Ú‹∂ ÂØ∫ Ï≈¡Á ÁπÍ«‘ A Ú‹∂ º’ «ÚÙ≈ : √Ã∆ ◊π» ◊ÃøÊ √≈«‘Ï Á∆ ◊π«¡≈¬∆ ¡Â∂ ÷≥‚∂ñÏ≈‡∂ Á∆ Í≈‘πÒ Á∂ Ó‘ºÂÚ ˘ ÁÍ∂Ù ⁄π‰ΩÂ∆¡ª Á»‹≈ √ÀÙÈ : Ï≈¡Á ÁπÍ«‘ B Ú‹∂ ÂØ∫ Ù≈Ó E Ú‹∂ º’ «ÚÙ≈ : Í≥‹≈Ï Á∂ Á«¡≈¬∆ Í≈‰∆ Á≈ Ó√Ò≈ : «¬«Â‘≈√, ’≈˘È∆ √«ÊÂ∆ Â∂ Ì«Úº÷

«ÓÂ∆ AG ¡’±Ï B@@D (¡ÀÂÚ≈) r r

Í«‘Ò≈ √ÀÙÈ : √Óª √Ú∂∂ A@ Ú‹∂ ÂØ∫ Ï≈¡Á ÁπÍ«‘ A Ú‹∂ º’ «ÚÙ≈ : «√º÷ «‘ ÓÔ≈Á≈ ¡Â∂ «√º÷ √»Í: ¿∞Á∂Ù, ÓΩ‹»Á≈ ¡Ω’Ûª ¡Â∂ ‘ºÒ Á»‹≈ √ÀÙÈ : ÁπÍ«‘ B Ú‹∂ ÂØ∫ Ù≈Ó E Ú‹∂ º’ «ÚÙ≈ : «Ú⁄≈ Ú‡ªÁ≈ ¡Â∂ «È‰∂

;zgoe eo¯L

GkJh ofizdo f;zx, ø¯B$ø?e; 0172-2600686, 2661607l w¯pkJhb 98141-04726 GkJh oftzdo f;zx, ø¯B 0172-2620691l w¯pkJhb 98140-005561

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

’ºÂ’ECF

«¬√ ¡≥’ «Úº⁄

A. √øÍ≈Á’ Á∆ ’ÒÓ ÂØ∫

¡’±Ï B@@D

√øÍ≈Á’ Á∆ ’ÒÓ ÂØ∫

................. B

ÒØÛÀ Á≈÷ «Ï‹¿∞∆¡ª «’’« Ï∆‹À ‹‡∞

B. ◊π» ◊Ø«ÏøÁ «√øÿ ‹∆ Á≈ ‹ØÂ∆ñ‹Ø √Ó≈¿∞‰≈ ¡Â∂ √Ã∆ ◊π» ◊øÃÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á∆ ◊π«¡≈¬∆ ......... ‚≈. ◊ø‚≈ «√øÿ

«Í¤Ò∂ Ó‘∆È∂ ‹È ◊‰Èª «ÚÌ≈◊ È∂ ¡≈͉∂ Ì≈Â∆ D

C. “Ó≥πÁ≈Ú‰∆” Á∂ »Ï»

«⁄ßÂ≈ ‘ج∆ «’¿∞∫«’ ¡≥’«Û¡ª Á≈ √ß’∂ √∆ «’ Í≥‹≈Ï «Úº⁄ ........ Ó«‘øÁ «√øÿ ⁄⁄≈Û∆

AA

D. ‹Ê∂Á≈ ÏÈ≈Ó «√¡≈√ÂÁ≈ÈñÍπ‹≈∆ ◊º·‹ØÛ .......... √øÂØ÷ «√øÿ, ⁄ø‚∆◊Û∑

.......... ÍØÃ. ÁÒ∆Í «√øÿ, ÏøϬ∆

AD

AF

H. ‹≈ÂñÍ≈ Â∂ «√º÷

......... √Á≈ ‹◊‹∆ «√øÿ

¡÷Ï≈∆ ͇ Ì∂‹ ’∂ «‡ºÍ‰∆ Ó≥◊∆Õ «¬‘ ¬∆ Ó∂Ò ÓÀ∫ ¡÷Ï≈∆ ͇ «Úº⁄ ÍÛ∑È ÂØ∫ Í«‘Òª ÍÛ∑ Ò¬∆ √∆Õ ÓÒ∂Ù∆¡≈, ’È∂‚≈

AH

G. «ÚÙÚ «√º÷ √øÓ∂ÒÈ: ““‘ج∂ «¬’Âz «ÓÒ‘π Ó∂∂ Ì≈¬∆....≤”” ......... «‹øÁ «√øÿ, ı≈Ò√≈ Í≥⁄≈«¬Â

¤Í«Á¡ª √≈ ‘∆ ÓÀÈ»ß ÈΩ‹Ú≈Ȫ Á∂ √ß◊·È “«√º÷ ’Ø¡Ò∆ÙÈ” Ú≈Ò∂ √Á≈ ÍÃÌ‹Ø «√ßÿ È∂ «È¿»Ô≈’ ÂØ∫ ¬∆ Ó∂Ò ≈‘∆∫

F. ÷»È∆ Úø‚ñ Í≥‹≈Ï Á∂ Í≈‰∆¡ª Á∆ ....... «¬ø‹. ‹◊Â≈ «√øÿ

«√º÷ª Á∆ «◊‰Â∆ ’≈¯∆ ÿ‡ ◊¬∆ ‘ÀÕ «√º÷ª Á∂ Ú≈Ë∂ Á≈ √»⁄’ ¡≥’ BD.C% ÂØ∫ «‚º◊ ’∂ AH.B% ¿∞µÂ∂ ¡≈ «◊¡≈ ‘ÀÕ

E. «√º÷∆ «ÚØË∆ √≈«˜Ùª Á∆¡ª ’∞fi ’Û∆¡ª Ã

ËÓª √ßÏßË∆ ¡≥’Û∂ ¤≈Í∂ ª √ß√≈ Ì Á∂ «√º÷ª È»ß Ï‘∞Â

¡Â∂ ¡≈√‡Ã∂Ò∆¡≈ Á∂ «√º÷ª «Úº⁄ Ú∆ ¬∂√ Ï≈∂ «Ú¡≈Í’ «⁄ßÂ≈ √∆Õ «√‚È∆ «Úº⁄ ª «¬º’ «√ßÿ È∂ «¬‘Ȫ ¡≥’«Û¡ª ¿∞µÂ∂

BE BH

¡≈Ë≈ «¬º’ Í⁄≈ Ú∆ Í«Û∑¡≈Õ √º⁄-Ó∞º⁄ «¬‘ Úº‚∆ «⁄ßÂ≈ Á≈ «ÚÙ≈ ‘À «’ «√º÷ª «Úº⁄ ¡ΩÂ-ÓÁ ÂÈ≈√Ï ÿ«‡¡≈ ‘À ‹Ø √ß’∂ ’Á≈ ‘À «’

√ßÍ≈Á’: ◊∞Â∂‹ «√ßÿ

√≈‚∂ «Úº⁄ ȯ ’È ÔØ◊ ’∞Û∆Ó≈ª «Úº⁄ Ï‘∞ ں‚≈ Ú≈Ë≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘ÀÕ Ïº«⁄¡ª Úº«‚¡ª Á≈ ÂÈ≈√Ï Áº√Á≈ ‘À «’

√ßÍ≈Á’∆ √Ò≈‘’≈: ‘Á∂Ú «√ßÿ Ù∂«◊ºÒ, ◊∞Í≈Ò «√ßÿ ÷«‘≈, ‘«ÙßÁ «√ßÿ

Ϻ⁄∂ Ï‘∞ ÿº‡ ‘È ¡Â∂ «¬‘∆ Ì«Úº÷ «Úº⁄ √≈‚∆ ‘Ø∫Á ¿∞µÂ∂ ‘∆ √Ú≈Ò∆¡≈ «ÈÙ≈È Ò◊≈¿∞‰ Ò¬∆ ’≈¯∆ ‘ÀÕ «√º÷ ËÓ È»ß Ó≥ȉ Ú≈«Ò¡ª Á∆ Ú≈Ë≈ Á «‘ßÁØ√Â≈È «Úº⁄ √Ì ËÓª Á∆ Ú≈Ë≈ Á ÂØ∫ ¿∞µÂ∂ ‘∆ ‘À ¡Â∂ ‘∞‰ Í«‘Ò∆ Ú≈ ‹ØÈ∆¡ª

√«‘ÔØ◊∆ (ÍÃØ‚’ÙÈ): ◊∞⁄È «√ßÿ, ÍëÓ≥Á ‹∆ «√øÿ

È»ß ¤º‚ √Ì ÂØ∫ ʺÒ∂ ¡≈¬∆ ‘ÀÕ ¡≥’Û∂ √º⁄∂ Ú∆ ‘Ø √’Á∂ ‘È ¡Â∂ ¬∂Ú∂∫ Ó≥È ’∂ «¬‘Ȫ

ÓπºÒ ñE πͬ∂; √≈Ò≈È≈ ⁄øÁ≈ F@ πͬ∂ ⁄øÁ≈ ’∂ÚÒ ÓÈ∆ ¡≈‚ ‹ª ÏÀ∫’ ‚≈· ≈‘∆∫ “Vishav Sikh Bulletin” Á∂ Ȫ ”Â∂ ‘∆ Ì∂«‹¡≈ ‹≈Ú∂ ‹Ø «’ ⁄ø‚∆◊Û∑ «Ú÷∂ ¡Á≈«¬◊∆ ÔØ◊ ‘ØÚ∂Õ

Á≈ «ÚÙÒ∂√‰ ’È≈ ÔØ◊ ‘ÀÕ «√º÷ ’ΩÓ Á≈ ¡≈͉∆ ‘Ø∫Á ¡Â∂ ‘؉∆ ÍÃÂ∆ √∞⁄∂ È≈ ‘؉≈ ‘∆ ‘À≈È∆ ¡Â∂ (Ú’Â∆?) «⁄ßÂ≈ Á≈ Úº‚≈ ’≈‰ ‘ÀÕ ¬∂√ «Úº⁄ Ùß’≈ È‘∆∫ ‘؉∆ ⁄≈‘∆Á∆ «’

√øÍ’, «‡ºÍ‰∆¡ª ¡Â∂ √πfi≈¡ Ò¬∆ ÍÂ≈: 742, √À’‡ 8-Ï∆, ⁄ø‚∆◊Û∑ - 160 009. ÎØÈ: 0172-3091414 E-Mail: [email protected]

’ΩÓ∆ ͺË ¿∞µÂ∂ «√º÷ª Ò¬∆ √Ø⁄ «Ú⁄≈ ’È «Úº⁄ ∞fi∆ ‘ج∆ ’ج∆ Ú∆ √ß√Ê≈ È‘∆∫ ‘ÀÕ ¬∂√∂ ÿ≈‡ ’≈‰ «¬‘Ȫ È»ß ¡≈͉∂

Also available at Website:www.sikhbulletin.com

¡≈Í Ï≈∂ «’√∂ Ú≈ÍÈ Ú≈Ò∆ ‘؉∆ Á≈ ’ج∆ ¡◊≈¿»∫ «◊¡≈È

ÏπÒ∂«‡È «Úº⁄ ¤Í∂ «Ú⁄≈ √ÏøË Ò∂÷’ª Á∂ ¡≈͉∂ ‘ÈÕ √øÍ≈Á’ Á≈ «¬‘Ȫ È≈Ò √«‘Ó ‘؉≈ ˜»∆ È‘ƒÕ

È‘∆∫ ‘∞ßÁ≈ ¡Â∂ ‘ ¡‰√∞÷≈Ú∆∫ ÿ‡È≈ Á∂ ÂºÊ ¡Â∂ √∞È∂‘∂ «¬‘Ȫ ¿∞µÂ∂ ¡⁄È⁄∂ ¡√Ó≈ÈØ∫ ͬ∆ «Ïº‹ Úª◊ ‘∆ «‚º◊Á∂

2

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

’ºÂ’ECF

¡’±Ï B@@D

‘ÈÕ «¬‘Ȫ Á∆ Úº‚∆ «⁄ßÂ≈ Ú∆ «¤‰ Ìß◊∆ ‘∆ √Ófi∆ ‹≈‰∆

Ⱥ√ ’ ’∂ ¡≈͉≈ Ï⁄≈¡ ’Á∂ ‘∂ Í «‚º«◊¡ª ÚºÒ «’√∂

Ú≈‹Ï ‘À «’¿∞∫«’ ’∞fi ’∞ «ÁÈ «⁄ßÂ≈ √»⁄’ ÙÏÁ ÏØÒ ’∂

È∂ Â√ Ì∆ È≈ fi≈ Ó≈∆, È≈ ‘ßfi» ’∂∂Õ ¡‹∂‘∂ ÒØ’ª Á≈

«¬‘Ȫ Á∂ È∂Â≈◊‰ Ó∞Û ’∂ ¡≈͉∂ Ó≈«¬¡≈, Ù’Â∆ ¡≈«Á

Ï⁄≈¡ ª ’∂ÚÒ «Ù’≈∆ Á≈ «‘ÓØ ’Ó ”Â∂ ‘∆ √∆Õ

‹∞‡≈¿∞‰ Á∂ ’Ó «Úº⁄ ‹π‡ ‹≈‰◊∂Õ ⁄ßÁ Ú⁄ÈÏºË ÈΩ‹Ú≈Ȫ

√≈‚∂ √Ó∞º⁄∂ ÚÂ≈∂ È∂ √≈‚∂ ÈΩ‹Ú≈Ȫ È»ß «¬‘ ÍÃÌ≈Ú

È»ß ¤º‚ ’∂ √≈∆ ’ΩÓ ’ßÓª ’≈ª «Úº⁄ ‹∞‡ ‹≈Ú∂◊∆ ¡Â∂

«ÁºÂ≈ «’ «√º÷∆ Ó≈◊ ¿∞µÂ∂ ⁄ºÒ«Á¡ª ÓΩ «ÈÙ«⁄ ‘À ¡Â∂

¡◊Ò∂ ¡≥’«Û¡ª Á∂ ¡≈¿∞‰ º’ √Ì «È√«⁄ß ‘Ø ’∂ √Ω∫

¿∞‘Ȫ Ú≈√Â∂ ËÓ, «È¡ª, ’≈È»ßÈ, ‘ÓÁÁ∆ Á∆¡ª «’Â≈Ϫ

‹≈‰◊∂Õ ¡≈͉∆ ‘Ø∫Á ¡Â∂ ‘؉∆ ÍÃÂ∆ ¬∂√ ‘ºÁ º’ ¡Ú∂√Ò∂

Á∂ √≈∂ Ú’∂ Í≈‡∂ ‘ج∂ ‘ÈÕ

«¬‘ ÒØ’ √ß√≈ Á∂ ÂıÂ∂ ¿∞µÂ∂ Á»‹∂ È‘∆∫Õ

’≈È»ßÈ∆ ͺ÷ È»ß ¡º◊∂ ÂØ∆¬∂Õ ¡≈˜≈Á Ì≈ «Úº⁄ ‹∂

‹∂ ¡º‹ «⁄ßÂ≈ Á≈ «ÚÙ≈ ω∂ ¡≥’«Û¡ª Á∆ ÍÛ⁄ØÒ

«√º÷ª Á∆ √«ÊÂ∆ ÍÃÂ∆ ’ج∆ ÂºÊ Í»∂ ˜Ø-ÙØ È≈Ò ¿∞µÿÛ ’∂

’∆¬∂ ª «¬‘ ÿº‡Ø-ÿº‡ AIHB ÂØ∫ ⁄ºÒ∆ ¡≈ ‘∆ «√º÷∆ «ÚØË∆

√≈‘Ó‰∂ ¡≈«¬¡≈ ‘À ª ¿∞‘ «¬‘ ‘À «’ ’≈È»ßÈ, ’≈«¬Á≈,

«Ú¡≈Í’ Ó∞«‘øÓ Á≈ ÈÂ∆‹≈ ‹≈ÍÁ∂ ‘ÈÕ ’∂ÚÒ «√ºË∂ ¡ºÂÚ≈Á∆

√ß«ÚË≈È «¬«Â¡≈«Á «¬‘Ȫ Ò¬∆ È‘∆∫ ‘ÀÕ Í≥‹≈Ï Á≈ √ªfi∆¡ª

¡≈÷ ’∂ Ó≈∂ ÈΩ‹Ú≈Ȫ Á∆ «◊‰Â∆ ‘˜≈ª È»ß Òßÿ ’∂ Òº÷ª

’Û∆¡ª «Úº ⁄ ‹’«Û¡≈ ‘Ø ‰ ª, Í≥ ‹ ≈Ï Á∂ «ÁÒ Á∂ ÷» È

«Úº⁄ ‹≈ Í‘∞ß⁄Á∆ ‘ÀÕ ¬∂√ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈ ‹»È HD Á≈ ÿºÒ»ÿ≈≈

Á«¡≈¬∆ Í≈‰∆ Á≈ √ß«ÚË≈È Á∆ ÓÈÙ≈ «Ú∞ºË Á»‹∂ ÍÃÁ∂Ùª

¡Â∂ ¿∞√ ÂØ∫ Ï≈¡Á Á∂ ÁØ ı»È∆ Á‘≈’∂ «‹È∑ª ÁΩ≈È ¡‰÷∆

È»ß ‹≈‰≈ ¡Â∂ «√º÷ª Á∂ ’ÂÒ∂¡≈Ó Á∂ ⁄ºÒ ‘∂ ÁΩ ¬∂√∂ ºÊ

¡Â∂ √∞«‘Á «√º÷ª È»ß ⁄∞‰-⁄∞‰ ’∂ (’¬∆¡ª È»ß Ï≈Ò-Ϻ⁄∂

Á∆ Í∞Ù‡∆ ’Á∂ ‘ÈÕ «¬‘ Ú∆ «ÚÙÚ «Ú¡≈Í’ √º⁄≈¬∆ ‘À «’

√Ó∂Â) ’ÂÒ ’∆Â≈ «◊¡≈Õ ¬∂√ √≈∂ ’ÂÒ∂¡≈Ó Á≈ ¡≈Ë≈

«Í≥‹«¡ª «Úº⁄ ÍÀ ’∂ ª Í≥¤∆ ¡Â∂ ‹≈ÈÚ Ú∆ Ϻ⁄∂ Á∂‰≈

«¬‘ Ó∞„Ò≈ Â’ √∆ «’ «√º÷ ‘؉≈ Â∂ Á∂Ù ËÃØ‘∆ ‘؉≈ «¬º’Ø

ÏøÁ ’ «ÁßÁ∂ ‘ÈÕ

«√º’∂ Á∂ ÁØ Í≈√∂ ‘ÈÕ ı≈√’ «Í¤Ò∂ «ÂßÈ Á‘≈’∂ ¡÷Ï≈ª

¬∂√∂ √Ó∂∫ ÁΩ≈È ‹∂ ¡√∆∫ ¡≈͉∂ «√¡≈√∆ ¡Â∂ Ë≈Ó’

¡Â∂ È∂Â≈Úª Á∂ «Ï¡≈Ȫ Á∆ Â≈‰ ¬∂√∂ Ó‘Ò∂ ¿∞µÂ∂ ¡≈ ’∂

È∂Â≈Úª ÚºÒ «È◊≈‘ Ó≈∆¬∂ ª ¡√≈È»ß ¡≈͉∂ ÍÂÈ Á∂ ÁØ

‡∞º‡Á∆ ‘∆ ‘ÀÕ AIDG ÂØ∫ ◊∞ºfi∂ ⁄ºÒ∂ ¡≈ ‘∂ ÍÃ⁄≈ È∂ ¡≈÷

Úº‚∂ √‘≈«¬’ ’≈‰ «ÓÒ ‹≈‰◊∂Õ ¡√≈‚∂ «√¡≈√∆ ¡≈◊»¡ª

Èß◊≈ «⁄º‡≈ «√º÷ «ÚÈ≈Ù Á≈ ¡ÀÒ≈È AIHD «Úº⁄ Ì≈Â∆

È»ß ¡√∆∫ ¡ÀÙØ«¬Ù «Úº⁄ ◊ÒÂ≈È, ÚºË ÂØ∫ ÚºË Ó≈«¬¡≈

¯¿∞‹ Á∂ √≈Ò∂ “Ï≈Â-⁄∆” «Úº⁄ ¡ı«Â¡≈ ’∆Â≈ «‹√

«¬’º·∆ ’È, ‹≈«¬Á≈Áª ω≈¿∞‰ Á∂ ¡≈‘ «Úº⁄ ∞ºfi∂, Í∞ºÂ

«Úº⁄ ¡≥«ÓÃÂË≈∆ ı≈Ò√∂ È»ß «√ºË≈ Á∂Ù ËÃØ‘∆ ◊Á≈«È¡≈ «◊¡≈Õ

ÍØ«¡ª Ò¬∆ ◊ºÁ∆¡ª Ó«‘¯»˜ ’Á∂, ¡≥«ÓÃÂ È»ß ·º·∂ ’Á∂

AIDG ÂØ∫ Ï≈¡Á Á∆¡ª «√º÷ «ÚØË∆ È∆Â∆¡ª, È«‘»

¡Â∂ «√º÷ «‘Â ÚºÒ √ß’∂ ’’∂ Ó∞√’Û∆¡ª ‘º√Á∂ Í≈Úª◊∂Õ

ÍÃÚ≈ Á∂ ≈‹ ÁΩ≈È «√º÷ª È»ß ÷ÂÓ ’È Á∂ ÿÛ∂ ◊¬∂

Í≥‹≈Ï Á∆ ‘È»Ó≈È Á∆ Í»¤ Úª◊ ÚËÁ∆ ◊∆Ï∆ ¡Â∂ Â∂Ò Á∂

ÓÈ√»Ï∂ ¡Â∂ ¡≈÷ AIHB ÂØ∫ ¡º‹ º’ Á≈ ’ÂÒ∂¡≈Ó, «¬‘

‡À∫’ª «Úº⁄ ÏßÁ ‘Ø ’∂ «ÚÁ∂Ù È»ß ‹ªÁ∂, ÷≈∂ √Ó≥πÁª Á∆¡ª

√≈∂ «ÓÒ ’∂ ß◊ «Ò¡≈¬∂ ‹Ø ⁄⁄≈ Á≈ «ÚÙ≈ ω∂ ¡≥’«Û¡ª

Óº¤∆¡ª Á≈ ÷≈‰≈ ωÁ∂ ÈΩ‹Ú≈Ȫ Ò¬∆ «¬‘Ȫ ’Á∂ ‘ßfi»

Á≈ ¡√Ò ¡Â∂ Ó∞º„Ò≈ ¡≈Ë≈ ‘ÈÕ

È‘∆∫ ’∂«¡≈ ∏ È≈ ’ج∆ Ï⁄≈¡ Á≈ «¬ß˜≈Ó ’∆Â≈Õ «¬‘Ȫ

√‘≈«¬’ ’≈‰ Ú∆ ‘ÈÕ √Ì ÂØ∫ Úº‚≈ √‘≈«¬’

Á∂ Ò≈¬∂ ͺ¤ª Á≈ Ò‘» Í∆‰ Ò¬∆ Ó∞º¤ª √Ú≈Á∂, ¤∂’‰ ¤∞∆¡ª

’≈‰ ª «¬‘ ‘À «’ Ï≈’∆ Ï⁄∂ «√º÷ª È∂ ¿∞ÍØ’Â ı«¡ª È»ß

√≈‰ ”Â∂ Ò≈¿∞∫Á∂ √≈‚∂ Ï≈Ï∂, √ßÂ, ‹Ê∂Á≈ª, ‚∂∂Á≈ª Á∆¡ª

Ó∞º„Ø∫ «Ú√≈∆ º«÷¡≈ «‹√ Á∆ Úº‚∆ ¡Ò≈Ó «¬‘ ‘À «’ «¬‘Ȫ

Ë≈Ûª «Áº√‰◊∆¡ªÕ «√º÷ «Ú√∂ Á≈ Ó∞’ßÓÒ «ÚÈ≈Ù ’Á∂,

È∂ Ó≈∂ ◊«¬¡ª Á∆ «◊‰Â∆ º’ È‘∆∫ ’∆Â∆Õ ¬∂√ ͺ÷Ø∫ «¬‘Ȫ

«√º÷ª Á≈ ¡≈Ê’, √∆’ ÙØÙ‰ ’Á∂ √ß Ï≈‰∂ Í≈¬∆, ◊ØÒ

Á≈ Úº¬∆¡≈ ¿∞√ ‹≈ÈÚª Á∂ √Ó»‘ Ú◊≈ √∆ «‹√ È»ß «ÈßÂ

ͺ ◊ ª Ïß È ∑ ∆ , Â∞ ‘ ≈È» ß Ë≈Ó’ ¡≈◊» ’Ò‹Ø ◊ ‰ª Úª◊

«Ù’≈∆¡ª È∂ ÿ∂∆ º«÷¡≈ ‘ØÚ∂ ¡Â∂ ⁄∞‰-⁄∞‰ «‹È∑ª Á≈

«’Ò’≈∆¡ª Ó≈Á∂ «Áº√‰◊∂Õ √≈¿» ÂØ∫ √≈¿» ¡≈◊»¡ª È»ß Ú∆

Ò◊≈Â≈ ÿ≈‰ ‘Ø «‘≈ ‘ØÚ∂Õ Ï≈’∆ √≈∂ «√º÷ ¬∂Ë ˙Ë ̺‹

Â∞√∆∫ ’º‡ÛÚ≈Á Á∆ ¤∞∆ È≈Ò «√º÷ª Á≈ Ó≈√ ÈØ⁄Á∂ Ú∂÷Ø◊∂Õ

3

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

’ºÂ’ECF

¡’±Ï B@@D

«¬√ √Ó∂ ∫ ÁΩ  ≈È «¬‘Ȫ √≈∆¡ª ¡Ò≈Óª Á≈

¡Â∂ «¬√ Á∂ È≈ÙÚ≈È ÓÈ∞º÷ª È≈Ò «ÁÈ «ÁÈ Ï∆ÂÁ∆¡ª

«ÚÙÒ∂Ù‰ ’È Ú≈Ò∆, Á∞Ù ÍÃÌ≈Ú Ï≈∂ ’ΩÓ È»ß √∞⁄∂ ’È

ÿ‡È≈Úª ˘ «¤ÈñÌø◊∆ Ó≈«¬¡≈‹≈Ò, «‹√ ÂØ∫ Ï⁄‰ ¡Â∂

Ú≈Ò∆, «√º÷ ËÓ Á∆ ‘Ø∫Á ¡Â∂ ‘؉∆ √ÏßË∆ «⁄ßÂ≈Â∞ Â∞‘≈È»ß

Á» «‘‰ «Úº⁄ ‘∆ ÓȺ∞÷∆ ‹∆ÚÈ Á∆ ’«Ò¡≈‰ √Ófi∆ ‹ªÁ∆

’ج∆ √ß√Ê≈ Ș È‘∆∫ ¡≈Ú∂◊∆Õ ¡√∆∫ ª ¡≈͉∂ «ÚÈ≈Ù

√∆Õ «¬√ Ò¬∆ «¬È∑ª ˘ Ó∞Û ⁄∂Â∂ ’È ‹ª «¬øÈñ«ÏøÈ «Ò÷

Á≈ Ó∞’ßÓÒ ÍÃÏßË ¡≈͉∂ ¡≈Í ’ º«÷¡≈ ‘ÀÕ ⁄∂Â∂ ’∆¬∂

º÷‰ ˘ «¬‘ «Ú¡Ê ◊ºÒ √ÓfiÁ∂ √ÈÕ «¬√ Ò¬∆ ‘∆ ¿∞È∑ª

‹∞º◊Ø-‹∞º◊ ¡‡ºÒ √º⁄∂ √≈«‘Ï Á≈ √≈‚∂ √Ó∞º⁄∂ «’Á≈ √ÏßË∆

È∂ «¬√ ‘∞È ÚºÒ ’ج∆ ÷≈√ «Ë¡≈È È‘∆∫ «ÁºÂ≈Õ «¬√ ÂØ∫

Î∞Ó≈È «‹√ Á≈ «’ ¬∂‘Ø ÈÂ∆‹≈ ‘∆ «È’Ò √’Á≈ √∆:

«ÏÈ≈ ¿∞È∑ª Á∆ «¯Ò≈√¯∆ ¡È∞√≈ ÓÈ∞º÷ª Á∆¡ª ¡Èø ‹»Èª

Î∆Á≈ ÒØÛÀ Á≈÷ «Ï‹¿∞∆¡ª «’’« Ï∆‹À ‹‡∞ ®

‘È ¡Â∂ ¿∞È∑ª È∂ Ó∞Û-Ó∞Û ‹ÈÓ Ò¬∆ ‹≈‰≈ ‘À, «¬√ Ò¬∆

‘ß„À ¿∞∫È ’Â≈«¬Á≈ ÍÀË≈ ÒØÛÀ ͇∞ ®

¿∞È∑ª ˘ ’ج∆ ’≈‘Ò∆ Ì∆ È‘∆∫ √∆Õ ◊πÂ∂‹ «√øÿ

nnnnn

Í ‹Á «ÚÁ∂Ù∆ ÒØ’ Ò«‘øÁ∂ ÚºÒØ∫ «¬√ ‘∞È ˘ ¡≈͉∂ È≈Ò ÒÀ Ì∆ ¡≈¬∂ ª Ì∆ Ì≈Â∆¡ª È∂ «¬√ ˘ ¤∂Â∆¤∂Â∆ È‘∆∫ ¡Í‰≈«¬¡≈Õ «ÚÁ∂Ù∆ ÒØ’ª ˘ «¬‘ ÓÒ∂¤ √ºÁÁ∂

◊∞» ◊Ø«ÏøÁ «√øÿ ‹∆ Á≈ ‹ØÂ∆-‹Ø √Ó≈¿∞‰≈ ¡Â∂ √Ã∆ ◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á∆ ◊∞«¡≈¬∆

√È ¡Â∂ ¿∞È∑ª Á∆ ÏØÒ∆ ¡Â∂ «¬ÒÓ ˘ ÓÒ∂¤-«Úº«Á¡≈, «‹√ ˘ ÍÛ∑È≈-ÍÛ∑≈¿∞‰≈ ⁄ø◊≈ È‘∆∫ √Ófi«¬¡≈ ‹ªÁ≈Õ Í «‹¿∞∫«‹¿∞∫ Í·≈È ¡Â∂ Ó∞ˆÒ «¬ºÊ∂ Úº√Á∂ ◊¬∂ ¡Â∂ «¬√ Á∂Ù «Úº⁄

‚≈. ◊ø‚≈ «√øÿ

¿∞È∑ª Á≈ ≈‹ ͺ’≈ ‘ø∞Á≈ «◊¡≈ ¡Â∂ «¬ºÊ∂ Á∂ Í∞≈‰∂ «‘øÁ»

◊∞» ◊Ø«ÏøÁ «√øÿ ‹∆ Á≈ ‹ØÂ∆-‹Ø √Ó≈¿∞‰≈ «¬º’

Ú√È∆’ ≈‹-’≈‹ «Úº⁄ ’Ó⁄≈∆ ωÈ∂ Ù∞» ‘Ø ◊¬∂ ª

’∞ÁÂ∆ ¡Â∂ «¬«Â‘≈√’ ÿ‡È≈ ‘À Í √≈‚≈ Á∂Ù Í∞≈‰∆¡ª

¿∞È∑ª Ò¬∆ ≈‹ñÌ≈Ù≈ Á≈ ÍÛ∑È≈ ˜»∆ ‘Ø «◊¡≈Õ «¬√ Â∑ª

’Ê≈ ’‘≈‰∆¡ª ”Â∂ Í«Ò¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘ÀÕ «¬ºÊ∂ «˜¡≈Á≈ ’’∂

¿∞‘ ÔÊ≈Ê’ «¬«Â‘≈√ ÂØ∫ Ì∆ ‹≈‰»ø ‘؉ Òº◊ ͬ∂Õ Í «¬√

«Ò«÷¡≈ «◊¡≈ Ì∆ «Ó«Ê‘≈√ (Mythology) ¡Â∂ √ÂØÂ ‘∆

Á∂ «Ò÷‰ Á∂ ‘∞È ˘ ¡Í‰≈«¬¡≈ ¿∞È∑ª «Úº⁄Ø∫ Ï‘∞ ‘∆ ÿº‡

‘À ¡Â∂ ¿∞‘ Ì∆ ’«ÚÂ≈ «Úº⁄Õ «‹È∑ª «Ò÷≈∆¡ª È∂ «¬«Â‘≈√

È∂ ó «’Ë∂ «’√∂ ‡≈Ú∂∫-‡≈Ú∂∫ È∂ ‘∆Õ Í ‹ÈÓ-‹ÈÓªÂª

«Ò÷‰ ‹≈ ÔÂÈ Ì∆ ’∆Â≈ ‘À ¿∞‘ Ì∆ «Ó«Ê‘≈√’ ’ÒÍÈ≈

ÂØ∫ ‘º‚ª «Úº⁄ ⁄∆ ‘ج∆ ¡Â∂ ⁄ºÒ∆ ¡≈ ‘∆ ’Ê≈-’Ò͉≈ Á∆

ÂØ∫ Í»∆ Â∑ª Ï⁄ È‘∆∫ √’∂Õ ¿∞‘Ȫ È∂ ¡≈͉∂ √Ó∂∫ Á∂ «Ú⁄≈ª

«¬√ «Úº⁄ «ÓÒ≈Ú‡ ’È ÂØ∫ Í»∆ Â∑ª ‘Ø Ì∆ ÿº‡ Ï⁄ √’∂ó

¡È∞√≈ ¡≈͉∂ «ÚÙ∂ ˘ „≈Ò ’∂ Í∂Ù ’∆Â≈ ‘À Â∂ ¡≈͉∂ ÓÈ

ı≈√ ’’∂ ¿∞√ Ú∂Ò∂ ‹Á ¿∞È∑ª È∂ Ó‘ªñÍ∞Ùª Á∆¡ª ‹∆ÚÈ∆¡ª

«Úº⁄ ω∆ ‘ج∆ ÙË≈ ‹ª «ÚØË ˘ ‘Ø ◊»Û∑≈ ’ «ÁºÂ≈ ‘ÀÕ

«Ò÷‰ Á≈ ÔÂÈ ’∆Â≈Õ «¬‘ ◊ºÒ «‘øÁ» «Ò÷≈∆¡ª Á∂ «Ò÷∂

«¬√ Á≈ Úº‚≈ ’≈‰ «¬‘ ‘À «’ ÔÊ≈Ê’ «¬«Â‘≈√ Á∆

¡È∂’ª ‹∆ÚÈñ⁄«Âê ¡Â∂ «√º÷ª Á∆¡ª «Ò÷∆¡ª ‹ÈÓ

ÍÃÊ≈ «¬ºÊ∂ Ï‘∞ ‘∆ ÿº‡ √∆Õ ¡√Ò «Úº⁄ «¬«Â‘≈√ ‘À ‘∆ «¬º’

√≈÷∆¡ª, ◊∞«ÏÒ≈√ª, Í≥Ê ÍÃ’≈Ùª ¡≈«Á Í∞√Â’ª ÂØ∫ √ÍÙ‡

√≈Ó∆ ‹ª ¡Ï∆ «¬ÒÓ ¡Â∂ «¬√ Á≈ «Ú’≈√ ¡Â∂ «¬√ Á∆

‘ÀÕ

Íͺ ’ Â≈ Ì∆ ¿∞ È ∑ ª ÒØ ’ ª «Úº ⁄ ‘∆ ‘Ø ¬ ∆ ‘À «‹Ú∂ ∫ «’

«¬«Â‘≈√ ¡Â∂ ’«ÚÂ≈ ÁØ Úº÷∂ «¬ÒÓ ‘ÈÕ «¬º’

«‘Á∞√Â≈È∆¡ª «Úº⁄ ’≈«Ú, «¯Ò≈√¯∆, «‘√≈Ï ¡≈«Á ¿∞µ⁄∆¡ª

Á≈ Á»√∂ È≈Ò ’ج∆ √ÏøË È‘∆∫Õ «¬«Â‘≈√ «¬º’ √≈«¬ø√ ‘À

‡∆√∆¡ª Í ͺ∞‹∂ ‘ÈÕ Ì≈ È∂ ÏÛ∂-ÏÛ∂ Ó‘ª-’Ú∆¡ª ¡Â∂

«‹√ «Úº⁄ «‘√≈Ï Á∆ Â∑ª ͺ’≈ ·∆’ «‘‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ‘À

»‘≈È∆ «¯Ò≈√¯ª ˘ ‹ÈÓ «ÁºÂ≈ ‘À «‹È∑ª Á∆¡ª «ÁÓ≈◊∆

¡Â∂ ¡≈͉∂ Ó√Ò∂ ÂØ∫ Â≈ Ì Ì∆ «¬ºË-˙Ë ‘؉ Á∆

ÁœÛª ¡Â∂ «¬√ «Áº√Á∂ √ø√≈ ÂØ∫ Á» ¡Èø ◊◊Ȫ «Úº⁄

◊∞ø‹≈«¬Ù È‘∆, «’¿∞∫«’ «Î ¿∞√ ‘ºÁ º’ ¿∞√ «Úº⁄ ˆÒÂ∆

¿∞‚≈∆¡ª «Úº⁄ ‘≈Ò∂ º’ Ì∆ ¿∞‘Ȫ È» ’ج∆ ¤»‘ È‘∆

Á∆ «ÓÒ≈Ú‡ ‘Ø ‹≈‰ Á≈ ıÂ≈ ‘À «‹√ È≈Ò ¿∞‘ √º⁄≈-√º∞⁄≈

√«’¡≈Õ «¬√ «ÁÃÙ‡Ó≈È √ø√≈ ˘ ¿∞‘ «Ó«Ê¡≈ √ÓfiÁ∂ √È

«¬«Â‘≈√ È‘∆ «‘ ‹ªÁ≈Õ Á»√∂ Í≈√∂ ’«ÚÂ≈ «ÁÓ≈◊∆

4

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

’ºÂ’ECF

¡’±Ï B@@D

¿∞µ⁄ñ¿∞‚≈∆¡ª Á≈ ‘∞È ‘ÀÕ «‹ÂÈ≈ ¿µ∞⁄≈ ’ج∆ «ÚÁÚ≈È

√Ã∆ ◊∞» ¡‹È ¡Â∂ ◊∞» Â∂ˆ Ï‘≈Á ‹∆ Á∆ Ù‘≈ÁÂ

«÷¡≈Òª Á∆ Á∞È∆¡ª «Úº⁄ ¿∞µ‚ √’Á≈ ¡Â∂ ¡≈͉∆ «Ú⁄≈ñ

¡≈«Á √ÏøË∆ Ó∞ˆÒ Ï≈ÁÙ≈‘ Á∆ ˜ø∞Ó∂Ú≈∆ ˘ ÿ‡≈¿∞‰ Ò¬∆

’Ò͉≈ ˘ √∞ÔØ◊ ¡Â∂ √∞øÁ ÙÏÁª «Úº⁄ ÏøÈ∑ √’Á≈ ‘À,

«ÚØË∆¡ª Á∂ ‘ºÊª ˘ ¿∞‘ ’≈«Úñ’Ò͉≈ ¡Â∂ ’≈Ó≈Â∆

¿∞ÂÈ≈ ‘∆ «ÈÍ≥∞È ¡Â∂ ÓÈÓØ‘È≈ ¿∞‘ ’Ú∆ ‘ÀÕ

’‘≈‰∆¡ª Әϻ ’È Ò¬∆ ÚÂ∆¡ª ‹ªÁ∆¡ª ‘È ‹Ø

«√º÷ ◊∞» √≈«‘Ϫ Á∂ ‹∆ÚÈñ⁄«Âà «Ò÷‰ Ú≈Ò∂

√≈‚∂ «Ò÷≈∆¡ª È∂ ¡≈͉∂ ◊Ãøʪ «Úº⁄ ¿∞È∑ª Á∂ ¡≈Í∂ ¡ÒØÍ

«ÚÁÚ≈È «‹ºÊ∂ ¿∞µ⁄ñ¡√Ó≈È ¿∞‚≈∆¡ª Ú≈Ò∂ Ó‘≈È ’Ú∆

‘Ø ‹≈‰ ‹ª ¿∞È∑ª Á∆ ’≈Ó≈ Áº√‰ Ò¬∆ Á‹ ’∆Â∆¡ª

√È, ¿∞µÊ∂ ¿∞‘ ÍÃ≈⁄∆È «‘øÁ» Í∞≈‰’ ◊Ãøʪ, √≈Ó∆ ¡Ê≈Â

‘ج∆¡ª ‘ÈÕ Á∂‘ √Ó∂ ¡ÒØÍ ‘Ø ‹≈‰ Á∆¡ª ’Ê≈Úª ◊∞»

Ô‘»Á∆, ¬∆√≈¬∆ ¡Â∂ «¬√Ò≈Ó’ √≈«‘ ÂØ∫ Ì∆ Ú≈’Î √È,

È≈È’, Ï≈Ï≈ √Ã∆ ⁄øÁ ¡Â∂ ◊∞» ◊Ø«ÏøÁ «√øÿ ‹∆ È≈Ò √ÏøËÂ

‹Ø ¡≈͉∂ Ϙ∞◊ª √ÏøË∆ ’≈Ó≈Â∆ ’‘≈‰∆¡ª È≈Ò ÌÍ»

¡≈Ó Íë√ºË ‘ÈÕ Ï≈Ï≈ √Ã∆ ⁄≥Á ¡Â∂ ◊∞» ◊Ø«ÏøÁ «√øÿ ª

‘ÈÕ ’∞fi ÒØ’ ª ¡ÒΩ«’’ «’ÃÙ«Ó¡ª ¡Â∂ ◊Àñ’∞ÁÂ∆

¡≈͉≈ñ¡≈͉≈ ÿØÛ≈ Ì∆ È≈Ò ‘∆ √∞◊ ÒØ’ ˘ ÒÀ ◊¬∂

’≈Ó≈ª ˘ ‘∆ Ë≈Ó’ Ó‘ªñÍ∞÷ª Á∆ Ϙ∞◊∆ Á∆ «ÈÙ≈È∆

«Ò«÷¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘ÀÕ «¬√ Â∑ª √Óª Ï∆ÂÁ∂ ‹≈‰ È≈Ò ◊∞»

√ÓfiÁ∂ √È ¡Â∂ ‘∞‰ º’ √Ófi ‘∂ ‘ÈÕ «¬√∂ «÷¡≈Ò Á∂

◊Ø«ÏøÁ «√øÿ Á∂ ‹ØÂ∆-‹Ø √Ó≈ ‹≈‰ ÂØ∫ Ï≈¡Á ‘Ø ’¬∆

¡√ ‘∂·ª Ï‘∞ √≈∂ «√º÷ «Ò÷≈∆¡ª È∂ Ì∆ ¡≈͉∆¡ª

’Ê≈Úª «ÚÁÚ≈È ’Ú∆¡ª Á∆¡ª ¿∞µ⁄ «ÁÓ≈◊∆ñ¿∞‚≈∆¡ª

«ÁÓ≈◊∆ ’≈«Úñ¿∞‚≈∆¡ª ¡Â∂ ’Ò͉≈ñÙ’Â∆ ˘ Í»∆-

Á∞¡≈≈ ωÁ∆¡ª ¡Â∂ ‹∞ÛÁ∆¡ª ‘∆¡ª ‘È «‹È∑ª Á≈ ’∞fi

Í»∆ ÷∞ºÒ∑ «ÁºÂ∆ ‘À ¡Â∂ ◊∞» √≈«‘Ϫ Á∆ Ϙ∞◊∆ ¡Â∂ ¡≈ÂÓ’

’∞ √ø÷∂Í «˜’ ¡º◊∂ ’∆Â≈ ‹≈¬∂◊≈Õ

¡Â∂ Ë≈Ó’ ¿∞µ⁄Â≈ ˘ ‘Ø ËÓª Ú≈«Ò¡ª È≈ÒØ∫ «’√∂

«¬‘ «¬º’ «¬«Â‘≈√’ √º⁄≈¬∆ ‘À «’ ◊∞» ◊Ø«ÏøÁ

Í≈«√˙∫ Ì∆ ÿº‡ È≈ «‘‰ Á∂‰ Ò¬∆ ’¬∆ «¬º’ ¡ÒΩ«’’

«√øÿ ‹∆ Áº÷‰ (Ó‘ª≈Ù‡) «Úº⁄ ȪÁ∂Û Á∂ ¡√Ê≈È Í

’Ê≈Úª ¿∞‘Ȫ Á∂ ‹∆ÚÈñ⁄«Âê «Úº⁄ Ò≈ «ÁºÂ∆¡ª ‘ÈÕ

’Â’ √∞Á∆ Í≥‹Ú∆∫ (’Â’ Í«ÚÙ‡≈ F) √≥Ï AGFE, G

¡≈͉∆ ÚºÒØ Âª «¬È∑ª «ÚÁÚ≈Ȫ È∂ ¡≈͉∂ √Ó∂∫ Á∂ ÒØ’ª

¡’»Ï √øÈ AG@H ¬∆:, C Ù≈Ï≈È AGB@ «‘‹∆ ˘ ‹ØÂ∆-

Á∆¡ª ∞⁄∆¡ª ¡È∞√≈ ◊∞»ñ√≈«‘Ϫ, «√º÷∆ ¡Â∂ «√º÷ª Á∆

‹Ø √Ó≈ ◊¬∂ √ÈÕ

ÏÛ∆ √∂Ú≈ ’∆Â∆ ‘À Í ¡√Ò «Úº⁄ ¿∞‘ ◊∞» √≈«‘Ϫ Á∂

Ï‘≈Á Ù≈‘ Ï≈ÁÙ≈‘ «¬√ Ú∂Ò∂ ȪÁ∂Û ÂØ∫ ◊ØÁ≈Ú∆

‹∆ÚÈñ⁄«Âê «Úº⁄ ¡≈͉∆ ’Ò͉≈ Ò≈ ’∂ √º⁄ «Úº⁄ fi»·

ÈÁ∆ Í≈ ’ ’∂ ¡≈͉∂ Ì≈¬∆ ’≈ÓÏıÙ Á∆ ψ≈Ú ˘

Á∆ ˜«‘ «ÓÒ≈ ◊¬∂ ‘È ¡Â∂ ‹≈‰∂ ‹ª ¡‰‹≈‰∂ ¿∞È∑ª

«Ó‡≈¿∞‰ Ò¬∆ ¿∞√ Á∂ «Ú∞ºË ‹≈ ⁄∞º’≈ √∆Õ BF Ù≈Ï≈È (C@

«ÈØÒ «¬«Â‘≈√ ˘ «Ó«Ê¡≈ ω≈ ’∂ º÷ «ÁºÂ≈ ‘À, «‹√ Á≈

¡’»Ï) ˘ ¿∞√ È∂ ‘∞’Ó «ÁºÂ≈ «’ √∞◊Ú≈√∆ ◊∞» ◊Ø«ÏøÁ

ÈÂ∆‹≈ «¬‘ ‘Ø « ¬¡≈ ‘À «’ ÔÊ≈Ê’ «¬«Â‘≈√ Á∂

«√øÿ È≈È’ Í≥Ê∆ Á∂ (Ó≈Â≈ √∞Á∆ ‹∆ Á∂ ÒÀñÍ≈Ò’) Í∞ºÂ ˘

«Ú«Á¡≈Ê∆¡ª Á∆¡ª Șª «Úº⁄ «√º÷ «¬«Â‘≈√ Á∂ ¡ÈøÂ

Ï≈ÁÙ≈‘ Á∂ ‘˜» ¡˜ ‘ج∆ «’ ◊∞» ◊Ø«ÏøÁ «√øÿ ‹∆ Á∆

Ú≈«’¡≈ ٺ’∆ ‘Ø ◊¬∂ ‘È ¡Â∂ ’¬∆ ‘Ø √ÍÙ‡ Ú≈«’¡≈Â

‹≈«¬Á≈Á ’≈¯∆ ‘À, ¿∞√ Á∆ ˜ÏÂ∆ √ÏøË∆ ’∆ Ù≈‘∆ ‘∞’Ó ‘ÀÕ

Í Ì∆ Ùº’ ‘؉ Òº◊ ͬ∆ ‘ÀÕ ‘Ø ª «¬º’ Í≈√∂ «‘≈, ◊∞»

Ï≈ÁÙ≈‘ È∂ ‘∞’Ó «ÁºÂ≈ «’ ““«¬‘ ÁÚ∂Ùª Á≈ Ó≈Ò ‘À, «¬√

√≈«‘Ϫ Á∂ ‹ØÂ∆-‹Ø √Ó≈¿∞‰ Á∂ √ÍÙ‡ ’∞ÁÂ∆ Ú≈«’¡≈Â

«Úº⁄ ’ج∆ Ø’ È≈ Í≈˙, «¬√ Ó≈Ò È≈Ò Ï≈ÁÙ≈‘∆ ÷˜≈È≈

˘ Ì∆ √≈‚∂ Ó‘≈È ’Ú∆¡ª È∂ «¬√ Â∑ª Í∂Ù ’∆Â≈ ‘À «’ ¿∞‘

È‘∆ Ì ‹≈‰≈ (¡÷Ï≈« ÁÏ≈« Ó∞¡ºÒ≈)Õ”” «¬È∑ª ÁØ‘ª

¡ÒΩ«’’ ‹≈Í‰Õ Í √≈≈ √ø√≈ ’«Ù«Ó¡ª ¡Â∂ ’≈Ó≈ª

ıÏª «Úº⁄, ‹Ø ⁄≈-Í≥‹ √≈«Â¡ª Á∂ ¡≥Á Á∆¡ª ÏÛ∆

«Úº⁄ Ô’∆È È‘∆∫ º÷Á≈Õ ’∞ÁÂ∆ «¬«Â‘≈√’ √º⁄≈¬∆ Á∂

«¬«Â‘≈«√’ Ó‘ºÂÂ≈ Ú≈Ò∂ «’≈‚ Á∆¡ª ‘È, ◊∞» ◊Ø«ÏøÁ

„∞ø‚≈¿» ‹ª ª «¬È∑ª ˘ Ò∂÷’ª Á∆¡ª ÓÈØ’ÒÍÈ≈Úª √ÓfiÁ∂

«√øÿ ‹∆ √ÏøË∆ “Ó≈ÂÓ∆”Ø ¡Â∂ “Ó∞ÂÚº‹≈” ÚÂ∂ ‘ج∂ ‘È ‹Ø

‘È ‹ª «’√∂ «¬Â≈˜ÔØ◊ ◊ºÒ ¤Í≈¿∞‰ Ò¬∆ ‹ª «’√∆

’∂ÚÒ Ó ⁄∞º’∂ ‘ج∂ ÓÈ∞º÷ª Ò¬∆ ‘∆ ÚÂ∂ ‹ªÁ∂ ‘È, ‹∆¿∞»∫«Á¡ª

¡È∞«⁄ √∞¡≈Êñ«√ºË∆ Ò¬∆ Í≈«¬¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ÍÁ≈Õ

Ò¬∆ È‘∆∫Õ «¬√ Ú∂Ò∂ Á∆ ◊Ú≈‘∆ ÂØ∫ Ï≈¡Á «’√∂ ‘Ø ◊Ú≈‘∆

5

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

’ºÂ’ECF

¡’±Ï B@@D

Á∆ ÒØÛ È‘∆∫ «‘ ‹ªÁ∆Õ Í ◊∞» ◊Ø«ÏøÁ «√øÿ ‹∆ «¬º’

‘Ø«¬¡≈ ◊∞» ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ˘ ◊∞«¡≈¬∆ Á∂‰ «Íº¤Ø∫ √√’≈

«¬«Â‘≈√’ Ó‘ªñÍ∞÷ √È, «¬√ Ò¬∆ ¿∞È∑ª Á∂ ‹∆ÚÈ ¡Â∂

’È Á≈ «˜’ ’Á≈ ‘ÀÕ Á»√∂ «ÁÈ √Ú∂∂ κ∞Ò ⁄∞◊‰ Ú∂Ò∂

Á∂‘ªÂ Á≈ «˜’ ¡Èø «¬«Â‘≈√’ ◊Ãøʪ «Úº⁄ ¡≈«¬¡≈ ‘À

«√º÷ª ˘ √Ø◊ «Úº⁄ Ú∂÷ ’∂ ¿∞µÊ∂ ¡≈¬∂ «¬º’ ¿∞Á≈√∆ È∂ ¡≈ ’∂

‹Ø √Ó’≈Ò∆ ¡Â∂ Ï≈¡Á Á∂ Ó∞√ÒÓ≈È, «√º÷, «‘øÁ», «¬√≈¬∆

«’‘≈ «’ «√º÷ª ˘ √Ø◊ È‘∆ ’È≈ ⁄≈‘∆¬∂, ÓÀ˘ ◊∞» ‹∆ ¡≈Í

«¬«Â‘≈√’≈ª È∂ «Ò÷∂ ‘ÈÕ

«ÓÒ∂ √È ¡Â∂ √Ø◊ È≈ ’È Á≈ √∞È∂‘≈ «ÁºÂ≈ ‘À «‹Ú∂∫ «’ :

“√Ã∆ ◊∞» √ØÌ≈” ◊øÃÊ ¡ÈøÁÍ∞ √≈«‘Ï «Úº⁄ ‘˜» Á∂

ÂÏ ¡ÔØ √Ø ¬∂’ ¿∞Á≈√∆¡≈ ‹»

«¬º’ ÁÏ≈∆ «ÚÁÚ≈È ’«Ú √ÀÈ≈Í«Â È∂ ◊∞» √≈«‘Ï Á∂

«ÂÈ ’‘ÔØ È«‘ √Ø◊ Ì∂ «√÷ ⁄≈‘∆,

Á∂‘ªÂ Á∂ «ÂøÈ Ú«∑¡ª Á∂ ¡≥Á ‘∆ √øÓ AGFH «Ï., √øÈ

ÓØ«‘ «ÓÒ∂ ‘À∫ ¡≈Í √∞Ô≈È ≈‹∂

AGAA ¬∆. «Úº⁄ √Ó≈Í ’∆Â≈ √∆Õ ¿∞√ È∂ ¡≈͉∂ ¡·≈∑Ú∂∫

’‘ÔØ Á∂‘∞ √øÁ∂√ È«‘ √Ø’ ’∆‹À

«Ë¡≈¬∂ (CBñDC) «Úº⁄ √ÍÙ‡ «Ò«÷¡≈ ‘À «’ ’Â’ √∞Á∆

’Ø«¬ «√øÿ Á∆ «¬‘ «Ò÷ ◊∞» √≈«‘Ï Á∂ Á∂‘ªÂ ÂØ∫

Í≥⁄Ó∆. √øÓ AGFC ˘ ȪÁ∂Û «Úº⁄ ◊∞» ◊Ø«ÏøÁ «√øÿ ‹∆

’ج∆ DC √≈Ò Ï≈¡Á Á∆ ‘ÀÕ Ó≈Ò»Ó ‘∞øÁ≈ ‘À «’ ’Ú∆ È∂ «√º÷ª

‹ØÂ∆-‹Ø √Ó≈ ◊¬∂ ¡Â∂ ¿∞È∑ª Á≈ √√’≈ ’ «ÁºÂ≈ «◊¡≈Õ

˘ ◊∞» √≈«‘Ï Á∂ Á∂‘ªÂ √ÏøË∆ √Ø◊ È≈ ’È Á≈ ¿∞ÍÁ∂Ù

«Ó˜≈ Ó∞‘øÓÁ ‘≈«√∆ È∂ ¡≈͉∆ Í∞√Â’ “«¬ÏÃÂñ

«¬º’ √ø√≈ñ«Â¡≈◊∆ ÓÈØñ’ÒÍ ¿∞Á≈√∆ Á∂ Ó≥»‘Ø∫ «ÁºÂ≈ ‘ÀÕ

È≈Óñ√Ú≈«È‘” «Úº⁄, ‹Ø √øÈ AGAH ¬∆. (√øÈ AACA «‘‹∆)

¿∞‘ ¿∞√ Á≈ ’ج∆ È≈¿∞∫, «ÈÙ≈È, ÍÂ≈ ¡≈«Á ’∞fi Ì∆ È‘∆∫

«Úº⁄ ıÂÓ ‘ج∆, «Ò«÷¡≈ ‘À «’ Áº÷‰ «Úº⁄ Á∂‘ªÂ ÂØ∫ Ï≈¡Á

«ÁøÁ≈Õ Ï≈¡Á Á∂ «’√∂ ’Ú∆ È∂ Ì∆ ¿∞√ Á≈ ’ج∆ ʪ¿∞∫ñÍÂ≈

◊∞» √≈«‘Ï Á∂ √∆ ˘ ¡◊È-Ì∂∫‡ ’ «ÁºÂ≈ «◊¡≈Õ √ºÔÁ

È‘∆∫ Áº«√¡≈ ÏÒ«’ ’∂√ «√øÿ «¤ºÏ (Ïø√≈ÚÒ∆È≈Ó≈, √øÈ

Ó∞‘øÓÁ ’≈«√Ó È∂ “«¬ÏÃÂñÈ≈Ó≈” (AACE «‘‹∆, √≥È AGBB

AGFIñG@ ¬∆.), √»Í Á≈√ (Ó«‘Ó≈ ÍÃ’≈Ù, √øÈ AH@@ ¬∆.)

¬∆.) ¡Â∂ “«¬ÏÃÂñÓ≈Ò’Ø” (AADD «‘. √øÈ AGCA ¬∆.) «Úº⁄

¡Â∂ Ï∆ «√øÿ ÏºÒ («√øÿ √≈◊, √øÈ AHBH ¬∆.) ¡≈«Á È∂

«Ò«÷¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘À «’ ◊∞» √≈«‘Ï Á∂ «√º÷ª È∂ ¿∞È∑ª ˘ ⁄øÁÈ

ª «¬√ ◊ºÒ ˘ ÍÃÚ≈È Ì∆ È‘∆∫ ’∆Â≈Õ

Á∆ «⁄÷≈ «Úº⁄ ¡◊È∆ Á∂ √Í∞Á ’ «ÁºÂ≈Õ «¬√∂ Â∑ª ≈«¬

¡√Ò ÿ‡È≈ ÂØ∫ I@ √≈Ò ¡Â∂ ’Ø«¬ «√øÿ ÂØ∫ DF

⁄ÂÓÈ √øÈ AGEI ¬∆. ˘ Í»È ‘ج∆ “⁄‘≈ñ◊∞ÒÙÈ ¡÷Ï≈∞

√≈Òª Ï≈¡Á √∞º÷≈ «√øÿ È∂ “◊∞ «ÏÒ≈√ Í≈ÂÙ≈‘∆ A@” «Úº⁄

ÈÚ≈«Á” (AAGC «‘.) «Úº⁄ «Ò÷Á≈ ‘À «’ ◊∞» √≈«‘Ï Á≈

◊∞» √≈«‘Ï Á∂ ‹ØÂ∆-‹Ø √Ó≈ ‹≈‰ ¡Â∂ √√’≈ Á≈ «˜’

¿∞µÊ∂ ȪÁ∂Û «Úº⁄ Á∂‘ªÂ ‘Ø «◊¡≈ √∆Õ “¡÷Ï≈ ÁÏ≈«

’È «Íº¤Ø∫ ’Ø«¬ «√øÿ Á∆ Â∑ª ‘∆ «¬º’ √≈Ë» ˘ ÁÙÈ ‘؉

Ó∞¡ºÒ≈” Á∂ Ò∂÷’ ¡Â∂ «Í¤Ò∂ «ÂøÈ Ó∞√ÒÓ≈È ¡Â∂ «‘øÁ»

Á≈ «˜’ ’∆Â≈ ‘À ¡Â∂ «¬√ Â∑ª ◊∞ñ«ÏÒ≈√ Á∂ √≈∂

«Èͺ÷ «Ò÷≈∆ ‘È, «¬√ Ò¬∆ ¿∞È∑ª Á∆ ¡Â∂ √ÀÈ≈Í«Â

«Ë¡≈«¬ Í»∂ ’ ’∂ ◊øÃÊ √Ó≈Í ’ «ÁºÂ≈ ‘ÀÕ «¬√ ÂØ∫

¡≈«Á Á∆ √Ó’≈Ò∆ ◊Ú≈‘∆ ÂØ∫ Ï≈¡Á ‘Ø «’√∂ ◊Ú≈‘∆ Á∆

Ï≈¡Á ‹ÈÚ≈∂ Á∂ Ï≈Ò≈ ≈«¬ ¡Â∂ ∞√ÂÓ ≈¬∂ Ò∞‡∂«¡ª Á∆

ÒØÛ È‘∆ «‘ ‹ªÁ∆Õ «¬È∑ª «Úº⁄Ø∫ «’√∂ È∂ Ì∆ ◊∞» √≈«‘Ï Á∂

¡Á≈√-’Ê≈ Á‹ ‘À «‹√ «Úº⁄ «¬º’ «√º÷ Á∆ ¡Á≈√ ˘

Á∂‘ªÂ √ÏøË∆ ’ج∆ Ùº’ Ú≈Ò∆ ◊ºÒ È‘∆∫ «Ò÷∆Õ ≈«¬ ⁄ÂÓÈ

ÍÃÚ≈È ’ ’∂ ◊∞» Á∆ Ó» Á∂ ¡ºË∆ ≈ ˘ √Â≈ Á∂ «’Ò∑∂

«ÁºÒ∆ «Úº⁄ «Ï≈‹Ó≈È Ó≈Â≈ √∞øÁ∆ ‹∆ ¡Â∂ Ó≈Â≈ √≈«‘Ï

«Úº⁄ Í‘ø∞⁄‰ ¡Â∂ «¬È∑ª Ò∞‡∂«¡ª ˘ ¡≈͉∂ ÿØÛ∂ Á∆¡ª

Á∂Ú∆ (’Ω) ‹∆ Á≈ ‹≈‰»ø √∆ ¡Â∂ ¿∞√ È∂ «¬È∑ª ÁØ‘ª Á∂

’≈Ϫ Í’Û ’∂ Í≥¤∆¡ª Á∆ Â∑ª ¿∞µ‚ ‹≈‰ ¡Â∂ Ï≈ª ’Ø‘ª

Á∂‘ªÂ Á≈ «˜’ Ì∆ ’∆Â≈ ‘ÀÕ «¬√ Ò¬∆ «¬√ Á∆ ◊Ú≈‘∆ ‘Ø

Í «Úø«Ë¡≈⁄Ò ÍÏ Í ‹≈ ¤º‚‰ Á≈ «˜’ ‘ÀÕ «¬‘

Ì∆ ÍÃÓ≈‰’ ‘ÀÕ

’ÒÍÈ≈ ¡≈͉∂-¡≈Í «Úº⁄ ¡«‹‘∆ ‘À «‹√ ˘ È≈ ’ج∆

◊∞» √≈«‘Ï Á∂ Á∂‘ªÂ ÂØ Ï≈¡Á ÁÙÈ ¡≈«Á Á∆

«¬«Â‘≈√ Á≈ «Ú«Á¡≈Ê∆ ‘∆ √‘∆ ÍÃÚ≈È ’ √’Á≈ ‘À, È≈

’‘≈‰∆ Á≈ ¡≈øÌ ’Ø«¬ «√øÿ Á∂ “◊∞ñ«ÏÒ≈√ Í≈ÂÙ≈‘∆

Ì»◊ØÒ Á≈Õ «√Â≈∂ Á∆ Í‘≈Û∆ Á∂ «√÷ Í ⁄≈Ø∫ Í≈«√¿∞∫ ÏøÁ

A@” ÂØ∫ ‘∞øÁ≈ ‘ÀÕ ◊∞» √≈«‘Ï Á∂ ¡≥ √Ó∂∫ Á≈ «˜’ ’Á≈

«’Ò∑∂ «Úº⁄Ø∫ ¡ºË∆ ≈ ˘ ¡≥Ë∂∂ «Úº⁄ ’∂ÚÒ ’Ú∆ Á∂ ÓÈ Á∆

6

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

’ºÂ’ECF

¡’±Ï B@@D

¿∞‚≈∆ Á∂ ÿØÛñ√Ú≈ Á∆ Ó» ‘∆ Í∞º‹ ’∂ ’ÀÁ Á∂ ¡≥ÁØ ÁØ

«Í÷∆ √∞‰∆ È«‘ Ê∆ «ÂÈ ’ج∆Õ

ÓȺ∞÷ª ˘ ¡≈͉∂ ÿØÛ∂ Á∆¡ª ’≈Ϫ ÎÛ≈ ’∂ Í≥¤∆¡ª Á∆

¡ Í∞È Â≈∆÷È ’∆ ∆Â∆Õ

Â∑ª ¿∞µ‚ ’∂ Ï≈ª ’Ø‘ª Í ¤º‚ √’Á∆ ‘À ó ÓȺ∞÷∆ √∆

È«‘ Í„∆ «Â‘ √ÃÚ‰ ’∆Â∆Õ

Ú≈Ò≈ ‹∆¿±∫Á≈-‹≈◊Á≈ ÏøÁ≈ È‘∆∫Õ Á»√∆ ◊ºÒ «¬‘ ‘À «’

Ô≈ Â∂ «Ò÷∆ «¬Ó≈ ¡À√∂Õ

«√Â≈∂ Á∂ «’Ò∑∂ ÂØ∫ «Úø«Ë¡≈⁄Ò ÍÏ Á∆ ÒÛ∆ «√ºË∆ Í≥¤∆-

Ï≈È∆ Ï’Â ‹≈‡ ‹È ‹À√∂Õ

¿∞‚≈È È≈Ò Ì∆ AB ’Ø‘ (AHñB@ Ó∆Ò) È‘∆∫, ÏÒ«’ «ÂøÈ

(Á»‹∆ Ú≈, Í≥È≈ A@)

√≈„∂ «ÂøÈ √Ω √≈Ò Á∆ ‘À ‹Ø ’∂ÚÒ ’Ú∆ Á∆ «÷¡≈Ò∆ñ¿∞‚≈∆

«¬√ Ò¬∆ «◊¡≈È∆ «◊¡≈È «√øÿ ‹∆ È∂ «‹ºÊ∂ ¡≈͉∆

È≈Ò ‘∆ «¬º’ «¤È «Úº⁄ ¿∞µÍØ-¿∞µÍ ¿∞µ‚∂ ‹≈ √’Á∂ ‘ÈÕ

ÏØÒ∆ Á∂ ‹Ω‘ «Ú÷≈¬∂ ‘È ¿∞µÊ∂ Í≥ÊñÍÃ’≈Ù «Úº⁄ “◊∞ «ÏÒ≈√”

Í ’Ú∆ √º÷ ∞ ≈ «√øÿ ‹∆ Á∆ «¬√ ’≈«Úñ’Ò͉≈ ˘

¡Â∂ “√»‹ ÍÃ’≈Ù” Á∆ È’Ò ’Á∂ ‘ج∂ ◊∞» ◊Ø«ÏøÁ «√øÿ ‹∆

Ï≈Ú≈ √»Í Á≈√ ‹∆ ¡Â∂ Ï∆ «√øÿ ÏºÒ Á∂ “Ó«‘Ó≈ñÍÃ’≈Ù” ¡Â∂

Á∂ ◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï ‹∆ ˘ Ï≈’≈«¬Á≈ ◊∞«¡≈¬∆ Á∂ Á∂‰ «Íº¤Ø

“«√øÿ √≈◊” È∂ ÍÚ≈È È‘∆∫ ’∆Â≈Õ Ì≈¬∆ √øÂ÷ Ø «√øÿ ‹∆ È∂

Á∂‘ªÂ ‘؉ ÂØ∫ Ï≈¡Á ÍÃÒØ’ ˘ «√Ë≈È Í √∞◊ ÒØ’ Á∂

√»‹ñÍÃ’≈Ù (√øÈ AHDC ¬∆.) «Úº⁄ √≈Ë ˘ ÁÙÈ Á∂‰ Á∆

Á∂ Ú «Â¡ª È≈ÒØ ∫ ÚË ⁄Û∑ ’∂ ÏÛ∆ Ë» Ó -Ë≈Ó È≈Ò ‘Ø ¬ ∆

’Ê≈ È≈Ò ‘∆ «¬º’ Òº’Û∆¡ª «Ò¡≈¿∞‰ Ú≈Ò∂ ˘ ÁÙÈ Á∂‰

¡◊Ú≈È∆ (Reception) Á≈ ÏÛ≈ ÷ØÒ∑ ’∂ «˜’ ’∆Â≈ ‘À ¡Â∂

Á∆ «¬º’ ‘Ø ’Ê≈ ÚË≈ «ÁºÂ∆ ‘À Í ‹ÈÚ≈∂ Á∂ Ò∞‡«∂ ¡ª ˘

’«‘øÁ∂ ‘È «’ Í«‘Ò∂ ◊∞» È≈È’ ¡≈«Á ÈΩ∫ ‘∆ ◊∞» ¡Â∂ ‘Ø

√Â≈∂ Á∂ «’Ò∑∂ «Úº⁄∫Ø ’≈Ϫ ÎÛ≈ ’∂ ¿∞µ‚ «Ò‹≈‰ Á∆ Ú≈Â≈

«√º÷ Ì◊Â, ‹Ø ¿∞µÊ∂ ÓΩ‹»Á √È, ◊∞» ‹∆ ˘ ÏøÁÈ≈ ’ ’∂

¤º‚ «ÁºÂ∆ ‘ÀÕ Í «¬√ ◊ºÒ ÂØ∫ ’ج∆ Ì∆ «ÚÁÚ≈È Èª‘ È‘ƒ ’

¡≈Í√ «Úº⁄ «ÓÒ ’∂ ¿∞È∑ª ˘ È≈Ò ÒÀ ◊¬∂ ¡Â∂ ◊∞» È≈È’

√’Á≈ «’ “√»‹ ÍÃ’≈Ù” Á∂ ’Â≈ Ì≈¬∆ √øÂ÷ Ø «√øÿ ÏË∆ Á∂

È∂ ¡≈͉∂ Í≈√ «Ï·≈«¬¡≈Õ Í «◊¡≈È∆ ‹∆ «¬√ √Ì ’∞fi

ÏÛ∂ Ó‘≈È ’Ú∆ ‘ج∂ ‘È, «‹È∑ª Á∆¡ª ¿∞µ⁄ ’≈«Ú- ¿∞‚≈∆¡ª,

˘ «¬«Â‘≈√ È‘∆∫ Ó≥ÈÁ∂, «¬º’ È≈‡’ Áº√Á∂ ‘È ¡Â∂ ’«‘øÁ∂

«ÁÓ≈◊∆ ’ÒÍÈ≈, ÙÏÁª Á∆ ÏøÁÙ ¡Â∂ «Ú¡≈«÷¡≈-«Ú√Ê≈

‘È «’ «¬√ ÂØ∫ Ï≈¡Á ¿∞‘ «⁄Â≈ Á∆ ’È≈ Á∂ ¡≥Á ‹≈ ’∂

˘ Ù≈«¬Á ‘∆ ‘Ø ’ج∆ Í∞º‹ √’Á≈ ‘ØÚ∂Õ ¿∞È∑ª È∂ «‹ºÊ∂ ◊∞»

‹Ø◊ñ¡◊È Á∞¡≈≈ ¡ÒØÍ ‘Ø ◊¬∂Õ «¬√ ÂØ∫ Ï≈¡Á Í≥‹≈Ï ÂØ∫

√≈«‘Ï Á∂ ’ºÂ’ √∞Á∆ Í≥‹, √øÓ AGFE ˘ √‰∂ñÁ∂‘ ¡≈͉∂

¡≈¬∂ √≈Ë» ˘ ÁÙÈ Á∂‰ Á≈ «˜’ È’Ò ’∆Â≈ ‘À Í

’∞Ó À ÿØÛ∂ Í √Ú≈ ÏÀ’· ø∞ ˘ «√Ë≈ ‹≈‰ Á≈ «˜’ ’∆Â≈ ‘À

‹ÈÚ≈∂ Á∂ Ï≈Ò≈ ≈«¬ ¡Â∂ ∞√ÂÓ ≈«¬ Ò∞‡∂«¡ª ˘ √Â≈∂

«’ «⁄Â≈ Í ‹Á Úº‚∆ ÍÃ⁄‚ ø ¡◊È∆ Á∆¡ª Ò≈‡ª ¿∞Ȫ∑ Á∂

Á∂ «’Ò∑∂ Á∆ ’ÀÁ «Úº⁄Ø∫ ÿØÛ∂ Á∆¡ª ’≈Ϫ ÎÛ ’∂ ◊∞» √≈«‘Ï

√∆ È≈ Í√ √’∆¡ª ª ¿∞Ȫ∑ È∂ √Ó≈Ë∆ Ò≈ Ò¬∆ ¡Â∂ ‹Ø◊ñ

Á∂ ¿∞È∑ª ˘ ÒÀ ¿∞ÛÈ Á∆ ’Ê≈ ˘ ÍÃÚ≈È È‘∆∫ ’∆Â≈ ¡Â∂ ¤º‚

¡◊È∆ ÍÀÁ≈ ’ ’∂ “⁄«„ ¡’≈Ù ’∂ Í≥Ê ÍË≈∂”, ¡’≈Ù ◊ø‹ »

«ÁºÂ≈ ‘ÀÕ «¬√ Â∑ª “Í≥ÊñÍÃ’≈Ù” Á∆ ¤∂Ú∆∫ ¡À‚∆ÙÈ «Úº⁄ Ì∆

¿∞µ«·¡≈, ÏÛ≈ Ì≈≈ ÍÃ’≈Ù ‘Ø «◊¡≈ ¡Â∂ √∞◊ñÒØ’ Á∂ ¡ÈøÂ

Á∂ګ¡ª ¡Â∂ Í«‘Ò∂ ◊∞» √≈«‘Ϫ È≈Ò «ÓÒ≈Í ¡Â∂ √≈Ë»¡ª

Á∂ګ¡ª ÏÑÓ≈, «¬øÁ, «ÙÚ ¡≈«Á Á∆ Ì∆Û ¿∞È∑ª ˘ “‹∆

˘ ÁÙÈ Á∂‰ Á≈ «˜’ ª ’∆Â≈ ‘À Í ‹ÈÚ≈∆¬∂ Ï≈Ò≈

¡≈«¬¡ª” ’«‘‰ Ò¬∆ ¡≈ Í∞‹ º ∆ ¡≈«Á ¡≈«ÁÕ

≈«¬ ¡≈«Á Á≈ ’ج∆ «˜’ È‘∆∫Õ Í ◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï ˘

Ì≈¬∆ √øÂØ÷ «√øÿ ‹∆ ÂØ∫ Ï≈¡Á Í≥‹≈Ï∆ Á∂ ¿∞µÿ∂

◊∞«¡≈¬∆ Á∂‰ Á≈ «˜’ ‘ ¡À‚∆ÙÈ «Úº⁄ ‘ÀÕ «◊¡≈È∆

’Ú∆ «◊¡≈È∆ «◊¡≈È∆ «√øÿ ‹∆ ‘ج∂ ‘ÈÕ ¿∞È∑ª ˘ ¡≈͉∆

«◊¡≈È «√øÿ ‹∆ Á∂ √Ó’≈Ò∆ Ï≈Ï≈ √∞Ó∂ «√øÿ È∂ √øÈ AHGC

’«ÚÂ≈ ¡Â∂ ÏØÒ∆ Í ÷≈√ Ó≈‰ √∆ ¡Â∂ «¬«Â‘≈√’≈ Ìø◊»

¬∆. «Úº⁄ ¡≈͉≈ “◊∞ñ«ÏÒ≈√ Í≈ÁÙ≈‘∆ A@” «⁄¡≈ ‘À

ÂÈ «√øÿ Ù‘∆Á Á∂ Íë√ºË “Í≥Ê ÍÃ’≈Ù” Á∆ ’«ÚÂ≈ ˘

¡Â∂ √ø È AHHB º ’ √Ø Ë √ø Í »  È ’ ’∂ ¤ÍÚ≈«¬¡≈Õ

«„ºÒ∆ ¡Â∂ ÏØÒ∆ ˘ ◊Ú≈∆ ‹º‡ª Á∆ ‘∆ Áº√Á∂ ‘ج∂ “Í≥Ê

¡‹∞«Ë¡≈ «ÈÚ≈√∆ Ï≈Ï» ‹◊È È≈Ê Á≈√ ÂÈ≈’ ¡È∞√≈

ÍÃ’≈Ù” «Úº⁄ «Ò÷Á∂ ‘È:

Ï≈Ï≈ √∞Ó∂ «√øÿ ‹∆ ÏËñÌ≈Ù≈ Á∂ √ÚØÂÓ ’Ú∆¡ª «Úº⁄Ø∫

∆Â∆ ’«ÚÂ≈ ’∆ ‘À ‹Ø¬∆Õ

√È ¡Â∂ ¡≈͉∆¡ª ’≈«Úñ¿∞‚≈∆¡ª Ò¬∆ Íë√º Ë √ÈÕ

7

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

’ºÂ’ECF

¡’±Ï B@@D

¡≈Í È∂ «‹ºÊ∂ «Í¤Ò∂ ’Ú∆ Ì≈¬∆ √∞º÷≈ «√øÿ Á∆¡ª ’ÒÍÂ

◊∞» ◊Ø«ÏøÁ «√øÿ ‹∆ È∂ Í∞≈‰∆ ⁄ºÒ∆ ¡≈ ‘∆ ∆«Â

È≈‡’∆ ’‘≈‰∆¡ª ˘ ⁄Ó’≈«¬¡≈ ‘À ¿∞µÊ∂ ¿∞È∑ª «Úº⁄ ¡≈͉∆

¡È∞√≈ ¡≈͉∂ ¡≥ÂÓ √Ó∂∫ «’√∂ Ì∆ «√º÷ ˘ ◊∞«¡≈¬∆ È‘∆∫

ÚºÒØ∫ ’∞fi Ú≈Ë∂ Ì∆ ’ «ÁºÂ∂ ‘ÈÕ Ì≈¬∆ √∞º÷≈ «√øÿ ‹∆ È∂ ª

«ÁºÂ∆Õ √Ì «¬«Â‘≈√’≈, «‹È∑ª È∂ ◊∞» √≈«‘Ï Á∂ ¡≥ÂÓ

◊∞» √≈«‘Ï ˘ Á∂‘ªÂ ÂØ∫ Ï≈¡Á ȪÁ∂Û ÂØ∫ Áº÷‰ ˘ «√Â≈∂

«ÁȪ Á∂ Ú≈«’¡≈ Á≈ ˜≈ Ì∆ «Ú√Ê≈ È≈Ò Ú‰È

Á∂ «’Ò∑∂ ÂØ∫ ¡ºË∆ ≈ Á∂ ‘È∑∂∂ «Úº⁄ ÿØÛ∂ Í √Ú≈ ‘Ø Ï≈Ò≈

’∆Â≈ ‘À, ¿∞È∑ª √Ì È∂ «¬‘ ‘∆ «’‘≈ ‘À «’ ◊∞» √≈«‘Ï

≈«¬ ∞√ÂÓ ≈«¬ √Ó∂ Í≥¤∆¡ª Á∆ Â∑ª «Úø«Ë¡≈⁄Ò ÍÏÂ

ȪÁ∂Û «Úº⁄ ‹ØÂ∆-‹Ø √Ó≈ ◊¬∂ ¡Â∂ ¿∞È∑ª È∂ «’√∂ ÓȺ∞÷ ˘

º’ ‘∆ ¿∞‚≈«¬¡≈ √∆ Í Ï≈Ï≈ √∞Ó∂ «√øÿ ‹∆ È∂ ◊∞»

◊∞«¡≈¬∆ È‘∆∫ √∆ «ÁºÂ∆ ¡Â∂ ¿∞È∑ª ÂØ∫ Ï≈¡Á ’ج∆ ÓÈ∞º÷ Ì∆

√≈«‘Ϫ ˘ Í≥‹≈Ï ÂØ∫ Á» ¿∞µÂ Ò«‘øÁ∂ ÚºÒ ˘ «ÍÙ≈Ú Á∂

◊∞» (÷Ò∆¯) È‘∆∫ ‘Ø«¬¡≈ ¡Â∂ ◊∞» È≈È’ ÂØ∫ ÒÀ ’∂ ’∂ÚÒ

«¬Ò≈’∂ «Úº⁄ È◊ Ï≈‡ ¡Â∂ ’≈Ï∞Ò ÂØ∫ ¡º· ’Ø‘ º’

Á√ ‘∆ ÓÈ∞º÷∆ √∆Ë≈∆ ◊∞» √È, ‘Ø ’ج∆ È‘∆∫Õ «‹È∑ª È∂

Í‘∞ø⁄≈ «ÁºÂ≈Õ «¬‘ «¬º’ ÈÚ∆∫ ’≈«Úñ’Ò͉≈ ‘À ‹Ø ◊∞»

◊∞» ◊Ø«ÏøÁ «√øÿ ‹∆ ÂØ∫ Ï≈¡Á «’√∂ ◊∞» Á≈ «˜’ ’∆Â≈ ‘À

√≈«‘Ï Á∂ ‹ØÂ∆-‹Ø √Ó≈ ‹≈‰ ÂØ∫ «Íº¤Ø∫ («‹√ Á∂ ’ºÂ’ √∞Á∆

¿∞È∑ª È∂ ’∂ÚÒ ◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á≈ «˜’ ’∆Â≈ ‘ÀÕ

Í≥‹ √øÓ AGFE «Ï: ˘ «ÁÈ Ú∆Ú≈ ˘ ‘Ø ‹≈‰ Á≈ «˜’

Á∂‘Ë≈∆ ◊∞» ˘ Ó≥ȉ Ú≈Ò∆ √øÍÁ à ≈«¬ Á∂ ’∞fi «Ò÷≈∆¡ª

¿∞È∑ª ı∞Á Í≥È≈ G@D Í ’∆Â≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘À) ÍΩ‰∂ ÁØ √Ω √≈Ò

Á≈ «¬‘ ’«‘‰≈ «’ ◊∞» ◊øÊ Ã √≈«‘Ï ˘ ◊∞«¡≈¬∆ Á∂‰ Á∆ ◊ºÒ

Ï≈¡Á Á∆ ‘ÀÕ «¬√ Á≈ «˜’ «’√∂ Ì∆ ‘Ø «Ò÷≈∆ È∂ «’Ë∂

¡≥◊∂˜ª Á∂ ’«‘‰ ¡È∞√≈ «√øÿ √Ì≈ Á∂ ¡≈◊»¡ª È∂ ⁄Ò≈¬∆

È‘∆∫ ’∆Â≈ ‘Ø«¬¡≈ ¡Â∂ «¬√ Á≈ Ó∞ºÒ «¬º’ ’≈«Úñ¿∞‚≈∆

√∆, «¬«Â‘≈√ «ÚºË ∞ ’Ò͉≈ ‘ÀÕ «√øÿ √Ì≈ Ò«‘ √øÈ AHGC

¡Â∂ È≈‡’∆ ’Ê≈-’Ò͉≈ º’ ‘∆ ‘ÀÕ

«Úº⁄ ¡≈øÌ ‘ج∆ √∆ Í ◊∞» ◊ÃÊ ø √≈«‘Ï ˘ ◊∞» ◊Ø«ÏøÁ «√øÿ ‹∆

«¬ºÊ∂ «¬‘ Á√ Á∂‰≈ Ì∆ ˜»∆ ‘À «’ Ï≈Ï≈ √∞Ó∂ «√øÿ ‹∆ È∂ ◊∞» √≈«‘Ï Á∂ Á∂‘ªÂ ÂØ∫ Í«‘Òª ◊∞» ◊øÃÊ

ÚºÒ∫Ø ◊∞«¡≈¬∆ «ÁºÂ∂ ‹≈‰ Á≈ «˜’ ◊∞» ◊Ø«ÏøÁ «√øÿ ‹∆ Á∂ √Ó’≈Ò∆ «Ò÷≈∆¡ª Á∂ √Ó∂∫ ÂØ∫ ‘∆ «ÓÒÁ≈ ‘ÀÕ

√≈«‘Ï ˘ Í»  ‰ Á√»  ¡È∞ √ ≈ ◊∞ « ¡≈¬∆ Á∂ Á∂ ‰ ÂØ ∫

Ì≈¬∆ Èø Á Ò≈Ò ◊∞  » √≈«‘Ï Á∂ «È’‡ÚÂ∆

Ï≈¡Á «⁄Â≈ Í ‹≈‰ ¡Â∂ ÍÒØ’ «√Ë≈È Á≈ √ÍÙ‡

√Ó’≈Ò∆ √ÈÕ ¿∞È∑ª È∂ ¡≈͉≈ «‘ÂÈ≈Ó≈ Í«‘Òª √øÓÂ

«˜’ ’∆Â≈ ‘ÀÕ

AGEB (√øÈ AFIE) «Úº⁄ «Ò«÷¡≈ √∆ Í ¡≈Í ◊∞» √≈«‘Ï

◊∞» √≈«‘Ï Á∆ «⁄Â≈ «Úº⁄Ø∫ ’ج∆ ¡√Ê∆¡ª ¡≈«Á

Á∂ ȪÁ∂Û ‘؉ √Ó∂∫ Ï≈ÁÙ≈‘ Ï‘≈Á Ù≈‘ Á∂ È≈Ò «¬º’

È≈ «ÓÒ‰ Á∆ ◊ºÒ ’ج∆ ¡⁄øÌ∂ Ú≈Ò∆ ◊ºÒ È‘∆∫ ‘ÀÕ «¬‘

Ù≈‘∆ ’Ó⁄≈∆ Á∂ Âœ ”Â∂ ¿∞µÊ∂ ÓΩ‹»Á √È «‹√ Á≈ «˜’

¡º ‹ ’º Ò ∑ Ì∆ ’¬∆ Ú≈ Á∂ « ÷¡≈ «◊¡≈ ‘À «’ √≈∆¡ª

„≈‚∆ È≈Ê Óº Ò È∂ Ì∆ ¡≈͉∂ “¡ÓÈ≈Ó∂ ” «Úº ⁄ ’∆Â≈

¡√Ê∆¡ª «ÏÒ’∞ Ò Ì√Ó ‘Ø ‹ªÁ∆¡ª ‘È ¡Â∂ Ó∞ Ù ’Ò

‘Ø«¬¡≈ ‘ÀÕ Ì≈¬∆ ÈøÁ Ò≈Ò ‹∆ ˘ ◊∞» √≈«‘Ï ‹∆ Á∂ ȪÁ∂Û

È≈Ò ’ج∆ ÁøÁ ‹ª Á≈Û∑ ‘∆ ÒºÌÁ∆ ‘ÀÕ «¬‘ ¿∞√ ‘≈ÒÂ

«Úº⁄ ˜ıÓ∆ ‘؉, ¡≥ √Ó∂∫ ◊∞» √≈«‘Ï Á∂ ¿∞ÍÁ∂Ùª ¡Â∂ ◊∞»

«Úº⁄ Ì∆ ‘Ø ‹ªÁ≈ ‘À ‹Á «’ √∆ Á∂ Á≈‘ Ò¬∆ ¡·-Á√

◊øÃÊ √≈«‘Ï ˘ ◊∞«¡≈¬∆ Á∂‰ ¡Â∂ Á∂‘ªÂ Á≈ √Ì ÍÂ≈

Ó‰ Òº’Û∆¡ª ‘∆ Í≈¬∆¡ª ‹ªÁ∆¡ª ‘ÈÕ Í ◊∞» √≈«‘Ï

√∆, «¬√∂ ’’∂ ¿∞È∑ª È∂ ¡≈͉∂ «‘ÂÈ≈Ó∂ «Úº⁄ √ÍÙ‡

Á∂ √√’≈ Ò¬∆ √Ω Ó‰ ⁄øÁÈ Á∆ Ò’Û∆ Í≈¬∆ ◊¬∆ Á≈

“◊∞» ˙Ú≈⁄” Á∂ «√Ò∂÷ ‘∂·ª «Ò«÷¡≈ ‘À «’ Ó∂≈:

«˜’ ‘ÀÕ ˙Ê∂ √∆ Á∆ «’√∂ ¡√Ê∆ Á∂ Ï⁄ «‘‰ Á≈

Á»√ »Í ◊øÃÊ ‹∆ ‹≈‰

√Ú≈Ò ‘∆ È‘∆∫ ÍÀ Á ≈ ‘∞ ø Á ≈Õ ‘ª, ¿∞ È ∑ ª Á∆ «¬º ’ ’Á

¿∞È ’Ø ¡≥◊ Ó∂Ø ’ Ó≈ÈÕ

(«’Í≈È) ˜» «ÓÒ ◊¬∆ √∆ ‹Ø ÒØ‘∂ Á∆ ‘؉ ’’∂ Ì√Ó

Ó∂≈ »Í ◊øÃÊ ‹∆ ‹≈‰

È‘∆∫ ‘Ø ¬ ∆ ‘Ø ‰ ∆Õ «¬√ Á∂ «ÓÒ‰ Á≈ «˜’ Ï≈Ï≈ √∞ Ó ∂ 

«¬√ ÓÀ Ì∂Á È‘∆∫ ’¤ Ó≈ÈÕ

«√øÿ ‹∆ È∂ Ì∆ Í≥È≈ GA@ Í ¡≥’ I «Úº⁄ ’∆Â≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘À Õ

«¬È∑ ª Ú≈’ª Á∆ Í∞ Ù ‡∆ Ì≈¬∆ ⁄œ Í ≈ «√ø ÿ ‹∆ Á∂ «‘ÂÈ≈Ó∂ ÂØ∫ Ì∆ ‘∞øÁ∆ ‘À ‹Ø ◊∞» √≈«‘Ï ‹∆ Á∂ ‘Ø Ì∆

8

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

’ºÂ’ECF

¡’±Ï B@@D

«È’‡ÚÂ∆ ‹≈‰»ø √ÈÕ ◊∞» √≈«‘Ï Á∂ ‹ØÂ∆-‹Ø √Ó≈¿∞‰

’ ¡Á≈√ Í∂ÃÓ ‹∞ Ì≈¬∆Õ

Á∂ ¡º· √≈Ò √ºÂ Ó‘∆È∂ Á∂ ¡≥Á Ó¬∆ √øÈ AGAG ˘ ’Ú∆

Á≈Ó ¡È≥ Á¬∂ ‹Ø Ï≈Ï∆Õ

√Ø‘È È∂ “◊∞ «ÏÒ≈√ Í≈ÂÙ≈‘∆ ¤∂Ú∆∫” Ù∞» ’∆Â∆ √∆ ¡Â∂

Ó≈ÈØ ⁄Û∆ ◊øÃÊ Ï⁄ ¡≈Ï∆ÕACGÕ (Í≥È≈ BHG)

¡◊Ò∂ √≈Ò ‹∞Ò≈¬∆ √øÈ AGAH ˘ √Ó≈Í ’∆Â≈Õ «¬√

«¬ºÊ∂ «¬‘ Áº√ Á∂‰≈ ˜»∆ ‹≈ÍÁ≈ ‘À «’ ’Ø«¬

«Úº⁄ √Ã∆ ◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï √ÏøË∆ ⁄ΩÊ∂ ¡«Ë¡≈«¬ «Úº⁄ ’Ú∆

«√øÿ ‹∆ È∂ «¬‘ ◊∞ñ«ÏÒ≈√ Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√øÿ Ù‘∆Á Í≈√Ø∫

√Ø‘È «Ò÷Á≈ ‘À:

√∞‰-√∞‰ ’∂ «Ò«÷¡≈ ‘À ‹Ø ‘∞’Ó Á∆ ÍÃÓ≈‰’Â≈ Á≈ ¡’º‡

ÓÓ ¡≈«◊¡≈ √Ï ‘∆ √∞ÈØ

√ϻ ‘ÀÕ

√«Â Ï≈ «ÈË≈Õ

“Ïø√≈ÚÒ∆È≈Ó≈ Á√ Í≈ÂÙ≈‘∆¡ª ’≈” Ì≈¬∆ √∞Ó∂

◊øÃÊ ◊∞» √Ó Ó≈È∆˙

«√øÿ «¤ºÏ È∂ √øÓ AHBF (√øÈ AGFIñG@ ¬∆:) «Úº⁄ «Ò«÷¡≈

Ì∂Á È≈ ’Ø¿» «Ï⁄≈Õ

‘ÀÕ ◊∞» √≈«‘Ï Á∂ ¡≥ÂÓ √Ó∂∫ Á≈ «˜’ ’Á∂ ‘ج∂ ’∂√ «√øÿ

◊∞» ◊øÃÊ ’Ò‹∞◊ ÌÔØ

‹∆ «Ò÷Á∂ ‘È:

√Ã∆ ◊∞» »Í √Ó≈ÈÕ

(⁄È Á√Úª)

Á√ Í≈ÂÙ≈‘∆¡ª »Í «¬‘

ÁØ«¬ ‹≈Ó ÀÈ ◊¬∆,

◊∞» ◊øÃÊ ‹∆ ‹≈ÈÕ

Â≈ «Â¡≈∆ Ï‹≈¬∆,

◊∞» Á√ «‹‘ Á∂÷È≈

«√÷ª ‘Ê ‹Ø«Û ’« Ï∂ÈÂ∆ Í∞¤≈¬∆Õ

√Ã∆ ◊øÃÊ Á√≈«¬Õ

◊∆Ï «ÈÚ≈‹ «√÷ √ø◊«Â ‘À Â∂∆,

Ï≈ ’«È ◊∞ √Ø ⁄‘À

«¬√ Á≈ ’∆ ‘Ú≈ÒÕ

ÍÛ∑À ◊øÃÊ ÓÈ Ò≈«¬Õ

Ï⁄È ’∆Â≈, ◊øÃÊ ‘À ◊∞»,

«¬√ ÂØ∫ Ï≈¡Á √øÈ AGEA (√øÓ AH@H «Ï.) «Úº⁄

ÒÛ Í’Û∂ ¡’≈ÒÕFE@Õ

’Ú∆ ’Ø«¬ «√øÿ È∂ “◊∞ «ÏÒ≈√ Í≈ÂÙ≈‘∆ Á√” «Ò«÷¡≈ «‹√ Á∂ BAÚ∂∫ ¡«Ë¡≈«¬ (¡≥ÂÓ √Ó≈⁄≈) «Úº⁄ Á√Ó Í≈ÂÙ≈‘

(⁄È ⁄ΩËÚª)

Á≈ ‘∞’Ó «¬√ Â∑ª «ÁºÂ≈ ‘À:

√∞‰Ø Ú∂ Ì≈¬∆ «√÷Ø

ª Â∂ ‹Ø Ó∞‘ «√÷ √‹≈È≈Õ

¡À√≈ √ø Ï≈Ï≈ È≈È’ ͤ≈ÈØÕ

Ó≈ÈØØ ◊∞» ◊øÃÊ Ì◊Ú≈È≈ÕICÕ (Í≥È≈ BHC)

Á√∂ Ó‘Ò Ï≈Ï≈ È≈È’ ‹∆ ‹≈ÈØÕ Á√Úª Í≈ÂÙ≈‘ ◊ºÁ∆ ◊∞«¡≈¬∆ Á∆

Á√È ◊∞ ’≈ ‘À √ÚË≈ÈÕÕ

◊øÃÊ √≈«‘Ï ˘ Á∂ «◊¡≈Õ

√Ã∆ ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹∆ Ó≈ÈÕHÕ

¡‹ ÍÃÂ÷ ◊∞» ¡√≈‚≈ ◊øÃÊ √≈«‘Ï ‘À

Ô≈ «Ï«Ë ¡Ω ◊∞» È«‘ ’«‘∆Õ

√ج∆ «◊¡≈ ‹Ø ◊øÃÊØ∫ «◊¡≈ÕBB@Õ

Â≈ Â∂ √≈∂ ◊∞ Ô«‘∆ÕA@BÕ (Í≥È≈ BHD)

«‹ÂÈ≈ ‘Ø«¬ ¡≈ÚÀ «ÂÂÈ≈ ◊øÃÊ √≈«‘Ï Á∂ Ï⁄È ’Ó≈ÚÀÕ

◊øÃÊ ◊∞» ÓÀ «È‘⁄≈ Ë≈∂

«ÏÈ≈ ◊øÃÊ ’ج∆ ‘Ø∞ È≈ ‹≈‰ÀÕ BBAÕ .........

Â≈ «ÏÈ ⁄≈‘ È ËØ «ÍÔ≈∂Õ

«¬‘ Ú≈’ ‘È √Ã∆ ◊øÃÊ ‹∆ √≥Á∂Õ

Â≈’∆ Úª¤≈ √Ì ◊∞ Í»∂Õ

Ì◊«Â Ó∞÷ Â∂ ÏØÒÁ∂ √Ø Ï⁄È ‘ØÚ≥Á∂Õ

Ô≈ Í «È√⁄≈ ÌÃÓ √Ì Á»∂ÕACFÕ

‹Ø ◊øÃÊ √≈«‘Ï Â∂ Ó∞Û∂Õ

Ô≈ «Ï«Ë √Ã∆ «◊ø‘À «√ ÈÔ≈¬∆Õ

«È√⁄∂ √ج∆ ‹≈ÈØ∫ ∞Û∑∂Õ (BFG)

9

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

’ºÂ’ECF

¡’±Ï B@@D

¡≈‹ ’∂ √Ó∂∫ ◊øÃÊ √≈«‘Ï ‘À ◊∞» ‘Ó≈≈

¡Ê≈Â: ◊∞» ◊øÃÊ ‹∆ ‘ÈÕ ◊øÃÊ ¡Â∂ ◊∞» Á∂ «Ú⁄’≈ ’ج∆

¡≈◊∂ √≈«‘Ï Á√Úª Í≈ÂÙ≈‘∞

¯’ È‘∆∫ ‘ÀÕ ◊øÃÊ ‹∆ Á∂ ÁÙȪ ÂØ∫ ◊∞» √≈«‘Ï Á∂ ÷∞Ù∆¡ªñ

Ò≈«¬ ÏÀ·≈ ÁÏ≈≈Õ

ÌÍ» ÁÙÈ ‘؉◊∂Õ

‹Ø √≥’≈ ‘ØÂ∆ √Ì Í∞¤ Ò∂Â∂Õ

«¬√∂ Â∑ª ¡·≈∑Ú∆∫ √Á∆ «Úº⁄ ¡≈øÌ ’∆Â∆ ¡Â∂

¡Ï «ÂÈ ’∂ ¡≈√È

√øÈ AHA@ «Úº⁄ Ó∞’øÓÒ ’∆Â∆ “Â≈∆«’ñÏ«‘∞ÒñÓºÚ≈Ù” Á∂

◊∞» ◊øÃÊ ‹∆ ¿∞Â ‘À∫ Á∂Â∂Õ (C@@)

Í«‘Ò∂ «‘º√∂ ¡Â∂ Â≈∆«÷ Ó∞˜º¯∆ Á∂ Í≥È≈ B@H Í «Ò«÷¡≈

◊øÃÊ Ï⁄È ¬∂‘∞ √⁄∞ ’« ‹≈ÈØÕ

‘Ø«¬¡≈ ‘À «’:

«ÏÈ≈ ◊ÃøÊ ◊∞» ‘Ø È≈ Ó≈ÈØÕ

Ï≈Á ¡˜ ˙ Ïñ«¬‘Â’≈«Á ¬∆∫ ‹Ó≈«¬ «¬ÂÈ≈ «’

¡Â∂ ‹Ø ◊øÃÊ ◊∞» Â∂ Ó∞‘∞ Î∂Ø◊∂Õ

◊∞» Ú‘ ’≈Ó≈«Â Ï≈ÈÂ∆ Ïı≈√Â, Ú≈ ◊ÃøÊ Ó˜’» Ïñ

ª ¬∂‘ ‹»Èª √Ì∂ ‹ÈÓ∞

‹≈«¬ ◊∞» Ó∞’º Ù∞Á≈Õ

Í≈«¬ Í≈«¬ ’∂ ‘ØØ◊∂Õ (C@G)

¡Ê≈Â: ¿∞È∑ª (◊∞» ◊Ø«ÏøÁ «√øÿ) ÂØ∫ Ï≈¡Á «¬√ («√º÷)

Ì≈¬∆ ’∂√ «√øÿ ‹∆ «¬‘ Ì∆ Áº√Á∂ ‘È «’ ¿∞‘Ȫ

‹Ó≈ Á∂ Ô’∆È ¡È∞ √ ≈ «ÈÔ ’È≈ ¡Â∂ ÓÈ∞ º ÷ ∆

¡≈͉∂ “Ïø√≈ÚÒ∆ñÈ≈Ó∂” Á∆ ⁄È≈ Ò¬∆ ◊∞» ÿ Á∆¡ª

’≈Ó≈ ‘Ø ◊¬∆ ‘À Â∂ ◊øÃÊ ‹∆ ◊∞» Á∂ ʪ ”Â∂ «ÈÔ ‘ج∂

Ú‘∆¡ª ÂØ∫ Ì∆ Ó√≈Ò≈ «Ò¡≈ ‘ÀÕ

‘ج∂ ‘ÈÕ

Ï≈Ú≈ √»Í Á≈√ ‹∆ ◊∞» ¡Ó Á≈√ ‹∆ Á∂ Ïø√∆

«¬√ Â∑ª ‘∆ Î≈√∆, ¿∞Á» ¡Â∂ ¡≥◊∂˜∆ Í∞√Â’ª

√ÈÕ ¿∞‘Ȫ È∂, Ï≈Ï≈ √∞Ó∂ «√øÿ ‹∆ Á∂ ’ÊÈ≈È∞√≈, ¡≈͉∆

Á∂ ‘Ø ¡È∂’ª ‘Ú≈Ò∂ Í∂Ù ’∆Â∂ ‹≈ √’Á∂ ‘ÈÕ Í «¬ºÊ∂

Í∞√Â’ “Ó«‘Ó≈ ÍÃ’≈Ù” √øÈ AGGD «Úº⁄ ⁄∆ √∆Õ ¿∞√ «Úº⁄

’∂ Ú Ò √Ó’≈Ò∆ ¡Â∂ ¡·≈∑ Ú ∆∫ √Á∆ Á∆¡ª «Ò÷ª Á∂

◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï Á∆ ◊∞«¡≈¬∆ √ÏøË∆ «¬√ Â∑ª ¡≈«¬¡≈ ‘À:

‘Ú≈Ò∂ Á∂‰∂ ‘∆ ’≈¯∆ ‘È ‹Ø ◊∞» √≈«‘Ï Á∂ ‹ØÂ∆-‹ØÂ

ÂÏ «√÷≈ È∂ Í»¤≈ ‹Ø ¡Ï ÁÙÈ ’‘≈ ’«‘Õ

√Ó≈¿∞‰ ¡Â∂ ◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï ˘ ◊∞«¡≈¬∆ «ÁºÂ∂ ‹≈‰

√«Â◊∞ Á∆È «Á¡≈Ò Ï⁄È ’∆Â≈Õ ‹Ø Á√ √»Í ‘Ó≈∂

Á∆ ‘∆ √Á∆ ‘ÀÕ «¬√ I@ñA@@ √≈Ò Á∂ ¡≥Á ◊∞» ◊Ø«ÏøÁ

Í»È Ì¬∂Õ ¡Ï Ó∂∆ ‹◊≈‘ ◊∞ «◊øÊ ’Ø ‹≈ÈÈ≈Õ «‹√ È∂

«√øÿ ‹∆ Á∂ Á∂‘ªÂ √ÏøË∆ ’ج∆ Ùº’ È‘∆∫ ¡Â∂ «’√∂ ÓÈ∞º÷

Ó∂∂ √Ø Ï≈ ’È∆ ‘Ø«¬ Â∂ ¡≈«Á «◊øÊ √≈«‘Ï ’≈ Í≈·

Á∂ ¿∞È∑ª Á∆ ʪ ◊∞» Ó∞’º ’∆Â∂ ‹≈‰ Á≈ «˜’ Á‹

’È≈ Ó∂∂ √Ø Ï≈Â≈ ‘ØÚ∂◊∆ (Í≥È≈ HIBñIC)

È‘∆∫ ‘ÀÕ «¬√ Ò¬∆ ◊∞» ◊Ø«ÏøÁ «√øÿ ‹∆ Á∂ Á∂‘ªÂ ¡Â∂

¡·≈∑Ú∆∫ √Á∆ Á∂ ¡ºË «Úº⁄ “¿∞ÓÁ≈ñÂ∞ñÂÚ≈«÷”

¿∞ È ∑ ª Úº Ò Ø ∫ √à ∆ ◊∞  » ◊ø Ã Ê √≈«‘Ï ‹∆ ˘ ◊∞ « ¡≈¬∆ «Áº  ∂

Á∂ Ò∂÷’ Ó∞ÈÙ∆ √Ø‘È È≈Ò √»∆ Á∂ Ϙ∞◊ª Ó∞ÈÙ∆ ◊‰ÍÂ

‹≈‰ Á≈ Ú≈«’¡≈ «È√«⁄ ¡Â∂ ¡‡º Ò «¬«Â‘≈√’

≈«¬ ¡Â∂ ‘’πÓ ≈«¬ È∂ «¬‘ Í∞√Â’ √Á≈ ⁄Û∑ «√øÿ

√º⁄ ≈¬∆¡ª ‘ÈÕ

Á∂ Ú∂Ò∂ «Ò÷‰∆ ¡≈øÌ ’∆Â∆ √∆Õ «¬√ Á∆ Í«‘Ò∆ «‹ÒÁ

(«¬√ «ÚÙ∂ Á∂ ‘Ø  «Ú√Ê≈ Ò¬∆ Ú∂ ÷ Ø : “Guru

Á¯Â ¡ºÚÒ Á∂ Í≥È≈ FDñFE Í ◊∞» ◊Ø«ÏøÁ «√øÿ ‹∆ Á∂

Gobind Singh’s Death at Nanded : An Examination

¡≥ÂÓ √Ó∂∫ Á≈ «˜’ ‘À «‹√ «Úº⁄ «Ò«÷¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘À «’

of Succession Theories.” ‹Ø ◊∞» È≈È’ Î≈¿»∫‚∂ÙÈ, «˜Ò∑≈

«¬√ Ú∂Ò∂ «¬º’ «√º÷ È∂ Ï∂ÈÂ∆ ’∆Â∆ «’ ‘˜» È∂ «’√ ˘

Ï«·ø‚≈-¯∆Á’؇, ÚºÒØ∫ √øÈ AIGB «Úº⁄ ÍÃ’≈Ù ‘ج∆

(’∞Á≈Ó ’√ ≈) ◊∞» «ÈÔ ’∆Â≈ ‘À ª ◊∞» √≈«‘Ï È∂

√∆Õ «¬‘ Í«‘ÒØ ∫ Í«‘Ò «¬º ’ Ò∂ ÷ Á∆ √»   «Úº ⁄ “«√º ÷

ÎÓ≈«¬¡≈ «’:

∆Ú∆¿»” (’Ò’ºÂ≈) Á∂ ‹ÈÚ∆ AIGB Á∂ Í⁄∂ «Úº⁄ ¤Í∆

◊∞» ◊øÃÊ ‹∆ ¡√ÒÕ Á«Ó¡≈«È ◊øÃÊ Ú≈ ◊∞» ‘∆⁄

√∆Õ)

¯’∂ È∆√ ¡˜ Á∆Á≈« ◊øÃÊ ‹∆ Ó∞˜≈«‘Á≈«¬ Á∆Á≈« ¯‘ ¡≈√≈« ◊∞» √≈«‘Ï Ï≈«¬Á ÈÓ»ÁÕ

nnnnn

10

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

’ºÂ’ECF

ÈÚƒ ¤Í∆ «’Â≈Ï:

¡’±Ï B@@D

Á√≈¿∞∫Á∂ ‘È «’ ◊∞Ï≈‰∆ Á≈ ¡≥ Ó≥∞Á≈Ú‰∆ ”Â∂ ‘À ¡Â∂

“Ó≥∞Á≈Ú‰∆” Á∂ »Ï» Ó«‘øÁ «√øÿ ⁄⁄≈Û∆

◊∞» ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á∂ D@@ √≈Ò≈ ÍÃ’≈Ù Í∞Ï ÓΩ’∂

«¬√ Ó◊Ø∫ «Ò«÷¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ““Â∂≈ ’∆Â≈ ‹≈ÂØ È≈‘∆...”” Ú≈Ò≈ √ÒØ’ Í≥‹Ú∂∫ Í≈ÂÙ≈‘ È∂ ¡’≈Ò Í∞÷ Á∂ Ù∞’≈È∂ Ú‹Ø∫ ¿∞⁄≈«¡≈ √∆Õ

ÒøÓ∂ √Ó∂∫ ÂØ∫ Ò‡’Á∂ ¡≈ ‘∂ ≈◊Ó≈Ò≈ √ÏøË∆ «ÚÚ≈Á ˘ ‘ºÒ

◊» √≈«‘Ï≈È È∂ ¡≈͉∆ Ï≈‰∆ ˘ ◊∞» ◊ÃøÊ √≈«‘Ï

’È Ò¬∆ «◊¡≈È∆ ◊∞«ÁºÂ «√øÿ (ÓÀ∫Ï, ËÓ ÍÃ⁄≈ ’Ó∂‡∆,

‹∆ «Úº⁄ √ø’Ò ’È Á≈ ¯À√Ò≈ ‘ØȪ ËÓ ◊Ãøʪ Á∂

ÙÃØÓ‰∆ ’Ó∂‡∆) Á∆ «¬º’ ÷Ø‹ ÌÍ» «’Â≈Ï Ó≥∞Á≈Ú‰∆ ÍÃ’≈ÙÂ

Í«‘Òª ‘ج∂ Ó≈Û∂ ‘Ù ˘ √≈‘Ó‰∂ º÷«Á¡ª ’∆Â≈ √∆Õ «¬√∂

‘ج∆ ‘À «‹√ «Úº⁄ ¿∞È∑ª ≈◊Ó≈Ò≈ √ÏøË∆ ÍÃÓ≈‰’ ‹≈‰’≈∆

Ò¬∆ ◊∞» È≈È’ √≈«‘Ï ‹∆ Á∆ Ï≈‰∆ ◊∞» ¡≥◊Á √≈«‘Ï È∂

‘≈√Ò ’ ’∂ «¬‘ √≈Ï ’∆Â≈ ‘À «’ ≈◊Ó≈Ò≈ Á≈ ◊∞Ï≈‰∆

√øÌ≈Ò∆, ◊∞» ¡≥◊Á √≈«‘Ï Á∆ ◊∞» √≈«‘Ï È∂, ◊∞» ¡ÓÁ≈√

È≈Ò ’ج∆ √ÏøË È‘∆∫ ¡Â∂ ◊∞» √≈«‘Ï≈È ÚºÒØ∫ «Ò÷Ú≈¬∆

√≈«‘Ï Á∆ ◊∞» ≈ÓÁ≈√ √≈«‘Ï È∂ ¡Â∂ ◊∞» ≈ÓÁ≈√ √≈«‘Ï

Ï≈‰∆ Á≈ ÌØ◊ Ó≥∞Á≈Ú‰∆ ”Â∂ ‘∆ ‘ÀÕ

Á∆ ◊∞» ¡‹È √≈«‘Ï È∂Õ «¬‘ √≈∆ Ï≈‰∆ «¬’ºÂ ’ ’∂

“Ó≥∞Á≈Ú‰∆” Á∆ Ì»«Ó’≈ «Úº⁄ «◊¡≈È∆ ◊∞«ÁºÂ «√øÿ

◊∞» ¡‹È √≈«‘Ï È∂ AF@D ¬∆: «Úº⁄ (◊∞») ◊ÃøÊ √≈«‘Ï Á∆

‹∆ «Ò÷Á∂ ‘È, ““¡«‹‘∆ ⁄È≈ «‹√ Á≈ ’ج∆ Ó‘Ò≈ Â∂

√øÍ≈ÁÈ≈ ’∆Â∆ «‹√ «Úº⁄ ¡≈͉∂ BCAB √ÒØ’ª/ÙÏÁª ÂØ∫

√»⁄È≈ È‘∆∫ Â∂ ¡≥’ª Á∆ ÍÉ≈Ò∆ Ú∆ È‘∆∫, ‘≈¿∞ Ú∆ È‘∆∫,

«¬Ò≈Ú≈ ’∞fi √Ó’≈Ò∆ Â∂ Í«‘Òª ‘Ø ⁄∞º’∂ Ì◊ª Á∆ Ï≈‰∆

«’√∂ ⁄‰ Ú≈Ò∂ Á≈ Ȫ Ú∆ È‘∆∫ «‹√ ÂØ∫ ÍÂ≈ ⁄ºÒ∂ «’ «¬‘

Ú∆ √ØË ’∂ Á‹ ’∆Â∆ ◊¬∆Õ ’∞Ò «ÓÒ≈ ’∂ CF Ó‘ªÍ∞Ùª Á∆

«Ò÷ Ï≈‰∆ ‘À ¡Â∂ ‘ ≈◊ Á∆¡ª Íø⁄ Ïø◊Ȫ (≈◊È∆¡ª)

Ï≈‰∆ ◊∞» ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹∆ «Úº⁄ Á‹ ’∆Â∆ ◊¬∆ («ÓÙÈ∆¡ª

¡Â∂ ¡Ù‡ (¡º·) ÈøÁÈ (Í∞ºÂ) Ó∞Û Ó∞Û Áº√∂ ‹ªÁ∂ ‘È, ª

Ó∞Â≈Ï’ CE Ó‘ªÍ∞Ùª Á∆ Ï≈‰∆ «’¿∞∫«’ ¿∞‘ Ì≈¬∆ ÓÁ≈È∂

÷Ø‹ Á∆ «¬º¤≈ ÍÀÁ≈ ‘πøÁ∆ ‘ÀÕ ...... ‹∂ «¬√ ⁄È≈ Á≈ ◊∞» ÿ

Ú≈Ò∂ √ÒØ’ª ˘ ◊∞» È≈È’ √≈«‘Ï Á∆ ‘∆ ⁄È≈ Ó≥ÈÁ∂ ‘ÈÕ

È≈Ò «’√∂ Â∑ª Á≈ √ÏøË ‘øπÁ≈ ª ÿº‡Ø ÿº‡ «‹È∑ª ≈◊ª

«¬√ √ÏøË∆ ÍÃÓ≈‰’ ÷Ø‹ Á∆ ÒØÛ ‘À)Õ ◊∞» ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹∆

«Úº⁄ ◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á∆ Ï≈‰∆ ⁄∆ ◊¬∆ ‘À, ¿∞∞È∑ª «Úº⁄Ø∫

«Úº⁄ Á‹ Ï≈‰∆ ˘ «¬º’ «ÚÙ∂Ù ÂÂ∆Ï «Úº⁄ Ïø«È∑¡≈ «◊¡≈Õ

«¬È∑ª I ≈◊ª Á≈ Ȫ «’¿∞∫ È‘∆∫ ¡≈«¬¡≈ ∏ Ó≈fi, «Ï‘≈◊Û≈,

Í«‘Ò∂, Á»‹∂, Â∆‹∂, ⁄ΩÊ∂, Í≥‹Ú∂∫, ÈΩÚ∂∫ Í≈ÂÙ≈‘ (ÈΩÚ∂∫ Í≈ÂÙ≈‘

Ú‚‘ø√, ‹ÀÂ√∆, ≈Ó’Ò∆, Ó≈Ò∆ ◊¿∞Û≈, Â∞÷≈∆, ÍÃÌ≈Â∆

Á∆ Ï≈‰∆ ◊∞» ◊Ø«ÏøÁ «√øÿ ‹∆ È∂ Á‹ ’∆Â∆ √∆) Á∆ Ï≈‰∆

¡Â∂ ‹À‹≈ÚøÂ∆Õ

ÂØ∫ Ï≈¡Á Ú≈ª/¤ø Á‹ ’∆Â∂; Î∂ Ì◊ª Á∆ Ï≈‰∆ ˘

“Ó≥∞Á≈Ú‰∆” Á∂ ¡≈øÌ ¡Â∂ ¡ø ”⁄ Ò∂÷’ È∂ ¿∞È∑ª

‹◊∑≈ «ÓÒ∆Õ √≈∆ Ï≈‰∆ ÂÂ∆ÏÚ≈ Á‹ ’È Ó◊Ø∫ ◊∞»

Í≥Ê Íë√ºË Ï∆Ûª Á∆¡ª Î؇ءª ¤≈Í∆¡ª ‘È «‹È∑ª «Úº⁄

¡‹È √≈«‘Ï È∂ Ó≥∞Á≈Ú‰∆ «Ò÷ ’∂ Ï∆Û Ó≥∞Á‰ (√Ó≈ÍÂ

◊∞Ï≈‰∆ Á≈ ÌØ◊ Ó≥∞Á≈Ú‰∆ ¿∞µÍ ‘∆ ‘ÀÕ «¬È∑ª Ï∆Ûª ”⁄

’È) Á≈ √ÍÙ‡ √ø’∂ «ÁºÂ≈ ¡Â∂ Ï∆Û √øÍ»È ’È Á≈

«√º÷ À¯À∫√ Ò≈«¬Ï∂∆ Ú≈Ò∆ Ï∆Û, ¡≈«Á Ï∆Û È≈Ò √ØË∆

ÏÒ ÏıÙ‰ ÏÁÒ∂ ¡’≈Ò Í∞÷ Á∂ Ù∞’≈È∂ Ú‹Ø∫ ““Â∂≈ ’∆Â≈

‘ج∆ Ï∆Û (‹Ø ¡’≈Ò Âı «Ú÷∂ √∞ÙØÌ ‘À), Ï≈Ï≈ ¡≈Ò≈

‹≈ÂØ È≈‘∆...”” Ú≈Ò≈ √ÒØ’ «Ò«÷¡≈Õ

«√øÿ Á∂ Ï∞‹ Ú≈Ò∆ Ï∆Û, ’Â≈Í∞ Ú≈Ò∆ Ï∆Û, Í«‡¡≈Ò∂

◊∞» √≈«‘Ï ÚºÒØ∫ Ó≥∞Á≈Ú‰∆ «Ò÷‰ Á≈ Ó’√Á ‘ØȪ

Ú≈Ò∆ Ï∆Û, ͇È≈ √≈«‘Ï Ú≈Ò∆ Ï∆Û, ÓØÂ∆ Ï≈◊ (Í«‡¡≈Ò≈)

ËÓª Á∂ ◊Ãøʪ ”⁄ √Ó∂∫ È≈Ò Í¬∂ Ò≈¡ Á∆ √øÌ≈ÚÈ≈ ˘ ◊∞»

«Ú÷∂ √∞ÙØÌ Ï∆Û, ÁÓÁÓ≈ √≈«‘Ï Ú≈Ò∆ Ï∆Û, √≈◊∆ «Í≥‚

◊à ø Ê √≈«‘Ï Á∂ Íà √ ø ◊ ”⁄ ıÂÓ ’È≈ √∆Õ Ò∂ ÷ ’ Úº Ò Ø ∫

Ú≈Ò∆ Ï∆Û, ÂÈÂ≈È Ú≈Ò∆ Ï∆Û, ¯¯Û∂ Ì≈¬∆’∂ Ú≈Ò∆

“Ó≥∞Á≈Ú‰∆” «Úº⁄ ¤≈Í∆¡ª ◊∞» ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á∆¡ª Í∞≈ÂÈ

Ï∆Û, Á∂‘≈Á»È Ú≈Ò∆ Ï∆Û, Ó≥π◊∂ («Ï‘≈) Ú≈Ò∆ Ï∆Û,

Ï∆Ûª Á∆¡ª Î؇ءª ”⁄ ‹Ø Ï≈‰∆ Á≈ Ú÷∂Úª Ș ¡≈¿∞∫Á≈

‘˜» √≈«‘Ï Ú≈Ò∆ Ï∆Û, Ì≈¬∆ ÏøÈØ Ú≈Ò∆ Ï∆Û, ’≈‘È◊Û∑

‘À, ¿∞‘ Ó≥∞Á≈Ú‰∆ Á∆ ⁄È≈ ÂØ∫ Í«‘Òª ‘∆ ‘À Ì≈Ú «’ «’√∂

Ú≈Ò∆ Ï∆Û ¡Â∂ ’∞fi ‘Ø Ï∆Ûª Á∂ «⁄ºÂ Ù≈ÓÒ ‘È, ‹Ø «¬‘

È∂ ‹ø◊ª Ô∞ºËª Ú∂Ò∂ ◊∞» ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á∆¡ª Ï∆Ûª Á∂

11

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

’ºÂ’ECF

¡’±Ï B@@D

¿∞Â≈∂ ’È √Ó∂∫ ÚºË ÿº‡ Ï≈‰∆ Á‹ ’∆Â∆ ª Ó≥∞Á≈Ú‰∆

‘À Ó≥∞Á≈Ú‰∆ Ò«◊ ◊∞ ÏÀÈÕ

Á≈ «÷¡≈Ò º÷ ’∂ ’∆Â∆ «’¿∞∫«’ «√º÷ Í≥Ê ”⁄ «¬√ √ÏøË∆

«¬√ Ó«‘ È«‘ √ø√∂ ’∞fi ’∆¡«‘,

√ÍÙ‡Â≈ √∆ «’ Ó≥∞Á≈Ú‰∆ ‘∆ ◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï Á≈ ÌØ◊ ‘ÀÕ

‹∂ √ø√∂ ¡ÚÒØ’‘∞ ÈÀÈÕ

«’√∂ Ú∆ Ï∆Û ”⁄ Ó≥∞Á≈Ú‰∆ ÂØ∫ Ó◊Ø∫ ’ج∆ ‘Ø Ï≈‰∆ Á‹

Ó≈ËÚ≈ÈÒ ¡≈ÒÓ ’«Ú ’∆È«√,

È‘∆∫ ‘ÀÕ

«Â√ Ó«‘ «ÈÃÂ’≈∆ ’«‘ ÂÀÈÕ Ï≈Ï≈ ÏøÁ≈ «√øÿ Ï‘≈Á Á≈ ı≈Ò√≈ ≈‹ ıÂÓ ‘؉

Ó◊Ø∫ ‹ÁØ∫ «√º÷ª ˘ Ó∞ˆÒª Â∂ ‘Ø Ë≈ÛÚ∆¡ª È≈Ò ‹»fi«Á¡ª

≈◊ ≈◊È∆ È≈Ó «◊‰∂ «‘, Ô≈Â∂ √Ã∆ ¡‹È «’à‘À ÈÕ

‹ø◊Òª Ï∂«Ò¡ª ”⁄ ‹≈‰≈ «Í¡≈ ª «‹ºÊ∂ AGDF Â∂ AGFB

(◊π ÍÃÂ≈Í √»‹ ÍÃ’≈Ù)

”⁄ ¤Ø‡∂ Â∂ Úº‚∂ ÿºÒ»ÿ≈∂ Ú≈Í∂, ¿∞µÊ∂ «√º÷∆ ÍÃ⁄≈ Á≈ ’ø‡ØÒ

«◊¡≈È∆ «◊¡≈È «√øÿ Ú∆ Í≥Ê Íë√ºË «ÚÁÚ≈È

È∆Ó «‘øÁ» «’√Ó Á∂ ÒØ’ª ’ØÒ ¡≈ «◊¡≈Õ ¿∞È∑ª ◊∞Ï≈‰∆ Á∂

‘ج∂ ‘ÈÕ “ÂÚ≈∆÷ ◊∞» ı≈Ò√≈” È≈Ó∆ ◊ÃøÊ ”⁄ ¿∞‘ ≈◊Ó≈Ò≈

ÓÈÓÂ∆ ¡Ê ÍÃ⁄≈∂ ¡Â∂ «√º÷∆ ˘ ÏÃ≈‘Ó‰Ú≈Á∆ ø◊‰ ”⁄

√ÏøË∆ «Ò÷Á∂ ‘È:

ø◊ ’∂ Í∂Ù ’È≈ Ù∞» ’∆Â≈Õ «¬√ √Ó∂∫ ÁΩ≈È ‘∆ Á√Ó ◊ÃøÊ

““√≈∆ Ï≈‰∆ «Ò÷≈ ’∂ ◊∞  » ‹∆ ¡≥  ˘ “Ó≥ ∞ Á ≈Ú‰∆”

Â∂ ’¬∆ ‘Ø ◊ÃøÊ «Ò÷∂ ◊¬∂ Â∂ ÍÃ⁄ºÒ ‘ج∂Õ AGCE ”⁄ Ì≈¬∆

¿∞ µ Â∂ ÌØ ◊ Í≈ «Áº  ≈ «’¿∞ ∫ «’ “Ó≥ ∞ Á ≈Ú‰∆” È≈Ó ‘∆ Ó≥ ∞ Á

ÓÈ∆ «√øÿ ˘ ÏøÁ ÏøÁ ’º‡ ’∂ Ù‘∆Á ’ «ÁºÂ≈ «◊¡≈Õ ÏøÁ≈

Á∂ ‰ Á≈ ‘À ∏ «‹√ Â∑ ª «’√∂ «⁄º · ∆ñͺ   ˘ «Ò÷ ’∂

«√øÿ Ï‘≈Á Ó◊Ø∫ ¿∞‘Ȫ È∂ «√º÷ª ˘ ¡◊Ú≈¬∆ Á∂‰ Á∆

¡≥  «Úº ⁄ ÓØ ‘  Ò≈ ’∂ Ó≥ ∞ Á Á∂ ¬ ∆Á≈ ‘À «’ ¬∂ Á » ø ¡º ◊ ∂ ‘Ø 

’Ø«ÙÙ ’∆Â∆ √∆ Í √Ó∂∫ Á∆ ‘’»Ó È∂ ¡≈È∆ Ï‘≈È∆∫ ¿∞È∑ª

’π fi È‘∆∫Õ””

˘ ’ÂÒ ’Ú≈ «ÁºÂ≈Õ «¬ºÊ∂ ‘∆ Ϻ√ È‘∆∫, ¿∞È∑ª Á∂ H@ Á∂

Ó≥ ∞ Á ≈Ú‰∆ Á∂ ¡ʪñÌ≈Úª Á≈ «˜’ ’«Á¡ª

’∆Ï «ÙÂ∂Á≈ Ú∆ «√º÷ ’ΩÓ Á∆ ⁄Û∑Á∆ ’Ò≈ Ò¬∆ Ù‘∆Á

“Ó≥Á ∞ ≈Ú‰∆” Á≈ ’Â≈ ¡º◊∂ «Ò÷Á≈ ‘À «’ Í≥Ê Íë√ºË «ÚÁÚ≈È

‘ج∂Õ «Ì¡≈È’ √Óª ‹≈‰ ’∂ Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√øÿ È∂ ‘«Ó≥Á

Ì≈¬∆ ’≈È∑ «√øÿ È≈Ì≈ Á≈ «¬º’ ◊øÊ Ã “◊∞Ó«Â √∞Ë≈’” AI@A

√≈«‘Ï Á≈ Ó∞º÷ ÍÃÏøË’ ‘∞ø«Á¡ª «√º÷ª Á∆ Ì◊ÂÓ≈Ò≈ È≈Ó∆

«Úº⁄ Ì≈¬∆ Ú∆ «√øÿ Á∂ ¤≈Í∂÷≈È∂ “Ú˜∆ «‘øÁ ÍÃÀ√” «Úº⁄

◊ÃøÊ «Ò÷ ’∂ ’ΩÓ ˘ ’¬∆ ͺ÷ª ÂØ∫ √∞⁄∂ ’∆Â≈ «‹√ «Úº⁄

¤«Í¡≈ «‹√ «Úº⁄ ¿∞Ȫ∑ ◊∞» ◊Ø«ÏøÁ «√øÿ ‹∆ Á∂ √Ó’≈Ò∆ Ì≈¬∆

¿∞È∑ª ◊∞» ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á∆ Ï≈‰∆ Á≈ ÌØ◊ Ó≥∞Á≈Ú‰∆ ”Â∂ ‘∆

⁄ΩÍ≈ «√øÿ ‹∆ Á∂ ‘Ú≈Ò∂ È≈Ò «¬‘ «Ò«÷¡≈ «’ ◊∞» ◊øÊ Ã √≈«‘Ï

Í≈¿∞‰ √ÏøË∆ «Ò«÷¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘À (Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√øÿ ’¬∆

Á≈ ÌØ◊ Ó≥Á ∞ ≈Ú‰∆ ¿∞µÂ∂ Í≈¿∞‰≈ ‘∆ ·∆’ ‘ÀÕ ¿∞√ √Ó∂∫ Ì≈¬∆ Ú∆

√≈Ò ◊∞» ◊Ø«ÏøÁ «√øÿ ‹∆ Á∆ Ú‚Ì≈◊∆ √ø◊ ”⁄ ‘∂ ‘È Â∂

«√øÿ Á≈ «¬‘ Ӻ √∆ «’ Ó≥Á ∞ ≈Ú‰∆ ‘∆ ◊∞» ◊ÃÊ ø √≈«‘Ï Á≈ ¡≥Â

¿∞È∑ª ˘ ◊∞» ◊Ø«ÏøÁ «√øÿ ‹∆ ÚºÒØ∫ «Ò÷≈¬∆ Ï∆Û Á∂ ÁØ ¿∞Â≈∂

‘À Í Ó◊Ø∫ Íطؑ≈ Á∂ «√º÷ª Á∂ ÍÃÌ≈Ú ‘∂· ¿∞‘Ȫ ¡≈͉∂

’È Á≈ √∞Ì≈◊ Ú∆ ‘≈√Ò ‘À)Õ Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√øÿ Á∆ Ù‘∆Á∆

«Ú⁄≈ ÏÁÒ Ò¬∂ «’™«’ ÍØ·‘ Ø ≈ Á∂ «¬Ò≈’∂ ”⁄ Ó≥Á ∞ ≈Ú‰∆ Á∂

Ó◊Ø∫ «◊¡≈È∆ √» «√øÿ È∂ ‘«Ó≥Á √≈«‘Ï Á∆ √∂Ú≈

¡Ê Ï∞fi≈ ’∆Â∂ ‹ªÁ∂ ‘È ¡Â∂ ¿∞‘ Ó≥∞Á≈Ú‰∆ ˘ «¬º’

√øÌ≈Ò ’«Á¡ª ◊∞» ◊ÃøÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á∂ ’¬∆ ¿∞Â≈∂ ’Ú≈¬∂Õ

Ï∞fi≈ Ó≥ÈÁ∂ ‘ÈÕ «¬ºÊ∫Ø Á∂ ‘∆ «√º÷ª ÚºÒ∫Ø Ï‰≈¬∂ ⁄∆¯ ı≈Ò√≈

«¬‘ AGFB (Úº‚∂ ÿºÒ»ÿ≈∂) ÂØ∫ Ï≈¡Á Á≈ √Óª √∆ ¡Â∂ ’¬∆

Á∆Ú≈È È∂ Ú∆ Ó≥Á ∞ ≈Ú‰∆ ˘ Í«‘Òª ª ◊∞» ◊øÊ Ã √≈«‘Ï ‹∆ Á≈

«Ò÷≈∆¡ª È∂ ¡≈ÍØñ¡≈͉∆ Ӻ ¡È∞√≈ ◊∞» ◊ÃøÊ √≈«‘Ï

¡≥ Ó≥«È¡≈ Í Ó◊Ø∫ ¡≈͉∆ ÏØÒ∆ Á∂ «‘√≈Ï È≈Ò Ó≥Á ∞ ≈Ú‰∆

‹∆ Á∂ ’¬∆ ¿∞Â≈∂ ’ Ò¬∂ √È «‹È∑ª ”⁄ Ì≈Ú∂∫ Ï≈‰∆¡ª Á≈

˘ Ï∞fi≈ ¡Â∂ ≈◊Ó≈Ò≈ ˘ Ï≈‰∆ Ó≥ȉ Òº◊ ͬ∂Õ ÁÓÁÓ∆

Ú÷∂Úª √∆ Í ÌØ◊ Ó≥∞Á≈Ú‰∆ ¿∞µÍ Í≈¿∞‰ √ÏøË∆ √≈∂

‡’√≈Ò Á∂ ABÚ∂∫ Ó∞÷∆ √ø ◊∞Ï⁄È «√øÿ «Ìø‚ªÚ≈Ò∂ Ú∆

«¬º’ Ӻ √ÈÕ ¡Â∂ Ì≈¬∆ √øÂØ÷ «√øÿ ‹∆ Á∆¡ª «¬‘ Â∞’ª

Í«‘Òª Ó≥Á ∞ ≈Ú‰∆ ˘ ◊∞» ◊ÃÊ ø √≈«‘Ï ‹∆ Á≈ ¡≥ Ó≥ÈÁ∂ √È Í

√Ó∞º⁄∆ «√º÷ ’ΩÓ ˘ √∂Ë «ÁøÁ∆¡ª √È :

Ó◊Ø∫ ¿∞‘Ȫ ¡≈͉∂ «Ú⁄≈ ÏÁÒ Ò¬∂Õ “◊∞Ï≈‰∆ Í≈· ÁÙÈ”

≈◊Ó≈Ò≈ √Ã∆ ◊∞» ’∆ «’àȫ‘,

Á∂ Í«‘Ò∂ ¡À‚∆ÙÈ ”⁄ ¿∞‘ «Ò÷Á∂ ‘È:

12

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

’ºÂ’ECF

¡’±Ï B@@D

““Ó≥∞Á≈Ú‰∆: «¬‘ ÓØ‘ ¤≈Í Í≥‹Ú∆∫ Í≈ÂÙ≈‘∆ È∂

«Ò÷∆ ◊¬∆ ¡Â∂ ¡’Ï Á∂ ÁÏ≈ ”⁄Ø∫ √ÈÓ≈È ÍÃ≈Í ’ ’∂

’∆Â∆ √∆Õ ‹À√∂ Ï≈ÁÙ≈‘ ¡≈͉∆ ÓØ‘ ¤≈Í ’Á≈ ‘À ÂÀ√∂

‹◊ Íë√ºË ‘ج∆Õ ◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï Ú≈Ò∆ ≈◊Ó≈Ò≈ Ú∆ ¬∂√

«¬‘ ◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï »Í∆ ÊÀÒ∆ ‘À ‹Ø ‘∆∂ ‹Ú≈‘≈ √∂ Í»È

«Úº⁄Ø∫ ‘∆ Ò¬∆ ◊¬∆ ‘ÀÕ

‘ÀÕ «Â√ ’∂ ¿∞µÍ ÓØ‘ ¤≈Í Ò◊≈¬∆ ‘ÀÕ””

“Ó≥∞Á≈Ú‰∆” «’Â≈Ï ÂØ∫ «¬‘ ◊ºÒ √ÍÙ‡ ‘øπÁ∆ ‘À «’

√«Â’≈ÔØ◊ («◊¡≈È∆) √ø ◊∞Ï⁄È «√øÿ È∂ ‹ÁØ∫

«’√∂ Ú∆ ÍÃÓ≈‰’ «√º÷, «‘øÁ∆ Â∂ ¡≥◊∂˜∆ «ÚÁÚ≈È È∂

Ó≥∞Á≈Ú‰∆ ˘ ÓØ‘ ¤≈Í ÍÃÚ≈È ’ ‘∆ «Ò¡≈ √∆ ª ‘∞‰

≈◊Ó≈Ò≈ ˘ ◊∞Ï≈‰∆ Á≈ «‘º√≈ È‘∆∫ Ó≥«È¡≈ ¡Â∂ «¬‘

ÁÓÁÓ∆ ‡’√≈Ò Ú≈Ò∂ «’√ Ó≥»‘ È≈Ò ≈◊Ó≈Ò≈ ÍÛ∑ ’∂

¡’Ï Á∂ √Ó’≈Ò∆ ’Ú∆ ¡≈ÒÓ Á∆ ⁄È≈ ‘ÀÕ «√º÷ ‹Ê∂ÏøÁ∆¡ª

◊∞Ï≈‰∆ Á≈ ÌØ◊ Í≈¿∞‰ Á∆ ◊ºÒ ’Á∂ ‘È? ≈◊Ó≈Ò≈ Á∂

«Úº⁄ ÷Ø‹∆ «ÏÂ∆ Á∆ ÿ≈‡ ‘؉ ’’∂ ≈◊Ó≈Ò≈ ˘ ◊∞Ï≈‰∆

¡«Ë¡≈ÂÓ’ ¡Ê ’È Á∆ ’∆ Â∞’ ωÁ∆ ‘À, ‹Á«’

Ó≥ȉ Á∆ «Í ⁄ºÒ∆ ¡≈ ‘∆ ‘ÀÕ ÙÃØÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ ÚºÒØ∫ ÍÃ’≈ÙÂ

≈◊Ó≈Ò≈ «√Î ≈◊ª Á∆ Ó≈Ò≈ ‘À ‹Ø ◊∞» √«‘Ï≈È Á∂ √Ó∂∫

Í≥Ê’ «‘ ӫÔ≈Á≈ «Úº⁄ Ú∆ “◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á∂ Í≈·

ÂØ∫ Ï≈¡Á ‹≈‰∂ñ¡‰‹≈‰∂ ◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á≈ «‘º√≈ ω

Á≈ ÌØ◊ (√Ë≈È ‹ª ¡÷≥‚) ⁄ºÒÁ∆ √Ê≈È’ ∆Â∆ ¡È∞√≈”

◊¬∆ ‘ج∆ ‘ÀÕ Î∂ ≈◊Ó≈Ò≈ Á∂ ≈◊ª Á≈ Ú∆ ◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï

Í≈¿∞‰ Á∆ ‘Á≈«¬Â Á‹ ‘À ‹Ø «¬‘ Á√≈¿∞∫Á∆ ‘À «’

‹∆ «Úº⁄ Á‹ ≈◊ª È≈ÒØ∫ ’≈¯∆ ¯’ ‘ÀÕ ≈◊Ó≈Ò≈ È∂

≈◊Ó≈Ò≈ √Ïø Ë ∆ «ÚÚ≈Á ‘º Ò ’È Ò¬∆ ¡‹∂ «√º ÷

≈◊ª Á∆ «◊‰Â∆ DH ’∆Â∆ ‘À ‹Á «’ ◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï ‹∆

Ó≈È«√’Â≈ «Â¡≈ È‘∆∫Õ «¬√ Á≈ Ò≈‘≈ ÒÀ ’∂ «‹ºÊ∂ ≈◊Ó≈Ò≈

«Úº⁄ CA ≈◊ Â∂ F ≈◊‰∆¡ª ‘ÈÕ

Á∂ «ÚØË∆ Ó≥∞Á≈Ú‰∆ ÍÛ∑ ’∂ ‘∆ ÌØ◊ Í≈ «ÁøÁ∂ ‘È ‹Á«’

Úº÷ñÚº÷ ¡≥◊∂˜∆ ¡Â∂ «‘øÁ∆ «ÚÁÚ≈Ȫ È∂ Ú∆

√øÍÁ≈«¬’ «’√Ó Á∂ ÒØ’ ≈◊Ó≈Ò≈ ˘ ÍÛ∑ ’∂ ÌØ◊ Í≈¿∞∫Á∂

≈◊Ó≈Ò≈ ˘ ◊∞» «’àȑ∆∫ Ó≥«È¡≈ Â∂ «¬√ ˘ ¡’Ï Á∂

‘ÈÕ

«¬º’ √Ó’≈Ò∆ ’Ú∆ ¡≈ÒÓ Á∆ “Ó≈ËÚ≈ÈÒ ’≈Ó’øÁÒ≈”

«¬√ √Ó∂∫ Í≥Ê ”⁄ «ÂøÈ Â∑ª Á∂ «Ú⁄≈ª Ú≈Ò∂ ÒØ’ «Ú⁄ ‘∂

È≈Ó∆ ⁄È≈ Á≈ «¬º’ «‘º√≈ Ó≥«È¡≈ ‘ÀÕ «◊¡≈È∆ ◊∞«ÁºÂ

‘È, «‹È∑ª Á≈ Ú◊∆’È «¬øfi ’∆Â≈ ‹≈ √’Á≈ ‘À:

«√øÿ È∂ «¬‘Ȫ Íë√ºË «ÚÁÚ≈Ȫ Á∂ ‘Ú≈Ò∂ È≈Ò «¬‘ √≈ÏÂ

A.

¿∞‘, ‹Ø ≈◊Ó≈Ò≈ ˘ ◊∞Ï≈‰∆ Ó≥ÈÁ∂ ‘ÈÕ

’∆Â≈ ‘À «’ ≈◊Ó≈Ò≈ Á≈ ◊∞Ï≈‰∆ È≈Ò ’ج∆ √ÏøË È‘∆∫

B.

¿∞‘, ‹Ø ≈◊Ó≈Ò≈ ˘ ◊∞Ï≈‰∆ È‘∆∫ Ó≥ÈÁ∂ √◊Ø∫

¡Â∂ «¬‘ ¡≈ÒÓ Á∆ ⁄È≈ Á≈ ‘∆ «¬º’ Ì≈◊ ‘ÀÕ CA ÎÚ∆

≈◊ª Á∆ Ó≈Ò≈ Ó≥ÈÁ∂ ‘È ‹Ø ¡’Ï Á∂ √Ó’≈Ò∆

AHII ˘ Íë√ºË ¡≥◊∂˜ «¬«Â‘≈√’≈ ÓÀ’≈«Ò¯ ÚºÒØ∫ ◊∞»

’Ú∆ ¡≈ÒÓ Á∆ ⁄È≈ “Ó≈ËÚ≈ÈÒ ’≈Ó’øÁÒ≈”

◊øÃÊ √≈«‘Ï √ÏøË∆ ÷Ø‹ Ó∞’øÓÒ ’ ’∂ ¡’≈Ò Âı ”Â∂ «ÁºÂ∂

Á≈ «¬º’ «‘º√≈ ‘ÀÕ

¡≈͉∂ Ì≈Ù‰ ”⁄ «¬‘ «√º‡≈ ’º«„¡≈ «’ ◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï Á∆

C.

¿∞‘, ‹Ø ≈◊Ó≈Ò≈ ˘ ◊∞Ï≈‰∆ È‘∆∫ Ó≥ÈÁ∂ Í

√Ó≈ÍÂ∆ Ó≥∞Á≈Ú‰∆ ¿∞µÍ ‘∞øÁ∆ ‘À ¡Â∂ ≈◊Ó≈Ò≈ “Ó≈ËÚ≈ÈÒ

«ÚÚ≈Á ”Â∂ «Óº‡∆ Í≈ ’∂ ◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï ÂØ∫ √∂Ë

’≈Ó’øÁÒ≈” È≈Ó∆ ⁄È≈ Á≈ «¬º’ «‘º√≈ ‘ÀÕ Íë√ºË «‘øÁ∆

ÒÀ∫«Á¡ª ‹∆ÚÈ √øÚ≈È Á∂ ‘≈Ó∆ ‘ÈÕ

«ÚÁÚ≈È ¡ÙØ’ ’∞Ó≈ «ÓÙ, Á∂Ú∆ ÍÃ√≈Á, ≈Ó «ÂÃÍ≈·∆,

«¬È∑ª ”⁄Ø∫ Â∆‹∆ «’√Ó Á∂ ÒØ’ª Á∆ «◊‰Â∆ «˜¡≈Á≈

‚≈. ≈Ó ’∞Ó≈ ÚÓ≈, Ë∆∂∫Á ÚÓ≈, È≈◊∆ ÍÃ⁄≈‰∆

‘À «‹‘Û∂ ◊∞» ◊ÃøÊ √≈«‘Ï √ÏøË∆ «’√∂ «ÚÚ≈Á ”⁄ È‘∆∫ ÍÀ‰≈

√Ì≈ (’ªÙ∆), ‘˜≈∆ ÍÃÙ≈Á «ÁÚ∂Á∆, ÍÙ»≈Ó ⁄Â∞Ú∂Á∆,

⁄≈‘∞øÁ∂ ‹Á«’ Í«‘Ò∆ Â∂ Á»‹∆ «’√Ó Á∂ ÒØ’ «ÏȪ «’√∂

«‘øÁ∆ «ÚÙÚ’ØÙ, ‚≈. ‹◊Á∆Ù ÙÓ≈, Ì≈◊∆Ê «ÓÙ ¡≈«Á

ÍÃÓ≈‰’ ÷Ø‹ «Ú⁄≈ Á∂ ≈◊Ó≈Ò≈ Á∂ ‘º’ ‹ª «ÚØË ”⁄

Á∂ «Ú⁄≈ª ÂØ ∫ «¬Ò≈Ú≈ ÏÛΩ Á ≈ Ô» È ∆Ú«√‡∆ Á∂ ÍÃ Ø ¯ À √ 

Òø◊؇ ’º√∆ ÏÀ·∂ ‘ÈÕ ÷Ø‹ «Ú⁄≈ ÂØ∫ √º÷‰∂ «¬‘ ≈◊Ó≈Ò≈ Á∂

ÓΩ‹»ÓÁ≈ ÚºÒØ∫ AIDB ”⁄ «Ò÷∂ Ê∆«√√ «Úº⁄Ø∫ Ú∆ «¬‘Ø √º⁄

«ÚØË∆ Â∂ ‘≈Ó∆ ‡ØÒ∂ ’¬∆ Ú≈ «¬º’ñÁ»‹∂ È≈Ò ‚ª◊Øñ‚ª◊∆

¿∞ÌÁ≈ ‘À «’ “Ó≈ËÚ≈ÈÒ ’≈Ó’øÁÒ≈” È≈Ó∆ ⁄È≈ ¡’Ï

Ú∆ ‘Ø ⁄πº’∂ ‘ÈÕ «ÏÏ∂’ñÏ∞ºË Á∆ ÿ≈‡ ’≈‰ ≈◊Ó≈Ò≈ √ÏøË∆

Á∂ √Ó’≈Ò∆ ’Ú∆ ¡≈ÒÓ Á∆ «’à‘À ‹Ø AEHD ¬∆: «Úº⁄

«ÚÚ≈Á ¬∂Ȫ ÒÓ’ ⁄∞º’≈ ‘À «’ ◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á∆

13

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

’ºÂ’ECF

¡’±Ï B@@D

√øÍ≈ÁÈ≈ Á∂ D@@ √≈Òª Ï≈¡Á Ú∆ «¬‘ «’√∂ ‘ºÒ ÚºÒ

ؘ∆ ‹ª ⁄ΩË Á≈ Ú√∆Ò≈ ω≈¿∞‰, ÁÏ≈ √≈«‘Ï ÚºÒ Ó≥»‘

ÚËÁ≈ Ș È‘∆∫ ¡≈¿∞∫Á≈Õ

’ ’∂ fi»·∂ Ú≈«¬Á∂ ’ ’∂ √ø◊ Á∂ Ë≈Ó’ ‹˜Ï≈ ¿∞Ì≈

«◊¡≈È∆ ◊∞«ÁºÂ «√øÿ ÚºÒØ∫ «Ò÷∆ «’Â≈Ï “Ó≥∞Á≈Ú‰∆”

’∂ «√º÷ ‹Ú≈È∆ Á≈ ÿ≈‰ ’Ú≈¿∞‰, ‘ÓÒ≈Ú ¯Ω‹ ¡º◊∂

≈◊Ó≈Ò≈ √ÏøË∆ ÍÃÓ≈‰’ ‹≈‰’≈∆ «ÁøÁ∆ ‘À «’ «¬‘ ◊∞»

‘ºÊ ÷Û∑∂ ’ ’∂ ‹≈È ÏıÙ≈¿∞‰ , «√º÷ª Á∂ «‘ª «Ú∞ º Ë

◊øÃÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á≈ «‘º√≈ ’ÁØ∫ ω∆ Â∂ «¬‘ «’√ Á∆ ⁄È≈

«Á«¡≈¬∆ Í≈‰∆ Ó∞¯Â Á∂‰, fi»·∂ Ú≈«¬Á∂ ’ ’∂ Ú؇ª ÒÀ‰,

‘ÀÕ “Ó≥∞Á≈Ú‰∆” Á≈ √≈-«√º‡≈ «¬‘∆ «È’ÒÁ≈ ‘À «’ ≈◊Ó≈Ò≈

Í≥Ê ÚºÒØ∫ «ÁºÂ∆ ≈‹√∆ Ù’Â∆ ˘ Í≥Ê Á∆¡ª ‹Û∑ª «Úº⁄ ¡º’

◊∞  Ï≈‰∆ È‘∆∫ ¡Â∂ «¬√ Á≈ ◊∞  » ◊ø Ã Ê √≈«‘Ï ‹∆ Á∆

Á∂‰, ¡≈͉∂ √∞¡≈Ê Ò¬∆ Ú‰, Í≥Ê È≈Ò ‘ج∂ ˺’∂ ”Â∂

«Ú⁄≈Ë≈≈ È≈Ò ’ج∆ √ÏøË È‘∆∫Õ ¡º‹ √Ó∞º⁄∂ Í≥Ê ˘ «◊¡≈È∆

⁄≈ȉ≈ Í≈¿∞‰ Ú≈Ò∂ ’«ÓÙÈ ˘ ıÂÓ ’È Ò¬∆ Ú⁄ÈϺË

◊∞«ÁºÂ «√øÿ Á∆ “Ó≥∞Á≈Ú‰∆” Á∆ ÍÃÓ≈‰’ ÷Ø‹ ˘ ¡≈Ë≈

Ó˘Ú≈Á∆ √ø◊·Èª È≈Ò ≈‹√∆ √ªfi Í≈¿∞‰, Í≥Ê Á∞ÙÓ‰

ω≈ ’∂ √Á∆¡ª ÂØ∫ ÒÓ’Á∂ ¡≈ ‘∂ ≈◊Ó≈Ò≈ √ÏøË∆ «ÚÚ≈Á

È∆Â∆¡ª ⁄≈Ò» º÷‰ ¡Â∂ ◊∞» Á∆ ◊ØÒ’ Á∆ ¡≈͉∂ ≈‹√∆

˘ ‘ºÒ ’ ÒÀ‰≈ ⁄≈‘∆Á≈ ‘ÀÕ «ÏÏ∂’ñÏ∞ºË È≈Ò «Ú⁄≈«¡ª

«‘ª Ò¬∆ Á∞ÚÂØ∫ ’È Ú≈Ò∂ Ì∂÷∆ ÒØ’ ¡≈͉∂ ¡≈Í ˘

Á∞È∆¡ª Á≈ ‘ Ó√Ò≈ ‘ºÒ ‘Ø √’Á≈ ‘À ª ≈◊Ó≈Ò≈ √ÏøË∆

¡’≈Ò∆ ’‘≈ ’∂, «¬‘ È’Ò∆ ¡’≈Ò∆, ¡’≈Ò∆ «‹‘∂ Í«ÚºÂ

«ÚÚ≈Á «’¿∞∫ È‘∆∫?

ÙÏÁ ”Â∂ ’≈Ò÷ ÓÒ ‘∂ ‘ÈÕ ¡√Ò∆¡Â «¬‘ ‘À «’ Ï∞º’Ò Á∂ nnnnn

√º Í ª ÚªŸ È’Ò∆ ¡’≈Ò∆ Í≥ Ê Á∂ √Ì ÂØ ∫ ıÂÈ≈’ Â∂ Áˆ≈Ï≈˜ Á∞ÙÓ‰ ‘ÈÕ

‹Ê∂Á≈ ÏÈ≈Ó «√¡≈√ÂÁ≈È-Íπ‹≈∆ ◊º·‹ØÛ

¿∞ÍØ’Â «Ï¡≈È∂ ◊¬∂ È’Ò∆ ¡’≈Ò∆¡ª È∂ ¡≈͉∂

√øÂØ÷ «√øÿ, ⁄ø‚∆◊Û∑

’∞’Óª ”Â∂ ÍÁ≈ Í≈¿∞‰ ¡Â∂ √≈Á∆ Â∂ ÌØˇ∆ «√º÷ √ø◊ ˘

«√º÷ ËÓ «Úº⁄ ‹Ê∂Á≈ Á≈ ∞ÂÏ≈ Ï‘∞ ¿∞µ⁄≈ ‘ÀÕ Í

Ú◊Ò≈¿∞‰ Ò¬∆, ÷∞Áˆ˜, «ÌÃÙ‡ ¡Â∂ È≈¡«‘Ò ◊øÃÊ∆¡ª

Ì∂÷∆¡ª Â∂ È’Ò ’È Ú≈«Ò¡ª È∂ √øÂ, ¡’≈Ò∆ ¡Â∂ ‹Ê∂Á≈

˘ ‹Ê∂Á≈ ÍÃ⁄≈«¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘ÀÕ Èª «¬‘Ȫ Á≈ ’ج∆ ‹Ê≈

Á∂ È≈Ó «Óº‡∆ «Úº⁄ ∞Ò≈ «ÁºÂ∂ ‘ÈÕ ◊∞Ï≈‰∆ «Úº⁄ ¿∞ÍÓª

‘À Â∂ Ȫ «¬‘Ȫ «Úº⁄ ‹Ê∂Á≈ ’‘≈¿∞‰ Á∆ ’ج∆ ı»Ï∆,

’Ï∆, È≈ÓÁ∂Ú ¡Â∂ ¯∆Á «‹‘∂ √øª Á∆ ‘À Í ¡º‹ √Ó≈‹

’≈ÏÒ∆¡Â, ¡≈⁄‰, «Úº«Á¡≈ ‹ª Ï∞ºË∆ ‘ÀÕ «Í¤Ò∂ Á√

ÂØ∫ Ì◊ΩÛ∂, ◊∞Ï≈‰∆ Ú∂⁄‰ ¡Â∂ ¡≈͉∂ √∞¡≈Ê Ò¬∆ ◊∞Ï≈‰∆

Ï≈ª √≈Ò «Úº⁄ Í≥Ê Á≈ √Ì ÂØ∫ ÚºË È∞’√≈È «¬‘Ȫ È’Ò∆

Á∂ ˆÒ ¡Ê ’È Ú≈Ò∂ Ì∂÷∆ ÒØ’ √ø ω∆ ÏÀ·∂ ‘ÈÕ

¡’≈Ò∆¡ª Á∂ Ê≈Í∂ ‘ج∂ Ì∂÷∆ ‹Ê∂Á≈ª È∂ ’∆Â≈ ‘ÀÕ

«¬‘Ȫ Á≈ «ÈÙ≈È≈ »‘≈È∆¡Â Á∆ Ï‹≈¬∂ ‘ ‘Ï∂ È≈Ò

¡≥◊Ã∂˜∆ ≈‹ Á∂ √Ó∂∫ ÂØ∫ «¬‘ Í∞‹≈∆ «’√Ó Á∂ ◊øÃÊ∆ Í≥Ê

Ó≈«¬¡≈ χØÈ Á≈ ‘ÀÕ ÓΩ ÂØ∫ «È‚, √∞¡≈Ê Ó∞’Â, ◊∞Ó«Â

ÁÁ∆ ◊∞«√º÷ª Á∂ «Ú∞ºË ¡Â∂ ‘≈’Ó Ù∂É∆ Á∂ √∂Ú≈Á≈ ‘∂

Á∂ Ë≈È∆ Â∂ Í≥Ê ı≈Ò√∂ Á∆ ⁄Û∑Á∆ ’Ò≈ Ò¬∆ ‹≈Ȫ Ú≈È

‘ÈÕ ÍØïÀ√ ◊∞Ó∞÷ «√øÿ ˘ Í≥Ê ”⁄Ø∫ ¤∂’‰≈, ‹ÈÒ ‚≈«¬

Ú≈Ò∂ ÔØË∂, ¡’≈Ò∆ ’’∂ ‹≈‰∂ ‹ªÁ∂ √ÈÕ »‘≈È∆¡Â ¡Â∂

˘ √ÈÓ≈ȉ≈, ø◊∂«‡¡ª ◊∞» ’∂ Ï∂«‡¡ª «Úº∞Ë Ó˘Ú≈Á∆¡ª

√ø√≈’ «◊¡≈È «Úº⁄ «ÈÍ≥∞È, «Âº÷∆ Ϻ∞Ë∆, Á» ÁÙ∆ Â∂

Á∂ ÍÃÌ≈Ú ¡Ë∆È Â∂ ◊∞» ‘∞’Óª Á∂ ¿∞Ò‡ «ÚÂ’≈ ’È≈

¡«Â Á≈ √»Ó≈ «√øÿ «¬‘Ȫ ¡’≈Ò∆¡ª Á≈ Ó∞÷∆ ωÁ≈ Â∂

¡Â∂ ı≈Ò√¬∆ ÍøÍ≈Úª ÂØ∫ ’Ø‘ª Á» «‘‰≈ «¬‘Ȫ Ì∂÷∆¡ª

‹Ê∂Á≈ ’«‘ ’∂ √«Â’≈¡≈ ‹ªÁ≈ √∆Õ

Ò¬∆ ÏÛ∂ Ó≈‰ Â∂ Ó≈¡’∂ Á∂ ’≈È≈Ó∂ ‘ÈÕ È’Ò∆ ¡’≈Ò∆¡ª

¡º‹ ı∞Á◊˜, √ºÂ≈ Á∂ Ì∞º÷∂, ¯¯∂ ’∞º‡‰∆ ÂØ∫ ÚºË Óº’≈,

˘ ‹Á Ú∆ ¿∞‘Ȫ Á∂ ’∞’Óª ’’∂ ’ج∆ Ì∆Û Ï‰∆, ¿∞‘Ȫ

◊∞Ó«Â ÂØ∫ Á», Ó˘Ú≈Á∆¡ª Á∆ Ï◊À √Ø⁄∂ √Ófi∂ È’Ò

«¬‘Ȫ Í∞‹≈∆¡ª ˘ Í≥Ê Á∂ Ø‘ ÂØ∫ Ï⁄‰ Ò¬∆ Ú«Â¡≈Õ

’È, «√º÷ «√˪ Á∂ ¿∞Ò‡ ÓÈ Ú º÷‰, ÓÈ Á∆

«√º÷ ËÓ «Úº⁄ Ú ‹ª ¡≈ÂÓ ‘º«Â¡≈ ˘ ÍÚ≈È◊∆

¡Á≈√ ’ ’∂ «‹¿»∫Á∂ «‘‰, ¡Á≈√ Á∆ Ó‘≈ÈÂ≈ Ìø◊

È‘∆∫Õ ¡≈͉∂ ¡≈Í ˘ Ó‘≈È Í≥Ê’ Ò∆‚ ’‘≈¿∞‰ Ú≈«Ò¡ª

’È, ËÓ Á∆ √∂Ú≈ ’È Á∆ Ï‹≈¬∂ ¿∞√ ˘ ¡≈͉∆ ؇∆

È∂ ¡Á≈√ ’ ’∂ Ú º÷∂, ¡◊È’ø∞‚ ωÚ≈¬∂ Í ÓΩ ÂØ∫

14

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

’ºÂ’ECF

¡’±Ï B@@D

‚«Á¡ª ¡Á≈√ Á∆ Ó‘≈ÈÂ≈ Â∂ ı≈Ò√¬∆ Ú≈«¬Âª ˘

Òº◊ «◊¡≈Õ ¡’≈Ò∆ ¬∂’Â≈ Á∂ ‚≈Ó∂ Á∆ √≈«˜Ù Á∆ √Ófi

«¤º’∂ Â∂ ‡ø◊ ’∂ Ú ÂØÛ Ò¬∂Õ ¿∞‘Ȫ ˘ ¡«‹‘∂ Ϻ‹

¡’≈Ò∆ ÁÒ ¡≥«ÓÃÂ√ Á∂ ÍÃË≈È, ‹Ø Ï‘∞ ÍÛ∑∂ «Ò÷∂ ‘È Â∂

◊∞È≈‘ª ’’∂ «√¡≈√ ¤º‚‰∆ Â∂ Í≥Ê ÂØ∫ Óπ¡≈¯∆ Ó≥◊‰∆

¡≈¬∆.Í∆.¡À√. ¡¯√ «‘ ⁄º∞’∂ ‘È, ˘ Ï‘∞ Á∂ Ï≈¡Á

⁄≈‘∆Á∆ √∆Õ Í∞‹≈∆ ◊øÃÊ∆¡ª È∂ ÓÓ»Ò∆ «‹‘∆ ÍØ⁄≈ Í≈⁄∆ ’

¡≈¬∆Õ «¬‘ ¿∞‘Ȫ Á∂ ≈‹√∆ ‹∆ÚÈ Á∆ √Ì ÂØ∫ Úº‚∆ Ì∞ºÒ ‘À

’∂ ¿∞‘Ȫ ˘ Í≥Ê Á∂ «√ ”Â∂ «Ï·≈¬∆ º«÷¡≈Õ

Â∂ «¬√ Á≈ ’≈‰ ¿∞‘Ȫ Á∂ «ÁÒ «Úº⁄ ¡’≈Ò Âı Á∂ Óº∞÷

ÁÏ≈ √≈«‘Ï ”Â∂ ¯Ω‹∆ ‘ÓÒ≈ È’Ò∆ ¡’≈Ò∆¡ª

√∂Ú≈Á≈ Ò¬∆ ¡≥È∑≈ «ÚÙÚ≈√ ‘ÀÕ ¿∞‘ ˜≈ √Ø⁄‰ «’ «‹√

Á∆ «ÓÒ∆Ì∞◊ È≈Ò ‘Ø«¬¡≈Õ Í≥Ê È∂ ¡‰«◊‰Â Ù‘∆Á∆¡ª

«Ú¡’Â∆ ”Â∂ «ÚÙÚ≈√ ’ ’∂ ¿∞‘Ȫ ¡≈͉∂ ≈‹√∆ ‹∆ÚÈ

Í≈¬∆¡ªÕ ‚≈Ó∂ Á∂ «ÓÊ∂ ‘ج∂ ØÒ ¡È∞√≈ √’≈ ¡≈͉∂

˘ Á≈¡ ”Â∂ Ò≈ «ÁºÂ≈, ¿∞√∂ Óº∞÷ √∂Ú≈Á≈ ˘ ¡«’ÃÂÿ‰

È’Ò∆ ¡’≈Ò∆¡ª ˘ ‘ºÊ ÷Û∑∂ ’Ú≈¿∞‰ Á≈ ‚≈Ó≈ ’’∂

È’Ò∆ ¡’≈Ò∆¡ª È∂ Ó◊Ø∫ ¿∞‘Ȫ Á∂ «¬Ù≈«¡ª ”Â∂ È≈

«¬øfi ÒÀ ◊¬∆ «‹Ú∂∫ Óº÷‰ ”⁄Ø∫ Ú≤≈Ò ’º„∆Á≈ ‘ÀÕ √≈∂ Í≥Ê «Úº⁄

⁄ºÒ‰ ’ ’∂ «ÌÃÙ‡≈⁄≈ Á≈ ÁØÙ Ò≈ ’∂ ’º„ «ÁºÂ≈Õ «¬√ ÂØ∫

‘≈‘≈’≈ Óº⁄∆ ‘ج∆ √∆, «√º÷ «‘Á∂ ÚÒø»Ë∂ ͬ∂ √È Í

Ï≈¡Á Ï‰È Ú≈Ò∂ Ó∞º÷ √∂Ú≈Á≈ È∂ Í≥Ê’ ‘∞’Ó Á∆ ¿∞Òøÿ‰≈

È’Ò∆ ¡’≈Ò∆ ¡≥Á÷≈Â∂ ¡≈͉∂ ‹≈Â∆ «‘ª Á∆ Í»Â∆

’ ’∂ Í≥Ê ÁØ÷∆¡ª È≈Ò √ªfi Í≈¿∞‰ Ú≈Ò∂ È’Ò∆ ¡’≈Ò∆

Ò¬∆ ≈‹√∆ √ΩÁ∂Ï≈˜∆ ’ ‘∂ √ÈÕ ¡«‹‘∂ √Ó∂∫ Í∞‹≈∆

Ò∆‚ ˘ ¡≈͉∂ √∞¡≈Ê ÷≈Â ¡‘∞Á∂ Á∆ Á∞ÚÂØ∫ ’Á∂

◊øÃÊ∆¡ª È∂ «¬‘Ȫ Á∂ ‘º’ «Úº⁄ «Ï¡≈È «ÁºÂ∂ Â∂ Í≥Ê «Úº⁄

‘ج∂ ÁØÙ Ó∞’ ’∆Â≈Õ Î∂ √’≈∆ ¬∂‹ø√∆¡ª Á∂ «Ù’≈ ‘Ø ’∂,

¿∞‘Ȫ Á∆ √≈÷ ω∆Õ √’≈ Â∂ È’Ò∆ ¡’≈Ò∆ «⁄øÂÂ

Í≥Ê ÂØ∫ ÍÃÚ≈È◊∆ Ò¬∂ Ï◊À Òø◊ Á≈ ‘∞’ÓÈ≈Ó≈ ‹≈∆ ’

‘ج∂Õ ’≈¯∆ Ó≈ ’∞‡≈¬∆ ÂØ∫ Ï≈¡Á Ú∆ Í≥Ê Èª ‚«¡≈ Â∂

’∂ Í≥ Ê ˘ ÁØ ¯ ≈Û ’∆Â≈Õ È’Ò∆ ¡’≈Ò∆¡ª Á∆ ¡≈͉∂

Ó˘Ú≈Á∆¡ª ˘ ‚ √∆ «’ ¿∞‘ Ú؇ª «Úº⁄ ‘≈ ‹≈‰◊∂Õ √Ø⁄

√∞¡≈ʪ ÷≈Â ‘ج∆ ÒÛ≈¬∆ «Úº⁄ «¬√ Á∆ «¬√ Â∑ª ¤∞º‡∆

«Ú⁄≈ ÂØ∫ Ï≈¡Á ¿∞‘ «¬√ «√º‡∂ ”Â∂ ͺ∞‹∂ «’ ¡≈͉∆ √’≈

’ «ÁºÂ∆ ◊¬∆ «‹Ú∂∫ ¡’≈Ò Âı Á∂ Ó∞º÷ √∂Ú≈Á≈ Á≈

ω≈¿∞‰ Á∆ Ï‹≈¬∂ ¡≈͉∂ ¬∂‹ø‡ª Á∆ √’≈ ω≈¬∆ ‹≈¬∂

Á‹≈ √≈Ë≈È ’Ò’ ÂØ∫ Ú∆ È∆Úª ‘ØÚ∂Õ «¬√ √Ó∂∫ º’

Â∂ ¿∞‘Ȫ ’ØÒØ∫ «√º÷ «√˪ª, «√º÷ ÎÒ√Î∂ Â∂ «√º÷ ¡≈⁄‰

È’Ò∆ ¡’≈Ò∆ ÁÒ Á≈ ÍÃ Ë ≈È «¬º ’ Â≈È≈Ù≈‘ Á≈ » Í

Á≈ ÓÒ∆¡≈Ó∂‡ ’Ú≈«¬¡≈ ‹≈¬∂ ¡Â∂ «√º÷ª ˘ ı∞Áˆ˜,

Ë≈È ’ ⁄º∞’≈ √∆Õ ¡’≈Ò Âı Á∂ Óº∞÷ √∂Ú≈Á≈ ÚºÒØ∫

¡≈⁄‰‘∆‰ Â∂ ÈÙ¬∆ ω≈ «ÁºÂ≈ ‹≈¬∂Õ ◊øÃÊ∆¡ª ˘ ÌÀ Ì∆Â

Ê≈Í∂ ¡’≈Ò∆ ÍÃË≈È È∂ «‡’‡ª Ϻ∞Ë∆‹∆Ú∆¡ª, Í≥Ê ÁÁ∆¡ª,

’È Ò¬∆ Ì≈¬∆ ◊∞Á∂Ú «√øÿ ’≈¿∞∫’∂ ˘ Ù‘∆Á ’∆Â≈ «◊¡≈Õ

‘º’ √º⁄ ”Â∂ Í«‘≈ Á∂‰ Ú≈«Ò¡ª, ◊∞Ó«Â Á∂ Ë≈È∆¡ª

¡’≈Ò∆ ÁÒ ¡≥«ÓÃÂ√ Â∂ ‘Ø ¡«‹‘∂ ÁÒª ˘ ÷ÂÓ ’È

¡Â∂ «√º÷ ’ΩÓ ˘ ⁄ÛÁ∆ ’Ò≈ ÚºÒ «Ò‹≈‰ Ú≈«Ò¡ª ˘ È‘∆∫

Ò¬∆ ¡’≈Ò∆ ¬∂’Â≈ Á≈ ‚≈Ó≈ «⁄¡≈ «◊¡≈Õ Ï‘∞ «˜¡≈Á≈

«ÁºÂ∆¡ª √È ÏÒ«’ ¿∞‘Ȫ ˘ «ÁºÂ∆¡ª «‹È∑ª «Úº⁄ ¡«Â

ÍΩÍ∂◊ø‚∂ È≈Ò «√º÷ª «Úº⁄ √≈¬∆’ΩÒØ‹∆ ÍÀÁ≈ ’∆Â∆ ◊¬∆ «’

Á∆ ı∞Áˆ˜∆ √∆ ¡Â∂ «‹‘Û∂ «√º÷ «√˪ Á∂ Ò≈◊∂ È≈

¿∞‘Ȫ Á≈ ÌÒ≈ «√¯ «¬º’ ¡’≈Ò∆ ÁÒ Ï‰≈¿∞‰ «Úº⁄ ‘∆

Òº◊‰, Ì∂÷∆ ‘؉, √∞¡≈Ê Ò¬∆ ËÓ Á∆ ÍÚ≈‘ È≈ ’È

‘ÀÕ Óº∞÷ √∂Ú≈Á≈, ¡’≈Ò Âı ÂØ∫, ‹Ø È’Ò∆ ¡’≈Ò∆¡ª

¡Â∂ ÍÃË≈È ¡º◊∂ ⁄ø» ⁄∆∫ ’∆Â∂ Ï◊À ‘∞’Ó √∞‰È Ò¬∆ ‘ºÊ ‹ØÛ

Á≈ Ê≈«Í¡≈ ‘Ø«¬¡≈ √∆, «¬º’ ¡’≈Ò∆ ÁÒ Ï‰≈¿∞‰ Á≈

’∂ «Â¡≈ «‘‰ ¡Â∂ Ì∞ºÒ ’∂ Ú∆ ÍÃË≈È Á∆ «¬‹≈˜Â ÂØ∫

‘∞’ÓÈ≈Ó≈ ‹≈∆ ’Ú≈«¬¡≈ «◊¡≈Õ «Î ¿∞√ È∂ «¬º’ ¡«‹‘∂

Ï◊À «¬º’ Ò¯˜ Ó≥»‘Ø∫ È≈ ’º„‰Õ «¬√ ÍÃË≈È È∂ fi»·∂ Ú≈«¬Á∂

«Ú¡’Â∆ ˘ ¡’≈Ò∆ ÁÒ Á≈ ÍÃË≈È Ê≈Í «ÁºÂ≈ ‹Ø Ï‘∞Â

’ ’∂ Í≥Ê ÂØ∫ ≈‹√∆ Ù’Â∆ ÍÃ≈Í ’∆Â∆, ¿∞√ Ù’Â∆ ˘

ı∞Áˆ˜, ı≈Ò√¬∆ ÎÒ√Î∂ Â∂ ‹∆ÚÈ ‹≈⁄ ÂØ∫ ’Ø‘ª Á»,

Í≥Ê Á∂ «Úº∞Ë ¡≈͉∂ «Èº‹∆ «‘ª Ò¬∆ Ú«Â¡≈Õ «¬√ Óº’≈

¡≈͉∂ √∞¡≈Ê Ò¬∆ Í≥Ê Ú≈È Ú≈Ò≈ Â∂ Ó˘Ú≈«Á¡ª È≈Ò

Â≈È≈Ù≈‘ È∂ «√º÷ª ÂØØ∫ «¬‘ ’«‘ ’∂ ≈‹√∆ Ù’Â∆ ÍÃ≈ÍÂ

‚ø»ÿ∆ √ªfi º÷‰ Ú≈Ò≈ √∆Õ ÌØˇ∂ Ì≈ˇ∂ «√º÷ √≈«‹Ù ˘ È≈

’∆Â∆ √∆ «’ ¿∞‘ «√º÷ª È≈Ò ‘ج∆ Ï∂«¬È√≈¯∆ Â∂ ˺’∂Ù≈‘∆

√Ófi √’∂Õ «¬√ ÂØ∫ Ï≈¡Á ¡’≈Ò∆ ÁÒ ¡≥«ÓÃÂ√ ˘ ◊둉

«Ú∞ºË ’«ÓÙÈ ÏÀ·≈¬∂◊≈ Í ¿∞‘ √≈¯ Ó∞º’ «◊¡≈ Â∂ Í≥Ê

15

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

’ºÂ’ECF

¡’±Ï B@@D

ÚºÒØ∫ ÏÀ·≈¬∂ ’«ÓÙÈ ˘ Ú∆ ÷ÂÓ ’ «ÁºÂ≈Õ ¡’≈Ò Âı Á∂

¡≈Á∂Ùª Á∆ Í≈Ò‰≈ È‘∆∫ ’È∆Õ Á¡√Ò ¡’≈Ò ÂıÂ

Óº ∞ ÷ √∂ Ú ≈Á≈ Úº Ò Ø ∫ Ê≈Í∂ ÍÃ Ë ≈È Â∂ ¿∞ √ Á∂ √≈Ê∆¡ª È∂

Á≈ Óº∞÷ √∂Ú≈Á≈ ◊∞» Í≥Ê Á∆ ⁄Û∑Á∆ ’Ò≈ Ò¬∆ «Â¡≈ ’∆Â∂

Ó˘Ú≈Á∆¡ª ˘ ÷∞ Ù ’È Ò¬∆ ‘ÚÈ ’Ú≈¿∞ ‰ ∂ , Ó∞ ’ ‡

÷Û∂ ˘ Í≥Ê «Úº⁄ ¡ÀÒ≈ȉ Â∂ Ò≈◊» ’Ú≈¿∞‰ Á∆ √∂Ú≈

Ò◊Ú≈¿∞‰∂ Â∂ ≈Ó≈«¬‰ Á∂ Í≈· ’Ú≈¿∞‰∂ Ù∞» ’ «ÁºÂ∂

Ú≈√Â∂ ‘ÀÕ ¡≈Á∂Ù Á∂‰ Á≈ ‘º’ ◊∞» ı≈Ò√∂ ˘ ‘À È≈ «’

¡Â∂ «√º÷ √ø√Ê≈Úª ˘ ÂÏ≈‘ Â∂ È’≈≈ ’È≈ Ù∞» ’

ıπÁˆ˜ Â∂ Ì∂÷∆ Í∞‹≈∆¡ª ˘Õ «¬«Â‘≈√ ◊Ú≈‘ ‘À «’

«ÁºÂ≈Õ Â≈È≈Ù≈‘ È∂ «¬º’ ‘Ø Í∞‹≈∆ ¡’≈Ò Âı Á≈ Óº∞÷

Í∞‹≈∆¡ª È∂ ¡≈͉∆ Ò≈Ò√≈ Ò¬∆ ÊÛ∂ ËÓª Á∆ ÂÏ≈‘∆

√∂Ú≈Á≈ Ê≈«Í¡≈ «‹√ È∂ Ó˘Ú≈Á∆¡ª ˘ ÷∞Ù ’È Â∂ «√º÷

’∆Â∆Õ «√º÷ «¬«Â‘≈√ ”Â∂ Ș Ó≈∆¬∂ ª ÍÂ≈ Òº◊Á≈ ‘À

ËÓ Á∆¡ª ‹Û∑ª ÷Ø÷Ò∆¡ª ’È Ò¬∆ «¬‘ ’«‘ ’∂ ◊∞»

«’ ¿∞µ⁄∂ ¡≈⁄‰ Á∂ Ó≈Ò’, «ÈÙ’≈Ó √∂Ú≈Á≈ ı≈Ò√∂ È∂

√≈«‘Ï≈È Á∆ ÂΩ‘∆È ’∆Â∆ «’ ¿∞‘ ÓÈØ’Ò«Í ÒÚ ’∞Ù Á∆

√Á≈ Í≥Ê ˘ ⁄≈ ⁄øÁ Ò≈¬∂ Í Í∞‹≈∆¡ª Á∆ Ó≈«¬¡≈ Á∆

¡≥Ù ‘ÈÕ Ï‘∞ ÿº‡ √Ófi Â∂ «◊¡≈È Á≈ Ó≈Ò’ ‘؉ ’’∂

Ò≈Ò√≈ È∂ ˆÒ ÍÃ⁄≈ ’∆Â≈, Ï≈‰∆ Ú∂⁄∆, «ÈÙ’≈Ó √∂Ú≈

¿∞‘ ¡≈Í‘∞Á≈ ‘Ø «◊¡≈ Â∂ Í≥Ê ÂØ∫ ÍÚ≈È◊∆ Ò¬∂ Ï◊À

Á∂ Ó≈Á∂ ˘ ’Ó˜Ø ’∆Â≈, «√º÷ª ˘ ’∞≈‘∂ Í≈«¬¡≈, Í≥Ê «Úº⁄

¡≈͉∂ ‘∞’ÓÈ≈Ó∂ ’º„‰ Òº◊ «Í¡≈Õ ‹Á È’Ò∆ ¡’≈Ò∆¡ª

⁄Û∑Á∆ ’Ò≈ Á∆ Ï‹≈¬∂ «Èÿ≈ «Ò¡ªÁ≈ ¡Â∂ «√¡≈√ÂÁ≈Ȫ

Ú∂«÷¡≈ «’ ¿∞‘ ¿∞‘Ȫ Á∆ ÍÚ≈‘ ’∆Â∂ Ï◊À ¡≈͉∆

˘ Í≥Ê Á∂ «√ ”Â∂ ÏÀ·≈«¬¡≈Õ

Ó˜∆ Á∂ ‘∞’ÓÈ≈Ó∂ ’º„ «‘≈ ‘À ª ¿∞√ Á∆ Ïı≈√Â◊∆ ’

‘∞‰ Í≈·’ ‘∆ ¯À√Ò≈ ’È «’ ¿∞‘ ‹Ê∂Á≈ «’Ú∂∫ ‘È

«ÁºÂ∆Õ Â≈È≈Ù≈‘ È∂ «¬√ ÂØ∫ Ï≈¡Á ¿∞√ «Ú¡’Â∆ ˘ ¡’≈Ò

«‹È∑ª Á≈ È≈ ª ’ج∆ ‹Ê≈ ‘À, È≈ ı≈Ò√¬∆ ¡≈⁄‰, È≈

Âı Á≈ Óº ∞ ÷ √∂ Ú ≈Á≈ ω≈«¬¡≈ «‹√ Á∆ ¿∞ √ ’Ø Ò

√∂Ú≈ «√ÓÈ «Úº⁄ «ÚÙÚ≈√, È≈ ‘º’ √º⁄ ”Â∂ Í«‘≈ Á∂‰

¡≈.¡À√.¡À√. ÚºÒØ∫ Í«‘Òª ‘∆ «√¯≈Ù √∆ «’¿∞∫«’ ¿∞√ È∂

Á≈ Á≈¬∆¡≈, È≈ »‘≈È∆ Â∂ Á∞«È¡≈Ú∆ ‹∆ÚÈ Á≈ ¿∞µ⁄ ’؇∆

◊∞» «ÈøÁ’ Â∂ ◊∞Ó«Â «ÚØË∆ “◊∞«ÏÒ≈√ Í≈ÂÙ≈‘∆ 6”

Á≈ «◊¡≈È? «√¯ Ì∂÷ Â∂ ⁄≈ÍÒ»√∆ ¿∞‘Ȫ Á∂ ͺÒ∂ ‘ÀÕ

√øÍ≈ÁÈ ’∆Â∆ √∆ ¡Â∂ «¬‘ «’Â≈Ï «√º÷ ËÓ ˘ Ó˘Ú≈Á Á∂

¡«‹‘∂ «Ú¡’Â∆ ’Á∂ Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√øÿ ‹ª ¡’≈Ò∆ λÒ≈

÷≈∂ √≈◊ «Úº⁄ √πº‡Á∆ ‘ÀÕ ı≈Ò√∂ È∂ ÍΩ‰∆ √Á∆ Í«‘Òª «¬√

«√øÿ Á∂ Ú≈√ È‘∆∫ ‘Ø √’Á∂Õ

«’Â≈Ï Á∂ ÍÃ⁄≈ ”Â∂ Í≈ÏøÁ∆ Ò≈¬∆ √∆Õ Â’∆ÏÈ √≈∂ È’Ò∆

nnnnn

¡’≈Ò∆ Ò∆‚ª, ◊øÃÊ∆¡ª ¡Â∂ ËÓ ÍÃ⁄≈ ’Ó∂‡∆ È∂ «¬√ «’Â≈Ï Á∆ ÙÒ≈ÿ≈ ’∆Â∆Õ «¬√ «’Â≈Ï ˘ ¤≈͉ Á≈ ÷⁄

«√º÷∆ «ÚØË∆ √≈«˜Ùª Á∆¡ª ’∞fi ’Û∆¡ª

◊∞» Á∆ ◊ØÒ’ ”⁄Ø∫ ’∆Â≈ «◊¡≈ Â∂ Â≈È≈Ù≈‘ È∂ ı≈Ò√∂ Á∆

(Í≥Ê ÁÁ∆ ÍÃØ. ÁÒ∆Í «√øÿ ÏøϬ∆ Á∂ ͺÂ ”⁄Ø∫)

Â∆‹∆ ÙÂ≈ÏÁ∆ Á∂ ÓΩ’∂ Í≥Ê ˘ ÂØ‘¯∂ Ú‹Ø∫ «ÁºÂ∆Õ «¬º’ «ÈÙ’≈Ó «√º÷ «ÚÁÚ≈È È∂ ‹Á «¬√ «’Â≈Ï Ï≈∂ Í≥Ê ˘ ⁄≈ȉ≈

¡≈Í ‹∆ Ï‘∞ ӑ≈È Â∂ Ï‘∞ ¡«‘Ó ‹ºÁØñ‹«‘Á «Úº⁄

Í≈«¬¡≈ ª «¬√ «’Â≈Ï ”Â∂ Í≈ÏøÁ∆ Ò≈ ’∂ Ú≈Í√ ÒÀ Ò¬∆

∞ºfi ◊¬∂ ‘ØÕ «¬‘ ‹ºÁØñ‹«‘Á ÏÛ≈ «⁄ Í«‘Òª ‘∆ Ù∞» ‘Ø

◊¬∆Õ Ó˘Ú≈Á∆¡ª Á∆ Ù«‘ ”Â∂ È’Ò∆ ¡’≈Ò∆, ⁄≈ÍÒ»√

‹≈‰∆ ⁄≈‘∆Á∆ √∆Õ ◊∞» È∂ ⁄ø◊≈ ’∆Â≈ «’ ¡≈Í ‹∆ √Ì ˘

«ÚÁÚ≈È Â∂ ı∞Áˆ˜ ◊øÃÊ∆ ‘º’ √º⁄ ”Â∂ Í«‘≈ Á∂‰ Ú≈Ò∂

√Øfi∆ «ÁºÂ∆ Â∂ ¡≈Í ‹∆ √Ì «¬√ Ó‘≈È ’≈‹ «Úº⁄ Òº◊

«ÚÁÚ≈È Á∂ «Íº¤∂ ÍÀ ◊¬∂ Â∂ fi»·∂ ÁØÙ Ò≈ ’∂ ÍØÃ. ◊∞Ó∞÷ «√øÿ

◊¬∂Õ «¬√ √ÏøË «Úº⁄ ‹Ø Ó∂≈ ¡«Ë¡È ‘À, ¡≈Í ‹∆ ≈‘ƒ

Úª◊ ¿∞√ ˘ Í≥Ê ”⁄Ø∫ ¤∂’ «ÁºÂ≈Õ ‘≈Ò≈ «¬‘ Ó≥◊ ’Á∂ ‘È

Í≈·’ª È≈Ò √ªfi≈ ’È Á∆ ÷∞ºÒ∑ ÒÀ «‘≈ ‘ªÕ

«’ ı≈Ò√∂ È∂ ¡’≈Ò Âı ¡º◊∂ «√ «ÈÚ≈¿∞‰≈ ‘À, Í»≈

AHDF ¬∆√Ú∆ Á∆ Ó∞Á’∆ Á∆ ÒÛ≈¬∆ «Íº¤Ø∫ ¡≥◊∂˜ª È∂

√«Â’≈ ’È≈ ‘À Í È’Ò∆ ¡’≈Ò∆¡ª ÚºÒØ∫ ¡≈͉∂ √∞¡≈Ê

«√º÷ª ˘ ‘ ͺ÷Ø∫ ’Ó˜Ø ’È Á≈ ÍÃØ◊≈Ó Ï‰≈«¬¡≈ √∆ Â∂

Á∆ Í»Â∆ Ò¬∆ Ê≈Í∂ ◊¬∂ ı∞Áˆ˜ Â∂ È≈¡«‘Ò Í∞‹≈∆¡ª Á∂

AHDF Á∂ Ï≈¡Á ¡◊∂˜ª Â∂ «’Ã√⁄È «ÓÙÈ Ò∞«Ë¡≈‰≈ È∂

¡≈Í ‘∞Á∂ Â∂ Óº’≈ «√¡≈√∆ ÒØ’ª Á∂ √∞¡≈Ê Ò¬∆ «ÁºÂ∂

«ÓÒ ’∂ √≈«˜Ù ω≈¬∆ «‹√ Á∂ «ÂøÈ Ó∞º÷ ‡∆⁄∂ √È:

16

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

A.

B.

C.

’ºÂ’ECF

¡’±Ï B@@D

◊∞» È≈È’ √≈«‘Ï ‹∆ Á∆ ÍÃÌπÂ≈ ˘ ÷ÂÓ ’È≈

Í«‘Òª È‘∆∫ Ú«Â¡≈ «◊¡≈Õ «¬√ Ó√Ò∂ ”Â∂ √Ã. ‹Ø«◊øÁ

‹ª ¿∞‘Ȫ ˘ ¤∞«‡¡≈¿∞‰≈Õ

«√øÿ Ú∂ÁªÂ∆ ‹∆, √Ã∆ ¡’≈Ò Âı √≈«‘Ï Á∂ ‹Ê∂Á≈ √≈«‘Ï

◊∞  » ◊ø Ã Ê √≈«‘Ï Á∆ Ó‘º  Â≈ ˘ ÿ‡≈¿∞ ‰ ≈ Â∂

È≈Ò ÏøϬ∆ «Úº⁄ ÏÛ∆ ‚ø»ÿ∆ «Ú⁄≈ ’∆Â∆ √∆Õ Ú∂ÁªÂ∆ ‹∆

¤∞«‡¡≈¿∞‰≈Õ

Ó∂∆¡ª ◊ºÒª Á≈ Í»≈ ‹Ú≈Ï È‘ƒ Á∂ √’∂ √ÈÕ ÓÀ∫ ¿∞‘Ȫ Á∆

◊∞» ◊Ø«ÏøÁ «√øÿ ‹∆ ˘ ¤π«‡¡≈‰≈ Â∂ «√º÷ Ò«‘

“◊∞ «ÏÒ≈√ Í≈ÂÙ≈‘∆ ¤∂Úƒ” Á∆ Â≈∆÷ AGGE «Ï’Ó∆ ˘

È≈ÒØ∫ Úº÷≈ ÍÃ◊‡≈¿∞‰≈Õ

«¬√ ¡≈Ë≈ ”Â∂ ‘∆ ÷≥‚ ’∆Â≈ √∆ Â∂ È≈Ò ‘∆ «¬‘ Ú∆ Á√≈«¬¡≈ √∆ «’ Ì≈¬∆ ÓÈ∆ «√øÿ ‹∆ Á∆ ¿∞√ ◊øÃÊ Á∆ ’Ê≈

Í«‘Ò∂ È∞’Â∂ ¡Ë∆È ◊∞» È≈È’ Á∂Ú ‹∆ Á≈ ‹ÈÓ ‹Ø

’È Ú≈Ò∆ ◊ºÒ Ú∆ ·∆’ È‘ƒÕ «¬‘ ˆÒ ‘À «’ Ì≈¬∆ ÓÈ∆

«’ ÈÈ’≈‰≈ √≈«‘Ï «Ú÷∂ AHG@ñH@ ¬∆√Ú∆ º’ ÚÀ√≈÷

«√øÿ ‹∆ ¿∞√ ◊øÃÊ Á∆ ’Ê≈ ’Á∂ √ÈÕ Ú∂ÁªÂ∆ ‹∆ «¬√ ◊ºÒ

«Úº⁄ ÓÈ≈«¬¡≈ ‹ªÁ≈ √∆, ¿∞√ ˘ ’ºÂ’ «Úº⁄ ÓÈ≈¿∞‰≈ Ù∞»

Á≈ ‹∞¡≈Ï È‘ƒ Á∂ √’∂ √ÈÕ ““√Ã∆ Ì◊ΩÂ∆ ‹∆ √‘≈«¬”” Â∂

’Ú≈«¬¡≈Õ ‹ÁØ ∫ F@ ’∞ √≈Ò Í«‘Òª √à . ’Ó «√ø ÿ

““Ú≈ √Ã∆ Ì◊ΩÂ∆ ‹∆ ’∆ Í≈ÂÙ≈‘∆ Á√Úƒ”” ÍÛ∑È≈ «È≈

«‘√‡Ø∆¡È Á∆ «’Â≈Ï “’ºÂ’ «’ ÚÀ√≈÷” ÍÛ∑∆ √∆ ª √Ófi

ˆÒ ‘∆ È‘ƒ, √◊Ø∫ Ï‘∞ ں‚≈ Í≈Í ‘ÀÕ ¡√ƒ ¡’≈Ò Í∞÷

È‘ƒ √∆Õ Í ¡º‹ «¬‘ ◊ºÒ Íú÷ ‘À «’ «¬‘ ÏÛ∆ ‚ø»ÿ∆

Á∂ Í∞‹≈∆ ‘ª, Á∂Ú∆ Á∂ È‘ƒÕ «‹‘Û∆ Í«‘Ò∆ Í¿∞Û∆ Ì◊ΩÂ∆

√≈«˜Ù Á≈ «‘º√≈ √∆Õ √∞¡≈Ó∆ ÁÔ≈ÈøÁ È∂ ¡≥◊∂˜ª Á∂ «¬Ù≈∂

Á∆ Ú≈ Á∂ Ù∞» «Úº⁄ «Ò÷∆ ◊¬∆ ‘À ¿√ Á≈ Ó≥ÂÚ ◊∞»

”Â∂ ‘∆ ◊∞» È≈È’ √≈«‘Ï ‹∆ Á∂ «ıÒ≈¯ «Ò«÷¡≈ √∆Õ

√≈«‘Ï≈È ˘ ¤∞«‡¡≈¿∞‰≈ √∆ Â∂ «¬√ ˘ «’√∂ √≈’ «Ò÷≈∆

Á»‹≈, ◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï ‹∆ ˘ ¤∞«‡¡≈¿∞‰ √ÏøË∆ ¡≥◊∂˜ª

È∂ «Ò«÷¡≈ √∆Õ ÏÁ«’√ÓÂ∆ È≈Ò √Ã∆ ÁÏ≈ √≈«‘Ï Â∂ √Ã∆

È∂ ‚≈’‡ ‡øÃÍ ˘ ◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï Á≈ ‡∆’≈ ’È Ò¬∆

¡’≈Ò Ïø∞◊∂ Á∂ Í∞‹≈∆¡ª È∂ Â∂ Ù≈«¬Á ȪÁ∂Û Â∂ ͇È≈

«ÈÔ∞’ ’∆Â≈ Â∂ ¿∞√ È∂ Ï‘∞ ‘∆ ˆÒ ◊ºÒª «Ò÷∆¡ªÕ

√≈«‘Ï Á∂ Í∞‹≈∆¡ª È∂ «¬√ ˘ «È Á∆ ¡Á≈√ Á≈ «‘º√≈

Ì≈Ú∂∫ √Ó∂∫ Á∂ √≈∂ ¡≈◊» ¡≥◊∂˜ª Á∆ Óº∞·∆ «Úº⁄ √È Í «¬√

ω≈ ’∂ ¡≈͉∆ ÏÃ≈‘Ó‰∆ Ӻ Â∂ √Ø⁄ Á≈ ÍÃ◊‡≈Ú≈ ’∆Â≈

Á∂ Ï≈Ú‹»Á ¿∞‘Ȫ È∂ ¡≥◊∂˜ª Á∂ «ıÒ≈¯ ÍÃ؇À√‡ ’∆Â≈ Â∂

√∆Õ «¬‘ Ù≈«¬Á AHD@ Á∂ «¬Áñ«◊Á ‘Ø«¬¡≈ ‹≈ÍÁ≈ ‘ÀÕ

’≈¯∆ ΩÒ≈ Óº«⁄¡≈Õ «¬√ √ÏøË «Úº⁄ «¬º’ ‘Ø ◊ºÒ Â∞‘≈‚∂

«¬√∂ Ú≈ Á∆ Á»‹∆ Í¿∞Û∆∏ ““«ÍÃÊÓ∂ ÷≥‚≈ √≈‹ ’∂ «‹È √Ì

«Ë¡≈È «Úº⁄ «Ò¡≈¿∞‰≈ ⁄≈‘ø∞Á≈ ‘ª «’ ¡≥◊∂˜ª È∂ «¬√ ÂØ∫

√ø√≈ ¿∞Í≈«¬¡≈””∏ √∆à ‹Í∞‹∆ √≈«‘Ï Â∂ Ó≈» ≈◊ «Ú⁄Ò∂

Í«‘Òª Ú∂Áª ˘ ¤π«‡¡≈¿∞‰ ‹ª «‚√‡Ω‡ ’È Ò¬∆ √Ã∆

√Ø«‘Ò∂ ◊∞» È≈È’ √≈«‘Ï Â∂ ◊∞» ¡‹È Á∂Ú ‹∆ Á∂ «Ú⁄≈ª

ÓÀ’√Ó»Ò ˘ «ÈÔ∞’ ’∆Â≈ √∆ Â∂ ¿∞√ È∂ Ú∂Áª Á∂ ‡∆’∂

Á≈ «√ºË≈ ÷≥‚È ’Á∆ ‘ÀÕ

’∆Â∂Õ ÓÀ’√Ó»Ò Á≈ ¡≈͉∂ «¬º’ «ÙÂ∂Á≈ ˘ «Ò«÷¡≈

Ú∂ÁªÂ∆ ‹∆ ˘ Ï∂ÈÂ∆ ’∆Â∆ √∆ «’ Áº√Ø AHE@ ¬∆√Ú∆

ͺÂ ÏøϬ∆ Ô»È∆Ú«√‡∆ Á∆ Ò≈«¬ÏÃ∂∆ «Úº⁄ ‘À «‹√ «Úº⁄

ÂØ∫ Í«‘Òª «’‘Û∆ ¡Á≈√ ÍÛ∑∆ ‹ªÁ∆ √∆Õ ¿∞‘Ȫ Á≈ ‹∞¡≈Ï

¿∞√ È∂ «Ò«÷¡≈ «’ “ÓÀ Ú∂Áª Á∂ ‡∆’∂ Ú∂Áª ˘ ˆÒ Í∂Ù

√∆ «’ ¿∞‘ ¡Á≈√ Â∞‘≈˘ È‘ƒ «ÓÒ √’Á∆Õ

’È Ú≈√Â∂ ’ «‘≈ ‘ª”Õ «¬‘ ◊ºÒ ÏøϬ∆ Ô»È∆Ú«√‡∆ Á∂

ÓÀ∫ Ï∂ÈÂ∆ ’È≈ ⁄≈‘∞Á≈ ‘ª «’ Â∞√ƒ ÔÂÈ ’ ’∂ ÒºÌØ

Ò≈«¬Ïà ∂  ∆¡È «Ó√‡ «‡’∂ ’  È∂ Áº √ ∆ √∆Õ Ìø ‚ ≈’

«’ ÁÏ≈ √≈«‘Ï «Úº⁄ Ó∂ÚÛ∂ ‹ª Á»‹∂ ¡Á≈√∆¬∂ «’‘Û∆

«¬√‡∆«⁄¿»‡ Í»È∂ Ú≈«Ò¡ª È∂ ¿∞√ ÂØ∫ «¬√ ͺÂ √ÏøË∆ ͺ∞¤

¡Á≈√ ’Á∂ √ÈÕ «¬‘ Ï‘∞ ˜»∆ ‘ÀÕ «¬√ √ÏøË «Úº⁄

’∆Â∆ √∆ Â∂ «‡’∂’ ‹∆ È∂ «¬√ ͺÂ Á∆ «¬º’ ’≈Í∆ ¿∞‘Ȫ

√Ì ÂØ∫ Áº∞÷ Á∆ ◊ºÒ ‘À «’ ⁄∆¯ ı≈Ò√≈ Á∆Ú≈È Ú≈Ò∂ √’≈∆

˘ Ì∂‹∆ √∆Õ «¬‘ ◊ºÒ AIIEñIF Á∆ ‘ÀÕ

¬∂‹ø‡ª È∂ Ï«⁄ºÂ È≈‡’ Ú≈Ò∆ ’‘≈‰∆ ÍÃ⁄ºÒ ’ ’∂ Í≥Ê

Â∆‹≈, Á√Ó Í≈ÂÙ≈‘ √ÏøË∆ ˆÒ ÍÃ⁄≈ Á≈ Óº∞„

È≈Ò ËØÑ ’∆Â≈ ‘ÀÕ ¿∞‘Ȫ È∂ ◊∞» ◊Ø«ÏøÁ «√øÿ ‹∆ ˘ ◊∞»

AHE@ ¬∆√Ú∆ ‹ª ¿∞√ ÂØ∫ ÊØÛ∑≈ Í«‘Òª ÂØ∫ Ù∞» ‘Ø«¬¡≈ ‹≈ÍÁ≈

È≈È’ √≈«‘Ï ‹∆ Á∆ Ò«‘ È≈ÒØ∫ Úº÷ ’∆Â≈ ‘ÀÕ ¿∞‘Ȫ Á∆

‘À «’ «’¿∞∫«’ ““√Ã∆ Ì◊ΩÂ∆ ‹∆ √‘≈«¬”” ’Á∂ Ú∆ «¬√ ÂØ∫

«˜øÓ∂Ú≈∆ √∆ «’ «√º÷ª ˘ ◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï ‹∆ È≈Ò ‹ØÛÈ

17

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

’ºÂ’ECF

¡’±Ï B@@D

Ò¬∆ «√º÷ª ˘ ÁÏ≈ √≈«‘Ï ÒÀ ‹ªÁ∂ Í ¿∞‘ «√º÷ª ˘

Ò≈ø√ (Í≥‹≈Ï Á∂ ◊ÚÈ Â∂ ◊ÚÈ ‹ÈÒ ‚Ò‘Ω˜∆)

¡÷ΩÂ∆ ‘∂Ó’ø∞‡ ÒÀ ⁄Û∑∂Õ ÍÂ≈ È‘∆∫ ’ÁØ∫ «¬‘ ÍÍ≥⁄ Â∂ Í÷≥‚

Á∆¡ª √≈«˜√ª ˘ È‘∆∫ ¿∞ÿ∂«Û¡≈Õ ‚≈. √ø◊ «√øÿ ‹∆ È∂

÷ÂÓ ‘ج∂◊≈Õ

«¬‘ ◊ºÒ ª «Ò÷∆ ‘À «’ AHFB ¬∆√Ú∆ «Úº⁄ ’Í»ÊÒ≈ Á∂

Í≥Ê «Úº⁄ Ì≈¬∆ Ú∆ «√øÿ ‹∆ È∂ Ì≈¬∆ ◊∞Á≈√ ‹∆

Ó‘≈≈‹∂ È∂ «’Ã√⁄È «ÓÙÈ ˘ ¡≈͉∂ ÿ Ï∞ÒÚ≈«¬¡≈,

Á∆¡ª Ú≈ª È≈Ò «’√∂ Á» ‹ ∂ Ì≈¬∆ ◊∞  Á≈√ Á∆ Ú≈ ˘

¿∞‘Ȫ Á≈ Í«Ú≈ «’Ã√⁄È Ï«‰¡≈; «¬√ ÂØ∫ ÚË ’∞fi È‘ƒ

¤≈͉ Á≈ Í≈Í ’∆Â≈ √∆ Â∂ ““◊∞ «√Ó ÓÈ≈¬∆ ’≈Ò’≈””

«Ò«÷¡≈Õ «√øÿ √Ì≈ Ò«‘ Á∆ ¡≈øÌÂ≈ √ÏøË∆ «Ò÷«Á¡ª

Í≥Ê «Úº⁄ ÍÃ⁄ºÒ ‘Ø«¬¡≈Õ Ó˜∂ Á∆ ◊ºÒ ‘À «’ Ì≈¬∆ Ú∆

‚≈’‡ ‘Ïø√ «√ÿ È∂ «’Ã√⁄È «ÓÙÈ Ò∞«Ë¡≈‰≈ Á∆ «Í؇

«√øÿ √ÁÈ («ÁºÒ∆) È∂ ‹Ø ¿∞√ Ú≈ Á∆ ÈÚƒ ’≈Í∆ ¤≈Í∆ ‘À

«’ “‹∂’ ¡√∆∫ ¡≥«ÓÃÂ√ Â∂ Í∂Ù≈Ú ¡≈͉∂ ’ø‡ØÒ «Úº⁄ ÒÀ

¿∞√ «Úº⁄ ‘∞‰ Í≈· ““◊∞ «√Ó ÓÈ≈¬∆ ’≈Ò’≈”” Á∆ Ï‹≈«¬

Ò¬∆¬∂ ª √≈≈ Í≥‹≈Ï, ÈΩÊ ÚÀ√‡ ¯ø‡∆¡ ¡≈«Á ¬∆√≈¬∆

““◊∞ Á≈√ ÓÈ≈¬∆ ’≈Ò’≈”” ’∆Â≈ ‘ÀÕ «’√∂ ˘ ¡«‹‘∆¡ª

ω ‹≈Ú∂◊≈”, Á≈ «˜’ ’∆Â≈ ‘ÀÕ «¬√∂ √’∆Ó Á∂ «‘ √Ã∆

◊º Ò ª Á≈ Íà ⁄ ≈ ’È Á≈ ’∆ ‘º ’ ‘À , Ù≈«¬Á ’Á∂ Í≥ Ê

¡≥«ÓÃÂ√ «Ú÷∂ ⁄≈ «√º÷ ÈΩ‹Ú≈Ȫ ˘ Ù∑∂¡≈Ó ¬∆√≈¬∆

Ú∆⁄≈ ’ √’∂Õ

ω≈¿∞‰ Á∆ «Ú¿∞∫ ω∆ Â∂ «¬√ Á∂ Ρ√»Í «√øÿ √Ì≈

«¬√ √≈∆ √≈«˜Ù «Úº⁄ √Ã∆ ÁÏ≈ √≈«‘Ï ‹∆ Â∂ √Ã∆

Ò«‘ ‘Ø∫Á «Úº⁄ ¡≈¬∆Õ AIHH ¬∆√Ú∆ º’ “Í≥‹≈Ï: Í≈√‡

¡’≈Ò Ïø∞◊∂ Á∂ Í∞‹≈∆¡ª Á∆ Ì»«Ó’≈ ÏÛ∆ Ùø’≈‹È’ ‘∆ ‘ÀÕ

¡À∫‚ ÍÀ˜À∫‡” Á∂ √≈∂ Ò∂÷ ÍÛ∑∂ ‘È; «’√∂ È∂ Ú∆ «’Ã√⁄È

Ù≈«¬Á ͇È≈ √≈«‘Ï Â∂ ȪÁ∂Û √≈«‘Ï Á∂ Í∞‹≈∆¡ª Á≈ Ú∆

«ÓÙÈ ”Â∂ ’ج∆ Ò∂÷ È‘ƒ «Ò«÷¡≈Õ ÒØÛ ‘À «’ √≈˘ «¬√ √Ó∂∫

˜» «‘º√≈ ‘ØÚ∂◊≈Õ √Ã∆ ÁÏ≈ √≈«‘Ï Â∂ ¡’≈Ò Ïø∞◊∂ Á∂

Á∂ «¬«Â‘≈√ Á≈ ÏÛ≈ ‚ø»ÿ≈ «È∆÷‰ ’È≈ ⁄≈‘∆Á≈ ‘ÀÕ ¿∞√

Í∞‹≈∆¡ª ˘ «¬√ Ó≈Û∆ ’» ÏÁÒ∂ ¡≥◊∂˜ª È∂ AHEI

«Úº⁄Ø∫ ‘∆ √≈‚∆ ¡º‹ Á∆ ‘≈Ò Á≈ «Í¤Ø’Û √≈‘Ó‰∂ ¡≈

¬∆√Ú∆ «Úº⁄ ÈÚª Á√»ñ¿∞Òñ¡Ó≈Ò Ï‰≈ ’∂ (ؘ≈È≈

‹≈¬∂◊≈Õ ⁄ø◊≈ ‘ØÚ∂ «’ «¬√ √Ó∂∫ Á≈ «¬«Â‘≈√ ·∆’ ÷Ø«‹¡≈

ÓÔ≈Á≈ ˘ Á√Â≈Ú∂˜∆ »Í Á∂ ’∂) «√º÷ «√˪ª Á∂ ÿ≈‰

‹≈ √’∂Õ ÓÀ˘ ÷∞Ù∆ ‘ØÚ∂◊∆ «’ «’√∂ Â∑ª Ú∆ «¬‘ ’øÓ «√∂

Ò¬∆ Ï‘∞ ں‚≈ √≈ËÈ Óπ‘º¬∆¡≈ ’∆Â≈Õ “Í≥‹≈Ï: Í≈√‡ ¡À∫‚

⁄Û∑∂Õ

ÍÀ˜À∫‡” «Úº⁄ ¤Í∂ Ò∂÷ “ÁÏ≈ √≈«‘Ï ”Â∂ ¡≥◊∂˜ª Á≈

nnnnn

’Ϙ≈” ÏÛ≈ ‚ø»ÿ≈ ¡«Ë¡È Ó≥◊Á≈ ‘ÀÕ ⁄ø◊≈ ‘ØÚ∂ «’ ¡≈Í ‹∆ ¡Â∂ ¡≈Í ‹∆ Á∂ √≈Ê∆ «¬√ «ÚÙ∂ ”Â∂ ‘Ø ¡«Ë¡È ’ÈÕ

÷»È∆ Úß‚ - Í≥‹≈Ï Á∂ Í≈‰∆¡ª Á∆

Â∞√ƒ Ï∞Ò∂«‡È «Úº⁄ Í∞‹≈∆¡ª √ÏøË∆ «Ò÷ ‘∂ ‘ØÕ «√º÷ √ø◊ª «Úº⁄ Í∞‹≈∆¡ª Á≈ ÏÛ≈ ‚ø»ÿ≈ ¡√ «‘≈ ‘ÀÕ «¬‘Ø ’≈‰ ‘À

«¬ß‹: ‹◊Â≈ «√ßÿ √ÂßÏ B@@D ÂØ∫ ¡º◊∂:

«’ Í∞‹≈∆¡ª Á∆ ‘ ˆÒ ◊ºÒ «√º÷ √ø◊ª «ÏȪ «’ø»

CA Á√øÏ AIHA ˘ Í≥‹≈Ï Á∂ Í≈‰∆¡ª Á∂ √ÏßË

’∆Â∂ Ó≥ÈÁ∆¡ª ‘∆¡ª ‘È Â∂ ¡º‹ Ú∆ «¬‘ ÍÍ≈‡∆ «’√∂ È≈

«Úº⁄ ¡ÀÒ≈È∂ ◊¬∂ È≈ÁÙ≈‘∆ ¡ÀÚ≈‚ Á∆ ‘≈Ò∂ «√¡≈‘∆

«’√∂ Ù’Ò «Úº⁄ ⁄ºÒ ‘∆ ‘ÀÕ

√∞º’∆ Ú∆ È‘∆∫ √∆ «’ ÓÀ‚Ó «¬ßÁ≈ ◊ªË∆ È∂ «¬º’ Ú≈∆ «Î

«¬º’ ‘Ø ◊ºÒ ÏÛ∂ Á∞º÷ È≈Ò ¡≈Í ‹∆ ˘ Áº√‰≈ ⁄≈‘ø∞Á≈

Í≥‹≈Ï∆ «’√≈È Á∂ «‘ª Á∆ ¡‰Á∂÷∆ ’Á∂ ‘ج∂ ¿∞È∑ª Á∂

‘ª «’ √≈‚∂ «’√∂ Ú∆ «ÚÁÚ≈È È∂, Ì≈Ú∂∫ ¿∞‘ ‚≈. ‘Ïø√

√ÚÀÓ≈È ˘ «ÒÂ≈ÛÈ Á∂ ÓÈ√»Ï∂ È≈Ò ¡≈͉∂ «‘‡Ò∆ ¡≥Á≈˜

«√øÿ ‘ØÚ∂, Ì≈Ú∂∫ ‚≈. ◊ØÍ≈Ò «√øÿ ÁÁ∆ ‹ª ‚≈. √ø◊Â

”⁄ ‘«¡≈‰∂ ˘ Í≈‰∆ Ó∞‘º¬∆¡≈ ’Ú≈¿∞‰ Ò¬∆ «È’‡ Ì«Úº÷

«√øÿ, «’√∂ È∂ Ú∆ «’Ã√⁄È «ÓÙÈ Ò∞«Ë¡≈‰≈ Á∂ ’øÓª Á∆

«Úº⁄ “¡À√.Ú≈¬∆.¡ÀÒ. È«‘” Á∆ ¿∞√≈∆ Á∂ ’ßÓ Á≈ ¿∞Áÿ≈‡È

ÍÛ⁄ØÒ ’ ’∂ ¡«Ë¡È È‘ƒ ’∆Â≈ Â∂ È≈ ‘∆ «’√∂ È∂ Í≥‹≈Ï

’È Á≈ ¡ÀÒ≈È ’ «ÁºÂ≈Õ «¬√ È∂ ÏÒÁ∆ ”Â∂ Â∂Ò Á≈ ’ßÓ

Á∂ ◊ÚÈ ‹≈È√È Â∂ Ò≈ø√ ÁØ‘ª Á∂ ’øÓª Á≈ ‚∞ø»ÿ≈ ¡«Ë¡È

’∆Â≈ ∏ Í≥‹≈Ï Á∂ Á«¡≈¬∆ Í≈‰∆¡ª Á∆ ˆÀ-√ø«ÚË≈È’

’∆Â≈Õ «¬‘Ȫ È∂ «’Ã√⁄È «ÓÙÈ Ò∞«Ë¡≈‰≈, ‹≈È√È Â∂

Òº∞‡ Á∂ «ıÒ≈¯ √≈∆¡ª ‘Ó«÷¡≈Ò Í≈‡∆¡ª «¬º’ ÍÒ∂‡Î≈Ó

18

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

’ºÂ’ECF

¡’±Ï B@@D

”Â∂ «¬’º·∆¡ª ‘Ø ◊¬∆¡ªÕ √ªfi∂ Ó∞‘≈˜ Á∂ ‘Ø∫Á ”⁄ ¡≈¿∞‰

‘Ø«¬¡≈ ¿∞‘∆ «‹√ Á≈ ‚ √∆ ∏ BG ‹∞Ò≈¬∆ AIHE ˘ Í≥‹≈Ï

È≈Ò Í≥‹≈Ï∆¡ª Á∆ Ï∞ÒßÁ ‘ج∆ ≈«¬-¡≈Óª È∂ “¡À√.Ú≈¬∆.¡ÀÒ.

Á∂ ÂÂ’≈Ò∆È ◊ÚÈ ¡‹È «√ßÿ ¡Â∂ ’∂∫Á∆ ÷∞¯∆¡≈

È«‘” Á∆ ¿∞√≈∆ Á∂ «Úº∞Ë Úº‚∆ ͺË ”Â∂ ËÓ Ôº∞Ë ÓØ⁄≈

¬∂‹ß√∆¡ª ÚºÒØ∫ ⁄∂ ◊¬∂ ÌÓ‹≈Ò «Úº⁄ Î√ ’∂ Á»-«ÁÃÙ‡∆ ÂØ∫

Ò≈¿∞‰ Á≈ ¯À√Ò≈ ’∆Â≈Õ D ¡ÍÃÀÒ AIHB ˘ «¬ßÁ≈ ÚºÒØ∫

√º÷‰∆ Â∂ «Ú’≈¿» Ò∆‚«ÙÍ È∂ ≈‹∆Ú-ÒΩ∫◊ØÚ≈Ò √ÓfiΩÂ∂

Í≥‹≈Ï Á∂ «¬Ò≈’∂ ”⁄ Í«‡¡≈Ò≈ «˜Ò∑∂ Á∂ «Í≥‚ ’Í»∆ ÂØ∫

”Â∂ Á√Âı ’ ’∂ Í≥‹≈Ï ¡Â∂ «√º÷ «‘ª ˘ ◊«‘‰∂ º÷

È«‘ Á∆ ¿∞√≈∆ Á∂ ¿∞Áÿ≈‡È È≈Ò Í≥‹≈Ï∆¡ª «Úº⁄ √∞Â∂

«ÁºÂ≈Õ ‘∆‰-Ì≈ÚÈ≈ Á∂ Ó≈∂ «¬‘ Ú∆ È≈ √Ófi √’∂ «’ ¡√∆∫

«√ºË ¿∞µÌ∆ ≈«¬-¡≈Ó≈ Á∂ ‹ÒΩ ÂØ∫ ÿÏ≈ ’∂ Ï∆Ï∆ «¬ßÁ≈ È∂

«Ò÷ ’∂ ’∆ Á∂ ‘∂ ‘ªÕ ¡÷∂ “Â∂≈ Òº∞«‡¡≈ Ù«‘ ÌøÏØ È∆

«¬√ ˘ ÷∂»ß ÷∂»ß ’È ¡Â∂ ’∞≈‘∂∂ Í≈¿∞‰ Ò¬∆ ’∂∫Á∆ √’≈

√º√∆¬∂ Ï∂ıÏ∂!” ’∆ «Ò÷ ’∂ «ÁºÂ≈ «¬‘Ȫ “‘؉‘≈ Í≥Ê’

Á∆¡ª √»‘∆¡ª ¬∂‹ß√∆¡ª, ¿∞√ Á∂ «¬Ù≈∂ Â∂ Ⱥ⁄‰ Ú≈Ò∆¡ª

Ò∆‚ª” È∂, Á∆ fi≈’∆:

ÿº ‡ «◊‰Â∆¡ª «ÚØ Ë ∆ ≈‹√∆ Í≈‡∆¡ª, «Í≥ à ‡ ¡Â∂

(A)

«¬√ √ÓfiΩ  ∂ Á∂ «ÁÈ «‹ø È ª «‹ø È ª Í≥ ‹ ≈Ï Á∂

«¬ÒÀ’‡ÃΩ«È’ Ó∆‚∆¬∂ ˘ Á∂Ù ¡Â∂ «ÚÁ∂Ù «Úº⁄ Í≥‹≈Ï Á∂ «ıÒ≈¯

Á«¡≈Úª Á≈ Í≈‰∆ Á»√∂ √»Ï∂ Ú ‘∂ ‘È, ¿∞‘

ȯ Á≈ Ó≈‘ΩÒ ÍÀÁ≈ ’È Ò¬∆ fiØ’ «ÁºÂ≈Õ Í≥‹≈Ï∆¡ª ˘

ÚÂÁ∂ «‘‰◊∂Õ

¡≈Ó ’’∂ ¡Â∂ «√º÷ª ˘ ÷≈√ ’’∂ √Ï’ «√÷≈¿∞‰ Ò¬∆

(B)

“¡À√.Ú≈¬∆.¡ÀÒ. È«‘”, «‹√ ˘ ω≈¿∞‰ Ò¬∆

ÏÛ∆ «Ì¡≈È’ ÷∂‚ ÷∂‚∆ ◊¬∆Õ √’≈∆ ÌÛ’≈‘‡ ¡Â∂ ÁÓÈ

Á∞È∆¡≈ Á≈ ’ج∆ ’≈˘È Í≥‹≈Ï ˘ Ó‹Ï» È‘∆∫ ’

(State repressesion) ÂØ∫ ¿∞Í‹∆ ȯ ˜ıÓ∆ Ù∂ Úª◊ø»

√’Á≈ √∆, Í≥‹≈Ï ¿∞√ Á∆ ¿∞√≈∆ AE ¡◊√Â

’«‘ ω Í≥‹≈Ï ”Â∂ «¬¿∞∫ ‡πº‡ ’∂ ͬ∆ «’ Í≥‹≈Ï Á∆ ‹∞¡≈È∆

AIHF º’ Í»∆ ’Ú≈¬∂◊≈Õ

Í≥‹≈Ï Í∞Ò∆√ ¡Â∂ Ì≈Â∆ ¯Ω‹ Á∆ Ï∞¤≈◊Á∆ Á∆ Ì∂∫‡ ⁄Û∑

(C)

Í≥ ‹ ≈Ï Á∂ Í≈‰∆¡ª Á∆ ˆÀ  -’∞ Á Â∆ Â∂ ˆÀ  -

◊¬∆Õ «ÈøÂ Ú∆‘ √≈Ò Ò‘» È≈Ò ß«◊¡≈ Í≥‹≈Ï Á∂ Á«¡≈Úª

«ÚË≈È’ Úß‚ Á≈ «È͇≈≈ √∞Í∆Ó ’Ø‡ È‘∆∫,

Á≈ Í≈‰∆ ‘«¡≈‰∂ ¡Â∂ ≈‹√Ê≈È Á∆ «√¡≈√∆ «Í¡≈√

«‡Ã«Ï¿»ÈÒ ’∂◊≈Õ

Ï∞fi≈¿∫∞Á≈ «‘≈, Ïπfi≈¿∞∫Á≈ «‘≈......! Í √≈∂ Á∂Ù Á∂ ◊ø∞Ó≈‘

¡Â∂ ¡«‹‘∆¡ª ‘Ø, Í≥‹≈Ï Á∂ Ì«Úº÷ È≈Ò «÷ÒÚ≈Û ’Á∆¡ª,

‘ج∂ Ó∆‚∆¬∂ ”⁄Ø∫ ’ج∆ «¬º’ Ú∆ Óª Á≈ ͺ∞ Í≥‹≈Ï È≈Ò Ú≈Í∆

Ùª «‹È∑ª Á≈ «˜’ È‘ƒ ’∆Â≈ ‹≈ «‘≈Õ

¡‰‘؉∆ ¡Â∂ ‘ج∂ ˺’∂ ”Â∂ ¡≈‘ Á≈ È≈¡≈ Ó≈È Ò¬∆ È≈

¡’≈Ò∆ Ò∆‚«ÙÍ Úº Ò Ø ∫ Í≥ ‹ ≈Ï Ò¬∆ «Ú‘≈‹∂

«ÈºÂ«¡≈Õ ‘ª, ˜ıÓª ”Â∂ Ò»‰ «¤Û’‰ Ú≈Ò∂ «¬º’ Á»‹∂ ÂØ∫

«ÚÙÚ≈√ÿ≈Â∆ “≈‹∆Ú-ÒΩ∫◊ØÚ≈Ò √ÓfiΩÂ∂” Á∆ Ë≈≈ I.A

¡º◊∂ √ÈÕ «√º÷∆ Á∂ »Í ”⁄ ÚÒ»ßË∆ Í≥‹≈Ï∆¡Â ¡≈͉∂ ‘∆

¡Â∂ I.B ˘ ¡Ë≈ ω≈ ’∂∫Á «Úº⁄ ÏÀ·∂ Í≥‹≈Ï «ÚØË∆

Á∂Ù “Ì≈” «Úº⁄ Ì≈Â∆ ¯Ω‹ª Á∆¡ª ≈¬∆¯Òª Á∂ Ϻ‡ª,

«Ù’≈∆ ‘’ «Úº⁄ ¡≈¬∂ ¡Â∂ Ó»ÒØ∫ ‘∆ «¬º’ ≈‹È∆Â’

·∞º«‚¡ª Â∂ ◊Øˇ∆¡ª Á∆¡ª Ï∞¤≈Ûª ‘ß„≈¿∞∫Á∆, «¬ø‡ÀØ◊∂ÙÈ

√ÓfiΩÂ∂ Á∆ ˆÒ ÚÂØ∫ ’«Á¡ª ¡≥Â≈‹∆ ‹Ò «ÚÚ≈Á

√À∫‡ª «Úº⁄ Ï∂Í ‘∞ßÁ∆ ‘∆Õ ÍºÒ∂ ͬ∆ ‹≈È ÂØ∫ «Í¡≈∂

’≈˘È AIEF Á∆ √ØË ’ ’∂ «¬ßÁ≈ Á∂ AIHA Á∂ ¡Ú≈‚

ÁÏ≈ √≈«‘Ï, ¡≥«ÓÃÂ√, ¡’≈Ò Âı √≈«‘Ï ¡Â∂ ‘Ø

¿∞µÂ∂ ’≈˘È∆ ÓØ‘ Ò◊Ú≈¿∞‰ Ò¬∆ AIHF «Úº⁄ Í≈Ò≈ÓÀ∫‡

¡È∂’ª ◊∞Ë≈Óª Á∆ Ï∂‘∞ÓÂ∆! ºÏ Á∆ Ó≈ ÍÚ∂ Í≥‹≈Ï Á∆

≈‘ƒ “«¬≈‚∆ «‡Ã«Ï»ÈÒ” ’≈«¬Ó ’ ’∂ ¿∞√ ÂØ∫ ¡≥«ÂÃÓ ¡Ú≈‚

‘؉∆ Á∂ Ú≈√ ’‘≈™Á∂ ¡ıΩÂ∆ Ò∆‚ª ˘, ‹Ø Ó∆‰∂ ÏÒÁª

Ú∆ ÒÀ «Ò¡≈Õ “«¬≈‚∆ «‡z«Ï¿±ÈÒ” È∂ AIHG Á∂ ¡≈͉∂

Úª◊ ‹∂Ò∑ª ”⁄ √’≈∆ Ó∂˜Ï≈È∆ Á≈ ¡ÈøÁ ÒÀ∫«Á¡ª Í≥Ê’

¡≥«ÂzÓ ¡Ú≈‚ ≈‘ƒ A.AA MAF ‘Ø “Ú≈Ë»” Í≈‰∆ Á∆

ˆÀ ˘ ÿØÒ ’∂ Í∆ ◊¬∂Õ «√¡≈√∆ ÂΩ ”Â∂ «ÁÙ≈‘∆‰ ¡Â∂

«ÈÙ≈ÈÁ∂‘∆ ’ ’∂ ¿∞√ Á∆ Úø‚ Á∆ ◊ºÒ ’∆Â∆ √∆ ‹ÁØ∫«’

ÏΩ«Ë’ ÂΩ ”Â∂ ÏΩ‰∆ Ò∆‚«ÙÍ «¬º’ «◊‰∆ «ÓÊ∆ √≈«˜Ù

«¬‘ “Ú≈Ë»” Í≈‰∆ Á«¡≈ Á∂ ’∞ÁÂ∆ Ú‘≈¡ È≈Ò ⁄«Ò¡≈

¡Ë∆È ÒΩ∫◊ØÚ≈Ò, ‡Ω‘Û≈, Ï≈ÁÒ ¡Â∂ ‘Ø Í≥‹ ¡≈◊»¡ª √Ó∂Â

‹ªÁ≈ ‘À ¡Â∂ «¬√ ˘ Ì≈ Á∆ √∆Ó≈ «Úº⁄ Ú √’‰≈

AA Ó≈⁄ AIHE ˘ «‘≈¡ ‘Ø ’∂ ‹∂Ò∑ª ÂØ∫ Ï≈‘ ¡≈ ◊¬∆Õ

Â’È∆’∆ ÂΩ ”Â∂ «ÏÒ’∞Ò ¡√øÌÚ ‘ÀÕ «¬√ ’’∂ ¿∞√ ¡≥«ÂzÓ

19

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

’ºÂ’ECF

¡’±Ï B@@D

¡Ú≈‚ ˘ Í≥‹≈Ï È∂ Â∞ß ºÁ ’«Á¡ª ¡≈͉∂ «¬Â≈˜/

Ï≈∂ √∞Í∆Ó ’Ø‡ Á≈ È«‘ Á∆ ¿∞√≈∆ ˘ AE ‹ÈÚ∆

¿∞˜ Á≈«¬ ’ «ÁºÂ∂ √ÈÕ “«¬≈‚∆ «‡Ã«Ï¿»ÈÒ” Á≈ «◊ºÒ≈

B@@C º’ Í»∆ ’È Á≈ ¡≈Á∂ÙÕ √∞Í∆Ó ’Ø‡ È∂ Í≥‹≈Ï Á∂

Í∆‘‰ Â’∆ÏÈ «Í¤Ò∂ ÁØ Á‘≈«’¡ª ÂØ∫ «˜¡≈Á≈ √Ó∂∫ ÂØ∫

Í≈‰∆¡ª Á∆ Úß‚ Á∂ √ÏßË «Úº⁄ «ÁºÂ∆¡ª Ï∂¡≥ ÁÒ∆Òª ˘

ÒÓ’ «‘≈ ‘ÀÕ “«¬È√≈¯ «Úº⁄ Á∂∆ «¬È√≈¯ ÂØ∫ «¬È’≈

‘ Ú≈ ¡‰◊Ω«Ò¡ª ’«Á¡ª ¡Â∂ ¡≈͉∂ ¯À√Ò∂ ”Â∂ ¡‡ºÒ

‘øπÁ≈ ‘À” Á∆ ’‘≈Ú ڪ◊ Í≥‹≈Ï Á∆¡ª AIHC ÂØ∫ √∞Í∆Ó

«‘ø«Á¡ª D ‹»È B@@D ˘ ’∂∫Á √’≈ ˘ ¡≈Á∂Ù «ÁºÂ∂ «’

’Ø‡ «Úº⁄ ͬ∆¡ª Í≥‹ «º‡ ͇∆ÙȪ ¡º‹ Ú∆ ·ß‚∂ Ï√«Â¡ª

¿∞‘ “¡À√.Ú≈¬∆.¡ÀÒ È«‘” Á∂ Í≥‹≈Ï «Ú⁄Ò∂ «‘º√∂ Á∂ ’ßÓ ˘

Á≈ ¡Èß Á Ó≈‰ ‘∆¡ª ‘ÈÕ ’∂ ∫ Á √’≈ È∂ ¡≈͉≈

¡≈͉∂ ‘ºÊ ”⁄ ÒÀ ’∂ ¡≈͉∆ «’√∂ ¬∂‹ß√∆ ≈‘∆∫ ¿∞√ Á∆

ÓÂÒÏ Í»≈ ’ ’∂ “≈‹∆Ú ÒΩ∫◊ØÚ≈Ò √ÓfiΩÂ∂” Á∆ «’√∂ Ú∆

¿∞√≈∆ Á≈ ’ßÓ AE ‹∞Ò≈¬∆ B@@D ÂØ∫ Ù∞» ’ Á∂Ú∂Õ

‘Ø Ë≈≈ ˘ «¬Ó≈ÈÁ≈∆ È≈Ò Ò≈◊» ’È Á≈ ÔÂÈ È‘ƒ

¡◊Ò∂ ÿ‡È≈’ÃÓ Á∆ ◊ºÒ ’È ÂØ∫ Í«‘Òª, ¡≈¿∞∞

’∆Â≈ ¡Â∂ «¬‘ √ÓfiΩÂ≈ ¡≈Í∂ ¡≈͉∆ ÓΩÂ∂ Ó ⁄πº’≈ ‘ÀÕ ‘ª,

≈Ù‡∆ ¡Â∂ ¡≥Â-≈Ù‡∆ ͺË ”Â∂ «¬√∂ Â∑ª Á∂ ¡≥Â≈‹∆

’∂∫Á √’≈ ¡Â∂ È∆Ò∂ «⁄º‡∂ ’Ï»Âª Á∆ Ò∞’Ú∆∫ «ÓÒ∆Ì∞◊Â

Í≈‰∆ Á∂ χÚ≈«¡ª È≈Ò √ÏßË Ó√«Ò¡ª ¡Â∂ ≈¬∆Í∂∆¡È

È≈Ò ‘«¡≈‰≈ È∂ “≈‹∆Ú ÒΩ∫◊ØÚ≈Ò √ÓfiΩÂ∂” Á∆ Ë≈≈ I

’≈˘È Ú‹Ø∫ ‹≈‰∂ ‹ªÁ∂ ’≈˘È Á∂ ¡Ë∆È Í≥‹≈Ï Á∂ Í≈‰∆¡ª

¡Ë∆È («‹√ ≈‘∆∫ È∆Ò∂ ’Ï»Â Ó≥È ’∂ ¡≈¬∂ √È «’ Í≥‹≈Ï

Á∆ Úß‚ ÂØ∫ Í«‘Òª, √≈‚∂ ¡≈͉∂ ‘∆ Á∂Ù «Úº⁄ ‘ج∂ ¯À√«Ò¡ª

“¡À√.Ú≈¬∆.¡ÀÒ È«‘” Á∆ ¿∞√≈∆ AE ¡◊√ AIHF º’

Á∆ Ú∆ ◊ºÒ ’ Ò¬∆¬∂Õ ¡≈˜≈Á∆ ÂØ∫ Ï≈¡Á Í≥‹≈Ï ÂØ∫ Í«‘Òª

Í»∆ ’Ú≈¬∂◊≈) Á≈ √‘≈≈ ÒÀ∫«Á¡ª AIIF/IG «Úº⁄ √∞Í∆Ó

«¬º’ «¬º’ ’ ’∂ ’¬∆ Í∞≈‰∂ √»«Ï¡ª Á∂ Í∞È◊·È Á∂

’Ø‡ «Úº⁄ ’∂√ Á≈«¬ ’ «ÁºÂ≈ «’ Í≥‹≈Ï ˘ ‘Á≈«¬Âª

Ρ√»Í ÈÚ∂∫ ÈÚ∂∫ √»Ï∂ ‘Ø∫Á «Úº⁄ ¡≈¬∂ Íß»:

‹≈∆ ’∆Â∆¡ª ‹≈‰ «’ ¿∞‘ √Ó≈ÏºË ÍÃØ◊≈Ó ¡È∞√≈ Í≥‹≈Ï

(i) «’√∂ «¬º’ Ú∆ √»Ï∂ Á∂ Í∞È◊·È ’≈˘È «Úº⁄ Í≥‹≈Ï

Á∆ ‘ºÁ ”⁄ ÍÀ∫Á∆ ABA «’ÒØÓ∆‡ ÒßÏ∆ “¡À√.Ú≈¬∆.¡ÀÒ È«‘”

Í∞È◊·È ’≈˘È AIFF Á∆¡ª Ë≈≈Úª GH, GI ¡Â∂ H@

Á∆ ¿∞√≈∆ Ó∞’ßÓÒ ’≈Ú∂ ª ‹Ø ‘«¡≈‰∂ ˘ AIHA Â∂

Ú◊∆¡ª ◊ÀÀ-«ÚË≈«È’ Ë≈≈Úª È≈ Í≈¬∆¡ª ◊¬∆¡ª ¡Â∂

AIHG Á∂ ¡Ú≈‚ª ¡È∞√≈ Í≈‰∆ «ÓÒ √’∂Õ ¡ÀÈ «’¡≈√∆¡ª

È≈ ‘∆ ¿∞È∑ª ˘ ¿∞È∑ª Á∂ ‚ÀÓª, ≈‹Ë≈È∆, ‘≈¬∆’Ø‡ ¡≈«Á

Ò∆‘ª ¡È∞√≈ ‘«¡≈‰∂ ˘ √∞Í∆Ó ’Ø‡ ÂØ∫ Í»∆ ≈‘ «ÓÒ∆

ÂØ∫ Ó«‘»Ó ’∆Â≈ «◊¡≈; È≈ ‘∆ Í∞È◊·È ÂØ∫ Ï≈¡Á, «√Ú≈¬∂

¡Â∂ AE ‹ÈÚ∆ B@@B ˘ Í≥‹≈Ï ˘ ¡≈Á∂Ù «ÁºÂ∂ ◊¬∂ «’

Í≥‹≈Ï∆ ÏØÒÁ∂ «¬Ò≈«’¡ª ˘ Í≥‹≈Ï ÂØ∫ Ï≈‘ º÷‰ Á∂, √≈∂

¿∞‘ È«‘ Á∂ Í≥‹≈Ï «Úº⁄ ÍÀ∫Á∂ «‘º√∂ Á∆ ¿∞√≈∆ ˘ AE

Á∂Ù «Úº⁄ «’√∂ Ú∆ ‘Ø Í∞È◊·Â √»Ï∂ «Úº⁄ ¡‹∂‘≈ ‘Ø«¬¡≈?

‹ÈÚ∆ B@@C º’ Ó∞’ßÓÒ ’≈Ú∂Õ ‹∂’ Í≥‹≈Ï ¡À√≈ ’È

«Î, Í≥‹≈Ï È≈Ò ‘∆ ¡À√∆ ˺’∂Ù≈‘∆ «’¿∞∫?

”⁄ ¡√¯Ò ‘∂ ª ’∂∫Á √’≈ «¬√ ’ßÓ ˘ ¡≈͉∂ ‘ºÊ ”⁄

(ii) «’√∂ Ú∆ Í∞È◊·Â √»Ï∂ Á∂ Í≈‰∆¡ª Á∂ «ÚÚ≈Á Á∂

ÒÀÀ ’∂ Í»≈ ’≈Ú∂Õ È≈ «¬√ ¯À√Ò∂ Á∂ «ıÒ≈¯ ¡Â∂ È≈ ‘∆ «¬√

«È͇≈∂ Ò¬∆ “¡≥Â≈‹∆ ‹Ò «ÚÚ≈Á ’≈˘È AIEF” «Úº⁄

¯À√Ò∂ ÂØ∫ Í«‘Òª, Í≥‹≈Ï Á∆ √ºÂ≈ ”Â∂ ’≈Ϙ È∆Ò∂ Â∂ Ì◊Ú∂∫

«’√∂ Â∑ª Á≈ Ú∆ ’ج∆ «ÚÙ∂Ù ¿∞Ò∂÷ ’È Ò¬∆ ’ج∆ √ØË

’Ï»Âª È∂ √Óª «‘ß«Á¡ª ’ج∆ Í∞÷Â≈ ’≈˘È∆ ⁄≈‹Ø¬∆

È‘∆∫ ’∆Â∆ ◊¬∆ Í Í≥‹≈Ï ‹Ò-«ÚÚ≈Á Á∂ «È͇≈∂ Ò¬∆

’∆Â∆Õ ’Á∂ Ú∆ «’ºÁª, ¿∞‘Ȫ ◊∆Ϫ ˘ ª ¡≈͉∂ ÷≈Ò∆

«‡Ã«Ï¿»ÈÒ Ï‰≈¿∞‰ Ò¬∆ ÷≈√ ÂΩ ”Â∂ ≈Ú∆-«Ï¡≈√ Á≈

ËΩÒ ÌÈ ÂØ∫ ‘∆ «Ú‘Ò È≈ «ÓÒ∆ ∏ Í»∂ Í≥‹ √≈ÒÕ

¿∞Ò∂÷ ’ ’∂ √ØË ≈‘∆∫ ÈÚ∆∫ “Ë≈≈ AD” ‹ØÛ∆ ◊¬∆Õ Ú≈‡

√Ó∂∫ Á≈ «’√ È∂ ¡≥ Í≈«¬¡À! «¬ÒÀ’ÙȪ ‘ج∆¡ª,

«‡Ã«Ï¿»ÈÒ Ï‰≈¿∞‰ Ò¬∆ «¬‘ «ÚÙ∂Ù ¿∞Ò∂÷ Ú≈Ò∆ √ØË ’∂ÚÒ

Í≥‹≈Ï Á∆ ¡‡≈∆ ÂØ∫ È∆Ò∂ Â∂ Ì◊Ú∂∫ ’Ï»Â ¿∞µ‚ ◊¬∂ ¡Â∂

Í≥‹≈Ï Á∂ Ó√Ò∂ ”⁄ ‘∆ «’¿∞∫ ’∆Â∆ ◊¬∆? Ȫ «¬√ ÂØ∫ Í«‘Òª

¡≈ ÏÀ·∂ «⁄º‡∂-⁄∆È∂ ß◊∂ ’Ï»ÂÕ ¿∞È∑ª ˘ «Ú≈√ ”⁄ «Ó«Ò¡≈

Â∂ È≈ ‘∆ «¬√ ÂØ∫ Ï≈¡Á Í∞È◊·Â ‘ج∂ Íêª Á∂ √ÏßË «Úº⁄

¿∞È∑ª Á∂ ¡≈͉∂ Í»Ú‹ª ÚºÒØ∫ √‘∂Û∆ Í≥‹≈Ï Á∞ÙÓ‰∆ ”⁄Ø∫

¡‹∂‘∆ √ØË Á∆ ˜» ӫ‘√»√ ’∆Â∆ ◊¬∆ ‹ÁØ∫ «’ “¡≥Â≈‹∆

¿∞Í«‹¡≈ “Í≥‹≈Ï ‹Ò «ÚÚ≈Á” ¡Â∂ “¡À√.Ú≈¬∆.¡ÀÒ È«‘”

‹Ò «ÚÚ≈Á ’≈˘È AIEF” ¡≈͉∂ ¡≈Í «Úº⁄ «’√∂ Ú∆ ÁØ

20

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

’ºÂ’ECF

¡’±Ï B@@D

‹ª Ï‘∞Â∂ Íêª «Ú⁄’≈ Í≈‰∆ È≈Ò ‹∞Û∂ ‘ Â∑ª Á∂ Ó≈Ó«Ò¡ª

Í≈‰∆ «ÁºÂ≈ «◊¡≈ ¡Â∂ Á»√∂ «¬’≈È≈Ó∂ ¡Ë∆È AIB@

Ï≈∂ “Ú≈‡ «‡Ã«Ï¿»ÈÒ” ω≈¿∞‰ Ò¬∆ √Ï √ÓºÊ ‘ÀÕ ˜»Â

«Úº⁄ ◊ß◊ È«‘ ≈‘∆∫ Ï∆’≈È∂ «¡≈√ ˘ Í≈‰∆ Ó∞‘º¬∆¡≈

‘À ’∂ÚÒ «’√∂ Ú∆ «¬º’ ¯∆’ ÚºÒØ∫ ’∂∫Á ˘ «¬√ √ÏßË «Úº⁄

’∆Â≈ «◊¡≈Õ (‘º’-Ó≈Ò’≈È≈ Á≈ ÓÂÒÏ ‘À «’ Í≥‹≈Ï

Ï∂ÈÂ∆ ’È Á∆Õ

Á∂ Í≈‰∆¡ª ”Â∂ ÏÂΩ ≈¬∆Í∂∆¡È √‡∂‡ ’∂ÚÒ Í≥‹≈Ï Á≈

(iii) √Ì Í∞È◊·Â √»«Ï¡ª Á∂ ‹Ò-«ÚÚ≈Áª Á∂ «È͇≈∂

‘º’ ‘À)Õ

≈¬∆Í∂∆¡È ’≈˘È ¡Ë∆È ‘∆ È«‹º·∂ ◊¬∂ ∏ ’∂ÚÒ Â∂

Ô≈Á º÷‰ ÔØ◊ ‘À «’ √ÂÒ∞‹, «Ï¡≈√ ¡Â∂ ≈Ú∆

’∂ÚÒ Í≥‹≈Ï ÂØ∫ «ÏÈ≈Õ AIEC «Úº⁄ Í∞≈‰∂ ÓÁ≈√ √»Ï∂ Á∂

Á«¡≈Úª Á∂ Í≈‰∆¡ª Á∂ √ßÁÌ «Úº⁄ ÁØÈØ∫, ≈‹√Ê≈È

Í∞È◊·È È≈Ò ÈÚª Ï«‰¡≈ ¡ªË≈ ÍÃÁ∂Ù “’≈Ú∂∆ Á«¡≈”

¡Â∂ ‘«¡≈‰≈, ˆÀ-≈¬∆Í∂∆¡È √»Ï∂ ‘È «’¿∞∞∫«’ «¬‘

Á∂ Í≈‰∆ Ò¬∆ ˆÀ-≈¬∆Í∂∆¡È ¡ÀÒ≈«È¡≈ «◊¡≈ «‹√

Á«¡≈ ≈‹√Ê≈È ‹ª ‘«¡≈‰∂ «Úº⁄ Á∆ È‘∆∫ Ú◊Á∂Õ «Î

’’∂ ¡ªË≈ ’≈Ú∂∆ Á∂ Í≈‰∆ ”Â∂ ’ج∆ ‘º’ (claim) È‘∆∫

Í≥ ‹ ≈Ï Á∂ Í≈‰∆¡ª Â∂ «¬‘Ȫ Á≈ ’≈‘Á≈ ‘º ’ ? «√¯

‹Â≈ √’Á≈Õ «¬√∂ √ßÁÌ «Úº⁄ ◊ØÁ≈Ú∆, Ó‘ª ÈÁ∆ ¡Â∂

“Â’Û∂ Á≈ √ºÂ∆∫ Ú∆‘∆∫ √Ω” Ú≈Ò∆ ◊ºÒ ∏ ¬∂‘∆ È≈ «’ Á∂Ù

«¥ÙÈ≈ Á«¡≈Úª Á∂ Í≈‰∆¡ª Ò¬∆ Â≈«ÓÒÈ≈‚» ˆÀ  -

Á≈ Ï‘∞«◊‰Â∆ √Ó≈‹ «¬È∑ª √»«Ï¡ª «Úº⁄ Ú√Á≈ ‘À ¡Â∂

≈¬∆Í∂∆¡È ≈‹ ω «◊¡≈ ¡Â∂ «¬È∑ª «ÂßȪ Á«¡≈Úª Á∂

Í≥‹≈Ï ÿº‡«◊‰Â∆ ÒØ’ª Á≈ Íê ‘ÀÕ ÁØÈØ∫, ¡≈ÒÓ∆ ¡Â∂

Í≈‰∆¡≈ ÂØ∫ ¿∞√ ˘ ‘ºÊ Ë؉∂ ͬ∂Õ ≈¬∆Í∂∆¡È ’≈˘È Á∂

Ì≈Â∆ ’≈˘È, Í≥‹≈Ï Á∂ ≈¬∆Í∂∆¡È ‘º’ Á∂ ¡≥◊ √ß◊

¡Ë∆È ‘∆ AIGD «Úº⁄ ‹ÁØ∫ ≈‹√Ê≈È È∂ Ó‘ª≈Ù‡ ¡Â∂

‘ÈÕ «¬√∂ Ò¬∆ Í«‘Ò∆¡ª Â∂ ‘∞ ‰ Ú≈Ò∆ ’∂ ∫ Á √’≈

ÓºË ÍÃÁ∂Ù Á∂ È≈Ò Á«¡≈ ÈÏÁ≈ Á∂ Í≈‰∆¡ª ”⁄ Í≈‡∆

√∞Í∆Ó ’Ø‡ ÂØ∫ «√ºË∂ ÂΩ ”Â∂ ͺ∞¤‰ ˘ «Â¡≈ È‘∆∫ «’

ωÈ≈ ⁄≈«‘¡≈ ª ¿∞√ Á∂ ’Ò∂Ó ˘ “ÈÏÁ≈ ‹Ò «ÚÚ≈Á

“’∆ Í≥‹≈Ï Á∂ Í≈‰∆¡ª Á∂ √ßÁÌ «Úº⁄ ≈‹√Ê≈È ¡Â∂

«‡Ã«Ï¿»ÈÒ” ÚºÒØ∫ ¡√Ú∆’≈ (reject) ’ «ÁºÂ≈ «◊¡≈ √∆

‘«¡≈‰≈ ≈¬∆Í∂∆¡È ‘È ‹ª ˆÀ-≈¬∆Í∂∆¡È ÍêÂ

«’¿∞∫«’ ÈÏÁ≈ Á«¡≈ ≈‹√Ê≈È Íê «Úº⁄ Á∆ È‘∆∫

‘È”? Ô≈Á ‘∂ «’ AIH@ «Úº⁄ √∞Í∆Ó ’Ø‡ È∂ Í≥‹≈Ï

◊∞˜Á≈Õ

ÚºÒØ∫ √ø«ÚË≈È Á∆ Ë≈≈ C@ ¡Ë∆È ’∆Â∂ ’∂√ Á≈ «È͇≈≈

Í≥‹≈Ï∆¡ª ˘ ‘º’ ‘À «’ ÒØ’ ’⁄«‘∆ «Úº⁄ ÷Û∑

’«Á¡ª ’∂∫Á √’≈ ˘ «’‘≈ √∆ «’ «¬√ Óº∞Á∂ Á∂ «È͇≈∂

’∂ Á∂Ù Á∆ √’≈, «È¡ªÍ≈Ò’≈, «Í≥Ç ¡Â∂ «¬ÒÀ’‡ÃΩ«È’

Ò¬∆ ¡≥  ≈‹∆ ‹Ò-«ÚÚ≈Á ’˘È-AIEF ¡Ë∆È

Ó∆‚∆¡≈ Â∂ √≈∆¡ª ≈‹√∆ Í≈‡∆¡ª ’ØÒØ∫ «¬‘ ◊ºÒ ͺ∞¤‰

«‡Ã«Ï¿»ÈÒ Á≈ ◊·È ’∆Â≈ ‹≈Ú∂ «‹√ Á∆ Ó≥ÂÚ Ú∆ «¬‘Ȫ

«’ ¡≈÷ ’∆ ’≈‰ ‘À «’ «¬º’Ø Á∂Ù «Úº⁄ Í≥‹≈Ï Ú≈√Â∂

Íêª «Úº⁄Ø∫ ≈¬∆Í∂∆¡È Â∂ ˆÀ ≈¬∆Í∂∆¡È Íêª Á≈

‘Ø ¡Â∂ ¡ªË≈/Â≈«ÓÒÈ≈‚» Ò¬∆ ‘Ø ’≈˘È! ∏«’¿∞∫?

«È͇≈≈ ‘∆ √∆Õ

Á∂Ù ¿∞‘Ø, Ó√Ò≈ ¿∞‘Ø, ’≈˘È Ú∆ ¿∞‘Ø Í Ò≈◊» ’È Á∂

¡≈ÒÓ∆ ͺ Ë  ”Â∂ ¡Í‰≈¬∂ ¡Â∂ √«Â’≈∂ ‹ªÁ∂

„ß◊ ÁØ! «’¿∞∫∞, «’¿∫∞∞, «’¿∞∫∞? Ù≈«¬Á ¡˜≈Á∆ ÂØ∫ Ï≈¡Á

≈¬∆Í∂∆¡È ’≈˘È Á∆ ¡«‘Ó∆¡Â «¬√ «Úº⁄ ‘À «’ ¡≈ÒÓ∆

(AIDG) «√¡≈√∆ ÂΩ ”Â∂ Í≥‹≈Ï ˘ «¬º’ Ï√Â∆ ‘∆ √Ó«fi¡≈

«È¡ª-«ÚÚ√Ê≈ Ì≈¬∆⁄≈∂ È∂ «¬√ ’≈˘È ≈‘∆∫ Á«¡≈Úª

«◊¡≈ ‘À «’¿∞∫«’ Á∂Ù Á∆ ¡≈˜≈Á∆ ÂØ∫ Í«‘Òª ÁØ Á¯≈

Á∂ ’ß«„¡ª Â∂ Úº√Á∂ ÒØ’ª Á∆ ‘ √≈Ò Ï√≈Â∆ Í≈‰∆ È≈Ò

ˆÀ-≈¬∆Í∂∆¡È ¬∂∆¬∂ ˘ Í≥‹≈Ï Á≈ Í≈‰∆ «ÁºÂ≈ «◊¡≈

‘∞ßÁ∆ ÂÏ≈‘∆ Á∆ ÌÍ≈¬∆ (compensate) ’È Ò¬∆ ’∂ÚÒ

∏ ÁØ È Ø ∫ Á¯≈ ‘Ø ¬ ∂ «¬’≈È≈«Ó¡ª ¡È∞ √ ≈ Í≈‰∆ ÒÀ ‰

Â∂ ’∂ÚÒ ¿∞È∑ª Á∂Ùª/Íêª Á≈ ‘∆ ¿∞√ Á«¡≈ Á∂ Í≈‰∆ ”Â∂

Ú≈«Ò¡ª È∂ «¬Ú˜ «Úº⁄ ‘º’-Ó≈Ò’≈È≈ Á∂‰≈

¬∂’≈«Ë’≈ √«Ú’≈«¡≈ ‘Ø«¬¡≈ ‘ÀÕ Ì≈Ú «‹√ Ú∆ Á∂Ù/

√«Ú’≈«¡≈Õ Í«‘Ò∂ «¬’≈È≈Ó∂ ¡Ë∆È Í≥ ‹ ≈Ï È≈Ò

Íà ª  «Úº ⁄ Ø ∫ Ú◊ ’∂ ¿∞ ‘ Á«¡≈ ‘Ó∂ Ù ≈ ¡‰«’¡≈«√¡≈

Òº◊Á∆¡ª «√º÷ «¡≈√ª ∏ Í«‡¡≈Ò≈, È≈Ì≈ ¡Â∂ ‹∆∫Á

È∞ ’ √≈È ’Á≈ ‘,À ¿∞ √ ∂ Á∂ Ù /Íà ª  Á∂ ÒØ ’ ª Á≈ ¿∞ √ Á∂

∏ Á∂ ¬∂∆¬∂ ˘ AHGC «Úº⁄ √‘ßÁ È«‘ «√√‡Ó ≈‘∆∫

Í≈‰∆¡ª Â∂ ‘º’ Ó≈Ò’≈È≈ ‘ÀÕ

21

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

’ºÂ’ECF

¡’±Ï B@@D

“Í≥‹≈Ï Í∞È◊·È ’≈˘È AIFF” Á∆¡ª Ë≈≈Úª

E.

Í«‡¡≈Ò≈

Ì∞ºÈ‘∂Û∆

BD.I

GH, GI ¡Â∂ H@ «‹È∑ª Á∂ √ø«ÚË≈È Á∆ Ë≈≈ BBF «Úº⁄

F.

¡≥«ÓÃÂ√

Ú∂’≈

BB.F

’∆Â∆ «ÚÚ√Ê≈ Á∂ ÓºÁ∂Ș ˆÀ-«ÚË≈È’ ‘؉ Á∂ Ï≈Ú‹»Á

G.

Ò∞«Ë¡≈‰≈

Ò∞«Ë¡≈‰≈

BA.E

¿∞È∑ª ¡Ë∆È Ï‰≈¬∂ ◊¬∂ “«¬≈‚∆ «‡Ã«Ï¿»ÈÒ” Á∆ ‹Ø ÂÒÚ≈

¿πÍØ’Â √≈‰∆ ÂØ∫ √«‘‹∂ ‘∆ ¡≥Á≈˜≈ Ò◊≈«¬¡≈

Â’∆ÏÈ «Í¤Ò∂ ÁØ Á‘≈«’¡ª ÂØ∫ ÒÓ’ ‘∆ ‘À (Í≥‹≈Ï ¿∞√

‹≈ √’Á≈ ‘À «’ ¡≈¿∞‰ Ú≈Ò∂ «ÁÈ Í≥‹≈Ï Ò¬∆ ÂÏ≈‘∆

Á∂ ¡≥«ÂÃÓ ¡Ú≈‚ ˘ Í«‘Òª ‘∆ È≈ÓȘ» ’ ⁄º∞’≈ ‘À), Á∂

√ߋج∆ ÏÀ·∂ ‘ÈÕ Í≈‰∆ Á∆ √‘ Ò◊≈Â≈ ‘∂·ª ‹≈‰ ’’∂

Î≈¬∆ÈÒ ¡Ú≈‚ È≈Ò Í≥‹≈Ï ˘ ’≈˘È∆ ⁄≈≈‹Ø¬∆ ÂØ∫

Í≥‹≈Ï Á∂ «’√≈Ȫ ˘ Í≈‰∆ Á∆ √‘∆ «Ó’Á≈ ‘≈√Ò ’È

Úª«fi¡ª ’È Ò¬∆ ’∂∫Á √’≈ È∂ B@@B «Úº⁄ “¡≥Â≈‹∆

Ò¬∆ ¡≈͉∂ √≈Ë≈È «‡¿»ÏÚÀµÒª ˘ È«Ú¡≈ ’∂ √Ï-Ó√∆ÏÒ

‹Ò «ÚÚ≈Á ’≈˘È AIEF” «Úº⁄ «¬º’ ‘Ø ¡«‘Ó Â∂ ıÂÈ≈’

Í≥Í Ò◊≈¿∞‰∂ ÍÀ‰◊∂ «‹√ ”Â∂ √Óºπ⁄∂ ÂΩ ”Â∂ ¡È∞Ó≈ÈÂ

√ØË ’ ’∂, «¬√ ’≈˘È ¡Ë∆È Ï‰≈¬∂ ◊¬∂ ‘ «‡Ã«Ï¿»ÈÒ

C@@@ ’ØÛ ∞ͬ∂ Í≥‹≈Ï Á∆ «’√≈‰∆ ˘ ÷⁄‰∂ ÍÀ‰◊∂Õ

Á∂ ¡Ú≈‚ ˘ Ì≈ Á∆ √∞Í∆Ó ’Ø‡ Á∂ ¯À√Ò∂ Á∂ ÂΩ ”Â∂

«¬√ ÂØ ∫ «¬Ò≈Ú≈ «‡¿» Ï ÚÀ µ Òª Á∆ ‚» ß ÿ ≈¬∆ Úˉ ’≈‰

Ó≈ÈÂ≈ Á∂ «ÁºÂ∆ ‘ÀÕ (““The award of Tribunal would be

«Ú«◊¡≈È∆¡ª Á≈ Ӻ ‘À «’ B@@A Á∂ Ó∞’≈ÏÒ∂ ”⁄ B@@E

considered a judgement of the Supreme Court.””)

«Úº⁄ Í≥‹≈Ï Á∆ «Ï‹Ò∆ Á∆ ˜» «Úº⁄ B@% Á≈ Ú≈Ë≈

È«‘∆ Í≈‰∆ Á∆ ÿ≈‡ ’≈‰ «Í¤Ò∂ E@ √≈Òª ÂØ∫

’∂ÚÒ «¬√∂ ’≈‰ ‘∆ ‘Ø ‹≈Ú∂◊≈ ‹ÁØ∫ «’ ¡√∆∫ Á∂÷Á∂ ‘ª «’

Í≥‹≈Ï Á∆ «’√≈‰∆ È∂ ¡≈͉∆¡ª ¯√Òª Ò¬∆ Í≈‰∆ Á∆

Í«‘Òª ‘∆ ‘ Ú≈∆ ‘≈Û∆, √≈¿∞‰∆ Á∆¡ª ¯√Òª √Ó∂∫ Í≥‹≈Ï

˜» ˘ Í»≈ ’È Ò¬∆ ’∆Ï ¡º· Òº÷ «‡¿»ÏÚÀµÒª ≈‘∆∫

˘ ’∂∫Á∆ √Øª ÂØ∫ ‹ª Á»√∂ Íêª ÂØ∫ «Ï‹Ò∆ È’Á Ì∞◊Â≈È

¡Â∂ √’≈ ÚºÒØ∫ Í∆‰ ÔØ◊ Â∂ Â’È∆’∆ «¬’≈¬∆¡ª ¡≈«Á

≈‘∆∫ ÷∆Á‰∆ ÍÀ∫Á∆ ‘ÀÕ “Í≥‹≈Ï ≈‹ «Ï‹Ò∆ ÏØ‚” È∂ ’ÃÓÚ≈

˘ Í≈‰∆ Ó∞‘º¬∆¡≈ ’È Ò¬∆ Ó‹Ï»∆ Úº√ ˜Ó∆È ‘∂·Ò∂

√≈Ò B@@C-@D ¡Â∂ B@@D-@E «Úº⁄ ’∂∫Á∆ √ت Â∂

Í≈‰∆ Á∆ ¡√≈Ë≈È ÚÂØ∫ (over-exploitation) ’È ’≈‰

Á»√∂ ≈‹ª ÂØ∫ FB@ ¡Â∂ I@D ’ØÛ πͬ∂ Á∆ «Ï‹Ò∆ ÷∆Á

¡º‹ Í≥‹≈Ï Í≈‰∆ Á∂ ͺ÷Ø∫ ¿∞‹≈Û∂ Á∆ ’◊≈ ”Â∂ ÷Û∑≈ ‘À

’∂ «‡¿»ÏÚÀµÒ ⁄≈Ò» º÷∂ ª ‹Ø Í≥‹≈Ï Á≈ «’√≈È ÂÏ≈‘∆ ÂØ∫

«’¿∞∫«’ «¬√ Á∆ √≈∆ ¡≈«Ê’Â≈ ÍÃÓπº÷ ÂΩ ”Â∂ ÷∂Â∆ ”Â∂

Ï⁄ √’∂ ¡Â∂ ’∂∫Á∆ ¡≥È Ìß‚≈ ˘ Ú∆ Ï’≈ º«÷¡≈ ‹≈

«ÈÌ ‘À ¡Â∂ ÷∂Â∆ Í≈‰∆ ”Â∂Õ «Íº¤∂ ‹‘∂ Í∆.¬∂.Ô». Ò∞«Ë¡≈‰≈

√’∂Õ ¡«Ë¡È «Úº⁄ «¬‘ Ú∆ «¬ß’Ù≈¯ ’∆Â≈ «◊¡≈ ‘À «’

Á∂ «Ú«◊¡≈È∆¡ª ÚºÒØ∫ ’∆Â∂ ◊¬∂ «¬º’ ¡«Ë¡È ““Efficient

Í≥ ‹ ≈Ï Á∆ Í≈‰∆ Á∆ ˜»   D.D@ ¡À Ó .¡À ⁄ .¡À Ó .

Management of Water Resources for Sustainable

(B@AIF@@@@ Òº÷ ¬∂.¡À¯) ‘À ‹ÁØ∫ «’ Á«¡≈¬∆ ¡Â∂ ˜Ó∆È∆

Cropping in Punjab”” ≈‘∆∫ ’∆Â∂ «¬ø’Ù≈¯ Áº√Á∂ ‘È «’

Í≈‰∆ ’∂ÚÒ C.AC ¡ÀÓ.¡À⁄.¡ÀÓ (ADCFFG@@@ Òº÷ ¬∂’Û

Í≥‹≈Ï Á∂ H@% ’Ï∂ (Úº÷ Úº÷ Ì≈◊ª) «Úº⁄ ˜Ó∆È∆ Í≈‰∆ Á∆

κ∞‡) ‘∆ ¿∞ÍÒÏË ‘ÀÕ «¬√ Â∑ª Í≥‹≈Ï A.BG ¡ÀÓ.¡À⁄.¡ÀÓ.

√‘ ıÂÈ≈’ ͺË º’ È∆Ú∆∫ ‹≈ ⁄º∞’∆ ‘À ¡Â∂ «¬‘

(EHBI@@@@ Òº÷ ¬∂’Û Îº∞‡) Í≈‰∆ Á∆ ÿ≈‡ Á≈ √≈‘Ó‰≈

ÚÂ≈≈ Ï≈Á√» ‹≈∆ ‘ÀÕ

’ «‘≈ ‘ÀÕ «’¿π∫«’ √Ï-Ó√∆ÏÒ Í≥Í Ò◊≈ √’‰≈ ’˜∂

’∂∫Á∆ Í≥‹≈Ï Á∂ Úº÷ Úº÷ ÏÒΩ’ª «Úº⁄ ˜Ó∆È∆ Í≈‰∆ Á∆ √‘:

‘∂· ÁºÏ∂ ‘ ¤Ø‡∂ «’√≈È (marginal farmers) Á∂ Úº√ ÂØ∫

¥Óª’ «˜Ò∑≈

Ï≈‘ ‘ÀÕ «¬√ Â∑ª Ï‘∞Â≈ «Úº⁄ «‡¿»ÏÚÀµÒª ÂØ∫ Í≈‰∆ Á∆

ÏÒ≈’

Í≈‰∆ Á∆ √‘ (Ó∆‡ª ”⁄) AI.@

ÿº‡ «Ó’Á≈ «ÓÒ‰ ’≈‰ Í≥‹≈Ï «Úº⁄ Í≈‰∆ Á≈ ÿ≈‡≈ ‘Ø

A.

’Í»ÊÒ≈

√∞ÒÂ≈ÈÍ∞

B.

◊∞Á≈√Í∞

√Ã∆ ‘◊Ø«ÏßÁÍ∞ AH.B

C.

√ß◊»

ÏÈ≈Ò≈

BG.F

(≈‹√Ê≈È Â∂ ‘«¡≈‰≈) Ï‘∞«◊‰Â∆ Á∆ ËΩ∫√ È≈Ò Í≈‰∆

D.

‹ÒßË

Ù≈‘’؇

BF.F

‘«Ê¡≈¬∆ ÏÀ·∂ ‘ÈÕ «¬ºÊ∂ «¬‘ Áº√‰≈ ’∞ʪÚ∂∫ È‘∆∫ ‘ØÚ∂◊≈ «’

Ú∆ «Ú’≈Ò »»Í Ë≈È ’ √’Á≈ ‘ÀÕ Ó≈Ò’ Ï»ßÁ Ï»ßÁ Í≈‰∆ ˘ Â√ ‘∂ ‘È ¡Â∂ «Ï◊≈È∂

22

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

’ºÂ’ECF

¡’±Ï B@@D

‘«¡≈‰∂ «Úº⁄ ÷∂Â∆ ¡Ë∆È ’∂ÚÒ DE Òº÷ ¬∂’Û ’Ï∂ Á∆

Â∂ ’∂ÚÒ Í≥‹≈Ï Á∂ «‘ª Á∆ √∞º«÷¡≈ ’Á≈ ‘À, «¬√ ÂØ∫ ÚºË

¡≈ÏÍ≈Ù∆ Ò¬∆ ADC.H Òº÷ ¬∂’Û Îº∞‡ Í≈‰∆ ¿∞ÍÒÏË ‘ÀÕ

’∞fi Ú∆ È‘∆∫Õ

«¬‘ Í≈‰∆ ‘«¡≈‰∂ ˘ Í≥‹≈Ï ”⁄Ø∫, ‹ÓπÈ≈ ”⁄Ø∫, ÿº◊ Á«¡≈

Í≥‹≈Ï È∂ ¡≈͉∂ √≈ËȪ (Á«¡≈¬∆ Í≈‰∆) Á∆

”⁄Ø∫ ¡Â∂ ÈÚ≈‰≈ Ïª⁄ ÂØ∫ Ó∞‘¬∆¡≈ ‘∞ßÁ≈ ‘ÀÕ ‹ÁØ∫ «’

Ò∞º‡ ˘ ’∆ ºÁ ’ «ÁºÂ≈, Ï‘∞«◊‰Â∆ √Ó≈‹ Á∂ ·∂’∂Á≈ª È∂

Í≥‹≈Ï Á∂ ÷∂Â∆ ¡Ë∆È HD Òº÷ ¬∂’Û ’Ï∂ Ò¬∆ ’∂ÚÒ ADD

√≈∂ Á∂Ù «Úº⁄ ‘πÛÁø◊ Ó⁄≈ «ÁºÂ≈Õ Í≈Ò∆ÓÀ∫‡ Á∂ ¡≥Á Â∂

Òº÷ ¬∂’Û Îº∞‡ Í≈‰∆ ‘∆ ¿∞ÍÒÏË ‘ÀÕ ’≈Ù! ¿∞ÍØ’Â √«ÊÂ∆

Ï≈‘ Ì≈Â∆ ‹ÈÂ≈ Í≈‡∆ Â∂ «ÙÚ √ÀÈ≈ Á∂ Í≈Ò∆ÓÀ∫‡

√ÏßË∆ ’∂∫Á∆ √’≈, ≈‹È∆Â’ Í≈‡∆¡ª, «È¡ªÍ≈«Ò’≈,

ÓÀ∫Ïª È∂ ‹≈‰Ø∫ ª‚Ú È≈⁄ Ⱥ«⁄¡≈ ∏ Í≥‹≈Ï Á∆ Ù≈È ”⁄

«Í≥Ç ¡Â∂ «¬ÒÀ’‡ΩëȒ Ó∆‚∆¡≈ «Úº⁄Ø∫ «’√∂ È∂ Ú∆ √≈’≈≈ÂÓ’

‘ Ï∞≈ Ò¯˜ Ú«Â¡≈ «◊¡≈Õ ÙÓ Ó◊ ‘Ó ’Ø ¡≈Â∆

«ÁÃÙ‡∆’؉ ¡Í‰≈«¬¡≈ ‘∞ßÁ≈Õ

È‘∆∫! Í≥‹≈Ï Á∂ ‚∂„ Á‹È «⁄º‡∂, È∆Ò∂ ¡Â∂ Ì◊Ú∂∫ ’Ï»Â

√◊Ø∫ «¬√ Á∂ ¿∞Ò‡ ‘ Ó‘Ò∂ ”Â∂ ¿∞ÍÒÏË √≈∂

‚Ω-ÌΩ ‘ج∂ ÂÓ≈Ù≈ Á∂÷Á∂ ‘∂Õ Ú≈‘ Ϭ∆ Ú≈‘ Í≥‹≈Ï Á∂

ÏÁÒ (≈‹È∆Â’/«¬ß˜≈Ó∆¡≈/¡Á≈ÒÂ∆) «¬º’ «¬º’ ’

◊»ß◊∂ Í«‘ÒÚ≈Ȫ Á∂! Í≥‹≈Ï∆ ¡÷Ï≈ “Á∂Ù √∂Ú’” È∂ ª

’∂ Òº◊Á∆ Ú≈‘ Ø’ «ÁºÂ∂ ◊¬∂Õ ⁄ΩÂ¯∂ Í√∂ ‘È∂∂ ”⁄ ‘ºÊ

√≈¯ ‘∆ «Ò÷ «ÁºÂ≈, ““Í≈‰∆¡ª Á∂ Ó≈ÓÒ∂ ”Â∂ Í≥‹≈Ï Á∂ ¡ÀÓ.

ÍÀ Ó≈«Á¡ª Í≥‹≈Ï Á∂ ’≈˘È∆ ÓÙ∆ª ˘ ΩÙÈ∆ Á∆ «’‰

Í∆. «Ú¿∞∫ÂÏºË „ß◊ È≈Ò ‹Ú≈Ï Á∂‰ ”⁄ ¡√ÎÒ””Õ

Ș ¡≈¬∆ Ì≈Â∆ ’≈˘È ˘ ‚≈· ’È Ú≈Ò∆ ‹∂.Í∆.√∆.

√≈Ï’≈ ÍÃË≈È Ó≥Â∆ ¡‡Ò «Ï‘≈∆ Ú≈‹Í≈¬∆ È∂

Á∆¡ª «ÍØ‡ª «Úº⁄, «‹ºÊ∂ «’ ¡≥Â≈‹∆ ‹Ò «ÚÚ≈Áª Ï≈∂

ª Ï≈ÁÒ«’¡ª ˘ Í≥‹≈Ï Á∂ «‘ª È≈Ò ◊ºÁ≈∆ ’È Ò¬∆

«¬¿∞∫ «Ò«÷¡≈ ‘À, ““The effect is to give each province

÷º∞Ò∑∂¡≈Ó ¿π’√≈¿∞∫«Á¡ª ¡≈«÷¡≈ «’ ¡’≈Ò∆ ÁÒ «¬√ «ÏºÒ

complete powers over water supplies within the

ÂØ∫ ‘Ó≈«¬Â Ú≈Í√ ÒÀ ÒÚ∂Õ

province without any regard, whatsoever to the interest

√≈Ï’≈ ¿∞Í-ÍÃË≈È Ó≥Â∆ Ò≈Ò «’ÃÙÈ ¡‚Ú≈È∆

of neighbouring provinces””Õ Ì≈Ú∂∫ “Í≥‹≈Ï Í∞È◊·È

È∂ √ÍÙ‡ «’‘≈ «’ Ï∆.‹∂.Í∆ «¬√ Ó∞ºÁ∂ ”Â∂ Í≥‹≈Ï Á≈ √≈Ê

’≈˘È AIFF” Á∆¡ª Ë≈≈Úª GH, GI ¡Â∂ H@ ≈‘∆∫ Í≥‹≈Ï

È‘∆∫ Á∂Ú∂◊∆Õ ¿∞√ È∂ Í≥‹≈Ï Ï∆.‹∂.Í∆. ˘ «¬√ Ó∞ºÁ∂ ”Â∂ ‘Ó≈«¬Â

˘ Ò◊Ì◊ √≈‘ √ ‘∆‰ ’È Á∆ Í»∆ ⁄≈Ò ⁄ºÒ∆ ‘ج∆ √∆

È≈ ’È Á∂ ¡≈Á∂Ù Ú∆ «ÁºÂ∂Õ

Í “‘≈ÙÓ Î«‘ È√∆Ï ¿∞È∑ª ˘, «‹È∑ª «‘ßÓ Ô≈ ω≈¬∆”Õ

¡Ù’∂ ‹≈¬∆¬∂ Ï≈ÁÒ«’¡ª Á∂! √Ì ’∞fi ‹ ◊¬∂

Í≥‹≈Ï ”Â∂ ¡≈¿∞‰ Ú≈Ò∆ ∂◊√Â≈È »Í∆ Â≈√Á∆ ˘ ·ºÒ∑

ÁÛ Úº‡ ’∂ Í Ï∆.‹∂.Í∆. È≈ÒØ∫ È≈Â≈ È‘∆∫ ÂØ«Û¡≈Õ «’¿∞∫«’

Í≈¿∞‰ Ò¬∆ Í≥‹≈Ï «ÚË≈È √Ì≈ È∂ AB ‹∞Ò≈¬∆ B@@D ˘

Í≥‹≈Ï Á∂ ¿∞µ‹Ò Ì«Úº÷ È≈ÒØ∫ ¡≈͉≈ «Èº‹∆ ¡Â∂ ÷≈ÈÁ≈È

√Ï √ßÓÂ∆ È≈Ò «ÏºÒ Èß. BA-Í∆.¡ÀÒ.¬∂-B@@D ≈‘∆∫ “Í≥‹≈Ï

Á≈ ¿∞ µ ‹Ò Ì«Úº ÷ «˜¡≈Á≈ «Í¡≈≈ ‘À ¡Â∂ ¿∞ √ ˘

‡Ó∆È∂ÙÈ ¡Ω¯ ¡À◊∆ÓÀ∫‡√ «ÏºÒ B@@D” Í≈√ ’ «ÁºÂ≈

‘«Ê¡≈¿∞‰ Ò¬∆ ¡Ω÷∂ Ú∂Ò∂ Ì◊Ú∂∫ ’Ï»Â ‘∆ ª ’ßÓ ¡≈¿∞‰∂

«‹√ ¡Èπ√≈ AIHA ÂØ∫ Ï≈¡Á Á∂ Í≥‹≈Ï Á∂ Í≈‰∆¡ª Á∂ √≈∂

‘ÈÕ

ˆÀ «ÚË≈È’ √ÓfiΩÂ∂ Óº∞„Ø∫ ‘∆ ºÁ ’ «ÁºÂ∂ ◊¬∂Õ Í≥‹≈Ï Á∂

√≈Ï’≈ ’∂∫Á∆ Ó≥Â∆ ‹√Úß «√ßÿ, ‘«¡≈‰≈ Á∂

Á«¡≈¬∆ Í≈‰∆¡ª Á∆ ˆÀ-«ÚË≈È’ Úß‚ ‘ ‘∆Ò∂ ’≈«¬Ó

Ó∞º÷ Ó≥Â∆ ˙Ó ÍÃ’≈Ù ⁄Ω‡≈Ò≈, ≈‹√Ê≈È ¡Â∂ «‘Ó≈⁄Ò

º÷‰ Ò¬∆ ’∂∫Á∆ √’≈ ÚºÒØ∫ ⁄∂ ◊¬∂ ⁄º’«ÚÔ» «Úº⁄Ø∫

ÍÃÁ∂Ù Á∂ Óº∞÷ Ó≥Â∆¡ª ÚºÒØ∫ Í≥‹≈Ï ˘ ıÒÈ≈«¬’ Ú‹Ø∫ Í∂Ù

«È’Ò‰ Ò¬∆ Í≥‹≈Ï ’ØÒ «¬º’Ø «¬º’ ¬∂‘∆ √Â≈ √∆ «’

’ ’∂ «¬º’ Ú≈∆ «Î “ÂÙºÁÁ” Ú≈Ò≈ Ó≈‘ΩÒ «√‹‰ Á∆

√ß«ÚË≈È «Úº⁄ √»Ï≈¬∆ ¡√ßÏÒ∆¡ª ˘ «ÁºÂ∂ ¡«Ë’≈ª ≈‘∆∫

«ÁÙ≈ «Úº⁄ ⁄∞’∂ ’ÁÓ ¡‰´ÛƒÁ∂ ‘ÈÕ Òº◊Á≈ ¬∂‘∆ ‘À «’

Í≥‹≈Ï∆¡ª Á∆¡ª Ì≈ÚÈ≈Úª Á∆ ’Á ’«Á¡ª, Í≥‹≈Ï Á∆

¡º√∆«Ú¡ª Á∂ ’≈Ò ⁄º’ ˘ Áπ‘≈ ’∂ «¬‘ ÒØ’ «Î Í≥‹≈Ï

¡≈«Ê’Â≈ Á∆ ∆Û∑ Á∆ ‘º‚∆ ∏ ÷∂Â∆ ∏ Ò¬∆ ÒØÛ∆∫Á∂ Í≈‰∆

˘ ÈÍ∆Û ’∂ Í≈‰∆¡ª Á∆ Í≈¬∆ Òº∞‡ Á∂ Óº∞Á∂ ˘ «‹¿∞∫ Á≈ «Â¿∞∫

Á∆ Òº∞‡ ÂØ∫ Í≥‹≈Ï ˘ «È˜≈ «ÁÚ≈¬∆ ‹≈¬∂Õ «¬‘ «ÏºÒ ’∂ÚÒ

‘∆ º÷‰≈ ⁄≈‘∞ßÁ∂ ‘ÈÕ

23

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

’ºÂ’ECF

¡’±Ï B@@D

¡¯√Ø√ ª «¬√ ◊ºÒ Á≈ ‘À «’ Ï‘∞ √≈≈ «Í≥Ç Â∂

≈‘∆∫ √ßÿ∆ „ª⁄∂ «Úº⁄ «Ò¡ªÁ∆ ’Ó˜Ø∆ Ú∆ Á» ‘ج∆ ‘ÀÕ ¬∂Ȫ

«¬ÒÀ’‡ΩëȒ Ó∆‚∆¡≈ «¬√ Ú≈∆ Ú∆ «Á¡≈ÈÂÁ≈∆ ¡Â∂

‘∆ È‘∆∫, ’∂∫Á √’≈ ÚºÒØ∫ Íêª Á∂ «ÚÚ≈Áª «Úº⁄ «ÁºÂ∂

«Èͺ÷Â≈ Á≈ √ϻ ȑ∆∫ Á∂ «‘≈Õ Ó∞ºÁ∂ Á∆ ◊«‘≈¬∆ ”⁄

Ï∂ÒØÛ∂ ¡Â∂ ͺ÷Í≈Â∆ ÁıÒ È≈Ò ¡≈¬∂ «ÚË≈È’ «Èÿ≈ Á≈

‹≈‰ ÂØ∫ ψÀ ‘∆ «¬º’Í≈√Û Â∂ ÂΩ÷Ò∂ ÌÍ» «Ú¡≈«÷¡≈Úª

Ú∆ ¡≥ ’ «ÁºÂ≈ ‘ÀÕ

¡≈¬∂ «ÁÈ ÍÛ∑È ˘ «ÓÒ ‘∆¡ª ‘È «‹Ú∂∫ «’ Í≥‹≈Ï «ÚË≈È

ÏÛ∂ ¡¯√Ø√ Á∆ ◊ºÒ ‘ÀÀ «’ ¿∞Âª⁄Ò ¡Â∂ ¿∞µÂ

√Ì≈ ÚºÒØ∫ Í≈√ ’∆Â∂ Í≥‹≈Ï ‡Ó∆È∂ÙÈ ¡Ω¯ ¡À◊∆ÓÀ∫‡√

ÍÃÁ∂Ù Á∂ √∆Ó≈ «ÚÚ≈Á Á∂ √ÏøË «Úº⁄ Ô».Í∆. «ÚË≈È √Ì≈ È∂

«ÏºÒ B@@D È≈Ò “√≈∂ Á∂Ù «Úº⁄ ÷ÒÏÒ∆ Óº⁄ ◊¬∆ ‘À”,

B ¡◊√ B@@D ˘ «¬º’ «ÏºÒ Í≈√ ’ ’∂ ’∂∫Á √’≈ ˘

“Í≥‹≈Ï √≈∂ Á∂Ù È≈Ò ‡’≈¿∞ ”Â∂ ¡≈ «◊¡≈ ‘À”, “’¬∆ √»÷Ó

«’‘≈ «’ ¿∞‘ ‘ÁÚ≈ ¡Â∂ ¿»ËÓ «√ßÿ È◊ Á∂ ÁØÈØ∫

√ø«ÚË≈È’ √Óº«√¡≈Úª ¿∞µÌ ’∂ √≈‘Ó‰∂ ¡≈¬∆¡ª ‘È”,

«˜«Ò∑¡ª ˘ ¿∞µÂ ÍÃÁ∂Ù ˘ Â∞ß Ú≈Í√ ’∂Õ ’∆ «¬‘

“Á∂Ù Á∂ √ßÿ∆ „ª⁄∂ Ò¬∆ Ï‘∞ ں‚≈ ÷Â≈”, “√»Ï∂ Á∂ ◊ÚÈ

¡≥  ≈‹∆ «ÚÚ≈Á Ú≈Ò≈ Ó√Ò≈ È‘∆∫? ’∆ «¬√ È≈Ò

Á∂ ØÒ ”Â∂ Ú∆ «’ß»”, “’∆ ÍÃÁ∂Ù’ «ÚË≈È √Ì≈Úª ¡≥Â≈‹∆

√ø«ÚË≈È’ √Óº«√¡≈ È‘∆∫ ¿∞Í‹∆? ’∆ «¬√ È≈Ò √ßÿ∆ „ª⁄≈

Ó≈Ó«Ò¡ª Ï≈∂ √ÓfiΩÂ∂ ¡≈͉∂ ¡≈Í ºÁ ’È Ò¬∆ √Ï

Әϻ ‘Ø«¬¡≈ ‘À? ’∂∫Á∆ √’≈ ¡Â∂ ’ΩÓ∆ ÍÃÀµ√ ’ØÒ «¬√

√ÓºÊ ‘È?”, “¡◊ Á»√∆ «Ë «¬√ Â∑ª Á∂ ¯À√Ò∂ Á∂

Á≈ ’∆ ‹Ú≈Ï ‘À? «¬√ «ÏºÒ Á∂ Í≈√ ‘؉ È≈Ò ¿∞È∑ª Á∆¡ª

«Ú∞ºË/¿∞Ò‡ «ÏºÒ Í≈√ ’ Á∂Ú∂ ª ’∆ ω∂◊≈?”, “«¬√

’ÒÓª «’¿∞∫ ∞’ ◊¬∆¡ª? «¬√ Óº∞Á∂ Ï≈∂ ÍÃÀµ√ Â∂ «¬ÒÀ’‡ΩëȒ

«ÏºÒ È∂ È≈ ’∂ÚÒ Í≈Ò∆ÓÀ∫‡ √◊Ø∫ √∞Í∆Ó ’Ø‡ Ò¬∆ Ú∆

Ó∆‚∆¬∂ È∂ «’‘Û∂ ’≈‰ª ’’∂ ÏÒÀ’ ¡≈¿»‡ ‘∆ ’ «ÁºÂ≈?

¿∞ÒfiȪ ÷Û∑∆¡ª ’ «ÁºÂ∆¡ª ‘È, «¬√ È≈Ò √∞Í∆Ó ’Ø‡

Ù≈«¬Á «¬√ Ò¬∆ «’ «¬‘ Ó≈ÓÒ≈ Ï‘∞«◊‰Â∆ «Î’∂ (majority

Á≈ D ‹»È B@@D Á≈ ¯À√Ò≈ ‘∆ È‘∆∫ √◊Ø∫ Í≈Ò∆ÓÀ∫‡ ÚÒØ∫

community) Á∂ ÁØ Íêª Â∂ «‘ßÁ∆ Ì≈Ù≈¬∆ ÏÀÒ‡ Á≈ √∆ Õ

¡≥Â≈‹∆ ‹Ò «ÚÚ≈Á ’≈˘È AIEF «Úº⁄ √ØË ’ ’∂

«¬ºÊ∂ ‘∆ Ϻ√ È‘∆∫, ’∆ √≈‚∂ ÍÃÀµ√ Ú≈Ò∂ Ì≈ Áº√‰

Í≈¬∆ ÓºÁ AD, ≈‹∆Ú-ÒΩ∫◊ØÚ≈Ò √ÓfiΩÂ≈ ¡Â∂ ÓÀ‚Ó ◊ªË∆

Á∆ ÷∂⁄Ò ’È◊∂ «’ ’∂∫Á √’≈ ÚºÒØ∫ ¡≈Ó‚ ÎØ√

Á∂ √≈∂ ¡ÀÚ≈‚ «È≈Ê’ ’ ¤º‚∂ ‘È”, “«¬√∂ ÂØ∫ Ù«‘ ÒÀ ’∂

√ÍÀÙÒ Í≈Ú ’≈˘È «‘ ÓÈ∆Í∞ ˘ «‚√‡Ï‚ ¬∂∆¡≈

’º Ò ∑ ˘ ’Ø ¬ ∆ Ú∆ √‘º Á ∆ Íà ª  ¡≈͉∂ Ò¬∆ «Ú¡≈Í’

¡ÀÒ≈«È¡≈ ‘؉ Á∂ Ï≈Ú‹»Á ¿∞µÊØ∫ Á∆ √’≈ È∂ ¡≈͉∂ ÂΩ

ıπÁÓπıÂ≈∆ Á≈ «ÏºÒ Ú∆ Í≈√ ’ √’Á≈ ‘À” «¬«Â¡≈«Á

”Â∂ ‘∆ ¿∞√ ’≈˘È ˘ ¡≥Ù’ »Í ”⁄ ÍÃÌ≈Ú‘∆‰ ¡ÀÒ≈È Á∂‰≈

«¬«Â¡≈«ÁÕ

¡≈͉∂ ¡≈Í «Úº⁄ ‘∆ Á∂Ù Á∆ √∞º«÷¡≈ È≈Ò «÷ÒÚ≈Û È‘∆∫

√≈¯ Ș ¡≈ «‘≈ ‘À «’ «’√ Â∑ª ¡√Ò Ó∞ºÁ∂ ˘

‘À? ¿∞√ ÍÃÂ∆ Â∞‘≈‚∆¡≈ ’ÒÓª ÚºÒØ∫ √ø«ÚË≈È Á∂ ıÂ∂,

¿∞√ Á∂ √ßÁÌ (context) ÂØ∫ «È÷∂Û ’∂ «ÏÓ≈ Ó≈È«√’Â≈ Á∂

√ßÿ∆ „ª⁄∂ Ï≈∂ «Î’Ó≥Á∆ Á∂ Ó√∆¬∂ «’¿∞∫ È‘∆∫ ◊≈¬∂ ◊¬∂?

«Ù’≈ ‘ج∂ Ì≈Úª È∂ Â’ «Ú‘»‰∆¡ª «‡ºÍ‰∆¡ª ’«Á¡ª

«¬º ’ ’≈ÒÓÈÚ∆√ «Ò÷Á≈ ‘À : “¡◊ ¿∞ Û ∆√≈,

Ù∂÷«⁄Ò∆ ˘ Ú∆ «Íº¤∂ ¤º‚ «ÁºÂ≈ ‘ÀÕ «‹Ú∂∫ Í«‘Òª Ú∆ «Ò«÷¡≈

fi≈÷≥‚ ¡Â∂ ¤ºÂ∆√◊Û∑ Íê Í≥‹≈Ï Á∆ Â˜ ”Â∂ ¯À√Ò≈ ’

‘À «’ Í≥‹≈Ï «ÚË≈È √Ì≈ È∂ «ÏÒ’∞Ò √ø«ÚË≈È ”⁄ ÍÃ≈ÍÂ

ÒÀ‰ «’ ¿∞‘ ¡≈«¬È-˙, √‡∆Ò, ÓÀ◊È∆˜, ¡ÒÓ»È∆¡Ó

¡«Ë’≈ª Á∆ √≈Ê’ ÚÂØ∫ ’«Á¡ª Í≈‰∆ Á∂ Ó∞ºÁ∂ ”Â∂

¡≈«Á; ¡≈√≈Ó ÍÀ ‡ Ø Ò ¡Â∂ ÍÀ ‡ Ø Ò ∆¡Ó Ú√ª ¡Â∂

Ì≈Â∆ ’≈˘È ˘ ‚≈· ’È Ú≈Ò∆ ‹∂.Í∆.√∆. Á∆¡ª «ÍØ‡ª

Ó‘ª≈Ù‡ «Í¡≈˜ Á»√∂ Íêª Èß» Á∂‰ ÂØ∫ «¬È’≈ ’ Á∂‰

«Úº⁄Ø∫ ¡≥Â≈‹∆ ‹Ò «ÚÚ≈Áª Ï≈∂ ÍÃ◊‡≈¬∂ «Ú⁄≈ª Á∆

‹ª ’∂ÚÒ «ÈÔ≈ ‘∆ ’È Âª ’∆ √«ÊÂ∆ ω∂◊∆?”Õ ÏÛ∆

ΩÙÈ∆ «Úº⁄ ‘∆ “Í≥‹≈Ï ‡Ó∆È∂ÙÈ ¡Ω¯ ¡À◊∆ÓÀ∫‡√ «ÏºÒ

‘≈√Ø‘∆‰∆ ◊ºÒ ‘À; «¬‘ Ú√ª È≈ Ú∂⁄ ’∂ ’∆ «¬‘ Íê ¡≈Í

B@@D” Í≈√ ’∆Â≈ ‘ÀÕ «¬√ ’≈˘È Á∂ Í≈√ ‘؉ È≈Ò È≈

‘∆ ¡≈͉∆ ¡≈«Ê’Â≈ Á≈ ◊ˇ≈ È‘∆∫ ÿº∞‡ ‘∂ ‘؉◊∂ «’¿π∫«’

«√Î Á∂Ù Á∂ √ßÿ∆ „ª⁄∂ ˘ ӘϻÂ∆ ‘∆ «ÓÒ∆ ‘À, √◊Ø∫ «¬ßÁ≈

«¬‘ √≈∂ Íê «¬‘ Ú√ª Óº∞Ò Ú∂⁄Á∂ ‘È ¡Â∂ ÔØ◊ ’∆ÓÂ

◊ªË∆ ÚºÒØ∫ √ø«ÚË≈È ÂØ∫ Ï≈‘∂ ¡Â∂ ˆÀ «È¡ª«¬’ Â∆’≈’≈

ÂØ ∫ «¬Ò≈Ú≈ «¬‘ Íà ª  «¬È∑ ª Ú√ª ”Â∂ ‘º ’ -Ó≈Ò’≈È≈

24

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

’ºÂ’ECF

(royalty) Ú∆ ÒÀ ∫ Á∂ ‘ÈÕ ’∆ ¡≥  -≈Ù‡∆ Ï≈˜≈ Á∂ Ó∞’≈ÏÒÂÈ ÿØ◊∆ Ï≈˜≈ «Úº⁄ «Ú⁄È≈ ÿº‡ Ò≈‘∂ÚßÁ≈

¡’±Ï B@@D

““‘Ø«¬ «¬’Âà «ÓÒ‘∞ Ó∂∂ Ì≈¬∆ Á∞«ÏË≈ Á»« ’‘∞ «ÒÚ Ò≈«¬® ‘« È≈ÓÀ ’∂ ‘ØÚ‘∞ ‹ØÛ∆ ◊∞Ó∞«÷ ÏÀ√‘∞ √Î≈ «Ú¤≈«¬®””

ËßÁ≈ ‘À? Ô≈Á ‘∂ «’ Í≥‹≈Ï ‘«¡≈‰≈ ¡Â∂ ≈‹√Ê≈È ˘

”Â∂ Í«‘≈ «Áø«Á¡ª ‘ Â∑ª Á∆ Á∞«ÏË≈ ¡Â∂ ÓÂÌ∂Áª

Í≈‰∆ Óº∞Ò È‘∆∫ Ú∂⁄Á≈ √◊Ø∫ ’∂∫Á∆ √’≈ È∂ «¬√ ˘ Í∞≈‰∂

˘ ◊∞Ó«Â Á∆ ΩÙÈ∆ «Úº⁄ √«‘‹∂ ‘∆ Á» ’ «Ò¡≈ ‹ªÁ≈

˜Ó≈È∂ ”⁄ ‹ß◊ «‹ºÂ‰ ÂØ∫ Ï≈¡Á ‘ºÊ ¡≈¬∂ Ó≈Ò ˘ ¯Ω‹∆¡ª

«‘≈Õ «‹øȪ «⁄ ““√Ϻ ı≈Ò√≈”” Á∆ √ø√Ê≈ Әϻ ‘∆,

”⁄ Úß‚‰ Úª◊ ¡≈͉∂ ⁄‘∂Â∂ Íêª ˘ ÏÂΩ ÏıÙ∆Ù Á∂ ’∂

ı≈Ò√≈ Í≥Ê ‘ «ÁÈ ⁄Û∑Á∆ ’Ò≈ «Úº⁄ «‘≈ ¡Â∂ ı≈Ò√≈

Í≥‹≈Ï∆¡ª ˘ ¡«‘√≈√∂-’ÓÂ∆∫ ‘ß„≈¿∞‰ Ò¬∆ Ó‹Ï» ’∆Â≈

‹∆ Á∂ ÏØÒ Ï≈Ò∂ ‘ø∞Á∂ ‘∂Õ

‘Ø«¬¡≈ ‘ÀÕ

Ï≈Ï≈ ÏøÁ≈ «√øÿ Ï‘≈Á «¬√ √Ó»‘’ ¡◊Ú≈¬∆ Á∂ √ø’ÒÍ

(Ï≈’∆ ¡◊Ò∂ ¡≥’ «Úº⁄ ÍÛ∑Ø) nnnnn

«Úº⁄ ⁄ºÒÁ≈ «‘≈ ª ¡º·ñÈΩ∫ √≈Ò Á∂ ÊØÛ∑∂ «‹‘∂ √Ó∂∫ «Úº⁄ «¬º’ Әϻ ÍÃÌ»√ºÂ≈ √øÍ≥È ≈‹ ’≈«¬Ó ’ «Ò¡≈ Í ‹ÁØ∫ «¬√ √Ó»‘’ ¡◊Ú≈¬∆ Á∂ «√˪ ˘ ·∂√ Í‘∞ø⁄∆ ª √≈Òª

«ÚÙÚ «√º÷ √øÓÒ ∂ È: ““‘ج∂ «¬’Âà «ÓÒ‘∞ Ó∂∂ Ì≈¬∆...””

«Úº⁄ √Ê≈Í ’∆Â≈ ≈‹ Ì≈◊ «ÁȪ «Úº⁄ ‘∆ „«‘ „∂∆ ‘Ø

«‹øÁ «√øÿ,

«◊¡≈Õ «¬√ Á∂ ÈÂ∆‹∂ Ú‹Ø∫ Ó‘≈È ÔØ«Ë¡ª ˘ ‹Ø √øÂ≈Í

’ÈÚ∆È, ÙØÃÓ‰∆ ÷≈Ò√≈ Í⁄≈«¬ÂÕ

ÌØ◊‰∂ ͬ∂ ¡Â∂ «‹È∑ª «ÁÒ «‘Ò≈ Á∂‰ Ú≈Ò∂ ¡‰ÓȺ∞÷∆ Â√∆«‘¡ª È≈Ò Ï≈Ï≈ ÏøÁ≈ «√øÿ Ï‘≈Á ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ Á∂

√Ó»‘’ ¡◊Ú≈¬∆ ¡Â∂ Í≥Ê’ √Ú¿∞µ⁄Â≈ Á≈ ◊∞Ó«Â

√≈Ê∆¡ª ˘ Ù‘∆Á ’∆Â≈ «◊¡≈ ¿∞√ ÂØ∫ ’Ω‰ ‹≈‰ø» È‘∆∫Õ

«√˪ √«Â◊∞» ‹∆ È∂ ¡≈͉∂ ‹∆ÚÈ ’≈Ò «Úº⁄ ‘∆ «ÁÃÛ∑

«¬‘Ȫ √«Ó¡ª «Úº ⁄ ÓØ ‘ ∆ ◊∞  «√º ÷ ª ¡Â∂ Í≥ Ê ÁÁ∆

’Ú≈ «ÁºÂ≈ √∆Õ √ø◊ª Á∆ ÍÃ∂È≈ ”Â∂ ¡ÈøÁ◊Û∑ Á≈ «’Ò∑≈

‹Ê∂ÏøÁ∆¡ª È∂ «√ ‹ØÛ ’∂ Ï≈Ï≈ ÏøÁ≈ «√øÿ Ï‘≈Á Á∞¡≈≈

÷≈Ò∆ ’È≈, √ø◊ª Á≈ ‘∞’Ó Ó≥È ’∂ ⁄Ó’Ω Á∆ ◊Û∑∆ «Úº⁄Ø∫

√Ê≈Í ≈‹ Ì≈◊ Á∂ „«‘ „∂∆ ‘؉ Á∂ ’≈‰ª Á∆ ÿØ÷

«È’Ò ‹≈‰≈, Á≈Á» Á∆ √Ó≈Ë Ú≈Ò∆ ÿ‡È≈ ÂØ∫ √ø◊ª ÚºÒØ∫

’∆Â∆ ‘ØÚ∂◊∆ ¡Â∂ Í≥Ê’ «‘ «Úº⁄ «Ú⁄≈ª ’È Á≈ «¬‘

Ò◊≈¬∆ ÂÈ÷≈‘ ÍÚ≈È ’È≈ ¡Â∂ Ó‘≈È ÔØË∂ Ï≈Ï≈ ÏøÁ≈

«√Ò«√Ò≈ «ÈøÂ ‹≈∆ «‘≈ ‘ØÚ∂◊≈ «‹√È∂ √Óª Í≈ ’∂

«√øÿ Ï‘≈Á Á∂ È≈Ò √Ó»‘’ ¡◊Ú≈¬∆ Ò¬∆ Í≥‹ «√º÷ª ˘

““√Ï ı≈Ò√≈”” Á≈ »Í Ë≈È ’∆Â≈Õ

Ì∂‹‰≈ ¡≈«Á «¬√ Á∆¡ª «¬«Â‘≈√’ «Ó√≈Òª ‘ÈÕ

¿∞√ √Ó∂∫ Á∂ «√º÷ª «Úº⁄ ““√Ϻ ı≈Ò√≈”” Á∆ √ø√Ê≈ Á≈

√Ã∆ ◊∞» ◊Ø«ÏøÁ «√øÿ Í≈ÂÙ≈‘ ÂØ∫ Ï≈¡Á «¬‘ √ø’ÒÍ

«¬ÂÈ≈ √«Â’≈ √∆ «’ ’ج∆ Ú∆ √ø√Ê≈ «¬√ ÂØ∫ Ï≈‘ «‘‰≈

““√Ϻ ı≈Ò√≈”” Á∂ »Í «Úº⁄ «Ú’«√ ‘Ø«¬¡≈Õ √Ó∂∫ Á∆

ÏÁ≈Ù ȑ∆∫ √∆ ’ √’Á∆ «’¿∞∫«’ «¬√ √ø√Ê≈ «Úº⁄Ø∫

ÒØÛ ¡Â∂ Ú’Â∆ ‘≈Ò≈ ¡È∞√≈ Í≥Ê ’¬∆ ‹Ê∂ÏøÁ∆¡ª «Úº⁄

Ï≈‘ «‘‰ Á≈ ÓÂÒÏ √∆ Í≥Ê È≈ÒØ∫ ‡∞º‡‰≈Õ ‹Á ¡≈Í√∆

Úø«‚¡≈ «◊¡≈Õ «¬È∑ª ‹Ê∂ÏøÁ∆¡ª È∂ Ï≈¡Á «Úº⁄ «Ó√Òª

√ÁÌ≈ÚÈ≈ Á∂ Ó≈‘ΩÒ «Úº⁄ ÏÀ· ’∂ ‘ Ó√Ò∂ ˘ Í≥Ê’ «‘Â

Á≈ »Í Ë≈‰ ’∆Â≈ Í ““√Ϻ ı≈Ò√≈”” Á∆ √ø√Ê≈ È∂ È≈

¡Â∂ ◊∞ñ¿∞ÍÁ∂Ù ¡È∞√≈ «Ú⁄≈ «Ò¡≈ ‹ªÁ≈ √∆ ª Ó√Ò∂

’∂ÚÒ √Ó»‘ ı≈Ò√≈ Í≥Ê ˘ «¬º’ ÒÛ∆ «Úº⁄ Íج∆ º«÷¡≈

¡Â∂ ÓºÂÌ∂Á «’ºÊ∂ «‘‰∂ √ÈÕ ‹Ê∂ÏøÁ∆¡ª ÚºÒØ∫ ““√ϺÂ

ÏÒ«’ «√˪’ ¡Â∂ ‹Ê∂ÏøÁ’ Ó√Ò∂ ‘ºÒ ’È «Úº⁄ Ú∆

ı≈Ò√≈”” «Úº⁄ Ù≈ÓÒ ‘ج∂ ÍÃÂ∆«È˪ Á≈ Ú∆ ¡≈͉∆¡ª

√‘≈«¬Â≈ ’∆Â∆Õ «¬‘∆ ’≈‰ √∆ «’ Í≥Ê ÁØ÷∆ Ù’Â∆¡ª

‹Ê∂ÏøÁ∆¡ª «Úº⁄ «¬ÂȪ √«Â’≈ ¡Â∂ «ÚÙÚ≈√ ‘ø∞Á≈ √∆

Í»∆ Ú≈‘ Ò≈ ’∂ Ú∆ ı≈Ò√≈ Í≥Ê «Úº⁄ Úº‚∂ Í≈Û È≈ Í≈

«’ ¿∞‘Ȫ ÚºÒØ∫ ““√Ϻ ı≈Ò√≈”” «Úº⁄ Ò¬∂ ¯À√«Ò¡ª ˘

√’∆¡ªÕ ̪Ú∂∫ √Ó∂∫ √Ó∂∫ ’∞fi Ì∞Ò∂÷∂ Í≈¬∂ ‹ªÁ∂ ‘∂ ¡Â∂ ’¬∆

¿∞‘ ◊∞» Á≈ ‘∞’Ó ‹≈‰ ’∂ √«Â’≈Á∂ √ÈÕ ’Á∂ «’√∂ È∂

«ÚÚ≈Á Ú∆ ÷Û∑∂ ’∆Â∂ ‹ªÁ∂ ‘∂ Í Í≥Ê È∂ √«Â◊∞» ‹∆

√Ø«⁄¡≈ Ú∆ È‘∆∫ ‘ØÚ∂◊≈ «’ ¤Ø‡∆ ‹∂‘∆ «√º÷ ’ΩÓ «¬ÂÈ∂ Úº‚∂

Á∞¡≈≈ «ÁÃÛ∑ ’Ú≈¬∂ Í≈ÚÈ «√˪Â

≈‹ Ì≈◊ Á∆ Ó≈Ò’ ω ÏÀ·∂◊∆? Í «¬‘ √Ì ““√ϺÂ

25

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

’ºÂ’ECF

¡’±Ï B@@D

ı≈Ò√≈”” Á∞¡≈≈ Í≥Ê «Úº⁄ √ø⁄≈Ò ’∆Â∆ ¬∂’Â≈, «¬º’√≈Â≈

ÒøÓ∆ «Ò√‡ «Â¡≈ ‘Ø ⁄º∞’∆ ‘À ‹Ø ‘ «ÁÈ ÚËÁ∆ ‹≈ ‘∆ ‘À

«¬º’√∞Â≈ ¡Â∂ ¿∞√ Á∞¡≈≈ ¡«‹Â ¡Ê≈‘ Ù’Â∆ Á≈ ‘∆

Í ¡º‹ º’ ’ج∆ «¬º’ Ú∆ Ó√Ò≈ ‘ºÒ È‘∆∫ ‘Ø«¬¡≈Õ

ÈÂ∆‹≈ √∆Õ

«Í¤Ò∂ √Ó∂ ∫ «Úº ⁄ «Âø È Â∑ ª Á∆¡ª ‹Ê∂ Ï ø Á ∆¡ª Á≈

«√Á≈ ‰‹∆ «√øÿ Ú∆ «¬‘ ◊ºÒ ‹≈‰Á∂ ¡Â∂ √ÓfiÁ∂

«˜¡≈Á≈ «Ú√Â≈ ‘Ø « ¬¡≈ ‘À Õ Í«‘Ò∆ Â∑ ª Á∆¡ª ¿∞ ‘

√∆Õ «¬√ Ú≈√Â∂ «¬º’ Úº‚∂ ≈‹ Ì≈◊ Á∂ ‘≈’Ó Ï‰È ÂØ∫

‹Ê∂ Ï ø Á ∆¡ª ‘È ‹Ø ¡≈͉∂ ¡≈Í ˘ «ÈØ Ò Ë≈Ó’

Ï≈¡Á Ú∆ «ÚÙ∂Ù Í≥Ê’ Óº∞«Á¡ª ¡Â∂ Ó∞«‘øÓª Á∂ ¯À√Ò∂ ““√ϺÂ

‹Ê∂ÏøÁ∆¡ª ¡÷Ú≈¿∞∫Á∆¡ª ‘ÈÕ «¬È∑ª «Úº⁄ Ú∆ «¬º’ ª

ı≈Ò√≈”” Á∞¡≈≈ ‘∆ ’∆Â∂ ‹ªÁ∂ ‘∂Õ Í «‹¿∞∫ ‘∆ «√. ‰‹∆Â

¿∞‘ ‘È ‹Ø ◊ˇ∆ Ó∞‘ºÒ∂ Á∂ ͺË ”Â∂ ’øÓ ’Á∆¡ª ‘È ¡Â∂

«√øÿ ˘ Ó«‘√»√ ‘Ø«¬¡≈ «’ ““√Ϻ ı≈Ò√≈”” Á∆ «¬‘ ¡Ê≈‘

ÿñÿ «Úº⁄ ◊∞Ó«Â √Ó≈◊Óª ≈‘∆∫ ÍÃ⁄ ≈ ’È Á≈

Ù’Â∆ ¿∞√ Á∂ «¬º’Í∞÷∆ ≈‹ ˘ ’≈«¬Ó º÷‰ Á∂ √∞Í«È¡ª

Á≈¡Ú≈ ’Á∆¡ª ‘ÈÕ «¬È∑ª «Úº⁄Ø∫ Ï‘∞Â∆¡ª ª ◊∞Ó«Â

˘ √≈’≈ È‘∆∫ ‘؉ Á∂Ú∂◊∆ ª ¿∞√ È∂ ““√Ϻ ı≈Ò√≈”” Á∂

Á∂ Ȫ ”Â∂ Ïà ≈ ‘Ó‰Ú≈Á∆ ’Ó ’ª‚ª Á≈ ‘∆ Íà ⁄ ≈ ’

√ø’ÒÍ ÂØ∫ Ó≥»‘ ÓØÛ «Ò¡≈Õ «¬‘Ø ’≈‰ √∆ «’ ¿∞‘ ı≈Ò√≈

‘∆¡ª ‘ÈÕ «’¿∞∫«’ ¿∞È∑ª Á∂ ¡≈◊»¡ª Á∆ ¡≈͉∆ È≈ ª

≈‹ «‹√ Á≈ Ù∞Ó≈ Á∞È∆¡ª Á∆¡ª Úº‚∆¡ª Â≈’ª «Úº⁄

’ج∆ ◊∞Ó«Â Á∆ ‡Ã∂«Èø◊ ‘À ¡Â∂ È≈ ‘∆ ◊∞Ï≈‰∆ ¡≈Í ⁄ø◊∆

‘؉ Òº◊ «Í¡≈ √∆, ÊØÛ∑∂ √Ó∂∫ «Úº⁄ ‘∆ «‘√ñÈ«‘√ ‘Ø «◊¡≈Õ

Â∑ª Ú∆⁄≈ ’∂ ÍÛ∑∆ ‘ÀÕ «¬√ «Úº⁄ ’ج∆ Ùº’ È‘∆∫ «’ «¬È∑ª

¿∞√ «ÁÈ ÂØ∫ Ï≈¡Á «‹ºÊ∂ ‘ «ÁÈ Í≥Ê Á∆ Ù’Â∆ ÷∆‰ ‘ø∞Á∆

«Úº⁄Ø∫ Ï‘∞«Â¡ª Á∆ ’ΩÓ ÍÃÂ∆ Ì≈ÚÈ≈ Ï‘∞ ⁄ø◊∆ ‘À Í

◊¬∆ ¿∞µÊ∂ Í≥Ê «Úº⁄ «ÈºÂ ÈÚ∂∫ «ÚÚ≈Á, ÈÚ∂∫ ÓºÂÌ∂Á ‘ ؘ

◊∞Ï≈‰∆ Á∂ º «Ú⁄≈ ¡Â∂ «’√∂ È∂Ó ÏºË ‡∂ëÈø◊ Á∆ ÿ≈‡

¿∞µÌÁ∂ ‘∂ ¡Â∂ Í≥Ê ÷∂ø»ñ÷∂ø» ‘ø∞Á≈ «◊¡≈Õ

’≈‰ ¿∞‘ ¡‰ÌØÒ ‘∆ ’ΩÓ Á≈ Úº‚≈ È∞’√≈È ’∆ ‹≈

Ì≈Ú∂∫ «Í¤Ò∂ ’∞fi √Ó∂∫ «Úº⁄ ’¬∆ ÈÚ∆¡ª ‹Ê∂ÏøÁ∆¡ª

‘∆¡ª ‘ÈÕ

¡Â∂ √ø√Ê≈Úª ‘Ø∫Á «Úº⁄ ¡≈¬∆¡ª Í «¬‘Ȫ Á∆ ’≈‹

«¬√∂ ÒÛ∆ «Úº ⁄ ’∞ fi ’Ω Ó ∆ ͺ Ë  Á∆¡ª ‹Ê∂ Ï ø Á ∆¡ª

ÙÀÒ∆ ◊∞ñÓ«¡≈Á≈ ¡Â∂ Í≥Ê’ «¬«Â‘≈√ ÂØ∫ ¿∞Ò‡ ‘؉ ’≈‰

¡≈¿∞ ∫ Á∆¡ª ‘ÈÕ «¬È∑ ª «Úº ⁄ Ø ∫ Ú∆ ’∞ fi ‹≈‰∂ ñ ¡‰‹≈‰∂

«¬‘ Í≥Ê Á≈ ’∞fi √Ú≈ È≈ √’∆¡ªÕ √◊Ø∫ ’ΩÓ ¿∞µÂ∂ ¡≈͉∆

ÓÈÓ«Â Á∂ ÍÃ⁄≈ «Úº⁄ Òº◊∆¡ª ‘ج∆¡ª ‘È ¡Â∂ ’∞fi È∂

¡≈͉∆ Í’Û Ó˜Ï»Â ’È Á∂ «¬≈Á∂ È≈Ò «¬‘Ȫ ÚºÒØ∫

◊∞Ó«Â ˘ ‹≈‰È, √Ófi‰ ¡Â∂ ÍÃ⁄≈È Á≈ Úº‚≈ ¿∞Í≈Ò≈

’∆Â∆¡ª ¡≈Í‘∞Á∆¡ª È∂ «√º÷ ’ΩÓ «Úº⁄ ÈÚ∂∫ «ÚÚ≈Á ÍÀÁ≈

Ú∆ ’∆Â≈ ‘ÀÕ ¿∞È∑ª È∂ ’ΩÓ Á∂ ’∞fi «‘º√∂ «Úº⁄ «√º÷∆ ⁄∂ÂÈÂ≈

’∆Â∂ «‹√ È≈Ò «‹ºÊ∂ √Ã∆ ◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï ‹∆ Á∞¡≈≈ Á√≈¬∂

Ú∆ «Ò¡ªÁ∆ ‘À; ‘ «ÁÈ ÏÏ≈Á ‘Ø ‘∂ «√º÷∆ √»Í ˘

Í≈ÚÈ «√˪ª ˘ Ì≈∆ ·∂√ Òº◊∆ ¿∞µÊ∂ È≈Ò ‘∆ Í≥Ê «Úº⁄

Ï⁄≈¿∞‰ «Úº⁄ Ú∆ Úº‚≈ ÔØ◊Á≈È Í≈«¬¡≈ ‘À ¡Â∂ ◊∞Ó«Â

«¬º’ Ï∂«Ú√≈‘∆ ¡Â∂ Ï∂ÍÂ∆Â∆ Á≈ Ó≈‘ΩÒ ÍÀÁ≈ ‘Ø«¬¡≈Õ ¡º‹

Á∂ ÍÃ⁄≈ ˘ È∂Ó ÏºË ’È Á∂ Ú∆ Úº‚∂ ¿∞Í≈Ò∂ ’∆Â∂ ‘ÈÕ

Í≥Ê «Úº⁄ ؘ ÈÚ∆¡ª √ø√Ê≈Úª ÍÀÁ≈ ‘Ø ‘∆¡ª ‘È Í ’ΩÓ∆

’Ω Ó ˘ «¬ÂÈ∆ Úº ‚ ∆ Á∂ ‰ Á∂ ’∂ Ú∆ «¬È∑ ª «Úº ⁄ Ø ∫ ’∞ fi

ͺË Á∆ ª ◊ºÒ ‘∆ ¤º‚ Á∂¬∆¬∂, «¬º’ È◊ ‹ª Ó∞‘ºÒ∂ «Úº⁄

‹Ê∂ÏøÁ∆¡ª È∂ ’ΩÓ Á≈ «¬º’ Ï‘∞ ں‚≈ È∞’√≈È ’∆Â≈ ‘À

«‘øÁ∂ «√º÷ª «Úº⁄ Ú∆ ’ج∆ ¡≈Í√∆ Â≈ÒÓ∂Ò È‘∆∫ ¡Â∂ È≈ ‘∆

«’¿∞∫«’ ¿∞‘ ““«ÈØÒ Ë≈Ó’”” ‘؉ Á≈ Á≈¡Ú≈ ’Á∆¡ª

’≈‹ ÙÀÒ∆ «Úº⁄ «¬’√≈Â≈ Ș ¡≈¿∞∫Á∆ ‘ÀÕ Ì≈Ú∂∫ √«Â◊∞

‘È ¡Â∂ ’ΩÓ∆ Ó√«Ò¡ª Á∂ ‘ºÒ Ò¬∆ ’ج∆ Ú∆ ’∞Ï≈È∆

‹∆ Á∆ Í≈ÚÈ Ï≈‰∆ ““«¬’≈ Ï≈‰∆ «¬’ ◊∞∞ «¬’Ø ÙÏÁ∞

’È ÂØ∫ ◊∞∂˜ ’Á∆¡ª ‘ÈÕ ¿∞È∑ª Á∂ «¬√ Úº¬∆¬∂ ¡Â∂

Ú∆⁄≈«”” Á≈ ¿∞ÍÁ∂Ù «ÁøÁ∆ ‘À Í ‘ ‹Ê∂ÏøÁ∆ Á∆ ◊∞Ï≈‰∆

Íà ⁄ ≈ ’≈‰ ’Ω Ó «Úº ⁄ ÈÍ≥ ∞ √ ’Â≈ «‹‘∆ ¯À Ò ◊¬∆ ‘À Õ

Á∆ «Ú¡≈«÷¡≈ ¡≈͉∆ñ¡≈͉∆ ‘À ¡Â∂ ¿∞√ ¿∞µÂ∂ ¿∞‘ Í»∆

ÍÂ≈ È‘∆∫ «¬È∑ª ‹Ê∂ÏøÁ∆¡ª Á∂ ¡≈◊» «¬‘ «’¿∞∫ ̺∞Ò ◊¬∂

Â∑ª «ÁÃÛ∑ ‘ÀÕ ’ج∆ «’√∂ Á∆ ¡Í∆Ò ‹ª ÁÒ∆Ò √∞‰È≈ È‘∆∫

‘È «’ √«Â◊∞» ‹∆ È∂ Ó∆∆ñÍ∆∆ Á≈ √ø’ÒÍ Á∂ ’∂ ı≈Ò√∂

⁄≈‘ø∞Á≈Õ ’ΩÓ «Úº⁄ ‘ «ÁÈ ¡≈ÍØñË≈Í∆ ÚË ‘∆ ‘ÀÕ ÈÚ∂∫

˘ √ø  «√Í≈‘∆ Á∂ » Í «Úº ⁄ Íà ◊ ‡ ’∆Â≈ ‘À Õ «¬È∑ ª

«ÚÚ≈Á ÍÀÁ≈ ‘Ø ‘∂ ‘ÈÕ ’ΩÓ∆ Ó√«Ò¡ª Á∆ «◊‰Â∆ Á∆ «¬º’

‹Ê∂ÏøÁ∆¡ª ˘ ¡º‹ º’ «¬√ ◊ºÒ Á∆ √Ófi È‘∆∫ ¡≈¬∆ «’

26

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

’ºÂ’ECF

¡’±Ï B@@D

Á‘≈«’¡ª «Úº⁄ «ÁÃÛ∑ ’Ú≈¬∂ «√˪ ’∂ÚÒ «¬º’ √’≈∆

”Â∂ ’≈Ϙ ‹Ê∂ÏøÁ∆ È≈Ò √ªfi Í≈ Ò¬∆ ‘À «’¿∞∫«’ «¬‘ ÁØ‘ª

’≈˘È Á∆ Ó≈ È≈Ò Â«‘√ñÈ«‘√ ’∆Â∂ ‹≈ √’Á∂ ‘ÈÕ

˘ Í»∆ Â∑ª ≈√ ¡≈¿∞∫Á∆ ‘ÀÕ «¬√ √ªfi √Á’≈ ¡ıΩÂ∆ Í≥Ê’

«‹‘Û∆¡ª ÿº‡ «◊‰Â∆ ’ΩÓª √øÿÙÙ∆Ò È‘∆∫ «‘øÁ∆¡ª,

¡≈◊»¡ª Á∆ ≈‹√∆ ¡Â∂ «Èº‹∆ ̺∞÷ Í»∆ ‘ø∞Á∆ ‘ÀÕ Í≥Ê ÁØ÷∆¡ª

¿∞ ‘ ¡≈͉∂ «ÚÒº ÷ ‰ «√˪ ¡Â∂ √» Í ˘ ’Á∆ Ï⁄≈

˘ Í≥Ê ˘ ÏÏ≈Á ’È Á∂ ¡≈͉∂ ÓÈ√»Ï∂ Í»∂ ’È Ò¬∆

È‘∆∫ √’Á∆¡ªÕ

““ÿ Á∂ Ì∂Â∆”” ¡≈͉∂ È≈Ò Ò≈ ÒÀ‰ È≈Ò Í≥Ê’ «ÚÚ√Ê≈

Á» √ ∆ «’√Ó Á∆¡ª ‹Ê∂ Ï ø Á ∆¡ª «ÈØ Ò «√¡≈√∆

Ú∆ ¿∞‘Ȫ Á∂ ’Ϙ∂ «Úº⁄ ¡≈ ◊¬∆ ‘ÀÕ ¡º‹ «¬‘ Í≥Ê ÁØ÷∆

‹Ê∂ÏøÁ∆¡ª ‘ÈÕ Ì≈Ú∂∫ «¬È∑ª Á∆ Ù∞»¡≈ Ú∆ ’ΩÓ∆ √øÿÙ

Ù’Â∆¡ª Ï≈‘Ø∫ ÁØ√Â∆ Á≈ ÒÏ≈Á≈ Í≈ ’∂ ¡≥ÁØ∫ ÊØÛ∑∂ √Ó∂∫

«Úº⁄Ø∫, Í≥Ê’ ÒØÛª ¡È∞√≈ ‘ج∆ √∆ Í √Ó∂∫ Á∂ Ú‘≈¡ «Úº⁄Ø∫

«Úº⁄ ‘∆ «√º÷∆ Á≈ ÌØ◊ Í≈ Á∂‰ Á∆¡ª ◊ºÒª ’ ‘∆¡ª ‘ÈÕ

√∞¡≈Ê∆ Ò∆‚«ÙÍ Á∂ ¡º◊∂ ¡≈¿∞‰ È≈Ò «¬‘Ȫ ‹Ê∂ÏøÁ∆¡ª

«√º÷ ’ΩÓ Á∆ «ÈºÿÁ∆ ‘≈ÒÂ, ◊∞» Í≈ÂÙ≈‘ Á≈ Ïı«Ù¡≈

Á≈ Í»∆ Â∑ª «√¡≈√∆’È ‘Ø ⁄º∞’≈ ‘ÀÕ ◊ºÒª ª «¬‘ √≈∆¡ª

Í≈ÚÈ √»Í ¡Â∂ √Ã∆ ◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï Í≈ÂÙ≈‘ Á∞¡≈≈

‹Ê∂ÏøÁ∆¡ª Í≥Ê’ «‘ª Á∆ ≈÷∆ Á∆¡ª ’Á∆¡ª ‘È Í

Á√≈¬∆ «ÈÓÒ ‹∆ÚÈ ‹∞◊ Á≈ ‘ «ÁÈ ¡ÒØÍ ‘ø∞Á∂

¡«‹‘∆¡ª ◊ºÒª ’È≈ «¬‘Ȫ Á∆ ÒØÛ Â∂ Ó‹Ï»∆ ‘À, ‡∆⁄≈

‹≈‰≈ ¿∞‘Ȫ Á∆¡ª √≈«˜Ùª Á∂ ’≈ÓÔ≈Ï ‘؉ Á≈ Íú÷

È‘∆∫Õ ‹∂ «¬‘ Í≥Ê’ «‘ª Á∆ ◊ºÒ È≈ ’È Âª ’ΩÓ ˘

ÍÃÓ≈‰ ‘ÀÕ

ÌÓ≈¿∞‰ «’Ú∂∫? ¡√Ò∆¡Â «¬‘ ‘À «’ «¬‘Ȫ ‹Ê∂ÏøÁ∆¡ª

Â∆√∂ «’√Ó Á∆¡ª ‹Ê∂ÏøÁ∆¡ª ¿∞‘ Í≥Ê’ ‹Ê∂ÏøÁ∆¡ª

«Úº⁄ Í»∆ Â∑ª «Èÿ≈ ¡≈ ⁄º∞’≈ ‘À ¡Â∂ «¬‘Ȫ Á∂ √∞¡≈Ê∆

‘È ‹Ø ◊∞» ¡≈Ù∂ ¡È∞√≈ √º⁄Óº∞⁄ Í≥Ê Á∆ ⁄Û∑Á∆ ’Ò≈

¡≈◊» ¡≈͉∂ «√¡≈√∆ ¡Â∂ «Èº‹∆ «‘ª Ú≈√Â∂ Í≥Ê Á≈ ’ج∆

ÒØ⁄Á∆¡ª ‘ÈÕ «¬È∑ª È∂ «Í¤Ò∂ «ÁȪ «Úº⁄ ¡≈͉∆¡ª Ó‘≈È

Ú∆ Úº‚∂ ÂØ∫ Úº‚≈ È∞’√≈È ’ √’Á∂ ‘ÈÕ «¬‘Ȫ Á∂ ¡≈◊»¡ª

’∞Ï≈È∆¡ª √Á’≈ Í≥Ê ÍÃÂ∆ ¡≈͉∆ Ú¯≈Á≈∆ √≈Ï Ú∆

Á∂ ¡≈͉∂ ‹∆ÚÈ ◊∞Ó«Â ÂØ∫ √º÷‰∂ ‘ÈÕ ¿∞È∑ª Á∂ Í«Ú≈

’∆Â∆ ‘À ¡Â∂ ’ΩÓ ¡≥Á «¬º’ ÈÚª «È÷≈ «Ò¡≈¿∞‰ Á≈

«√º÷∆ ÂØ∫ Á» ‘ø∞Á∂ ‹≈ ‘∂ ‘ÈÕ «¬‘ ’∂ÚÒ ≈‹ √ºÂ≈ ‘≈√Ò

¿∞Í≈Ò≈ Ú∆ ’∆Â≈ ‘ÀÕ ¡ıΩÂ∆ Í≥Ê’ ¡≈◊»¡ª È∂ «¬È∑ª Â∆‹∆

’È ¡Â∂ ¡≈͉∆¡ª Ó«‘Ò Ó≈Û∆¡ª ÌÈ Á∆ «Ú¿∞∫ÂÏøÁ∆

«’√Ó Á∆¡ª ‹Ê∂ÏøÁ∆¡ª Á∆ ‘Ø∫Á ˘ ≈‹√ºÂ≈ ¡Â∂ Í≥Ê’

«Úº⁄ ‘∆ Òº◊∂ ‘ج∂ ‘ÈÕ ¿∞‘Ȫ Ú≈√Â∂ √«Â◊∞» ‹∆ Á∆¡ª «¬‘

«ÚÚ√Ê≈ ¿∞µÂ∂ ¡≈͉∂ ’Ϙ∂ ˘ «¬º’ ⁄π‰ΩÂ∆ √ÓfiÁ∂ ‘ج∂

Í≈ÚÈ Í≥◊Â∆¡ª «ÏÒ’∞Ò „∞’Á∆¡ª ‘È:ñ

«¬‘Ȫ Á≈ Ì≈∆ ÿ≈‰ ’Ú≈«¬¡≈ ‘ÀÕ Í «¬√ È≈Ò «¬‘Ȫ

““◊Ò∆∫ ¡√∆ ⁄ø◊∆¡≈ ¡≈⁄≈∆ Ï∞∆¡≈‘

‹Ê∂ÏøÁ∆¡ª Á≈ Í≥Ê’ ‹˜Ï≈, ’ΩÓ∆ ¿∞√≈∆ Á≈ ⁄≈¡ ¡Â∂

ÓÈ‘∞ ’∞√∞Ë≈ ’≈Ò∆¡≈ Ï≈‘« «⁄‡Ú∆¡≈®””

◊∞Ó«Â «√˪ª ˘ «È÷≈È Á∆ Ò◊È ‘Ø Ú∆ ⁄Ó’∆ ‘ÀÕ

Ú∂÷‰ «Úº⁄ ¡≈«¬¡≈ ‘À «Í¤Ò∂ ’∞fi Á‘≈«’¡ª «Úº⁄ Í≥Ê

Ì≈Ú∂∫ «¬‘ ‹Ê∂ÏøÁ∆¡ª Ú∆ ≈‹√∆ Íë’«¡≈ «Úº⁄ «‘º√≈

Á≈ «‹ÂÈ≈ È∞’√≈È «¬È∑ª ‹Ê∂ÏøÁ∆¡ª È∂ ’∆Â≈ ‘À ¿∞ÂȪ

ÒÀ∫Á∆¡ª Ș ¡≈¿∞∫Á∆¡ª ‘È Í «¬È∑ª Á≈ ¡√Ò∆ Ó’√Á

¡º‹ º’, ’¬∆ √Á∆¡ª «Úº⁄, ’ج∆ Á∞ÙÓ‰ Ú∆ È‘∆∫ ’

Í≥Ê Á∆ ⁄Û∑Á∆ ’Ò≈ ‘À ‹Ø Ó∆∆ Í∆∆ Á∂ «√˪ª Á≈ ¡ÓÒ∆

√«’¡≈Õ «¬È∑ª «Úº⁄ ¿∞‘ Ú∆ ¡≈¿∞∫Á∂ ‘È ‹Ø «ÚÚ√Ê≈ ”Â∂

»Í ‘ÀÕ Í «¬‘Ȫ Í≥Ê’ ‹Ê∂ÏøÁ∆¡ª «Úº⁄ Ú∆ ¡≈Í√∆ Â≈ÒÓ∂Ò

’≈Ϙ ‘È ¡Â∂ ¿∞‘ Ú∆ ‹Ø ’≈Ϙ ‘؉≈ ⁄≈‘ø∞Á∂ ‘ÈÕ «¬È∑ª

Á∆ Úº‚∆ ÿ≈‡ ‘ÀÕ Ù≈«¬Á ÓΩ‹»Á≈ «È˜≈Ó Á∞¡≈≈ «¬È∑ª «Úº⁄

ÁØ‘ª «Úº⁄ ’ج∆ Úº‚≈ ¯’ È‘∆∫ ‘À «’¿∞∫«’ ÁØ‘ª Á≈ ‡∆⁄≈

ÍÀÁ≈ ’∆Â≈ Ï∂Ú√≈‘∆ Á≈ Ó≈‘ΩÒ, ’∞fi ‘ºÁ º’ ‘¿∞ÓÀ ¡Â∂

’∂ÚÒ ≈‹√∆ ¡Â∂ «Èº‹∆ Ò≈Ì ¿∞·≈¿∞‰≈ ‘ÀÕ Í≥Ê ¡Â∂ ◊∞Ó«Â

«¬È∑ª ¡≥Á Á≈÷Ò ’∆Â∂ ¡È√ «¬√ Á≈ Ó»Ò ’≈‰ ‘ÈÕ

È≈Ò «¬‘Ȫ Á≈ È∂ Û ∂ Á≈ Ú∆ Ú≈√Â≈ È‘∆∫Õ ÌÒ≈ Í≥ Ê ñ

«¬‘ ‹Ê∂ÏøÁ∆¡ª ¡≈͉∂ ÚºÒØ∫ Í≥Ê ˘ «¬√ Ó≥ÁÌ≈◊∆

ÁØ÷∆¡ª ˘ «¬√ ÂØ∫ ÚºË ‘Ø «’‘Û∂ ‘≈Ò≈ √≈˜◊≈ ‘؉∂

Á∞ÁÙ≈ ÂØ∫ ¿∞Ì≈È Á∂ ¿∞Í≈Ò∂ Ú∆ ’ ‘∆¡ª ‘ÈÕ Úº‚∆¡ª

√ÈÕ «¬‘Ø ’≈‰ ‘À «’ Í≥Ê ÁØ÷∆¡ª Á∆¡ª √◊Ó∆¡ª Ú∆

Úº‚∆¡ª «Ú⁄≈ ◊ØÙ‡∆¡ª, √øÓ∂ÒÈ ¡Â∂ ÀÒ∆¡ª Á∂ ¡≈ÔØ‹È

‘∞‰ «√÷ª ”Â∂ Í‘ø∞⁄ ◊¬∆¡ª ‘ÈÕ ¿∞‘Ȫ È∂ Í≥Ê’ «ÚÚ√Ê≈

’∆Â∂ ‹≈ ‘∂ ‘ÈÕ ‹ÁØ∫ «¬È∑ª Í≥Ê ÁÁ∆ ‹Ê∂ÏøÁ∆¡ª Á∂ ¡≈◊»

27

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

’ºÂ’ECF

¡’±Ï B@@D

«¬’º·∂ ‘ø∞Á∂ ‘È Âª Í≥Ê’ ‘≈Ò≈ ÍÃÂ∆ ¡≈͉∆ ‚ø»ÿ∆ Í∆Û≈

““√Ϻ ı≈Ò√≈”” Á∂ Í«ÚºÂ √ø’ÒÍ ˘ Ó∞Û ÂØ∫ ¿∞‹≈◊

Á≈ ÍÃÁÙÈ ’Á∂ ‘ÈÕ ¿∞µÍØ∫ Ú∂÷‰ ˘ «¬øfi ‹≈ÍÁ≈ ‘À «’

’∂◊≈ ¡Â∂ ““√Ϻ ı≈Ò√≈”” Á∆ √ø√Ê≈ Á≈ √Ê≈Í ‘؉ª

’ΩÓ ¿∞ÍØ’Â Í≥Ê Ó≈» ‘≈Ò≈ ÂØ∫ √∞⁄∂ ‘Ø ◊¬∆ ‘À Í

ı≈Ò√≈ Í≥Ê Á∂ Ó∞Û ÂØ∫ ⁄Û∑Á∆¡ª ’Ò≈ ÚºÒ Í‰ Á≈

‘’∆’ «Úº⁄ ÈÂ∆‹∂ Ȫ‘ Á∂ Ï≈Ï ‘ÈÕ ¤Ø‡∂ñ¤Ø‡∂ Ë«Û¡ª

Ô’∆È∆ ‘ºÒ ‘ÀÕ AF ¡Â∂ AG ¡’»Ï B@@D ˘ ⁄ø‚∆◊Û∑

«Úº⁄ «Ú⁄Á∆¡ª «¬‘Ȫ ‹Ê∂ÏøÁ∆¡ª Á∆ Ù’Â∆ Ï‘∞ √∆ÓÂ

«Úº⁄ ‘Ø «‘≈ “«ÚÙÚ «√º÷ √øÓ∂ÒÈ” «¬√∂ ¿∞Í≈Ò∂ Á∆ «¬º’

‘ÀÕ ¡º‹ ’ΩÓ Á∆ √Ì ÂØ∫ Úº‚∆ ÒØÛ «¬‘ ‘À «’ Í«‘Ò∆ ¡Â∂

«ÈÓ≈‰∆ «‹‘∆ Ù∞»¡≈ ‘ÀÕ Á≈√ √Ó»‘ Í≥Ê’ ‹Ê∂ÏøÁ∆¡ª,

Â∆‹∆ «’√Ó Á∆¡ª ‹Ê∂ÏøÁ∆¡ª «√ ‹ØÛ ’∂ «¬’º·∆¡ª ÏÀ·‰

√ø√Ê≈Úª ¡Â∂ Í≥Ê ÁÁ∆ Ùı√∆¡Âª ˘ «¬√ √øÓ∂ÒÈ «Úº⁄

¡Â∂ ◊∞» «◊¡≈È Á∆ ΩÙÈ∆ «Úº⁄ ◊∞Ó«Â Á∂ √ø’Òͪ ˘

Ù≈ÓÒ ‘؉ Ò¬∆ ‘≈«Á’ √ºÁ≈ «ÁøÁ≈ ‘ÀÕ

¿∞‹≈◊ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂; ¡≈Í√∆ Ó√Ò∂ ¡Â∂ ÓºÂÌ∂Á Á» ’È Á∂ ¿∞Í≈Ò∂ ’∆Â∂ ‹≈‰; Í≥Ê Á∆ ⁄Û∑Á∆ ’Ò≈ Á∆¡ª «Ú¿∞ª

““¡≈«¬ «ÓÒ∞ ◊∞«√÷ ¡≈«¬ «ÓÒ∞ » Ó∂∂ ◊∞» ’∂ «Í¡≈∂””

ω≈¬∆¡ª ‹≈‰Õ ¿∞‘ Óº∞Á∂ ‹Ø Í≥Ê «Úº⁄ Á∞«ÏË≈ ÍÀÁ≈ ’È ¡Â∂ Úø‚∆¡ª Í≈¿∞‰ Á≈ ’≈‰ ω √’Á∂ ‘È, ¿∞‘Ȫ ¿µ∞Â∂ ◊∞«√º÷ Ú∆ª Ú≈Ò∂ «Í¡≈ ¡Â∂ √ÁÌ≈ÚÈ≈ Ú≈Ò∂ Ó≈‘ΩÒ

nnnnn

‹≈ÂÍ≈ Â∂ «√º÷

«Úº⁄ ÏÀ· ’∂, ◊∞Ó«Â Á∆ ’√Úº‡∆ ¿∞µÂ∂ Í÷ ’∂ ◊∞Ó«Â Á∂

√Á≈ ‹◊‹∆ «√øÿ

√º⁄ ˘ ¿∞‹≈◊ ’È Ú≈Ò∂ ¯À√Ò∂ Ò¬∂ ‹≈‰ ª «’ Í≥Ê Á∆

[√Á≈ ‹◊‹∆ «√ßÿ ¡º‹ Á∂ ˜Ó≈È∂ «Úº⁄ Úº‚∂

«¬º’ Úº‚∆ Ù’Â∆ ¿∞‹≈◊ ‘Ø √’∂ «‹‘Û∆ «Èÿ≈ Ú≈Ò∂

«¬«Â‘≈√’≈ ¡Â∂ Úº‚∂ Ó‘≈ÂÓ≈ ‘ج∂ ‘ÈÕ ¿∞‘Ȫ Á∆¡ª ’¬∆

Ó≈‘ΩÒ ˘ ·ºÒ∑ Í≈ √’∂Õ

’∆ÓÂ∆ «’Â≈Ϫ «√º÷ Í≥Ê Á≈ ÏΩ«Ë’ √Ó≈«¬¡≈ ‘ÈÕ ¡º‹,

«¬‘ «Ú⁄≈ Ú∆ ¡’√ Í∂Ù ’∆Â≈ ‹ªÁ≈ ‘À «’ «√º÷ Í≥Ê

‹ÁØ∫ «’ «√º÷ ËÓ ¿∞µÂ∂ ‹≈Â-Í≈ Á∂ Ó√Ò∂ È»ß ÒÀ ’∂ ’¬∆

«Úº⁄ Úø‚∆¡ª Í≈¿∞‰ Ú≈Ò∂ Óº∞«Á¡ª ˘ ’∞fi √Óª È≈ ‘∆

¡‰‹≈‰ ¡Â∂ Ï∂¬∆Ó≈È ¿∞∫◊Òª ¿πµ· ‘∆¡ª ‘È, ¡√∆∫ ¿∞‘Ȫ

¤∂«Û¡≈ ‹≈Ú∂ ¡Â∂ ¡≈Í√∆ √ÁÌ≈ÚÈ≈ Á≈ Ó≈‘ΩÒ «Â¡≈

Á∆ “‹≈Â-Í≈ Â∂ «√º÷” «’Â≈Ï È»ß ÒÛ∆Ú≈ ¤≈͉≈ Ò≈√≈È∆

‘؉ ÂØ∫ Ï≈¡Á ‘∆ «¬È∑ª Óº∞«Á¡ª ˘ «Ú⁄≈«¡≈ ‹≈Ú∂Õ «¬‘

◊∞» √≈«‘Ï≈È Á∆ ¡Á∞ºÂ∆ Á∂‰, ‹≈Â-Í≈ «‘ √Ó≈‹, È»ß

ÏÛ∆ «ÈÓÒ Ì≈ÚÈ≈ ‘À Í ˙ÁØ∫ ’∆ ’∆Â≈ ‹≈Ú∂ ‹ÁØ∫ «ÚÚ√Ê≈

¿∞‹≈◊ ’È Á≈ √≈ËÈ √ÓfiÁ∂ ‘ªÕ ¬∂√ ◊«‘-◊ßÌ∆ «’Â≈Ï

”Â∂ ’≈Ϙ ÒØ’ «¬È∑ª «Úº⁄Ø∫ «’√∂ Óº∞Á∂ ˘ ¿∞Ì≈ ’∂ Í≥Ê «Úº⁄

Á∂ ¤≈͉ È»ß ¡√∆∫ “«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È” Ò¬∆ Ó≈‰ ¡Â∂

Úº‚∂ Úº‚∂ «ÚÚ≈Á ÷Û∑∂ ’ «ÁøÁ∂ ‘È ¡Â∂ «¬‘Ȫ Á∆¡ª

√Á≈ ‹◊‹∆ «√ßÿ Á≈ √«Â’≈ ¡Â∂ ◊∞Ï≈‰∆ Á∂ √º⁄ È»ß

√≈«˜Ùª ÂØ∫ ¡⁄∂ √º⁄∂ Í≥Ê ÁÁ∆ Ú∆ Ì≈ÚÈ≈ Á∂ Ú∂◊ «Úº⁄

Ù˪‹Ò∆ ‹≈‰Á∂ ‘ª - √ßÍ≈Á’]

Ú«‘ ’∂ ◊ø∞Ó≈‘ ‘Ø ‹ªÁ∂ ‘ÈÕ «¬‘ ª √Ø⁄‰≈ ‘∆ ˆÒ ‘À

¡◊√ B@@D ¡≥’ ÂØ∫ ¡º◊∂ ÍÛ∑Ø:

«’ «¬‘ √∞¡≈Ê∆ ÒØ’ Ú∆ ’Á∂ √ÁÌ≈ÚÈ≈ Ú≈Ò≈ Ó≈‘ΩÒ «Â¡≈ ’È ¡Â∂ Í≥Ê’ Óº∞«Á¡ª ¡Â∂ Ó√«Ò¡ª ˘ ‘ºÒ ’È

(¬) ‹≈ÂÍ≈Â∆ ’Áª È»ß ¿∞Ò‡‰≈:

ÍÃÂ∆ √º⁄∂ ÓÈ È≈Ò √∞«‘Á ‘؉◊∂ «’¿∞∫«’ «¬‘Ȫ Á∆¡ª ª

⁄»‘Û∂ ““Í≥‹≈Ï Á∆ √Ì ÂØ∫ ¤∂’∆ ‘ج∆ ‹≈ ‘È,

Á∞’≈Ȫ ‘∆ Í≥Ê «Úº⁄ Úø‚∆¡ª Í≈¿∞‰ Ú≈Ò∂ «ÚÚ≈Á ÷Û∑∂

«‹È∑ª Á≈ Ȫ ¡≈Ó ÂΩ ”Â∂ “Ù»Á” ÙÏÁ ÂØ∫ «Ú◊Û ’∂ Ï«‰¡≈

’È ’≈‰ ‘∆ ⁄ºÒ ‘∆¡ª ‘ÈÕ

√Ó«fi¡≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ”” «¬√ ’’∂ «¬‘ Í≥‹≈Ï Á∆ √Ì ÂØ∫

¿∞ÍØ’Â «Ú⁄≈ Á≈ ºÂ√≈ «¬‘ ‘À «’ ¡º‹ Í≥Ê ÁÁ∆

Ì«Ù‡∆ ‘ج∆ ‹≈ √ÈÕ «’√∂ ¿∞µÍÒ∆ ‹≈ Á∂ ÏßÁ∂ È≈Ò

Ùı√∆¡Âª ¡Â∂ √º⁄Óº∞⁄ Á∆¡ª Í≥Ê’ ‹Ê∂ÏøÁ∆¡ª ˘ «ÓÒ ÏÀ·

«¬‘Ȫ Á∆ ¤Ø‘ Ú∆ ¿∞√ È»ß «Ìº‡ Á∂∫Á∆ √∆Õ ‹ÁØ∫ «¬√ ‹≈ Á∂

’∂ «Ú⁄≈ Ú‡ªÁ≈ ’È Á≈ «√Ò«√Ò≈ ÎΩ∆ ÂΩ ”Â∂ Ù∞»

ÏßÁ∂ «√º÷ ω ‹ªÁ∂ ª ¿∞È∑ª È»ß Ú«‚¡≈¿∞‰ Ò¬∆ “ßÿ∂‡∂”

’È≈ ⁄≈‘∆Á≈ ‘ÀÕ «¬‘ ¿∞Í≈Ò≈ Í≥Ê «Úº⁄Ø∫ ◊∞¡≈⁄ ⁄º∞’∂

Á≈ «ıÂ≈Ï «ÁºÂ≈ ‹ªÁ≈ ∏ ¿∞√∂ Â∑ª «‹Ú∂∫ ¡º‹’ºÒ∑ ‘∂·Ò∆¡≈

28

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

’ºÂ’ECF

¡’±Ï B@@D

‹≈ª È»ß “‘∆‹È” «’‘≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ “ßÿ∂‡≈ ◊∞» ’≈ Ï∂‡≈”

’∆Â≈ Í ÓΩ‹»Á≈ «√º÷ Í≥Ê «Úº⁄ √Ì ÂØ∫ ÚºË «◊‰Â∆ ‹º‡ª Á∆

¡Ê≈ “ßÿ∂‡≈ ◊∞» Á≈ ͺπÂ ‘À” Á∆ ’‘≈Ú Í≥‹≈Ï «Úº⁄

‘À Â∂ «√º÷ Ò«‘ «Úº⁄ Ù≈ÓÒ ‘Ø ’∂ ¡≈͉≈ Ì≈¬∆⁄≈’ ∞ÂÏ≈

¡≈Ó ÍÃ⁄ºÒ ‘ÀÕ «¬‘ ’‘≈Ú «¬º’ «ÈÙ≈È∆ ‘À ‹Ø ˜≈‘

¿∞µ⁄≈ ’È «Úº⁄ √Ì ÂØ∫ ÚºË ¯≈«¬Á≈ «¬‘Ȫ ¿∞·≈«¬¡≈Õ

’Á∆ ‘À «’ «√º÷ Ò«‘ È∂ ¿∞‘Ȫ Á∂ ∞ÂÏ∂ ˘ «’ßȪ ¿∞µÍ

«¬√ Á≈ «¬º’ Úº‚≈ ’≈‰ «¬‘ ‘À «’ ‹º‡ª È∂ ¡≈͉≈ ¿∞µ⁄≈

⁄º∞’‰ Á≈ ÔÂÈ ’∆Â≈Õ ¡√∆∫ Ú∂÷ ⁄∞º’∂ ‘ª «’ ßÿ∂‡∂ (¿∞‘

‘Ø«¬¡≈ Á‹≈ √ßÌ≈Ò∆ º«÷¡≈ Í øÿ∂«‡¡ª «¬√ ˘ È‘∆∫

ÏøÁ∂ «‹È∑ª Á∆ ‹≈Â-Í≈Â∆ √Ó≈‹ «Úº⁄ ¤Ø‘ È≈ ’∂ÚÒ ¡≈ÁÓ∆

√ßÌ≈«Ò¡≈Õ ¡º‹ ’ºÒ∑ «√º÷ Í≥Ê «Úº⁄ ‹º‡ª Á≈ ‹Ø ¿∞µ⁄≈

È»ß «Ìº‡ Á∂∫Á∆ ÏÒ«’ ‹Ø ¿∞√ Á∂ ‘ºÊ ÷≈‰-Í∆‰ Ú≈Ò∆ ⁄∆˜

Ì≈¬∆⁄≈’ Á‹≈ ‘À, ¿∞‘ ¡≈͉∂ ¡≈Í ¿∞µ⁄≈ È‘∆∫ √∆ ‘Ø

‘∞ ß Á ∆ ¿∞ √ È» ß Ú∆ «Ìº ‡ Á∂ ∫ Á∆) ı≈Ò√≈ ÁÒ Á∂ Ïà ≈ ‘Ó‰ª,

«◊¡≈; «¬‘ «√º÷ Ò«‘ «Úº⁄ Ù≈ÓÒ ‘؉ ’ ’∂ ¿∞µ⁄≈ ‘Ø«¬¡≈Õ

÷ºÂ∆¡ª, ‹º‡ª Â∂ ‘Ø ‹≈ª ÂØ∫ ¡≈¬∂ ÓÀ∫Ïª È≈Ò È≈ ’∂ÚÒ

«¬√ Á≈ ÍÂ≈ ª Òº◊Á≈ ‘À ‹∂ «√º÷ Ò«‘ «Úº⁄ Ù≈ÓÒ ‘؉

√ªfi≈ ÌØ‹È ’Á∂ √È ÏÒ«’ Ì≈ Ì≈ √Ófi∂ ‹ªÁ∂ √ÈÕ

ÂØ∫ Í«‘Òª Á∂ ¿∞‘Ȫ Á∂ Ì≈¬∆⁄≈’ Á‹∂ ÚºÒ fi≈ Ó≈∆

‹ÁØ∫ ÂÈ≈ ÁÒ (ı≈Ò√≈ ÁÒ Á∂ ÈΩ‹Ú≈Ȫ Á≈ ‹ºÊ≈) Í≥‹

‹≈¬∂Õ ““HCF ¬∆√Ú∆ «Úº⁄ «¬º’ ¡Ï ◊ÚÈ È∂ ¿∞‘Ȫ

‹«Ê¡ª «Úº⁄ Úß«‚¡≈ «◊¡≈ ª «¬º’ ‹ºÊ∂ Á≈ ‹ºÊ∂Á≈ Ï∆

(‹º‡ª) ˘ ‹˜∆¡≈ ¡Á≈ ’È Ò¬∆ Ï∞Ò≈«¬¡≈Õ È∆⁄Â≈ Á∆

«√ßÿ “ßÿ∂‡≈” √∆Õ Á»√∂ ⁄≈ ‹º«Ê¡ª Úª◊ «¬√ ‹ºÊ∂ ˘ Ú∆

«ÈÙ≈È∆ Ú‹Ø∫ ¿∞‘Ȫ ˘ È≈Ò «¬º’ ’∞ºÂ≈ «Ò¡≈¿∞‰ Á≈ ‘∞’Ó

¡’≈Ò Âı ÂØ∫ «¬º’ fiß‚≈ «ÁºÂ≈ «◊¡≈Õ «¬√ Â∑ª ¿∞‘Ȫ

Ú∆ √∆Õ «¬√ ÂØ∫ Í«‘ÒØ∫ Á∆ ÏÃ≈‘Ó‰∆ ‘’»Ó È∂ Ú∆ ¿∞‘Ȫ

È»ß Á»«‹¡ª È≈Ò Ï≈Ï Á≈ Á‹≈ «ÁºÂ≈ «◊¡≈Õ ‹ÁØ∫ ¡≈Ò≈

¿∞µÂ∂ «¬‘Ø Ù Ò≈¬∆ ‘ج∆ √∆Õ”” ¡ÒÏ»È∆ (A@C@) Á≈

«√ßÿ È∂ ı≈Ò√≈ ÁÒ Á∆ ÓÁÁ È≈Ò ÓÒ∂’؇Ò≈ Á∆ ¯Ω‹ È»ß

«Èº‹∆ ˜Ï≈ Ò≈‘Ω Á∂ «¬Ò≈’∂ («√º÷ Ï‘∞ Ú√Ø∫ Á∂ «¬Ò≈’∂)

‘≈«¬¡≈ ª ¿∞√ È∂ Ó≈‰ Ú‹Ø∫ ı≈Ò√≈ ÁÒ È»ß ÿØÛ∂ Í∂Ù

º’ √∆Ó √∆Õ ¿∞√ È∂ ‹º‡ª Ï≈∂ «Ò«÷¡≈ ‘À «’ “«¬‘ ‚ß◊

’∆Â∂Õ «¬‘ Ó≈‰ ÒÀ‰ Ò¬∆ ı≈Ò√≈ ÁÒ È∂ Ï∆ «√ßÿ øÿ∂‡≈

Í≈Ò‰ Ú≈Ò∂, È∆Ú∂∫ Ù»Á ‘ÈÕ” Á«Ï√Â≈È-¬∂-Ó∞˜≈«‘Ï

È»ß ⁄∞‰ ’∂ √Ì ÂØ∫ Í«‘Ò «ÁºÂ∆Õ ‹ÁØ∫ «¬È’Ò≈Ï∆ ‹ØÙ ·ß‚≈

(AFEE) Á≈ Ò∂÷’ «√º÷ª Ï≈∂ Úȉ ’«Á¡ª «Ò÷Á≈ ‘À

ÍÀ «◊¡≈ ª ı≈Ò√∂ ÂØ∫ Ï≈¡Á Á∂ √Ó∂∫ «Úº⁄ ¿∞‘Ȫ È≈Ò «Î

«’ ‹º‡ “ÚÀÙª Á∆ √Ì ÂØ∫ ‘∂·Ò∆ ‹≈ ‘ÈÕ” «¬√ Í∞˜∆ÙÈ Á∂

Í«‘Òª Ú◊≈ «ÚÂ’≈ ‘؉ Òº◊ «Í¡≈Õ «¬√ Â∆’∂ È≈Ò

¡ÀÈ ¿∞Ò‡ «√º÷ Ò«‘ «Úº⁄ Ù≈ÓÒ ‘؉ «Íº¤Ø∫ ““«√º÷ª Á∂ ≈‹

«¬‘ «Íº¤Ø∫ ÍÀÁ≈ ‘Ø«¬¡≈ «ÚÂ’≈, ı≈Ò√≈ √Ó∂∫ «Úº⁄ Ò«‘

«Úº⁄ ‹º‡, ≈‹Í»Âª ¿∞µÂ∂ Ì≈» ‘Ø ◊¬∂Õ («√º÷ ‹º‡) ≈‹Í»Âª

Á∆ ÍÃ≈ÍÂ∆ È»ß ¿∞ÿ∂ÛÁ≈ ‘ÀÕ «¬‘ ·∆’ ‘À «’ ◊∞»¡ª ÂØ∫

Á∆ ¡≈͉∂ Á‹∂ Á∂ Úº‚∂ ‘؉ Á∆ ‘À∫’Û È»ß È‘∆∫ √‘≈Á∂ √ÈÕ

Ï≈¡Á Ò«‘ Á∆ ¡≈ÁÙ’ ⁄Û∑ «√¯ ÍfiºÂ √≈Ò Á∂

¿∞‘ «¬√ ’’∂ Ú∆ ≈‹Í»Âª È≈Ò È≈≈˜ √È «’ ≈‹Í»Â

’∆Ï ‘∆ ’≈«¬Ó ‘∆ Í ¡≈ÁÙ’ √«Í‡ Á∆ ◊∞º‚∆ Ï‘∞Â∂

ı≈Ò√∂ «Úº⁄ Ù≈ÓÒ ‘Ø ’∂ ‹º‡ª Á∂ Ï≈Ï È‘∆∫ ‘؉≈ ⁄≈‘∞ßÁ∂

ÒßÓ∂ √Ó∂∫ º’ ÿº‡ ‘∆ ⁄Û∑∆ «‘ßÁ∆ ‘ÀÕ √ß√≈ Á∂ «¬«Â‘≈√

√ÈÕ «¬√ ’’∂ «‹ºÊ∂ Ú∆ ¡Â∂ ‹ÁØ∫ Ú∆ ¿∞‘Ȫ (‹º‡ª) Á∂ ‘ºÊ

«Úº⁄ √≈˘ ¡À√∆ ’ج∆ «Ó√≈Ò È˜ È‘∆∫ ¡≈¿∞∫Á∆ «‹ºÊ∂ «’√∂

Â≈’ ¡≈¬∆, ¿∞‘Ȫ È∂ ≈‹Í»Âª ˘ Âß◊ ’∆Â≈Õ (‹º‡)

Ò«‘ Á∂ Ï≈È∆¡ª Á∂ Ï∆ ‹≈‰ «Íº¤Ø∫ ’ج∆ ¡≈ÁÙ’ Ò«‘

¡≈͉∂ «√º÷ ‘؉ Á∂ ∞ÂÏ∂ È»ß Úº‚∂ ÂØ∫ Úº‚∂ ≈‹Í»Â È≈ÒØ∫

¡≈͉∆ Ùº∞Ë √«Í‡ «¬√ È≈ÒØ∫ ÚË∂∂ √Ó∂∫ Ò¬∆ ’≈«¬Ó º÷

¿∞µ⁄≈ √ÓfiÁ∂ √ÈÕ”” «√º÷ ‹º‡ª Á≈ ∞ÂÏ≈ «√º÷ Ò«‘ «Úº⁄

√’∆ ‘ØÚ∂Õ

Ù≈ÓÒ ‘؉ ’’∂ ¿∞µ⁄≈ ‘Ø«¬¡≈Õ «¬‘ ‘’∆’ ª √ÍÙ‡

¡√∆∫ øÿ∂«‡¡ª Á∆ «Ó√≈Ò «¬√ ’’∂ Ò¬∆ ‘À «’

‘∞ßÁ∆ ‘À ‹∂ «√º÷ «¬Ò≈’∂ Á∂ «√º÷ ‹º‡ª Á∂ πÂÏ∂ Á≈ ◊π¡ª„∆

«¬‘ √Ì ÂØ∫ ‘∂·Ò∆ ‹≈ √∆ «‹√ «Úº⁄Ø∫ «√º÷ Ò«‘ Á∆ ÌÂ∆

«¬Ò≈«’¡ª Á∂ ˆÀ-«√º÷ ‹º‡ª Á∂ ∞ÂÏ∂ È≈Ò Ó∞’≈ÏÒ≈ ’∆Â≈

‘ج∆Õ ¿∞‘Ȫ Á∆ «Ó√≈Ò ÂØ∫ «¬‘ ÚË∂∂ ⁄ß◊∆ Â∑ª ¿∞µÿÛÁ≈

‹≈¬∂ Õ Í‘≈Û Á∂ È≈Ò Òº ◊ Á∂ Í»  Ï Úº Ò Á∂ Â≈¬∆ Á∂

‘À «’ «√º÷ Ò«‘ È∂ «’Ú∂∫ È∆Ú∆¡ª ‹≈ª Á≈ Á‹≈ ¿∞µ⁄≈

«¬Ò≈«’¡≈ Á∂ ˆÀ-«√º÷ ‹º‡ª Ï≈∂ «¬Ï‡√È ¡≈͉∆ ÓÁÓ

29

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

’ºÂ’ECF

¡’±Ï B@@D

Ù∞Ó≈∆ Á∆ «ÍØ‡ (AHHA) «Úº⁄ «Ò÷Á≈ ‘À: ““«‹È∑ª ’Ï∆«Ò¡ª

«√º÷ ‹º‡ª È∂ ‹Á ≈‹Í»Âª ˘ È∆Úª «Ú÷≈«¬¡≈,

Ï≈∂ ÓÀ∫ ‘‰ «Ò÷‰ Òº◊≈ ‘ª, ¿∞‘Ȫ Á∂ √∞Ì≈¡ ¡Â∂ Í∞˜∆ÙÈ

«‹√ ’≈‰ ’∞ÁÂ∆ ÂΩ ¿∞µÂ∂ «¬‘ «’√ Â∑ª ‘Ø √’Á≈ √∆

«Úº⁄ («√º÷ «¬Ò≈’∂ Á∂ «√º÷ ‹º‡ª È≈ÒØ∫) ’ج∆ ı≈√ Ú÷∂Úª

«’ ¿∞‘ «’√∂ ‘Ø ‹≈ Á∆ ¡≈͉∂ ¿∞µÂ∂ ¤‡ fiºÒ‰Õ ““Ï≈‰∆¬∂

È‘∆∫ ∏ «√Ú≈«¬ «¬√ Á∂ «’ ¿∞‘Ȫ ˘ «√¡≈√∆ ¡«‘Ó∆¡Â

˘ «¬‘ Ó≈‰ √∆ «’ ¿∞‘ ‹È∂¿» Í«‘ÈÁ≈ ‘À, ’º‡Û «‘ßÁ» ‘À

’Á∂ È‘∆∫ «ÓÒ∆ ‹Ø ı≈Ò√∂ «Úº⁄ «√º÷ ‹º‡ª È»ß «ÓÒ∆ ‘ج∆ √∆Õ

¡Â∂ ÁÚÀ-‹≈Â∆¡ª «Úº⁄Ø∫ ‘ÀÕ «¬√ ’’∂ ¿∞‘ ‹º‡ ˘ Ù»∞Á

«√º÷ª «Úº⁄ ‹º‡ª Á∆ «√¡≈√∆ Í∞˜∆ÙÈ «¬ÂÈ∆ ¿∞µ⁄∆ √∆ «’

√ÓfiÁ≈ ‘À Í ‹º‡ Ï≈‰∆¬∂ ˘ Ï∞˜«ÁÒ Â∂ ÍÀ√≈ χØ ‘؉

¿∞‘ ≈‹Í»Â ¡÷Ú≈¿∞‰≈ Í√ßÁ È‘∆∫ ’Á∂ √ÈÕ Í‘≈Û∆¡ª

’’∂ ȯ ’Á≈ ‘À ¡Â∂ Ï≈’∆ √Ó≈‹ ‹º‡ È≈Ò √«‘ÓÂ

Á∂ È≈Ò Òº◊Ú∆∫ Â≈¬∆ Á∂ «¬Ò≈’∂ «Úº⁄ ≈‹Í»Âª Á≈ Á‹≈

‘ÀÕ”” «¬√ Â∑ª «√º÷ ‹º‡ª ¡Â∂ ¿∞‘Ȫ ÂØ∫ ¿∞µÍÒ∆¡ª ‹≈ª

¬∂È≈ ¿∞µ⁄≈ ‘À «’ (¿∞µÊØ∫ Á∂) ‹º‡ «¬‘ ¡≈√ ‘∆ È‘∆∫ ’ √’Á∂

«Ú⁄’≈ √Ó≈‹’ ∞ÂÏ∂ Á≈ ¯’ Ï‘∞ Ó≈Ó»Ò∆ ‘Ø «◊¡≈Õ

«’ ¿∞‘ ¡≈͉∂ ¡≈Í ˘ ’Á∂ ≈‹Í»Â ¡÷Ú≈ √’‰Õ”” ¬∂√∂

Á¡√Ò «√º÷ ‹º‡ª ¡Â∂ «√º÷ ¿∞µ ⁄∆¡ª ‹≈ª «Ú⁄’≈

Â∑ª Í≥‹≈Ï Á∂ Áº÷‰∆ Í»Ï∆ «˜«Ò∑¡ª (‘«¡≈‰∂) Á∂ ‹º‡

√Ó≈‹’ √ÏßË ‘∞‰ «’√∂ «Ë Á∂ ‹≈ÂÍ≈Â∆ ÚºÒØ∫ «ÓÊ∂ ¿∞µ⁄∂

““Ó≈ÒÚ∂ Á∂ Úº‚∂ «√º÷ ‹º‡ª Á∂ ’Ï∆«Ò¡ª È≈ÒØ∫ «√Ú≈«¬ ËÓ

‹ª È∆Ú∂∫ ‘؉ Á∂ Ó≈Í ¿∞µÂ∂ «ÈÌ È‘∆∫ ‘ÈÕ ÏÒ«’ ¿∞‘Ȫ

Á∂ ‘Ø «’√∂ Â∑ª Ú∆”” Úº÷∂ È‘∆∫Õ Í ‘∞‰ º’ (ÏÂ≈ÈÚ∆

«Ú⁄’≈ √Ó≈‹’ ∞ÂÏ∂ Ï≈∂ ÿØÒ ‘∞‰ «¬√ ͺË ¿µ∞Â∂ ⁄ºÒ

≈‹ Á∂ «Í¤Ò∂ √Ó∂∫ º’ Ú∆) ¿∞‘ ≈‹Í»Âª Á∂ ‘∂· Ú◊Á∂ ‘∂

«‘≈ ‘À «’ ’ج∆ Ú∆ Á»√∆ ÂØ∫ ¤Ø‡∆ È‘∆∫, ¡Ê≈ Ù∆’Â≈¬∆

‘ÈÕ ““≈‹Í»Âª Á∂ Í∞≈‰∂ ⁄Û∑ Á∂ «ÁȪ «Úº⁄ ≈‹Í»Â

Á≈ ÿØÒÕ ¿∞µ⁄∆¡ª ‹≈ª ÂØ∫ ω∂ «‹È∑ª «√º÷ª «Úº⁄ ¡‹∂

‹º‡ª ˘ ͺ◊ È≈Ò «√ È‘∆∫ ’º‹‰ «ÁøÁ∂ √È, ¡≈͉∂ «Í≥‚ª

‹≈ÂÍ≈Â∆ Á∂ ÍÃÌ≈Ú ıÂÓ È‘∆∫ ‘ج∂, ¿∞‘ ¡≈͉∂ ¡≈Í ˘

«Úº⁄ ≈‹Í»Â È∆Ú∆¡ª ‹≈ª È»ß Ò≈Ò ’ºÍÛ∂ ‹ª Òº’ Á∂

¿∞‘Ȫ ÍÃÌ≈Úª Á∂ ¡√ ‘∂· Úº‚≈ √ÓfiÁ∂ ‘È Â∂ ‹º‡ «√º÷

Á∞¡≈Ò∂ ÷∞ºÒ∂∑ ’ºÍÛ∂ È‘∆∫ Í≈¿∞‰ Á∂∫Á∂Õ”” ¬∂ÊØ∫ º’ «’ ‘«¡≈‰∂

«¬√ ’’∂ ¡≈͉∂ ¡≈Í ˘ «’√∂ ÂØ∫ ÿº‡ È‘∆∫ √∆ √ÓfiÁ∂

Á∂ «‘ßÁ» ‹≈‡ª Á∂ ◊Û∑ Ø‘Â’ Á∂ «¬Ò≈’∂ «Úº⁄ ÈÚ∆¡ª

«’¿∞∫«’ «√º÷ Ò«‘ È∂ ¿∞‘Ȫ Á≈ √Ó≈‹’ ∞ÂÏ≈ ¿∞µ⁄≈ ’

«Ú¡≈‘∞Û ‹º‡ª Á∆¡ª ˘‘ª È»ß Í«‘Ò∆ ≈ ¡≈͉∂ ÍÂ∆ Á∂

«ÁºÂ≈ ‘ÀÕ «√º÷ √Ó≈‹ ÂØ∫ «¬Ò≈Ú≈, ‹≈ÂÍ≈Â∆ √Ó≈‹ «Úº⁄

Ï‹≈¬∂ ≈‹Í»Â Á∂ ÿ ◊∞˜≈È∆ ÍÀ∫Á∆Õ Íº¤Ó∆ Í≥‹≈Ï «Úº⁄

‘Ø «’Â∂ Ú∆ ¿∞µ⁄∆¡≈ ‹≈ª Á∂ Ó∞’≈ÏÒ∂ Á≈ Ï≈Ï∆ ¡Â∂

Ó∞√ÒÓ≈Ȫ Á∆ Ï‘∞«◊‰Â∆ ‘À Í ¿∞µÊ∂ Ú∆ ‹º‡ È»ß ÿ‡∆¡≈

◊ΩÚ Á≈ «¬‘ Á‹≈ ¡≈Ó «’√≈È∆ ˘ ÍÃ≈Í ȑ∆∫ ‘Ø √«’¡≈Õ

È√Ò √Ó«fi¡≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ ’∂∫Á∆ ¡Â∂ Í»Ï∆ Í≥‹≈Ï Á∂ ‹º‡

(√) ≈‹√∆ Â≈’Â:

È≈ÒØ∫ ¿∞√ Á∆ Í∞˜∆ÙÈ ¬∂Ê∂ È∆Ú∆∫ ‘ÀÕ

«√º÷ Ò«‘ È∂ È∆Ú∆¡ª ‹≈ª ÂØ∫ Í≥Ê «Úº⁄ Ù≈ÓÒ

¡√∆∫ «¬‘ «Ó√≈Òª «√º÷ ‹º‡ª Á∂ ¡≈͉∂ ∞ÂÏ∂ Á∂ Úº‚≈ ‘؉ Á∂

‘ج∂ ÒØ’ª Á∂ ’∂ÚÒ Ì≈¬∆⁄≈’ πÂÏ∂ ˘ ‘∆ ¿∞µ⁄≈ È‘∆∫ ’∆Â≈Õ

¡«ÌÓ≈È ˘ ‹≈«¬˜ Áº√‰ Ò¬∆ È‘∆∫ Á∂ ‘∂ «’¿∞∫«’ «√º÷

«¬√ È∂ ¡≈͉∂ «¬È’Ò≈Ï∆ ÁΩ «Úº⁄ ¿∞‘Ȫ È»ß ≈‹È∆Â’

Ò«‘ Á≈ «ÈÙ≈È≈ √Ì ÍÃ’≈ Á∆ √Ó≈‹∆ Á‹≈-ÏÁ‹∆ ˘

√ºÂ≈ «Úº⁄ Ú∆ Ï≈Ï Á≈ Ì≈¬∆Ú≈Ò Ï‰≈«¬¡≈Õ «√º÷ Ò«‘

‘‡≈¿∞‰≈ √∆Õ «√º÷ Ò«‘ Á≈ «¬‘ «ÈÙ≈È≈ È‘∆∫ √∆ «’ «¬º’

Á≈ Â∆√≈ «ÈÙ≈È≈ √∆ ◊∆Ï ‹ÈÂ≈ Á∂ ‘ºÊ ≈‹√∆ √ºÂ≈

«’√Ó Á∆ Á‹≈-ÏÁ‹∆ ‘‡≈ ’∂ ¿∞√ Á∆ ʪ Á»√∆ «’√Ó

«ÁÚ≈¿∞‰∆Õ Ó∞√ÒÓ≈È √Ó’≈Ò∆ «¬«Â‘≈√’≈ª Á∆¡ª «Ò÷ª

Á∆ Á‹≈-ÏÁ‹∆ Ê≈Í «ÁºÂ∆ ‹≈¬∂Õ Í «¬‘ «Ó√≈Òª «¬√

Á∂ ¡≈Ë≈ ¿∞µÂ∂ “«¬ÚÈ” «Ò÷Á≈ ‘À: ““«‹È∑ª Í◊«È¡ª

‘’∆’ ˘ √ÍÙ‡ ’Á∆¡ª ‘È «’ «√º÷ Ò«‘ È∂ ‹≈Â-

¿∞µÂ∂ «√º÷ª Á≈ ’Ϙ≈ ‘Ø«¬¡≈, ¿∞µÊ∂ Í∞≈‰∂ «Ú≈‹ ¿∞µÿÛÚ∂∫

Í≈ ںÒØ∫ ’≈«¬Ó ’∆Â∆ ‘ج∆ Á‹≈-ÏÁ‹∆ ˘ «’ºÊØ∫ º’

¡Â∂ Ó∞’ßÓÒ ÂΩ ”Â∂ ¿∞Ò‡ «ÁºÂ∂ ◊¬∂Õ ‘∂·Ò∆ ‹≈ Á≈ ’ج∆

ÂØ«Û¡≈; ¡Â∂ ÓΩ‹»Á≈ «√º÷ Í≥Ê «Úº⁄ «‹È∑ª ‹º‡ª Á∆ Ï‘∞«◊‰Â∆

⁄»‘Û≈ ‹ª ⁄Ó≈ («‹È∑ª ˘ Ì≈ «Úº⁄ √Ì ÂØ∫ È∆⁄ «Ó«Ê¡≈

‘À, ¿∞‘Ȫ Á≈ √Ó≈‹’ ∞ÂÏ≈ «’√ ‘ºÁ º’ Í∞÷Â≈ ÂΩ ”Â∂

‹ªÁ≈ ‘À) ‹ÁØ∫ ÿ ¤‚ ’∂ ◊∞» (ÏßÁ∂) È≈Ò ‹≈ ÒÁ≈ √∆ ª

¿∞µ⁄≈ ’∆Â≈Õ

ÊØÛ∑∂ ‘∆ √Ó∂∫ Ï≈¡Á ¿∞‘ ¡≈͉∆ Ó≈ÂÌ»Ó∆ Á≈ ‘≈’Ó Ï‰ ’∂

30

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È

’ºÂ’ECF

¡’±Ï B@@D

ÍÂÁ≈ √∆Õ ¿∞ √ Á∂ ‘º Ê «Úº ⁄ ‘≈’Ó Ï‰≈¬∂ ‹≈‰ Á≈

‹ÁØ∫ ı≈Ò√≈ «√¡≈√∆ Â≈’ ‘≈√Ò ’È Á∆ Í∞˜∆ÙÈ «Úº⁄

ÍÚ≈È≈ ‘∞ßÁ≈ √∆Õ «‹¿∞∫ ‘∆ ¿∞‘ («Í≥‚ ‹ª ’√Ï∂ Á∆) ‹»‘

¡≈ «◊¡≈ ª “ı≈Ò√≈ ≈‹” Á∂ √ß’ÒÍ ˘ ÈÚ∆∫ ø◊ Á∂

«Úº⁄ ÚÛÁ≈ √∆, ¿∞µ⁄∆¡ª ‹≈ª Ú≈Ò∂ Â∂ ËÈ∆ ¿∞√ ˘ ¡º◊Ø∫

«ÁºÂ∆ ◊¬∆Õ «¬‘ ¯À√Ò≈ ’∆Â≈ «◊¡≈ «’ ı≈Ò√∂ Á∂ ‘ «¬º’

‘Ø ’∂ ÒÀ‰ Ò¬∆ ¡≈¿∞∫Á∂ ¡Â∂ ¿∞√ ˘ ÿ ÒÀ ‹ªÁ∂Õ ¿∞µÊ∂ ‹≈ ’∂

ÓÀ∫Ï ˘ «’√∂ Ú∆ «¬Ò≈’∂ ”Â∂ ’Ϙ≈ ’È Á∆ ÷º∞Ò∑ √∆Õ ÙÂ

¿∞‘ ‘ºÊ ‹ØÛ ’∂ ¿∞√ Á∂ √≈‘Ó‰∂ ÷ˇØ ‹ªÁ∂ Â∂ ¿∞√ Á∂ ‘∞’Ó

«√¯ «¬‘ Ò≈¬∆ ◊¬∆ «’ «‹√ «¬Ò≈’∂ ¿∞µÂ∂ «¬º’ ÓÀ∫Ï È∂

Á≈ «¬ß˜≈ ’Á∂Õ”” ““√≈∆ (≈‹√∆) √ºÂ≈ ¿∞µÂ∂ «√º÷ª È∂

Í«‘Òª ’Ϙ≈ ’ «Ò¡≈ ‘ØÚ∂, ¿∞√ ˘ ‘‡≈ ’∂ ¿∞√ ¿∞µÂ∂ ’ج∆

’Ϙ≈ ’ «Ò¡≈Õ Ï≈∆ Á∞¡≈Ï «Úº⁄ ‘ÀÏÂÍ∞ ͺ‡∆ Á∂ «¬º’

Á»‹≈ ’Ϙ≈ È≈ ’∂Õ «Í¤Ò∆ Ù Ó∞Ó«’È ‘À «¬√ Ò¬∆

ˆ∆Ï ÿ≈‰∂ Á∂ Ï∆ «√ßÿ ˘ √‘ßÁ Á≈ √»Ï∂Á≈ ‹ª ◊ÚÈ

Ò≈¬∆ ◊¬∆ ‘ØÚ∂ «’ ı≈Ò√∂ Á∂ ‘ «¬º’ ÓÀ∫Ï ˘ «√¡≈√∆

ω≈ «ÁºÂ≈Õ””

Â≈’ ‘≈√Ò ’È Á≈ Ï≈Ï ‘º’ √∆Õ Í «¬‘ ◊ºÒ Ì∞Ò≈

«¬‘ Ú≈Â≈ ◊∞» ◊Ø«ÏßÁ «√ßÿ √≈«‘Ï Á∂ ⁄Ò≈‰∂ ÂØ∫

«ÁºÂ∆ ◊¬∆ «’ ı≈Ò√∂ Á∆ «√‹‰≈ Ï◊≈«È¡ª Á∆ ‘’»ÓÂ

¡·≈ª Ó‘∆È∂ Á∂ ¡≥Á ¡≥Á ÚÂ∆ ¡Ê≈ ◊∞»¡ª Á∂ √Ó∂∫

«Ó‡≈¿∞‰ Ú≈√Â∂ ’∆Â∆ ◊¬∆ √∆, È≈ «’ ı∞Á ‘ØȪ ¿∞µÂ∂

Á∂ Ï‘∞ È∂Û∂ ‹ÁØ∫ ı≈Ò√∂ È∂ Í«‘Ò∆ Ú≈∆ ¡≈˜∆ ÂΩ ≠”Â∂

‘’»Ó ’È Á≈ Ú√∆Ò≈ ω ‹≈‰ Ú≈√Â∂Õ

«√¡≈√∆ Â≈’ ‘≈√Ò ’∆Â∆Õ ¡◊Ò∂ √º· √≈Òª Á∂ ’∆Ï

ı≈Ò√≈ «ÓÙÈ Á∂ «¬√ Â∑ª √∆Ó ‘Ø ◊¬∂ Á≈«¬∂

Ó∞◊Òª Á∂ «ıÒ≈¯ «¬È’Ò≈Ï∆ ‹ºÁØ ‹«‘Á «Úº⁄ Ï∆Â∂Õ ¿∞√

¡≥Á Ù∞» Ù∞» Á∂ ˜Ó≈È∂ Ï≈∂ √Ó’≈Ò∆ ÍØÒ∆¡ (AGH@)

ÁΩ≈È ‹ØØ √«Í‡ ı≈Ò√∂ «Úº⁄ ÍëÚÙ‡ √∆, ¿∞‘ ¡√∆∫ Ú∂÷

«Ò÷Á≈ ‘À «’ ““«√º÷ª Á≈ ≈‹ ¿∞È∑ª Ó∞÷∆¡ª Á∂ ‘ºÊ «Úº⁄ ‘À ‹Ø

⁄º∞’∂ ‘ª Í ‹ÁØ∫ «¬È’Ò≈Ï Á∆ √¯ÒÂ≈ √≈‘Ó‰∂ «Áº√‰

¡≈͉∆ ÔØ◊Â≈ Á∂ ’≈‰ Ó∞÷∆ ω∂ ‘ÈÕ ÚÈ≈ ¤Ø‡∂ Úº‚∂ √Ì

Òº◊ ͬ∆ ª ı≈Ò√∂ «Úº⁄ ¿∞‘ ÒØ’ ËÛ≈ ËÛ Ù≈ÓÒ ‘؉∂ Ù∞»

Ó∞÷∆, ÏÒ«’ √Ì ÂØ∫ ˆ∆Ï ¡Â∂ È∆Ú∂∫ «√º÷ Ú∆ ¡≈͉∂ ¡≈Í

‘Ø ◊¬∂ «‹È∑ª È∂ ı≈Ò√∂ Á∂ ¡≈ÁÙª ˘ Í»∆ Â∑ª ¡Í‰≈«¬¡≈

˘ ≈‹∂ ¡Â∂ (‹Ø √Ì ÂØ∫ Úº‚∆ ’Ω∫√Ò (◊∞ÓÂ≈) √≈Ò≈È≈

‘Ø«¬¡≈ È‘ƒ √∆, «’¿∞∫«’ Ò«‘ Á∂ ÁÚ≈˜∂ ‘ ¿∞√ «¬È√≈È

¡≥«ÓÃÂ√, Ò≈‘Ω ‹ª ‘Ø «’√∂ ʪ ‹∞ÛÁ∆ ‘À) «Úº⁄ Ï≈Ï

Ò¬∆ ÷º∞Ò∑∂ ‘ج∂ √È ‹Ø ¡≥«Óऒ ÒÀ∫Á≈ √∆Õ «¬‘Ȫ ÒØ’ª ˘

Á≈ Ì≈¬∆Ú≈Ò √ÓfiÁ∂ ‘ÈÕ ‹Ø Ú∆ («¬√ ’Ω∫√Ò ‹ª ◊∞ÓÂ∂

Ù≈ÓÒ ’È≈ «¬√ Ò¬∆ ˜»∆ ‘Ø «◊¡≈ √∆ «’ ¡≈Ó ‹ÈÂ≈

«Úº⁄) Ù≈ÓÒ ‘∞ßÁ≈ ‘À, ¿∞‘Ȫ √≈«¡ª Á∆ ≈¬∂ ÒÀ ’∂ Ï‘∞√ßÓÂ∆

˘ Ì≈∆ «◊‰Â∆ «Úº⁄ Ù≈ÓÒ ’∆Â∂ ψÀ ‹ÈÂ’ Ò«‘ ¯Ω‹∆

È≈Ò ¯À√Ò≈ ‘∞ßÁ≈ ‘ÀÕ”” «¬º’ ‘Ø √Ó’≈Ò∆ Î≈√‡ Ú∆ Í∞Ù‡∆

√¯ÒÂ≈ Íà ≈ Í ȑ∆∫ √∆ ’ √’Á∆Õ «¬√ ÂØ ∫ «¬Ò≈Ú≈

’Á≈ ‘À «’ ““¿∞È∑ª («√º÷ª) Á∂ ≈‹ ÍÃÏßË «Úº⁄ ‘ «¬º’ Á∆

«¬È’Ò≈Ï∆¡ª Á∆¡ª Í∞≈‰∆¡ª Í∆Û∑∆¡ª ‘Ωˇ∆ ‘Ωˇ∆ ıÂÓ

Ï≈Ï∆ Á≈ ∞ÂÏ≈ ’≈«¬Ó º«÷¡≈ ‹ªÁ≈ ‘ÀÕ ¡Â∂ Ì≈Ú∂∫ ’ج∆

‘∞ßÁ∆¡ª ◊¬∆¡ª ¡Â∂ ’Û∆ «¬È’Ò≈Ï∆ ‹ºÁØ ‹«‘Á «Úº⁄Ø∫

«’ÂÈ≈ Ú∆ Â≈’ÂÚ ¡Â∂ ¡Ó∆ «’¿∞∫ È ‘ØÚ∂, ¿∞√ ÚºÒØ∫

Òßÿ‰ ’ ’∂ ı≈Ò√∂ Á∂ √º⁄∂ ¡≈ÁÙª ÂØ∫ ÍÃ∂È≈ ÒÀ ’∂ ⁄ºÒ‰

«¬‘ Ï≈Ï∆ ÂØÛÈ È‘∆∫ «ÁºÂ∆ ‹ªÁ∆Õ ‹ÁØ∫ «¬√ («√º÷) ’ΩÓ

Ú≈Ò∂ ¿∞‘Ȫ «√ßÿª Á∆ «◊‰Â∆ Ò«‘ «Úº⁄Ø∫ ÿ‡Á∆ ◊¬∆ ‹Ø

Á∆ ‹ÈÒ ’Ω∫√Ò √ºÁ∆ ‹ªÁ∆ ‘À («‹√ «Úº⁄ Ï‘∞Â∂ ¯Ω‹∆ ‘∞ßÁ∂

«’ Ò«‘ ˘ √‘∆ ≈‘ ”Â∂ º÷Á∂ √ÈÕ ‘∞‰ ◊∞»¡ª Á∂ √Ó∂∫ ÂØ∫

‘È) ª ‘ «¬º’ ÓÀ∫Ï ˘ ¡≈͉∆ ≈¬∂ ˜≈‘ ’È Á≈

Ò«‘ Á≈ Í≈Û≈ «ÂßÈ Í∆Û∑∆¡ª Á≈ ‘Ø «◊¡≈ √∆Õ «¬√ Á≈

¡«Ë’≈ ‘∞ßÁ≈ ‘À ¡Â∂ «’‘≈ ‹ªÁ≈ ‘À «’ ¯À√Ò≈ Ï‘∞√ßÓÂ∆

ÈÂ∆‹≈ «¬‘ ‘Ø«¬¡≈ «’ «‹√ ÓÈØÊ Ú≈√Â∂ ı≈Ò√≈ √≈«‹¡≈

È≈Ò ‘∞ßÁ≈ ‘ÀÕ””

«◊¡≈ √∆, ¿∞‘ ÓÈØÊ ‘ΩÒ∆ ‘ΩÒ∆ ÓºËÓ ÍÀ «◊¡≈Õ √º⁄∂ √º∞⁄∂

«Ó√Òª ’≈«¬Ó ‘؉ Á∂ √Ó∂∫ Á∂ Ò◊Ì◊ ≈‹√∆ √ºÂ≈

ı≈Ò√≈ ¡≈ÁÙ Á∆ ʪ ÈÚ∆∫ ◊∞ºÍ ⁄∂ÂÈ≈ È∂ ÒÀ Ò¬∆ ∏

‘≈√Ò ’È Ò¬∆ ¡≈ÍØ Ë≈Í∆ ÍÀ ◊¬∆Õ Í «¬√ √Ó∂∫ «Úº⁄ Ú∆

«‹√ ◊º∞Í ⁄∂ÂÈ≈ ˘ ¡√∆∫ √Ωı ı≈Â ı≈Ò√∂ Á∆ “’ΩÓ∆¡Â-

ı≈Ò√∂ Á∂ ˆ∆Ï-‹ÈÂ’ «ÓÙÈ Á∆ fiÒ’ ˜» ÍÀ∫Á∆ ‘∆Õ

Á∆-⁄∂ÂÈ≈” ¡≈÷ √’¬∂ ‘ªÕ ‹ÁØ∫ ı≈Ò√∂ È∂ «√¡≈√∆ Â≈’Â

«Ó√Òª Á∂ √Ó∂∫ («Úº⁄ √≈Ë≈È «’√≈È, ⁄Ú≈‘∂ (Â≈≈ «√ßÿ

‘≈√Ò ’ Ò¬∆ ª «¬‘ “’ΩÓ∆¡Â-Á∆-⁄∂ÂÈ≈” ‘Ø ÚË∆Õ

“ˆÀ Ï ≈”) «Í≥ ‚ ª Á∂ ’ß Ó ∆ (‹º √ ≈ «√ß ÿ ≈Ó◊Û∑ ∆ ¡≈) ¡Â∂

31

«ÚÙÚ «√º÷ Ï∞Ò∂«‡È Postal Regd. No. PB/CHD/0008/2004 ’ºÂ’ECF

RNI No. CHABIL/2004/12201 ¡’±Ï B@@D

’Ù∆Á’≈ (‹º√≈ «√ßÿ ’Ò≈Ò, «‹È∑ª ˘ ‹≈ÂÍ≈Â∆ √Ó≈‹

È≈Ò «‘º√≈ È‘∆∫ «Ò¡≈Õ «¬‘ Ú∆ ‘Ø √’Á≈ ‘À «’ ˆÀ-

¡¤»Âª Ï≈Ï √Ófi ’∂ ȯ ’Á≈ √∆) ı≈Ò√∂ Á∆

ı≈Ò√≈ ¡≈Ó ‹ÈÂ≈ ˘ Ò«‘ ÂØ∫ Í»∂ Ò≈Ì ÍÃ≈Í ȑ∆∫ ‘ج∂Õ

≈‹√∆ √ºÂ≈ Á∂ Ò∆‚ ω∂Õ «¬√ ÂØ∫ Ú∆ ÚºË ¡Ê ÌÍ»

«¬È’Ò≈Ï∆ √Ó∂∫ ÂØ∫ Ï≈¡Á ı≈Ò√∂ Á∆ «√¡≈√∆ Â≈’ «Úº⁄

È∞’Â≈ «¬‘ ‘À «’ «¬È∑ª È∆Ú∆¡ª ‹≈ª ÂØ∫ «ÏȪ «’√∂ Ú∆

‹º‡ ¡Â∂ ’≈∆◊ ÁØÚ∂∫ «‘º√∂Á≈ √ÈÕ ¡¤»Â ‹≈ª «’√∂

¿∞µ⁄∆ ‹≈ Á≈ Ò∆‚ È≈ ω √«’¡≈, Á∂Ù Á∆ ≈‹√∆

’≈‰ «Í¤∂ ˺’∆¡ª ◊¬∆¡ªÕ «¬‘Ȫ ’Ó∆¡ª Á∂ Ï≈Ú‹»Á

√º  ≈ ¡⁄≈È’ ¡≈Ó «’√≈È∆ Á∂ ‘º Ê ¡≈ ◊¬∆Õ «¬º ’

«¬‘ «¬º’ ◊∆Ï-‹ÈÂ’ «¬È’Ò≈Ï √∆, «’¿∞∫ «’ Ì≈ Á∂

Ó∞√ÒÓ≈È √Ó’≈Ò∆ «Ò÷Á≈ ‘À «’ ““√Óº∞⁄≈ Í≥‹≈Ï Á∂Ù ...

«¬«Â‘≈√ «Úº⁄ Í«‘Ò∆ Ú≈ ¡≈Ó ÒØ’ ¡≈͉∆ ËÂ∆ Á∂ ı∞Á

«¬√ Ì≈¬∆⁄≈∂ (ı≈Ò√∂) Á∂ ’Ϙ∂ «Úº⁄ ‘À ¡Â∂ ¿∞È∑ª Á∂ √Ì

‘≈’Ó Ï‰∂Õ

ÂØ∫ ¿∞µ⁄∂ Ò∆‚ Â÷≈‰, ⁄«Ó¡≈ Â∂ ‹º‡ ¡≈«Á È∆Ú∆¡ª

«¬√ √Ó∂∫ Á∂ Í≥‹≈Ï Á∂ ‘≈Ò≈ Á≈ «Ïª Á∂∫Á≈

‹≈ª «Úº⁄Ø∫ ¡≈¬∂ ‘ÈÕ”” «¬√ ÂØ∫ √ÍÙ‡ ‘∞ßÁ≈ ‘À «’ «Ó√Òª

‘Ø«¬¡≈ “‘∆ ªfi≈” Á≈ ’Â≈ Ú≈√ Ù≈‘ «¬√ Ì≈Ú Á≈

Á∂ ˆÀ-«¬È’Ò≈Ï∆ √Ó∂∫ «Úº⁄ Ú∆ ˆ∆Ï ‹ÈÂ’ «ÁÃÙ‡∆’؉

√ß’∂ Á∂∫Á≈ ‘À:

ÂØ∫ (’Ó∆¡ª Á∂ Ï≈Ú‹»Á) «√º÷ Ò«‘ Ï‘∞ ں‚∆ ÍÃ≈ÍÂ∆

““‹ÁØ∫ ÚÀÙ Â∂ ‹º‡ √Á≈ ¡≈¬∂,

√∆Õ «¬‘ √º⁄ ‘À «’ «√º÷ «¬È’Ò≈Ï ı≈Ò√∂ º’ ‘∆ √∆ÓÂ

ÿØ ÿ∆ ‹ª ÈÚ∆∫ √’≈ ‘ج∆Õ

«‘≈, «‹√ Á∆ ÌÂ∆ √≈«¡ª Ò¬∆ ÷∞ºÒ∑∆ √∆Õ ¡≈Ó ÒØ’,

¡Ù≈Î ı≈Ï, ’Ó∆È Â≈˜∂,

«‹‘Û∂ ı≈Ò√∂ È‘∆∫ √‹∂ √È, È∂ Ò«‘ «Úº⁄ Í»∆ √◊Ó∆

«˜Ó∆∫Á≈ ˘ ı»Ï Ï‘≈ ‘ج∆Õ”” (Ï≈’∆ ¡◊Ò∂ ¡≥’ «Úº⁄ ÍÛ∑Ø)

nnnnn

√Ã∆ ◊∞» ◊øÃÊ √≈«‘Ï Á∂ D@@ √≈Ò≈ ÍÃ’≈Ù Í∞Ï Á∂ ÓΩ’∂ ‚≈. ◊∞ÙÈ ‹∆ «√øÿ ÚºÒØ∫ «Â¡≈

◊∞Ó «È‰Ô ’ØÙ ¤Í ’∂ «Â¡≈ ‘ÀÕ ◊∞Ó Ó≈Âø‚ Á∆ ÍøÍ≈ ¿∞µÍ ⁄ºÒ«Á¡ª ◊∞Ï≈‰∆, «√º÷ ÁÙÈ, «√º÷ ≈‹È∆Â∆, «√º÷ «¬«Â‘≈√, «√º÷ √º«Ì¡≈⁄≈ ¡Â∂ ÓÔ≈Á≈ Á∂ B@@ «Ú«Ù¡ª Á≈ √ÍÙ‡ «È‰≈ ’È Ú≈Ò∆ Í∞√Â’ «Úº⁄ ÍÛ∑Ø: n

«√º÷∆ Á≈ ÓÀÈ∆ÎÀ√‡Ø, ≈‹ ’∂◊≈ ı≈Ò√≈, Ó∆∆

n

◊∞» ◊øÃÊ Á∆ ¤Í≈¬∆ «Úº⁄ ÙÃØÓ‰∆ ’Ó∂‡∆ Á∆ «„ºÒ

Í∆∆, ÙªÂ∆, «‘ø√≈, Ù‘≈Á ¡Â∂ ‹∆ÚÈ ÓÈØÊ

n

◊øÃÊ∆, ‹Ê∂Á≈, ÍØÍ, ‘∞’ÓÈ≈Ó∂

n

«√º÷ «‘ ÓÔ≈Á≈ Á∆ √Ó∆«÷¡≈

n

◊∞Ó ¡Â∂ ÓÈÓ Á≈ «È÷∂Û≈

n

È≈Ó, «√ÓÈ, ¡‹Í≈ ‹≈Í, Á√Úª Á∞ ¡ ≈,

n

‘Ø ¡È∂’ª ¡‰√∞Òfi∂ ÍÃÙȪ Á≈ ‘ºÒÕ

’ø∞‚ÒÈ∆, «ÂøÈ È≈Û∆¡ª, ⁄ΩÊ≈ ÍÁ, ÙÏÁ, ÙÏÁñ √∞Â, Í≥⁄ ÙÏÁ, ÁÙÈ fiÒ’≈∂ n

«¬«Â‘≈√ √Ófi‰ Á∂ «ÈÔÓ ¡Â∂ ÍøÍ≈

n

◊∞Ï≈‰∆ Á∆ √Ófi, Ó∞‘≈Ú≈, ÍÃÂ∆’, Ì≈Ù≈

n

«√º÷ ÁÙÈ Á≈ ¡≈Ë≈ ¡Â∂ «√º÷ «ÚÙÚ≈√

n

“‘Ó «‘øÁ» ‘À∫” Á≈ ÍÃÙÈ √≈‚≈ ÷«‘Û≈ «’¿∞∫ È‘∆∫

ÍÃÓº∞÷ Í∞√Â’ «Ú’∂Â≈Úª ÂØ∫ ¿∞ÍÒÏËÕ √≈‚∂ ’ØÒØ∫ Í∞√Â’ Ó≥◊Ú≈¿∞‰ ”Â∂ E@% ¤»‡ ¡Â∂ B@/- ∞ͬ∂ ‚≈’ ÷⁄ Úº÷≈Õ ∂ Í∞√Â’ Ó≥◊Ú≈¿∞‰ Ò¬∆ ÍÂ≈: ∞ͬ : ÓπºÒ @/ñ  ∞ͬ∂ ñ ‚≈. ◊∞ÙÈ ‹∆ «√øÿ AB À ’ : B@@/ Ï :  AF, Ó≈‚È ’ÒØÈ∆, Í ∂ Í «‹ÒÁ ∆ ’ º Í ¤∂‘‡≈ (¡≥«ÓÃÂ√)

¤º‚Á≈?

Ó≈Ò’, ÍÃ’≈Ù’, «Í≥Ç ¡Â∂ √øÍ≈Á’ ◊∞Â∂‹ «√ßÿ Á∞¡≈≈, √Ú∆Â≈ ÍÃ√ À , HAI-B@, «¬ø‚√‡∆¡Ò ¬∂∆¡≈, ⁄ø‚∆◊Û∑ 32 ÂØ ∫ ¤ÍÚ≈ ’∂ ¡À √ .√∆.˙. F@-FA, √À ’ ‡ AG-¬∂ , ⁄ß ‚ ∆◊Û∑ ÂØ ∫ Íà ’ ≈Ù ’∆Â≈ «◊¡≈Õ