Sapa Group - Shape Magazine Netherlands 2009 # 2 - Aluminium

Shape

Een magazine van de Sapa Groep • Editie 2 2009

›

› ›

KENNISMAKING MET BJØRN WIGGEN – DE NIEUWE PRESIDENT EN CEO VAN SAPA CVM STELT DE BEHOEFTE VAN DE KLANT CENTRAAL

NIEUWE OVERNAME VERSTERKT SAPA IN NOORD-AMERIKA

›

DESIGNITY – NIEUWE METHODE VOOR PERFECTE OPPERVLAKKEN

KLEURRIJK

IN FRANKRIJK PATRICK PICARD, SAPA, TOONT DE NIEUWE VERTICALE LAKINSTALLATIE

PAGINA

18 › # 2 2009 SHAPE • 1

Sapa blijft groeien

INHOUD #2

S

inds 2007 is Sapa de grootste fabrikant van aluminiumprofielen ter wereld. Eind juli 2009 hebben we Indalex overgenomen, het op één na grootste extrusiebedrijf van Noord-Amerika, hetgeen heeft geleid tot een grotere geografische spreiding in Canada en de VS. Wij verwelkomen onze nieuwe klanten van Indalex bij Sapa. We zullen er alles aan doen om het overgangsproces zo soepel mogelijk te laten verlopen en de kwaliteitsproducten die u nodig heeft op tijd te leveren. We streven ernaar uw verwachtingen op de gebieden service, kwaliteit en totale waarde voor de klant te overtreffen. Door de brede branche ervaring en de technische expertise van beide bedrijven te combineren, zullen we nieuwe oplossingen kunnen aanbieden, die zowel de klanten als de extrusiebranche in het algemeen ten goede komen. Wij hebben een lange en succesvolle geschiedenis als het gaat om het verspreiden van kennis en ervaringen binnen het Sapa concern. Onze strategie blijft gelijk – van profielen en strips tot oplossingen. We zien het als onze verantwoordelijkheid om nieuwe gebruiksmogelijkheden te vinden en de huidige constructies samen met de klanten te ontwikkelen en te verbeteren – een samenwerking waar beide partijen profijt van hebben.

Shape

Een magazine van de Sapa Groep • Editie 2 2009

›

› ›

KENNISMAKING MET BJØRN WIGGEN – DE NIEUWE PRESIDENT EN CEO VAN SAPA CVM STELT DE BEHOEFTE VAN DE KLANT CENTRAAL

NIEUWE OVERNAME VERSTERKT SAPA IN NOORD-AMERIKA

›

DESIGNITY – NIEUWE METHODE VOOR PERFECTE OPPERVLAKKEN

KLEURRIJK

IN FRANKRIJK PATRICK PICARD, SAPA, TOONT DE NIEUWE VERTICALE LAKINSTALLATIE

PAGINA

Bjørn Wiggen, President en CEO 2 SHAPE • # 2 2009

18 ›

Treinstation Guillemins in het Belgische Luik is met zijn 32.000 m2 grote dak van aluminium en glas een imposant bouwwerk. De grote hoeveelheid aluminiumprofielen is vervaardigd door Sapa.

08

Designity, de nieuwe oppervlaktebehandelingsmethode van Sapa, geeft geanodiseerde aluminiumprofielen een aantrekkelijk en gelijkmatig oppervlak – en daar werd door de bouwbranche reikhalzend naar uitgekeken.

10

In april van dit jaar werd Bjørn Wiggen de nieuwe president en CEO van Sapa. Hij vertelt in Shape over zijn lange ervaring bij grote internationale bedrijven en hoe hij de toekomst van Sapa ziet.

11

CVM, Customer Value Management, heeft een lange traditie binnen Sapa en is een van de basis elementen voor het succes en de groei van de onderneming. De bedrijven Smoke Free Systems en Polar Bear Company vertellen wat CVM voor hen betekent.

14

Met de nieuwe verticale lakinstallatie kan Sapa Profilés in het Franse Pugetsur-Argens tegenwoordig alle mogelijke kleurwensen inwilligen. Shape bezocht de hypermoderne installatie.

18

Sapa is een internationaal industrieel concern dat veredelde aluminiumprofielen, op profiel gebaseerde componenten en -systemen, alsmede aluminiumstrips voor warmtewisselaars ontwikkelt, produceert en op de markt brengt. Sapa heeft een omzet van ca. 3,2 miljard euro en heeft ca. 14.000 medewerkers in ondernemingen in heel Europa, Noord- en Midden-Amerika en China. Shape is het bedrijfsmagazine van de Sapa Groep. Het verschijnt tweemaal per jaar in veertien talen. Shape is ook te downloaden via www.sapagroup.com

Verantwoordelijke uitgever: Eva Ekselius Redacteur: Carl Hjelm Grafische vormgeving: Karin Löwencrantz Productie: OTW Publishing Druk: Strokirk-Landströms, Lidköping, Zweden Adreswijzigingen: klanten kunnen dit doorgeven aan hun contactpersoon bij Sapa, medewerkers aan de afdeling Personeelszaken en overige relaties aan de informatieafdeling in Nederland; tel. +31 (0) 598 319 216.

Wij geven de toekomst vorm

NOORD-AMERIKA

DE OVERNAME VAN INDALEX DOOR SAPA

Grotere dekking en meer mogelijkheden

De grootste fabrikant van aluminiumprofielen ter wereld is nu nóg groter geworden. Op 31 juli jl. heeft Sapa de overname van extrusiebedrijf Indalex uit Illinois afgerond. Daarmee verwerft Sapa zes fabrieken in de VS en vijf in Canada. Bovendien komen er twee gietinstallaties en 29 persen bij met een totale capaciteit van 315.000 ton per jaar. DE OVERNAME VERSTERKT de geografische dekking van Sapa in Noord-Amerika

en opent de deur naar Canada, waar Indalex het belangrijkste bedrijf in de extrusiebranche is. En dankzij verbeterde mogelijkheden op de gebieden lakken, anodiseren en monteren, krijgt Sapa bovendien een betere logistiek en een uitgebreider assortiment van producten en diensten. Indalex draagt met haar kennis en expertise bij op het gebied van poedercoaten, waardoor Sapa haar klanten milieuvriendelijker en effectievere oplossingen kan aanbieden. “Wij hebben er een sterke marktpositie, en het is belangrijk voor Sapa om goede relaties met de klanten in stand te houden, zeker in deze tijd. We kunnen onze klanten een uniek assortiment producten en diensten aanbieden”, zei Bjørn Wiggen, de nieuwe President en ceo van Sapa, na ondertekening van de overeenkomst. “Sapa zal in Noord-Amerika nieuwe eindgebruikerapplicaties verder kunnen ontwikkelen, wat zowel de klanten als de extrusiebranche in het algemeen ten goede komt. Indalex heeft een gedegen productiedeskundigheid en een goed onderhouden machinepark. Het is een bedrijf dat zijn zaakjes goed voor elkaar heeft. Door Sapa en Indalex te combineren, krijgen we een breder productassortiment en een betere geografische dekking”. Wanneer de twee bedrijven één zijn, zullen we de klanten een completer assortiment oplossingen kunnen bieden. De bedrijfsnaam Indalex zal gefaseerd verdwijnen.

› # 2 2009 SHAPE • 3

NOORD-AMERIKA

›

Een natuurlijke stap Na bijna tien jaar bij Indalex keert Tim Stubbs terug naar Sapa, als BA-manager van Sapa Profiles North America. Shape sprak met hem over de onlangs doorgevoerde overname en de situatie op de Noord-Amerikaanse markt.

Met de overname van Indalex verwerft Sapa elf fabrieken in NoordAmerika. Hier zien we de fabriek in Connersville, VS.

Tim Stubbs

4 SHAPE • # 2 2009

Hoe hebben de mensen in het algemeen op de overname van Indalex door Sapa gereageerd? “Zoals altijd bij veranderingen was er in het begin wat onzekerheid bij klanten en andere belanghebbenden, maar dat is over nu mensen inzien dat we nu een stabiel bedrijf zijn, ondersteund door een sterk moederbedrijf. Het feit dat Orkla in het huidige economische klimaat in ons gelooft, is de beste vertrouwenssteun die je kunt krijgen, en dat zijn de meeste mensen geloof ik met ons eens”. Hoe zullen Sapa en Indalex elkaar gaan aanvullen? “Beide bedrijven hebben veel gemeenschappelijk als het gaat om de zakelijke strategie en de filosofie. Ze streven allebei naar het komen met oplossingen en het focussen op de klanten”. “We vullen elkaar ook goed aan door onze verschillen, wat ontzettend spannend is. Indalex is sterk in de bouw- en de lakbranche, terwijl Sapa over de technologie en deskundigheid beschikt die nodig is om de klanten meerwaarde te kunnen geven. We vullen elkaar bovendien geografisch aan – Indalex is nummer één in Canada, waar Sapa voorheen helemaal geen productie had, en de twee ondernemingen zijn werkzaam in verschillende

delen van de vs. Vanuit een praktisch oogpunt zijn de geografische verschillen positief, omdat we nu een groter gebied dekken”. “Ons doel is het benutten van de sterke kanten van beide bedrijven en het nieuwe bedrijf nog verder te optimaliseren door een fantastisch assortiment producten en mogelijke oplossingen te bieden. We hebben nu de best mogelijke combinatie om de hele extrusiemarkt te bedienen”. Wat is het voordeel voor de klanten van deze overname? “We kunnen de klanten nu het hele pakket bieden – geavanceerde technische steun, oplossingen voor lakken en een betere geografische dekking, wat de klanten snellere levertijden en kleinere voorraden oplevert. Het zal voor de klanten eenvoudiger en gemakkelijker worden wanneer ze één contactpunt hebben voor de klantenservice en de verkoop. Wij hebben unieke mogelijkheden om klanten op verschillende plaatsen op honderden kilometers afstand te bedienen”. “Ik wil ook benadrukken dat we er constant aan werken om onze positie en onze huidige en nieuwe klanten ook daadwerkelijk te verdienen. We zullen onze klanten nooit als vanzelfsprekend ervaren alleen omdat we een groot bedrijf zijn”. Beschrijf de markt voor aluminiumprofielen in Noord-Amerika, de op één na grootste extrusiemarkt ter wereld. “De totale markt in de vs ligt nog steeds 60 procent onder het recordniveau van 2006. Canada is minder beïnvloed dan de vs, maar omdat de VS de grootste handelspartner van Canada is, staat de markt daar toch onder druk en is de verkoop met ca. 35 procent gedaald. De extrusiemarkt in Noord-Amerika heeft nooit eerder zo’n grote daling meegemaakt en de economische crisis heeft geleid tot grote veranderingen, o.a. consolidatie”. “Het is een uitdagend zakelijk klimaat voor onze klanten en voor ons, maar het biedt ook grote mogelijkheden omdat onze klanten nooit eerder zo gefocust zijn geweest om oplossingen te vinden die bijdragen aan een rendabele groei. De klanten willen flexibeler extrusieleveranciers en ze kijken nu meer naar het voorraadniveau dan voorheen. Mensen zijn op een andere manier gaan denken, en ik denk dat het just-in-timeconcept een blijvertje is”.

Indalex een onderdeel van Sapa Profiles North America

Zijn er verschillen tussen de Canadese en de Amerikaanse markt? “Er zijn veel overeenkomsten als je kijkt naar wat de klanten verwachten en op waarde schatten. Maar je moet je ervan bewust zijn dat het twee verschillende landen met verschillende culturen zijn en, in elk geval voor wat betreft Quebec, verschillende talen. Het is voor ons belangrijk om onze zakelijke methodes te kunnen aanpassen aan verschillende culturen, net zoals we dat in Europa doen”. Welke mogelijkheden ziet u voor Sapa in Noord-Amerika? “Er is een enorm potentieel, ondanks de lastige marktsituatie. De klanten zijn op zoek naar iemand die het voortouw neemt en kan leveren, omdat zij meer op hun core business moeten focussen. Dat biedt nieuwe mogelijkheden voor ons binnen bijvoorbeeld de commerciële sector en de transportsector. Vrachtwagens en aanhangers maken een comeback, wat historisch gezien een goed teken is. Dat biedt enorme mogelijkheden gezien de mondiale aandacht voor de brandstofeffectiviteit en het gemaximeerde laadvermogen van aanhangers en treinwagons”.

Voor de aankoop was Indalex de op een na grootste fabrikant van geëxtrudeerd aluminium van Noord-Amerika en het enige bedrijf met een dekking van kust tot kust. Indalex draagt bij met zes extrusie installaties in de VS en vijf in Canada, met een totale capaciteit van ca. 315.000 ton per jaar. Indalex heeft 29 extrusiepersen, tot een maximale omschreven een cirkel van 41 cm, twee anodiseerinstallaties, twee gietinstallaties en zes elektrostatische laklijnen met mogelijkheden voor poederlak. Indalex biedt haar klanten een groot aantal

“Geëxtrudeerd aluminium is de perfecte oplossing, omdat het niet roest en gemakkelijk te vormen is naar de wensen van de klant. Wij zien tevens mogelijkheden voor wat betreft de infrastructuur – als resultaat van verschillende stimuleringsmaatregelen – en we kijken naar applicaties voor bruggen en middenbermbeveiliging en vangrails langs snelwegen”. U bent sinds 2000 werkzaam bij Indalex, de laatste tijd als president en ceo. U heeft ook

oplossingen, van anodiseren en speciale afwerkingen tot ondersteuning bij de inkoop van metaal. Het bedrijf heeft een breed productassortiment, dat aluminium billets, rechte aluminiumbuizen, standaardproducten en op maat gemaakte, geëxtrudeerde producten omvat en componenten met kwaliteitskeurmerk ISO en QS/TS. Net als Sapa bedient Indalex diverse industrieën, o.a. de bouw-, transport-, voertuig-, IT-, machine- en uitrustingbranches, evenals de sector voor duurzame consumptiegoederen. Het bedrijf heeft 1.400 medewerkers.

bij Sapa in Groot-Brittannië gewerkt. Hoe voelt het om weer bij Sapa te gaan werken en Sapa als nieuwe eigenaar te krijgen? “Het voelt als thuiskomen. Ik heb fantastische ervaringen met Sapa – ze hebben grote betrokkenheid getoond voor mijn persoonlijke ontwikkeling en hebben mij geholpen mijn carrière op de rails te krijgen. Dus het voelt goed om weer terug te komen en hopelijk wat van die investering te kunnen terugbetalen!”

DE AANWEZIGHEID VAN SAPA IN NOORD-AMERIKA

Calgary Vancouver

Portland Spanish Fork

Toronto

City of Industry

Montreal

Mountaintop Cressona

Yankton Parsons

Delhi

Magnolia

Elkhart Burlington Connersville Catawba Gainesville

# 2 2009 SHAPE • 5

KORTE BERICHTEN

Project met stralend resultaat

>

“Het ging niet alleen om de straatverlichting, we wilden ook een boodschap overbrengen”, zeggen de stadsplanologen van Blaenau Gwent in Zuid-Wales. De brug in de middelgrote Welshe stad Abertillery is een belangrijke schakel tussen de twee stadsdelen. Het idee van de nieuwe lichtmasten is dat de brug opvalt en alle aandacht krijgt die hij verdient. Urbis Lightning, een van de toonaangevende fabrikanten van armaturen in Groot-Brittannië, is een bedrijf dat ernaar streeft de verlichtingsstandaard te verbeteren en het energieverbruik en de lichtverontreiniging van de producten te verminderen. Ze kregen als opdracht esthetisch aantrekkelijke straatverlichting te maken die moest aantonen hoe belangrijk de brug in Abertillery is. Vervolgens werd Sapa Pole Products in de arm genomen voor de fabricage van de “Ladder” lichtmasten, die Urbis Lightning had ontworpen. Buiten het design boden de lichtmasten ook bepaalde technische uitdagingen. Aan de onderkant werd een plaat gelast omdat ze met behulp van flenzen aan de zijkanten van de brug zouden worden gemonteerd. Urbis Lightning was erg tevreden met de kwaliteit van het werk en de technische expertise. Maar de bewoners van Abertillery waren nóg blijer. Het is een stralend resultaat geworden – een fantastische straatverlichting die een enorme vooruitgang is voor het esthetische karakter van het gebied en waar men generaties lang plezier van zal hebben.

Wist u dat ... … ongeveer 8 procent van de aardkorst bestaat uit aluminium in de vorm van verschillende mineralen?

Niet verblind Een veilig profiel door succes > >

Zweden was een van de eerste landen die het paspoort van haar staatsburgers voorzag van biometrische informatie, met apparatuur van Speed Identity. Speed Identity is een Zweeds bedrijf en marktleider als leverancier van hoogtechnologische biometrische veiligheidsoplossingen aan overheidsinstanties en bedrijven. De productserie “Speed Capture” bestaat uit zowel stationaire als mobiele apparatuur voor biometrische identificatie d.m.v. vingerafdrukken en irisscans. Het model Speed Capture Station 1000, een staande constructie met verstelbare hoogte die m.b.v. biometrische camera’s, handtekeningscanners en vingerafdruklezers informatie verzamelt, is te vinden op veel politiebureaus in Zweden en wordt ook geleverd aan andere landen, met name in de EU. Sapa levert de volledig bewerkte en afgewerkte profielen voor de hoofdzuil van de machine, met binnenwanden en kleppen aan de binnenkant voor de elektronica. Het Speed Capture Station 1000 is een van de nieuwste producten van het bedrijf en er zullen er dit jaar ca. 500 worden gemaakt. Gezien de strengere eisen aan veilige identificatie kan Speed Identity rekenen op een groeiende markt voor zijn producten.

6 SHAPE • # 2 2009

Toen Solar-Screen destijds een order kreeg voor 5.000 rolgordijnen van het grootste energiebedrijf in Zweden, hadden ze hun toekomst in de bouwbranche kunnen leggen. Maar dit jaar viert het succesvolle bedrijf haar 35e-verjaardag als fabrikant van zonwerende gordijnen voor gebouwen, voertuigen en machines. De eerste order werd een springplank voor Solar-Screen – één van de oudste klanten van Sapa – om zich te gaan specialiseren en haar product aan te passen aan een branche waar geen concurrentie was. De gordijnen van Solar-Screen zijn gemaakt van polyester en aluminium. Ze reflecteren tot 75 procent van de stralingswarmte van de zon. “In al die jaren is Sapa onze enige leverancier van de aluminiumprofielen voor de cassettes en de gordijnlijsten. Aluminium is een licht en milieuvriendelijk metaal, en Solar-Screen en Sapa hebben in de loop der jaren hun samenwerking ontwikkeld en verdiept”, zegt Mats Ekman, inkoopverantwoordelijke bij SolarScreen.

BAANBREKEND

FLORES VALLES

INNOVATIE EN TRADITIE Het Spaanse Flores Valles heeft een lange industriële traditie. Als ontwerper, fabrikant en installateur van apparatuur voor instellingskeukens en laboratoria over de hele wereld, is het een prachtig voorbeeld van hoe de voortvarendheid van ambachtelijk werk vele generaties later nog kan voortleven in een bedrijf dat wereldwijd aanwezig is. ER IS BIJNA 180 JAAR verstreken sinds een handwerker in Madrid genaamd Manuel Valles bekendheid verwierf als fabrikant van fornuizen en kachels. Tegenwoordig wordt het bedrijf nog steeds geleid door een familielid, José Luis Flores Valles, de zesde op rij. Het verschil is dat de klanten nu niet alleen meer in Spanje zitten, maar ook in b.v. China, Argentinië en Saoedi-Arabië. De werkplaats is vervangen door een moderne fabriek en de tekeningen worden niet langer gemaakt aan een 19e eeuwse keukentafel, maar door een speciale r & d afdeling. Ook heeft het bedrijf maar liefst 200 medewerkers in dienst. Flores Valles heeft destijds eerst de Spaanse markt veroverd met stijlvolle, onderhoudsvriendelijke, moderne producten voor industriële keukens. In 1959 boorde het bedrijf een nieuw segment aan: technische meubels voor laboratoria – nog een sector met hoge eisen aan hygiëne, functionaliteit en betrouwbaarheid. “Juist de functionaliteit, kracht en betrouwbaarheid zijn de speerpunten van het bedrijf, dat ons een belangrijke speler op beide markten heeft gemaakt.”, aldus Raquel González, communicatieverantwoordelijke bij Flores Valles. “Het geheim achter onze successen is nog Raquel González

Flores Valles ziet het voordeel van de samenwerking met een grote leverancier van aluminiumprofielen zoals Sapa. “Met eigen fabrieken kan Sapa de kwaliteit van het metaal garanderen en de leveringen waarborgen”, aldus Raquel González van Flores Valles.

steeds hetzelfde: wij hebben het meest gekwalificeerde en ervaren personeel en zij maken onze producten van de beste materialen”, zegt Raquel González. Die materialen bestonden nog amper toen het bedrijf in 1830 werd opgericht en houtfornuizen van ijzer maakte. Nu is de materiaalkeuze aluminium en roestvrij staal. “Zowel voor laboratoria als instellingskeukens zijn hitte-, vochtbestendige en dichte metalen zoals aluminium een vanzelfsprekende keuze”, zegt Raquel González. “Met aluminium, dat licht en flexibel is, kun-

nen we geometrisch geavanceerde componenten fabriceren en bewerken tegen een redelijke prijs.” In laboratoria biedt aluminium een goede bestendigheid tegen zuren en oplosmiddelen, en nabehandeld met epoxy-polyester wordt de bestendigheid tegen alkalische aantasting verhoogd. En of het nu gaat om instellingskeukens of laboratoriumapparatuur, de producten van Flores Valles vallen op door hun geavanceerde design, de hoogtechnologische oplossingen en de doordachte ergonomie. TEKST ERICO OLLER WESTERBERG

# 2 2009 SHAPE • 7

VANWEGE DE grote betekenis van Guillemins voor

STATIONSDAK MET FANTASIERIJKE VORM Het nieuwe Station Guillemins in het Belgische Luik toont aan dat de stad een belangrijk knooppunt is voor de hogesnelheidstreinen tussen Oost- en West-Europa. Vooral het 32.000 m2 grote dak, met aluminium- en glaspanelen dat op stalen balken steunt, is fantasierijk.

8 SHAPE • # 2 2009

het spoorwegnet besloten de Belgische spoorwegen, sncb/nmbs, dat delen van het station volledig moesten worden vervangen. Daarom werd een deel van het oude station gesloopt en bouwde men een heel nieuw deel dat vastzit aan het bestaande hoofdgebouw. Luik pronkt nu met een imposant en elegant stationsgebouw getekend door Santiago Calatrava, een Spaanse architect met een lange en succesvolle staat van dienst. Zijn creatieve plannen vormden in 2004 de basis voor een aanbesteding. Het Belgische bouwbedrijf Portal verwierf het contract, mede dankzij de goede naam van het bedrijf en de gedegen ervaring met dergelijke projecten in Europa.

HET DAK WERD door Portal gemaakt, gemonteerd en aangebracht. Voor het extruderen en het lakken van alle aluminiumprofielen nam Portal zijn trouwe samenwerkingspartner, Sapa rc Profiles, in de arm. Portal bouwde eerder o.a.

DESIGN

Bij de bouw van het Station Guillemins in Luik werden aluminiumprofielen gebruikt van tussen 128 gram en 8 kg per strekkende meter, in totaal 148 ton aluminium.

daksystemen van staal of aluminium en glas. Sapa is al sinds lange tijd een nauwe samenwerkingspartner, die in de loop der jaren onschatbare kennis heeft opgedaan over de technische eisen van Portal. “Daarom werken we het liefst met Sapa”, zegt projectleider Benoît Monfort. De kennis en ervaring van Sapa waren extra belangrijke factoren bij het project in Luik. “Na omvangrijke discussies met de verschillende partijen voor wat betreft de plafondstructuur, stalen balken en dergelijke, hebben onze ingenieurs de technische details uitgewerkt om de creatieve ideeën van de architect te verwezenlijken. Ze hebben berekeningen gemaakt voor het gewicht, de afmetingen, toleranties en stabiliteit van het aluminium, en de vorm van de matrijzen”, zegt Benoît. “Al in dat stadium bleek Sapa een onschatbare partner. Ze waren een grote hulp en kwamen met veel goede adviezen. In die projectfase, die zes maanden duurde, waren we voortdurend in gesprek met Sapa, via telefoon, e-mail of face to face. Portal en Sapa stelden allebei een projectleider aan.” “DANKZIJ deze samenwerking slaagden we erin

het dak van het station Midi in Brussel, de gevels van het Mondriaan-gebouw in Waterloo, de dakkoepels, het restaurant en de winkels van Antwerpen cs, het dak van het hoofdkwartier van de eu in Brussel, alsmede het dak voor museum Bois du Cazier in Marcinelle. PORTAL IS DE opvolger van het Brusselse bedrijf Metalport, dat in 1953 werd opgericht, en ontwerpt en ontwikkelt sinds 1976 isolerende

Voor het extruderen en lakken van alle aluminiumprofielen nam Portal zijn trouwe samenwerkingspartner, Sapa RC Profiles, in de arm.

tekeningen te maken die aan de esthetische wensen van de architect voldeden, wat niet zo eenvoudig was.” Daarna volgden diverse testen die door onafhankelijke technische bedrijven en door het architectenbureau werden uitgevoerd. Voor deze testen maakte Portal maquettes van de grootste dakelementen. In 2005 begon men met het monteren van de profielen. “Een groot voordeel van Sapa als samenwerkingspartner is dat ze niet alleen extruderen, maar ook de profielen lakken voordat wij ze monteren – we hoeven geen derde partij in te schakelen. Bovendien loopt de samenwerking goed omdat Sapa exact weet hoe wij de profielen monteren. Een ander voordeel is het vermogen van Sapa om om te gaan met profielen van variërende grootte”, zegt Benoît. Voor het project in Luik werden aluminiumprofielen gebruikt van tussen de 128 gram en 8 kg per strekkende meter, in totaal 148 ton aluminium.

DE INSTALLATIE van de dakelementen werd uit-

gevoerd door een Spaans bouwbedrijf, dat de stalen balken voor het dak monteerde en

oprichtte. Toen de 85 meter lange gewelven op hun plaats stonden, was het de beurt aan Portal. Sapa leverde de profielen tijdens de bouw doorlopend aan. “De constructie die bovenop de balken werd gebouwd, compenseerde eventuele ongelijkmatigheden en afwijkingen, zodat we een vlakke en mooie basis voor ons daksysteem kregen. We hebben gewacht met het monteren van de bovenste laag met aluminium en glas tot het hele gewelf en de dragende constructie op hun plaats zaten. Het was een machtige ervaring om te zien hoe het 32.000 m2 grote gewelfde dak successievelijk met glas werd bedekt”, zegt Benoît. Het Station Guillemins in Luik is het nieuwe vlaggenschip van Portal en Sapa rc Profiles. Het project heeft geresulteerd in een flinke kapitaalinjectie voor Portal, wat betekent dat men kan doorgaan met de ontwikkeling van nationale en internationale projecten en het upgraden van hun hoofdkantoor in de stad Lessines in Wallonië. 

TEksT Philippe Goethals FOTO ©www.alainjanssens.be

Calatrava – ingenieur, architect en kunstenaar

Santiago Calatrava is een van de meest vooraanstaande architecten ter wereld. Daarnaast is hij tevens ingenieur en kunstenaar. Met zijn laatste projecten, zoals het Olympisch Stadion in Athene voor de zomerspelen van 2004, of het nieuwe station in het Belgische Luik, heeft hij in Europa grote successen geboekt. Calatrava is de enige architect wiens werk is geëxposeerd in het Museum of Modern Art én het Metropolitan Museum of Art in New York. Momenteel werkt hij o.a. aan het nieuwe metrostation bij Ground Zero op Manhattan en het hoogste gebouw van de VS, de 160 verdiepingen hoge wolkenkrabber Chicago Spire. In 2005 werd hij onderscheiden door het AIA (American Institute of Architects) en hij heeft al vele prestigieuze prijzen in ontvangst genomen. Calatrava is een van de grootste en meest innovatieve architecten van onze tijd.

# 2 2009 SHAPE • 9

HEDENDAAGSE TECHNIEK

Designity TELKENS WEER HETZELFDE MOOIE OPPERVLAK

Sapa heeft Designity gelanceerd, een nieuwe oppervlaktebehandelingsmethode voor producten die een extra geavanceerde finish vereisen.

H

et was tot voor kort bijna onmogelijk om een constant hoge oppervlaktekwaliteit zonder strepen of andere onvolkomenheden te krijgen. Die tijd is voorbij, dankzij Designity van Sapa. Designity is zeer geschikt voor applicaties binnens- en buitenshuis waarbij de aluminium profielen een extra hoogkwalitatieve oppervlaktebehandeling vereisen, zoals meubels, garderobekasten, raamkozijnen, verlichting, douchecabines, solaria en displaysystemen. De nieuwe oppervlaktebehandeling vindt plaats vóór het anodiseren en neemt alle onvolkomenheden en kleurverschillen op zichtbare geanodiseerde profielen weg. “De machine die we gebruiken geeft telkens een perfect oppervlak”, zegt productmanager Rinus van Meer van Sapa. Designity werd in februari voor het eerst gelanceerd op de Internationale Bouwbeurs in Nederland en de methode kreeg een warm onthaal op de markt, waar veel vraag is naar geanodiRinus van Meer 10 SHAPE • # 2 2009

seerde aluminium-profielen met een fraai en gelijkmatig oppervlak. ANODISEREN IS EEN van de gebruikelijkste afwerkingsmethoden en is geschikt voor de meeste applicaties. Een van de grootste voordelen van Designity is de gelijkmatige kwaliteit, waardoor Sapa producten kan leveren met telkens hetzelfde mooie oppervlak, aldus Rinus. Bovendien kan de oppervlaktebehandeling intern bij Sapa plaatsvinden, wat een groot voordeel is. “Op die manier wordt de levertijd ongeveer net zo kort als voor gewone geanodiseerde profielen en hebben we een volledige controle over de productie”, voegt Rinus eraan toe. Hij benadrukt ook dat het Designity-proces over het algemeen goedkoper is dan andere hoogkwalitatieve oppervlaktebehandelingstechnieken, zoals polijsten, slijpen of trommelen. HET KOSTTE EEN PAAR jaar om het unieke proces te

ontwikkelen en goedgekeurd te krijgen. In die tijd bezocht Sapa diverse klanten, o.a. verlichtings- en bouwbedrijven, om een duidelijk beeld te krijgen van de behoefte op de markt. “Deurenbedrijven, een solariumleverancier en een producent van expositiestands waren ook betrokken bij het ontwikkelingswerk”, zegt Rinus. “Designity is perfect voor zichtbare profielen. De methode geeft een superieure kwaliteit, die geanodiseerde profielen naar een nóg hoger niveau brengen.” Tekst Cari Simmonss

BJØRN WIGGEN In april verwelkomde Sapa de nieuwe President en CEO. Toen Bjørn Wiggen 36 was, werd hij de jongste Algemeen Directeur van Pripps Brewery ooit. Hij meent dat er overeenkomsten zijn tussen het leiden van een bierconcern en een aluminiumbedrijf.

›

# 2 2009 SHAPE • 11

PROFIEL

B

jørn Wiggen zit al een jaar in het bestuur van Sapa, een taak die hem heeft geholpen het bedrijf te leren kennen. Hij werkt al 25 jaar voor het moederbedrijf van Sapa, Orkla, laatstelijk als Algemeen Directeur van Elkem as. Hij was chef van Orkla Media en Mecom Europe, en daarvoor was bij verantwoordelijk voor de activiteiten van Carlsberg Breweries in Centraal- en Oost-Europa. Toen Bjørn 36 was, werd hij de jongste Algemeen Directeur van Pripps Brewery ooit. “Hoezo een sprong in het diepe? Het was een fantastische mogelijkheid en een positieve ervaring, waarbij ik resultaat moest leveren en een bedrijf moest leiden. Met die taken ben ik echt gegroeid”, zegt hij. Nu, dertien jaar later, bekleedt hij een nieuwe, belangrijke positie als nieuwe President en ceo van Sapa. In een tijd van laagconjunctuur en op een tijdstip waarop de vraag naar goederen en diensten behoorlijk is gedaald, is Bjørn al aardig ingewijd in zijn nieuwe taken. OOK AL ZIJN ALUMINIUMPROFIELEN nieuw voor hem, hij meent dat er overeenkomsten zijn tussen het leiden van een bierconcern en een aluminiumbedrijf – buiten het feit dat bierblikjes zijn gemaakt van aluminium. “Carlsberg en Sapa zijn beide internationale bedrijven met activiteiten in veel verschillende landen, en als medewerker van zo’n bedrijf moet je veel culturen en mensen begrijpen, en met hen samenwerken”, benadrukt Bjørn. Door zijn eerdere functies bij consumentgeoriënteerde bedrijven als Pripps en Carlsberg heeft hij veel begrip voor de markt, iets wat volgens hem belangrijk is voor Sapa en de klanten. “Ik heb veel ervaring met consumentenmarketing, en ook al zijn de klanten van Sapa grotendeels Back to Back klanten, het is belangrijk dat wij de werkzaamheden ook uit het perspectief van de klant kunnen zien”. BJØRN STAAT EROM bekend negatieve situaties te kun-

nen keren en duidelijke resultaten te bereiken – eigenschappen die goed van pas kunnen komen in het huidige economische klimaat. “Onze volumes zijn in het eerste kwartaal, vergeleken met dezelfde periode vorig jaar, met meer dan 40% gedaald en ook al doen we er alles aan om de kosten omlaag te krijgen, de rentabiliteit is nog steeds zwak. We moeten ons blijven richten op de cashflow”, zegt hij, en voegt eraan toe dat hij verwacht dat de

12 SHAPE • # 2 2009

marktsituatie heel 2009 zwak zal blijven. “De komende tijd zal voor onze concurrenten net zo moeilijk zijn, maar onze economische basis is stabieler met Orkla als eigenaar. En als de markt zich herstelt, zullen wij een sterke positie hebben. Wij hebben grotere mogelijkheden om onze marktaandelen te vergroten, door zowel organische groei als door verwerving.”

Feiten over de nieuwe President en CEO van Sapa

OMDAT BJØRN EEN verleden heeft binnen grote inter-

nationale bedrijven weet hij precies wat er nodig is om goede resultaten te verkrijgen en een succesvol bedrijf te runnen. Hij benadrukt hoe belangrijk het is om culturele verschillen te respecteren en verantwoordelijkheid te delegeren naar die delen van het bedrijf die het dichtst bij de markt zitten. “We kunnen niet slechts één model gaan toepassen in een gedecentraliseerd bedrijf als Sapa, maar het is wél belangrijk om de voordelen te benutten van het feit dat we zo’n groot concern zijn en samen te werken op gebieden als inkoop en gemeenschappelijke diensten.” Hij houdt van strategisch werken binnen een team en van werken met een langetermijnplanning. Hij omschrijft zichzelf als analytisch, en voegt eraan toe dat niemand hem voor de gek kan houden als het om cijfers gaat. Hij zal de komende tijd besteden aan het analyseren van verschillende onderdelen van de activiteiten en het identificeren van gebieden die kunnen worden verbeterd. Sapa zal profielen blijven fabriceren en verkopen, en in nauwe samenwerking met de klant nieuwe oplossingen blijven vinden. “We zullen ons meer gaan richten op het verkrijgen van vakkennis en het vergroten van onze ondersteunende diensten”, zegt Bjørn. “Ik denk dat we goed door de huidige marktsituatie heen komen, en over twee à drie jaar zullen we een sterker bedrijf zijn met een groter marktaandeel, een betere rentabiliteit en een aantal nieuwe, innovatieve oplossingen voor de klant.”

Woont in: Stockholm en Oslo. Vroegere woonplaats: Woonde gedurende een tijd in Izmir, Turkije, toen hij bij Tuborg werkte. Leiderschapsstijl: Neemt niet deel aan de operatieve werkzaamheden, maar werkt volgens een duidelijke visie en strategie. Werkt graag met mensen. Hobby’s: Naar de sportschool, wandelen in de bergen en in het bos, reizen, voetballen kijken. Favoriet elftal: Het Noorse Rosenborg en de Engelse Queens Park Rangers. Opleiding: Economie-examen van de NHH (Noorse Economische Hogeschool). Eigenschappen die hij bewondert: Energie, betrokkenheid en stabiliteit. Heeft een hekel aan: Niet loyaal zijn.

TEksT Cari Simmons FOTO magnus glans

“Ik denk dat we goed door de huidige marktsituatie heen komen en over twee à drie jaar zullen we een sterker bedrijf zijn met een groter marktaandeel, een betere rentabiliteit en een aantal nieuwe, innovatieve oplossingen voor de klant”

# 2 2009 SHAPE • 13

INZICHT: CVM

HERKEN DE BEHOEFTE

VAN DE KLANT

Eigenlijk doet Sapa al sinds haar oprichting aan CVM, Customer Value Management. De focus op de behoefte van de klant is een van de redenen voor ons succes en onze groei. Maar de laatste jaren zijn het bewustzijn en de systematiek in onze inspanningen om meer waarde te creëren sterk ontwikkeld.

D

e oprichter van Sapa begreep al in de jaren ‘60 hoe essentieel het was om de behoefte van de klant te zien. Om samen met de klant totaaloplossingen te ontwikkelen, die de activiteiten van de klant eenvoudiger en goedkoper zouden maken. Marketingmanager Gunnar Burmann gebruikte op verkoopvergaderingen en conferenties een hotdogverkoper als voorbeeld. Weinig klanten kiezen een hotdogkraam die alleen worst verkoopt. De klanten kiezen een kraam die ook brood, ketchup, mosterd en wat te drinken verkoopt. “Het gaat erom iets op zo’n goede manier te leveren dat de klant bereid is er extra voor te betalen. Een totaaloplossing of “one-stop supply” is logistiek en administratief goed voor de klant. Maar wij doen dat natuurlijk ook niet gratis”, zegt Lars Gustafsson, verkoopmanager bij Sapa Profiles.

LANG WERDEN BEGRIPPEN als toegevoegde waarde, waarde voor de klant of meerwaarde gebruikt. Het concept werkte goed. Alle betrokkenen begrepen ongeveer wat het inhield – dat dacht men in elk geval, tot een paar jaar geleden. Toen maakten twee studenten van de universiteit van Växjö, Zweden, een examenwerkstuk en interviewden ze alle verkopers en medewerkers op de financiële afdeling van Sapa Profiles in Vetlanda. “We kregen ongeveer evenveel antwoorden als het aantal verkopers. Iemand dacht zelfs dat het betekende ‘de klant blij maken’”, zegt Lars Gustafsson. Het resulteerde erin dat Sapa Profiles een document ontwikkelde waarin het aanbod van de klant wordt omschreven: van geëxtrudeerde profielen, via verschillende soorten bewerkingen en productontwikkeling naar kant-en-klare logistieke oplossingen. Ongeveer tegelijkertijd dook het begrip Customer Value Management (cvm) op in

14 SHAPE • # 2 2009

Zweden en Sapa Profiles leidde haar verkoopmedewerkers daarin op. DE BASIS VOOR goed cvm is volgens Lars Gustafsson kennis over het aanbod en het vermogen om dat te presenteren. De weg naar een geslaagde zakenrelatie deelt hij op in vier stappen. De eerste is altijd de behoefte van de betreffende klant te onderzoeken en te begrijpen. Een behoefte die uiteraard varieert afhankelijk van de branche. In de volgende stap is het zaak om m.b.v. de behoefte-inventarisatie een oplossing te ontwikkelen die de klant iets meer geeft dan hij momenteel heeft. Sapa kan aluminiumprofielen bijvoorbeeld op diverse manieren bewerken: door buigen, lakken, anodiseren, hydrovorming, gasvorming of een vorm van lassen – bewerkingen die de klant anders zelf doet of door een andere leverancier moet laten uitvoeren. De voordelen voor de klant zijn o.a. minder transporten, minder leverancierscontacten, eenvoudiger logistiek en eenvoudiger facturering. En, niet onbelangrijk, de klant krijgt vakkundige hulp bij het ontwikkelen van het gebruik van aluminiumprofielen. Vaak leiden de gemeenschappelijke werkzaamheden tot geheel nieuwe producten, waarbij de klant samen met Sapa investeert in gereedschappen die Sapa gebruikt voor de fabricage. De derde stap behelst het taxeren en kwantificeren van de oplossing. Wat is bijvoorbeeld een technische oplossing die drie schroeven per product bespaart waard? Men weet wat elke schroef kost inclusief de montage. Maar wat is de waarde voor de klant? In de laatste stap documenteert de verkoper de oplossing die is ontwikkeld en presenteert deze aan de klant. “Daar is het zaak de verwachtingen van de klant te overtreffen. Teveel laten betalen is geen optie.

“Het gemeenschappelijke doel is het efficiënter maken van de waardeketen, door ónze fabrieken en die van de klant” Vroeg of laat vergelijkt de klant zijn leverancier met iemand anders en dan zit je in een ongemakkelijke positie. De kans is groot dat je wordt verzocht het geld met terugwerkende kracht terug te betalen en de kans bestaat dat je een klant verliest”, zegt Lars Gustafsson. Sapa Heat Transfer maakt strips voor warmtewisselaars en buizen die worden gebruikt in verschillende soorten warmtewisselaars in voertuigen en stationaire applicaties. De cvm-activiteiten van het bedrijf, waarbij de nadruk ligt op totaaloplossingen en het creëren van waarden in de relatie met de klant, hebben veel overeenkomsten met die van Sapa Profiles. cvm binnen Sapa Heat Transfer begint al bij hun eigen processen. Stabiele en effectieve processen geven een consequente en gelijkmatige kwaliteit in de materiaaleigenschappen waar de klant naar vraagt. “Minder variaties in de kwaliteit van onze producten betekent dat de machines van de klant beter worden benut. Een hoge en stabiele productkwaliteit geeft minder onderbrekingen in de productie, snellere productie, minder afval en minder wegpersen van eindproducten. En uiteindelijk qua kosten natuurlijk ook een lager totaalplaatje”, zegt Kennet Persson, verantwoordelijke voor business development bij Sapa Heat Transfer. Om daar te komen is veel kennis nodig over de

processen van de klant en hoe zij de producten van Sapa gebruiken. Sapa Heat Transfer doet er daarom alles aan om de relatie met de klant te verbreden en te verdiepen. Door bijeenkomsten, discussies en workshops met de focus op techniek en productie wil men van de eendimensionale relatie tussen koper en verkoper af komen. “Het gemeenschappelijke doel is het efficiënter maken van de waardeketen, door ónze fabrieken en die van de klant. Soms kan men zelfs onnodige stappen in het proces elimineren”, legt Kennet Persson uit. HET GOED BEGRIJPEN van de behoeften van de klant betekent ook een betere mogelijkheid om de klant de beste oplossing te kunnen bieden, ongeacht het feit of deze al duidelijk is of nog moet worden ontwikkeld. “Onze klanten zijn vaak lang met de ontwikkeling van hun producten bezig voordat deze worden gelanceerd. Hoe eerder wij met de behoeftedialoog met de klant kunnen beginnen, hoe grotere mogelijkheden we hebben om onze producten en processen aan te passen, om zodoende samen met de klant waarden te creëren.” Veel klanten zien het voordeel van een vakkundige leverancier die er gedurende de hele waardeketen actief bij is betrokken. “De vakkundigheid die wij kunnen bieden, is in veel opzichten uniek en is in de loop van tientallen jaren opgebouwd. Onze marketingfocus is tot nu toe succesvol en die zijn we niet van plan te veranderen”, zegt Kennet Persson. Bovendien is Sapa Heat Transfer de enige leverancier op de wereldmarkt met een complete productenportefeuille, die zowel geëxtrudeerde en gelaste buizen kan leveren als aluminium stroken. “Wat wij eigenlijk leveren zijn geoptimaliseerde systeemoplossingen die zijn getest en geëvalueerd volgens de specifieke behoeften van de klant.” Dat Sapa binnen cvm op de goede weg is, tonen o.a. de metingen aan die Sapa Profiles uitvoert. Het aandeel van de verkopen met meerwaarde, dat wil zeggen alles behalve de aluminiumprofielen, neemt toe. Ook de curven voor verschillende parameters van de kpi (Key Performance Indicators), zoals klantenloyaliteit, nki (tevreden klantenindex) en de rentabiliteit van de producten met meerwaarde, vertonen al een aantal jaren een stijgende lijn. “Alles is het resultaat van het feit dat wij hebben geleerd de behoeften van de klanten te begrijpen en daar methoden voor hebben ontwikkeld. Daar ligt de basis voor het succes van Sapa”, zegt Lars Gustafsson.

Samenwerking die geschiedenis schrijft Het klikte al vanaf de eerste dag tussen Sapa en Smoke Free Systems, dat rookcabines maakt. De win-win samenwerking is uitgediept en nu schrijven beide bedrijven samen geschiedenis.

›

TeKSt Thomas Östberg

# 2 2009 SHAPE • 15

INZICHT: CVM

“WAT GOED is voor ons, is goed voor Sapa”. Zo vat Bo Dolk Pettersson, verantwoordelijke voor Product Supply en Ontwikkeling bij Smoke Free Systems, de samenwerking met Sapa samen. Smoke Free Systems fabriceert rookcabines, waarin mensen binnen kunnen roken zonder dat de omgeving daar last van heeft. De unieke oplossing vangt de rook op, die vervolgens wordt gefilterd en gezuiverd. In 2004 kwam het bedrijf in contact met Sapa door een extern constructiebedrijf dat bezig was met de ontwikkeling van een nieuwe serie modellen met aluminium details. “Al tijdens de eerste kennismaking met Sapa raakte ik onder de indruk van hun deskundigheid en van het feit dat ze enorm klantgericht waren”. Toen de Franse wet twee jaar later rookcabines met deuren vereiste, werd de relatie tussen Smoke Free Systems en Sapa uitgebreid. Om aan de eisen te voldoen moest er in slechts een

16 SHAPE • # 2 2009

paar maanden tijd een nieuw model worden ontwikkeld, de sf6000. “Het tijdschema was indrukwekkend. Bovendien werd de technische moeilijkheidsgraad flink op de proef gesteld. Als we de planning niet zouden halen, zouden we het verliezen van de concurrentie in Frankrijk. We hadden veel twijfels en vragen, en vroegen ons af of we het zouden redden. Maar dankzij de professionaliteit van Sapa en mijn naïviteit als drijfveer, slaagden we erin de deadline te halen”. DE NAUWE SAMENWERKING volgt de lijn van Sapa voor wat betreft Customer Value Management en heeft een win-win situatie gecreëerd, iets waarvan Bo Dolk Pettersson diverse voordelen ziet. “Sapa doet door haar vakkennis aan klantenbinding en wordt dan vaak leverancier. Dat betekent op zijn beurt weer dat Sapa de productie in een tij-

dig stadium kan beïnvloeden om haar eigen proces te optimaliseren”. Patrick Massana, verkoper bij Sapa Profiler in Zweden, verklaart dat Sapa vanuit een ander perspectief net zo afhankelijk is van Smoke Free Systems en hun successen. “Sapa heeft geen eigen producten en heeft er groot belang bij dat Smoke Free Systems zijn rookcabines kan verkopen. Net als zij streven wij naar een langlopende samenwerking en dan is het zaak dat onze bijdrage, uit marketing oogpunt, voor de klant optimaal wordt. Dat komt Smoke Free Systems én onszelf ten goede”, zegt hij. “Van de kennis die we samen opbouwen hebben we in de loop der tijd steeds meer plezier; we schrijven samen geschiedenis”, zegt Bo Dolk Pettersson. Model sf6000 heeft een kleiner zusje gekregen, de sf4000, en samen werken beide bedrijven aan meer modellen in de serie.

IJsbanen milieuvriendelijker na samenwerking met Sapa Polar Bear Company zocht naar lichtere koelbuizen voor zijn mobiele ijsbanen – maar zonder succes. Het contact met Sapa Remi Claeys Aluminium in België leverde niet alleen lichtere installaties op, ze kregen er ook een betere en efficiëntere koeling bij. Bovendien was de oplossing goedkoper en milieuvriendelijker. IJSBANEN ZIJN EEN belangrijk onderdeel van de

Smoke Free Systems kwam in 2004 door een extern constructiebedrijf met Sapa in contact. Sindsdien hebben de twee bedrijven een nauwe samenwerking bij de ontwikkeling van nieuwe producten. “We zijn een bedrijf dat zich de laatste jaren sterk heeft ontwikkeld en Sapa heeft voortdurend gelijke tred met ons gehouden. Nu gaan we investeren buiten Europa en ook daar zie ik Sapa als een vanzelfsprekende partner”, aldus Bo Dolk Pettersson van Smoke Free Systems.

“We zijn een bedrijf dat zich de laatste jaren sterk heeft ontwikkeld en Sapa heeft voortdurend gelijke tred met ons gehouden. Nu gaan we investeren buiten Europa en ook daar zie ik Sapa als een vanzelfsprekende partner. We gaan een enorme investering doen in Japan en zijn bezig een structuur op te bouwen in Azië. Dan is het een veilig idee om te weten dat Sapa een wereldomvattend bedrijf is en daarin mee kan gaan. Ondanks onze grootse plannen ver buiten de landsgrenzen, vormen toch de persoonlijke relaties de kern van de samenwerking”, verklaart Bo Dolk Pettersson. “De persoonlijke verstandhouding is essentieel”. “De technische service en de verkopers van Sapa zijn geen verkopers in de gewone zin van het woord. Het zijn relatiebouwers”, zegt hij. TEKST HENRIK EMILSON FOTO Kjell Israelsson

Belgische kersttradities. Elke grote stad heeft in de kersttijd een kunstijsbaan in de openlucht. Polar Bear Company, een van de ijsbaanbedrijven, vroeg zich een paar jaar geleden af of het gewicht van de grote buizenmatten die ze elk jaar uitrollen niet kon worden teruggebracht. Het bedrijf zocht daarom een nieuwe oplossing voor de buizen die het koelmedium transporteren. Maar Polar Bear vond op de markt geen goede alternatieven. Een verkoper bij Sapa Remi Claeys Aluminium hoorde van het probleem en stelde iets geheel nieuws voor: gelaste aluminiumbuizen. De oplossing die Sapa samen met de klant heeft ontwikkeld, houdt in dat de wanddikte van de buizen, die een diameter van 20 millimeter hebben, verlaagd kon worden van 1,5 millimeter naar 1 millimeter, iets waardoor ook het materiaalverbruik afnam, wat positief is voor het milieu en voor de portemonnee. “Maar het belangrijkste was dat de installatie lichter werd. Die buizenmatten zijn zes meter lang en heel zwaar”, zegt Stefan van Loocke, eigenaar van Polar Bear. Andere voordelen voor het bedrijf zijn dat de productie met lastechniek sneller is en daardoor

goedkoper. De methode levert ook een meer homogeen materiaal op, dat samen met de verminderde dikte een betere en efficiëntere koeling oplevert. BOVENDIEN LEVERT HET lagere gewicht uiteraard ook voordeliger en milieuvriendelijker transporten op. “De oplossing die we ontwikkeld hebben, is op alle fronten beter. De installatie weegt minder, is goedkoper en gemakkelijker om mee te werken. Ik ben bijzonder content”, zegt Stefan van Loocke. Hubbe Vanneste, verkoopmanager bij Sapa, vindt dat het project een goed voorbeeld is van cvm (Customer Value Management). Alles is gebaseerd op communicatie met de klant. Van het in kaart brengen van de behoefte tot het hele proces met de technische oplossingen en het eindproduct. “cvm is altijd al belangrijk voor ons geweest en omvat veel meer dan het vinden van de laagste prijs. De klant moet er constant bij betrokken zijn: van de profielkeuze en de bewerkingsmethode tot het productieproces en in sommige gevallen ook de vormgeving van een nieuw product. Dat is de beste manier voor het aangaan van een lange termijn relatie met de klant”, zegt hij. TEKST Thomas Östberg

In België vormen ijsbanen een deel van de kersttraditie. Het bedrijf Polar Bear Company levert mobiele banen.

# 2 2009 SHAPE • 17

INZICHT: FRANKRIJK

VERTICALE INSTALLATIE

van wereldklasse

Dit jaar viert Sapa Profilés in Puget-sur-Argens in Zuid-Frankrijk haar 30-jarig jubileum. En met de nieuwe verticale lakinstallatie wordt het verjaardagsfeest nóg kleurrijker.

18 SHAPE • # 2 2009

› # 2 2009 SHAPE • 19

INZICHT: FRANKRIJK

alleen de grootste fabrikant van geëxtrudeerd aluminium van Frankrijk, maar heeft bovendien de grootste anodiseerinstallatie en – sinds 2008 – een van de grootste verticale lakinstallaties ter wereld. “Dankzij de nieuwe, hypermoderne installatie kan Sapa nu exact de kleurnuances leveren die de architecten willen hebben”, aldus Patrick Picard, Algemeen Directeur Sapa Profilés Puget sa. “Wij hebben de beste techniek en een van de nieuwste verticale installaties ter wereld. Wij kunnen een hoge kwaliteit bieden, een flexibele verpakking en volledige kosten- en kwaliteitscontrole – wij denken dat dit factoren zijn die potentiële klanten aantrekken. We hebben bovendien extra opslagcapaciteit gerealiseerd, zodat we de profielen op tijd aan onze externe klanten kunnen leveren”, zegt hij. De vraag naar producten met een oppervlaktebehandeling neemt steeds verder toe. Omdat sommige concurrenten van Sapa in Frankrijk hun fabrieken hebben gesloten, heeft Puget hun klanten overgenomen. Patrick meent bovendien dat de nieuwe installatie zal resulteren in meer

SAPA IS NIET

bestellingen van andere gebruikers van aluminiumprofielen, dankzij de hoge kwaliteit en de aantrekkelijke prijs. Het besluit om te investeren in de verticale lakinstallatie werd genomen in 2006, toen de vraag naar gelakte profielen de toenmalige capaciteit oversteeg. De installatie was in september 2008 gereed en de productie startte in december van datzelfde jaar. Het prijskaartje van negen miljoen euro maakt de installatie tot de grootste investering van het Sapa-concern in 2008. installatie kon 225 standaardkleuren hanteren en had een lakcapaciteit van twee miljoen vierkante meter. Het was een tijdrovend karwei – men moest de machine met de hand laden en er was precisie vereist bij de positionering van de profielen. De lakpistolen waren lastig te installeren en moesten elke keer als men van profiel veranderde worden verplaatst. Elke kleurwisseling veroorzaakte een langere periode van stilstand. De nieuwe verticale installatie kan meer dan 430 kleuren aan en heeft een maximale

DE VROEGERE HORIZONTALE

(1)

VERTICAAL LAKKEN Een verticale lakinstallatie is doelgericht opgebouwd, met veel natuurlijk licht, hetgeen een groot ruimtegevoel geeft. Productiemanager José Arenas beschrijft het gelijkmatige en continue lakproces als volgt: •D  e aluminiumprofielen arriveren en worden op een transportband geplaatst door de operators, die in elk profiel een gaatje boren. (1) •D  e profielen worden m.b.v. haken opgetild zodat ze verticaal komen te hangen. (2) •D  aarna worden ze door een tunnel getransporteerd voor een chemische behandeling. Deze behandeling is volledig chroomvrij, wat het milieu niet onnodig belast. •D  e profielen gaan daarna 15 minuten door een droogtunnel. •D  e aluminiumprofielen gaan daarna naar een van de twee lakboxen voor het lakken. Daar worden ze voorzien van poederlak m.b.v. lakpistolen die zich over 11 meter op en neer bewegen. De profielen worden daarna gedraaid en opnieuw bespoten met lak, zodat alle oppervlakken een gelijkmatige laklaag krijgen, ongeacht de vorm van het profiel. (3) •D  aarna gaan ze langs infraroodpanelen, zodat de lak gefixeerd wordt. •D  e profielen worden in ovens geplaatst met een warmte van ca. 200 °C, waar de lak wordt gefixeerd en permanent wordt gehard. •D  aarna gaan de profielen weer in de horizontale stand naar beneden en worden ze naar een aangrenzende plek gebracht om te worden verpakt. De operators verdelen de gelakte profielen per orderregel, verpakken ze naar de wensen van de klant (voorzien ze b.v. van beschermfolie), en leggen ze in kisten of dozen volgens de specificaties van de klant. Het materiaal wordt vervolgens naar het laadperron gebracht, waar de vrachtwagens naar binnen rijden om de goederen op te halen voor transport. Vroeger vond het verpakken in een andere hal plaats, wat een onderbreking in de werkstroom betekende. “ Dat was langzamer, arbeidsintensiever en gaf meer risico’s op beschadigingen”, verklaart José. Nu duurt het hele proces, van laden tot verpakken, slechts vier uur, met 17 operators per shift. (4)

20 SHAPE • # 2 2009

(2)

Patrick Picard, Algemeen Directeur van Sapa Profilés France.

(3)

(4)

capaciteit van vijf miljoen vierkante meter. Kleurwisselingen duren tien à vijftien minuten, en Patrick denkt dat dit binnen een paar maanden kan worden teruggebracht tot zes minuten. Betere kwaliteit, kosteneffectiviteit en minder schade aan het milieu zijn andere voordelen van verticaal lakken. De laklijn in Puget heeft ook een laboratorium voor kwaliteitscontrole en een hypermodern watercontrolesysteem, waar het water wordt gezuiverd volgens de eu-standaard, voordat het naar het plaatselijke waterreservoir wordt teruggepompt. Voor kleine maatwerkprojecten gebruikt men nog een kleine horizontale installatie met een capaciteit tot 300.000 m2. Ondanks de economische crisis ziet Patrick de toekomst voor aluminiumprofielen – gelakt

of geanodiseerd – hoopvol tegemoet, zowel op de Franse markt als in andere landen. Zestig procent van de omzet van Puget komt uit de bouwsector, en Patrick vertelt dat meerdere overheidsstudies aantonen dat men alleen al in Frankrijk een half miljoen nieuwe woningen moet bouwen als gevolg van demografische veranderingen in de Franse samenleving. Bovendien moeten oudere woningen worden gerenoveerd om te voldoen aan de eu-eisen t.a.v. energiebewustzijn. “Onder normale economische omstandigheden zou deze investering zich in een paar jaar terugverdienen”, zegt Patrick. “De huidige situatie is allesbehalve normaal, maar ik ben toch optimistisch.” TeKSt Claudia B. Flisi

“Wij hebben de beste technologie en een van de nieuwste verticale installaties ter wereld. Wij kunnen een hoge kwaliteit, flexibele verpakking en volledige kosten- en kwaliteitscontrole bieden, en we denken dat dit factoren zijn die potentiële klanten aanspreken” # 2 2009 SHAPE • 21

KORTE BERICHTEN

Slimme oplossing voor op kantoor Wist u dat ... … Sapa de grootste producent van veredelde aluminiumprofielen ter wereld is?

>

Het idee ontstond na een bezoek aan een groot bedrijf dat het jaar ervoor 3.000 computerhouders had besteld. Bij Götessons, een Zweedse ontwikkelaar en fabrikant van producten voor kantoren en conferentieruimtes, begrepen ze dat er geen houder was die elke behoefte kon dekken. Zo werd XrossIT geboren, een gepatenteerde en universele computerhouder met draaibare en verschuifbare rails, die geschikt is voor liggende en staande pc’s, en voor laptops. Götessons had al een uitstekende samenwerking met Sapa. “De technische mensen van Sapa leverden met hun profielkennis en met oplossingen voor bepaalde

constructiedetails een grote bijdrage aan het product”, zegt Tomas Svensson, die bij Götessons verantwoordelijk is voor productontwikkeling, productie en inkoop. “Wanneer XrossIT wordt gebruikt voor staande computers dan wordt de zijsteun gevormd door een breed profiel. Voor liggende computers is hetzelfde profiel de plaat waarop de pc rust. Het grote profiel is breed, 360 millimeter, en complex, maar het wordt door Sapa geperst en voldoet aan al onze hoge eisen voor wat betreft de afwerking”.

ZIEN WAAR JE RIJDT Het licht aan het eind van de tunnel verlicht de weg erdoorheen niet, dat doet de verlichting van het Italiaanse bedrijf Ameli S.p.A, dat is ontwikkeld voor het Italiaanse snelwegennet.

>

Ameli fabriceert al vijftig jaar borden en verlichting voor openbare communicatiemiddelen. Het bedrijf volgt de ontwikkelingen op de wereldmarkt op de voet, zo is men in 1994 ledelementen gaan gebruiken. Dus toen Algemeen Directeur Massimo Ameli twee jaar geleden hoorde dat Autostrade d’Italia, een bedrijf dat grote delen van het Italiaanse snelwegennet controleert, erover dacht de verlichting in haar tunnels te vervangen, stelde hij onmiddellijk een oplossing met ledverlichting voor. Hij wist dat er diverse redenen waren om voor een dergelijke oplossing te kiezen: het licht dat wordt geproduceerd is wit, niet geel. Ledlampen verbruiken 30 procent minder energie. En ze gaan langer mee – vijf tot tien jaar, vergeleken met twee jaar voor gewone gloeilampen. Het enige probleem was de warmte die de ledlampen afgeven. Hoe warmer het element, hoe korter de levensduur. Dus in samenwerking met Sapa heeft Ameli een aluminiumprofiel ontwikkeld dat de extra warmte kon absorberen en tegelijkertijd kon garanderen dat het metaal

22 SHAPE • # 2 2009

niet warmer werd dan 35 °C. Samen besteedden beide bedrijven ca. vier maanden aan het analyseren van het probleem, o.a. door te testen hoe de factoren als gewicht en warmtegeleiding elkaar beïnvloedden. De oplossing was het wijzigen van de vorm en de dikte van het aluminiumprofiel. “De constructie die wij ontwikkelden, doet denken aan een radiator, die wordt ook gebruikt voor het geleiden van warmte”, zegt Massimo. “Het was geen eenvoudige opgave, omdat de verlichting zelf niet alleen bestaat uit ledlampen en behuizingen, maar uit intelligente lampen met alle mogelijke ingebouwde technische functies. Sapa begreep onze behoeften en we hadden tijdens het hele project veel baat bij hun professionaliteit en technische know-how.” Ameli werd een van de eerste leveranciers in Italië die ledverlichting in tunnels ging gebruiken, en het installeren zal vanaf september 2009 beginnen. Het project omvat in totaal 15.000 lampen en 15.000 ton aluminium. Tekst Claudia B. Flisi

Collbaix neemt geen risico Midden jaren 90 begon het Spaanse Collbaix naam te maken als fabrikant van aluminium rolluiken en rolhekken. Tegenwoordig zie je de producten van Collbaix in winkels en banken in alle grote Spaanse steden, op vliegvelden en in vele andere landen van Europa. Na vele jaren van ontwikkelen was de sleutel van het succes een revolutionair, zelf ontworpen, aluminium rolluik. Tegenwoordig kan het bedrijf kogel- en botsingsvrije oplossingen installeren voor klanten met specifieke beveiligingsbehoeften of luiken die naar alle mogelijke kanten open gaan – er zijn zelfs rolluiken die in de grond verdwijnen. “Aluminium staat exclusieve ontwerpen toe, de profielen zijn veel geavanceerder, lichter om te bewerken en hebben een betere afwerking dan ijzer. Bovendien kun je grotere deuren maken”, legt algemeen directeur Joan Didac uit. Tegenwoordig is Sapa de belangrijkste leverancier van Collbaix.

>

OP HET JUISTE SPOOR NAAR DE TOEKOMST Goederentransporten per spoor gaan in Europa een rooskleurige toekomst tegemoet. Kockums Industrier speelt in op de verwachte vraag naar spoorwegwagons door een verdere ontwikkeling van een transportwagon, ontwikkeld in nauwe samenwerking met Sapa.

Wist u dat ... … aluminium telkens weer kan worden hergebruikt voor hetzelfde doel? In tegenstelling tot veel andere materialen verliest aluminium zijn unieke eigenschappen niet. Bovendien: bij recycling is slechts 5 procent van de oorspronkelijke energietoevoer nodig.

vloer worden verlaagd om één grote laadruimte te creëren. Dankzij de profieloplossingen die in elkaar klikken, hoeft er bij de productie niet te worden gelast. Björn Widell ziet een groot potentieel in de aluminiumprofielen. “Wij vervolgen onze samenwerking met het ontwikkelen van andere, nieuwe concepten die de huidige, 30 jaar oude constructies zullen kunnen vervangen”. Hij beschrijft de samenwerking met Kockums Industrier gaat de komende jaren uit van een grote vraag Sapa als zeer nauw en langlopend. naar goederenwagons. “We hebben tijdens de ontwikkeling De toekomst voor goederentransporten per als één bedrijf samengewerkt. Het voordeel is dat de spoor ziet er in Europa zeer rooskleurig uit. snelheid aanzienlijk hoger wordt dan in een gewone Volgens een EU-onderzoek zullen de spoortransporten relatie tussen leverancier en klant. Het is tevens veel voor 2020 verdrievoudigen. De gemiddelde leeftijd kostenbewuster dan het werken met diverse onderlevan de 750.000 goederenwagons in Europa is hoog veranciers”. – maar liefst 29 jaar. Alles bij elkaar heeft Kockums Sven Lundin is verkoopmanager bij Sapa Mass Industrier de komende jaren zijn handen vol om aan Transportation en noemt nog een voordeel van een de vraag te kunnen voldoen als de conjunctuur weer langlopend partnerschap: de oplossingen die worden omslaat. ontwikkeld, worden niet doorverkocht aan andere “Op termijn is ons doel 50 procent groei”, zegt algeklanten. meen directeur Björn Widell. “Omdat wij langdurig samenwerken, weet Kockums Een eerste stap is een verdere ontwikkeling van een ook dat wij hen prioriteit zullen geven bij eventuele overdekte goederenwagon voor autotransporten; een capaciteitsproblemen en dat zij onze middelen op ontresultaat van een nauwe samenwerking met Sapa. De werpgebied kunnen gebruiken”, zegt hij. goederenwagon is “twee wagons in één”: deels kan  TEKST Henrik Emilson hij auto’s transporteren op twee niveaus, deels kan de

>

Snelle en veilige drugstesten

>

Met behulp van spectrale fluorescentieanalyse, dat eerder een optische dan een chemische methode is, verandert NarTest International AS de branche voor gerechtelijke drugstesten nu radicaal. Dit Estlandse bedrijf biedt een kleine, draagbare testeenheid aan die door opgeleid personeel onderweg kan worden gebruikt en die een betrouwbaar bewijs levert op de aanwezigheid van drugs. Het systeem gebruikt excitatie- en fluorescerend licht voor het creëren van een driedimensionaal spectraal profiel, dat kan worden vergeleken met het betreffende drugsprofiel. In een paar minuten tijd kunnen politie,

justitie of de gezondheidszorg nu snelle en betrouwbare testuitslagen krijgen, die kunnen worden gebruikt als bewijs voor veelvoorkomende synthetische of plantaardige drugs. De spectrometer van het apparaat, de daadwerkelijke hoofdcomponent die het licht van de test meet, zit op een speciaal gefabriceerde behuizing van geëxtrudeerd aluminium die door Sapa is geleverd.

# 2 2009 SHAPE • 23

DE TOEKOMST INGEHAALD

We kennen elektrische voertuigen uit sciencefictionfilms en als futuristische prototypes. Nu heeft motorfietsenfabrikant Brammo de toekomst ingehaald met zijn elektrische motorfiets Enertia.

E

en motorrace is op kilometers afstand hoorbaar. Als je dichterbij komt, ruik je de uitlaatgassen en op de baan zijn oordoppen nodig. Wie op 12 juni op het Isle of Man was, hoefde niet bezorgd te zijn voor kooldioxidevergiftiging of oorklachten. Naast de klassieke tt race werd namelijk de ttxgp (Time Trial Xtreme Grand Prix) georganiseerd, de eerste wedstrijd voor motoren die geen schadelijke stoffen uitstoten. De Amerikaanse

24 SHAPE • # 2 2009

motorfietsenfabrikant Brammo nam hier aan deel met het model Enertia. “Wij denken dat de wedstrijd op zich de mensen ervan overtuigd hebben dat elektrische voertuigen een duurzame oplossing zijn met een goed prestatievermogen, terwijl we ook onszelf en onze motor hebben geprofileerd”, zegt Aaron Bland, hoofdingenieur bij Brammo in Ashland in de deelstaat Oregon. AL SINDS DE START IN 2002 heeft het bedrijf de filosofie

om de denkwijze van het publiek over energieverbruik en milieu te veranderen. Sinds die tijd is Brammo ook al geïnteresseerd in elektrische voertuigen. Na diverse studies is men tot de conclusie gekomen dat de motorfiets de beste eigenschappen had om elektrisch te worden aangedreven. “We hebben een prototype ontwikkeld dat zoveel aandacht kreeg van publiek en investeerders, dat we bijna geen andere keuze hadden dan het op de markt te brengen. Bij alle elektrische voertuigen is de accu de grootste uitdaging, omdat men streeft naar een zo

klein mogelijke accu met een zo groot mogelijk vermogen. De ontwikkeling heeft een grote stap voorwaarts gedaan en nu zijn er kleine, krachtige accu’s op de markt. Sapa heeft het aluminiumframe voor Brammo ontwikkeld. Dit heeft een centrale functie omdat ook de accu erin verwerkt zit. Het frame vormt het grootste deel van het volume van de motor. Die functie was met een stalen frame lastig te bereiken geweest, want staal is veel zwaarder”, vertelt Aaron Bland. Er is veel aandacht besteed aan het design van de Enertia en het doel was het combineren van een traditionele met een moderne stijl. “Veel elektrische voertuigen worden in verband gebracht met zelf in elkaar geknutselde, futuristische apparaten waar weinig mensen op zouden willen rondrijden. Wij willen aantonen dat het mogelijk is om een uniek en mooi voertuig te maken met een hoog prestatievermogen, terwijl we tegelijkertijd hopen mensen met ons bedrijf, de Enertia en toekomstige elektrische voertuigen te kunnen inspireren”. 

TEKST HENRIK EMILSON