Programaketa Euskal Prentsa Gerra Zibilean

IGONE FERNANDEZ MARIEZKURRENA MAIALEN GONZALEZ GARCIA IZASKUN URBIETA ESNAL

KONPETENTZIETAN OINARRITUTAKO UNITATE DIDAKTIKOAK EGITEKO OINARRIZKO PLANTILLA (AMBRÓS, 2009tik euskaratua)

Alex IBAÑEZ ETXEBERRIA EUSKAL HERRIKO UNIBERTSITATEA

TESTUINGURUNE KURRIKULARRA Programaketaren unitate titulua Zikloa 2 EUSKAL PRENTSA GERRA ZIBILEAN Maila 4 Hiruhilek 3 oa Arlo nagusia eta erlazionatutako arloak Sesioak HISTORIA 6 HELBURU DIDAKTIKOAK OINARRIZKO KONPETENTZIAK -Informazioa tratatzeko eta 1. Gertaera historikoak beren testuinguruan teknologia digitala (espazioa, denbora eta baldintza erabiltzeko gaitasuna. ekonomiko, politiko, sozial nahiz kulturalak) - Gizarterako eta kokatzeko gaitasuna garatzea. hiritartasunerako gaitasuna. - Norberaren autonomiarako eta ekimenerako gaitasuna. - Ikasten ikasteko gaitasuna. -Informazioa tratatzeko eta 2. Gertaera historikoetan sakondu eta hauek teknologia digitala ulertzeko, informazio-iturri eta baliabide erabiltzeko gaitasuna. ezberdinak erabiltzen trebatzea. Hala nola, - Kultura humanistiko eta hedabideak (hemeroteka), teknologia artistikorako gaitasuna. berriak, irudiak, argazkiak, artelanak eta - Hizkuntzaahozko testigantzak. komunikaziorako gaitasuna. -Informazioa tratatzeko eta 3. Kazetaritza estilo informatibora hurbiltzea. teknologia digitala Albiste baten egituraketa prozesua ulertu, erabiltzeko gaitasuna. barneratu eta praktikara eramatea. - Hizkuntzakomunikaziorako gaitasuna. - Norberaren autonomiarako eta ekimenerako gaitasuna

4. Jarrera kritikoa garatzea, lehenik eta behin, informazioa aukeratzeko garaian; material baliagarria eta ez baliagarria bereizten jakitea. Eta, bigarrenik, informazio horretatik abiatuta, nork bere iritzia garatzen, argudiatzen eta plazaratzen ikastea.

Kontzeptuak -Aldaketak Euskal Herrian XX.mendean: Gerra Zibila.

EDUKIAK Prozedurak

-Arloaren ikaskuntzarako hizkuntza-trebetasunak aplikatzea: testu -Gerra Zibileko artea eta idatzien eta ahozko kultura (euskal prentsa) testuen ulermena, Euskal Herrian. berariazko hiztegiaren Alex IBAÑEZ ETXEBERRIA interpretazioa eta EUSKAL HERRIKO UNIBERTSITATEA -Albistearen ezaugarriak erabilera. informazio genero gisa eta bere erredakzioa. -Gertaera eta prozesu historiko

- Norberaren autonomiarako eta ekimenerako gaitasuna. - Ikasten ikasteko gaitasuna. - Gizarterako eta hiritartasunerako gaitasuna. - Hizkuntzakomunikaziorako gaitasuna. Jarrera balore eta arauak -Etorkizuna eraikitzeko, memoria historikoaren funtzioa balioestea. -Kultura-ondarea balioetsi, errespetatu eta haiekin gozatzea, eta hura zaintzearen eta defendatzearen aldeko jarrera izatea.

HASIERAKO ARIKETA I: Gernika koadroaren komentaketa • Ariketaren deskribapena Gai berri baten hasiera izango da, lehenengo saioa eta, hortaz, ikasleek Gerra Zibilaren inguruan dituzten aurrezagutzak ebaluatzea da irakaslearen helburua ariketa honetan. Horretarako, Gernika koadroaren irudi bat eta honi buruzko galdetegi bat izango dira bere lan-tresnak. Ikasleen antolaketa bere horretan mantenduko da, banaka alegia. Galdetegi bana emango zaie, orrian bertan Gernika koadroaren irudia dutelarik. Indibidualki eta isiltasunean erantzungo diete galderei, ahal duten neurrian eta, beti ere, izen-abizenak zehaztu gabe. Hogei minutuko denbora izango dute horretarako. Jarraian, orriak jasoko ditu irakasleak eta birbanatu egingo ditu eta, hala, ikasle bakoitzak beste kide baten erantzunak irakurri ahal izango ditu. Ariketaren bigarren zatian (berrogei minutu gutxi gora behera) erantzunen komentaketan murgilduko da klase osoa. Irakasleak proiektorea baliatuko du irudia islatzeko. Galderak modu kolektiboan erantzuteari ekingo zaio orduan. Modu honetan, ikasle bakoitzak aukera izango du bere ikaskideek dakitena eta uste dutena bere jakintzekin eta aurreiritziekin alderatzeko, koebaluazioa eginez.

Alex IBAÑEZ ETXEBERRIA EUSKAL HERRIKO UNIBERTSITATEA

Gainera, noski, irakasleak erantzun horiek zuzen osatzen lagunduko du. Ordubete pasatakoan, irakasleak berriz ere jasoko ditu erantzundako galdetegiak; hartara, aukera izango du bulegoan lasaitasunez irakurtzeko eta hobekiago ebaluatzeko zein den bere ikasle-taldearen abiapuntua.

• Baliabideak ARTELANA

GALDETEGIA

1.- Identifikatu irudia: koadroaren izena eta autorea. 2.- Zein gertaerari egiten dio erreferentzia eta noiz gertatu zen hura? Alex IBAÑEZ ETXEBERRIA EUSKAL HERRIKO UNIBERTSITATEA

3.- Zein testuinguru historikotan gertatu zen koadroan jasotzen dena? 4.- Zeintzuk dira gertakariko protagonista nagusienak?

• Irakaslearen informazio-iturriak. Erreferentzia bibliografikoak. -

http://es.wikipedia.org/wiki/Guernica_(cuadro)

-

http://es.wikipedia.org/wiki/Bombardeo_de_Guernica

-

(TXAPA SARTUUUUUUUUUUUUUUUUUU!!!!!!!!!!!!!!!!)

GARAPENEZKO ARIKETA I: Gerra Zibila Euskal Herrian • Ariketaren deskribapena Dagoeneko irakasleak ezagutzen ditu ikasleek Gerra Zibilaren inguruan dituzten aurrezagutzak eta, beraz, horietatik abiatuta diseinatuko du garapenezko ariketa hau. Ikasleek gertakari historiko hau hurbilagotik ezagutu eta ulertzea da helburua; parte hartu zuten aktore ezberdinak identifikatu eta gertakariaren garapen kronologikoan sakontzea bilatzen du irakasleak. Beti ere testuingurua aintzat hartuta eta kausa-efektu sekuentziak zehaztuz; zergatiei erreparatuta alegia. Horretarako, testuliburu, garaiko irudiak eta irakasleak hobetsitako beste erreferentzia bibliografiko batzuk izango dira lan-tresnak.

Alex IBAÑEZ ETXEBERRIA EUSKAL HERRIKO UNIBERTSITATEA

Ikasleen antolaketa bere horretan mantenduko da, banan-banan, irakaslearen azalpena entzuten eta arbeleko pantailan proiektatutako irudiei begira. Irakasleak ordubetez luzatuko den saioan azalduko dituen puntuak honakoak dira: -

Gerra eztanda arazi zuten faktoreak eta gertakari zehatzak.

-

Justu Gerra aurretiko egitura politikoa Euskal Herrian eta honen eboluzioa gerran zehar.

-

Gerra Zibilean zeresana izan zuten protagonista ezberdinak, euren printzipioak eta helburuak. Bando Nazionala vs. bando Errepublikazalea.

-

Gerra Zibilaren ondorioak: Demografikoak, politiko-ekonomikoak eta sozio-kulturalak.

Irakasleak ahozko azalpenean dioen hori irudien bidez ere osatuko du, gai ahalik eta ulerterrazen bihurtzeko. Ezaguna da baliabide grafikoek informazioa metatzeko duten gaitasuna eta gazteak bereziki trebeak direla irudiak barneratzen. Nola ez, ikasleek irudien gaineko komentaketak egiteko aukera izango dute, irakaslea arduratuko da parte hartzea sustatzeaz. Ahozko azalpena ere eten ahal izango dute edozein galdera argitze aldera. Amaitzeko, ikasleek eskoletan entzundakoa prozesa dezaten, irakasleak etxeko lan modura aginduko die saioan landutakoaren laburpen bat (bi orrialde ingurukoa) eta hurrengo egunean jasoko du bueltan.

•

Baliabide grafikoak (irudi eta argazkiak) Iturriak: - BURGOS, Manuel; CALVO, José; JARAMILLO, Manuel; MARTÍN, Santiago. Historia. Gizarte Zientziak. Madrid: GRUPO ANAYAHARITZA, 2003. Alex IBAÑEZ ETXEBERRIA EUSKAL HERRIKO UNIBERTSITATEA

- FERNANDEZ, José Javier; MATEY, Pinar; TRUCHUELO, Susana; TRUCHUELO, Marta. Euskal Herriko eta Espainiako historia. Bilbo: IBAIZABAL, 2004. - ELIAS, Nerea; GOROSTITZU, Ainara. Eta gerra etorri zen. Lazkao: GOIERRIKO EUSKAL ESKOLA KULTUR ELKARTEA, MAIZPIDE EUSKALTEGIA eta LAZKAOKO UDALA, 2008. - www.lataberna.net JEJGJKEJKL

(ARGAZKIAK SARTUUUUUU!!!!!!!!!!!!!!!)

• Irakaslearen informazio-iturriak. Erreferentzia bibliografikoak. -

BURGOS, Manuel; CALVO, José; JARAMILLO, Manuel; MARTÍN, Santiago. Historia. Gizarte Zientziak. Madrid: GRUPO ANAYAHARITZA, 2003.

-

FERNANDEZ, José Javier; MATEY, Pinar; TRUCHUELO, Susana; TRUCHUELO, Marta. Euskal Herriko eta Espainiako historia. Bilbo: IBAIZABAL, 2004.

-

ALBERDI, Mikel; BEOBIDE, Harri; RODRIGUEZ, Joseba. Gizarte Zientziak. Donostia: ELKARLANEAN S.L., 1998.

(TXAPA SARTUUUUUUUUUUU!!!!!!!!!!!!!!)

HASIERAKO ARIKETA II: Gerra Zibil garaiko euskal egunkariak

Alex IBAÑEZ ETXEBERRIA EUSKAL HERRIKO UNIBERTSITATEA