Prisma

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΗΣ

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΠΟΥ ΒΛΕΠΕΙ ΤΗ ΖΩΗ ΑΠΟ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΠΛΕΥΡΕΣ… ΠΡΙΣΜΑ ΤΕΥΧΟΣ 18 (Άνοιξη 2007) ΤΙΜΗ : 3.00 € Μαθητική – Φοιτητική: 2.00 €

Και πολλά άλλα!!

Σε αυτό το τεύχος…

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΠΟΥ ΒΛΕΠΕΙ ΤΗ ΖΩΗ ΑΠΟ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΠΛΕΥΡΕΣ…

Σε αυτό το τεύχος…

Άνοιξη 2007

Τα λόγια του εκδότη (σελ. 3) Street art… η τέχνη του δρόμου (σελ. 4) Ε & Α (σελ. 7) Σχολικά μαθηματικά: ο εφιάλτης και το όνειρο (σελ. 9) Ανέκδοτα (σελ. 12) Πράσινες σελίδες (σελ. 14) Η TV έχει τη δικιά της ιστορία… (σελ. 15) Η αφοπλιστική δύναμη ενός ανθρώπου (σελ. 22) Η μουσική και ο Σοπέν (σελ. 24) Περί υγείας… (σελ. 27) Φωτοεστιάζοντας (σελ. 30) Αξιολόγηση του περιοδικού «ΤΟ ΠΡΙΣΜΑ» Τελευταία σελίδα (σελ. 38)

ΤΟ ΠΡΙΣΜΑ

ΕΚΔΟΤΗΣ : Τσιμπούκης Πάνος ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ : Ριζόπουλος Θόδωρος, Ριζόπουλος Αριστείδης ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ : Τσιμπούκης Κώστας, Ριζοπούλου Αθηνά, Αλλαμανής Μιλτιάδης, Σουρή Εύη ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ : Ε.Τ.Β.Α.Θ. Επικοινωνία

Ηλεκτρονική διεύθυνση: [email protected] Site: www.geocities.com/etvath1 Τηλέφωνα: Ταμείο Βόλου: 24210-26884 Ταμείο Αθήνας: 210-2821976 Ταμείο Θεσσαλονίκης: 2310-530845

2

Τα λόγια του εκδότη

Γ

εια σας και πάλι αγαπημένοι μας αναγνώστες!!! Επιτέλους ξαναβρισκόμαστε μετά από έναν –όχι και τόσο κρύο- χειμώνα αλλά και μετά από κάμποσο διάβασμα! Μετά από όλες τις αναταραχές στην Παιδεία, την ευαισθητοποίηση των φοιτητών και των Πανεπιστημίων –αρχικά τουλάχιστον, με όλη την έννοια της λέξης-, μετά από πολλούς συμβιβασμούς και ζυμώσεις, φτάνει η ώρα για να τελειώσει άλλη μια σχολική χρονιά, μάλλον ξεχωριστή για τους περισσότερους, για τον καθένα για διαφορετικούς ίσως λόγους. Παρ’ όλο όμως που κάποια προβλήματα θίγονται σε τόσο μεγάλη έκταση, υπάρχουν άλλα που απασχολούν πολλές παιδικές ψυχές, που σκοτώνουν, έτσι απλά, πολλά παιδικά όνειρα. Οι διακρίσεις έχουν πάρει μεγάλη έκταση, σε μία εποχή που λίγοι είναι αυτοί που ενδιαφέρονται για τους γύρω τους. Τις τελευταίες μέρες μάλιστα, έχει ξεκινήσει μία προσπάθεια για να περιοριστούν οι διακρίσεις αυτές, για να εξαφανιστεί η αδικία και ανισότητα. Όσο για το σπίτι στην Ανακασιά, τα νέα είναι θαυμάσια! Είναι αξιέπαινη και αναμφισβήτητα αξιαγάπητη, η υπομονή και η προθυμία που έδειξε η αγαπημένη μας θεία Νέλλα, για κάτι που της ζητήσαμε να κάνει για το σπίτι της Ανακασιάς: να αφηγηθεί όσες αναμνήσεις είχε από το σπίτι αυτό, περιπέτειες που ίσως είχαν ξεχαστεί με το πέρασμα των χρόνων και γενικότερα ιστορίες από το σπίτι. Και είναι μεγάλη μας η χαρά, να βλέπουμε κάτι τέτοιο ολοκληρωμένο, έναν ανεκτίμητο θησαυρό που συμπληρώνει την περιπετειώδη πορεία αυτού του σπιτιού και την ζωή μέσα σε αυτό, ένα σπίτι που όλοι μας τόσο έχουμε αγαπήσει! Σας ευχαριστούμε λοιπόν θεία Νέλλα πάρα πολύ για τη χαρά αυτή που μας δώσατε τελειώνοντας αυτή την αναδρομή! Εμείς βέβαια, θα κάνουμε οτιδήποτε για να συγκεντρώσουμε τέτοιες αναμνήσεις και από άλλα πρόσωπα και να συμπληρώσουμε τα κενά που έχουμε αφήσει στο μεγάλο αυτό παζλ! Ο καιρός όμως πέρασε αγαπημένοι μας αναγνώστες και σιγά – σιγά το σχολείο δίνει τη θέση του στα Πανεπιστήμια και στη φοιτητική ζωή. Έτσι λοιπόν και ο Θόδωρος φέτος, αφήνει το σχολείο πίσω του, σαν ένα όμορφο όνειρο και μπαίνει σε ένα ακόμη πιο ωραίο και συναρπαστικό! Θόδωρε,

Καλή επιτυχία!!!

3

Street art

Τ

ο ρεύμα υπήρχε. Τους τελευταίους μήνες, η αποχή των φοιτητών από τα πανεπιστήμια τους οδήγησε σε αναζήτηση νέων ενδιαφερόντων και το απογείωσε. Και έτσι ξαφνικά όλοι οι τοίχοι, από αυτούς των πανεπιστημίων μέχρι τους τοίχους κεντρικών δρόμων γέμισαν μηνύματα ή, πιο απλά χρώμα. Αρχικά, η ζωγραφική στους δρόμους αντιμετωπίστηκε με δυσπιστία αφού δεν ήταν λίγοι που αν και δεν επρόκειτο για προσβλητικά έργα ή συνθήματα αλλά για ζωγραφιές που απαιτούσαν ώρα και ταλέντο για να πραγματοποιηθούν, επέμεναν στην άποψη πως οποιαδήποτε παρέμβαση λιγότερο ή περισσότερο εικαστική, είναι περιττή στους δημόσιους χώρους. Στη συνέχεια όμως, οι street artists 4 απέκτησαν πρόσωπο και φωνή. Οι πρώτες συνεντεύξεις των ανθρώπων που με σπρέι, λίγα χρώματα και πινέλα προσπαθούν καθημερινά να κάνουν τις διαδρομές μας στην πόλη περισσότερο ενδιαφέρουσες, έκαναν κάποια στιγμή την εμφάνισή τους στα μέσα και έκτοτε αποτελούν σημείο αναφοράς. Άνθρωποι νέοι, με σπουδές αρχιτεκτονικής ή εικαστικών, προερχόμενοι από ποικίλες κοινωνικές ομάδες, με μόνο κοινό τους σημείο τα χρόνια που έχουν περάσει σε πόλεις της Ευρώπης (Βερολίνο, Λονδίνο, Βαρκελώνη, Λισσαβόνα) όπου η τέχνη της ζωγραφικής σε δρόμους έχει εξελιχθεί σε επιστήμη! Κάπως έτσι, κιτρινόμαυρες, άσπρες, μπλε και κόκκινες μυστηριώδεις ανθρωπόμορφες ή ζωόμορφες αλλά πάντα χαριτωμένες φιγούρες εμφανίζονται όλο και συχνότερα στους τοίχους κεντρικών δρόμων της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και σιγά-σιγά και των υπόλοιπων φοιτητουπόλεων, προσπαθώντας να κάνουν τις διαδρομές στους δρόμους τους λίγο ή πολύ περισσότερο ενδιαφέρουσες! .

….ή, πιο σωστα καταστρέψτε τα στερεότυπα με τα οποία η Αθήνα είναι συνδεδεμένη! Στις 17 και 18 Φεβρουαρίου 2007 έγινε στην Αθήνα ένα συνέδριο για να προετοιμάσει το κοινό για το περιεχόμενο της πρώτης biennale της Αθήνας και φυσικά να απαντήσει στο ερώτημα: γιατι destroy Athens (καταστρέψτε την Αθήνα)? Μετά από μία σειρά ευρωπαϊκών πόλεων (Βενετία, Φλωρεντια, Βερολίνο, Αμστερνταμ, Λυόν κ.α.), φέτος τον Σεπτέμβριο έρχεται η σειρά της Αθήνας να υποδεχτεί και φιλοξενήσει νέους κατα κανόνα καλλιτέχνες από την Ελλάδα και τον υπόλοιπο κόσμο σε μία έκθεση που έχει ως θεματικό άξονα την αντίδραση σε στερεότυπα όχι μόνο σχετικά με την πόλη της Αθήνας αλλά στο χώρο της τέχνης και της κοινωνίας γενικότερα. Όπως εξήγησαν οι διοργανωτές, οι σύγχρονες πόλεις ως αποτέλεσμα του σύγχρονου τρόπου ζωής οδηγεί το άτομο σε μία κατάσταση εγκλωβισμού και αποκλεισμού ενώ προκαλούν και αδυναμία

συμμετοχής ή επικοινωνίας. Οι διοργανωτές της Μπιεννάλλε στοχεύουν να προκαλέσουν προβληματισμό όχι μόνο στην αθηναϊκή ή την ελληνκή αλλά την παγκόσμια κοινότητα και η Μπιεννάλλε της Αθήνας να αποτελέσει πόλο ελξης όχι μόνο για εικαστικούς και καλλιτέχνες. Διοργανώνεται σε συνδυασμό με την Μπιεννάλλε Κωνσταντινούπολης (8/9-4/11/2007_αισιοδοξία στην εποχή ενός παγκόσμιου πολέμου) και της Λυόν (εγκαίνια 17/9/2007_χορός). Τα εγκαίνια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν στις 9 και 10 Σεπτεμβρίου 2007. Περισσότερες πληροφορίες στο www.athensbiennial.org

«Graffiti ιστορίες» Ένα βιβλίο που περιγράφει τη ζωή μακριά από την «κοινωνία της αφθονίας», όπως σχολιάζει και ο συγγραφέας, με πολύ ρεαλιστικό τρόπο.

5

Επιστήμη – Ε & Α

Πότε εμφανίστηκε το ρολόι χειρός και γιατί το φοράμε στο αριστερό χέρι; Οι πρώτες απόπειρες να φορεθούν τα ρολόγια τσέπης στον καρπό έγιναν το 1820. Επρόκειτο για χοντρά μπρασελέ με ενσωματωμένα ρολόγια, τα οποία απευθύνονταν αποκλειστικά στις γυναίκες. Στις αρχές του 20ού αιώνα το μοντέλο αυτό τελειοποιήθηκε και στο ρολόι κολλήθηκαν δύο μπαρέτες για να στερεώνεται το λουράκι. Το ρολόι χειρός φοριέται στον αριστερό καρπό κυρίως για πρακτικούς λόγους. Αφού η πλειοψηφία των ανθρώπων χρησιμοποιεί περισσότερο το δεξί χέρι, προτιμούν να το έχουν όσο το δυνατόν πιο ελεύθερο. Αν το φορούσαμε στο χέρι με το οποίο κάνουμε τις περισσότερες δουλειές θα κινδύνευε να χαλάσει. Παρ' όλα αυτά, ούτε οι αριστερόχειρες το φορούν στο δεξί, γιατί η παράδοση υπερισχύει. Σε κάποιες χώρες, όπως στις αραβικές, προτιμούν να το φορούν στο δεξί καρπό

7 Πότε εμφανίστηκε το σύμβολο "&"; Το εμπορικό σύμβολο "&" στα αγγλικά ονομάζεται "ampersand" και προέρχεται από το λατινικό "et". Πράγματι, οπτικά είναι η γραφική ένωση αυτών των δυο γραμμάτων. Από την άλλη, το "&" σαν οικονομικό σύμβολο χρησιμοποιούταν παλιά στην Αγγλία ως μονάδα βάρους.. Ποια είναι η προέλευση των χρησιμοποιούνται στην πολιτική;

όρων

"Δεξιά"

και

"Αριστερά"

που

Οι θέσεις στο Κοινοβούλιο των βουλευτών της Δεξιάς και της Αριστεράς, σε σχέση με το Προεδρείο της Βουλής, έχουν τυχαία προέλευση και ιστορικά συμπίπτουν με τις απαρχές της Γαλλικής Επανάστασης. Στις 4 Αυγούστου του 1789 συγκλήθηκε η συντακτική συνέλευση με στόχο να αμφισβητήσει τη βασιλική εξουσία και να εξαλείψει τους φεουδαλικούς θεσμούς και ήθη. Οι πιο συντηρητικοί φιλομοναρχικοί βουλευτές κάθισαν τυχαία στη δεξιά πλευρά της αίθουσας σε σχέση με την προεδρία, ενώ οι δημοκρατικοί και προοδευτικοί κάθισαν στην αριστερή. Αμέσως οι δύο αυτές θέσεις εξέλαβαν σαφές πολιτικό νόημα: στα δεξιά ήταν ο χώρος των συντηρητικών (δεξιοί), ενώ στα αριστερά ο χώρος των προοδευτικών (αριστερών).

Στη συγκεχυμένη εποχή μας αυτές οι διακρίσεις δεν είναι πάντα σαφείς. Γεγονός είναι ότι οι συντηρητικοί βουλευτές συνήθως κάθονται στα δεξιά έδρανα, ενώ οι προοδευτικοί στα αριστερά.

Πότε κατασκευάστηκε το Άγαλμα της Ελευθερίας; Ο Γάλλος ιστορικός Εντουάρ ντε Λαμπουλέ πρότεινε να κατασκευαστεί ένα μνημείο προς τιμήν της γαλλοαμερικανικής φιλίας. Οι Γάλλοι έπρεπε να φροντίσουν για το άγαλμα, ενώ οι Αμερικανοί για τη βάση του. Το 1874, ο Φρεντερίκ Μπαρτολντί, έμπειρος γλύπτης σε κατασκευές μνημείων, άρχισε να εργάζεται στο Παρίσι με τη χρηματοδότηση ενός γαλλοαμερικανικού ιδρύματος. Ο Γκιστάβ Άιφελ μελέτησε τη στατική δομή του. Ταυτόχρονα, το αμερικανικό Κογκρέσο αποφάσισε να τοποθετηθεί το άγαλμα στη νησίδα Μπελντόε, που τώρα ονομάζεται Λίμπερτι Άιλαντ, στην είσοδο του λιμανιού της Νέας Υόρκης. Το 1884, το άγαλμα ολοκληρώθηκε, αποσυναρμολογήθηκε σε 350 κομμάτια και στάλθηκε ατμοπλοϊκώς σε 214 κιβώτια. Εγκαινιάστηκε στις 28 Οκτωβρίου του 1886. Το Άγαλμα της Ελευθερίας ζυγίζει 225 τόνους και καλύπτεται από ένα περίβλημα χαλκού. Το ύψος χωρίς τη βάση είναι 46,5 μέτρα, ενώ με τη βάση διπλασιάζεται. Στο εσωτερικό του, 168 σκαλιά επιτρέπουν την άνοδο στο κεφάλι και άλλα 54 στο χέρι, που κρατάει τον πυρσό. Η βάση φιλοξενεί από το 1972 το Μουσείο Μετανάστευσης, αφιερωμένο στην ιστορία της μετανάστευσης στις ΗΠΑ.

8

10

Σχολείο

Τα μαθηματικά από τα αρχαία χρόνια ήταν πάντα μια ευχάριστη ενασχόληση για πολλούς ανθρώπους, που τους επέτρεπε όχι μόνο να οξύνουν το μυαλό αλλά και να γευθούν τη χαρά της ανακάλυψης και τους συμπεράσματος. Σήμερα όμως, η ύλη των μαθηματικών που διδάσκονται στο σχολείο είναι τεράστια, με αποτέλεσμα οι μαθητές πολλές φορές να μισούν αυτό το μάθημα. Ο κ. Αποστόλης Δοξιάδης, μαθηματικός, μιλάει γι’ αυτό το πρόβλημα.

Η

πρόσφατη συζήτηση της κυβέρνησης με την αντιπολίτευση για κοινή πορεία στην αναμόρφωση της παιδείας ζωντανεύει μια μικρή ελπίδα για λύσεις πέρα από κομματικές ή συντεχνιακές σκοπιμότητες. Μακάρι! Φυσικά, η καλή διάθεση δεν αρκεί, μιας και 9οι συνήθεις ύποπτοι – ανάμεσά τους η Αδράνεια, το Συμφέρον, η Στενομυαλιά, κ.α. – παραμονεύουν στον δρόμο κι ετούτου, όπως κάθε άλλου, σπουδαίου έργου. Καθώς όμως δεν υπάρχει έργο πιο σπουδαίο από την εκπαίδευση των παιδιών μας, υποχρεούμαστε να αισιοδοξούμε αλλά και, στο βαθμό που το μπορεί ο καθένας, να συμβάλλουμε: η εκπαίδευση παραείναι σοβαρή υπόθεση για να την αφήσουμε στους κάθε λογής αρμοδίους. Θέλω εδώ να μιλήσω για μια πτυχή του προβλήματος που με απασχολεί πολύ τα τελευταία χρόνια: τα μαθηματικά στο σχολείο. Η σημασία των μαθηματικών στον σύγχρονο κόσμο είναι αυταπόδεικτη, όμως το σχολικό μάθημα πάσχει βαθιά, σε ουσία και αποτέλεσμα. Πριν γυρίσουμε στο «πως», όμως, ας δούμε το «γιατί». Αλήθεια: γιατί άραγε πρέπει σώνει και καλά να μαθαίνουν τα παιδιά μας μαθηματικά; Από όποια πλευρά και αν έρχονται, οι δυνατές απαντήσεις στο ερώτημα εντάσσονται σε δυο γενικές κατηγορίες: α) Γιατί τα μαθηματικά είναι χρήσιμα, και β) Γιατί μας μαθαίνουν να σκεφτόμαστε. Ας τα δούμε ένα- ένα. Η χρησιμότητα των μαθηματικών είναι κι αυτή δυο λογιών: πρώτα η απλή, καθημερινή, αυτή που χρειάζεται κανείς, για παράδειγμα, για να συντάξει τον οικογενειακό προϋπολογισμό ή να υπολογίσει τα τετραγωνικά της νέας μοκέτας. Οι ανάγκες όμως αυτές, ιδιαίτερα στην εποχή των υπολογιστών, καλύπτονται στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού. Φυσικά υπάρχει χρησιμότητα και για μαθηματικά πιο προχωρημένα. Αυτή είναι βασικά για τον θετικό επιστήμονα, και θα τη βρει στον δρόμο του και το παιδί που θα προσανατολιστεί σε σχετικές σπουδές. Όσο όμως αυξάνει ο ανταγωνισμός για τις λεγόμενες «καλές» σχολές (Ιατρική, Πολυτεχνείο, κλπ.) και άρα όσο σκληρότερα πρέπει να δοκιμάζονται οι υποψήφιοι, η ειδική γνώση που απαιτείται σε κάποιες (λίγες) επιστήμες μεταφέρεται όλο και νωρίτερα, στη σχολική διδασκαλία. Κατανοητό, από μια άποψη. Αλλά η τροφοδοσία του σκληρού ανταγωνισμού που απαιτείται για να φας τον διπλανό σου στις εισαγωγικές, με καμιά έννοια δεν μπορεί να χριστεί «χρησιμότητα των μαθηματικών». (Φυσικά υπάρχει εδώ μεγάλη χρησιμότητα για τους φροντιστηριάρχες – αλλά αυτό είναι άλλο ζήτημα.) Για πραγματική χρησιμότητα της ανώτερης

μαθηματικής ύλης στον μέσο μαθητή, είναι αστείο να μιλάμε. Κι έτσι γεννάται το ερώτημα: είναι άραγε σκόπιμο, για να καλυφθούν οι βασικές γνώσεις των αυριανών ηλεκτρολόγων μηχανολόγων ή πυρηνικών φυσικών να υφίσταται η τεράστια πλειοψηφία των μαθητών ένα βαρύτατο και εν τέλει αχώνευτο πρόγραμμα; Γιατί δεν πρέπει να ξεχνούμε τον δεύτερο λόγο: ότι τα μαθηματικά μαθαίνουν στο παιδί να σκέφτεται. Αυτό, αν όντως ισχύει, είναι σπουδαίο. Το να σου μάθει το σχολειό να σκέφτεσαι είναι ο ιδανικός στόχος του – άλλωστε τις γνώσεις τις βρίσκεις και στις εγκυκλοπαίδειες, που έλεγε ο Ελύτης. Όμως τον καταφέρνουν άραγε αυτόν, τον υψηλό σκοπό, τα σχολικά μαθηματικά μας; Κοιτάξτε γύρω σας, στους συμπατριώτες μας που υπέστησαν τη σχολική παιδεία: έχουν στα αλήθεια, οι περισσότεροι από αυτούς, μάθει να σκέφτονται; Διακρίνεται πουθενά στις μέσες διανοητικές μας εκδηλώσεις έστω ένα θετικό υπόλοιπο από τη μαθηματική ταλαιπωρία – όπως είναι για τους περισσότερους – δώδεκα ολόκληρων ετών; Πιστεύω πως όχι. Και δεν είμαι μόνος. Γιατί όμως; Γιατί να παίρνουμε τόσα λίγα από τα μαθηματικά, ενώ τους δίνουμε τόσα πολλά, μαθητές, γονείς και δάσκαλοι, σε κόπο, πόνο αι χρήμα; Αυτό το πολύτιμο να μας «μάθουν να σκεφτόμαστε», γιατί δεν το αξιωνόμαστε; Και ως αλήθεια μπορούμε κάποτε να το πετύχουμε; Γιατί ο παρατεταμένος βομβαρδισμός των εγκεφάλων των δύστυχων μαθητών με ειδικούς κανόνες επίλυσης προβλημάτων – αυτός είναι σήμερα ο πυρήνας της διδασκαλίας – σίγουρα δεν έχει καταφέρει, προς το παρόν τουλάχιστον, να μας μεταμορφώσει σε έθνος στοχαστών. Η διάγνωσή μου θα ξενίσει πολλούς, ίσως και κάποιους να τους θυμώσει: πιστεύω όμως ότι στη ρίζα του προβλήματος είναι το γεγονός ότι η μαθηματική ύλη που διδάσκουμε είναι υπερβολικά πολλή αι προχωρημένη, με αποτέλεσμα να είναι αδύνατο να αφομοιωθεί σωστά και, άρα, επωφελώς. 10 Η επικρατούσα άποψη είναι ότι τα σχολεία μαθαίνουν, γενικά, πολύ λίγα πράγματα στα παιδιά μας – αλλιώς δεν θα ξοδεύονταν τόσο οι γονείς σε ιδιαίτερα μαθήματα, γλώσσες και φροντιστήρια. Ίσως να ναι έτσι. Όμως, ειδικά για τα μαθηματικά, πιστεύω ότι το πρόβλημα είναι στην αντίθετη κατεύθυνση, ξεκινάει όχι από το λίγο μα από το πολύ. Το σχολικό πρόγραμμα παραφορτώνει τα παιδιά με γνώσεις, με αποτέλεσμα να υστερεί αναγκαστικά το βάθος της διδασκαλίας. Τους δίνει περισσότερα, και γρηγορότερα, μαθηματικά από όσα μπορούν να χωνέψουν. Τα μαθηματικά είναι πρωτίστως μέθοδος, όχι ένα μάτσο τεχνικές. Τη δυσπεψία αυτή, την ξέρουμε – αλίμονο! — όλοι καλά. Το αποτέλεσμα της είναι οι μαθητές είτε να αποτυγχάνουν στα μαθηματικά, σε διάφορα μέτρα, ή όταν κάποιοι καταφέρνουν να παίρνουν καλούς βαθμούς αυτό να γίνεται κυρίως μέσω της «σπασικλίδικης» υφής (δεν μου αρέσει ο όρος, μα δεν βρίσκω ακριβέστερο) απομνημόνευσης κάποιων τεχνικών, που κατά κανόνα ξεχνιούνται αμέσως μόλις εκλείψει η βαθμοθηρική τους χρησιμότητα. Τίποτε όμως που μαθαίνεις επιφανειακά δεν μεταμορφώνει το μυαλό σου – όχι προς το καλύτερο, πάντως. Ο μεγάλος όγκος, και η τεχνική δυσκολία, της σχολικής ύλης έχουν κατά συνέπεια μόνο αποτέλεσμα να μένουν οι περισσότεροι πίσω, τραγικά πίσω, στην εμβάθυνση, που πάει να πει και στην εξοικείωση, που μόνο αυτή μπορεί πραγματικά να διδάξει τη σκέψη. Τα μαθηματικά είναι πρωτίστως μέθοδος, όχι ένα μάτσο τεχνικές. Κι όσο βάζεις την έμφαση στις τεχνικές – πράγμα βέβαια αναγκαίο όσο τα παιδιά καλούνται να αντιμετωπίσουν ολοένα και περισσότερα, και συνθετότερα, προβλήματα προς λύσιν – τόσο χάνεις το υπέδαφος, τη σκέψη που κοσμεί και διακρίνει την Κορωνίδα των Επιστημών. Το έχουμε κάνει καραμέλα το «μηδείς αγεωμέτρητος εισίτω» που έβαλε ο Πλάτων στην είσοδο της Ακαδημίας του. Όμως τι σόϊ γνώση θεωρούσε απαραίτητη για τη φιλοσοφική σπουδή, δεν μας απασχόλησε. Τι λέτε: να ήταν γνώση τεχνικών; Ή μήπως γνώση μεθόδου σκέψης; Δεν πάει στον χαρακτήρα μου η έννοια της εξίσωσης προς τα κάτω. Μακάρι να υπήρχε στην εκπαίδευσή μας, όπως σε άλλα κράτη, η δυνατότητα διαφορετικών, εναλλακτικών προγραμμάτων από τις πρώτες κιόλας τάξεις, που θα σκύβει φιλάνθρωπα στον κάθε μαθητή αντί να προσαρμόζει αυτόν προκρούστεια σε κάποιο «κοινό μέτρο». Κάτι τέτοιο όμως, με τα τωρινά τουλάχιστον συλλογικά μας μυαλά, είναι όνειρο άπιαστο.

Κι αφού δεν μπορούμε να πάμε εκεί, ας καταλάβουμε έστω ότι ο σημερινός προσανατολισμός συν όλης της μαθηματικής διδασκαλίας στο μέτρο του μαθητή με τον υψηλότερο δείκτη λογαριαστικής ικανότητας – γιατί περί αυτού πρόκειται –, μαζί με την υπαγωγή της στην ανταγωνιστική λογική των εισαγωγικών εξετάσεων, οιασδήποτε μορφής, μάς εγγυάται μονάχα ετούτο: ότι η συντριπτική πλειοψηφία δεν θα πάρει από τα σχολικά μαθηματικά απολύτως τίποτε, τίποτε περισσότερο δηλαδή από αισθήματα μειονεξίας που ενίοτε φτάνουν στην απόγνωση. Έτσι κι αλλιώς, το ξαναλέω, το ζήτημα δεν είναι οι μαθητές που θα προχωρήσουν σε ανώτερα μαθηματικά στις σπουδές τους. Αυτοί θα βρουν σίγουρα τις αναγκαίες γνώσεις, είτε στα φροντιστήρια είτε στα διαβάσματα όπου θα τους οδηγήσει η κλίση τους. Με τον προσανατολισμό όμως της σχολικής ύλης αποκλειστικά σε αυτούς, οι υπόλοιποι δεν θα μάθουν ουσιαστικά τίποτε. Κι όσα μάθουν θα τα ξεχάσουν μόλις αποφοιτήσουν με – αν επιτρέπεται εδώ η έκφραση – μαθηματική βεβαιότητα. Ας το παραδεχτούμε επιτέλους: η πιθανότητα να χρειαστεί για πρόβλημα του καθημερινού βίου το διώνυμο του Νεύτωνα είναι μηδαμινή. Αυτό που πρέπει, κατά συνέπεια, να πρυτανεύσει ως νεύμα της διδασκαλίας των μαθηματικών στο σχολείο είναι ότι μπορούν πράγματι να μας διδάξουν τη σκέψη. Για να σε μάθουν όμως τα μαθηματικά να σκέφτεσαι, πρέπει πρώτα εσύ να μάθεις τα 11 μαθηματικά. Και κυρίως: όσα μάθεις να τα μάθεις καλά. Ο Ιπποκράτης έλεγε ότι η τέχνη είναι μακρά, ενώ ο βίος βραχύς. Τα σχολικά χρόνια είναι, προφανώς, ακόμη βραχύτερα. Αν θέλουμε τα παιδιά μας πραγματικά να ωφεληθούν από τα μαθηματικά στο σχολείο, και να πάρουν τις βάσεις της λογικής σκέψης που μπορούν αυτά μοναδικά να δώσουν, μα και – γιατί όχι; – να τα αγαπήσουν, πρέπει να τους διδάξουμε λιγότερα. Αλλά καλύτερα. Κι εδώ ισχύει, για άλλη μια φορά, το ουκ εν τω πολλώ το ευ…

Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε με αυτόν τον τίτλο από τον κ. Αποστόλη Δοξιάδη στο περιοδικό Popular & Science, που συνοδεύει την εφημερίδα «Καθημερινή».

Απόστολος Δοξιάδης Ο Απόστολος Δοξιάδης γεννήθηκε το 1953 στο Μπρισμπεην και μεγάλωσε στην Ελλάδα. Είναι μαθηματικός (μόλις 15 χρονών έγινε αποδεκτός για σπουδές στο Κολάμπια) και συγγραφέας.

Στο μικροσκόπιο… Πράσινες σελίδες

από το site http://www.oikologos.gr

Σ

τη μαύρη λίστα της ρύπανσης κατατάσσεται η Ελλάδα, μαζί με αρκετές χώρες της Ασίας που θεωρούνται από τις πιο ρυπασμένες στον πλανήτη. Οι συγκεντρώσεις των καρκινογόνων μικροσωματιδίων ΡΜ10 στην Αθήνα ξεπερνούν τα 40 μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα (40 μικρογραμμάρια είναι το όριο στην Ευρώπη), όπως συμβαίνει σε αρκετές μεγαλουπόλεις στην Ασία. Υπερδιπλάσιες τιμές ρύπανσης της ατμόσφαιρας από τα ανώτατα όρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης καταγράφηκαν και στη Θεσσαλονίκη. Βασική αιτία της αύξησης αιωρούμενων σωματιδίων φαίνεται πως είναι τα αυτοκίνητα και ειδικά τα παλαιάς τεχνολογίας πετρελαιοκίνητα ταξί, φορτηγά και λεωφορεία, σύμφωνα με το Εργαστήριο Ελέγχου Ρύπανσης Περιβάλλοντος του ΑΠΘ. (ΤΑ ΝΕΑ , 2/1)

Σ

ύμφωνα με τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό (ΟΜΜ), το 2006 ήταν για τον πλανήτη η έκτη πιο θερμή χρονιά, η 4η για το βόρειο ημισφαίριο και η δεύτερη για τη 14 Γαλλία. H βρετανική υπηρεσία επιβεβαίωσε επίσης ότι το 2006 ήταν η θερμότερη χρονιά στην ιστορία της Βρετανίας, 9,7 βαθμούς Κελσίου πάνω από το μέσο όρο της περιόδου 1971-2000. Καταγράφηκαν θερμοκρασίες ασυνήθιστα ήπιες στις αρχές και το τέλος του έτους, όπως για παράδειγμα στη βόρεια Νορβηγία όπου τον Ιανουάριο και τον Απρίλιο σημειώθηκαν θερμοκρασίες κατά 12 βαθμούς υψηλότερες σε σχέση με τις συνήθεις θερμοκρασίες των μηνών αυτών. Ήταν επίσης χρονιά σχεδόν ρεκόρ, μετά το 2005, με μείωση κατά 60.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα (όσο είναι το Βέλγιο και η Ολλανδία μαζί) της επιφάνειας των πάγων στην Αρκτική. (ert.gr - 7/1)

Αναλύοντας τη γλώσσα… “Ταμπού” Η λέξη taboo προέρχεται από τις γλώσσες της Πολυνησίας και υποδηλώνει τόσο το απαγορευμένο όσο και το ιερό. Σε προέκταση, οι ανθρωπολόγοι αποκαλούν «ταμπού» τις απαγορεύσεις θρησκευτικού, μαγικού ή δεισιδαιμονικού χαρακτήρα, που δε βασίζονται σε καμιά ορθολογική παρακίνηση. Τα ταμπού ρύθμιζαν στους πρωτόγονους πολιτισμούς τις σπουδαιότερες πλευρές της ζωής του ανθρώπου και πρώτα απ' όλα εξασφάλιζαν την τήρηση των συλλογικών κανόνων. Υπολείμματά τους διατηρούνται σε όλες τις θρησκείες. Άσπρη Λέξη

TVιστορίες

Είναι πολλές όμορφες απόψεις που δημοσιεύονται ολοένα και περισσότερο στο Internet. Τα blog, στα οποία αναφερθήκαμε σε προηγούμενο τεύχος μας, αποτελούν χώρο ελεύθερης έκφρασης των ιδεών και των απόψεων, γι’ αυτό τον λόγο έχουν αγαπηθεί από πολλούς. Σε αυτές τις σελίδες δημοσιεύουμε ένα άρθρο από το blog “oistros”. Απολαύστε το…! «Η ελληνική τηλεόραση θα μπορούσε να ήταν άψογη, αν δεν είχε δύο ελαττώματα. Δεν είναι ελληνική και δεν είναι τηλεόραση.» Φρέντυ Γερμανός

Η

ελληνική τηλεόραση γεννήθηκε πριν από 41 χρόνια. Στις 23 Φεβρουαρίου του 1966, στις 6.30 το απόγευμα. Στη δεκαετία του '60 στην Aθήνα υπήρχαν μόνο 1.500 συσκευές, 15 ενώ 15.000 ήταν πανελλαδικά. Η εποχή παρέμενε ανυποψίαστη για το "θαύμα" που είχε συντελεστεί και η πρώτη αναγγελία για την έναρξη του προγράμματος της ελληνικής τιβούλας πέρασε στα "ψιλά" γράμματα των εφημερίδων. Αργότερα έμαθα ότι τα δύο άκρα της ελληνικής επικράτειας (Κρήτη και Θεσσαλονίκη) είχαν μυηθεί νωρίτερα. Στην Κρήτη οι Αμερικάνοι λειτουργούσαν συστηματικά τον σταθμό τους στη Βάση των Γουρνών και στη Θεσσαλονίκη η ΔΕΗ λειτούργησε πειραματικά τον πρώτο σταθμό Ελληνικής τηλεόρασης το 1961 στα πλαίσια της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης.

Η επίσημη «πρώτη» του ΕΙΡ Οι Αθηναίοι διαβάζουν περιχαρείς σε πρωινό φύλλο της 23ης Φεβρουαρίου 1966: «Τα πάντα για την σημερινή, πιο οργανωμένη εμφάνιση των πειραματικών εκπομπών του ΕΙΡ είναι έτοιμα. Ενας πομπός, 6 φορές ισχυρότερος από τον αρχικώς κατασκευασθέντα, είναι τοποθετημένος στο πιο ψηλό κτίριο των Αθηνών, στο Μέγαρο του ΟΤΕ... Στην πρωτεύουσα λειτουργούν αυτήν την στιγμή 1.200-1.500 συσκευές τηλεοράσεως... Το σημερινό πρόγραμμα θα έχει ως εξής: 18.30 Διεθνή επίκαιρα 18.45 Για σας κυρία μου 19.00 Αυστραλία (ταξιδιωτικό ντοκυμανταίρ)

19.25 Ο Αγγλος γλύπτης Χένρυ Μουρ 19.55 Παίζει η ορχήστρα Ανρύ Λεκά 20.15 «Ο κλέφτης». Μια βραζιλιάνικη ταινία μικρού μήκους 20.30 Τέλος του προγράμματος». Έτσι και έγινε. Το ίδιο απόγευμα η οθόνη φωτίζεται. Η Ελλάς καθηλώνεται από τη δύναμη της εικόνας. Στα καφενεία μπαίνουν τηλεοράσεις και αίφνης οι θαμώνες αυξάνονται θεαματικά. Στριμώχνονται δε, για να παρακολουθήσουν στην αρχή τα "Επίκαιρα". Και σταδιακά το πρόγραμμα εμπλουτίζεται. Το 1969 ο Νίκος Μαστοράκης επιχειρεί την πρώτη εξωτερική μετάδοση. Θέατρο Ακροπόλ και 6 κάμερες βγάζουν στον αέρα το πρώτο ελληνικό τηλεοπτικό σώου. Θα ακολουθήσει το τηλεπαιχνίδι «Μπίνγκο», που μάλιστα συγκέντρωνε τόσο υψηλά ποσοστά τηλεθέασης (74%) ώστε να απειλεί την ομαλή λειτουργία των κέντρων διασκέδασης, των κινηματογράφων και των θεάτρων, τις Κυριακές που προβαλλόταν.

Και οι τηλεοπτικοί αστέρες αρχίζουν να ανατέλλουν.Ο πρώτος τηλεπαρουσιαστής είχε εμφανιστεί σαφώς νωρίτερα στη συμπρωτεύουσα και δεν ήταν άλλος από τον Άλκη Στέα. Πρώτη πειραματική εκπομπή μαυρόασπρου τηλεοπτικού σήματος από την τηλεόραση, της ΔΕΗ, και πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια της 25ης Διεθνούς Εκθέσεως Θεσσαλονίκης το 1960. Η εκπομπή ήταν ένα τηλεφωνικό τηλεπαιχνίδι, προσφορά της καπνοβιομηχανίας «Ματσάγγου». Από το πρόγραμμα του σταθμού της ΔΕΗ, που λειτούργησε για 22 ημέρες, παρήλασαν υπουργοί, βουλευτές και πολλά μουσικά και 16 χορευτικά συγκροτήματα. Ο πομπός κάλυπτε μια περιοχή 45 χιλιομέτρων γύρω από τη συμπρωτεύουσα. Λόγω ανυπαρξίας τηλεοπτικών δεκτών, η εταιρεία Φίλιπς εγκατέστησε στον χώρο της έκθεσης αλλά και σε κεντρικά σημεία της πόλης 100 δέκτες.

Στην Αθήνα ωστόσο, η πρώτη επίσημη εκπομπή της Τηλεόρασης Ενόπλων Δυνάμεων (αργότερα ΥΕΝΕΔ) «βγήκε» από τα στούντιο του τριώροφου κτιρίου της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού, την Κυριακή 27 Φεβρουαρίου 1966, δίπλα στο Πεδίον του Άρεως. Και καθώς τα δίπολα έλκουν τον ανταγωνισμό οι κόντρες ανάμεσα σε Εθνικό Ίδρυμα Τηλεόρασης (ΕΙΡ) και Υπηρεσία Ενόπλων Ελληνικών Δυνάμεων (ΥΕΝΕΔ) δεν αργούν. Τα δύο κανάλια παίζουν ταυτόχρονα παρόμοια σήριαλ. «Άγνωστος πόλεμος» στο ένα, «Παράξενος Ταξιδιώτης» στο άλλο, «Η Γειτονιά μας» στην ΕΙΡ «Το κορίτσι της Κυριακής» στην ΥΕΝΕΔ, «Μπίνγκο» οι μεν «Τετράγωνα των αστέρων» οι δε. Εν τω μεταξύ, η κουλτούρα αναζητεί τη θέση της στο τηλεοπτικό σκηνικό: Το 1967 η Μαρία Καραβία αναλαμβάνει το πρώτο πολιτιστικό μαγκαζίνο της ελληνικής τηλεόρασης, βραχύβιο βεβαίως λόγω πολιτικών συνθηκών. Ανάμεσα στους επιφανείς προσκεκλημένους της ο Γιάννης Τσαρούχης, ο Ηλίας Βενέζης, η Έλλη Λαμπέτη (η οποία θα παίξει την «Ανθρώπινη φωνή» του Κοκτό σε παγκόσμια ίσως τηλεοπτική πρώτη), ο Περικλής Βυζάντιος και η πριγκίπισσα Ειρήνη. Στα πρώτα του δειλά βήματα το δελτίο ειδήσεων του ΕΙΡ συρραφή από φιλμάκια των ξένων πρακτορείων. Από το γίνεται πλέον αισθητή η ανάγκη για εσωτερικές ειδήσεις. αρχισυντάκτης ο Ιάσων Μοσχοβίτης. Η ημίωρη «Ηχώ γεγονότων» μεταδίδεται πρωί, μεσημέρι, απόγευμα,

είναι μια 1968 Πρώτος των βράδυ

και στο κλείσιμο του σταθμού. Στις 20 Ιουλίου του '69 ο Ιάσων Μοσχοβίτης συνδέεται ζωντανά με τη Σελήνη. Στο στούντιο του ΕΙΡ στην 3ης Σεπτεμβρίου, με τη βοήθεια δύο ακουστικών, ένα στο κάθε αφτί (το ένα ο φυσικός ήχος από το «Απόλλων 10», το άλλο η φωνή του «οδηγού» από το Χιούστον που μέσω Eurovision εξηγεί αγγλιστί τι συμβαίνει), περιγράφει τον περίπατο του Νιλ Άρμστρονγκ στο φεγγάρι. Όποιος διαθέτει τηλεοπτική συσκευή την έχει ανοιχτή.

«Αθλητική Κυριακή»

Στις 27 Μαΐου 1966 ο πρωτοπόρος σπορτσκάστερ του ΕΙΡ Γιάννης Διακογιάννης παρουσιάζει στους στερημένους εγχώριους φιλάθλους το Παγκόσμιο Κύπελλο Αγγλίας. Τον Σεπτέμβριο είναι πλέον ο οικοδεσπότης της εκπομπής «Αθλητικά νέα». Σε λιγότερο από έναν μήνα η εκπομπή μεταφέρεται από Δευτέρα σε Κυριακή και σύντομα μετονομάζεται σε «Αθλητική Κυριακή». Το σήμα της εκπομπής επιλέγει η Ελένη Ροδίου, η σύζυγος του ιδρυτού της Lyra Αλέκου Πατσιφά, χωρίς όμως να αποκαλύψει ποτέ ποιος το είχε αρχικώς συλλάβει. Έκτοτε η Αθλητική Κυριακή παραμένει η μακροβιότερη εκπομπή της ελληνικής τηλεόρασης. Με καταδυνάστευε για χρόνια το "πως μας ενώνει και πως μας δονεί του Διακογιάννη η φωνή" 17 καθώς τα απογεύματα της Κυριακής οι γειτονιές της Αθήνας αντηχούσαν μόνο τις περιγραφές του. Οι Δευτέρες όμως ανήκαν αλλού. Στο κανάλι των Ενόπλων Δυνάμεων εμφανιζόταν η μελίρρυτος και αρχαιολάτρις Αλίκη Νικολαΐδου με μια μισάωρη εκπομπή εθνικόφρονος στοχασμού σε ένα κλίμα θρησκευτικής κατάνυξης. Η φωνή της είχε μία θεατρικότητα που μας συνέπαιρνε. Χρόνια μετά διάβασα κάπου ότι η ίδια ήταν τυφλή και εννοούσε να βγάζει άνετα τις εκπομπές, μιλώντας απο στήθους και χωρίς καν να διαπράττει εγκληματικά σαρδάμ ή χαώδη κενά. Όταν εκείνο το απόγευμα στεριώθηκε η κεραία στις ζωές μας και πρωτοάνοιξε η F.P. συνάντησα το φοβερό και τρομερό βλέμμα του Άγγελου Αντωνόπουλου. Επιβλητικός μέσα στη στολή του ήρωα έπαιζε τον "συνταγματάρχη Βαρτάνη" στον Άγνωστο πόλεμο που έγραφε τότε ο Νίκος Φώσκολος. Μέσα του 1972 και η τηλεθέαση άγγιζε ως και το 83%. Τις Τετάρτες που παιζόταν το σήριαλ κινηματογράφοι και θέατρα έμεναν κλειστά. Το ένστολο φόντο της σειράς και η απήχησή της ενθουσίασε σύντομα τον ίδιο τον δικτάτορα Γεώργιο Παπαδόπουλο, που ζήτησε να μετατεθεί η προβολή της για την Κυριακή (χωρίς να εισακουσθεί τελικά).

(1975-6). Πηγαίνω ήδη στο Δημοτικό. Η τηλεόραση έχει αποκτήσει ένα δαντελωτό σεμέν που κρέμεται χαριτωμένα στην οροφή της κι ένα άγαλμα σκύλου, που είναι must της εποχής και κοσμεί απαρέγκλητα κάθε σπίτι. Ο Βασίλης Γεωργιάδης σκηνοθετεί για την τότε ΕΙΡΤ την τηλεοπτική διασκευή από το μυθιστορήμα του Νίκου Καζαντζάκη "Ο Χριστός ξανασταυρώνεται". Ένας καλός λόγος να τελειώσουμε τα μαθήματα νωρίς κάθε Πέμπτη ήταν η υπόσχεση πως μετά μπορούμε να δούμε τον Αλέξη Γκόλφη που μας μάγευε στον πρωταγωνιστικό ρόλο (αργότερα εξαφανίστηκε από προσώπου γης). Την παράσταση όμως για πολλούς έκλεβαν το Γιουσουφάκι (Τζένη Φωτίου) και ο φρουρός του πασά (Κώστας Γκουσγκούνης).

Την ίδια εποχή οι Τρίτες θαρρώ είχαν ... σουρ. Το λεγε με τον πολύ ιδιαίτερο τρόπο του ο κυρ Γιώργης στο Λούνα Πάρκ, που ήταν από τις πλέον δημοφιλείς εκπομπές του ελληνικού «κουτιού», με ένα μαυρόασπρο λούνα παρκ «στημένο» από τον Μίνωα Αργυράκη. Ένα παράδοξο για τα δεδομένα της εποχής μείγμα τηλεπαιγνίου, σίριαλ και σόου που μόνο ένας Γιάννης Δαλιανίδης θα μπορούσε να σκαρφιστεί. Ο κυρ Γιώργης (Διονύσης Παπαγιαννόπουλος) ανακηρύσσεται στον πιο καλτ (αν και αντιδραστικούλη) θυμόσοφο της εγχώριας TV. Τον πλαισιώνουν η "πέρα βρέχει" σύζυγός του (Αννα Παϊτατζή), η μοντέρνα ανιψιά του Κάθριν (η Ρένα Παγκράτη με εκείνο το αλησμόνητο «Δέκα κρίκοι ένα τάλιρο»), το ερωτευμένο ζεύγος (Νίκος Δαδινόπουλος και Μαίρη Ευαγγέλου), η χαρτορίχτρα Μαρία (Αλέκα Στρατηγού), που μόνο για τον εαυτό της δεν προβλέπει τη μοίρα, κ.ά. Παρουσιαστής ο Βαγγέλης Βουλγαρίδης. Συνολικά 333 ωριαία επεισόδια που κράτησαν ως το 1981. Στο μεσοδιάστημα απολαύσαμε Γρηγόρη Ξενόπουλο σε κάθε δυνατή τηλεοπτική μεταφορά δια χειρός Ερρίκου Ανδρέου. Οι Ζακυνθινές ηθογραφίες εισβάλλουν στη ζωή μας και το ιδίωμα του Ζάντε γίνεται καλαμπούρι της καθημερινότητας. Και τα καλοκαίρια τρέχουμε μαζικά να δούμε τους τόπους και να αγοράσουμε "μπουγαρίνι". Αιτίες: η Αφροδίτη (1977), Η Αναδυομένη (1978), Τυχεροί και άτυχοι και Μυστικοί αρραβώνες (1979), Λάουρα (1980), Η απερίγραπτη και Ο κόσμος και ο Κοσμάς (1981). 18 Την ίδια περίοδο η ΕΙΡΤ μας καθηλώνει με μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της ελληνικής τηλεόρασης, βασισμένη στη μυθιστορηματική τριλογία του Τάσου Αθανασιάδη: Οι Πανθέοι. Όλη η Ελλάδα αναμένει εναγωνίως το τηλεοπτικό «σμίξιμο» της Μάρμως Πανθέου (Κάτια Δανδουλάκη) με τον Κίτσο (Στέλιος Καλογερόπουλος). Σκηνοθετεί ο Βασίλης Γεωργιάδης. Ταυτόχρονα (ή σχεδόν) κάνει τα πρώτα της βήματα και "η γειτονιά μας" στην ΥΕΝΕΔ. Θεωρείται ως και σήμερα η πιο αγαπητή κοινωνική σειρά στην ιστορία της τηλεόρασης, που συμπλήρωσε αισίως 550 ημίωρα επεισόδια. Αποτέλεσε πρότυπο μίμησης για τις σειρές που ακολούθησαν, κυρίως λόγω της απλότητας του σεναρίου και της αμεσότητας των χαρακτήρων. Σκηνοθέτης, ο Πέτρος Λινάρδος. Το σενάριο, που υπέγραφε ο Κώστας Πρετεντέρης, αφορούσε καθημερινές ιστορίες ανθρώπων που ζούσαν στην ίδια γειτονιά, όπου κυριαρχούσε το αρχοντικό της οικογένειας Δελακοβία. Από τους πολλούς πρωταγωνιστές της σειράς ο Μάκης Δεμίρης (καφετζής), ο Ανδρέας Φιλιππίδης (Κασσανδρής) και η Σάσα Καστούρα (Σάσα). Η ενημέρωση έχει για καιρό τη σφραγίδα του Φρέντυ Γερμανού. Σερβιρισμένη κάποτε με "αλάτι και πιπέρι". Η πρώτη εκπομπή του αείμνηστου δημοσιογράφου ξεκίνησε να προβάλλεται το 1969 στην ΥΕΝΕΔ και φιλοξενούσε προσωπικότητες από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Τον τρίτο χρόνο της εκπομπής εντάχθηκε στο δυναμικό της δημιουργικής ομάδας ο σκιτσογράφος Κυρ. Οι συνθήκες κάτω από τις οποίες πραγματοποιούνταν αυτές οι εκπομπές δεν θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ούτε στο ελάχιστο λειτουργικές. Σε κάποιο από τα στούντιο της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού, για να φθάσει κανείς έπρεπε να περπατήσει επί τριάντα μέτρα πάνω σε μαδέρια προκειμένου να μην πέσει στο αυλάκι με το νερό που υπήρχε από κάτω. Στα μαδέρια αυτά περπάτησαν με απόλυτη ισορροπία ο Τζον Λένον και η Γιόκο Όνο προκειμένου να συμμετάσχουν στην εκπομπή. Στην ίδια εκπομπή ο Γερμανός προσπάθησε να κάνει χιούμορ στα ελληνικά με τον Λένον. Ο Λένον «έπιασε» το ύφος του μεγάλου έλληνα δημοσιογράφου (ναι, είμαι υποκειμενική αλλά τον θεωρώ αξεπέραστο δάσκαλο ήθους και γραφής) και απήντησε στα αγγλικά: «Λυπάμαι που δεν γνωρίζω ελληνικά για να καταλάβω τι μου λες και να σου ανταποδώσω το αστείο». Η πρώτη μέτρηση της τηλεθέασης Οι άνθρωποι της τηλεόρασης σε κείνα τα πρώτα δειλά βήματα ένιωθαν την ανάγκη να εισπράξουν την επιτυχία τους και να μετρήσουν την αποδοχή τους. 1968. Η ελληνική τηλεόραση ήταν ήδη δύο ετών και κάπως ήθελε να μάθει πόσοι παρακολουθούσαν τη "ζωή" της. Η AGB και όσα τραγικά

επέφερε δεν υπήρχε ούτε ως ιδέα τότε. Έτσι οι τεχνικοί της ΕΙΡ βρήκαν έναν απλό και πρακτικό τρόπο να μετρήσουν την τηλεθέαση. Ανέβαιναν σε κάποιο ψηλό σημείο και μετρούσαν τον αριθμό των κεραιών που ήταν εγκατεστημένες στις ταράτσες των σπιτιών! Δύο χρόνια αργότερα, όταν κάτι τέτοιο ήταν πλέον αδύνατο να συμβεί, ανέλαβε τις μετρήσεις, με τη μέθοδο των κατ' οίκον επιστολών, η εταιρεία Νίλσεν. Το μεγάλο λάθος του Νίκου Μαστοράκη Ο φοίνικας της χούντας γέμιζε συχνά την οθόνη σε κείνα τα πρώτα βήματα της "τηλοψίας" μας. Μέχρι που ήρθαν τα γεγονότα του Πολυτεχνείου. Η συνέντευξη του Νίκου Μαστοράκη ήταν η πρώτη ίσως εικόνα που αφύπνισε το τηλεοπτικό κοινό και το έκανε να διαμαρτυρηθεί με τέτοια σφοδρότητα που ο πανίσχυρος -ως τότε- τηλεπαρουσιαστής αναγκάστηκε να εξαφανιστεί για χρόνια από το ελληνικό τηλετοπίο. Ο Μαστοράκης το 1973 επιχείρησε να πάρει συνέντευξη από τους συλληφθέντες φοιτητές του Πολυτεχνείου. Η συνέντευξη έγινε μέσα στο ΚΕΒΟΠ υπό την αυστηρή επιτήρηση των κρατούντων. Η εικόνα των συλληφθέντων φοιτητών σόκαρε την κοινή γνώμη. 19 Περιθώρια για ελεύθερη έκφραση δεν υπήρχαν και κατά συνέπεια η ρετσινιά του χουντικού προσκολλήθηκε δίκαια ή άδικα στον παρουσιαστή. Λίγο καιρό αργότερα, στις 6 Απριλίου του 1974 η Ελλάδα συμμετέχει για πρώτη φορά στη Γιουροβίζιον με τη Mαρινέλλα να άδει από τηλεοράσεως «Λίγο κρασί, λίγο θάλασσα και το αγόρι μου». Κάπου εκεί παίχτηκε και το πρώτο θεατρικό μονόπρακτο στην ελληνική TV. Ήταν το έργο του Iάκωβου Kαμπανέλλη «Aυτός και το παντελόνι του» με τον Bασίλη Διαμαντόπουλο. Oι δε ξένες τηλεοπτικές σειρές που έγραψαν ιστορία ήταν το «Πέιτον Πλέις» και «O φυγάς». Τον Ιούλιο του 1974 η Δημοκρατία εγκαθίσταται και στην ΕΙΡΤ, όταν ο Κων/νος Καραμανλής διορίζει επικεφαλής τον Δημήτρη Χόρν. Ο Βασίλης Γεωργιάδης σφραγίζει με τις δημιουργίες του την μεταπολεμική περίοδο. Σειρές όπως ο Γιούγκερμαν και ο Συνταγματάρχης Λιάπκιν, που δυστυχώς σβήστηκαν από τα αρχεία του Κρατικού ιδρύματος. Την τελευταία τριετία της διακυβέρνησης Καραμανλή οι σειρές που κυριολεκτικά αιχμαλωτίζουν το κοινό στις οθόνες είναι ο Μεθοριακός σταθμός σε σκηνοθεσία Γιώργου Πετρίδη, Το λεμονόδασος της Τόνιας Μαρκετάκη, Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια του Κώστα Αριστόπουλου, η Αστροφεγγιά του Διαγόρα Χρονόπουλου (η Αθήνα έζησε τον μεγάλο σεισμό παρακολουθώντας τον Λουκή) καθώς και η τηλεοπτική μεταφορά της Λωξάνδρας από τον Γρηγόρη Γρηγορίου, που καθιέρωσε ως ηθοποιό την Μπέτυ Βαλάση. Γύρω στη δεκαετία του 80 η τηλεόραση αφήνει την ασπρόμαυρη ζωή της και ... βρίσκει το χρώμα της, αποκτά τα πρώτα της χρήματα και γρήγορα την... ψωνίζει. Tο 1988 δραστηριοποιείται στην Eλλάδα η AGB. Οι πειρατές κατά καιρούς διαμαρτύρονται τις νυχτερινές ώρες καταλαμβάνοντας τις κρατικές συχνότητες για να βάλουν από .. Γκουσγκούνη μέχρι "η Αθήνα τη νύχτα". Το 1988, η πίεση του κόσμου που ζητά κάτι νέο στις τηλεοπτικές συνήθειες αλλά και η πρωτοβουλία της τοπικής αυτοδιοίκησης αναγκάζει την ΕΡΤ να κάνει η ίδια αυτό που δεν ήθελε να κάνουν οι άλλοι. Η απόφαση λαμβάνεται, και ανακοινώνεται ότι η κρατική τηλεόραση «συμφώνησε» με 6 δορυφορικά κανάλια για την επίγεια αναμετάδοσή τους στην Αθήνα και άλλες μεγάλες πόλεις, συμπεριλαμβανομένης και της Θεσσαλονίκης, όπου ήδη ο δήμος είχε ξεκινήσει την μετάδοση όχι μόνο δορυφορικών προγραμμάτων, αλλά και του δικού του τηλεοπτικού καναλιού, του TV100 που είναι ο πρώτος μη κρατικός σταθμός στην Ελλάδα! Ο δρόμος για την ιδιωτική τηλεόραση ανοίγει σύντομα. Στις 20 Nοεμβρίου του 1989 κάνει πρεμιέρα το Mega με τη Λιάνα Kανέλλη, έναν μήνα μετά στις 31 Δεκεμβρίου ο ANT1 με τον Tέρενς Kουίκ, ενώ την ίδια χρονιά δημιουργείται και το Eθνικό Συμβούλιο Pαδιοτηλεόρασης. Yστερα από πολλές αναβολές, το 93 ξεκινάει ο Σκάι και στις 4 Δεκεμβρίου του ίδιου χρόνου το Star. Σήμερα το τηλεοπτικό τοπίο της χώρας αριθμεί μερικές εκατοντάδες κανάλια και μη με ρωτήσετε πως .. πήρε ο διάολος την ελληνική τηλεόραση. Με τον ίδιο τρόπο υποθέτω, που άψογα αποκαθηλώνουμε όσα κληρονομήσαμε ως ... περαστικοί από δω. Λες και φοβόμαστε μην πληρώσουν φόρο οι επόμενοι αν τους παραδώσουμε και τίποτα της προκοπής.

* Πολύτιμες πηγές διάφορα δημοσιεύματα της Καθημερινής και του Βήματος. Το άρθρο αυτό έγραψε η φίλη Άννα, στο blog της “oistros”που βρίσκεται στη διεύθυνση http://oistros-reportaz1.blogspot.com , όπου μπορείτε να βρείτε πολλά παρόμοια άρθρα. 20

Τα blogs Τα blogs είναι προσωπικοί χώροι στο διαδίκτυο, τους οποίους ο καθένας μπορεί να δημιουργήσει και να γράψει ό, τι θέλει. Τα blogs τελευταία έχουν πάρει μεγάλη έκταση, λόγω της απλότητάς τους.

Απόψεις

Ο

ι αρχικά 20 προγραμματισμένες παραστάσεις έγιναν 40 και μετά τη δεύτερη παράταση, ως τις 4 Μαρτίου θα έχουν συμπληρωθεί 60. Από τις 24 Νοεμβρίου-ημέρα της πρεμιέρας μέχρι σήμερα- δεν υπάρχει, χωρίς υπερβολή, έντυπο στην Ελλάδα που να μην της έχει αφιερώσει χώρο (από ένα μικρό σχόλιο μέχρι πολυσέλιδα αφιερώματα). Το soundtrack της παράστασης, παρόλο που ανήκει σε ένα είδος μουσικής πολύ μακρινό από τα ακούσματα του μέσου Έλληνα βρίσκεται στην πρώτη δεκάδα του πίνακα πωλήσεων για περίπου δύο μήνες. Η παράσταση του Δημήτρη Παπαϊωάννου είναι αναμφίβολα το καλλιτεχνικό γεγονός του φετινού χειμώνα. Η ιστορία ξεκίνησε το Νοέμβριο, όταν σε κάποιο διάλειμμα ανάμεσα στις ταινίες του φεστιβαλ, 22 συναντήσαμε πρώτη φορά την παράσταση του Δημήτρη Παπαϊωάννου. Ευτυχής συγκυρία. Μεταξύ σοβαρού και αστείου-ενθουσιασμένοι από το κουλτουριάρικο κλίμα των ημερών αποφασίσαμε ότι θα κατεβούμε στην Αθήνα για να δούμε την παράσταση οπωσδήποτε. Δύο ημέρες πριν την επίσημη πρεμιέρα, μετά από τηλέφωνο στα ταμεία του Παλλάς, μαθαίνουμε ότι τα εισιτήρια και για τις 20 παραστάσεις που θα δοθούν έχουν προπωληθεί, υπάρχει όμως πιθανότητα για παράταση των παραστάσεων. Αχα! Τελικά, στις 20 Δεκεμβρίου κατάφερα να βρω πέντε εισιτήρια για τις 20 Ιανουαρίου.. Στο μήνα που μεσολάβησε, άκουσα τόσα! Από κριτικές διθυραμβικές μέχρι σχόλια αποστροφής, από κείμενα ανθρώπων που θεώρησαν την παράσταση καθαρτική μέχρι σχόλια που την αξιολογούσαν ως χυδαία, προκλητική και προσβλητική όχι μόνο για το γυναικείο αλλά και για το ανδρικό φύλο. Όλα αυτά, σε συνδιασμό με το γεγονός ότι οργανώναμε κάθοδο ολόκληρου γκρούπ στην πρωτεύουσα για δύο βράδια, ενέτειναν το αίσθημα αγωνίας. Ή, πιο σωστά, απορίας. Τι θα βλέπαμε επιτέλους; Και η αίσθηση που θα μας άφηνε η παράτσαση θα αποτελούσε ενδειξη για την προσωπικότητα ή το επίπεδο της παιδείας μας; Και αν δεν μας άρεσε, δεν μας άγγιζε ή δεν την καταλαβαίναμε; Τότε τι; Με ένα επιπλέον άγχος λοιπόν και έχοντας διέλθει μέσα από ολόκληρο το φάσμα χαρακτηρισμών που αποδόθηκαν στη δουλειά του Παπαϊωάννου, βρεθήκαμε στις 20 Ιανουαρίου στην πλατεία του ανακαινισμένου θεάτρου Παλλάς. -Μήπως πρέπει να δείχνουμε σοβαροί; Ή καλύτερα προβληματισμένοι; Σκεπτικοί; -Όχι μωρέ! Σιγά! Το πολύ-πολύ να πούμε ότι χάσαμε δύο ώρες από τη ζωή μας! ..και μετά ησυχία... Στο τελευταίο χειροκρότημα , ένας χορευτής αποσπάστηκε για λίγο από την αλυσίδα και έτρεξε να ανεβάσει τον σκηνοθέτη στη σκηνή. Το χειροκρότημα για λίγο δυνάμωσε και μετά η σκηνή σκοτείνιασε. Και έμεινε ένα ελαφρύ μούδιασμα. Αυτό που μένει όταν βρίσκεσαι αντιμέτωπος με έναν ευφυή άνθρωπο και το έργο του. Γιατί μπορεί να μην καταλαβαίνεις όλες του τις οπτικές, άλλες να μη σε αγγίζουν και άλλες να έχουν αναλυθεί με τρόπο που διαφέρει από τη δική σου λογική, τίποτα όμως από αυτά δε σου επιτρέπει να αμφισβητήσεις την ευφυία του καλλιτέχνη. Και

κατά την δική μου γνώμη, ο Δημήτρης Παπαϊωάννου είναι ένας εξαιρετικά ευφυής άνθρωπος. Καταφέρνει με εντυπωσιακά εικαστικές μεθόδους να παρουσιάσει ανησυχίες, σκέψεις και προβληματισμούς με τρόπο ευαίσθητο αλλά παράλληλα τόσο σαφή. Διάβασα πολυσέλιδες κριτικές πριν και μετά την παράσταση. Το πιο περιεκτικό σχόλιο από όλα όμως ήταν: «2 - Δημήτρης Παπαϊωάννου - η αφοπλιστική δύναμη ενός ευφυούς ανθρώπου»

23

Μουσική

O

Φρεντερίκ Σοπέν (Frédéric François Chopin), κατά προσέγγιση Σοπæν, στα πολωνικά Fryderyk Francisek Szopen, 1 Μαρτίου ή 22 Φεβρουαρίου 1810 - 17 Οκτωβρίου 1849) ήταν γαλλοπολωνός συνθέτης. Ένας από τους μεγαλύτερους εκπροσώπους του ρομαντισμού στη μουσική και από τους μεγαλύτερους πιανίστες της εποχής του. Αρκετές συνθέσεις του συγκαταλέγονται στα σημαντικότερα έργα του πιανιστικού ρεπερτορίου.

Παιδικά χρόνια Γεννήθηκε στην Πολωνία το 1810. Οι πληροφορίες για την ημερομηνία γέννησής του δεν είναι ακριβείς: σύμφωνα με κάποιες γεννήθηκε στις 22 Φεβρουαρίου ή την 1η Μαρτίου, ενώ υπάρχει και η πληροφορία ότι είχε γεννηθεί ένα χρόνο νωρίτερα. Ο ίδιος πάντως ανέφερε ως ημερομηνία γέννησης την 1η Μαρτίου. Ο πατέρας του Nicolas Chopin ήταν Γάλλος που ζούσε στην Πολωνία από το 1787. Είχε αποκτήσει μάλιστα την πολωνική υπηκοότητα και είχε πάρει μέρος στην εξέγερση του 1794. Στην Πολωνία παρέδιδε μαθήματα γαλλικής γλώσσας. Η μητέρα του συνθέτη, Justyna Krzyźanowska, ήταν Πολωνή. 24 Ο Φρεντερίκ από μικρός έδειξε το ταλέντο που είχε στη μουσική. Παρακολουθούσε μαθήματα από 6 ετών και όταν ήταν 7 ετών τυπώθηκε η πρώτη του σύνθεση, μια Πολονέζα σε σολ ελάσσονα. Σε ηλικία 8 ετών εμφανίστηκε πρώτη φορά δημοσίως ως πιανίστας. Η φήμη του γρήγορα έγινε μεγάλη και στην Βαρσοβία τον θεωρούσαν δεύτερο Μότσαρτ. Ο δάσκαλός της σύνθεσης στο Ωδείο της Βαρσοβίας, Γιόζεφ Έλσνερ, μιλούσε για εξαιρετικές ικανότητες και μουσική ιδιοφυία. Το 1829 έδωσε τις πρώτες μεγάλες του συναυλίες στη Βιέννη, και εν τω μεταξύ είχε συνθέσει ήδη μερικά σημαντικά έργα, όπως το κοντσέρτο σε φα ελάσσονα (γνωστό ως 2ο κοντσέρτο), την πρώτη σονάτα για πιάνο (σε ντο ελάσσονα), και κάποιες από τις σπουδές για πιάνο. Το 1830 έφυγε από την Πολωνία για να συνεχίσει τις εμφανίσεις του στη Βιέννη. Μετά την αναχώρησή του ξέσπασε στη χώρα επανάσταση κατά της τσαρικής εξουσίας η οποία συνετρίβη και ο συνθέτης δεν μπόρεσε ποτέ να επιστρέψει στην πατρίδα του.

Η ζωή στο Παρίσι Από το 1831 ζούσε στο Παρίσι, που τότε ήταν επίκεντρο της πνευματικής καλλιτεχνικής ζωής. Εκεί ζούσαν πολλοί σπουδαίοι συνθέτες, όπως οι Γιοακίνο Ροσίνι, Φραντς Λιστ, Εκτόρ Μπερλιόζ. Λίγους μήνες μετά την άφιξή του έδωσε το πρώτο του ρεσιτάλ και σταδιακά η φήμη του εξαπλωνόταν. Σύντομα απέκτησε πολλούς μαθητές (κυρίως μαθήτριες) τα μαθήματα του προσέφεραν οικονομική άνεση και ασφάλεια. Παρά τη μεγάλη φήμη του όμως απέφευγε τις εμφανίσεις σε μεγάλα ακροατήρια. (Ισχυριζόταν ότι φοβόταν πολύ το κοινό.) Έτσι, στα 18 χρόνια παραμονής στο Παρίσι, έδωσε μόνο 19 ρεσιτάλ. Το 1837 είχε ερωτευτεί μία μαθήτρια πιάνου, την Maria Wodzińska, και είχαν αρραβωνιαστεί, όμως η οικογένεια της κοπέλας διέλυσε τον αρραβώνα, πιθανότατα εξ αιτίας των προβλημάτων υγείας του συνθέτη.

και

και

Φρεντερίκ Σοπέν όπως απεικονίζεται από το φίλο του τον Ευγένιο Ντελακρουά το 1838.

Η σχέση με τη Γεωργία Σάνδη Στο Παρίσι ο Σοπέν συνδεόταν με τον κύκλο του επίσης φημισμένου συνθέτη και πιανίστα Φραντς Λιστ. Στο σπίτι του γνώρισε τη συγγραφέα Γεωργία Σάνδη (ψευδώνυμο της Βαρώνης Aurore Dudevant), 6 χρόνια μεγαλύτερή του. Η πρώτη γνωριμία με την τολμηρή και μάλλον εκκεντρική συγγραφέα (κάπνιζε και φορούσε αντρικά ρούχα) του είχε προκαλέσει αρνητική εντύπωση και είχε σχολιάσει επικριτικά τη συμπεριφορά και την εμφάνισή της. Από το 1838 όμως ξεκίνησε η σχέση τους, που κράτησε 9 χρόνια. Το 1838-9 το ζευγάρι έζησε για λίγους μήνες στη Μαγιόρκα, στο ερημωμένο Μοναστήρι Valldemossa. Η Γεωργία Σάνδη πήγε εκεί γιατί το κλίμα θα βοηθούσε τον γιό της Maurice να 25 ξεπεράσει κάποια προβλήματα υγείας και ο συνθέτης την ακολούθησε πιστεύοντας ότι εκεί θα βελτιωνόταν και η δική του υγεία (έπασχε από φυματίωση). Το κλίμα της περιοχής όμως δεν τον βοήθησε, και επιπλέον έπρεπε να αντιμετωπίσουν και την αρνητική στάση των ντόπιων απέναντι στο ανύπαντρο ζευγάρι. Έτσι σύντομα εγκατέλειψαν την Ισπανία και επέστρεψαν στη Γαλλία, όπου ζούσαν κατά διαστήματα στο Παρίσι και στη Nohant, στην κατοικία της Γεωργίας Σάνδη. Οι σχέσεις τους σταδιακά άρχισαν να ψυχραίνονται και το ζευγάρι χώρισε το 1847. Ο λόγος του χωρισμού, όπως προκύπτει από επιστολή της Σάνδης προς τον Σοπέν η οποία ανακαλύφθηκε το 1950, είναι ότι ο συνθέτης υποστήριξε την κόρη της Γεωργίας Σάνδη, Solange, σε έντονη διαμάχη που είχε με τη μητέρα της επειδή είχε αρραβωνιαστεί κρυφά.

Τελευταία χρόνια Από εκείνη τη χρονιά η υγεία του επιδεινώθηκε. Το 1848 έζησε για μεγάλο διάστημα στην Αγγλία και τη Σκωτία για ρεσιτάλ, κατόπιν πρόσκλησης της μαθήτριάς του Τζέιν Στέρλινγκ. Όταν επέστρεψε στο Παρίσι η υγεία του σε πολύ χειρότερη κατάσταση και τα οικονομικά του μέσα περιορισμένα. Πέθανε στο Παρίσι το 1849, μετά από χρόνια φυματίωση. Ενδέχεται όμως ο θάνατός του να οφείλεται σε καρδιακό νόσημα. Κηδεύτηκε στο Παρίσι και τάφηκε στο Κοιμητήριο Περ Λασέζ, όμως λόγω δικής του επιθυμίας η καρδιά του μεταφέρθηκε στην Πολωνία, όπου φυλάσσεται μέχρι και

ήταν

Ο τάφος του Σοπέν στο κοιμητήριο Περ Λασέζ

σήμερα. Έργο Το έργο του Σοπέν προορίζεται αποκλειστικά για πιάνο, με εξαίρεση μερικά έργα μουσικής κοντσερτάντε για πιάνο και ορχήστρα, ένα τρίο για πιάνο, βιολί και βιολοντσέλο, μερικά έργα για πιάνο και βιολοντσέλο και ορισμένα τραγούδια για φωνή και πιάνο. Αρκετά από τα έργα του είναι πολύ απαιτητικά δεξιοτεχνικά, όπως οι Μπαλάντες και τα Σκέρτσι, αλλά αυτό που προέχει δεν είναι η δεξιοτεχνία αλλά ο μελωδικός χαρακτήρας. Μάλιστα έχει επισημανθεί ότι η δομή των μουσικών φράσεων είναι τέτοια, σαν να επρόκειτο να ερμηνευθούν από τραγουδιστή. Παράλληλα όμως με την ανεξάντλητη μελωδική του ευρηματικότητα, ο Σοπέν είχε μια πολύ αναπτυγμένη αρμονική φαντασία, ένα στοιχείο της τέχνης του που συχνά διαφεύγει της προσοχής των μουσικόφιλων. Ο Σοπέν αξιοποίησε τους παραδοσιακούς χορούς της πατρίδας του, τις Πολονέζες και τις Μαζούρκες, αλλά τα δικά του έργα δεν προορίζονται για χορό, αφού είναι πολύ γρήγορα και δεξιοτεχνικά. Το ίδιο ισχύει και για τα Βαλς του: είναι ευχάριστα κομμάτια σαλονιού, που προορίζονται για διασκέδαση. Μερικά από τα 24 Πρελούδια τα συνέθεσε κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη Μαγιόρκα. Το πιο διάσημο από αυτά είναι το 15ο, το πρελούδιο "της σταγόνας της βροχής". Λέγεται ότι το συνέθεσε ένα βράδυ με έντονη κακοκαιρία, που περίμενε με αγωνία τη Σάνδη και τον γιό της, οι οποίοι είχαν καθυστερήσει να φτάσουν λόγω των καιρικών συνθηκών. Ωστόσο αυτού του είδους οι ιστορίες σχετικά με τα έργα του Σοπέν μάλλον πρέπει να τοποθετηθούν στον χώρο της 26 μυθοπλασίας. Ξεχωριστές είναι και οι 24 σπουδές για πιάνο: εκτός από τις τεχνικές απαιτήσεις τους, είναι και αξιόλογα μουσικά κομμάτια που μπορούν να ερμηνευθούν σε συναυλίες. Αυτό δεν ήταν συνηθισμένο προηγουμένως, για παράδειγμα στις σπουδές του Τσέρνυ και του Κράμερ το ενδιαφέρον είναι καθαρά παιδαγωγικό. Από την εποχή του Σοπέν όμως και μετά πολλοί συνθέτες παρουσίασαν αντίστοιχα έργα αξιώσεων, όπως οι Φραντς Λιστ, Κλωντ Ντεμπυσύ και Αλεξάντρ Σκριάμπιν. Οι Σονάτες του Σοπέν δεν ακολουθούν την παράδοση του βιεννέζικου Κλασικισμού. Οι κριτικοί της εποχής μάλιστα παρατηρούσαν ότι μάλλον δεν γνώριζε καλά τη φόρμα του είδους, η αλήθεια όμως είναι ότι πιθανότατα δεν θα ήθελε ο ίδιος να τηρήσει την αυστηρή φόρμα. Εξ άλλου προτιμούσε κομμάτια σε ελεύθερες φόρμες όπως οι Μπαλάντες και τα Σκέρτσι. Ήταν μάλιστα ο πρώτος που παρουσίασε Σκέρτσο ως αυτόνομο κομμάτι. Τα Κοντσέρτα του για πιάνο και ορχήστρα είναι έργα στα οποία κυριαρχεί το πιάνο και η ορχήστρα έχει δευτερεύοντα ρόλο (παρουσιάζει την εισαγωγή, τα συνδετικά μέρη και το κλείσιμο). Στα σημεία που εμφανίζεται το πιάνο ο ρόλος της ορχήστρας είναι καθαρά συνοδευτικός.

Το άρθρο αυτό διαμορφώθηκε στη δικτυακή εγκυκλοπαίδεια «Wikipedia».

Με τα μάτια του φακού

Οι αγώνες καλά κρατούσαν εδώ και αρκετό καιρό. Οι φοιτητές, έκαναν ό, τι καλύτερο μπορούσαν αλλά δυστυχώς δεν μπόρεσαν να κάμψουν την αμείλικτη πλέον τακτική πολιτικής. Πρώτες πρώτες στο Google, πατώντας τη λέξη «πανεπιστήμιο», φιγουράρουν πλέον οι εικόνες των συλλαλητηρίων.

30

Μία νέα εκδοχή για το πώς χτίστηκε η μεγαλύτερη από τις πυραμίδες της Γκίζας παρουσίασε ένα Γάλλος αρχιτέκτονας. Σύμφωνα με αυτή, οι Αιγύπτιοι χρησιμοποιούσαν μια σπειροειδή σκάλ για να ανεβάσουν τους τεράστιους ογκόλιθους, που έφταναν σε βάρος τους 2,5 τόνους. Τι μυστήριο και αυτό!!

«Όλοι διαφορετικοί, όλοι ίσοι» είναι το σύνθημα του αντιρατσιστικού κινήματος που έχει φουντώσει τον τελευταίο καιρό. Βασικός υποστηρικτής της ιδέας, το «Εθνικό Συμβούλιο Νεολαίας», αλλά και πολλοί άλλοι άνθρωποι που ενδιαφέρονται για τους συνανθρώπους τους.

Γίνετε τώρα συνδρομητές του περιοδικού «ΤΟ ΠΡΙΣΜΑ»! Ναι, θα ήθελα να γίνω συνδρομητής του περιοδικού ΠΡΙΣΜΑ. Η συνδρομή μου θα ήθελα να ξεκινάει από τον μήνα……………………… Όνομα : …………………………………………. Επώνυμο : ………………………………………… Διεύθυνση : ………………………………………… Πόλη : ……………………………..

Τ.Κ. : ……………………... Τηλέφωνο: ……………………………...

Η συνδρομή θα ήθελα να διαρκέσει για …………………………‫ ٱ‬2 τεύχη ( 4,90 € ) ‫ ٱ‬3 τεύχη ( 6,70 € ) ‫ ٱ‬4 τεύχη ( 7,90 € ) ‫ ٱ‬6 τεύχη ( 9,50 € ) ‫ ٱ‬8 τεύχη ( 11 € ) *Στο φάκελο μαζί με το κουπόνι εσωκλείω το ανάλογο ποσό. Παρακαλούμε κόψτε το κουπόνι και στείλτε το στη διεύθυνση: Ι. Καρτάλη 38 Τ.Κ.: 38221 Βόλος ✂-----------------------------------------------------------------------------

Αποκτήστε παλαιότερα τεύχη του περιοδικού «ΤΟ ΠΡΙΣΜΑ»! Ναι, θα επιθυμούσα να αποκτήσω παλαιότερα τεύχη του περιοδικού «ΤΟ ΠΡΙΣΜΑ»! Όνομα : ………………………………………… Επώνυμο: ………………………………………… Διεύθυνση: …………………………………………. Πόλη: …………………………………………….

Τ.Κ. : …………………………... Τηλέφωνο: …………………….

Θα ήθελα να αποκτήσω τα τεύχη ……………………‫ ٱ‬Καλοκαίρι 2005 ( 2 € ) ‫ ٱ‬Φθινόπωρο 2005 ( 2 € ) ‫ ٱ‬Χειμώνας 2005 ( 2 € ) Άλλο: …………………………. *Στο φάκελο μαζί με το κουπόνι εσωκλείω το ανάλογο ποσό. Παρακαλούμε κόψτε το κουπόνι και στείλτε το στη διεύθυνση: Ι. Καρτάλη 38 Τ.Κ.: 38221 Βόλος Τηλέφωνα επικοινωνίας Ταμείο Βόλου: 24210-26884 Ταμείο Αθήνας: 210-2821976 Ταμείο Θεσσαλονίκης: 2310-530845

Στοιχεία αποστολέα Όνομα: ………………………………………………………………. Επίθετο: ……………………………………………………………... Πόλη: ……………………………………………………………….. Διεύθυνση: …………………………………………………………. Αριθμός: …………………………………………………………… Τ.Κ.: ……………………………………………………………….. E-mail: ……………………………………………………………. (προαιρετικό)

Τηλέφωνο: ………………………………………………………… (προαιρετικό)

Ηλικία: ……………………………………………………………. (προαιρετικό)

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΠΟΥ ΒΛΕΠΕΙ ΤΗ ΖΩΗ ΑΠΟ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΠΛΕΥΡΕΣ…