Plan van aanpak 3P
Inleiding In 2007 is een start gemaakt met de uitvoering van het project 3P, oftewel programma burgerparticipatie duurzame leefomgeving. Dit is een samenwerkingsproject van de 12 milieufederaties. Trekker van dit project is de Milieufederatie Drenthe. De 12 milieufederaties zijn verdeeld in een kopgroep en een volggroep. De activiteiten van kopgroep kunnen gezien worden als een soort pilot. De MFG is ingedeeld in de volggroep. Doel Met het project willen de milieufederaties een aantal doelen bereiken: 1. Het betrekken van in natuur en milieu geïnteresseerde burgers bij beleidsontwikkeling en -uitvoering voor duurzame ontwikkeling. 2. Het vernieuwen en versterken van de binding van in natuur en milieu geïnteresseerde burgers met het werk van de natuur en milieuorganisaties. 3. Het landelijk, regionaal en lokaal uitwisselen en leren van ervaringen met burgerparticipatie. 4. Het spiegelen van de agenda van milieufederaties met de agenda van de in natuur en milieu geïnteresseerde burger. Deze doelen willen we bereiken door a. Het opzetten van een groot burgerpanel en uitvoering van regelmatige peilingen. Hiermee brengen we in beeld welke ideeën, opvattingen, wensen, verwachtingen en klachten er bij burgers leven. Onderwerpen die burgers aanspreken zetten we gezamenlijk op de landelijke, provinciale of gemeentelijke beleidsagenda. b. Het opzetten van vervolgactiviteiten rond deze beleidsonderwerpen, waarmee we samen met deelnemers invulling geven aan concrete participatieactiviteiten. c. Het terugkoppelen van de ervaringen en de resultaten aan zowel de deelnemers als beleidsbetrokkenen. (bron 3P Programma burgerparticipatie) Doelgroepen (bron 3P Programma burgerparticipatie) Het programma kent verschillende doelgroepen: Burgers Wie werkt aan ruimtelijk beleid en duurzaamheid doet er goed aan zijn oor te luister te leggen bij burgers om te achterhalen welke ervaringen, wensen, drijfveren en behoeften een rol spelen. Burgers zijn de deskundigen van hun eigen leefomgeving. In allerlei rollen hebben ze te maken met de indeling en het gebruik van de ruimte, de kwaliteit van natuur, milieu en landschap en houden ze zich bezig met de toekomst.
Beleidsbetrokkenen De doelgroep beleidsbetrokkenen bestaat uit bestuurlijke portefeuillehouders, verantwoordelijke fractiewoordvoerders, beleidsambtenaren en sleutelfiguren bij andere relevante partijen (bedrijfsleven bijv.). Bestuurders en beleidsmakers maken keuzes die van invloed zijn om de leefomgeving en vinden het belangrijk om in die keuzes ook de opvatting van de samenleving af te wegen. Veel opvattingen bereiken de besluitvormers nog onvoldoende of te laat. Het betrekken van deze doelgroep bij de uitkomsten van het panel, de peilingen en de vervolgactiviteiten is daarom belangrijk. Natuur en milieuorganisaties en onze eigen organisaties De twaalf Milieufederaties vervullen een belangrijke koepelfunctie voor zo’n 1.000 aangesloten organisaties. Daarnaast hebben milieufederaties contacten met burgers, actiecomités enz. die zich inzetten voor concrete zaken ten aanzien van hun eigen leefomgeving. Met dit programma willen we de band met deze groepen en mensen vernieuwen en versterken. Zij vertegenwoordigen een breed netwerk van mensen die betrokken zijn bij de leefomgeving. Media De media zijn belangrijk om de resultaten van het programma zichtbaar te maken. Een succesvol programma heeft aandacht nodig om een groot bereik te hebben en aan gewicht en gezag te winnen. Planning 2007 wordt gezien als een opstartfase. De landelijke projectgroep komt een paar keer per jaar bijeen om te brainstormen over bijvoorbeeld wervingsmethoden en er worden workshops gehouden over digitale onderzoeken en effectieve burgerparticipatie. Groningen volgt nauwgezet de ervaringen die opgedaan zijn in de kopgroep zodat we de voorbereidingen kunnen treffen voor de werving in 2008. Als landelijke doelstalling is opgenomen: op 31 december 2007 kent 100% van de verantwoordelijke medewerker (Martijn) de inhoud, uitkomsten en leerervaringen van het eerste jaar van dit programma. In 2008 wordt van start gegaan met de werving van de 625 leden in Groningen. De kopgroep zet een provinciaal onderwerp op de bestuurlijkmaatschappelijke agenda. De provincie Groningen beperkt zich tot het participeren in de landelijke bestuurlijk-maatschappelijke agenda. Ons panel wordt daartoe geraadpleegd. We volgen kritisch de burgerparticipatieprojecten die in de kopgroep opgezet worden. In 2009 gaan wij actief aan de slag met ons panel. We leggen ons panel vijf onderwerpen voor die politiek en maatschappelijk actueel zijn, twee landelijke onderwerpen, één provinciale en twee in twee gemeenten in Groningen. Daarnaast voeren we één burgerparticipatie-activiteit. Een planning van de werkzaamheden in 2007 staat in bijlage 1. Voor de Milieufederatie Groningen is de besteding van de uren uitgewerkt in tabel 2.
Kosten Van de volggroepen wordt een inspanning gevraagd van 420 uren verdeeld over 3 jaar. 2 007 80
2 008 140
2 009 200
Tabel 1 uren per jaar
De totale kosten over alle jaren incl. de bouw van het panelsysteem, communicatiemiddelen etc. komen landelijk op € 798.000,-. Dit bedrag wordt gedekt door het SMOM, de provinciale fondsen en een eigen bijdrage van de MFG. Voor 2007 komt dat voor de MFG neer op een eigen bijdrage van € 3.750,-.
En wat betekent 3P concreet voor de Milieufederatie Groningen? Communicatie De verschillende doelgroepen in Groningen komen in verschillende stadia aan bod. De interne collega’s moeten gedurende het hele traject op de hoogte blijven om het burgerpanel bij actuele onderwerpen adequaat te kunnen inschakelen. Ook de wijze van aanbrengen van leden voor het burgerpanel is iets dat alle collega’s gevraagd is. Onderstaande lijst kwam naar voren als suggestie: • Tijdens excursies van bijvoorbeeld het Groninger Landschap kan actief geworven worden (uit ervaringscijfers van Drenthe blijkt dat de directe benadering het meeste rendement haalt). Wel noodzakelijk dat de VOTters van tevoren weten wat het burgerpanel ook hun kan bieden. • Lobbyen bij de ANWB, zodat zij hun achterban kunnen mobiliseren. Advies via de lokale medewerker. • Lobbyen in bijvoorbeeld de VIVA want die besteden ook veel aandacht aan de HIERcampagne. • Oproep op TV Noord (Cunera van Selm is nu actief aan het rondfietsen in de natuur). • Het bedrijf Pepperminds, onze overburen, is een commercieel bedrijf die marketingdingen doen als de verkoop van kranten op de Herestraat. Kost wel geld. • Tijdens onze eigen activiteiten moeten we zo veel mogelijk lobbyen dat mensen zich aan kunnen melden. Gedacht kan worden aan de Nacht van de Nacht, onthulling Duisterniskaart etc. • De Vereniging Groninger Dorpen kan een oproep plaatsen in haar nieuwsbrief. • De mensen die meedoen aan het TELIproject kunnen gevraagd worden panellid te worden. • Natuurcentrum Beyum folders neerleggen. Over de wervingsmethoden wordt natuurlijk ook landelijk nagedacht. In sommige gevallen is het ook juist raadzaam om landelijk te werven bv. via websites als Hyves en Myspace. De kopgroep krijgt in 2007 ervaring met de mest efficiente wervingsmethoden. Samen met de ervaringen van Drenthe moet dat in Groningen leiden tot de aanpak waarbij de meest kansrijke methode gebruikt wordt. In 2008 moet ons panel gereed komen maar dat neemt niet weg dat we in 2007 al kunnen werven onder onze achterban en tijdens activiteiten. De bovengenoemde punten zijn met name geplande activiteiten waar we kunnen aanhaken. Voorstel: Wij werven in 2008 de panelleden volgens de methode die landelijk het best gebleken is. Daarnaast gaan we in de aanloop naar 2008 al mensen werven bij bijeenkomsten van de MFG. Mensen laten hun emailadres achter en wij sturen daar een aanmelding achteraan. In 2008 zal de eerste vragenlijst naar het Groningse panel gestuurd worden. Over de resultaten moet ook gecommuniceerd worden richting belanghebbenden (bv. politici en bestuurders). We kunnen hier natuurlijk onze website en onze nieuwsbrief goed voor gebruiken. Nog beter is het natuurlijk de resultaten te koppelen aan een actie. Het burgerparticipatieproject in 2009 vraagt een heel eigen communicatie insteek afhankelijk van het gekozen thema. Thema’s die bevraagd kunnen worden. De eerste vragenlijst in 2008 is een landelijke. Natuurlijk kunnen we hier ook een voorstel in doen. Aan de collega’s is gevraagd wat zij belangrijke thema’s vinden voor een burgerpanel. De volgende onderwerpen kwamen daarbij naar voren:
• •
landschap (verrommeling) energiebesparing
Voorstel: Wij zullen de landelijke projectgroep voorstellen in 2009 het panel de mening te vragen over het onderwerp verrommeling van het landschap. In 2009 voeren we ook een aantal peilingen uit met een lokaal karakter. Voor de stad Groningen zouden we de volgende onderwerpen kunnen peilen: • hoogbouw in de stad • hoe komen we tot een klimaatneutrale stad Maar wellicht speelt er in die periode ook een ander actueel thema. Mogelijke participatieprojecten in 2009 In 2009 voert ook de provincie Groningen een participatieproject uit. Natuurlijk hebben wij al de nodige ervaringen met participatieprojecten door de ontwerpateliers. Uit de groep kwamen nog een aantal suggesties naar voren: • CO2 neutrale stad • Duisternis (bv. 1 dorp dooft al zijn verlichting). Voorstel: De invulling van een participatieproject stellen we uit tot 2008 als er meer duidelijk is welke projecten actueel zijn op dat moment.
Bijlage 1 Kalender Mrt Apr
Mei
Juni
Juli
Aug
Sep
Okt
Nov
dec
Werkplan Communicatieplan Offertetraject panelsysteem 11 april Stuurgroepvergadering 18 april - Uiterste aanleverdag gemaakte uren kwartaal 1-2007 25 april Startbijeenkomst o Kennismaking en introductie 3P o Werken aan vragenlijst barometer o Brainstorm manieren van en mogelijkheden voor ledenwerving 1e kwartaalrapportage opleveren 10 mei Themakringendag – incl. kennismaking 3P en wat het betekent voor MF’s 16 mei – Deadline aanlevering ideeën werving panelleden per provincie 16 mei – Deadline inbreng MF’s communicatieplan Werven panelleden Bouw panelsysteem 29 mei Werkplannen provinciale MF’s af Bouw panelsysteem Communicatiestrategie en -middelen klaar voor werving leden Werven panelleden 12 juni – stuurgroepvergadering Definitieve vragenlijst Groene Barometer vaststellen 13 juni - 1e reguliere 3P bijeenkomst, inclusief workshop digitale onderzoeken o communicatieplan incl. inbreng MF’s o plan van aanpak ledenwerving, inclusief inbreng MF’s o vragenlijst barometers o werkplannen provinciale MF’s Voor de zomervakantie Eerste 3P Groene Barometer Bouw panelsysteem Werven panelleden Voor 1 juli indienen voortgangverslag van werkzaamheden op grond van het hiervoor aangereikte format (uit werkplan) 11 juli 2007: Uiterste aanleverdag gemaakte uren kwartaal 2-2007 2e kwartaal rapportage opleveren Resultaten Groene Barometer verwerken/rapporteren Vakantieperiode Werven panelleden Naar buiten met resultaten Groene Barometer Resultaten vertalen in projecten participatie (MF’s 1-4) Werven panelleden 2e reguliere 3 P bijeenkomst, inclusief workshop effectieve burgerparticipatie 26 september Stuurgroepvergadering 3e kwartaalrapportage opleveren Werven panelleden 10 oktober 2007 - Uiterste aanleverdag gemaakte uren kwartaal 3-2007 Evaluatiepunten 2007 aanleveren Werven panelleden 21 november Stuurgroepvergadering Evaluatierapport (optie!) 3e reguliere 3P bijeenkomst Werven panelleden Afspraken inplannen met MF’s 4-8 voor oppak 3P in volle omvang
Jan
Werkplannen 2008 opstellen
Voor 20 december aanlevering financieel en inhoudelijk verslag van het uitvoeringsjaar en het werkplan 2008
9 januari 2008 - Uiterste aanleverdag gemaakte uren kwartaal 4-2007
Bijlage 2 Provinciale invulling programma 3P – 2007 - Groningen
Programma 3P: Provinciale invulling 3P – volggroep
Programma: Burgerparticipatie en duurzame leefomgeving
HOOFDACTIVITEITEN/PRODUCTEN (opdelen in belangrijkste onderdelen/fase)
WIE
Projectleider MFG: Martijn van der Glas
UREN
WANNEER
Controleren en aanvullen werkplan 2007
2
Voor 29 mei
Bijdragen aan communicatieplan Concept communicatieplan lezen en hier op reageren Aanleveren deel wat betrekking heeft op eigen federatie rondom werving en binding leden Aanleveren wensen m.b.t. in te zetten middelen en communicatiemomenten
3
Voor 16 mei
Vragen formuleren
2
Voor 16 mei
Uitvoeren communicatieplan Interne communicatie in eigen organisatie tijdens werkoverleg Updaten website + doorsturen berichten aan programmaleider Terugkoppeling aan respondenten panelonderzoek via site en persoonlijke mail Aanleveren materiaal voor de nieuwsbrieven van mei, juli en oktober Perscontacten n.a.v. panelonderzoek Activiteitenonverzicht t.b.v. eigen site en landelijke
15
doorlopend
Dossiervorming (uren: zie post Overige)
0
doorlopend
Startbijeenkomst
8
25 mei
Interne werkbijeenkomst – workshop Digitale onderzoeken
8
Begin juni
Verwerking resultaten panelonderzoeken In werkplan 2008 eigen federatie Ideevorming voor participatieactiviteiten
8
September
Interne werkbijeenkomst – workshop Burgerparticipatie
8
Begin oktober
Overleg
10
Doorlopend
STAND VAN ZAKEN (voortgangsrapportage)