Nghe Thuat Song 3

2

taäp saùch ngheä thuaät soáng

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Ngheä Thuaät Soáng

Ngheä Thuaät Soáng Ngheä Thuaät Soáng Ngheä Thuaät Soáng Ngheä Thuaät Soáng

3

4

taäp saùch ngheä thuaät soáng

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Lôøi Ngoû Cuoäc soáng haøng ngaøy cuûa con ngöôøi ñaõ laøm naûy sinh nhieàu moái töông quan töø trong gia ñình cho ñeán ngoaøi xaõ hoäi. Nhöõng moái töông quan ñoù coù toát ñaïp vaø beàn vöõng hay khoâng coøn tuyø thuoäc vaøo caùch soáng cuûa moãi ngöôøi. Noùi caùch khaùc, ñoù laø caû moät “Ngheä Thuaät Soáng” maø con ngöôøi ñaõ thuû ñaéc ñöôïc qua doøng thôøi gian. Noù theå hieän moät loái soáng vöøa coù lyù maø laïi coù tình, vaø giöõa caùi lyù – tình coù söï teá nhò laøm gaïch noái gaén keát. Nay xin tieáp tuïc giôùi thieäu cuoán “Ngheä Thuaät Soáng” taäp 3 cuøng baïn – nhöõng ngöôøi ñaõ coù trong tay nhöõng taäp 1 vaø taäp 2. Môøi baïn cöù laät giôû töøng trang, baïn seõ tìm thaáy nhieàu ñieàu raát thuù vò cho cuoäc soáng, hay nhöõng lôøi taâm söï chaân thaønh maø ngöôøi trong cuoäc ñaõ caûm nghieäm. Hy voïng baïn seõ tìm ñöôïc

5

6

taäp saùch ngheä thuaät soáng

moät chuùt höông thôm cho cuoäc soáng.

taäp saùch ngheä thuaät soáng

7

8

taäp saùch ngheä thuaät soáng

G

Anh Em Sinh Ñoâi

ia ñình kia coù hai ñöùa con sinh ñoâi. Maëc duø chuùng gioáng nhau nhö ñuùc, nhöng tính tình laïi traùi ngöôïc nhau. Moät ñöùa thì cöïc kyø laïc quan, luoân nhìn thaáy nhöõng ñieàu toát ñeïp ôû moïi ngöôøi, moïi vaät; con ñöùa kia thì cöïc kyø bi quan, caäu chöa bao giôø nhìn thaáy ñieàu toát ñeïp naøo ôû baát cöù ñaâu. Vaøo Giaùng sinh naêm noï, cha meï hai caäu quyeát ñònh laøm caùi gì ñoù ñeå caân baèng caù tính hai ngöôøi con trai cuûa mình. Hoï taëng moät chieác xe ñaïp môùi, saùng choùi cho caäu bi quan, vaø moät hoäp ñöïng ñaày phaân ngöïa cho caäu laïc quan. Saùng Noel, hai caäu chaïy xuoáng nhaø ñeå nhaän quaø. Khi thaáy chieác xe ñaïp ñeà teân mình, caäu bi quan lieàn than phieàn: - Xe ñaïp aø? Trôøi ñang laïnh theá naøy laøm sao chaïy xe ngoaøi trôøi ñöôïc kia chöù! Hôn nöõa, neáu lôõ teù thì ñau laém. Khoâng theå tin ñöôïc laø ba meï laïi taëng con moùn quaø voâ ích naøy! Caäu beù laïc quan sau khi môû goùi quaø, nhìn thaáy ñoáng phaân ngöïa vaø suy nghó trong giaây laùt. Ñoät nhieân caäu chaïy

taäp saùch ngheä thuaät soáng

9

ra saân vaø tìm kieám caùi gì ñoù raát haùo höùc. Cha meï caäu raát ngaïc nhieân: - Con ñang tìm caùi gì môùi ñöôïc chöù? - AØ, nhìn ñoáng phaân ngöïa naøy laø con bieát ba meï muoán taëng con moät chuù ngöïa con phaûi khoâng? - Caäu ñaùp. Con seõ tìm ra noù ngay ñaây maø. Thaùi ñoä coù theå taïo ra moät söï khaùc bieät raát lôùn trong nhöõng vieäc maø baïn gaëp phaûi. Vôùi baát cöù vieäc gì xaûy ra cho baïn - ôû nhaø, ôû tröôøng, trong coâng vieäc - baïn coù hai choïn löïa: hoaëc laø hy voïng vaø tìm ra ñieàu toát ñeïp trong tình huoáng ñoù; hoaëc laø bi quan vaø chæ nhìn thaáy nhöõng ñieàu xaáu maø thoâi. Moät con ñöôøng daãn ñeán haïnh phuùc, moät con ñöôøng daãn ñeán söï buoàn khoå. Thaät söï laø quyeàn choïn löïa thuoäc veà baïn! Tình huoáng khoâng theå ñieàu khieån baïn ñöôïc. Thay vaøo ñoù, chính baïn seõ ñieàu khieån vieäc tình huoáng ñoù aûnh höôûng ñeán baïn nhö theá naøo. Baïn chính laø ngöôøi naém quyeàn. Ñaø Laït AÙi

10

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Toâi vaãn coøn moät traùi tim, moät doøng maùu, moät taám loøng ñeå yeâu, ñeå caûm thoâng vaø chia seû.

B

F. Dotx Toiepxki Ba Ñieàu

a ñieàu trong ñôøi moät khi ñaõ qua khoâng laáy laïi ñöôïc: Thôøi gian, Lôøi noùi, Cô hoäi. Ba ñieàu trong ñôøi khoâng ñöôïc ñaùnh maát: Söï thanh thaûn, Hy voïng, Loøng trung thöïc. Ba thöù coù giaù trò nhaát trong ñôøi: Tình yeâu, Loøng töï tin, Baïn beø. Ba thöù trong ñôøi khoâng bao giôø beàn vöõng ñöôïc: Giaác mô, Thaønh coâng, Taøi saûn. Ba ñieàu laøm neân giaù trò moät con ngöôøi: Sieâng naêng, Chaân thaønh, Thaønh ñaït. Ba ñieàu trong ñôøi laøm hoûng moät con ngöôøi: Röôïu, Loøng töï cao, Söï giaän döõ. Laïi Tuù Quyønh

taäp saùch ngheä thuaät soáng

11

Khoâng ai ñem vinh döï traû coâng cho ngöôøi may aùo

Ngaïn ngöõ Nam Tö Ba Caâu Hoûi

Hy laïp coå xöa, nhaø trieát hoïc Socrate voán noåi tieáng thoâng thaùi vaø uyeân baùc. Ngaøy noï, moät ngöôøi quen ñeán gaëp nhaø trieát hoïc vó ñaïi naøy vaø noùi: - OÂng coù muoán bieát nhöõng gì toâi môùi nghe ñöôïc veà moät ngöôøi baïn cuûa oâng khoâng? - Chôø moät chuùt – Socrate traû lôøi. Tröôùc khi keå veà ngöôøi baïn cuûa toâi, toát nhaát anh neân suy nghó moät chuùt vaø choïn loïc nhöõng gì anh ñònh noùi. Chính vì theá, toâi muoán anh traû lôøi 3 caâu hoûi. Caâu hoûi thöù nhaát laø veà söï thaät: Anh coù hoaøn toaøn chaéc chaén raèng nhöõng ñieàu anh saép keå laø coù thaät khoâng? - OÀ khoâng – ngöôøi kia noùi. Thaät ra toâi chæ ñöôïc nghe noùi veà ñieàu ñoù thoâi, vaø … - Ñöôïc roài – Socrate noùi. Baây giôø laø caâu hoûi thöù hai, caâu hoûi veà söï toát

ÔÛ

12

taäp saùch ngheä thuaät soáng

ñeïp: Coù phaûi anh saép noùi nhöõng ñieàu toát ñeïp veà baïn toâi khoâng? - Khoâng, maø ngöôïc laïi laø … - Theá aø? – Socrate tieáp tuïc. Coøn moät caâu hoûi cuoái cuøng, caâu hoûi veà söï höõu ích: Taát caû nhöõng ñieàu anh saép noùi veà baïn toâi seõ thaät söï caàn thieát cho toâi chöù? - Khoâng, toâi khoâng bieát! … - Vaäy ñaáy – Socrate keát luaän. Neáu nhöõng gì anh muoán keå khoâng coù thaät, cuõng khoâng toát ñeïp, thaäm chí cuõng khoâng bieát coù caàn thieát cho toâi hay khoâng, thì taïi sao anh laïi phaûi keå? Taï Thuyø Linh.

Söï theøm muoán: ñoù laø noãi ñau khi thaáy ngöôøi khaùc ñöôïc nhieàu ñieàu mình mong muoán. Söï ganh tò: ñoù laø noãi ñau khi thaáy ngöôøi khaùc coù caùi mình coù

Diogeøne laereâ

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Baø Coù Giaøu Khoâng?

H

13

ai ñöùa treû trong boä quaàn aùo raùch naùt lôùn hôn khoå ngöôøi cuûa chuùng, ñöùng neùp saùt vaøo caùnh cöûa: - Baø coù giaáy baùo cuõ khoâng? Toâi ñang raát baän. Toâi ñaõ muoán noùi laø toâi khoâng coù – cho ñeán khi toâi baát chôït nhìn xuoáng chaân chuùng. Nhöõng ñoâi chaân tím taùi trong nhöõng ñoâi sandal moûng dính, öôùt ñaãm tuyeát. - Vaøo ñaây, ta seõ laøm cho caùc con moät taùch ca cao noùng. Khoâng moät lôøi trao ñoåi. Nhöõng ñoâi giaøy öôùt suõng cuûa chuùng ñeå laïi nhöõng veät nöôùc treân neàn gaïch tröôùc loø söôûi. Toâi doïn cho chuùng moùn baùnh mì nöôùng vôùi möùt, vaø nhöõng ly ca cao noùng hoåi ñeå chuùng coù theå choáng ñôõ ñöôïc côn reùt caét da ngoaøi trôøi. Sau ñoù toâi trôû laïi nhaø beáp vaø tieáp tuïc coâng vieäc dang dôû cuûa mình. Söï im laëng trong phoøng khaùch khieán toâi ngaïc nhieân. Toâi nhìn vaøo. Ñöùa beù

14

taäp saùch ngheä thuaät soáng

gaùi ñang giöõ chaët caùi taùch ñaõ roãng khoâng trong tay noù, vaø nhìn chaêm chaêm vaøo ñoù. Thaèng beù trai thì ruït reø hoûi toâi: - Baø ôi, baø coù giaøu khoâng? - Giaøu ö, thaät tieác, khoâng. Toâi nhìn xuoáng caùi aùo ñaõ sôøn cuõ cuûa mình. Ñöùa beù gaùi raát caån thaän ñaët traû caùi taùch leân treân chieác ñóa. - Nhöõng caùi taùch cuûa baø raát hôïp vôùi nhöõng caùi ñóa! Gioïng noùi cuûa noù nghe giaø daën, bieåu loä moät söï theøm khaùt ngoaøi côn ñoùi. Sau ñoù chuùng ñöùng daäy vaø ra ñi, oâm chaët boù giaáy baùo tröôùc ngöïc ñeå choáng laïi côn gioù. Chuùng ñaõ khoâng noùi lôøi caûm ôn toâi. Nhöng toâi khoâng caàn ñieàu ñoù. Nhöõng ñieàu maø chuùng mang laïi cho toâi coøn giaù trò hôn raát nhieàu nhöõng lôøi caûm ôn. Nhöõng caùi taùch vaø ñóa baèng goám trôn nhaün nhuïi, nhöng chuùng ñoàng boä vôùi nhau. Toâi coi laïi moùn khoai taây ñang naáu vaø khuaáy sô noài soát. Khoai taây vaø nöôùc soát, moät maùi nhaø che naéng che möa, moät ngöôøi choàng vôùi moät coâng vieäc oån ñònh – nhöõng ñieàu naøy cuõng raát ñoàng boä vôùi nhau.

15

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Toâi xeáp laïi nhöõng caùi gheá tröôùc loø söôûi vaø doïn deïp laïi phoøng khaùch. Veát buøn töø nhöõng ñoâi giaøy nhoû vaãn coøn öôùt treân neàn gaïch tröôùc loø söôûi. Toâi ñeå nguyeân nhöõng daáu veát ñoù. Toâi ñeå noù laïi ñeå toâi bieát raèng vaø luoân nhôù raèng: mình thaät söï giaøu coù bieát bao! Phuù Nguyeãn Neáu baïn khoâng muoán bò laõng queân ngay sau khi lìa ñôøi, haõy vieát nhöõng gì cho ngöôøi ta ñoïc hoaëc haõy laøm nhöõng gì ñaùng cho ngöôøi ta vieát.

B. Franklin

16

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Baøi Hoïc Töø Con Ngoïc Trai

B

aïn coù bieát con ngoïc trai khoâng? Ngoïc trai ñaõ phaûi chòu ñöïng ñau ñôùn bieát bao nhieâu khi coù nhöõng haït caùt rôi vaøo. Nhöng roài maëc cho noãi ñau giaøy voø, ngoïc trai vaãn can tröôøng boïc laáy nhöõng haït caùt ñeå töøng ngaøy taïo neân nhöõng vieân ngoïc ñeïp tuyeät vôøi. Ngoïc trai laø loaøi ñoäng vaät coù hai maûnh voû. Moät ñoâi vôï choàng cuõng nhö con ngoïc trai vaäy. Ngöoài vôï vaø ngöôøi choàng nhö hai maûnh voû ngoïc trai gaén keát vôùi nhau ñeå roài moät ngaøy taïo ra moät vieân ngoïc trai quyù. Khi coù moät vaät laï rôi vaøo beân trong, neáu hai maûnh voû trai chæ laøm ñieàu ñôn giaûn laø ñaåy noù ra ngoaøi, hoaëc taùch rôøi nhau vaø khoâng phoái hôïp vôùi nhau, thì seõ khoâng bao giôø coù nhöõng vieân ngoïc trai quyù baùu. Ñaàu tieân, chuùng phaûi bieát chaáp nhaän nhöõng ñieàu khoù chòu nhö nhöõng haït caùt, vaø roài taän duïng nhöõng haït caùt ñoù ñeå taïo ra moät caùi gì ñoù tuyeät vôøi hôn. Cuoäc soáng hoân nhaân cuõng theá!

17

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Nhö Nguyeãn. Ta khoâng bieát roõ haïnh phuùc cuûa chính mình, nhöng laïi bieát roõ haïnh phuùc cuûa ngöôøi khaùc

Pierre dannos

C

Baøi Hoïc Lôùn Nhaát

ha toâi ñang haáp hoái vì beänh ung thö, vaø chuùng toâi chaúng coøn caùch naøo ñeå cöùu cha. Vieäc duy nhaát maø chuùng toâi coù theå laøm laø ñöa cha veà nhaø saên soùc trong nhöõng ngaøy cuoái ñôøi, ñeå cha coù theå ôû beân caïnh nhöõng ngöôøi thaân. Suoát muøa heø cuoái ñôøi cha, toâi ñang laø sinh vieân thöïc taäp naêm cuoái khoa ñieàu döôõng ôû Ñaïi hoïc New York. Khoaù hoïc ñoøi hoûi phaûi tham döï nghieân cöùu hai tuaàn moät laàn. Lôùp hoïc naøy chính laø moái baän taâm duy nhaát cuûa toâi beân caïnh nieàm ñau cuûa caû nhaø. Tuy nhieân, moãi khi leân lôùp, toâi laïi lo cho cha laøm sao. Moät tuaàn tröôùc ngaøy maõn khoaù, beänh tình cuûa cha böôùc vaøo giai ñoaïn cuoái. Toâi bieát phaûi baùo vôùi thaày phuï traùch moân ñeå xin nghæ giôø leân lôùp cuoái khoaù. Sau giôø hoïc, toâi tìm ñeán vaên phoøng, toâi chaúng muoán keå leå nhieàu veà vieäc nhaø, vì vôùi thaày toâi cuõng chæ laø moät coâ hoïc troø giöõa

18

taäp saùch ngheä thuaät soáng

haøng traêm hoïc troø khaùc treân giaûng ñöôøng. Tuy nhieân, thaày laïi daønh cho toâi nhieàu thôøi gian hôn toâi nghó. Baát chôït, toâi khoâng keàm ñöôïc loøng mình, bao nhieâu töø ñònh noùi bieán ñi ñaâu heát. Toâi chæ vuøi ñaàu vaøo tay oâng vaø oaø khoùc. Toâi keå cho thaày nghe veà beänh tình cuûa cha, vaø xin thaày cho toâi thi laïi khoaù sau. Thaày chaêm chuù xem soå hoïc trình vaø töø toán baûo toâi: - Khoaù hoïc keát thuùc ngaøy hoâm nay cho rieâng em. Em ñöôïc mieãn thi hoïc trình cuoái. Theâm moät hoïc trình cuõng chaúng thay ñoåi keát quaû khoaù hoïc laø maáy. Haõy veà nhaø vôùi cha vaø gia ñình – ñoù laø nôi maø moät tuaàn vôùi em yù nghóa bieát bao. Haõy veà nhaø vôùi cha em vaø ôû beân caïnh ngöôøi – ñoù laø nôi moïi ngöôøi caàn coù em. Nhieàu ngaøy sau ñoù, toâi ôû beân cha ñeán hôi thôû cuoái cuøng cuûa ngöôøi. Toâi nhaän ra raèng, taám loøng cuûa ngöôøi thaày ñaõ caát gaùnh naëng hoïc haønh khoûi loøng toâi vaø giuùp toâi theâm nghò löïc cuõng nhö söùc maïnh beân caïnh cha vaø gia ñình trong nhöõng giôø phuùt khoù khaên nhaát. Cha toâi maát vaøo buoåi saùng ngaøy thi cuoái khoaù. Ñeán baây giôø toâi vaãn traân

19

taäp saùch ngheä thuaät soáng

troïng phuùt giaây ñöôïc ôû beân cha khi ngöôøi qua ñôøi. Ñaõ qua 23 naêm keå töø ngaøy heø ñaùng buoàn ñoù, baây giôø toâi ñaõ laø giaûng vieân cuûa moät tröôøng Ñaïi hoïc danh tieáng. Naêm thaùng qua, toâi vaãn nhôù ñeán taám göông cuûa thaày moãi khi phaûi ñöa ra quyeát ñònh gì lieân quan ñeán chuyeän gia ñình cuûa hoïc troø mình. ÖØ nhæ, toâi cuõng vaãn nhôù caùch nghieân cöùu maø thaày daïy treân lôùp nöõa chöù. Tuy nhieân, nhöõng gì toâi hoïc ñöôïc veà söï caûm thoâng cuûa moät ngöôøi thaày vaãn maõi laø baøi hoïc lôùn nhaát trong toâi. Laïi Tuù Quyønh

Mình khoù nhoïc laøm loøng yeân oån thì neân laøm, lôïi ích maø nghóa nhieàu thì laïi caøng neân laøm

Tuaân Töû

20

taäp saùch ngheä thuaät soáng

C

Baïn Coù Bieát

où ít nhaát 5 ngöôøi treân theá giôùi naøy yeâu baïn nhieàu ñeán noãi hoï coù theå cheát vì baïn. * Coù ít nhaát 15 ngöôøi treân theá giôùi yeâu baïn baèng caùch naøy hay caùch khaùc. * Lyù do duy nhaát maø moät ngöôøi naøo ñoù gheùt baïn laø vì hoï muoán ñöôïc nhö baïn. * Moät nuï cöôøi cuûa baïn cuõng coù theå ñem laïi haïnh phuùc cho moät ngöôøi naøo ñoù, ngay caû khi hoï khoâng thích baïn. * Moãi ñeâm coù moät ngöôøi naøo ñoù nghó veà baïn tröôùc khi hoï ñi nguû. * Baïn laø caû theá giôùi ñoái vôùi moät ngöôøi naøo ñoù. * Thieáu baïn, ngöôøi ñoù coù theå khoâng soáng noåi. * Baïn laø ñaëc bieät vaø duy nhaát, theo caùch cuûa mình. * Moät ngöôøi naøo ñoù maø baïn khoâng bieát laø coù toàn taïi yeâu baïn. * Duø baïn coù maéc phaûi sai laàm to lôùn naøo ñi nöõa vaãn seõ coù nhöõng ñieàu toát ñeïp ñeán vôùi baïn. * Khi baïn nghó raèng theá giôùi naøy quay löng ñoái vôùi baïn, baïn haõy xeùt laïi,

taäp saùch ngheä thuaät soáng

21

baïn chính laø ngöôøi quay löng laïi vôùi theá giôùi. * Khi baïn nghó raèng khoâng coøn cô hoäi naøo ñeå ñaït ñöôïc nhöõng gì baïn muoán, baïn thaät söï seõ khoâng bao giôø ñaït ñöôïc noù; nhöng neáu baïn tin vaøo baûn thaân mình, chaéc chaén sôùm muoän baïn cuõng coù nhöõng ñieàu mình öôùc muoán ñoù. * Haõy luoân nhôù nhöõng lôøi khen vaø queân ñi nhöõng lôøi bình thoâ loã. * Luoân noùi vôùi ngöôøi khaùc baïn nghó gì veà hoï, baïn seõ caûm thaáy thoaûi maùi hôn khi hoï bieát veà ñieàu ñoù. * Neáu baïn coù moät ngöôøi tri kyû, haõy nhín moät chuùt thôøi gian ñeå noùi cho hoï bieát veà ñieàu ñoù. Thanh Nhaõ

Ngöôøi quaân töû ta neân thaân, song khoâng neân quaù chieàu maø phuï hoïa. Keû tieåu nhaân ta neân traùnh, song khoâng neân ruoàng raãy gaây haän thuø

Thaân Haøm Quang

22

taäp saùch ngheä thuaät soáng

taäp saùch ngheä thuaät soáng

23

Baïn Coù Ngheøo Khoâng?

M

oät ngaøy noï, ngöôøi cha giaøu coù daãn con trai ñeán moät vuøng queâ ñeå thaèng beù thaáy nhöõng ngöôøi ngheøo ôû ñaây soáng nhö theá naøo. Hoï tìm ñeán noâng traïi cuûa moät gia ñình ngheøo nhaát nhì vuøng. - “Ñaây laø moät caùch ñeå daïy con bieát quí troïng nhöõng ngöôøi coù cuoäc soáng cô cöïc hôn mình” - Ngöôøi cha nghó ñoù laø baøi hoïc thöïc teá toát cho ñöùa con beù boûng cuûa mình. Sau khi ôû laïi vaø tìm hieåu ñôøi soáng taïi ñaây, hoï laïi trôû veà nhaø. Treân ñöôøng veà, ngöôøi cha nhìn con trai mæm cöôøi: - Chuyeán ñi nhö theá naøo haû con? - Thaät tuyeät vôøi boá aï ! - Con ñaõ thaáy ngöôøi ngheøo soáng nhö theá naøo roài ñaáy ! - OÂ, vaâng! - Theá con ruùt ra ñöôïc ñieàu gì töø chuyeán ñi naøy? Ñöùa beù khoâng ngaàn ngaïi: - Con thaáy chuùng ta coù moät con choù, hoï coù boán. Nhaø mình coù moät hoà bôi daøi ñeán giöõa saân, hoï laïi coù moät con soâng daøi baát taän. Chuùng ta phaûi ñöa nhöõng chieác ñeøn loàng vaøo trong vöôøn,

24

taäp saùch ngheä thuaät soáng

hoï laïi coù nhöõng ngoâi sao laáp laùnh vaøo ñeâm. Maùi hieân nhaø mình chæ ñeán tröôùc saân thì hoï coù caû chaân trôøi. Chuùng ta coù moät mieáng ñaát ñeå sinh soáng vaø hoï coù caû nhöõng caùnh ñoàng traûi daøi. Chuùng ta phaûi coù ngöôøi phuïc vuï, coøn hoï laïi phuïc vuï ngöôøi khaùc. Chuùng ta phaûi mua thöïc phaåm, coøn hoï laïi troàng ra nhöõng thöù aáy. Chuùng ta coù nhöõng böùc töôøng baûo veä xung quanh, coøn hoï coù nhöõng ngöôøi baïn laùng gieàng che chôû nhau… Ñeán ñaây ngöôøi cha khoâng noùi gì caû. - Boá ôi, con ñaõ bieát chuùng ta ngheøo nhö theá naøo roài… - caäu beù noùi theâm. Raát nhieàu khi chuùng ta ñaõ queân maát nhöõng gì mình ñang coù vaø chæ luoân ñoøi hoûi nhöõng gì khoâng coù. Cuõng coù nhöõng thöù khoâng giaù trò vôùi ngöôøi naøy nhöng laïi laø mong moûi cuûa ngöôøi khaùc, ñieàu ñoù coøn phuï thuoäc vaøo caùch nhìn vaø ñaùnh giaù cuûa moãi ngöôøi. Xin ñöøng quaù lo laéng, chôø ñôïi vaøo nhöõng gì baïn khoâng coù hay seõ coù, maø boû queân ñieàu baïn ñang coù, duø laø chuùng raát nhoû nhoi. Leâ Phöông

taäp saùch ngheä thuaät soáng

C

Söï chieám höõu coù yù nghóa gì ñaâu Söï öng thuaän môùi laø taát caû

Bay

25

où moät caäu beù nhoû soáng trong W. Goethe vieän moà coâi. Caäu öôùc ao mình ñöôïc bay nhö chim. Caäu luoân thaéc maéc khoâng hieåu taïi sao mình laïi khoâng bay ñöôïc. ÔÛ vöôøn baùch thuù coù nhöõng con chim lôùn hôn caäu nhieàu, chuùng vaãn bay. - Taïi sao mình laïi khoâng? - Caäu beù nghó - Hay mình laø ñöùa khoâng bình thöôøng? Laïi moät caäu beù khaùc chaân bò lieät. Caäu luoân öôùc ao mình coù theå ñi ñöùng, chaïy nhaûy nhö nhöõng ñöùa treû khaùc. - Taïi sao mình laïi khoâng gioáng caùc baïn? -–Caäu nghó. Moät ngaøy, caäu beù moà coâi muoán bay nhö chim troán ra khoûi vieän. Caäu ñi lang thang qua coâng vieân, baát chôït nhìn thaáy caäu beù bò lieät chaân ñang chôi moät mình trong hoá caùt. Caäu chaïy laïi caäu beù

26

taäp saùch ngheä thuaät soáng

bò lieät chaân vaø hoûi caäu kia laø coù muoán bay ñöôïc nhö chim khoâng. - Khoâng - Caäu beù bò lieät chaân traû lôøi. Mình chæ muoán chaïy nhaûy vui ñuøa nhö maáy ñöùa kia thoâi. - Thaät laø buoàn phaûi khoâng? - Caäu beù muoán bay nhö chim an uûi - Caäu vaø tôù keát baïn nheù? - ÖØ - Caäu beù bò lieät traû lôøi. Theá laø hai caäu beù vui ñuøa vôùi nhau haøng tieáng ñoàng hoà. Hai caäu xaây nhöõng laâu ñaøi caùt, mieäng ruù leân nhöõng aâm thanh ngoä nghónh, nghe raát vui. Hai caäu cöôøi vôùi nhau, roõ to. Roài boá caäu beù bò lieât chaân mang xe laên tôùi ñoùn caäu veà. Caäu beù muoán bay nhö chim chaïy nhö bay ñeán choã ngöôøi boá thaàm thì noùi ñieàu gì ñoù vaøo tai oâng. - OÀ! Ñöôïc! Ñöôïc! -–OÂng boá gaät guø. Caäu beù muoán bay nhö chim laïi chaïy veà phía ngöôøi baïn nhoû cuûa mình. - Caäu laø ñöùa baïn duy nhaát cuûa tôù. Tôù öôùc gì mình coù pheùp maøu naøo ñoù ñeå laøm cho caäu ñi ñöùng chaïy nhaûy ñöôïc nhö maáy ñöùa kia. Nhöng tôù khoâng laøm ñöôïc. Tôù chæ coù theå laøm ñöôïc caùi naøy cho caäu thoâi!

taäp saùch ngheä thuaät soáng

27

Roài caäu beù moà coâi quay ngöôøi laïi, baûo baïn leo leân löng mình. Xong xuoâi ñaâu ñoù, caäu töø töø chaïy qua baõi coû coâng vieân. Caäu chaïy moãi luùc moät nhanh, vaãn coõng ngöôøi baïn nhoû treân löng. Caäu raùng söùc chaïy moãi luùc moät nhanh, nhanh hôn nöõa. Hai chaân caäu nhö löôùt treân maët ñaát. Chaúng maáy choác, gioù ñaõ thoåi vun vuùt treân maët hai caäu beù. OÂng boá naõy giôø vaãn ñöùng laëng yeân theo doõi, nöôùc maét baét ñaàu öùa ra khi thaáy thieân thaàn beù nhoû cuûa mình, hai tay giang ra nhö chim voã caùnh trong gioù, mieäng phaán khích heùt vang: - Con bay boá ôi! Con ñang bay naøy! Ñinh Leâ Vuõ

28

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Baûy Kyø Quan Theá Giôùi

M

oät nhoùm sinh vieân ñöôïc yeâu caàu laäp danh saùch baûy kyø quan cuûa theá giôùi hieän nay. Maëc duø coù moät soá baát ñoàng, nhöng ña soá ñeàu bình choïn theo danh saùch sau: 1. Kim töï thaùp Ai caäp. 2. Ñeàn Taj Mahal. 3. Ñaïi vöïc Grand Canyon. 4. Keânh ñaøo Panama. 5. Toaø cao oác Empire State. 6. Nhaø thôø St. Peter. 7. Vaïn lyù tröôøng thaønh. Khi taäp trung phieáu bình choïn, vò giaùo sö ñeå yù thaáy coù moät sinh vieân chæ ngoài im laëng, khoâng noäp laïi phieáu cuûa mình. Thaáy theá, baø lieàn hoûi phieáu cuûa coâ coù vaán ñeà gì khoâng. Coâ gaùi traû lôøi: - Vaâng, thöa giaùo sö. Coù chuùt ít aï! Coù leõ em khoâng caàn noäp vì phieáu cuûa em quaù khaùc so vôùi caùc baïn. Vò giaùo sö noùi: - Vaäy thì em haõy cho bieát löïa choïn cuûa mình ñeå toâi vaø caùc baïn xem coù theå giuùp gì khoâng?

taäp saùch ngheä thuaät soáng

29

Coâ sinh vieân phaân vaân giaây laùt, roài baét ñaàu noùi ñeán baûy kyø quan theá giôùi theo coâ laø: 1. Vuoát ve. 2. Neám muøi vò. 3. Ngaém nhìn. 4. Laéng nghe 5. Caûm nhaän. 6. Cöôøi vui. 7. Tình yeâu. Caû lôùp hoïc hoaøn toaøn im laëng. Bôûi nhöõng ñieàu ta thöôøng queân laõng do chuùng ñôn giaûn vaø quaù ñoãi bình thöôøng, thaät söï laø nhöõng kyø quan tuyeät vôøi. Mao Trí Huøng

Ngöôøi ta bieát möu sinh, bieát töï laäp, thì môùi khoâng yû laïi, khoâng caàu caïnh ai, maø giöõ ñöôïc lieâm sæ vaø thöïc haønh ñöôïc leã nghóa

Khuyeát danh

30

taäp saùch ngheä thuaät soáng

S

Bí Quyeát

au khiCarl Lewis giaønh ñöôïc huy chöông vaøng ôû boä moân nhaûy xa taïi Olympic 1996, phoùng vieân Bryant Gumbel ñaõ phoûng vaán anh treân chöông trình The Today Show: - Anh ñaõ thi ñaáu gaàn 20 naêm nay, anh cho bieát ñieàu gì goùp phaàn vaøo tuoåi thoï theå thao cuûa mình? Lewis, coù leõ laø vaän ñoäng vieân ñieàn kinh vó ñaïi nhaát cuûa moïi thôøi ñaïi, ñaõ traû lôøi khoâng chaàn chöø: - Haõy nhôù laø, trong cuoäc soáng chuùng ta coù caû thaønh coâng vaø thaát baïi. Ñöøng xem troïng beân naøo quaù! Chuùng ta thöôøng sôï söï thaát baïi. Nhöng trong moïi laõnh vöïc, thaát baïi vaø thaønh coâng luoân ñi ñoâi vôùi nhau. Ngay caû moät ñoäi boùng xuaát saéc nhaát cuõng khoâng ít laàn thua traän. Ñieàu quan troïng laø chuùng ta neân soáng laïc quan vôùi nhöõng thaønh coâng ñaõ qua cuûa mình; vaø ñoàng thôøi ruùt ra nhöõng baøi hoïc kinh nghieäm töø nhöõng thaát baïi hôn laø bò daèn vaët bôûi chuùng. Quoác Khoâi

31

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Taøi naêng nuoâi döôõng trong coâ ñôn, coøn chí khí ñöôïc taïo bôûi nhöõng côn soùng döõ cuûa gioâng baõo cuoäc ñôøi.

Goethe

N

Boâng Hoàng Traéng

haø coù khu vöôøn roäng neân meï thöôøng troàng caùc loaïi hoa kieång. Ñeâm thöùc giaác trôû mình nghe muøi höông cuûa loaøi hoa haøi hoøa dìu dòu. Khi cuøng meï nhoå coû töôùi caây, meï hay nhaéc teân nhöõng loaøi hoa vaø yù nghóa cuûa noù. Luùc aáy con nghó ñeán böôùm ong, chuoàn chuoàn ñang caém ñaàu huùt nhuî maø queân raèng ñieàu meï noùi gaàn xa. Moãi khi xuaân veà, baø con xung quanh ñeán xin meï caét hoa chöng teát. Con raùt ruoät caèn nhaèn, meï baûo tình laøng nghóa xoùm ñöôïc nhö vaäy vôùi meï laø nieàm vui. Ngaøy kò côm cho cha, meï mang ñeán nghóa trang choã cha naèm, nhöõng boâng hoa hoàng ñeïp nhaát, meï baûo ñoù laø keát quaû moät cuoäc tình. Khi ra ñi cha chöa bieát maët con, ngaøy cha veà con vôùi meï ñoäi vaønh tang traéng. Con hình dung ra cha qua taám hình ñaõ oá naêm xöa. Vaø meï ñaõ thöông con baèng tình caûm cuûa hai ngöôøi coäng laïi.

32

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Ngaøy thaùng cöù troâi ñi, con vaãn laø ñöùa treû trong taûo taàn cuûa meï, ñeå roài hoâm nay con böôùc vaøo ñôøi baèng nieàm tin laëng leõ cuûa ngöôøi. Nay meï khoâng coøn nöõa. moãi laàn nhôù meï con vaãn thöôøng mang hoa ñeán thaêm cha, chaéc meï cuõng vöøa yù. Vöôøn nhaø mình con ñaõ troàng theâm moät loaøi hoa, haøng xoùm khen con bieát troàng hoa thay meï. Ngaøy thaønh laäp hoäi lieân hieäp phuï nöõ naêm nay, caùc coâ treân xaõ, baïn meï, ñeán xin hoa veà laøm kyû nieäm. Con caét haùi maø nhôù meï, röng röng. Phaûi chi meï coøn soáng… khi aáy con seõ oâm chaàm laáy meï, taëng meï haøng ngaøn boâng hoa maø con ñaõ troàng theâm trong vöôøn nhaø mình: boâng hoàng traéng. Löu Thaønh Töïu

33

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Baùnh xe ít daàu môõ nhaát laø baùnh xe keâu to hôn caû. Ngöôøi thieáu loøng nhaân laø ñöùc nhaãn, laø ngöôøi hay keâu than oaùn traùch.

F. D. Sales

B

Boãng Choác

oãng choác, baïn nhaän ra raèng coù moät söï khaùc bieät tinh teá giöõa vieäc giöõ chaët moät baøn tay vôùi vieäc troùi buoäc moät taâm hoàn… … raèng tình yeâu khoâng luoân laø ñieåm töïa, vaø chung soáng khoâng ñoàng nghóa vôùi sum vaày… … raèng nuï hoân khoâng phaûi laø kheá öôùc, vaø nhöõng moùn quaø khoâng phaûi bao giôø cuõng laø nhöõng lôøi höùa chaân thaønh… … raèng coù nhieàu ngaøy naéng cuõng mang ñeán nhöõng noãi buoàn khoâng keùm nhöõng ngaøy möa… Vaø baïn hoïc ñöôïc caùch ngaång cao ñaàu chaáp nhaän thaát baïi, ñieàm tónh nhö moät ngöôøi lôùn chöù khoâng troâng chôø vaøo nhöõng döï aùn vieãn voâng cuûa ngaøy mai…

34

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Vaø baïn töï troàng hoa trong vöôøn nhaø ñeå toâ ñeïp cuoäc soáng, chöù khoâng troâng chôø ngöôøi khaùc mang hoa ñeán… Vaø baïn nhaän ra raèng baïn coù theå chòu ñöôïc … raèng baïn thaät söï maïnh meõ.. raèng cuoäc soáng ñaùng yeâu hôn baïn töôûng… Voõ Thanh Söû

Cuoäc ñôøi coù laém kyø quan, nhöng kyø quan lôùn nhaát laø traùi tim ngöôøi me.

M

Boá Thaät Laø Phi Voâ Danh Thöôøng

oät ca só noåi tieáng ñaõ kyù hôïp ñoàng bieåu dieãn taïi nhaø haùt opera ôû Paris vaø giaù veù ñaõ taêng voït leân. Ngay ñeâm hoøa nhaïc, nhaø haùt chaät cöùng ngöôøi, taát caû moïi veù ñeàu baùn heát. Khoâng khí trong nhaø haùt ñaày soâi noåi vaø haøo höùng khi ngöôøi daãn chöông trình böôùc ra saân khaáu: - Thöa quyù oâng quyù baø, caùm ôn söï nhieät tình uûng hoä cuûa quyù vò. Nhöng toâi e raèng coù leõ do oám ñoät xuaát, ca só maø chuùng ta ñang ñôïi ñaõ khoâng ñeán

taäp saùch ngheä thuaät soáng

35

ñöôïc toái nay. Tuy nhieân, chuùng toâi cuõng xin giôùi thieäu vôùi quyù vò moät ca só khaùc hoaøn toaøn cuõng coù theå mang laïi cho quyù vò moät söï thöôûng thöùc töông xöùng. Khaùn giaû oà leân vì thaát voïng khi nghe ngöôøi daãn chöông trình noùi teân ngöôøi thay theá. Baàu khoâng khí töø soâi noåi ñaõ chuyeån sang chaùn naûn. Ngöôøi thay theá bieåu dieãn heát mình. Khi anh chaám döùt, khoâng coù moät bieåu hieän naøo töø khaùn giaû ngoaïi tröø söï im laëng chaùn chöôøng…Khoâng moät ai voã tay. Boãng töø treân ban coâng, moät caäu beù ñöùng daäy vaø la leân: - Boá ôi, con nghó boá thaät laø phi thöôøng! Ñaùm ñoâng vôõ oøa ra moät traøng phaùo tay nhö saám reàn !!! ***

M

Böõa AÊn Toái

oät ngaøy noï, John nhaän thö môøi ñeán döï moät böõa tieäc toái lôùn. Anh maëc moät boä quaàn aùo cuõ kyõ ñaõ baïc maøu. Khi John ñeán, chaúng ai theøm ñeå maét ñeán anh, chaúng ai môøi anh ngoài

36

taäp saùch ngheä thuaät soáng

vaøo baøn caû. John veà nhaø, maëc boä quaàn aùo sang troïng nhaát vaø quay trôû laïi böõa tieäc. Vò chuû nhaân cuûa böõa tieäc ñöùng daäy ra chaøo ñoùn anh, ñöa anh vaøo baøn aên vaø môøi anh nhöõng moùn aên, thöùc uoáng ngon nhaát. John côûi aùo khoaùc ngoaøi, ñaët leân baøn aên vaø thì thaàm ñieàu gì ñoù vôùi chieác aùo. Nhöõng vò khaùch xung quanh raát ngaïc nhieân tröôùc haønh ñoäng cuûa John, hoï hoûi: - Ngaøi ñang laøm gì vaäy? John traû lôøi: - Toâi ñang môøi chieác aùo khoaùc cuûa toâi duøng böõa toái. Khi toâi ñeán ñaây vôùi boä quaàn aùo cuõ kyõ, chaúng coù ai môøi toâi ngoài hay môøi toâi aên. Caùc ngaøi ñaõ môøi boä quaàn aùo cuûa toâi aên toái chöù khoâng phaûi môøi toâi. Nguyeãn Thò Hueä.

Khoâng ai yeâu baïn, neáu baïn chæ nghó ñeán baûn thaân mình

Ñ

Tuïc ngöõ Anh Caùi Cheùn Nhöïa

où laø moät caùi cheùn nhöïa ñeïp. moãi khi vaø côm xong, tieân nöõ xieâm y loäng laãy nhaûy muùa baát ngôø hieän ra ôû ñaùy cheùn.

taäp saùch ngheä thuaät soáng

37

Vì laø cheùn nhöïa neân chæ ñeå daønh rieâng cho Cu con. Moãi böõa aên, bao thöùc ngon ñöôïc ba meï anh chò “tranh giaønh” trìu meán gaép vaøo cheùn cho Cu con. Caùi cheùn chaéc laø no neâ, sung söôùng vaø töï maõn laém. Moät hoâm coù moät thaèng beù aên xin kieâm aên caép vaët leï tay choâm maát caùi cheùn. Caùi cheùn theo chaân thaèng beù neám buïi ñôøi. Moãi khi gaëp ai, thaèng beù laïi ngöûa caùi cheùn treân tay, caát gioïng ñeàu ñeàu: - Baùc ôi, (hoaëc chuù, dì ôi…) cho con ít ñoàng… Nhöng caùi cheùn ñeïp khoâng ñem laïi may maén cho cuoäc ñôøi thaèng beù. Caû ngaøy hoâm ñoù, raát ít ngöôøi boû vaøo cheùn chuùt ít söï thöông haïi. Thaèng beù nhìn chaèm chaèm vaøo naøng tieân ñang nguùng nguaåy ôû ñaùy cheùn, noù laáy maûnh saét gaõy gaïch naùt hình aûnh ñeïp ñeõ. Caùi cheùn trôû neân xaáu xí caùu baån döôùi tay thaèng beù, nghóa laø nhuoám maøu aên maøy. Thaùng ngaøy troâi qua, caùi cheùn trôû thaønh ngöôøi baïn ñoàng haønh vôùi thaèng beù treân nhöõng neûo ñöôøng voâ ñònh. Thay vaøo nhöõng thöùc aên ngon ngoït

38

taäp saùch ngheä thuaät soáng

tröôùc ñaây, caùi cheùn phaûi ñöïng nhöõng ñoàng tieàn nhaøu naùt qua tay khoâng bieát bao ngöôøi, keo kieät buûn xæn hay haøo phoùng nhaân ñaïo; nhöõng haït gaïo cuûa tình thöông ñoå xuoáng töø nhöõng maùi tranh ngheøo naøn; nhöõng caùi baùnh seû chia töø nhöõng baøn tay saàn suøi… Nhöng taát caû ñeàu boác leân moät muøi raát ñaëc tröng: thöông haïi. Moät hoâm, haïnh phuùc chôït mon men laøm quen soá phaän thaèng beù. Coù moät ngöôøi ñaøn oâng ñaõ nhaän ra thaèng beù laø ñöùa con cuûa ngöôøi em trai baát haïnh ñaõ maát trong moät tai naïn giao thoâng. Thaèng beù ñöôïc giaõ töø caùi thaân phaän ngöûa tay aên xin giöõa chôï ñôøi ñeå veà soáng vôùi ngöôøi baùc. Ñoåi ñôøi? Leân höông? Hoâm theo baùc veà nhaø, thaèng beù khoâng chòu vöùt caùi cheùn, noù boû toaøn boä ñoà ngheà vaøo caùi tuùi vaûi ñeo khö khö beân ngöôøi. Nhaø baùc noù giaøu. Baùc noù toát, töû teá. Baùc gaùi cuõng toát, töû teá. Nhöng thaèng con chæ hôi toát, vaø khoâng töû teá laém. Thænh thoaûng thaèng beù laïi ñem nhöõng thöù thaân caän ngaøy xöa ra ngaém nghía. Noù caàm caùi cheùn, ngöûa treân tay,

taäp saùch ngheä thuaät soáng

39

nhìn ñaùy cheùn giôø chæ coøn vöông laïi ñoâi mieáng maøu xanh ñoû cuûa hình boùng naøng tieân. Noù traàm ngaâm: - Coù ai sinh ra chæ ñeå ngöûa tay nhaän phaàn thöông haïi? Coù caùi cheùn naøo laøm ra chæ ñeå ñöïng cuûa boá thí? Moät laàn, ngöôøi baùc baét gaëp thaèng beù maân meâ ñoáng di saûn cuûa moät thôøi ñaõ ñöôïc ñaåy luøi vaøo dó vaõng. Ngöôøi baùc khoâng noùi gì. Nhöng thaèng beù bieát ngöôøi baùc khoâng baèng loøng laém. Ñeâm ñoù, thaèng beù mang caùi tuùi vaûi cuøng cheùn nhöïa ra ñoát. AÙnh saùng yeáu ôùt nheï loang leân nhöõng gioït nöôùc maét traàm ngaâm: - Tao cuõng mong cho tuïi maøy ñöôïc hoùa kieáp… Nguyeãn Xuaân Hieäp

Caùi Giaù Cuûa Moät Ñoâi Gaêng

Ñ

ieàu gì ñaõ khieán baïn ôû laïi coâng ty ñeå trôû thaønh moät nhaø quaûn lyù? Moät nhaø quaûn lyù môùi, ñaõ chaäm raõi traû lôøi vôùi gioïng gaàn nhö ñöùt quaõng: - Ñoù laø moät ñoâi gaêng ñeå chôi boùng chaøy giaù 19 ñoâla!

40

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Cynthia keå laïi raèng, ban ñaàu coâ chæ nhaän ñöôïc moät coâng vieäc thö kyù bình thöôøng cho taäp ñoaøn Circle K, nhö moät vò trí taïm thôøi trong luùc tìm moät choã khaùc toát hôn. Vaøo ngaøy laøm vieäc thöù hai hay thöù ba cuûa coâ, trong luùc ñang ngoài sau quaày laøm vieäc, coâ nhaän ñöôïc cuù ñieän thoaïi töø Jessie – ñöùa con trai 9 tuoåi cuûa coâ. Noù ñang caàn moät ñoâi gaêng ñeå chôi boùng chaøy giaûi daønh cho nhi ñoàng. Coâ ñaõ giaûi thích vôùi con raèng bôû coâ laø moät ngöôøi meï “ñôn thaân” neân vaán ñeà tieàn nong raát eo heïp, caùi seùc cho kyø löông ñaàu tieân cuûa coâ chaéc phaûi thanh toaùn cho nhieàu hoaù ñôn khaùc. Coù leõ coâ seõ mua cho noù ñoâi gaêng khi nhaän ñöôïc kyø löông thöù hai hoaëc thöù ba cuûa mình. Khi Cynthia ñi laøm vaøo saùng hoâm sau, Patricia – vò giaùm ñoác cöûa haøng – goïi coâ ñeán moät caên phoøng nhoû ôû sau cöûa haøng, noù ñöôïc duøng nhö moät vaên phoøng. Cynthia töï hoûi khoâng bieát mình ñaõ laøm gì sai, hay chöa hoaøn taát moät coâng vieäc naøo ñoù vaøo hoâm tröôùc. Coâ raát lo laéng vaø boái roái. Patricia ñöa cho coâ moät caùi hoäp: - Toâi ñaõ nghe loûm ñöôïc trong luùc chò noùi chuyeän vôùi con trai ngaøy hoâm qua.

taäp saùch ngheä thuaät soáng

41

Vaø toâi bieát thaät khoù maø giaûi thích moïi thöù cho ñöùa reû. Ñaây laø moät ñoâi gaêng chôi boùng chaøy cho Jessie. Chò bieát ñaáy, nhöõng ngöôøi toát nhö chò, chuùng toâi cuõng khoâng theå traû löông cho ñöôïc nhieàu nhö chuùng toâi mong muoán, nhöng chuùng toâi raát quan taâm vaø muoán chò bieát raèng chò raát quan troïng ñoái vôùi chuùng toâi. Söï suy nghó saâu saéc, söï caûm thoâng cuõng nhö tình caûm cuûa vò giaùm ñoác cöûa haøng naøy chöùng minh moät caùch soáng ñoäng raèng, ngöôøi ta thöôøng nhôù veà caùi caùch moät ngöôøi chuû quan taâm ñeán nhaân vieân mình nhieàu nhö theá naøo so vôùi vieäc ngöôøi chuû aáy traû löông cho mình bao nhieâu. Moät baøi hoïc quan troïng cho caùi giaù cuûa moät ñoâi gaêng tay! Traàn Ñöùc Huøng Vi

Taâm hoàn lôùn lao cuûa ngöôøi phuï nöõ gioáng nhö moät doøng soâng: noù luoân taïo neân cuoäc soáng töôi xanh ôû hai bôø, nhöng baûn thaân noù laïi höôùng ra bieån caû.

Ngaïn ngöõ Myõ

42

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Caâu Chuyeän Ñaøng Sau Böùc Tranh “The Prayinh Hands”

V

aøo theá kyû 15, taïi moät ngoâi laøng nhoû gaàn Nuremberg, coù moät gia ñình raát ñoâng con: 18 ñöùa! Ñeå kieám ñuû thöùc aên ñem veà haèng ngaøy cho luõ treû, oâng boá – moät ngöôøi thôï kim hoaøn – ñaõ phaûi laøm vieäc vaát vaû gaàn 18 tieáng moãi ngaøy, vaø chaúng töø baát kyø coâng vieäc gì ngöôøi trong laøng thueâ oâng. Maëc duø soáng trong caûnh cuøng quaãn, hai ngöôøi con lôùn laø Albrecht vaø Albert vaãn aáp uû moät giaác mô ñeïp ñeõ: caû hai ñeàu muoán theo ñuoåi söï nghieäp ngheä thuaät – nhöng thaät ñaùng buoàn, vì ngöôøi cha seõ chaúng bao giôø coù theå kieám ñuû tieàn ñeå göûi hoï ñeán hoïc vieän ôû Nuremberg. Sau nhieàu ñeâm daøi cuøng baøn baïc treân chieác giöôøng chaät choäi, hai anh em nghó ra ñöôïc moät caùch: hoï seõ gieo ñoàng xu – ngöôøi thua seõ xuoáng laøm vieäc trong haàm moû gaàn nhaø kieám tieàn nuoâi ngöôøi kia suoát thôøi gian ôû hoïc vieän; vaø sau 4 naêm ngöôøi ñöôïc hoïc tröôùc seõ phaûi lo tieàn hoïc cho ngöôøi coøn laïi, cho

taäp saùch ngheä thuaät soáng

43

duø ñoù laø tieàn lôøi baùn tranh hay neáu caàn, laø tieàn löông cuûa coâng nhaân haàm moû. Hoï cuøng nhau gieo ñoàng xu. Albrecht thaéng, vaø leân ñöôøng ñeán Nuremberg. Albert baét ñaàu chuoãi ngaøy vaát vaû nhoïc nhaèn trong haàm moû, vaø suoát 4 naêm ñeàu ñaën göûi cho anh khoaûn tieàn löông ít oûi. Taïi hoïc vieän, tranh cuûa Albrecht ñöôïc ñaùnh giaù nhö moät böôùc ñoät phaù. Nhöõng böùc khaéc, goã chaïm, sôn daàu, … cuûa anh vöôït xa caùc giaùo sö laâu naêm. Ñeán luùc toát nghieäp, Albrecht ñaõ coù theå kieám ñöôïc nhöõng moùn tieàn lôùn nhôø baùn tranh. Khi Albrecht trôû veà laøng, gia ñình Durer toå chöùc moät böõa tieäc lôùn möøng söï thaønh coâng cuûa chaøng hoaï só treû. Sau nöõa aên daøi thònh soaïn ñaày tieáng cöôøi vaø tieáng nhaïc, Albrecht ñöùng leân naâng coác veà phía ngöôøi em trai ôû cuoái baøn toû loøng bieát ôn nhöõng naêm thaùng hy sinh thaàm laëng ñeå anh vun ñaép cho hoaøi baõo ngheä thuaät. - Vaø baây giôø, Albert, em trai yeâu quyù cuûa anh – Albrecht trìu meán noùi. Ñaõ ñeán luùc em bieán öôùc mô cuûa mình thaønh hieän thöïc. Haõy ñeán Nuremberg, anh seõ lo tieàn hoïc cho em!

44

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Taát caû moïi ngöôøi ñeàu quay veà phía cuoái baøn nôi goùc phoøng. Albert ngoài ñoù, nöôùc maét raøn ruïa treân göông maët gaày goø xanh xao, chæ coù theå ngheïn ngaøo: - Khoâng … khoâng … khoâng …! Cuoái cuøng, Albert lau nöôùc maét ñöùng daäy, nhìn khaép löôït nhöõng ngöôøi maø anh thöông yeâu, roài ñöa tay oâm maët kheõ noùi: - OÂi, khoâng anh ôi! Ñaõ muoän maát roài! Em khoâng theå ñeán Nuremberg ñöôïc nöõa! Haõy nhìn xem, nhöõng thaùng naêm döôùi haàm moû ñaõ taøn phaù ñoâi tay em. Moãi ngoùn tay ñeàu ñaõ daäp naùt khoâng döôùi moät laàn, vaø gaàn ñaây tay em laïi bò chöùng thaáp khôùp haønh haï, ñeán noãi khoâng theå caàm ly chuùc möøng anh thì laøm sao coù theå caàm coï veõ nhöõng ñöôøng neùt tinh teá treân khung vaûi traéng. Anh ôi, ñaõ quaù muoän roài! … Lòch söû ñaõ luøi vaøo quaù khöù hôn 450 naêm. Giôø ñaây, haøng traêm taùc phaåm cuûa Albrecht Durer ñöôïc tröng baøy trong nhieàu vieän baûo taøng lôùn treân theá giôùi, nhöng ñieàu laï luøng laø phaàn lôùn ngöôøi ta bieát ñeán tranh oâng, thaäm chí treo trong nhaø baûn sao cuûa chæ moät taùc phaåm duy nhaát.

taäp saùch ngheä thuaät soáng

45

Ngöôøi ta keå laïi raèng vaøo moät ngaøy noï, ñeå toû loøng bieát ôn ñöùc hy sinh cao caû cuûa ngöôøi em trai, Albrecht ñaõ kieân trì taùi hieän töøng ñöôøng neùt cuûa ñoâi baøn tay khoâng coøn laønh laën aùp vaøo nhau, vôùi nhöõng ngoùn tay xöông gaày höôùng leân trôøi. OÂng goïi böùc tranh cuûa mình ñôn giaûn chæ laø “Hands”, nhöng caû theá giôùi ngay laäp töùc ñoùn nhaän kieät taùc ngheä thuaät naøy, vaø ñaët teân cho moùn quaø cuûa tình yeâu aáy laø “The Prayinh Hands” (Ñoâi baøn tay caàu nguyeän). Neáu coù dòp baïn ñöôïc thaáy baûn sao cuûa taùc phaåm xuùc ñoäng naøy, haõy daønh ít phuùt laéng hoàn mình ñeå töï nhuû raèng: taùc phaåm ngheä thuaät aáy ñöôïc keát tinh töø baøn tay khoâng phaûi chæ cuûa moät ngöôøi hoaï só! Huyønh Thanh Bình Minh Ngöôøi naøo kìm neùn ñöôïc söï giaän döõ toát hôn laø keû coù söùc maïnh; vaø keû naøo kieåm soaùt ñöôïc tinh thaàn cuûa mình coøn hôn laø chieám giöõ ñöôïc haïnh phuùc

ngöõ Anh Caâu ChuyeänTuïc Thaùnh Valentine

T

oâi xin töï giôùi thieäu, teân toâi laø Valentine. Toái soáng ôû La Maõ vaøo

46

taäp saùch ngheä thuaät soáng

theá kyû thöù 3, thôøi cai trò cuûa Hoaøng ñeá Claudius. Toâi khoâng thích Hoaøng ñeá Claudius vaø toâi khoâng phaûi laø ngöôøi duy nhaát! Claudius mong muoán coù moät ñoäi binh huøng maïnh. OÂng ta muoán taát caû ñaøn oâng phaûi tình nguyeän gia nhaäp quaân ñoäi. Nhöng nhieàu ngöôøi khoâng muoán ra chieán tröôøng, hoï khoâng muoán xa rôøi vôï con vaø gia ñình. Ñieàu naøy khieán Claudius giaän döõ, vaø naûy sinh moät yù töôûng ñieân khuøng: neáu caám taát caû ñaøn oâng laäp gia ñình, hoï seõ khoâng coøn baän taâm ñeán chuyeän vôï con, vaø seõ gia nhaäp quaân ñoäi. Claudius ban leänh caám moïi ngöôøi keát hoân. Nhöõng ngöôøi treû tuoåi cho raèng ñieàu naøy laø taøn nhaãn. Toâi nghó raèng ñieàu luaät naøy hoaøn toaøn loá bòch! Toâi nhaát ñònh khoâng uûng hoä chuùng! Toâi ñaõ noùi toâi laø moät linh muïc chöa nhæ? Moät trong soá nhöõng hoaït ñoäng yeâu thích cuûa toâi laø toå chöùc leã cöôùi cho caùc ñoâi nam nöõ. Ngay caû sau khi Claudius ñaõ ban haønh leänh caám, toâi vaãn tieáp tuïc tieán haønh caùc nghi thöùc leã cöôùi – taát nhieân laø moät caùch bí maät. Beân trong caên phoøng nhoû traøn ngaäp aùnh saùng töø caùc ngoïn neán, chæ coù coâ daâu chuù reå vaø toâi. Moät ñeâm

taäp saùch ngheä thuaät soáng

47

noï, coù tieáng böôùc chaân thình thòch. Thaät ñaùng kinh sôï! Raát may laø ñoâi nam nöõ toâi ñang laøm leã cöôùi ñaõ nhanh choùng chaïy thoaùt. Coøn toâi thì bò baét, bò neùm vaøo nguïc, vaø ñöôïc cho bieát seõ bò haønh hình. Toái coá gaéng vui veû, vaø caùc baïn coù bieát khoâng, ñieàu kyø dieäu ñaõ xaûy ra. Nhieàu chaøng trai, coâ gaùi ñaõ vaøo nguïc thaêm toâi. Hoï neùm hoa vaø lôøi chuùc qua cöûa soå. Hoï muoán toâi bieát raèng hoï – cuõng nhö toâi – luoân tin töôûng vaøo tình yeâu. Trong soá nhöõng chaøng trai, coâ gaùi aáy coù con gaùi vieân cai nguïc. Cha coâ cho pheùp coâ vaøo nguïc thaêm toâi. Coù luùc chuùng toâi ngoài troø chuyeän vôùi nhau haøng giôø lieàn. Coâ gaùi ñaõ giuùp toâi giöõ vöõng tinh thaàn. Vaøo ngaøy toâi bò ñöa ñi haønh hình, toâi ñaõ ñeå laïi moät böùc thö caûm ôn tình baïn vaø loøng trung thaønh cuûa coâ gaùi. Toâi ñaõ kyù vaø ghi beân döôùi böùc thö: “Baèng taát caû tình yeâu töø Valentine cuûa con!” Toâi tin raèng chính böùc thö aáy ñaõ baét ñaàu cho tuïc leä trao göûi nhau nhöõng thoâng ñieäp tình yeâu vaøo Ngaøy Valentine. Böùc thö ñöôïc vieát vaøo ngaøy toâi qua ñôøi – ngaøy 14 thaùng 02 naêm 269. Giôø ñaây,

48

taäp saùch ngheä thuaät soáng

moãi naêm cöù vaøo ngaøy naøy, moïi ngöôøi ñeàu nhôù – vaø quan troïng hôn caû laø hoï ñaõ nghó – ñeán tình yeâu vaø tình baïn. Coøn khi nhaéc ñeán Hoaøng ñeá Claudius, hoï laïi nhôù caùch maø oâng ta ñaõ ñöùng chaén treân con ñöôøng tình yeâu, vaø cöôøi cheá nhaïo. Vì hoï bieát raèng tình yeâu khoâng bao giôø bò ñaùnh baïi. Mao Trí Huøng.

1.

Theá giôùi khoâng coù ngöôøi bieát yeâu thì maët trôøi seõ taét.

Caàu Mong

Caàu mong baïn V. seõHugo tìnm ñöôïc söï thanh thaûn vaø yeân bình trong moät theá giôùi coù nhieàu ñieàu maø baïn khoâng theå hieåu ñöôïc. 2. Caàu mong noãi ñau maø baïn chòu ñöïng cuõng nhö nhöõng xung ñoät maø baïn töøng traûi qua seõ trao cho baïn söùc maïnh ñeå baïn vöôn leân, ñoái dieän nhöõng thöû thaùch vôùi loøng duõng caûm vaø söï laïc quan. Baïn haõy luoân bieát raèng coù moät ngöôøi naøo ñoù hieåu vaø yeâu baïn, ngöôøi ñoù luoân ôû caïnh baïn ngay caû khi baïn caûm thaáy coâ ñoäc nhaát.

taäp saùch ngheä thuaät soáng

49

3. Caàu mong baïn seõ khaùm phaù saâu saéc loøng toát cuûa ngöôøi khaùc ñeå tin töôûng vaøo moät theá giôùi yeân bình. 4. Caàu mong moät lôøi töû teá, moät cöû chæ laøm yeân loøng, moät nuï cöôøi noàng aám seõ ñöôïc taëng cho baïn haèng ngaøy. Vaø, Caàu mong, baïn haõy trao taëng nhöõng moùn quaø nhö vaäy cho ngöôøi khaùc ngay khi baïn nhaän ñöôïc chuùng. Haõy nhôù, maët trôøi vaãn chieáu saùng khi côn baõo coù veû nhö keùo daøi voâ taän. Baïn haõy hieåu raèng, moät ngöôøi yeâu thöông baïn thaät söï laø khi hoï khoâng ôû beân caïnh, nhöng baïn vaãn caûm nhaän ñöôïc tình yeâu vaø söï quan taâm cuûa ngöôøi aáy. Haõy nhôù raèng trong cuoäc soáng, nhöõng va chaïm vaø ñau khoå maø baïn gaëp phaûi seõ ít hôn nhieàu so vôùi nhöõng öôùc mô vaø haïnh phuùc maø baïn seõ coù. 5. Caàu mong nhöõng ñieàu maø baïn caûm thaáy laø khieám khuyeát trong hieän taïi seõ trôû thaønh theá maïnh cuûa baïn trong töông lai. Caàu mong baïn nhìn thaáy töông lai cuûa baïn nhö laø moät ngöôøi ñaày ñuû söï höùa heïn vaø nhöõng khaû naêng. 6. Caàu mong baïn tìm thaáy ñaày ñuû söùc maïnh tinh thaàn ñeå töï quyeát ñònh

50

taäp saùch ngheä thuaät soáng

trong nhöõng tình huoáng teä haïi maø khoâng bò baát cöù moät ngöôøi naøo phaùn xöû vì keát quaû ñoù. 7. Caàu mong baïn luoân luoân caûm thaáy ñöôïc yeâu thöông. Traàn Thò Hoàng Haïnh.

Haïnh phuùc khoâng coù möùc ño löôøng naøo khaùc hôn laø caûm giaùc: Noù chæ hieän höõu do caûm xuùc gaây neân. Taát caû thöïc taïi cuûa haïnh phuùc laø ôû trong traùi tim.

Reùmusat

S

Cha Chung Khoâng Ai Khoùc

aùng. Noù caàm khaên vaø baøn chaûi ñaùnh raêng ra beå nöôùc. Môùi saùng sôùm maø chò em sinh vieân ñoâng theá

taäp saùch ngheä thuaät soáng

51

khoâng bieát. Keû ñöùng ngöôøi ngoài, tay caàm ca tay caàm baøn chaûi ñaùnh raêng. Mieäng thì noùi chuyeän, taát caû cöù nhoán nhaùo caû leân. Töø nôi maáy caùi voøi, nöôùc chaûy xoái xaû xuoáng nhöõng xoâ, chaäu ñaõ ñaày khoâng coøn choã chöùa, traøn caû ra ngoaøi - löôïng nöôùc bò tieâu hao moät caùch laõng phí. Vaäy maø, chuû nhaân cuûa nhöõng caùi xoâ, caùi chaäu ñoù khoâng bieát voâ tình hay coá yù, cöù maëc nhieân ñeå nöôùc chaûy töï do nhö theá. Noù ñöùng nhìn. Caûm thaáy coù caùi gì ñoù ñang daâng traøo trong loøng, khoâng roõ hình roõ daïng. Coù caùi gì ñoù nhö laø söï xoùt xa tieác nuoái pha laãn söï baát bình. Khoâng kìm ñöôïc, noù nheï nhaøng: Baïn ôi ! Nöôùc ñaày roài. Baïn vaën voøi nöôùc laïi duøm ñi keûo ñeå noù chaûy laõng phí quaù. Thaät baát ngôø coâ baïn ñaùp laïi chua ngoa: - OÂi daøo, baøy ñaët quaù ñi. Noäi truù kyù tuùc xaù ñaõ ñoùng tieàn roài, xaøi nhieàu hay ít cuõng ñaâu ñöôïc traû laïi tieàn thöøa maø phaûi tieát kieäm chöù. Ñaõ coù tröôøng traû, lo gì. Coâ baïn ngoài beân caïnh cuõng ñanh ñaù khoâng keùm:

52

taäp saùch ngheä thuaät soáng

- Laøm nhö mình phaûi traû theâm tieàn nöôùc khoâng baèng. Veõ chuyeän! Noù laëng im. Ñoâi maét môû to kinh ngaïc. Coù phaûi nhöõng lôøi noùi vöøa roài ñöôïc phaùt ra töø nhöõng cöû nhaân töông lai? Noù chôït nghó ñeán moät baøi baùo ñaêng treân baùo CA. TPHCM maø noù ñaõ ñoïc vôùi nhan ñeà: “Nhöõng ngöôøi coù thaønh tích laøm ngheøo ñaát nöôùc”. Baøi baùo phaûn aùnh söï voâ traùch nhieäm cuûa nhöõng ngöôøi coù chöùc traùch trong xaõ hoäi. Coù moät oáng daãn nöôùc khoâng bieát taïi sao bò beå, nöôùc chaûy traøn lan caû ñöôøng phoá. Nhöõng chuû hoä coù oáng daãn nöôùc ñi qua nhaø, ñaõ naêm laàn baûy löôït keâu nhöõng ngöôøi coù chöùc traùch nhöng hoï cöù khaát laàn khaát löõa maõi. Ñeán taän naêm ngaøy sau, coâng ty caáp nöôùc môùi cho ngöôøi ñeán söûa sau khi ñaõ ñeå laõng phí moät khoái löôïng nöôùc khaù lôùn. Ñoïc xong baøi baùo noù ñaõ suy nghó maõi. Trong ñaàu noù, queâ höông chôït hieän leân vôùi nhöõng ñau thöông, vaát vaû. Ñoù laø vuøng ñaát khoâ caèn. Nhöõng thöûa ruoäng nöùt neû. Vaø daùng meï noù lieâu xieâu vôùi ñoâi thuøng nöôùc treân vai gaày. Trôøi vaãn naéng gaét. Vaø gioù seõ khoâng ngöøng thoåi. Noù thaàm goïi trong loøng: Meï ôi !

53

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Nguyeãn Thò Thanh Thuûy

Moät ngöôøi muoán daïy doã keû khaùc thì tröôùc heát phaûi töï ñieàu chænh ñöôïc mình theo ñuùng con ñöôøng caàn phaûi ñi caùi ñaõ

Kinh Phaät

Chaïy Ñi, Patti, Chaïy Ñi!

N

gay töø nhoû, Patti Wilson ñaõ ñöôïc baùc só cho bieát coâ bò ñoäng kinh. Cha coâ, Jim Wilson, laø ngöôøi thöôøng xuyeân taäp chaïy boä vaøo moãi buoåi saùng. Moät ngaøy noï, Patti noùi vôùi cha: - Cha ôi, con muoán chaïy vôùi cha haèng ngaøy, nhöng con sôï seõ bò leân côn. Cha coâ baûo: - Neáu con beänh thì cha ñaõ bieát caàn phaûi laøm gì, ñöøng sôï, chuùng ta seõ cuøng baét ñaàu chaïy. Theá roài hoï chaïy moãi ngaøy. Thaät laø kyø dieäu, coâ gaùi ñaõ khoâng bò leân côn laàn naøo. Sau moät vaøi tuaàn, Patti noùi: - Cha ôi, con thaät söï muoán phaù kyû luïc theá giôùi quaõng ñöôøng chaïy daøi cuûa nöõ.

54

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Cha coâ tìm trong cuoán saùch kyû luïc theá giôùi Guinness vaø bieát raèng khoaûng caùch lôùn nhaát coù ngöôøi ñaõ chaïy laø 80 daëm. Luùc ñoù Patti môùi vaøo naêm ñaàu tieân cuûa trung hoïc, coâ tuyeân boá: - Con seõ chaïy töø quaän Cam tôùi San Francisco (caùch nhau 400 daëm). Leân naêm 2 con seõ chaïy tôùi Portland, Oregon (khoaûng hôn 1500 daëm), naêm 3 tôùi St Louis (khoaûng 2000 daëm) vaø naêm cuoái seõ chaïy tôùi Nhaø Traéng (khoaûng hôn 3000 daëm). Patti ñaày nghò löïc vaø haêng haùi, coâ chæ coi beänh cuûa mình nhö moät ñieàu “baát tieän”. Coâ khoâng baän taâm nhieàu vaøo caùi mình maát ñi maø chæ taäp trung vaøo ñieàu coâ ñang coù. Vaøo naêm ñoù coâ hoaøn thaønh cuoäc chaïy ñeán San Francisco. Cha coâ chaïy beân caïnh coâ suoát quaõng ñöôøng vaø meï coâ – moät nöõ y taù, laùi xe theo ñeå ñeà phoøng moïi tröôøng hôïp coù theå xaûy ra. Vaøo naêm thöù 2, caùc baïn hoïc cuûa Patti uûng hoä coâ. Hoï döïng leân moät apphich quaûng caùo khoång loà ghi “Chaïy ñi, Patti, chaïy ñi!” (Run, Patti, run! - vaø noù trôû thaønh khaåu hieäu cuûa coâ cuõng nhö töïa ñeà cuoán saùch sau naøy coâ vieát). Treân ñöôøng thöïc hieän cuoäc chaïy ñöôøng daøi maø ñích ñeán laø Portland, Patti

taäp saùch ngheä thuaät soáng

55

bò nöùt xöông coå chaân. Baùc só noùi vôùi coâ caàn phaûi döøng chaïy: - Toâi caàn phaûi coá ñònh khôùp maét caù cuûa chaùu ñeå chaùu khoâng bò taøn taät vónh vieãn. - Baùc só khoâng hieåu roài - coâ noùi. Ñaây khoâng phaûi laø yù nghóa baát chôït, noù thaät söï laø öôùc mô taän ñaùy loøng chaùu. Chaùu khoâng laøm ñieàu naøy vì baûn thaân chaùu. Chaùu laøm vaäy ñeå phaù tung nhöõng xieàng xích trong suy nghó cuûa nhieàu ngöôøi. Coù caùch naøo ñeå chaùu coù theå tieáp tuïc chaïy khoâng aï? Baùc só cho coâ moät löïa choïn, oâng seõ chæ baêng boù laïi thay vì boù boät coá ñònh chaân coâ. OÂng caûnh baùo raèng noù seõ söng taáy leân vaø raát ñau. Nhöng Patti ñaõ hoaøn thaønh ñöôøng chaïy ñeán Portland cuøng vôùi thoáng ñoác bang beân caïnh treân daëm ñöôøng cuoái cuøng. Treân baùo ñaày nhöõng doøng tin vôùi tieâu ñeà “Vaän ñoäng vieân chaïy ñöôøng daøi sieâu ñaüng Patti Wilson ñaõ hoaøn thaønh cuoäc marathon cho ngöôøi beänh ñoäng kinh vaøo sinh nhaät laàn thöù 17”. Sau 4 thaùng chaïy gaàn nhö lieân tuïc töø bôø taây sang bôø ñoâng, Patti ñaõ tôùi Washington vaø baét tay toång thoáng Hoa Kyø. Coâ noùi vôùi oâng:

56

taäp saùch ngheä thuaät soáng

- Chaùu muoán moïi ngöôøi bieát raèng ngöôøi bò ñoäng kinh chæ laø nhöõng con ngöôøi bình thöôøng vôùi cuoäc soáng bình thöøông. Nhôø vaøo söï coá gaéng khoâng ngöøng cuûa mình, Patti ñaõ keâu goïi ñöôïc nhieàu trieäu ñoâla ñoùng goùp ñeå môû 19 trung taâm chöõa beänh ñoäng kinh. Patti caàn thaät ít ñeå coù theå laøm ñöôïc thaät nhieàu nhö vaäy. Coøn baïn thì sao? Baïn coù theå laøm gì ñeå vöôït leân chính baûn thaân khi coù ñaày ñuû söùc khoûe? Nguyeãn Thò Maän.

Moïi caùi phaûi traû baèng tieàn, coøn tình yeâu phaûi traû baèng tình yeâu

P. Man

Chieác Baêng Gaïc Cho Traùi Tim Tan Vôõ

taäp saùch ngheä thuaät soáng

M

57

eï, meï ñang laøm gì theá? -–coâ beù Susie chæ môùi 6 tuoåi hoûi meï. - Meï ñang naáu moùn thòt haàm cho coâ Smith haøng xoùm. - Vì sao aï? -– Susie thaéc maéc. - Vì coâ Smith ñang raát buoàn con aï. Con gaùi coâ aáy vöøa qua ñôøi vaø traùi tim coâ aáy ñang tan naùt. Chuùng ta seõ chaêm soùc coâ aáy moät thôøi gian - baø meï dòu daøng traû lôøi. - Taïi sao laïi theá haû meï? - Susie vaãn chöa hieåu. - Theá naøy nheù con yeâu. Khi moät ngöôøi raát buoàn, hoï seõ khoâng theå laøm toát ngay caû nhöõng vieäc nhö naáu böõa toái hay moät soá vieäc vaët khaùc. Vì chuùng ta cuøng soáng trong moät khu phoá vaø coâ Smith laø haøng xoùm cuûa gia ñình mình, chuùng ta caàn phaûi giuùp ñôõ coâ aáy. Coâ Smith seõ khoâng bao giôø coøn coù theå noùi chuyeän, oâm hoân con gaùi coâ aáy, hoaëc laøm baát cöù ñieàu gì thuù vò maø meï vaø con coù theå laøm cuøng nhau. Con laø moät coâ beù thoâng minh, Susie. Coù theå con seõ nghó ra caùch naøo ñoù ñeå giuùp ñôõ coâ aáy. Susie suy nghó raát nghieâm tuùc veà nhöõng ñieàu meï noùi, vaø coá gaéng tìm caùch goùp phaàn giuùp ñôõ coâ Smith. Vaøi

58

taäp saùch ngheä thuaät soáng

phuùt sau, Susie ñaõ ôû tröôùc cöûa nhaø coâ Smith, ruït reø baám chuoâng. Maát moät luùc laâu, coâ Smith môùi ra môû cöûa: - Chaøo chaùu Susie! Chaùu caàn gì? Susie caûm thaáy gioïng coâ Smith raát nhoû, khuoân maët coâ troâng raát buoàn raàu, nhö theå coâ vöøa khoùc vì maét coâ haõy coøn ñoû moïng nöôùc. - Meï chaùu noùi con gaùi cuûa coâ vöøa qua ñôøi, vaø coâ ñang raát buoàn vì tim coâ bò thöông! Noùi roài Susie e deø xoeø tay ra. Trong loøng baøn tay cuûa coâ beù laø moät chieác baêng gaïc caù nhaân. Susie noùi tieáp: - Caùi naøy ñeå baêng cho traùi tim cuûa coâ aï! Nhö ñeå chaéc chaén, Susie noùi theâm: - Chaùu ñaõ duøng vaøi laàn, vaø noù raát toát. Coâ Smith haù mieäng kinh ngaïc, coá gaéng khoâng baät khoùc. Coâ xuùc ñoäng quyø xuoáng oâm chaët laáy Susie, ngheïn ngaøo noùi qua laøn nöôùc maét: - Caûm ôn, chaùu yeâu quyù! Noù seõ giuùp coâ raát nhieàu. Chieác baêng gaïc nhoû beù nhöng kyø dieäu cuûa Susie ñaõ ñem ñeán söï aám aùp cho traùi tim tuyeät voïng cuûa coâ Smith. Keå töø ñoù, coâ gaøi chieác baêng gaïc vaøo

taäp saùch ngheä thuaät soáng

59

moät xaâu chìa khoaù nhoû vaø luoân mang theo beân mình nhö moät söï nhaéc nhôû phaûi queân ñi noãi ñau vaø maát maùt. Khi phaûi chòu ñöïng moät noãi ñau quaù lôùn, thaät khoâng deã ñeå nhaän ngay ra raèng veát thöông aáy roài cuõng seõ laønh. Chieác baêng gaïc nhoû beù cuûa Susie ñaõ trôû thaønh bieåu töôïng cuûa söï haøn gaén noãi ñau, vaø bieán taát caû nieàm vui, tình yeâu, haïnh phuùc maø coâ Smith ñaõ coù cuøng con gaùi, trôû thaønh nhöõng kyû nieäm eâm ñeàm dòu ngoït, chöù khoâng phaûi moät gaùnh naëng ñeo vaøo taâm hoàn ñeán suoát cuoäc ñôøi. Taï Thuyø Linh

Cho Ngaøy Hoâm Nay

C

où hai ngaøy trong tuaàn chuùng ta khoâng neân lo laéng. Moät ngaøy laø ngaøy hoâm qua, vôùi nhöõng sai laàm, nhöõng lo aâu, nhöõng toäi loãi, nhöõng thieáu soùt ngôù ngaån, söï nhöùc nhoái vaø nhöõng noãi ñau. Ngaøy hoâm qua ñaõ ñi qua. Moïi tieàn baïc treân ñôøi naøy cuõng khoâng theå ñem qua ngaøy hoâm qua trôû laïi ñöôïc. Chuùng ta khoâng theå naøo huûy boû moät haønh ñoäng maø chuùng ta ñaõ laøm cuõng nhö khoâng theå

60

taäp saùch ngheä thuaät soáng

naøo xoùa ñi moät ngoân töø maø chuùng ta ñaõ thoát ra. Ngaøy hoâm qua ñaõ ñi xa roài ! Coøn moät ngaøy nöõa maø chuùng ta khoâng neân lo laéng, ñoù laø ngaøy mai vôùi nhöõng keû thuø quaù quaét, gaùnh naëng cuoäc soáng, nhöõng höùa heïn traøn treà hy voïng vaø vieäc thöïc hieän thì toài teä. Maët trôøi cuûa ngaøy mai seõ moïc leân hoaëc laø choùi loïi hoaëc laø khuaát sau moät ñaùm maây, nhöng duø gì thì noù vaãn moïc leân. Vaø tröôùc khi noù moïc leân vaøo ngaøy mai, chuùng ta chaúng coù moái ñe doïa naøo, bôûi leõ noù vaãn chöa ñöôïc sinh ra maø. Vì vaäy chæ coøn moät ngaøy duy nhaát ngaøy hoâm nay. Baát cöù ai cuõng ñeàu phaûi ñaáu tranh ñeå soáng duø chæ moät ngaøy. Thaät ra chaúng phaûi nhöõng gì traûi qua ngaøy hoâm nay khieán ngöôøi ta phaùt roà - maø ñoù chính laø söï hoái tieác veà nhöõng gì ñaõ xaûy ra ngaøy hoâm qua vaø nhöõng lo sôï veà nhöõng gì ngaøy mai coù theå ñem ñeán. Hoaøng Maïnh Phöông

M

Cho Vaø Nhaän

oät laàn toâi ñang ñi treân ñöôøng phoá, moät ngöôøi aên xin giaø loïm khoïm ñöùng ngay tröôùc maët toâi. Ñoâi

taäp saùch ngheä thuaät soáng

61

maét ñoû hoe vaø giaøn giuïa nöôùc, ñoâi moâi taùi nhôït, quaàn aùo taû tôi, thaûm haïi vaø nhöõng muïn lôû loùi treân ngöôøi…OÂi chao ! Caûnh ngheøo ñaõ laøm cho con ngöôøi ñau khoå kia trôû neân xaáu xí bieát döôøng naøo. OÂng giaø chìa baøn tay söng huùp, baån thæu, reân ræ caàu xin cöùu vôùt. Toâi luïc tìm töø tuùi noï ñeán tuùi kia. Khoâng coù tieàn, khoâng coù ñoàng hoà, khoâng coù caû chieác khaên tay. Treân ngöôøi toâi cuõng chaúng coù taøi saûn gì hôn. Ngöôøi aên xin vaãn ñôïi chôø toâi, baøn tay chìa ra laåy baåy. Toâi chaúng bieát laøm caùch naøo. Toâi naém chaët laáy baøn tay baån thæu kia: - OÂng ñöøng giaän chaùu, chaùu khoâng coù gì ñeå cho oâng caû. Ngöôøi aên xin nhìn toâi baèng ñoâi maét bieát ôn, ñoâi moâi taùi nhôït nôû nuï cöôøi vaø baøn tay oâng xieát laáy tay toâi: - Chaùu ôi, caùm ôn chaùu, nhö vaäy laø chaùu ñaõ cho oâng laõo roài - OÂng laõo noùi baèng gioïng khaûn ñaëc. Khi aáy, toâi chôït hieåu raèng, caû toâi nöõa, toâi cuõng vöøa nhaän ñöôïc moät chuùt gì cuûa laõo. Thuøy Döông Nhöõng lôøi theà nguyeàn trong baõo boá thöôøng bò queân ñi khi ñeïp trôøi

Tuïc ngöõ Phöông Taây

62

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Chuùng Ta Quyeát Ñònh Soá Phaän Chính Mình

L

eonardo da Vinci veõ böùc "Böõa tieäc ly" maát baûy naêm lieàn. Ñoù laø böùc tranh veõ Chuùa Gieâsu vaø 12 vò toâng ñoà trong böõa aên cuoái cuøng tröôùc khi Ngaøi bò moân ñoà Giuña phaûn boäi. Leonardo tìm ngöôøi maãu raát coâng phu. Giöõa haøng ngaøn thanh nieân, oâng môùi choïn ñöôïc moät chaøng trai coù göông maët thaùnh thieän, moät tính caùch thanh khieát tuyeän ñoái laøm maãu veõ Chuùa Gieâsu. Da Vinci laøm vieäc khoâng meät moûi suoát saùu thaùng lieàn tröôùc chaøng trai, vaø hình aûnh Chuùa Gieâsu ñaõ hieän ra treân böùc veõ. Saùu naêm tieáp theo, oâng laàn löôït veõ xong 11 vò toâng ñoà, chæ coøn coù Giuña, vò moân ñoà ñaõ phaûn boäi Chuùa vì 30 ñoàng baïc. Hoïa só muoán tìm moät ngöôøi ñaøn oâng coù khuoân maët haèn leân söï haùm lôïi, löøa loïc, ñaïo ñöùc giaû vaø cöïc kyø taøn aùc. Khuoân maët ñoù phaûi toaùt leân tính caùch cuûa keû saün saøng baùn ñi ngöôøi baïn thaân nhaát, ngöôøi thaày kính yeâu nhaát cuûa chính mình... Cuoäc tìm kieám döôøng nhö voâ voïng. Bao nhieâu göông maët xaáu xa nhaát, ñoäc

taäp saùch ngheä thuaät soáng

63

aùc nhaát, Vinci ñeàu thaáy vaãn chöa ñuû ñeå bieåu loä caùi aùc cuûa Giuña. Moät hoâm, Vinci ñöôïc thoâng baùo coù moät keû maø ngoaïi hình coù theå ñaùp öùng yeâu caàu cuûa oâng. Haén ñang ôû trong moät haàm nguïc ôû Roâma, bò keát aùn töû hình vì gieát ngöôøi vaø nhieàu toäi aùc taøy trôøi khaùc... Da Vinci laäp töùc leân ñöôøng ñeán Roâma. Tröôùc maët oâng laø moät gaõ ñaøn oâng nöôùc da ñen saïm vôùi maùi toùc daøi baån thæu xoõa xuoáng göông maët, moät khuoân maët xaáu xa, hieåm aùc, hieån hieän roõ tích caùch cuûa moät keû hoaøn toaøn bò tha hoùa. Ñuùng, ñaây laø Giuña! Ñöôïc söï cho pheùp ñaëc bieät cuûa ñöùc vua, ngöôøi tuø ñöôïc ñöa tôùi Milan nôi böùc tranh ñang veõ dôû dang. Moãi ngaøy teân tuø ngoài tröôùc Da Vinci, vaø ngöôøi hoïa só thieân taøi caàn maãn vôùi coâng vieäc chuyeån taûi vaøo böùc tranh dieän maïo cuûa keû phaûn phuùc. Khi neùt veõ cuoái cuøng hoaøn thaønh, kieät söùc vì phaûi ñoái maët vôùi caùi aùc moät thôøi gian daøi, Vinci quay sang baûo lính gaùc: - Caùc ngöôi ñem haén ñi ñi...!

64

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Lính canh tuùm laáy keû töû tuø, nhöng haén ñoät nhieân vuøng ra vaø lao ñeán quì xuoáng beân chaân Da Vinci, khoùc naác leân: - OÂi, ngaøi Da Vinci! Haõy nhìn con! Ngaøi khoâng nhaän ra con ö? Da Vinci quan saùt keû maø saùu thaùng qua oâng ñaõ lieân tuïc nhìn maët. Cuoái cuøng oâng ñaùp: - Khoâng, ta chöa töøng nhìn thaáy ngöôi cho ñeán khi ngöôi ñöôïc ñöa ñeán töø haàm nguïc Roâma... Teân töû tuø keâu leân: - Ngaøi Vinci... Haõy nhìn kyõ con! Con chính laø ngöôøi maø baûy naêm tröôùc ngaøi ñaõ choïn laøm maãu veõ Chuùa Gieâsu... Caâu chuyeän naøy coù thaät, nhöng böùc tranh "Böõa tieäc ly" laø coù thaät. Chaøng trai töøng ñöôïc choïn laøm hình maãu cuûa Chuùa Gieâsu, chæ sau hôn 2.000 ngaøy ñaõ töï bieán mình thaønh hình töôïng hoaøn haûo cuûa keû phaûn boäi gheâ gôùm nhaát trong lòch söû. Töông lai khoâng heà ñöôïc ñònh tröôùc. Chính chuùng ta laø ngöôøi quyeát ñònh soá phaän cuûa chính mình... Voõ Hoaøng Lan

65

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Ñöøng quaù voäi vaøng hôõi caùc baïn treû! Con ñöôøng maø baïn phaûi ñi laø töø moät ñöùa treû trôû thaønh moät ngöôøi lôùn tuoåi.

C

Con Veït

N. Shiga

où moät oâng nhaø vaên ñi moät chuyeán du lòch daøi ngaøy veà, qua nhaø oâng giaùo haøng xoùm ñeå haøn huyeân taâm söï: - Chuyeán du sôn ngoaïn thuûy vöøa roài, toâi boäi thu moät môù kieán thöùc, taêng theâm voán lieáng Haùn ngöõ cho söï nghieäp vieát vaên cuûa mình. Naøy nheù, “phuï maãu chi nieân baát khaû baát tri ; Nhaát taéc taát hyû, nhaát taéc dó cuï”, coù nghóa laø tuoåi cuûa cha meï khoâng theå khoâng bieát, vì bieát ñeå möøng vaø ñeå lo. Naøy nöõa, “Hieáu ö thaân, töû dieäc hieáu chi; Thaân kyù baát hieáu, töû haø hieáu yeân?”, coù nghóa

66

taäp saùch ngheä thuaät soáng

laø mình hieáu vôùi cha meï, con mình cuõng seõ hieáu vôùi mình. Coøn mình khoâng hieáu hoûi sao con hieáu ñöôïc?. Chöa heát ñaâu, “Hieáu höõu tam, ñaïi hieáu toân thaân, kyø thöù phaát nhuïc, kyø haï naêng döôõng”, nghóa laø chöõ hieáu coù ba baäc: baäc ñaïi hieáu laø toân kính cha meï, baäc keá tieáp laø khoâng laøm nhuïc ñeán cha meï, baäc cuoái cuøng laø coù theå nuoâi ñöôïc cha meï. Laïi coøn caâu naøy nöõa…

OÂng giaùo caét ngang: - Thoâi ñöôïc roài, oâng baïn. Nhöõng ngaøy oâng baïn ñi xa du hí, cuï thaân sinh cuûa oâng baïn böõa naøo cuõng phaûi qua ñaây aên mieáng côm huùt ñieáu thuoác vôùi toâi, vì ôû beân nhaø aáy chaúng coù gì no loøng aám buïng. Hieän giôø, oâng cuï ñang ôû döôùi beáp cuûa toâi ñoù, oâng baïn haõy xuoáng gaëp cuï maø xoå chöõ nhaû ngoïc phun chaâu cho söôùng caùi mieäng, roài sau ñoù haõy ñem tieàn ñaàu tö moät trang traïi nuoâi veït, chaéc chaén seõ thaønh coâng ! OÂng nhaø vaên laëng caâm, luûi maát daïng… Maõn Ñöôøng Hoàng

Con Löøa Öa Choïn Löïa Chuû

M

oät con löøa soáng vaø laøm vieäc trong vöôøn rau cuûa chuû noù. Noù naûn vì

67

taäp saùch ngheä thuaät soáng

chuû noù cho aên quaù ít maø baét laøm vieäc quaù naëng, noù ñoøi ñöôïc ñoåi chuû. Ngöôøi chuû vöôøn rau lieàn ñem con löøa baùn cho moät ngöôøi thôï goám, noù laïi caûm thaáy ñaát seùt vaø ñoà goám cöïc hôn, xin ñöôïc ñoåi ngöôøi chuû khaùc. Ngöôøi thôï goám ñem con löøa baùn cho ngöôøi thuoäc da, ngöôøi thuoäc da naøy baét con löøa suoát ngaøy vaän chuyeån da thuoäc vaø giaøy da, laøm khoâng heát vieäc. Löøa than thôû: - Mình quaù baát haïnh ! Thaø soáng vôùi oâng chuû cuõ maø söôùng hôn, nay e ngöôøi thôï thuoäc da naøy coøn muoán loät da mình nöõa. Trong cuoäc soáng, moät ngöôøi chæ muoán laøm nhöõng vieäc nheï nhaøng, tìm caùch traùnh neù nhöõng vieäc naëng nhoïc, sôùm muoän cuõng gaëp phaûi keát quaû xaáu.

Quaân töû laáy nghóa laøm coát, laáy leõ maø laøm, laáy khieâm toán maø thi thoá, laáy loøng tin maø thaønh töïu

Luaän Ngöõ

68

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Coù Bao Nhieâu Caây Trong Moät Haït?

M

oät haït nhoû beù seõ troå thaønh caây. Caây sinh ra nhieàu haït hôn. Nhöõng haït naøy laïi troå thaønh caây. Caây laïi sinh ra haït. Vaø cöù nhö theá….Vaäy coù bao nhieâu caây trong moät haït? Khoâng coù caây ôû trong haït. Ñaäp haït ra, baïn seõ chaúng tìm thaáy moät caây naøo. Haït chæ mang maàm soáng cuûa caây, nhöõng gì tieàm aån ñeå troå thaønh caây. Vaø caây chæ xuaát hieän khi haït ñöôïc nuoâi döôõng ñuû nöôùc, ñaát vaø aùnh naéng maët trôøi. Nhöõng ngöôøi maø baïn gaëp, nhöõng ñieàu baïn ñöôïc hoïc, nhöõng kinh nghieäm trong ñôøi baïn, nhöõng gì baïn löïa choïn moãi ngaøy, moïi khoaûnh khaéc trong cuoäc ñôøi baïn….Taát caû laø nhöõng haït gioáng vôùi söùc soáng voâ taän. Chuùng ñang chôø ñeå troå thaønh caây, roài thaønh traùi; nhöng chæ khi chuùng ñöôïc troàng ôû ñaát toát vaø ñöôïc nuoâi döôõng. Baïn thaân meán! Khoâng phaûi luùc naøo baïn cuõng coù theå choïn löïa haït naøo seõ rôi xuoáng ñôøi mình, nhöng baïn hoaøn toaøn coù theå troàng noù, nuoâi döôõng noù theo caùch baïn muoán.

taäp saùch ngheä thuaät soáng

69

Haõy nghó veà ñieàu ñoù. Baïn coù theå thay ñoåi cuoäc ñôøi mình ngay töø baây giôø baèng caùch quyeát ñònh seõ troàng nhöõng haït naøo, seõ löïa choïn nhöõng gì. Vaø baèng caùch cung caáp cho nhöõng haït gioáng toát, nhöõng haït gioáng baát ngôø, moät maûnh ñaát maøu môõ, ñuû chaát dinh döôõng ñeå soáng vaø phaùt trieån. Bích Thi

C

Coâ Gaùi Trong Cöûa Haøng Baùn Dóa

où moät caäu thanh nieân 18 tuoåi töø laâu maéc moät caên beänh ung thö khoâng theå chöõa khoûi. Caên beänh coù theå cöôùp ñi maïng soáng cuûa caäu baát cöù luùc naøo. Suoát ngaøy caäu chæ quanh quaån trong nhaø vôùi baøn tay chaêm soùc vaø tình yeâu thöông voâ bôø beán cuûa baø meï. Haàu nhö caäu khoâng ñi ra ngoaøi, nhöng ôû nhaø maõi cuõng buoàn neân moät hoâm caäu xin pheùp ñöôïc ñi daïo phoá. Caäu ñi ñeán cuoái phoá nôi coù raát nhieàu cöûa haøng. Khi ñi ngang qua moät cöûa haøng baùn baêng dóa, caäu nhìn thoaùng vaøo moät giaây roài laïi böôùc ñi tieáp, chôït caäu ñöùng khöïng laïi roài nhö söïc nhôù ra ñieàu gì ñoù, caäu quay goùt

70

taäp saùch ngheä thuaät soáng

nhìn vaøo cöûa haøng moät laàn nöõa vaø ngay laäp töùc caäu hieåu theá naøo laø tieáng seùt aùi tình. Caäu môû cöûa böôùc vaøo, maét khoâng nhìn gì ngoaøi coâ gaùi traïc tuoåi caäu. Caäu böôùc ñeán gaàn hôn, gaàn hôn nöõa cho ñeán luùc caäu ñöùng ngay tröôùc quaày haøng cuûa coâ gaùi. Coâ gaùi nhìn leân hoûi: - Anh caàn gì aï? Coâ mæm cöôøi vaø caäu nghó raèng ñoù laø nuï cöôøi ñeïp nhaát caäu chöa töøng thaáy. Caäu muoán hoân coâ gaùi ngay luùc ñoù. Caäu traû lôøi: - ÖØm…aø… Toâi muoán mua moät dóa CD. Caäu laáy ñaïi moät dóa roài traû tieàn. - Anh coù caàn goùi laïi khoâng aï? - coâ gaùi nheï nhaøng hoûi, ñoâi moâi laïi nôû nuï cöôøi duyeân daùng. Caäu gaät ñaàu, coâ gaùi ñi ra phía sau roài quay laïi vôùi chieác dóa CD ñaõ ñöôïc goùi caån thaän trao cho caäu. Caäu nhaän dóa, böôùc ra khoûi cöûa haøng. Töø hoâm ñoù, ngaøy naøo caäu cuõng ñeán cöûa haøng mua moät chieác CD vaø coâ gaùi laïi goùi thaät ñeïp. Caäu ñem chieác dóa veà caát vaøo tuû. Caäu vaãn coøn quaù e theïn, khoâng daùm môøi coâ ñi uoáng nöôùc duø

taäp saùch ngheä thuaät soáng

71

caäu raát muoán. Baø meï bieát chuyeän naøy vaø baûo caäu con trai haõy can ñaûm ngoû lôøi vôùi coâ gaùi. Cuoái cuøng coù moät ngaøy caäu laáy heát can ñaûm ñi ñeán cöûa haøng. Laïi mua moät chieác dóa CD nhö moïi laàn vaø coâ gaùi laïi goùi caån thaän. Caäu ñöa tay nhaän dóa töø coâ gaùi vaø nhaân luùc coâ khoâng ñeå yù, caäu voäi vaøng ñeå laïi soá ñieän thoaïi leân baøn roài boû chaïy… RRRREEEEENG Ngöôøi meï nhaác ñieän thoaïi. Ñaàu daây beân kia chính laø coâ gaùi baùn dóa CD. Coâ xin gaëp chaøng trai, baø meï khoùc nöùc nôû: - Chaùu khoâng bieát gì sao? Con trai baùc vöøa qua ñôøi hoâm qua… Thoaùng söõng sôû beân ñaàu daây beân kia roài ñöôøng daây im laëng, chæ coù tieáng khoùc cuûa baø meï. Toái hoâm ñoù, baø meï böôùc vaøo phoøng con trai mình. baø môû tuû quaàn aùo cuûa con ra vì muoán thaáy töøng boä ñoà con baø ñaõ maëc. Ngaên tuû môû ra tröôùc maét baø laø haøng choàng dóa CD, taát caû ñeàu coøn nguyeân chöa boùc ra. Baø raát ngaïc nhieân, baø caàm leân moät chieác, baét ñaàu môû giaáy goùi ra. Beân trong lôùp giaùy goùi laø moät

72

taäp saùch ngheä thuaät soáng

chieác CD vaø moät maûnh giaáy nhoû rôi xuoáng. Maûnh giaáy ghi: “Xin chaøo… Em nghó anh ñaùng yeâu laém. Anh coù muoán ñi daïo vôùi em khoâng? Thöông, Jacquelyn.” Ngöôøi meï môû moät dóa CD khaùc… Laïi coù moät maûnh giaáy khaùc vôùi doøng chöõ: “Xin chaøo… Em nghó anh ñaùng yeâu laém. Anh coù muoán ñi daïo vôùi em khoâng? Thöông, Jacquelyn.” Phöông Chi

Ngheä thuaät tuyeät ñænh cuûa giaùo duïc laø khôi daäy nieàm haïnh phuùc ñöôïc hoïc taäp vaø saùng taïo

A. Einstein

taäp saùch ngheä thuaät soáng

N

Chuyeän Vieân Gaïch Nhoû

73

göôøi thaày böôùc vaøo lôùp, hoïc sinh hieän dieän khoâng ñaày phaân nöûa. Thaày caàm xaáp ñôn xin nghæ hoïc treân baøn, maét kheõ löôùt qua nhöõng doøng chöõ ghi voäi. Coù haøng ñoáng lyù do “chính ñaùng” ñeå nghæ, keøm vôùi chöõ kyù phuï huynh ñöôïc “sao cheùp” moät caùch thoâ vuïng. Thaày bieát lyù do taïi sao caùc em vaéng maët nhieàu ñeán vaäy, trong khi ñoù chæ hai tieát hoïc tröôùc thaày ñöa soå ñaàu baøi leân cho caû lôùp xem lôùp hieän dieän ñaày ñuû. Thaày baét ñaàu baøi giaûng cuûa mình baèng moät caâu chuyeän: - Coù moät caäu beù noï, treân ñöôøng veà nhaø ñaõ ñaïp phaûi moät vieân gaïch nhoû. Caäu böïc boäi ñaù vieân gaïch vaøo leà ñöôøng vaø sau ñoù thaûn nhieân ñi tieáp. Caäu noân noùng muoán veà nhaø sôùm ñeå xem chieác baøn hoïc maø cha caäu môùi mua taëng. Chieác baøn thaät ñeïp, nhöng chaúng may phaûi keâ ôû moät choã ñaát khoâng baèng phaúng laém neân cöù thaáy choâng cheânh, caàn kieám moät vaät gì ñoù ñeå cheâm ôû chaân baøn. Caäu beù vuït nhôù ra vieân gaïch nhoû mình ñaõ ñaïp phaûi

74

taäp saùch ngheä thuaät soáng

treân ñöôøng ñi. Vieân gaïch nhoû beân ñöôøng aáy ñaõ keâ saùt chaân baøn thaät hoaøn haûo vaø tieän lôïi. Caâu chuyeän keå ñöôïc ngöøng laïi. Nhìn moät löôït khaép phoøng, thaày noùi tieáp: - Moân hoïc thaày giaûng daïy cho caùc em cuõng gioáng nhö vieân gaïch nhoû ñoù. Moân hoïc naøy laø moân phuï, trong suy nghó cuûa caùc em vaø cuûa nhieàu ngöôøi laø nhö theá, bôûi chöa bao giôø moân hoïc giaùo duïc coâng daân ñöôïc thi toát nghieäp. Nhöng mai sau treân con ñöôøng daán thaân vaøo ñôøi, moät moân hoïc phuï, moät vieân gaïch nhoû cuõng seõ laøm cho baûn thaân moãi ngöôøi hoaøn haûo hôn, phaûi khoâng? Cuoäc ñôøi khoâng phaûi chæ laø nhöõng laàn thi cöû… Voõ Ca Dao

75

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Saùng naøo cuõng vaäy, khi thöùc giaác toâi ñeàu hy voïng mình seõ coù ñöôïc nhieàu ñieàu thuù vò vaø khoâng bao giôø toâi bò thaát voïng

Elsa Maxwell

Duyeân May Vaø Söï Löïa Choïn

K hi

ta gaëp ñöôïc ñuùng ngöôøi ta yeâu, Khi ta ôû ñuùng vaøo moät nôi naøo ñoù, Vaøo ñuùng moät thôøi ñieåm naøo ñoù – Ñoù laø duyeân may. Khi baïn gaëp ai ñoù laøm loøng baïn xao xuyeán, Ñoù khoâng phaûi laø moät söï löïa choïn. – Ñoù laø duyeân may. Khi baïn gaëp tieáng seùt aùi tình (vaø khoâng ít nhöõng ñoâi löùa ñeán vôùi nhau töø ñaây), thì chaéc chaén khoâng phaûi laø moät söï löïa choïn roài – Ñoù laø duyeân may. Vaán ñeà laø nhöõng gì xaûy ra tieáp sau ñoù. Khi naøo thì baïn vöôït qua tình traïng boàng beành, choaùng ngôïp vaø chìm ñaém cuûa tình yeâu ñeå böôùc sang moät taàm

76

taäp saùch ngheä thuaät soáng

möùc môùi? Ñoù laø khi lyù trí trôû veà, khi baïn ngoài laïi vaø suy nghó xem lieäu baïn coù thaät söï muoán tieán tôùi moät moái quan heä beàn vöõng hay ñeå taát caû vaøo kyû nieäm. Neáu baïn quyeát ñònh yeâu moät ai ñoù vôùi nhöõng nhöôïc ñieåm cuûa ngöôøi aáy. Ñoù khoâng coøn laø duyeân may nöõa. Ñoù laø söï löïa choïn Khi baïn choïn saùnh vai cuøng moät ai, baát keå nhöõng ngoït buøi cuûa cuoäc ñôøi – Ñoù laø söï löïa choïn. Cho duø baïn bieát raát roõ raèng coù raát nhieàu ngöôøi ôû beân ngoaøi traùi tim baïn duyeân daùng hôn, thoâng minh hôn, giaøu coù hôn ngöôøi baïn yeâu, nhöng baïn vaãn quyeát loøng yeâu ngöôøi ñoù khoâng ñoåi thay – Ñoù laø söï löïa choïn. Söï choaùng ngôïp, boàng beành vaø tieáng seùt tình yeâu ñeán vôùi ta baèng cô may, nhöng tình yeâu ñích thöïc thì chính laø söï choïn löïa cuûa traùi tim. Söï löïa choïn cuûa chính chuùng ta. Noùi veà baïn ñôøi, coù moät caâu trong moät boä phim khaù hay maø toâi tin laø ñuùng: “Ñònh meänh mang chuùng ta ñeán vôùi nhau, nhöng chính chuùng ta laøm cho ñònh meänh thaønh söï thaät”.

77

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Chuùng ta soáng treân ñôøi naøy khoâng phaûi ñeå tìm thaáy moät ngöôøi hoaøn myõ ñeå yeâu, maø chính laø ñeå hoïc caùch yeâu thöông moät ngöôøi khoâng hoaøn myõ moät caùch troïn veïn…. Tuù Quyønh.

Cuoäc soáng toát ñeïp laø gì neáu khoâng phaûi laø nhöõng muïc ñích cuûa tuoåi thanh nieân ñöôïc thöïc hieän ôû tuoåi trung nieân

A. Viguy

Ñieàu Ñaùng Sôï Nhaát

Ñ

ieàu ñaùng sôï nhaát trong cuoäc soáng khoâng phaûi laø caùi cheát, maø laø bò laõng queân……, bò xem laø haït buïi sau nhöõng vaàng haøo quang röïc rôõ…… ,…… laø khi ngöôøi baïn yeâu daáu nhaát……töø boû taám chaân tình cuûa baïn ñeå chaïy theo nhöõng ñieàu hö aûo……

78

taäp saùch ngheä thuaät soáng

,…… laø khi baïn baøy toû noãi nieàm saâu kín nhaát vôùi moät ngöôøi vaø bò cöôøi vaøo maët…… ,…… laø khi ngöôøi thaân quaù baän roän vôùi cuoäc soáng ñaõ khoâng theå an uûi baïn khi baïn caàn ñöôïc naâng ñôõ tinh thaàn…… ,…… laø khi döôøng nhö khoâng coøn ai treân coõi ñôøi quan taâm ñeán baïn…… Cuoäc soáng oán luoân ñaày aép nhöõng nieàm ñau, lieäu coù bao giôø trôû neân ñoä löôïng hôn? Bao giôø moïi ngöôøi môùi quan taâm ñeán ngöôøi khaùc vaø nhín chuùt thôøi giôø cho nhöõng ngöôøi ñang caàn giuùp ñôõ…… Moãi ngöôøi chuùng ta ñeàu coù moät vai dieãn treân saøn dieãn vó ñaïi cuûa cuyoäc ñôøi. Moãi ngöôøi chuùng ta ñeàu coù traùch nhieäm vôùi moïi ngöôøi chung quanh, noùi vôùi hoï raèng chuùng ta yeâu meán hoï…… Neáu baïn khoâng quan taâm ñeán ngöôøi khaùc, baïn seõ khoâng bò tröøng phaït ñaâu……, ñôn giaûn baïn chæ bò laõng queân, höõng hôø,… y nhö baïn ñaõ töøng ñoái vôùi ngöôøi khaùc……” Nhöõng doøng treân ñaây ñöôïc vieát bôûi moät coâ gaùi treû ñaõ töï tìm ñeán caùi cheát caùch ñaây khoâng laâu……

taäp saùch ngheä thuaät soáng

79

Vaäy ngay töø hoâm nay, chuùng ta haõy taäp thoùi quen baøy toû söï quan taâm ñeán ngöôøi khaùc…… Ñaâu coù maát gì khi chuùng ta mæm moät nuï cöôøi, sieát chaët moät baøn tay, thoát leân moät lôøi khích leä, hoaëc chæ ñôn giaûn noùi raèng: chuùng ta muoán laéng nghe. Voõ Hoaøng Lan

Theá giôùi khoâng coù ngöôøi bieát yeâu thì maët trôøi seõ taét.

V. Hugo

80

taäp saùch ngheä thuaät soáng

W

Ñieàu Kyø Dieäu

hit laø moät thuaät só, anh ta laøm thueâ trong moät nhaø haøng ôû Los Angeles, ôû ñoù moãi toái khi khaùch aên anh giuùp vui baèng nhöõng maøn aûo thuaät nho nhoû cuûa mình. Vaøo moät buoåi toái noï, anh ta ngoài xuoáng caïnh moät gia ñình, sau khi ñaõ töï giôùi thieäu veà mình, Whit laáy ra moät boä baøi vaø baét ñaàu bieåu dieãn. Anh yeâu caàu coâ gaùi treû ngoài caïnh mình haõy choïn ra moät laù baøi. Cha coâ ta baûo vôùi Whit raèng Wendy bò muø. - Khoâng sao - anh ta traû lôøi. Neáu laø nhö vaäy toâi muoán chôi moät troø chôi khaùc. Quay sang coâ gaùi, Whit noùi: - Wendy, coâ coù theå giuùp toâi trong troø chôi naøy khoâng? Moät chuùt do döï, coâ gaùi nhuùn vai vaø traû lôøi: - Vaâng! Whit keùo gheá laïi ngoài ngang coâ gaùi vaø noùi: - Toâi seõ ñöa moät quaân baøi ra, Wendy, vaø noù coù hai maøu hoaëc laø ñoû hoaëc laø ñen. Toâi muoán coâ söû duïng khaû naêng tinh thaàn cuûa mình ñeå noùi toâi

taäp saùch ngheä thuaät soáng

81

bieát maøu cuûa laù baøi, ñoû hay ñen. Coâ ñoàng yù chöù? Wendy gaät ñaàu. Whit caàm laù baøi lôùn nhaát vaø hoûi: - Ñaây laø laù ñoû hay ñen? Nghó moät chuùt, coâ gaùi muø ñaùp: - Ñen! Gia ñình coâ mæm cöôøi sung söôùng. Whit caàm laù baøi 7 cô: - Ñaây laø laù ñoû hay ñen? Wendy traû lôøi: - Ñoû! Whit laáy laù baøi thöù ba, laàn naøy laø con 3 roâ vaø hoûi: - Ñoû hay ñen? Khoâng do döï, Wendy ñaùp: - Ñoù Caùc thaønh vieân trong gia ñình heát söùc kinh ngaïc. Anh ta laáy ra ba laù baøi vaø coâ ñoaùn ñuùng caû ba. Vaø tieáp tuïc, coâ ñoaùn ñuùng ñeán laù baøi thöù saùu. Gia ñình coâ ta khoâng theå naøo tin ñoù laø söï may maén cuûa coâ. Ñeán laù baøi thöù baûy, Whit caàm con 5 cô: - Wendy, toâi muoán coâ noùi soá vaø loaïi cuûa laù baøi naøy, moät trong nhöõng loaïi cô, roâ, chuoàn, bích. Sau moät luùc nghó ngôïi, Wendy ñaùp:

82

taäp saùch ngheä thuaät soáng

- Con 5 cô! Moïi ngöôøi kinh ngaïc ñeán cöïc ñieåm, hoï haù hoác mieäng nhìn coâ gaùi. Cha coâ ta hoûi Whit coù hay khoâng ñieàu kyø dieäu naøy. Whit ñaùp: - OÂng haõy hoûi Wendy. - Wendy, ñoù laø caùi gì? - OÂng ta quay sang hoûi con gaùi. Wendy mæm cöôøi ñaùp: - Ñoù laø ñieàu kyø dieäu! Whit baét tay gia ñình vaø oâm chaët laáy Wendy, doïn nhöõng quaân baøi, anh taïm bieät gia ñình. Dó nhieân, ñieàu kyø dieäu anh ñaõ mang ñeán cho gia ñình thì khoâng theå naøo queân. Ñieàu kyø dieäu xaûy ra ñaõ aûnh höôûng nhieàu ñeán Wendy. Noù khoâng chæ laø cô hoäi ñem chuùt “aùnh saùng” cho coâ vaø laøm coâ trôû neân ñaëc bieät trong gia ñình, moïi ngöôøi ñeàu haõnh dieän khi keå veà khaû naêng cuûa coâ vôùi baïn beø mình. Vaøi thaùng sau, khi caâu chuyeän ñaõ bò queân laõng, Whit nhaän ñöôïc goùi böu phaåm keøm theo moät laù thö do Wendy göûi ñeán. Trong thö, coâ caûm ôn Whit vì ñaõ laøm coâ caûm thaáy trôû neân ñaëc bieät, giuùp coâ thaáy ñöôïc duø chæ trong giaây laùt, coâ caûm thaáy raát haïnh phuùc vaø cuoäc soáng coøn nhieàu yù nghóa ñoái vôùi

taäp saùch ngheä thuaät soáng

83

coâ. Coâ noùi seõ giöõ nhöõng ñieàu bí maät ñaõ xaûy ra nhö cuûa rieâng mình vaø seõ khoâng bao giôø keå vôùi ai. Cuoái cuøng, coâ göûi tôùi anh moät boä baøi daønh cho ngöôøi muø ñeå anh coù theå mang nhieàu haïnh phuùc nöõa cho nhöõng ngöôøi nhö coâ. Taïi sao Wendy bieát ñöôïc maøu cuûa nhöõng quaân baøi? Whit chöa bao giôø gaëp coâ tröôùc khi coâ vaøo nhaø haøng vaø anh cuõng khoâng noùi tröôùc veà nhöõng quaân baøi. Vaø coâ ta bò muø khi khoâng theå naøo thaáy ñöôïc maøu saéc cuõng nhö giaù trò nhöõng laù baøi. Vaäy laøm nhö theá naøo? Whit ñaõ truyeàn thoâng tin baèng maät maõ baøn chaân töø ngöôøi naøy ñeán ngöôøi khaùc maø khoâng duøng lôøi noùi. Khi Whit baéc gheá ngoài ngang vôùi Wendy: “Toâi seõ ñöa quaân baøi ra, Wendy, vaø noù coù hai maøu saéc hoaëc laø ñoû hoaëc laø ñen”, anh ñaïp nheï chaân coâ ta moät caùi khi anh noùi töø “ñoû” vaø hai caùi khi noùi “ñen”. Ngöøng moät chuùt ñeå coâ hieåu, anh laäp laïi ñieàu quy ñònh ñoù baèng caùch: “Toâi muoán coâ söû duïng khaû naêng tinh thaàn cuûa mình ñeå noùi toâi bieát maøu cuûa laù baøi, ñoû (kheõ ñaïp chaân coâ moät caùi) hay ñen (ñaïp hai caùi)”. Khi coâ noùi vaâng, anh bieát coâ ñaõ hieåu maät maõ vaø troø chôi baét ñaàu.

84

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Taïi sao coâ bieát ñöôïc con 5 cô? Ñôn giaûn. Anh ñaïp chaân coâ 5 laàn. Khi anh yeâu caàu coâ ñoaùn loaïi cuûa laù baøi laø cô, roâ, chuoàn, bích, anh kheõ ñaïp sau khi noùi töø “cô”. Ñ.Q.

Yeâu laø ñi tìm haïnh phuùc cuûa mình trong chính haïnh phuùc cuûa keû khaùc.

Leùlbnitz

taäp saùch ngheä thuaät soáng

85

Ñònh Nghóa Töø “Family”.

T

oâi va phaûi moät ngöôøi laï treân phoá khi ngöôøi naøy ñi qua. - OÀ xin loãi - toâi noùi. Ngöôøi kia traû lôøi: - Cuõng xin thöù loãi cho toâi, toâi ñaõ khoâng nhìn coâ. Chuùng toâi raát lòch söï vôùi nhau. Nhöng ôû nhaø thì moïi chuyeän laïi khaùc. Toái noï, luùc toâi ñang naáu beáp thì caäu con trai ñeán ñöùng sau löng. Toâi quay ngöôøi vaø ñuïng vaøo thaèng beù laøm noù ngaõ chuùi xuoáng saøn nhaø. - Traùnh ra choã khaùc - toâi cau maøy noùi. Con trai toâi böôùc ñi, traùi tim nhoû beù cuûa noù vôõ tan. Toâi ñaõ khoâng nhaän ra laø mình ñaõ quaù noùng naûy. Khi leân giöôøng, toâi nghe moät gioïng noùi thì thaàm trong tim: - “Khi ñoái xöû vôùi ngöôøi laï con raát lòch söï, nhöng vôùi con mình, con ñaõ khoâng laøm nhö vaäy. Haõy ñeán tìm treân saøn nhaø beáp, coù nhöõng boâng hoa ñang naèm ôû cöûa. Ñoù laø nhöõng boâng hoa maø con trai con ñaõ mang ñeán cho con. Töï noù haùi laáy nhöõng boâng hoa naøy: naøo hoa hoàng maøu vaøng, vaø caû maøu xanh.

86

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Noù ñaõ yeân laëng ñöùng ñoù ñeå mang laïi cho con ñieàu ngaïc nhieân, coøn con thì khoâng bao giôø thaáy nhöõng gioït nöôùc maét ñaõ chaûy ñaãm leân traùi tim beù nhoû cuûa noù”. Luùc naøy thì toâi baät khoùc. Toâi laëng leõ ñeán beân giöôøng con trai vaø quì xuoáng: - Daäy ñi, con trai beù nhoû, daäy ñi. Coù phaûi nhöõng boâng hoa naøy con haùi cho meï khoâng? Thaèng beù mæm cöôøi: - Con tìm thaáy chuùng ôû treân caây kia. Con haùi cho meï vì chuùng ñeïp nhö meï. Con bieát laø meï thích laém, ñaëc bieät laø boâng hoa maøu xanh. Theá baïn coù bieát töø family coù nghóa laø gì khoâng? FAMILY = Father And Mother, I Love You! (Gia ñình = Ba vaø meï, con yeâu ba meï.) Ngoïc Chi

Toâi quyeát ñònh soáng yeâu thöông. Thuø haän chæ laøm cho cuoäc ñôøi theâm naëng neà, khoù thôû

Martin Luther King

taäp saùch ngheä thuaät soáng

87

Ñoaù Hoàng Trong Ngaøy Tình Nhaân

“Ñieàu quan troïng khoâng phaûi laø chuùng ta taëng, maø laø caùch chuùng ta theå hieän tình yeâu khi taëng” (Meï Theresa).

Ñ

où laø Ngaøy tình nhaân ñaàu tieân cuûa toâi ôû tröôøng trung hoïc. Toâi coøn treû, laõng maïn vaø mong ñôïi coù moät baïn trai hoaëc moät ngöôøi aùi moä thaàm laëng. Toâi ñi doïc haønh lang, troâng thaáy nhöõng ñoâi trai gaùi tay trong tay, nhöõng coâ gaùi vôùi nuï cöôøi raïng rôõ treân khuoân maët vaø haøng taù hoa hoàng ngöôøi ta mang ñeán ñeå giao cho “moät ngöôøi ñaëc bieät”. Taát caû ñieàu toâi muoán luùc aáy laø moät ñoaù hoa hoàng – chæ moät ñoaù hoa hoàng cuõng ñuû laøm röïc rôõ Ngaøy tình nhaân cuûa toâi. Nhöng toâi laø moät ngöôøi hôi khoù tính. Toâi khoâng muoán nhaän hoa cuûa cha meï, chò toâi, hay thaäm chí laø cuûa ngöôøi baïn toát nhaát. Toâi chæ muoán nhaän noù töø moät ngöôøi ngöôõng moä bí maät. Tan hoïc, toâi veà nhaø vaø thaát voïng vì khoâng thaáy ñoaù hoàng naøo treo ôû caùnh cöûa nhö toâi mong ñôïi. Toâi ngoài trong

88

taäp saùch ngheä thuaät soáng

phoøng, mô moäng veà Ngaøy tình nhaân cuûa naêm tôùi thì chuoâng cöûa reo. Tröôùc cöûa laø moät ngöôøi giao quaø ñang mang moät ñoaù hoa hoàng. Chaéc chaén ñoù khoâng phaûi laø cuûa toâi. Toâi nhaän hoa vaø ñöa cho meï. - Môû taám thieäp ra! Meï toâi nhaát ñònh baûo toâi môû duø toâi ñaõ noùi ñoù laø quaø cuûa meï. khi môû phong bì, tay toâi run run. Taïi sao tay toâi laïi run? Vì toâi bieát ñoù khoâng phaûi laø cuûa toâi. Toâi chaàm chaäm laáy taám thieäp ra vaø ñoïc: “Göûi Amanda, Töø moät ngöôøi quan taâm ñeán baïn”. Trong moät choác thoâi, toâi ñoïc caâu ñoù 20 laàn vaø thaàm mong maét mình khoâng bò ñaùnh löøa. Ñuùng laø ñoaù hoàng taëng cho toâi. Toâi caûm thaáy raát haïnh phuùc nhöng chæ naêm phuùt sau, toâi ñaõ goïi moïi ngöôøi trong nhaø vaø baét hoï thöøa nhaän laø: ngöôøi göûi ñoaù hoa hoàng cho toâi ñaõ ñuøa giôõn vôùi traùi tim voâ voïng cuûa toâi. Nhöng khoâng ai trong nhaø bieát ngöôøi göûi. Baïn beø toâi, gia ñình vaø hoï haøng ñeàu ngaïc nhieân khi nghe tin toâi nhaän ñöôïc moät ñoaù hoa töø moät ngöôøi aùi moä bí maät. Nhieàu tuaàn sau ñoù toâi vaãn coù caûm giaùc nhö ngöôøi ñi treân

taäp saùch ngheä thuaät soáng

89

maây. Moãi khi coù chuyeän buoàn ôû tröôøng, toâi laïi nghó veà Ngaøy tình nhaân ñaëc bieät aáy vaø thaáy vui trôû laïi. Naêm hoïc cuoái, trong Ngaøy tình nhaân, toâi ñaõ nhaän ñöôïc 6 boâng caåm chöôùng – loaïi hoa vaãn thöôøng ñöôïc baùn ñeå gaây quyõ cho tröôøng. Toâi ñi laïi trong tröôøng vôùi nuï cöôøi raïng rôõ, tay caàm nhöõng ñoaù hoa caåm chöôùng duø ñoù laø töø nhöõng ngöôøi baïn, nhöng vaãn laøm toâi thaáy haïnh phuùc. Gaàn cuoái ngaøy, toâi böôùc vaøo lôùp hoïc tieáng Phaùp vaø nhaän thaáy moät trong nhöõng coâ baïn thaân cuûa toâi coù veû buoàn. Chuùng toâi ñaõ hoïc chung 3 naêm. Thaáy toâi böôùc vaøo cuøng vôùi 6 ñoaù hoa treân tay, baïn toâi guïc ñaàu khoùc. Coâ aáy khoâng ñöôïc taëng moät boâng hoa naøo. “Ñieàu toâi muoán laø moät ñoaù hoa hoàng!”. Tim toâi nhoùi ñau khi nghe caâu ñoù. Baïn toâi ñang coù caûm giaùc coâ ñôn maø toâi ñaõ traûi qua hoài môùi vaøo tröôøng. Toâi muoán laøm moät ñieàu gì ñoù nhöng ñaõ quaù muoän. Cuoái cuøng toâi quyeàt ñònh taëng moät ñoaù hoa hoàng nhö maáy naêm tröôùc toâi ñaõ nhaän ñöôïc. Toâi keå vôùi meï veà döï ñònh cuûa mình. meï toâi nhôù ra coù thaáy moät nôi baùn hoa

90

taäp saùch ngheä thuaät soáng

hoàng ôû gaàn nhaø vaø chuùng toâi voäi vaøng ñeán ñoù, choïn ñöôïc moät ñoaù hoa hoàng khaù xinh xaén vaø moät taám thieäp nhoû. Ñeå giöõ bí maät – khoâng cho baïn toâi nhaän ra chöõ toâi vieát, meï toâi ñaõ vieát nhöõng lôøi chuùc maø toâi ñoïc: “Taëng Kristen, Töø moät ngöôøi quan taâm ñeán baïn”. Chuùng toâi laùi xe ñeán nhaø Kristen. Toâi chaïy ñeán coång, ñaët hoa hoàng vaøo hoäp thö, baám chuoâng roài chaïy nhanh ra xe, phoùng ñi. Taát caû nhöõng caûm giaùc haïnh phuùc maø toâi coù ñöôïc trong Ngaøy tình nhaân cuûa naém thöù nhaát traøn ngaäp trong toâi. Toâi chæ nghó raèng toâi ñaõ laøm ñeå moät ngöôøi baïn coù ñöôïc caûm giaùc haïnh phuùc khoân taû nhö toâi ñaõ töøng coù caùch ñaây 3 naêm. Ngaøy hoâm sau ñeán tröôøng, Kristen ñaõ oâm chaët laáy toâi vaø khoùc. Kristen, trong nöôùc maét ñaõ baûo raèng ñoaù hoa hoàng ñoù laø moät trong nhöõng moùn quaø ñeïp nhaát maø coâ aáy coù ñöôïc. Phi Giao.

M

Ñoâi Baøn Tay

oät giaùo sö lôùp xaõ hoäi hoïc ñöa caùc sinh vieân thöïc taäp tôùi khu oå chuoät Baltimore ñeå laøm hoà sô lyù lòch

taäp saùch ngheä thuaät soáng

91

cho 200 beù trai. Qua caùc caâu hoûi ñeå laøm baûng löôïng giaù veà töông lai caùc em, caùc sinh vieân ñeàu nhaän ñònh veà töøng em: “Khoâng coù hy voïng tieán thaân!” 20 naêm sau, moät giaùo sö xaõ hoäi hoïc khaùc tình côø ñoïc qua baûng nghieân cöùu tröôùc ñaây taïi tröôøng, oâng cho caùc sinh vieân cuûa mình tìm hieåu xem ñieàu gì ñaõ xaûy ra cho nhöõng beù trai naøy. Sau khi nghieân cöùu, caùc sinh vieân thaáy: tröø 20 ñaõ ñi nôi khaùc hay ñaõ cheát, coù tôùi 176 trong soá 180 em coøn laïi ñaõ thaønh ñaït, trôû neân nhöõng luaät sö, baùc só vaø thöông gia,… Giaùo sö raát ngaïc nhieân, vaø quyeát ñònh tìm hieåu vaán ñeà saâu xa hôn. Moïi ngöôøi ñeàu traû lôøi trong xuùc ñoäng. - Chuùng toâi ñaõ ñaït tôùi thaønh coâng nhôø tình thöông cuûa moät ngöôøi thaày. Ngöôøi thaày ñoù baây giôø vaãn coøn soáng, giôø ñaõ laø moät baøo laõo, tuy giaø nhöng baø vaãn coøn minh maãn. Giaùo sö hoûi baø ñaõ duøng phöông thöùc thaàn dieäu naøo ñeå keùo nhöõng beù trai ñoù ra khoûi khu oå chuoät vaø ñaït ñöôïc thaønh coâng nhö vaäy.

92

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Vôùi ñoâi maét saùng laáp laùnh vaø nuï cöôøi treân moâi, baø laõo noùi chaäm raõi vaø khuùc chieát: - Thaät ñôn giaûn, toâi ñaõ yeâu thöông chuùng baèng chính ñoâi baøn tay naøy – baø xoeø ñoâi baøn tay chai saàn vaø ñaày gaân guoác cuûa mình. Toâi ñaõ caàm tay töøng chaùu vaø daïy nhöõng ñieàu chaùu seõ phaûi bieát. Toâi ñaõ daïy caùc chaùu veà söï tuyeät dieäu cuûa saùch vôû. Laáy saùch vôû laøm khí giôùi, coi ngu doát laø thuø ñòch, laáy vaên minh nhaân loaïi laøm khaûi hoaøn. Haõy bieát traân troïng töøng giaù trò trong cuoäc soáng. Moïi ngheà nghieäp trong xaõ hoäi ñeàu toát ñeïp, khoâng coù gì ñaùng xaáu hoå cho baèng vieäc troäm caép vaø gian doái. Toâi ñaõ daïy chuùng bieát baùn söùc maïnh cô baép vaø khoái oùc cho ngöôøi mua ñaáu giaù cao nhaát, nhöng khoâng bao giôø ñaët giaù cho taâm hoàn duø coù luùc rôi vaøo hoaøn caûnh cuøng cöïc nhaát. Chính vôùi ñoâi baøn tay naøy, toâi ñaõ giuùp chuùng lôùn leân veà theå xaùc, vaø giuùp chuùng toân troïng töøng maåu baùnh vaø nguïm nöôùc. Toâi ñaõ cho boïn chuùng thaáy nhaân loaïi coù theå ngheøo veà vaät chaát, ngheøo

93

taäp saùch ngheä thuaät soáng

veà tieän nghi, ngheøo veà tri thöùc, nhöng khoâng bao giôø ngheøo veà taám loøng vaø tình thöông. Chính söùc maïnh cuûa tình yeâu, cuûa tình ngöôøi, cuûa tình nhaân loaïi ñaõ giuùp chuùng vöôn leân, vaø tình yeâu ñoù coù töø ñoâi tay naøy. Nguyeãn Vuõ Sao Ñeâm Nguôøi coù loøng nhaân, thì hieàn laønh phuùc haäu hieän roõ treân neùt maët

Maïnh Töû

94

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Ñoâi Baøn Tay AÂu Yeám

P

hoøng caáp cöùu chuyeån oâng xuoáng khoa tim maïch. Toùc daøi, raâu tua tuûa, dô baån vaø beùo ò moät caùch beänh taät. OÂng khoaùc hôø höõng moät chieác aùo jacket baèng da caùu baån vaø raùch böôm. Toaøn thaân oâng boác muøi noàng naëc cuûa röôïu, cuûa moà hoâi ñaõ laâu khoâng taém giaët, vaø nhaát laø caùi muøi cuûa nhöõng baõi raùc maø oâng thöôøng leâ la. Thoaït nhìn thaáy oâng ñöôïc ñaåy vaøo phoøng, nhöõng nöõ y taù ñaõ giaät mình vaø boái roái nhìn nhau. “Ñöøng, toâi khoâng muoán chaêm soùc ngöôøi naøy”, döôøng nhö nhöõng y taù ñang noùi vôùi nhau baèng aùnh maét. Hoï laám leùt nhìn Bonnie, ngöôøi y taù tröôûng voán noåi tieáng nghieâm khaéc vaø nguyeân taéc. Ai cuõng sôï bò phaân coâng taém röûa cho ngöôøi ñaøn oâng môùi ñöôïc chuyeån vaøo. Bonnie nhìn quanh moät löôït roài quyeát ñònh moät ñieàu maø khoâng ai coù theå nghó ñeán: - Ñaây seõ laø beänh nhaân cuûa toâi! Bonnie nhanh nheïn mang gaêng tay cao su vaø moät mình chuaån bò xaø phoøng, thuoác saùt truøng, dao caïo,…

taäp saùch ngheä thuaät soáng

95

Dòu daøng vaø deø daët, Bonnie vöøa taåy röûa vöøa giuùp ngöôøi ñaøn oâng khoâng coøn caûm thaáy sôï seät nöõa. Coâ nheï nhaøng noùi: - Vaøo nhöõng ngaøy leã, chuùng toâi raát baän bòu. Nhieàu khi vieäc veä sinh cho caùc beänh nhaân cuõng ñöôïc laøm moät caùch qua loa. OÂng haõy thö giaõn cô theå vaø caûm nhaän laøn nöôùc maùt naøy, noù seõ laøm oâng caûm thaáy deã chòu, vì beänh vieän laø nôi laøm ngöôøi ta thaáy yeâu cuoäc soáng hôn. Thaân theå ngöôøi ñaøn oâng ñaày nhöõng veát seïo nham nhôû. Coù theå oâng ñaõ nghieän röôïu, ma tuyù, ñaõ töøng tham gia thanh toaùn trong caùc baêng ñaûng, … Bonnie vöøa chuøi röûa vöøa caàu nguyeän cho moät linh hoàn bò vuøi daäp trong cuoäc ñôøi khaéc nghieät. Coâng ñoaïn cuoái cuøng cuûa Bonnie laø xoa söõa laøm aám cô theå vaø thoa phaán treû em leân ngöôøi beänh nhaân. Ngöôïc vôùi voùc daùng döõ tôïn, khi uùp maët vaøo goái ñeå ñöôïc xoa boùp ôû löng, ngöôøi ñaøn oâng taám töùc khoùc. Khi quay laïi, ñoät nhieân oâng ta nhìn Bonnie vôùi moät aùnh maét xanh lô ñeïp kyø dieäu: - Caùm ôn coâ. Ñaõ laâu laém roài khoâng coù ai chaïm vaøo ngöôøi toâi moät caùch dòu

96

taäp saùch ngheä thuaät soáng

daøng theá naøy! Döôøng nhö traùi tim toâi cuõng ñang lieàn seïo! Thaåm Haï

Chuùng ta phaïm toäi khoâng nhöõng veà nhöõng ñieàu aùc chuùng ta laøm, nhöng caû veà nhöõng ñieàu thieän maø chuùng ta khoâng laøm.

Ellsabeth Leseur

taäp saùch ngheä thuaät soáng

E

Ñoâi Maét

97

m coù ñoâi maét ñeïp, nhöng buoàn. Ai cuõng baûo vaø em cuõng töï bieát theá. Meï noùi: “Con gaùi coù maét buoàn thì khoå laém !” Nhöõng luùc ñoù em chæ cöôøi vang maø khoâng tin lôøi meï. NHöng baây giôø khi ngaãm laïi, cuõng coù theå meï ñuùng. Em ñaõ tin… ñaõ tin moät phaàn naøo roài… Moät côn soát keùo daøi… moät caùi chaân bò teo laïi… bò lieät ! Em ñaõ khoùc, ñaõ khoùc raát nhieàu, khoùc thay cho nhöõng luùc cöôøi vang cuøng baïn beø, khoùc trong nhöõng ñeâm khuya khi tænh giaác… Roài em baét ñaàu im laëng, ít noùi. Meï lo cho em, nhöng ñöôïc ích gì?! Em taäp ñöùng, taäp ñi laïi töø ñaàu - nhö moät ñöùa treû - cuõng chaúng sao! Em laïi ñi hoïc, bò nhöõng lôøi treâu gheïo, bò caû söï thöông haïi… Moät ngaøy em ñoïc ñöôïc caâu chuyeän treân baùo. Caâu chuyeän veà coâ baïn ñaõ bò tai naïn vaø vónh vieãn maát ñi ñoâi maét, thay vaøo ñoù laø nhöõng böôùc ñeám doø daãm. Khi ñoù em ñaõ khoùc maø khoâng hieåu taïi sao. Roài em caûm thaáy mình vaãn coøn haïnh phuùc laém…

98

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Coâ beù taâm söï vôùi toâi nhöõng ñieàu ñoù vaøo moät ngaøy caùch ñaây khoâng laâu. Coøn giôø ñaây, coâ beù ngaøy naøo ñang hoïc lôùp möôøi moät, sau naøy em seõ laø coâ giaùo. Coù theå khi ñi daïy, coù nhöõng ñöùa hoïc troø nghòch ngôïm treâu gheïo em, nhöng chaéc luùc lôùn leân chuùng seõ hieåu. Moät ñieàu maø toâi khoâng noùi cho coâ beù bieát, ñoù laø maét cuûa em trong saùng laém. Vaø coøn ñieàu naøy nöõa, toâi cuõng ñaõ thaàm öôùc: - Giaù nhö coù baø tieân…!!! Leâ Lan Anh

Nuï cöôøi laø moät söùc maïnh ñích thöïc, khoâng chæ haáp daãn ngöôøi khaùc, nhöng coøn traán tónh chính baûn thaân.

Hoàng Y Suenens

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Ñoâi Maét Ngöôøi Cha

C

99

où moät ngöôøi thanh nieân soáng moät mình vôùi cha, vaø tình cha con cuûa hoï thaät tuyeät vôøi. Maëc duø trong lôùp anh luoân laø ngöôøi thaáp beù nhaát, nhöng söï ñam meâ traùi boùng vaãn khoâng laøm anh luøi böôùc. Vaø cha anh vaãn luoân ôû caïnh anh ñoäng vieân anh nhöõng khi buoàn naûn. Anh quyeát ñònh taäp luyeän heát söùc mình vaø höùa raèng anh seõ ñöôïc ñaù chính thöùc. Anh khoâng heà boû lôõ moät buoåi taäp hay moät traän ñaáu naøo, theá nhöng anh vaãn luoân bò xeáp ôû haøng gheá döï bò. Nhöõng luùc nhö theá, cha anh vaãn ôû caïnh anh, ñoäng vieân anh nhieàu nhaát. Khi vaøo ñaïi hoïc, anh quyeát ñònh gia nhaäp ñoäi boùng cuûa tröôøng, vaø moïi ngöôøi ai cuõng chaéc raèng anh khoâng theå laøm ñöôïc troø troáng gì, nhöng hoï ñaõ laàm. Huaán luyeän vieân phaûi thöøa nhaän ñaõ giöõ anh laïi bôûi vì anh luoân ñaët taâm hoàn vaø traùi tim mình vaøo moãi buoåi taäp, vaø luoân ñoäng vieân ngöôøi khaùc khi tinh thaàn hoï xuoáng thaáp. Tin anh ñöôïc giöõ laïi trong ñoäi ñaõ khieán cha anh raát vui loøng, vaø oâng ñöôïc moät veù môøi ñeán xem traän ñaáu. Maëc duø ngöôøi thanh nieân aáy raát sieâng naêng luyeän taäp,

100

taäp saùch ngheä thuaät soáng

nhöng anh chöa heà ñöôïc chôi chính thöùc trong moät traän ñaáu naøo. Cuoái muøa boùng, trong khi ñang luyeän taäp,huaán luyeän vieân ñeán gaëp anh cuøng vôùi böùc ñieän tín. Anh söõng sôø khi ñoïc noù, vaø khi ñaõ laáy laïi bình tónh, anh noùi vôùi huaán luyeän vieân: - Cha toâi maát saùng nay. Xin cho toâi ñöôïc nghæ taäp ngaøy hoâm nay. OÂng huaán luyeän vieân voøng tay qua vai anh vaø noùi raèng: - Nghæ ñeán cuoái tuaàn con trai aï, vaø neân nghæ ngôi vaøo thöù baûy. Vaøo ngaøy thöù baûy, traän ñaáu dieãn ra khoâng ñöôïc suoân seû laém, ñoäi cuûa anh lieân tieáp gaëp nhieàu ruûi ro. - Thöa oâng, haõy cho toâi vaøo saân duø chæ laø ngaøy hoâm nay - anh thuùc giuïc. OÂng huaán luyeän vieân lôø ñi nhö khoâng nghe thaáy, oâng khoâng muoán ngöôøi thaáp beù nhaát cuûa ñoäi ñöôïc tung ra saân vaøo nhöõng giaây phuùt quan troïng nhö theá naøy. Nhöng cuoái cuøng oâng ñaønh phaûi noùi: - Thoâi ñöôïc roài, anh coù theå ra. Tröôùc maét moïi ngöôøi, ñoù laø ñieàu khoâng theå tin ñöôïc. Ngöôøi tröôùc ñaây chöa heà chôi traän naøo ñaõ laøm moïi thöù trôû neân hoaøn haûo. Ñoäi baïn khoâng theå

taäp saùch ngheä thuaät soáng

101

naøo chaën anh laïi ñöôïc; anh chaïy, anh tung höùng nhö moät ngoâi sao, vaø baøn thaéng ñaõ nhanh choùng ñöôïc ghi. Traän ñaáu keát thuùc vôùi nhöõng lôøi chuùc tuïng daønh cho ñoäi cuûa anh. Cuoái buoåi, huaán luyeän vieân chuù yù thaáy anh ngoài laëng leõ ôû moät goùc phoøng. - Con trai aï, ta khoâng theå tin ñöôïc. Haõy noùi vôùi ta laøm sao con laïi coù theå tuyeät vôøi ñeán nhö theá? Anh ngöôùc leân cuøng vôùi ñoâi maét ñaãm nöôùc vaø noùi: - Cha toâi ñaõ qua ñôøi, nhöng ñaâu ai bieát laø oâng aáy bò muø! Cha toâi ñeán taát caû nhöõng traän ñaáu coù ñoäi chuùng ta tham döï, nhöng hoâm nay laø laàn ñaàu tieân oâng aáy ñöôïc thaáy toâi chôi, vaø toâi muoán cha toâi thaáy raèng toâi coù theå laøm ñöôïc ñieàu ñoù. Vì vaäy, haõy nhôø raèng: Coù ai ñoù raát töï haøo veà baïn. Coù ai ñoù ñang nghó ñeán baïn. Coù ai ñoù quan taâm ñeán baïn. Coù ai ñoù raát nhôø baïn. Coù ai ñoù muoán noùi chuyeän vôùi baïn. Coù ai ñoù muoán ôû caïnh baïn. Coù ai ñoù luoân mong söï bình yeân cho baïn.

102

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Coù ai ñoù luoân bieát ôn moïi söï coå vuõ cuûa baïn. Coù ai ñoù muoán naém tay baïn. Coù ai ñoù muoán baïn haïnh phuùc. Coù ai ñoù muoán taëng quaø cho baïn. Coù ai ñoù thaùn phuïc söï maïnh meõ cuûa baïn. Coù ai ñoù muoán baûo veä baïn. Coù ai ñoù yeâu thöông baïn vì chính baïn laø baïn. Coù ai ñoù raát vui khi baïn laø baïn cuûa hoï. Coù ai ñoù muoán baïn bieát raèng hoï saün saøng ôû beân baïn. Coù ai ñoù muoán laøm moïi ñieàu daønh cho baïn. Coù ai ñoù muoán chia seû cuøng baïn. Coù ai ñoù vaãn thieát tha vôùi cuoäc soáng chæ bôûi vì baïn. Coù ai ñoù luoân caàn söï ñoäng vieân cuûa baïn. Coù ai ñoù caàn nieàm tin ôû baïn. Coù ai ñoù raát tin töôûng baïn. Coù ai ñoù thích moät baûn nhaïc nhaéc hoï veà baïn. Coù ai ñoù seõ khoùc khi ñoïc nhöõng doøng naøy veà baïn… Phan Ñaøo Nhö Khöông.

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Haïnh phuùc cuõng gioáng nhö chieác ñoàng hoà, Loaïi ít phöùc taïp nhaát laø loaïi ít hoûng nhaát.

103

104

taäp saùch ngheä thuaät soáng

D

Ñöùa Beù Bieát Quan Taâm Nhaát

ieãn giaû Leo Buscaglia laàn noï keå veà moät cuoäc thi maø oâng laøm giaùm khaûo. Muïc ñích cuûa cuoäc thi laø tìm ra ñöùa treû bieát quan taâm nhaát. Ngöôøi thaéng cuoäc laø moät em beù 4 tuoåi. Ngöôøi haøng xoùm cuûa em laø moät oâng laõo vöøa maát vôï. Nhìn thaáy oâng khoùc, caäu beù ñeán saân nhaø oâng, laïi gaàn, roài leo leân ngoài vaøo loøng oâng vaø chæ ngoài laâu nhö theá. Khi meï em hoûi em ñaõ troø chuyeän nhöõng gì vôùi oâng aáy, caäu beù traû lôøi: “Khoâng coù gì ñaâu aï. Con chæ ñeå oâng khoùc!” Thuïy Khanh

Ñôn giaûn laø ñieàu kieän khoù khaên nhaát trong cuoäc ñôøi, ñoù laø tieáng noùi cuoái cuøng cuûa kinh nghieäm vaø taøi hoa.

G. Sand

taäp saùch ngheä thuaät soáng

105

Giôùi Haïn Cuûa Tình Yeâu

S

au cuoäc ly hoân cuûa cha meï, ñöùa con gaùi ñang tuoåi vò thaønh nieân cuûa chò ngaøy caøng trôû neân baát trò. Chuyeän leân ñeán cöïc ñieåm khi moät ñeâm khuya, caûnh saùt goïi chò ñeán sôû caûnh saùt ñeå baûo laõnh con gaùi vöøa bò giam vì toäi laùi xe khi say. Hai meï con khoâng troø chuyeän caâu naøo cho ñeán tröa hoâm sau. Chò phaù vôõ söï caêng thaúng baèng vieäc ñöa cho con moät chieác hoäp nhoû, goùi giaáy caån thaän. Noù hôø höõng môû ra, vaø tìm haáy beân trong moät maåu ñaù nhoû. Noù ñaûo maét nhìn leân roài noùi: - Caùi naøy ñeå laøm gì vaäy meï? Chò khoâng traû lôøi ngay maø chæ ñöa theâm moät phong bì: - Ñaây laø moät taám thieäp. Noù môû taám thieäp beân trong phong bì vaø ñoïc. Treân göông maët cuûa coâ gaùi treû, nöôùc maét baét ñaàu tuoân rôi, roài noù ñöùng baät daäy vaø choaøng tay oâm vai meï thaät chaët, thaû rôi taám thieäp treân saøn nhaø. Treân taám thieäp môû, laø doøng chöõ: “Vieân ñaù naøy ñaõ 200 trieäu naêm tuoåi.

106

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Seõ maát baáy nhieâu thôøi gian ñeå meï khoâng quan taâm ñeán con nöõa!” Bieát baèng loøng vôùi nhöõng caùi mình coù, ñoù laø giaøu thaät söï.

Laõo Töû

taäp saùch ngheä thuaät soáng

V

Giaù Trò Cuûa Baïn

107

ò dieãn giaû noåi tieáng baét ñaàu thuyeát trình cuûa mình baèng caùch giô tôø giaáy baïc 20 USD leân trong caên phoøng coù tôùi 200 ngöôøi, oâng hoûi: - Ai muoán tôø 20 USD naøy? Thaáy moïi caùnh tay ñeàu giô leân, oâng noùi: - Toâi seõ cho moät trong caùc baïn tôø 20 USD naøy. Nhöng tröôùc khi cho, ñeå toâi laøm ñieàu naøy ñaõ. OÂng ta voø nhaøu tôø giaáy baïc roài hoûi: - Ai vaãn coøn muoán laáy tôø baïc 20 USD naøy? Taát caû moïi ngöôøi vaãn giô tay leân. - Thoâi ñöôïc roài - oâng noùi. Ñeå xem theá naøo ñaây neáu toâi laøm ñieàu naøy! Vaø oâng thaû tôø baïc rôi xuoáng ñaát, roài duøng muõi giaøy gí noù treân neàn nhaø. OÂng nhaët leân, troâng noù dô baån vaø nhaøu naùt: - Sao, coøn ai muoán tôø baïc naøy? Nhöõng caùnh tay vaãn giô leân. - Caùc baïn thaân meán. Taát caû caùc baïn ñaõ hoïc moät baøi hoïc raát quyù giaù. Khoâng caàn bieát toâi ñaõ laøm gì vôùi tôø baïc naøy, caùc baïn vaãn muoán noù, bôûi vì

108

taäp saùch ngheä thuaät soáng

giaù trò cuûa noù ñaõ khoâng heà giaûm ñi, giaù trò cuûa noù vaãn laø 20 USD. Raát nhieàu laàn trong cuoäc soáng cuûa mình, chuùng ta ngaõ guïc, bò tôi taû, bò giaãm ñaïp toâi bôøi do nhöõng quyeát ñònh sai laàm maø chuùng ta ñaõ gaây ra, vaø nhöõng tröôøng hôïp nhö vaäy vaãn xaûy ra trong cuoäc soáng chuùng ta. Chuùng ta cöù ngôõ nhö mình thaät voâ duïng, chaúng ra gì. Nhöng khoâng caàn bieát baát cöù chuyeän gì ñaõ xaûy ra vaø seõ xaûy ra, chuùng ta quyeát seõ khoâng bao giôø ñaùnh maát giaù trò cuûa mình. Ñöøng bao giôø ñeå nhöõng thaát voïng cuûa ngaøy hoâm qua che môø nhöõng giaác mô röïc saùng cuûa ngaøy mai. Hoaøng Maïnh Phöông

Giöõ ñöôïc ñaïo ñöùc trong thaønh coâng, coøn quan troïng hôn trong côn hoaïn naïn

Laroâsô Phucoâ

taäp saùch ngheä thuaät soáng

C

Giaù Trò Thaät Söï

109

où caâu chuyeän veà moät ñöùa beù ñaõ khoùc reù leân khi noù thoïc tay vaøo mieäng moät caùi bình söù Trung Quoác raát ñaét tieàn maø khoâng theå ruùt tay ra ñöôïc. Cha meï vaø nhöõng ngöôøi haøng xoùm ñaõ tìm moïi caùch vaø raùng söùc naém tay ñöùa beù keùo ra, nhöng chæ laøm noù caøng khoùc lôùn hôn vì ñau vaø sôï. Cuoái cuøng, khoâng coøn caùch gì khaùc, hoï ñaønh ñaäp beå caùi bình tuyeät ñeïp vaø quyù giaù ñoù. Vaø khi nhöõng maûnh vôõ rôi tan taùc döôùi saøn, moïi ngöôøi hieåu taïi sao caùi tay cuûa thaèng beù laïi keït cöùng ôû trong. Caùi naém tay nhoû beù cuûa noù ñang naém laáy moät ñoàng tieàn caéc maø tröôùc ñoù em noù ñaõ laøm rôi vaøo trong bình, noù laïi khoâng chòu thaû ra… Khoâng chæ rieâng ñöùa beù, raát nhieàu ngöôøi trong chuùng ta ñaõ khoâng nhaän ra ñöôïc giaù trò thaät söï cuûa cuoäc soáng: khoâng nhaän ra caùi naøo quan troïng hôn! Nhö moät em hoïc sinh thaáy chuyeän taùn gaãu quan troïng hôn chuyeän hoïc, nhö nhöõng baäc cha meï thaáy chuyeän ñi kieám tieàn quan troïng hôn vieäc daønh thôøi giôø ñeå daïy doã vaø chaêm soùc treû con…

110

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Neáu phaûi choïn moät trong hai, ñaäp vôõ caùi bình hay laø thaû tay ra, baïn choïn ñieàu naøo? Quoác Khoâi.

Giaây Phuùt Ñeïp Nhaát Trong Cuoäc Ñôøi

H

oâm ñoù laø ngaøy 15 thaùng 6, coøn hai ngaøy nöõa laø toâi seõ böôùc sang tuoåi 30. Toâi hôi lo laéng, sôï nhöõng naêm thaùng ñeïp nhaát cuûa ñôøi mình roài seõ troâi qua mau. Coâng vieäc haøng ngaøy cuûa toâi laø ñeán phoøng taäp theå hình tröôùc khi ñi laøm. Moãi saùng, toâi thöôøng gaëp oâng Nicholas, baïn toâi taïi phoøng taäp. OÂng ñaõ 79 tuoåi vaø coù thaân hình raén chaéc, khoûe maïnh. Vaøo ngaøy ñaëc bieät ñoù, khi toâi chaøo Nicholas, oâng ñaõ nhaän ra toâi coù veû khoâng coù söùc soáng nhö thöôøng ngaøy. OÂng hoûi coù phaûi ñaõ xaûy ra chuyeän gì cho toâi khoâng. Toâi traû lôøi raèng toâi caûm thaáy hôi lo laéng khi saép böôùc sang tuoåi 30. Toâi töï hoûi khi ñeán tuoåi cuûa Nicholas, toâi seõ nhìn laïi cuoäc ñôøi mình nhö theá naøo. Vì vaäy, toâi hoûi oâng:

taäp saùch ngheä thuaät soáng

111

- Giaây phuùt ñeïp nhaát trong ñôøi oâng laø luùc naøo? Khoâng do döï, oâng Nicholas ñaùp: "Naøy Joe, ñaây laø caâu traû lôøi trí tueä oâng daønh cho caâu hoûi thoâng minh cuûa chaùu ñaây: Luùc coøn laø moät ñöùa beù soáng ôû beân AÙo, oâng ñöôïc lo laéng moïi thöù vaø ñöôïc soáng trong tình yeâu thöông cuûa cha meï, ñoù laø giaây phuùt ñeïp nhaát cuûa cuoäc ñôøi oâng. Laàn ñaàu tieân tìm ñöôïc coâng vieäc vaø ñöôïc traû löông vì nhöõng noã löïc cuûa baûn thaân, ñoù chính laø giaây phuùt ñeïp nhaát. Luùc oâng gaëp ñöôïc vôï oâng vaø yeâu baø aáy, ñoù chính laø giaây phuùt tuyeät vôøi nhaát. Chieán tranh theá giôùi thöù hai aäp ñeán, oâng vaø baø phaûi troán traùnh ñeå giöõ gìn maïng soáng cuûa mình. Khi oâng vaø baø cuøng an toaøn treân moät con taøu ñeán Baéc Myõ, ñoù chính laø giaây phuùt ñeïp nhaát. Roài khi oâng ñeán Canada vaø coù con, thì ñoù cuõng laø giaây phuùt ñeïp nhaát. Luùc oâng ñöôïc laøm boá, ñöôïc nhìn thaáy con mình lôùn leân, ñoù chính laø giaây phuùt haïnh phuùc nhaát.

112

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Coøn baây giôø, Joe aø, oâng ñaõ 79 tuoåi. OÂng coù söùc khoûe, oâng caûm thaáy raát vui veû, vaø oâng yeâu baø nhö laàn ñaàu tieân oâng gaëp baø. Ñoù chính laø giaây phuùt ñeïp nhaát trong cuoäc ñôøi oâng. Traàn Thanh Huyeàn

Soáng laø hieåu bieát, vaø hieåu bieát khoâng phaûi chæ laø khoan dung maø coøn yeâu meán nöõa.

Guyan

taäp saùch ngheä thuaät soáng

B

Giaác Mô Buïc Giaûng

113

uoåi tröa thaùng gieâng hoâm aáy, toâi khoaùc leân ngöôøi chieác aùo khoaùc maøu ñen, böôùc ra ngoaøi vaø nhìn laïi cô ngôi cuûa mình. cô sôû laép ñaët vaø söûa chöõa oáng nöôùc Atlas. Toâi ñaõ maát 30 naêm cuoäc ñôøi ñeå coù ñöôïc cô ngôi naøy. Giôø ñeán luùc toâi phaûi ñi theo tieáng goïi cuûa traùi tim. Toâi ñoùng cöûa laïi vaø treo leân taám baûng: “Ngöng hoaït ñoäng”. Treøo vaøo chieác xe hôi cuõ kyõ, ôû tuoåi 50, toâi höôùng nhöõng suy nghó vaøo giaác mô caû ñôøi cuûa mình: trôû thaønh moät nhaø giaùo. Trong luùc laùi xe veà nhaø, toâi öôùc phaûi chi thaày Roy coøn soáng ñeå thaày vaø toâi coù theå cuøng baøn baïc. Thaày Roy laø ngöôøi coá vaán giaøu kinh nghieäm, laø maãu möïc cho toâi trong cuoäc soáng. Thaày luoân troø chuyeän vôùi toâi, ñaët cho toâi nhöõng caâu hoûi nhö vôùi moät ngöôøi tröôûng thaønh chöù khoâng phaûi vôùi moät thaèng nhoùc da ñen gaày giô xöông. Moät hoâm thaày Roy hoûi toâi: - Chaùu ñònh laøm gì khi lôùn leân? - Laøm thaày giaùo! - Toâi ñaùp ngay khoâng do döï.

114

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Vôùi moät gioïng chaéc nòch, thaày Roy gaät guø: - Vaäy chaùu seõ laø moät thaày giaùo! Quaøng caùnh tay raén chaéc leân ñoâi vai gaày guoäc cuûa toâi, thaày baûo: - Nghe ñaây, seõ coù ngöôøi baûo chaùu raèng ñoù laø ñieàu khoâng töôûng. Ñöøng baän taâm. Haõy tìm caùch chöùng minh laø chaùu ñuùng! Khi toâi ñang hoïc trung hoïc, meï toâi maát sau moät côn baïo beänh vaø toâi phaûi giuùp cha chaêm soùc caùc em. Vieäc vaøo ñaïi hoïc trôû neân xa vôøi, vaø toâi quyeát ñònh töø boû giaác mô thaày giaùo ñeå trôû thaønh moät ngöôøi thôï söûa oáng nöôùc. Toâi nhôù laïi moät lôøi khuyeân khaùc cuûa thaày Roy: - Baát keå chaùu laøm ngheà gì, moät ngöôøi phu queùt ñöôøng hay moät thaày giaùo, haõy laøm heát söùc mình. ñoù laø ñieàu ñoøi hoûi ôû moãi ngöôøi chuùng ta. Toâi töï nhuû, khoâng ñöôïc laø thaày giaùo, vaäy toâi seõ laø ngöôøi thôï gioûi nhaát. Toâi hoïc kyõ lyù thuyeát vaø thöïc haønh caån thaän, khoâng ñeå sai soùt. Daàn daø toâi ñaõ coù cô ngôi cuûa rieâng mình. Sau ñoù, toâi laäp gia ñình vaø coù hai con. Micheal ñang hoaøn taát luaän aùn tieán só, vaø Monique ñang hoïc naêm thöù hai ñaïi

taäp saùch ngheä thuaät soáng

115

hoïc. Coøn vôï toâi cuõng ñaõ quay laïi tröôøng töø nhieàu naêm tröôùc, vaø nay laø moät giaùo vieân taän tuî. Giôø ñaõ ñeán luùc toâi thöïc hieän giaác mô cuûa mình. Boán ngaøy sau khi ñoùng cöûa haøng, toâi xin vaøo laøm baûo veä taïi tröôøng Trung hoïc Hendrix. Toâi xem coâng vieäc môùi naøy laø moät caùch ñeå kieåm chöùng xem toâi coù coøn thích nghi vôùi nhöõng ngöôøi treû tuoåi khoâng. Thaät ñaùng möøng vaø cuõng ñaùng ngaïc nhieân laø toâi laïi trôû neân moät ngöôøi baïn tin caäy cuûa boïn treû. Coù theå vì toâi luoân ñaët mình vaøo vò trí cuûa chuùng. Ña soá boïn treû, trong ñoù coù Jeffrey, ñeàu xuaát thaân töø nhöõng gia ñình tan vôõ, lôùn leân chæ coù meï hoaëc baø. Chuùng luoân caûm thaáy thieáu vaéng söï hieän dieän cuûa moät ngöôøi cha, moät ngöôøi ñeå chuùng nhìn vaø vaø noi theo… Vaø vôùi chuùng, toâi ñaõ trôû thaønh moät ngöôøi nhö vaäy… Tuy nhieân, ñieàu naøy khieán toâi ñoâi khi phaûi raát nghieâm khaéc. Ñaõ nhieàu laàn toâi quôû maéng nhöõng chaøng trai ñeán tröôøng trong trang phuïc khoâng teà chænh, aùo quaàn loâi thoâi leách theách… Toâi gaëp Jeffrey laàn ñaàu cuõng trong hoaøn caûnh naøy. Chieác daây nòt bò söùt khoen

116

taäp saùch ngheä thuaät soáng

khieán löng quaàn caäu beù treã xuoáng loøi caû “quaàn trong” ra moät caùch caåu thaû… Toâi baûo chaøng trai roài luïc tìm trong tuû ñoà cuûa toâi moät caùi khoen theá vaøo caùi bò gaõy treân chieác daây nòt cuûa caäu. Ngaøy hoâm sau, Jeffrey ñeán tröôøng vôùi chieác daây nòt môùi. Nhöõng caäu beù quaäy phaù khaùc cuõng nhanh choùng phuïc thieän sau khi bò toâi la raày. Coù theå toâi ñaõ vöôït quaù giôùi haïn cuûa moät ngöôøi baûo veä, nhöng boïn treû vaâng lôøi toâi vì chuùng caûm nhaän toâi thaät söï quan taâm ñeán chuùng. Nhieàu luùc toâi töï nghó: coù leõ toâi khoâng nhaát thieát phaûi trôû thaønh thaày giaùo môùi giuùp ñöôïc boïn treû. Vôùi coâng vieäc hieän taïi, toâi vaãn coù theå gaàn guõi chuùng. Nhöng roài toâi nhôù laïi lôøi thaày Roy: “Ñöøng bao giôø troán traùnh khoù khaên. Baát cöù chaùu laøm vieäc gì, haõy laøm heát söùc mình”. Muøa thu naêm aáy toâi ghi danh hoïc buoåi toái taïi ñaïi hoïc Brenau. Toâi boàn choàn lo laéng: Lieäu toâi coù quaù giaø ñeå hoïc laïi khoâng? Lieäu toâi coù theo ñeán cuøng nhöõng 4 naêm ñaïi hoïc? … Nhöng treân taát caû laø noãi caêng thaúng. Sau moät ngaøy laøm vieäc, buoåi toái töø tröôøng veà toâi hoïc ñeán taän 2g

taäp saùch ngheä thuaät soáng

117

saùng, roài 5g30 ñaõ phaûi thöùc daäy quaû laø quaù söùc. Nhö ñeå ñoäng vieân, cuoäc ñôøi ñaõ göûi Jeffrey ñeán vôùi toâi. Jeffrey toát nghieäp naêm tröôùc, nay trôû veà tröôøng thaêm toâi khi toâi ñang loay hoay söûa laïi caùi boùng ñeøn trong haønh lang. Caäu beù leã pheùp chaøo toâi vaø noùi: - Thöa thaày, em muoán caûm ôn thaày. Neáu khoâng coù thaày chaéc em khoâng hoïc heát lôùp 6 … - Thaày raát vui ñöôïc gaëp em. Em ñaõ toát nghieäp roài phaûi khoâng? - Vaâng, thöa thaày - chaøng trai traû lôøi, treân moâi laø moät nuï cöôøi raïng rôõ. Em cuõng ñaõ vaøo ñaïi hoïc, theo göông thaày. Toâi caûm ñoäng ñeán phaùt khoùc. Vaø toâi quyeát ñònh phaûi hoïc cho ñeán nôi ñeán choán. Khoâng chæ cho toâi maø coøn cho Jeffrey… Hoâm nay laø ngaøy leã toát nghieäp. Suùng sính trong boä aùo maøu ñen tuyeàn, ñaàu ñoäi chieác noùn truyeàn thoáng, toâi nhìn vaøo chieác nhaãn ñaù xanh - huy hieäu toát nghieäp - treân baøn tay chai saàn cuûa nhöõng naêm thaùng söûa oáng nöôùc, maét röng röng… Trong tieáng nhaïc du döông, buoåi leã trao baèng toát nghieäp ñöôïc toå chöùc long

118

taäp saùch ngheä thuaät soáng

troïng vôùi vò hieäu tröôûng cuøng toaøn theå ban giaùo sö trong y phuïc ñaïi leã. Taát caû hoäi tröôøng ñöùng daäy voã tay khi chuùng toâi tieán vaøo, 350 sinh vieân lôùp taïi chöùc. Khi teân toâi ñöôïc xöôùng leân giöõa hoäi tröôøng roäng lôùn, toâi haõnh dieän böôùc leân saân khaáu nhaän baèng toát nghieäp, chaân töïa hoà nhö bay treân maët ñaát… Cuoái cuøng toâi ñaõ laø thaày giaùo, nhö lôøi thaày Roy ñaõ baûo naêm naøo. Neáu baïn coù moät giaác mô vaø baïn kieân trì vôùi giaác mô aáy… Voõ Hoaøng Lan

Giaù trò cuûa moãi ngöôøi ñeàu tuøy ôû lyù töôûng cuûa mình cao hay thaáp.

P. Hefmans

taäp saùch ngheä thuaät soáng

C

Gieo Gì Hoâm Nay

119

où moät nhaø vua ôû Vieãn Ñoâng tuoåi ñang veà giaø, bieát mình ñaõ ñeán luùc phaûi choïn ngöôøi noái ngoâi. Moät ngaøy noï, oâng trieäu taäp taát caû thaàn daân treû trong vöông quoác laïi vaø noùi: - Ñaõ ñeán luùc ta phaûi nhöôøng ngoâi, vaø ta ñaõ quyeát ñònh choïn moät trong soá caùc ngöôi. Ñaùm daân treû söûng soát, nhöng vò vua tieáp lôøi: - Hoâm nay ta ñöa cho moãi ngöôøi moät haït gioáng. Moät haït gioáng ñaëc bieät. Ta muoán caùc ngöôi gieo haït, töôùi nöôùc cho noù, vaø moät naêm sau haõy mang ñeán nhöõng gì caùc ngöôi troàng ñöôïc töø haït gioáng naøy. Ta seõ xeùt caùc caây do caùc ngöôi mang tôùi, vaø ta seõ choïn moät ngöôøi leân noái ngoâi. Coù moät thieáu nieân teân Linh cuõng coù moaët ôû ñoù trong ngaøy hoâm aáy. Nhaän ñöôïc moät haït gioáng, noù veà nhaø haùo höùc keå cho meï nghe moïi chuyeän. Baø giuùp con laáy moät caùi chaäu vaø ñoå ñaát vaøo. Noù gieo haït vaø töôùi nöôùc caån thaän. Haèng ngaøy noù töôùi nöôùc vaø xem haït naûy maàm hay chöa.

120

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Moät naêm thaám thoaùt troâi qua, taát caû thaàn daân treû trong vöông quoác ñeàu mang caây cuûa chuùng ñeán cho vua xeùt. Linh noùi vôùi meï laø noù seõ khoâng mang chaäu roãng ñeán. Nhöng meï cuûa noù khuyeân phaûi thaønh thaät vôùi nhöõng gì ñaõ xaûy ra. Noù mang chaäu roãng ñeán cung ñieän. Ñeán nôi, Linh heát söùc ngaïc nhieân tröôùc raát nhieàu loaïi caây cuûa nhöõng ñöùa khaùc troàng. Linh ñaët chaäu roãng xuoáng saøn. Luùc ñoù, nhöõng ñöùa khaùc cöù cöôøi vaøo maët noù. Nhaø vua ñeán. OÂng quan saùt toaøn boä caên phoøng vaø chaøo hoûi ñaùm thaàn daân treû tuoåi. Linh coá giaáu mình ôû phía cuoái phoøng. Nhaø vua thoát leân: - OÂi chao, caùc ngöôi ñaõ troàng nhieàu caây, hoa raát ñeïp, hoâm nay moät trong caùc ngöôi seõ ñöôïc choïn laøm vua noái ngoâi! Baát thình lình, nhaø vua döøng chaân tröôùc maët Linh ñang ñöùng ôû phía cuoái phoøng vôùi caùi chaäu roãng. OÂng ra leänh cho quaân lính daãn noù leân phía tröôùc. Linh kinh hoaøng nghó: "Vua ñaõ bieát mình laø keû thaát baïi! Coù leõ oâng seõ gieát mình!"

taäp saùch ngheä thuaät soáng

121

Khi Linh ñöôïc daãn leân phía tröôùc, vua hoûi teân noù. Nhöõng ñöùa khaùc cöôøi nhaïo noù. Nhaø vua nhìn Linh vaø phaùn: - Ñaây laø vò vua môùi cuûa caùc ngöôi, teân laø Linh! Moïi ngöôøi nhìn nhau im laëng. Nhaø vua noùi tieáp: - Caùch ñaây moät naêm, ta ñaõ ñöa cho caùc ngöôi moät haït gioáng. Ta baûo caùc ngöôi gieo haït, töôùi nöôùc, vaø ngaøy hoâm nay mang noù ñeán cho ta. Nhöng ta ñaõ ñöa cho caùc ngöôi toaøn laø haït gioáng ñaõ luoäc chín, chuùng khoâng theå naûy maàm ñöôïc, vaäy maø taát caû caùc ngöôi - ngoaïi tröø Linh - ñaõ mang ñeán cho ta caùc loaïi caây, hoa. Khi caùc ngöôi khaùm phaù haït gioáng khoâng naûy maàm, caùc ngöôi ñaõ thay theá haït gioáng khaùc, chæ coù Linh can ñaûm vaø thaønh thaät mang ñeán ta caùi chaäu coù haït gioáng cuûa ta ñöa. Vì vaäy, ñaây laø ngöôøi ñöôïc ta choïn ñeå keá vò ta! Neáu baïn gieo thaønh thaät, baïn seõ gaët loøng tin. Neáu baïn gieo loøng toát, baïn seõ gaët thaân thieän. Neáu baïn gieo khieâm toán, baïn seõ gaët cao thöôïng.

122

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Neáu baïn gieo kieân nhaãn, baïn seõ gaët chieán thaéng. Neáu baïn gieo caân nhaéc, baïn seõ gaët hoøa thuaän. Neáu baïn gieo chaêm chæ, baïn seõ gaët thaønh coâng. Neáu baïn gieo tha thöù, baïn seõ gaët hoøa giaûi. Neáu baïn gieo côûi môû, baïn seõ gaët thaân maät. Neáu baïn gieo chòu ñöïng, baïn seõ gaët coäng taùc. Neáu baïn gieo nieàm tin, baïn seõ gaët pheùp maàu. Nhöng: Neáu baïn gieo doái traù, baïn seõ gaët ngôø vöïc. Neáu baïn gieo ích kyû, baïn seõ gaët coâ ñôn. Neáu baïn gieo kieâu haõnh, baïn seõ gaët huûy dieät. Neáu baïn gieo ñoá kî, baïn seõ gaët phieàn muoän. Neáu baïn gieo löôøi bieáng, baïn seõ gaët muï maãm. Neáu baïn gieo cay ñaéng, baïn seõ gaët coâ laäp. Neáu baïn gieo tham lam, baïn seõ gaët toån haïi.

123

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Neáu baïn gieo taàm phaøo, baïn seõ gaët keû thuø. Neáu baïn gieo lo laéng, baïn seõ gaët aâu lo. Neáu baïn gieo toäi loãi, baïn seõ gaët toäi loãi. Vì vaäy, haõy caån thaän nhöõng gì baïn gieo hoâm nay, noù seõ quyeát ñònh baïn gaët nhöõng gì vaøo ngaøy mai. Nhöõng haït gioáng baïn tung raéc hoâm nay seõ laøm cho cuoäc soáng baïn thaêng traàm hay ngöôøi khaùc phaûi gaùnh chòu. Nguyeãn Thanh Bình

Lôøi noùi hay giuùp ngöôøi aám hôn vaûi luïa Lôøi noùi dôû haïi ngöôøi nhö göôm dao.

Tuaân Töû

124

taäp saùch ngheä thuaät soáng

G

Hai Haït Ngoïc

ia ñình kia coù ngöôøi con duy nhaát nhöng laïi cöùng ñaàu vaø öông ngaïnh. Cha caäu beù laøm ngheà ñaùnh caù, soáng nhieàu giôø ngoaøi bieån khôi hôn laø ôû nhaø vôùi gia ñình. Vaéng boùng cha, caäu beù thöôøng hay voâ leã vôùi meï. Ngöôøi meï heát lôøi khuyeân raên söûa daïy con, nhöng tính naøo taät aáy, nhöõng lôøi khuyeân daïy xem ra voâ ích. Moät hoâm, baø meï ñôïi tôùi khuya ngöôøi con môùi trôû veà nhaø, baø muoán daïy con moät baøi hoïc neân khoâng môû cöûa cho con vaøo. Baø noùi: - Con seõ khoâng ñöôïc trôû veà nhaø neáu con khoâng tìm ñöôïc hai haït ngoïc trong saùng nhaát ñem veà cho meï. Hai haït ngoïc ñoù khoâng ñaùng giaù moät xu naøo, nhöng ñoái vôùi meï seõ laø nhöõng haït ngoïc quyù giaù nhaát. Caäu beù nhuùn vai, döûng döng ra ñi trong ñeâm toái, nhöng roài cuõng ñaønh phaûi coá tìm hai haït ngoïc ñem veà cho meï, ñeå ñöôïc trôû veà nhaø. Ñi ñöôïc moät quaõng, ñeán goùc ñöôøng, caäu beù nhìn thaáy hai ñieåm saùng, möøng thaàm trong loøng töôûng ñoù laø hai haït ngoïc. Nhöng khi ñeán gaàn thì hai ñieåm saùng laïi bieán

taäp saùch ngheä thuaät soáng

125

maát. Thì ra, ñoù laø hai ñieåm saùng cuûa ñoâi maét con meøo ñen trong ñeâm toái. Ñaây naøy, hai ñieåm saùng nöõa. Nhöng ñoù chæ laø hai boùng ñeøn ñieän treân coät ñeøn cao, caäu khoâng theå naøo leo leân tôùi ñöôïc. OÂ kìa ! Laïi hai ñieåm saùng nöõa, nhöng quaù thaáp bôûi vì chæ laø phaûn chieáu aùnh saùng maët traêng chieáu xuoáng hoà nöôùc. Ñi theâm moät ñoaïn ñöôøng nöõa, doõi maét theo maáy ñoám saùng treân baõi coû, nhöng ñeán gaàn thì chæ laø maáy con ñom ñoùm chaäp chôøn ñoù ñaây. Trôøi caøng veà khuya caøng theâm laëng, buïng ñoùi nhö caøo, vöøa chaùn naûn, vöøa buoàn tuûi, caäu beù quyeát ñònh tìm ñöôøng trôû veà nhaø, khi nhìn thaáy hai ngoïn ñeøn saùng tröôùc nhaø, caäu laïi ñònh ñi luoân. Nhöng sau cuøng noãi aân haän traøo daâng, nöôùc maét chaûy daøi treân goø maù, caäu ñeán goõ cöûa nhaø. Baø meï ra môû cöûa, vöøa nhìn thaáy con baø thoát leân: - OÀ kìa ! Meï thaät khoâng laàm. Ñaây chính laø hai haït ngoïc quí baùu nhaát. Caäu beù ngaïc nhieân hoûi meï: - Hai haït ngoïc ôû ñaâu? Thöa meï? - ÔÛ treân hai goø maù con. Ñaây chính laø nhöõng gioït nöôùc maét ñaàu tieân cuûa

126

taäp saùch ngheä thuaät soáng

con. Ñaây chính laø nhöõng haït ngoïc quí baùu cuûa loøng aên naên hoái haän Vuõ Hoaøng

Muoán haïnh phuùc tröôùc nhaát phaûi chia haïnh phuùc

The flight of frudom

taäp saùch ngheä thuaät soáng

127

Haõy Nhaët Nhöõng Vieân Soûi Nhoû

T

aïi sao chuùng em laïi phaûi hoïc taát caû nhöõng ñieàu chaùn ngaáy naøy? Ñoù laø lôøi phaøn naøn cuûa hoïc troø maø toâi thöôøng xuyeân nghe suoát cuoäc ñôøi giaûng daïy cuûa mình. Moät ngöôøi thaày ñaõ keå nhö theá, raèng oâng thöôøng traû lôøi hoïc troø baèng caâu chuyeän huyeàn thoaïi veà nhöõng vieân soûi bieán thaønh kim cöông. Nhöõng ngöôøi thanh nieân trong caâu chuyeän naøy vöøa vui möøng khi soûi trôû thaønh chaâu baùu, vöøa buoàn tieác vì ñaõ nhaët quaù ít soûi treân ñöôøng mình ñi. Ngöôøi thaày keå: Naêm Alan leân lôùp 8, caäu laø moät hoïc sinh quaäy phaù vaø hay aên caép. Haèng ngaøy ôû lôùp, toâi luoân baét hoïc sinh thuoäc nhöõng caâu danh ngoân cuûa caùc baäc vó nhaân. Trong luùc ñieåm danh, toâi môû ñaàu baèng nöûa caâu danh ngoân, ñeå ñöôïc ñaùnh daáu coù maët, caùc em phaûi ñoïc heát phaàn coøn laïi. - Alice Adam – khoâng bao giôø coù söï thaát baïi tröø khi…

128

taäp saùch ngheä thuaät soáng

- … Chuùng ta khoâng coøn coá gaéng nöõa - em coù maët, thöa thaày Schlatter. Ñeán cuoái naêm, hoïc troø toâi ñaõ thuoäc 150 caâu danh ngoân noåi tieáng: “Neáu baïn nghó raèng mình thaønh coâng noù seõ thaønh hieän thöïc, neáu baïn nghó raèng mình thaát baïi noù cuõng seõ thaønh hieän thöïc”. “Ngöôøi thaát baïi coù hai loaïi: ngöôøi suy nghó maø khoâng bao giôø laø, vaø ngöôøi laøm maø khoâng bieát suy nghó”. “Ngöôøi yeám theá laø ngöôøi bieát caùi giaù cuûa moïi thöù maø khoâng bieát giaù trò cuûa baát cöù thöù gì”. Khoâng hoïc sinh naøo phaøn naøn veà vieäc hoïc danh ngoân nhieàu baèng Alan. Sau ñoù caäu bò ñuoåi hoïc. Toâi maát lieân laïc vôùi Alan cho ñeán 5 naêm sau. Alan keå laïi raèng khi bò ñöa ñeán tröôøng daønh cho treû em phaïm phaùp, caäu caêm gheùt baûn thaân ñeán möùc ñònh töï saùt baèng moät löôõi dao lam caét vaøo ñoäng maïch vaønh. Alan noùi: - Thaày bieát khoâng, thaày Schlatter, khi em naèm ñoù, söï soáng ñang daàn troâi khoûi em, em baát chôït nhôù laïi caâu danh ngoân thaày baét em cheùp phaït 20 laàn: “Khoâng bao giôø coù söï thaát baïi tröø khi chuùng ta khoâng coøn coá gaéng nöõa”.

taäp saùch ngheä thuaät soáng

129

Chöøng naøo em coøn soáng, em chöa thaát baïi vaø em khoâng muoán cheát nhö moät keû thaát baïi. Töø ñoù em baét ñaàu moät cuoäc ñôøi môùi. Luùc Alan nghe caâu danh ngoân ôû lôùp, noù laø moät hoøn soûi. Nhöng giaây phuùt nghieâm troïng nhaát, noù ñaõ laø moät vieân kim cöông. Haõy nhaët nhöõng vieân soûi nhoû maø ta coù theå nhaët treân böôùc ñöôøng ñi qua. Hoaøng Ngoïc Yeán

130

taäp saùch ngheä thuaät soáng

N

Haõy Bieát Ôn Cuoäc Soáng!

eáu baïn thaáy ñeâm nay khoù nguû – cöù nghó tôùi nhöõng keû khoâng nhaø chaúng neäm aám goái eâm. Neáu baïn gaëp moät ngaøy toài teä ôû nôi laøm vieäc – haõy nghó tôùi nhöõng ngöôøi ñaõ maát thaùng nay khoâng tìm ñöôïc vieäc laøm. Neáu baïn chaùn naûn vì moái quan heä xaáu ñi – haõy nghó tôùi nhöõng keû khoâng bao giôø bieát höông vò cuûa thöông yeâu vaø ñöôïc ngöôøi yeâu thöông laïi. Neáu baïn buoàn phieàn vì theâm moät cuoái tuaàn voâ vò troâi qua – haõy nghó tôùi nhöõng ngöôøi phuï nöõ quaãn baùch, quaàn quaät caû ngaøy, suoát tuaàn khoâng nghæ, chæ mong kieám ñöôïc chuùt tieàm coøm nuoâi maáy mieäng aên. Neáu baïn hoûng xe doïc ñöôøng, phaûi cuoác boä vaøi daëm daøi môùi tìm ra ngöôøi giuùp ñôõ – haõy nghó tôùi nhöõng ai lieät caû ñoâi chaân, luoân khao khaùt ñöôïc böôùc ñi nhö baïn. Neáu baïn caûm thaáy ñôøi mình maát maùt vaø baên khoaên veà yù nghóa kieáp ngöôøi – xin baïn haõy bieát ôn cuoäc soáng,

131

taäp saùch ngheä thuaät soáng

vì coù nhieàu ngöôøi ñaõ khoâng ñöôïc soáng heát tuoåi treû cuûa mình ñeå coù nhöõng traûi nghieäm nhö baïn. Neáu baïn caûm thaáy mình laø naïn nhaân cuûa nhöõng ai kia cay nghieät, doát naùt, nhoû nhen, nghi kî – haõy nhôù raèng vieäc ñôøi coù khi coøn teä haïi hoân theá raát nhieàu. Neáu baïn quyeát ñònh chuyeån nhöõng lôøi naøy ñeán moät ngöôøi maø baïn yeâu meán, coù theå baïn ñaõ giuùp cho ngöôøi ñoù moät ngaøy thanh thaûn nheï nhaøng. Hoaøng Vaên Thoï

Ngöôøi ñôøi coù hai caùi laàm lôùn: - Moät laø baát chaáp caùi lyù -Hai laø chæ nhaän lyù maø khoâng hieåu ñöôïc tình

Pascal

132

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Haõy Giöõ Töøng Khoaûnh Khaéc

B

aïn toâi môû ngaên keùo laáy ra moät chieác hoäp ñöôïc boïc baèng vaûi luïa raát ñeïp. Caàm noù moät caùch naâng niu, anh xuùc ñoäng noùi: - Ñaây laø moùn quaø maø vôï toâi ñaõ ñöôïc taëng caùch ñaây ba, boán naêm. Coâ aáy chöa bao giôø söû duïng noù vì muoán ñeå daønh cho moät dòp ñaëc bieät. Nhöng baây giôø khoâng coøn dòp naøo nöõa roài … Vôï anh aáy vöøa maát sau moät tai naïn. Anh baûo toâi: - Moãi ngaøy trong cuoäc soáng chuùng ta chính laø moät dòp ñaëc bieät, vì theá ñöøng ñeå daønh ñieàu gì caû. Caâu noùi naøy ñaõ laøm thay ñoåi cuoäc soáng cuûa toâi. Nhöõng töø “Moät ngaøy naøo ñoù…” khoâng coøn trong töø ñieån ñaàu toâi. Neáu ñieàu ñoù ñaùng nhìn, ñaùng nghe, ñaùng laøm,… toâi seõ nhìn, seõ nghe, seõ laøm,… ngaøy luùc ñoù. Toâi seõ hoái haän vì ñaõ khoâng göûi thö cho ngöôøi baïn cuõ, laù thö maø toâi muoán vieát raèng: “Tôù nhôù caäu laém!” Toâi seõ hoái haän vì ñaõ khoâng daønh moät chuùt thôøi gian ñeå ngaém nhìn hoaøng hoân…

taäp saùch ngheä thuaät soáng

133

Toâi seõ hoái haän vaø caûm thaáy buoàn vì ñaõ khoâng noùi vôùi choàng vaø caùc con raèng toâi yeâu hoï bieát bao nhieâu. Baây giôø, toâi coá gaéng ñeå khoâng trì hoaõn hay “ñeå daønh” moät ñieàu gì ñoù coù theå ñem ñeán nieàm vui vaø haïnh phuùc trong cuoäc soáng cuûa toâi. Vaø moãi buoåi saùng, toâi töï noùi: - Hoâm nay laø moät ngaøy ñaëc bieät!… Moãi ngaøy, moãi giôø, moãi phuùt, … chính laø moät dòp ñaëc bieät. Haõy giöõ laáy töøng khoaûnh khaéc cuûa thôøi gian, cuûa cuoäc soáng. Nhaät Nam.

Chaêm chæ hoïc laø caùi goác ñeå xaây nhaø, AÊn noùi leã pheùp laø caùi goác ñeå giöõ nhaø, Cö xöû hoøa thuaän laø caùi goác ñeå

134

taäp saùch ngheä thuaät soáng

C

Haïnh Phuùc

huùng ta thöôøng töï nhuû raèng cuoäc soáng sau naøy roài seõ toát hôn. Chuùng ta keát hoân, coù con caùi, roài haõy tính ñeán chuyeän höôûng thuï. Sau ñoù chuùng ta laïi thaáy maáy ñöùa nhoùc coøn nhoû quaù, chuùng ta seõ an taâm hôn khi chuùng lôùn leân. Vaø roài sau ñoù chuùng ta thaáy thaät khoù ñeå nuoâi daïy moät ñöùa con ôû tuoåi daäy thì. Khi chuùng tröôûng thaønh, cuoäc soáng cuûa chuùng ta môùi xong nhieäm vuï. AØ, maø bao giôø chuùng ta môùi ñi chôi xa? Ñôïi ñeán khi nhaø cöûa saém söûa ñaày ñuû, hay laø luùc ta veà höu? Söï thaät laø chaúng coù thôøi ñieåm naøo toát ñeå taän höôûng cuoäc soáng hôn laø chính giaây phuùt naøy. Neáu khoâng phaûi baây giôø thì khi naøo? Cuoäc soáng cuûa baïn seõ luoân ñaày nhöõng thaùch thöùc. Caùch toát nhaát laø haõy chaáp nhaän noù vaø taän höôûng cuoäc soáng duø coù bao nhieâu khoù khaên. Haõy traân troïng töøng giaây phuùt cuûa baïn, vaø caøng phaûi traân troïng hôn ñoái vôùi nhöõng giaây phuùt maø baïn cuøng seû chia vôùi ai ñoù. Vì vaäy, haõy ngöøng ngay vieäc chôø ñôïi cho ñeán khi mua ñöôïc nhaø, xe; cho ñeán khi con caùi laäp gia ñình; cho ñeán khi ta

135

taäp saùch ngheä thuaät soáng

hoïc xong; cho ñeán khi giaûm ñöôïc 4 kg (hay taêng ñöôïc 4kg); cho ñeán khi ta keát hoân; cho ñeán khi veà höu; ñeán xuaân, ñeán heø, ñeán thu, ñeán ñoâng,… Cho ñeán khi baïn cheát! Chaúng coù luùc naøo toát hôn baây giôø ñeå taän höôûng cuoäc soáng caû. Haïnh phuùc laø moät cuoäc haønh trình, khoâng phaûi laø moät ñieåm ñeán. Vaäy haõy laøm vieäc haêng say nhö theå baïn khoâng caàn tieàn; haõy yeâu nhö theå baïn chöa töøng bò thöông toån; vaø haõy nhaûy muùa nhö theå chaúng coù ai nhìn;… Minh Haân

Haïnh phuùc ôû ngay trong gia ñình baïn, chôù ñi tìm noù nôi ñòa ñaøng cuûa nhöõng keû xa laï.

Vôroân

136

taäp saùch ngheä thuaät soáng

K

Haït Gioáng

hi aùnh maët trôøi coøn ñang laáp loù beân kia ñoài, chaøng trai ñaõ ñöùng chôø tröôùc cöûa haøng taïp hoaù nôi vuøng ngoaïi oâ heûo laùnh naøy töø raát laâu roài. Khi khoâng coøn kieân nhaãn chôø ñôïi theâm ñöôïc nöõa, anh ta döï ñònh quay veà thì coù tieáng môû cöûa. - Anh caàn gì? Toâi laø chuû ôû ñaây moät thieân thaàn xuaát hieän vaø nhoû nheï noùi. Chaøng trai leã pheùp hoûi: - ÔÛ ñaây ngaøi coù baùn hoaø bình khoâng? - Toâi baùn taát caû. Anh ta vui möøng noùi tieáp: - Con muoán mua hoaø bình cho theá giôùi ñeå ñem vaøo nôi chieán tranh. Mua an hoaø ñeå ñem vaøo nôi tranh chaáp. Mua chaân lyù ñeå ñem vaøo choán loãi laàm. - Coøn gì nöõa naøo? - thieân thaàn ngaét lôøi anh. - Con muoán mua aùnh saùng ñeå chieáu vaøo nôi toái taêm. Mua nieàm vui ñeå ñem ñeán choán u saàu. Chæ nhôø ñoù theá giôùi môùi khoâng coøn chieán tranh. Khuûng boá chæ coøn laø chuyeän dó vaõng. Moïi ngöôøi ñöôïc hít thôû baàu khoâng khí yeâu thöông.

137

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Con cuõng muoán mua lieàu thuoác chöõa ñöôïc moïi beänh taät, ñeå ngöôøi ngöôøi ñöôïc khoeû maïnh, khoâng coøn ai ñoùi khaùt, ngheøo khoå. Thieân thaàn töø toán ñaùp: - Naøy anh, ôû ñaây khoâng baùn quaû. Thöôïng ñeá chæ giao cho toâi baùn haït gioáng thoâi. Haït gioáng chính laø khaû naêng tieàm aån trong moãi chuùng ta. Neáu moïi ngöôøi bieát söû duïng khaû naêng naøy, moïi ngöôøi seõ yeâu thöông nhau, theá giôùi seõ ñöôïc hoaø bình. Phaïm Só Hieán.

Ñöøng bao giôø neùm buøn vaøo ngöôøi khaùc, baïn coù theå neùm traät, vaø tay baïn chaéc chaén bò baån.

J. Pec - Kô

138

taäp saùch ngheä thuaät soáng

P

Hoùa Ñôn

eter laø con trai cuûa moät chuû cöûa haøng baùch hoaù nhoû ñaàu phoá. Caäu thöôøng ñeán cöûa haøng cuûa meï chôi. Moãi ngaøy cöûa haøng ñeàu coù khoâng ít nhöõng hoaù ñôn traû tieàn hoaëc thu tieàn haøng caàn thanh toaùn hoaëc chuyeån ñeán khaùch haøng. Peter thöôøng ñöôïc meï giao nhieäm vuï ñem nhöõng hoaù ñôn ñoù ñeán böu ñieän göûi. Daàn daàn vieäc naøy khieán caäu caûm thaáy döôøng nhö mình cuõng ñaõ trôû thaønh moät nhaø kinh doanh nhoû. Ngaøy kia Peter nghó mình phaûi vieát moät hoaù ñôn göûi cho meï, trong ñoù vieát roõ nhöõng khoaûn maø meï phaûi traû cho mình veà nhöõng gì ñaõ giuùp meï moãi ngaøy. Saùng hoâm sau, meï caäu nhaän ñöôïc hoùa ñôn ñoù ghi roõ: “Meï caàn thanh toaùn cho con trai Peter nhöõng khoaûn nhö sau: - Vaän chuyeån ñoà duøng veà nhaø: 2 ñoàng - Ñem thö ñeán böu ñieän göûi: 1 ñoàng - Giuùp ngöôøi lôùn doïn deïp vöôøn hoa: 2 ñoàng - Caû tuaàn leã con ñeàu ngoan ngoaõn vaø vaâng lôøi: 1 ñoàng Toång coäng: 6 ñoàng”.

139

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Meï Peter xem hoùa ñôn vaø khoâng noùi gì caû. Ñeán böõa toái, Peter phaùt hieän döôùi khay aên cuûa mình 6 ñoàng tieàn coâng. Caäu raát vui, nhöng vöøa ñònh boû tieàn vaøo tuùi thì thaáy keøm theo laø moät hoaù ñôn thu tieàn khaùc maø teân ngöôøi nhaän laø caäu. Peter raát ngaïc nhieân. Peter caàn thanh toaùn cho meï nhöõng khoaûn tieàn sau: - Soáng 10 naêm haïnh phuùc trong ngoâi nhaø cuûa meï: 0 ñoàng - Chi phí cho vieäc sinh hoaït aên uoáng trong 10 naêm: 0 ñoàng. - Khoaûn tieàn meï chaêm soùc Peter moãi khi ñau beänh: 0 ñoàng - Töø ñoù ñeán nay Peter luoân coù moät ngöôøi meï thöông yeâu chaêm soùc: 0 ñoàng. Toång coäng: 0 ñoàng. Peter ñoïc ñi ñoïc laïi tôø hoùa ñôn. Caäu hoái haän ñeán ñoû caû maët. Laùt sau, Peter ñeán beân meï vaø ruùc vaøo loøng meï, nheø nheï boû 6 ñoàng tieàn vaøo tuùi meï. Haïnh Quyeân

Chaân lyù nhö haït kim cöông, noù chieáu muoân maët chöù khoâng phaûi chæ chieáu moät maët.

Goethe

140

taäp saùch ngheä thuaät soáng

T

Huyeàn Thoaïi Veà Nhöõng Ngöôøi Meï

huôû tröôùc, sau khi taïo ra caùc chaøng Adam, Thöôïng ñeá ñaõ laáy caùc xöông söôøn cuûa hoï ñeå taïo ra nhöõng ngöôøi phuï nöõ laø Eva. Töø ñoù, Adam vaø Eva soáng chung vôùi nhau trong moät ngoâi nhaø. Haèng ngaøy Adam ñi laøm, Eva ôû nhaø daïo chôi vaø taùn chuyeän. Cuoäc soáng cöù theá troâi qua, caùc naøng Eva caûm thaáy buoàn teû vì hoï khoâng bieát laøm gì cho heát thôøi gian raûnh roãi. Moät hoâm hoï keùo ñeán gaëp thöôïng ñeá, xin Ngöôøi giuùp cho cuoäc soáng cuûa hoï bôùt teû nhaït. Thöôïng ñeá suy nghó roài noùi: - Ta seõ cho caùc con nhöõng ñöùa con. Song muoán coù con thì caùc con phaûi chaáp nhaän ñaùnh ñoåi nhieàu thöù: saéc ñeïp, söùc khoûe, thôøi gian vaø caû söï ñau ñôùn nöõa. Caùc con coù chaáp nhaän khoâng? Eva hoûi laïi: - Theá thì chuùng con ñöôïc gì töø caùi maø Ngaøi goïi laø nhöõng ñöùa con aáy? Thöôïng ñeá traû lôøi

taäp saùch ngheä thuaät soáng

141

- Haïnh phuùc! Haïnh phuùc ñöôïc laøm meï! Ñoù laø ñieàu maø khoâng ai coù ñöôïc neáu khoâng phaûi laø ngöôøi meï. Eva gaät ñaàu chaáp nhaän. Ñeå coù nhöõng ñöùa con, moùn quaø quyù giaù maø Thöôïng ñeá ban taëng, hoï phaûi chòu dò daïng, xaáu xí, vaát vaû vì mang vaùc naëng vaù raát ñau ñôùn khi nhöõng ñöùa treû chaøo ñôøi. Song, ñuùng nhö Thöôïng ñeá ñaõ noùi, caùc baø meï raát haïnh phuùc. Töø ñaáy, con ngöôøi baét ñaàu sinh soâi naûy nôû... Moät naêm noï, coù ba baø meï nhaø ôû caïnh nhau cuøng sinh con trai. Hoï caûm ôn Thöôïng ñeá vaø caàu xin Ngaøi ban cho con hoï nhöõng ñieàu toát ñeïp nhaát. Baø meï thöù nhaát xin cho con mình ñöôïc toaïi nguyeän taát caû nhöõng ñieàu gì noù mong muoán. Thöôïng ñeá gaät ñaàu: - Ta chaáp nhaän! Baø meï thöù hai xin ban cho con trí tueä. Thöôïng ñeá mæm cöôøi: - Ñieàu ñoù khoâng khoù! Coøn baø meï thöù ba ngoài traàm ngaâm, nghó ngôïi. Thöôïng ñeá hoûi: - Coøn con, con muoán ñieàu gì toát ñeïp cho ñöùa con yeâu quyù cuûa con?

142

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Baø ngaäp ngöøng: - Con muoán con cuûa con trôû thaønh baát töû. Khoâng bieát ñieàu aáy coù khoù quaù khoâng? Thöôïng ñeá nghó ngôïi giaây laùt roài gaät ñaàu: - Ñöôïc, Ta seõ coá gaéng! Thôøi gian troâi qua. Con trai cuûa caùc baø meï daàn khoân lôùn. Baø meï thöù nhaát raát giaøu coù. Ñöùa con trai ñöôïc cöng chieàu töø nhoû, muoán gì ñöôïc naáy, caøng lôùn caøng löôøi bieáng vaø hö hoûng. Caäu boû hoïc, ñaøn ñuùm vôùi moät soá keû xaáu. Moät ngaøy noï, ngöôøi meï ñau ñôùn phaùt hieän xaùc con trai trong buoàng rieâng. Baùc só noùi caäu ñaõ duøng ma tuùy quaù lieàu... Con trai cuûa baø meï thöù hai raát thoâng minh, hoïc gioûi vaø trôû thaønh moät doanh nhaân giaøu coù. Moät thôøi gian sau, caäu ra nöôùc ngoaøi laøm aên roài laáy vôï, ôû luoân beán aáy, khoâng trôû veà. Baø meï thöù ba, do choàng cheát, neân phaûi moät mình böôn chaûi nuoâi con. Buø laïi, con trai baø raát coù hieáu, heát loøng yeâu quyù, giuùp ñôõ meï. Khi ñaát nöôùc coù chieán tranh, chaøng xin meï ñaàu quaân. Baø meï khoâng muoán xa con. Nhöng baø chôït nhôù lôøi höùa naêm xöa cuûa Thöôïng ñeá neân ñaønh chaáp

taäp saùch ngheä thuaät soáng

143

nhaän. Song, ngaøy chieán thaéng ñaõ qua maø con trai baø khoâng trôû veà. Ñoàng ñoäi baùo tin anh ñaõ naèm laïi ñaâu ñoù treân chieán tröôøng. Baø meï ñeán gaëp Thöôïng ñeá keâu khoùc: - Taïi sao Ngaøi ñaõ chaáp nhaän lôøi caàu xin cuûa con maø con trai con vaãn bò cheát? Thöôïng ñeá dòu daøng traû lôøi: - Con trai cuûa con ñaõ trôû thaønh baát töû. Linh hoàn noù hoøa coû caây, soâng nuùi queâ höông. Con trai con luoân beân caïnh con, phuø hoä, giuùp ñôõ con... Baø meï gaät ñaàu, maét long lanh: - Phaûi, Ngöôøi noùi ñuùng! Con luoân caûm thaáy ñöôïc söï hieän dieän cuûa con trai con. Xin caûm ôn Ngöôøi vì ñieàu con mong öôùc ñaõ thaønh hieän thöïc! Thöôïng ñeá laéc ñaàu: - Con khoâng phaûi caûm ôn Ta. Con trai con vaø caû nhöõng ai hy sinh cho Toå quoác ñeàu seõ trôû thaønh baát töû! Phöông Thuûy

Ngöôøi khoân khoâng ñaùnh nhau vôùi soá maïng, maø ñaùnh nhau vôùi leõ phaûi

Traàn Keá Nho

144

taäp saùch ngheä thuaät soáng

H

Höôu vaø Sö Töû

öôu meät laû vì khaùt, beøn ñi ra suoái. Khi uoáng nöôùc, noù troâng thaáy boùng mình döôùi nöôùc vaø cöù ngaém maõi nhöõng caùi söøng to vaø sum sueâ, nhöng laïi khoâng haøi loøng vôùi nhöõng caùi chaân khaúng khiu, yeáu ñuoái cuûa mình. Trong luùc noù ñang nghó ngôïi veà chuyeän naøy, sö töû xoâng ra ñuoåi noù. Höôu phoùng chaïy vaø roài boû xa sö töû, bôûi vì söùc maïnh cuûa höôu laø ôû chaân, coøn söùc maïnh cuûa sö töû laø ôû tim. Khi ôû nhöõng choã troáng traûi höôu chaïy tröôùc vaø vaãn yeân laønh, khoâng sao caû. Nhöng khi noù chaïy ñeán luøm caây, söøng cuûa noù vöôùng vaøo caùc nhaùnh caây khieán noù khoâng sao chaïy tieáp ñöôïc vaø bò sö töû voà. Thaáy caùi cheát gaàn keà, höôu keâu leân: - Baát haïnh thay cho ta ! Caùi maø ta sôï phaûn ta laïi cöùu ta, coøn caùi maø ta ñaët hy voïng nhieàu hôn caû laïi gieát ta ! Nhöõng ngöôøi baïn maø chuùng ta khoâng tin töôûng thöôøng laïi cöùu chuùng ta trong nhöõng luùc nguy khoán. Coøn nhöõng keû maø chuùng ta ñaët hy voïng vaøo laïi gieát haïi chuùng ta !

taäp saùch ngheä thuaät soáng

145

Ngöôøi ta chæ vì tieàn maø maát loøng caû hoï xa , hoï gaàn

Saùch Minh Taâm

146

taäp saùch ngheä thuaät soáng

C

Hy Voïng

aùch ñaây vaøi naêm, tröôøng ñaïi hoïc California ñaõ thöïc hieän moät cuoäc thí nghieäm veà söùc chòu ñöïng cuûa loaøi chuoät ñoàng Na Uy. Nhöõng con chuoät naøy ñöôïc thaû vaøo trong chaäu nöôùc vaø bò buoäc phaûi bôi cho ñeán khi chuùng kieät söùc vaø cheát chìm. Trong laàn thí nghieäm thöù nhaát, caùc nhaø nghieân cöùu khaùm phaù raèng nhöõng con chuoät Na Uy coù khaû naêng bôi khoaûng 7 tieáng ñoàng tröôùc khi buoâng xuoâi. Laàn thí nghieäm thöù hai ñöôïc thöïc hieän cuõng nhö laàn tröôùc, chæ khaùc moät ñieàu. Ñoù laø khi caùc con chuoät gaàn nhö kieät söùc, khoâng theå bôi ñöôïc nöõa, caùc nhaø nghieân cöùu seõ vôùt noù ra ngoaøi, cho noù naèm nghæ vaøi giaây roài laïi thaû vaø trong chaäu nöôùc. Nhöõng con chuoät naøy laïi coù theå bôi gaàn 20 tieáng ñoàng hoà tröôùc khi chìm xuoáng döôùi! Caùc nhaø nghieân cöùu keát luaän, sôû dó nhöõng con chuoät trong nhoùm thöù hai coù theå bôi laâu hôn nhoùm thöù nhaát laø bôûi vì noù coù hy voïng. Noù ñaõ coù kinh nghieäm ñöôïc giaûi cöùu moät laàn vaø nhöõng gì giuùp chuùng tieáp tuïc bôi loäi

taäp saùch ngheä thuaät soáng

147

theâm gaàn 20 tieáng sau ñoù laø nieàm hy voïng seõ ñöôïc giaûi cöùu laàn nöõa. Con ngöôøi chuùng ta cuõng khoâng khaùc gì maáy, neáu khoâng coù hy voïng thì cuoäc soáng naøy seõ trôû neân voâ nghóa. Ñoù laø lyù do taïi sao nhieàu ngöôøi duø gaëp phaûi nhöõng hoaøn caûnh heát söùc bi ñaùt nhöng vaãn kieân trì vaø quyeát taâm vöôn leân. Hoï coù hy voïng vaøo moät ngaøy mai töôi saùng hôn. Ñoù laø ñoäng löïc ñaõ khieán hoï khoâng boû cuoäc vaø khoâng ít ngöôøi trong soá ñoù ñaõ trôû thaønh nhöõng vó nhaân cuûa nhaân loaïi. Quoác Khoâi

Thaø coù moät keû ñòch khoân ngoan, coøn hôn laø coù moät ngöôøi baïn ngu ñoän.

148

taäp saùch ngheä thuaät soáng

T röa.

Keû Ñaùng Thöông

Trôøi naéng nhö ñoå löûa. Vöøa daét xe ra khoûi coång tröôøng, moät oâng giaø 60 ñöùng khuùm nuùm, nhìn toâi caàu khaån: - Chuù…chuù…chuù…toâi… nhaø toâi raát xa, ñöôøng veà phaûi 15 caây soá nöõa. Nhöng… xe toâi bò thuûng loáp. Chuù coù theå cho toâi… moät ngaøn ñoàng? Ôn chuù toâi seõ khoâng bao giôø queân ! Moät ngaøn ñoàng chæ ñaùng giaù hai ñieáu thuoác ñaàu loïc, ñoát moät loaùng laø xong. Nhöng… nghó tôùi con gaáu boâng ngoài ngaïo ngheã trong tuû kính ôû sieâu thò maø toâi ñaõ ñeå maét töø thaùng tröôùc, toâi khoâng muoán soá tieàn hoïc boång vöøa nhaän ñöôïc bò suy suyeån ñi moät ñoàng naøo. Hoâm nay laø sinh nhaät cuûa Thy, toâi muoán daønh troïn veïn cho em. Moät thoaùng ñaáu tranh tö töôûng, toâi leã pheùp thöa: - Daï… maáy luùc oâng nhôø ñeán chaùu. Nhöng tình thaät, chaùu khoâng coù moät ñoàng naøo. OÂng thoâng caûm hoûi ngöôøi khaùc xem ! AÙnh maét ñaày tin caäy cuûa oâng vuït taét. Baát löïc, oâng daét xe veà phía chôï. Toâi doâng thaúng.

taäp saùch ngheä thuaät soáng

149

Ñoaïn, tôùi ngaõ tö. Ñeøn ñoû. Toâi vöøa haõm phanh thì moät beù trai xuaát hieän. Thaèng beù aên maëc xoäc xeäch, hoâi haùm. AÙnh maét noù coøn tha thieát gaáp boäi laàn oâng giaø luùc naõy: - Anh ôi, em ñoùi quaù ! Anh… Khoâng ñôïi thaèng beù noùi heát caâu, toâi ñaõ xua tay: - Em nhaàm ngöôøi roài, anh laø sinh vieân laøm gì coù tieàn ! Lôøi toâi vöøa döùt thì ñeøn cuõng vöøa xanh. Toâi cuoán vaøo doøng ngöôøi. Thaèng beù tuït phía sau löng. Chieàu. Toâi naâng niu moùn quaø maø mình ñaõ choïn. Con gaùi ai maø chaúng thích thuù nhoài boâng. Chaéc chaén vôùi moùn quaø naøy, Thy seõ daønh nhieàu thieän caûm cho toâi. Toâi hoan hæ phoùng xe ñeán nhaø Thy. Vöøa ñaët chaân ñeán coång, thaáy moùn quaø “loä thieân” cuûa toâi, Thy cau maøy: - Anh mua laøm gì, thöù naøy em ñaâu coù thieáu. Sinh nhaät naêm nay baïn em toaøn taëng ñoà nöõ trang ! Ñeâm. Toâi nghó veà nhöõng gì xaûy ra trong ngaøy, vaø toâi… Döông Hoaøi Phöông

150

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Tình yeâu laø nieàm vui ngoït ngaøo nhaát vaø laø noãi ñau buoát nhaát

J. Bai-ley

taäp saùch ngheä thuaät soáng

T

Khaùt Voïng

151

oâi coù moät ngöôøi baïn teân Monty Robert, hieän laø chuû nhaân moät traïi nuoâi ngöïa ôû San Ysidro. Anh ta ñaõ cho pheùp toâi duøng nhaø cuûa anh ñeå toå chöùc nhöõng buoåi gaây quó nhaèm taøi trôï caùc döï aùn ñaàu tö coù tính ruûi ro cao do thanh nieân thöïc hieän. Moät hoâm, anh ñeán ngoài caïnh toâi vaø noùi: - “Toâi muoán keå cho anh bieát taïi sao toâi ñeå anh söû duïng nhaø cuûa toâi ñeå laøm nôi toå chöùc gaây quyõ. Chuyeän xaûy ra caùch ñaây nhieàu naêm. Coù moät caäu beù soáng cuøng vôùi cha cuûa mình, moät ngöôøi laøm ngheà huaán luyeän ngöïa. Do coâng vieäc, ngöôøi cha phaûi soáng nhö moät keû du muïc. OÂng ñi töø trang traïi naøy ñeán trang traïi khaùc ñeå huaán luyeän caùc chuù ngöïa chöa ñöôïc thuaàn hoùa. Keát quaû laø vieäc hoïc haønh cuûa caäu beù khoâng ñöôïc oån ñònh laém. Moät hoâm, thaày giaùo baûo caäu beù veà vieát moät baøi luaän vaên vôùi ñeà taøi “Lôùn leân em muoán laøm ngheà gì?”. Ñeâm ñoù caäu beù ñaõ vieát baûy trang giaáy moâ taû khaùt voïng ngaøy naøo ñoù seõ laøm chuû moät traïi nuoâi ngöïa. Em

152

taäp saùch ngheä thuaät soáng

dieãn ñaït öôùc mô cuûa mình thaät chi tieát. Thaäm chí em coøn veõ caû moät sô ñoà traïi nuoâi ngöïa töông lai vôùi dieän tích khoaûng hai traêm maãu, trong ñoù em chæ roõ choã naøo xaây nhaø, choã naøo ñaët chuoàng traïi vaø choã naøo laøm ñöôøng chaïy cho ngöïa. Vieát xong, caäu beù ñem baøi noäp thaày giaùo.Vaøi ngaøy sau caäu beù nhaän laïi baøi cuûa mình vôùi ñieåm moät to töôùng vaø moät voøng buùt pheâ ñoû choùi cuûa thaày: “Ñeán gaëp toâi sau giôø hoïc”. Theá laø cuoái giôø caäu beù ñeán gaëp thaày vaø hoûi: - Thöa thaày taïi sao em bò ñieåm moät? - Em ñaõ hoaïch ñònh moät vieäc maø em khoâng theå laøm ñöôïc. Öôùc mô cuûa em khoâng coù cô sôû thöïc teá. Em khoâng coù tieàn vaø laïi xuaát thaân töø moät gia ñình khoâng coù choã ôû oån ñònh. Noùi chung, em khoâng coù moät nguoàn löïc khaû dó naøo ñeå thöïc hieän nhöõng döï tính cuûa mình. Em coù bieát ñeå laøm chuû moät traïi nuoâi ngöïa thì caàn phaûi coù raát nhieàu tieàn khoâng? Baây giôø toâi cho em veà laøm laïi baøi vaên, neáu em söûa chöõa cho noù thöïc teá hôn thì toâi seõ cöùu xeùt ñeán ñieåm soá cuûa em. Roõ chöù?

taäp saùch ngheä thuaät soáng

153

Hoâm ñoù caäu beù veà nhaø vaø nghó ngôïi maõi. Cuoái cuøng caäu gaëp cha ñeå hoûi yù kieán. - Con yeâu, chính con phaûi quyeát ñònh vì ba nghó ñaây laø öôùc mô cuûa con - Cha caäu beù traû lôøi. Nghe cha ñaùp, caäu beù lieàn nhoeûn mieäng cöôøi vaø sau ñoù ñeán gaëp thaày giaùo cuûa mình: - Thöa thaày, thaày coù theå giöõ ñieåm 1 cuûa thaày, coøn em xin ñöôïc giöõ öôùc mô cuûa em”. Keå ñeán ñaây, Monty döøng laïi vaø hoûi toâi: - Baïn coù bieát baïn ñang ngoài trong moät traïi ngöïa roäng 200 maãu cuûa caäu beù trong caâu chuyeän maø toâi vöøa keå khoâng? Ngöøng moät chuùt, anh noùi tieáp: - “Caùch ñaây hai naêm, vò thaày giaùo ñoù ñaõ tình côø daãn 30 ñöùa hoïc troø cuûa mình ñeán ñaây ñeå caém traïi. Theá laø thaày troø toâi nhaän ra nhau. Caàm tay toâi, thaày noùi: - Monty naøy, khi em coøn hoïc vôùi toâi, toâi ñaõ ñaùnh caép öôùc mô cuûa em, vaø suoát bao nhieâu naêm qua toâi cuõng ñaõ laøm nhö theá vôùi bao ñöùa treû khaùc. Toâi raát aân haän veà ñieàu ñoù.

154

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Nghe thaày noùi theá, toâi voäi ñaùp: - Khoâng, thöa thaày. Thaày khoâng coù loãi gì caû, chaúng qua thaày chæ muoán nhöõng gì toát ñeïp seõ ñeán vôùi hoïc troø mình maø thoâi. Coøn em chæ muoán theo ñuoåi tôùi cuøng nhöõng khaùt voïng cuûa ñôøi mình”. Ca Dao

Khieâm nhöôøng laø moät loái kieâu haõnh, ít laøm cho ngöôøi ta khoù chòu hôn

Denard

155

taäp saùch ngheä thuaät soáng

K

Khi Côn Luõ Ñi Qua

hi côn luõ ñaát trôøi ñi qua, noù cuoán phaêng taát caû: söï no aám, bình yeân, nhöõng öôùc mô, nuï cöôøi, … Khi côn luõ cuûa doøng ñôøi cuoán toâi, söï meät moûi chaùn chöôøng cöù ñeø leân ñoâi vai, chôø buoâng xuoâi, nhaän chìm! Trong côn luõ ñaát trôøi, ta thaáy söï vöôït leân cuûa nhöõng sinh linh baát haïnh, nhöõng taám loøng nhaân aùi, vaø söï hy sinh cao caû. Trong côn luõ cuoäc ñôøi, luùc khoù khaên toâi thaáy ñöôïc loøng ngöôøi, nghieäm ra leõ soáng. Luõ cuûa trôøi roài cuõng seõ ruùt ñi, chæ coøn ñoïng laïi phuø sa, caây coû laïi xanh töôi, keát traùi; côn xoaùy cuoäc ñôøi roài cuõng qua, loøng ta laïi bình yeân thanh thaûn. Haõy bieát choáng choïi vôùi luõ! Ta seõ coù phuø sa vaø söï bình yeân taâm hoàn, vaø seõ thaáy noù khoâng phaûi luùc naøo cuõng voâ ích hoaøn toaøn. Nguuyeãn Ñaêng Khoa.

Khoâng ghen gheùt ai, khoâng caàu caïnh ai thì laøm vieäc gì cuõng toát.

Thö Kinh

156

taäp saùch ngheä thuaät soáng

K

Khi Ta Yeâu…

hi ngöôøi aáy ñang coù maët ôû ñaây maø baïn giaû vôø thôø ô ñeå roài khi ngöôøi aáy vaéng maët, baïn laïi baét ñaàu ñi tìm kieám.. Luùc ñoù, baïn ñang yeâu… Maëc duø xung quanh baïn coù nhieàu ngöôøi luoân khieán cho baïn cöôøi, nhöng aùnh maét vaø söï chuù yù cuûa baïn chæ luoân höôùng veà ngöôøi aáy. Luùc ñoù baïn ñang y6eu… Maëc duø ngöôøi aáy ñaõ goïi ñieän veà ñeå thoâng baùo raèng maùy bay haï caùnh an toaøn, nhöng khoâng ai traû lôøi ñieän thoaïi. Baïn vaãn luoân chôø ñôïi cuoäc goïi aáy. Luùc ñoù, baïn ñaõ yeâu… Baïn luoân thích thuù vôùi moät email ngaén nguûn töø ngöôøi aáy maø lôø ñi nhöõng email thaät daøi cuûa nhieàu ngöôøi khaùc. Luùc ñoù, baïn ñaõ yeâu… Khi baïn thaáy mình khoâng theå xoaù ñi taát caû nhöõng maåu tin trong Inbox hay trong Sent Items chæ bôûi vì moät email töø ngöôi aáy. Luùc ñoù, baïn ñaõ yeâu…

taäp saùch ngheä thuaät soáng

157

Khi baïn coù moät caëp veù ñi xem phim, ñieàu ñaàu tieân baïn nghó ñeán laø seõ cuøng ñi vôùi ngöôøi aáy. Luùc ñoù, baïn ñaõ yeâu… Baïn luoân töï nhuû raèng “ngöôøi aáy chæ laø baïn thoâi”, nhöng baïn nhaän ra laø mình khoâng traùnh khoûi söï thu huùt cuûa ngöôøi aáy. Luùc ñoù, baïn ñaõ yeâu… Khi baïn ñoïc nhöõng doøng chöõ naøy, neáu coù ai ñoù xuaát hieän trong ñaàu baïn. Luùc ñoù, baïn ñaõ yeâu… vaø ñaõ yeâu ngöôøi aáy… Phan Ñaøo Nhö Khöông

Im laëng laø caáp ñoä cao nhaát cuûa söï khoân ngoan. Ai khoâng bieát im laëng laø khoâng bieát noùi

Dihacos

158

taäp saùch ngheä thuaät soáng

K

Khi Treû Con Hoïc

hi treû con hoïc ñöôïc raèng haïnh phuùc khoâng ñeán töø nhöõng gì moät ngöôøi ñang coù, maø töø choã ngöôøi aáy laø ai. Khi treû con hoïc ñöôïc raèng cho ñi vaø tha thöù thì cao quyù hôn laø chæ bieát nhaän laáy vaø nuoâi maõi oaùn thuø. Khi treû con hoïc ñöôïc raèng noãi thoáng khoå seõ khoâng dòu ñi neáu chæ ngoài thang thaân traùch phaän, maø phaûi vôöït qua baèng yù chí kieân cöôøng xuaát phaùt töø söùc maïnh noäi taâm. Khi treû con hoïc ñöôïc raèng khoâng theå cheá ngöï ñöôïc theá giôùi chung quanh, nhöng chuùng hoaøn toaøn coù theå laøm chuû cuoäc soáng cuûa chính mình. Khi treû con hoïc ñöôïc raèng cuoäc soáng seõ toát ñeïp hôn neáu chuùng bieát ñaët tình baïn leân treân caùi toâi ích kyû, bieát khieâm toán thay cho töï maõn, bieát laéng nghe thay vì chæ ban phaùt lôøi khuyeân. Khi treû con hoïc ñöôïc raèng khoâng neân gheùt boû moät ngöôøi chæ vì lo sôï khi thaáy hoï khaùc mình, traùi laïi phaûi bieát sôï haõi chính loøng caêm gheùt aáy… Khi treû con hoïc ñöôïc raèng nieàm vui naèm trong vieäc coù ñöôïc söùc maïnh chaân chính ñeå naâng ngöôøi khaùc daäy, chöù

taäp saùch ngheä thuaät soáng

159

khoâng phaûi ôû söùc maïnh giaû taïo ñeå haï ngöôøi khaùc xuoáng. Khi treû con hoïc ñöôïc raèng nhöõng lôøi khen taëng seõ chæ laø nhöõng lôøi phænh nònh voâ nghóa neáu khoâng phaûn aùnh ñuùng naêng löïc cuûa mình. Khi treû con hoïc ñöôïc raèng giaù trò cuoäc soáng khoâng phaûi ñöôïc ño baèng nhöõng naêm thaùng lo tích coùp taøi saûn, maø baèng nhöõng phuùt giaây queân ñi haïnh phuùc caù nhaân ñeå chia seû nieàm tin, khôi nguoàn hy voïng, lau khoâ nöôùc maét, vaø xoa dòu nhöõng noó6 ñau. Khi treû con hoïc ñöôïc raèng veû ñeïp cuûa moät ngöôøi khoâng chæ ñöôïc nhaän bieát baèng maét maø baèng caû traùi tim, vaø duø thôøi gian cuøng noãi khoå coù theå taøn phaù hình haøi thì chuùng cuõng ñoàng thôøi laøm taêng nhaân caùch vaø giaù trò cuûa con ngöôøi. Khi treû con hoïc ñöôïc raèng khoâng neân xeùt neùt ngöôøi khaùc, raèng moïi ngöôøi ñeàu coù quyeàn höôûng haïnh phuùc duø hoï toát hay xaáu, vì suy cho cuøng vieäc hoï trôû neân toát hay xaáu chính laø tuyø thuoäc vaøo vieäc hoï ñöôïc ngöôøi xung quanh giuùp ñôõ hay chæ gaây cho hoï nhöõng thöông toån…

160

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Khi treû con hoïc ñöôïc raèng moãi con ngöôøi ñeàu ñöôïc Thöôïng ñeá ban taëng moät moùn quaø rieâng bieät, vaø cuoäc soáng chæ coù yù nghóa khi moïi ngöôøi bieát chia seû moùn qua aáy vôùi nhöõng ngöôøi xung quanh. Khi treû con hoïc ñöôïc taát caû nhöõng ñieàu treân vaø xem ñoù laø “Ngheä thuaät soáng”, chuùng khoâng coøn laø treû con nöõa – chuùng trôû thaønh nieàm haïnh phuùc cho taát caû moïi ngöôøi, vaø xöùng ñaùng laø maãu möïc cho toaøn nhaân loaïi… Voõ Hoaøng Lan

Kho Baùu Döôùi Loøng Ñaát

M

eï toâi laø ngöôøi thích löu tröõ moïi ñoà vaät cuõng nhö nieàn vui thuù troàng troït thöøa höôûng töø oâng ngoaïi. Sau khi cöôùi nhau, boá meï mua nhaø ôû California vaø chuyeån ñeán soáng ôû ñoù nhöng thoùi quen tieát kieäm vaãn coøn. Baèng xeûng vaø cuoác, khu vöôøn caèn coãi daàn daàn xanh toát vôùi ñaày nhöõng caây leâ, haïnh, oåi, hoa hoàng, loa keøn… Trong nhieàu naêm laøm vieäc trong vöôøn, meï ñaõ ñaøo ñöôïc nhöõng moùn ñoà

taäp saùch ngheä thuaät soáng

161

chôi hoûng bò ai ñoù boû ñi. Chuù lính nhöïa caàm suùng ñaõ söùt hoûng, caùc chaøng cao boài cöôõi ngöïa bò gaõy chaân, nhöõng vieân bi raïn nöùt. Phaàn lôùn moïi ngöôøi seõ neùm nhöõng moùn ñoà chôi hoûng naøy vaøo soït raùc, nhöng meï laïi xem chuùng nhö nhöõng baùu vaät. Khi chò em chuùng toâi treâu meï veà ñieàu naøy, meï chæ nheï nhaøng laéc ñaàu vaø mæm cöôøi. - Caùc con haõy nghó ñeán ngoâi nhaø cuõng coù lòch söû rieâng cuûa chuùng. Phaûi coù con treû cuûa ai ñoù töøng soáng vaø tröôûng thaønh töø ñaây – meï thöôøng baûo nhö theá. Nhöõng moùn ñoà chôi tìm ñöôïc trong vöôøn ñöôïc meï lau saïch buøn ñaát roài nheï nhaøng caát vaøo moät hoäp ñöïng giaøy ñaët treân keä phía treân maùy giaët. Naêm naøy sang naêm khaùc, chuùng chieám khoâng gian vaø baùm ñaày buïi, nhöng meï khoâng chòu ñem boû ñi. Meï bieát raèng coù moät ñöùa treû ñaõ töøng xem nhöõng chuù lính nhöïa, chaøng cao boài vaø caùc vieân bi nhö laø baùu vaät. Vaø chæ rieâng ñieàu naøy cuõng khieán chuùng ñuû taàm quan troïng ñeå ñöôïc löu giöõ. Moät ngaøy noï, coù moät ngöôøi traïc tuoåi trung tuaàn ñeán goõ cöûa nhaø chuùng

162

taäp saùch ngheä thuaät soáng

toâi. OÂng töï giôùi thieäu veà mình vôùi chuùt boái roái. - Toâi ñaõ lôùn khoân töø ngoâi nhaø naøy, toâi ra thò traán vì tang cha vaø caûm thaáy nhôù veà quaù khöù cuûa mình. Baø coù phieàn neáu toâi daïo quanh ngoâi nhaø? – OÂng giaûi thích. Meï thôû daøi bieåu hieän söï thöông caûm, vaø noùi: - Toâi tin raèng mình ñang giöõ moät ít ñoà vaät thuoäc veà oâng – Noùi xong meï ra phía sau nhaø, mang chieác hoäp ra vaø ñöa cho ngöôøi laï. Laáy laøm khoù hieåu, oâng môû naép hoäp roài thôû haét vì kinh ngaïc khi nhöõng moùn ñoà chôi thuôû beù cuûa mình vaãn coøn ñöôïc giöõ gìn caån thaän. Ngaäp traøn caûm xuùc uøa veà töø kyù öùc, oâng laép baép caûm ôn trong ñoâi maét nhoeø leä. Meï chæ mæm cöôøi. Meï luoân hieåu raèng sôùm hay muoân, nhöõng kho baùu trong khu vöôøn seõ laïi ñöôïc caàn ñeán. Nhö nhöõng haït gioáng nguû queân, kyù öùc naèm trong nhöõng moùn ñoà chôi chæ chôø ñuùng luùc ñeå ñaâm choài. Mao Trí Huøng

Chæ khi naøo ta hy sinh chính mình, môùi thöïc laø tình yeâu

taäp saùch ngheä thuaät soáng

N

163

Li Dò

goài trong caên phoøng toái, khi xung quanh khoâng coøn ai, toâi khoùc. Cuoái cuøng, caùc con toâi cuõng ñaõ ñi nguû. Cindy khoâng coøn, ngoaøi boån phaän cuûa moät ngöôøi cha, toâi phaûi gaùnh luoân traùch nhieäm cuûa moät ngöôøi meï. Toâi taém röûa cho hai ñöùa con nhoû, phuï hoïa theo khi chuùng gaøo theùt, chaïy laêng quaêng, cöôøi reù leân vaø neùm ñoà chôi khaép nhaø. Sau ñoù, meät moûi vì nhöõng troø nghòch ngôïm, chuùng naèm laên ra giöôøng vaø yeâu caàu toâi gaõi roâm cho moãi ñöùa naêm phuùt. Xong, toâi vôùi laáy caây guitar, baét ñaàu haùt nhöõng baøi daân ca nhö thöôøng leä vaø keát thuùc baèng baøi haùt “Nhöõng chuù ngöïa nhoû xinh xaén”, baøi haùt caùc con toâi thích nhaát. Toâi haùt ñi haùt laïi, vôùi aâm löôïng nhoû daàn vaø nhòp ñieäu chaäm daàn cho ñeán khi luõ treû chìm saâu vaøo giaác nguû. Sau khi li dò, toâi nhaän nuoâi döôõng hai ñöùa con. Toâi töï nhuû loøng seõ coá gaéng taïo cho chuùng moät cuoäc soáng bình thöôøng nhö tröôùc ñaây, khi coøn meï. Toâi luoân toû ra vui veû tröôùc maët chuùng. Toâi thöôøng xuyeân chuù yù ñeán neáp sinh hoaït

164

taäp saùch ngheä thuaät soáng

cuûa chuùng. Nhöõng vieäc laøm theo thoâng leä haøng ñeâm vaãn ñöôïc toâi duy trì nhö cuõ, ngoaïi tröø söï vaéng maët cuûa Cindy. Ñaõ bao ñeâm troâi qua nhö theá. Toâi haùt thaät chaäm, ñeàu ñeàu, coá sao cho nhöõng caâu haùt cuoái cuøng khoâng ñaùnh thöùc caùc con daäy. Roài toâi roùn reùn ra khoûi phoøng, nheï nhaøng ñoùng cöûa laïi vaø ñi xuoáng döôùi nhaø. Toâi ngoài laëng leõ trong phoøng, chôït nhaän ra caû ngaøy hoâm nay toâi môùi laïi coù nhöõng giaây phuùt hieám hoi cho rieâng mình nhö theá. Trôû veà nhaø sau giôø laøm vieäc, toâi phaûi naáu nöôùng, doïn thöùc aên leân baøn roài doã chuùng aên. Sau ñoù, toâi vöøa röûa cheùn vöøa traû lôøi nhöõng thaéc maéc vu vô cuûa boïn treû, nhöõng caâu hoûi ñoâi khi chæ coát ñeå toâi chuù yù ñeán chuùng hôn. Toâi giuùp con chò ñang hoïc lôùp hai laøm baøi taäp toaùn, giuùp con em taäp toâ maøu vaø xeáp hình. Roài taém röûa, gaõi roâm, keå chuyeän, haùt cho chuùng nghe, vaø baây giôø laø luùc toâi töï daønh cho mình moät ñoâi chuùt rieâng tö. Luùc naøy, toâi ñaõ coù theå ngoài xuoáng nghæ ngôi vaø tìm kieám söï khuaây khoûa trong im laëng.

taäp saùch ngheä thuaät soáng

165

Vaø roài söï meät moûi, gaùnh naëng traùch nhieäm, noãi lo veà nhöõng tôø hoùa ñôn phaûi thanh toaùn vaøo cuoái thaùng, nhöõng yeâu caàu toái thieåu cho cuoäc soáng trong gia ñình keùo ñeán vaây chaët laáy toâi. Caùch ñaây khoâng laâu, nhöõng lo toan aáy coøn coù ngöôøi chia seû vôùi toâi. Vaäy maø nay… Coâ ñoäc. Toâi nhö thaáy mình bò nhaán chìm xuoáng taän cuøng cuûa noãi coâ ñôn. Moïi thöù ñeán roài ñi. Cuoäc soáng hoân nhaân haïnh phuùc tröôùc ñaây khoâng coøn. Toâi coù caûm giaùc tuyeät voïng nhö mình vöøa ñaùnh maát taát caû. Khoâng laøm chuû ñöôïc baûn thaân mình nöõa, toâi böng maët khoùc, aâm thaàm. Ngay luùc aáy, coù caùnh tay nhoû voøng qua oâm ghì laáy toâi. Toâi cuùi xuoáng. Ñöùa con gaùi naêm tuoåi cuûa toâi ñang ñöùng ñoù ngöôùc nhìn toâi ñaày caûm thoâng. - Ba xin loãi, Kate. Ba khoâng bieát laø con vaãn coøn thöùc. Ba khoâng ñònh khoùc. Ba xin loãi. Toái nay ba chæ hôi buoàn moät chuùt - Toâi boái roái vì bò con baét gaëp mình ñang khoùc. Toâi khoâng hieåu taïi sao mình laïi noùi theá. Coù nhieàu ngöôøi thöôøng xin loãi khi hoï khoùc vaø toâi cuõng khoâng laø ngoaïi leä.

166

taäp saùch ngheä thuaät soáng

- Khoâng sao ñaâu ba. Ba cöù khoùc ñi. Ai cuõng coù theå khoùc maø. Toâi khoâng theå dieãn taû ñöôïc nieàm haïnh phuùc maø con gaùi toâi mang laïi cho toâi. Moät ñöùa beù, raát ngaây thô vaø voâ tö, ñaõ cho pheùp toâi khoùc. Noù nhö muoán cho toâi bieát raèng khoâng baét buoäc luùc naøo toâi cuõng phaûi maïnh meõ. Ñoâi khi trong vaøi tröôøng hôïp, toâi cuõng coù theå yeáu ñuoái vaø theå hieän caûm xuùc thaät cuûa mình. Kate ngoài vaøo loøng toâi. Hai cha con toâi ngoài thuû thæ moät luùc laâu. Sau ñoù toâi beá noù trôû laïi giöôøng, roài veà phoøng mình. Noãi buoàn vôi daàn, caûm giaùc bình yeân trôû laïi. Caûm ôn con, con gaùi beù boûng cuûa ba.

Ngöôøi ñaùng noùi maø mình khoâng noùi laø maát ngöôøi, Ngöôøi khoâng ñaùng noùi maø mình noùi laø maát lôøi.

Tuïc Ngöõ

taäp saùch ngheä thuaät soáng

B

167

Loøng Meï

eá ñöùa con trai vöøa môùi chaøo ñôøi leân, baø meï nheø nheï ñong ñöa ñoâi tay vaø haùt: - Thöông con meï thöông con…Yeâu con meï yeâu con…Yeâu suoát moät cuoäc ñôøi…Ñeán ngaøy con khoân lôùn…

Ñöùa beù caøng luùc caøng lôùn leân. Khi ñöôïc hai tuoåi, noù chaïy chaäp chöõng böôùc thaáp böôùc cao noâ ñuøa quanh nhaø, loâi saùch vôû treân keä xuoáng ñeå nghòch phaù. Noù baøy ñuû thöù ñoà chôi ra saøn nhaø. Noù teø trong quaàn. Noù ò treân giöôøng. Noù khoaù. Noù laø. Vaø baø meï ñoâi luùc phaûi thoát leân: - Caùi thaèng naøy, con laøm meï ñieân maát!”. Nhöng ñeâm ñeán khi noù nguû thaät say, baø meï ñeán beân chieác noâi trìu meán nhìn noù vaø kheõ haùt: - Thöông con meï thöông con…Yeâu con meï yeâu con…Yeâu suoát moät cuoäc ñôøi…Ñeán ngaøy con khoân lôùn…

Ñöùa beù tieáp tuïc lôùn leân thaønh moät thaèng nhoùc chín tuoåi. Noù khoâng heà thích aên uoáng ñuùng giôø. Noù khoâng bao giôø muoán taém röûa. Khi baø ngoaïi ñeán thaêm, nhieàu luùc noù laïi buoâng

168

taäp saùch ngheä thuaät soáng

gioïng gaét goûng vôùi baø. Vaø baø meï ñoâi luùc muoán ñöa noù ñi ñaâu cho khuaát maét. Nhöng ñeâm ñeán khi noù nguû say, baø meï roùn reùn ñeán beân giöôøng, keùo taám chaên ñaép leân ngöôøi noù vaø kheõ haùt - Thöông con meï thöông con…Yeâu con meï yeâu con…Yeâu suoát moät cuoäc ñôøi…Ñeán ngaøy con khoân lôùn…

Ngaøy qua ngaøy, thaèng beù ñeán tuoåi daäy thì. Noù daãn veà nhaø nhöõng thaèng baïn kyø quaëc. Noù aên maëc nhöõng boä ñoà kyø quaëc. Noù nhuùn nhaûy moät caùch kyø quaëc theo nhöõng baûn nhaïc cuõng raát kyø quaëc. Vaø baø meï ñoâi luùc coù caûm giaùc nhö theå ñang ôû trong sôû thuù. Nhöng ñeâm ñeán chôø noù nguû say, baø meï nheï nhaøng môû cöûa phoøng rieâng cuûa noù, böôùc ñeán hoân leân traùn noù vaø kheõ haùt; - Thöông con meï thöông con…Yeâu con meï yeâu con…Yeâu suoát moät cuoäc ñôøi…Ñeán ngaøy con khoân lôùn…

Thaèng beù kyø quaëc tieáp tuïc lôùn leân thaønh moät thanh nieân tröôûng thaønh. Noù rôøi nhaø leân thaønh phoá ñeå laøm vieäc vaø soáng trong moät caên phoøng troï. Thænh thoaûng baø meï ñoùn xe leân thaêm noù. Nhöõng laàn nhö theá, baø phaûi ngoài tröôùc cöûa phoøng troï vaø chôø ñeán taän

taäp saùch ngheä thuaät soáng

169

khuya thì thaáy noù say khöôùt trôû veà. Baø dìu noù vaøo phoøng, lau maët cho noù roài ñôõ noù leân giöôøng. Sau ñoù baø laéc ñaàu ngao ngaùn nhìn noù. Nhöng khi noù nguû say, ñöôïm buoàn, baø kheõ haùt: - Thöông con meï thöông con…Yeâu con meï yeâu con…Yeâu suoát moät cuoäc ñôøi…Ñeán ngaøy con khoân lôùn…

Vaø roài ñöùa con laäp gia ñình vaø hoïa hoaèn laém môùi veà thaêm baø. Noù coøn phaûi böôn chaûi ñeå chaêm lo cho maùi aám rieâng cuûa noù. Thôøi gian troâi qua vaø laïnh luøng khaéc nhöõng neáp nhaên leân khuoân maët giaø nua ngaøy caøng hoác haùc cuûa baø meï. Moät hoâm, thaáy yeáu trong ngöôøi, baø goïi ñieän baùo ñöùa con veà thaêm. Noù laùi xe veà thaêm baø vaø nguû laïi nhaø moät ñeâm. Toái ñoù, baø naèm trong giöôøng vaø kheõ haùt: - Thöông con meï thöông con…Yeâu con meï yeâu con…….

Nhöng côn ho khan khieán baø khoâng haùt ñöôïc troïn baøi haùt thuôû naøo. Ñeâm ñoù baø laëng leõ qua ñôøi. Sau ñaùm tang, ñôïi toái ñeán, khi ñöùa con cuûa mình nguû thaät say, ngöôøi ñaøn oâng vöøa maát meï böôùc ñeán hoân leân traùn noù vaø kheõ haùt:

170

taäp saùch ngheä thuaät soáng

- Thöông con meï thöông con…Yeâu con meï yeâu con…Yeâu suoát moät cuoäc ñôøi…Ñeán ngaøy con khoân lôùn…

Haùt xong, haén laëng leõ khoùc moät mình

Taát caû kho taøng treân traùi ñaát, khoâng theå naøo so saùnh baèng haïnh phuùc gia ñình

Calderon

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Ñ

Loøng Toát !?

171

öôøng phoá luùc tan taàm ñoâng ngheït. Ai cuõng hoái haû. Tieáng ñoäng cô, coøi xe, tieáng oang oang cuûa loa phaùt thanh… Taát caû taïo thaønh baûn hôïp aâm hoãn ñoän. Quaùn oác ven ñöôøng cuõng ñoâng chaät nhöõng ngöôøi. Toaøn laø hoïc sinh, sinh vieân. Trôøi reùt maø maù ñöùa naøo cuõng hoàng löïng vì ôùt cay. Hai baøn keâ saùt væa heø ñoâng nhaát. Luõ baïn Höng ñang raát haøo höùng vì ñöôïc aên khao. Môùi tuaàn tröôùc, Höng nhaän keát quaû thi hoïc sinh gioûi tænh. Caäu ta giaûi nhaát moân toaùn, ñöôïc ñi thi quoác gia. Bieát ñaâu may maén ñaït giaûi cao, ñôõ phaûi thi ñaïi hoïc. Khoái ñöùa con gaùi cuøng lôùp, cuøng tröôøng meán moä Höng, trong ñoù coù Thuûy. Thuûy ñang ngoài kia, kheâu oác ruït reø, chaéc chaén ñoái dieän vôùi Höng. Boãng Thaûo “thi só” kheàu tay Thuûy: - Baø aên xin toäi nghieäp chöa? Caû luõ ñoå doàn maét sang beân ñöôøng. Baø laõo choáng gaäy, ñeo bò raùch, ñi chaân ñaát, gaëp ai cuõng chìa meâ noùn, mieäng laåm nhaåm gì chaúng roõ. Cao höùng, Höng ruùt tôø möôøi ngaøn môùi cöùng huô leân:

172

taäp saùch ngheä thuaät soáng

- Baø giaø ôi, sang ñaây, chaùu cho tieàn. Thuûy vaø Thaûo chôùp chôùp maét. Thanh “la saùt” gaøo leân: - Haøo phoùng theá ! Goïi ñeán laàn thöù ba, baø laõo aên xin môùi bieát. Baø laät ñaät xuoáng ñöôøng. Boãng “k..eù..t…r.aà.m!”, caû luõ hoa maét, chæ kòp thaáy caû doøng xe khöïng laïi, roài ngöôøi xuùm vaøo raát ñoâng. Chò chuû quaùn döøng tay, tong taû chaïy ra roài quay vaøo cheùp mieäng nheï nhö khoâng: Baø laõo aên xin bò oâ toâ ñaâm cheát roài. Maét muõi ñeå ñaâu khoâng bieát. Höng cuùi maët. Caäu coøn kòp thaáy aùnh maét Thuûy toái saàm.

Ñöøng khinh vieäc nhoû. Loã nhoû laøm ñaém thuyeàn

Alberto

taäp saùch ngheä thuaät soáng

173

Lôøi Khuyeân Cuûa Cha

M

oãi ngaøy moät laàn con haõy daønh lôøi khen taëng vaøi ngöôøi. Moãi naêm moät laàn con haõy chôø xem maët trôøi moïc. Nhìn thaúng vaøo maët moïi ngöôøi noùi lôøi “caûm ôn” caøng nhieàu caøng toát, caøng nhieàu caøng hay. Ñoái xöû vôùi moïi ngöôøi nhö con muoán ñöôïc hoï ñoái xöû nhö theá. Keát thaân nhöõng ngöôøi baïn môùi nhöng traân troïng nhöõng ngöôøi baïn cuõ. Haõy giöõ nhöõng ñieàu bí maät. Phaûi bieát can ñaûm, ñöøng bao giôø löøa gaït ai, ñöøng töï doái loøng mình. Hoïc caùch laéng nghe. Ñöøng laøm ai maát hy voïng, nhieàu ngöôøi chæ soáng nhôø vaøo hy voïng. Ñöøng haønh ñoäng khi con ñang giaän döõ, phaûi giöõ tö theá ñaøng hoaøng. Muoán ñeán moät nôi naøo ñoù thì phaûi luoân coù muïc ñích vaø töï tin roài haõy ñi. Haõy saün saøng thua moät traän ñaùnh ñeå thaéng moät traän chieán. Ñöøng bao giôø ngoài leâ ñoâi maùch. Caån thaän vôùi keû naøo maø hoï khoâng coøn gì ñeå maát.

174

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Khi gaëp moät haønh ñoäng khoù khaên, con haõy thöïc hieän nhö khoâng theå thaát baïi. Haõy hoïc caùch traû lôøi “khoâng” moät caùch döùt khoaùt. Ñöøng mong cuoäc ñôøi ñoái xöû soøng phaúng vôùi con. Ñöøng ñaùnh giaù thaáp söùc maïnh cuûa söï tha thöù. Haõy maïnh daïn trong cuoäc soáng. Haõy tieác nhöõng ñieàu chöa laøm ñöôïc chöù ñöøng tieác nhöõng ñieàu ñaõ laøm xong. Ñöøng taäp thoùi trì hoaõn coâng vieäc, haõy laøm ngay nhöõng gì caàn laøm ñuùng luùc phaûi laøm. Ñöøng sôï phaûi noùi “toâi khoâng bieát” vaø “xin loãi”, “raát tieác”. Haõy yeâu thöông taát caû moïi ngöôøi, duø ñoù laø keû thuø cuûa con. Phaûi bieát im laëng ñuùng choã… Vaø phaûi bieát tha thöù, con cuûa ta aï! Nguyeãn Vaên Caûi.

Ai nhaän ra mình ñaõ laàm laãn, chöùng toû raèng keû aáy hoâm nay khoân ngoan hôn hoâm qua.

Thomas a Kempis

taäp saùch ngheä thuaät soáng

V

Maûnh Göông Nhoû

175

aøo cuoái buoåi dieãn thuyeát, nhaø hieàn trieát hoûi trong soá nhöõng ngöôøi tham döï coù ai muoán ñaët caâu hoûi gì vôùi oâng khoâng. Fulghum leân tieáng hoûi nhaø hieàn trieát yù nghóa cuûa cuoäc ñôøi laø gì. Moïi ngöôøi tham döï ñeàu baøn taùn xoân xao vì cho ñoù laø caâu hoûi lôùn, caâu hoûi khoù coù theå traû lôøi ñöôïc. . nhaø hieàn trieát ra hieäu cho moïi ngöôøi yeân laëng, vaø ñaùp: - Ta seõ traû lôøi caâu hoûi thuù vò ñoù! OÂng laáy trong ngöôøi ra moät caùi tuùi nhoû. Töø trong tuùi, oâng laáy ra moät maûnh göông troøn nhoû. Sau ñoù oâng giaûi thích: - Luùc toâi coøn laø moät ñöùa treû, gia ñình toâi raát ngheøo khoå vaø soáng trong moät ngoâi laøng xa xoâi, heûo laùnh. Moät ngaøy noï, toâi thaáy nhieàu maûnh vôõ cuûa moät caùi göông lôùn treân ñöôøng ñi vaøo laøng. Toâi coá tìm xung quanh taát caû nhöõng maûnh vôõ ñeå gheùp chuùng laïi vôùi nhau. Nhöng toâi khoâng theå tìm ñöôïc ñaày ñuû nhöõng maûnh göông, bôûi nhieàu maûnh ñaõ vôõ naùt. Vì vaäy toâi chæ giöõ laïi moät maûnh göông lôùn nhaát. Chính laø maûnh göông naøy ñaây. Toâi ñaõ maøi noù

176

taäp saùch ngheä thuaät soáng

thaønh chieác göông troøn nhoû. Chieác göông trôû thaønh moät ñoà chôi maø toâi öa thích. Toâi duøng noù ñeå phaûn chieáu aùnh saùng maët trôøi vaøo nhöõng nôi toái taêm, nhöõng nôi maø maët trôøi khoâng chieáu vaøo ñöôïc. Toâi luoân giöõ chieác göông beân mình, vaø lôùn leân cuøng troø chôi phaûn chieáu aùnh saùng ñoù … Khi ñaõ laø moät ngöôøi ñaøn oâng tröôûng thaønh, toâi nhaän ra raèng ñaây khoâng chæ laø moät troø chôi cuûa treû con, maø coøn laø moät trieát lyù veà nhöõng gì toâi coù theå laøm ñöôïc trong cuoäc ñôøi naøy. Toâi hieåu mình khoâng phaûi laø aùnh saùng hoaëc nguoàn saùng; nhöng aùnh saùng thì thöïc teá toàn taïi, vaø noù seõ soi saùng vaøo nhöõng nôi taêm toái neáu toâi phaûn chieáu noù. Toâi laø moät maûnh vôõ cuûa chieác göông lôùn maø toâi khoâng bieát kieåu daùng cuûa toaøn boä caùi göông lôùn ra sao. Tuy nhieân, vôùi nhöõng gì maø toâi coù, toâi coù theå chieáu aùnh saùng vaøo nhöõng nôi taêm toái cuûa cuoäc ñôøi naøy, vaøo nhöõng nôi taêm toái cuûa traùi tim con ngöôøi vaø laøm thay ñoåi moät vaøi ñieàu gì ñoù cho hoï …… Ngöøng moät chuùt, oâng noùi tieáp: - Moãi ngöôøi chuùng ta laø moät chieác göông nhoû. Nhöõng gia ñình ngheøo khoå, nhöõng ngöôøi laàm ñöôøng laïc loái, nhöõng

taäp saùch ngheä thuaät soáng

177

soá phaän ñaùng thöông, … ñoù laø nhöõng nôi taêm toái trong cuoäc soáng. Coù theå nhieàu ngöôøi nhaän ra nhöõng gì ñang xaûy ra, vaø seõ laøm nhöõng ñieàu töông töï nhö toâi. Ñaây chính laø yù nghóa cuûa cuoäc ñôøi maø toâi muoán chia seû vôùi caùc baïn. Thanh Sôn

Söùc maïnh vó ñaïi nhaát maø nhaân loaïi coù trong tay laø tình yeâu

Mahatma Gandhi

178

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Maøi Beùn Löôõi Cöa

M

oät thanh nieân ñeán gaëp tröôûng moät nhoùm ñoán goã xin vieäc laøm. Ngöôøi naøy traû lôøi: - Ñeå xem anh ñoán caùi caây naøy nhö theá naøo ñaõ. Ngöôøi thanh nieân böôùi tôùi vaø ñoán caùi caây to ñoù moät caùch raát kyõ thuaät. Quaù aán töôïng, ngöôøi tröôûng nhoùm noùi: - Toát, thöù hai anh baét ñaàu. Thöù hai, thöù ba, thöù tö, thöù naêm troâi qua. Vaøo chieàu thöù naêm, ngöôøi tröôûng nhoùm noùi vôùi ngöôøi thanh nieân: - Anh coù theå nhaän tieàn löông ngaøy hoâm nay. Giaät mình, ngöôøi thanh nieân noùi: - Toâi nghó oâng seõ traû löông ngaøy thöù saùu. - Bình thöôøng laø vaäy, nhöng chuùng toâi quyeát ñònh cho anh nghæ vieäc vì tieán ñoä coâng vieäc cuûa anh quaù chaäm. Baûng chaám coâng theá hieän ñieàu ñoù raát roõ. - Nhöng toâi laøm vieäc raát chaêm chæ ngöôøi thanh nieân phaûn ñoái - Toâi tôùi sôùm nhaát, ra veà treã nhaát, vaø laøm luoân trong giôø nghæ tröa.

taäp saùch ngheä thuaät soáng

179

Ngöôøi tröôûng nhoùm thaáy ngöôøi thanh nieân naøy raát thaønh thaät, neân oâng suy nghó moät laùt roài hoûi: - Anh coù maøi löôõi cöa cuûa mình khoâng? Ngöôøi thanh nieân traû lôøi: - Khoâng aï, toâi ñaõ laøm vieäc lieân tuïc neân chaúng coøn thôøi gian cho vieäc ñoù. Cuoäc soáng cuûa chuùng ta cuõng nhö vaäy ñoù. Ñoâi khi chuùng ta quaù baän roän ñeå coù thôøi gian “maøi beùn löôõi cöa”. Trong theá giôùi ngaøy hoâm nay, moïi ngöôøi baän roän hôn bao giôø heát nhöng cuõng keùm haïnh phuùc hôn bao giôø heát. Taïi sao vaäy? Coù phaûi chuùng ta ñaõ queân caùch laøm theá naøo ñeå mình luoân “beùn” hay khoâng? Laøm vieäc chaêm chæ chaúng coù gì sai caû, nhöng chuùng ta cuõng caàn laém chöù thôøi gian ñeå nghæ ngôi, ñeå suy nghó vaø chieâm nghieäm, ñeå hoïc vaø ñeå tröôûng thaønh. Neáu chuùng ta khoâng daønh thôøi gian ñeå “maøi beùn löôõi cöa”, chuùng ta seõ cuøn daàn ñi, vaø ñaùnh maát ñi tính hieäu quaû trong coâng vieäc. Ñaø Laït AÙi

180

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Moïi ñieàu luoân luoân laøm neân laø “tha thöù” Moät ñieàu luoân luoân neân coù laø “ngay thaúng.

Thaân Giaùm

taäp saùch ngheä thuaät soáng

181

Mieáng Moài Nguy Hieåm

C

höông trình theá giôùi loaøi vaät cuûa National Geographic coù chuyeän moät ñoaïn phim ngaén veà caùch nhöõng con ñaïi baøng saên baét caù ôû nhöõng ao hoà. Tuy bay raát cao treân trôøi, nhöng vôùi ñoâi maét raát saéc chuùng coù theå thaáy nhöõng con caù ñang bôi ôû phía döôùi. Vaø khi ñaõ “chaám” moät con moài, chuùng lieàn xeáp caùnh laïi vaø chuùi thaúng xuoáng maët nöôùc vôùi toác ñoä 70km/giôø. Khi tôùi maët hoà, chuùng giöông caùnh xoeø moùng vuoát ra choäp laáy con moài vaø bay vaøo bôø. Trong chöông trình ñaëc bieät cuûa buoåi toái hoâm ñoù ñaõ chieáu moät caûnh raát khaùc thöôøng. Moät con ñaïi baøng chuùi xuoáng vaø choäp ñöôïc moät con caù baèng moùng vuoát cuûa noù. Theá nhöng, con caù laïi raát to, coù leõ ngoaøi döï tính cuûa con ñaïi baøng. Khi noù baét ñaàu bay vaøo bôø, baïn coù theå thaáy roõ söï caêng thaúng treân veû maët cuûa noù. Noù bieát seõ khoâng ñuû söùc ñeå vöøa bay vöøa quaép con caù ñoù vaøo bôø. Theá laø noù quyeát ñònh thaû con moài xuoáng. Theá nhöng nhöõng moùng vuoát cuûa noù ñaõ baáu quaù chaët vaøo con moài neân giôø ñaây khoâng theå thaû ra, noù vuøng vaãy nhöng

182

taäp saùch ngheä thuaät soáng

voâ voïng. Con ñaïi baøng töø töø chìm daàn xuoáng nöôùc vaø cheát … khoâng theå thoaùt khoûi con moài cuûa noù. Nhieàu luùc trong cuoäc soáng chuùng ta cuõng gaëp phaûi nhöõng mieáng moài nguy hieåm nhö vaäy. Chuùng ta coù caûm giaùc baát kyø luùc naøo mình coù theå thaû noù ra, nhöng chính luùc ñoù laïi hieåu raèng giôø ñaây khoâng phaûi laø chuùng ta chaäp laáy noù maø chính noù ñang choäp laáy mình. Haõy caûnh giaùc vôùi nhöõng “mieáng moài nguy hieåm” ñoù. Nhieàu ngöôøi nghó raèng baát kyø luùc naøo mình thích mình ñeàu coù theå boû. Theá nhöng haäu quaû thöôøng raát ñaùng tieác. Hoï ñaõ bò chính nhöõng thöù ñoù baùm chaët laáy vaø gieát cheát cuoäc ñôøi cuûa hoï. Quoác Khoâi.

Muoán ñöôïc haïnh phuùc - Ñöùc haïnh caàn hôn hoïc roäng. - Haïnh khieåm caàn hôn trí tueä. - Söùc khoûe caàn hôn giaøu sang.

Spa - nat -

taäp saùch ngheä thuaät soáng

N

Moät Chuyeän Tình

183

höõng haønh khaùch treân xe buyùt nhìn moät caùch thoâng caûm moät ngöôøi phuï nöõ treû xinh ñeïp vôùi moät chieác gaäy maøu traéng laøm vaät chæ ñöôøng. Coâ aáy traû tieàn veù roài duøng baøn tay chaïm vaøo töøng daõy gheá ñeå tìm choã ngoài. Sau ñoù coâ ngoài xuoáng, ñaët tuùi xaùch leân ñuøi vaø töïa chieác gaäy vaøo thaønh gheá. Ñaõ moät naêm troâi qua keå töø ngaøy Susan, teân ngöôøi thieáu phuï, trôû neân muø loøa. Moät söï chaån ñoaùn sai laàm trong y hoïc ñaõ cöôùp ñi aùnh saùng cuûa cuoäc ñôøi coâ, ñöa coâ vaøo theá giôùi cuûa ñeâm toái, giaän döõ, thaát voïng vaø töï ti. Taát caû coâ ñeàu troâng chôø vaøo Mark, ngöôøi choàng yeâu quí cuûa mình. Mark laøm vieäc ôû haõng haøng khoâng quoác gia. Anh yeâu vôï chaân thaønh. Khi nhìn thaáy naøng chìm daàn trong söï uû ruõ vaø tuyeät voïng, anh raát ñau loøng vaø quyeát ñònh giuùp naøng trôû neân töï tin vaø ñoäc laäp. Cuoái cuøng Susan cuõng saün loøng trôû laïi laøm vieäc, nhöng laøm caùch naøo ñeå naøng ñeán ñöôïc sôû laøm? Naøng vaãn thöôøng ñi xe buyùt, nhöng baây giôø vieäc ñi

184

taäp saùch ngheä thuaät soáng

laïi treân ñöôøng moät mình khieán naøng raát hoaûng sôï. Mark saün loøng ñöa vôï ñeán sôû laøm moãi ngaøy, maëc duø nôi hoï laøm vieäc raát xa nhau. Luùc ñaàu, ñieàu aáy cuõng an uûi ñöôïc nhöõng noãi ñau maø Susan phaûi gaùnh chòu cuõng nhö khieán Mark caûm thaáy mình khoâng laø ngöôøi voâ duïng. Veà sau, Mark thaáy mình caàn phaûi saép xeáp laïi moïi thöù vaø anh nhaän thaáy Susan phaûi ñi xe buyùt trôû laïi, khoâng theå suoát ngaøy naøng cöù döïa daãm vaøo anh. Anh muoán vôï phaûi ñoäc laäp vaø töï tin nhö ngaøy xöa. Ñieàu naøy ñaõ khieán Susan giaän döõ nhö theá naøo, vaø naøng cho raèng Mark ñang daàn boû rôi mình. Naøng ñaõ khoùc thaät nhieàu. Traùi tim Mark ñau nhoùi khi nhìn thaáy nhöõng gioït nöôùc maét cuûa naøng, nhöng anh muoán naøng phaûi cöùng raén hôn, phaûi chaáp nhaän hoaøn caûnh maø vaãn vui soáng. Moät vaøi ngaøy ñaàu, Mark daïy naøng caùch böôùc leân xe buyùt vaø söû duïng nhöõng giaùc quan khaùc ñeå thích nghi vôùi ñieàu kieän soáng hieän taïi. Ñieàu ñoù caøng laøm Susan caûm thaáy khoå sôû. Naøng luoân caûm thaáy mình voâ duïng vaø bò boû rôi khi phaûi moät mình ñoái dieän vôùi theá giôùi hoãn ñoän beân ngoaøi maø khoâng coù söï che chôû cuûa ngöôøi choàng thöông yeâu.

taäp saùch ngheä thuaät soáng

185

Moïi vieäc ban ñaàu raát khoù khaên cho Susan, nhöng coâ cuõng daàn quen vaø thích nghi ñöôïc. Moät buoåi saùng noï, Susan vaãn ñi laøm nhö moïi khi, vaø luùc coâ ñöa tieàn veù, ngöôøi taøi xeá noùi: - Toâi caûm thaáy ganh tò vôùi coâ aáy! Susan khoâng chaéc ngöôøi taøi xeá ñang noùi vôùi mình. Coù ai treân ñôøi naøy laïi ñi ganh tò vôùi moät ngöôøi luoân phaûi chaät vaät vôùi cuoäc soáng khoâng nhö nhöõng ngöôøi bình thöôøng khaùc. Coâ hoûi moät caùch toø moø: - OÂng ñang noùi chuyeän vôùi toâi ö? Taïi sao oâng laïi ganh tò? Ngöôøi taøi xeá traû lôøi: - Chaéc coâ caûm thaáy raát haïnh phuùc khi ngöôøi khaùc quan taâm chaêm soùc nhieàu ñeán nhö theá. - Toâi khoâng hieåu yù oâng – Susan vöøa laéc ñaàu vöøa noùi. - OÂi, coâ khoâng bieát aø? Cöù moãi saùng, toâi thaáy moät ngöôøi ñaøn oâng raát ñeïp trai ñöùng ôû goùc ñöôøng nhìn coâ xuoáng xe buyùt vaø baêng qua ñöôøng. Anh ta ñöùng ñoù ñeå chaéc chaén raèng coâ qua ñöôøng moät caùch an toaøn. Vaø chæ laùi xe ñi khi boùng coâ khuaát nôi vaên phoøng laøm vieäc. Anh ta vaãn

186

taäp saùch ngheä thuaät soáng

thöôøng nhìn coâ moät caùch trìu meán vaø mæm cöôøi vôùi coâ. Coâ thaät laø moät ngöôøi phuï nöõ may maén. Tình yeâu khoâng laø moät ñoà vaät ñeå baïn coù theå nhìn hoaëc caàm naém, maø phaûi ñöôïc caûm nhaän baèng traùi tim. Ñoâi khi söï yeâu thöông voâ ñieàu kieän khoâng theå hieän ra beân ngoaøi, nhöng noù laïi noàng naøn vaø saâu laéng hôn bao giôø heát. Phan Ñaøo Khöông Nhö

Moïi ñieàu luoân luoân laøm neân laø “tha thöù” Moät ñieàu luoân luoân neân coù laø “ngay thaúng.

Thaân Giaùm

taäp saùch ngheä thuaät soáng

C

Moät Loøng Toát Bình Thöôøng

187

oâ giaùo cuûa toâi ñeïp laém, theo hình dung cuûa ñöùa treû 6 tuoåi luùc ñoù, coâ ñeïp nhö naøng coâng chuùa aáy! Baây giôø toâi nhôù göông maët coâ, chæ bieát moâ taû laïi “ coâ thaät laø thôm” vaø “coâ con maøu traéng”. Moät ñöùa “sieâu quaäy” nhö toâi ñaõ laøm coâ cöïc khoå bieát bao nhieâu trong coâng vieäc daïy doã. Vaäy maø toâi coøn töôûng töôïng ra raèng toâi laø moät lôùp tröôûng. Dó nhieân, lôùp tröôûng laø moät ngöôøi khaùc, theá maø toâi cöù chaïy veà nhaø la oang oang vôùi meï: - Con laø lôùp tröôûng nha! Lôùp tröôûng ñöôïc phaùt taäp, thu taäp cho coâ neø, con ñöôïc coâ goïi laø “con” neø. Traùi vôùi söï haêng say cuûa toâi, meï lo laéng ra maët. Hôn ai heát, meï bieát con gaùi cuûa meï “quaäy” nhaát thieân haï thì laøm sao laøm lôùp tröôûng ñöôïc cô chöù. Meï vaøo lôùp gaëp coâ, coù caû caùc baïn cuøng lôùp, meï noùi: - Coâ ôi, noù phaù laém, coâ ñöøng cho noù laøm lôùp tröôûng, noù laøm phieàn coâ maát.

188

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Caùc baïn ruùc rích cöôøi, vì ai maø chaúng bieát toâi laø lôùp tröôûng giaû maïo! Coâ cuõng buoàn cöôøi nhöng coâ baûo: - Caû lôùp, ñaây laø lôùp tröôûng rieâng cuûa coâ ñaáy. Bích vaân laø lôùp tröôûng, nhöng Mai Laâm cuõng laø lôùp tröôûng, lôùp tröôûng cuûa coâ maø!. Roài coâ quay sang noùi vôùi meï toâi: - Lôùp tröôûng naøy hieáu ñoäng laém chò aï! Nhöng traùch nhieäm ñaày mình, theá lôùp tröôûng coù höùa vôùi coâ laø seõ ngoan khoâng?. Toâi beõn leõn gaät ñaàu. Theá laø toâi ñöôïc hoïc lôùp 1 thaät ñaëc bieät: lôùp coù 2 lôùp tröôûng - moät lôùp tröôûng cuûa caùc baïn vaø moät lôùp tröôûng cuûa rieâng coâ. Coù leõ caùc baïn nghó ñaây laø moät chuyeän quaù söùc taàm thöôøng, taàm thöôøng ñeán taàm phaøo. Nhöng baïn coù bieát ñoái vôùi moät ñöùa treû 6 tuoåi thì noù vó ñaïi ñeán theá naøo khoâng. Coâ toâi coù moät loøng toát, moät loøng toát bình thöôøng. Thay vì ñoái xöû nghieâm khaéc vôùi coâ hoïc troø phaù phaùch, coâ ñaõ dòu daøng gieo vaøo loøng noù moät höông thôm. Coâ toân troïng “só dieän” cuûa noù, cuûa moät ñöùa treû maø ngöôøi lôùn thöôøng khoâng maáy quan taâm. Caûm ôn coâ thaät nhieàu, nhoû

189

taäp saùch ngheä thuaät soáng

“quaäy” ngaøy aáy baây giôø raát ngoan. Neáu coù ai hoûi toâi troâng coâ nhö theá naøo, toâi chæ bieát traû lôøi: “coâ thôm laém, coâ maøu traéng” vaø quan troïng hôn: “ coâ coù moät loøng toát bình thöôøng!”. Mai Laâm.

Con ngöôøi khoâng phaûi chæ soáng baèng côm, maø coøn baèng nhaân caùch nöõa.

Lacsodaire

190

taäp saùch ngheä thuaät soáng

C

Moät Nuï Cöôøi

aùch ñaây möôøi naêm khi toâi coøn chöa toát nghieäp ñaïi hoïc, toâi ñaõ laøm theâm trong Vieän baûo taøng Lòch söû töï nhieân cuûa tröôøng. Moät ngaøy kia, khi ñöùng taïi maùy tính tieàn, toâi thaáy moät ñoâi vôï choàng ñaõ coù tuoåi böôùc vaøo cuøng vôùi moät coâ beù ngoài treân xe laên. Khi nhìn kyõ hôn, toâi thaáy coâ beù gioáng nhö ñöôïc gaén treân chieác xe laên. Luùc ñoù toâi nhaän ra em laø ngöôøi khoâng coù tay chaân, em chæ coù ñaàu, coå vaø thaân mình. Em maëc moät chieác aùo ñaàm traéng nhoû vôùi chieác nòt maøu ñoû chaám bi. Khi hai vôï choàng ñaåy chieác xe ñeán gaàn toâi ñeå tính tieàn, toâi höôùng veà phía em vaø nhaùy maét. Khi toâi nhaän tieàn töø tay oâng baø cuûa em, toâi laïi nhìn em laàn nöõa, em ñang taëng cho toâi moät nuï cöôøi roäng môû voâ cuøng ñaùng yeâu maø toâi chöa bao giôø ñöôïc thaáy. Boãng nhieân, moïi veû taät nguyeàn cuûa em ñeàu bieán maát vaø ñeïp, coù nuï cöôøi huùt hoàn toâi vaø ngay töùc thì cho toâi moät caûm giaùc hoaøn toaøn môùi meû cuûa taát caû nhöõng gì goïi laø cuoäc soáng. Em ñaõ mang cho toâi, moät sinh vieân baàn haøn vaø baát haïnh sang theá giôùi cuûa em: moät theá giôùi vôùi

taäp saùch ngheä thuaät soáng

191

nhöõng nuï cöôøi, loøng yeâu thöông vaø söï nhieät tình. Möôøi naêm ñaõ qua roài. Toâi giôø ñaây ñaõ laø moät doanh nhaân thaønh coâng, baát cöù khi naøo toâi guïc ngaõ vaø gaëp nhöõng noãi phieàn muoän cuûa cuoäc soáng, toâi laïi nghó ñeán em vaø baøi hoïc em ñaõ daïy cho toâi. Thanh Tuyeàn

Moùn Quaø Baát Ngôø

H

ughie Erskine laø moät chaøng thanh nieân ngheøo nhöng giaøu loøng nhaân haäu. Hughie yeâu vaø muoán keát hoân vôùi Laura Merton, nhöng cha coâ aáy khoâng ñoàng yù, tröø khi anh coù 10.000 baûng. Ngaøy hoâm nay Hughie chæ coøn 1 baûng duy nhaát trong tuùi. Hughie ñeán thaêm ngöôøi baïn teân Alan Trevor, moät hoaï só noåi tieáng vaø giaøu coù, vì Alan thöôøng kieám ñöôïc 2.000 baûng cho moãi böùc tranh vaø chæ traû cho ngöôøi ñöùng maãu 1 shilling treân moät giôø. Luùc naøy Alan ñang veõ chaân dung. Ngöôøi ñöùng maãu laø moät oâng giaø aên xin vôùi boä quaàn aùo cuõ kyõ, raùch röôùi. Laùt sau, Alan coù vieäc phaûi ra ngoaøi, chæ coøn Hughie vaø oâng giaø aên xin trong phoøng. Nghó raèng oâng laõo caàn tieàn hôn mình,

192

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Hughie ñaõ ñöa ñoàng baûng cuoái cuøng trong tuùi cho oâng. Ngöôøi aên xin giaø voâ cuøng ngaïc nhieân, oâng nhìn soá tieàn vaø mæm cöôøi: - Caûm ôn raát nhieàu! Toái hoâm ñoù, Hughie ñaõ gaëp Alan taïi caâu laïc boä: - Ngöôøi maãu cuûa tôù hoûi thaêm veà caäu ñaáy! - OÂi, thaät toäi nghieäp! Öôùc gì tôù coù theå giuùp oâng aáy. Theá oâng aáy hoûi gì veà tôù khoâng? - Moïi ñieàu. Vaø tôù ñaõ keå taát caû veà caäu, veà Laura, veà cha cuûa coâ aáy, raèng caäu muoán cöôùi Laura nhöng khoâng coù tieàn… - Alan! Caäu ñaõ keå taát caû chuyeän rieâng tö cuûa tôù sao?- Hughie giaän döõ. - Ñöøng giaän döõ! Ñoù chính laø ngaøi Baron Von Hausberg, moät trong nhöõng ngöôøi giaøu nhaát chaâu AÂu. - Baron Von Hausberg ö? Nhöng tôù ñaõ cho oâng aáy ñoàng baûng cuoái cuøng cuûa tôù! Ngay laäp töùc, Hughie caûm thaáy mình thaät ngu ngoác… Ngaøy hoâm sau, Hughie nhaän ñöôïc moät phong bì, treân ñoù coù ghi: “Moät moùn quaø cöôùi taëng cho Hughie Erskine

taäp saùch ngheä thuaät soáng

193

vaø Laura Merton, cuûa moät ngöôøi aên xin giaø”. Beân trong laø tôø seùc trò giaù 10.000 baûng. Nguyeãn Hueä

Vinh quang lôùn nhaát cuûa ta, khoâng phaûi laø khoâng teù ngaõ, nhöng laø ñöùng leân ñöôïc sau moãi laàn teù ngaõ.

194

taäp saùch ngheä thuaät soáng

L

Moùn Quaø Cho Chuù Charlie

oøng yeâu thöông thöôøng ñaùnh thöùc nhöõng gì toát ñeïp nhaát trong moãi con ngöôøi chuùng ta Moät muøa heø caùch ñaây ñaõ 33 naêm, boïn chuùng toâi laø moät nhoùm baïn khaéng khít thöôøng tuï taäp laïi ñeå ñoùn chuyeán xe buoåi saùng (loaïi xe ñi veù thaùng). Vôùi boä maët coøn ngaùi nguû, boïn toâi ra ñoùn xe, ai cuõng muoán thu mình laïi trong maáy lôùp aùo. Moät ñaùm ngöôøi uû ruõ, caâm laëng, khoâng ai noùi vôùi ai tieáng naøo. Laãn vaøo trong boïn toâi laø moät ngöôøi ñaøn oâng nhoû thoù, toùc ñaõ hoa raâm, vaãn laùi xe ñaïp moãi ngaøy ñeán trung taâm ñieàu döôõng daønh cho ngöôøi lôùn tuoåi. Hoâm nay chaäm chaïp vaø buoàn baõ, khoù khaên laém oâng môùi leo leân ñöôïc xe bus, roài ngoài moät mình ñaèng sau baùc taøi xeá. Chaúng ai buoàn ñeå yù ñeán oâng. Theá roài moät buoåi saùng thöù baûy, oâng môû lôøi chaøo baùc taøi xeá roài quay veà phía chuùng toâi, nôû moät nuï cöôøi qua ñoâi kính caän tröôùc khi trôû veà choã cuûa mình. Baùc taøi xeá thôø ô gaät ñaàu ñaùp

195

taäp saùch ngheä thuaät soáng

laïi. Coøn caû chuùng toâi thì vaãn ngoài im laëng. Ngaøy hoâm sau, oâng böôùc leân xe baèng moät cuù nhaûy nhö trôøi giaùng. OÂng laïi cöôøi vaø noùi lôùn tieáng: - Chuùc caùc baïn moät buoåi saùng toát laønh. Giaät mình vì caâu noùi cuûa oâng, vaøi ngöôøi trong chuùng toâi laøu baøu traû lôøi: - Chaøo! Maáy tuaàn sau, luõ chuùng toâi troâng ai cuõng töôi tænh haún leân. OÂng baïn thaân yeâu cuûa chuùng toâi cuõng ñaõ baét ñaàu maëc ñoà veste maøu nho chín vôùi moät chieác caø vaït to baûn ñaõ loãi thôøi, ñaàu oùc voán khoâng daøy laém nay ñaõ chaûi goïn gaøng. Ngaøy laïi ngaøy, oâng vui veû

Caàn gioáng moät chuùt ñeå hieåu nhau, nhöng caàn khaùc nhau moät chuùt ñeå yeâu nhau.

Geraldy

196

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Moùn Quaø Giaùng Sinh Tuyeät Vôøi

E

mily, con gaùi toâi môùi 9 tuoåi. Con beù muoán coù moät chieác xe ñaïp leo nuùi, vaø theá laø suoát naêm noù vöøa daønh duïm vöøa giuùp nhöõng ngöôøi haøng xoùm nhöõng vieäc vaët ñeå coù theâm tieàn. Giaùng sinh ñang ñeán gaàn. Toâi ñöa Emily ñeán cöûa haøng baùn xe ñaïp. Con beù vaãn chöa ñuû tieàn ñeå mua duø laø chieác reû nhaát. Vöøa böôùc chaân ra khoûi cöûa haøng, con beù chuù yù ñeán moät ngöôøi tình nguyeän cuûa toå chöùc töø thieän Salvation Army ñang ñöùng caïnh chieác thuøng maøu ñoû thaät lôùn, haêm hôû rung chuoâng. Con beù hoûi: - Chuùng ta coù theå cho moät vaøi moùn ñoà gì ñoù khoâng hôû boá? - Con yeâu, boá xin loãi. Nhöng boá raát tieác! – toâi traû lôøi. Trong suoát thaùng 12, Emily tieáp tuïc laøm vieäc raát chaêm chæ. Roài moät ngaøy noù baát ngôø tuyeân boá: - Boá bieát con seõ laøm gì vôùi soá tieàn daønh duïm ñöôïc khoâng? Con seõ taëng nhöõng ngöôøi ngheøo khoå. Diane, vôï toâi, noùi:

taäp saùch ngheä thuaät soáng

197

- Ñoù laø vieäc laøm raát toát. Nhöng ñeå coù ñöôïc soá tieàn naøy, con phaûi daønh duïm caû naêm. Hay laø con coù theå cho hoï moät ít cuõng ñöôïc. Nhöng Emily laéc ñaàu. Roài moät buoåi saùng raát laïnh tröôùc ngaøy Giaùng sinh, Emily ñem toaøn boä soá tieàn tieát kieäm 58 USD trao cho moät ngöôøi tình nguyeän cuûa toå chöùc töø thieän Salvation Army. Bò taùc ñoäng tröôùc vieäc laøm ñaày loøng vò tha cuûa Emily, toâi quyeát ñònh taëng moät trong nhöõng chieác xe ñaïp coøn toát cuûa toâi cho ngöôøi buoân baùn oâtoâ ñang gom goùp nhöõng chieác xe ñaïp ñaõ qua söû duïng cho treû em ngheøo. Nhöng khi mang chieác xe ñaïp ñaët leân oâtoâ, toâi khoâng theå cöôõng laïi yù nghó mình seõ taëng theâm moät chieác nöõa. Toâi quay laïi. Cuoái cuøng, khi toâi giao hai chieác xe ñaïp, khoâng chuùt khaùch khí, ngöôøi buoân baùn oâtoâ noùi: - OÂng ñaõ mang laïi nieàm vui cho hai ñöùa treû. Vaø ñaây laø nhöõng chieác veù cuûa oâng, thöa oâng. - Veù gì? – toâi hoûi. - Vaâng, moãi chieác veù cho moät chieác xe ñaïp mang taëng coù cô hoäi truùng

198

taäp saùch ngheä thuaät soáng

thöôûng moät chieác xe ñaïp leo nuùi ñôøi môùi nhaát. Vaø may maén ñaõ thuoäc veà chieác veù thöù hai. Nhöng toâi khoâng ngaïc nhieân, keå caû vieäc ngöôøi chuû cöûa haøng toû ra raát haïnh phuùc khi trao cho con gaùi toâi chieác xe ñaïp leo nuùi ñuùng nhö lôøi quaûng caùo. Ngaãu nhieân chaêng? Coù theå. Nhöng toâi muoán tin raèng ñaây laø moùn quaø maø Thöôïng ñeá ñaõ taëng cho con gaùi toâi vì söï hy sinh cuûa noù trong suoát moät naêm qua, vaø cho boá noù moät baøi hoïc veà loøng nhaân aùi. Nguyeãn Hieàn

C

Moät Lôøi Khen

aùch ñaây ñuùng 40 naêm, toâi coøn nhôù nhö in khi gia ñình toâi chuyeån töø vuøng nuùi cao bang Chicago tôùi moät khu phoá ngheøo ôû New York ñeå kieám soáng. New York traùng leä vaø soâi ñoäng, cuoäc soáng vaø taát caû nhöõng gì ñöôïc chöùng kieán ôû ñaây khieán moät ñöùa treû chín tuoåi nhö toâi caûm thaáy sôï haõi. Ba toâi ñaõ coá gaéng xin cho toâi vaøo hoïc taïi moät tröôøng hoïc nhoû caùch nhaø khoâng xa.

taäp saùch ngheä thuaät soáng

199

Nhöõng ngaøy thaùng ñaàu tieân ôû tröôøng môùi, toâi hoaøn toaøn coâ ñoäc. Taát caû hoïc sinh ñeàu xa laùnh thay vì giuùp ñôõ toâi hoaø nhaäp. Thaäm chí khi toâi chuû ñoäng laøm quen, chuùng boû ñi, chaúng theøm nheách meùp sau khi ñaõ neùm veà phía toâi nhöõng caùi nhìn cheá gieãu, mieät thò. Vaøi ñöùa lôùn coøn tuï taäp laïi ñeå baét naït toâi. Toâi lôø môø hieåu raèng ôû ñaây chaúng ai öa moät ñöùa treû da ñen, con nhaø ngheøo, gaày goø vaø queâ muøa nhö toâi caû. Suoát ba thaùng, taâm lyù sôï haõi vaø bò boû rôi khieán toâi gaàn nhö ñöùng beùt lôùp, maëc duø chöông trình hoïc ñoái vôùi toâi chaúng khoù khaên gì. Theá nhöng, sau kyø nghæ ñoâng thì moïi söï ñaõ khaùc khi thaày Sean tôùi. Thaày ñöôïc phaân coâng chuû nhieäm lôùp toâi thay cho thaày Paul bò naèm vieän. Thaày raát nghieâm khaéc, nhöng khoâng naëng lôøi vôùi baát kyø ai. Daàn daàn lôùp hoïc trôû neân coù traät töï hôn, vaø nhöõng raéc roái cuûa toâi cuõng giaûm ñi nhieàu. Coù moät ñiaàu toâi caûm thaáy ñöôïc an uûi, ñoù laø thaày Sean cuõng laø ngöôøi da ñen. Moät ngaøy, ñoù laø ngaøy maø toâi chaúng theå naøo queân, khi thaày Sean coâng boá keát quaû thi giöõa kyø. Thaày nhìn khaép caû lôùp, töøng ngöôøi moät, vaø

200

taäp saùch ngheä thuaät soáng

khi tôùi toâi, thaày döøng laïi thaät laâu laøm toâi caûm thaáy run sôï. Nhöng roài thaày vui veû noùi: - Baøi thi naøy caùc em laøm raát toát, nhöng luoân coù moät ngöôøi laøm toát nhaát. Thaày hoan ngheân taát caû caùc em! Khoûi phaûi noùi luùc ñoù toâi vui nhö theá naøo, vì taát caû caùc laàn thaày Paul ñoïc ñieåm thi toâi ñeàu bò than phieàn. Cuoái buoåi hoïc, thaày noùi toâi ôû laïi. Toâi sôï, ruït reø ñeán beân thaày, aáp uùng: - Thöa thaày… - OÀ, Joe, hoâm nay em laø ngöôøi laøm baøi toát nhaát ñaáy. Tuyeät laém! Toâi oaø khoùc – caùi ñieàu maø toâi chöa töøng laøm töø khi tôùi ñaây. Thaày Sean oâm toâi vaøo loøng: - Ñöøng sôï, coá gaéng leân. Coù thaày luoân beân em. Nhöõng lôøi cuûa thaày Sean ñaõ laøm thay ñoåi cuoäc ñôøi toâi. Luùc naøo trong toâi cuõng coù hình aûnh cuûa thaày ñang coå vuõ cho toâi. Vaø toâi trôû laïi laø toâi – hoïc sinh xuaát saéc nhaát lôùp vaøo cuoái naêm hoïc ñoù, gioáng nhö khi toâi coøn ôû Chicago. Naêm sau, thaày Sean laïi ra ñi khi thaày Paul khoûe trôû laïi. Nhöng luùc naøo toâi cuõng thaáy nhö coù thaày ôû beân, vaø

taäp saùch ngheä thuaät soáng

201

naêm ñoù, cuõng nhö nhöõng naêm veà sau, toâi luoân laø ngöôøi ñöùng ñaàu lôùp. Maõi sau naøy, khi toâi hoïc ñaïi hoïc, khi toâi baûo veä luaän aùn tieán só, vaø ngay baây giôø ñaây khi toâi ñang ñöùng giaûng baøi tröôùc haøng traêm sinh vieân cuûa moät tröôøng ñaïi hoïc danh tieáng, khoâng khi naøo toâi queân ñöôïc hình boùng thaày. Hoâm qua, toâi möøng ñeán phaùt khoùc khi bieát ñöôïc ñòa chæ cuûa thaày sau 40 naêm xa caùch. Toâi ñaõ laùi xe moät maïch 300km ñeán thaêm ngöôøi thaày maø toâi kính yeâu nhaát ñôøi. gaëp laïi thaày, toâi baät khoùc – nhöõng kyû nieäm ngaøy ñoù boãng soáng laïi nhö môùi. - OÀ, Joe – thaày noùi heät nhö 40 naêm tröôùc. Em vaãn yeáu ñuoái nhö ngaøy naøo! Toâi laëng ngöôøi khi nghe thaày keå: - Hoâm ñoù, baøi laøm cuûa em chæ ñöôïc ñieåm B, nhöng em ñaõ coá gaéng. Nhìn vaøo em, thaày thaáy laïi mình nhieàu naêm tröôùc. Khi ñoù, moät lôøi ñoäng vieân cuûa coâ giaùo ñaõ giuùp thaày vöôït qua taát caû. Thaày ñaõ tin raèng em cuõng vaäy, ñoù laø lyù do maø thaày goïi em ôû laïi hoâm aáy. Vaø thaày khoâng laàm. Moät lôøi khen ñuùng luùc môùi kyø dieäu laøm sao! (Tieán só Joel Bawilley – ÑH Michigan)

202

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Baùch Vieät

Tha thöù söï oaùn thuø laø töï chöõa veát thöông loøng mình.

Vincent de Paul

taäp saùch ngheä thuaät soáng

T

Ngöôøi Laø Boá Toâi

203

oâi nhôù caùi muøi xaø boâng haêng haéc khi ngöôøi xaùt maïnh hai baøn tay ñeå goät saïch buïi ñaát vaø daàu môõ ñoùng baùm beân döôùi nhöõng moùng tay thoâ cöùng vaø chai saàn. Ngöôøi luoân noùi chuyeän vôùi toâi trong khi ñang röûa maët tröôùc luùc aên toái, keå cho toâi nghe veà thôøi thô aáu cuûa ngöôøi, daïy ñieàu hôn leõ thieät. Ngöôøi thöôøng baûo: “Moät lôøi höùa laø moät lôøi höùa”. Thaät vaäy, ngöôøi chöa moät laàn nuoát lôøi, boäi öôùc. Ngöôøi laø boá toâi. Ngöôøi laùi taxi ôû London trong 40 naêm, “caøy” 12 giôø moät ngaøy, moãi tuaàn 6 ngaøy. Toâi chaúng bao giôø hieåu noåi vì sao khaùch ñi xe laïi cö xöû tròch thöôïng vôùi ngöôøi theo kieåu hoï laø keû caû, beà treân. Ngöôøi laø “anh taxi”, laø “chuù maøy”. Khoâng! Ngöôøi khoâng laø gì caû, ngöôøi laø boá toâi. Ngöôøi khoâng ñuû khaû naêng ñi nghæ nôi xa cuøng caùc con gioáng nhö nhöõng oâng boá khaùc. Chæ taïi khoâng tieàn. Ngöôøi ôû nhaø moät mình, laøm vieäc thaäm chí coøn nhieàu giôø hôn nöõa, vaø ngöôøi gaëm baùnh mì, uoáng nöôùc traø ñeå soáng. Chuùng toâi thöôøng goïi ñieän cho ngöôøi

204

taäp saùch ngheä thuaät soáng

töø moät khaùch saïn treân baõi bieån laïnh leõo, vaø noùi raèng chuùng toâi nhôù ngöôøi bieát nhieâu. Nhöng ngöôøi thöøa bieát maø. Ngöôøi laø boá toâi. Ngöôøi thöôøng hoûi toâi: - Con coù bieát taïi sao boá cöù laøm quaàn quaät töø giôø naøy sang giôø khaùc khoâng?... Ñeå cho con seõ khoâng phaûi khoå cöïc nhö boá. Vaø khi ñöùa con ñaàu loøng cuûa toâi chaøo ñôøi, ngöôøi chaúng noùi naêng nhieàu, chæ ngaém nghía ñöùa treû roài laïi chaêm chuù nhìn toâi. Ngöôøi noùi qua aùnh maét, vaø toâi hieåu. Ngöôøi ñang noùi vôùi toâi: “Con ôi, haõy laøm sao ñeå mai naøy khi ñöùa treû tröôûng thaønh seõ noùi ñöôïc moät ñieàu ñôn giaûn, raèng: Ngöôøi laø boá toâi”. Hoaøng Ngoïc Yeán

ÔÛ ñaâu vaøng baïc chieám taâm hoàn thì ôû ñoù loøng tin, hy voïng vaø tình yeâu thöông seõ ra ñi

Ngaïn ngöõ Ñan Maïch

taäp saùch ngheä thuaät soáng

T

Nhöõng Caâu Hoûi

205

höôïng ñeá seõ khoâng hoûi veà soá quaàn aùo baïn coù trong tuû, maø seõ hoûi baïn ñaõ giuùp cho bao nhieâu ngöôøi coù quaàn aùo. Thöôïng ñeá seõ khoâng hoûi veà ñòa vò xaõ hoäi cuûa baïn, maø seõ hoûi baïn ñöùng veà phía taàng lôùp naøo trong xaõ hoäi. Thöôïng ñeá seõ khoâng hoûi baïn coù bao nhieâu taøi saûn vaät chaát, maø seõ hoûi chuùng coù ñöôïc taïo ra töø lao ñoäng cuûa baïn khoâng. Thöôïng ñeá seõ khoâng hoûi möùc löông cao nhaát cuûa baïn laø bao nhieâu, maø seõ hoûi baïn coù laøm toån thöông nhaân caùch cuûa mình ñeå ñaït ñöôïc noù khoâng. Thöôïng ñeá seõ khoâng hoûi baïn ñaõ laøm theâm bao nhieâu giôø, maø seõ hoûi thôøi gian laøm theâm ñoù baïn coù daønh cho gia ñình cuûa baïn hay khoâng. Thöôïng ñeá seõ khoâng hoûi baïn ñaõ nhaän ñöôïc bao nhieâu lôøi khuyeán khích, maø seõ hoûi baïn ñaõ khích leä ngöôøi khaùc nhö theá naøo. Thöôïng ñeá seõ khoâng hoûi ngheà nghieäp cuûa baïn laø gì, maø seõ hoûi baïn ñaõ thöïc hieän coâng vieäc cuûa mình vôùi khaû naêng toát nhaát chöa.

206

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Thöôïng ñeá seõ khoâng hoûi baïn laøm gì ñeå giuùp cho baûn thaân, maø seõ hoûi baïn ñaõ laøm gì ñeå giuùp ñôõ moïi ngöôøi. Thöôïng ñeá seõ khoâng hoûi baïn laøm gì ñeå baûo veä quyeàn lôïi cuûa mình, maø seõ hoûi baïn ñaõ laøm gì ñeå baûo veä quyeàn lôïi ngöôøi khaùc. Thöôïng ñeá seõ khoâng hoûi baïn soáng caïnh nhöõng laùng gieàng naøo, maø seõ hoûi baïn ñoái xöû vôùi nhöõng ngöôøi laùng gieàng cuûa baïn nhö theá naøo. Thöôïng ñeá seõ khoâng hoûi veà maøu da cuûa baïn, maø seõ hoûi veà phaåm chaát cuûa baïn. Thöôïng ñeá seõ khoâng hoûi baïn maát bao nhieâu thôøi gian ñeå theå hieän nhöõng lôøi baïn noùi, maø seõ hoûi phaûi toán bao nhieâu thôøi gian ñeå khoâng laøm ñöôïc ñieàu ñoù. Vaø Thöôïng ñeá seõ khoâng hoûi baïn coù bao nhieâu ngöôøi baïn, nhöng Ngöôøi seõ hoûi coù bao nhieâu ngöôøi maø ñoái vôùi hoï baïn ñích thöïc laø moät ngöôøi baïn. Traàn Hoaøng Minh

Töï ñaët mình ôû ñòa vò ngöôøi, vaø ñòa vò mình nhö vaäy baïn seõ phaùn ñoaùn ñuùng

Fi Dô San

taäp saùch ngheä thuaät soáng

B

Nhöõng Ñöùa Con

207

eù Xuaân Hoaøng vöøa troøn 5 tuoåi. Moät hoâm beù oâm coå meï noùi: - Meï ôi, con thöông meï quaù, luùc naøo con cuõng thaáy meï laøm vieäc. Vaäy meï sinh theâm nhieàu em beù ñeå phuï meï ñi meï! Xoa ñaàu ñöùa con, baø meï cöôøi: - Thì hieän giôø meï ñaõ coù nhieàu con roài ñaáy chöù. - Ñaâu naøo, nhaø chæ coù mình con laø con cuûa meï thoâi maø. OÂm beù vaøo loøng, baø meï noùi: - Naøy nheù, moät Xuaân Hoaøng bieát giuùp meï lau nhaø, moät Xuaân Hoaøng bieát giuùp meï mua haøng laët vaët, moät Xuaân Hoaøng bieát giuùp meï doïn deïp cheùn ñuõa sau khi aên xong, moät Xuaân Hoaøng bieát giuùp meï taém röûa con Kiki, vaø moät Xuaân Hoaøng raát leã pheùp ngoan ngoaõn vôùi moïi ngöôøi. Hoân nheï leân traùn con, baø meï noùi tieáp: - Taát caû caùc ñöùa con thaân yeâu cuûa meï laø ñaây! Ngöôùc caëp maét ñen troøn nhìn meï, beù Xuaân Hoaøng thuû thæ: - Con ñaõ hieåu roài meï aï!

208

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Traàn Höõu Ngoïc Chæ coù moät cuoäc soáng. Soáng cho ngöôøi khaùc môùi ñaùng soáng

taäp saùch ngheä thuaät soáng

209

Nhöõng Baøi Hoïc Thaát Baïi

T

haát baïi khoâng coù nghóa toâi khoâng coù khaû naêng, maø laø toâi chöa thaønh coâng. Thaát baïi khoâng coù nghóa toâi chaúng laøm ñöôïc gì, maø laø toâi ñaõ hoïc theâm moät ñieàu gì ñoù. Thaát baïi khoâng coù nghóa toâi chòu oâ nhuïc, maø laø toâi ñaõ daùm ñöông ñaàu. Thaát baïi khoâng coù nghóa toâi chaúng coù vieäc, maø laø toâi coù vieäc caàn laøm theo moät höôùng khaùc. Thaát baïi khoâng coù nghóa toâi thaáp keùm, maø laø toâi khoâng hoaøn haûo. Thaát baïi khoâng coù nghóa toâi hoang phí cuoäc ñôøi mình, maø laø lyù do ñeå toâi baét ñaàu laïi. Thaát baïi khoâng coù nghóa toâi neân choái boû, maø laø toâi phaûi noã löïc nhieàu hôn. Thaát baïi khoâng coù nghóa toâi seõ chaúng bao giôø thaønh coâng, maø laø toâi caàn ñeán söï reøn luyeän hôn nöõa. Thaát baïi khoâng coù nghóa chuùng ta phaûi ruoàng boû baûn thaân, maø laø chuùng ta caàn moät yù töôûng toát ñeïp hôn.

210

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Mao Trí Huøng.

C

Nhöõng Hoøn Soûi

où ba chaøng kî maõ ñi qua sa maïc. Moät hoâm, trôøi vöøa saäp toái, ba chaøng cuõng vöøa ñeán moät bôø soâng khoâ caïn. Boãng choác trong ñeâm toái coù moät tieáng noùi bí maät vang leân: - Haõy döøng böôùc laïi. Caû ba ñeàu tuaân leänh. Tieáng noùi bí maät aáy tieáp: - Caùc ngöôøi haõy xuoáng ngöïa, böôùc xuoáng loøng soâng, nhaët laáy moãi ngöôøi moät naém soûi boû vaøo tuùi roài haõy ñi. Caû ba cuøng laøm theo lôøi daïy. Tieáng noùi laïi tieáp: - Hay laém, caùc ngöôøi ñaõ laøm theo lôøi ta. Ngaøy mai, caùc ngöôøi vöøa vui söôùng maø cuõng seõ vöøa buoàn baõ. Ba chaøng kî maõ ngô ngaùc nhìn nhau vaø leân ngöïa tieáp tuïc rong ruoåi. Khi maët trôøi vöøa loù daïng, ba chaøng moùc tuùi ra thì nhöõng hoøn soøi ñaõ bieán thaønh nhöõng vieân kim cöông ngôøi saùng. Vaø ñuùng nhö tieáng noùi bí maät ñaõ maùch baûo, caû ba ñeàu vöøa sung söôùng vöøa buoàn raàu. Hoï sung söôùng vì ñaõ nhaët ñöôïc chaâu baùu,

211

taäp saùch ngheä thuaät soáng

hoï buoàn raàu vì ñaõ troùt khoâng nhaët nhieàu hôn... Nhöõng hoøn soûi töïa nhö nhöõng kieán thöùc maø chuùng ta ñang thu nhaët trong cuoäc soáng. Hoâm nay, chuùng ta muoán thu bao nhieâu cuõng ñöôïc, khi chuùng ta coøn treû. Nhöng sau naøy nhöõng kieán thöùc aáy seõ coù giaù trò voâ song, trôû thaønh nhöõng haït kim cöông trong ñôøi soáng cuûa moãi chuùng ta. Vì theá, haõy duøng thôøi giôø quyù baùu cuûa tuoåi treû maø hoïc hoûi, ñeåsau naøy chuùng ta khoâng phaûi nuoái tieác nhö ba chaøng kî maõ noùi treân.

Vanhvn2002

Nhöõng Pheùp Suy Ra

B

uoåi saùng hoâm aáy meï daét toâi ñeán tröôøng. Toâi vaøo lôùp 1. Trôøi se laïnh. Con ñöôøng ñaát quanh co vöøa qua moät ñeâm möa trôû neân laày loäi vaø trôn tröôït. Ngaøy aáy toâi vaãn coøn laø moät caäu beù nhuùt nhaùt. Toâi baùm chaët laáy caùnh tay meï, caùnh tay dòu daøng maø toâi ngaây thô nghó raèng mình seõ chaúng bao giôø rôøi xa. Nhöng ñuùng luùc aáy meï laïi buoâng tay ra vaø thuùc giuïc toâi ñi moät mình. Toâi keâu leân sôï haõi: - Meï ôi, con sôï ngaõ laém! Meï chæ mæm cöôøi, bình thaûn: - Ngaõ thì ñöùng daäy!

212

taäp saùch ngheä thuaät soáng

- Nhöng ngaõ ñau laém! - Ñau thì khoùc! Caùi ngaøy ñaàu tieân ñi hoïc vaø nhöõng caâu noùi ñoù cuûa meï theo toâi maõi ñeán baây giôø, khi toâi ñaõ rôøi xa ngoâi nhaø thô aáu. Chuùng voâ cuøng ñôn giaûn, ñôn giaûn nhö nhöõng pheùp suy ra – nhöng vôùi toâi ñoù laø phöông chaâm quyù baùu maø chaéc haún meï ñaõ daønh caû cuoäc ñôøi ñeå ñuùc keát neân. Chuùng naâng toâi daäy khi toâi ngaõ ñau, giuùp toâi ñöùng vöõng, giuùp toâi bình thaûn tröôùc cuoäc ñôøi ñaày bieán ñoäng. Moïi vieäc ñeàu coù caùch giaûi quyeát, vaø roài ai cuõng seõ vöôït qua nhöõng khoù khaên vaø thöû thaùch baèng chính yù chí cuûa mình. Phöông Duyeân

Nhöõng Traùi Baép Toát

Bender, trong quyeån saùch “Laøm J ames theá naøo ñeå phaùt bieåu troâi chaûy?” cuûa mình, ñaõ keå laïi caâu chuyeän veà moät ngöôøi noâng daân ñaõ ñoaït ñöôïc raát nhieàu giaûi thöôûng cho nhöõng traùi baép maø oâng troàng khi tham gia cuoäc thi nhöõng traùi baép toát cuûa tænh. Moät laàn kia, coù moät phoùng vieân ñaõ phoûng vaán oâng vaø ñaõ khaùm phaù moät ñieàu raát

taäp saùch ngheä thuaät soáng

213

thuù vò veà caùch maø oâng ñaõ thöïc hieän: ngöôøi noâng daân chia seû nhöõng haït baép gioáng cuûa mình vôùi nhöõng ngöôøi haøng xoùm. - Sao oâng laïi cho laùng gieàng nhöõng haït baép gioáng toát nhaát cuûa mình nhö vaäy, trong khi hoï cuõng tham gia tranh taøi vôùi oâng? – phoùng vieân hoûi. - OÀ – ngöôøi noâng daân traû lôøi. Anh khoâng bieát raèng nhöõng luoàng gioù thoåi nhöõng haït phaán hoa töø caây baép naøy sang caây baép khaùc sao? Neáu laùng gieàng cuûa toâi troàng toaøn baép keùm chaát löôïng, thì söï thuï phaán coù theå khieán nhöõng caây baép cuûa toâi cuõng saûn sinh ra nhöõng traùi baép keùm chaát löôïng. Do ñoù, neáu muoán coù ñöôïc nhöõng traùi baép töôi toát, toâi phaûi giuùp nhöõng ngöôøi haøng xoùm cuûa toâi troàng nhöõng caây baép töôi toát. Ñoù laø lyù do taïi sao haèng naêm toâi ñeàu san seû nhöõng haït baép gioáng toát nhaát cho hoï. Vaø ñoù cuõng laø lyù do taïi sao toâi thöôøng giaønh ñöôïc caùc giaûi thöôûng moãi naêm. Ngöôøi noâng daân treân ñaõ nhaän thöùc söï lieân heä cuûa cuoäc soáng. Nhöõng traùi baép cuûa oâng khoâng theå naøo lôùn maïnh tröø khi nhöõng traùi baép cuûa nhöõng ngöôøi laùng gieàng cuõng lôùn

214

taäp saùch ngheä thuaät soáng

maïnh. Caùc khía caïnh khaùc trong cuoäc soáng cuõng vaäy. Nhöõng ai muoán coù ñöôïc söï hoaø bình, tröôùc heát phaûi giuùp ngöôøi khaùc tìm ñöôïc hoaø bình. Nhöõng ai muoán coù moät cuoäc soáng toát ñeïp, phaûi giuùp tìm ñöôïc cuoäc soáng toát ñeïp cho ngöôøi khaùc. Nhöõng ai muoán coù haïnh phuùc, neân giuùp ñôõ ngöôøi khaùc tìm ñöôïc haïnh phuùc cuûa hoï. ……… Bôûi söï thaønh ñaït cuûa moät ngöôøi gaén lieàn vôùi söï thaønh ñaït cuûa taát caû. Quoác Khoâi.

Treân ñôøi coù laém kyø quan, nhöng kyø quan lôùn nhaát laø traùi tim ngöôøi meï.

taäp saùch ngheä thuaät soáng

215

Nhöõng Vieân Gaïch Cuûa Cuoäc Soáng

C

aùch ñaây khoaûng 10 naêm, coù moät nhaø doanh nghieäp treû tuoåi teân laø Josh. Moät ngaøy kia oâng ñang ñi treân moät con ñöôøng cuûa thaønh phoá Chicago trong chieác xe Mercedes môùi mua cuûa mình. OÂng vöøa chaïy vöøa quan saùt coi chöøng nhöõng ñöùa beù chaïy xeït vaøo giöõa nhöõng chieác xe hôi. Baát chôït oâng troâng thaáy moät caùi gì ñoù vaø chaïy chaäm laïi. OÂng nhaän ra khoâng coù ñöùa beù naøo chaïy qua caû, nhöng moät vieân gaïch ñaõ bay thaúng vaøo caùnh cöûa chieác xe môùi caùu cuûa oâng. OÂng voäi thaéng laïi, caùc baùnh xe caøy moät ñöôøng treân ñaát. Josh nhaûy ra khoûi xe, chaïy veà höôùng vieân gaïch ñaõ bay ra, choäp coå moät thaèng beù vaø gí noù vaøo thaønh moät chieác xe hôi ñang ñaäu gaàn ñoù. OÂng heùt lôùn: - Maøy ñang laøm caùi troø gì vaäy? Maøy coù bieát chieác xe naøy môùi mua vaø raát maéc tieàn khoâng? - Con xin loãi oâng… Con xin loãi! – ñöùa beù van naøi. Con khoâng bieát phaûi laøm gì,

216

taäp saùch ngheä thuaät soáng

bôûi neáu con khoâng choïi gaïch seõ khoâng coù chieác xe naøo chòu döøng laïi heát. Noù ñöa tay chæ veà phía goùc ñöôøng, göông maët nhoaø leä, noùi: - Anh cuûa con ñi xuoáng væa heø vaø ngaõ ra khoûi xe laên, con khoâng theå nhaác anh daäy – ñöùa beù khoùc thuùt thít. Xin oâng laøm ôn ñôõ anh cuûa con daäy. Anh aáy ñang bò ñau vaø quaù naëng ñoái vôùi con. Xuùc ñoäng khoâng dieãn taû neân lôøi, Josh ñi theo ñöùa beù vaø ñôõ ngöôøi anh cuûa noù leân chieác xe laên. Ruùt chieác khaên tay ra, oâng lau nhöõng veát xaây xaùt ñang ræ maùu treân maët anh cuûa ñöùa beù. Ñoaïn oâng nhìn thaèng beù töø töø ñaåy anh noù ñi veà nhaø. Josh böôùc chaàm chaäm veà chieác Mercedes cuûa mình. OÂng khoâng bao giôø sôn söûa laïi veát loõm treân caùnh cöûa xe. Noù nhaéc nhôû oâng raèng: khoâng neân soáng moät loái soáng maø ngöôøi khaùc phaûi quaêng gaïch ñeå khieán mình chuù yù… Cuoäc soáng luoân thì thaàm noùi chuyeän vôùi taâm hoàn vaø taám loøng cuûa chuùng ta. Ñoâi luùc, khi chuùng ta khoâng coù thôøi gian ñeå laéng nghe, thì cuoäc soáng buoäc phaûi quaêng moät vaøi cuïc gaïch. Chuùng ta coù hai löïa choïn: hoaëc laø

taäp saùch ngheä thuaät soáng

217

laéng nghe nhöõng lôøi thì thaàm cuûa cuoäc soáng, hoaëc laø chôø ñôïi nhöõng cuïc gaïch seõ bay ñeán. Toá Phöông

ÔÛ ñaâu coù nhieàu lôøi hoa myõ thì ôû ñoù thieáu tình chaân thaät.

K. Goân – do - ni

218

taäp saùch ngheä thuaät soáng

N

Nhöõng Voøng Troøn

hôù hoài toâi chöøng 7 tuoåi, oâng noäi daãn beân hoà caù trong trang traïi roài baûo toâi thöû neùm moät vieân ñaù xuoáng nöôùc. Sau ñoù oâng baûo toâi quan saùt nhöõng voøng troøn treân maët nöôùc hình thaønh bôûi chính vieân ñaù vöøa neùm. Roài oâng baûo toâi: - Chaùu haõy thöû hình dung mình nhö vieân ñaù kia. Trong ñôøi, chaùu cuõng coù theå taïo ra raát nhieàu voøng troøn xao ñoäng vaø chuùng seõ aûnh höôûng ñeán söï an bình cuûa taát caû nhöõng ngöôøi chung quanh. Vaø roài oâng tieáp tuïc: - Haõy luoân nhôù raèng chaùu laø ngöôøi chòu traùch nhieäm veà nhöõng gì chaùu ñaõ ñaët vaøo trong voøng troøn cuûa mình, vaø voøng troøn ñoù cuõng seõ lan toaû vaø chaïm vaøo raát nhieàu voøng troøn khaùc. Vì vaäy haõy soáng sao cho nhöõng ñieàu toát ñeïp maø voøng troøn cuûa chaùu taïo neân ñöôïc göûi ñi nhö nhöõng thoâng ñieäp cuûa hoaø bình vaø nhaân aùi ñeán khaép moïi ngöôøi. Ngöôïc laïi, nhöõng xao ñoäng sinh ra töø söï giaän döõ hoaëc ganh tò chaéc chaén seõ lan toaû vaø aûnh höôûng ñeán nhöõng voøng troøn khaùc. Do ñoù, chaùu caàn phaûi

219

taäp saùch ngheä thuaät soáng

yù thöùc ñöôïc traùch nhieäm cuûa mình vôùi nhöõng ñieàu treân. Ñoù laø laàn ñaàu tieân trong ñôøi toâi nhaän ra raèng söï an bình noäi taïi hay söï baát an trong moãi moät con ngöôøi ñeàu chaûy ra theá giôùi naøy. Vì theá, seõ khoâng theå taïo laäp moät theá giôùi hoøa bình moät khi chuùng ta ñang coøn bò vöôùng baän bôûi nhöõng xung ñoät noäi taïi, haän thuø, hoà nghi hay giaän döõ beân trong, daãu cho nhöõng xuùc caûm hay yù nghó ñoù coù ñöôïc noùi ra hay khoâng. Moïi khuaáy ñoäng xung quanh nhöõng voøng troøn dieãn ra trong moãi chuùng ta ñeàu traøn ra theá giôùi roäng lôùn naøy, hoaëc ñeå toâ theâm veû ñeïp cho cuoäc soáng, hoaëc mang laïi söï khoù chòu cho nhöõng voøng troøn khaùc. Traàn Ngoïc Tuaán.

Caàn gioáng moät chuùt ñeå hieåu nhau, nhöng caàn khaùc nhau moät chuùt ñeå yeâu nhau.

Geraldy

220

taäp saùch ngheä thuaät soáng

T

Ngheà Nghieäp 1

uaán laø chaùu hoï toâi. Trong caùi lôùp 5a cuûa noù, Tuaán noåi tieáng khoâng phaûi bôûi baát cöù lyù do gì maø bôûi nhaø noù giaøu suï. Ba noù laø giaùm ñoác moät coâng ty vaøng baïc ñaù quí cuûa thaønh phoá. Hoïc kyø moät vöøa roài, Tuaán ñaït hoïc sinh tieân tieán. Ba caäu beù lieàn daãn caû nhaø ñi aên phôû ñeå chieâu ñaõi noù. Vöøa ngoài vaøo baøn, Tuaán ñuïng ngay moät thaèng beù baån thæu ñi baùn veù soá. Noù lieàn quaùt: - Ô kìa thaèng naøy, ñaõ baûo khoâng mua maø. Xeùo ñi cho tao nhôø. - Naøy con, khoâng ñöôïc noùi vôùi baïn nhö vaäy. Ngöôøi ta ngheøo phaûi ñi baùn veù soá thì coù sao ñaâu. Ngheà naøo cuõng cao quí con aï, mieãn laø mình laøm aên löông thieän - Cha Tuaán oân toàn baûo vaäy vaø vaãy thaèng beù kia laïi, mua cho noù moät caëp veù soá. Tuaán ñoû maët. Noù coù veû hôi xaáu hoå veà caùch xöû söï cuûa mình. Hoïc kyø hai, Tuaán hoïc suùt ñi. Noù khoâng ñöôïc hoïc sinh tieân tieán nhö tröôùc. Vöøa lieác qua cuoán soå lieân laïc, ba noù töùc quaù quaúng ngay xuoáng neàn nhaø.

221

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Chöa haû giaän, oâng ñeø ra ñaùnh moät hoài, vöøa quaùt thaùo inh oûi: - Tao nuoâi maøy toán bao coâng söùc tieàn cuûa, chæ coù aên hoïc thoâi maø cuõng khoâng neân hoàn. Hoïc haønh kieåu ñaáy mai moát maø coù ñi baùn veù soá, chaúng laøm ñöôïc caùi gì ñaâu. Noùi roài oâng böïc töùc boû ñi. Nhöng Tuaán vaãn coøn aám öùc maõi khoâng phaûi vì ñoøn ñau, maø noù nhôù ñeán lôøi ba noù töøng noùi: - Ngheà naøo cuõng cao quí con aï…?! Vuõ Thuøy Linh

Haïnh phuùc lôùn nhaát treân ñôøi ñoù laø tin raèng mình ñöôïc yeâu.

V. Hugo.

222

taäp saùch ngheä thuaät soáng

C

Ngheà Nghieäp 2

où moät baïn treû tìm ñeán moät coâng ty phaàn meàm maùy tính xin moät chaân doïn deïp veä sinh. Sau khi qua phoûng vaán vaø thöû vieäc (nhö lau doïn khu veä sinh, …), ngöôøi quaûn lyù nhaân söï ñoàng yù nhaän anh vaøo laøm, ñoàng thôøi yeâu caàu anh ñeå laïi ñòa chæ email ñeå tieän lieân laïc. Anh noùi: - Toâi khoâng coù maùy tính! Ngöôøi quaûn lyù noùi vôùi anh raèng: ñoái vôùi coâng ty phaàn meàm, moät ngöôøi khoâng coù ñòa chæ email ñoàng nghóa vôùi vieäc khoâng toàn taïi. Vì theá, oâng ta laáy laøm tieác laø khoâng theå nhaän anh ñöôïc. Anh thaát voïng rôøi khoûi coâng ty, trong tuùi chæ coøn 10 USD. Ñi ngaøng moät cöûa haøng thöïc phaåm, anh chôït nghó ra vieäc mua 10kg khoai taây, leâ la ñeán töøng hoä gia ñình baùn laïi. Hai giôø sau, anh ñaõ baùn heát vaø coù lôøi. Anh laïi laøm nhö vaäy maáy laàn nöõa, soá tieàn voán ban ñaàu ñaõ taêng leân ñaùng keå. Anh phaùt hieän laøm coâng vieäc naøy coù theå nuoâi soáng baûn thaân. Töø ñoù anh chaêm chæ laøm vieäc. Noã löïc coäng vôùi moät chuùt may maén, coâng vieäc cuûa anh ngaøy caøng thaønh coâng.

taäp saùch ngheä thuaät soáng

223

Trong naêm naêm, anh laäp ñöôïc moät coâng ty lôùn chuyeân giao haøng taän nhaø. Moïi ngöôøi chæ caàn ñöùng ôû cöûa nhaø mình cuõng coù theå mua ñöôïc caùc loaïi thöïc phaåm töôi soáng. Ñeán moät hoâm, anh chôït nghó ñeán töông lai, ñeán gia ñình, vaø quyeát ñònh ñi mua baûo hieåm. Luùc kyù hôïp ñoàng, nhaân vieân baûo hieåm hoûi ñòa chæ email cuûa anh. Anh laïi noùi: - Toâi khoâng coù maùy tính! Nhaân vieân baûo hieåm ngaïc nhieân: - Ngaøi coù moät coâng ty lôùn nhö theá nhöng laïi khoâng coù maùy vi tính vaø ñòa chæ email sao? Ngaøi thöû nghó xem, neáu ngaøi coù maùy tính, ngaøi ñaõ coù theå laøm ñöôïc bao nhieâu thöù nöõa! Anh noùi: - Khi ñoù toâi seõ trôû thaønh nhaân vieân veä sinh cuûa coâng ty phaàn meàm maùy tính! Thuaàn Anh

224

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Nhaø giaøu neân hoïc saùch khoan dung, ngöôøi thoâng minh neân hoïc thoùi trung haäu

Traàn Keá Nho

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Ngoân Ngöõ Tình Yeâu

H

225

ai ngöôøi yeâu nhau nhöng gaëp söï phaûn ñoái maïnh meõ töø phía gia ñình nhaø coâ gaùi. Hoï cho raèng chaøng trai khoâng xöùng ñaùng vôùi ñòa vò cuûa gia ñình coâ vaø hoï seõ khoâng tha thöù cho coâ neáu tieáp tuïc coù quan heä vôùi anh ta. Maëc duø coâ gaùi raát yeâu chaøng trai, nhöng khi hai ngöôøi gaëp nhau coâ luoân hoûi: - Anh coù yeâu em nhieàu khoâng? Coâ hay böïc boäi do chaøng trai khoâng traû lôøi nhö yù coâ mong muoán. Vaø aùp löïc cuûa gia ñình khieán hai baïn treû baát hoaø. Coâ thöôøng truùt giaän leân chaøng trai. Veà phía mình, chaøng trai luoân chòu ñöïng trong im laëng. Sau moät naêm, anh toát nghieäp vaø quyeát ñònh ñi du hoïc. Tröôùc khi ra ñi, anh ñaõ caàu hoân cuøng coâ gaùi: - Anh bieåu loä tình caûm cuûa mình baèng lôøi noùi khoâng gioûi, nhöng taát caû nhöõng gì maø anh bieát laø anh yeâu em. Veà phía gia ñình, anh seõ coá gaéng heát söùc thuyeát phuïc ñeå gia ñình em ñoàng yù. Em thuaän yù laøm vôï anh chöù?

226

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Coâ gaùi öng thuaän; vaø vôùi söï quyeát taâm cuûa chaøng trai, cuoái cuøng gia ñình coâ gaùi cuõng nhöôïng boä vaø ñoàng yù cho hoï keát hoân vôùi nhau. Tröôùc khi chaøng trai ñi hoïc, hai ngöôøi laøm leã ñính hoân. Coâ gaùi tham gia coâng taùc xaõ hoäi trong khi anh tieáp tuïc hoïc ôû nöôùc ngoaøi. Hoï baøy toû tình caûm cuûa mình qua nhöõng laù thö vaø ñieän thoaïi. Tuy coù khoù khaên, nhöng hoï vaãn luoân nghó veà nhau. Moät ngaøy noï, coâ gaùi bò tai naïn giao thoâng treân ñöôøng ñi laøm. Khi tænh daäy, coâ thaáy cha meï mình beân caïnh giöôøng. Coâ caûm nhaän ñöôïc tình traïng toài teä cuûa mình. nhìn thaáy meï khoùc, coâ muoán laøm cho meï yeân loøng, nhöng nhöõng gì coâ coù theå thoát ra chæ laø tieáng thôû daøi. Coâ ñaõ maát ñi gioïng noùi! Baùc só baûo raèng tai naïn ñaõ gaây toån thöông naõo cuûa coâ vaø khieán coâ khoâng theå noùi ñöôïc nöõa. Coâ suy suïp, maëc duø cha meï coâ ñoäng vieân coâ raát nhieàu. Trong suoát thôøi gian ôû beänh vieän, coâ chæ bieát khoùc trong thaàm laëng. Xuaát vieän veà nhaø, tình traïng cuûa coâ cuõng chaúng thay ñoåi gì. Moãi khi coù tieáng chuoâng ñieän thoaïi reo, coâ coù caûm giaùc nhö töøng nhaùt dao ñaâm vaøo tim. Coâ khoâng muoán cho anh bieát vaø

taäp saùch ngheä thuaät soáng

227

caøng khoâng muoán trôû thaønh gaùnh naëng cuûa anh. Coâ vieát cho anh moät laù thö noùi raèng coâ khoâng coøn ñuû kieân nhaãn ñôïi chôø anh nöõa. Coâ göûi laïi anh chieác nhaãn ñính hoân. Chaøng trai göûi haøng ngaøn laù thö vaø goïi bieát bao cuoäc ñieän thoaïi, nhöng coâ khoâng traû lôøi vaø chæ khoùc. Cha meï coâ quyeát ñònh chuyeån nhaø, hy voïng raèng coâ seõ thaät söï queân nhöõng gì ñaõ xaûy ra ñeå coù theå soáng yeân oån. Coâ gaùi hoïc ngoân ngöõ cöû chæ vaø baét ñaàu moät cuoäc soáng môùi. Moãi ngaøy coâ töï nhuû mình haõy queân anh aáy ñi. Nhöng moät hoâm, baïn cuûa coâ ñeán cho hay anh aáy ñaõ trôû veà. Coâ van xin ngöôøi baïn ñöøng cho anh bieát chuyeän gì ñaõ xaûy ra vôùi coâ. Töø ñoù, coâ khoâng coøn nhaän ñöôïc tin töùc gì cuûa anh. Moät naêm troâi qua. Ngöôøi baïn cuûa coâ ñeán thaêm vaø trao cho coâ thieäp môøi döï leã keát hoân cuûa anh. Traùi tim coâ tan vôõ! Khi môû thieäp cöôùi, coâ thaáy teân mình trong taám thieäp. Ngöôùc leân, coâ thaáy anh ñang ñöùng tröôùc maët. Chaøng trai duøng ngoân ngöõ cöû chæ noùi vôùi coâ gaùi: - Moät naêm qua, anh ñaõ daønh thôøi gian hoïc thöù ngoân ngöõ naøy ñeå chæ noùi

228

taäp saùch ngheä thuaät soáng

cho em hieåu raèng, anh khoâng queân lôøi öôùc heïn cuûa chuùng ta. Haõy cho anh coù cô hoäi noùi vôùi em raèng anh yeâu em. Anh loàng chieác nhaãn vaøo tay coâ gaùi. Cuoái cuøng, nuï cöôøi ñaõ trôû laïi treân ñoâi moâi coâ. Vuõ Ngoïc Thuyø

Tính khoe khoang kieâu ngaïo, ñem khoå sôû laïi cho ta hôn caû ñoùi khaùt laïnh leõo.

Jefferson

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Nguï Ngoân Cuûa Caây Buùt Chì

N

229

göôøi thôï laøm buùt chì ñeå noù qua moät beân tröôùc khi ñaët vaøo hoäp. “Coù 5 ñieàu ngöôi caàn bieát tröôùc khi ta ñem ngöôi ra theá giôùi beân ngoaøi - oâng ta noùi vôùi caây buùt chì. Haõy luoân ghi nhôù laø khoâng bao giôø queân, ñeå ñöôïc trôû thaønh moät caây buùt toát nhaát maø ngöôi coù theå. Moät laø: ngöôi coù theå laøm ñöôïc nhieàu coâng vieäc vó ñaïi chæ khi cho pheùp mình ñöôïc moät ngöôøi naøo ñoù caàm trong tay. Hai laø: ngöôi seõ traûi qua vieäc goït giuõa ñau ñôùn heát laàn naøy ñeán laàn khaùc, nhöng ñoù laø ñieàu caàn thieát ñeå trôû neân moät buùt chì toát hôn. Ba laø: ngöôi coù theå söûa chöõa ñöôïc baát kyø loãi sai naøo neáu ñaõ lôõ phaïm phaûi. Boán laø: phaàn quan troïng nhaát cuûa ngöôi seõ luoân laø nhöõng gì beân trong ngöôi. Vaø ñieàu thöù naêm: treân moãi beà maët maø ngöôi ñöôïc duøng ñeán, ngöôi phaûi ñeå laïi daáu aán. Trong baát cöù ñieàu

230

taäp saùch ngheä thuaät soáng

kieän laøm vieäc theá naøo, ngöôøi cuõng phaûi tieáp tuïc vieát”. Caây buùt chì hieåu vaø höùa seõ ghi nhôù, roài noù ñi vaøo hoäp vôùi muïc ñích naèm trong tim mình. Baây giôø, baïn haõy thay mình vaøo choã cuûa caây buùt chì. Haõy luoân ghi nhôù nhöõng ñieàu ñoù vaø khoâng bao giôø queân ñeå trôû thaønh moät ngöôøi toát nhaát maø baïn coù theå. Thuïy Khanh

taäp saùch ngheä thuaät soáng

231

Ngöôøi Thaät, Ngöôøi Giaû

G

ia ñình noï coù moät caùi ao thaû caù. Caù nhieàu laém, bôi loäi tung taêng. Nhöng coù moät ñaøn chim bay ñeán moø laën aên troäm caù, laøm cho gia ñình buoàn lo. Veà sau, anh choàng nghó ra moät caùch: duøng rôm beän thaønh hình ngöôøi, maëc quaàn aùo vaøo, ñaàu ñoäi noùn, tay caàm roi tre daøi. Hình noäm buø nhìn aáy caém ôû giöõa ao ñeå huø doïa luõ chim. Luùc ñaàu, luõ chim nhìn thaáy buø nhìn, khoâng daùm xuoáng ao baét caù, maø chæ bay löôïn treân ñaàu buø nhìn. Sau moät thôøi gian quan saùt, luõ chim laïi nhaøo xuoáng ao baét caù. Ít laâu sau, luõ chim khoâng nhöõng moø caù aên maø coøn ñaäu caû treân noùn buø nhìn, chaúng heà sôï gì caû. Nhaø chuû ao bieát vaäy lieàn boû buø nhìn ñi, chính mình ñöùng thay vaøo choã ñoù, cuõng maëc aùo ñoäi noùn nhö buø nhìn. Luõ chim cuõng nhö moïi ngaøy, aên no caù roài bay leân ñaäu treân noùn, treân tay “buø nhìn”. “Buø nhìn” lieàn naém laáy chaân chim. Nhöõng con chim bò baét ñeàu vuøng vaãy

232

taäp saùch ngheä thuaät soáng

thuïc maïng, moàm keâu “giaû, giaû, giaû” nhöng chaúng con naøo thoaùt cheát, “buø nhìn” môùi leân tieáng. - Tröôùc ñaây laø giaû, coøn hoâm nay laø ngöôøi thaät. Vieäc ñôøi vaø con ngöôøi khoâng phaûi khoâng thay ñoåi. Hoâm nay coù theå anh laø keû maïnh, nhöng ngay ngaøy mai anh ñaõ trôû thaønh keû yeáu hôn. Khi maïnh, anh duøng quyeàn uy ñeå traán aùp keû khaùc thì khi anh yeáu theá, seõ bò keû khaùc ñoái xöû laïi nhö vaäy.

N

Neáu

eáu baïn caûm thaáy khoù nguû, haõy nhôù raèng coù nhöõng ngöôøi voâ gia cö chöa töøng coù choã ñeå nghæ chaân. * Khi baïn bò keït xe, ñöøng voäi böïc mình, coøn voâ soá ngöôøi treân theá giôùi naøy xem vieäc laùi xe nhö moät ñaëc aân. * Neáu baïn phaûi traûi qua moät ngaøy laøm vieäc toài teä, haõy nghó veà nhöõng ngöôøi ñaõ khoâng coù vieäc laøm töø ba thaùng qua. * Ñöøng voäi buoàn vì moái quan heä cuûa baïn vôùi ai ñoù trôû neân toài teä, vaãn coøn nhieàu ngöôøi chöa bao giôø bieát yeâu hoaëc ñöôïc ñoùn nhaän tình yeâu.

taäp saùch ngheä thuaät soáng

233

* Coù nhöõng phuï nöõ ngheøo phaûi lao ñoäng caät löïc 12 giôø moät ngaøy, baûy ngaøy moät tuaàn chæ ñeå kieám tieàn nuoâi soáng caû gia ñình, trong khi baïn ñang luyeán tieác vì ñeå lôõ maát moät kyø nghæ cuoái tuaàn. * Neáu baát chôït nhìn vaøo göông thaáy maùi toùc mình ñaõ ñieåm baïc, haõy nghó veà nhöõng beänh nhaân ung thö phaûi ñieàu trò baèng hoùa chaát ñang öôùc ao coù moät maùi toùc ñeå soi. * Neáu baïn nghó mình ñang laø naïn nhaân cuûa söï baát haïnh, söï ích kyû hay thaùi ñoä voâ giaùo duïc cuûa moät soá ngöôøi, haõy nhôù laø moïi vieäc vaãn coøn coù theå teä hôn nhö vaäy, vaø chính baïn coù theå laø nhöõng ngöôøi ñoù. Ñoaøn Thò Quyønh Mai

Neáu Khoâng Coù Tình Yeâu

N

gaøy aáy, toâi daïy maãu giaùo taïi moät ngoâi tröôøng nhoû naèm goïn trong khuoân vieân cuûa moät toaø nhaø xinh ñeïp. Moãi saùng, cöù ñuùng 9 giôø, taát caû hoïc sinh tuï taäp trong caên phoøng lôùn, baét

234

taäp saùch ngheä thuaät soáng

ñaàu moät ngaøy môùi baèng baøi theå duïc ñaàu giôø. Hôn 50 ñöùa treû, 3-6 tuoåi, ngoài san saùt treân nhöõng chieác gheá xinh xinh ñuû maàu ñaët treân taám thaûm daày. Nhöõng göông maët thô ngaây böøng saùng khi chuùng haùo höùc haùt vang nhöõng baøi ca, cuøng chia seû cho nhau nhöõng caûm nhaän veà moïi ñieàu toát ñeïp trong cuoäc soáng. Moät buoåi saùng, coâ hieäu tröôûng gaëp toaøn theå hoïc sinh trong caên phoøng lôùn vaø thoâng baùo: - Hoâm nay chuùng ta seõ tieán haønh moät thí nghieäm môùi – Coâ giô cao hai caây thöôøng xuaân beù xíu ñöïng trong hai caùi chaäu con gioáng heät nhau. Chuùng ta coù hai caây con. Troâng chuùng heät nhö nhau, phaûi khoâng? Taát caû boïn treû toø moø nhìn vaøo hai chaäu caây, ñoàng thanh ñaùp: - Daï phaûi. - Chuùng ta seõ nuoâi döôõng hai caây con naøy vôùi cuøng cheá ñoä aùnh saùng, cuøng cheá ñoä töôùi nöôùc nhöng… vôùi söï chaêm soùc khaùc nhau. Coâ noùi tieáp:

taäp saùch ngheä thuaät soáng

235

- Chuùng ta seõ theo doõi xem, ñieàu gì seõ xaûy ra khi ñaët moät caây trong nhaø beáp caùch xa chuùng ta, vaø moät caây ngay taïi ñaây, treân loø söôûi. Sau khi ñaët moät chaäu leân meùp loø söôûi, coâ hieäu tröôûng daét boïn treû vaøo beáp, ñaët chaäu coøn laïi leân quaày. Sau ñoù coâ daãn nhöõng ñöùa treû vôùi nhöõng ñoâi maét môû to vì bôõ ngôõ trôû laïi caên phoøng lôùn. - Chuùng ta seõ ñoái xöû vôùi caây nhö moät ngöôøi baïn. Trong vaøi thaùng tôùi, moãi ngaøy chuùng ta ñeàu haùt cho caây thöôøng xuaân nghe. Chuùng ta seõ noùi cho baïn aáy bieát baïn aáy xinh ñeïp theá naøo vaø chuùng ta yeâu meán baïn aáy bieát bao. Chuùng ta seõ luoân chuùc baïn aáy moïi ñieàu toát ñeïp… Moät beù gaùi giô tay: - Nhöng thöa coâ, theá coøn caùi caây trong beáp thì sao? Coâ hieäu tröôûng mæm cöôøi thích thuù: - Chuùng ta seõ duøng caây aáy laøm caây “ñoái chöùng” trong thí nghieäm tuyeät vôøi cuûa chuùng ta. Theo caùc em, chuùng ta seõ laøm gì?

236

taäp saùch ngheä thuaät soáng

- Chuùng ta seõ khoâng noùi chuyeän vôùi noù? - Ñuùng. Duø chæ laø moät lôøi thì thaàm. - Chuùng ta seõ khoâng gôûi cho noù moät lôøi chuùc toát ñeïp naøo. - Ñuùng. Vaø chuùng seõ xem chuyeän gì seõ xaûy ra… Boán tuaàn sau, maét cuûa toâi cuõng môû to ngaïc nhieân nhö boïn treû. Caây thöôøng xuaân trong nhaø beáp yeáu ôùt, maûnh khaûnh vaø chaúng lôùn ñöôïc tí naøo. Coøn chaäu caây ñaët trong phoøng lôùn, ñöôïc bao boïc bôûi nhöõng lôøi yeâu thöông eâm dòu, ñöôïc boïn treû haùt cho nghe moãi ngaøy, ñaõ lôùn gaáp ba vôùi nhöõng chieác laù bieác xanh traøn ñaày nhöïa soáng… Ñeå chöùng minh keát quaû cuûa cuoäc thí nghieäm vaø cuõng ñeå lau khoâ nhöõng gioït nöôùc maét cuûa nhöõng ñöùa treû nhaïy caûm, lo laéng cho soá phaän cuûa caây thöôøng xuaân kia, coâ hieäu tröôûng giaûi thoaùt cho chaäu caây thöù hai khoûi caûnh leû loi trong beáp vaø mang ñaët noù trong phoøng lôùn, beân caïnh chaäu thöù nhaát. Ba tuaàn sau, chaäu caây thöù hai ñaõ baét kòp chaäu thöù nhaát. Boán tuaàn sau, chuùng cuøng lôùn maïnh nhö nhau… Toâi ghi nhôù maõi baøi hoïc naøy, vaø töï ñuùc keát

237

taäp saùch ngheä thuaät soáng

cho mình caâu keát luaän: Khoâng ai, khoâng vaät gì lôùn leân ñöôïc neáu khoâng coù tình yeâu… Voõ Hoaøng Lan

Tình yeâu khoâng coù söï toân troïng thì khoâng theå tieán xa, khoâng theå bay cao ñöôïc.

Duyma

238

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Pho Töôïng Vaø Phieán Ñaù

T

aïi moät vieän baûo taøng ñöôïc laùt baèng nhöõng phieán ñaù caåm thaïch tuyeät ñeïp., tröng baøy giöõa ñaïi saûnh laø pho töôïng myõ nöõ cuõng baèng ñaù caåm thaïch. Töøng doøng ngöôøi töø khaép nôi treân theá giôùi ñeán ñaây ñeå chieâm ngöôõng pho töôïng tuyeät myõ naøy. Moät ñeâm, phieán ñaù caåm thaïch noùi vôùi pho töôïng gioïng coù veû gay gaét: - Naøy, coâ baïn myõ nöõ, thaät chaúng coâng baèng tí naøo! Taïi sao moïi ngöôøi ñoå doàn veà ñaây cöù böôùc treân ngöôøi toâi ñeå maø chieâm ngöôõng baïn? Thaät laø baát coâng quaù ñaùng! Pho töôïng myõ nöõ töø toán nhaéc: - Baïn coù coøn nhôù chuùng ta cuøng sinh ra töø moät moû ñaù khoâng? Phieán ñaù caåm thaïch tieáp tuïc caøu nhaøu: - Chuùng ta sinh ra trong cuøng moät moû ñaù, vaäy maø giôø ñaây moãi beân laïi ñöôïc nhaän moät caùch ñoái xöû khaùc nhau ñeán theá naøy. Thaät chaúng coâng baèng chuùt naøo! Pho töôïng myõ nöõ vaãn bình thaûn:

taäp saùch ngheä thuaät soáng

239

- Nhöng naøy, chaéc baïn coøn nhôù caùi ngaøy maø nhaø ñieâu khaéc chaïm nhöõng nhaùt ñuïc ñaàu tieân leân ngöôøi baïn chöù? Vaø baïn ñaõ choáng cöï quyeát lieät nhö theá naøo! Phieán ñaù caåm thaïch phaùt xaüng: - Dó nhieân laø nhôù! Toâi caêm gheùt haén. Haén gheø, haén ñeõo leân ngöôøi toâi. OÂi, ñau ñeán cheát khieáp! Pho töôïng myõ nöõ thuûng thaúng tieáp: - Theá roài oâng ta khoâng theå tieáp tuïc taïc töôïng treân mình baïn nöõa, vì baïn choáng cöï döõ doäi quaù. Phieán ñaù caåm thaïch choáng cheá: - ÖØ, theá thì sao naøo… Pho töôïng myõ nöõ tieáp lôøi: - Khi oâng aáy quyeát ñònh töø boû baïn vaø quay qua ñuïc ñeõo treân ngöôøi toâi, ngay luùc aáy toâi bieát raèng mình seõ bieán thaønh moät caùi gì ñoù khaùc hôn laø nhöõng khoái ñaù thoâ keäch, nôi chuùng ta cuøng soáng chung tröôùc ñoù. Toâi ñaõ khoâng choáng cöï laïi oâng ta, vaø coá gaéng chòu ñöïng taát caû nhöõng ñau ñôùn maø oâng ta ñang coá ñuïc ñeõo treân ngöôøi toâi. Phieán ñaù caåm thaïch aäm öø. Nhöõng baøi hoïc ñöôïc ruùt ra töø caâu chuyeän treân:

240

taäp saùch ngheä thuaät soáng

- Caøng vöôït qua nhieàu chöôùng ngaïi trong cuoäc ñôøi thì caøng hoïc hoûi ñöôïc nhieàu ñieàu hôn cho töông lai cuûa baïn. - Ñöøng nhuït chí tröôùc nhöõng caûn ngaïi, nhöõng thaùch thöùc, vaø caû nhöõng thaát baïi. - Haõy ñeå quaù khöù vaøo trong quaù khöù, baïn chaúng theå thay ñoåi ñöôïc noù, ñöøng döïa vaøo sai laàm trong quaù khöù roài luoân töï giaøy voø mình. - Quaù khöù laø toát, hieän taïi toát hôn, vaø töông lai laø luoân luoân toát nhaát Phan Quang Duõng

taäp saùch ngheä thuaät soáng

241

Taïm keát Qua töøng caâu chuyeän trong cuoán saùch maø baïn vöøa ñoïc, chaéc haún seõ ñem laïi cho baïn moät caùi nhìn môùi veà “Ngheä Thuaät Soáng”. Cuoán saùch naøy chæ coù giaù trò khi baïn bieát öùng duïng vaøo cuoäc soáng thöïc teá nhöõng gì baïn ñaõ caûm nghieäm, vaø cho raèng ñieàu ñoù seõ toát vôùi baïn. “Ngheä Thuaät Soáng” seõ giuùp baïn coù ñöôïc cuoäc soáng toát ñeïp hôn, coù nhieàu baïn beø hôn, ñaït ñöôïc thaønh coâng lôùn hôn, vaø nhaát laø… seõ haïnh phuùc hôn! Haõy baét ñaàu ngay töø baây giôø ñeå chuùng phuïc vuï cho baïn, cho gia ñình baïn!!! …Vaø roài moãi giaây phuùt troâi qua ñeàu sinh ích cho cuoäc ñôøi! Raát mong taùi ngoä baïn nôi taäp 4 cuûa boä saùch naøy.

242

taäp saùch ngheä thuaät soáng

taäp saùch ngheä thuaät soáng

243

Luïc tìm Anh em sinh ñoâi….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .7 Ba ñieàu….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 9 Ba caâu hoûi.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. …....10 Baø coù giaøu khoâng?….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....12 Baøi hoïc töø con ngoïc trai….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....14 Baøi hoïc lôùn nhaát.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .15 Baïn coù bieát….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..17 Baïn coù ngheøo khoâng?….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..19 Bay….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .21 Baûy kyø quan theá giôùi.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .23 Bí quyeát….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 25 Boâng hoàng traéng.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 26 Boãng choác.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 28 Boá thaät laø phi thöôøng.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..29

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..

244

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Böõa aên toái.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .30 Caùi cheùn nhöïa.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..31 Caùi giaù cuûa moät ñoâi gaêng.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .33 Caâu chuyeän ñaøng sau böùc tranh “The Praying Hands”.….. .. .. ...35 Caâu chuyeän Thaùnh Valentine.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..38 Caàu mong.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...40 Cha chung khoâng ai khoùc.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .42 Chaïy ñi, Patti, chaïy ñi.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .44 Chieác baêng gaïc cho traùi tim tan vôõ.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..47 Cho ngaøy hoâm nay.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 49 Cho vaø nhaän.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 50 Chuùng ta quyeát ñònh soá phaän chính mình.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..51 Con veït.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 54 Con löøa öa choïn löïa chuû.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .55

taäp saùch ngheä thuaät soáng

245

Coù bao nhieâu caây trong moät haït?….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...56 Coâ gaùi trong cöûa haøng baùn dóa.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..57 Chuyeän vieân gaïch nhoû.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 60 Duyeân may vaø söï löïa choïn.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..62 Ñieàu ñaùng sôï nhaát….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .64 Ñieàu kyø dieäu.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 66 Ñònh nghóa töø “family”.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..70 Ñoaù hoàng trong ngaøy tình nhaân.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..72 Ñoâi baøn tay.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 75 Ñoâi baøn tay aâu yeám.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..77 Ñoâi maét.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..79 Ñoâi maét ngöôøi cha.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..81 Ñöùa beù bieát quan taâm nhaát.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .85 Giôùi haïn cuûa tình yeâu.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ….86

246

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Giaù trò cuûa baïn.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . 87 Giaù trò thaät söï.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .89 Giaây phuùt ñeïp nhaát trong cuoäc ñôøi.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 90 Giaác mô buïc giaûng.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 92 Gieo gì hoâm nay.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 97 Hai haït ngoïc.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 101 Haõy nhaët nhöõng vieân soûi nhoû.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 103 Haõy bieát ôn cuoäc soáng!….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 105 Haõy giöõ töøng khoaûnh khaéc.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 107 Haïnh phuùc.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .109 Haït gioáng.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 111 Hoaù ñôn.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..113 Huyeàn thoaïi veà nhöõng ngöôøi meï.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..115 Höôu vaø sö töû. ….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..119

taäp saùch ngheä thuaät soáng

247

Hy voïng.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 120 Keû ñaùng thöông.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .122 Khaùt voïng.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .124 Khi côn luõ ñi qua.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 127 Khi ta yeâu…….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 128 Khi treû con hoïc.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..130 Kho baùu döôùi loøng ñaát.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 132 Ly dò.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..134 Loøng meï.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .137 Loøng toát.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 140 Lôøi khuyeân cuûa cha.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...142 Maûnh göông nhoû.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 144 Maøi beùn löôõi cöa.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 146 Mieáng moài nguy hieåm.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 148

248

taäp saùch ngheä thuaät soáng

Moät chuyeän tình.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 150 Moät loøng toát bình thöôøng.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 153 Moät nuï cöôøi.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..155 Moùn quaø baát ngôø.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 156 Moùn quaø cho chuù Charlie.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .158 Moùn quaø Giaùng sinh tuyeät vôøi.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..160 Moät lôøi khen.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 162 Ngöôøi laø boá toâi.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .165 Nhöõng caâu hoûi.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 167 Nhöõng ñöùa con.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .169 Nhöõng baøi hoïc thaát baïi.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..170 Nhöõng hoøn soûi.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 171 Nhöõng pheùp suy ra.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..172 Nhöõng traùi baép toát.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..173

taäp saùch ngheä thuaät soáng

249

Nhöõng vieân gaïch cuûa cuoäc soáng.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..175 Nhöõng voøng troøn.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 177 Ngheà nghieäp 1….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .179 Ngheà nghieäp 2.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 181 Ngoân ngöõ tình yeâu.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .183 Nguï ngoân cuûa caây buùt chì.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 186 Ngöôøi thaät, ngöôøi giaû.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .187 Neáu.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 188 Neáu khoâng coù tình yeâu.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. 189 Pho töôïng vaø phieán ñaù.….. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .192