เนื้อหา เครือขาย การเชื่อมตอคอมพิวเตอรเขาเปนเครือขาย เครือขายอินเทอรเน็ต เครอขายอนเทอรเนต โปรแกรมประยุกตบนเครือขายอินเทอรเน็ต
เครือขายคอมพิวเตอรและเครือขายอินเทอรเน็ต
1
2
เครือขายคอมพิวเตอร (Computer Network)
ทรัพยากรในเครือขาย
เครือขายคอมพิวเตอรเกิดขึ้นจากการนําเครื่อง คอมพิวเตอรมาเชื่อมตอเขาดวยกัน โดยใชสื่อนําสัญญาณ ขอมูล และอุปกรณเครือขายที่จําเปน เพื่อใชประโยชนจาก ทรัพยากรในเครือขายรวมกัน และ ยังชวยใหผูใชในระบบ สามารถติดตอสื่อสารซึ่งกันและกันได
ทรัพยากรในเครือขายไดแก อุปกรณทางฮารดแวร โปรแกรมประยกต กต และ โปรแกรมประยุ ขอมูล
3
4
การเชื่อมตอผานระบบโทรศัพท
การเชื่อมตอระบบคอมพิวเตอรเขาเปนเครือขาย การเชื่อมตอทางกายภาพ (Physical Connection)
01011
การเชื่อมตอผานระบบโทรศัพท การเชอมเครองคอมพวเตอรเปนเครอขายทองถน การเชื่อมเครื่องคอมพิวเตอรเปนเครือขายทองถิ่น การเชื่อมตอเครือขายทองถิ่นเปนเครือขายระยะไกล
modem 01011
modem
ISP Phone lines
The Internet
การเชื่อมตอทางซอฟตแวร (Logical Connection) Your computer
5
Internet Servers
Internet Servers
6
1
โมเด็ม
การเชื่อมเครื่องคอมพิวเตอรเปนเครือขายทองถิ่น
ชนิดติดตั้งภายใน (Internal Modem) ชนิดเปนเครื่องสําเร็จรูปสําหรับเชื่อมตอเขากับ ชองสัญญาณสื่อสารแบบอนุกรม เรียกวาโมเด็ม ชนิดภายนอก ((External Modem)) ความเร็วสูงสุดในปจจุบัน 56 Kbps ความเร็วในการเชื่อมตอ = ความเร็วสูงสุดของ โมเด็มในฝงที่มีประสิทธิภาพต่ํากวา ความเร็วในการสื่อสารจริงอาจไมเทากับความเร็ว ในการเชื่อมตอ
The internet
Router/ Gateway
Hub/Switch
Server
7
การเชื่อมเครื่องคอมพิวเตอรเปนเครือขายทองถิ่น
8
อุปกรณเครือขายและสายสัญญาณ
เหมาะสําหรับการใชงานเครือขายตลอดเวลา เหมาะสําหรับความตองการความเร็วในการเชื่อมตอที่ สูงขึ้น มีขอจํากัดในดานระยะทางในการเชื่อมตอเพราะถูกจํากัด โดยชนิดและความเร็วของวงจรเชื่อมตอเครือขาย รวมทั้ง ชนิดของสายนําสัญญาณ
วงจรเชื่อมตอเครือขาย สื่อนําสัญญาณ Unshielded Twisted Pair Coxial Fiber Optic Satellite อื่นๆ 9
10
การเชื่อมตอเครือขายทองถิ่นเปนเครือขายระยะไกล
การเชื่อมตอเครือขายเขาดวยกัน
เชื่อมตอเครือขายระยะใกลตั้งแตสองเครือขายใน ลักษณะจุดตอจุด ทุทกเครื กเครองในเครอขายตองใชสายสอสารรวมกนเพอ ่องในเครือขายตองใชสายสื่อสารรวมกันเพื่อ ติดตอกับเครื่องที่อยูตางเครือขาย ความเร็วในการเชื่อมตอแปรเปลี่ยนไปตามปริมาณ ผูใชในขณะใดๆ
ใชเครือขายใดเครือขายหนึ่งเปนศูนยกลางและเชื่อม เครือขายที่เหลือกับศูนยกลางในลักษณะจุดตอจุด เครอขายทองถนแตละเครอขายจะตองมอุ กรณ เครือขายทองถิ่นแตละเครือขายจะตองมีอปปกรณ กําหนดเสนทาง(Router หรือ Gateway) เพื่อเชื่อมตอ กับ Gateway เครือขายอื่น Gateway ประจําเครือขายเรียกวา Default Gateway 11
12
2
เครือขายดิจิตอลความเร็วสูง
Asymmetrical Digital Subscriber Line
Asymmetrical Digital Subscriber Line(ADSL)
ADSL เปนเทคโนโลยีที่สนับสนุนความเร็วในการเชื่อมตอ เร็วสูง โดยมีความเร็วขาขึ้น (Upstream : จากโมเด็มของผูใช ไปยังโมเด็มฝง ISP) กับความเร็วขาลง (Downstream : จาก โมเด็มฝง ISP มายังโมเด็มของผูใช) ไมเทากัน
Symmetric Digital Subscriber Line(SDSL) High-bit-rate Digital Subscriber Line(HDSL) Very-high-bit-rate Digital Subscriber Line(VDSL)
13
14
Symmetric Digital Subscriber Line
High-bit-rate Digital Subscriber Line
SDSL ความเร็วในการเชื่อมตอทั้งความเร็วขาขึ้น และ
HDSL เปนเทคโนโลยีที่นํามาใชแทนสายเชาความเร็ว
ความเร็วขาลงเทากัน เทคโนโลยีนี้เหมาะสมกับการนํามาใชในงานดานธรกิ เทคโนโลยนเหมาะสมกบการนามาใชในงานดานธุ รกจจ
1.544 Mbps ซึ่งเดิมมีขีดจํากัดในดานระยะทางเพียง 1 กิโลเมตร ใหสงสัญญ ญญาณไดไกลมากขึ้นถึง 3.6 กิโลเมตร ดวยความเร็ว 2 Mbps
15
16
แผนผังการเชื่อมตอเครือขายระยะไกล
Very-high-bit-rate Digital Subscriber Line VDSL เปนเทคโนโลยีที่มีลักษณะการทํางานคลาย ADSL สามารถใชงานไดกับสายนําสัญญาณหลายชนิด p ) เชน สายแกนรวม ((Coax)) สายใยแกว((Fiber-optic) สายตีเกลียวคู (Twisted-pair) ในระยะระหวาง 300 ถึง 1,800 เมตร โดยมีความเร็วขาลง 50-55 Mbps และ ความเร็วขาขึ้นที่ 1.5-2.5 Mbps 17
18
3
การเชื่อมตอทางซอฟตแวร
ชุดโพรโตคอล TCP/IP
ทําไดโดยทําการติดตั้งซอฟตแวรสําหรับสื่อสารขอมูลซึ่ง ทําหนาที่กําหนดรูปแบบและวิธีการในการสื่อสารขอมูล เรียกวาโพรโตคอล (Protocol) เครื่องคอมพิวเตอร 2 เครื่องจะติดตอสื่อสารขอมูลกันไดก็ ตอเมื่อใชโพรโตคอลชุดเดียวกันเทานั้น
19
20
เครือขายอินเทอรเน็ต
ตําแหนงของคอมพิวเตอรในเครือขายอินเทอรเน็ต
เครือขายอินเทอรเน็ตเปนเครือขายที่ประกอบดวยเครื่อง คอมพิวเตอรที่ใชชุดโพรโตคอล TCP/IPเปนมาตรฐานใน การสื่อสาร (T i i CControl t l PProtocol) t l) ซงทาหนาทสราง ซึ่งทําหนาที่สราง TCP (Transmission การติดตอและควบคุมการสื่อสารระหวางโปรแกรมที่ทํา หนาที่ขอใชบริการและโปรแกรมที่ทําหนาที่ใหบริการ IP (Internet Protocol) ซึ่งทําหนาที่ในการสงขอมูลจาก เครื่องคอมพิวเตอรตนทางไปยังเครื่องคอมพิวเตอร ปลายทาง
กําหนดเปนเลขฐานสองขนาด 32 บิต เรียกวาเลขตําแหนง ในเครือขายและมีชื่อเรียกเฉพาะวา IP Address แบงออกเปน 4 ชุด ชุดละ 8 บิต คั่นดวยเครื่องหมายจุด นิยมเขียนเปนเลขฐานสิบ แตละชุดจะมีคาระหวาง 0-255 ตัวอยาง เชน
กลุมและรูปแบบของ IP Address
IP Address
10.4.1.39 เปนหมายเลข IP ของเครื่อง seashore.buu.ac.th 10.16.64.24 เปนหมายเลข IP ของเครื่อง www.cs.buu.ac.th
21
คือหมายเลขอางอิงในการสงขอมูลบนโปรโตคอล TCP/IP (ปจจุบันเปน IPV4) โดยกําหนดหมายเลขใหอุปกรณในระบบ เชน เครื่องคอมฯ บริดจ เราเตอร เพื่อใชกําหนดเสนทาง(ปลายทาง) ในการ สงแพ็กเก็จขอมูล IP Address เปน address แบบลําดับชั้น (hierarchy) ทําใหสะดวกในการบริหารจัดการ IP Address เปน address ขนาด 32 บิต แบงเปน 5 ประเภท คือ A,B,C,D,E
แยก IP Address ออกเปน Class เพื่อกําหนดขนาดของ เครือขาย สําหรับเครือขายขนาดด
22
ใหญ ใ กลาง เล็ก 23
24
4
IP Address
IP Class หมายถึงการจัดกลุม IP Address จากตัวเลข 32 บิต จํานวน 4 ชุด ซึ่งในแตละชุดมีคา 0 – 255 ทําใหสามารถมีหมายเลข IP ไดถึง 256x256x256x256 = 4,294,967,296 เพื่อแจกจายใหกับ อุปกรณตางๆ บนเครือขายทั่วโลก โดยหนวยงาน Inter NIC (Internet Network Information Center) จะเปนผู จะเปนผกาหนดหมายเลข ําหนดหมายเลข IP เพื่อใชทั่วโลก ซึ่งนับวันก็ตองลดนอยลงไป ขณะนี้กําลังมีการพัฒนา โปรโตคอลไอพี version ใหม คือIPV6 จาก 32บิต เปน 128 บิต และเมื่อประกาศใชแลว IP จะมีเพียงพอสําหรับอนาคต แนนอน แตการอัพเกรดอินเตอรเนตใหใชโปรโตคอลเวอรชั่นใหม ตองใชเวลาอีก นานพอสมควร เพราะเปนเรื่องใหญมาก
สวนแรกเรียกวาNetwork Address หรือ Network ID สวนที่สองเรียกวา Host Address หรือ Host ID
25
Private/Public Internet
Class A Network ID =27=128 ตองลบดวย2 เพราะ -ไมสามารถให Network ID ที่เปน 0 ทั้งหมดได -ไมสามารถใช Network ID ที่ขึ้นตนดวยหมายเลข 127 ได
อยางไรก็ตามเมื่อเชื่อมตอเครือขายเขากับ internet อาจทําใหหมายเลข เครื่อง ไปซ้ํากับโฮสตใน internet ได เพื่อปองกันปญหาดังกลาว องคกร IETF( Internet Engineering Task Force)) ไดกําหนดหมายเลขไอพี 3 กลุุม เปนหมายเลขไอพีสวนบุคุ คล ซึ่งหมายเลขกลุมนี้จะไมถูกสงโดยเราเตอร
Class D ไมไดถูกนํามาใชกําหนดใหกับเครื่องคอมฯ ทั่วไป แตจะถูกใชสําหรับการสงขอมูลแบบ Multicast ของบางApplication ซึ่งเปนการสงจากเครื่องตนทางหนึ่งเครื่อง ไปยังกลุม ของเครื่องปลายทางกลมหนึ แตไมใชทกเครื ่องในเน็ตเวิรกเซกเมนตนั้น 28 บต บิต ใชกาหนด ใชกําหนด ของเครองปลายทางกลุ หนง่ง แตไมใชทุ กเครองในเนตเวรกเซกเมนตนน Address ของกลุมเครื่อง ที่ตองการเขามาอยูใน Multicast Group เดียวกัน ไบต ซายสุดของAddress ใน Class D จะมีคาเปน 224 เสมอ Windows สนับสนุนการสงขอมูลในลักษณะนี้ ตัวอยางของApplication หรือ service ที่ใช Multicast ไดแก WINS (Windows Internet Name Service) และ Application Multimedia เชน MS NetShow Class E ถูกสงวนเอาไว ยังไมไดถูกใชงานจริง แตอาจถูกใชในอนาคต 27
ดูหมายเลข IP ที่ใชแลวที่ http://www.iana.org/assignments/ipv4-address-space
28
ตัวอยางการหาหมายเลขเครือขาย
Subnet Mask (หมายเลขเครือขาย) เปนเลขฐานสองขนาด 32 บิต ที่ใชในการกําหนดขอบเขต ของเครือขายและสัมพันธกับ Class ของ IP Address เชนเครือขายที่มหี มายเลขเครือขายใน Class C จะมีคาโดย ปริยายเปน 255.255.255.0 ใชในการทดสอบวาเครื่องคอมพิวเตอรตนทางและ ปลายทางอยูในเครือขายเดียวกันหรือไม หมายเลขเครือขาย = หมายเลข IP • Subnet mask AND Operator
26
29
เครื่อง A
เครื่อง B
IP ADDRESS : 192.168.1.2 SUBNET MASK : 255.255.255.0
IP ADDRESS : 192.168.1.8 SUBNET MASK : 255.255.255.0
30
5
ตัวอยางการหาหมายเลขเครือขาย 128 64 32 16 8 4 2 1 1 1 0 0 0 0 0 0 128 64 32 16 8 4 2 1 1 0 1 0 1 0 0 0 128 64 32 16 8 4 2 1 0 0 0 0 0 0 0 1 128 64 32 16 8 4 2 1 0 0 0 0 0 0 1 0
การหาหมายเลขเครือขายเครื่อง A
เครื่อง A
IP ADDRESS = 192.168.1.2 SUBNET MASK = 255.255.255.0 11000000 . 10101000 . 00000001 . 00000010 AND 11111111 . 11111111 . 11111111 . 00000000 11000000 . 10101000 . 00000001 . 00000000
192 .
168 .
1 2
NETWORK NO.
31
128 64 32 16 8 4 2 1 1 1 0 0 0 0 0 0
เครื่อง B
128 64 32 16 8 4 2 1 1 0 1 0 1 0 0 0
.
128 64 32 16 8 4 2 1 0 0 0 0 1 0 0 0
SUBNET MASK
NETWORK NUMBER = 192.168.1
.
32
ตัวอยางการหาหมายเลขเครือขาย
128 64 32 16 8 4 2 1 0 0 0 0 0 0 0 1
IP ADDRESS
การหาหมายเลขเครือขายเครื่อง B IP ADDRESS = 192.168.1.8 SUBNET MASK = 255.255.255.0 11000000 . 10101000 . 00000001 . 00001000 AND 11111111 . 11111111 . 11111111 . 00000000 11000000 . 10101000 . 00000001 . 00000000
192 168 .
1
IP ADDRESS SUBNET MASK NETWORK NO.
NETWORK NUMBER = 192.168.1
.
8
33
34
ตัวอยางการหาหมายเลขเครือขาย
Loopback Address เปนการกําหนดคา Address ยอนกลับให application หรือ อุปกรณบนเครือขาย เพื่อให Process ภายในเครื่องสามารถติดตอกันได โดยผานขั้นตอนการเชื่อมตอของ loopback
เครื่อง A
เครื่อง B
IP ADDRESS : 192.168.1.2 SUBNET MASK : 255.255.255.0
IP ADDRESS : 192.168.1.8 SUBNET MASK : 255.255.255.0
NETWORK NUMBER : 192.168.1
NETWORK NUMBER : 192.168.1
แสดงวา เครื่องคอมพิวเตอร A และเครื่องคอมพิวเตอร B อยูในเครือขายเดียวกัน
•
35
มีการกําหนด IP Address เฉพาะขึ้นมา และสงวนเอาไวใชงานตามแตละ class คือ – Loopback L b k ของ class l A คือื 127.0.0.0 127 0 0 0 – Loopback ของ class B คือ 191.255.0.0 – Loopback ของ class C คือ 223.255.255.0 เชนถามีการสงขอมูลไปยังหมายเลข 191.255.0.1 ก็จะไมสงขอมูลออกไปนอกระบบเน็ตเวิรก แต จะยอนกลับไปยังเครื่องตนทางทีส่ งมา
36
6
การติดตอระหวางเครื่องคอมพิวเตอรในเครือขาย
วิธีการสงขอมูล
เครื่องคอมพิวเตอรตนทางตองรู IP Address ของเครื่อง คอมพิวเตอรปลายทางเสมอ และ เครื่องคอมพิวเตอรในเครือขายแตละเครือขาย ตองรู เครองคอมพวเตอรในเครอขายแตละเครอขาย ตองร IP Address ของอุปกรณกําหนดเสนทางประจําเครือขายหรือ Default Gateway ของเครือขายนั้นดวยเชนกัน
เครื่องในเครือขายเดียวกันตองมีสวนของหมายเลข เครือขายเหมือนกัน ถาหมายเลขเครือขายของเครื่องปลายทางเทากับหมายเลข เครือขายของเครื่องตนทาง การสงขอมู เครอขายของเครองตนทาง การสงขอมลสามารถกระทํ ลสามารถกระทาา ไดโดยตรง ในกรณีที่ไมเทากัน ผูสงจะสงขอมูลไปยัง Default Gateway เพื่อให Default Gateway เลือกเสนทางที่จะสง ขอมูลไปยังเครื่องปลายทางตามความเหมาะสมตอไป
37
การสงขอมูลบนเครือขาย
ระบบชื่อโดเมน (Domain Name System : DNS) เปนการจัดกลุม IP Address ของหนวยงานแตละ หนวยงานเขาดวยกัน และกําหนดเปนชื่อขึ้นใชแทน มีการจัดโครงสรางตามลําดับชั้น มการจดโครงสรางตามลาดบชน
192.168.2.77 192 168 1 55 192.168.1.55
Ethernet
Ethernet
The internet
Router/ Gateway
38
192.168.2.1
กําหนดตามลักษณะของหนวยงาน และ กําหนดตามพื้นที่ทางภูมิศาสตร
192.168.2.2
192.168.2.3 192.168.1.1
192.168.1.2
192.168.1.3
192.168.1.4
39
โครงสรางตามลําดับชั้นของชื่อโดเมน
40
การกําหนดชื่อโดเมนในระดับสูงสุดตามลักษณะหนวยงาน
41
com หนวยงานดานธุรกิจและการคา edu สถาบันศึกษา net หนวยงานที่สนับสนุนการดําเนินการในเครือขาย milil หนวยงานทหาร org หนวยงานอื่นๆ int หนวยงานที่ดําเนินการในระดับนานาชาติ biz หนวยงานธุรกิจ info สําหรับบุคคลทั่วไปใชในการบริการขาวสาร pro สําหรับหนวยงานที่เชี่ยวชาญในระดับอาชีพ
42
7
การกําหนดชื่อโดเมนในระดับที่สอง
การกําหนดชื่อโดเมนในระดับสูงสุดตามรหัสประเทศ th ประเทศไทย cn จีน jp ญ ญี่ปุน kr เกาหลี
หนวยงานที่ไดรบั รหัสในระดับสูงสุดสามารถนํามาขยาย เปนรหัสในระดับที่สองได เชนรหัสประเทศไทย th สามารถแยกออกเปนรหัสหนวยงานในประเทศ เชน
ac หมายถึงสถานศึกษา co หมายถึงหนวยงานธุรกิจและการคา go หมายถึงหนวยงานราชการ เปนตน 43
44
การกําหนดชื่อโดเมนในระดับที่สาม
การกําหนดชื่อโดเมนในระดับต่ําลงไป
จากรหัสหนวยงานในระดับที่สอง หนวยงานที่ไดรับรหัสนั้น สามารถขยายตอไปเปนรหัสในระดับที่สาม ซึ่งเปนรหัสที่ชี้ เฉพาะถึงหนวยงาน เชน
หนวยงานสามารถกําหนดชื่อหนวยงานยอยภายในไดเอง เชน กําหนดชื่อ
cs cs แทนเครอขายยอยของภาควชาวทยาการคอมพวเตอร แทนเครือขายยอยของภาควิชาวิทยาการคอมพิวเตอร sci แทนเครือขายของคณะวิทยาศาสตร eng แทนเครือขายของคณะวิศวกรรมศาสตร เปนตน
buu หมายถึงึ มหาวิิทยาลััยบูรพา cu หมายถึงจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย tu หมายถึงมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร และ ku หมายถึงมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร เปนตน 45
DNS
46
ตัวอยางการกําหนดชื่อโดเมน
หนวยงานที่ไดรบั รหัสในระดับใดๆสามารถตั้งชื่อเครื่องที่ อยูภายใตความควบคุมไดอิสระ และ/หรือ สามารถขยาย รหัสตอไปใหกับหนวยงานยอยรับผิดชอบแทนได เครื่องทุกเครื่องมีหมายเลข IP ดังนั้นการตั้งชื่อเครื่อง ภายใตชื่อรหัสทีไ่ ดรับมาแลวทําใหชื่อเครื่องที่ตามดวยชื่อ โดเมนของหนวยงานมีคาเทียบเทากับหมายเลข IP ของ เครื่องๆนั้น 47
เชน ชื่อ angsila.cs.buu.ac.th มี IP Address เปน 10.16.64.16 มีความหมายวาเครื่องคอมพิวเตอรชื่อ angsila อยูในเครือขายของ ภาควิชาวิทยาการคอมพิวเตอร(cs) ซึ่งเปนเครือขายยอยใน เครือขายของมหาวิทยาลัยบูรพา(buu) เครือขายของมหาวิทยาลัยบูรพาเปนเครือขายยอยในเครือขายของ สถาบันการศึกษา(ac) และ เครือขายของสถาบันการศึกษาเปนเครือขายยอยของเครือขายใน ประเทศไทย(th) ดังนั้น ชื่อเครื่อง + ชือ่ โดเมนของหนวยงาน ( angsila.cs.buu.ac.th ) คือ ชื่อโดเมนที่ใชแทนหมายเลข IP 10.16.64.1648
8
การสื่อสารที่เกิดขึ้นเมื่อผูใชระบุชื่อเครื่องใหบริการ WWW 1. ระบุชื่อเครื่องใหบริการ
3. รับหมายเลข IP ของ เครื่องใหบริการกลับมา
ขอมูลที่จําเปนสําหรับเครือขาย สรุปไดวาเครื่องคอมพิวเตอรทุกเครื่องในเครือขาย อินเทอรเน็ต ตองมีขอมูลที่จําเปนสําหรับเครือขาย คือ IP Address Subnet Mask Default Gateway และ Domain Name Server
2. คนหาหมายเลข IP ของชื่อ เครื่องใหบริการที่ระบุ
4. ติดตอไปยังเครื่อง ใหบริการตามหมายเลข IP ของเครื่องใหบริการที่ไดรับ
49
การตรวจสอบขอมูลเครือขาย
50
การตรวจสอบขอมูลเครือขาย สําหรับกรณีที่มีขอมูลครบถวนและถูกตอง ก็ไมไดหมายความวาจะสามารถติดตอกับเครื่องคอมพิวเตอรอื่นในเครือขายได ตองทําการตรวจสอบการติดตอสื่อสารในเครือขายในลําดับตอไป
การตรวจสอบขอมูลเครือขายในระบบปฏิบัติการ MS Windows ทําไดโดยการเขาสูระบบปฏิบัติ MS-DOS และใช คําสั่ง ipconfig หรือใชคําสั่ง ifconfig ในระบบปฏิบัติการ Unix
51
การตรวจสอบการติดตอสื่อสารในเครือขาย
52
การตรวจสอบการติดตอสื่อสารในเครือขาย
53
54
9
The Client/Server Model
โปรแกรมประยุกตบนเครือขายอินเทอรเน็ต มีสถาปตยกรรมแบบ Client/Server เปนสถาปตยกรรมของโปรแกรมที่ประกอบขึ้นดวย โปรแกรมสองชดด โปรแกรมสองชุ
เครื่องผูใหบริการ
เครื่องผูขอใชบริการ
ชุดแรกเปนโปรแกรมที่ทําหนาที่ในการใหบริการอยางใด อยางหนึ่งเรียกวา ผูใหบริการ(Server) โปรแกรมอีกชุดหนึ่งเรียกวา ผูขอใชบริการ(Client)
รองขอ ตอบกลับ
เครือขาย
55
56
การถายโอนแฟมขอมูล
เครื่องคอมพิวเตอรที่ใชในการถายโอนแฟมขอมูล
File Transfer Service ใชในการถายโอนแฟมขอมูลจาก เครื่องผูใหบริการมายังเครื่องผูใชบริการ โปรแกรมในกลุม นี้เรียกวา File Transfer Protocol หรือ FTP FTP เปนการใหบริการ ในการทําสําเนาแฟมขอมูลจาก เครื่องคอมพิวเตอรที่ตนมีสิทธิ (User FTP) หรือจาก เครื่องคอมพิวเตอรที่มีการใหบริการแบบไมตองระบุตัว ผูใช (anonymous FTP)
เครื่องคอมพิวเตอรที่ใชในการถายโอนแฟมขอมูล ประกอบดวย เครื่องผูรับบริการ (Client) หรือบางทีเรียกวา local host จะ run โปรแกรม ftp (ftp client) เพื่อขอบริการ
เครื่องผูใหบริการ (Server) หรือบางทีเรียกวา remote host จะ run โปรแกรม ftpd เพื่อรอการติดตอและใหบริการแก local host
57
58
การถายโอนแฟมขอมูล
โปรแกรมไปรษณียอิเล็กทรอนิกส (Electronic Mail)
การถายโอนไฟลจาก local host ไปยัง remote host เรียกวาการ
โปรแกรมไปรษณียอิเล็กทรอนิกสเปนบริการรับสง จดหมายผานเครือขายคอมพิวเตอร ใหบริการไดสะดวก และรวดเร็ว รับสงขาวสารไดทั้งแบบตัวอักษร ภาพ และ เสียง ทําใหการติดตอสื่อสารไมมีขีดจํากัด และเปนระบบ ที่ไดรับความนิยมในการใชบริการสูงในเครือขายปจจุบัน
upload การถายโอนไฟลจาก remote host ไปยัง local host เรียกวาการ
download
Upload Remote Host
Local Host Download
59
60
10
องคประกอบ ของโปรแกรมไปรษณียอิเล็กทรอนิกส
แนวความคิดพืน้ ฐานของไปรษณียอิเล็กทรอนิกส Email เปนการติดตอสื่อสารแบบ Asynchronous ขอมูลในจดหมายจะถูกสงไปยัง Server ขอมลในจดหมายจะถกเก็ ขอมู ลในจดหมายจะถูกเกบไวจนกระทงถู บไวจนกระทั่งถกเรี กเรยกใช ยกใช ขอมูลในจดหมายอาจจะใชเวลาเล็กนอยกอนที่จะถูก สงถึง
สวนการติดตอกับผูใช เรียกวา User Agent โดยมากมักจะอยูใน รูปแบบของโปรแกรมใชงาน โปรแกรมเหลานี้ชวยอํานวยความ สะดวกในการอานจดหมาย ชวยในการจัดเตรียมจดหมายและ จัดสง รวมถงอานวยความสะดวกในการจดเกบทอยู จดสง รวมถึงอํานวยความสะดวกในการจัดเก็บที่อยของผู องผใชทม ชที่มี การติดตอบอย องคประกอบที่สําคัญอีกสวนหนึ่งไดแกสวนการรับสงไปรษณีย อิเล็กทรอนิกสระหวางเครื่องคอมพิวเตอรในเครือขาย เรียกวา Message Transfer Agent
61
E-mail Address
62
การสงจดหมาย
รูปแบบทั่วไปของ email address user@domain_name ตัวอยาง เชน
[email protected]
ในบางครั้งอาจจะอยูในรูปแบบ
user@computer_name.domain_name เชน
[email protected] 63
ขอดีของ E-mail
ถึง(To) พิมพ e-mail address ของบุคคลที่ผูสงตองการสง จดหมายไปถึง สําเนาถึง(Cc) พิมพ e-mail address ของผูรับคนอื่นที่ผูสง ตองการสงสําเนาจดหมายไปถึง ตองการสงสาเนาจดหมายไปถง ซอนสําเนาถึง(Bcc) พิมพ e-mail address ของผูรับคนอื่นที่ผูสง ตองการสงสําเนาจดหมายไปถึงเพียงแตมีขอแตกตางกันที่ เมื่อผู สงระบุตัวผูรับสําเนาจดหมายดวย ซอนสําเนาถึง แลว ผูรับ จดหมาย (ในที่นี้คือเจาของ e-mail address ในสวนของ ถึง) จะ ไมทราบวาจดหมายที่ไดตนรับนั้น ถูกทําสําเนาสงไปถึงผูอื่น 64 ดวยหรือไม
ขอเสียของ E-mail
เปนการติดตอสื่อสารที่มีประสิทธิภาพ สามารถกระจายขอมูลในจดหมายไปยังผูอานหลายๆ คนได สงตอขอมูลในจดหมายไปยังผูอนื่ ไดงาย สามารถสงขอมูลในจดหมายไดรวดเร็วมาก แมวาจะอยูไกล ออกไป สามารถแนบแฟมขอมูลไปกับขอความในจดหมายได ไมตองติดแสตมป ใสซองหรือไปที่ทําการไปรษณีย 65
มีจดหมายที่ตองรับสงมากขึ้น ไดรับจดหมายที่ไมพึงประสงค (Junk mail หรือ Spam mail) มากขึนึ้
66
11
บริการเวิลดไวดเว็บ
ลักษณะการทํางานของบริการเวิลดไวดเว็บ
ระบบเวิลดไวดเว็บประกอบขึ้นดวยเอกสารจํานวนมาก เอกสาร แตละหนาเรียกวาเอกสารเว็บ (Web Page) ทําใหผูใชคอมพิวเตอรสามารถคนหาและดูเอกสารขอมูลตางๆ ไ ไดหลายรู ปแบบ ทงขอความ ั้ รูปภาพ ภาพเคลอนไหว ื่ ไ หรอื เสียง เอกสารเว็บแตละหนาอาจมีการเชื่อมโยงไปยังเอกสารอื่นได หลายหนาซึ่งแตละหนาอาจอยูในเครื่องใหบริการตางกัน ทําให เกิดเปนระบบเอกสารหลายมิติ (Hypertext) ขึ้น
HTML DOCUMENTS/ LINKED FILES
http://www.buu.ac.th/index.html
REQUEST index.html
HTTP The Internet
Client Web Browser
WEB PAGE
HTTP
HTML DOCUMENT index.html
Web Server
67
68
การทํางานพื้นฐานของ WWW
ผูขอใชบริการ
เครื่องคอมพิวเตอร Client มีโปรแกรม Browser ติดตอไปยังเครื่อง Server ที่รันโปรแกรม Web Server ผูใชกําหนดแหลงขอมูลที่ตองการรับบริการ เรียกวา URL : Uniform Resource Locator ลงบน Browser Browser สงคํารองขอ (request) ไปยัง Web Server เมื่อ ไดรับ ก็จะสงขอมูลกลับมา (respond) ใหกับ Browser โพรโตคอลหลักที่ทําหนาที่ในลักษณะ request-respond เรียกวา Hypertext Transfer Protocol หรือ HTTP
การแสดงผลเอกสารเว็บทําไดโดยใชโปรแกรมคนผาน (Browser) เชน Firefox และ Microsoft Internet Explorer เปนตน โดยผูใชตองระบุตัวชี้แหลงทรัพยากรสากล หรือยูอาร แอล (Universal Resource Locator หรือ Uniform Resource Locator เรียกยอวา URL) เชน http://www.buu.ac.th/index.html
69
รูปแบบของ URL
ตัวชี้แหลงทรัพยากรสากล(URL) โดยทั่วไปประกอบขึ้นดวยองคประกอบสามสวน โพรโตคอลหรือวิธีการที่ใชในการติดตอสื่อสาร ชื่อโดเมนของเครื่องคอมพิวเตอรของผูใหบริการ และ ชื่อแฟมของเอกสารเว็บที่ตองการ เช เชนน ชอแฟมของเอกสารเวบทตองการ
<protocol>://<server name> [:<port number>]/
สวนของ <protocol> http:// World Wide Web Server ftp:// FTP server (file f // (fil transfer) f ) https:// Secure HTTP news:// Usenet newsgroups mailto: e-mail file:// File on local system
http://www.buu.ac.th/index.html มี http เปนชื่อโพรโตคอล www.buu.ac.th เปนชื่อโดเมนของเครื่องคอมพิวเตอรของผู ใหบริการ และ index.html เปนชื่อแฟมของเอกสารเว็บ
70
71
72
12
รูปแบบของ URL
<protocol>://<domain name> / สวนของ <domain name> หมายถึง ชื่อเครื่องใหบริการบนอินเทอรเน็ต เชน www.buu.ac.th หรือื angsila.cs.buu.ac.th ยกเวนในกรณีของ mailto: จะหมายถึง E-mail address เชน mailto:[email protected] และ ไมไดตามดวย เครื่องหมาย // สามารถระบุเปน IP Address ก็ได
รูปแบบของ URL <protocol>://<domain name> //
สวนของ / ระบุชื่อแฟมขอมูล และ path ไปยังแฟมขอมูลนั้น ตัวั อยางเชน • http://www.buraphalinux.org/index.html จะมีคาเทากับ http://www.buraphalinux.org • Homepage ของ micky สามารถระบุไดเปน http://www.buraphalinux.org/~micky 73
74
ผูใหบริการเว็บ
คุณสมบัติ Favorites
ผูใหบริการเปนโปรแกรมที่ทํางานอยูในเครื่องคอมพิวเตอรเครื่อง ใดเครื่องหนึ่งในเครือขาย ตัวอยางโปรแกรมผูใชบริการ เชน Apache และ Microsoft IIS เปนตน โปรแกรมเหลานี้ทําหนาที่รอคอยเพื่อใหบริการ เมื่อไดรับการ เชื่อมตอและชื่อแฟมเอกสารเว็บจากผูใชบริการ ผูใหบริการจะทํา การคนแฟมที่กําหนดจากระบบแฟมในเครื่องคอมพิวเตอรของตน และทําการสงเอกสารหลักหรือเอกสาร HTMLไปยังผูรับบริการ ใหแลวเสร็จกอน จากนั้นจึงทําการสงแฟมอื่นๆที่มีการอางอิงถึง 75 ในเอกสารเว็บไปยังผูขอใชบริการ
การจัดเก็บ URL ตาง ๆ ที่เรา สนใจไว เพื สนใจไว เพอเปนทางลดและ ่อเปนทางลัดและ เกิดความสะดวกในการ เรียกใชงานหนาเว็บเพจใน ภายหลังโดยไมตองจดจํา URL ของเว็บเพจนั้น ๆ 76
ตัวอยางวิธีการสืบคนขอมูล
ตัวอยางวิธีการสืบคนขอมูล
การใชเครื่องหมายคําพูด “….” เขาชวย เชน
การคนหาโดยการใชเครื่องหมาย * ตอทาย Keyword เชน
“computer network”
Bang* Bang*
ผลทไดจะได ทมคาวา ี่ไ ไ เวบเพจ ็ ี่ ี ํ computer และ คําวา network ทั้งสองคํา โดยมีคําวา computer มากอน ตามดวยเวนวรรค และตอทายดวยคําวา network
ผลที่ไดจะได เว็บ เพจ ที่มีคําวา Bang หรือ มีคํา วา Bang เปนสวนประกอบของคํา เชน Bang’s หรือ Bangkok เปนตน 77
78
13