Computer System

บทที่ 2 ระบบของคอมพิวเตอร คอมพิวเตอร(Computer) เปนเทคโนโลยีที่สําคัญและโดดเดนในสังคมสารสนเทศ (Information Society) เนื่องจากเปนเครื่องมือที่ชวยใหการทํางานโดยเฉพาะทางขอมูลสารสนเทศมีประสิทธิภาพสะดวกรวด เร็วยิ่งขึ้น การรูจักคอมพิวเตอรจึงเปนสิ่งจําเปนสําหรับนําคอมพิวเตอรไปใชงาน ไมวาจะเปนงานดานพื้นฐานหรือ งานที่ตองอาศัยความชํานาญตางๆ 1. ความหมายของคอมพิวเตอร คอมพิวเตอร หมายถึง อุปกรณอิเล็คทรอนิคสที่สามารถแปลงคําสั่งและดําเนินการตามคําสั่ง เชน การ สงขอมูลเขาสูระบบ การประมวลผล และการแสดงผลลัพธ เปนตน การทํางานของคอมพิวเตอร การทํางานของคอมพิวเตอรประกอบไปดวยการทํางานขั้นพื้นฐาน 4-ขั้นตอน ดังนี้ 1. การสงขอมูลเขา (Input) คําสั่งหรือขอมูลตางๆ จะตองมีการนําเขาสูระบบเพื่อนําไป ประมวลผล โดยผานอุปกรณนําเขาขอมูล เชน mouse และ keyboards เปนตน 2. การประมวลผล (Processing) เมื่อมีการนําเขาขอมูลสูระบบแลว คอมพิวเตอรมีหนาที่ ประมวลผลตามคําสั่งที่กําหนดไว เชน การคํานวณเปรียบเทียบตางๆ 3. การแสดงผลลัพธ (Output) ผลที่ไดจากการประมวลผลของคอมพิวเตอรในรูปแบบตางๆ เพื่อนําไปใชในการตัดสินใจ หรือการบริหารงานตอไป อุปกรณแสดงผลลัพธ เชน monitors และ printers 4. การจัดเก็บขอมูล (Storage) ทําหนาที่จัดเก็บขอมูลลงบนหนวยความจําสํารองประเภทตางๆ ตามความสามารถของคอมพิวเตอรนั้นๆ อุปกรณที่ใชในการจัดเก็บขอมูล เชน Floppy disks, CD-ROM, hard disks เปนตน หนวยประมวล

หนวยนําเขาขอ

หนวยแสดงผลลัพธ

หนวยจัดเก็บ

รูปที่ 2.1 การทํางานของคอมพิวเตอร

1.

2.

3.

4.

5. 6.

1. 2.

3. 4.

5.

องคประกอบของระบบสารสนเทศคอมพิวเตอร ประกอบดวย ฮารดแวร (Hardware) หมายถึง อุปกรณทุกชนิดที่ใชในการประมวลผล การนําขอมูลเขา การจัดเก็บขอ มูลและการแสดงผลลัพธ โดยอุปกรณทุกชิ้นจะทํางานรวมกันเพื่อใหไดผลลัพธตามชุดคําสั่งหรือ software ที่อยูในเครื่อง รายละเอียดเกี่ยวกับฮารดแวร ซอฟตแวร (Software) หมายถึง ชุดคําสั่งที่สั่งใหฮารดแวรทํางานรวมกัน บางครั้งเรียกวา โปรแกรม แบงออกเปน 2 ประเภทหลัก คือ system software และ application software รายละเอียดไดกลาวไวใน บทที่ 5 ขอมูล/สารสนเทศ (data/ information) เมื่อเรานําขอมูลเขาสูระบบคอมพิวเตอร หนวยประมวลผลจะจัด การกับขอมูลนั้น เพื่อใหไดมาซึ่งสารสนเทศ หรือขอมูลที่ไดรับการกลั่นกรองใหอยูในรูปแบบที่นํามา ใชใหเกิดประโยชนได ดังนั้น ขอมูล จึงตองมีความถูกตองแมนยํา ทันเวลาและเชื่อถือได เพื่อใหไดมา ซึ่งสารสนเทศที่มีความถูกตองเชนกัน กระบวนการทํางาน (Procedure) คือขั้นตอนการทํางานของคอมพิวเตอรในระบบตางๆ เพื่อใหเกิดผล ลัพธที่ตองการ เชน ขั้นตอนในการใชตู ATM ผูใชจะตองปฏิบัติตามขั้นตอนที่ลําดับไว จึงจะไดเงินออก มา บุคลากร (Peopleware) เปนกลุมผูทํางานที่เกี่ยวของกับคอมพิวเตอร มีหนาที่แตกตางกันไป แตทํางาน รวมกันเพื่อใหมีการใชคอมพิวเตอรอยางเหมาะสมและมีประสิทธิภาพ ดังกลาวไวแลวในบทที่ 1 ผูใช (Users) ถึงแมวาคอมพิวเตอรสวนมากสามารถสั่งการทํางานดวยตัวเองตามโปรแกรมที่ตั้งไวก็ตาม การใชการควบคุมของมนุษยก็ยังเปนสิ่งจําเปนอยูเสอมเชนกัน ดังนั้น ผูใชจึงควรเปนผูที่มีความรูความ สามารถพอที่จะนําสิ่งที่มีอยูมากอใหเกิดประโยชนได

คุณสมบัติที่สําคัญ 5 ประการของคอมพิวเตอร มีความเร็วสูงในการประมวลผล (Processing Speed) ซึ่งแตกตางกันไปตามการทํางานและความสามารถ ของคอมพิวเตอรแตละประเภท มีการทํางานที่ถูกตองแมนยําและเชื่อถือได (Accuracy and Reliability) ไมวาจะเปนการปฏิบัติการทางดาน คํานวณ หรือการใหปฏิบัติงานซ้ําๆกันหลายครั้ง คอมพิวเตอรตองสามารถทําตามชุดคําสั่ง (programs) ที่ เขียนไวอยางไมมีขอผิดพลาด มีความจุในการเก็บขอมูลสูง (Storage Capacity) ซึ่งก็ขึ้นอยูกับขนาดของคอมพิวเตอรดวยเชนกัน วามี หนวยความจําสํารองไดปริมาณมากเทาไร มีการทํางานดวยระบบอิเล็กทรอนิกส (Electronic Machine) ขอมูลทั้งหมดที่ถูกปอนเขาสูเครื่อง คอมพิวเตอรจะไดรับการแปลงสัญญาณใหอยูในรูปของสัญญาณไฟฟากอน และ เมื่อมีการประมวลผลเรียบ รอยแลว คอมพิวเตอรก็จะเปลี่ยนสัญญาณไฟฟาเปนภาษาที่มนุษยเขาใจได มีการสื่อสารเชื่อมโยงขอมูล (Communication) สามารถติดตอสื่อสารกับเครื่องคอมพิวเตอรเครื่องอื่นๆได

ระบบสารสนเทศ 8

องคประกอบของระบบคอมพิวเตอร ประกอบดวย 3 สวน 1. ฮารดแวร (Hardware) หมายถึง ตัวเครื่องคอมพิวเตอรหรือสวนประกอบและอุปกรณที่เกี่ยวของ ที่เห็นไดจับตองได เกณฑมาตรฐานในการเลือกซื้ออุปกรณ 1.1 ไมโครโปรเซสเซอร (Microprocessor) หรือ ซีพียู (CPU) เปนวัสดุที่ทําดวยสารซิลิคอน ซึ่ง ประกอบดวยวงจรรวม เรียกวา ชิป (Chip) ความเร็วในการทํางานวัดเปน เมกะเฮิรตซ (MHz) หรือ 1ลานรอบตอวินาที 1.2 แรม (RAM) เปนหนวยความจําชั่วคราว กอนประมวลผลขอมูลจะถูกอานเก็บไวที่แรมกอน ถามีหนวยความจํา แรมนอยเครื่องจะประมวลผลไดชา ปจจุบันแรมาไมควรต่ํากวา 32 MB 1.3 ดิสกไดรฟ (Disk Drive) ใชอานขอมูลบนแผนดิสก 1.4 ซีดีรอมไดรฟ (CD-ROM Drive) ใชอานขอมูลจากแผนซีดีรอม แผนซีดีรอม 1 แผนจุได 650 MB 1.5 ฮารดดิสก (Hard disk) เปนอุปกรณเก็บขอมูลเหมือนแผนดิสกเกตแตจะทํามาจากจานโลหะแข็ง เชน อลูมิเนียมเคลือบดวย สารแมเหล็ก สามารถบันทึกและอานขอมูลไดเร็วกวาดิสกเกต จุขอมูลไดมาก มีหนวยในการเก็บขอมูลเปนกิกะไบต(GB) ที่นิยมใชกันไดแก Seagate, NEC, Quantum เปนตน 1.6 คียบอรด (Key board) เปนอุปกรณรับขอมูล มาตรฐานที่ใชเปนขนาด 105 คีย 1.7 เมาส (Mouse) เปนอุปกรณสําหรับชี้ตําแหนงบนจอภาพ ใชคูกับแผนรองเมาส(Mouse Pad) 1.8 กลองของเครื่อง (Case) ทําหนาที่หอหุมอุปกรณอิเล็กทรอนิกสตางๆภายในเครื่องไว มีแบบนอน (Baby) และแบบตั้ง (Tower) 1.9 จอภาพ (Monitor) ขนาดจอภาพที่นิยม คือ ขนาด 15 นิ้ว หรือ 17 นิ้ว โดยวัดจากความยาวของเสนทแยงมุมของจอภาพ 2. ซอฟตแวร (Software) คือโปรแกรมคําสั่งที่สั่งใหเครื่องคอมพิวเตอรทํางาน โดยจะเก็บไวในหนวยความจํา หลังจากนั้นเครื่องจะ ทํางานดวยตนเองตามโปรแกรมภายใตการควบคุมของหนวยควบคุม (Control Unit) ซอฟตแวรแบงเปน 2 ประเภท คือ 2.1 ซอฟตแวรระบบ (System Software)

ระบบสารสนเทศ 9

คือ โปรแกรมที่ทําหนาที่ควบคุมการทํางานของคอมพิวเตอรฮารดแวร จัดระบบการเก็บขอมูล การรับสงขอมูล เก็บขอมูลลงหนวยความจํา โดยบริษัทผูผลิตเครื่องจะใหโปรแกรมมากับเครื่อง สวนสําคัญที่ เปนแกนหลักของโปรแกรมระบบ คือ ระบบปฏิบัติการ ระบบปฏิบัติการ (OS: Operating System) คือ กลุมโปรแกรมที่เปนสวนเชื่อมโยงระหวางเครื่องและ ผูใชเครื่อง โดยมีหนาที่สําคัญดังนี้ - ควบคุมการทํางานของโปรแกรมและอุปกรณตางๆโดยเฉพาะอุปกรณรับและสงขอมูล (Input / Output Device) - จัดสรรทรัพยากรซึ่งใชรวมกัน (Shared Resource) - ติดตามการทํางานของอุปกรณภายในเครื่อง ประเภทของระบบปฏิบัติการ - ดอส (DOS: Disk Operating System) เปนระบบปฏิบัติการที่เมื่อกอนนิยมใชกันมาก การทํางานเปนแบบงานเดี่ยว (Single-tasking) ซึ่งมี 2 แบบ คือ PC-DOS และ MS-DOS - วินโดวส (Windows) ค.ศ 1990 บริษัทไมโครซอฟตไดผลิต Windows 3.0 ใชงานดานกราฟก GUI: Graphic User Interface) สามารถทํางานหลายโปรแกรมพรอมกัน (Multitasking) ค.ศ 1995 ไดผลิต Windows 95 เปนระบบปฏิบัติการ 32 บิท ซึ่งมีความสามารถดานระบบ เครือขาย สง E- mail ได Windows 98 เพิ่มประสิทธิภาพของวินโดวส 95-เปนระบบที่สนับสนุนการทํางานโปรแกรม ตางๆบนวินโดวสใหสามารถเชื่อตอกับระบบอินเทอรเน็ตอยางมีประสิทธิภาพ ปจจุบันไดพัฒนาถึง Windows 2000 Windows NT เปนระบบปฏิบัติการของบริษัทไมโครซอฟตสําหรับเนตเวิรกขนาดเล็ก เหมาะ สําหรับติดตั้งบนเครื่องแมขาย (Server) -

โอเอส/ทู (OS/2: Operating System 2) บริษัท IBM ใหบริษัท ไมโครซอฟตผลิตระบบปฏิบัติการที่ใชกับเครื่อง PS/2 ใหสามารถใช งานแบบกราฟกและสามารถทํางานแบบมัลติทาสกิ้ง คือใชงานหลายๆโปรแกรมไดพรอมกัน แตไมเปน ที่นิยมเพราะตองใชหนวยความจําขนาดใหญ - ยูนิกซ (Unix) เปนระบบปฏิบัติการที่ใหญและซับซอน มีขีดความสามารถสูง ใชงานลักษณะ มัลติทาสกิ้ง(Multitasking) คือสามารถใชงานไดหลายๆโปรแกรมพรอมกัน และเปนแบบมัลติยูสเซอร (Multiuser) คือ มีผูใชหลายๆคนพรอมกัน เหมาะสําหรับระบบเนตเวิรก (Network) ใชไดกับเครื่อง คอมพิวเตอรเมนเฟรม มินิคอมพิวเตอรและเครื่อง

ระบบสารสนเทศ 10

ไมโครคอมพิวเตอร แตตองระดับ 386 Dx ขึ้นไป มีหนวยความจําไมนอยกวา 8 MB มีฮารดดิสกความจุ ไมนอยกวา 100 MB - ซิสเต็ม 8 (System 8) เปนระบบปฏิบัติการของเครื่องแมคอินทอช (Macintosh) สามารถทําเปนระบบมัลติทาสกิ้งได เหมาะกับงานดานเดสทอปพับลิสชิ่ง (Desktop Publishing) คือการออกแบบและพิมพเอกสารโดยใช โปรแกรมคอมพิวเตอรซึ่งเปรียบเสมือนโรงพิมพตั้งโตะ 2.2 ซอฟตแวรประยุกต (Application Software) คือ โปรแกรมที่นักเขียนโปรแกรมเขียนขึ้นดวยภาษาใดภาษาหนึ่ง เพื่อใหสามารถประมวลผลไดตาม ตองการ 2.2.1 โปรแกรมสําเร็จรูป (Package Program) 2.2.2 โปรแกรมที่นักเขียนโปรแกรมเขียนขึ้นเอง ภาษาคอมพิวเตอร (Computer Languages) คือ ภาษาที่ใชในการติดตอกับเครื่องคอมพิวเตอร โดยเขียนเปนชุดคําสั่ง (Program) ภาษาคอมพิวเตอร แบงเปน 2 ระดับ คือ 1. ภาษาระดับต่ํา (Low Level Language) เปนภาษาในยุคแรกๆ แบงเปน 2 ประเภท คือ - ภาษาเครื่อง (Machine Language) เปนชุดคําสั่งที่ใชติดตอกับเครื่องโดยตรง ลักษณะแสดงในรูปเลขฐานสอง ประกอบดวย รหัสบอกประเภทของคําสั่ง (Operation Code หรือ OP-Code) เปนสวนคําสั่งที่บอกใหเครื่องทําการประมวลผล และ รหัสบอกตําแหนงขอมูล (Operand) เปนสวนที่บอกตําแหนงขอมูลในหนวยความจํา - ภาษาแอสแซมบลี (Assembly Language) เปนภาษาสัญลักษณ (Symbolic Language) พัฒนามาจากภาษาเครื่อง ใชสัญลักษณแทนเลข ฐานสอง เชน ADD แทนภาษาเครื่อง 1100 SUB “ 1101

Assembly Language

Assembler

Machine Language

2. ภาษาระดับสูง (High lever Language) การเขียนภาษาไมขึ้นกับฮารดแวรดังนั้นผูใชไมจําเปนตองเขาใจระบบการทํางานของเครื่องก็ ได แตตองเขาใจกฎเกณฑในการเขียนแตละภาษา ลักษณะคลายภาษาอังกฤษ จึงเปนที่นิยม

ระบบสารสนเทศ 11

ภาษาระดับสูง

Compiler หรือ Interpreter

ภาษาเครื่อง

-อินเทอพรีเตอร (Interpreter) เปนโปรแกรมแปลภาษาระดับสูงใหเปนภาษาเครื่อง จะแปลทีละคําสั่ง เชน ภาษา BASIC, dBASE เปนตน -คอมไพเลอร (Compiler) เปนโปรแกรมแปลภาษาระดับสูงเปนภาษาเครื่อง โดยจะแปลทั้งโปรแกรม 3. ภาษาธรรมชาติ (Natural language) เปนภาษาที่อนุญาตใหผูใชสั่งคอมพิวเตอรดวยภาษาพูดซึ่งเปน โครงสรางของภาษาอังกฤษ หมายความวา สั่งดวยประโยคเหมือนกับสั่งมนุษยดวยกัน ในการทําเชนนี้ จะตองทํา ใหคอมพิวเตอรฉลาดพอที่จะเขาใจคําสั่งนั้นๆได สวนมากจะนํามาใชในวงการแพทยและธุรกิจ โครงสรางของภาษาโปรแกรม แบงเปน 5 สวนดังนี้ 1. ประโยคที่ใชระบุตัวแปร 2. ประโยคที่ใชในการอานและแสดงผลลัพธ 3. ประโยคควบคุม วาจะใหทํางานที่สวนใดของคําสั่ง ถาไมมีสวนนี้เครื่องจะทํางานเรียง จากบนลงลาง 4. ประโยคที่ใชในการคํานวณ 5. ประโยคที่ใชบอกจบการทํางาน ตัวอยางของซอฟตแวรประยุกต ไดแก 1. Word Processing เปนโปรแกรมที่นิยมนํามาใชในงานเอกสารตางๆ (document) ทั้งที่มีเนื้อหาเปนอักขระ และรูปภาพ โดยการเก็บขอมูลของงานที่ไดจากโปรแกรมนี้ จะอยูในรูปของแฟมขอมูลนามสกุล .doc ผูใช สามารถกําหนดรูปแบบหนากระดาษ ตัวอักขระ และสีได เชน Microsoft Word เปนตน 2. Spreadsheet เปนโปรแกรมที่ใชในการสรางตารางและงานแผนภูมิตางๆ รวมทั้งการคํานวณ ผูใชสามารถใส ขอมูลทุกอยางได เชนเดียวกับ word processing การนําโปรแกรมนี้ไปใชงาน เชน การทําบัญชี ตารางสถิติ และ การบันทึกคะแนน โปรแกรมประเภทนี้ เชน Microsoft Excel เปนตน 3. Presentation เปนโปรแกรมที่ใชในการนําเสนอขอมูล ในรูปแบบที่นาสนใจ เนื่องจากสามารถใสเทคนิค ตางๆ ทั้งลักษณะการปรากฏของตัวอักขระ รูปภาพ และเสียงดวย เปนโปรแกรมประเภท multimedia ใช ประกอบกับเครื่องฉาย (LCD projector) เชน Microsoft PowerPoint เปนตน 4. Database โปรแกรมประเภทจัดการฐานขอมูล ใชสรางฐานขอมูลเพื่อจัดเก็บและจัดการขอมูลไดอยางรวด เร็วและมีประสิทธิภาพ เราสามารถนําโปรแกรมนี้ไปใชในงานตางๆ เชน การเก็บขอมูลนักศึกษา รายการสิน คาในโกดัง ขอมูลพนักงาน เปนตน โปรแกรมประเภทนี้ เชน Microsoft Access 5. Desktop Publishing และ Graphics ใชสําหรับจัดหนาหนังสือ สิ่งตีพิมพตางๆ เชน แผนพับ นามบัตร และ ใบประกาศ สามารถกําหนดรูปแบบไดตามตองการหรือตามที่มีแบบมาใหอยูแลว(Template)รวมทั้งใน

ระบบสารสนเทศ 12

การออกแบบงานดานศิลปะ ตัดตอ ตกแตงรูปภาพตางๆ โปรแกรมประเภทนี้ เชน Adobe PageMaker, Adobe PhotoShop เปนตน ซอฟตแวรเพื่อการใชงานกับระบบไมโครคอมพิวเตอร ซอฟตแวรกลุมนี่เรียกวา productivity software แบงออกตามการทํางานดังนี้ 1. ดานการพิมพหรือประมวลผลคํา (word processing software) 2. ดานการตีพิมพและผลิตเอกสาร (desktop publishing software) 3. ดานเอกสารอิเล็กทรอนิกส (electronic publishing software) 4. ดานการนําเสนองานดวยกราฟฟก (graphics presentation) 1.1 ซอฟตแวรเพื่อการประมวลผลคํา ซอฟตแวรเพื่อประมวลผลคํา หรือเรียกวา word สรุป การใชงานของซอฟตแวรประมวลผลคํา ไดดังนี้ 1. สรางเอกสาร 2. จัดรูปแบบของเอกสาร 3. บันทึกตัวอักขระเขาสูระบบคอมพิวเตอรและแกไขปรับปรุงการพิมพ 4. พิมพเอกสารที่ประมวลผลแลวหรือสงเอกสารที่ประมวลผลแลวบนระบบแฟกซ 1.2 ซอฟตแวรเพื่อการผลิตเอกสารในลักษณะของการตีพิมพเผยแพร โปรแกรม desktop publishing หรือ DTP เปนโปรแกรมที่ทํางานตีพิมพเอกสารมีความคลองตัว ตัวอยาง เชน เมนูอาหาร บัตรอวยพร แผนพับ จุลสาร เปนตน ทั้งนี้ก็จะทํางานควบคูไปกับ word processing คือ word ใชในการจัดรูปแบบเอกสาร สวน DTP จัดรูปแบบ กราฟฟก เลยเอาต อารตเวิรก ฯลฯ 1.3 เอกสารอิเล็กทรอนิกส เอกสารอิเล็กทรอนิกส (electronic documents) จะถูกสรางดวยโปรแกรม electronic publishing และเก็บ ไวบน diskette, HD, CD-ROM,DVD และเผยแพร รวมทั้งตัวหนังสือ ภาพ และเสียง หรือไมวาจะเผยแพรบน เครือขาย internet การสราง electronic documents ประกอบดวย 1. โปรแกรม word processing สําหรับสราง text file 2. HTML (HyperText Markup Langusge) สําหรับสราง HTML documents 3. Portable document เปนเอกสารอิเล็กทรอนิกสที่สามารถเคลื่อนยายไปยังผูรับในสถานที่ตาง ๆ หรืออาจรวมอยูใน HTML-based ในการสราง WWW page ทําใหสามารถเผยแพรเอกสาร อิเล็กทรอนิกสไปไดทั่วโลก 1.4 ชุดโปรแกรมการนําเสนอรายงาน การนําเสนอรายงานของภาคธุรกิจเปนสิ่งสําคัญมากสําหรับผูบริหาร ดังนั้นการนําเสนองานดวย presentation graphics software

ระบบสารสนเทศ 13

สรุป 1. 2. 3. 4. 5. 6.

สามารถเตรียมการในการนําเสนอไดสะดวก สามารถนําเสนอหรือชี้แจงภาพรวมไดชัดเจน สามารถขยายความเฉพาะสวนที่ตองการใหละเอียดลงไปไดอยางมองเห็นความตอเนื่อง ดึงดูดความสนใจของผูฟงไดดี ยนระยะเวลาในการนําเสนอ การประชุม สามารถเรียกรูปแบบการนําเสนอไดหลายรูปแบบโปรแกรมการนําเสนอดวยกราฟฟกที่นิยมมากที่ สุดในปจจุบัน คือ Microsoft Power Point 3. พีเพิลแวร (Peopleware) หมายถึง บุคคลที่เกี่ยวของกับการใชคอมพิวเตอรทั้งทางตรงและทางออม บุคลากรคอมพิวเตอร 3.1 หัวหนาหนวยงานคอมพิวเตอร 3.2 ฝายวิเคราะหและออกแบบระบบ (System Analysis Design) - นักวิเคราะหระบบ (SA: System Analyst) - นักออกแบบระบบ (SD: System Designer) 3.3 โปรแกรมเมอร (Programmer) 3.4 ฝายปฏิบัติการ (Operation and Services) - ผูควบคุมเครื่อง (Operator) - ผูจัดตารางเวลา (Scheduler) - พนักงานจัดเก็บและรักษา (Librarian) - พนักงานเตรียมขอมูล (Data Entry) ประเภทของคอมพิวเตอร เราสามารถแบงประเภทของคอมพิวเตอรไดตามขนาดและความเร็วในการประมวลผลดังนี้ 1. Supercomputers ซูเปอรคอมพิวเตอร เปนคอมพิวเตอรที่มีประสิทธิภาพในการทํางานสูงที่สุด มีความ สามารถในการประมวลผลเร็วสูง มีการทํางานที่ซับซอน โดยเฉพาะอยางยิ่งในดานการคํานวณ จึงเหมาะที่จะนํา ไปใชงานที่ตองการความละเอียดในการประมวลผล เชน การพยากรณอากาศ การปฏิบัติการทางทหารดานอาวุธ ตางๆ การตรวจสอบการแพรกระจายของสารกัมมันตภาพรังสี เปนตน (หมายเหตุ : ราคาตรวจสอบ พ.ศ. 2544 ประมาณ 80 ลานบาทขึ้นไป) 2. Mainframes คอมพิวเตอรเมนเฟรมหรือคอมพิวเตอรขนาดใหญ มีความสามารถในการประมวลผลดวย ความเร็วสูง มีหนวยความจําหลักขนาดใหญ ทําใหสามารถเก็บ ขอ มูลไดในปริมาณมาก เหมาะสําหรับองคกร หรือ ธุรกิจขนาด ใหญที่ตองรองรับผูใชบริการมากๆในเวลา เดียวกัน เชน

ระบบสารสนเทศ 14

ธนาคาร การจองตั๋วเครื่องบิน การจองหองพักโรงแรม การลง ทะเบียนนักศึกษา เปนตน 3. Minicomputer มินิคอมพิวเตอรหรือ คอมพิวเตอรขนาดกลาง มีความสามารถรองลงมาจาก mainframes แตสูงกวา Workstations คือสามารถรองรับการทํางานจากผูใชหลายคน เพื่อการ ทํางานเฉพาะดานตางกันไป ธุรกิจที่นิยมนํามินิคอมพิวเตอรมาใช เชน อุตสาหกรรมขนาดกลางตางๆ การคํานวณทางดานวิศวกรรม การทํางานดานบัญชี หรือ การจองตั๋วและที่พักในธุรกิจขนาดกลาง เปนตน 4. Workstations เวิรคสเตชั่น มีลักษณะเหมือนคอมพิวเตอรขนาดตั้งโตะ (desktop computer) ตางกันตรงที่ Workstations มีความสามารถทางดานกราฟฟค และการประมวลผลดานการ คํานวณที่สูงกวา และยังสามารถทํางานหลายงานไดในเวลาเดียวกัน ทําใหถูกใชเปนคอมพิวเตอรแมขายไดดวย Workstations จะใชในทางวิทยาศาสตร วิศวกรรม และ งานที่ตองอาศัยความรูเฉพาะทางดานตางๆ โดยเฉพาะ อยางยิ่งทางดานงานออกแบบกราฟฟค แบบจําลอง(modeling) และ การหมุนรอบทิศทางของภาพ 3 มิติ (Threedimensional objects rotation) อยางไรก็ตาม เทคโนโลยีที่สูงขึ้นทําใหความแตกตางของ Workstations และ PCs นั้น ลดนอยลงไปทุก ที เนื่องจาก PCs ที่มีประสิทธิภาพสูง สามารถปฏิบัติงานดานกราฟฟคไดเทียบเทากับ Workstations ที่มีประสิทธิ ภาพต่ํา และ Workstations ที่มีประสิทธิภาพสูงก็สามารถปฏิบัติงานของ mainframes และ supercomputers ในยุค แรกๆไดเชนกัน (Thomborson, 1993) 5. Microcomputers ไมโครคอมพิวเตอร เปนคอมพิวเตอรที่มีผูใชมากที่สุด เนื่องจากมีขนาดกะทัดรัด สามารถ ปฏิบัติงานทางธุรกิจขนาดยอมและใชในงานสวนตัวไดเปนอยางดี เราจึงนิยมเรียกคอมพิวเตอรประเภทนี้วา PC : Personal Computer PCs นั้นมีหลายรูปแบบตางกันตามลักษณะ ดังนี้ 5.1 Desktop Computers เปนคอมพิวเตอรขนาดตั้งโตะ เหมาะสําหรับการใชในสํานักงาน ที่บานหรือ สถานศึกษาทั่วไป แยกยอยออกเปน 2 ประเภท คือ Desktop PC และ Tower PC มีคุณสมบัติเชน เดียวกันทุกประการ ตางกันตรงที่ แผงวงจรตางๆของ Tower PC จะถูกเก็บไวที่ Tower case หรือ กลองทรงสูงสี่เหลี่ยม

รูปที่ 2.2 Desktop PC รูปที่ 2.3 Tower PC 5.2 Notebook Computers เปนคอมพิวเตอรขนาดพกพา หนักประมาณ 2-4 กิโลกรัม มีอุปกรณ คอมพิวเตอรมาตรฐานทั่วไป เชน คีบอรด disk drive และ CD-ROM drive 5.3 Labtop Computers มีลักษณะเชนเดียวกับ notebook computers ตางกันตรงขนาดของหนาจอที่ใหญ กวาและน้ําหนักที่มากกวา

ระบบสารสนเทศ 15

5.4 Hand-held Computers เหมาะกับงานที่ตองมีการออกนอกสถานที่ เชน การตรวจเช็คสินคาใน โกดัง หรือการเก็บขอมูลตามสถานที่ตางๆ 5.5 Palmtop Computers เปนคอมพิวเตอรพกพาขนาดประมาณฝามือ เหมาะสําหรับการใชงานสวน บุคคลเพื่อบันทึกขอมูลตางๆ เชน เบอรโทรศัพทที่อยู นัดหมายการประชุม ปฏิทิน เปนตน 5.6 Personal Digital Assistant (PDA) เปนคอมพิวเตอรพกพาประเภท pen-based computers เนื่องจาก มีการนําเขาขอมูลโดยใชปากกา PDA นี้กําลังเปนที่นิยมมากขึ้นเรื่อยๆ เพราะคุณสมบัติที่ทํางานได เหมือน PC และยังเปนอุปกรณสื่อสารในตัว คือ สามารถ สงแฟกซ ขอความ และใชเปนโทรศัพท ไดดวย

รูปที่ 2.4 Notebook Computer

รูปที่ 2.5 Subnotebook Computer

รูปที่ 2.6 Laptop computer

หนวยความจําสํารอง (secondary storage) หมายถึง หนวยจัดเก็บขอมูลในระยะยาวภายนอก CPU และ หนวย ความจําหลัก ในการจัดการกับขอมูลนั้น เราจําเปนตองจัดเก็บขอมูลใหอยูในรูปของแฟมขอมูล(file) โดยเราสามารถ แบงประเภทของแฟมขอมูลไดตามลักษณะขอมูล ดังนี้ 1. ASCII file : เก็บขอมูลในรูปของ text เทานั้น (text-only file) 2. Data file : เก็บขอมูลที่จัดไวในรูปของระเบียน (record) แลว 3. Document file: เก็บขอมูลที่ไดจากการประมวลผลของ โปรแกรมประเภท word processing 4. Spreadsheet file : เก็บขอมูลที่เปนลักษณะตาราง แผนภูมิ ตางๆ เชน ขอมูลที่ไดจาก โปรแกรม Excel 5. Source program file : เก็บชุดคําสั่ง หรือโปรแกรมที่เขียนหรือพัฒนาขึ้นมาดวยภาษาโปรแกรม ประเภทตางๆ และตองไดรับการแปลเปนภาษาเครื่องเสียกอน คอมพิวเตอรจึงจะนําไปปฏิบัติได 6. Executable program file : เก็บชุดคําสั่งที่ไดรับการแปลใหอยูในรูปของภาษาเครื่องแลว 7. Graphics file : เก็บขอมูลที่เปนรูปภาพในรูปของดิจิตอล 8. Audio file : เก็บขอมูลที่เปนเสียงในรูปของดิจิตอล 9. Video file : เก็บขอมูลที่เปนภาพเคลื่อนไหวในรูปของดิจิตอล การจัดการกับแฟมขอมูล 1. ผูใชสามารถ สราง ตั้งชื่อ และเก็บแฟมขอมูล 2. ผูใชสามารถก็อปป ยาย และลบแฟมขอมูล 3. ผูใชสามารถเรียกดูและปรับเปลี่ยนแกไขแฟมขอมูล

ระบบสารสนเทศ 16

4. ผูใชสามารถทําการ upload (โอนแฟมขอมูลจากเครื่องลูกขายไปยังเครื่องแมขาย) และ download (โอนแฟมขอมูลจากเครื่องแมขายมายังลูกขาย) 5. ผูใชสามารถรับแฟมขอมูล(import file)จากโปรแกรมอื่นเพื่อมาทํางานรวมกับแฟมขอมูลของตนได 6. ผูใชสามารถบีบอัดแฟมขอมูล (compress file)ใหมีขนาดเล็กลงไดเพื่อประหยัดเนื้อที่บนหนวย ความจําสํารอง 7. ผูใชสามารถสรางระบบความปลอดภัยในการเขาถึงแฟมขอมูลได (password or security) การเขาถึงสารสนเทศบนหนวยความจําสํารอง แบงออกไดเปน 2 ประเภท ดังนี้ 1. การเขาถึงแบบเรียงลําดับ (sequential access) กลาวคือ หากตองการเขาถึงขอมูลที่บันทึกไวในสุด ผูใชก็ตองไลตามลําดับขอมูลไปจนกวาจะเจอ ซึ่งเปรียบไดกับการกรอเทปคาสเซ็ท เพื่อฟงเพลงที่ ตองการ 2. การเขาถึงแบบสุม หรือแบบโดยตรง (random access or direct access) เมื่อผูใชตองการเขาถึงขอ มูลใด ก็สามารถเลือกไปที่ขอมูลนั้นๆไดทันที เปรียบไดกับการเลือกฟงเพลงจากแผน CD ซึ่ง สามารถกําหนดเพลงที่ตองการฟงไดทันที ประเภทของหนวยความจําสํารอง แบงออกไดเปน 3 ประเภท ดังนี้ 1. จานแมเหล็ก (Magnetic Disks) เปนวัสดุที่ไดรับความนิยมแพรหลาย เนื่องจากมีความจุสูง มีความ เชื่อถือได และสามารถเขาถึงไดแบบโดยตรง(direct access) จานแมเหล็กแบงออกเปน 2 ประเภท ไดแก 1.1 จานแมเหล็กแบบออน (floppy disks) นิยมเรียกวา diskettes หรือ แผนดิสก (disks) ที่ใช อยูในปจจุบันมีขนาด 3.5 นิ้ว (จานออนประเภท 5.25 นิ้วไดถูกเลิกใชไปแลว) เปนจานออนเคลือบสารแมเหล็ก หุมดวยพลาสติกแข็ง มีความจุสูงไดถึง 2.5 MB แตปกติที่ใชอยู คือ 1.44 MB และที่ floppy disks จะมีแถบปอง กันการเขียนขอมูล เรียกวา write -protect tab ไวสําหรับกันการเผลอเขียนทับขอมูลที่เราไมตองการเปลี่ยนแปลง การบันทึกขอมูลบนแผนดิสก เปนแบบ sector โดยการแบงเนื้อที่บนแผนดิสกเปนแทรค (track) แตละ track จะแบงออกเปนสวนๆ เรียกวา sector และ sector แตละ sector รวมกัน เรียกวา cluster ซึ่งทําใหการหาหรือ บันทึกขอมูลเปนไปโดยงาย เนื่องจากแตละขอมูลจะมีที่อยูเปนของตน Floppy disks ที่สามารถเก็บขอมูลไดมากๆ เรียกวา floppy-disk cartridges ที่รูจักกันดีมีอยู 3 ประเภท คือ • Zip disks มีความจุ 100 MB และ 250 MB นิยมใชกับขอมูลที่เปน multimedia ตองใช zip disk drive ในการทํางาน เชื่อกันวา จะเปนดิสกที่นิยมใชอยางกวางขวางแทนที่ floppy disk ในอนาคต • Superdisks มีความจุสูงกวา 120 MB ดีกวา zip disk ตรงที่มีความจุสูงกวา และสามารถ ทํางานดวย floppy disk drive ธรรมดาได • HiFD disk มีความจุสูงถึง 200 MB ใชกับ floppy disk drive ไดเชนเดียวกัน 1.2 จานแมเหล็กแบบแข็ง (hard disks) เปนแผนเหล็กบางๆ เคลือบดวยสาร iron oxide ใชสําหรับเก็บขอมูล เรียกวา platter ซึ่งมีการเขาถึงขอมูลที่เร็วกวา floppy disk และมีความสามารถในการ เก็บขอมูลไดในปริมาณมากๆ ปจจุบันมีหนวยความจุ เปน GB (gigabyte) ระบบสารสนเทศ 17

ขอมูลจะถูกบันทึกหรืออานจากฮารดดิสกดวย read/ write heads โดยที่หัวเข็มนั้นไมไดสัมผัสผิวหนา ของ platter เหมือนกับการเลนแผนเสียง เพราะเพียงแคฝุนละออง หรือควันบุหรี่ ก็สามารถทําลายจานแมเหล็ก ชนิดนี้ได หัวเข็มขนาดเล็กและบางนี้ จึงเหมือนกับรอนจากซายไปขวาผานผิวหนา platter ไปมาในระยะที่ใกล มากๆ เทานั้นเอง การบันทึกขอมูลบน hard disk จะเปนลักษณะที่เรียกวา แบบ cylinder เนื่องจากในระบบ คอมพิวเตอรที่มีขนาดใหญนั้น ฮารดดิสก เปนการนํา platters หลายๆแผน มาวางซอนกันจึงเกิดเปนรูปทรง กระบอก (cylinder)ขึ้นมา เชน ถานํามาวางซอนกัน 11 แผน เราก็จะไดดานที่สามารถบันทึกขอมูลได 20 หนา ไม รวมดานที่อยูบนสุด และลางสุด เปนตน ลักษณะของฮารดดิสกที่วางซอนกัน หรือที่เรียกวา hard disk packs นั้น สามารถเคลื่อนยายได และมี ความสามารถในการเก็บขอมูลไดมากกวาฮารดดิสกชนิดอื่น อีก 2 ประเภทของฮารดดิสก คือ internal hard disk หรือ fixed disk จะอยูภายในตัวเครื่องคอมพิวเตอร มักใชกับประเภท ไมโครคอมพิวเตอร สามารถเก็บขอมูลได ในปริมาณมาก และ hard-disk cartridge สามารถเคลื่อนยายไปมาไดสะดวกเหมือนตลับเทปทั่วไป นิยมใชเก็บ ขอมูลที่เปนความลับ โดยทั่วไปมีความจุอยูที่ 2 GB 2. จานแสง (Optical Disks) ซึ่งบางครั้งเรียก compact disk (CD) หรือ optical laser disk (เลเซอรดิสก) เปนหนวยความจําสํารองที่มีความจุสูงที่สุด อานและบันทึกขอมูลดวยแสงเลเซอรจาก optical head ที่รูจักกันดีมี อยู 3 ประเภท คือ 2.1 Compact disk (CD) เปนวัสดุที่ไดรับความนิยมอยางแพรหลายในปจจุบัน ทํางานดวย CD drive ซึ่งมีความเร็วในการอานตางกันไป โดยคาความเร็วจะอยูในรูปตัว X เชน 24x (สามารถถายโอนขอมูล ประมาณ 3.6 MB ตอวินาที เปนตน ) 32x และ 50x เปนตน โดยทั่วไปจะมีความจุอยูที่ 650 MB ขึ้นไป เรา สามารถแบง CD ออกเปน 3 ประเภทได ดังนี้ • Compact disk read-only memory (CD-ROM) สามารถบันทึกขอมูลในรูปของ multimedia ได มีขอ จํากัด คือ สามารถบันทึกไดเพียงครั้งเดียวโดยผูผลิต และผูใชสามารถอานไดเพียงอยางเดียวเทานั้น ไมสามารถแกไขหรือทําการเปลี่ยนแปลงใดๆกับขอมูลได นิยมนํามาใชในการบันทึกผลิตภัณฑ เพื่อจําหนาย เชน โปรแกรมตางๆ • Compact disk recordable (CD-R) เปนแผนซีดีเปลาที่สามารถนํามาบันทึกขอมูลไดครั้งเดียว และ นําไปอานไดหลายครั้ง เชนเดียวกับ CD-ROM แต CD-R อนุญาตใหผูซื้อเปนผูบันทึกขอมูลที่ตน ตองการ • Compact disk rewritable (CD-RW) ผูใชสามารถบันทึก เปลี่ยนแปลง และอานขอมูลไดหลายครั้ง นิยมใชกับงานออกแบบและงานที่นําเสนอในรูปของ multimedia ตางๆ ตองใชงานกับ CD-RW drive โดยที่มีขอดีตรงที่สามารถใชอาน CD-ROM ไดดวย ในขณะที่ CD-ROM drive ไมสามารถ ทํางานกับ CD-RW ได 2.2 Digital video disk (DVD) หรือ digital versatile disk มีขนาดเทากับ CD-ROM แตมี ความจุสูงกวามาก เพราะสามารถบันทึกไดทั้ง 2 ดาน โดยที่แตละดานมีความจุสูงถึง 4.7 GB ดังนั้น DVD 1 แผน จะสามารถจุไดประมาณ 10 GB และมีแนวโนมที่จะเพิ่มถึง 17 GB และสูงขึ้นไปอีกเรื่อยๆ ปจจุบันนิยมนํามาใช ในการบันทึกภาพยนตร แบงออกเปน 3 ประเภท เชนเดียวกับ CD คือ DVD-ROM, DVD-R, และ DVD-RW ซึ่ง แตละประเภทก็มีคุณสมบัติเชนเดียวกันกับ CD

ระบบสารสนเทศ 18

2.3 Write once/ read many (WORM disk) เปนจานแสงที่มีขอจํากัดเหมือนกับ CD-ROM คือสามารถบันทึกไดครั้งเดียวแตอานไดหลายครั้ง ตางกันตรงที่มีความจุสูงกวามาก นิยมใชในองคกรที่ตองการ บันทึกที่มีการเปลี่ยนแปลงนอยในปริมาณมาก เชน หองสมุดขนาดใหญ และเปนอีกทางเลือกหนึ่งแทนการใช microfilm ในการบันทึกภาพดิจิตอลปริมาณมาก 3. เทปแมเหล็ก (Magnetic Tape) เปนเทคโนโลยีหนวยความจําสํารองในรุนแรกๆ มีการเขาถึงแบบ เรียงลําดับ(sequential access) ทําใหไมเปนที่นิยมในการบันทึกขอมูลที่ตองการนําไปใชบอยๆแบบทันเวลา เราจึง นิยมนําเทปแมเหล็กเปนวัสดุในระบบคอมพิวเตอรที่ไมตองการเขาถึงแบบทันที ซึ่งเรียกวา batch processing (การรวบรวมขอมูลปริมาณหนึ่งกอนที่จะปอนเขาสูระบบคอมพิวเตอรเพื่อการประมวลผล)และ ในระบบสํารอง ขอมูล (backup system) เพราะมีราคาถูก มีความแมนยํา และสามารถเก็บขอมูลไดในปริมาณมาก ทํางานโดยใช tape drive หรือเครื่องอานเทปแมเหล็ก เทปแมเหล็กแบงออกเปน 2 ประเภท คือ 3.1 คารทริดจเทป (cartridge tape) มีลักษณะเปนกลอง หรือตลับ มีความจุประมาณ 120 MB ถึง 5 GB มีขอดี คือ สามารถนําขอมูลที่สํารองไวในเทปมาติดตั้งแทนฮารดดิสกที่เสียหายไดภายในเวลาอันรวด เร็ว 3.2 มวนเทปแมเหล็ก (magnetic tape reel) เปนรูปแบบดั้งเดิมซึ่งไดรับความนิยมนอยลง บันทึกขอมูลได 1,600- 6,400 ไบทตอนิ้ว นิยมใชกับคอมพิวเตอรขนาดกลางขึ้นไป ในระบบการสํารองสารสนเทศ (backup system) นั้นสามารถกระทําไดดังนี้ Full backup คือ การสํารองสารสนเทศทั้งหมดภายในระบบ Selective backup คือ การสํารองเฉพาะสารสนเทศที่มีความสําคัญตามความตองการของผูใช Modified files only backup คือ การสํารองเฉพาะสารสนเทศที่มีการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นลาสุด หนวยเก็บความจําสํารองประเภทอื่นๆ เชน smart card คือ การดที่มีลักษณะคลายบัตรเครดิต แตหนา กวา เนื่องจากมี ไมโครโปรเซสเซอร (microprocessor) หรือ หนวยประมวลผลยอย และสามารถบันทึกและ เปลี่ยนแปลงขอมูลทุกอยางของผูถือบัตรไวได เก็บขอมูลโดยบันทึกไวที่แถบแมเหล็ก (magnetic stripe) ซึ่ง เหมาะสําหรับการเก็บขอมูลที่มีปริมาณมากและตองการเก็บเปนความลับ เชนเดียวกับที่ใชในบัตร ATM เนื่อง จากไมสามารถอานไดดวยตาเปลา อุปกรณนําเขาขอมูล (Input devices) แบงออกเปนประเภทตางๆไดดังนี้ 1. อุปกรณประเภทคียหรือกด (keyed device) เปนอุปกรณประเภทที่มีการใชงานมากที่สุดตั้งแตอดีตมา จนถึงปจจุบัน ซึ่ง ไดแก คีบอรด(keyboards) โดยสามารถแบงออกเปน 2 ประเภทตามการใชงาน ดังนี้ 1.1 Alphanumeric Keyboard นิยมใชกับเครื่อง PCs ทั่วไป มีแปนพิมพเปนตัวเลข ตัวอักษร และ ปุมที่เปนฟงกชั่นการทํางาน (function keys) Esc

ปุมตัวอักษร

~ `

! 1

Tab Caps Lock Shift

Ctrl

F1

F2

F3

@ 2

# 3

$ 4

Q

W A

E

S Z Alt

F4

R D

X

F5

% 5

^ 6

T F

C

Y G

V

F6

U H

B

F7

* 8

& 7

I J

N

F8

( 9

O K

M

F9

F10

) 0

: ;

L < ,

{

P

> .

[

] " '

? /

F12

Print Screen

Scroll Lock

Backspace

Insert

Home

Page Up

Delete

End

Page Down

F11

+ =

}

| \

Pause

Enter

Shift

Alt

Num Lock

Scroll Lock

/

*

7

8

9

4

5

6

1

2

3

Home

End

Ctrl

Caps Lock

Num Lock

0

Ins

PgUp

PgDn

.

+

ปุมฟงกชั่น ปุมตัวเลข

Enter

Del

รูปที่ 2.7 Keyboard

ระบบสารสนเทศ 19

1.2 Special- Function Keyboard เปนคีบอรดที่ออกแบบมาเพื่อใชงานเฉพาะดาน ประเภท เครื่องที่ใชตามรานอาหาร fast-food ตางๆ เชน KFC McDonald’s เปนตน 2. อุปกรณประเภทชี้และวาดรูป (pointing and drawing devices) 2.1 Mouse เมาส เปนอุปกรณที่ตอเชื่อมกับคอมพิวเตอรดวยสายเคเบิ้ล ใชชี้ตําแหนงและคลิก เพื่อสงขอมูลเขาสูระบบ โดยผูใชสามารถเลื่อนตําแหนงของ cursor (เคอรเซอร) ไปตามจุดตางๆบนหนาจอ ทั้งนี้ ยังสามารถใชวาดรูปไดดวย ดังรูปที่ 2.8 2.2 Joystick มักนิยมใชในการเลนเกมคอมพิวเตอรหรือการเคลื่อนที่ของหุนยนต ดังรูปที่ 2.9 2.3 Trackball เปนลูกกลมๆโดยผูใชจะหมุนลูกบอลไปตามทิศทางที่ตองการ มีขนาดใหญกวา ลูกบอลที่อยูขางใตเมาส มักใชกับคอมพิวเตอรแบบพกพา ดังรูปที่ 2.10 2.4 Trackpoint ปุมควบคุม เปนปุมยางเล็กๆติดอยูกับแปนพิมพของคอมพิวเตอรแบบพกพา ดังรูปที่ 2.11 2.5 Touchpad แผนสัมผัส เปนแผนสี่เหลี่ยมอยูกับคอมพิวเตอรแบบพกพา โดยใชนิ้วสัมผัส เพื่อเลื่อนตําแหนงและเคาะเบาๆเพื่อกําหนดตําแหนงที่ตองการ ดังรูปที่ 2.12 2.6 Digitizer tablet and pen เปนอุปกรณที่เหมาะสําหรับการทํางานดานกราฟฟค โดยใชปาก กา เรียกวา stylus เปนตัวตกแตงขอมูลวาดไปบน digitizer ได ดังรูปที่ 2.13 2.7 Touch Screens เปนการนําเขาขอมูลโดยใชนิ้วสัมผัสบนหนาจอคอมพิวเตอร มีขอบเขต จํากัดในการนําเขาขอมูล กลาวคือ ผูใชตองเลือกขอมูลที่กําหนดไวใหเทานั้น ดังรูปที่ 2.14

รูปที่ 2.8 Mouse

รูปที่ 2.11 Trackpoint

รูปที่ 2.9 Joystick

รูปที่ 2.12 Touchpad

รูปที่ 2.10 Trackball

รูปที่ 2.13 digitizing tablet

รูปที่ 2.14 Touch Screens

ระบบสารสนเทศ 20

3. อุปกรณนําเขาขอมูลอัตโนมัติ (Source Data Automation) เปนการนําขอมูลเขาสูระบบทันทีที่เกิด ขอมูลขึ้น เชน POS (Point-of-sale)Systems, optical bar-code scanners, หรือ อุปกรณ optical character recognition (OCR) อื่นๆ โดยมีขอดี คือ สามารถลดความผิดพลาดของขอมูลที่อาจเกิดขึ้นจากการ คีย ชี้ หรือวาด รูปขอมูลเขาสูระบบ

เทคโนโลยีหลักในการนําเขาขอมูลอัตโนมัติ มีดังนี้ Scanners สแกนเนอร เปนการเปลี่ยนรูปภาพ(images)หรือเอกสารตางๆใหอยูในลักษณะของขอมูลที่เปน digital ซึ่งสามารถนําไปประมวลผลและจัดเก็บดวยคอมพิวเตอรตอไปได สแกนเนอรมีอยูหลายแบบ เชน แบบที่อยูกับ แปนพิมพ แบบตั้งโตะและแบบมือถือ

รูปที่ 2.15 สแกนเนอรแบบตั้งโตะ รูปที่ 2.16 สแกนเนอรแบบตั้งโตะ รูปที่2.17 สแกนเนอรขนาดมือถือ 3.2 Optical Character Recognition(OCR)และ Bar code Reader เครื่องอานอักขระและรหัส โดยเฉพาะบารโคด(Bar code: รูปแบบที่ใชกับเทคโนโลยีOCR เพื่อแยกประเภทและราคาของสินคา) นิยมใชตาม รานคาและงานบริการ เพื่อความสะดวกในการคิดราคาหรือแยกประเภทของตางๆ เชน ซุปเปอรมารเก็ต หอง สมุด โรงพยาบาล การปฏิบัติงานทางทหาร หรือการขนสงสินคา เปนตน นอกจากนี้ ยังนําไปใชในการอาน เอกสารที่เปนลายมือหรือที่พิมพดวยคอมพิวเตอรก็ได โดยเครื่องจะแปลงอักขระนั้นๆใหเปนรหัสคอมพิวเตอร 3.3 Optical Mark Recognition (OMR) เครื่องอานเครื่องหมาย นิยมใชในงานตรวจขอสอบ หรือแบบสอบถามประเภทตัวเลือกบนกระดาษคอมพิวเตอร โดยสวนมากจะใชดินสอ 2B ในการกรอกแบบฟอรม เพื่อใหคอมพิวเตอรอานออก 3.4 Magnetic ink character recognition (MICR) นิยมใชในงานธนาคารโดยเฉพาะ เช็ค เนื่องจากสวนลางของเช็คแตละใบจะถูกบันทึกขอมูลดวยหมึกพิเศษ หรือ หมึกแมเหล็กที่ระบุ รหัสธนาคาร หมาย เลขบัญชี และหมายเลขเช็คเอาไว โดยที่เครื่อง MICR นี้จะทําการแปลอักขระบนเช็คเหลานั้นเพื่อนําไปประมวล ผลในรูปของขอมูล digital ตอไป สวนตางๆบนเช็คที่เขียนดวยหมึกธรรมดานั้น ตองอาศัยการคียขอมูลเขาตาม ปกติ 4. อุปกรณนําเขาขอมูลในรูปของเสียง (Voice Input device) เชน ไมโครโฟน เปนตัวบันทึกเสียงเขาสู ระบบคอมพิวเตอร โดยสามารถนํามาแกไขเปลี่ยนแปลงไดดวยโปรแกรมที่เกี่ยวของ นอกจากนี้ คอมพิวเตอรยัง สามารถจดจําเสียงและคําสั่งโดยการใชเสียงได(Speech Recognition) ซึ่งเทคโนโลยีทางดานนี้มีการพัฒนาอยาง รวดเร็ว เนื่องจากการพูดเปนพฤติกรรมตามธรรมชาติของมนุษยอยูแลว ทั้งนี้ตองมีการฝกใหคอมพิวเตอรเขาใจ ในคําพูดหรือจําเสียงพูดของผูใชไดเสียกอน โปรแกรมประเภทนี้ เชน Dragon Dictate เปนโปรแกรมที่สามารถ จําแนกคําไดมากกวา 30,000 คํา หรือโปรแกรมแปลภาษาตางๆ เปนตน

ระบบสารสนเทศ 21

5. Digital camera กลองดิจิตอล มีคุณสมบัติเหมือนกลองถายรูปทั่วไป ตางกันตรงที่กลองดิจิตอลไม ตองใชฟลมถายรูป แตจะจัดเก็บภาพเปนขอมูลดิจิตอลไวในแผนดิสกหรือหนวยความจําของคอมพิวเตอร มีทั้ง ประเภทที่พกพาไดสะดวก(field camera) และประเภทที่ติดกับเครื่องคอมพิวเตอร (studio camera) 6. Digital Video camera กลองวีดีโอดิจิตอล ทํางานเหมือนกับกลองดิจิตอล เพียงแตสามารถบันทึก ภาพตอเนื่องหรือภาพเคลื่อนไหวได ปจจุบันนี้ กลองวีดีโอดิจิตอลสามารถบันทึกภาพนิ่งไดเชนเดียวกัน อุปกรณแสดงผลลัพธ (Output Devices) ผลลัพธสามารถแบงออกไดเปน 2 ลักษณะ คือ ผลลัพธแบบชั่วคราว (Soft Copy)จะแสดงผลบนหนาจอ คอมพิวเตอร และผลลัพธแบบถาวร(Hard Copy) จะอยูในลักษณะเอกสารที่พิมพออกมา อุปกรณแสดงผล สามารถจําแนกได ดังนี้ 1. Monitors จอภาพคอมพิวเตอร เปน cathode ray tube terminals (CRT) หรือบางครั้ง เรียกวา video display terminals (VDTs) ใชผลิตผลลัพธที่เรียกวา soft copy โดยจอภาพจะประกอบดวยคุณสมบัติ ดังนี้ - ขนาด (size) มีตั้งแต 14, 15, 17 นิ้ว หรือใหญกวา โดยวัดตามเสนทแยงมุมของจอภาพ - สี (color) แบงออกเปน จอภาพสีเดียว (monochrome monitor) แสดงผลลัพธเพียง สีเดียวบนพื้นดํา และจอภาพสี (color monitor) ซึ่งเปนที่นิยมใชกันอยูในปจจุบัน สามารถแสดงผลลัพธที่เปนขอความและกราฟฟคได - ความละเอียด (resolution) คือจํานวนของจุดที่แสดงความคมชัดหรือความละเอียดของภาพ 2. Flat Panel displays จอภาพชนิดแบน นิยมใชกับเครื่องคอมพิวเตอรแบบพกพา แตปจจุบันมีการนํา มาใชในลักษณะเหมือนจอภาพตั้งโตะทั่วไป มีลักษณะแบนเรียบและบางโดยใชเทคโนโลยีที่เรียกวา Liquid Crystal display monitors (LCD) ทําใหไมเกิดแสงรบกวนตอสายตา มักมีราคาแพงกวา 3. Printers เครื่องพิมพ เปนตัวผลิตผลลัพธที่เรียกวา hard copy แบงออกไดเปน 3 ประเภทยอย คือ 3.1 Dot-matrix printers เครื่องพิมพแบบจุด ทํางานโดยใชหัวเข็มตอกลงไปบนวัสดุที่ใช พิมพ นิยมใชในงานราชการหรืองานพิมพที่ไมตองการความสวยงาม มักเปนการพิมพบนกระดาษที่มีสําเนาหรือ กระดาษตอเนื่อง เชน ใบเสร็จคาไฟฟา คาโทรศัพท ใบกํากับภาษีตางๆ ใบสั่งของ หรือ ตั๋วเดินทางประเภทตางๆ เปนตน เครื่องพิมพประเภทนี้มีราคาถูก แตมีเสียงคอนขางดัง 3.2 Ink-jet printers เครื่องพิมพแบบพนหมึก เปนที่นิยมใชที่สุดในปจจุบันโดยเฉพาะกับ เครื่อง PCs ที่ใชตามบานหรือสํานักงานทั่วไป เนื่องจากมีราคาไมสูงนัก ไมมีเสียงดังรบกวนเหมือนประเภทแรก และสามารถผลิตไดทั้งงานสีและขาวดําที่มีประสิทธิภาพในระดับหนึ่ง ทํางานโดยใชหัวพนหรือหัวฉีด พนน้ํา หมึกดวยความเร็วสูงลงบนกระดาษ 3.3 Laser printers เครื่องพิมพเลเซอร เปนการใชแสงเลเซอร ซึ่งเปนเทคโนโลยีเดียวกันกับ เครื่องถายเอกสาร ในการผลิต hard copy ผลลัพธที่ไดจึงมีคุณภาพสูงกวาเครื่องพิมพทั้ง 2 แบบที่กลาวมาขางตน รวมทั้งสามารถผลิตงานไดมากในเวลาสั้นๆ เมื่อคุณภาพสูง ราคาก็สูงตามเชนกัน สวนมากที่นิยมใช laser printers จะเปนแบบขาวดําเทานั้น เพราะถาเปนแบบสีดวย ราคาจะอยูที่ประมาณ 100, 000 บาทขึ้นไป

ระบบสารสนเทศ 22

รูปที่ 2.18 Dot-matrix printer

รูปที่ 2.19 Ink-jet printers

รูปที่ 2.20 Laser printers

4. Plotters เครื่องพล็อตเตอร เปนอุปกรณที่เหมาะกับงานดานกราฟฟคตางๆ ที่มีขนาดใหญ ใช multicolored pens ในการสรางผลงาน ทํางานชากวาเครื่องพิมพมาก แตสามารถรองรับงานที่เครื่องพิมพทั่วไปทําไมได เชน แผนที่ ผังอาคาร แผงวงจรไฟฟา แผนภูมิที่มีความละเอียดสูงตางๆ เปนตน รูปที่ 2.21 Plotter 5. Presentation Graphics อุปกรณในการนําเสนอ ใชในการแสดงผลลัพธประกอบการบรรยายในดาน ตางๆ เพื่อใหผูฟงเกิดความเขาใจที่ดีขึ้น ที่นิยมอยูในปจจุบัน แบงออกเปน 2 ชนิด คือ LCD panel ใชตอเขากับ เครื่องฉายขามศีรษะ (overhead projector) หรือเครื่องฉายสไลด และ LCD projector มีเลนสและเครื่องฉายในตัว สามารถฉายภาพบนจอไดทันที เทอรมินอล (Terminals) คือ ฮารดแวรใดๆในระบบคอมพิวเตอรที่เปนสวนหนึ่งของเครือขายใชในการนําเขาขอ มูลและแสดงผลลัพธ แบงออกเปน 3 ประเภทใหญๆไดดังนี้ 1. Dumb terminals เปนเทอรมินอลที่มีความสามารถในการประมวลผลนอยมาก ตอเชื่อมกับ คอมพิวเตอรแมขาย เชน เมนเฟรมคอมพิวเตอร เพื่อแสดงขอมูล/สารสนเทศใหผูใชบริการทราบ เชน เครื่องที่ตั้ง ไวตามโรงพยาบาล หางสรรพสินคา หรือสนามบินเพื่อเปนแหลงขอมูลของสถานที่นั้นๆ 2. Smart X terminals มีประสิทธิภาพในการประมวลผลสูง มีหนวยความจําหลักที่มีความจุสูง สามารถแสดงผลกราฟฟคที่มีคุณภาพ ออกแบบมาเพื่อใหใชงานกับคอมพิวเตอรในเครือขาย เชน workstations สามารถทํางานหลายงานในเวลาเดียวกัน โดยมี input และ output devices ประกอบอยูดวย 3. Telephone terminals เปนการนําเทคโนโลยีโทรศัพทมาใชในการสื่อสารขอมูล/สารสนเทศที่ มีประสิทธิภาพและสะดวก โดยมี PC เปนตัวประมวลผลขอมูลเสียงที่สงมาทางโทรศัพท จึงทําใหโทรศัพทกลาย เปน เทอรมินอลขึ้นมา เชน การสั่งซื้อสินคาทางโทรศัพท การลงทะเบียนเรียน การสอบถามยอดเงินหรือรายงาน ผลตางๆทางโทรศัพท เปนตน นอกจากนี้ยังมีเทอรมินอลที่พัฒนาขึ้นมาเฉพาะดาน ที่รูจักกันแพรหลาย เชน 1. ATM terminal (Automatic Teller Machine) เปนเทอรมินอลเครือขายของเมนเฟรมของธนาคาร เพื่อเพิ่มความสะดวกสบายใหแกลูกคาในการเบิก-ถอนเงิน หรือสอบถามยอดเงิน โดยใชบัตร ATM ที่มีแถบแมเหล็กเปนตัวเก็บขอมูลสวนบุคคลเอาไว 2. POS terminal (Point-of –sale terminals) ใชในรานอาหาร fast-food หรือหางสรรพสินคา เชน Big C, Lotus, etc. หรือรานขายของทั่วไป โดยในระบบนี้จะมีการใช special-function keyboards ในการคิดราคาสินคา ซึ่งผานการประมวลผลโดยคอมพิวเตอร และจากนั้นก็ผลิตผลลัพธเปนใบ เสร็จใหลูกคา เปนตน

ระบบสารสนเทศ 23