Mga Halamang Gamot Mula sa pananaw ng mga katutubong manggagamot ( manghihilot at manunuob)
SABILA • • •
•
Mainam na gamut sa mga paso (burns) na gaya ng tilamsik ng mantika ginagamit bilang pampalago ng buhok, pampakinis ng kutis, gamot sa sugat Kunin ang katas ng dahon at ipahid sa balat na natilamsikan ng mantika; gamitin din ang katas para ikuskos sa anit at mukha. Maaari ring gamitin ang katas ng dahon bilang gamot sa sugat.
DAHON/TALBOS NG BAYABAS • • • •
Ginagamit na panlanggas ng sugat, pampaligo ng mga bagong panganak; tsaa para sa mga nagtatae. Ipanlanggas ang maligamgam o pinalamig na tubig sa sugat, galis, bakokang, minsan o dalawang beses maghapon. Ilaga o pakuluan ang dahon. Gamitin ang pinagpakuluang tubig.
OREGANO • Mabuti ang pinalambot na sariwang dahon sa nasunog o paso, • Kagat ng alupihan at sakit ng ulo. • Kung ilalaga naman ang dahon, mabuting gamot sa sakit ng tiyan. Nakalilinis din ito ng balat.
BANABA •
Mainam na pampaligo ang pinakuluang balat o dahon sa bagong panganak. • Kung gagawing tsaa at dadalisayin ang pinakuluang dahon, mainam na gawing agua tiempo (tubig) para sa mga may balisawsaw, sakit sa bato at pantog. • Ang puno ng banaba ay mabuti ring gamut sa mga sakit na diabetes at alta presyon.
SAMBONG • Mainam na gamot sa mataas ang lagnat • Mahusay ding pampababa ng presyon • Mainam ding panglanggas sa nagnaknak na sugat
GUMAMELA ( HIBISCUS) •
• • • •
Mabuting gamut sa pigsa. Kailangang dikdikin ang buko ng bulaklak na hinaluan ng kaunting asin at ihilot o itapal sa namamagang pigsa. Palitan ang tapal araw-araw hanggang sa mahinog ang pigsa. Mababawasan din ang kirot ng pigsa sa pagtatapal nito. Para sa mga bukol, dikdikin ang buko ng bulaklak at itapal. Mainam ding gugo ang katas ng dahon nito.
AMPALAYA •
•
•
Ito ay mabuti para sa mga taong may diabetes. Malaki ang maitutulong ng paglaga sa dahon nito at pag-inom ng isa hanggang tatlong beses maghapon. Kailangang inumin ito kalahating oras bago kumain. Mainam din ito para sa mga babaing kapanganganak lamang. Ito ay nakapagpapalakas sa kanila. Samantala, isang kutsarita naman ng pinaglagaan ay mainam para sa mga sanggol para hindi sila maging sakitin.
TALAMPUNAY/KALAMPUNAY • Mabisa ang tuyong dahon nito sa pagpapabuti ng mga may sakit na asthma. • Mabuti din ito para sa mga maga sa katawan. • Kailangang dikdikin lamang ang sariwang dahon nito. • Kung pakukuluan ang dahon, mabuti ito para sa mga sakit sa tainga.
TSITSIRIKA • Mabisa ito bilang natural na gamot sa diabetes. • Ang pinaglagaan nito ay gamot din sa sakit sa ngipin at ganoon din sa pabalik-balik na karamdamang may kulani.
KAIMITO/STAR APPLE • Gamot sa dimapagkatulog • Mabisa ring pangontra sa sakit sa gulugod ang bunga nito • Mabisang pampababa ng dugo ang madagtang bunga nito
IBA PANG HALAMAN AT PRUTAS • Mabisang pantapal para sa mga may lula • Ginagamit din itong pampaliit ng bukol ( bunga ng pagkakaumpog o pagkakabato at pantagal ng maga ( mula sa kagat ng insekto)
DALANGHITA/DALANDAN • Ang bunga ay mahusay na pangontra sa sipon at kabag • Ang mga dahon kapag dinurog o dinikdik ay maaring pantapal sa batang may tuspirina