Medea-permbledhje.docx

AKTI 1 Skena e pare Mendesha vajton per ate qe kishte ndodhur.Ajo uron te mos kishte vajtur anija Argo ne Kolkide dhe te mos ishte prere me sepate pisha e cila kish renë në pyll te Peljonit. Ajo mendon qe edhe sikur burrat e pashoq qe ishin porositur nga mbreti Pelia të venë të marrin bashken gjithe ar mos kishin marre lopatat ne duart e tyre keshtu Medea nuk do kishte shkuar në kullat e Jolkes dhe nuk do ishte verbuar nga dashuria per Jasonin; dhe as nuk do t'i bindte vajzat e Peliut qe te vrisnin atin dhe të rrinte sot ketu në Korint bashke me te shoqin dhe me fëmijet.Te gjithë banorët e kësaj toke ku erdhi Medea pasi la atdheun e donin shume ate por kur shkoi me Jasonin jetë të gëzuar të gjithë iu bën armiq.Si te mos mjaftonte edhe ate te cilet i mbeten miq Jasoni poi tradheton.Ajo mendon se ai njeri që kërkon të matet si armik me të, lehtë nuk do dalë mundës e fitues.Ajo permend se djemte e saj të lodhur nga lodrat po nisen per ketu dhe se ata s'kuptojnë asnjë nga të zezat që pëson e ëma sepse një të riu s'i pëlqen trishtimi. Pedagogu i djemve te Jason i thote qe eshte e vjeter në këtë shtëpi edhe zonjës se tij i ka sjelle shërbime.Ai i thote qe nuk ka pse te rrije ne portat vetem e pa shoqe dhe me vetveten te vajtoje. Mendesha i thote se per gjithë sherbyesit që jane besnike, cdo ndodhi e keqe qe i ndodh zotit tyre, është një goditje qe i prek dhe ata.Ajo i thote se ndjen ne zemer dhimbje aq të thelle, sa qe kjo e shtyu te shkoje atje.Ndersa Pedagogu e pyet se pse nuk e pushon vajin,Mendesha i tregon vuajtjet e saj.I shoqi tradheton të shoqen dhe femijet, ben krushqi e lidhet me shtëpine e mbretit, qe te marre grua bijën e Kreonit, mbretit te ketushëm. Medea e mjere krejt e poshteruar i ben thirrje beses qe i dha Jasoni dhe fton perendite si dëshmitare, se si Jasoni e shperblen të shoqen. Mendesha druhet se mos Medea i lendon femijet pas ii urren ata aq sa kur i sheh nuk ndien as nje lloj gezimi.Ajo e njeh Medean dhe e di se sa krenari te tepert ka. Pedagogu edhe pse nuk deshi fillimisht i tregon ato qe kish degjuar nga pleqte qe luanin tavlle.Ai kishte degjuar se Kreoni, mbreti qe sundote aty, kishte nder mend te nxjerre jashtë nga Korinti te dy keta djem bashke me nenen.Padagogu i thote mendeshes e cila qe shqetesuar per kujdesjen e Jasonit ndaj femijeve se Fisi i vjeter ia leshoi vendin fisit me te ri ja pra pse Jasoni nuk ndjen ne zemer asnje dashuri per

ata qe jane brenda ne shtepi.E shqetesuar per femijet Mendesha i tregon djemve se nuk uron te vdese por provohet sheshit, se ky sillet keq me ata qe i pati dikur fort te dashur. Mendesha u thote djemve se do jete me mire qe te jini Brenda dhe porositi pedagogun per djemte mos i afrohen nenes se helmuar. Se e kishte pare Medean qe po i vështronte me një sy te eger qe i dukej sikur ka ndermend t'u beje dick ate keqe. Teksa degjohen vajtimet e Medeas,Mendesha i thote djemve qe zemra e nenes po turbullohet. Ecni me vrap brenda ne dhome dhe rrini aty larg syrit te saj.Tek sa Medea mallkon gjithe shtepine bashke me djemte dhe atin e tyre Mendesha mundohet ta qetesoje duke e thene se nuk kane faj femijet.Ajo mundohet ta qetesoje duke e ndergjegjesuar te heqe dore ne vajtimet dhe urrejtjet dhe te nise nje jete te re.

Skena e dyte Disa gra korintase(KORI) flasin me Mendeshen pasi kishin degjuar vajtimet,ulerimat e gruas nga Kolkida e cila nuk gjeti dot qetesi.Ato thone se nuk ndiejne gaz per dhimbjet qe po ndien kjo shtepi sepse e duan dhe i dhimbset.Mendesha i thote se kjo shtëpi u prish dhe mbaroi. Ai tani mban shtrete mbreterore, ndërsa ne dhome zonja e madhe tretet e mjera mu si qiri. Medea mallkon veten dhe uron qe te vdese.Grate korintase i luten Zeusit ,Tokes dhe qiellit te degjojne si qan kjo fatzeze.Ato urojne se vdekjen mos e kerkoje, se nje dite do vije dhe ne u martofte serish i shoq, s'duhet të nxehet kunder tij se do t'ia marre hakun Zeusi.Ato luten duke thene “Mos pra u tret duke vajtuar për shtratin q'humbe”.Medea fillon serish ti lutet Zeusit dhe Temides te shohe te shohe Jasonin dhe te shoqen plur nje dite.Ajo flet dhe me pendese se si la atdheun dhe te atin si tradhetare dhe vrau vllain e saj. Grate korintase i thone Mendeshes ta marre Medean dhe ta sjelle tek to pasi do e trajtojne si mikeshe.Ato i thone to vrapoje ta marre sa me shpejt pa bere ndonje gje kunder atyre ne shtepi pasi keshtu ajo mund te shfryje helmin qe ka.Mendesha pohoi se do e merte dhe do e sillte tek to.Grate korintase i thone se kane degjuar ulerima tek i versulet shoqit saj qe ia tradhëtoi shtratin. Edhe per ato që vuan, qe peson me te padrejte, e thërret si deshmitare Temiden qe rri me Zeusin e cila kujdeset per betimet qe beri dhe te arijne aty ku duhet.

AKTI 2 Skena e pare Medea bindet dhe u drejtohet Grave korintjane se doli nga shtëpia dhe erdhi ketu mos fillonin e ta kritikonin.Shpeshhere njerezit paragjykojne pa ia njohur shpirtin dikujt.Fati me ndryshoi pa pandehur fare dhe zemrën ma derrmoi; e prandaj, mikesha, perderi sa per mua jeta shije s'ka, kete jete dua ta le dhe te vdes. Se im shoq te cili kisha gjithe shpresat, doli burri me i dobet nga te gjithe burrat.Medea pasi flet per veshtiresite qe kalojne grate u thote grave korintjane se perseri ato kane miq kane dike ndersa ajo shahet e poshterohet prej atij qe e morri nga nje vend barbar.Tani me ajo nuk ka atdhe nuk ka vella,nene as fare e fis.Ajo i kerkon atyre nje nder qe nese e gjen voline te hakmeret ndaje te shoqit i cili e zhyti ne mjerim,te mos flasin dhe te heshtin.Ajo flet se vertet femra eshte nje krijese e dobet por kur i kercenon shtratin e kurores, zemer me te eger nuk mund te gjesh. Grate korintjane i thone se do bejne sic thote sepse ka te drejte te denoje te shoqin dhe spo habiten fare qe po qan per fatin.Ato it hone se po shohin Kreonin, mbretin e ketushem qe po afrohet te thote vete se cfare ka vendosur.

Skena e dyte Kreoni pasi vjen i drejtohet Medeas: “Mede! Ti qe rri e vrejtur, qe je zemeruar me tet shoq Jasonin! Ty te urdheroj t'ikesh nga kjo toke dhe te largohesh bashke me femijet”.Ai i thote te mos e zgjase se e ka vendosur kete pune.Dhe se nuk do te kthehet ne shtepi pa e nxjere ate nga kufijte e tyre. Medea thote se nuk lane gje pa bere kunder saj armiqte dhe se nuk mbeti asnje strehe per te ku te fuse koken.Edhe pse po vuan kaq shume aty ajo e pyet se pse do q eta largoje. Kreoni i thote ne menyre te drejtperdrejte se ka frike prej saj se mos i beje ndonje te pa bere atij,te bijes ose dhendrit.Ai i thote se ka shume arsye pse duhet ta kete frike pasi ajo eshte grua shume e zgjuar e cila eshte helmuar nga ndodhia e saj dhe se i ka dale name se do perpiqet te hakmeret prandaj Kreoni zgjedh qe me mire te behet armik me te sot sesa neser ose pasneser te vajtoje e te vuaje. Medea thoti se nami i saj i ka sjelle nje mije te zeza.Ajo i thote se nuk ka asnje problem me Kreonin ose me te bijen pasi nuk ka pare ndonje te zeze prej tyre edhe pse vertet e urren shume Jasonin.Te zezat e saj kane erdhur nga Jasoni por ajo i jep

fjalen se nuk do lendoje njeri. Medea i thote qe le te martohen dhe te kini jete te lumtur.I premton qe do e mbylle gojen dhe do perulet perpara me te fortit edhe pse po vuan shume por i kerkon ta lejoje te qendroje aty. Kreonit i pelqejne fjalet e Medeas por ai i thote asaj se nuk mund ti besoje pasi mund ti kete trilluar keshtu e urdheron te largohen ne moment.Medea i lutet disa here te qendroje kurse Kreoni gjithmone kundershton dhe e kercenon se nese nuk iken vete do e nxjerin rojet jashte.Se fundmi Medea i kerkon te qendroje vetem nje nate te mendoje per te ardhmen e djemve te sa pasi babai i tyre spo can koke per ta.Ajo i kerkon ta kuptoje pasi Kreoni eshte baba per vete.Kreoni bindet nga kjo kerkesa e fundit dhe pranon por i kujton se ne qofte se dielli e gjen akoma ketu ai do e vrase ate bashke me djemte. Pasi Kreoni largohet grate korintjane nisin te qajne hallin e saj se kush do ia hape deren asaj pasi te largohet, cfare do te beje dhe a valle do shpetoje ndonjehere nga vuajtjet.Ato mendojne se ne kete dallge ka perfunduar per shkak te ndonje hyji. Medea e di ne cfare situate ndodhet.Ajo beson se jo gjithmone punet kane per ti shkuar keq.Ajo tani thote se ka akoma lufte mes nuses dhe dhendrit.Ajo thote se nuk do i fliste ati aq bute sa tia prekte zemren ne nuk do kishte nje qellim.Gjate kesaj nate ajo do te mendoje se si ti vrase te tre ata Jasonin,Kreonit dhe te bijes.Ajo po mendohej se cfare metode te perdorte per ti vrare dhe ariti ne perfundimin se menyra me e mire ishte me ane te helmimit ne ushqim.Ajo pastaj po mendonte se cfare do te bente pasi te hakmerej por besonte se perendesha Hekatra do ta ndihmonte pasi ate e ka nderuar me shume se cdo hyjni tjeter. Grate korintjane bisedojne me njera tjetren se drejtesia u permbys dhe se mendja e njeriut eshte plot dredhi madje dhe drejtesia e hyjnive ka ndryshuar.Ato besonin se pas kesaj mendimi per gruan do te ndryshoje dhe femrat do marin lavdi te madhe.Ato besojne se humbi çdo respekt për benë edhe ne Greqi madje dhe turpi, iku lart,fluturoi.Ato i thone Medeas se nuk mund te kthehet ne shtepine e babait pasi aty sundon nje mbretereshe me e forte se ajo.

AKTI 3 Skena e pare Jasoni i drejtohet Medeas se seshte hera e pare qe ai kupton sa te liga sjell inati.Ai i thote se do mund te rrinte dhe banontene kete pallat ne qofte se do i bindej urdhrave te mbretit.Por tani do e debojne se veproi krejt pa mend.

Sa per te ai thote se nuk i intereson nese nuk pushon se theni qe paska qene i ligu i botes; po per sa ka thene kunder mbreterise te jete e kenaqur qe shpetoi vetem me internim.Ai i thote se gjithmone eshte munduar te binte mbretin qe ajo te qendroje bashke me femijet.Por ngaqe ajo nuk ka pushuar se foluri keq prandaj do internohet.Ai i thote se do kujdeset si mik qe te mos ike pa marre ato qe i duhen per te jetuar edhe pse ajo e urren. Mede nis dhe i flet me urejten me te madhe te mundshme.Ajo i kujton atij gjithe te mirat qe beri per te duke numeruar se si hipi ne anijen Argo, kur e derguan te shkoje te mbjelle fushen vdekeprurese me dragonj,i thote se ajo vrau dragoin qe rinte gjithmone zgjuar.I tregon se tradhetoi atin e shtepine e me te se bashku erdhen ne Iolk,afer malit Pelion ku u be shkaktare qe u vra Pelia nga bijat e tija gje qe kjo vrasje ia hoqi atij friken.Ajo i thote se sa mosmirenjohes eshte dhe ne cgjendje e futi. Jason i kthehet perseri se ke folur me shume sec duhet.Ai thote se ajo doli me e fituar se nga ai vete pasi prej tij ajo u aratis nga fundi i botes dhe erdhi te jetoje ne Greqi ku mesoi per here te pare te jetoje me ligje.Ai i permend se e sheh mundesi shume te mire per vete te martohet me bijen e monarkut pasi pervec se do jetoje pa probleme do i jape femijeve qe do linde dhe atyre qe lindi Medea mundesi shume te mira per jeten.Ai fajson dhe grate per cdo te keqe qe ndodh ne bote. Grate korintjane i thote se shume bukur i stolisi fjalet por e kundershtojne sepse nuk i duket i drejte pasi e tradhetoi gruan e tij.Medea dhe Jason fillojne dhe fajsojne njeri tjetrin.Jason i ofron ne rruge para dhe te lajmeroje miq te tij ta ndihmojne pasi kjo te largohet por ajo nuk pranon.

Skena e dyte Medea takohet me Egjeun rastesisht.Egjeu sapo po kthehej nga faltorja e Febit.Ky kishte erdhur ketu pasi donte te mesonte sit e bente femije.Nga faltorja kishte mare nje mesazh enigmatic qe kerkonte nje mendje te holle per ta kuptuar.Medea perpiqet ta ndihmoje Egjeun,djalin e Pandjonit te urte.Tek sa bisedojne ted y Medea i thote atij hallet e saj se cfare ka perjetuar dhe se do debohet.Ajo i lutet atij per hater te perendive ta strehoje ate ne mbreterine e tij.Ajo i ofron atij se do mund te behet baba pasi te kurohet me barerat e saj. Ai pranon per hater te hyjnive dhe per faktin qe do mund te behet baba.Por nuk mund ti dale kundra miqve te tij keshtu i kerkon asaj qe te shkoje vete ne

mbreterine e tij.Gjithashtu ai betohet se nuk do e deboje ose ta lejoje ta debojne nga mbreteria e tij pasi me pare ia kerkoi Medea kete gje.

Skena e Trete. Pasi Medea siguroi strehen per me vone ajo kalon tashme ne planin e saj per hakmarrje.Ajo i thote grave korintjane planin i cili eshte se: Nje nga sherbetoret ka per ta derguar drejt te Jasoni, t'i thote nga ajo qe te shkoje vete te ajo; pastaj si te shkoje do e prese me fjale te embla sepse ka ndermend te vrase me dredhi bijen e monarkut. Me djemte, dhurata do t'i dergoj nuses: nje fustan të hollë, !1-jekurore t'arte; e pasi t'i marre dhe t'i vesh në trup, do të gjejë vdekje dhe jo ajo vetem, po dhe kushdo tjeter që do t'i afrohet sepse do i lyeje dhuratat me ilac.Me pas do te vrase femijet e saj qe Jason te mbetet fillikat i vetem kurse ajo do largohet nga ky vend pasi nuk do mund te duroje dot. Njera nga grate e kundershton dhe me te drejte por Medea e ka ndare mendjen dhe keshtu ajo do te nise planin.Ajo urdheron Mendeshen te shkoje te therase Jasonin.

AKTI 4 Skena e pare Jasoni shkon tek Medea te degjoje se cfare ajo kerkon.Medea shtiret si shume e penduar qe eshte treguar kaq e pamend sa nuk e ka kuptuar qellimin e Jasonit.Ajo thur shume lajka duke lavderuar Jasonin dhe idete e tij brilante.Ajo i thote se kupton dhe situaten e rende te saj dhe se eshte idiotsia e saj shkaktare per te.Ajo qe kerkon tani eshte te mundesohet nje strehe per te ne mbreteri dhe nese kjo nuk behet e munder te pakten te qendrojne femijet e saj.Ajo manipulon Jasonin se me dhurata te mira do kenaqen me shume prandaj i ofron nje kurore te arte dhe nje fustan te holle te cilat i kishin mbetur nga Dielli qe qe ati i atit te saj.Keshtu ajo urdheron djemte te shkojne me atin e tyre te cojne dhuratat.

Skena e dyte Grate korintjane e dine se cfare i pret djemte e shkrete dhe se babai i tyre po i con ata drejt vdekjes.Ato e dine se pamja qe kane dhuratar do e shtyjne ate ti veshe dhe kur ti veshe cdo gje do marre fund.Atyre u dhimbset dhe Jason i cili smundi dot te parashikoje dot se cfare e pret dhe tani po i afrohet fati i zi.Ato vajtojne dhe per

Medean te cilen plaga qe morri nga tradhetia ne shtratin e nuserise e coi te sakrifikoje dhe djemte e saj.

AKTI 5 Skena e pare Pedagogu shkon me gezimin me te madh ti jape lajmin se nusja u gezua shume kur morri dhuratat dhe se djemte nuk do te internohen.Medea sillet sikur nuk i intereson shume dhe i thote se nuk e ka gje send pedagogun.Ajo nis dhe qan me lot te pavertete e penduar qe beri kete gabim te madh dhe tani do te duhet te largohet e vetme.Edhe pse tani femijet e saj gjeten shtepi ata do jetojne gjithe jeten larg nenes se tyre.Pedagogu i cili i beson vajtimet e Medeas mundohet ta qetesoje.Medea i thote pedagogut te kujdeset per femijet e saj dhe tu beje gati cfare u duhet.Por ne ato momente ajo lufton me veten.Ajo ndjen nje ndjenje keqardhjeje per femijet e saj te pafajshem sa per nje moment ishte gati te hiqte dore nga fati per vdekjen e tyre.Por urrejta e mbuloi serisht dhe iu erren syte nga gjithe ai helm qe kishte per brenda.Urrejta e saj ia mbyti serisht gjykimin duke menduar se asnje te mire nuk do te shihnin prej babait.Keshtu i takon per here te fundit dhe femijet ikin me pedagogun.

Skena e dyte Grate korintjane i flasin Medeas per femijet.Ato mendojne se njerezit qe nuk mund te bejne femije jane me te lumtur se ata qe kane.Kjo sepse te rritesh femije kerkon shume kokecarje,te mendosh se si do te riten si ti edukosh cfare do te bejne,cfare do te hane.Edhe sikur femijet te rritem ne menyren me te mire te mundshme edhe qofte kur te behen burra perseri ata do te shkojne ne mbreterine e Hadit. C’ndryshim ka se do te vdesin sot apo do te vdesin pas disa vitesh.Vetem brenga i sjellin prindit gjate gjithe kohes.

Skena e trete Medea u thote atyre se me zorr po pres te shoh fundin aty dhe drejton doren nga pallati.Nje lajmetar vjen dhe i thote Medeas te largohet pasi do ndeshkohet per ate qe ka bere.Medea e pyes se cfare ka ndodhur dhe ai i thote se vdiq Mbreti dhe bija e tij.E gezuar Medea i kerkon tia shpjegoje dhe njehere se si ndodhi e gjithe situate dhe ky ia nis.Ajo ndihet mire kur degjon se cfare ka bere.Ne fund te bisedes lajmetari i thote te mos ndihem mire se e keqja kthehet tek ai qe e ka shkaktuar.

Grate korintjane gezohet qe shohin tek po e peson Jasoni por njekohesisht ndiejne keqardhje per princeshen e cila u perfshi kot ne kete histori dhe tani po zbret ne mbreterine e Hadit. Nderkohe Medea e ka ndare mendjen te vrase femijet e saj.Ajo mendon qe eshte me mire ti vrase vete se sa ti vrase ndonje nga armiqte e saj prandaj hyn ne pallat te mbaroje pune.

Skena e katert Grate korintjane nisin dhe luten per fatin e femijeve te gjore te cilet do vriten nga dora e nenes se tyre.Djemte e dine fatin e tyre dhe ulerijne te shpetojne nga nena e tyre vrasese edhe pse e dine qe nuk kane shpetim. Grate korintjane fillojne dhe te shohin Medean me nje sy tjeter,atop o e shohin ate si nje vrasese te pa shprit qe po shton vrase mbas vrasjeje per te ndeshkuar ate qe i tradhetoi shtratin.Ato e krahasojne rastin e Medeas me rastin e Inose e cila eshte i vetmi rast i mocem kur nena vret femijet e vet dhe me pas ajo hidhet ne det.Grate korintjane fajesojne martesen e grave si shkaktare te shume te ligave qe vijne ne bote.

Skena e peste Jasoni shkon aty dhe kerkon Medean.Ai takon grate korintjane dhe u thote atyre se sa e pamend ajo u tregua dhe qe tani ajo rezikohet ne cdo moment.Ai thote se nuk i intereson atij cfare do behet me te pasi denimin do e marri familja mbreterore. Tani ai e kerkon ate vetem qe te sigurohet qe djemte e tij te jene mire pasi ajo perben nje rezik per ta.Ato i thane se tashme Medea i vrau femijet e saj dhe ne do ait e shohe kufomat duhet te hape portat qe te shohe dy te keqet nje djemte e vdekur dhe dy gruan te cilen do e vrise. Pasi rojet me urdherin e tij hapin portat ai sheh Medean ne nje karoce me dragon. Ajo i thote se ne do te flase me te le te flase por nuk do e preke me dore.Ata nisin dhe fajsojne njeri tjetrin se si ariten punet deri ketu.Jasoni e shan dhe i thote se nuk kishte arsye pse te vriste femijet e saj per nje martese por per Medean kjo ishte nje veper e madhe.Se fundmi Jasoni i kerkon trupat e djemve te vdekur ti varrose por ajo nuk pranon dhe tha se do i varose ne nje vend ku nuk do mund ti c’nderoje asnje nga armiqte e saj.Ajo i kthehet atij se Zeusi nuk e la te shijoje gje pasi atyre qe i beri asaj dhe karroca zhduket.Jasoni fajeson Zeusin qe ia mori femijet dhe uronte te mos i kishte lindur dhe te mos i shihte te coptuar nga dora e tij. Grate korintjane thone se Lartë në Olimp drejton Zeusi shumë nga ngjarjet e gjithësisë. Shpesh herë hyjtë punët i bëjnë jo si shpresojmë ne, bijt' e vdekjes. Gjërat që priten nukë po ngjasin; ndërsa ato' që nukë priten, kryhen, mbarohen ashtu si do ndonjë nga hyjtë. Ja, kështu ngjau edhe kjo punë.