Matrix'in Tam Hikayesi

Matrix’in Tam Hikayesi hazırlayan: Kerem Köseoğlu http://www.whitesaint.org

The Second Renaissance Matrix’in hikayesi, insanoðlunun yapay zekayý keþfetmesiyle birlikte baþlýyor. Teknolojinin ilerlemesiyle birlikte insanlar, her türlü iþlerini yaptýrabilecekleri robotlar üretmeye baþladýlar. Bu robotlar, inþaatlerden ev iþlerine, restoranlardan hastanelere kadar birçok yerde insanlara hizmet ediyorlardý. Yapay zekaya sahip robotlar, artýk kendi kendilerine de yeni þeyler öðrenebiliyordu ve yaptýklarý iþlerin kalitesi bu oranda yükseliyordu.

ekonomik olarak insanlardan daha üstün bir duruma gelmiþ oldu.

Makinalarýn gittikçe artan baþarýlarýný kaygýyla izleyen dünya liderleri, en sonunda genel bir toplantý düzenleyerek bu konuda ne yapabileceklerini tartýþmaya baþladý. Bu sýrada beklenmedik birþey oldu; toplantýya davetsiz misafir olarak katýlan iki robot, iyi niyet ve barýþla geldiklerini, insanlarla bir anlaþma yaparak geleceðe doðru birlikte ilerlemek istedikÝþ yükleri ortadan kalktýðý ve istedikleri þeylere daha lerini söylediler. Elçileri çabucak ortadan kaldýran fazla vakit ayýrabildikleri için insanlar da bu durum- komite, ülkelerin güçlerini birleþtirerek makinalara karþý büyük bir savaþ baþlatmasý kararýný aldý. dan memnundu... Ta ki, ev hizmetçisi olan bir robot efendilerini öldürene kadar. Bu olayý kabullenemeyen ve bir Söz konusu savaþ insanlar açýsýndan oldukça kanlý tehlike iþareti olarak gören insanlar, genel bir akým ve yýkýcý geçti, zira insan vücudu savaþ makinalarýna baþlatarak aralarýnda yaþayan bütün robotlarý or- kýyasla çok daha kýrýlgandý. Kayýplarý gittikçe artan insan ýrký, komiteyi yeniden toplayarak bu konuda tadan kaldýrmaya baþladý. ne yapabileceklerini tartýþmaya baþladý. Makinalarýn büyük bir kýsmý yok edilerek toplu mezarlara veya denize atýldý. Kýyýmdan kaçabilenler ise Afrika’da toplanarak kendi ülkelerini kurdular. Öðrenmeye ve geliþmeye devam eden makinalar, burada insanlarýn yapabildiði üretimden çok daha iyisini yaparak son derece teknolojik ve kaliteli ürünleri çok ucuz fiyatlara satmaya baþladýlar. Þirketlerinin hisseleri borsada rekor seviyelere týrmandý. Bu sayede makinalar, hem teknolojik, hem de

Komite üyelerinden biri makinalarýn ana güç kaynaðýnýn güneþ enerjisi olduðunu, ve gökyüzünü karartýp güneþ ýþýðýný kesmeleri halinde makinalarýn kýsa sürede iþlemez hale geleceðini ve savaþýn sona ereceðini öne sürdü. Komitede kabul gören bu karar sonucu, birçok ülkeden yüzlerce uçak kalktý ve atmosfere sýrf bu iþ için geliþtirilmiþ bombalar býrakarak gökyüzünü siyah bulutlarla sonsuza dek kararttý. Bunun üzerine makinalar, yeni bir enerji kaynaðý arayýþýna giriþtiler. Aradýklarý cevabý ise insan vücudunda buldular. Ýnsan vücudunun yaydýðý ýsý ve sahip olduðu elektrik gücü, belli bir füzyonla birleþtirilerek enerjiye dönüþtürülebiliyordu. Bunu icat eden ve insan bedeninin yapýsý hakkýndaki araþtýrmalarýný hýzla ilerleten makinalar, en sonunda dünya liderlerinin karþýsýna bir anlaþma ile çýktýlar. Bu anlaþmaya göre insanlar robotlara teslim olma ve bedenlerinin enerji santrallerinde birer pil gibi kullanýlmasýna izin verme karþýlýðýnda, makinalar tarafýndan yaratýlan bir hayal dünyasý (simülasyon) içerisinde eski dünyalarýnda yaþama þansýný elde edebileceklerdi.

laþmada yazýldýðý gibi, insanlar mükemmel bir dünya hayali içerisinde yaþamaya baþladýlar. Makinalar ise gerçek dünyada insanlardan çektikleri enerji ile varlýklarýný sürdürmeye devam ediyorlardý. Makinalardan kaçabilen asiler ise yerin altýnda Zion adlý bir þehir kurup yaþamlarýna orada devam ettiler. Ne var ki, iþler baþtan planlandýðý gibi gitmemeye baþladý. Mükemmel dünya programý insanlarýn yaþayageldikleri dünyadan oldukça farklý ve insan yapýsýna tersti; bu programý kabul edemeyen insanlar birer birer ölmeye baþladý ve makinalar, “ekinler”inin büyük bir kýsmýný kaybetti. Bunun üzerine Architect, insanlara daha uygun yeni bir Matrix yaratmaya baþladý.

Bu kez, insan doðasýný ve psikolojisini anlama amacýyla makinalarca geliþtirilen Oracle adlý programdan yardým alýyordu. Oracle, insanlarýn Bu hayal dünyasýný yöneten makinaya (programa) %99’luk bir kesMatrix adý verilmektedir. Matrix, “Architect” adý ver- iminin seçim þansý ilen bir makina tarafýndan tasarlanmýþtýr. Matrix’e verildiði sürece her ense kökünden beynine sokulan bir alýcý / verici ile türlü þartý ve ortamý baðlanan bir insana, normal þartlarda göz, kulak, kabul edebildiklerini burun, dil ve teninin ilettiði sinyalleri Matrix iletme- keþfetti. Bunun üzerine Architect, yeni yaratacaðý ktedir. Örneðin Matrix’e baðlý bir insan kolunu ka- Matrix’i insanlarýn seçimlerine göre þekillenebilecek ldýrmak istediðinde, beyinden çýkan bu emir koluna bir hale getirdi. deðil, Matrix’e ulaþmaktadýr. Matrix ise bu isteði ve sonuçlarýný hesaplayarak, ilgili göz ve ten sinyal- Bu yeni Matrix birincisine kýyasla daha baþarýlý lerini gerçekmiþ gibi insan beynine geri iletmektedir. gözükse de, ortada bir risk vardý: Ýnanç ve seçimle Bütün bu iþlem sýrasýnda ise, söz konusu kiþi gerçek herþeyin yapýlabildiðini bir þekilde keþfeden bir dünyada hiç hareket etmemektedir. 7 milyar kiþi bu insan, Matrix çerçevesinde geçerli olan fizik kuralinteraktif sisteme baðlý olduðunda, gördükleri ortak larýna da karþý gelebiliyor, bununla kalmayýp uyhayalin kendileri açýsýndan gerçek dünyadan hiçbir anarak Matrix dýþýndaki gerçek hayatýna geri dahi farký kalmamaktadýr. dönebiliyordu. Ýnsanlarý bu Matrix’in içinde tutmak, belli bir zaman sonra uyanabilecek olmalarýna göz Sonunda makinalarýn dediði oldu, ve aynen an- yummak anlamýna geliyordu.

Architect’in planlarýna göre Matrix’den kurtularak gerçek dünyaya geçiþ yapan insanlarýn nüfusu ve kapasitesi belli bir seviyeye ulaþtýðýnda, þehirleriyle birlikte yok edilmeleri gerekiyordu.

Ne var ki, Oracle’ýn “The One” adlý programý yüklediði kiþiler 5 kez baþarýsýz olur ve Zion her seferinde ortadan kaldýrýlýr. 6. döngüde ise Neo, Morpheus ve Trinity ile karþýlaþýyoruz.

Programlardan oluþmuþ bir sistem olan Matrix, programlar arasýndaki bir takým çýkýþlara da sahipti. Kendisi ikinci Matrix’in inþasý sýrasýnda kullanýlan bir program olan Keymaker, oluþturduðu özel anahtarlar (programlar) sayesinde program çýkýþlarýna ulaþmayý ve bu çýkýþlardan baþka programlara geçmeyi mümkün kýlabilmektedir. Ýkinci Matrix’in inþasýndan sonra kendisine gerek kalmayan Keymaker, baþka birçok program gibi silinmekten kaçarak saklanmayý seçmiþtir.

What Is The Matrix Oracle devreye girmeden önce, insanlar makinalarla savaþmaya devam ediyordu. Morpheus ve Niobe arasýnda bir iliþki vardý, Trinity’nin çok iyi bir arkadaþ olarak gördüðü Ghost ise Trinity’e aþýk idi. Trinity ise kýsa süre sonra karþýlaþacaðý Neo’ya aþýk olacaktý.

Oracle Matrix’de Morpheus’un karþýsýna ilk kez çýktýðýnda kendini tanýttý ve makinalarla insanlar arasýnda süregelen savaþýn bitmesini istediðini, ve bu amaca yönelik bir yol görebildMerrovingian, programlarýn iðini söyledi. Oracle iþleyiþlerini kontrol eden ve sili- Morpheus’a Matrix’i necek / görev alacak program- d e ð i þ t i r e b i l e n , dýþýna larýn hangileri olduðuna karar Matrix’in veren bir baþka programdýr. çýkan ve baþkalarýný serbest býrakabilen ilk kiþinin Kendisi, Persephone adlý bir The One olduðunu, bu kiþinin geri döndüðünü ve Morpheus’un kendisini bulup ona getirmesi gerekprogram ile “evlidir”. tiðini söyledi.

Ajanlar ise, Matrix’e baðlý çalýþan görevli programlardýr. Görevleri ise insanlarýn Matrix’den dýþ dünyaya geçiþ yapmalarýný mümkün olduðunca önüne geçmek ve silinmekten kaçan programlarý yakalamaktýr.

Bunun üzerine hedeflerini ve yaþamýný deðiþtiren Morpheus’a daha fazla dayanamayan Niobe kendisini terk etti ve Zion Architect’in sistemi baþarýlý olur. Ne var ki hem mak- ordular komuinalarý hem de insanlarý oldukça iyi analiz edebilen taný Lock ile Oracle, gelecekteki varlýðýn ancak iki ýrk arasýndaki birlikte olmaya Buna barýþýn saðlanmasýyla mümkün olabileceðini tespit baþladý. eder. Bu yüzden, yüklenildiði insana Matrix içer- raðmen yýlmayisindeki herþeyi deðiþtirebilme ve Matrix’in sýnýrlarýný an Morpheus, Matrix’i deðiþtirme potansiyeline aþabilme gücü veren bir program hazýrlar. Bu þekil- sahip herkesi uyandýrmaya (Matrix’den kurtararak de; Matrix içerisinden yeterince insan kurtarýldýðýnda dýþ dünyaya çýkarmaya) ve Oracle’a götürmeye ve insanlarla eþit þartlara ulaþtýklarýnda, makinalarýn baþladý. Söz konusu kiþiler genellikle çocuklardý ve kaþýklarý bükme, eþyalarý hareket ettirme gibi barýþa daha sýcak bakacaðýný düþünmektedir. yetenekleri vardý.

Morpheus’un sýradaki hedefi, Matrix dünyasýnda bir bilgisayar programcýsý ve hacker olan Thomas Andersen (Neo) adlý kiþi oldu. Ajanlar tarafýndan engellenmeye çalýþýlmasýna raðmen Morpheus, Neo’yu kendi yanýna aldý ve Oracle’a götürdü. Oracle Neo’yu taþýyýcý olmaya uygun bularak, bir kurabiye içerisine gizlediði “The One” programýný kendisine yükledi. Neo bu andan itibaren Matrix’i istediði gibi deðiþtirebilme gücüne sahip oluyordu. Geliþen olaylar sonucunda Neo, özgürlüðünün sýnýrsýzlýðýný keþfederek Matrix’de ölümden dönme, kurþunlarý durdurma ve uçabilme gibi yetenekler sergileyebilecek hale gelir. Ajan Smith’i de benzer bir yetenekle yok eder. Ancak Smith, Matrix’de öldürüldükten sonra silinmek üzere The Source’a gitmeyi reddeder ve Neo’da yüklü bulunan The One adlý programdan kendisine geçen özellikler sayesinde bir virüs karakterine bürünür. Artýk Smith, baþka programlara bulaþarak kendi kendini kopyalayabilmektedir.

Final Flight Of The Osiris Bir süre sonra, bir devriye uçuþunda Osiris adlý gemi, makinalarýn topraðý kazarak Zion’a ulaþmaya çalýþtýklarýný fark eder. Sentinental’lerin (gezici savaþ makinalarý) gemiyi fark etmesi ve peþine düþmesi üzerine gemi kaptaný, mürettebattan birini Matrix’e gönderir ve gemi havaya uçmadan önce belli bir posta kutusuna uyarý mesajýný býrakmasýný saðlar.

Enter The Matrix & Matrix Reloaded Osiris’in bir paket býraktýðýný ve mürettebatýn bu paket uðruna hayatlarýný feda ettiðini öðrenen Niobe ve Ghost, Matrix’e girer ve ajanlar ve polisler tarafýndan korunan posta idaresine giderek paketi ele geçirir. Durumun ciddiyetini gören Niobe, halihazýrda devriyede olan bütün gemilerin kaptanlarýný Ýç Matrix’de toplantýya çaðýrýr. Burada daha önce görülmemiþ büyüklükte bir makina ordusunun topraðý kazarak Zion’a ulaþmaya çalýþtýðýný ve 72 saat sonra kapýlara dayanmýþ olacaðýný söyler. Bu sýrada Merkez’den bütün gemilerin Zion’a dönmesi yolunda bir emir gelir, ancak Morpheus, Oracle’dan bir mesaj gelmesi ihtimalina karþýlýk gemilerden birinin geride kalmasýný rica eder.

Toplantý, ajanlarýn kapýya gelmesiyle birlikte daðýlýr. Niobe ve Ghost bulduklarý tünelden kaçarlarken, Keymaker karþýlarýna çýkar ve onlarý güvenli bir yere alýr. Keymaker, cebinden bir anahtar çýkarýr ve Niobe’ye bu anahtarýn çok önemli olduðunu ve The One’a ulaþtýrmalarý gerektiðini söyler. Tam bu sýrada Merrovingian’ýn adamlarý ortaya çýkar ve Keymaker’ý yakalayýp götürürler, Ghost ise mahzene atýlýr. Onu kurtarmaya çalýþan Niobe, bir odada Persephone ile karþýlaþýr ve Persephone, kendisini öpmesi karþýlýðýnda Ghost’u serbest býrakacaðýný söyler. Niobe ona istediðini verir ve Ghost ile birlikte kaçar.

Oracle’ýn beklenen mesajý geride kalan gemi tarafýndan alýnýr. Gemi mürettebatý Matrix’den dýþ dünyaya geçiþ yapmak üzereyken beklemedikleri birþey olur; Smith, geride kalan bir kiþiye kendi kendini kopyalayarak çalan telefonu cevaplar ve dýþ dünyada söz konusu kiþinin bedenini bir kukla gibi kontrol etmeye baþlar.

Neo, aldýðý mesaj doðrultusunda Oracle ile görüþmeye gider. Oracle Neo’ya, The One adlý programa dýþ dünyadaki makineleri ve programlarý da etkileme gücünü verecek olan bir þeker uzatýr. Herþeyden habersiz olan Neo þekeri yer ve Oracle ile bir süre sohbet eder. Oracle kendisine Niobe Dýþ Matrix’e geçtikten sonra Jason, kendi- Keymaker’ý kurtarmasý gerektiðini söyler ve doðru sine Morpheus’u hapse atacaðýný söyler. Niobe ise, zamanda doðru yerde olursa bunu baþarabileceðiMorpheus’un insanlarý ikna etme kabiliyetinin çok ni söyler. Bu sýrada ortaya çýkan Smith Neo ile yüksek olduðunu ve onlara savaþý kazanacaklarýna dövüþmeye baþlar, ne var ki Neo, karþýsýna binlerce dair sürekli moral verdiðini söyleyerek Jason’un Smith çýkýnca uçarak kaçar. fikrini deðiþtirir.

Neo, Morpheus ve Trinity, Merrovingian’a Keymaker’ý istemeye giderler, ancak kendisi bunu yapmaya yanaþmaz. Onlara Oracle’a geri dönmelerini ve onun zamanýnýn neredeyse dolduðunu söylemelerini ister. Ne var ki, Merrovingian’ýn baþka kýzlarla kýrýþtýrmasýndan sýkýlmýþ olan Persephone onlara yardým edebileceðini, ama bunun karþýlýðýnda Morpheus Zion’a geri döndükten sonra Jason N e o ’ n u n tarafýndan sorgulanýr, ve o gece yapýlan toplantýda kendisini bir insanlara makinalarýn yaklaþtýðý gerçeðini açýklar; kez öpmesini aynen Niobe’nin söylemiþ olduðu gibi, insanlarýn ister. Neo isolaya korkuyla deðil umutla bakmasýný saðlar. Neo teneni yapar ise Trinity’nin vurulduðu bir rüya sebebiyle bir türlü ve Keymaker’a uyuyamamaktadýr. ulaþýrlar. Tam bu sýrada Ertesi gün yapýlan savaþ planlarýnda Jason, kon- Merrovingian seyi Niobe’nin gemisi Link’in çok küçük olduðu ve adamlarý ve savaþta kullanýlamayacaðý yönünde ikna eder; gelir ve bir aslýnda amacý sevgilisinin savaþa gitmesini önle- k o v a l a m a c a mektir. Bunu Niobe’ye söylediðinde Niobe hayal baþlar. kýrýklýðýna uðrar.

Zion’daki insanlar yok edildikten sonra seçeceði 23 kiþi ile birlikte yeni bir þehir kuracaktýr. Soldaki kapý ise Ýç Matrix’e geri dönmektedir ve Neo bu kapýdan geçerse, halihazýrda (rüyalarýnda görmüþ olduðu gibi) düþmekte olan Trinity’e gidebilecektir. Bunun bedeli ise, Zion ile birlikte Matrix’e baðlý bulunan herkesin ölmesidir. Bu olaylar sýrasýnda konsey, Morpheus’dan birkaç gündür haber alýnamadýðý için iki gemiyi yardýma gönderir, bunlardan biri de Niobi’nin gemisidir. Niobi’nin de yardýmýyla Keymaker’ý alarak güvenli bir yere ulaþtýrýrlar. Keymaker onlara The One’ý The Source’a ulaþtýrabileceðini söyler, ancak bunu yapabilmesi için bombalarla donatýlmýþ bir binanýn elektriðinin kesilmesi gerekmektedir. Niobe ve Ghost þehir elektrik santralini havaya uçurur, diðer geminin mürettebatý ise yedek sistemi havaya uçuramadan ölürler (dýþ dünyada gemilerine bir bomba isabet eder). Bunun üzerine Trinity Matrix’e geçerek hacker yeteneklerini ortaya serer ve yedek sistemi devre dýþý býrakýr. Bu sýrada odaya giren bir ajanla savaþmaya baþlar.

Architect, bunun daha önce 5 kez yaþanmýþ olduðunu ve her seferinde The One’ýn taþýyýcýsýnýn saðdaki kapýyý seçmiþ olduðunu söyler. Soldaki kapýyý seçen Neo, düþerken vurulan Trinity’i havada yakalar. Trinity kurþun sebebiyle ölür, ancak Neo yeteneklerini kullanarak hem kurþunu çýkarýr hem de Trinity’e yeniden hayat verir.

Bu sýrada Zion’un önünde gemiler makinalarla savaþmak için hazýrlanmaktadýr. Smith’in kukla gibi yönetmekte olduðu kiþi, EMPD silahýný ateþleyince (bunun olduðunu kimse bilmemektedir) 5 gemi düþer ve makinalar geriye kalan birkaç gemiyi parça parça eder, olaydan sadece Smith kurtulur ve bir baþka gemi tarafýndan iyi niyetle kurtarýlýr.

Neo, Morpheus ve Keymaker ilgili kapýya ulaþmadan hemen önce Smith tarafýndan engellenmeye çalýþýlýr. Neo ve Morpheus içeri girerken Keymaker, Neo’ya anahtarý vererek vurulur. Doðru kapýdan geçen Neo, The Source’un giriþinde Architect ile karþýlaþýr. Architect kendisine Matrix hakkýndaki tüm gerçeði anlatýr ve iki seçenek sunar: Saðdaki kapý, The Source’a çýkmaktadýr ve bu kapýdan geçerse,

Dýþ dünyaya geri dönen Neo ve Trinity, bir bombanýn kurbaný olan gemilerinden Morpheus ile birlikte son anda kurtulur. Neo, yeni kazanmýþ olduðu özellikler sayesinde üzerine gelen makinalarý Matrix’de kurþunlarý durdurabildiði gibi durdurur, ve hemen düþüp bayýlýr. Olaydan sonra Smith’i kurtaran gemi onlarý da kurtarmaya gelir. Niobi ve Ghost ise, makinalardan kaçarken bir yerlere düþen gemilerinde mahsur kalmýþ yardým beklemektedir.

Matrix Revolutions

kolayca alteder.

Neo’nun makinalarý durdurduktan sonra bayýlmasýnýn sebebinin Matrix ile dýþ dünya arasýnda bir yerlerde sýkýþmýþ olduðu ortaya çýkar. Merrovingian’ýn emrinde çalýþan ve programlarýn Matrix’den içeri veya dýþarý taþýnmasýndan sorumlu olan Trainman adlý bir program, Neo’yu trene almak istemez ve Neo’yu arada býrakýr. Bunun üzerine Seraph, Morhpeus ve Trinity Merrovingian’a gider ve kendisini tehdit ederek Neo’yu kurtarýr.

Neo, birçok zorluk sonrasýnda makina þehrine ulaþýr; ne var ki, bu sýrada Trinity hayatýný kaybeder. Makinalarýn liderinin karþýsýna çýkan Neo, Smith’in artýk kontrolden tamamen çýktýðýný ve Matrix ile iþi bittikten sonra makinalarýn þehrini de yok etmek üzere geri geleceðini söyler. Lidere, insanlarla imzalanacak bir barýþ anlaþmasýnýn karþýlýðýnda Smith’i yok edebileceðini söyler.

Makinalar bu teklifi kabul eder ve Neo ile Smith Oracle’ý tekrar ziyaret eden Neo, konuþmanýn ar- Matrix içerisinde son bir savaþ için karþý karþýya dýndan yapmasý gereken þeyin makina þehrine git- gelir. Oldukça yýkýcý geçen bu savaþ sonrasýnda mek olduðuna karar verir. Yanýna Trinity’i de alan iki taraf da birbirine üstünlük saðlayamaz. Bunun Neo, Niobe’nin gemisi olan “The Logos” ile birlikte üzerine Neo, Smith’in kodunu kendisine kopyalayola çýkar. Neo’nun bilmediði þey, gemide bir de masýna izin verir. Smith haline gelmiþ olan Neo, davetsiz misafirleri olduðudur: Smith’in kontrol et- geriye kalan son gücüyle kendi kendini yok eder; bu þekilde kopyalanmýþ olan bütün Smith’ler de kendi tiði kiþi. kendini yok ederek ortadan kalkar.

Makinalar ve insanlar arasýndaki kaçýnýlmaz savaþ Zion sýnýrlarýnda patlak verir. Bu sýrada Neo, Trinity ile birlikte Smith’in kontrolündeki kiþiyle dövüþür ve bu dövüþ esnasýnda gözlerini kaybeder. Ancak, artýk iyice geliþen güçleri sayesinde makinalarý gözleri olmadan da hissedebilmektedir. Bu yüzden düþmanýný

Makinalar sözünü tutar ve barýþ imzalanýr. Artýk makinalar ve insanlar birlikte barýþ içinde yaþayacaktýr ve Matrix içerisinde kalmak istemeyen insanlar dýþarý çýkmakta özgür olacaktýr.