Leraren Op Hyves - Artikel Trouw

TR 30-01-09 katern 2 pagina 26

’Een oefensom op Hyves is vaak je redding in nood’

Internet kan de communicatie tussen docent en leerling verbeteren. Maar er zijn valkuilen. „Het begint zakelijk, maar op een gegeven moment komen er hartjes en x’jes.”

Wat vinden leerlingen die contact met hun leraar hebben via Hyves er zelf van? Robin Govaart (14): „Ik vind het leuk dat leraren met de tijd meegaan. Zolang het contact over school blijft gaan, vind ik het oké, want als het te persoonlijk wordt, gaan leerlingen het verkeerd opvatten. En dat is natuurlijk helemaal niet de bedoeling.”

’Meester Bakker’ is op internet ineens ’Martijn’ Michiel de Vries

C

hatten of hyven met je leerlingen: de ene docent vindt het een verrijking, een ander vindt het veel te ver gaan. Door de komst van interne en andere informele communicatiemiddelen, is de relatie tussen leraar en leerling minder formeel geworden. Maar hoor je via deze informele kanalen wel met je leerlingen te praten? Voor jonge docenten van de lerarenopleiding kan het misschien ongemakkelijk zijn. Na een eerste dag als leerkracht word je thuis verrast met privéberichtjes van leerlingen. De kinderen hebben je gevonden op Hyves, een populair vriendennetwerk op internet. Moet je als leerkracht op die reacties ingaan? Sommige leerkrachten hebben helemaal geen problemen om te ’krabbelen’ (het plaatsen van berichtjes op Hyves) met hun leerlingen. Zij sturen via internet bijvoorbeeld berichtjes over het huiswerk van de volgende dag, of wensen hen succes bij de komende toets. Zoals Martijn Bakker (25), docent op het Hogeland College in Warffum. „Contact via Hyves vind ik op zich prima”, zegt hij. „Ik zit ook wat meer in de leeftijdscategorie van mijn leerlingen, waardoor ik ze ook weleens tegenkom met uitgaan.” Ziet hij zijn leerlingen in de kroeg of in de supermarkt, dan voelt Bakker zich geen leraar. Het contact is dan een stuk losser, zegt hij. „De hoedanigheid van docent heb ik dan niet. Dan heb ik gewoon normaal contact. Ook op internet is dit het geval. „Op msn spreken ze me ook aan met ’Martijn’, in de klas noemen ze me ’meneer Bakker’.” Volgens de docent klassieke talen

is de relatie tussen de leerling en docent minder formeel dan vroeger. Hij is blij dat hij met zijn klas op een losse manier kan communiceren. Dat heeft volgens hem als voordeel dat hij beter contact heeft met de leerlingen. „De relatie met de klas wordt er beter van; je weet wat er speelt. Ik weet ook dingen waar andere docenten helemaal niet van op de hoogte zijn. Ik hoor collega’s weleens over bepaalde leerlingen praten, en dan denk ik: je zou eens moeten weten.” Indien niet afgeschermd, is er op Hyves ook veel privé-informatie te

vinden. Zo kun je op de site informatie lezen over iemands vrijetijdsbesteding. Er zijn soms ook vakantiefoto’s te zien, ook van partners en vrienden. Vera Nuiver, derdejaars student aan de lerarenopleiding in Nijmegen, vindt dat docenten daarmee moet uitkijken. „Ze hadden mij ook gevonden toen ik op een middelbare school ging stagelopen”, vertelt ze. „Ik heb toen mijn profiel afgeschermd, zodat ze niks konden lezen. Ik vind dat leraren terughoudend moet zijn met privégegevens.” Nuiver is van mening dat er op de opleiding meer aandacht moet worden besteed aan dit soort kwesties. Ze beaamt dat veel aankomende leerkrachten worstelen met de vraag hoe om te gaan met contact met leerlingen op het web. „In het begin heb je veel onzekerheid. Je wil leuk gevonden worden en dan kun je soms te ver gaan”, zegt Nuiver. Marc Mathies, werkzaam bij de Algemene Vereniging van Schoolleiders, ziet vooral gevaren. „Je praat automatisch anders via internet. Daar moet je alert op zijn. Met Hyves moeten we met z’n allen rekening houden, maar leraren zeker. Die hebben een vertrouwensrelatie en een voorbeeldfunctie. Je hebt met leerlingen een andere machtsverhouding dan met je vrienden. Bovendien zet je jezelf in de etalage. Je laat je privéfoto’s toch ook niet in de klas slingeren?” Volgens Frans Lathouwers, advocaat bij de Algemene Onderwijsbond, bevinden docenten op Hyves zich op een ’glijdende schaal’. „We hebben het zo vaak zien misgaan”, zegt hij. „Het begint met zakelijke berichtjes over roosters, maar op een gegeven moment komen er hartjes en x’jes, of opmerkingen over uiter-

Emine Keser (14): „Nou, ik vind het echt superfijn. Ik heb deze week proefwerkweek en voor sommige onderdelen wil ik extra oefeningen, en op deze manier krijg ik ze.” Marieke Kunst (14): „Ik denk dat als de leerlingen iets meer van hun leraar weten, dat ze dan ook wel meer respect hebben voor die leraar. De docent is dan beter op de hoogte hoe het met zijn leerlingen gaat, en weet daardoor hoe hij ze in de klas moet behandelen.“

Martijn Bakker (25), docent op het Hogeland College in Warffum, hyvet graag met leerlingen. „Als ik uitga, kom ik ze soms ook tegen.” FOTO REYER BOXEM

lijkheden. Als de ouders dat lezen, heb je een probleem. Dat praat je niet zo makkelijk goed.” In 2008 heeft de advocaat 25 docenten moeten bijstaan die hun baan kwijtraakten. In 2007 was dit ook al het geval. Lathouwers vindt dat scholen moeten aangeven dat er grenzen zijn. Leraren horen een gezaghebbend figuur te zijn, een autoriteit. Hij stelt dat je als docent niet kan permitteren om een vriendschapsband met een leerling te hebben. „Ook buiten school hebben docenten een gezagsverhouding.” Bovendien, zo zegt hij, kunnen pubers moeilijk met leuke opmerkingen omgaan. „Stel jezelf als norm: dat wat ik schrijf, moet een collega ook kunnen lezen.” Niet alleen jonge docenten zijn actief op internet. Ook de persoonlijke Hyves-pagina van Pieter van Iersel (50), leerkracht op het Sint Janslyceum in Den Bosch, staat vol met vrien-

delijke conversaties met zijn leerlingen. „Ik vind het leuk dat ik een beetje kan zien waar mijn leerlingen mee bezig zijn”, zegt hij. „Daardoor leren we elkaar beter kennen.” Af en toe chat Van Iersel ook met zijn leerlingen, bijvoorbeeld als ze ergens problemen mee hebben. Met de feestdagen in december stuurde Van Iersel al zijn pupillen een kerstboodschap via een ’krabbel’ op internet, die vervolgens veelvuldig werd beantwoord. Ook houdt hij via Hyves contact met oud-leerlingen en stuurt hij de toetsresultaten via internet. Er staat ook wat privé-informatie van hem op de netwerksite. Maar dat zijn allemaal dingen die leerlingen gerust mogen weten. „Ik vind het juist positief. Zo ben ik geen grote onbekende voor ze.” Wel heeft hij een waarschuwing voor zijn leerlingen: „Ze hebben niet in de gaten dat ik ook gewoon hun krabbels kan lezen. Dat heeft weleens tot leuke situ-

aties geleid”, lacht Van Iersel. De leerkracht vindt dat docenten in de media weleens in een verkeerd daglicht worden gezet als het gaat om contact met leerlingen. „Alsof mannelijke docenten erop uit zijn om met hun leerlingen te flirten.” Of het nu op Hyves is of in de klas, een docent hoort afstand te bewaren, vindt ook Van Iersel. De natuurkundeleraar probeert daarom de verhouding die hij in de klas met zijn leerlingen heeft, ook op de site na te bootsten. Leerkrachten hebben nu eenmaal een bepaalde verantwoordelijkheid naar hun leerlingen, zegt hij. „Sterker nog: als volwassene heb je bepaalde verplichtingen naar jongeren. Zo probeer ik ook op Hyves afstand te bewaren. Een krabbel zal ik nooit eindigen met ’liefs’ of ’kusjes’ of iets degelijks, want dat hoort een volwassene niet aan een jongere te schrijven.”

Marleen van Dam (15): „Mijn leraar geeft ook wel eens cijfers als we een proefwerk hebben gemaakt en het is bijvoorbeeld vakantie. Dat is heel fijn, behalve als je een slecht cijfer hebt natuurlijk.” Thomas van Dijk (15): „Ik vind het erg gaaf. Zo kom je ook weer meer over je leraar te weten en andersom. Ik vind het best wel modern dat onze leraar natuurkunde gezellig met leerlingen zit te hyven.” Lucia Geertse (14): „Ik vind het heel handig. Als je even iets niet snapt, dan maakt de leraar op Hyves een oefensommetje en legt het meteen uit. Dat is vaak je redding in nood! Ik denk dat je ook wel een betere band met je leraar krijgt, en dat vind ik met betrekking tot de lessen erg positief. Ook een goede bijkomstigheid is dat de leraar weet wat er onder de jeugd speelt, en dat komt onder andere doordat hij Hyves heeft.”