Lbs Sam En Vatting P5 Arvind

Levensbeschouwing P5 Dromen over de toekomst en de weg ernaar toe Thomas More (1478 – 1535) Thomas More was een Engelse staatsman en humanist, hij overleed op het schavot. Hij werd het bekendst door zijn boek ‘Utopia’, over het leven van de ideale staat. Op het eiland Utopia werken mannen als vrouwen maximaal zes uur per dag, er wordt in groepsverband onderwijs gegeven. Dat er maximaal zes uur gewerkt word om in het nodige te voorzien wordt gecontroleerd door de syphogranten (door 30 families gekozen functionarissen). De overige uren (min 8 uur slaap) mogen naar eigen zin worden besteed. Geld is niet de maatstaf, daarom produceert iedereen evenwel en werkt iedereen naar dezelfde maatstaf. Zes uur per dag werken is meer dan voldoende. Het gaat om de vrijheid en de ontplooiing van de geest van ieder. Jean-Jacques Rousseau (1712 – 1778) In 1762 wordt zijn boek ‘Emile ou de l’éducation’ (Emile of de opvoeding) gedrukt. Een jongen uit een goed milieu werd door een leermeester opgevoed, zonder straf of dwang. Door ervaring krijgt hij meer respect voor boeren dan koningen. Rousseau was voorbeeld van de romantiek. Hij geloofde in de goedheid van de mens. Meisjes werden in het boek wel gestraft. Rousseau was een aanhanger van de Romantiek. De Romantiek geloofde in de aangeboren goedheid van de mens. Als mensen de kans krijgen om zich te ontplooien, komt het vanzelf goed en ze hebben dan de inzichten van anderen helemaal niet nodig. Karl Marx (1818 – 1883) De 19e eeuw was een eeuw van het vooruitgangsgeloof. De Industriële Revolutie gaf aanleiding tot toekomstdromen. Het geloof in een betere toekomst voor arbeiders bracht halverwege de 19e eeuw het communisme van Karl Marx en Friedrich Engels voort. Marx en Engels beschrijven een toekomstvisie met de bijna wetenschappelijke zekerheid dat die toekomst zo zal zijn. Robert Pirsig Dat verhaal 1x doorlezen (les 3, pagina 7)

1

Vier visies op de toekomst (1) Doemdenken Als je van de toekomst heel weinig verwacht, dat je alleen maar ellende in de toekomst ziet ben je aan het doemdenken. Doemdenken is consequent van het meest negatieve uitgaan voor de toekomst. (2) Apocalyptiek Apocalyptiek betekent ‘onthulling’ of ‘openbaring’. Het goede zal het UITEINDELIJK winnen van het kwade. Dat gaat niet zonder strijd en verschrikkingen. Dat alles uiteindelijk nog goed komt kan alleen door het ingrijpen van hemelse machten, zoals God of engelen. Het heeft dus een religieus karakter. Deze toekomstvisie is vernoemd naar de Openbaring van Johannes. (3) Eschatologie Het Griekse woord ‘eschaton’ betekent ‘uiteinde’. Eschatologie is de leer van de uiteindelijke dingen. De uiteindelijke situatie waarnaar we op weg zijn, is definitief geluk en welzijn, voor iedereen. Mensen die een eschatologisch beeld hebben geloven dat ze er zelf aan mee kunnen helpen die ideale toekomst dichterbij te brengen, bv. door anders te gaan leven (milieu niet vervuilen). (4) Vooruitgangsdenken Vooruitgangsdenken is een variant op de eschatologische toekomstvisie. Je spreekt van vooruitgangsdenken wanneer men meent, dat wij mensen zelf in staat zijn de problemen van armoede en geweld het hoofd te bieden en het tij te keren. Dit zou opgelost moeten worden door de steeds voortdurende ontwikkelingen van de techniek.

2

Het einde van de grote verhalen Hegel, de laatste systeembouwer (Duitsland, 1770 – 1831) Hegel is een van de laatste filosofen die geprobeerd heeft alles in de werkelijkheid te verklaren vanuit één centrale gedachte. De geschiedenis speelt daarin een rol. Hij zegt dat het denken van de mens zich steeds verder ontwikkelt:  Er is een overtuiging over een onderwerp, die niet wordt aangevochten. Het is niet nodig de visie te verdedigen  Een these.  Er komt twijfel bij de these. Er ontstaat een nieuwe visie die haaks op de oude visie staat  Een antithese.  De volgende fase is dat aanhangers van de these en antithese met élkaar in discussie gaan. Er is een visie ontstaan waarmee iedereen het eens kon zijn  synthese (samenstelling) Hegel legt veel nadruk op het collectieve en minder nadruk op jou als individu. Hij neemt aan dat er een Geest is die alle individuele geesten overstijgt. Wordt ook wel Wereldgeest of Objectieve Geest genoemd. Die Geest ontwikkelt zich en drukt zich uit in de geesten van individuele mensen. De Wereldgeest komt zo dichter bij de waarheid. Hegel zegt dat zijn boeken van het hoogste niveau zijn en de echte waarheid zijn terwijl hij ook beweert dat het eigenlijk niet kan. Het postmodernisme: Lyotard Jean-François Lyotard (Frankrijk, 1924-1998) staat bekend als een man van het postmodernisme. Hij geloofde niet in grote verhalen, en hij had kritiek op het christendom, marxisme en het communisme. Iedereen kijkt op zijn eigen manier tegen de dingen aan, want dé waarheid bestaat niet.

3

Ontzuiling, Vertrossing, Secularisatie? Zuil: Een min of meer afgesloten maatschappijtje binnen de grote Nederlandse samenleving, gebaseerd op een levensbeschouwing (ideologie, godsdienst of maatschappijvisie), met een volledig eigen voorzieningensysteem waardoor het leven van de leden van de wieg tot het graf werd verzorgd. 1) Jaren 50: Men keerde terug naar de verzuilde maatschappij van vóór de oorlog. De maatschappij was verdeeld in zuilen. 2) Invloed van de Tweede Wereldoorlog (1): Opvoeders leerden aan hun kinderen: ‘Pas op voor de houding van ‘Befehl ist Befehl’. 3) Jaren 60 van de twintigste eeuw: Gezag werd weggehoond, ontworsteling aan betutteling van de kerk. Gezag/acht was per definitie verdacht. 4) Invloed van de Tweede Wereldoorlog (2): Nazi-Duitsland had aangetoond dat zelfs democratisch gekozen leiders, een volk op een dwaalspoor konden leiden. Sindsdien fundamenteel wantrouwen tegen gezagdragers. 5) Jaren 60 van de twintigste eeuw (2): Secularisatie. Niet meer je achtergrond (zuil) was het belangrijkste, maar je ideaal. 6) Invloed van de Tweede Wereldoorlog (3): Je kon uitstekend samenwerken als het ging om hetzelfde ideaal: opstand tegen Duitsers! 7) Ontstaan D6: Niet je achtergrond, maar je toekomstbeeld was bindend, democratische meerderheid was doorslaggevend. Ontstaan TROS: Niet welke religie je had was belangrijk, maar het verlangen naar een gezellig avondje TV kijken  Vertrossing. Ontzuiling  Zuiling begint in te storten Vertrossing  Meer lol en niet alleen maar saai. Elke zuil had zijn eigen TV-zuil Secularisatie  Afname van de invloed van religie Les 10, dat verhaal van die Christoffel moet je 1x doorlezen…

Arvind Abhelakh V5D

Levensbeschouwing Periode 5 2005/2006

4