Kleurenleer Rastertechnieken Scannen: Halftoonbeeld Æ pixel Æ rgb‐waarden Æ rasterpuntgrotes CMYK RIP: maakt een bitmap Scanpixel = macropixel: bestaat uit micropunten Macropixels zijn een deel van een rastercel (kan ook samenvallen qua grote) Scheidend vermogen: 50l/cm Æ scanresolutie 100ppcm is genoeg Æ 250ppi (niet groter dan 400ppi) Eventueel vermenigvuldigen met een gewenste vergrotingsfactor. Vb 2x zo groot Æ 300ppi Æ 600ppi De lineatuur = scanresolutie is niet zo goed. Geeft een verkeerd beeld. Je kan bvb een rasterpunt opdelen in 4 scanpixels (kwaliteitsfactor 2) Æ veel beter detail!! Groter dan 2 heeft niet veel zin. > 133lpi Æ kwaliteitsfactor 2 Algemeen: scanresolutie = uitvoerresolutie x vergroting x kwaliteitsfactor
Colorimetrische eigenschappen van inkt en papier + kleurendensitomtrie PAPIER: Papier heeft naast zijn bedrukking zelf ook nog optische eigenschappen. Glans: grote densiteit mogelijk Opaciteit: grotere verzadiging, minder lichtvangst Absorptie: minder absorptie Æ meer verzadiging Ruwheid: ruwer Æ minder verzadiging INKT: transparante kleurfilters. Rasterdruk gebruikt autotypische kleurmenging: gebruik van additieve en subtractieve kleurmenging. + eventueel steunkleuren, merkkleuren, goud en zilver. RGB toevoegen in druk meestal om hogere verzadiging te bekomen. R is meer verzadigd dan Y+M Op gelig papier experimenteel wit drukken voor wit Æ geeft blauwe schijn vgl met papierwit. Andere drukdragers (metaalfolie, kunststof) eerst met wit bedrukken. Spectrale reflectie van procesinkt Cyaan zal bvb Blauw en Groen reflecteren. Ideaal indien als mooi afgelijnd. In werkelijkheid niet zo. Hoe kleiner het rasterpercentage Æ hoe meer wit Æ hoe meer de curve naar boven zal neigen. De drukinkten kunnen ook gesitueerd worden op een xyChroma.diagram of abChroma.diagram. KLEURENDENSITOMETRIE Visueel spectrum in 3 delen via filters Æ filterdensiteiten adhv breedbandfilters : DR[Q] DG[Q] DB[Q] Elke filter heeft ook zijn curve. Drukproces (vellen/rotatie offset) of papier (glanzend, mat) geven een andere kleurendensiteit. GATF Driehoek cmy << kleurcoördinaten. c = Dr / Dr+Dg+Db m = Dg / Dr+Dg+Db y = Db / Dr+Dg+Db c + m + y = 1 << hoef je maar 2 coördinaten te weten (net zoals bij andere relatieve cijfers) Hierbij zie je dat Cyaan niet zuiver cyaan is maar ook uit stukjes Magenta en Yellow bestaan. Magenta is het sterkst vervuild (0,673) en Yellow is het zuiverst (0,942) Dr[C] << is bvb de omschrijving van de densiteit van rood in het kleur cyaan.
ADDITIVITEITSFOUT In theorie zou de densiteit van de 3 inkten samen gelijk moeten zijn aan de som van densiteiten van elke inkt afzonderlijk maar in praktijk blijkt die densiteit kleiner te zijn.
Zwartdruk CMY + K Æ Zwart voor meer densiteit en groter gammut. Verandert helderheid en verzadiging. Grijs kan afgebeeld worden op 3 manieren: CMY, K of CMYK Lichtgrijs Æ Bunt: CMY Middengrijs tot Zwart Æ CMYK raster Additiviteitsfout ∆D = D[C+M+Y] + D[K] – D[C+M+Y+K] BUNT (beste kwaliteit) Zwartdruk maakt de donkere tonen duidelijker. Enkel de lichtste grijzen (1/4) gebeuren met CMY. De som van de rasterpercentages (A) = 355% Cyaan 95%; Magenta 90%; Yellow 90%; 80% Key (veel inkt, mooi resultaat) BUNT + UCR Under Colour Removal 355% als som van alle rasterpercentages is veel inkt en zwaar voor het papier. Grijze tonen worden sneller met K gemaakt dan met CMY. Dit kan je instellen. Je kan het de zwarte limiet instellen en de totale inktlimiet. (vb. 100% K en 250% CMYK) Bij verzadigde kleuren komt zwart maar laat op. !! IS NIET ACTIEF IN DE KLEUREN !! (minder inkt verbruik, droogt sneller) GCR Gray Component Replacement 100% GCR Æ grijstonen uitsluitend met K gemaakt. Werkt wel in de kleuren. Vb: C: 80%; Y: 40%; M: 50% Î C: 40%; M: 10%; K: 40% (bij 100% UCR) Vb: C: 80%; Y: 40%; M: 50% Î C: 50%; Y: 10%; M: 20%; K: 30% (bij 75% UCR) Niet zo goed want volzwart moet enkel met K bekomen worden, zonder CMY. (laag rasterpercentage, droogt snel, minder mooi) GCR + UCA Under Colour Addition Ongeveer zoals UCR maar enkel in de donkere tonen. Geeft meer kracht. Æ Meer zwart, minder kleuren, minder zichtbare registerproblemen.
Colormanagment ICC: International Color Consortium Open architectuur voor kleurbeheersysteem. Platform, Software, Leverancier, … onafhanklijk. Doel: Origineel, Scanner,Scherm,Printer zo goed mogelijk op elkaar afstellen. Je kan tussen elke 2 toestellen een profiel instellen Î veel werk Î Profile Connection Space = PCS = Een tussenliggende kleurenruimte waarmee elke toestelprofiel mee moet kunnen communiceren. Tussen de 2 ruimtes is er een gammut mapping = conversie. Moeilijk wordt het als naar een kleinere kleurenruimte moet overgestapt worden. Conversiemethoden: • perceptueel (fotografisch): alles gelijk comprimeren (samendrukken) Æ flets beeld • absoluut colorimetrisch: kleuren behouden, wat er buiten valt, wordt naar de rand getrokken • relatief colorimetrisch: zelfde als absoluut maar geen rekening met het wit v/h papier • verzadiging: alles naar de hoogst mogelijke verzadiging.
Kleurprofielen: ICC’s, PS‐bibliotheken, PhotoShop‐conversietabellen • device color profiles: display (RGB<‐>PCS), invoer (RGB‐>PCS), uitvoer (PCS‐>CMYK) • device link profiles: profielen binnen het toestel (pers: gestreken/ongestreken bvb) • pcs profiles: Lab en XYZ De PCS is CIELAB of CIEXYZ, met witpunt D50 en een waarnemingshoek van 2° Funtieprofielen werken via een 3x3 matric (compact); Tabelprofielen werken met een LUT (groter) Proofing: bij proofing moet een aangeleverd document eerst van Lab omgezet worden naar de CMYK kleurenruimte van de pers en dan terug omgezet worden naar Lab om dan vanuit Lab omgezet te worden naar RGB voor op het scherm of CMYK voor op de proofprinter. Je kan ook met andere kleurenruimtes werken om te communiceren: RGB, sRGB, CMYK. Bij deze keuze zal er telkens gewoon nog een tussenliggende stap zijn die de gekozen kleurenruimte eerst nog eens omzet naar Lab alvorens om te zetten naar de kleurenruimte van het toestel. Je kan opslaan in Lab Æ standaardkleurenruimte, overal gelijk maar niet iedereen kan het openen. Je kan opslaan in RGB & CMYK + profiel meeleveren: iedereen kan het openen, maar het is extra groot Er kan ook een conversie bestaan tussen werkruimteprofielen. Een conversie tussen bvb Apple RGB en CMYK Euroscale Coated. Profielen kan je insluiten in PSD en TIFF. Bij het openen kan gekozen worden om de bestaande werkruimte te gebruiken of tijdelijk het ingesloten profiel.