Iliados Liber I, Graece Et Latine

ILIADOS LIBER I GRAECE ET LATINE

HOMERVM LATINE REDDIDIT LAVRENTIVS VALLA

COMMINVS EMINVS

HOMERI POETÆ CLARISSIMI ILIAS PER LAV RENTIVM VALLENSEM ROMANVM

e græco in latinum trans lata et nunc accuratis sime emendata Liber I ³ cui accedit eiusdem libri I textus græcus

COMMINVS EMINVS

Ut hic liber ederetur, textum graecum adhibuimus qui “Bibliotheca Augustana” eademque electronica continetur, cuius inscriptio est: http://www.fh-augsburg.de/~harsch/augustana.html. Ratio qua characteres componuntur paululum est immutata, ut conformaretur ad huius opusculi genus typographicum, sed textus est omnino ille. Bibliothecae Augustanae moderatoribus gratias agimus singulares. Textus latinus autem depromptus est e “Gallica” bibliotheca electronica (http://gallica.bnf.fr), ubi codex electronicus legi potest ad formam, cui nomen est PDF, redactus, quo imagines luce expressae continentur libri cui index Homeri poetæ clarissimi Ilias per Laurentium Vallensem Romanum e græco in latinum translata et nunc accuratissime emendata (qui Lipsiae impressus est anno MDXII, Melchioris Lotteri typis). Et Gallicae bibliothecae moderatoribus gratias habemus quam maximas. Claudius Didymus Dubitatius textum latinum ex imaginibus phototypicis gallicanis (cfr. imaginem ad dextram) descripsit composuitque in huius libri adversis paginis, prae illis, quae textum graecum perhibent. Imago, quae est in externa pagina, ad exemplum est impressa illius tabulae quam Jacobus-Aloisius David delineavit graphide et rubrica, aquatis coloribus pinxit, ubi specatare licet Homerum dum carmina sua ad lyram canit.

EDITIO ELECTRONICA IN TOTIVS ORBIS TELÆ VSVM EX ORDINATRO CLAVDII DIDYMI DVBITATII Ad Collem cyparissorum, M M V Absque superiorum permissu

2

͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ

ILIADOS LIBER I

3

͑ȱΏȱ΍ȱΣȱ

1

̏ϛΑ΍ΑȱΩΉ΍ΈΉȱΌΉΤȱ̓΋Ώ΋ϞΣΈΉΝȱ̝Λ΍ΏϛΓΖ ΓЁΏΓΐνΑ΋ΑǰȱϋȱΐΙΕϟвȱ̝Λ΅΍ΓϧΖȱΩΏ·ΉвȱσΌ΋ΎΉǰ ΔΓΏΏΤΖȱΈвȱϢΚΌϟΐΓΙΖȱΜΙΛΤΖȱ̡ϞΈ΍ȱΔΕΓϪ΅ΜΉΑ ψΕЏΝΑǰȱ΅ЁΘΓϿΖȱΈξȱοΏЏΕ΍΅ȱΘΉІΛΉȱΎϾΑΉΗΗ΍Α

5

ΓϢΝΑΓϧΗϟȱΘΉȱΔκΗ΍ǰȱ̇΍ϲΖȱΈвȱπΘΉΏΉϟΉΘΓȱΆΓΙΏφǰ πΒȱΓЈȱΈχȱΘΤȱΔΕЗΘ΅ȱΈ΍΅ΗΘφΘ΋ΑȱπΕϟΗ΅ΑΘΉ ̝ΘΕΉϪΈ΋ΖȱΘΉȱΩΑ΅ΒȱΦΑΈΕЗΑȱΎ΅ϠȱΈϧΓΖȱ̝Λ΍ΏΏΉϾΖǯ ΘϟΖȱΘвȱΩΕȱΗΚΝΉȱΌΉЗΑȱσΕ΍Έ΍ȱΒΙΑν΋ΎΉȱΐΣΛΉΗΌ΅΍Dz ̎΋ΘΓІΖȱΎ΅Ϡȱ̇΍ϲΖȱΙϡϱΖаȱϳȱ·ΤΕȱΆ΅Η΍ΏϛϞȱΛΓΏΝΌΉϠΖ

10

ΑΓІΗΓΑȱΦΑΤȱΗΘΕ΅ΘϲΑȱϷΕΗΉȱΎ΅ΎφΑǰȱϴΏνΎΓΑΘΓȱΈξȱΏ΅Γϟǰ ΓЂΑΉΎ΅ȱΘϲΑȱ̙ΕϾΗ΋ΑȱωΘϟΐ΅ΗΉΑȱΦΕ΋ΘϛΕ΅ ̝ΘΕΉϪΈ΋Ζаȱϳȱ·ΤΕȱώΏΌΉȱΌΓΤΖȱπΔϠȱΑϛ΅Ζȱ̝Λ΅΍ЗΑ ΏΙΗϱΐΉΑϱΖȱΘΉȱΌϾ·΅ΘΕ΅ȱΚνΕΝΑȱΘвȱΦΔΉΕΉϟΗ΍вȱΩΔΓ΍Α΅ǰ ΗΘνΐΐ΅ΘвȱσΛΝΑȱπΑȱΛΉΕΗϠΑȱοΎ΋ΆϱΏΓΙȱ̝ΔϱΏΏΝΑΓΖ

15

ΛΕΙΗνΝ΍ȱΦΑΤȱΗΎφΔΘΕΝ΍ǰȱΎ΅ϠȱΏϟΗΗΉΘΓȱΔΣΑΘ΅Ζȱ̝Λ΅΍ΓϾΖǰ ̝ΘΕΉϪΈ΅ȱΈξȱΐΣΏ΍ΗΘ΅ȱΈϾΝǰȱΎΓΗΐφΘΓΕΉȱΏ΅ЗΑа ̝ΘΕΉϪΈ΅΍ȱΘΉȱΎ΅ϠȱΩΏΏΓ΍ȱπϼΎΑφΐ΍ΈΉΖȱ̝Λ΅΍Γϟǰ ЀΐϧΑȱΐξΑȱΌΉΓϠȱΈΓϧΉΑȱ͞ΏϾΐΔ΍΅ȱΈЏΐ΅ΘвȱσΛΓΑΘΉΖ πΎΔνΕΗ΅΍ȱ̓Ε΍ΣΐΓ΍ΓȱΔϱΏ΍ΑǰȱΉЇȱΈвȱΓϥΎ΅ΈвȱϡΎνΗΌ΅΍а

Scripturus ego quantam exercitibus Graiis cladem excitaverit Achillis furens indignatio, ita ut passim aves feraeque cadaveribus heroum ac principum pascerentur, te, Calliope, vosque aliae sorores, sacer Musarum chorus, quarum hoc munus est proprium et quae vatibus praesidetis, invoco oroque, ut haec me edoceatis, quae mox docere ipse alios possim: primum, quaenam origo indignationis ac materia fuit (nempe Achillis controversia cum summo Graecorum principe Agamemnone); deinde quis inter hos deus controversiam excitavit (Apollo Iovis et Latonae filius); postremo quis Graios ipsos eo calamitatis ob hanc indignationem devenire permisit (Iovis deorum summi voluntas atque consilium). Haec igitur, quomodo gesta sunt, latius exequamur. Controversia autem inter Agamemnonem atque Achillem hinc originem sumpsit, Apolline praebente materiam. Erat eiusdem dei sacerdos quidam ex Chrysa insula, et ipse Chryses nomine, unicae iam adultae pater, quam et patriae et patris nomine Chryseidam appellavit. Hanc Graeci, cum Thebas everterent, finitimaque loca diriperent, captam ut summo rege dignam vel dono vel in suam portionem obtulerunt. Ubi autem ad Troiam redierant, non ita multo post, ecce pater Chryses cum ingentibus donis redimendae filiae gratia, praeferens manu aureum sceptrum, coronis Phoebi vittisque redimitum, adiensque Graecos principes, praecipueque Agamemnonem ac Menelaum, huiusmodi illos verbis obsecrabat: «Atridae, vosque alii Graii principes, sic vobis dii superi dent Troiam, ut optatis, evertere, et domum voti compotes redire.

4

20

͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ

Δ΅ϧΈ΅ȱΈвȱπΐΓϠȱΏϾΗ΅΍ΘΉȱΚϟΏ΋ΑǰȱΘΤȱΈвȱΩΔΓ΍Α΅ȱΈνΛΉΗΌ΅΍ǰ ΥΊϱΐΉΑΓ΍ȱ̇΍ϲΖȱΙϡϲΑȱοΎ΋ΆϱΏΓΑȱ̝ΔϱΏΏΝΑ΅ǯ σΑΌвȱΩΏΏΓ΍ȱΐξΑȱΔΣΑΘΉΖȱπΔΉΙΚφΐ΋Η΅Αȱ̝Λ΅΍ΓϠ ΅ϢΈΉϧΗΌ΅ϟȱΌвȱϡΉΕϛ΅ȱΎ΅ϠȱΦ·Ώ΅ΤȱΈνΛΌ΅΍ȱΩΔΓ΍Α΅а ΦΏΏвȱΓЁΎȱ̝ΘΕΉϪΈ΋΍ȱ̝·΅ΐνΐΑΓΑ΍ȱϊΑΈ΅ΑΉȱΌΙΐЗ΍ǰ

25

ΦΏΏΤȱΎ΅ΎЗΖȱΦΚϟΉ΍ǰȱΎΕ΅ΘΉΕϲΑȱΈвȱπΔϠȱΐІΌΓΑȱσΘΉΏΏΉа ΐφȱΗΉȱ·νΕΓΑȱΎΓϟΏ΋΍Η΍Αȱπ·АȱΔ΅ΕΤȱΑ΋ΙΗϠȱΎ΍ΛΉϟΝ ύȱΑІΑȱΈ΋ΌϾΑΓΑΘвȱύȱЂΗΘΉΕΓΑȱ΅ЇΘ΍ΖȱϢϱΑΘ΅ǰ ΐφȱΑϾȱΘΓ΍ȱΓЁȱΛΕ΅ϟΗΐ΋΍ȱΗΎϛΔΘΕΓΑȱΎ΅ϠȱΗΘνΐΐ΅ȱΌΉΓϧΓа ΘχΑȱΈвȱπ·АȱΓЁȱΏϾΗΝаȱΔΕϟΑȱΐ΍ΑȱΎ΅Ϡȱ·ϛΕ΅ΖȱσΔΉ΍Η΍Α

30

ψΐΉΘνΕΝ΍ȱπΑϠȱΓϥΎΝ΍ȱπΑȱ̡Ε·ΉϞȱΘ΋ΏϱΌ΍ȱΔΣΘΕ΋Ζ ϡΗΘϲΑȱπΔΓ΍ΛΓΐνΑ΋ΑȱΎ΅ϠȱπΐϲΑȱΏνΛΓΖȱΦΑΘ΍ϱΝΗ΅Αа ΦΏΏвȱϥΌ΍ȱΐφȱΐвȱπΕνΌ΍ΊΉȱΗ΅ЏΘΉΕΓΖȱГΖȱΎΉȱΑν΋΅΍ǯ ЙΖȱσΚ΅ΘвǰȱσΈΉ΍ΗΉΑȱΈвȱϳȱ·νΕΝΑȱΎ΅ϠȱπΔΉϟΌΉΘΓȱΐϾΌΝ΍а ΆϛȱΈвȱΦΎνΝΑȱΔ΅ΕΤȱΌϧΑ΅ȱΔΓΏΙΚΏΓϟΗΆΓ΍ΓȱΌ΅ΏΣΗΗ΋Ζа

35

ΔΓΏΏΤȱΈвȱσΔΉ΍ΘвȱΦΔΣΑΉΙΌΉȱΎ΍АΑȱωΕκΌвȱϳȱ·ΉΕ΅΍ϲΖ ̝ΔϱΏΏΝΑ΍ȱΩΑ΅ΎΘ΍ǰȱΘϲΑȱωЉΎΓΐΓΖȱΘνΎΉȱ̎΋ΘЏа ΎΏІΌϟȱΐΉΙȱΦΕ·ΙΕϱΘΓΒвǰȱ϶Ζȱ̙ΕϾΗ΋ΑȱΦΐΚ΍ΆνΆ΋Ύ΅Ζ ̍ϟΏΏΣΑȱΘΉȱΊ΅Όν΋Αȱ̖ΉΑνΈΓ΍ϱȱΘΉȱϨΚ΍ȱΦΑΣΗΗΉ΍Ζǰ ̕ΐ΍ΑΌΉІȱΉϥȱΔΓΘνȱΘΓ΍ȱΛ΅ΕϟΉΑΘвȱπΔϠȱΑ΋ϲΑȱσΕΉΜ΅ǰ

40

ύȱΉϢȱΈφȱΔΓΘνȱΘΓ΍ȱΎ΅ΘΤȱΔϟΓΑ΅ȱΐ΋ΕϟвȱσΎ΋΅ Θ΅ϾΕΝΑȱωΈвȱ΅Ϣ·ЗΑǰȱΘϲȱΈνȱΐΓ΍ȱΎΕφ΋ΑΓΑȱπνΏΈΝΕа ΘϟΗΉ΍΅Αȱ̇΅Α΅ΓϠȱπΐΤȱΈΣΎΕΙ΅ȱΗΓϧΗ΍ȱΆνΏΉΗΗ΍Αǯ ЙΖȱσΚ΅ΘвȱΉЁΛϱΐΉΑΓΖǰȱΘΓІȱΈвȱσΎΏΙΉȱ̘ΓϧΆΓΖȱ̝ΔϱΏΏΝΑǰ ΆϛȱΈξȱΎ΅Θвȱ̒ЁΏϾΐΔΓ΍ΓȱΎ΅ΕφΑΝΑȱΛΝϱΐΉΑΓΖȱΎϛΕǰ

ILIADOS LIBER I

5

Filiam unicam – solum patris miseri solacium – mihi reddite, accipientes haec pro eius redemptione pretia, exhibituri quoque honorem ipsi Apollini, cuius ego sacerdos sum, cuiusque haec sunt quae gero ornamenta». Ad has preces universi proceres moti, iubent patri reddi puellam, aequum enim esse ac pium tanta pro redemptione dona afferentem audiri, nec sacerdotem Apollinis despectum dimitti. Unus autem Agamemnon longe secus et sentit et dixit, conturbatus etiam tum sacerdotis oratione, tum ceterorum assensu. «Itaque tibi vero», inquit, «dico, senex, ac praedico: ne committas, ut aut nunc iterum, aut posthac alias, te apud has naves obvium habeam, alioquin parum te proderunt sceptra ista, deique laureolae. Hanc ego, ne erres, non prius a me distraham, quam procul hinc a sua in mea patria apud Argos ac domi meae senuerit, texendae telae incumbens, et in meo toro cubans. Abi igitur hinc quam primum a conspectu meo, nec me – si redire incolumis vis – irritare pergas». Haec cum audisset, senex non mediocriter conterritus est, protinusque a castris se recepit taciturnus ac maestus. Deinde cum procul a navibus abiisset luctu gravis, Apollinem his vocibus comprecatus est: «Apollo, Iovis ac Latonae clara progenies, Apollo Smintheu, Apollo quem argenteo arcu praepotentem colunt qui Chrysam, qui Cillam, qui Tenedum incolunt, si quando tibi grata iucundaque fuere mea aedificia, mea fasta, mea sollemnia, tauris caprisque rite immolatis, audi nunc precantem sacerdotem tuum. Misero patri gratificare quod postulat: immitte tua tela in Graios exercitus, ut luant mihi poenas pro tot lacrimis tantisque maeroribus, quos mihi invexerunt». Hunc ita orantem Apollo audit, propereque ab alto caelo

6

45

͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ

delapsus plenus irarum, noctique ipse assimilis, resultantibus

σΎΏ΅·Β΅ΑȱΈвȱΩΕвȱϴϞΗΘΓϠȱπΔвȱЕΐΝΑȱΛΝΓΐνΑΓ΍Γǰ

– ob celeritatem descendentis – cum sono sagittis atque arcu,

΅ЁΘΓІȱΎ΍Α΋ΌνΑΘΓΖаȱϳȱΈвȱόϞΉȱΑΙΎΘϠȱπΓ΍ΎЏΖǯ

quos ad tergum suspensos in pharetra gestabat, ad naves et

ΈΉ΍ΑχȱΈξȱΎΏ΅··χȱ·νΑΉΘвȱΦΕ·ΙΕνΓ΍ΓȱΆ΍ΓϧΓа ΓЁΕϛ΅ΖȱΐξΑȱΔΕЗΘΓΑȱπΔЏ΍ΛΉΘΓȱΎ΅ϠȱΎϾΑ΅ΖȱΦΕ·ΓϾΖǰ ΅ЁΘΤΕȱσΔΉ΍Θвȱ΅ЁΘΓϧΗ΍ȱΆνΏΓΖȱπΛΉΔΉΙΎξΖȱπΚ΍ΉϠΖ ΆΣΏΏваȱ΅ϢΉϠȱΈξȱΔΙΕ΅ϠȱΑΉΎϾΝΑȱΎ΅ϟΓΑΘΓȱΌ΅ΐΉ΍΅ϟǯ

55

totidemque noctes, horrendo cum sono sagittas emittens, primum iumenta canesque percussit, deinde et homines. Atque ita percussit, ut cotidie catervatim in rogis defunctorum corpora cremarentur. Decimo autem die cum tantam cladem Pallas animadverteret, miserita talis conditionis eorum, quos singulari sollicitudine pro-

Θϛ΍ȱΈΉΎΣΘ΋΍ȱΈвȱΦ·ΓΕχΑȱΈξȱΎ΅ΏνΗΗ΅ΘΓȱΏ΅ϲΑȱ̝Λ΍ΏΏΉϾΖа

sequeretur, Achilli dedit hanc mentem, ut de ea re ad senatum

ΘЗ΍ȱ·ΤΕȱπΔϠȱΚΕΉΗϠȱΌϛΎΉȱΌΉΤȱΏΉΙΎЏΏΉΑΓΖȱ́Ε΋а

atque ad omne consilium Graecorum referret. Igitur huius voca-

ΎφΈΉΘΓȱ·ΤΕȱ̇΅Α΅ЗΑǰȱϵΘ΍ȱϹ΅ȱΌΑφΗΎΓΑΘ΅ΖȱϳΕκΘΓǯ

tu principum populique coetu coacto ac sedente, Achilles surgens

ΘΓϧΗ΍ȱΈвȱΦΑ΍ΗΘΣΐΉΑΓΖȱΐΉΘνΚ΋ȱΔϱΈ΅ΖȱВΎϿΖȱ̝Λ΍ΏΏΉϾΖа

hanc habuit orationem: «Agamemnon, infecta re, quantum video, nos hac frustrati spe

̝ΘΕΉϪΈ΋ȱΑІΑȱΩΐΐΉȱΔ΅Ώ΍ΐΔΏ΅·ΛΌνΑΘ΅ΖȱϴϪΝ

domum revertemur, si modo reverti datum est morte vitata. Nam

ΪΜȱΦΔΓΑΓΗΘφΗΉ΍ΑǰȱΉϥȱΎΉΑȱΌΣΑ΅ΘϱΑȱ·ΉȱΚϾ·Γ΍ΐΉΑǰ

universos prope Graios iam partim bellum, partim pestilentia

ΉϢȱΈχȱϳΐΓІȱΔϱΏΉΐϱΖȱΘΉȱΈ΅ΐκ΍ȱΎ΅ϠȱΏΓ΍ΐϲΖȱ̝Λ΅΍ΓϾΖа

absumit. Quare consulendum censeo augurem quempiam, aut

ΦΏΏвȱΩ·ΉȱΈφȱΘ΍Α΅ȱΐΣΑΘ΍ΑȱπΕΉϟΓΐΉΑȱύȱϡΉΕϛ΅ ύȱΎ΅ϠȱϴΑΉ΍ΕΓΔϱΏΓΑǰȱΎ΅Ϡȱ·ΣΕȱΘвȱϷΑ΅ΕȱπΎȱ̇΍ϱΖȱπΗΘ΍Αǰ ϵΖȱΎвȱΉϥΔΓ΍ȱϵȱΘ΍ȱΘϱΗΗΓΑȱπΛЏΗ΅ΘΓȱ̘ΓϧΆΓΖȱ̝ΔϱΏΏΝΑǰ 65

castra se contulit. Atque ab illis seorsum residens per novem dies

πΑΑϛΐ΅ΕȱΐξΑȱΦΑΤȱΗΘΕ΅ΘϲΑȱЕ΍ΛΉΘΓȱΎϛΏ΅ȱΌΉΓϧΓǰ

ΓϤȱΈвȱπΔΉϠȱΓЇΑȱό·ΉΕΌΉΑȱϳΐ΋·ΉΕνΉΖȱΘΉȱ·νΑΓΑΘΓǰ

60

7

ΘϱΒвȱЕΐΓ΍Η΍ΑȱσΛΝΑȱΦΐΚ΋ΕΉΚν΅ȱΘΉȱΚ΅ΕνΘΕ΋Αа

ρΊΉΘвȱσΔΉ΍ΘвȱΦΔΣΑΉΙΌΉȱΑΉЗΑǰȱΐΉΘΤȱΈвȱϢϲΑȱρ΋ΎΉа 50

ILIADOS LIBER I

ΉϥΘвȱΩΕвȱϵȱ·вȱΉЁΛΝΏϛΖȱπΔ΍ΐνΐΚΉΘ΅΍ȱωΈвȱοΎ΅ΘϱΐΆ΋Ζǰ ΅ϥȱΎνΑȱΔΝΖȱΦΕΑЗΑȱΎΑϟΗ΋Ζȱ΅Ϣ·ЗΑȱΘΉȱΘΉΏΉϟΝΑ ΆΓϾΏΉΘ΅΍ȱΦΑΘ΍ΣΗ΅ΖȱψΐϧΑȱΦΔϲȱΏΓ΍·ϲΑȱΦΐІΑ΅΍ǯ όΘΓ΍ȱϵȱ·вȱЙΖȱΉϢΔАΑȱΎ΅ΘвȱΩΕвȱρΊΉΘΓаȱΘΓϧΗ΍ȱΈвȱΦΑνΗΘ΋ ̍ΣΏΛ΅Ζȱ̋ΉΗΘΓΕϟΈ΋ΖȱΓϢΝΑΓΔϱΏΝΑȱϷΛвȱΩΕ΍ΗΘΓΖǰ

haruspicem aut somniorum interpretem (si quidem ipsa quoque ab Iove ostenduntur insomnia), qui nobis denuntiet tum causas irarum, quas in nos Phoebus tantopere exercet, seu quae indigne ferat vota sibi non persoluta, sive sacrificia non rite facta, seu quid aliud; tum qua expiatione, num agnorum caprarumque sacrificiis ipsum placare possimus, ut a nobis quam iniecit pestilentiam tollat». Haec cum Achille dixisset resedissetque, tum Calchas Testoris filius surrexit, vir longe omnium hariolandi peritia – quam ab

8

70

͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ

϶Ζȱό΍Έ΋ȱΘΣȱΘвȱπϱΑΘ΅ȱΘΣȱΘвȱπΗΗϱΐΉΑ΅ȱΔΕϱȱΘвȱπϱΑΘ΅ǰ Ύ΅ϠȱΑφΉΗΗвȱψ·φΗ΅Θвȱ̝Λ΅΍ЗΑȱ͕Ώ΍ΓΑȱΉϥΗΝ ϋΑȱΈ΍Τȱΐ΅ΑΘΓΗϾΑ΋ΑǰȱΘφΑȱΓϡȱΔϱΕΉȱ̘ΓϧΆΓΖȱ̝ΔϱΏΏΝΑа ϵȱΗΚ΍ΑȱπϿȱΚΕΓΑνΝΑȱΦ·ΓΕφΗ΅ΘΓȱΎ΅ϠȱΐΉΘνΉ΍ΔΉΑа Иȱ̝Λ΍ΏΉІȱΎνΏΉ΅ϟȱΐΉȱ̇΍ϫȱΚϟΏΉȱΐΙΌφΗ΅ΗΌ΅΍

75

ΐϛΑ΍Αȱ̝ΔϱΏΏΝΑΓΖȱοΎ΅Θ΋ΆΉΏνΘ΅ΓȱΩΑ΅ΎΘΓΖа ΘΓϠȱ·ΤΕȱπ·АΑȱπΕνΝаȱΗϿȱΈξȱΗϾΑΌΉΓȱΎ΅ϟȱΐΓ΍ȱϷΐΓΗΗΓΑ ώȱΐνΑȱΐΓ΍ȱΔΕϱΚΕΝΑȱσΔΉΗ΍ΑȱΎ΅ϠȱΛΉΕΗϠΑȱΦΕφΒΉ΍Αа ώȱ·ΤΕȱϴϪΓΐ΅΍ȱΩΑΈΕ΅ȱΛΓΏΝΗνΐΉΑǰȱ϶Ζȱΐν·΅ȱΔΣΑΘΝΑ ̝Ε·ΉϟΝΑȱΎΕ΅ΘνΉ΍ȱΎ΅ϟȱΓϡȱΔΉϟΌΓΑΘ΅΍ȱ̝Λ΅΍Γϟа

80

ΎΕΉϟΗΗΝΑȱ·ΤΕȱΆ΅Η΍ΏΉϿΖȱϵΘΉȱΛЏΗΉΘ΅΍ȱΦΑΈΕϠȱΛνΕ΋Ϟа ΉϥȱΔΉΕȱ·ΣΕȱΘΉȱΛϱΏΓΑȱ·ΉȱΎ΅Ϡȱ΅ЁΘϛΐ΅ΕȱΎ΅Θ΅ΔνΜ΋΍ǰ ΦΏΏΣȱΘΉȱΎ΅ϠȱΐΉΘϱΔ΍ΗΌΉΑȱσΛΉ΍ȱΎϱΘΓΑǰȱϷΚΕ΅ȱΘΉΏνΗΗ΋΍ǰ πΑȱΗΘφΌΉΗΗ΍ΑȱοΓϧΗ΍аȱΗϿȱΈξȱΚΕΣΗ΅΍ȱΉϥȱΐΉȱΗ΅ЏΗΉ΍Ζǯ ΘϲΑȱΈвȱΦΔ΅ΐΉ΍ΆϱΐΉΑΓΖȱΔΕΓΗνΚ΋ȱΔϱΈ΅ΖȱВΎϿΖȱ̝Λ΍ΏΏΉϾΖа

85

Ό΅ΕΗφΗ΅ΖȱΐΣΏ΅ȱΉϢΔξȱΌΉΓΔΕϱΔ΍ΓΑȱϵȱΘ΍ȱΓϨΗΌ΅а ΓЁȱΐΤȱ·ΤΕȱ̝ΔϱΏΏΝΑ΅ȱ̇΍ϫȱΚϟΏΓΑǰȱЙ΍ȱΘΉȱΗϿȱ̍ΣΏΛ΅Α ΉЁΛϱΐΉΑΓΖȱ̇΅Α΅ΓϧΗ΍ȱΌΉΓΔΕΓΔϟ΅ΖȱΦΑ΅Κ΅ϟΑΉ΍Ζǰ ΓЄȱΘ΍ΖȱπΐΉІȱΊЗΑΘΓΖȱΎ΅ϠȱπΔϠȱΛΌΓΑϠȱΈΉΕΎΓΐνΑΓ΍Γ ΗΓϠȱΎΓϟΏ΋΍ΖȱΔ΅ΕΤȱΑ΋ΙΗϟȱΆ΅ΕΉϟ΅ΖȱΛΉϧΕ΅ΖȱπΔΓϟΗΉ΍

90

ΗΙΐΔΣΑΘΝΑȱ̇΅Α΅ЗΑǰȱΓЁΈвȱύΑȱ̝·΅ΐνΐΑΓΑ΅ȱΉϥΔ΋΍Ζǰ ϶ΖȱΑІΑȱΔΓΏΏϲΑȱΩΕ΍ΗΘΓΖȱ̝Λ΅΍ЗΑȱΉЄΛΉΘ΅΍ȱΉϨΑ΅΍ǯ Ύ΅ϠȱΘϱΘΉȱΈχȱΌΣΕΗ΋ΗΉȱΎ΅Ϡȱ΋ЄΈ΅ȱΐΣΑΘ΍ΖȱΦΐϾΐΝΑа ΓЄȱΘвȱΩΕȱϵȱ·вȱΉЁΛΝΏϛΖȱπΔ΍ΐνΐΚΉΘ΅΍ȱΓЁΈвȱοΎ΅ΘϱΐΆ΋Ζǰ ΦΏΏвȱρΑΉΎв ΦΕ΋ΘϛΕΓΖȱ϶ΑȱωΘϟΐ΋Ηвȱ̝·΅ΐνΐΑΝΑǰ

ILIADOS LIBER I

9

ipso Apolline didicerat – praestantissimus, atque omnia cognita habens, quae fuerunt, quae sunt, quae erunt, quemque unum Graeci ad Troiam venientes dignum putarunt, cuius divinationem suae navigationis ducem haberent. Hic igitur, ut erat prudens, in hunc modum ad illos verba fecit: «Iubes me, Iovis amice Achilles, hic pro contione causam irarum Apollinis promere. Ego vero promam illam quidem, tibi parebo. Sed tu mihi sponde vicissim iurans sanctissimum iusiurandum: te neque lingua neque manibus, si ob hoc ipsum in periculum vocer, mihi defuturum. Certum enim habeo maiorem in modum adversus me indignaturum esse eum, cuius ceteri Graeci et consilio acquiescunt et imperio parent. Neque vero mihi satis fuerit, Achilles, si me hodie ab hoc discrimine vindices, nisi feceris id etiam deinceps. Nam iratus in inferiorem princeps, et si continet se in praesentarium, dissimulata ad tempus indignatione, tamen offensae meminit quaerens assidue occasionem donec animo suo satisfaciat sumpto de homine supplicio. Quocirca, Achilles, si me proloqui divinationem vis, responde an velis possisque Chalcantem et nunc et in posterum incolumem reddere». Cui respondens Achilles: «Noli», inquit, «vereri, Chalcas: quicquid divinationis animo tenes, profer in medium. Iuro tibi per Phoebum Apollinem cuius oraculum dicturus es: nemo me vivo et quoad supra terras conspiciam, tibi apud has naves ob hanc causam iniuriosas afferet manus. Nemo, inquam, Graiorum omnium, ne ipse quidem – si forte de eo locuturus es – Agamemnon, principum qui hic assunt multo eminentissimus». Tum eximius augur Calchas, timore deposito: «Nihil horum – inquit – quae enumerata sunt, nobis Apollo succenset, sed Chrysem sacerdotem suum iniuria contumeliaque

͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ

95

ΓЁΈвȱΦΔνΏΙΗΉȱΌϾ·΅ΘΕ΅ȱΎ΅ϠȱΓЁΎȱΦΔΉΈνΒ΅ΘвȱΩΔΓ΍Α΅ǰ ΘΓЄΑΉΎв ΩΕвȱΩΏ·ΉвȱσΈΝΎΉΑȱοΎ΋ΆϱΏΓΖȱωΈвȱσΘ΍ȱΈЏΗΉ΍а ΓЁΈвȱϵȱ·ΉȱΔΕϠΑȱ̇΅Α΅ΓϧΗ΍ΑȱΦΉ΍Ύν΅ȱΏΓ΍·ϲΑȱΦΔЏΗΉ΍ ΔΕϟΑȱ·вȱΦΔϲȱΔ΅ΘΕϠȱΚϟΏΝ΍ȱΈϱΐΉΑ΅΍ȱοΏ΍ΎЏΔ΍Έ΅ȱΎΓϾΕ΋Α ΦΔΕ΍ΣΘ΋ΑȱΦΑΣΔΓ΍ΑΓΑǰȱΩ·Ή΍ΑȱΌвȱϡΉΕχΑȱοΎ΅ΘϱΐΆ΋Α

100 πΖȱ̙ΕϾΗ΋ΑаȱΘϱΘΉȱΎνΑȱΐ΍ΑȱϡΏ΅ΗΗΣΐΉΑΓ΍ȱΔΉΔϟΌΓ΍ΐΉΑǯ όΘΓ΍ȱϵȱ·вȱЙΖȱΉϢΔАΑȱΎ΅ΘвȱΩΕвȱρΊΉΘΓаȱΘΓϧΗ΍ȱΈвȱΦΑνΗΘ΋ ϊΕΝΖȱ̝ΘΕΉϪΈ΋ΖȱΉЁΕϿȱΎΕΉϟΝΑȱ̝·΅ΐνΐΑΝΑ ΦΛΑϾΐΉΑΓΖаȱΐνΑΉΓΖȱΈξȱΐν·΅ȱΚΕνΑΉΖȱΦΐΚ΍ΐνΏ΅΍Α΅΍ ΔϟΐΔΏ΅ΑΘвǰȱϷΗΗΉȱΈνȱΓϡȱΔΙΕϠȱΏ΅ΐΔΉΘϱΝΑΘ΍ȱπϪΎΘ΋Αа 105 ̍ΣΏΛ΅ΑΘ΅ȱΔΕЏΘ΍ΗΘ΅ȱΎΣΎвȱϴΗΗϱΐΉΑΓΖȱΔΕΓΗνΉ΍ΔΉа ΐΣΑΘ΍ȱΎ΅ΎЗΑȱΓЁȱΔЏȱΔΓΘνȱΐΓ΍ȱΘϲȱΎΕφ·ΙΓΑȱΉϨΔ΅Ζа ΅ϢΉϟȱΘΓ΍ȱΘΤȱΎΣΎвȱπΗΘϠȱΚϟΏ΅ȱΚΕΉΗϠȱΐ΅ΑΘΉϾΉΗΌ΅΍ǰ πΗΌΏϲΑȱΈвȱΓЄΘνȱΘϟȱΔΝȱΉϨΔ΅ΖȱσΔΓΖȱΓЄΘвȱπΘνΏΉΗΗ΅Ζа Ύ΅ϠȱΑІΑȱπΑȱ̇΅Α΅ΓϧΗ΍ȱΌΉΓΔΕΓΔνΝΑȱΦ·ΓΕΉϾΉ΍Ζ 110 БΖȱΈχȱΘΓІΈвȱρΑΉΎΣȱΗΚ΍ΑȱοΎ΋ΆϱΏΓΖȱΩΏ·Ή΅ȱΘΉϾΛΉ΍ǰ ΓЂΑΉΎвȱπ·АȱΎΓϾΕ΋Ζȱ̙ΕΙΗ΋ϪΈΓΖȱΦ·ΏΣвȱΩΔΓ΍Α΅ ΓЁΎȱσΌΉΏΓΑȱΈνΒ΅ΗΌ΅΍ǰȱπΔΉϠȱΔΓΏϿȱΆΓϾΏΓΐ΅΍ȱ΅ЁΘχΑ ΓϥΎΓ΍ȱσΛΉ΍ΑаȱΎ΅Ϡȱ·ΣΕȱϹ΅ȱ̍ΏΙΘ΅΍ΐΑφΗΘΕ΋ΖȱΔΕΓΆνΆΓΙΏ΅ ΎΓΙΕ΍Έϟ΋ΖȱΦΏϱΛΓΙǰȱπΔΉϠȱΓЄȱοΌνΑȱπΗΘ΍ȱΛΉΕΉϟΝΑǰ 115 ΓЁȱΈνΐ΅ΖȱΓЁΈξȱΚΙφΑǰȱΓЄΘвȱΪΕȱΚΕνΑ΅ΖȱΓЄΘνȱΘ΍ȱσΕ·΅ǯ ΦΏΏΤȱΎ΅ϠȱЙΖȱπΌνΏΝȱΈϱΐΉΑ΅΍ȱΔΣΏ΍ΑȱΉϢȱΘϱȱ·вȱΩΐΉ΍ΑΓΑа ΆΓϾΏΓΐвȱπ·АȱΏ΅ϲΑȱΗЗΑȱσΐΐΉΑ΅΍ȱύȱΦΔΓΏνΗΌ΅΍а ΅ЁΘΤΕȱπΐΓϠȱ·νΕ΅Ζȱ΅ЁΘϟΛвȱοΘΓ΍ΐΣΗ΅ΘвȱϷΚΕ΅ȱΐχȱΓϨΓΖ ̝Ε·ΉϟΝΑ Φ·νΕ΅ΗΘΓΖȱσΝǰȱπΔΉϠȱΓЁΈξȱσΓ΍ΎΉа

ILIADOS LIBER I

11

esse ab Agamemnone affectum, cui filia reddita non est, praesertim pretium pro redemptione offerenti. Eoque cladem hanc in nos immisit, immissurus etiam maiorem nec antea finem mali facturus quam patri filia reddatur, et reddatur sine pretio, quoniam redemptionem accipere noluimus, et ad eum cum donis eatur quibus sacrificium fiat, quia cum donis huc venientem reppulimus. Ibi tum nostra expiatione tum Chrisae precibus, Phoebi pacem consequemur». His dictis Calchas resedit. Tum Agememnon surgens, ipso ore atque vultu aestum irarum declarante, torvos atque ignibus similes in Calchantem primum intendens oculos: «O vates», inquit, «ominose mihi semper. Numquam bona, numquam fausta Agamemnoni vaticinabere? Quasi iuvet te adversa mihi denuntiare et acerba, ut tui sis similis, ais mea culpa Phoebum hanc in Graecos cladem excitasse, quia munera pro redemptione accipere, filiamque reddere patri recusavi. Nec seorsum me admones, sed palam in contione in invidiam meam peroras. Equidem, ut ad vos revertar, Graecorum principes ceterique milites, fateor: amore puellae captus sum, una cum illa domi vitam agere decreveram, utpote digniore, quae mecum cubet, quam Clytaemnestra uxor, quia facie, quia membris, quia ingenio ac moribus, quia denique muliebribus officiis atque operibus antecellit. Verumtamen, si ita res postulat, praestatque patri puellam reddi, reddatur. Neque enim is ego sum qui malim populum perire, dum animo meo obsequar, quam incolumem esse. Sed vestra invicem interest providere ut haec mihi iactura aliunde resarciatur atque pensetur, ne – quod indignum est atque iniquum – solus ego ex omnibus (taceo quantus sum) fraudatus sim

͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ

120 ΏΉϾΗΗΉΘΉȱ·ΤΕȱΘϱȱ·ΉȱΔΣΑΘΉΖȱϵȱΐΓ΍ȱ·νΕ΅ΖȱσΕΛΉΘ΅΍ȱΩΏΏ΋΍ǯ ΘϲΑȱΈвȱωΐΉϟΆΉΘвȱσΔΉ΍Θ΅ȱΔΓΈΣΕΎ΋ΖȱΈϧΓΖȱ̝Λ΍ΏΏΉϾΖа

13

honore meo, sublata puella – ut videtis – quae mihi ex praeda cesserat in portionem».

̝ΘΕΉϪΈ΋ȱΎϾΈ΍ΗΘΉȱΚ΍ΏΓΎΘΉ΅ΑЏΘ΅ΘΉȱΔΣΑΘΝΑǰ

Tum Achilles excepit:

ΔЗΖȱ·ΣΕȱΘΓ΍ȱΈЏΗΓΙΗ΍ȱ·νΕ΅ΖȱΐΉ·ΣΌΙΐΓ΍ȱ̝Λ΅΍ΓϟDz

«Et quo tandem pacto, maxime ac potentissime Agamemnon,

ΓЁΈνȱΘϟȱΔΓΙȱϥΈΐΉΑȱΒΙΑφϞ΅ȱΎΉϟΐΉΑ΅ȱΔΓΏΏΣа 125 ΦΏΏΤȱΘΤȱΐξΑȱΔΓΏϟΝΑȱπΒΉΔΕΣΌΓΐΉΑǰȱΘΤȱΈνΈ΅ΗΘ΅΍ǰ Ώ΅ΓϿΖȱΈвȱΓЁΎȱπΔνΓ΍ΎΉȱΔ΅ΏϟΏΏΓ·΅ȱΘ΅ІΘвȱπΔ΅·ΉϟΕΉ΍Αǯ ΦΏΏΤȱΗϿȱΐξΑȱΑІΑȱΘφΑΈΉȱΌΉЗ΍ȱΔΕϱΉΖаȱ΅ЁΘΤΕȱ̝Λ΅΍ΓϠ ΘΕ΍ΔΏϛ΍ȱΘΉΘΕ΅ΔΏϛ΍ȱΘвȱΦΔΓΘΉϟΗΓΐΉΑǰȱ΅ϥȱΎνȱΔΓΌ΍ȱ̉ΉϿΖ ΈЗ΍Η΍ȱΔϱΏ΍Αȱ̖ΕΓϟ΋ΑȱΉЁΘΉϟΛΉΓΑȱπΒ΅Ώ΅ΔΣΒ΅΍ǯ 130

ILIADOS LIBER I

ΘϲΑȱΈвȱΦΔ΅ΐΉ΍ΆϱΐΉΑΓΖȱΔΕΓΗνΚ΋ȱΎΕΉϟΝΑȱ̝·΅ΐνΐΑΝΑа ΐχȱΈвȱΓЂΘΝΖȱΦ·΅ΌϱΖȱΔΉΕȱπАΑȱΌΉΓΉϟΎΉΏвȱ̝Λ΍ΏΏΉІ ΎΏνΔΘΉȱΑϱΝ΍ǰȱπΔΉϠȱΓЁȱΔ΅ΕΉΏΉϾΗΉ΅΍ȱΓЁΈνȱΐΉȱΔΉϟΗΉ΍Ζǯ ώȱπΌνΏΉ΍ΖȱϷΚΕвȱ΅ЁΘϲΖȱσΛ΋΍Ζȱ·νΕ΅Ζǰȱ΅ЁΘΤΕȱσΐвȱ΅ЄΘΝΖ ϏΗΌ΅΍ȱΈΉΙϱΐΉΑΓΑǰȱΎνΏΉ΅΍ȱΈνȱΐΉȱΘφΑΈвȱΦΔΓΈΓІΑ΅΍Dz

135 ΦΏΏвȱΉϢȱΐξΑȱΈЏΗΓΙΗ΍ȱ·νΕ΅ΖȱΐΉ·ΣΌΙΐΓ΍ȱ̝Λ΅΍ΓϠ ΩΕΗ΅ΑΘΉΖȱΎ΅ΘΤȱΌΙΐϲΑȱϵΔΝΖȱΦΑΘΣΒ΍ΓΑȱσΗΘ΅΍а ΉϢȱΈνȱΎΉȱΐχȱΈЏΝΗ΍Αȱπ·АȱΈνȱΎΉΑȱ΅ЁΘϲΖȱρΏΝΐ΅΍ ύȱΘΉϲΑȱύȱ̄ϥ΅ΑΘΓΖȱϢАΑȱ·νΕ΅Ζǰȱύȱ͞ΈΙΗϛΓΖ ΩΒΝȱοΏЏΑаȱϳȱΈνȱΎΉΑȱΎΉΛΓΏЏΗΉΘ΅΍ȱϵΑȱΎΉΑȱϣΎΝΐ΅΍ǯ 140 ΦΏΏвȱόΘΓ΍ȱΐξΑȱΘ΅ІΘ΅ȱΐΉΘ΅ΚΕ΅ΗϱΐΉΗΌ΅ȱΎ΅Ϡȱ΅ЇΘ΍Ζǰ

fieri potest ut proceres Graecorum resarciant honorem tuum atque compensent? Nam nec aliquid est, quod commune omnium sit, unde munerare te atque honorare valeamus. Et quae ex direptionibus urbium inter duces militesque distributa sunt, absurdum videtur retractari et a singulis in medium collata iterum ad distributionem vocari. Ceterum restitue tu quidem nunc istam deo puellam, quam ille restitui imperat. Nos vero ceteri postea reddituros tibi, si Iuppiter annuat nostris manibus everti Troiam, triplum et quadruplum pollicemur». Cui respondens Agamemnon: «Noli», inquit, «quamvis tam praestans sis, fortissime, atque istud quod ais persuadere. Siccine iubes me hanc patri reddere ut tu honore tuo fruaris, ego sim fraudatus meo? Omnino nunc honorem meum Graeci instaurabunt invenientes quod plane iacturam meam emendet. Quod si isti gravabuntur, aut different, ego ipse pro me id agam, accedensque ad quemcumque mihi libuerit, eripiam ab eo quaecumque mihi libuerit, sive Ulixes ille, sive Aiax, sive tu, sive alius, quisquis sit. Certe quisquis erit, sto-

ΑІΑȱΈвȱΩ·ΉȱΑϛ΅ȱΐνΏ΅΍Α΅ΑȱπΕϾΗΗΓΐΉΑȱΉϢΖȱΧΏ΅ȱΈϧ΅Αǰ

machabitur, sane scio, et licet stomachetur. Sed hoc postea videri-

πΑȱΈвȱπΕνΘ΅ΖȱπΔ΍Θ΋ΈξΖȱΦ·ΉϟΕΓΐΉΑǰȱπΖȱΈвȱοΎ΅ΘϱΐΆ΋Α

mus. Nunc autem deducatur festinanter biremis impositisque

ΌΉϟΓΐΉΑǰȱΪΑȱΈвȱ΅ЁΘχΑȱ̙ΕΙΗ΋ϪΈ΅ȱΎ΅ΏΏ΍ΔΣΕ΋΍ΓΑ

idoneis in ea remigibus atque hostiis, Chryseidam remittamus,

ΆφΗΓΐΉΑаȱΉϩΖȱΈνȱΘ΍ΖȱΦΕΛϲΖȱΦΑχΕȱΆΓΙΏ΋ΚϱΕΓΖȱσΗΘΝǰ

delecto insuper ex primoribus aliquo, cui commode hoc officium

͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ

145 ύȱ̄ϥ΅Ζȱύȱ͑ΈΓΐΉΑΉϿΖȱύȱΈϧΓΖȱ͞ΈΙΗΗΉϿΖ

ILIADOS LIBER I

15

delegemus, aut Aiace, aut Idomeneo, aut Ulixe, aut te, Achilles,

ωξȱΗϿȱ̓΋ΏΉϪΈ΋ȱΔΣΑΘΝΑȱπΎΔ΅·ΏϱΘ΅ΘвȱΦΑΈΕЗΑǰ

inter omnes immanissime, qui Apollinem in Graecos pestilentia

ϷΚΕвȱϊΐ΍ΑȱοΎΣΉΕ·ΓΑȱϡΏΣΗΗΉ΅΍ȱϡΉΕΤȱϹνΒ΅Ζǯ

grassantem precibus sacrificiisque exores».

ΘϲΑȱΈвȱΩΕвȱЀΔϱΈΕ΅ȱϢΈАΑȱΔΕΓΗνΚ΋ȱΔϱΈ΅ΖȱВΎϿΖȱ̝Λ΍ΏΏΉϾΖа ЕȱΐΓ΍ȱΦΑ΅΍ΈΉϟ΋ΑȱπΔ΍Ή΍ΐνΑΉȱΎΉΕΈ΅ΏΉϱΚΕΓΑ 150 ΔЗΖȱΘϟΖȱΘΓ΍ȱΔΕϱΚΕΝΑȱσΔΉΗ΍ΑȱΔΉϟΌ΋Θ΅΍ȱ̝Λ΅΍ЗΑ ύȱϳΈϲΑȱπΏΌνΐΉΑ΅΍ȱύȱΦΑΈΕΣΗ΍ΑȱϨΚ΍ȱΐΣΛΉΗΌ΅΍Dz ΓЁȱ·ΤΕȱπ·Аȱ̖ΕЏΝΑȱρΑΉΎвȱόΏΙΌΓΑȱ΅ϢΛΐ΋ΘΣΝΑ ΈΉІΕΓȱΐ΅Λ΋ΗϱΐΉΑΓΖǰȱπΔΉϠȱΓЄȱΘϟȱΐΓ΍ȱ΅ϥΘ΍ΓϟȱΉϢΗ΍Αа ΓЁȱ·ΤΕȱΔЏΔΓΘвȱπΐΤΖȱΆΓІΖȱόΏ΅Η΅ΑȱΓЁΈξȱΐξΑȱϣΔΔΓΙΖǰ 155 ΓЁΈνȱΔΓΘвȱπΑȱ̘Όϟ΋΍ȱπΕ΍ΆЏΏ΅Ύ΍ȱΆΝΘ΍΅ΑΉϟΕ΋΍ Ύ΅ΕΔϲΑȱπΈ΋ΏφΗ΅ΑΘвǰ πΔΉϠȱώȱΐΣΏ΅ȱΔΓΏΏΤȱΐΉΘ΅ΒϿ ΓЄΕΉΣȱΘΉȱΗΎ΍ϱΉΑΘ΅ȱΌΣΏ΅ΗΗΣȱΘΉȱωΛφΉΗΗ΅а ΦΏΏΤȱΗΓϠȱИȱΐν·вȱΦΑ΅΍ΈξΖȱΧΐвȱοΗΔϱΐΉΌвȱϷΚΕ΅ȱΗϿȱΛ΅ϟΕ΋΍Ζǰ Θ΍ΐχΑȱΦΕΑϾΐΉΑΓ΍ȱ̏ΉΑΉΏΣΝ΍ȱΗΓϟȱΘΉȱΎΙΑЗΔ΅ 160 ΔΕϲΖȱ̖ΕЏΝΑаȱΘЗΑȱΓЄȱΘ΍ȱΐΉΘ΅ΘΕνΔ΋΍ȱΓЁΈвȱΦΏΉ·ϟΊΉ΍Ζа Ύ΅ϠȱΈφȱΐΓ΍ȱ·νΕ΅Ζȱ΅ЁΘϲΖȱΦΚ΅΍ΕφΗΉΗΌ΅΍ȱΦΔΉ΍ΏΉϧΖǰ Й΍ȱσΔ΍ȱΔΓΏΏΤȱΐϱ·΋Η΅ǰȱΈϱΗ΅ΑȱΈνȱΐΓ΍ȱΙϩΉΖȱ̝Λ΅΍ЗΑǯ ΓЁȱΐξΑȱΗΓϟȱΔΓΘΉȱϨΗΓΑȱσΛΝȱ·νΕ΅ΖȱϳΔΔϱΘвȱ̝Λ΅΍ΓϠ ̖ΕЏΝΑȱπΎΔνΕΗΝΗвȱΉЇȱΑ΅΍ϱΐΉΑΓΑȱΔΘΓΏϟΉΌΕΓΑа 165 ΦΏΏΤȱΘϲȱΐξΑȱΔΏΉϧΓΑȱΔΓΏΙΣϞΎΓΖȱΔΓΏνΐΓ΍Γ

Ad hunc Achilles truculento intuens aspectu: «O vir», inquit, «ex dolo totus atque impudentia factus ac genitus, et quis tibi Graecorum posthac libens pareat, alacerque aut in expeditiones eat, aut proelium capessat? Neque vero ipse privato in Troianos odio huc profectus sum pugnaturus in ultionem illatae mihi ab illis iniuriae, quia vel agros meos vastaverint, vel boum equorumque armenta regno abegerint, cum tantum maris atque terrarum inter Phthiam Troiamque interiectum sit. Tua tantum causa, impudentissime mortalium, huc navigavimus – quicumque tecum huc navigavimus – ut tibi gratificaremur, ut communem iniuriam ulcisceremur, Menelai pariter et tuam. Horum tu, canino vir aspectu, horum nullam rationem habebis, eosque pro nihilo putabis. Et tu quod per aerumnas belli manus meae emeruerunt (nam in evertendis Troianorum oppidis plus ego quam ceteri et opere et opibus praestiti), quodcumque mihi ab omnibus tributum est, id tu mihi te per te erepturum minaberis? Cum tu semper multo plura quam ego ex divisioine praedarum manubiarumque sortiaris? Quippe maxima quaeque portio ex omni praedae partitione tua est, mea vero exigua: quod mihi a

ΛΉϧΕΉΖȱπΐ΅ϠȱΈ΍νΔΓΙΗваȱΦΘΤΕȱόΑȱΔΓΘΉȱΈ΅ΗΐϲΖȱϣΎ΋Θ΅΍ǰ

quocumque pro laboribus meis extorqueo, nihil surripio, nihil

ΗΓϠȱΘϲȱ·νΕ΅ΖȱΔΓΏϿȱΐΉϧΊΓΑǰȱπ·АȱΈвȱϴΏϟ·ΓΑȱΘΉȱΚϟΏΓΑȱΘΉ

exigo. Sed quantulumcumque a ceteris ultro libenterque defertur,

σΕΛΓΐвȱσΛΝΑȱπΔϠȱΑϛ΅ΖǰȱπΔΉϟȱΎΉȱΎΣΐΝȱΔΓΏΉΐϟΊΝΑǯ

eo contentus sum. Quapropter, quandoquidem ita agere instituis,

ΑІΑȱΈвȱΉϨΐ΍ȱ̘Όϟ΋ΑȱΈвǰȱπΔΉϠȱώȱΔΓΏϿȱΚνΕΘΉΕϱΑȱπΗΘ΍Α

en domum atque in Phthiam, quod multo mihi conducibilius est,

͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ

170 ΓϥΎ΅ΈвȱϥΐΉΑȱΗϿΑȱΑ΋ΙΗϠȱΎΓΕΝΑϟΗ΍ΑǰȱΓЁΈνȱΗвȱϴϪΝ πΑΌΣΈвȱΩΘ΍ΐΓΖȱπАΑȱΩΚΉΑΓΖȱΎ΅ϠȱΔΏΓІΘΓΑȱΦΚϾΒΉ΍Αǯ ΘϲΑȱΈвȱωΐΉϟΆΉΘвȱσΔΉ΍Θ΅ȱΩΑ΅ΒȱΦΑΈΕЗΑȱ̝·΅ΐνΐΑΝΑа ΚΉІ·ΉȱΐΣΏвȱΉϥȱΘΓ΍ȱΌΙΐϲΖȱπΔνΗΗΙΘ΅΍ǰȱΓЁΈνȱΗвȱσ·Ν·Ή ΏϟΗΗΓΐ΅΍ȱΉϣΑΉΎвȱπΐΉϧΓȱΐνΑΉ΍ΑаȱΔΣΕвȱσΐΓ΍·ΉȱΎ΅ϠȱΩΏΏΓ΍ 175 ΓϣȱΎνȱΐΉȱΘ΍ΐφΗΓΙΗ΍ǰȱΐΣΏ΍ΗΘ΅ȱΈξȱΐ΋ΘϟΉΘ΅ȱ̉ΉϾΖǯ σΛΌ΍ΗΘΓΖȱΈνȱΐΓϟȱπΗΗ΍ȱΈ΍ΓΘΕΉΚνΝΑȱΆ΅Η΍ΏφΝΑа ΅ϢΉϠȱ·ΣΕȱΘΓ΍ȱσΕ΍ΖȱΘΉȱΚϟΏ΋ȱΔϱΏΉΐΓϟȱΘΉȱΐΣΛ΅΍ȱΘΉа

ILIADOS LIBER I

17

quam hic manere, abeo. Neque vero opinor, me ob denegatum honorem hinc profecto, magnas te opes ac divitias adepturum». Tunc Agamemnon: «Abi hinc», inquit, «quam maturrime, si tua voluntas fert. Nec enim, ut mea causa remaneas, orabo: ne hoc expectes. Non eris mecum tu? Erunt alii complures, qui mihi, non uti tu facis, reverentiam praestabunt. Erit certe, quod videlicet pretium est, Iuppiter optimus maximus. Tu vero, ut scias, inter omnes reges mihi es maxime invisus, quem nihil iuvat, nisi pugna, nisi rixae,

ΉϢȱΐΣΏ΅ȱΎ΅ΕΘΉΕϱΖȱπΗΗ΍ǰȱΌΉϱΖȱΔΓΙȱΗΓϠȱΘϱȱ·вȱσΈΝΎΉΑа

nisi bella, qui autem singulari praeter ceteros robore praeditus es.

ΓϥΎ΅ΈвȱϢАΑȱΗϿΑȱΑ΋ΙΗϟȱΘΉȱΗϛ΍ΖȱΎ΅ϠȱΗΓϧΖȱοΘΣΕΓ΍Η΍

Id vero non tu tibi, sed dii dederunt. Abi igitur in patriam cum

180 ̏ΙΕΐ΍ΈϱΑΉΗΗ΍ΑȱΩΑ΅ΗΗΉǰȱΗνΌΉΑȱΈвȱπ·АȱΓЁΎȱΦΏΉ·ϟΊΝǰ

sociis, atque ibi inter tuos Myrmidonas, si vis, imperium exerce.

ΓЁΈвȱϷΌΓΐ΅΍ȱΎΓΘνΓΑΘΓΖаȱΦΔΉ΍ΏφΗΝȱΈνȱΘΓ΍ȱЙΈΉа

Nam id te facere inter alios atque hoc loci non licebit, ubi ego, qua

БΖȱσΐвȱΦΚ΅΍ΕΉϧΘ΅΍ȱ̙ΕΙΗ΋ϪΈ΅ȱ̘ΓϧΆΓΖȱ̝ΔϱΏΏΝΑǰ

sum dignitate atque imperio, te nihili facio prorsusque contemno.

ΘχΑȱΐξΑȱπ·АȱΗϿΑȱΑ΋ϪȱΘвȱπΐϛ΍ȱΎ΅ϠȱπΐΓϧΖȱοΘΣΕΓ΍Η΍

Ideoque iratum te nec rogo, ut maneas, nec teneo. Illud tamen

ΔνΐΜΝǰȱπ·АȱΈνȱΎвȱΩ·Νȱ̅Ε΍Η΋ϪΈ΅ȱΎ΅ΏΏ΍ΔΣΕ΋΍ΓΑ

minitans praedixisse volo: quemadmodum Apollo mihi aufert

185 ΅ЁΘϲΖȱϢАΑȱΎΏ΍Ηϟ΋ΑȱΈξȱΘϲȱΗϲΑȱ·νΕ΅ΖȱϷΚΕвȱπЊȱΉϢΈϛ΍Ζ

eam, quae forte mihi obtigerat, sic ego eam, quae tibi forte obti-

ϵΗΗΓΑȱΚνΕΘΉΕϱΖȱΉϢΐ΍ȱΗνΌΉΑǰȱΗΘΙ·ν΋΍ȱΈξȱΎ΅ϠȱΩΏΏΓΖ

git, auferam. Et ut Chryseidam a tabernaculo meo eductam ad

ϨΗΓΑȱπΐΓϠȱΚΣΗΌ΅΍ȱΎ΅ϠȱϳΐΓ΍ΝΌφΐΉΑ΅΍ȱΩΑΘ΋Αǯ ЙΖȱΚΣΘΓаȱ̓΋ΏΉϪΝΑ΍ȱΈвȱΩΛΓΖȱ·νΑΉΘв, πΑȱΈνȱΓϡȱώΘΓΕ ΗΘφΌΉΗΗ΍ΑȱΏ΅ΗϟΓ΍Η΍ȱΈ΍ΣΑΈ΍Λ΅ȱΐΉΕΐφΕ΍ΒΉΑǰ 190 ύȱϵȱ·ΉȱΚΣΗ·΅ΑΓΑȱϴΒϿȱπΕΙΗΗΣΐΉΑΓΖȱΔ΅ΕΤȱΐ΋ΕΓІ ΘΓϿΖȱΐξΑȱΦΑ΅ΗΘφΗΉ΍ΉΑǰȱϳȱΈвȱ̝ΘΕΉϪΈ΋ΑȱπΑ΅ΕϟΊΓ΍ǰ

patrem nunc remittam, sic Briseidam a tuo tabernaculo abductam, in meoque collocabo, ut et tu intellegas, quantopere ego te antecello, et ceteri posthac pari fronte mecum colloqui reformident ac meis vel dictis vel factis se opponere». Haec Agamemnon, quibus Achilles auditis excandescens haesitabat animo utrum districto, quem ad latus habebat, gladio,

ώΉȱΛϱΏΓΑȱΔ΅ϾΗΉ΍ΉΑȱπΕ΋ΘϾΗΉ΍νȱΘΉȱΌΙΐϱΑǯ

irruens terrefacto perturbatoque consessu, Agamemnonem truci-

ϏΓΖȱϳȱΘ΅ІΌвȱГΕΐ΅΍ΑΉȱΎ΅ΘΤȱΚΕνΑ΅ȱΎ΅ϠȱΎ΅ΘΤȱΌΙΐϱΑǰ

daret, an iracundiam cohiberet dolorique imperaret. Iamque,

ρΏΎΉΘΓȱΈвȱπΎȱΎΓΏΉΓϧΓȱΐν·΅ȱΒϟΚΓΖǰȱώΏΌΉȱΈвȱ̝ΌφΑ΋

dum secum deliberat, gladium eduxerat. Sed Pallas protinus

͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ

195 ΓЁΕ΅ΑϱΌΉΑаȱΔΕϲȱ·ΤΕȱϏΎΉȱΌΉΤȱΏΉΙΎЏΏΉΑΓΖȱ́Ε΋ ΩΐΚΝȱϳΐЗΖȱΌΙΐЗ΍ȱΚ΍ΏνΓΙΗΣȱΘΉȱΎ΋ΈΓΐνΑ΋ȱΘΉа ΗΘϛȱΈвȱϷΔ΍ΌΉΑǰȱΒ΅ΑΌϛΖȱΈξȱΎϱΐ΋ΖȱρΏΉȱ̓΋ΏΉϪΝΑ΅ ΓϥΝ΍ȱΚ΅΍ΑΓΐνΑ΋аȱΘЗΑȱΈвȱΩΏΏΝΑȱΓЄȱΘ΍ΖȱϳΕκΘΓа ΌΣΐΆ΋ΗΉΑȱΈвȱ̝Λ΍ΏΉϾΖǰȱΐΉΘΤȱΈвȱπΘΕΣΔΉΘвǰȱ΅ЁΘϟΎ΅ȱΈв σ·ΑΝ 200 ̓΅ΏΏΣΈвȱ̝Ό΋Α΅ϟ΋ΑаȱΈΉ΍ΑАȱΈνȱΓϡȱϷΗΗΉȱΚΣ΅ΑΌΉΑа Ύ΅ϟȱΐ΍ΑȱΚΝΑφΗ΅ΖȱσΔΉ΅ȱΔΘΉΕϱΉΑΘ΅ȱΔΕΓΗ΋ϾΈ΅а ΘϟΔΘвȱ΅ЇΘвȱ΅Ϣ·΍ϱΛΓ΍Γȱ̇΍ϲΖȱΘνΎΓΖȱΉϢΏφΏΓΙΌ΅ΖDz ώȱϣΑ΅ȱЂΆΕ΍ΑȱϥΈ΋΍ȱ̝·΅ΐνΐΑΓΑΓΖȱ̝ΘΕΉϪΈ΅ΓDz ΦΏΏвȱσΎȱΘΓ΍ πΕνΝǰȱΘϲȱΈξȱΎ΅ϠȱΘΉΏνΉΗΌ΅΍ȱϴϪΝа 205 Ϗ΍ΖȱЀΔΉΕΓΔΏϟ΋΍Η΍ȱΘΣΛвȱΩΑȱΔΓΘΉȱΌΙΐϲΑȱϴΏνΗΗ΋΍ǯ ΘϲΑȱΈвȱ΅ЇΘΉȱΔΕΓΗνΉ΍ΔΉȱΌΉΤȱ·Ώ΅ΙΎЗΔ΍Ζȱ̝ΌφΑ΋а ώΏΌΓΑȱπ·АȱΔ΅ϾΗΓΙΗ΅ȱΘϲȱΗϲΑȱΐνΑΓΖǰȱ΅ϥȱΎΉȱΔϟΌ΋΅΍ǰ ΓЁΕ΅ΑϱΌΉΑаȱΔΕϲȱΈνȱΐвȱϏΎΉȱΌΉΤȱΏΉΙΎЏΏΉΑΓΖȱ́Ε΋ ΩΐΚΝȱϳΐЗΖȱΌΙΐЗ΍ȱΚ΍ΏνΓΙΗΣȱΘΉȱΎ΋ΈΓΐνΑ΋ȱΘΉа 210 ΦΏΏвȱΩ·ΉȱΏϛ·вȱσΕ΍ΈΓΖǰȱΐ΋ΈξȱΒϟΚΓΖȱρΏΎΉΓȱΛΉ΍Εϟа ΦΏΏвȱόΘΓ΍ȱσΔΉΗ΍ΑȱΐξΑȱϴΑΉϟΈ΍ΗΓΑȱБΖȱσΗΉΘ΅ϟȱΔΉΕа ЙΈΉȱ·ΤΕȱπΒΉΕνΝǰȱΘϲȱΈξȱΎ΅ϠȱΘΉΘΉΏΉΗΐνΑΓΑȱσΗΘ΅΍а Ύ΅ϟȱΔΓΘνȱΘΓ΍ȱΘΕϠΖȱΘϱΗΗ΅ȱΔ΅ΕνΗΗΉΘ΅΍ȱΦ·Ώ΅ΤȱΈЗΕ΅ ЂΆΕ΍ΓΖȱΉϣΑΉΎ΅ȱΘϛΗΈΉаȱΗϿȱΈвȱϥΗΛΉΓǰȱΔΉϟΌΉΓȱΈвȱψΐϧΑǯ 215 ΘχΑȱΈвȱΦΔ΅ΐΉ΍ΆϱΐΉΑΓΖȱΔΕΓΗνΚ΋ȱΔϱΈ΅ΖȱВΎϿΖȱ̝Λ΍ΏΏΉϾΖа ΛΕχȱΐξΑȱΗΚΝϪΘΉΕϱΑȱ·ΉȱΌΉΤȱσΔΓΖȱΉϢΕϾΗΗ΅ΗΌ΅΍ Ύ΅ϠȱΐΣΏ΅ȱΔΉΕȱΌΙΐЗ΍ȱΎΉΛΓΏΝΐνΑΓΑаȱЙΖȱ·ΤΕȱΩΐΉ΍ΑΓΑа ϵΖȱΎΉȱΌΉΓϧΖȱπΔ΍ΔΉϟΌ΋Θ΅΍ȱΐΣΏ΅ȱΘвȱσΎΏΙΓΑȱ΅ЁΘΓІǯ ώȱΎ΅ϠȱπΔвȱΦΕ·ΙΕν΋΍ȱΎЏΔ΋΍ȱΗΛνΌΉȱΛΉϧΕ΅ȱΆ΅ΕΉϧ΅Αǰ

ILIADOS LIBER I

19

caelo delapsa praesto fuit (adierat namque ipsam Iuno utque huic rei opem ferret oraverat, siquidem ambos pari sollicitudine ac charitate prosequebatur). Haec igitur, ubi a tergo iuveni astitit, nulli alii conspicienda quam illi, rutilam eius comam prehendit. Ad cuius tactum aspectumque expavescens Achilles cum respexisset, in deamque oculos horribili quodam ardore suffusos intendisset, Palladam confestim esse cognovit, atque ipsam compellans ita inquit: «Quid tandem huc magno Iove sata venisti? An ut ignominiam Agamemnonis conspicias? Quam hoc ferro accepturus est pro ea, quam ego ab ipso accepi. Insolentissima enim huius superbia facit, ut ei statim offeram mortem, quam nequaquam poterit effugere, ita in ipsum iracundia incensus sum». Cui Pallas respondens: «Non veni», inquit, «a caelo, Achilles, ut te iratum in ultionem iniuriae acceptae erumpere videam, sed ut iracundiam tuam compescam. Nec hoc mea tamen sponte, verum etiam Iunonis admonitu, quae me ut huc accurrerem hortata est. Siquidem utrumque pari sollicitudine ac charitate prosequitur. Quare acquiesce nostro consilio, cohibe impetum animi, reconde gladium: verbis tuam causam age, non ferro. Intra convicia irascere, hactenus ultioni liceat. Atque ego quo nobis facilius pareas furoremque mitiges, attende quid dicam. Aderit tempus (crede Palladi affirmanti) quando ille ad leniendam hanc offensam ultro tibi triplo plura, ac triplo potiora deferet dona». Tum Achilles haud illi adversaturus: «Et si», inquit, «dea, certum iam mihi erat de hoc homine supplicium sumere, nobis tamen, quam affectibus obtemperare, non modo decentius est, sed etiam utilius. Qui enim voluntati deorum paret, hunc dii ipsi praecipue exaudiunt». Haec dicens ensem argenteo capulo in vaginam recondidit.

20

͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ

220 ΪΜȱΈвȱπΖȱΎΓΙΏΉϲΑȱИΗΉȱΐν·΅ȱΒϟΚΓΖǰȱΓЁΈвȱΦΔϟΌ΋ΗΉ

ILIADOS LIBER I

21

Pallas vero ipsa in caelestes domos ad Iovem atque ad alios

ΐϾΌΝ΍ȱ̝Ό΋Α΅ϟ΋ΖаȱϋȱΈвȱ̒ЄΏΙΐΔΓΑȱΈξȱΆΉΆφΎΉ΍

daemones se recepit. Nihil tamen minus Achilles Agamemnonem,

ΈЏΐ΅ΘвȱπΖȱ΅Ϣ·΍ϱΛΓ΍Γȱ̇΍ϲΖȱΐΉΘΤȱΈ΅ϟΐΓΑ΅ΖȱΩΏΏΓΙΖǯ

non sedato iracundiae fervore, rursus maledictis aggreditur:

̓΋ΏΉϪΈ΋ΖȱΈвȱπΒ΅ІΘ΍ΖȱΦΘ΅ΕΘ΋ΕΓϧΖȱπΔνΉΗΗ΍Α ̝ΘΕΉϪΈ΋ΑȱΔΕΓΗνΉ΍ΔΉǰȱΎ΅ϠȱΓЄȱΔΝȱΏϛ·ΉȱΛϱΏΓ΍Γа 225 ΓϢΑΓΆ΅ΕνΖǰȱΎΙΑϲΖȱϷΐΐ΅ΘвȱσΛΝΑǰȱΎΕ΅Έϟ΋ΑȱΈвȱπΏΣΚΓ΍Γǰ ΓЄΘνȱΔΓΘвȱπΖȱΔϱΏΉΐΓΑȱΧΐ΅ȱΏ΅З΍ȱΌΝΕ΋ΛΌϛΑ΅΍

«Vino madens, caninum rictum, cervinum cor habes, cui numquam tantum animi fuit, ut vel cum toto exercitu armatus proelium inires, vel cum strenuis loca insidiis apta obsideres. Et sapis,

ΓЄΘΉȱΏϱΛΓΑȱΈвȱϢνΑ΅΍ȱΗϿΑȱΦΕ΍ΗΘφΉΗΗ΍Αȱ̝Λ΅΍ЗΑ

illud optimum factu putas, ad tentoria manere, ac spoliare socios

ΘνΘΏ΋Ύ΅ΖȱΌΙΐЗ΍аȱΘϲȱΈνȱΘΓ΍ȱΎχΕȱΉϥΈΉΘ΅΍ȱΉϨΑ΅΍ǯ

portione sua, si qui tibi contradicere audeant: rex populi devora-

ώȱΔΓΏϿȱΏЏϞϱΑ πΗΘ΍ȱΎ΅ΘΤȱΗΘΕ΅ΘϲΑȱΉЁΕϿΑȱ̝Λ΅΍ЗΑ

tor, quia si hi quibus praesides aliqua essent indole, Graecae et

230 ΈЗΕвȱΦΔΓ΅΍ΕΉϧΗΌ΅΍ȱϵΖȱΘ΍ΖȱΗνΌΉΑȱΦΑΘϟΓΑȱΉϥΔ΋΍а Έ΋ΐΓΆϱΕΓΖȱΆ΅Η΍ΏΉϿΖȱπΔΉϠȱΓЁΘ΍Έ΅ΑΓϧΗ΍ΑȱΦΑΣΗΗΉ΍Ζа ώȱ·ΤΕȱΪΑȱ̝ΘΕΉϪΈ΋ȱΑІΑȱЂΗΘ΅Θ΅ȱΏΝΆφΗ΅΍Γǯ ΦΏΏвȱσΎȱΘΓ΍ȱπΕνΝȱΎ΅ϠȱπΔϠȱΐν·΅ΑȱϵΕΎΓΑȱϴΐΓІΐ΅΍а Α΅ϠȱΐΤȱΘϱΈΉȱΗΎϛΔΘΕΓΑǰȱΘϲȱΐξΑȱΓЄȱΔΓΘΉȱΚϾΏΏ΅ȱΎ΅ϠȱϷΊΓΙΖ 235 ΚϾΗΉ΍ǰȱπΔΉϠȱΈχȱΔΕЗΘ΅ȱΘΓΐχΑȱπΑȱϷΕΉΗΗ΍ȱΏνΏΓ΍ΔΉΑǰ

masculae virtutis, hodie profecto finem faceres iniuras nobis ac contumelias componendi. Equidem testor tibi, et ut ne quid dubites – quod est praecipuum – iuiurandum interponam, per hoc sceptrum Graiorum principum in iure populis dicundo et in custodiendis ex Iove legibus insigne: quod, quemadmodum hoc,

ΓЁΈвȱΦΑ΅Ό΋ΏφΗΉ΍аȱΔΉΕϠȱ·ΣΕȱϹΣȱοȱΛ΅ΏΎϲΖȱσΏΉΜΉ

postquam e sua arbore recisum et manu artificis dolatum ac

ΚϾΏΏΣȱΘΉȱΎ΅ϠȱΚΏΓ΍ϱΑаȱΑІΑȱ΅ЇΘνȱΐ΍ΑȱΙϩΉΖȱ̝Λ΅΍ЗΑ

fabricatum est, numquam ramos proferet, numquam frondes

πΑȱΔ΅ΏΣΐ΋΍ΖȱΚΓΕνΓΙΗ΍ȱΈ΍Ύ΅ΗΔϱΏΓ΍ǰȱΓϣȱΘΉȱΌνΐ΍ΗΘ΅Ζ ΔΕϲΖȱ̇΍ϲΖȱΉϢΕϾ΅Θ΅΍аȱϳȱΈνȱΘΓ΍ȱΐν·΅ΖȱσΗΗΉΘ΅΍ȱϵΕΎΓΖа 240 ώȱΔΓΘвȱ̝Λ΍ΏΏϛΓΖȱΔΓΌχȱϣΒΉΘ΅΍ȱΙϩ΅Ζȱ̝Λ΅΍ЗΑ ΗϾΐΔ΅ΑΘ΅ΖаȱΘϱΘΉȱΈвȱΓЄȱΘ΍ȱΈΙΑφΗΉ΅΍ȱΦΛΑϾΐΉΑϱΖȱΔΉΕ

emittet, numquam postremo reviviscet, sic numquam Achillem Graiorum desiderium capiet, nec ulla horum necessitas adducet, quo ipsos ab homicidae Hectoris manibus confectos eripiam, ut

ΛΕ΅΍ΗΐΉϧΑǰȱΉЇΘвȱΪΑȱΔΓΏΏΓϠȱЀΚвȱ̸ΎΘΓΕΓΖȱΦΑΈΕΓΚϱΑΓ΍Γ

tu tecum afflicteris, quia nullam eis opem afferre possis et tanto

ΌΑφΗΎΓΑΘΉΖȱΔϟΔΘΝΗ΍аȱΗϿȱΈвȱσΑΈΓΌ΍ȱΌΙΐϲΑȱΦΐϾΒΉ΍Ζ

poenitentiae dolore rumparis, qui praestantissimum inter omnes

ΛΝϱΐΉΑΓΖȱϵȱΘвȱΩΕ΍ΗΘΓΑȱ̝Λ΅΍ЗΑȱΓЁΈξΑȱσΘ΍Η΅Ζǯ

Graeciae viros pro nihilo habendum tibi putasti».

22

245

͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ

ЙΖȱΚΣΘΓȱ̓΋ΏΉϪΈ΋ΖǰȱΔΓΘϠȱΈξȱΗΎϛΔΘΕΓΑȱΆΣΏΉȱ·΅ϟ΋΍ ΛΕΙΗΉϟΓ΍ΖȱϊΏΓ΍Η΍ȱΔΉΔ΅ΕΐνΑΓΑǰȱρΊΉΘΓȱΈвȱ΅ЁΘϱΖа ̝ΘΕΉϪΈ΋ΖȱΈвȱοΘνΕΝΌΉΑȱπΐφΑ΍ΉаȱΘΓϧΗ΍ȱΈξȱ̐νΗΘΝΕ ψΈΙΉΔχΖȱΦΑϱΕΓΙΗΉȱΏ΍·ϿΖȱ̓ΙΏϟΝΑȱΦ·ΓΕ΋ΘφΖǰ ΘΓІȱΎ΅ϠȱΦΔϲȱ·ΏЏΗΗ΋ΖȱΐνΏ΍ΘΓΖȱ·ΏΙΎϟΝΑȱϹνΉΑȱ΅ЁΈφа

250 ΘЗ΍ȱΈвȱόΈ΋ȱΈϾΓȱΐξΑȱ·ΉΑΉ΅ϠȱΐΉΕϱΔΝΑȱΦΑΌΕЏΔΝΑ πΚΌϟ΅ΌвǰȱΓϣȱΓϡȱΔΕϱΗΌΉΑȱΧΐ΅ȱΘΕΣΚΉΑȱωΈвȱπ·νΑΓΑΘΓ πΑȱ̓ϾΏΝ΍ȱω·΅Όν΋΍ǰȱΐΉΘΤȱΈξȱΘΕ΍ΘΣΘΓ΍Η΍ΑȱΩΑ΅ΗΗΉΑа ϵȱΗΚ΍ΑȱπϿȱΚΕΓΑνΝΑȱΦ·ΓΕφΗ΅ΘΓȱΎ΅ϠȱΐΉΘνΉ΍ΔΉΑа ИȱΔϱΔΓ΍ȱώȱΐν·΅ȱΔνΑΌΓΖȱ̝Λ΅΍ϪΈ΅ȱ·΅ϧ΅ΑȱϡΎΣΑΉ΍а 255 ώȱΎΉΑȱ·΋ΌφΗ΅΍ȱ̓Εϟ΅ΐΓΖȱ̓Ε΍ΣΐΓ΍ϱȱΘΉȱΔ΅ϧΈΉΖ ΩΏΏΓ΍ȱΘΉȱ̖ΕЗΉΖȱΐν·΅ȱΎΉΑȱΎΉΛ΅ΕΓϟ΅ΘΓȱΌΙΐЗ΍ ΉϢȱΗΚЗϞΑȱΘΣΈΉȱΔΣΑΘ΅ȱΔΙΌΓϟ΅ΘΓȱΐ΅ΕΑ΅ΐνΑΓ΍ϞΑǰ

ILIADOS LIBER I

23

Haec cum dixisset, sceptrum ipsum aureis clavis distinctum humi abiecit ac resedit. Agamemnone autem et ipso pro se insanire incipiente, surrexit Nestor, Pyliorum et imperio et facundia longe princeps, cuius ex ore dulcior melle fluebat oratio, vir sapientia simul et annis gravis, siquidem tertiam iam aetatem hominum vivebat, et cum multis, qui iam decesserant, una floruerat. Hic itaque ad eos, ut erat maturus: «O indignum facinus», inquit, «quanto maerore ac luctu omnis Graecia afficietur, quanto gaudio Priamus cum filiis reliquisque Troianis, cum nuntium acceperint vos (qui et consilio et

ΓϤȱΔΉΕϠȱΐξΑȱΆΓΙΏχΑȱ̇΅Α΅ЗΑǰȱΔΉΕϠȱΈвȱπΗΘξȱΐΣΛΉΗΌ΅΍ǯ

armis ceteros antecellitis) digladiari atque seditionibus intestinis

ΦΏΏΤȱΔϟΌΉΗΌваȱΩΐΚΝȱΈξȱΑΉΝΘνΕΝȱπΗΘϲΑȱπΐΉϧΓа

laborare. Sed acquiescite, quaeso, uterque consiliis meis, qui utro-

260 όΈ΋ȱ·ΣΕȱΔΓΘв π·АȱΎ΅ϠȱΦΕΉϟΓΗ΍ΑȱωνȱΔΉΕȱЀΐϧΑ ΦΑΈΕΣΗ΍ΑȱБΐϟΏ΋Η΅ǰȱΎ΅ϠȱΓЄȱΔΓΘνȱΐвȱΓϣȱ·вȱΦΌνΕ΍ΊΓΑǯ ΓЁȱ·ΣΕȱΔΝȱΘΓϟΓΙΖȱϥΈΓΑȱΦΑνΕ΅ΖȱΓЁΈξȱϥΈΝΐ΅΍ǰ

que vestrum natu sum grandior, cuius consilium numquam a praestantioribus viris, quam vos estis, repudiatum est. Neque

ΓϩΓΑȱ̓Ή΍ΕϟΌΓϱΑȱΘΉȱ̇ΕϾ΅ΑΘΣȱΘΉȱΔΓ΍ΐνΑ΅ȱΏ΅ЗΑ

enim tales viros aut videre mihi contigit, aut audire, quales illi

̍΅΍Αν΅ȱΘвȱ̳ΒΣΈ΍ϱΑȱΘΉȱΎ΅ϠȱΦΑΘϟΌΉΓΑȱ̓ΓΏϾΚ΋ΐΓΑ

fuerunt, cum quibus familiariter vixi: Pirithous, Dryas, Theseus,

265 ̋΋Ην΅ȱΘвȱ̄Ϣ·ΉϪΈ΋ΑǰȱπΔ΍ΉϟΎΉΏΓΑȱΦΌ΅ΑΣΘΓ΍Η΍Αа ΎΣΕΘ΍ΗΘΓ΍ȱΈχȱΎΉϧΑΓ΍ȱπΔ΍ΛΌΓΑϟΝΑȱΘΕΣΚΉΑȱΦΑΈΕЗΑа

Caeneus, Exadius, Polyphemus, diis immortalibus comparandi,

ΎΣΕΘ΍ΗΘΓ΍ȱΐξΑȱσΗ΅ΑȱΎ΅ϠȱΎ΅ΕΘϟΗΘΓ΍ΖȱπΐΣΛΓΑΘΓ

nedum omnium mortalium fortissimi, et qui cum fortissimis cen-

Κ΋ΕΗϠΑȱϴΕΉΗΎЏ΍Γ΍Η΍ȱΎ΅ϠȱπΎΔΣ·ΏΝΖȱΦΔϱΏΉΗΗ΅Αǯ

tauris montium incolis acerrime belligeraverunt. Iis ego procul

Ύ΅ϠȱΐξΑȱΘΓϧΗ΍Αȱπ·АȱΐΉΌΓΐϟΏΉΓΑȱπΎȱ̓ϾΏΓΙȱπΏΌАΑ

usque a Pylo evocatus auxilio veni, cumque ipsis in bello versa-

24

͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ

270 Θ΋ΏϱΌΉΑȱπΒȱΦΔϟ΋Ζȱ·΅ϟ΋ΖаȱΎ΅ΏνΗ΅ΑΘΓȱ·ΤΕȱ΅ЁΘΓϟа

25

tus sum, ita ut corporis et animi viribus egregiam operam nava-

Ύ΅Ϡȱΐ΅Λϱΐ΋ΑȱΎ΅Θвȱσΐвȱ΅ЁΘϲΑȱπ·ЏаȱΎΉϟΑΓ΍Η΍ȱΈвȱΪΑȱΓЄȱΘ΍Ζ

verim adversus eos, cum quibus nemo horum, qui nunc vivunt,

ΘЗΑȱΓϤȱΑІΑȱΆΕΓΘΓϟȱΉϢΗ΍ΑȱπΔ΍ΛΌϱΑ΍Γ΍ȱΐ΅ΛνΓ΍ΘΓа

auderet conserere manus. Quia, si fortiores nobis saepe me con-

Ύ΅ϠȱΐνΑȱΐΉΙȱΆΓΙΏνΝΑȱΒϾΑ΍ΉΑȱΔΉϟΌΓΑΘϱȱΘΉȱΐϾΌΝ΍а

sulebant, libenterque consiliis obtemperabant meis, debetis et vos

ΦΏΏΤȱΔϟΌΉΗΌΉȱΎ΅Ϡ ЄΐΐΉΖǰȱπΔΉϠȱΔΉϟΌΉΗΌ΅΍ȱΩΐΉ΍ΑΓΑа

(erit enim et amborum utilitate) admonenti mihi acquiescere.

275 ΐφΘΉȱΗϿȱΘϱΑΈвȱΦ·΅ΌϱΖȱΔΉΕȱπАΑȱΦΔΓ΅ϟΕΉΓȱΎΓϾΕ΋Αǰ

Igitur neque tu, Agamemnon, potentia tua fretus, praeripias huic

ΦΏΏвȱσ΅ȱГΖȱΓϡȱΔΕЗΘ΅ȱΈϱΗ΅Αȱ·νΕ΅ΖȱΙϩΉΖȱ̝Λ΅΍ЗΑа

puellam, quam Graii in honorem ei atque in partem praedae

ΐφΘΉȱΗϿȱ̓΋ΏΉϟΈ΋ȱσΌΉΏвȱπΕ΍ΊνΐΉΑ΅΍ȱΆ΅Η΍ΏϛϞ

dederunt, sed sine ipsum potiri, quod suum est. Neque tu,

ΦΑΘ΍Άϟ΋ΑǰȱπΔΉϠȱΓЄȱΔΓΌвȱϳΐΓϟ΋ΖȱσΐΐΓΕΉȱΘ΍ΐϛΖ ΗΎ΋ΔΘΓІΛΓΖȱΆ΅Η΍ΏΉϾΖǰȱЙ΍ȱΘΉȱ̉ΉϿΖȱΎІΈΓΖȱσΈΝΎΉΑǯ 280 ΉϢȱΈξȱΗϿȱΎ΅ΕΘΉΕϱΖȱπΗΗ΍ȱΌΉΤȱΈνȱΗΉȱ·ΉϟΑ΅ΘΓȱΐφΘ΋Εǰ ΦΏΏвȱϵȱ·ΉȱΚνΕΘΉΕϱΖȱπΗΘ΍ΑȱπΔΉϠȱΔΏΉϱΑΉΗΗ΍ΑȱΦΑΣΗΗΉ΍ǯ ̝ΘΕΉϪΈ΋ȱΗϿȱΈξȱΔ΅ІΉȱΘΉϲΑȱΐνΑΓΖаȱ΅ЁΘΤΕȱσ·Ν·Ή ΏϟΗΗΓΐвȱ̝Λ΍ΏΏϛϞȱΐΉΌνΐΉΑȱΛϱΏΓΑǰȱ϶Ζȱΐν·΅ȱΔκΗ΍Α ρΕΎΓΖȱ̝Λ΅΍ΓϧΗ΍ΑȱΔνΏΉΘ΅΍ȱΔΓΏνΐΓ΍ΓȱΎ΅ΎΓϧΓǯ 285

ILIADOS LIBER I

ΘϲΑȱΈвȱΦΔ΅ΐΉ΍ΆϱΐΉΑΓΖȱΔΕΓΗνΚ΋ȱΎΕΉϟΝΑȱ̝·΅ΐνΐΑΝΑа

Achilles, velis ex aequo cum rege contendere, cui ab ipso Iove haec, qualis numquam alteri, est collata dignatio. Et si tu corporis viribus antestas, et dea matre es genitus, hic tamen potentior est, quia in plures imperium obtinet. Quare tu quidem, Agamemnon, desine in hunc irasci, ego vero reconciliare ipsum precibus conabor, quippe qui maximus in proeliis est murus ceterorum Graecorum».

Α΅ϠȱΈχȱΘ΅ІΘΣȱ·ΉȱΔΣΑΘ΅ȱ·νΕΓΑȱΎ΅ΘΤȱΐΓϧΕ΅ΑȱσΉ΍ΔΉΖа

Ad hunc respondens Agamemnon:

ΦΏΏвȱϵΈвȱΦΑχΕȱπΌνΏΉ΍ȱΔΉΕϠȱΔΣΑΘΝΑȱσΐΐΉΑ΅΍ȱΩΏΏΝΑǰ

«Recte ista, senex, et vere commemoras. Ceterum hic vir inter

ΔΣΑΘΝΑȱΐξΑȱΎΕ΅ΘνΉ΍ΑȱπΌνΏΉ΍ǰȱΔΣΑΘΉΗΗ΍ȱΈвȱΦΑΣΗΗΉ΍Αǰ

cunctos ulterius excellere, omnes vincere, omnibus dominari,

ΔκΗ΍ȱΈξȱΗ΋ΐ΅ϟΑΉ΍ΑǰȱΧȱΘ΍ΑвȱΓЁȱΔΉϟΗΉΗΌ΅΍ȱϴϪΝа

omnibus imperare vult: qua spe, ut reor, frustrabitur. Nam si ei

290 ΉϢȱΈνȱΐ΍Αȱ΅ϢΛΐ΋ΘχΑȱσΌΉΗ΅ΑȱΌΉΓϠȱ΅ϢξΑȱπϱΑΘΉΖ

dii dederunt, ut omnibus in bello praestaret, num ideo, ut omni-

ΘΓЄΑΉΎΣȱΓϡȱΔΕΓΌνΓΙΗ΍ΑȱϴΑΉϟΈΉ΅ȱΐΙΌφΗ΅ΗΌ΅΍Dz ΘϲΑȱΈвȱΩΕвȱЀΔΓΆΏφΈ΋ΑȱωΐΉϟΆΉΘΓȱΈϧΓΖȱ̝Λ΍ΏΏΉϾΖа ώȱ·ΣΕȱΎΉΑȱΈΉ΍ΏϱΖȱΘΉȱΎ΅ϠȱΓЁΘ΍Έ΅ΑϲΖȱΎ΅ΏΉΓϟΐ΋Α ΉϢȱΈχȱΗΓϠȱΔκΑȱσΕ·ΓΑȱЀΔΉϟΒΓΐ΅΍ȱϵΘΘϟȱΎΉΑȱΉϥΔ΋΍Ζа

bus probra ingerere posset, dederunt?». Ad quem Achilles, interpellato illius sermone: «An», inquit, «ego committerem ut timidus et nullius pretii vocer si omnibus, quaecumque tu mihi iniunxeris, dicto audiens

26

͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ

295 ΩΏΏΓ΍Η΍ΑȱΈχȱΘ΅ІΘвȱπΔ΍ΘνΏΏΉΓǰȱΐχȱ·ΤΕȱσΐΓ΍·Ή

ILIADOS LIBER I

27

ero. Aliis tu, aliis imperato, non mihi. Nam ista spes te, ut reor,

Ηφΐ΅΍ΑваȱΓЁȱ·ΤΕȱσ·Ν·вȱσΘ΍ȱΗΓϠȱΔΉϟΗΉΗΌ΅΍ȱϴϪΝǯ

frustrabitur. Verum hoc, quod dicam, repone imis sensibus. Ego

ΩΏΏΓȱΈνȱΘΓ΍ȱπΕνΝǰȱΗϿȱΈвȱπΑϠȱΚΕΉΗϠȱΆΣΏΏΉΓȱΗϛ΍Η΍а

neque tecum neque cum alio quopiam puellae huius retinendae

ΛΉΕΗϠȱΐξΑȱΓЄȱΘΓ΍ȱσ·Ν·Ήȱΐ΅ΛφΗΓΐ΅΍ȱΉϣΑΉΎ΅ȱΎΓϾΕ΋Ζ

gratia ad manus vocabor, quoniam quod eripitis, id mihi dono

ΓЄΘΉȱΗΓϠȱΓЄΘνȱΘΝ΍ȱΩΏΏΝ΍ǰȱπΔΉϟȱΐвȱΦΚνΏΉΗΌνȱ·ΉȱΈϱΑΘΉΖа 300 ΘЗΑȱΈвȱΩΏΏΝΑȱΧȱΐΓϟȱπΗΘ΍ȱΌΓϛ΍ȱΔ΅ΕΤȱΑ΋ϫȱΐΉΏ΅ϟΑ΋΍ ΘЗΑȱΓЁΎȱΩΑȱΘ΍ȱΚνΕΓ΍ΖȱΦΑΉΏАΑȱΦνΎΓΑΘΓΖȱπΐΉϧΓа ΉϢȱΈвȱΩ·ΉȱΐχΑȱΔΉϟΕ΋Η΅΍ȱϣΑ΅ȱ·ΑЏΝΗ΍ȱΎ΅ϠȱΓϣΈΉа ΅ϨΜΣȱΘΓ΍ȱ΅ϩΐ΅ȱΎΉΏ΅΍ΑϲΑȱπΕΝφΗΉ΍ȱΔΉΕϠȱΈΓΙΕϟǯ ЙΖȱΘЏȱ·вȱΦΑΘ΍ΆϟΓ΍Η΍ȱΐ΅ΛΉΗΗ΅ΐνΑΝȱπΔνΉΗΗ΍Α 305 ΦΑΗΘφΘ΋ΑǰȱΏІΗ΅ΑȱΈвȱΦ·ΓΕχΑȱΔ΅ΕΤȱΑ΋ΙΗϠΑȱ̝Λ΅΍ЗΑа

dedistis. Ceterarum autem rerum, quae penes me sunt, nihil sane invito me tolles: quia si verbis meis fortasse non credis, ut etiam isti cognoscant, agedum, experire, cuius statim cruor per lanceam, qua te confodiam, decurret». Tandem cum huiusmodi inter se altercationibus dimicarent, consilium solutum est. Et Achilles quidem cum Patroclo suo

̓΋ΏΉϪΈ΋ΖȱΐξΑȱπΔϠȱΎΏ΍Ηϟ΅ΖȱΎ΅ϠȱΑϛ΅ΖȱπϪΗ΅Ζ

aliisque comitibus deducentibus, ad naves et ad tentoria sua

όϞΉȱΗϾΑȱΘΉȱ̏ΉΑΓ΍Θ΍ΣΈ΋΍ȱΎ΅ϠȱΓϩΖȱοΘΣΕΓ΍Η΍Αа

rediit.

̝ΘΕΉϪΈ΋ΖȱΈвȱΩΕ΅ȱΑϛ΅ȱΌΓχΑȱΧΏ΅ȱΈξȱΔΕΓνΕΙΗΗΉΑǰ

Agamemnon vero deducta biremi ac delectis viginti remigibus

πΑȱΈвȱπΕνΘ΅ΖȱσΎΕ΍ΑΉΑȱπΉϟΎΓΗ΍ΑǰȱπΖȱΈвȱοΎ΅ΘϱΐΆ΋Α

impositique una cum victimis, adductam pulcherrimam

310 ΆϛΗΉȱΌΉЗ΍ǰȱΦΑΤȱΈξȱ̙ΕΙΗ΋ϪΈ΅ȱΎ΅ΏΏ΍ΔΣΕ΋΍ΓΑ ΉϩΗΉΑȱΩ·ΝΑаȱπΑȱΈвȱΦΕΛϲΖȱσΆ΋ȱΔΓΏϾΐ΋Θ΍Ζȱ͞ΈΙΗΗΉϾΖǯ ΓϤȱΐξΑȱσΔΉ΍ΘвȱΦΑ΅ΆΣΑΘΉΖȱπΔνΔΏΉΓΑȱЀ·ΕΤȱΎνΏΉΙΌ΅ǰ Ώ΅ΓϿΖȱΈвȱ̝ΘΕΉϪΈ΋ΖȱΦΔΓΏΙΐ΅ϟΑΉΗΌ΅΍ȱΩΑΝ·ΉΑа ΓϤȱΈвȱΦΔΉΏΙΐ΅ϟΑΓΑΘΓȱΎ΅ϠȱΉϢΖȱΧΏ΅ȱΏϾΐ΅Θ΅ȱΆΣΏΏΓΑǰ 315 ρΕΈΓΑȱΈвȱ̝ΔϱΏΏΝΑ΍ȱΘΉΏ΋νΗΗ΅ΖȱοΎ΅ΘϱΐΆ΅Ζ Θ΅ϾΕΝΑȱωΈвȱ΅Ϣ·ЗΑȱΔ΅ΕΤȱΌϧΑвȱΥΏϲΖȱΦΘΕΙ·νΘΓ΍Γа ΎΑϟΗ΋ȱΈвȱΓЁΕ΅ΑϲΑȱϩΎΉΑȱοΏ΍ΗΗΓΐνΑ΋ȱΔΉΕϠȱΎ΅ΔΑЗ΍ǯ ЙΖȱΓϤȱΐξΑȱΘΤȱΔνΑΓΑΘΓȱΎ΅ΘΤȱΗΘΕ΅ΘϱΑаȱΓЁΈвȱ̝·΅ΐνΐΑΝΑ Ώϛ·вȱσΕ΍ΈΓΖȱΘχΑȱΔΕЗΘΓΑȱπΔ΋ΔΉϟΏ΋Ηвȱ̝Λ΍ΏϛϞǰ

Chryseidem in eam collocavit – Ulixe, qui triremi praeesset, delecto. Quam ubi vidit abeuntem ac vela facientem, iussit populis se purgare. Illi ob eam rem parantes et in mare purgamenta facientes pro se quisque circa litus, Apollini sacrificabant: alius tauro, alius ariete, alius hirco. Omnia deinceps litora collucere et ubique fumum hostiarum in caelum tendentem serpere videres. In qua procuratione cum ceteri Graii occupati sunt, Agamemnon adhuc exulceratum animum gerens, ut quod Achilli verbo minitatus est re ipsa declararet, Taltybium atque Eury-

28

͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ

320 ΦΏΏвȱϵȱ·Ήȱ̖΅ΏΌϾΆ΍ϱΑȱΘΉȱΎ΅Ϡȱ̈ЁΕΙΆΣΘ΋ΑȱΔΕΓΗνΉ΍ΔΉǰ ΘЏȱΓϡȱσΗ΅ΑȱΎφΕΙΎΉȱΎ΅ϠȱϴΘΕ΋ΕАȱΌΉΕΣΔΓΑΘΉа σΕΛΉΗΌΓΑȱΎΏ΍Ηϟ΋Αȱ̓΋Ώ΋ϞΣΈΉΝȱ̝Λ΍ΏϛΓΖа ΛΉ΍ΕϲΖȱοΏϱΑΘвȱΦ·νΐΉΑȱ̅Ε΍Η΋ϪΈ΅ȱΎ΅ΏΏ΍ΔΣΕ΋΍ΓΑа ΉϢȱΈνȱΎΉȱΐχȱΈЏ΋΍Η΍Αȱπ·АȱΈνȱΎΉΑȱ΅ЁΘϲΖȱρΏΝΐ΅΍ 325 πΏΌАΑȱΗϿΑȱΔΏΉϱΑΉΗΗ΍аȱΘϱȱΓϡȱΎ΅ϠȱϹϟ·΍ΓΑȱσΗΘ΅΍ǯ ЙΖȱΉϢΔАΑȱΔΕΓϪΉ΍ǰȱΎΕ΅ΘΉΕϲΑȱΈвȱπΔϠȱΐІΌΓΑȱσΘΉΏΏΉа ΘАȱΈвȱΦνΎΓΑΘΉȱΆΣΘ΋ΑȱΔ΅ΕΤȱΌϧΑвȱΥΏϲΖȱΦΘΕΙ·νΘΓ΍Γǰ ̏ΙΕΐ΍ΈϱΑΝΑȱΈвȱπΔϟȱΘΉȱΎΏ΍Ηϟ΅ΖȱΎ΅ϠȱΑϛ΅ΖȱϡΎνΗΌ΋Αǰ ΘϲΑȱΈвȱΉЈΕΓΑȱΔ΅ΕΣȱΘΉȱΎΏ΍Ηϟ΋΍ȱΎ΅ϠȱΑ΋ϫȱΐΉΏ΅ϟΑ΋΍

ILIADOS LIBER I

29

batem praecones, fideli imprimis opera probatos sibi ministros, vocat atque alloquens ita inquit: «Ad Achillis tentoria ite et formosissimam Briseidam manu prehendendam abducite: quam si tradere recusaverit, dicite illi meis verbis venturum me cum ampliore manu, vique mulierem erepturum cum ipsius ingenti formidine». Haec cum audissent praecones tam praefracta mandata, haud libenter profecti sunt. Qui cum secundum litus ad tentoria navesque Myrmidonum venissent, offenderunt Achillem ante navem tabernaculumque sedentem. Quibus inspectis, nec ille horum adventu laetatus est, nec hi proprius accedere et exponere man-

330 ϊΐΉΑΓΑаȱΓЁΈвȱΩΕ΅ȱΘЏȱ·ΉȱϢΈАΑȱ·φΌ΋ΗΉΑȱ̝Λ΍ΏΏΉϾΖǯ

data aut omnino hiscere ausi sunt. Stabant itaque cum reformi-

ΘАȱΐξΑȱΘ΅ΕΆφΗ΅ΑΘΉȱΎ΅Ϡȱ΅ϢΈΓΐνΑΝȱΆ΅Η΍Ώϛ΅

dantes vultum turbati regis, tum erubescentes tali apud eum

ΗΘφΘ΋ΑǰȱΓЁΈνȱΘϟȱΐ΍ΑȱΔΕΓΗΉΚЏΑΉΓΑȱΓЁΈвȱπΕνΓΑΘΓа

fungi legatione. Hunc timorem et hanc verecundiam loquendi, id

΅ЁΘΤΕȱϳȱσ·ΑΝȱϏ΍Η΍ΑȱπΑϠȱΚΕΉΗϠȱΚЏΑ΋ΗνΑȱΘΉа

est adventus causam, cum Achilles intellexisset:

Λ΅ϟΕΉΘΉȱΎφΕΙΎΉΖȱ̇΍ϲΖ Ω··ΉΏΓ΍ȱωΈξȱΎ΅ϠȱΦΑΈΕЗΑǰ 335 ΫΗΗΓΑȱϥΘваȱΓЄȱΘϟȱΐΓ΍ȱЄΐΐΉΖȱπΔ΅ϟΘ΍Γ΍ȱΦΏΏвȱ̝·΅ΐνΐΑΝΑǰ

«Salvete», inquit, «praecones Iovis atque hominum angeli, accedite proprius. Neque enim vos mihi iniuriam facitis iussi

ϳȱΗΚЗϞȱΔΕΓϪΉ΍ȱ̅Ε΍Η΋ϪΈΓΖȱΉϣΑΉΎ΅ȱΎΓϾΕ΋Ζǯ

venire, sed Agamemnon, qui vobis necessitatem veniendi impo-

ΦΏΏв Ω·ΉȱΈ΍Γ·ΉΑξΖȱ̓΅ΘΕϱΎΏΉΉΖȱσΒ΅·ΉȱΎΓϾΕ΋Α

suit, mandans ut Briseidam a me abducatis. Agedum, nobilis

Ύ΅ϟȱΗΚΝϞΑȱΈϲΖȱΩ·Ή΍ΑаȱΘАȱΈвȱ΅ЁΘАȱΐΣΕΘΙΕΓ΍ȱσΗΘΝΑ

Patrocle, educ ad hos puellam, eisque trade ad Agamemnonem

ΔΕϱΖȱΘΉȱΌΉЗΑȱΐ΅ΎΣΕΝΑȱΔΕϱΖȱΘΉȱΌΑ΋ΘЗΑȱΦΑΌΕЏΔΝΑ 340 Ύ΅ϠȱΔΕϲΖȱΘΓІȱΆ΅Η΍ΏϛΓΖȱΦΔ΋ΑνΓΖȱΉϥȱΔΓΘΉȱΈвȱ΅ЇΘΉ ΛΕΉ΍АȱπΐΉϧΓȱ·νΑ΋Θ΅΍ȱΦΉ΍Ύν΅ȱΏΓ΍·ϲΑȱΦΐІΑ΅΍ ΘΓϧΖȱΩΏΏΓ΍Ζаȱώȱ·ΤΕȱϵȱ·вȱϴΏΓ΍ϛ΍Η΍ȱΚΕΉΗϠȱΌϾΉ΍ǰ ΓЁΈνȱΘ΍ȱΓϨΈΉȱΑΓϛΗ΅΍ȱΧΐ΅ȱΔΕϱΗΗΝȱΎ΅ϠȱϴΔϟΗΗΝǰ ϵΔΔΝΖȱΓϡȱΔ΅ΕΤȱΑ΋ΙΗϠȱΗϱΓ΍ȱΐ΅ΛνΓ΍ΑΘΓȱ̝Λ΅΍Γϟǯ

educendam. Hos autem ipsos volo mihi cum apud immortales deos mortalesque homines, tum vero apud ipsum, a quo missi sunt, immanissimum regem, testes fore, si qua necessitas ingruat ceteris, ut usus mei sit, quo eos protegam in ultimum discrimen adductos, quandoquidem tam perdito consilio, ut praeteritorum pariter et futurorum immemor non prospiciat qua ratione socii hic ad naves in bello non occidant».

30

345

͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ

ЙΖȱΚΣΘΓǰȱ̓ΣΘΕΓΎΏΓΖȱΈξȱΚϟΏΝ΍ȱπΔΉΔΉϟΌΉΌвȱοΘ΅ϟΕΝ΍ǰ

ILIADOS LIBER I

31

Haec Achilles. Patroclus autem amico obtemperans eductam e

πΎȱΈвȱΩ·΅·ΉȱΎΏ΍Ηϟ΋Ζȱ̅Ε΍Η΋ϪΈ΅ȱΎ΅ΏΏ΍ΔΣΕ΋΍ΓΑǰ

conclavi puellam praeconibus tradit. Illi accipientes ad navem

ΈЗΎΉȱΈвȱΩ·Ή΍ΑаȱΘАȱΈвȱ΅ЇΘ΍ΖȱϥΘ΋ΑȱΔ΅ΕΤȱΑϛ΅Ζȱ̝Λ΅΍ЗΑа

Agamemnonis deducebant invitam, maestam et ire paene recu-

ϋȱΈвȱΦνΎΓΙΗвȱΧΐ΅ȱΘΓϧΗ΍ȱ·ΙΑχȱΎϟΉΑаȱ΅ЁΘΤΕȱ̝Λ΍ΏΏΉϿΖ

santem. At Achilles, erumpentibus lacrimis, deflectens ab aspec-

Έ΅ΎΕϾΗ΅ΖȱοΘΣΕΝΑȱΩΚ΅ΕȱρΊΉΘΓȱΑϱΗΚ΍ȱΏ΍΅ΗΌΉϟΖǰ

tu ceterorum, solus ad oram spumantis maris resedit, atque in

350 ΌϧΑвȱσΚвȱΥΏϲΖȱΔΓΏ΍ϛΖǰȱϳΕϱΝΑȱπΔвȱΦΔΉϟΕΓΑ΅ȱΔϱΑΘΓΑа

ipsum late fusum pelagus intuens, manusque tendens matrem

ΔΓΏΏΤȱΈξȱΐ΋ΘΕϠȱΚϟΏ΋΍ȱωΕφΗ΅ΘΓȱΛΉϧΕ΅ΖȱϴΕΉ·ΑϾΖа ΐϛΘΉΕȱπΔΉϟȱΐвȱσΘΉΎνΖȱ·Ήȱΐ΍ΑΙΑΌΣΈ΍ϱΑȱΔΉΕȱπϱΑΘ΅ǰ Θ΍ΐφΑȱΔνΕȱΐΓ΍ȱϷΚΉΏΏΉΑȱ͞ΏϾΐΔ΍ΓΖȱπ··Ι΅ΏϟΒ΅΍ ̉ΉϿΖȱЀΜ΍ΆΕΉΐνΘ΋ΖаȱΑІΑȱΈвȱΓЁΈνȱΐΉȱΘΙΘΌϲΑȱσΘ΍ΗΉΑа 355 ώȱ·ΣΕȱΐвȱ̝ΘΕΉϪΈ΋ΖȱΉЁΕϿȱΎΕΉϟΝΑȱ̝·΅ΐνΐΑΝΑ ωΘϟΐ΋ΗΉΑаȱοΏАΑȱ·ΤΕȱσΛΉ΍ȱ·νΕ΅Ζȱ΅ЁΘϲΖȱΦΔΓϾΕ΅Ζǯ ЙΖȱΚΣΘΓȱΈΣΎΕΙȱΛνΝΑǰȱΘΓІȱΈвȱσΎΏΙΉȱΔϱΘΑ΍΅ȱΐφΘ΋Ε ψΐνΑ΋ȱπΑȱΆνΑΌΉΗΗ΍ΑȱΥΏϲΖȱΔ΅ΕΤȱΔ΅ΘΕϠȱ·νΕΓΑΘ΍а Ύ΅ΕΔ΅ΏϟΐΝΖȱΈв ΦΑνΈΙȱΔΓΏ΍ϛΖȱΥΏϲΖȱωЉΘвȱϴΐϟΛΏ΋ǰ 360 Ύ΅ϟȱϹ΅ȱΔΣΕΓ΍Όвȱ΅ЁΘΓϧΓȱΎ΅ΌνΊΉΘΓȱΈΣΎΕΙȱΛνΓΑΘΓΖǰ ΛΉ΍ΕϟȱΘνȱΐ΍ΑȱΎ΅ΘνΕΉΒΉΑȱσΔΓΖȱΘвȱσΚ΅ΘвȱσΎȱΘвȱϴΑϱΐ΅ΊΉа ΘνΎΑΓΑȱΘϟȱΎΏ΅ϟΉ΍ΖDzȱΘϟȱΈνȱΗΉȱΚΕνΑ΅ΖȱϣΎΉΘΓȱΔνΑΌΓΖDz πΒ΅ϾΈ΅ǰȱΐχȱΎΉІΌΉȱΑϱΝ΍ǰȱϣΑ΅ȱΉϥΈΓΐΉΑȱΩΐΚΝǯ ΘχΑȱΈξȱΆ΅ΕϿȱΗΘΉΑΣΛΝΑȱΔΕΓΗνΚ΋ȱΔϱΈ΅ΖȱВΎϿΖȱ̝Λ΍ΏΏΉϾΖа

saepius compellabat: «Mater, quae me hoc fato genuisti, ut iuveni atque in ipso aetatis flore moriendum, spondebas tamen intra hoc breve tempus aevi Iovem mihi magnum decus esse tributurum: en nunc ne tantillum quidem tribuere voluit. Nam Atrides Agamemnon ut me dedecoraret, quod mihi consensus Graiorum honoris ac praemii causa donaverat, id ipse a me praeripuit». Talia deflentem cum lacrimis ex imo maris, ubi cum sene patre erat, mater exaudiens, protinus exsiliit et instar nebulae ex aquis prodiens accedensque filio assedit, blandaque illum manu prehendens: «Quid fles», inquit, «fili? Quis tantus dolor tantusque maeror pectus invadit? Profer matri omnia nec mihi quicquam, fili, celes, ut tecum ego quale sit istud vulnus intellegam». Cui Achilles alte ducens cum gemitu suspirium:

365 ΓϨΗΌ΅аȱΘϟȱόȱΘΓ΍ȱΘ΅ІΘ΅ȱϢΈΙϟ΋΍ȱΔΣΑΘвȱΦ·ΓΕΉϾΝDz

«Tute», inquit, «mater, per te ipsa scis. Quid tibi opus est a me

В΍ΛϱΐΉΌвȱπΖȱ̋φΆ΋ΑȱϡΉΕχΑȱΔϱΏ΍Αȱ̼ΉΘϟΝΑΓΖǰ

cuncta exponi? Dum Thebas omnibus cum copiis adiissemus

ΘχΑȱΈξȱΈ΍ΉΔΕΣΌΓΐνΑȱΘΉȱΎ΅Ϡȱό·ΓΐΉΑȱπΑΌΣΈΉȱΔΣΑΘ΅а

tandemque expugnatas evertissemus, omnem praedam huc con-

Ύ΅ϠȱΘΤȱΐξΑȱΉЇȱΈΣΗΗ΅ΑΘΓȱΐΉΘΤȱΗΚϟΗ΍ΑȱΙϩΉΖȱ̝Λ΅΍ЗΑǰ

veximus: eam victores rite et more inter se partiti sunt.

πΎȱΈвȱρΏΓΑȱ̝ΘΕΉϪΈ΋΍ȱ̙ΕΙΗ΋ϪΈ΅ȱΎ΅ΏΏ΍ΔΣΕ΋΍ΓΑǯ

Agamemnoni autem Chryseidam, ut dignum illo munus, dona-

32

370

͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ

̙ΕϾΗ΋ΖȱΈвȱ΅ЇΌвȱϡΉΕΉϿΖȱοΎ΅Θ΋ΆϱΏΓΙȱ̝ΔϱΏΏΝΑΓΖ

ILIADOS LIBER I

33

verunt. At non ita multo post, ecce pater Chryses cum ingentibus

ώΏΌΉȱΌΓΤΖȱπΔϠȱΑϛ΅Ζȱ̝Λ΅΍ЗΑȱΛ΅ΏΎΓΛ΍ΘЏΑΝΑ

donis, redimendae filiae gratia proferens manus, aureum scep-

ΏΙΗϱΐΉΑϱΖȱΘΉȱΌϾ·΅ΘΕ΅ȱΚνΕΝΑȱΘвȱΦΔΉΕΉϟΗ΍вȱΩΔΓ΍Α΅ǰ

trum coronis Phoebi vittisque redimitum, adiensque Graecos

ΗΘνΐΐ΅ΘвȱσΛΝΑȱπΑȱΛΉΕΗϠΑȱοΎ΋ΆϱΏΓΙȱ̝ΔϱΏΏΝΑΓΖ ΛΕΙΗνΝ΍ȱΦΑΤȱΗΎφΔΘΕΝ΍ǰȱΎ΅ϠȱΏϟΗΗΉΘΓȱΔΣΑΘ΅Ζȱ̝Λ΅΍ΓϾΖǰ 375 ̝ΘΕΉϪΈ΅ȱΈξȱΐΣΏ΍ΗΘ΅ȱΈϾΝȱΎΓΗΐφΘΓΕΉȱΏ΅ЗΑǯ

principes, praecipueque Agamemnonem ac Menelaum, precibus obsecrabat. Ad quas preces universi proceres moti, iubent patri

σΑΌвȱΩΏΏΓ΍ȱΐξΑȱΔΣΑΘΉΖȱπΔΉΙΚφΐ΋Η΅Αȱ̝Λ΅΍ΓϠ

reddi puellam. Aequum enim esse ac pium tanta pro redemptio-

΅ϢΈΉϧΗΌ΅ϟȱΌвȱϡΉΕϛ΅ȱΎ΅ϠȱΦ·Ώ΅ΤȱΈνΛΌ΅΍ȱΩΔΓ΍Α΅а

ne dona afferentem audiri, nec sacerdotem Apollinis despectum

ΦΏΏвȱΓЁΎȱ̝ΘΕΉϪΈ΋΍ȱ̝·΅ΐνΐΑΓΑ΍ȱϊΑΈ΅ΑΉȱΌΙΐЗ΍ǰ

dimitti. Unus autem Agamemnon, cui res haec minime placeret,

ΦΏΏΤȱΎ΅ΎЗΖȱΦΚϟΉ΍ǰȱΎΕ΅ΘΉΕϲΑȱΈвȱπΔϠȱΐІΌΓΑȱσΘΉΏΏΉа

increpitum minisque perterritum abire iussit. Cuius, ubi recessit,

380 ΛΝϱΐΉΑΓΖȱΈвȱϳȱ·νΕΝΑȱΔΣΏ΍ΑȱЕ΍ΛΉΘΓаȱΘΓϧΓȱΈвȱ̝ΔϱΏΏΝΑ ΉЁΒ΅ΐνΑΓΙȱόΎΓΙΗΉΑǰȱπΔΉϠȱΐΣΏ΅ȱΓϡȱΚϟΏΓΖȱώΉΑǰ ϏΎΉȱΈвȱπΔвȱ̝Ε·ΉϟΓ΍Η΍ȱΎ΅ΎϲΑȱΆνΏΓΖаȱΓϤȱΈνȱΑΙȱΏ΅ΓϠ ΌΑϛ΍ΗΎΓΑȱπΔ΅ΗΗϾΘΉΕΓ΍ǰȱΘΤȱΈвȱπΔЏ΍ΛΉΘΓȱΎϛΏ΅ȱΌΉΓϧΓ ΔΣΑΘ΋΍ȱΦΑΤȱΗΘΕ΅ΘϲΑȱΉЁΕϿΑȱ̝Λ΅΍ЗΑаȱΩΐΐ΍ȱΈξȱΐΣΑΘ΍Ζ 385 ΉЇȱΉϢΈАΖȱΦ·ϱΕΉΙΉȱΌΉΓΔΕΓΔϟ΅ΖȱοΎΣΘΓ΍Γǯ

luctu irarumque pleni Apollo cum misereretur orantis (est enim illi imprimis amicus) pestilentiam in exercitus Graecorum iniecit tam saevam, ut frequentes homines divinis confecti telis procumberent ac passim expirarent. Peritus autem quidam augur ob iram Apollinis dicebat hoc fieri. Tunc ego primus omnium in con-

΅ЁΘϟΎвȱπ·АȱΔΕЗΘΓΖȱΎΉΏϱΐ΋ΑȱΌΉϲΑȱϡΏΣΗΎΉΗΌ΅΍а

silio suasi placandum esse deum, pacemque ab eo petendam.

̝ΘΕΉϪΝΑ΅ȱΈвȱσΔΉ΍Θ΅ȱΛϱΏΓΖȱΏΣΆΉΑǰȱ΅ϨΜ΅ȱΈвȱΦΑ΅ΗΘΤΖ

Qua ex re in me Agamemnon vehementer incensus surrexit ad

ωΔΉϟΏ΋ΗΉΑȱΐІΌΓΑȱϳȱΈχȱΘΉΘΉΏΉΗΐνΑΓΖȱπΗΘϟа ΘχΑȱΐξΑȱ·ΤΕȱΗϿΑȱΑ΋ϫȱΌΓϛ΍ȱοΏϟΎΝΔΉΖȱ̝Λ΅΍ΓϠ 390 πΖȱ̙ΕϾΗ΋ΑȱΔνΐΔΓΙΗ΍ΑǰȱΩ·ΓΙΗ΍ȱΈξȱΈЗΕ΅ȱΩΑ΅ΎΘ΍а

loquendum, minatusque mihi est atque, ut minatus est, ita re efficit. Remissa enim ad patris domum cum donis Chryseida, statim

ΘχΑȱΈξȱΑνΓΑȱΎΏ΍Ηϟ΋ΌΉΑȱσΆ΅ΑȱΎφΕΙΎΉΖȱΩ·ΓΑΘΉΖ

ad me praecones misit, qui a me Briseidam, a Graecis ceteris mihi

ΎΓϾΕ΋Αȱ̅Ε΍ΗϛΓΖȱΘφΑȱΐΓ΍ȱΈϱΗ΅ΑȱΙϩΉΖȱ̝Λ΅΍ЗΑǯ

dono datam, abducerent: quam et abduxerunt. Quare, mater, si

ΦΏΏΤȱΗϿȱΉϢȱΈϾΑ΅Η΅ϟȱ·ΉȱΔΉΕϟΗΛΉΓȱΔ΅΍ΈϲΖȱοϛΓΖа

quid potes, ut certe potes, auxiliare filio tuo. Quod facies, si cae-

πΏΌΓІΗвȱ̒ЄΏΙΐΔΓΑȱΈξȱ̇ϟ΅ȱΏϟΗ΅΍ǰȱΉϥȱΔΓΘΉȱΈφȱΘ΍

lum petens, cum Iove agere voles, cuius animum devinctum

34

͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ

395 ύȱσΔΉ΍ȱЕΑ΋Η΅ΖȱΎΕ΅Έϟ΋Αȱ̇΍ϲΖȱωξȱΎ΅ϠȱσΕ·Ν΍ǯ

ILIADOS LIBER I

35

tenes, conciliatum tibi meritis tum verborum tum operum tuo-

ΔΓΏΏΣΎ΍ȱ·ΣΕȱΗΉΓȱΔ΅ΘΕϲΖȱπΑϠȱΐΉ·ΣΕΓ΍Η΍ΑȱΩΎΓΙΗ΅

rum. Et enim memoria teneo te in domo patris mei, audiente me,

ΉЁΛΓΐνΑ΋ΖȱϵΘвȱσΚ΋ΗΌ΅ȱΎΉΏ΅΍ΑΉΚνϞȱ̍ΕΓΑϟΝΑ΍

solitam gloriari, quia diceres te unam ab impendenti indignae

Γϥ΋ȱπΑȱΦΌ΅ΑΣΘΓ΍Η΍ΑȱΦΉ΍Ύν΅ȱΏΓ΍·ϲΑȱΦΐІΑ΅΍ǰ

mortis periculo Iovem vindicasse, cum in eum Neptunus, Iuno,

ϳΔΔϱΘΉȱΐ΍ΑȱΒΙΑΈϛΗ΅΍ȱ͞ΏϾΐΔ΍Γ΍ȱόΌΉΏΓΑȱΩΏΏΓ΍

Pallas aliique dii coniurati impetum facerent, comprehendere

400 ́Ε΋ȱΘвȱωΈξȱ̓ΓΗΉ΍ΈΣΝΑȱΎ΅Ϡȱ̓΅ΏΏΤΖȱ̝ΌφΑ΋а

volentes vinculisque constringere ac portremo necare. Nam tu

ΦΏΏΤȱΗϿȱΘϱΑȱ·вȱπΏΌΓІΗ΅ȱΌΉΤȱЀΔΉΏϾΗ΅ΓȱΈΉΗΐЗΑǰ

tali in tempore adveniens, miserata vicem Iovis in periculo posi-

ИΛвȱοΎ΅Θϱ·ΛΉ΍ΕΓΑȱΎ΅ΏνΗ΅ΗвȱπΖȱΐ΅ΎΕϲΑȱ͢ΏΙΐΔΓΑǰ

ti, protinus adiisti Centimanum, quem dii Briareum, homines

϶Αȱ̅Ε΍ΣΕΉΝΑȱΎ΅ΏνΓΙΗ΍ȱΌΉΓϟǰȱΩΑΈΕΉΖȱΈνȱΘΉȱΔΣΑΘΉΖ

Egeonem vocant, exoratumque in caelum perduxisti. Quem post-

̄Ϣ·΅ϟΝΑвǰȱϳȱ·ΤΕȱ΅ЇΘΉȱΆϟ΋ΑȱΓЈȱΔ΅ΘΕϲΖȱΦΐΉϟΑΝΑа

quam patria virtute confisum et hoc honore subnixum adesse

405 ϵΖȱϹ΅ȱΔ΅ΕΤȱ̍ΕΓΑϟΝΑ΍ȱΎ΅ΌνΊΉΘΓȱΎϾΈΉϞȱ·΅ϟΝΑа

Iovi atque assidere viderunt, ceteri dii timore perculsi ab audaci

ΘϲΑȱΎ΅ϠȱЀΔνΈΉ΍Η΅ΑȱΐΣΎ΅ΕΉΖȱΌΉΓϠȱΓЁΈвȱσΘвȱσΈ΋Η΅Αǯ

conatu destiterunt. Nunc igitur, mater, accede ad Iovem et advo-

ΘЗΑȱΑІΑȱΐ΍ΑȱΐΑφΗ΅Η΅ȱΔ΅ΕνΊΉΓȱΎ΅ϠȱΏ΅Άξȱ·ΓϾΑΝΑ

luta genibus commemora illi tua in se beneficia, si fieri potest, ut

΅ϥȱΎνΑȱΔΝΖȱπΌνΏ΋΍Η΍ΑȱπΔϠȱ̖ΕЏΉΗΗ΍ΑȱΦΕϛΒ΅΍ǰ

tibi hoc mea causa invicem indulgeat, Troianisque faveat gratifi-

ΘΓϿΖȱΈξȱΎ΅ΘΤȱΔΕϾΐΑ΅ΖȱΘΉȱΎ΅ϠȱΦΐΚвȱΧΏ΅ȱσΏΗ΅΍ȱ̝Λ΅΍ΓϿΖ

ceturque, Achivos autem in fugam vertat, fundat, occidat, donec

410 ΎΘΉ΍ΑΓΐνΑΓΙΖǰȱϣΑ΅ȱΔΣΑΘΉΖȱπΔ΅ϾΕΝΑΘ΅΍ȱΆ΅Η΍ΏϛΓΖǰ

intra ipsas naves atque usque ad mare pavore redigat, ut et ceteri

·ΑЗ΍ȱΈξȱΎ΅Ϡȱ̝ΘΕΉϪΈ΋ΖȱΉЁΕϿȱΎΕΉϟΝΑȱ̝·΅ΐνΐΑΝΑ

ob regis meritum plectantur et ipse agnoscat se sibi causam fuisse

ϋΑȱΩΘ΋ΑȱϵȱΘвȱΩΕ΍ΗΘΓΑȱ̝Λ΅΍ЗΑȱΓЁΈξΑȱσΘ΍ΗΉΑǯ

horum malorum, qui Achivorum praestantissimum flocci fecit».

ΘϲΑȱΈвȱωΐΉϟΆΉΘвȱσΔΉ΍Θ΅ȱ̋νΘ΍ΖȱΎ΅ΘΤȱΈΣΎΕΙȱΛνΓΙΗ΅а ЕȱΐΓ΍ȱΘνΎΑΓΑȱπΐϱΑǰȱΘϟȱΑϾȱΗв σΘΕΉΚΓΑȱ΅ϢΑΤȱΘΉΎΓІΗ΅Dz 415 ΅ϥΌвȱϷΚΉΏΉΖȱΔ΅ΕΤȱΑ΋ΙΗϠΑȱΦΈΣΎΕΙΘΓΖȱΎ΅ϠȱΦΔφΐΝΑ

Hac filii oratione Thetis audita, tota in lacrimis resoluta: «At quid», inquit, «te, fili mi, miserum misera genui? Quod utinam hoc tibi parvulum aevi (nam non sera mors, sed vicina te

ϏΗΌ΅΍ǰȱπΔΉϟȱΑϾȱΘΓ΍ȱ΅ϨΗ΅ȱΐϟΑΙΑΌΣȱΔΉΕȱΓЄȱΘ΍ȱΐΣΏ΅ȱΈφΑа

manet) liceret sine lacrimis ac sine offensione consumere. Nunc

ΑІΑȱΈвȱΧΐ΅ȱΘвȱВΎϾΐΓΕΓΖȱΎ΅ϠȱϴϞΊΙΕϲΖȱΔΉΕϠȱΔΣΑΘΝΑ

autem vita es inter omnes principes quam brevissima, tam acer-

σΔΏΉΓаȱΘЏȱΗΉȱΎ΅Ύϛ΍ȱ΅ϥΗ΋΍ȱΘνΎΓΑȱπΑȱΐΉ·ΣΕΓ΍Η΍ǯ

bissima futurus. Ob hoc ego te, fili, domi nostrae genui misera

ΘΓІΘΓȱΈνȱΘΓ΍ πΕνΓΙΗ΅ȱσΔΓΖȱ̇΍ϠȱΘΉΕΔ΍ΎΉΕ΅ϾΑΝ΍

mater et educavi! Exsequar tamen tua mandata, adiboque Iovem,

36

͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ

420 ΉϨΐвȱ΅ЁΘχȱΔΕϲΖȱ͢ΏΙΐΔΓΑȱΦ·ΣΑΑ΍ΚΓΑȱ΅ϥȱΎΉȱΔϟΌ΋Θ΅΍ǯ ΦΏΏΤȱΗϿȱΐξΑȱΑІΑȱΑ΋ΙΗϠȱΔ΅ΕφΐΉΑΓΖȱВΎΙΔϱΕΓ΍Η΍ ΐφΑ΍вȱ̝Λ΅΍ΓϧΗ΍ΑǰȱΔΓΏνΐΓΙȱΈвȱΦΔΓΔ΅ϾΉΓȱΔΣΐΔ΅Αа ̉ΉϿΖȱ·ΤΕȱπΖȱͲΎΉ΅ΑϲΑȱΐΉΘвȱΦΐϾΐΓΑ΅Ζȱ̄ϢΌ΍ΓΔϛ΅Ζ ΛΌ΍ΊϲΖȱσΆ΋ȱΎ΅ΘΤȱΈ΅ϧΘ΅ǰȱΌΉΓϠȱΈвȱΧΐ΅ȱΔΣΑΘΉΖȱρΔΓΑΘΓа 425 ΈΝΈΉΎΣΘ΋΍ȱΈνȱΘΓ΍ȱ΅ЇΘ΍ΖȱπΏΉϾΗΉΘ΅΍ȱ̒ЄΏΙΐΔΓΑȱΈνǰ

ILIADOS LIBER I

37

si forte quod poscis concessurus est. Verum undecim diebus est expectandus, dum ab Oceano e convivio Aethiopum, ad quod hesterno die cum reliquis diis se contulit, redeat in caelum. In quod ego conscendens, ubi primum redisse cognovero, ita obsecrabo ut confidam me illum exoraturam. Tu vero interea, neque

Ύ΅ϠȱΘϱΘвȱσΔΉ΍ΘΣȱΘΓ΍ȱΉϨΐ΍ȱ̇΍ϲΖȱΔΓΘϠȱΛ΅ΏΎΓΆ΅ΘξΖȱΈЗǰ

in pugnam nec in contionem prodeas, significans graviter in uni-

Ύ΅ϟȱΐ΍Αȱ·ΓΙΑΣΗΓΐ΅΍ȱΎ΅ϟȱΐ΍ΑȱΔΉϟΗΉΗΌ΅΍ȱϴϪΝǯ

versos Achivos esse iratum».

ЙΖȱΩΕ΅ȱΚΝΑφΗ΅ΗвȱΦΔΉΆφΗΉΘΓǰȱΘϲΑȱΈξȱΏϟΔвȱ΅ЁΘΓІ ΛΝϱΐΉΑΓΑȱΎ΅ΘΤȱΌΙΐϲΑȱπϼΊЏΑΓ΍Γȱ·ΙΑ΅΍ΎϲΖ 430 ΘφΑȱϹ΅ȱΆϟ΋΍ȱΦνΎΓΑΘΓΖȱΦΔ΋ϾΕΝΑаȱ΅ЁΘΤΕȱ͞ΈΙΗΗΉϿΖ πΖȱ̙ΕϾΗ΋ΑȱϣΎ΅ΑΉΑȱΩ·ΝΑȱϡΉΕχΑȱοΎ΅ΘϱΐΆ΋Αǯ

Haec ubi dixit, a filio abiit, duabus se molestiae causis se afflictante, tum in Agamemnonem indignatione, tum suorum amorum desiderio.

ΓϤȱΈвȱϵΘΉȱΈχȱΏ΍ΐνΑΓΖȱΔΓΏΙΆΉΑΌνΓΖȱπΑΘϲΖȱϣΎΓΑΘΓ

Dum autem ad naves haec aguntur, Ulixes in Chrysam pro-

ϡΗΘϟ΅ȱΐξΑȱΗΘΉϟΏ΅ΑΘΓǰȱΌνΗ΅ΑȱΈвȱπΑȱΑ΋ϫȱΐΉΏ΅ϟΑ΋΍ǰ

fectus cum ceteris applicuit, atque ubi in portum introgressi sunt

ϡΗΘϲΑȱΈвȱϡΗΘΓΈϱΎ΋΍ȱΔνΏ΅Η΅ΑȱΔΕΓΘϱΑΓ΍Η΍ΑȱЀΚνΑΘΉΖ 435 Ύ΅ΕΔ΅ΏϟΐΝΖǰȱΘχΑȱΈвȱΉϢΖȱϵΕΐΓΑȱΔΕΓνΕΉΗΗ΅ΑȱπΕΉΘΐΓϧΖǯ

primum, ilico vela deducunt, contrahunt, reponunt. Deinde

πΎȱΈвȱΉЁΑΤΖȱσΆ΅ΏΓΑǰȱΎ΅ΘΤȱΈξȱΔΕΙΐΑφΗ΍вȱσΈ΋Η΅Αа

malum rudentibus, quibus erat intentus, submittunt et in sua col-

πΎȱΈξȱΎ΅Ϡȱ΅ЁΘΓϠȱΆ΅ϧΑΓΑȱπΔϠȱϹ΋·ΐϧΑ΍ȱΌ΅ΏΣΗΗ΋Ζǰ

locant theca. Tum sumptis remis navim ad stationem telluri con-

πΎȱΈвȱοΎ΅ΘϱΐΆ΋ΑȱΆϛΗ΅ΑȱοΎ΋ΆϱΏΝ΍ȱ̝ΔϱΏΏΝΑ΍а

tiguam propellunt. Postremo, iactis anchoris alligataque ad oram

πΎȱΈξȱ̙ΕΙΗ΋ϫΖȱΑ΋ϲΖȱΆϛȱΔΓΑΘΓΔϱΕΓ΍Γǯ 440 ΘχΑȱΐξΑȱσΔΉ΍ΘвȱπΔϠȱΆΝΐϲΑȱΩ·ΝΑȱΔΓΏϾΐ΋Θ΍Ζȱ͞ΈΙΗΗΉϿΖ Δ΅ΘΕϠȱΚϟΏΝ΍ȱπΑȱΛΉΕΗϠȱΘϟΌΉ΍ȱΎ΅ϟȱΐ΍ΑȱΔΕΓΗνΉ΍ΔΉΑа Иȱ̙ΕϾΗ΋ǰȱΔΕϱȱΐвȱσΔΉΐΜΉΑȱΩΑ΅ΒȱΦΑΈΕЗΑȱ̝·΅ΐνΐΑΝΑ Δ΅ϧΈΣȱΘΉȱΗΓϠȱΦ·νΐΉΑǰȱ̘ΓϟΆΝ΍ȱΌвȱϡΉΕχΑȱοΎ΅ΘϱΐΆ΋Α ϹνΒ΅΍ȱЀΔξΕȱ̇΅Α΅ЗΑȱϷΚΕвȱϡΏ΅ΗϱΐΉΗΌ΅ȱΩΑ΅ΎΘ΅ǰ

puppi, in terram descendunt, victimas exponunt. Chryseis progreditur, quam Ulixes ipse deducens ad templum aramque Apollinis, in manus tradidit patri, dicens: «Chryses, huc ut venirem Agamemnon iussit, Graecorum exercituum princeps, ut tibi filiam reportarem cum victimis,

38

͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ

445 ϶ΖȱΑІΑȱ̝Ε·ΉϟΓ΍Η΍ȱΔΓΏϾΗΘΓΑ΅ȱΎφΈΉвȱπΚϛΎΉΑǯ ЙΖȱΉϢΔАΑȱπΑȱΛΉΕΗϠȱΘϟΌΉ΍ǰȱϳȱΈξȱΈνΒ΅ΘΓȱΛ΅ϟΕΝΑ Δ΅ϧΈ΅ȱΚϟΏ΋ΑаȱΘΓϠȱΈвȱИΎ΅ȱΌΉЗ΍ȱϡΉΕχΑȱοΎ΅ΘϱΐΆ΋Α

ILIADOS LIBER I

39

quarum immolatione placemus Phoebum in nos iratum ac dire saevientem». Ille vero, avide recepta filia, imperat alios mature victimas ad

οΒΉϟ΋ΖȱσΗΘ΋Η΅ΑȱπЉΈΐ΋ΘΓΑȱΔΉΕϠȱΆΝΐϱΑǰ

aram, quam egregie exornaverat, statuere. Quod cum fecissent,

ΛΉΕΑϟΜ΅ΑΘΓȱΈв σΔΉ΍Θ΅ȱΎ΅ϠȱΓЁΏΓΛϾΘ΅ΖȱΦΑνΏΓΑΘΓǯ

manusque abluissent et placentas ordaceas protulissent, supinis

450 ΘΓϧΗ΍ΑȱΈξȱ̙ΕϾΗ΋ΖȱΐΉ·ΣΏвȱΉЄΛΉΘΓȱΛΉϧΕ΅ΖȱΦΑ΅ΗΛЏΑа ΎΏІΌϟȱΐΉΙȱΦΕ·ΙΕϱΘΓΒвǰȱ϶Ζȱ̙ΕϾΗ΋ΑȱΦΐΚ΍ΆνΆ΋Ύ΅Ζ ̍ϟΏΏ΅ΑȱΘΉȱΊ΅Όν΋Αȱ̖ΉΑνΈΓ΍ϱȱΘΉȱϨΚ΍ȱΦΑΣΗΗΉ΍Ζа ώȱΐξΑȱΈφȱΔΓΘвȱπΐΉІȱΔΣΕΓΖȱσΎΏΙΉΖȱΉЁΒ΅ΐνΑΓ΍Γǰ Θϟΐ΋Η΅ΖȱΐξΑ πΐνǰȱΐν·΅ȱΈвȱϥΜ΅ΓȱΏ΅ϲΑȱ̝Λ΅΍ЗΑа 455 ωΈвȱσΘ΍ȱΎ΅ϠȱΑІΑȱΐΓ΍ȱΘϱΈвȱπΔ΍ΎΕφ΋ΑΓΑȱπνΏΈΝΕа όΈ΋ȱΑІΑȱ̇΅Α΅ΓϧΗ΍ΑȱΦΉ΍Ύν΅ȱΏΓ΍·ϲΑȱΩΐΙΑΓΑǯ ЙΖȱσΚ΅ΘвȱΉЁΛϱΐΉΑΓΖǰȱΘΓІȱΈвȱσΎΏΙΉȱ̘ΓϧΆΓΖȱ̝ΔϱΏΏΝΑǯ ΅ЁΘΤΕȱπΔΉϟȱϹвȱΉЄΒ΅ΑΘΓȱΎ΅ϠȱΓЁΏΓΛϾΘ΅ΖȱΔΕΓΆΣΏΓΑΘΓǰ ΅ЁνΕΙΗ΅ΑȱΐξΑȱΔΕЗΘ΅ȱΎ΅ϠȱσΗΚ΅Β΅ΑȱΎ΅ϠȱσΈΉ΍Ε΅Αǰ 460 ΐ΋ΕΓϾΖȱΘвȱπΒνΘ΅ΐΓΑȱΎ΅ΘΣȱΘΉȱΎΑϟΗ΋΍ȱπΎΣΏΙΜ΅Α

ipse in caelum manibus sublataque voce, cunctis audientibus, ita Apollinem obsecrabat: «Apollo, argenteo arcu praepotens, qui Chrysiae, qui Cillae, qui Tenedo praesides, si alias umquam audisti, nunc audi me orantem, honoreque decora vatem tuum. Si quando meas preces audisti et in honorem mei pestilentia punitus es Graecos, nunc quaeso ad meas preces grassantem in eos pestilentiam summove». Cum eum orantem Phoebus audiit, a quo postquam supplicatum est placentaeque iniectae, hostias ad altare protractas occidunt, pelles detrahunt, femora amputant et in duo frusta conci-

ΈϟΔΘΙΛ΅ȱΔΓ΍φΗ΅ΑΘΉΖǰȱπΔвȱ΅ЁΘЗΑȱΈвȱВΐΓΌνΘ΋Η΅Αа

dunt arvinaque operientes desuper. Illa componunt, in quae

Ύ΅ϧΉȱΈвȱπΔϠȱΗΛϟΊ΋΍Ζȱϳȱ·νΕΝΑǰȱπΔϠȱΈвȱ΅ϥΌΓΔ΅ȱΓϨΑΓΑ

senex summisso igne libatoque atro vino sacrificium adolet, stan-

ΏΉϧΆΉаȱΑνΓ΍ȱΈξȱΔ΅Εвȱ΅ЁΘϲΑȱσΛΓΑȱΔΉΐΔЏΆΓΏ΅ȱΛΉΕΗϟΑǯ

tibus iuxta adulescentibus ministris quinquifida verua manu

΅ЁΘΤΕȱπΔΉϠȱΎ΅ΘΤȱΐϛΕΉȱΎΣ΋ȱΎ΅ϠȱΗΔΏΣ·ΛΑ΅ȱΔΣΗ΅ΑΘΓǰ

tenentibus. Ubi vero femora hostiarum exusta sunt, primum

465 ΐϟΗΘΙΏΏϱΑȱΘвȱΩΕ΅ȱΘΫΏΏ΅ȱΎ΅ϠȱΦΐΚвȱϴΆΉΏΓϧΗ΍ΑȱσΔΉ΍Ε΅Αǰ

viscera super prunam assa communiter pro ientaculo comede-

ЕΔΘ΋ΗΣΑȱΘΉȱΔΉΕ΍ΚΕ΅ΈνΝΖǰȱπΕϾΗ΅ΑΘϱȱΘΉȱΔΣΑΘ΅ǯ

bant, tum reliquarum hostiarum membra minutatim concisa ac

΅ЁΘΤΕȱπΔΉϠȱΔ΅ϾΗ΅ΑΘΓȱΔϱΑΓΙȱΘΉΘϾΎΓΑΘϱȱΘΉȱΈ΅ϧΘ΅

verubus infixa torrent scienter et cum diligentia. Quibus decoctis

Έ΅ϟΑΙΑΘвǰȱΓЁΈνȱΘ΍ȱΌΙΐϲΖȱπΈΉϾΉΘΓȱΈ΅΍ΘϲΖȱπϪΗ΋Ζǯ

ad mensamque appositis, discumbentes ex ordine vescuntur.

΅ЁΘΤΕȱπΔΉϠȱΔϱΗ΍ΓΖȱΎ΅ϠȱπΈ΋ΘϾΓΖ πΒȱσΕΓΑȱρΑΘΓǰ

Postremo, saturatis ac refectis, pincernae repletis vino poculis,

40

͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ

470 ΎΓІΕΓ΍ȱΐξΑȱΎΕ΋ΘϛΕ΅ΖȱπΔΉΗΘνΜ΅ΑΘΓȱΔΓΘΓϧΓǰ ΑЏΐ΋Η΅ΑȱΈвȱΩΕ΅ȱΔκΗ΍ΑȱπΔ΅ΕΒΣΐΉΑΓ΍ȱΈΉΔΣΉΗΗ΍Αа

ILIADOS LIBER I

41

hoc est coronatis, vina gradatim propinarunt. At Ulixes cum sociis omnem illum diem, quantus fuit, cantando traduxerunt,

ΓϤȱΈξȱΔ΅Α΋ΐνΕ΍Γ΍ȱΐΓΏΔϛ΍ȱΌΉϲΑȱϡΏΣΗΎΓΑΘΓ

475

Ύ΅ΏϲΑȱΦΉϟΈΓΑΘΉΖȱΔ΅΍φΓΑ΅ȱΎΓІΕΓ΍ȱ̝Λ΅΍ЗΑ

Phoebum hymnis, Phoebum cantibus, Phoebum laudibus cele-

ΐνΏΔΓΑΘΉΖȱοΎΣΉΕ·ΓΑаȱϳȱΈξȱΚΕνΑ΅ȱΘνΕΔΉΘвȱΦΎΓϾΝΑǯ

brantes. Phoebus haec audiens, tacitam apud se capiebat volup-

ώΐΓΖȱΈвȱωνΏ΍ΓΖȱΎ΅ΘνΈΙȱΎ΅ϠȱπΔϠȱΎΑνΚ΅ΖȱώΏΌΉǰ ΈχȱΘϱΘΉȱΎΓ΍ΐφΗ΅ΑΘΓȱΔ΅ΕΤȱΔΕΙΐΑφΗ΍΅ȱΑ΋ϱΖа ώΐΓΖȱΈвȱωΕ΍·νΑΉ΍΅ȱΚΣΑ΋ȱϹΓΈΓΈΣΎΘΙΏΓΖȱ̼ЏΖǰ Ύ΅ϠȱΘϱΘвȱσΔΉ΍ΘвȱΦΑΣ·ΓΑΘΓȱΐΉΘΤȱΗΘΕ΅ΘϲΑȱΉЁΕϿΑȱ̝Λ΅΍ЗΑа ΘΓϧΗ΍ΑȱΈвȱϥΎΐΉΑΓΑȱΓЇΕΓΑȱϣΉ΍ȱοΎΣΉΕ·ΓΖȱ̝ΔϱΏΏΝΑа

480 ΓϤȱΈвȱϡΗΘϲΑȱΗΘφΗ΅ΑΘвȱΦΑΣȱΌвȱϡΗΘϟ΅ȱΏΉΙΎΤȱΔνΘ΅ΗΗ΅Αǰ πΑȱΈвȱΩΑΉΐΓΖȱΔΕϛΗΉΑȱΐνΗΓΑȱϡΗΘϟΓΑǰȱΦΐΚϠȱΈξȱΎІΐ΅

tatem. Adventantibus autem tenebris inter ipsos rudentes stratim ad ortum usque aurorae dormierunt. Tum evigilantes et per transtra distributi ad castra versus remigare coeperunt. Mox Apolline ventum inspirante a puppi, malum statuunt ac vela facientes

ΗΘΉϟΕ΋΍ȱΔΓΕΚϾΕΉΓΑȱΐΉ·ΣΏвȱϥ΅ΛΉȱΑ΋ϲΖȱϢΓϾΗ΋Ζа ϋȱΈвȱσΌΉΉΑȱΎ΅ΘΤȱΎІΐ΅ȱΈ΍΅ΔΕφΗΗΓΙΗ΅ȱΎνΏΉΙΌΓΑǯ

inter sonantes proscindente prora fluctus, ad exercitum brevi per-

΅ЁΘΤΕȱπΔΉϟȱϹвȱϣΎΓΑΘΓȱΎ΅ΘΤȱΗΘΕ΅ΘϲΑȱΉЁΕϿΑȱ̝Λ΅΍ЗΑǰ

veniunt. Ibi cum descendissent, biremem subducunt, porrecta-

485 Αϛ΅ȱΐξΑȱΓϣȱ·ΉȱΐνΏ΅΍Α΅ΑȱπΔвȱωΔΉϟΕΓ΍ΓȱσΕΙΗΗ΅Α ЀΜΓІȱπΔϠȱΜ΅ΐΣΌΓ΍ΖǰȱЀΔϲȱΈвȱρΕΐ΅Θ΅ȱΐ΅ΎΕΤȱΘΣΑΙΗΗ΅Αа ΅ЁΘΓϠȱΈвȱπΗΎϟΈΑ΅ΑΘΓȱΎ΅ΘΤȱΎΏ΍Ηϟ΅ΖȱΘΉȱΑν΅ΖȱΘΉǯ ΅ЁΘΤΕȱϳȱΐφΑ΍ΉȱΑ΋ΙΗϠȱΔ΅ΕφΐΉΑΓΖȱВΎΙΔϱΕΓ΍Η΍ Έ΍Γ·ΉΑχΖȱ̓΋ΏϛΓΖȱΙϡϲΖȱΔϱΈ΅ΖȱВΎϿΖȱ̝Λ΍ΏΏΉϾΖа 490 ΓЄΘνȱΔΓΘвȱΉϢΖȱΦ·ΓΕχΑȱΔΝΏνΗΎΉΘΓȱΎΙΈ΍ΣΑΉ΍Ε΅Α ΓЄΘνȱΔΓΘвȱπΖȱΔϱΏΉΐΓΑǰȱΦΏΏΤȱΚΌ΍ΑϾΌΉΗΎΉȱΚϟΏΓΑȱΎϛΕ

que ut prius fuerat ac suffulta, ad sua se tentoria recipiunt. Achilles per eos interim dies non in proelium, non in consilium, non ad cuiusque principis stationem egressus est, sed in suis tabernaculis residens, maerore consenescebat, cupiens quam primum audire tumultum vociferationesque proelii ad naves et

΅ЇΌ΍ȱΐνΑΝΑǰȱΔΓΌνΉΗΎΉȱΈвȱΦϼΘφΑȱΘΉȱΔΘϱΏΉΐϱΑȱΘΉǯ ΦΏΏвȱϵΘΉȱΈφȱϹвȱπΎȱΘΓϧΓȱΈΙΝΈΉΎΣΘ΋ȱ·νΑΉΘвȱωЏΖǰ Ύ΅ϠȱΘϱΘΉȱΈχȱΔΕϲΖȱ͢ΏΙΐΔΓΑȱϥΗ΅ΑȱΌΉΓϠȱ΅ϢξΑȱπϱΑΘΉΖ

periclitantium videre discursum. At cum duodecimus illuxit dies, Iuppiter, ceteris diis comitan-

42

͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ

ILIADOS LIBER I

43

495 ΔΣΑΘΉΖȱΧΐ΅ǰȱ̉ΉϿΖȱΈвȱώΕΛΉаȱ̋νΘ΍ΖȱΈвȱΓЁȱΏφΌΉΘвȱπΚΉΘΐνΝΑ

tibus, ab Oceano e Aethiopum convivio rediit. Thetis non imme-

Δ΅΍ΈϲΖȱοΓІǰȱΦΏΏвȱϊȱ·вȱΦΑΉΈϾΗΉΘΓȱΎІΐ΅ȱΌ΅ΏΣΗΗ΋Ζǯ

mor filii mandatorum e mari emergens ad Iovem matutina con-

ωΉΕϟ΋ȱΈвȱΦΑνΆ΋ȱΐν·΅ΑȱΓЁΕ΅ΑϲΑȱ̒ЄΏΙΐΔϱΑȱΘΉǯ

scendit nactaque in sublimi caeli parte sine ullo deorum coetu

ΉЈΕΉΑȱΈвȱΉЁΕϾΓΔ΅ȱ̍ΕΓΑϟΈ΋ΑȱΩΘΉΕȱϊΐΉΑΓΑȱΩΏΏΝΑ

sedentem, coram assedit, sinistraque genua illius amplectens,

ΦΎΕΓΘΣΘ΋΍ȱΎΓΕΙΚϛ΍ȱΔΓΏΙΈΉ΍ΕΣΈΓΖȱ̒ЁΏϾΐΔΓ΍Γа

dextra vero mentum, his verbis obsecravit:

500 Ύ΅ϟȱϹ΅ȱΔΣΕΓ΍Όвȱ΅ЁΘΓϧΓȱΎ΅ΌνΊΉΘΓǰȱΎ΅ϠȱΏΣΆΉȱ·ΓϾΑΝΑ

«Iuppiter pater, si quid ego inter deos, vel voce vel facto, de te

ΗΎ΅΍ϛ΍ǰȱΈΉΒ΍ΘΉΕϛ΍ȱΈвȱΩΕвȱЀΔвȱΦΑΌΉΕΉЗΑΓΖȱοΏΓІΗ΅

promerita sum, gratificare mihi quod mater pro filio postulo,

Ώ΍ΗΗΓΐνΑ΋ȱΔΕΓΗνΉ΍ΔΉȱ̇ϟ΅ȱ̍ΕΓΑϟΝΑ΅ȱΩΑ΅ΎΘ΅а

infelix pro infelicissimo. Nam inter omnes Graecos principes tam

̉ΉІȱΔΣΘΉΕȱΉϥȱΔΓΘΉȱΈφȱΗΉȱΐΉΘвȱΦΌ΅ΑΣΘΓ΍Η΍ΑȱϷΑ΋Η΅

brevissimam quam acerbissimam sortitus est vitam. Hunc

ύȱσΔΉ΍ȱύȱσΕ·Ν΍ǰȱΘϱΈΉȱΐΓ΍ȱΎΕφ΋ΑΓΑȱπνΏΈΝΕа

Agamemnon puella, qua filium meum ceteri Graii donantes

505 Θϟΐ΋ΗϱΑȱΐΓ΍ȱΙϡϲΑȱ϶ΖȱВΎΙΐΓΕЏΘ΅ΘΓΖȱΩΏΏΝΑ

honoraverant, per insignem iniuriam contumeliamque spoliavit.

σΔΏΉΘваȱΦΘΣΕȱΐ΍ΑȱΑІΑȱ·ΉȱΩΑ΅ΒȱΦΑΈΕЗΑȱ̝·΅ΐνΐΑΝΑ

Tu ergo, pater, sic inhonoratum ulciscere, praestans tamdiu favo-

ωΘϟΐ΋ΗΉΑаȱοΏАΑȱ·ΤΕȱσΛΉ΍ȱ·νΕ΅Ζȱ΅ЁΘϲΖȱΦΔΓϾΕ΅Ζǯ

rem Troianis, donec Graii iniuriam agnoscentes restituant erep-

ΦΏΏΤȱΗϾȱΔνΕȱΐ΍ΑȱΘϧΗΓΑȱ͞ΏϾΐΔ΍Ήȱΐ΋ΘϟΉΘ΅ȱ̉ΉІа

tum honorem, et restituant cumulatum atque cum fenore».

ΘϱΚΕ΅ȱΈвȱπΔϠȱ̖ΕЏΉΗΗ΍ȱΘϟΌΉ΍ȱΎΕΣΘΓΖȱϷΚΕвȱΪΑȱ̝Λ΅΍ΓϠ 510 ΙϡϲΑȱπΐϲΑȱΘϟΗΝΗ΍ΑȱϴΚνΏΏΝΗϟΑȱΘνȱοȱΘ΍ΐϛ΍ǯ ЙΖȱΚΣΘΓаȱΘχΑȱΈвȱΓЄȱΘ΍ȱΔΕΓΗνΚ΋ȱΑΉΚΉΏ΋·ΉΕνΘ΅ȱ̉ΉϾΖǰ ΦΏΏвȱΦΎνΝΑȱΈχΑȱϏΗΘΓаȱ̋νΘ΍ΖȱΈвȱБΖȱϊΜ΅ΘΓȱ·ΓϾΑΝΑ

Haec cum dixisset Thetis, nihilque ei Iuppiter responderet, sed aliquandiu in eodem silentio perstaret, complexa adhuc illum vehementius, sic iterum prolocuta est: «Omnino aut annues ingenue promittens te facturum esse

ЙΖȱσΛΉΘвȱπΐΔΉΚΙΙϧ΅ǰȱΎ΅ϠȱΉϥΕΉΘΓȱΈΉϾΘΉΕΓΑȱ΅ЇΘ΍Ζа

quod postulo, aut abnues, alioquin te non dimittam. Nec enim

Α΋ΐΉΕΘξΖȱΐξΑȱΈφȱΐΓ΍ȱЀΔϱΗΛΉΓȱΎ΅ϠȱΎ΅ΘΣΑΉΙΗΓΑ

aliquid impedimento est, quominus ingenue respondeas.

515 ύȱΦΔϱΉ΍ΔвǰȱπΔΉϠȱΓЄȱΘΓ΍ȱσΔ΍ȱΈνΓΖǰȱϷΚΕвȱπЊȱΉϢΈνΝ ϵΗΗΓΑȱπ·АȱΐΉΘΤȱΔκΗ΍ΑȱΦΘ΍ΐΓΘΣΘ΋ȱΌΉϱΖȱΉϢΐ΍ǯ ΘχΑȱΈξȱΐν·вȱϴΛΌφΗ΅ΖȱΔΕΓΗνΚ΋ȱΑΉΚΉΏ΋·ΉΕνΘ΅ȱ̉ΉϾΖа

Equidem intellegere cupio quam ego apud te inter ceterosve deos dignitatem teneam». Ad haec Iuppiter gravi quadam sollicitudinis mole aestuans:

ώȱΈχȱΏΓϟ·΍΅ȱσΕ·вȱϵȱΘνȱΐвȱπΛΌΓΈΓΔϛΗ΅΍ȱπΚφΗΉ΍Ζ

«Quam duram», inquit, «mihi, Thetis, imponis conditionem

́Ε΋΍ȱϵΘвȱΩΑȱΐвȱπΕνΌ΋΍Η΍ΑȱϴΑΉ΍ΈΉϟΓ΍ΖȱπΔνΉΗΗ΍Αа

vitae, quae me iubes in odia Iunonis incurrere! Etenim si cotidie

44

͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ

520 ϋȱΈξȱΎ΅Ϡȱ΅ЄΘΝΖȱΐвȱ΅ϢΉϠȱπΑȱΦΌ΅ΑΣΘΓ΍Η΍ȱΌΉΓϧΗ΍

ILIADOS LIBER I

45

me incusat et assiduis exagitat quaerimoniis, quia dicat me pro-

ΑΉ΍ΎΉϧǰȱΎ΅ϟȱΘνȱΐνȱΚ΋Η΍ȱΐΣΛ΋΍ȱ̖ΕЏΉΗΗ΍ΑȱΦΕφ·Ή΍Αǯ

pensiorem in Troianos esse quam in Graecos, quid tandem nunc

ΦΏΏΤȱΗϿȱΐξΑȱΑІΑȱ΅ЇΘ΍ΖȱΦΔϱΗΘ΍ΛΉȱΐφȱΘ΍ȱΑΓφΗ΋΍

factura est, cum me propitium Tropianis et infestum plane

́Ε΋аȱπΐΓϠȱΈνȱΎΉȱΘ΅ІΘ΅ȱΐΉΏφΗΉΘ΅΍ȱϷΚΕ΅ȱΘΉΏνΗΗΝа

Graecis factum esse viderit? Verum tu abi hinc, ne te forte venis-

ΉϢȱΈвȱΩ·ΉȱΘΓ΍ȱΎΉΚ΅Ώϛ΍ȱΎ΅Θ΅ΑΉϾΗΓΐ΅΍ȱϷΚΕ΅ȱΔΉΔΓϟΌ΋΍Ζа

se resciscat illa. Istud autem quod petis mihi curae erit, ut voto

525 ΘΓІΘΓȱ·ΤΕȱπΒȱπΐνΌΉΑȱ·ΉȱΐΉΘвȱΦΌ΅ΑΣΘΓ΍Η΍ȱΐν·΍ΗΘΓΑ

tuo satisfaciam. Atque ut meliorem spem conspicias implendi

ΘνΎΐΝΕаȱΓЁȱ·ΤΕȱπΐϲΑȱΔ΅Ώ΍ΑΣ·ΕΉΘΓΑȱΓЁΈвȱΦΔ΅Θ΋ΏϲΑ

promissi, annuam capite, quod peculiare mihi spondendi signum

ΓЁΈвȱΦΘΉΏΉϾΘ΋ΘΓΑȱϵȱΘϟȱΎΉΑȱΎΉΚ΅Ώϛ΍ȱΎ΅Θ΅ΑΉϾΗΝǯ

est inter deos, quod numquam revocari, numquam convelli,

ώȱΎ΅ϠȱΎΙ΅Αν΋΍Η΍ΑȱπΔвȱϴΚΕϾΗ΍ȱΑΉІΗΉȱ̍ΕΓΑϟΝΑа ΦΐΆΕϱΗ΍΅΍ȱΈвȱΩΕ΅ȱΛ΅ϧΘ΅΍ȱπΔΉΕΕЏΗ΅ΑΘΓȱΩΑ΅ΎΘΓΖ 530 ΎΕ΅ΘϲΖȱΦΔвȱΦΌ΅ΑΣΘΓ΍Γаȱΐν·΅ΑȱΈвȱπΏνΏ΍ΒΉΑȱ͢ΏΙΐΔΓΑǯ ΘЏȱ·вȱЙΖȱΆΓΙΏΉϾΗ΅ΑΘΉȱΈ΍νΘΐ΅·ΉΑаȱϋȱΐξΑȱσΔΉ΍Θ΅ ΉϢΖȱΧΏ΅ȱΫΏΘΓȱΆ΅ΌΉϧ΅ΑȱΦΔвȱ΅Ϣ·ΏφΉΑΘΓΖȱ͞ΏϾΐΔΓΙǰ ̉ΉϿΖȱΈξȱοϲΑȱΔΕϲΖȱΈЗΐ΅аȱΌΉΓϠȱΈвȱΧΐ΅ȱΔΣΑΘΉΖȱΦΑνΗΘ΅Α πΒȱοΈνΝΑȱΗΚΓІȱΔ΅ΘΕϲΖȱπΑ΅ΑΘϟΓΑаȱΓЁΈνȱΘ΍ΖȱσΘΏ΋ 535 ΐΉϧΑ΅΍ȱπΔΉΕΛϱΐΉΑΓΑǰȱΦΏΏвȱΦΑΘϟΓ΍ȱσΗΘ΅ΑȱΧΔ΅ΑΘΉΖǯ ЙΖȱϳȱΐξΑȱσΑΌ΅ȱΎ΅ΌνΊΉΘвȱπΔϠȱΌΕϱΑΓΙаȱΓЁΈνȱΐ΍Αȱ́Ε΋

numquam irritum fieri potest». Atque haec locutus, superciliis nubilum quoddam ducentibus, annuit. Adque nutum caelum omne contremuit et ambrosiae divini verticis comae odorem spiravere. His itaque dictis actisque inter Iovem et Thetidem, alter ab altero digressus est et haec quidem in profundum mare delapsa est. Ille vero ad aedes suas perrexit, quo veniente nemo deorum sustinuit nec sedere nec eodem in loco manere, sed universi ex sua quisque sella assurgentes,

ω·ΑΓϟ΋ΗΉΑȱϢΈΓІΗвȱϵΘ΍ȱΓϡȱΗΙΐΚΕΣΗΗ΅ΘΓȱΆΓΙΏΤΖ

venienti patri se obviam tulerunt. Hic ubi se in trono suo colloca-

ΦΕ·ΙΕϱΔΉΊ΅ȱ̋νΘ΍ΖȱΌΙ·ΣΘ΋ΕȱΥΏϟΓ΍Γȱ·νΕΓΑΘΓΖǯ

vit, statim accedens Iuno (viderat namque Thetidem cum illo

΅ЁΘϟΎ΅ȱΎΉΕΘΓΐϟΓ΍Η΍ȱ̇ϟ΅ȱ̍ΕΓΑϟΝΑ΅ȱΔΕΓΗ΋ϾΈ΅а

sermones conserentem) acerbioribus eum effata est verbis:

540 ΘϟΖȱΈвȱ΅ЇȱΘΓ΍ȱΈΓΏΓΐϛΘ΅ȱΌΉЗΑȱΗΙΐΚΕΣΗΗ΅ΘΓȱΆΓΙΏΣΖDz

«Quos tandem sermones habuit tecum illa deorum dolosissi-

΅ϢΉϟȱΘΓ΍ȱΚϟΏΓΑȱπΗΘϠΑȱπΐΉІȱΦΔϲȱΑϱΗΚ΍ΑȱπϱΑΘ΅

ma? Et te quoque iuvat seorsum semper a me rerum gerendarum

ΎΕΙΔΘΣΈ΍΅ȱΚΕΓΑνΓΑΘ΅ȱΈ΍Ύ΅ΊνΐΉΑаȱΓЁΈνȱΘϟȱΔЏȱΐΓ΍

agitare consilia, nec mecum communicare quippiam eorum quae

ΔΕϱΚΕΝΑȱΘνΘΏ΋Ύ΅ΖȱΉϢΔΉϧΑȱσΔΓΖȱϵΘΘ΍ȱΑΓφΗ΋΍Ζǯ

animo destinaveras».

ΘχΑȱΈвȱωΐΉϟΆΉΘвȱσΔΉ΍Θ΅ȱΔ΅ΘχΕȱΦΑΈΕЗΑȱΘΉȱΌΉЗΑȱΘΉа

Cui respondens pater deorum atque hominum Iuppiter:

46

͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ

545 ́Ε΋ȱΐχȱΈχȱΔΣΑΘ΅ΖȱπΐΓϿΖȱπΔ΍νΏΔΉΓȱΐϾΌΓΙΖ

47

«Noli», inquit, «tibi, Iuno, persuadere scituram te esse omnia

ΉϢΈφΗΉ΍ΑаȱΛ΅ΏΉΔΓϟȱΘΓ΍ȱσΗΓΑΘвȱΦΏϱΛΝ΍ȱΔΉΕȱπΓϾΗ΋΍а

mea consilia, meosque sermones, aut scire debere. Difficile enim

ΦΏΏвȱ϶ΑȱΐνΑȱΎвȱπΔ΍Ή΍ΎξΖȱΦΎΓΙνΐΉΑȱΓЄȱΘ΍ΖȱσΔΉ΍Θ΅

tibi erit, et si uxor mea es, illa noscere. At quae te aequum est ex

ΓЄΘΉȱΌΉЗΑȱΔΕϱΘΉΕΓΖȱΘϲΑȱΉϥΗΉΘ΅΍ȱΓЄΘвȱΦΑΌΕЏΔΝΑа

marito audire, ea profecto prior te nemo, nec deorum nec homi-

϶ΑȱΈνȱΎвȱπ·АΑȱΦΔΣΑΉΙΌΉȱΌΉЗΑȱπΌνΏΝΐ΍ȱΑΓϛΗ΅΍

num ex me audiet. Quod si quid de proposito animi ceteros deos

550 ΐφȱΘ΍ȱΗϿȱΘ΅ІΘ΅ȱρΎ΅ΗΘ΅ȱΈ΍ΉϟΕΉΓȱΐ΋ΈξȱΐΉΘΣΏΏ΅ǯ ΘϲΑȱΈвȱωΐΉϟΆΉΘвȱσΔΉ΍Θ΅ȱΆΓЗΔ΍ΖȱΔϱΘΑ΍΅ȱ́Ε΋а ΅ϢΑϱΘ΅ΘΉȱ̍ΕΓΑϟΈ΋ȱΔΓϧΓΑȱΘϲΑȱΐІΌΓΑȱσΉ΍ΔΉΖDz Ύ΅ϠȱΏϟ΋ΑȱΗΉȱΔΣΕΓΖȱ·вȱΓЄΘвȱΉϥΕΓΐ΅΍ȱΓЄΘΉȱΐΉΘ΅ΏΏЗǰ ΦΏΏΤȱΐΣΏвȱΉЄΎ΋ΏΓΖȱΘΤȱΚΕΣΊΉ΅΍ȱΧΗΗвȱπΌνΏ΋΍ΗΌ΅ǯ 555 ΑІΑȱΈвȱ΅ϢΑЗΖȱΈΉϟΈΓ΍Ύ΅ȱΎ΅ΘΤȱΚΕνΑ΅ȱΐφȱΗΉȱΔ΅ΕΉϟΔ΋΍ ΦΕ·ΙΕϱΔΉΊ΅ȱ̋νΘ΍ΖȱΌΙ·ΣΘ΋ΕȱΥΏϟΓ΍Γȱ·νΕΓΑΘΓΖа ωΉΕϟ΋ȱ·ΤΕȱΗΓϟȱ·ΉȱΔ΅ΕνΊΉΘΓȱΎ΅ϠȱΏΣΆΉȱ·ΓϾΑΝΑа Θϛ΍ȱΗвȱϴϪΝȱΎ΅Θ΅ΑΉІΗ΅΍ȱπΘφΘΙΐΓΑȱБΖȱ̝Λ΍Ώϛ΅ Θ΍ΐφΗ΋΍ΖǰȱϴΏνΗ΋΍ΖȱΈξȱΔΓΏν΅ΖȱπΔϠȱΑ΋ΙΗϠΑȱ̝Λ΅΍ЗΑǯ 560

ILIADOS LIBER I

ΘχΑȱΈвȱΦΔ΅ΐΉ΍ΆϱΐΉΑΓΖȱΔΕΓΗνΚ΋ȱΑΉΚΉΏ΋·ΉΕνΘ΅ȱ̉ΉϾΖа Έ΅΍ΐΓΑϟ΋ȱ΅ϢΉϠȱΐξΑȱϴϪΉ΅΍ȱΓЁΈνȱΗΉȱΏφΌΝа ΔΕϛΒ΅΍ȱΈвȱσΐΔ΋ΖȱΓЄȱΘ΍ȱΈΙΑφΗΉ΅΍ǰȱΦΏΏвȱΦΔϲȱΌΙΐΓІ ΐκΏΏΓΑȱπΐΓϠȱσΗΉ΅΍аȱΘϲȱΈνȱΘΓ΍ȱΎ΅ϠȱϹϟ·΍ΓΑȱσΗΘ΅΍ǯ ΉϢȱΈвȱΓЂΘΝȱΘΓІΘвȱπΗΘϠΑȱπΐΓϠȱΐνΏΏΉ΍ȱΚϟΏΓΑȱΉϨΑ΅΍а

565 ΦΏΏвȱΦΎνΓΙΗ΅ȱΎΣΌ΋ΗΓǰȱπΐЗ΍ȱΈвȱπΔ΍ΔΉϟΌΉΓȱΐϾΌΝ΍ǰ

volo esse celatos, id tu non debes interrogare et curiosa inquirere». Tunc Iuno: «Severissime», inquit, «Iuppiter, quodnam tu prolocutus es verbum? Neque enim umquam ego te interrogare soleo, nec quid aliis dixeris curiosa inquirere. Sed tu semper taciturnus quaecumque acturus es, numquam me consiliis adhibitam deliberas. Quo maiorem in modum nunc sollicita sum ne Thetis, quae prima luce te adiit complexaque est, exoraverit, quantum suspicor, ulciscaris laesam Achillis dignitatem fuga Graecorum ac plurima inter ipsas etiam naves strage». Ad haec Iuppiter: «O Daemonia, semper suspicaris et nescio quomodo umquam ego latere te possum. Verumtamen in cassum laboras et ista improbitate non tam me a proposito revocas quam inducas ut tibi quod facio magis doleat. Quod si ita se res habet, ut suspicaris, quid tum? Sic enim mihi est cordi. Quamobrem obmutesce et sede, nec velis adversus imperium meum contumax esse: ne, si

ΐφȱΑϾȱΘΓ΍ȱΓЁȱΛΕ΅ϟΗΐΝΗ΍ΑȱϵΗΓ΍ȱΌΉΓϟȱΉϢΗвȱπΑȱ͞ΏϾΐΔΝ΍

hinc me moveo, ita in te iratas iniciam manus, ut ceteri dii

ΫΗΗΓΑȱϢϱΑΌвǰȱϵΘΉȱΎνΑȱΘΓ΍ȱΦΣΔΘΓΙΖȱΛΉϧΕ΅Ζ πΚΉϟΝǯ

nequeant omnes tibi praesidio esse».

ЙΖȱσΚ΅ΘвȱσΈΉ΍ΗΉΑȱΈξȱΆΓЗΔ΍ΖȱΔϱΘΑ΍΅ȱ́Ε΋ǰ Ύ΅ϟȱϹвȱΦΎνΓΙΗ΅ȱΎ΅ΌϛΗΘΓȱπΔ΍·ΑΣΐΜ΅Η΅ȱΚϟΏΓΑȱΎϛΕа

His verbis Iuno conterrita, deposita animo audacia, cum silentio resedit, reliquis diis ob hanc rem ingemiscentibus. Tum

48

͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ

ILIADOS LIBER I

49

570 ϷΛΌ΋Η΅ΑȱΈвȱΦΑΤȱΈЗΐ΅ȱ̇΍ϲΖȱΌΉΓϠȱ̒ЁΕ΅ΑϟΝΑΉΖа ΘΓϧΗ΍ΑȱΈвȱ́Κ΅΍ΗΘΓΖȱΎΏΙΘΓΘνΛΑ΋ΖȱώΕΛвȱΦ·ΓΕΉϾΉ΍Α ΐ΋ΘΕϠȱΚϟΏ΋΍ȱπΔϟ΋Ε΅ȱΚνΕΝΑȱΏΉΙΎΝΏνΑΝ΍ȱ́Ε΋΍а ώȱΈχȱΏΓϟ·΍΅ȱσΕ·΅ȱΘΣΈвȱσΗΗΉΘ΅΍ȱΓЁΈвȱσΘвȱΦΑΉΎΘΣǰ ΉϢȱΈχȱΗΚАȱρΑΉΎ΅ȱΌΑ΋ΘЗΑȱπΕ΍Έ΅ϟΑΉΘΓΑȱЙΈΉǰ 575 πΑȱΈξȱΌΉΓϧΗ΍ȱΎΓΏΝ΍ϲΑȱπΏ΅ϾΑΉΘΓΑаȱΓЁΈνȱΘ΍ȱΈ΅΍ΘϲΖ πΗΌΏϛΖȱσΗΗΉΘ΅΍ȱώΈΓΖǰȱπΔΉϠȱΘΤȱΛΉΕΉϟΓΑ΅ȱΑ΍Ύκ΍ǯ ΐ΋ΘΕϠȱΈвȱπ·АȱΔ΅ΕΣΚ΋ΐ΍ȱΎ΅Ϡȱ΅ЁΘϛ΍ȱΔΉΕȱΑΓΉΓϾΗ΋΍ Δ΅ΘΕϠȱΚϟΏΝ΍ȱπΔϟ΋Ε΅ȱΚνΕΉ΍Αȱ̇΍ϟǰȱϷΚΕ΅ȱΐχȱ΅ЇΘΉ ΑΉ΍ΎΉϟ΋΍Η΍ȱΔ΅ΘφΕǰȱΗϿΑȱΈвȱψΐϧΑȱΈ΅ϧΘ΅ȱΘ΅ΕΣΒ΋΍ǯ 580 ΉϥȱΔΉΕȱ·ΣΕȱΎвȱπΌνΏ΋΍Η΍Αȱ͞ΏϾΐΔ΍ΓΖȱΦΗΘΉΕΓΔ΋ΘχΖ πΒȱοΈνΝΑȱΗΘΙΚΉΏϟΒ΅΍аȱϳȱ·ΤΕȱΔΓΏϿȱΚνΕΘ΅ΘϱΖȱπΗΘ΍Αǯ ΦΏΏΤȱΗϿȱΘϲΑȱπΔνΉΗΗ΍ȱΎ΅ΌΣΔΘΉΗΌ΅΍ȱΐ΅Ώ΅ΎΓϧΗ΍Αа ΅ЁΘϟΎвȱσΔΉ΍ΌвȱϣΏ΅ΓΖȱ͞ΏϾΐΔ΍ΓΖȱσΗΗΉΘ΅΍ȱψΐϧΑǯ ЙΖȱΩΕвȱσΚ΋ȱΎ΅ϠȱΦΑ΅ϪΒ΅ΖȱΈνΔ΅ΖȱΦΐΚ΍ΎϾΔΉΏΏΓΑ 585 ΐ΋ΘΕϠȱΚϟΏ΋΍ȱπΑȱΛΉ΍ΕϠȱΘϟΌΉ΍ȱΎ΅ϟȱΐ΍ΑȱΔΕΓΗνΉ΍ΔΉа

Vulcanus mulciber, pietate in matrem motus, eam molli alloquio affatus est: «Mater, ne haec res longius procedat vereor, et in ultimam usque perniciem, si immortales vos propter mortales invicem litigetis, ceterosque deos in tumultum vocantes iocunditate nos tam lauti convivii fraudetis. Nam in contentionibus semper peiora vincunt. Quo magis, mater, quamquam pro te sapis, hortor ut non contumacem sed te obnoxiam patri exhibeas, ne ob hoc ille stomachatus tibi, contumacia exprobrata perturbataque cena, alios omnes, ut est praevalidus, a sedibus suis surgere atque recedere compellat. Hunc igitur placido alloquere sermone. Ita enim nobis placidus benignusque reddetur». Sic locutus, caelatum mira arte poculum matri porrexit, haec addens: «Fer, mater, patienter, et licet causam dolendi habeas, aequanimiter tolera imperium Iovis, ut ne forte cogar cum maestitia

ΘνΘΏ΅Ό΍ȱΐϛΘΉΕȱπΐφǰȱΎ΅ϠȱΦΑΣΗΛΉΓȱΎ΋ΈΓΐνΑ΋ȱΔΉΕǰ

tantarum adesse testis plagarum quas tibi ille imponeret, nec dul-

ΐφȱΗΉȱΚϟΏ΋ΑȱΔΉΕȱπΓІΗ΅ΑȱπΑȱϴΚΌ΅ΏΐΓϧΗ΍ΑȱϥΈΝΐ΅΍

cissimae matri queam adversus hunc deorum multo acerrimum –

ΌΉ΍ΑΓΐνΑ΋ΑǰȱΘϱΘΉȱΈвȱΓЄȱΘ΍ȱΈΙΑφΗΓΐ΅΍ȱΦΛΑϾΐΉΑϱΖȱΔΉΕ

in quod expertus sum, et quidem malo meo et nunc tibi – timeo.

ΛΕ΅΍ΗΐΉϧΑаȱΦΕ·΅ΏνΓΖȱ·ΤΕȱ͞ΏϾΐΔ΍ΓΖȱΦΑΘ΍ΚνΕΉΗΌ΅΍а

Siquidem cum te aliquando ab illius verberantis manibus eripere

590 όΈ΋ȱ·ΣΕȱΐΉȱΎ΅ϠȱΩΏΏΓΘвȱΦΏΉΒνΐΉΑ΅΍ȱΐΉΐ΅ЗΘ΅

conarer, ipse – abs te in auxiliantem versus – per pedem me pre-

ϹϧΜΉȱΔΓΈϲΖȱΘΉΘ΅·АΑȱΦΔϲȱΆ΋ΏΓІȱΌΉΗΔΉΗϟΓ΍Γǰ

hendit rotatumque e caelo deiecit in terram. Erat autem tunc solis

ΔκΑȱΈвȱώΐ΅ΕȱΚΉΕϱΐ΋ΑǰȱΧΐ΅ȱΈвȱωΉΏϟΝ΍ȱΎ΅Θ΅ΈϾΑΘ΍

ortus: a qua hora per totum illum diem, usque ad tenebras, per

ΎΣΔΔΉΗΓΑȱπΑȱ̎φΐΑΝ΍ǰȱϴΏϟ·ΓΖȱΈвȱσΘ΍ȱΌΙΐϲΖȱπΑϛΉΑа

inane aeris labens in Lemno insula allisus sum. Ibi me paene exa-

σΑΌΣȱΐΉȱ̕ϟΑΘ΍ΉΖȱΩΑΈΕΉΖȱΩΚ΅ΕȱΎΓΐϟΗ΅ΑΘΓȱΔΉΗϱΑΘ΅ǯ

nimem indigenae protinus accurrentes susceperunt ac focillaverunt».

50

595

͑Ώ΍ΣΈΓΖȱȱȱ- ΏΓ΍ΐϱΖȱаȱΐϛΑ΍Ζ

ЙΖȱΚΣΘΓǰȱΐΉϟΈ΋ΗΉΑȱΈξȱΌΉΤȱΏΉΙΎЏΏΉΑΓΖȱ́Ε΋ǰ

ILIADOS LIBER I

51

Haec audiens Iuno aequanimior facta atque subridens, pocu-

ΐΉ΍ΈφΗ΅Η΅ȱΈξȱΔ΅΍ΈϲΖȱπΈνΒ΅ΘΓȱΛΉ΍ΕϠȱΎϾΔΉΏΏΓΑа

lum de manu filii accepit. Quae ubi ex nectare delibavit, Vulcanus

΅ЁΘΤΕȱϳȱΘΓϧΖȱΩΏΏΓ΍Η΍ȱΌΉΓϧΖȱπΑΈνΒ΍΅ȱΔκΗ΍Α

ceteris diis deinceps propinavit, pincernae officio fungens. Et

ΓϢΑΓΛϱΉ΍ȱ·ΏΙΎϿȱΑνΎΘ΅ΕȱΦΔϲȱΎΕ΋ΘϛΕΓΖȱΦΚϾΗΗΝΑа

cum ultro citroque frequenter commearet, ad deformitatem calu-

ΩΗΆΉΗΘΓΖȱΈвȱΩΕвȱπΑЗΕΘΓȱ·νΏΝΖȱΐ΅ΎΣΕΉΗΗ΍ȱΌΉΓϧΗ΍Α

dicantis ingentes risus ab aliis toto convivii tempore excitabantur.

600 БΖȱϥΈΓΑȱ́Κ΅΍ΗΘΓΑȱΈ΍ΤȱΈЏΐ΅Θ΅ȱΔΓ΍ΔΑϾΓΑΘ΅ǯ ЙΖȱΘϱΘΉȱΐξΑȱΔΕϱΔ΅Αȱώΐ΅ΕȱπΖȱωνΏ΍ΓΑȱΎ΅Θ΅ΈϾΑΘ΅ Έ΅ϟΑΙΑΘвǰȱΓЁΈνȱΘ΍ȱΌΙΐϲΖȱπΈΉϾΉΘΓȱΈ΅΍ΘϲΖȱπϪΗ΋Ζǰ ΓЁȱΐξΑȱΚϱΕΐ΍··ΓΖȱΔΉΕ΍Ύ΅ΏΏνΓΖȱϋΑȱσΛвȱ̝ΔϱΏΏΝΑǰ ̏ΓΙΗΣΝΑȱΌвȱ΅ϤȱΩΉ΍ΈΓΑȱΦΐΉ΍ΆϱΐΉΑ΅΍ȱϴΔϠȱΎ΅Ώϛ΍ǯ 605 ΅ЁΘΤΕȱπΔΉϠȱΎ΅ΘνΈΙȱΏ΅ΐΔΕϲΑȱΚΣΓΖȱωΉΏϟΓ΍Γǰ ΓϤȱΐξΑȱΎ΅ΎΎΉϟΓΑΘΉΖȱσΆ΅ΑȱΓϨΎΓΑȱΈξȱρΎ΅ΗΘΓΖǰ ϏΛ΍ȱοΎΣΗΘΝ΍ȱΈЗΐ΅ȱΔΉΕ΍ΎΏΙΘϲΖȱΦΐΚ΍·ΙφΉ΍Ζ ́Κ΅΍ΗΘΓΖȱΔΓϟ΋ΗΉΑȱϢΈΙϟ΋΍Η΍ȱΔΕ΅ΔϟΈΉΗΗ΍а ̉ΉϿΖȱΈξȱΔΕϲΖȱ϶ΑȱΏνΛΓΖȱόϞвȱ͞ΏϾΐΔ΍ΓΖȱΦΗΘΉΕΓΔ΋ΘφΖǰ 610 σΑΌ΅ȱΔΣΕΓΖȱΎΓ΍ΐκΌвȱϵΘΉȱΐ΍Αȱ·ΏΙΎϿΖȱЂΔΑΓΖȱϡΎΣΑΓ΍а σΑΌ΅ȱΎ΅ΌΉІΈвȱΦΑ΅ΆΣΖǰȱΔ΅ΕΤȱΈξȱΛΕΙΗϱΌΕΓΑΓΖȱ́Ε΋ǯ

Exactum est autem convivium ad solis occasum, Apolline pulsante citharam auro gemmisque distinctam et Musis suavissima voce per vices modulantibus. Postquam vero cibo omnes potuque atque cantu satiati sunt, sub ipsum crepusculum suas se domos petendi somni gratia recipiunt. Habent enim proprias singuli dii domos, quas eis optimus opifex Vulcanus architectatus est. Iuppiter autem, in dormitorium cubiculum suum ingressus, in consueto se toro locavit, Iunoque propter recubuit.