Ban tuyªn gi¸o huyÖn ñy h¶i hµ
Gi¸o ¸n Ch¬ng tr×nh s¬ cÊp lý luËn chÝnh trÞ ------------------
Bµi 6 : vÊn ®Ò t«n gi¸o trong c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa.
H¶i Hµ, th¸ng 6 n¨m 2009. 1
Bài 6 : VÊn ®Ò t«n gi¸o trong c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa -----------------------Ngêi so¹n : Bïi V¨n Vîng Đèi tîng gi¶ng : §¶ng viªn. Sè tiÕt gi¶ng : 04 tiÕt. Thêi gian so¹n : Th¸ng 6/2009. A- Môc ®Ých yªu cÇu : I/ Môc ®Ých :
Th«ng qua bµi gi¶ng trang bÞ cho häc viªn nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ mét sè vÊn ®Ò sau : 1, Kh¸i niÖm, nguån gèc ra ®êi vµ tÝnh chÊt cña t«n gi¸o. 2, V× sao díi chÕ ®é X· héi chñ nghÜa t«n gi¸o vÉn tån t¹i, vÉn lµ nhu cÇu cña mét bé phËn nh©n d©n. 3, T×nh h×nh t«n gi¸o ë ViÖt Nam hiÖn nay vµ nh÷ng chÝnh s¸ch t«n gi¸o cña §¶ng vµ Nhµ níc ta. II/ Yªu cÇu :
1, Ngoµi nh÷ng kiÕn thøc trong khu«n khæ bµi gi¶ng, häc viªn cÇn tÝch cùc t×m tßi, nghiªn cøu thªm nh÷ng tµi liÖu liªn quan ®Õn vÊn ®Ò t«n gi¸o; §êng lèi, chÝnh s¸ch t«n gi¸o cña §¶ng vµ Nhµ níc; T×nh h×nh t«n gi¸o trªn thÕ giíi vµ Trong níc; Sù t¸c 2
®éng gi÷a vÊn ®Ò t«n gi¸o vµ vÊn ®Ò d©n téc; ViÖc lîi dông vÊn ®Ò t«n gi¸o ®Ó ©m mu “DiÔn biÕn hßa b×nh” cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch, ph¶n ®éng. 2, N¾m ch¾c nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ t«n gi¸o vµ chÝnh s¸ch t«n gi¸o cña §¶ng vµ Nhµ níc ta, vËn dông vµo trong ®êi sèng thùc tiÔn ho¹t ®éng vµ c«ng t¸c. TÝch cùc tuyªn truyÒn, vËn ®éng vµ thùc hiÖn ®êng lèi, chÝnh s¸ch t«n gi¸o cña §¶ng vµ Nhµ níc; Xö lý ®óng ®¾n nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan ®Õn t«n gi¸o ë c¬ së, ®¬n vÞ. 3, TÝch cùc gãp phÇn x©y dùng khèi §¹i ®oµn kÕt toµn d©n téc, ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi, æn ®Þnh chÝnh trÞ, lµm thÊt b¹i mäi ©m mu “DiÔn biÕn hßa b×nh” cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch, thùc hiÖn th¾ng lîi C¸ch m¹ng X· héi chñ nghÜa. B- KÕt cÊu bµi gi¶ng : Gåm 3 phÇn lín: I/ B¶n chÊt, nguån gèc vµ tÝnh chÊt cña t«n gi¸o.
(1tiÕt = 55 phót ) 1, B¶n chÊt vµ nguån gèc cña t«n gi¸o.(25 phót) 2, TÝnh chÊt cña t«n gi¸o. (30 phót) II/ T«n gi¸o díi chÕ ®é x· héi chñ nghÜa.
(1,5 tiÕt = 85 phót ) 1, Nguyªn nh©n cña sù tån t¹i t«n gi¸o díi chÕ ®é x· héi chñ nghÜa .(40 phót) 2, Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò t«n gi¸o trong x· héi x· héi chñ nghÜa. (45 phót) III/ VÊn ®Ò t«n gi¸o ë ViÖt Nam. ( 1 tiÕt = 55 phót ) 3
1, T×nh h×nh t«n gi¸o ë ViÖt Nam. (25 phót) 2, ChÝnh s¸ch t«n gi¸o cña ®¶ng vµ Nhµ níc ta. (30 phót). Thêi gian cßn l¹i giµnh cho §Æt vÊn ®Ò, kÕt luËn, cñng cè bµi, híng dÉn c©u hái «n tËp…( 25 phót ) * PhÇn träng t©m cña bµi : PhÇn II- T«n gi¸o díi chÕ ®é x· héi chñ nghÜa. ( Thêi gian giµnh cho phÇn träng t©m lµ 85 phót ). C- Ph¬ng ph¸p gi¶ng vµ ®å dïng d¹y häc. I/ Ph¬ng ph¸p gi¶ng :
1, Sö dông ph¬ng ph¸p chñ ®¹o lµ thuyÕt tr×nh : Ph©n tÝch, tæng hîp, liªn hÖ thùc tiÔn. 2, KÕt hîp víi c¸c ph¬ng ph¸p : Nªu vÊn ®Ò, ®Æt c©u hái, ®èi tho¹i víi häc viªn… II/ §å dïng d¹y häc : M¸y vi tÝnh ®Ó lu nh÷ng t liÖu
liªn quan ®Õn bµi gi¶ng. D- Tµi liÖu phôc vô so¹n gi¶ng : Ban Tuyªn gi¸o Trung ¬ng: Ch¬ng tr×nh s¬ cÊp lý luËn chÝnh trÞ. Nxb chÝnh trÞ Quèc gia, Hµ néi 2007. I/ Tµi liÖu chÝnh :
II/ Tµi liÖu tham kh¶o :
4
1, §¶ng céng s¶n ViÖt Nam : C¬ng lÜnh x©y dùng ®Êt níc trong thêi kú qu¸ ®é lªn Chñ nghÜa x· héi. Nxb Sù thËt Hµ Néi 1991. 2, §¶ng céng s¶n ViÖt Nam : V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX. Nxb ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi 2001. 3, Mét sè tµi liÖu, bµi viÕt vÒ vÊn ®Ò t«n gi¸o kh¸c… §- Néi dung lªn líp : * Bíc 1 : æn ®Þnh tæ chøc, kiÓm tra sÜ sè ( 05
phót )
* Bíc 2 : Néi dung bµi gi¶ng.
Lu ý : Trong qu¸ tr×nh lªn líp, nh÷ng néi dung gi¶ng viªn nãi chËm, nhÊn m¹nh häc viªn cÇn ghi chÐp, nh÷ng néi dung gi¶ng viªn ph©n tÝch, më réng, liªn hÖ, häc viªn nghe vµ cã thÓ ghi chÐp nhanh. I/ §Æt vÊn ®Ò :
( 05 phót )
Trong ®êi sèng chÝnh trÞ- x· héi thÕ giíi, ®· vµ ®ang cã nh÷ng vÊn ®Ò lµm ®au ®Çu L·nh ®¹o c¸c Quèc gia, nh : VÊn ®Ò thiªn tai, dÞch bÖnh, « nhiÔm m«i trêng, vÊn ®Ò d©n téc, s¾c téc…VÊn ®Ò t«n gi¸o ®· vµ ®ang lµ vÊn ®Ò nãng báng, nhøc nhèi ë nhiÒu Quèc gia, d©n téc. Trªn thÕ giíi ®· tõng diÔn ra nh÷ng sù kiÖn kinh hoµng liªn quan ®Õn t«n gi¸o, nh cuéc ThËp tù chinh trong thÕ kû 19, hay nh÷ng c¬n phÉn né cña nh÷ng kÎ cùc ®oan trong thÕ giíi §¹o Håi trót giËn d÷ lªn ®Çu nh©n lo¹i... HiÖn nay, c¸c thÕ lùc ph¶n ®éng ®ang lîi dông triÖt ®Ó vÊn ®Ò t«n gi¸o tiÕn hµnh “DiÔn biÕn hßa b×nh” chèng ph¸ sù nghiÖp c¸ch m¹ng x· héi chñ 5
nghÜa. Trong níc ta, tuy cha nghiªm träng, nhng cã lóc, cã n¬i còng ®· næi lªn vÒ vÊn ®Ò t«n gi¸o. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò t«n gi¸o cã thÓ lµm cho t×nh h×nh chÝnh trÞ- x· héi cña c¸c Quèc gia trë nªn æn ®Þnh hay rèi ren, tïy thuéc vµo nhËn thøc ®óng hay sai vµ c¸ch øng sö phï hîp hay kh«ng phï hîp vÒ vÊn ®Ò nµy. ChÝnh v× vËy, ®Ó trang bÞ cho c¸n bé, ®¶ng viªn nh÷ng kiÕn thøc lý luËn c¬ b¶n vÒ vÊn ®Ò t«n gi¸o phôc vô ho¹t ®éng thùc tiÔn vµ c«ng t¸c, h«m nay chóng ta nghiªn cøu néi dung bµi : VÊn ®Ò t«n gi¸o trong c¸ch m¹ng X· héi chñ nghÜa. II/ Nªu râ môc ®Ých yªu cÇu, kÕt cÊu chÝnh cña bµi gi¶ng ®Ó häc viªn n¾m ®îc.(03 phót) III/ Néi dung c¸c phÇn.
Néi dung (Häc viªn ghi chÐp)
Ph¬ng ph¸p gi¶ng.
I- B¶n chÊt, nguån gèc vµ tÝnh chÊt cña t«n gi¸o. ( 55 phót)
1.B¶n chÊt vµ nguån gèc cña t«n gi¸o. (25 phót) Chóng ta ®i t×m hiÓu xem t«n gi¸o lµ g× vµ nguån gèc tõ ®©u ? a, Kh¸i niÖm : - NÕu xÐt triÕt tù tõ theo nghÜa ®en “T«n gi¸o” tøc lµ sù t«n thê, t«n sïng mét thø gi¸o lý, gi¸o luËt nµo ®ã. Hay “TÝn ngìng t«n gi¸o” tøc lµ 6
lßng tin, sù ngìng mé, t«n thê vµo mét thø gi¸o lý, mét søc m¹nh bÝ Èn nµo ®ã. - TiÕng La tinh “T«n gi¸o” b¾t nguån tõ côm tõ “Rªligion”, nghÜa lµ : Sù rµng buéc vµo c¸i siªu nhiªn T«n gi¸o lµ mét h×nh th¸i hay th©u lîm c¸i siªu nhiªn, c¸i v« ý thøc x· héi, ph¶n ¸nh mét h×nh… c¸ch hoang tëng, h ¶o, lÖch - TriÕt häc M¸c- Lª Nin ®a ra kh¸i l¹c hiÖn thùc kh¸ch quan. niÖm thÓ hiÖn ®Çy ®ñ b¶n chÊt cña t«n gi¸o nh sau :
- Qua sù ph¶n ¸nh cña t«n gi¸o, nh÷ng hiÖn tîng tù ph¸t cña tù nhiªn vµ x· héi trë nªn thÇn bÝ vµ chi phèi hoµn toµn ®êi sèng con ngêi.
- Do nhËn thøc cña quÇn chóng nh vËy, c¸c giai cÊp bãc lét, c¸c thÕ lùc ph¶n ®éng thêng lîi dông t«n gi¸o ®Ó ru ngñ tinh thÇn ®Êu tranh, sù ph¶n kh¸ng cña quÇn chóng lao ®éng, chèng l¹i Chñ nghÜa x· héi.
- Ngµy xa ngêi Ph¬ng §«ng gäi lµ “§¹o”, sau nµy do c¸c t«n gi¸o Ph¬ng T©y du nhËp vµo còng ®îc gäi lµ §¹o (C¬ ®èc, Tin lµnh, Thiªn chóa…) nªn thèng nhÊt gäi chung lµ T«n gi¸o. Tõ kh¸i niÖm trªn ta thÊy mét sè ®Æc ®iÓm sau.
Tõ nh÷ng vÊn ®Ò cña tù nhiªn, nh : SÊm chíp, b·o d«ng, ®éng ®Êt, thó d÷…®Õn nh÷ng vÊn ®Ò cña x· héi, nh : DÞch bÖnh, ®ãi rÐt, bÊt c«ng…®Òu trë nªn thÇn th¸nh, huyÒn bÝ.
7
C¸c giai cÊp bãc lét, c¸c thÕ lùc ph¶n ®éng xuyªn t¹c cho r»ng Sè - Tuy nhiªn, trong nh÷ng phËn, ®Þa vÞ, kiÕp con ngêi, síng hoµn c¶nh, thêi ®iÓm cô khæ, sang hÌn… lµ do thÇn linh, c¸c thÓ t«n gi¸o còng cã mét ®Êng tèi cao quy ®Þnh, h·y chÊp sè nh©n tè tÝch cùc. nhËn, cam chÞu, kh«ng nªn ®Êu tranh, kh«ng nªn lµm c¸ch m¹ng. chóng thêng kÕt hîp ThÕ quyÒn víi ThÇn quyÒn ( Nhµ níc víi nhµ thê) ®Ó duy tr× sù thèng trÞ, bãc lét.
VÝ dô : Môc ®Ých cña C¬ ®èc gi¸o vµ Chóa Giª su ch¼ng kh¸c g× lý tëng CSCN vµ M¸c lµ t×m c¸ch gi¶i phãng con ngêi khái nghÌo nµn vµ n« nÖ.ChØ cã ®iÒu lµ t×m ë ®©u? t×m trªn trêi, thÕ giíi bªn kia, ë c¸c ®Êng linh thiªng hay lµ trong ho¹t ®éng thùc tiÔn cuéc sèng. Hay PhËt gi¸o vµ Khæng Tö d¹y r»ng : “Lîi l¹c quÇn sinh v« ng· vÞ tha”, Tøc lµ :H·y ®em niÒm vui, lîi b, Nguån gèc ra ®êi cña Ých cho mäi ngêi. H·y tu nh©n tÝch t«n gi¸o. ®øc rò bá dôc väng ®Ó ®¹t tíi c¸i thiÖn trong cuéc sèng trÇn gian ®Çy rÉy sù c¸m dç. Trong gi¸o lý PhËt gi¸o cßn chøa ®ùng lßng b¸c ¸i, vÞ tha, tõ bi, hû - Trong thêi kú Nguyªn x¶, cøu nh©n ®é thÕ, ®¹o lý thê 8
thñy, con ngêi cha gi¶i thÝch ®îc c¸c hiªn tîng n¶y sinh trong tù nhiªn t¸c ®éng lªn ®êi sèng cña hä. V× vËy hä cho lµ cã mét lùc lîng siªu nhiªn, thÇn th¸nh chi phèi.
cóng tæ tiªn… B¶n chÊt cña t«n gi¸o lµ vËy, vÊn ®Ò lµ v× sao l¹i cã t«n gi¸o hay t«n gi¸o cã nguån gèc tõ ®©u? Nguyªn nh©n nµo? TriÕt häc M¸c-Lª Nin cho r»ng: T«n gi¸o lµ mét h×nh th¸i ý thøc x· héi, nªn muèn ®i t×m nguån gèc cña nã ph¶i t×m trong tån t¹i x· héi.
Më réng trong gi¸o ¸n.
- Khi x· héi ph©n chia thµnh nh÷ng giai cÊp, con ngêi l¹i bÊt lùc tríc nh÷ng vÊn ®Ò tù ph¸t cña x· héi, nh : BÊt c«ng, giµu nghÌo, bãc lét, chiÕn tranh, bÖnh tËt… Do ®ã hä ®µnh cÇu khÈn, thê phông ®Ó mong sù che chë, tha thø cña c¸c ®Êng siªu nhiªn kh«ng cã
VÝ dô : C¸c hiÖn tîng ma giã, sÊm chíp, ®éng ®Êt, nói löa, h¹n h¸n, s©u bÖnh…hä kh«ng hiÓu næi lµ do ®©u? ThÕ lµ cho r»ng tÊt c¶ ®Òu do thÇn linh, thîng ®Õ t¹o ra. ThÕ vµ, khi khoa häc ®· gi¶i thÝch ®îc Ma lµ do h¬i níc bèc lªn ngng tô vµ r¬i xuèng, sÊm chíp lµ do sù va ®Ëp cña 2 ®¸m m©y mang ®iÖn tÝch tr¸i dÊu… Th× l¹i cã nh÷ng vÊn ®Ò tù nhiªn vµ x· héi kh¸c t¸c ®éng ®Õn ®êi sèng con ngêi, nh : HiÖn tîng t×m mé b»ng t©m linh ngo¹i c¶m cña bµ Phan thÞ BÝch H»ng, hay cã Bµ c¶nh s¸t L.X« cò dïng tay sê ph©n biÖt ®îc mµu s¾c, råi hiÖn tîng ®ãng ®inh b¾t vÝt vµo ngêi mµ kh«ng ch¶y m¸u, vµ nh×n râ lôc 9
thËt.
* Nh vËy : - Nguån gèc ra ®êi cña t«n gi¸o lµ bëi hai yÕu tè : Nguån gèc tù nhiªn ( Sù bÊt lùc cña con ngêi tríc tù nhiªn) vµ nguån gèc x· héi (Sù bÊt lùc cña con ngêi tríc nh÷ng hiÖn tîng x· héi). - Nguyªn nh©n ra ®êi cña t«n gi¸o lµ do nhËn thøc thÊp kÐm cña con ngêi vµ nh÷ng bÊt c«ng x· héi. Mµ suy cho cïng sù ra ®êi, tån t¹i, chuyÓn biÕn vµ mÊt ®i cña t«n gi¸o lµ do tr×nh ®é s¶n xuÊt vËt chÊt cña x· héi quy ®Þnh.
phñ, ngò t¹ng ngêi kh¸c b»ng m¾t thêng…kh«ng Ýt ngêi sÏ cho r»ng vÉn cã mét lùc lîng siªu nhiªn, thÇn th¸nh nµo ®ã. ThÕ giíi vµ níc ta ®· thµnh lËp ViÖn nghiªn cøu chiÕn lîc tiÒm n¨ng con ngêi.
Nh÷ng vÊn ®Ò x· héi ®ã kh«ng thÓ gi¶i quyÕt ®îc trong ngµy mét ngµy hai, vÉn hµng ngµy, hµng giê t¸c ®éng lªn ®êi sèng con ngêi, hä ®µnh cÇu khÊn thÇn linh mong sù che chë. M¸c ®· tõng viÕt : “T«n gi¸o lµ tiÕng thë dµi cña chóng sinh bÞ ¸p bøc, lµ tr¸i tim cña thÕ giíi kh«ng cã tr¸i tim, lµ tinh thÇn cña nh÷ng ®iÒu kiÖn x· héi kh«ng cã tinh thÇn”. Vµ «ng ®· so s¸nh mét c¸ch t¬ng ®èi r»ng : T«n gi¸o nh thuèc phiÖn cña mét bé phËn nh©n d©n.
10
Tõ nh÷ng nguån gèc trªn ta cã thÓ ®i ®Õn kÕt luËn nguyªn nh©n dÉn ®Õn sù ra ®êi cña t«n gi¸o.
- Muèn c¶i t¹o t«n gi¸o h·y c¶i t¹o m«i trêng vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn sinh ra nã (Nãi V× sao sù h×nh thµnh, tån t¹i, c¸ch kh¸c ph¶i ph¸t triÓn m¹nh tr×nh ®é s¶n xuÊt chuyÓn biÕn vµ mÊt ®i cña t«n gi¸o lµ do tr×nh ®é s¶n xuÊt vËt chÊt x· vËt chÊt x· héi ). héi quy ®Þnh ?. Bëi v×: TriÕt häc M¸c-Lªnin chØ 2. TÝnh chÊt cña t«n ra r»ng, T«n gi¸o lµ mét h×nh th¸i ý gi¸o.(30 phót) a, T«n gi¸o mang tÝnh lÞch thøc XH nªn nã sÏ do tån t¹i XH quy ®Þnh. Mµ mäi tån t¹i XH ®Òu do sö : T«n gi¸o lµ mét ph¹m trï tr×nh ®é s¶n xuÊt vËt chÊt XH lÞch sö, ra ®êi, tån t¹i vµ quyÕt ®Þnh. NhËn thøc con ngêi; mÊt ®i trong nh÷ng ®iÒu nh÷ng ¸p bøc, bÊt c«ng XH còng ®Òu do tr×nh ®é sx vËt chÊt XH kiÖn lÞch sö nhÊt ®Þnh. quy ®Þnh. Khi nhËn thøc con ngêi ®îc n©ng cao, ¸p bøc, bÊt c«ng x· héi kh«ng cßn ( LLSX ph¸t triÓn cao) sÏ kh«ng cßn chç cho t«n gi¸o tån t¹i. D©n gian cã c©u : “ë bÇu th× trßn ë èng th× dµi”.
11
b, T«n gi¸o mang tÝnh quÇn chóng. T«n gi¸o ph¶n ¸nh nhu cÇu gi¶i phãng, nhu cÇu h¹nh phóc vµ cã ý nghÜa gi¸o dôc ®èi víi mét bé phËn quÇn chóng. Nã th©m nhËp qua nhiÒu thÕ hÖ, biÕn thµnh ®øc tin, lèi sèng cña mét bé phËn nh©n d©n trong mét giai ®o¹n nhÊt ®Þnh.
- Ngêi Nguyªn thñy ®· tõng sèng hµng triÖu n¨m mµ kh«ng cã t«n gi¸o, v× hä cha c¶m nhËn ®îc thÕ giíi tù nhiªn!( Hä chØ h¬n con vËt lµ cã tay, vÉn ¨n sèng nuèt t¬i, ®iÕc kh«ng sî sóng..). - Khi tr×nh ®é s¶n xuÊt vµ kh¶ n¨ng t duy cña con ngêi ®¹t tíi møc ®é nhÊt ®Þnh (NhËn biÕt ®îc sÊm, chíp, b·o, d«ng… nhng kh«ng gi¶i thÝch ®îc lµ do ®©u) th× t«n gi¸o xuÊt hiÖn. (§· sî sóng nhng kh«ng gi¶i thÝch ®îc). - Khi khoa häc ph¸t triÓn, con ngêi n¾m v÷ng vËn dông vµ gi¶i thÝch ®îc c¸c quy luËt cña tù nhiªn, x· h«Þ, ®Þnh ®o¹t nã theo lîi Ých c, T«n gi¸o mang tÝnh cña m×nh, khi ®ã t«n gi¸o sÏ kh«ng chÝnh trÞ. tån t¹i. Trong x· héi cã giai cÊp ®èi kh¸ng, mét mÆt t«n gi¸o ph¶n ¸nh nhu cÇu gi¶i phãng vµ sù ph¶n kh¸ng cña quÇn chóng ®èi víi giai cÊp bãc lét. MÆt kh¸c,giai cÊp bãc lét l¹i dïng t«n gi¸o ®Ó xoa dÞu, 12
bãp nghÑt tinh thÇn ®Êu tranh cña quÇn chóng, b¶o vÖ lîi Ých cña m×nh.
- Trong c¸c x· héi cã giai cÊp, quÇn chóng lao ®éng thêng chiÕm sè ®«ng, hä lu«n cã nhu cÇu gi¶i phãng khái ¸p bøc, bãc lét; kh¸t väng h¹nh phóc vµ sù che chë, nªn t«n gi¸o lu«n mang tÝnh quÇn chóng. - Mét sè níc trªn thÕ giíi, nh : ThÕ giíi ¶ rËp; Apgaxtan; Pakixtan; Ên ®é…T«n gi¸o ®· trë thµnh nhu cÇu II- T«n gi¸o díi chÕ ®é x· tinh thÇn vµ t×nh c¶m cña c¶ d©n héi chñ nghÜa. (85 téc vµ mang tÝnh Quèc ®¹o ( §¹o phót) håi, ®¹o Hin §u).
1. Nguyªn nh©n cña sù tån gi¸o díi chÕ ®é X· héi chñ nghÜa. (4 nguyªn nh©n c¬ b¶n). (40 phót) - Thø nhÊt, tuy khoa häc ngµy cµng ph¸t triÓn nhng cha cao ®Õn møc gi¶i thÝch vµ b¶o ®¶m ®îc yªu cÇu lµm chñ thiªn nhiªn cña con ngêi. Do vËy, con ngêi cßn t×m tíi t«n gi¸o.
- T«n gi¸o cã vai trß trong viÖc liªn kÕt, tËp hîp céng ®ång, híng thiÖn, nhng mÆt kh¸c l¹i lµm t¨ng tÝnh thô ®éng cña hä theo nh÷ng gi¸o ®iÒu cã s½n, bÊt di, bÊt dÞch, k×m h·m sù ®ét ph¸ s¸ng t¹o, v¬n lªn cña con ngêi. ChÝnh v× vËy, c¸c giai cÊp thèng trÞ ph¶n ®éng lu«n lîi dông t«n gi¸o. - Do vËy, ®Êu tranh chèng c¸c giai cÊp thèng trÞ lîi dông t«n gi¸o kh«ng 13
t¸ch rêi cuéc ®Êu tranh v× h¹nh phóc cña nh©n d©n.
- Thø hai, Díi CNXH ( §Æc biÖt trong thêi kú qu¸ ®é) cßn tån t¹i nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ, nhiÒu tÇng líp, giai cÊp cã lîi Ých kh¸c nhau. Nh÷ng tµn d cña x· héi cò, nh÷ng tiªu cùc míi n¶y sinh t¸c ®éng ®Õn ®êi sèng nh©n d©n. Khi bÕ t¾c vÒ tinh thÇn, gÆp khã kh¨n, bÊt h¹nh, nhiÒu ngêi cã xu híng t×m ®Õn thÇn linh, thîng ®Õ.
- Cã mét c©u hái ®Æt ra lµ t¹i sao díi chÕ ®é XHCN mµ t«n gi¸o vÉn tån t¹i? cho dï ®· cã nh÷ng chuyÓn biÕn ®Ó thÝch nghi víi thêi ®¹i, nh (Nhµ thê ®· t¸ch khái nhµ níc, ThÇn quyÒn ®· ®ì cÊu kÕt víi thÕ quyÒn nh ë PK vµ TBCN). VËy nguyªn nh©n do ®©u?
- Sù ph¸t triÓn vît bËc cña c«ng nghÖ th«ng tin, sinh häc, vËt liÖu míi..(Nãi chung lµ khoa häc- c«ng nghÖ) gióp con ngêi cã thªm ®iÒu - C¸c thÕ lùc ph¶n ®éng kiÖn ®Ó nhËn thøc thÕ giíi vµ lµm trong vµ ngoµi níc cha tõ bá chñ tù nhiªn. Song ë mäi thêi kú ©m mu lîi dông t«n gi¸o ®Ó lÞch sö, kho¶ng c¸ch gi÷a c¸i “biÕt” chèng ph¸ CNXH. vµ c¸i “cha biÕt” vÉn lu«n tån t¹i; hiÖn thùc kh¸ch quan lµ v« cïng v« tËn, ®Æt ra nhiÒu vÊn ®Ò mµ hiÖn t¹i khoa häc cha lý gi¶i ®îc.
14
- T«n gi¸o lµ mét h×nh th¸i ý thøc x· héi mang tÝnh b¶o thñ vµ tån t¹i l©u ®êi nhÊt trong c¸c h×nh th¸i ý thøc x· héi.
2. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò t«n gi¸o trong x· héi X· héi chñ nghÜa. (45 phót)
- HiÖn nay loµi ngêi ®ang qu¸ ®é lªn CNXH. Trong XH ®an xen cò- míi, tiÕn bé- l¹c hËu, giµu- nghÌo… ViÖt Nam ®ang trong thêi kú qu¸ ®é tõ chÕ ®é PK lªn CNXH, tµn d XH, nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ, tÇng líp, giai cÊp…
- Chóng lîi dông t«n gi¸o ®Ó dô dç, l«i kÐo, lõa bÞp quÇn chóng nhÑ d¹, a, Kh¾c phôc dÇn c¶ tin chèng l¹i §¶ng, Nhµ níc vµ sù nh÷ng ¶nh hëng tiªu cùc nghiÖp c¸ch m¹ng cña nh©n d©n. cña t«n gi¸o. VÝ dô : TruyÒn ®¹o tr¸i phÐp ë §Ph¶i gióp quÇn chóng êng Hoa vµ mét sè x·… tho¸t khái ¶nh hëng tiªu cùc cña t«n gi¸o, nhng ph¶i lý gi¶i khoa häc, cã biÖn ph¸p linh ho¹t, phï hîp, kh«ng chñ - ý thøc x· héi nãi chung bao giê quan, n«n nãng. còng l¹c hËu h¬n so víi tån t¹i x· héi, trong ®ã t«n gi¸o ¨n s©u vµo t tëng, t×nh c¶m nhiÒu ngêi, qua b, T«n träng vµ b¶o nhiÒu thÕ hÖ cho nªn nã tån t¹i kh¸ ®¶m quyÒn tù do tÝn ngìng l©u. vµ quyÒn tù do kh«ng tÝn ngTuy nhiªn, díi CNXH, t«n gi¸o cã 15
ìng cña nh©n d©n.Nghiªm cÊm nh÷ng hµnh vi x©m ph¹m tù do tÝn ngìng cña nh©n d©n.
nh÷ng chuyÓn biÕn míi. Nhµ níc XHCN kh«ng sö dông t«n gi¸o lµm c«ng cô thèng trÞ; quÇn chóng tÝn ®å tõng bíc lµm chñ kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi, lµm chñ ®Êt níc.
- Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò t«n gi¸o ph¶i c, Thùc hiÖn ®¹i ®oµn dùa trªn c¬ së lý luËn cña chñ kÕt nh÷ng ngêi theo nghÜa M¸c- LªNin vµ t×nh h×nh cô hoÆc kh«ng theo mét t«n thÓ cña c¸c t«n gi¸o, tËp trung vµo gi¸o nµo. nh÷ng néi dung sau :
d, Ph©n biÖt râ hai mÆt chÝnh trÞ vµ t tëng trong vÊn ®Ò t«n gi¸o. - CÇn gi¸o dôc lý luËn chÝnh trÞ, n©ng cao d©n trÝ, ph¸t triÓn khoa häc- kü thuËt, ph¸t triÓn kinh tÕ, xãa ®ãi gi¶m nghÌo; kh¾c phôc tiªu - MÆt t tëng thÓ hiÖn sù cùc, bÊt c«ng, bµi trõ mª tÝn dÞ tÝn ngìng trong t«n gi¸o. ®oan… Kh¾c phôc mÆt nµy lµ nhiÖm vô th¬ng xuyªn, l©u dµi g¾n víi qu¸ tr×nh x©y dùng CNXH. - Díi CNXH, t«n gi¸o vÉn cßn lµ nhu - MÆt chÝnh trÞ ®ã lµ sù lîi cÇu tinh thÇn cña mét bé phËn dông t«n gi¸o ®Ó chèng ph¸, nh©n d©n. §i ®«i víi kh¾c phôc tiªu k×m h·m sù nghiÖp x©y cùc cÇn ph¸t huy nh÷ng yÕu tè tÝch dùng CNXH cña c¸c thÕ lùc cùc cña t«n gi¸o. ph¶n ®éng ®éi lèt t«n gi¸o. III- VÊn ®Ò t«n gi¸o ë ViÖt nam. - Kh«ng ph©n biÖt ®èi xö, ®oµn 16
( 55 phót)
kÕt gi÷a ngêi theo t«n gi¸o víi kh«ng theo t«n gi¸o vµ gi÷a c¸c t«n 1. T×nh h×nh t«n gi¸o ë gi¸o trong mÆt trËn d©n téc thèng ViÖt nam. nhÊt. ( 25 phót ) - Hå Chñ TÞch nhÊn m¹nh : CÇn ph©n biÖt râ ngêi tÝn h÷u ch©n chÝnh vµ nh÷ngkÎ lîi dông t«n gi¸o.
- MÆt t tëng chØ ®¬n thuÇn vÒ tinh thÇn, t©m linh (Chñ nghÜa h÷u - §ång bµo cã tÝn ngìng t«n thÇn). gi¸o ë níc ta ®a sè lµ n«ng d©n, vèn cã lßng yªu níc vµ cÇn cï trong lao ®éng; sèng “tèt ®êi ®Ñp ®¹o”. - Thùc ra lµ chñ nghÜa “V« thÇn” nhng ®éi lèt t«n gi¸o ®Ó thùc hiÖn ý ®å chÝnh trÞ.
- Do nhiÒu nguyªn nh©n, gÇn ®©y ho¹t ®éng t«n gi¸o ë ViÖt Nam cã phÇn ph¸t triÓn, ®iÒu ®ã ph¶n ¸nh nhu cÇu tÝn ngìng cña nh©n d©n ®îc §¶ng vµ Nhµ níc t«n träng.
- ViÖt nam do vÞ trÝ ®Þa lý vµ ®iÒu kiÖn tù nhiªn nªn cã rÊt nhiÒu t«n gi¸o, trong ®ã cã 6 t«n gi¸o lín : PhËt gi¸o, Thiªn chóa gi¸o, Håi gi¸o, Cao §µi, Hßa H¶o, Tin lµnh víi sè tÝn ®å kho¶ng 15 triÖu ngêi. Trong ®ã : 17
- T«n gi¸o ë ViÖt nam víi c¸c møc ®é kh¸c nhau vÉn bÞ c¸c thÕ lùc ph¶n ®éng trong vµ ngoµi níc lîi dông chèng ph¸ sù nghiÖp c¸ch m¹ng cña nh©n d©n ta. 2. ChÝnh s¸ch t«n gi¸o cña §¶ng vµ Nhµ níc ta.(30 phót) - Thùc hiÖn quyÒn tù do tÝn ngìng vµ kh«ng tÝn ngìng trªn c¬ së ph¸p luËt. T¨ng cêng khèi ®¹i ®oµn kÕt toµn d©n téc, x©y dùng ®êi sèng v¨n hãa, x©y dùng cuéc sèng tèt ®êi ®Ñp ®¹o. - Híng c¸c ho¹t ®éng t«n gi¸o theo ®óng ph¸p luËt, ñng hé c¸c xu híng tiÕn bé trong c¸c t«n gi¸o.
+ T«n gi¸o néi sinh : Hßa H¶o, Cao §µi. + T«n gi¸o khu vùc : Nho gi¸o, L·o gi¸o, PhËt gi¸o. + T«n gi¸o thÕ giíi : Håi gi¸o, Kit« gi¸o, Tin lµnh. T×nh h×nh t«n gi¸o ë ViÖt Nam cã nh÷ng ®Æc ®iÓm sau:
- Trong kh¸ng chiÕn, hµng chôc v¹n thanh niªn theo ®¹o ®· lªn ®êng chiÕn ®Êu, nhiÒu liÖt sÜ hy sinh, nhiÒu nhµ thê, chïa chiÒn lµ c¨n cø c¸ch m¹ng, che chë c¸n bé. Trongc«ng cuéc x©y dùng CNXH, ®ång bµo t«n gi¸o tÝch cùc tham gia c¸c ho¹t ®éng x· héi: Nh©n ®¹o, tõ thiÖn, xãa ®ãi gi¶m nghÌo, b¶o trî trÎ må c«i…
- N©ng cao c¶nh gi¸c c¸ch m¹ng, kÞp thêi lµm thÊt b¹i mäi ©m mu vµ thñ ®o¹n cña - C¸c nhµ thê, nhµ chïa, §×nh, §Òn… c¸c thÕ lùc thï ®Þch lîi dông ®îc ®Çu t x©y míi, tu bæ, t«n t¹o… t«n gi¸o ®Ó chèng ph¸ c¸ch m¹ng níc ta. - C«ng t¸c vËn ®éng t«n gi¸o lµ c«ng t¸c cña c¶ hÖ - Chóng dô dç, lõa bÞp, truyÒn ®¹o thèng chÝnh trÞ do §¶ng l·nh tr¸i phÐp, l«i kÐo quÇn chóng chèng ®¹o, cèt lâi cña c«ng t¸c t«n ph¸… 18
gi¸o lµ c«ng t¸c vËn ®éng quÇn chóng.
_ Ph¸p luËt cho phÐp ho¹t ®éng tÝn ngìng t«n gi¸o t¹i c¸c c¬ së thê tù hoÆc t¹i gia ®×nh.
- Lµm thÊt b¹i mäi ©m mu lîi dông vÊn ®Ò t«n gi¸o, d©n téc ®Ó tiÕn hµnh “DiÔn biÕn hßa b×nh”.
- NhiÖm vô cña c¶ hÖ thèng chÝnh trÞ, trong ®ã c¸c §oµn thÓ quÇn chóng lµ lùc lîng nßng cèt díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng.
+ KÕt luËn : ( 5 phót)
19
Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò t«n gi¸o cã ý nghÜa quan träng ®èi víi sù æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn cña nhiÒu Quèc gia. ChØ cã thÓ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò t«n gi¸o mét c¸ch ®óng ®¾n trªn c¬ së lý luËn cña chñ nghÜa M¸c_LªNin vµo hoµn c¶nh cô thÓ cña tõng níc. §¶ng vµ Nhµ níc ta ®· cã nhiÒu chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch ®óng ®¾n, ®¸p øng ®îc nhu cÇu, nguyÖn väng cña nh©n d©n, ®· gãp phÇn tÝch cùc vµo sù nghiÖp ®æi míi, x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ quèc; lµm thÊt b¹i mäi ©m mu vµ hµnh ®éng cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch lîi dông t«n gi¸o ph¸ ho¹i khèi ®¹i ®oµn kÕt d©n téc, c¶n trë sù nghiÖp c¸ch m¹ng cña nh©n d©n ta. Cñng cè bµi ( 5 phót). - N¾m v÷ng b¶n chÊt, nguån gèc vµ tÝnh chÊt cña t«n gi¸o. - T×nh h×nh t«n gi¸o vµ gi¶i quyÕt vÊn ®Ò t«n gi¸o trong x· héi X· héi chñ nghÜa ( PhÇn träng t©m ). - T×nh h×nh t«n gi¸o ë ViÖt Nam vµ nh÷ng chÝnh s¸ch t«n gi¸o cña §¶ng vµ Nhµ níc ta. * Bíc 3 :
* Bíc 4 : C©u hái «n tËp (5 phót)
1. Tr×nh bµy kh¸i niÖm vµ nguån gèc cña t«n gi¸o? 2. V× sao díi CNXH t«n gi¸o vÉ tån t¹i vµ cÇn gi¶i quyÕt vÊn ®Ò t«n gi¸o trong x· héi XHCN nh thÕ nµo ? 3. Tr×nh bµy nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña chÝnh s¸ch t«n gi¸o cña §¶ng vµ Nhµ níc ta? --------------------------20