Euskal Literaturaren Ikuspegi Orokorra

EUSKAL LITERATURGINTZAREN IKUSPEGI OROKORRA 1.- Gure artean egin diren literatura historien aipamen eta azterketa. Orixe, Mitxelena, Villasante, Sarasola, Onaindia, Auñamendi. 2.- Euskara eta literaturgintza • Ezberdinak dira hizkuntza historia eta, literatur historia. • Euskal kulturgintzan argi nabarmen dira honako eragin hauek: ○ Apologisten eragina ○ Garbizaleen eragina ○ Hizkuntzalarien eragina. ○ Nahiko ezaguna izan da batasun literarioaren beharra. 3.- Ahozko literatura eta literatur idatziaren arteko bereizketa. “La literatura popular vasca, esencialmente oral, es probablemente tan rica y tan variada como la de cualquier otro pueblo.” • Berezi behar ditugu ahozko eta idatziriko literaturak. • Bien artean, ahozkoa da autonomoena. Zergatik?

• Bertsolaritzaren inprobisatzeak sortzen duen kontziente eta subkontzientearen arteko joko orekatsu eta independentea, • Bertsolariak sekularrak dira. Ezin dugu inolaz ere erlijioaren eraginik uka, baina eragin hori ez da literatur idatzian bezain nabarmena.

4.- Gure literaturgintza marjinala da. • Kronologiko desfasea nabarmena da gure literaturgintzan. • Eta bi eratan nabarmentzen dugu marjinaltasuna: • Europako korrontetatik. • Literatura eta bizitzaren arteko harreman faltak ageri du, baita ere, marjinaltasuna. 5.- Gure literaturgintza ahula. • Jende gutxi gara. • Jende gutxik hitz egiten du euskaraz. • Herri marjinatu Gara. Kultural maila eskasa dugu. 6.- Euskaldunon indiferentzia. • Euskararekiko izan dugun joera ezaguna. • Kultur erakunde egokien falta. 7.-Euskara-euskalkiak.

Lapurtar klasikoa literatur mailara: Sarako eskolaren inguruan sortua. Maisu handi bat: Axular. • Gipuzkera: Ez da homogeneo. Axular bezalako itzala falta zaio euskalki literario honi. • Bizkaiera: Mogelek jaso zuen literatur mailara. •

8.- Latina eta euskara. • Latinaren eragina • Kultismoaren joera: Leizarraga.

9.- Apaizak euskararen eragile. • Klerikal_joerak • Euskaldun fededun 10.Literario baloreak • • • •

Estetikoak Ideologikoak Moralak Teknikak...

11.-Euskal literaturgintzako helburu extraliterarioak: • • • •

Helburu erlijiosoa Euskara goratzearen helburua. Helburu moralizanteak. Azter daitezke Gaur egungo helburu politikoak ere bai.