Ek Cursus 1960 - 1961 @ - 1 320 Kb

ORDE DER VERDRAAGZAMEN

Esoterische Kring 1960-1961 Inhoudsopgave Nummer 1 – 13 september 1960 ..................................................................................... 3 INLEIDING ...................................................................................................................... 3 PLANEETTYPEN .................................................................................................................. 4

TWEEDE GEDEELTE........................................................................................................... 11 DE KABBALISTISCHE LEVENSBESCHOUWING ............................................................................. 14 CEMENT ....................................................................................................................... 16 ELOHIM........................................................................................................................ 16 Nummer 2 – 11 Oktober 1960....................................................................................... 19 VERSCHILLENDE GEESTELIJKE INVLOEDEN ................................................................................ VRAGENGEDEELTE ........................................................................................................... DE TIJD ....................................................................................................................... ROES ..........................................................................................................................

19 29 31 33

Nummer 3 – 8 November 1960. .................................................................................... 37 VRAGENGEDEELTE ........................................................................................................... DE WERELD VAN HET WONDER ............................................................................................. COMMENTAAR ................................................................................................................. VRAGENGEDEELTE ........................................................................................................... AVONDMAAL ..................................................................................................................

37 40 43 45 52

Nummer 4 – 13 December 1960.................................................................................... 55 HET SYMBOOL VAN DE SLANG .............................................................................................. COMMENTAAR OP DE GASTSPREKER ....................................................................................... VRAGENGEDEELTE ........................................................................................................... INTUÏTIE ...................................................................................................................... HET VRAGEN ..................................................................................................................

55 59 62 64 71

Nummer 5 – 10 Januari 1961........................................................................................ 73 MENS-NATUUR ............................................................................................................... VRAGENGEDEELTE ........................................................................................................... DE NACHTRUST ............................................................................................................... POSIVITEIT ................................................................................................................... BOUWSTENEN ................................................................................................................

73 82 84 86 88

Nummer 6 – 14 Februari 1961 ...................................................................................... 91 HARMONISCHE KETENS...................................................................................................... 91 HEERSERS IN UW LEVEN ...................................................................................................100 DE TAROT ....................................................................................................................103 DE GEVORMDE PERSOONLIJKHEID ........................................................................................105 DE STAF ......................................................................................................................107 Nummer 7 – 14 maart 1961 ........................................................................................109 DE ONTKENNING VAN HET "IK"............................................................................................109 DE VOOR- EN NADELEN VAN IDENTIFICATIE .............................................................................118 NEDERIGHEID ...............................................................................................................121 DE KETTING .................................................................................................................122 SCHOONHEID ................................................................................................................125 Nummer 8 – 11 April 1961 ..........................................................................................127 MAGISCHE MOGELIJKHEDEN ...............................................................................................127 VRAGENGEDEELTE ..........................................................................................................135 VERANTWOORDELIJKHEID..................................................................................................142

1

NUMMER 9 – 9 MEI 1961. ...............................................................................................144 VRAGENGEDEELTE ..........................................................................................................144 DE ESOTERISCHE EN DE MAGISCHE WEG ................................................................................145 DE STEEN DER WIJZEN ....................................................................................................155 DE TEGENWOORDIGHEID GODS ...........................................................................................161 Nummer 10 – 14 juni 1961..........................................................................................163 VRAGENGEDEELTE ..........................................................................................................163 COMMENTAAR BIJ LEZING OVER DE WERELDLEER .......................................................................166 TWEEDE GEDEELTE .........................................................................................................173 GEBORGENHEID – DE MACHT VAN HET ZWIJGEN – DE JUISTE KEUZE ...............................................178 Nummer 11 – 18 Juli I961 ...........................................................................................180 OVERZICHT VAN DE LESSEN MAGIE .......................................................................................180 TWEEDE GEDEELTE .........................................................................................................189 SPIEGELBEELD ..............................................................................................................194

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Esoterische Kring 1960-1961 Nummer 1 – 13 september 1960

INLEIDING

Goedenavond, vrienden. Wij beginnen dan weer een nieuw jaar en wij moeten de zaak dus even inleiden. Wanneer wij gaan spreken over esoterie, dan kunnen wij niet alleen ingaan op die zuiver innerlijke problemen, die de mens heeft, dat zult u begrijpen. Wij zullen ons bij die esoterie moeten richten, op degenen, die aanwezig zijn. Want wat hebben wij eraan de mooiste en de beste lessen te geven, als ze niet begrepen worden? Daarnaast hebben we zo het idee – het zal nog moeten blijken of dat geheel uitvoerbaar is – dat we met gastsprekers zeer veel zullen kunnen bereiken. Er zijn natuurlijk verschillende soorten gastsprekers, die wij zo langzamerhand gaan verwachten. Er zijn er onder, die – laten we zeggen – behoren tot de hogere ingewijden. Er zijn anderen bij, die interessant zijn voor u zowel als voor ons door de tijd, waarin ze geleefd hebben of de gedachtewereld, waarin ze thans bestaan. Dit alles is niet gericht op alleen uw innerlijke ontwikkeling, maar ook op uw begrip van de wereld als geheel. Uit de afgelopen jaren weet u wel ongeveer in welke richting wij denken en u hebt ook al ongeveer ervaren wat we wel en wat we niet kunnen doen op een avond als deze. Er is in dit jaar echter een kleine verandering, waarop ik wel even de nadruk moet leggen. Ik weet dat het soms voor velen bijzonder attractief is om te discussiëren, om te gaan spreken over verschillende onderwerpen. Maar ongeacht het vele goede, dat op deze wijze naar voren is gekomen, is toch ook gebleken dat er enkele bezwaren aan vastzitten. Daarom zouden wij dus wel graag een beperking gaan maken. Wij zullen op deze avonden natuurlijk ook u aan het woord laten komen, maar wij zullen vragen, die afwijken van het feitelijke hoofdonderwerp, niet meer behandelen. Dus spreken wij b.v. over een geestelijke inwijdingsgang en u grijpt terug op een oude inwijdingsgang, die eens geweest is, dan geven wij daar geen antwoord meer op. Wanneer wij spreken over uittreding en u vraagt: "Hoe moeten wij dat doen?", dan geven wij daarop geen antwoord meer, tenzij de methode van uittreding het onderwerp is geweest. Dan willen wij daarnaast ook de gelegenheid openstellen om zo nu en dan meer persoonlijke problemen aan te snijden. Nu moet u begrijpen, dat een meer persoonlijk probleem in een kring als deze – zelfs al is slechts de helft aanwezig – niet volledig openlijk kan worden gesteld. Dat gaat niet. Maar wij zullen regelmatig de gelegenheid geven om speciale punten van geestelijke geaardheid, die u zwaar op de maag liggen, naar voren te brengen, mits deze vragen tevoren zijn geformuleerd, schriftelijk bij de leider van de avond worden ingediend en na beantwoording niet voeren tot discussie. Wij willen dit jaar opschieten. Ook zullen we ons dit jaar zeker moeten bezighouden met bepaalde magische aspecten. Die magie willen wij trachten u te leren. Niet om er iets mee te gaan doen als heks of tovenaar, maar om u inzicht te geven in bepaalde verhoudingen. Deze verhoudingen zijn vaak zowel esoterisch als exoterisch zeer belangrijk. Wat wij daarover zeggen, moet u zien als een aanvulling van hetgeen u beleeft, een interpretatiemogelijkheid, waardoor u dichter naar eigen innerlijk en eigen wereld kunt toegroeien. En daarmede ben ik dan aan het einde van mijn inleiding. Ik hoop dat wij allemaal prettig zullen kunnen samenwerken. Ik ben op het ogenblik zo'n beetje hoofdspreker voor deze groep. De leiding heeft broeder Altheus. En er zijn nog een 4 à 5 andere sprekers aangetrokken als een vaste kern om het programma en de rest te bepalen. Wij hopen allen, dat u niet met het idee weggaat veel verwards gehoord te hebben, want daarmee zijn wij zeker in deze dagen niet gediend. Wij hopen ook dat u de moed zult hebben om bepaalde problemen of vragen, die voor u zwaarwegend zijn, naar voren te brengen, mits deze alweer in verband staan met uw geestelijk leven, uw geestelijke ontwikkeling. 3

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Ik neem aan dat u met de in het verleden behandelde stof redelijk op de hoogte bent en dat u ook onze betoogtrant kent. Daarom begin ik maar meteen vers van de lever.

PLANEETTYPEN

Het innerlijk van de mens met de voertuigen, waaruit die mens is opgebouwd, kan worden beschouwd als één geheel in kosmische zin. Het feit echter dat de tijd een achtereenvolgend optreden van de voertuigen mogelijk en zelfs noodzakelijk maakt, houdt tevens in dat dit voor òns niet waar is. Een werkelijk kosmisch geheel, waarin het "ik" volledig gekend wordt, kan alleen bestaan met uitschakeling van de tijd. Het feit, dat die tijd voor ons niet uitgeschakeld kan worden, zolang wij op aarde zijn of nog een persoonlijke tijd kennen in een der sferen, brengt ons ertoe vele hulpmiddelen te gebruiken, waardoor wij langzaam maar zeker kunnen groeien naar een staat, waarin tijd voor ons onbelangrijk wordt en wij dus meer de werkelijke en kosmische verhoudingen voor onszelf zullen kunnen aanvaarden. Wij staan bij het gaan op het levenspad niet alleen. Ik wil hier niet spreken over geestelijke meesters en al wat erbij hoort, ofschoon ze ongetwijfeld bestaan. Ik wil de nadruk leggen op het feit, dat wij in elke wereld waarin wij leven, in elke toestand waarin wij verkeren, behoren tot een bepaalde groepering of groep. Deze groep of groepering staat onder leiding van een geestelijke kracht. Deze krachten zijn meestal lichtende figuren, die zelf weer onmiddellijk staan onder een van de groepen van Heren; dus Heren van Wijsheid, Heren van Kracht, Meesters van Licht, enz. Zij hebben een zeer grote invloed op hetgeen wij doormaken en beleven. Zij vormen echter niet ons "ik". Dat laatste moet u heel goed onthouden. Uw "ik" kan nooit gevormd worden door een andere kracht dan het onmiddellijk Goddelijke. Het ware wezen, dat ge zijt, zult ge nooit kunnen beseffen dan door uw eigen streven binnen het Goddelijke, om zo – langs de weg der goddelijke wetten – het goddelijk Zijn of de Volmaaktheid, waarvan ge deel zijt, te erkennen. De krachten, die voor ons kenbaar worden, zijn van zeer verschillende geaardheid en op deze eerste avond zou ik daar graag enige aandacht aan besteden. Wij onderscheiden krachten – die wij ook wel planeetgeesten noemen, maar die dit in feite niet zijn – als b.v. de genii, aan wie de werking van zon, maan, Mars, Venus, Jupiter, Mercurius, enz. wordt toegeschreven. Dezen zijn inderdaad wel persoonlijkheden. Zij beheersen één zeker geestelijk invloedsgebied en zij zullen bepaalde sujetten, die tot hun gebied behoren, helpen vormen en zowel op de stoffelijke vorm als hun belevingsmogelijkheid invloed hebben. Nooit echter op de beleving zelf, op de keuze van beleving of het vrijelijk ondergaan van bepaalde ervaringen. Het is duidelijk dat men, naarmate men tot een bepaalde groep behoort, ook bepaalde neigingen heeft, in bepaalde toestanden komt te verkeren en in zekere zin zijn levenspad afgebakend ziet. De grootste tegenstellingen zijn ongetwijfeld die tussen zon en maan (Ik gebruik hier planeetnamen dus voor entiteiten. Ik zou ook kunnen zeggen: Ageos en Arcan, maar dat heeft weinig te zeggen in dit geval) Alle mensen die behoren tot de zonnekracht, worden met een scheppende taak in de wereld gebracht: d.w.z. het is hun werk om te bouwen. Zij zullen nooit gelukkig kunnen zijn, nooit tevreden kunnen zijn, wanneer zij niet iets tot stand hebben gebracht. Voor hen is de daad in zeer vele gevallen een behoefte. Zij zijn positief geaard (zoals dat heet) en worden hoofdzakelijk gevonden onder de aarde- en de vuurtekens der astrologie. Iemand die tot deze groep behoort kan ermee rekenen, dat in zijn leven overheersend zal zijn: 1. Het vasthouden van wat je hebt en het uitbreiden van hetgeen je bezit, onverschillig of dit geestelijk of stoffelijk is. 2. Begrip voor de belangen van anderen, maar vóór alles een sterke drang zichzelf in stand te houden. 3. In zijn meest positieve zin brengt de zon verder als invloed het geven van lering, licht en bijstand. Maar dit is altijd vanuit het meerwaardige "ik" naar het minderwaardige andere. Wij behoeven dit natuurlijk geestelijk niet zo te beleven; maar de werkelijke zonnemens is niet in staat invloed uit te oefenen b.v. op iemand, die op gelijk peil staat. Hij doet dit 4

ORDE DER VERDRAAGZAMEN alleen op diegenen, die op een lager geestelijk peil staan. Hij zal verder zijn invloed kunnen doen gelden op wezens, die beneden hem staan. Hij heeft b.v. vaak geluk bij het kweken van planten, hij heeft begrip voor de natuur van de plant en ook vaak van het dier. Een andere geaardheid vinden we bij de maanmens. De maanmens is in zekere zin bespiegelend. Hij bezit niet de ferociteit, de activiteit, die de zonnemens heeft. Hij is over het algemeen gericht op het materiële. Daarnaast zal zijn geestelijk beleven hoofdzakelijk in de gevoelswereld tot uitdrukking komen. Zijn speciale kwaliteiten en eigenschappen maken hem geschikt voor het leven in alle groepen, waarin mystiek voorkomt, zonder dat hierbij tevens hoge verstandelijke eisen worden gesteld. Dat wil niet zeggen dat hij dom is, maar doodgewoon dat zijn gevoel zo belangrijk voor hem is, dat hij geen lust heeft zich teveel met het weten te vermoeien. Voor de wereld zelf zijn het over het algemeen vredestichters, rustbrengers en geven zij in zeer vele gevallen stimulansen voor stoffelijke ontwikkeling, b.v. op het gebied van geneeskunde. Aan deze twee voorbeelden hebt u al kunnen zien, dat de "heerser" (in dit geval dus de geest, tot wiens groep op aarde men behoort) invloed heeft op de wijze, waarop u leeft. Deze heersers zijn het, die voor een deel uw levensbaan afbakenen. Overal waar wij gaan kijken vinden wij typisch genoeg hetzelfde. Wij zien dit niet alleen tot uiting komen in het stoffelijke leven, waaruit ik mijn voorbeelden nam, naar ook in het geestelijk beleven. De zonnemens beleeft vaak het licht. Hij is echter agressief en zal daarom het licht trachten te behouden ten koste van alles. Dit betekent dat hij juist wanneer hij met hogere waarden werkt in vele gevallen zal falen. Hebben wij te maken met een maanmens, dan kunnen wij zeggen dat hij geestelijk over het algemeen het licht aanvaardt; hij ondergaat en weerkaatst. Hij is geestelijk buitengewoon geschikt voor het ontvangen van krachten en het doorgeven daarvan. In zijn eigen bewustzijn is het bestaan als mediator – een bemiddelingsfunctie dus – belangrijker dan de kracht op zichzelf, die ontvangen wordt of doorgegeven. Ik zal er nog een paar voorbeelden bij noemen, om u duidelijk te maken hoever dit kan gaan. B.v. Mars. (het is alweer een planeet die ik noem, maar het is een entiteit, die ik bedoel en die niet noodzakelijkerwijze met de planeet verbonden is) Degenen, die tot deze groep behoren, kennen een agressie van stoffelijke geaardheid. Deze uit zich onder meer op het gebied van sexualiteit. Zij zijn zakelijk, zij zijn doorzetters. Maar aan de andere kant – en dat is het typische bij Mars –wanneer zij negatief zijn, zijn zij uitermate gemeen. (Dus negatieve Marsmensen hebben wij hier in geen geval zitten) Voor de geest betekent dit echter, dat de Marsmens een veel sterkere binding ervaart tussen geest en stof en in het beleven van het geestelijke veel sterker op de samenwerking tussen geest en stof zich moet baseren dan de zon- of maanmens. Hebben wij te maken met de Uranus-mens, dan komen wij tot de conclusie, dat deze zich praktisch geheel op de geestelijke waarden gaat baseren. In zijn ontwikkeling is het belangrijk, dat de geest licht heeft. Voor het stoffelijke neemt hij dan vaak net het eenvoudigste genoegen. Hij maakt dan op aarde vaak de indruk van laksheid, maar heeft vaak een heel scherp verstand, een groot aanvoelingsvermogen en weet ook heel vaak paranormale gaven goed te gebruiken. Neptunus – het woordje "nep" zit er een heel klein beetje in –bedriegt zichzelf en anderen vaak, doordat hij zeer sterk geneigd is te wisselen. In zijn eigen leven doet hij dit door nu eens de nadruk totaal stoffelijk, dan weer totaal geestelijk te leggen. Voor een buitenstaander is dit buitengewoon verwarrend. Voor het wezen zelf echter is het een noodzakelijke wisselwerking, waardoor de ik-realisatie en de ik-kennis gemakkelijker tot stand komen. Nu kan ik natuurlijk nog verder gaan. Venus b.v. brengt over het algemeen kunstzinnigheid op de voorgrond. D.w.z., de Venus-mens droomt graag, maar heeft scheppende dromen. Hij kan creatief zijn en is dan meestal ook weer kunstenaar. Dus het is geen structuur, die hij bouwt maar een scheppingsbeeld. Hij zal vanuit stoffelijk standpunt vaak een beetje hartstochtelijk lijken. Geestelijk gezien is hij een eigenaardig mengsel van intellect en emoties, die samen voeren tot een vreemd maar voor hemzelve passend wereldbeeld. Mercurius brengt de handelsgeest, zeker; maar hij brengt ook tevens grote tegenstellingen. De mens, die onder de geest van Mercurius staat, heeft een zeer grote felheid voor al hetgeen hem interesseert en bevalt, met een absolute afwijzing van hetgeen hem niet interesseert. Het gevolg is dat degenen, die onder de Mercuriusgroep staan, in vele gevallen wat lager 5

ORDE DER VERDRAAGZAMEN geklasseerd zijn. Zij behoren niet tot de meermaal geïncarneerden in menselijke vorm. Wanneer je te maken hebt met dergelijke heersers, dan moet je daaruit natuurlijk je conclusies gaan trekken. Die conclusies luiden m.i. algemeen gezien als volgt: Het is praktisch onmogelijk om een vaste lijn te trekken t.o.v. hetgeen voor leven en esoterie noodzakelijk is. Een ieder is te zeer gebonden aan de groep, onder welks invloed hij incarneerde en dus leeft. Elke mens is ook na de overgang nog een tijdlang gebonden aan diezelfde beïnvloeding. Daardoor zal het in-het-leven-noodzakelijke van mens tot mens sterk variëren. Het is dus onmogelijk uw zelfkennis geheel te baseren op de waarneming van anderen en hun ervaringen. Slechts de eigen ervaring en de eigen reactie zijn belangrijk. Deze – in overeenstemming zijnde met de groepering, waartoe u behoort – stellen u in staat om tot een steeds juister en scherper omschrijving te komen van uw eigen wezen en zo ook van de plaats, die u in de schepping behoort in te nemen. Nu wij gesproken hebben over deze heersers, moeten wij ook duidelijk maken hoe zij in relatie staan tot grotere krachten. De heersers, die ik u heb genoemd, zijn heersers van bepaalde stoffelijke en half-stoffelijke groeperingen; niet van werelden. Je zou hen kunnen vergelijken met de voorzitters van republieken, de vorsten van kleine vorstendommetjes, maar in elk geval behoren zijzelf weer tot een hogere groep. Zij staan a.h.w. onder de een of andere statenbond. Bij deze statenbond krijgen wij te maken met de direct-uit-God-voortkomende heersende groepen, d.w.z. elke heerser in zo'n groep is "Oudere Broeder". In de meeste gevallen behoort hij niet meer tot de menselijke levenscyclus, maar heeft wel voordien in de stof bestaan. Hij heeft voor zichzelf een direct bewustzijn van de schepping. (Hij heeft tenminste een redelijk inzicht in de ware toestand van de schepping en zal over het algemeen voor een groot gedeelte tijdloos kunnen denken en waarnemen) Naargelang de richting, die hij kiest, wordt hij bij een bepaalde groepering ingedeeld. Er zijn n.l. van deze geesten, die trachten wijsheid (dus de associatie van denken, voelen en begrijpen) aan te moedigen. Staat u onder één van de Heren van Wijsheid, dan zult u – via de groep waartoe u behoort – deze wijsheid zien kristalliseren. Uw doel is in de eerste plaats levenswijsheid geworden. Maar wij kennen ook b.v. de Heren van Kracht. Zij zijn a.h.w. de middelaars tussen de goddelijke Krachtbron zelve en menig lager wezen, dat zonder hen geen kracht zou kunnen ontvangen. Het is duidelijk, dat deze overdracht van kracht ook in het stoffelijk leven tot uitdrukking komt. De mensen, die onder een groep staan, die uit de Heren van Kracht haar leven put, zullen dus zeer sterk vitaal zijn. Zij zullen gaven hebben van persoonlijk magnetisme b.v. Zij zullen ook zeer snel alleen door concentratie krachten kunnen ontvangen. Voor anderen is dat moeilijker. Hun weg is er niet één van ervaring, van wijsheid, van begrip, maar eerder van daad en wel van bewuste daad. Degene, die werkt onder een groep, die beïnvloed wordt door de Heren van Kracht, zal te allen tijde zijn kracht bewust gebruiken. Zijn ontwikkeling is gebaseerd op oorzaak en gevolg, waarbij hij de eigen relatie met de buitenwereld beseft – na het bestaan en na het uitoefenen van de kracht – aan de hand van hetgeen hij dóór de kracht tot stand bracht. Hier bouwt zich dus voor ons een schema op, een soort geraamte. Wij ontdekken dat er een stamboomachtige vertakking is, waarbij God natuurlijk het centrum is, de Bron, maar vanwaar uit allerhande grootheden, tronen en heerschappijen voortkomen, die elk voor zich weer lagere dienaren kennen. Wat deze wereld betreft zijn er slechts drie factoren werkelijk voor de geestelijke bewustwording belangrijk en dat zijn n.l. wijsheid, kracht en liefde. Deze drie, als zodanig geuit door de grote en bewuste geesten, die wij Meesters noemen, beheersen de gehele ontwikkelingscyclus van een ieder, die op aarde incarneert. Invloed van andere Heren kan wel worden opgewekt en worden ondergaan, maar die heeft dan een magische betekenis en behoort niet tot de esoterie en de innerlijke ontwikkeling. Bij elke poging ons zelf beter te begrijpen moeten wij dus rekening houden met het feit, dat ons leven gebaseerd is op deze bepaalde groep, deze bepaalde praktijk. Alles wat wij doen in het leven zal – in overeenstemming zijnde met de goddelijke wetten – zo sterk mogelijk moeten reageren op de kracht, waartoe wij behoren. U weet precies hoe het in een vakbond gaat. Behoor je tot de metaalarbeiders, dan moet je niet om steun vragen bij de vakbond van de kantoorbedienden. In zekere zin is dit ook zo in uw eigen leven. Wanneer u een zekere behoefte koestert, vooral voor innerlijke bewustwording, het oplossen van geestelijke 6

ORDE DER VERDRAAGZAMEN problemen, dan zult u zich in de eerste plaats moeten wenden tot de krachten, die in overeenstemming zijn met uw eigen wezen. Daar vindt u de grootste steun. Nu vraagt men zich natuurlijk onmiddellijk af: Maar hoe weet ik nu waartoe ik behoor? (Tenminste als u het niet vraagt, bent u beter dan ik, want ik zou het onmiddellijk gevraagd hebben) Ik wil u daarvoor een paar heel eenvoudige aanwijzingen geven. Een mens, die de zon aanbidt (let wel zon, niet warmte), die in fel zonlicht de beste ervaringen hoeft, die kan slapen tijdens volle zonneschijn, die zich het best ontspant in de zonnige perioden, zal in 9 van de 10 gevallen een zonnemens zijn. Dat is eenvoudig stoffelijk. Een mens wiens innerlijk zeer sterk beroerd wordt door de fasen van de maan en die zijn eigen emotie voelt groeien naarmate de maan voller wordt, kan rekenen dat hij zeer waarschijnlijk ressorteert onder de maan. De mens in wie agressiviteit met sterk sexuele impulsen gepaard gaan, kan rekenen dat hij behoort onder Mars. De mens die zich alleen dan gelukkig voelt, wanneer hij iets zelf kan voortbrengen of produceren, de mens die voortdurend vreugde heeft aan hetgeen anderen voortbrengen en produceren, maar de behoefte heeft hen tevens na te volgen, behoort onder Venus. De mens die vooral in chaos, in de mislukkingen van anderen zijn eigen belang zoekt, behoort onder Saturnus. De mens die mysticus is en die vooral de innerlijke beleving boven alles belangrijk acht, behoort onder Uranus. De mens die in zichzelf zeer tegenstrijdig is door steeds van het geestelijke naar het stoffelijke te wisselen en andersom, maar daarbij tevens de sterke behoefte heeft (dat is een belangrijk punt hier) uit stoffelijke zowel als uit geestelijke ervaringen voor zich een groter idee van eenheid te vormen, mag zich rekenen tot de groepering, die wij onder de naam Neptunus zullen stellen. Degene die – naast een zekere koppigheid – onderhevig is aan sterke sympathieën en antipathieën, die een zeer grote trouw heeft voor degenen, die hij sympathiek vindt en voor dezen veel offert, maar zeer koelbloedig anderen, die hem niet bevallen, zou kunnen schaden (ik zeg niet "schaad" maar "zou kunnen schaden"), rekene zichzelve tot de Mercuriusgroepering. Natuurlijk zijn dit niet alle groepen die op aarde bestaan, Ik wil daarom nog drie groepen noemen die ik opzettelijk totnogtoe niet heb besproken. De mens die in een volledig vertrouwen – zonder direct stoffelijk begeren –het totaal van zijn stoffelijke behoeften steeds vervuld ziet ongeacht eigen streven, daarbij voor zichzelf echter het geestelijke en de geestelijke roeping het sterkst ervaart, staat over het algemeen onder de Meester van Licht. Degene die verstandelijk in staat is tot grote filosofische opbouw en deze filosofie belangrijker acht dan de materie, staat onder de z.g. hemelse Meester van Tucht, (niet te verwarren met een planeet, die men ook wel de naam van de hemelse Tuchtmeester geeft) En ten derde kennen wij de werkelijk verlichten. Degenen die zover vrij zijn, dat zij de geestelijke vlucht in de sferen vrijelijk kunnen ondernemen zonder belemmering en uitgaan boven de vormsfeer, zullen – tenzij hun leven tevens sterk materieel wordt uitgedrukt – over het algemeen behoren tot de Troon van Licht. Maar deze laatste drie komen natuurlijk minder voor. Het deze indeling heb ik getracht u een dienst te bewijzen. Ik heb n.l. getracht u duidelijk te maken, dat ook in deze lessen ieder voor zich een bepaalde richting moet vinden, voor zich bepaalde consequenties moet trekken, voor zich zal moeten besluiten wat noodzakelijk en aanvaardbaar is. Een ieder van u zal in staat zijn bepaalde magische krachten te gebruiken. Denk niet dat magie iets is, dat ligt buiten, het normale. Zeer veel van hetgeen u normaal doet behoort eveneens tot het terrein van de magie; o.m. bidden, eedsformule, het gebruik, van bepaalde vaste gezegden of formules, het maken van vaste gebaren voor men een zekere taak begint, het zich aanwennen, van vaste gewoonten, die gekoppeld worden aan zekere bereikingen. Dit alles is magisch. De magische kracht die u kunt ontplooien staat altijd in relatie tot de groep, waarmee ge verbonden zijt. Het heeft weinig zin te trachten op een andere wijze magisch verder te gaan. U zult ongetwijfeld wel resultaten kunnen bereiken, maar deze resultaten gaan dan zeer sterk ten koste van uw innerlijke ontwikkeling. 7

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Wat het beleven betreft van zowel het magische als het paranormale zou ik u de raad willen geven de verschijnselen en zelfs de bewuste capaciteiten langzaam te doen ontstaan. Beschouw het zo, dat deze dingen meegroeien in u; wanneer u zelf geestelijk groeit, zullen zij normaal en automatisch tot ontplooiing kunnen komen. Pogingen, die wij in het verleden hebben gedaan met een aantal mensen, hebben ons bewezen dat het bij sommigen zelfs onmogelijk is bestaande eigenschappen tot ontplooiing te brengen, omdat zij er b.v., mentaal of geestelijk niet rijp voor zijn. Het zal duidelijk zijn dat u krachtsverspilling dus kunt vermijden door uit te gaan van het zuiver esoterisch en innerlijk streven en het magische altijd te zien als een bijkomstig verschijnsel, evenals het paranormale. Zeer belangrijk is verder in de esoterie voor ons de relatie tussen mens en God. Niet een ieder kan in dezelfde God geloven. D.w.z. het beeld, dat men van God maakt, is steeds verschillend. De God zelve echter, die in ons leeft, is altijd dezelfde. Wij zijn te allen tijde deel Gods. Wij zijn te allen tijde in contact met de Schepper zelve via dat deel van Zijn kracht, dat in ons wezen is geopenbaard. Wij zijn nooit God, maar wij zijn altijd met God verbonden. God zelf is de grote Krachtbron, die er bestaat. God is tevens het alomvattend weten. Want alle feiten van het begin tot het einde der schepping toe zijn daarin reeds nu gefixeerd en vastgelegd. God is voor ons de Bron, waaruit de realisatie mogelijk is. Elke esotericus zal er goed aan doen voortdurend die God in zichzelf te benaderen. Hij kan dit doen met gebed. Hij kan dit doen door voorstellingen, door meditaties. Hij kan dit doen door allerhande concentratieoefeningen, ademoefeningen, lichamelijke en andere bezigheden. In feite komt de wijze van benadering er weinig op aan. Belangrijk is dat de benadering inderdaad plaatsvindt. Ik wil u enkele voorbeelden geven. Er bestond in de oudheid de gewoonte dat men tempelpriesteressen kende e.d., die – laten we maar zeggen – een zeer sexuele taak hadden. Men heeft dit in de huidige tijd vaak geïnterpreteerd als een soort overspel. Maar dit is een ontaarding ervan in sommige landen zoals b.v. Babylon en Egypte. Oorspronkelijk echter was het geheel anders. In de Ishtardienst b.v. werd heel vaak getracht een paring tot stand te brengen, die lichamelijk volledig werd uitgedrukt tussen Ishtar en Naboe. Ishtar de scheppende moeder, de voortbrengster van leven, Naboe de Heer van Wijsheid. Door deze eenwording van mensen ontstond in hen een soort roes, die – geleid door de intentie – de krachten van deze goden in hen zou openbaren. Het is gebleken dat inderdaad via deze magie – want dat is het – voor de mens grote openbaringen en bewustwordingen mogelijk waren. Gezien de huidige menselijke opinie, opvattingen van moraal e.d. zal een dergelijke procedure in deze dagen veel moeilijker te volvoeren zijn, waar elk schuldbewustzijn of elke vrees voor consequenties automatisch reeds het magisch effect wegneemt. Een ander voorbeeld: U weet allemaal dat het gebruik van verdovende middelen slecht is. Toch bestaan er nu nog culturen – en hebben in het verleden ook steeds bestaan – waarbij het gebruik van b.v. hennep, Indische hennep, opiaten, bepaalde cactussen, ja, zelfs alcoholica benut werd om contact te krijgen met het Goddelijke en uit dit Goddelijke "weten" te putten. Bij de negers bestaat op het ogenblik nog in vele stammen een soortgelijke magie, die is gebaseerd op het gebruik van een sterk gistend bier, waardoor een roestoestand ontstaat, die wordt versterkt door lichaamsbeweging en ritme, dus dans. Deze gezamenlijk bevorderen een toestand, waarin inderdaad de ingewijden in deze methode goddelijke openbaringen zouden kunnen ontvangen en krachten kunnen ontplooien, die de normaal-menselijke verre te boven gaan. Ik noem u speciaal deze voorbeelden, die in strijd zijn met de geplogenheden en gebruiken van deze dagen, om u er op te wijzen, dat elke weg tot God goed kan zijn. Maar elke weg, die wij kiezen tot God en vooral tot het Goddelijke in ons, moet in overeenstemming zijn met ons concept van juist en goed handelen. Hij moet in overeenstemming zijn met ons concept van recht en rechtvaardigheid, zowel tegenover de wereld als onszelf. Nooit en te nimmer kan op esoterisch gebied iets bereikt worden door handelingen, daden, geestelijke praktijken of gedachte, die strijdig zijn met hetgeen het "ik" als goed erkent. Begrijp dit dus goed. Ik heb u die methoden genoemd, maar dat wil niet zeggen, dat die methoden zo maar bruikbaar zijn. Een enkeling zal er misschien gebruik van kunnen maken, voor de meesten zijn deze oude wegen gesloten. Daarvoor in de plaats is er echter bij ons iets anders gekomen. Wij kennen n.l. de toestand van begeestering. Deze begeestering kan voor de moderne mens o.m. bereikt worden door het aanhoren van muziek, het zien van een schouwspel (dus weer zintuiglijke prikkelingen), het lezen van boekwerken, het aanhoren van predikaties, maar ook 8

ORDE DER VERDRAAGZAMEN door het zelf overdenken van voor het "ik" belangrijke punten. Dit behoeven lang niet altijd esoterische punten te zijn. Het kan evengoed een soort dagdroom zijn. In elk geval echter moet het 'ik" zich daarmede zo volledig binden, dat het voor een ogenblik de werkelijkheid prijsgeeft. Wanneer bij het begin van deze oefening, het begin van deze poging om los te konen uit de stof, een vast voornemen werd gemaakt (b.v. om kennis of kracht te verwerven, om inzicht te verkrijgen in het eigen "ik" of in het Goddelijke), dan zal blijken, dat als reactie op de toestand van verrukking inderdaad een realisatie van het gewenste mogelijk wordt. U ziet, er zit heel wat meer aan esoterie vast dan je oppervlakkig zou denken. Menig mens wil de esoterie benaderen door de wereld te ontleden of te verklaren. Er zijn mensen geweest, die alle namen uit de Bijbel hebben ontleed aan de hand van de Kabbala, die woorden hebben getracht terug te brengen tot hun ware betekenis. Zij hebben ongetwijfeld veel geleerd wat anderen verborgen blijft, maar slechts zeer weinigen waren in staat dit zo te absorberen, dat het zijn betekenis in stoffelijke zin of in de zin van weten kon verliezen. En toch is juist dit noodzakelijk. Je moet al dit weten kwijt. Dat idee van ''ik weet", dat moet tot een beléven worden, dan pas kan het inhoud krijgen. Wij kunnen voor het "ik'' veel leren uit de buitenwereld. Maar de geleerdheid, de wetenschap, die wij uit die buitenwereld zonder meer verwerven, heeft in die vorm weinig of geen nut. Om het eenvoudig te zeggen: het is niet wat wij opbouwen, naar het feit dat wij trachten te bouwen, dat voor ons belangrijk is. De uitbreiding van ons bewustzijn kan gepaard gaan met toegang tot hogere sferen. In feite echter is het zo, dat wij in de wereld rond ons meer diverse trillingen kunnen opnemen. Wij kunnen meerdere trillingsgebieden gelijktijdig ondergaan, ervaren en op den duur meer of minder bewust in ons lichaam vertalen en dus ook aan het stoffelijk verstand voorleggen. Het gebruiken van de krachten, die hieruit voortvloeien, is alweer incidenteel en heeft met de esoterische bewustwording weinig of niets van doen. Wel is belangrijk dat je door dit zoeken naar innerlijke eenheid en waarheid de krachten, die je verkrijgt, ook juist zult gebruiken. Dus er is een volkomen wisselwerking. Alles wat u kunt doen, wat u kunt bereiken, zal bereikt worden op de juiste wijze, wanneer het niet uw doel is maar slechts voortvloeit uit uw erkenning van het "ik", uw erkenning van de God, zoals die in u leeft. Dan kon ik nog tot een laatste punt (ik wil het u de eerste keer niet zo erg moeilijk maken) en dat is n.l. dit: U weet allemaal dat er verschillende dimensies zijn. Dat er werelden zijn, die naast elkaar kunnen liggen, elkaar kunnen doorkruisen en elkaar toch eigenlijk niet kennen of soms slechts verschijnselen zien, waardoor ze eikaars bestaan zouden kunnen realiseren. Dat is geestelijk zo; maar het typische is, dat ook in ons dit zo is. Wij leven niet alleen b.v. in de stof, wij leven in elke sfeer en elke wereld. Wij zijn ons van één daarvan bewust, maar al die andere werelden bestaan ook in ons, altijd. Het zou dus eigenlijk pen kwestie zijn van je bewustzijn een soort slag te laten maken om tot zo'n andere wereld door te kunnen dringen. Je zou moeten draaien naar een niet bestaande hoek van 900 en op die manier verder komen. Er zijn mensen, die getracht hebben om dat met ritmen te doen, met toverformules. In Alice in Wonderland vindt u b.v. een paar nonsens-gedichtjes, die heel dicht bij dit idee komen. Hier worden volkomen willekeurige en onzinnige woorden gebruikt om niet-bestaande begrippen weer te geven en ze worden in zo'n relatie tot elkaar gesteld, dat voor degene, die het geheel kan volgen (vreemd genoeg doet het kind dit meestal gemakkelijker dan de volwassen lezer) inderdaad een soort andere wereld opengaat. Er zijn altijd op de wereld sleutels geweest, waardoor deze draai naar een andere, innerlijke dimensie mogelijk werd. Bij het betreden van die andere dimensie gaat de stofwereld niet teloor, maar ze krijgt een andere verhouding en wel de verhouding van de sfeer of wereld, waarin men binnentreedt. Het eigen bestaan blijft volkomen reëel. Eén van de mooiste sleutels is het lied van Isis geweest, het inwijdingslied. Wanneer dit juist wordt geïncanteerd, dan heeft het een ontzettend grote werking. Degene, die het uitspreekt, wordt a.h.w. duizelig, hij krijgt het idee dat hij tolt. Wanneer hij dan in staat is nog verder voort te gaan en de laatste sleutel te spreken – dat zijn de laatste twee regels – dan zou hij tot zijn verbazing ontdekken, dat het net is of elke kleur in de wereld is veranderd en of de mensen er ook een beetje anders uitzien. Hij ziet dan zijn eigen wereld en eigen wezen vanuit een standpunt in een andere wereld. Typisch is daarbij verder nog, dat hij, wanneer hij zich van die eigen wereld afwendt, een tweede wereld beleeft, die voor hem echter stoffelijk reëel is. In de oudheid heeft men daarop ontzettend veel nadruk gelegd. Men heeft getracht mensen zo 9

ORDE DER VERDRAAGZAMEN te scholen, dat zij in staat waren om laten we zeggen 3 of 4 verschillende aangrenzende werelden van de normale stofwereld te betreden. Men maakte daarvan gebruik voor zuiver stoffelijk magische praktijken, maar men deed dit ook wel degelijk om tot innerlijk bewustzijn te komen. Daarbij is altijd weer de proef van de elementen belangrijk. Dit is natuurlijk te verklaren uit de opvattingen van de ouden. De elementen waaruit een wereld is opgebouwd zullen altijd gelijk zijn. Tegenwoordig weet men dat dit niet zo is, maar vroeger nam men dit als wetenschappelijk aan. In uw wereld bestaan echter bepaalde krachten, die in elke eventuele parallelle wereld en zelfs in elke hogere wereld gelijkelijk aanwezig zijn en gelijkelijk de structuur uitmaken van "het leven". Hier kom ik dan niet aandragen met mystieke dingen als b.v. God. Er zijn zeer typische en altijd aanwezige krachten: 1. Elk levend wezen, ongeacht in welke wereld het leeft of bestaat, heeft fluïde ofwel de kracht, die u "magnetische flux" noemt en die de magnetiseur kan doen uitstromen. 2. In elke wereld of sfeer bestaat voor elk wezen, dat er in leeft en bewust is, een vorm van denken, die gelijk is aan de uwe, omdat zij bestaat uit vele verschillende punten van herinnering of herinneringscontra, gecombineerd met een wereldvoorstelling; terwijl tevens in elke wereld of sfeer gesproken mag voorden van een verdeling in direct bewustzijn en onderbewustzijn, zodat ten dele instinctief wordt geleefd en gereageerd, ten dele overdacht en bewust. 3. Dan vinden wij in elke wereld de gelijke goddelijke Kracht. In elke wereld treden de twee grote kosmische velden gelijkelijk op en ontstaan er gelijkelijk verschijnselen op het snijpunt der krachtlijnen. U zult beseffen dat wanneer alle werelden de kernwaarden gelijk hebben, wij in elke wereld kunnen thuishoren en ons in elke wereld gelijkelijk ongehinderd zouden kunnen bewegen. Het feit dat dit niet mogelijk is voor de doorsneemens kan dan ook niet geweten worden aan de structuur van zijn wezen. Het blijkt dat voor mens en geest in de meeste gevallen het voorstellingsvermogen de rem is. Op het ogenblik dat u wilt doen aan esoterie (of wat dat betreft aan magie) en u spreekt het woord "onmogelijk" uit of u zegt: ''dit is onbereikbaar", dan belet u daarmee uzelf over te gaan naar werelden of toestanden, waarin iets wel mogelijk of bereikbaar zou zijn. Hoe meer een mens in het leven ontkent, hoe minder hij de hem omringende werelden zal kunnen ervaren. Hoe sterker het negatieve element in het denken wordt, hoe minder de mens ook zal kunnen doordringen in zijn eigen wezen. Hoe positiever de mens leeft, denkt en streeft, hoe meer hij het goede zoekt in alle dingen, hoe meer hij elke mogelijkheid aanvaardt zonder daarbij die mogelijkheid a-priori als realiteit te stellen in eigen wezen (dat laatste hoort erbij!) hoe meer hij in staat zal zijn de krachten van alle omringende werelden, waarvan hij deel uitmaakt of deel kan uitmaken, alle geestelijke sferen waarvan hij bewust of onbewust deel uitmaakt, voor zichzelf te realiseren. Hij zal zichzelf kunnen vergelijken met elke factor van al deze werelden en daardoor tot een nauwkeuriger begrenzing van eigen taak en wezen kunnen komen. Kan men in zijn actie ook die andere werelden betrekken, al kent men ze niet bewust? Wanneer men handelt, zal men alle werelden, waarmee men een deel geen heeft (zodat men die werelden op zichzelf niet behoeft te kennen), activeren of stimuleren. Elke handeling en elke gedachte is op deze wijze een actieve kracht in in meerdere werelden. Elke handeling of actie, die plaatsvindt in één van de omringende werelden of sferen en iets met u gemeen heeft, heeft invloed op u. Er mag dus worden gesproken van een wederkerige beïnvloeding, waarbij dus resultaten in andere werelden bereikt kunnen worden of via andere werelden. Want een actie hier, die een andere wereld, die ik niet ken en waarvan ik geen bewustzijn heb, toch in beweging brengt, heeft het gevolg, dat de werkingen van die andere wereld op alle daarmee gelijke – of zo u wilt harmonische – factoren in uw eigen wereld weer aanslaan, zodat tenslotte een reflex in uw eigen wereld ontstaat. Dit laatste behoort overigens tot de magie. Kunt u een definitie geven van het woord "werelden", zoals u dat gebruikt? Bedoelt u daarmee ook sferen? Wanneer ik spreek over werelden in samenhang met dimensies, dan bedoel ik daarmede structuren van stoffelijke geaardheid en gehalte, bestaande onder ongeveer soortgelijke condities als uw eigen heelal, kennende een zelfde verbinding met de geest. Spreek ik over geestelijke werelden, dan bedoel ik daarmee die toestanden, waarin de geest zich met vele anderen gelijkelijk bewust is en waarin hij een bepaalde vorm kent, althans een gemeenschap van beleven. Spreek ik over sferen, dan bedoel ik hiermede de gelijkheid of harmonie van 10

ORDE DER VERDRAAGZAMEN gedachte, waardoor men contact met elkaar kan krijgen, zodat elke sfeer meerdere geestelijke werelden kan bevatten. Het is mogelijk dat in eenzelfde sfeer, waarin de gedachte aan voortbestaan dus een zekere rijpheid vindt, naast elkaar bestaan; tuinen, een zomerland, een christelijke hemel, een soort eeuwig Eden voor de Mohammedanen, een lotusvijver voor de Boeddhist, etc. Schijnbaar van elkaar gescheiden, in feite echter door een eenheid van denken en wezen met elkaar verbonden, zodat onderlinge wisselwerkingen wel degelijk bestaan, maar de contacten met delen van die andere geestelijke werelden binnen die sfeer meestal in de termen van eigen geestelijke wereld worden vertaald. Ik ben mij ervan bewust, vrienden, dat u er prijs op zult stellen contact op te nemen met zoveel mogelijk andere krachten en andere werelden dan binnen uw bereik zijn, mits dit tot uw zelferkenning en zelfvorming kan bijdragen. Wij doen op onze wijze alles wat mogelijk is, om dit te realiseren. Wij zijn vandaag bijeen voor een inleiding. Wij zullen echter bij praktisch elke toekomstige zitting van deze groep trachten op enigerlei wijze een contact met een andere wereld of sfeer mogelijk te naken en wel buiten onze eigen groepering om. Hoe meer u uzelf leert erkennen, hoe sterker u zich – hetzij verstandelijk of emotioneel – bewogen gevoelt, hoe gemakkelijker u een groei mogelijk wordt gemaakt. Bedenk echter vel: hier vindt u een punt van aanraking, een punt van beroering. U zult dit voor uzelf moeten vertalen in een stoffelijke en geestelijke leef-, denk- en handelwijze. Eerst wanneer u dit doet, consequent en aan de hand van het in u bestaande begrip van goed en kwaad, kunt u werkelijk nut trekken uit deze bijeenkomsten. Praktische wenken zullen wij u zoveel mogelijk verschaffen en wel op velerlei gebied. Deze wenken zijn nooit bindend; zij zijn slechts aanwijzingen en men zal moeten overwegen of men die kan gebruiken. Aanwijzingen voor voeding, gebruik van genotmiddelen, enz. zullen u eveneens worden verschaft, wanneer u meent dat u daar behoefte aan hebt. Het gebruikmaken van het recht tot het stellen van persoonlijke probleemvragen zal op elke bijeenkomst na de pauze worden gegeven. Wij hebben dus enerzijds getracht voor u een zo groot mogelijke vrijheid te scheppen, anderzijds een zo compact mogelijke voordracht tot stand te brengen. Wij hopen dat u zoveel mogelijk gezamenlijk zult opkomen. Ontbreken van enkelingen of meerderen is op een eerste bijeenkomst niet zo belangrijk. Maar naarmate het verder in het seizoen komt, wordt het belangrijker dat men steeds aanwezig is, dat men voortdurend contact heeft met de gedachte. Op bijeenkomsten als deze is sfeer zeer belangrijk. Wij hebben slechts in een enkel geval voor enkele personen een uitzondering gemaakt in dit geval. (Dus gezegd: u kunt de eerste paar malen wegblijven) Tracht onderling zo goed mogelijk met elkaar uit te konen. Zet wanneer u binnenkomt a.u.b. elk idee van "daar heb je die ook weer" opzij. Schep harmonie. Want vrienden, de harmonie van een groep als b.v. de onze hier, deze esoterische kring, stelt ons in staat als een klankbord te fungeren voor hogere krachten. Hoe perfecter het klankbord is, hoe meer het gelijkheid in elk onderdeel bereikt, hoe juister, hoe nauwkeuriger het aanspreekt, hoe zwakker de klanken en invloeden die het nog kan versterken en weergeven. Wanneer u deel uitmaakt van een dergelijke groep en u doet dit werkelijk met hart en ziel, dan ben ik ervan overtuigd, dat u voor uzelf ook zult ontdekken, dat deze gemeenschap blijft voortbestaan buiten de vergaderingen en dat velen van u – vooral bij het verderschrijden van het jaar – zeker gemeenschappelijk bepaalde ervaringen of belevingen gaan doormaken, die u aan deze eenheid te danken hebt. Want ofschoon elk van ons voor zichzelf moet komen tot bewustzijn van "ik", eigen taak en functie in het heelal, zo kunnen wij gezamenlijk – omdat wij gezamenlijk deel uitmaken van de schepping – soms reeds snel juistere begrippen bereiken en grotere invloeden ontvangen dan elk van ons afzonderlijk mogelijk zou zijn. En hiermede, vrienden, besluit ik dit eerste deel van de bijeenkomst en wens ik u een jaar van belangrijke geestelijke ervaringen en ontwikkelingen toe. Goedenavond.

TWEEDE GEDEELTE

Goedenavond, vrienden.

11

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Het is op een eerste avond altijd wat moeilijk om direct de juiste toon te krijgen, Wanneer ik het leven bezie en tracht mijzelf voor te stellen hoe dit is voor en moderne mens, dan denk ik aan een klein vers, dat eens één van mijn vrienden geschreven heeft. Hij noemde dat: Trein in de nacht. Lichtende ruimte in duister zijn, denderend voortsnellend, de pijn van het uitzien en steeds slechts zien het eigen spiegelbeeld, totdat je verveeld je afvraagt; waar zal ik belanden? Een mens die in het leven staat, hoort wel het rumoer van de wereld, hij erkent wel de volheid van menselijk bestaan; maar telkenmale, wanneer hij vanuit zijn eigen wezen tracht uit te schouwen, dan ziet hij uiteindelijk slechts het spiegelbeeld van zijn eigen ik en van de wereld, die hijzelf heeft geschapen. Het is daarom voor ons ontstellend moeilijk om tot wereldkennis te komen. en het is voor ons vervelend om voortdurend onszelf te moeten bestuderen. Nu heeft onze vriend, de inleider, getracht om u een klein beeld te geven van het toebehoren tot bepaalde groepen. Hij heeft getracht u een klein idee te geven van de kosmische opbouw, zoals die speciaal voor u belangrijk is. Ik mag er dan het mijne aan toevoegen. Wanneer ik in een spiegel zie, dan zie ik soms mijzelf in een zekere mate van schoonheid en edelheid. Een andere maal vallen mij verwerpelijke eigenschappen op. Een derde maal zie ik de tekenen van ziekte. en toch ben ik steeds dezelfde. In uw leven zult u altijd – ook al beseft u dit niet – dezelfde blijven. Maar de invloeden, die u beheersen en regeren, zijn steeds verschillend. en uw spiegelbeeld, datgene waarin u zichzelf meent te herkennen, is in feite niets anders dan het steeds zien van dezelfde persoonlijkheid en dezelfde kracht, in reactie op andere invloeden. Nu bestaat er een zegswijze die inhoudt, dat niet elke mens slecht of goed kan zijn. en ook voor de zelfkennis lijkt het mij belangrijk deze verklaring een ogenblik nader onder ogen te zien. Wanneer ik denk, dat ik goed ben, bevestig ik mijzelf als zijnde één met mijn bestaande opvatting (dus datgene wat ik van mijzelve ken) plus de invloeden, die mij op dit ogenblik beheersen. Meen ik slecht te zijn, dan kan ik daarmede ingaan tegen mijn eigen persoonlijkheid, danwel niet beantwoorden aan de invloeden, die ik rond mij zie. Want elk stoffelijk mens wordt geboetseerd door zijn wereld. Het is steeds dezelfde klei, maar de wereld geeft daaraan andere vormen. Zoals er eens een tijd moet zijn geweest, dat de mens – voorzien van kieuwen – in het vochtig element zichzelve was en toch ongeacht dit voertuig reeds "mens" heette. en er zal misschien een tijd zijn, dat armen en benen zijn verschrompeld tot voelhorens, dat de romp is teruggevallen tot een onbelangrijk iets – een beeld, dat voor u monsterachtig lijkt misschien – en toch zal ook dat "mens" zijn. Weet altijd, wanneer u in het leven begint te zoeken naar uzelf, dat u voor een groot gedeelte in de uiterlijke vorm van uw zijn, uw beleven, uw uiterlijk aanvaarden van maatschappelijke ordeningen, het product bent van krachten buiten u. Deze hebben niets te maken met de Kracht, die uzelf regeert. De kracht die u regeert heeft uw incarnatie bepaald, dat is waar. Zij bepaalt zo dadelijk, wat ge zult zijn in de sferen, ook dit is zeker. Maar zij zal niet overtuigend bepalen hoe u thans bent of reageert, tenzij u eerst tracht de omstandigheden van de wereld en de uiterlijke invloeden terzijde te stellen. In de jungle van het menselijk leven zijn veel verscheurende dieren. Dit is een oud beeld, dat vaak wordt gebruikt. De verscheurende dieren echter zijn de dingen, die wij vrezen. Wanneer een heilige de wouden ingaat en hij ontmoet een tijger, dan ziet hij deze tijger als zijn broeder. Daarom kent hij niet de geur van vrees, die het dier tot een aanval zou brengen. Hij is vriendelijk, maar houdt zich op een afstand. Hij gaat verder, want hij weet dat broeder tijger en hijzelf geen weg gelijk hebben. Het dier ziet hem groter dan zichzelf en valt niet aan. Zo ziet hij ook de slang en zelfs de schorpioen. Zo ziet hij de losgeslagen eenling, die uit de olifantskudde werd verstoten; en alle gaan zij hem voorbij. Maar wanneer een mens werkelijk vreest, dan zal hij zelfs de slang, die rusten wil en niet wil aanvallen, tot een aanval dwingen. Hij zal in de tijger een reactie van vrees doen ontstaan en daardoor een aanval provoceren, waar deze niet door natuurlijke oorzaken tot stand wordt gebracht. Indien u dit beeld wilt overbrengen op uw eigen leven, dan kunt u hieruit de nodige conclusies trekken. Elke daad, gedachte of toestand, waarvoor u bang bent, kan u aanvallen. Die kan u vernietigen. Datgene wat ge niet vreest, wat ge beschouwt als onbelangrijk voor uw wezen, kunt ge voorbijgaan. Hier naderen wij de filosofie, die bekend is onder de naam: karma-yoga. Karma-yoga zegt ons, dat wij een rol spelen in de gebeurtenissen, maar dat wij – zo die rol al 12

ORDE DER VERDRAAGZAMEN onvermijdelijk is – niet noodzakelijkerwijze daarmede innerlijk gebonden behoeven te zijn. Wij kunnen vele dingen doen, die voortvloeien uit de wereld, waarin wij bestaan, zonder daarmee geestelijk gebonden te zijn, geestelijk daaruit lering of nadeel te putten. Zo tracht deze leer de mens te stellen als ikheid boven het gewoel van de wereld. Het tracht hem zijn eigen ik te doen zien, onafhankelijk van de noodzaken van zijn stoffelijk bestaan, de omgeving waarin hij leven moet. Dit laatste heeft voor mij een zeer grote aantrekkingskracht. Ik beschouw het als één van de belangrijke punten in een esoterische bewustwording. Wanneer u, mijn lieve vrienden, op een ogenblik gedwongen bent tot houding, handelingen en daden, die niet stroken met uw wezen, zo kan het voor u vaak nuttig zijn om de verantwoordelijkheid hiervoor niet te erkennen en geen schuld hiervoor te gevoelen. Slechts zult u weer volgens uw eigen wezen blijven reageren, zodra de noodzaak ophoudt. D.w.z. dat iemand, die het leven heilig acht, maar weet dat een ander zijn leven wil vernietigen, onder omstandigheden zijn aanvaller kan doden, zonder zich schuldig te gevoelen. Maar zal hij hem slechts verwonden en het hem zo onmogelijk maken een verder gevaar te vormen, zo zal hij neerknielen en de gewonde verzorgen. Een vreemde mentaliteit, zult u zeggen en één, die tot misbruiken leidt. Maar iemand, die zichzelf wil verontschuldigen, vindt zovele verontschuldigingen, dat zeker het gevaar in deze stelling niet groter is dan elders. Wanneer gij doordringt in de jungle van uw eigen wezen, wanneer u leert uw vrezen te overwinnen, de gevaren die in u zijn (stoffelijk b.v. of in de gedachtewereld) te negeren en voorbij te gaan, dan zult ge als vreesloos mens door de verwarring, die men waan noemt, kunnen doordringen tot uw werkelijk ik. De belangrijkheid van het jezelf-zijn kan ternauwernood worden onderschat. Het is klein, niet groot. Jezelf-zijn is belangrijk als mens, maar jezelf-zijn is geestelijk onbelangrijk. Zijn wat je kosmisch behoort te zijn, dat is belangrijk en dat is lang niet alles wat je "ik" noemt, Want uiteindelijk bestaat er rond ons een kracht; en deze kracht werd eens omschreven als de specie, waarmee de bouwstenen der schepping worden saamgevoegd tot het bouwwerk der eeuwigheid. Wij kunnen wel zeggen: wij moeten steen zijn en ik ben steen, maar zonder het erkennen van de relatie met het andere, zullen wij mislukken. Jezelf-zijn is belangrijk als mens b.v., omdat je slechts door jezelf te zijn zo goed je kunt, uitdrukking kunt geven aan je ware wezen. Maar dit zelf-zijn mag geen doel op zichzelf vormen. Het moet een middel zijn om de harmonie tussen ''ik" en wereld op de voor het ik juiste wijze tot stand te brengen. Het jezelfzijn ten koste van alles wordt belangrijk, omdat het ons in staat stelt de ware band te vinden tussen ons en de krachten der eeuwigheid zowel als de tijdelijke verschijnselen, die ons omringen. Op de weg is het "ik'' dus eigenlijk niet zo belangrijk als men zou denken. Het ikzelf, dat u bent, kan vervangen worden. Het zal niet vervangen worden, omdat de Schepper anders heeft besloten. Maar op zichzelf, als ik een bouwwerk opricht en de ene steen is niet goed, dan verwerp ik hem en meen een tweede. Zo gemakkelijk zou u gemist kunnen worden. Het is de band, die tussen u en de Schepper bestaat, die dit verwerpen (n.l. voor eeuwig) onmogelijk naakt. Maar indien ge niet past op de plaats, waar ge eigenlijk gebruikt zou moeten worden, dan wordt ge terzijde geworpen. Ge wordt langzaam voorbereid en ge zult u moeten vormen naar uw nieuwe plaats, waarin ge uiteindelijk zult passen. Voor ik het woord overgeef aan een tweede spreker, zou ik er prijs op stellen deze idee nog wat nader te ontwikkelen. Op het ogenblik, dat de schepping begon, zo zegt ten oude legende, begon de eerste Kracht de volledige uitbeelding van Zijn eigen wezen te bouwen. Hij kende deze uitbeelding in Zichzelf. Zij is als het plan van een bouwmeester of constructeur, of misschien ook het schema dat een schilder maakt, voordat hij een groot doek opzet. Hij weet dus wat het worden gaat, maar hij realiseert dit. En telkenmale; wanneer een enkel wezen past in het concept van het Goddelijke, heeft het binnen dat Goddelijke zijn plaats gevonden. Het wordt dan toegevoegd aan het Eeuwige in een onveranderlijke vorm. Het maakt del uit van de uitbeelding "schepping" en geniet als zodanig eenheid met al wat reeds van het Goddelijke in volmaakte vorm werd vastgelegd gedurende de tijden, dat de schepping heeft bestaan. Zo is het onze eigen zaak om het 'ik" zo snel mogelijk harmonisch te doen passen bij wat nu is en wat nu bestaat, niet op een wereld maar in God. Hoe sneller wij immers ons voorbereiden op het juiste één-zijn met hetgeen geschapen en voltooid werd, hoe eerder wij deel zullen 13

ORDE DER VERDRAAGZAMEN uitmaken van het Onveranderlijke, waarin wij rust zullen vinden. Voor de esotericus valt dan ook en zeer grote nadruk op het nu, niet omdat hij anders voor eeuwig verworpen zal zijn, maar omdat hij, naarmate hij sneller werkt aan zichzelve en juister zichzelf in harmonie brengt met de Eeuwige, eerder een plaats zal vinden waarbij hij de volkomen eenheid leert kennen; terwijl elke verdere voltooiing toch weer een leven, een uitbreiding van weten en een vollediger ondergaan van de goddelijke werkelijkheid inhoudt. Ik weet dat deze gedachtegang voor u ten dele Oosters, ten dele maçonniek lijkt. Ik geef toe dat zij uit het Oosten is voortgekomen, maar wij vinden haar terug in vele verschillende esoterische richtingen. Zij was in het verleden bekend en zal in de toekomst een rol blijven spelen. U hebt alle tijd, wanneer het u niet kan schelen hoe of wanneer u één zult worden met de schepping. Maar is in u de honger naar eenheid, dan zult ge moeten trachten in uzelve de harmonie te vinden, die u a.h.w. de juiste vorm geeft, de juiste kwaliteit geeft om reeds nu op te gaan in het eeuwig bestaande, dat geen eigen vorm kent maar slechts eenheid met het Goddelijke. Daarmede, vrienden, dank ik u voor de mij gegeven aandacht. Ik hoop op verdere avonden zo nu en dan voor deze beschouwingen nog meermalen uw aandacht te mogen vragen. Ik geef nu het woord over aan de volgende spreker. Goedenavond.

DE KABBALISTISCHE LEVENSBESCHOUWING

Goedenavond, vrienden. Aan het begin van het seizoen moet je jezelf altijd laten zien, anders verlies je je reputatie. Vandaar dat ik er ook ben vandaag. In de esoterie en in de magie speelt zeker ook het begrip van de Kabbala en de Kabbalistische levensbeschouwing een grote rol. De gedachte van een levensboom, die reikt van de aarde tot in de hemel, de band tussen de materie en de volmaakte geest, is voor ons een begrip waaruit wij ons eigen denken verder kunnen verrijken. Ook de gedachte van de vaste orde, die er in alle dingen bestaat, kan voor ons een hulpmiddel zijn. Wanneer wij ons alleen maar zouden gaan overgeven aan de gedachte, dat ergens voor ons wel eens een einddoel is, wanneer wij ons zouden gaan bezatten aan de idee, dat in deze wisselende wereld geen houvast meer te vinden is, dan lopen wij al heel snel gevaar teloor te gaan. Wij zijn dan als verdwaalde kinderen in een bos, die uiteindelijk beginnen te huilen, omdat het te donker wordt. Dan krijgen wij te maken met de wanhopige uitroep: Ik heb al zo lang gestreefd en wat heb ik bereikt? Maar dat leert ons nu juist weer de idee van de Kabbala. Alles heeft een naam. In het begin werd aan alles een naam gegeven. In elke naam is een uitdrukking van wezen en van eigenschap. Dat zijn namen in een taal, die misschien niet meer bestaat, maar er zijn toch zekere afleidingen te vinden, waaruit blijkt wat de oerklanken zijn geweest. Zo zien wij b.v. in een groot taalgebied, de oe-klank of de ai-klank tezamen komen met het begrip lucht. Al deze ideeën voeren ons terug naar een primaire taal. Lang voordat de mensheid – zoals dat heet – in Babylon bij de bouw van de grote toren verdeeld werd en eikaars taal niet meer kon verstaan, was er één taal. Dat was geen taal van woorden, dat was een taal van gedachte. Een soort rasseneenheid, als ik het zo mag zeggen, waarbij heel het menselijk ras naast de normale klank voor mededeling de uitstraling van begrip had, waardoor de klank zelf onmiddellijk werd aangevuld met het door de gedachte uitgestraalde beeld. Wij kunnen in de woorden heel vaak die grondslagen terugvinden en wij doen dat door klankdelen (dus letters) een bepaalde cijferwaarde toe te kennen. Zo kunnen wij dan over het algemeen komen tot een waardering in de eerste plaats van elk woord of elke klank binnen de 9-getallen, dus van 1 tot 9. Dat geeft ons aan in welk gebied we ze zouden moeten plaatsen. Wij kunnen op die manier dus uitvinden, wat met elkaar verwant is en waar verschillen zijn. Door grotere berekeningen te maken, waarbij dus 2 en 3 cijfers in opeenvolging als eigenschapsbepaling worden genomen, kunnen we gaan beseffen hoe de verschillende krachten, die één hoofdgetal hebben, onderling gevarieerd kunnen zijn. Maar wij 14

ORDE DER VERDRAAGZAMEN zien altijd weer de dwingende vaste relatie. Daardoor is het voor ons mogelijk in ons leven vaste lijnen te zien i.p.v. chaos. Zolang wij menen door een chaos omringd te zijn, zolang onze wereld onbegrepen is, kunnen wij maar heel weinig geestelijk presteren. Juist het begrip, dat rond ons – achter alle verwarring verborgen – vaste lijnen zijn waaraan wij ons kunnen vastgrijpen, dat is het werktuig, waarmede je jezelf leert kennen en waarmee je – onder ons gezegd en gezwegen – je wereld nogal eens een keertje een klein beetje de goede kant weet te draaien. Soms voor zaken, maar als het goud is voor de geest. Niet iedereen zal het er misschien mee eens zijn, als ik het zo oppervlakkig vertel. Maar ga het nu zelf eens na. Wanneer u tracht uw eigen wezen te bepalen en u gaat met alle dingen rekening houden, dan komt u er nooit. Want dan hebt u zoveel feiten, dat u door de bomen het bos niet meer ziet. Ga eens proberen je omgeving te analyseren. Wanneer je gaat letten op alle kleine feiten, dan loop je vast; want er is zoveel tegenstrijdigs, dat je er gen raad mee weet. Maar ga nu eens kijken wat de hoofdwaarde is en laat al die bijkomstigheden een beetje achterwege. Dan zeg je: "Hé, ik hoor hier dat is mijn plek, dit is mijn plaats". Je zegt: "Hé, ik zie die waarde regelmatig terugkeren. Wanneer ik niet let op de variaties, dan erken ik daar niet alleen een regelmatig terugkerend verschijnsel, maar ik zie een vaste kracht, die steeds terugkomt. Daar kan ik op rekenen.'' en wanneer je er op kunt rekenen, dan kun je er ook mee werken. Dat zijn nu de punten, die in het leven het ja eigenlijk mogelijk maken jezelf te zien en te hanteren. U behoeft niet bang te zijn dat ik u met allerhande kabbalistische berekeningen ga bezighouden. Het ligt helemaal niet in mijn bedoeling een soort "Bartjes" van de esoterie te worden. Integendeel, ik hoop dat ik in het komende jaar en de tijd, die mij dan zo nu en dan zal worden gegeven om te spreken, in staat zal zijn u te leren, dat er een vaste inhoud in het leven is. (Het rekenen laat ik aan u over) Ik zou u willen laten zien, dat er vaste lijnen zijn. Vaste lijnen ook voor de ontwikkeling van uw eigen wezen. Je zult natuurlijk zelf moeten nagaan op welke manier je daarmede gebonden bent. Maar of je er nu mee gebonden bent op de één of op de andere manier, de waarde is vast, de kern van je wezen is vast. Dat maakt het mogelijk – ongeacht de verwarringen en de begeleidende verschijnselen – toch in te gaan op één punt, op één kracht en je daaraan helemaal te wijden. Zonder eenzijdig te zijn mag je toch zeker wel de zaken achter elkaar afdoen. Wanneer je teveel tegelijk wilt doen; dan gaat het je als een zakenman, die op een gegeven ogenblik gelijktijdig korsetten probeerde te verkopen en witte bonen. Omdat hij twee gesprekken tegelijk voerde, maakte hij een offerte van korsetten tegen 30 cent een pond en van bonen voor fl. 27,50 het stuk met courtage bij bijstelling van een dozijn. Dat klinkt natuurlijk een klein beetje eigenaardig, dat weet ik wel. Maar hoeveel mensen doen eigenlijk niet precies hetzelfde? Ze trachten gelijktijdig hun stoffelijke en hun geestelijke problemen, de problemen van hun buren, van de kerk en van vele staten op te lossen. Het gevolg is dat ze de buurvrouw, die ze rust en vrede zouden moeten wensen, een kleine beroerte bezorgen; dat ze zichzelf, die ze een klein beetje meer energie zouden moeten toewensen, zoveel rust geven dat ze weer inslapen voordat ze wakker worden; dat de staat, waarin nuchter verstand nodig zou zijn, een dosis energie van hen krijgt, die weer fantastisch is en omgekeerd. Je kunt niet alle dingen tegelijk doen. Je kunt één doel nastreven en dat moet een vast doel zijn en het moet in een vaste relatie staan met je eigen wezen. Doe de dingen stuk voor stuk af. Begin ook niet met grote zaken, wanneer het niet nodig is. Wanneer je een klein fabriekje hebt, waarin je 500 sigaren in de week kunt maken, dan moet je geen bestelling aannemen voor een miljoen. Dat kun je niet afleveren. Wanneer je het toch moet afleveren, dan kost het je zoveel, dat je er altijd aan ten onder gaat. Dan ga je failliet. Wanneer u geestelijk een stap verder moet, dan moet u niet 2 km. verder kijken, maar één stap. Wanneer u die stap gedaan hebt, kunt u altijd weer kijken wat uw middelen en uw mogelijkheden zijn. Dan kun je met de winst van elke kleine transactie de volgende wat groter maken. Het is redelijk, wat ik hier zeg. en het is juist daarbij, dat u geholpen kunt worden door de vaste regels van de Kabbala. Evenzeer als u in het vinden van een weg door de verwarring van uw leven geholpen kunt worden door de oosterse beschouwing over karma-yoga. Evenzeer als u door een begrip van de groeperingen, die op aarde bestaan, misschien wat gemakkelijker komt tot de aanvaarding van uw eigen wezen en van alles wat er rond u in die wereld gebeurt. Als mens heb je esoterisch een vaste lijn nodig. Wanneer je het ene goed doet, bekijk de rest 15

ORDE DER VERDRAAGZAMEN dan maar een beetje minder. Dat komt er dan niet zo op aan. Eerst het één en dan het ander. Maar alle dingen tegelijk, daarvan word je mesjogge, daarvan word je gek. Dit is voor mij dan ook weer genoeg en ga ik beginnen aan het laatste woord.

CEMENT

Cement. Het is eigenlijk een vreemd iets, dat cement. Poeder van gebrande kalk en een bepaalde stof erbij, poeder dat je tot een papje kunt maken en dat toch op een gegeven ogenblik zo hard wordt als steen of harder dan steen. Iets wat onvolmaakte elementen op een volmaakte manier aan elkaar kan voegen. Iets dat – ik zou haast zeggen – het mogelijk maakt te bouwen; te bouwen zonder de bijzondere voorzorg van het precies op maat maken. Iets dat het mogelijk maakt het tijdelijke houdbaar te maken. En ook iets waarin indrukken kunnen worden vereeuwigd: handen en voeten van filmsterren, tekeningen van kinderen en soms ook inscripties van groot belang. Je kunt het er allemaal inzetten. Het is alsof cement eigenlijk iets is, wat er alleen maar is om de mens te helpen zijn eigen dwaasheden op zijn eigen manier zo goed mogelijk te begaan. Daar ligt nu juist weer de parallel. Want ons leven heeft ook .... cement, een bindende kracht, waardoor al de onsamenhangende delen van ons wezen toch weer bij elkaar worden gebracht: een soort geloof. We zeggen er eigenlijk maar "God" tegen of goddelijke Kracht. Wat wij ook zijn, het is die Kracht, die alles bij elkaar houdt. Je gaat van het ene leven naar het andere, je gaat van de ene toestand, van bewustzijn naar de andere en toch blijft het één geheel, omdat die goddelijke Kracht er is, die het samenbindt. Je moogt van elkaar verschillen, zoveel je wilt, toch komt er een ogenblik dat je samenpast en dat je voortaan samen verder kunt gaan, omdat er een goddelijke Kracht is, die je tot eenheid maakt. Er zijn mensen die graag praten over tweelingzielen. Maar zelfs dat, zou dat nu kunnen bestaan als er niet iets Goddelijks was, dat een tweeheid tot een eenheid kon maken, die meer is dan de delen op zichzelf? Bezie het zoals je wilt, cement is een belangrijk iets. Cement is een idee van eeuwigheid eigenlijk, in een zeer stoffelijke en menselijke vorm uitgedrukt. Maar vergeet niet, cement is niet vriendelijk. Wanneer je met je blote voeten over een cementen vloer loopt, weet je wat ik bedoel. Cement is niet zacht, niet gepolijst. Het behoudt – ondanks het feit, dat het zich gemakkelijk laat vormen – een soort van ruwhuid, zodra het verwerkt is. Een soort van kou, van koelte, iets wat ons toch een klein beetje vreemd aandoet, iets wat niet gezellig meer is. Dat ligt natuurlijk aan ons, maar voor ons is het dan toch maar zo. Zo is het met die goddelijke Kracht precies eender. Die goddelijke Kracht is soms voor ons hard en ruw. We zouden haar willen zien bekleed met een heerlijk zacht tapijtje van gevoeligheden of met een mooi hard laagje sentiment. We zouden het heerlijk geglazuurd willen zien in een lief zoetig kleurtje, vol van heerlijke fantasie. en voor onszelf proberen wij dat steeds te doen. Maar dat is de waan. Als wij het cement van het leven, de goddelijke Kracht willen zien zoals ze is, dan voelen wij er ons haast onbehaaglijk bij. Toch geeft ze ons een kracht, waaraan wij niet kunnen ontkomen. Weet u, er bestaan van die oude liedjes, die oude bezweringen. en één ervan is werkelijk gewijd aan deze Kracht, ook al zijn de termen dan niet direct die van cement. Dat lijkt mij nu het gepaste slotwoord voor deze avond.

ELOHIM

Gij Machtige, wij zijn bijeen en groot genoeg is het getal om deze band te sluiten. Elohim, hoor en laat Uw lichte kracht worden tot een weten en begrijpen. Verlicht ons wezen, ban de vrezen in het duister uit. Doe één worden wat is gedeeld. Laat recht worden wat 16

ORDE DER VERDRAAGZAMEN onrechtvaardig dreigt te worden. Gij Kracht, die mij geschapen hebt, ik roep U met Uw naam, die liefde geeft: Adonai. Heer, zo waar Gij leeft, ik zeg U: wij zijn hier tezaam. Ons aantal is genoeg. Wij spreken Uwe naam. Geef ons Uw licht en kracht. Leer ons de eenheid van Uw wet. Toon ons de weg door 's levens woestenij. Toon ons 't beloofde land en voer ons voort. Gij Kracht, Gij Kracht, Die ons geleidt, U, Jahwe, roep ik en erken Uw heerlijkheid. Wees Gij ons schild, wees Gij ons wapen. Bind Gij ons saam tot éénheid, waarin eenheid zonder tal eens de verlossing en het heerlijk weten – Messias' rijk – ons komen zal. Ik weet, het is een lied dat in uw oren misschien niet helemaal volmaakt klinkt. Maar zó is het. Wij wachten allemaal nog op een verlosser, ook al erkent u misschien Jezus als de verlosser Wij willen allemaal loskomen van iets wat ons bindt. Wij willen vrij en wij willen sterk zijn. Dat kunnen wij alleen bevatten, dat kunnen wij alleen verkrijgen, wanneer wij één worden in de ware zin des woords, gebonden door de goddelijke Kracht. Noem het harmonie of noem het, zoals u het wilt, maar de Kracht van de Eeuwige, die ons samenvoegt, maakt de ware verlossing mogelijk. In de vele gedaanten en gestalten, waarin God zich openbaart, kunnen wij roepen; maar wij roepen steeds om die ene Kracht, die ene werkelijkheid, dat wat ons tot bewuste delen maakt van een voltooide schepping en van een goddelijke volmaaktheid, waarin leven is en heerlijkheid, waarin voltooiing is en einde. En in het einde misschien de onbegrepenheid van zijn. Daarmede, vrienden, besluit ik voor vanavond. Bid tot je God, zoals je wilt en vraag om kracht en eenheid op je eigen manier. Maar begrijp heel goed: zonder die Kracht, die ons in het lichtende, in het ware samenbindt en samenhoudt zijn wij geen cent waard. En daarom, laat ons die Kracht zoeken, opdat ze ons verder brengt. Een volgende keer krijg je wel een betere spreker voor het einde, maar voor vandaag moet je het dan maar nemen met hetgeen ik uit het diepst van mijn hart tot jullie heb gezegd. Ik wens jullie – net als de andere sprekers hebben gedaan – een geestelijk vruchtbaar jaar. Goedenavond.

17

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Esoterische Kring 1960-1962

Nummer 2 – 11 Oktober 1960

VERSCHILLENDE GEESTELIJKE INVLOEDEN

De vorige maal heb ik u een betrekkelijk zware les voorgelegd; vragen daaromtrent zullen wij zo dadelijk behandelen. Maar ik zou graag eerst nog even verdergaan op de materie, die we toen hebben aangesneden. Ik heb daarin getracht u een beeld te geven van de verschillende typen, die optreden; en onze samenwerkende groep heeft ook getracht u een inzicht te geven in de verschillende krachten, die werkzaam zijn. Nu geldt (dat is uit de Zohar, zoals u misschien weet) dat er 10 sephiroth zijn. En er wordt gezegd: het getal 10 en 7 is gelijk, want beide bevatten een viervoud; alleen is in de 10 een tweede drievoud opgenomen. Dit is voor ons belangrijk, omdat wij inderdaad in alle uiterlijke verschijnselen te maken hebben met deze 10 heersers. Esoterisch (innerlijk) kennen wij er twee meer en hebben wij dus te maken met 12 heersers. De gedachtegang, die het getal 7 en het getal 10 parallel stelt of gelijkwaardig, moet worden gezien als een poging om het Al te herleiden tot vaste verhoudingen. In de gedachtegang, die daaraan ten grondslag ligt, wordt de wereld (d.w.z. de uiterlijke wereld) voorgespeld als een vierkant, de innerlijke wereld als een driehoek. De driehoek ligt dus in het vierkant. Wanneer wij daarbij een tweede driehoek aan het werk zetten, dan ontstaat nog steeds een vierkant met daarin een driehoek, want beide driehoeken zijn congruent. Slechts indien wij nagaan op welke wijze deze driehoeken zich t.o.v. elkaar kunnen verhouden, valt een wijziging op. (Een vorige maal heb ik al terloops er op gewezen, dat zo ook de davidster zou kunnen ontstaan) Hier komt dan het punt, dat voor ons op deze avond erg belangrijk is. Wij hebben geestelijk te maken – althans in de lopende periode – met twee verschillende geestelijke invloeden. Beide kunnen in gelijke waarden worden uitgedrukt. Beide zijn de absolute weergave van de drieeenheid. Beide dragen in zich de heilige naam Gods als zegel. Maar waar de ene driehoek opwaarts is gericht en dus een piramide vormt, is de tweede naar beneden gericht met de spits. Waar de eerste het aspect goud draagt, draagt de tweede het aspect azuur. In ons zoeken naar innerlijke waarheid en onze poging onszelf te erkennen, zullen wij in de meeste gevallen deze tegenstrijdigheid over het hoofd zien. Het is voor de mens heel moeilijk zich te realiseren, dat er in hem twee verschillende geestelijke werelden een rol spelen. Dit wordt te neer bemoeilijkt, omdat hij – zoals een vorige maal is Uiteengezet – meestal een heerser of meester heeft, die vergeleken kan worden bij een planeet. Men kan dus zonnemens, maanmens, marsmens etc. zijn. Dit eerste aspect, dat echter hoofdzakelijk het uiterlijk (dus het menselijk karakter) bepaalt, verblindt ons vaak voor de tweeledigheid van het innerlijk bestaan. In de menselijke ziel – en als resultaat daarvan dus ook weerkaatst in de menselijke geest – is wel degelijk de tegenstelling aanwezig tussen goud en azuur, tussen direct goddelijk Licht of goddelijke dag en goddelijk duister of goddelijke nacht. De absolute congruentie van deze waarden heeft voor ons geen betekenis. Zij zijn voor ons tegengesteld gericht. Alles wat samenhangt met de driehoek azuur of nacht wordt door de mens gezien als negatief. Het is dit niet. Goud – zoals ons duidelijk is – beduidt alle positieve strevingen in ons leven. Ik wil graag de eigenschappen, die in beide openbaringen van de drie-eenheid voor ons persoonlijk kunnen bestaan, hier nader beschrijven. Goud. Erkennen van licht, in jezelf verzinken, innerlijke bespiegeling, vreugde, levenskracht, wilskracht en daarnaast z.g. begrip. Let wel, ik zeg hier "begrip" en geen "wijsheid", omdat wijsheid en begrip onderling kunnen verschillen. Wijsheid is over het algemeen het resultaat van elke ontwikkeling; die binnen de gouden driehoek zich afspeelt. Daarbij kan de driehoek eenvoudigheidshalve voor de mens worden voorgesteld als getrapt. Het is een afgeknotte piramide, waarbij aan de ene zijde zich 32, aan de andere zijde zich 33 treden bevinden. Een klein verschil, maar toch veelbetekenend. 19

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Er zijn n.l. twee wegen om deze bewustwording door te maken. De eerste groep met de meeste treden, eist o.m. verstandelijke ontwikkeling; zij eist daarnaast bepaalde mystieke aanvaarding en ervaringen. Zij gaat tot betrekkelijk hoog (wij zeggen daarvoor meestal de 16 of 17 trede) eigenlijk uit van een verstandelijke ontwikkeling en een menselijke bereiking. Aan de andere zijde daarentegen vinden wij één trede minder. Wij vinden geen nadruk op kennis; wij vinden in de plaats daarvan het begrip wijsheid. De ene zijde van de lichtende kracht toont ons de bereiking via het begrip, het verwerken van de feiten, het langzaam erkennen van de goddelijke waarheid en vandaaruit de Godheid. De andere zijde toont ons echter – vreemd genoeg – wijsheid, waarbij dus een zich één-voelen en een in zichzelf beleven van omstandigheden voortkomt. Het is de weg van identificatie met de Godheid, waarbij kennis niet altijd noodzakelijk is, waarbij de mystiek uiterlijk een mindere rol behoeft te spelen, maar innerlijk een dieper en groter ervaren wordt. Vergelijkenderwijze: als wij de apostelen van Jezus moeten zien. als exponenten hiervan, dan zou ik willen zeggen voor de 33 treden Paulus en Petrus en voor de 32 Johannes. In deze staffeling ligt dan tevens de mogelijkheid voor ons om het bewustzijn te verhogen. Elke trede, die wij innerlijk kunnen bereiken, betekent voor ons tevens een beter overzicht over de wereld. Nu kunt u zich misschien deze getrapte piramide in gedachte voorstellen, anders moet u haar maar eens uittekenen. U zult dan ontdekken, dat wanneer ik een lijn trek vanuit de trede (de zijde dus, die ik gaan wil, in aanmerking nemende) tot het direct tegenover liggende punt, ik een bepaald gebied omschrijf. Dit is het gebied waarin mijn geestelijke ervaringen zich afspelen. De lijn zelf geeft aan: mijn bewustzijn. Hoe hoger ik kon, hoe groter het gebied ervaring is, dat ik in mij draag, maar hoe beperkter – vreemd genoeg – de lijn bewustzijn is. Een schijnbare tegenspraak. Indien wij echter uitgaan van het standpunt, dat deze lijn als bewustzijn de noodzakelijke punten en kennis weergeeft (dus het noodzakelijk begrip van het Goddelijke), zo kunnen wij hieruit de les trekken, dat naarmate de mens geestelijk hoger stijgt hij in alle levenswaarden (ook in eigen bewustzijn) komt tot een sterke vereenvoudiging. Elk bereiken van een nieuw geestelijk niveau is niet een uitbreiding van het aantal factoren, dat men wil overzien, maar een vereenvoudiging van gekende factoren, zodat zij worden teruggebracht tot een zo klein mogelijk aantal wetten. Er blijft ons dan in onze beschouwing nog één punt. Ik heb n.l. gesproken over een afgeplatte piramide. Het is vreemd, dat wij ook hier tenminste in de Bijbelse – ik moet haast zeggen in de evangelische –sfeer terechtkomen, ten dele in de Egyptische. Wij lezen n.l. in de evangeliën: "En de topsteen, die men verworpen heeft, is tot hoeksteen geworden." In de oude Egyptische leringen horen wij, dat de top van de piramide nooit zichzelve kan zijn; d.w.z. zij moet afzonderlijk worden gezien. Er komt een ogenblik, dat de mens in zijn innerlijke bewustwording een zodanige vereenvoudiging bereikt, dat een verder vereenvoudigen zou betekenen een uitschakelen van het bewustzijn. Dit is voor hem niet mogelijk. Vandaar dat hij de verdere erkenning als een eenheid ondergaat. Die eenheid is een kleine piramide en kan dus worden voorgesteld als een kleine driehoek en deze kleine driehoek is de volledige beleving van de drie aspecten der schepping of de drie-eenheid. Wij moeten nu overgaan tot de beschouwing van het azuur. Het azuren vlak is volledig gelijk aan het gouden vlak. Er is geen enkel feitelijk verschil te vinden behalve in de ligging. De ligging echter wordt bepaald (dit moeten wij altijd onthoudend) vanuit het bewustzijn van de mens. Is voor het gouden vlak de basis een zo groot mogelijk kennen van feiten, waaruit het licht dus gedistilleerd zou kunnen worden, zo blijkt dit waar te zijn voor het hoogste punt van de azuren piramide; want deze basis vormt tevens haar hoogste punt. Hieruit volgt, dat wanneer een redelijk hoog bewustzijn is bereikt in goud, een tevens vergroot bewustzijn ontstaat omtrent azuur. Azuur staat voor alles wat uitdrukking is. Verkeerdelijk wordt het wel eens als het demonische aangeduid. Maar dit is niet juist. De kleur azuur staat voor de stoffelijke wijsheid, de vormkennis en vormbeleving. Zij staat voor alles, wat een materiële uitdrukking kent en slaat daarbij geen enkel punt van de scala der gevoelens en actiemogelijkheden over, die bestaan vanuit het gesteente tot in de vormhoudende sfeer toe. Indien wij beginnen, zo is onze basis van geestelijk ervaren en mogelijkheid tot feiten absorberen betrekkelijk groot. Onze persoonlijke bewustzijnskennis echter is laag. De basis is vreemd genoeg één punt: ik ben. In tegenstelling met de gouden piramide wordt de azuren piramide niet getrapt voorgesteld. Indien men echter wil uitmaken, hoe "ongeveer" de 20

ORDE DER VERDRAAGZAMEN verhoudingen liggen, herstelt men tijdelijk in schema de congruentie door ze over elkaar te leggen en neemt aan, dat de gouden lijn, die dus getrokken werd om de trap van bewustzijn aan te geven als vooromschreven, tevens als maatstaf geldt in de azuren driehoek. Hoe verder wij komen in ons geestelijk bewustzijn, hoe groter onze mogelijkheid in stoffelijk werken en bereiken. Theoretisch gezien betekent het kennen van de top in het goud tevens het kennen van de basis in het azuur. Dit lijkt mij voor u misschien wat moeilijk om het zo de eerste keer te begrijpen. Ik zou u dus de raad willen geven dit eens rustig te overdenken. Wanneer ik echter hier een beeld geef, zal het u duidelijker zijn, Op het ogenblik dat ik in mijzelf een absolute eenheid met het Goddelijke heb bereikt, dat ik de hoogste en volledige trap dus heb gevonden van mijn eigen ontwikkeling, zo zal al wat beneden mij ligt in de vormwereld voor mij begrijpelijk zijn. Want vanuit het Goddelijke is elke levenskracht voor mij kenbaar. Ik bezit n.l. zowel de volledige basis van ervaring (de basis van de gouden piramide) als de volledige basis van uiting (de bovenaan liggende basis van de azuren piramide) Dit houdt in, dat degene, die de hoogste top bereikt, alle feiten in de stof zou kunnen reproduceren, alle mogelijkheden in de stof zou kunnen verwerkelijken vanuit zichzelf en vanuit de eenvoud van zijn innerlijk kennen en begrip. De sephiroth, waarover ik in het begin sprak, spelen hierbij wel degelijk een rol. Zij maken deel uit – zoals reeds gezegd – van de kosmische hiërarchie en beheersen elk een afzonderlijk geheel. Er is echter altijd sprake van een gelijke stoffelijke omgeving. Het vierkant varieert niet, zoals men zegt, maar de driehoek kan variëren. Dat is logisch. De schepping is een vaststaand feit. Het verdwijnen van bepaalde verschijnselen hier betekent alleen maar, dat ze elders zullen optreden. Continu is elk verschijnsel te allen tijde ergens in het Al kenbaar en geuit. Dan volgt hieruit, dat indien de uiterlijke waarde onveranderlijk is, de enige veranderlijke factor is; mijn eigen bewustzijn. Mijn eigen bewustzijn wordt bepaald door de term 3. Zolang dit alleen gouden bewustzijn is, is er wel degelijk sprake van een éénwording met God, maar er is geen sprake van de vanuit ons plaatsvindende uiting van het Goddelijke in de schepping. Daarom is het nodig, dat wij komen van het getal 7 tot het getal 10. En deze periode is een periode, waarin het kengetal 10 inderdaad een grotere rol gaat spelen. Er zijn twee afzonderlijke werelden op het ogenblik in elk mens. De eerste wereld is er één van bewustwording. Zij openbaart zich in gevoelsleven, in intuïtie, in het aanvoelen van vele dingen. De tweede wereld uit zich in het steeds groter worden van stoffelijke kennis, stoffelijke bereiking en het toepassen van de geestelijk bereikte waarden daarop. Ik meen dat dit – gezien het vele wat u te horen krijgt in de laatste tijd over Aquarius – belangrijk was en interessant. Deze algemene stelregels hebben voor ons echter alleen betekenis, wanneer wij tot een persoonlijke toepassing kunnen komen. De persoonlijke toepassing hiervan kan als volgt worden geformuleerd: Op het ogenblik, dat de mens bewust leeft – althans zo bewust als hem mogelijk is – zal hij enerzijds een reeks van geestelijke belevingen doormaken. In hem zullen zich bepaalde gedachtebeelden opbouwen en hij zal begeren geestelijke krachten te verwerven en in sommige gevallen deze inderdaad actief in zich kennen. Hij moet echter daarnaast voor elke geestelijke waarde en kracht een stoffelijk evenbeeld vinden. Hij moet in zo groot mogelijke eenvoud van geestelijk beleven en denken tevens ook – en in zo groot mogelijke eenvoud – het innerlijk ervarene in de stof weergeven. Ik zal u hier een voorbeeld geven. Wij weten, dat de geestelijke waarheid op een gegeven ogenblik erg eenvoudig kan zijn. Ik stel b.v.: "Ik geloof aan God, ik ken de goddelijke Kracht en uit deze goddelijke Kracht zal ik mijzelve zijn en openbaren." Dat is heel mooi. Wanneer ik dit echter heb, dan zal ik ook stoffelijk dit kenbaar moeten maken. Nu kan ik dat natuurlijk trachten te doen in een totaal verwerpen van alle stoffelijke regels. Maar daar loop ik vast. Want ik ben zelve – gezien mijn voertuig als ik in de stof ben –niet capabel om alle gemeenschapswaarden zonder meer terzijde te zetten. Ik zal dus moeten zoeken naar een voor mij aanvaardbare weg. Een weg, waarbij ik de grootste eenvoud van goddelijke Kracht kan openbaren in de stof op een zo onopvallend mogelijke wijze, een zo volledig mogelijke wijze en daarmee zo juist mogelijk uitdrukking gevend aan mijn eigen wezen en bewustzijn. Naast deze korte verhandeling in direct verband met de sephiroth en al wat daarbij hoort, wil ik nog een paar andere punten aansnijden. Ieder van u is zich ervan bewust, dat hij of zij innerlijk wordt gestuwd door reeksen van verlangens. Het kan een verlangen naar vakantie 21

ORDE DER VERDRAAGZAMEN zijn, een verlangen naar een gewit plafond, naar een avondje uit of iets dergelijks. Deze verlangens nu kunnen worden gerekend te zijn een kruislijn die getrokken wordt tussen het bereikte geestelijk bewustzijn en de bereikte stoffelijke mogelijkheid. Elk verlangen, dat intens opkomt, betekent dat het ligt boven de ogenblikkelijke bestaande stoffelijke toestand en beneden de geestelijk bereikte toestand. Elke wereld dus waarin verlangen en begeren een rol spelen, is gelegen tussen de waarden, die voor ons een grote rol spelen; De materiële ervaringen en kennis (het azuur) en de geestelijke ervaring en kennis (het goud). Het zal u soms lijken alsof u b.v. geestelijk niet zo ver bent als stoffelijk; of omgekeerd, dat u geestelijk wel heel veel mogelijkheden hebt maar dat die stoffelijk erg beperkt zijn. Dat is niet waar. Gezien de wijze waarop u geschapen bent en de uiting van de 3 aspecten van de schepping in uw wezen, zullen deze drie aspecten in beide driehoeken volledig gelijk zijn. En elke werking in één van de driehoeken zal zijn onmiddellijke weerkaatsing en aanvulling vinden in de ander. Op het ogenblik dat u stoffelijk stijgt, ontstaat de behoefte tot geestelijk stijgen. Voldoet u daaraan niet, dan valt u stoffelijk terug. Op het ogenblik, dat u geestelijk daalt, zult u ook stoffelijk dalen. Uw horizon zal kleiner worden, u zult minder zien en begrijpen. Dus het zal u begrijpelijk zijn, dat inderdaad dit criterium (elk zwaar begeerd punt –dus niet zo eens in het voorbijgaan iets verlangen, maar werkelijk, er met heel je wezen op geconcentreerd zijn) niets anders betekent dan in ons schema een kruis trekken, precies in de ruimte, die ligt tussen die driehoeken en de lijnen, die wij daarin hebben vastgelegd. Dat is meestal een zesvlak; soms kan het ook een trapeziumvorm zijn; dus dat kan nog verschillen. Maar vanuit de uiterste hoeken dit trekkend zien wij, dat elk verlangen altijd staat op de loodlijn, die van de top van beide piramiden naar de basis kan worden neergelaten. Het is centraal in je leven. Ook al is dit maar voor een kort ogenblik centraal, indien, de intensiteit voldoende is, weten wij steeds dat in het verlangen en vanuit het verlangen zowel de stoffelijke dieptepunten als de geestelijke hoogtepunten bereikbaar zijn. Dan komt vanzelf de volgende vraag: Waarom is hier gelijktijdig een stoffelijk dieptepunt en een geestelijk hoogtepunt mogelijk? En kunnen deze beide gelijktijdig optreden? In de eerste plaats: waar een volledige congruentie aanwezig is, een volledige gelijkvormigheid tussen onze azuren driehoek en onze gouden driehoek, zullen beide waarden elkaar volledig spiegelen en zal elk punt in ons leven; dat intens genoeg is en dus op die loodlijn ligt, die van top tot top gaat eigenlijk voor ons gelijktijdig een stoffelijk dieptepunt en een geestelijk hoogtepunt betekenen. Het is hier niet bepalend wat het begeren of de toestand is, bepalend is alleen onze eigen richting uit dit punt. Richting t.o.v. wat? T.o.v. de driehoeken. Dus, gaan we naar boven toe, dan gaan de naar goud en worden het geestelijke waarden; gaan we naar beneden toe, dan worden het stoffelijke waarden. Maar terwijl wij naar bovengaande komen tot een geestelijk hoogtepunt, komen wij naar beneden gaande tot een stoffelijk dieptepunt. Als u zich dit uittekent in een davidster en tussen het hoogste en laagste punt een lijn trekt, dan zult u zien dat dit te allen tijde waar is. Ongeacht de verhoudingen dus verder en het punt, waarop dit begeren staat, steels is er een mogelijkheid tot stijgen en een mogelijkheid tot dalen. Maar het bewustzijn kan toch niet op beide plaatsen tegelijk; op het hoogtepunt en het dieptepunt zijn? Daar komen wij nog aan toe. Wanneer wij dus deze voorstelling hebben, dan blijkt in antwoord op de vraag, die ik zelf gesneld heb, allereerst dat steeds hoogtepunt en dieptepunt gelijktijdig mogelijk zijn door hetzelfde verlangen, hetzelfde begeren, door hetzelfde erkennen zelfs. Maar noodzakelijk is, dat dit begeren of erkennen centraal in in ons wezen, tijdelijk het middelpunt van ons gehele zijn, stof of geest, of stof en voertuigen der geest, of geest en geestelijke voertuigen tezamen. Wanneer wij nu het tweede deel ons moeten realiseren, dan komt de vraag: zijn deze dingen gelijktijdig mogelijk? En dan blijkt daarop een antwoord te zijn. Zolang wij het materiële ofwel de geuite schepping in tegenstelling beschouwen tot het Goddelijke, is het niet mogelijk in beide gelijktijdig tot een uiting en bereiking te komen. Dan zal d.m.v. de wil steeds één zijde moeten worden gekozen. Gaan wij echter uit van een innerlijke omzetting van waarden, waarbij alles (stof en geest) voor ons gelijkelijk goddelijk is, dan blijkt in de eerste plaats, dat er voor ons nog maar één bewegingsmogelijkheid is; wij kunnen alleen nog maar omhooggaan. Daardoor is dan het schijnbaar stoffelijk dieptepunt in feite tevens een geestelijk hoogtepunt geworden. 22

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Nu ik deze vraag beantwoord heb, wil ik gaarne de toelichtingen geven, die u van mij verlangt. Stel: zelfmoord is kwaad. Vanuit een stoffelijk standpunt is dit altijd waar, want als ik in de stof een leven beëindig, betekent dit dat ik stoffelijke ervaringen en mogelijkheden afsnijd. Mijn wereld van mogelijkheden wordt dus beperkt. Deze beperking is (denkt u aan de omgekeerde piramide) een naar benedengaan. Daarentegen zou dus elk verlengen van het eigen leven en een verveelvoudiging van eigen ervaren in feite een naar bovengaan moeten betekenen. Dit kan waar zijn, n.l. indien voor ons het verschil tussen stof en geest een criterium is, een maatstaf is, waaraan wij ons voortdurend houden. Indien wij echter overgaan tot een andere zienswijze, dan blijkt dat de gehele instelling verandert. Jezus van Nazareth had honderden mogelijkheden om aan zijn kruisdood te ontkomen. Hij koos deze dood dus bewust. Hij was in feite dus zelf daarvoor aansprakelijk, want niets van hetgeen aan hem is geschied, had zonder zijn weten, zijn goedkeuring en toestemming kunnen geschieden, waar hij steeds de mogelijkheid had zich hieraan te onttrekken. Waar hij verder voordien de mogelijkheid had om zich b.v. door vlucht te onttrekken aan de bestaande situatie, zou hij zelfs mede aansprakelijk geacht kunnen worden voor alle aspecten van het lijdensdrama. Een andere beslissing van Jezus' zijde en Judas had geen verraad gepleegd, er was geen oordeel van het Sanhedrin geweest, geen spot van Herodes, geen twijfel en uiteindelijk oordeel van Pilatus, geen kruisiging. Jezus koos dus bewust iets, wat stoffelijk gezien een verveelvuldiging van kwaad betekent. Maar hij wist dat stof en geest congruent zijn. D.w.z. dat de waarden van stof en geest zo volkomen gelijk zijn, dat geestelijke waarde kan worden omgezet in stoffelijke en omgekeerd. Zo aanvaardt hij dit en i.p.v. dat het wordt een negatief iets, maakt hij er a.h.w. een verlossingsdaad van, een zich offeren en daardoor voor de aarde kenbaar maken van grote krachten, die – let wel, zoals ik u gezegd heb, in mijn vergelijking ook met die Davidster – een volledige openbaring van het hoogst bereikte geestelijke punt op elk stoffelijk vlak mogelijk maakt. Hiervoor pleiten ook de wonderen, die hij heeft gedaan. Hier hebt u dus een voorbeeld, dat u ongetwijfeld zal aanspreken. Een voorbeeld van de wijze, waarop het beseffen van de gelijkheid van azuur en goud, van de driehoek die materie omschrijft in ons innerlijk en materiële omstandigheden en feiten en de driehoek, die goddelijke Kracht omschrijft en de daarin kenbare feiten en omstandigheden (dus het éénmaken daarvan) ons kan brengen tot de meest absolute uiting van kosmische liefde, waarbij het stoffelijk schijnbaar kwade verkeert in het absoluut goede. Wij hebben hiermede dus een belangrijk deel van de symbolische voorstelling weer behandeld. Zoals u weet trachten wij deze lessen steeds in te delen. En de symboliek, die ik u hier heb weergegeven, geef ik u niet alleen omdat ze interessant is of omdat ze een bepaald wereldbeeld en een bepaald denken bevordert. Indien u n.l. deze dingen in uzelf opneemt en tot kennis maakt, kunt u ze gebruiken als meditatiepunt. De figuur, die u tekent, wordt dan plotseling een magisch werkzame figuur. In deze magische werkzaamheid helpt zij u tot zelf realisatie en zelfkennis te komen. Zij geeft u een beter begrip van hetgeen zich afspeelt in de wereld en hetgeen uzelve bent. Zij maakt het u mogelijk in grotere harmonie te komen. Ik spreek hier van magie en ik herinner u hierbij aan het feit, dat magie niets anders is dan een naam voor een reeks van onstoffelijke wetten en wetmatigheden, die op aarde niet –of niet in deze uitwerking of vorm – erkend zijn. Wanneer wij n.l. het symbool nemen en wij concentreren ons daarop, dan zal ons weten, zoals het hier wordt uitgedrukt, in het gehele symbool voor ons gelijktijdig aanwezig zijn. Dit betreft niet de bewuste gedachte. Stoffelijk gezien kun je het misschien zo uitdrukken: Het beeld, dat je beschouwt met volledige concentratie, wekt zoveel onderbewuste associaties, dat de gehele erkende en aanvaarde betekenis van het symbool in het ik levend is. Wanneer deze volledige eenheid – al is deze ook niet volledig denkbewust, dus redelijk bewust – ontstaat, dan hebben wij daarmee ook tevens te maken met de wet van harmonie. Waar ik volledig ingesteld ben op gelijk vlak, daar zal vanuit mijn wezen ook harmonie a. h.w. elders mijn wezen weerkaatsen; maar omgekeerd zal ook dat, wat elders bestaat, in mijn wezen doen weerkaatsen. Dit houdt in, vrienden, dat wij dus in staat zijn de hoogst mogelijke innerlijke harmonie – door gebruik b.v. van een symbool als concentratiemiddel – tevens te maken tot een gelijktijdig elders met ons wezen ons manifesteren. Vanuit menselijk standpunt geef ik toe, dat die manifestatie niet helemaal reëel is. In de andere wereld zou u zoiets zien als een fata-morgana, iets wat te zien is, maar wat niet betreden kan worden. Toch kan het erg belangrijk zijn, dat uw wezen in die andere wereld 23

ORDE DER VERDRAAGZAMEN gekend is. Stel b.v. dat een wederkerige luchtspiegeling bestaat. Enerzijds wordt een havenstad en een schip in de woestijn gespiegeld, anderzijds een paar palmbomen en een stukje woestijn (een kleine oase dus) daar bij die zee stad. Nu gebeurt er in die zeestad een ongeluk. Dat ongeluk kan daar niet onmiddellijk worden waargenomen, maar in de luchtspiegeling wel. Nu gaan degenen, die in die luchtspiegeling dat zien, elkaar daarop wijzen. Dit wordt weer waargenomen in de luchtspiegeling in de zeestad, waardoor men in de zeestad kan ingrijpen en een ernstiger ongeluk b.v. voorkomen. Een onvolledig voorbeeld natuurlijk, maar hopelijk voldoende om u duidelijk te maken, wat ik hiermee bedoel. Alleen reeds het feit, dat een deel van ons wezen elders gemanifesteerd is en dat gelijktijdig een beeld van dit elders in ons ontstaat, maakt het voor degenen, die elders zijn, mogelijk ons attent te maken op fouten, die men daar in ons erkent. Omgekeerd kunnen wij, waar wij bepaalde voor ons niet redelijke of begrijpelijke vormen ontdekken in hetgeen in ons ontstaat, door ons reageren daarop die andere wereld erop wijzen, dat er iets niet deugt. Zo is in de eerste plaats dus deze harmonie een mogelijkheid tot wederzijdse correctie, die – voor de geest – leidt tot een voortdurend corrigeren en aanpassen van de geestelijke werkingen op de stof. (Ook het omgekeerde kan het geval zijn, maar dat heb ik weinig meegemaakt.) Dus de geestelijke krachten, die rond u werkzaam zijn, die op uw wereld werkzaam zijn, etc. en totnogtoe alleen volgens hun eigen standpunt konden optreden, worden met u, uw denken en uw standpunt a.h.w. geconfronteerd. Dit bewerkstelligt, een grotere eenheid van streven tussen beide werelden, een groter begrip onderling tussen deze werelden en maakt verder een steeds intenser één-zijn van deze beide werelden eveneens mogelijk. Zouden wij in staat zijn aan de hand van een symbool een perfecte harmonie te bereiken met een andere sfeer (dus niet een onvolledige als voren omschreven), dan blijkt dat wij in deze sfeer en onze eigen wereld gelijktijdig werkelijk zijn en bestaan; dat die andere sfeer voor de tijd van onze concentratie gelijktijdig in onze wereld bestaat zowel als zij zichzelve blijft. Elke handeling en kracht, hetzij vanuit onze wereld gesteld of vanuit die andere wereld, zal in en rond ons als volkomen werkelijk en in beide werelden als feit kenbaar optreden. Dit is natuurlijk een basis van reeksen magische werkingen en wetten. Voorlopig lijkt het mij beter om die richting niet al te veel in te gaan. Maar waar ook zelferkenning en dus besef omtrent het eigen wezen op deze wijze bevorderd kan worden, vond ik het toch ook wel aardig u vandaag eens te wijzen op het belang, dat symbolen kunnen hebben. Indien u dus nu niet alleen werkt met het beschouwen van het symbool, waarvan u de volledige inhoud zo goed mogelijk moet kennen (anders heeft het geen zin), dan moet u daarbij tevens rekening houden met wat u zo ongeveer bent. En dan verwijs ik naar les 1. Eventueel kunt u daarbij ook nog gebruik maken van een geboortehoroscoop en u kunt ook nog uw kabbalistisch getal berekenen. Dat is allemaal zo'n beetje hetzelfde. En als u dat allemaal juist doet, dan komt u ook precies op hetzelfde uit. U hebt dus eigenlijk de mogelijkheid uzelf eerst eens te kennen. U weet wat u bent en waarheen u wilt gaan. Wanneer ook deze kennis in u leeft, zelfs wanneer die stoffelijk is en dus geen kennis omtrent geestelijke waarheid inhoudt, zal dit nog voldoende zijn om bij elke concentratieoefening, die op deze wijze geschiedt, het ik niet alleen te voeren naar een andere sfeer, maar in de sfeer waarmee men harmonisch wordt naar dat punt, dat voor het ik, het streven en de geaardheid van het ik, het belangrijkste is. Om even van mijn te streng onderwijzende stof af te wijken: Wanneer wij te maken hebben met ceremoniële magie, dan wordt er heel veel gebruik gemaakt van verschillende reukstoffen, verschillende symbolische figuren, maar ook van b.v. torentjes, die worden gebouwd van bepaalde stoffen. Zo bouwt men soms een soort van piramidetje (rond, dus meer een kegeltje) en dat kan gemaakt zijn (om nu wat ouds te noemen) van leisteen, magneetsteen, ossebloed en havermeel. Een gekke combinatie. Maar het kan b.v. ook gemaakt zijn van druivensap en meel van tarwe. Daardoor gaat men dus een stoffelijk punt maken, dat een zekere overeenkomst heeft met geestelijke waarden. De magiër zelf kan niet vanuit zichzelf die zuivere parallel bereiken, die zuivere harmonie. En wat doet hij als een heel handige jongen? Hij gebruikt – zoals de fotograaf zou zeggen – een voorzetlens, zodat hij een eenzijdige belichting krijgt. Hij gebruikt zijn torentje, zijn kegeltje als iets, waarop hij zich tevens nog concentreert en door de geaardheid van dit kegeltje (dat ook weer symbolisch is voor sommige krachten) verandert de harmonische werking in de sfeer, die hij bereiken kan. Zo komt hij op de juiste plaats om zijn magische werking te volbrengen. Vandaar dus, dat men in de ceremoniële magie werkt met allerhande stoffen en middeltjes, die de doorsneemens 24

ORDE DER VERDRAAGZAMEN idioot en overdreven voorkomen. Maar zij zijn eigenlijk maar alleen bestemd om die magiër een veel groter bereik te geven dan de normale mens en hem dus harmonische werkingen in elke willekeurige sfeer te laten bereiken en bij die harmonische werkingen dan ook nog selectief te laten zijn. Die oude magiërs hebben misschien wel heel veel onzin uitgehaald, maar daarnaast waren ze toch verstandig genoeg om in te zien, dat je soms een omvormer moet gebruiken, wanneer jezelf niet toereikend bent. Opvallend is dan ook dat – vooral in de zwarte magie – ontzettend veel van die dingen gebruikt werden. Daar heeft men ik weet niet hoeveel vormen van lampjes, soorten van brandstof in die lampjes, apart samengestelde reukstoffen en werken, daar maakt men torentjes van bepaalde soorten gebak, van levend vlees, daar gebruikt men schotels met bloed, bepaalde dieren onder bepaalde omstandigheden geslacht, alles om dus zo streng mogelijk te selecteren. Waar de wit-magiër over het algemeen uitgaat van het standpunt: "God is goed' en de lichte kracht zal ongetwijfeld de goddelijke wil even goed of beter vervullen, dan ik dat zou kunnen", volstaat hij meestal met een minder nauwkeurig gerichte opdracht en kan daarom met heel veel van al die ceremoniële gebruiken eigenlijk wel een beetje lachen en spotten. Hij zet het opzij. Toch blijkt, dat ook die wit-magiër gebruik maakt van bepaalde soorten reukwerken, dat hij gebruik maakt van bepaalde symbolen voor concentratie, en dat hij ook onder omstandigheden gebruik maakt van vruchten- of bloemenoffers. Wanneer dat bij hem dan niet helemaal bedoeld is om daardoor bepaalde geesten te bereiken en te dwingen, zo gebruikt hij aan de andere kant toch wel degelijk middelen om een persoonlijke instelling op de geest te helpen bereiken. Nu moet u dat zien als een klein intermezzo. Want het is helemaal niet de bedoeling dat u daarmee gaat beginnen of dat u zich daarmee bezighoudt. Maar wanneer u nu overtuigd bent dat magie bestaat, wanneer u ervan overtuigd bent, dat er allerhande werkingen zijn van onderbewustzijn, van rond ons liggende krachten, die heel wat verdergaan dan het menselijk begrip, dan heb ik u waarschijnlijk meteen duidelijk gemaakt, waarom de concentratie op een bepaald symbool dus nuttig kan zijn. En daarmee hoop ik meer achtergrond te hebben gegeven aan mijn raad, om hetgeen ik hier in het eerste gedeelte heb behandeld, eens uit te tekenen, eens te overwegen, er eens werkelijk je gedachte over te laten gaan en dan zo'n symbool eens te tekenen en te gebruiken als concentratiepunt bij meditatie en contemplatie. Je kunt je toch die tekening voor de geest halen? Dat is toch voldoende? Voor de heel groten ongetwijfeld. Maar als de volwassenen uit het hoofd kunnen rekenen, dan schrijven de kinderen nog op de lei. Degene die begint met deze dingen – zelfs al lijkt het nog zo eenvoudig – doet er beter aan de tekening te vervaardigen. Juist omdat ze zo eenvoudig is, vraagt ze weinig moeite. wanneer u ze b.v. in twee kleuren maakt, b.v. geel en blauw, zodat de voorstelling nog duidelijker wordt, dan geeft zij u dus een houvast en maakt ze het niet noodzakelijk u steeds de voorstelling zelve weer voor de geest te brengen. Daarnaast geeft ze een visueel concentratiepunt, waardoor een afleiden van de ogen ook minder makkelijk mogelijk is, terwijl een sluiten van de ogen, dat slaap en een zekere onbeheerstheid vaak bevordert voor de mens, eveneens afwezig blijft. Dus ik kan uw vraag niet ontkennend beantwoorden, maar ik moet toch wel erop wijzen, dat juist, wanneer je begint, het verstandig is om hulpmiddelen te gebruiken. U kunt het misschien ook zonder dat, maar het kost u veel meer moeite en het is de vraag of het resultaat die moeite waard is. Want als u vermoeid bent, kunt u die harmonie maar korte tijd handhaven. Maar wanneer u a.h.w. door de het in werking stellen van bewustzijn en onderbewustzijn (wat bij de voorstelling in gedachte lang zo gemakkelijk niet gebeurt) a.h.w. die harmonie met een andere wereld en sfeer bereikt (met hetgeen voor u het hoogst geestelijk bereikbare is), dan kan die werking daarvan geschieden en daarvoor is dan uw hele kracht bestemd en op gericht. Daarom is het dus wel verstandig het te tekenen. Nu komen we tot een ander deeltje. U weet allemaal dat het voor ons erg belangrijk is om een bepaalde sfeer te bouwen. Het is vreemd, dat wij juist in een persoonlijke sfeer b.v. meer onszelf durven zijn. Dat geldt niet alleen voor de mens, die b.v. in eigen huis vaak veel natuurlijker is dan hij daarbuiten durft te zijn, maar ook voor de geest. Hoe meer je in contact staat met je eigen omgeving, met je eigen milieu, datgene waarin je a.h.w. meent jezelf weerspiegeld te zien, hoe natuurlijker je bent. En wanneer wij nu spreken over het maken van sfeer, dan kunnen we dus wel beginnen met dat eenvoudig huiselijke. We hebben allemaal voor onszelf zo het idee, een bloemetje erbij, dat is vrolijk. Dus voor vrolijkheid een zekere ornamentatie. Maar het blijft ons milieu, het is ons vaasje, ons tafeltje, onze schoorsteen. En 25

ORDE DER VERDRAAGZAMEN daarom durven wij onszelf te zijn. Zo hebben wij dat ook soms bij kerkbezoek of tempelbezoek. Wanneer wij daar binnengaan en wij zijn daar gewend a.h.w., wij kennen het ritueel, dan is het vreemde dat we daarin opgaan. Maar wij moeten a.h.w. steeds thuishoren in die sfeer. Op het ogenblik dat het voor ons vreemd is, is het heel erg moeilijk om de juiste toon te vinden, om werkelijk jezelf te zijn, geestelijk of stoffelijk. Nu moet u eens luisteren. Wat is voor ons voor esoterische bewustwording of voor geestelijke kennis het meest belangrijke? Dat wij in de eerste plaats onszelf zijn, vrij van allerhande belemmeringen, die ons als een lachspiegel misvormen. Dat wij eerlijk durven zijn. Dat wij onszelf niet weerspiegelen in een buitenwereld en ons belachelijk of gewichtig of wat anders menen; dat wij gewoon onszelf zijn. Nu weet u, dat ook in alles wat met esoterie samenhangt het erg belangrijk is om sfeer te scheppen. Wanneer u onderling samenkomt, al is het maar om te praten over esoterie, dan moet je daar langzaan maar zeker die sfeer weten op te bouwen, die a.h.w. de lucht laat tintelen van elektriciteit, tot elk woord dat je spreekt een soort licht is, dat weerkaatst, waarbij je niet meer denkt aan jezelf en al die begrippen je overweldigen. Alleen op die manier kun je werkelijk tot een grote uitwisseling van wijsheid en begrip komen. We weten allemaal, dat wanneer wij willen bidden, de woorden op zichzelf eigenlijk heel weinig uitmaken. En toch, soms alleen de manier waarop je ze uitspreekt, de manier waarop je denkt in jezelf, zoekt in jezelf en bidt in jezelf, die bouwt een zeker contact en dan vergeet je eventjes mooi te doen tegenover God of wat dan ook. Bij de esotericus is het erg belangrijk, dat hij ook dat weet te bereiken. Je moet weten jezelf te zijn. Dat is voor heel veel mensen erg moeilijk geworden. Zij zijn de komedianten geworden, die voortdurend van de ene rol in de andere glijden en hun hele leven maken tot een spel van onechte persoonlijkheden, die ze nu eens zus en dan eens zo naar voren schuiven. Heel vaak zijn al die aspecten wel een beeld van hun werkelijk wezen, maar zij kunnen niet al die aspecten gelijktijdig uiten. Een sfeer scheppen betekent dus voor de esotericus: het scheppen van een milieu, van een stemming, van een kracht rond hem, die zijn eigen wezen en persoonlijkheid uitdrukt, hem vrijheid geeft van denken en van handelen, opdat, hij zonder belemmering een uiting kan vinden voor dat, wat hij of zij is; en krachtens deze uiting van zichzelf dan – door zelfbeschouwing – ook tot werkelijke zelfkennis komt. Het is duidelijk, dat wij daarom ook het scheppen van sfeer zeker niet buiten beschouwing mogen laten. Nu zult u zich afvragen: hoe doe je dat? Natuurlijk, iedereen weet wel hoe hij het voor zich gezellig kan maken. Bij de een moet het een bloemetje zijn, bij de ander een kanariepietje of een goudvis en bij de derde is een goede grammofoonplaat of een aardig radiomuziekje beter. Sommigen combineren dat, anderen sluiten zich van de omgeving af, ieder is op zijn eigen manier zichzelf. Nu wil ik proberen u duidelijk te maken hoe wij de voor ons juiste sfeer kunnen scheppen. Ieder van u moet dit voor zichzelf toepassen. Ieder moet op zijn eigen manier a.h.w. daarnaar zoeken: wat is voor mij het meest juiste? Ik kan het u niet allemaal stuk voor stuk gaan zeggen. In de eerste plaats: de kern van het opbouwen van sfeer is even jezelf vergeten. Dat wil niet zeggen dat je niet meer moogt weten dat je er bent, maar dat je afstand doet a.h.w. van de noodzaak om je te vertonen of jezelf een zekere schijn op te leggen. Doe afstand ook van je begrippen van geestelijke meerderwaardigheid en geestelijke noodzaak. Probeer jezelf te zijn zoals je voelt in de wereld, zoals je denkt in de wereld, zoals je geestelijk denkt en geestelijk zoekt, zoals je lichamelijk bent, zoals je in je milieu bent. Probeer dat af te sluiten van de wereld. Probeer a.h.w. voor het scheppen van die sfeer jezelf een soort binnenkamer te scheppen, waarin je onaantastbaar bent voor anderen. De Engelsman zegt wel: my home is my castle. Ik zou willen zeggen: mijn eigen sfeer is mijn burcht tegen alle dingen. De mens, die zijn eigen sfeer weet te scheppen, die is daarin inderdaad gevrijwaard tegen invloeden van buitenaf, die ongunstig zijn. Hij is gevrijwaard tegen handelingen en daden, die niet stroken met zijn wezen en een voortdurende wroeging of een voortdurende innerlijke nood naar voren zouden brengen. Hij is gevrijwaard tegen valse maatstaven, die hij zou gaan aanleggen, waardoor hij zichzelve zondig en schuldig gevoelt, wanneer hij het niet is; of zichzelve verheft op dingen, die geen werkelijke bereiking zijn. Dus vrienden, wij moeten trachten die sfeer te bouwen. En dan zeggen wij eerstens: wij gaan op ons gemak zitten. Het klinkt misschien een beetje raar, maar voor de dames zou ik zeggen: 26

ORDE DER VERDRAAGZAMEN alles wat nu een beetje onbehaaglijk knelt – los: ga er eens op je gemak bij zitten; desnoods slordig en denk er nu eens niet over na hoe je haar zit en hoe je eruit ziet. Er is geen mens die je kan zien. En wat de heren betreft: jasje uit, das los en desnoods de sloffen boven op het bureau of de tafel. Dat hindert niet. Dus niet alleen symbolisch, maar ook werkelijk. Probeer het je zo gemakkelijk mogelijk te maken. Trek je van die wereld niets aan, je bent nu eenmaal zo en zo moeten ze je nemen. Begin daar nu eens mee. En dan ga je vanuit jezelf denken. Niet aan jezelf (je wéét wel dat je er bent) maar aan iets wat voor jou belangrijk is. Vandaag denk je misschien aan Congo, morgen aan de atoombom, overmorgen aan wereldvrede en de dag daarop misschien aan iets hogers, iets geestelijks, wat bij je als een lichtstraal naar binnen schijnt te vallen. Die gedachte gaat je overheersen. Alles, je hele omgeving, je hele milieu verzinkt daarin. Misschien komt u later tot de conclusie, dat u iets gedaan hebt, dat u misschien op tafel hebt zitten kloppen of dat u op de een of andere manier het een of ander hebt volbracht of doorleefd. Dat is niet belangrijk. Hoe kan ik – in dit zo gemakkelijk mogelijk mijzelf zijn – rond mij zo fel en zo duidelijk mogelijk dat punt, wat mij nu zo bezighoudt, mij nu belangrijk is, doormaken? En dan geen kritiek uitoefenend Dan ben je een ogenblik in je eigen sfeer. Voor iedere mens is dat anders. De kunstzinnige mens ziet het in kleuren, de sensuele misschien in andere prikkels en ervaringen, degene die nuchter en koud is ziet het misschien uitgedrukt als cijfers en degene, die het hoog zoekt ziet een hele engelenschaar met Jezus voorop binnentreden Het geeft niet hoe u het ziet en ervaart. Dat is secondair en onbelangrijk. Belangrijk is, dat u die sfeer te pakken heeft. En dan ga je dat doormaken vanuit je eigen sfeer. Het kan zijn, dat je dat in een groep dus doet met overweging, het kan zijn dat je eens even alleen bent als je dat doormaakt, maar je gaat dus eigenlijk helemaal ontspannen dit zo dóórmaken, je gaat daarin leven. Je bent gewillig, want je hebt rond je je eigen sfeer. Die komt tot stand door dit jezelf vergeten en door je concentratie op iets in je eigen wezen, je denken, je gevoel, je geestelijk weten. Het vreemde is dat dit dan na verloop van tijd voorbijgaat. We hebben die sfeer gebouwd en die blijft nog even naklinken. Maar voor ons is er iets dat haast op een ontnuchtering lijkt. Het is alsof er ergens een draad gebroken is. En dan denkt men vaak: nu is het voorbij. Neen, nu komt het belangrijkste juist. Want nu op dit ogenblik moet ik mij gaan realiseren: wat heb ik gedaan, wat heb ik gevoeld, hoe heb ik het gedaan? Waarom hebben wij zo gesproken, waarom had ik dat beeld of die sensatie? Hoe kwam dit? Wat is de associatie daartussen? Wanneer je daar n.l. over nadenkt, dan zal je blijken, dat tussen heel veel, wat je zo doormaakt in die persoonlijke sfeer (je eigen wezen dus) en de krachten rond je een bepaalde verhouding bestaat. U ziet dat sommige elementen gepaard gaan met blijheid, andere met hartstocht, andere met verstilling, weer andere net de behoefte tot luidruchtigheid, tot werk. En dat ga je nu verder verwerken. Dus ik ben A. want zo heb ik het uitgewerkt, dat is mijn basis. Maar het blijkt, dat hier, wanneer ik mij zover mogelijk dus a.h.w. ontspan en mijn eigen sfeer bouw, ik B. beleef. A. en B. zijn voor mij identieke waarden. Zo heb ik uit mijn eigen sfeer, die ik heb opgebouwd, voor mijzelf iets geleerd. Ik heb b.v. geleerd welke stoffelijke verschijnselen en geestelijke intenties voor mij corresponderen. Ik weet dus waar – en nu grijp ik even terug naar het symbool – bij een congruentie van stoffelijke en geestelijke bedoelingen voor mij het ware zwaartepunt ligt. Dan weet ik ook meer van mijn eigen wezen. Want wanneer mijn intenties inderdaad vol van werkelijke goedheid zijn, een werkelijke behoefte om een mens iets te geven, om vrede te schenken, om geluk te brengen, om zorg en lijden: weg te nemen en dat associeert mijnentwege met op tafel trommelen, dan weet ik dat mijn uiting dus van heftigheid geestelijk identiek kan zijn met mijn streven naar het hoogste en beste. Deze beide dingen zijn één, zolang ik volledig mijzelve durf zijn. Dit klinkt als een heel stoute conclusie, toch is ze waar. Bij het bouwen van die sfeer komen We natuurlijk ook nog wel eens tot zelfbedrog. Het is vreemd, maar op het pad van een ieder, die aan esoterie doet, komt dit zelfbedrog regelmatig weer op de voorgrond. Wij menen dit of dat te zien, te weten of te ondergaan. En als wij er over nadenken is het eigenlijk niet zo, maar de zouden het graag willen en daarom doen we alsof wij het geloven. Onthoud ook daarbij dit: Op het ogenblik dat ik niet uitga van hetgeen ik ben, maar b.v. alleen van hetgeen ik zou willen zijn, krijg ik nooit harmonische verschijnselen. Dan is mijn stoffelijke emotie vals. Dan kan ze nooit een direct beeld vormen van hetgeen ik heb uitgezonden. Dan bestaat er geen directe verbinding tussen. Dan is verder mijn sfeer 27

ORDE DER VERDRAAGZAMEN onvolledig en wordt ze vertekend door menselijke opzet. Ook dit kan ik erkennen. Op het ogenblik dat ik uit bedrieglijke waarden of wenswaarden een sfeer ga scheppen, zal ze altijd – nader beschouwd – het belachelijke tot stand brengen en niet het logische; de overbrenging van het één in het ander, met dezelfde emotie, dezelfde hartstocht, dezelfde erkenning van schoonheid, hetzelfde begrip van rust, enz. Ontdekt u dat dit het geval is, probeer u dan te corrigeren. Grijp nooit te ver in deze dingen. Bouw u liever een simpele, eenvoudige, gemoedelijke sfeer op, waarin u werkelijk geestelijk iets kunt beleven, dan dat u iets bouwt wat heel hooggeestelijk lijkt, maar waarbij later blijkt, dat wij te maken hebben met de weerspiegeling van eigen wensen en complexen en daardoor onbevredigd zijn. Onbevredigdheid is het kenteken van een sfeer, die niet juist is geschapen. Elke maal, dat u een sfeer juist schept en doorleeft, zult u zich in feite rustig (soms wat vermoeid maar altijd rustig) gevoelen en vaak gelukkig, licht van binnen. Voelt u zich zwaar gedeprimeerd, dan is er ergens een fout. Erken die fout en u zult komen tot een betere zelfrealisatie. Eenvoudige middelen voor het bouwen van sfeer zijn: Denk niet aan anderen, aan wat anderen, van u zullen denken of zeggen. Schakel dit uit. Schakel elk begrip uit van wat de maatschappij er misschien van zou denken en probeer zelfs zoveel mogelijk hetgeen u in school en in de kerk geleurd hebt eventjes te vergeten. Leg alle maatstaven, even terzijde. In de tweede plaats: Zorg dat u rustig bent. Bepaal desnoods van tevoren de tijd, die u nodig hebt; maar zet dan liever een wekker neer, dan dat u voortdurend op de klok moet gaan kijken of u nog tijd heeft. Zorg dat u de periode, dat u die sfeer bouwt, dit zo harmonisch mogelijk doet. Elke nieuwe invloed, die geïntroduceerd wordt, kan die sfeer verbreken. Zorg dus zoveel mogelijk, dat die sfeer gelijkmatig gehandhaafd kan blijven. Ten derde: Bouw die sfeer nooit alleen op uit je hoog-geestelijk denken zonder meer. Zorg dat er eerst een basis is van gezelligheid. Men kan alleen in een kloostercel sfeer scheppen, indien men zich in die kloostercel op zijn plaats voelt. Zorg eerst dat je je stoffelijk op je plek voelt en ga dan pas het geestelijk proces beginnen. En ten laatste: Of u alleen of met anderen die sfeer bouwen wilt, concentreer u op die dingen, die u het meest harmonisch lijken, het meest aangenaam zijn. En probeerde dingen, die u zouden kunnen ergeren, zouden verstoren of afleiden, te negeren. Wanneer u dat in het begin doet, blijkt dat ze later in het harmonisch geheel worden opgenomen en u een sfeer bezit, die u sterk maakt in de geest, die u kracht en vrede kan geven in de stof en u kan voeren tot geestelijke bereiking, terwijl de nabeschouwing een aanmerkelijke vergroting van zelfkennis inhoudt. Dat zijn voor vandaag de lessen, vrienden. Is het laatste duidelijk? Zijn er vragen aangaande het onderwerp van de vorige maal, die schriftelijk zijn gesteld? Van een mens, die beïnvloed wordt door de Heren van Kracht, wordt gezegd, dat hij ten allen tijde zijn kracht bewust zal gebruiken. Zijn ontwikkeling is gebaseerd op oorzaak en gevolg, waarbij hij de eigen relatie met de buitenwereld beseft "na het bestaan en na het uitoefenen van de kracht aan de hand van hetgeen hij door die kracht tot stand bracht". Dit laatste begrijp ik niet. Ik zal het u eenvoudiger en duidelijker zeggen. Wanneer je werkt met kracht, dus je werkt onder de Heren van Kracht, dan werk je met een bepaalde kracht, dat is logisch. Je brengt met die kracht bewust iets tot stand, want je bent je zeer zeker bewust, hoe de relatie eigenlijk is tussen jou en de wereld rond je. Je bent je ook wel degelijk bewust, dat je een zekere aansprakelijkheid hebt: oorzaak en gevolg. Nu ga je die kracht gebruiken. En uit die kracht en het gebruik daarvan ontstaat een ervaring; dat gaat je niet voorbij. Die ervaring plus na' afloop de beschouwing van de uitstorting van kracht vormen een mogelijkheid tot zelfkennis en dus ook tot een juister oriëntering van jezelf, Dat werd bedoeld. Geen verdere opmerkingen? Dan zullen wij aannemen, dat u zich de moeite zult geven deze lessen te bestuderen. Wanneer u werkelijk vindt dat iets onduidelijk is en u het nodig vindt voor uzelf om het te weten, denk er over na, formuleer het zo kort mogelijk, dan kunnen wij daarmee een zo duidelijk mogelijk antwoord geven zonder teveel tijd daaraan te verspillen. Goedenavond.

28

ORDE DER VERDRAAGZAMEN VRAGENGEDEELTE

Goedenavond, vrienden. Ik zal beginnen met het vragen of iemand persoonlijk belangwekkende geestelijke problemen wenst aan te snijden. Een uiteenzetting over een ervaring in een vliegtuig (een intens gevoel van rust en vrede tijdens een moeilijk moment). U moet eens zó nadenken: Er wordt natuurlijk van vele kanten geholpen en ingegrepen, dat begrijpt u. Wanneer er geholpen wordt en er wordt zó ingegrepen, dan kun je wel voor jezelf uitrekenen, dat die hulp ook wel eens kan zijn op een meer geestelijk niveau. Stel nu b.v., dat de piloot op een gegeven ogenblik misschien meende net voor de landing één of andere gemene wijziging van oliedruk te zien, of dat hij een hapering had met zijn landingsgestel of zoiets en dat dus daar zekerheid werd geschapen. Dat gebeurt zo vaak. Dus dat op het ogenblik, dat dit mogelijk was, zo iemand beïnvloed wordt. Nu voelt u dit aan. Daar hebt u eigenlijk geen steek mee te maken, maar u bent daar gevoelig voor. Degene, die het nodig heeft, die krijgt het. U voelt het nu wel aan, maar wie het betreft, daarmee hebt u niets te maken. U behoeft het ook niet over te brengen. Als het zo is, onderga het. Deze dingen zijn veel werkelijker dan u zou denken. Wanneer wij over die ervaringen moeten gaan praten, dan zou ik het eigenlijk van onze kant moeten gaan benaderen en dat is soms wat lastig. Kijk eens, er zijn dingen, waaraan wij niets kunnen veranderen. Bij wijze van spreken, wanneer er nu door uw eigen lot is bepaald dat u dadelijk hier de straat afloopt en een bloempot op uw hoofd krijgt, dan kunnen wij met 100 geesten staan, wij vangen dat ding toch niet op. Maar nu kan het ook zijn dat dit gevaar wel bestaat, maar dat u door uw eigen onzekerheid het slachtoffer daarvan zult kunnen worden, terwijl het niet noodzakelijk is. Dan kunnen wij op zo'n ogenblik wel iets doen. Hoe meer de mens innerlijk is afgestemd, hoe meer hij automatisch daarop reageert. Je hebt mensen, die zo gevoelig zijn, dat zij eigenlijk precies merken wat zich rond hen afspeelt. En dat is vaak heel wat meer dan u zou denken. Dat is niet alleen die waarschuwing, dat is niet alleen het schokje, dat u hebt als u even aan de stoeprand blijft staan, hoewel u toch werkelijk niets gehoord hebt, terwijl vlak daarna die ellendige bromfietser langs komt gieren, die u anders zou hebben geschept. Dat kan net zo goed zijn, dat u ergens een sieraad neerlegt en u bent het even later kwijt. En u vindt het ook niet meer terug. Dan vraag je je af: waarom? Of dat nu een reden heeft, daar bent u lang niet zeker van. Maar u bent door allerhande invloeden omringd, die op u werken. Soms voelt u alleen die invloed aan, in andere gevallen gebruiken ze u ervoor. Dus het kan ook nog voorkomen, dat u zelf zo'n sieraad gaat wegbergen. In al die gevallen is er voor degene, die de invloed uitoefent, dus een bepaalde bedoeling bij. Die bedoeling kan van heel erg laag tot heel erg hoog gaan, dat ligt hoofdzakelijk aan uzelf. In de praktijk geldt van ons uit: dat hoe meer een mens streeft naar het goede – (dat wil niet zeggen, dat hij het goede doet, hoor) Het lijkt er wel eens op, dat hoe meer die mensen streven om het goede te doen, hoe meer ze hun nek breken over het kwade. Nu is dat niet helemaal waar, maar ze zien het kwade beter dan vroeger en daarom denken ze, dat ze zo vaak vallen) – dus hoe meer ze streven naar het goede, proberen harmonisch te leven, trachten meer geestelijk inzicht te krijgen, hoe gemakkelijker ze voor een hoog gebied te bereiken zijn en hoe moeilijker het wordt voor ..... onze vriend Henri noemt het altijd "de spoken" of "de geestelijke nozems" ... hen te bereiken. U wordt dus beïnvloed door een bepaalde kracht. Die kracht hangt af van uw eigen instelling op dat ogenblik. Die hangt af van de omstandigheden rond u. Is die kracht op u geconcentreerd, dan merkt u er waarschijnlijk minder van dan iemand, die in de buurt is. Want als die kracht regelrecht op u bedoeld is, dan is dat acties dan wordt je er door in beslag genomen a.h.w. Maar wanneer het nu net langs je heen gaat, dan merk je er het meeste van. Laat ik maar weer een voorbeeld geven. Er liggen hier b.v. 10 kranten op tafel en er ligt een bepaalde krant bij, die u wilt inzien. Ineens is hij weg en daarnet was hij er nog. Hoe komt dat? U hebt op een gegeven ogenblik zo'n gek gevoel gehad. Wat zou dat nu zijn? Mogelijkerwijze zou het met u in betrekking kunnen staan, maar dan zou u het niet zo gemerkt hebben, u zou er over heen gelopen zijn. Waarschijnlijker is het dat een ander een berichtje in die krant moest lezen en dat, zonder dat 29

ORDE DER VERDRAAGZAMEN u dat eigenlijk gemerkt hebt, die ander op de één of andere manier die krant genomen heeft of gekregen heeft. (Desnoods door een transport overgebracht.) Een ander voorbeeld. U krijgt een bestelling edelsmeedwerk. Gouden oorclips met pareltjes. Ze worden gemaakt, prima, alles in orde, maar wanneer ze moeten worden afgeleverd, zijn ze niet te vinden. Je bent er doodongelukkig onder. Het duurt een hele tijd. 4 à 5 weken later vind je ze pas terug en lever je ze af net je excuses natuurlijk. Maar waarom is dat gebeurd? In 9 van de 10 gevallen hadden die oorclips op dat ogenblik verwarring kunnen stichten. Laten de b.v. zeggen dat degene, die ze uiteindelijk krijgt, misschien een ander is dan degene, voor wie ze besteld werden. Dat kan wel eens voorkomen. En dat daardoor heel veel verwarring en ellende voorkomen wordt, die – gezien de instelling van de mensen – onnodig was. Op die manier wordt dus vanuit de geest heel vaak wat gedaan. En hoe meer je in het hooggeestelijk terrein gaat leven, hoe meer je natuurlijk de grote en goede invloeden zult opmerken; de invloeden, die een sfeer zuiver maken; de invloeden, die op een gegeven ogenblik – zoals u zegt –rust en vrede geven of zoiets. Daar bent u dan gevoeliger voor. En hoe meer u ook die kleine, onverklaarbare dingetjes gaat opmerken. Daarom wil ik u één raad geven: Als u nu die dingen meemaakt, zeg nooit: ik ben gek. Maar zeg: wanneer ik het zo intens heb meegemaakt en daaruit voor mijzelf geen actie is voortgekomen, zodat er verder niets aan vastzit, dan kan ik het rustig terzijde leggen. Ik denk er maar niet meer over; het was voor een ander bestemd. Ik heb toevallig op een party-line geluisterd naar een gesprek tussen twee buren. Kan het niet zijn, dat je op de één of andere manier wordt ingeschakeld om de gedachte stoffelijk over te brengen? Dat kan natuurlijk wel, maar ik leg er niet graag de nadruk op. Weet u wat het is? Wanneer ik er nu de nadruk op leg, dat een bepaald iemand, die gevoelig is, gebruikt kan worden om een te hoge impuls om te zetten in een impuls, die vatbaar is voor een ander, dan krijg je zo het idee: "Ik ben de gezondene. Nu ga ik er eens echt voor zitten; ik ga wat doorgeven", En dat moeten wij niet hebben. Een mens leeft zelf, een mens moet zelf werken, streven, denken; hij moet zijn eigen leven maken. Constateer het en leg het naast je neer. Zeg niet: ik ben gek. Of: het is waan. Of: het is werkelijk. Denk er niet meer over. In 9 van de 10 gevallen is het werkelijk. Maar juist wanneer je het gaat zien als een zending, dan heb je een grote kans, dat het een waan wordt. Bij deze dingen geldt nog verder, dat hoe spontaner de verschijnselen optreden en hoe minder je ze verwacht of er aan denkt, hoe reëler ze zullen zijn en hoe groter de zekerheid is, dat daar geestelijke factoren bij betrokken zijn. Wanneer wij vragen om geestelijke kracht en wij voelen, dat we die ontvangen, dan is vaak gezegd dat wij die onmiddellijk moeten doorgeven. Hoe moet je dat doen? Dat ligt er nu net aan wat voor kracht u ontvangt. Laat ik een vergelijking gebruiken. Laten we nu eens zeggen, dat we i.p.v. met geestelijke kracht te maken hebben met kruidenierswaren. Wanneer u een pakje boter moet doorgeven, dan gaat u niet gooien; en zeker niet als het eieren zijn. Maar als het blik is, kun je het soms over een hele afstand gooien zonder meer. Dan komt dat er niet op aan. De vraag is in de eerste plaats: wat voor kracht is het, hoe gebruik je ze, hoe werkt ze, wat is je eigen instelling? Daarna komt dan de vraag; hoe moet ik die kracht doorgeven? Elke mens heeft chakra. Dit is een soort lens, uit zenuwen, weefsels en astrale waarden opgebouwd, waardoor krachten, die in u zijn, naar buiten kunnen stralen, terwijl er ook nog een paar zijn, waardoor u krachten in u kunt opnemen. Een soort fotokastje en projector tegelijk. Wanneer u nu dus behoorlijk ontwikkeld bent, u bent behoorlijk bewust, dan straalt u dat uit. Denk b.v. dat u door de ogen uitstraalt (dat is in feite door het z.g. derde oog, het voorhoofds-chakrum); dus als u zich met de ogen concentreert en u wilt het overbrengen, dan gaat het in feite vanuit het voorhoofd. Bent u ontwikkeld genoeg, dan kunt u op die manier onmiddellijk krachten overbrengen voor zover uw gezichtsbereik gaat. Hebt u geestelijk aanvoelingsvermogen, vermogen tot uittreden b.v., dan kunt u ook kracht onbeperkt overbrengen over elke afstand, mits die kracht wordt overgebracht van stof tot stof, althans van iets wat hoger staat tot iets wat gelijk is of lager. Dus je mag nooit van beneden naar boven kracht geven. Nu neem ik een ander voorbeeld. Je komt ergens binnen en daar zit iemand, een vriend van je of een vriendin met een gezicht van 7 dagen onweer. Je hebt zo het idee: "Wat moet die een hoofdpijn hebben!" en gelijk voel je het tintelen in je handen. Nu kun je er natuurlijk naar 30

ORDE DER VERDRAAGZAMEN toegaan en dat mooie kapsel even in de war maken, maar wanneer je dat nu goed wilt aanpakken, dan zul je eerst jezelf ervan overtuigen: kan ik dat doen op de voor mij eenvoudigste wijze, b.v. door instralen? Is die persoon daar niet vatbaar voor en heb ik niet de mogelijkheid zo in de buurt te gaan zitten, dat ik het even kan aanstralen, zo vanuit de hand, dus vanuit de verte, dan ga je zitten denken: Maar heb ik nu niet een punt, waar ik voor mijzelf dat gevoel kan wekken, dat ik die kracht afgeef? Dat is misschien vanuit de zonnevlecht; dat is misschien vanuit het borst-chakrum – het lijkt dan alsof je borstbeen jeukt – en het kan zijn vanuit de keelkop – dan is het alsof je een ogenblik een dikke keel krijgt, een keelontsteking; daar straalt het uit. En dan tracht je dus, waar je door ervaring hebt geleerd die kracht af te geven, die kracht te stuwen. Verder is er een groot verschil in de soort kracht, zoals ik al zei. En dat is zo: Elke kracht, die voor zuiver lichamelijke doeleinden bestemd is, kan te allen tijde door lichamelijk contact worden overgedragen. Alle kracht, die bestemd is voor bepaalde harmonieën, kan alleen dan stoffelijk worden overgedragen, wanneer een stoffelijke harmonie bereikbaar is. Anders dient zij te worden overgedragen door de geest, eventueel gesteund door het woord om een harmonische werking te krijgen. Alle krachten, die liggen buiten het menselijk begripsvermogen en van kosmische geaardheid zijn, kunnen alleen door sterke gedachteconcentratie worden gedirigeerd en kunnen alleen vanuit de hoogste vier chakra uittreden. Nu neem ik een concreet voorbeeld. Ik voel b.v. dat ik die kracht heb. Kan ik dan door op een bepaald doel mijn gedachte te concentreren, de kracht op die manier afgeven? Ja, natuurlijk. Dat heb ik onder meer gezegd. En ik zeg erbij: Je moet elke kracht dus behandelen naar de geaardheid van de kracht, die je in je voelt. Daarmee moet je rekening houden. Want de ene keer heb je een gevoel van verhevenheid over je en dan kan je nog zoveel gaan staan manipuleren, daar kom je dan niet verder mee. Je kunt nog zoveel gaan denken en daarmee kom je ook niet verder. De gedachte omschrijft het niet. Dan moet je proberen het met gevoel te doen. Is het iets wat verstandelijk hanteerbaar is, dan kun je dat dus met de gedachte en de wil uitstralen. En is het een laag-stoffelijke kracht, dan kun je die dus door de wil vanuit het lichaam laten uitreden. Men stelt zich dan ook voor dat dit gebeurt – dat hoort erbij – en dat kun je dan richten op elk doel, dat voorstelbaar is of binnen je gezichtsbereik meestal ligt.

DE TIJD

Wanneer er geen vragen meer zijn, dan heb ik nog even tijd over om voor mijzelf iets te zeggen en wel over: de tijd. Niet de tijd van de klok, hoor! Die jaagt ons wel en die dwingt ons, dat wij binnen een bepaalde tijd klaar zijn, maar ik denk eerder aan de tijd, die wij van binnen doormaken. Ergens in de mens is iets, wat sterker klopt dan het hart. Ergens in de mens is iets, wat sterker vliedt dan de bewustwording, die je van buitenaf opneemt. Ergens in de mens is iets, wat – bepaald door zijn innerlijke gesteldheid en zijn emotie – hem volkomen onafhankelijk schijnt te maken van het verloop van tijd buiten hem, dat hem immuun schijnt te maken tegen allerhande gebeurtenissen buiten hem, om hem het volgende ogenblik voort te jagen of de armzalige traagheid van alles buiten hem te laten ervaren. Dit is tijd. Niet de tijd, die de aarde regeert. Het is de tijd, die in een mens leeft. De eeuwige vloed van bewustwordingen, waaruit ons wezen langzaam maar zeker zijn werkelijke gestalte zal terugvinden. In deze tijd komen voor ons soms stroomversnellingen voor. Soms is onze belangstelling zo beëngd en zo vernauwd, dat hetgeen wij beleven ons lijkt als een wijd meer. Onze tijd is dan als een stroom, die in een meer binnentreedt en haar stroming verdeelt over een zó groot oppervlak, dat een vis ternauwernood zou kunnen zeggen dat er nog een stroming in het water is en het van boven rimpelloos lijkt als een loden spiegel. Zo gaat dan voor ons de tijd van buiten snel voorbij. Maar er kan ook een ogenblik komen dat een zo grote veelheid van reacties en gedachte in ons voortgaat, dat er méér in ons gebeurt dan van buiten af door indrukken ooit kan worden bijgehouden. Dan zijn er denkbeelden, die zouden willen voortsnellen ergens naar 31

ORDE DER VERDRAAGZAMEN een kosmische verte; en dan staan daar de feiten van alledag, ja, zelfs de wijzers van de klok, op onze weg als rotsen, die de stroom tegenhouden. Dan bruist en suist het in ons als een wild ongeduld. Dan vragen we ons af of het nu nooit eens later wordt, of we nu nooit eens verder kunnen gaan. Want in ons leeft zoveel meer dan wij kunnen uiten. Dit is dan onze tijd. Maar deze tijd, die in ons leeft, heeft ons meer te zeggen dan alleen momenten van verstilling en van ongeduldig wachten. Hij brengt ons iets van de adem der oneindigheid. Hij brengt ons iets, wat uit de kern van ons wezen wordt geprojecteerd tot in de vorm, waarin wij op een bepaald ogenblik menen te bestaan. Die tijd zingt. Die tijd heeft een eigen toon, een eigen klank. Men heeft wel eens gezegd, dat het kosmisch geheim is gevangen in een bepaalde zevenklank. Zeven tonen, die samen zingen en een zo machtig akkoord vormen, dat alle materie zou verpulveren en alle kracht in zichzelf zou worden ontbonden op het ogenblik, dat het hoorbaar zou zijn. Onze tijd zingt. Een enkele toon maar. Een toon echter, die zich wijzigt. Soms is hij als de kreet van een dier, soms als de zang van engelen. Onze geest kent deze klanken. En zelfs waar de stof niet beseft waaruit dit plotseling ongeduld is geboren of waarom de tijd daarbuiten zo snel voortgaat, zo staat onze geest daar en drinkt hongerig deze klanken in. Want het verloop van de innerlijke tijd is de bouwstof, waarmee zij voor zich bouwt Gods beeld en gelijkenis, waarmee zij voor zich bouwt een kosmos, in zich zelf besloten en begrensd en toch de oneindige weerkaatsing van een Al, zoals de Schepper heeft geschapen. Wanneer u, mens, soms een ogenblik de verstilling kunt benaderen, wanneer een ogenblik het jagen van de minuten wordt tot een oneindig tikken, dat met een razende vaart en snelheid voorbijgaat aan uw wezen, dat bespiegelend stilzit, zo wees gelukkig. Want het ogenblik van verstilling en van jezelf verliezen., het ogenblik dat onze tijd schijnt te aarzelen, is het ogenblik waarin de diepe gongklank klinkt, die de kosmos zelf schijnt aan te kondigen als een plechtige tempelgong die wordt geslagen, voordat de poorten opendraaien en het beeld van de Godheid zelve zichtbaar wordt in een tempel. De verstilling is voor ons de diepste beroering van ons wezen. Juist in die diepe stilte mogen wij rekenen op geestelijk ervaren, op een geestelijke bereiking. Zelfs wanneer dit verstillen van tijd uiterlijk wordt veroorzaakt door onbenullige dingen – een jongen en een meisje op een bank in het park en een maan en de tijd, die als een razende voortgaat, zodat ze denken enkele minuten samen te zijn, terwijl er uren zijn verlopen – ook dan is er diezelfde verstilling, ook dan is er in de vergetelheid iets wat doorklinkt naar het hogere. Maar wanneer het ogenblik komt, dat u zo jachtig bent en alles te langzaam gaat, wees dan voorzichtig. Dat zijn de hoge schrille klanken, die in zich iets dragen van chaos. Een chaos, die uw wereld en het beeld van uw wereld kan vernietigen. Want zodra deze versnelling kont aanbruisen, zou je geneigd zijn je eigen leven uit elkaar te gooien. Je zou dingen willen veranderen, die niet veranderd mogen worden. Je zou onbedachtzaam willen stormen naar tegenstellingen, die je als een rotswand zouden verpletteren of afwijzen om in een andere richting – onbewust – te moeten voortgaan. Deze hoge, schrille klanken van een oneindig ervaren in een seconde tijds zijn alleen te hanteren voor de hoge en lichtende geest, die geen lager voertuig meer heeft. Zij zijn alleen te hanteren voor hen, die wéten omtrent de kosmos; voor wie elk begrip van tijd al lang is vergaan in het ervaren van de veelheid, die in de kosmos is geopenbaard. Het is u misschien moeilijk u voor te stellen, dat die ogenblikken van geprikkeldheid gevaarlijk kunnen zijn. En toch zijn ze dit. Niet alleen omdat ze stoffelijk uw gedachte een verkeerde richting kunnen uitsturen, niet alleen omdat ze u tot onbedachte handelingen kunnen voeren of met een geprikkeldheid tot een onjuiste instelling t.o.v. uw medemensen. Neen, ze zijn belangrijk en gevaarlijk tegelijk, omdat zij in ons krachten wakker roepen, die een lager voertuig van geest of stof niet verwerken kan. Dat vreet en dat trekt aan de kracht van je zenuwen. Dat put meer dan normaal uit je bloed. Dat schijnt het hart samen te krampen en te knijpen, totdat het een benauwdheid wordt en de lucht weg perst uit je longen, zodat je ademloos staat. Ik weet het, u merkt het niet; maar uw lichaam lijdt eronder, wanneer u zich aan deze prikkelbaarheid overgeeft. Wees daarom altijd meester. En wanneer in je persoonlijke tijd de versnelling komt, wanneer alles rond je plotseling te traag schijnt te gaan en de wereld schijnt stil te staan en de klok – zonder te lopen – honend een enkele seconde tikt, denk dan aan jezelf. Want je hebt dan de 32

ORDE DER VERDRAAGZAMEN kracht in je om geestelijk, innerlijk veel te doen. Deze momenten van tijdloosheid kun je gebruiken om een gedachte, uit te sturen even naar het hogere, waar die tijd en die tijdloosheid bruikbaar zijn. Dan verandert op een hoger niveau dit in de sonore klank als van een cello, die aangestreken het hart een ogenblik doet vibreren en de ogen even doet wenen van een geluk, dat niet wordt beseft. Dan worden die tonen diep en zuiver en weerkaatsen ze een beeld van de kosmos. Dan kunnen gedachte worden tot zilveren sterren, die zelfs in het duister van onbegrip, van stof of wanhoop je een licht blijven geven en je tonen welke weg te gaan. Maar laat je je er in de stof door overweldigen, dan wordt het een schrille dissonant, iets wat je stoffelijk – en zeker in de lagere geestelijke voertuigen – bedreigt. Mens, leer dat je een innerlijke tijd hebt en leer die innerlijke tijd gebruiken. Leer ze gebruiken zoals ze gebruikt behoort te worden. Is er in mij de stilte, zo laat mijn hele wezen, mijn laagste voertuigen en stof zich daarin onderdompelen, in dit ogenblik van rust kracht winnen en eenheid met de grondtonen van het Al. En is er de gewone loop van tijd in het normale, ach ... ga verder. Dit is de tijd voor daden en voor ervaringen. Nu is het de tijd om te werken en aan te pakken. Nu is het de tijd om voort te gaan. Maar schijnt de tijd stil te staan en hebt ge geen taak, die u zó vervult dat ge ze kunt volbrengen – nu sneller dan normaal – zo tracht voor een ogenblik u los te maken van de stof. Tracht een ogenblik in de geest te leven. Tracht dat, wat in de stof schadelijk is, om te vormen tot het licht van de geest. Want elk wezen kent zijn eigen tijd en elk voertuig kent zijn eigen snelheid van tijd. De stroom der gebeurtenissen is niet gelijkluidend in alle sferen. Soms gaat ze zo traag, dat eeuwen op aarde zijn als één seconde. En soms gaat ze zo snel, dat aeonen van jaren zich voltrekken, terwijl het werk van de klok nog niet één seconde heeft kunnen tikken. Het Al heeft zijn eigen tijd. De grondslag van het Al is haast tijdloos. Sonoor staat het daar, het scheppend Beginsel, God zelf, de basis waarop alle dingen zijn gebouwd en waaruit het bewustzijn oprijst. Daar, hoog boven ons, daar is die eeuwige flux van tijd, waarin het totaal geboren, het totaal sterven, het totaal van het geschapene en al wat ooit plaats vindt of vinden zal, samenvloeit in één beleven. Daartussen zijn duizenden treden en trappen. Want alle voertuigen, alles heeft zijn eigen tijd. Maar de tijd, die je op het ogenblik regeert, de tijd van het voertuig waarin je leeft, zelfs de geest, die zich losmaakt en wegwiekt van een stoffelijk lichaam om in een andere sfeer voor een ogenblik te spelen en zich te vermeien, te leren misschien of een taak te volvoeren, is uiteindelijk gebonden aan die stoffelijke tijd. Nog steeds. Pas wanneer je de stof vaarwel hebt gezegd is het tijd om het stoffelijk ritme en de stoffelijke tijd achter te laten. Daarom, leer je eigen stoffelijke tijd kennen. Leer hem gebruiken. Leer de ogenblikken van verstilling gebruiken om in jezelf weg te drijven en de grondtonen van het Al, de geheimzinnige naam van de oneindige, in jezelf te erkennen. En komt er de snelheid, die je met ongeduld doet zien naar de wereld, die zo traag lijkt, vul deze kracht met een taak van de stof, als dat noodzakelijk is, maar zonder op uw klok te letten en zonder u te ergeren over anderen. En ...zoudt ge geen taak hebben, leer dan stil te zijn en uw geest uit te zenden, opdat er vrucht voortkomt uit elk moment van uw persoonlijke tijd; opdat elk moment van uw persoonlijk beleven zijn juiste nadruk krijgt en zo de juiste vorm van uw wezen sterker en sterker gestalte aanneemt in de kosmos. Ik heb getracht het niet alleen te vertellen, maar het ook nog mooi te vertellen. Ik geloof niet dat er veel commentaar op nodig is. En wij willen het ook niet te lang maken, want wanneer u de eerste helft bestudeerd hebt, dan denk ik dat u werkelijk wel een tijdje hebt moeten nadenken; en dat u weer heel wat hebt moeten opnemen in uzelf, wat u niet of niet zó hebt gekend of gedacht. Ik geef het woord over aan de laatste spreker voor het laatste woord. Ik wens u allen een prettig tijdje van geestelijk werk en grotere bewustwording.

ROES

Roes. Vergetelheid. Vlucht soms voor een wereld, die je niet vilt kennen. Een verzonken zijn in 33

ORDE DER VERDRAAGZAMEN een waantoestand, waaruit je niet kunt ontwaken. Roes. Een gebonden zijn soms aan stof en materie, totdat de geest is geknecht, gegeseld, gebonden en gekruisigd wordt in een hoogtepunt van genoegen of zelfs van een spottend verwerpen van alle levenswaarden. Roes. Dat kan zijn het in jezelf opnemen van vreemde stoffen, zodat de organen anders functioneren en het bloed anders klopt; zodat de hersenen –half versuft en verdoofd – openstaan voor vreemde indrukken en vreemde invloeden. Droomwerelden met kastelen, met schoonheid; maar ook met draken, verderfelijke tovenaars en kollen. Een sprookjesland, uit de mens geboren soms. Een sprookjesland, dat hem demonisch bindt en wegsleurt van de werkelijkheid, totdat hij in die werkelijkheid niet neer kan leven. Roes. Dat kan ook zijn, het zoeken naar een innerlijke verbondenheid met het hogere, met het grotere. Roes. Dat kan zijn de waanzinnige dans, de beweging, waarin het krampachtig voortgaan tot de uitputting toe toch ook tevens reeds uitdrukt een innerlijke rijkdom; en de mens in de roes zelf niet anders doet dan de hem bekende sleutel omdraaien, die de poort opent naar een ander bestaan, een andere wereld en andere kennis. Roes. Dat kan zijn de verzonkenheid, waarin alles één wordt en samensmelt in één punt en één kracht, één openbaring. Want roes is een woord, dat vele dingen kan omschrijven. Ergens in het Oosten ligt een hof. Het is omringd door zuilengalerijen en rond deze zuilengalerijen zitten soms mensen en zien toe met verwondering. Daarbinnen klinkt een eentonige trommelslag. Lange mannen in witte gewaden schuifelen waardig in cirkel tot cirkel en keren terug met statige bewegingen, alsof zij planeten zijn, die een vreemde, dansende baan beschrijven rond een onzichtbare zon. Maar steeds meer wordt daaruit geboren een vreemde begeestering, een roes. De gezichten, eerst strak en geconcentreerd, ontspannen zich. Het lijkt alsof de voeten, die steeds sneller het vreemde patroon treden, ondergaan in een werveling van stof. Het oog kan ze niet meer volgen. De statige rij, zichzelf gelijkblijvend, schrijdt sneller en sneller en sneller. Daar valt er één ..... de rij gaat voort. Er valt een tweede ..... de rij gaat voort. Totdat met een laatste trommelslag de laatste neerzijgt en ze daar liggen in stilte, bezeten van hun dans misschien. Eén van hen, die zo dansen, heeft eens geschreven: "Ik weet, mijn voeten treden slechts de tegels van de binnenhof. Maar mijn gedachte gaan uit tussen de sterren. En zie, ik schrijd van ster tot ster. Zonnen komen mij tegemoet en groeten mij. En verder schrijd ik. Eenzaam ben ik, al weet ik dat anderen met mij gaan in hetzelfde patroon. Mijn voeten schrijden voort, ik kan mijzelf niet meer remmen. Voort en voort en voort gaat het. Rond mij komen nevelen van vreemde kleur. Zij zijn als vlerken, die rond mij dansen, scharlakenrood en vurig. Haar mijn voeten schrijden verder en mijn ogen zien verder. Verder naar iets, wat is niet licht en niet duister, maar dat spreekt in mij. En dan komt het ogenblik dat mijn voeten – aarzelend nu haast op het pad – die laatste schreden doen. Ik schrijd binnen in deze wereld, die is licht noch duister. En als een geluidloze explosie voel ik in mij plotseling: de wereld; het lijden van de wereld; de onderwereld en wat er in bestaat; de werelden daarboven en de engelen, die zingen. Ik zie het paradijs en de ondergang. En uit dit alles klinkt een woord, een akkoord, dat voortschrijdt en mij toeroept: Groot is Hij, Die Al geschapen heeft. Geprezen zij Zijn naam. Groot is Hij, Die in Zijn liefde al Zijn kinderen behoedt en voortvoert tot de veiligheid van Zijn wezen. Geprezen zij Zijn naam. Dan, wanneer ik vragen stel en mij uit in de onvolkomenheid, waarin ik nog mijzelve ken, liggend als een witte hoop op de stenen en toch schrijdend in iets, wat is licht noch duister, zo wordt in mij een antwoord geboren. Dit antwoord breng ik met mij. Mijn ledematen zijn zwaar en loom. Mijn hoofd is moe. Het lijkt alsof de trommelslag mij nog achtervolgt in de stilte van de hof. Moeizaam beroer ik mijn tong en ik dwing haar de woorden 34

ORDE DER VERDRAAGZAMEN te spreken, het antwoord op de vraag. Maar ik weet: groter dan het antwoord is de waarheid, die ik niet spreken kan. Dit is de roes van hen die dansen. Zo kan roes zijn: het ingaan tot het grootste heiligdom. Ook kan roes zijn: de ondergang. Hoe zoekt gij de roes? Wat is u de roes? Vanwaar is hij gekomen? Waarom werd hij gezocht? Maar zo hij tot u komt en u meevoert als een vleugel, die u verder draagt tot onbekend weten en gevoelen, wanneer hij u wordt tot een fontein van lichtende kracht, een openbaring van eindeloze hemelen, dan is hij goed. Doch wie de roes zoekt om hemzelve, verdrinkt in een zee van duistere onbegrepenheden. Laat ons daarom niet zoeken naar roes; maar zo hij komt, hem aanvaarden als een vleugel, die ons kan voortdragen tot nieuwe werelden. Niet zeggende: Dit is roes. Maar zeggende: Laat dit mij kracht en vreugde zijn. Laat dit mij zijn licht en ontspanning. En zo ge terugkeert, zeg niet: Ik zal de roes zoeken. Doch wacht tot de kracht u beroert en u opnieuw meevoert ter vervulling van uw taak, opdat gij bewust zult zijn van uw wezen en uw plaats in het Al. Slechts deze heilige roes is geoorloofd.

35

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Esoterische Kring 1960-1961

Nummer 3 – 8 November 1960.

VRAGENGEDEELTE

Goedenavond, vrienden. We hebben vanavond een ietwat andere indeling, omdat wij een gastspreker hebben. Ik geloof dat wij de eerste tijd daarom gunstig kunnen besteden aan het afdoen van de voornaamste vragen, die er zijn. Daarna komt een gastspreker. Het kan daardoor iets anders lopen dan normaal, de tijd kan iets anders liggen. We zullen ons best doen om alles zoveel mogelijk en règle te houden. Graag de schriftelijke vragen en problemen. U zei ten aanzien van de beschouwing van het symbool: Waar ik volledig ben ingesteld op gelijk vlak, daar zal een harmonie, in mij bestaande, mijn wezen elders weerkaatsen. Aldus zal ik door het gebruik van het symbool als concentratiemiddel in staat zijn de hoogst mogelijke innerlijke harmonie elders gelijktijdig te manifesteren. 1. Wat bedoelt u met: een instelling op gelijk vlak? 2. Veronderstel dat ik mij op een schietlood concentreer als symbool van een denkrichting en bij uitbreiding als symbool van een geestelijke instelling; als ik mij vervolgens deze instelling nader bewust word als de fundamentele eenheid van al hetgeen geschapen is, in welke sfeer of sferen doet zich dan de echo voor? En krijg ik daardoor een symbolische wisselwerking, waardoor mijn innerlijke ervaring wordt versterkt? Elk symbool op zichzelf duidt een bepaald vlak van bewustzijn aan. Om een symbool te kunnen begrijpen moet je de inhoud daarvan niet alleen verstandelijk kennen, maar je moet ze ook aanvoelen. Wanneer ik dus een symbool beschouw en mij op een gelijk vlak instel, dan wil dit zeggen, dat ik het totaal van hetgeen voor mij in het symbool leeft, wat ik in denken en aanvoelen kan verwerken, ook tot uiting breng vanuit mijn eigen wezen. Bij het beschouwen van het symbool is dit dus een hulpmiddel. Want ik kan ook het symbool in mijzelve kennen en heb dan geen voorstelling nodig. In de praktijk echter zal de doorsneemens, wanneer hij zich op een voorstelling moet concentreren, niet in staat zijn deze volledig te doorvoelen. Zijn concentratie is te eenzijdig en te zeer op de voorstelling gericht om gelijktijdig een volledig opgaan in het symbool zelf mogelijk te maken. Het symbool is dus hulpmiddel. De instelling geschiedt op het vlak, dat het symbool aanduidt en wij krijgen daaruit een zo hoog mogelijke harmonische werking. Wij kunnen n.l. nooit een hogere harmonie verwekken dan ons eigen wezen aanvoelt. Wij kunnen niet verdergaan dan wij gekomen zijn, om het zo eens uit te drukken. Wanneer u dus spreekt over het schietlood als het symbool van een richting, dan kunt u door die beschouwing met die richting één zijn. Die richting kan op aarde bestaan en dus alleen een zuiver menselijk harmonisch verschijnsel plus een groter bevattingsvermogen voor de gemiddelde gedachtestraling van die groep inhouden. Wanneer ik verder doordring in dat symbool en ik ga dus de richting uit van het kosmische, dan zal de hoogste sfeer, die voor mij bereikbaar is, de weerkaatsing geven. Dit is afhankelijk van mijn persoonlijke voorstelling, mijn concept van de kosmos. Het deel van de waarheid, dat ik onder het begrip kosmos erken, bepaalt de sfeer, waarin de weerkaatsing (de synchrone weerkaatsing eigenlijk) ontstaat. Dan wil ik er verder nog op wijzen, dat dit spiegeleffect – want dat is het eigenlijk –altijd gaat via de trappen van het eigen wezen. Bij het stellen van de vraag is dit buiten beschouwing gebleven. Maar het gaat van binnen uit. Dus vanuit onze geestelijke voertuigen naar de wereld, waarin die geestelijk voertuigen a.h.w. leven en via onze eigen geestelijke voertuigen keert de kracht tot ons terug. Dit volgt uit de vorige les zowel als uit het voorgaande in de les, waaruit het citaat is genomen. Ik heb moeilijkheden met de schematische tekening. De basis van onze persoonlijke bewustzijnskennis is een punt, "ik ben", gelegen in de basis van de gouden driehoek. Is de 37

ORDE DER VERDRAAGZAMEN stoffelijke ervaring en beheersing dan ook slechts één punt, gelegen in de basis van de azuren driehoek? Ja. Anders gezegd: Wanneer ik uit het allerhoogste (dus het kosmisch bewustzijn) een loodlijn laat op mijn ogenblikkelijk bewustzijn (tevens de basislijn van die gouden driehoek), dan heb ik daarmede het punt bereikt, waarop ik mij op dit ogenblik bewust ben. Mijn bewustwordingsmogelijkheid is in veelheid van verschijnselen uitgedrukt door de afmeting van de driehoek zelf. Ik ben het midden van de basislijn. En laten we nu eenvoudig zeggen, dat zich naar rechts het goede en naar links het kwade (of het lichte en het duistere) dus uitstrekt voor mij. Dit is alles echter geestelijk, levend en lichtend. Daarnaast bestaat de mens uit materie. U moet goed begrijpen dat op het ogenblik, dat u materie wordt, uw totaal geestelijk bewustzijn mede aansprakelijk is voor het stoffelijk voertuig, dat u kiest. Daarover werd al veel gesproken. Het gevolg is, dat precies dezelfde verdeling als geestelijk bestaat ook stoffelijk zal ontstaan. Waar nu bij een plaatsen in de z.g. stervorm de driehoek materie wordt gekanteld en dus tegengesteld wordt – oorspronkelijk hadden we, zoals u weet, een congruentie, een volkomen gelijkvormigheid – zo zal de punt van beide driehoeken door een volkomen rechte lijn verbonden kunnen worden. De punten, waarop de azuren lijn (die dan iets hoger ligt dan de gouden lijn) en de gouden lijn gesneden worden door deze lijn, die beide punten verbindt, bepaalt dus de punten van ervaring en de punten van ik-bewustzijn in geuite vorm. Simpel gezegd: stel u een ogenblik voor dat beide driehoeken niet worden voorgesteld als elkaar snijdend en als symmetrisch patroon, maar als twee gelijk-grote en gelijkvormige driehoeken, die op elkaar liggen, dan kunnen we door één loodlijn te laten vanuit de punt – onverschillig van welke driehoek – op beider basislijn; precies aanduiden waar het eigenlijk ikbewustzijn (het brandpunt van ervaring) zich bevindt. Ook wanneer ik nu de tegenstelling stofgeest, zoals die voor ons bestaat, symbolisch ga uitdrukken door dit z.g. gevlochten zegel ervan te maken (dus deze twee elkaar snijdende driehoeken, die een volkomen symmetrische stervormen, met 6 volkomen gelijke punten dus) blijkt ditzelfde waar. Ik heb nu de tegenstelling stof en geest aangeduid. Ik heb door de ruimte, die ligt tussen de laaggelegen gouden lijn en de hooggelegen azuren lijn en de bases van hun driehoeken aangegeven welk deel van mijn leven tot mijn huidig ervaringsgebied behoort. Daarbij zien wij het eigenaardige feit, dat de geest dus kan klimmen tot het maximaal stoffelijk bereiken en ervaren, dat de mogelijkheden voor beiden gelijk zijn. Kunt u zich het beeld voorstellen? Hier hebt u dus de gouden lijn, daar gaat de driehoek naar boven; daar hebt u de azuren lijn, daar gaat de driehoek naar beneden. Azuur is materie, goud is geest. Materie ligt in de levensuiting van de mens boven de geest, omdat zijn geestelijke vermogens zich moeten aanpassen en groeien naar de totale bewustzijnsmogelijkheid, die stoffelijk onmiddellijk werd uitgedrukt. Dit is te danken aan het feit, dat het geestelijk bevattingsvermogen en besef bepaald wordt door eigen voorstellingsvermogen, Terwijl in de stof de geopenbaardheid van de stof en de stoffelijke verschijnselen op zichzelf te allen tijde de wereld vormen. Dan vloeit hieruit voort, dat de geest over het algemeen een kleiner deel van de gouden basislijn bewust zal beleven en exploiteren dan de gelijksoortige waarde van de azuren basislijn, die boven haar ligt. Wanneer een absolute eenheid van bewustzijn in stof en geest is ervaren, houdt het verschil op te bestaan. Dan is er geen sprake meer van onze twee driehoeksvormen en kunnen wij daarvoor terugkeren naar de congruentie, waar de volledige beleving van stof en geest –zijnde volkomen gelijk – de waarheid van leven weergeeft in beide factoren en als zodanig een besef van het Goddelijke hieruit mogelijk is, evenals een benadering. Wilt u nog even herhalen van de lijn, die u naar beneden laat en die dan lager of hoger is voor het stoffelijke en het geestelijke. Die lijn is toch congruent? De lijn is congruent, wanneer wij beide driehoeken op elkaar leggen. Wanneer ze echter tegengesteld zijn, dan houdt voor ons bewustzijn de congruentie op te bestaan, omdat wij met twee gescheiden waarden te maken hebben. Hieruit vloeit dan weer voort, dat er voor ons een verschil aan beleving kan bestaan in goud (of geest) en in azuur (of materie). Dat verschil in beleving moet worden opgeheven om een perfecte harmonie te verkrijgen. Een perfecte harmonie, waarbij alle waarden van geest en stof gelijkelijk en volledig worden beseft, maakt echter voor ons een verschil tussen beide driehoeken niet meer noodzakelijk, want het vloeit samen. en in die eenheid komen wij tot de kosmische waarheid, die dan weer in de driehoek is uitgebeeld.

38

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Bij een tekening zouden we dus beter de blauwe driehoek in zijn volheid kunnen tekenen, en de gouden driehoek gedeeltelijk weglaten, waar hij door de blauwe driehoek wordt overschaduwd. Voor de mens, ja. Maar het is niet de bedoeling dat zij dit altijd, zal doen. en daarom geeft van onze zijde uit het z.g. gevlochten tekenen een beetje meer inzicht. Wanneer wij ze n.l. gevlochten tekenen (dus de gouden driehoek volledig links naar boven gaande en de azuren driehoek rechts naar onder gaande, waarbij dus beide éénmaal onderbroken zijn in de tekening), geven wij de continuïteit van verschijnselen gemakkelijker weer dan door het onderbreken van één van de driehoeken op de vier punten van beroering, Dus dan in de ruimte het als een kegel voorstellend. Bij een piramide kunnen wij deze symboliek niet gebruiken, omdat het voor de mens praktisch niet mogelijk is een 4-dimensionale uitslag te tekenen van de piramide, die weer noodzakelijk zou zijn om op een vlak de verhoudingen aan te duiden, die tussen beide piramiden zouden bestaan. Waar de beide piramiden elkaar doorkruisen, kunt u zich n.l. tekenkundig niet voorstellen, omdat u op een 2-dimensionaal vlak werkt. Als zodanig is het ook voor het menselijk oog niet mogelijk dit symbool te tekenen, omdat automatisch dan één van de piramiden voor een groot deel wordt weggedrukt door de andere piramide, met als gevolg dat we hier dus nooit een kruising zullen gebruiken, maar bij de piramide altijd spreken van een spiegeling, waarbij de basis dus voor beide gelijk en in het midden ligt en de één zich naar beneden en de ander naar boven ontwikkelt. Dit voert tot andere interpretaties en andere symboolwaarden, zodat dit hier niet vergelijkbaar is. Hoe groter het gebied ervaring wordt, hoe korter wordt de lijn bewustzijn, is gezegd. Maar is in die lijn bewustzijn de "persoonlijke" bewustzijnskennis slechts een onderdeel? Want alleen in dat geval kan ik tot de constructie van een zeshoek komen. De lijn bewustzijn verbindt n.l. de opstaande zijden, terwijl de zeshoek slechts een deel van deze lijn bevat. In de praktijk komt het eigenlijk Hierop neer, dat de lijn bewustzijn, die wij aangeven en die steeds kleiner wordt naarmate wij hoger komen, dat deel van bewustzijn aangeeft, dat wij persoonlijk bezitten. Het houdt niet in, dat het bewustzijn niet gelijktijdig versmolten kan zijn met waarden buiten het ik. Om het heel simpel uit te drukken: Naarmate het bewustzijn van het ik meer intens één wordt met God, wordt de beleving van al wat buiten staat minder een bewustzijnskwestie dan wel een soort instinct. Het is dus automatisch aan het wezen toegevoegd, maar vraagt geen eigen acties, ofschoon het wel voor het ik bruikbaar is. Ik heb getracht het voor mijzelf heel simpel uit te drukken door de gouden driehoek die van het kennen en de azuren die van het kunnen te noemen. Maar dekt dit eigenlijk wel wat u ervan zegt? Neen, dat dekt het niet. Want zowel kennen als kunnen zijn voor de mens stoffelijke waarden. Kennen is n.l. een bewustzijnsfunctie. Kunnen vloeit uit het bewustzijn voort, maar impliceert verder vaardigheid, dus ook stoffelijke waarden. Wij brengen daarbij het hele symbool terug tot een zuiver menselijke relatie. Dit is niet de bedoeling. U kunt wel spreken (als u dat graag wilt) van het geestelijk ik en de nu actieve ikheid, het nu actieve voertuig. Dat zoudt u nog wel kunnen doen. Dat laatste zou dan in het azuur schuilen en het geestelijk ik in de gouden driehoek? Inderdaad, omdat de geest dus het hogere gebied omvat, de materie het lagere. Waar wij deze als tegenstelling kennen, zien wij ze aan elkaar tegengericht. U dient dus altijd te onthouden: Wat wij als azuur of blauw hebben uitgedrukt, dat zou wetenschap kunnen zijn b.v. Dan zou daar tegenover komen te staan: de gouden driehoek als innerlijk weten. Dan komen wij wat dichter in de richting. Maar wij geven dan nog niet zuiver het symbool weer, zodat het beter is u te houden aan de misschien wat ingewikkelder benamingen, die wij hebben gesteld. Elk verlangen, dat intens opkomt, betekent dat het ligt boven de ogenblikkelijk bestaande stoffelijke toestand en beneden de geestelijk bereikte toestand, is gezegd. Zijn de woorden "boven" en "beneden" hier niet per ongeluk verwisseld? Wij hebben n.l. de gouden driehoek met de spits opwaarts en de azuren met de spits neerwaarts. Inderdaad. Wanneer wij ons aan het symbool vasthouden, moeten die woorden inderdaad worden verwisseld. De bedoeling van de weergave was hier dus waarschijnlijk te menselijk gericht, omdat wanneer wij een werkelijk al-overheersend verlangen hebben, dit niet meer is terug te brengen tot een zuiver lichamelijk iets. Een lichamelijke begeerte kan n.l. niet al39

ORDE DER VERDRAAGZAMEN overweldigend zijn voor de mens, evenmin als een zuiver lichamelijke angst of een lichamelijke pijn. Op het ogenblik dat wij daarbij de mentale factor in het geding brengen, gaan wij bepaalde niet aan de stof of aan het begeerde 'of het gebeuren inherente, maar eigen waarden toevoegen aan de oorspronkelijke stoffelijke waarden. Daardoor liggen wij dus vanuit menselijk standpunt op' een terrein, dat ligt boven het stoffelijke. Inderdaad. Maar dat kan nooit geestelijk zijn, want geestelijk worden de waarden a.h.w. omgedraaid en daar kunnen angst en begeren heel weinig uithalen. Het gevolg is dat wij liggen tussen het geestelijke en het stoffelijke in en dat wij op dat ogenblik niet in staat zijn een volledig geestelijke realisatie in onszelf te doen ontstaan, maar ook niet in staat zijn een volledige stoffelijke realisatie van de werkelijkheid te geven. De wereld, waarin wij leven, is dus een persoonlijke, een soort fantasia, dat omringd wordt door werkelijke waarden en naar boven en naar beneden door werkelijke waarden wordt begrensd. Vandaar dus dat het lichamelijk verschijnsel – en dat is iets typisch – op een gegeven, ogenblik symptomatisch wordt voor hetgeen in dat fantasie, gebeurt, (ik spreek hier niet over een eenheid van stof en geest, want daar kunnen stoffelijke en geestelijke werkingen volledig parallel verlopen; maar het bewustzijn zal dan b.v. volledig geestelijk zijn, het ervaren kan dan daarbij volledig stoffelijk zijn.) Bij de versterking echter, waarover wij spreken, leven wij steeds weer in fantasie. Niet omdat die wereld een zuivere fantasiewereld is, maar omdat de persoonlijke interpretatie die wij plegen te geven aan feiten, de voorstelling die wij plegen te maken, zowel van de geestelijke werkelijkheid als van de stoffelijke werkelijkheid verwijderd zijn. Dit kan dus tussen stof en geest ook onevenwichtigheid doen ontstaan, wanneer het één van deze of beide gebieden overvleugelt. Omdat dan de punten "ik" niet meer in de rechte lijn liggen (en nu gaan wij dus even terug naar het symbool) maar t.o.v. elkaar verschuiven. Bij deze verschuiving ontstaat dus een wisselwerking, die niet juist meer is; wij zijn disharmonisch geworden. En uit deze disharmonie zien wij dan dat alleen het punt "waan", dat in het midden ligt, nu in de ledige ruimte noch met de top boven (de goddelijke openbaring in de geest) noch met de top beneden (de goddelijke ervaring in stof) in lijn ligt. En deze vertekening is dan de oorzaak voor allerhande onaangenaamheden, ziekte, enz. Daarnaast voor geestelijke kwellingen, afwijking van sfeer, enz. Vrienden, ik hoop dat u mij niet kwalijk neemt dat ik dit op zichzelf interessante punt beëindig, want het wordt tijd dat ik plaats maak voor onze gastspreker van vanavond. Ik geloof niet dat ik u daarop verder behoef voor te bereiden. Het is nu niet direct wetenschappelijk, maar het is zeer zeker een kern van de esoterie. Uw aandacht voor onze gast.

DE WERELD VAN HET WONDER

Goedenavond, vrienden. Wanneer ik op deze avond tot u spreek, zo komt dit voort uit een zekere behoefte mijnerzijds. (Ofwel ik mag zeggen: onzerzijds) U bent hier als groep samen en u zoekt naar esoterie, innerlijke kennis, en bewustwording. Daarbij worden sommige punten helaas te veel vergeten. Ik wil u wijzen op de wereld van het wonder, het werkelijke wonder, dat bestaat voor ons allen. Wij kunnen natuurlijk trachten aan de hand van menselijke wetenschappen, aan de hand van beredenering, door te wijzen op toeval en kansrekening, het mirakel te ontkrachten. Maar ik mag toch wel uitgaan van de stelling, dat voor de doorsnee-mens het wonder noodzakelijk is. Een mens komt pas tot de intensiteit van geestelijk beleven, die nodig is voor een werkelijk opstijgen tot de hogere waarden van het ik, wanneer hij steeds weer geconfronteerd wordt met het onbegrijpelijke, wanneer hij steeds weer attent wordt op het ingrijpen van grotere krachten en grotere wezens in zijn persoonlijkheid. Het wonder wordt heel vaak tegenwoordig een toeval genoemd. en wij kunnen praktisch alles wat gebeurt redelijk verklaren. Maar hebt u er wel eens over nagedacht, hoe wonderlijk het is, dat in ruimte en tijd de juiste condities elkaar ontmoeten op het ogenblik, dat dit voor u belangrijk is? Hebt u zich ooit afgevraagd, hoe het komt dat u juist deze kleine en haast onopvallende hulp, deze inspiratie, deze kleine stoffelijke gave of dit enkel geestelijke woord juist verneemt op het belangrijke ogenblik? Er zijn in de wereld (de wereld van de geest en 40

ORDE DER VERDRAAGZAMEN van de stof) krachten actief, die veel groter, veel sterker en veel machtiger zijn dan menselijk weten zich kan voorstellen. Deze krachten te noemen ware overdreven. Maar hun bestaan mogen wij vaststellen. Wij kunnen met deze krachten in contact komen. Er bestaat een mogelijkheid om die kracht te beleven, ook als mens. In enkele gevallen zijn wij in staat om in een mystieke bespiegeling door te dringen tot het allerhoogste Licht en de allerhoogste Kracht, zelfs vanuit de stof. Maar daarvoor is iets noodzakelijk, wat menigeen ontbreekt: Een vertrouwen misschien, een erkennen van die Kracht niet alleen als hypothese maar als een werkelijk verschijnsel in het eigen bestaan. Ik wil hier niet spreken over de noodzaak om God te aanvaarden. Wel over de noodzaak de werkingen, die mede uit God zijn, in eigen bestaan en leven te erkennen en daaruit voor jezelf aan te voelen wat nu de mogelijkheden zijn. Daaruit voor jezelf de kracht te putten om nu op dit ogenblik geestelijk verder te gaan, een hoger en intenser geestelijk beleven in jezelf zich te doen afspelen. Het punt van uitgang is voor de meesten onzer de liefde Gods, de eeuwige kracht van het Licht, die rond ons is. Wij moeten echter goed beseffen, dat wij – ofschoon wij altijd deel zijn van het Licht en de goddelijke Liefdeskracht altijd voor ons bestaat – niet gelijkelijk te allen tijde in staat zullen zijn om deze kracht te ervaren of met deze kracht te werken of vanuit deze kracht verder te gaan. Er zijn voor mens en geest zekere beperkingen. Wanneer in een mensenleven of wanneer in een geestelijk bestaan een ogenblik komt van werkelijke behoefte – ook al is deze niet gerealiseerd – zo zal het wonderbaarlijke, het paranormale, het occulte zich manifesteren. Daarover hebt u in de loop der tijden reeds veel gehoord, naar ik aanneem. Besef echter wat dit betekent. Het is niet alleen een proeve of een beproeving. Het heeft op dat ogenblik volledig zin, indien u het kunt ondergaan als een werkelijk deel van het hogere, niet alleen als een verschijnsel. Het is noodzakelijk om in jezelf één te zijn. en die eenheid houdt vele dingen in, die voor mensen vreemd lijken. En toch, laat ons het eenvoudigst voorbeeld nemen: Wanneer er werkelijk liefde is in je hart voor één, die niet in je eigen wereld vertoeft, dan kan die zich manifesteren. Dan kun je hem/ haar zien en soms spreken. Het is echter dwaasheid en waan in stoffelijk opzicht. Maar het betekent gelijktijdig vaak de kracht en de zin van je leven. Dat is geen toeval, dat is niet alleen het spel van een verworden fantasie. Dat is het mirakel, het wonder van de grens die wegvalt, waarbij de verschijnselen van uw eigen wereld een ogenblik hun realiteit moeten achterstellen bij iets, wat u leven geeft; wat u inhoud en kracht geeft. Wanneer u door het leven gaat, dan gebeuren er soms toevalligheden. U mist een tram of trein of bus of u wordt opgehouden door een verkeerslicht; en juist daardoor maakt u contact met een mens, die interessant is; juist daardoor ontmoet u iemand, die u in lange jaren niet gezien hebt; juist daardoor gebeurt er iets in uw leven. U bent niet besloten, u staat in twijfel en een schijnbaar toevallig gebeuren – eenvoudig een klok, die slaat, een geluid op straat, een zinsnede in een hoofdartikel in een krant – treft u en brengt u tot een beslissing. Dat is geen toeval. Wanneer u juist bent ingesteld, wanneer u werkelijk zoekt goed te handelen en goed te doen, dan blijkt de inspiratie, die daaruit voortkomt, uw eigen leven rijker, weidser en groter te maken. Het geeft u een nieuwe taak, het geeft u een nieuw licht, het geeft u nieuwe veerkracht. Dat zijn wonderen. Tegen elke toevalligheid in en tegen elke berekening van menselijke kant gebeuren de vreemdste dingen. Een verkiezing misschien, die anders uitloopt dan ieder had gemeend. Of een loterijprijs, die juist daar valt, waar ze nooit verwacht had kunnen worden. Steeds weer toeval. Eenvoudig toeval. Een mens koopt een lot om een ander een genoegen te doen en wint een hoofdprijs en zijn leven verandert. Allemaal toeval. Of .... een wonder? Ik wilde dat ik u het geloof in het wonder zou kunnen geven. Want er zijn er onder u die ziek zijn, er zijn er onder u die verward zijn, er zijn er onder u, die niet weten wat te doen en die in een soort gelatenheid ondergaan, waar zij zouden moeten handelen. Dat u zo bent, dankt u aan het feit, dat u aan het wonder voorbijgaat. Het wonder, dat zoveel groter kan zijn dan hetgeen wat u werkelijk begeert of verlangt. Dat u voorbijgaat aan de verwachting, dat – zelfs ondanks natuurlijke zaken en verklaringen – het ingrijpen in uw leven een teken is van een werkelijke kracht van boven, een werkelijk levende kracht. Hoe wilt u opgaan in uzelf tot God, hoe wilt u zichzelf leren kennen, hoe wilt u waarlijk leven, wanneer u niet – gesterkt door het feitelijk ervaren – steeds weer u voelt opgeheven boven de norm? Er zijn zoveel vreemde dingen. U gaat op reis en door een toeval wordt u 41

ORDE DER VERDRAAGZAMEN tegengehouden. Maar het verandert iets in uw leven en in het leven van anderen. Dat is geen toeval. Toeval is een uitvlucht, die de mens heeft gevonden om het wonder te verklaren. Het wonder dat – stoffelijk gezien – positief en negatief kan zijn, dat stoffelijk een gift, een vreugde en een verheffing kan betekenen en soms een beperking; maar dat altijd weer werkt in jezelf, in jezelf krachten omhoogstuwt, in je dat doet ontstaan wat noodzakelijk is om voort te gaan. Het is misschien voor velen prettiger om te spreken over het zuiver wetenschappelijke of om in het magische te dolen, zich te houden aan de filosofische regels der esoterie en de betekenis van de symbolen. Maar vrienden, er is méér in het leven dan dat. Wanneer u er werkelijk op durft letten, wanneer u het durft accepteren voor wat het is, bestaat in uw leven het wonder, elke keer weer. en wat meer is: de mens die eenmaal het wonder beleeft en aanvaardt, put daaruit kracht om in zichzelf op te gaan. En dan mag dat verklaard worden met het wekken van spiegelingen en weerkaatsingen in andere sferen. Maar wanneer een spiegel een beeld werpt naar een andere spiegel, wanneer licht langs vele hoeken terugkeert tot zijn bron, dan is het niet de spiegel, die bepaalt en ook niet de lichtbron, maar de kracht, die in de bron het licht veroorzaakt. Datgene wat u doet leven, wat u doet denken, verlangen, streven en dromen, datgene wat u maakt tot mensen, die zoeken naar esoterisch beleven, is het Licht, is de Werkelijkheid, het Goddelijke. Daaruit ontstaan de wonderen. Niet uit u en niet uit het toeval van de omgeving. Misschien klinkt het u vreemd, wanneer ik hier wil spreken over een bewuste kracht Gods en een bewuste liefde in uw leven. De meeste mensen nemen dit aan als een theorie en gaan eraan voorbij. Maar ik zeg u, het is u praktisch onmogelijk werkelijk reëel en gelukkig te leven, in geest en stof beide, zonder een intens geloof aan en een intens vertrouwen op uw God. Wij kunnen zeggen, dat het toch verstandiger is het stoffelijk en redelijk te zien. Misschien hebt u gelijk vanuit uw standpunt. Maar vrienden, er is zoveel gedaan, er is zoveel gegeven, er is zoveel geleden om dat licht en dat wonder in uw leven te brengen. Het is het product van opofferingen in de geest, van goddelijke liefde, die door alle eeuwen heen straalt. Het is het product van alle bewustzijn tezamen. en daarvan zijt gij het brandpunt. Want al wat met u betrekking heeft vloeit in u samen uit geheel de kosmos. Het is niet mogelijk voor u uw zonden te dragen. Maar het is wel mogelijk u de middelen te geven uw schuld goed te maken. Het is mogelijk u een kracht te geven om intenser te leven. Het is mogelijk u juist, indien u het wonder niet verwerpt maar wanneer u het bewust durft ondergaan, de weg te tonen naar dat innerlijk, dat heet het Koninkrijk Gods. Kennis is goed en schoon, wetenschap is belangrijk, begrip voor alle mooie verhoudingen in het Al is lovenswaardig en prijzenswaardig. Maar zeg mij, wat in uw kennis is groter dan het Licht, waaruit ge leeft? Dat Licht te erkennen, dat Licht te beleven in elke zin, is het meest belangrijke zowel voor de esotericus als voor elke mens. Er zijn velen geweest op deze wereld, die – bewust dit belevend – hun leven hebben gegeven om dit aan elke mens te bevestigen en te tonen. Er zijn ongetelde geesten, die steeds op deze wereld werken, zonder verpozen, om de mens die kracht van het wonder deelachtig te doen worden, hem aan te tonen waar zijn weg ligt naar innerlijke vrede. Wees in uzelf één met de Kracht, die u bezielt, door te erkennen hoe die Kracht steeds en altijd weer u leidt en helpt. Weet dat – al noemt ge het meester of leider of goeroe, engel of heilige – uit de grote Kracht steeds weer het vermogen tot u komt, dat uw leven in ruimte en tijd samenvoegt met andere wezens, dat inhoud geeft en betekenis door het juiste ogenblik. Ik heb u niet veel te zeggen, alleen dit: Wanneer gij mijn vrienden, gij mijn broeders en zusters, werkelijk wilt streven in uzelf, dan zult ge eerst moeten trachten de doelmatigheid van alle dingen te beseffen. Dan zult ge moeten trachten in te zien hoe alle toeval, elk schijnbaar tegenwerken of meevallen, behoort tot een plan. Gij kunt aanvaarden of verwerpen, maar het wonder wordt u gegeven. Put ge daaruit de kracht, die erin ligt, dan wordt ge sterk. Dan dringt ge door in uzelf en dan vindt ge in uzelf de gloed des Lichts. Dan vindt ge God. Maar indien ge alleen oordeelt naar uw eigen maatstaven en misschien zelfs uw eigen ik wilt oordelen met eigen maatstaf, dan gaat het wonder u voorbij. Dan zult ge niet weten, dat het is geschied en zult ge klein en onbeholpen blijven in uzelf. Ik spreek hier voor vele groten, hen die op deze wereld waren en hem, die nu op deze wereld leeft. De tijd van wonderen en mirakelen neemt toe, niet af. De tijd van wonderen en mirakelen is intenser en dichterbij dan ooit voor elk van u. Niet als de toverkunst van het 42

ORDE DER VERDRAAGZAMEN onbegrijpelijke, maar als het samenvloeien van begrijpelijke omstandigheden op dat ogenblik, dat zo belangrijk is. Deze kracht wordt aan alle mensen in grote volheid gegeven. Zij, die zichzelf willen leren kennen, dienen op deze kracht acht te slaan en daaruit de innerlijke kracht, het enthousiasme, de zekerheid, het geloof te putten, waardoor zij in zichzelf meer zijn, groter waarheid beseffen, zelfstandiger en bewuster handelen en helpen om hetgeen kosmisch noodzakelijk is op deze wereld in zich te verwerkelijken en buiten zich voor te bereiden. Dat is alles, wat ik u te zeggen heb. Vrienden, vrede zij u op uw paden. God zij met u op al uw wegen.

COMMENTAAR

Ik voel mij genoopt, vrienden, om iets meer te zeggen omtrent hetgeen naar voren is gebracht en dat – naar ik meen – uw belangrijkste les voor deze bijeenkomst inhoudt. Naast alle esoterie, waarmede wij ons zo graag bezighouden, naast alle zoeken naar betekenis van driehoeken en vierkanten en wat dies meer zij, zullen wij rekening moeten houden met een werkelijkheid, die bestaat. Deze werkelijkheid wordt door onze meester en vriend het wonder, het mirakel genoemd. Ongetwijfeld zult u bij enig nadenken in uw eigen leven en bestaan punten kunnen aangeven, die eigenlijk wonderlijk zijn en misschien onverklaarbaar. Maar ik ben er zeker van, dat de meesten uwer deze op het ogenblik van gebeuren zijn voorbijgegaan als iets, wat nu eenmaal gebeurt, iets wat er nu eenmaal bij hoort. Wij weten allemaal dat het buitengewoon belangrijk is in deze periode om zo groot mogelijke krachten te ontketenen van zuiver geestelijk gehalte en geestelijk belang. Wij weten dat toenemende vrijheid, zelf aansprakelijk zijn, enz. op deze wereld praktisch het enige redmiddel zijn. We hebben daarbij misschien niet genoeg de nadruk gelegd op de bevestiging, die de mens krijgt door het leven zelf. Misschien kan ik het eenvoudigst 't zo uitleggen: Wanneer het in je leven niet precies gaat zoals het moet, wanneer je in je eigen streven niet volledig juist bent, dan is er in je een soort pijn. Deze pijn pleeg je te verdoven door amusement, door moppererijtjes, ruzietjes, uitgaan en wat er verder bij hoort. In sommige gevallen ook – wanneer het te ernstig wordt – door dromen, het verwerpen van de werkelijkheid, en wat daar verder bij komt. Deze pijn neemt toe naarmate u in een richting gaat, die niet strookt met het kosmisch plan. (Misschien moet ik zeggen: met de schepping en de wetten van de schepping zelf) Naarmate u meer gehoorzaamt aan die wetten en u juister beweegt, zult u minder pijn voelen, terwijl het volledig juist gaan (dus het juist reageren in de stof) een bevrediging met zich brengt zonder enige kater. Ik zeg dit erbij, omdat anders mensen zouden denken, dat dus de bevrediging van het ogenblik alleen voldoende is. Het gaat hier om een bevrediging, die vrede achterlaat, die stimulans is en kracht. U zult zich afvragen: Wanneer dit nu werkelijk zo is, hoe kunnen wij dan die pijn vermijden? Ik kan u alleen dit zeggen: Die pijn zal over het algemeen bij de mens bestaan uit een zekere onrust, gebrek aan belangstelling en concentratie soms, in heel veel gevallen uit prikkelbaarheid, disharmonie met de omgeving en wat erbij hoort. Zolang deze condities bestaan, weet u dat u niet goed gaat. U blijft dus voortdurend wijzigen. U zult merken, dat deze verschijnselen afnemen, wanneer u in een zekere richting streeft. Maar ze zijn dan nog niet geheel weg. Dan gaat u in die richting zoeken naar de meest juiste taak, de meest juiste wijze van leven. Op deze manier komt u tot deze vrede en kracht, die in volledige tegenstelling staat dus met de onrust, de innerlijke pijn, zoals ik dat heb genoemd. Wat onze vriend nu hier vertelde over het mirakel, is hiervoor direct bruikbaar. Naarmate wij n.l. juister leven, speelt het mirakel, het schijnbare toeval, een grotere rol in ons bestaan. Te beseffen hoe deze toevalligheden ons leven stimuleren en in een bepaalde richting voeren, te beseffen hoe deze toevalligheden ons ook vaak weerhouden van handelingen en daden, die achteraf bezien misschien minder juist zouden zijn, betekent een begrip krijgen hiervoor; en door het juist en bewust aanvaarden van die werkingen zal ook het aantal werkingen, dat per tijdseenheid kan optreden, aanmerkelijk vergroten. Anders gezegd: wanneer het eerste 43

ORDE DER VERDRAAGZAMEN wonder bewust wordt ondergaan en ervaren, zal het tweede wonder niet zo lang op zich laten wachten als anders. Het "toeval" gaat zich steeds meer richten op de mens, naarmate hij juister is ingesteld, juister handelt en denkt. Hoe verder hij gaat met zijn handelen en denken, hoe reëler hij leeft. Dat betekent heus niet "heilig" volgens menselijke opvattingen; maar dat betekent harmonisch en sterk. Hoe meer de wereld zal blijken zijn dienaar te zijn i.p.v. zijn meester. Hoe duidelijker hem zal zijn dat ongekende krachtsreserves tot zijn dienst staan. Dit geldt voor u zowel in beroep, in het dagelijks leven, in emotioneel leven e.d. als in het geestelijk leven. Ik kan mij volledig neerleggen bij de conclusie, die onze meester en vriend hieraan toevoegt, nl, dat de mens daardoor meer één wordt met zijn God. Dat hij innerlijk stijgt. Want het feit, dat wij bewust a.h.w. gebruik gaan maken van die toevalligheden, dat wij de samenloop van mogelijkheden en omstandigheden bewust gaan hanteren om het door ons als juiste erkende te bevorderen, houdt tevens in, dat wij meer begrip krijgen voor het doel, dat wij ons stellen, dat wij een juister onderscheid maken tussen het belangrijke en onbelangrijke in ons eigen leven. Hieruit vloeit voort, dat die wereld, waarover wij het zo-even bij een vraag hadden en die ik fantasia heb genoemd, aanmerkelijk kleiner wordt. Wij handelen veel reëler volgens ons eigen wezen in geest en in stof. Wij zijn daarbij veel consequenter. Wij kennen minder ontduikingen van de werkelijkheid. Wij zijn niet geneigd de zaak te veranderen of te vertekenen of iets voor onszelf goed te praten. Wij zien onszelf, zoals wij zijn. en wij erkennen in dit beeld van het ik – beperkt als het voor een stof-mens moge zijn – het contact dat bestaat met de hogere kracht, waaruit het wonder (zo u wilt: het juist geplaatste toeval) geboren wordt. De conclusie zal duidelijk zijn: Het erkende ik maakt een contact met hogere krachten steeds sterker mogelijk en men gaat zich meer en meer op deze krachten baseren. Men erkent dus meer van het innerlijk en de innerlijke wereld, De esoterische bewustwording is een zekerheid. Daarnaast mag worden gesteld, dat de esotericus, die werkelijk bereikt, ook tevens magiër is. Want een esoterische bereiking houdt in: het verkrijgen van bewustzijn, handelingsvermogen en kracht op gebieden, die voor de normale mens gesloten zijn. Als zodanig de mogelijkheid om resultaten te produceren, die volgens de menselijke norm niet waarschijnlijk, onmogelijk of wonderbaarlijk zijn. Het één vloeit uit het ander voort. Verder kan worden gesteld dat de mens, die zichzelf kent zonder vertekening, in staat is om zeer veel van een medemens te beseffen, te begrijpen en te absorberen, zonder ooit door emoties en gevoelsverwarringen buiten de werkelijkheid te komen. Hij kan dus juist reageren op het werkelijk beeld van de personen, met wie hij in contact komt, ongeacht hun eigen bemanteling van die werkelijke persoonlijkheid. Hierdoor kan hij voor de medemens een veel intenser en groter betekenis krijgen en in vele gevallen zijn medemens helpen terug te keren tot het besef van de waarheid. Dit korte gesprek, dat onze meester-vriend met u had, blijkt dus wel te liggen in zijn consequenties. Ik ben zo vrij geweest die consequenties voor u uit te spinnen. U duidelijk te maken waarom voor ons in zekere mate het wondergeloof en het geloof noodzakelijk zijn; het erkennen van het wonder, willen wij verder komen. Dit is natuurlijk niet zo ingewikkeld als de problemen, waar wij b.v. de vorige maal over hebben gesproken. Maar het is de aandacht waard. U oordeelt b.v. over uzelf. U zult vinden dat uzelf geen enkele geestelijke vordering maakt. Maar u maakt zich een imaginair beeld van uw omgeving en ziet zo niet werkelijke verschillen. Uw beeld van de omgeving evolueert echter met u mee. Daardoor bent u niet in staat werkelijke geschillen en verschillen te zien. Het schijnbaar nutteloze blijkt soms later een grote vooruitgang te zijn. Het schijnbaar zinloze blijkt later vaak inhoud en betekenis te hebben, wanneer je kunt doordringen tot de werkelijkheid van je eigen wezen en kunt openstaan voor de werkelijke toestand van anderen. Dat geloof hierbij nodig is, een je baseren op God en goddelijk Licht, is duidelijk. Een mens is geneigd zijn eigen krachten voortdurend te onderschatten. Op het ogenblik echter dat hij weet te putten uit een krachtbron, die zich ook kenbaar voor hem manifesteert, die altijd rond hem is, voert hij zijn vermogens op tot het maximum. Bij dit opvoeren van vermogen is hij verder in staat krachten te hanteren veel groter dan normaal, door te dringen in diepere problemen dan anders voor hem te doorgronden zijn. Kortom, zijn wezen en handelingsvrijheid worden aanmerkelijk groter. Dat hier de nadruk wordt gelegd op het wonder, is waarschijnlijk mede te danken aan het optreden en werken van de wereldmeester van heden en de concepten, die op het ogenblik 44

ORDE DER VERDRAAGZAMEN van verschillende andere grootmeesters (uit het verleden en die nog in de toekomst zich zullen openbaren) naar de aarde worden gezonden. De instelling van de mens op het mysterieuze heeft alleen dan zin, wanneer de erkenning van het mysterieuze een innerlijke bezieling ten gevolge heeft, die in staat stelt het mysterie op te lossen en te beseffen en het ik juist te definiëren. Voor de wereld zoals die thans bestaat en dus ook voor u, mijne vrienden, lijkt het volgens deze meesters onmogelijk te komen tot een juiste instelling op deze wereld of elders, een juiste aanvaarding van het leven, zonder een besef van een actieve, onmiddellijk merkbare en beleefbare goddelijke kracht, die inhoud geeft aan al hetgeen voor u betekenis heeft, die zin geeft zelfs aan de meest zinloze ceremoniën; kortom die de bezieling betekent van de uiterlijke vorm. Door de bezieling van de uiterlijke vormen en verschijnselen krijgen deze dan een waarde, die deze zonder dit nooit zouden kunnen bezitten. Uiterlijkheden zijn er genoeg in de wereld en zelfs zeer schone uiterlijkheden en zeer schone namen en mogelijkheden. Indien de mens door een intenser geloven en werken met het Goddelijke, een reëler begrip voor zijn eigen wezen en omstandigheden, deze dingen bezielen kan, zo vindt hij een waarde, een actieve waarde, die een overwinning mogelijk maakt van alle stoffelijke en de meeste geestelijke problemen, die op het ogenblik voor mens en geest bestaan in verband met uw wereld. Zij zijn dan ook zeer dankbaar, dat onze meester en vriend heeft aangeboden voor u te spreken en wij zijn ervan overtuigd, dat u bij nader beraad en overwegen de grootsheid van de gebrachte boodschap zult beseffen, ondanks de schijnbare eenvoud ervan.

VRAGENGEDEELTE

Goedenavond vrienden. Na het eerste gedeelte wil ik eerst de vragen afdoen en dan heb ik daarna nog enige kleinigheden voor u in het vat. Wat precies verstaat u onder een stoffelijk dieptepunt? Een stoffelijk dieptepunt, daaronder verstaan wij de maximale projectie in materie. Er komt n.l. een ogenblik, dat materie zelfs geen vorm meer heeft en toch materie is. Dus a.h.w. het oeratoom, de oerkracht, die materieel gericht is. Dit is het dieptepunt in materie, wanneer we dit beschouwen in een symbolische voorstelling. Wanneer u het b.v. over die driehoekenkwestie hebt, dan stellen we, dat het materieel dieptepunt (ofwel de oerkracht van de materie) gelijk is aan het toppunt van de azuren driehoek. en dat houdt in, dat waar God begint in het onkenbare – het niet vormkennende maar alle mogelijkheden in zich bergende – voor ons geestelijk de materie precies zo begint: in zich dragende alle mogelijkheden, maar niet gevormd zijnde. Dat is een materieel dieptepunt in déze zin. Maar nu kun je het ook nog op een andere manier hebben. Hebt u zich ook beziggehouden met krommen van perioden? (Neen.) Men heeft de gewoonte om tijdperken b.v. uit te zetten op een rechte lijn. En dan zegt men: deze tijdperken hebben een eigen neiging, een eigen mogelijkheid. Voor Aquarius is deze b.v. lichtelijk gericht op mystiek en occultisme, maar hoofdzakelijk een geestelijke activiteit. We zeggen dan: dit is een geestelijke periode en die kent een geestelijk hoogtepunt. Nu blijkt als wij dat uitzetten, dat we een kromme krijgen, die dus van de rechte lijn naar boven gaat. Het punt, waarop de maximale ontwikkeling is bereikt aan geestelijk actief zijn, ontplooiing van geestelijke gaven en geestelijke krachten, noemen wij een geestelijk hoogtepunt. Maar nu gaat dus de beleving en de beïnvloeding van de aarde weer terug; er gaat een andere heerser komen en die is materieel. Hier hebben we de scheidslijn, die gaat naar onder toe. In het begin zijn er nog geestelijke tendensen, maar die worden nu allemaal stoffelijk gericht. Er komt dan een ogenblik, dat de materie op zichzelf schijnbaar alles is. Vandaar kun je niet meer dieper. Dan zou je weer naar boven moeten gaan. Dan komt er weer een andere heerser. Die geeft alweer zijn tendens aan, het stoffelijk bereiken krijgt weer een geestelijke achtergrond (men gaat het geestelijke erin zoeken) en langzaam maar zeker blijkt, dat het stoffelijke onbelangrijker wordt en het geestelijke belangrijker, totdat wij weer die nullijn hebben. En dan 45

ORDE DER VERDRAAGZAMEN krijgen we weer de volgende geestelijke periode, en dan zegt men dus: het geestelijke hoogtepunt is het maximum aan geestelijke inspanning en bereiking met een minimum aan stoffelijke belangstelling in een periode; terwijl een stoffelijk dieptepunt (wij zien dat van onze kant uit altijd als dieptepunt; dat hoeft het helemaal niet te zijn, dat is relatief dus, vanuit onze wereld bekeken) het ogenblik is, waarin alle wezen, alle belangstelling en alle pogen gericht is op de materie en in de materie en niet vanuit de materie onmiddellijk een hoger doel kent. Dat wordt natuurlijk nooit helemaal verwerkelijkt, maar je komt er soms erg dicht bij. Er is b.v. een periode geweest in het afgelopen tijdperk –dus in het Vissentijdperk – dat zelfs alle godsdienst eigenlijk materieel en materialistisch werd gezien, dat alle voorstellingen materieel waren en dat men uiteindelijk zocht om alles met de materie op te lossen. Denk maar eens aan de verkoop van aflaten, gereserveerde hemelplaatsen, enz. Erg materialistisch. Dat was dan een stoffelijk dieptepunt. In een stoffelijk dieptepunt bestaat geen enkele abstractie buiten de abstractie, die noodzakelijk is om een stoffelijke berekening te maken. Bij een geestelijk hoogtepunt is alles abstract en worden slechts zoveel werkelijke waarden geaccepteerd als noodzakelijk is om de abstracte waarden zo goed mogelijk in zich te erkennen, te beleven of daarmee werkzaam te zijn. De kleine topdriehoek is de volledige beleving van de drie aspecten der schepping of de drie-eenheid. Zoudt u die drie aspecten nog even in het kort onder woorden willen brengen? Daar zijn heel veel namen voor. Men stelt heel vaak: de Vader, of de originerende kracht; de Zoon, ofwel de vormgevende kracht; en de Geest, ofwel de bezielende kracht. Dat is dus de originele drie-eenheid, zoals men die komt. Daarnaast wordt ze ook nog wel zó gezien: Opbouw, afbraak en wezen. Dus ook weer een drie-eenheidsvorm. Daarnaast zien we ze heel vaak als: bestaan, wil en energie. Er zijn dus heel wat mogelijkheden om die driehoek te omschrijven. De kleine driehoek overigens, waarover hier wordt gesproken, geldt alleen voor de piramidevorm en dan hebben wij hier te maken met de topsteen. De topsteen, die volgens de oude opvattingen uit één stuk en volledig aansluitend op de piramide moest worden gebouwd. Dat is dus ook wel een kleine driehoek, maar hij heeft dan drie zijden, een driehoekige piramide. en dan zeggen we dit: In het grondvlak wordt een driehoek uitgebeeld. Deze driehoek geeft het menselijk aanvaarden van de Godheid, zijnde leven, bewustzijn plus openbaring (of als u het anders wilt zeggen: kenbaarheid.) Dat zijn dan n.l. de drie aspecten, waarbinnen het Goddelijke voor de mens bereikbaar wordt. en dan kennen we nog drie aparte driehoeksvlakken in die top zelf. En deze worden dan achtereenvolgens omschreven als: scheppend principe, vormend principe en bewustzijnsprincipe; als het weten, het willen en het doen; en dan, zoals alreeds gezegd, als weer Vader, Zoon en Geest. Daarmede hebben we dan een voorstelling van het Al, dat in dit driehoekig afzonderlijk piramidetje a.h.w. (dit drie-dimensionale driehoekje als ik het zo mag zeggen) volledig is weergegeven. Die kleine driehoek, zoals je het dan kunt noemen, wordt dan tevens de steen der wijzen. Want wie alle aspecten beseft en hun onderlinge congruentie in het voorstellingsvermogen kan uitdrukken, kent de totale inhoud. Dus uit de waarden van één der vlakken kan men de piramide berekenen, de andere vlakken. Uit het kennen van de andere vlakken, volgt de inhoud. Uit het kennen van de inhoud volgt de mogelijkheid om met het bewustzijn op te gaan in het Goddelijke. en dat is dan de top van inwijding. De Hindoe-opvatting Brahma, Vishnoe, Shiwa (daar komt dus de vernietiger, de omvormer bij), is dat dan een andere visie hierop? Neen. Die komt op hetzelfde neer, omdat de daad altijd de vernietiger is. Brahma is de kracht, de vormer of de vader. Shiwa is in dit geval de daad, voorgesteld als de vernietiger, maar in feite de vormgever. Vishnoe is dan weer de geest of de bezieler. en als je dat in de oude Brahmaanse leer nagaat, dan zal u ook blijken, dat in deze zin die goden geïnterpreteerd worden. Waarbij verder nog komt – dat mogen wij ook wel even nog zeggen – dat de gezichten gelijk worden gesneden en dat in het beeld van de godheid 4 en niet 3 aangezichten zijn. Omdat men stelt, dat één aangezicht van de godheid altijd verborgen blijft, maar dat de drie kenbare aspecten vanuit elk standpunt en elk punt van benadering volledig zichtbaar zijn. Dat is weer specifiek de Brahmaanse leer, omdat we daar te maken krijgen met Brahma en Brahman. Brahman is het scheppend principe, dat zich niet zelf openbaart, maar door de 46

ORDE DER VERDRAAGZAMEN kracht, uit Brahman geboren en die Brahma wordt, scheppend principe is. Dus een tweeledigheid eigenlijk. en die tweeledigheid komt daarbij tot uiting, omdat men daar van de opvatting uitgaat, dat één deel van de godheid altijd niet-geopenbaard is, omdat alleen daardoor de dag-en-nacht-kwestie (u weet wel, de dag en nacht van Brahma) tot uiting kan komen. Want wanneer het dag is, moet de reserve er zijn, waarin alles bij nacht kan terugvloeien. Er werd zondag 16 oktober een voordracht gegeven over de kosmos en daarbij werd uiteengezet: het is uw heelal waarin u leeft. Klaarblijkelijk gaat het om de voorstelling van het heelal, die in ons leeft en door onszelf wordt geschapen. Zo heeft een ieder zijn eigen kosmos. Dan rijst de vraag: Hoe komt het dat wij allen één en dezelfde (althans ongeveer dezelfde) voorstelling te hebben van hetgeen wij waarnemen? Of is deze gedachte inherent fout, omdat er geen enkele zekerheid bestaat, dat er buiten het eigen ik iets bestaat? Zo zou dan ook deze bijeenkomst, uw lessen en onze aandacht slechts in mij kunnen bestaan. Hoe komen wij uit deze impasse? M.i. ligt het antwoord in het grote Zelf, waarin we bestaan en dus ook onze denkprocessen en de daaruit volgende voorstelling. Het bestaan van het persoonlijk "ik" zonder meer is de waan, waaruit dan ook slechts een waan terzake van de kosmos kan ontstaan. Slechts door het beleven van het grote Zelf wordt deze waan doorbroken. Wat is hierop uw commentaar? Mag ik beginnen met te stellen, dat elk mens in zijn eigen wereld leeft, ongeacht wat hij meent met anderen gemeen te hebben. Voorbeeld: U kunt er niet zeker van zijn dat u alle kleuren precies gelijk ziet; maar omdat u een gemeenschappelijk woord hebt, waarmee een bepaalde kleur wordt aangeduid (ongeacht de verschillen in waarneming), zult u menen dat wat voor u rood is b.v. voor iedereen rood is. Toch is aan te tonen, dat er bepaalde verschuivingen in gezichtsvermogen bestaan, waarbij de kleurwaardering gemakkelijk kan afwijken. Op dezelfde manier hebt u andere begrippen. U denkt b.v. wanneer u spreekt over eerlijkheid, dat een ander precies hetzelfde bedoelt. Maar dat is lang niet zeker; anders zouden er niet zoveel mensen wegens oneerlijkheid worden veroordeeld, die altijd over eerlijkheid hebben gesproken. U spreekt over liefde; hoeveel dingen bestaan er niet, die onder het mom liefde verborgen worden? Sommigen menen, dat liefde alleen dit is en niets anders. God. Elke mens heeft zijn eigen beeld van God; maar als je het woord gebruikt neem je aan, dat een ander ongeveer hetzelfde bedoelt als jij. Hierdoor ie dus te verklaren, dat op grond van verschillen in waarneming (dus tastzin, gevoel, gehoor, gevoel voor ritme, klank e.d.) geheel verschillende belevingen kunnen bestaan, die door dezelfde begrippen uitgedrukt een uiterlijke waan van gezamenlijke beleving kunnen veroorzaken en ook van waardering. U leeft in uw eigen heelal, u bent uw eigen heelal. Dat is ook logisch. U kunt nooit vanuit een ander denken. U kunt hoogstens trachten uzelf in de plaats van een ander te denken; maar dan nog bent u het en is het niet die andere, die reageert, oordeelt of definieert. Alles wat gebeurt, betrekt u op uzelf. D.w.z. ieder reageert op zijn eigen manier. Wanneer u hier komt om een betoog te horen, dan zal ieder daaruit juist datgene puren, wat voor hem in zijn wereld belangrijk is. Logischerwijze leeft dus een ieder in zijn eigen Al. Dit eigen Al heeft een God. Die God is in het begin niets anders dan de perfecte voorstelling van wat je zelf zou willen zijn. Later wordt het een abstract beeld. en op den duur wordt het begrip van die God meer een zoeken naar een bepaalde beleving of een bepaalde invloed. Daarbij valt het meer persoonlijke van die godheid weg en wordt langzaam maar zeker – omdat nu een kosmisch voelen in de plaats komt van een stoffelijk reageren of een aan de hand van stoffelijke ervaringen reageren in de geest – een groter eenheid, van wereld beseft en bereikt. Maar voor de mens geldt, dat elk in zijn eigen Al leeft. Dat houdt helemaal niet in, dat er buiten die mens niets anders bestaat. Dat betekent alleen, dat het voor hem onmogelijk is iets te beseffen, wat niet in hem bestaat. Ik geloof dat u mij zover kunt volgen. Dan is het dus niet logisch te zeggen, dat b.v. deze lessen alleen in u bestaan. Maar wel is het logisch om te zeggen, dat deze lessen voor u allen, ongeacht hetgeen u daarin gemeenschappelijk kunt begrijpen en bespreken, toch een andere zin, een andere betekenis, een andere nadruk zullen hebben. 47

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Ten laatste: Er wordt gesproken over het grote Zelf of het grote Ik. Laten we maar rustig zeggen God. Dat is precies hetzelfde. Wanneer wij daarover spreken kunnen wij wel zeggen: dit is de enige werkelijkheid. Maar het is een werkelijkheid, die dan moet bestaan buiten tijd en buiten ruimte. In tijd en ruimte treden n.l. variërende verschijnselen op. Een "Ik", dat in zichzelve het totaal van de kosmos bevat maar bestaat buiten tijd en ruimte, is voor de mens niet voorstelbaar. Dientengevolge is dit grote Zelf of grote IK of deze God wel beleefbaar, maar nooit te begrijpen. Te zeggen, dat dit grote Ik de enige werkelijkheid is, is dus een fout vanuit menselijk standpunt. Integendeel, er moet worden gesteld, dat elke mens krachtens zijn eigen wezen en instelling, zijn eigen geestelijke achtergronden en zijn stoffelijke vermogens een bepaald Al schept voor zichzelf, waarin hij a.h.w. alleen leeft. Oorzaak en gevolg, wetten van gelijkblijvende velden en evenwicht, wetten van kracht en vermogen komen binnen dit veld, binnen dit ik tot uitdrukking volgens dit ik en niet volgens een grote kosmische Ikheid. M.a.w. oorzaak en gevolg b.v. werkt in uw eigen leven, maar zal vooral werken binnen het Al, dat u zichzelf heeft geschapen, omdat u alleen de gevolgen zult ervaren van hetgeen u inderdaad als oorzaak binnen uw eigen wereldconcept hebt geschapen. Dan is de eindconclusie: Dit eigen heelal, waarin je leeft is werkelijk. Het is geen waan. In het eigen heelal kàn waan of begoocheling inderdaad bestaan, omdat men de werkelijkheid van dit eigen Al lang niet altijd wil beseffen. Het neemt niet weg, dat dit eigen Al werkelijk is. Het is als "klein Al" niets meer of minder dan een bouwsteen van het grote Al; zoals de eigen persoonlijkheid, een weerkaatsing zijnde van de goddelijke Persoonlijkheid in zichzelf niet meer of minder is dan een bouwsteen van de goddelijke uiting. Het ligt toch voor de hand, wanneer je een eigen heelal hebt (dus een omsloten geheel), dat je dan nooit zeker kunt zijn, dat er iets anders bestaat? Het kan wel een waanvoorstelling van mij zijn, dat u daar zit. Ik heb er geen enkele zekerheid van. Want elke zekerheid, die ik daarvan zou kunnen hebben, die is voor mij wel zeker, maar die behoeft niet te bestaan in absolute zin. Ongetwijfeld hebt u in zoverre gelijk, dat u – door te stellen dat alles buiten u waan kan zijn en alleen voor uzelf werkelijk is – zozeer aan uw zinnen zou gaan twijfelen, dat u niet meer in staat zou zijn om zinnig te leven maar tot een waarzin zou komen. Het is voor de mens niet mogelijk te bepalen wat wel of niet reëel bestaat buiten zijn eigen ik. Maar zolang het voor zijn eigen ik een realiteit is, moet hij volgens deze realiteit handelen, omdat n.l. binnen deze voor hem bestaande realiteit alle kosmische wetten volledig tot uiting komen en als zodanig alle wetten van het Goddelijke, van oorzaak en gevolg, van kracht enz. binnen dit ik volledig gelden. Verder zal hij ontdekken dat factoren van buitenaf, die zeer duidelijk een zelfstandig bestaan voeren, in dat ik ingrijpen. Of anders gezegd: een schepper, die in een eigen Al leeft, dat geheel en al uit hem is geboren, zou volledige kennis en wetenschap moeten hebben omtrent alle factoren, die in dat Al optreden. Hij zou met enige training tot beheersing van al die factoren kunnen komen. Waar dit zeer duidelijk niet zo is, is het redelijk aan te nemen, dat buiten het eigen Al factoren bestaan, die zich echter slechts onder de grondcondities van het eigen beperkte Al binnen dit Al kunnen openbaren als verschijnsel. Dat is dus het mysterie. Juist. Leeft u ook in een dergelijke eigen wereld? Natuurlijk. Wie zou dat niet? Misschien is alles, wat ik hier doe en wat volgens mij een weg van licht en van kracht is, voor sommigen van u onbelangrijk. Voor mij is het het meest belangrijke in de wereld. Want alleen door zo te handelen vind ik innerlijke vrede. Dientengevolge is het voor mij. een volledige realiteit en ik ben mij ervan bewust, dat u reëel bestaat. Ik ben mij er ook van bewust, dat ik uw reacties tot op zekere hoogte opvang, en ik weet, dat dat niet uw volledige reactie kan zijn, omdat er verschillen tussen u en mij bestaan. Maar naarmate je geestelijk hoger komt – en dat is het eigenaardige – vallen de persoonlijke waarnemingen weg en komt in plaats van de persoonlijke waarneming de gemeenschappelijke beleving. Onze taal – dat hebben we al eens meer gezegd – is telepathie, een soort telepathie. Ik kan dus met een deel van mijn wezen op een ogenblik zijn als een deel van een ander wezen in dit wezen en onderworpen aan de wetten van dat wezen. Het resultaat is, dat dus een steeds grotere eenheid van wereld of Al kan bestaan tussen mij en het wezen, waarvan ik zo nu en dan een deel ben. Daardoor groeien wij naar een gezamenlijk heelal toe, waardoor wij niet meer eenzaam staan in een eigen heelal, maar met meerderen in een voor allen precies gelijkzijnd Al werken. En wij menen (dat is dus onze gedachtegang), dat wij op den 48

ORDE DER VERDRAAGZAMEN duur allen deze gelijkheid van waarden zullen kunnen verwerven, zodat i.p.v. een persoonlijk heelal een voor ons allen gelijk bestaand heelal mogelijk is. en wij menen dat dit gezamenlijke heelal een noodzaak is om te komen tot erkenning van wat onze vriend hier het mysterie noemt, wat in feite is de Godheid, het grote Zelf (of hoe u het wilt noemen), waarbinnen wij menen te leven. Dit is dan toch de doorbraak van de capsule, waarin ik mij gesponnen heb met mijn denken? Goed, voor u. Maar voor ons ligt dat weer anders. Bij ons is het n.l. niet een doorbreken van de capsule, helemaal niet. Maar het is op de een of andere manier een zich identificeren – zonder doorbraak – waarbij op een gegeven ogenblik door de wet van harmonie twee capsules gelijk zijn aan één capsule. 2 is 1; en wanneer 2 één is, is één 3. Dat is de hele kwestie. Maar dan komen wij weer in de symboliek terecht en daarmee hebt u voorlopig nog genoeg last, voordat dat geheel is doorgewerkt. We hebben nu heel veel vragen afgehandeld. We hopen de volgende keer minder tijd aan vragen te besteden en meer aan lessen, want dat is ook nodig. Wanneer wij uitgaan van symbolen van b.v. de mathematica, die de meest perfecte symbooluitdrukking voor de werkelijkheid kan bieden, komen wij voor onszelf (met nadruk: voor onszelf) tot een beeld, van waaruit wij menen de werkelijkheid te kunnen manipuleren. Dan krijgen we het volgende: Als waar esotericus, doordringende in mijzelve, zal ik terwijl ik in mijzelf doordring gelijktijdig de werkelijkheid buiten mij beter beseffen. Naarmate mijn leven m er uiterlijk blijft, zal ik minder van hetgeen rond mij is kunnen begrijpen, ik zal dus minder intens kunnen leven. Intensiteit van leven en beleven echter betekent tevens energie. Om voor onszelf te komen tot een zo hoog mogelijk energetisch vermogen in geestelijk en zelfs in stoffelijk opzicht, zullen wij dus onze eigen innerlijke krachten voortdurend moeten activeren, waar zonder dit buiten ons een krachtsuiting beperkt of zelfs onmogelijk is. Zoekende naar de waarheid zullen wij voor onszelf steeds die voorstellingen zoeken, die een zo juist mogelijke uitdrukking zijn van hetgeen wij voor waar houden. Eigenaardig genoeg is het niet zo belangrijk voor ons, of hetgeen wij als waar stellen inderdaad en volledig waar is. Belangrijk is wel dat wij daarin geloven en opgaan. Eerst daardoor n.l. kunnen wij deze waarheid in onszelf beleven en toetsen aan de in ons bestaande mogelijkheden. Dan zal blijken, dat ons concept van waarheid in onszelven groeit en dat ongeacht het punt van uitgang (dat altijd in zichzelf onwaar is) wij allen zullen groeien naar een kosmische waarheid toe. Bij ons zoeken naar een kosmische waarheid en wel langs de innerlijke weg, mogen vrij daarom nooit nalaten ook de uiterlijke verschijnselen voortdurend te bestuderen en zullen wij in zeer vele gevallen aan de hand van uiterlijke krachten en verschijnselen besluiten kunnen trekken omtrent ons eigen innerlijk, zowel als bepaalde innerlijke waarden van anderen, n.l. voor zover deze corresponderen met hetgeen in ons bestaat. Begrip voor anderen kan alleen ontstaan uit een zo groot mogelijke identificatie met anderen. De uitdrukking: uw naasten liefhebben gelijk uzelve wil zeggen, dat de naaste als "ik" wordt beschouwd. Door dit beschouwen als "ik" zal men niet de gehele naaste kunnen realiseren a.h.w. Men zal van elk wezen slechts een bepaald deel als naaste mogen zien en beschouwen. Door dit echter als identiek met het "ik" te zien zal men in het geheel een zeer grote harmonie kunnen scheppen tussen al hetgeen bestaat in overeenstemming met ons wezen in het Al en onszelven. In onszelf en in een ander? Ik zal het verduidelijken. Wanneer u dus uw naaste liefhebt gelijk uzelve, zullen bepaalde delen in die ander buiten uw begripsvermogen vallen. Bepaalde voorstellingen, die voor de anderen zijn als realiteit, zijn voor u waan of schijn. U kunt daarmee niet één-zijn. Dus is dit niet voor u het naaste of de naaste. datgene echter in de persoonlijkheid, wat u wel begrijpt en verwerkelijkt, wordt voor u even reëel als uw eigen wezen. Het wordt één met het innerlijk ik, kan vanuit het innerlijk ik begrepen, beïnvloed en gerealiseerd worden. Dan gaan we nog een stap verder. Op het ogenblik dat wij spreken over innerlijke ontwikkeling, zal elke innerlijke ontwikkeling uiterlijk weerkaatst moeten worden of weerspiegeld. Zolang in ons een innerlijk begrip bestaat, dat wij niet tevens in de praktijk kunnen brengen op een waardige, juiste en met ons wezen overeenstemmende wijze, is dit beginsel niet juist en moet een aanpassing worden gezocht, waardoor wij in onze eigen wereld 49

ORDE DER VERDRAAGZAMEN metterdaad volledig het innerlijk aangevoelde voor onszelf kunnen uitdragen. Het ik zelve, als bestaande in een eigen wereld of kosmos, (en nu kom ik dus even terug op het gevraagde van zo-even) zal daarin zelf wetgevende factor zijn, voor zover daarmee niet binnen het ik geldende goddelijke wetten worden overschreden ofwel in werking worden gesteld. Wat bedoelt u met overschreden of in werking gesteld? Overschreden in die zin, dat wij dus handelen tegen hetgeen als een goddelijke wetmatigheid ook binnen ons vastligt. Of in werking gesteld: op het ogenblik dat wij – niet beseffende – tegen de wet ingaan, ontstaat daar uit oorzaak en gevolg een reeks ervaringen, waardoor ons duidelijk zal worden, dat wij de wet overschreden hebben. Dit houdt in, vrienden, althans voor een waar esotericus: Elke mens is vrij zijn eigen leven te vormen. Hij kan in zijn eigen leven materieel en geestelijk elke richting inslaan, die hijzelve wenst en die dus strookt met zijn innerlijke persoonlijkheid. Zolang het eigen wezen harmonisch blijft en vrede kent, kan elke daad worden gesteld, mag elk geloof bestaan en zal niemand zich daartegen kunnen verzetten. Deze grote vrijheid wordt voor de mens beperkt door zijn sociale instincten, zijn afhankelijkheidsdrang t.o.v. de menigte, zijn oorspronkelijke scholing en zijn erfelijke waarden, kortom zijn behoefte om te behoren binnen een bepaalde maatschappij en een bepaald, deel te hebben aan de bezittingen, regelingen en mogelijkheden van die maatschappij. Als zodanig mag een aanpassing aan het maatschappelijk leven worden gezien als een adaptatie van het vrije "ik" aan een begeerde stoffelijke omstandigheid, die alleen reeds door het begeerte-element deel uitmaakt van eigen werkelijkheid. Een begeerte is toch een begoocheling? Op het ogenblik dat ik begeer, onverschillig of het reëel is of niet, bestaat het in mij. Want ik moet een beeld hebben vóór ik begeer. Wanneer dit beeld in mij bestaat, is het voor mij werkelijk, ongeacht of het realiseerbaar is of niet. Zo maakt alle begeren en alle angst onmiddellijk deel uit van mijn eigen werkelijkheid, mijn eigen Al. en nu een laatste stap: Alles wat ik denk is – waar het binnen mij bestaat – even werkelijk als alles wat ik doe. Tussen denken en doen bestaat alleen een verschil voor de stofmens, waar het denken minder aan de sociale structuren en gevoelens van de mens onderworpen is dan de daad. Maar in feitelijke betekenis zijn gedachte en daad binnen de mens volkomen aan elkaar gelijk. Het zal dan ook blijken dat de mens, die alleen denkt, daardoor voor zichzelf gelijksoortige consequenties, problemen en vraagstukken schept, als hij door de daad zou doen. Zelfs wanneer uiterlijk deze waarden niet onmiddellijk tot uiting komen, zo zal hij alleen door de innerlijke structuur soortgelijke consequenties doen ontstaan. Ik mag dit laatste misschien illustreren. Een mens heeft een reeks van gedachte. Deze gedachte op zichzelf verwerpt hij als niet goed. Hij blijft ze toch denken. Het gevolg is, dat hij alleen door deze strijdigheid in zijn gedachte de behoefte zal hebben zichzelf te bestraffen en zo – ook in zijn daadwerkelijk leven, in zijn daadleven – bepaalde situaties en toestanden schept, waardoor die bestraffing een werkelijkheid wordt, zelfs wanneer de daad alleen in gedachte werd gesteld. Dat is dus het gevolg van de gedachte. Inderdaad. Waaruit ik dus de conclusie trek, dat daad en gedachte, voor zover het ons eigen innerlijk wezen betreft, identiek zijn, en dat alleen in een wereldbestel, waarin een groepssamenleving voor de mens een noodzaak is, verschil kan worden gemaakt en wel aan de hand van de sociale gevolgen, die daarmee gepaard gaan. Maar dat wij nooit in staat zullen zijn de consequenties van onze gedachte te ontkomen. Alleen zal de daad een meer onmiddellijk kenbaar gevolg hebben dan de gedachte. Maar beide brengen het gevolg, zowel in stoffelijke werkelijkheid als in innerlijk beleven. Het is zeer belangrijk, dat u dit beseft. De doorsneemens meent, dat wat hij denkt niet erg is, wanneer hij het maar niet doet. Ik wil dit omdraaien. Wat een mens doet is niet zo erg, wanneer hij het maar niet denkt. Dat komt precies op hetzelfde neer. Dit echter vindt u wat belachelijk, omdat denken en doen volgens u niet gelijk zijn. Wanneer u iets werkelijk en voortdurend, denkt, zult u kunnen trachten dit om te zetten in de daad. U zult dan door een sneller en meer onmiddellijk resultaat kunnen zien in hoeverre uw gedachte onjuist was of waar er iets haperde. Het zal u in staat stellen uw gedachte aan te passen. De consequenties van de daad behoeven niet zo groot te zijn als men vaak vreest, wanneer de daad n.l. wordt gesteld met een respect voor alles, wat wij in de wereld rond ons zien. In gedachte zullen wij minder respect hebben voor uiterlijke waarden dan metterdaad. 50

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Maar waar een werkelijke eerbied, een werkelijk respect bestaat, zal deze in gedachte even sterk tot uiting komen als in de stof. Een strijdigheid tussen gedachte en uiterlijk doen of beleven kan voor ons nooit reëel zijn. Bij onze bewustwording moeten wij dientengevolge wel beseffen, dat het niet gaat om een alleen stoffelijke beheersing of een alleen geestelijke beheersing, maar dat slechts een zuivere beheersing, aan de hand van oorzaak en gevolg voortdurend gecorrigeerd, voor beide waarden gelijkelijk, voor ons goed kan zijn. Innerlijke en uiterlijke harmonie kan alleen gewonnen worden door een eenheid van gedachte- en daadleven. Realisatie van de eigen persoonlijkheid wordt zeer bemoeilijkt, wanneer men een gedachteleven voert, dat sterk afwijkt van een daadleven. Dat is voor een esoterische bewustwording zelfs zeer schadelijk. Elke mens dient zich daarom, wanneer hij denkt en zelfs wanneer hij droomt, niet alleen bezig te houden met het begeerde of het gevreesde, maar moet trachten zoveel mogelijk de werkelijke consequenties volgen zijn wereldconcept zich daarbij voor te stellen. Hoe meer gedachte en daad in uitwerking identiek worden, hoe gemakkelijker het ons mogelijk zal zijn gedachte en daad met elkaar te verwisselen. Wij kunnen dan de kracht van de gedachte gebruiken als daadkracht met stoffelijke gevolgen; terwijl omgekeerd zuiver stoffelijke handelingen en daden gebruikt kunnen worden voor geestelijke bereiking. Dit laatste wijst ons op de grote harmonie, de grote innerlijke eenheid, die het doel is van vele mystici, van vele geheimscholen; de eenheid, die door een zó grote harmonie van wezen onmiddellijke harmonie met groot-goddelijke waarden mogelijk maakt en een steeds groeiend bewustzijn van sferen plus het werkelijk kennen van het "ik" in al die sferen voor ons realiseert. Deze korte les is voor vandaag genoeg. Ik zou u wel willen verzoeken dit voor uzelf tot in de laatste consequentie te overdenken. Aan de hand van de conclusies, die u zou trekken, kunt u eventuele verdere vragen opstellen. Dit zal dan hetzij – indien er tijd blijkt te zijn – een volgende keer, of wanneer dit niet mogelijk is in de daaropvolgende bijeenkomst mogelijk worden gemaakt. Kunt u een voorbeeld geven van een uiterlijke daad, die als effect geeft een geestelijke bewustwording? Ik kan er wel geven. Alleen weet ik niet of al die voorbeelden voor u even prettig zullen zijn. B.v.: Wij kennen in de havenplaatsen van de oudheid, vooral in Rome, de Venustempels. De priesteressen daarvan waren, zoals dat heet, priesterlijke prostituees. Nu is het eigenaardige, dat vele zeelieden niet voor hun genoegen a.h.w. maar als een zuivere eredienst hier een stoffelijke paringsdaad stelden en aan de hand daarvan een geestelijke ontspanning en rust konden ervaren, die heel wat intenser was dan diezelfde mensen b.v. alleen door denken zouden kunnen realiseren. Hier werd een stoffelijke handeling omgezet in een geestelijke invloed van waarde. Het vreemde is verder, dat dit op hun uiterlijk gedrag weinig verschil uitoefende, maar dat zij heel' vaak een innerlijke vroomheid vonden a.h.w. en daardoor een grotere zachtmoedigheid tegenover anderen, dan zonder dat mogelijk zou zijn geweest. Dit is een voorbeeld uit de oudheid. Nu wil ik het omzetten in het heden en kies daarvoor natuurlijk een beeld, dat meer met het heden gelieerd is. Ik wil op een gegeven ogenblik een uitdrukking geven aan een eenheid, die ik met anderen ken. Ik nood hen daarom aan mijn tafel en wij eten gezamenlijk. Dit eten op zichzelf is de daad, Maar wanneer hierin een vriendschap wordt uitgedrukt, dan blijkt vaak, dat het geestelijk resultaat veel groter is dan de stoffelijke consumptie ooit kan weergeven. Dat laatste is de communie, niet waar? Onder meer. Maar wij zijn tegen de kerkelijke communie, omdat die een afscheiding van anderen teweegbrengt en alleen een eenheid met het godsbegrip op zich. Het is een innerlijke beleving, naar bij die innerlijke beleving wordt de buitenwereld teveel uitgeschakeld. Daardoor krijgt het geheel een ceremonieel karakter, waarbij de daad zelf een gewoonte wordt, die weinig zegt. Indien wij daarentegen de gezamenlijke maaltijd krijgen, het avondmaal b.v., waarbij dus de onderlinge eenheid van de aanzittenden een grote rol kan spelen, wordt de betekenis veel groter. De z.g. broederschapsmaaltijden, zoals wij die ook kennen, zijn nog weer intenser in hun uitdrukking. Dus het is heel sterk afhankelijk van wat u wilt zoeken onder die gemeenschappelijke maaltijd. Voorbeeld: Het eten van brood en zout, dat bestaat als ontvangstplechtigheid op het ogenblik 51

ORDE DER VERDRAAGZAMEN bij verschillende landen. Het heeft weinig zin of betekenis meer, omdat dit een gewone ceremonie is geworden. De daad heeft geen geestelijke achtergronden, ook al lijkt het veel op de communie, waar het een aanduiding is van gastrechten en verplichtingen. Wanneer ditzelfde echter b.v. plaatsvindt bij woestijnvolkeren (of wat dat betreft zelfs in Albanië, waar het ook nog gangbaar is) en het gebruik van zout en brood betekent een bestaande broederschap of een bestaande beschermers-verhouding van gastheer t.o.v. gastnemer, dan heeft het wel zijn volle betekenis en blijkt het een geestelijke verplichting, evenbeeld en beleving met zich te brengen, die veel verder gaat dan de uiterlijke gebeurtenis alleen kan aanduiden. Wanneer er geen vragen meer zijn, neem ik afscheid van u. Ik hoop dat u aan de artikelen, die ik vanavond heb opgesteld, de nodige aandacht zult willen besteden. Goedenavond.

AVONDMAAL

Maaltijd waarin eenheid wordt aangeduid. Eenwording in symbool. Uitdrukking van kosmische eenheid in de eenvoudige handeling van de maaltijd. In al wat leeft bestaat God. Niets bestaat zonder God. In ons leeft God. Indien wij iets gemeen hebben in de naam van die God, zo zullen wij niet alleen de misschien stoffelijke uiting doormaken, maar zullen wij de eenheid in die God zien als een gezamenlijk beleven van die God. Hierdoor ontstaat een geestelijk harmonische toestand, waarbij wij elkander nader komen, elkander beter begrijpen, een sterker contact tussen beider wezen tot uiting zien komen. Hoe meer mensen de eenheid in een werkelijk zoeken en beleven – als bij het avondmaal – ondergaan, hoe groter de vrede. Want de mens, die met je in God is, is één met je. Het avondmaal is de mystieke weerspiegeling van de absolute eenheid, zoals deze bestaat in de grote schepping zelf. De mens begeert deze eenheid. Hij wil niet eenzaam zijn, afgesloten in zijn eigen wereld. Zelfs de geest verlangt niet eenzaam te zijn en zonder contact met anderen. Integendeel, men verlangt naar een zo sterk mogelijk gezamenlijk beleven, gezamenlijk ervaren, een delen van wereld en denken. Zo is het avondmaal de symbolische aanduiding van al wat kan geschieden om deze eenheid groter te maken. In de vormkennende sferen bestaat het z.g. broedermaal, dat eveneens een weerspiegeling is van het avondmaal, zoals men dit op aarde kent. Velen van hoge en lage geest, doch allen gewijd aan het licht, komen samen. Ook mensen, die in de stof leven, kunnen geestelijk hierbij tegenwoordig zijn. Ofschoon allen weten dat voedsel geestelijk geen zin heeft, wordt – gezien de vormwereld – gezamenlijk brood en wijn genoten. Wij wéten dat deze daad geen zin heeft; maar door haar te stellen als zijnde deel van de vormen, die wij nog erkennen in deze sfeer, bevestigen wij de innerlijke eenheid, die wij nastreven. Door de gemeenschap, die uiterlijk wordt geschapen, is het mogelijk een innerlijk contact te bevestigen, dat veel verdergaat dan op andere wijze denkbaar is. De mens die dit beseft, zal zoeken naar zijn avondmaal. Het avondmaal zelf is een godsdienstige plechtigheid. Wanneer je niet met die godsdienst één bent, zal het weinig zin hebben. Dan zal het dorre symbool geen vervloeiing van ziele- en geesteskrachten mogelijk maken. Maar elke mens en elk wezen kan voor zich een vorm vinden, waarin hij die eenheid met anderen bevestigt. en wanneer dit gebeurt, ontstaat harmonie. Harmonie, die weerklinkt in hogere sferen; vanuit hogere krachten en hogere sferen beelden geeft, voor beiden gelijkbestaand en daardoor beiden of meerderen gelijkelijk opheft tot een nieuw besef van eenheid. Er kan daardoor een ogenblik komen, dat twee geesten aan de hand van een stoffelijk symbool handelen als volledige eenheid in de kosmos. Hun beslotenheid is teniet gedaan. Zij zijn niet alléén binnen het Al. Zij hebben méér dan slechts een bescheiden band met anderen. Zij zijn volledig één. Deze weg van eenheid is een zeer grote en een zeer belangrijke. Wij allen begeren eenheid. en naargelang de sfeer of wereld, waarin wij vertoeven, zullen wij 52

ORDE DER VERDRAAGZAMEN trachten metterdaad deze eenheid uit te drukken, opdat de innerlijke eenheid moge ontstaan. En daar, waar een innerlijke eenheid is erkend, zullen wij zoeken deze metterdaad tot uitdrukking te brengen, opdat niets van ons wezen, bestaan of sfeer gescheiden zij. Slechts in deze erkenning van eenheid met heel ons wezen kunnen wij de waarlijk goddelijke eenheid benaderen en kunnen wij de volledige harmonie tot uiting brengen. Zo is het avondmaal ons een middel en een weg. Een middel om de geestelijke eenheid te bereiken door een stoffelijk symbool. Een weg door de uitdrukking, die voor zich een gemeenschappelijke waarde schept, zodat wij kunnen doordringen in elkanders wezen, elkander kunnen erkennen en kunnen komen tot een gezamenlijk werken en streven. De mystiek van het avondmaal is de poging de goddelijke eenheid uit te drukken in menselijke beperktheid. Een ieder, die streeft naar goddelijke kracht, inzicht in zichzelf, besef van de grote werkelijkheid, zal met alle middelen van stof en sfeer zoeken een eenheid te bereiken op voor hem juiste en verantwoorde wijze. Maar ook zo, dat hij zich één voelende met anderen in dezen zichzelf erkent en met dezen de goddelijke werkelijkheid openbaart in gedachte zowel als daad. Ik geloof niet, dat ik hieraan veel behoef toe te voegen. Laat ons als slot de volgende spreuk citeren, die zeer oud is: "In eenheid van daad komt eenheid van denken; uit eenheid van denken komt eenheid van daad. Want uit daad en uit denken is het Al gebouwd. Wie vertrouwd is met beide, raakt vertrouwd met de Schepper van dat Al, doorstaat de proeven en leeft in de werkelijkheid." Ik meen hiermede te kunnen volstaan. Besef echter wel, dat een eenheid alleen dan gevormd kan worden metterdaad. Wanneer zij niet een scheiding veroorzaakt door bewustzijn van schuld, door vrees of door angst. Slechts waar van een volledig samengaan op voor beiden aanvaardbare wijze sprake is, is er ook sprake van die daadwerkelijke eenheid, die de geestelijke eenheid bevordert en lichtende kracht schept door de stoffelijke daad. Daar, waar een geestelijke eenheid tot stand is gebracht, zal bij een verantwoord geestelijk gezamenlijk streven op een verantwoorde wijze een stoffelijke uiting daaraan moeten worden gegeven, omdat alleen zó de volledige eenheid werkzaam wordt en de kracht in waarheid is geboren, die wij de goddelijke kracht binnen de mens noemen. Goedenavond.

53

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Esoterische Kring 1960-1961

Nummer 4 – 13 December 1960.

HET SYMBOOL VAN DE SLANG

Goedenavond vrienden. Uw vragen zult u waarschijnlijk willen bewaren voor één van uw eigen sprekers. Ik zou echter deze avond graag met u verdergaan over symboliek en wat daarmede samenhangt. Een veel voorkomend symbool in de geschiedenis van de wereld is n.l. de slang. Wij vinden deze in verschillende oude godsdiensten weer. Wij vinden haar terug in moderne symbolen als b.v. de staf van Aesculapius. Wij horen van de slang, die Mozes opricht in de woestijn, als zijn volk ziek is. Maar wij ook gaan, wij vinden de slang ergens als een middelpunt. In het Noorden is het de Midgaardslang, die zich uitstrekt over de gehele wereld en – vastgebeten in zichzelf – als een eeuwige gordel van leven rond de aarde ligt. Deze slang staat in direct verband in alle symboliek met de wereld zelve. Wanneer ik vanavond deze slang dan ook gebruik om u enkele beelden te geven, die inzicht brengen in komende tijden, zo ga ik hierbij uit van het eerste begin en grijp daarbij naar de mythologie, Kronos huwde Rheia; de tijd huwde de aarde. En uit het huwelijk werden vele kinderen geboren. Doch Kronos verslond ze of wierp ze in de afgrond. Toen echter Zeus geboren worden zou, trok Rheia zich – beschermd door haar helpsters – terug in een grot. In deze grot gaf zij geboorte aan de grote godheid, terwijl Kronos een steen kreeg en deze opat in de waan, dat het zijn kind zou zijn. Hierbij blijkt echter een slang reeds in bepaalde versies een rol te spelen. De slang is hier raadgeefster, ze is a.h.w. datgene wat Rheia leidt en helpt. Wanneer wij gaan naar het Christelijk of moet ik zeggen het Judaïsch-Christelijk beeld, dan vinden wij ook weer in het paradijs een slang. Het ia de slang, die de gave des oordeels brengt en wel door influisteringen aan de eerste vrouw. Deze slang activeert dus eveneens. Zij brengt een ontwikkeling tot stand. Bij de grote genezers vonden wij de slang als symbool van levende kracht, van eeuwige regeneratie. Gaan wij naar Rome, dan vinden wij' in een bepaalde periode ook daar zelfs nog de slang als symbool van het orakel, de natuurkracht, die zich openbaart. Eén van de bekende vereringen daar was de verering van Glykon, een slangengodheid, die met de profeet Alexander gelieerd een lange tijd invloed heeft gehad op het lot van Rome in ongeveer 200 tot 400 na Chr. Hier geef ik u dus de korte schets van deze slang. Maar laten wij nu het symbool verder ontleden. De slang is het reptiel dat – niet meer amfibie zijnde – zich beweegt op de aarde zelf. De slang is het symbool van de eeuwigheid. Zij is gelijktijdig giftig en dreigend, maar ook een trouwe vriend van de mens. Zij laat voortdurend haar oude huid achter zich en zelve groeiende spoedt zij zich voort, metamorfose na metamorfose achter zich latend. Telkenmale echter blijft zij zichzelve gelijk. Voor ons allen, die in de esoterie verder willen gaan, is daarom de slang een belangrijk symbool, dat wij ongetwijfeld als vergelijking mogen gebruiken voor onze eigen ontwikkeling. De mens, die verdergaat op het esoterisch pad, laat keer na keer zijn uiterlijke vorm achter. Men verandert zijn denken, zijn handelen misschien, maar men blijft toch zichzelve gelijk. Dit zou zo voortgaan tot in de eeuwigheid zelve, want de mens kan niet gewijzigd worden. Maar hij kan wel zijn wijze van bestaan wijzigen, zodat hij – groeiende – in harmonie komt met de eeuwigheid. Een zeer belangrijk punt. De slang brengt genezing. Wanneer wij op aarde leven, drinken wij de kracht van de aarde zelf. Rheia's kracht, uitgedrukt in wat men technisch noemt: magnetische velden, elektrostatische velden, ja, misschien zelfs als een quantum-trilling, blijkt voor de mens in stoffelijke zin onontbeerlijk. Deze kracht houdt de mens in stand. Wanneer hij deze kracht in versterkte mate in zich kan opnemen, zo groeit in hem het slangenvuur (kundalini-vuur genoemd bij de yogi). In dit vuur reinigt hij zich en gereinigd zijnde, beheerst hij zich. 55

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Voor ons allen – geest en stof – zoals wij hier staan aan de grens van een nieuwe periode, is deze slang wel buitengewoon belangrijk geworden, doordat zij ons gelijktijdig leert: het deelhebben aan de materie, het puren van kracht uit de materiële driehoek van de kosmos; terwijl zij ons daarnaast d.e mogelijkheid, laat om te groeien, totdat wij één zijn met de geestelijke driehoeken. De Vader leeft in de hemel, God zelve openbaart Zich aan ons niet direct in de materie. Maar de Vader alleen is niet voldoende. God deelt zich. Uit Zichzelve Zichzelve barende wordt Hij voor ons tot Vader (de kosmische kracht), maar ook tot moeder (de materie, de materiële kracht) Wij zullen zelf moeten zijn de perfecte verbinding tussen deze beide. En die verbinding kunnen wij natuurlijk uitdrukken in het aloude symbool; de levensboom; maar ook de slang kan ons hier dienen. Want de weg van de mens voert veelal vanuit de stof naar de geest en kruisend, zichzelve uit de geest naar de stof om zo verder te gaan, eeuwig gebonden aan het verschijnsel van de tijd. Zolang wij het tijdservaren kennen en slaven zijn van de tijd, zullen wij aan deze kringloop niet ontkomen. Indien, wij echter in onszelven beide krachten beseffen, zo gebeurt het wonder van de slang, die zichzelf uit zichzelve vernieuwt, (Een deel van de Egyptische slangendienst, die helaas in het westen niet zozeer bekend is geworden) zij wordt uit zichzelf herboren. Maar in het herboren-zijn wordt zij tot godheid. De mens, die de eeuwige kringloop in zichzelve voortdurend doormaakt, maar daarbij de illusie "tijd" weet uit te schakelen voor zover het zijn innerlijk beleven aangaat, vindt in zich de kracht om in het schijnbaar tijdloze zeer vee1 wat met tijd samenhangt af te handelen. Hij vindt een bewustzijn, dat niet onderbroken wordt door onsamenhangende momenten van actie. Hij is zijn kosmisch ik en daarnaast het stoffelijk handelend wezen. In mijn dagen op aarde was mij en taak opgedragen, n.l. het brengen van een leer. En in deze leer heb ik getracht de mens duidelijk te maken hoe hij o.m. door onthechting het pad naar de eeuwigheid kan vinden. Maar wat de mensen nimmer begrepen hebben is, dat het kosmisch rijk, waarover ik sprak, een rijk is dat zowel op aarde bestaat als in een hypothetische hemel. De hypothese van gescheiden stof en geest gaat alleen op voor hen, die het bewustzijn van de tijd hebben. Wie echter de tijd verliest, ziet stof en geest tot eenheid groeien. Maar juist, wanneer die eenheid langzaam maar zeker in ons wezen ontbloeit en ons doet absorberen uit beide krachten, vinden wij wat, men later heeft genoemd de Christusgeest of ook wel de Lichtende Kracht of Liefdeskracht. Wij moeten steeds weer een deel van onszelf achterlaten, maar dit zijn uiterlijkheden. Besef wel, degene die een esoterisch pad wil gaan, kan niet zichzelf veranderen; hij kan slechts zichzelf beseffen en er zorg voor dragen dat dit ware ik zo sterk mogelijk tot uiting kont, ontdaan van bijkomstigheden, die wij gemakshalve vaak maya of waan noemen. Dit alles zal u ongetwijfeld duidelijk zijn. Om tot een praktijk te komen heb ik indertijd leefregels gegeven, die o.m. de mens leren hoe hij zijn liefdeleven, zijn bezit, ja, ook zijn vijanden zou moeten beschouwen. Dat mijn leer niet zuiver is doorgekomen tot uw tijd betreur ik wel, maar ik kan het zeer goed begrijpen. Bovendien, uw tijd is een christelijke tijd en hier spreekt dus een andere stem mee dan de mijne. Gezien echter de tijd, waarin u leeft en de mogelijkheden, die hij in zich bergt, zou ik u gaarne nog enkele punten voorleggen van deze oude leer. Punten van de leer, waarin de slang eens zo'n grote rol speelde. Punten van de leer, die eens de geheime aardtempels in het verborgene deed worden tot een bron van kracht voor de mensheid. Een deel ook van de leer, die een lange tijd en ver vóór uw geschiedenis, een volk deed bestaan, dat gelukkig kon blijven. In deze dagen ligt voor elke mens de mogelijkheid tot het bijzondere beleven open. Het beleven van een eenheid, dat zich voor een ieder anders openbaart, Voor sommigen is het een droom of een wensdroom, voor anderen een plotselinge ontdekking. Weer anderen zien dat een angst verdwijnt of dat in het leven plotseling totaal andere acties noodzakelijk worden. Want elke mens is zichzelve en wanneer de kracht der waarheid hem dwingt te gaan tot zijn eigen wezen, zo zal elk van hen een andere ervaring moeten doormaken. De kracht echter, die een kracht van waarheid is, blijft voor allen gelijk. De eerste regel, die ik te allen tijde heb gesteld, was deze: Stof en geest, geboren uit dezelfde kracht huwen in de mens. Laat dan ook de liefde van stof en geest in uw wezen overheersen, niet zich persoonlijk richtend, maar het Al omvattend. Mijn tweede wettenregel was: Spreek van uw god of uw goden zoveel gij wilt, maar geloof in de Kracht, die in u woont. Dit is het enig werkelijk richtsnoer, dat u gegeven wordt. 56

ORDE DER VERDRAAGZAMEN De derde les zegt: Gij allen draagt in u rijkdom en armoede. De rijkdom echter wint ge slechts, indien ge uw armoede bewust beseft. Arm zult ge echter zijn, wanneer ge meent rijkdom te kunnen verwerven. Denk niet dat de krachten, die boven u leven, kunnen worden verleid of kunnen worden gekocht om met u te zijn en met u te werken. Besef dat zij altijd in uw eigen wereld en voortdurend met u zijn. De eeuwige kracht waarmee ge gebonden zijt, is altijd de uwe. Aanbid geen beelden en stel u niet te sterk – zelfs in symbolen – het Eeuwige voor. Want een dergelijke generalisatie maakt het u onmogelijk uw eigen God te beleven. Maak u echter symbolen en beelden voor al datgene, wat u in de stof te veel gedachte kost, opdat ge in het beeld en het symbool zult terugvinden het deel van uw wezen, dat ge reeds erkend hebt. Ik heb veel meer leringen gegeven. Zoveel leringen, dat daaruit zelfs zijn voortgevloeid de eerste wetten van Egypte, van Griekenland, van Babylon; en ook zijn deze wetten en deze regels niet vergeten in de dagen dat de eerste tempeltorens verrezen in Mexico en in CentraalAmerika. Want zolang is het al geleden, dat ik deze regels gaf. Er zijn echter in deze dagen krachten werkzaam, die wederom voor de mens een nieuw rijk ontsluiten. Een rijk, waarin niet de geest domineert, waarin niet de stof meester is, maar waarin beide krachten – steeds harmonischer samengaande – de mens de innerlijke adeldom geven, waardoor hij zijn blijvende persoonlijkheid uitdrukt, hoe hij ook bewust is in wereld of sfeer. Ongetwijfeld verlangt u van mij meer dan alleen deze algemene beschouwing. Let dan wel: De slang die de aarde omslingert, de slang die In zich het beeld van eeuwigheid vormt, is een wezen van stof, maar zij drukt de hoogste krachten uit: het scheppend vermogen van de heer der aarde, het scheppend vermogen van de god der zon, het scheppend vermogen van de kosmische kracht, die achter de sterren verborgen blijft. Wees als de slang, behoedzaam, eenvoudig. Zoals de slang over de aarde gaat, kruipend en toch snel haar weg kiezend, zo moet de esotericus de aarde voortdurend beroeren. Hij mag niet zonder materie leven, maar uit de materie moet het bewustzijn van Godverwerkelijking in hem groeien. Dan komt het ogenblik, dat hij de aarde kan overzien, dat hij het vreemde spel van krachten en machten, dat men op aarde staatkunde, economie, geloof noemt tot een vast patroon ziet terugvallen: het wezen van de mens, zoals dit wordt uitgedrukt in zijn samenleving. Wie dit beeld in zich draagt staat dicht bij de wereld, maar hij kent de krachten, die het lot van de wereld regeren. De slang geeft genezing, maar zij is het symbool van een genezing, die tweeledig is. Zij is de genezing van de geest: de witte kracht, die de mens doorstroomt en – vanuit de mens opgaande – terugkeert tot de wereld. En er is de slang van de stoffelijke kracht, de kracht van moeder aarde zelf, die – gesublimeerd door het menselijk lichaam – met een onvoorstelbaar hoge trilling wordt uitgeworpen in de ruimte en daar opgaat in nieuwe gebieden en nieuwe krachten. Wanneer wij zuiver geestelijk willen streven alleen, zo scheppen wij een invloed, die in onszelven het Goddelijke kan verwerken, maar die altijd moet terugkeren tot de materie. Want hij is de tegenpool van het materiële en wordt dus steeds door de stof aangetrokken. Onze geestelijke bewustwording brengt ons weliswaar vrij van de materie omhoog tot in het gebied van het eeuwige, maar zij zal ons altijd binden aan de stof. Indien wij haar echter vergezeld doen gaan van de geestelijke krachten, die uit de materie zelf als materiele kracht ontstaan, zo bouwen wij ons huizen in werelden van hoger trilling dan de aarde zelf. Het is de stoffelijke daad, de stoffelijke handeling, het direct in materie uitgedrukte, dat eeuwigheidswaarde verkrijgt in ons. De geestelijke waarde keert steeds ter beproeving terug en slechts indien zij bevestigd is door al hetgeen op aarde zelfstandig wordt ervaren en uitgedrukt, is zij blijvend. Menigeen kent deze symbolen misschien niet. Maar indien u hierover wilt nadenken, stel u dan voor de dubbele slang van het kundalini-vuur; of – indien u dit nog te moeilijk is – de dubbele slang van de staf van Aesculapius, die nu nog het symbool is van genezing. De slang heeft nog meer te zeggen. Zo ik reeds zeide, werd zij door Mozes opgericht in de woestijn en – gemaakt van koper, in die dagen een kostbaar metaal – opgeheven aan een kruis, opdat ieder tot de slang kon opzien. Men heeft daar foutievelijk wel eens een aanbidding van de slang van gemaakt. Maar wie beseft, hoe de edelste krachten van de kosmos samenvloeien in elk denkend wezen, die beseft ook, hoe het aanschouwen van de mens (die in zekere zin zoon is van de slang; zoon n.l. volgens de legende van de natuurlijke of dierlijke vrouw van Adam, de eerstbewuste en niet alleen kind van Eva, de vrouw, die het oordeel voor 57

ORDE DER VERDRAAGZAMEN zich verwierf) zo schouwend naar de slang de natuur terug doet vinden. En in deze ene slang zien wij ook uitgedrukt de paradijswet: het wandelen met God. Want natuur en God zijn met elkaar zeer nauw verwant. Wij kunnen echter niet de natuur verheerlijken of omvormen tot een paradijstuin in onze gedachte en vanuit dit beeld God ontdekken. Slechts een volk in nood als het Joodse volk in de woestijn kon zich geheel overgeven aan dit symbool van levende kracht en genezen worden. Indien gij, mens, wanhopig zijt, wanneer ge verteerd wordt door kwellende vragen, in u ziekte gevoelt en vrees misschien, is voor u de slang het juiste symbool. Het symbool van de materie, waarin God wandelt met de mens. Wend u tot de levende kracht van de aarde zelf en ge zult zien, dat het antwoord op uw kwaal gevonden is, dat uw vraag beantwoord, wordt. Nog praktischer misschien is wel de geschiedenis van de strijd van de slang. Ge herinnert u de geschiedenis van Hydra, Hydra, een zevenkoppige slang, die nimmer verslagen kon worden. Want zo men de ene kop afsloeg, de andere streden verder; en de kop, die afgeslagen was, regenereerde zich en werd een zevental. Zo vinden wij hier de oude formule, die ook in de bijbel bestaat, van 7x7x7. En slechts wanneer – in een overmoed eigenlijk – de wonde wordt afgeschroeid, dan groeit Hydra niet verder, dan wordt zij kwetsbaar. De slang van de wereld openbaart zich in vele vormen van denken en bewustzijn. Wanneer wij een probleem oplossen en menen daarmede een antwoord te hebben gevonden op een kosmische vraag, zo zal de aarde zelve 7 problemen doen ontstaan, waar wij er 1 meenden op te lossen. Slechts indien wij onmiddellijk met het antwoord, dat verkregen werd, de gehele reeks van vragen en denken afsluiten, blijft ons de mogelijkheid om verder te gaan. Uitgedrukt in moderne termen: wanneer wij op grond van ons onderzoek en denken een werkhypothese hebben gewonnen, die feitelijk aan onze behoeften voldoet, zo behoeven wij ons niet bezig te houden met de vraag of hierin nog problemen schuilgaan. Overwin eerst de problemen, die u onmiddellijk beroeren. Wanneer ge alle u onmiddellijk beroerende problemen overwonnen hebt, vindt ge n.l. een loon, dat nooit kan voortkomen uit het beantwoorden van vragen alleen. Want wie voor zich de vragen van het leven beantwoord heeft, die kent in zich harmonie. Harmonie is de volmaakte uitdrukking van de Christusgeest, de uitdrukking van de alomvattende liefde en daardoor van de openbaring. De slang in het paradijs is in zekere zin een openbaring. Want indien de mens niet weet, wat hij kiezen moet, eeuwig leven of oordeel over goed en kwaad, zo is het de slang, die hem verleidt en zegt: "Laat het leven en kies de kennis, kies het oordeel" Er is in deze dagen geen slangenverering meer, buiten enkele kleine tempels ergens ver in het oosten. Maar de vraag van de slang blijft ook nu bestaan: Verkiest ge kennis en oordeel of het leven? En zoals eens het wandelen met God – dus de kosmische eenheid in de mens – teloor ging door de keuze van de kennis, zo kan het ook in deze dagen gaan. Kennis is voor ons slechts een werktuig, een instrument, meer niet. Wie de kennis zoekt om zichzelve, verliest daardoor het contact met de werkelijkheid, met de eeuwige God. In een zee van feiten verdrinkt het werkelijke leven. Deze dagen overstelpen u met feiten. Ge zoudt ze gaarne correleren, terugbrengen tot een eenheid. En het is u moeilijk mogelijk. Mag ik dan één oude, zeer oude les, die ik eens gaf, hier herhalen? Bedenk wel, dat elke vraag kan worden herleid tot grondwaarden. Wij kunnen alle dingen vereenvoudigen, tot ze voor ons abstracte maar in het gevoel ervaarbare en kenbare waarden aanduiden. Vereenvoudig alle dingen. En indien de vereenvoudiging een onbekende oplevert, noem deze God. Spreek niet van één God of meer goden, van monotheïsme of pantheïsme. Want in beide is de uitdrukking Theos, godheid, volledig. Wie zich één God kiest, zal alles herleiden tot één kracht; wie vele goden kiest ziet in alles de ene kracht zich in facetten openbarend. Een verschil dat voor de vrager en strijder over onbelangrijke dingen zeer groot is, maar geen betekenis heeft voor hem, die slechts tracht zijn eigen vergelijkingen in het leven op te lossen. Ten laatste: Wanneer wij de slang zien aan het kruis bij Mozes, zo horen wij de uitleggers van het Oude Testament uitroepen: "En hier zien wij dan de voorafschaduwing in de historie van Jezus' kruisdood." Maar er mankeert iets bij deze slang. Zou ik Jezus de grote slang moeten noemen? Men zou mij waarschijnlijk aanvallen. En toch vloeit het uit deze beelden voort. Want 58

ORDE DER VERDRAAGZAMEN is Hij niet evenzeer de band tussen stof en geest, waarbij stoffelijk en geestelijk leven harmonisch gelijke tred houden en daardoor herrijzen? Let nu wel, op Calvariën staan niet één, maar drie kruisen volgens de overlevering. En wel van een kwade moordenaar, een goede moordenaar en in het midden de verlosser, Jezus, koning der Joden, Christos genaamd of Messias. Zó nu staat de mens eveneens in het leven. Wij worden geflankeerd door twee krachten, die een eigen bestaan hebben. Dat is zo geweest in het begin en zal zo blijven tot het einde van de mensheid. De ene kracht nu is negatief, de andere is positief, maar zij verschillen in wezen verder weinig. Beide gekruisigden naast Jezus waren moordenaars. Begrijp wat dit wil zeggen. De negatieve kracht zowel als de positieve kracht, die flankeren, zijn in wezen gelijk. Of gij nu in de zuil van kracht ter linkerzijde een demon tekent, in de zuil der kracht ter rechterzijde een engel, zo maakt gij daarmee geen werkelijk verschil uit. Het enige verschil is de band van goedheid, van liefde, die Dismos doet ingaan in het paradijs volgens de belofte – en volgens de legende – met Jezus zelve. Wij zijn in onszelven gebonden met deze Christusgeest. Wij kunnen aan deze Lichtgeest niet ontkomen. Er is een tijd geweest dat men deze naam anders schreef en niet sprak van Christos, wat afgeleid is van het Grieks. Men sprak van Rha. Men sprak van de zon en men bedoelde de bron van eeuwig licht, die leven baart, goedheid en liefde geeft en gelijktijdig is gerechtigheid. Deze kracht is ingeschapen in elk wezen, dat bewustzijn zoekt. Elk wezen kan uit deze kracht putten en wel volledig. Maar deze kracht kan alleen gebruikt worden, wanneer wij de gelijkheid van alle verschijnselen rond ons beseffen. In mijn wet heb ik eens neergelegd: Onze intentie zal het oordeel van de Eeuwige bepalen, maar de daad zal de plaats in de wereld bepalen. Want de daad blijft zichzelf gelijk. Of de intentie goed is of kwaad, op zichzelf brengt zij dezelfde gevolgen; in de eeuwige wet blijft zij gelijk. Wij, die in ons het licht dragen moeten vanuit dit licht de daad weten te stellen. En wij moeten wel beseffen, dat die daad altijd positief en negatief tegelijk is. Ons is niet de taal gegeven deze wereld te herscheppen; slechts om haar te doen voortbestaan als een tuin van beleving, een oord van bewustwording, een grot waarin de geestelijke geboorte van het scheppend wezen in ons plaatsvindt. Alle dingen – ook ons eigen denken als wij in de stof zijn –behoren tot de kracht buiten ons. Zij zijn de verborgenheid, waarin ons werkelijk wezen ontwaakt. Al wat u op het ogenblik bent is Rheia, de aarde. In u is Zeus, de scheppende godheid, verborgen nu nog, langzaam groeiend naar zijn lichtende heerschappij. Rond u is het geweld van de tijd. Het geweld van de tijd kunt ge overwinnen. Kronos kan bedrogen worden. "De slang leeft eeuwig", zo zeide men vroeger. Ook wij leven eeuwig, wanneer, wij ons niet laten binden door begrippen van tijd. Het is het tijdsbesef dat voor de mens stoffelijke dood, bestaan in sferen als geest en reïncarnatie zal bepalen. Zonder dit begrip zijn wij één en blijvend. Waar in ons deze Christusgeest, deze Lichtgeest heerst, is het belangrijk dat wij alle antwoorden op alle vragen in verband brengen met déze gedachte: Is dit een uitdrukking van de kosmische eenheid en de kosmische liefde? Is het antwoord "ja", dan zijn wij in harmonie, niet slechts met de Eeuwige, maar met de grondwaarden van ons eigen wezen. Wij, grijpende van stof in geest en geest in stof, zijn de gesloten slang, die zichzelf verslindt. Want wij verslinden onszelven door de verschijnselen in de harmonie te doen ondergaan, tot de harmonie en het eigen bewustzijn alleen overblijven. Dit, mijne vrienden, is dan mijn visie op het leven zelf en de belangrijke punten, die daarmede samenhangen, gebaseerd op het symbool van de slang. Ik geef nu het woord over aan een van uw normale sprekers, die dan ongetwijfeld zijn commentaar hierover aan u wil geven. Ik wens u allen licht en eenheid. Want ook wat ik tot u zeg is positief en negatief, tenzij gij in uzelf de eenheid weet te vinden, die voor mij hierin is gelegen. Goedenavond.

COMMENTAAR OP DE GASTSPREKER

Goedenavond vrienden. Het is misschien een beetje brutaal dat wij zo maar ineens een gastspreker op u af sturen. Maar waar de gelegenheid voor ons bestaat en waarschijnlijk in de toekomst steeds meer 59

ORDE DER VERDRAAGZAMEN bestaat, meenden wij daarvan meteen gebruik te moeten maken. Voor uzelf denk ik zo, dat er hier esoterisch nogal wat knopen in zitten, die u later dan pas vindt. En daarom wil ik allereerst wijzen op die Hydra-kwestie. Wat ons hier geleerd wordt, is dit: Wanneer iets voor ons werkt, wanneer wij ermee kunnen werken, wanneer het bruikbaar is, mogen wij niet verder zoeken, voordat wij alle andere vragen, die een onmiddellijke oplossing vergen, hebben opgelost. En dat zijn er meestal nog al wat. De kwestie van het leven, zoals hij zich dat voorstelt, is zo oud, dat ....ja, die openbaring ligt nu terug .... ik denk 15 à 16000 jaar en de uitwerking van de leer gaat terug tot ca. 4000 jaar geleden; toen is het laatste daarvan zo'n beetje teloor gegaan door verkeerde begrippen. Dus wat hier wordt; gebracht is wel zeer oud. Maar als u zo luistert, merkt u er toch iets nieuws in en verder heel veel dingen, die u eigenlijk al wist. Dat is begrijpelijk. Er zijn bepaalde kosmische waarheden voor ons, waar wij als esoterici altijd tegenaan lopen, onverschillig hoe, waar of wanneer. Er zijn n.l. wetten en waarden, die nergens veranderen. Die zijn in elke sfeer en elke wereld gelijk, zolang ons bewustzijn bestaat. En dat laatste is naar wij aannemen eeuwig, dus tijdloos. Nu heeft onze vriend hier verschillende voorbeelden gegeven. Hij maakte u duidelijk hoe hij het leven ziet en wat hij meent te mogen verwachten. Ik. zou dat graag tot een paar eenvoudige termen herleiden. Alles wat rond u is, is eigenlijk één. Het is direct uit God geschapen. Door u, doordat u oordeelt, wordt het positief en negatief. Er bestaat natuurlijk geen feitelijke positiviteit of negativiteit, die bestaat alleen in uzelf. Wat hij bedoelt is dit: Wij zijn niet in staat om alles in harmonie te brengen, er blijft rond ons altijd een wereld van tegenstellingen bestaan. Maar wij kunnen wel in onszelf met bepaalde aspecten van die wereld harmonisch zijn. Zoek harmonisch te zijn met die wereld en alle aspecten ervan, zover het je mogelijk is, maar besef wel, dat je het nooit met het gehéél kunt worden. Daarvoor ben je niet rijp. Je bent op het ogenblik nog mens. Alleen degene, die alles kan overzien, denkt er misschien anders over. Dat hij hiervoor de gelijkenis neemt van Jezus aan het kruis met de moordenaars, vind ik een zeer beleefde toevoeging aan zijn eigen vergelijking. Natuurlijk maakt het dat voor heel veel mensen moeilijker aanvaardbaar. Maar laten wij het zo zeggen: Wanneer je twee van die bliksemzuilen opricht, waartussen men een vonk laat overspringen, dan kan men in het midden iemand neerzetten. Dan is het hem om het even welke zuil positief of negatief is, hij krijgt altijd de volle lading. Dat kunt u begrijpen. Nu bestaat de mogelijkheid om hem dan te zetten in een kooi van Faraday, d.w.z. een kooi dus van metaal, die b.v. geaard is. Nu is het vreemde dat degene, die zich in die kooi bevindt, nooit door die schokken zelf getroffen kan worden. Maar wanneer hij er uit stapt, heeft hij wel een lading en die lading is altijd positief. Zij is echter nooit zo groot dat ze dodelijk is, tenzij die kooi niet geaard is. Dat kunt u eventueel eens nagaan in de lijsten van experimenten, die men hiermee gemaakt heft op electrisch gebied, o.a. over blikseminslag. Hu zou u zijn versie kunnen uitbreiden en zeggen: Volgens zijn idee moet de mens voor zichzelf en zijn bewustzijn een soort kooi van Faraday bouwen. Je zit altijd in een wereld van tegenstellingen en die tegenstellingen komen van alle kanten op je af. Hoe meer jezelf in die tegenstellingen verward raakt, hoe meer je de volle kracht krijgt van alle opposities, die er ook maar bestaan in de wereld. Maar weet je jezelf onafhankelijk te maken, dan gaat het gemakkelijker. Zijn raad is; los elk probleem op – voor zover je dat mogelijk is – op het ogenblik. Wanneer je een oplossing hebt, die je op het ogenblik voldoet, ga dan eerst eens verder naar een ander probleem en blijf niet hangen bij één ding. Dat zou je ook kunnen uitdrukken met: wees vooral niet eenzijdig, noch in je geestelijk noch in je stoffelijk leven. Tracht zo veelzijdig mogelijk te zijn. In de tweede plaats: wij hebben allen een verbinding met de aarde. Je lichaam is deel van de wereld; dat is uit de materie opgebouwd. Dat kan dus in de plaats treden van die aarding, waarover ik sprak. Je bent altijd met de wereld of wereldmoeder (Rheia) verbonden. Het gevolg is dat wij alle spanningen, die in ons ontstaan (als wij maar niet te veel mentale spanningen gaan opwekken) kunnen afreageren. Het is mogelijk om alles, wat te sterk aan conflict op ons afstormt, via de materie te laten wegvloeien in de aarde, in dat hele veld, dat 60

ORDE DER VERDRAAGZAMEN de wereld omgeeft. Dan wordt het opgenomen in het gemeenschappelijk bewustzijn van de mensheid. Maar daarin is het zo klein en vindt het zoveel krachten, die het wer tegenwerken, dat het onbelangrijk is. Houden wij de dingen in onszelf, bijten wij er ons in vast, dan kunnen zij ons helemaal beheersen en vernietigen. Nu blijft dus het bewustzijn over, want het werkelijk ik, dat in die kooi van Faraday zit, is natuurlijk onze geest, zoals wij dat noemen. Die geest kan zich dus bevrijden van de tegenstellingen. Maar een bevrijding van de tegenstellingen door de juiste wijze van afreageren, houdt ook in, dat je onaantastbaar bent geworden. Want zou je anders elke ervaring afzonderlijk: moeten ondergaan (dus zou je eerst moeten gaan b.v. naar de wet van de materie, dan naar de wet van de geest, dan weer van de geest naar de stof, naar de materie enz.) nu behoef je alleen maar in die geest verder te rijpen; en dat doe je dan op basis van de harmonie. Hoe meer wij n.l. in onszelf de rust vinden, die nodig is, hoe meer wij leren alles af te reageren naar de stof, wat voor ons geestelijk niet te verwerken is, zonder ons daarbij innerlijk met extra vragen en problemen te belasten, hoe gemakkelijker wij eenheid vinden met de kosmos. Die kosmos vergelijkt hij dan in deze harmonische vorm met de Christusgeest. Dat is juist, omdat de kosmische Liefdeskracht (het bewuste gelukkige besef van bestaan zou je het ook kunnen noemen) in elk wezen op die wijze tot uiting komt. Dit omvat langzaam maar zeker de gehele wereld. Maar in ons; want wij zijn herschepper geworden. Wij scheppen in onszelf de wereld, maar harmonisch. Daardoor realiseren wij het ik, dat wij zijn en nemen er de plaats in de schepping in, die voor ons noodzakelijk is. Hoe meer wij ons baseren op die innerlijke eenheid en harmonie, hoe juister wij ons aanwennen om al het onnodig materiële a.h.w. af te reageren en hoe beter het dus zal zijn. Wij zijn eeuwig. Dat is een heel mooi woord, maar daar merken wij meestal weinig van, omdat wij aan de tijd zijn gebonden. Dan kunnen wij zeggen: plaats jezelf buiten de tijd. Het is helaas niet mogelijk, omdat geen enkele mens in staat is in een stoffelijk voertuig alle impressies van het tijdloze gelijktijdig te verwerken. Hij komt dus toch tot een achtereenvolgens ondergaan van bepaalde dingen. En dan ontstaat die persoonlijke tijd, waar wij in de sferen nog al eens mee te kampen hebben. Wij kunnen dus die tijd niet afschaffen, maar wij kunnen wel voor onszelven zeggen: wij hebben tijd genoeg. Per slot van rekening: wat er gebeuren moet, gebeurt er toch. Daaraan kunnen wij weinig doen. In de esoterie zou men dus kunnen zeggen: wij mogen overal onze tijd voor nemen. Wij behoeven niet te overdrijven, we behoeven niet alleen onze eigen genoegens na te streven, maar wij moeten zeggen, wij hebben overal tijd voor. Want wanneer het nodig is, zullen de dingen op tijd klaar zijn. Dat behoort tot die wereld van verschijnselen buiten ons. Op die manier kun jr de haast en al wat daarbij hoort uitschakelen. Het gevolg is dus, dat wij wel niet buiten de tijd staan, maar dat wij in ieder geval wat ons van die tijd nog toevloeit op de juiste wijze gebruiken. Dan zal de wereld waarschijnlijk wel zeggen dat je sloom bent, in plaats van te zeggen dat je esoterisch wijs bent. Maar trek je daar niets van aan. Onze vriend zegt verder: Wanneer je je op die Christusgeest instelt en zeker op de kracht, die op het ogenblik heerst, dan word je bevrijd van al je vragen en al je problemen, natuurlijk, dat is zo. Maar dan moet je ook eerst zelf de moed hebben die dingen af te reageren. D.w.z. wanneer ze in je zitten, moet je er stoffelijk uiting aan geven. Pas dan kun je je afsluiten. (De aarding van de kooi van Faraday, waarover ik het had) En nu ten laatste wil ik nog dit opmerken: Op het ogenblik bevindt men zich tussen twee tijdperken, twee perioden. Dat heeft mijn voorganger wel niet zo precies gezegd, maar daar komt het toch wel op neer. Nu wil ik dit vergelijken met twee bollen met een zeer grote lading. En nu zal lading A langzaam wegvloeien en lading B gaat op. Zolang er geen definitieve ontladingsmogelijkheid is voor één van die beide perioden (dus dat deze niet even haar kracht werkelijk helemaal uiten kan) blijven wij in een toestand van wankel evenwicht. Dat kunt u begrijpen. Wij hebben geen directe verschijnselen, geen directe explosies, maar wij hebben steeds het gevoel, dat wij vlak voor een groot onweer staan. Dat zult u op het ogenblik op aarde, wel meemaken; en ik denk zo, dat dit de eerstkomende 10 maanden op aarde nog wel het geval zal zijn. Wanneer je nu in zo'n situatie zit, wat kun je dan doen? Nu kun je je druk gaan maken over alles, wat er in de wereld gebeurt. Ik weet dat er hier bij zijn, die dat doen. Je kunt je bezig 61

ORDE DER VERDRAAGZAMEN gaan houden met kleurlingenproblemen, met Congo, met Algerije, met de onmenselijkheden daar, met het onverstand van de regeerders en alles wat erbij hoort. Op zichzelf is dat niet kwaad. Met doorsturen van goede gedachtekracht kun je vaak heel wat bereiken, onverschillig hoe zich dat uit. Maar voor jezelf is een te ver opgaan in deze dingen absoluut schadelijk. Want nu laat je hetzelfde conflict, dat in die buitenwereld bestaat, in jezelf ontstaan. En dat kun je niet zo gemakkelijk oplossen. Want je bent niet in staat de beslissing in de buitenwereld te regelen. Je kunt er iets aan doen, maar niet veel. Het gevolg is weer die bekende Hydrakwestie: Voor elke actie, die je onderneemt met een bepaald politiek standpunt of een bepaald inzicht of voor een bepaald ras b.v., ben je al direct veroordeeld tot het oplossen van een nieuwe reeks problemen. Probeer dus, wanneer je deel hebt aan die wereld, alleen te denken aan de mensheid en niet te denken aan de tegenstellingen, die er in zijn. Kun je dat doen, dan ben je zelf geaard, je bent zelf verbonden met de wereld. Uit die wereld groeit voor jou dus de mogelijkheid om de kracht van die wereld beter te absorberen. Nu klinkt het misschien heel gek, maar laten we zeggen dat u a.h.w. uw poriën schoonmaakt, waardoor uw huidademhaling geestelijk vergroot wordt, dus minder kans op benauwdheid. Dat is een heel eenvoudige vergelijking. U neemt meer op van de levenskracht rond u. Dat is voor de mens meestal erg belangrijk, want dan voelt hij zich wat gelukkiger en meer fit. Dan volgt daar natuurlijk onmiddellijk uit; Deze openstelling voor stoffelijke krachten en al wat er bij hoort, juist in het harmonisch denken en leven in die wereld plus het in gevoel ondergaan van goddelijke kracht, brengt je bovendien de tweede kracht, de tweede slang, waarover de spreker het had: De lichtende kracht zelf. Het intuïtieve, het in het ik geopenbaarde plus de materie en de materiële vitaliteit en alles wat erbij hoort, vormen dan samen de mens, die op de juiste wijze kan reageren op alle geestelijke kracht, dié in zichzelf de juiste kennis van het ik en van het geestelijk pad verwerven kan (en wel de kortste weg ) en die daarnaast gelukkig blijft omdat hij de Christusgeest, de Liefdesgeest in zich draagt en deze Liefdesgeest voortdurend tot uiting brengt op elk vlak en niveau van bestaan, zo gebonden zijnde met de Godheid. Dat zijn eigenlijk de hoofdpunten, die vandaag besproken zijn. Er zullen natuurlijk nog wel wat vragen komen zo dadelijk. Maar dat is dan na de pauze. En nu weet ik ook, dat er enkelingen zijn, die graag zouden willen vertellen, dat ze inderdaad een beleving hebben gehad, zo ongeveer op 5 december; en anderen zitten er nog steeds op te wachten. Mag ik u de raad geven om dat nog even uit te stellen? Dus de gemiddelde datum is toen aangegeven. En in de eerste plaats is niet iedereen er zich van bewust wat er is gebeurd of wat er is veranderd. In de tweede plaats: Niet iedereen die denkt, dat hij weet wat er gebeurd is, weet dit werkelijk. Laat dit rustig een paar maanden betijen; dan wéét je wat er in die dagen gebeurd is. Ik hoop, dat ik daarmee niet veel schriftelijke en niet-schriftelijke vragen de pas afsnijd, maar ik doe dit toch maar even, omdat we anders zouden vastlopen in heel veel nutteloos heen en weer praten, dat in het huidig stadium van ontwikkeling nog geen zin heeft. Ik wens u allen een prettige pauze.

VRAGENGEDEELTE

Goedenavond. Allereerst gaan we zien of er vragen zijn. In de voordracht over identificatie komt o.a. voor Men zal van elk wezen slechts en deel als naaste mogen beschouwen. Door dit echter als identiek met het ik te zien, zal men in het geheel een zeer grote harmonie kunnen scheppen. Dus al hetgeen bestaat in overeenstemming met ons wezen in het Al en onszelven. Wilt u dat nog even toelichten? Hebt u wel eens een honingraat gezien? Een vakje ervan bent u. Aangrenzend zijn heel wat vakjes. Daar hebt u de wand mee gemeen. Elk vakje heeft ook een eigen wezen. U kunt alleen de wanden kennen van de andere vakjes, verder niet. Maar wanneer u daarmede harmonisch bent en deze als delen van uzelf beschouwt, ontstaat de samenhang van de raat. Dat is eenvoudig. 62

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Nu gaan we een stap verder. Wanneer wij een raat hebben, dan bestaat er een mogelijkheid van zeven aangrenzende vakjes. Maar wanneer wij die honingraat nu voorstellen in de x-de dimensie, dan wordt het aantal mogelijke combinaties x. Dus x maal 7. Dat x maal 7 is de uitdrukking van ons eigen wezen. Zo komen wij op een gegeven ogenblik tot een uitdrukking van het eigen wezen in getallen. Dus wij hebben een persoonlijke waarde (of b.v. een graad) van 3, 6, 9 of 4, 8 of 10 misschien, dat ligt er maar aan. In die waarde is dan uitgedrukt al hetgeen, wat met u harmonisch is. Maar u kunt nooit harmoniëren met iets, wat niet bij u past. B.v. het getal 7 kan nooit harmoniëren met het getal 3. Evenmin als het getal 8. Het getal 9 wel. Zo bestaat er dus een soort selectie. Elke mens is gevoelig voor bepaalde personen, maar ook voor bepaalde geestelijke waarden, bepaalde geestelijke entiteiten. Dat is een beperkt deel van het heelal. Maar krachtens zijn bewustzijn kan hij niet met meer harmonisch zijn. Daar staat tegenover, dat een aantal andere waarden, die voor hem kenbaar zijn, nog niet zó volledig kenbaar zijn, dat hij daarmede harmonie vindt. Dat is een tegenstelling tot het ik. Het resultaat is, dat er dus sprake is van beperkte harmonieën. Denk nu alleen maar eens aan de definitie 7 (bewust mens), 8 (de priester), 9 (de hogepriester), dan vindt u daar het verschil van relaties al uitgedrukt. De hogepriester heeft geen directe relatie met de gewone mens, want hij treedt voor het aangezicht des Allerhoogsten. De 8 heeft wel een zekere relatie met de hogepriester, omdat ze één begrenzing gemeen hebben, n.l. hun gerichtheid op het Goddelijke. Maar 8 staat vreemd t.o.v. de hogepriester, want hij kent God niet uit aanschouwing. En hij staat ook vreemd t.o.v. de bewuste mens, want de bewuste mens is nog te sterk stof-gebonden, terwijl de priester juist weer de harmonie stof-geest in zich veel sterker ervaart. Zo kun je doorgaan. D.w.z. dat die priester alleen met het priesterlijk element in anderen harmonisch kan zijn. De hogepriester is harmonisch met alles wat het Goddelijke aanschouwt. De gewone mens kan alleen harmonisch zijn met alles wat op zijn wijze normaal het stoffelijke beleeft op bewuste wijze. En zo ga je door. Dus het gaat eigenlijk over het onmiddellijke bewustzijn van datgene, wat in de kosmos als mens eeuwig bestaat. Ik bedoel: In de kosmos leven we toch altijd van a tot z als een volkomen geschapen iets. Ja, maar er zit een kleine beperking bij. Je bent je n.l. van dat "Ik" niet bewust. De theorie is n.l. deze. Op het ogenblik dat ik mijzelf volledig van mijzelf bewust ben, draag ik in mij een volledige kennis van de kracht, die mij geschapen heeft en zal ik in mijzelf het totaal van de goddelijke uiting herscheppen, waardoor ik – mijzelve kennende en de Schepper kennende – in mijzelve de perfecte eenheid en harmonie vindt met al het geschapene. Maar dat is theorie. En die geldt alleen maar onder zeer bijzondere condities, nl, wanneer wij één zijn met de Godheid en slechts in en vanuit die Godheid het totaal van de in ons gereproduceerde schepping zouden beleven. Op het ogenblik, dat wij dat vanuit onszelf doen, bestaat er alweer een voorkeur, een selectie en daardoor een beperking van het harmonisch zijn met het Al. Vraag over de Hydra-mythe. Het begrip is heel eenvoudig. De verschijnselen verveelvuldigen zich naarmate enkele verschijnselen verdwijnen. En dat kunt u heel eenvoudig uitdrukken: Op het ogenblik dat ik één grondvorm (van b.v. de tulp) heb en ik ga die ene vorm muteren, dan is het heel goed mogelijk, dat de oervorm verdwijnt, maar dan houd ik daarvoor een groot aantal varianten over. Elk van die varianten kan ik teniet doen, maar daaruit komen weer nieuwe varianten, totdat ik uiteindelijk b.v. 10 of 20.000 soorten tulpen heb. Wanneer ik dit besef, ga ik dat terugbrengen op de reeks van verschijnselen. Ik sprak over tulpen, maar ze spreken over de mens en zijn bewustzijn ook wel eens als bloemen. Men spreekt n.l. over de chakra van de mens als een lotus, dat weet u. Wanneer ik in een bepaald chakrum een ontwikkeling doe plaatsvinden, dan kan ik proberen dit te veredelen; maar blijf ik op het vlak van het chakrum staan, dan krijg ik daar steeds meer krachten in, inderdaad ... maar daardoor verdwijnt de rest. Op het ogenblik echter, dat ik leer chakrum op chakrum over te schakelen en dus niet elk chakrum afzonderlijk helemaal te gaan gebruiken en ontwikkelen, maar – zodra ik ver genoeg ben om een hoger chakrum te openen; dit voornamelijk te gebruiken, ga ik eigenlijk de grondslag begrijpen. Dan kan ik dus al een beperking vinden. Er bestaat echter in verband met die chakra ook nog iets anders, b.v. het slangenvuur. Nu is het eigenaardige, dat wanneer je het slangenvuur wekt, het op een gegeven ogenblik de hoogte bereikt dat het het totale wezen vult, zoals dat heet. Dan breekt het uit door het 63

ORDE DER VERDRAAGZAMEN topchakrum en is van de top gescheiden! Dat is nu wat Hercules kracht en uit zich niet meer op het vlak van de directe openbaring kernkracht toe. In die kernkracht wekt hij zijn eigen vermogen en enige, wat eigenlijk de schijn nog bindt met de werkelijkheid (de elementen vastlegt met het werkelijk lichaam, het zijnde)

doet. Hercules wekt dus de (de kop) maar gaat naar de daardoor doorbreekt hij het verbinding, die de bewuste

Dus als het kundalinivuur het topchakrum doorbreekt, staat men vrij van de stof. M.a.w. het geestelijk vezen als totaal is werkzaam en in niet afhankelijk van de verschillende geestelijke zintuigen (chakra) naar is in zichzelf volledig gevoelig en kan volledig werkzaam zijn. (Dit is overigens een deel van de Indische inwijdingsleer) Wanneer het topchakrum doorbroken is, staat dat gelijk met het afkappen van een van de koppen van de Hydra? In een vergelijking, ja. En dan zijn dus al die koppen gezamenlijk in dat ene kruinchakrum vertegenwoordigd? Ja. Wij kunnen alles (dus alles wat geestelijk en stoffelijk is, alle dingen tezamen) op een gegeven ogenblik onderbrengen in één kracht. Wanneer dat gebeurt, dan zal die kracht dus de stoffelijke en geestelijke waarderingen doorbreken en op zichzelf een totaal nieuwe waarde en een totaal nieuwe ervaring kunnen vormen. Op het ogenblik, dat dat gebeurt, heeft u in de vergelijking de koppen van de Hydra afgeslagen, omdat u tot een totale eenheid komt in één factor met het totaal van de kosmos. Daar komt het op neer.

INTUÏTIE

Intuïtie is in de eerste plaats – wij mogen dat wel heel goed in de gaten houden – gedeeltelijk een voorkennis, die uit zuiver stoffelijke waarden kan ontstaan. Je weet iets bij intuïtie, omdat je onderbewust iets beredeneert, maar deze beredenering en haar factoren het bewustzijn nog niet bereikt hebben. Op deze manier doen wij intuïtief een juiste keus uit vele mogelijkheden, omdat wij aan de hand van ervaringen en hetgeen in ons leeft reeds de beslissing hebben genomen, maar deze nog niet rationeel kunnen verklaren. Dit is wel het eerste punt, waarop de nadruk moet worden gelegd. Intuïtie is dus lang niet altijd iets geestelijks, maar zal bij de doorsneemens toch zeker voor 80 tot 90% zuiver materieel zijn en voortvloeien uit het verschil in functie tussen bewustzijn en onderbewustzijn. Wanneer wij dat hebben vastgesteld, dan volgt hier onmiddellijk uit, dat niet elke intuïtieve beslissing dus ook een juiste is, Want waar wij afgaan op onze eigen ervaringen, onze eigen onderbewuste waarden, is ons persoonlijk vooroordeel mede in het intuïtieve besloten. Onze reactie is dus wel een juiste, maar geen volledige. Ze is n.l. alleen voor ons juist. Indien wij echter in het eigen leven afgaan op deze intuïtie, dan zullen wij daar over het algemeen baat bij hebben. De intuïtieve vaststellingen, besluiten en ervaringen zullen vrij gebruiken als basis voor onze handelingen en – tenzij dringende redelijke argumenten daartegen bestaan – ons daaraan houden; wetende dat wij zo zoveel mogelijk in harmonie met het onderbewustzijn en het eigen wezen handelen en dus de grootst mogelijke resultaten verkrijgen. Nu kan het ook voorkomen, dat wij intuïtief iets aanvoelen (nog steeds op de vooromschreven wijze), dat niet zó gerealiseerd wordt als wij ons dat voorstellen. Wij voelen n.l. dingen aan, zoals ze in ons leven; maar wij zijn meestal niet in staat ook intuïtief de rest van de geschiedenis te bemerken. Dus wij voelen intuïtief in een bepaalde persoon een mogelijkheid of een eigenschap aan, maar wij zijn niet in staat de verdere eigenschappen en mogelijkheden, die in die persoon liggen, mee te verwerken. Het gevolg is, dat wij op dat éne punt wel gelijk hebben, maar dat er soms belemmeringen zijn, of dat er soms toch nog een andere wending komt, waar wij die persoon niet voldoende juist observeerden en niet voldoende juist reageerden. Daarom mag worden gezegd van elke intuitieve beslissing, die genomen wordt zonder verder geestelijk ingrijpen: deze beslissing is veelal juist, voorzover het onszelven betreft, maar kan nooit worden genomen als een vastlegging van toekomstige verschijnselen met absolute zekerheid. Nu weten wij natuurlijk ook, dat onder de naam intuïtie nog heel veel andere dingen doorgaan. 64

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Om u een voorbeeld te noemen: Vele mensen hebben een zodanige sensitiviteit, dat ze de aura (dus de uitstraling van een ander mens) aanvoelen. Zij kunnen ook deze ervaring niet redelijk verklaren of vastleggen. Ze trekken daaruit conclusies, die dan in 9 van de 10 gevallen volkomen juist zijn. Maar het is weer volgens hen intuïtie, omdat er geen directe reden is. Ze handelen bijna instinctief, voorzover het normale denken aangaat. Bij deze gevoeligheid kan o.m. optreden het aanvoelen van geestelijke entiteiten, van stoffelijke mensen en stoffelijke kwalen. Je kunt waarden in voorwerpen aanvoelen, mogelijkheden, in toestanden en dit alles op grond van bestaande uitstralingen of geestelijke krachten. Is dat het geval, dan heb je over het algemeen heel goede resultaten, zolang je er niet zelf bij betrokken bent. U kunt n.l. wel eens intuïtief aanvoelen, dat u dit of dat hebt. Er zijn mensen die voelen eigenlijk intuïtief aan, dat ze – noem maar wat op – t.b.c., kanker en dergelijke hebben. En dan denken ze: dat zal wel zo zijn. Dan gaan ze zichzelf zitten opzwepen. Wanneer je de basis nagaat, blijkt echter dat ze b.v. door gevallen in hun omgeving, die ze hebben aangetroffen en waardoor ze erg beroerd werden, door desnoods een artikeltje van de een of andere populaire dokter in een damesblaadje of het per ongeluk lezen van een medische encyclopedie, bepaalde symptomen hebben opgemerkt. Die zien zij bij zichzelf weerkaatst. Het gevolg is, dat ze zichzelf met een angst gaan verzadigen: zou het nu wel zo zijn?' En dan zeggen ze: Ik heb intuïtief aangevoeld,, dat ik dit of dat heb. Iets waar natuurlijk geen jota en geen steek van klopt. U moet mij niet kwalijk nemen, dat ik dat zo definitief zeg. Deze intuïtie wordt n.l. vertekend door het verstandelijk denken plus zoveel factoren, die van buiten af het redelijk denken beïnvloeden, dat – indien zelfs een intuïtief zuiver kennen van eigen toestand mogelijk is, wat in trance-toestand voorkomt – er toch door dit vooroordeel nooit een volledig zuiver beeld wordt gewonnen. Tracht nooit intuïtief iets omtrent jezelf te bepalen en zeker niet, wanneer het je eigen stoffelijke positie of toestand omschrijft. Je zult je 9 van de 10 keren daarin vergissen en wel speciaal, wanneer het gaat om negatieve waarden. Zodra angst of begeren een rol speelt, is de intuïtie voor zover ze uzelf betreft niet meer betrouwbaar. Dan noemen ze ook nog wel eens dingen intuïtie, die het eigenlijk helemaal niet meer zijn. Je krijgt een inspiratie. Maar die inspiratie houdt b.v. in: bepaalde handelingen zijn goed, niet goed, mogelijk, niet mogelijk; ik moet op een bepaalde manier denken; ik moet zo handelen. Dan weet je dit niet te rationaliseren. Je kunt het nergens plaatsen en je weet ook de bron niet precies. Je noemt het intuïtie. Wanneer echter bij proef (want dan moet je eerst a.h.w. een proef nemen, eerst eens kijken hoe het in elkaar zit) blijkt, dat hier inderdaad juiste indicaties zijn gegeven, juiste indices, geldt: dit is nooit zuiver intuïtief. Dit kan wel inspiratief zijn. Het verschil is klein, maar groot genoeg. Want hier is een kracht van buiten opgetreden. De rest blijft gelijk. Dan moeten wij verder nog (even opmerken, dat sommige mensen in staat zijn geestelijk ook te leven. D.w.z. ze leven niet alleen op aarde, maar bestaan soms in een bepaalde sfeer. Uit die sfeer kunnen ze voorwetenschap e.d. met zich meebrengen. Ze brengen daaruit ook mee een zuiver foresight, dus helderziendheid in tijd en ruimte. Al deze dingen worden dan onderdrukt door een verwerpen van het paranormale. Het wordt wederom intuïtie genoemd. En ik ben het daarmede voor een groot gedeelte eens, waar de doorsnee-mens niet in staat is zijn eigen geestelijk beleven voldoende duidelijk in de stof af te drukken. De werking daarvan zal dus in 9 van de 10 gevallen gelijkkomen aan dit van het onderbewustzijn en als zodanig intuïtief genoemd worden. Ook het bovenbewustzijn van de mensen kan invloed hebben. U kunt door het denken van uw omgeving zeer sterk beïnvloed raken. Als resultaat zult u intuïtief (zoals u denkt) iets aanvoelen. U voelt wat in de lucht hangt, neemt dit waar zoals in het geval van die aura waarvan ik u vertelde, u absorbeert het, u kunt het niet rationaliseren, maar u zegt: "Ik heb zo'n gevoel dat dit of dat gaat gebeuren." Of: "Ik voel zo, dit is niet in orde. Of: "Dat zou eigenlijk de. enig juiste weg zijn." Ook hier dus weer intuïtie als een hulpmiddel. Vóór de mens die aan esoterie wil doen en dat bewust wil doen, zou ik graag een paar regels stellen t.o.v. die intuïtie: 1. Alles, wat ik intuïtief in mijzelf voel opkomen, geldt voor mij als eerste handelingsregel, zodat ik mij op het ogenblik van de intuïtie daar allereerst aan houd. Daarnaast zal ik eventuele afwijkende mogelijkheden zeer nauwkeurig onderzoeken. Datgene, wat ik 65

ORDE DER VERDRAAGZAMEN intuïtief aanvoelde en wat mij door onderzoek mogelijk blijkt, neem ik voorlopig als vaststaande aan. Slechts daar, waar mij bij nader onderzoek een absolute onmogelijkheid blijkt te bestaan voor hetgeen ik intuïtief meende aan te voelen, zal ik mijn beslissing herzien. 2. In de tweede plaats: Gezien het feit, dat elke intuïtieve resolutie t.o.v. mijn eigen persoon in meerdere of mindere mate onzuiver zal zijn, zal ik voor mezelf nooit mogen vragen om een bepaalde mening of een bepaald gevormd deel van een mening of beeld. Ik mag alleen afgaan op zuivere en erkende inspiratie. Verder op mijn innerlijke gevoelens van harmonie, die voor mij een handelingwet uitdrukken, zonder daarbij dus als intuïtie, als een beeld van wat is, te fungeren. Ik mag nooit verwarren wat mijn pad is en wat ik meen aan te voelen. 3. In de derde plaats: Het gebruikmaken van een dergelijke gevoeligheid leidt soms tot situaties, waarin je zelf niet precies neer weet wat je wel en wat je niet moet doen. Op het ogenblik dat u niet precies weet, wat u moet doen, zult u dit nuchter en verstandelijk moeten overleggen, moeten nagaan wat verstandelijk en nuchter daarbij te pas zou kunnen komen en aan de hand van nuchter en redelijk denken uw verder gedrag en verdere beslissingen dus er aan vastkoppelen. Dat zijn dan drie regels, die er zo'n beetje bijhoren. Met deze raadgevingen geloof ik, dat ik het meeste over het onderwerp heb gezegd. Kun je dit ook nog ontwikkelen? Ik moet eerlijk zeggen dat ik het ontwikkelen van de intuïtie op zichzelf eerder schadelijk vind dan gunstig. Wij hebben bij intuïtie te veel te maken met onbewuste of onderbewuste elementen. En wanneer je nu als esotericus wilt leven en streven, dan zul je toch wel in de eerste plaats jezelf richten op een bewust leven. Hoe bewuster je leeft, hoe beter het is. Dientengevolge lijkt het mij verstandiger om niet die intuïtie te bevorderen, maar wel een inspiratieve gevoeligheid, redelijk denken, eventueel uitbreiding van geheugen (dus recall van het totaal van het onderbewuste) te trainen en te oefenen. Deze dingen n.l. zijn dan veel belangrijker. De esotericus, die alleen langs de intuïtieve weg verdergaat, doet eigenlijk zelf niets bewust. Maar juist door bewust te denken en te handelen komt hij verder. Een te ruim gebruik van de intuïtieve mogelijkheden dus zou voor de doorsneemens kunnen voeren tot een vertraging van esoterische bewustwording. Bij deze intuïtie en intuïtieve reacties wil ik nadrukkelijk niet insluiten het gevoelsleven, voor zover dit niet met het ik in betrekking staat, maar een kosmisch ervaren of een band met de wereld duidelijk maakt, zonder dat deze rationeel begrepen wordt. Dit laatste n.l. ontwikkelt in ons bepaalde geestelijke voertuigen en die geestelijke ontwikkeling is dus hetzij later na de overgang bruikbaar, hetzij een voorbereiding op een zekere inwijding in eigen leven. Op wat intuïtief tot je doordringt, moet je eerst afgaan en daarna volgt het onderzoek, zei u. Maar als je er direct op afgaat, kan het al te laat zijn. Ja, dat ligt er nu weer aan, waar het over gaat. Wanneer u intuïtief aanvoelt dat dat couponnetje voor u het goede zou zijn, dan kan het wel eens verkeerd uitlopen. Maar wij spreken nu toch over de ernstige waarden van het leven. En nu neem ik een heel eenvoudig voorbeeld. Ik heb het idee: deze bepaalde persoon zou voor mij een geestelijke aanvulling kunnen zijn. Dat voel ik intuïtief aan. Maar nu kan ik wel ineens mijn hele hebben en houden a.h.w. daar gaan uitstallen en ik kan proberen tot een volledige uitwisseling van gegevens te konen, maar ik ben nog niet zeker genoeg. Wat ga ik dus doen? Ik ga toetsen. Je doet maar net of je op ijs loopt en je nog niet weet of het schaatsen wordt of schotsje trappen, zodat je je heel voorzichtig beweegt, tot je voelt: Hier heb ik inderdaad ondergrond; dit is in orde, dit is vaste bodem. En dan ga je pas verder. Maar we moeten wel eerst van die intuïtie uitgaan, want als we dat niet doen, hebben we geen punt van uitgang. Dat is het juist. We hebben dus eerst de intuïtie nodig, daar reageren we eerst op, want van daaruit kunnen we pas gaan toetsen en onderzoeken. Hebben we dat niet, verwerpen we haar en beginnen we eerst te toetsen en te onderzoeken, dan hebben we aan die intuïtie niets meer„ Dan zegt ze niets meer. Komt ze dan op, dan staat ze vaak tégen de rede. Want er is vaak een heel groot verschil tussen wat je materieel meent te zien en wat je innerlijk meent aan te voelen. Vandaar dat het noodzakelijk is, dat je eerst de intuïtie hebt en van dit intuïtief aangevoelde overgaat tot het onderzoek, om dan via het onderzoek te komen tot een bepaling in hoeverre dit intuïtieve voor jou op dit ogenblik te verwerkelijken is. 66

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Ik kwam tot deze vraag door de verschillende excessen, die in het begin van de Oxfordbeweging ontstonden in hun "stille tijd". Dan kreeg iemand b.v. de intuïtie: hij moest zijn zaak verkopen. Als hij daar meteen mee begint, staat hij ook op de keien. Dat is heel logisch. Men krijgt de intuïtie de zaak te verkopen. Hij gaat eerst onderzoeken in hoeverre het redelijk is, dat hij die zaak verkoopt. Hij houdt in de gaten dat er ergens iets is, dat hem zegt dat hij die zaak kwijt moet. En wanneer hij dat redelijk overlegt, zal hij. die zaak waarschijnlijk niet alleen kwijt kunnen, maar hij zal hem gunstig kwijt kunnen en gelijktijdig een andere mogelijkheid vinden. Dan komt de rede als aanvulling van de intuïtie. Het is moeilijk het verschil te kennen tussen verbeelding en intuïtie. Verbeelding berust op dingen, die in ons leven. Wanneer wij die als intuïtie aanvoelen en wij gaan van dat punt uit en wij onderzoeken, dan zult u zien, dat het meestal gunstige resultaten levert. In de eerste plaats voor onze bewustwording; in de tweede plaats vinden wij dan meestal de weg, die voor ons de juiste is in handelen etc. Wanneer je te sterke scheidingen gaat maken tussen intuïtie en niet-intuïtie, dan heb je de intuïtie dat hetgeen je intuïtief aangevoeld hebt eigenlijk maar verbeelding is en dan kun je niet meer verder. Wees verstandig: wanneer u iets aanvoelt als intuïtie, handel volgens de regels, die ik hier gegeven heb. Zelfs als het verbeelding is, zal in de tijd van het onderzoek dit blijken en dientengevolge zult u dus juist handelen. Maar wanneer u automatisch gaat zeggen: het is verbeelding, en het zou een keer intuïtie zijn, dan hebt u kans, dat u juist door dit verwerpen of het achterwege laten van het onderzoek, dan wel het bevooroordeeld aan het onderzoeken slaan, als resultaat krijgt dat het dan definitief fout gaat. Scheid de dingen niet te veel. Houd ze zo eenvoudig mogelijk. Voor ons moet altijd – zeker in de esoterie – gelden: Het interesseert mij niet zo erg, waar de dingen vandaan komen en wat ze precies zijn buiten mij; mij interesseert slechts wat ze in mij betekenen kunnen en wat ze voor mij aan bewustwording en mogelijkheid inhouden. Er bestaat volgens u een wezenlijk verschil tussen inspiratie en intuïtie. Hoe kunnen we voor onszelf uitmaken wat het is? Intuïtie is iets wat zonder meer in je opkomt. Wanneer we dit als inspiratie willen nemen, dan moeten wij veronderstellen, dat een kracht buiten ons deze gedachte in ons wekt. Daarom zullen wij tussen inspiratie en intuïtie géén onderscheid trachten te maken, tenzij het inspiratieve zeer duidelijk b.v. door geestelijke werking in onszelf, helderhorendheid, helderziendheid, een emotioneel beleven b.v. kenbaar wordt. In de praktijk zal dus gelden: Behandel alles, wat niet zeer duidelijk en kenbaar geïnspireerd wordt, als intuïtie. En zelfs indien een inspiratie komt, vraagt zij nog een redelijk verwerken van het geïnspireerde en een redelijk in praktijk omzetten volgens eigen mogelijkheden. Er bestaat in de kosmos een ritme; net zo goed als wij mensen bepaald worden door een ritme in onze menselijke en materiële tijd. Is er ook een ritme in het tijdloze? Een ritme in het tijdloze is een onmogelijkheid. Want ritme in zichzelf houdt twee waarden in, die t.o.v. elkaar verschillend zijn, die door een verschil aan ervaring dus vanuit zichzelve een tijdsrelatie zouden moeten scheppen voor een ieder, dia de ervaringen achtereenvolgens ondergaat. Dit houdt dus in dat in het tijdloze geen ritme voorkomt, naar dat alle waarden onmiddellijk en gelijktijdig kenbaar geuit zijn. Het onvolmaakte wezen – en nu denk ik b.v. aan de geest, zelfs ook in hogere sferen – ondergaat wel een ritme, omdat het n.l. nu voor deze dan voor gene waarden in het bijzonder is afgesteld; of misschien voor een bepaalde reeks van ervaringen in het bijzonder geporteerd is op een bepaalde tijd. Dit beïnvloedt dus de beleving. Wij kennen in de sferen perioden van absoluut stil zijn of rusten, gevolgd door perioden van een grote activiteit naar beneden toe, (b.v. naar uw aarde of naar andere sferen) maar dan zien wij ook weer een periode komen van opgang. Dit is een poging om contact te vinden met het hogere en in dit hogere een bepaalde harmonie te vinden. W aar deze dingen achtereenvolgens komen, zo ongeveer als de jaargetijden op aarde, mogen we hiervoor de geest wel degelijk van een ritme spreken. Dan zal die geest leven in een wereld, die tijdloos is op zichzelf, maar in die tijdloze wereld toch altijd een persoonlijke tijd kennen. Als gevolg is er nog steeds een achtereenvolgend ervaren en een niet-gelijktijdig in zich absorberen van het totaal zijnde. U ziet, de oplossing is betrekkelijk eenvoudig. Er bestaat een grote samenhang tussen de materie en de geest. We zien dat b.v. uitgedrukt in de astrologie. Wanneer men van een bepaald sterrenbeeld (de invloed van Aquarius b.v. in de maan) zegt: die brengt deze of gene stoffelijke verschijnselen. Wij gaan bepaalde lichaamsdelen associëren met planeten enz. Alles wat wij op die manier doen geeft dus eigenlijk al aan, dat er bepaalde kosmische relaties bestaan, die in het stoffelijk voertuig tot 67

ORDE DER VERDRAAGZAMEN uitdrukking komen. Het is voor een mens in de eerste plaats wel belangrijk om dit te weten. Maar belangrijker is nog te, beseffen op welke wijze dit bruikbaar is. Op het ogenblik dat voor mij – ik neem even aan dat ik mens ben – een kosmische relatie optreedt, die voor mij het denken bevordert, zal ik deze periode moeten leren. Dat is logisch. Ik zal echter dat leren niet alleen moeten uitstrekken tot het doorwerken van studiewerken, het lezen van boeken en het aanhoren van lezingen, het naar school gaan. Ik zal dit ook moeten gebruiken voor innerlijke en geestelijke leringen. Want op dat ogenblik voel ik als mens, dat ik in het bijzonder gestemd ben voor hét absorberen van feiten; ook geestelijke feiten, die ik niet onmiddellijk stoffelijk kan uitdrukken. In een periode, dat men dus actief is wat bewustzijn betreft, dient men ook dit bewustzijn te stimuleren door oefeningen van concentratie en contemplatie, gericht op kennis en weten. Wij hebben ook dat op een gegeven ogenblik het gevoelsleven bijzondere stimulansen heeft. Wij weten dat dit gevoel dan zo sterk wordt gestimuleerd, dat het redelijk aspect een heel eind weg blijft. Op dat moment heeft het helemaal geen zin te trachten iets te leren, maar kunnen wij wel het geleerde op de juiste wijze in de praktijk brengen. Want op het ogenblik, dat het gevoelsleven in de mens zijn positieve cyclus doormaakt, kan alles wat in die mens bevat is, op de meest juiste en harmonische wijze worden meegedeeld aan anderen in de wereld. Je zou dit kunnen voortzetten in een vergelijking voor elk lichaamsdeel en elke invloed. Je kunt het misschien zelf eens een keer doen aan de hand van een astrologisch boekje daarover. Waar het echter om gaat is dit: Ik mag niet aannemen dat bepaalde geestelijke functies anders liggen dan de stoffelijke. De mens, die een sterk onderscheid gaat maken tussen hetgeen hij stoffelijk voertuiglijk en geestelijk doet, zal in strijd komen met zichzelve; hij zal daardoor geen gebruik kunnen maken van de invloeden, die voor hum kosmisch gunstig zijn: en zal daarbij zowel stoffelijk als geestelijk in verwarring geraken. Deze verwarring weerkaatst zich in het bewustwordingsproces en zal het vertekenen van het ik (dus waan omtrent het ik) aanmerkelijk kunnen versterken. Wij willen natuurlijk zo oprecht en zo redelijk mogelijk zijn. Daarbij gaan wij dan uit van het volgende: Alles wat ik in mij voel als een geestelijke waarheid, moet ik voertuiglijk weten weer te geven en uit te drukken. Wanneer ik in mij een kosmisch weten gevoel, is het niet voldoende dit in mij te ondergaan en te ervaren; ik moet trachten dit b.v. in een opstel op schrift te zetten of in een gesprek tot uiting te brengen. Op deze manier fixeer ik het in het geheel van mijn wezen. Wanneer ik op een ander moment geneigd ben om b.v. mijzelf af te zonderen, dan zal ik er rekening mee moeten houden, dat – wanneer die afzondering stoffelijk plaatsvindt – ook geestelijk hetzelfde voor mij bestaat. Ik kan dan niet rekenen in een dergelijke periode intense geestelijke contacten te leggen, terwijl ik gelijktijdig mij stoffelijk geheel van die wereld heb afgezonderd. Alleen wanneer mijn leven mij a.h.w. emotioneel een eenheid gaat bieden met de wereld, kom ik tot het sterkst mogelijke, ook geestelijke contact. Omgekeerd: afzondering is bruikbaar – ook voor de geest – want het is zelfbeschouwing. Wanneer u stoffelijk de neiging hebt een tijd lang in een hoekje te kruipen, moet u niet neerslachtig worden, maar u moet gewoon proberen uzelf geestelijk te determineren. Zie zoveel mogelijk wat u bent. In deze afzondering zult u – terwijl van buitenkomende invloeden al zoveel mogelijk op de achtergrond worden gedrongen door uw eigen instelling – vaak een juister beeld kunnen krijgen van uw wensen, uw verlangens, uw inzichten en uw mogelijkheden. Bedenk verder: Alles wat heimelijk is, dus wat verborgen is, baart het verborgene; alles wat open is, baart het opene. Wij mogen nooit deze dingen verwarren. In ons kan een geestelijk geheim groeien. Dit geestelijk geheim kunnen wij stoffelijk doorvoeren in onszelf, maar wij mogen het niet openbaren. Op het ogenblik, dat het geheim geopenbaard is, verliest het zijn betekenis en waarde en zal het voor onszelf geen functie meer hebben. Voorbeeld: Ik heb contact met een geestelijke meester, een hoge geestelijke kracht. Akkoord. (echt of niet echt, daarover willen wij niet spreken) Daaruit put ik kracht, energie en vermogen. Ik ken een naam. Bij die naam roep ik a.h.w. deze kracht op. Daardoor heb ik dan steeds de beschikking over dit grote weten, dit meerdere aan uitstraling en energie, aan snelheid en al wat erbij hoort. Dan zal ik nooit deze naam openlijk mogen gebruiken. Want doe ik dit, dan is de relatie tussen mij en dit wezen verbroken. Of dat nu een soort uit het ik gecompileerd wezen is, een Scheingestalt, danwel een werkelijke persoonlijkheid, maakt niets uit. De verbinding is verbroken. Wij kunnen daar niet verder op rekenen. 68

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Wanneer ik in het openbaar met een God een contact heb, ik geloof, ik ga naar een kerk toe en ik bid en ik wil met die God werkelijk iets bereiken, dan zal ik in het openbaar moeten bidden, ik zal openbaar mijn wens moeten uitdrukken, want alleen uit het opene kan ik dan de vervulling verwachten. Als ik tot diezelfde God in het verborgene ga bidden en het is de God, die ik openlijk aanvaard, dan blijkt er wederom een botsing te zijn. Ik kom niet tot een volledig bereiken, ik word steeds afgezonderd. U zult zien, dat dit voor menigeen erg belangrijk kan zijn, vooral omdat je nog wel eens vastloopt. Je zit n.l. heel vaak als mens – en soms ook als geest – gevangen tussen de behoefte aan openheid en aan heimelijkheid. Onthoud één ding: Je kunt nooit buide dingen gelijktijdig doen. Halfopen zijn betekent je geheimen prijsgeven zonder de gunst, de mogelijkheden van het openlijke, te winnen. Iets wat geheim gehouden moet worden ook maar half openbaren wil zeggen: het geheim teniet doen. Je hebt dus niet meer de innerlijke of de verborgen mogelijkheden die je wenst. Alles wat op die manier half is, is levensgevaarlijk, ook geestelijk, ook stoffelijk. Ik kan hier wel de voorbeelden bij geven. Stoffelijk. Ik heb een geheim. Ik wil dit geheim niet uitspreken, maar ik wil er ook niet helemaal over zwijgen. Dientengevolge geef ik enige aanduidingen. Het gevolg is, dat een buitenstaander meent mijn geheim eindelijk ontcijferd te hebben, maar hij heeft dat natuurlijk verkeerd gedaan. Ik krijg de reactie van deze, niet juiste openbaring te verwerken en zal daardoor voor mijzelf sterk geschokt zijn. Dat zie je b.v. heel vaak ontaarden in roddelen lastercampagnes, en dat is zeker niet wenselijk. Geestelijk is het precies eender. Wanneer ik geestelijk een geheim heb, een geheime kracht in mij en ik ga die ook maar halverwege aanduiden, terwijl ik dus niet zeker ben, dat ik daardoor dit geheim in stand houd, is het gevolg dat de ander door de halfheid van mijn openbaring verkeerd gaat reageren. Deze reactie is voor mij een gevolg, dat ik moet ondergaan. Door dit gevolg wordt mijn eigen geestelijke vooruitgang aanmerkelijk gestremd en misschien zelfs dat ik daardoor mijn contact (het geestelijk geheim zelve) verlies, zodat in ieder geval mijn kracht tijdelijk aanmerkelijk vermindert en mogelijkerwijze op dit terrein geheel teniet gaat. Een zeer belangrijk punt. Dat geldt ook voor de bewustwording. Onthoudt u één ding: Elke bewustwording die u in uzelve vindt, elk kosmisch geheim dat u in uzelve vindt, behoort tot de geheimen. D.w.z. zodra u ook maar enigszins meent of denkt, dat een ander niet in staat is dit geheim voor zichzelf te vinden of dit gevonden heeft, het uw plicht is erover te zwijgen. Zoudt u het openbaren, dan schept u en voor uzelf en voor de ander ongeluk. Wanneer u zelve tegenover een ander wilt poseren als ingewijde en u bent het enigszins, doe het niet! Op het ogenblik, dat u dit doet, neemt u een verplichting op u, waardoor u in de wereld ondergaat, mits u consequent uw taak doorvoert. Dan kunt u daardoor geestelijke betekenis gewinnen, maar wanneer u ook maar even aarzelt voor de consequenties daarvan, gaat u eraan teniet. U gaat ten onder en u brengt vloek, waar u zegen wilt brengen. Begrijp goed, esotericus zijn wil natuurlijk zeggen: de waarheid in jezelf vinden, de harmonie vinden met de kosmos en de wereld, zo sterk mogelijk uitgedrukt en zo goed mogelijk geopenbaard. Maar dit kan alleen gebeuren onder hen, die op gelijk niveau staan, zodra het betreft de geheimen, de verborgen wetten, de verborgen wegen. Het is mogelijk iemand gegevens ter beschikking te stellen, waaruit hij zelf het geheim kan vinden, dat is waar. Maar dan dient dit zo te geschieden, dat die gegevens ook nooit voor anderen geheim zullen blijven. Wij kunnen een openbaring geven, die voor een ieder eventueel bruikbaar is, zonder dat men, indien men zelf niet verder zoekt, het pad der inwijding daaruit vindt. Dit is geoorloofd. Het is echter niet geoorloofd onder geheimhouding een gedeelte van het geheim prijs te geven en de rest niet. Of helemaal of niet. Dat is een consequentie van al deze invloeden. Wanneer u dit nu in verband brengt met al hetgeen gezegd werd over die ritmen en tendensen, die je in het menselijk leven kent, die je geestelijk kent en die je ondergaat, dan zult u wel begrijpen, dat het voor ons werkelijk zaak is om altijd weer, wanneer wij merken, dat wij ons in een bepaalde periode bevinden (b.v. een periode van contact met medemensen), ons af te vragen; Moet dit zijn verborgen of openlijk? Maar aan die keus moeten wij ons houden. Wanneer wij voelen "ons gevoelsleven spreekt", dan moeten wij ons afvragen: Moet dit zijn het heimelijk contact, dus het van ons uitstralend contact met anderen, dat niet wordt geopenbaard? Of het openlijke? Maar dan moeten wij ook niet verder op dit geestelijk contact rekenen, dan moeten wij alleen de openlijke weg gaan. 69

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Wetende dat er heel veel van dergelijke ritmen en invloeden optreden in het menselijk leven (je hebt normalerwijze per maand al zo'n stuk of 6 à 7 belangrijke fasen; en in jaren gerekend kent elk mens er van 7 tot 8, die dan dus wat langer duren), kun je voor jezelf nagaan wat je wilt. Per slot van rekening, een mens is tot op zekere hoogte vrij in zijn leven en zijn besluiten. Wees steeds zeker van wat je wilt. Tracht te begrijpen in welke fase, in welke periode van leven je je bevindt. Handel daarnaar ofwel geheel verborgen ofwel geheel openlijk. Laat je nimmer tot een compromis verleiden. Een compromis is altijd schadelijk voor eigen bewustwording; en ook de resultaten, die er uit voortvloeien, zijn niet goed. Het is beter de harde consequenties van een rechte, lijnrechte keuze te aanvaarden volgens de aangevoelde invloed en ons innerlijk weten, dan met nu wat meer gemak en wat meer mogelijkheden half te werken en later te staan voor een onafgemaakte taak, voor een niet-volledig geuit iets, dat terugslaat op onszelf. Al wat een mens de wereld inzendt, keert tot hem terug. Wat het nu ook is. Of het liefde of genegenheid is of haat, of het vooroordeel is of trots of wat anders, het keert tot je terug. Je kunt daaraan niet ontkomen. Op het ogenblik dat je zelf iets creëert in overeenstemming met de beïnvloedingen die je ondergaat, moet je dit dus zo doen als je dit voor jezelve wenst, zoals je voelt dat het voor jezelve goed is, ongeacht de consequenties. Blijkt u dat dit niet mogelijk is, laat dan liever deze gehele periode zonder actie voorbijgaan, dan halve maatregelen te nemen. Niets is zo dodelijk als het compromis. En dan ten laatste nog een opmerking: Waar elke mens gemiddeld eens per maand een kleine periode van drie dagen heeft, waarin hij sneller leert, gemakkelijker kennis opdoet en verder gemiddeld eens per 6 à 7 jaar een periode van 3 tot 4 maanden, waarin dit leren zeer intens plaatsvindt, zou ik u de raad willen geven: zoek uit wat die dagen, wat die jaren voor u zijn of geweest zijn. Aan de hand daarvan zult u in staat zijn het feitenmateriaal waarover u beschikt in korte tijd en met weinig moeite sterk te vergroten, terwijl u voor de andere perioden dan beschikt over een grotere kennis en dus over een grotere besluitvaardigheid en een scherper inzicht, x Hoe weet je dat die tijd daar is? Dat kunt u aan uzelf merken. Wanneer u weet b.v.: Verleden maand op de 28e heb ik werkelijk met intens genoegen zitten studeren en zitten lezen, het was zo gemakkelijk toen, ik kon mij zo gemakkelijk concentreren? En nu ik goed nadenk lag dat ook nog zo ongeveer op de 31e van de vorige maand, dan kunt u voor uzelf al zeggen: Hé, hier is de mogelijkheid van een ritme. Ik ga nu, rekenend op 28 dagen, proberen of ik mij weer zo voel. Weet ik dit zeker, dan zal ik juist die tijd gebruiken om voortaan intens te studeren. En wat de jaren betreft kunt u het ook nagaan. In welke jaren hebt u plotseling levenswijsheid opgedaan, hebt u plotseling uw eigen inzichten kunnen wijzigen, hebt u een beter begrip gekregen voor bepaalde dingen in de wereld? Die jaren hebben in uw leven een grote betekenis gehad in het verleden. Reken nu na, houd rekening met de gemiddelde tussenliggende periode (die altijd ligt tussen de 6 en 8 jaren, maar meestal rond de 7), tel deze perioden op en zie in welke periode u zich thans bevindt. Hetzelfde kunt u doen voor emoties. U hebt perioden gehad, dat u in uw leven bepaalde emoties zeer sterk hebt ondergaan. Die hebben een stempel achtergelaten, die hebben die tijd gekenmerkt. Reken het na, en zie hoe die periode ligt voor de nabij liggende tijd, de komende dagen. U kunt daarmede rekening houden, want die dingen treden dan weer op. U moet er niet zo rekening mee houden, dat u nu al voorzorgen gaat treffen, dat is dwaas; maar u kunt wel alle taken, die b.v. met het gevoelsleven te maken hebben a.h.w. proberen te verschuiven naar die tijd, wetend: dan zal ik in mijn gevoel de gemakkelijkste hervorming vinden, de meest juiste weg. Wanneer u met deze eenvoudige regels rekening houdt, is het nog niet zó eenvoudig, omdat je natuurlijk wel eens even blijft haken. Er is iets in de wereld gebeurd en dan vraag je je af: Heb ik daar nu verstandelijk geleerd of emotioneel? Maar als je het over je hele leven nakijkt, blijkt er toch nog wel een gemiddeld ritme te zijn. Houd dat gemiddelde ritme even aan en tracht dit te proberen. Hetzelfde geldt voor de maancyclus, de 28-dagen-cyclus. Probeer het een paar keer. U zult, wanneer u er regelmatig aantekening van houdt, op den duur jaren van te voren op de kalender kunnen uitzetten: dat zijn mijn dagen voor studie, dat zijn mijn dagen voor ontspanning, dat zijn mijn dagen voor emotie en dat zijn dagen, waarin ik mij moet beheersen, want dan heb ik moeilijkheden. 70

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Dit klopt dus precies met de progressieve horoscoop. Inderdaad. U zegt in het begin van uw betoog, dat wat je verkrijgt, je ook moet uitgeven. Je moet het niet voor jezelf houden. Maar dan treedt daarbij wel eens de moeilijkheid van de schifting op. Want wanneer u ons hier lessen geeft, die boven het gemiddelde peil liggen en wij willen ook anderen daarvan laten profiteren.......... Dan brengt u ze in de praktijk. Maar dat gaat dikwijls aan de mensen voorbij. Het is beter dat je hun nog iets zegt. Nee. Of het de mensen voorbijgaat of niet, gaat u verder niets aan. U geeft door het praktische leven dit verder. Maar gaat u de leringen zelf verder geven, dan hebt u de kans, dat u – gezien bepaalde beperkingen van bewustzijn – meer ongelukken maakt dan goed maakt. Dus breng de dingen zoveel mogelijk in de praktijk over. Daar begin je mee. Wanneer dan blijkt dat iemand rijp is voor die lessen, probeer het dan eens heel voorzichtig. En wanneer blijkt, dat iemand zich daarvoor dan interesseert, probeer eerst eens te zien, hoe hij zelf tegenover die dingen staat, hoe hij denkt en leeft en ga dan verder. Dan kunt u géven. Maar ook hier geldt wel degelijk (ook van deze materie, die dus openbaar is, maar waaraan door begrip beperkingen zijn verbonden): alleen na rijp beraad delen met anderen. Bij de mens, die zich in de kunst uit, is dat toch eigenlijk ook openbaring? In een kunstvorm is dat niet altijd openbaring. Wanneer die kunst n.l. modern gaat worden, is het vaak eerder een verdere verhulling. U moet dit begrijpen: Kunst is een taal, die spreekt tot de innerlijke waarden van de mens, wanneer het juiste kunst is. Wanneer ze in iemand bestaat, zal hij ze herkennen. Maar dan is het geen openbaring meer. De basis moet in de mens zijn, anders herkent hij niet.

HET VRAGEN

Wij zijn geneigd om steeds te vragen. Hoe het leven ons ook stuurt en wat het ook op onze weg brengt ....wij vragen. Wanneer dit vragen in ons-zelve geschiedt, zo kunnen wij soms een antwoord verwerven. Maar wanneer wij blijven vragen en de antwoorden niet selecteren, gaan wij er aan ten onder. Daarom moeten wij goed beseffen wat wij vragen en waarom. Wanneer ik een geheim van de schepping wil weten, dan kan ik de Schepper vragen mij dit te openbaren. Ik kan hem vragen: "God, waarom is er lijden op de wereld? God, waarom zijn er zoveel verschillende sferen?" Maar ik weet, dat ik daarop geen antwoord zal krijgen. Want het antwoord hierop iIs mij gegeven, maar ik versta het niet. Voor zeer vele dingen in het leven zijn de antwoorden ons onmiddellijk gegeven, maar wij zien ze ni'^t. Laat ons daarom leren slechts dan te vragen, wanneer dit tevens een eigen kennis, een eigen mening weergeeft, want zonder dit heeft het geen zin. Wanneer ik van de Godheid vragen wil en ik doe dit op de juiste wijze, beantwoord ik mijzelve. "Mijn God, Gij zijt alle dingen. Waarom hebt Gij lijden geschapen?" "Indien er geen lijden zou zijn, zou er ook geen geluk mogelijk zijn, dat beseft wordt.'' "Mijn' God, waarom schept Gij de dood?" "Hoe zou het leven bewust kunnen zijn, als niet de begrenzing van het leven, de dood, het leven tot een intens bestaan maakt?" "Hoe ik ook vraag aan God, wanneer ik besef, dat Hij alle dingen is, antwoordt Hij reeds op mijn vragen, eer ik mijn eigen woorden geheel heb uitgesproken. Een golf van gedachte overspoelt je. En soms wordt daarom je vraag i.p.v. een smeking een incantatie. Dan roep je de grote namen aan. Je roept Brahman, de Verre, de Verborgene. Je vraagt Brahma zich te openbaren; Hij, die vorm geeft aan de onbekende krachten. Je vraagt de Schepper van leven en de Schepper van dood te kennen. Je vraagt het verlossend principe van Krishna te zien, dansend misschien in de vreugdige, lichtende kracht van een zich ontplooiende wereld. Terwijl je de naam roept, bouwt zich in jezelf een beeld. Want namen zijn niet ledig. Sommige 71

ORDE DER VERDRAAGZAMEN namen zijn een antwoord, dat de kosmos geeft; een magische band, die nimmer verbroken kan worden. Het is voor ons belangrijk, dat wij – juist wanneer wij wensen – a.h.w. een ogenblik ons wezen laten gaan, dat wij vanuit onszelf de geheiligde namen voortbrengen en ze de wereld inslingeren, opdat vandaaruit het antwoord geboren wordt. Soms is het ons, alsof onze wereld ledig is en zonder echo en antwoord. En wanneer wij dit alleen aanvaarden, wij menen onder te gaan. Maar wanneer wij de gedachte nemen, zelfs de gedachte aan dit Niet, wij vormen ze in onszelf tot ze is als een vurige kogel, die wij kunnen wegslingeren naar de oneindigheid, zo zal alleen het zenden van de gedachte reeds een antwoord wekken en een begrip. Laat ons niet in beperking oordelen en veroordelen. Laat ons vooral niet onszelf afvragen: wat zou ik wensen of wat zou ik gedaan hebben? Want daarmee wekken wij de waarden van begoocheling. Zo antwoorden ons de dromen, die in ons leven en niet de werkelijkheid, die buiten ons bestaat. Maar als wij werkelijk bidden, werkelijk een vraag stellen, ons realiseren aan wie, hoe .... dan weten wij het antwoord. Wie vragen kan, kent het antwoord. Wie zijn gedachte in het ledig zendt, zal uit de gedachte zelf het Al geboren zien worden, dat hem antwoordt. Wie in zich zichzelf een ogenblik vergeet en zo zich één maakt met de ongekende, ware wereld, hem zal het antwoord gegeven zijn op al zijn vragen en meer dan dat. Want vragen is geen noodzaak, indien wij beseffen dat de vraag het antwoord is. Maar laat onze vraag eenvoudig zijn, opdat het antwoord ons niet ontgaat. Er is eens gezegd: de schoonste en alomvattende bede – smeking en loflied tegelijk – is de naam van de Schepper. En dat is waar, indien wij onze Schepper beseffen. Daarom, laat ons juist gaan het geestelijke pad, zoekend naar de magische beheersing of de innerlijke erkenning, steeds vragend in eenvoud. Vragen en in de vraag het antwoord vinden uit onszelf en toch geleid door de Kracht, tot wie wij de vraag hebben gericht. Want de eeuwigheid is het antwoord op al onze vragen rond ons. De eeuwigheid is het antwoord op elk probleem in ons. De werkelijkheid die wij beseffen is het antwoord. En het antwoord en de vraag zijn één, zoals licht en duister één zijn, lijden en vreugde, zoals alle tegenstellingen één zijn in God. Besef de Allerhoogste Kracht, waarvan gij deel zijt en ge zult zien, dat geen vraag onbeantwoord is, geen verlangen ongestild en geen gedachte zonder zin. Ge zult zien, dat het leven zelf geen vragen meer laat, omdat de aanvaarding van de hoge Kracht zelve ons duidelijk doet zien: eerst in het aanvaarden vinden wij werkelijkheid. Laat ons gaan zonder angst en zonder begeren, onze levensweg volbrengend, zo wij menen dat de Schepper dit verlangt. En wanneer wij een vraag stellen, wacht niet op de vreemde stem uit den hoogste, die het antwoord geeft, maar besef: In de vraag, die op mijn lippen ligt, staat het antwoord reeds geschreven. Want ik ben één met alle dingen. En uit het Al is mij alles geopenbaard, indien ik dit slechts wil beseffen. Met deze overweging, vrienden, willen wij onze bijeenkomst besluiten. Wij wensen u veel succes op uw geestelijk pad, veel kracht en inzicht in uzelve. En verder geluk en vrede.

72

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Esoterische Kring 1960-1961 Nummer 5 – 10 Januari 1961

MENS-NATUUR

Goedenavond, vrienden. Ik zou u op deze bijeenkomst gaarne allereerst een reeks van gegevens willen voorleggen, die in verband staan met de betrekkingen: mens-natuur. Daarnaast zou ik graag enkele magische aspecten met u willen behandelen. U zult ongetwijfeld tijd genoeg vinden om nadien de bij u gerezen vragen en problemen verder af te wikkelen. Het geheel van de kosmische werkingen, waaraan ook de esotericus dus onderworpen is, kan worden gesplitst in twee hoofdkrachten. De ene kracht noemen wij natuur of ook wel stoffelijke uiting; de tweede kracht noemen wij licht of ook wel geestelijke uiting. Tussen deze beide beweegt de mens zich, zolang hij op aarde leeft. De verhouding geestelijke uiting – stoffelijke uiting kan niet worden uitgedrukt in een direct verhoudingsgetal. Zij varieert n.l. steeds. Zij gehoorzaamt echter wel aan een vaste wet. De vaste wet, die bepalend is voor elk contact met een stoffelijke uiting, ongeacht op welk vlak men zelve leeft of bewust is, luidt als volgt: Het kwadraat van stoffelijk gebeuren is gelijk aan de vermeerderingsfactor van geestelijke inhoud. Omgekeerd geldt dus ook: elke geestelijke kracht of uiting is gelijk aan haar kwadraat in stoffelijke zin en betekenis. Ik breng u dit in een korte formule naar voren om u de verhouding duidelijk te maken. Wanneer wij laat ons zeggen 144 belevingen hebben in de materie, dan zal het resultaat aan bewustwording, uitgedrukt in geest, ongeveer 12 zijn. Wanneer wij te maken hebben met de kracht 12 in de geest en deze zich ontplooit in de richting van de stof, zal het aantal gebeurtenissen, dat zij kan veroorzaken of stoffelijke wijzigingen, eveneens 144 zijn. Ik heb hierbij een verhoudingsgetal genomen, waarin de factor 12 een grote rol speelt. Ik zal u dadelijk duidelijk maken waarom. Alles wat wij zien als geestelijke kracht of geestelijke uiting, in meer goddelijk aspect genoemd "licht", is niet directe openbaring van het Goddelijke. Het is slechts een indirecte weergave daarvan. Het Goddelijke n.l. omvat alle factoren, zodat wij eveneens zouden moeten kunnen onderscheiden in materieel licht, dat je dan zou kunnen noemen "natuurwet" en in geestelijk licht of geestelijke wet. Aan het hoofd van elke geestelijke ontwikkeling en als bron van elk geestelijk licht staat de hoogst bewuste geestelijke factor in een bepaalde scheppingsfase. Deze hoogst bewuste geestelijke factor komt overeen met het begrip Brahma uit de Hindoeleer; hij kan verder worden vergeleken met de beperkte begrippen van een alleen geestelijk heersende God, zoals wij die bij sommige andere volkeren vinden. De uitdrukking van dit geestelijk werken, dit geestelijk licht, kunnen wij vanuit een menselijk standpunt het best omschrijven met "innerlijke openbaring"; of christelijk genoemd: het koninkrijk Gods. Daarnaast hebben wij te maken met de hoogst heersende factor – wij spreken hier dus niet over hoogst bewuste maar hoogst-heersende factor – in de materiële vorming. Deze is niet identiek met Brahma, maar is zijn gelijke. Hij is aan gelijke wetten onderhevig. In vele gevallen spreekt men hier van Shiva, wanneer men de vergelijking opbouwt. Hier is n.l. sprake van de wet van voortdurende verandering en ondergang. Al het materiële, dat ontstaat, kan echter slechts tot een werkelijke inhoud van vorm geraken, indien er de geestelijke impuls is. Vandaar dat de overmachtverhouding 12, die ik u reeds noemde, inderdaad kan bestaan. De formule, door mij gesteld, is juist voor elke mens. Kosmisch gezien geldt echter, dat er sprake is van een drie-eenheid (het getal 3 dat wij uit 12 kunnen trekken), en wel geopenbaard in de ene, werkelijke kracht en de twee gezichten, die deze kracht draagt voor het aanzien der Schepping. Een zeer belangrijke factor in ons leven is deze verhouding vooral, wanneer wij in onszelf bewust zijn geworden op de minder vormkennende gebieden. Wij onderscheiden verder aan de hand van deze deling in a.h.w. een stoffelijk en een geestelijk heelal, de verschillende z.g. magische of wetmatige contacten. Hierbij geldt altijd weer: Geest is superieur aan stof; maar geest zonder stof is niet bewust en dus daadloos. De 73

ORDE DER VERDRAAGZAMEN wetten, die geest en stof met elkaar verbinden, kunnen worden omschreven als: evenwicht, wet van tegenstellingen; en verder de groei, die gepaard gaat met ruimte, dus evenredigheid. Wanneer de geest groeit en haar bewustzijn groter wordt, zal zij automatisch een groter stoffelijke werking nodig hebben; en wel naarmate de geestelijke groei één punt groter wordt, nemen wij aan, dat bij een normale persoonlijkheid ongeveer een twaalfvoudig werkzaam zijn in de stof noodzakelijk is. Ik kan begrijpen, dat deze stellingen u zo op het eerste gezicht minder interesseren. Wanneer wij echter van de esoterie en dus ook van het hanteren van de meer magische krachten, die in de mens en ook in de geest schuilen, willen uitgaan, dan zullen wij hiermee wel degelijk rekening moeten houden. Wij hebben een sterkere inspanning van de materie nodig om tot een geestelijk resultaat te komen. Wij mogen dus nooit verwachten, dat een zuiver stoffelijkmentaal streven een onmiddellijk kenbare reactie vanuit de geest zal veroorzaken. Over dit verschil spreekt men ook nog wel eens, maar dan hoofdzakelijk vanuit stoffelijk standpunt, als vertragingsfactor. De grootste eenheid, die bereikbaar is tussen geest en stof, komt tot uiting in wat men noemt de magie der 7 stralen. De magie der 7 stralen is gebaseerd op 7 hemelkrachten, ontleend aan de oude astrologische concepten. De 7 stralen vertegenwoordigen tevens 7 kleuren. Elk van die kleuren draagt in zich een aantal heren, heersers of krachten. Het geheel van deze magie is gebaseerd op het aanwezig zijn van alle krachten in de ene lichtende, geestelijke kracht. Zo kan elke specifieke kracht hieraan worden ontleend en zal door de juiste concentratie actief kunnen worden gemaakt in de stof. Een betrekkelijk kleine geestelijke oorzaak heeft zeer grote stoffelijke gevolgen; grote stoffelijke gevolgen kunnen soms geestelijk praktisch geen invloed hebben. De magiërs, die zich hiermee bezighouden (de laatste tak daarvan is op het ogenblik wel de z.g. zonnemagiërs, die wij vinden rond Benares in India), redeneren als volgt: Het is ons als mensen niet mogelijk geheel afstand te doen van een stoffelijk concept, een stoffelijke wereld. Eveneens is het ons niet mogelijk om een geheel ons wijden aan de natuur en een terugkeren tot de natuur gepaard te doen gaan met een behoud van ons bewustzijn, het deelgenootschap dus, dat wij hebben met de geest. Vandaar dat wij door ons te concentreren op een zeer bepaald deel van de geestelijke werking en kracht de grootste resultaten zullen kunnen verkrijgen. Indien wij aannemen, dat de deling in 7 niet slechts in het geestelijk licht voorkomt maar in al datgene, wat als voorstelling van het geestelijk licht wordt gebruikt (ook b.v. het zonlicht), zo zal het ons – indien wij de werking der kleuren erkennen – mogelijk zijn, vanuit en door onszelf zeer grote stoffelijke veranderingen tot stand te brengen, die blijvender zullen zijn, naarmate zij een groter aantal van die 7 factoren in zich bevatten. Het optreden van het getal 7, dat bij u ook bekend is als heilig getal, is eveneens geen toeval, het getal 7 wordt hier n.l. gebruikt als openbaring op menselijk vlak, iets waarvoor, het tevens symbool is. Het vormt ons verder in zijn kwadraatsverheffing het getal 49, dat herleid kan worden tot 15 en 4. 13 zou zijn de nieuwe openbaring, die ligt achter de sluier der bewustwording; of zo u wilt het bewuste leven met God in het Koninkrijk Gods. (Vandaar dat het in de materie als ongeluksnummer pleegt te gelden.) Maar verder herleid blijkt het het getal 4 te zijn. En dat is het getal van het leven zonder meer. Wij noemen 4 dan ook vaak een dierlijk element. Het is zelfs dit niet, omdat het een volledige wilsuiting niet impliceert. Zo kun je dus hieruit al afleiden, dat deze oude magiërs meenden, dat de totale stoffelijke natuur willoos is, zodra een volledige geestelijke uiting optreedt. Dus de stoffelijke natuur schikt zich dan naar de invloed van de geest? Ja, dat is dus de these, die men heeft opgebouwd. Ik heb nog niet gezegd dat het feitelijk zo is. Deze magie, die zich dus op die relaties baseert, mag op zichzelf zeer interessant zijn. Zij kan ons echter tezamen met al het voorgaande voeren tot innerlijk begrip omtrent ons eigen wezen en hetgeen zich daarin kan afspelen. Ik wil trachten u duidelijk te maken, in hoeverre er sprake kan zijn van een directe binding tussen materie en geest vanuit een menselijk standpunt. Ik wil trachten u daarnaast te doen zien, hoe wij wijziging in deze relaties eventueel kunnen scheppen. Dan gaan wij uit van de eerste kennis, die elke esotericus moet hebben: Stoffelijke vorm is vergankelijk. Stoffelijke vorm blijft slechts dan bestaan, wordt slechts dan gehandhaafd, 74

ORDE DER VERDRAAGZAMEN wanneer het geestelijk concept, dat haar veroorzaakte, haar blijft vormen. De materie zelf en alle krachten daarin behouden zijn echter onverwoestbaar en zullen nooit tenietgaan. De: tweede stelling is: In de geest bestaat geen tijd. Het licht staat buiten tijdsruimtelijke verhoudingen en kan als zodanig oneindig of eeuwig (vanuit stoffelijk standpunt) een bepaalde vorm of toestand fixeren en handhaven. Stoffelijke wisselingen hebben geen invloed daarop. Zelfs wanneer de relatie met de stof tijdelijk onderbroken wordt, zal hetzelfde geestelijke concept hernieuwd worden uitgedrukt. Is dit voor u begrijpelijk? Nu, dan beginnen wij maar eens heel eenvoudig. Wanneer u esotericus bent, dan heeft u ongetwijfeld ook nagedacht over een voorleven en een nabestaan. Alle voorleven kan worden uitgedrukt als een vorm, die ontstaan is uit het geestelijk bewustzijn van datgene, dat uw geest is, die deel is van de lichtende kracht. Zolang een geestelijk bewustzijn een gelijke vorm behoudt, zal de stoffelijke uitdrukking van dit geestelijk bewustzijn altijd gelijk zijn. Bij het wegvallen van de bewustzijnsbinding geest-stof, gaat de stoffelijke vorm teniet. Bij een heropnemen van het contact zonder verandering in de geest zal dezelfde vorm herontstaan. Deze stelling is tevens de achtergrond (voor degenen, die zich bezighouden met het christelijk geloof) van de z.g. herrijzenis der doden aan het einde der tijden. Het geestelijk concept zal dan n.l. door het samenvloeien van alle scheppingsfactoren automatisch ook weer in de materie worden uitgedrukt. Gezien het feit, dat een mens in de stof leeft en daarin een bepaalde vorm, een bepaalde taak en een bepaalde reeks mogelijkheden bezit, mag op grond van het voorgaande worden gesteld: Al hetgeen u op het ogenblik bezit is uitdrukking van uw geestelijk bewustzijn. Al hetgeen u overkomt, al hetgeen u lijdt, alle vreugden die u wint, zijn uitdrukking van uw geestelijk bewustzijn. Indien in uw eigen bewustzijn (en dus in de reeks van geestelijke of lichtende krachten) geen oervorm of matrix hiervoor aanwezig zou zijn, zou dit nimmer tot een stoffelijke werkelijkheid kunnen worden, Wordt die matrix dan geprojecteerd in de stof? Neen, die matrix is aanwezig. Zij wordt dus niet op de stof geprojecteerd, zij is; en op het ogenblik, dat contact met de stof ontstaat, vult de stof automatisch deze matrix. Nu gaat men verder van het volgende standpunt uit: Alle materie is onderhevig aan enkele wetten. Deze wetten luiden als volgt: Elke verandering van vorm der materie vergt energie. Elke kracht van buiten, die tot verandering noopt, vindt een weerstand, die gelijk is aan de samenhoudende kracht. Elke verandering in de stof kan alleen ontstaan door een overwinning op het oude, het reeds nu bestaande. Slechts het wegvallen van elke bindende invloed maakt een totale verandering mogelijk, zonder dat dus die weerstand overwonnen moet worden. Is dat laatste de dood? Dat is niet de dood. Het is zuiver theoretisch en heeft dus niets met de praktijk te maken voorlopig. Het is alleen een wet, die in de natuur nu eenmaal werkt. Die heeft niet met de mens alleen te maken. Die heeft et zo goed te maken met een ster of onverschillig wat. Hieruit volgt, dat elke poging om het bestaande te wijzigen in de materie een zeer grote hoeveelheid kracht vereist. Het is redelijk aan te nemen, dat een stoffelijk bewustzijn en een stoffelijk denken niet in staat zullen zijn de kracht voor een dergelijke wijziging volledig aan te voeren. De mens, die in zijn bewustzijn en weg aan de materie gebonden blijft, kan slechts door de ondergang – en hier komt uw dood ter sprake – waarbij zijn wezen geheel los komt van de materie (dus ook geen geestelijk-stofgebonden zijn), komen tot een hervorming of reconstructie. Degene echter, die uitgaat van het geestelijk licht, beschikt – gezien het feit, dat elke geestelijke factor het kwadraat van haar waarde krijgt in de materie – over vermogen, naarmate het verschil tussen de oorspronkelijke matrix en het bewustzijn dat deze heeft gevormd en het nieuwe bewustzijn groter wordt. Het heeft voor de esotericus weinig nut om onbelangrijke stoffelijke eigenschappen en kwaliteiten voortdurend te wijzigen. Belangrijk is steeds weer tot een totaal nieuw begrip of inzicht te komen, een totaal nieuw geestelijk bereiken, waarbij de krachten des lichts in het ik dus sterker dan voordien en zo mogelijk ook duidelijker en scherper geformuleerd tot uiting komen. Op het ogenblik, dat dit geestelijk plaatsvindt, zal de mens, die nog in de stof vertoeft, automatisch de beschikking hebben over de kracht, die hem een totale wijziging mogelijk maakt. Ik heb dit naar voren gebracht en ik wil trachten hieruit ook de praktische regels te trekken. 75

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Indien gij streeft naar hoger geestelijk bewustzijn, zult ge niet mogen trachten dit zuiver mentaal te omschrijven. Dit betekent een stofgebondenheid. En slechts indien innerlijk aanvoelen, geloofswaarden en wat men noemt openbaring of innerlijke verlichting hierbij de hoofdrol spelen, zal het een werkelijke betekenis hebben. Voor de esotericus is het onbelangrijk om kleine veranderingen aan te brengen in zijn leven. Hij zal zoveel mogelijk de bestaande toestanden aanvaarden en slechts daar, waar een zeer groot verschil tussen deze toestanden, vormen etc. en zijn geestelijk bewustzijn ontstaat, met zijn volle kracht, uitgaande van een innerlijke concentratie, dit wijzigen. Hij zal slechts dan over voldoende energie kunnen beschikken om dit inderdaad tot stand te brengen. Verder blijkt dat de binding geest-stof niet gebonden is aan een vaste norm of maatstaf. Deze kan n.l. van mens tot mens en van ogenblik tot ogenblik zich wijzigen. Onze persoonlijke verhouding stof-geest zal altijd bepalend zijn voor de plaats, die wij innemen in het Al. Indien wij de stof te zeer onderdanig willen maken aan de geest, zo zal blijken, dat wij in feite trachten de geest te verstoffelijken. Kunt u dit volgen? Op het ogenblik n.l. dat ik de stof, die wij hier eenvoudigheidshalve gezien haar wetten en uitingen de natuur zullen noemen, geheel onderdanig wil maken aan een geestelijk concept in een stoffelijke vorm, tracht ik niet de stof te verbeteren, maar de geest te verstoffelijken. D.w.z. dat ik mij – bewust of onbewust – afsnijd van werkelijke geestelijke inhoud en vermogen, voor zover die in mijn wezen bestaan. Het is daarom voor de mens zinrijk, zoveel mogelijk de natuur en de natuurlijke verhoudingen te aanvaarden; zover het hem mogelijk is natuurlijke evenwichten ongestoord te laten bestaan: zo weinig mogelijk in uit de natuur voorkomende verhoudingen in te grijpen. Slechts indien hij het wezen der materie volgens de natuurlijke wetten en normen aanvaardt, zal hij in staat zijn vanuit de geest daarop werkelijk invloed uit te oefenen. Anders niet. Dit is nog steeds één van de grondstellingen van deze magie van de 7 kleuren, waarover ik u sprak. Dit wil zeggen, dat wij hier niet alleen te maken hebben met een esoterische lering, maar tevens met iets, wat tot direct bereiken van resultaten in de materie bruikbaar is gebleken. Nu lijkt het mij voor u niet zo belangrijk hierop door te gaan, maar ik wil dit toch even onderstrepen. Deze laatste stelregels zijn niet alleen een theorie: zij zijn door magie (dus het gebruik van z.g. bovennatuurlijke waarden, het gebruik van verborgen wetten) wel degelijk bruikbaar en hanteerbaar gebleken voor degenen, die zich daarin geschoold hebben. Dit onderstreept m.i. hun belangrijkheid op uw wereld. Bij het zoeken naar jezelf, naar de innerlijke bewustwording, zul je dus steeds weer getroffen worden door die verschillen: het verschil tussen de natuur en de geestelijke impuls. De mens, die tracht deze twee samen te voegen, wordt over het algemeen iemand, die zeer scherp denkt, een zeer grote hoeveelheid kennis in zichzelf kan vergaren, maar niet in staat is zijn gedachte en kennis om te zetten in praktisch bruikbare, praktisch hanteerbare energie, wetten en wat dies meer zij. Begrijp dus goed, dat in de esoterie alle lering, alle weten en alle kennis alleen kan worden beschouwd als iets dat aardig is, maar niet volledig bruikbaar. Kennis, weten, wordt dan ook – esoterisch gezien – slechts dan belangrijk, wanneer het ons in staat stelt in de materie onze eigen houding, ons aanvoelen en ons denken nauwkeuriger te rationaliseren of te omschrijven. Buitendien is het voor ons niet belangrijk, tenzij wij veel verder in de levenswaarden doordringen dan normalerwijze geschiedt. U leeft hier als mens. U bent materie en u bent geest. U hebt stoffelijk bepaalde emoties, gedachte, gevoelens. U hebt stoffelijk uw ergernissen, uw begeerten, uw angsten en alles wat erbij hoort. U wordt omgeven door dingen, die u zelf vorm geeft, waarvan uzelf de geaardheid bepaalt. Besef dat deze dingen altijd aan de materiële normen moeten blijven beantwoorden. 0p het ogenblik, dat wij een geestelijke norm willen gaan gebruiken, lopen wij vast. Dan krijgen wij niets meer, ook voor onszelf niet. Datgene, wat wij putten uit het gebeuren, is nimmer te zien als een directe bewustwording. Hetgeen wij stoffelijk ondergaan, beleven, voortbrengen en al wat dies meer zij volgens de normale maatstaven van het stoffelijk en natuurlijk leven, zal gezamenlijk en op den duur voor ons een innerlijke verlichting (dus een vergroting van bewustzijn) kunnen vormen. Maar de belangrijkheid, die stoffelijk wordt gemeten, kan nimmer gelijk zijn aan de geestelijke belangrijkheid. Hier heb ik dan de grondschets gegeven. Nu wil ik graag met u verder gaan denken over die krachten. In de eerste plaats: Wanneer wij spreken over de materie en de daarin heersende wetten, gezamenlijk verder te noemen: de natuur, dan zal de mens over die natuur oordelen vanuit zijn eigen standpunt. Hij zal de natuur voorhouden, dat zij wreed is; want leven leeft 76

ORDE DER VERDRAAGZAMEN alleen door het doden van een ander leven. Hij zal de natuur voorhouden, dat zij redeloos is, want zij beantwoordt niet aan zijn. eigen voorstellingen van een ideale wereld. Hij zal kortom alle verschijnselen in de stof vanuit een menselijk standpunt, dat geen realiteit in de stof volledig erkent, gaan hanteren. Zolang wij uitgaan van de denkbeelden in onszelven, uitgedrukt op zuiver stoffelijk vlak, zullen wij altijd in strijd komen zowel met onze geestelijke inhoud als met onze stoffelijke mogelijkheden. Het is voor esoterie niet voldoende om in een zoete dromerij en doezelarij op te gaan in beelden van volmaakte werelden en van mensen, die volmaaktheid bereiken. Wij moeten erkennen wat wereld, wat natuur is, ook in onszelf. De mens, die niet in staat is zonder allerhande mooie verhullingen achter idealen of achter zeer edele gevoelens of modebegrippen te weten: de impulsen, die in mij leven, komen voort hieruit en daaruit, zal niet in staat zijn uit dat leven voldoende te putten. Dit houdt – gezien het voorgaand gezegde – in, dat geen voldoende wijziging van geestelijk bewustzijn optreedt en dus een reïncarnatie volgens dezelfde matrix (dus met de gelijke eigenschappen en mogelijkheden en praktisch daarmede ook hetzelfde leven) tot stand komt. Elke ontwikkeling, die de matrix wijzigt, houdt nog niet in, dat de mens ontkomt aan dit contact met het stoffelijke; dat wil ik erbij vermelden. Wanneer n.l. uw geestelijk bewustzijn een volmaakter uitdrukking vindt, maar deze nog past binnen een menselijk concept, is voortdurend incarnatie binnen het menselijk wezen mogelijk. Nu de geest. De geest heeft zich niet op dromen opgebouwd, begrijp dat wel! Ook wanneer bepaalde sferen en werelden door droomleven kunnen worden beheerst, zo is die geest op zichzelf reëel. Elk bewustzijn, dat geestelijk wordt verworven, is volkomen reëel, niet te wijzigen, blijvend en gelijk voor alle sferen, alle tijden, gelijk tot in het hoogst-Goddelijke toe. Is deze norm van blijvend-zijn niet aanwezig, dan kan een bepaalde factor niet worden gezien als bewustzijn, waarmee de stof kan worden beïnvloed. U zult begrijpen, dat iemand die aan esoterie doet, die in zichzelve tracht te groeien, ook al heel vlug komt tot het eenheidsbegrip. Hij zegt: "Wij mensen behoren tezamen tot één mensheid; ik moet in die mensheid betekenis verkrijgen en wel door dienend in die mensheid zo goed mogelijk niet slechts mijn eigen wezen, maar vooral de geestelijke krachten en het bewustzijn uit te dragen." Gaat men uit van deze stelling, dan geldt dezelfde reeks van normen en wetten, die ik vanavond al heb aangeduid. Het is voor de dagen, waarin u leeft, buitengewoon belangrijk dit te beseffen. Al het genoemde geldt niet alleen voor de relatie van uw eigen geest met uw eigen stof, maar voor de relatie van uw geest met het totaal van de stof en de relatie van het totaal van de stof met uw eigen geest. Hier is dus niet alleen meer sprake van een matrix, waarin een geestelijk bewustzijn stoffelijk gegoten wordt, maar van een invloed, die – ver buiten deze matrix uitgaande – het totaal stoffelijke kan omvatten, zover dit binnen het centrum, binnen deze matrix verwerkt kan worden. Dit houdt in, dat al wat wij stoffelijk ervaren, al wat wij ondergaan, kan worden opgenomen in onze geest. Het gaat hier niet alleen om onze eigen houding en daden, maar vooral ook om onze relatie met het totaal van de wereld. Elke bewustwording, die voortvloeit uit een zo intens mogelijk kennen en beleven van de gehele wereld, zonder dat hierbij een oordeel of veroordeling te pas komt, betekent een sterke en ogenblikkelijke stijging van geestelijke waarden, waardoor totale veranderingen voor het ik en – indien de kracht groot genoeg is – voor een deel van de omgeving kan worden bereikt. Elke wijziging, die ik tot stand tracht te brengen in de stof, kan ik als mens alleen baseren op mijn geestelijke en lichtende inhoud. Zodra ik mij te sterk ga baseren op geestelijke helpers, op geestelijke leiders en al wat erbij hoort, zal ik steeds weer trachten mijn eigen aansprakelijkheid over te dragen aan anderen. Maar dit impliceert, dat het totaal van de werkingen, die uit de geest ontstaan, niet in overeenstemming is met mijn wil, mijn bewustzijn of mijn denken, en dat in sommige gevallen hetgeen ik – dank zij de krachten uit de geest – tot stand breng, zelfs niet eens gunstig is of aanvaardbaar voor mijn eigen stoffelijk beleven. Dus dan kan het wel in het belang van de mensheid zijn, maar individueel minder gelukkig? Juist. Ik zal het nog éénmaal herhalen, opdat u dat vooral niet vergeet, Alles wat in de geest is en in het licht, werkt naar de stof toe vanuit zijn eigen bewustzijn, niet vanuit het uwe. Wanneer uw bewustzijn A is en het bewustzijn van uw geestelijke leider B, zal een ingrijpen van uw geestelijke geleider nimmer zijn op het niveau A, maar altijd op het niveau B. Hij kan slechts vanuit zijn eigen geestelijk wezen en de daarin aanwezige krachten ingrijpen op stoffelijk niveau en de daar bestaande condities wijzigen. Maar echter zijn maatstaf een andere 77

ORDE DER VERDRAAGZAMEN is dan de uwe, kan het u voorkomen, dat het werken van deze geestelijke krachten of leider volledig strijdig is met uw eigen wil, streven en werken. Dat vloeit hier automatisch uit voort. Zo zal de esotericus dan ook een zeer sterke splitsing maken in de kosmische werkingen, waaraan hij meewerkt en het gebruik van persoonlijke geestelijke krachten, waarbij zijn eigen geestelijk bewustzijn en vermogen aansprakelijk is voor het gepresteerde. Dat vloeit hieruit voort. Zo geef ik u de raad –en juist in deze dagen – om een zeer sterk onderscheid in uzelf tot stand te brengen tussen datgene wat uw werken voor de wereld is en uw werken volgens eigen bewustzijn. Indien u wilt, kunt u in zeer veel gevallen door innerlijk langzaam te stijgen en open te staan voor de kracht, die zich vanuit het licht in u openbaart, zeer veel doen aan een wijziging van de huidige vormverhoudingen in de stof. U kunt dus a.h.w. het geheel van de materiële wereld, voor zover door u gekend, opheffen naar een peil, dat beantwoordt aan een hoger geestelijk bewustzijn. Maar datgene, wat u in déze zin doet, mag nimmer betrokken worden op eigen leven en denken. Het mag nimmer vanuit eigen standpunt beoordeeld worden. Ja, zelfs is het beter, wanneer men zich daarmede zo weinig mogelijk emotioneel of anderszins gebonden acht. Het is onmogelijk om te beseffen wat er gebeurt. Voelt men zich met het gebeuren te sterk één en blijkt, dat het zich ontwikkelt op een andere wijze, dan men dit zich voorstelt of wenst, dan ontstaat een innerlijk verzet. Dit veroorzaakt een reeks van stoffelijke reacties, die zelfs een geestelijke terugslag kunnen veroorzaken. Wat betreft het eigen ik en het eigen bewustzijn, zullen wij ons hoofdzakelijk bepalen tot al datgene, wat ons onmiddellijk ik betreft. Dit lijkt misschien egoïstisch, maar is het in feite niet. Want indien ik een mens wil helpen door hem te genezen, door hem te begrijpen, door hem gedachte toe te zenden, door deel te nemen aan een kosmische gedachtegang, die de wereld misschien verbetert, dan kan ik dit, zolang ik uitga van mijn eigen wezen en de God, die in mijzelf leeft, niet anders doen dan door mijn eigen bewustzijn tot openbaring te brengen. Ik kan daarmede voor datgene, wat op gelijke norm van bewustzijn staat als ikzelf, zeer veel bereiken en ik kan dit ook bepalen. Ik zal echter nimmer in staat zijn om grote werkingen, waarin ik geen volledig inzicht of overzicht heb, te bepalen of te wijzigen vanuit mijn eigen standpunt. Hier ligt een grondregel, die niet alleen esoterisch, maar ook magisch is in algemene zin. In mijn streven bewust te worden van mijzelf, op te gaan tot groter en innerlijke kennis, mag het nimmer mijn doel zijn om daardoor mijzelf op aarde groter of nuttiger te maken. Dit is iets, dat volledig buiten de innerlijke bewustwording staat. Daarnaast mag ik als geheel niet rekenend met mijn stoffelijke en geestelijke waarde, trachten intenser deel van het geheel, van de kosmos te zijn. Zodra ik die twee met elkaar verwar, kom ik tot waanvoorstellingen, die noch stof noch geest zijn en in het ik uiteindelijk i.p.v. verlossing en redding slechts een terugdringen in het duister brengen, omdat het bewustzijn weigert hetgeen in het ik bestaat geestelijk te erkennen. Als wij als voornaamste functie van ons bestaan in het heelal een dienende functie zien, hoe kunnen wij dan begrijpen dat een ontwikkeling in geestelijke zin hiermee niet gecombineerd mag worden? Om de doodeenvoudige reden dat degene, die gaat spreken over dienen, dan zichzelf uit het oog verliest en vergeet dat hij- of zijzelve met zijn eigen stoffelijke plus geestelijke functies en emoties ook nog een eigen ik, een eigen persoonlijkheid is met een eigen beperking. Zo zal door dit vergeten het begrip "dienen'' niet worden gebonden aan een kosmos, maar uiteindelijk aan het ik en het daarin mogelijk ervaren. Wanneer ik u dan verder verwijzen mag naar hetgeen ik voorgaand gezegd heb, dan zal u duidelijk zijn, dat dit schadelijk is. Want dan probeert u te corrigeren volgens uw norm van goed en dan gaat u misschien de eskimo's leren zonnebaden en de negertjes pelsjassen te dragen en dat is voor hun gezondheid niet goed. Dit is natuurlijk een overdreven voorbeeld, maar ... Dus bij alles wat ik doe om een ander te helpen moet ik zeggen: “Niet ik maar de Vader, Die mij gezonden heeft.'' In die zin? Ja, nog sterker: Niet ik, maar de grote Kracht. Niet eens "door mij". Alleen in een contact met anderen kan het voorkomen, dat wij dus de Godheid moeten definiëren als handelende factor. Dat kan voor een leraar soms voorkomen. En deze zal dan b.v. als Jezus zeggen: "Niet ik ben het, die tot u spreekt, maar het is de Vader, Die tot u spreekt door mij." Waarbij het ik als middel wordt gedefinieerd, maar verder Jezus geen verantwoordelijkheid of aansprakelijkheid neemt voor hetgeen de Vader zegt, noch zijn eigen verhouding daartoe of zijn eigen mening 78

ORDE DER VERDRAAGZAMEN vastlegt. Hij is absoluut op dat ogenblik als "ik'' uitgeschakeld, denkt niet als Jezus, is niet Jezus. Hij is alleen maar middel. Is dat dan niet zo bij elke genezing, die men doet? De doorstroming? Dat is niet altijd het geval. U brengt hier genezing ter sprake, en daarmee wijken wij wel enigszins af, maar ik meen, dat dit de algemene interesse wekt. (Ja) Wanneer wij iemand gaan genezen, dan kan het zijn, dat wij graag deze patiënt willen beter maken. Kunt u zich dat voorstellen? Wanneer dit ''onze patiënt beter maken" het doel is van ons genezend ingrijpen, dan werken wij – ongeacht de steun, die wij misschien krijgen van gelijkgestemde geesten, entiteiten enz. – uiteindelijk vanuit onze eigen bewustzijnsnorm. D.w.z. dat wij niet nagaan of het voor de kosmos en voor het geheel, voor de harmonie van al het zijnde goed is, dat dit gebeurt of niet. Maar wij stellen: Wij hebben hier een zieke erkend en wij willen dus die zieke gezond maken. Punt, basta. Begrijpt u wat hier het verschil is? Wanneer ik dan ga doorstromen met alleen deze intentie, dan maak ik eigenlijk een fout. Wanneer ik mij echter zover kan brengen dat ik zeg: "Ik wil hier helpen, voorzover het mij gegeven is te helpen, maar vraag zelfs geen resultaat of erkenning", dan heb ik dus de kans, dat de kosmische Kracht zelf intreedt. Dat de genezing niet meer uit eigen geest of uit bepaalde gelijkgestemde geestelijke vermogens voortkomt (die ook veel tot stand kunnen brengen – dat geef ik toe – maar niet alles), maar gaat voortkomen uit het groot-kosmisch Licht. In dit groot-kosmisch Licht bestaat de totale intensiteit, die overheerst op het totaal van de vorm, omdat – zoals in het begin reeds gezegd – de verhoudingsfactor van invloed ligt vanuit het groot-geestelijke Licht tot de groot-stoffelijke kracht als 12 ongeveer tot 1. Wanneer u zich dit herinnert, dan zult u begrijpen, dat hier niet ons eigen ik en ons eigen verhoudingsgetal een rol speelt. Want daar zijn natuurlijk niveauverschillen mogelijk. Ik kan ingrijpen als iemand met b.v. bewustzijn 6 tegen een vorming, een natuurwet, die laten we zeggen 43 heeft. En dan is mijn geestelijke meerderheid maar heel erg klein. Ik kan zelfs tegen, iets opkomen, dat 96 heeft; en dan word ik geestelijk door die stof beïnvloed i.p.v. zoals ik zelf wilde, die stof te beïnvloeden. Kunt u het volgen? De getallen zijn hier dus niet symbolisch, maar volledig willekeurig gekozen. Ik kan mij voorstellen dat u wilt genezen en dan wil ik u daarbij ook weer even wijzen op de betekenis van het voorgaand gesprokene. Wanneer ik volkomen geloof in een grote geestelijke kracht en daarbij geen redelijke elementen te berde breng, dan zal ik alleen daardoor reeds het mogelijk maken mijn eigen geest en het totaal van de kracht van die geest ook stoffelijk te uiten en daarmee wijzigingen aan te brengen zowel in eigen matrix (dus in eigen lichaam enz.) als in het lichaam van degenen, die rond mij zijn. Zo kan ik dus genezen. Maar ik kan ook mijzelve niet slechts instellen in vol vertrouwen op de Godheid (dat is voor ons de gemakkelijkste voorstelling) en een emotionele eenheid daarmede a.h.w. gevoelen; naar ik kan verdergaan en zeggen: Het resultaat doet er niet toe; alleen het feit, dat ik het doen mag, is bepalend. Ik aanvaard dus, dat uit mijn eigen bewustzijn de mogelijkheid tot deze daad ontstaat. De gevolgen vraag ik niet, bepaal ik niet, daar houd ik mij niet mee bezig. Die zullen vanzelf verschijnen. Op dat ogenblik heb ik de beperking van mijn bewustzijn uitgeschakeld, zodat het ingrijpen van de geestelijke krachten op de stoffelijke krachten voor een wereld niet meer in een bepaald patroon ligt, maar in de zin van de volledigste harmonie, dus tussen stof en geest, die op dit ogenblik op het totaal van een wereld kan ontstaan. Dat houdt dus in, dat het in die gevallen soms beter voor u is om een patiënt te verliezen dan een patiënt te behouden, zo wreed als het klinkt. Want op het moment, dat die patiënt door u verloren wordt, hebt u toch met al uw krachten zoveel mogelijk voor die patiënt gedaan. U hebt dus uw wezen gegeven zo goed en zo zuiver als het maar mogelijk was. U hebt niet gevraagd of dit of dat zou gebeuren, u hebt niets geforceerd, zodat alle krachten de voor uw patiënt maar ook voor de rest van de wereld meest gunstige werking tot stand brengt. Voorbeeld: Stel dat Wilkes Booth, de moordenaar van Lincoln, hier ziek zou zijn, en dat u met inzet van uw eigen wezen tegen alles in, wat eigenlijk beter zou zijn voor de wereld, die mens gezond dwingt. Dan bent u eigenlijk indirect aansprakelijk voor de moordaanslag, die hij zo dadelijk op Lincoln zal plegen. Begrijpt u wat ik bedoel? Maar wanneer u hebt gezegd: "Niet mijn wil maar Gods wil geschiede,'' bij wijze van spreken; wanneer u dus in volledige overgave hebt gewerkt, dan kunt u er zeker van zijn, dat wanneer die moordaanslag gebeurt, dit ergens past in het kosmisch patroon. Dan behoeft u zichzelf daardoor niet beroerd te voelen. Dat is het grote verschil. Nu hoop ik dat u mij niet kwalijk neemt, dat ik weer even terugga naar de esoterie. U weet, 79

ORDE DER VERDRAAGZAMEN dat wij allemaal in onszelf zoeken naar zelfkennis, dat hebt u al duizend maal gehoord. Bij dit zoeken naar zelfkennis zullen wij zelden of nooit vanuit de stof het eigen geestelijk wezen en bewustzijn geheel kunnen bevatten. Het zal wel mogelijk zijn door dit streven steeds meer harmonie te scheppen tussen stoffelijk wezen en bewustzijn en geestelijk bewustzijn. De ontwikkeling van de esoterie komt dus stoffelijk niet tot uiting in een overgaan in het bewustzijn van een andere sfeer, naar van een veel intensere mogelijkheid van contact en meer directe uiting tussen stoffelijk bewustzijn en de geestelijke sfeer. Houd er altijd rekening mee, dat alle streven, dat stoffelijk en mentaal omschreven wordt, alleen in deze zin bewustwording is, dus bevordering van harmonie met uw feitelijk geestelijk wezen en nooit erkenning van de juiste waarheid. Op het ogenblik dat u in staat bent het totaal van stoffelijke waarderingen achter te laten, komt u in een geestelijk bewustzijn terecht. Ook wanneer de daarin ontstane invloeden kunnen worden vertaald in stoffelijke beelden (denkt u aan de z.g. inwijdingsdromen van de oudheid, waarbij het lichaam is uitgeschakeld, maar het totaal der beproevingen toch stoffelijk wordt geschetst), zo sta ik in de wereld, waarin mijn werkelijke mogelijkheden worden geuit. Wanneer ik ooit contact zou kunnen krijgen in de stof met mijn werkelijk geestelijk wezen, is het alleen mogelijk het volgende te definiëren: 1. Ik kan – gezien de angsten en de begeerten, die zonder directe werking van de stof moeten worden doorgemaakt – zien waar mijn tekortkomingen liggen. Elke angst n.l. duidt aan een begrip van onvolledigheid, terwijl evenzeer de begeerte ook een begrip van onvolledigheid of onvervuldheid aangeeft. Zodra wij begeren of vrezen, dienen wij dus te neutraliseren. Hoe meer wij neutraal kunnen zijn in geestelijk opzicht, hoe vitaler het totale wezen is; ook de stof, die daarvan geen kennis draagt. Droomsymbolen, die uit het geestelijk beleven soms worden geprojecteerd in de stof, behoeven dan ook niet te worden bezien op hun werkelijke waarde of inhoud volgens psychologie etc. Het is voor ons voldoende na te gaan, of zij uitdrukking geven aan een angst, een begeren of alleen een toestand van eenheid of rust aanduiden. 1. Al datgene wat in verband staat met rust, geeft aan: een bereikt punt in de geestelijke ontwikkeling. Al hetgeen een angst aangeeft duidt aan: een terugvallen in, een teruggrijpen naar lagere bewustzijnswaarden in de geest. Elke begeerte duidt aan: een verder willen grijpen, een verder willen reiken, in de geest, dan u in feite kunt. Nu is het op deze manier soms mogelijk althans een redelijk begrip te krijgen van uw eigen toestand. Voor de mens in de stof kunnen wij – gezien de invloed van de geest op het bewustzijn – verder nog stellen: 2. Al hetgeen in mij stoffelijk een zeer grote en felle emotie veroorzaakt – ongeacht op welk materieel terrein de emotie in mij tot uiting komt – geeft voor mij aan: een onvolledigheid van eigen harmonie met het kosmische. Elke bewogenheid, die voortvloeit uit een identificatie met anderen, kan worden gezien als een poging om te groeien tot een werkelijk deel van het kosmisch geheel. Zij moet beheerst worden, maar mag wel getolereerd zijn. 3. Het totaal van mijn streven en handelen zal, zolang ik in de materie leef, op de materie gebaseerd blijven. Ik dien mij te realiseren, dat de samenvoeging van kleine en schijnbaar onbelangrijke gebeurtenissen en feiten gezamenlijk dus een totaal geestelijk bewustzijn kan vormen en een verhoging van het bewustzijnsniveau in de geest kan veroorzaken. Niets van hetgeen stoffelijk gebeurt, mogelijk is en u overkomt plus al datgeen, wat het voor u stoffelijk betekent, is zinloos. Het totaal van al deze waarden zal een uitbreiding van het geestelijk bewustzijn varoorzaken. (Voor degenen, die het interesseert: deze vergroting van geestelijk bewustzijn is niet onmiddellijk na de dood te realiseren. Men groeit dan met zijn laagste voertuig, dat dan bestaat, langzaam maar zeker naar dit niveau toe. De krachten echter, die in het geestelijk bereikte niveau gelegen zijn, zijn onmiddellijk en te allen tijde bruikbaar op elk niveau. Een zeer belangrijk punt!) 4. Ten laatste wil ik u nog het vierde punt geven, dat voor dit deel van mijn lezing de finale vormt. De mens beseft zeer goed over het algemeen, dat hij een samenvoeging is van twee op zichzelf schijnbaar strijdige waarden, n.l. geest, het volledig vrije en stof, het in feite volledig gebondene. Elke mens is in zichzelf krachtens zijn leven en denken een compromis tussen deze beide waarden. Een dergelijk compromis kan echter geen uitdrukking vormen van een kosmische harmonie. De mens, die een compromis als handelwijze aanvaardt, zal daarbij misschien wel passen in de menselijke maatschappij, 80

ORDE DER VERDRAAGZAMEN maar voortdurend zondigen zowel tegen de natuur als tegen het geestelijke bewustzijn, dat hij bezit. Het is daarom verstandig en vaak zelfs noodzakelijk uit de compromis-situatie, die voor de doorsnee-mens geldt, die elementen weg te cijferen, die niet voor het contact met de mensheid en het leven in de maatschappij absoluut noodzakelijk blijken. Tracht steeds minder conventies, steeds minder een aanvaarden van hetgeen "men" beweert of zegt in uzelve te bereiken. Tracht steeds meer open te staan voor elke nieuwe mogelijkheid of ontwikkeling, zowel op geestelijk als stoffelijk terrein. Probeer te zien waar anderen door hun conventionaliteit en gebondenheid falen en voorkom dat gij hetzelfde herhaalt. Op deze wijze kunt u groeien naar een juister gebruik van en een juister evenwicht tussen stof en geest. Wij nemen dus aan, dat u inderdaad van plan bent esoterisch te leven en te denken. Kracht is gelijk aan vorm. Geestelijke kracht is eveneens gelijk aan vorm. Vorm is slechts uitdrukking van bewustzijn of idee. Als zodanig is het totaal van de kosmos een vaste uitdrukking, een vaste vorm en is het geheel van de kosmos stoffelijk zowel als geestelijk gedefinieerd. Het is echter duidelijk, dat deze definitie voor ons niet realiseerbaar is, althans niet onmiddellijk. Daarom stellen wij; de kosmische openbaring – volledig, eeuwig, tijdloos, onveranderlijk – ligt onmiddellijk grenzend aan onze eigen wereld. Als esotericus is het ons soms mogelijk voor een kort ogenblik iets uit die andere wereld te ervaren. Hoe meer wij in staat zijn deze ervaringen te verveelvoudigen, ook dus in het stoffelijke, hoe meer wij kleine kijkgaten naar die andere wereld voor onszelf krijgen. Stelt u zich maar een hele wand vol luikjes voor, Elke keer, dat dit beleven er is, gaat er zo'n luikje op een kier. Tracht het open te zetten, opdat u een werkelijk begrip krijgt van de kosmos. Indien wij die werkelijke kosmos zo realiseren, zal alles, wat wij daarvan kennen, tezamen een definitie zijn van onze taak en plaats in deze kosmische werkelijkheid. Deze concepten zijn grotendeels stoffelijk te verwerken. Het stoffelijk verwerkte valt – op dit terrein althans – volkomen gelijk (parallel) of is misschien zelfs congruent met het geestelijk bewustzijn. Al hetgeen wij in de esoterie zoeken als kosmische werkelijkheid te beleven, al hetgeen voor ons stoffelijk en ook in innerlijk, in gevoelsrealisatie als mens, in het erkennen van eigen bewustzijn als geest, volledig gelijkblijvend is, ongeacht de omstandigheden en condities, is een binding met de goddelijke werkelijkheid, die voor ons thans nog naast onze wereld schijnt te liggen. Hoe groter het aantal kosmische werkelijkheden, dat erkend wordt tijdens een stoffelijk bestaan, tijdens een fase van geestelijk leven, hoe sterker de eenheid met de werkelijkheid optreedt en wij het ogenblik bereiken, dat de verhoudingsgetallen, door mij gegeven omtrent geestelijke kracht en stof, in ons niet meer gelden; waar in een harmonie geen krachten t.o.v. elkaar werkzaam kunnen of zullen zijn, maar alle krachten gezamenlijk een rustend, in zich evenwichtig beeld zullen geven. Het is voor elk mens en zeker voor degene die naar esoterie zoekt daarom belangrijk, ongeacht de al of niet magische mogelijkheden die hij daarin vinden kan, te zoeken naar de voor zijn leven – en zo mogelijk van de jeugd af eigenlijk – onveranderlijke maatstaven en drijfveren, die niet door mode, door tijd, door omstandigheden veranderd worden. Datgene wat u als blijvend in uw leven erkent is meestal de eerste reet in het gordijn tussen werkelijkheid en uw wezen en maakt het u mogelijk een aarzelende blik te werpen op de werkelijkheid van eigen bestaan en zo de functie van dit eigen bestaan in de kosmos nader te definiëren. U kunt dan zowel door stoffelijk als geestelijk streven trachten die werkelijkheid te vergroten en zo het contact met de werkelijkheid tot eigen leven te naken. Ik hoop dat dit voldoende is. Nog vragen? Wanneer er geen vragen zijn, dan is het eerste gedeelte van de avond hiermede geëindigd. Goedenavond.

81

ORDE DER VERDRAAGZAMEN VRAGENGEDEELTE

Goedenavond, vrienden. Na deze aanval op uw begripsvermogen in de eerste helft heb ik dan de eer de restanten van de vorige maal op te redderen en eventuele onderwerpen, die u wilt stellen, te behandelen. De vorige maal is gesproken over het ritme, dat in elk mensenleven voorkomt. Heeft dit ook betrekking op de levensomstandigheden van de mens en kan dit ritme zich plotseling wijzigen? (hierna volgt een persoonlijke toelichting) Ik geloof niet, dat dit helemaal juist is begrepen. Een ritme, dat in uw leven bestaat, is een blijvend ritme. Het is gebonden aan uw eigen persoonlijkheid en blijft dus een lange tijd actief. Maar wat de meeste mensen niet kunnen is een scheiding maken tussen eventueel verschillende ritmen, die optreden. B.v. de vraag: Kan het verschil maken in de omstandigheden? Nu kan het zo zijn, dat u een periode hebt van laten we zeggen geluk. Dan wint u uit de loterij e.d. en u krijgt daardoor een aangenaam leven. Er gaan laat ons zeggen 4 tot 6 jaar voorbij (naar gelang van het ritme, waaraan u onderworpen bent) en nu zoudt u dus pech moeten krijgen. Wat is die pech nu? In feite negatief. U verliest, wanneer u iets gokt. U blijft tamelijk verstandig in uw beleggingen en u merkt er weinig van. Dus in dit geval is door uw eigen gedrag het gevolg van een dergelijk ritme enigszins geneutraliseerd. De ritmen zelf zult u toch wel kunnen terugvinden, vooral wanneer u rekening houdt met het feit, dat oorzaken en ervaringen soms bij mensen wel lang uiteen liggen. U zegt b.v. van 1928 tot 1952 heb ik een reeks van ervaringen gehad. Akkoord. Maar nu vraag ik u: In welk jaar begon de ontwikkeling, die tot de eerste gebeurtenissen en ervaringen in 1928 hebben geleid? Dat speelt ook een rol. En dan zult u zeer waarschijnlijk ontdekken, dat een dergelijke periode van ervaringen dus inderdaad, wanneer wij rekening houden met de bron, klopt. Niet alleen letten dus op het verschijnsel maar ook op de oorzaak. Een tweede punt van deze vraag: Kan een dergelijk ritme zich plotseling wijzigen? Dit is alleen dan mogelijk, wanneer de gehele instelling van de persoonlijkheid, tevens diens stoffelijke gewoonten en gebruiken en bij voorkeur zelfs diens stoffelijke omgeving zich ook geheel wijzigen. In e en dergelijk geval zouden wij een wijziging van ritme aan de hand van de persoonlijke ervaring kunnen voorstellen. Toch blijft dan de oorzaak-gevolg-reeks, die in het ritme tot uitdrukking komt, normaal doorlopen; maar gezien de andere nadruk, die men zelf in het leven legt, wordt de ervaringswaarde sterk verschoven en treedt dus een schijnbaar ander ritme op. U moet dus rekening houden met de aanloop, met de oorzaken. Ik kan mij voorstellen, dat iemand zegt: Nu heb ik in dat jaar (laten we maar eens een heel gemeen voorbeeld nemen) last gehad met de justitie. En nu krijg ik b.v. 5 jaar nadien weer last met de justitie. Wat die persoon nu vergeet te bezien is: In het ene geval was ik al twee jaar tevoren bezig, dus stelde ik het strafbare feit al twee jaren tevoren; en nu maar enkele maanden tevoren. En dan blijkt, dat dit zich toch egaliseert, terwijl ook de nadruk, die je zelf legt op de gebeurtenissen, natuurlijk ook gewijzigd kan zijn. Het kunnen misschien ook wel twee ritmen zijn, die interfereren. Dat is inderdaad mogelijk. Wij hebben zelf in ons leven meestal een ritme, dat loopt rond 7 jaar. En nu moet u zo rekenen: dat ritme ligt niet volledig vast, omdat voor de invloeden waarmee wij rekenen, wij met maanjaren zouden moeten rekenen en niet met zonnejaren en dat kan hier en daar een eigenaardige verschuiving tot stand brengen, Maar toch blijkt het wel ongeveer juist en dat betekent, dat in die periode van 7 jaar steeds weer een verandering, een vernieuwing, een nieuwe invloed, een nieuwe reeks van gebeurtenissen in ons leven ontstaat. En dat is inderdaad wel een vast ritme. Nu kunt u gaan zeggen: Ja, maar wij hebben ook nog te maken met planetaire ritmen, want in een bepaald geval kan b.v. een cyclus ongeveer 40 jaar zijn (dat is de looptijd van een der grote planeten); en in een ander geval kunnen wij ook nog spreken van een ritme van 2 jaar, van 5 of 6 jaar en zelfs van een paar maanden. Dat is natuurlijk allemaal mogelijk, maar het grote ritme dat in ons leven optreedt is eigenlijk een voortdurende vernieuwing. Dan krijgen wij te maken met zeer sterke veranderingen. Nu gebeurt het wel eens, dat je denkt: "Maar nu is dit toch wel erg belangrijk," en dat dan later blijkt, dat dat allemaal maar een aanloop is tot de werkelijke verandering. Dan lijkt dus 82

ORDE DER VERDRAAGZAMEN zo'n ritme verschoven te zijn. Dat is het niet. In andere gevallen ontdekken we, dat wij de oorzaak inderdaad op de juiste tijd scheppen in het ritme, dat de vernieuwing er feitelijk wel is, maar wij ontdekken het pas een tijd later: dus het duurt even voor wij het ons realiseren. Die realisatietijd maakt het langer. Maar alles bij elkaar kan men toch wel ongeveer de jaren opnoemen, die voor de meeste mensen belangrijk zijn. Zo zijn voor de meeste mensen belangrijke jaren 42, 43, 54 en 60; dus levensjaar. Dat zijn voor de meeste mensen erg belangrijke jaren. En hetzelfde kan men dan terugrekenend ook weer vinden. Uit de puberteit komende komt er een bepaald levensjaar, waarvan wij zeggen (b.v. 20) dat is belangrijk. 24 is belangrijk, 28 is belangrijk, dat is een 4-jaars-cyclus dan. Nu is de grote cyclus voor de mensen meestal te rekenen: 21, 23 (het kan ook 27 zijn, dat is niet precies, dat moet je voor jezelf nagaan). Dus 28, 35, 42. En dan ineens 49, 56 enz. dus dan verschuift dat. De progressieve maan? Inderdaad. En dit is voor de moeste mensen de grote cyclus in hun leven en daaruit kunnen ze allerhande lering trekken. Wanneer je dus weet, dat die cyclus zo verloopt, weet je zo ongeveer wat je verwachten kunt. Voldoende? Wilt u nog eens uitleggen wat u bedoelde met het kosmisch geheim, dat verloren gaat, wanneer men erover spreekt? Het is wel erg moeilijk om dat precies te zeggen. Maar ik ken wel een kleine legende, die het u misschien kan duidelijk maken. Er was eens een mens, die zover was doorgedrongen in de geheimen van de schepping, dat hij het grote geheime machtwoord in zichzelve kende. En telkenmale, wanneer hij gezag wilde uitoefenen over planten, dieren, mensen of zelfs geesten, dacht hij aan dit woord en beriep zich op dit geheim, dat hij in zichzelve droeg ....... en zij gehoorzaamden. Maar op een dag was hij zo sterk geëmotioneerd, zo woedend, dat hij vergat alleen het woord te denken, hij sprak het uit. De donder rolde, de aarde beefde en toen eindelijk het stof was opgetrokken, ontdekte hij, dat niet alleen zijn wil niet vervuld was, maar dat dit machtwoord op die nieuwe aarde (nieuw voor hem) geen enkele betekenis meer had; ofschoon allen die rond hem waren geweest en die hij eens ermee beheerst had, er nog precies zo uitzagen en precies zo reageerden. Maar zijn machtwoord had de zin verloren. Want doordat hij het in de natuur had gelegd, was het het eigendom van het geheel geworden. Dat is dus een legende. Nu zijn er natuurlijk elementen in zo'n legende, die je aan kritiek kunt onderwerpen, dat weet ik. Maar wanneer u in uzelf een kosmisch geheim hebt gevonden, dan is dit een kenteken van uw eigen persoonlijke relatie met het Hoogste. Op het ogenblik, dat die relatie niet meer persoonlijk is en dus het geheim wordt geuit, is er voor uzelf daarin geen enkele mogelijkheid meer gelegen tot bereiking. U zult weer in die wereld naar het volgend geheim moeten zoeken, voordat u weer tot dit contact en de daaruit voortvloeiende innerlijke openbaring kunt komen. De vorige maal heeft een uwer sprekers het gehad over de middenweg tussen de manlijke en de vrouwelijke weg en daarbij aangevoerd de kwestie van de tijdloosheid. Mag ik dat terugbrengen tot de reïncarnatie, waar hij zegt dat de slang omkeert? Nu komen wij hier wel in een zeer oude symboliek terecht, maar ik zal trachten de zaak zo simpel mogelijk te definiëren. De uiting van de kosmos kunnen wij zien als de slang. Dat is altijd zo'n beetje geweest in de historie. De wereldslang, de Midgaardslang enz.. Nu weet u dat één van de symbolen van eeuwigheid is: de slang, die zich zelve eet. (De staart dus in haar bek steekt.) Nu moet u goed begrijpen wat daar eigenlijk in ligt. Die slang is zo gekronkeld dat zij een 8 vormt. Er zijn twee gescheiden werelden; noemt u die manlijk en vrouwelijk. Daar waar deze elkaar ontmoeten zal de slang zichzelf steeds verder opeten en dus krijgen wij de cirkel. De cirkel is de uitdrukking van de volmaaktheid. Maar het is nog steeds een geuite volmaaktheid. Wanneer de slang, die ook het symbool is van de tijd, zichzelf echter verslonden heeft, is er niet meer het uiten van de volmaaktheid, doch slechts het besef van de volmaaktheid. En dit is dan de eenheid met het Groot-Goddelijke. Wanneer u dit nu in de gaten houdt, dan zult u beseffen dat ook met die reïncarnatie, waarop u het wilt betrekken, de kwestie van het manlijk of vrouwelijk eigenlijk niet belangrijk is, omdat man en vrouw natuurlijk (in de oude leer b.v.) worden gezien als elkaar aanvullende elementen. U weet het, zon en aarde huwen; men spreekt van het huwelijk tussen de sterren; 83

ORDE DER VERDRAAGZAMEN het huwelijk van goden en mensen; steeds weer een poging om tegenstellingen tot elkaar te brengen. Maar wat is de kern, waar het om gaat? Gaat het om dat huwelijk? Neen, het gaat om de aanvulling van eigen persoonlijkheid door een besef van het tegendeel. En in een incarnatie kan dit wel eens betekenen dat u man bent en b.v. in een volgend leven vrouw; of vrouw zijnde tot man wordt. Het gaat er naar om wat je nodig hebt om in jezelf die eenheid te vinden. De middenweg, waarover je dan spreekt, is het pad, waarop de eenzijdige angsten en begeerten, die plegen voort te komen uit het kennen van slechts één deel van het bestaan, worden geëlimineerd door het kennen van beide delen. Het pad van het midden is dus de vreesloosheid, de volkomen aanvaarding, de begeerteloosheid enz. Wij vinden dat eigenlijk terug in het Boeddhisme. En daar brengt men dus als eindconclusie eigenlijk naar voren, dat de incarnaties van de mens niet belangrijk zijn. Maar wel belangrijk is zijn innerlijke evenwichtigheid, waardoor hij voortdurend, zonder te vrezen of te begeren, het rechte pad kan gaan, zich bevrijdend van de waan; en de sluiers van de waan doordringende de werkelijkheid kan aanvaarden. Ik meen dat dit tenslotte hetzelfde is met wat bedoeld wordt met dit middelste pad, in andere gevallen met de middelste zuil enz. enz. Moet het kosmisch geheim, dat bij het uitspreken verloren gaat, noodzakelijk een woord zijn? Kan het ook een besef of een gewaarwording zijn? Besef of gewaarwording kan alleen in geestelijke zin, stoffelijk niet. Dus u moet niet denken dat een stoffelijke emotie, gewaarwording e.d. een kosmisch geheim kan zijn. Dat kan niet. Maar het kan dus wel een innerlijke toestand zijn, een besef of een soort emotie toch, maar die dan op zuiver geestelijk vlak ligt. En dan zou het mogelijk zijn. Maar waar alle dingen teruggebracht kunnen worden tot het woord – het woord is immers de uitdrukking, dus de bewustmaking van het zijnde – spreken wij over al deze dingen, waar zij eerst gerealiseerd moeten zijn, voor zij hun werkelijke betekenis krijgen, altijd toch als kosmisch geheim of "het woord." Zo'n ervaring, die met het woord "geheim" wordt aangeduid, gaat heel snel voorbij; d.w.z. in deze materiële wereld. Maar in de geestelijke wereld? Ik zou zeggen, dat gaat altijd snel voorbij. Denkt u maar aan uw jonge jaren. Wanneer u met een meisje op een bankje zat, was dat misschien een zeer lange ervaring vanuit het standpunt van uw ouders, maar voor u bleef het altijd een korte ervaring. Elk contact met de volmaaktheid is voor ons een korte ervaring, of dat nu geestelijk is of stoffelijk. En dat kunnen wij nooit in een tijd uitdrukken, dat kunnen wij alleen als een flits beseffen, Is er geen mogelijkheid om zo'n flits langer te genieten? Je kunt er misschien heel lang van genieten maar nooit bewust, omdat het ondergaan van een dergelijke impuls een soort bewusteloosheid met zich brengt. Vandaar mijn vergelijking. Het lijkt u steeds een flits, al zou het 10.000 jaar duren. Ik geloof, dat wanneer wij tenslotte steeds weer die flits krijgen en dus steeds bewuster worden, in ons – en dan niet meer afhankelijk van iets anders – de blijvende waarde groeit. Zoals die jongelui op dat bankje misschien vele flitsen hebben meegemaakt, maar tenslotte, wanneer zij een zekerheid van elkaar hebben verworven, in zich – of die ander er nu bij is of niet – blijvend hetzelfde besef houden. En het gekke is dan overrompelt het je niet meer zo. Dan is het van een bliksemstraal, die inslaat, geworden tot een vuurtje, waar je gezellig je handen boven kunt warmen. Maar omdat het blijvend is, is het meer waardevol. Je kunt het altijd gebruiken. De avonden bij de 0rde worden, meestal besloten met de wens; een gezegende nachtrust. Ik vermoed, dat dit niet alleen een beleefdheidsfrase is. Daarom is mijn vraag: Wat kan die nachtrust alzo voor ons inhouden? DE NACHTRUST

Er wordt gesteld: U zegt altijd "een gezegende nachtrust" en dat zal wel niet alleen een beleefdheidsfrase zijn. Natuurlijk niet. Het is een heilwens; en een heilwens, die belangrijker is dan menigeen zal beseffen. Wanneer n.l. de mens in de nacht rust, dus slaapt, is hij blootgesteld aan zeer vele 84

ORDE DER VERDRAAGZAMEN onderbewuste factoren en drijfveren, die in zijn bewustzijn een heksendans kunnen opvoeren. Hij kan dus alleen reeds door eigen complexen, schuldbewustzijn, gevoel van onvolledigheid en angsten een nachtrust hebben, die zeer uitputtend is, waarbij de levenskracht wordt afgetapt i.p.v. gegeven; waarin geen oplossing van problemen wordt gegeven, maar eerder de problemen onoverzichtelijker en grootser worden dan tevoren. Het is duidelijk, dat een dergelijk soort nachtrust niet direct begerenswaardig is. Zou dit het enige zijn, dan zouden we nog kunnen zeggen: Nu ja, het ligt alleen in het menselijk leven. Maar wanneer die nachtrust wérkelijk goed is voor het lichaam, dan kan de geest zich daarvan losmaken. De geest, die zich losmaakt van het lichaam, ook al blijft het erboven zweven, is in haar voertuigen ontvankelijk voor impulsen van alle andere soort geest, die rond haar is. En dat kunnen dus ook de zware jongens zijn. Wanneer een mens in zich mogelijkheden heeft, waardoor hij contact maakt met duistere sferen, dan kan die nachtrust zich soms tot zeer ellendige ervaringen ontwikkelen, ofschoon u daar geen droom van overhoudt. U zult contact krijgen met geesten, die in een duistere sfeer leven of in een nevelsfeer, en die het nu niet direct goed met u menen. Ze beschouwen u zo'n beetje als een soort afleiding of een bron van krachten. Ze zullen proberen u te begoochelen, u mee te nemen en in vele gevallen aan hun eigen sfeer te binden. Wanneer u op de een of andere manier deel hebt aan hun sfeer, bent u daarmede gebonden. Het gevolg is, dat u – en vaak niet alleen voor één dag, maar voor meerdere dagen – krachteloos bent, het gevoel hebt of er lood zit in uw ledematen en of uw hart moeite heeft om te blijven kloppen. Wanneer dit het gevolg is van een nachtrust, dan heb je niet direct een gezegende nachtrust gehad. En het is duidelijk, dat we bij het uitspreken van een wens u in de eerste plaats mogen toewensen, dat u beschermd zult zijn tegen uw eigen problemen en complexen, zowel als tegen het contact met krachten, die u niet voldoende duidelijk erkent en die duister zijn en misbruik van u zouden willen maken. De mens, die wat thuis is in de esoterie, weet verder dat het innerlijk soms, juist bij het wegvallen van stoffelijke prikkels, gemakkelijker kan worden verkend. Een mens, die goed sluimert en niet buiten zichzelve treedt (dus niet geestelijk op avontuur uitgaat, ongeacht in welke sfeer), zal in vele gevallen doordringen in zichzelf. En dan zou je dit kunnen vergelijken met een soort stadje, waar je doorheen gaat. Je loopt langs de kruidenierswinkel van menselijk oordeel, de slagerij van wat men noemt mensenliefde, de school die men noemt weten en wetenschap, om uiteindelijk terecht te komen in de kathedraal waarin een gering Godserkennen aanwezig is. Een mens, die diep in zichzelf doordringt en in de slaap het eigen Godsconcept realiseert, krijgt daarmede een eigenaardige verlichting. Het is alsof zijn hele wezen tot rust wordt gebracht; of er antwoord komt op vragen, die niet eens gesteld zijn; kortom, of de slaap niet alleen rust heeft geschonken en het lichaam veerkracht heeft gebracht, maar ook innerlijk de mogelijkheid gaf het leven opnieuw en frisser dan ooit, beter gewapend dan ooit tegemoet te treden. Een dergelijke nachtrust, zeer gezegend zijnde door de kracht, die u daarin gewordt, is toch wel hetgeen wij voor u begeerlijk achten en u ook werkelijk toewensen. Zoudt u esoterisch-magisch verder zijn gekomen dan dit, dan is het heel goed mogelijk dat – of u daar stoffelijk nu van bewust bent of niet – uw geest ook kan uittreden naar wat noemt lichtere werelden. Je zou het misschien zo kunnen uitdrukken: Je treedt binnen in een innerlijke realiteit. Je kunt daarin met anderen samenleven en werken. Je kunt daarin voor jezelf veel scheppen en opbouwen. Een deel hebben aan deze lichtende wereld kan soms wel een vermoeidheid brengen, maar zij is eerder een loomheid, een traagheid, die niet geheel zonder bevrediging is en gaat zeker niet gepaard met hoofdpijn bij het opstaan e.d. De activiteit geeft dan toch ergens ten krachtreserve, waardoor u, nadat het lichaam zich hersteld heeft (wat vaak enkele uren vergt), toch met een zeker geluk en tevredenheid kunt leven en werken, het beste uit de gebeurtenissen van de dag kunt puren en uw eigen bewustwording aanmerkelijk kunt bevorderen. Duidelijk zal zijn, dat dit nog begerenswaardiger is dan de vorige fase. En de meest gezegende nachtrust, die wij ons kunnen voorstellen voor de mens, is wel de mogelijkheid voor hem om bepaalde geestelijke voertuigen eveneens in de buurt van het lichaam achterlatend het lichaam tot een absolute rust te laten komen, zijn geestelijke voertuigen zich te laten opladen met nieuwe geestelijke energie en persoonlijk deel te nemen aan b.v. lering en arbeid met de hoogste sferen tezamen. Hier ontstaat een geestelijke groei, die buitengewoon belangrijk is. Er ontstaat een veerkracht in de lagere geestelijke voertuigen, 85

ORDE DER VERDRAAGZAMEN die ze bruikbaar maakt voor het hanteren van allerhande krachten. Ik denk hierbij b.v. aan de genezende kracht en werking, maar ook aan een soort telepathisch opvatten van ideeën, versnelling van begrip en waarnemingsvermogen en al wat erbij hoort; terwijl ook het lichaam zelve, volledig uitgerust, deze impulsen van de lage geestelijke voertuigen gemakkelijk overneemt en zo de mens een dag schenkt met een maximum aan prestatie, een maximum aan begrip en de mogelijkheid om voor zich niet alleen bewustzijn te verwerven, maar ook voor het totaal van de mensheid iets goeds te doen. De wens dus "een gezegende nachtrust", die zovelen gebruiken bij ons, is eigenlijk niets anders dan een zeggen: Vrienden, wij hopen, dat wanneer uw lichaam gaat rusten en uw hersenen, die alles op deze avond zo moeizaam hebben moeten verwerken, voor een ogenblik bijna stilstaan, u geestelijk het contact zult kunnen opnemen met onze of hogere krachten en daaruit het voor u noodzakelijke, het voor u prettige en bruikbare zult kunnen gewinnen. Ik geloof, dat ik hiermee een antwoord heb gegeven op uw vraag en een voldoende definitie van onze gebruikelijke wens. Wordt de mens daar nog bij geholpen of moet dit helemaal van hemzelf uitgaan? Ik bedoel: die gunstige uitwerking, die u als derde punt schetste. Slechts wanneer een mens zelf in staat is een totaal van stoffelijke zorgen en bemoeiingen, oordelen en gedachte terzijde te stellen en zo de mogelijkheid tot geestelijke vrijheid te scheppen, kan die mens hetgeen ik schetste bereiken. En dan zal hij ongetwijfeld automatisch haast contact opnemen met de sferen, waarin zijn bewustzijn hem nog toestaat te vertoeven. In die sferen vindt hij dan vaak helpers of geleiders, die hem verder brengen, dan hij alleen zou kunnen komen. Is daartoe een bewuste wilsuiting in het ik voldoende? Dat geloof ik niet. Want er zijn heel veel mensen, die geestelijk van alles en nog wat willen, maar die niet in staat zijn voor zichzelf de harmonie tussen stof en geestelijk willen zozeer tot stand te brengen, dat het voor hen tot een geestelijke mogelijkheid wordt. Wilsuiting is niet voldoende. Belangrijk vóór alles is harmonie met jezelf. Niet voortdurend in jezelf verdeeld zijn. Niet voortdurend aan het zwoegen zijn om nog even iets verder te komen. Pas wanneer alle krampachtigheid is weggevallen, is deze vlucht naar deze hoogst voor u bereikbare sferen inderdaad voor bepaalde voertuigen van de geest mogelijk geworden, En wanneer u als mens daarvoor een bewuste wilsuiting in de stof gaat gebruiken, zo vrees ik dat u tot een stoffelijke definitie komt, die u afbuigt van het hoogste bereiken en u er toe brengt u met lagere sferen tevreden te stellen dan noodzakelijk is. Ik zou dus willen zeggen: Het is geen kwestie van wilsuiting, maar het bereiken van innerlijke harmonie. Indien u innerlijk een volledige vrede met uzelf, de wereld en God kunt vinden, wanneer u a.h.w. waar kunt maken: "Heer, vergeef ons onze zonden, gelijk ook wij vergeven allen, die ons schuldig zijn", dan geloof ik, dat wij de ware uitdrukking hebben gevonden, "Ik heb tegen niemand of niets in de wereld wrok. Ik stel aan niemand of niets in de wereld eisen. Waar ik tekort ben geschoten erken ik dit en in dit erkennen weet ik, dat de Schepper mij dit vergeeft. Want ik heb het mij gerealiseerd, het behoort tot het verleden. In de toekomst zal ik trachten het niet meer te doen." Dan ben je innerlijk zo harmonisch, dat je daardoor haast vanzelf je aangetrokken voelt tot een hogere sfeer. En uit die harmonie komt de wilsuiting, waarover u spreekt, eigenlijk vanzelfsprekend voort en die behoeft dan niet eens mentaal bewust te geschieden.

POSIVITEIT

Wanneer er geen tweede onderwerp meer is, dan wil ik wel iets uit mezelf zeggen. Ik zie zoveel mensen die aan geestelijk werk doen ofwel een absoluut irreëel, vreugdig begrip van een volmaaktheid willen hebben, die niet bestaat en die ze nooit verwerkelijken kunnen, danwel – wanneer ze de feiten zien – met een neerslachtig gemompel door de wereld gaan, voortdurend bewerend, dat ofschoon zij natuurlijk de engelen nastreven, de meeste mensen toch wel ten ondergang gedoemd zijn. Een pessimisme, dat zich uitstrekt over de gebeurtenissen op aarde en de geestelijke bewustwording van velen. En m.i. komt dat allemaal eigenlijk voort uit een misverstand. 86

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Alles, wat op deze wereld gebeurt, heeft zin. Er is niets wat zinloos is, er is niets wat tenslotte voor de mens een negatief resultaat heeft. Want de mens als geheel zoekt naar stoffelijke vervolmaking, stoffelijk geluk, stoffelijke bereiking, maar tevens ook naar geestelijke bevrediging, geestelijke bereiking en geestelijk geluk. En wanneer hij nu maar alles, wat op de wereld gebeurt, in zijn meest positieve zin wil aanvaarden, komt hij ook tot dit geluk, zowel stoffelijk als geestelijk. Voor mij is de grote vraag hier wel dus: waarom enerzijds beweren geestelijk te streven, anderzijds stoffelijk zo vaak daartegen zondigen en jezelf dan schuldbeladen te voelen en je terugtrekken in de holen van het diepste pessimisme? Voor mij zou de toestand zo moeten zijn: Ik doe aan geestelijk werk. Ik verzoek God eigenlijk mij te helpen en bij te staan. Ik beroep mij op de geest, waar dit nodig is. Ik wil in mijzelve licht vinden. Dus – dat is de logische conclusie – ik wil in de wereld al het lichte zien. Ik kijk niet naar het duister; dat is er toch wel. Ik kijk naar het licht. Ik zoek het licht, omdat alle licht dat ik zie, zelfs in de meest duistere tijden, mij stoffelijk zowel als geestelijk zal tonen, hoe ik moet streven, waarheen ik moet gaan, wat ik moet bevorderen. En wanneer er dan wordt gesproken over schuld en zonde, dan geloof ik dat wel een klein beetje. Ik zal nooit iets doen, waarvan ik voel: dit is niet zuiver, dit is slecht. En wanneer ik het gedaan heb, dan zal ik trachten het te herstellen en het niet meer te doen. Maar daarmede is de zaak af. Ik zoek naar datgene, wat voor mij, voor elke mens, betekenis heeft, licht heeft, vreugde heeft. Want, de geest reageert op het positieve in uw wezen, stoffelijk. Wat stoffelijk positief is, heeft als reactie een positieve geestelijke actie. Op het ogenblik dat u innerlijk vrij bent, dat u innerlijk gelukkig bent in het leven, dat u de lichte dingen zoekt en tot deel maakt van uw vezen, zal uw geest het licht van bovenaf verwerken en ontvangen en nog eens even extra de nadruk leggen op alle geluk, op alle vreugden, op al het plezier en op alle bewustwording tevens, die er stoffelijk maar mogelijk zijn. Wanneer je in de materie bent, dan kun je natuurlijk niet zeggen: ik ben bandeloos. Want bandeloosheid en vrijheid zijn twee verschillende dingen. Maar je kunt zeggen: Ik voel mij vrij. Er is in die wereld zon, er is licht, er zijn mogelijkheden te over om mijzelf te uiten. Ik zal van die gelegenheden zo positief als mij mogelijk is gebruikmaken. Ik wil elke vreugde hebben en daarbij zal ik niets – maar dan ook niets – opzij zetten, tenzij ik voel: dit is voor mij niet lichtend. Dat klinkt misschien weer een beetje vreemd: Ik zal niets opzij zetten. Dan gaan de mensen beginnen zo'n lijst van associaties te maken en die loopt bij wijze van spreken van diefstal om gelukkig te zijn tot andere dingen, die nog veel minder te noemen zijn. Geloof mij: wanneer je werkelijk je houdt aan datgene, wat je wérkelijk ziet als licht en werkelijk als vreugde, dan zul je dergelijke dingen heus niet doen. Dan weet je heus wel in jezelf: dat kan mij geen werkelijk geluk geven, dat is geen licht voor mij. Dat is maar een ogenblik van voorbijgaande aard. Maar wanneer je werkelijk dat licht in het oog houdt, dan handel je automatisch juist voor jezelf, maar ook juist tegenover je medemens, want onjuist handelen tegenover je medemens schept een bedreiging van het licht en dat wil je immers niet? Een mens, die optimistisch leeft, – niet onverantwoord optimistisch, maar werkelijk de vreugde purend uit elk moment van de dag, steeds weer dat ene zoekend, dat betekenis heeft, dat goed is – die schept voor zichzelf geestelijk de grootste bewustwordingsmogelijkheid, die er is. Want onze God is op ons pad; Het Licht. Wij gaan op naar het Licht Gods, het koninkrijk Gods. Wanneer wij dit Licht in onszelf wekken, wekken wij een harmonie met dit Koninkrijk. Een mens die voortdurend kijkt naar al het slechte, al het pessimistische van zijn eigen persoonlijkheid en van anderen, de mens die zich voortdurend gebogen wil zien onder lasten van medelijden, de zonden der mensheid en al wat erbij hoort, die zal altijd in harmonie zijn met het duistere. En dat is voor ons pad het demonische. Je bepaalt zelf, ook in je stoffelijk leven, mijn waarde vriend, wat zal regeren. Je verwerpen, je prikkelbaarheid, je voortdurend erover nazeuren dat dit en dat toch wel erg en gevaarlijk is, maakt kwaad. U moet de dingen natuurlijk erkennen. Ik neem een heel eenvoudig voorbeeld. We mogen zeggen: we zoeken in alle mensen het goede. Maar nu moeten wij naar iemand toe, b.v. een visite maken: en wij weten: het is een erge kletstante. Nu moeten we niet zeggen, dat ze niet kletst. Daaraan verhelp je niets, ze doet het. Maar zeg nu: dat geklets kan ik nog wel een beetje over mij heen laten gaan. Het lichtpuntje is, dat ik in de eerste plaats een afspraak heb, 87

ORDE DER VERDRAAGZAMEN waardoor ik redelijk vroeg weg kan. In de tweede plaats: het is een goed mens, dus is er toch nog ergens iets, wat voor mij prettig is. En u gelooft vast, dat er in die mens ook wel licht zal zijn. Richt u zich op dat lichte, dan slaagt niet alleen uw bezoek beter, u bent er zelf minder geprikkeld onder, u voelt zich prettiger, maar u hebt ook de ander een veel prettiger indruk van uzelf gegeven. U hebt de harmonie weer bevorderd. Bij zo'n klein voorbeeld zelfs gaat het. Wij behoeven niet te zeggen: Die wereld zal het werkelijk wel goed gaan. Want iedereen die zijn hersens gebruikt weet: het is op het ogenblik op de wereld aardig donderen. Maar zeg nu ook: Al de dingen, die op het ogenblik gebeuren, helderen de toestand op. De verwarring, de onderlinge machtsstrijd, waar je geen uitweg meer in wist, het zoeken naar een nieuw levensdoel, een nieuwe levensrichting enz. van de gehele mensheid, wordt daardoor opgehelderd. Elke keer wanneer er iets gebeurt zal dat zeker ook een goede kant hebben. Laat ik vooral die goede kant zoeken en laat ik steeds met die goede kant me harmonisch verklaren. Laat ik alles wat in het leven is – of het nu een film is of een politieke bijeenkomst, een stakingsprotest of een kleine oorlog – steeds mijzelf afvragen: Is er niet ergens een lichtpunt? Kan ik mij daar niet op richten? Kan ik daar niet harmonisch mee zijn? En dan – ik weet het – is het vaak erg moeilijk, omdat er heel slechte dingen in zitten. Maar laat ik u nu vertellen – we vangen zo hier en daar wel eens gedachte op – hoe ik kort geleden een gedachte opving van iemand in een bioscoop. Het was iemand, die kwam om er zich te ontspannen. Gezien de reacties van de andere mensen, die daar aanwezig waren, was het inderdaad een zeer ontspannende film, want wij zagen er allemaal prettige en blije gedachte, grinnikjes en lachjes uitkomen. Maar die ene persoon had te veel gekeken naar een beetje te veel bloot, dat er op enkele plaatjes voorkwam en had daardoor helemaal geen plezier. Is dat geen onzin? Wanneer ik dat zo zeg, dan zegt u Daaraan kun je wel gelijk hebban. Maar wanneer er een oorlog is en er zijn veel wreedheden en alles, wat er verder bij komt en wij voelen toch: "Hier wordt tenslotte voor de mensen een weg gebaand, waardoor ze kunnen leven zoals het voor hen goed is", moeten wij dan alleen maar naar die wreedheden blijven kijken? Het is jammer dat het zo is, natuurlijk. Maar laten wij ons richten op het positieve, dat erin zit en dat steeds weer, op elk ogenblik van je leven, overal. Of dat nu het persoonlijk bestaan is of dat het de politiek van de wereld is, of dat het de kosmische bewustwording is of wat dan ook, zoek het licht, wees harmonisch met het lichtende, met het goede. Verwerkelijk het zo voor jezelf in je eigen leven, maar bovenal; verwerkelijk het als een harmonie, waardoor je geestelijk sterk kunt worden, geestelijk meer licht in je kunt ontvangen en dragen. Dat lijkt voor mij wel het meest belangrijk. En ten besluite van dit kleine betoog: Vrienden, er is zoveel licht in de wereld, er zijn zoveel goede dingen, wanneer u er maar naar zoekt. Wanneer u zich de moeite geeft om te kijken of er ergens nog iets goeds is, dan vindt u vaak juwelen van licht verborgen in de modder. Heel vaak is dat licht net als een edelsteen: het zit ingekapseld in de klei en de rommel. Je moet het er eerst uithalen. Maar als je het hebt, dan heb je ook iets, wat fonkelt en straalt of het een ster is. Zoek in de wereld naar het goede en lichte en u zult merken, vrienden, dat u niet alleen als mens prettiger en gelukkiger leeft, dat u geestelijk gelukkiger leeft, maar dat u geestelijk steeds sterker wordt, wat zeker ook in de stof tot uiting kan worden gebracht.

BOUWSTENEN

Wanneer je bouwt en steen na steen tezamen rijt, zie je het bouwwerk zelf nog niet, of het moet bestaan in je gedachte. Maar een mens, die in zich het beeld draagt van een kathedraal, voegt stenen samen, tot zij een uit steen geboren loflied worden op de Schepper, de schoonheid, van de schepping en de inhoud van de mens. Menig mens kan zichzelf beschouwen als een bouwsteen, want God zelve heeft de volmaaktheid van Zijn schepping voortgebracht. En wij, die uit de nacht van onbegrip verder worstelen naar de uiteindelijke volmaking, wij zullen gerijd worden zoals de stenen, elk op zijn eigen plaats, opdat het evenbeeld van de Schepper eens volledig geuit zij in stof en geest. 88

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Elk mens kan zich dit beeld van een bouwen aan de volmaaktheid wel voorstellen. Maar is het niet zo, dat wij ook in onszelf naar een vorm zoeken? Want om te passen op zijn plaats, dient de bouwsteen juist gevormd, te zijn, juist behouwen. En wij voelen zelf wel, dat wij nog niet passen daar, waar wij behoren. Dat wij nog niet klaar zijn voor een werkelijk deelgenootschap met een kosmische volmaaktheid. In ons zijn de gebeurtenissen, de verpachtingen, de kleine daden, die alle tezamen ook mogen worden gezien als bouwstenen. Wij bouwen n.l. in onszelven een tempel voor de God, waarvan wij dromen. Dat is niet de ware God. Maar de tempel, die wij bouwen in onszelven, maakt het ons mogelijk aan het beeld van die God onze juiste vorm te erkennen. De mens, die in zich zijn God zoekt, erkent allereerst zichzelve, naar dan zoals hij moet zijn in de volmaaktheid. En pas wanneer hij zo zichzelve kent, het wezen van nu en dat, wat moet zijn, kan hij zichzelve vormen tot een bewust doel van Gods volledige openbaring. In de oudheid heeft men daarover vele liederen gezongen. Zo roept een farao (ik meen dat het Seti III was) in de taal van zijn hof dichter uit s "Gij, machtig Licht, Rê, gij vorst der lichte krachten, ik heb u mijn legioenen gezonden en zij hebben gehouwen uit de steen de vormen van uw tempels. Ik heb mijn slaven doen gaan over de rivier met hun schepen, met hun sleden over de wegen, en wij hebben gebracht de stenen pijlers, die zijn teken van uw grootheid. Vervul nu gij, lichte kracht, de tempel, die ik u gebouwd heb.'' De dichter gaat verder. Maar zouden ook wij niet ditzelfde mogen zeggen? Wij die willen zoeken naar de waarheid? Wij, die bouwstenen willen zijn van Gods tempel? Wij die de volmaaktheid willen kennen en bereiken, niet voor onszelven alleen, maar om de eenheid met het Al? Mogen wij dan niet zeggen: Gij God, Die ons geschapen hebt, tot u gaat onze roep. Geef ons het werktuig, geef ons kracht en laat Uw licht ons leiden, opdat wij vinden wezensmacht en leren te vermijden het onbewustzijn en de dood. Maar stervend in het stoffelijk wezen en gaand tot U, nu zonder vrezen onszelf erkennend en zijnde dat, wat gij, o God, uit ons reeds hebt gebouwd. Ik meen dat wij het recht hebben zo te spreken. Ja, dat wij roepend tot de Elohim mogen zeggen: Lichtende broeders, geef ons de spiegel, opdat ons wezen zich erkenne. Gij strijdende broeders, geef ons het zwaard, opdat wij onszelf overwinnen. Gij meesters, de structuur van het Al kennende, toon ons de weg onszelf te zijn volgens alle wet der schepping. Zo sprekend en roepend tot de hoogste krachten zelven zullen wij in ons de kracht kennen tot bewustwording, tot ervaring, tot het vormen van het ik in zijn laatste en enig juiste fase. En dan, vrienden, blijft ons alleen nog het laatste woord. Eén in U, gij Grote, een in u mét Al, gij Ziende, vereend in Al door U, o Schepper, is mijn wezen door alle tijden in Uw wil, die is mijn vreugde en bestaan. Zo zullen wij allen, bouwstenen van de schepping, eens onze plaats vinden. Zo zullen wij, werkend aan onszelven, geleid door de hogere krachten en de wetenden, de plaats vinden waarop stof en geest één worden, stoffelijk kunnen en weten en geestelijke macht zich verenen en de schepping zelve uitbeelding is van God, het eeuwig loflied, dat Hem klinkt uit het geschapene en tevens de Zelferkenning, waartoe Hij eens geschapen heeft.

89

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Esoterische Kring 1960-1961 Nummer 6 – 14 Februari 1961

HARMONISCHE KETENS

Goedenavond vrienden. Ik wil eerst trachten de onduidelijke punten van een vorige maal te behandelen, maar kort. Zijn er vragen dienaangaande? I.v.m. het getal 12, waarover in de vorige les werd gesproken, werd gezegd: Kosmisch gezien is er sprake van een drie-eenheid (het getal 3? dat wij uit 12 kunnen trekken); en wel geopenbaard in de ene werkelijke kracht en de twee gezichten, die deze kracht draagt voor het aanzien der schepping. Is dit identiek met de hoogste drie sephiroth (l, 2 en 3) op de kabbalistische levensboom? Neen, in deze uitdrukking niet. Er is hier bedoeld, dat in het getal 12 tot uiting komt de monade, die zich openbaart in tegendelen. Over de capaciteit van de monade wordt niet gesproken. Zij wordt niet definitief aangeduid als sephiroth. Zij krijgt ook niet haar titel als elohin. Zij is en blijft een ongekende macht en is dus oerkracht. Oerkracht openbaart zich in tegendelen, zodat zij als macht plus dubbele uiting samen vormt de drie-eenheid, die men noemt: Vader, Zoon en Geest. Ditzelfde getal 12 werd genoemd als het verhoudingsgetal tussen de kracht en de inwerking van de geest en van de bewustwording uit de stof, dus uit de rechter- en uit de linkerkolom. Nu vraag ik mij af: Als wij dat getal 12 noemen of welk ander getal ook, dan moet er een eenheid aan ten grondslag liggen, dus een eenheid van bewustwording. Kunt u daarover iets zeggen? Gezien het peil, waarop wij op het ogenblik staan, lijkt het mij beter daarop niet te ver in te gaan. Ik kan u ten hoogste dit zeggen: Voor elke waarde van 3 factoren bewustwording, of drie sferen bewustwording in de geest, krijgen wij een stoffelijke verschuiving van één sfeer in de geest. Voor elke totale ervaring in de stof echter wordt ook eveneens een drievoudige impuls in de geest neergelegd. Dit is dus de verhouding van vordering. Maar hierbij speelt dan verder nog een rol: de evenwichtigheid stof-geest. Wanneer stof en geest t.o.v. elkaar evenwichtig zijn, kiezen zij n.l. steeds een gezamenlijk punt, dat kan liggen boven of onder het bereikte in beide buitenste zuilen, zoals u het daar uitdrukt en komen zo tot het eigen ik. Uit de factoren l en de totale factor 3 komt tot openbaring 2, ofwel mijn eigen omschrijving als tegenstelling tot het door God geschapen volmaakte. Dat is de korte omschrijving daarvan, Wanneer er dus impulsen komen van rechts (van de geestelijke invloeden) op de eenheid, die zich beweegt van duisternis tot licht op de gulden middenweg, dan moet er toch evenwicht blijven? Anders gaat het geestelijk lichaam eraf. Hoe komt dan dat evenwicht tot stand? Komt er dan onmiddellijk een tegen-invloed uit de stofkolom, uit de natuurkolom? Ik kan niet vooruit gaan lopen op dingen, die nog niet behandeld zijn. Maar ik wil u alleen dit zeggen: Waar het ik als volmaaktheid is geschapen, zal elke onevenwichtigheid binnen het besef van het ik worden aangevuld door impulsen uit het volmaakte ik, zoals de Godheid heeft geschapen, zodat de aanvulling niet van één zijde plaatsvindt maar van alle zijden en voortdurend, waar het gehele wezen in dezelfde drie factoren staat, die u in het symbool terugvindt. Vrienden, ik zou vandaag weer eens graag wat meer in de richting van de magie gaan, maar dan wel om een zeer bijzondere wijze van magie. Er bestaan, zoals u misschien weet, in elk leven bepaalde z.g. harmonische ketens. Een harmonische keten kan als volgt worden omschreven: Een aantal ik-heden van een ongeveer gelijk bewustzijn met een ongeveer gelijk doel in een tijdelijk gelijke uiting. Een dergelijke harmonische keten kan een onbeperkt aantal individuen omvatten en (dit blijkt uit de formulering niet onmiddellijk) eveneens een groot aantal niet-in-een-bepaalde-wereld-vertoevende entiteiten, mits zij hun belangstelling en wezen tijdelijk op die wereld richten. Dat is misschien een beetje ingewikkeld, maar ik zal trachten het u duidelijk te maken. 91

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Wij gaan uit van het standpunt, dat elke mens – alleen reeds door het feit, dat hij mens is – een bepaalde geestelijke ontwikkeling heeft doorgemaakt. Hij heeft daarbij verschillende geestelijke werelden reeds betreden, is zich daarvan bewust geweest en heeft een bepaald geestelijk bewustzijn kunnen projecten in de materie, (Zonder dit zou hij nimmer de menselijke staat hebben kunnen bereiken.) Hij heeft daarbij ongetwijfeld vele andere krachten ontmoet. Sommige daarvan zijn absoluut disharmonisch, andere zijn sterk harmonisch, weer andere neutraal. Nu zal het bewustzijn van die mens in de stof in de eerste plaats getrokken worden tot de problemen, die in de stof leven. Ik bedoel niet alleen mede zuiver materiële problemen, maar ook de formulering van het abstracte probleem, zoals dit voortkomt uit een meer stoffelijk menselijk denken. U hebt allen reeds meermalen gehoord over het gemeenschappelijk bewustzijn, dat men bezit. Er is een bovenbewustzijn, dat alle mensen verbinden kan en waaruit alle mensen door afstemming zouden kunnen putten. Stel u nu echter voor, dat een bepaalde mens volkomen harmonisch is met een andere mens. Dan zullen deze beiden (houdt u daar voorlopig het bovenbewustzijn als bemiddelende factor voor) identiek kunnen denken en handelen. Maar – qat meer is – zij zullen alle krachten, die niet onmiddellijk materieel gedefinieerd kunnen worden, kunnen uitwisselen. Zo ontstaat een band tussen deze mensen. Hoe groter de harmonie is, hoe groter – bewust of onbewust – hun eenheid van streven en denken wordt. Ik heb nu 2 individuen gesteld. Maar stel, dat er over een wereld 1000 zijn. Stel verder, dat die 1000 hetzelfde streven delen en elk op eigen wijze beginnen een bepaald plan te verwezenlijken, dat in allen leeft. Dan kan de één een boer zijn, de ander een ingenieur, de derde een z.g. wilde en de vierde misschien een regeerder of een priester, enz. Waar zij gelijkelijk denken, harmonisch denken, zal de ingenieur als een soort inspiratie aanvullen, waar de boer tekort schiet. Maar de argumentatie van de ingenieur niet voldoende is, zal b.v. de geestelijke ingrijpen. Waar de natuurlijke begaafdheden van de meer beschaafde mens tekort schieten, krijgen zij de inspiratieve werking vanuit de wilde. Zo verkrijgen zij dus een veel groter vermogen dan normaal is. Dergelijke ketens kunnen ook geesten bevatten van overgeganen. Wanneer een geest zich met een bepaald doel tot de wereld richt en daar wil gaan streven, zijn hele wezen daarop concentreert, zo zal hij weer allereerst de gedachteuitstraling en de gedachtewereld van de mens ontmoeten. Het resultaat is, dat ook hij harmonisch kan zijn in zo'n keten en vanuit zijn geestelijk standpunt, dat dus een groter overzicht biedt, weer inspireren kan, waar andere leden van de keten tekort zouden schieten. Mag ik aannemen, dat ik het begrip harmonische keten hiermee voldoende heb uiteengezet. Dan kunnen wij verder stellen: Er zullen gelijktijdig op aarde vele harmonische ketens optreden. De verschillen tussen deze ketens zijn vaak betrekkelijk klein. Zij zijn echter groot genoeg (b.v. in doel en streven gelegen) om het de mens onmogelijk te maken twee ketens saam te voegen. Wij kunnen nu verder nog stellen, dat dergelijke ketens het resultaat zijn van bewustwordingsprocessen. U zult zich herinneren, dat enige tijd geleden bij u is gesproken over verschillende incarnaties. Deze kwestie van incarnaties speelt natuurlijk een rol. Mensen, die in een zelfde tijd leven, hebben waarschijnlijk een ongeveer gelijk bewustzijn, een ongeveer gelijkgerichte interesse. Dit impliceert, dat een keten ook kan omvatten een groot aantal wezens (dus geest en mens), die in een bepaalde periode op aarde streefden en nu de mogelijkheid vindon dit streven verder voort te zetten. U zult hebben opgemerkt, dat ik de geaardheid van het streven zelf niet heb bepaald. Het streven kan dan ook zowel negatief als positief zijn, zonder dat daarom het begrip van de harmonische keten wordt veranderd of verwaarloosd. Dit schijnbaar gen onderscheid maken tussen goed en kwaad zal voor velen van u wat verbluffend werken. Maar waar wij spreken over een werking, een mogelijkheid in een capaciteit, zullen wij altijd rekening moeten houden met twee uitingen. De uiting op zichzelf (goed of kwaad, positief of negatief) doet niet ter zake, zolang wij het probleem zelf naar voren brengen. Deze ketens op aarde worden slechts zelden bewust beleefd. Dit brengt de mens er dus toe een deel van zijn kunnen, van zijn denken en streven onbewust aan anderen te ontlenen. Wanneer hij echter van het bestaan van dergelijke ketens op de hoogte is, zo zal hij beseffen, dat een groot gedeelte van hetgeen in hem doordringt als inspiratie, als paranormaal vermogen zelfs, kan voortkomen uit een harmonische band met anderen, die leven of in dit leven ingrijpen. 92

ORDE DER VERDRAAGZAMEN In de magie baseren wij op dit begrip verschillende werkingen. Eén van de eerste is wel: mijn doel kan gewijzigd worden. Op het ogenblik dat ik een doel in mijzelf weet te wijzigen met een terzijdestelling van alle vorige doelstellingen, zal ik ingeschakeld zijn in een nieuwe keten en daaruit kunnen putten. Een groot voordeel wordt echter alleen behaald, wanneer je jezelf geheel uitschakelt en geheel terzijde stelt. Moeilijk voor de westerling, maar desondanks een zeer dankbaar streven en pogen. Wanneer u een mens wilt genezen en u vergeet uzelve, uw eigen voorstellingen omtrent de genezing en u kent alleen (ie absolute wil tot genezen, zo hebt ge uzelf ingeschakeld in een veel grotere harmonische keten, een grotere harmonische bond, dan voordien mogelijk was. Ge hebt n.l. alles weggelaten buiten de doelstelling. En deze doelstelling hebben zeer velen in stof en geest gemeenschappelijk. Het gevolg is dat u grotere kennis hebt, ook al beseft u de bron daarvan niet; een juister reactievermogen; de beschikking over laten we zeggen meer geneesmiddelen, maar ook genezende krachten; een zuiverder inzicht in de behoeften van uw patiënt en al wat erbij behoort. Ik kan dit echter ook op ander terrein gebruiken. Een magiër pleegt o.m. deze dingen te gebruiken om zijn eigen tekort aan kennis aan te vullen. Hij gaat dan uit van het standpunt: wanneer ik mij concentreer op een bepaald weten en mijzelve daarbij weet te vergeten, zo zal alles wat zich op dat weten concentreert of daaraan deel heeft, op mij toevloeien. In mijzelf bouwt zich zo een veel grotere, meer omvattende voorstelling op, terwijl dogmatisme (wat bij dergelijke stellingen gevaarlijk kan zijn) wordt uitgeschakeld, omdat n.l. de persoonlijkheid is uitgeschakeld en als zodanig vele afzonderlijke dogma's tezamen kunnen vloeien in het ik, daarbij als vaste stellingen elkaar opheffende, maar als werkingen binnen het ik kenbaar. In de esoterie trachten wij juist de innerlijke weg te gaan. Deze innerlijke weg berust – zoals u bekend – op het bewust beleven van alle sferen en voertuigen, die in geest en mens bestaan. Nu kan ik dus ook nog gaan zeggen: wanneer ik in mijzelf esoterisch streef, maar daarbij mijzelve vergeet, zal ik worden opgenomen in een grote keten van gelijksoortig streven en daaruit krachten, vermogens en inzichten putten, die mij verder brengen dan ik alleen zou kunnen komen. Deze stelling zal menig esotericus wat vreemd lijken. Hij meent tenslotte, dat het er om gaat het ik te kennen, maar hij vergeet, dat het ik het best gekend wordt in de spiegel. Wanneer je in de spiegel kijkt, dan moet je zien naar de weerkaatsing van je beeld, en door die weerkaatsing te aanschouwen kun je je eigen persoonlijkheid dus corrigeren. Wanneer ik door mijzelf te vergeten en niet naar mijzelf te zien de invloeden van buitenaf op mij laat afkomen, zal ik daardoor een weerkaatsing krijgen van mijn wezen en zijn mogelijkheden. Maar ook van tekorten. Als zodanig is een geestelijke correctie op een door mijzelf bepaald niveau steeds en voortdurend mogelijk. U zult begrijpen, dat wij hier dus te maken hebben met iets, wat ligt boven de zuivere natuurwet. Het berust enerzijds op een bepaalde denkscholing, anderzijds op het terzijde stellen van vele onbelangrijke factoren in het ik. Hoe groter de concentratie is, hoe groter het aantal vermogens waarmee ik harmonisch kan zijn .... mits ik mijzelve vergeet. Noteert u dat goed. Dat is zeer belangrijk. Zodra ik echter in mijn streven verder wil gaan dan een zuivere zelferkenning en b.v. wil komen tot kosmische harmonie, blijkt mij, dat het bestaan van vele harmonische ketens even vaak een hinderpaal als een voordeel is. Immers, wanneer ik met een klein deel van het Al harmonisch ben, zal ik uit de aard der zaak negatief of tegengesteld werken t.o.v. een groter deel van het Al. Daarom zal de ware magiër beseffen, dat het ik zover mogelijk moet worden uitgeschakeld om een zo groot mogelijk resultaat te verwerven. Denkt u nu aan hetgeen u o.m. is geleerd omtrent het werken met simulacres, het werken met bepaalde harmonieën en overeenkomsten. Dan kunt u een gevolgtrekking maken. Indien ik n.l. een – zij het kunstmatige – harmonie schep of zelfs een denkbeeldige harmonie met andere werelden of andere wezens, zo bestaat deze kosmisch gezien reëel, want er zal in de kosmos altijd iets bestaan, dat parallel loopt met mijn eigen streven. Is dit bevattelijk en duidelijk? Dan zal elke vereenzelviging met een daad, van een bepaald stuk materie, ja, zelfs van een woord of geschrift een vergrijpende en verreikende betekenis kunnen verwerven, waarbij de irreële verbeelding, daarin gelegen, leidt tot een reële harmonie en een tijdelijke opname van het eigen wezen in een grotere harmonische keten. En die keten – via de wetten gesteld – kan in de verbeelding het ik op zodanige wijze beïnvloeden, dat men reële resultaten kan verwachten. Is dit duidelijk? ...... Misschien vindt u dit alles moeilijk. Maar wanneer u het leert 93

ORDE DER VERDRAAGZAMEN gebruiken, is het toch ook weer gemakkelijk. Wanneer je te maken krijgt met een magiër, die werkt met incantaties, dan schept hij een harmonie van trilling. Krijgen wij te maken met een magiër, die b.v. offertorens bouwt, heilige lampen brandt, reukwerken gebruikt, dan wekt ook deze harmonieën op, zij het op en ander niveau. Alle rituele magie is gebaseerd op een dergelijke harmonie. Nu is het natuurlijker gemakkelijker een dergelijke harmonie buiten jezelf tot stand te brengen en daardoor b.v. harmonisch te worden met entiteiten van licht of duister, verschijningen af te dwingen en wat dies meer zij. Maar het ik zelve staat buiten de keten en kan altijd door die kracht getroffen worden. De wit-magiër, die verder komt, onttrekt zich daaraan en wel door zichzelve volledig en geheel in de keten in te schakelen en gedurende de vervulling van zijn taak (dus tot de voleinding van het doel) één te blijven met die keten. Dit brengt met zich mee, dat b.v. een kracht nooit kan terugslaan. Want de kracht keert terug tot de gehele keten. En elk wezen in die keten, dat de kracht op die magiër zou willen richten, zal zelve mede de schok daarvan ondergaan. Het aantal persoonlijkheden of entiteiten, dat aan deze kracht deel heeft, is zo groot, dat nimmer van een fatale werking kan worden gesproken. Dus een wit-magiër vergroot zijn eigen vermogen zowel tot handelen en bereiken als tot verdragen, door zich harmonisch te maken met een zeer grote keten van entiteiten, die – gezien zijn wezen – parallel zijn in streven. Vergeet u ook dit niet Want al zult u bewust dergelijke dingen niet al te veel doen, onbewust zal de mens voortdurend terugvallen op de keten, waarmede hij harmonisch is. U noemt dit waarschijnlijk een deel van uw geaardheid of "zo denk ik nu eenmaal' . In feite echter beroept u zich steeds op deze kracht die achter u ligt, de groep waarvan u deel uitmaakt. Er is geen enkele mens, die volkomen alleen kan staan of staat, noch in de menselijke wereld, noch in de geest. Overal speelt deze wet van harmonie een grote rol. Overal zijn ketens van entiteiten, die in een ongeveer gelijk bewustzijn elkaar kunnen aanvullen, elkaar kunnen helpen verwezenlijken. Hebt u dit begrepen, dan zal het voor u eenvoudiger worden om met uw eigen problemen af te rekenen. Want, mijne vrienden, uw problemen zijn ongetwijfeld niet alleen van geestelijke geaardheid. Zij zijn ook vaak stoffelijk. Onthoud dan, dat uw eigen reactie op uw problemen tevens bepaalt, met welke groep entiteiten u op dat ogenblik een maximum aan harmonische werkingen bereikt. De mens, die droefgeestig is, die in voortdurend verzet is, de mens die zich voortdurend blijft richten tot anderen om steun, beroept zich daarmee niet alleen op degenen, tot wie hij zich richt, maar ondergaat tevens de invloed van een zeer groot aantal gelijksoortig levende en denkende mensen en geesten. Al hetgeen u dus als denkproces in uzelve wekt, wordt onbewust (voor de meesten althans) maar zeer zeker en vaststaand onmiddellijk versterkt. Deze versterkte invloed openbaart zich bovendien als wat men wel noemt "een uitstraling". In u komt op een gegeven ogenblik de kracht van uw keten tot uiting. Deze kracht doordringt niet alleen uw wezen, maar breidt zich rond u uit. Hoe intenser harmonisch de keten is in uw beleven of uw beklag, in uw vreugde of uw zoeken, hoe sterker dit als sfeer rond u wordt uitgedrukt. Daardoor beantwoordt de wereld in zeer sterke mate aan uw denken, niet alleen door de directe kracht der gedachte, maar tevens door het scheppen van een harmonie, die alle soortgelijke waarden tot u trekt. Dit moge meteen worden gezien als een verklaring van het feit: gedachte wekken op, gedachte trekken aan. En nu wil ik een ogenblik hier de zuiver magische kant terzijde laten. Ik ga nu dit stellen, mijne vrienden: Of u contact hebt met een hoge geest, weet u niet. Wanneer u het denkt te weten, dan kan dit waar zijn, maar het behoeft niet noodzakelijk waar te zijn. Zeker is voor u echter steeds, dat in u krachten kunnen optreden, groter dan die van uw eigen wezen; dat bewustzijn zich in u kan openbaren, groter dan uw eigen bewustzijn; dat u uit bronnen put, die meer bevatten dan u ooit had gedacht. Deze momenten komt u steeds weer tegen! "Ik zei het en ik weet niet waar ik het vandaan heb, maar het was juist.'' "Ik weet niet hoe ik de kracht vond om dit te doen, maar op dat ogenblik was zij er." Dergelijke verklaringen zult u ook in het dagelijks leven zeer veel tegenkomen. Stel dus, dat het voor u niet zo belangrijk is de allerhoogste geest te benaderen, maar dat het belangrijk is uw eigen innerlijke gesteldheid en harmonie zo zuiver en zo volledig mogelijk te bepalen. Juist wanneer u dit doet, krijgt u de beste resultaten. Ik weet, dat er mensen zijn, die uitgaan van het standpunt: je moet als mens verder denken 94

ORDE DER VERDRAAGZAMEN dan de mensen. Je moet boven de mensheid gaan staan. Inderdaad zou dat zeer mooi zijn. Maar wat voor praktische resultaten brengt dit? Stel dat u een vilde bent – tenminste een z.g. wilde – en dat u ergens leeft in de diepten van centraal Afrika of bij de primitief trekkende stammen van b.v. de Mongolen. En nu krijgt u plotseling van een hoger beschavingsvlak – b.v. uit Amsterdam of New York of zelfs Den Haag – een groot aantal impulsen. Wat gebeurt er? Door dit te ver grijpen openbaren zich allerhande eigenschappen in u, die in uw milieu niet passen. Een Mongool, die plotseling een grammofoonplaat van Beethoven wil hebben, is op zijn minst genomen een dwaas, want hij zal zeer veel kosten en moeiten moeten opbrengen om daaraan te komen en daarvoor zijn eigen belangen en directe noodzaken van zijn omgeving verloochenen. Een neger, die plotseling de behoefte krijgt om zeer geciviliseerde kunst te scheppen, zal uitgelachen worden door zijn stamgenoten en misschien zelf s uitgestoten. Zeker zal hij in zijn eigen milieu niets goeds daarmee bereiken. Het stellen van een harmonie, die te hoog gaat, betekent dus tevens voor u het stellen van een harmonische keten, die u ongunstig beïnvloedt, ongeacht het feit dat de keten zelve geestelijk hoog staat. Praktisch zijn is ook erg belangrijk in het menselijk leven, zelfs voor de esotericus. Deze praktijk zegt: Ik moet mijn eigen wezen zo sterk mogelijk richten op die harmonieën en die harmonische ketens, die onmiddellijk voor mijn leven noodzakelijk zijn. En nu weer terug naar de magie hierop. Uit hetgeen ik gezegd heb, zal u duidelijk zijn geworden, dat u dus meerdere ketens kunt hebben, waarvan u tijdelijk deel uitmaakt. De regel kan hier als volgt worden gesteld: Krachtens mijn wezen, bewustzijn en ontwikkeling zal ik normaal (dus zonder bijzondere inspanning en pogen van mijn eigen kant) altijd reeds behoren tot een harmonische keten. Door een bewuste inspanning (concentratie, een terzijde stellen van een deel van mijn wezen of een deel van mijn wereld) kan ik echter – zij het tijdelijk – gaan behoren tot een andere harmonische keten met daarin mogelijkheden en krachten, die niet in mijn normale leven en wezen tot uiting kwamen. Ik zal echter die krachten en mogelijkheden alleen zolang genieten, als ik voor mijzelve in staat ben harmonisch te blijven met de nieuwe keten, waarbij ik mij een ogenblik aansloot. Is dit duidelijk? Stel dan verder, mijne vrienden, dat deze wetten van harmonie niet alleen beperkt zijn tot de materie en tot de mensheid. Dan kan ik zeggen: Er zijn een zeer groot aantal krachten in het Al, die elk voor zich als dirigerend optreden voor een deel van de schepping. Zij dragen in zich een bepaalde reeks van tendensen en mogelijkheden. Hierbij kunt u desnoods even denken aan de astrologie en de daarin voorkomende tekens; of – zo u het liever hebt – aan de sephiroth; u kunt denken aan de heren van Licht, Kracht en Wijsheid, enz. Hoe u ook denkt en hoe u zoekt, steeds zult u ontdekken: er zijn grote krachten en wezens, die een groot deel van de schepping en mogelijkheden van de schepping beheersen. Deze wezens zullen harmonisch zijn met al hetgeen zij beheersen; en ook met elke harmonische keten, die binnen deze beheersing tot stand komt. Is dit duidelijk? Dan stellen wij nu: Door het kiezen van een harmonische keten, die niet behoeft te liggen buiten ons eigen vermogen van denken of bewustzijn, kunnen wij automatisch een harmonie bereiken met hogere krachten en wezens. Indien nu in ons eigen wezen hiaten bestaan, die door een dergelijk hoger wezen aangevuld kunnen worden, zo zal dit – waar harmonie bestaat – inderdaad geschieden. Bij een verbreken van de harmonie, zal niet het totaal van deze kracht terugvlieden, zodat de bestaande hiaten tenminste kleiner zijn en soms zelfs opgeheven. Dit is belangrijker dan u denkt. Wij weten allen dat een mens op een gegeven ogenblik zo diep in zijn God verzonken kan zijn, dat hij daaruit een licht, een kracht, een vreugde en wijsheid meeneemt als zelden tevoren. Hij raakt dit echter zeer snel weer kwijt. Hetzelfde is het geval, wanneer ge contact hebt met een meester in de geest of in de stof. Het onmiddellijke contact geeft een klein ogenblik van vervulling, maar daarna ben je schijnbaar weer aan jezelf gelijk. Er blijft altijd echter iets achter. Elk contact met het hogere betekent een verrijking. Wanneer die verrijking echter eenzijdig geschiedt, zo zal het eigen wezen daardoor tot onevenwichtigheid komen. Is ook dit u duidelijk? Wanneer ik licht zoek op een bepaald terrein, dan kan ik een overdaad aan licht krijgen door deze harmonie en al wat erbij hoort. Ik kan mijzelve desnoods zelfs een beeldje maken, dat symbolisch is voor de kracht, die ik zoek. Ik kan mij door concentratie op dat beeldje daarmee vereenzelvigen. Ik vul dan inderdaad bestaande hiaten aan. Maar hoe minder hiaten ik op dit terrein heb, hoe sterker de hiaten op een ander terrein gaan wegen. Zo is een eenzijdig 95

ORDE DER VERDRAAGZAMEN zoeken naar een bepaalde harmonie altijd schadelijk, omdat door de onevenwichtigheid van het eigen wezen het totaal van de belevingen niet meer juist wordt doorgemaakt, zodat daaruit een afwijking ontstaat, die de harmonie zelfs met de bestaande keten verbreekt en meestal met een lagere of een minder scherp gerichte keten een nieuwe harmonie vormt. Is dit duidelijk? Nu houdt dit voor de mens in – en nu komen wij weer even terug tot de praktijk – dat hij ook bij een esoterisch streven of een magisch streven altijd veelzijdig moet zijn. Het is niet goed slechts contact te nemen met één bepaalde kracht of zelfs met krachten, die ongeveer gelijkwaardig zijn. Wij moeten proberen in onszelven afwisselend harmonie te scheppen met zoveel mogelijk krachten. Echter kunnen wij dit wisselen slechts tot stand brengen, wanneer wij een zekere beheersing hebben, want de harmonie werkt van buiten af ook op u in. Mag ik dit vergelijken met een van hars klevend vlak, dat enige kracht vraagt om je daarvan los te maken? Hoe sterker ik de harmonie aan één kant zoek, hoe moeilijker het mij wordt mij uit deze harmonie terug te trekken en een nieuwe harmonie voor mijzelf te scheppen om daarin een aanvulling en een vergroting van mijn eigen evenwichtigheid te verkrijgen. Dientengevolge mag voor de mens wel worden gesteld, dat het noodzakelijk is een voortdurende afwisseling te scheppen van factoren, waarmee men harmonisch is. Dit moet zo bewust mogelijk geschieden en als het even kan zelfs volgens een zelf geschapen tabel. B.v. ik besteed één uur voor geestelijke concentratie op zo hoog mogelijk vlak. Daarbij zal ik mijzelve geheel uitschakelen. Dan zeggen wij: Daarna zal ik een uur besteden aan concentratie op b.v. meer materieel vlak, waarbij ik eveneens mijzelf zo ver mogelijk uitschakel. Dan blijft ons dus de evenwichtigheid bij de invloeden behouden. Maar wanneer wij alleen door harmonische ketens geleefd worden, hebben wij de tijd niet om die dingen zelf te verwerkelijken. Wanneer wij laten we zeggen op 24 uren dus 6 uren hebben bestemd voor het beleven van harmonieën met bepaalde geestelijke en stoffelijke factoren, dan zullen wij toch minstens ook 6 uren moeten bepalen, die bestemd zijn voor het één-zijn met onszelven. Naast de harmonie en de harmonische keten, waarmee u dus bewust aansluiting zoekt, zult u ook moeten trachten zo sterk en volledig mogelijk uzelve te zijn. Dit jezelve zijn betekent niet, dat je nu dus moet losbreken. Losbreken in de zin van ''de bloemetjes buiten zetten en begieten.'' Maar ik bedoel daarmee eerder, dat je voor een ogenblik: eens vergeet, dat je geestelijke banden en bindingen hebt. Dat je – zoveel mogelijk buiten de harmonische ketenen om zelfs – voor jezelf persoonlijk alleen tracht te realiseren wat je wilt en wat je niet wilt. Wat je doet en of het goed is volgens je eigen inzichten wat je doet. Dat je tracht te beseffen: Wat is eigenlijk mijn eigen directe en reële aandeel in deze of gene zaak? Er zijn zoveel dingen in het menselijk leven, die door de mens niet worden beheerst. Hij wordt in vele gevallen geheel of ten dele geleefd door anderen of zelfs door de omstandigheden. U kunt toch allicht een tijdje uittrekken voor het "zelfzijn''. Dus het uitschakelen van de dwang van buiten, ook al is deze periode misschien wat kort. Door steeds weer jezelf te zijn en daarnaast evenwichtige uitbreiding te zoeken, vergroot je n.l. je eigen persoonlijkheid. Je vergroot – zoals dat heet – je bewustwordingsmogelijkheid. Daarnaast wordt de ervaringsmogelijkheid steeds uitgebreid, maar dit ligt weer meer op het terrein der magie. Onder de magiërs werd gezegd: ''De magus ervaart krachten van anderen; maar de ervaring van deze krachten kan zijn eigene worden. Door de ervaring kan hij de vermogens zelve verwerven." Nu stamt dit uit een tijd, dat men zeer veel deed aan tovenarij en zo. Maar esoterisch kunnen wij dit omzetten en dan blijkt het even belangrijk en even groot te zijn. Wanneer ik deel heb aan bepaalde bewustwordingsfasen, die niet mijn eigene zijn en ik onderga deze enigszins bewust, dan zal die ervaring alleen al het mij mogelijk maken op den duur deze bewustwordingsfasen zelf te betreden door eigen wil. De vermogens worden vergroot, naarmate het aantal pogingen tot uitbreiding van het ik en het aantal bereikte harmonieën toeneemt. Hoe groter het aantal ketens van harmonie, waarin het ik tijdelijk is opgenomen geweest, hoe groter het deel van de wereld, dat voor het ik toegankelijk is; hoe zuiverder dan ook de eigen reactie is op het stoffelijk gebeuren; op de geestelijke impuls; en dus hoe groter het bewustzijn van een z.g. goddelijke werkelijkheid. Dit begrip "goddelijke werkelijkheid" kent de magus n.l. ook. Hij stelt: Alle dingen zijn veranderlijk in hun schijn, maar nooit in hun wezen. Ik kan van de leeuw een lam maken, maar het lam zal de aard van de leeuw behouden. Deze stelling impliceert dus, dat wij wel 96

ORDE DER VERDRAAGZAMEN uiterlijk veel kunnen veranderen, maar wij kunnen nooit het eigen wezen van de dingen aantasten, ook niet van de persoonlijkheden. Er is ergens een vaststaande wet, een vaststaande lijn, die door geen enkele mens, door geen enkele harmonische keten of hoogste geest kan worden aangetast. Dit is goddelijke werkelijkheid. Het is het wezen der dingen, dat niet bepaald wordt door hun vorm, maar door de eigenschappen, die zij blijvend zullen vertonen. Nu is ons streven in de esoterie zeker ook om steeds weer tot deze goddelijke werkelijkheid terug te keren en wel zo sterk mogelijk. Dan mogen wij hier ook conclusies gaan trekken. In de allereerste plaats (en dit is dan weer meer praktisch): Wij zullen altijd, overal en zoveel mogelijk trachten niet de uiterlijke dingen te bezien, maar de innerlijke kwaliteiten. Wanneer wij de geaardheid der dingen aanvoelen, zo vallen zij voor ons uiteen in twee delen. Het eerste deel is ons sympathiek, het tweede deel is ons antipathiek. Er bestaat geen tussenklasse. Wanneer dingen ons antipathiek zijn en ons toch aantrekken, zo is dit een begeertekwestie, die niet op werkelijkheid maar op waan en gedachte berust. Is de aantrekkingskracht echter volledig, zo mag worden gezegd, dat het behoort tot een deel van de goddelijke werkelijkheid, waarmede wij in harmonie zijn en wij zullen daardoor dus alles kunnen bereiken binnen de goddelijke werkelijkheid en onveranderlijk. Indien wij verder afgaan op deze harmonie, dan zal ons blijken, dat wij ook datgene, waarmee wij ons a-priori wel in verbinding voelen, toch eigenlijk weer terzijde willen stellen. Het is ons b.v. te moeizaam of te moeilijk. Ook hiermee moeten wij rekening houden. Want indien er een feitelijke harmonie bestaat en wij kunnen deze voor onszelf niet juist definiëren binnen een goddelijke waarheid, zo zullen wij – ook wanneer ons dit eigenlijk last of moeite bezorgt – moeten trachten om de wijze, waarop die harmonie bestaat, waardóór die sympathie bestaat, duidelijk tot uiting te brengen. Waar sympathieën bestaan, moeten deze zo juist en zo goed mogelijk omschreven worden en dit vergt een daadwerkelijk zoeken naar de ware achtergrond. Deze achtergrond kan het best worden ontdekt door benadering op het vlak, waarop deze sympathie – of zelfs antipathie – bestaat. Wij moeten steeds vandaar uitgaan. Dan zal ons blijken dat bepaalde dingen wegvallen. Bepaalde impulsen, die wij belangrijk achten, blijken ineens niet meer te bestaan, maar daarachter blijft toch deze sympathie of antipathie behouden, Hetgeen voor ons deze zaak waardevol maakt, is een deel van een grotere werkelijkheid. Die grote werkelijkheid kunnen wij overal vinden. Er is niets en niemand, waarin geen deel van die goddelijke werkelijkheid schuilgaat, zodat wij altijd eigenlijk zouden moeten trachten die werkelijkheid te benaderen. Voor de mens in de praktijk is dat niet mogelijk. Daarom mag gesteld worden: Wij trachten alleen daar de werkelijke sympathie of antipathie te beschouwen, waar deze ons langere tijd in ons leven of denken langere tijd beïnvloeden. Daardoor zijn wij in staat – althans voor de belangrijkste fasen van stoffelijk of geestelijk leven – een beeld te krijgen van waarheid. Zouden die pogingen niet slagen of mislukken, zo is dat niet erg. Ook dan hebben zij bijgedragen tot het tekenen van een juiste verhouding, het kennen van een juiste waarheid, een juist beeld. Ik neen aan dat dit voor u voldoende definitief is? Of is het te vaag? Maar hoe moet je met zo'n antipathie dan verder? Wanneer u weet, dat die antipathie bestaat, dan zult ge begrijpen, dat die antipathie bestaat uit een discrepantie tussen uw eigen ontwikkeling en hetgeen ge in u als werkelijke antipathie hebt vastgesteld. U moet trachten het te definiëren. Hebt u de definitie, dan hebt u ook iets gevonden, wat u. in uw gehele leven – en waarschijnlijk ook in uw geestelijk leven – voorlopig zult moeten ontwijken, waar het storend is voor u en behoort tot een tegendeel van uw eigen bewustwording. O, gelukkig. Wanneer u veel daarvan hebt, kan ik dit niet zo gelukkig achten, omdat ook mag gezegd worden: Waar de antipathische waarden de sympathische overtreffen in het leven, blijkt het eigenlijke belevingsgebied en de daaruit voortvloeiende bewustwording zeer beperkt te zijn. Het is dus wel zaaks hier de eigen verhoudingen te leren kennen, ja? Nu zal ik u niet al te lang meer bezighouden. Maar het zou fout van mij zijn om heen te gaan zonder ook nog enkele andere punten aan te roeren. Onthoudt u dit: Alles, waarin u schoonheid ziet, behoort tot de sympathische waarden. 97

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Schoonheid kan niet worden uitgedrukt in een waardering of omschrijving, maar slechts in een aanvoelen. Alle schoonheid en schoonheidservaren is emotie. Waar een gelijke emotie in verschijnsel voor u bestaat, zal een gelijke inhoud in goddelijke waarheid bestaan en kunnen deze delen dus voor elkaar als vervangend optreden. Dit is belangrijker dan menigeen misschien zal inzien. Maar laat mij u een voorbeeld geven. Een zonsopgang of -ondergang zijn voor u een wonderlijk schoonheidsbeleving. Maar u vindt diezelfde schoonheidsbeleving b.v. in een bepaalde fase uit een muziekstuk. Nu bent u niet in staat op redelijke wijze zonsondergang of – opgang te gaan zien. U kunt dus substitueren door de muziek. Of u bent niet in staat muziek te zien of te horen, maar u bent misschien wel in staat zonsop- of -ondergang te zien. Voor uw innerlijk leven zijn die dingen volkomen gelijk. En alles waarin wij schoonheid vinden – dat is nu weer het belangrijkste hiervan – alles waarin wij schoonheid vinden, werkelijke schoonheidsontroering, is voor ons een harmonie met een bewustzijnsketen, een harmonische keten, die ligt boven onze normale beleving. Zo kan door de schoonheidsbeleving kracht worden geput, die het ik langzaam maar zeker bewuster maakt. Elke beleving van schoonheid betekent verder over het algemeen een evenwichtige groei en een evenwichtige aanvulling van hiaten, die in de persoonlijkheid bestaan. Daarentegen is het volkomen foutief om b.v. aan een gedachte te gaan vasthaken, wanneer deze zorgelijk is. Er zijn mensen, die denken aan zorgen als ziekte of mogelijkheid tot ziekte. Anderen aan geld. Weer anderen definiëren dat misschien als oorlogsdreiging. Wanneer zo'n eenzijdige gedachte u ook emotioneel gaat beheersen, zo wordt uw werkelijkheid niet alleen stoffelijk vertekend maar u verwijdert zich ook van de goddelijke werkelijkheid. Het zal u niet altijd mogelijk zijn om b.v. lijden of gebrek onmiddellijk op te vangen door harmonisch te worden in een keten, waarin vreugde domineert. U kunt echter wel trachten van het ene begrip van gebrek of lijden of vrees, dat bij u domineert, over te gaan op alle andere u bekende patronen daarvan. Wanneer n.l. een veelheid van vrezen gelijktijdig optreedt, maar slechts één daarvan u werkelijk zou kunnen domineren, zal ook voor de u dominerende vrees, zorg, leed, enz. de gewichtigheid en de invloed aanmerkelijk verminderen. Voor degenen die lijden is mediteren en concentreren op andere vormen van lijden, dan zijzelven ondergaan, een gunstig middel om eigen evenwichtigheid te herkrijgen. Is deze evenwichtigheid ten naastenbij hersteld, zo kan men daaruit wederom met lichtere en voor het ik meer positieve harmonische ketens in contact komen en dus buiten zijn eigen harmonische keten om bepaalde krachten en inspiraties putten, die dan meestal het ik tot een meer positief beleven en denken brengen. U ziet, ook dit punt is praktisch zeer belangrijk en kan gebruikt worden, wanneer u zelf' zekere problemen hebt. Ten laatste wil ik u nog wijzen op bepaalde vormen van ontspanning. Ik bedoel hiermede uitdrukkelijk niet toneel, revue, film, boekje lezen, kopje thee drinken, bridgen, canasta e.d. Dit zijn tenslotte maar uiterlijke verschijnselen. Ontspanning moeten wij zien als een tijdelijk verliezen van onze te grote gebondenheid met b.v. eigen stoffelijke wereld, taak en problemen of geestelijke wereld, taak en problemen. Het verliezen van deze gebondenheid kan alleen dan werkelijk plaatsvinden, wanneer wij de bestaande harmonieën tijdelijk weten te onderbreken. Een mens, die hierin getraind is, leert op den duur a.h.w. over te schakelen als een kraan, die van koud water naar warm water wordt gedraaid en omgekeerd. Men schakelt eenvoudig de ene reeks inkomende impulsen af en de andere in. Maar dit vraagt een grote training. En menigeen zou dit wel willen bereiken, maar kan dit niet bereiken. Onthoudt u dan dit: Wanneer uw probleem voortkomt uit lichamelijke condities, zo zal de beste ontspanningswaarde liggen in een geestelijk werken, een geestelijk spel, waarbij deze lichamelijke condities en problemen hetzij als karikatuur of zelfs als tegenstelling optreden. In vele gevallen is het echter niet goed om daarvoor ontwijkingsmethoden toe te passen, zoals b.v. het zoeken van harmonie in een droom van weelde wanneer je arm bent of een droom van gezondheid, wanneer je ziek bent of een droom van macht, wanneer je je machteloos voelt. Bij deze dromen n.l. wordt het contrast met de werkelijkheid te groot. Zoek dus nooit een contrast met de werkelijkheid. Uw fantasie kan een ogenblik dienen om u af te leiden, maar de harmonie moet altijd gezocht worden op een ander niveau en in een zo mogelijk gelijk beeld. Voorbeelden daarvan vindt u in bepaalde leringen. Lijden, persoonlijk lijden kan een zeer grote belasting van het ik betekenen, tenzij wij dit transponeren. Wij komen dan b.v. tot een ons één-voelen met een Christusfiguur, die lijdt voor de mensheid. Het resultaat is een 98

ORDE DER VERDRAAGZAMEN ontspanning, waardoor het lijden dragelijk wordt en in vele gevallen genezing optreedt. Een ander voorbeeld: Wij lijden b.v. onder armoede. Wij stellen ons voor, dat deze armoede op zichzelf een geestelijke armoede helpt opheffen elders; ofwel dat door onze armoede wij in contact komen met geestelijke armen en wij dezen van ons geestelijk bezit kunnen geven etc. Deze methode van het trekken van parallellen maar het wisselen van harmonie in gebied betekent voor ons meestal lichamelijk een zeer grote ontspanningsmogelijkheid, een zeer grote rustmogelijkheid; geestelijk een herstellen van evenwichtigheid, doordat het te eenzijdig denken wegtrekt en we daarvoor in de plaats krijgen een gevoel van voldaanheid, dat ons met de meest lichtende en positieve ketens in harmonie kan brengen. Verder zullen wij daardoor beheerster zijn, want kracht puttende uit een dergelijk beeld voelen wij ons sterker en tevens meer gesteund. En dan tot besluit nog: Het heeft geen zin u op de geest, geestelijke meesters, op God Zelve of anderen te beroepen, zolang er geen harmonie tussen u en deze krachten bestaat. Zoek daarom steeds allereerst de goddelijke werkelijkheid te vinden van deze krachten; d.w.z. datgene, wat voor u waar en onveranderlijk daarin leeft. Dit is nooit een volledige waarheid, maar zij benadert een vaststaande waarheid. Richt u daarop. Wees daarmede eerst in harmonie. En dan zullen de krachten – of dit nu meesters zijn, geestelijke leiders of God zelve – zich beter in u openbaren. Een absolute onderwerping aan deze hogere krachten is alleen dan aanvaardbaar, wanneer deze onderwerping volledig uit onze sympathie voor die krachten geboren wordt. Een onderwerping echter, die geen directe zin heeft, die ons zelfs tegenstaat en waarvoor wij innerlijk geen compensatie kunnen vinden, is uit den boze. Ze verstoort in de eerste plaats de begeerde harmonie; in de tweede plaats het contact met de harmonische keten, waarin wij leven; en in de derde en misschien wel de belangrijkste plaats de mogelijkheid om met hogere krachten in harmonie te zijn en daardoor de onvolledigheden van ons eigen wezen aan te vullen. En daarmede, vrienden, heb ik mijn les voor deze avond beëindigd en naar ik hoop niet geheel zonder uw goedkeuring te hebben verworven. Is er hierover nog iets te vragen of op te merken? Men heeft eens gezegd Het ervaren van schoonheid is het ervaren van het oneindige in het eindige. Het is dus het ervaren van het hoogste, wat je je denken kunt. -Ik weet niet of ik het geheel met u eens kan zijn. In het Paleolithicum werden beeldjes gemaakt, die de absolute schoonheid van b.v. de vrouw uitdrukten. Sommige daarvan noemt men zelfs een stenentijdperk-venus. Dit is absoluut geen schoonheid voor u. Met andere woorden: wij zien daarin niet een oneindigheid of zo, maar wij voelen daarmee een harmonie of niet. In de eerste plaats is de schoonheid voor ons een emotionele gesteldheid. Nu kunt u zeggen: Daarin beleven wij het oneindige in het eindige. Dat is zeer wel mogelijk, maar zeker is het niet. Want ook waan en droom kunnen vaak voor ons schoonheid zijn en deze zijn niet oneindig en openbaren het oneindige niet. Belangrijk is, dat er in ons een emotioneel antwoord is, als een diep ademhalen, waardoor wij eenheid vinden. Daarom mogen wij het niet uitbreiden op deze absolute manier, waarop u doelt. Dat is heel goed binnen een strak esoterisch systeem, maar niet voor de ervaring. Want nu gaan wij zeggen: En daar willen wij nu het oneindige in zien en dus is het schoon. Maar dan hebben wij te maken met een constructie. Schoonheidservaren echter berust niet op een construeren van schoonheid, maar op een innerlijk aanvoelen, een ondergaan. Begrijpt u wat ik bedoel? De emotie is natuurlijk primair en daaruit kom je in contact met wat er achter ligt, wat de oorzaak is van die emotie; en die kun je zo hoog mogelijk zoeken. Natuurlijk. Maar ze zal altijd beperkt worden door de harmonische keten, die u vindt en de goddelijke, waarheid, die u dank zij deze keten plus het emotioneel ervaren zult kunnen erkennen. Ik beëindig hiermee deze lezing. Het was mij een waar genoegen en eer voor u te mogen spreken. Ik heb getracht dit zo duidelijk mogelijk te doen met zo weinig mogelijk voor meerdere uitleggingen vatbare verklaringen, ofschoon ik daaraan niet geheel ontkomen ben. Ik hoop voor u, dat u hierin niet alleen een esoterische les zult zien, maar dat u zult trachten bepaalde van de aangesneden systemen, die altijd – zo al magisch – zeker wit-magisch zijn, 99

ORDE DER VERDRAAGZAMEN zult gebruiken. Want slechts hij, die met een zo groot mogelijk deel van het Al in harmonie is, vindt zijn eigen waarheid, zijn eigen ware gestalte en de ware vermogens, die voor hem bestemd zijn. Vrienden, ik wens u allen verder een zegenrijke avond.

HEERSERS IN UW LEVEN

Goedenavond vrienden. In dit tweede gedeelte kunt u zo nodig vragen stellen; maar prettiger vind ik het wanneer u voor me een onderwerpje hebt. N.a.v. de vraag "Hoe leven wij het meest doelmatig?" werd in een les het volgende gesteld: Voor de doorsneemens moet eerst het contact worden gezocht met de heersende planeet op de ascendant en daarna met de hierover heersende grotere kosmische kracht. Wat wordt hiermede bedoeld? Kunt u het misschien met een voorbeeld illustreren? U hebt uw ascendant staan in zoveel graden van dit of dat teken. En dan hebt u daar het dichtst bij staan – hetzij in het eerste hetzij in het twaalfde huis – een planeet, het geeft niet welke. De planeet, die dus qua graden het dichtst bij de ascendant staat, is de planeet, die de grootste invloed op u heeft. Dat is nu eenmaal een feit. Maar ik kan hier wel een onderwerpje van maken. Een mens, die een horoscoop laat maken, ziet daarin hoe de verhouding van de verschillende planeten en hun verdeling over de verschillende huizen klaarblijkelijk veel zegt over zijn eigenschappen en capaciteiten en in zekere zin zelfs over zijn lot, althans de tendensen, die hij tegenkomt. Wat hij daarbij meestal over het hoofd ziet, is de kwestie van bezieling: n.l. de bezieldheid van de planeet en de wijze, waarop deze planeten dus in feite bezield zijn, wat zich daarmee afspeelt. Om de zaak heel eenvoudig te maken zou ik het zo willen stellen: De zon is a.h.w. de vader van de planeten. De zonnelogos wordt gezien als de heerser over of voortbrenger van alle planetaire krachten. De oudste zoon is de planeet, die daarnaast de meeste directe invloed op aarde heeft (de verdeling wordt dus gemaakt in verhouding met de aarde) en dat blijkt de maan te zijn. De maan, die meestal vrouwelijk wordt genoemd, maar die dan toch klaarblijkelijk een mannelijke vertegenwoordiger heeft. Nu vinden wij Eloi of Elohim als heersende kracht in de zon; en wij vinden zijn eerste dienaar (de meer genoemde en bekende Arcan) daar als eerste genius. Genius wil zeggen: boodschapper, overbrenger van bedoelingen en werkingen. Deze is nu ook heerser van de maan. Maar hij staat daarin niet alleen. Hij heeft een drietal concurrenten; t.w. de z.g, ziel van de maan, de z.g. geest van de maan en voor de maan bovendien de heerser der demonen. Dit is natuurlijk niet een poging om de één of andere mythologie op te bouwen, maar eenvoudig een uitdrukking van eigenschappen, die op de maan voorkomen. Aan de hand van de werkingen van de maan kunnen wij dat wel enigszins duidelijk maken. De maan reflecteert het licht en daarmede ook een groot gedeelte van de invloed van de zon. Zij versterkt vele tendensen van de zon en is als zodanig ook heel vaak gebruikt als symbool b.v. van de aardse vruchtbaarheid, die echter dank zij het zonnelicht in de eerste plaats ontstaat. De overbrenger van de kracht van de zon wordt dan ook gezien als de werkelijke heerser. Zonder de kracht van de zon zou de maan levenloos zijn, althans voor de aarde. Nu heeft die maan ook nog een eigen wezen. Noem het mijnentwege de aantrekkingskracht, datgene wat de getijden bepaalt: datgene wat de maan a.h.w. een bepaalde cirkelbaan doet kiezen. Dit noemt men de ziel. De ziel is dus a.h.w. het wezen van de maan, dat materieel op de aarde werkt. En dan kennen wij de geesten van de maan. U hebt allemaal wel eens ontdekt, hoe de maan u stil en rustig kan maken; hoe de maan soms contemplatie bevordert; hoe zij het de mens mogelijk maakt te dromen, maar ook om zijn geest vrij te maken van het meer stoffelijke. Dit noemt men dan het werk van de geest of de vorst der geesten van de maan. Daarnaast echter blijkt die maan ook op het menselijk organisme wel eens een wat storende werking uit te oefenen. Vallende ziekte b.v., bepaalde groei- en ontbindingsprocessen staan in verband met 100

ORDE DER VERDRAAGZAMEN die maan. En men zegt, dat die vaak het sterkste zijn met nieuwe maan of volle maan; dus de twee fasen, waarin de maan zich ten volle openbaart; in het ene geval naar het Al toe, nieuwe maan; in het andere geval naar de aarde toe, volle maan. Dit noemt men dan de heerser van de demonen. Die demonen worden niet bedoeld als geestjes, die rondgaan, ofschoon er ongetwijfeld wel entiteiten zullen zijn, die met dergelijke natuurkrachten verbonden zijn. Men bedoelt daar gewoon mee een voor de mens vernietigende of althans onaangename invloed. Op dezelfde wijze zijn alle andere planeten eveneens bewoond. Zij hebben allen een eigen heerser. Of die nu Artrax heet of Tubor, of welke naam u ook verder noemen wilt, is van minder belang. Elke planeet heeft een heerser. Deze heerser drukt de directe eigenschap uit in relatie tot de zon. Die relatie tot de zon is voor ons de meest belangrijke factor. Dat daarnaast meer stoffelijke werkingen bestaan en dat er ook dus sprake is van een ziel, het eigen wezen, dat invloed heeft op de aarde, is voor ons lang zo belangrijk niet als de verhouding, die tussen de planeten en de zon bestaat. En de gedachte-invloeden en gedachtesfeer, die er vanuit gaat, de geest van zo'n planeet, ach, die kunnen wij heel vaak verwaarlozen. Deze krachten zijn nooit dwingend. Dwingend voor ons echter is steeds de verhouding van de z.g. heerser tot de zon. Een astroloog zal hier waarschijnlijk opmerken: "Dat klinkt mij erg vreemd in de oren"; en dat kan ik best begrijpen. De leer van bezieling is zo langzamerhand uitgestorven en men begrijpt tegenwoordig niet meer, hoe eigenlijk vroeger de mens de natuur zag. De beelden echter, die daardoor ontstonden, zijn de uitdrukking van een kosmische wijsheid. De wezens, die daarbij werden genoemd, hebben vaak namen, die op aarde zijn uitgevonden; maar hun persoonlijkheid, het geestelijke wezen dus, bestaat wel degelijk. Nu stellen wij dit: Elk mensenleven staat in de eerste plaats en te allen tijde onder invloed van de zon. Deze zonne-invloed zal voor elke mens alleen af te lezen zijn uit het huis, waarin de zon a.h.w. staat of – pardon – het teken, waarin de zon staat. Maar wanneer er nu een planeet bij komt en een planeet dicht bij de zon staat op het ogenblik van geboorte, dan neemt men aan, dat er op dat ogenblik dus het sterkst geestelijk contact is tussen de heerser van een dergelijke planeet en de zon zelf. Dit is hetgeen je stoffelijk leven sterk beïnvloedt. Het heeft een zeer sterke invloed op je eigen gedachteleven. De strijdigheden, die in zo'n mens kunnen ontstaan bij een ouder worden, zijn heel vaak juist te wijten aan het conflict, dat op het ogenblik van geboorte heeft bestaan tussen de heerser van die planeet en die zon. Waarom die indeling precies zo is gemaakt, ach vrienden, dat vraagt een hele reeks berekeningen en dat kunt u waarschijnlijk net zo goed vinden, wanneer u de afleidingen van de astrologie nagaat. Maar wanneer dus een planeet zo dicht mogelijk bij de zon staat (dat is belangrijk) zal zij ons leven zeer sterk beïnvloeden. Is dit het geval, dan mogen wij dus ook stellen, dat wij in de eerste plaats moeten rekening houden met de macht van die planeet; want die planeet heeft het meeste in ons leven te zeggen, of wij het nu toegeven of niet. Wij zijn daarmede n.l. het meest harmonisch. Kunnen wij die harmonie voor onszelf ten gunste buigen, dan vloeit daaruit voort, dat alle krachten, die zo'n planeet schenkt, voor ons positief werkelijk worden. Neem b.v. de planeet Mars. Mars brengt moed, een zekere agressiviteit, daadkracht. Hij brengt een zeker geluk. Wanneer je al die factoren tezamen neemt en je bent met Mars (Artrax) dus in harmonie, dan zullen deze waarden in je leven direct reëel worden. Daardoor zal veel innerlijke tweestrijd en verwarring worden voorkomen. En dan pas gaan we kijken naar de heerser van het teken, waarin wij geboren zijn. Want de heerser van het teken beïnvloedt ons hele leven, maar hij doet dit alleen door de tendens te bepalen van de planeten, verder niet. Hij bepaalt a.h.w. de plaatsing van de huizen, de tekens waaronder bepaalde huizen van de horoscoop vallen. Maar verder niet. Dus wanneer wij met onze planeetgeest eenmaal één zijn, dan kunnen wij gaan streven naar een hogere harmonie. En moeten wij de geest (of entiteit moet ik eigenlijk zeggen, want het is natuurlijk meer dan een gewone geest), die een teken beheerst, niet onderschatten. Wanneer wij zien, wat een invloed de heerser van Vissen b.v. op aarde heeft gehad en de invloed, die nu al Aquarius merkbaar maakt, dan begrijpen wij wel, dat dit geestelijke geweldenaren zijn. Zij hebben een eigen rijk. En dat rijk komt ongeveer gelijk aan wat wij noemen een inwijdingssfeer. Je kunt n.l. wanneer je eerst in jezelf harmonie en vrede hebt gevonden, daaruit eenheid zoeken met de heerser van het teken, waaronder je behoort. Dat verzekert je dan een innerlijk verdergaan 101

ORDE DER VERDRAAGZAMEN en niet alleen een uiterlijke harmonie. Voor de mens in de stof is het uiterlijk leven, de materie, de basis. Dat is wat je lichamelijk hebt, wat je lichamelijke mogelijkheden zijn, zal tenslotte ook bepalen wat voor tijd je wilt besteden aan het geestelijke en op welke wijze je de geestelijke inwijding zult kunnen en willen ondergaan. Daarom: eerst met de planeet één en dan pas met de hoge meester. Want zouden wij één zijn met de hoge meester en niet met de planeet, dan zullen wij door de tweestrijd, die in ons blijft bestaan, nooit in staat zijn om volledig vrij te worden. Hebben wij de eenheid bereikt met de geest, de entiteit van het teken, die onze horoscoop beheerst, dan hebben wij nog te maken met een ander, n.l. het teken van het ogenblik. Wat is op het ogenblik de heerser? Laat ons aannemen dat dat Aquarius is. En nu staat u b.v. in de Ram, in Tweelingen, Leo, de Stier, de Waag, enz. Dan gaat u zeggen: Wat is de verhouding tussen beide tekens? En dat kunt u weer gewoon in de horoscoop aflezen. Want deze ervaringsleer heeft de onderlinge sympathieën wel degelijk vastgelegd. Nu weet ik dus: Ik ben harmonisch met mijn planeetgeest: ik ben harmonisch met de grote kosmische heerser, onder wiens kracht ik incarneerde; en ik leef in een wereld van déze heerser. Mijn inwijding zal altijd in de richting liggen van mijn geboorteheerser. Dat is te begrijpen. Degene die de incarnatie beheerst, beheerst ook de inwijding, die plaats vindt tijdens het leven. Maar de tendens van de hele wereld en van de inwijding zijn afhankelijk van de heerser, die nu de gehele aarde en het hele zonnestelsel domineert. En daarom gaan wij dan nog verder en zeggen wij: Wanneer wij een begrip hebben voor de verhouding, die bestaat tussen onze eigen heerser en de heerser van het tijdperk, kunnen wij daaruit bepaalde bezwaren en moeilijkheden aflezen en ook bepaalde harmonische krachten. Op die harmonieën leggen wij de nadruk. Dan zullen wij in onze inwijding – dank zij de krachten op aarde – sneller kunnen vorderen en zo meer en intenser onszelven zijnde meer en betere bereikingen op geestelijk terrein vinden in de stof, zonder daardoor de materie los te laten en alleen in de geest of alleen in de stof te gaan leven. Dit is de grondtheorie. In de levensboom van de Kabbala zijn bepaalde sephiroth ook aangegeven met planeettekens. Wanneer u verschillende systemen hebt en u gaat ze door elkaar gebruiken, dan vormen ze altijd een verwarring. Wanneer u Koptisch schrift, Duits schrift, Grieks schrift, vroeg spijkerschrift, beeldschrift en pictografisch schrift, zoals b.v. de Chinezen hebben, naast elkaar gaat gebruiken, dan zult u ontdekken, dat ze elk hun eigen wijze hebben om iets te vertellen. En nu behoort dit niet thuis onder de kabbala. Dit behoort thuis onder de z.g. zonne-magie, waarbij dus de hemelsferen worden verklaard aan de hand van verschillende heersers. Dit is niet identiek met kabbala, waar de kabbala (het levenspad van de mens) over verschillende punten van inwijding, die op zichzelf een pad zijn, voert tot de hoogste bereiking. En dat is heel wat anders. Gaat u die twee dus door elkaar halen, dan kunt u zeggen: het wordt hutspot; het smaakt misschien wel, maar geestelijk gezien voedt het niet. Wat bepaalt eigenlijk welke planeet je beheerst? Dus je hele leven beheerst? Dus de planeet, die op het punt van de geboorte in graden gemeten het dichtst bij de ascendant staat, onverschillig of dit in het twaalfde huis of in het eerste huis is, wordt geacht te zijn de planeet met de grootste invloed op uw leven. En dan hebben wij de planeet, die vlak bij de zon staat, zoals u gezegd hebt. Dat is precies hetzelfde. Neen ... want ik kan b.v. Uranus op mijn ascendant hebben en de zon bij de geboorte b.v. in het derde huis. Akkoord. U hebt gelijk. Maar wij houden ons aan de ascendant, dat is het meest eenvoudige. Maar nu heb ik b.v. Mars staan bij de zon in het zoveelste huis; dan kan ik toch de verklaring, die u gegeven hebt, dat ik met Mars veel te maken zal hebben, aanhouden? Die kunt u rustig aanhouden, omdat dat in uw stoffelijk leven volledig juist is. Maar gezien de geestelijke ontwikkeling, die ik u heb beschreven, is bij het vergelijken van de geboortehoroscoop, om de redenen in mijn korte betoogje neergelegd, dus de planeet, die het dichtst staat bij de ascendant, dus het punt van geboorte in feite, de belangrijkste heerser over uw leven en zal ook deze op uw stoffelijke reacties enz een overwegende invloed hebben, Geldt ook voor de zon? Als nu de zon het dichtst bij de ascendant staat i.p.v. een planeet? 102

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Dan geldt dit ook voor de zon. Maar dan krijgen wij het eigenaardige, dat de zon met zichzelf geen geschillen kan hebben en dat wij ons dus onmiddellijk kunnen gaan richten op de heerser van het teken.

DE TAROT

Het systeem van de Tarot, ook wel Rota of rad genoemd, is eigenlijk gebaseerd op een reeks van 21 azen, plus de dwaas. Dit zijn 21 situaties, tezamen weer vormend het getal 3 van de drie-eenheid (de omkering van het getal 12 zoals u misschien weet), waarin wordt uitgedrukt alles, wat wij innerlijk kunnen beleven. Het innerlijk pad wordt weergegeven door allerhande beelden, waaronder wij b.v. zouden kunnen noemen de goochelaar of page, de gehangene of ingewijde, de magiër of demon, noem maar op, allemaal symboolbeelden. Nu bevatten al die beelden samen praktisch elk probleem, dat de mens kan hebben. Zelf wordt hij meestal voorgesteld – als hij onbewust is – als de dwaas, de man, die niet eens merkt, dat een hond hem in zijn been bijt, bij wijze van spreken; terwijl hij – wanneer hij meer bewust is – heel vaak de tovenaar of goochelaar wordt. Is hij dit, dan betekent dit, dat vanuit dit beeld alles wordt geïnterpreteerd. Door nu deze kaarten schijnbaar willekeurig neer te leggen krijgen wij te maken met een willekeurige groepering van levenswaarden, waarbij echter elke relatie tussen die levenswaarden en elke onderlinge verhouding overdacht kan worden. Zo is het mogelijk in een betrekkelijk klein aantal z.g. azen het hele innerlijk menselijk leven weer te geven. Elke gedachtemogelijkheid, die er bestaat, kan door beschouwende contemplatie hieruit worden afgelezen. Zo zou je het hele geval, de gehele tarot, wel eens kunnen noemen: een esoterisch boekwerk zonder woorden. Om echter het spel te vervolmaken vinden wij daarin verder de gewone reeksen van 4, die men dan geloof ik bekers, staven, munten en zwaarden noemt, maar die in feite te vergelijken zijn met de gewone waarden, die u op dit ogenblik kent: harten, ruiten, schoppen, klaver. Alleen vinden wij er naast de boer en de vrouw, de ridder en dan de heer. Verder is de serie volkomen normaal. Nu gebruikt men déze om stoffelijke gebeurtenissen weer te geven. Het als resultaat natuurlijk, dat door het beschouwen van die stoffelijke waarden (meestal in een lijst uitgedrukt), de mens zich ook nog kan voorstellen, hoe zijn innerlijk leven in verhouding staat tot zijn uiterlijk leven. Het is nooit de bedoeling geweest, dat het Tarotspel voor wichelarij gebruikt zou worden, ofschoon die er waarschijnlijk wel uit is ontstaan. Het werd oorspronkelijk ontworpen in de Egyptische tijd, maar had toen nog niet de bekende beelden. Eerst veel later (in 1600 ongeveer) heeft men een poging gedaan om dus die eerste beeldenaren te snijden, die eerste tekeningen te maken, en die zijn later nog verschillende malen door anderen herzien en vervormd. Opvallend is, dat de oorspronkelijke beelden elk voor zich een totaal esoterisch verhaal zijn. Zo zal b.v. de maan een gezicht zijn, waarin bovendien een sikkel is ingetekend. Want in ons leven zijn de krachten van licht en duister ongelijk verdeeld, zij wijzigen zich van ogenblik tot ogenblik. Maar het leven blijft zichzelve gelijk en het leven openbaart zich in ons ervaren; vandaar dat de wereld, die onder die maan staat getekend, vaak een landschap is. Zo kunnen wij aan de hand van de verdeling licht en duister in ons eigen wezen voor onszelf bepalen wat er op de wereld gebeurt en te doen is en daaruit lering trekken. Zo vind je b.v. de gehangene, één van de meest bekende figuren, die heel vaak wordt aangezien voor een arme kerel, een arme dwaas door degenen, die aan waarzeggerij doen. In feite echter is de gehangene een ingewijde. En nu hangt hij niet aan een gewone galg, dus die bekende galg, waar Jan Klaassen in de poppenkast aan hangt, maar hij hangt op de oude kaart aan een balkgalg; d.w.z. 2 palen, door een derde overkruist. Dat heeft een aparte betekenis. Binnen het kader van het materiële, schouwend van boven naar beneden, gebonden aan zijn hoogste wereld, maar niet in staat zich aan de stof, aan de materie te onttrekken, is de ingewijde in de ogen van anderen een lijdende. En als u die kaart toevallig omdraait en u 103

ORDE DER VERDRAAGZAMEN hebt de oorspronkelijke te pakken, dan ziet u dat de gehangene in zijn eigenaardige houding a.h.w. klaar staat een schrede voorwaarts te doen en daarbij – nog gebonden zijnde aan de galg – klaarblijkelijk in de lucht zweeft en in staat is de wereld te dragen. Ik heb u nu 2 voorbeelden genoemd en u zult begrijpen, dat ik u niet alle kaarten wil gaan beschrijven. Het is alleen belangrijk dat u even begrijpt: elke kaart is een geheel esoterisch verhaal. Laat u niet teveel tot waarzeggerij met de Tarot verleiden en denk vooral niet, dat u die kaarten goed kunt gaan gebruiken door ze in verbinding te brengen met. de planeten, met de geheime namen en wat er verder bij hoort. Zij zijn daarvoor niet ontworpen en niet bedoeld. Zij zijn een beeld van uw leven. En de kringloop van uw leven, die u met die kaarten kunt leggen, blijft dan ook steeds gelijk. Hoe u de kaarten ook legt, dezelfde waarden komen er in voor. Soms blijft er eens een enkele waarde weg; dan weer wisselen twee waarden van plaats. Wat wij zijn is altijd hetzelfde, wij zijn gelijk. Maar de hergroepering van waarden in ons betekent een heel ander beleven. Je zou kunnen zeggen: Wij leven altijd in Gods werkelijkheid; maar de manier, waarop wij de delen gegroepeerd zien, maakt voor ons uit wat onze wereld is. Zo drukt de Tarot of Rota dus eigenlijk uit het totale beeld van de esoterische geheimen. Degene, die daarin verder doordringt, vindt de mogelijkheid om uit het leggen van de kaarten, die op vele verschillende manieren gegroepeerd kunnen worden (er bestaan een 12-tal hoofdsystemen, maar daarnaast wel een 150 z.g. secundaire systemen) daardoor een bepaalde meditatie te beginnen en heeft voor zijn gedachte een goed concentratiepunt. Waarschijnlijk hebben de scheppers van dit systeem (dat – zoals ik u al zeide – ver in het verleden teruggrijpt), gemeend dat de mens zijn gedachte niet voldoende kan beheersen om één ding goed te overzien en zich daarop geheel te concentreren. Maar – zo hebben ze gedacht – wanneer wij nu eens een combinatie van voorstellingen geven en wij leggen in elk van die voorstellingen verder een grote reeks van symbolen vast, die voor de mens spreken, dan zal zijn denken zich binnen een bepaald kader gaan bewegen, een bepaald raam. Daardoor zal hij in staat zijn aan de hand van deze kaarten en boeken even goed de geheimen van de natuur te overwegen als zijn eigen persoonlijkheid. Hij zal kunnen doordringen in de wetten van de goden of god, zo ge wilt, of de natuur, maar ook kunnen erkennen, waar hijzelve faalt of waar hijzelve bepaalde dingen overdrijft. Zo leert hij zichzelve kennen en komt hij dus uit dit rad tot de oplossing. En deze oplossing is dan volgens deze traditie van de Tarot, dat men elk van de figuren eenmaal is geweest. Dat is geen reïncarnatieleer, ofschoon het er veel op lijkt. Men neemt aan dat een ieder eerst begint als een dwaas, doch langzaam maar zeker verdergaat, tot hij de wijze, de ingewijde wordt; de ingewijde, die in de groepering of rangorde van de z.g. azen, niet de top vormt maar het midden. Want de middenkracht van het Al is de ingewijde. Boven en onder hem liggen alle dingen, in hem komen zij tot evenwicht. Ik mag daar misschien wel bijvoegen, dat men in de oudheid zelfs wel heeft gemeend, dat deze wichelboeken, die toen nog niet altijd Tarot genoemd werden, een voortvloeisel waren uit het boek van Toth en dat zij in beeldschrift daarvan een vertaling waren. Zo zocht men daarin reeds heel vroeg de geheimen te vinden van de godenwereld en de woorden (de magische woorden), waarmee je het Al zou kunnen regeren, de engelen zou kunnen bevelen en wat dies meer zij. De mens, die later een esoterisch systeem kreeg, ging natuurlijk die kaarten verder gebruiken. Maar de grootste indruk maakten zij wel op mensen, die nog gebonden waren met Indië. Want bij de Indische voorstelling van hemelen en hellen, in het z.g. volle rad getekend, dat u zowel vindt bij de Boeddhist (vooral bij de Lama) als bij de Hindoe, vinden wij soortgelijke voorstellingen. Daar is een rad ingedeeld in 24 spaken of in 12 spaken; en tussen die spaken ligt een hele wereld getekend met symbolen van engelen en duivelen, van goden en gebeurtenissen. En – zo zeide men – door de beschouwing van dat rad krijg je inzicht en kun je de kern van het leven, de grote Godheid a.h.w., benaderen. Zo is het begrijpelijk, dat het vooral de Roemi's zijn geweest, de zigeuners, die deze kaarten al heel snel gingen gebruiken. Maar hun werk was in die dagen heel vaak ketellapperij, stroperij en ook waarzeggerij. En zo zijn zij het geveest, die uit de Tarotkaart een soort waarzegkaart ontwikkeld hebben en voor de doorsneemens tenslotte de Tarot van zijn luister hebben ontdaan door hem tot een middel tot predictie te maken. Dit is echter nooit de werkelijke 104

ORDE DER VERDRAAGZAMEN bedoeling van de Tarot geweest. De mens, die in zichzelve zoekt, zal door de juiste voorstellingen voor zich te zien en zich daarop te concentreren, kunnen komen tot een verzinking in zichzelf, een begrip voor zichzelf en voor de relaties in zijn leven en denken tussen uiterlijke en innerlijke wereld. Een dergelijk mens kan evenwichtig zijn. Hij kan – wederom in overeenstemming met het Indisch systeem – de kern van het ik of de goddelijke kracht vinden. En wie de bron vindt beheerst het leven. Zo lijkt zelfs de vergelijking met het boek Toth niet zo dwaas, als op het eerste gezicht misschien gedacht werd.

DE GEVORMDE PERSOONLIJKHEID

In het leven heeft elke mens zijn eigen instelling. Elke mens heeft een eigen gevormde persoonlijkheid. Deze gevormde persoonlijkheid gaat heel wat verder dan alleen maar een stoffelijk bestaan of zelfs meerdere stoffelijke levens. De mens ís dus. En hij leert zichzelve kennen door verschillende levens, die dan misschien vergeleken kunnen worden met de exploratie van sommige ledematen en organen van het werkelijke wezen. Voor ons is dat alleen in zoverre belangrijk, als wij in staat zijn ons eigen wezen te erkennen, niet alleen maar in een beperkte vorm of een beperkt leven, maar als een oneindigheid. Wij dragen allen in ons een eigen leer. Je kunt niet zeggen, dat er voor ons ook maar één waarheid is, die wij precies gelijk met anderen zien, buiten de grote of enige waarheid God. Al het andere wordt door ons verschillend gezien en verschillend geïnterpreteerd. De consequentie is dus, dat wij elkaar nooit helemaal zullen verstaan, zodra wij moeten spreken over de werkelijke innerlijke waarden en belevingen. Zo sta je als esotericus in zekere zin alleen. Je vindt overal hulp en overal steun, maar die kunnen alleen gebruikt worden om op je eigen wijze volgens je eigen beste weten en inzicht een schrede voorwaarts te doen op je eigen pad, dat niemand anders kan gaan. Het is aardig dit eens te constateren. Want er zijn zoveel mensen, die denken, dat je een soort verenigd systeem tot bewustwording kunt stichten of misschien zelfs een maatschappij met uitgesloten aansprakelijkheden tot exploitatie van het hemelrijk. Degenen die dat doen exploiteren een illusie. Wij kunnen alleen onze eigen weg gaan. Wij hebben onze zeer persoonlijke instelling en gedachte. En deze persoonlijke instelling en gedachte zullen wij moeten doorvoeren in alle dingen. Want de waarheid, die in ons leeft, omvaamt alle sferen, alle werelden en alle levens. Wij kunnen niet gaan zeggen: in dit leven moeten wij dit of dat maar eens niet doen. Dan zullen wij terug moeten keren om dat te achterhalen. Wat tot de kern van je persoonlijkheid behoort, wat werkelijk een deel uitmaakt van wat je aanvoelt als goed, als waar, als begeerlijk enz. – maar dan eerlijk en zonder zelfbedrog – dat zul je moeten volbrengen. Want je bent nu eenmaal een gevormd wezen en je kunt misschien binnen dit gevormde wezen de exploratie van de onderdelen nog wel eens afwisselen, maar je kunt er nooit aan ontkomen, dat je alle delen daarvan moet leren kennen. De gedachte dat wij alleen maar binnenwaarts behoeven te gaan (bij esoterici zozeer geliefd) is dus eigenlijk niet juist. Want ook het uiterlijke, het stoffelijke leven behoort er net zo goed toe als elke andere belevingsmogelijkheid. Alles wat in en buiten mij bestaat voor mij is deel van mijzelf. Dat is natuurlijk heel erg lastig. Want dan zegt u: "Ja, die minister van financiën, die nog geen belastingverlichting heeft aangekondigd, is ook een deel van mijzelf". Zeker, dat bent u ook. En u bent ook de agent, die u op de bon slingert. En u bent ook de kruidenier, die u bedriegt met het gewicht van uw suiker of uw bonen. U bent alle dingen. Het is moeilijk dat te beseffen. Want je weet nu eenmaal, dat die anderen werkelijk bestaan en je zegt dus: "Wanneer ze werkelijk zijn, dan kunnen ze geen deel zijn van mij". Maar u vergeet één ding, U zult in die ander alleen datgene zien en ontdekken, wat voor u in uw ware persoonlijkheid belangrijk is. En daarom kunnen wij zeggen, dat ze deel zijn van u. Niet zoals ze werkelijk bestaan, maar zoals ze voor ú leven. 105

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Dan kom je terug tot de gedachte: de wereld is een spiegel, waarin ik mijzelve bewonder. Maar zolang ik niet toegeef, dat ik het zelf ben, ben ik net als een poes, die tracht te spelen met haar eigen spiegelbeeld en uiteindelijk alleen maar scherven produceert. Ik moet verstandig zijn. Ik moet begrijpen dat – ook al is voor mij redelijk daarvoor geen verklaring te vinden op het ogenblik – alles wat vanuit de wereld op mij afkomt, deel uitmaakt van mijn wezen. Ik moet begrijpen dat mijn hele leven een geheel is en dat elke willekeurige indeling in fasen of perioden alleen dienen kan om een redelijke verklaring van dat leven te geven, maar nooit kan dienen om de waarde van dat leven te bepalen, Je kunt niet iets in de details overzien, je moet het steeds als geheel nemen. Alleen zó behoort het werkelijk tot het ik. Dan vinden wij verder in de esoterie nog de grote vraag: Hoe staat het dan met die goddelijke krachten en die kosmische krachten, waar wij bijhoren. Ook hier is het antwoord heel eenvoudig: Zoals wij deel zijn van de Schepper en Zijn schepping, geheel en volledig, zo zijn wij door Zijn wezen ook deel van elke openbaring van Zijn kracht in de vorm van de kosmische persoonlijkheid; in de vorm van een Groot-engel, een Aartsengel, een Troon, een Heerschappij, noemt u ze maar op. Aan deze dingen hebben wij allen deel. Niet slechts aan een enkele, maar steeds aan allen. In de belangrijkheid, die ze voor ons hebben, kunnen grote verschillen bestaan, want ze zullen niet op het pad van elke mens precies gelijk liggen, met precies gelijke grote intensiteit en gelijke invloed, maar ze maken van allen deel uit. Wanneer wij ons richten tot een bepaald deel van God, tot een zeer bepaalde kosmische heerser, zo doen wij dat dus alleen, omdat dit in overeenstemming is met een deel van ons eigen wezen, dat wij op dit ogenblik exploreren. Maar wij kunnen nooit zeggen: "Dit hoort voortdurend bij ons, dit is altijd mijn meester, dat is altijd mijn kracht." Wij moeten altijd zeggen: ''Dit is het deel van een andere entiteit, dat binnen mij als kenbaar werd vastgegrift en dat zo deel is van mijn eigen wezen, zoals ik het beleef." De mens, die dit beseft, zal ook begrijpen hoe het geestelijk pad hem verder voert van fase tot fase, van sfeer tot sfeer, van meester tot meester en van kracht tot kracht, zonder dat het ik daardoor feitelijk verandert. Alleen het bewustzijn wijzigt zich steeds. En het bewustzijn, dat de delen van levens in sferen en op aarde (voordat er een aarde was en nadat er een aarde geweest is) samenvoegt, kent het werkelijk ik. Dan is er nog één ding. In de esoterie willen wij zo gaarne spreken over "Het Woord, dat was in den beginne", de "Heilige Naam" en wat erbij hoort. Begrijp wel vrienden, dat zelfs de naam Gods voor ons allen niet dezelfde is, want in elk van ons ligt een zeer bepaalde openbaring van God. Alle namen samen vormen de schepping; maar wat in ons de naam van God is, is tevens de naam van ons wezen in de oneindigheid. Daarom is het belangrijk te trachten voor onszelf te vinden wat God is voor ons en alleen voor ons. Dat wij trachten te begrijpen, hoe die God zich openbaart, dat wij Hem a.h.w. een naam leren geven in elke fase van ons leven en bestaan. Want zo realiseren wij ons onze eigen naam. En zoals de oude wijsheid al zegt: De naam is vaak identiek met het wezen. Wie de naam kent, beheerst het wezen. Zo, indien wij de naam kennen, die God ons gegeven heeft in het begin van de schepping, kennen wij ons wezen, kunnen wij Zijn wezen aanvaarden en erkennen en zullen wij meester zijn over al hetgeen ons eigen wezen omvat. Voordat wij zover zijn, zal het nog wel even duren. En wij weten nooit precies aan welk deel van het "ik" wij bezig zijn op het ogenblik. Dat merk je alleen, wanneer je uit de sferen van vorm loskomt en voor een kort ogenblik het geheel van het ontdekte ik hernieuwd vindt: de geboorte in licht of de geboorte in God. Maak je er niet druk over wat je nu in dit leven precies bent en wat deel uitmaakt van je leven en wezen. Vraag je alleen maar af hoe je dit zo goed mogelijk kunt beseffen. Hoe je je zo sterk mogelijk één kunt voelen met alles, wat verleden en toekomst aan stoffelijk en geestelijk beleven brengen. Het gevoel één te zijn in jezelf, boven alle tijd, boven alle sfeer, één met jezelf (het ware Ik) en één met God, die dit Ik maakt, is voor ons altijd het meest belangrijk. Van daaruit komen wij zelf tot de absolute voleinding, waarbij het Ik zich uitdooft als afzonderlijke factor en de naam deel wordt van de naam Gods, ofwel het wezen direct uitvoerend orgaan wordt van het Goddelijke zelf.

106

ORDE DER VERDRAAGZAMEN DE STAF

Staf. Een steun voor de mens, die moet gaan, wanneer de benen weigeren. Staf, het idee van iets, wat je helpt, waar jezelf tekortschiet. Een verlengstuk van het eigen wezen, dat niet tot het ik behoort. Een staf is iets, waaraan wij ons kunnen oprichten, wanneer wij gevallen of vermoeid zijn. Den staf is een steun. Wanneer wij steun behoeven, zullen wij onszelf een staf zoeken: een geloof, een verwachting, een droom, een hoop. Maar in feite zijn al deze dingen overbodig, want zij zijn geen deel van onszelf. Zodra wij vrijelijk kunnen staan, hebben wij geen staf meer van node. Wanneer wij dit beseffen, kunnen wij gaan zeggen: Gij, God, zijt mij tot steun en staf. Gij helpt mij alle dagen te dragen, wat ik zelf niet dragen kan. Gij, God, Gij zijt mij geopenbaard in de boeken en de woorden, die Gijzelve hebt gegeven. Zo zijt Gij mij een staf in 't leven, ofschoon 'k Uw woorden niet versta. Mijn God, Gij zijt mij steun en staf, omdat 'k door in U te geloven, zoals 't mijzelf 't beste past, leer de last des levens voort te dragen. Maar kan ik het ooit wagen, God, te zeggen wie Gij zijt? Wanneer je dat zo zegt, dan heb je eigenlijk God een onrecht aangedaan, want God is niet een steun en een staf, God is het leven zelf. Wanneer je het zo uitdrukt, dan heb je getracht God klein te maken en Zijn openbaring tot iets, wat een hulpmiddeltje is ofwel iets, wat onveranderlijk en altijd en eeuwig waar blijft, wat – gezien de tijdelijkheid van de mens en diens wereld – niet mogelijk is. Wij zullen het dus op een andere manier moeten uitdrukken. Wij zullen de gedachte van de staf en de steun moeten terzijde stellen. En dan denk ik onwillekeurig aan het menselijk lichaam. Is daarin niet de staf van de ruggengraat, die het hele lichaam in staat stelt om zich te bewegen, die er houvast aan geeft? Is het niet dat waar alles om draait? En dan kunnen wij het misschien toch nog duidelijker en beter zeggen voor onszelf en ook voor het leven: Gij, God, geeft mij Uw wezen, Uw lichte kracht als ziel, de staf, waarop mijn leven steunt. Gij, Die in mij woont en in mijn Ik Uw wezen openbaart, Gij maakt mij door Uw Zijn het leven mogelijk en het leven waard, geleefd te worden. 'k Erken u als de Kracht, die in mij woont. Maar niet wil ik erkennen steun en staven, die niet zijn Uw kracht, die leeft in mijn wezen. 'k Wil vrezen niets dan dat, wat Gij in mij geschapen hebt als vrees. 'k Wil winnen niets dan dat, wat Gij, Uw liefdeskracht mij openbarend, in mij geschapen hebt. 'k Wil één zijn met Uw wezen. 107

ORDE DER VERDRAAGZAMEN

Zo beseffen wij dan de werkelijkheid, die in geest en mens gelijkelijk steeds weer bestaat. De werkelijke staf, de staf waarop wij leunen en zonder welke wij niet kunnen voortgaan op ons pad, is de kracht in ons. En dan mogen wij misschien met de oude zanger uitroepen: "Heil U, o nacht, die in de hemel staat en in mijn wezen toch Uzelve hebt herschapen. Ik groet U, Kracht van Licht en glanzend wapen, dat mij beschermt en heel mijn wezen richt tot onbekende tijd. Ik eer U, Gij die leeft in bloem, in dier, in wezen en in sfeer. Gij, die zijt de rivier en de zee en de wolk en het land. In alle erken ik Uw hand. Maar in mij zijt gij Licht en méér dan dat. Gij, Zon, die in mijn wezen straalt, gij, Licht, waaruit mijn wezen leeft, U erken ik als de kracht, die mij de macht tot méér dan leven geeft. Gij zijt het, die ontsluieren zult het beeld, dat verhuld is. Gij zijt het, die terecht zit over de rechteren, die mij dreigen. Gij zijt het, die de wereld doet staan of gaan. Gij zijt, die leeft. En uw beeld is in mij. Zo zijt Gij mij de zegen, waaruit ik voortbesta. Wil mij dan tot U nemen, zoals ik leef in U, waar Gij toch leeft in mij. Daar hebt ge de staf, uitgedrukt in de woorden van een lang vergeten dichter, die eens zong voor Ammon, toen zijn tempels nog klein waren en zijn priesters weinig. Maar daar hebt ge ook de eeuwige waarheid. Want al heb ik de godennamen dan weggenomen en daardoor de sfeer wat meer voor uw tijd geschikt gemaakt, de woorden blijven gelijk van waarde door alle tijden. Het licht, dat in ons is, is onze steun en onze hulpe. Het licht, da; in ons is, is ons leven, is onze adem, is ons bestaan. Wanneer wij slechts daarop ons beroepen, slechts daarop steunen, zo zullen wij de voltooiing en de voleinding vinden. Dan zullen Schepper en schepsel samensmelten tot één eenheid. En wie met zijn God zo leeft, heeft in de stof en in de geest geen steun en staf van node. Maar hij kan hen, die nog onbewust zijn, zelve tot steun en staf vaak zijn.

108

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Esoterische Kring 1960-1961

Nummer 7 – 14 maart 1961

DE ONTKENNING VAN HET "IK"

Goedenavond, vrienden. Bij het bespreken van harmonische aspecten en de waarde van bepaalde magische werkingen hebben wij getracht te komen tot een enigszins praktische benadering van eigen werking en eigen verhoudingen in de kosmos. Ik ben mij ervan bewust, dat voor velen uwer het niet eenvoudig zal zijn al hetgeen in deze zin werd gesteld en gebracht volledig te begrijpen. Er zijn echter punten, onmiddellijk samenhangend met dit onderwerp, die wij allereerst nog moeten bezien, voor wij verdergaan. Als mens wil je op het innerlijk pad komen tot een zo snel mogelijke bewustwording. Een zo snel mogelijke bewustwording – u zult zich dat herinneren – kan voortkomen uit een zelfnegatie (dus een niet-zich-richten tot het "ik" zelve); zij kan verder voortkomen uit een grote activiteit van dit "ik". Op het ogenblik, dat de mens zijn "ik" vergeet, kan hij met zijn totale wezen in harmonie komen t.o.v. de kosmos. Hij zal weliswaar uit die kosmos niet meer kunnen absorberen, dan zijn eigen ontwikkeling toestaat, maar voor zover deze reikt kan hij zich inderdaad met krachten en ook zelfs met een zekere mate van weten en begrip verzadigen. Een nadeel hierbij is natuurlijk het feit, dat dit wat onbewust blijft. Wij hebben het in ons opgenomen, maar er is iets nodig om dit los te maken. Vandaar dat wij over deze zelfnegatie, de ontkenning van het "ik", nog de volgende punten moeten leren en ook beschouwen. In de eerste plaats: Elk vergeten van het eigen "ik" impliceert tevens een uitschakeling van eigen bewustzijn. Waar dit plaatsvindt kan in het "ik" een grote hoeveelheid kracht, weten en wijsheid worden neergelegd; maar deze zal tot uiting komen, wanneer omstandigheden optreden tijdens een bewust leven, waarbij deze innerlijke waarden noodzakelijk worden. Alles wat wij gedurende een proces van zelfontkenning gewinnen, is in ons dormant. Het zal pas ontwaken en positief worden, wanneer de omstandigheden van eigen bewustzijn en bewustwording dit noodzakelijk maken. De tweede weg was – zoals u misschien weet – die van het bewuste denken. Hierbij probeer je dus jezelf te kennen; en je hebt daarbij de mogelijkheid dit innerlijk te doen, maar je kunt het ook doen vanuit de wereld. Een ieder, die tracht een weg te volgen, waarbij hij zo nu en dan zichzelf in het Goddelijke verliest, heeft weinig aan het beschouwen van zichzelve. Hij wordt n.l. in dit "ik" voortdurend geconfronteerd met vreemde, onbekende waarden en schijnbare hiaten en zal niet in staat zijn om alles, wat in dat "ik" ligt, te realiseren. Zolang hij echter leeft en zichzelf in de wereld beziet, komt hij vanzelf door de invloeden, die de wereld op hem afzendt, tot een aanvulling van het bewuste beeld omtrent zijn eigen wezen. Verder blijkt, dat waar een grote harmonie is – zelfs wanneer die niet kosmisch is – grote delen van het stoffelijk en geestelijk leven met elkaar in overeenstemming komen. Zij vullen elkaar voortdurend aan en – wat meer is – zij brengen elkaar voortdurend dichter bij een gezamenlijke werkelijkheid. Dit dichter bij een gezamenlijke werkelijkheid komen impliceert een vollediger delen van ervaring, een vollediger samenwerken en daardoor een gemeenschappelijke kracht, groter dan die van elk der individuen afzonderlijk. Daarnaast houdt het in – in de geestelijke sferen althans – de mogelijkheid van een perfecte eenheid, waarbij geen scheiding tussen de individuen meer wordt erkend naar buiten toe, doch slechts binnen de gemeenschap elk "ik" zijn eigen wezen blijft behouden. Dat zijn punten, die zeer belangrijk zijn. Ik zal daarop zo dadelijk terugkomen. Gaan wij de zuiver innerlijke weg, dan worstelen wij dus om steeds meer van onszelf te leren 109

ORDE DER VERDRAAGZAMEN kennen. In dit geval is het niet vanuit de wereld jezelf beleven, maar vanuit jezelf de wereld beïnvloeden. Is in het eerste geval het "ik" betrekkelijk passief, in het tweede geval zal het actief zijn. Dus een ieder, die bewust de innerlijke weg wil gaan, zal vanuit zich in de wereld handelen en via oorzaak en gevolg, harmonie enz. (dus de wetten) komen tot ervaringen en conclusies, die zowel het het beeld van het eigen "ik" als dat van de wereld duidelijker maken. Zal er in het eerste geval sprake zijn van een absolute eenheid tussen "ik" en wereld, in het tweede geval "blijft dit onderscheid bestaan, totdat de hoogste trap van innerlijke bewustwording bereikt is. Met deze aanvullingen kunnen wij nu verdergaan naar onze eigenlijke les van vandaag. In de esoterie spreken wij voortdurend over grootgeestelijke wegen, over grootkrachten, sephiroths, meesters, Heren van licht, kracht, wijsheid enz.; kortom wij spreken voortdurend over grootmogendheden, die elk voor zich een zeer nauw omschreven en volledig facet zijn van het Goddelijke. U herinnert zich dat wij hierover reeds enige lessen eerder hebben gesproken. Ga nu uit van het volgende standpunt: Wanneer ik met vele krachten één ben, zo kan ik niet één van deze krachten als meester erkennen. Op het ogenblik, dat het innerlijk wezen verscheidene grootmachten gelijktijdig volledig beseft, kan dit wezen niet meer onderdanig zijn aan één van deze krachten, de weg gaan die door één van deze krachten wordt bepaald, of een beroep doen op hulp, werking en bewustwording alleen uit één van deze krachten. Dit heeft zeer vele consequenties. Wanneer je n.l. met al die krachten gezamenlijk bewust wilt worden, dan kun je niet meer uitgaan van de praktijk. Een praktische bewustwording, gebaseerd op regels, op bepaalde wetjes, en handigheidjes, is niet mogelijk. Je moet dan vanuit de abstracte theorie komen tot een persoonlijke interpretatie, die voor het "ik" een zo groot mogelijke harmonie met alle verschijningsvormen en verschijnselen impliceert. Er is dus niet meer een onderscheid tussen de ene factor en de andere in het leven; alles moet gelijkelijk aanvaard worden. Dit krijgen wij dus voor onszelven door een proces van rationalisatie. Deze rationalisaties zijn hoofdzakelijk opgebouwd op filosofie. Zij bevatten geen zuiver magische werkingen en krachten meer, maar gaan zelfs iets daarboven. Zij zijn gebaseerd op de oertrillingen van het Al en zijn – waar ze niet een speciaal gebied aanroepen of aantrekken – een intensifiëring van eigen leven, niet een intensifiëring van een bepaald verschijnsel. Deze theoretische gang lijkt misschien voor velen de eenvoudigste en de gemakkelijkste. Zij heeft vele voordelen voor een mens van deze dagen. In. de eerste plaats wordt niet van u gevergd, dat u bepaalde handelingen gaat stellen of gaat nalaten. Dit blijft volledig aan uzelf overgelaten. In de tweede plaats wordt van u eigenlijk niet eens een bepaalde studie vereist. Er wordt eerder gezocht naar een innerlijk begrip, dat langzaam groeit. Het "ik" kan groeien uit duizend-en-één factoren. Alleen de wereldaanvaarding, die het eigenlijke doel is, is moeilijk. Want je moogt tegen geen enkel verschijnsel in de wereld protesteren, noch in jezelf, noch in anderen. Je moet in alles trachten de goddelijke krachten en de goddelijke wetten te erkennen. Je moet in elk verschijnsel, dat zich ook maar aan je presenteert, steeds weer zien de volledige samenwerking en harmonie van alle grootkrachten, die gezamenlijk de vormgevende factoren in de kosmos zijn. Is dus het begin van een dergelijke wijze van werken eenvoudig en ontslaat het de mens van de moeizame verplichting van het in de praktijk brengen, het studeren en leren, zo vergt het anderzijds veel meer dan een praktische bewustwordingsgang. In de praktijk n.l. brengt de esoterie ons automatisch in de richting van het esoterisch-magische. Er zijn een aantal rubrieken – dat is kort geleden besproken, ik meen op een vrijdagavond – waarin wij de vormen van esoterie kunnen verdelen. Maar praktische esoterie kan of gebaseerd zijn op een zeer nauw omschreven en bepaalde inwijdingsschool en is dat ook maar in één richting; dan wel zij moet gebaseerd zijn op de kosmische harmonie, maar nu vanuit het "ik" in de wereld gericht en geprojecteerd. Wij komen dan tot de projectie van ons eigen wezen en uit deze projectie tot een magisch werken, omdat wij – ingrijpende met het totaal van ons eigen "ik" – waarden inschakelen, die niet alleen stoffelijk zijn en ook niet alleen langs stoffelijk redelijke weg verklaarbaar zullen blijken. Het is duidelijk, dat op een gegeven ogenblik een keuze moet worden gemaakt. Een dergelijke keuze zal altijd afhangen van het eigen karakter, dat je hebt. De manier waarop je denkt, waarop je leeft, is een zeer belangrijke factor. Iemand met een ongeduldig, onstuimig 110

ORDE DER VERDRAAGZAMEN temperament behoeft niet te proberen tot algemene wereldaanvaarding te komen. Hij zal dat niet tot stand brengen. Hij doet verstandiger zich ofwel te wijden aan een vastliggende esoterische weg, dan wel zich te richten naar de esoterisch-magische praktijk. Over deze esoterisch-magische beschouwingen hebt u hier al meer kunnen vernemen. Ik wil trachten het principe daarvan voor u kort en duidelijk en zo overzichtelijk mogelijk op te bouwen, tezamen met de daaruit voortkomende consequenties. In de eerste plaats: Aan het begin en het einde staat God. God is een onbekende kracht, die kenbaar wordt in zijn wetten. De uitdrukking "alpha et omega" betekent dus de kringloop, die alles doormaakt van God tot God. Alles wat er bestaat in het leven is gelijkelijk verwant met begin en einde. Het is altijd direct verbonden met God, want God vertegenwoordigt alle tussenliggende factoren, alle tussenliggende letters, wanneer u dit zo wilt. Daarnaast echter zal door het facet Gods, dat direct wordt beleefd, altijd de verhouding tot alpha et omega, tot begin en einde zijn vastgelegd. Zo kom je in de eerste beschouwingen van de esoterische magie tot de poging de plaats vast te stellen, waarop het "ik" zich bevindt; de delen van goddelijke kracht, waarmee men op dit ogenblik zich direct verwant gevoelt (in feite dus een bepaalde Godsuiting of -openbaring); en; verder de wijze, waarop men vanuit zichzelve een projectie van kracht kan werpen in de richting van dit begin en einde. Begin en einde is het bepalende punt van de esoterische magie. Dit omvat de laagste en de hoogste factoren. Vergis u niet, wanneer u zo dadelijk hier misschien zou willen vragen (wat zo vaak gebeurt): Staat dit in verband met de sephiroths? Neen. Wij kunnen hier niet spreken over Mal-kuth en Kether; wij moeten hier spreken over een identiteit, die begin en einde is, die stof en geest is, maar beide in de uiterste consequentie. Dit houdt in, dat geen enkel stoffelijk verschijnsel dus volledig kan zijn: begin of einde. Want oerstof en oergeest (dus beide ongevormd en chaotisch) zijn de directe uiting van alpha. Volmaakt gevormde ofwel tot een volmaakt trillingspatroon gebrachte materie, die in zich geen strijdigheden meer kent, en een volledig bewuste geest, die alle verschijnselen in zich a.h.w. gerangschikt heeft volgens goddelijk patroon, vormen de directe uiting van omega, van het einde. De esoterisch-magisch denkende mens zal zich dus in de eerste plaats gaan afvragen: Waar bevind ik mij? Wat is op dit ogenblik ongeveer mijn instelling t.o.v. deze beide? In de huidige menselijke staat kan worden gezegd, dat zowel de stof als de geest beide nog dichter staan bij alpha dan bij omega. Met andere woorden: beschouwd als een kringloop, met als top begin en einde, bewegen wij ons in een neerwaartse richting. Wij gaan nog naar beneden en hebben waarschijnlijk ongeveer of bijna het dieptepunt bereikt. Dit wordt duidelijker als u beseft, dat de absolute tegenstelling van alpha en omega (de eenheid der dingen in begin en einde) is: de strijdigheid der dingen (geest en stof als tegenstellingen) die wij vinden óp ongeveer de helft van de levensweg. Hieruit volgt dat elke voorstelling, die geproduceerd wordt in menselijk denken of in de vormkennende geest, in tegenstelling zal staan tot het waarlijk Goddelijke. Elk Godsbegrip, dat uit het begrip der tegenstellingen voortvloeit, is een antithese t.o.v. de werkelijke Godheid. De magiër weet dit, beseft dit en kan juist hierdoor een zekere evenwichtigheid bereiken. Want zijn volledig erkennen van goed moet gepaard gaan met een volledig erkennen van kwaad. Dit is geen praktijk – begrijp mij goed! – dit is een erkennen. Hij sluit de ogen niet voor al het kwade, maar hij kent ook al het goede. Deze beide tegenstellingen gebruikt hij als een basis. Twee punten van een grondlijn, waarop een soort driehoek (een ongeveer gelijkzijdige driekhoek) kan worden opgericht. Nu weet hij, dat hij in de stof moet werken met de driftfactoren, de drijvende factoren, die in de materie nu eenmaal gelden. Deze zijn over het algemeen: behoud (d.i. vormbehoud of traagheid in de dode materie); levensbehoud, zelfbehoud, instandhouding van de soort e.d. bij levende wezens; daarnaast natuurlijk de behoefte aan vervulling, die met bewustzijn gepaard gaat en in het begin een behoefte inhoudt tot vermenigvuldiging en in een andere vorm echter wordt een uitbreiding van het "ik" zelf. Deze factoren verklaren dan de menselijke drijfveren als angst, begeerte enz. Daar tegenover staat de geest. De geest is geneigd om uit te gaan van een ontkenning der materie. Zij ziet de materie altijd als kwaad, als antithese. Zij beseft voor zich meestal niet, dat haar eigen wezen slechts krachtens zijn eigen kwaliteiten deze antithese vormt. Een geest, die aan vormbehoefte is gebonden en aan vormkennen, zal meestal haar eigen wezen en "ik" 111

ORDE DER VERDRAAGZAMEN willen behouden; gelijktijdig bevindt zij zich in een voortdurende staat van verandering. Zo is haar hoogste doel een zodanig geleidelijke verandering, dat deze voor het eigen bewustzijn praktisch niet merkbaar is, zonder dat daardoor een stilstand ontstaat. Verder zoekt zij voor zichzelf een zo groot mogelijke evenwichtigheid; naar een evenwichtigheid, die wordt aangevuld door (of moet ik zeggen: die als tegenwicht kent) de materie en het materiële bestaan. Maar drijfveren zijn in de eerste plaats: behoefte aan steeds nieuwe impulsen ofwel innerlijke verrijking. Ook wel genoemd geestelijke honger. In de tweede plaats: de behoefte om het in het "ik" bestaande (ook het voorstellingsvermogen) voortdurend aan te passen aan een eigen concept van het Goddelijke of van het "Ik". Je zou de tegenstrijdigheden, die hieruit kunnen voortkomen, vaak angst kunnen noemen. En wij weten, dat uit deze verschijnselen o.m. het je terugtrekken in een duistere sfeer kan ontstaan. De esoterisch magiër beseft, dat deze beide waarden in hem aanwezig zijn. Hij tracht niet, zoals de zuivere esotericus, die de theoretische weg gaat, deze beide verschillen eenvoudig te annuleren, weg te nemen, op te heffen, door eenvoudigweg te zeggen: Ik wil mijzelf niet erkennen. Hij stelt integendeel: Ik wil juist in mijzelf deze tegenstellingen kennen en met nadruk kennen. Hij legt de nadruk op de verschillen in zijn wezen en gaat nu werken met twee factoren om daardoor het Goddelijke te bereiken. Hij gebruikt daarbij, wat men zou kunnen noemen, de geestelijke honger of begeerte; en hij gebruikt daarnaast de behoefte tot instandhouding, die hij in de stof kent. Deze twee tegengestelde factoren kunnen samen n.l. het Goddelijke brengen in het brandpunt van eigen wezen. U herinnert zich misschien, dat wij eens gesproken hebben over die twee driehoeken en dat wij toen hebben gezegd, dat u uit de top een loodlijn kunt neerlaten. Wanneer u nu zegt, dat tussen stof en geest de persoonlijke wereld van de mens is gelegen, dan zal het u duidelijk zijn, dat een volledige beïnvloeding door beide factoren ten gevolge heeft: een directe in het middelpunt a.h.w. zich manifesterende kracht, die uit het Goddelijke komt. Want er is altijd een antwoord op een vraag. Deze kracht nu kunnen wij gebruiken om alles, wat met ons ook maar enigszins harmonisch is, te beïnvloeden. Wij kunnen daarmee vanuit onszelf veranderingen teweeg brengen zowel in de stof als in de geest. Hierbij houden wij echter rekening met het feit, dat een teveel aan stoffelijke behoefte (zelfbehoud dus) automatisch de goddelijke kracht richt naar de geest; een teveel aan geestelijke behoefte (bewustwording e.d.) de goddelijke kracht doet afwijken naar de stof. Dus stelt u zich voor, dat het onderste bovendien nog een waag is en dat die goddelijke kracht een soort kogel is, dan zal die altijd naar het laagstgelegene toegaan. En dat laagste moet u zich hier dus niet voorstellen als het zwaarstwegende maar als datgene, waarin de minste intensiteit te bekennen valt vanwege gebrek aan intensiteit. Nu kom je natuurlijk tot de vraag: Wat kan ik er mee doen? U kunt er heel veel mee doen, maar als esotericus zult u zich toch wel onthouden van een direct ingrijpen in de buitenwereld. Uw doel is aan beide behoeften (dus zelfbehoud en zelfinstandhouding: stoffelijke en vergroting van het "ik" geestelijk) tegemoet te komen. Alles wat u in de wereld brengt en in de wereld doet door die goddelijke kracht is alleen daarop gericht. U kent verder geen zuiver materiële of zuiver geestelijke doeleinden. U voegt ze voortdurend samen. Zo kom je tot een groot aantal leefregels. Die leefregels zijn enerzijds natuurlek gericht op het juiste instandhouden van de stof. Vandaar dat menig esoterische groep zijn gevorderde leden b.v. het gebruik van spiritualiën, tabak, koffie, thee e.d. – ja, ook vlees – verbiedt. Men doet dit om het lichaam in een zo juist mogelijke en vast mogelijke vorm te brengen. Daarnaast schrijft men over het algemeen een grote reeks meditaties voor, die – mede gericht op het gevoelsleven – tot doel hebben die geest een zekere uitbreiding te verschaffen. De grote stabiliteit, die zo verkregen wordt, eist echter zeer veel opoffering. Er bestaat geen enkele weg, waarbij men esoterisch-magisch kan handelen zonder opoffering. Dat moet u goed begrijpen. Wat zijn de eerste vereisten, wanneer wij al deze door esoterische groepen gestelde regels buiten beschouwing laten? In de eerste plaats: Er is een voortdurende verrijking nodig, zowel van het gevoelsleven als van het verstand. Deze moeten gezamenlijk het voedsel vormen voor de geest. Daarom een 112

ORDE DER VERDRAAGZAMEN voortdurende noodzaak tot studie, meditatie en overpeinzing. In de tweede plaats: Wij moeten voldoen aan alle lichamelijke behoeften op een zodanige wijze, dat het lichaam in een zo juist mogelijke conditie blijft. Wij moeten dus binnen de voor ons aanvaardbare perken meestal zorgen, dat wij lichamelijk in goede conditie blijven, dat er bij ons geen tekorten ontstaan, dat er nergens één of ander syndroom kan gaan overheersen. Geloof mij, dat vraagt heel wat. Kan de theoretisch-esoterisch denkende mens volstaan met iets wat vaak aan een droomleven doet denken en dat een zacht voortdrijven op een wat geestelijke sfeer inhoudt, zo zal de esoterisch-magische mens voortdurend met de werkelijkheid geconfronteerd worden. Wanneer hij één van die beide factoren buiten beschouwing laat, brengt hij zichzelf in gevaar en zijn er grote mislukkingen mogelijk. Er zijn natuurlijk vele hulpmiddelen, die gebruikt kunnen worden om het "ik" gemakkelijker tot evenwichtigheid en volmaaktheid te brengen. Juist op de esoterisch-magische weg vinden wij b.v. het gebruik van de Scheingestalt, het speciaal contact met het Goddelijke, kortom al die voorstellingen binnen het "ik", die dienen om de maximale en optimale kwaliteiten van dat "ik" naar buiten te brengen. Die praktijken vergen echter ook een voortdurend werkzaam zijn. U kunt niet zeggen: Ik maak mij er even met een Jantje-van-Leiden van af. Nu zal die esoterisch-magische mens, nadat hij dus God heeft erkend als alpha et omega en zijn eigen positie heeft proberen te bepalen, verder uitgaan van het standpunt: In God zijn een groot aantal krachten, die elkaar in werking en inhoud tegengesteld zijn. Zij vormen eikaars tegenwaarden en heffen elkaar op als verschijnsel. Het is voor mij noodzakelijk deze krachten één voor één te leren kennen. Maar wanneer ik één van deze krachten leer kennen, moet ik automatisch haar tegendeel, haar counterpart, ook leren te gebruiken en te hanteren. Wij werken niet – zoals dat in vele gevallen wordt voorgesteld – op een weg van de ene geestelijke kracht tot de andere en dan in die geestelijke kracht. Neen, wij werken van uit de ene geestelijke kracht naar de andere geestelijke kracht en wisselen, zodra het bewustzijn dat mogelijk maakt. Hierdoor ontstaat in het "ik" een vaste omschrijving, waarin niet alleen goddelijke waarden, maar ook geopenbaarde en geuite krachten volledig zijn weergegeven. Zo is de tweede stelling dus: Alle esoterisch-magische bereiking is gebaseerd op het juist hanteren der in de schepping bestaande evenwichten, waarbij het "ik" zijn plaats te midden der evenwichtigheid bewust zodanig wisselt, dat het begeerde resultaat voor het "ik" (en eventueel ook voor de wereld) binnen het bereik komt. Men stelt verder: Waar God het totaal van de kracht is, kan ik nimmer de bewerkstelliger zijn van een verandering. Ik kan slechts de uiting van een bestaand iets mogelijk maken. De esoterisch-magisch denkende mens zal zich steeds beschouwen als een werktuig, nimmer als een heerser. Hij zal in zijn dienen uitgaan van twee standpunten. Enerzijds tracht hij tegemoet te komen aan zijn stoffelijk voorstellingsvermogen, anderzijds tracht hij te voldoen aan zijn geestelijke behoeften. Dit impliceert, dat hij een stoffelijk godsbeeld, een stoffelijk beeld van goed en kwaad, een stoffelijk beeld van passend en niet-passend moduleert, totdat dit geestelijk en innerlijk als juist wordt ervaren. Hij houdt deze maatstaf aan voor zijn eigen en persoonlijk leven, maar wijkt daar te ener of te anderer zijde van af op het ogenblik, dat hij dus iets in de kosmos tot stand wil brengen. Misschien doe ik er goed aan u hier te herinneren aan een oud beeld, waarover we al eens eerder hebben gesproken. Men stelt het leven wel eens voor als twee zuilen, waartussen de mens een derde zuil vormt. In feite is die voorstelling van de twee zuilen – u herinnert zich misschien, dat we het daarover eens gehad hebben – niet geheel juist. Zij is namelijk met een boog overspannen en op deze overspanning staat een derde zuil. Deze derde zuil staat alleen, zij kent dus geen tegenstrijdigheden meer. Deze voorstelling is zuiver esoterisch-magisch en zij impliceert het volgende: In het normale leven staat de mens tussen twee krachten. Noemt u ze mijnentwege gerechtigheid en liefde of goed en kwaad, geeft u ze maar een naam. Tussen deze twee tegenstellingen staat uzelf in het brandpunt ervan. Op het ogenblik dat u een werkelijk begrip krijgt voor de waarden, die elk van deze tegengestelde factoren in zich draagt, zult u ontdekken, dat deze waarden steeds verder naar elkaar toeneigen. Er komt een punt, dat voor u de tegenstellingen niet meer als zodanig kenbaar zijn, maar beide een verschijnsel worden, gemeten van uit een zelfde punt. Is dit punt eenmaal bereikt, dan hebben we dus de boog. 113

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Van deze boog wordt esoterisch-magisch gesteld: zij is de overbrugging van de beperktheid van het "ik", verenigt stof en geest en laat in deze harmonie het werkelijke leven ontstaan. Dit werkelijke leven is dan de derde zuil, waarin alle goddelijke factoren nu niet meer als afzonderlijke waarden, maar a.h.w. gepaard (dus in paren) voorkomen, elkaar naar buiten toe opheffen, maar daardoor een ieder die hen in zich beroert een inzicht geven in alle goddelijke uitingen op dat vlak of terrein. Nu moet u zich de zaak zo voorstellen: Zolang wij in tegenstellingen bleven denken en ervaren, zullen wij niet beschikken over de werkelijke kracht Gods en de werkelijke wijsheid Gods, noch zullen wij de werkelijke schoonheid Gods a.h.w. ervaren. Op het ogenblik echter dat wij in onszelf de eenheid vinden van ervaring (dus de tegenstellingen weten op te heffen), gaan wij weer beginnen waar wij eens in de tegenstellingen begonnen zijn. Een voorbeeld: licht en duister. Licht en duister vormen tezamen gevoegd niet, zoals u misschien meent, een schemering maar een waarde, die dimensioneel gesproken buiten de bekende wereld ligt. Zij is in zichzelve een totale scala van alle mogelijke stromingen en trillingen, die maar met licht of de afwezigheid van licht te maken hebben. Dit wordt alles gelijktijdig maar nu bewust beleefd. Zo is een bepaald deel van de goddelijke uiting nu volledig in het "ik" duidelijk geworden en beleefbaar. Wanneer wij de eerste tegenstelling hebben gehad, gaan wij naar de tweede en zo naar de derde. En zo komen wij ten slotte tot een oplossing van wat je zou kunnen noemen "links en rechts", wanneer je een kruis gebruikt; er blijft voor ons alleen nog over: boven en beneden. Of beter gezegd: einde en begin. Wij zien deze dingen nog als gescheiden waarden. Maar in onszelf het totaal van de schepping dragend, zullen wij geen verschil van waarde meer erkennen. Begin en einde zijn voor ons even volledig, even juist, even gevormd en even chaotisch. Het gevolg is, dat wij beide waarden met elkaar gaan identificeren en zo ook de laatste delen van de weg samensmelten tot één geheel. Er is dan niet meer tijd, er is niet meer ruimte en er is niet meer verschijnsel, maar er is iets, wat je "bestaan" kunt noemen. Daarom zegt men wel: Wie de weg van de twee zuilen is gegaan en de derde zuil in zich heeft vernietigd (en dan wordt hier dus overbrugging met die derde zuil bedoeld en niet de mens als derde zuil), kent in zich het volledig Goddelijke. De gedachtegang, die eruit voortvloeit, is weer belangrijk voor elk esoterisch-magisch streven. Want het feit dat de tegenstellingen een totaal andere wereld voortbrengen, zodra ze tot elkaar worden gebracht, maakt het mogelijk, wanneer wij die andere wereld eenmaal beseffen, om van daaruit, zonder dat ons eigen wezen wordt aangetast of iets uit ons eigen wezen wordt gebruikt, in de geuite wereld (de geopenbaarde wereld dus) elk willekeurig verschijnsel, dat met beide tegenstellingen in verband staat, te produceren. Wanneer ik dus heb "vernietiging en opbouw", dan kan ik alles van het begin van schepping af tot het laatste van vernietiging toe a.h.w. uit mijzelf voortbrengen. Men zegt dan: Ik realiseer alles feitelijk, wat in een onvolmaakte wereld in mij leeft en kom zo tot de manipulatie van de volmaaktheid in de onvolmaaktheid. (Een tamelijk zware knoop, naar ik meen; maar u moet er eens over nadenken.) Hoe nu – zuiver praktisch gesproken – deze esoterisch-magische weg te benaderen? 1. In de eerste plaats met geduld. Een mens, die geen geduld heeft, zal langs een esoterischmagische weg nimmer iets bereiken. Alle dingen hebben vele betekenissen. Men kan niet uit die betekenissen kiezen volgens eigen wezen, omdat deze keuze dan zo eenzijdig is, dat ze altijd onjuist wordt. Wij moeten afwachten, tot in ons de verschillende reacties groeien en samengevoegd een overzicht mogelijk maken. Juist voor degenen, die het zichzelf gemakkelijk willen maken, is deze eis van geduld één van de moeilijkste. Zij verlangen altijd een onmiddellijk en tastbaar resultaat, een onmiddellijke en tastbare manifestatie, een onmiddellijke macht, een onmiddellijke verklaring. Maar langs deze weg is die niet te bereiken, omdat alles wat snel. komt in zich reeds onjuist is. 2. De tweede les of wet, die hieraan verbonden zit, is eenvoud. Uit de veelheid der dingen dient men het eenvoudige voort te brengen, dat in overeenstemming is met het eigen "ik". Hier wordt het "ik" dus wél als maatstaf gebruikt en wel, omdat alleen zo een voldoende harmonie te bereiken is. Neem datgene op, waarmee je zelf harmonisch bent en besef, dat het andere daardoor alleen op den duur harmonisch met je wordt. 3. In de derde plaats: activiteit. Esoterisch-magisch streven vergt, een voortdurend werkzaam zijn, Dit werkzaam zijn is innerlijk en uiterlijk. Het is steeds een gepaard gaan 114

ORDE DER VERDRAAGZAMEN van stoffelijke activiteit en werking met innerlijke activiteit en werking. Beide zijn harmonisch met elkaar door middel van het gevoelsleven. Zij zijn verder harmonisch met elkaar door de in het "ik" levende bepaling van het Goddelijke of het innerlijk Godsbeeld. 4. Dan krijg je natuurlijk als een belangrijke eis ook weer: zelfbeheersing. Er zijn veel mensen, die zelfbeheersing en gevoelloosheid met elkaar zullen verwarren. Maar in deze richting van streven moet men wel beseffen, dat het "ik" volgens de normen, waarin het handelt (dus hetzij stoffelijk hetzij geestelijk), nimmer door zijn gevoelens beroerd mag zijn, naar slechts door zijn inzicht mag worden geleid. Slechts indien men bewust geestelijke waarden in de stof projecteert of omgekeerd, zal de gevoelswereld als intermediair dienen. En alleen dus wanneer een dergelijk bewust streven, gekend ook (dus niet zo plotseling opkomend, maar weloverlegd) plaatsvindt, dan zal men dus aan het gevoel toegeven en zal men met die gevoelswaarde rekenen. Dit vraagt misschien een kleine verduidelijking, want u zult zich afvragen: Hoe kan ik nu weten, of mijn geest iets bewust doet? Het antwoord hierop is zeer eenvoudig: Alles wat zich in uw geest afspeelt wordt aan u meegedeeld, maar op een wijze, die met de werkelijkheid weinig of niets te maken heeft. Dit openbaart zich veelal in de droom, in plotselinge emoties en associaties, die niets met het redelijk denken te maken hebben. Daarbij is verder opvallend, dat die gevoelens en emoties niet in overeenstemming zijn met de norm en evenals de dromen meestal een soort onwerkelijkheid hebben. Ze zijn niet helemaal stoffelijk, maar we begrijpen heel goed wat voor idee er in ligt. Alleen het leren aflezen van het laatste is ook weer een kunst. Maar het maakt u in ieder geval duidelijk hoe men dus ook kan leren dat, wat de geest bewust gaat doen, te begrijpen en te verwachten en daar dus via de gevoelswereld een stoffelijk antwoord op te geven. Dan is er verder nog een zeer eenvoudige stelling, die ik niet direct een grondwet wil noemen (ze is dat n.l. niet helemaal), maar die in de esoterisch-magische bewustwording toch een zeer grote rol speelt: En dat is dit: "Honger niet en dorst niet, tenzij dit zelf uw doel of uw bevrediging is." Het is duidelijk, dat wanneer wij gebrek lijden, hetzij geestelijk of stoffelijk, dit een vertekening van ons wereldbeeld en onze reactie tot stand brengt. Onder bepaalde omstandigheden zullen wij dat inderdaad doen. Wij kunnen b.v. gaan vasten en onszelf van dranken onthouden om ons te reinigen, ons voor te bereiden. Maar wanneer dit niet het geval is, dan mogen wij dat niet eens doen. Wees met weinig tevreden zo ge kunt, maar honger en dorst niet. Zorg dat alles, wat je beheerst of zou willen beheersen in stof en geest, ontleed wordt, zodat je daaraan tegemoet kunt komen. Want alleen door het tegemoetkomend zijn kun je werkelijk een goed resultaat bereiken. Hiermede heb ik dan het eerste deel van mijn les beëindigd en komen wij tot het tweede en tevens laatste deel voor vanavond. Het is duidelijk, dat wij al deze wegen niet kunnen gaan, als dit alleen uit het eigenbelang geboren wordt. Datgene, wat wij liefde noemen of begrip van eenheid, speelt een zeer grote en al-overheersende rol bij elke bewustwording van de geest, bij elke juiste handeling van de stof. Dit principe liefde wordt over het algemeen door de mens wat beperkt uitgelegd. Laat ik daarom trachten dit zo scherp mogelijk te definiëren. Wanneer wij spreken over een kosmische liefde, dan betekent dit een totale aanvaarding en éénwording met. Spreken wij over goddelijke liefde, dan betekent dit voor ons het aanvaarden van het Godsbeeld, dat wij in ons dragen, in een absolute overgave om daardoor te komen tot een zo groot mogelijke éénwording mét dit Godsbeeld. Wanneer wij spreken over een geestelijke liefde, dan moet deze liefde inderdaad in de geest tot overgave en éénwording voeren. Stoffelijke liefde wordt in de esoterie over het algemeen beschouwd als een aanvullende factor, maar niet zonder meer belangrijk. Maar belang rijkheid kan zij – en dat is slechts zelden – soms verkrijgen in de esoterische magie als bestanddeel van een magische éénwordingsacte) waarbij andere grootwaarden (veelal kosmische grootwaarden of grootmachten) mede betrokken zijn. Zolang dit laatste niet het geval is, laat men de stoffelijke liefde liever buiten beschouwing. De grote vraag is nu: Op welke wijze kan dit begrip liefde het meest juist worden geopenbaard en uitgedragen? 115

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Het antwoord is: Door steeds een ander te beschouwen als een deel van jezelf en hem op deze wijze te benaderen, ook wanneer dit alleen een kort en misschien oppervlakkig contact betreft. Juist in de esoterie – tenminste wanneer wij praktisch willen leven en werken – kan het begrip voor een ander onnoemelijk veel aan bewustwording, aan juistere instelling en grotere harmonie betekenen. Wij zullen dus trachten onszelf steeds te verplaatsen in het standpunt van de ander. Probeer steeds niet vanuit jezelf maar vanuit de ander te redeneren. Eerst wanneer je dit gedaan hebt, mag je je eigen standpunt daarnaast of tegenover stellen. Elke oplossing, die in harmonie of dus vanuit deze liefde wordt bereikt, betekent het gemiddelde van beide waarden. Dit laatste is misschien wel helemaal duidelijk, maar het zal u nog wel eens wat moeite kosten. Verder betekent liefde, dat men de eigenheid van andere persoonlijkheden beseft. Velen zullen datgene, wat zij lief hebben of menen lief te hebben, willen zien als iets, wat volledig hun eigen "ik" weerkaatst of weerspiegelt. Anders gezegd: zij willen hun eigen wezen daarin aflezen. Zij doen dit bij een dier maar evengoed bij een mens. Het dier kennen zij menselijk verstand, menselijke gaven en beredeneringen toe, de medemens precies dezelfde beweegredenen, precies dezelfde innerlijke tegenstrijdigheden en lasten, die zijzelf hebben. Het zal u duidelijk zijn, dat een dergelijke benadering nooit een werkelijk contact kan inhouden. Er ontstaat dan een soort karikatuur van de werkelijke éénwording, die liefde – zelfs alleen maar de geestelijke liefde – inhoudt. Zeker kan geen kosmische liefde op deze manier duidelijk geuit worden. Dus probeer je eigen "ik" te vergeten. Probeer in de ander niet dat te zoeken, wat je kent, maar tracht die ander a.h.w. te ondergaan. Laat diens persoonlijkheid a.h.w. een ogenblik over de jouwe heenstulpen, zich over je uitstorten, terwijl je niet aan jezelf denkt. Absorbeer diens gedachte, diens uitstraling, diens trillingen. In de geest zou men zeggen: Laat de totale gedachte-inhoud, die zo iemand openbaart, in jezelf staan zonder een contrastwerking of tegenstelling vanuit het "ik". Op deze manier verwerf je het besef voor de ander. Je kunt een middelpunt vinden, waarom jullie beider wereld draait. Heb je dit punt gevonden, dan is het zeer eenvoudig om elke kracht, die bestemd is voor beiden, in dit punt te projecteren. Het blijft dan voor u en voor de ander aanvaardbaar. Het is voor uzelve een totale weergave van hetgeen voor u een redelijke kracht is: en ook voor de ander zal het vanuit diens standpunt volledig redelijk blijven. Alle kosmische, alle geestelijke, alle goddelijke liefde kan in de stof alleen worden beseft en uitgedragen, als zij een redelijke ondergrond heeft. Deze redelijke ondergrond moet worden gevonden in het menselijk denken en voorstellingsvermogen. In de esoterische magie kan men niet volstaan met de emotie alleen. In de meer theoretische vormen van esoterie is dit onder omstandigheden wél mogelijk, maar dan mag men geen enkel antwoord verwachten. Dan is de emotie op zichzelf voldoende. Wanneer u deze punten overwogen hebt, zult u beseffen, dat te zijner tijd voor u een keuze van het door u te volgen pad noodzakelijk gaat worden. Wanneer de tijd daarvoor gekomen is, zullen wij u een keuzemogelijkheid geven, indien het ons ook maar enigszins mogelijk wordt gemaakt. Besef echter wel, dat elk esoterisch pad in feite een eenzaam pad is. Of het nu theorie is of praktijk, of het magisch is of meer ritueel, het is en blijft een eenzaam pad. Want u kunt, als u werkelijk esoterisch streeft, in anderen – tot zelfs in de hoogste geest – alleen datgene vinden, wat u door eigen instelling zoekt; en u zult ten slotte alleen uzelve leren kennen, terwijl de anderen voor u wel begrijpelijk worden, maar nimmer volledig kunnen worden overzien of beseft. Dit is het einde voor vandaag van mijn les. Op de weg van degene, die zichzelf vergeet en daardoor uit de kosmos kennis, begrip, ervaring enz. kan opnemen, blijft dat, zegt u, slapend totdat de omstandigheden het nodig maken. Maar ik meende, dat het "ik" in zijn uiteindelijke vorm volmaakt was. Hoe kan er dan in een dergelijke toestand iets aan worden toegevoegd? Hier is natuurlijk weer de moeilijkheid, dat je die stellingen met elkaar wilt gaan vergelijken, zonder te begrijpen, dat ze door een verschillende benadering ontstaan. Ik kan gaan zeggen, dat een voetbal rond is; ik kan ook gaan zeggen, dat hij van leer is; en ik kan ook nog gaan zeggen, dat hij uit stukken bestaat. Het is alles even juist. Maar het ligt er aan van welke kant ik die voetbal wil gaan beschreven. Nu moet u dit goed begrijpen: In God (dus de goddelijke Werkelijkheid) zijn wij volmaakt. Maar wanneer wij in ons bepaalde dingen wakker krijgen, dan is dat vergelijkenderwijs a.h.w. een hazenslaapje geworden. Geestelijk is dat wakker gemaakt, innerlijk is dat wakker. Maar het hazenslaapje wordt pas onderbroken, het wordt pas deel van onszelf volgens ons bewustzijn, op het ogenblik dat de omstandigheden aan die kennis behoefte hebben. Omdat alleen door beleving iets een kenbaar en blijvend deel van je "ik" kan 116

ORDE DER VERDRAAGZAMEN worden. Wat daarin is neergelegd als een geestelijk ondergaan, dat geen direct beleven is, zal dus door de belevingsmogelijkheid plus de beleving een bewust deel worden van uw wezen. Tot die tijd is het slapend. Het is en blijft een moeilijke zaak om voor jezelf uit te maken: welke kant ga ik uit? Hoe weinig of hoeveel ken je jezelf eigenlijk? Hoe kun je voor jezelf bepalen: ga ik de esoterische kant uit of moet ik de magische kant uitgaan? Welke vragen moet je jezelf dan stellen om te komen tot een oplossing? Dat is op het ogenblik nog wat voortijdig; wij zijn nog niet zo ver dat een dergelijke keuze noodzakelijk gaat worden. Maar ik zou mijzelf in de eerste plaats afvragen: Heb ik de tijd of maak ik de tijd voor een daadwerkelijk geestelijk streven, dat niet alleen bestaat uit lering maar ook uit het toepassen van het geleerde, ja, zelfs in zekere zin het experiment? Is het antwoord "ja", dan kunt u rustig zeggen: Dan ga ik de magische kant uit. Want dan blijkt dus' de daad in de eerste plaats u aan te trekken. Vraagt u zich af: Langs welke regels moet dit allemaal gebeuren? dan hoort u niet thuis in een esoterisch-magische richting, dan hoort u thuis in een ritueel-esoterische richting, waarbij dus vaste voorschriften en verklaringen worden gegeven, maar u ten slotte niet zelfstandig behoeft verder te gaan. Blijkt dat u over het algemeen tussen het geestelijk leven en het stoffelijk leven een grote scheiding maakt, dan geloof ik dat u heel verstandig doet eerst te beginnen met de zuiver theoretische esoterie en u daar voorlopig bij te houden. Dus wanneer u voor uzelf op de vraag: "Wat doe ik er eigenlijk voor of aan?" als antwoord geeft: "Nu ja, ik onderga het zo'n beetje en ik houd mij er soms mee bezig als ik tijd heb, maar wat de praktijk betreft heb ik zoveel andere dingen te doen," dan is het antwoord: Blijf dan maar voorlopig liever bij de theorie. Misschien dat u op den duur dan zoveel opneemt, dat u er ook praktisch mee kunt gaan werken. En bent u iemand, die zich geheel van de wereld kan afsluiten en afzonderen, zonder daardoor de wereld tekort te doen – en dat is heel lastig! – dan is het antwoord vanzelf helemaal duidelijk; dan kiest u de zuiver esoterische richting, waarbij het innerlijk "ik" de grote éénwording met het Goddelijke en de overgave aan het Goddelijke zich als enig doel stelt. Is dat hetzelfde als de mystieke weg? Tot op zekere hoogte is dit mystiek. Maar het begrip mystiek is niet zo nauw omschreven op aarde, dat dit als de enige mystieke weg kan worden genoemd, omdat n.l. mystiek zelfs in de esoterisch-magische procedure een rol speelt, evenals in de ritueel-esoterische procedure. Het is dus moeilijk om hier te zeggen: dat is nu hét mystieke pad; want dat zou je van al die paden evenzeer kunnen zeggen, meen ik. Kan men van al die paden ook niet zeggen, dat het voor een groot deel op de daad aankomt? Want zonder de verwezenlijking van het bevatte blijf je zweven. Dat ben ik met u eens. Maar de vraag is alleen: Waar komt het vandaan? U kunt natuurlijk zo zeggen: Of ik nu van A naar B ga of van B naar A, ik zal dezelfde weg afleggen. Maar wanneer je uitgaat van de praktijk, dan kom je ten slotte dus ook tot het andere. Ga je uit van de theorie, dan kom je ten slotte tot de praktijk. Alleen het verschil is, dat wanneer je begint met de praktijk, de geestelijke eenheid eigenlijk op een andere wijze bereikt wordt (laat ik zeggen later); dus dat het met een veel hoger bewustzijn en begrip wordt bereikt dan b.v. uitgaande van deze theoretische esoterie. Die theoretische esoterie komt wel tot de praktijk; maar wanneer dié eenmaal tot de praktijk komt, is het haar zo natuurlijk geworden, dat ze niet meer op zichzelf belangrijk is. Er zijn dus wel verschillen aan te tonen. En ofschoon ik u toegeef, dat werkzaamheid (ik wil uitdrukkelijk niet zeggen handeling, omdat handeling te stoffelijk blijft) deel uitmaakt van elke bewustwordingsgang, toch kan de wijze waarop deze werkingen en werkzaamheid naar buiten toe optreden, geheel verschillend zijn, evenals het punt waarop deze werkzaamheid feitelijk begint. Dat is niet zo moeilijk. Vindt u dat u met de daad moet beginnen, dan gaat u altijd uit van de praktijk. Uit de praktijk komt u dan tot het begrip van de theorie. Bent u een theoreticus, dan zult veel theorieën moeten ontwikkelen; maar uit een teveel aan theorie ontstaat de noodzaak tot praktijk, die dan alleen gebruikt wordt om een verdere theoretische mogelijkheid te scheppen. Dus zuiver wetenschappelijk? Juist. Dus degene die zo erg wetenschappelijk esoterisch wil zijn, zal over het algemeen een 117

ORDE DER VERDRAAGZAMEN theoreticus zijn. De mens, die bewust wil leven en dus zijn leven en zijn contact met de kosmos als eerste belangrijke waarde stelt, zal over het algemeen een practicus zijn. Hij moet toch een notie hebben van een kosmos en dat hij er in staat en dat er mogelijkheden zijn, dat hij contact krijgt. Het gevoel ervoor moet hij hebben. Ik zou haast willen zeggen: Wanneer dit niet aanwezig is, is men nog geen esotericus. Met andere woorden: het gaan van een esoterisch pad veronderstelt reeds bij het aanvaarden van de eerste stap een zekere – zij het beperkte – wereldvoorstelling, waarin ongetwijfeld ook de kosmische waarden mede berekend zijn. Een kind kan geen esotericus zijn, zolang hij niet denkt, volgens stoffelijke normen ten minste. Wanneer er geen verdere vragen zijn, dank ik u voor de aandacht en verstout mij te hopen, dat u aan deze, misschien volgens u, wat droge materie voldoende hebt gehad om uw eigen houding en uw eigen standpunt in de wereld en het esoterisch streven beter te bepalen.

DE VOOR- EN NADELEN VAN IDENTIFICATIE

Identificatie is zoals u weet het je zoveel mogelijk één-voelen met een ander wezen, een ander voorwerp, enz. en wel zo, dat je geen verschil tussen jezelf en die ander onderkent. Het gevolg daarvan is, dat je het totaal van de waarden van die ander in je zelf kunt beleven en dat je daarmede een zeer grote reeks van krachten zou kunnen gewinnen. De voordelen van identificatie zijn o.m.: 1. Uitbreiding van eigen bewustzijn. 2. Uitbreiding van eigen werkingsvermogen en werkingsbereik. 3. De mogelijkheid – vooral wanneer je je identificeert met iets wat groter of beter is dan jezelf – van zeer grote winst in kracht, in levenswaarde. Je zou kunnen zeggen, dat de positieve kant van identificatie bij de mens een zodanige verrijking van zijn eigen leven betekent, dat hij hierdoor een groot aantal geestelijke trappen a.h.w. kan overslaan. Al datgene, wat in de ander leeft, kun je in jezelf opnemen. Vooral wanneer die identificatie kan plaatsvinden met b.v. een meester, een hoog-geestelijke kracht, dan ontwaakt er zoveel nieuws in jezelf, dat je jezelf niet meer terug herkent nadat die toestand eventueel ophoudt te bestaan. Dit echter is allemaal gerekend vanuit een identificatie naar boven toe of ten goede. Er zijn echter zeer vele krachten, waarmede wij ons zouden kunnen identificeren, die minder goed zijn. Wanneer je je b.v. wilt identificeren met haat of met iemand, die haat en die wat je noemt "slecht" is, dan wordt de kwestie heel anders. Want dan ontvang je allerhande impulsen, die helemaal niet bij je eigen wezen behoren en zul je, vooral wanneer dit op een stoffelijk niveau ligt, met heel veel gedachte en ook daden te maken krijgen, die eigenlijk niet direct bij je horen. een groot bezwaar, zoals u zult beseffen. Daarbij komt verder, dat wij bij elke identificatie ook in contact komen met al datgene, waarmede de persoon of het voorwerp, waarmede wij ons identificeren, zelf in harmonie is. Want wanneer ik iemand vind, die met de meest chaotische krachten, de meest demonische krachten in harmonie is en ik ga mij daarmede identificeren, dan is het logisch dat deze krachten ook in mij losbreken. Kort en goed gezegd: identificatie kan alleen gebruikt worden met een gunstig resultaat, wanneer ze plaatsvindt met hogere waarden, dan wel met levensvormen, die geen menselijk bewustzijn hebben en die niet aan de menselijke zwakheden en emoties onderworpen zijn. Een andere vraag zou hier misschien bij kunnen luiden: In hoeverre kan identificatie voor mij nuttig zijn en wel speciaal gezien vanuit mijn eigen standpunt? Mijn antwoord hierop is: Elke identificatie op zichzelf is nuttig, waar zij een bewustzijnsuitbreiding veroorzaakt. Maar waar mijn vezen een zekere ontwikkeling heeft, een 118

ORDE DER VERDRAAGZAMEN zeker eigen inzicht, eigen behoeften en al wat erbij hoort, zo moet ik wel heel voorzichtig zijn om mij niet te identificeren met iets of iemand, waarin b.v. mijn minder prettige eigenschappen in sterke mate voorkomen. Iemand, die zelf gulzig is, moet zich niet identificeren met een varken, bij wijze van spreken. Iemand, die in zichzelf voortdurend worstelt om schoonheid, kan zich heel gunstig gaan identificeren met een bloem, waarvoor hij een grote bewondering heeft, maar hij kan zich weer niet gaan identificeren b.v. met een cactus of een stekelstruik. Want dan heeft hij het idee, dat zijn eigen minderwaardigheid daarin weerkaatst wordt en wordt ze zo versterkt. Dus je moet altijd bij elke poging tot identificatie ook uitgaan van je eigen wezen. Wat is voor mij belangrijk en noodzakelijk? Een volgend punt zou je als volgt kunnen stellen: Wanneer ik mij tracht te identificeren met een wereldziel en ik tracht wereldvrede te bevorderen met alles wat erbij behoort, dan ben ik soms geneigd dit met een zeer grote intensiteit te doen. En op zichzelf kan dit zeer gunstige geestelijke werkingen hebben, b.v. door een zeer sterke uitstroming van emotionele kracht en gedachtekracht. Ben ik nu echter zelf niet in staat dergelijke emoties geheel te verwerken, dan mag ik dat niet doen. Want wat ik daar naar buiten laat uitstromen maakt mij zwakker. Verder ga ik in deze zwakte waarschijnlijk nog verder met mij te identificeren met soortgelijke krachten en werkingen en op den duur zal ik door mijn eigen zwakte, mijn eigen verval, eerder het negatieve effect, dat ik dus zou willen bestrijden, bevorderen dan dat ik het verminder. Dus doe elke identificatiepoging – en wat dat betreft ook bij het uitstralen van elke geestelijke kracht en gedachte – met mate en wel daarbij uitgaande van je eigen toestand en vermogen. Identificeer je bij voorkeur niet met anderen, wanneer je in het dagelijks leven nog iets te doen hebt. Wanneer je dat probeert, dan ontdek je dat daaraan een heel groot nadeel is verbonden. Want een identificatie, terwijl je het bewustzijn hebt nog een taak te moeten volbrengen, zal nooit volledig slagen; zij brengt innerlijk beroeringen en vaak een verlies van de ervaring, die noodzakelijk was of de belangrijke gegevens die je in de ander meende te vinden; terwijl je gelijktijdig nog met de stoffelijke, niet opgeloste kwesties blijft zitten. Wanneer je de neiging hebt je te veel alleen op het geestelijke te werpen, dan is een identificatie met het geestelijke natuurlijk wel heel mooi, maar het vervreemdt je van je eigen werkelijkheid. Je bent echter verplicht in je eigen stoffelijke werkelijkheid te leven en wel volgens de normen en maatstaven, die volgens je beste weten binnen dit stoffelijke werk en leven goed zijn. Op het ogenblik, dat een identificatie daarvoor een belemmering zou vormen, is zij vanuit uw standpunt slecht, brengt zij in uzelve strijd, onzekerheid, verwardheid en moet zij worden afgewezen. Wij moeten ons niet voorstellen, dat wij met alles gelijkelijk identiek kunnen zijn. Alleen datgene, wat al enige gelijkenis met ons vertoont, waarmee reeds een verwantschap bestaat, kan beleefd worden. Ook wanneer wij komen tot een identificatie, die niet alleen in het gedachteleven maar meer intens plaatsvindt, moeten wij er rekening mee houden, dat hier ook reeds de beginfase, de stoffelijke fase een rol meespeelt. Je kunt je niet identificeren, werkelijk en volledig, met iemand b.v., die je eigenlijk niet sympathiek is. Je kunt je niet identificeren met iets of iemand, die je volledig onverschillig laat. Er moet in het "ik" altijd een waarde zijn, waardoor een zekere harmonie bestaat. Pas als er ten minste enkele punten van aanraking zijn tussen het "ik" en de kracht, waarmee men zich wil identificeren, hetzij op emotioneel gebied of in verband met gedachte of geestelijke belevingen, is het mogelijk dit werkelijk en goed te doen. Gezien de stelling van het onderwerp, de voor- en nadelen, zou men dus kort en krachtig kunnen zeggen: Al datgene, wat in mezelf bestaat, wat ik in anderen erken en begeerlijk vind, kan ik door identificatie in mezelf versterken, vergroten en verduidelijken. Al datgene, wat in mijzelf bestaat en ik niet aanvaardbaar vind of waar ik met enige huivering of twijfel of onverschilligheid tegenover sta, moet ik zoveel mogelijk vermijden. Zie ik in anderen negatieve factoren, dan is identificatie voor mij in 9 van de 10 gevallen ondoenlijk. Slechts iemand, die een volledige geestelijke inwijding en beheersing heeft bereikt, kan zich veilig ook met lageren identificeren, zonder daarbij zijn eigen kracht en zijn eigen waarde te verliezen. Het voordeel is dus: verheffing, vergroting van bewustzijn, vergroting van eigen kracht en vermogens, soms zelfs van eigen gezondheid en veerkracht ook lichamelijk. Het nadeel is: de mogelijkheid tot het ontstaan van innerlijke verwarring, het bevorderen van niet begeerlijke eigenschappen binnen het "ik", het versterken van gedachtetendensen, die 119

ORDE DER VERDRAAGZAMEN eigenlijk niet juist zijn, strijd, krachtverlies, eventueel ook aantasting van je gezondheid, van je zenuwkracht en al wat daarbij hoort. Conclusie: Identificatie is een goed en bruikbaar proces, maar het is alleen werkelijk goed te gebruiken, wanneer je daarbij uitgaat van je eigen principes van God, het alleen doet in overeenstemming met hetgeen je in jezelf als goed erkent en slechts dan, wanneer er voldoende harmonie bestaat tussen jou en hetgeen, waarmee je je zou willen identificeren. Kan zo'n identificatie automatisch verlopen of kan dat alleen opzettelijk gebeuren en hoever loopt dat proces dan? Een identificatie geschiedt altijd opzettelijk. Zij kan niet van u uit automatisch verlopen. Wanneer het opzettelijk geschiedt, dus met een zekere wil en een richten van eigen wezen, dan kan het verloop gaan tot het uiterste: de algehele versmelting. Dit zal waarschijnlijk stoffelijk niet zo gemakkelijk tot stand komen (en dat is maar goed ook misschien, want anders zou men zich voortdurend gaan identificeren); maar geestelijk betekent dit een algehele versmelting, waarbij je dus je eigen "ik" tijdelijk schijnt te verliezen, doordat er zoveel dingen voorkomen, die nieuw voor je zijn, dat je je "ik" vergeet. Je bent wel aanwezig, maar je absorbeert en het nieuwe valt je in de eerste plaats op. Wanneer de identificatie volkomen is, dan zal over het algemeen na een kort ogenblik van realisatie een langzame scheiding plaatsvinden, doordat wederom de verschillen tussen het "ik" en degene of het wezen, waarmee je je identificeerde, kenbaar worden en je zo tot jezelf terugkeert. Mag ik het vergelijken met een poging om iets te psychometreren? Je staat dus voor iets open en je ondergaat de andere persoonlijkheid. Is dat hetzelfde? Neen. Psychometreren is een poging om trillingen af te lezen en deze te interpreteren, zoveel mogelijk naar eigen bekwaamheid en volgens eigen inzicht. In het geval van identificatie is er een bewust willen aanvaarden van de ander; dus niet alleen een je openstellen maar een actief iets. (Psychometrie, die zich alleen openstelt, is passief.) Daarnaast het bewust zoeken naar bepaalde factoren, die je je tot doel hebt gesteld van je identificatie. Maar wanneer eenmaal contact ontstaat, volgt een absorberen, waarbij je je dus verder niet afvraagt, hoe of wat en langzaam maar zeker tot jezelf terugkomt. Het is niet mogelijk om dit onder woorden te brengen of weer te geven in beschrijvingen, zoals een psychometrist kan doen. Het uit zich zelden in beelden. Lichamelijke emoties, die er wel eens bij voorkomen, blijven over het algemeen beperkt tot een aanduiding. Kortom: identificatie moet wel zeer sterk worden onderscheiden van b.v. psychometrie of andere wijzen van volledige openstelling en overgave zonder doelbewustheid, zonder eigen streven en directe eigen activiteit. Kan ik onder identificatie beschouwen de geconcentreerde wil om b.v. een tekort in een ander aan te vullen en dat zo te doen, dat je je met hem vereenzelvigt, zodat het proces beter verloopt? Misschien kunt u dat met dit vooropgezette doel doen, maar dan moet u zich wel refereren aan de gevaren, die ik u heb genoemd. Wanneer je je gaat concentreren op iemand, die lager is dan jezelf en het daarbij laat komen tot identificatie en niet alleen een bewuste en deelsgewijze aanvulling van diens persoonlijkheid of kracht, dan zult u hetgeen slecht of nadelig in die ander is, in uzelf ontmoeten en dat brengt gevaar met zich. Dus men kan het ook gedeeltelijk doen? Maar dan is het geen identificatie meer. Wat is het doel van identificatie? Het doel van identificatie is over het algemeen het opnemen uit andere wezens of persoonlijkheden hun aspect van het Goddelijke, hun deel a.h.w., van het totale levensprincipe en de goddelijke waarheid, om zo eigen besef daarvan uit te breiden. In feite is identificatie dus eigenlijk – ik zou haast zeggen – bijna zelfzuchtig (het is niet helemaal juist), maar je gaat inderdaad van jezelf uit en niet van de ander. Jezelf toetsen aan de ander? Zelfs dit niet. Het opnemen van het leven en het weten van de ander in jezelf om zo je eigen begrippen omtrent het Goddelijke, de kosmische waarheid en wat er verder bijhoort te vergroten. Een soort parasiteren? Het is geen parasiteren, omdat men door alles wat men aanvaardt tevens zijn eigen wezen en indrukken achterlaat. 120

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Maar hoe kun je iets van een ander in je opnemen? Dat kunt u alleen beseffen, wanneer u de proef hebt genomen. Omdat n.l. alles, wat voor uw eigen denken begrijpelijk en aanvaardbaar is, door een compleet door elkaar lopen van deze gedachte, van deze gevoelsinhouden en deze godserkenningen in uzelf gelijkelijk bestaan. Het is precies hetzelfde, indien u mij zou vragen: "Hoe kan ik nu een vogel zien?" Dan zeg ik: "Dan kijkt u uit het raam en u kijkt goed." Dan zegt u: "Hoe moet ik weten, hoe het beest eruit ziet?" Dan zeg ik: "Dan kijkt u beter." Dat is het hele eieren eten. Maar in zo'n geval onderga je toch niet alleen het goddelijk contact in de ander maar toch eventueel ook alle emoties, die erin zijn. Dat is wel de bedoeling. Maar dan is het toch een soort onbescheidenheid. Het is geen onbescheidenheid, omdat u niet ingrijpt in het persoonlijk wezen of het leven van die ander. En zeker niet wanneer u daarbij gebruik maakt, zoals de raad is gegeven, van bepaalde dingen, die geen grof eigen leven of denken hebben; voorbeelden, die u gegeven werden als een hond of een bloem. Bij personen kiest u altijd een leraar. En met een leraar kunt u geen identificatie bereiken, tenzij de leraar – de poging erkennende – deze toestaat. Dan heb ik een totaal verkeerd idee van identificatie gehad, want ik dacht dat het een soort van aftasting van de persoonlijkheid was om te proberen deze te begrijpen. Dat is het gevolg van het gebruik van vreemde woorden. Akkoord. Als u daar bezwaar tegen hebt, noemt u dan een ander woord. Vereenzelviging. Vereenzelviging is niet voldoende. Versmelting. Versmelting is beter, maar laat het proces vanuit het "ik" daarbij buiten beschouwing. Identificatie houdt in: een handeling van het "ik" uit plus de versmelting, die u noemt. Vereenzelviging is niet voldoende, want bij een vereenzelviging ga ik in mijn eigen gedachteleven trachten een ander te projecteren ' met zijn gedachte en – dus mij éénvoelende met deze – diens handelingen b.v. te volbrengen of volgens diens wil en intentie te handelen. Dat is niet voldoende. Maar als ik nu bij iemand, die moeilijkheden heeft, tracht diens gevoelens te ondergaan om op deze manier hem beter te begrijpen, is dat dan geen identificatie? Wanneer het volledig is, is het identificatie. En dan is het heel erg voor u, omdat wanneer er maar iets is in diens problemen enz., dat parallel loopt in uzelf, u zelf met deze problemen zult zitten. Dat is toch de enige manier om eruit te komen? Neen, dat is niet de enige manier. U moet me niet kwalijk nemen, maar ik heb alle punten, die u allen hebt gevraagd, reeds beantwoord in het betoog. Ik zou het eerst maar eens lezen en erover nadenken. Onthoudt u nu maar dit s Wanneer ik tracht iemand te begrijpen, is dat iets heel anders, dan wanneer ik tracht met iemand geheel één te zijn t.a.v. de Godheid. En dat is identificatie in zekere zin. Zo pas werd het samensmelting genoemd. Wanneer ik in de natuur loop, b.v. door de sneeuw. Ineens ben je deel van die sneeuw en er is niets meer; en dan ineens kom je weer tot jezelf. Wanneer dit bewust geschiedt en dus met het doel uit het wezen sneeuw (of beter gezegd: kristalvorming van water) een bepaald bewustzijn, een bepaald Godserkennen of -ervaren op te nemen, dan is het identificatie. Is het alleen een versmelting, dan is het een onwillekeurig jezelf daarin verliezen, maar dan brengt het meestal niet de bewuste processen van kennen en weten met zich mee en blijft het bij een vage emotie.

NEDERIGHEID

Werkelijke nederigheid is het erkennen van je eigen onvolkomenheden, zonder je daarop te 121

ORDE DER VERDRAAGZAMEN beroepen om je eigen tekorten te verklaren. Want iemand, die nederig wil zijn, zal over het algemeen proberen zijn feitelijke bereikingen een beetje minderwaardig voor te stellen. Hij gaat dus zijn zelfbewustzijn, zelfkennis en zelfbesef bewust afbreken met de gedachte, dat hij daardoor nederig is, dus iets goeds doet. Ware nederigheid daarentegen houdt in: het bewust erkennen van elke capaciteit, die je zelf bezit. Want je hebt deze. Het is geen nederigheid te ontkennen wat je presteert. Het is alleen nederigheid te erkennen, dat een ander hetzelfde of beter zou kunnen presteren. Het is geen nederigheid, wanneer je meent dat je klein bent of dom of dwaas. Het is alleen nederigheid, wanneer je aanvaardt dat een ander wijzer kan zijn. Met andere woorden: nederigheid komt voort uit een erkennen van je eigen beperktheid. In deze beperktheid laat het ruimte voor een voldoende trots over eigen bereiking en vermogen. Het tast niet het zelfbewustzijn aan, want je kent jezelf, je weet dat je iets presteren kunt. De nederigheid zegt je slechts: Het is niet volmaakt, het zou beter kunnen. Nederigheid behoedt je ervoor te zeggen: Ik weet alles, ik kan alles. Ze behoedt je er niet voor verplicht te worden tot handelen. Valse nederigheid is eigenlijk een grove vorm van hoogmoed. Want juist degenen, die zich voortdurend trachten weg te cijferen, maar dit opvallend doen, bereiken daarmede in feite – wat hen zeer aangenaam streelt – dat deze nederigheid hen door anderen als een deugd wordt aangerekend, waarop ze trots kunnen zijn en waarop ze met een zekere hoogmoed a.h.w. voortdurend de nadruk leggen. Dus, vrienden, tracht niet nederig te zijn tegen over anderen. Er zijn vormen van nederigheid, die eerder hoffelijkheid zijn. Je kunt dan de meerwaardigheid van een ander – althans uiterlijk – erkennen om hem in de gelegenheid te stellen ook zijn eigen minderwaardigheid naar voren te brengen. Maar dat is alleen een vorm, waaronder je je eigenwaarde zo goed als die van de ander blijft beseffen. Dit is b.v. een oosterse vorm van hoffelijkheid, die vaak ten onrechte in Europa als nederigheid wordt gezien. Probeer nooit – als u een raad van mij wilt aannemen – om nederig te zijn. Weest u alleen volledig bewust van uw tekortkomingen. Laat die tekortkomingen voor u een prikkel zijn om steeds beter te werken, meer te presteren, kortom om steeds dichter naar de volmaaktheid toe te komen. Meen niet, dat enig tekort of enige tekortkoming, die u bij uzelf ontdekt, een reden kan zijn om te zeggen: "Ik ben maar een nederig mens. Dus (zoals u impliceert) mag ik wel een paar fouten hebben." De grootste en meest edele geesten, die op aarde hebben geleefd, waren zeer nederig, b.v. Jezus. Jezus is zeer nederig, want hij legt zich voortdurend neer bij de wijsheid en de beslissingen van anderen. Maar hij neemt geen jota weg van zijn eigen bereiking, hij blijft staan op datgene, wat hij kent als de waarheid en hij is bereid om desnoods de hele wereld te trotseren, als het gaat om iets, wat hij als goed erkent. Dezelfde nederigheid vinden wij bij de Boeddha, vinden wij bij grootmeesters, die zelfs in latere tijden optreden. Ik wil er niet te ver op doorgaan. Laat mij u alleen zeggen: Nederigheid die gemakzucht moet verhullen is een laster, is een ondeugd. Wanneer u dus zo nederig bent, vraag u steeds af: Is dit gemakzucht van mij? Probeer ik van een verplichting af te komen of een onvolkomenheid te verontschuldigen? Of is het een daadwerkelijk besef van een tekortkoming, die ik door dit besef zelve zal kunnen trachten te veranderen, te verbeteren en te verhelpen?

DE KETTING

Ik wil u een verhaal vertellen, dat je het best zou kunnen noemen: De Ketting of De Band. Vroeger noemde men het ook wel eens de Ring. Maar Sinds er een boek is uitgekomen met die titel zullen wij, om valse associaties te voorkomen, dit woord maar niet gebruiken. Betrekkelijk lang geleden, in de laat-Atlantische periode, waren er een aantal priesters en priesteressen, die als taak hadden gezamenlijk een groot geestelijk goed te behoeden en te bewaren. Dit grote geestelijke goed bestond uit wijsheid, magische macht en verder een zekere reeks van leerstellingen, die voor het volk van die dagen geschikt waren. Echter werden zij belust op invloed, op gezag. Zij wilden zichzelf via hun magische kennis verrijken. Zo brak 122

ORDE DER VERDRAAGZAMEN de band en werden zij verdeeld over de tijd en moesten reïncarneren. Er verliep een betrekkelijk lange periode en in Egypte vinden wij achtereenvolgens een groot aantal van deze priesters en priesteressen weer. Sommigen van hen zijn bedienaren in een tempel geworden; enkelen van hen bereiken hoge posities; en er komt een ogenblik dat sommigen van hen weer in staat zijn één van die oude schakels met de lichtende kracht te herstellen. In vele gevallen echter hebben zij hun behoefte aan macht, hun begeren om materieel iets te betekenen, ofwel ook hun onmatigheid en hun lusten nog niet afgelegd. Het gevolg is dat het meermalen een falen wordt, dat er meermalen ergens weer een tekort ontstaat. Deze mensen blijken o.m. in de eerste periode wel te falen door een misverstaan van bepaalde geestelijke waarden; later door hun zelfzucht waarbij zij trachten bepaalde magische en geestelijke waarden voor zichzelf te behouden; nog later door hun tweeslachtigheid en een twijfelzucht, waarbij zij eigenlijk trachten de kool en de geit te sparen en zo geen keuze doen op het ogenblik, dat het noodzakelijk is. Zij zullen later weer incarneren en sommigen van hen komen b.v. terecht in de middeleeuwen in Italië en Frankrijk. Ook daar staan ze weer voor dezelfde problemen. Sommigen van hen worden alchimisten, maar mislukken of worden tenslotte zwart-magiërs. Anderen: zijn regeerderen of priesters. Maar belust op macht, aanzien of rijkdom, verbreken zij weer de schakels, die noodzakelijk zijn om de ring, de ketting te sluiten. Wat is n.l. het geval? Deze ketting bestaat uit een aantal mensen, die bewust zijn. Hun bewustzijn hebben zij geërfd van grote geesten, die eens, voordat de aarde bestond, op een andere planeet leefden en die lange tijd als beschermgeesten op aarde dienst hebben gedaan. Uit deze geesten zijn een aantal grote wetten geleerd en een aantal begaafdheden. Onder die begaafdheden behoort o.m. de gave van juiste profetie; een mogelijkheid bepaalde dingen in de aarde te veranderen (een beheersing dus van de aarde in zekere zin); kennis die het mogelijk maakt dierenleven en plantengroei niet alleen te beheersen en te regeren, maar geheel aan eigen wezen te onderwerpen en ten goede te voeren. Zo zou via de kennis en de mogelijkheden, die in deze ketting oorspronkelijk gelegen waren, door het ineensluiten van alle schakels, de herleving van paradijstoestanden op aarde mogelijk worden. Men zou b.v. de leeuw met het lam kunnen laten liggen; men zou planten kunnen doen groeien van wonderbaarlijke schoonheid; men zou mensen kunnen voortbrengen, die wederom de volmaaktheid van lichaam hebben, waarvan men altijd heeft gedroomd. Zij hebben steeds gefaald. Maar deze keten moet gesloten worden, omdat ze behoort bij de geschiedenis van het menselijk ras. En zo zullen deze priesters en priesteressen, die door vele incarnaties dus voortdurend gezocht hebben naar het juiste moment van aansluiting, het juiste moment van herwinnen van het oude, blijven voortgaan van incarnatie tot incarnatie, van tijd tot tijd, om telkenmale weer, wanneer er een kritiek punt komt in de wereldgeschiedenis en de keuze gaat tussen herlevend paradijs of demonie, hun keuze doen. Elke maal wanneer zij falen, volgt een vernietiging. Elke maal wanneer zij slagen, redden zij althans een kleiner of groter gebied voor een algemene aantasting en ondergang en blijft er een kern bewaard, van waaruit de mensheid ook later beschaafd kan worden. Met deze korte geschiedenis heb ik u meteen iets willen vertellen over de aarde zelf. Het ontstaan van de aarde uit de sterren, dat zult u ongetwijfeld elders beter kunnen leren, dan ik het u ooit zou kunnen vertellen. Maar er is dus een organische samenhang tussen uw zonnestelsel en andere machten in de kosmos. Deze andere machten in de kosmos zijn mede verantwoordelijk geweest voor het scheppen van een levensmogelijkheid op aarde. Deze levensmogelijkheid voert tot bewustwording. Is de bewustwording groot genoeg, dan worden kernen gevormd van mensen, die er eigenlijk rijp voor zijn en die op hun beurt een soort keten door de tijd moeten vlechten om daarmede de hoge, de heilige principes van beheersing en Godserkenning op aarde te doen voortbestaan. Zij zullen het dan zijn, die –wanneer te zijner tijd misschien een ander ras de plaats van het menselijk ras inneemt of een andere planeet tot een menselijk vlak van bewustzijn gaat ontwaken – geestelijk leiding gaan geven, zoals eens vóór hen anderen hebben gedaan. Het zijn belangrijke taken en het aantal schakels in deze keten is betrekkelijk groot. Men pleegt wel eens te zeggen, dat de totale reeks van schakels 144.000 is. Men bedoelt daarmede te zeggen, dat elke vorm van menselijk zijn, elke menselijke actie, elke menselijke 123

ORDE DER VERDRAAGZAMEN mogelijkheid dus en ook elke sfeer in die keten vertegenwoordigd is. Het bewustzijn van een wereld, vrienden, is n.l. een geheel. Maar dat geheel kan alleen goed functioneren, als de onderdelen op de juiste wijze met elkaar verbonden zijn. Uw hersens kunnen alleen denken, als de hersencellen op de juiste wijze onderling hun prikkels uitwisselen, als er bepaalde sporen zijn a.h.w. van zenuwcellen, waarlangs de impulsen zich kunnen bewegen en de reacties kunnen veroorzaken. In elke wereld, die er in het Al bestaat – onverschillig of zij slechts laag leven draagt of hoger leven – is dus een dergelijke kern aanwezig. Nu komen wij hierbij tot het begrip zondeval. De zondeval zoudt u kunnen beschouwen als het verstoren van de normale keten der volmaaktheid. Er wordt een harmonie verbroken. De wegen, die men gezamenlijk moet gaan, worden gezien als persoonlijke wegen en persoonlijke doeleinden. Het gevolg is, dat alles uiteenwaaiert. Er is geen eenheid meer van streven en ontwikkeling. Er ontstaan grote verschillen, die zowel in ras, in huidskleur en ontwikkeling, als ook in geestelijke instelling, mentaliteit en zelfs opvatting van de juiste leefwijze, zich manifesteren. Op aarde is dat dus gebeurd in die Atlantische periode. Maar wij zien ook, dat wanneer b.v. in een menselijk lichaam een bepaald deel van het zenuwstelsel uitvalt, het lichaam heel vaak probeert of het niet langs een secundaire weg toch nog enig contact met dat bepaalde lichaamsdeel kan behouden. Het is dan wel niet volledig meer, maar er is tenminste nog enig contact. Op dezelfde wijze heeft men – toen op aarde de goede harmonie verstoord was geraakt – getracht een omweg te vinden en wel aan de hand van de beste individuen, die daarvoor in tijd en in mentaliteit juist waren gericht en gelegen. Op deze wijze ontstond dan die keten, die moet bestaan, totdat de aarde weer één zal worden. Ik verraad u niets onverwachts, als ik u vertel, dat werelden die deze splitsing niet kennen op een heel andere wijze leven dan u. Bij u leeft u als individu, maar u bent ook als individu geïsoleerd. U staat a.h.w. afzonderlijk van elkaar. En elke benadering van elkaar is ten slotte toch maar fragmentarisch, het is maar een klein deel. Die andere werelden, die deze splitsing niet hebben gekend of haar hebben overwonnen, hebben echter een soort gemeenschappelijk denken. U moet zich dat voorstellen als een soort enorm elektronisch brein, waarin dus duizenden of tienduizenden transistoren, cellen of banden zijn opgeslagen, elk met gegevens. Elke mens is een circuit van dat brein. Het heeft zijn eigen inhoud, zijn eigen leven, zijn eigen taak, zijn eigen bestemming zijn eigen genoegens. Maar op het ogenblik dat in hem een vraag rijst, die beantwoording vergt, kan hij beschikken over het totaal van de in dit brein aanwezige gegevens. Je kunt dus a.h.w. op een onbekend terrein wandelen en precies weten, waar zelfs elk hazenspoor naar toe leidt, want er is iemand die het gezien heeft en vastgesteld. Wanneer je iets tracht te scheppen, technisch of anderszins en je hebt zelf de bekwaamheid niet, dan voel je a.h.w. ergens anders iemand, welke die bekwaamheid wel bezit en je die bekwaamheid a.h.w. leent, zodat je je taak beter kunt vervullen. Deze eenheid is zelfs niet beperkt tot b.v. alleen het menselijk ras. Alles wat er aan plantenen dierenleven voorkomt op zo'n planeet is ermee verbonden. Je zou kunnen zeggen: het is een soort symbiose, een leven dank zij, in overeenstemming met en ook ten koste van elkaar. Dus een plant brengt speciaal b.v. bladeren voort om gegeten te worden, want zij moet de dieren voeden. De dieren geven door hun sterven en door wat zij laten vallen weer aan de plant voedsel. De mens heeft het dier weer nodig. Maar omdat hij het dier nodig heeft, zal hij ook weer het dier helpen en beschermen, hij zal misschien juist weer aanplantingen doen voor voedsel, waardoor het dier kan blijven leven. En niemand neemt meer dan hij nodig heeft. Het gevolg is, dat er een perfecte balans bestaat. En deze balans is zo gewichtig, dat zij eigenlijk door het geheel in stand wordt gehouden. Je zou er niet tegenin kunnen gaan, je kunt haar niet verstoren, want dan sta je alleen. Het doel van die keten in de tijd, waarover ik u heb gesproken, zal ten slotte wel zijn om op aarde een zelfde eenheid van alle leven weer tot stand te brengen. Dan is er niet alleen weer het paradijs, waarvan de mensen dromen; maar dan is er een feitelijk wandelen met God, doordat het geheel van de mensheid (of moet ik zeggen het geheel van de wereld) gezamenlijk een hogere kracht erkent, veel vollediger dan elke eenling dit ooit zou kunnen doen. Dan is er geen sprake meer van een inwijding, die een moeizaam zoeken betekent om als ikheid bewust te worden, maar een inwijding als een logisch en nuchter proces van het geheel U zult zich afvragen, waarom ik juist vandaag dit verhaal vertel. Wel, we staan op het ogenblik 124

ORDE DER VERDRAAGZAMEN – dat hebt u allang weer beseft – weer op één van die eigenaardige, ik zou haast zeggen waterscheidingen in de tijd, waarbij de invloeden dus veranderen. Die invloeden zullen menselijk zijn. Zij hebben hun werking binnen het individu, maar ook binnen het geheel. Wanneer er tijdens zo'n verandering ook maar enkele schakels werkelijk gesloten kunnen worden (en die sluiting is afhankelijk, let wel, van een soort geestelijk elkaar vinden en een geestelijke samenwerking), dan volgt hieruit automatisch dat dus een volgende tijd reeds meer kan beschikken over (laten we zeggen: u zult het in het begin telepathie noemen of paranormale begaafdheid) het beginsel van eenheid. Het is jammer, dat niet alle figuren, die deel hebben uitgemaakt van dergelijke schakels van de ketting, zonder meer vervangen kunnen worden. Er zijn natuurlijk zeer velen, die te vervangen blijken. Maar niet allemaal. Hoe dat komt en waarom weet ik eerlijk gezegd niet. Ik denk, dat zij eigenlijk personificaties zijn van hoge geesten, die in menselijke vorm zijn gaan leven. En zo wachten wij altijd weer op een wereldleraar, een wereldmeester, een Messias. In deze verwachting zullen wij ook nooit worden beschaamd, want dezen zijn het bindend element. Maar alleen wanneer de schakel volledig gesloten wordt, verandert de tijd werkelijk, wordt de mensheid rijper en bekwamer. Er zijn vele schakels. Enkele daarvan zijn in de afgelopen tijd gesloten. Andere zullen misschien in deze dagen weer hun voltooiing zien. Terwijl er ook zijn, die pas wanneer de mensheid verder is gevorderd dan nu – vooral in haar innerlijk concept van mens-zijn en vrede – tot werkelijkheid kunnen worden. U zult het vreemd vinden, dat in deze tijd sommige dingen om een enkele mens kunnen draaien. Dat een enkele mens schijnbaar de beslissing heeft over het wel en wee van gehele volkeren. U zult zich afvragen: waarom wordt dat toegelaten? Dit staat nu in verband met deze schakels. Wanneer een dergelijke persoon het goede contact opneemt, is er een schakel gesloten en dan volgt hieruit een absolute welvaart, een vergroting van eenheid, een vergroting van vermogen. Wanneer echter zo'n mens zou falen, b.v. macht kostbaarder zou achten dan een degelijk deelgenootschap, dan zal hij waarschijnlijk zichzelf en vele anderen doemen tot een herhalen. U ziet het dan b.v. als de vernietiging van een volk. Maar die vernietiging is niet reëel, want zij keren terug. Als u de zaak nu zo beziet, dan zult u gaan inzien, waarom in deze wereld van u en juist in deze dagen enkele mensen, mensen die heus niet allemaal grote staatslieden zijn of zo, zo buitengewoon belangrijk worden. Dan zult u misschien ook begrijpen, waarom de nieuwe wercldleraar op het ogenblik zijn werk nog enigszins verborgen brengt en deze leer pas openbaar laat worden, wanneer er een fase voorbij is. Want hij zoekt op het ogenblik ook in deze wereld een bepaalde schakel weer tot een geheel aaneen te voegen. Wanneer hem dat zal gelukken, dan behoeft u niet meer te spreken over een nieuwe wereldleraar. Dan kunt u hoogstens zeggen: Wij hebben allen, voor zover wij met hem harmonisch kunnen zijn, iets nieuws gewonnen; of we nu in de stof leven of in de vormkennende geestelijke sferen.

SCHOONHEID

Een relatief begrip. Want waar de ene schoonheid ziet, ziet de ander slechts de hatelijkheid, de verborgen kwalen en gebreken. Schoonheid is geen volmaaktheid. Schoonheid is onze eigen benadering van het leven, onze eigen benadering van de kosmische kracht, maar ook van ons eigen persoonlijk bestaan. Een ieder kan een zekere schoonheid bezitten en wanneer een mens innerlijk de schoonheid van het leven aanvaardt, wanneer hij Gods kracht en wonderlijke openbaring ziet in alle dingen, zo beleeft hij de schoonheid en wordt hem uit de schoonheid een nieuw begrip en een nieuw bewustzijn geboren. Schoonheid is niet alleen uiterlijk, vrienden. Schoonheid is de essentie van het wezen, dat beantwoordt aan ons eigen wezen en denken, aan ons zoeken en streven. Schoonheid is niet te allen tijde hetzelfde. Zij is wisselend als het licht van de zon met het voortgaan van de uren. Zij is wisselend als de figuren, die de wind tekent op het water. Zij verandert steeds, omdat wij veranderen. Maar zij is een lichte weerkaatsing van de eeuwigheid. 125

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Er zijn krachten geweest van schoonheid, vóór er mensen waren. Men heeft hen met engelennamen genoemd. Men heeft hen geroepen en gezegd: "Geef ons iets van uw licht, van uw schoonheid, van uw wezen." De mens heeft er geen schoonheid uit gewonnen. Want schoonheid is een persoonlijke benadering. Dat, wat volmaakt is in het oog Gods, zal in het gebrekkig oog van de mens, in het eenzijdig oordeel van de mens, onvolmaakt, lelijk en onaanvaardbaar zijn. Dat, wat geschapen is als een perfecte schoonheid en harmonie, zal door de mens, die het vreest misschien, worden gezien als een belediging van de natuur, een gedrocht uit de afgrond. Een mens, die b.v. een kameleon beschouwt, zal slechts zelden beseffen, hoe perfect de schoonheid van dit wezen is, hoe groot zijn doelmatigheid, zijn harmonie, zijn aanpassing, zijn eenheid. Hij ziet slechts een gedrochtelijk wezen, dat curieuze waarden heeft en misschien aardig is, maar de schoonheid ontgaat hem. Toon een mens een rups en laat hem die niet zien als een klein ding ver weg, maar vergroot; hij zal schrikken van het monsterlijke en hij beseft de schoonheid niet. Zoals het is bij deze wezens der natuur, zo is het in het eigen leven van de mens. Hij beseft vaak niet waar de werkelijke schoonheid is gelegen. Schoonheid is de doelmatigheid, de harmonie, de eenheid a.h.w. met grotere kracht, met kosmische werking. Schoonheid is Gods openbaring voor ons in al het Zijnde. Ik kan mij voorstellen, dat ieder uwer een eigen vorm van schoonheid zoekt, een eigen vorm heeft van schoonheidsbeleven en -erkennen. Maar besef wel, dit komt uit u voort. Besef, dat uw oordcel niet het enige is of het machtige, dat u geen recht noch reden hebt uw eigen besef en oordeel aan anderen op te leggen. Maar begrijp ook dat alle schoonheid, die ge werkelijk en intens kunt ervaren, u dichter brengt bij uw God en bij de werkelijkheid. Schoonheid is één van de vreugden, die de mens is gegeven. En vreugden zijn de mens vele gegeven – zo hij ze kan beseffen en aanvaarden – opdat hij tot zijn Schepper kere. Want niet met de roede, de zweep en de schorpioenen jaagt God de mens in tot Zijn wezen en rijk. Alle wreedheid, alle afzichtelijkheid, alle lijden en alle dood komen uit de mens voort. Maar het machtwoord, de wonderlijke macht, die in schoonheid ligt, blijft voortbestaan. Zó kunt ge zeggen: Mijn God, in duizenden kleuren, in duizenden klanken, in warrelende beelden zonder tal heb ik Uw Al erkend en Uw wezen en Gij hebt mij stil beroerd. Toch heb ik U nog niet erkend. Mijn God, Gij hebt Uzelf aan mij wel duizend malen prijsgegeven, maar ik – in de beperking van mijn leven – heb U, Uw krachten, niet erkend. Mijn God, Gij hebt mij – als een wapen van Uwe lichte vreugdekracht – Uw wonderkracht geopenbaard, de schoonheid van het Zijn getoond. Hoe vaak heb ik die niet verworpen en zo Uw werkelijkheid gehoond! Daarin ligt iets, mijne vrienden, van het wezen der schoonheid weergegeven in de relatie tot de mens. Maar laat ons niet vergeten, dat er ook een ander woord bestaat, dat vrij vertaald als volgt klinkt: Want ziet, Ik ben zon en Ik ben maan, Ik ben leven en ben dood, Ik ben wezen en kracht en werkelijkheid. En ziet, in schoonheid heb Ik u Mijn wezen wel geopenbaard, opdat gij in de schoonheid en 't erkennen zult vinden de rechtvaardigheid, de goedertierenheid, die u voeren tot de werkelijkheid van Mijn bestaan. En noem Mijn naam, zo gij die. kent. Dan kunnen wij daarachter zeggen: Shaddai. De naam zelve is meer en machtiger, die zal ik u niet spreken. Hieruit zult ge het wezen der schoonheid naar ik meen beter leren beseffen, zo ge haar al niet kent. Ik wens u toe, dat deze schoonheid u een voortdurende steun en staf worde. Dat gij steeds meer de werkelijkheid Gods ziet in plaats van de te persoonlijke schoonheidsgevoelens, die u tot beoordelaars maken in een wereld, die ge niet kent. Ik wens u allen, vrienden, een goede avond en zegen op uw werkzaamheden en studie. 126

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Esoterische Kring 1960-1961 Nummer 8 – 11 April 1961

MAGISCHE MOGELIJKHEDEN

Goedenavond vrienden. Ik wil vandaag met u spreken over bepaalde – laat ons zeggen – meer magische mogelijkheden en al wat daarachter verborgen ligt. Ik ga u niet vervelen met een definitie van magie. Ik neem aan dat u dat kent. Zeker is echter dit: Wanneer wij in een wereld als mens, als geest leven, dan is onze wereld direct met ons gereleerd. Er bestaat dus een voortdurende verbinding tussen onszelf en alle delen van onze wereld, die wij kennen. Deze verbinding maakt het mogelijk om allereerst een projectie van het ik in andere waarden tot stand te brengen. Wij hebben dit indertijd behandeld onder het motto identificatie. Daarnaast echter bestaat de mogelijkheid om de kracht van vele punten in het ik te bundelen en door het ik te richten op een ander. Nu zeggen wij dit t.o.v. kracht. In feite echter zou, dit ook t.o.v. weten mogelijk moeten zijn. Voor de mens nu geldt dit: Al het bewuste weten, dat bestaat in door hem gekende personen, is op een bepaald moment te onttrekken, saam te voegen binnen het ik en – voor zover binnen het ik een correlatiemogelijkheid bestaat – door dit ik door directe uiting of projectie in anderen over te dragen. Wij kunnen n.l. een groot gedeelte van hetgeen in verschillende mensen en wezens leeft in onszelf combineren. Daar wij met deze combinatie een zekere filterings-, een zeker zeefproces moeten gebruiken om tot een zo juist mogelijk resultaat te komen, zal het duidelijk zijn dat de eigen persoonlijkheid ook in een dergelijk geval bepalend blijft voor hetgeen door het ik de wereld ingaat. Het ik blijft verantwoordelijk voor al wat daaruit in de wereld wordt gebracht. Nu wil ik dit nog uitbreiden. Wat voor mij mogelijk is in mijn eigen wereld is evenzeer mogelijk in elke wereld, waarin ik bewust ben. Elke geestelijke sfeer of wereld, waarin ik door mij gekende contacten heb, maakt het mij mogelijk uit deze contacten kracht of kennis te vergaren en deze wederom via het ik te projecteren. Waar het echter gaat om een projectie van geestelijke kracht door een stoffelijk voertuig, geldt daarbij verder nog deze beperking: Alleen datgene, wat stoffelijk, en stoffelijk-redelijk of gevoelsmatig verwerkt kan worden, kan door de geest in het lichaam worden gebracht en daaruit verder. Is dat begrijpelijk? Deze punten kunnen worden gebruikt voor bepaalde vormen van esoterische inwijding. Op het ogenblik dat ik een zo nauw mogelijk gesloten keten van individuen heb gevormd, zal het totaal van het in deze individuen aanwezige voor elk van hen beschikbaar zijn. Indien elk van hen een eigen specialisatie kent op geestelijk gebied, zullen vele fasen van geestelijk weten voor allen binnen de kring toegankelijk zijn. Is dit ook begrijpelijk? Dan komen wij vanzelf aan het punt, dat op het ogenblik voor ons interessant is. Zelfkennis gaat gepaard met kennis van de kosmos. Hoe juister en nauwkeuriger wij het eigen ik weten te begrenzen, hoe juister onze voorstelling van dat ik en zijn mogelijkheden wordt. Hoe meer objecten van vergelijking wij in de buitenwereld kennen, hoe gemakkelijker het zal zijn om een juiste – althans enigszins juiste – voorstelling van ons werkelijk wezen te maken. Nu stel ik dit: Om te komen tot een z.g. magisch-esoterische scholing is het niet voldoende gebruik te maken van de zuiver stoffelijke waarden. Het is noodzakelijk dat men overgaat tot een specialisatie op geestelijk terrein. Maar het geen mens mogelijk is op geestelijk terrein het totaal van zijn ervaringen op te doen en het evenmin voor één mens mogelijk is om alle geestelijke werelden gelijkelijk zelf te leren kennen en daaruit krachten te putten, is het voor een bewustwordingsgang in een groep dienstig, dat de verschillende leden zich elk op een eigen wijze geestelijk leren richten en dat zij deze geestelijke gerichtheid elk in een zo afzonderlijk mogelijke sfeer volbrengen. Ik wil zelfs verder gaan dan dit. Wanneer over een beleven in een geestelijke sfeer te veel wordt gesproken, vormen zich door de woorden en gedachte, daarmede verknoopt, stoffelijke voorstellingen. Deze stoffelijke voorstellingen zouden binnen een dergelijke besloten groep 127

ORDE DER VERDRAAGZAMEN aanmerkelijk kunnen worden beïnvloed door de gedachtegang van meerderen. Het gevolg is, dat de persoonlijke contacten in een dergelijke voorstelling teloor gaan. Daarom zou moeten worden gesteld: Een groep, die geestelijk of materieel samenwerkt op magisch-esoterisch terrein, dient aan zijn leden voor te houden, dat elk hunner een afzonderlijke en innerlijke bewustwording moet doormaken en geen recht heeft, zeker ook niet de plicht of verplichting, anderen daarin in te wijden. Alleen zó blijkt het mogelijk uit elkander en uit vele verschillende geestelijke sferen alle gegevens te verwerken, die het elk der leden afzonderlijk mogelijk zullen maken zijn eigen ik te bepalen, de krachten binnen dit ik op zo juist mogelijke wijze te richten en een zo groot mogelijk begrip te verwerven voor de wereld in haar kosmische werkelijkheid. Duidelijk? Het vormen van dergelijke groepen is wederom aan bepaalde beperkingen onderhevig. Een dergelijke esoterisch-magische groep kan alleen bestaan, wanneer er tussen de leden geen enkel vooroordeel heerst noch een verwerpen. Dit is belangrijker dan u denkt. Wanneer één element disharmonisch is in een dergelijke groep, wordt het daardoor niet meer mogelijk uit allen gelijkelijk te onttrekken en zal het ene disharmonische element vaak elk onderling uitwisselen van kennis (zonder daarbij van de menselijke weg gebruik te maken) of het aan elkaar doorgeven van geestelijke belevingen (eveneens zonder van de menselijke weg gebruik te maken) niet meer op de juiste wijze doen plaatsvinden. Absolute harmonie is voor de groep noodzakelijk. Daarom dient een dergelijke groep zonder enig vooroordeel; zonder enige beperking alle leden als gelijkwaardig te erkennen. Leden, die om de één of andere reden niet harmonisch meer zijn met één of meer der andere leden, zouden moeten trachten deze harmonie zo snel mogelijk te herstellen, danwel uit de groep treden. Dit is belangrijk, omdat in een inwijdingsleer of een inwijdingsscholing dergelijke elementen een beperkende, maar ook een bepalende rol spelen. Het is onmogelijk b.v. om over te gaan tot een inwijdingsscholing, wanneer enkele leden t.o.v. de anderen zich verheven voelen kortom, wanneer er ook maar enige disharmonie, enig niet-begrijpen zou bestaan. Er zit bovendien nog een consequentie aan verbonden. Wanneer binnen een harmonische kring een niet-harmonisch element zich openbaart of waagt, dan zal het totaal der krachten, die niet verwerkt kunnen worden in de kring als geheel, tenslotte ontladen worden op het disharmonisch element. En dit element zal meestal niet in staat zijn dat weten of die krachten op de juiste wijze te verwerken. De disharmonische elementen binnen een dergelijke kring worden het slachtoffer van hun disharmonisch zijn op een bijzonder sterke en onmiddellijk kenbare wijze. Dit openbaart zich stoffelijk zowel als geestelijk. Ik heb u hiermede dan de eerste beginselen geschetst van een vorm van bewustwording, die op het ogenblik praktisch is uitgestorven en alleen in sommige groepen althans nog benaderd wordt en wel door het scheppen van speciale studierichtingen, die vooral op de harmonie tussen de aanwezigen zijn gebaseerd (loge-systemen e.d.), waarbij wederom onderlinge harmonie als bepalend element geldt. Ik weet, dat daardoor de opbouw van een dergelijke kring nooit rechtvaardig kan zijn volgens menselijk inzicht. Er worden personen uitgelaten of ingehaald, die volgens het begrip van anderen daarin eigenlijk niet horen of wel horen, enz. Er zijn vaak tegenstellingen. Maar gezien het feit, dat de onderlinge harmonie het belangrijkste, ja, het bepalende punt is, mogen dergelijke oordelen en vooroordelen niet gelden. Men moet niet afgaan op de kwaliteit van elke persoon afzonderlijk, maar op de onderlinge harmonie, die kan worden gevormd en het daardoor zo volledig mogelijk uitwisselen van geestelijke beïnvloeding. Is dit ook duidelijk? Wanneer ik dit naar voren breng, zullen sommigen uwer zich afvragen: waarom? U moet niet vergeten, dat het ons bekend is, dat bepaalde groepen trachten op hun eigen wijze verder te gaan. Voor hen zouden dergelijke magisch-esoterische elementen van groot belang kunnen zijn. Daarnaast zullen wij misschien ook zelf overgaan tot het vormen van een soortgelijke kring, indien wij daarin althans redelijk kunnen slagen. Heb ik u nu de grondslagen gegeven, dan zijn er echter nog vele details, die ook voor degenen, die deze processen niet kennen of er zich niet voor interesseren, opmerkenswaard zijn en ook voldoende lering kunnen bevatten. In de eerste plaats: Alle directe kennis van persoon tot persoon is tevens een zekere uitwisseling van gegevens. Deze communicatie treedt niet alleen op (of hoofdzakelijk op) bij b.v. stoffelijke contacten, maar kan evenzeer door het projecteren van zuiver geestelijke werkingen plaatsvinden. Belangrijk is dat een zekere eenheid in denken ontstaat. Afspraken kunnen soms daarbij behulpzaam zijn. Noodzakelijk is wel, dat men de omschrijving van de persoonlijkheid kent. En hier treedt in het 128

ORDE DER VERDRAAGZAMEN bijgeloof de naam als bepalend op. Volgens de oude magie is het noodzakelijk de naam te kennen van elke entiteit, mens, geest of anderszins, waarmede men in harmonie of in contact wil komen. Het kennen van de naam, zo zegt men, geeft beheersing en geeft daarnaast een soort trekkracht. Hen kan elkaar a.h.w. daardoor wekken en bereiken. Ik zou hier het element "naam" willen vervangen door het begrip "kennen". Wanneer ik een geest ken en ik leef in de stof, dan zal het beeld of de indruk of de invloed, die ik mij van die geest herinner, voor mij vaak voldoende zijn om met die geest in contact te komen. Elk verschil in sfeer kan wegvallen op het ogenblik, dat deze voorstelling (met weglating van alle verdere details) in mij zo sterk mogelijk bestaat en daardoor onvermijdelijk een antwoord, een resonance, in de ander oproept. Vrije wil kan natuurlijk ook bepalend zijn. Een entiteit kan door een bewuste wilsacte misschien een deel van zijn kennis onthouden aan degene, die hem op een dergelijke wijze zou wekken. Maar alleen wanneer men zich zeer bewust is, kan een dergelijke beperking worden opgelegd. Er is sprake n.l. van een samenvloeiing van bewustzijn en dit is het best te vergelijken met vele kleine stromen, die tezamen in de oceaan komen. Het is, wanneer eenmaal de stromen de oceaan bereikt hebben, onmogelijk uit te maken van welk riviertje een bepaalde druppel komt. Evenmin is het mogelijk bepaalde delen van een rivier of stroom terug te halen. Wanneer men dus contacten zou opnemen met entiteiten, waarvan men vreest of meent, dat zij wat lager staan, zo dient men tevoren een zeker voorbehoud te vormen. Hoe hoger echter de geest, waartoe men zich richt, hoe minder een dergelijk voorbehoud belangrijk is en hoe gemakkelijker een algehele openstelling tot resultaten voert. De samenvloeiing van gedachte, van weten en tot op zekere hoogte van kracht is een zeer normaal verschijnsel. Het bewustzijn van de mens onderdrukt dit meestal. Vandaar dat alle aspecten ervan als magisch, occult of paranormaal worden beschouwd. U denkt. Elke gedachte, die u uitzendt, is over de gehele wereld voor gelijkgestemden op te vangen. Het zijn slechts hun redelijke processen, die hen belemmeren in het ontvangen daarvan, terwijl bovendien hun eigen en zeer persoonlijke associaties de reactie op het ontvangene nog mede bepalen. Kracht. De gedachtekracht van een mens kan door elke andere mens worden opgevat, in zich opgenomen en worden omgezet in zelfs lichamelijke krachten. Maar wederom: hiervoor is een aanvaarding van die kracht, dus een harmonie, noodzakelijk. Wanneer de doorsneemens deze harmonische wetten niet kent en er daardoor weinig of geen gebruik van maakt, zo betekent dit nog niet, dat deze magie berust op iets verbodens of iets onnatuurlijks. Integendeel. Zij maakt gebruik van zeer normale en natuurlijk te allen tijde bestaande eigenschappen zowel van de mens en de geest als van alle werelden, waarin men vertoeven kan. In het Al bestaan twee invloeden. De eerste noemen wij conserverend. Hij tracht het behoud van een bestaande toestand te bevorderen en zal alle vrije energie gebruiken om de bestaande toestand te continueren, ongeacht het aanwezig zijn van tegengerichte krachten. De tweede tendens is: Bij het wegvallen van grenzen egaliseert zich elk niveau. (Denkt u maar aan vloeistof, dat maakt het u misschien wel gemakkelijker) Wanneer elk niveau geestelijk geëgaliseerd kan worden tot een gemiddelde, dan zouden wij kunnen zeggen: Op het ogenblik dat de begrenzingen van het ik wegvallen, zal de werkelijke bewustzijnsvorm, waarop men gezamenlijk converseert, aanmerkelijk liggen boven het niveau van de laagst-bewuste, aanmerkelijk beneden het niveau van de hoogst-bewuste. Elk vlak van communicatie is een gemiddelde. Dit gemiddelde op zichzelf echter omvat dan het totaal van de kosmos. En als een totale omschrijving van de kosmos maakt het voor elk der deelhebbers (de hoogste zowel als de laagste) een kosmische realisatie mogelijk, die dan weer in overeenstemming met eigen wereld en kwaliteiten innerlijk verder verwerkt kan worden tot begrip van kosmische waarheid. Is dit begrijpelijk? Hoe kan het gemiddelde de totale kosmos omvatten? Heel eenvoudig. Wanneer ik 5000 stukjes heb, die op verschillende hoogte staan en ik laat ze allemaal naar één niveau vallen, dan bevat dit 5000 stukjes. Ik heb dus de hoogteverschillen weggenomen, maar het aantal blijft gelijk. De bouwstenen van de kosmos zijn (al is het een fantastisch groot getal) altijd gelijk. D.w.z. er komen geen nieuwe elementen bij en er vallen geen elementen af. Op het ogenblik dat ik een gemiddelde bereik, waarin alle delen van de kosmos zijn opgenomen, heb ik dus een totaal kosmische uitdrukking. De wijze, waarop deze verwerkt wordt, is voor ieder verschillend. Ze staat in verband met eigen standpunt, met eigen niveau van denken en beleven b.v. Maar zij is en blijft kosmisch en de kosmos omvattend en 129

ORDE DER VERDRAAGZAMEN als zodanig binnen de beperking van eigen bewustzijn de perfecte weergave van het Goddelijke in Zijn volle openbaring. Nu gaan wij dan verder zien, wat er nog meer voor mogelijkheden schuilen in dit procédé. Kracht, Het is voor b.v. een mens onmogelijk om direct de totale goddelijke kracht in zich te dragen of te openbaren. Eén vonk goddelijke kracht zou de doorsneemens gewoon van de wereld doen verdwijnen. Maar het gemiddelde ligt voor de mens nog zo dicht bij zijn eigen wereld, dat zodra de geopenbaarde kracht in de gemiddelde waarde van het totaal der bewustzijnsvormen wordt geopenbaard, deze wel verwerkt kan worden. De hieruit te trekken conclusie is dan: Alle krachten, die wij willen gebruiken zowel ten bate van anderen als – onder bepaalde condities – ten bate van onszelven, kunnen wij het best onttrekken aan het kosmisch gemiddelde. Een poging onmiddellijk te gaan tot het Groot-Goddelijke zou – indien wij al zouden slagen – vaak tot mislukkingen en ontstellende gebeurtenissen kunnen voeren. Het is dan ook voor de groep zowel in zijn magisch bestreven (kracht) als in zijn esoterisch bestreven (kennis, hoofdzakelijk van het ik) noodzakelijk zich op het gemiddelde van de kosmische uiting te baseren. In het gemiddelde van de kosmische uiting zijn aanwezig: alle harmonischen, die op enigerlei wijze in contact of verband kunnen staan met één der door een magische groep bereikte werelden, zowel als met hun eigen wereld. Waar de vertakkingen van lot en binding in tijd en ruimte praktisch onbeperkt zijn, kan worden gesteld, dat op elk moment en op elke plaats te allen tijde praktisch de gehele kosmos in het ik beleefd kan worden. Nu blijkt ons echter, dat deze kosmische belevingen voor sommigen door een voorkeur voor tijdselement of fase (u moogt hierbij ook denken aan hetgeen de laatste tijd omtrent reïncarnatie is geleerd) beperkt wordt of gericht wordt. Wanneer de groep bestaat uit wezens, die allen gelijke incarnaties hebben doorgemaakt, zullen zij een gezamenlijke voorkeur voor een zeer bepaalde fase in de tijd hebben. Dit benadeelt het totaal der harmonische mogelijkheden. Voorkeur zou dus verdienen: een groep, waarbij zowel lagere als hogere bewustzijnsvormen tot samenwerking komen, terwijl daarbij zoveel mogelijk incarnaties uit zoveel mogelijk verschillende tijden aanwezig zouden zijn. Het is niet mogelijk op aarde onmiddellijk – een dergelijke ideale groepering samen te stellen. Maar wanneer wij nu niet zo'n groep samenstellen, kunnen wij uit de les toch wel weer profijt trekken. Het is voor ons niet alleen belangrijk om eigen leven en eigen levensfasen terug te vinden, maar tevens om zoveel mogelijk contrasten daarmede te leren kennen en in deze contrasten, voor zover mogelijk, enige harmonie te ervaren. Hoe groter ons bewustzijn van buiten ons liggende normen en hoe harmonischer wij kunnen zijn met waarden, die tegengesteld zijn aan ons ogenblikkelijk denken en leven, hoe groter de mogelijkheid dat wij een kosmische beleving of bewustwording zullen kunnen doormaken. Een volgend punt: Uitgaande van het standpunt, dat een groepsvorming als hiervoor omschreven zelden of nooit voorkomt en een poging tot dergelijke groepsvorming over het algemeen toch steeds weer op enkele bezwaren zal stuiten, mogen wij ook nog spreken over het vormen van een persoonlijke binding met bepaalde geestelijke krachten. Hier treedt n.l. een vervanging op van de harmonische groepering, waarover wij hebben gesproken. De opbouw daarvan is dan ongeveer als volgt: Het ik leeft b.v. in de stof. Het ik kent en ervaart – halfbewust of onbewust zelfs – bepaalde geestelijke krachten, die tot verschillende sferen behoren. Het stoffelijk ik, dat zich op deze harmonie baseert, zal uit alle sferen een zekere hoeveelheid lering ontvangen. Deze lering kan verwerkt worden, zolang het ik harmonisch blijft met deze krachten. Ook de vermogens (b.v. ingrijpen op aarde e.d.) binnen dergelijke geesten gelegen, kunnen mede door het ik en soms zelfs ten bate van het ik op aarde gemanifesteerd voorden. Al deze manifestaties echter – daar dient men wel rekening mee te houden – kunnen alleen plaats vinden, zolang het ik in harmonie blijft met de geestelijke groep. Men kan nimmer verlangen, dat de geestelijke groep met u in harmonie blijft. Dus: Bepaal in de eerste plaats te allen tijde je eigen standpunt. Weet wat je denkt, wat je verlangt, wat er ligt op de achtergrond van je leven. Hoe beter je dit beseft en hoe meer je jezelf realiseert wat je drijft in het leven, hoe eenvoudiger het wordt om een band met geest tot stand te brengen. Waar zelfs onbewuste (dus niet redelijk vastgestelde) of halfbewuste (vermoede maar niet concreet erkende) banden met de geest in dergelijke gevallen werkzaam zijn, mag worden gesteld, dat een ieder, die vanuit zichzelf met een behoorlijke kennis van 130

ORDE DER VERDRAAGZAMEN zichzelf in de geest zoekt naar harmonie, van die geest antwoord zal verwerven. Een dergelijke band met een geest of een groep geesten ligt dichter bij de normale voorstelling van de magiër. Waar echter altijd weer de mens verandert, zal het niet mogelijk zijn te allen tijde met dezelfde geestelijke groepen in contact te blijven, vooral waar de wegen van bewustwording voor stof en geest vaak kunnen divergeren. Men moet dan ook leren zich niet in te stellen op vaststaande en blijvende contacten met een bepaalde geestelijke groep, maar men moet voor zichzelf geneigd zijn om – naarmate in het ik een verdere ontwikkeling plaatsvindt – voortdurend opnieuw harmonie te zoeken met geestelijke groepen, die men niet nader omschrijft en die men door de harmonische reacties, in het ik gewekt, zal leren kennen. Bewust Ieren kennen? Op den duur bewust. Maar dat is een proces, waarin de tijdsfactor verborgen ligt. Dus over het algemeen mag worden gezegd, dat de erkenning van de groep gaat via onbewust, halfbewust tot bewust. En pas als er een bewust kennen is, is een redelijke omschrijving ervan mogelijk. In deze gegevens ligt voor velen uwer de mogelijkheid om – mede met behoud van hetgeen in voorgaande lessen werd gegeven – over te gaan tot een persoonlijk streven, waarbij deze harmonische aspecten het ik aanmerkelijk vergroten, de bewustwording aanmerkelijk versnellen. Nu echter kan ik mij voorstellen, dat er onder u zijn, die zeggen: "Ik zou dit toch nog anders willen horen of zelfs anders willen zien." De mogelijkheden, die ik u omschreven heb, liggen zoals reeds gezegd op esoterisch-magisch vlak. Elke zuivere esoterische bewustwording voert op den duur tot dergelijke contacten. Anders gezegd: alle zuivere esoterie, binnen de esotericus voerend tot zelfkennis, maakt hem bewust of onbewust tot magiër. In de tweede plaats: Het ontnemen van krachten is afhankelijk van harmonieën. Zo kunt u alleen met dergelijke krachten en dergelijke kennis werken, wanneer u inderdaad zelf harmonisch bent. Een dergelijke harmonie veronderstelt ook een zekere gelijkmoedigheid t.o.v. eigen wereld. Op het ogenblik dat men zelf sterk bewogen en emotioneel is in zijn eigen wereld en dit op één punt richt, is nog een harmonie mogelijk. Maar zodra er sprake is van een geprikkeldheid, onrust e.d., zal een dergelijke harmonie in veel mindere mate tot stand gebracht kunnen worden en zullen alle producten daarvan dus ook onvollediger zijn. Om te komen tot een zo juist mogelijk gebruik van genoemde krachten en ook een zo juist mogelijke ontwikkeling van het ik en de kennis daarvan, wil ik daarom de volgende raad geven: Wanneer u zich bezighoudt met geestelijke waarden – ongeacht of dit is studie, het werken met geestelijke krachten, geestelijke genezing, arbeid om de mensheid meer licht te brengen, enz. – zorg ervoor dat u gelijkmoedig bent. Realiseer u kort voor deze arbeid, hoe u op dit ogenblik in feite u gevoelt. Richt u met deze gevoelens tot een onbekende wereld. Wanneer u dit hebt gedaan, moogt u daarbij de voorstelling voegen van entiteiten, die door u gekend zijn. Ga eerst dan tot een dergelijke arbeid over. U zult ontdekken dat de harmonische aspecten u niet alleen veel betere resultaten geven, maar dat zij u daarnaast veel duidelijker doen zien, waar u eventueel faalt, waar u eventueel slaagt. Dit kan zover gaan, dat er in feite een soort vóórkennis is. Men weet dus van tevoren reeds of men slagen of falen zal. En dit kan heel belangrijk zijn. Door van tevoren te beseffen, hoe wij in ons leven (geestelijk of stoffelijk) slagen of falen, kunnen wij ons op de gevolgen daarvan reeds instellen. Wij zijn in staat de zelfoverschatting, die met het slagen gepaard gaat, terug te brengen tot een normale aanvaarding; en ook de mismoedigheid en mistroostigheid, die uit een schijnbare mislukking voortkomt, terug te brengen tot een normaal aanvaarden, een constateren van tekort en zo een aanvullen van tekort. Wanneer u zegt: "Wij kunnen onze emoties niet beheersen", zo geef ik u voor een deel gelijk. Een deel van uw wereld is mentaal. Deze mentale wereld kan ten dele beheerst voorden. Een deel van uw wereld is stoffelijk. Die kan ook ten dele – maar niet volledig – beheerst worden. De geestelijke wereld echter onttrekt zich, wanneer u in de stof bent, aan elke beheersing. Zij blijft als zodanig een superieure factor in het totale beleven. Daaruit trek je dan de les, dat de gedeeltelijke beheersing van denken de belangrijkste is. Want wie zijn gedachte schoolt en leert beheersen, zal in veel grotere mate harmonie in zich kunnen ervaren. Wie zijn lichaam leert beheersen en op de juiste wijze leert beheersen (dat betekent dus niet een ontzegging of zoiets, maar een meesterschap), zal daaruit eveneens een zo vlot mogelijk, een zo prettig mogelijk leven naar voren brengen, een zo groot mogelijke gezondheid en al wat erbij hoort. 131

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Wanneer aan deze beide factoren tegemoet wordt gekomen, zal dus de geest zelve zich zo superieur mogelijk uitdrukken. Zij zal overwicht hebben. Waar de geest het blijvende deel van uw persoonlijkheid is, zal alles, wat vanuit de geest voortkomt, van zeer groot belang zijn en u voeren tot die wijze van leven en denken, die de voor u belangrijkste harmonische waarden beschikbaar stelt. Het gaat toch om de bewustwording van de geest en niet van de persoonlijkheid? Aangezien de geest zich op het ogenblik uitdrukt d.m.v. de persoonlijkheid en de persoonlijkheid het enig kenbare is, het onmiddellijk kenbare, zal de bewustwording van de persoonlijkheid noodzakelijk zijn, wil de geest haar eigen bewustwording d.m.v. de persoonlijkheid kunnen voortzetten. Houdt u aan de volgende regels: 1. Wanneer u onzeker bent, laat u nimmer brengen tot onrust, maar zoek een ogenblik tijd. Wees in die tijd neutraal. Herbeschouw het probleem en neem een beslissing; en wel de beslissing, die u meest juist lijkt. Vraag niet of ze juist is. Het zal u blijken, dat deze beslissingen over het algemeen niet alleen gunstig zijn – ze kunnen b.v. zeer gunstig zijn in stoffelijke zin – maar dat ze daarnaast buitengewoon werkzaam zijn voor uw bewustwording. De wijze, waarop u dergelijke besluiten gaat nemen, zal u zeer veel leren omtrent uw eigen persoonlijkheid. De zelfkennis wordt op aanmerkelijk eenvoudige en doelmatige wijze bevorderd en komt in korte tijd veel verder. 2. Alle geestelijke problemen, die op het ogenblik voor uw denken te ver gaan, zijn voor u onbelangrijk. Houdt u niet bezig met problemen b.v. omtrent het al of niet bestaan van God, het wezen Gods e.d.. Neem kennis van de daaromtrent bestaande theorieën, wanneer u dat wilt, vorm u een eigen godsbeeld, maar strijd daar niet over. Elke vraag, die niet concreet kan worden beantwoord binnen het ik op basis van verstand, geloof of gevoel, moet terzijde gelegd worden. Door de vragen, die u beantwoorden kunt, zo goed en zo juist mogelijk te beantwoorden, verkrijgt u niet alleen harmonie met de voor u belangrijke waarden in de kosmos, maar daarnaast wederom een vergroting van zelfkennis, daar uit de problemen, die onbeantwoord blijven, uw eigen tekortkomingen blijken, terwijl uit de beantwoorde vragen blijkt, wat voor u in het leven – kosmisch gezien, dus geestelijk – al bereikt werd. 3. Richt u bij alles wat u doet niet alleen op de geest en niet alleen op de stof. Tracht alles te maken tot een samenwerking van geest en stof. Tracht niet alleen op geloof af te gaan en niet alleen op verstand, maar Iaat geloof en verstand steeds samenvloeien. Ga niet alleen af op intuïtie en gevoel, maar houd rekening met alle redelijke elementen, die naar voren komen. Indien u steeds beide fasen samenvoegt, die tot een oordeel zouden kunnen voeren of tot een handeling en keuze, zo zal u bij elk overleggen een deel van de eigen persoonlijkheid worden geopenbaard. Het gevolg is: vergroting van zelfkennis met daarnaast een grotere aanvaardbaarheid en redelijkheid van handelen en denken. 4. Wanneer u ontdekt dat anderen ongeveer gelijkdenkend met u zijn, ongeveer gelijke bestrevingen hebben, zo tracht niet dezen te zien als concurrenten of onaangenaam, maar voeg u zoveel mogelijk met hen aaneen. Tracht zoveel mogelijk met gelijkgestemden tot samenwerking te komen. Druk deze samenwerking niet in de eerste plaats en alleen stoffelijk uit, maar vooral door het vormen van een geestelijke harmonie. (Gevolgen daarvan kunt u uit het eerste deel verder aflezen.) 5. Richt u bij voorkeur bij elke voorstelling van het Goddelijke op een voor u nog kenbaar en aanvaardbaar godsbeeld. Dit behoeft niet een concrete vorm te hebben of een concrete naam, hoewel beide soms voor de mens erg dienstig kunnen zijn. Wel is belangrijk dat de gedachte aan God tenminste gepaard gaat met een voorstelling of een emotie; en wel een voorstelling of een emotie, die ofwel zeer geleidelijk zich wijzigt danwel gelijk blijft. Een dergelijk beroep maakt het u mogelijk op het voor u hoogst bereikbaar kosmisch niveau die entiteiten te ontmoeten of aan te trekken en een beroep te doen op deze entiteiten, voor zover zij met uw leven verbonden zijn. In de praktijk is dit heel vaak de meester van uw golf van bewustwording. Niet alleen dat u wederom door dit aanvaarden binnen de beperking een afgeronder beeld van uw wezen krijgt, maar ook – doordat u uw eigen bewustwordingsgolf, uw eigen meester a.h.w., die u hier binnen het godsbeeld verwerkt als directe openbaring Gods, ziet als een aanvulling van uw persoonlijkheid – dat u daardoor 132

ORDE DER VERDRAAGZAMEN alles, wat binnen uw huidig bestaan (geestelijk) mogelijk is, concreet kunt doormaken, zowel kracht, weten als al het andere. Wanneer u terug wilt zoeken in uzelve, dan zult u over het algemeen worden gefrustreerd in de eerste plaats door vooropgezette meningen van het heden; in de tweede plaats door vooropgezette meningen omtrent het eigen ik. Tracht daarom niet terug te zoeken in jezelf. Het is esoterisch-magisch niet belangrijk, dat u precies weet wat er allemaal in u is. Belangrijk is bovenal, dat u weet wat u scheidt van anderen. Het is belangrijker de begrenzingen van je eigen wezen te kennen dan de inhoud. Eerst wanneer de begrenzing geheel gekend wordt, zal men door de daarbij ontstane behoefte vanzelf de verschillende in het ik gelegen waarden scherper leren onderscheiden en t.o.v. elkaar leren afwegen. Nu zult u zeggen: Hoe moet ik mij een begrenzing voorstellen? Als u als antwoord kunt geven "dit ben ik niet, dit ben ik wel" op onverschillig welke vraag, ook wanneer het gaat om een eigenschap, om een aanvaarding of verwerping, kennis enz., dan krijgt u een beeld van uw begrenzing. Tracht ook stoffelijk deze begrenzing steeds uit te breiden. Tracht niet zonder meer deze begrenzing te verbreken. Dit kan in de stof alleen via de gevoelswereld, nimmer via het verstand. Een verbreken van de begrenzing heeft alleen zin, wanneer wij daardoor hoger geestelijk weten of hoger geestelijke kracht in onszelf zouden willen ontvangen. Zodra wij echter bewust willen leven en onze zelfkennis willen vergroten, is het belangrijk de begrenzing van het wezen uit te breiden. Hoe meer ervaringen, hoe meer delen van de kosmos binnen deze begrenzing komen te liggen, hoe groter het vermogen dat wij bezitten in de kosmos. De grootheid van ons vermogen bepaalt echter ook, op welke wijze wij met het totaal van de kosmos harmonisch kunnen zijn en wat wij daaruit aan kennis en kracht voor onszelf kunnen putten. Nu heb ik hiermee het eerste deel van mijn betoog voor vanavond afgesloten. Wilt u hierop nog een aanvulling? U hebt in het begin gesproken over het verkrijgen van kennis, die in anderen leeft. Nu is bij mij de vraag: hoe? Op dezelfde wijze waarop telepathie bestaat. Voorbeeld: Man en vrouw zijn op elkaar afgesteld. De man komt onregelmatig thuis. Toch zet de vrouw altijd zo de aardappelen op, dat ze net gaar zijn tegen dat hij thuis komt. M.a.w. harmonie drukt zich uit in een onbewust delen van kennis. Maar in feite is die kennis aanvaardbaar, ze is beschikbaar, want daardoor voelt die vrouw: "Nu zou ik de aardappelen wel eens kunnen opzetten." Zo kan degene, die deze kennis nodig heeft, dus denken: "Nu zou ik eigenlijk wel eens zus of zo kunnen denken" en daarmede rustig het gedachteproces van een ander binnen zijn eigen gedachteproces verwerken. Of een suggestie uitzenden? Er behoeft niet eens sprake te zijn van uitzenden hier. Er is sprake van harmonie, van een meeklinken. Maar wij altijd weer in het leven een keus moeten doen tussen de weg naar buiten toe en de weg naar binnen toe, zal zeker in de esoterie de vraag rijzen: welke weg is voor mij de juiste of de geschikte? Hierbij echter wordt veelal de nadruk gelegd op eigen begeren. Mag ik vaststellen, dat elk begeren in de mens in feite voortkomt uit een tekort of een vrees voor tekorten? Dit geldt ook in de geest. Datgene, wat ge werkelijk begeert, ontbeert ge, mentaal of reëel; meer reëel, raar deze regel overal blijft gelden, mag worden gesteld: De mens, die de magie vreest, heeft over het algemeen een tekort daaraan. Degene, die de magie begeert, zal eveneens daaraan een zeker tekort hebben. Degene echter, die de magie beschouwt als een normaal werktuig, zal met deze magie weinig of niets kunnen bereiken, tenzij deze houding uit een voorgaande scholing voortkomt. In de tweede plaats: Esoterie is zelfkennis. De doorsneemens zal bij zichzelf ontdekken, dat zijn zoeken naar zelfkennis in feite een behoefte bergt aan zelf-idealisatie. Een soort zelfverheerlijking dus. Zolang een dergelijke behoefte bestaat, is esoterie inderdaad noodzakelijk, maar dan uitgaande van praktische en daadwerkelijke proeven. Sommige mensen verwerpen alle esoterie, omdat ze bang zijn voor hetgeen aan de oppervlakte zal komen. Voor deze mensen is esoterie eveneens belangrijk. Voor hen is n.l. eveneens de mogelijkheid geschapen aan de hand van het praktisch onderzoek niet alleen hun angst te overwinnen maar zichzelf te leren kennen. 133

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Degenen echter, die menen esoterisch te zijn, zullen over het algemeen weinig of niets presteren. Hun aanvaarden van de toestand brengt alleen een voortdurend zichzelf spiegelen voort, een soort narcisme, een zelfbewondering. We zullen hiermee altijd rekening moeten houden. Wij proberen hier dus esoterische scholing te geven. Maar die esoterische scholing heeft alleen werkelijk nut, wanneer ze gebruikt wordt. Vandaar dat wij in esoterische scholing zo vaak magische elementen verbergen, omdat velen, die hoofdzakelijk esoterisch menen te moeten streven, in feite beter magisch kunnen streven, waar dit voor hen een veel groter nut heeft. Omgekeerd zult u ontdekken, dat wij soms zeer eenvoudig en simpel tot waarheden terugkeren, die voor u allen – laat ons zeggen – ofwel heel aanvaardbaar zijn of tot pluizerijen leiden. U zult begrijpen, dat juist de eenvoud in de magie en de esoterie een zeer grote kunst is. Laat ons echter vooral duidelijk zijn. Het is niet mogelijk, zelfs niet binnen een betrekkelijk harmonische kring als deze, vaagheid te vermijden Zowel in de magie als de esoterie ligt elke weg voor de mens persoonlijk en dus steeds weer anders. Een groep als deze dwingt tot vaagheid, indien men niet normen wil noemen, die voor enkelingen absoluut onaanvaardbaar of schadelijk zijn en die toch voor de anderen een zekere bruikbaarheid zouden kunnen behouden. Wij moeten proberen een zodanige vaagheid te behouden, dat een ieder uit de gegeven materie zijn eigen bewustwordingsweg a.h.w. kan boetseren. Ik geef u dit als een voorbeeld. In de esoterie en in de magie is alles afhankelijk van het persoonlijk werken met gegeven materie. Het is niet belangrijk hoeveel van de gegeven materie je opneemt; wel wat je met hetgeen je dan werkelijk opneemt doet. Een ieder vormt zijn eigen leven. Maar dit geldt voor de geest evengoed als voor de stof. Zelfs de beperkingen van milieu en omstandigheden, die zo vaak optreden, zijn in feite van weinig belang. Want u vormt geestelijk uw eigen wezen. En of dat een heiligenbeeld is of een gargouille, dat hangt volledig van u af. Wat u maakt van de krachten in de geest zowel als van de gebeurtenissen in het leven, is grotendeels een kwestie van uw eigen instelling, uw gave om deze te vormen of te vervormen tot het voor u aanvaardbare. Een praktisch hanteren van alle ons ter beschikking staande materialen en waarden is voortdurend nodig. Wij mogen nimmer verwachten, dat ons beeld van aanvaardbaar juist en goed enz. in overeenstemming is met dat van anderen. Dat is duidelijk. Maar wel kunnen wij weten dat, waar wij persoonlijk werken, alleen reeds de gelijkheid van materie, waarmee wij werken, harmonie veroorzaakt. Harmonie is dus niet gelegen in de persoonlijke uitwerking maar wel in de materialen, waarmede men werkt. Die materialen verdeelt u dan als volgt: Voor de esoterie in de eerste plaats: stoffelijk beleven gekoppeld met gevoelsbeleving; op de achtergrond: hoger doel. In de tweede plaats: filosofie, studie, gepaard met enige praktijk; doel: bewustwording. In de derde plaats: een zoeken in wereld en geest naar die waarden, waardoor men voor de wereld het meeste kan betekenen ten goede, zonder daarbij teveel aan zichzelf te denken. Wanneer wij deze drie verschillende factoren noemen, dan hebben wij daarbij dingen opgesomd, die schijnbaar esoterisch niet aanvaardbaar zijn of daarin niet thuishoren, maar elke poging om het ik op enigerlei wijze actief te maken in de kosmos is bevorderend voor zelfvorming; en uit elk der drie genoemde richtingen vormt zich het beeld van de persoonlijkheid, van het ik. Wanneer dit beeld niet bezwaard wordt door schuldbewustzijn, door bandeloosheid, door beperktheid of redelijkheid (in de zin van onredelijk zijn tegenover anderen), kan worden gezegd, dat men met gelijksoortig levenden en denkenden tot de beste resultaten kan komen. Magisch strevend kennen wij meer onderscheiden richtingen, waarvan ik er enkele maar niet alle noem. De eerste groep zoekt aan de hand van bepaalde en zo vaststaand mogelijke procederen een zo groot mogelijke geestelijke kracht uit te oefenen. De tweede groep zoekt door vergroting van eigen bewustzijn, vermogen en kracht een zo groot mogelijke kracht uit te oefenen over geesten en eventueel anderen. De derde groep zoekt in zich zo zuiver mogelijk de kosmische besluiten waar te maken en deze 134

ORDE DER VERDRAAGZAMEN vanuit zich – dank zij de kosmische kracht – op te leggen aan alle krachten en waarden, die op een enigszins harmonische wijze in de wereld de kosmische waarheid zouden kunnen helpen openbaren. De derde groep is de meest aanvaardbare, maar komt het minst voor. Zij omsluit praktisch alle andere groepen, zowel op het gebied van magie als esoterie. De beide eerstgenoemde groepen kunnen alleen harmonisch zijn met huns gelijken, waarbij dan een zeer sterk onderscheid moet worden gemaakt tussen degenen, die zichzelf zoeken in de magie en die de magie gebruiken als iets voor de wereld, dus ten bate van anderen. Alle rituele magie is maar beperkt aanvaardbaar vanuit esoterisch standpunt. Alle niet-rituele magie, gebaseerd op een spontaan gebruik van natuurwetten, is esoterisch aanvaardbaar en bevordert persoonlijkheidsuitdrukking en tenslotte ook persoonlijkheidskennis. Hiermede heb ik u ook weer een paar punten gegeven, waarover u eens moet nadenken. En nu wil ik nog een laatste aanwijzing geven. De magie gaat uit van vaststaande grondregels. Deze grondregels zijn echter slechts regels voor beginners. Op het ogenblik dat men zich bewust wordt in de magie en een zeker meesterschap verwerft, zal men de eenmaal bestaande regels variëren, opdat zij zoveel mogelijk met eigen vermogen in overeenstemming zullen zijn. Dit geldt voor de bewuste magiër, maar het geldt ook voor elke mens en elke geest. Indien wij zoeken b.v. naar contact met andere geesten of in de stof naar contact met de geest, zo bestaan daarvoor bepaalde grondregels. Deze grondregels volgt men, totdat men in zichzelve een juistere en betere weg vindt. Volg zoveel mogelijk voor elk contact en elke harmonie uw persoonlijke weg, tenzij dit betekent, dat u de harmonie van anderen daardoor zoudt verstoren. Wanneer u zich aan het geheel van deze regels houdt, dan kunt u zich aan de hand van hetgeen vanavond en in de voorgaande vier lessen is gezegd, esoterisch en esoterisch-magisch een beeld maken van de weg; die uzelf moet inslaan en m.i. daaruit tevens reeds een beeld vormen van hetgeen voor u de meest begeerlijke weg is voor – laat ons zeggen – dit stoffelijk leven en de geestelijke achtergronden, die daarin bestaan. Ik hoop dat ik door deze korte les heb bijgedragen tot uw vrijere en persoonlijk meer bewuste tocht naar kennis van het ik, zowel als naar een betere beheersing van uzelve, de materie en de geestelijke krachten, die u ter beschikking staan. Mijn beste wensen voor een geestelijk streven en uw geestelijke bewustwording.

VRAGENGEDEELTE

Goedenavond, vrienden. Een wereldaanvaarding is het gevolg van een bewust denkproces, hoofdzakelijk gebaseerd op filosofie. Kan men daarbij zijn ik-bewustzijn uitschakelen? Bij filosofie is dat heel moeilijk mogelijk, omdat alle filosofie gebaseerd is op bestaande termen (dus een bepaalde wetenschap), waarop men aan de hand van persoonlijk denken (let wel!) een reeks van stellingen opbouwt, die op zichzelve niet bewijsbaar is, maar die naar men meent logisch aanvaardbaar is. Hier speelt het ik-element dus wel een grote rol. Wanneer de wereldaanvaarding dus alleen aan de hand van een denkproces plaatsvindt, zullen wij moeten opmerken, dat zij in de eerste plaats zeer persoonlijk moet zijn en in de tweede plaats zelden volledig is. Je kunt n.l. zeer moeilijk alleen aan de hand van een denkproces je wereld volledig aanvaarden. Pas wanneer je zover bent gekomen, dat je in je gevoel (dus innerlijk) de wereld eveneens aanvaardt, kan van een werkelijke wereldaanvaarding sprake zijn. En het blijkt heel vaak dat een wereldaanvaarding plaatsvindt zonder dat er enige filosofie kennelijk en bewust mee samenhangt; terwijl we aan de andere kant velen vinden, die zeer goede en mooie filosofieën opbouwen, maar niet tot een uiteindelijke wereldaanvaarding komen. Ik zou dan ook willen concluderen in de eerste plaats: Alleen op een filosofie gebouwd is een wereldaanvaarding praktisch niet mogelijk voor de mens. In de tweede plaats: Wanneer de filosofie de wereldaanvaarding verklaart, zo zal zij meestal op een innerlijke en emotionele basis berusten en de filosofie moet dan eerder als een rationalisatie van de wereldaanvaarding dan als de oorzaak tot wereldaanvaarding worden gezien. 135

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Ze kan dus alleen als een basis gebruikt worden? Je kunt een filosofie als een basis gebruiken, maar alleen wanneer je emotioneel gebonden bent met die gedachtewereld. Want zoals ik al zei, de filosofie zelf rationaliseert in vele gevallen dat, wat men aanvoelt. En door dit rationalisatieproces komt men dan tot een aannemelijke verklaring voor zijn eigen leven, levenshouding en levensbeschouwing. Filosofie is toch gebaseerd op logica? Ja, maar logica is een zeer gevaarlijk wapen. Want als wij uitgaan van een stelling, die aanvaardbaar wordt geacht over de gehele wereld, dan kunnen we daar zeer willekeurige logische redeneringen aan vastknopen. Denkt u maar aan de bekende kwestie van het paard, dat de schildpad niet kan inhalen. Dat is logica. Maar het is ook filosofie. Want de filosoof bewijst hiermee, dat de logica onlogisch is. Maar hij verklaart zijn eigen denkfout niet; omdat hij een gang van zaken logisch stelt, die in feite niet logisch is, omdat ze niet werkelijk is. Ik mag er bijvoegen, dat b.v. in de tijd van de grote geleerden, de grote ontdekkingen – ik denk hier b.v. aan Roger Bacon, de monnik in Engeland, die indertijd zo buitengewoon veel voor de wetenschap heeft gedaan – deze man werd beschouwd als duivels, als slecht, als demonisch, want hij ging uit van proeven en niet van de logica. En daaruit blijkt dus al, dat de logica soms zelfs regelrecht kan ingaan tegen de feiten. Dit is voor mij dus een reden om te zeggen: filosofie kan worden gezien als een rationalisatie, maar niet als een denkproces, waarop je zonder meer alles kunt opbouwen. Filosofie is alleen juist, wanneer alle gestelde feiten daarin juist en bewijsbaar zijn. Maar de doorsneemens filosofeert zonder zijn filosofische gevolgtrekkingen op de proef te stellen. En dat is fout. Iemand met een ongeduldig, onstuimig karakter zal de actieve weg moeten kiezen, want een mens die geen geduld heeft, zal moeilijk tot een wereldaanvaarding kunnen komen. Toch noemt u als hoofdvoorwaarde voor de magisch-esoterische weg o.a. geduld en zelfbeheersing. Waarom deze tegenspraak? Is dat een tegenspraak? Het is alleen een vaststelling dat iemand, die een ongeduldig, een onstuimig karakter heeft, zeer moeilijk tot een wereldaanvaarding komt en dus in de esoterisch-magische weg het over het algemeen niet zo ver zal brengen, tenzij hij eerst leert zijn ongeduld en onstuimigheid te beheersen. Dat is de logische gevolgtrekking. Bij een inwijdingsgang moet men toch van beide mogelijkheden (praktijk en theorie) de werking ondervinden om tenslotte tot een keus te kunnen komen. Ik kan mij niet voorstellen, dat het één het andere volkomen uitsluit. Wanneer je stelt, dat je moet uitgaan van de theorie en de praktijk, dan kun je dat b.v. in christelijke zin heel eenvoudig doen. De christelijke theorie is: Heb uw naasten lief gelijk uzelve. Slaat men u op de linkerwang, keer de rechter toe. (En zeg niet net als de boer: Maar de derde klap, jongen, die is voor u.) Dat is verder dus: Strijd niet; dwing niemand iets op maar ga verder, als ze je niet aanvaarden. In de praktijk is het precies het tegenovergestelde. Hier kun je wel zeggen, dat er ergens een band tussen die twee bestaat. Ja, maar dat is een band, die kunstmatig is gelegd. In de praktijk komt het hierop neer s Ik handel. Aan de hand van de gevolgen, die mijn handelingen hebben, weet ik wat ze waard zijn. Aan de vrucht kent men de boom. Maar in de innerlijke wereld, in de filosofie geldt: Wat ik in mezelf denk en wat in mijzelf harmonie wekt, is goed. Die twee dingen zijn vaak volkomen verschillend. Eerst wanneer je die twee dingen tegen elkaar gaat leren afwegen, kom je tot een correctie in de eerste plaats van je daad-beleven; je ziet dus de mogelijkheid om andere gevolgen te wekken uit dezelfde daad. In de tweede plaats leer je in te zien, dat datgene, wat je vrede gaf, niet de volledig juiste weg is, maar dat je die vrede op een andere wijze ook kunt vinden. En dan kom je tot een samenwerking van theorie en praktijk en daaruit is pas een volledige inwijdingsgang mogelijk. Maar er werd scherp gesteld: of het één of het ander. Je begint met of het één of het ander. Ja, juist. En dan kom je vanzelf van het één op het ander en weer terug. Ja. Mag ik een eenvoudig voorbeeld geven? U kunt uitgaan van de praktijk. Dus u zegt: Ik doe dit en dat; dat heeft voor mij deze gevolgen; daarin voel ik mij dus prettig. Maar op een gegeven ogenblik moet u zich dat prettig voelen gaan verklaren. U komt dan in de theorie. U gaat dus voor uzelf een gedachtewereld opbouwen, waaruit blijkt dat die handelingen dat gevolg moeten hebben. Maar nu hebt u dus theorie en praktijk. Het gevolg is, dat u nu moet gaan kiezen, want die theorie gaat verder dan de praktijk ging. Houdt u zich nu bij de praktijk 136

ORDE DER VERDRAAGZAMEN of zult u zich aan de theorie houden? Houdt u zich aan de theorie, dan is dat heel erg mooi, maar er komt toch een ogenblik dat u dat weer aan de controle van de praktijk moet onderwerpen. En nu kunt u ook omgekeerd beginnen. U moet eerst beginnen met een theorie. Maar er komt een ogenblik, dat die theorie op zichzelf niet bevredigend meer is of ze moet praktisch bruikbaar zijn. Is ze praktisch bruikbaar, dan blijkt echter dat de theorie uitgebreid moet worden of dat de praktijk wijziging van de theorie vraagt. En zo ga je verder. Dus die keuze wordt steeds herzien. Herzien is niet het goede woord. De keuze wordt steeds aangevuld met nieuwe gegevens. De actieve weg heeft twee mogelijkheden: a. vanuit het innerlijk; b. vanuit de wereld. Heeft tussen deze twee niet steeds een wisselwerking plaats? Neen. Er zijn mensen, die vanuit de gevoelswereld handelen, dus vanuit de innerlijke weg. En wat de wereld dan doet of zegt is eigenlijk maar secundair. Zij blijven steeds van hun impulsen uitgaan. Handelen wij vanuit de wereld, dan gaan wij uit van de wetten van de wereld en die zullen over het algemeen onze gevoelens en onze innerlijke wereld aardig in bedwang kunnen houden. Er is dus altijd een factor superieur in de benadering. En die superieure factor noemen wij dan de heersende, de bepalende. Op deze manier zijn er dus inderdaad twee wegen, die wel degelijk scherp van elkaar gescheiden moeten worden. Pas wanneer je veel verder bent in je bewustwording, komt er misschien een ogenblik, dat gevoelswereld en de wereld zelve tot een harmonie kunnen komen. Maar op dat ogenblik moet je daarnaast ook weer zoveel geestelijke waarden bezitten, dat die wegen op zichzelf van minder belang worden. Er is gezegd: harmonie, zelfs als deze niet kosmisch is. Heeft harmonie niet altijd een kosmische oorsprong? Er was eens een orkest. Een trompet en een trombone speelden samen vals, maar toevallig precies gelijk. Ze waren met elkaar in harmonie, maar t.o.v. het orkest waren ze verduveld disharmonisch. Harmonie behoeft dus niet altijd kosmisch te zijn, maar ze veronderstelt tenminste één gelijke waarde, waarmee men volledig harmonisch is. Harmonie vraagt twee waarden, maar vraagt niet onbeperkt en zonder verdere bedingingen de gehele kosmos. Dus niet elke harmonie behoeft kosmisch te zijn. Er staat: Wie de weg van de twee zuilen is gegaan en de derde zuil (de zuil op de overbrugging) in zich heeft vernietigd, kent in zich het volledig Goddelijke. Waarom moet die zuil vernietigd worden, waar in die zuil de eenheid der tegenstellingen reeds is bereikt? Er is hier gezegd: de zuil op de boog, ofwel de continuatie van gedifferentieerd leven achter het z.g. verblindend licht of – wanneer u het anders wilt stellen – boven de bekroning en omvatting van alle kenbare kosmische waarden. Degene, die zich bewust wordt in de kosmos, kan verdergaan in de wereld van het onbekende en herleeft a.h.w. in een nieuwe kosmos. Wanneer hij echter deze nieuwe kosmos in zichzelf vernietigt, wordt hij een met zijn eigen kosmos. En in het wezen van deze kosmos is hij tevens identiek met elke mogelijke kosmische wereld, ongeacht de sferen of werelden, waaruit ze zijn opgebouwd, daar de Persoonlijkheid, die alle dingen gelijkelijk schept, in alle gelijkelijk aanwezig is. Dientengevolge dient men de zuil van het z.g. hoge of lichtend verschijnsel in zichzelf te vernietigen en daarvoor in de plaats de aanvaarding van het totaal te stellen. Dat is de zin van deze woorden. U stelt, dat de praktische esoterie gebaseerd kan zijn ofwel op een zeer nauwkeurig omschreven, en bepaalde inwijdingsschool en dan ook maar in één richting; danwel op kosmische harmonie, maar dan door het ik op de wereld gericht en geprojecteerd. Mijn vraag is tweeledig: Is niet het doel van elke inwijdingsschool de bewustwording van God in het ik, wat men door de spreuk "Ken uzelve" tot uitdrukking brengt, zodat de ene richting waarover u spreekt feitelijk universeel is en alle scholen omvat, daar alle deze kosmische bewustwording beogen? De tweede vraag is: Impliceert dit streven niet, dat het ik op de wereld gericht en geprojecteerd wordt? Hoe zou anders de kosmische bewustwording kunnen worden verkregen? Bij de behandeling van het vinden van de eenheid der tegenstellingen stelt u, dat als dit is gelukt wij weer gaan beginnen, waar wij eens in de tegenstellingen zijn aangevangen. Kunt u verklaren hoe dit te rijmen is met de verworven bewustzijnsverdieping? 137

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Wat die laatste vraag betreft, kan ik het mij heel erg gemakkelijk maken, wanneer ik u mag aanbevelen de esoterische les, gegeven naar ik meen op de laatste of voorlaatste vrijdagavond, na te lezen en wel waar het gaat over het piramidevoorbeeld in de esoterie. Wat betreft de andere vragen kan ik dit stellen: Op het ogenblik dat men volgens nauwkeurig gestelde regels en beperkingen (want dat zijn het in feite, ongeacht de ruimheid, die ze in zichzelf schijnen te bevatten) streeft naar een kosmische bewustwording, is dit streven eenzijdig. Want elke beperking betekent uitsluiting van een deel van het eigen wezen. Daardoor ontstaat een onderdrukking van grote delen van het eigen ik (zowel geestelijk als stoffelijk) en dus ook een eenzijdige ervaring en openbaring. Wanneer men de innerlijke weg echter volgt en zichzelf dus volledig in de wereld projecteert, dan doet men dit niet aan de hand van een oordeel, dat d.m.v. regels door anderen is gesteld, maar men uit zich volledig zoals men is. Men doet dit echter in harmonie met alle dingen. En het is juist dit zich geheel uiten in harmonie, dat het gehele proces onmiddellijk kosmisch maakt. Bij de eenzijdigheid kunnen wij komen tot beperkt kosmisch begrip en uit dit beperkt kosmisch begrip zullen we moeten terugkeren tot een volledig kosmische beleving, nu niet meer gebonden aan een bepaalde esoterische school of aan zeer bepaalde regels en richtlijnen, maar volledig uit onszelven voortkomend. Nu wil ik t.o.v. vraag drie nog even kort dit opmerken: Wanneer u een bepaalde reeks van innerlijke bewustwordingsvormen hebt doorgemaakt, staat u op het punt van uitgang. D.w.z. de totale levensloop en levensgang in elke kosmos is voor de ziel te allen tijde uit te drukken als kringloop. Wanneer de verdieping innerlijk optreedt, kan de betekenis van de kringloop zich wijzigen, maar op zichzelf blijft zij gelijk. Wanneer echter de volledige bewustwording wordt bereikt, is men de totale cirkel en niet slechts een deel ervan. Hierover is overigens reeds in één der lessen gesproken. Een grondbeginsel van de O.D.V. is de volmaaktheid van de schepping. Waar wij niet de totaliteit beleven maar slechts een fragment van die totaliteit, is deze schepping voor ons beleven niet volmaakt. Dit is slechts een bewustzijnskwestie, want volmaaktheid kan niet onvolmaakt zijn. Maar heeft het dan nog zin iets te bevorderen of af te remmen in de wereld der verschijnselen? Dan is wreedheid en misdaad, toch evenzeer een deel van de volmaaktheid? Ongetwijfeld. Wanneer wij stellen, dat God eenmalig en volmaakt Zijn wezen heeft geopenbaard en als zodanig de totale schepping volmaakt is, zullen we steeds weer stuiten op de onvolmaaktheid der dingen, die wij zelf ervaren. De stelling "Het is hier ons eigen bewustzijn, dat ons de onvolmaaktheid doet zien en de volmaaktheid voor ons verhult" is o.i. volledig juist. Echter blijft er één vraag: n.l. de vraag of het tot de vervolmaking van bewustzijn behoort om actief de onvolmaaktheden te bestrijden, ongeacht het feit dat dit in zich misschien zinloos is of dat men in een aanvaarden van het onvolmaakte verder moet gaan. Daarbij zou ik de volgende elementen naar voren willen brengen. In de eerste plaats: Wanneer ik in mijzelve tracht iets te verbeteren of wel in de wereld onrecht, onjuistheid, wreedheid e.d. tracht te bestrijden, zo doe ik dit toch zeker vanuit mijn eigen begrip van goed, dus vanuit een voorstelling van hetgeen de volmaaktheid moet inhouden. Dat dit begrip eenzijdig is, is het gevolg van mijn eigen ontwikkeling en bewustwording. Ik kan dus die waarden niet begrijpen. Maar zou ik ze aanvaarden zonder in staat te zijn hun rol in het geheel te bevatten, zo zou ik tot een geestelijke stilstand komen en mijn eigen bewustwording benadelen. De bestrijding van het kwaad, het onaanvaardbare in de wereld, is dus niet het bestrijden in feite van de bestaande toestanden of van een onvolmaaktheid in de goddelijke schepping; maar het is het in onszelf actief blijven om door voortdurende ervaringen – dank zij deze strijd – een steeds juister begrip te krijgen van wat volmaaktheid in feite is. Zo kan het begrip, dat wij in onszelf dragen en het contact, dat wij vanuit onszelf kunnen hebben met de goddelijke werkelijkheid, ongetwijfeld door een strijd voor het goede aanmerkelijk worden bevorderd. In de tweede plaats zou mogen worden gesteld, dat wreedheid, hardheid, wat u noemt zonde, verval enz., ongetwijfeld een deel van de volmaaktheid uitmaken, want anders zouden ze niet kunnen bestaan. Er blijft echter de vraag, of wij deze dingen wel juist zien en begrijpen. Wij zullen dus moeten trachten deze verschijnselen beter te begrijpen. En een begrijpen houdt in, dat wij zo niet bestrijden zonder ze eerst beschouwd te hebben. Bovendien dat wij zeker niet mogen uitgaan van het standpunt: ik vind het niet goed, dus is het niet goed. En verder zou 138

ORDE DER VERDRAAGZAMEN hier de gevolgtrekking aan verbonden zijn, dat wij – oordelend vanuit een zeer beperkt en persoonlijk standpunt – goed en kwaad over de gehele wereld willen meten aan onze eigen gedachte, niet eens aan onze eigen daden. Wanneer we dit doen, is het reeds duidelijk dat de maatstaf verkeerd is. Daarom lijkt het mij beter om slechts te strijden tegen onrecht, onrechtvaardigheid, wreedheid etc. in zoverre dit noodzakelijk is volgens ons eigen gevoelen en inzicht, met de wetenschap dat wij daarbij waarschijnlijk weinig zullen bereiken, maar dat wij in feite voor onszelven een juister inzicht krijgen en aan de hand van onze ervaringen een beter begrip zullen kragen voor de werkelijkheid, die er achter verborgen is. En de derde opmerking, die ik zou willen maken, is deze: Wanneer de mens de goddelijke volmaaktheid kent, kan hij niet meer als mens bestaan. Want het ogenblik dat u nu kent is slechts een heel klein brokstukje ruimte en tijd van een volmaaktheid, die ongetelde sferen en eeuwen omvat. Zo is het feit, dat men mens is volgens eigen bewustzijn en leeft gecentraliseerd in een menselijk lichaam, op zichzelf reeds een bewijs voor een tekort aan begrip voor de werkelijkheid. Wij kunnen echter dit begrip alleen uitbreiden, wanneer wij b.v. in het menszijn ons begrip eerst tot verschillende sferen uitbouwen en op den duur ook andere wezens, die tot nog toe als "niet-ik" zijnde beschouwd werden, in dit ik-begrip kunnen opnemen. Elk streven onzerzijds, dat – juist of onjuist – erop gericht is harmonie te scheppen tussen onszelf en andere sferen en werelden danwel andere wezens, elk streven van onszelf uitgaande, dat erop gericht ia anderen geluk te bezorgen volgens ons boste begrip, mits wij hun vrijheid daardoor niet beperken, is dus niet alleen aanvaardbaar, maar zelfs noodzakelijk. Want alleen zo kunnen wij uit deze zeer enge beperking van loven komen tot een overzicht van het totale leven en dus ook tot een begrip van de volmaaktheid, die God in Zich draagt, uit Zich voortbrengt en ook in ons openbaart. Dus het is eigenlijk onze beperktheid, die ons doet streven naar verbetering? Inderdaad. Maar het is alleen ons streven naar verbetering, dat het ons mogelijk maakt onze beperktheid te overwinnen. Dat vloeit er ook uit voort. Dat is nu eenmaal de boom van kennis van goed en kwaad. Vanaf het ogenblik, dat je oordeelt, kun je God niet meer redeloos aanvaarden. Dientengevolge moet je je bewustworden van de rede, die er in schuilt, eer je tot een aanvaarding kunt komen. En om dat te doen moet je eerst ervaring hebben en die ervaring krijg je alleen dus door zoveel mogelijk de zaak ten goede te richten volgens je eigen idee. Maar het voorbeeld, dat in de les gegeven werd, voor degene die aanvaardt (de innerlijke weg gaat), die zou dus alles wat hem in zijn leven overkomt en wat anderen overkomt, moeten zien als een uiting van de goddelijke wil en er zich dus niet tegen verzetten en er niets aan veranderen. Neen, omdat hij de innerlijke weg gaat. Maar die innerlijke weg gaan is heel wat moeilijker dan u denkt. Veel mensen menen, dat die innerlijke weg een kwestie is van denken, maar dat is niet waar. De innerlijke weg gaan is een kwestie van een leven met alle krachten en alle sferen gelijktijdig. Daaruit volgt dus wel, dat als je die innerlijke weg gaat, je eigenlijk passief moet worden. Het beste voorbeeld van een beginfase hiervan is het verzet, zoals Gandhi dat gepredikt heeft. "Ik weiger onrecht te doen. Ik weiger onrecht te aanvaarden. Maar ik zal geen hand opheffen om onrecht de wereld uit te helpen behalve door mijn eigen passiviteit. En mijn actieve steun geef ik alleen aan degenen, die dit begeren." Dat is het begin. Kunt u iets dieper ingaan op de eenheid, waarbij naar buiten toe geen. scheiding wordt erkend tussen de individuen, doch waarbinnen elk individu zijn eigen wezen blijft behouden? Ik mag het misschien heel eenvoudig zeggen, want om daar nu dieper op in te gaan is eigenlijk niet nodig. Hebt u wel eens aan een menselijk lichaam gedacht? In een menselijk lichaam zijn een oneindig aantal cellen saamgebracht. Elke cel is zichzelve. Maar wanneer je het onderscheid tussen de cellen vergeet, worden ze tot weefsels. En wanneer je het onderscheid tussen de weefsels vergeet, komt er de lichamelijke vorm (het voertuig) mens of dier uit voort. Zo is het ook wanneer wij die innerlijke weg gaan. Wij erkennen geen feitelijk onderscheid meer tussen de individuen. We gaan niet zeggen: mijnheer Jansen doet zus, maar Pieterse doet zo. Neen, we gaan zeggen: de mensheid doet. En: de geest doet. We gaan geen individuen meer erkennen. Dan bekijken we dus al i.p.v. de cellen van het goddelijk lichaam a.h.w. de weefsels en zullen we dus veel beter kunnen begrijpen wat er zich in afspeelt; en zullen wij vóór alles ook begrijpen, hoe wij – in die weefsels opgenomen – een zeer bepaalde taak en werking hebben, alleen al door het feit dat we bestaan. Dat is alles, wat ik meen 139

ORDE DER VERDRAAGZAMEN erover te moeten zeggen. Ja, het beeld is duidelijk. Maar u hebt toch ook eerder gezegd, dat er bepaalde groepen zijn, die a.h.w. samensmelten en als een eenheid naar buiten optreden. Inderdaad, maar dat is de kwestie van de geest en dat is o.m. behandeld aan de hand van het begrip tweelingzielen. Dat is nu weer een kwestie van entiteiten, die zich daarvan bewust zijn geworden t.o.v. elkaar. Die gaan elkaar dus bewust aanvullen. En dan mag ik daar weer als voorbeeld nemen: Er zijn een aantal weefselcellen en die maken tezamen a.h.w. een klein wigvormig element uit van de vele elementen, waaruit een spier is opgebouwd. Dat is dus die vorm. Maar dit is een kwestie van bewustzijn. Dus het voorbeeld op zichzelf geeft aan, hoe het in feite is. Hetgeen u citeert wil alleen zeggen, dat men dus tot dit begrip kan komen, door a.h.w. de innerlijke begrenzingen te verbreken en naar buiten toe elkaar voortdurend en geheel aan te vullen en zo een eenheid te worden voor de buitenwereld. Zoals het lichaam ongetwijfeld uit onnoemelijk veel verschillende cellen enz. bestaat. Als u alleen die verschillen van de cellen, die er in het menselijk lichaam zijn, moet gaan opsommen, dan hebt u wel even tijd nodig. Toch is het naar buiten toe één lichaam, omdat hun onderlinge verhouding en samenwerking naar buiten toe het geheel als één entiteit doet fungeren, materieel. Over de bezieling zullen wij dan verder niet eens praten. In het voorbeeld van die ketting, dat u de vorige maal hebt gegeven, is daar een schakel dan ook een voorbeeld van zo'n eenheid? Dat kan heel goed zijn, b.v. een schakel in een ketting van tijd. Laten we zeggen: er is de keten van de tijd; en daarin is een bepaalde groep. Wanneer die bepaalde groep tot eenheid wordt, wordt ze een schakel. En wanneer de groep dus zo haar werk vervuld heeft, laat zij niet achter een totaal onafgemaakt, uitgerafeld stukje wereldwerk, maar een afgesloten periode. En zodra die ring afgesloten is, de periode dus voltooid is, kun je voortgaan naar de volgende schakel en zal je daarvan ook weer deel kunnen uitmaken of van een verderop liggende schakel. Dus dat kun je beschouwen als een voorbeeld van zo'n eenheid? Ja. Dat kun je eventueel doen. Ik vind mijn eigen voorbeeld mooier, maar dat is ongetwijfeld ijdelheid. Kan men het begrip liefde vertalen door saamhorigheid? Ik zou het niet graag doen. Want in een kudde bestaat een enorm gevoel van saamhorigheid, maar dat is nog allesbehalve liefde. Er zijn families, waarin dat saamhorigheidsgevoel zo groot is, dat men naar buiten toe als een eenheid optreedt, maar naar binnen toe kunnen ze elkaars bloed wel drinken. Dus ik zou liefde niet graag willen vertalen met het woord saamhorigheid. Ik zou liefde – u hebt de vorige keer verschillende definities ervan gekregen – willen vertalen als bewust gevormde eenheid, waarbij men de ander als deel van zichzelf aanvaardt en zichzelf als deel van de ander beschouwt; onafhankelijk van alle verschijnselen, dus zonder enige conditie. Kunt u er niet één woord voor geven? Ik geloof, dat ik liefde misschien het best kan aanduiden als persoonlijkheidsversmelting. Dat geldt n.l. zowel voor het mundane als voor het kosmische en alle tussenliggende dingen. Het bewustzijn van de goddelijke liefde eveneens, versmelting van het ik met het Goddelijke enz. Op Goede Vrijdag besprak de eerste spreker Jezus' leven en sterven, gezien als een analogie van de oeroude vruchtbaarheidsmysteriën. Jezus' offer was het aanvaarden van de kruisiging. En hoe moeten wij een dergelijk offer terugvinden bij de Eleusinische mysteriën, waar Demeter de plantengroei stopzet om haar dochter terug te brengen, wat slechts gedeeltelijk gelukt. Welk offer bracht Ishtar om Tammuz terug te winnen en Aphrodite om Adonis te doen herrijzen? Dat is een tamelijk ingewikkelde mythologische vraag. Ik zal het algemeen beantwoorden. In alle gevallen is er een verloochening van eigen positie en mogelijkheden, waar men – totaal levend in de ander ongeacht de resultaten – tracht om de ander te bevrijden. De overeenkomst b.v. tussen Demeters resultaat en dat van Ishtar spreekt al haast vanzelf. Wanneer wij hier spreken over de oude vruchtbaarheidsmythen, de oude vruchtbaarheidsgodsdiensten, dan maken wij m.i. een onderscheid, dat eigenlijk niet gemaakt mag worden. Mag ik u erop wijzen, dat Jezus ook spreekt over het graan, dat gezaaid wordt? Een deel valt in de vruchtbare aarde en een gedeelte op het gesteente en een deel op de weg 140

ORDE DER VERDRAAGZAMEN en wordt vertreden. Hier hebt u precies hetzelfde. In de christelijke leer speelt het vruchtbaarheidselement een veel grotere rol dan men in onze moderne tijd wel wil aanvaarden en beseffen. Het offer is altijd weer gelegen in een vorm van sterven. Of dit nu is de stilstand van de wereld (Ishtar, Demeter enz.), of het is de stilstand van een persoonlijk bestaan (eigen offerdood), of wel wordt het eenvoudig verwerpen van bepaalde delen van de wereld, of het in zich opnemen van bepaalde delen van de wereld (de Indra-mythe b.v.), dan zien wij toch steeds weer dat de hoofdzaak ervan is: een zichzelf vergeten voor het geheel en uit deze zelfvergetelheid het voortbrengen van vruchten; maar vruchten, die over het algemeen niet volstrekt zijn, maar die bestaan uit tegendelen. In de oude leerstellingen altijd weer een zomer-wintertegenstelling. In de christelijke leer ongetwijfeld de tegenstelling dood en herrijzenis. De. tegenstelling ondergang (het oude testament) en leven (het nieuwe testament) enz. Dus deze gedachtegang van het offer is in feite een ontkenning van het ik als zodanig, terwijl dit ik gelijktijdig als deel van het geheel ten bate van het geheel wordt gebruikt. In elk offer echter blijkt dat in de openbaring (het geopenbaarde) de tegenstelling of de tweeledigheid moet blijven gehandhaafd, omdat anders de openbaring op zichzelf niet meer kenbaar zou zijn. Ik geloof dat ik hiermee het voornaamste antwoord heb gegeven. In alle mysteriespelen (waar u hier op Eleusis doelt) en in praktisch alle mysterieleren vinden wij het element van het offer inderdaad terug. Niet in de eerste plaats, vrienden – zoals men misschien zou denken – als een offerande, maar als een toebehoren. Een éénzijn mét. Het principe van het ware offer is dan ook altijd vrijwilligheid en een vrijwillig voor anderen handelen; dus als deel van anderen voor dezen volbrengen. Het is op deze basis dat b.v. Tammuz terugkeert. Het is op deze basis dat Jezus herrijst, enz. Wanneer u dit beseft, dan kunt u daar esoterisch ook uw les uit trekken. Het gaat noch in het offer, noch in de inwijdingsleer om de wijze van offerande en zelfs niet om het resultaat als zodanig. Het gaat om het feit, dat een bepaalde persoon of persoonlijkheid optreedt als vertegenwoordiger van het geheel. Men steelt voor de mensheid het vuur van de hemel (Prometheus); men sterft en de mensheid van de zonden te verlossen, enz. Daarbij blijkt dus in feite, dat één wezen in zichzelf (en dat sluit volledig aan bij hetgeen hier voorgaand behandeld is) zich vergeten kan als persoonlijkheid en kan worden tot bewuste vertegenwoordiger van het geheel; zich bewust versmeltend met allen en als zodanig voor allen gelijktijdig volvoerend. Dit vinden wij in de oudste offergedachte, dit vinden wij in de kinderoffers aan bepaalde Baäls, dit vinden wij zelfs in de offergedachte van b.v. Kaïn en Abel. Men wil door het offer de eenheid net God tot uitdrukking brengen. Ik breng een offer van vruchten, want de vruchten der aarde zijn mijn voeding. Maar ze zijn uit God; ik zend ze naar God terug; dus zal God door de voeding in mij zijn. En vandaar ook dat Kaïn de duvel in had, toen zijn offer niet werd aanvaard volgens zijn idee. En dat kwam weer voort uit het feit, dat hij niet besefte, dat het ware offer van het levende is "vrijheid" en niet "dood". Ofschoon voor de mens de enige absolute vrijheid de dood is. Maar dat is weer een diepzinnigheid, waarop ik niet verder zal doorgaan. Ik hoop dat ik hiermede iets duidelijk heb gemaakt van deze analogieën en u dus ook duidelijk heb gemaakt, wat de spreker in feite heeft betoogd. Maar opvallend is één ding in dit betoog, n.l. dat Jezus niet alleen behoeft te worden gezien in een uitzonderingstoestand, maar dat dit rustig kan worden gezien als iets, wat hetzij in werkelijkheid hetzij in mythen en sagen, door de gehele geschiedenis der mensheid bekend is en klaarblijkelijk behoort tot een menselijke behoefte, n.l. d.m.v. het offer te communiceren met de Godheid. Bij de Eleusinische kwestie zet Demeter de plantengroei stop, omdat haar dochter geschaakt is door Pluto en die wil zij terughebben. Wat heeft nu dat stopzetten van de plantengroei met het offer te maken? Offert zij hiermede haar eigen wezen als godin van de vruchtbaarheid op, door de vruchtbaarheid stop te zetten? Demeter is de bezieling den aarde. Demeter leeft zolang er leven is op aarde. Als zij alles stopzet, sterft zijzelve. Dat is ook haar enige methode. Zij maakt zichzelf dus tot iets, wat eigenlijk niet meer is en als zodanig Pluto's rijk niet alleen betreden kan, maar zelfs kan ontkomen. Het niet-bestaande is niet begrensd en daardoor kan zij al die dingen doen. Men zou ook kunnen zeggen, dat her offer lag in het feit, dat Kora zes maanden beneden blijft en zes maanden boven is. Nee. Dan komen we weer in de oude Balder-sagen enz. terecht. Daarin ligt geen offer. Dat is 141

ORDE DER VERDRAAGZAMEN de tegenstelling. De tegenstelling is het resultaat van het offer en de tegenstelling maakt de bewustwording mogelijk, waardoor het offer overbodig wordt.

VERANTWOORDELIJKHEID

De Schepper heeft het Al geschapen. Het is Zijn wil en het Al is voortgebracht uit Zijn wezen. Uit Zijn eeuwigheid vormt Hij de tijd, en daarom draagt mij voor al het zijnde zelve de verantwoordelijkheid. Maar de mens, in ziel als beeld van God geschapen, schept uit zichzelve in de tijd een wereld van gedachte en van daden. Voor wat hij in zich schept – niet voor wat de wereld is – draagt hij dan de verantwoordelijkheid. Ik kan niet verantwoordelijk zijn voor wat anderen brengen, voor wat anderen doen. Ik heb de macht niet de geest het denken te benemen, het leven uit te blussen of een oordeel te spreken omtrent goed en kwaad. Maar ik heb wel degelijk de macht al wat in mij bestaat saam te voegen tot wat ik ken als licht en goed, aanvaardbaar, deel van het goddelijke Zijn. 't Is daar, dat mijn verantwoordelijkheid gelegen is. Ik ben niet verantwoordelijk voor dwaasheden van anderen. Maar indien ik weiger om wat in mij leeft tot daad te doen worden en hen van hun dwaasheid te overtuigen – zo het mij mogelijk is – ben ik voor mijn falen het innerlijk weten tot uitdrukking te brengen verantwoordelijk. Wanneer ik de kracht neem van de geest of de kracht van God en ik werp die kracht uit in de wereld, is zij deel van God en heb ik voor die kracht zelve geen verantwoordelijkheid, maar wel voor de wijze, waarop ik tracht haar te gebruiken. Dat, wat ik doe, zélve en niet het gevolg, dat het baart, is mijn verantwoordelijkheid. Indien wij stellen dat God voor alle dingen verantwoordelijk, voor alle dingen aansprakelijk is, dan is er niemand, die dit kan bestrijden. Want Hij is het, Die in alle dingen leeft, het Al in stand houdt en alles mogelijk maakt. Maar wij dragen in onszelven (laat ons dat niet vergeten) de mogelijkheid om al, wat God doet, te zien op onze eigen wijze. Wij dragen in ons de mogelijkheid om licht te vertekenen tot het ons duister wordt en het duister ons als het helderste licht schijnt. Wij zijn in staat om onszelven de leugen voor te houden als een lichtende waarheid en de waarheid zelve te bezoedelen, tot ze de smerigste leugen lijkt. Dat doen wij in onszelven en daarvoor zijn wij verantwoordelijk. De mens meent vaak: Ik ben verantwoordelijk voor de gevolgen van mijn daden. Maar dat is niet juist. Ik ben voor mijn daden verantwoordelijk, niet voor de gevolgen. De daad ken ik, ze komt uit mij voort, ze is een deel van mijn gedachte en van mijn leven, van mijn wezen. Maar de gevolgen ervan kan ik niet overzien. Zij zijn deel van het spel van machten, groter dan mijn eigen vermogen tot denken. Zij zijn het gevolg van werkingen, die ver liggen buiten mijn eigen wezen en die misschien miljoenen mensen omvatten of ongetelde aeonen van jaren en sferen. Daarvoor kan ik niet verantwoordelijk zijn. Ik kan alleen verantwoordelijk zijn voor wat ik zelve doe, voor wat ik zelve denk en wat ikzelve ben. Voor wat ik ben kan ik alleen in zoverre mijzelf verantwoordelijk achten, dat ik de grondeigenschappen van mijn wezen moet aanvaarden. Maar elk handelen telgen mijn erkende goede kant, tégen het lichte, dat in mij woont, moet ik zien als een deel van mijn eigen verantwoordelijkheid. Verantwoordelijkheid gaat ver, want niemand kan de verantwoordelijkheid voor zijn innerlijke wereld overdragen aan anderen. Er is geen priester, die u vergeven kan, wanneer ge in uzelf tegen uzelve handelt. Er bestaat geen wijsgeer, die het duister, dat gij in uzelf hebt opgeroepen, tot licht kan maken. Dat kunt gij slechts zelve. Ik wil verdergaan. Onze God moet een rechtvaardige God zijn, nietwaar? Dan is er geen God, Die kan veranderen, wat wij in onszelven wensen, ook wanneer de uiterlijke vormen voor Hem volledig beheersbaar blijven. Voor wat in ons is zijn wij aansprakelijk. Dat is het doel van de 142

ORDE DER VERDRAAGZAMEN tijd en van ons wezen, waarvoor wij verantwoordelijkheid dragen. Alle disharmonie, die wij wekken, daarvoor zijn wij verantwoordelijk en daarvoor boeten wij ook in zekere zin. Wanneer je moet spreken over verantwoordelijkheid, dan kun je dat t.o.v. de grootste krachten van de kosmos in de volgende zin stellen: Gij hebt mij geschapen, Gij vormt de wereld, waarin ik leef en het voertuig, dat mijn bewustzijn draagt. En hiervoor zijt Gij alleen aansprakelijk. Maar in mij draag ik iets, wat meer is dan de uiterlijke vorm, meer dan de wereld; ja, God, meer dan het feit van de schepping zelve: het kennen van mijzelf, het erkennen van waarheid en van licht, van de kracht, die in mij woont en die Gij mij vrijelijk en onbeperkt hebt gegeven. En zie, zo ik voor het Al aansprakelijkheid ontken, hiervoor en hiervoor alleen zal ik ze aanvaarden. Want hierin en hierin alleen is mijn werkelijke leven gelegen. Ik kan de wereld niet bepalen, waarin ik leef. Dat doet Gij, grote krachten van de kosmos. Ik kan de sfeer niet vormen, waarin ik leef, want dat is een complex samenstel van vele dingen en ik weet niet in hoeverre, gij, grote geesten, niet tenslotte het kader vormt, waarbinnen zich mijn leven in een sfeer zal afspelen. Deze dingen laat ik U. Deze dingen kan ik niet persoonlijk dragen, noch kan ik mij daarvoor aansprakelijk achten. Ik kan ze slechts aanvaarden, moer blijft mij niet. Gij zijt machtig en scheppend en ik ben nog klein en niet volbewust. Maar wat ik ben in die wereld, daarvoor wil ik alle verantwoordelijkheid aanvaarden. Gij hebt mij een weg getoond, maar ik ga de weg, die mij bevalt, de weg die ik kies en niet de weg die Gij mij wijst. En daarom ben ik daarvoor verantwoordelijk. Ik ben vrij om te gaan. Ik leef, maar in mij leven de gedachte en de beelden, die niet Gij mij opdwingt, maar die ik in mijzelve wens en die uit mijzelve voortkomen. Datgene, waaraan ik toegeef, dat beheerst mij; en datgene, wat ik ontken, kan ik onderdrukken. Daarom ben ik daarvoor verantwoordelijk. Voor mijzelve ben ik volledig aansprakelijk, God. Maar voor alles, wat ik doe in Uw wereld, wat ik doe in Uw schepping, wil ik aansprakelijk zijn voorzover het in mij ligt. En wat buiten mij ligt is Uw terrein, niet het mijne. Indien ik mij daarvoor aansprakelijk zou stellen, ik zou een deel van Uw wezen en Uw wereld voor mijzelve opeisen; een dwaasheid, omdat ik het niet eens bevatten kan. Ik ben verantwoordelijk voor al wat ik ben, voor al wat ik doe, in mijzelve en uit mijzelve. Laat dit voldoende zijn. Laat mij dan deze verantwoordelijkheid dragen. En leer mij met de werelden, die Gij mij schept, op welke wijze deze verantwoordelijkheid het best gedragen wordt. En leer mij hoe de wereld, die in mij geschapen is door mijzelf – al is het vanuit Uw wezen en Uw kracht – het best kan beantwoorden aan Uw werkelijkheid en Uw wezen. Opdat ik eens ook deze verantwoordelijkheid neerleggen mag, wetend deel te zijn van Uw schepping, wetend wat ik ben in Uw schepping en erkennend, dat – waar alle dingen uit Uw wil komen – mij slechts het verheugd ondergaan, het vreugdig aanvaarden van het totaal van het zijnde overblijft. Dit en dit alleen, mijn God, vraag ik U. Deze verantwoordelijkheid weet ik te dragen en zal ik dragen, tot het einde is bereikt. Alleen wie zo zijn verantwoordelijkheid durft uit te drukken, weet wat verantwoordelijkheid is. Maar wie zich laat opschroeven en opjagen tot het dragen van verantwoordelijkheden, die niet in hem leven en niet in zijn gedachte bestaan, maar slechts uiterlijk zijn, is een dwaas, een pion op het schaakbord, waarmee groteren en anderen spelen, slaaf van een toeval, dat hij niet beseft. En daardoor vaak ontrouw aan zichzelve en de verantwoordelijkheid afwijzend voor het enige, wat van waar belang is eigen innerlijk leven, eigen innerlijke groei en eigen innerlijk bewustzijn, plus alle bewuste uiting daarvan.

143

ORDE DER VERDRAAGZAMEN

Esoterische Kring 1960-1961

Nummer 9 – 9 mei 1961.

VRAGENGEDEELTE

Goedenavond, vrienden. Wij zullen deze bijeenkomst beginnen met het nagaan van eventueel niet heldere punten van de vorige bijeenkomst. "Degene, die de magie beschouwt als een normaal werktuig, zal met deze magie weinig of niets kunnen bereiken, tenzij deze houding uit een voorgaande scholing voortkomt." Wat wordt hiermede bedoeld? Wanneer u magie gebruikt, dan berust deze voor een zeer groot gedeelte op innerlijke afstemming. Dat wil dus zeggen, dat uw innerlijk wezen moet harmoniëren met de krachten, waarover u tracht te beschikken. En waar wij hier vooral uitgaan van de witte magie, zal het u duidelijk zijn, dat wanneer u iets als normaal gaat beschouwen, daardoor de innerlijke bewogenheid teloor gaat, die u kan brengen tot de juiste harmonie en de juiste bereiking. Alleen een mens, die een gehele scholing heeft doorlopen en dus ook heeft geleerd zichzelf – zonder dat daarbij de emoties een grote rol behoeven te spelen – in te stellen op elk willekeurig vlak, waarmede hij zou willen werken, zal dus in staat zijn om werkelijk blijvende resultaten te produceren, ook zonder deze emotionele bewogenheid, die – zoals reeds gezegd – voortvloeit uit de geaardheid van het magisch werk. "In het gemiddelde van de kosmische uiting zijn aanwezig alle harmonischen, die op enigerlei wijze in verband of contact staan met één der door een magische groep bereikte werelden, zowel als met hun eigen wereld. Waar de vertakkingen van lot en binding in tijd en ruimte praktisch onbeperkt zijn, kan worden gesteld, dat in elk moment en op elke plaats te allen tijde praktisch de gehele kosmos in het "ik" kan worden beleefd." Het kost mij moeite te aanvaarden, dat waar een esoterisch-magische groep – voor zover ik heb begrepen – uit een beperkt aantal personen bestaat, hun ramificaties een behoorlijk gemiddeld beeld van de gehele kosmos zouden kunnen bevatten, waardoor dezen zouden kunnen worden verlicht. U gaat uit van het standpunt, dat hier sprake is van een stoffelijke en onderlinge uitwisseling. Maar mag ik met een heel eenvoudig voorbeeld iets anders stellen? Wij nemen één persoon uit deze groep, n' importe qui. Dan kunnen wij stellen, dat deze persoon in een zevental incarnaties contacten heeft gehad met b.v. de priesterschap, het volk en de slavenvolkeren van Atlantis en daarin zijn banden en bindingen heeft gekend. Daarna heeft hij contact gehad met een Egyptische of Babylonische periode en daarin contacten en bindingen gehad. Tussen deze beide incarnaties lag een periode van geestelijk bestaan op drie verschillende vlakken en op elk dier niveaus heeft hij bepaalde bindingen tot stand gebracht. Dat wil dus zeggen, dat hier sprake is van een lotsverbondenheid in één persoon over slechts twee incarnaties met één tussenliggende periode, die duizenden contacten kan betreffen. Elk van die contacten op zichzelf kan een harmonisch punt vormen. Over een zevental incarnaties zal het getal der zo ontstane relaties in één persoon waarschijnlijk vele miljoenen bedragen. Deze. miljoenen zullen omvatten zowel hogere geestelijke krachten en geestelijke leraren, met wie de persoon in aanraking is geweest, als wezens aan wie hij bescherming heeft gegeven b.v. tijdens zijn incarnatie en die op het ogenblik nog behoren tot het lagere vlak. Het gevolg is, dat dus in de geest (en niet in de mens mentaal de mogelijkheid ligt tot een harmonie, die inderdaad praktisch reeds elk bestaanbaar en voor hem kenbaar vlak in de kosmos beroert. Stel nu verder, dat deze groep b.v. bestaat uit 33 personen; of als u het liever hebt uit 12, om het eenvoudig te houden. Dan blijkt, dat zij onderling gereleerd zijn, maar elk voor zich zoveel verbindingen heeft, die elkaar ook weer ontmoet hebben, dat daaruit een contact bestaat, dat 144

ORDE DER VERDRAAGZAMEN – laten we zeggen – 150.000.000 zielen omvat. In deze zielen treffen wij wezens aan, die directe toegang hebben tot het kosmisch geheugen en die beheersing van de tijd hebben. Wij treffen er ook de eenvoudigen in aan, die nog leven praktisch gebonden aan natuurverschijnselen op mineraal vlak in planten en dieren. Is het u nu duidelijk, dat uit deze gemiddelde gegevens inderdaad een beeld van de kosmos kan worden verworven? Terwijl verder door de zo ontstane vele harmonische mogelijkheden elke wereld – stoffelijk of geestelijk – in de praktijk beroerd kan worden? Zijn deze bindingen eenmaal aanwezig, dan kan een harmonie tot stand komen en een uitwisseling van denkbeelden, van krachten en al, wat er verder bij behoort, zoals in het vorige artikel werd aangestipt en tevens in een les, die u – wanneer ik mij niet vergis – 3 maanden geleden is gegeven. Verstaat u onder het woord bindingen alleen vriendschappen of ook neutrale wezens, die je ontmoet, maar die je maar weinig beroeren, hoewel je er toch mee te maken hebt? Onder bindingen verstaan wij elke directe lotsverhouding. Dat kan dus zijn een mens en een dier; het kan zijn mens en mens; het kan zijn mens en plant; het kan zijn een mens en een bepaalde streek en de daarin levende krachten (b.v. dryaden, nimfen). Het zal u duidelijk zijn, dat er echter in die lotsverbondenheid (dus in die binding) altijd een wederzijdse beïnvloeding moet liggen. De geaardheid daarvan is niet beslissend voor het bestaan van de band.

DE ESOTERISCHE EN DE MAGISCHE WEG

Ik wil vandaag weer eens gaan spreken over een ietwat ander terrein. Wij hebben nu getracht de magie in vele vormen te beschouwen en wij hebben daaraan vastgekoppeld het begrip van innerlijke ontwikkeling. Maar waar wij natuurlijk op een gegeven ogenblik voor een keuze komen te staan (de keuze n.l. of wij de weg van de zuiver innerlijke kennis zullen gaan volgen of dat wij de weg zullen gaan volgen van de magie, dus gebaseerd op kennis van verhoudingen, van structuur), zo wordt het noodzakelijk om beide waarden a.h.w. te gaan vergelijken. En dan moeten wij allereerst beginnen – althans m.i. – met de innerlijke mens. Elke mens is een complex wezen. In en uit hem gaan duizenden invloeden de wereld in van de stof en van de geest. De geest, die in hem leeft, heeft haar eigen wereld en blijft met die wereld verbonden. Er zijn voortdurende uitwisselingen van kracht met die wereld. Maar de mens kent zichzelf onvoldoende. Dit gebrek aan zelfkennis maakt soms een reus machteloos, wanneer hij staat tegenover een dwerg. Een dergelijke ontkenning als het ware van eigen wezen, zoals wij zo vaak zien, impliceert verder dat men het slachtoffer wordt van vele krachten, waarover men eigenlijk een heerschappij zou moeten bezitten. ' Willen wij nu de magische kant kiezen, zo trachten wij het Al te leren kennen en de relaties tussen het Al en het "ik" a.h.w. reglementair vast te stellen. Wij moeten gaan proberen van uit onszelven de krachten te activeren, die voor ons noodzakelijk zijn. We zullen proberen ons eigen wezen en denken uit te dragen, zodat als een echo uit de oneindigheid een directe relatie van gebeurtenissen ontstaat. In onszelf is dat niet noodzakelijk. Werkende in de magie zullen wij trachten magische meesters te worden, magische cirkels, magische ringen e.d. te vormen. Zoeken wij in de esoterie, dan gaat het ten slotte om onszelven. Verschillen te over. Nu zegt de esoterie, dat je jezelf moet leren kennen. En ze geeft u een veelheid van beelden, waaruit u voor uzelve kunt besluiten wat u misschien zou kunnen zijn. Ze geeft u ook de gelegenheid uzelf op de proef te stellen en bindt u vooral via uw innerlijke beleving aan de godheid, die u een steeds duidelijker gestalte vertoont en zo in het weerkaatste licht ook het "ik" duidelijker doet kennen. Als ik esoterisch denk, dan doet de werkelijkheid er weinig aan toe. Het gaat er niet om wat die wereld is, waarin je leeft. Het is onbelangrijk welke krachten je regeren en beheersen. Het is alleen belangrijk, dat je beantwoordt aan de kern van je eigen wezen; dat je – zonder ooit 145

ORDE DER VERDRAAGZAMEN jezelf te verloochenen – voortdurend jezelf kunt en durft zijn. De uitingen zijn a.h.w. de bevestiging van hetgeen je in jezelf gewint. Zo probeer je voor jezelf een eenheid te verwerven met God. En de wijze, waarop dit geschiedt, is onbelangrijk, dat telt niet. De esoterie onttrekt zich aan de geschapen kosmos en keert terug tot de goddelijke kern in het "ik". Maar stellingen – op vele wijzen weergegeven – zou je als volgt kunnen samenvatten: Toen de Schepper Zijn wil uitzond, gaf Hij een vonk van Zijn wezen en Zijn licht; en ziet, dat werd zich van zichzelve bewust en zo werd ik geboren in het Al. Maar God schiep in Zijn weten volmaaktheid. En zo is mijn werkelijk wezen volmaaktheid en deel van Zijn wezen. Zolang ik dit niet besef, zal ik vreemd in de wereld zijn; ik zal ver staan van alle bereiking en voleinding; ik zal niet juist kunnen handelen en denken; mijn geest zal in vele gevallen vertroebeld zijn door waanideeën en -voorstellingen, zelfs in de werelden van de geest. Maar wanneer ik in mijzelve de goddelijke kracht aanvaard en voortdurend streef naar het erkennen hiervan met elk middel, dat mij ter beschikking staat, zo zal ik meer en meer de vonk in mijzelve vinden en daarmede ook mijn werkelijke persoonlijkheid, het wezen dat ik ben in de kosmos. Heb ik dit gevonden, zo zal ik – mijzelf erkennende – ook beseffen, welk deel ik ben van de schepping en van de Schepper. Onttrokken aan een zelfstandig bestaan – maar bewust van mijzelve – zal ik ingaan tot de Schepper en Diens volmaaktheid volgens Zijn wil openbaren. Er is natuurlijk aan de esoterie meer verbonden dan dit, maar in deze korte zinsnede ligt de kern van alle esoterisch denken en streven. Stel daartegenover nu de magie. De magie wil zichzelve niet prijsgeven en kan dit ook niet. Zij gaat uit van de feitelijke toestand: ik leef in deze wereld. Zij erkent: er is een God. Zij erkent zelfs, dat er een direct contact bestaat tussen het "ik" en deze God; evenals zij beseft, dat er uit die God contacten zijn met alle krachten en dat door het "ik" met vele krachten een soortgelijk contact tot stand kan worden gebracht. Zij vraagt zich niet af: Wat is Gods volmaaktheid? Zij vraagt zich af: Wat zijn de begrenzingen daarvan? De magie tracht in het kennen van wetten en het wezen der dingen in de openbaring van al, wat geschieden kan, de verschillende werelden en sferen tot een harmonisch samengaan te brengen; voor zich de feitelijke werkelijkheid zodanig te beïnvloeden, dat zij meer en meer gaat beantwoorden aan het "ik". Dus hier wordt de wereld a.h.w. mede gevormd naar eigen beeld en denken. En wanneer dit beeld en denken op God is gecentreerd, zal het magisch werken ongetwijfeld goed zijn. Maar de magie kiest de weg van buiten naar binnen. De esoterie kiest de weg in zichzelve en komt eerst door de erkenning van de Godheid in volledige werkelijkheid tot een heropenbaring van het "ik" (maar a.h.w. onder goddelijke responsabiliteit) naar buiten toe. Voor ons, die u hier onderricht gegeven hebben en ook nog verder geven zullen, zijn natuurlijk beide wegen even belangrijk. Want het gaat om het bereiken van een einddoel en de weg die gevolgd wordt doet o.i. minder terzake. Degene echter, die op aarde een bepaalde weg kiest, zal – vooral wanneer hij daarmede a.h.w. een begin maakt – heel goed moeten beseffen, welke consequenties dit voor zijn eigen leven, voor zijn eigen ontwikkeling en denken heeft. Velen grijpen onmiddellijk naar de magie, omdat zij zeggen: Dit is macht. En zij vergeten daarbij, dat deze macht een grote verantwoordelijkheid en daardoor ook een zeer grote zelfbeperking zal vergen. Zij grijpen naar de magie, omdat zij zeggen: Hier vinden wij een methode tot bereiking. Maar zij beseffen al te vaak niet, dat een dergelijke methode tot bereiking in zeer vele gevallen verre ligt van wat zij als normaal leven beschouwen; dat de magie – evenzeer als de esoterische weg – overpeinzingen vraagt en voortdurende arbeid; dat zij – zij het met een ander doel – evenzeer bepaalde onthoudingen maar ook bepaalde daden zal vragen. Het is daarom, dat ik u deze magische weg nog een keer in al zijn verplichtingen wil schetsen en ook met al zijn moeilijkheden. Wanneer u op magische wijze begint te streven, zo zal het vaak lang duren, voordat u ver genoeg gegroeid bent om bepaalde delen daarvan werkelijk goed te hanteren. Verwacht van de magie geen wonderen. Zij is zo sterk gebaseerd op invloeden als hypnose, autohypnose, suggestieve waarden en daarnaast beheersing van gedachte-uitstralingen, eigen instelling, het doen ontstaan van juiste stemmingen, dat het heel erg moeilijk is om precies te beseffen, wat je tot stand brengt. Necromantie, het miraculeus oproepen van de geesten van doden, behoort ongetwijfeld ook 146

ORDE DER VERDRAAGZAMEN onder de magie, maar heeft zeer weinig betekenis. Het heeft weinig van doen met de werkelijke magie, die immers het léven tracht te hervormen. Je zult dus allereerst weer genoopt zijn om een zeer grote kennis in jezelf op te nemen en te verwerken. Zonder kennis van de grondwaarden is het onmogelijk om later normaal de magie te leren hanteren. Er zijn korte wegen, natuurlijk. Er zijn korte wegen om te komen tot de juiste incanta-tie, tot de juiste stemmingsvorming, tot het veroorzaken van de juiste trilling. Maar deze korte wegen zijn heel sterk afhankelijk van uzelve, van uw eigen inhoud en stemming op het ogenblik, dat u ze gebruikt. Slechts de meer vormelijke en rituele vormen zullen – vooral voor de beginner – een zekere garantie kunnen geven van slagen; althans van het ontstaan van krachten. Je kunt dus niet gaan zeggen: "O, ik zie dit op mijn wijze en ik zal op mijn wijze verdergaan." De poging, die wij wel eens hebben gedaan om bij het geven van inwijdingsonderricht – ook mede op magisch terrein – voortdurend rekening te houden met de mens, die aanwezig was, bleek tot een mislukking gedoemd. Want men ging eisen stellen, waaraan niets beantwoorden kan, omdat de mens zelf de eis stelt zonder eerst alle voorwaarden tot vervulling daarvan in zichzelf tot werkelijkheid te maken. Wij hebben gezien, dat sommigen veel voor kennisgeving hebben aangenomen en het interessant vonden en misschien erg belangrijk, maar tot een praktisch gebruiken niet konden overgaan. Men had geen tijd, men had geen lust, men had geen energie. Men had niet de zuivere begaafdheid, men moest te lang worstelen om ook maar een enkel adempje van succes, van resultaat te boeken. Vergeet niet, dat de studie van de magische grondslagen – hoezeer ook mede gericht op het erkennen van het "ik" en het Goddelijke in het "ik" – altijd vergeleken kan worden met een academische studie. Een academische studie, die betrekkelijk lang zal duren. Een academische studie verder, die de mens onwillekeurig verwijdert uit de normale maatschappij en hem a.h.w. in een apart kader plaatst, waarbinnen hij eerst zijn kennis moet opdoen, voordat hij tot een meer normale wereld kan terugkeren. Bedenk verder, dat in de magie vele dingen als reinigingen, ademhalingsoefeningen, in bepaalde gevallen dieet, onthouding, enz. een belangrijk deel kunnen uitmaken van een bepaald streven. Dat kennis, die men bezit en redelijke kennis, die men bezit, evenals een z.g. redelijk oordeel, in vele gevallen in het begin terzijde moeten worden gezet; omdat het nu eenmaal evenmin mogelijk is de kernwaarde der magie juist te begrijpen en uiteen te zetten, als het eenvoudig is om aan de hand van de eerste regel van de grammatica, de eerste woorden van een taal, te beseffen hoe deze taal ontstond en waarom bepaalde woorden juist deze vorm hebben. Verder moeten wij erop wijzen, dat in de magie het experiment een betrekkelijk belangrijke rol gaat innemen. En dit experiment is lang niet altijd in overeenstemming met hetgeen een mens aangenaam vindt; het is lang niet altijd een weergave van hetgeen hij interessant of belangrijk vindt zelfs. Toch zal hij moeten experimenteren, omdat hij alleen zo zijn begaafdheden en krachten zal kunnen ontwikkelen. En zelfs dan is voor elke mens ten slotte slechts een beperkte bereiking op dit terrein mogelijk. Wel – en dat mag ik erbij voegen – zal elke magische scholing, die bewust werd ondergaan en ontvangen, ook in andere werelden doorwerken. Men blijft dan meestal met een dergelijke richting verbonden en zal – hetzij van uit een andere sfeer of in een volgende incarnatie – soortgelijke werkzaamheden weer verrichten en dan de profijten kunnen plukken van reeds verworven kennis, voor zover die in de geest werd opgenomen. Nu daartegenover de esoterie. De werkelijke esoterie vraagt eigenlijk zeer veel van het gevoel. Het is niet alleen een kwestie van weten, van het opbouwen van stellingen of filosofieën; het is het aanvoelen van het goede en het juiste. Het is een gevoelsmatig definiëren tussen ik en niet-ik. Het is een a.h.w. vanuit het gevoelsleven voortdurend aanvullen van je eigen persoonlijkheid en al, wat er bij behoort. Nu geeft ook een esoterische ontwikkeling – zeker wanneer zij gebaseerd is op het gevoelsleven – op een gegeven ogenblik een begaafdheid. Maar deze gave moet dan eigenlijk zoveel mogelijk latent blijven. Zij mag niet te veel worden gebruikt, omdat – waar wij immers werken met de gevoelswereld en niet met vaste regels – onze eigen voorstellingen een buitengewoon grote rol kunnen gaan spelen in die esoterie. Soms is er een verwarring tussen esoterie en magie. Zo heet onze kring b.v. "Esoterische 147

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Kring"; en toch is hier in dit jaar aanmerkelijk veel tijd besteed aan het uitleggen van bepaalde principes, die in feite eerder tot de stelregels van het magisch bewustzijn dan tot de zuiver esoterie behoren. Maar je kunt niet beide wegen tegelijk gaan. Je kunt alleen voor jezelf zeggen: Hiertoe voel ik mij het meest aangetrokken. Ik voel dat voor mijzelve deze weg de juiste is. En zelfs dit zul je verschillende malen op de proef moeten stellen, voor je verder kunt gaan. Waar zoals u weet – zij het, als ik mij niet vergis, in beperkte mate – een hernieuwing van inwijdingsschool op het programma staat, lijkt het ons belangrijk om hierop de nadruk te leggen. Wat de materie in meer magische zin inhoudt, hebt u b.v. de vorige maal kunnen waarnemen. Nu wil ik vandaag de andere zijde zo goed ik kan belichten. En deze belichting zal ongetwijfeld een soort meditatievorm aannemen. Want je kunt esoterisch nu eenmaal niet bewustworden, als hierbij niet een zekere flexibiliteit van innerlijk associëren en aanvoelen een richtlijn geeft, die juist voor het "ik" aanvaardbaar is. Ik aanvaard daarbij natuurlijk ook uw impulsen en ik zal ongetwijfeld trachten die mede te verwerken. Ik kan mij niet houden aan de beperkingen, die rede of maatschappij mij opleggen; veel minder nog zelfs dan de magiër, die althans naast zijn eigen systeem en zijn eigen logica ook de stoffelijke logica zou kunnen erkennen. Ik ben. Ik ben deel van alle dingen. In alle dingen leef ik. Er is geen tijd, waarin ik niet ben; er is geen wereld, waarin ik niet besta. Ik ken slechts dit kleine deel, dat ik "ik" noem; maar ik weet dat in mij vele lichtende, krachten zich torenend hoog opstapelen, tot zij ten slotte een hemel bereiken, waarin de werkelijkheid volledig geopenbaard is. In mijzelve kan ik niet beter doen dan te trachten elk voertuig op zichzelf te leren kennen. Wat in mij spreekt uit de geest, moet ik leren verstaan en ik moet het leren begrijpen. Ik moet begrijpen waar de verschillen liggen tussen mijn geestelijke krachten; en ik moet leren begrijpen waar mijn stoffelijke werkelijkheid begint. Ik moet de scheiding leren maken a.h.w. tussen het mij bewegende (het werkelijk "ik") en het schijnbare "ik" (de persoonlijkheid, die ik mij heb opgebouwd). Eerst wanneer ik dit doe, zo kan ik het principe der eenheid (de grote en kosmische éénwording) althans enigszins in mijzelf ervaren. Wanneer ik schouw naar de wereld, zo brengt zij mij vele beelden. Maar ik weet, dat deze beelden waan zijn, ze zijn beperkt. En in deze beperking kan ik nooit dat vinden, wat ik zoek: mijn eigen werkelijk wezen, de Godheid, Die Zich aan mij openbaart, mijn éénwording met de scheppende Kracht Zelve. Wat buiten mij bestaat is onbelangrijk; het is a.h.w. alleen maar het medium dat mij draagt, zoals een schip wordt gedragen door de oceaan. Door in mijzelve steeds verder uit te wieken, steeds meer gedragen door de innerlijke kracht, verkrijg ik een overzicht. Een overzicht, dat niet alleen mijn eigen wereld schijnt te omvatten. Want in mij leeft iets, dat gelijk is aan alles, wat ik ooit beleefd heb en heb meegemaakt: een landschap met steden en torens, met moerassen, grote rivieren, stranden en bergen. Ik moet dit a.h.w. in kaart brengen en daarom moet ik mij steeds verder boven dit "ik" weten te verheffen. Afstand moet je nemen van jezelf. Als een eenzaam toeschouwer moet je staan buiten je eigen leven, buiten je eigen gebeuren. Je moet alle invloeden en krachten a.h.w. zien samenvloeien en nimmer zeggen: "Dit is de wereld, of dit is het noodlot, of dit is karma," maar altijd weer zeggen: "Zie, dit ben ik. Want ik ben alle dingen, die ik ken, ik ben alle dingen, die ik beleef. Zij zijn in mij en ze zijn deel van mijn persoonlijkheid; ze zijn deel van het ongekende, grote 'Ik', dit superego, dit goddelijk deel der schepping, dat zich in mij verwerkelijkt. Ik moet alle dingen kunnen aanvaarden, want niets kan mij van buitenaf worden aangedaan. Alles veroorzaak ik zelf. Niets kan mij van buitenaf deren, niets kan mij aanvallen. Maar ook kan niets mij troosten en niets mij zekerheid geven. Er is geen beroep in mij dan alleen op mijzelve en de God in mij, die ik nog niet erkend heb. Als ik een ster zie, zo kan die ster werkelijk bestaan; maar in mij heeft ze een afzonderlijke betekenis, een afzonderlijke plaats. Hetzelfde heeft een bloem, een mens, een geest; alles tezamen heeft in mij en in mijn kleine kosmos zijn eigen betekenis, zijn eigen zin. En al, wat er buiten geschiedt, is onbelangrijk, Maar de relatie, die deze dingen in mij bezitten, zij zijn de kentekenen en de eigenschappen van mijn eigen werken en denken. Zo mag ik in de esoterie niet spreken over een verlosser, die van buiten komt. Ten hoogste over een openbaring van het Goddelijke in mij, dat mij vrij kan maken, maar nimmer over een 148

ORDE DER VERDRAAGZAMEN kracht van buitenaf, die mij verlost. Ik kan niet spreken over een offer; want het offer, dat ik breng, breng ik in feite aan mijzelve en de kracht, die in mij woont. Ik ben mijzelve en niets meer. En in dit mijzelve zijn leer ik steeds meer begrepen, wat mij mogelijk is en wat mij onmogelijk is. Dat wat mij onmogelijk is, ligt buiten mij. Het maakt geen deel uit van mijn wezen. Het is de wereld buiten en het is onbelangrijk. Dat echter, wat ik kan volbrengen, wat ik kan beseffen, bevatten en begrijpen, leeft in mij. Dit ben ik." Daarom zie je steeds veer in de spiegel van de wereld, die je meent te beleven. Je ziet steeds veer de oorzaken en de gevolgen rond je. Oorzaken en gevolgen, die soms inderdaad vele eeuwen kunnen omvatten en die toch ten slotte steeds alleen maar uit mijzelve komen. Dat is esoterie, vrienden. Ge zult begrepen, dat deze stellingen – hoe schoon en hoe juist ook – voor een mens niet helemaal in de praktijk te brengen zijn. Want er is nu eenmaal een wereld buiten je, waarmee je moet leven. En ook als je die als een deel van jezelf beschouwt, zal ze daarom heus niet meer tolerant zijn of u grotere gaven schenken. Want u droomt een beeld van de werkelijkheid. Maar de werkelijkheid, die ge droomt, bestaat niet. En dat te beseffen, is moeilijk. Te weten dat de krachten, waarop je vertrouwt, eigenlijk alleen maar deel van jezelf zijn, dat voert tot wantrouwen. Je moet ze wel buiten je zien, want anders kun je er niet mee leven. Te weten dat al die gedachte en al die noodzaken, die begeerten en die dwang uit jezelf voortkomen, maakt het uitermate moeilijk om een normaal leven in de stof of in een vormkennende sfeer zonder meer te aanvaarden. Je hebt als mens en als geest in vele fasen behoefte aan iets buiten jezelf, aan een gezag van buitenaf. Maar esoterisch juist denkend bestaat dit niet. Alleen gijzelve zijt aansprakelijk, alleen gij en niemand anders. Alleen gij openbaart. En wanneer gij profeteert, dan profeteert gij uit uzelf. En wanneer ge wonderen verricht, dan verricht gij die wonderen uit uzelf. En wanneer gij fouten maakt, wanneer iets mislukt, dan geschiedt dat evenzeer uit uzelf. Daarom wordt weg van de esoterie in vele gevallen een angstig gaan tussen de niet te beroeren elementen van b.v. verantwoordelijkheid en gezag, de elementen van mode en opvatting en concept en.....de werkelijkheid. Wanneer u een esoterisch systeem gebruikt, dan moet u niet denken dat het esoterisch systeem er is, omdat het waar is. Het is er alleen, omdat het u mogelijk maakt binnen uw eigen werkelijkheid althans iets verder te gaan zonder voortdurend uzelve tegen te houden. Een ieder, die een weg kiest, die op het innerlijk wezen berust en alleen daarop, gaat een zeer moeilijke weg. Begrijp dat wel. U zou het misschien voor een deel kunnen oplossen met geloof. U zou kunnen zeggen: "Maar de geestelijke vrienden willen ons toch helpen." Inderdaad. Maar kunnen wij u helpen? Een vraag, die esoterisch zeer moeilijk te beantwoorden is. Want op het ogenblik dat gij u afstemt op iets buiten u en de invloeden daarvan ondergaat, zult ge n.l. ook de verantwoordelijkheid ervoor van u afwentelen. En dit moogt ge niet doen. Want alleen de waarden die in uzelf bestaan, alleen alles wat harmonisch is met u, kan ook door andere krachten gemanifesteerd worden. Laat ik het zó zeggen: Wanneer u zegt: "Vrienden, help ons," dan geeft u daarmede een bevel. En waar u het bevel geeft en wel aan entiteiten, waarvan u een verwerkelijking kunt verwachten, bent u aansprakelijk voor de algehele verwerkelijking met al haar uitwerkingen, al haar resultaten, waar en hoe dan ook. Ik hoop dat u beseft, dat de esoterische weg niet licht is. Dat alle systemen der esoterie ten slotte toch gebaseerd moeten zijn alleen op dat, wat in u beroerd kan worden. En dat niemand voor u een ontwikkeling kan doormaken, maar dat ge het alleen zelf kunt doen. Ik hoop, dat u dit nu duidelijk is geworden. Gezien het feit, dat ik binnen de esoterie alleen op mijzelve mag vertrouwen en al hetgeen ik ken als deel van mijzelf moet beschouwen, zo is de eerste wet zeker ook: naastenliefde, begrip voor anderen, verdraagzaamheid. Zonder deze waarden in uzelf voortdurend aan te kweken en te bevestigen, kan er geen sprake zijn van een zuiver esoterische bewustwording. Want alles wat u ziet en wat anderen doen is in feite deel van uzelf. En daardoor bent u ervoor aansprakelijk en daarom zou u door te strijden tegen de wereld, eigenlijk strijden tegen uzelf. U moogt corrigeren maar nimmer bestrijden. U moogt tijdelijk negeren, dus voorbijgaan aan bepaalde dingen in het leven; maar u moogt nimmer proberen bepaalde dingen uit te roeien, 149

ORDE DER VERDRAAGZAMEN want ze zijn deel van uw leven. En u kunt uzelf niet vernietigen. Het is duidelijk dat de esoterie, wanneer ze tot haar uiterste consequenties wordt doorgevoerd, een zeer grote verwantschap heeft met het magisch principe. Maar in de magie ga ik niet zoeken naar mijzelf, maar zoek ik a.h.w. naar de band met de wereld. In mijzelf – esoterisch – heeft alleen de gedachtekracht waarde; datgene wat ik in mijzelf verwerkelijk en ontdek. En al het andere daarbuiten is franje en zonder betekenis, tot ik het als deel van mijn wezen erken en weet op welke wijze het past in mijn werkelijke persoonlijkheid. Maar bij de magie grijp ik naar buiten. Ik ga nu niet zeggen, dat alles wat ik ken en beleef, in mij is; ofschoon in feite deze waarheid wel degelijk bekend is en ook gebruikt wordt. Er bestaat n.l. ook een magische regel, die zegt: "Slechts wat je werkelijk in jezelve draagt, kun je gebruiken om van anderen verwerkelijking van je wensen af te dwingen." Maar ik behoef in de magie niet uit te gaan van een absolute kennis. En dat is interessant. In de magie kan een symboolteken, dat voor de wereld en voor de werelden van de geest een vaste betekenis heeft, een machtsmiddel worden, ook wanneer ik de werkelijke inhoud daarvan niet zelve ken. De esotericus kan dat niet aanvaarden, want hij moet erkennen, vóór hij kan hanteren. De magiër hanteert vaak om uit de hantering ten slotte te erkennen, hoe hijzelve staat in de wereld. En zo zal de magiër dus eigenlijk wat esoterie betreft een gewijzigde reeks van gedachte kennen. Hij redeneert zo: Ik ben uit God geschapen en door het feit, dat ik uit die God geschapen ben, verwant met alles in de schepping. Wanneer ik in mijzelve alles elimineer behalve een bepaalde verwantschap, zo zal er een identiek-zijn tussen mij en het ander optreden. En daarom zullen het andere en mijn wezen volkomen gelijk zijn. Deze gelijkheid zal zich zowel openbaren in handelingen en gedachte, als in wil en streven. Door mijzelve te concentreren en te beperken op een klein deel van wat ik ben, kan ik dus buiten mij krachten in beroering brengen; en die krachten weerkaatsen op een zodanige wijze, dat ik ook zelve direct of indirect de gevolgen daarvan kan ondergaan. Voelt u aan waar het verschil ligt? De magiër werkt praktisch. Neen, hij werkt niet praktisch, maar hij gaat van een andere basis uit. In plaats van zoals de esotericus naar binnen toe te werken, werkt hij naar buiten toe. Maar hij moet verdergaan dan dit. Want op het ogenblik, dat hij erkent dat hij een ander – een geest, een deel van de materie of wat dan ook – op deze wijze zou kunnen gebruiken, moet hij ook toegeven dat een ander hem op deze wijze kan hanteren en gebruiken. En daarom is het noodzakelijk, dat hij leert zich te beschermen. Want waar een harmonie, een identiek-zijn optreedt, heeft zowel de andere factor als het "ik" gelijke krachten en rechten. Daarom probeert hij te smokkelen. Een magiër is eigenlijk iemand, die altijd probeert iets over die grens van het identiek-zijn mee te brengen, al is het alleen maar een sterk gevormd voornemen, een sterke wil of een bepaalde kennis. Doordat hij in het identiek-zijn een nieuwe waarde kan meebrengen, kan hij krachtens zijn grotere inhoud het andere, buiten hem liggende deel, inderdaad manipuleren. Hij gaat naar buiten toe en als zodanig verwerpt hij b.v. alles, wat niet onmiddellijk en praktisch in zijn eigen wereld mede te realiseren is. U zegt: De magiër werkt praktisch. Helemaal waar is dit ongetwijfeld niet, Maar zeker is wel, dat hij nooit en te nimmer zal kunnen volstaan met verschijnselen, die b.v. terwijl hij in de stof leeft, van zuiver geestelijke geaardheid heten te zijn. Hij zal deze moeten beproeven op hun werking en verdienste en eerst wanneer hijzelve duidelijk kenbaar de stoffelijke resultaten waarneemt, hebben ze voor hem betekenis. Blijkt het, dat ze deze niet bezitten, dan schuift hij ze opzij en houdt zich er ook niet mee bezig. Waarom doet hij dat? Wat hij wil bereiken is toch iets geestelijks? De magiër wil niet in de eerste plaats iets geestelijks bereiken. Dat is juist de fout, die u maakt. Hij heeft ten slotte hetzelfde doel als de esotericus. Maar hij wil van uit zichzelve een beheersing van de wereld en alle aan hem verwante werelden tot stand brengen om in deze beheersing ze tot deel van zijn eigen kosmos te maken. Met andere woorden: de esotericus verwerkelijkt God in zich; de magiër verwerkelijkt het beeld Gods uit zich. Daar ligt het grote verschil. Vandaar ook dat de magiër dus een mens is van resultaten. Altijd praktisch volgens menselijke gedachte is hij niet, maar voor zichzelf wel; want hij zal nooit en te nimmer iets doen, waarvan hijzelve niet onmiddellijk en kenbaar resultaten ziet. Hij zal voortdurend a.h.w. 150

ORDE DER VERDRAAGZAMEN als een soort handelsman in geestelijke waarden afwegen wat de kosten zijn van een bepaalde magische handeling en de resultaten. Hij zoekt daarnaast zowel geestelijk als stoffelijk naar krachten, die zijn eigen inhoud, zijn vermogen vergroten. Dit komt aardig tot uiting in de termen, die een overgeleverd deel der magie een lange tijd heeft gehandhaafd: het "levenselixer" of het "levenswater". Dit betekent: eeuwigheid. Het betekent in feite de geestelijke eeuwigheid of éénwording met het GrootGoddelijke evengoed als het stoffelijk onbeperkt bestaan. Voor de magiër zijn deze beide niet te scheiden; want wanneer hij dit innerlijk bereikt, moet er een uiterlijk resultaat zijn. Zo boven, zo beneden. Zo in de geest, zo in de stof. En omgekeerd. Is het u nu duidelijk, waarom de magiër dus in feite anders denkt, al heeft hij als wit-magiër op de keper beschouwd wel hetzelfde doel? Als nu b.v. de esoterisch strevende mens getroffen wordt door het leed van een ander, ziekte, pijn e.d., erkent hij dat dan alleen maar als een deel van zichzelf? Ja, natuurlijk. En die arme stakker? Die is er niet. Er is niets buiten u. En wat u doet en welke krachten u gebruikt in uzelve, gebruikt u om uzelve te genezen, niet om een ander te genezen. Dus hij ervaart de ander als een deel van zichzelf en werkt als zodanig aan de genezing van de ander? Vanzelfsprekend Maar hij sterft 1000 doden. Inderdaad. Maar wat dat betreft, geloof ik ook wel, dat wij in de esoterie zeer vele stellingen kunnen aanhalen, die erop wijzen, dat dit 1000 doden sterven een normaal deel is van het bewustwordingsproces. Ja, want je moet telkens wat laten varen. Dat niet alleen. Maar ik zal u iets citeren, misschien dat dit hier verhelderend werkt. "Al wat in de wereld gaat, al is het het licht van de zon, sterft in mij en ik sterf mede. Maar in het sterven zie ik het herleven van de zon, En omdat ik weet, dat dit voor één deel van mijn wezen geldt, zo zal het ook voor alle delen gelden. En zo weet ik, dat al wat sterft herrijzen zal, sterven en herrijzen. Zo besef ik, dat ik niet ben leven of dood, maar de voortdurende wisseling van leven en dood, waaruit de volmaakte evenwichtigheid voortkomt. En zie, deze evenwichtigheid is mijn wezen In het scheppende en het scheppende, tot het ogenblik dat zelfs het scheppende en het niet-scheppende zich opheffen en ik één ben met de wereldziel, die geborgen is achter alle uiting." De vertaling is van mij, naar de spreuk is er één, die bestaat in een bepaalde Brahmaanse inwijdingsleergang. Eén van de vele dus. Dan is er dus geen geluk en geen verdriet? Inderdaad. De weg van de onbewogenheid is de weg van de esoterie. De Boeddha leert deze weg van onbewogenheid te gaan. Hij is op deze wereld de grote esotericus. Hij leert de absolute onthechting, de innerlijke onbewogenheid, die vanuit zich – door het besef van eenheid – ten bate van alles en ieder werkt en handelt en desondanks a.h.w. daadloos is. Opvattingen als b.v. Nirwana geven eveneens uiting aan deze status van bereiking. Nirwana wordt voorgesteld als een "daadloos zijnde niet-zijn". Dit is een volledig ware toestand, wanneer ik in mijzelf alle dingen evenwichtig draag, ongeacht de werking, die ik op anderen heb. Bezien wij daartegenover b.v. het Christendom, dan moet ik stellen dat dit volledig magisch is. "Ga uit en onderwijs alle volkeren." "Ga en werp de duivelen uit in mijne naam. En genees de zieken in mijne naam en de naam des Vaders." Deze woorden geven aan de magische, de actieve gang. De andere de passieve. De esoterie is in feite de verloochening van het uiterlijk, om daarvoor de innerlijke werkelijkheid in een steeds grotere evenwichtigheid en harmonie voor zich te ervaren. De magie daarentegen is de volledige openbaring van eigen wezen naar buiten toe – bij herhaling en voortduring bij wijze van spreken – om zo de wereld in het "ik" te zien. 151

ORDE DER VERDRAAGZAMEN "Ik ben u de weg en de waarheid." Een magisch concept, niet een esoterisch concept. Begint het u duidelijk te worden, waarin de verschillen zijn gelegen? Maar als wij nu toch in herhaalde incarnaties nu eens oosters en dan eens westers gericht zijn, hoe kan er dan sprake zijn van één vaste lijn of één vaste keuze? Wanneer één wandelaar 10 verschillende paren schoenen draagt, hoe kan er dan sprake zijn van één richting? Ja, de richting is God. Eén richting (of die richting God is of niet), omdat het de wandelaar is, die de schoenen bestuurt en het niet de schoenen zijn, die de wandelaar besturen. Omdat het de geest is, die het lichaam bestuurt en niet het lichaam, dat de geest bepaalt. Is het oosten in het algemeen niet meer esoterisch ingesteld en het westen meer magisch? Ik ben bang, dat het moeilijk is, hier een oordeel uit te spreken, omdat het oosten uiteenvalt in esoterie en magie en in het westen eveneens een neiging naar esoterie en een neiging naar magie kenbaar is. Alleen worden wel deze richtingen in het oosten over het algemeen duidelijker erkend en geformuleerd dan in het westen het geval is. De weg der yogins is in feite een magische weg, ongeacht het feit, dat hij ook innerlijk is. Maar hij gaat uit van een uiterlijke bereikingsmogelijkheid, een uiterlijke macht, een verwerving dus van uiterlijke invloeden en werkingen. Hij is magisch. De Tibetaans-boeddhistische leerstellingen zijn in feite magisch, want zij gebruiken wel als basis de leringen van de Gautama Boeddha, maar gaan daar bovenuit met hun eigen interpretaties van macht (beheersing der demonen); en zo dus wederom gezagsverwerving, machtsverwerving, continuering van het "ik", inzicht in de tijd en al, wat tot de magie pleegt te behoren. In de Hindoe-leer is een ongeveer even groot esoterisch als magisch deel. En nu denk ik hierbij voornamelijk aan hen, die daar de drie-eenheid aanbidden. Zouden wij moeten gaan zien naar degenen, die de andere goden vereren, zo blijkt dat zij in feite zuivere magiërs zijn. De Kaliverering in beide vormen is zuivere magie. In de Shiva-verering komen magische elementen voor. De dienst, die aan Indra (en in zekere vorm ook aan Krishna) wordt gegeven, heeft in vele gevallen sterke magische boventonen, ongeacht de misschien esoterische leerstellingen, die u vindt. Ik geloof dus, dat alleen daarin reeds tot uiting komt, dat het oosten meer erkent wat het doet. In het westen hebben we heel veel mensen, die doen aan sacramenten. Sacramenten zijn magie – en zelfs rituele magie. Er zijn heel veel mensen, die doen aan rituele bijeenkomsten met mystieke doeleinden. In feite is dat zuivere magie. We kennen een heleboel mensen, die in hun dagelijks leven – zij noemen het misschien bijgeloof – bepaalde vaste gewoonten hebben en op een bepaalde wijze proberen hun eigen verlangens te bevorderen, hun zaken te bevorderen, enz. Waar hier een rituele kracht plus een soort geloof aan een beheersingsmogelijkheid optreedt, is het in feite magie. U ziet het, het is allemaal niet zo gemakkelijk te verdelen. En de Upanishaden, die toch de innerlijke weg zoeken? Mijn waarde vriend, mag ik een gelijkenis gebruiken? Er was een weg. En deze weg was lang. Daarom hadden handelslieden nederzettingen gebouwd en sommigen prezen bier aan en anderen een alcoholvrije drank. Sommigen boden rijkelijk geurende patat aan, terwijl anderen de voorkeur gaven aan de verse vruchten der aarde ofwel het gekookte vlees van dierenlijken. Een ieder was vrij om te nemen, wat hij wilde. En een ieder koos volgens zijn geaardheid en zijn vermogens. Hier hebt u praktisch de weergave van alle Veden samen, ook de Upanishaden. Zoals u uit Jezus' leer esoterie kunt halen en ook magie, zoals u dat kunt doen uit vele filosofen, uit oude wijsgeren, uit de oude inwijdingsmysteriën, zo kunt u dat overal doen, omdat nu eenmaal de kern gelijk is, maar de wijze van gebruik, de wijze van werken geheel different. En daar ligt het aan. De één gebruikt b.v. aardappels om te poten en de ander om ze op te eten. Maar het zijn dezelfde aardappelen. Ik hoop, dat het duidelijk is. De mens heeft een gedachteleven. Over dat menselijk denken is een behoorlijk betoog gegeven (sleutels mei '6l), dat u eventueel kunt gebruiken om het hier gesprokene verder te controleren en achtergrond te geven. Nu moet u zich dit voorstellen: Zolang ik denk naar binnen toe, ben ik esoterisch; zodra mijn denken zich naar buiten richt, is het in feite exoterisch. Dat dit denken altijd naar de buitenwereld uitstraalt, heeft daarmede weinig of 152

ORDE DER VERDRAAGZAMEN niets te maken. Wanneer ik voor mijzelve een stil gebed spreek, zo kan dit zuiver esoterisch zijn. Maar ga ik ditzelfde a.h.w. incanteren, dan wordt het magisch. Wij kunnen praktisch alle dingen in twee richtingen gebruiken. Wij kunnen uit alles in het eigen leven maar ook uit alles, wat er in de wereld bestaat, twee verschillende waarden puren. De ene waarde is ten slotte voor ons innerlijk; de andere naar buiten toe. Oordeel ik buiten mij, zo zal ik bewust of onbewust mijn gedachtekrachten en mijn daden richten tegen hetgeen ik veroordeel. Aanvaard ik in mijzelve en verwerp ik slechts in mijzelve, dan blijf ik t.o.v. de buitenwereld daadloos. Er zijn geen goed en geen kwaad in de werkelijke zin, dat weten wij allemaal. Maar voor ons is er wel degelijk goed en kwaad. Nu is het alleen maar de vraag, of wij dit goed en dit kwaad nu in ons dus als maatstaf willen gebruiken, of dat wij het buiten ons als maatstaf gaan hanteren. Ik zal u een aardig voorbeeld geven uit deze tijd. Het nationaal socialisme had de stelling, dat het niet passende in het ras etc. moest worden uitgeroeid. Was dit naar binnen toe gebruikt, dan zou een scholing zijn ontstaan, waardoor het Germaanse volk inderdaad veredeld zou zijn. Het werd naar buiten toe gebruikt en wordt nu weerkaatst in het proces Eichmann. Zo groot zijn de verschillen van het in jezelf en het vanuit jezelf werken. Ongetwijfeld zult u in de verdediging van deze mijnheer meermalen te horen krijgen, dat dit nu eenmaal de bestaande orde en wet was. U zult te horen krijgen, dat dit binnen zijn maatschappij de enige oplossing was. Dat hij ten slotte als gehoorzame dienaar de verantwoordelijkheid mocht afschuiven naar degenen, die het oordeel origineerden. En wij mogen uit onszelven zeggen: Dit is een arme mens, die veroordeeld wordt voor dingen, waarvan hij eigenlijk toch nog geen werkelijk besef heeft. En daarom is het een arm mens. Maar hij onderwerp zich dus aan een goed en kwaad, maatstaven die buiten hem lagen; zoals degenen, die dit alles oorspronkelijk tot stand brachten, hun maatstaven van goed en kwaad niet in zich maar vanuit zich hanteerden. U ziet, hoe groot het gevaar kan zijn. En daarom moet de magiër ook een andere lering trekken. En dat is deze: Dat evenals op het ogenblik velen terecht staan – en anderen, hetzij in volgende levens of in andere sferen eveneens ter verantwoording zullen worden geroepen voor datgene wat zij buiten zich hebben geproduceerd – ook de magiër altijd verantwoording zal moeten afleggen voor al, wat hij doet. Dat is misschien een moeilijk punt. En menigeen zal nu geneigd zijn te zeggen: "Ja, maar die verantwoordelijkheid nemen wij zeker niet." Het ligt er maar aan, wat ik doe. En nu gelden er regels in de witte magie en die zeggen dit: "Het goede, dat ik erken, zal ik buiten mij uitdragen en bevestigen en aan een ieder schenken, die het aanvaarden wil. Al het kwade zal ik echter in mijzelve bestrijden en niet buiten mij." Zo scheidt hij dus a.h.w. het verwerpelijke en demonische van het goddelijke en lichtende. Doordat hij alleen het lichtende uit, is hij wit-magiër. Gebruikt hij van beide waarden iets, dan noemt men hem grijs. Gebruikt hij alleen het kwade, dan noemen wij hem zwart. Maar de kern is gelijk. Is alles niet afhankelijk van het uitgangspunt, waarom je iets doet? Neen. Het waarom n.l. is de reden, die de mens b.v. geeft, of die je volgens het denken van je sfeer geeft. Elke reden, die je geeft voor je standpunt, is een rationalisatie van het gevoel, dat je dit standpunt reeds oorspronkelijk en zonder reden deed innemen. En heel vaak neemt men een standpunt niet in, omdat men het goed acht, maar omdat men het aangenaam acht. En men rationaliseert dan ook dat. Het wordt daardoor echter niet minder kwaad; het blijft gevoelsmatig onaanvaardbaar. Het uitgangspunt ligt in alle magie in feite weer – en zeker voor de mens! – in het gevoelsleven; of als wij het beter willen uitdrukken: in de openbaring van de hogere delen van het wezen in het op het ogenblik actief gehanteerd voertuig van het "ik". Maar als het uitgangspunt is de wereld te dienen in optima forma, dan kan dat toch niet verkeerd zijn? Dacht u dat Hitler, Napoleon, Alexander de Grote of Montezuma ook niet meenden, dat zij de wereld dienden? 153

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Dat was eerzucht. Nu zegt u dat het eerzucht is. Maar het was geen eerzucht voor hen, omdat zij deze hadden gerationaliseerd tot het dienen der mensheid. Maar ik kan nooit de mensheid dienen, dat moet u goed begrijpen. Ik kan wel de mens dienen. Ik kan n.l. wel de belangen, de behoeften en de reacties van een enkel wezen beseffen, maar ik kan nooit trachten om alle mensen gelijktijdig op dezelfde wijze bij te staan en te helpen. Ik zal u maar weer een voorbeeld geven: Wanneer ik alle mensen op de wereld, die honger hebben, hetzelfde voedsel geef, dan gaat de helft eraan dood en de andere helft leeft er door op. Dan heb ik net zoveel goed als kwaad gedaan. Ik heb de mensheid niet in feite gediend. En dat is nu een standpunt, dat je ook goed moet leren begrijpen. Een mens dienen betekent: een ogenblik jezelf vergeten om al, wat je van een ander kunt beseffen, zoveel mogelijk te helpen in de richting, die de ander (en niet jijzelf) goed acht. Dienen is zelfnegatie, waarbij de eigen kwaliteiten en eigenschappen niet kunnen worden uitgeschakeld, maar waarin je rekenen moet met wat er in een ander leeft; en waarbij ten slotte de dienaar – ook al is hij de zoon van God mijnentwege – nooit anders mag en kan doen, dan degene die hij dient te helpen om zijn eigen doeleinden te bereiken, om zijn eigen wil te vervullen. Dienen kan nooit een vorm van dwang zijn. En indien u het begrip dienen dus wilt gebruiken in uw eigen leven, b.v. als een dienen van de mensheid, zo moet u wel beseffen, dat u nooit iets kunt doen, wat voor allen goed is. Dat u alleen iets kunt doen, wat goed is in en voor en volgens degene, die u wilt dienen; en dat daarnaast – en dat is zeer belangrijk! – voor uzelve aanvaardbaar blijft en door uzelve goed wordt geacht. Enerzijds is dit de meest glorieuze vrijheid, die u kunt bereiken: een ander te dienen, een ander te helpen, zonder daarbij dus aan jezelf te denken buiten de maatstaven, want je bent ook aan jezelf voor je hulp verantwoording schuldig. Wanneer je dit doet, zul je haast altijd een geestelijke instelling moeten hebben. Maar vreemd genoeg kan bij het concept "dienen" zowel het magisch als het esoterisch aspect een rol spelen. Want het dienen van de wereld kan de esotericus ook alleen, wanneer hij alle delen, die hij immers mede als delen van zijn eigen kosmos, zijn eigen "ik" ziet, leert begrijpen. Slechts zo kan hij a.h.w. door anderen te dienen ook zichzelve dienen. En voor de magiër geldt precies hetzelfde. Want de magiër, die Gods wil mede verwerkelijkt, die probeert dus alleen het lichtende, het goede naar buiten te brengen en het kwade in zichzelf te overwinnen, zal eveneens volgens deze maatstaf moeten handelen; omdat hij immers niet in staat is met zijn vermogens, met zijn krachten en wezen, geheel de wereld gelijktijdig te dienen, maar hij zal een ieder afzonderlijk moeten dienen en helpen. Dit is nu het geheim van vele geestelijke inwijdingen. Niet van alle, want er zijn vormen, die althans uiterlijk meer algemeen zijn. Maar vele inwijdingen berusten op dit zuiver persoonlijk element: het persoonlijk dienen, het persoonlijk werken en dragen. En zelfs binnen de gemeenschap, waarin men wordt opgenomen, is men dan altijd zichzelf en dienend t.o.v. anderen. Er zijn mensen die denken, dat inwijding betekent dat je aan jezelf onttrokken wordt en ver boven jezelf verheven of – groter misschien nog – dat je wordt gemaakt tot een soort lichtende godheid, die wijdbeens staande op de heuvelen der aarde over de mensheid uit schouwt. Dit is niet waar. Ook de grootste ingewijde, de meest lichtende geest, is slecht één wezen, dat alle wezens tracht te dienen, dat met alle wezens een eenheid en harmonie tracht te bereiken; maar niet met allen gelijktijdig, doch met een ieder afzonderlijk. Wanneer Jezus van Nazareth zijn leringen geeft, dan geeft hij deze zeker in meer algemene zin; maar hij spreekt in gelijkenissen, die een ieder voor zich kan verwerken, die een ieder op zijn manier kan begrijpen, waaruit een ieder voor zichzelf kan nemen, wat hij hebben wil. Spreekt hij echter tot zijn leerlingen en tot de groepen van de 3, de 7 en de 12, tot de 42 en de 72 zelfs, zo blijkt dat hij aan een ieder afzonderlijk nog een extra woord geeft, dat voor die mens de betekenis a.h.w. fixeert, dat bij die mens past. Het is onmogelijk om mensen in te wijden op een algemene wijze, evenzeer als het voor u onmogelijk is om algemeen iets te bereiken. Alleen door uzelf en in de persoonlijke benadering van allen, die ge leert kennen en die ge wilt dienen, zult ge op uw wijze de juiste dienstbaarheid, de juiste uiting van het goede, de juiste esoterische inhoud of magische bereiking tot stand kunnen brengen. En in deze dingen is er niemand buiten u. Men kan u alle 154

ORDE DER VERDRAAGZAMEN wegen tonen, maar gaan moet ge ze zelf. Men kan u alle krachten geven, maar gij zult ze moeten hanteren. Men kan u alle eeuwigheden openbaren; maar om die openbaring juist te gebruiken, dat is uw taak. Dit kan niemand voor u doen. En dit is meteen een omschrijving van de dienende verhouding, die tussen geest en mens kan bestaan. Wij kunnen u algemeen toespreken, natuurlijk. En er blijft ons eigenlijk geen andere weg over. Wij kunnen trachten u persoonlijk te bereiken, inderdaad. Maar wat wij hopen te bereiken, is niet dat gij naar onze woorden luistert of dat gij onze inzichten zult volgen, maar dat ge uw eigen oordeel zult volgen, dat ge u eigen inzichten zult verwerven en leren begrijpen en hanteren. Kortom, dat gij zelf leert zijn! Daarmee, vrienden, zal ik dit eerste gedeelte willen beëindigen. Ik hoop, dat ik duidelijk ben geweest. Velen van u komen voor beslissingen te staan. Beslissingen als: wat zal ik gaan doen? Of: welke richting zal ik kiezen? Of: heeft dit inhoud voor mij? Of misschien zelfs: zal ik mijn eigen leven of mijn daden wijzigen? Gijzelf kunt daar alleen het werkelijk antwoord op geven, geloof mij. Maar aan de hand van hetgeen ik u hier gezegd heb, zult u misschien beter begrijpen wat er zich afspeelt en zult u misschien ook voorzichtiger zijn met het rationaliseren van bepaalde dingen en zult u eerlijker blijven refereren aan uw eigen en innerlijk wezen.

DE STEEN DER WIJZEN

Wanneer u altijd weer begint met praktisch geestelijk streven en met de Steen der Wijzen, dan vraagt u eigenlijk het recept voor de geestelijke werkelijkheid. En het vreemde is, dat geen enkele dokter het kan uitschrijven en ook geen geestelijke. Wij staan n.l. allemaal in het leven voortdurend voor de oplossing van onze eigen problemen. Dat hebt u zo even al gehoord en ik kan dat van harte bevestigen. Nu is die oplossing van eigen problemen echter – zeker van uit een geestelijk standpunt – wel te belichten. Maar dan kom je toch op een beetje ander terrein dan een praktisch geestelijk streven of zelfs een panaceum, een Steen der Wijzen en wat erbij hoort. Om de volgende reden: Een mens, die leeft, is op elk moment het totaal product van zijn verleden. Dat wil zeggen, dat al hetgeen u hebt meegemaakt in het verleden, al hetgeen geestelijk en ook materieel is samengevloeid in uw wezen, bepaalt wat u nu zult doen, hoe u nu denkt, hoe u nu handelt; en het bepaalt daarom ook wat voor u juist is, wat voor u aanvaardbaar is, wat voor u goed is. En met dat "goed" bedoel ik het niet alleen in de zin van het abstracte goed (u weet wel, in overeenstemming met de Wil des Heren) maar ook praktisch goed. Dus lichamelijk en geestelijk goed, zoals voedsel goed kan zijn, zoals kleding goed kan zijn, zoals b.v. een ogenblik de buitenlucht ingaan goed kan zijn. U moet dit dus op elk ogenblik afzonderlijk voor uzelf bepalen. U kunt vandaag niet zeggen wat u morgen werkelijk zou moeten doen. Dat kunt u alleen binnen de zuiver stoffelijke en redelijke beperkingen, die maar een klein deel van uw eigen persoonlijkheid uitmaken. Wanneer het echter gaat om de grotere belangen, dus om uw gehele wezen, dan bent u gebonden aan elk moment van mogelijkheden. Dat klinkt natuurlijk een beetje raar, maar luister goed. Uit de gehele kosmos weeft zich voor ons persoonlijk naar ons toe – wij zien onszelf dus als centrum – een compleet web van invloeden. Deze invloeden komen uit de geest, uit de sferen, zij komen uit de materie, zij komen uit onszelven voort en hun onderlinge verhoudingen en bindingen veranderen voortdurend. Wel bestaan er in deze onderlinge verhoudingen enkele vaste wetten. En die wetten vertellen ons dus, dat wij op een gegeven ogenblik hebben: energie. Dat houdt dus ook "wil" in en is niet alleen "kracht", kennis en daarnaast ook mogelijkheid' of vermogen. Deze drie samen vormen in hun steeds wisselende belangrijkheid en waardering het eindproduct, dat genoemd kan worden: het perfecte nu. Je kunt er alleen geen vaste waarde voor geven. Vandaag is het 125 en morgen is het 11, het gekkennummer. Wanneer ik dus voor mijzelf in het leven kom te staan (en ik neem daarbij natuurlijk aan, dat u tenminste een beetje esoterisch streeft of dat u wat voelt voor de belangrijkheid van 155

ORDE DER VERDRAAGZAMEN geestelijke zaken op een ander terrein, b.v. de magie), dan moet ik uitgaan van dit ogenblik, van dit moment. En dan mag ik daarbij niet uitgaan – let wel – van de beperkingen, die buiten mijzelf bestaan. Als ik op dit ogenblik werkelijk voel: dit is het moment om door de muur te lopen en ik ben volledig overtuigd, dat dit voor mij de juiste en enige mogelijkheid is en dat ik daartoe het vermogen bezit, dan loop ik door die muur heen. Per slot van rekening geeft die moleculair-structuur mij daartoe voldoende mogelijkheid. Als ik vandaag voel, dat het voor mij het moment is om b.v. een diagnose te stellen, dan voel ik die diagnose in mijzelf opwellen en dan wéét ik op een gegeven ogenblik: zo en zo is het. U moet mij niet vragen waarom. Ik kan het niet rationaliseren. Waarom ik vandaag door de muur heen kan lopen en er morgen met mijn hoofd tegenaan sta te bonzen, dat kan ik u niet verklaren. Ik kan u alleen verklaren, dat als het juiste moment met de juiste intensiteit van handelen en wil optreedt en er in mijzelf geen belemmeringen zijn, dat alle dingen in feite mogelijk worden. Dat klinkt allemaal een klein beetje in de richting van: "Jongens, ga jullie je gang nu maar. Doe maar wat je wilt. En als het nu maar het juiste ogenblik in de tijd is, dan deugt het." Maar zo is het ook weer niet, want u bent het product van uw verleden, van alles, wat in uw verleden ligt. Dus bent u ook het product van de stoffelijke regels, die men u heeft geleerd, de maatschappij waarin u leeft. Dat, wat gisteren gebeurd is en datgene, wat misschien honderden jaren geleden heeft bestaan, dat alles vloeit samen op dit moment. En zo vindt u, dat voor handelen en voor denken in je eigen "ik" er voortdurend hinderpalen zijn. En een hinderpaal, die in jezelf bestaat, kun je nooit gewoon doorbreken. Wanneer in u ergens een rem of een belemmering is, dan kunt u het niet, dan kunt u het werkelijk niet. Dan zult u eerst moeten beseffen, wat die hinderpaal in feite is en waaruit hij bestaat. En pas, wanneer u dat beseft hebt, zal misschien een volgende keer (maar zeker niet deze keer) het u mogelijk zijn om die hele belemmering eenvoudig opzij te gooien. Dus u zult in feite eigenlijk altijd handelen in overeenstemming met uw wereld, maar binnen een eigen persoonlijk concept omtrent de waarde van die wereld. Nu zeggen ze wel, dat de Steen der Wijzen b.v. het product is van alle krachten tezamen; het is de kosmische wijsheid, de volmaaktheid. Anderen zeggen – en die gaan de zaak misschien wat praktischer bekijken: De Steen der Wijzen is een product, dat je maakt als alchemist; en wanneer je dit eindproduct bereikt hebt, dan kun je alles. Je kunt doden opwekken, je kunt zieken genezen, je kunt oneindig oud worden, je kunt het lot van de wereld zien. En dat is eigenlijk allemaal wel waar. Alleen, die Steen der Wijzen, vrienden, weet u waaruit die wordt gevormd? Uit uzelf. En nu kunt u wel zeggen: Ja, maar hoe moeten wij dan praktisch handelen? Ik mag natuurlijk niet uit de school klappen, maar wij krijgen dat zo vaak te horen. Dan komen de mensen bij ons en zeggen: "Waarde vriend, zo en zo is de situatie. Wat moeten wij nu eigenlijk gaan doen?" Mogen wij dat zeggen? Nee, dat kunnen wij niet doen. Wij kunnen u alleen zeggen: "Dat en dat is de situatie; o.i. is dat en dat de beste methode; of o.i. zou dat of dat misschien juister zijn." Maar wij kunnen u nooit zeggen dat een andere weg niet deugt. De weg moet u zelf gaan. Wij kunnen dingen heel logisch en redelijk en aanvaardbaar achten, die voor u – van uit uw stoffelijk standpunt – op het ogenblik onaanvaardbaar zijn. En dan moogt u die weg nooit gaan. Want als u dat doet, dan loopt u – vooral geestelijk – over het algemeen heel wat builen op. Vraag u nu eens af, hoe dat b.v. gaat t.o.v. krachten, die u bezit. Er zijn mensen hier aanwezig, van wie b.v. de één geneest; een ander stelt zich geestelijk in; een derde houdt zich voortdurend bezig met het uitzenden van goede gedachte over de wereld. Allemaal mooi. En een vierde zoekt contact met bepaalde geesten. Dat is aanvaardbaar. Maar wat moet je met die krachten nu eigenlijk doen? Zullen die krachten altijd permanent zijn? Neen, ook niet, want ook deze zijn het product van die formule, die ik u heb opgegeven; van dat eenvoudige rekensommetje, dat u zelf nooit helemaal kunt bepalen. Elk ogenblik varieert uw kracht. En u bent het zelf wel, die het bepaalt, natuurlijk; maar daar werken alle elementen aan mee. Uw wil is niet altijd even sterk. Maar als u sterk wilt en u bent zeker, dat u wilt, dan zien wij in heel veel gevallen, dat u toch nog tot een resultaat komt. En dit te weten lijkt mij toch wel heel erg praktisch. U wilt b.v. geestelijk hoger reiken en u wilt dat werkelijk, u wilt dat al jarenlang. En toch komt u eigenlijk niet verder. Waarom? Om de doodeenvoudige reden, dat u 156

ORDE DER VERDRAAGZAMEN het één of ander vergeten hebt. Dat u b.v. vergeten hebt, dat u als mens in de stof staat en dat u nuchter in de stof en vanuit de stof moet leven en handelen en dat u dat niet op een ander vlak kunt gaan doen. U kunt als mens niet als geest leven. (En zelfs de engelen, die op aarde rondlopen, zijn toch wel zeer stoffelijke engelen) Kijk eens, als u zeker bent van wat u wilt, als u zeker bent van de tijd en als u zeker bent, dat u de kracht hebt, de energie, dan is het zaak om te handelen, onverschillig wat er dan verder aan de hand is. U handelt, terwijl u dus zeker bent, dat u ook In uzelf niet ergens wordt belemmerd. Wees zeker, dat u iets volledig aanvaardt. Laten we nu maar eens zeggen: u gaat genezen. En nu gaat u wel naar die patiënt toe en u zou die patiënt misschien helemaal beter kunnen maken; maar ja, ze is zo'n onaangenaam mens en ze zeurt zo. Een remt Zolang u die gedachte in u draagt, moet u niet denken dat u resultaat hebt. Dat gaat eenvoudig niet. U wilt inzicht krijgen in de toekomst. Ja, maar zou het nu wel waar zijn? Op het ogenblik dat u dat vraagt, op het ogenblik dat u die twijfel hebt, belemmert u uzelf reeds in het zien van de waarheid. En dat is nu een heel grote geestelijke waarheid. In de esoterie vinden wij al precies hetzelfde. Er zijn heel veel mensen, die zichzelf graag willen leren kennen. Weet wie je bent. Wees jezelf, enz. Duizend slagzinnen. "Maar," zo zeggen ze, "hoe kan ik dat nu weten? Want als ik mijzelf een beeld van mijzelf maakt, dan is dat b.v. een erg subjectief beeld, want ik zie mijzelf toch nooit precies zoals ik ben." Natuurlijk, als u dat kon, zou u niet esoterisch behoeven te streven, dan zou u klaar zijn. Maar aangezien ook het subjectieve beeld, dat u van uzelf hebt; zich van moment tot moment wijzigt, is dat subjectieve beeld bruikbaar. Want door de wijzigingen die optreden, vorm je – en dat is dan de achtergrond, de historie die in elk moment weer meespeelt – een steeds juister en meer omvattend beeld van jezelf. De esoterie kun je dus niet gaan baseren op b.v. preutse stellingen. Artikel 1: Droom ik? Ja, ik droom. (Niets bijzonders; dat doet iedereen.) Wat droom ik? Wat zegt Freud van mijn dromen? En Jung? En de geest? Mensenkinderen, waar willen jullie naar toe? Daarmee kom je niet verder. Wat anderen daarvan denken is stoffelijk hanteerbaar in de menselijke wereld, maar niet in jezelf. Je moet eigenlijk voor jezelf zeggen: Zo voel ik nu, dat ik ben. Ik aanvaard het. Zo ben ik. Morgen zal ik mij weer afvragen: Hoe ben ik? En dan denk ik er misschien iets anders over. En overmorgen weer. En dan ga ik niet zeggen: Het was gisteren anders. Ik vraag mij elke dag alleen maar af: Hoe ben ik en wat ben ik? En doordat al die verschillende beelden in mijn wezen zich ophopen en samenvoegen, krijg ik a.h.w. een hele reeks plaatjes, die op elkaar liggen. Ik weet niet, of u dat trucje kent. Dat deed men vroeger met glasplaatjes in een toverlantaarn. Dan had men een plaatje met een achtergrond, een plaatje met roeiers, een plaatje met gras en daarop was. een mijnheertje, dat hard liep. En nu schoven ze die dingen in een verschillend tempo door een glazen schuif heen. Dan zag je iemand roeien en iemand heel hard lopen om hem in te halen. Op deze manier gaat het eigenlijk ook met onze beelden. De eerste keer is het misschien een stukje landschap, morgen een stukje roeiboot, overmorgen een stukje van de wandelaar; maar op den duur ontstaat daaruit een levend en bewegend geheel. Je bent nu eenmaal niet dood, je leeft. Weet u, de Steen der Wijzen is gefixeerd. Een vaste wet en een vast geloof is allemaal gefixeerd. Maar het leven is niet gefixeerd. U zou er niet aan denken om een stenen beeld uit te nodigen aan tafel te komen zitten. (Behalve misschien in de legende een zekere Don Juan in Salzburg.) Net zo min als u kunt verwachten dat een stenen beeld eet, evenmin moogt u verwachten dat de één of andere vaste gefixeerde wet of regel u de innerlijke waarheid en openbaring kan geven. Flexibiliteit is nodig, omdat nu eenmaal alles in het leven in voortdurende wisseling en voortdurende beweging is en uw eigen wezen van minuut tot minuut verandert. Terwijl ik hier nu spreek, neemt u bepaalde gedachte van mij op. Anderen zitten over een vraag te peinzen en die volgen het niet helemaal. En weer anderen denken: Nu ja, hij praat maar een beetje. Elk van u verandert op dit ogenblik een tikkeltje; niet veel, maar voldoende 157

ORDE DER VERDRAAGZAMEN om – of u het wilt of niet – zo dadelijk uw concept van uzelf, uw concept van ons in de geest, van de Orde en al wat erbij hoort te wijzigen. Natuurlijk zijn dergelijke wijzigingen in feite een product van uzelf; dat zult u wel zien. Want die wijzigingen geven niet werkelijk aan wat er met ons verandert, of wat er met ons gebeurt, of met de Orde gebeurt, of wat mijn lezing werkelijk is. Het geeft alleen aan, wat uw houding daartegenover is. Nu zijn er hier een heel stelletje bij, die hebben al menig jaar het werk van onze groep kunnen beoordelen en kunnen horen. En misschien zijn er bij, die zeggen: "Het is wel mooi, maar vroeger was het beter." En anderen zeggen: "Het wordt steeds mooier." Zij hebben geen van allen gelijk; maar dat is hun persoonlijke instelling, hun persoonlijke benadering. En als je dat nu begrijpt, zul je ook begrijpen, dat je voor jezelf a.h.w. alles, wat met de esoterie, met het innerlijk wezen, maar ook met de uiting naar buiten toe in verband staat, dus moet zien volgens het moment, volgens het ogenblik; omdat een voortdurende wijziging een steeds hernieuwd vaststellen van eigen standpunt, eigen vermogen, eigen wil en eigen mogelijkheid noodzakelijk maakt. En deze vaststelling behoeft u heus niet met veel gepieker tot stand te brengen. Of u de fut hebt om iets te volbrengen, ach, dat voelt u toch eigenlijk wel zo'n beetje aan. Als u er werkelijk eerlijk over nadenkt: dat is nu een taak, dat zou ik willen doen, dan voelt u heus wel: ik heb er de fut voor, of ik heb er geen fut voor. Nu is alleen de fout, die de meesten maken, dat ze zeggen: "Ik heb toch geen fut, ik begin er maar niet aan." Dan moet je natuurlijk zeggen: "Dan doe ik een deel van die taak." Bijvoorbeeld: u hebt een grote houten vloer te schrobben* Maar u hebt vandaag eigenlijk geen fut om dat helemaal te doen en het moet eigenlijk gebeuren. Dan doet u een kwart. En desnoods zorgt u, dat er op dat kwart voorlopig niemand loopt. Dan is dat schoon en dan gaat u morgen weer verder. Dat is dus de manier, waarop je werken moet. Dat voel je wel aan. Je voelt wel waar de begrenzing ligt. Je wil? Vraag je eens af: Wat verlang ik werkelijk, wat begeer ik werkelijk? Wat is er op het ogenblik in mij aan de gang? Dat weet je best! Ik geef toe, je wilt er niet altijd voor uitkomen. Maar probeer het nu eens wel te doen. Geef eens eerlek toe: Wat wil ik werkelijk? Wat is mijn begeren? Waar zit ik eigenlijk achteraan te zwoegen? Als u zich dat eerlijk toegeeft, dan hebt u ook de tweede factor bepaald. En dat is ook heel gauw gebeurd, want dat weet u eigenlijk wel. Alleen, u moet leren het uzelf toe te geven. En dan de derde factor. Heb ik de mogelijkheid? Dat overziet u toch wel? U voelt toch wel, dat wanneer u iemand moet genezen en u hebt de grootste concentratie nodig, u dat niet kunt doen tussen een draaiorgel en een jazzband. Dan moet u eerst de mogelijkheid vinden om die mens ergens rustig te behandelen. En u begrijpt pok heel goed, dat u niet in een lawaaierige sfeer (al is de kamer dan misschien leeg, maar waar allemaal spanningen zijn), iets kunt doen, wat rust vereist. Dan moet u eerst rust scheppen of u moet wachten, tot de gelegenheid er is dat het rustig is. Dat voelt u ook vanzelf wel. Als u dat nu van moment tot moment vaststelt, dan gaat u dus eigenlijk juist handelen. Want die beperking: "ik heb geen fut; of ik heb eigenlijk niet voldoende wil om dat maar ineens door te zetten," enz., dat kunt u desnoods wel eens ontleden, wanneer u aan de zelfkennis bezig bent; maar dat zal automatisch – ook zonder definitie – uw bereiking bleven beperken binnen hetgeen voor uw leven tot het aanvaardbare behoort. De volgende stap, die u neemt in het zoeken naar een praktijk van geestelijk leven en denken, is de vraag: Wat moet ik zijn? En nu zal ik u hier iets heel eenvoudigs leren. Zolang u in uzelf alleen maar probeert b.v. de wil Gods te volbrengen en dus niet voor uzelf gaat zoeken naar iets, wat voor u mede belangrijk is, past u een absolute passiviteit. Dus zolang wij ons bij bepaalde belevingen willen overgeven aan het lot en aan het Goddelijke, omdat onze eigen wil daarbij geen rol speelt, zijn wij passief. Dan zal alles van buitenaf ons beroeren. Naarmate wij minder passief zijn, dus naarmate ook onze eigen wil meer een rol speelt, zullen wij actiever worden. Naarmate het bereiken of het volvoeren of het beginnen of aanvaarden enz. voor ons aan geweld gewint (dus aan belangrijkheid), zullen wij ons volste wezen geheel en al gaan inzetten voor die bereiking. Eenvoudig, nietwaar? 158

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Dus waar komt het op neer? U moet steeds weer tot uzelf zeggen: "Ik moet niet gaan zeuren, of het karma is en of het de wil is van de geest of van deze of van die. Ik moet vaststellen: Is dit misschien voor mij maar een deel van een taak, waarbij ik eigenlijk geen belang heb? Dan zal ik wachten tot het ogenblik, dat deze taak mij van buitenaf wordt geopenbaard." En zeg je: "Het is iets, waar ik wel belang bij heb op de één of andere manier," dan zul je naar de mate je die belangrijkheid zelf daaraan toekent, ook zelfstandig er meer voor moeten doen. Wanneer je echter op een gegeven ogenblik – onverschillig om welke reden – jezelf laat terughouden van een inzet van het gehele "ik", zonder dat je daarvoor dus een goddelijke kracht reëel – en niet als rationalisatie – inschakelt, haal je een stommiteit uit. En dan heb je grote kans, dat de zaak fout loopt. Impulsen, Praktisch elke mens heeft momenten, dat hij impulsief in een bepaalde richting wil gaan. Elke impuls is weer een product van hetgeen werd gesteld met uitsluiting van de bewuste of de redelijke wil. Daarom dient elke impulsieve handeling zoveel mogelijk te worden getoetst aan hetgeen wij werkelijk verlangen en begeren. En dan zijn er nog enkele bijkomende puntjes. Want wanneer u nu al dat voorgaande verwerkt hebt, zult u begrijpen, dat het toch nog wel eens noodzakelijk is, dat wij onszelf een klein beetje herzien. Ik zou u daarom de raad willen geven om elke dag (of als u daar dan geen tijd of geen lust voor hebt eens in de twee of drie of de zeven dagen, maar toch een beetje volgens een vaste periode) a.h.w. bij uzelf te biecht te gaan. Uzelf eens eerlijk af te vragen: Hoe ben ik? (Niet: wat heb ik gedaan? Een recapitulatie van het daggebeuren is vaak verhelderend, dat geef ik graag toe, maar het is niet noodzakelijk). Maar vraag u af: Wat wil ik eigenlijk op dit ogenblik? En vat voel ik, dat ik op het ogenblik kan? En wat voel ik, dat mijn mogelijkheden zijn? Wanneer u dat n.l. regelmatig, doet, dan fixeert u de dingen nog eens extra. En dan bent u daardoor veel beter in staat om van alles, wat de wereld u aan bewustwordingsmogelijkheid biedt, gebruik te maken. En nu wil ik u nog iets anders leren. Dat is ook erg eenvoudig. Wanneer je op een gegeven ogenblik zo in de toestand verkeert – hoe vaak zal dat niet voorkomen! – van Jantje huilt en Jantje lacht, ik wil wel en ik wil niet, ik moet en eigenlek hoeft het toch niet en al die dingen meer (u kent die situaties), dan moet u eens proberen dit te doen: In plaats van je heen en weer te laten slingeren door al die ideeën, probeer eens even het idee uit je hoofd te zetten. Daar begin je mee. En probeer dan en rust te scheppen voor jezelf en – als het even kan – voor je omgeving. Ben je alleen, dan is dat vaak heel erg gemakkelijk. Lees desnoods een gedicht, dat u bijzonder beroert, luister naar een stukje muziek; en vóór alles, gun jezelf tenminste een kwartier de tijd. U zult zeggen: Een kwartier is niet veel in de meeste gevallen. Maar dat kwartier moet dan ook zo besteed worden, dat alles, waarover u in tweestrijd verkeert, volledig is uitgeschakeld. Wanneer u daarna een kort ogenblik u intens concentreert op hetgeen u van de hoogste geestelijke waarden verlangt (u behoeft niet eens aan God te denken bij wijze van spreken; denk alleen maar aan het licht of het geluk, dat u van Hem wilt hebben, aan dat wat dus voor u met die hoogste geestelijke waarden in verband staat, een manifestatie, die u daarvan zou willen zien), denk daar intens aan. Concentreer u dus – nadat u zich eerst hebt losgemaakt – even volledig op die kracht. Ga dan eenvoudig verder. En dan zult u zien, dat in 9 van de 10 gevallen de tweestrijd en de twijfel voorbij zijn en dat u – zonder dat u eigenlijk zelf weet waarom – een besluit neemt. Dan hebt u de onevenwichtigheid uitgeschakeld door in de eerste plaats een beroep te doen op het hoogste geestelijke element in u. En dat is altijd gunstig. Hoe hoger de geestelijke kracht, die werkzaam is, hoe groter het aandeel, dat de geest zal hebben in hetgeen verder geschiedt en hoe meer het in overeenstemming zal zijn met hetgeen die geest eigenlijk op aarde wil doen. En per slot van rekening, tegen de tijd, dat u als goede tuinaarde wordt verkocht, is die geest nog met hetzelfde werk aan de gang. Dus dat telt heel veel. Begrijpt u, waar het op aankomt? Zo is het goed die geest in te schakelen. Doordat u even het probleem uit uw hoofd hebt gezet, u gedwongen hebt iets anders te doen, u met iets anders bezig te houden, wat voor u dus een ontspanning is, dus rustgevend is, hebt u ook uw gedachteprocessen even tot een soort stilstand gedwongen, ook al dreinen ze de eerste minuten toch nog na. U hebt dus voor uzelf een besluit aan de hand van de geest in zekere zin haast impulsief mogelijk gemaakt. En dat is dan voor dat ogenblik het beste besluit, dat u nemen kunt. Onthoud daarbij verder, dat in geval van dergelijke twijfels het nooit goed is op deze wijze 159

ORDE DER VERDRAAGZAMEN besluiten te nemen, die meer dan laat ons zeggen een half jaar van uw leven zouden kunnen betreffen. En wanneer het meer dan een half jaar is, dan zeg je: "Ik neem alleen voorlopig een beslissing. En wat de toekomst betreft, laat dat maar even rusten. Ik neem een beslissing voor een maand of voor twee maanden." Op deze manier zult u ook voor beslissingen op langere termijn – en in de meeste gevallen is dat heus wel mogelijk om het op die manier te doen – de juiste beslissing kunnen nemen, die in uw leven past. Nu ben ik zo praktisch geweest, dat ik tot besluit toch nog even de andere kant uit wil. Men zegt wel eens, dat de weg naar het gouden Licht gaat door het hart van de mens. En met het hart van de mens bedoelt men: zijn gevoelen, zijn benadering van de schepping. Geloof mij, dat gouden Licht, deze lichtende Kracht zelve, waar ontstellend veel over te zeggen zou zijn, is voor u in de eerste plaats gekoppeld juist aan het gevoelsleven, juist aan alles, wat zich daar innerlijk afspeelt. Het verstand wordt door het Licht slechts zijdelings en vaak ternauwernood beroerd. Wanneer het denken beroerd moet worden, is het Licht veel bleker, veel ijler. Je zou kunnen zeggen: met de blauwachtigheid van een maanlichte nacht. Maar het levende, het gouden Licht, gaat werkelijk door je innerlijk. En wanneer je dat Licht wilt beleven, wanneer je in dat Licht wilt opgaan, wanneer je dat Licht a.h.w. deel wilt weten van je wezen, dan is het dus duidelijk, dat je er niet verstandelijk over moet gaan redeneren of mediteren. Een meditatie in woorden, een overwegen, is allemaal heel mooi. Maar een jezelf bewust overgeven aan het Licht is veel krachtiger. Wanneer je het gouden Licht, wanneer je de goddelijke Kracht in de mooiste openbaring voor een stofmens wilt beleven, dan moet je toch zeker weten, dat je jezelf a.h.w. moet uitschakelen door een zo hartstochtelijke liefde tot dat Licht – en alleen dat Licht, verder niets – dat het lijkt, of je de hele wereld achter je laat. Dan moet je nog veel meer verzonken zijn in dit bedenken en het aanvaarden van het Licht, dan een paartje, dat in de eerste zoen de wereld vergeet. Je moet alles vergeten, a.h.w. haast jezelf erbij. En zo, in dit emotioneel aanvaarden van het Licht – zonder dat daarbij lichamelijk ook maar iets van belang is of iets daarbij behoeft mee te spreken of kan spreken – vind je dan voor jezelf de bereiking van het ogenblik. Je vindt daarin kracht, je vindt daarin rust en in zeer veel gevallen vrede. Want wij zeggen nu "het gouden Licht"; laten wij maar rustig zeggen: God, de goddelijke Liefde, de goddelijke Kracht. En deze is altijd rond ons aanwezig. Maar alleen, wanneer wij' er ons helemaal voor openstellen kunnen wij er ons aan verzadigen. En wanneer wij daarmede verzadigd zijn, dan zijn wij tegen het leven van sferen en werelden altijd weer opgewassen. Ze is onze eeuwige krachtbron, waarop wij ons kunnen terugtrekken, wanneer wij zeggen: "Eigenlijk kan ik niet meer." Het is natuurlijk fout om op die Kracht te gaan teren, omdat wij zakelijk zoveel te doen hebben. Het is natuurlijk niet goed om die Kracht te gaan misbruiken om energie te putten. Zouden wij dat doen, dan zou heel gauw het eigenbelang het Licht verder en verder van ons afsluiten, tot wij ten slotte in een soort schemerduister zitten, dat ons niets meer geeft. Maar wanneer wij werkelijk – niet om onszelf en ons eigen leven, maar eerder om in de kosmos juist te passen – die energie begeren, dit Licht begeren, desnoods met het begrip en het weten en de wijsheid, die er ook in kunnen liggen, dan moeten wij a.h.w. van uit ons innerlijk ondergaan in dat Licht. Er in oplossen voor een ogenblik. Je moet het zo intens begeren en liefhebben, dat er niets anders is. En u zult ontdekken, dat – al is uit verstandelijk gezien een autosuggestief proces – inderdaad het contact met het Licht tot stand komt. En wat meer is, dat dit contact met het Licht inderdaad feitelijke resultaten oplevert; dat het u inderdaad wapent tegen heel veel strijd en moeilijkheden in uw leven. Verwacht niet, dat het Licht u zal helpen om beslissingen te nemen. Verwacht niet, dat dit gouden Licht u zal zeggen waar te gaan. Soms denken de mensen aan God als een soort ouvreuse in een bioscooptheater, die met een lichtstraaltje je voorgaat, zodat je precies weet waar te wandelen zonder je te stoten. Vrienden, zo is het niet. Wij moeten gaan. Maar gaan wij in het Licht, dan hebben wij wel in ons de kracht om alles, wat ons geestelijk zou beëngen, benauwen en bezwaren, te overwinnen. Dan kunnen wij a.h.w. lijnrecht afgaan op het doel van ons werkelijk bestaan op aarde en in de geest: de absolute bewustwording. 160

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Dit is dan het laatste stukje praktijk, dat ik u wil geven. Ik kan u alleen nog dit zeggen: Onthoudt u goed, dat het hoogste geestelijke Licht en de hoogste geestelijke Kracht niet mogen worden gezien in verband met stoffelijke of zelfs lichamelijke en symbolische of astrale dingen, vormen en gebeurtenissen. Het moet een zuiver vergeten zijn, waardoor het hoogste deel van het "ik" gerealiseerd wordt. En er bestaat geen enkele andere weg om tot die zuivere beleving te komen. Benadering zal voor iedereen van uit zijn eigen gemoed a.h.w. moeten geschieden op zijn eigen wijze. Maar de beperkingen gelden voor iedereen en voor allen, in de geest zowel als in de stof.

DE TEGENWOORDIGHEID GODS

Zolang ik niet geloof aan God, bestaat Hij niet voor mij. Wanneer ik sterf en duisternis word en verwording, zo sterft God met mij als ik aan Hem geloofd heb. God is voor mij dus iets, wat aan mijn persoonlijk weten, mijn bewustzijn en kennen is gebonden. Hoe Hij ook buiten mij bestaat en wat Zijn werking en openbaring ook moge zijn, Hij kan voor mij slechts tellen in de zin, waarin Hij Zich aan mij heeft geopenbaard, waarin Hij voor mij aanvaardbaar is; de vorm, waarin ik Hem ten volle en eerlijk wil erkennen. Hierin ligt opgesloten, dat wij slechts God kunnen aanvaarden in Zijn tegenwoordigheid – Zijn alomtegenwoordigheid zelfs – op elk moment, op elke plaats en altijd, wanneer wij zelf geneigd zijn deze tegenwoordigheid te erkennen. Het is noodzakelijk dit allereerst te stellen, want ons wezen en ons bewustzijn is voor ons de bepalende factor in dit geval. Maar zo ge met mij het geloof kunt delen aan een alomtegenwoordige God, aan een lichtende Kracht, Iets wat met en rond ons is – ook nu en altijd – dan zult ge zoals ik weten: Wij staan in de tegenwoordigheid van onze Schepper. God is voor mij een werkelijkheid, een lichtende werkelijkheid, waarin ik geloof. En wanneer ik Hem een ogenblik zou vergeten, zo zou Zijn licht voor mij een ogenblik verdwijnen. Maar zolang ik die God aanvaard als een normaal en werkelijk deel van mijn leven, niet als een voortdurend toeschouwer bij mijn daden, maar eerder als de gever van Kracht, de bron van wijsheid en licht, zo is Hij met mij en zo is mijn wereld een wereld van vreugde. Daarom kun je altijd tot je God spreken. Niet als een mens of een wezen (want dat zijn maar voorstellingen, uit 's mensen brein geboren), maar als een kracht, die in je doordringt. Een kracht, die je doortintelt; een kracht die is warmte en kou; die is storm en stilte; die is vurig geweld en een vredig iets, waarin geen bepaling meer mogelijk is. God is tegenwoordig, hier en overal en altijd, wanneer wij God aanvaarden. En Gods werkelijke en levende kracht is tegenwoordig, overal en altijd, wanneer wij Hem aanvaarden. Zo laat ons onze God aanvaarden, niet Hem beperkend en bepalend met artikelen en menselijke begrippen, maar als een oceaan, vol onbekende krachten en waarden, die ons omgeeft, wetend dat deze leven is en dat hij ons nimmer kan brengen angst en verstarring maar slechts groter kracht en groter bereiken. Laten wij in elke daad en elke ademtocht als mens, in elk besef en elke uitwisseling van beeld en gedachte in de geest, die God bewust aanvaarden. En Zijn tegenwoordigheid openbaart zich. Wanneer gij zien wilt en gelooft, zo zult ge Zijn licht zien, nu en hier. Indien gij, vrienden, in uw God gelooft, eerlijk en oprecht, Hij is hier. Hij is kracht, Hij is weten, Hij is al, wat u draagt en doortintelt. Hij is vrede en begrip. Waarom zou ik dan spreken over de tegenwoordigheid van God? Aanvaard Zijn tegenwoordigheid, hier en nu en altijd weer, zonder voorbehoud en zonder kritikasterig eisen van die God. En ge zult weten, dat Hij er is. Niets kan u van Gods tegenwoordigheid zo overtuigen als de aanvaarding, daarvan. Want waarlijk, wie God tegenwoordigheid bewust aanvaardt en zich niet uit vrees of onverschilligheid voor Hem afsluit, zal elk ogenblik van de dag, elk ogenblik van leven en denken Zijn licht in en rond zich kennen. En hij zal die goddelijke Kracht gemanifesteerd zien. 161

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Ik voeg hier niets meer aan toe. Zie, zo ge kunt, met de ogen van de geest en zie het licht, dat Gods openbaring is. Aanvaard Zijn kracht en weet in u de sterkte, die Gods openbaring is. Open uw harten en onderga de vrede, die Gods openbaring is. Zo kunt gij uzelve de waarheid bewezen, zelfs wanneer uw ogen nog weigeren te aanschouwen. Zo kunt ge ondergaan en weten, dat in Hem alle dingen mogelijk zijn en dat in Hem en door Hem alles in het leven wordt gedragen in de grootsheid van een kosmisch concept, dat alles omvat, wat wij zijn en kunnen worden, wat wij gedaan hebben en zullen doen. Want zie, God is de kracht van ons leven; en zo wij Hem aanvaarden is Hij onze voortdurende bezieling, de voortdurende aanvulling van ons eigen tekort. Ik wens u een gezegende avond. Maar bovenal wens ik u toe, dat ge de gelukkige werkelijkheid, waarover ik even mocht spreken, voor uzelf voortdurend moogt beleven en herbeleven. Want daarin ligt de oplossing van uw problemen, de erkenning van de werkelijkheid. Dat is uw ware esoterische en magische scholing, nu uitgedrukt in de Almachtige rond u.

162

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Esoterische Kring 1960-1961

Nummer 10 – 14 juni 1961

VRAGENGEDEELTE

Goedenavond, vrienden. Wij zullen deze avond onze esoterische beschouwingen weer voortzetten en gezien de belangrijke definities, die een vorige maal zijn gegeven, geloof ik dat wij er goed aan doen allereerst in te gaan op de eventuele vragen, die gerezen kunnen zijn. De strenge scheiding tussen de esoterische en de magische weg geeft mij nog steeds moeite. De Boeddha (volgens de vorige les een voorbeeld van de esoterische weg) ging na het bereiken van de verlichting toch ook tot de mensen om hen te helpen en te onderrichten. Dit is inderdaad waar. Maar ik geloof dan ook, dat degene die de vraag stelt nog niet juist heeft begrepen wat esoterie inhoudt; en toch is dit hier meerdere malen besproken. Voor de esotericus bestaat er geen buiten hem liggende waarheid of werkelijkheid. Hij draagt in zich zijn kosmos, zijn God, kortom al wat bestaat. Al wat bestaat is deel van hem. De Boeddha is inderdaad esotericus. Wanneer hij tot verlichting komt – besef van eenheid – gaat hij inderdaad tot de mensen om hen te helpen en met handelingen bij te staan. Maar u moogt één ding daarbij niet vergeten: Hij lééft in zichzelf, hij staat daarbij volledig los van de buitenwereld en hij ontmoet in de mens alleen datgene, wat in hemzelve leeft. Daarom is hij esotericus. Al wat hij doet – zelfs de wonderen aan hem toegeschreven na zijn verlichting – zijn dan ook eenvoudige ingrepen in eigen wezen en hebben niets met daarbuiten liggende machten of mogelijkheden te maken. Zou de Boeddha mirakelen tot stand gebracht hebben in de ogen der mensen, zo zouden zij – krachtens zijn esoterische bewustwording – voor hem alleen zijn een in zichzelve wijzigen van condities. Misschien is het moeilijk voor u om dit precies te begrijpen, maar juist daarom moest de Boeddha ook eerst een verlichte zijn, voor hij tot de mensen ging. Dion Fortune schrijft over de mens, die de magische weg kiest: Hij probeert niet uit de materie in de geest te ontvluchten, daarbij een onoverwonnen land achter zich latend, dat maar moet zien hoe het zich redt. Hij wil de goddelijkheid naar omlaag, in de mensheid brengen en de goddelijke wetten doen heersen, zelfs in het rijk der schaduwen. Dit is het hoofdmotief voor het verkrijgen van occulte macht op het rechterpad en verklaart waarom ingewijden niet alles prijs geven voor de mystieke goddelijke vereniging, doch witte magie cultiveren. Is dit analoog aan uw visie over de magische weg? Slechts zeer ten dele. De magiër treedt op of tracht op te treden als beheerser; en wel als beheerser van krachten, die hij als zelfstandig buiten hem bestaande entiteiten enz. erkent. Als zodanig is de magiër niet iemand, die een ontvluchten naar de geest tracht tegen te gaan; maar hij is de mens (en de geest), die – praktisch denkende – het grote innerlijke raadsel en de eigen kosmos zich willekeurig laat opbouwen en willekeurig laat rangschikken aan de hand van zijn belevingen met andere buiten hem staande erkende krachten. De esotericus bouwt in zich de harmonische kosmos. De magiër schept volgens zijn beste weten buiten zich harmonische verhoudingen, doch doet dit door het aanvaarden van heerschappij (onverschillig of deze heerschappij delen van zichzelf of – zoals in de meeste gevallen – delen van de natuur en andere werelden inhoudt) en neemt aan, dat ook hij tenslotte daardoor een absolute eenheid met het Goddelijke kan bereiken, althans op het rechterpad. In de esoterie is de enige toetssteen, die men gebruikt: het eigen ik. In de magie echter is de enige toetssteen, die men gebruikt: de macht en de daaruit buiten het ik ontstaande harmonische verschijnselen; alweer voor het rechterpad. Ik geloof dat ik hier duidelijk heb gemaakt, dat ik het niet geheel met deze uitspraak van Dion Fortune eens kan zijn. Enerzijds is de magie meer dan daar wordt gesteld. Want zij is het uitoefenen van heerschappij, het bezitten van macht, het bezitten van rechten, waardoor men 163

ORDE DER VERDRAAGZAMEN voor anderen geldende wetten teniet kan doen. Anderzijds toont zij ons een soort innerlijk onbeheerst zijn. De innerlijke wereld wordt niet planmatig en uit de zelferkenning – de vereenzelviging met het kosmische aspect, zoals het binnen het ik bestaat – opgebouwd en dan desnoods ook nog beleefd op een zodanige wijze in het ik, dat het naar buiten toe kenbaar is. Maar zij wordt eenvoudig als een groei beschouwd; b.v. de levensboom groeit in mij. Als ik buiten mij voldoende juist handel en voldoende macht bezit, dan zal in mij vanzelf wel die kosmos ontstaan. Het grote verschil is dus wel degelijk, dat de esotericus naar binnen toe gaat en altijd in zichzelve werkt; de magiër werkt altijd naar buiten toe. De esotericus heeft dan ook het eigenaardige verschijnsel, dat hij – zo hij ingrijpt – dit tevens voor zichzelve doet en doen kan. De magiër blijkt – juist wanneer hijzelve daarbij betrokken is – in vele gevallen machteloos. Want hij is zelve het centrum, van waaruit de beheersing moet ontstaan. Op het ogenblik dat dit centrum niet in staat is de voldoende prestatie op te brengen, kan hij niets volbrengen. De esotericus trekt zich terug in zijn geborgen kosmos, laat daarbij alle stof en geest, die hem eventueel kwelt, eenvoudig terzijde staan en verandert de condities in zichzelve en bereikt daardoor – ook uiterlijk kenbaar – voor zichzelf verlossing, verdediging en al wat daarbij behoort. Als op de esoterische weg ook een begaafdheid wordt bereikt, waarom moet deze dan zoveel mogelijk latent blijven? Deze begaafdheid kan in haar toepassing toch ook innerlijk verwerkt worden? Wanneer u de esoterische weg gaat, vloeit alles wat gebeurt voort uit uw eigen besef van de God, die in u leeft. Het ontwikkelen van een bepaalde gave betekent, dat de nadruk valt op het eigen ik en wel zeer in het bijzonder op een deel van het ik, dat over het algemeen voor het geheel niet eens zo belangrijk is. Vandaar dat de esotericus over het algemeen volstaat met een latente begaafdheid en – zo deze al optreedt – haar nooit als eigen begaafdheid of gave ziet. De magiër daarentegen ontwikkelt zijn gaven wel, want hij voelt zich verplicht – ik heb het zo-even al omschreven – om naar buiten toe bekwaamheid te bezitten en macht uit te oefenen. Ik zou gaarne uw commentaar vernemen over het volgende in verband met de beslotenheid van het esoterisch denken: Wanneer men er zich rekenschap van geeft, dat men deel is van God en dat alles, wat in het bewustzijn bestaat, daardoor eveneens deel is van God, is er geen enkele reden aan te nemen, dat dit andere meer of minder objectieve werkelijkheid heeft, dan men zichzelve toedenkt. Daardoor vervalt tevens de obsessie, dat men in een waanwereld zou leven. Wat blijft is het eigen oordeel over de objectieve werkelijkheid. En mèt het eigen oordeel over de objectieve werkelijkheid blijft – dank zij de beperking van deze z.g. objectiviteit – de beperking van de innerlijke Godsbereiking, van de innerlijke zelferkenning en zelfrealisatie en daarmede de beperking van het feitelijke esoterisch streven. Ik meen dat deze aanvulling tevens antwoord is. Er is dikwijls gesproken over de gouden synthese. Waar het hierbij gaat om een realisatie van de bewustwording (omzetting in de daad of in het denken), betekent dit dus een esoterisch-magisch procédé. Mag ik u vragen hierover uw commentaar te geven? Ik wil proberen hier een eenvoudig antwoord op te geven. Voor de mens betekent gouden synthese niets anders dan de volledige harmonie van innerlijke wereld en uiterlijke wereld. Daarbij gaat men uit van het standpunt, dat de doorsneemens een sterke scheiding zal maken tussen realiteit en gedachtewereld, tussen stof en geest. Deze met elkaar tot perfecte harmonie en overeenstemming te brengen houdt de gouden synthese in. Deze gouden synthese zal echter nog altijd magisch of esoterisch in haar werkelijke richting kunnen zijn. Wanneer ik de synthese stof-geest gebruik om met niet algemeen gekende wetten en krachten, ingrijpen van andere werelden en wat dies meer zij, mijn eigen wereld meer in overeenstemming te brengen met mijn idee van goed, ben ik magiër. Op het ogenblik dat ik de wereld buiten mij accepteer zoals zij in zichzelve is, maar in mijzelve tracht te komen tot een zo groot mogelijke harmonie, zal ik mijn stoffelijk gedrag ongetwijfeld moeten aanpassen aan hetgeen innerlijk in mij bestaat. Dit is dan weer deze synthese. Maar er is een verschil. Heb ik als magiër getracht de wereld te vormen naar mijn beeld en gelijkenis, zo aanvaard ik – als esotericus – zonder meer de wereld en vorm mezelf binnen de wereld – stoffelijk en geestelijk – zover het mij mogelijk is naar het beeld en de gelijkenis van de God, Die ik erken. Het verschil is tamelijk groot, zelfs in deze synthese. Wanneer u stelt, dat esoterie en magie elkaar hierin ontmoeten, zo kan dit op een zeer hoog niveau inderdaad waar zijn. Dan kan er 164

ORDE DER VERDRAAGZAMEN een ogenblik komen, dat de perfecte werelderkenning in het ik plus Godserkenning in het ik, gepaard gaande met een voldoende kennis van eigen wezen en mogelijkheden, u er toe brengt een goddelijke wil – niet in u maar in de God gelegen, Die u in u erkent – uit te dragen met de machtsmiddelen der magie. Zeker in de eerste fase van streven komt dit echter niet voor; en zover mij bekend zal een dergelijke synthese van esoterie en magie alleen optreden bij de hoogste meesters der geestelijke wetenschappen. De magie wil zichzelve niet prijsgeven en kan dit ook niet. Zij gaat uit van de feitelijke toestand: Ik leef in deze wereld. Zij erkent: Er is een God. Zij erkent zelfs dat er een direct contact bestaat tussen het ik en deze God, enz. (zie blz. 159) Vraag over de begrenzingen daarvan. Moet daar niet staan: de begrenzingen in mij? Voor de magie niet, omdat de magie nu eenmaal laboreert aan hetgeen u noemt objectiviteit, zij het dan op een volgens de doorsneemens niet redelijke basis. U moet het zó begrijpen: De magiër beseft al deze werkingen wel, maar meet ze af in hun resultaten naar buiten toe. Dat zijn die begrenzingen. Dus daarbij blijkt ook al weer, dat de wit-magiër in zekere mate zichzelve gaat beschouwen als de maatstaf van de goddelijke kracht in en door hem. En dat maakt het natuurlijk erg moeilijk voor hem om zich bezig te houden met de volmaaktheid Gods. Want als magiër is het het verschijnsel, dat hij nastreeft, niet de essentie; ook wanneer hij uit het verschijnsel tenslotte tot de essentie van de dingen zal komen. Misschien mag ik hier iets aan toevoegen. U kent de bekende staf van Aesculapius (de caduceus met de twee slangen, die zich daaromheen kronkelen) Als u nu de ene slang magie noemt en de andere esoterie en beide als gelijkwaardig beschouwt, dan hebt u een redelijke voorstelling van de wijze, waarop deze ontwikkelingen zich afspelen. Er zijn steeds weer momenten, dat zij voor de oppervlakkige beschouwer elkaar schijnen te kruisen; maar zij beroeren elkaar niet werkelijk. Zij hebben elk een eigen afwijking en die afwijking ligt op verschillende niveaus van bewustwording in een andere richting. In beide gevallen kan de ontwikkeling als een cyclisch verschijnsel worden beschouwd, waarbij men van – laat ons zeggen – het ene uiterste naar het andere streeft en weer terugkeert. Maar omdat de beweegreden een totaal andere is, is er van een feitelijke beroering weinig of geen sprake. Degene, die tracht beide waarden in zichzelve toch te verenigen, zal – moeizaam naar ik meen – tot de conclusie moeten komen, dat hij in feite geen vordering maakt, omdat hetgeen hij esoterisch gewint teloor gaat in zijn magisch streven en zijn magisch bestreven gehinderd wordt en beperkt wordt door zijn esoterisch streven. Om het heel eenvoudig te zeggen: Je kunt geen twee wegen tegelijk lopen, wanneer je maar één wezen bent. Maar wij stellen bij de O.D.V. toch altijd, dat wij voortdurend moeten trachten één te zijn met de kosmos, kosmische verbindingen te krijgen en deze te projecteren, waardoor we alles kunnen bereiken wat we wensen, als n.l. ons Godsgeloof sterk genoeg is. Inderdaad. Ik zou u willen verwijzen naar de inleiding, die is gehouden, toen u met deze esoterische kring hier begonnen bent. Toen is er gezegd, dat er aan beide aspecten de nodige aandacht zou worden gewijd en dat het dus mogelijk zou zijn voor een ieder om zijn eigen keuze te bepalen. En nu merkt u wel, dat wij op een gegeven moment zover komen, dat wij zeggen: maar wij moeten nu een splitsing maken. En nu zou het gemakkelijk zijn om te zeggen: dan beginnen wij met een topgroep boven de esoterische kring te scheppen. Maar dan blijft de tweeslachtigheid bestaan. Daarom hebben wij dus gezegd: Wij willen trachten in het komende jaar naast de esoterische kring dus voor degenen, die hoofdzakelijk esoterisch georiënteerd zijn, ook een inwijdingsschool in meer magische richting te geven. En daaruit blijkt dus al, dat men bij de O.D.V. zeker datgene nastreeft, wat u noemt, maar wel degelijk beseft dat er meerdere wegen mogelijk zijn om dat doel te bereiken; en dat men overtuigd is van het feit, dat eigen persoonlijkheid, eigen verlangen, eigen belangstelling enz. bepalend zullen zijn voor de weg, die men het eenvoudigst zal kunnen gaan. Ik zou zeggen: u kunt van hetgeen ik hier gezegd heb veel terugvinden in de inleiding voor de eerste bijeenkomst hier in dit vertrek. U kunt een aanvulling vinden in de commentaren, de vorige maal daarover gegeven. En u kunt ook nog commentaren vinden in deze richting in de verslagen van november of december, naar ik meen. Maar er is toch maar één juiste weg, n.l. die van de innerlijke beleving? Ja, voor u is er één juiste weg. Dat is volledig waar. Maar de weg, die voor u de juiste is, zal – indien wij hem geheel en in zijn finesses beschouwen – voor geen enkele andere mens de 165

ORDE DER VERDRAAGZAMEN juiste weg zijn. Hij zal altijd onjuiste elementen bevatten. Of anders gezegd: Wanneer wij van de cirkelrand naar het middelpunt gaan, is er een oneindig aantal wegen mogelijk en elke weg is gelijk en gelijkelijk goed, mits hij de kortste is tussen cirkelbaan en middelpunt. Wanneer u dat nu maar in het oog houdt, dan zult u beseffen dat wat ik heb gezegd volledig juist is. En ik mag eraan toevoegen, dat u juist in onze Orde – zoals in andere groeperingen soms ook wel maar vaak met meer beperkingen – de vrijheid vindt om uw eigen standpunt te bepalen en uw eigen weg te gaan. Dat u alle hulp wordt geboden, zover dit ons mogelijk ie, maar dat elk van u. zelf – daarop wordt steeds weer de nadruk gelegd – uit hetgeen gebracht wordt voor zich een inhoud zal moeten puren; voor zich de juiste weg bepalen; voor zich nagaan wat voor hem of voor haar waar of aanvaardbaar is. Waar dat tenminste driemaal jaarlijks wordt herhaald, zou ik zeggen: laten we daar niet verder op ingaan. U begrijpt nu misschien, waarom het belangrijk is, dat voor verschillende mensen met verschillende aanleg en verschillende belangstelling mogelijkheden worden geschapen, die – omdat ze van elkaar te ver afwijken bij een verder doorgaande scholing – beter gescheiden kunnen worden onderwezen. Als men nu in zich de sterke drang heeft om alles wat op zijn weg komt en hulp nodig heeft, te helpen – wat men natuurlijk doet naar eigen beste weten – is dat dan magisch of is dit ook langs esoterische weg te bereiken? Dat is een heel vreemde vraag. Ik moet beginnen te verwijzen naar mijn eerste beantwoording. Wanneer u dit lijden ziet als deel van uw eigen lijden, dan helpt u die wereld door uzelf te helpen a.h.w. U bereikt dus ook wel die hulp in de wereld. Als u echter uzelve ziet als niet-lijdende en degene, die buiten u lijdt, in contrast daarmee, dan komt u terecht op het pad der magie. Mag ik u een eenvoudig voorbeeld geven? Misschien maakt het dat dan duidelijker. Laten we stellen dat er twee geestelijke genezers zijn. De een is esoterisch ingesteld, de tweede is exoterisch of magisch ingesteld. Wat gebeurt er nu? De eerste stelt zich in op die patiënt en absorbeert die patiënt in zichzelf. Buiten hem bestaat die patiënt niet eens meer. Binnen hem, in zijn gedachtewereld, is die patiënt hanteerbaar. Laten we nu een eenvoudig voorbeeld nemen. De patiënt heeft een galsteen, Dus de genezer, die misschien uiterlijk daarbij nog enig manuaal zal maken, stelt zich ìn zich voor, dat deze mens, die in hem leeft in zijn eigen wereld, door hem wordt geholpen, doordat hij eenvoudig zijn hand door dat lichaam heen steekt (zoals wij dat van een geestelijke operatie in de voorstelling van de mens zo vaak horen) en die galsteen eruit haalt. Waar de vereenzelviging (die op zichzelve een magisch principe is, maar niet als zodanig wordt beseft in dit geval) een reflexwerking bij de patiënt zal veroorzaken, is het inderdaad mogelijk, dat hierdoor een aanmerkelijke verbetering optreedt, ook wanneer deze niet volledig identiek is met hetgeen men innerlijk heeft doorgemaakt. De magiër daarentegen roept b.v. een paar scouts aan (u weet wel, die Indiaanse geesten, die in de geestelijke geneeskunst zoveel betekenis schijnen te hebben in Europa), hij roept andere geesten aan, hij prevelt misschien een magische formule voor zich heen, hij probeert krachten van buiten op te vangen en te bundelen en deze a.h.w. pulserend op zijn patiënt te richten. Dan kan het resultaat van a. en b. voor de wereld identiek zijn, maar de wijze van benadering is geheel verschillend. De een werkt in zich vanuit de goddelijke kracht, die alles in zijn innerlijke kosmos bezielt; en dat er eventueel buiten hem identieke waarden bestaan is maar een bijkomstig verschijnsel. De ander echter gaat helemaal niet na wie of wat de patiënt is. Hij houdt zich daarmee zó bezig: "Dat is een voorwerp buiten mij. In dat voorwerp is een fout. Ik moet de krachten oproepen en opwekken, die die fout verbeteren." Punt. Daar hebt u het verschil.

COMMENTAAR BIJ LEZING OVER DE WERELDLEER

Het zal u misschien niet verbazen, dat ik aan de bijeenkomst van gisteren enig commentaar wens te verbinden. Wat u gisteren hebt meegemaakt had meer betekenis, dan u misschien direct hebt kunnen bevatten en beseffen. Ik wil daarvan enkele voorbeelden aanhalen. De leerling van de meester, die u ontmoette, trachtte vooral te werken door z.g. empathie. Hij 166

ORDE DER VERDRAAGZAMEN trachtte in zichzelf een beleven op te wekken en dat beleven in de aanwezigen te projecteren. Hierdoor ontstond iets, dat doet denken aan een moderne reclametruc (althans ik heb mij laten vertellen dat deze bestaat), waarbij men b.v. in een bioscoop- of televisiebeeld een zó snel geprojecteerd beeld inlast, dat dit het bewustzijn niet onmiddellijk bereikt. Er wordt dan a.h.w. op twee niveaus geprojecteerd. Dat is nu gisteravond inderdaad gebeurd. In de eerste helft ontstond dus een dubbele beïnvloeding, waarbij de ene onmiddellijk is; de tweede een poging was om een zekere preferentie binnen u persoonlijk neer te leggen voor bepaalde daden, handelwijzen en denkwijzen. Wij hebben getracht uit een zekere eerlijkheid tegenover u om een op deze wijze magisch geschapen bias – ook al komt dit m.i. uit een esoterische vereenzelviging voort — enigszins te bestrijden, waarvoor dan de eerste spreker na de pauze heeft zorg gedragen. Hij heeft dus getracht het redelijke element weer terug te brengen en bepaalde, meer voor het onderbewustzijn uitgestraalde denkbeelden in woorden in te kleden. Uw derde en laatste spreker – u sedert langere tijd welbekend als het pastoortje – heeft u misschien zelfs iets van de tweeledigheid der dingen gedemonstreerd door zijn stoffelijk beeld (zijn stoffelijke gestalte) althans voor een ogenblik enigszins prijs te geven en meer in de zin van zijn werkelijke status naar voren te komen. Deze nu heeft geen tweeledige beïnvloeding gebruikt, maar hij heeft wel een gevoelsbeïnvloeding gebruikt. Er zijn dus in het totaal op de bijeenkomst van gisteren drie verschillende wijzen van beïnvloeding opgetreden, waarbij de beide laatste gebruikt werden om o.i. niet rechtmatige beïnvloedingen – gezien uw westerse opvoeding en inhoud – te neutraliseren. Het feit, dat gewerkt wordt met deze vereenzelvigingstechniek – want als zodanig wil ik dit toch beschouwen – houdt verder in, dat een meer dan normaal aantal geestelijke krachten van velerlei gehalte wordt aangetrokken. Hierdoor krijgt bovendien vaak een dergelijk betoog iets onwerkelijks, waar het niet meer alleen tot de mens gericht is, maar voor de spreker – vooral wanneer het een spreker is, die niet te vaak zich op een dergelijke wijze manifesteert – over het algemeen de geestelijk aanwezigen en de stoffelijk aanwezigen een bijna gelijke uitstraling vertonen. En deze uitstraling is het enige, wat hij direct pleegt waar te nemen. Er waren dus een groot aantal krachten samen. En wij menen, dat – ofschoon er hier en daar natuurlijk wel licht storende elementen opgetreden zijn, die wij liever vermeden hadden gezien – er vanuit ons standpunt inderdaad wel iets groots is gebeurd. Nu echter moeten wij nagaan, in hoeverre wij – aannemend dat wij dus esoterisch of eventueel zo dadelijk magisch willen gaan streven – dit alles mogen bezien. Want ge zult begrijpen, dat in deze lezing toespelingen aanwezig zijn op belangen, die onze speciale groep meer treffen dan het geheel van de Orde of het geheel van de normale mensheid. Ik zal na elk punt u de gelegenheid geven vragen te stellen om zo te ontkomen aan een te wijdlopig en breedvoerig commentaar. Dit alles is in overeenstemming – zo werd er gezegd – met de krachten, die in deze tijd gaan heersen. En gelijktijdig werd een totale omwenteling gesuggereerd, die praktisch elk terrein omvat; althans de noodzaak daartoe. Wanneer wij esoterisch denken en streven, dan beseffen wij heel wel, dat een dergelijke inhoud in de eerste plaats geestelijk verwerkt moet worden. Maar daarvoor moeten wij het beeld van het ik nauwkeuriger definiëren dan tot nu toe is geschied. Want – zoals u hebt gemerkt – kwamen daarbij onderwerpen, die wij zoveel mogelijk plegen te vermijden, als sexualiteit enz. mee naar voren; terwijl ook onderwerpen, die wij meestal oppervlakkiger proberen te behandelen, als b.v. politieke verwarringen enz. een bijzondere betekenis kregen. U moet uzelf leren kennen en wel in waarheid. Dat is de eerste noodzaak, ook wanneer u eventueel de kracht van de nieuwe wereldmeester onmiddellijk zou ondergaan. Jezelf geheel kennen, d.w.z. afstand doen van al die bemantelende verhaaltjes, waarmee je jezelf tracht voor te praten, dat dit of dat toch eigenlijk edeler is, dan het is. De mens moet beginnen zichzelf te erkennen voor wat hij is: een dier met een geest. En hij moet niet trachten het dierlijke van zich af te wentelen. Daarnaast moet hij zichzelf erkennen als een wezen met een zeer beperkte kennis en met een zeer beperkte rede en een zeer beperkte logica. Eerst wanneer hij zijn beperkingen op dit terrein beseft, kan hij grotere geestelijke waarheden gaan aanvoelen en op den duur verwerkelijken. Hij moet begrijpen, dat er ergens in hem iets is, wat staat boven al wat hij bewust tot uitdrukking brengt. En nu kunnen wij wel zeggen: "we moeten onszelf toch kennen" (dat is esoterie); maar wij kunnen onszelven slechts zover 167

ORDE DER VERDRAAGZAMEN kennen, als op dit ogenblik ons bevattingsvermogen reikt. Het is heel eenvoudig te zeggen: De rest staat zo dicht bij de zon, dat de zon ons verblindt en ons het zien van dit deel van eigen wezen onmogelijk maakt. Daarom moeten wij leren in zekere mate tot een blindelingse aanvaarding te komen van dit hogere in ons, zonder het aan de beperkingen van stoffelijke opvattingen of dierlijkheid of iets dergelijks te binden. Uit dezelfde beperking vloeit voor de mens o.m. zijn maatschappelijk denken en zijn religieus denken voort. Beide echter berusten – dat moet u heel goed beseffen – op externe waarden. Men kan u duizend openbaringen voorleggen, maar zij zijn nooit een openbaring, tenzij deze in u geopenbaard is. Of dat nu een herhaling is van iets, wat buiten u al bestaat of niet, doet niet ter zake, maar je moet het beleefd hebben. Heb je dit niet beleefd, dan is het waardeloos ..... voor jou! Daarom moet je een zeer sterk onderscheid kunnen maken tussen datgene, wat voor jou werkelijke betekenis heeft en datgene, wat in feite bijkomstig is. De nieuwe wereldleraar probeert dus de mens ertoe te brengen a.h.w. alleen uit zichzelf te leven en anderen ook dit recht toe te kennen. En dan vloeit uit bepaalde frasen in het betoog voort – het best uitgedrukt misschien in het commentaar van de eerste spreker na de pauze – dat dit b.v. een afbreken van wat men noemt sociale zorg zou betekenen, voor zover dit op een rechtsbasis staat. Maar dit is volkomen logisch. Zelfs wanneer wij in onszelven trachten door te dringen, nemen wij daarmee risico's. Zolang wij die risico's door een soort verzekering trachten weg te nemen, komen wij niet tot een werkelijk ervaren. Het gevarenelement is voor de mens noodzakelijk om tot een vol en sterk beleven te komen. Dat geldt voor de stofmens en zeker ook voor de geest. Wij mogen dan ook nimmer vrezen, dat er een bepaald conflict zal ontstaan, wanneer wij onszelf zijn; of wanneer wij onszelf erkennen en naar die zelferkenning handelen. Het is alweer duidelijk, zou ik zeggen; maar meent u dat het een aanvulling behoeft, gaat uw gang. Ik vind het moeilijk te veronderstellen, dat men een werkloze of een zieke of een oude mens aan zijn lot overlaat. Wat u daar zegt kan ik begrijpen. Maar nu moet u eens, luisteren. Wanneer die oude mensen hulp nodig hebben en ik voel mij daarvan innerlijk bewust, dan zal ik volgens dit bewustzijn hun hulp verlenen. Maar zij moeten wel beseffen, dat deze hulp niet op hun verdiensten berust. Dat zij geen recht hebben te eisen. En daarin ligt nu juist het grote verschil. Dus men is dan overgeleverd aan de goedwillendheid van anderen? Inderdaad. Want zij hebben op enigerlei wijze voor zichzelf gefaald. De ouden b.v. door geen voorzorgen te treffen voor hun ouderdom. De zieken b.v, door risico's te nemen, die ver gingen buiten het voor hen mogelijke, door een leefwijze te voeren, die ongezond was, hun lichaam voortijdig uit te putten e.d. Natuurlijk, er zullen er altijd wel zijn, die vallen in de klasse: ze kunnen er niets aan doen, dat het zo is. Maar zelfs voor hen mag gelden (en dat klinkt nu misschien erg hard, maar in kosmisch opzicht is dit volkomen waar): hun ervaringen zijn voor hen een geestelijke lering. Want zelfs de moeilijkheden, die ze moeten overwinnen en desnoods de vroeger gekomen stoffelijke dood, die daarvan het resultaat zal zijn, wordt omgezet in een intens leven, dat dus grotere bewustwordingswaarden en sterkere mogelijkheden tot zelferkenning inhoudt, dan zonder dit mogelijk zou zijn. Nu heb ik dus buiten beschouwing gelaten, dat naarmate de mensheid meer bewust wordt zij zeer zeker vrijwillig zal helpen en vrijelijk, waar dit nodig is. Maar op het ogenblik, dat wij voor een mens (en nu gaan we dus even op dit probleem wel in stoffelijke zin in, maar u moet de esoterische achtergrond daarvan goed aanvoelen) volkomen zekerheid scheppen, scheppen wij tevens een volkomen onverschilligheid. Wanneer ik weet dat ik toch zal eten, is er voor mij niet zoveel drang meer iets te bereiken, te werken. Het streven wordt dus weggenomen. Wanneer ik zeker weet dat ik op mijn oude dag toch vel verzorgd zal zijn, bestaat er bij mij geen enkele tendens om iets op te bouwen, een voorzorg te treffen a.h.w., een veiligheid voor mijzelf te creëren. Wanneer ik voor elke schade, die mij overkomt, een vergoeding krijg, zal het mij niet kunnen schelen of er schade komt of niet. Zet u dat nu eens om in geestelijke zin. Dus wanneer ik een volledige zekerheid heb op aarde, heb ik er eigenlijk geen belang bij om innerlijk iets te bereiken. Ik heb geen innerlijke compensatie meer nodig. Ik besta wel. Ik zak terug tot een bijna vegeterend, of dierlijk peil, voor zover het de geest betreft. Ik heb geen reden iets te creëren om voor mij zelf een zekerheid te scheppen. Nu kan ik dus mijn behoefte aan zekerheid – zo ze toch bestaat – 168

ORDE DER VERDRAAGZAMEN omzetten in een volkomen irreëel zoeken naar het verwerven van een hemelrijk. Of ik kan – wat eveneens mogelijk is – zeggen: er zal voor mij later ook wel gezorgd worden. Zo ontbreekt de stimulans om innerlijk een krachtreserve en een bewustzijnsreserve op te bouwen, die in staat zijn de mens over momenten van zwakte heen te helpen; die hem ook in staat stellen b.v. onmiddellijk na de dood met een redelijk groot bewustzijn verder te gaan, zonder dat hij een lange tijd in feite op de goedgunstige hulp van andere geesten moet teren, voor hij zijn zelfstandigheid gewint. En ten laatste: Wanneer je je zo geborgen voelt, dan is er ook geen stimulans meer om werkelijk geestelijk te bouwen. Want wat hebben wij het meest nodig, willen wij esoterisch bewust worden? Een voortdurende confrontatie met onszelven. Maar elke keer, wanneer oorzaak-en-gevolg ons een spiegel wil voorhouden, zegt dan b.v., de maatschappij: "Dat behoef je niet te doen, hoor; ga maar door, wij maken het wel in orde." De mens komt niet tot een erkenning van zijn feitelijke waarde en capaciteiten, bouwt zich daarover desnoods wat illusies op en blijft dus – niet alleen in zijn geestelijk streven en zijn bewustwording maar ook in één van de voornaamste taken, die je in het leven hebt: de zelferkenning – sterk achter bij hetgeen in een grotere zelfstandigheid en bij een mindere zekerheid op allerlei terrein bereikt zou kunnen worden. Wij gaan nog een schrede verder. Wat gebeurt er, wanneer ik begin met een godsdienst? Normalerwijze is de godsdienst een pad, dat de mens tot een zekere geestelijke hoogte kan brengen, van waaruit hij door een innerlijk ervaren zijn eigen weg verder kan gaan. Dat is de oorspronkelijke taak van de godsdienst. Elke godsdienst is de voorbereiding op de inwijding. Nu echter gaat die godsdienst niet meer de mens voorbereiden op een inwijding, op verdere beproevingen, maar zal in overeenstemming met hetgeen stoffelijk ontstaat haar eigen maatregelen gaan afzwakken om aanvaardbaar te blijven. Vroeger meende men b.v. dat het aanhoren van een predikatie, of je die mooi vond of niet, op zondag een noodzaak was voor je geestelijk heil. Het eigenaardige was, dat juist de slechtste predikanten soms de grootste concentratie van hun aanwezigen tot stand brachten; zij het dan juist op hetgeen, waarmee zij het niet eens waren. Iets wat een versteviging van eigen denken en bewustzijn betekent. Vroeger werd b.v. een vasten gehouden. Of je nu ziek was of dood of levend, dat maakte niets uit. Vasten was vasten, onthouding was onthouding. Tegenwoordig behoef je alleen maar naar een restaurant te gaan om met kerkelijke goedkeuring op vrijdag van vlees te smullen. Begrijpt u wat ik bedoel? Hier zit dus inderdaad iets eigenaardigs in. De kruk, de steun, die de massa krijgt, valt eveneens weg. De godsdiensten worden enigszins waardeloos, juist doordat de maatschappij een vervlakking tot stand heeft gebracht, die in de mens niet meer de sterkte laat om te offeren en te streven volgens zijn eigen inzichten en inderdaad er iets voor over te hebben. Dit is te algemeen gezegd, dat weet ik. Maar in de esoterie streven wij toch zeker in de eerste plaats naar zelfstandigheid, nietwaar? Natuurlijk, er bestaat tussen God en ons een relatie, die wij nooit kunnen breken. God is in alle dingen, God is rond ons, God is overal. Wij kunnen in alles God vinden, indien wij willen. Of beter gezegd: In de God in ons weerkaatst zich al wat wij beleven in een juiste en harmonische vorm. Maar vanaf het ogenblik dat ik esoterisch leef en denk, is voor mij dan ook deze God de enige bepalende maatstaf, de enige werkelijke relatie. Al het andere komt er nevenbij. En zo zal de ware esotericus nimmer beheerst worden door de materiële maatstaf; maar hij zal die slechts in zoverre accepteren, als ze voor hem; zijn ontwikkeling, zijn behoefte tot ik-erkenning en Godserkenning niet schadelijk is. Op het ogenblik dat ook de esotericus er toe komt zijn esoterisch streven in de eerste plaats aan te passen aan de eisen van zijn milieu en zijn omgeving, is hij niet meer zelfstandig, komt niet meer tot een zelfstandig beleven en niet tot een waarheid-kennen. Dat is de reden, waarom de nieuwe wereldleraar deze stellingen naar voren brengt. Ik wil er echter aan toevoegen, zoals dat ook gisteren is gebeurd: Bedenk wel, dat de massa op het ogenblik reeds in een zekere staat van geborgenheid verkeert, zeker in het Westen. Het is niet mogelijk haar deze geborgenheid plotseling te ontnemen, zonder rampen te veroorzaken. Vandaar dat dit een langdurig proces is. Maar voor onszelf mogen wij geen aanspraak maken op verzekeringen en zekerheden, wanneer wij innerlijk streven, tenzij deze uit ons eigen wezen, denken en geloven voortvloeien en in onszelf als deel van het ik en als juist worden ervaren. Dus wanneer ze uit God komen en niet uit maatschappelijke noodzaak, maatschappelijke rechtvaardigheid of iets anders. Daar hebt u de essentie van de leer van de 169

ORDE DER VERDRAAGZAMEN nieuwe wereldleraar hierover. En tevens ook de beantwoording van uw vraag. Mag ik er misschien nog een heel wreed iets aan toevoegen? Wanneer een hond een groot nest werpt, dan zorgt ze niet voor de zwaksten, ze zorgt het best voor de sterksten. Waarom? Omdat zij in haar instinct voelt, dat de sterkeren zich in de wereld kunnen handhaven, maar dat de zwakken altijd zullen ondergaan. In de gemeenschap van de maatschappij is het zo, dat het aankweken van zwakheden in feite een belasting voor de gehele maatschappij betekent. Een verzwakking niet alleen in materieel opzicht of in stoffelijk-genetisch opzicht, maar een verzwakking, die het totaal van het menselijk bewustzijn aantast, ook het menselijk denken. Er zijn mensen, die zwak worden geacht, die grote kracht bezitten en grote invloed uitoefenen. In de genormaliseerde maatschappij kunnen deze praktisch niet optreden. Om u een typisch voorbeeld te geven: Een Edgar Allen Poe schiep vanuit zichzelf iets van het dichterlijk gruwen, dat eerder verwant is aan een astrale wereld en aan sommige sferen van halfduister, dan aan de mensenwereld. Maar hij zou het nimmer geschapen hebben in deze tijd. Want hij zou een ontwenningskuur opgelegd krijgen door de rechter, hij zou bij de AA terecht komen; kortom, men zou hem zelfs deze mogelijkheid ontnemen. Ik wil erop wijzen, dat een groot gedeelte van de grote mensen in wetenschap en kunst volgens de normen van hun tijd zowel als volgens uw normen een niet normaal leven voerden. Dat velen van hen op enigerlei wijze zich te buiten gingen, maar dat zij daaruit hun krachten en hun prestaties putten. In deze tijd wordt dit niet getolereerd en is de prestatie dus onmogelijk. De grootste geestelijke werkers, die de laatste 25 tot 30 eeuwen hebben voortgebracht, zijn allen mensen geweest, die – om het nu eens populair te zeggen – eerst in de goot hebben gelegen en een hele hoop dingen hebben gedaan, die absoluut onaanvaardbaar zijn tot moorden toe, voor zij hun nieuw inzicht konden gewinnen. Zij droegen dit inzicht wel in zich, maar moesten eerst in een confrontatie met de wereld a.h.w. zichzelf overwinnen en die wereld overwinnen, voor zij tot hun sterke innerlijke bewustwording, met alle resultaten en gevolgen daarvan konden komen. Daarom brengt deze tijd b.v. geen Franciscus van Assisi meer voort, maar wel twistende priesters, die zo nodig elkaar gevangen zetten, elkaar plagen, elkaar doen transporteren naar andere en afgelegen gebieden, etc. Daarom brengt de wereld van deze tijd wel voort de eenvoudige technische werker, die in zekere mate creatief is, maar slechts zeer zelden de geniale werker, die uit zijn eigen eigenaardigheden – en misschien onmatigheden – komt tot het erkennen van een nieuw bestaan, een nieuwe mogelijkheid, een nieuwe wereld. Dit is geen aantijging tegen uw tijd, begrijp mij wel; maar het is alleen om u iets duidelijk te maken. Een geestelijke ontwikkeling, een innerlijke zelferkenning is geen geleidelijk en rustig gebeuren. Het gaat gepaard met ontzettende innerlijke stormen. Je zou haast kunnen zeggen: je hebt geestelijke groeistuipen; en die komen zeker ook stoffelijk tot uiting. Dit is normaal. Wanneer men de normaliteit van de uiting bestrijdt, maakt men daarmee de innerlijke bewustwording tot een reeks van complexen i.p.v. een normale groei. Ik hoop voldoende over dit punt te hebben gezegd. Ik achtte het belangrijk genoeg er eens uitvoerig op in te gaan. Let wel, u behoeft het met deze dingen niet eens te zijn, maar begrijpen moet u ze wel. U moet begrijpen dat een ander dit kan beseffen en kan zien. Nu moet u eens trachten om vanuit uzelf de stelling, die u van de wereldleraar gehoord hebt en het commentaar daarop desnoods ook, om te zetten in een voor u juiste levenshouding, in een voor u juist inzicht, in een voor u juist hanteren van de krachten, die u bezit, de gaven die voor u mogelijk zijn, de werkelijkheid, die voor u bestaat. Op het ogenblik, dat wij magisch willen werken, zullen wij ons natuurlijk het eerst getroffen voelen door deze verklaring: Wanneer je dit licht nu maar eenmaal in je ontvangt, al is het slechts op één punt, dan put je daaruit zoveel, dat je doden kunt opwekken, dat je mirakelen kunt doen. Maar dat betekent in zekere zin een prijsgave van jezelve aan het licht, begrijp dat wel. Je kunt niet jezelf blijven, zoals je zou willen zijn of zoals je bent en gelijktijdig het licht ontvangen. Indien het licht in je werkzaam is en door je optreedt, dan heeft dat consequenties. Die consequenties liggen zeker in het vlak van hetgeen u daarmee betekenen kunt voor anderen, wat u bereiken kunt voor anderen en ook voor uzelf. Maar het houdt ook in, dat u al wat er uit voortkomt zult moeten léven. Je kunt niet het goddelijk licht aanvaarden en je eigen waarheid leven. Je kunt niet de kracht van het goddelijk licht gebruiken en de gevolgen daarvan voor je.zelve voorkomen. Innerlijke harmonie is voor dit licht een noodzaak. Ik geef toe dat die harmonie soms van zeer korte duur kan zijn en toch het gewenste resultaat 170

ORDE DER VERDRAAGZAMEN met zich brengen. Hoe je die harmonie bereikt is eigenlijk onbelangrijk, maar u moet voor een ogenblik volkomen tevreden zijn met de wereld, met jezelf, met je God. Je moet eigenlijk alles als een eenheid durven ervaren, omdat er voor jou geen gevaren, geen kwetsbare punten, geen directe tegenstellingen in zijn. Pas dan wordt dit geheel magisch hanteerbaar en niet voordien. Het zal u duidelijk zijn, dat het mooi is om te zeggen: Geloof nu maar en het komt er. Maar een direct en volledig geloof kunt u niet scheppen zonder innerlijke harmonie. In 9 van de 10 gevallen is een geloof eerder iets wat je gebruikt om je eigen onevenwichtigheden aan te vullen, dan een werkelijke en volledige aanvaarding met volledige zekerheid van iets, wat niet onmiddellijk gemanifesteerd is en wat je alleen innerlijk erkent. Daarom vrienden, hoe groot de mogelijkheden ook zijn, die er voor de mens in liggen, is het zeker niet de gemakkelijkste of de eenvoudigste weg, die in deze nieuwe leer is gelegen. Richten wij hierop in de eerste plaats onze blikken, dan bestaat het grote gevaar, dat wij voor onszelf tot velerlei frustaties zullen komen. Alleen in het volledig jezelf vergeten a.h.w. in God kun je komen tot dit magisch licht, dit goddelijk licht, dat alle wetten der wereld desnoods overhoop werpt. Nu is er nog een punt aan verbonden. Want er ligt in de nieuwe leer ook een zekere esoterische kracht. Het is de leer, die wij eenheid, harmonie noemen en die u vroeger misschien eerder met naastenliefde zou hebben omschreven, Een element echter, dat niet meer uitgaat van een relatie tussen het ik en de naaste, maar alleen in de erkenning van de naaste het behoefte-element van de naaste binnen het ik erkent. Wij hebben het daar zo-even al over gehad aan de hand van onze vorige les. Hier treedt het vreemde dus op, dat wij niet bewogen zijn door de toestand, die anderen zich indenken, maar alleen door de werkelijke toestand. Nu werd er zo-even gezegd: u hebt de Boeddha aangehaald als een voorbeeld. Toen de Boeddha geroepen werd om bij zijn vader te komen, toen deze stervende was, werden hem zes malen boden toegezonden en hij zond hen terug. Hij ging niet. Toch ging hij op het juiste ogenblik en was hij tijdig bij zijn vader vóór diens sterven. Waarom? Niet de beoordeling van de wereld telde meer; maar wat hij in zich erkende aan leven en levende kracht van zijn vader, zoals die in hem bestond, dat telde. En daardoor wist hij; eerst nu is er het ogenblik, dat een wisseling naar een lichtender wereld mogelijk wordt. Op deze wijze zou je volgens de nieuwe wereldmeester moeten leven. Niet reagerend op wat buiten je bestaat, maar reagerend op wat in je bestaat aan erkenning, aan behoefte enz. Bij deze innerlijke erkenning worden alle wetten opzij gezet, zeker. Maar .... ik kan slechts die wetten terzijde stellen (laten we dat niet vergeten), die in mij geen werkelijke waarde hebben. Als u werkelijk gelooft aan artikel 461 (verboden toegang), dan betekent dit voor u, dat ook in u deze beperkingen bestaan en dat het overschrijden van zo'n gebod het wekken is van innerlijke disharmonie. Begrijpt u waar het om gaat? In deze esoterie met al haar leer over vrijwording en over het verwerpen van vaststaande waarden geldt de innerlijke wereld. En die innerlijke wereld erkent krachtens bewustzijn, denken en leven bepaalde uiterlijke maatstaven. Zolang deze erkend worden, innerlijk en in mij, zal elk overschrijden daarvan – zelfs in gedachte – een ontstaan van disharmonie zijn. Wanneer je dat dan verder ontleedt, is het voor het volgen van deze nieuwe leer en dus ook van de nieuwe tendensen in de wereld erg belangrijk, dat je leert je gedachte en je daden in overeenstemming te houden of te brengen. Dit geldt op elk terrein. Dat gaat van het terrein van luiheid, trots, begeerte, enz. tot het hoogste toe. Waar een aanmerkelijk verschil is tussen de gedachtewereld en de dadenwereld, is disharmonie. Waar je disharmonisch bent is geen werkelijke eenheid met het Goddelijke, geen opgaan in deze nieuwe kracht, geen eenheid in het nieuwe licht te verwachten. De inleider van gisteren zou gezegd hebben, dat Mozes het al neergeschreven heeft in zijn wet: "Gij zult niets begeren, noch ......" en dan komt een hele serie opsommingen van hetgeen een ander toebehoort. Dus alleen al de gedachte is net zo erg als de daad. Vóór Mozes waren er anderen, die zouden wij ook nog kunnen opnoemen. De waarheid hiervan is echter niet, dat men de wet volgt omdat zij een uiterlijk opgelegd gebod is, maar een innerlijke noodzaak. En dat is een verschil. Tot nu toe heeft men u dit alles opgelegd, omdat het "de weg" was of omdat het "Gods wil" was. De nieuwe meester echter zegt: Dit is niet Gods wil. God laat toe dat je elke fout uithaalt, die je maar wilt uithalen. Hem interesseert dat niet. Maar voor jezelf 171

ORDE DER VERDRAAGZAMEN is het een noodzaak, omdat je alleen op die wijze (dus door die eenheid van handelen en denken, enz.) als mens verder kunt komen. En hoor ik nu nergens iemand zeggen: Maar dat klopt dan toch niet helemaal met de esoterische weg? Heeft niemand daaraan gedacht? Dan heb ik u of meer geboeid, of u bent het vlugger vergeten dan ik veronderstelde. Want ik breng hier het handelen dus naar buiten toe. En toch spreek ik over een esoterische weg. Als het één is, is het het Zelf. Wórdt het het Zelf, maar het ís het niet. En daarom kan de leer, die nu gebracht is, nog niet de volle en de volledige inwijding van de mensheid betekenen. Want zij is een leer, die gebaseerd is op wat nu bestaat. En eerst wanneer uit het heden zich een nieuwe en andersdenkende mensheid ontwikkeld heeft, wanneer de wereld is aangepast aan nieuwe mogelijkheden, zal het mogelijk zijn een nieuwe leer te brengen, die de volledige vrijwording in de juiste vorm voor elke mens aanvaardbaar, redelijk en bruikbaar brengt. En dan zal blijken, dat naarmate wij verdergaan in de ontwikkeling van de mensheid als zodanig, het esoterisch element ook tevens een meer redelijk element wordt; ofschoon het nimmer stoffelijk-redelijk kan zijn en voor de menselijke rede aanvaardbaar. Want dat is een leerstelling, die niet is aangehaald, maar die ik dan nog graag van de nieuwe wereldmeester even wil citeren. De uiteindelijke weg der bereiking brengt ons tot beseffen, verwerkelijken en éénworden t.o.v. het Goddelijke. Commentaar? De mensheid is nog niet rijp voor de lessen van de nieuwe wereldmeester. Als een lering, die bestemd is om meer gemeengoed te worden, is de mensheid dus nog niet rijp voor de hoge waarheid. Maar wanneer dit een waarheid is, die nu voor de mensheid wordt voorbereid, opdat zij die na enige tijd dus algemeen zal kunnen verwerken, houdt dit ook in, dat er een nieuwe fase begint van inwijding, die de volgende fase onder de mensen en de geest voorbereidt. Is het voor de jeugd niet aantrekkelijk? Als je jong bent, lijkt het me heerlijk dit alles te horen. Het lijkt je, wanneer je ouder bent, goed voor de jeugd. De jeugd lijkt het goed voor de ouderen; omdat het voor de jeugd wel aanvaardbaar maar te abstract is; en voor de ouderen eigenlijk wel aanvaardbaar, maar te moeilijk en toch niet meer te verwerkelijken. Dat bedoelt u toch? Maar nu kunnen we daar een andere vraag tegenover stellen: Kunnen wij in een eeuwig leven, waar de kern van de zaak geestelijk is en niet anders en alle andere verschijnselen als bijkomstigheden en onbelangrijk kunnen worden beschouwd, een dergelijke ontwikkeling van leeftijd of van wereldervaring afhankelijk stellen? Of moeten wij haar alleen afhankelijk stellen van innerlijk begrepen? U leeft eeuwig. Wat u nu begint, kunt u vanuit de stof in de geest voortzetten. Maar wat u nu niet begint, kunt u niet in de geest voortzetten. Want elk geestelijk werken en bereiken in de sferen is gebaseerd op iets, wat in de stof reeds bestond. Al is het maar een kiem, maar er moet iets van aanwezig zijn. Dus wanneer je nooit belangstelling hebt gehad voor muziek, kun je nooit een goede bazuinengel worden. Is dit ook niet een verleggen van de verantwoordelijkheid, waar je vroeger alles wat je overkwam aan God kon danken of wijten, terwijl je het nu alleen met jezelf hebt te stellen? Het is natuurlijk een verleggen van de verantwoordelijkheid, maar het is tevens een rijpingsproces. Zoals God is gegroeid van een plaatselijk godje, dat voortdurend ruzie had met andere plaatselijke godjes, voortdurend toornig was, als iemand keek naar andere godjes, is God al gegroeid tot een Vader vol van liefde. Naar nu moet de mens nog groeien als een kind, dat die Vader waardig is. U bent zelf verantwoordelijk voor alle dingen, want alles komt uit jezelf voort. Dat is de essence van de leer. Ik geloof niet dat er veel tijd over is om nog andere leringen aan te halen. We zullen dat verschuiven tot na de pauze, als de andere spreker daar tenminste de neiging toe heeft. Mag ik u echter één vraag stellen? Is er iemand, die nog omtrent hetgeen gisteren is verwerkt en gezegd, iets te vragen of op te merken heeft of desnoods iets af te keuren? Degene die de lering gaf was iemand uit het gevolg van de wereldleraar en is dus bij hem? Geestelijk, ja. Dus één van de groep, die vanuit de geest – noemt u het desnoods als dienende geest – dus met de wereldleraar en zijn werk zeer nauw verwant is en zich daar praktisch geheel aan wijdt. 172

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Het Licht werd aangegeven als een trilling, een siddering in jezelf. Dus feitelijk behoef je God niet eens meer buiten je te stellen of te denken, omdat we het alleen van binnenuit kunnen bereiken? Dat is volkomen juist, maar dat is altijd juist geweest. Wanneer u thuis waterleiding hebt, gaat u dan een glas water drinken aan de dorps-pomp? Wanneer u dat doet, dan doet u dat zeker niet, omdat het de enige of de beste wijze is om water te verkrijgen. U doet het misschien om te ontlopen aan dingen in uw eigen huis, die u niet bevallen. Zoals vele mensen een God buiten zich vereren, omdat in hen zoveel aanwezig is, wat ze niet met God in harmonie kunnen brengen, dat ze maar liever afzien van een erkennen van de goddelijke waarheid in henzelf. Over de wijze, waarop de verwerkelijking van de eenheidsbeleving tot stand moest komen, is gisteravond, maar ook vrijdagavond na de pauze iets gezegd; n.l. dat wanneer je deze gedachteprojectie wilt doen, 'je dan vooral aan de God moest blijven denken en niet aan hetgeen je bereiken wilt; want anders intervenieer je in de uitkomst van de kracht die je oproept. De mens is n.l. geneigd meer te denken aan het object dan aan de originator. Mag ik een vergelijking maken? Dat maakt het misschien duidelijker. Laten we nu erg oneerbiedig zijn en zeggen, dat er een machine is, die een door ons begeerd product maakt. Als wij nu het hele product steeds blijven volgen, is de kans groot, dat de machine niet juist is ingesteld en dat wij i.p.v. laat ons zeggen de beker, die wij willen hebben, een eierdopje krijgen of iets dergelijks. Dus moeten wij zorgen dat de machine kan draaien, zorgen dat de machine in orde is. In de vergelijking is de goddelijke kracht onze machine, die verwerkelijkt. Wanneer wij het doel hebben gesteld, dan kunnen wij door in de kracht zelve actief te zijn en die kracht te beleven, veel meer presteren dan door voortdurend haast huilerig te omschreven wat we willen hebben, zonder daaraan zelf bij te dragen; ja, zelfs daardoor belettend dat de kracht, die het gewenste verwerkelijken kan, haar volle activiteit ontplooit. Dat is toch logisch? Wij trachten u de laatste tijd eigenlijk dus de nieuwe leer – zij het niet helemaal onder die naam – al bij te brengen, wanneer wij de gelegenheid hebben. En die is er ook niet altijd. Want voor ons is het heel vaak zo, dat de aanwezigen bepalen wat wel en wat niet kan. Wij hebben b.v. gisteren gezien, dat er een gelukkig gemiddelde was getroffen tussen het meest wenselijke en het uiterst mogelijke. Want een zo groot mogelijk aantal mensen bereiken kan niet gepaard gaan met een zo intens mogelijk manifesteren. Was het gezelschap kleiner geweest en nog selecter, dan zou waarschijnlijk de manifestatie veel intenser zijn geweest. Maar zo was er een gelukkig gemiddelde. Ik hoop dat u dat in uw eigen streven ook altijd voor ogen zult houden. De kracht en het doel zijn belangrijker dan we denken. Maar het doel zal nimmer precies liggen, zoals wij het graag zouden zien. Daarom geven wij onze kracht en wij concentreren ons op alle kracht, die ons kan bijstaan en wij trachten binnen de voor ons bereikbare goede condities door deze klacht het doel te doen verwerkelijken, ofwel datgene wat ons doel benadert oi zelfs overtreft, volgens een weten, dat het onze te boven gaat. Ik geloof, dat wij hiermede voor de eerste helft kunnen volstaan. Ik wens u allen een zegenrijke en vruchtbare avond.

TWEEDE GEDEELTE

Goedenavond vrienden. Wij hebben vanavond twee punten, die in de les even behandeld moeten worden. Het eerste punt is dit (het heeft een semi-magisch karakter): Tussen de wereld van de geest en die van de mens bestaat natuurlijk een scheiding. Deze scheiding is echter niet volledig. Wanneer wij nu stellen, dat de werkelijke scheiding tussen mens en geest identiek is aan het verschijnsel, dat u tijd noemt, maar dat zich voor de geest eerder openbaart als beweging of als flux, dan zijn wij ongeveer juist. Het is duidelijk, dat wanneer wij een stroming hebben, die in het midden het sterkst is, zij aan de beide zijden zal afflauwen. Dit houdt in, dat – wanneer u leeft in uw eigen menselijke tijd – door enigszins in deze tijdstroom in te dringen u een aanmerkelijk snellere beweging krijgt. 173

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Een vooruitgaan in tijd; terwijl u daarentegen door naar de andere zijde te gaan de mogelijkheid krijgt (het is n.l. een keerstroom) om terug te gaan in tijd. Een ieder, die zich vanuit de menselijke sferen beweegt in de richting van de geestelijke sferen, zal deze stroom moeten doorkruisen en zal dus over het algemeen een gelijke periode voorwaarts en terug in tijd worden gezet. Waar dit niet wordt ervaren bij een normale uittreding naar een hogere sfeer, maakt dit weinig uit. Zodra wij echter blijven vertoeven in de grensgebieden, zal deze invloed zeer sterk optreden. Wij kunnen daarom – rekening houdend met dit verschijnsel – bepaalde krachten voor de aarde in tijd vooruit projecteren; zoals wij op dezelfde wijze kunnen terugkeren in de tijd en dus onafhankelijk van de stof in het verleden bepaalde krachten of gedachte kunnen projecteren op een zodanige wijze, dat ze in dit verleden reeds werking krijgen en in het heden mede verwerkt zijn. Het zal dan ook vaak noodzakelijk zijn voor de mens om in zijn eigen innerlijk leven zowel als in zijn geestelijke werking t.o.v. anderen soms in tijd terug te gaan. Dit teruggaan in tijd speelt zich binnen het menselijk denken veelal af als herinnering, maar kan, gekoppeld aan een geestelijk streven, bepaalde factoren in het verleden planten, die – in het heden tot rijping komend en nooit eerder – in de toekomst een andere, voor ons meer wenselijke ontwikkeling mogelijk maken. Hetzelfde geldt dus voor bepaalde geestelijke ontwikkelingen, het verwerven van geestelijke kennis, het leggen van geestelijke contacten en zelfs het leggen van bepaalde stoffelijke contacten. Al deze mogelijkheden zijn dus ingesloten in deze flux van tijdstroom. Nu moet de mens vanuit zichzelve rekening houden met het feit, dat hij overal, waar hij zich in deze flux, in deze tijdstroom, beweegt, contact zal opnemen met verschillende geestelijke entiteiten, die daarin trachten zich te openbaren op ongeveer dezelfde wijze als de mens. Zo zal een geest, die zich in dit gebied openbaart, niet haar werkelijke wezen of voertuig aannemen, maar eerder – evenals de uitgetreden mens – zich in een soort tussenvoertuig of in een soort projectie daar bevinden. Daarom kan worden gesteld dat elk contact met de geest, dat nog binnen de tijdstroom plaatsvindt, nimmer reële uitingen van die geest mogelijk zal maken of een reëel erkennen van de persoonlijkheid van die geest; dat schijnvormen, begoocheling e.d. vanuit geestelijke gebieden, evenals waanvoorstellingen hoofdzakelijk vanuit deze stroom te verwachten zijn. De conclusies: Daar wij met ons eigen denken en vooral wel met onze innerlijke concentratie vaak zeer grote krachten kunnen ontladen op de wereld, zullen wij gebruik kunnen maken van deze toestand om – indien wij eerst in onszelf deze kracht vergaard hebben – d.m.v. uittreding en een juist hanteren, een juist stijgen in de sferen tot bijna boven het astrale toe, een ontlading in het verleden kunnen veroorzaken, waardoor wij soms mensen aanmerkelijk kunnen helpen, die wij op dit ogenblik met eenzelfde kracht niet meer zouden kunnen bijstaan. Als zodanig kan het b.v. bij genezing zeer interessant zijn om zich op de beginfase te concentreren en te trachten in deze beginfase in te grijpen. Wij zullen daarbij nooit verder kunnen komen dan de huidige ontwikkelingen, omdat een absolute tegenstelling of plotselinge verandering in ons eigen besef en dat van onze omgeving niet mogelijk is, zolang wij in de stof zijn. Wel echter kunnen wij gunstige voorwaarden scheppen om in de nu bestaande toestand aanmerkelijke wijzigingen tot stand te brengen, ja, zelfs vaak de verschijnselen, die nu misschien nog officieel b.v. aan een ernstige ziekte zijn toegeschreven, zover terug te dringen, dat zij eerder een kwestie worden van zenuwen, van mentale instelling, dan van een feitelijke kwaal. Wij zullen dan in het heden alle verdere maatregelen moeten nemen en eventueel zelfs krachten in de toekomst moeten projecteren, indien wij de mens in het heden daarvoor niet voldoende kunnen bereiken, om de verdere gevolgen weg te nemen. Ook wat betreft veranderingen in de wereld kunnen wij dit doen, zolang wij ons beperken tot personen. Het uitstralen van krachten zo groot, dat zij grotere groepen van mensen of zelfs grote delen van de mensheid zouden beïnvloeden, is in deze tijdstroom niet mogelijk, daar een te grote krachtsontlading het effect zelve wegneemt en ons plaatst in de werkelijkheid en het eeuwigdurend nu, dat door ons automatisch wordt geïdentificeerd met de ogenblikken, die wij nu beleven. Alles wat wij willen doen en tot stand willen brengen d.m.v. deze tijdstroom, zal dus zijn gelimiteerd tot: 1. Iets dat ligt buiten eigen wezen. Eigen wezen wordt altijd met het nu geïdentificeerd en het in een voorgaande tijd projecteren van krachten heeft op het ik geen invloed. Het zal altijd voor een ander moeten zijn. 174

ORDE DER VERDRAAGZAMEN 2. Wij kunnen die krachten slechts dan projecteren, wanneer wij ongeveer op de hoogte zijn van de tijdsverhouding en het tijdsverloop. Daarbij houden wij aan, dat de voorstelling van een feitelijk stoffelijk gebeuren plus een geestelijk stijgen voldoende is om een teruglopen mogelijk te maken tot deze periode. De periode zelf wekt dan een signaal en maakt het de geest mogelijk onmiddellijk haar eigen krachten te ontladen. Daarbij daalt zij over het algemeen enigszins door de tijdstroom naar het menselijke toe en wordt weer meegevoerd naar haar eigen moment, dat voor haar "nu" heet. Nu wil ik verder nog enkele opmerkingen maken omtrent de gedachtewereld. Telepathische contacten kunnen op vele wijzen worden gelegd. De mogelijkheden van directe projectie van beelden zijn over het algemeen beperkt voor de mens, die in de eerste plaats nog denkt aan spreken met anderen als contactmethode. Ook een uitvoerig spreken is over het algemeen uit den boze, waar men niet in staat is zich op volledige zinnen zo scherp en intens te concentreren als b.v. op enkele woorden. Alle pogingen tot telepathisch contact zullen dus – behalve tussen de zeer bewusten – worden bepaald tot het als telegramstijl samengevoegd uitzenden van de hoofdideeën met zo groot mogelijke intensiteit. Daarbij is het belangrijk, dat u uzelf identificeert. Want iemand, die telepathisch ontvankelijk is, maar. niet voldoende in staat is zichzelf af te schermen tegen alle andere en mogelijk storende invloeden, zal over het algemeen niet in staat zijn – zonder een regelmatig herhaalde identificatie – uit te maken met wie hij contact heeft en zou dus tot een verwisseling van bepaalde gegevens kunnen komen. Voor elke mens is deze telepathische overdracht mogelijk, zolang hij verkeert in een toestand van praktische daadloosheid en zich niet intens bezighoudt met andere, de gedachte wekkende prikkels of emoties. Voor het uitzenden van gedachte kan gebruik worden gemaakt van eigen emotionele inhoud, zodat men eigen gevoelsleven kan gebruiken om een bijzondere nadruk te geven aan de impulsen, die men uitzendt. Wanneer de gevoelsimpuls buitengewoon groot is, kan een dergelijke overdracht van gedachte spontaan optreden. Hierbij kan een weerkaatsing via de tijdstroom optreden, zodat het ogenblik van uitzending en ontvangst niet altijd identiek zullen zijn. Hoe beknopter en scherper de boodschappen worden uitgezonden, hoe duidelijker en scherper zij zullen worden ontvangen. Alle telepathische berichten, die men uitzendt, zullen verder gebonden moeten zijn aan de volgende condities: 1. Men moet zelve direct bij de boodschap betrokken zijn en moet er zelve belang bij hebben; anders zal – tenzij men zeer geschoold is – een voldoende uitzending daarvan zeer moeilijk vallen. 2. De persoon, tot wie de boodschap gericht is, zal eveneens bij de uitzending betrokken moeten zijn; hij zal belang moeten hebben bij hetgeen wordt geprojecteerd. Alleen op deze wijze is het mogelijk om zonder een tevoren vastgesteld punt te hebben van harmonie toch een contact met elkaar te verkrijgen. Deze telepathische contacten kunnen worden gebruikt om b.v. troost uit te zenden; bepaalde impulsen of gedachte naar mensen in wie men meent een belangrijke wijziging tot stand te kunnen brengen; zij kunnen gebruikt worden om bepaalde gevoelens te veranderen; zij kunnen worden gebruikt om in elke mens – mits wij dit ten goede richten – een zekere daaddrang te doen ontstaan. Alle verschijnselen, waarbij een terugvoeren in tijd ontstaat van de gedachte-impuls, voert tot onbegrip. Daarom mag men nimmer uit een hoog geestelijk standpunt trachten telepathische contacten met andere, in gelijke wereld levende mensen en wezens op te nemen. Contacten op dit gebied zijn ook mogelijk met dieren, indien men tracht zich te beperken tot de zeer eenvoudige gevoelens van lust en onlust, daarbij zich baserend op hetgeen het dier in zijn gewoonten (niet in de interpretatie, die u daaraan geeft maar in zijn gewoonten) als emoties van behagen en onbehagen kan kennen. Op deze wijze zou het ook mogelijk zijn om dieren een zekere scholing te geven tijdens de rustpauze. Ten laatste kan door geschoolden deze methode van telepathisch zenden gebruikt worden om kennis in anderen te verankeren, die voor hen noodzakelijk is, danwel een volledige recapitulatie van hun eigen kennis – en soms ook een vrijwording van een deel van het 175

ORDE DER VERDRAAGZAMEN onderbewustzijn – tot stand te brengen en hen zo dus innerlijk te verrijken. Dit voor zover het voor vanavond de magie betreft. De esoterie staat natuurlijk vanavond ook enigszins in verband hiermede. Alle mensen behoren tot dezelfde mensheid. Deze mensheid breidt zich uit over allen, die eens de menselijke vorm bekleed hebben of bekleden zullen, ongeacht de vorm en de bewustzijnstoestand, waarin zij thans verkeren. Wij dienen te beseffen, dat al hetgeen wijzelf binnen de mensheid zijn, presteren en uitzenden, een weerkaatsing zal vinden binnen het totaal van deze mensheid. Het kennen van deze mensheid is voor ons echter onmogelijk. Wel kunnen wij in onszelf een voorstelling van die mensheid maken. Indien wij spreken tot de voorstelling van die mensheid, die wij in onszelven dragen, treedt automatisch een selectief proces op, zodat wij ons slechts zullen richten tot diegenen binnen het menselijk zijn, die inderdaad met ons harmonisch zijn. Het is daarom verstandig om bij elk esoterisch streven, dat mede de wereld tot doel heeft (voor zover dit dan in de esoterie mogelijk is) zich te richten op de in het ik bestaande voorstelling en nimmer op een uiterlijke werkelijkheid. Ik zou u willen aanraden, om – wanneer men vanuit deze basis werkzaam wil zijn voor anderen, wat soms voorkomt – niet te werken b.v. met foto's of concrete voorwerpen, maar eerder met voorstellingen, die men in zichzelf opbouwt aan de hand van enige uit de werkelijkheid stammende gegevens. Waar de innerlijke wereld van het allergrootste belang is voor onszelven doen wij er goed aan in die innerlijke wereld elke voorstelling op te bouwen en wel voor onszelf zo permanent mogelijk (ze zal toch altijd vluchtig blijven), opdat wij in onszelf een voortdurend beroep kunnen doen op elke kracht en elke factor in het leven, die voor ons noodzakelijk is. Wanneer wij geleerd hebben, dat wij op deze wijze antwoord kunnen krijgen zowel vanuit het GrootGoddelijke, de voorstelling die wij ons maken van geesten en sferen, als uit het menselijke en zelfs het z.g. dood-materiële, zullen wij misschien kunnen overgaan tot het aanvaarden van het Goddelijke in onszelf, zoals het werkzaam is. Dit bestaat dus in een identificatieproces, waarbij niet de buiten ons liggende waarden maar wel de binnen ons liggende voorstellingen alle worden gezien als bezield door de goddelijke kracht, gelijktijdig weerkaatsend een deel van ons wezen. Deze weerkaatsing van ons eigen wezen maakt het ons mogelijk uit het geheel van de in onze voorstellingswereld levende factoren een beeld op te bouwen van onszelf. Naarmate deze beelden veranderen, nemen wij ook aan dat wijzelf veranderen. Het is niet belangrijk, dat wij verstandelijk idealisaties zullen aanbrengen in deze beelden, waar zij zich bij een ernstig gebruik ervan toch aan de werkelijkheid voortdurend zullen aanpassen. Het is voor ons niet mogelijk in onze innerlijke wereld (of zo ge wilt: eigen kosmos) beelden aan te brengen, die niet stroken met ons eigen wezen of een elders bestaande werkelijkheid; en wel een elders voor ons kenbaar bestaande werkelijkheid. Deze kenbaarheid kan zowel geestelijk als stoffelijk zijn. Zo zal altijd onze innerlijke wereld beperkt blijven tot datgene, wat op dit moment tot ons leven behoort. De absolute eenheid, door het zien van het Goddelijke in al deze dingen plus de uiting van onszelf in het geheel uit al deze dingen ontstaan, maakt het ons mogelijk steeds verder door te dringen in de groot-geestelijke krachten. Er kan worden gesteld, dat bij het bereiken van een zekere harmonie in deze innerlijke wereld, tevens harmonie optreedt met de z.g. kosmische openbaringen of groot-krachten. Deze kosmische openbaringen of groot-krachten, zelf een persoonlijkheid zijnde, zullen ons dan hun eigen licht geven. Het godsbeeld in ons wordt tijdelijk vervangen door dat van een bepaald facet in de kosmos. Hoe sterker wij het facet leren kennen, hoe harmonischer ons wezen zal worden en hoe sterker en juister alle beelden op elkaar afgestemd raken. Waar ons eigen ik echter niet in staat is te volstaan met één facet van het Goddelijke, zullen er – zelfs wanneer er een maximum aan harmonie bereikt is – in ons bepaalde vragen overblijven. Deze vragen, die een beantwoording eisen, vormen een verandering of een nieuwe factor in die innerlijke wereld, die wij geschapen hebben. Daardoor ontstaat een hernieuwd streven, tenslotte overgaand in een afstemming op een nieuw facet van het Goddelijke en daarmee een hernieuwde harmonische beleving, die echter nu op een ander niveau ligt. Harmonie op elk niveau is voor ons innerlijk van het grootste belang. Ook wanneer wij deze uiterlijk niet kunnen handhaven en niet in staat zijn hiervan de volle vruchten te plukken, zo dienen wij toch steeds hiernaar te blijven streven. Dit streven kan voor de mens over het algemeen het best worden gehandhaafd, indien hij de volgende levenscondities voor zichzelve zo goed mogelijk verwerkelijkt: 176

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Tracht nooit te leven in tegenstelling tot je eigen gedachte en dromen, maar tracht deze – voorzover ze binnen je wereld en het daarin gangbare mogelijk zijn – te verwerkelijken. Zoek in de verwerkelijking van deze dromen niet naar de lagere maar naar de hoogste elementen, die daarin kenbaar zijn. Ga steeds uit van het standpunt, dat overal in de wereld, waar een disharmonie bestaat, uzelf aan de disharmonie deel zult hebben. Vermijd daarom elke disharmonie zoveel mogelijk; en zo ze optreedt, tracht voor uzelf door het verwerven van een juiste voorstelling der omstandigheden onmiddellijk innerlijk een toch harmonisch beeld te scheppen. De werking hiervan uitgaande zult u vaak ook uiterlijk kunnen ervaren. Projecteer nimmer idealen op anderen, maar wel voortdurend in uzelve. Maak ze voortdurend deel van uw innerlijke kosmos en zie, hoe zij in feite zich vormen. Absorbeer alles wat u aan lering wordt gegeven, maar voeg het binnen uw eigen ik samen tot een voor u harmonische en praktische waarde. Alle innerlijke groei gaat gepaard met stoffelijke uiting. dit is geen gewild maar een automatisch proces. Onverschillig of u een weg volgt van rede of van gevoel, in de esoterie is het onmogelijk te ontsnappen aan deze consequentie. Wat ik in mij als voorstelling wek en in mij als harmonisch beschouw, zal ik tot uiting moeten brengen. Komt men tot een verzet tegen deze uitingen, dan is de innerlijke harmonie verstoord en zal deze eerst hernieuwd en nu in overeenstemming met de mogelijkheden moeten worden opgebouwd. Houd dus steeds rekening met de mogelijkheden, die er voor u bestaan, ook in de materie, daar dit voor het bouwen van een juiste en bruikbare innerlijke wereld noodzakelijk is. Ga uit van het standpunt, dat u alle vermogens en krachten bezit, waarvan niet uitdrukkelijk is gebleken, dat u ze niet kunt gebruiken. Bouw daarom in uzelve een beeld van alle voor u begeerlijke en noodzakelijke capaciteiten, maar dan zo perfect als u ze zich denken kunt. Dit zijn natuurlijk waan- en droombeelden. Maar deze waan- en droombeelden, samengevoegd met al het andere, wat in u leeft, plus een reële zelferkenning uit stoffelijk en geestelijk standpunt, voert tot een juist gebruik van alle aanwezige krachten en capaciteiten. Hoe intenser u alle mogelijkheden, die in u bestaan, gebruikt en hanteert, hoe beter dit is voor uw innerlijk beleven en innerlijk werken. Geen enkele mens is in staat alleen geestelijk te streven. Zijn eenheid, opgebouwd uit stof en geest, maakt een uiting in stof en geest noodzakelijk. Indien u dan verder nog met het volgende rekening wilt houden, kunnen wij ons betoog besluiten: Alle consequenties, verbonden aan het beleven van onze innerlijke waarden, kunnen in de buitenwereld optreden, zonder dat we daarop onmiddellijk invloed hebben. Indien wij deze invloeden echter verwaarlozen – ten hoogste deze compenserend waar ons dit mogelijk is – en in ons een volledig harmonisch beeld van samenwerking opbouwen, zal blijken dat wij zeer vaak door tenslotte ook b.v. stoffelijk op onzelfzuchtige wijze veel voor anderen te doen, kunnen komen tot een verwerkelijking in stof en geest van de door ons gewenste en ideale toestand. Dit geldt op elk terrein. Of dit nu genezen is, zaken doen, schriftelijk verkeer met anderen, correspondentie, onderlinge gesprekken, wat u ook wilt, dit is een bepalende factor. Leer deze factor te gebruiken, baseer u daarop. Zoek uw innerlijke harmonie in overeenstemming te brengen met wat door u als feitelijke mogelijkheid wordt erkend. Hebt u dromen, die verdergaan dan de feitelijke mogelijkheid, voeg ze in deze kosmos in en laat ze daarin enige tijd bestaan, om daarna te zien in hoeverre ze zich veranderd en hervormd hebben. Dan zult u ontdekken, dat op deze wijze elke droom, elke begeerte, elke gedachte enz. verwerkt kan worden in het kosmische beeld en toch op een juiste en harmonische wijze ook tevens stoffelijk tot uiting kan worden gebracht. Met deze les moet u het vandaag doen. Ik ben ervan overtuigd dat u dit niet allemaal hebt kunnen volgen. Maak u daar vooral geen zorgen over. Lees het na. Deze les voor heden heeft voldoende praktische inhoud om wat u ervan begrijpt alvast in de praktijk te brengen. En wat u er niet van begrijpt, kunt u een volgend maal navragen. Ik geef het woord over aan de laatste spreker. Goedenavond.

177

ORDE DER VERDRAAGZAMEN GEBORGENHEID – DE MACHT VAN HET ZWIJGEN – DE JUISTE KEUZE

Zwijgzaamheid heeft natuurlijk vaak zijn verdienste. Vergeet niet dat Gods hoogste openbaring stilte is. Stilte waarin weten is. En daarom zal ongetwijfeld zwijgen in vele gevallen – wanneer het om hogere, om belangrijker waarden gaat – voor ons de enig juiste weg zijn. Voor de mens moge gelden: Al wat hem onmiddellijk met zijn God in beroering brengt, is voor hem niet in woorden uit te drukken. Zwijg dan ook over datgene, wat in je heilig en hoog is. Laat het in jezelve voortbestaan, opdat het niet bezoedeld en door woorden tot karikatuur geworden zijn werkelijke betekenis en waarde voor je verliest. Soms is het ook een verdienste om zwijgzaam te zijn, voornamelijk wanneer wij weten, dat hetgeen wij zeggen voor anderen van weinig of geen belang is. Daar, waar onverschilligheid tot woorden leidt, is het spreken dodelijk. Toch moet men goed begrijpen, dat het zwijgen in zichzelve het niet mogelijk maakt het ik te verborgen of in een soort grot van geborgenheid alléén te leven. Juist de uiting die je geeft is belangrijk: de uiting in het leven, de ervaring die je opdoet, de kracht die zich samenvoegt tot een nieuw weten. Het zal u vaak moeilijk zijn te begrijpen, dat er ogenblikken zijn, dat het woord noodzakelijk is. Dat er ogenblikken zijn, dat je niet zwijgen kunt of moogt. Maar dat zijn ogenblikken, dat je dan ook je gehele wezen a.h.w. prijsgeeft. Ogenblikken dat je eerlijk en oprecht alles tot uiting brengt wat in je leeft en wat noodzakelijk is. Dit doe je natuurlijk alleen, wanneer je weet dat je een antwoord kunt verwachten. En dit antwoord ligt slechts zelden in de mens. Spreek daarom alleen, wanneer het noodzakelijk is; en laat verborgen blijven dat, wat niet begrepen wordt. Maar denk niet geborgen te zijn in deze mantel van zwijgzaamheid, want ge kunt u niet onttrekken aan hetgeen in uzelve leeft. En zo ge u afvraagt wat de juiste keuze is, hoe ge tussen zwijgzaamheid en openlijkheid, tussen spreken en zwijgen, tussen daad en stilte moet kiezen, zo zou ik u het volgende in herinnering willen brengen: In uzelf leeft een kracht en een weten. In uzelf leeft honger en angst. Maar ook vreugde. Al wat in u leeft, wat in u tot vreugde kan voeren, wat in u schuld en angst niet oproept en geen honger veroorzaakt, is aanvaardbaar. Indien ge een juiste keuze wilt doen, zo dient ge u niet af te vragen: Wat wil een ander of wat wil ik? Ge dient u af te vragen: Waar ligt hier de mogelijkheid tot een zo groot mogelijke harmonie, een zo groot mogelijk begrip, een zo groot mogelijke vreugde en innerlijke beleving. U moet u afvragen: Waar ligt voor mij – wat mijn innerlijke wezen zowel als mijn dagelijks bestaan betreft – dat, wat de grootste waarde heeft? En zo ge dit in uzelf hebt gevonden na rijp beraad en denken, wanneer ge voor uzelve hebt gevonden "deze weg is mij alle consequenties waard", denk dan na over woorden en over stilte. Bedenk dat weinig woorden nodig zijn om mensen elkander te doen verstaan, als het de juiste woorden zijn. Dat het dwaas is om meer woorden te spreken dan noodzakelijk zijn. Maar handel eerlijk en oprecht en zwijg slechts daar, waar het woord geen reden heeft. Ge merkt, dat ik getracht heb uw drie onderwerpen met elkaar te verweven. Maar ze voeren voor mij tot een conclusie: In mij – zoals in u allen – leeft een goddelijke kracht. Ons leven, ons geestelijk zijn, onze mogelijkheid van bestaan, onze wereld en al wat erbij hoort, is direct deel van de Schepper zelf. Het is niet aan ons daarin te kiezen of te verwerpen door een oordeel over hetgeen in ons leven en in de wereld bestaat. Het is slechts aan ons om daar, waar wij harmonie kunnen vinden, waar wij menen ook het Goddelijke zelf intenser te kunnen beleven om ons eigen streven en denken t.o.v. het Goddelijke duidelijker en juister uit te kunnen drukken, dat wij kiezen mogen. Want ons doel is niet om voor een kort ogenblik op aarde gelukkig te zijn, voor een kort ogenblik aangenaam te leven of een hemelsfeer alleen te bereiken. Het is ons doel de innerlijke harmonie voortdurend te vergroten en uit te breiden, tot wij ons-zelven één weten met alle wereld en alle kracht. 178

ORDE DER VERDRAAGZAMEN Bedenk, wij kunnen nooit één zijn met één deel Gods ten koste van een ander deel Gods. Wij kunnen niet één deel van de schepping verwerpen of onrecht aan doen en in het andere God vinden. Wij moeten de weg kiezen van harmonie, vrienden, van innerlijke verwerkelijking. Wij moeten in onszelf de eenheid en het begrip zoeken, niet slechts voor onszelven maar voor alle delen Gods, die in ons leven belangrijk zijn. Opdat wij zo in een harmonisch en rijk leven steeds intenser gebonden moge zijn met de Grote Kracht, waaruit wij voortkomen. Het is moeilijk te bepalen welke delen in u leven, welke voor u een directe openbaring Gods kunnen zijn, en welke te ver van u afstaan. Dit zult ge zelf moeten nagaan. Echter dat, waarin gij ook God en de goddelijke kracht, waarin ge het witte licht en de waarheid kunt zien, de wet zowel als de liefde, daar spreekt God tot u. En daar, waar God tot u spreekt, is het zaak aan te horen, maar ook de ware en juiste samenwerking, de samengang te zoeken. Hoe go dit wilt en hoe gij dit doet is onbelangrijk, zolang gij het niet ervaart als een ontkenning van ook maar één deel van die kracht, eens in het Al uit God voortgebracht. Indien wij zo handelen en leven, zal elke vergroting van deze innerlijke harmonie door denken en streven, door daden of door woorden (wanneer het niet anders kan) betekenen: vergroting van de mogelijkheid om harmonisch te zijn met het Al. Want het ons daadwerkelijk samenvoegen van beelden in onszelf, ons daadwerkelijk toegroeien naar de eenheid met het Grote, dat onszelf kan maken tot bewustere wezens, die steeds meer kunnen omvatten en die daarom het medeleven met het Al in zich dragen zo goed als het kennen van de wil van du Schepper. Een juiste keuze kunt slechts gijzelve doen en slechts uw eigen maatstaven gelden daarbij, volgens hetgeen ik u gezegd heb. De geborgenheid kan men vinden in deze harmonie met het Goddelijke. Maar verborgenheid is alleen mogelijk voor datgene, wat voor ons nog; niet Goddelijk is en buiten ons ligt. En zwijgen? Zwijgen doen wij daar, waar niet het Goddelijke spreekt en ons noopt tot antwoorden. Want zo zijn de dingen voor ons geschapen, zo leven en zo werken wij en zo voltooien wij onze bewustwording. Daarmee, vrienden, heb ik ook het mijne gezegd. Ik weet niet of ge mij hebt kunnen begrijpen. Laat mij daarom nog kort en duidelijk samenvatten: Harmonie is het hoogste doel in het leven, maar is alleen mogelijk daar, waar wij de eenheid zien als goddelijk. Er kan nooit harmonie gewonnen worden ten koste van iets, wat wij erkennen als ovenwaardig uit God geboren. Wij kunnen nimmer in spreken waarheid vinden, tenzij de woorden een uiting zijn van een innerlijke kracht, een innerlijke harmonie, een innerlijke nood misschien. Alle andere woorden zijn in feite zinloos. En wij kunnen slechts waarheid vinden door onszelven zo waar mogelijk te zien en onze eigen gedachte en behoeften zo waar mogelijk te erkennen. Dit is de weg om tot God te komen en steeds meer van Zijn eigenschappen te erkennen. Dit is de weg om in te gaan tot het grote rijk van de Al-bewusten, die de grenzen des lichts overschrijden en één zijn met de scheppende wil. Goedenavond.

179

© Orde der Verdraagzamen Esoterische Kring: [jaren] - Datum - [titel van de cursus] Les [lesnummer] - [titel van de les] Esoterische Kring 1960-1961

Nummer 11 – 18 Juli I961

OVERZICHT VAN DE LESSEN MAGIE

Wij zijn vanavond gekomen aan het einde van deze esoterische cursus voor het lopende jaar. De avond zullen wij deze maal dan als volgt indelen: Allereerst een beperkte gelegenheid tot vraagstelling, alleen in direct verband mei de vorige les; daarna een korte lezing op magisch gebied; pauze; sluiting met beschouwingen over werkingen op esoterisch-magisch gebied. In de vorige les staat: Alle verschijnselen, waarbij een terugvoeren in tijd ontstaat van de gedachteimpuls, voeren tot onbegrip. Daarom mag men nimmer vanuit een hoog geestelijk standpunt trachten telepathisch contacten met andere, in gelijke wereld levende mensen en wezens op te nemen. Wilt u hiervan een voorbeeld geven? Een verschuiving van tijd is dus een contact met het verleden, een herinnering gebaseerd op het verleden, een gedachtecontact op in het verleden liggende waarden gebaseerd. Voorbeeld: 2 mensen, samen gevochten in '14-'18. Herinnering, uitzending van gedachte, eventueel vanuit een hoog geestelijk vlak, gebaseerd op de kennis, die men toen van elkander had. Resultaat: totaal misverstand, daardoor totaal verkeerde impulsen. Wat betreft onze lezing op meer magisch terrein hoop ik, dat u mij ten goede zult houden, dat ik hier en daar herhaal. Wij moeten wel begrijpen, dat de menselijke wereld, begrensd als zij lijkt door 4 dimensies (t.w. de 3 gekende plus het verschijnsel tijd), in feite slechts is een deel van een groot aantal eventueel parallel of gelijklopende werelden, terwijl bovendien werelden met verschillende tijdslimieten elkaar kunnen doorkruisen. Er is dus een zeer grote complexiteit in het Al voorstelbaar, waarbij zeer vele werelden naast elkaar liggen (vergelijk de bladzijden van een boek) en andere werelden door elkaar liggen (vergelijk: verschillende gassen, onderling gemengd in dezelfde ruimte, zonder dat chemische reacties optreden). Het resultaat is, dat de doorsnee-mens zich bevindt in een wereld, waarvan hij slechts een zeer klein deel der verschijnselen en beweegredenen kan kennen. Het is duidelijk, dat het een ware wetenschap is om alles uit te vinden, wat dit contact met een andere wereld – of eventueel het afweren van een andere wereld – tot stand brengt. Zeer belangrijk kunnen hierbij methoden zijn, waardoor men zichzelf in tijd vooruit projecteert: methoden, waardoor men zichzelve verplaatst in andere, b.v. minder stoffelijke werelden. Waar echter het totaal der regels en wetten zozeer ligt boven het bereikt materieel niveau en dus ook buiten het normaal begripsvermogen van de mens, heeft er steeds een kunst bestaan, die men occult heet of magisch. Deze kunst is niet gebaseerd op het bewust kennen en gebruiken van wetten, maar eerder een ervaringswetenschap, waarbij talloze procedures zijn voortgekomen uit een weten omtrent resultaten. Indien later enige wetmatigheden zijn afgeleid, zo blijken deze toch niet – gezien het te weinig kennen van bijkomende condities en omstandigheden – geheel wetenschappelijk aan te tonen of te bewijzen. De wereld van de magie, de wereld van het contact met andere dan menselijke waarden is en blijft een niet-wetenschappelijke, beschouwd vanuit stoffelijkredelijk standpunt. Alles wat wij doen die invloeden van kenbaar maakt in gedeelte van gebedsformulieren 180

om met deze andere werelden in contact te komen, evenals elke handeling, die andere werelden – ongeacht of zij materieel of niet-materiëel zijn – de eigen wereld, zal magie genoemd worden. Hieruit volgt, dat een groot eeds-, bezweringsformules, offerdiensten; religieuze gebruiken, in feite magisch moeten worden genoemd. Dit echter is door gewoonte niet [KLIK HIER EN TYP TITEL VAN DE LES]

© Orde der Verdraagzamen Esoterische Kring jaren: [jaren] - Datum - [titel van de cursus] Les [lesnummer] - [titel van de les] meer als magie bekend. Dij het beschouwen van het totaal der magie mogen wij dus uitgaan van de stelling: er is dus een erkende magie, die sterk van het gewende afwijkt; en er is een niet-erkende magie, die is ingeslopen in het leven van de mens en deel uitmaakt van diens religieuze en maatschappelijke gebruiken. Alles nu, wat ligt buiten de gekende wereld, vraagt een zeer grote beheersing. Deze beheersing kan alleen verworven worden, indien men uitgaat van een voldoende zelfkennis, een voldoende zelfbeheersing en bovenal tegenwoordigheid van geest, afwezigheid van angst en paniek. Eerst door deze beheersing wordt het n.l. mogelijk de op zichzelf misschien natuurlijke maar voor het ik ontstellende verschijnselen van andere werelden te verwerken, of zich te verzetten tegen de bekoring van werelden, die zo zoet en hemels lijken, dat ze u zouden losweken van uw eigen aards bestaan. Alle zelfkennis en zelfbeheersing moet worden gesteld als de basis van het magisch streven. Slechts waar het gaat om het gebruik van bij de mensheid bekende en in het menselijk leven ingeslopen magische gebruiken, die dus niet meer als zodanig worden beschouwd, kunnen wij ook zonder deze kennis, deze moed en deze zelfbeheersing enige resultaten bereiken. Hierbij zijn verschillende normen aan te leggen. Is bij de direct als zodanig bekende magie een kennis van procedures belangrijk, is het juist formuleren van woorden of klanken, het juist gebruiken van geëigende namen, het kennen van de juiste symbolen en voorstellingen van zeer grote, zo niet al-bepalende betekenis voor elk resultaat, in de normale menselijke gebruiken gaat het eerder om een aanvaarding of verwerping. Waar een aanvaarding is van het verschijnsel, is de werkzaamheid daarvan binnen de mens direct en direct waarneembaar, terwijl ook buiten hem veel daarvan gemanifesteerd kan worden. Indien wij als mens in een stoffelijke wereld een streven nagaan, dat magische aspecten vertoont, dan kunnen wij natuurlijk een keuze doen. Kiezen wij alleen gebruik te maken van de bij de mens bekende verschijnselen, zo komen wij terecht in een wereld, die zeer vele en grote mogelijkheden biedt, maar ons daarvoor slechts zeer weinig zekerheid, geeft omtrent de resultaten. Verkiezen wij echter de studie van de magie, dan weten wij, dat een lange tijd van intensieve studie, van experimenten en ook onthouding, zelfbeheersing enz. noodzakelijk zal zijn, voor men komt tot een als magiër juist bestaan en een juist gebruik van alle wetten, in de magie bekend geworden. Ik behandel nu allereerst het eerste gedeelte, n.l. de magie, die in het menselijk leven is ingeslopen. Er zijn zeer vele vormen van bijgeloof en geloof, die in feite gebaseerd zijn op oude overlevering. Toy, toy, toy, kloppen op ongeverfd hout. Het zal u bekend zijn, ofschoon het bij artiesten meer gebruikelijk is. Hierbij richt men zich in feite tot de boomgeest. Zoals men vroeger bij de heilige ging en daar klopte om de aandacht te trekken, daarbij een afweer vragende van een bepaald, onheil, ofwel een verlangen, een wens uitsprekende, zo leeft dit nog in het bijgeloof voort. De mens gelooft nog steeds (onbewust dan) in een band met bepaalde geesten en demonen. Gebruiken als zout over de schouder werpen wanneer het je morst is, voorzichtig zijn met spiegels, zouden tot een zelfde bron terug te voeren zijn. Dit bijgeloof maakt tot op zekere hoogte deel uit van uw eigen leven. U kent zekere bijgelovigheden, die een soort ritueel vormen. Ook wanneer u weet, dat het onzin is, is het goed u daar toch aan te houden. Want alleen op die manier kunt u voorkomen, dat eventueel onbewust bestaande bindingen met wezens uit andere werelden of krachten uit andere werelden verstoord worden, of dat door innerlijke onrust niet-gewenste werkingen optreden. Dan kennen wij het gebed met alle bijbehorende vormen als contemplatie, meditatie, de vormen verder van religieuze dienst, mystieke rituelen enz. Deze rituelen op zichzelf kunnen zinledig zijn. De betekenis echter, die de mens daaraan hecht, alsmede de voor hem daarin gelegen verbinding met een andere wereld, is in staat hem, zonder dat hij enige wet of regel kent, tot op zekere hoogte daarmede in contact te brengen. Wel moet worden gezegd, dat waar de bewuste magiër met weten alleen vaak zeer ver kan komen, degene die onbewust van deze krachten gebruik maakt, zeer intens en met geheel zijn wezen zonder aarzeling moet opgaan in hetgeen hij gelooft, aanbidt, mystiek uitvoert enz., wil hij daarvan werkelijke vruchten plukken. Indien gij gelooft is niets onmogelijk, is geen ledige zinspreuk. Het is een feitelijke waarheid. Maar het absolute geloof, dat gevergd wordt, is door de doorsneemens [KLIK HIER EN TYP TITEL VAN DE LES]

181

© Orde der Verdraagzamen Esoterische Kring: [jaren] - Datum - [titel van de cursus] Les [lesnummer] - [titel van de les] slechts moeilijk op te brengen. Indien wij echter een redelijk geloof hebben, alhoewel beperkt, dan kunnen wij daarvan zeker beperkte gevolgen verwachten. Opmerkelijk is hierbij, dat niet de uiterlijke verschijnselen, maar de innerlijke houding een rol speelt. Voorbeeld: een eedsformule, die eerlijk en oprecht is uitgesproken en wordt gebroken, brengt inderdaad in de mens een bepaald schuldgevoelen en soms zelfs contact met een andere wereld op nadelige wijze. Is bij het uitspreken van de eedsformule echter een innerlijk voorbehoud gemaakt, zo kunnen deze verschijnselen niet optreden. De conclusie hieruit te trekken is wel, dat wij, wanneer wij gebruikmaken van deze vorm van niet algemeen als magisch erkende werkingen, zullen moeten uitgaan van ons eigen wezen, onze eigen persoonlijkheid. Hierbij is geen zelfkennis noodzakelijk, maar wel een mogelijkheid tot aanvaarding van het onbekende, dus zelfvergetelheid. Hoe groter de zelfvergetelheid is, hoe sterker de werkingen optreden. Een deel van deze werkingen kunnen verklaard worden door ze suggestief en eventueel zelfs fantastisch te noemen. Maar zolang een werking voor mij reëel is en voor mij persoonlijk de juiste resultaten brengt, is dit voor mij voldoende. Ge moet altijd goed onthouden, dat zo uw wijze van werken hoofdzakelijk is gebaseerd op geloof en aanvaarding, het oordeel van anderen nietszeggend is en slechts uw eigen oordeel bepalend. Zodra u geloofszaken – zelfs bijgelovigheden – aan het oordeel van anderen tracht af te meten, zullen alle resultaten wegvallen en zullen, waar u innerlijk nadelige resultaten vreest, deze ongetwijfeld in verschijning treden. Regels: Indien ge uitgaat van gebed, concentratie, contemplatie, gedachte-uitstraling e.d., die niet behoren tot de directe magische praktijken, zult ge op de volgende wijze dienen te handelen. 1. Zorg dat ge steeds met een volledige overgave en een volledig vertrouwen, alle rede en menselijke bedenkingen uitschakelend, uw weg kiest. 2. Omschrijf uw doel vooral duidelijk. Hoe duidelijker een doel omschreven is, hoe gemakkelijker een concentratie daarop plaatsvindt. 3. Verwacht nimmer dat op deze wijze resultaten tot stand kunnen worden gebracht, die naar u meent feitelijk niet mogelijk zijn. Elke twijfel aan het werkelijk tot stand komen van een bepaald resultaat heeft tengevolge, dat dit resultaat inderdaad niet kan optreden. 4. Zorg ervoor, dat u uzelf afschermt voor alle invloeden, die nadelig zijn. Een juiste instelling voor meditatie, contemplatie, gebed e.d. met een ander dan alleen innerlijk doel, dient te geschieden in een zo zuiver en juist mogelijke sfeer. 5. Indien u lering e.d. ontvangt geldt hetzelfde. Uitgaande van een juiste sfeer wordt het juiste resultaat bereikt. Elke storing in sfeer betekent vermindering van resultaat en soms misvorming daarvan. 6. Houdt voortdurend rekening met uw eigen geloof en uw eigen voorstellingen, maar ga daarbij nimmer te ver. Bouw u nimmer eigen goden op. Zo gij dit doet, zult ge in deze vorm nimmer een juist resultaat krijgen, maar worden uw goden u achtervolgende demonen. 7. Degenen, die handelend op een geloofsbasis e.d., voor anderen iets trachten te verrichten, moeten zeer wel beseffen, dat zij – zo ze de werking binden aan de aanvaarding van hun principes – in 9 van de 10 gevallen een slecht of onvolledig resultaat zullen verwerven. Het is noodzakelijk, dat de wens – volledig onpersoonlijk, zonder beperkingen en zonder daarbij overdenken van consequenties – wordt uitgesproken met een zo groot mogelijke concentratie van eigen wezen en een zo sterk mogelijk innerlijk geloof. Hiermede meen ik van dit eerste punt te mogen afstappen en over te gaan tot de andere vorm van magie, die vaak occulte wetenschap wordt genoemd. Alle occultisme is een ervaringswetenschap. Er bestaat geen enkele mogelijkheid alle regels en wetten, waaraan het occulte gehoorzaamt, inderdaad vast te leggen. Zij variëren n.l. aan de hand van eigen persoonlijkheid, eigen sfeer en stemming en te allen tijde zal men daarmede rekening moeten houden bij alle voorbereidingen. Doet men dit, zo kunnen wel enige 182

[KLIK HIER EN TYP TITEL VAN DE LES]

© Orde der Verdraagzamen Esoterische Kring jaren: [jaren] - Datum - [titel van de cursus] Les [lesnummer] - [titel van de les] algemene regels worden gesteld. Deze zijn de volgende: Voor alles wat ik in licht doe, wek ik ook duister. Voor alles wat ik in duister doe, wek ik licht. De krachten, die ik wek, zullen altijd evenwichtig zijn. In de magie is het dus niet mijn taak een bepaalde kracht alleen op te roepen of te wekken, maar er wel zorg voor te dragen, dat alleen de uitwerkingen daarvan op aarde kenbaar worden. Het is duidelijk, dat degene, die dit doet met duistere krachten, zichzelf daarvan tot slaaf maakt, omdat zolang de wereld aanhoudt, de eigen persoonlijkheid voortdurend bij deze werking betrokken blijft. Uitgaande van een eenvoudig magisch werken moet men wel beseffen, dat de z.g. wetenschap of de regels, die indruisen tegen de menselijke rede, toch juist zijn, indien wij het totaal der condities aanvaarden. Zonder dit aanvaarden is geen magie mogelijk. Er bestaat dus een tweeledigheid van rede: de magische redelijkheid en de menselijke. Deze twee met elkaar te vermengen voert tot mislukkingen, eventueel onverwachte resultaten. De innerlijke mens zal door zijn eigen wezen en de daarin behouden krachten een zeer groot aandeel kunnen nemen in het totaal van het magisch bereiken en in vele gevallen eerder zelve aansprakelijk zijn voor de resultaten, dan de door hem (vaak imaginair) opgeroepen geesten e.d. Wij moeten echter in deze magie wel degelijk scheiding maken. Wij kunnen spreken bij deze magie over de geestenmagie (daarmee bedoelende alle andere werelden, die voor de magiër benaderbaar zijn) en de voorwerpenmagie (waarbij het gaat om het binden van krachten, ook wanneer deze geen persoonlijkheid hebben). Het gebruik van krachten, die wel een bepaalde tendens vertonen, maar geen eigen persoonlijkheid hebben, is over het algemeen aan te bevelen voor allen, die beginnen. Immers men kan niet zijn wensen vervuld krijgen, etc. etc., indien men persoonlijkheden inschakelt, die ook een eigen reactie hebben. Afstemming op krachten geschiedt altijd op de juiste wijze door eigen instelling. Gebruikmaken van formules voor het instralen van voorwerpen, talismans e.d. verdient aanbeveling, daar zij een zeker houvast geven. Dit wil niet zeggen, dat die formules bindend zijn. Elke improvisatie, die de juiste sfeer heeft, de juiste tendens, weergeeft, is bruikbaar. Woorden hebben in de magie geen betekenis; alleen klanken. Er wordt gewerkt met trillingen. De taal, die men spreekt, is immers toch niet verstaanbaar voor de geest. Het gaat om de gedachte, die erbij is. Voorwerpenmagie kan bestaan uit het instralen van bepaalde stoffen. Het eenvoudigst voorbeeld is het instralen van water of het z.g. magnetiseren ervan, om daaraan een suggestieve of genezende werking te verlenen. Een zeer moeilijk voorbeeld daarvan is het geven van een z.g. ziel aan een beeld of een voorwerp, dat meestal een persoon of een dier voorstelt, met de bedoeling deze persoonlijkheid door het beeld voortdurend te laten werken. Deze persoonlijkheid is astraal geschapen, heeft geen eigen leven en is gebonden aan de schepper. Wij kunnen dan verder gebruikmaken van bepaalde voorwerpen, die door hun vorm b.v. bepalend zijn voor hun werking. Zo is het haast onmogelijk on b.v. een Salomo-zegel voor zwarte magie te gebruiken. Wel kan het in de zwarte magie gebruikt worden als afweer voor gevaarlijke geesten, maar verder gaat die bruikbaarheid niet. Wel echter is het bruikbaar voor een groot aantal acties en handelingen, waarbij men voor zichzelve goede krachten in zeer grote mate wil wekken. Het hoofdbegrip daarbij is de Godheid in vorm en naam Tetragrammaton, terwijl de kerngetallen 1, 3, 7 en 9 zeer belangrijk zijn. Gaan wij uit van andere zegels, dan zal u opvallen, dat de meeste zegels zijn gebaseerd ofwel op heilige woorden (extracten uit de Heilige Schrift, de Koran, de Zend-Avesta enz. enz.) danwel zijn gebaseerd op planeettekens, planeettaal en z.g. hemelschrift. In al deze gevallen kan worden gezegd, dat wij door de vorm, die hier in symbolen is vastgelegd, in zekere zin de werking van het voorwerp beperken. Het kan nog alleen harmonisch zijn met de invloeden, daarin afgebeeld. Het is dwaasheid aan te nemen, dat men b.v. een spreuk aan iemand in kan geven door de [KLIK HIER EN TYP TITEL VAN DE LES]

183

© Orde der Verdraagzamen Esoterische Kring: [jaren] - Datum - [titel van de cursus] Les [lesnummer] - [titel van de les] inkt er af te wassen. Dit is bijgeloof. Maar wel kan men een bepaalde geestelijke kracht of krachtbron concentreren rond een persoon aan de hand van een dergelijke spreuk. De eigenschappen, die via een talisman en andere voorwerpen aan een mens kunnen worden gegeven, zijn echter nooit geheel bepalend. Voorbeeld: Onkwetsbaarheid kan niet gegeven worden; wel een zeer groot gevoel voor gevaar en daardoor de mogelijkheid aan dit gevaar te ontkomen. Een verkeerde suggestie als onkwetsbaarheid maakt de talisman onbruikbaar. Een talisman, die geluk moet geven, kan inderdaad geluk brengen. Maar zij kan dit alleen doen, in zoverre eigen acties en reacties daarmede in verband staan. Een talisman, die wijsheid moet geven, kan alleen wijsheid geven als de primaire gedachte in de mens zelf aanwezig zijn. Zij kan echter dienen als een aanknopingspunt en andere impulsen, die daarmede harmonisch zijn, doen optreden. Let wel, in alle gevallen is de talisman of bezwering gebonden aan de persoon van de magiër zelf. Overdracht hiervan is niet mogelijk. De rituele magie. In de rituele magie wordt – zoals u bekend zal zijn – o.m. gebruik gemaakt van z.g. geestenwapens (geestendolk, geestenzwaard) van beschermende figuren of diagrammen (en vaak tevens dienend om de opstelling van de aanwezigen aan te geven); beschermende cirkels, enz. Lampen, geurstoffen, alles is afgesteld op een bepaalde trilling. Degenen, die daarmede werken, moeten er rekening mede houden, dat zij nauwkeurig moeten zijn in hun arbeid. Juist omdat de wetten zelve, waaraan deze magische consequenties gehoorzamen, niet bekend zijn en slechts incidenteel enigszins kenbaar worden, dient men zich mot nadruk te houden aan al hetgeen daaruit voortkomt. Alle vormen van magie zullen verder inhouden een periode van preparatie, voorbereiding. Na die periode van voorbereiding volgt een periode van eerste werk of eerste werkzaamheden, waarbij de magiër nog geen magisch geweld uitoefent, maar door het verrichten van de juiste handeling (b.v. het aansteken van lampen, het verbranden van wierook, het spreken van juiste incantaties en evocaties) de sfeer vormt, waarin hij werken kan. De tweede periode is de periode van directe activiteit. Men dient wel te beseffen, dat een volledig daadloos magisch werkzaam zijn onmogelijk is, Degene, die daaraan wil deelnemen, zal – zodra hij een belangrijke rol speelt in het ritueel – met bepaalde bewegingen, eventueel geluiden enz. daaraan tegemoet moeten komen. Want elke handeling moet de weergave zijn van iets, wat men geestelijk wil volbrengen. Vergelijk: In de vormkennende sferen is reizen gelijk aan het zetten van de eerste schreden plus het kennen van het doel. Voor de magiër geldt dit ongeveer op gelijke wijze. Alleen gaat het hier niet om een doel in ruimte maar in krachten. Na elke bezwering volgt als derde fase de periode van vrijlating en zuivering. Eventuele geestelijke contacten moeten worden vrijgemaakt; zij mogen niet aan de wereld van de magiër blijven kleven. Alles wat gebruikt is moet rein en zuiver zijn, zodat het niet een werking of contact met een andere wereld kan continueren. Daarna volgt een periode van ontspanning. Ook deze is noodzakelijk, omdat alleen op deze manier de gespendeerde zenuwkrachten enz. veer kunnen worden opgenomen. Alle magisch ritueel dient men dus te beschouwen als een proefneming, waarbij alleen datgene, wat voor u persoonlijk resultaat oplevert, ook verder gebruikt en gecontinueerd wordt. Al het andere wordt terzijde gesteld. Ik wil er verder op wijzen, dat magische rituelen alleen dan mogen worden uitgevoerd, wanneer men zelve zich daarvoor terdege heeft voorbereid, niet slechts door het vergaren van de noodzakelijke kennis en de noodzakelijke impedimenta, maar ook door het reinigen van eigen lichaam, door het reinigen van al datgene, wat men draagt. Men moet dus zo rein, met zo weinig mogelijk aanhangsels van de aarde a.h.w., een dergelijke actie beginnen. Heb ik in het voorgaande dan de rituele magie beschreven, zo wil ik nog wijzen op enkele punten, die ook belangrijk kunnen zijn. Allereerst: het scheppen van een aanvulling voor eigen wezen. 184

[KLIK HIER EN TYP TITEL VAN DE LES]

© Orde der Verdraagzamen Esoterische Kring jaren: [jaren] - Datum - [titel van de cursus] Les [lesnummer] - [titel van de les] De doorsneemens beschikt over zeer grote capaciteiten, waarvan hij slechts een gedeelte durft activeren. De rest is door gebrek aan zelfvertrouwen, gebrek aan geloof in eigen ik of kennis, niet actief. Deze rustende delen van eigen wezen kunnen worden geactiveerd door het opbouwen van een aanvullende gestalte, die geen reëel leven heeft, ofschoon zij door bepaalde scholen soms zelfs geactiveerd wordt tot een materialisatie toe. Deze gestalte is datgene, waarmee wij samenwerken en waarop wij een beroep doen. Deze gestalte kan een vorm hebben en zij kan vormloos zijn; dit is van onszelf afhankelijk. Wel moeten wij daaraan eigenschappen toeschrijven, die een aanvulling vormen van ons eigen wezen, zo a.h.w. de tekorten van het eigen ik opvangende. Het bouwen van een dergelijke figuur vraagt maanden. Is de figuur echter opgebouwd, dan kan de beginner daarop een beroep doen op elk ogenblik, dat zijn eigen krachten en vermogens schijnen tekort te schieten. De aanvulling, die hij ervaart, is in feite, een aanvulling uit zijn eigen wezen, waarbij hij verder het voordeel heeft, dat hij een bepaald deel van zijn capaciteiten onmiddellijk, zonder uittreding of verdere concentratie van het wezen, astraal tot uiting kan brengen. Is men zover gevorderd, dat men zichzelf bewust is en dus weet waar eigen grenzen op dit ogenblik liggen, dan dient een dergelijke figuur vernietigd te worden, want zij kan dan verder alleen nog maar nadelen met zich brengen en geen voordelen. Een belangrijke factor in alle magisch streven zijn begrippen als licht, duister, goed, kwaad e.d. Indien men deze op conventionele wijze hanteert, zal blijken dat een groot gedeelte van het magisch gebied niet betreden kan worden. De menselijke conventies zijn n.l. niet in harmonie met de kosmische werkelijkheid. Slechts door die conventies terzijde te stellen voor zoverre het de magie betreft, zal men in het magisch werken en leven goede resultaten tot stand brengen. Om een goed magiër te zijn dient men echter ook op de hoogte te zijn van al datgene, wat in de mens bestaat. De doorsnee-magiër heeft behoefte aan een redelijke kennis van menselijke psychologie. Hij moet een redelijk inzicht hebben in het menselijk wezen en zo mogelijk althans de uitstraling van de mens kunnen aanvoelen. Hij moet in staat zijn, zijn eigen vitaliteit te richten en te stuwen, zo mogelijk ook zonder directe contacten. Eerst daardoor is hij in staat voor elke magische werking ten bate van anderen precies af te schatten wat noodzakelijk is. Indien men magie verricht ten bate van anderen en daarbij eigen wezen als maatstaf gebruikt, zullen de gevolgen vaak verkeerd en soms zelfs fataal zijn. De ander, die niet over dezelfde krachten, inzichten of persoonlijke kennis beschikt, zal immers dat, wat voor u normaal en hanteerbaar is, niet kunnen verwerken, vooral niet wanneer, het hem in zijn gedachtewereld of zijn levenswereld benadert. Daarom moet men alle magie grote voorzichtigheid in acht nemen, tenzij men de persoon waar het om gaat kent. Dit geldt niet voor de zwarte magie; maar hier moet de magiër rekening houden met het feit, dat elke kracht, die uitgezonden is en niet geaccepteerd of verwerkt kan worden, tot hemzelve terugkeert, met alle gevolgen van dien. De kwestie van de praktische magie vraagt ongetwijfeld menige afzonderlijke beschouwing. Wij hebben in het afgelopen jaar ons best gedaan u ook enkele beginselen daarvan bij te brengen. Begrijp echter zeer wel, dat wat wij gegeven hebben niet meer is dan een vage richtlijn, een vage toespeling op datgene, wat werkelijk bestaat. Indien u in staat bent te werken met de vierde dimensie, met juiste concentratie- en contemplatiemethoden, zal dat ongetwijfeld reeds veel bijdragen tot uw beheersing en uw mogelijkheden. In de praktijk mag ik dan nog even terugkomen op het zuiver menselijke. Praktische magie is voor vrijwel iedereen onmiddellijk hanteerbaar, mits zij berust op zuiver menselijke waarden en de daarbij ontstaande of voorkomende mentale en eventueel ook astrale uitstralingen. Zolang geen resultaat wordt verlangd of geen stimulans, die verdergaat dan eigen levensgebied van de mens, kunnen magische ritualen met redelijk goed resultaat tot stand worden gebracht. Onder deze vormen van magie behoren o.m. suggestie, hypnose, het overbrengen van mentale bevelen, ook t.o.v. lichaamswerkingen en actie in bepaalde lichaamsdelen. Genezende kracht kan ook eventueel hieronder vallen, zo zij op een bewuste stralingsbasis en niet slechts op een geloofsbasis aan anderen wordt gegeven. [KLIK HIER EN TYP TITEL VAN DE LES]

185

© Orde der Verdraagzamen Esoterische Kring: [jaren] - Datum - [titel van de cursus] Les [lesnummer] - [titel van de les] Beheersing van materie, multiplicatie, imitatie, enz. behoren niet tot dit terrein. Beheersing van materie vraagt een kennis van het grondgebied, waaruit de materie is ontstaan, de wereld der krachten. Alleen degenen, die daarin volledig thuis zijn, zullen – en dan vaak zelfs zonder ritueel of incantatie – in staat zijn materieel fantastische verschijnselen tot stand te brengen. Dan wil ik hier – waar dit de laatste les is – nog gaarne ingaan op enkele aspecten van het onderwerp en wel speciaal die aspecten, die in verband staan met de menselijke psyche en de daaruit voortvloeiende verschijnselen. Begrijp mij dus wel, wat ik u hier beschrijf is een hulpmiddel, dat bij de magie wordt gebruikt, maar niet zonder meer op zichzelf magisch is. Bij het bezien van de mens dienen wij altijd weer te begrijpen, dat achter zijn uiterlijk een gedachtewereld schuilt, die vreemd is aan zijn uiterlijk gedrag. Slechts weinige mensen, die in zich voldoende beheersing bezitten, komen toch tot een volledige persoonlijkheidsuiting. Alles wat in een mens niet geuit wordt maar in droom, fantasiewereld e.d. verwerkt wordt, bouwt zich op als een spanning, die ook lichamelijk kenbaar wordt. Deze spanning kan overgevoeligheden tot stand brengen (o.m. voor contacten met andere werelden), maar zal zelden – waar zij onbeheerst is – goede resultaten geven. Wanneer wij te maken hebben met mensen, die een te groot verschil hebben tussen uiterlijk en innerlijk leven, zal het daarom onze eerste taak zijn dit innerlijk leven qua sfeer aan te voelen. Is de sfeer aangevoeld, dan kan men van daaruit verdergaan. De beelden op te bouwen, die in de mens leven als verborgenheid, betekent slechts dat wij bij die mens ressentimenten wekken en vaak een zeer groot verzet. Het heeft weinig zin al deze dingen op te rakelen en tot uiting te brengen. Maar de sfeer kennende zal het in vele gevallen mogelijk zijn het gedrag van de mens meer met die sfeer harmonisch te maken. Daardoor ontstaan lichte wijzigingen in eigen denken en gedrag en wordt de mens voor ons gemakkelijker benaderbaar, terwijl hij voor zichzelf over het algemeen vitaler en gezonder wordt. Wij hebben in zeer vele gevallen ook te maken met defecten, stoffelijk en ook geestelijk, die niet reëel zijn. Zij zijn reëel genoeg als verschijnsel, maar zij zijn irreëel, doordat hun oorzaak is gelegen in de gedachte en niet in van buiten komende oorzaken en invloeden. Wanneer wij te maken hebben met iemand, wiens kwaal voor een groot gedeelte van de innerlijke wereld uitkomt, zullen wij moeten nagaan, wat deze mens in feite verlangt. Daarbij zal het ons opvallen, dat de doorsnee-mens juist datgene tot uiting brengt, wat hij in feite verlangt. Hij doet dit echter op een vreemde manier. Hij toont zich hulpbehoevend, wanneer hij in feite hulp zou willen verlenen. Hij toont zich buitengewoon sterk en eigenzinnig, wanneer hij in feite aan een sterke leiding behoefte heeft. Hij toont zich verward, wanneer hij in feite helderheid in zichzelve meent te kennen en naar buiten toe meent te mogen projecteren. Hij zal in alle lichamelijke verschijnselen verder datgene tot stand trachten te brengen, wat hem de mogelijkheid geeft zijn innerlijke wereld te beleven, zonder met die uiterlijke wereld in conflict te komen. Daardoor zullen vele gebreken en kwalen, wanneer ze goed ontleed worden, ons een aanwijzing geven voor de innerlijke gesteldheid van de persoon. Wanneer wij op psychische basis dus kwalen zien als reuma, krachtverval e.d., dan kunnen wij er bijna zeker van zijn, dat deze mens in feite van vele aansprakelijkheden en verplichtingen ontheven wenst te zijn. Hij kan dit voor zichzelf niet toegeven en veroorzaakt uit die strijdigheid een ziekteproces, dat hem in feite tot de verwerkelijking van zijn wensen in staat stelt. Nemen wij de druk en de noodzaak weg en geven wij daarvoor in de plaats een stimulans, dan blijkt dat die kwaal terugloopt. Dit is alles nog gesteld op een zuiver materiële basis en zou eerder thuishoren in een verhandeling over psychotherapie dan over magie. Wanneer wij echter magisch willen werken, dan zijn wij – zoals reeds werd gesteld – sterk afhankelijk van de sfeer, die in een bepaalde mens leeft. De sfeer is kenbaar aan uiterlijke tekenen. Door het veranderen van betrekkelijk kleine details in de uiterlijke omstandigheden, kunnen wij vaak de innerlijke sfeer van een mens aanmerkelijk wijzigen. Wanneer het ons er magisch om gaat het contact tussen een mens en bepaalde reeksen van krachten of een bepaalde wereld tot stand te brengen (zelfs met bepaalde personen), dan zullen wij dus moeten uitgaan van een zodanige wijziging van stoffelijke condities en omstandigheden – hetzij door suggestie, hypnose, zuiver materiële hulp, beïnvloeding van omgeving e.d. of andere middelen – dat deze mens innerlijk vatbaar 186

[KLIK HIER EN TYP TITEL VAN DE LES]

© Orde der Verdraagzamen Esoterische Kring jaren: [jaren] - Datum - [titel van de cursus] Les [lesnummer] - [titel van de les] wordt voor hetgeen wij op hem willen projecteren. Op het ogenblik dat wij, werkende voor een ander, in deze een voldoende rijpheid ontdekt hebben, zullen wij nog steeds moeten nagaan, welke van de binnen ons bereik liggende krachten voor deze persoon bruikbaar zijn. De magiër, die bewust handelt voor alles, is verplicht steeds weer werelden, krachten en machten te kiezen, die hij in zichzelve kent. Als regel mag gelden: men kan alleen anderen in contact brengen met die krachten; sferen en werelden, waarmede men zelf reeds harmonisch is en een – zij het beperkt – contact bereikt. Op het ogenblik dat de magiër echter te veel zichzelve weer op raad en werkingen uit andere werelden gaat verlaten, ontstaat een dubieus verschijnsel. Hij kan n.l. niet meer werken krachtens deze raadgevingen aan de hand van zijn eigen harmonie, de in hem aanwezige sympathische krachten e.d.; hij dient te werken aan de hand van iets, wat hij niet bezit, maar zijn raadgevers wel. Het gevolg is: voortdurend vreemde ontwikkelingen: soms zeer grote resultaten en successen, maar in vele gevallen ook onverklaarbare fouten en feilen. Daarom moet men leren bewust van zichzelf uit te gaan. Heeft men – werkende voor anderen – behoefte aan raad en hulp zo zal men deze moeten zoeken in een sfeer of wereld, waarin men zelf: 1. gelooft, waarmede men 2. harmonisch is en waaraan men 3. beperkt of volledig in de stof uitdrukking durft en kan geven. Eerst wanneer dit het geval is, zullen de raadgevingen voldoende duidelijk zijn voor u, om ze onmiddellijk te gebruiken en direct in de praktijk om te zetten. Ze blijken dan volledig bruikbaar en een bevordering van elk resultaat, dat u nastreeft. Gaan wij uit van de geestelijke structuur van de mens, dan valt ons op, dat elk mens in praktisch alle geestelijke werelden vertegenwoordigd is. Hij zal dit niet zijn in stoffelijke werelden. Dus wezens, die leven – zij het in geheel andere condities van ruimte, tijd, van suspensie, enz. dan de mens – doch bevoertuigd zijn of gebonden zijn met de materie, kunnen nimmer langs de innerlijke weg beïnvloed worden. Hier moet gekozen worden in het eigen innerlijk dat peil van bewustzijn, dat het meest actief is en een zuiver contact met en begrijpen van die andere wezens mogelijk maakt. Daarbij rekene men ermee, dat alleen een gezags- of machtspositie in staat is daar onmiddellijk resultaten te brengen. Er zijn natuurlijk methoden denkbaar, waarbij men door voortdurend contact met bepaalde entiteiten (b.v. natuurgeesten) op den duur hun vrijwillige medewerking verkrijgt. Men heeft echter weinig tijd om dit met alle voorkomende geesten en werken, die aan de aarde gebonden zijn en die in de materie leven te bereiken. Daarom geldt: ik zal alleen dan krachten, die buiten mijn innerlijke geestelijke werelden en structuren liggen, aanspreken en daarin werken, wanneer ik ervan overtuigd ben, dat ik over voldoende kracht en gezag beschik om mijn wil daar onmiddellijk gelding te verschaffen. Het z.g. gebruiken van demonen, behorend tot de zwarte magie, berust op een uitstraling, die chaotisch of negatief is. Afscherming tegen dergelijke chaotische invloeden wordt op een zeer eenvoudige wijze tot stand gebracht, n.l. door een volledige concentratie op iets, wat voor het eigen wezen lichtend, helder en zo mogelijk met het Goddelijke gelieerd is. Dit alleen op zich vormt een schild, waartegen elke demonische of chaotische kracht a.h.w. afstuit en wordt teruggezonden naar zijn bron. Is men in staat een dergelijk schild in stand te houden gedurende de periode van aanval, dan kan men zeker zijn, dat de bron zelve vernietigd wordt door deze werkingen, voor zover het zijn mogelijkheden in uw eigen onmiddellijke wereld betreft. Alle methoden van afscherming, die gebruikt worden, berusten in feite op een innerlijk vertrouwen, een innerlijk weten en concentratievermogen. Hoe groter hierbij de kennis van het ik is, hoe werkzamer en meer omvattend natuurlijk de afscherming kan zijn. Maar de basis van alles is een zeker zelfvertrouwen. Niet een vraag of men lastiggevallen zal worden, maar – bij het erkennen van de invloed – een zeggen: Ik zal hierdoor niet lastig gevallen worden. Symbolen zoals het trekken van een cirkel e.d. kunnen vaak – gezien hun suggestieve steun alsmede de bewegingsmagie, die erin gelegen kan zijn voor het ik – als behulpzaam of [KLIK HIER EN TYP TITEL VAN DE LES]

187

© Orde der Verdraagzamen Esoterische Kring: [jaren] - Datum - [titel van de cursus] Les [lesnummer] - [titel van de les] werkzaam worden beschouwd. Ik wil hierbij opmerken, dat dit niet alleen uitwendig behoeft te geschieden, maar dat dus ook b.v. een aanbrengen van symbolische cirkels binnen eigen hand, of zelfs het trekken van een cirkel met de tongpunt op het gehemelte – mits men dit identificeert met deze afscherming – een even goede en magisch even geldige actie is. Afscherming tegen krachten is belangrijk; maar zij kan alleen juist bereikt worden, indien men niet vreest. Wees nimmer bang voor resultaten, die u uit geestelijke of demonische werelden zouden kunnen worden gebracht. Degene, die bevreesd is, is slaaf, is slachtoffer. Degene echter, die geen vrees kent, is meester over al wat uit het duister komt en kan daardoor niet worden aangetast, ook wanneer hij misschien geen mogelijkheid heeft om dit duister te bevelen. Lichte krachten echter zullen – dit vertrouwen erkennende – het wezen steunen in een vergroting van zelfkennis en zelfontwikkeling. Dan wil ik nog kort samenvatten wat wij o.m. geleerd hebben omtrent niveaus en sferen. In elke mens is een zodanige reeks van voertuigen, dat in de praktijk kan worden gezegd, dat zover zijn bewustzijn innerlijk reikt ook alle daarin voorkomende werelden door hemzelf bewoond en beleefd kunnen worden. Het onvermogen van de doorsnee-mens om zich lichamelijk los te maken van eigen wereld en voor een ogenblik in een totaal andere realiteit te verzinken, brengt met zich, dat men deze innerlijke werelden vaak eerst na de dood leert beleven. Er bestaat echter voor de mens een vervanging. Deze vervanging noemt men: fantasiewereld. Deze fantasiewereld – mits bewust gebruikt – is niet slechts een zelfonthulling, maar kan bovendien gebeurtenissen, invloeden, werkingen en verhoudingen op een ander dan het stoffelijk niveau binnen het ik weergeven. Pogingen om dit te duiden zijn niet noodzakelijk. Men verwerpe steeds de fantasie en zegge nimmer, dat deze dus werkelijk zou zijn in eigen wereld, haar door haar in de hersenen toe te laten bereikt men: 1. Het geestelijk beleven op een bepaald niveau of een uitdrukking van dit geestelijk beleven. 2. Een activeren van alle daarmee harmonische factoren binnen eigen lichaam. 3. Een zo groot mogelijke werking van deze harmonie binnen het eigen ik. Gebruikmaken van hogere geest. Dit kan nimmer geschieden vanuit eigen wil. Hier kan nimmer een evocatie maar hoogstens een supplicatie worden gebruikt. Tegenover alle hogere en lichtende kracht treden wij verzoekend en vragend op. Slechts indien wij ons op een bewuste hoogste kracht in ons-zelven beroepen, kunnen wij – mits deze kracht daarmede instemt – krachtens deze kracht een opdracht geven aan lagere lichtende werelden, die echter toch boven ons eigen niveau liggen. Zelfkennis is dus wel een zeer belangrijke kwestie. Deze zelfkennis zal binnen de mens nooit zover gaan, dat hij alle lichtende werelden geheel bewust betreedt. Incidenteel of zelfs in gewoonte betreden van bepaalde werelden, houdt dus nog niet in, dat de totale scala van het eigen innerlijk en de daarmede verknoopte wereld- of bewustzijnsmogelijkheden geopenbaard worden Indien de zelfkennis binnen de stof eerlijk en reëel is, met een terzijde stellen van alle zelfbedrog, met een aanvaarden van eigen aansprakelijkheid voor het totaal van eigen handelingen en daden, kan zo echter reeds veel bereikt worden. Belangrijk is verder dat een ieder, die wil werken met de geest en geestelijke krachten, leert om een onmiddellijk besluit te nemen. Dit schijnt u misschien vreemd óf moeilijk. Maar laat ik er u aan herinneren, dat wij b.v. bij de militairen heel vaak horen, dat het op zekere ogenblikken beter is om een verkeerd bevel te geven dan geen bevel. Voor de mens moge gelden, dat het op bepaalde ogenblikken beter is een verkeerde actie te nemen dan geen actie; omdat hij slechts door de actie de in hem liggende bewustzijnswaarden kan activeren, maar in zijn afwachtende houding zowel de geestelijke wereld als zijn stoffelijk wezen tot een gehele of gedeeltelijke stilstand doemt. Besef steeds dat een harmonie tussen stof en geest belangrijk is. Zolang u in de stof leeft, moeten stof en geest zoveel mogelijk, als eenheid worden behandeld. De mogelijkheden, die men in de geest bezit, kunnen dan – zij het misschien voorlopig – beschouwd worden als een extensie van stoffelijke wereld en stoffelijk kunnen. Alle berekeningen en menselijke denkwijzen moeten op stoffelijk-redelijke basis plaatsvinden. Al hetgeen men stoffelijk wil bereiken, moet gebaseerd zijn op stoffelijke kennis. Wijsheid van 188

[KLIK HIER EN TYP TITEL VAN DE LES]

© Orde der Verdraagzamen Esoterische Kring jaren: [jaren] - Datum - [titel van de cursus] Les [lesnummer] - [titel van de les] de geest kan alleen geopenbaard worden, wanneer zij een minimum aan kennis heeft, waaraan zij haar inzichten kan verbinden. Eerst zo ontstaat een stoffelijke uitdrukkingsmogelijkheid. Ten laatste wil ik er u op wijzen, dat een ieder – en zeker de magiër – leeft temidden van een wereld, waarmee hij harmonisch moet zijn. Hoe groter de haatfactoren worden, die van u uitgaan, hoe feller de wereld – en niet alleen de stoffelijke wereld, maar vele geestelijke werelden met haar – zich tegen u zullen wenden. Hoe groter de hoeveelheid kracht is, die men nodig heeft om eigen onevenwichtigheden of strijd met de wereld, te bedwingen, hoe kleiner de actieve mogelijkheden, die men bezit. Alle hulpmiddelen, die het menselijk weten heeft ontworpen – gaande van de verschillende soorten van yoga, de kabbala, alchemie, via de natuurmagie tot de meest vreemde vorm – zijn principieel bruikbaar, indien eigen instelling juist is. Deze instelling dient te zijn: een zo groot mogelijke liefde en genegenheid voor het totaal van de wereld met een zo weinig mogelijk daarin leggen van zuiver persoonlijke aspecten. Zuiver persoonlijke genegenheden mogen nimmer worden beschouwd als een vorm van harmonische liefde. Zij kunnen dit zijn tussen twee personen; maar de liefde die het geheel, dat zo ontstaan is, koestert t.o.v. de kosmos, is dan bepalend voor de werking van de kosmos t.o.v. dit geheel. Dus de onpersoonlijke genegenheid of zo ge wilt de naastenliefde is één van de belangrijke factoren in het magisch bereiken. Ik heb u hiermede een overzicht gegeven van veel, wat reeds besproken werd en ik heb u daarbij enkele aanvullingen gegeven. Ik hoop dat deze les u van dienst zal kunnen zijn ook bij uw esoterisch zoeken. Want ofschoon de magiër zoekt naar het resultaat buiten zich en de esotericus vooral het resultaat in zich wil kennen, zullen beiden toch aan dezelfde maatstaven gebonden zijn, voor zover het de ontplooiing van persoonlijk bewustzijn zal betreffen. Eveneens wilsscholing en wilsuiting zijn voor beiden gelijk. Als zodanig kunt u ook – indien u niet wenst een magische ontwikkeling te volgen – alleen door het beschouwen van de esoterische waarden, hierin gelegen en hieraan verknoopt, voor uzelf nog vele lessen trekken. Verklaring van het hier gesprokene lijkt mij niet verder noodzakelijk. Zo dit echter noodzakelijk zou blijken, kan men – en wel bij de kennismakingsbijeenkomst, die zowel voor de esoterische kring als voor het daarvan afgesplitste magische deel zal plaatsvinden – dit eventueel voorbrengen. Vragen in zuiver magische zin echter worden dan binnen de esoterische kring niet beantwoord. Ik beëindig hiermee dit eerste deel en ik wijs u er op, dat het tweede deel zal worden gewijd aan zuivere esoterie, waar ongetwijfeld gevoelselementen en gevoelswereld belangrijker zullen zijn dan de poging tot redelijke ontleding en erkenning, die dit eerste deel heeft gekenmerkt.

TWEEDE GEDEELTE

In dit tweede gedeelte van onze afsluiting van het lopende cursusjaar zou ik graag nog wat met u willen spreken over esoterische waarden. Natuurlijk beginnen wij altijd weer te putten uit hetgeen de mens daaromtrent al heeft geschreven en vastgesteld. En misschien lijkt mij wel één van de zuiverste omschrijvingen van een esoterische bereiking een gedicht van een Boeddhistische priester of monnik, die uitroept: "Ik wil het Niet beleven. Maar zijnde in het Niet, is het mijn eigen wezen, dat heel de kosmos ziet in zich. Slechts het begeren en het vrezen zijn mij gestorven." Hij geeft daarmede de beleving weer, die men wel eens – overigens verkeerdelijk – nirwana wil noemen; en daarnaast ook wel datgene, wat wij bereiken, wanneer wij de werkelijke zelfkennis vinden. Ons eigen wezen is een weg, die wij moeizaam gaan. Uit alles wat vorige levens als wrakhout op het strand van het ik hebben achtergelaten, bouwen we onszelf steeds [KLIK HIER EN TYP TITEL VAN DE LES]

189

© Orde der Verdraagzamen Esoterische Kring: [jaren] - Datum - [titel van de cursus] Les [lesnummer] - [titel van de les] weer een nieuwe hut, een nieuwe woning en steeds weer proberen wij om de zee des levens zelve te overzien, te begrijpen en te overbruggen. Ik weet wel, dat men zegt: het gaat ons om de zelfkennis. Maar of dit geheel waar is, meen ik te mogen betwijfelen. Want, mijne vrienden, wanneer wij zoeken naar de kern van de zaak, dan streven wij niet naar ons-zelven. Het ik, dat nemen wij als iets vanzelfsprekends wel aan. Maar wij zouden willen weten wat léven is. Het begrip leven, dat wij zolang hebben ondergaan, zouden wij willen zien in een nieuwe gedaante, in een nieuwe gestalte. Wij zouden het eindelijk begrensd willen zien. Begrijpelijk; want alles wat de mens kent, is begrensd. Hij ziet rond zich het Al, dat in zijn sterrenwereld ergens een punt kent van leegte. Hij ziet het menselijk leven, dat begrensd wordt door de dood. Hij ziet de kringloop misschien van opeenvolgende levens, die steeds weer stof en sfeer wisselend op den duur toch ook de beperking zijn van het ik. En het is dit, wat hij in feite in waarheid zoekt. Te zeggen "Ik zie in het Niet mijzelve" is wel het suprême moment van zelfontdekking. Voor het eerst zie je het leven niet meer als werelden buiten je, als krachten waardoor je gedreven en gezweept wordt, gejaagd met een onbekende bestemming, maar als een besloten kosmos, een begrensd iets. Daarbuiten is niets meer over. Alles leeft in jezelf. En al, wat in jezelf is, ken je. Dan pas kun je zeggen: Nu weet ik wat leven is. En dat leven kun je pas kennen, wanneer er dus geen invloeden meer zijn, die je van buitenaf kunnen voortdrijven als begeerten of angst. Waar weten is, daar houdt de angst op. Waar weten is, houdt zelfs het begeren op, omdat het geen uitweg meer heeft. Zo dan is het doel, dat wij in de esoterie nastreven, een doel, dat we zoeken door het innerlijk wezen steeds weer te ontrafelen. Ik weet niet of dat ontrafelen altijd wel gezond is. Er was eens iemand, die een buitengewoon mooie pullover had gebreid. Maar toen men wilde weten, hoe het aan dit fraaie patroon in vele kleuren kwam en het ontrafelde, was de vorm teloor gegaan. Het voleinde product was alleen nog een vage herinnering en het kostte veel tijd dat opnieuw samen te stellen. De mens, die zich te veel wil ontrafelen en ontcijferen, staat bloot aan een soortgelijk gevaar. Hij zal misschien erkennen, dat dit deel van zijn leven uit gene incarnatie stamt; dat hier de hoge geest ingrijpt en dat daar het stoffelijk zelf of lagere krachten aan het werk zijn getogen. Maar ons wezen is een geheel. Een belangrijk geheel. Een geheel, dat gekend moet worden, dat ben ik met u eens. Maar kun je jezelf kennen, wanneer je probeert alles van elkaar te scheiden? In ons leven, ons bestaan, zijn factoren die wij goed of kwaad noemen, factoren die wij als positief of negatief plegen te schilderen. Maar kunnen wij deze dingen onafhankelijk van elkaar bezien? Het is heel erg moeilijk. Want veel van het goede, dat je op aarde doet, is in feite een compensatie voor het kwade, dat in je leeft of dat je gedaan hebt. Veel van het lijden, dat je ondergaat, is een compensatie voor iets, wat jezelf als lijden hebt geschapen; in feite dus een goed. De waarden erkennen, die je leven uitmaken, is alleen mogelijk in het juiste verband, in de juiste samenhang. Wanneer wij dan ook verder willen gaan met zuiver esoterische beschouwingen, zo mogen wij nimmer proberen één weg zonder meer te volgen. Het is de grote fout van de mens, dat hij steeds weer zegt: er is maar één weg. Er zijn altijd vele wegen. Maar er is maar één weg, die voor ons de juiste is. En het is op deze weg, dat wij de beste vorderingen maken. Maar het ontkennen van het feit, dat er andere wegen bestaan, is gevaarlijk. Want soms kom je op een kruising. Ergens, waar invloeden uit stof en geest elkander plots beroeren om elkaar daarna weer te verlaten. En je zou – menend dat er slechts één weg is en verder niet – een pad kunnen gaan, dat je niet past. Ik zou graag weer grijpen naar al die oude dichters en filosofen, omdat zij dit ook overdacht hebben en het soms wonderlijk zuiver hebben gekenschetst. Er is een Chinees denker, die zegt: "Wanneer ik mijn leven bezie, is het alsof ik op een berg sta. Ik zie onder mij het kleine landschap, dat "ik" heet, doorkruist door vele wegen. Maar nimmer zal ik een juiste weg kunnen kiezen, voor ik mijn bestemming bepaald heb." Esoterie is niet alleen maar een zoeken naar de weg want dan zou het gemakkelijk en eenvoudig zijn. Het is een zoeken naar de juiste weg, die ons brengt, tot het doel, dat wij nu 190

[KLIK HIER EN TYP TITEL VAN DE LES]

© Orde der Verdraagzamen Esoterische Kring jaren: [jaren] - Datum - [titel van de cursus] Les [lesnummer] - [titel van de les] kiezen. En dat doel zal voor elk van ons ietwat anders liggen. Ieder van ons heeft een eigen inzicht over wat zijn bestemming is. Misschien niet juist, dat is waar. Maar dan zijn er altijd wegen, die verder voeren; er zijn altijd nieuwe mogelijkheden om op een bergtop te staan en de wegen te overzien, tot je weet: zó moet ik gaan. Daarom zou ik – in zekere mate tenminste – de esoterie en de esoterische beschouwing willen zien als een bergtop. Wij vluchten in de abstractie. Wij vluchten in de filosofie. Wij vluchten weg van alles, wat dagelijks leven is en stellen daarvoor in de plaats een wereld vol van symbolen en gedachte. Een wereld, die ons een doel geeft. Een doel, waarvoor wij een gemeenschappelijke term kennen, maar die elk van ons op zijn eigen wijze interpreteert. Die esoterie kan ons nooit dienen als bereiking in zichzelf. Dat moet men goed begrijpen. Zij is het middel om de juiste weg te kiezen. Niet iedereen begrijpt dit. En ik denk, dat dit is voortgekomen uit de gedachte, dat wanneer je jezelf nu maar kent alles in orde is. Maar vraag u eens af of dat werkelijk waar is, "Ik kende mijzelf en wist mijzelf een steen. En in het bouwwerk van het Al zocht ik mij een plaats. Maar ik koos mijn plaats zelve, niet bewust vazal te zijn van Hem, Die bouwt, doch zelf beslissend. En zo was de symmetrie verstoord. en werd ik van mijn plaats gereten om hernieuwd mijzelf te zoeken, hernieuwd het weten om mijzelf." En de schrijver hiervan besluit dan wat pessimistisch: "Misschien zal ik nog 1000 malen wederkeren, voordat ik weet: Ik ben niet slechts een steen, doch vast deel van een wand, gebouwd reeds in het denken van de Bouwer." Misschien klinkt het vreemd, dat deze symboliek – schijnbaar zo verwant aan moderne esoterische denkwijzen – van ver voor Christus stamt, kort na de val van Babylon, kort na de overwinning van Meden en Perzen. Maar de dichter hier begreep waar het om ging. Esoterie is niet alleen jezelf kennen, ofschoon zelfkennis er een deel van uitmaakt. Het is het uit jezelf voortgaan naar de plaats, die voor jou bestemd is. Niet de plaats, die je zelf begeert. En daarom moet de esotericus het begeren terzijde stellen. Maar hij mag ook niet vrezen, dat hij misschien verkeerd doet. Hij mag niet gaan naar zijn plaats in de schepping, hij moet gaan tot de Bouwer. Het is moeilijk dat precies te begrijpen. We hebben altijd zo het idee: "Ja, maar God heeft de schepping volmaakt geschapen. Wanneer wij onszelf erkennen, dan wéten wij onze plaats in die schepping." Maar wij vergeten één ding: Al zijn wij voor onszelven uniek, in de kosmos zijn we dat niet. Want wij zijn eigenlijk elk ogenblik van ons leven een nieuwe gestalte. Een mens, die leeft, wisselt zijn stemming, zijn gedrag, zijn wensen. Hij wisselt zijn angsten, zijn begeerten, het tempo, waarin hij handelt en regeert. En zo is hij steeds weer een ander. En een geest, die leeft in een sfeer met vormen, is niet meer gelijk aan diezelfde geest, die leeft in een wereld zonder vorm. En hij, die zich baadt in een verblindend licht, een schijnbaar zilveren "niet" in een vloed van verterende waarheid, hij is niet gelijk aan de vonk, die eens uitging en zeide: "ik ben." Ons leven is een weg en onze weg is onze vorm. En mag je in elke fase misschien van al, wat je rond je ziet, enigszins verschillen, er is een zeer grote overeenkomst tussen vele wegen. De mensheid zelve herhaalt steeds weer dezelfde gebeurtenissen en dezelfde belevingen. Een ziener heeft eens gezegd: "Gij vraagt u af: waar is de trotse handelsstad, waarin de tempel van de maan met haar toren het eerste baken was?" (Hij bedoelde Ur) Dan praat hij even verder over dat verleden en zegt er dan achteraan: "Maar ziet, de slaaf die daar gaat, was eens een koopman in Ur. En hij, die daar in al zijn statie voorbijtrekt, was eens een slaaf.” De denker daar, hij werkte eens in de keukens van een. vorst. En gene, armoedig gekleed maar sprekend met wijsheid, hij was het eens, die de gezangen zeide, als de maan zich spiegelde in de vijver bij de toren. [KLIK HIER EN TYP TITEL VAN DE LES]

191

© Orde der Verdraagzamen Esoterische Kring: [jaren] - Datum - [titel van de cursus] Les [lesnummer] - [titel van de les] En hij heeft gelijk. Want zo is het. Wij wisselen vaak van leven tot leven van plaats, als de stukken van een schaakspel. Maar ons leven is niet de partij, die wordt gespeeld. En dat moeten we begrijpen. Ons leven is het spel zelf, het geheel. Het geheel met zijn oneindig aantal mogelijkheden. En daarom is er zoveel, dat identiek is met ons, zodra wij de volmaaktheid benaderen. Maar niet deze volmaaktheid is zo gelijk, dat ze onderling vervangen kan worden. Wanneer je komt tot het ogenblik van diep en intens beleven, waarin. je een ogenblik de grote, de uiteindelijke waarheid ziet, dan ken je jezelf. Maar zelfs dan geldt nog: Wat ken je van je schepping, wat weet je van het totaal der lijnen, waarop het Al is opgebouwd, buiten die mensheid? Je zou kunnen zeggen met één, die men bijgelovig noemde: "Zijn er dan niet de dwergen, die wonen onder de bergen en de feeën die gaan als vlinders over de bloemen en dansen op het dauwnatte gras in de nacht? Zijn daar niet de vreemde wezens, die tussen werelden leven en de bewoners van de bomen, de stromen en de wolken? Zijn er niet de sterren zelf, die leven? Wie ben ik, mens, dat ik een oordeel vel over een wereld, mij zo onbekend." O, gij zult zeggen: dat is bijgelovig. Maar is het niet waar? Hoe vele werelden bestaan er buiten uw eigene? En daarom kunt ge niet zelf uw plaats in de kosmos bepalen. Dat kan alleen de Schepper doen. Natuurlijk zijn er methoden om tot die Schepper te komen. Sommige zijn wegen van wijsheid, andere van geloof. Soms zijn er wegen van liefde, dan weer van gerechtigheid. Vele vragen voeren tot de Schepper. Maar één ding is zeker: Alleen wanneer, wij in de Schepper opgaan, niet zeggende: "Nu ben ik deel van U", maar zeggende: "Zet mij in Uw wezen, in Uw werk, waar Gij mij een plaats bestemd hebt", komen we tot de uiteindelijke beleving. Dan komen we tot de laatste ervaring: de versmelting met een ander tot eenheid. Wij blijven onszelf; zoals stenen in de muur of de stenen, waaruit een piramide is opgebouwd, tenslotte dezelfde zijn. Zij blijven zichzelf met het merk van degene, die ze gehouwen heeft; met het merk van hen, die ze gebakken heeft. Maar tezamen eerst op de juiste plaats zijnde, vormen zij het bouwwerk, het kunstwerk. Zo is het met ons. Pas wanneer wij tot eenheid versmolten zijn met dat onvoorstelbaar vreemde, dat wij kosmos noemen, dit spiegelbeeld Gods, uit Zijn wil voortgebracht, kunnen wij weten wat wij zijn en kunnen wij God kennen en één zijn met Hem op de plaats, waarop wij behoren en nergens anders. In de 9e incarnatie van Anseikoetoekoe (?), een naar men zegt steeds weer incarnerende monnik, sprak hij op zijn troon tijdens zijn afscheid als abt van een klooster de volgende rede uit: "Ik heb een leven lang gezocht mijzelf te kennen en nog ben ik mijzelve vreemd. Maar u heb ik leren kennen en leren liefhebben. Want gij, die mijn leerlingen zijt, gij zijt deel geworden van mijn leven. En zonder u ben ik niets, doch met u voel ik mij mijzelf. Ik weet niet wat de grote krachten en de Raad gezegd hebben omtrent mij en omtrent u. Maar dit weet ik zeker: Zolang er waarheid is en zolang mijn wezen waarheid kan puren, al kent het nog niet waarlijk zichzelf, ik zal terugkeren. Behoud kinderen, mij mijn troon; want ik keer weer en ik zal u leren." Dat is natuurlijk voor Westerse begrippen een wat dwaze redevoering. Maar de man had gelijk. Wanneer u leeft, geeft u veel aan anderen. U spreekt met anderen. Maar hoe vaak is het niet gebeurd, dat ge een waarheid – juist een waarheid, die uzelf diep beroert en diep treft – pas werkelijk hebt leren kennen, toen ge haar aan een ander wilde duidelijk maken? Hoe vaak hebt ge niet ontdekt, dat werkelijk beleven, werkelijk licht en werkelijke waarheid alleen maar 192

[KLIK HIER EN TYP TITEL VAN DE LES]

© Orde der Verdraagzamen Esoterische Kring jaren: [jaren] - Datum - [titel van de cursus] Les [lesnummer] - [titel van de les] kunnen voortkomen juist uit het delen, uit het uiten. Menig esotericus zal hier roepen: Maar onze weg is toch een innerlijke weg. Zeker, want ons leven is de weg. Maar wij moeten die weg leren kennen. Wij moeten in ons het bewuste weten verzamelen, waardoor wij kunnen zeggen: Ziet, dit Al ben ik. En dat kunnen wij alleen door fase na fase te uiten, te openbaren. Naar buiten toe a.h.w. moeten wij spreken, wat wij in onszelf pas aanvoelen en pas geloven. En dan door de formulering, door de uiting, wordt het pas werkelijk. Dat geldt niet alleen voor de mens; dat geldt voor de geest en vaak voor de hoge geest. Dit vreemde spel van uiting en zelferkenning moet dan ook worden gezien als een noodzakelijk deel van de esoterische weg. Want wij hebben niet alleen maar licht of wijsheid of zelfkennis nodig. Wij moeten juist een wijsheid vinden, die alle dingen omvat. Wij moeten eerst in onszelven het begrip van verlossing, van vrijheid vinden. Een vrijheid, die niet voor ons geldt – let wel – maar die wij anderen brengen, voor wij verder kunnen gaan. Het weten ligt overal achter ons. Het is een voortdurende schim, die met ons gaat en ons steunt, waar wij dreigen te wankelen of misschien zouden aarzelen en vallen. De kennis is onze steun en de wijsheid is ons wapen; datgene, waarmede wij ons verdedigen tegen de gevaren, die ons bedreigen en aantasten. Maar onze werkelijkheid is de uiting. Want alleen dat bezitten wij in onszelf; alleen dat kunnen wij liefhebben, dat kunnen wij helemaal aanvaarden. Ik wil u niet te lang kwellen met deze gedachte, maar het is belangrijk genoeg om er a.h.w. met geweld nog eens de nadruk op te leggen. Om jezelf te kennen moet je je uiten en leven. Esoterisch gezien juist natuurlijk. Men moet niet dat uiten, wat het stoffelijke spel of het spel van een sfeer zou willen, maar wat je in jezelf voelt als waar. Je moet jezelf dwingen het buiten jezelf neer te zetten als een vast en onaantastbaar feit, als iets wat je aan een ander kunt geven, iets wat je in die wereld kunt stellen als een gedenkteken misschien: Hier ging een ziel voorbij op haar tocht naar de eeuwigheid. Dan alleen bezit je werkelijk. Geven en verwerven zijn kosmisch gezien één. Want slechts dat, wat je geeft, kun je verwerven. Over het pad, dat elk voor zichzelf gaat, is natuurlijk veel te zeggen, En we zullen een jaar lang trachten steeds weer andere delen daarvan te doen zien, steeds weer een andere benadering te geven, totdat ook gij zegt: "Hier is iets voor mij waar. Hier is iets, wat ik kan gebruiken en buiten mijzelve kan uiten en openbaren, tot ik het als onveranderlijke waarheid, deel van mijzelf, in mijn ego draag." Maar de zin van het geheel, de zin moet je allereerst kennen. En die zin ligt in hetgeen de dichter zegt over het Niet en de zelfbeschouwing. Zoals dit evenzeer ligt misschien in dat lied van een Chinees dichter, die bekend was, omdat zijn leven er één was vol van mondaine vreugden en mondain genieten. En toch schreef hij: "Ik heb de beker en ik laaf een ander met de wijn. En in mij brandt een vuur van waarheid, dat goden verteert en boven de vormen uit in het geven mij zegt: Wijn zijt gijzelve." En later, wanneer hij er ongetwijfeld over heeft nagedacht, zegt hij: "Ik ben de pers en ik ben de vrucht. Uit mij wordt sap geboren van een waarheid, door mij gebaard en niet gekend. En toch .... in mij is door de uiting een stilte als een avondhemel. En mijn ziel trekt weg als een kraanvogel, die vlucht voor het naderend duister." Hier zit iets in van de luister van deze strijd. Gij zijt de vrucht; want het totaal van het leven is in u behouden, vastgelegd. Gij zijt de pers; want al wat in u is aan waarheid en aan waarde zult ge moeten uiten. Wanneer ge dit echter doet, dan komt er in uw wezen een stilte. De stilte, die is het spreken Gods, de fluistering van een oneindige waarheid. En het is daaruit en daaruit bovenal, dat ge de mogelijkheden vindt om te vluchten voor alle onbegrip naar een lichtende wereld. Niet een wereld – begrijp mij wel! – die u veilig stelt voor al het andere. Maar een wereld, die zoveel licht is, dat zij het duister verdrijft uit al wat gij zijt en u de waarheid [KLIK HIER EN TYP TITEL VAN DE LES]

193

© Orde der Verdraagzamen Esoterische Kring: [jaren] - Datum - [titel van de cursus] Les [lesnummer] - [titel van de les] doet kennen. Ik heb hierin getracht het beeld van het esoterisch streven nogmaals voor u te bevestigen. Ik heb getracht dit te doen met woorden, met een sfeer en met een begrip. En ook ik mag evenals mijn voorganger tot u zeggen: Welke weg ge ook kiest, dat uw pad er één moge zijn van groeiend licht, van groeiend weten, een steeds bewustere uiting van uw wezen, tot gij uzelve kennende uw plaats vindt, die voor u bestemd is in de voleinding.

SPIEGELBEELD

Een spiegel weerkaatst mijn wezen. Maar wat links is lijkt mij rechts en wat rechts is lijkt mij links. Want het beeld, dat ik zie, is niet mijn wezen maar de weerkaatsing ervan. En vele waarden zijn verwisseld en onregelmatigheden hebben volgens mijn denken een andere plaats gekregen. Als ik mijn spiegelbeeld zie, sta ik tegenover mijzelf; niet ben ik mijzelf. Nu vraagt men voortdurend naar een spiegelbeeld, want een elk wil zichzelve kennen. Wij allen willen doordringen tot grotere waarheid. Wij allen willen weten wie en wat wij zijn. Maar de enige spiegel, die waar is en duidelijk, willen wij niet beseffen. Want wij leven in de wereld, onze wereld, of het er een is van geest of van stof. In die wereld spreken wij tot de mensen en handelen wij voor de mensen of wij onthouden ons en zwijgen. En uit die wereld wordt op al wat wij zijn, op al wat wij doen een reactie gegeven, alsof een lichtstraal een enkel facet van het wezen belicht in de oneindige spiegel van de eeuwigheid. Gij zult misschien zeggen: Maar het beeld, dat de wereld mij geeft van mijzelf, is niet waar. En gij hebt gelijk. Want veel is verwisseld. Soms is links, rechts en rechts links geworden. Maar daarom is het beeld toch nog nauwkeurig en is het juist. Wie zichzelf wil kennen, spiegele zich in de wereld. Wie gevolgen wil kennen, werpe een daad in de wereld, een oorzaak. Wie een besluit wil nemen, hij besluite niet slechts in zichzelve, maar stelle het als een feit buiten zich, opdat het tot hem spreke. Dit is het beginsel van het spiegelbeeld. Zoals de Schepper Zichzelve ziet in de kosmos, zien wij onszelf in de wereld, die wij beleven. Niet zoals wij zijn volgens eigen denken, maar zoals de spiegel ons terugkaatst. Soms kan onze spiegel onvolkomen zijn. Een buiging in het glas, een onzuiverheid in blazen en ons beeld wordt vertekend. Maar de grote lijnen zijn kenbaar en vooral de defecten. De fouten van je wezen kun je kennen uit je daden. De fouten van je streven worden je kenbaar in de gevolgen, die het voortbrengt. Uit je ongeduld wordt geboren het weten omtrent het dulden. En zo gaat het verder. Daarom zou ik graag dit beeld voor u willen samenvatten in een ogenblik van weven van gedachte. Want wij spiegelen ons in de kosmos. En elke daad is een straal licht, die een beeld van onszelven tekent, mede tekent. Maar als God Zich spiegelt in Zijn kosmos, zijn wij een straal licht, die een deel van Zijn Wezen tekent. Een groots besef, ongetwijfeld. Maar iets, wat macht in zich draagt, wat in zich een weten draagt, dat verdergaat dan vele dingen. Kunnen wij tot besluit dan niet zó spreken: Gij, ongekende Grote, verborgen achter het eerste lichtend zijn, Gij wilt Uzelve kennen en ziet in mij, in mijn ziel en wezen. En zie, ik geef U weer al wat Gij mij geeft. Wat Gij leeft in mij, weerkaats ik. Uw gebaar en Uw wil, Uw weten en Uw kracht en Uw wijsheid, ik werp het U terug, zuiver en rein en helder, zoals de onberoerde waterspiegel het beeld terugkaatst in het lichten van de zon. Gij, Schepper, kaatst Uzelve in mij. Gij wilt Uzelve zien in mij, in mijn wezen. Laat mij dan ook mijzelve spiegelen in U. En niet slechts in de beperktheid van Uw tijdelijk spel met waarden. Ik zeg U: Zo Gij mij geschapen hebt, opdat ik mij spiegelen zal tot Gij U spiegelen kunt, Gij hebt mij recht gegeven op Uw wezen en Uw krachten. Een recht, dat deel is van het bestaan, 194

[KLIK HIER EN TYP TITEL VAN DE LES]

© Orde der Verdraagzamen Esoterische Kring jaren: [jaren] - Datum - [titel van de cursus] Les [lesnummer] - [titel van de les] dat ik voer door U, uit U. Een spiegelbeeld wil ik U zijn, o Schepper. Maar geef mij dan de kracht van Uw grootheid. Geef mij licht van Uw licht en wijsheid uit Uw Weten. Dit vraag ik niet en smeek ik niet; dit, mijn Schepper, eis ik. Uw wil geschiede. Uw kracht zij geopenbaard; maar wat Gij mij geschapen hebt, laat mij dat zijn in vol bewustzijn en in weten. En dat, wat Gij mij als invloed hebt bestemd in Uw Al, laat het mij bewuste kracht zijn. Want Gij hebt mij geschapen, mijn God, Gij onbekende Macht achter het lichtend licht. Dit is mijn recht. Ik sta voor U, onbekende Macht, Uw spiegelbeeld; verwaten misschien," zich metend met Uw licht; maar wetend ook om U. Al wat Gij wilt zal ik zijn. De geringste van Uw wensen en Uw gedachte wil ik weerkaatsen, trouwer dan ooit een spiegel een beweging weerkaatst heeft. Uw licht wil ik uiten, zo Gij het mij zendt, lichtender en zuiverder en onvervormder dan ooit zelfs een edelsteen het licht der zon heeft terug doen spelen. Gij, Die mij gemaakt hebt, geef mij dan dit Al als recht en taak en inhoud van mijn door U geschapen leven. Maak mij klein of onbelangrijk of groot; dat zij Uw wil, Uw wet. Laat mij gaan van leven naar dood en van dood naar leven; het is Uw wil, het is Uw wet. Laat ik spiegelen een deel van Uw kracht en Uw wezen, maar laat mij dit bewust doen in het vervullen van Uw wil, spiegelend waarheid en licht en wetend: "Zie, dit is uw wezen, dit is Uw taak, dit is de voltooiing van al, wat leven heet voor u." Dit vraag ik als mijn recht. Ik, die zo goed het mij vergund is aan U Uw rechten geef, het is uit U, dat ik leef. Vervult Gij dan mijn leven, zijt Gij mijn weten en mijn kracht. Dan zal het spiegelbeeld, door U in mij (het spiegelend vlak) geschreven, de schoonheid van volmaaktheid zijn. Voorbij zal zijn alle pijn van het streven en zal er slechts werkelijkheid zijn. En zo Gij mij daartoe geleidt en mij dit soms als taak of levensdoel wilt geven, ik aanvaard het Al, maar eis van U: geeft Gij mij dan het licht, de kracht om uit mijzelf te weven het lichtend zijn, dat Gij als deel van het spiegelbeeld in U reeds eens tot aanzijn bracht. Stoute taal in uw oren. Maar kracht rond u, indien gij, mens, de kracht aanvaardt; indien gij aanvaardt dat, waarvoor gij zijt geschapen. In u is dit alles. Want al, wat ik hier geëist heb, is een gave ons allen gegeven. Ontwaak dan tot bewustzijn daarvan, niet slechts zoekend uw eigen spiegelbeeld in het Al, maar spiegelend de Kracht, Die u geschapen heeft. Dit is des levens doel. Wees niet bevreesd te eisen, zo ge u onderwerpt aan Hem, Die u tot stand gebracht heeft, in vrije aanvaarding zonder verzet of trots of haat. Dan zult ge weten, wat gij zijt. En meer: dan zult ge in uzelf erkennen wat Hij is. Want het Al is slechts het spiegelbeeld, waarin de Schepper Zelf Zijn wezen toont.

[KLIK HIER EN TYP TITEL VAN DE LES]

195

© Orde der Verdraagzamen Esoterische Kring: [jaren] - Datum - [titel van de cursus] Les [lesnummer] - [titel van de les]

196

[KLIK HIER EN TYP TITEL VAN DE LES]