Cont Ex To 30

  • Uploaded by: Xornal de Galicia
  • 0
  • 0
  • May 2020
  • PDF

This document was uploaded by user and they confirmed that they have the permission to share it. If you are author or own the copyright of this book, please report to us by using this DMCA report form. Report DMCA


Overview

Download & View Cont Ex To 30 as PDF for free.

More details

  • Words: 12,540
  • Pages: 16
ornal DE GALICIA

S U PL E M E N TO D O M I N I C A L



5 D E X U L LO D E 2 0 0 9. N Ú M E R O 3 0

CONTEXTO 06

JUECES DE PAZ, LA JUSTICIA QUE NUNCA DUERME

08

RETRATO DA GALICIA DOS 20

15

El año pasado resolvieron en Galicia más de 126.000 asuntos, que van desde certificados de matrimonio hasta actas de defunción

A fotografa norteamericana Ruth Anderson recolleu a vida cotiá das cidades galegas

El autor especializado en temas de misterio investiga ahora en A Coruña sobre los temas que le apasionan

VÍTOR NIEVES

ENTREVISTA AL ESCRITOR J.J. BENÍTEZ

SONIA DAPONTE

las caras del metal Las reivindicaciones en masa impiden conocer los rostros de quienes exigen sus derechos laborales

2 CONTEXTO I EN FOCO

XORNAL DE GALICIA

5 de XULLO de 2009

Os traballadores do sector peregrinaban para que “a loita transcenda” ao ámbito provincial e por un “soldo digno” que non sexa á custa de botarlle “horas extras e explotación”. Son a marea azul pero, dentro, hai moitas historias particulares que falan da dura loita por manter os seus postos de traballo.

santiago, o metal estivo aquí unha REPORTAxE de víctor sariego. FOTOS sonia daponte

Os traballadores do metal, nun momento da marcha que organizaron esta semana ata Santiago

M

artes 2 de xullo. Falta media hora para as dous da tarde. San Caetano, Santiago de Compostela. A rotonda situada nas inmediacións non recibe automóbiles. Chegan os primeiros policías de tráfico que desvían a circulación. Ao momento, se oe un rumor no fondo onde se mesturan os ruídos de serea, berros, aplausos e petardos. Chega a Marea Azul, unha mancha humana de 3.000 traballadores do metal que saíran o luns de Pontevedra cara a Santiago nunha particular peregrinación para que “transcenda” o conflito fóra da provincia, para avanzar na negociación do convenio colectivo do sector e coa intención de que a Xunta teña “unha participación máis activa da que tivo ata agora”. Ademais, como pronto deixan ben claro moitos dos traballadores aos que se lles pregunta durante a marcha, tamén “pola dignidade, por que non nos pisen, por que non desapareza” o seu modelo sindical, “único no Estado, e por un soldo e unha condicións de

traballo dignas, para non ter que deixarse a pel a base de facer horas”. A segunda xornada da camiñada estaba chegando á súa fin con bo ritmo. Cumprironse as mellores previsións. Cara ás 12.30 a organización avisara xa de que chegaran a altura de O Milladoiro, ao carón de Compostela onde os do metal avanzaban entre vítores, aplausos e todo tipo de mostras de apoio. Monos azuis nos enreixados

En Santiago se repite a benvida. E perante da Xunta, momentos de tensión. O grupo quere entrar no edificio. Un amplo dispositivo de máis de 12 furgóns antidisturbios, que se unen aos que xa lles habían escoltado durante gran parte do camiño, impídeno. Pero pode máis a cordura e o simbólico. Os manifestantes colgan unha vintena dos seus traxes de faena, os monos azuis que dan nome a esta marcha, dos enreixados do recinto que os separa dos despachos nos que queren

deixar a súa proclama, a sua testemuña de que se desexa unha solución, pero de que “a loita continúa”. Tras a tempestade, a calma. A herba de San Caetano serve de colchón. “Teño nos pés refugallos” é a frase máis repetida. Houbo varias escordaduras de nocello. En total, máis de 300 pequenas atencións médicas, pero só dous abandonos polos atropelos o día anterior que, se ben non resultaron graves, impediron a continuación de dous mozos do grupo. Celébrase unha asemblea. Falan os representantes de UXT, CCOO, CIG e CUT. Os manifestantes ocupan os xardíns da Xunta, onde corearon consignas contra a Policía e o presidente da Xunta, Alberto Núñez Feijóo. “Somos traballadores, non delincuentes”, proclaman. Apóstase unha pancarta á porta do Goberno Autonómico. “Adiante na loita do metal, por un convenio xusto”, reza. Algúns representantes sindicais son apupados por certa división que se fixo patente

estes días entre as centrais sobre a maneira de abordar o conflito e sobre a decisión de aceptar ou non a oferta da patronal. Moitos traballadores din estar xa “fartos e cansos”, pero quereren “resistir”. Se os seus representantes aceptan agora voltar ao traballo, “véndennos”, din. Tras os mitins, termina todo. Volta para a casa. Na reunión posterior desa mesma tarde entre patronal e sindicatos propiciados pola Xunta tampouco se chega a acordo. A xornada

A marcha foi convocada pola CIG e secundada no último momento por CCOO. UXT decidiu non participar máis que na concentración de Santiago. A peregrinación partiu o luns pasado de Vigo onde, cara ás oito da mañá, preto de 2.000 traballadores se trasladaron a Pontevedra en autobúses. Dúas horas despois, saíron en grupo, a pé, e tras colapsar o tráfico du-

XORNAL DE GALICIA

EN FOCO I CONTEXTO 3

5 de XULLO de 2009

rante varios minutos cara a Santiago, pola antiga saída norte, a estrada N 550. En total, 60 quilómetros de Luns ao sol, pois o tempo axudou ou agravou a dificultade, segundo se mire, segundo se sufra. A peregrinación causou retencións na circulación viaria, sobre todo a partir da tarde, xa que os traballadores decidiron ocupar todo o carril dereito da calzada, por seguridade, xa que sufriran dous atropelos pola mañá. bocadillos de avituallamento

A mediodía, chegan a Caldas de Reis para comer. Empeza así a aventura dos bocadillos, o único tipo de avituallamento que terán en dous días. Mentres, o grupo se achega a Padrón, onde se dividirá en tres para durmir en Vallas, Pontecesures e a vila dos pementos. Nese intre, a CIG emite un comunicado en contestación ao anuncio de varios sectores do Salnés que decidiran en asemblea, sen sindicatos, voltar ao

traballo. No outro lado, o cadro de persoal de Navantia Ferrol realizou unha concentración en apoio do sector metalúrxico da provincia de Pontevedra. Chegan cedo a destino, preto das sete da tarde. Os pavillóns de deporte énchense de sacos de durmir. Ás oito da mañá do día seguinte raro é o que non está esperto. Hora e media despois se dan cita os tres grupos en Padrón, onde se lles unen outros 500 novos manifestantes, entre aplausos e asubíos. A eles se sumarán, en Santiago, os da UXT. O esgotamento e os problemas físicos pesan, pero a xornada é moi importante e como alegan moitos, “hai que rematar, aínda que sexa por amor propio”. Os máis veteranos, entre os que se atopa Manolo Domínguez, de 57 anos –44 como “currante no metal”– dan alento. Poucas horas despois, chegan por fin a Santiago. Durante a marcha, a dá tempo a falar de todo e enterarse de que dos case 30.000 em-

pregados do metal na provincia, a gran maio- ñen algunha categoría. Os peóns non pasan ría son homes entre 25 e 45 anos, case todos de ter un soldo base de 700 euros”, especifica. con gran experiencia e traxectoria nos seus “Os que cobran algo máis é á custa de botarpostos. Parece que os que chegan se quedan. lle moitas horas, fins de semana e xogarse o E non por ser unha labor doada, cómoda ou tipo”, engade. No metal tamén hay algunhas mulleres. En segura. “Isto é moi perigoso” di José Arturo García, soldador, que lembra máis dalgún compañeiro ou com- No sector tamén hay mulleres, “aínda pañeira morta fai uns que o gremio está moi masculinizado”, anos en accidente labo- alega Isabel Meirás, que lamenta que non ral. “É un traballo que me gusta e que quero existan máis soldadoras ou caldereiras facer”, comenta Cristofer Loureiro, agora no desemprego, aínda que insistindo en volver diversos postos, “aínda que o gremio aínda ao sector. está moi masculinizado” alega Isabel Meirás, “Tampouco é moi rendible”, explican moi- que lamenta que non existan máis soldadotos cando se toca o tema. Rafael Pintos, cal- ras ou caldereiras, por exemplo. Nembarganderero oficial de segunda segura que é mi- tes, alegrase de que exista un “bo ambiente leurista. “Aquí todo o mundo cóbra máis ou de traballo”, “solidario, comprensivo e nada menos aoredor dos mil euros. Iso os que te- machista”. n

4 CONTEXTO I EN FOCO

alejandro costas

Solteiro. 25 anos

XORNAL DE GALICIA

silvia bermúdez

Delegada sindical

víctor cabezas

guillermo salgado

Caldereiro oficial de segunda

Electricista do naval

“Se perde o metal, perdemos todos”

“A patronal e os empresarios non dan o brazo a torcer” Alejandro Costas ten 25 anos, está solteiro e vive coa súa nai en Vigo. É caldereiro oficial de terceira e leva no gremio desde que tiña 19 anos. Traballa para unha subcontrata do estaleiro Barreiras de Vigo. “A marcha foi unha boa idea, unha experiencia nova e cun significado de loita que poucas veces se ve xa”, asegura. “Participei nela –explica“– porque levamos un mes de folga e non se ve saída a este conflicto que se está convertendo para os de abaixo, os traballadores, os que sempre pagan o pato de todo, en algo desesperante, non se ve o futuro”. Considera que, precisamente por iso, “fai falta máis tempo”. “Os empresarios non dan o seu brazo a torcer –engade– Non pedimos nada inxusto nin esaxerado, nada por enriba do que é o precio da vida”. “Isto non é simplemente polo convenio –matiza–, é un pulso, unha mostra de forza da patronal que xa podía ter pagado todo o que esiximos con este mes que leva de perdas”.

Silvia Bermúdez ten 30 anos e non ten fillos ao seu cargo. É delegada sindical da CIG en Vigo e traballa como profesora en cursos de formación do sector desde hai cinco anos. “Teño esperanza en que coa movilización, a solidaridade e a dignidade que a xente está a demostrar na folga e tamén nesta marcha, podamos atopor nunha solución, pero a patronal está moi pechada. Isto é un pulso dos empresarios que non queren que teñamos un soldo nin unhas condicións laborais dignas. Non lles interesan as persoas con criterio e que esixan. E iso pasa en todos os sectores, pero o noso convenio é un referente; se perde o metal, perdemos todos. Se o metal perde dereitos, todos os sectores perden dereitos. Por iso hai que realizar un esforzo e seguir loitando. Polo noso convenio, polo noso gremio e polo resto de traballadores doutros sectores. Por pura solidariedade xeral do colectivo obreiro que coa excusa da crise está pagando os pratos rotos das empresas e da patronal”.

5 de XULLO de 2009

“O noso convenio é a punta de lanza de moitos outros”

“No quero un futuro con traballo indigno para o meu fillo” Víctor Cabezas naceu hai 34 anos. Exerce como caldereiro coa categoría de oficial de segunda en Vigo. Leva nove anos en estaleiros e antes “moitos mais” nunha empresa de montaxes, pero “toda a vida”, di, no metal. “O levo na sangre e me gusta, me encanta o meu traballo” engade. Ten un fillo de catro anos. “Cheguei o final da marcha por puro amor propio, porque foi unha experiencia dura. De feito ingresáronme cando cheguei. Nada grave. O caso é que a marcha foi necesaria porque non se pode tolerar esta situación. Temos que loitar polo noso. Se non tiramos por elo, van acabar con nos. E aínda que o tempo se está botando enriba, non quero un futuro con traballo indigno para o meu fillo. Se non aguantamos, acabarán cos dereitos de todos os traballadores; o noso convenio é referencia dos demais, non podemos fallarlles nin permitir a falta de dignidade, nin traballadores de segunda que teñan que facer un montón de horas”.

Guillermo Salgado traballa de electricista no sector naval, en Vigo, dende 1994. Ten 39 anos e está casado. Ten un fillo, Pedro, de dous anos. “Se leva mal aguantar tanto tempo sen traballar. E iso que eu, podo considerarme afortunado porque cobrei unha extra e o resto, ainda que moi pouco, puntualmente. Se non fora así, non podería seguir na folga. Hai moita xente que non sei como o resiste. Isto vai para longo, e aínda que levamos moito tempo pelexando, confío nunha solución, pero a Xunta debería implicarse moito máis e o Estado non dar subvencións a os empresarios que como estes son dos primeiros en beneficios. Sei que os sindicatos dirían que si a unha oferta por riba do 3%. Esta pelexa non é só por unha subida salarial, é pola dignidade e polo noso convenio, punta de lanza de moitos outros. Os nosos avances se transmitirán a outros moitos sectores”.

cristofer loureiro Tubeiro

silvia cancela Traballa nunha fábrica de portas

doro e adrián gil Pai, mecánico instalador, e fillo, 3º de ESO

“Aínda que estou no paro, este é o meu sector; gústame”

“Vai ser un proceso longo chegar a unha solución”

“Falta máis unión entre todos os traballadores”

Cristofer Loureiro Vicente, de 22 anos, está agora mesmo no paro. Foi tubeiro durante dous anos nunha empresa que o levaba a traballar en Vigo, Ferrol e Portugal. Solteiro, vive coa súa nai. “A marcha non tivo o final que esperaba”, laiase este mozo, afín desde sempre ao metal. “É algo que me comenta tamén moita xente –engade– Penso que apenas transcendeu, non conseguimos que a opinión pública e os medios de comunicción se fixasen no que fixemos”. “Cara o público –apunta Cristofer Loureiro– só queda o ruído, o superficial e a impresión de que somos todos uns delincuentes. Hai moita censura dos políticos e os empresarios nos medios de comunicación, pois son os que mandan e os que teñen os cartos e non hai Deus que se meta con eles. Teñen xuros en todas partes”. “Aínda que agora estou no desemprego –afirma o tubeiro– este é o meu sector, gústame e non quero deixalo. Como calquera outro, teño que loitar por iso, aínda que algún non o enténda. Teño moita familia no metal e sei o que é”.

Silvia Cancelas. 29 anos, traballa no metal desde os 21. Agora mesmo está empregada nunha fábrica de portas de aluminio, pois ata entón traballou no textil, outro sector moi castigado que tamén vive uns momentos complicados. Vive cos seus pais. “Hai que aguantar o esforzo, loitar, facer o que sexa pola nosa dignidade, non decaer porque o desgaste é a arma que ten a patronal para impoñer o que quere”, asegura convencida esta traballadora. “Aínda que son consciente de que é difícil –admite–, e moi duro para moita xente, e vai a ser un proceso longo ata chegar a unha solución”.Silvia Cancelas considera que os “empresarios e esquiroles estanse beneficiando e axudando mutuamente” coa situación que atravesa o metal. “Sacan proveito coa folga –explica Cancela– Non so aforran, senon que reciben cartos, subvencións, e levan eles a dignidade cara a sociedade. Nós temos a responsabilidade de que moitos convenios van detrás do noso”.

Doro Gil é mecánico instalador nunha empresa de xestión de fluidos, con categoría de oficial de primeira. Ten 40 anos e leva os últimos 12 no sector. Antes traballaba como mecánico nun taller. É pai de Adrián, de 15 anos, e de Laura, de 10 anos. “Fai falta máis unión entre os traballadores”, asegura convencido. “Esta marcha foi unha boa experiencia e tamén necesaria pois fai falta máis unión entre os traballadores e os sindicatos. De feito, faltaba moita xente e sigue a faltar nas manifestacións. Semella que isto é cousa de catro tolos. E non é así. Na rúa sempre estamos os mesmos pelexando. Quedan moitos en casa, por iso penso que o asunto vai para longo. Corremos o risco do desgaste e que a xente volva o traballo coma xa está facendo en algúns sitios”. Ten medo de que a postura dos traballadores non sexa ben entendida. “Esta folga non é unha mera cuestión salarial, é unha presión da patronal para someternos. A opinión pública pensa que temos grandes soldos, pero os que gañan algo é á custa de moitas horas e condicións indignas. Eu, coa miña categoría non chego a 1.200 euros. Isto demostra que

EN FOCO I CONTEXTO 5

XORNAL DE GALICIA 5 de XULLO de 2009

josé enríquez gonzález

Carpinteiro de aluminio

“Voltar ao traballo é unha derrota” José Enrique González. 35 anos. Está no metal desde que tiña 16, cando deixou os estudos, como carpinteiro de aluminio na localidade de Mos. Está casado e é pai de dous fillos. “A marcha foi moi dura, especialmente o primeiro treito, de case 40 kilómetros, pero moi importante polo simbolismo que tivo da unión dos traballadores”, lembra José Enrique González. “A patronal segue en súas trece; isto vai a levar moito tempo –adianta–, porque parece que a corda aínda non está tensada do todo para os empresarios”. “Nos queren derrotados para admitir o que sexa. Hai que aguantar, resistir de todos os xeitos posibles”, explica este carpinteiro de aluminio para o que “voltar ao traballo é unha derrota”. “Neste instre non o podemos permitir –confesa– Xa chegamos a límites que ningúen pensaba. No persoal, a miña muller está pendente dun ERE, así que a situación é moi difícil”.

josé vázquez paz

Responsable de loxística e andamiaxe

senén alonso

emilio docampo vidal

Caldereiro oficial de terceira

Soldador

“Somos un sector que concentra moitísimos traballadores”

“Non me fío dos sindicatos ‘do Estado’ en absoluto”

José Vázquez Paz ten 44 anos. Leva os últimos 12 no sector como responsable de loxística e andamiaxe nos estaleiros de Vigo. Agora en Freire. É pai de dous fillos. “Esta marcha era necesaria para amosar a nosa unión. A ver se se arranxa o conflito e volvemos ao traballo, aínda que a patronal ten a sartén polo mango. A Xunta tamén ten moita culpa por non querer mediar e negociar, porque somos un sector que concentra moitísimos traballadores e temos unha gran responsabilidade co resto dos sectores; hay moitos gremios que están aínda peor que nós e que publicamente se pensa que non é así. Moitos licenciados foron perdendo os dereitos e avances dos últimos cen anos e, paradoxicamente, están aínda peor que nos. Vexo aos xornalistas, por exemplo, o que teñen que aguantar, o que gañan e o que traballan e me indigno. En todos os sectores os empresarios e os políticos fan o que queren, por iso é tan importante”.

Emilio Docampo Vidal ten 43 anos e leva desde os 16 no metal como soldador. Actualmente en Vigo. Está casado e ten dous fillos. “Este conflito é político. De feito apenas saímos nos medios de comunicación, especialmente na televisión, e sobre todo na galeg’. E que contaron foi de xeito moi sesgado e manipulado, porque isto é un tema político. Dende a Administración se domina todo. Ata os sindicatos. Non me fío dos sindicatos ‘do Estado’ (UXT, CCOO, CIG) en absoluto que viven da imaxe e as subvencións. Se moven cando vennos movernos e cando lles interesa figurar. Os que aguantamos o tirón somos os traballadores. Temos que aguantar como sexa por dignidade e non permitir que os sindicatos utilícennos. Dan paus de cego e se contradin, están co poder. O que paga manda e nós pagamos o parrulo como levamos facendo nos últimos 15 anos, que cada vez temos menos”.

o que queren os empresarios é ternos sometidos. Non poden permitir cun sector avance, non vaia ser que demos exemplo”. Na marcha tivo a compaña do seu fillo, Adrián, de 15 anos, que estuda terceiro da ESO. É un bó alumno e conta que vai pasar sen problema a cuarto cando empece o curso que ven. É rotundo, decidido e moi maduro para a súa idade. Dí estar curtido nestas lides do metal. De feito, xa iba de manifestación en Vigo co seu pai cando tiña 10 anos. A súa postura está máis que clara: “Non me gustaría traballar no metal”. “A marcha foi unha boa experiencia e non tiven medo porque sabía que non ía a pasar nada, era unha marcha pacífica, tal e como o dixeron meu pai e os seus compañeiros, e e como o demostraron. Ademáis eu confío neles”. A súa nai non tivo forzas de quitarlle a idea da cabeza. “Falei coa miña nai de ir á marcha e non me dixo que non, porque me veu moi decidido dende o principio”. O futuro non está claro pero el non se ve no metal. “Aínda que non pensei que quero facer de maior, non me gustaría traballar no metal, porque toda a xente que coñezo queixase de que traballa moito, gaña moi pouco e trátana fatal”.

“Algúns medios de comunicación non nos fixeron xustiza” Senén Alonso ten 25 anos e leva desde que tiña 18 no metal. Traballa como caldereiro oficial de terceira. Actualmente vive cos seus pais. “A marcha ata Santiago de Compostela fíxose moi dura e moi longa tamén. Imaxino que para a xente maior sería aínda peor que para nós. Eles teñen moito mérito e aínda por enriba, aguantaron cun optimismo e unha ilusión que non é normal. Facía tempo que non se producía algo deste calibre. Ista é unha reivindicación histórica e simbólica, moi ben organizada e tamén pacífica, non como moitos nos queren facer ver: como uns delincuentes. Tampouco tivemos a repercusión que esperabamos, sobre todo porque algúns medios de comunicación non nos fixéron xustiza. Como en todos os sectores, manda o diñeiro, protéxese aos empresarios que son os que teñen o poder de todo e as subvencións para aguantar o tirón e poder aforrar, non como nós”.

josé arturo garcía villar Soldador

montserrat figueirido Acompañante na marcha

“A marcha non vai ter a repercusión que debería”

“Hai que seguir na folga ata que se chegue a unha solución”

José Arturo García cumpre 34 anos en 2009. Dende hai nove anos traballa no sector como soldador. Está casado e ten un fillo. Acabou a marcha cunha escordadura de nocello e otite. Non é moi optimista sobre a excursión a Santiago. “A marcha non vai a ter a repercusión que debería”. “A marcha foi unha boa idea, unha boa experiencia e unha sorpresa onde puidem comprobar o que é a dignidade, a solidaridade. Penso que foi un paso adiante, pero máis como feito simbólico e de solidariedade entre nós, de apoio. Pero temo que non vai a ter a repercusión que debería, e acabemos asinando o que dicían os empresarios ao principio, porque eles son os que se supón que mandan, os que poden aguantar o que lles boten enriba. Encima quedan como mártires. Aínda así, hai que intentalo, e intentar cambiar as cousas dende a orixe, e deixar clara a nosa postura e a nosa situación”. “Non cobramos o que a xente pensa e desenvolvemos un traballo moi perigoso”, advirte José Arturo García Villar.

Monserrat Figueirido traballa como limpiadora en Vigo. Fixo a marcha para acompañar o seu marido, soldador dende hai 26 anos, e os seus cuñados, tubeiro e carretilleiro. Ten 39 anos e un fillo de 15 que tamén os acompañou e unha filla de 20 que, según di, “quedou traballando, porque se non, tamén ven”. “Hai que seguir na folga ata que se chegue a unha solución”, insiste contundente Montse Figueirido. “Na marcha, acabei cos pés feitos unha merda e sen forzas, pero con moita ilusión. É incrible os ánimos que atopei na xente. Os máis veteranos, deronnos unha gran lección de optimismo, de loita, de compromiso e de solidaridade, ainda que non me sorprende que moitos deles estén cansados, porque os traballadores teñen moito que perder e loitan con moito esforzo. E logo está a xente que depende deles. Nos aínda non sabemos cómo imos aguantar este tirón. Non quero imaxinar outros que están peor que nos. Nesta loita tendrían que implicarse todos os traballadores de todos os sectores e as súas familias”.

6 CONTEXTO I LOS GUARDIANES DE LA LEY

XORNAL DE GALICIA 5 de XULLO de 2009

Eloy Rodríguez, en su despacho del ayuntamiento de Quiroga (Lugo), en donde atiende sus asuntos

LOS JUECES DE PAZ RESOLVIERON EL PASADO AÑO EN GALICIA MÁS DE 126.000 ASUNTOS, TANTO PENALES COMO CIVILES

EL JUZGADO DE LOS HOMBRES BUENOS Interceden en pequeños litigios, expiden partidas de nacimiento, certificados de defunción y matrimonio y custodian las actas electorales. Son los representantes de la justicia en aquellos lugares a donde no pueden llegar los juzgados UN REPORTAJE DE MARCOS SUEIRO FOTOS VÍTOR NIEVES

P

ara que sea considerada como tal, la Justicia debe ser universal. Pero, en lugares con una población tan dispersa como Galicia, no siempre resulta fácil. Para tratar de llegar a todos los lugares se inventaron los jueces de paz. Son los representantes de la ley en las zonas rurales y, aunque no tienen las mismas funciones que un juez, resuelven en pequeños litigios o en trámites administrativos para los que no hace falta desplazar a un magistrado, ayudando a que la Justicia esté un poco menos atascada. Por tener, incluso tienen tratamiento de “Su Señoría”, y gozan de la estima y la reputación de las personas “sabias y justas”. Pero, a diferencia de los que

EN LA BRECHA

Julián López sigue ejerciendo a sus 89 años; incluso atiende en la cama si hace falta ESTADÍSTICA

Muchos temas son penales; en 2008 atendieron más de 64.000 asuntos

forman parte del Poder Judicial, no hacen una oposición y la mayoría tampoco han estudiado Derecho. En contra de lo que pudiera parecer, su participación ayuda a resolver numerosos asuntos. El año pasado, resolvieron en Galicia casi 52.000 asuntos civiles y más de 64.000 penales, prácticamente todos los que les llegaron. Todavía quedan en los pueblos gallegos muchos de estos llamados hombres buenos. Los asuntos menores de los que se encargan afectan a la vida diaria de los ciudadanos por eso, a algunos de ellos, no les gusta este término que busca minusvalorar la importancia de quienes se toman su oficio muy en serio.

Julián López López es labrador. Desde el año 1989 ocupa el puesto de juez de paz en el ayuntamiento de Vilamartín de Valdeorras. Su Señoría es muy explícito: “Yo no quería, pero me llamaron, el alcalde insistió...”. Hoy tiene 89 años y plena conciencia del cargo que ocupa, además de una clara determinación de continuar en su puesto. Su lucidez no parece afectada por la edad, aunque su concepción de la Justicia resulte paradójica. Se muestra siempre dispuesto a atender a los vecinos, a cualquier hora del día, incluso aunque le pille en la cama. Firma exhortos, certificados de nacimiento y defunción, custodia y conduce el resultado del escrutinio electoral ante el juez de pri-

XORNAL DE GALICIA

LOS GUARDIANES DE LA LEY I CONTEXTO 7

5 de XULLO de 2009

Julián López , juez de paz de Vilamartín de Valdeorras, junto al busto del ministro franquista Tomás Allende

mera instancia. El juez López hace constar: “Yo incluso evité que matrimonios se separasen, todo el mundo me quiere, me llaman juez y a mí me gusta”. IMPARCIALIDAD

A su Señoría no le parece bien que cuestionen su imparcialidad porque él está para atender a todos. “Yo me llevo bien con los socialistas y los comunistas”, argumenta. De sus continuas referencias a la Justicia, hay pocas menciones al ordenamiento constitucional porque entiende que lo mejor es la práctica de la bona fides y de la costumbre. Julián López se cree su papel y se inviste de autoritas para proclamar: “Franco era muy buena persona, nunca ha venido un Gobierno como él”. Del Rey no tiene tan buen concepto: “Es un chupatintas”. Si se le recuerda su posición de juez y la imparcialidad que lleva asociada, así como el deber de acatamiento y defensa de los valores democráticos responde: “A mí me quiere todo el mundo”. Para Julián López, su papel no puede ser cuestionado, a pesar de sus opiniones. “Galones no me faltan”, dice. “Siempre tuve mucha relación con el ejército y a mí lo que me importa es que me quiera la gente”. El pueblo es quien, afi rma, le dala legitimidad para ejercer su cargo. Asegura no conocer la ley a pesar del principio iura novit curia (que significa literalmente “el

IDEOLOGÍA

El juez de Valdeorras dice: “Franco era muy buena persona; nunca hubo nadie como él” SUELDO

“Qué responsabilidad voy a tener yo por 131 euros al mes”, se pregunta Eloy Rodríguez

juez debe conocer el derecho”) pero Julián López sigue aplicando justicia en un país que quiere rescatar la memoria. DESPACHO EN QUIROGA

También tiene mesa y despacho de juez de paz Eloy Rodríguez. A sus 69 años, personifica la institución judicial en Quiroga (Lugo). Antes había sido empleado de Unión Fenosa, con estudios en Náutica, pero hoy fi rma partidas de nacimiento, preside actos de conciliación y visita todos los días el juzgado, que está situado en los bajos del ayuntamiento. Su despacho está adornado con muebles antiguos, una foto del Rey de España con toga y el gran collar de la Justicia y una bandera española bien bordada. La bandera de Galicia no está pero Rodríguez se disculpa: “Habrá alguna por el ayuntamiento”. Al contrario que su colega vilamartinés, asegura no tener que rendir cuentas. “Qué responsabilidad voy a tener yo por 131 euros al mes”, se pregunta. Aun así, se muestra dispuesto “a colaborar con la justicia” y, si se lo piden, hasta toma “alguna declaración”. Espera a que le llegue el relevo pero, mientras tanto, no descuida un trabajo que “es útil para la gente”. De útil y necesaria, también califica su función Antonio Fernández, el juez de paz de A Rúa de Valdeorras. Ejerce su jurisdic-

ción sobre un total de casi 5.000 personas y quiere continuar en el puesto a pesar de que lleva diez años ocupando el sillón más grande del juzgado. Antonio no vive de la cosa pública, ya que según dice, recibe un salario de 139 euros al mes y claro “esto no llega para vivir”. Pero a Antonio le gusta ser juez y le pide al Gobierno “que defi na claramente” cuál es su naturaleza y cuáles sus funciones. Sus tareas coinciden con las que desarrollan sus dos compañeros: expedir partidas de nacimiento, certificados de defunción y matrimonio, custodia de las actas electorales… cada día son más. Sobre todo, cita la cantidad de solicitudes que recibe de residentes cubanos que quieren la nacionalidad española y se acogen a la reciente legislación aprobada por el Gobierno. “Si atendemos a eso, no atendemos a otra cosa”, asegura su señoría. Antonio Fernández utiliza habitualmente ordenador pero en el juzgado no puede usarlo. Desde el Ministerio de Justicia les han enviado uno que está sin instalar porque “no hay ADSL y habría que escanear libros y claro… así están las cosas”. Reivindica la cotización a la Seguridad Social, una mayor colaboración de los juzgados de primera instancia y de los abogados y, simplemente, saber cuál es su naturaleza porque trabajar trabajan. 

8 CONTEXTO I UNHA MIRADA DE ANTANO

XORNAL DE GALICIA 5 de XULLO de 2009

ENTRE OS ANOS 1924 E 1926, A NORTEAMERICANA RUTH ANDERSON RETRATOU O PAÍS NUN ARQUIVO DE MÁIS DE 5.O00 FOTOS

TESTEMUÑOS DA GALICIA QUE FOI O legado desta fotógrafa poderá contemplarse nunha mostra organizada por Caixa Galicia, e fica descrito no seu libro ‘Gallegan provinces of Spain’, no que fai unha detallada descripción das cidades, a cultura e as xentes do Eixo Atlántico UNHA REPORTAXE DE ARTURO LOSADA FOTOS RUTH ANDERSON, ARQUIVO DA HISPANIC SOCIETY. CEDIDAS POLA FUNDACIÓN CAIXA GALICIA

N

a metade do verán, embarcámonos para Galicia por primeira vez. A nosa viaxe transcorreu con presa ininterrompida ata que, nunha certa mañá, as estériles illas Cíes apareceron negras e afiadas contra o ceo. Entre elas e un cabo rochoso, o noso barco modificou o rumbo para entrar na brillante extensión da Ría de Vigo”. Son as palabras coas que Ruth Mathilda Anderson, fotógrafa estadounidense, comeza o seu libro Gallegan provinces of Spain: Pontevedra and La Coruña (1939)no que recolle unha parte das súas viaxes por Galicia entre os anos 1924 e 1926. Da lente da súa cámara naceu un dos arquivos etnográficos máis valiosos cos que conta Galicia, máis de 5.000 fotografías que saltan das cidades ao rural, das feiras de gando aos bailes da tuna universitaria de Santiago. Anderson veu para Galicia por encargo da Hispanic Society, creada polo millonario Archer Milton Huntington para estudar as culturas da Península e Sudamérica, e ficou permanente sorprendida por un país que non era o que agardaba: “Cando falamos da simpatía, mesmo do afecto, co que nos reciben os galegos ricos e pobres, o noso guía asegura que inevitablemente sentiriámonos máis na casa en Galicia que en calquera outra rexión de España, porque o humor da súa xente é a elegante ironía do norte, non o enxeño do sur”. O seu traballo quedou arquivado en No va York, e poucas veces puido verse na terra que o protagoniza. Un erro que trata de enmendar a Fundación Caixa Galicia coa mostra Ruth Matilda Anderson. Unha mirada de antano, que comezou esta semana en Lugo e que pasará polas sete cidades galegas de aquí ao final de 2010. Está comisariada por Miguel Anxo Seixas Seoane e Patrick Lenaghan que, durante un ano, realizaron unha escolma dunhas 500 fotografías, inéditas na súa maioría. Porén, a mostra adaptarase ao espazo dispoñible e só se poderá ver completa na sede central da Coruña. Guiada pola correspondencia con Huntington, o seu mecenas, Ruth Anderson escarvou en todos os currunchos do país para pulir as súas impresións. No seu libro reflexiona sobre a “doce e melódica” fala do país, á que chama “gallegan”, explica a historia da Catedral de Santiago e realiza traducións propias de cantigas medievais, así como de Pondal e Rosalía, como o célebre San Antoniño bendito: “O blessed Saint Anthony /A husband I pray thee / Although he should murder me / Although he should flay me”. As súas fotos e a súa escrita, das que hai exemplos nas seguintes páxinas, son o mellor testemuño de como era a Galicia dos anos 20 dende a neutralidade duns ollos estranxeiros. 

Vista do Cantón dende o Hotel Palace (1925)

CHEGADA Á CORUÑA: “Saímos de Santiago nun bus moi cómodo (...). O noso condutor semellaba desfrutar nas peores costas, acelerando xusto antes de chegar a elas. Un pasaxeiro queixouse tras un violento salto de que estradas coma esas, feitas no 1760, convertéranse en trampas no 1920 (...). Neste momento, dende o cumio dunha pendente, vemos as brillando con cristal nunha longa, dourada volta arredor do porto azul. Seguimos a bahía por un longo treito, ata chegar ao Cantón Grande e ao Hotel Palace. (...) Para a nosa sorpresa, a cidade morría abruptamente, deixando o cabo nunha soedade de verdes ondas imperturbables e a Torre de Hércules”.

Leiteiras regresando a Carnota (1924)

M ,   : “Dende Padrón, o noso roteiro seguiu para visitar a cuartas das Rías Baixas, a de Muros e Noia. Logo dun tempo, un dos pasaxeiros sinalounos un outeiro medio cuberto de piñeiros, e a outra metade con viñedos e xardíns, a situación das Torres de Lestrove, onde dona Rosalía foi a míudo a visitar aos seus parentes de Castro”. Era un pazo galego con dúas torres baixas (...) no que aínda existe o vello albedro baixo o que a poeta sentaba a descansar”.

XORNAL DE GALICIA

UNHA MIRADA DE ANTANO I CONTEXTO 9

5 de XULLO de 2009

Vendedoras de castañas na Pescadería coruñesa (1925)

A  : “Un vendedor ofrecía anacos de pan de millo (broa ou borona), feito con capas concéntricas coma o turbante dun xudeu nun tapiz gótico. (...) Este mercado, non lonxe da praza de María Pita, era un lugar atractivo. Os tenderetes estaban agrupados e tiñan un teito, pero estaban abertos ao aire. Moitas das mercadorías ensinábanse en táboas de madeira ou en cestos de vimbio perfectamente colocados nos mostradores; das vigas colgaban restras de allos trenzadas en borlas prateadas. Os vendedores nunca cometían a extravagancia de entregar os seus produtos metidos en bolsas de papel limpo. Os xornais, xa lidos pero conservados con paixón, eran utilizados por todos eles, en follas planas para envolver obxectos grandes e sólidos, ou hábilmente plegados en cornucopias para os chícharos e as castañas”.

O  : “O mozo adicounos unha ollada tranquilizadora, deulle un cigarro ao xeneral e meteu a cámara nun coche cara o barrio dos pescadores –en Vigo–. (...) Escribía novelas e estudaba a arqueoloxía de Galicia, a súa pobre e esquecida “terra meiga”, esquecida e incomprendida polo Goberno central. “E por que?”, exclamou. “Por que deberiamos nos, fillos da beleza, ser gobernados polos fillos da seca fealdade. Galegos, vascos, cataláns, temos a mesma nai, entendémonos os uns aos outros, pero nunca podemos agardar que nos entenda esa sogra choromicas que temos en Madrid. O separatismo é a nosa única esperanza”. Non puido convencerme coa súa elocuencia, porque lembrei o que me dixo o xefe da aduana esa mañá, que o Goberno de Madrid estaba formado en gran parte por galegos”.

Cargamento de laranxas para o mercado de Lugo (1926)

A   : “A praza da Ferrería, grande como era, non abondaba para que tiveran sitio todos os postos do mercado semanal de Pontevedra. Pequenas polas de árbore, atadas en fatos atopaban refuxio na Praza da Leña (...). Alí, tamén estaba á venda o toxo, o forte arbusto tan importante para a economía rural de Galicia. Por toda a rexión, medra espontaneamente alí onde se lle permite, e din que a metade das terras costeiras están adicadas a el. As súas fondas raíces crían no subsolo e nas fendeduras das rochas ricos materiais para fertilizante e comida. No inverno, as polas verdes córtanse e machúcanse para alimentar ás vacas, os cabalos, os asnos e os machos. Os maiores anacos, que dan unha tremenda calor, empréganse para alimentar as cociñas e os fornos de olería e cerámica.

A Pobra de Burón, en Lugo (1925)

Paseo pola Muralla de Lugo (1925)

  : “Santiago era o lugar máis húmido da Península, o parte do tempo garante só trinta días de bo clima en todo o ano. Ás veces tomabamos o té preto de Praterías e alí, cara a metade de outubro, as pezas de dominó arroxábanse sobre mesas cun estrondo que nos fixo pedirlle ao camareiro que nos cambiara de sitio. “Volveron os estudantes”, dixo”.

10 CONTEXTO I UNHA MIRADA DE ANTANO

XORNAL DE GALICIA

MIGUEL ANXO SEIXAS SEOANE

Mercado de olería no exterior da Muralla de Lugo (1925)

A MIRADA FERIDA E A MIRADA TRANSFERIDA Archer Milton Huntington, que descubriu España grazas a un libro de George Borrow, tamén viaxou por Galicia en 1892 e esas impresións editounas no libro A Note-Book in Norther Spain en Nova Iork, en 1898. Amais nos seus poemarios en inglés hai versos dedicados a Galicia. Con todo a súa maior contribución é, unha vez que herda a inmensa fortuna do seu pai, a creación da Hispanic Society en New York. Ese é o grande proxecto e o seu gran legado. Baixo as súas rexas directrices creou un gran centro de documentación do mundo hispano. Para iso mercou libros, gravados, fotos e obras de arte para acrecentar eses fondos.

Ruth Anderson levou para Manhattan o mellor tesouro de Galicia: a nosa cultura Mesmo encargou obras a Sorolla para ilustrar esa pluraridade cultural española. Nese labor de rexistrar a riqueza hispana acudiu á fotografia. Colaboradores da institución viaxaron a Galicia para documentar o patrimonio cultural do país. Para cumprir aínda mellor eses designios formou un equipo de mulleres entre as que destaca Ruth Matilda Anderson. Ela percorreu Galicia buscando o enxebre en dúas xeiras, entre 1924 e 1926, acompañada na primeira do seu pai e na segunda da fotógrafa Francis Spalding. Fixo máis de cinco mil fotos de grande calidade de Galicia acompañadas de valiosas notas. O resultado desta fotoetnógrafa é o relato visual máis amplo e máis completo da cultura popular galega. Con ese material cando deixou de viaxar púxose a redactar un libro: Gallegan Provinces of Spain: Pontevedra and La Coruña editado en 1939 pola H.S.A. Un libro que é unha historia de Galicia, da súa vestimenta e da sua cultura no que publica, moi reducidas, 682 fotos e onde reproduce e traduce cantigas populares e poemas en galego ó inglés. Ela levou para unha illa, Manhattan, o mellor tesouro de Galicia: a nós mesmos coa nosa lingua e coa nosa cultura. Miguel Anxo Seixas Seoane. é comisario da exposición ‘Ruth Matilda Anderson. Unha mirada de antano’. 

A   : “Por camiños estreitos entre muros de pedra e arame de espiño, chegamos a unha casa de pedra (..), e case pasamos por diante dela pensando que unha morada tan deplorable non podía ser a que buscábamos. (...) Unha muller apareceu na porta e convidounos a subir. Estaban a facer reparacións, así que advertiunos de que se podiamos subir a escada sen mancarnos, estaría encantada de ensinarnos a habitación onde dona Rosalía morrera. A muller tivo coidado de dicirnos que a casa era da súa propiedade e que nin a familia da poeta nin os seus compatriotas lle axudaban a coidala. No cuarto atopamos o xeso partido, o chan comido pola couza e mal parcheado; un escritorio, un estante para libros e un floreiro con mapoulas sobre unha caixa de embalar eran o único mobiliario”.

Unha vista da vila de Betanzos (1926)

5 de XULLO de 2009

O CORAZÓN DE VIGO: “O barrio dos pescadores, xunto á cala, nunca estivo fortificado. Puidemos mirar sobre os vellos tellados, coas tellas verticais vermellas fixadas por pedras brancas en apretadas fileiras horizontais. Entre os tellados había espazo abondo para verdes doseis de vides. As casas eran vellas e iregulares. (...) O cheiro a peixe espesouse máis e máis ata solidificarse en sardiñas moribundas sobre taboleiros de madeira . O noso guía comezou a falar: “Vigo non ten alma. Non se pode falar a non ser de peixe, sardiñas, latas e mercados. Vigo non ten pasado, só futuro. Hai cen anos era só unha pequena vila peixeira, e hoxe é unha grande”.

Feira de Betanzos (1926)

 ‘’: “Os galegos aseguran, e non sen razón, que a súa lingua é menos brusca que o castelán. Nela, en troques do son gutural /j/ atopamos a branda /x/ ou a líquida /ll/, como en “xerra” (fronte a “jarra”) ou “vello” (fronte a “viejo”), o /n/ nasal antes do s omítese, como en “costante” (fronte a “constante”) e os sons vogálicos prolónganse, como en “amou” (fronte “amó”). A calidade musical das voces dos nativos é un dos maiores encantos de Galicia. Os casteláns que escriben sobre Galicia adoitan destacan o ritmo máis lento e a melodía máis rica que ten o castelán, cando se fala nesta “terra das meigas”.

XORNAL DE GALICIA

OPNIÓN I CONTEXTO 11

5 de XULLO de 2009

RE VIR AVOLTA S

María M. Val [email protected]

Lengua 0, coche oficial 1 es el calor del verano que nos achicharra el cerebro. El bueno de Mariano Rajoy le acaba de dar una gran alegría a Feijóo al intentar trasladar ¡a Cataluña nada menos! el actual modelo gallego de preguntar a los padres por la lengua en la que quieren que se eduquen sus hijos en la escuela. Quizá el líder del PP piense que las dos comunidades comparten similitudes, cuando los catalanes están a años luz en amor y en orgullo por su identidad y su lengua. Ellos acaban de aprobar una ley que protege el catalán en la enseñanza, y lo han hecho con un amplio consenso, pensando, además, que aunque vayan muy por delante de Galicia en la normalización lingüística, no es menos cierto que, tal y como ha declarado el eminente lingüista Joan Sala, la lengua catalana

L atitud media 42º 35’ N.

José Vicente Domínguez [email protected]

Killing me softly… Mi mejor amigo Tucho me lo venía diciendo: Me están matando suavemente. ¿Qué como? Pues así –me responde – a base de icos, igapes y otros préstamos fallidos que me obligan a dejar la piel a tiras en lugar de matarme de repente… Me matan queriéndome, como en la canción de Roberta Flack. Tucho está bastante deprimido. Su pyme no va muy bien y su economía peor. Le decimos que acuda a tantos organismos como anuncian para ayudar a empresas como la suya. Se sonríe con sarcasmo. ¿Qué pensáis que hago? Me conozco de memoria los formularios. Ya no me quedan sucursales bancarias a donde acudir. En lugar de palabras como amistad, honradez, felicidad, trabajo… a mi mente acuden otras como crédito, ico, igape, interés, hipoteca, impagado, embargo… Mis parientes y buena parte de mis amigos me rehuyen por precaución y la fe de mi pareja está bajo mínimos. Pues sí que está deprimido. Conozco bien a su pareja, también ella se queja de esos icos e igapes que están fuera de la realidad y de las necesidades de las pequeñas empresas. “Es que cuando con Tucho acudo a un banco, algo se muere en mi alma… preferiría ir al dentista”, me dice con tristeza, ella siempre tan alegre. Y en seguida añade: “Nos están matando suavemente, como en la canción”. María conoce la canción tan bien como Tucho o mejor. Hasta creo que fue ella quién se la cantó primero a él, cuando soñaban hermosos proyectos que juntos realizaron… Pero llegó la puñetera crisis y todos se equivocaron al igual que la paloma. Tan pronto como los bancos olfatearon la situación de

no está bien de salud. “Ni de salud política y social ni de salud tas esas del gallego en las escuelas. Y además, Feijóo es listo, filológica”, ha matizado. Los políticos no lo hablan correcta- mata dos pájaros de un tiro, es decir, cumple en un mismo y mente en el Parlament, dicen. ¡Pues que se den con un canto acrobático movimiento dos promesas electorales. en los dientes de la alegría!, que aquí muchos ni se plantean Las lenguas, las malas se entienden, dicen que algún ex hablar gallego en la Cámara. Pero Rajoy les lleva la moderna conselleiro del bipartito usaba hasta dos coches oficiales y, propuesta del presidente de la Xunta, algo que les ha debido además, con fondos públicos sufragaba un estupendo cuatro por cuatro. Y en la de dejar más que perplejos. era Fraga se contaban Me dicen que el tema de la len- Es mucho más divertido, sin lugar a dudas, otras maldades como gua aburre ya un poco, puede ser. Si que se oían mensajes mencionamos la financiación auto- hablar de los coches oficiales y de la valentía de amor erótico-fesnómica, hasta las ovejas bostezan, y de Feijóo que del depauperado gallego si sacamos el tema de las infraestructivo desde el coche de turas, entonces pasamos del hastío a algún conselleiro a su la incredulidad más absoluta. Pues hablemos de los coches tierna amante Es que eso de lo de los automóviles oficiales oficiales, y de sus blindajes. El asunto siempre tiene mucho tiene su miga. Que se lo digan a Touriño, que le ayudaron a más morbo, dónde va a parar, que hay que entender que una abandonar Monte Pío. Los vehículos de los políticos llenan vida sin riesgo es, sin duda alguna, menos apasionante. Y siempre muchas páginas de periódicos, muchas horas de raFeijóo debe ser un hombre, como dirían los antiguos, de pe- dio, y quedan estupendos en la televisión. Tenemos que estar orgullosos de nuestro presidente, pelo en pecho, de valor, que por ahorrarnos unos eurillos a los gallegos prefiere que su pellejo corra riesgos. Y ahora, que ro no ahora por este arrojo de valor que nos muestra, ya de es aún más famoso si cabe gracias a que Rajoy anda con su antes, que no hay nada cómo recordar el año en que él pernombre en boca día sí y día también, el asunto se pone más sonalmente cogió una manguera para apagar un incendio emocionante. Pero es un presidente sacrificado, eso es in- forestal. Ahí ya avanzaba maneras. Y eso es divertido, entrenegable. Es preferible gastar menos en uno de esos vehícu- tiene y da tema de conversación en los bares y los taxis, y no los formidables e invertir como Dios manda en las encues- como el gallego, que mejor callado... o en castellano. l

su pyme, Tucho y María pasaron de clientes a simples morosos. Y el buzón de mis amigos se les llena cada día de números rojos. María me recordaba aquella estrofa que venía después del estribillo: Telling my whole life with his words. Así era. A cada banco le contaban toda su vida con sus palabras desnudas de pudor. Era Tucho quien lo hacía. Hasta que un día: “María no nos queda nada – le dijo– Todo, incluido nuestros sueños, se lo llevarán los bancos, con sus icos e igapes y las garantías hipotecarias. Nos están matando suavemente”. Mis mejores amigos hace semanas que se fueron alejando hacia no sé dónde. Muertos los sueños solo les quedaba la vida más allá de su pyme. La última vez que los vi, caminaban cogidos de la mano. Creí notar que Tucho, recordando aquel strumming my pain with his fingers que sonaba en alguna parte, acompasaba la melódica voz de Roberta Flack, rasgando el dolor con sus dedos en la palma de la mano de María. l

bo e x en eroso

E L C HÓFE R

Xabier R. Blanco [email protected]

Un PP muy imprudente La imagen del audi blindado que trasladaba a Emilio Pérez Touriño, ex presidente de la Xunta, cubierto con una costra de polvo y expuesto a la chanza de los periodistas es lamentable. La visita guida a la manera de la toma del Palacio de Invierno que la Consellería de Presidencia ofreció a la prensa para escarnio público del anterior mandatario gallego es un acto de grosería. El coste del Audi de Touriño, de las sillas y del mobiliario de la sala donde el Gobierno gallego celebra los consellos –elegido éste por el refinado Méndez Romeu– condujeron a Alberto Núñez Feijóo a la presidencia de la Xunta en tiempos de dieta económica. Ya estaba. Feijóo era presidente, aunque se puede discrepar de las mañas utilizadas para conseguir el cargo, y el PP, en un ejercicio de responsabilidad, tendría que remangarse y dedicarse a gobernar. “El que conduce mirando continuamente al espejo retrovisor corrre el riesgo de estrellarse”, comentó el senANTÓN LEZCANO

sato Xosé Clemente López Orozco a este chófer de historias. Pero da la impresión de que el PP está más pendiente de levantar alfombras que de buscar soluciones a los problemas que tiene esta poliédrica tierra. Nadie le pidió a Alfonso Rueda el paseo hasta el garaje de San Caetano, después de haber propinado una rueda de prensa en la que anunció que la Xunta se desharía de todos sus coches blindados –en el lote también están los dos que trasladaban a Manuel Fraga– y de los Audi de los conselleiros. Pero este PP se conduce de manera muy imprudente. El carné por puntos que, según dice el ministro Alfredo Pérez Rubalcaba, ha evitado muchas muertes, había que extenderlo a los políticos. Si existiese, alguno tendría ya que asistir al cursillo de recuperación. Cuando los periodistas llegaron a la panza de San Caetano para asistir a la opereta, se encontraron con el Audi blindado de Touriño, uno de características similares al que en 1995 permitió salir ileso de un atentado de ETA a José María Aznar, con el motor encendido y las cuatro puertas abiertas. Algún fotógrafo atrevido incluso le dio un acelerón al vehículo para calibrar su potencia. Otro garabateó en el polvo “se vende” y un tercero añadió “véndese” para conseguir una instantánea más cuajada. Pasada la coña siempre se vuelve a la realidad. Y ésta dice que en un acto de irresponsabilidad difícil de cuantificar, Alberto Núñez Feijóo se ha puesto solito delante de la diana, justo cuando en Compostela se dobla y triplica el dispositivo de seguridad ante la festividad de Apóstol. Nadie pero nadie, en su sano juicio, le reprocharía al presidente de la Xunta que se sentase en un coche que criticó durante la campaña electoral porque es el hombre que nos representa y el que más se expone a los actos de cualquier descerebrado. Austeridad no significa malbaratar los bienes de todos los gallegos. El PP no ha entendido que los Audi no eran de Fraga ni de Emilio Pérez Touriño, sino patrimonio de un pueblo que asiste cada día al desprestigio constante de las instituciones. l

12 CONTEXTO I A COMPRA MÁIS ECOLÓXICA

XORNAL DE GALICIA

5 de XULLO de 2009

Bolsas de plástico, amontoadas nunha escombreira da Coruña

OS RESIDUOS NON BIODEGRADÁBEIS QUE XERA A SOCIEDADE INDUSTRIALIZADA ACRECENTAN OS EFECTOS DO CAMBIO CLIMÁTICO

A BOLSA (DE PLÁSTICO) OU A VIDA Cada español esgota polo menos un saco diario, o cal se traduce en máis de 100.000 toneladas de residuos ó ano dun produto derivado do petróleo e non biodegradábel, que tarda 400 anos en descompoñerse totalmente. UNHA REPORTAXE DE BÁRBARA G. VILARIÑO FOTOS AMADOR LORENZO/SONIA DAPONTE

A

bolsa ou a vida”. Tendo en conta os efectos que xa se están a ver cun simple vistazo nas rías galegas, non resulta alarmista este eslogan dunha das campañas de sensibilización realizadas a prol do recorte da utilización masiva das bolsas de plástico, toda unha icona da sociedade de consumo. Carrefour deu o primeiro paso: elimináas de todos os seus hipermercados e pásase aos materiais biodegradables. Cada español consume case unha ao dia –330 en total en 365 días–, o que xera máis de 100.000 toneladas de lixo ao ano. As bolsas de plástico chegaron hai trinta anos como unha maneira de levar gratuitamente as compras e soster a publicidade das superficies comerciais. Perfecto para ambos, pero... Neste corto espazo de tempo, convertéronse nun problema ecolóxico e socioeconómico importante. A grande “xenerosidade” e falla de timidez á hora de

empregalas está a provocar un gran dano na pegada ecolóxica da Terra: tendo en conta que a cota media que mantén o Globo para a absorción dos refugallos é de 2,8 hectáreas, España está a explotar no dobre esta capacidade: ata seis hectáreas de pegada ecolóxica son precisadas para eliminar os desperdicios, gran parte dos cales os constitúen as bolsas de plástico dun só uso. Ante esta situación, o Goberno decidiu implantar o Plan Nacional Integral de Residuos, que pretende reducir á metade o emprego destes materiais que producen un dobre dano: ó medioambiente e á economía, posto que conlevan dependencia dos países fabricantes de petróleo. España sitúase coma o primeiro país produtor da unión Europea e o terceiro país europeo na utilización de bolsas de plástico dun só uso, das cales soamente se recicla o 10%. A maiores, o proceso de reciclaxe im-

plica un gasto enerxético, tanto no transporte coma no proceso tecnolóxico. Nesta situación, Carrefour convértese na primeira empresa en España que elimina o plástico. Con campañas de concienciación conxuntas, as tendas porán a disposición dos seus clientes recipientes de rafia, de algodón e de fécula, así como bolsas moedeiro ou carritos desplegábeis. Mediante o emprego destes envases preténdese que cada persoa –e o medioambiente– aforre ao longo da súa vida máis de 18.000 bolsas dun só uso. Alcampo xa ofrecía nas súas tendas opcións que fomentaba a reciclaxe. Tamén Eroski, que desconta cinco céntimos no importe total da conta se o cliente non pide unha bolsa –cantidade que se entrega a WWF/ Adena–, ao tempo que ofrece outras reutilizábeis, de 15, 50 e ata 100 usos. A pesar de que isto supón un primeiro

paso para reducir o consumo e a xeración de residuos, desde a Asociación para a Defensa Ecolóxica de Galicia (Adega), a vogal de Residuos, María La Fuente, aposta pola volta ás bolsas de tea e o carriño da compra. As bolsas biodegradábeis, explica, “empregan elementos como a pataca, que debería ser un produto para consumo alimenticio”. Ademáis, o proceso de reciclaxe dunha tonelada de plásticos costa uns 4.000 dólares, mentres que para fabricar a mesma cantidade precísase invertir tan só 32 dólares. Onde está a raíz desta falla de conciencia? A vogal explica que debe implantarse unha mellor educación ambiental, algo no que tamén coincide a presidenta de Adega, Adela Figueroa: “Debe facerse unha dupla concienciación, nas escolas, nas rúas e no comercio”. “Hai vintecinco anos saíase con bolsa de tea sen ningún problema –lembra– e hai que volver a iso porque xa estamos

XORNAL DE GALICIA

A COMPRA MÁIS ECOLÓXICA I CONTEXTO 13

5 de XULLO de 2009

a ter consecuencias no noso ecosistema”. Ademais, Figueroa defende a creación duns estímulos positivos coma precios especiais para aqueles que rexeiten as bolsas dun só uso, como se está a facer en Inglaterra.

Fabricar unha tonelada de plástico custa 32 dólares; reciclala, 4.000

A VOZ DA INDUSTRIA DO PLÁSTICO

Fóra das teorías, está a práctica. O caso é que a pregunta de “pode darme outra bolsa?” sempre obtén resposta afirmativa. O Plan Nacional Integral de Residuos non fi xa unha medida que contente a todos. Pola outra parte, comerciantes e fabricantes indican que se precisa unha transición que facilite a reubicación laboral dos traballadores do sector do plástico e que manteña certa comodidade ós consumidores. La Asociación Española de Distribuidores, Autoservicios y Supermercados (Asedas), Ignacio García, considera que o plan non é realista, porque aínda non existe unha alternativa viable para 2010. Asedas aposta por un consumo responsábel e pola reciclaxe antes que calquer medida restrictiva das bolsas dun só uso. Afirman que estes envases son un residuo máis e, polo tanto, ten que estar incluído na Ley de Envases y Residuos de Envases de 2004. O sector do plástico da traballo en España a máis de 100.000 persoas e as vendas supoñen o 8% de todas as de produtos industriais. Para os empresarios que fabrican as bolsas, este plan é unha proposta “demasiado ambiciosa” para ter éxito. A Asociación Española de Industrias Plásticas (Anaip) a bolsa aínda é imprescindible para os consumidores e apostan por un proceso de adaptación para que todos estean satisfeitos. Unha solución sería facer unha readaptación das bolsas habituais nos supermercados, para facelas máis grandes e que caiban nun cubo. Así, unha vez empregadas, poderían ser reutilizadas para o lixo. Outra iniciativa que xa se está a poñer en funcionamento é a adecuación do número de bolsas entregadas aos clientes segundo a cantidade, forma e peso dos produtos adquiridos. SOLUCIÓNS

San Francisco, Canadá e China xa prohibron taxantemente o emprego de sacos non biodegradábeis. Doutro lado, un exemplo apoiado pola vogal de residuos de Adega é o do caso de Irlanda, que xa no 2002 apostou por un estilo de consumo máis ecolóxico e con menor impacto ambiental mediante o cobro do plustax, un canon polo emprego de bolsas dun só uso. Segundo María La Fuente, “grazas a esta medida, en apenas unhas semanas Irlanda reduciu nun 90% o consumo destes envases”. “Se Irlanda puido, nós tamén”, di. Estima que a prohibición adoptada noutros países é unha postura “extrema”, e que calquer plan debe apoiarse cunha toma de conciencia desde a educación ambiental. Proba desta necesidade é o estudo realizado por Cicloplast, segundo o cal, o 43% da poboación española descoñece o uso do contedor amarelo para reciclar as bolsas de plástico. Incluso, nesa porcentaxe, un 25% pensa que non deben depositarse nestes colectores. Sexa cal sexa a transición, e a medida final adoptada polo Plan Nacional de Residuos, o resultado será a suma das accións individuais contra o dano ó medioambiente. 

UN EXEMPLO A SEGUIR

Cun canon específico, Irlanda reduciu o consumo nun 90% nunhas semanas OS FABRICANTES

O sector, que emprega en España a 100.000 persoas, pide un tempo de adaptación

Cinco mitos falsos sobre as bolsas de plástico 1. As bolsas de plástico NON se reciclan

+

Son 100% reciclábeis. En España, lévase a cabo o proceso nos envases depositados no contenedor amarelo.



A porcentaxe de reciclaxe en España é dun 10%. A pesar deste baixo índice, é o máis alto de Europa.

2. Precísase unha transición para reducir consumo

+

Fabricantes e distribuidores aseguran unha gran dificultade xa que a súa creación é moi económica.



Organizacións ecoloxistas explican que ata a chegada das bolsas nos 70, empregábanse bolsas de tea.

3. O problema está no emprego de plástico

+

O auténtico problema é que se empreguen para un só uso, non en que o material sexa o plástico.



As alternativas bioreciclábeis encarecen produtos como a fécula, empregada para alimentación.

4. Son prexudiciais polo consumo de petróleo

+

Ao final da vida útil da bolsa de plástico, pode transformarse novamente en combustible alternativo.



O emprego de este material dá como resultado que a bolsa tarde 400 anos en descompoñerse na súa totalidade.

5. Producen mortes de animais no mar

+

O auténtico problema destas posíbeis mortes é o abandono incontrolado das bolsas de plástico.



Os animais inxiren as bolsas crendo que se trata de alimento, o que lles causa problemas respiratorios.

14 CONTEXTO I ENTREVISTA

XORNAL DE GALICIA 5 de XULLO de 2009

JJ BENÍTEZ PERIODISTA Y ESCRITOR ESPECIALIZADO EN TEMAS DE MISTERIO

“NO CREO EN LA POLÍTICA; CONSIDERO QUE ES EL ARTE DE LA CORRUPCIÓN” Prefiere entrevistar que ser entrevistado, pero asume que su fama le lleva a tener que responder algunas preguntas. Sin embargo, está lejos de tener todas las respuestas. “La verdad no la conoce nadie y quien diga lo contrario, miente”. Investiga en A Coruña sobre los temas que más le apasionan aunque es reacio a dar más datos sobre sus andanzas, siempre cercano al misticismo. “En el momento en que te mueres, empieza la verdadera aventura”, dice. ENTREVISTA DE MARCOS SUEIRO FOTOS J.J. BENÍTEZ/AGN

A

se al arte o a la literatura o la ingeniería aeronáutica, da igual…

l escritor Juan José Benítez (Pamplona, 1946), más conocido como JJ, no le gusta precipitarse, por eso no desvela las investigaciones que está realizando en A Coruña. Sin embargo, conociéndole, seguro que tienen algo que ver con el fenómeno OVNI, una de sus pasiones. Sin embargo, su último libro no tiene nada que ver con ningún misterio extraterrestre, sino con el misterio que encierra la vida. De la mano con Frasquito está dedicado a su nieto, al que intenta aportar con esta obra toda la sabiduría que ha recopilado a lo largo de su vida. Y, mientras Frasquito se hace mayor, aprovecha para seguir con sus investigaciones. Acaba de visitar Galicia, en donde indaga en temas que no quiere avanzar. Tampoco le gusta demasiado hablar de sí mismo aunque cuando comienza a responder se relaja. Mueve las manos y mira de frente. Contesta con una voz cálida, suave y dulce. Cuando habla, se aísla y se contraría si lo interrumpen. No le gusta sentirse observado pero no para de observar.

De tal forma que se puede decir que para algunas profesiones se nace….

Yo creo que todo el mundo llega aquí con un plan previamente diseñado, establecido, del que no te puedes apartar, incluso lo intentas y no lo consigues. ¿Y el libre albedrío?

Es que yo no creo en la libertad. La libertad para mí es un bello sueño que mucha gente ha procurado imbuirle a la civilización humana a lo largo de la historia y en nombre de esa libertad se ha masacrado, se ha machacado al otro bando. Para tener esa libertad necesitas toda la información, nadie tiene toda la información, ni la tendrá nunca. ¿Quién nos dirige? ¿Cuál es el demiurgo?

Yo creo que somos nosotros mismos los que elegimos. No es que haya un dios, ni una divinidad o muchas sino que hay un orden establecido, que yo no comprendo, que acepto, somos nosotros antes de nacer quienes diseñamos ese plan. Yo quiero vivir tales experiencias, en tal época, con tales personas y eso es lo que tú vienes a hacer aquí y eso es lo que yo creo que vienes a cumplir.

¿Qué es más fácil, hablar sobre los demás o sobre uno mismo?

Es muchísimo más fácil hablar de los demás, es más cómodo. Cuando se trata de mí mismo, lo paso muy mal ¿Cómo se aprende a leer lo que no se ve?

Es muy complicado. Es un problema de tenacidad. El instinto funciona muy bien, es lo que funciona en mi caso y cuando el instinto me dice: “atención” es cuando yo pongo todo mi interés, cuando utilizo la tenacidad para intentar ordenar las piezas de aquello que no ves, de aquello que es desconocido, que no termino de entender y aún así me equivoco.

En nombre de lo que no se ve hay grupos que se erigen en conocedores de lo que los demás no pueden ver. Esto es muy peligroso.

Muy peligroso. La verdad no la conoce nadie y quien diga lo contrario miente, entonces aquellos que dicen tener la verdad son los más peligrosos porque la verdad no es accesible a nadie. La verdad es una entelequia, que quizás alguna vez, no sé donde, podamos vislumbrar. Nadie conoce la verdad y si alguien dice que conoce la verdad miente.

¿Para acercarse al misterio hay que tener una actitud especial o una aptitud?

Yo, a estas alturas, creo que tienes que estar programado. Hay mucha gente que se acerca a muchos temas y dura treinta segundos. Otros queremos apartarnos de determinados temas y no hay forma. Yo creo que cada ser humano tiene su propio plan, su propio trabajo diseñado minuciosamente para lo que sea, da igual... Para sacar carbón de una mina, para dedicar-

En ‘Caballo de Troya’ se habla de Jesús de Nazaret. ¿Quién se ha aproximado más a la figura de este personaje que para algunos es Dios? J. J. Benítez, en una de sus recientes visitas a Galicia

Yo tengo algo de información sobre Jesús y la verdad es que es un personaje al que he dedicado parte de mi vida. Lo que voy a decir es algo que siento: Jesús de Na-

ENTREVISTA I CONTEXTO 15

XORNAL DE GALICIA 5 de XULLO de 2009

El escritor, en uno de sus numerosos viajes, en el Nilo Azul, en Etiopía, empapado por la catarata

zaret es un hombre Dios, que no puede comprender, al que se le ha manipulado desde el principio hasta hoy. Es un hombre y, al mismo tiempo, no lo comprendo muy bien, es una divinidad porque el pensamiento de este señor y sus obras son auténticamente revolucionarias, no en el sentido político porque hacía prodigios que no están a nuestro alcance, que estarán al alcance de alguien que tiene un poder y no sé cómo es, ni me importa. Creo en ese Jesús de Nazaret que ha sido manipulado, tanto él como su mensaje, por todas las religiones del mundo. Es decir, Caballo de Troya es un libro mágico en el que tengo poco que ver. ¿Le asusta la muerte?

Me asusta la forma de morir. Lo que es la muerte, el ascensor, no me preocupa. Siento auténtica curiosidad, sé lo que hay y eso no es bueno porque no me permite disfrutar de lo que hay que es la vida y la vida hay que vivirla al instante porque es una cadena de experiencias. La vida es una antesala de una aventura sin estrenar. En el momento que tú mueres despiertas en otro lugar y ahí empieza la verdadera aventura, y no mueres más. Sin embargo la vida es muy injusta con algunas personas…

RELIGIÓN

“Jesús es un hombre de Dios, al que se le ha manipulado desde el principio hasta hoy” EXTRATERRESTRES

“Hay pruebas de que esas civilizaciones son reales pero también hay intereses bastardos”

La vida es muy injusta, aparentemente. Yo antes veía a la vida así hasta que medio entendí que cada uno viene aquí con un plan trazado por él mismo y el señor que está en la calle es algo que ha elegido él. Por tanto, cada uno vive su cadena de experiencias y por eso la vida parece injusta. ¿Usted qué hace, crónica de ciencia ficción o periodismo de lo que no existe?

Y a los extraterrestres, ¿por qué los disfrazamos de verde?

Probablemente, porque le tenemos miedo a lo desconocido. La gente no quiere complicarse la existencia. Hay pruebas de que esas civilizaciones son reales. Ahora bien, hay intereses bastardos de gente a la que no le interesa que eso prospere por razones religiosas, sociales, políticas.

Yo soy un escritor que busca. Probablement,e hago periodismo, investigación, libros y un trabajo de difusión.

¿Qué es el éxito?

¿Cree que la ciencia nunca descubrirá los enigmas del hombre?

¿Y la tentación de la vanidad?

La ciencia va descubriendo cosas y cuanto más descubre más se queda con la boca abierta y más se introduce sin querer en el terreno de la intuición, del misticismo, del arte. Dos por dos pueden ser cinco, pero para eso tienes que tener la mente muy abierta y muy despejada. ¿Qué le sugiere la idea de los universos paralelos?

Eso es absolutamente cierto. Probablemente, están aquí pero no tenemos la capacidad para llegar a ellos. Los que viven en la quinta o en la sexta dimensión tienen capacidad para llegar aquí. Esto explicaría el fenómeno ovni.

Es un malentendido. A mí no me gusta el éxito. Existe. Yo he tenido momentos de gloria y me he dejado llevar pero ahora tengo la edad suficiente para pensar que ése no es el camino. ¿Sigue el debate político?

Veo como están las cosas pero me aburre. No creo en la política, creo que es el arte de la corrupción. Y a todos esos que le critican habitualmente, ¿qué les dice?

Que no se preocupen yo sigo mi camino. ¿Su mejor novela está por escribir?

Mi mejor novela está escrita ya, pero no sé si se podrá publicar. 

Xornal de Galicia

SSUUPPLLEEM MEEN NTO TO DDO EM L IDNOI C MAI N L GO

10 D E N 5 OV D EI EXM UB L LO RE D DEE 220 00 09. 8. N NÚ ÚM MEER RO O 3000

Director: Jose Luis Gómez Coordinadores: María Val, Xabier R. Blanco e Doda Vázquez Maquetación: María Sabarís Redacción: Rúa Galileo Galilei, 4B Polígono Industrial A Grela. 15008 A Coruña Teléfono: 981100 650 [email protected]

INTERNACIONAL

El colectivo de enfermeras brasileñas se rebela contra la persistente erotización de su imagen y el acoso sexual al que muchas son sometidas. Revistas y culebrones televisivos recurren constantemente a la iconografía sanitaria

LUCHA POR LA DIGNIFICACIÓN UN REPORTAJE DE ABEL GILBERT FOTO XDG

L

as enfermeras brasileñas han lanzado un plan de lucha y, esta vez, no es por el salario. Están cansadas de la recurrente erotización a la que es sometida su imagen en los medios. Las asociaciones profesionales han presentado al menos quince demandas en los tribunales por “incentivo al fetichismo”. La modelo Luciana Giménez, estrella del programa televisivo Superpop, se vio obligada a archivar un reportaje en el que mostraba a un grupo de strippers vestidas como para asistir a un convaleciente. Y el Consejo Regional de Enfermeras de Río de Janeiro (CorenRJ) estudia una acción contra Google. Quiere desterrar los sitios en los que se las presenta como objeto de la fantasía masculina. Según su presidenta, Rejane de Almaida, las enfermeras reales son las que, por esta causa, sufren acoso sexual. “Eso ocurre especialmente en los casos en que el enfermo no está debilitado. Se registraron casos en los que entran a la habitación a realizar tareas de higiene y el paciente se excita”, declaró a la revista Época. “No se puede prohibir una manifestación artística garantizada por la Constitución”, dijo Dennis Munhoz, directivo del canal Red TV. Es en las pantallas donde el disfraz se reproduce con familiaridad. En Dos caras, un culebrón de 2008 que entraba en casi todas las casas de Brasil a las ocho de la noche, en plena cena hogareña, de la mano de la red O Globo, aparecía un personaje llamado Alzira. Lo interpretaba la voluptuosa Flavia Alessandra. Alzira era el sostén económico de su casa (el marido estaba en el paro). Trabajaba como enfermera. Por las noches simulaba estar de guardia en un hospital e iba, sin sostenes, a una casa de masajes. Las asociaciones de enfermeras lograron modificar aspectos de la trama. Alzira dejó de salir de noche con su uniforme inmaculado. Pero Alessandra fue, a los 31 años, a parar a la portada de la edición brasileña de Playboy. ‘CHICA ASPIRINA’

La revista no se ha cansado de recurrir en Brasil a la iconografía sanitaria, a veces presentada bajo el nombre de mujer aspirina. Scheila Carvalho, una inquilina habitual de Playboy, solía vestirse en la televisión de enfermera y bailar al compás de una canción que dice: “Ella mueve la cintura y el malestar pasa”. Las asociaciones profesionales también lograron que se retracte.

Las asociaciones profesionales de enfermeras han puesto al menos quince demandas por “incentivo al fetichismo”

A su vez, consiguieron que tres sitios de venta de productos eróticos sean obligados a desprenderse de cualquier atavío relacionado con la enfermería y multados con 7.300 euros. El dinero fue usado por las asociaciones profesionales para cursos de capacitación. A este combate se han sumado también los enfermeros. “No podemos ser indiferentes cuando el derecho a la libertad de expresión induce a pensar de una manera distorsionada sobre una profesión”, dijo Claudio Porto, de la Coren de Sao Paulo. EL LUGAR DE LA MUJER

La discusión sobre la imagen de las enfermeras no es ajena a otra de mayor hondura en Brasil y tiene que ver con el lugar de la mujer, justo en momentos en que, por primera vez en la historia del país, una mujer, Dilma Rousseff, la jefa de gabinete del presidente Luiz Inácio Lula da Silva, puede acceder a la jefatura de Estado en los comicios de 2010. Para Mirian Goldenberg, profesora de la Universidade Federal do Rio de Janeiro (UFRJ), lo que más preocupa a la mayoría de brasileñas, en especial cuando pasan la barrera de los 30 años, son la decadencia de

LA REALIDAD SOCIAL

Lo que más preocupa a las brasileñas cuando pasan de los treinta es la decadencia de su cuerpo y los hombres LA REIVINDICACIÓN

Las enfermeras están cansadas de la recurrente erotización a la que es sometida su imagen en los medios

su cuerpo y los hombres. Goldenberg llegó a esa conclusión después de hacer un estudio comparativo entre mujeres brasileñas, alemanas y españolas, que sirvió de base para su libro Coronas. Las brasileñas sienten como una falta no ser miradas. “Quieren ser deseadas, mucho más de lo que desean el sexo en sí”, dijo Goldenberg a la revista Amanhá. La antropóloga, que también es autora del libro El cuerpo como un capital, cree que en Brasil la mujer nunca estuvo tan bien como ahora en términos de educación, trabajo, calidad de vida y de ser escuchada y respetada. Así y todo, envejecer es para ellas un verdadero estigma. “Nuestra cultura valoriza mucho un modelo de mujer joven; diría infantil”, señala. Es tan fuerte esa idea que, en una reciente encuesta, se preguntó a los brasileños por qué votarían a una mujer y muchos contestaron, en primer lugar, que ella tendría que ser bonita. Lo que llevó a Goldenberg a interrogarse sobre si la aspirante a heredera de Lula deberá pasar por el quirófano para obtener réditos electorales. 

Related Documents

Cont Ex To 30
May 2020 7
Cont Ex To 10130909
June 2020 4
Cont Ex To
June 2020 7
Cont Ex To
May 2020 5
Cont Ex To 37
May 2020 5
Cont Ex To 32
May 2020 8

More Documents from "Xornal de Galicia"

Parrilla 22.04.2009
April 2020 1
Parrila Tv Martes
May 2020 0
May 2020 0
May 2020 0
June 2020 0
May 2020 0