Cong Nghe Thong Tin Trong Giao Duc

CNTT trong gi¸o dôc

C«ng nghÖ th«ng tin trong gi¸o dôc

VVOB – IMIH Peter Van Gils

ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003 p. 1

CNTT trong gi¸o dôc

CNTT trong gi¸o dôc 1. Nh÷ng gݸ trÞ cña CNTT 1.1 Ph¸t triÓn trong mét x· héi th«ng tin 1.2 Chøc n¨ng gi¸o dôc cña CNTT 2. Nh÷ng lý do sö dông CNTT 2.1 CNTT lµ mét c«ng cô h−íng dÉn 2.2 Lý do mang tÝnh x· héi 2.3 Lý do mang tÝnh kinh tÕ 2.4 Lý do mang tÝnh xóc t¸c 3. øng dông CNTT nh− thÕ nµo 3.1 CNTT lµ mét hÖ thèng trî gióp 3.1.1 CNTT c¶I thiÖn c«ng t¸c hµnh chÝnh 3.1.2 Mét sè tiÖn Ých 3.1.3 C¸c ch−¬ng tr×nh phÇn mÒm 3.2 Lång ghÐp viÖc sö dông CNTT 3.2.1 Nh÷ng môc tiªu chung 3.2.1.1 Nh÷ng kü n¨ng x· héi 3.2.1.2 Nh÷ng kü n¨ng tÝnh chiÕn l−îc 3.2.1.3 Nh÷ng kü n¨ng truyÒn th«ng vµ th«ng tin 3.2.1.4 Nh÷ng kiÕn thøc vµ kü n¨ng cã tÝnh kü thuËt vµ chØ dÉn 3.2.2 Nh÷ng môc ®Ých tæng quan 4. Lång ghÐp viÖc øng dông CNTT nh− thÕ nµo 4.1 Nh÷ng c¸ch thøc øng dông c¸c ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng gi¸o dôc 4.1.1 CNTT lµ ®èi t−îng häc tËp 4.1.2 CNTT lµ c«ng cô häc tËp 4.1.3 CNTT lµ mét ng−êi h−íng dÉn 4.1.4 CNTT lµ mét ph−¬ng tiÖn më 4.1.5 CNTT lµ ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng 4.2 Vai trß míi cña gi¸o viªn vµ häc sinh 4.3 C¸c c¸ch thøc tæ chøc 4.3.1 Gi¸o dôc mÇm non 4.3.2 Gi¸o dôc tiÓu häc 4.3.3 C¸c tr−êng trung häc 4.3.4 C¸c tr−êng d¹y nghÒ 4.4 KÕ ho¹ch triÓn khai 4.4.1 Mét mÉu biÓu

VVOB – IMIH Peter Van Gils

ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003 p. 2

CNTT trong gi¸o dôc

CNTT trong gi¸o dôc 1. Gi¸ trÞ cña CNTT M¸y vi tÝnh vµ c¸c m¹ng l−íi hÖ thèng ®· trë thµnh mét bé phËn quan träng trong cuéc sèng hµng ngµy. §· tõ l©u råi ng−êi ta kh«ng cßn xem CNTT nh− lµ mét c¸i g× ®ã ‘l¹ kú’ mµ Ýt hay nhiÒu mäi ng−êi ®Òu c«ng nhËn r»ng vèn kiÕn thøc vÒ c«ng nghÖ truyÒn th«ng kü thuËt sè ®· trë thµnh mèi quan t©m cña mçi ng−êi. NÒn gi¸o dôc (víi nh÷ng môc tiªu ®Æt ra lµ trë thµnh sù ph¶n ¸nh cña x· héi) còng cÇn ph¶i quan t©m tíi nh÷ng xu h−íng míi nµy.

1.1 Ph¸t triÓn trong mét x· héi th«ng tin Chóng ta ®ang sèng trong mét x· héi mµ ng−êi ta gäi lµ mét x· héi tri thøc hay mét x· héi th«ng tin. §iÒu nµy cã nghÜa r»ng nh÷ng s¶n phÈm ®Çu ra mang tÝnh c«ng nghiÖp trong x· héi cña chóng ta ®· mÊt ®i c¸i tÇm quan träng cña nã. Thay vµo ®ã lµ nh÷ng ‘dÞch vô’ vµ ‘nh÷ng s¶n phÈm tri thøc’. Trong mét x· héi nh− vËy, th«ng tin ®· trë thµnh mét lo¹i hµng ho¸ cùc kú quan träng. M¸y vi tÝnh vµ nh÷ng kü thuËt liªn quan ®· ®ãng mét vai trß chñ yÕu trong viÖc l−u tr÷ vµ truyÒn t¶i th«ng tin vµ tri thøc. Thùc tÕ nµy yªu cÇu c¸c nhµ tr−êng ph¶i ®−a c¸c kü n¨ng c«ng nghÖ vµo trong ch−¬ng tr×nh gi¶ng d¹y cña m×nh. Mét tr−êng häc mµ kh«ng cã CNTT lµ mét nhµ tr−êng kh«ng quan t©m g× tíi c¸c sù kiÖn ®ang x¶y ra trong x· héi. Nãi mét c¸ch s©u s¾c h¬n, tr−êng häc ®ã ®· tõ chèi c¸i tÇm quan träng cña c¸c kü n¨ng c«ng nghÖ ®−îc xem lµ mét d¹ng cña nÒn häc vÊn uyªn th©m. Ngµy nay, trÎ em vµ nh÷ng ng−êi trÎ tuæi cÇn ph¶i lµm quen víi viÖc sö dông CNTT bëi v× CNTT ®· trë thµnh mét bé phËn quan träng trong cuéc sèng hµng ngµy. Lµm quen víi m¸y vi tÝnh chØ lµ mét trong nh÷ng quan ®iÓm ®−îc ®−a ra trong viÖc lång ghÐp viÖc häc CNTT ®èi víi gi¸o dôc tiÓu häc. Quan ®iÓm thø hai ®Ò cËp tíi t¸c dông xóc t¸c cña CNTT. Nh÷ng øng dông cña m¸y vi tÝnh cã thÓ cung cÊp cho c¸c nhµ tr−êng c¬ héi ®−îc tèi −u ho¸ toµn bé ho¹t ®éng cña m×nh. Mét chuyªn gia ®· vµ ®ang øng dông CNTT trong mét tr−êng häc cho r»ng nhµ tr−êng ®ã ®ang tiÕp cËn c¸c c¸ch gi¶i quyÕt c¸c c«ng viÖc hµnh chÝnh vµ c¸c ho¹t ®éng ph¸t sinh mét c¸ch chuyªn nghiÖp h¬n.

1.2 Chøc n¨ng gi¸o dôc cña CNTT Chøc n¨ng thø ba cña CNTT chÝnh lµ nh÷ng kh¶ n¨ng mµ CNTT ®em l¹i ®Ó thay ®æi (hoÆc thËm chÝ c¶i thiÖn) c¸c kho¸ ®µo t¹o. Lóc nµy, CNTT biÓu hiÖn chøc n¨ng gi¸o dôc. Kh«ng gièng nh− nh÷ng ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng kh¸c ®· t¹o ra mét cuéc c¸ch m¹ng trong gi¸o dôc (vÝ nh− v« tuyÕn hay ®µi ph¸t thanh), m¸y vi tÝnh ®em ®Õn ®Æc ch−ng ®a t¸c dông cña m×nh trong nh÷ng øng dông kh¸c nhau. Tuy nhiªn, viÖc trang bÞ m¸y vi tÝnh cho c¸c líp häc kh«ng cã nghÜa lµ chÊt l−îng gi¶ng d¹y sÏ ®−îc tù ®éng ho¸ n©ng cao. TÊt nhiªn, chÊt l−îng gi¶ng d¹y cã thÓ ®−îc c¶i thiÖn nh−ng kh«ng ph¶i chÝnh do VVOB – IMIH Peter Van Gils

ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003 p. 3

CNTT trong gi¸o dôc

b¶n th©n m¸y vi tÝnh ®em l¹i. Lóc nµy, m¸y vi tÝnh sÏ ®−îc sö dông trong líp häc ®Ó thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc nh− tr−íc ®©y nh−ng ®−îc tæ chøc d−íi mét h×nh thøc kh¸c. H·y cïng suy ngÉm tíi viÖc phæ biÕn réng r·i nh÷ng thiÕt bÞ øng dông gi¸o dôc ®Ó cung cÊp mét sè kü n¨ng nhÊt ®Þnh ë møc ®é nhËn thøc thÊp, vÝ dô nh− c¸c kü n¨ng ®¸nh vÇn vµ tÝnh to¸n. TÊt c¶ nh÷ng thiÕt bÞ øng dông nµy ®Òu chØ ®em l¹i mét gi¸ trÞ bæ trî it ái ®èi víi c¸c bµi tËp trªn giÊy vµ bót mét c¸ch truyÒn thèng. Víi quan ®iÓm nµy, nÕu sö dông m¸y vi tÝnh nh− lµ mét c«ng cô häc tËp th× còng sÏ kh«ng ®em ®Õn mét ‘lo¹i h×nh gi¸o dôc kh¸c’, mét lo¹i h×nh gi¸o dôc ®ßi hái häc sinh ph¶i n¾m ®−îc c¸c kü n¨ng ®¸nh vÇn vµ tÝnh to¸n tr«i ch¶y h¬n vµ nhanh h¬n. Nh− vËy, m¸y vi tÝnh chØ cã thÓ ®em ®Õn mét gi¸ trÞ mang tÝnh thóc ®Èy: viÖc thay ®æi khi lùa chän c¸c ®iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt, thiÕt bÞ cã thÓ khuyÕn khÝch häc sinh tham gia tÝch cùc h¬n vµo c¸c ho¹t ®éng häc tËp. M¸y vi tÝnh víi chøc n¨ng lµ mét c«ng cô häc tËp sÏ ®−îc ®−a vµo phôc vô gi¶ng d¹y c¸c m«n häc mét c¸ch cã tr¸ch nhiÖm. M¸y vi tÝnh ®−îc ®−a vµo sö dông trong c¸c ho¹t ®éng thùc hµnh hµng ngµy trªn líp, ®ång thêi khi ®ã häc sinh sÏ n¾m ®−îc nh÷ng kü n¨ng kü thuËt c¬ b¶n cña m¸y tÝnh. Ngoµi ra häc sinh cßn cã kh¶ n¨ng vËn hµnh nh÷ng chøc n¨ng cña mét thiÕt bÞ øng dông chuyªn biÖt. Lóc nµy b¶n th©n m¸y vi tÝnh còng mang ®Õn gi¸ trÞ gi¸o dôc, gièng nh− khi ng−êi thÇy gi¸o sö dông nh÷ng bµi tËp viÕt trªn giÊy, bót truyÒn thèng ®Ó ph¸t triÓn nh÷ng kü n¨ng viÕt, kü n¨ng kü thuËt vµ kü n¨ng h−íng dÉn. H¬n thÕ n÷a, m¸y vi tÝnh cßn cã thÓ ®¬n gi¶n ho¸ mét sè c«ng viÖc, vÝ dô nh− söa lçi hay l−u gi÷ c¸c kÕt qu¶ cña häc sinh hoÆc ®iÒu chØnh møc ®é khã cña nh÷ng bµi tËp.

2. Nh÷ng lý do trong viÖc sö dông CNTT §−a CNTT vµo trong gi¸o dôc kh«ng ph¶i lµ mét h×nh thøc ®æi míi riªng rÏ mµ chÝnh lµ mét phÇn trong sù ph¸t triÓn cña x· héi hiÖn nay. Do vËy, viÖc øng dông CNTT trong gi¸o dôc lu«n ®−îc chó träng. Nh÷ng lý do c¬ b¶n, phæ biÕn nhÊt trong viÖc øng dông CNTT ®ã lµ nh÷ng lý do mang tÝnh h−íng dÉn, tÝnh x· héi, tÝnh kinh tÕ vµ tÝnh xóc t¸c.

2.1 CNTT lµ mét c«ng cô h−íng dÉn CNTT - nh− mét ph−¬ng tiÖn trî gi¶ng - th−êng ®−îc yªu chuéng h¬n nh÷ng ph−¬ng tiÖn trî gi¶ng kh¸c. CNTT khuyÕn khÝch sù tham gia häc tËp cña häc sinh vµ gãp phÇn n©ng cao thµnh tÝch häc tËp. H¬n thÕ n÷a CNTT cßn t¹o ra mét chiÒu h−íng míi, bæ sung vµo qu¸ tr×nh häc tËp suèt ®êi: con ng−êi cã thÓ tù häc víi sù trî gióp cña mét chiÕc m¸y vi tÝnh.

2.2 Lý do mang tÝnh x· héi Tri thøc ®· vµ ®ang trë thµnh mét c¬ së nÒn t¶ng quan träng nhÊt trong thÕ kû 21. Ai cã kh¶ n¨ng truy cËp kiÕn thøc vµ th«ng tin, ng−êi ®ã sÏ trë thµnh nh÷ng ‘ng−êi giµu kiÓu míi’. Kho¶ng c¸ch gi÷a ng−êi giµu vµ ng−êi nghÌo sÏ cµng lín. Sù lo¹i trõ x· héi sÏ trë thµnh mét mèi ®e do¹ thùc sù. CNTT cã thÓ trë thµnh mét h×nh th¸i míi cña sù bÊt c«ng. Do vËy, cÇn ph¶i tr¸nh t¹o ra mét kho¶ng c¸ch lín gi÷a ng−êi biÕt truy cËp nh÷ng th«ng tin truyÒn th«ng míi vµ nh÷ng ng−êi kh«ng biÕt truy cËp. TrÎ em cÇn ph¶i VVOB – IMIH Peter Van Gils

ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003 p. 4

CNTT trong gi¸o dôc

cã nh÷ng c¬ héi b×nh ®¼ng. Mäi ®øa trÎ ®Òu cã quyÒn ®−îc tham gia gi¸o dôc vµ ®Òu cã quyÒn ®−îc truy cËp th«ng tin truyÒn th«ng míi, CNTT. Tuy nhiªn, kh«ng ph¶i bËc phô huynh nµo còng cã ®ñ kh¶ n¨ng ®Ó mua mét chiÕc m¸y vi tÝnh hoÆc ®Çu t− cho con c¸i nh÷ng ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng míi. Ph¶i ch¨ng tr−êng häc lµ mét n¬i tèt nhÊt cã thÓ cung cÊp cho tÊt c¶ trÎ em nh÷ng c¬ héi b×nh ®¼ng?

2.3 Lý do mang tÝnh kinh tÕ NÒn gi¸o dôc cÇn ph¶i ®−îc ®Þnh h−íng h−íng tíi t−¬ng lai. Gi¸o dôc cÇn ph¶i chuÈn bÞ cho c¸c em ®Ó trë thµnh nh÷ng thµnh viªn tÝch cùc cña x· héi vµ cã nh÷ng c¬ héi nghÒ nghiÖp tèt. Mét khi nh÷ng th«ng tin truyÒn th«ng míi cã vai trß chÝnh trong x· héi th× gi¸o dôc cÇn ph¶i gióp cho nh÷ng thÕ hÖ t−¬ng lai lµm quen víi nh÷ng kü thuËt míi. Gi¸o dôc cã mét vai trß quan träng trong qu¸ tr×nh nµy, nh−ng tr−êng häc còng cÇn cã thªm nh÷ng sù trî gióp. Sù phèi kÕt hîp gi÷a c¸c tr−êng häc, phô huynh häc sinh, x· héi, c¸c c¬ quan vµ c¸c ngµnh c«ng nghiÖp cã thÓ lµ mét con ®−êng ®Ó tiÕn lªn.

2.4 Lý do mang tÝnh xóc t¸c Tr−êng häc sÏ thay ®æi do sù cã mÆt cña CNTT. Gi¸o dôc sÏ trë nªn hiÖu qu¶ h¬n, kh«ng chØ cã vËy, c¸c c«ng t¸c qu¶n lý hµnh chÝnh, qu¶n lý nhµ tr−êng còng sÏ cã t¸c dông vµ hiÖu qu¶ h¬n. Tr−êng häc sÏ trë thµnh nh÷ng c¬ quan ®æi míi.

3. øng dông CNTT nh− thÕ nµo CNTT cã thÓ ®−îc øng dông trong nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau. Chóng ta chia nh÷ng kh¶ n¨ng øng dông cña CNTT lµm hai ph¹m trï: • CNTT lµ mét hÖ thèng trî gióp Chñ yÕu bµn vÒ chøc n¨ng cña CNTT trong c«ng t¸c hµnh chÝnh: CNTT sÏ ®¬n gi¶n ho¸ nh÷ng nhiÖm vô nh−: lªn kÕ ho¹ch, lµm b¸o c¸o vµ qu¶n lý hµnh chÝnh nhµ tr−êng. • Lång ghÐp viÖc sö dông CNTT Khi häc sinh thùc sù sö dông CNTT trong c¸c ho¹t ®éng häc tËp, khi ®ã gäi lµ ‘sö dông lång ghÐp’. VÊn ®Ò sö dông CNTT trong líp häc nh− thÕ nµo cã thÓ ®−îc ph©n ra lµm nhiÒu c¸ch. ë ®©y, chóng ta chØ ph©n lo¹i gi÷a viÖc sö dông CNTT nh− lµ mét ®èi t−îng häc tËp, mét c«ng cô häc tËp, lµ mét ng−êi h−íng dÉn, mét ph−¬ng tiÖn më víi viÖc sö dông CNTT nh− lµ mét ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng.

3.1 CNTT lµ mét hÖ thèng trî gióp §èi víi c«ng t¸c hµnh chÝnh th× CNTT th−êng xuyªn ®em ®Õn nh÷ng sù trî gióp to lín. Nh÷ng c«ng viÖc hµnh chÝnh phøc t¹p vµ tèn nhiÒu thêi gian cã thÓ ®−îc ®¬n gi¶n ho¸ vµ vi tÝnh ho¸. VÝ dô: lªn kÕ ho¹ch, qu¶n lý hÖ thèng, lµm b¸o c¸o, kÕ to¸n, hµnh chÝnh v.v .

VVOB – IMIH Peter Van Gils

ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003 p. 5

CNTT trong gi¸o dôc

3.1.1 CNTT c¶i thiÖn c«ng viÖc hµnh chÝnh • §¬n gi¶n ho¸ vµ gi¶m bít khèi l−îng c«ng viÖc Nh÷ng phÐp to¸n phøc t¹p vµ tèn thêi gian sÏ ®−îc thùc hiÖn b»ng viÖc nhÊn nót trªn m¸y vi tÝnh, mµ tr−íc ®©y c«ng viÖc nµy ph¶i mÊt vµi ngµy míi hoµn tÊt. • ViÖc trao ®æi th«ng tin víi c¸c Së/Phßng gi¸o dôc ®−îc sè ho¸. 99% tÊt c¶ c¸c tr−êng häc ë Flªmish ®Òu truy cËp vµo m¹ng truyÒn th«ng nµy. TruyÒn th«ng trë nªn nhanh h¬n, dÔ dµng h¬n vµ tiÕt kiÖm thêi gian. • HÖ thèng kÕ to¸n qu¶n lý, theo dâi tÊt c¶ c¸c nguån chuyÓn kho¶n vµ cung cÊp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh nÕu cã yªu cÇu. C¸c c«ng viÖc tµi chÝnh cña nhµ tr−êng cã thÓ dÔ dµng ®−îc kiÓm so¸t. • Giao tiÕp vµ trao ®æi sÏ ®em l¹i gi¸ trÞ d−¬ng. • CNTT lµ mét c«ng cô kh«ng thÓ thiÕu ®−îc trong c«ng t¸c hµnh chÝnh. Nã mang l¹i sù trî gióp to lín. 3.1.2 Mét sè tiÖn Ých • L−u gi÷ hå s¬ c¸n bé gi¸o viªn vµ häc sinh o VÒ nhµ tr−êng
L−u gi÷ hå s¬ häc sinh Tªn, ®Þa chØ, ngµy th¸ng n¨m sinh, m· sè häc sinh, PHHS,....
L−u gi÷ m· sè ®¨ng ký tr−êng häc
V¨n b»ng, chøng chØ
M· sè líp
Chuyªn cÇn cña häc sinh
C¸c lo¹i hãa ®¬n, chøng tõ
Danh môc s¸ch b¸o
C¸c lo¹i c«ng v¨n, giÊy tê
o Nh©n sù
L−u gi÷ hå s¬ c¸n bé c«ng nh©n viªn Tªn, ®Þa chØ, ngµy th¸ng n¨m sinh, chøc danh, t×nh h×nh søc khoÎ, m· sè c¸n bé, th©m niªn nghÒ nghiÖp, tr×nh ®é...
Quan hÖ víi c¸c Phßng, Së GD-§T
V¾ng mÆt, thay thÕ VVOB – IMIH Peter Van Gils

ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003 p. 6

CNTT trong gi¸o dôc


L−¬ng bæng
Ph©n c«ng c«ng viÖc
• VËn hµnh nhµ tr−êng o Lªn kÕ ho¹ch
C¸c nhiÖm vô gi¶ng d¹y
KÕ ho¹ch tuÇn
KÕ ho¹ch n¨m o Tæ chøc néi bé
C¬ cÊu nhµ tr−êng
Thanh tra, gi¸m s¸t
Thêi kho¸ biÓu
Ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm
Nh÷ng tæ nhãm cã n¨ng lùc
Nh÷ng giê d¹y b¬i
Thanh tra y tÕ
Häp héi ®ång
Båi d−ìng, ®µo t¹o t¹i c¬ së
Göi ®i c¸c kho¸ ®µo t¹o
Th«ng tin vµ qu¶ng c¸o
Quy chÕ tr−êng häc o C«ng t¸c qu¶n lý
Th− viÖn nhµ tr−êng
Trung t©m t− liÖu
C¸c trang thiÕt bÞ vµ ®å dïng d¹y häc • Qu¶n lý tµi chÝnh o KÕ to¸n o Chøng tõ ho¸ ®¬n VVOB – IMIH Peter Van Gils

ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003 p. 7

CNTT trong gi¸o dôc

o Thñ tôc o Qu¶n lý vèn o Hå s¬ l−u tr÷ • Gi¸m s¸t häc sinh o HÖ thèng gi¸m s¸t häc sinh vµ t− vÊn häc tËp; c¸c v¨n b¶n, b¸o c¸o tæng quan vÒ viÖc tæ chøc gi¶ng d¹y ®Æc biÖt ®èi víi nh÷ng HS yÕu kÐm, chËm hiÓu hoÆc cã nh÷ng nhu cÇu ®Æc biÖt o C¸c b¸o c¸o tõ Trung t©m t− vÊn häc sinh o Hå s¬ häc sinh • Qu¶n lý líp häc o C¸c v¨n b¶n, b¸o c¸o o HÖ thèng gi¸m s¸t häc sinh o Thêi kho¸ biÓu o Hå s¬ líp häc o C¸c bµi kiÓm tra, phiÕu bµi tËp o BÝch ch−¬ng • Giao tiÕp o Th− tõ o BÝch ch−¬ng o Tê r¬i o Ch−¬ng tr×nh trao ®æi th«ng tin ®iÖn tö (Së GD-§T) o Th− ®iÖn tö o Internet (websites) • Häc tËp suèt ®êi o Giao tiÕp
E-mail
C¸c lo¹i h×nh t− vÊn ®iÖn tö (diÔn ®µn) o Thu thËp th«ng tin o §µo t¹o trùc tuyÕn VVOB – IMIH Peter Van Gils

ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003 p. 8

CNTT trong gi¸o dôc

3.1.3 C¸c ch−¬ng tr×nh phÇn mÒm • Hµnh chÝnh v¨n phßng o Qu¶n lý häc sinh o Qu¶n lý nh©n viªn o C¸c biÓu mÉu o Göi th«ng tin tíi Së GD-§T • Edison (kªnh th«ng tin tíi Së GD-§T) o Edison gåm 3 yÕu tè:
Trao ®æi th«ng tin vµ t− liÖu gi÷a nhµ tr−êng vµ Phßng/Së GD-§T
Ch÷ ký ®iÖn tö
C¸c lo¹i h×nh giao tiÕp • Sö lý v¨n b¶n (Word, Word perfect, ) o Th− tõ o Hå s¬ líp häc o C¸c bµi kiÓm tra o PhiÕu bµi tËp • PhiÕu, biÓu mÉu (Excel, Quattro pro, ) o TÝnh to¸n o Ng©n s¸ch o B¸o c¸o tµi chÝnh vµ kÕ ho¹ch dù th¶o ng©n s¸ch • Ch−¬ng tr×nh ®å ho¹ (Paint, CorelDraw, ) o BÝch ch−¬ng o Tê r¬i o T¹p chÝ tr−êng häc • HÖ thèng kiÓm to¸n • Giao tiÕp (Outlook) o Th«ng ®iÖp o Trao ®æi tµi liÖu vµ dù th¶o VVOB – IMIH Peter Van Gils

ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003 p. 9

CNTT trong gi¸o dôc

• Tr×nh bµy (PowerPoint) • HÖ thèng gi¸m s¸t häc sinh • Trung t©m t− liÖu - th− viÖn nhµ tr−êng • Internet o TruyÒn th«ng o Th«ng tin o Ph−¬ng tiÖn

3.2 øng dông lång ghÐp CNTT Chóng ta ®ang bµn vÒ viÖc øng dông lång ghep CNTT khi häc sinh thùc sù sö dông CNTT trong qu¸ tr×nh häc tËp, khi CNTT ®−îc øng dông trong d¹y vµ häc, khi CNTT ®−îc øng dông mét c¸ch s− ph¹m vµ khi CNTT ®−îc lång ghÐp trong viÖc häc tËp. 3.2.1 Nh÷ng môc tiªu chung 3.2.1.1 Nh÷ng kü n¨ng x· héi vµ ®¹o ®øc Nh÷ng ng−êi say mª víi CNTT th× coi nh÷ng kü thuËt truyÒn th«ng kü thuËt sè míi chÝnh lµ dÊu hiÖu cña sù tiÕn bé cña loµi ng−êi vµ x· héi. Tuy nhiªn, víi nh÷ng ng−êi kh¸c, viÖc kü thuËt sè mäi mÆt cña cuéc sèng céng ®ång l¹i g©y ra nh÷ng c¶m gi¸c nghi ngê vµ kh«ng yªn æn. Nh÷ng c¶m gi¸c nµy phÇn nhiÒu cã liªn quan tíi tèc ®é, tÇm nh×n vµ sù kh«ng thÓ thay ®æi ®−îc cña c¸c qu¸ tr×nh thay ®æi kü thuËt c«ng nghÖ trong x· héi. LÊy vÝ dô, bµn ®Õn vÊn ®Ò danh hiÖu chÊt l−îng gi¸o dôc, cã rÊt nhiÒu nhµ gi¸o dôc cßn ®ang e ng¹i vÒ viÖc dÔ dµng th¶ láng viÖc truy cËp th«ng tin sè mµ v−ît qu¸ giíi h¹n cho phÐp ë häc sinh. Thø nhÊt, viÖc n¾m b¾t thµnh th¹o nh÷ng tÝnh n¨ng kü thuËt ®ßi hái nhiÒu thêi gian gi¶ng d¹y quý b¸u. Thø hai, viÖc l−ít th«ng tin vµ t¸n gÉu kh«ng môc ®Ých thùc sù kh«ng thÓ biÖn hé nh− thÕ lµ ®−a ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng sè vµo gi¸o dôc ®−îc. Cã rÊt nhiÒu nhµ gi¸o dôc cho r»ng chøc n¨ng cña CNTT lµ kh¸ m¬ hå. §èi víi hä, CNTT ®em ®Õn nhiÒu phiÒn to¸I h¬n lµ nh÷ng gi¸ trÞ. Mét sè ng−êi kh¸c th× coi CNTT lµ mét bµI tËp c¬ së trong gi¸o dôc cÇn ph¶I giíi thiÖu víi c¸c em nhá vµ nh÷ng thanh thiÕu niªn vÒ viÖc sö dông CNTT mét c¸ch cã tr¸ch nhiÖm.

3.2.1.2 Nh÷ng kü n¨ng mang tÝnh chiÕn l−îc Nh÷ng kü n¨ng mang tÝnh chiÕn l−îc ®−îc g¾n kÕt víi nh÷ng kü n¨ng truyÒn th«ng vµ th«ng tin. Tuy nhiªn, nh÷ng kü n¨ng nµy thuéc tÇng nhËn thøc cao h¬n. Chóng bao gåm c¶ ho¹t ®éng t¹m dõng ®Ó c©n nh¾c chÊt l−îng th«ng tin, ra quyÕt ®Þnh, ®−a ra nh÷ng sù lùa chän, ®¸nh gi¸, vµ xem xÐt nh÷ng ph−¬ng tiÖn tr×nh bµy phï hîp. §©y lµ nh÷ng kü n¨ng lu«n ®i tr−íc vµ ®ång hµnh víi nh÷ng kü n¨ng truyÒn th«ng vµ th«ng tin. Nh− vËy, nh÷ng c©u hái ®−îc ®−a ra ë ®©y lµ liÖu CNTT cã ph¶i lµ con ®−êng truy cËp th«ng tin ®óng ®¾n hay kh«ng? Cã nh÷ng biÖn ph¸p thay thÕ phï hîp h¬n kh«ng? LiÖu nguån th«ng tin thu thËp ®−îc cã ®¶m b¶o tho¶ m·n nh÷ng kú väng ®Æt ra kh«ng? VVOB – IMIH Peter Van Gils

ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003 p. 10

CNTT trong gi¸o dôc

Nguån th«ng tin nµy cã thÓ trë thµnh tiªu cùc khi sö dông c¸c nguån tõ Internet. Chóng ta sÏ xö lý nh− thÕ nµo víi nh÷ng th«ng tin thu thËp ®−îc? Lµm thÕ nµo ®Ó nh÷ng nguån th«ng tin thu thËp ®−îc cã thÓ tho¶ m·n nh÷ng kú väng cña céng ®ång? Nh÷ng kü n¨ng mang tÝnh chiÕn l−îc thùc sù kh«ng cßn lµ nh÷ng kü n¨ng chuyªn biÖt trong lÜnh vùc CNTT. KÓ tõ khi nh÷ng ®Æc tÝnh truyÒn th«ng cña CNTT trë nªn phøc t¹p h¬n nh÷ng ®Æc tÝnh truyÒn th«ng cæ ®iÓn, ng−êi ta ®· chó träng nhiÒu h¬n tíi viÖc xö lý nh÷ng th«ng tin ®−îc thu thËp, tr×nh bµy vµ trao ®æi qua CNTT. Cã mét vÊn ®Ò thùc tÕ tån t¹i hiÖn nay lµ: khi mét em häc sinh cã kh¶ n¨ng n¾m b¾t vµ tr×nh bµy th«ng tin sè th× em ®ã kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i thùc hiÖn nã mét c¸ch cÈn träng n÷a. Khi bµn ®Õn ph¹m trï c¸c kü n¨ng chiÕn l−îc, cÇn ph¶i tró träng tíi nh÷ng néi dung sau: • Lùa chän chiÕn l−îc • Ph¸t triÓn c¸c kü n¨ng tr×nh bµy/diÔn thuyÕt • Ph¸t triÓn c¸c chiÕn l−îc ®¸nh gi¸ • Ph¸t triÓn c¸c kü n¨ng ph¶n ¸nh Kh«ng nh÷ng ph¶i ®µo t¹o vÒ nh÷ng kü n¨ng mang tÝnh kü thuËt, gi¸o dôc cßn ph¶i cã nhiÖm vô ®µo t¹o häc sinh nh÷ng kü n¨ng chiÕn l−îc kh¸c nhau. 3.2.1.3 Nh÷ng kü n¨ng truyÒn th«ng vµ th«ng tin T− t−ëng chñ ®¹o trong néi dung ®µo t¹o c¸c kü n¨ng truyÒn th«ng vµ th«ng tin nµy ®ã lµ: khi tèt nghiÖp bËc gi¸o dôc tiÓu häc vµ THCS c¸c em häc sinh sÏ ph¶i n¾m ®−îc mét sè c¸c kü n¨ng sö dông CNTT ®Ó thu thËp, lùa chän, øng dông, tr×nh bµy vµ trao ®æi th«ng tin mét c¸ch hiÖu qu¶. CNTT cã thÓ ®−îc sö dông trong viÖc tr×nh bµy th«ng tin d−íi mét c¸ch thøc kh¸c, kh«ng gièng víi c¸ch tr×nh bµy cæ ®iÓn. LÊy vÝ dô, cã mét sù kh¸c biÖt lín ®ã lµ th«ng tin ®−îc tr×nh bµy kh«ng theo m« tuýp tuyÕn tÝnh (gièng nh− kiÓu tr×nh bµy trong s¸ch) mµ theo mét d¹ng tr×nh bµy siªu v¨n b¶n. D¹ng tr×nh bµy siªu v¨n b¶n nµy cho phÐp lång ghÐp nhiÒu ®o¹n th«ng tin (khèi v¨n b¶n, h×nh ¶nh, ©m thanh, nh÷ng h×nh ¶nh ®éng) ®−îc liªn kÕt víi nhau. B¶n th©n ng−êi sö dông cÇn ph¶i quyÕt ®Þnh xem sÏ theo häc kho¸ ®µo t¹o nµo. Lo¹i h×nh siªu v¨n b¶n yªu cÇu mét ph−¬ng ph¸p xö lý th«ng tin kiÓu kh¸c. Ngoµi ra vÉn cßn cã mét sè sù kh¸c biÖt khi so s¸nh víi nh÷ng nguån th«ng tin kh«ng sè ho¸. Kü thuËt truyÒn th«ng sè cã thÓ gióp kÕt hîp c¸c lo¹i h×nh ®¬n gi¶n kh¸c nhau. VÝ dô: viÖc nèi kÕt khèi v¨n b¶n tÜnh vµ c¸c h×nh ¶nh th× kh«ng cã sù kh¸c biÖt g× so víi nh÷ng tµi liÖu ®−îc in s½n nh− lµ s¸ch vµ t¹p chÝ. §iÓm kh¸c biÖt ë ®©y ®ã lµ nh÷ng ©m thanh vµ h×nh ¶nh cã thÓ ®−îc lång vµo nh÷ng tµi liÖu ®ã. Nh÷ng ph−¬ng ph¸p tr×nh bµy cã sö dông nh÷ng kü thuËt truyÒn th«ng sÏ t¹o ra nhiÒu kh¶ n¨ng øng dông h¬n trong líp häc. Mét ®iÓm kh¸c biÖt n÷a ®ã lµ c¸c c¬ héi xö lý th«ng tin sÏ lín h¬n: th«ng tin trong c¸c tµi liÖu ®−îc sè ho¸ sÏ ®−îc ®iÒu chØnh, thay thÕ hoÆc nh©n b¶n dÔ dµng h¬n.

VVOB – IMIH Peter Van Gils

ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003 p. 11

CNTT trong gi¸o dôc

Cuèi cïng, c¸c trang thiÕt bÞ truyÒn th«ng CNTT cã sù kh¸c biÖt c¬ b¶n so víi c¸c trang thiÕt bÞ truyÒn th«ng cæ ®iÓn: CNTT cho phÐp c¶ sù truyÒn th«ng ®ång bé (x¶y ra ®ång thêi) vµ kh«ng ®ång bé (tr× ho·n). −u ®iÓm cña xa lé th«ng tin chÝnh lµ sù truyÒn th«ng ®−îc thùc hiÖn mét c¸ch nhanh chãng víi nhiÒu ng−êi kh¸c nhau cïng mét lóc. H¬n thÕ n÷a, nh÷ng c¬ héi trao ®æi th«ng tin kh«ng gièng y nguyªn b¶n còng ®ang thÓ hiÖn tÇm quan träng cña m×nh (vÝ dô truyÒn h×nh ¶nh qua webcam).

3.2.1.4 Nh÷ng kü n¨ng vµ kiÕn thøc mang tÝnh kü thuËt vµ chØ dÉn Mét ng−êi thÇy gi¸o nÕu mong muèn häc sinh cña m×nh cã kh¶ n¨ng tranh luËn vÒ mét bµi b¸o mét c¸ch cã chÝnh kiÕn th× cÇn ph¶i cung cÊp cho häc sinh hµng lo¹t c¸c kü n¨ng. Kü n¨ng c¬ b¶n ®Çu tiªn ®ã lµ kh¶ n¨ng gi¶i m· th«ng tin mét c¸ch chuyªn nghiÖp. Kü n¨ng ®äc hiÓu chÝnh lµ c¬ së hç trî cho c¸c kü n¨ng ®äc kh¸c. §iÒu nµy còng kh«ng cã sù kh¸c biÖt nµo trong lÜnh vùc CNTT. NÕu nh− ng−êi thÇy gi¸o mong muèn häc sinh cã kh¶ n¨ng ®éc lËp t×m kiÕm th«ng tin hoÆc thËm chÝ cã kh¶ n¨ng l−u gi÷ néi dung c¸c v¨n b¶n trong æ cøng m¸y vi tÝnh, sau ®ã cã thÓ göi tíi cho nh÷ng ng−êi kh¸c, ®iÒu ®Çu tiªn cÇn lµm lµ trang bÞ cho häc sinh nh÷ng kiÕn thøc vµ kü n¨ng kü thuËt. Nãi c¸ch kh¸c, ®Ó cã ®−îc kh¶ n¨ng n¾m b¾t th«ng tin vµ c¸c kü n¨ng truyÒn th«ng, b−íc cÇn thiÕt ®Çu tiªn lµ ph¶i chiÕm lÜnh ®−îc mét sè kiÕn thøc vµ kü n¨ng cã tÝnh chØ dÉn. Do vËy, häc sinh cÇn ph¶i biÕt ®©u lµ nh÷ng phÇn quan träng nhÊt cña chiÕc m¸y vi tÝnh. C¸c em ph¶i sö dông nh÷ng thuËt ng÷ chÝnh x¸c, vµ ph¶i ®−îc häc qua mét bµi trän vÑn vÒ nh÷ng thao t¸c kü thuËt c¬ b¶n. ViÖc häc ®Ó biÕt nh÷ng kü n¨ng kü thuËt c¬ b¶n kh«ng ph¶i lµ môc ®Ých chÝnh, tuy nhiªn viÖc n¾m ®−îc nh÷ng kü n¨ng nµy sÏ lµ ph−¬ng tiÖn ®Ó tiÕn tíi nh÷ng môc ®Ých kh¸c vÝ dô nh− cã kh¶ n¨ng giao tiÕp hiÖu qu¶, häc ®Ó n¾m b¾t vµ xö lý th«ng tin v.v . Nh÷ng môc ®Ých ®Æt ra ®ã chÝnh lµ kiÕn thøc vµ kü n¨ng cã tÝnh chØ dÉn vµ còng chÝnh lµ ph−¬ng tiÖn ®Ó ®¹t ®−îc c¸c kü n¨ng th«ng tin vµ truyÒn th«ng. 3.2.2 Nh÷ng môc ®Ých tæng quan Nh÷ng kü n¨ng mang tÝnh x· héi vµ ®¹o ®øc • NhËn thøc s©u s¾c vÒ CNTT nh− lµ mét hiÖn t−îng x· héi • T«n träng c¸c quy −íc • C¸c kü n¨ng x· héi Nh÷ng kü n¨ng chiÕn l−îc • Ph¸t triÓn nh÷ng kü n¨ng lùa chän • Ph¸t triÓn c¸c kü n¨ng tr×nh bµy • Ph¸t triÓn c¸c chiÕn l−îc ®¸nh gi¸ • Ph¸t triÓn c¸c kü n¨ng ph¶n ¸nh Nh÷ng kü n¨ng truyÒn th«ng vµ th«ng tin • Xö lý th«ng tin • §Þnh vÞ th«ng tin • Tr×nh bµy th«ng tin • Trao ®æi th«ng tin (truyÒn th«ng) VVOB – IMIH Peter Van Gils

ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003 p. 12

CNTT trong gi¸o dôc

Nh÷ng kiÕn thøc vµ kü n¨ng mang tÝnh kü thuËt vµ h−íng dÉn • Sö dông nh÷ng kh¸i niÖm chung o Sö dông nh÷ng thuËt ng÷ kü thuËt. • Thùc hiÖn nh÷ng thao t¸c c¬ b¶n o §iÒu khiÓn chuét vµ bµn phÝm o §iÒu khiÓn m¸y vi tÝnh vµ c¸c thiÕt bÞ cung cÊp d÷ liÖu ngo¹i vi • Thùc hiÖn nh÷ng thao t¸c chuyªn m«n cña ch−¬ng tr×nh o Sö dông nh÷ng chøc n¨ng c¬ b¶n cña hÖ ®iÒu hµnh. o Sö dông nh÷ng chøc n¨ng c¬ b¶n cña nh÷ng ch−¬ng tr×nh phÇn mÒm ®¬n gi¶n nh− Word, b¶ng tÝnh, c¬ së d÷ liÖu, ®å ho¹. o Sö dông nh÷ng ch−¬ng tr×nh e-mail ®¬n gi¶n vµ c¸c tr×nh duyÖt Internet o Sö dông c¸c chøc n¨ng c¬ b¶n cña c¸c phÇn mÒm gi¸o dôc

4. Lång ghÐp viÖc sö dông CNTT nh− thÕ nµo 4.1 Nh÷ng c¸ch thøc øng dông c¸c ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng gi¸o dôc míi CNTT cã thÓ ®−îc ®−a vµo sö dông ®Ó thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc mµ tr−íc ®©y chóng vÉn lµm, tuy nhiªn theo mét c¸ch thøc kh¸c. Ngµy nay cã nhiÒu tiÖn Ých cña m¸y vi tÝnh vÉn ®ang tiÕp tôc kh«ng ®−îc tËn dông triÖt ®Ó. D−íi ®©y lµ nh÷ng quan ®iÓm vÒ nh÷ng c¸ch thøc kh¸c nhau ®Ó øng dông c¸c ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng gi¸o dôc míi. 4.1.1 CNTT lµ ®èi t−îng häc tËp CNTT cã thÓ ®−îc xem lµ mét ®èi t−îng häc tËp - gi¶ng d¹y. Nã bao gåm viÖc thùc hiÖn bµi gi¶ng trªn m¸y vi tÝnh vµ b»ng nh÷ng øng dông liªn quan kh¸c. Trong c¸c tr−êng tiÓu häc kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i dµnh nhiÒu thêi gian cho viÖc øng dông nµy, mµ ®«i khi chØ cÇn tËp trung vµo mét sè nh÷ng thuËt ng÷ kü thuËt, vÝ dô nh− phÇn mÒm, m¸y quÐt ¶nh, digicam. Ngoµi ra, ®«i khi còng cÇn ph¶i gi¶i thÝch mét sè nh÷ng yÕu tè mang tÝnh kü n¨ng vÝ dô nh− lµm thÕ nµo ®Ó t×m ®−îc file d÷ liÖu trªn æ cøng, hoÆc lµ lµm thÕ nµo ®Ó copy mét h×nh minh ho¹ vµ d¸n vµo trong mét bµi v¨n b¶n. Tuy nhiªn, viÖc sö dông m¸y vi tÝnh kh«ng chØ bao gåm nh÷ng kü n¨ng kü thuËt vµ kü n¨ng sö dông bµn phÝm mµ cßn bao gåm c¶ nh÷ng kü n¨ng x· héi vµ ®¹o ®øc n÷a. VËy th× CNTT ®ãng gãp phÇn nµo ®èi víi cuéc sèng hµng ngµy? B¹n sÏ sö dông m¸y vi tÝnh nh− thÕ nµo cho an toµn vµ cã tr¸ch nhiÖm? Trong tr−êng hîp nµo th× viÖc sö dông m¸y vi tÝnh cã ý nghÜa vµ khi nµo th× kh«ng? Khi sö dông Internet th× cÇn ph¶i thùc hiÖn nh÷ng yªu cÇu g×? v©n v©n CNTT víi vai trß lµ ®èi t−îng häc tËp cã thÓ ®−îc lång ghÐp trong nhiÒu lÜnh vùc gi¶ng d¹y kh¸c nhau, vÝ dô nh− trong lÜnh vùc to¸n häc hoÆc nghiªn cøu thÕ giíi. Tuy nhiªn trong c¸c tr−êng häc phæ th«ng, cÇn dµnh mét sè thêi gian riªng cho c¸c em häc sinh ®Ó häc vÒ m¸y vi tÝnh, c¶ phÇn cøng vµ phÇn mÒm.

VVOB – IMIH Peter Van Gils

ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003 p. 13

CNTT trong gi¸o dôc

4.1.2 CNTT lµ c«ng cô häc tËp §©y lµ mét h×nh thøc sö dông CNTT ®−îc sö dông nhiÒu nhÊt trong c¸c líp häc. C¸c em häc sinh cã c¬ héi ®−îc thùc hµnh mét sè kü n¨ng häc tËp th«ng qua m¸y vi tÝnh. NÕu trªn mµn h×nh m¸y tÝnh xuÊt hiÖn c¸c hµng d·y sè (cã lóc v« tËn), lóc ®ã gäi lµ nh÷ng kü n¨ng ‘drilling’. Thùc hµnh lµ mét ho¹t ®éng quan träng trong qu¸ tr×nh häc tËp. C¸i mµ hÇu hÕt c¸c phÇn mÒm gi¸o dôc kh«ng cã chÝnh lµ nh÷ng chØ dÉn râ rµng mang tÝnh chiÕn l−îc ®Ó t×m ra ®−îc gi¶i ph¸p ®óng. Nh÷ng ng−êi thiÕt thÕ nh÷ng ch−¬ng tr×nh phÇn mÒm nµy cho r»ng gi¸o viªn hoÆc ai ®ã chÝnh lµ nh÷ng ng−êi sÏ ®−a ra nh÷ng chØ dÉn ®ã. Do vËy, nh÷ng ch−¬ng tr×nh phÇn mÒm thùc hµnh th−êng chØ ®¹t ®−îc mét phÇn nµo ®ã trong c¶ qu¸ tr×nh häc tËp. Mét tiªu chÝ quan träng ®Ó cã ®−îc chÊt l−îng cña c¸c ch−¬ng tr×nh phÇn mÒm thùc hµnh gi¸o dôc ®ã lµ liÖu cã hay kh«ng nh÷ng th«ng tin ph¶n håi. Ch−¬ng tr×nh ®ã sÏ ph¶n håi nh− thÕ nµo nÕu ng−êi sö dông gîi ý mét gi¶i ph¸p? Trong rÊt nhiÒu tr−êng hîp, th−êng th× sù ph¶n håi cña c¸c phÇn mÒm chØ dõng l¹i ë c©u tr¶ lêi ®óng hoÆc sai. Mµ ®¸ng nhÏ ra, phÇn mÒm cã chÊt l−îng ph¶i cung cÊp cho ng−êi sö dông sù hiÓu biÕt vÒ ph−¬ng ph¶i gi¶i quyÕt ®óng, cã diÔn gi¶i d−íi d−íi d¹ng gi¶n ®å hoÆc ®Æc tr−ng riªng. B»ng c¸ch ®ã, ng−êi sö dông míi cã thÓ hiÓu thÊu ®¸o nh÷ng chiÕn l−îc truy t×m gi¶i ph¸p. Nh− vËy, ch−¬ng tr×nh phÇn mÒm kh«ng nh÷ng chØ tËp trung vµo s¶n phÈm häc tËp mµ cßn tËp trung vµo qu¸ tr×nh häc tËp. NÕu ®−îc nh− vËy sÏ t¨ng c¬ héi häc tËp hiÖu qu¶ cho ng−êi sö dông. 4.1.3 CNTT lµ mét ng−êi h−íng dÉn Mét sè ch−¬ng tr×nh m¸y vi tÝnh ®· ®−îc thiÕt kÕ ®Ó thay thÕ qu¸ tr×nh h−íng dÉn cña ng−êi thÇy gi¸o. Nh÷ng néi dung gi¶ng d¹y míi do ®ã sÏ ®−îc giíi thiÖu mét c¸ch hÖ thèng th«ng qua mµn h×nh vi tÝnh. XÐt vÒ mÆt ý t−ëng, nh÷ng néi dung h−íng dÉn (bao gåm c¶ quan hÖ truyÒn thèng thµy-trß) sÏ ®−îc thay thÕ b»ng mét néi dung phÇn mÒm. Do vËy, phÇn mÒm nµy kh«ng ®ñ hiÖn ®¹i ®Ó cã thÓ ®µo t¹o c¸c kü n¨ng mµ chñ yÕu ®Ó n¾m b¾t c¸c kü n¨ng. Cã mét sè l−îng lín trong sè nh÷ng tiÖn Ých ®a d¹ng cña m¸y vi tÝnh cã chøc n¨ng cña mét ng−êi h−íng dÉn. Nh÷ng ch−¬ng tr×nh nµy ®−îc gäi lµ nh÷ng hÖ thèng trî gióp häc tËp. ChÊt l−îng cña nh÷ng ch−¬ng tr×nh nµy phô thuéc vµo ph¹m vi t−¬ng t¸c tõ phÝa c¸ nh©n ng−êi sö dông. NÕu nh− ch−¬ng tr×nh cã tÝnh ®Õn b¶n chÊt c©u tr¶ lêi cña ng−êi sö dông th× nã ®−îc xem nh− lµ mét hÖ thèng trî gióp häc tËp ‘th«ng minh’. Nh÷ng tµi liÖu sè ho¸ do chÝnh gi¸o viªn thiÕt trªn c¸c ch−¬ng tr×nh tiÖn Ých nh− b¶ng tÝnh th× còng thuéc ph¹m trï nµy. Nh÷ng ch−¬ng tr×nh phÇn mÒm kiÓu nh− vËy sÏ gióp gi¸o viªn cã thÓ tù m×nh thiÕt kÕ c¸c lo¹i bµi tËp. NÕu muèn thiÕt kÕ nh÷ng bµi tËp tinh tÕ h¬n n÷a, ng−êi gi¸o viªn cã thÓ khëi ®Çu víi c¸c bé cã trong ch−¬ng tr×nh cña t¸c gi¶ ®ã. §©y lµ phÇn mÒm cã thÓ cung cÊp nh÷ng øng dông t−¬ng t¸c tù thiÕt kÕ trong m«i tr−êng truyÒn th«ng ®a t¸c dông. Lµm viÖc víi nh÷ng bé kh¸c nhau cña ch−¬ng tr×nh ®ßi hái ph¶i cã n¨ng lùc vµ hiÓu biÕt thÊu ®¸o vÒ m¸y vi tÝnh chø kh«ng cÇn ph¶i biÕt c¸ch lËp tr×nh. Nh÷ng ch−¬ng tr×nh m« pháng còng thuéc ph¹m trï CNTT lµ mét ng−êi h−íng dÉn. Häc sinh cã thÓ sö dông mét ch−¬ng tr×nh m« pháng trªn m¸y vi tÝnh ®Ó tiÕn hµnh mét sè thÝ nghiÖm ®−îc xem lµ khã, tèn kÐm hoÆc nguy hiÓm nÕu nh− tiÕn hµnh víi nh÷ng trang thiÕt bÞ thËt. §èi víi nh÷ng thÝ nghiÖm chøng minh tÝnh thùc tÕ vÝ dô nh− träng VVOB – IMIH Peter Van Gils

ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003 p. 14

CNTT trong gi¸o dôc

lùc hay qu¸ tr×nh ho¸ häc, ch−¬ng tr×nh m« pháng sÏ giíi thiÖu b»ng mét m« h×nh. C¸c th«ng sè (vÒ tèc ®é, träng lùc hay kho¶ng c¸ch) cã thÓ ®−îc ®iÒu chØnh. Nh÷ng ch−¬ng tr×nh m« pháng ®Æc biÖt rÊt phï hîp trong viÖc n©ng cao qu¸ tr×nh t− duy cña häc sinh khi gi¶i quyÕt vÊn ®Ò. LÊy vÝ dô: c¸c em häc c¸ch ®−a ra c¸c gi¶ thuyÕt vµ kiÓm chøng chóng. Kü n¨ng nµy ch¾c ch¾n cÇn ph¶i ®−îc ®−a vµo ®©u ®ã trong ch−¬ng tr×nh d¹y CNTT. 4.1.4 CNTT lµ mét ph−¬ng tiÖn më Mét c¸ch thøc phæ biÕn khi lång ghÐp CNTT vµo trong líp häc ®ã lµ giíi thiÖu c¸c bé ch−¬ng tr×nh më. VÝ dô nh− nh÷ng ch−¬ng tr×nh ®å ho¹, ng©n hµng d÷ liÖu, tr×nh m¸y tÝnh, xö lý tõ, c¸c gãi th− ®iÖn tö, vµ c¸c ch−¬ng tr×nh cho phÐp b¹n ®iÒu h−íng trong Internet. Nh÷ng ch−¬ng tr×nh trªn ®−îc gäi lµ nh÷ng bé ch−¬ng tr×nh më do ®−êng truy cËp kh«ng thuéc chÝnh ch−¬ng tr×nh ®ã. M¸y vi tÝnh chØ lµ mét ph−¬ng tiÖn gióp c¸c em häc sinh thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng mµ kh«ng cÇn cã sù g¾n kÕt CNTT. VÝ dô nh− vÏ mét bÝch ch−¬ng kü thuËt sè sö dông ch−¬ng tr×nh ®å ho¹ vµ xö lý tõ, hay göi th− ®iÖn tö tíi mét tr−êng b¹n, ghi l¹i nhiÖt ®é trong mét qu·ng thêi gian dµi (b»ng tr×nh m¸y tÝnh) hay thËm chÝ thiÕt kÕ trang web cña líp. CNTT víi chøc n¨ng lµ mét ph−¬ng tiÖn minh ho¹ còng thuéc ph¹m trï nµy. Nh÷ng nguån th«ng tin (CD ROM, Internet ) cung cÊp nh÷ng néi dung bæ sung vµo nguån th«ng tin truyÒn thèng. Sù cã mÆt cña tµi liÖu th«ng tin kü thuËt sè phôc vô gi¸o dôc ®ang ngµy cµng t¨ng nhanh. 4.1.5 CNTT lµ ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng MÆc dï viÖc sö dông CNTT nh− lµ mét ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng còng phï hîp víi chøc n¨ng ë trªn, tuy nhiªn øng dông cña CNTT trong ph¹m trï nµy ®−îc ®Ò cËp riªng rÏ. M−êi n¨m tr−íc ®©y, nh÷ng kh¶ n¨ng giao tiÕp th«ng qua m¸y vi tÝnh vÉn cßn kh¸ h¹n chÕ, vµ tÊt nhiªn vµo thêi ®iÓm ®ã còng rÊt h¹n chÕ ®èi víi ai muèn sö dông nh÷ng tiÖn Ých cña CNTT trong tr−êng häc. ThÞ tr−êng truyÒn th«ng thùc sù ®· thay ®æi chØ trong mét thêi gian ng¾n. Nh÷ng ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng nay ®· cã thÓ ®¸p øng ®−îc c¸c nhµ tr−êng vµ nh÷ng h×nh thøc ho¹t ®éng th−¬ng m¹i còng ®· kÝch thÝch c¸c tr−êng häc nèi kÕt Internet. Khèi tµi s¶n th«ng tin phong phó cña Internet ®· thóc ®Èy nhiÒu gi¸o viªn ph¶i giíi thiÖu cho häc sinh vÒ viÖc sö dông nh÷ng ph−¬ng tiÖn t×m kiÕm th«ng tin. Thö th¸ch ®Æt ra ë ®©y kh«ng chØ lµ viÖc d¹y häc sinh t×m kiÕm nh÷ng chiÕn l−îc mµ cßn d¹y viÖc xö lý nh÷ng th«ng tin sè ®ã mét c¸ch cÈn träng. ViÖc nµy ®ßi hái ph¶i cã sù ph¸t triÓn vÒ kh¶ n¨ng nhËn ®Þnh vµ kh¶ n¨ng ®−a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh mang tÝnh chiÕn l−îc. §©y lµ nh÷ng kü n¨ng thuéc tÇng nhËn thøc cao h¬n viÖc n¾m b¾t nh÷ng kü n¨ng kü thuËt. Ngµy nay, c¸c m¹ng l−íi m¸y vi tÝnh ®Òu thÝch øng víi viÖc truy cËp c¸c c¬ héi häc tËp cïng nhau. Sù trao ®æi th«ng tin ®iÖn tö gi÷a c¸c nhµ tr−êng chÝnh lµ mét h×nh thøc míi trong viÖc cïng nhau lµm viÖc trao ®æi vÒ c¸c ®Ò tµi trong líp häc. C¸c nghiªn cøu chØ ra r»ng chÊt l−îng cña c¸c tµi liÖu b»ng v¨n b¶n sÏ cao h¬n khi c¸c em häc sinh biÕt ®−îc r»ng v¨n b¶n cña m×nh ®−îc c¸c kh¸n thÝnh gi¶ trùc tiÕp sö dông. ViÖc ®−a nh÷ng bµi luËn cña häc sinh vµo trong mét bèi c¶nh thùc còng n©ng cao ®éng c¬ häc tËp vµ cung cÊp thªm c¸c c¬ héi thµnh c«ng. Do vËy CNTT cã thÓ ®¶m b¶o ®em ®Õn mét sù c¶i thiÖn gi¸n tiÕp trong viÖc n©ng cao chÊt l−îng gi¸o dôc. VVOB – IMIH Peter Van Gils

ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003 p. 15

CNTT trong gi¸o dôc

4.2 Vai trß míi cña gi¸o viªn vµ häc sinh Nh÷ng thay ®æi trong x· héi, gièng nh− sù thay ®æi cña CNTT, ®Òu cã nh÷ng ¶nh h−ëng rÊt quan träng tíi nÒn gi¸o dôc. Th«ng tin míi ®−îc bæ sung vµ ®−îc tung ra m«i tr−êng, råi chÝnh nh÷ng th«ng tin ®ã l¹i ®−îc l−u tr÷ vµ xö lý. Gi¸o viªn vµ häc sinh cã thÓ h−íng nh÷ng th«ng tin nµy sao cho trë thµnh nh÷ng kiÕn thøc cã ý nghÜa vµ cã t¸c dông. Do vËy, vai trß cña gi¸o viªn vµ häc sinh còng ®ang thay ®æi. Tr−íc ®©y, ng−êi thµy gi¸o lµ ng−êi duy nhÊt trong líp häc cã ®Çy ®ñ kiÕn thøc. NhiÖm vô cña ng−êi thµy lµ truyÒn ®¹t kiÕn thøc tíi häc sinh. Nh−ng ngµy nay th«ng tin ®Õn tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau: tõ gi¸o viªn, häc sinh, s¸ch b¸o, tõ gia ®×nh vµ tõ CNTT. §iÒu nµy t¹o ra mét sù thay ®æi vÒ tr¸ch nhiÖm. NÕu nh− CNTT ®−îc øng dông trong líp häc th× tr¸ch nhiÖm häc tËp sÏ ®−îc chuyÓn tíi häc sinh nhiÒu h¬n. NhiÖm vô cña ng−êi gi¸o viªn ®ã lµ gi¸o dôc. Nh−ng hiÖn nay cã nhiÒu yªu cÇu ®ang gia t¨ng. Do v©y, tiªu chÝ ®Æt ra cho ng−êi gi¸o viªn kh«ng chØ tËp trung vµo tr×nh ®é s− ph¹m mµ cßn ®Õn nh÷ng yªu cÇu kh¸c n÷a cã trong bøc ch©n dung ng−êi gi¸o viªn. Ngµy nay, ng−êi gi¸o viªn ph¶i lµ mét ng−êi huÊn luyÖn, mét chuyªn gia, mét nhµ s− ph¹m, mét ng−êi h−íng dÉn vµ mét nhµ tiªn ®o¸n. Ng−êi gi¸o viªn ph¶i lµ ng−êi gi¶m ®i viÖc truyÒn ®¹t kiÕn thøc vµ t¨ng viÖc ®I song hµnh cïng kiÕn thøc. Häc sinh cã nh÷ng nhiÖm vô sau: • X©y dùng kiÕn thøc cña m×nh • Lªn kÕ ho¹ch vµ kiÓm so¸t c¸c ho¹t ®éng häc tËp cña m×nh • Ph¶n ¸nh qu¸ tr×nh häc tËp cña m×nh • Lµm viÖc ®éc lËp • Giao tiÕp víi ng−êi kh¸c vÒ nhiÖm vô, chøc n¨ng häc tËp

4.3 C¸c c¸ch thøc tæ chøc Cã thÓ tæ chøc mét líp häc cã øng dông CNTT b»ng nhiÒu c¸ch kh¸c nhau. Trong ®ã cã nhiÒu yÕu tè ¶nh h−ëng tíi viÖc sö dông m¸y vi tÝnh vµo trong líp häc: b¹n cã bao nhiªu m¸y vi tÝnh, b¹n cã phßng m¸y vi tÝnh kh«ng, m¸y vi tÝnh cã ®−îc kÕt nèi víi mét m¹ng nµo kh«ng, néi dung ch−¬ng tr×nh häc lµ g×, tÇm nh×n cña nhµ tr−êng vÒ viÖc ¸p dông CNTT 4.3.1 Gi¸o dôc mÇm non Mét ®iÒu quan träng ®èi víi c¸c tr−êng mÇm non ®ã lµ viÖc sö dông m¸y vi tÝnh chØ nªn dõng ë møc lµ mét sù kiÖn cña x· héi. Hai hoÆc ba häc sinh cïng lµm viÖc trªn mét m¸y vi tÝnh cã thÓ ph¸t triÓn kh¶ n¨ng giao tiÕp t−¬ng t¸c. Kh¶ n¨ng giao tiÕp t−¬ng t¸c ë ®©y kh«ng ph¶i víi m¸y vi tÝnh mµ chÝnh lµ gi÷a c¸c em víi nhau. C¸c em trao ®æi vÒ néi dung cã trong m¸y, t×m kiÕm gi¶i ph¸p, trî gióp lÉn nhau.

VVOB – IMIH Peter Van Gils

ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003 p. 16

CNTT trong gi¸o dôc

VÊn ®Ò quan träng thø hai ®ã lµ viÖc liªn hÖ víi thùc tÕ. B¹n cã d¹y cho trÎ em vÒ t×nh h×nh cña biÓn trong tuÇn nµy, hoÆc lµm nh÷ng bµi tËp trªn m¸y vi tÝnh cã néi dung liªn quan tíi biÓn. NÕu häc sinh ®ang vÏ, t« mµu, bµn vÒ c¸c loµi c¸ th× h·y ®Ó c¸c em t« mµu mét con c¸ trªn m¸y vi tÝnh. §õng cã yªu cÇu nh÷ng häc sinh nhá ph¶i häc vÒ kü thuËt, h·y ®Ó c¸c em tù kh¸m ph¸ nh÷ng quy t¾c kü thuËt trong khi thùc hµnh! Lµm viÖc theo nhãm hoÆc theo gãc häc tËp lµ c¸ch tèt nhÊt ®Ó ®−a m¸y vi tÝnh vµo líp häc mÇm non. Chia häc sinh thµnh c¸c nhãm kh¸c nhau vµ h·y ®Ó mçi nhãm thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô kh¸c nhau. Nhãm vÏ, nhãm ch¬i, nhãm x©y nhµ, nhãm th¶o luËn vµ tÊt nhiªn cã mét nhãm lµm viÖc trªn m¸y vi tÝnh. 4.3.2 Gi¸o dôc tiÓu häc §èi víi gi¸o dôc tiÓu häc, CNTT cÇn ph¶i ®−îc lång ghÐp trong c¸c m«n häc kh¸c nhau: m«n to¸n, häc vÇn, kü thuËt, nghiªn cøu m«i tr−êng C©u hái ®Æt ra lµ liÖu b¹n muèn häc sinh cña m×nh lµm viÖc ®éc lËp hay lµm nhãm. Cã mét vµi kh¶ n¨ng • Lµm viÖc ®éc lËp • Lµm viÖc nhãm o Lµm viÖc theo ®Ò tµi TÊt c¶ c¸c m«n häc ®−îc liªn hÖ víi nhau thµnh mét ®Ò tµi o Lµm viÖc theo gãc häc tËp
Cã nh÷ng gãc häc tËp kh¸c nhau
Cã sù trî gióp cña nh÷ng phiÕu giao viÖc vµ phiÕu bµi tËp
Lµm viÖc ®éc lËp hoÆc theo tæ nhãm
Cã thêi gian ®Ó hç trî nÕu thµnh viªn nµo trong nhãm cÇn gióp ®ì

o Hîp ®ång c«ng viÖc
Häc sinh ph¶i hoµn thµnh c«ng viÖc ®−îc giao trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh


Häc sinh cã thÓ tù quyÕt ®Þnh muèn thùc hiÖn c«ng viÖc g×, khi nµo


Häc sinh cã thêi gian ë tr−êng ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc ®· chän
Ký cam kÕt víi gi¸o viªn
Häc sinh cã nhiÒu s¸ng kiÕn
Häc sinh tù do h¬n

VVOB – IMIH Peter Van Gils

ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003 p. 17

CNTT trong gi¸o dôc


Cã sù kh¸c biÖc gi÷a tèc ®é vµ tr×nh ®é
Ph¸t triÓn kh¶ n¨ng cña häc sinh khi tæ chøc c«ng viÖc
Cã sù chuyÓn ®æi tr¸ch nhiÖm tõ phÝa gi¸o viªn tíi häc sinh 4.3.3 C¸c tr−êng trung häc M¸y vi tÝnh cã thÓ ®−îc ®−a vµo øng dông b»ng nhiÒu c¸ch: • Nh− mét m«n häc C¸c tr−êng häc cã thÓ dµnh mét ngµy trong tuÇn ®Ó d¹y häc sinh nh÷ng kü n¨ng c¬ b¶n vÒ sö dông CNTT. • Trong m«n ‘gi¸o dôc kü thuËt' Gi¸o dôc kü thuËt lµ bé m«n d¹y vÒ viÖc gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò kü thuËt, kh¸m kh¸ kü thuËt vµ thiÕt bÞ ®Ó gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò b»ng ®«i bµn tay vµ khèi ãc. CNTT cã thÓ bæ sung vµo m«n häc nµy. • Lång ghÐp trong nh÷ng m«n häc kh¸c Gièng nh− ®èi víi gi¸o dôc tiÓu häc, CNTT còng cã thÓ ®ùoc lång ghÐp trong c¸c m«n häc kh¸c nhau cña bËc THPT. Tuy nhiªn, viÖc tæ chøc sÏ khã kh¨n h¬n: sÏ cã nhiÒu gi¸o viªn ph¶i tham gia, ph¶i ®−îc ®µo t¹o vµ cÇn ph¶i cã h¹ tÇng c¬ së tèt. Tuy nhiªn, ®©y lµ c¸ch tèt nhÊt ®Ó øng dông CNTT bëi v× khi ®ã m¸y vi tÝnh sÏ ®−îc sö dông nhiÒu h¬n d−íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau. • §em ®Õn sù kh¸c biÖt Cã nhiÒu häc sinh rÊt giái sö dông m¸y vi tÝnh tr−íc khi b−íc vµo tr−êng phæ th«ng trong khi mét sè kh¸c th× ch−a cã kü n¨ng nµo. Sù kh¸c biÖt nµy cã thÓ gióp viÖc øng dông CNTT nh−ng sÏ thùc hiÖn chñ yÕu qua giê häc thªm.

4.3.4 C¸c tr−êng d¹y nghÒ ViÖc tæ chøc øng dông CNTT trong c¸c tr−êng d¹y nghÒ cã thÓ ®−îc so s¸nh víi c¸c tr−êng TH, tuy nhiªn sÏ tËp trung nhiÒu h¬n tíi øng dông thùc tÕ, nh»m ®Þnh h−íng cho c«ng viÖc t−¬ng lai. CÇn d¹y cho häc sinh vÒ nh÷ng nhu cÇu cã trong x· héi hiÖn t¹i. LiÖu c¸c em chØ cÇn biÕt ®¸nh m¸y hay biÕt xö lý v¨n b¶n? Cã cÇn ph¶i häc vÒ excel ch−¬ng tr×nh cÇn thiÕt cho c«ng viÖc t−¬ng lai - kh«ng? HoÆc c¸c em cã cÇn ph¶i ph¶i biÕt lËp tr×nh? Cã cÇn ph¶i cã kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn m¸y mãc lµm viÖc b»ng m¸y vi tÝnh? D¹y CNTT nh− lµ mét m«n häc riªng biÖt rÊt quan träng nÕu nh− nã cÇn cho c«ng viÖc t−¬ng lai. CNTT còng cã thÓ ®−îc lång ghÐp trong nhiÒu m«n häc kh¸c nhau nÕu viÖc øng dông ®ã cã môc ®Ých. §èi víi c¸c tr−êng d¹y nghÒ, viÖc øng dông CNTT cã thÓ cßn nhiÒu h¬n trong c¸c tr−êng tiÓu häc vµ TH. M¸y vi tÝnh cã thÓ ®−îc sö dông nh− lµ nguån th«ng tin. Häc VVOB – IMIH Peter Van Gils

ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003 p. 18

CNTT trong gi¸o dôc

sinh nªn ®−îc trang bÞ kh¶ n¨ng x¸c ®Þnh con ®−êng cña m×nh trong mét x· héi th«ng tin vµ trong mét bèi c¶nh m¸y vi tÝnh cã vai trß to lín.

4.4 Lång ghÐp CNTT trong gi¸o dôc nh− thÕ nµo? Mét yÕu tè cã tÝnh quyÕt ®Þnh trong viÖc ®−a CNTT vµo gi¸o dôc chÝnh lµ yÕu tè bèi c¶nh. Mçi mét nhµ tr−êng ®Òu cã nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng bao gåm: -

§Þa ®iÓm ®Æt tr−êng (n«ng th«n hay thµnh phè)

-

Mèi liªn hÖ hîp t¸c víi c¸c tr−êng kh¸c

-

Sù hç trî tõ phÝa BGH nhµ tr−êng

-

C¸c thµnh viªn cña tr−êng cã chuyªn m«n trong lÜnh vùc CNTT

Khi lªn kÕ ho¹ch vÒ viÖc øng dông CNTT, mçi nhµ tr−êng ®Òu ph¶i l−u ý tíi nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng cña tr−êng ®ã vµ bèi c¶nh sÏ thùc hiÖn. TÇm nh×n cña nhµ tr−êng vÒ CNTT lµ yÕu tè quan träng thø hai cÇn ph¶i l−u ý tíi. Trong nh÷ng tµi liÖu ®Ò cËp tíi tÇm nh×n cña nhµ tr−êng ®èi víi CNTT cÇn ph¶i cã nh÷ng mÆt sau: -

§−a CNTT vµo trong c«ng t¸c qu¶n lý hµnh chÝnh vµ trong c¸c hÖ thèng trî gióp

-

Môc tiªu gi¸o dôc cña tõng cÊp líp

- C«ng t¸c ®µo t¹o (BGH, ®éi ngò gi¸o viªn, nh©n viªn) YÕu tè thø ba cÇn ph¶i quan t©m ®ã lµ kÕ ho¹ch triÓn khai c¸c ho¹t ®éng, bao gåm nhiÒu giai ®o¹n thùc hiÖn kh¸c nhau. Mçi tr−êng häc ®Òu cã mét kÕ ho¹ch triÓn khai riªng cña m×nh. Mét sè tr−êng tËp trung tíi tÇm quan träng cña viÖc lång ghÐp. Tuy nhiªn, tr−êng cña b¹n cã thÓ quan t©m nhiÒu h¬n ®Õn viÖc khai th¸c m¹ng, phßng m¸y, hoÆc m¸y vi tÝnh trong mçi líp häc, gi¸o viªn CNTT v.v Cho dï tËp trung vµo mÆt nµo ®i ch¨ng n÷a th× viÖc dù th¶o vµ trao ®æi bµn b¹c vÒ tÇm nh×n cña nhµ tr−êng lµ mét viÖc lµm hÕt søc quan träng. Nh÷ng ng−êi tham gia bµn b¹c bao gåm: ®éi ngò c¸n bé gi¸o viªn, c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn, PHHS v.v. Nh− vËy, tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn tham dù ®Òu thÊy ®−îc râ rµng nh÷ng môc tiªu cÇn ph¶i ®¹t ®−îc. TÊt nhiªn, tÇm nh×n vÒ CNTT cÇn ph¶i ®−îc ®Æt trong kÕ ho¹ch lµm viÖc chung cña nhµ tr−êng vµ còng ph¶i phï hîp víi triÕt häc vÒ gi¸o dôc. 4.4.1 KÕ ho¹ch triÓn khai KÕ ho¹ch triÓn khai lµ mét c«ng cô h÷u Ých ®Ó ®−a CNTT vµo gi¸o dôc. Nã sÏ cung cÊp cho chóng ta nh÷ng chØ dÉn ®Ó øng dông CNTT thµnh c«ng trong tr−êng cña b¹n. D−íi ®©y lµ mét biÓu mÉu vÒ viÖc lªn kÕ ho¹ch triÓn khai. Tuy nhiªn, xin l−u ý, mçi tr−êng häc ®Òu cã nh÷ng ®Æc tr−ng riªng. CNTT bÞ chi phèi bëi nh÷ng ®Æc tr−ng riªng cña mçi nhµ tr−êng: tÇm nh×n, trang thiÕt bÞ, nh©n sù, vµ nh÷ng sù trî gióp.

VVOB – IMIH Peter Van Gils

ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003 p. 19

CNTT trong gi¸o dôc

4.1.1 Mét biÓu mÉu Mét tæ CNTT sÏ lµ ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt thóc ®Èy viÖc thùc hiÖn. Nhãm nµy bao gåm nh÷ng thµnh viªn cña tr−êng vµ mét chuyªn gia ®éc lËp cã thÓ s½n sµng thóc ®Èy viÖc sö dông CNTT trong tr−êng. Tæ CNTT sÏ cïng thèng nhÊt th«ng qua 8 giai ®o¹n sau: 1. ThiÕt kÕ mét tµi v¨n kiÖn mang tÝnh chiÕn l−îc Mçi mét cuéc hµnh tr×nh ®Òu cã ®iÓm ®Õn. B¶n v¨n kiÖn nµy cÇn ph¶i ®−a ra ®−îc môc ®Ých mµ nhµ tr−êng theo ®uæi. C¸i nh×n tæng quan vÒ nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n vµ nh÷ng môc tiªu cÇn ph¶i ®¹t ®−îc. Ngoµi ra cÇn ph¶i nªu râ c«ng viÖc vµ nhiÖm vô cña nh÷ng ng−êi tham gia. Mçi nhãm thµnh viªn ®−îc ph©n c«ng nh÷ng nhiÖm vô kh¸c nhau. 2. Nh÷ng tiªu chÝ vµ tiªu chuÈn phæ biÕn Nh÷ng tiªu vµ nh÷ng tiªu chÝ ®¸nh gi¸ do chÝnh phñ hay nh÷ng c¬ quan chøc n¨ng cã thÈm quyÒn quy ®Þnh cÇn ph¶i ®−îc ghi chó trong b¶n v¨n kiÖn nµy. 3. Môc tiªu Nh÷ng môc tiªu cô thÓ (liªn quan tíi viÖc øng dung CNTT) mµ nhµ tr−êng mong muèn ®¹t ®−îc? 4. Nh÷ng ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt vµ ng©n s¸ch Mét ®iÒu rÊt quan träng lµ ph¶i x¸c ®Þnh nh÷ng ®iÒu kiÖn ban ®Çu tr−íc khi triÓn khai qu¸ tr×nh thùc hiÖn. LÊy vÝ dô: nh÷ng ®iÒu kiÖn vÒ m¹ng , phÇn cøng, phÇn mÒm, v.v . Nhµ tr−êng còng cÇn ph¶i l−u ý tíi c¸c vÊn ®Ò vÒ tµi chÝnh cÇn cã trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ó lªn kÕ ho¹ch ng©n s¸ch mét c¸ch kü l−ìng. 5. §−a vµo thùc hiÖn vµ s¾p xÕp thêi gian thùc hiÖn Nh÷ng b−íc ®i cô thÓ mµ nhµ tr−êng ph¶i lµm ®Ó ®−a viÖc øng dông CNTT trong tr−êng vµ trong tõng cÊp líp lµ g×? Mét kÕ ho¹ch lµm viÖc víi c¸c mèc thêi gian cô thÓ còng gióp Ých rÊt nhiÒu trong viÖc lªn kÕ ho¹ch lµm viÖc cô thÓ. 6. §µo t¹o t¹i chç vµ vÊn ®Ò trî gióp §éi ngò c¸n bé lu«n cã nhu cÇu ®−îc ®µo t¹o vÒ CNTT. VËy th× ai sÏ cung cÊp ®µo t¹o? Ai sÏ tham gia kho¸ ®µo t¹o? Tæ chøc nµo cung cÊp hç trî kü thuËt? Tæ chøc nµo cã thÓ cung cÊp c¸c tµi liÖu häc tËp vµ gi¶ng d¹y? Tæ chøc nµo cã thÓ t− vÊn vÒ nh÷ng vÊn ®Ò gi¸o dôc? 7. Thö nghiÖm vµ sö dông thùc tÕ C¸c kÕ ho¹ch ®−îc ®−a ra thùc hiÖn. Gi¸o viªn vµ häc sinh cung cÊp th«ng tin ph¶n håi theo nhãm. 8. §¸nh gi¸ VVOB – IMIH Peter Van Gils

ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003 p. 20

CNTT trong gi¸o dôc

Qu¸ tr×nh thùc hiÖn còng cÇn ph¶i ®−îc kiÓm so¸t cÈn thËn. CÇn ph¶i cã kÕ ho¹ch ®¸nh gi¸ theo tõng thêi ®iÓm ®Ó ®iÒu chØnh nÕu cÇn thiÕt.

VVOB – IMIH Peter Van Gils

ViÖt Nam, th¸ng 11 n¨m 2003 p. 21