Cami - Arap Cami

ARAP CAMİİ • • • • •

•

•

•

•

Haliç’in Galata yakasındaki en büyük camidir. Kimi kaynaklara göre yapının olduğu yerde Aya Eirene adına bir kilise olduğu ve bazı duvar kalıntılarının da bunu gösterdiği tahmin ediliyor. 13. yy’da Latinler tarafından bir kilise inşa ediliyor. Bu sıralarda Galata Cenova idaresi altında ve kilise San Paolo adına. 1233’de San Paolo Kilisesi yanına Dominiken manstırı inşa edilir. 1325’de kilisenin bitişinde Meryem ve Nikola adlarına iki şapel var. 14. yy’da San Domenico Kilisesi adını alıyor ve her iki isimde kulanılıyor. Mesa Domenico olarak adlandırılan kilise 1475’de Galata Camii adıyla camiye çevriliyor. 1492’de İspanya’dan göçe zorlanan Endülüs Arapları bu cami çevresine yerleşiyor ve burası Arap Camii olarak adlandırılıyor. Değişim ve onarımlar: 1. III. Mehmed zamanında onarım (1595-1603) 2. 1731 Galata yangınından sonra I. Mahmud’un annesi Saliha Sultan tarafından yenilenir. Pencere, kapı gibi birçok Gotik öge Osmanlı yapı öğeleriyle değiştirilir ve avludaki çeşme yapılır. 3. 1807’deki yangından sonra hemen tamir edilir ve katip Hacı Emin Efendi tarafından binanın manzumesi mihrabın sağındaki duvara konulan taşa işlenir. 4. 1868’de II. Mahmud’un kızı Adile Sultan tarafından onarım yapılır. Avlunun altındaki sarnıç ve şadırvan inşa edilir. 5. 1913-1919’da kapsamlı onarım. Ahşap döşeme altında bulunan kitabeli ve armalı mezar taşları Arkeoloji Müzesi’ne taşınır. Binanın doğu kısmında Bizans uslüpta freskolara ve korkuluk levhaları. Avlu tarafındaki cephe ileriye alınır, Arap mimari uslübunu taklit eden yeni bir son cemaat yeri ilave edilir. Mihrabın yanındaki hücrenin “Mesleme’nin Çilehanesi” olarak düzenlenmesi ve kaldırılan hünkar mahfili merdivenin yerinde Arap Baba merkadinin yapılması. 6. Son yıllarda kilisenin çan kulesi olan, çok değişik biçimli minaresi küçük bir tamirat görür. (Şam’daki Emeviyye Cami) Dikdörtgen planlı ve gotik uslüpta bir yapı. Minareye yakın duvarda esasları gotik kemerli bir-iki pencere izi. Dominiken kiliselerinin kuleleri biçimindeki kare kesitli minarenin altında gotik sivri kemerli bir dehliz, avluya geçilmesini sağlar. Kulenin üçüz pencereleri örülerek mazgal biçimine sokulmuştur. Mihrap bölümünde kaburgalı tonozlar gotik özelliği. Mihrap ve hünkar mahfili ile yan kapılar barok uslüpta, 1734’de Saliha Sultan tarafından yapılan tamirattan kalma.