Blz 46 - De Schat Aan Egyptische Tempels - Luxor

: Luxor

De Schat aan Egyptische tempels

De tempel behoort bij een tempelcomplex dat in de wereld zijn gelijke niet kent, de reden misschien dat hij in Egypte staat…De tempel van Luxor is 260m lang(equivalent vd Sint Pieters) en werd gebouwd op de fundamenten van een ouder gebouw uit de tijd van Hatsjepsoet. Hij werd gebouwd door Amenhotep III en later verfraaid door Ramses II. Hij bezit oa. een colonnade van 14 papyrusvormige zuilen van 18m hoogte en een dikte van 10m!! Ramses voegde in de voorhof nog eens 74 zuilen toe, met 16 kolosbeelden van zijne hoogheid erbij. Hij bouwde de toegangspyloon en flankeerde deze met nog eens 2 zittende kolossen van zichzelf + 2 obelisken van ruim 25m hoog en 220 ton zwaar!!Eén van die obelisken staat nu op de Place du Concorde. Bij metingen om de stabiliteit van de zuilen in de voorhof van Amehotep III vast te stellen, in 1990, werd een depot gevonden met enkele prachtige beelden. Deze tempel werd met een sfinxenallee van 3km!!!* verbonden met de grootste tempel uit Egypte, en de wereld, de Amontempel van Karnak. •

Probeert U zich een voorstelling van dit magnifieke zicht in de oudheid : langs weerskanten, van de met bomen omzoomde allee, ligt elke 2-3m een sfinx, ze liggen op een 2m hoog “aambeeld” en hebben zelf de grootte van tweemaal een leeuw. Dat zijn er 500 per km aan één kant, dus voor de 3km lagen er 3000 van deze kolossen langs de allee!!Stelt U zich dan voor dat je door deze gigantische allee wandelt, je verlaat de Luxortempel, die zo groot als de St. Pieter is, maar toch een dwerg tov van zijn dependant, na 3 km kom je dan aan de tempel van Karnak, waar een vestingwal van 21m hoog en 12m dik!! tegen je neus wordt gedrukt. Wanneer je de poort doorgaat wordt je verwelkomt door kleurige vaandels die wapperen aan 8, 20m hoge vlagge”stokken,” om zo een immense tempel te betreden die maar liefst 800m lang is, en waar je daaagen voor nodig hebt, om hem volledig te bezichtigen! Voor deze tempel ligt nog een tempel, even groot als de tempel van Luxor, de Moet-tempel, die zich op zijn beurt met een 300m lange sfinxenallee verbindt met de Amontempel. Deze laatste 2 tempels staan met een kanaal in verbinding met de Nijl, en bevatten een aanlegplaats voor schepen… Bij deze nog eens de woorden vd fotograaf van de St. Pieters. Foto ’s doen geen recht aan de gigantiteit van dit gebouw, U moet het zelf komen bekijken om U ervan te vergewissen…

Amenhotep III, groot Farao van de 18de dynastie, startte een uitgebreid bouwprogramma in de Thebaanse vallei, zowel op de Westelijke als de Oostelijke oever van de Nijl. Op de plaats waar tegenwoordig Luxor ligt, liet hij een grandioze tempel bouwen. De ruïnes van dat tempelcomplex weerspiegelen de grootsheid van wat eens het land van de Farao ’s was. Onder Amenhotep III markeerde de zuilengallerij de toegang tot de tempel. Hij bestond uit 14 majestueuze zuilen met open kapittelen die een laan naar een hof flankeerden. Het was de laatste wens van deze Farao. Na zijn dood lieten Toetanchamon, Eje, Horemheb en Seti de tempel decoreren. Het dak van de zuilengallerij is verloren gegaan(aardbeving 27v.Chr.), maar onderzoek heeft uitgewezen dat het oorspronkelijk 150 “tegels” bevatte van elk 14 ton. Zoals veel van zijn voorgangers, wilde ook Ramses II zijn stempel drukken op de Luxortempel. En niet van de minste, zoals we van deze Farao gewoon zijn : Hij liet een geweldige pyloon oprijzen en bouwde er een schitterende peristylhof. Hij bouwde een uitbreiding richting Karnak. De huidige ruïnes van de gebouwen van Ramses II, zijn niet meer dan een zwakke afspiegeling van wat ze ooit in het verleden waren. De buitenmuren van de pyloon waren gedecoreerd met enorme

afbeeldingen van de slag bij Kadesj, en zijn overwinningen in Syrië en Libië. Dertien kolosbeelden van zwart graniet vulden de ruimten tussen de zuilen van de peristyl. Om te voorkomen dat de tempel bij hoogstaand water zou onderlopen, werd er door Ramses II en Amenhotep III een verhoging gebouwd voor de tempel.* De tempel beleefde het hoogtepunt van zijn roem onder Ramses II. De pyloon die hij oprichtte was 65m breed en hij liet voor de poort, 2 obelisken, en 6 kolosbeelden van hem oprichten(alleen de 2 zittende “staan” nog overeind). De 2 obelisken waren niet even groot. De kleinste(22.83m) werd door Mohammed Ali aan Frankrijk geschonken en staat nu op de Place du Concorde in Parijs. De andere werd ook geschonken, maar Frankrijk deed afstand van zijn rechten(waarschijnlijk zagen ze ervan af, wegens de moeilijkheden van transportatie en oprichting van deze kolos, dat zes(!) jaar duurde, alhoewel het één van “lichtere” modellen was van de Egypte), en daardoor staat de 2de obelisk(25m) nog altijd voor de pyloon. Later enkele gewichtseenheden van een paar obelisken. Ten tijde van de Romeinen was de tempel in onbruik, en bouwden de Romeinen er een fort rond. Maar Luxor heeft nog niet al zijn geheimen prijsgegeven. Afgezien van het feit dat een groot gedeelte van de tempel nog altijd onder het zand bedolven ligt, zijn onlangs weer een aantal grote ontdekkingen gedaan. Zo is recentelijk een put vol met rituele beelden opgegraven. In 1989 vonden archeologen in de voorhof van Amenhotep III, 24, opmerkelijk goed bewaarde beelden van Farao ’s en goden. Het zijn pronkstukken, ware juweeltjes van faraonische kunst, en ze staan momenteel in het museum van Luxor. Al deze ontdekkingen zijn “toevalligheden,” we kunnen er dus stellig van uit gaan dat er nog ontelbare kunstschatten onder het zand liggen. Verdere opgravingen werden gehinderd , en later onmogelijk gemaakt door het stijgende grondwaterpeil, waardoor de site onder water liep. Voor deze ramp werden er nog andere schitterende beeldhouwwerken gevonden van Toetanchamon en Horemheb. * Dit is een werk wat je je niet kan voorstellen, ik weet van ondervinding wat een grondverplaatsing dit met zich meebrengt, helemaal onderaan een uiteenzetting van dit werk in onze moderne tijd. Foto ‘s : Tempel Luxor.

Bekijk de grootte van de zuilen, en vergelijk ze met het nachtzicht op de pilaren, waar je bijna de ganse tempel kunt zien, de pilaren op de eerste foto zijn diegenen op de tweede foto gans op de achtergrond, de “kleinsten” van de tempel dus…

Bekijk de grootte, dit “tempeltje” is dus nog 4 maal kleiner dan zijn hoofdtempel in het complex, de Amon-tempel van Karnak. Niet vergeten dat dit de allee is, de tempel is dus nog 65m breed en is nog niet volledig vanonder het zand gehaald…

De pyloon van Ramses met de 2 overgebleven zittende kolossen

Reconstructies, bekijk dit eens héél goed, en stel je voor dat je erin rondwandelt en dat je maar even groot bent dan de sokkels van de pilaren en obelisken. Dit is geen overdrijving, alle tempels waren zo opgetrokken, gigantisch en kleurrijk, de Egyptenaren maakten ook gebruik van “gefilterd” licht, ze construeerden lichtbalken, waardoor de tempels geheimzinnig verlicht werden …Het is moeilijk om te begrijpen welk een magnifiek gezicht dit id oudheid was, nu de ruïnes overgebleven zijn. Maar dit geeft al een indruk, plus je kan dit beeld vergelijken met de gigantiteit van de ruïnes

*Op één van de werven waar ik kraanwerk heb verricht, werd een oppervlakte van 50m op 80m verhoogd met één meter, de verhoging van Luxor bedraagt 5m, plus het gaat over een lengte van 260m. In het geval van mijn werf, werd er gedurende 4 weken constant met vrachtwagens en grondverwerkingsmachines gewerkt, om dit vlak te verhogen, elke 10min een oplegger met aanvulgrond. Nu, alles werd machinaal verwerkt. Kan u zich voorstellen hoeveel mandjes grond er in zoon bak van een vrachtwagen gaat? De Egyptenaren hadden zelfs geen kruiwagens, dus wordt er verondersteld dat de grond in manden werd vervoerd. Als nu al 4 weken nodig zijn met alle moderne middelen, om een gebied van 50-80 te egaliseren, hoeveel tijd heb je dan nodig om dit op een mammoetoppervlakte van 280m te doen en 5 keer zo hoog!!!Dus laten we even rekenen, we nemen de langste zijde van onze werf 80m, Luxor 280m, dus maal 4(de breedte van de Luxortempel is méér dan onze werf, daarom rond ik af naar 4) is 16 weken, maal 5(meter) is 90 weken, dus zouden we daar nu bijna 2 jaar aan werken met onze moderne machines, en dan staat er nog geen tempel, dan hebben we gewoon het grondvlak ge-egaliseerd. Hieronder een foto, vanuit de cabine van mijn torenkraan, van de ophogingswerken aan onze werf

Zo moeten we dus nu 2 jaar werken om aan de beoogde verhoging van de Luxor-tempel te bekomen, ik moet U ook niet vertellen dat de verhoging maar klein bier is tov de immense tempel die erop verrijst. Ik kan zelfs niet beginnen om uit te leggen, hoe we een werf op zulk een grote schaal, met onze moderne middelen, gaan organiseren, er moeten al zeker 15 zware* torenkranen geplaatst worden, om het werk gestaag laten vorderen, met elk 15 werklieden eronder, dus 150 werklieden(niet vergeten dat we dan volledig machinaal werken, grondstoffen en bouwmaterialen moeten niet meer gedolven of aangevoerd worden), en dan zou de bouw nog 15 jaar duren voor de tempel alleen, zonder afwerking, zou verrijzen, want de tempels werden ook volledig gegraveerd en beschilderd, dit zou ons met hetzelfde aantal mensen nog eens zo lang laten duren, zoniet langer, U hebt bij de reconstructies gezien welk een pracht en praal er tentoongesteld werd, en dit onder de regeringsperiode van Amenhotep

& Ramses(samen 100j), volledig manueel!!!!Laat me niet lache zenne. Je kan natuurlijk duizenden werknemers gaan inzetten, maar dit heeft een averechts effect, de werklieden gaan elkaar voor de voeten lopen, het merendeel weet niet wat doen, want iedereen moet elke dag zijn welomlijnde dagtaak krijgen van een leger ploegbazen, die op hun beurt weer hun orders krijgen van een leger voormannen, die dan op hun beurt hun orders krijgen van tientallen architecten…Een dergelijk bouwwerk op poten zetten, is niet zo simplistisch als de Egyptische archeologen laten uitschijnen. *De meest gangbare modellen van torenkranen liften een last tot 8 ton, ndit maar tot op een bereik van 0-22m vanaf de schacht, tss deze 22m en de top, laten we zeggen 50m, verminderd dit hefvermogen van 8 ton, tot 2 ton op de kop van de giek. Dus, torenkranen laten werken met een hefvermogen van tientalle tonnen. Dat zijn al redelijke stevige rakkers. Ik heb het over een paar tientallen ton, ik spreek niet over de 400ton zware platen op de koningskamer van de piramide van Cheops, de 380 ton zware obelisk in Karnak of de Memnonkolossen, met elk een gewicht van 720 ton!! (andere bronnen spreken van 1300t, maar ik veronderstel dat dit een foutje is door het gewicht van beide kolossen op te tellen) Of de kolos van Ramses van 1000 ton! Begint U al een idee te krijgen waar we hier met bezig zijn? Ik heb het hier nog maar over een “kleine” tempel(65m-220m). Ramses III bouwde tijdens zijn regeerperiode een reusachtige tempel* in Medinet Haboe van 320m op 220 m!!!!Dit krijgen wij nu, met al onze middelen, nog niet opgeleverd, tijdens de regeerperiode van deze Farao(32j op troon)). Amenhotep III(38-jarige regeerperiode) doet er nog een schepje bovenop, zijn paleis had een lengte van 600m en een breedte van 500m, (ingang geflankeerd door de eerder vernoemde Memnonkolossen). + hij bouwde ook nog eens aan de tempel van Luxor!!!Ongeloofwaardig niet? Ik zeg niet dat ze het niet konden op de vooropgestelde termijn, want ze staan er, of hebben er gestaan, ik vind alleen dat het onmogelijk is, met de vooropgestelde technieken, waar de archeologen komen met aandraven.

Zo bouwen we nu een “tempel”

De automobielkraan hierboven, kan werken met 800 ton, maar alleen maar in een beperkte radius van 3m, omdat de kraan zelf “maar” 800 ton weegt, bij meer dan 3m valt ze omver. Dit is natuurlijk onmogelijk, omdat de vrije actieradius van de giek niet langer is.

Dit is een mammoetkraan van Liebherr(5000 HC80), de zwaarste in haar klasse, bekijk de wirwar aan staal in de toren om deze kraan staande te houden, ze kan uitgerust worden met een 100m lange giek, en werkt dan tot op 60m met 80 ton, 65m met 70t, 85m met 54t en op de kop(100 m van de basis van de kraan) nog 42t. Ik moet er niet op wijzen dat er van bovenvermelde kranen, maar enkele bestaan in de ganse wereld, en dat ze onbetaalbaar zijn. Op de bouwwerven gebruiken we de gangbare types die ik eerder al aangestipt heb(en deze kosten al gauw 250 000 euro en méér). Dit zijsprongetje is maar om aan te tonen, dat we nu, géén monument van 700-1000t op zijn plaats kunnen hijsen met een kraan. In Engeland heb ik weet van dat er een 200t wegende boiler in een fabriekshal moest gehesen worden. Om alleen het grondvlak klaar te maken, waar de boiler moest op rusten, alvorens de fabriek ingehesen te worden, werd er gedurende 2 weken gewerkt, om dit grondvlak klaar te krijgen.

Deze mobiele kraan heeft een grotere actieradius wegens een uitschuifbare giek(U ziet de uitschuifbare segmenten juist voor de bestuurderscabine), maar ze heeft maar een hefvermogen van 500t op 3m. Met een grotere actieradius vermindert deze natuurlijk ook drastisch, wegens het optreden van het “hefboomeffect.” Zulke kranen, alsook de torenkranen, zijn uitgerust met een beveiliging. Wanneer we, onwetend, een last groter dan de capaciteit van de kraan proberen te liften, zal er een waarschuwing verschijnen op het computerscherm, alsook een waarschuwingstoon klinken. Wanneer wij hier geen aandacht aanschenken, zal de kraan bij een verdere liftpoging dienst weigeren. Indien deze faalt, worden we “met onze neus op de feiten gedrukt,” en zal de kraan kantelen, of zal de giek afbreken… * Ik heb het hier alleen maar over één tempel, de Farao ’s pootten verschillende bouwwerken neer tijdens hun leven, ze bouwden ook nog gigantische paleizen en steden voor hun onderkomen, Waarom zijn er van zulke bouwwerken dan geen overblijfselen meer, hoor ik U denken. De paleizen en steden werden opgetrokken uit leemstenen, en waren dus slechter bestand tegen erosie tov de tempels. Dit werd bewust zo door de Farao ’s gedaan, hun paleizen hoefden maar “één leven” mee te gaan, hún leven(te vergelijken met onze huizen eigenlijk, die ook maar 2-3 generaties meegaan). De tempels waren paleizen voor de Goden, en voor de eeuwigheid, en dienden daardoor ook zo gebouwd te worden. Wat een indruk moeten deze Goden gemaakt hebben op de “Oer-Egyptenaren,” dat ze zulke immense krachtinspanningen deden om hen te eren…