Biology Sec-2 Level 1 Coursebook.pdf
This document was uploaded by user and they confirmed that they have the permission to share it. If you are author or own the copyright of this book, please report to us by using this DMCA report form. Report DMCA
Overview
Download & View Biology Sec-2 Level 1 Coursebook.pdf as PDF for free.
More details
- Words: 2,765
- Pages: 37
0
၂ဝ၁၈-၂ဝ၁၉
အမွာစွာ
က
က။ လူ၏ခႏၶွာကိုယ္
ဂ။ ဆဲလ္ႏျ့္္အ့္ိုိုဏဝေီဝေဗဒ (၁) ဆဲလ္၏တလ္ေဆွာက္ပို
၁၈
(၁) အ႐ိုး
၁
(၂) အ့္ိုၾကလ့္္မန္ေျပွာျ္း
၁၉
(၂) အဆစ္
၂
(၃) အ့္ို္က္ရမဖွား
၂ဝ
(၃) ႂကက္္ွား
၃
(၄) တစ္႐ း
၂၁
(၄) အေရျပွား
၄
တတ္ေျမွာက္မ္စစ္ေဆးျချ္း(ဂ)
၂၂
(၅) ႏလိုး
၅
ဃ။ ္က္ရႏျ့္္ပတ္ဝန္းကဖျ္
(၆) အဆိုတ္
၆
(၁) ေဂဂစနစ္
၂၃
(၇) ေ္းလလ္ပတ္ျချ္း
၇
(၂) အစွာစမ္းအျ္
၂၄
(၈) အစွာေခဖ်ဖက္ျချ္း
၈
(၃) အစွာကန္ရက္
၂၅
(၉) ေကဖွာက္ကပ္
၉
(၄) လက ို ္ေလဖွာစွာေနေိုျ္ျချ္း
၂၆
တတ္ေျမွာက္မ္စစ္ေဆးျချ္း(က)
၁ဝ
(၅) ပတ္ဝန္းကဖျ္မ္န္္ရျ္းျချ္း
၂၇
တတ္ေျမွာက္မ္စစ္ေဆးျချ္း(ဃ)
၂၈
ခ။ အပျ္၏ခႏၶွာကိုယ္ (၁) အ႐က္
၁၁
ျ။ ္က္ရမဖ းခဲျခွားျချ္း
(၂) အျမစ္
၁၂
(၁) ္က္ရလကၡ့္ွာ
၂၉
(၃) ပျ္စလ္
၁၃
(၂) အပျ္ကိုခဲျခွားျချ္း
၃၀
(၄) ပန္းပျ့္္
၁၄
(၃) ေကဖွာ႐ိုးမဲ္ ့္ တတဝဝါ
၃၁
(၅) အ္း
၁၅
(၄) ေကဖွာ႐ိုးရ္တတဝဝါ
၃၂
(၆) အေစ့္
၁၆
တတ္ေျမွာက္မ္စစ္ေဆးျချ္း(ျ)
၃၃
တတ္ေျမွာက္မ္စစ္ေဆးျချ္း(ခ)
၁၇
ခက္ဆစ္အ်ျ့္္မဖွား
ခ
[က]
အမွာစွာ ဤစွာအိုပ္္လ္ အလယ္တန္း အေေေေ္ပၸ အတ(ဲ ၁) ဏဝေီဝေဗဒေကဖွာျ္း္ွားကိုျ္စွာအိုပ္ ျ်စ္္လ္။
စွာအိုပ္၏ရလ္႐ယ္ခဖက္ ္ပၸကိုအဓကနယ္ပယ္အွားျ်ျ့္္ (၃)ပိုျ္းခဲျခွားႏိုျ္္လ္။
ဏဝေီဝေဗဒ
ဓွာတိုေီဝေဗဒ
႐ူပေီဝေဗဒ
ဤစွာအိုပ္တျ္ ဏဝေီဝေဗဒ ကိုအေူးျပ ေွား္လ္။ ဏဝေီဝေဗဒဆို္လ္မွာ ္က္ရအေၾကွာျ္းေလ့္လွာေ္ွာ ္ပၸပလွာရပ္ျ်စ္္လ္။ အပျ္ႏျ့္္္တတဝဝါအေၾကွာျ္းင္း၊ ၎တ္အ ို ္က္ရျ္ေနေိုျ္ၾကပိုႏျ့္္ ပတ္ဝန္းကဖျ္တျ္ မလ္္္အ ို ္က္ရျ္ေနေိုျ္ေၾကွာျ္းေလ့္လွာေ္ွာပလွာရပ္ျ်စ္္လ္။
ဏဝေီဝေဗဒကိုေလ့္လွာျချ္း ဤစွာအိုပ္တျ္ ဏဝေီဝေဗဒ၏အပိုျ္း ကး (၅)ပိုျ္းကိုေလ့္လွာရမလ္။ အပိုျ္း(က) ္တတဝဝါအေၾကွာျ္း
-
လူ္ခႏၶွာကိုယ္
(၉)ခန္း
အပိုျ္း(ခ)
အပျ္အေၾကွာျ္း
-
အပျ္၏ခႏၶွာကယ ို ္
(၆)ခန္း
အပိုျ္း(ဂ)
ဆဲလ္
-
ဆဲလ္ႏျ့္္အ့္ိုဏဝေီဝေဗဒ
(၄)ခန္း
အပိုျ္း(ဃ) ္က္ရႏျ့္္ပတ္ဝန္းကဖျ္
-
္က္ရႏျ့္္ပတ္ဝန္းကဖျ္
(၅)ခန္း
အပိုျ္း(ျ)
-
္က္ရမဖ းခဲျခွားျချ္း
(၄)ခန္း
္က္ရမဖ းခဲျခွားျချ္း
ဤစွာအိုပ္ေတ ဲ ျ္ ဏဝေီဝေဗဒ၏္ေဘွာတရွားင္း၊အပျ္ႏျ့္္္တတဝဝါအေၾကွာျ္းမဖွားကို မူလတန္းအဆျ့္္ က္ျ္ၾကွားခဲ့္ေ္ွာအေတးအေခခမဖွားႏျ့္္ ခဖတ္ဆက္ကွာ အလယ္တန္းဆျ့္္မစတျ္မ ေ္ခဖွာ ္ေဘွာေပဝါက္နွားလလ္္ပး ္ျ္ၾကွားရျချ္းရလ္႐ယ္ခဖက္ ျပလ့္္စိုေအွာျ္အေကွာျ္အေလ္ ေ်ွာ္ေိုတလ ္ ိုပေ ္ ွား္လ္။ ဤစွာအိုပ္ႏျ့္္တဲ်က္ဖက္၍ ေလ့္ကဖျ့္္ခန္းစွာအိုပ္ ႏျ့္္ လိုပ္ေဆွာျ္ခဖက္စွာအိုပ္ မဖွားကိုလလ္းရယူႏိုျ္ပဝါ္ပ။
လူ႕ခႏၶွာကိုယ္ - ၁
၁။ အ႐ိုး လူ႕ခႏၶွာကိုယတ ္ ျ္စိုစိုေပဝါျ္းအ႐ိုး(၂ဝ၆)႐ိုးရ္လ္။ ဥးေခဝါျ္းခ ေမး႐ိုး န႐ိုး လက္ေမွာျ္း႐ိုး
အ႐ိုးဆဲလ္ အ်႕ဲ အစလ္း
ေကဖွာ႐ိုးတိုျ္ ေ္းေၾကွာေပဝါက္
ေ္းေၾကွာမဖျ္ အ႐ိုးဆဲလ္
လက္ေခဖွာျ္း႐ိုး ေပဝါျ္႐ိုး
အ႐ိုးစန္း
ကဖစ္လဖစ္ေ္ွာအရိုး
ႏူးလေ ့္ ္ွာအ႐ိုး ခဖျ္ဆ
အ႐ိုးတိုျ္
ေျခေခဖွာျ္း႐ိုး
အ႐ိုးစန္း
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
အ႐ိုးကို ဆဲလ္ျ်ျ့္္တလ္ေဆွာက္ေွား္လ္။ ေို္ေၾကွာျ့္္္က္ရျ်စ္္လ္။
၂
အ႐ိုးဆဲလက ္ ို ကယ္လဆ ္ ယမ္ပဝါေ္ွာ အရလ္ခကဝန္းရေွား္လ္။ ေ္ေ ို ၾကွာျ့္္မွာေၾကွာ၏။
၃
အ႐ိုးေဲရ ခဖျ္ဆမွာ ေ္းဆဲလ္မဖွားကို ေိုတလ ္ ိုပ္ေပး္လ္။
၄
အ႐ိုး၏အျပျ္ပိုျ္း ကဖစ္လဖစ္္လ္။ ေပ္ပိုျ္းမွာႏူးလ့္ပေရွာျ္း္လ္။
၅
အ႐ိုးတျ္ ေ္းေၾကွာင္း၊အွာ႐ိုေၾကွာမဖွားစွာရ္လ္။
ေမးခန္း (၁) အ႐ိုးကေ ို မ႐ိုက္မလဖျ္နွာကဖျ္ရျချ္းမွာ အဘယ္နလ္း။ ေမးခန္း (၂) အ႐ိုး က းလဖျ္ ျပန္ေကွာျ္းႏိုျ္ပဝါ္လွား။ အဘယ္ေၾကွာျ့္္နလ္း။ ေမးခန္း (၃) အ႐ိုး၏လိုပ္ျန္းမွာအဘယ္နလ္း။
လူ႕ခႏၶွာကိုယ္ - ၂
၂။ အဆစ္ အ႐ိုးႏစ္ခိုဆိုရွာကို အဆစ္ဂိုေခခ္လ္။
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
အဆစ္ေနရွာတျ္ အ႐ိုးမဖွားေကးျချ္းင္း၊ဆန္္ျချ္းျပ လိုပ္ႏိုျ္္လ္။
၂
အဆစ္(၃)မဖ းရ္လ္။ (က) အျပလ့္္အဆစ္ - ဘက္စိုလလ့္္လ္ရ ို ္လ္။ (ခ) တစ္ဝက္အဆစ္ - ၉ဝo ္ွာလလ့္္လို္ရ္လ္။ (ဂ) အေခဖျပွားအဆစ္ - ေပ္ျပွား္လ္။ ေဘးတိုကလ ္ ္ပ္ရွားလ္ရ ို ္လ္။
၃
အဆစ္္လ္အ႐းို မဖွားကို ခဖတ္ဆက္ေပး္လ္။
၄
အဆစ္မဖွားမပန္းပဲ့္ေအွာျ္ အဆစ္ၾကွားေဲတျ္ ေရအပ္တစ္မဖ းရ္လ္။
ေမးခန္း (၁) အဆစ္၏လိုပ္ျန္းမွာအဘယ္နလ္း။ ေမးခန္း (၂) အဆစ္ကမ ို လ္္လ့္္ေနရွာတျ္ေတ႕ႏိုျ္္နလ္း။ ေမးခန္း (၃) ဝေဗဒူးဆစ္္လ္မလ္္လ့္္အဆစ္အမဖ းအစွားျ်စ္္နလ္း။ ေမးခန္း (၄) ္က္ ကး႐ယ္အလ ို ူ ကးမဖွား္လ္ အဆစ္လ္ပ္ရွားေ္ွာအခဝါ နွာကဖျ္ရျချ္းမွာ အဘယ္ေၾကွာျ့္္နလ္း။
လူ႕ခႏၶွာကိုယ္ - ၃
၃။ ႂကက္္ွား
ႂကက္္ွား အ႐ိုး အ႐တ္ အဆစ္
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
ႂကက္္ွား္လ္ အ႐ိုးကိုအိုပေ ္ ွား္လ္။
၂
ႂကက္္ွားေၾကွာျ့္္လူ၏ပိုစေပခေက္္လ္။
၃
ႂကက္္ွား(အ္ွား) ္လ္ကဖ ႕ႏိုျ္င္း၊ဆန္္္လ္။
၄
ႂကက္္ွား္လ္အ႐ိုးကို အ႐တ္အွားျ်ျ့္္ တယ္ဆက္ႏိုျ္္လ္။
၅
အ္ွား(၃)မဖ းရ္လ္။ (က) အ႐ိုးႂကက္္ွား - အ႐ိုးကိုခဖတ္ဆက္ေွား္လ္။ အ္စတ္ျ်ျ့္္ေန္းႏိုျ္ ္ လ။ (ခ) ႏလိုးႂကက္္ွား - ႏလိုးတျ္္ွာေတ႕ရ္လ္။ အ္စတ္ျ်ျ့္္ေန္းဖက္၍မရပဝါ။ (ဂ) ႂကက္္ွားေခဖွာ - အူင္း၊အစွာအမ္င္း၊ေ္းေၾကွာစ္လ္တ္တ ို ျ္ေတ႕ရ္လ္။ အ္စတ္ျ်ျ့္္ေန္းဖက္၍မရပဝါ။
ေမးခန္း (၁) ႂကက္္ွားေခဖွာႏျ့္္ႏလိုးႂကက္္ွားတ္၏ ို တူလမ္ကိုေ်ွာ္ျပပဝါ။ ေမးခန္း (၂) အ႐ိုးႂကက္္ွားႏျ့္္ႏလိုးႂကက္္ွားတ္၏ ို တူလမ္ကိုေ်ွာ္ျပပဝါ။
လူ႕ခႏၶွာကိုယ္ - ၄
၄။ အေရျပွား လူ႕ခႏၶွာကိုယက ္ ိုအိုပေ ္ ွားေ္ွာ အလႊွာ္လ္ အေရျပွားျ်စ္္လ္။
ဆပျ္ အျပျ္လႊွာ
အဆအတ္
အတျ္းလႊွာ
ေ္းေၾကွာ အွာ႐ိုေၾကွာ ေခခးရလ္အတ္
အဆလႊွာ
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
အေရျပွားတျ္ အလႊွာႏစ္လႊွာရ္လ္။ အျပျ္လႊွာႏျ့္္အတျ္းလႊွာတ္ျို ်စ္ၾက္လ္။
၂
အျပျ္လႊွာ္လ္ ပဝါးဖက္၍ဆဲလ္ေ္လဖျ္ ကွာကဖ္ွား္လ္။
၃
အတျ္းလႊွာတျ္ ပစၥလ္းမဖ းစိုရ္လ္။ (က) ဆပျ္
- ဆပျ္္လ္ ဆပျ္အးို ေဲမေက္လွာ္လ္။ အျပျ္လႊွာေရွာက္လဖျ္ ဆဲလ္မဖွားေ္္ွား္လ္။
(ခ) ေ္းေၾကွာ
- ဆဲလ္ကို ေ္းမဖွားေပးကမ္း္လ္။
(ဂ) အွာ႐ိုေၾကွာ
- အွာ႐ိုခစွားမ္အဂၤ ဝါမဖွားစွာရ္လ္။
(ဃ) ေခခးရလ္အတ္ - ေခခးေိုတ္ေပး္လ္။ (ျ) အဆအတ္
- အဆေိုတ္ေပး္လ္။
ေမးခန္း (၁) အေရျပွားကိုျခစ္မရမလဖျ္ မလ္္လ္တ္ျို ်စ္လွာႏိုျ္္နလ္း။ ေမးခန္း (၂) ဆပျ္စိုစတ္ေနရျချ္းမွာအဘယ္ေၾကွာျ့္္နလ္း။ ေမးခန္း (၃) အေရျပွားေဲရအရွာမဖွားကိုေ်ွာ္ျပပဝါ။
လူ႕ခႏၶွာကိုယ္ - ၅
၅။ ႏလိုး
ေ္းလႊတ္ေၾကွာမ ကး ေ္းျပန္ေၾကွာမ ကး အဆိုတ္ေ္းလႊတ္ေၾကွာ အဆိုတ္ေ္းျပန္ေၾကွာ လွာဘက္ေ္းဝျ္ခန္း ဘယ္ဘက္ေ္းဝျ္ခန္း လွာဘက္ေ္းလႊတ္ခန္း ဘယ္ဘက္ေ္းလႊတ္ခန္း
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
ႏလိုး္လ္ရျ္ဘတ္အလလ္တျ္ရ္လ္။
၂
ႏလိုးတျ္ အခန္း(၄)ခန္းရ္လ္။ ေ္းဝျ္ခန္း(၂)ခန္း ႏျ္ေ ့္ ္းလႊတခ ္ န္း(၂)ခန္းတ္ျို ်စ္၏။
၃
ႏလိုး၏လွာဘက္ျခမ္း္လ္ မ္န္္ရျ္းေ္ွာေ္းမဖွားရရွာေနရွာျ်စ္္လ္။
၄
ႏလိုး၏ဘယ္ဘက္ျခမ္း္လ္ ္န္္ရျ္းေ္ွာေ္းမဖွားရရွာေနရွာျ်စ္္လ္။
၅
မ္န္္ရျ္းေ္ွာေ္းမဖွားကေ ို ္းျပန္ေၾကွာမ ကးျ်ျ့္္လွာဘက္ေ္းဝျ္ခန္း္္ဝ ို ျ္္လ္။
၆
ေိုေ္းမဖွားကို အဆိုတ္ဆ္္အ ို ဆိုတေ ္ ္းလႊတေ ္ ၾကွာျ်ျ့္္လွာဘက္ေ္းလႊတ္ခန္းမလစ္ ေိုတလ ္ က ို ္္လ္။
၇
္န္္ရျ္းေ္ွာေ္းမဖွား္လ္ အဆိုတ္မအဆိုတေ ္ ္းျပန္ေၾကွာျ်ျ့္္ဘယ္ဘက္ေ္းဝျ္ခန္း ္္ျို ပန္လွာ္လ္။
၈
ေိုေ္းမဖွား္လ္ခႏၶွာကိုယအ ္ ႏ္္ို္ေ္းလႊတေ ္ ၾကွာမ ကးျ်ျ့္္ဘယ္ဘက္ေ္းလႊတ္က လစ္ေတ ို ္လက ို ္ ္ လ္။ ဤနလ္းျ်ျ့္္္္ရွာလလ္ေန္လ္။
ေမးခန္း (၁) ႏလိုးတျ္ ေ္းဝျ္ခန္းႏျ့္္ေ္းလႊတ္ခန္းအနက္မလ္္လ္ကပိုဖက္၍အွားေကွာျ္း ္နလ္း။ အဘယ္ေၾကွာျ့္္နလ္း။ ေမးခန္း (၂) ေ္းေၾကွာ၏လိုပ္ျန္းကိုေ်ွာ္ျပပဝါ။ ေမးခန္း (၃) ႏလိုး္လ္အျမန္လစ္ေနရ္လ္။ အဘယ္ေၾကွာျ့္္နလ္း။ ေမးခန္း (၄) ႏလိုးကိုမလ္္လ္ကကွာကယ္ေပးေွား္နလ္း။ ေမးခန္း (၅) ေ္း္လ္မလ္္လ္ျ်ျ့္္ ႏလိုးဆ္္ျို ပန္္နလ္း။ ေမးခန္း (၆) ႏလိုးကိုျပ လိုပ္ေွားေ္ွာႂကက္္ွားကိုေ်ွာ္ျပပဝါ။
လူ႕ခႏၶွာကိုယ္ - ၆
၆။ အဆိုတ္ ႏွာေခဝါျ္း လလ္ေခဖွာျ္း အ္အိုး ေလ ပန္
အဆိုတ္
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
အဆိုတ္္လ္အ္က္ရ ျချ္း၏အဓကအဂၤဝါျ်စ္္လ္။
၂
ႏလိုး၏ေဘးတစ္်က္တစ္ခဖပ္စတျ္ရ္လ္။
၃
အ္က္ရ လမ္းေၾကွာျ္းမွာ ႏွာေခဝါျ္းမစ္လ္။
၄
ကခႏ္ိုပ္တ္္ ို လ္ေလကရ ို လက ို ္ေ္ွာ္ႏွာေခဝါျ္းမ လလ္ေခဖွာျ္း္္ေ ို ရွာက္္ွား္လ္။
၅
လလ္ေခဖွာျ္းမ ေလ ပန္ဝျ္္ွား္လ္။
၆
ေိုမအဆိုတေ ္ ္ ဲ ္ို လမ္းခဲဝျ္္ွား္လ္။
၇
အဆိုတ္ေတ ဲ ျ္ ေ္းမမလိုအပ္ေ္ွာ ကွာီန္ဝေဗဒျ ို ေ ္ အွာက္ဆဝေဗဒ ို မ ္ ဖွားကို ရ လက ို ္ေ္ွာ ေအွာက္ဆဂဖျ္ႏျ့္္ လဲလိုက္ ္ လ္။
၈
ေိုအခဝါကွာီန္ဝေဗဒိုျ္ေအွာက္ဆိုဝေဗဒ္မဖွား္လ္ လွာလမ္းအတိုျး္ ျပန္ေက္္ွား္လ္။
ေမးခန္း (၁) ေလ့္ကဖျ့္္ခန္းလိုပ္ျချ္းျ်ျ့္္ ေ္းလလ္ပတ္မ္္လ္ ေ္းလလ္ပတ္ျချ္းကိုျမန္ေစ္လ္။ ေကွာျ္းကဖ း ရလဝေဗဒ္ကိုရျ္းျပပဝါ။ ေမးခန္း (၂) အ္က္ရ မဝျချ္းမွာအဘယ္ေၾကွာျ့္္နလ္း။ ေမးခန္း (၃) ႏွာေခဝါျ္းမဂိုတလ ္ ဖျ္ မလ္္လ္ျ်ျ့္္လလ္း အ္က္ရ ႏိုျ္ေ္း္နလ္း။ ေမးခန္း (၄) အ္က္ရ ္ျ္းလဖျ္ ရျ္ဘက္ကွားလွာျချ္းမွာ အဘယ္ေၾကွာျ့္္နလ္း။
လူ႕ခႏၶွာကိုယ္ - ၇
၇။ ေ္းလလ္ပတ္ျချ္း ်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
ေ္း္လ္ခႏၶွာကယ ို အ ္ ႏ္္္လ ို ိုအပ္ေ္ွာ အွာဂွာရမဖွားင္း၊ဓွာတ္ေျ႕မဖွားကိုပ္ေ ို ဆွာျ္ေပး္ပး မလိုအပ္ေ္ွာစန္္ပစ္ပစၥလ္းမဖွားကို ျပန္လလ္ ္ယ္ေဆွာျ္လွာေပးေ္ွာအရွာျ်စ္္လ္။
၂
ႏလိုး္္ခ ို ႏၶွာကိုယ္မ မေကွာျ္းေ္ွာအရွာမဖွားကို ေ္းျပန္ေၾကွာမ ကးျ်ျ့္္ ္ယ္လွာ္လ္။
၃
ႏလိုးမေိုေ္းမဖွား္လ္ အဆိုတေ ္ ္ ဲ ္ို အဆိုတ္ေ္းလႊတ္ျ်ျ့္္ ဝျ္္ွား္လ္။
၄
အဆိုတ္ေတ ဲ ျ္ ေ္း္လ္္န္္စျ္္ွား္လ္။ အဆိုတ္ေ္းျပန္ေၾကွာျ်ျ့္္ ႏလိုးေဲျပန္ဝျ္လွာ္လ္။
၅
ေိုမတစ္ဆျ့္္ခႏၶွာကယ ို ္အႏ္္္ို ေ္း္န္္မဖွားကို ေ္းလႊတ္ေၾကွာမ ကးျ်ျ့္္ ပို္ေဆွာျ္လက ို ္္လ္။
၆
ဤ္္ျို ်ျ့္္ေ္း္လ္ခႏၶွာကယ ို ္အႏ္လလ္ပတ္ေန၏။
၇
ေ္းဆဲလ(္ ၃)မဖ းရ္လ္။ (က) ေ္းနဥ (ခ) ေ္းျ် ဥ (ဂ) ေ္းမႊွာဥ
ေမးခန္း (၁) မလ္္လ့္္ေ္းဆဲလ္ ္ လ္ အနေရွာျ္ရ္နလ္း။ ေမးခန္း (၂) ေ္း၏လိုပ္ျန္းကိုေ်ွာ္ျပပဝါ။ ေမးခန္း (၃) ေ္း္လ္အဆိုတ္ ္ ္အ ို ဘယ္္ေၾကွာျ့္္္ွား္နလ္း။
လူ႕ခႏၶွာကိုယ္ - ၈
၈။ အစွာေခဖ်ဖက္ျချ္း ကခႏ္ိုပ္တ္္ ို လ္အစွားအစွာစွားရျချ္းမွာ၎မအွာဂွာရကလ ို ိုခဖျ္ေ္ွာေၾကွာျ့္္ျ်စ္္လ္။
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
အစွားအစွာကပ ို ဝါးစပ္ေဲ္ျ္းကွာ ္ွားျ်ျ့္္ ကတ္ဝဝါး ပဝါ္လ္။
၂
အစွာ္လ္ေကဖ္ွားကွာ လဖွာ္လ္
ပဝါးစပ္ အစွာေရရပန္
္ရ(တေတး)ျ်ျ့္္ အလိုးျ်စ္ေအွာျ္ ၃
လိုးလက ို ္္လ္
အ္လ္း
လဖွာကအစွာေရရပန္ေ္ ဲ ္အ ို စွာလိုးကို
အစွာအမ္
တန္းေလ့္္လက ို ္ပဝါေပ္လ္။ ၄
အစွာအမ္ေတ ဲ ျ္အစွာကိုအက္စစ္ရလ္ျ်ျ့္္
အူ ကး အူ္မ္
ေခဖ်ဖက္ေလ္လ္။ ၅
ေကဖ္ွားေ္ွာအစွာ္လ္အေ ူ ္ ဲ ္ဆ ို က္ဝျ္ ္ွား္လ္။
၆
ေိုအခဝါအူနရကအစွာကိုစိုတယ ္ ္ ူ လ္။
၇
အစိုတ္ႏိုျ္ေ္ွာ(မေကဖေ္းေ္ွာ)အစွာမဖွားကို မစျ္အျ်စ္ အျပျ္္္ေ ို ိုတလ ္ ို္လ္။
၈
ကခႏို္ပ္တ္စ ို ွားေ္ွာအစွားအစွာကို ပိုပဝါအတိုျ္းအိုပ္စိုခဲျခွားႏိုျ္္လ္။
၉
ပိုပဝါအတိုျ္း အစွာကိုမဖမဖတတ စွား္ိုးရေပမလ္။
ေမးခန္း (၁) အစွာအမ္၏လိုပ္ျန္းမွာအဘယ္နလ္း။ ေမးခန္း (၂) မလ္္လ့္္အစွားအစွာစွားလဖျ္ အ္ွားဓွာတ္ရရမလ္နလ္း။ ေမးခန္း (၃) လလ္ေခဖွာျ္းတျ္ရေ္ွာ လမ္းေပဝါက္ႏစ္မွာအဘယ္နလ္း။ ေမးခန္း (၄) အစွာမေခဖႏိုျ္လဖျ္မလ္္္ျို ်စ္မလ္နလ္း။
လူ႕ခႏၶွာကိုယ္ - ၉
၉။ ေကဖွာက္ကပ္ ကခႏ္ိုပ္တ္္ ို လ္တစ္ေန္လဖျ္ ေရ(၇)ခက္ခန္္ေ္ွာက္္ျ့္္္လ္။
ေကဖွာက္ကပ္ ေ္းျပန္ေၾကွာ ေ္းလႊတ္ေၾကွာ ဆးပို္ရပန္
ဆးအပ္ ဆးလႊတ္ရပန္
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
ေကဖွာက္ကပ္္လ္ ခႏၶွာကယ ို ္၏ေရပမွာ့္ကို ေန္းေပး္လ္။
၂
ေရကိုေ္းျ်ျ့္္္ယ္လွာကွာေကဖွာက္ကပ္ေဲ္္ဝ ို ျ္္လ္။
၃
ေကဖွာက္ကပ္မ ဆးပ္ရို ပန္ျ်ျ္ဆ ့္ းအပ္္္ဆ ို းမဖွားကိုပ္က ို ွာ စိုေဆွာျ္းေွား္လ္။
၄
ဆးမဖွားလွာလဖျ္ ဆးလႊတရ္ ပန္ျ်ျ့္္ အျပျ္္ို္ေိုတလ ္ က ို ္္လ္။
၅
ဤနလ္းျ်ျ့္္ ေရမဖွားလဖျ္ ေရကိုေလဖွာ့္ခဖ္လ္။
၆
ဆး္လ္ ေရႏျ့္္တျခွားအရွာျ်ျ့္္ျပ လိုပ္ေွား္လ္။
ေမးခန္း (၁) ေကဖွာက္ကပ္မရလဖျ္မလ္္္ျို ်စ္မလ္နလ္း။ ေမးခန္း (၂) ေကဖွာက္ကပ္ႏျ့္္ေ္းဆက္ႏယ္ေနပဝါ္လွား။ ေမးခန္း (၃) ေကဖွာက္ကပ္၏လိုပ္ျန္းကိုေ်ွာ္ျပပဝါ။ ေမးခန္း (၄) အဘယ္ေၾကွာျ့္္ေရမဖွားမဖွားေ္ွာက္္ျ့္္္နလ္း။
လူ္ခႏၶွာကိုယ္ - ၁ဝ
တတ္ေျမွာက္မစ ္ စ္ေဆးျချ္း(က) က
ေပးေွားပိုကိုအလႊနး္ တပ္ေပးပဝါ။ အေရွာျ္ျခယ္ပဝါ။
ခ
ကက္လပ္မဖွားတျ္မန္ကန္ေ္ွာအေျ်ကိုေ႐းဖက္၍ေျ်ဆိုပဝါ။ အပိုတစ္ခပ ို ဝါဝျ္္လ္။ ႏလိုး
ေကဖွာက္ကပ္
အစွာအမ္
အဆိုတ္
အူ
(က) ခႏၶွာကိုယအ ္ ႏ္္္ပ ို စၥလ္းမဖွားကိုပ္ေ ို ဆွာျ္ေပးေ္ွာအဂၤဝါ = _______________
ဂ
(ခ) ေရပမွာ့္ေန္းေပးေ္ွာအဂၤဝါ
= _______________
(ဂ) အွာဂွာရမဖွားကိုစတ ို ္ယူေပးေ္ွာအဂၤဝါ
= _______________
(ဃ) ေလ္န္္ႏျ့္္ေလလစ္လဲေပးေ္ွာအဂၤဝါ
= _______________
မွားလဖျ္(x)င္း၊မန္လဖျ္()ေရးပဝါ။ (က) လူ္ခႏၶွာကိုယတ ္ ျ္ အ႐ိုးစိုစိုေပဝါျ္း(၂၆ဝ)႐ိုးရ္လ္။
(______________)
(ခ) ႂကက္္ွား္လ္ခႏၶွာကယ ို ္ကိုေေွာျ္မတ္ေစ္လ္။
(______________)
(ဂ) အ႐ိုးႏစ္ခိုဆိုရွာကအ ို ႐တ္ဂိုေခခ္လ္။
(______________)
(ဃ) အစွာအမ္တျ္အက္စစ္ျ်ျ့္္အစွာကိုေခဖ်ဖက္္လ္။
(______________)
(ျ) ႏလိုးကိုစတ္ျ်ျ့္္ေန္းႏိုျ္ ္ လ္။
(______________)
အပျ္၏ခႏၶွာကိုယ္ - ၁၁
၁။ အ႐က္ ေမးခန္း (၁) အပျ္၏အစမ္းေ္ွာအပိုျ္းမွာမလ္္လ့္္အစတ္အပျ ို ္းျ်စ္္နလ္း။ ေမးခန္း (၂) အ႐က္တျ ို ္းအစမ္းေရွာျ္ရပဝါ္လွား။
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ
ေအွာက္ဆဂဖျ္
၁
အ႐က္္လ္မဖွားေ္ွာအွားျ်ျ့္္ စမ္း္လ္။
၂
အစမ္းေရွာျ္ရေ္ွာအပျ္္လ္ ကိုယတ ္ ျ္ ို
ကွာီန္ဝေဗဒိုျ္ေအွာက္ဆိုဝေဗဒ္
အစွာခဖက္လိုပႏ ္ ိုျ္ ္ လ္။ ၃
ေနေရွာျ္ျခလ္
ေနေရွာျ္ျခလ္စမ္းအျ္ျ်ျ့္္ အစမ္းေရွာျ္ အ႐က္မဖွား္လ္ ေလေဲမကွာီန္ဝေဗဒိုျ္ ေအွာက္ဆိုဝေဗဒ္ကိုစတ ို ္ယ္ူ ပးအျမစ္က
ေရ
ေျမေဲမေရကိုစိုတယ ္ ္ ူ လ္။ ၄
ေရ္လ္အ႐က္ေဲ္္ေ ို ရွာက္လဖျ္ အရွာအွားလိုးေပဝါျ္း္ွား္လ္။
၅
္ၾကွားဓွာတ္ရရ္ပး ေလေဲ္္ို ေအွာက္ဆဂဖျ္ကေ ို တ ို ္လက ို ္ ္ လ္။
၆
ဤနလ္းကအ ို လျ္းမအစွာစိုျချ္းနလ္းဂိုေခခ္လ္။
ရက္ေၾကွာ ႐က္ျပွား ႐က္လႇွာ
ေမးခန္း (၁) အ႐က္္လ္အဘယ္ေၾကွာျ့္္အေရး ကးရ္နလ္း။ ေမးခန္း (၂) အ႐က္၏မလ္္လ့္္အစတ္အပျ ို ္းတျ္ အစွာခဖက္္နလ္း။ ေမးခန္း (၃) ္တတဝဝါ္လ္ကိုယတ ္ ျ္ ို အစွာမခဖက္ႏိုျ္ျချ္းအေၾကွာျ္းမွာအဘယ္နလ္း။ ေမးခန္း (၄) တခဖ ႕ေ္ွာအပျ္္လ္ကိုယတ ္ ိုျ္အစွာမခဖက္ႏိုျ္ပဝါ။ အဘယ္ေၾကွာျ့္္နလ္း။
အပျ္၏ခႏၶွာကိုယ္ - ၁၂
၂။ အျမစ္ အပျ္၏ေျမေအွာက္ေရ ဲ အစတ္အပိုျ္းမွာအျမစ္ျ်စ္္လ္။
အျမစ္မႊွာ ေရေ္ွာက္ျမစ္
မူျခွားျမစ္
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
အျမစ္(၃)မဖ းရ္လ္။ (က) ေရေ္ွာက္ျမစ္ (ခ) အျမစ္မႊွာ (ဂ) မူျခွားျမစ္
၂
အျမစ္္လ္ အပျ္ကိုေျမေဲတျ္ကိုပ္တယ္ေပး္လ္။
၃
အျမစ္္လ္ ေျမေဲမေရကိုစိုတယ ္ ူေပး္လ္။
၄
တခဖ ႕ေ္ွာအျမစ္မွာ အစွာက္ ို ိုေလွာျ္္လ္။ ဥပမွာ။
၅
အျမစ္တိုျ္း္လ္စမ္းေလ့္မရပဝါ။ အျ် ေရွာျ္ရ္လ္။
ေမးခန္း (၁) အျမစ္္လ္ေျမေဲမမလ္္လ္ကိုစိုတယ ္ ူေပး္နလ္း။ ေမးခန္း (၂) အျမစ္္လ္အဘယ္ေၾကွာျ့္္အစမ္းေရွာျ္မရရ္နလ္း။ ေမးခန္း (၃) အျမစ္(၃)မဖ းကိုမလ္္္ခ ို ဲျခွားႏိုျ္္နလ္း။
။ မိုန္လွာဥ
အပျ္၏ခႏၶွာကိုယ္ - ၁၃
၃။ ပျ္စလ္
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
ပျ္စလ္(၃)မဖ းရ္လ္။ (က) ္စ္ပျ္စလ္ (ခ) ပျ္စလ္ေပဖွာ့္ (ဂ) ေျမေအွာက္ပျ္စလ္
၂
ပျ္စလ္္လ္ အျမစ္စိုတ္ယူေ္ွာေရကို အရက္္္ပ ို ို္ေပး္လ္။
၃
ပျ္စလ္္လ္ အ႐က္မ္ၾကွားဓွာတ္ကို တျခွားအစတ္အပိုျ္း္္ပ ို ို္ေပး္လ္။
၄
ပျ္စလ္ေတ ဲ ျ္ေရ္ယ္ေ္ွာေရေၾကွာႏျ့္္အစွာ္ယ္ေ္ွာအစွာေၾကွာမဖွားစွာရ္လ္။
ေမးခန္း (၁) ပျ္စလ္၏လိုပ္ျန္းကိုေ်ွာ္ျပပဝါ။ ေမးခန္း (၂) ပျ္စလ္(၃)မဖ းကိုချဲ ခွားေ်ွာ္ျပပဝါ။ ေမးခန္း (၃) ေရေၾကွာႏျ့္္အစွာေၾကွာတ္၏ ို မတူလပိုကိုပိုႏျ့္္တကေျ်ဆိုပဝါ။
အပျ္၏ခႏၶွာကိုယ္ - ၁၄
၄။ ပန္းပျ့္္ ေမးခန္း (၁) ္ျ္ေတ႕်ူးေ္ွာပန္းပျ့္္မဖွားကေ ို ်ွာ္ျပပဝါ။ ပန္းပျ့္္္လ္အပျ္၏မဖ းပွားျချ္းအဂၤဝါျ်စ္္လ္။
ပျ့္္ခဖပ္ မအဂၤဝါ (ကွာပယ္လ္) ်ိုအဂၤဝါ (စေတမန္) ပျ့္္်တ္ ပျ့္္ခ ပျ့္္လႇွာ
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
ပန္းပျ့္္္လ္ဆေ ဲ ဆွာျ္မ္ရ္လ္။ လပ္လ္။
၂
ပန္းပျ့္္တျ္ ရန္ရ္လ္။ တခဖ ႕္လ္ရန္ေကွာျ္း္လ္။ တခဖ ႕္လ္ရန္ဆိုး္လ္။
၃
ပန္းပျ့္္တျ္မဖ းပွားအဂၤဝါမဖွားရ္လ္။ (က) အမပျ္ - အမအဂၤဝါ္ွာပဝါဝျ္္လ္။ (ခ) အ်ိုပျ္ - အ်ိုအဂၤဝါ္ွာပဝါဝျ္္လ္။ (ဂ) ဝေဗဒလျ္ပျ္ - အဂၤဝါႏစ္မဖ းလိုးရ္လ္။
၄
အ်ိုမဝတ္မန ္ မ ္ ဖွား္လ္အမအဂၤဝါဝျ္္ွား္ပးလဖျ္ ္ေႏၶေအွာျ္ေ္ွာ္အေစ့္ရရ္လ္။
ေမးခန္း (၁) ပန္းပျ့္္္လ္အဘယ္ေၾကွာျ့္္ဆေ ဲ ဆွာျ္မ္ရရ္နလ္း။ ေမးခန္း (၂) ရန္ေကွာျ္းေ္ွာပန္းပျ့္္မဖွားကေ ို ်ွာ္ျပပဝါ။ ေမးခန္း (၃) အပျ္ကိုအ်ိုင္း၊အမခဲျခွားပိုကိုပိုႏျ့္္တကရျ္းျပပဝါ။
အပျ္၏ခႏၶွာကိုယ္ - ၁၅
၅။ အ္း ်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ အ္းကိုအမဖ းအစွားခဲျခွားမလ္။ ၁
အေစ့္အလက ို ္ချဲ ခွားလဖျ္(၂)မဖ းရ္လ္။ (က) အေစ့္တစ္လိုးပဝါေ္ွာအ္း - ္ရက္္း (ခ)
အေစ့္မဖွားစွာပဝါေ္ွာအ္း - ပန္း္း
အ္းခ အ္ွား အေစ့္ခ အေစ့္
၂
ပန္းပျ့္္အလက ို ္ချဲ ခွားလဖျ္(၃)မဖ းရ္လ္။ (က) ပန္းတစ္ပျ့္္အ္းတစ္္း - ္ရက္္း (ခ)
ပန္းတစ္ပျ့္္အ္းမဖွားစွာ - စပဖစ္္း
(ဂ)
ပန္းမဖွားစွာအ္းတစ္္း - ပႏၷဲ္း
ပျ့္္လႇွာ အ္းျယ္
၃
အ္း္လ္ပန္းပျ့္္မျ်စ္ေပခလွာ၏။
၄
ပန္းပျ့္္ေတ ဲ ျ္္ေႏၶေအွာျ္ေ္ွာ္ မအဂၤဝါမွာအ္းျ်စ္္ွား္လ္။
၅
အ္းေဲတျ္အေစ့္က္ ို ယ္ေဆွာျ္ ေွား္လ္။
ေမးခန္း (၁) အ္းျ်စ္ေပခပိုကိုပိုႏျ့္္တကရျ္းျပပဝါ။ ေမးခန္း (၂) ပန္း္းကိုပန္းပျ့္္အလက ို ္ချဲ ခွားလဖျ္မလ္္လ့္္အိုပ္စိုတျ္ပဝါဝျ္မလ္နလ္း။ ေမးခန္း (၃) ္ျ္္ေ္ွာအ္းမဖွားကို အေစ့္အလက ို ္အိုပ္စိုခဲျခွားပဝါ။ ေမးခန္း (၄) ္ျ္္ေ္ွာအ္းမဖွားကို ပန္းပျ့္္အလိုကအ ္ ိုပ္စိုချဲ ခွားပဝါ။
အပျ္၏ခႏၶွာကိုယ္ - ၁၆
၆။ အေစ့္ ေမးခန္း (၁) အေစ့္္လ္မလ္္္ျို ်စ္ေပခလွာ္နလ္း။ ပန္းပျ့္္္ေႏၶေအွာျ္္လ္ ပျ့္္်တ္င္း၊ပျ့္္ခဖပ္င္း၊်ိုအဂၤဝါမဖွားေႂက ္ွား္လ္။ မအဂၤဝါအ္းျ်စ္လွာ ္လ္။
အ္းမွာအေစ့္ပဝါ္လ္။
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
အေစ့္္လ္ပန္းပျ့္္ေဲတျ္ အေစ့္ေလွာျ္းအျ်စ္ရ္လ္။ အ္းျ်စ္္ွားေ္ွာအခဝါ အေစ့္ ျ်စ္ေပခလွာ္လ္။
၂
အေစ့္တျ္ အျပျ္ကအေစ့္ခရ္လ္။ အေဲတျ္္ေႏၶ္ွား(အပျ္္စ္ျ်စ္မလ့္္အရွာ) ရပဝါ္လ္။
၃
အေစ့္ကိုေျမေဲေလ့္္င္း၊ေရေလွာျ္းင္း၊ေနေရွာျ္ျခလ္ရလဖျ္အပျ္္စ္ေပဝါက္ႏိုျ္္လ္။
အေစ့္ခ ္ေႏၶ္ွား
အေစ့္႐က္
ေမးခန္း (၁) အေစ့္အေလႇွာျ့္္ေက္ပိုအဆျ့္္ဆျ့္္ကိုပိုႏျ့္္တကေျ်ဆိုပဝါ။ ေမးခန္း (၂) အေစ့္၏မလ္္လ့္္အပိုျ္းက အပျ္အ္စ္္္ေ ို ျပွာျ္းလဲမလ္နလ္း။ ေမးခန္း (၃) ပဲ ကးေစ့္တျ္ အေစ့္႐က္မလ္မဖပဝါ္နလ္း။
အပျ္၏ခႏၶွာကိုယ္ - ၁၇
တတ္ေျမွာက္မစ ္ စ္ေဆးျချ္း(ခ) က
ေပးေွားေ္ွာပိုကိုအလႊန္းတပ္ေပးပဝါ။ အေရွာျ္ျခယ္ပဝါ။
ခ
ေပးေွားေ္ွာပိုကိုအလႊန္းတပ္ေပးပဝါ။
ဂ
တျခွားအစတ္အပိုျ္းႏျ့္္မတူလေ္ွာအစတ္အပိုျ္းကိုဝိုျး္ ပဝါ။ အေၾကွာျ္းျပခဖက္ေပးပဝါ။ အ္း
ဃ
ပျ္စလ္
ပန္းပျ့္္
အေစ့္
အ႐က္
မ္ပျ္္လ္အစမ္းေရွာျ္မရပဝါ။ ကိုယတ ္ ိုျ္ခဖက္ႏိုျ္ပဝါ္လွား။ အဘယ္ေၾကွာျ့္္နလ္း။ _______________________________________________________________
ျ
တခဖ ႕အပျ္မဖွား္လ္ပျ္စလ္ကိုေျမေအွာက္တျ္ေတ႕ရ္လ္။ ၎၏ေကွာျ္းခဖက္မွာ မလ္္လ္ျ်စ္္နလ္း။ _______________________________________________________________
ဆဲလ္ႏျ့္္အ့္ိုဏဝေီဝေဗဒ - ၁၈
၁။ ဆဲလ္၏တလ္ေဆွာက္ပို ဆဲလ္နရ ဆဲလ္အေျမႇးပဝါး ႏဖ ကလးယပ္စ္ ကလို႐ိုပလပ္စ္
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
ဆဲလ္ ္ လ္္က္ရ၏အေ္းဆိုးအစတ္အပျ ို ္းျ်စ္္လ္။
၂
ဆဲလက ္ ိုအဓကအွားျ်ျ့္္အပျ္ဆဲလ္ႏျ့္္္တတဝဝါဆဲလဂ ္ ူဖက္၍ခဲျခွားႏိုျ္္လ္။
၃
အပျ္ဆဲလတ ္ ျ္ ဆဲလအ ္ ေျမႇးပဝါးပဝါဝျ္္ပး ္တတဝဝါဆလ ဲ ္တျ္ မပဝါဝျ္ပဝါ။
၄
အပျ္ဆဲလတ ္ ျ္ အစမ္းေရွာျ္ျခယ္ပစၥလ္းကလ႐ ို ် ို းလ္ပဝါေ္ွာ ကလ႐ ို ပ ို လပ္စပ ္ ဝါဝျ္္လ္။
၅
အပျ္ဆဲလ၏ ္ အလယ္တျ္ ေရအပ္ပဝါဝျ္္လ္။
၆
ခႏၶွာကိုယတ ္ ျ္ဆလ ဲ ္ ္ လ္ပို့္္ဏွာန္မဖွားစွာျ်ျ့္္ရ္လ္။
၇
ဆဲလက ္ ္ ို ွာမန္မဖက္လိုးျ်ျ့္္မျမျ္ႏိုျ္ပဝါ။ အ့္ိုၾကလ့္္မန္ေျပွာျ္း ျ်ျ့္္္ွာျမျ္ႏိုျ္္ပး ဆူဝေဗဒန္(၃) ေဆးဆးို ေလ့္ရ္လ္။
ေမးခန္း (၁) အပျ္ဆဲလ္ႏျ့္္္တတဝဝါဆလ ဲ ္မဖွားကိုႏ္ျ္းယဥ္ပဝါ။ ေမးခန္း (၂) ဆဲလတ ္ စ္လိုးႏဖ းကလးယပ္စ္မလ္မဖပဝါႏိုျ္္နလ္း။ ေမးခန္း (၃) အပျ္ဆဲလ္၏ဆဲလ္နရပဝါျချ္းအေၾကွာျ္းကို္ျ္္ပဝါ္လွား။
ဆဲလ္ႏျ့္္အ့္ိုဏဝေီဝေဗဒ - ၁၉
၂။ အ့္ိုၾကလ့္္မန္ေျပွာျ္း ဆဲလ္ ္ လ္အလန္ေ္းျယ္္လ္။ ္ွာမန္မဖက္လိုးျ်ျ့္္မျမျ္ႏိုျ္ပဝါ။ မဖက္လိုး မဖက္လိုးရပန္
စလိုက္်န္ျပွား မန္ဘလူးေိုး မန္ဘလူးရပန္
စျ္ အလျ္းေန္းစက္ ပန္းကန္ျပွား
ေၾကးမို
(ပ ေဝေဗဒစ္ရ္)
မန္ဘလူးမဖွား အလျ္းမအ့္ိုၾကလ့္္မန္ေျပွာျ္း
အ့္ိုို္က္ရမဖွားကဤ ို ကရယွာ္ိုးဖက္၍ေလ့္လွာရ္လ္။
(ခဖဲ႕မန္မဖွား)
ဆဲလ္ႏျ့္္အ့္ိုဏဝေီဝေဗဒ - ၂ဝ
၃။ အ့္ို္က္ရမဖွား ်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
ဘက္တးရးယွား - ဆဲလ္အစစ္မဂိုတဘ ္ ဆ ဲ လ ဲ ေ ္ ယွာျ္တစ္လိုးျ်ျ့္္်ဲ႕စလ္းေွား၏။ - ပို့္္ဏွာန္အမဖ းမဖ းရ္လ္။
၂
- ေကွာျ္းကဖ း
- အစွားအစွာတျ္အ္ိုးျပ ္လ္ (ဝေဗဒန္ခဖဥ္)
- ဆိုးကဖ း
- အစွားအစွာကိုပိုပ္ ္ းို ေစ္လ္
- ္ွာဓက။
။ တိုတ္ေခဖွာျ္းပို(ဘစလ)
ေရလႇ (အယ္လေ ္ ဂဖး) - ဆဲလ္တစ္လိုးျ်ျ့္္ျပ လိုပ္ေွားေလ့္ရ္လ္။ - အစမ္းေရွာျ္ရေလ့္ရ္လ္။ - ပို့္္ဏွာန္အမဖ းမဖ းရ္လ္။ - ေဆးဘက္ဝျ္ေရလမ ႇ ဖွားစွာရ္လ္။ - ္ွာဓက။
၃
။ ယူဂလနွာ
ပ႐တ ို ဏ ို းို ဝမ္း - ဆဲလ္တစ္လိုးျ်ျ့္္ျပ လိုပ္ေွားေလ့္ရ္လ္။ - ္တတဝဝါ၏အေလ့္အေအတိုျ္းေနေိုျ္္လ္။ - အစမ္းေရွာျ္ရေလ့္မရပဝါ။ - ္ွာဓက။
၄
။ အမးဘွား
မပ ္ ျ္ (်န္ဂျ ို း္ ) - ဆဲလ္တစ္လိုး(္ို္)ဆဲလ္မဖွားစွာျ်ျ့္္ျပ လိုပ္ေွား္လ္။ - အစမ္းေရွာျ္မရပဝါ။ - အပျ္လလ ို ို္က္ရျ်စ္္လ္။ - ေ္္ွားေ္ွာ္က္ရေပခတျ္ေနေိုျ္ ္ လ္။ - ္ွာဓက။
။ တေစးမ္ (ရစ္)
ေမးခန္း (၁) အ့္ို္က္ရတစ္အိုပ္စိုစအတက္ ္ွာဓက(၂)ခိုေပ္ရွာေပးပဝါ။
ဆဲလ္ႏျ့္္အ့္ိုဏဝေီဝေဗဒ - ၂၁
၄။ တစ္႐ း တူလေ္ွာဆဲလ္မဖွားစွာစိုေဝးလက ို လ ္ ဖျ္ တစ္႐ းျ်စ္ေပခလွာ္လ္။
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
ဆဲလတ ္ စ္လိုးခဖျ္းတျ္ ္ူ္ကယ ို ္ပိုျ္လိုပ္ျန္းရ္လ္။ (က) ေ္းနဥ - ေအွာက္ဆဂဖျ္ႏျ့္္ေပဝါျ္းစပ္္ပးေ္းတျ္္ယ္္ွား္လ္
(ခ)
အွာ႐ိုဆလ ဲ ္ - အွာ႐ိုခစွားမ္ကို္္လ္
၂
တစ္ခဖ ႕ဆဲလ္တျ္ ႏဖ းကလးရပ္စ္မရပဝါ။ ္ွာဓက။
။ ေ္းနဥ
၃
ဆဲလ၏ ္ တလ္ေဆွာက္ပိုကိုေလ့္လွာရွာတျ္ ၾကက္္န္ျ် အျပျ္ခကို ဆူဝေဗဒန္(၃)ဆးို ဖက္၍ ေလ့္လွာျချ္းျ်ျ့္္ ႏဖ းကလးရပ္စ္င္း၊ဆဲလ္ရလ္ႏျ့္္ဆဲလ္နရတ္က ို ိုေတ႕ရ္လ္။
၄
တစ္႐ းမဖွားစွာစိုေဝးလက ို ္ေ္ွာအခဝါခႏၶွာကယ ို ္၏အဂၤဝါမဖွားျ်စ္ေပခလွာ္လ္။
ေမးခန္း (၁) ေ္း္လ္တစ္႐ းဂိုတ္ပဝါ္လွား။ ေမးခန္း (၂) ၾကက္္န္ခဆဲလတ ္ ျ္ ေတ႕ရေ္ွာအစတ္အပိုျ္းမဖွားကိုေ်ွာ္ျပပဝါ။ ေမးခန္း (၃) ေပးေွားေ္ွာတစ္႐ းတျ္ပဝါဝျ္ေ္ွာဆဲလ္မဖွားကိုေ်ွာ္ျပပဝါ။ (က) အ႐ိုး (ခ)
ေ္း
(ဂ)
အျမစ္ေမႊး
ဆဲလ္ႏျ့္္အ့္ိုဏဝေီဝေဗဒ - ၂၂
တတ္ေျမွာက္မစ ္ စ္ေဆးျချ္း(ဂ) က
အပျ္ဆဲလ္ပိုကဆ ို ျဲ ပပဝါ။
ခ
ေအွာက္ပဝါတ္က ို ိုမွားလဖျ္()င္း၊မန္လဖျ္()ေရးပဝါ။
ဂ
(က) အပျ္ဆဲလတ ္ ျ္ဆဲလ္ေရခက္ပဝါရ္လ္။
(_____________)
(ခ)
္တတဝဝါဆဲလတ ္ ျ္ဆလ ဲ ္နရပဝါရ္လ္။
(_____________)
(ဂ)
အပျ္ဆဲလ္ ္ လ္ပိုဖက္၍မွာေၾကွာ္လ္။
(_____________)
(ဃ) တစ္႐ းဆ္ ို လ္မွာဆဲလ္မဖွားေပဝါျ္းစိုေွားျချ္းျ်စ္္လ္။
(_____________)
(ျ)
(_____________)
ေ္း္လ္ဆလ ဲ ္ျ်စ္္လ္။
ေပးေွားေ္ွာပို္လ္ ေ္းကိုအ့္ိုၾကလ့္္မန္ေျပွာျ္းေအွာက္တျ္ ၾကလ့္္လဖျ္ျမျ္ရေ္ွာ ပိုျ်စ္္လ္။
(က) ေ္းဆဲလ္ဘယ္ႏမဖ းေတ႕ရ္နလ္း။ ___________________________________________________________ (ခ)
ေ္းနဥ၏လိုပ္ျန္းကေ ို ်ွာ္ျပပဝါ။ ___________________________________________________________
ဃ
္ျ္ႏစ္္က္ေ္ွာပ႐တ ို ိုဏိုးဝမ္းအေၾကွာျ္းကပ ို ိုႏျ့္္တကရျ္းျပပဝါ။
္က္ရႏျ့္္ပတ္ဝန္းကဖျ္ - ၂၃
၁။ ေဂဂစနစ္ ္က္ရမဖွား္လ္ပတ္ဝန္းကဖျ္တျ္ေနေိုျ္ၾက္လ္။
ျမျ္းကဖွား (္က္ရ)
ျမျ္းကဖွားအိုပ္စို (အိုပ္စ)ို
္တတဝဝါအစိုအေဝး (ေကွာ္ျမ နတ)
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
္က္ရတ္္ ို လ္္က္မ့္ပ ဲ တ္ဝန္းကဖျ္တျ္ေနေိုျ္ၾက္လ္။
၂
မဖ းတူေ္ွာ္က္ရတ္အ ို တူတကေနေိုျလ ္ ဖျ္အပ ို စ ္ (ို မဖ းစို)်ဲ္စလ္းလိုက္ ္ လ္။
၃
မဖ းမတူေ္ွာမဖ းစိုမဖွားအတူတကေနေိုျလ ္ ဖျ္ေကွာ္ျမ နတျ်စ္ေပခလွာ္လ္။
၄
္က္ရႏျ့္္္က္မဲ့္အတူတကေနေိုျ္လဖျ္ ေဂဂစနစ္ျ်စ္ေပခလွာ္လ္။
၅
ေဂဂစနစ္ေတ ဲ ျ္ ္က္ရင္း၊ ္က္ရအခဖျ္းခဖျ္းင္း၊ ္က္မဲ့္ႏျ့္္အတူ္ျ့္္တျ့္္ေအွာျ္ေန ေိုျ္ၾကရေပမလ္။
ေမးခန္း (၁) ေဂဂစနစ္တျ္္က္ရက္က္မ့္က ဲ ိုလႊမး္ မိုးတွာလွား။ ္က္မက ့္ဲ လႊမ္းမးို တွာလွား။ ေမးခန္း (၂) ျခေ္ၤ့္မစဖက္၍ေဂဂစနစ္်ဲ႕စလ္းပိုကိုပိုျ်ျ့္္ဆျဲ ပပဝါ။
္က္ရႏျ့္္ပတ္ဝန္းကဖျ္ - ၂၄
၂။ အစွာစမ္းအျ္ ္က္ရတိုျး္ အ္က္ရျ္္န္ႏိုျ္ရန္စမ္းအျ္လိုအပ္္လ္။
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
အပျ္္လ္ေန၏စမ္းအျ္ျ်ျ့္္ကိုယတ ္ ိုျ္အစွာခဖက္လိုပ္ ္ လ္။ ၎တ္က ို ေ ို တ ို လ ္ ပ ို ္ ္ ဂ ူ ိုေခခ္လ္။
၂
္တတဝဝါတ္္ ို လ္ကိုယတ ္ ိုျ္အစွာမခဖက္ႏိုျ္ပဝါ။ ေို္ေၾကွာျ့္္အပျ္(္)္ို တျခွား္တတဝဝါကို စွားျချ္းျ်ျ့္္စမ္းအျ္ကရ ို ရ္လ္။ ၎တ္က ို စ ို ွား္ိုး္ူဂိုေခခ္လ္။
၃
အ္းအ႐က္ကိုစွား္ိုးေ္ွာ္တတဝဝါကို အ႐က္စွား္တတဝဝါဂိုေခခ္လ္။ ၎တ္္ ို လ္စမ္းအျ္ကိုအပျ္မတက ို ္႐က ို ္ရရ္လ္။ ္ွာဓက။
၄
။ ယိုန္
အ္ွားကိုစွား္ိုးေ္ွာ္တတဝဝါကိုအ္ွားစွား္တတဝဝါဂိုေခခ္လ္။ ၎တ္္ ို လ္စမ္းအျ္ကိုတစ္ဆျ့္္လက္ခရရ္လ္။ ္ွာဓက။
၅
အ္းေရွာအ္ွားပဝါစွား္ိုးလဖျ္ အစိုစွား္တတဝဝါဂိုေခခ္လ္။ ္ွာဓက။
၆
။ ကဖွား ။ လူင္း၊ဝက္ဝ
ပိုးေကွာျ္ကိုစွား္ိုးေ္ွာ္တတဝဝါ္လ္အ္ွားစွားစွာရျ္းဝျ္ေ္ွာ္လလ္း အ္ွားစွားျချ္း ကဲ့္္္အ ို ွာဂွာရမဖွားစွာမရပဝါ။ ၎တ္က ို ို ပိုးစွား္တတဝဝါဂိုေခခ္လ္။ ္ွာဓက။
။ ျက္
၇
္က္ရ၎တ္၏ ို အစွာကို ပတ္ဝန္းကဖျ္မရရ္လ္။
၈
ေ္ေ ို ၾကွာျ့္္အပျ္္လ္္က္ရတိုျး္ ၏အစွာအရျ္းျမစ္ျ်စ္္လ္။
၉
အစွာစမ္းအျ္အွားလက္ဆျ့္္ကမ္းျချ္းကိုပိုတျ္ အစွာကျ္းဆက္ျ်ျ့္္ျပႏိုျ္္လ္။
ေမးခန္း (၁) ပိုကိုၾကလ့္္ဖက္၍၎အတိုျး္ အစွာကျ္းဆက္တစ္ခေ ို ပ္မဆ္ ဲ ွားပဝါ။ ေမးခန္း (၂) အစွာကျ္းဆက္မျမွား္လ္ မလ္္လ္ကိုေ်ွာ္ျပ္နလ္း။ ေမးခန္း (၃) အစွာကျ္းဆက္မ အ္ွားစွား္တတဝဝါမဖွားကိုေ်ွာ္ျပပဝါ။
္က္ရႏျ့္္ပတ္ဝန္းကဖျ္ - ၂၅
၃။ အစွာကန္ရက္ ်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
အစွာစမ္းအျ္ကို ္က္ရမ္က္ရလက္ဆျ့္္ကမ္းျချ္းကို အစွာကျ္းဆက္ျ်ျ့္္ျပႏိုျ္္လ္။
၂
္္ေ ို ္ွာ္အစွာကျ္းဆက္္လ္ စမ္းအျ္ကတ ို စ္ေျ်ွာျ့္္တလ္းရယူေ္ွာစနစ္က္ ို ွာျပ္လ္။
၃
ပတ္ဝန္းကဖျ္တျ္္က္ရမဖွားစွာရ္ပးအပျ္ကိုစွား္ိုးေ္ွာ္တတဝဝါမဖွားစွာရ္လ္။ ေိုအခဝါ အစွာကန္ရက္ကိုအ္ိုး္ပးျပ္ႏိုျ္္လ္။
၄
အစွာကန္ရက္္လ္ အစွာကျ္းဆက္ေက္ပိုမို႐္ပ္ေေး္လ္။
၅
ပိုတျ္ ္န္းျက္္လ္ႂကက္င္း၊ႏေကွာျ္င္း၊ေရမင္း၊ယန ို ္ႏျ့္္ပိုတ္္ျ္လ တ္က ို စ ို ွား္ိုး္လ္။
၆
ႂကက္္ွာမရေတွာ့္လဖျ္ ၎ႏျ့္္ဆက္္ယ္ေနေ္ွာ တျခွား္တတဝဝါမဖွား၏ အေျခအေနကို လလ္းဤကန္ရက္ျ်ျ့္္ ေလ့္လွာႏိုျ္္လ္။
ေမးခန္း (၁) အစွာကန္ရက္ကအ ို ္ိုးျပ ျချ္းျ်ျ့္္မလ္္လ္တ္က ို ိုေလ့္လွာႏိုျ္္နလ္း။ ေမးခန္း (၂) ပိုတျ္ ယိုန္္ွာမရေတွာ့္လဖျ္ မလ္္္ေ ို ္ွာျပ
နွာမဖွားျ်စ္လွာႏို္ျ္္နလ္း။
ေမးခန္း (၃) စွာမဖက္ႏွာ(၂၄)ကအစွာကျ္းဆက္ကအ ို စွာကန္ရက္ျ်စ္ေအွာျ္ဆ္ ဲ ွားပဝါ။
္က္ရႏျ့္္ပတ္ဝန္းကဖျ္ - ၂၆
၄။ လိုကေ ္ လဖွာစွာေနေိုျ္ျချ္း ္က္ရတို္္လ္ပတ္ဝန္းကဖျ္တျ္ ဂ႐ိုတစိုကေ ္ နေိုျ္ရမလ္ျ်စ္္လ္။
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
္က္ရတိုျး္ တျ္ေူးျခွားေ္ွာ အဂၤဝါ(္)္ို အျပ အမူမဖွားရၾက္ပး ၎တ္ျို ်ျ့္္ပတ္ဝန္းကဖျ္တျ္ ဆေလဖွာ္ေအွာျ္ေနေျ ို ္ၾက္လ္။
ေမးခန္း (၁) လပ္ျပွာ္လ္အႏတရွာယ္မမလ္္္က ို ွာကယ္ၾက္နလ္း။ ေမခန္း (၂) ေပးေွားေ္ွာ္က္ရတ္၏ ို ဆေလဖွာ္ေအွာျ္ေနေိုျ္ပိုကိုရျ္းျပပဝါ။ ပဖွား
ကဖွား
ျက္
်ွား
ႏျ္းဆ
ကခဲ
္က္ရႏျ့္္ပတ္ဝန္းကဖျ္ - ၂၇
၅။ ပတ္ဝန္းကဖျ္မ္န္္ရျ္းျချ္း ကခႏို္ပ္တ္္ ို လ္ပတ္ဝန္းကဖျ္တျ္ေနေိုျဖက္၍ ္ ေပ ို တ္ဝန္းကဖျ္ေပခေကွာျ္းကဖ းင္း၊ဆးို ကဖ း္က္ေရွာက္ ပဝါ္လ္။
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
ေရေိုမ္န္္ရျ္းျချ္းအေၾကွာျ္းအရျ္းမဖွားမွာ (က) ေရေဲအမ္က္ပစ္ျချ္း
၂
(ခ)
ေရေဲဓွာတိုပစၥလ္းမဖွားစန္္ပစ္ျချ္း
(ဂ)
စက္႐ိုင္း၊အလိုပ္႐ိုမစန္္ပစ္ပစၥလ္းမဖွားေရတျ္ေမဖွာပဝါ္ွားျချ္း
ေလေိုမ္န္္ရျ္းျချ္းအေၾကွာျ္းအရျ္းမဖွားမွာ (က) ကွားင္း၊စက္စ္လ္တ္မ ို ေက္ေ္ွာဓွာတ္ေျ႕မဖွား (ခ)
၃
ပိုး္တ္ေဆးင္း၊ေရေမႊးအလန္အကခ္ိုးျချ္း
ေျမေိုမ္န္္ရျ္းျချ္းအေၾကွာျ္းအရျ္းမဖွားမွာ (က) ပိုး္တ္ေဆး်ဖန္းလန္းျချ္း (ခ)
ေျမ ကးေဲအမ္က္ပစ္ျချ္း
၄
ပတ္ဝန္းကဖျ္မ္န္္ရျ္းလဖျ္ ္က္ရမဖွားေပခအႏတရွာယ္မဖွားစွာကဖေရွာက္ႏိုျ္္လ္။
၅
္ဘွာဝေဘးဝေဗဒ့္္မဖွားအ ကမ္မဖွားစွာျ်စ္ေပခလွာႏိုျ္္လ္။
ေမးခန္း (၁) ပတ္ဝန္းကဖျ္ေရေိုကမ ို လ္္္ေ ို န္း္မ္းႏို္ျ္ ္ နလ္း။ ေမးခန္း (၂) ေရေိုမ္န္္ရျ္းျချ္းေၾကွာျ့္္ျ်စ္လွာႏိုျ္ေ္ွာေနွာက္ဆက္တျဲ ပ ေ်ွာ္ျပပဝါ။ ေမးခန္း (၃) ္စ္ပျ္မရျချ္းႏျ့္္ရျချ္းကိုႏ္ျ္းယဥ္ေ်ွာ္ျပပဝါ။
နွာမဖွားကို
္က္ရႏျ့္္ပတ္ဝန္းကဖျ္- ၂၈
တတ္ေျမွာက္မစ ္ စ္ေဆးျချ္း(ဃ) က
ေပးေွားေ္ွာအစွာကျ္းဆက္ကိုၾကလ့္္ဖက္၍ေမးခန္းမဖွားကိုေျ်ဆိုပဝါ။
(က) ေိုတလ ္ ိုပ္္က ူ ေ ို ်ွာ္ျပပဝါ။ ___________________________________________________________ (ခ)
မူလစွား္ိုး္ူမွာမလ္္ူနလ္း။ ___________________________________________________________
(ဂ)
ျမွား္လ္မလ္္လ္ကေ ို ်ွာ္ျပ္နလ္း။ ___________________________________________________________
(ဃ) ်ွားမဖ းစို္ွာမဖ း္ိုဥး္ ္ွားလဖျ္ ျ်စ္လွာမလ့္္အေျခအေနမဖွားကိုေ်ွာ္ျပပဝါ။ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ခ
ဂ
တေ ဲ ပးပဝါ။ (က) ေရေိုမ္န္္ရျ္းျချ္း
(၁)
ပိုးေကွာျ္မဖွားေ္ဆိုးျချ္း
(ခ)
္စ္ပျ္အလန္အကခခိုတ္ေစ္ျချ္း
(၂)
ေလေိုမ္န္္ရျ္းျချ္း
(ဂ)
ကွားပမွာ့္မဖွားလွာျချ္း
(၃)
ျဝါးမဖွားေ္ဆိုးျချ္း
(ဃ) ပိုး္တ္ေဆး္ိုးျချ္း
(၄)
ေျမေိုမ္န္္ရျ္းျချ္း
(ျ)
(၅)
ေရတိုက္စွားျချ္း
အမ္ကက ္ ိုစနစ္တကဖမပစ္ျချ္း
ေပးေွားေ္ွာျပ
နွာအတက္အေျ်ေပးပဝါ။
“ကမွာၻ္လ္တစ္ႏစ္ေက္တစ္ႏစ္ပူေႏးလွာ္လ္။ ္စ္ေတွာမဖွားလလ္းျပ န္း လွာ္လ္။ ္စ္ပျ္မရ္လ့္္အတက္ ္ဘွာဝေဘးအႏတရွာယ္မဖွားပမ ို ိုျ်စ္ေပခလွာ္လ္။ ရွာ္လလ္း်႐ို်ရဲျ်စ္လွာ္လ္။”
္က္ရမဖ းချဲ ခွားျချ္း - ၂၉
၁။ ္က္ရလကၡ့္ွာ ေမးခန္း (၁) ္ျ္္ေ္ွာ္က္ရမဖွားကိုစွာရျ္းျပ စိုပဝါ။
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ္က္ရမန္လဖျ္ (က) အစွာစွားျချ္း (ခ)
မဖ းပွားျချ္း
(ဂ)
ေ႐႕လဖွားျချ္း (လ္ပ္ရွားျချ္း)
(ဃ) တို္ျပန္ျချ္း (ျ)
ကးေွားျချ္း
(စ)
ဆဲလတ ္ လ္ေဆွာက္ျချ္း
(ဆ) အ္က္ရ ျချ္း
စ္လ္တ္က ို ိုျပ လိုပ္္လ္။ ပိုလွာဝက္ဝ္လ္ ႏွာေခဝါျ္းျ်ျ့္္အ္က္
္က္ရ္လ္
ရ ္လ္။
မဖ းပွားျချ္းျ်ျ့္္ မဖ းစိုကိုေန္း္မ္း၏
၎တို္တျ္ ကိုန္းေပခ
ပိုလွာဝက္ဝ္လ္
ေရေဲ္ွားလွာႏိုျ္
အေအးဝေဗဒ့္္ကိုခႏိုျ္
ေ္ွာေျခေေွာက္မဖ း
်ို္အေမႊးေူပဝါရ၏
ပဝါရ၏။
ေမးခန္း (၂) အပျ္္လ္္က္ရျ်စ္ပဝါ္လွား။ ေမးခန္း (၃) ဘက္တးရးယွား္လ္္က္ရျ်စ္ပဝါ္လွား။ ေမးခန္း (၄) ေအွာက္ပဝါတ္မ ို ္က္မမ ဲ့္ ဖွားကိုဝျ္ ို းပဝါ။ ကဖွား
ျချ္
ေရလႇ
ေရ
်ိုန္
်ွား
ေၾကွာျ္
ေျမ
ခဲတ
ျက္
ကွား
အမးဘွား
္က္ရမဖ းချဲ ခွားျချ္း - ၃ဝ
၂။ အပျ္ကိုခဲျခွားျချ္း ေမးခန္း (၁) အပျ္ကိုမလ္္္ခ ို ဲျခွားႏိုျ္္နလ္း။
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ အပျ္ကိုေအွာက္ပဝါအတိုျ္းအမဖ းအစွားခဲျခွားႏိုျ္္လ္။ (က)
(ဃ)
(ခ)
၁
(ဂ)
ေမွာ့္စ္ (ေရလပ ႇ ျ္) - ပန္းပျ့္္မပျ့္္ပဝါ။ အ္းမ္းပဝါ။ - စပးို မ္န္ေတ ို ္ျချ္းျ်ျ့္္မဖ းပွား္လ္။ - အလန္ျယ္္လ္။ အစိုလက ို ္ေန္လ္။ - ေကဖွာက္တိုးင္း၊္စ္စိုေပခတျ္ေတ႕ရ္လ္။
၂
်န္း (ဥယဖွာဥ္ျခေျမပျ္)
၃
ေကွာ္န်ွာ (ေျ္႐ းမဖ းပျ္)
- ပန္းပျ့္္မပျ့္္ပဝါ။ အ္းမ္းပဝါ။
- ပန္းပျ့္္မပျ့္္ပဝါ။ အ္းမ္းပဝါ။
- စပိုးမ္န္ေတ ို ္ျချ္းျ်ျ့္္မဖ းပွား္လ္။
- အေစ့္ျ်ျ့္္မဖ းပွား္လ္။
- အ႐ယ္ေ္း္လ္(္္)ို ကးႏိုျ္္လ္။
- အ႐ယ္ ကးမွား္လ္။
- စိုစတ္္ပးအရပ္ရေ္ွာေနရွာတျ္
- ္မပိုျ္းေဝေဗဒ္တျ္ေတ္ရ္လ္။
ေတ႕ရ္လ္။ ၄
ပန္းပျ့္္ပျ့္္ေ္ွာအပျ္ - အလန္ေျ္ရွား္လ္။ ပန္းပျ့္္ပျ့္္္လ္။ - ေနရွာတိုျ္းတျ္ရ္လ္။ အ႐ယ္အစွားအမဖ းမဖ းရ္လ္။
ေမးခန္း (၂) ္ျ္္ေ္ွာပန္းပျ့္္မဖွားကိုအေက္ပဝါအိုပ္စိုမဖွားျ်ျ့္္ခဲျခွားပဝါ။
္က္ရမဖ းချဲ ခွားျချ္း - ၃၁
၃။ ေကဖွာ႐ိုးမဲ္ ့္ တတဝဝါ ေမးခန္း (၁) ေကဖွာ႐ိုးရေ္ွာေနရွာကိုေ်ွာ္ျပပဝါ။
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ္တတဝဝါမဖွားက၎ ို တ္၏ ို ေကဖွာ႐ိုးျ်ျ့္္ခဲျခွားလဖျ္ ေကဖွာ႐းို ရ္တတဝဝါႏျ့္္ေကဖွာ႐ိုးမဲ္ ့္ တတဝဝါဂဖက္၍ ူ ႏစ္မဖ း ခဲျခွားႏိုျ္္လ္။ ၁
မလ ို က္စကွာ (ခ႐ိုအပ ို စ ္ )ို - ခႏၶွာကယ ို ္ေပဖွာ့္ေပဖွာျ္း္လ္။ - ေျခေေွာက္အစွားပဝါးျ်ျ့္္ေလဖွာ္ွား္လ္။ - အခပဝါ္လ္(္)္ို မပဝါပဝါ။ ္ွာဓက။
၂
။ ကိုနး္ ခ႐ို။ ေရဘဝဲ။
အနလဝေဗဒဝါ (တေကွာျ္အပ ို စ ္ )ို - ခႏၶွာကယ ို ္ေပဖွာ့္ေပဖွာျ္း္လ္။ - ရလ္လဖွားေ္ွာကယ ို ပ ္ ိုျ္ဆိုျ္္လ္။ - ေျခတိုမဖွားစွာပဝါရ္လ္။ ္ွာဓက။
၃
။ ကိုနး္ တေကွာျ္။
အွာ္႐ပ ို းို ဝေဗဒဝါး (ပးို ေကွာျ္အပ ို စ ္ )ို - ကယ ို ္ခႏၶွာတျ္ အဆစ္ေတပဝါရ္လ္။ (က) အျ္းစက္ (ေျခ-၆-ေခဖွာျ္းပးို ေကွာျ္) - ေျခ(၆)ေခဖွာျ္းပဝါ္လ္။ ္ွာဓက။ (ခ)
အွာရက္ႏက္ (ေျခ-၈-ေခဖွာျ္းပးို ေကွာျ္) - ေျခ(၈)ေခဖွာျ္းပဝါရ္လ္။ ္ွာဓက။
(ဂ)
။ ပို႐တ္ဆတ္ ။ ပျ့္္ကူ
ခရွာစေတးရန ဲ း္ (အခမွာပဝါေ္ွာပးို ေကွာျ္) - အခမွာပဝါ္လ္။ ေျခေေွာက္(၈)ေခဖွာျ္းမကပဝါရ္လ္။ ္ွာဓက။
။ ပိုစန္ (ဃ) မွာ႐ိုျ္ေပဝါဝေဗဒ ့္ ္ (ရေွားေကွာျ္အပ ို စ ္ )ို - ေျခေေွာက္မဖွားစွာပဝါဝျ္္လ္။ ္ွာဓက။
။ ကျ္းေျခမဖွား
္က္ရမဖ းချဲ ခွားျချ္း - ၃၂
၄။ ေကဖွာ႐ိုး႐္တတဝဝါ ေမးခန္း (၁) ္ျ္္လ္ေကဖွာ႐ိုး္တတဝဝါဂတ ို ္ပဝါ္လွား။
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
ျဝါး - ေရယပ္ေတွာျ္ပဝါရ္လ္။ - ပဝါးဂပ္ျ်ျ့္္အ္က္ရ ္လ္။ - ေ္းေအး္တတဝဝါျ်စ္္လ္။ ္ွာဓက။
၂
။ ေ႐ႊျဝါးင္း၊ျဝါးမန္း။
ကိုနး္ ေနေရေန္တတဝဝါ - ေရတျ္ဥ်ွား္ပး ကိုနး္ (္)္ို ေရတျ္ေနေိုျ္ ္ လ္။ - ကယ ို ္ခႏၶွာခခက ဲ ဖ္လ္။ - ေ္းေအး္တတဝဝါျ်စ္္လ္။ ္ွာဓက။
၃
။ ်ွား။
တွား္ွား္တတဝဝါ - ကိုန္းတျ္ဥ်ွား္ပး ကိုန္း(္)္ို ေရတျ္ေနေိုျ္ ္ လ္။ - ခႏၶွာကယ ို ္ေျခွာက္ေ္႕္လ္။ - ေ္းေအး္တတဝဝါျ်စ္္လ္။ ္ွာဓက။
၄
။ ေရမင္း၊မေကဖွာျ္း။
ျက္ - ပဖ္န္းႏိုျ္ေ္ွာအေတွာျ္မဖွားပဝါရ္လ္။ - ကယ ို ္ခႏၶွာကိုျက္ေမႊးျ်ျ့္္အိုပ္ေွား္လ္။ - ေ္းေႏး္တတဝဝါျ်စ္္လ္။ ္ွာဓက။
၅
။ ္န္းျက္င္း၊စွာကေလး။
ႏတ ို္ က ို ္ ္ တတဝဝါ - အေကွာျ္လိုက္ေမး်ွားပဝါ္လ္။ - ေ္းေႏး္တတဝဝါျ်စ္္လ္။ - ႏို္တက ို ္ေကခး္လ္။ ခႏၶွာကိုယက ္ ္ ို ွားေမႊးျ်ျ့္္အိုပ္ေွား္လ္။ ္ွာဓက။
။ လူ။ေခး။ႏွား။
္က္ရမဖ းချဲ ခွားျချ္း - ၃၃
တတ္ေျမွာက္မစ ္ စ္ေဆးျချ္း(ျ) က
ေပးေွားေ္ွာ္တတဝဝါမဖွားကို ေကဖွာ႐ိုးရ(္)္ို ေကဖွာ႐ိုးမဲ့္ခဲျခွားပဝါ။
ခ
အေပခေလ့္ကဖျ့္္ခန္းတျ္အိုပ္စို်ဲ႕ေွားေ္ွာ္တတဝဝါမဖွားကို ၎တ္၏ ို ္း္န္္အိုပ္စိုျယ္ မဖွားအျ်စ္ေပ္မ ခဲျခွားပဝါ။
ဂ
ေပးေွားေ္ွာ္တတဝဝါမဖွားကို (၁)င္း၊(၂)င္း၊(၃) ႏျ္(့္ ၄)တို္ကိုမန္ကန္စွာ တပ္ေပးပဝါ။ ္တတဝဝါ ေျခေေွာက္ပဝါ္လ္
ေျခေေွာက္မပဝါပဝါ
(၁) အခပဝါ္လ္
အခမပဝါပဝါ
(၂) ေလဖွာတက ို ္ ္ ွား္လ္
ခႏၶွာကိုယ္ရလ္လဖွား္လ္။
(၃) _____တေကွာျ္
_____ခ႐ို
(၄) _____ပက္ကဖ
_____ျက္
[ခ]
ခက္ဆစ္အ်ျ့္္မဖွား ဆဲလ္
္က္ရ၏အေ္းဆိုးအစတ္အပိုျ္း
ကယ္လဆ ္ ယမ္
အ႐ိုး္န္မွာေစေ္ွာ ဓွာတ္္တတ တစ္မဖ း
ခဖျ္ဆ
အ႐ိုး၏အလယ္ရ
ဝတ္မ္န္
မဖ းပွားေ္ွာအမ္န္ ္ေႏၶေအွာျ္ျချ္း
အွာ႐ိုေၾကွာ
အွာ႐ိုခစွား္ေ္ွာ ဆဲလအ ္ စိုအ္ပ
အ႐တ္
ႂကက္္ွားကိုအ႐းို ႏျ့္္ ဆက္ေပးေွားေ္ွာ အပိုျ္း
ဆပျ္အိုး
ဆပျ္ဆလ ဲ ္မဖွားေက္ လွာေ္ွာတျ္း
ေလရပန္
ေလဝျ္ေ္ွာ လလ္ပျ္း ေအွာက္ရရလ္လဖွားေ္ွာ
ရရျချ္း ဆဲလ္ေယွာျ္
ပဝါးစပ္ေဲရေရကဲ္ ့္ ္ို အရလ္
အစွာေရရပန္
အစွာႏျ့္္ေရဝျ္ေ္ွာ လလ္ပျ္းေအွာက္ရ ရလ္လဖွားေ္ွာရပန္
မစျ္
အူလမ္းေၾကွာျ္းတျ္ မေကဖ္ွားေ္ွာ အစွာလက္ကဖန္
ဆးပ္ရို ပန္
ဆးကိုေကဖွာက္ကပ္မ ဆးအပ္္္ပ ို ို္ေ္ွာရပန္
မဖ းပွားျချ္း
မဖ းစိုေန္း္မ္းျချ္းအွား ျ်ျ့္္ကေလးေမးျချ္း
ႏဖ းကလးရပ္စ္မပဝါေ္ွာ ဆဲလ္
တစ္႐ း
တူလေ္ွာဆဲလ္အစို အေဝး
မဖ းစို
တူလေ္ွာ္တတဝဝါ အိုပ္စို
ေကွာ္ျမ နတ
မဖ းစိုက္ ဲ တတဝဝါအစို အေဝး
ေဂဂစနစ္
္က္ရႏျ့္္္က္မဲ့္တ္ို အတူတကေနေိုျ္ေ္ွာ
ရပန္ တေတး(္ေရ)
အ်ိုဆလ ဲ ္ႏျ္အမဆဲလ္ ေပဝါျ္းစပ္္ပးဆဲလ္အ္စ္
ေ္းဆဲလ္မဖွားေိုတ္ ေပးေ္ွာအပိုျး္
အ်ိုပျ္မေိုတ္ေ္ွာ
ေနရွာ ေိုတလ ္ ိုပ္ ္ ူ
ကိုယတ ္ ိုျ္အစွာခဖက္ႏျ ို ္ ေ္ွာအစမ္းပျ္
စွား္ိုး္ူ
စမ္းအျ္ကတ ို စ္ဆျ့္္ ရယူ္ူ
အစွာအရျ္းျမစ္
အစွာစမ္းအျ္ကိုေတ ို ္ လိုပ္ေပး္ူ
တို္ျပန္ျချ္း
ပတ္ဝန္းကဖျ္ကို ္ျချ္း
စပိုး
မဖ းပွားေ္ွာဆဲလ္ တစ္မဖ း
ပဝါးဂပ္
ျဝါး၏လလ္ေနွာက္ရ ေရမေအွာက္ဆဂဖျ္စစ္ ယူေ္ွာအဂၤဝါ
၂ဝ၁၈-၂ဝ၁၉
အမွာစွာ
က
က။ လူ၏ခႏၶွာကိုယ္
ဂ။ ဆဲလ္ႏျ့္္အ့္ိုိုဏဝေီဝေဗဒ (၁) ဆဲလ္၏တလ္ေဆွာက္ပို
၁၈
(၁) အ႐ိုး
၁
(၂) အ့္ိုၾကလ့္္မန္ေျပွာျ္း
၁၉
(၂) အဆစ္
၂
(၃) အ့္ို္က္ရမဖွား
၂ဝ
(၃) ႂကက္္ွား
၃
(၄) တစ္႐ း
၂၁
(၄) အေရျပွား
၄
တတ္ေျမွာက္မ္စစ္ေဆးျချ္း(ဂ)
၂၂
(၅) ႏလိုး
၅
ဃ။ ္က္ရႏျ့္္ပတ္ဝန္းကဖျ္
(၆) အဆိုတ္
၆
(၁) ေဂဂစနစ္
၂၃
(၇) ေ္းလလ္ပတ္ျချ္း
၇
(၂) အစွာစမ္းအျ္
၂၄
(၈) အစွာေခဖ်ဖက္ျချ္း
၈
(၃) အစွာကန္ရက္
၂၅
(၉) ေကဖွာက္ကပ္
၉
(၄) လက ို ္ေလဖွာစွာေနေိုျ္ျချ္း
၂၆
တတ္ေျမွာက္မ္စစ္ေဆးျချ္း(က)
၁ဝ
(၅) ပတ္ဝန္းကဖျ္မ္န္္ရျ္းျချ္း
၂၇
တတ္ေျမွာက္မ္စစ္ေဆးျချ္း(ဃ)
၂၈
ခ။ အပျ္၏ခႏၶွာကိုယ္ (၁) အ႐က္
၁၁
ျ။ ္က္ရမဖ းခဲျခွားျချ္း
(၂) အျမစ္
၁၂
(၁) ္က္ရလကၡ့္ွာ
၂၉
(၃) ပျ္စလ္
၁၃
(၂) အပျ္ကိုခဲျခွားျချ္း
၃၀
(၄) ပန္းပျ့္္
၁၄
(၃) ေကဖွာ႐ိုးမဲ္ ့္ တတဝဝါ
၃၁
(၅) အ္း
၁၅
(၄) ေကဖွာ႐ိုးရ္တတဝဝါ
၃၂
(၆) အေစ့္
၁၆
တတ္ေျမွာက္မ္စစ္ေဆးျချ္း(ျ)
၃၃
တတ္ေျမွာက္မ္စစ္ေဆးျချ္း(ခ)
၁၇
ခက္ဆစ္အ်ျ့္္မဖွား
ခ
[က]
အမွာစွာ ဤစွာအိုပ္္လ္ အလယ္တန္း အေေေေ္ပၸ အတ(ဲ ၁) ဏဝေီဝေဗဒေကဖွာျ္း္ွားကိုျ္စွာအိုပ္ ျ်စ္္လ္။
စွာအိုပ္၏ရလ္႐ယ္ခဖက္ ္ပၸကိုအဓကနယ္ပယ္အွားျ်ျ့္္ (၃)ပိုျ္းခဲျခွားႏိုျ္္လ္။
ဏဝေီဝေဗဒ
ဓွာတိုေီဝေဗဒ
႐ူပေီဝေဗဒ
ဤစွာအိုပ္တျ္ ဏဝေီဝေဗဒ ကိုအေူးျပ ေွား္လ္။ ဏဝေီဝေဗဒဆို္လ္မွာ ္က္ရအေၾကွာျ္းေလ့္လွာေ္ွာ ္ပၸပလွာရပ္ျ်စ္္လ္။ အပျ္ႏျ့္္္တတဝဝါအေၾကွာျ္းင္း၊ ၎တ္အ ို ္က္ရျ္ေနေိုျ္ၾကပိုႏျ့္္ ပတ္ဝန္းကဖျ္တျ္ မလ္္္အ ို ္က္ရျ္ေနေိုျ္ေၾကွာျ္းေလ့္လွာေ္ွာပလွာရပ္ျ်စ္္လ္။
ဏဝေီဝေဗဒကိုေလ့္လွာျချ္း ဤစွာအိုပ္တျ္ ဏဝေီဝေဗဒ၏အပိုျ္း ကး (၅)ပိုျ္းကိုေလ့္လွာရမလ္။ အပိုျ္း(က) ္တတဝဝါအေၾကွာျ္း
-
လူ္ခႏၶွာကိုယ္
(၉)ခန္း
အပိုျ္း(ခ)
အပျ္အေၾကွာျ္း
-
အပျ္၏ခႏၶွာကယ ို ္
(၆)ခန္း
အပိုျ္း(ဂ)
ဆဲလ္
-
ဆဲလ္ႏျ့္္အ့္ိုဏဝေီဝေဗဒ
(၄)ခန္း
အပိုျ္း(ဃ) ္က္ရႏျ့္္ပတ္ဝန္းကဖျ္
-
္က္ရႏျ့္္ပတ္ဝန္းကဖျ္
(၅)ခန္း
အပိုျ္း(ျ)
-
္က္ရမဖ းခဲျခွားျချ္း
(၄)ခန္း
္က္ရမဖ းခဲျခွားျချ္း
ဤစွာအိုပ္ေတ ဲ ျ္ ဏဝေီဝေဗဒ၏္ေဘွာတရွားင္း၊အပျ္ႏျ့္္္တတဝဝါအေၾကွာျ္းမဖွားကို မူလတန္းအဆျ့္္ က္ျ္ၾကွားခဲ့္ေ္ွာအေတးအေခခမဖွားႏျ့္္ ခဖတ္ဆက္ကွာ အလယ္တန္းဆျ့္္မစတျ္မ ေ္ခဖွာ ္ေဘွာေပဝါက္နွားလလ္္ပး ္ျ္ၾကွားရျချ္းရလ္႐ယ္ခဖက္ ျပလ့္္စိုေအွာျ္အေကွာျ္အေလ္ ေ်ွာ္ေိုတလ ္ ိုပေ ္ ွား္လ္။ ဤစွာအိုပ္ႏျ့္္တဲ်က္ဖက္၍ ေလ့္ကဖျ့္္ခန္းစွာအိုပ္ ႏျ့္္ လိုပ္ေဆွာျ္ခဖက္စွာအိုပ္ မဖွားကိုလလ္းရယူႏိုျ္ပဝါ္ပ။
လူ႕ခႏၶွာကိုယ္ - ၁
၁။ အ႐ိုး လူ႕ခႏၶွာကိုယတ ္ ျ္စိုစိုေပဝါျ္းအ႐ိုး(၂ဝ၆)႐ိုးရ္လ္။ ဥးေခဝါျ္းခ ေမး႐ိုး န႐ိုး လက္ေမွာျ္း႐ိုး
အ႐ိုးဆဲလ္ အ်႕ဲ အစလ္း
ေကဖွာ႐ိုးတိုျ္ ေ္းေၾကွာေပဝါက္
ေ္းေၾကွာမဖျ္ အ႐ိုးဆဲလ္
လက္ေခဖွာျ္း႐ိုး ေပဝါျ္႐ိုး
အ႐ိုးစန္း
ကဖစ္လဖစ္ေ္ွာအရိုး
ႏူးလေ ့္ ္ွာအ႐ိုး ခဖျ္ဆ
အ႐ိုးတိုျ္
ေျခေခဖွာျ္း႐ိုး
အ႐ိုးစန္း
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
အ႐ိုးကို ဆဲလ္ျ်ျ့္္တလ္ေဆွာက္ေွား္လ္။ ေို္ေၾကွာျ့္္္က္ရျ်စ္္လ္။
၂
အ႐ိုးဆဲလက ္ ို ကယ္လဆ ္ ယမ္ပဝါေ္ွာ အရလ္ခကဝန္းရေွား္လ္။ ေ္ေ ို ၾကွာျ့္္မွာေၾကွာ၏။
၃
အ႐ိုးေဲရ ခဖျ္ဆမွာ ေ္းဆဲလ္မဖွားကို ေိုတလ ္ ိုပ္ေပး္လ္။
၄
အ႐ိုး၏အျပျ္ပိုျ္း ကဖစ္လဖစ္္လ္။ ေပ္ပိုျ္းမွာႏူးလ့္ပေရွာျ္း္လ္။
၅
အ႐ိုးတျ္ ေ္းေၾကွာင္း၊အွာ႐ိုေၾကွာမဖွားစွာရ္လ္။
ေမးခန္း (၁) အ႐ိုးကေ ို မ႐ိုက္မလဖျ္နွာကဖျ္ရျချ္းမွာ အဘယ္နလ္း။ ေမးခန္း (၂) အ႐ိုး က းလဖျ္ ျပန္ေကွာျ္းႏိုျ္ပဝါ္လွား။ အဘယ္ေၾကွာျ့္္နလ္း။ ေမးခန္း (၃) အ႐ိုး၏လိုပ္ျန္းမွာအဘယ္နလ္း။
လူ႕ခႏၶွာကိုယ္ - ၂
၂။ အဆစ္ အ႐ိုးႏစ္ခိုဆိုရွာကို အဆစ္ဂိုေခခ္လ္။
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
အဆစ္ေနရွာတျ္ အ႐ိုးမဖွားေကးျချ္းင္း၊ဆန္္ျချ္းျပ လိုပ္ႏိုျ္္လ္။
၂
အဆစ္(၃)မဖ းရ္လ္။ (က) အျပလ့္္အဆစ္ - ဘက္စိုလလ့္္လ္ရ ို ္လ္။ (ခ) တစ္ဝက္အဆစ္ - ၉ဝo ္ွာလလ့္္လို္ရ္လ္။ (ဂ) အေခဖျပွားအဆစ္ - ေပ္ျပွား္လ္။ ေဘးတိုကလ ္ ္ပ္ရွားလ္ရ ို ္လ္။
၃
အဆစ္္လ္အ႐းို မဖွားကို ခဖတ္ဆက္ေပး္လ္။
၄
အဆစ္မဖွားမပန္းပဲ့္ေအွာျ္ အဆစ္ၾကွားေဲတျ္ ေရအပ္တစ္မဖ းရ္လ္။
ေမးခန္း (၁) အဆစ္၏လိုပ္ျန္းမွာအဘယ္နလ္း။ ေမးခန္း (၂) အဆစ္ကမ ို လ္္လ့္္ေနရွာတျ္ေတ႕ႏိုျ္္နလ္း။ ေမးခန္း (၃) ဝေဗဒူးဆစ္္လ္မလ္္လ့္္အဆစ္အမဖ းအစွားျ်စ္္နလ္း။ ေမးခန္း (၄) ္က္ ကး႐ယ္အလ ို ူ ကးမဖွား္လ္ အဆစ္လ္ပ္ရွားေ္ွာအခဝါ နွာကဖျ္ရျချ္းမွာ အဘယ္ေၾကွာျ့္္နလ္း။
လူ႕ခႏၶွာကိုယ္ - ၃
၃။ ႂကက္္ွား
ႂကက္္ွား အ႐ိုး အ႐တ္ အဆစ္
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
ႂကက္္ွား္လ္ အ႐ိုးကိုအိုပေ ္ ွား္လ္။
၂
ႂကက္္ွားေၾကွာျ့္္လူ၏ပိုစေပခေက္္လ္။
၃
ႂကက္္ွား(အ္ွား) ္လ္ကဖ ႕ႏိုျ္င္း၊ဆန္္္လ္။
၄
ႂကက္္ွား္လ္အ႐ိုးကို အ႐တ္အွားျ်ျ့္္ တယ္ဆက္ႏိုျ္္လ္။
၅
အ္ွား(၃)မဖ းရ္လ္။ (က) အ႐ိုးႂကက္္ွား - အ႐ိုးကိုခဖတ္ဆက္ေွား္လ္။ အ္စတ္ျ်ျ့္္ေန္းႏိုျ္ ္ လ။ (ခ) ႏလိုးႂကက္္ွား - ႏလိုးတျ္္ွာေတ႕ရ္လ္။ အ္စတ္ျ်ျ့္္ေန္းဖက္၍မရပဝါ။ (ဂ) ႂကက္္ွားေခဖွာ - အူင္း၊အစွာအမ္င္း၊ေ္းေၾကွာစ္လ္တ္တ ို ျ္ေတ႕ရ္လ္။ အ္စတ္ျ်ျ့္္ေန္းဖက္၍မရပဝါ။
ေမးခန္း (၁) ႂကက္္ွားေခဖွာႏျ့္္ႏလိုးႂကက္္ွားတ္၏ ို တူလမ္ကိုေ်ွာ္ျပပဝါ။ ေမးခန္း (၂) အ႐ိုးႂကက္္ွားႏျ့္္ႏလိုးႂကက္္ွားတ္၏ ို တူလမ္ကိုေ်ွာ္ျပပဝါ။
လူ႕ခႏၶွာကိုယ္ - ၄
၄။ အေရျပွား လူ႕ခႏၶွာကိုယက ္ ိုအိုပေ ္ ွားေ္ွာ အလႊွာ္လ္ အေရျပွားျ်စ္္လ္။
ဆပျ္ အျပျ္လႊွာ
အဆအတ္
အတျ္းလႊွာ
ေ္းေၾကွာ အွာ႐ိုေၾကွာ ေခခးရလ္အတ္
အဆလႊွာ
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
အေရျပွားတျ္ အလႊွာႏစ္လႊွာရ္လ္။ အျပျ္လႊွာႏျ့္္အတျ္းလႊွာတ္ျို ်စ္ၾက္လ္။
၂
အျပျ္လႊွာ္လ္ ပဝါးဖက္၍ဆဲလ္ေ္လဖျ္ ကွာကဖ္ွား္လ္။
၃
အတျ္းလႊွာတျ္ ပစၥလ္းမဖ းစိုရ္လ္။ (က) ဆပျ္
- ဆပျ္္လ္ ဆပျ္အးို ေဲမေက္လွာ္လ္။ အျပျ္လႊွာေရွာက္လဖျ္ ဆဲလ္မဖွားေ္္ွား္လ္။
(ခ) ေ္းေၾကွာ
- ဆဲလ္ကို ေ္းမဖွားေပးကမ္း္လ္။
(ဂ) အွာ႐ိုေၾကွာ
- အွာ႐ိုခစွားမ္အဂၤ ဝါမဖွားစွာရ္လ္။
(ဃ) ေခခးရလ္အတ္ - ေခခးေိုတ္ေပး္လ္။ (ျ) အဆအတ္
- အဆေိုတ္ေပး္လ္။
ေမးခန္း (၁) အေရျပွားကိုျခစ္မရမလဖျ္ မလ္္လ္တ္ျို ်စ္လွာႏိုျ္္နလ္း။ ေမးခန္း (၂) ဆပျ္စိုစတ္ေနရျချ္းမွာအဘယ္ေၾကွာျ့္္နလ္း။ ေမးခန္း (၃) အေရျပွားေဲရအရွာမဖွားကိုေ်ွာ္ျပပဝါ။
လူ႕ခႏၶွာကိုယ္ - ၅
၅။ ႏလိုး
ေ္းလႊတ္ေၾကွာမ ကး ေ္းျပန္ေၾကွာမ ကး အဆိုတ္ေ္းလႊတ္ေၾကွာ အဆိုတ္ေ္းျပန္ေၾကွာ လွာဘက္ေ္းဝျ္ခန္း ဘယ္ဘက္ေ္းဝျ္ခန္း လွာဘက္ေ္းလႊတ္ခန္း ဘယ္ဘက္ေ္းလႊတ္ခန္း
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
ႏလိုး္လ္ရျ္ဘတ္အလလ္တျ္ရ္လ္။
၂
ႏလိုးတျ္ အခန္း(၄)ခန္းရ္လ္။ ေ္းဝျ္ခန္း(၂)ခန္း ႏျ္ေ ့္ ္းလႊတခ ္ န္း(၂)ခန္းတ္ျို ်စ္၏။
၃
ႏလိုး၏လွာဘက္ျခမ္း္လ္ မ္န္္ရျ္းေ္ွာေ္းမဖွားရရွာေနရွာျ်စ္္လ္။
၄
ႏလိုး၏ဘယ္ဘက္ျခမ္း္လ္ ္န္္ရျ္းေ္ွာေ္းမဖွားရရွာေနရွာျ်စ္္လ္။
၅
မ္န္္ရျ္းေ္ွာေ္းမဖွားကေ ို ္းျပန္ေၾကွာမ ကးျ်ျ့္္လွာဘက္ေ္းဝျ္ခန္း္္ဝ ို ျ္္လ္။
၆
ေိုေ္းမဖွားကို အဆိုတ္ဆ္္အ ို ဆိုတေ ္ ္းလႊတေ ္ ၾကွာျ်ျ့္္လွာဘက္ေ္းလႊတ္ခန္းမလစ္ ေိုတလ ္ က ို ္္လ္။
၇
္န္္ရျ္းေ္ွာေ္းမဖွား္လ္ အဆိုတ္မအဆိုတေ ္ ္းျပန္ေၾကွာျ်ျ့္္ဘယ္ဘက္ေ္းဝျ္ခန္း ္္ျို ပန္လွာ္လ္။
၈
ေိုေ္းမဖွား္လ္ခႏၶွာကိုယအ ္ ႏ္္ို္ေ္းလႊတေ ္ ၾကွာမ ကးျ်ျ့္္ဘယ္ဘက္ေ္းလႊတ္က လစ္ေတ ို ္လက ို ္ ္ လ္။ ဤနလ္းျ်ျ့္္္္ရွာလလ္ေန္လ္။
ေမးခန္း (၁) ႏလိုးတျ္ ေ္းဝျ္ခန္းႏျ့္္ေ္းလႊတ္ခန္းအနက္မလ္္လ္ကပိုဖက္၍အွားေကွာျ္း ္နလ္း။ အဘယ္ေၾကွာျ့္္နလ္း။ ေမးခန္း (၂) ေ္းေၾကွာ၏လိုပ္ျန္းကိုေ်ွာ္ျပပဝါ။ ေမးခန္း (၃) ႏလိုး္လ္အျမန္လစ္ေနရ္လ္။ အဘယ္ေၾကွာျ့္္နလ္း။ ေမးခန္း (၄) ႏလိုးကိုမလ္္လ္ကကွာကယ္ေပးေွား္နလ္း။ ေမးခန္း (၅) ေ္း္လ္မလ္္လ္ျ်ျ့္္ ႏလိုးဆ္္ျို ပန္္နလ္း။ ေမးခန္း (၆) ႏလိုးကိုျပ လိုပ္ေွားေ္ွာႂကက္္ွားကိုေ်ွာ္ျပပဝါ။
လူ႕ခႏၶွာကိုယ္ - ၆
၆။ အဆိုတ္ ႏွာေခဝါျ္း လလ္ေခဖွာျ္း အ္အိုး ေလ ပန္
အဆိုတ္
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
အဆိုတ္္လ္အ္က္ရ ျချ္း၏အဓကအဂၤဝါျ်စ္္လ္။
၂
ႏလိုး၏ေဘးတစ္်က္တစ္ခဖပ္စတျ္ရ္လ္။
၃
အ္က္ရ လမ္းေၾကွာျ္းမွာ ႏွာေခဝါျ္းမစ္လ္။
၄
ကခႏ္ိုပ္တ္္ ို လ္ေလကရ ို လက ို ္ေ္ွာ္ႏွာေခဝါျ္းမ လလ္ေခဖွာျ္း္္ေ ို ရွာက္္ွား္လ္။
၅
လလ္ေခဖွာျ္းမ ေလ ပန္ဝျ္္ွား္လ္။
၆
ေိုမအဆိုတေ ္ ္ ဲ ္ို လမ္းခဲဝျ္္ွား္လ္။
၇
အဆိုတ္ေတ ဲ ျ္ ေ္းမမလိုအပ္ေ္ွာ ကွာီန္ဝေဗဒျ ို ေ ္ အွာက္ဆဝေဗဒ ို မ ္ ဖွားကို ရ လက ို ္ေ္ွာ ေအွာက္ဆဂဖျ္ႏျ့္္ လဲလိုက္ ္ လ္။
၈
ေိုအခဝါကွာီန္ဝေဗဒိုျ္ေအွာက္ဆိုဝေဗဒ္မဖွား္လ္ လွာလမ္းအတိုျး္ ျပန္ေက္္ွား္လ္။
ေမးခန္း (၁) ေလ့္ကဖျ့္္ခန္းလိုပ္ျချ္းျ်ျ့္္ ေ္းလလ္ပတ္မ္္လ္ ေ္းလလ္ပတ္ျချ္းကိုျမန္ေစ္လ္။ ေကွာျ္းကဖ း ရလဝေဗဒ္ကိုရျ္းျပပဝါ။ ေမးခန္း (၂) အ္က္ရ မဝျချ္းမွာအဘယ္ေၾကွာျ့္္နလ္း။ ေမးခန္း (၃) ႏွာေခဝါျ္းမဂိုတလ ္ ဖျ္ မလ္္လ္ျ်ျ့္္လလ္း အ္က္ရ ႏိုျ္ေ္း္နလ္း။ ေမးခန္း (၄) အ္က္ရ ္ျ္းလဖျ္ ရျ္ဘက္ကွားလွာျချ္းမွာ အဘယ္ေၾကွာျ့္္နလ္း။
လူ႕ခႏၶွာကိုယ္ - ၇
၇။ ေ္းလလ္ပတ္ျချ္း ်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
ေ္း္လ္ခႏၶွာကယ ို အ ္ ႏ္္္လ ို ိုအပ္ေ္ွာ အွာဂွာရမဖွားင္း၊ဓွာတ္ေျ႕မဖွားကိုပ္ေ ို ဆွာျ္ေပး္ပး မလိုအပ္ေ္ွာစန္္ပစ္ပစၥလ္းမဖွားကို ျပန္လလ္ ္ယ္ေဆွာျ္လွာေပးေ္ွာအရွာျ်စ္္လ္။
၂
ႏလိုး္္ခ ို ႏၶွာကိုယ္မ မေကွာျ္းေ္ွာအရွာမဖွားကို ေ္းျပန္ေၾကွာမ ကးျ်ျ့္္ ္ယ္လွာ္လ္။
၃
ႏလိုးမေိုေ္းမဖွား္လ္ အဆိုတေ ္ ္ ဲ ္ို အဆိုတ္ေ္းလႊတ္ျ်ျ့္္ ဝျ္္ွား္လ္။
၄
အဆိုတ္ေတ ဲ ျ္ ေ္း္လ္္န္္စျ္္ွား္လ္။ အဆိုတ္ေ္းျပန္ေၾကွာျ်ျ့္္ ႏလိုးေဲျပန္ဝျ္လွာ္လ္။
၅
ေိုမတစ္ဆျ့္္ခႏၶွာကယ ို ္အႏ္္္ို ေ္း္န္္မဖွားကို ေ္းလႊတ္ေၾကွာမ ကးျ်ျ့္္ ပို္ေဆွာျ္လက ို ္္လ္။
၆
ဤ္္ျို ်ျ့္္ေ္း္လ္ခႏၶွာကယ ို ္အႏ္လလ္ပတ္ေန၏။
၇
ေ္းဆဲလ(္ ၃)မဖ းရ္လ္။ (က) ေ္းနဥ (ခ) ေ္းျ် ဥ (ဂ) ေ္းမႊွာဥ
ေမးခန္း (၁) မလ္္လ့္္ေ္းဆဲလ္ ္ လ္ အနေရွာျ္ရ္နလ္း။ ေမးခန္း (၂) ေ္း၏လိုပ္ျန္းကိုေ်ွာ္ျပပဝါ။ ေမးခန္း (၃) ေ္း္လ္အဆိုတ္ ္ ္အ ို ဘယ္္ေၾကွာျ့္္္ွား္နလ္း။
လူ႕ခႏၶွာကိုယ္ - ၈
၈။ အစွာေခဖ်ဖက္ျချ္း ကခႏ္ိုပ္တ္္ ို လ္အစွားအစွာစွားရျချ္းမွာ၎မအွာဂွာရကလ ို ိုခဖျ္ေ္ွာေၾကွာျ့္္ျ်စ္္လ္။
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
အစွားအစွာကပ ို ဝါးစပ္ေဲ္ျ္းကွာ ္ွားျ်ျ့္္ ကတ္ဝဝါး ပဝါ္လ္။
၂
အစွာ္လ္ေကဖ္ွားကွာ လဖွာ္လ္
ပဝါးစပ္ အစွာေရရပန္
္ရ(တေတး)ျ်ျ့္္ အလိုးျ်စ္ေအွာျ္ ၃
လိုးလက ို ္္လ္
အ္လ္း
လဖွာကအစွာေရရပန္ေ္ ဲ ္အ ို စွာလိုးကို
အစွာအမ္
တန္းေလ့္္လက ို ္ပဝါေပ္လ္။ ၄
အစွာအမ္ေတ ဲ ျ္အစွာကိုအက္စစ္ရလ္ျ်ျ့္္
အူ ကး အူ္မ္
ေခဖ်ဖက္ေလ္လ္။ ၅
ေကဖ္ွားေ္ွာအစွာ္လ္အေ ူ ္ ဲ ္ဆ ို က္ဝျ္ ္ွား္လ္။
၆
ေိုအခဝါအူနရကအစွာကိုစိုတယ ္ ္ ူ လ္။
၇
အစိုတ္ႏိုျ္ေ္ွာ(မေကဖေ္းေ္ွာ)အစွာမဖွားကို မစျ္အျ်စ္ အျပျ္္္ေ ို ိုတလ ္ ို္လ္။
၈
ကခႏို္ပ္တ္စ ို ွားေ္ွာအစွားအစွာကို ပိုပဝါအတိုျ္းအိုပ္စိုခဲျခွားႏိုျ္္လ္။
၉
ပိုပဝါအတိုျ္း အစွာကိုမဖမဖတတ စွား္ိုးရေပမလ္။
ေမးခန္း (၁) အစွာအမ္၏လိုပ္ျန္းမွာအဘယ္နလ္း။ ေမးခန္း (၂) မလ္္လ့္္အစွားအစွာစွားလဖျ္ အ္ွားဓွာတ္ရရမလ္နလ္း။ ေမးခန္း (၃) လလ္ေခဖွာျ္းတျ္ရေ္ွာ လမ္းေပဝါက္ႏစ္မွာအဘယ္နလ္း။ ေမးခန္း (၄) အစွာမေခဖႏိုျ္လဖျ္မလ္္္ျို ်စ္မလ္နလ္း။
လူ႕ခႏၶွာကိုယ္ - ၉
၉။ ေကဖွာက္ကပ္ ကခႏ္ိုပ္တ္္ ို လ္တစ္ေန္လဖျ္ ေရ(၇)ခက္ခန္္ေ္ွာက္္ျ့္္္လ္။
ေကဖွာက္ကပ္ ေ္းျပန္ေၾကွာ ေ္းလႊတ္ေၾကွာ ဆးပို္ရပန္
ဆးအပ္ ဆးလႊတ္ရပန္
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
ေကဖွာက္ကပ္္လ္ ခႏၶွာကယ ို ္၏ေရပမွာ့္ကို ေန္းေပး္လ္။
၂
ေရကိုေ္းျ်ျ့္္္ယ္လွာကွာေကဖွာက္ကပ္ေဲ္္ဝ ို ျ္္လ္။
၃
ေကဖွာက္ကပ္မ ဆးပ္ရို ပန္ျ်ျ္ဆ ့္ းအပ္္္ဆ ို းမဖွားကိုပ္က ို ွာ စိုေဆွာျ္းေွား္လ္။
၄
ဆးမဖွားလွာလဖျ္ ဆးလႊတရ္ ပန္ျ်ျ့္္ အျပျ္္ို္ေိုတလ ္ က ို ္္လ္။
၅
ဤနလ္းျ်ျ့္္ ေရမဖွားလဖျ္ ေရကိုေလဖွာ့္ခဖ္လ္။
၆
ဆး္လ္ ေရႏျ့္္တျခွားအရွာျ်ျ့္္ျပ လိုပ္ေွား္လ္။
ေမးခန္း (၁) ေကဖွာက္ကပ္မရလဖျ္မလ္္္ျို ်စ္မလ္နလ္း။ ေမးခန္း (၂) ေကဖွာက္ကပ္ႏျ့္္ေ္းဆက္ႏယ္ေနပဝါ္လွား။ ေမးခန္း (၃) ေကဖွာက္ကပ္၏လိုပ္ျန္းကိုေ်ွာ္ျပပဝါ။ ေမးခန္း (၄) အဘယ္ေၾကွာျ့္္ေရမဖွားမဖွားေ္ွာက္္ျ့္္္နလ္း။
လူ္ခႏၶွာကိုယ္ - ၁ဝ
တတ္ေျမွာက္မစ ္ စ္ေဆးျချ္း(က) က
ေပးေွားပိုကိုအလႊနး္ တပ္ေပးပဝါ။ အေရွာျ္ျခယ္ပဝါ။
ခ
ကက္လပ္မဖွားတျ္မန္ကန္ေ္ွာအေျ်ကိုေ႐းဖက္၍ေျ်ဆိုပဝါ။ အပိုတစ္ခပ ို ဝါဝျ္္လ္။ ႏလိုး
ေကဖွာက္ကပ္
အစွာအမ္
အဆိုတ္
အူ
(က) ခႏၶွာကိုယအ ္ ႏ္္္ပ ို စၥလ္းမဖွားကိုပ္ေ ို ဆွာျ္ေပးေ္ွာအဂၤဝါ = _______________
ဂ
(ခ) ေရပမွာ့္ေန္းေပးေ္ွာအဂၤဝါ
= _______________
(ဂ) အွာဂွာရမဖွားကိုစတ ို ္ယူေပးေ္ွာအဂၤဝါ
= _______________
(ဃ) ေလ္န္္ႏျ့္္ေလလစ္လဲေပးေ္ွာအဂၤဝါ
= _______________
မွားလဖျ္(x)င္း၊မန္လဖျ္()ေရးပဝါ။ (က) လူ္ခႏၶွာကိုယတ ္ ျ္ အ႐ိုးစိုစိုေပဝါျ္း(၂၆ဝ)႐ိုးရ္လ္။
(______________)
(ခ) ႂကက္္ွား္လ္ခႏၶွာကယ ို ္ကိုေေွာျ္မတ္ေစ္လ္။
(______________)
(ဂ) အ႐ိုးႏစ္ခိုဆိုရွာကအ ို ႐တ္ဂိုေခခ္လ္။
(______________)
(ဃ) အစွာအမ္တျ္အက္စစ္ျ်ျ့္္အစွာကိုေခဖ်ဖက္္လ္။
(______________)
(ျ) ႏလိုးကိုစတ္ျ်ျ့္္ေန္းႏိုျ္ ္ လ္။
(______________)
အပျ္၏ခႏၶွာကိုယ္ - ၁၁
၁။ အ႐က္ ေမးခန္း (၁) အပျ္၏အစမ္းေ္ွာအပိုျ္းမွာမလ္္လ့္္အစတ္အပျ ို ္းျ်စ္္နလ္း။ ေမးခန္း (၂) အ႐က္တျ ို ္းအစမ္းေရွာျ္ရပဝါ္လွား။
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ
ေအွာက္ဆဂဖျ္
၁
အ႐က္္လ္မဖွားေ္ွာအွားျ်ျ့္္ စမ္း္လ္။
၂
အစမ္းေရွာျ္ရေ္ွာအပျ္္လ္ ကိုယတ ္ ျ္ ို
ကွာီန္ဝေဗဒိုျ္ေအွာက္ဆိုဝေဗဒ္
အစွာခဖက္လိုပႏ ္ ိုျ္ ္ လ္။ ၃
ေနေရွာျ္ျခလ္
ေနေရွာျ္ျခလ္စမ္းအျ္ျ်ျ့္္ အစမ္းေရွာျ္ အ႐က္မဖွား္လ္ ေလေဲမကွာီန္ဝေဗဒိုျ္ ေအွာက္ဆိုဝေဗဒ္ကိုစတ ို ္ယ္ူ ပးအျမစ္က
ေရ
ေျမေဲမေရကိုစိုတယ ္ ္ ူ လ္။ ၄
ေရ္လ္အ႐က္ေဲ္္ေ ို ရွာက္လဖျ္ အရွာအွားလိုးေပဝါျ္း္ွား္လ္။
၅
္ၾကွားဓွာတ္ရရ္ပး ေလေဲ္္ို ေအွာက္ဆဂဖျ္ကေ ို တ ို ္လက ို ္ ္ လ္။
၆
ဤနလ္းကအ ို လျ္းမအစွာစိုျချ္းနလ္းဂိုေခခ္လ္။
ရက္ေၾကွာ ႐က္ျပွား ႐က္လႇွာ
ေမးခန္း (၁) အ႐က္္လ္အဘယ္ေၾကွာျ့္္အေရး ကးရ္နလ္း။ ေမးခန္း (၂) အ႐က္၏မလ္္လ့္္အစတ္အပျ ို ္းတျ္ အစွာခဖက္္နလ္း။ ေမးခန္း (၃) ္တတဝဝါ္လ္ကိုယတ ္ ျ္ ို အစွာမခဖက္ႏိုျ္ျချ္းအေၾကွာျ္းမွာအဘယ္နလ္း။ ေမးခန္း (၄) တခဖ ႕ေ္ွာအပျ္္လ္ကိုယတ ္ ိုျ္အစွာမခဖက္ႏိုျ္ပဝါ။ အဘယ္ေၾကွာျ့္္နလ္း။
အပျ္၏ခႏၶွာကိုယ္ - ၁၂
၂။ အျမစ္ အပျ္၏ေျမေအွာက္ေရ ဲ အစတ္အပိုျ္းမွာအျမစ္ျ်စ္္လ္။
အျမစ္မႊွာ ေရေ္ွာက္ျမစ္
မူျခွားျမစ္
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
အျမစ္(၃)မဖ းရ္လ္။ (က) ေရေ္ွာက္ျမစ္ (ခ) အျမစ္မႊွာ (ဂ) မူျခွားျမစ္
၂
အျမစ္္လ္ အပျ္ကိုေျမေဲတျ္ကိုပ္တယ္ေပး္လ္။
၃
အျမစ္္လ္ ေျမေဲမေရကိုစိုတယ ္ ူေပး္လ္။
၄
တခဖ ႕ေ္ွာအျမစ္မွာ အစွာက္ ို ိုေလွာျ္္လ္။ ဥပမွာ။
၅
အျမစ္တိုျ္း္လ္စမ္းေလ့္မရပဝါ။ အျ် ေရွာျ္ရ္လ္။
ေမးခန္း (၁) အျမစ္္လ္ေျမေဲမမလ္္လ္ကိုစိုတယ ္ ူေပး္နလ္း။ ေမးခန္း (၂) အျမစ္္လ္အဘယ္ေၾကွာျ့္္အစမ္းေရွာျ္မရရ္နလ္း။ ေမးခန္း (၃) အျမစ္(၃)မဖ းကိုမလ္္္ခ ို ဲျခွားႏိုျ္္နလ္း။
။ မိုန္လွာဥ
အပျ္၏ခႏၶွာကိုယ္ - ၁၃
၃။ ပျ္စလ္
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
ပျ္စလ္(၃)မဖ းရ္လ္။ (က) ္စ္ပျ္စလ္ (ခ) ပျ္စလ္ေပဖွာ့္ (ဂ) ေျမေအွာက္ပျ္စလ္
၂
ပျ္စလ္္လ္ အျမစ္စိုတ္ယူေ္ွာေရကို အရက္္္ပ ို ို္ေပး္လ္။
၃
ပျ္စလ္္လ္ အ႐က္မ္ၾကွားဓွာတ္ကို တျခွားအစတ္အပိုျ္း္္ပ ို ို္ေပး္လ္။
၄
ပျ္စလ္ေတ ဲ ျ္ေရ္ယ္ေ္ွာေရေၾကွာႏျ့္္အစွာ္ယ္ေ္ွာအစွာေၾကွာမဖွားစွာရ္လ္။
ေမးခန္း (၁) ပျ္စလ္၏လိုပ္ျန္းကိုေ်ွာ္ျပပဝါ။ ေမးခန္း (၂) ပျ္စလ္(၃)မဖ းကိုချဲ ခွားေ်ွာ္ျပပဝါ။ ေမးခန္း (၃) ေရေၾကွာႏျ့္္အစွာေၾကွာတ္၏ ို မတူလပိုကိုပိုႏျ့္္တကေျ်ဆိုပဝါ။
အပျ္၏ခႏၶွာကိုယ္ - ၁၄
၄။ ပန္းပျ့္္ ေမးခန္း (၁) ္ျ္ေတ႕်ူးေ္ွာပန္းပျ့္္မဖွားကေ ို ်ွာ္ျပပဝါ။ ပန္းပျ့္္္လ္အပျ္၏မဖ းပွားျချ္းအဂၤဝါျ်စ္္လ္။
ပျ့္္ခဖပ္ မအဂၤဝါ (ကွာပယ္လ္) ်ိုအဂၤဝါ (စေတမန္) ပျ့္္်တ္ ပျ့္္ခ ပျ့္္လႇွာ
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
ပန္းပျ့္္္လ္ဆေ ဲ ဆွာျ္မ္ရ္လ္။ လပ္လ္။
၂
ပန္းပျ့္္တျ္ ရန္ရ္လ္။ တခဖ ႕္လ္ရန္ေကွာျ္း္လ္။ တခဖ ႕္လ္ရန္ဆိုး္လ္။
၃
ပန္းပျ့္္တျ္မဖ းပွားအဂၤဝါမဖွားရ္လ္။ (က) အမပျ္ - အမအဂၤဝါ္ွာပဝါဝျ္္လ္။ (ခ) အ်ိုပျ္ - အ်ိုအဂၤဝါ္ွာပဝါဝျ္္လ္။ (ဂ) ဝေဗဒလျ္ပျ္ - အဂၤဝါႏစ္မဖ းလိုးရ္လ္။
၄
အ်ိုမဝတ္မန ္ မ ္ ဖွား္လ္အမအဂၤဝါဝျ္္ွား္ပးလဖျ္ ္ေႏၶေအွာျ္ေ္ွာ္အေစ့္ရရ္လ္။
ေမးခန္း (၁) ပန္းပျ့္္္လ္အဘယ္ေၾကွာျ့္္ဆေ ဲ ဆွာျ္မ္ရရ္နလ္း။ ေမးခန္း (၂) ရန္ေကွာျ္းေ္ွာပန္းပျ့္္မဖွားကေ ို ်ွာ္ျပပဝါ။ ေမးခန္း (၃) အပျ္ကိုအ်ိုင္း၊အမခဲျခွားပိုကိုပိုႏျ့္္တကရျ္းျပပဝါ။
အပျ္၏ခႏၶွာကိုယ္ - ၁၅
၅။ အ္း ်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ အ္းကိုအမဖ းအစွားခဲျခွားမလ္။ ၁
အေစ့္အလက ို ္ချဲ ခွားလဖျ္(၂)မဖ းရ္လ္။ (က) အေစ့္တစ္လိုးပဝါေ္ွာအ္း - ္ရက္္း (ခ)
အေစ့္မဖွားစွာပဝါေ္ွာအ္း - ပန္း္း
အ္းခ အ္ွား အေစ့္ခ အေစ့္
၂
ပန္းပျ့္္အလက ို ္ချဲ ခွားလဖျ္(၃)မဖ းရ္လ္။ (က) ပန္းတစ္ပျ့္္အ္းတစ္္း - ္ရက္္း (ခ)
ပန္းတစ္ပျ့္္အ္းမဖွားစွာ - စပဖစ္္း
(ဂ)
ပန္းမဖွားစွာအ္းတစ္္း - ပႏၷဲ္း
ပျ့္္လႇွာ အ္းျယ္
၃
အ္း္လ္ပန္းပျ့္္မျ်စ္ေပခလွာ၏။
၄
ပန္းပျ့္္ေတ ဲ ျ္္ေႏၶေအွာျ္ေ္ွာ္ မအဂၤဝါမွာအ္းျ်စ္္ွား္လ္။
၅
အ္းေဲတျ္အေစ့္က္ ို ယ္ေဆွာျ္ ေွား္လ္။
ေမးခန္း (၁) အ္းျ်စ္ေပခပိုကိုပိုႏျ့္္တကရျ္းျပပဝါ။ ေမးခန္း (၂) ပန္း္းကိုပန္းပျ့္္အလက ို ္ချဲ ခွားလဖျ္မလ္္လ့္္အိုပ္စိုတျ္ပဝါဝျ္မလ္နလ္း။ ေမးခန္း (၃) ္ျ္္ေ္ွာအ္းမဖွားကို အေစ့္အလက ို ္အိုပ္စိုခဲျခွားပဝါ။ ေမးခန္း (၄) ္ျ္္ေ္ွာအ္းမဖွားကို ပန္းပျ့္္အလိုကအ ္ ိုပ္စိုချဲ ခွားပဝါ။
အပျ္၏ခႏၶွာကိုယ္ - ၁၆
၆။ အေစ့္ ေမးခန္း (၁) အေစ့္္လ္မလ္္္ျို ်စ္ေပခလွာ္နလ္း။ ပန္းပျ့္္္ေႏၶေအွာျ္္လ္ ပျ့္္်တ္င္း၊ပျ့္္ခဖပ္င္း၊်ိုအဂၤဝါမဖွားေႂက ္ွား္လ္။ မအဂၤဝါအ္းျ်စ္လွာ ္လ္။
အ္းမွာအေစ့္ပဝါ္လ္။
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
အေစ့္္လ္ပန္းပျ့္္ေဲတျ္ အေစ့္ေလွာျ္းအျ်စ္ရ္လ္။ အ္းျ်စ္္ွားေ္ွာအခဝါ အေစ့္ ျ်စ္ေပခလွာ္လ္။
၂
အေစ့္တျ္ အျပျ္ကအေစ့္ခရ္လ္။ အေဲတျ္္ေႏၶ္ွား(အပျ္္စ္ျ်စ္မလ့္္အရွာ) ရပဝါ္လ္။
၃
အေစ့္ကိုေျမေဲေလ့္္င္း၊ေရေလွာျ္းင္း၊ေနေရွာျ္ျခလ္ရလဖျ္အပျ္္စ္ေပဝါက္ႏိုျ္္လ္။
အေစ့္ခ ္ေႏၶ္ွား
အေစ့္႐က္
ေမးခန္း (၁) အေစ့္အေလႇွာျ့္္ေက္ပိုအဆျ့္္ဆျ့္္ကိုပိုႏျ့္္တကေျ်ဆိုပဝါ။ ေမးခန္း (၂) အေစ့္၏မလ္္လ့္္အပိုျ္းက အပျ္အ္စ္္္ေ ို ျပွာျ္းလဲမလ္နလ္း။ ေမးခန္း (၃) ပဲ ကးေစ့္တျ္ အေစ့္႐က္မလ္မဖပဝါ္နလ္း။
အပျ္၏ခႏၶွာကိုယ္ - ၁၇
တတ္ေျမွာက္မစ ္ စ္ေဆးျချ္း(ခ) က
ေပးေွားေ္ွာပိုကိုအလႊန္းတပ္ေပးပဝါ။ အေရွာျ္ျခယ္ပဝါ။
ခ
ေပးေွားေ္ွာပိုကိုအလႊန္းတပ္ေပးပဝါ။
ဂ
တျခွားအစတ္အပိုျ္းႏျ့္္မတူလေ္ွာအစတ္အပိုျ္းကိုဝိုျး္ ပဝါ။ အေၾကွာျ္းျပခဖက္ေပးပဝါ။ အ္း
ဃ
ပျ္စလ္
ပန္းပျ့္္
အေစ့္
အ႐က္
မ္ပျ္္လ္အစမ္းေရွာျ္မရပဝါ။ ကိုယတ ္ ိုျ္ခဖက္ႏိုျ္ပဝါ္လွား။ အဘယ္ေၾကွာျ့္္နလ္း။ _______________________________________________________________
ျ
တခဖ ႕အပျ္မဖွား္လ္ပျ္စလ္ကိုေျမေအွာက္တျ္ေတ႕ရ္လ္။ ၎၏ေကွာျ္းခဖက္မွာ မလ္္လ္ျ်စ္္နလ္း။ _______________________________________________________________
ဆဲလ္ႏျ့္္အ့္ိုဏဝေီဝေဗဒ - ၁၈
၁။ ဆဲလ္၏တလ္ေဆွာက္ပို ဆဲလ္နရ ဆဲလ္အေျမႇးပဝါး ႏဖ ကလးယပ္စ္ ကလို႐ိုပလပ္စ္
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
ဆဲလ္ ္ လ္္က္ရ၏အေ္းဆိုးအစတ္အပျ ို ္းျ်စ္္လ္။
၂
ဆဲလက ္ ိုအဓကအွားျ်ျ့္္အပျ္ဆဲလ္ႏျ့္္္တတဝဝါဆဲလဂ ္ ူဖက္၍ခဲျခွားႏိုျ္္လ္။
၃
အပျ္ဆဲလတ ္ ျ္ ဆဲလအ ္ ေျမႇးပဝါးပဝါဝျ္္ပး ္တတဝဝါဆလ ဲ ္တျ္ မပဝါဝျ္ပဝါ။
၄
အပျ္ဆဲလတ ္ ျ္ အစမ္းေရွာျ္ျခယ္ပစၥလ္းကလ႐ ို ် ို းလ္ပဝါေ္ွာ ကလ႐ ို ပ ို လပ္စပ ္ ဝါဝျ္္လ္။
၅
အပျ္ဆဲလ၏ ္ အလယ္တျ္ ေရအပ္ပဝါဝျ္္လ္။
၆
ခႏၶွာကိုယတ ္ ျ္ဆလ ဲ ္ ္ လ္ပို့္္ဏွာန္မဖွားစွာျ်ျ့္္ရ္လ္။
၇
ဆဲလက ္ ္ ို ွာမန္မဖက္လိုးျ်ျ့္္မျမျ္ႏိုျ္ပဝါ။ အ့္ိုၾကလ့္္မန္ေျပွာျ္း ျ်ျ့္္္ွာျမျ္ႏိုျ္္ပး ဆူဝေဗဒန္(၃) ေဆးဆးို ေလ့္ရ္လ္။
ေမးခန္း (၁) အပျ္ဆဲလ္ႏျ့္္္တတဝဝါဆလ ဲ ္မဖွားကိုႏ္ျ္းယဥ္ပဝါ။ ေမးခန္း (၂) ဆဲလတ ္ စ္လိုးႏဖ းကလးယပ္စ္မလ္မဖပဝါႏိုျ္္နလ္း။ ေမးခန္း (၃) အပျ္ဆဲလ္၏ဆဲလ္နရပဝါျချ္းအေၾကွာျ္းကို္ျ္္ပဝါ္လွား။
ဆဲလ္ႏျ့္္အ့္ိုဏဝေီဝေဗဒ - ၁၉
၂။ အ့္ိုၾကလ့္္မန္ေျပွာျ္း ဆဲလ္ ္ လ္အလန္ေ္းျယ္္လ္။ ္ွာမန္မဖက္လိုးျ်ျ့္္မျမျ္ႏိုျ္ပဝါ။ မဖက္လိုး မဖက္လိုးရပန္
စလိုက္်န္ျပွား မန္ဘလူးေိုး မန္ဘလူးရပန္
စျ္ အလျ္းေန္းစက္ ပန္းကန္ျပွား
ေၾကးမို
(ပ ေဝေဗဒစ္ရ္)
မန္ဘလူးမဖွား အလျ္းမအ့္ိုၾကလ့္္မန္ေျပွာျ္း
အ့္ိုို္က္ရမဖွားကဤ ို ကရယွာ္ိုးဖက္၍ေလ့္လွာရ္လ္။
(ခဖဲ႕မန္မဖွား)
ဆဲလ္ႏျ့္္အ့္ိုဏဝေီဝေဗဒ - ၂ဝ
၃။ အ့္ို္က္ရမဖွား ်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
ဘက္တးရးယွား - ဆဲလ္အစစ္မဂိုတဘ ္ ဆ ဲ လ ဲ ေ ္ ယွာျ္တစ္လိုးျ်ျ့္္်ဲ႕စလ္းေွား၏။ - ပို့္္ဏွာန္အမဖ းမဖ းရ္လ္။
၂
- ေကွာျ္းကဖ း
- အစွားအစွာတျ္အ္ိုးျပ ္လ္ (ဝေဗဒန္ခဖဥ္)
- ဆိုးကဖ း
- အစွားအစွာကိုပိုပ္ ္ းို ေစ္လ္
- ္ွာဓက။
။ တိုတ္ေခဖွာျ္းပို(ဘစလ)
ေရလႇ (အယ္လေ ္ ဂဖး) - ဆဲလ္တစ္လိုးျ်ျ့္္ျပ လိုပ္ေွားေလ့္ရ္လ္။ - အစမ္းေရွာျ္ရေလ့္ရ္လ္။ - ပို့္္ဏွာန္အမဖ းမဖ းရ္လ္။ - ေဆးဘက္ဝျ္ေရလမ ႇ ဖွားစွာရ္လ္။ - ္ွာဓက။
၃
။ ယူဂလနွာ
ပ႐တ ို ဏ ို းို ဝမ္း - ဆဲလ္တစ္လိုးျ်ျ့္္ျပ လိုပ္ေွားေလ့္ရ္လ္။ - ္တတဝဝါ၏အေလ့္အေအတိုျ္းေနေိုျ္္လ္။ - အစမ္းေရွာျ္ရေလ့္မရပဝါ။ - ္ွာဓက။
၄
။ အမးဘွား
မပ ္ ျ္ (်န္ဂျ ို း္ ) - ဆဲလ္တစ္လိုး(္ို္)ဆဲလ္မဖွားစွာျ်ျ့္္ျပ လိုပ္ေွား္လ္။ - အစမ္းေရွာျ္မရပဝါ။ - အပျ္လလ ို ို္က္ရျ်စ္္လ္။ - ေ္္ွားေ္ွာ္က္ရေပခတျ္ေနေိုျ္ ္ လ္။ - ္ွာဓက။
။ တေစးမ္ (ရစ္)
ေမးခန္း (၁) အ့္ို္က္ရတစ္အိုပ္စိုစအတက္ ္ွာဓက(၂)ခိုေပ္ရွာေပးပဝါ။
ဆဲလ္ႏျ့္္အ့္ိုဏဝေီဝေဗဒ - ၂၁
၄။ တစ္႐ း တူလေ္ွာဆဲလ္မဖွားစွာစိုေဝးလက ို လ ္ ဖျ္ တစ္႐ းျ်စ္ေပခလွာ္လ္။
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
ဆဲလတ ္ စ္လိုးခဖျ္းတျ္ ္ူ္ကယ ို ္ပိုျ္လိုပ္ျန္းရ္လ္။ (က) ေ္းနဥ - ေအွာက္ဆဂဖျ္ႏျ့္္ေပဝါျ္းစပ္္ပးေ္းတျ္္ယ္္ွား္လ္
(ခ)
အွာ႐ိုဆလ ဲ ္ - အွာ႐ိုခစွားမ္ကို္္လ္
၂
တစ္ခဖ ႕ဆဲလ္တျ္ ႏဖ းကလးရပ္စ္မရပဝါ။ ္ွာဓက။
။ ေ္းနဥ
၃
ဆဲလ၏ ္ တလ္ေဆွာက္ပိုကိုေလ့္လွာရွာတျ္ ၾကက္္န္ျ် အျပျ္ခကို ဆူဝေဗဒန္(၃)ဆးို ဖက္၍ ေလ့္လွာျချ္းျ်ျ့္္ ႏဖ းကလးရပ္စ္င္း၊ဆဲလ္ရလ္ႏျ့္္ဆဲလ္နရတ္က ို ိုေတ႕ရ္လ္။
၄
တစ္႐ းမဖွားစွာစိုေဝးလက ို ္ေ္ွာအခဝါခႏၶွာကယ ို ္၏အဂၤဝါမဖွားျ်စ္ေပခလွာ္လ္။
ေမးခန္း (၁) ေ္း္လ္တစ္႐ းဂိုတ္ပဝါ္လွား။ ေမးခန္း (၂) ၾကက္္န္ခဆဲလတ ္ ျ္ ေတ႕ရေ္ွာအစတ္အပိုျ္းမဖွားကိုေ်ွာ္ျပပဝါ။ ေမးခန္း (၃) ေပးေွားေ္ွာတစ္႐ းတျ္ပဝါဝျ္ေ္ွာဆဲလ္မဖွားကိုေ်ွာ္ျပပဝါ။ (က) အ႐ိုး (ခ)
ေ္း
(ဂ)
အျမစ္ေမႊး
ဆဲလ္ႏျ့္္အ့္ိုဏဝေီဝေဗဒ - ၂၂
တတ္ေျမွာက္မစ ္ စ္ေဆးျချ္း(ဂ) က
အပျ္ဆဲလ္ပိုကဆ ို ျဲ ပပဝါ။
ခ
ေအွာက္ပဝါတ္က ို ိုမွားလဖျ္()င္း၊မန္လဖျ္()ေရးပဝါ။
ဂ
(က) အပျ္ဆဲလတ ္ ျ္ဆဲလ္ေရခက္ပဝါရ္လ္။
(_____________)
(ခ)
္တတဝဝါဆဲလတ ္ ျ္ဆလ ဲ ္နရပဝါရ္လ္။
(_____________)
(ဂ)
အပျ္ဆဲလ္ ္ လ္ပိုဖက္၍မွာေၾကွာ္လ္။
(_____________)
(ဃ) တစ္႐ းဆ္ ို လ္မွာဆဲလ္မဖွားေပဝါျ္းစိုေွားျချ္းျ်စ္္လ္။
(_____________)
(ျ)
(_____________)
ေ္း္လ္ဆလ ဲ ္ျ်စ္္လ္။
ေပးေွားေ္ွာပို္လ္ ေ္းကိုအ့္ိုၾကလ့္္မန္ေျပွာျ္းေအွာက္တျ္ ၾကလ့္္လဖျ္ျမျ္ရေ္ွာ ပိုျ်စ္္လ္။
(က) ေ္းဆဲလ္ဘယ္ႏမဖ းေတ႕ရ္နလ္း။ ___________________________________________________________ (ခ)
ေ္းနဥ၏လိုပ္ျန္းကေ ို ်ွာ္ျပပဝါ။ ___________________________________________________________
ဃ
္ျ္ႏစ္္က္ေ္ွာပ႐တ ို ိုဏိုးဝမ္းအေၾကွာျ္းကပ ို ိုႏျ့္္တကရျ္းျပပဝါ။
္က္ရႏျ့္္ပတ္ဝန္းကဖျ္ - ၂၃
၁။ ေဂဂစနစ္ ္က္ရမဖွား္လ္ပတ္ဝန္းကဖျ္တျ္ေနေိုျ္ၾက္လ္။
ျမျ္းကဖွား (္က္ရ)
ျမျ္းကဖွားအိုပ္စို (အိုပ္စ)ို
္တတဝဝါအစိုအေဝး (ေကွာ္ျမ နတ)
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
္က္ရတ္္ ို လ္္က္မ့္ပ ဲ တ္ဝန္းကဖျ္တျ္ေနေိုျ္ၾက္လ္။
၂
မဖ းတူေ္ွာ္က္ရတ္အ ို တူတကေနေိုျလ ္ ဖျ္အပ ို စ ္ (ို မဖ းစို)်ဲ္စလ္းလိုက္ ္ လ္။
၃
မဖ းမတူေ္ွာမဖ းစိုမဖွားအတူတကေနေိုျလ ္ ဖျ္ေကွာ္ျမ နတျ်စ္ေပခလွာ္လ္။
၄
္က္ရႏျ့္္္က္မဲ့္အတူတကေနေိုျ္လဖျ္ ေဂဂစနစ္ျ်စ္ေပခလွာ္လ္။
၅
ေဂဂစနစ္ေတ ဲ ျ္ ္က္ရင္း၊ ္က္ရအခဖျ္းခဖျ္းင္း၊ ္က္မဲ့္ႏျ့္္အတူ္ျ့္္တျ့္္ေအွာျ္ေန ေိုျ္ၾကရေပမလ္။
ေမးခန္း (၁) ေဂဂစနစ္တျ္္က္ရက္က္မ့္က ဲ ိုလႊမး္ မိုးတွာလွား။ ္က္မက ့္ဲ လႊမ္းမးို တွာလွား။ ေမးခန္း (၂) ျခေ္ၤ့္မစဖက္၍ေဂဂစနစ္်ဲ႕စလ္းပိုကိုပိုျ်ျ့္္ဆျဲ ပပဝါ။
္က္ရႏျ့္္ပတ္ဝန္းကဖျ္ - ၂၄
၂။ အစွာစမ္းအျ္ ္က္ရတိုျး္ အ္က္ရျ္္န္ႏိုျ္ရန္စမ္းအျ္လိုအပ္္လ္။
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
အပျ္္လ္ေန၏စမ္းအျ္ျ်ျ့္္ကိုယတ ္ ိုျ္အစွာခဖက္လိုပ္ ္ လ္။ ၎တ္က ို ေ ို တ ို လ ္ ပ ို ္ ္ ဂ ူ ိုေခခ္လ္။
၂
္တတဝဝါတ္္ ို လ္ကိုယတ ္ ိုျ္အစွာမခဖက္ႏိုျ္ပဝါ။ ေို္ေၾကွာျ့္္အပျ္(္)္ို တျခွား္တတဝဝါကို စွားျချ္းျ်ျ့္္စမ္းအျ္ကရ ို ရ္လ္။ ၎တ္က ို စ ို ွား္ိုး္ူဂိုေခခ္လ္။
၃
အ္းအ႐က္ကိုစွား္ိုးေ္ွာ္တတဝဝါကို အ႐က္စွား္တတဝဝါဂိုေခခ္လ္။ ၎တ္္ ို လ္စမ္းအျ္ကိုအပျ္မတက ို ္႐က ို ္ရရ္လ္။ ္ွာဓက။
၄
။ ယိုန္
အ္ွားကိုစွား္ိုးေ္ွာ္တတဝဝါကိုအ္ွားစွား္တတဝဝါဂိုေခခ္လ္။ ၎တ္္ ို လ္စမ္းအျ္ကိုတစ္ဆျ့္္လက္ခရရ္လ္။ ္ွာဓက။
၅
အ္းေရွာအ္ွားပဝါစွား္ိုးလဖျ္ အစိုစွား္တတဝဝါဂိုေခခ္လ္။ ္ွာဓက။
၆
။ ကဖွား ။ လူင္း၊ဝက္ဝ
ပိုးေကွာျ္ကိုစွား္ိုးေ္ွာ္တတဝဝါ္လ္အ္ွားစွားစွာရျ္းဝျ္ေ္ွာ္လလ္း အ္ွားစွားျချ္း ကဲ့္္္အ ို ွာဂွာရမဖွားစွာမရပဝါ။ ၎တ္က ို ို ပိုးစွား္တတဝဝါဂိုေခခ္လ္။ ္ွာဓက။
။ ျက္
၇
္က္ရ၎တ္၏ ို အစွာကို ပတ္ဝန္းကဖျ္မရရ္လ္။
၈
ေ္ေ ို ၾကွာျ့္္အပျ္္လ္္က္ရတိုျး္ ၏အစွာအရျ္းျမစ္ျ်စ္္လ္။
၉
အစွာစမ္းအျ္အွားလက္ဆျ့္္ကမ္းျချ္းကိုပိုတျ္ အစွာကျ္းဆက္ျ်ျ့္္ျပႏိုျ္္လ္။
ေမးခန္း (၁) ပိုကိုၾကလ့္္ဖက္၍၎အတိုျး္ အစွာကျ္းဆက္တစ္ခေ ို ပ္မဆ္ ဲ ွားပဝါ။ ေမးခန္း (၂) အစွာကျ္းဆက္မျမွား္လ္ မလ္္လ္ကိုေ်ွာ္ျပ္နလ္း။ ေမးခန္း (၃) အစွာကျ္းဆက္မ အ္ွားစွား္တတဝဝါမဖွားကိုေ်ွာ္ျပပဝါ။
္က္ရႏျ့္္ပတ္ဝန္းကဖျ္ - ၂၅
၃။ အစွာကန္ရက္ ်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
အစွာစမ္းအျ္ကို ္က္ရမ္က္ရလက္ဆျ့္္ကမ္းျချ္းကို အစွာကျ္းဆက္ျ်ျ့္္ျပႏိုျ္္လ္။
၂
္္ေ ို ္ွာ္အစွာကျ္းဆက္္လ္ စမ္းအျ္ကတ ို စ္ေျ်ွာျ့္္တလ္းရယူေ္ွာစနစ္က္ ို ွာျပ္လ္။
၃
ပတ္ဝန္းကဖျ္တျ္္က္ရမဖွားစွာရ္ပးအပျ္ကိုစွား္ိုးေ္ွာ္တတဝဝါမဖွားစွာရ္လ္။ ေိုအခဝါ အစွာကန္ရက္ကိုအ္ိုး္ပးျပ္ႏိုျ္္လ္။
၄
အစွာကန္ရက္္လ္ အစွာကျ္းဆက္ေက္ပိုမို႐္ပ္ေေး္လ္။
၅
ပိုတျ္ ္န္းျက္္လ္ႂကက္င္း၊ႏေကွာျ္င္း၊ေရမင္း၊ယန ို ္ႏျ့္္ပိုတ္္ျ္လ တ္က ို စ ို ွား္ိုး္လ္။
၆
ႂကက္္ွာမရေတွာ့္လဖျ္ ၎ႏျ့္္ဆက္္ယ္ေနေ္ွာ တျခွား္တတဝဝါမဖွား၏ အေျခအေနကို လလ္းဤကန္ရက္ျ်ျ့္္ ေလ့္လွာႏိုျ္္လ္။
ေမးခန္း (၁) အစွာကန္ရက္ကအ ို ္ိုးျပ ျချ္းျ်ျ့္္မလ္္လ္တ္က ို ိုေလ့္လွာႏိုျ္္နလ္း။ ေမးခန္း (၂) ပိုတျ္ ယိုန္္ွာမရေတွာ့္လဖျ္ မလ္္္ေ ို ္ွာျပ
နွာမဖွားျ်စ္လွာႏို္ျ္္နလ္း။
ေမးခန္း (၃) စွာမဖက္ႏွာ(၂၄)ကအစွာကျ္းဆက္ကအ ို စွာကန္ရက္ျ်စ္ေအွာျ္ဆ္ ဲ ွားပဝါ။
္က္ရႏျ့္္ပတ္ဝန္းကဖျ္ - ၂၆
၄။ လိုကေ ္ လဖွာစွာေနေိုျ္ျချ္း ္က္ရတို္္လ္ပတ္ဝန္းကဖျ္တျ္ ဂ႐ိုတစိုကေ ္ နေိုျ္ရမလ္ျ်စ္္လ္။
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
္က္ရတိုျး္ တျ္ေူးျခွားေ္ွာ အဂၤဝါ(္)္ို အျပ အမူမဖွားရၾက္ပး ၎တ္ျို ်ျ့္္ပတ္ဝန္းကဖျ္တျ္ ဆေလဖွာ္ေအွာျ္ေနေျ ို ္ၾက္လ္။
ေမးခန္း (၁) လပ္ျပွာ္လ္အႏတရွာယ္မမလ္္္က ို ွာကယ္ၾက္နလ္း။ ေမခန္း (၂) ေပးေွားေ္ွာ္က္ရတ္၏ ို ဆေလဖွာ္ေအွာျ္ေနေိုျ္ပိုကိုရျ္းျပပဝါ။ ပဖွား
ကဖွား
ျက္
်ွား
ႏျ္းဆ
ကခဲ
္က္ရႏျ့္္ပတ္ဝန္းကဖျ္ - ၂၇
၅။ ပတ္ဝန္းကဖျ္မ္န္္ရျ္းျချ္း ကခႏို္ပ္တ္္ ို လ္ပတ္ဝန္းကဖျ္တျ္ေနေိုျဖက္၍ ္ ေပ ို တ္ဝန္းကဖျ္ေပခေကွာျ္းကဖ းင္း၊ဆးို ကဖ း္က္ေရွာက္ ပဝါ္လ္။
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
ေရေိုမ္န္္ရျ္းျချ္းအေၾကွာျ္းအရျ္းမဖွားမွာ (က) ေရေဲအမ္က္ပစ္ျချ္း
၂
(ခ)
ေရေဲဓွာတိုပစၥလ္းမဖွားစန္္ပစ္ျချ္း
(ဂ)
စက္႐ိုင္း၊အလိုပ္႐ိုမစန္္ပစ္ပစၥလ္းမဖွားေရတျ္ေမဖွာပဝါ္ွားျချ္း
ေလေိုမ္န္္ရျ္းျချ္းအေၾကွာျ္းအရျ္းမဖွားမွာ (က) ကွားင္း၊စက္စ္လ္တ္မ ို ေက္ေ္ွာဓွာတ္ေျ႕မဖွား (ခ)
၃
ပိုး္တ္ေဆးင္း၊ေရေမႊးအလန္အကခ္ိုးျချ္း
ေျမေိုမ္န္္ရျ္းျချ္းအေၾကွာျ္းအရျ္းမဖွားမွာ (က) ပိုး္တ္ေဆး်ဖန္းလန္းျချ္း (ခ)
ေျမ ကးေဲအမ္က္ပစ္ျချ္း
၄
ပတ္ဝန္းကဖျ္မ္န္္ရျ္းလဖျ္ ္က္ရမဖွားေပခအႏတရွာယ္မဖွားစွာကဖေရွာက္ႏိုျ္္လ္။
၅
္ဘွာဝေဘးဝေဗဒ့္္မဖွားအ ကမ္မဖွားစွာျ်စ္ေပခလွာႏိုျ္္လ္။
ေမးခန္း (၁) ပတ္ဝန္းကဖျ္ေရေိုကမ ို လ္္္ေ ို န္း္မ္းႏို္ျ္ ္ နလ္း။ ေမးခန္း (၂) ေရေိုမ္န္္ရျ္းျချ္းေၾကွာျ့္္ျ်စ္လွာႏိုျ္ေ္ွာေနွာက္ဆက္တျဲ ပ ေ်ွာ္ျပပဝါ။ ေမးခန္း (၃) ္စ္ပျ္မရျချ္းႏျ့္္ရျချ္းကိုႏ္ျ္းယဥ္ေ်ွာ္ျပပဝါ။
နွာမဖွားကို
္က္ရႏျ့္္ပတ္ဝန္းကဖျ္- ၂၈
တတ္ေျမွာက္မစ ္ စ္ေဆးျချ္း(ဃ) က
ေပးေွားေ္ွာအစွာကျ္းဆက္ကိုၾကလ့္္ဖက္၍ေမးခန္းမဖွားကိုေျ်ဆိုပဝါ။
(က) ေိုတလ ္ ိုပ္္က ူ ေ ို ်ွာ္ျပပဝါ။ ___________________________________________________________ (ခ)
မူလစွား္ိုး္ူမွာမလ္္ူနလ္း။ ___________________________________________________________
(ဂ)
ျမွား္လ္မလ္္လ္ကေ ို ်ွာ္ျပ္နလ္း။ ___________________________________________________________
(ဃ) ်ွားမဖ းစို္ွာမဖ း္ိုဥး္ ္ွားလဖျ္ ျ်စ္လွာမလ့္္အေျခအေနမဖွားကိုေ်ွာ္ျပပဝါ။ ___________________________________________________________ ___________________________________________________________ ခ
ဂ
တေ ဲ ပးပဝါ။ (က) ေရေိုမ္န္္ရျ္းျချ္း
(၁)
ပိုးေကွာျ္မဖွားေ္ဆိုးျချ္း
(ခ)
္စ္ပျ္အလန္အကခခိုတ္ေစ္ျချ္း
(၂)
ေလေိုမ္န္္ရျ္းျချ္း
(ဂ)
ကွားပမွာ့္မဖွားလွာျချ္း
(၃)
ျဝါးမဖွားေ္ဆိုးျချ္း
(ဃ) ပိုး္တ္ေဆး္ိုးျချ္း
(၄)
ေျမေိုမ္န္္ရျ္းျချ္း
(ျ)
(၅)
ေရတိုက္စွားျချ္း
အမ္ကက ္ ိုစနစ္တကဖမပစ္ျချ္း
ေပးေွားေ္ွာျပ
နွာအတက္အေျ်ေပးပဝါ။
“ကမွာၻ္လ္တစ္ႏစ္ေက္တစ္ႏစ္ပူေႏးလွာ္လ္။ ္စ္ေတွာမဖွားလလ္းျပ န္း လွာ္လ္။ ္စ္ပျ္မရ္လ့္္အတက္ ္ဘွာဝေဘးအႏတရွာယ္မဖွားပမ ို ိုျ်စ္ေပခလွာ္လ္။ ရွာ္လလ္း်႐ို်ရဲျ်စ္လွာ္လ္။”
္က္ရမဖ းချဲ ခွားျချ္း - ၂၉
၁။ ္က္ရလကၡ့္ွာ ေမးခန္း (၁) ္ျ္္ေ္ွာ္က္ရမဖွားကိုစွာရျ္းျပ စိုပဝါ။
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ္က္ရမန္လဖျ္ (က) အစွာစွားျချ္း (ခ)
မဖ းပွားျချ္း
(ဂ)
ေ႐႕လဖွားျချ္း (လ္ပ္ရွားျချ္း)
(ဃ) တို္ျပန္ျချ္း (ျ)
ကးေွားျချ္း
(စ)
ဆဲလတ ္ လ္ေဆွာက္ျချ္း
(ဆ) အ္က္ရ ျချ္း
စ္လ္တ္က ို ိုျပ လိုပ္္လ္။ ပိုလွာဝက္ဝ္လ္ ႏွာေခဝါျ္းျ်ျ့္္အ္က္
္က္ရ္လ္
ရ ္လ္။
မဖ းပွားျချ္းျ်ျ့္္ မဖ းစိုကိုေန္း္မ္း၏
၎တို္တျ္ ကိုန္းေပခ
ပိုလွာဝက္ဝ္လ္
ေရေဲ္ွားလွာႏိုျ္
အေအးဝေဗဒ့္္ကိုခႏိုျ္
ေ္ွာေျခေေွာက္မဖ း
်ို္အေမႊးေူပဝါရ၏
ပဝါရ၏။
ေမးခန္း (၂) အပျ္္လ္္က္ရျ်စ္ပဝါ္လွား။ ေမးခန္း (၃) ဘက္တးရးယွား္လ္္က္ရျ်စ္ပဝါ္လွား။ ေမးခန္း (၄) ေအွာက္ပဝါတ္မ ို ္က္မမ ဲ့္ ဖွားကိုဝျ္ ို းပဝါ။ ကဖွား
ျချ္
ေရလႇ
ေရ
်ိုန္
်ွား
ေၾကွာျ္
ေျမ
ခဲတ
ျက္
ကွား
အမးဘွား
္က္ရမဖ းချဲ ခွားျချ္း - ၃ဝ
၂။ အပျ္ကိုခဲျခွားျချ္း ေမးခန္း (၁) အပျ္ကိုမလ္္္ခ ို ဲျခွားႏိုျ္္နလ္း။
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ အပျ္ကိုေအွာက္ပဝါအတိုျ္းအမဖ းအစွားခဲျခွားႏိုျ္္လ္။ (က)
(ဃ)
(ခ)
၁
(ဂ)
ေမွာ့္စ္ (ေရလပ ႇ ျ္) - ပန္းပျ့္္မပျ့္္ပဝါ။ အ္းမ္းပဝါ။ - စပးို မ္န္ေတ ို ္ျချ္းျ်ျ့္္မဖ းပွား္လ္။ - အလန္ျယ္္လ္။ အစိုလက ို ္ေန္လ္။ - ေကဖွာက္တိုးင္း၊္စ္စိုေပခတျ္ေတ႕ရ္လ္။
၂
်န္း (ဥယဖွာဥ္ျခေျမပျ္)
၃
ေကွာ္န်ွာ (ေျ္႐ းမဖ းပျ္)
- ပန္းပျ့္္မပျ့္္ပဝါ။ အ္းမ္းပဝါ။
- ပန္းပျ့္္မပျ့္္ပဝါ။ အ္းမ္းပဝါ။
- စပိုးမ္န္ေတ ို ္ျချ္းျ်ျ့္္မဖ းပွား္လ္။
- အေစ့္ျ်ျ့္္မဖ းပွား္လ္။
- အ႐ယ္ေ္း္လ္(္္)ို ကးႏိုျ္္လ္။
- အ႐ယ္ ကးမွား္လ္။
- စိုစတ္္ပးအရပ္ရေ္ွာေနရွာတျ္
- ္မပိုျ္းေဝေဗဒ္တျ္ေတ္ရ္လ္။
ေတ႕ရ္လ္။ ၄
ပန္းပျ့္္ပျ့္္ေ္ွာအပျ္ - အလန္ေျ္ရွား္လ္။ ပန္းပျ့္္ပျ့္္္လ္။ - ေနရွာတိုျ္းတျ္ရ္လ္။ အ႐ယ္အစွားအမဖ းမဖ းရ္လ္။
ေမးခန္း (၂) ္ျ္္ေ္ွာပန္းပျ့္္မဖွားကိုအေက္ပဝါအိုပ္စိုမဖွားျ်ျ့္္ခဲျခွားပဝါ။
္က္ရမဖ းချဲ ခွားျချ္း - ၃၁
၃။ ေကဖွာ႐ိုးမဲ္ ့္ တတဝဝါ ေမးခန္း (၁) ေကဖွာ႐ိုးရေ္ွာေနရွာကိုေ်ွာ္ျပပဝါ။
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ္တတဝဝါမဖွားက၎ ို တ္၏ ို ေကဖွာ႐ိုးျ်ျ့္္ခဲျခွားလဖျ္ ေကဖွာ႐းို ရ္တတဝဝါႏျ့္္ေကဖွာ႐ိုးမဲ္ ့္ တတဝဝါဂဖက္၍ ူ ႏစ္မဖ း ခဲျခွားႏိုျ္္လ္။ ၁
မလ ို က္စကွာ (ခ႐ိုအပ ို စ ္ )ို - ခႏၶွာကယ ို ္ေပဖွာ့္ေပဖွာျ္း္လ္။ - ေျခေေွာက္အစွားပဝါးျ်ျ့္္ေလဖွာ္ွား္လ္။ - အခပဝါ္လ္(္)္ို မပဝါပဝါ။ ္ွာဓက။
၂
။ ကိုနး္ ခ႐ို။ ေရဘဝဲ။
အနလဝေဗဒဝါ (တေကွာျ္အပ ို စ ္ )ို - ခႏၶွာကယ ို ္ေပဖွာ့္ေပဖွာျ္း္လ္။ - ရလ္လဖွားေ္ွာကယ ို ပ ္ ိုျ္ဆိုျ္္လ္။ - ေျခတိုမဖွားစွာပဝါရ္လ္။ ္ွာဓက။
၃
။ ကိုနး္ တေကွာျ္။
အွာ္႐ပ ို းို ဝေဗဒဝါး (ပးို ေကွာျ္အပ ို စ ္ )ို - ကယ ို ္ခႏၶွာတျ္ အဆစ္ေတပဝါရ္လ္။ (က) အျ္းစက္ (ေျခ-၆-ေခဖွာျ္းပးို ေကွာျ္) - ေျခ(၆)ေခဖွာျ္းပဝါ္လ္။ ္ွာဓက။ (ခ)
အွာရက္ႏက္ (ေျခ-၈-ေခဖွာျ္းပးို ေကွာျ္) - ေျခ(၈)ေခဖွာျ္းပဝါရ္လ္။ ္ွာဓက။
(ဂ)
။ ပို႐တ္ဆတ္ ။ ပျ့္္ကူ
ခရွာစေတးရန ဲ း္ (အခမွာပဝါေ္ွာပးို ေကွာျ္) - အခမွာပဝါ္လ္။ ေျခေေွာက္(၈)ေခဖွာျ္းမကပဝါရ္လ္။ ္ွာဓက။
။ ပိုစန္ (ဃ) မွာ႐ိုျ္ေပဝါဝေဗဒ ့္ ္ (ရေွားေကွာျ္အပ ို စ ္ )ို - ေျခေေွာက္မဖွားစွာပဝါဝျ္္လ္။ ္ွာဓက။
။ ကျ္းေျခမဖွား
္က္ရမဖ းချဲ ခွားျချ္း - ၃၂
၄။ ေကဖွာ႐ိုး႐္တတဝဝါ ေမးခန္း (၁) ္ျ္္လ္ေကဖွာ႐ိုး္တတဝဝါဂတ ို ္ပဝါ္လွား။
်တ္႐္ေလ့္လွာပဝါ ၁
ျဝါး - ေရယပ္ေတွာျ္ပဝါရ္လ္။ - ပဝါးဂပ္ျ်ျ့္္အ္က္ရ ္လ္။ - ေ္းေအး္တတဝဝါျ်စ္္လ္။ ္ွာဓက။
၂
။ ေ႐ႊျဝါးင္း၊ျဝါးမန္း။
ကိုနး္ ေနေရေန္တတဝဝါ - ေရတျ္ဥ်ွား္ပး ကိုနး္ (္)္ို ေရတျ္ေနေိုျ္ ္ လ္။ - ကယ ို ္ခႏၶွာခခက ဲ ဖ္လ္။ - ေ္းေအး္တတဝဝါျ်စ္္လ္။ ္ွာဓက။
၃
။ ်ွား။
တွား္ွား္တတဝဝါ - ကိုန္းတျ္ဥ်ွား္ပး ကိုန္း(္)္ို ေရတျ္ေနေိုျ္ ္ လ္။ - ခႏၶွာကယ ို ္ေျခွာက္ေ္႕္လ္။ - ေ္းေအး္တတဝဝါျ်စ္္လ္။ ္ွာဓက။
၄
။ ေရမင္း၊မေကဖွာျ္း။
ျက္ - ပဖ္န္းႏိုျ္ေ္ွာအေတွာျ္မဖွားပဝါရ္လ္။ - ကယ ို ္ခႏၶွာကိုျက္ေမႊးျ်ျ့္္အိုပ္ေွား္လ္။ - ေ္းေႏး္တတဝဝါျ်စ္္လ္။ ္ွာဓက။
၅
။ ္န္းျက္င္း၊စွာကေလး။
ႏတ ို္ က ို ္ ္ တတဝဝါ - အေကွာျ္လိုက္ေမး်ွားပဝါ္လ္။ - ေ္းေႏး္တတဝဝါျ်စ္္လ္။ - ႏို္တက ို ္ေကခး္လ္။ ခႏၶွာကိုယက ္ ္ ို ွားေမႊးျ်ျ့္္အိုပ္ေွား္လ္။ ္ွာဓက။
။ လူ။ေခး။ႏွား။
္က္ရမဖ းချဲ ခွားျချ္း - ၃၃
တတ္ေျမွာက္မစ ္ စ္ေဆးျချ္း(ျ) က
ေပးေွားေ္ွာ္တတဝဝါမဖွားကို ေကဖွာ႐ိုးရ(္)္ို ေကဖွာ႐ိုးမဲ့္ခဲျခွားပဝါ။
ခ
အေပခေလ့္ကဖျ့္္ခန္းတျ္အိုပ္စို်ဲ႕ေွားေ္ွာ္တတဝဝါမဖွားကို ၎တ္၏ ို ္း္န္္အိုပ္စိုျယ္ မဖွားအျ်စ္ေပ္မ ခဲျခွားပဝါ။
ဂ
ေပးေွားေ္ွာ္တတဝဝါမဖွားကို (၁)င္း၊(၂)င္း၊(၃) ႏျ္(့္ ၄)တို္ကိုမန္ကန္စွာ တပ္ေပးပဝါ။ ္တတဝဝါ ေျခေေွာက္ပဝါ္လ္
ေျခေေွာက္မပဝါပဝါ
(၁) အခပဝါ္လ္
အခမပဝါပဝါ
(၂) ေလဖွာတက ို ္ ္ ွား္လ္
ခႏၶွာကိုယ္ရလ္လဖွား္လ္။
(၃) _____တေကွာျ္
_____ခ႐ို
(၄) _____ပက္ကဖ
_____ျက္
[ခ]
ခက္ဆစ္အ်ျ့္္မဖွား ဆဲလ္
္က္ရ၏အေ္းဆိုးအစတ္အပိုျ္း
ကယ္လဆ ္ ယမ္
အ႐ိုး္န္မွာေစေ္ွာ ဓွာတ္္တတ တစ္မဖ း
ခဖျ္ဆ
အ႐ိုး၏အလယ္ရ
ဝတ္မ္န္
မဖ းပွားေ္ွာအမ္န္ ္ေႏၶေအွာျ္ျချ္း
အွာ႐ိုေၾကွာ
အွာ႐ိုခစွား္ေ္ွာ ဆဲလအ ္ စိုအ္ပ
အ႐တ္
ႂကက္္ွားကိုအ႐းို ႏျ့္္ ဆက္ေပးေွားေ္ွာ အပိုျ္း
ဆပျ္အိုး
ဆပျ္ဆလ ဲ ္မဖွားေက္ လွာေ္ွာတျ္း
ေလရပန္
ေလဝျ္ေ္ွာ လလ္ပျ္း ေအွာက္ရရလ္လဖွားေ္ွာ
ရရျချ္း ဆဲလ္ေယွာျ္
ပဝါးစပ္ေဲရေရကဲ္ ့္ ္ို အရလ္
အစွာေရရပန္
အစွာႏျ့္္ေရဝျ္ေ္ွာ လလ္ပျ္းေအွာက္ရ ရလ္လဖွားေ္ွာရပန္
မစျ္
အူလမ္းေၾကွာျ္းတျ္ မေကဖ္ွားေ္ွာ အစွာလက္ကဖန္
ဆးပ္ရို ပန္
ဆးကိုေကဖွာက္ကပ္မ ဆးအပ္္္ပ ို ို္ေ္ွာရပန္
မဖ းပွားျချ္း
မဖ းစိုေန္း္မ္းျချ္းအွား ျ်ျ့္္ကေလးေမးျချ္း
ႏဖ းကလးရပ္စ္မပဝါေ္ွာ ဆဲလ္
တစ္႐ း
တူလေ္ွာဆဲလ္အစို အေဝး
မဖ းစို
တူလေ္ွာ္တတဝဝါ အိုပ္စို
ေကွာ္ျမ နတ
မဖ းစိုက္ ဲ တတဝဝါအစို အေဝး
ေဂဂစနစ္
္က္ရႏျ့္္္က္မဲ့္တ္ို အတူတကေနေိုျ္ေ္ွာ
ရပန္ တေတး(္ေရ)
အ်ိုဆလ ဲ ္ႏျ္အမဆဲလ္ ေပဝါျ္းစပ္္ပးဆဲလ္အ္စ္
ေ္းဆဲလ္မဖွားေိုတ္ ေပးေ္ွာအပိုျး္
အ်ိုပျ္မေိုတ္ေ္ွာ
ေနရွာ ေိုတလ ္ ိုပ္ ္ ူ
ကိုယတ ္ ိုျ္အစွာခဖက္ႏျ ို ္ ေ္ွာအစမ္းပျ္
စွား္ိုး္ူ
စမ္းအျ္ကတ ို စ္ဆျ့္္ ရယူ္ူ
အစွာအရျ္းျမစ္
အစွာစမ္းအျ္ကိုေတ ို ္ လိုပ္ေပး္ူ
တို္ျပန္ျချ္း
ပတ္ဝန္းကဖျ္ကို ္ျချ္း
စပိုး
မဖ းပွားေ္ွာဆဲလ္ တစ္မဖ း
ပဝါးဂပ္
ျဝါး၏လလ္ေနွာက္ရ ေရမေအွာက္ဆဂဖျ္စစ္ ယူေ္ွာအဂၤဝါ
Related Documents
O Level Biology
June 2020 8
Ch5 Sec2
June 2020 7
Sec2 Lms
April 2020 32
Ch5 Sec2
June 2020 9
Biology Sec-2 Level 1 Coursebook.pdf
May 2020 12
A Level Biology Modul 4
November 2019 13More Documents from ""
Biology Sec-2 Level 1 Coursebook.pdf
May 2020 12
Stpjr Fixed.docx
October 2019 16
Bahasa Inggris Kelas 5.rtf
April 2020 29
Bab 1-2-3-rev.pdf
October 2019 16
Amendedlaceyactredlinedmay08
December 2019 16