Bai Rac-tai Lieu Mon Xu Ly Khi Thai

CAÙC VAÁN ÑEÀ MOÂI TRÖÔØNG TÖØ CAÙC BAÕI CHOÂN LAÁP CHAÁT THAÛI RAÉN 1. CAÙC KHAÙI NIEÄM CÔ BAÛN CTR (RAÙC) SINH RA TÖØ DO CAÙC HOAÏT ÑOÄNG SAU: - SINH HOAÏT HAØNG NGAØY CUÛA CON NGÖÔØI. - HOAÏT ÑOÄNG BUOÂN BAÙN - COÂNG NGHIEÄP, NOÂNG NGHIEÄP - KHAI THAÙC MOÛ - CAÙC DÒCH VUÏ COÂNG COÄNG. CHAÁT THAÛI RAÉN BAO GOÀM: - THÖÏC PHAÅM THÖØA HOAËC HÖ HOÛNG - CAÙC LOAÏI BAO BÌ - ÑOÀ DUØNG, QUAÀN AÙO HOÛNG - CHAÁT THAÛI XAÂY DÖÏNG - CHAÁT THAÛI BEÄNH VIEÄN - CHAÁT THAÛI ÑOÄC HAÏI - CHAÁT THAÛI PHOÙNG XAÏ - BUØN THAÛI TÖØ CAÙC HEÄ THOÁNG XÖÛ LYÙ CTRSH: LAØ CHAÁT THAÛI RAÉN PHAÙT SINH DO HOAÏT ÑOÄNG CUÛA CON NGÖÔØI TRONG GIA ÑÌNH, COÂNG SÔÛ, TRÖÔØNG HOÏC, DOANH TRAÏI, CHÔÏ, TRUNG TAÂM THÖÔNG MAÏI VAØ CAÙC KHU VUI CHÔI GIAÛI TRÍ. CTRCN: PHAÙT SINH TÖØ CAÙC HOAÏT ÑOÄNG COÂNG NGHIEÄP

1

THAØNH PHAÀN THAØNH PHAÀN B eán Tre Giaáy loaïi 6.0 Thuûy tinh 0.6 Kim loaïi, 1.6 hôïp kim Nhöïa caùc 4.6 loaïi Chaát 80.0 höõu cô (thöùc aên thöøa, rau traùi...) Caùc 0.3 chaát ñoäc haïi (pin, aécqui, sôn, beänh phaåm...) Xaø baàn 1.0 Chaát h.cô 0.9 khoù phaân huûy (cao su, da, giaû da...) Caùc 5.0 chaát coù theå ñoát chaùy (Caønh caây, goã, vaûi, loâng gia suùc) Toång 100

RAÙC MOÄT SOÁ ÑÒA PHÖÔNG THAØNH PHOÁ, THÒ XAÕ (%) Soùc Traø Bieân Phan H.C.M Traên Vinh Hoøa Rang g 2.6 4.2 4 2.2 1.7 0.2 0.5 1.0 0.6 0.3 1.9 1.0 3 0.5 0.6 4.3.

1.3

3.1

5.2

79.8

84.1

75.2

83.0

0.2

0.1

0.2

0.1

0.2

4.8 2.2

1.9 1.3

3 2.4

14.0 1.5

4.2 2.2

4.0

5.6

2.4

2.8

2.6

100

100

100

100

100 2

coäng

2.TÌNH HÌNH PHAÙT SINH VAØ XÖÛ LYÙ CTRSH - THEO WHO MÖÙC THAÛI RAÙC: + ÔÛ CAÙC NÖÔÙC ÑANG PT TB LAØ 0,3 KG/NGÖÔØI/NGAØY. + ÔÛ NÖÔÙC PT LAØ 2,8 KG/ NGÖÔØI/NGAØY. Baûng 1. Möùc ñoä aùp duïng caùc pp xlyù CTRSH taïi 1 soá nöôùc Teân Ñoát Choân C/b phaân Taùi nöôùc raùc cheá Bæ 54 43 0 3 Canaña 8 80 2 10 Ñan Maïch 48 29 4 19 Phaàn Lan 2 83 0 15 Phaùp 42 54 10 3 Hy Laïp 0 100 0 0 Ai Len 0 97 0 3 YÙ 16 74 7 3 Luxembure 75 22 1 2 Boà Ñaøo 0 85 15 0 Nha Anh 8 90 0 2 Myõ 16 67 2 15 HIEÄN NAY XÖÛ LYÙ CTRSH BAÈNG PP CHOÂN LAÁP VAÃN PHOÅ BIEÁN NHAÁT TREÂN THEÁ GIÔÙI, XÖÛ LYÙ CT BAÈNG PP ÑOÁT COÙ THU HOÀI N.LÖÔÏNG ÑANG DAÀN DAÀN CHIEÁM ÖU THEÁ.

3

3. HIEÄN TRAÏNG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA CAÙC BAÕI CHOÂN LAÁP CTRSH ÔÛ TP.HCM HIEÄN NAY, MOÃI NGAØY TP HCM THAÛI RA GAÀN 8.000 TAÁN CHAÁT THAÛI RAÉN, ÑAÕ VAØ ÑANG ÑÖÔÏC CHOÂN LAÁP TAÏI 3 BAÕI RAÙC: 3.1. BAÕI RAÙC ÑOÂNG THAÏNH: - TOÅNG DT: 32,36 HA, TÖØ 2001 ÑAÕ NGÖNG ÑOÅ RAÙC SH, COØN NHAÄN XAØ BAÀN, SEÕ ÑOÙNG CÖÛA VAØO 2004. - TÖØ 1991 – 12/2002 CHOÂN ÑÖÔÏC 8.334.699 TAÁN RAÙC. - ÑAÂY LAØ BAÕI RAÙC CHOÂN LAÁP THEO PHÖÔNG THÖÙC COÅ ÑIEÅN. - Q.TRÌNH H.ÑOÄNG CUÛA BAÕI RAÙC ÑAÕ GAÂY OÂ NHIEÃM MT CUÛA KHU VÖÏC VAØ COÄNG ÑOÀNG DAÂNCÖ . 3.2. BAÕI CHOÂN LAÁP RAÙC GOØ CAÙT: LAØ BAÕI CHOÂN LAÁP HÔÏP VS, COÙ DT 25HA, CS XLYÙ 2000 T/NGAØY. 3.3. BAÕI RAÙC TAM TAÂN: BAÕI COÙ DT ÑÖÔÏC CHÍNH PHUÛ DUYEÄT 109 HA, CSXLYÙ 3.000 T/NGAØY. BAÕI CHÍNH THÖÙC ÑÖA VAØO HOAÏT ÑOÄNG TÖØ CUOÁI NAÊM 2002.

4

4. CAÙC VAÁN ÑEÀ MOÂI TRÖÔØNG KHAÛ NAÊNG GAÂY OÂ NHIEÃM NÖÔÙC MAËT, NÖÔÙC NGAÀM, VAØ KHOÂNG KHÍ LIEÂN QUAN ÑEÁN CAÙC QUAÙ TRÌNH BIEÁN ÑOÅI LYÙ HOÙA VAØ SINH HOÏC XAÛY RA TAÏI BAÕI VAØ VUØNG LAÂN CAÄN. • BIEÁN ÑOÅI VAÄT LYÙ CAÙC BIEÁN ÑOÅI VAÄT LYÙ TAÙC ÑOÄNG TRONG SUOÁT THÔØI GIAN XAÂY DÖÏNG, HOAÏT ÑOÄNG CUÛA BAÕI VAØ SAU KHI ÑOÙNG BAÕI. COÙ 3 DAÏNG: 1. NEÙN BAÈNG CAÙC MAÙY MOÙC, NEÙN BAÈNG KHOÁI LÖÔÏNG RAÙC VAØ CHAÁT PHUÛ BEÀ MAËT. 2. HOØA TAN VAØ PHAÂN TAÙN: PHUÏ THUOÄC VAØO PHAÛN ÖÙNG HOÙA-SINH VAØ THAØNH PHAÀN NÖÔÙC. 3. HAÁP PHUÏ VAØ SOÙI MOØN. • BIEÁN ÑOÅI HOÙA HOÏC 1. CAÙC PHAÛN ÖÙNG HOÙA HOÏC CHUÛ YEÁU LAØ PHAÛN ÖÙNG OXY HOÙA SINH HOÙA. 2. TAÙC ÑOÄNG CUÛA CAÙC CHAÁT OÂ NHIEÃM PHUÏ THUOÄC VAØO HAØM LÖÔÏNG CUÛA CHUÙNG HOØA TAN TRONG NÖÔÙC. 3. CAÙC CHAÁT HÖÕU CÔ, VOÂ CÔ SEÕ BAY HÔI VAØO KHOÂNG KHÍ HOAËC HOØA TAN TRONG NÖÔÙC. • CAÙC BIEÁN ÑOÅI SINH HOÏC 1. PHAÂN HUÛY HIEÁU KHÍ : NGAY SAU KHI CHOÂN LAÁP QUAÙ TRÌNH PHAÂN HUÛY HIEÁU KHÍ XAÛY RA CHO ÑEÁN KHI TIEÂU THUÏ HEÁT OXY TRONG CAÙC KHE HÔÛ. GIAI ÑOAÏN HIEÁU KHÍ TÖÔNG ÑOÁI NGAÉN VAØ PHUÏ THUOÄC VAØO ÑOÄ NEÙN VAØ ÑOÄ AÅM CUÛA RAÙC. 2. PHAÂN HUÛY KÎ KHÍ: OXY GIAÛM DAÀN VAØ SÖÏ PHAÂN HUÛY DAÀN DAÀN CHUYEÅN SANG DAÏNG KÎ KHÍ. SAÛN PHAÅM CUÛA QUAÙ TRÌNH KÎ KHÍ THEO TAÙC ÑOÄNG ÑEÁN MOÂI TRÖÔØNG PHAÂN LAØM 2 LOAÏI CHÍNH LAØ CAÙC ACIDS BAY HÔI VAØ KHÍ BIOGAS.

5

4.1. OÂ NHIEÃM KHOÂNG KHÍ RAÙC THAÛI XÖÛ LYÙ THEO PHÖÔNG PHAÙP SINH HOÏC. THEO THÔØI GIAN, VI KHUAÅN SEÕ PHAÂN HUYÛ CAÙC HÔÏP CHAÁT HÖÕU CÔ THAØNH NHÖÕNG SAÛN PHAÅM CÔ BAÛN: NH3, H2S, CO2, CH4... NGUYEÂN LYÙ PHAÂN HUÛY RAÙC TAÏI BAÕI CHOÂN LAÁP:

CHAÁT THAÛI RAÉN

phaân huyû chaát thaûi

Sinh khoái môùi

Caùc loaïi khí ñöôïc phaùt

Ñoä aåm vaø caùc yeáu toá khaùc

Caùc chaát oâ nhieãm hoaø tan vaøo nöôùc

Nhieät

- NGUYEÂN LYÙ PHAÂN HUÛY RAÙC TAÏI BAÕI CHOÂN LAÁP MOÂ TAÛ NHÖ SAU: CHAÁT HÖÕU CÔ + H2O + CHAÁT DINH DÖÔÕNG → CHAÁT HÖÕU CÔ MÔÙI + MUØN + CH4 + CO2 +NH3 + H2S + MECAPTAN …

6

BAÛNG 2.2. CAÙC KHÍ ÑAËC TRÖNG SINH RA TÖØ BAÕI CHOÂN LAÁP RAÙC CAÙC KHÍ CÔ BAÛN T/PHAÀN % (V) CH4 45 – 60 CO2 40 - 60 N2 2-5 O2 0,1 – 1,0 NH3 0,1 – 1,0 H2S VAØ MECAPTAN 0 – 1,0 H2 0 – 0,2 CO 0 – 0,2 CAÙC T/P KHAÙC 0,01 – 0,6 NGOAØI RA COØN COÙ: ACEÂTOÂN = 6838 PPM; BENZEN = 2057 PPM; TOÂLUEN = 34000 PPM; XYLEN = 2651 PPM - VAÁN ÑEÀ OÂ NHIEÃM MOÂI TRÖÔØNG ÑAÙNG QUAN TAÂM LAØ CAÙC CHAÁT OÂ NHIEÃM GAÂY MUØI NHÖ: NH3, H2S VAØ MECAPTAN. - NHOÙM CAÙC CHAÁT COÙ KHAÛ NAÊNG GAÂY CHAÙY NOÅ ÑAÏI DIEÄN LAØ CH4 VÔÙI NOÀNG ÑOÄ TRONG KHOÂNG KHÍ TÖØ 5 – 15% (V). - NGOAØI RA KHÍ CO2 VAØ CH4 LAØ NHÖÕNG TAÙC NHAÂN GAÂY HIEÄU ÖÙNG NHAØ KÍNH MAÏNH.

7

NGÖÔÕNG MUØI CUÛA MOÄT SOÁ HÔÏP CHAÁT HÔÏP CHAÁT PPM HYDROSUNFURÔ 1,3x10-3 ACID ACETIC 1.0 ANHYDRIC ACETIC 0.36 AMYL ACETAT 0.21 AMYL ALCOHOL 1.0 AMONIA 46.8 BENZENE 4.68 ETHYL MECAPTAN 0.001 FORMALDEHYDE 1.0 METHYL MECAPTAN 0.0021 STYRENE 0.047 TOLUEN 2.14 XYLENE 0.27

KEÁT QUAÛ GIAÙM SAÙT CHAÁT LÖÔÏNG KHOÂNG KHÍ Ñôn vò tính mg/m3 T Chaá BR Ñoâng BR Goø Caùt BR Tam T t oâ Thaïnh Taân nhie KV KV KV KV KV KV ãm choâ vuøn choâ vuøng choâ vuøng n g n ñeäm n ñeäm laáp ñeäm laáp laáp 1 Buïi 0.28 0.29 0.68 0.27 . 2 SO2 0.25 0.20 0.20 0.15 0.13 0.13 . 3 NO2 0.18 0.17 0.17 0.12 0.09 0.09 . 4 NH3 2.1 1.4 4.82 0.40 15.92 1.04 . 5 H2S 2.8 0.14 0.38 0.22 0.78 0.18 . 8

6 MERC . 7 CH4 2 . (ppm 650 )

-

0.0018

0.0006

0.0066

0.0018

320

9000

400

6000

700

SÖÏ THAY ÑOÅI THAØNH PHAÀN CAÙC CHAÁT KHÍ CUÛA BAÕI CHOÂN LAÁP RAÙC TRONG 4 NAÊM ÑAÀU Thôøi gian (thaùng)

Trung bình phaàn traêm Nitrogen Carbon Methane N2 dioxide CH4 CO2 0–3 5.2 88 5 3–6 3.8 76 21 6 –12 0.4 65 29 12 – 18 1.1 52 40 18 – 24 0.4 53 47 24 – 30 0.2 52 48 30 –36 1.3 46 51 36 – 42 0.9 50 47 42 – 48 0.4 51 48 Nguoàn : Asian Institute of Technology, 1992 4.2. VAÁN ÑEÀ OÂ NHIEÃM NÖÔÙC • NGUOÀN GOÁC VAØ LÖU LÖÔÏNG NÖÔÙC THAÛI BAÕI RAÙC SINH RA DO CAÙC NGUOÀN NHÖ NÖÔÙC MÖA, NÖÔÙC NGAÀM CHAÛY QUA BAÕI RAÙC VAØ NÖÔÙC ÑOÏNG TRONG RAÙC (NHAÁT LAØ VAØO MUØA MÖA). LÖU LÖÔÏNG NÖÔÙC THAÛI (NÖÔÙC RAÙC) PHUÏ THUOÄC VAØO CAÙC YEÁU TOÁ CHÍNH SAU ÑAÂY: 1. LÖÔÏNG NÖÔÙC VAØO BAÕI BAO GOÀM NÖÔÙC MÖA THÖÏC TEÁ (LÖÔÏNG MÖA TRÖØ ÑI LÖÔÏNG BOÁC HÔI), LÖÔÏNG NÖÔÙC THAÁM VAØO TÖØ NÖÔÙC MAËT, NÖÔÙC NGAÀM VAØ LÖÔÏNG CHAÁT THAÛI LOÛNG 9

2. DIEÄN TÍCH BEÀ MAËT BAÕI 3. ÑÒA CHAÁT BAÕI THAØNH PHAÀN NÖÔÙC THAÁM CUÛA BAÕI CHÖÙA CHAÁT THAÛI SINH HOAÏT (MG/L) Chæ tieâu Töø chaát Töø chaát TCVN 5945 – thaûi môùi thaûi cuõ 1995 (loaïi A) PH 6,2 7,5 6–9 COD 238.000 1.160 50 BOD 11.900 260 20 TOC 8.000 465 50 Acid beùo 5.688 5 5 N-NH3 790 370 0,1 O-Phosphat 0,73 104 0,2 Na 960 1.300 Mg 252 185 K 780 590 Ca 1.820 250 Mn 27 2,1 0,2 Fe 540 23 1 Ni 0,6 0,1 0,2 Cu 0,12 0,3 0,2 Zn 21,5 0,4 1 Pb 8,4 0,14 0,1

10