Alim Litrufa Shoftim 2009

'à ÷øô úåáà - íéèôåù úùøô ÷"ùò ,ã"ñá à"ôøú 'ìâ ã"é äðù - ÷"ôì è"ñùú ìåìà ç"øã 'á õé÷ ïåòù éôì ù"öåîå

úåøðä ú÷ìãä éðîæ

ú"ø '÷ã 50 ù"öåî ð"äãä

8:32 8:30 8:30 8:31 8:32

8:10 8:08 8:08 8:09 8:10

7:53 7:56 7:56 7:54 7:56

6:41 íéìùåøé 6:56 áéáà ìú 6:56 ãåãùà 6:40 ùîù úéá 6:48 äôéç

úåãéñçä äãùîå äøåúä ñ " ãøôî

íéðåùàø ìù ïúøåú

áåè ç÷ì

"ìàîù àåäù ïéîé ìò êì øîåà åìéôà"ù ïéðòä øåàéá

øöéä úîçìîá íâ - "íåìùì äéìà úàø÷å"

:é"ùøéô .(àé ,æé) 'åâå ìàîùå ïéîé êì åãéâé øùà øáãä ïî øåñú àì .'åëå "ïéîé àåäù ìàîù ìòå ìàîù àåäù ïéîé ìò êì øîåà åìéôà èåùô øáãäå ,íéòåè íäù êáìá áåùçú åìéôà ,åðééðòå" .íúåöîë äùòú ,êìàîùì êðéîé ïéá òãåé äúà øùàë êéðéòá é÷ðä ùéàä âåøäà' åà 'äæä øåîâä áìçä Å ìëåà êéà' :øîàú ìàå úååöîä ìò äåöîä ïåãàä éúåà äåö êë' :øîàú ìáà ,'äæä íå÷îá åéðôì íéãîåòä éðåøåé øùà ìëë åéúååöî ìëá äùòàù äæå .'åòèé åìéôà äøåúä éì ïúð íúòã úåòîùî ìòå ,øçáé øùà úåéäì ìçù íéøåôéëä íåéá ìàéìîâ ïáø íò òùåäé éáø ïéðòë ."(.äë ä"ø) åðåáùçá åðì äðúéð äøåúä éë ,ãåàî ìåãâ êøåö úàæä äåöîá êøöåäå" ,íéãìåðä íéøáãä ìëá úåòãä ååúùé àìù àåä òåãéå ,áúëá åðì êúçå ,úåøåú äîë äøåúä äùòúå úå÷åìçîä åáøé äðäå øùà íå÷îá 'ä éðôì ãîåòä ìåãâä ïéã úéáì òîùðù ïéãä áåúëä åùåøéô åìáé÷ù ïéá ,äøåúä ùåøéôá åðì åøîàéù äî ìëá øçáé úåòîùî éôì ïë åøîàéù åà ,äøåáâä éôî äùî ãòÇ ãò éôî ãò - äøåúä íäì ïúåð àåä íäìù úòãä ìò éë ,äúðååë åà äøåúä êì ùéù ïëù ìëå ,ìàîùá ïéîéä óéìçîë êéðéòá äéäé åìéôà éúøùî ìò 'ä çåø éë ,ïéîé àåäù ïéîé ìò íéøîåà íäù áåùçì ïî (çë ,æì íéìäú) åøîùð íìåòì åéãéñç úà áåæòé àìå ,åùã÷î ï"áîø ."ìåùëîä ïîå úåòèä

áèåîù íä íéðéáîå íéìéëùîù àìà .åéúåøèîå íéðéðòá øúååé ãçàä øùàë ,íëñä éãéì àåáì åéçé äëëå ,åéååàîî äîë çéðé éðùäå ,íéîééåñî .äæ íò äæ íåìùá úåøëéù äðååëä ïéà .éðçåøä åáéåàá ïéãä àåäå àùéù àìà .úåòéøå äåçà äáäà ìù úåúéøá åúà úà äúàù êëì âàãà :øîàì ìëùäå äòãá åîò ïúéå éì çéðú äúà íâ íà ,(ïáåîë ,íéøúåî íéøáãá) ìá÷ú êìù íâ éì íâù ïôåàá ,àéîù éôìë éúåáåç úà úåàìîì áèåî ,äæë ïôåàá úåéçì øùôàù ïîæ ìëå .äéäé êì íåìù äéäéù ãáìáå .úôøçð äîçìî ìëî àåä .ìéòì øåîàë ,éúéîà

úåîéëçî úåéúåà . íåìùì äéìà úàø÷å äéìò íçìäì øéò ìà áø÷ú éë

"êìîä éçé" àåä åúëìîî ìà íéîé êéøàé ïòîì 'åâå åéçàî åááì íåø éúìáì úååöî êìîä ìöà åðéöîù ïéðòä .(ë ,æé) ìàøùé áø÷á åéðáå åøîàù éôì ,"åúëìîî ìò íéîé êéøàé ïòîì" àéä ïúøèîù øáãì àåä êéøö êëéôì ,(:æô íéçñô) äéìòá úà úøá÷î úåðáøäù ïéãéîòîù äòùá "êìîä éçé" íéøîåà äæ íòèîå .íéîé êéøàéù éðå÷æç .(äë ,à à"î) êìî

ïéëéøö íãå÷îù . òøä øöéä úîçìî ìò íâ ùøôì ùé çéðéù " ñîì êì åéäé " áåúëä éàðú éôë åîò íéìùäì õåôçì . ãáòì àåä íâ êôäúé äæ çëáå . øáã ìëî ú " éùäì ÷ìç ïúéì , " êðòú íåìù íà äéäå " áéúë ïëì . øúåéá äöåøî êøãä äæå . äçîù ïåùì àåäù

"äéäú íéîú" ÷ã÷ãî åðéàù íú ùéàë" - (âé ,çé) êé÷ìà 'ä íò äéäú íéîú äôöî åðéàå ,ç÷åì - àéáî ä"á÷äù äî àìà ,åàøåá íò íéøòîå åéðéòá áåèä àåä 'ä' :øîàéå ,óåìéç ïä áåè ïä åðåöøì íà éë øåù øåëá ."(çé ,â à"ù) 'äùòé øîàú ìà .úåîìù ïåùì - äéäú íéîú" :ì"ðä ìò íòè ãåò áåúëù úåéøàä éøâá åðéöîù åîë ,åîò úøçà äàøé àøé äéäà 'íéãáåò åéä íäéäåìà úàå íéàøé åéä 'ä úà' :(âì ,æé á"î) íäéìò ïéðòî íìùå íú ,àìî éìëë äéäú àìà ,äàøéá øñç åîò úàöîðå ìòå ,êéúåáùçî ìëáå êéùòî ìëá åîò äéäú íìù øîåìë ,ãçà ." 'åâå 'åäòã êéëøã ìëá' :(å ,â éìùî) åúîëçá äîìù øîà äæ éðå÷æç

íéðäëì øëù - äá÷å íééçì òåøæ ì"æø éøáã íéòåãé .(ã ,çé) äá÷äå íééçìäå òåøæä ïäëì ïúðå åáù éðôî - òåøæä :ñçðéô úåëæá íäì äéä äæù (é"ùøá åàáåä .äñ÷ ç÷éå" :(æ ,äë øáãîá) øîàðù ,éáæëå éøîæ úà äëäù çîåøä ç÷ì øåáò åðåùìá ììôúäù äìôúä ãâð - íééçìä ;"åãéá çîåø - äá÷ä ;"ììôéå ñçðéô ãåîòéå" :(ì ,å÷ íéìäú) øîàðù ìàøùé .(ç ,äë øáãîá) "äúá÷ ìà äùàä" úçú 'ä" :(íãå÷ä ÷åñôá) øîàù äî ìà åëîñù ,éì äàøð èùôä éôìå ,íçåëå ìàøùé òåøæ àåä - éåì - èáùä äæù øéòäì ,"åúìçð àåä éëøã ìà åðåùìá ìàøùé úà øéùéî àåä éë ,íäî íéðäëä ïëù ìëå êúøåúå á÷òéì êéèôùî åøåé" :(é ,âì ïìäì) åøîàë ,äøåúä ïëåé íúåëæáù ,øîåì äöåø ,ìàøùéì ïåæî ïéëîä àåäå ,"ìàøùéì ïåæîä åðéëé äá÷äå ,íééçìä åîë ,äìòúé íùä úàî ïåæîä íäî .íéøáã äùìù åìà åì åðúðù áåùçà äæìå ...áìäå ãáëä ìà éøôñ)

â"áìø

ë"òîì äæá úùâåî äàé àéãâå àáè àìæî úëøá íéøàôî åîù ç"åöåø ãáëðäå äìòðä áéãðä åðéãéãé í-é å"éä øãðìøáåà

ìàéçé 'ø ç"äøä ä"ä

åãéî çåøáì ïéëéøö ,' ä ãåáòì çéðî åðéàù ïéàåø íà ÷ø íâ ùéà éëøã ' ä úåöøá , úîàáå . òöåîîä êøãî úàöì íâ ïéìåëé , ïéàèåçù íãå÷ äìéçúä ïëì . åúà íéìùé åéáéåà . äæî íééçä øåàá éúàöî êë øçà . åîò íåìùá úåéäì úîà úôù

éëðçî éôìë äæ 'íåìù' ãåîéì úáåç äìç éìåàå .íéôéòñä éðù ìò íä íéçñåôå êø íáì .ïàöä éøéòö ìë ìò åçéëåäì äñðé øâåáîäå ìåãâä êðçîä íà ïéðò ìëî øîùéäì åøéäæéå ,òâðë åì äàøð ÷øù øáã åúçëåú äìåìò ,åðîî òáåð úåéîùâ ìù çéø ÷øù øùàë ,åìà íéðùá à÷åã .úåîåèà íééðæà ìò ìåôéì òåîùì åì õåçð ,åéúåëéìä úà ãîåìå ìãâúî øéòöä óéãò óàå øúåîå ïëúéù ,äæ áåùç ãåîéì ïéáäìå úà úåéçì ìëåéù ïôåàá øöéä íò íéìùäì úåñðì òéâäì øáãä ìåìò èìçäá éë .äåìùá íééðçåøä åééç .åãáòå ñîì åì äéäé óàå ,åúà íéìùé åáéåàù êë éãéì

- òåøâ íåìù áèåîù ,àåä íìåòä øîàî éðéî ìë úçúåô äîçìî úæøëä .úçìöåî äîçìîî íéëåøò íéîçåìä åéäé íà íâå ,úåðëåñî íéëøã úåàøì øùôà éàù éøä ,äúàø÷ì áèéä íéðëåîå ÷ø àìå .äëøòîä êùîá úåãéúòä ìë úà ùàøî úîçî íâ àìà ,äðéô ìëî úåáøåàä úåðëñä úîçî áøç ìëùú õåçî øùàë äá èìåùä úòãä óåøéè .íéòøå íéáåèá úòâåô àéñåîìøãðàå êë ìë íðéà åéàðú íà íâ ,íåìù ìëù ÷ôñ ïéà ãáìáå .äîçìî ìëî øúåé éåöø ,áìä ìò íéìá÷úî éðùù ,íåìù ìù åúéîà åäîå .úîà íåìù äéäéù ÷åãáì íòè ïéàå .äæ íò äæ äåìùá íééç íéããöä äøáë äëåúå àéä äðkä ,äåìù äúåà ìù äéúåéöéöá ,øáãä ø÷éò .áìá ãçàå äôá ãçà ,àéä úôééåæî åà ,åøéáçá äëî ãçàä ïéà ,äùòîì òâåðù äî ìëáù ,äæë áöîäù ïîæ ìë .åéìò í÷ åðéàå åì áøåà åðéà ìë éðô ìò àåä óéãòù ÷ôñ ïéàå ,åì àø÷éé íåìù ïéà äùòîä íåçúá íâ íà êà .àéäù äîçìî úìëùî ïãáàå âøä áøç úëîå ,úéàøð äåìùä àø÷ð äæä áöîä ïéà æà åà ,ì"çø úåôåëú íéúòì .äîçìîì úàöì àìà äøéøá ïéàå ,íåìù éøä ,íéøáãä íéðáåî úéîùâ äîçìîá íà úéðçåø äîçìî äúåà éôìë ïàë íéøåîà íéøáãä íöò .øöéä úîçìî àéäå ,äá äñðúî éãåäé ìëù ìöà íùåø úøöåé øáë ,"øöéä úîçìî" :äîù åá íçìéäìå åéìò øåöì àìà úøçà êøã ïéàù íãàä úà óåãøé íìåòáù é÷ãöè ìëáå ,åá åùôð ãåò ìë åà âåøäì åùôð ìò ãåîòì ,äîøç ãò åéúååàúå åôåâ .âøäéì ïáåîù åîë ,óåñ óåñ .äðåëð åæ äòéá÷ ïéà êéà äðëñ úòù àéä äîçìî úò øùà éîùâä íåçúá íâ êë ,äðøåùé éî äéúåàöåúå ,úòãä óåøéèå ìòå åøöé ìò äîøç úîçìî íãàä ùôð æéøëäá ìåôé àìù åì áøò éî ,åùôðá àåä øåáâ íà íâ ,åôåâ .äëøòîä áø÷á ììç øéò íò íéìùäì úåñðì àéä äðåëðä êøãä íåìùä ìù åùåøéô ïéàå .íåìùì äéìà àåø÷ìå áéåàä àìà ,äæì äæ íéáéáç íéáäåà íéðùä íéùòðù åéúåðåöø íò ãçà ìë ,íäù åîë íéøàùð íäéðù

ìàøùé õøàá àæìòá éãéñçã úãä é÷éæçî ìä÷ àøé÷é àøáâ éàä ë"òîì äæá úùâåî äðîàð áåè ìæî úëøá åìåìéä õøòðå íéøàôî åîù úåãéîä ìéöàå ïåéòøä êæ úåìåëùàä ùéà ä"ä ,ïéñçåéä úìùìù èøôáå ììëá '÷ä åðúìéä÷ì ð"åìá øåñî äéúåãñåîå úãä é÷éæçî ìä÷ ì"ëðî - à"èéìù

÷ñéøá éëãøî áøä

'éçú â"áò å"éð óñåé íééç øîë åðá éàåùéðá åðåòîá äéåøùä äçîùä ìâøì

â"áò 'éçú åúá éñåøéà úçîù ìâøì

ïôøååèðà à"èéìù øáåå éëãøî 'ø ç"äøä ÷"ùðá úá

î"åèòùáå è"æîá å"éð ìâðéø á÷òé ïúçä

ïéðáä äæ íìùä ïéð÷á íìåò àøåá ïåäéãéîìúå ïðáø

ïéðáä äæ íìùä ïéð÷á íìåò àøåá

052-7632222 :ïåôàìô ,éöøà ã÷åî 02-5312555 :ìè 9:00-11:00 ïéá áøò ìë ,éèø÷ñéãå éùéà å÷ ,úéëåðéç äðååëäå äëøãä ,õåòéé æëøî -

www.ladaat.net/gilionot.php ‫גיליונות פרשת השבוע להורדה‬

éãéñç "òîåù áì" ïåâøà

úòã ïåøúé (å) âåâîå âåâ úîçìî éë ìáú éáùåé ìë åòãéå åøéëé äãé ìòù :äîçìîä úåøèî ò"äåà åùòù äòøä ìë ìò 'ä úî÷ð / íé÷ìàä àåä 'ä íéøâäî ïä ,åéâéñ ìëî ìàøùé íò úà óåøöì / é"ðáì ìàøùé íòáù íéãøåîäå íéòùåôäî ïäå ,úîà éøâ íðéàù íéåâä åàøéùë .(è ,ãé 'éøëæ) 'åâå õøàä ìë ìò êìîì 'ä äéäå àåä 'ä éë åøéëé ,úåøëæðä úåàìôðä äìà íéìùåøé ìò íéàáä åðåöøë íäá äùåòå íéðåúçúá çéâùîå õøàä ìë ìò êìåîä .åéãé äùòî ìëä éë åéàøé ïåöø úåùòì êôåä íéòáèäå ãçà 'ä éë åøéëéù - ãçà åîùå ãçà 'ä äéäé àåää íåéá íùá åøëæé àìù ,ãçà äéäé åîù ïëå ,åãòìáî äåìà ïéàå .'åëå åøëæé åãáì åîù àìà íìåòá øçà äåìà (íù) ÷"ãø 'éô

ùãå÷ òøæ

(íù ìà÷æçé) í"éáìîä 'éô

* * * Ä iîÄ íéáø íéîéî .(ç ,çì ìà÷æçé) 'åâå ã÷Å tÈ zÄ íéaÄ øÇ íéîÈ êìåîâ áéùäìå êéúåðåò øåëæì ,éðôì äúò ã÷ôú éì úàèçù úááåùîä ìàøùé õøà ìà àåáì íéðùä úéøçàá êàéùàå .áéåàä áøç é"ò íù åìâ øùà äìåâä ïî äéáùåé åáùù áøçî (íù ìà÷æçé) é"ùø

éðá éë .(à ,çì ìà÷æçé) ìáÈ úÀ Ë å êÀ L Æ îÆ LàøÉ àéNÄ ðÀ âåb É êé È ìÆ àÅ éðÄ ðÀ äÄ íééîåøä éë ,íäîò åéä ìáåúå êùîå éðù úéá åáéøçä íåãà íùá åàø÷ð ë"çàù úåîåàäì ùàø æà åéä íéáéøçîä ,íéðåîã÷ä íéùøôîä ù"îë ,íúðåîà íù ìò 'íåãà' ììåëä íéîéä úéøçàáù 'ä äöåøå .êøåàá åéøôñá à"éøäî ù"îëå åìâ íúçúù ìàòîùé éðáå íä òùøä íå÷îá íù åôñàúé ÷îò ìà íúåà ãéøåé íùå ,úåøöå úåáø úåòø åìáñå ìàøùé (â ,çì ìà÷æçé) í"éáìîä 'éô .èôùåäé ,íåãà úåîåà íäù âåâîå âåâ ìéç åöá÷úé íéîéä úéøçàá éë íãâðë åîçìé íäå ,íéìàòîùéä ãéî íéìùåøé úà ñåôúì áåúë èôùî íäá úåùòì íäéðùá íçìé 'äå ,äæ úà äæ åâøäéå .äìåâä úòáå úéáä ïáøåçá ìàøùéì åùòù úåòøä ìò (á ,áé 'éøëæ) í"éáìîä 'éô

* * * úéLÄ ìÄ MÀ äÀ Ç å eòÈåâÄÀ é eúøÀ kÄ È é daÈ íÄéðÇ LÀ étÄ 'ä íàË ðÀ õøÆ àÈ äÈ ìëÈ áÀ äÈéäÀ Èå Æ eéÄ íéðù éô õøàä ìëá äéäé äæä øáãä äéäå .(ç ,âé 'éøëæ) daÈ øúÈ .úéùéìùäå .ìàòîùéå íåãàá úåìåìë úåîåàä ìë éë .äá .ìàøùé àåä (íù 'éøëæ) ãåã úåãåöî óñÆ kÆ äÇ úàÆ óøÉ öÀ kÄ íézÄ ôÀ øÇ öe À LàÅ aÈ úéLÄ ìÄ MÀ äÇ úàÆ éúà Ä áÅ äÀ Åå È fäÇ úàÆ ïçÉ áÀ kÄ íézÄ ðÀ çÇ áe À úö÷î åàùéå åìáñéù .(è ,âé äéøëæ) 'åâå áäÈ íò âåâîå âåâ úåîçìîáå çéùî ìù åìáç úøöá íéøâä ïî äáøä æàå ,íä úîà éøâ éë åðçáé íùîå ,ìàøùé åðéöîù åîë ,âåâ íò åøáçúéå íøåñì åáåùé äìçú íéãäééúîä (íù äéøëæ) é"ùø .(:â æ"ò 'éò) äãâàá àéáà úéùéìùä óà ,'åâå ùàá úéùéìùä úà éúàáäå ,óñëä úà ïéôøöîù åîë âéñä íäî øéñäì íôøöàå ùàá .íéãøåîäå íéòùåôä íäî úåìëì úåøö íäéìò àéáà ì"öø íà íéøàùðä úà ïåçáà úåàáä úåøöäá ì"öø - íéúðçáå úòãì óøåöä øåëá áäæä úà ïéðçåáù åîë íúðåîàá åãîòé .âåñî é÷ð àåä íà (íù 'éøëæ) ãåã úåãåöî éúù .åòåâéå åúøëé äá íéðù éô 'ä íàð õøàä ìëá äéäå àåä èìîðäå ïçáé úéùéìùä íâ ,åìëåé íìåòä úåéùéìù ùøôé äúòå .äðùá äðù éãî àáéù àåä íùä ãáåò äéäé .'åëå õøàä ìëá íéðù éô åúøëé êéà ,í"éáìîá ù"òå .ç ,âé 'éøëæ) àøæò ïáà (íéøåîâä íé÷éãöä ÷ø åøàùé àìù

êÈ nÆ òÇ éÅðaÀ ìòÇ ãîÅ òÉ äÈ ìÉåãÈbäÇ øOÇ äÇ ìàÅ ëé È îÄ ãîÉ òÇ Â é àéäÄ äÇ úòÅ áe È àéäÄ äÇ úòÅ äÈ ãòÇ éÉåb úåé É äÀ îÄ äúÀ È éäÀ ðÄ àìÉ øL Æà  äøÈ öÈ úòÅ äúÀ È éäÀ Èå à ,áé ìàéðã) øôÆ qÅ aÇ áeúkÈ àö È îÀ pÄ äÇ ìkÈ êÈ nÀ òÇ èìÅ nÄ È é àéäÄ äÇ úòÅ áe È (âåâîå åâåâ úîçìî ìò øáãî äæ ÷åñôù ,æ ,ì 'éîøé ÷"ãøáå é"ùøá ù"òå

äúéäð àì øùà ìàøùé ìò äøö úò äéäú æà - äúéäå äøéòæä ïø÷ä éë ,àåää úòä ãò éåâì äúéä úòî íäéìò "àéää úòáå" .'åëå ãåàî íäì øöé ìàòîùé úåëìîî àéäù áåúë àöîðä ìë" ÷øå ,"êîò èìîé" ,ãåàî íäì øöé øùàë éëàìî) íäá øîàðù 'ä éàøéå íé÷éãöä ,ì"öø ,"èìîé øôñá ."åîù éáùåçìå 'ä éàøéì åéðôì ïåøëæ øôñ áúëéå" (æè ,â (íù) ãåã úåãåöî

- "êì ïúú íéøèåùå íéèôåù" êøáç ìù àìå êîöò ïåøñç äàøúù

íøöé ìò øáâúäì ìàøùé çëá íéîñå÷ ìàå íéððåòî ìà íúåà ùøåé äúà øùà äìàä íéåâä éë éìàøùéä ùéàä .(ãé ,çé) êé÷ìà 'ä êì ïúð ïë àì äúàå åòîùé øáâúäì åãéá àéä äøéçáäå ,åáø÷á é÷ìà çë ä"á÷ä åì ïúð .êì òåîùì äöåø éðéà - "ïë àì" :äååàúîä åøöéì øîåìå ìàå íéððåòî ìà 'åâå äìàä íéåâä éë" :áåúëá æîøä åäæå ìáà ,íøöé ìà òåîùì íä íéçøëåîù - "åòîùé íéîñå÷ çë êì ïúð ä"á÷ä - "êé÷ìà 'ä êì ïúð - ïë àì - äúàå" .åéìà òîùú àì ïëìå ,'ïë àì' :òøä êøöéì øîåì ìëåúù óñåé éøîà

-áë ,çì ìà÷æçé) 'åâå óèÅ åL É íLÆ Æ âåÀ íãÈ áe À øáÆ ãÆ aÀ åz É àÄ ézÄ èÀ tÇ LÀ ðÀÄ å

íéøáã íäù íãáå øáãá äéäé èôùîä úìçúäù øééöî .(âë ïë éë ,òáèáå äø÷îá íúåà úåìúì åìëåéù ,íéìéâøå íééòáè áåøî øáã èùôúéùå äáøä íã êôùéù äîçìîä êøã åìéàëå ìòôðá - "éúèôùðå" :øîà äæ ìò ,íéììçäå íéâåøää íùâå" :ë"çàå ,äìåãâä åãé åùéçëé ïééãò éë ,íäîò èôùé äæù - "åéìò øéèîà úéøôâå ùà ùéáâìà éðáàå óèåù ,àåä íé÷ìà òáöà éë ìëì øëéðù ,íééñð íééîéîù íéùðåò åòãéå íéáø íéåâ éðéòì éúòãåðå éúùã÷úäå éúìãâúäå" :æàå éðàùå .éúàî úåáéñä ìëùå ìåãâ éðàù åøéëé - "'ä éðà éë ìòå ,íéúôåîå åúåàá åéìà àùðúîå òáèä ïî ìãáåî ùåã÷ ."'ä éðà éë åòãé íéáø íéåâ éðéòì éúòãåðå" :êë éãé

úåøåäè úåøîà

ìåãâ øáã úåùòì àåáé àìå úåáäìúääî åîöò úà øø÷é ."úàæä äåöîäá áåè àåä øáëù øåáñé éë ,áåè øúåé

íåé ìëá úåùãçúää çë - "òîù úàéø÷ úåëæ" 'åâå äîçìîì íåéä íéáø÷ íúà ìàøùé òîù íäéìà øîàå òîù úàéø÷ àìà úåëæ íëá ïéà åìéôà" :é"ùøáå .(â ,ë) ."íëúà òéùåéù íúà éàãë ,ãáìá úåëìî ìåò úìá÷ àéä òîù úàéø÷ã" ,ïéðòä øåàéá ìåò åéìò ìáé÷ íéîòô äîëù äàåø íãàäù óàå ,íéîù àäé àì ïë éô ìò óà ,íåìë äæî äùòð àìå íéîù úåëìî åäæå .ùãçî ìéçúäìå ÷æçúäì åéìò ÷ø ,åîöò éðéòá ìôù éåöî åðéà äæå .ùãçî ãéîú ìéçúäì - ìàøùé ìù íçë øîâðå éåùò ïåùìî 'åùòÅ 'å ,íîöòá íéîìù íä éë ,í"åëòá ,á÷ò ïåùìî 'á÷òé' ïë ïéàù äî ,(ãë ,äë úéùàøá é"ùøéô äàø) øîàù åîëå ,ùãçî ãéîú ìéçúîå åîöò éðéòá àåä ïè÷ù ïåéîãë àåä - ìåîúà ãâðë íåé ìëáù ä"äììöæ '÷ä éãåäéä .ïáäå ,òîù úàéø÷ úåëæ åäæå ,éåâ éáâì éãåäé ìò ìá÷î íãàù äìá÷ä åæ úåëæá ,äðùä ùàøá àåä ïëå øáëù äæ ìò çéâùî åðéàå ,àáäìå ïàëî áåè úåéäì åîöò äúòîù ïéîàî ÷ø ,íåìë äæî äùòð àìå äøáòä äðùá ìáé÷ äéäúù úåàøì ïéëéøö êà .ïéãá ïéëåæ äæ úåëæá ,áåè äéäé íðåá 'ø éáøä øîàù åîëå .íìù áìáå úîàá äìá÷ä ÷ãöä óåãøúù - 'óåãøú ÷ãö ÷ãö' :àçñéùøôî ä"äììöæ ."äðåîàå úîàá ìàåîùî íù íðîà ,äðäå .ù"éò ,"ãéîú éãâðì 'ä éúéåù" íåùî ,äðéëùä äøùúù åîøâ íä ,íéàéáðä éìåãâå ä"ò åðéáø äùî éîéá íå÷îá éúáúëù åîë] ìàøùéî ãçà ìë ùàø ìò äðéëùä ,["íé÷ìàä ìåî íòì äúà äéä" (èé ,çé úåîù) ô"äò øçà .äðéëùä ïéîé àåä åðéîé àöîð úåøåãë åðà ïéà íéøîåàå íéãåî ïéøãäðñä íà ,äúòå åðìù ïéîé àìà ,äðéëù ìù ïéîé åðìù ïéîé äéäéù íéðåùàøä éøáãì éøä ,àøîî ï÷æä øîåà ïë ìòå ,äðéëùä ìàîù àåä òîùà àì ïëì íéðåùàøä úåøåãë íéáåùç íëðéà íëîöò íâ - "ìàîù àåäù ïéîé ìò êì øîåà åìéôà" ì"î÷ äæìå .íëì ñ"úçäì äùî úøåú .åì òîùú äæ ïôåàá

ïúåð êé÷ìà 'ä øùà êéøòù ìëá êì ïúú íéøèåùå íéèôåù ,"äëìä úö÷å øñåî êøãá" ùøôì äàøð .(çé ,æè) êéèáùì êì àìå åøéáç ïåøñçá ãçà ìë øéëîù ,íìåòä êøãî ,äðäã ,êåôéäá åîöò úà âåäðì íãàä êéøö úîàáå .åîöò ïåøñçá ãçà ìë äàøðù" :ì"öæ êìîéìà 'ø éáøä úìéôúá àúéàãë òãåé íãàä íàù àéä êøãäå ."íðåøñç àìå åðéøáç úìòî äæá àðåù éæà ,åøéáçî àøåáä úìåãâå úáåèá øúåé øéëîå ,íùä êøã ïë åðéà úîàáå" .ïéáîå øéëî åðéàù - åøéáç úà ,åøéáç úà áåäàì äæá êéøö ,øúåé ïéáî äéä íà [àìà] äéä éðåîë äðáäå ìëù øá éøáç äéä íà :áåùçì êéøöå ìëëù ,ä"òáø äùî úâéøãî äúéä åæå ."éðîî øúåé 'ä ãáåò ìëî åéðò øúåé äéä - àøåáä úìåãâî øúåé òãåé äéäù .(êúåìòäá ô"åñ 'ùãå÷ òøæ' 'éò) íãàä øòùá íéçéëåîä íä - "íéøèåùå íéèôåù" :øîàù åäæå ì"öø ,"êì ïúú" - ["ïéðòøåôå ïéðééã" ñåì÷ðåà íâøúù åîë] øòùî äúàù äî éôì - "êéøòù ìëá" êîöò úà çéëåúù ô"äò (:â÷ à"ç) ÷"äåæá àúéàãë] ú"éùä úìåãâ úòéãéá êáìá øòùîã äî íåôì - "äìòá íéøòùá òãåð" (âë ,àì éìùî) èáù ïåùì - "êéèáùì" øúåé êîöò úà çéëåú ïë [äéáìá .íéøçà ìò àìå êéìò ìùåîä èáù êì äéäéù - ìùåîä áäæä ãéáø

ìëùá äãîá ìëä - "êéøòù ìëá" øöéä úöòá ìåôéì àìù ,øåòéùáå ,ùåøéô" .(çé ,æè) 'åâå êéøòù ìëá êì ïúú íéøèåùå íéèôåù íéèôåù êì ïúú êìù - êéøòù ìëá - ïéøåòéù ìëá äîùðä íéîòôì éë ,òøä øöéäî ãçåù ç÷ú àìå ;íéøèåùå äùåò äî ,éøîâì äúåçãì øùôà éàå ,áåè úåùòì úùâéð úåöî äîåãëå äãîúäá ãåîìì áùéù àøééúîù - òøä øöéä (:ì ïéùåãé÷) ì"æç åøîàù åîë ,ø"äöéä [úà ïéçîîù] úåìåãâ äæ éãé ìòù éãë ,äåöî äæéà åì ïéîæî ïëì ,'çåîéð àåä ïáà íà'

äîéòð äøéîà çøéì åà ùîùìå íäì åçúùéå íéøçà íéäåìà ãåáòéå êìéå .(â ,æé) éúéåö àì øùà íéîùä àáö ìëì åà ,(:è äìéâî) êìîä éîìúì åðéùù íéøáãä ïî ãçà äæ" ïë éô ìò óàå ,åéäéù é"ùä äåö àì å"çù äøåàëì òîùîã ùåðà øåãá äðäã ,ùåøéôä ì"ðå .äéåää úåàéöîá íä íøîàá ,íäéìéñëå íéîùä éáëåë æ"ò ãåáòì åìéçúä äæéà íãéá øñî êìîä øùà êìîä éøùì ãåáòì éåàøäîù äæ úîàáå ,(à"ä à"ô æ"ò 'ìä í"áîøá äæ ìë øàåáîë) çëå äìùîî äáøãà äøåàëì àìä ,øåñà äæ äéäé äîì éòá àîòèå ,øåñà .åéãáò úà ïéãáëîù êìîä ãåáë äæ êìîä éøùì ãáëîäå äåçúùîä éàãåã ,àåä íòèä ìáà (.âî ïéùåãé÷) òåãéë ,êìîì åùàø áééçúî ,êìîä ìëéäá á"ù) 'áàåé éðåãàå' ãåãì øîàù ìò äúéî áééçúðù äéøåàî ,äéðéî éåðô øúà úéì åãåáë õøàä ìë àìî é"ùä äðäå .(àé ,àé ä"ã àé íåé 'äùî êøã' 'ñá ò"òå) åãáì 'äì éúìá ãåáòì øåñà ïë ìò .('åëå ,íéìäú ùøãîá ä"ã .åë óã çð 'øô 'äùî çîùé'áå ,ä"ìùä äðä ïåâë ,úåöîä úà ãáëì äåöî éøä ,äæ ìò äù÷ äðäå äæ ïëúé êéàäå ,íááçìå í÷ùðìå ,äæåæîå úéöéöå ïéìéôú ïåéë ,úåöîäã äæ ìò õåøéúäå .àøåáä úìåæ øáã ãáëì ìåëéáë íäå ,ù"úé ïåöø íä ïë íà ,é"ùä éôî ååèöðù ,(:äô óã á"ç øäåæ 'éò) íéìéëùîì òåãéë ,ùîî àëìîã ïéøáéà éáëåëì ãåáòì ïë ïéàù äî ,åðåöø ùáåìî íäáù ïåéë :øîàðù åäæå .øåñà äæ ,éååéö íäá ïéàù íäéìéñëå íéîùä éååéö íåù íäá ïéàù ,'éúéåö àì øùà íéîùä àáö ìëì åà' åðåöøå é"ùä éååéö íäá ùéù úåöîä ïë ïéàù äî ,äåöî ."ùîî êìîä úà ãáëî íãáëîä ,íäá ùáåìî

,'åâå àåáé àìå øáãä äéäé àìå 'ä íùá àéáðä øáãé øùà .(áë ,çé) åðîî øåâú àì àéáðä åøáã ïåãæá éúééäå àöà" :øîàå úåáð çåø àöéù áàçà ìöà åðéöî ïëå .(:á÷ ïéøãäðñ äàøå .áë ,áë à"î) "åéàéáð ìë éôá ø÷ù çåø øîåàå ,ãçàá ÷áãúîå ,ãù åà úéçùî àáù íéîòôì àöîð íà äîìå ,åá úøáãî ùãå÷ä çåøù øáåñ äìäå ,úåãéúò åì íò àéðåøèá àá ä"á÷ä ïéà àìä ,êë ìò äúéî áééçúé ïë åòèäù øùôà ,ø÷ù àéáð âåøäð êàéä ,ïë íàå ?åéúåéøá .ììë íùà åðéàå åúåà :(âé ,ä òùåäé) øîàù òùåäé éáâ (.â äìéâî) ì"æç åøîà íðîà .'åâå 'ä àáö øù éðà éë àì øîàéå .åðéøöì íà äúà åðìä" ïéìàåù ïéà àäå :àøîâä äù÷îå ."åéðô ìò òùåäé ìåôéå àëä éðàù :éðùîå .àåä ãù àîìã ïðéùééçã ,äìéìá íåìù ?éø÷ùî àîìãå :éù÷îå .'ä àáö øù éðà éë äéì øîàã .äìèáì íéîù íù é÷ôî àìã éøéîâ :éðùîå (àé øîàî óåñ éøùú 'øëùùé éðá' 'éòå) äìëã àøâà íà òãð êàéä åðì ùøôì àáù ,áåúëä øàáúé äæ éôìå - "'ä íùá àéáðä øáãé øùà" :øîàå ,àåä ø÷ù àéáð .(àé ,æé) ìàîùå ïéîé êì åãéâé øùà øáãä ïî øåñú àì éàãååá "øáãä äéäé àì íà" :æà åà ,íéîù íù øéëæîù ìàîù ìòå ìàîù àåäù ïéîé ìò êì øîåà åìéôà" :é"ùøéô àäã ,ãù åúåà äòèä àìù øåøáù ,"àéáðä åøáéã ïåãæá" .'åëå "ïéîé àåäù ."åðîî øåâú àì" ïëìå ,äìèáì íéîù íù é÷ôî àì ù"òå à"ñ âë÷ 'éñ ç"åà) ò"åùá àúéàã äî éô ìò ùøôì ùé äùî çîùé

ïéîé àåäù ,åìàîùì äìéçú íãà äåçúùéù

(á"÷ñ æ"åèá

‫‪àúîùðã àîåé‬‬ ‫‪íéìäú ìò 'íééçä õøà' ìòá - ò"éæ õ"ë íééç íäøáà éáø ÷"äâä‬‬ ‫‪(å"ë÷ú) ìåìà 'à àìåìéäã àîåé‬‬ ‫אחד הספרים הנפלאים שחוברו על ספר תהלים‪ ,‬הוא החיבור 'ארץ החיים'‪ ,‬שנדפס לראשונה לפני כמאתיים וחמישים שנה‬ ‫)קושטא תק"י‪ ,‬שירו לה' 'שיר' חדש לפ"ק(‪ ,‬אשר "הכינו וגם חקרו ה"ה הרב הגאון חסידא קדישא‪ ,‬מר קשישא‪ ,‬המקובל האלקי‪ ,‬כמו'‬ ‫אברהם חיים כהן מק"ק ניקלשפורג ולעת עתה קבע דירתו בעיר הקודש חברון תוב"ב" )נוסח שער דפוס זאלקווא‪ ,‬חסר ציון שנת הדפוס(‪,‬‬ ‫והוא ניהו הגה"ק רבי אברהם חיים כ"ץ זי"ע‪ ,‬נין ונכד לרבינו בעל הסמ"ע זי"ע‪.‬‬ ‫לא בכדי היתה נודעת חיבה יתירה לחיבור מאת המגיד הקדוש רבי ישראל מקאזניץ זי"ע‪ ,‬וכפי שמסופר בשער 'ארץ החיים' )מהדו'‬ ‫לעמבערג תרס"ד(‪" :‬ספר תהלים הלז עם פירוש 'ארץ החיים' היה חביב מאוד אצל הקדוש המקובל הנורא‪ ,‬איש אלקים‪ ,‬הגאון‬ ‫מוהר"ר ישראל זצ"ל המגיד מקאזניץ‪ ,‬ותמיד כשהיה אומר תשבחות מנעים זמירות ישראל אדונינו דוד המלך ע"ה‪ ,‬הי' שפתותיו‬ ‫שושנים נוטפות מור מתוך ספר תהלים זה‪ ,‬ולא זז מחבבו"‪ .‬גם הרה"ק ה'אמרי יוסף' מספינקא זי"ע בהסכמה למהדורה זו‪ ,‬כותב‬ ‫"כי הספר 'ארץ החיים' הוא ספר חשוב ונחמד מאוד בעולם‪ ,‬ורבינו הק' המגיד מוה' ישראל מקאזניץ היה מחשיבו למאוד‪.1"...‬‬ ‫כן מובא בשם כ"ק מרן מהרי"ד מבעלזא זי"ע שהעיד "שהספר 'ארץ החיים' היה חביב אצל אביו זקנו ]מרן השר שלום‬ ‫מבעלזא[ זצוק"ל" )בס' 'אהבת וסגולת ישראל' ]לבוב תרצ"ב‪ ,‬עמ' לו[ לרבי ישראל אהרן האללער זצ"ל מבאקטשעוויץ ‪ -‬שחיבר פירוש לספר 'ארץ החיים'‬ ‫וקרא שמו 'ארץ ישראל' ‪ -‬שכן שמע בעצמו מפי קדשו של מרן מהרי"ד זי"ע(‪.2‬‬ ‫‪:äðåäëáù íéãéñç‬‬ ‫הגה"ק רבי אברהם חיים הכהן זצ"ל‪ ,‬היה בנו של הגאון‬ ‫רבי שמואל פייווש כ"ץ זצ"ל‪" ,‬סופר מגורש מווינא" ‪ -‬בעל‬ ‫'לקט שמואל' ו'דרוש שמואל' )ויניציאה תנ"ד(‪ ,‬בן הגאון רבי יוסף‬ ‫יוזפא כ"ץ זצ"ל‪ ,‬אב"ד פרעמישלא בעל ההגהות שב'דרישה‬ ‫ופרישה'‪ ,‬והוא בן הגה"ק רבי יהושע ולק כ"ץ זי"ע‪ ,‬בעל‬ ‫'דרישה ופרישה' על ד' טורים ו'ספר מאירת עינים' )‪-‬סמ"ע( על‬ ‫שו"ע חושן משפט‪.‬‬ ‫]ממצוקי ארץ היה רבי שמואל פייווש‪ ,‬אבי רבינו‪ ,‬ובספרו‬ ‫היקר 'לקט שמואל' ‪" -‬הפלא והרבה ללקט הקדמות רמות רבות‬ ‫בקצר אמיץ‪ ...‬ואשר לו ָשׂם לבו לדקדק בדבריו ימצא נחת‪"...‬‬ ‫)'שם הגדולים' להרחיד"א‪ ,‬מע"ס‪ ,‬אות מ סי' נז(‪ .‬הוא נמנה על העולים‬ ‫לארץ ישראל בעליה הנודעת של רבי יהודה החסיד וחבורתו‪.‬‬ ‫בדרך עלייתו לאה"ק מסר לדפוס בויניציאה‪ ,‬בשנת תנ"ד‪ ,‬את‬ ‫ספרו 'לקט שמואל' מפתח לעניני אגדה‪ ,‬וכפי שכותב בשער‬ ‫הספר‪" :‬ובאשר שמואל משרת את פני ה' מתעסק בדרכו‪ ,‬יביאהו‬ ‫ה' לירושלים הלך וסיבב בית א‪-‬ל בא לכאן ונתעכב פה מן‬ ‫השמים‪ ,‬בכן בהסכמת גאונים רבני ארץ וכו' הביא ספר בדפוס"‪.‬‬ ‫בהקדמתו הוא מספר על הנסים שאירעו לו בחייו‪ .‬הוא היה‬ ‫בלובלין בשנת תט"ז וניצל שם ממות בידי הטטרים‪" :‬כמעט‬ ‫שכנה דומה נפשי מקולות מים רבים משברי ים‪ ,‬קדרים ויוונים‬ ‫בבואם לק"ק לובלין מבוהלים ודחופים‪ ,‬הרגו קדושים‬ ‫לאלפים‪ ,‬בשנת תא"ו טי"ת זיי"ן‪ ,‬הלקח מחמד כל עין‪ .‬שם‬ ‫הייתי ספרא דמתא והמדינה‪ ...‬נמלטתי עם נפש ביתי שעה‬ ‫אחת קודם החורבן‪ ,‬קחני ה' כעל כנפי נשרים דרך העברים נהר‬ ‫ווייסיל‪ ...‬הביאני לק' ווינא‪ ,‬נתקבלתי לספרא מהימנא"‪.‬‬ ‫אולם בווינא פרצה מחלוקת בקהילה‪" :‬התעוררו בלבולים‬ ‫ישנים וחדשים‪ ,‬וכמה נקיים וטהורים נלכדו בעלילות דברים‪,‬‬ ‫וגם אנכי באשר ספרא דמתא הייתי‪ ,‬על ריב לא לי להעיד בעסקי‬ ‫ביש נתפסתי באסורים שנים עשר חדש ממש משעה לשעה"‪.‬‬ ‫וכששוחרר מבית הכלא נאלץ לעזוב את ווינא וגמר בליבו לעלות‬ ‫לארץ הקודש‪" .‬ושמואל שוכב בהיכל ה' בירושלים תוב"ב‪ ,‬על‬ ‫הר הזיתים הוא טמון‪ ,‬תמונת ה' הביט‪') "..‬תעודת שלמה' לחתנו רבי‬ ‫שלמה ליפשיץ זצ"ל חזן דק"ק מיץ‪ ,‬אופיבאך תע"ח‪ ,‬דף מה ע"א([‪.‬‬ ‫מעטים הפרטים המצויים בידינו על קורות ותולדות חייו‬ ‫של רבינו אברהם חיים הכהן‪ ,‬אך זאת ידענו כי בימי חורפו‬ ‫קבע דירתו בק"ק ניקלשבורג במדינת מורביה‪ ,‬ומשם הועיד‬ ‫פניו לעלות אל ארה"ק יחד עם אביו הגאון‪ ,‬עם השיירה של רבי‬ ‫יהודה החסיד‪ ,‬אך התעכב בויניציאה‪ ,‬והיה שם בסביבות שנות‬ ‫תס"ד‪-‬תס"ה‪ ,‬וכששמע פיזורה של החבורה הגיע אליו‪ ,‬וכל‬ ‫אשר אירע לבניה‪ ,‬ביטל את תכנותו לעלות‪ .‬וכעבור מ"ג שנים‪,‬‬ ‫בשנת תק"ח‪ ,‬יצא לדרכו לכיון הארץ הקדושה‪ ,‬יחד עם בנו רבי‬ ‫‪3‬‬ ‫]רפאל[ אברהם בנימין זצ"ל )בן נוסף‪ ,‬רבי ראובן שמואל זצ"ל‪ ,‬שנשא‬ ‫את שמו של זקנו האמור‪ ,‬נפטר בצעירותו על פניו אביו‪ ,‬רבינו‪ .‬ומוזכר ב'ארץ‬ ‫החיים' פרק יז פסוק ג‪-‬ד‪" :‬ובני שמואל הצדיק ע"ה אמר‪.("...‬‬

‫בדרך עלייתם התעכבו בקושטא עד שנת תק"י‪ ,‬שם הביא‬ ‫לדפוס את חיבורו היקר על תהלים‪ ,‬בהשתוקקותו כי רבה‪ ,‬בחר‬ ‫לקרוא לחיבורו 'ארץ החיים' כשם שמו ו"על שם הדרך אשר‬ ‫אנכי הולך"‪ ,‬כאשר כוונתו לכינוי שנתן נעים זמירות ישראל‬ ‫לארץ הקודש‪" :‬אתהלך לפני ה' בארצות החיים" )תהלים קטז‪ ,‬ט(‪.‬‬ ‫וכה כותב הוא בשלהי ההקדמה‪" :‬והנה אנכי בדרך נחני ה'‬ ‫נוכח פני הארץ הקדושה‪ ,‬ומן השמים נתעכבתי פה עיר גדולים‬ ‫לאלקים מליאה חכמים ונבונים‪ ,‬רוזנים וקצינים‪ ,‬מחזיקי‬ ‫לומדי תורה‪ ,‬והראו לי מדת חסדם וטובתם כל מיני הטבה‪,‬‬ ‫ועוד ידם נטויה לטובה יתד במקום נאמן‪ ,‬והרי אלו ראוים‬ ‫לברכה ‪ -‬ברכת כהנים‪ ...‬והנה היה בדעתי להדפיס חיבור גדול‬ ‫אשר נתנו עדיהם רבני אשכנז‪ ,4‬רק אין הזמן מסכים עמדי‪,‬‬ ‫אמרתי להדפיס פירוש בקיצור נמרץ וחידושים שחנני ה' על‬ ‫ספר תהלים‪ ,‬למען ירוץ קורא בו‪ ...‬וקראתי שמו 'ארץ החיים'‬ ‫על שמי ועל שם הדרך אשר אנכי הולך‪."...‬‬ ‫חיבורו זה 'ארץ חיים' בנוי לתלפיות‪ ,‬וטומן בחובו פירושים‬ ‫נחמדים בדרך פרד"ס‪ .‬גם את אביו ואת זקנו הסמ"ע הוא‬ ‫מזכיר בספרו‪ ,‬ובשני מקומות אף הביא פירושים יקרים בשם‬

‫זקנו על הפסוק בתהלים )פה‪ ,‬יד(‪' :‬צדק לפניו יהלך וישם לדרך‬ ‫פעמיו'‪ ,‬כותב‪" :‬שמעתי בשם אא"ז הגאון בעל הסמ"ע ז"ל‪,‬‬ ‫'צדק' ר"ת צ'לותא ד'ורון ק'רבא‪ ,‬שצריך להכין על הדרך"‪.‬‬ ‫ובמקום נוסף )תהלים קיט‪ ,‬מה(‪" :‬ושמעתי בשם אא"ז הגאון בעל‬ ‫הסמ"ע‪ ,‬כי מלת 'מאד' מורה על שלשה ענוים‪ ,‬דוד אמר 'ואנכי‬ ‫תולעת ולא איש'‪ ,‬אברהם אמר יותר ענוה ‪' -‬ואנכי עפר ואפר'‪,‬‬ ‫משה אמר יותר ‪' -‬ונחנו מה' )עי' חולין פט‪ .(.‬וזה שאיתא )אבות פ"ד‬ ‫מ"י( 'והוי שפל רוח בפני כל אד"ם' ‪ -‬ר"ת א'ברהם ד'וד מ'שה"‪.‬‬ ‫‪:íééçä õøàá‬‬ ‫בה בשנה שהדפיס את ספרו זכה להגשים את חפצו‪ ,‬כאשר‬ ‫עלה ונשתקע בהר הקודש בירושלים תובב"א‪ .‬לא חלפו ימים‬ ‫מועטים‪ ,‬עד שראו רבני העיר חברון הסמוכה כי "ארי עלה‬ ‫מבבל"‪ ,‬ויבקשוהו לנטות את אהלו בקרבם‪ .‬שנאת‬ ‫הישמעאלים שבירושלים ליהודים‪ ,‬ובקשת בני העיר חברון גם‬ ‫יחד‪ ,‬הניעה אותו להענות לבקשתם‪ ,‬ויט שכמו לסבול עול תורה‬ ‫והוראה בעירם‪.‬‬ ‫מחברון נפוצו זהרי תורתו וקדושתו במהרה‪ ,‬עד שהרגישו‬ ‫מצוקי ארץ כי "האיר פני כל המזרח עד שבחברון"‪.‬‬ ‫כעבור שש שנים‪ ,‬בשנת תקט"ז‪ ,‬יצא בנו רבי אברהם בנימין‬ ‫לחו"ל‪ ,‬על מנת להעלות את משפחתו לאה"ק‪ .‬בשהותו שם‬ ‫נחלה קשות לזמן ממושך‪ ,‬וכשהחלים הדפיס בפיורדא ספר‬ ‫קטן אשר פיו יקבנו 'מים חיים'‪ ,‬המכיל חידושים ופיוטים‬ ‫מאביו הגדול‪ .‬וכה מספר הוא בהקדמת הספר‪:‬‬ ‫"אמר בנו של המחבר‪ :‬ואתחנן אל ה'‪ ,‬אמרו רז"ל שמשה‬ ‫רבינו ע"ה התפלל תקט"ו תפילות כמנין 'ואתחנן' על שבקש‬ ‫לכנוס לארץ‪ .‬ואני הצעיר בדיעה ובשנים יצאתי משם‪ ,‬כי בשנת‬ ‫ה'תק"ח הלכתי את אדוני אבי מורי ורבי הרב הגדול המקובל‬ ‫אלקי ומפורסים בחסידות‪ ,‬המופלא ומופלג‪ ,‬כבוד מהור"ר‬ ‫חיים הכהן בעל המחבר ספר 'ארץ החיים' חכם הכולל דעה"ק‬ ‫חברון תוב"ב‪ ,‬וישבתי שם ששה שנים‪ ,‬ואמרתי מתי אעשה גם‬ ‫אנכי לביתי‪ ,‬ויצאתי משם על מנת להחזיר עם ביתי‪ .‬רק שיד ה'‬ ‫היתה בי שהייתי מוטל על ערש דוי‪ ,‬ואשפוך את שיחי לפני ה'‪,‬‬ ‫הא‪-‬ל העונה אותי ביום צרתי‪ ,‬והציל נפשי מבאר שחת‪ ,‬וגמרתי‬ ‫בדעתי לחזור לארץ הקדושה‪ .‬רק העיקר יחסר וחוסר ירד‬ ‫פלאים‪ ,‬ואמרתי להדפיס ספר אחד מחיבורו של אדוני אבי מ"ו‪,‬‬ ‫השם ב"ה יאריך ימיו על אדמת הקודש‪ ,‬וראיתי שגם זה אי‬ ‫אפשר‪ ,‬כי בצל החכמה בצל הכסף‪ .‬ואמרתי להדפיס איזה‬ ‫חידושים ואיזה זמירות ולקיים 'זמירות היו לי חקיך'‪ ,‬כדי‬ ‫לשוב לבית מגורי ה"ה חברון עיר הקודש‪) "...‬כנראה כוונתו לרמוז‪,‬‬ ‫ע"פ דאי' בביצה טז‪ .‬ד'חק' ‪ -‬לישני דמזוני‪ .‬והיינו 'זמירות היו לי חקיך' ‪ -‬שע"י‬ ‫הזמירות והחידושים שידפיס יהיו לו חק ומזונות והוצאות הדרך לשוב לביתו(‪.‬‬

‫בתוך הספר ‪ -‬המכיל סך הכל ט"ו עמודים ‪ -‬נדפסו פרפראות‬ ‫מרבינו‪ ,‬ובנוסף להם פיוטים שחוברו על ידו לזמרם בסעודת‬ ‫שבת ופיוטים למועדי השנה‪ ,‬כאשר בראשי החרוזות חתם שמו‬ ‫"אני חיים כהן" )ולפעמים "אני חיים הכהן"(‪ .‬על מעלת הפיוטים‬ ‫והזמרה‪ ,‬ראה גם מה שהביא רבינו ב'ארץ החיים' )תהלים לח‪ ,‬א(‪:‬‬ ‫"ובצוואות אדוני אבי ע"ה אמר שהזמרה גורם זכרון"‪.5‬‬ ‫כעבור תקופה‪ ,‬לאחר שהוקל פחד היהודים מלגור‬ ‫בירושלים עיה"ק‪ ,‬עבר אז רבינו לגור בירושלים‪ ,‬שם התיידד‬ ‫עם הגה"ק רבי אברהם גרשון מקיטוב זי"ע‪ ,‬וביחד למדו בבית‬ ‫מדרשם של חכמי המקובלים "בית א‪-‬ל"‪ ,‬בראשותו של‬

‫המקובל האלקי רבי שלום שרעבי זי"ע‪ ,‬וכמ"ש בספר 'המעלות‬ ‫לשלמה' להג"ר שלמה חזן זצ"ל‪ ,‬שם מונה הוא את רבינו בין‬ ‫גדולי חכמי "מדרש החסידים" של "הר' שלום מערי יימין" )‪-‬‬ ‫הוא הרש"ש זי"ע‪ ,‬שעלה מתימן(‪ ,‬כהגאונים המקובלים רבי חיים‬ ‫דילה רוזה ומהרי"ט אלגאזי‪ ,‬ועוד‪ ,‬זכי"ע‪.‬‬ ‫עדות מעניינת על קשריו עם רבי אברהם גרשון מקיטוב‪,‬‬ ‫נמצאת בספר 'משנת אברהם' על הלכות סת"ם )מהג"ר אברהם ב"ר‬ ‫צבי יפה זצ"ל‪ ,‬מגזע בעל הלבושים זי"ע‪ ,‬נדפס בזיטאמיר תרכ"ח‪ ,‬סי' כד‬ ‫סק"א(‪ ,‬שהביא קטע ממכתבו של רבי גרשון קיטובער אל הרה"ק‬

‫רבי צבי הירש סופר ממעזיבוז זי"ע ‪ -‬לפי העתקת הרה"ק רבי‬ ‫שבתי מראשקוב זי"ע ‪ -‬הדן בצורת הנוני"ן ההפוכין שבפרשת‬ ‫'ויהי בנסוע' )הועתק בקובץ 'נחלת צבי' גל' א עמ' מא‪-‬מג(‪ ,‬וז"ל שם בתוך‬ ‫הדברים‪ ..." :‬ובאותו השעה הלכתי וראיתי בספר תורה אשכנז‬ ‫שהביא לכאן הרב המקובל מוהר"ר חיים כהן מק"ק‬ ‫ניקלשפורג בעל המחבר פירוש על תהלים‪ ,‬והוא הניח לעצמו‬ ‫לכתוב ס"ת באשכנז‪ ,‬רק שהשמות כתב הוא בעצמו עפ"י כוונה‪,‬‬ ‫וראיתי שם הפוכין ממש באמצע התיבה‪ ,‬והלכתי להרב הנ"ל‬ ‫ואמרתי לו כדברי הנ"ל‪ ,‬ותיכף הלך ותיקן ספר תורה הנ"ל‪."...‬‬ ‫בסביבות שנת תקי"ז‪ ,‬מוצאים אנו אותו שוב בחברון‪.‬‬ ‫כנראה חזר אליה מסיבת המחלוקת הידועה‪ ,‬שהבריחה‬ ‫מירושלים את רוב רבניה )ראה‪' :‬אור השמש'‪ ,‬ירושלים תש"ל‪ ,‬עמ' ריח(‪.‬‬ ‫בשנת תקי"ח‪ ,‬כאשר הדפיס החכם רבי יצחק זאבי זצ"ל את‬ ‫ספר שו"ת 'אורים גדולים' מאביו הגה"ק רבי אברהם ישראל‬ ‫זאבי זצ"ל‪ ,‬בהסכמתם של רבני חברון‪ ,‬מוצאים אנו את שמו‬ ‫של רבינו מתנוסס בראש החותמים‪ .‬בשנת תקכ"ד נתמנה‬ ‫לראש רבני חברון‪ ,‬והיו הכל נשמעים אליו בחדרת קודש‪.‬‬ ‫באותה תקופה עלה והפציע קרנו של הגה"ק הרחיד"א‬ ‫זצ"ל‪ ,‬אשר הכיר את רבינו לעת זקנותו פנים אל פנים‪ ,‬ומספר‬ ‫על כך בהערכה רבה בספרו 'שם הגדולים' )מע"ס‪ ,‬אות א סי' קמב(‪:‬‬ ‫"ואני ראיתי לו ז"ל‪ ...‬והיה מתנהג בחסידות‪ ,‬קדוש יאמר לו"‪.‬‬ ‫החיד"א גם מעיד כי באמתחת רבינו היו חיבורים "כמעט על‬ ‫כל ארבעה ועשרים )‪-‬ספרי התנ"ך(‪."...‬‬ ‫כשחיבר הרחיד"א את ספרו 'שער יוסף' עמ"ס הוריות‬ ‫)ליוורנו תקי"ז(‪ ,‬נטל את הסכמת רבני חברון‪ ,‬ושמו של רבינו‬ ‫מתנוסס עליו לתפארה‪ :‬אברהם חיים כהן ס"ט‪ .‬בספרו 'פתח‬ ‫עינים' )סנהדרין כב‪ (:‬מביא הרחיד"א שמועה ששמע בעצמו מפיו‪:‬‬ ‫"שמעתי מהרב הישיש כמה"ר חיים הכהן זלה"ה שדקדק‪."...‬‬ ‫גם בשאר ספריו מרבה הוא להביא מאמרותיו של רבינו‪.‬‬ ‫ואברהם זקן בא בימים ובן יותר משבעים שנה שבק חיים‬ ‫לכל חי ביום ב' דר"ח אלול שנת תקכ"ו‪ ,6‬ומנוחתו כבוד בקרית‬ ‫ארבע היא חברון‪.‬‬ ‫זכותו יגן עלינו ועל כל ישראל‪ ,‬אמן‬ ‫_________________‬ ‫‪.1‬וראה בשער דפוס ווארשא תרכ"ו‪" :‬הפירוש היקר נדפס בפעם‬ ‫הראשונה בק"ק קושטאנדינא‪ ,‬ופעם ב' בק"ק זאלקווי‪ ,‬וכהיום לא‬ ‫נמצאו אף אחד בעיר ממש‪ ,‬וכמטמונים נחפשו‪ .‬אף אנחנו‬ ‫המביאים אותו עתה לבית הדפוס‪ ,‬גם כן חפשנו כמעט בכל אוצרי‬ ‫ספרים ממדינות פולין‪ ,‬ולא מצאנו אותו רק אחד קרוע ובלוי‪ ,‬אשר‬ ‫נשאר מאת האיש אלקים קדוש הרב המגיד דק"ק קאזניץ נ"ע‪."...‬‬ ‫‪ .2‬לאחרונה‪ ,‬בשנת תשס"ה‪ ,‬הוהדר ספר תהלים זה מחדש‪,‬‬ ‫כשסביב לו הפירוש 'ארץ ישראל' על ידי מפעל 'היכל הזכות' –‬ ‫וודוויל בנשיאות הרב ר' מרדכי צבי מארקס שליט"א‪ ,‬ובראשו‬ ‫מבוא מאת הרב מיכאל אריה ראנד שליט"א‪.‬‬ ‫‪.3‬יש להעיר ולהפליא על שנקרא השם 'אברהם בנימין' כשגם האב‬ ‫נקרא בשם 'אברהם חיים'‪ ,‬דבר שאינו נהוג אצל האשכנזים‪.‬‬ ‫‪ .4‬שמא הוא אותו חיבור )שלא זכינו לאורו( על אגדות הש"ס וקראו‬ ‫'אגודת לולב'‪ ,‬ואף הזכירו כמה וכמה פעמים בפירושו לתהלים‪,‬‬ ‫ראה לדוגמא שם כב‪ ,‬טז‪" :‬ועיין בס' 'אגודת לולב' מסכת שבת‬ ‫שחברתי על האגדות‪."...‬‬ ‫‪ .5‬רבי אברהם בנימין‪ ,‬זכה בסופו לשוב לאר"י וקבע מושבו‬ ‫בעיה"ק טבריה‪ .‬כעבור שלשים שנה אף נשלח כשד"ר‬ ‫לאפריקה בשמם של עדת החסידים בטבריה )ראה‪' :‬שלוחי ארץ‬ ‫ישראל'‪ ,‬ירושלים תשי"א‪ ,‬עמ' ‪.(616 ,583‬‬ ‫‪ .6‬כך מתברר מתוך 'קובץ מכתבי השדרי"ם' משנות תקכ"ה‪-‬‬ ‫תקמ"ה‪ ,‬שנמצא בספריית סעמינאר בניו יארק‪ ,‬ובו צילום‬ ‫ממכתב בנו רבי אברהם בנימין זצ"ל‪ ,‬שהיה שד"ר באפריקה‬ ‫לטובת עדת החסידים בטבריה‪ ,‬ובמכתבו )מיום ז' ניסן תקכ"ז(‬ ‫מתנצל לאחד ממיודעיו בחו"ל על שלא השיבו תיכף‪" :‬יען‬ ‫שהייתי מתפלש בעפר וישבתי באבלות על כי נפלה עטרת‬ ‫ראשי ה"ה אדוני אבי מ"ו הגאון הגדול המפורסים המקובל‬ ‫האלקי נבג"מ‪ ,‬שמלאו ימיו ושנותיו הקצובין לו בספר החיים‬ ‫ושב לאר"ץ החיי"ם ביום ב' דר"ח אלול העבר‪."...‬‬ ‫מאת‪ :‬ה"ה ישכר בעריש ווייס הי"ו‪ ,‬ברוקלין נ‪.‬י‪.‬‬

‫‪àæìòá éãéñçã "ïåôöä øåà" ïåëî‬‬ ‫ישמח משה במתנת חלקו‬ ‫מעומק הלב נברך בזה את ידידנו עוז‪ ,‬רב תבונות וברוך הכשרונות‪ ,‬צנא מלא ספרא ומושך בעט סופרים‪,‬‬ ‫כולי עלמא מודי ואמרי משה שפיר קאמרת ומברכי ברכת הנהנין על מאמריו הנפלאים בקובצנו "אור הצפון"‪,‬‬ ‫הוא ניהו מבאי בית המלך העומד לימיננו בכל עת ובכל שעה בעזרה וסיוע שיש בו ממש‪ ,‬ובקראנו אליו משה משה ויאמר הנני‬

‫הרה"ח ר' משה אהרן‬

‫רינגל שליט"א‬

‫מזכיר בית כ"ק מרן אדמו"ר שליט"א ‪ -‬ומחשובי עורכי קובץ "אור הצפון"‬

‫לרגל שמחת היכנס בנו בכורו‪ ,‬יניק וחכים כמר דוד ני"ו‪ ,‬לעול התורה והמצוות במזל טוב ובשעה טובה ומוצלחת‬ ‫וזאת הברכה אשר נברך למשה‪ ,‬שזה הקטן גדול יהיה‪ ,‬יפרח ויגדל לשם ולתפארת ולתהילה‪,‬‬ ‫ויזכה לרוות ממנו ומכל יוצאי חלציו שיחיו רוב נחת דקדושה‪ ,‬ולהמשיך להאיר מאור הצפון‬ ‫מאורם של רבותינו הקדושים מתוך ברכה והצלחה בכל מעשי ידיו‪ ,‬ואך טוב וחסד ירדפוהו כל הימים‪ ,‬בטוב ובנעימים אמן‪.‬‬

‫‪äëøòäáå úåãéãéá íéîúåçä‬‬ ‫‪õéáå÷ùøä .ö.à äãåäé‬‬

‫‪ãðåî .é äîìù‬‬

çøåà éìò

óãä éìò

äùòîì äëìä íééç úåçøåà

"éîåéä óã" úøâñîá ãîìðù àùåð

(‫דיני אוכלין ומשקין שהיו תחת המטה )ב‬

àòéöî àáá úëñî (á) äåöî ìëì åà äøåúä ãåîéìå äìéôúì ÷ø - úåòéñô øëù ïéðòá

‫ או אם אחד ישן על ספסל כשמתחתיו היו‬,‫ כגון ספה וכדומה‬,‫ מטה שאינה מיוחדת לשינה‬.‫א‬ '‫ ועי‬.‫ ועי"ש בברכ"י יו"ד סק"ט‬,‫ ויש מחמירים )עי' דרישה סי' קטז סק"ז‬,‫ מדינא לא נאסר המאכל‬,‫אוכלין‬ ‫ רק יושבים‬,‫ שיש מחמירין אפילו על מטה שאין ישנים‬,‫שו"ת הלק"ט ח"ב סי' קכב; בן איש חי שנה ב' פר' פנחס אות יד‬ .(‫ ובמעשה רב שנדמ"ח דף קו מובא שהגר"א החמיר גם כשאחד ישן על תיבה שהיה בתוכה אוכל‬.‫עליו בשעת אכילה‬

‫ לא נאסר‬,‫ או שהיה איזה מאכל תחת הכר שלו‬,‫ אם ישן האדם כשבכיס בגדו היה אוכל‬.‫ב‬ ‫ דכן‬- ‫ ועיי"ש בהערות‬.‫ עמ' קלד‬,‫ כיון שאינו תחת המטה )עי' שו"ת שלמת חיים הנדמ"ח סי' כג‬,‫המאכל‬ ‫ ועי' בדעת תורה להמהרש"ם סי' קטז ס"ה שציין‬.‫משמע במדרש שהיו נותנים אוכל ומשקה תחת מראשותיו‬ .(‫ ועי' דרכ"ת סי' קטז סקל"ז בשם המזמור לדוד‬.‫לר"ש במס' כלים פכ"ד מי"ב שהביא המדרש הנ"ל‬

,‫ האחרונים דנו אם מותר להניח אוכל תחת עגלת תינוק או במטוס תחת מושב הכסא‬.‫ג‬ '‫ ועי‬.‫ וכתבו שהמקל יש לו על מה לסמוך )עי' שו"ת מנ"י ח"ד סי' קיז‬,‫שלפעמים ישנים עליהם‬ .(‫מש"כ בשבט הקהתי ח"ד סי' רב‬

‫ ודאי לא נאסר מאכל שמונח על‬,‫ אם ישן על המטה התחתונה‬- ‫ מטה של שתי קומות‬.‫ד‬ ‫ אבל כשמונח מאכל על המטה תחתונה ואחד ישן על המטה עליונה‬,‫המטה העליונה‬ .‫נסתפקו חכמי דורנו שליט"א אי נאסר‬ ‫ כי רו"ר שורה רק במקום שאין בני אדם מסתובבים ומשתמשים‬,‫ולכאו' מסתבר דלא נאסר‬ ‫ שם אין כח‬,‫ אבל במקום שבני אדם מסתובבים ומשתמשים בו‬,‫ דהיינו תחת המטה‬,‫שם‬ ‫ ולכן‬,("‫לרו"ר לשרות שם )ודמות ראי' לכך עי' בחולין דף קה ע"ב "את בדוכתא דשכיחי רבים מאי בעית‬ .‫ אבל בדיעבד מותר‬,‫נ"ל שלכתחילה טוב להקפיד ולא להניח שם אוכל‬ .('‫ אין שום חשש לישון תחת המטה )עי' סוכה ריש פ"ב "אמר רבי יהודה נוהגין היינו שהיינו ישנים תחת המטה" וכו‬.‫ה‬ ‫ משום‬,‫ יש מי שמקיל בו‬- ‫ אם אחד לקח בטעות אוכל ששייך לחבירו והניחו תחת המטה‬.‫ו‬ ‫ וצ"ע דהיכא דנפל אפילו‬.‫דאין אדם אוסר דבר שאינו שלו )עי' שו"ת רב פעלים ח"ד בסוד ישרים סי' ה‬ .(‫ ד"ה אין אדם‬:‫ עי' תוס' יבמות פג‬.‫ לא שייך הא דאין אדם אוסר דבר שאינו שלו‬,‫מעצמו אסור‬

‫ פשיטא דאין חשש אם היה‬,‫ כשהיא מקופלת ואינה ראויה לשכיבה‬- ‫ מטה מתקפלת‬.‫ז‬ - ‫ שמשמשת לשלחן ולמטה‬- ‫ וכן מטת שלחן‬.‫ כי אז אין שם מטה עליה‬,‫תחתיה אוכלין‬ .‫ דאז שם שולחן עליו ולא שם מטה‬,‫ אין כל חשש לאוכל שתחתיה‬,‫בשעה שמשמשת לשלחן‬ '‫ אם כשרים לנטילת ידים שחרית )עי' קונ‬- ‫ הפוסקים נסתפקו במים שעמדו מתחת למטה‬.‫ח‬ .(‫ ובדיעבד יש להקל )עי' שבט הלוי ח"ח סי' כב‬.(‫עובר אורח לבעל האדרת סי' ד ס"ב; פסקי תשו' סי' א‬ ‫ משום דכל מידי דאכילה‬,‫ לא ידליקו בו נר שבת ונר חנוכה‬- ‫ שמן זית שהיה תחת המטה‬.‫ט‬ ‫ מאיס למצוה משום "הקריבהו נא‬- ‫ וכיון דמאיס לאכילה‬,‫שורה עליו רו"ר תחת המטה‬ ‫ ומותר )עי' בן איש‬- ‫ אינה שורה עליו רו"ר‬,‫ דאינו בר אכילה‬,‫ אבל אם השמן הוא מר‬."‫לפחתיך‬ ‫ הג"ר שמאי קהת הכהן גראס שליט"א‬:‫מאת‬

.(‫חי ש"ר פר' וישב אות יב‬

çéù éìò " ‫"כי השוחד יעור עיני חכמים‬ ‫ והיו מרננים עליו שח"ו‬,‫ שהיה דיין ]במצרים[ ונסתמא‬,‫"הרב החסיד מה' חיים כפוסי בעל הנס זלה"ה‬ ‫ ואם האמת אתם כן‬,‫ כי שמע דיבת רבים יחדיו ירננ"ו שלקח שוחד‬,‫ ואמר בתוך קהל ועדה‬.‫לקח שוחד‬ .‫ ונתקבלה תפלתו בהלו נרו‬.‫ יאירו עיניו כבראשונה‬,‫ ואם הוא נזהר מאד בזה‬,‫ הענן יכסנו‬- ‫יהיה תמיד‬ ,‫ וכמעט אין האותיות נכרות‬, ‫ואני הצעיר ראיתי חתימתו כשהיה סגינהור והיה חותם מאומד‬ ‫ ועד היום כל הנשבע‬.‫ ה' נסי חיים כפוסי כתיבה מאושרה‬:‫ וראיתי חתימתו אח"כ‬.‫כמי שלא ראה‬ ." ‫ תנצב "ה זכותו יגן עלינו‬.‫ נענש‬,‫לשקר על קברו‬ ‫ מה ' מאיר‬,' ‫שם הגדולים לה ר חיד " א ז " ל )מע ' גדול ים אות מ‬ (.‫ מובא ב ' בן יהוידע ' עמ " ס סוטה י‬. ‫גאביזון‬

- - - ‫תמים תהיה‬ ‫ שהיה מוחזק‬, ‫"פעם אחת אמר מרן הקדוש ] מלובלין[ זצלה "ה להרה"ק הר"ר נפתלי מראפשיץ‬ ' ‫ 'תמים תהיה עם ה‬:‫ אלא‬,'‫ דאינו כתוב בתורה 'חכם תהיה עם ה' אלקיך‬,‫בעולם לחכם גדול כידוע‬ ."‫ ודפח" ח‬,' ‫ כי לזה צריכים חכמה גדולה להיות תמים עם ה‬,‫ והשיבו הרה"ק מראפשיץ ז"ל‬.'‫אלקיך‬ ‫אור התורה‬

øôñ éìò ‫ דרושי מוסר נחמדים לראש השנה ויום כיפור ולחג‬- ‫אורח לחיים דרוש ומוסר לימי התשובה‬ ,‫ נדפס בלובלין שנת שנ"ה‬.'‫הפסח מאת הגה"ק רבי שלמה אפרים איש לונטשיץ זי"ע בעל ה'כלי יקר‬ ‫ בתוספת פיסוק קטעים ומראי מקומות ]ובראשו 'תולדות‬,‫ועתה יצא לאור מחדש באותיות מאירות עינים‬ ‫ ירושלים‬,'‫ על ידי מכון 'עצי אלמוגים‬,[‫ דבר דבור אל אופניו‬,‫ בהרחבה ובאופן מקיף ביותר‬,'‫רבינו המחבר‬ .('‫תשס"ט )קעג עמ‬ ‫ עצות נכונות והדרכות ישרות‬,‫ שיחות חיזוק ומאמרים מלהיבים‬- ‫טיב העבודה על אלול ותשרי‬ ‫ ניצוצי אש ושביבי נוגה על חודש אלול וירח‬- '‫לבאים בשערי העבודה; גם נלוה עמהם 'טיב הפנינים‬ ‫ וי"ל ע"י‬,‫ נלקטו ונערכו על ידי שומעי לקחו‬.‫ מפי הגה"צ רבי גמליאל הכהן רבינוביץ שליט"א‬,‫האיתנים‬ .('‫ ירושלים תשס"ו )רנג עמ‬,'‫מכון 'שערי זיו' שע"י ישיבת 'שער השמים‬ ‫ אוצר תולדות וסיפורים יקרים מהגאונים והצדיקים שהאירו את ארץ פולין‬- ‫חכמי פולין‬ ‫ ערוך ומסודר בטוב טעם ודעת לפי סדר פטירתם משנת תק"ס עד סוף‬,‫במאתיים השנים האחרונות‬ ‫ נאסף ונקבץ להפליא על ידי הרב‬.‫ ובסופו מפתחות מפורטים‬,‫מלחמת העולם הראשונה בשנת תרע"ט‬ .('‫ חלק א' )תקב עמ‬.‫ ירושלים תשס"ט‬,‫ישראל אברהם גרינבוים‬

íðîàå .úåòéñô øëù åì ùé úñðëä úéá ììôúäì êìåääù (.æ÷ î"á) ïðçåé éáø éøáãá åð÷ñò úìòî øàåáî - íãå÷ä øîàîá åðàáäù - (.àë) äèåñ 'ñîá àøîâä úééâåñá ïëå åæ àéâåñá ïä øëù äéìò íéìá÷îù ,ììôúäì úñðëä úéáì äëéìää éáâì ÷ø ,äåöî øáãì äëéìää úåãî òáøà" :(ã"éî ä"ô) úåáà 'ñîá äøåúä ãåîéìì äëéìä ïéðòì íâ åðéöî ïë åîëå ,úåòéñô øëù - êìåä åðéàå äùåò ,åãéá äëéìä øëù - äùåò åðéàå êìåä ,ùøãîä úéáì éëìåäá .úåòéñô øëù äðùé úååöî øàùì äëéìäá íâ íàä úòãì åðéìòå ."åãéá äùòî ìåìëé ãåòå" :áúëù (á÷ò 'øôì äîã÷äá) ééçá åðéáø ìù åðåùì úà äæá àéáäì ùéå áééç àåäù úååöî ïúåà ìò øéäæäì àáù ,'éðáåñé éá÷ò ïåò' [(å ,èî íéìäú) øîàðù äîá] íéìåçä úà ø÷áìå ,ã"îäéáìå ð"ëäéá ìà úëìì ïåâë ,äåöî ìù úåòéñô ïäå ,ïäá òåñôì åðéà íàå ...ìåãâ ïøëùå úåòéñô ìù úååöî åìà ìë ,íéìáà íçðìå íéúîä úà úååììå ."...'éðáåñé éá÷ò ïåò' åäæ ,ïéãä íåéì åäáåñé ïåò åúåà úåòéñô ìù úååöî íéé÷î éë íéøîàð íéøáãä ïéàù (íù úåáà ñ"îò) íééç êøã åøôñá ì"æ ì"øäîä øàáî êãéàî êìåä' øîàù äîå" :" :ì"æå ,úñðëä úéáá äìéôúì äëéìäáå äøåú ãåîìì äëéìäá íà - ùøãîä úéáì äëéìä éáâìã àðù éàî ,úåù÷äì ùé ,'åãéá äëéìä øëù äùåò åðéàå äùò àìå ä÷ãö úúì êìä íàù ïë íâ øîåì åì äéäù ,úåöî øàùî åãéá äëéìä øëù ;åãéá äëéìä øëù äæá êééù àì éàãåá äåöîä äùò àìù ïåéë ãåòå ,åãéá äëéìä øëù ãîì àðù éàî ,åúéáá ãîìù ïåéë åçë òøâ äîå åãéá äùòî øëù øîàù ,àéù÷ ãåòå àåäù äøåú åîë åðéà äåöî øàù éë ,äæ øáã ùåøéôå .ùøãîä úéáá ãîìù åà åúéáá äøåú ãîìîä ìöà ÷ø åìöà äøåúä ïéà éë ,åúåà ãîìîä äøåúä øçàî òåîùì êìåä äðëä àéä äëéìää éë ,äëéìäá øúåé äåöîä ïàëá êëìå ,äøåúä úà ìá÷ì êìåä àåäå øëù äæá øîåì êééù äéäéù äàøð ïéà úåöî øàùáå ,ùøãîä úéáì êìåä øùàë äøåîâ äåöîä äéäúù øùôà î"î ,áìåì åì ïéàù áìåì úåð÷ì êìåä íà 'éôàù ,åãéá äëéìä ."øçàî ìá÷ì êéøö äøåúä úìçúä ø÷éò éë êë åðéà äøåúä ìáà ,åãéá é÷ìçî ÷ìç àéä äëéìääùë ÷ø øîàð úåòéñô øëù ïéðò éë ,àåä øáãä øåàéá äëéìää àìá íâ úåéäì ìåëé äåöîä íåé÷ - äøåúáù úååöîä øàù ìöàå ,äåöîä úðéúðá ïë åîëå ,åéøçà ùåôéçäå äëéìää àìì áìåì íãàì ïîãæéùë ïåâë ,äúàø÷ì .äëéìä íåù àìì äåöîä úîéé÷úî ,ä÷ãö åì ïúåðå åçúôá éðò åì ïîãæé íà - ä÷ãö äëéìää ìò ãçåéî øëù íéìá÷î ïéà ïëìå ,äåöîä é÷ìçî ÷ìç äëéìää ïéàù àöîð éë äøåúì úåëæì øùôà éàù - äøåúä ãåîéì úåöî àéä äðåù .äúàø÷ì úåòéñôä éåáéøå éôî äøåúä úà ìá÷ì éãëá úåìåòô úåùòì íãàä ìò ãéîú ïë ìòå ,øçàî äìá÷á íà .äúàø÷ì äðëää úçøëåî - äøåúä ÷ñò éôìëù àöîðå ,íéøçà øëù ùé ð"ëäéáì êìåä íàù åøîà úñðëä úéá ìöà ïëå" :áúåëå ì"øäîä êéùîîå ãçéá íéáøì àåäù ð"ëäéá ìà åîå÷îî êìéù ,äåöîä àåä äæ øáã éë íåùî ,úåòéñô ,äæ úàø÷ì äðëä úåùòì íãàä çøëåîå ,øåáéöá äìéôúä øåáòá àéä ð"ëäéáì äëéìäù ,øîåìë) øëù íéìá÷î ïëìå ,úñðëä úéáá ììôúäì ìëåé àì äæì äìåòô äùòéù àìì åîöò ïéáì åðéá íãàäå äùåò åðéàå êìåä' øîà÷ êëéôìå ,äëéìä øëù êééù äæá íâå (äúàø÷ì äðëäá íâ ãçåéî

éë ,äðëä àåäù äëéìä øëù åãéá ùé äøåú ãåîìì åîöò ïéëäù ïåéë ,'åãéá äëéìä øëù ."åîöò éðôá äåöî äéäé àìù øùôà éà úàæ åîë äåöîì äðëää ,åôåâá øáã äùåò - äøåú ïéðòá äëéìää éë ãåòå" :äæá ì"øäîä áúë óñåð øåàéá éë ,åìëùáå åôåâá äåöîá ÷ñåò äøåú ãåîìì êìåä øùàë éøäå ,åôåâá åðéà ãîåìä ìáà êìåää ïë àìå ,åîöò éðôá øáã ãçàå ãçà ìëå åìëùá àåä ãåîìäå åôåâá àåä äëéìää ùéù äøåúì äëéìä ìöà ÷ø ,åôåâ éãé ìò ìëä éë ,åîöò éðôá øáã äæ ïéà äåöî úåùòì äëéìää íéøáã éðù åìà éë ...åîöò éðôá ãçàå ãçà ìë ãåîì øëùå äëéìä øëù äæá àì äæ øáãå ãçà ìëì øëù ùé êëìå ,åðøàáù åîë íé÷ìåçî íéøáã éðùì àåä ãåîìäå äåöîä úééùòá óúúùî óåâä - úåöî øàùá éë ,åéøáãá ïåîè óñåð ãåñé ."äåöîá êééù àåä äðåùå ,øëù äéìò ìá÷ì åîöòìù øáãë áùçð àì äúàø÷ì äðëää ïëìå ,äîöò ,úéðôåâ äìåòô åðéà äøåúä ãåîéì éë - ìëùá íà éë åðéà äåöîä íöòù ,äøåúä ãåîéìá ,ùøãîä úéáì äëéìä - äúàø÷ì äðëää úòùá íà éë åðéà äøåúä ÷ñòá óåâä óåúéùå .åîöò éðôá øáãì äðëää úáùçð ïëìå :óñåð øåàéá áúë íù ,(ä"ô äãåáòä áéúð) íìåò úåáéúð åøôñá íâ äæì ñçééúä ì"øäîä àåäù éðôî íãàä ïî ÷åçø øúåé àåäù úñðëä úéá ìà úëìì ùéù àøîâá åøîà êëå ..." úçàä úåëåñ éúù åì ùé íàù ,äëåñ éáâ äæä ïéãä ïéà éë äàøéå .úåòéñô øëù ìèåð øëù ìèåð àåäù ìéáùá ä÷åçøä äëåñä ìà êìéì åì ïéàù ä÷åçø úçàäå äáåø÷ ì"æ åøîàù åîë ð"ëäéáá éåöî ú"éùä éë äæå ...åøîà úñðëä úéá éáâ íà éë ,úåòéñô êìåä øùàë êëéôìå ,ð"ëäéáá éåöî ú"éùä êëìå ,èòî ùã÷î àåä ð"ëäéá éë (.èë äìéâî) øáã ìà òòåðúîä éë òåãéå .êøáúé åá úå÷éáã åì úåéäì ú"éùä ìà êùîð àåä ð"ëäéáì éøä øáã ìà òòåðúîä éë ,øáë åì áåø÷ àåäù éîî øúåé òòåðúîä íò øåîâ úå÷éáã àåä äòåðúä éôì àåä ìëä éë ...øåîâ øåáçå úå÷éáã åäæå åéìà êìåä àåä äæ ìë íòå åîò åðéà êìåä êëì 'úé åá øåîâ úå÷éáã äøåî äæ éøä ÷åçøî êìåä íà éë ,'úé åá úå÷éáã åì ùé åá äøåùù íå÷î ìà àáì àåä úñðëä úéáì äëéìää ãåñéù øçàî éë ,åðééäå ."÷åçøî ìò ìá÷î ïëìå ,'äá úå÷éáã ìò äøåî øáãä - äæ úàø÷ì íãàä ìãúùéù ìëå ,äðéëùä .äåöî ìë øàùá êééù åðéà äæ ãåñéå ,øëù äæ

é"áçàî úåááø éåëéæì ïåéìâä úàöåä åáãðù åìàì úåðåúð åðéúåëøáå åðéúåãåú ë"òîì äæá øâùð úéááìå äîç è"æî úëøá äùåã÷áù øáã ìëì ïåùàøå ùàø äìòðä åðéãéãé å"éä õéáå÷ùøä ïäëä ïøäà 'ø ç"äøä úåáåçøá ïåìòä õéôî 'éçú åúá éñåøéà úçîù ìâøì î"åèòùáå è"æîá å"éð â"áò

ïéðáä äæ íìùä ïéð÷á íìåò àøåá

í-é å"éä øèñééîëìà ÷çöé 'ø ç"äøä å"éð ñçðô øîë åðá éàåùéð úçîù ìâøì î"åèòùáå è"æîá

øúñ'öðî

å"éð åãëð úãìåä úçîù ìâøì äôéç å"éä äùî ìàøùé ø"øä åðá ìöà î"åèòùáå è"æîá

äãåäé äùî 'ø ç"äøä â"áò 'éçú åúá éàåùéð úçîù ìâøì å"éð æéåøâ ìàøùé øîë ïúçä î"åèòùáå è"æîá ìùâåå éîìåà 'â íåé

í-é å"éä áà÷àé ïøäà 'ø ç"äøä

åãëð ñðëä úçîù ìâøì å"éð øæòéìà á÷òé øîë

íé÷éãö éìäàá äòåùéå äðø ìå÷ éìë ìë øöåà õøòðäå ìåâãä éùôð ãéãéì äàé àéãâå àáè àìæî úëøá øâùà àáéìã à÷îéòî íéøãòì ä÷ùîå äìåã àøéãú àúééøåàá ñéøâ úåãéîä ìéöàå ùôðä ïéãò íéáøî ù"øé äãîç à"èéìù

å"éä ãéøô øåãâéáà ìàåîù 'ø ç"äøä

á"á å"éä ãéøô

ïîãìåâ ãåã ìàåîù éáø ç"äâä åðéøåî ú"ùë

à"èéìù ìéäòååæî ø"åîãà ïøî ú"ù÷ë ïá î"åèòùáå è"æîá å"éð ïåéö ïá øîë ù"øéåúá âìôåîä ïúçä åðá éàåùéð úçîù ìâøì

î"åèòùáå è"æîá ä"òàà ìù åúéøáá

ãåãùà å"éä õéáå÷ùøä ïäëä íåìù ø"øä

êá íéå÷éå ,êúåîë åéäé êîî íéòèåðù úåòéèð ìëù àìà 'åëå äàð êìöå íé÷åúî êéúåøéô êëøáà äîá ïìéà ïìéà íéðùå íéîé êøåàì úçðå âåðòú êåúî "íìåò ãòå äúòî êòøæ òøæ éôîå êòøæ éôîå êéôî åùåîé àì" áåúëä

ááì áåøé÷áå íå÷î ÷åçéøî äðîàð êøáîä

á"äøà – øòððéö .ù äáåùçä äùàä åîà ð"éòìå ä"ò øåãâéáà ìàåîù ø"á ìçø àáéì úøî .ä.á.ö.ð.ú æ"ñùú ìåìà 'á äøèôð ì"æ ñééåå ïäëä íééç ø"á óñåé 'ø ç"äøä ð"éòì .ä.á.ö.ð.ú ç"ðùú ìåìà 'ç ò"áìð åðá é"ò çöðåä í-é å"éä ñééåå ïäëä äãåäé äùî 'ø ç"äøä

(áøòá 7 äòùî)

ì"æ âéðò÷ øåãâéáà äùî ø"á áåã 'ø ç"äøä ð"éòì .ä.á.ö.ð.ú ã"ìùú ìåìà 'å ò"áìð å"éä äùî 'ø ç"äøä åðá é"ò çöðåä

ìâéà ì"æ ìãðî íçðî ø"á ïîçð 'ø ç"äøä ð"éòì

øèëù ä"ò øéàî ø"á äøù úøî ä"ä ð"éòì

ìîéåá ä"ò øéàî áã ø"á äáåäà úøî ä"ä ð"éòì

.ä.á.ö.ð.ú àúù éàä à"ðî æ"ë äøèôð å"éä ìãðî íçðî 'ø ç"äøä äðá é"ò çöðåä

äéðúð æðàö .÷

.ä.á.ö.ð.ú ç"ðùú ìåìà 'á ò"áìð åéçéù íéáåùçä åéðá é"ò çöðåä

.ä.á.ö.ð.ú àúù éàä à"ðî 'â äøèôð ìîéåá éáö 'ø ç"äøä äðá é"ò çöðåä

úåáåçø å"éä

è"æîá 'éçú åúá úãìåä úçîù ìâøì

á"á å"éä øáåå ïøäà ø"á ìàåé ø"øä è"æîá å"éð åðá úãìåä úçîù ìâøì

äáåùçä äùàä ð"éòì ä"ò äãåäé ø"á äøåáã ä÷áø úøî

õéìèñå÷ .ä.á.ö.ð.ú á"ñùú ìåìà 'â äøèôð åðéãéãé äðá é"ò çöðåä á"á å"éä õéìèñå÷ äîìù 'ø ç"äøä

0 5 7 - 3 1 0 0 1 0 3 : ì è ì ' â í å é ã ò ú å ð ô ì à ð í é ð å ì ò ú ö ô ä ì å í é á ø ä é å ë é æ ì 3 2 3 - 2 2 6 6 2 5 5 : ñ ÷ ô , ïôøòååèðà - àæìòá éãéñçã " ïåôöä øåà " ïåëî é " ò ì " åé

www.ladaat.net/gilionot.php ‫גיליונות פרשת השבוע להורדה‬