Alim Litrufa Berechit 2009

úéùàøá úùøô ùãå÷ úáù áøò ,ã"ñá æ"ôøú ïåéìâ å"è äðù - ò"ùú éøùú ç"ë ú"ø 19:58 19:15 19:20 19:47 19:15 19:57 20:13 19:45

ù"öåî 19:35 18:53 19:01 19:21 18:49 19:33 19:45 19:19

ð"äìãä 18:29 17:50 17:55 18:18 17:46 18:26 18:41 18:14

ïòôøòååèðà ïåãðåì øòèñòùðàî êéøéö ïòéåå íãøèùîà æéøàô èøåô÷ðàøô

éðùå ïåùàø íåéá ïåùçøî ùãåç ùàø :ùãåçä ïéëøáî íé÷ìç 8-å 23:31 éðù íåéì øåà :ãìåîä

úåãéñçä äãùîå äøåúä ñ " ãøôî

íéðåùàø ìù ïúøåú

áåè ç÷ì - - - "øåà éäéå"

øùá ìåëàì ååàúä àìù - "ïë éäéå" ìë úàå 'åâå òøæ òøåæ áùò ìë úà íëì éúúð äðä íé÷ìà øîàéå ìëìå õøàä úéç ìëìå .ïë éäéå äìëàì äéäé íëì 'åâå åá øùà õòä ïë éäéå äìëàì áùò ÷øé ìë úà äéç ùôð åá øùà 'åâå íéîùä óåò øàù øãñë åðéàù ,'ïë éäéå' øîåì ïàë êééù äî ,éì äéîú" .(ì-èë ,à) àöéù äöøå øîàù øçà ,øîåì ,äøéîà øçà 'ïë éäéå' áåúëù íéîéä ,äøéîàä åæ øçà ìòåô íåù àöé àì ïàë ìáà ,ïë äéä ìòåôì øáãä .íúìéëà íäì øãñì àìà øîà àìå ,ìòåôì àöé øáëù ä"á÷ä íäì ïúðù ,'ïë éäéå' :ì"æ ù"àøä éáà éðåãà éì ùøéôå úâéøä øåñéà íäéðéòá äéäå ,øùá ìåëàì äåàú ååàúä àìù íáìá ,íãà úâéøä øåñéà åðéðéòá äæä ïîæáù åîë íééç éìòáî ãçà "äàååö äúåàá ãåîòì íéìåëé åéä àì úàæ àìîìàù øåèä ùåøéô

åéáà ÷éç ìà áåùì åéìò êéà äëøãä àöåî óåñá

äðéãîå äðéãî ïéá íúòñä éðôåà øåãéñ ;úåàøì íäéìò

ïéá áåù ììëéäì úðî ìò åéðôì äöøúé äîáå ,íéîùáù

éèøôì ãò ìçåéîä òñîä é÷ìç ìë ,'åëå øéòì øéò ïéáå

:íééçä éìòáá åãøù - "ïë éäéå" ...áùò ìë úà íëì éúúð äðä' ìò ìôåð åðéà 'ïë éäéå' øîàù äî" íéìëåà íðéà íééç éìòáäå íãàä íàù ,'äìëàì ...õòä ìë úàå éåìú àåäù øáãù ãåòå ,äìëàì íäì àéáé áòøä çøëäå ,åúåîé (çë ÷åñô) íãå÷ øîàù äîì øæåç ìáà .'ïë éäéå' åá ìôåð åðéà äøéçáá äæá ä"á÷ä íòéáèä àì íàù ,'íéîùä óåòáå íéä úâãá åãøå' ùéù éôì ,íäéìò úìåëé åì äéäé àìå ,íäá äãåø íãàä äéä àì ,òáèä .øîðå áåãå éøàë ,íãàä ïî äáëøää é÷æç íäî úà íëì éúúð äðä' íò íéúðéá ÷éñôä äîì ïë íà ,øîàú íàå äðä' - 'åãøå' øîàù äîì êåîñá øîåì çøëåäù íòèäå ?'áùò ìë äæì ,íäî ìåëàì íãàä ìëåéù äàøé 'åãøå' øîàù éôìù ,'íëì éúúð áùò ìë àìà ,íäî ìåëàì äùøåä àì ,íäá äãøéù úåéä íòù ,øîà ,ìåëàì íäì ïúð àì äæ óà íééç éìòáì ìáà ,õòä éøô ìëå òøæ òøåæ .áùò ÷øé àìà íëì éúúð äðä' åéìà êåîñá øîàù äîì 'ïë éäéå' øåæçéù øùôàå ÷åçø çîöäù éôì ,'õò éøô åá øùà õòä ìë úàå ...áùò ìë úà ú"éùäù øîà äæì ,ïåæðä ïåéîãì åúåðùì éää äàìé äæìå ,éçä òáèî ."çîöäî íééç éìòáä ìë åðåæéù òáèä äæ ìò íòéáèä ÷çöé úåãìåú

ãáëð ÷ìç úååäì äãéúò åúøæçå ììëå ììë ãåáà åððéàù

úàöì äèéìçäå äôñàúä íéòéøå íéøáç úöåá÷

åçåø äéäå òâøì èáìúî äéä àì - òñîä ìë ìù

òéáùäì éãëá úåùáéå úåöøà úåöçì ,äëåøà äòéñðì

ìà áåù óøèöäì úåìçééîå úåìë åéðéò úòëå .íîåøúî

úåéåáøú ìò úåòéãé øéùòäìå ,äàéøáä úåàìôá íäéðéò

.íúøáçá åëøã úà äàìä úåùòìå åéáäåà

äöåá÷ä éøáç ìëù ïáåîë .íìåòá ïðùéù úåðååâîå úåðåù

åéúåéäù úåá÷òáå ,åúîùð òñî êåúî ãáàéé éë íãà

åòé÷ùä ø÷éòáùë ,äæ êåøà òñîì úåáø åððåëúä

ãò åëøã åì äãáàð äæä íìåòä éìáäá úåøúåéîä

ìò íéëéøàúä úîàúäá ,òñîä øãñ úòéá÷á íäéúåçë

êøáúé åàøåá úìçðá çôúñäî åäåùøâ åìéàë äàøðù

êùî åòá÷ ïë åîë .úåãòåî íäéðô íäéìà íéðåùä íéãòéä

,åúðéëù åéæî úåðäéìå 'ä ìò âðòúäìî åðîî òðîðå ,åîù

äîåù ÷åéãá äî ;íå÷î ìëì ùéã÷äì íäéìò øùà ïîæä

íúòéñðù íäéúåå÷ú úà åããéç úåðëää íöò .åéèøô

úåîéëçî úåéúåà éäéå' øîéîì äéì éåäã ÷ã÷ãì ùéå .øåà éäéå øåà éäé íé÷ìà øîàéå àì íãàäù ãîìì àá ÷åñôäã éì äàøðå .íéîé øàùá åîë 'ïë

.åôéöù äî ìë äðîî úåìãì åìëåéù úðî ìò çéìöú ìù åìæî êôäúä ,äòéñðä ìù íéðåùàøä äéîéá ääúùä íééèøôä åéðéðò øåãéñ éãë êåúå ,íéòñåðä ãçà

åîöò øøåòé ÷ø ,ø"äöé úöòá å"ç ãëìðù äî äìéìç åîöò ùàéúé

àìå äöåá÷ä ìë åðîî äãáàðù ãò ,éãî øúåé äáøä

,äîåã÷ä åúáùçîá ù"úé åéðôì éåìâ äéä ìëä éë ,äîéìù äáåùúá

òéâä ,íéîé ùãåç åéìò ø Éåáòá êà .äéúåá÷ò åì åòãåð

ìáà ,å"ç àèçé íà íãàä úà äàø íìåòä úà àåøáì äàøùë

.åúöåá÷ ÷éç ìà øåæçì äîáå êàéä åëéøãäå çéìù åéìà

.øôëúéå äáåùú äùòé :(å ,á úåëî éîìùåøé) àúéàãë ,äáåùú äùòé ÷éãö àø÷ð - "øåà éäé íé÷ìà øîàéå" :÷åñôá æîåøî äæå øòö ïåùì 'éäéå' ,äáåùú ìòá 'éçá àø÷ð - "øåà éäéå" ,àø÷éòî äæ íâ ,øåà ë"çàå ,øöéä úöòá å"ç ãëìðù éî ìò æîåø ,(:áé äìéâî)

ìù äìåôðä åúùâøä úà åðîöòì øòùì äù÷ àì ,åéãéãéå åéòø ìà øåæçé øáã ìù åôåñá íà íâ éë .ãáàðä úà äöåá÷ä ìë äúùò åá íéîé ùãåç øáò øáë éøä

ìù øîàîä çëá äéä ìëä ,äùòéù äáåùúä éãé ìò øåà úåéäì ìëåé

ìë êùîá øùàë ,ìåéèä ìù ãáëð ÷ìç äøáòå äëøã

.åîù êøáúé

øùà ïåøñç äæ éøäå ,íäéðéáî øãòð åîå÷î äéä ïîæä

íéîùì øåà

êùîäî úåôöì åì øùôà øáë äî .úåðîéäì ìëåé àì úàæ ìëáå .äéúååöîá íé÷ã÷ãîå åúøåú é÷ñåò ,'ä éãáåò

?äùàä ìà ùçðä øáéã ãöéë ìà øîàéå íé÷ìà 'ä äùò øùà äãùä úéç ìëî íåøò äéä ùçðäå åàáåä ï÷ìç) ùçðä øåôéñ ïéðòá úåòã äîë ïðùé] .(à ,â) 'åâå äùà åà ,óåöôöá øáéã ùçðäù àøæò ïáàä àéáäù íéùåøéôä åîë ,àö÷ 'ìâ åðøåãîá êøã ìò" øáéãù ÷"ãøä ùåøéô ïëå ,'åëå íãàë øáéãå äôå÷æ äîå÷á êìäù

äô êì ãéâà äæä øåôéñä ïëåúå ùçðä ïéðòá éúòã ïëìå ..." [("úôåî ìà ììë øáã àì ùçðäù àåäå ,äúúîàå úàæä äùøôä ãåñé àåäù áåúëä øîà àì äæìå ,àåä íéøáã ùéà àì éë ,åéìà äùàä àìå äùàä íùù ,íòìá ïåúàá øîàù åîë 'ùçðä éô úà 'ä çúôéå' åðéðòá ,áë øáãîá) øîàð àìô êøã ìòå åèåùôë ïåúàä øåáã äéäù øåáòá éôì ,åéô úà çúôù øîà àì ùçðá ìáà ,'ïåúàä éô úà 'ä çúôéå' (çë ìò áúë åîöò ÷"ãøä) .ñð êøãá àìå òáè êøãá àì ,ììë øáéã àìù àåäå ìåãâ øúñð äæá ùéù éôì" - 'ùçðä éô úà 'ä çúôéå' øîà àìù :åæ ääéîú

.("òãî éðéáîì ø÷éòä úòãä õòá äìåò äéäù ùçðä úà äúàø àéäù ïéðòä äéä ìáà äî øáãá ÷åæéð àìå úî äéä àìå íòô øçà íòô åéúåøéôî ìëåàå äúéä åìàë äîöòá àø÷úå äæá äáùç äùàäå ,(éðå÷æçä 'éô 'éò) øîåà äéä åéøôî åìëàáå õòá åúåìòá àåä éëå ,ùçðä íò úøáãî ,äæ ìò äéøîà áéùú äúáùçîá àéä óà .'ïåúåîú úåî àì' äéìà íÄéîÇ MÈ äÇ ó Éåòîe Å õøÆ àÈ ú Éåîä aÇ îÄ eðôÅ lÀ îÇ (àé ,äì áåéà) êøã ìò àåäå Çé äúùò àéä éë ,(åðôìàî åîë - åðôìî :íù íéùøôîá 'éò) eðîÅ kÀ çÀ ñçéù íéøáãä íä íäå ,ùçðä äùòîî äúøé÷çå äúåîëçúä ìà øîàéå' áåúëä øîàù äîî éìò äù÷ú ìàå .åéìà áåúëä äîå åúìåòô úàøåä äéðéðò àéää äøéîàä äðä éë ,'äùàä jÈ øÆ úÀ É å ú ÉåîäÅ áÀ àÈð ìàÇ LÀ (æ ,áé íù) ïåùìî àåäå åðîî àéä äáùçù ."íÈiäÇ éÅâcÀ êÈ ìÀ eøtÀ ñéÄ Ç å jÈ øÆ úÀ É å õøÆ àÈ ìÈ çé Ç NÄ Éåà .êÀ ìÈ ãÆbéÇ åÀ íÄéîÇ MÈ äÇ ó ÉåòÀå (úåëéøàá åëøã ù"åòò) ìàðáøáà

óåñ óåñ éë ,úãçåéî äøåöá ïéò åì úöøå÷ åæä äáéùä ïéà íåù ìòå ,åðîî êùçð ìåãâ ÷ìçå ,øáòù äî åéìò øáò .ãéúòä ïî úåôöì åì ùé äîå ,øåæçìå çåøèì åéìò äî

.äùò àì éøàä ÷ìç úà íà äòéñðä åúùâøä äúéä äî åðîöòì øàúð äáä ,êãéàî ,íéøáçä ìë íùá åòéãåîå çéìùä åéìà òéâî äéä eìéà úà ù÷áî ãáåà äùë äòú íäá íéîéä íúåà ìëù

øöåé øùàë ,äàéøáä úéùàøá äàøåää äàá ïë ìò

,åúòéãé éìáî-) ïðëåúîå éåôö ÷ìç íöòá åéä ,åéçà

øáë øåàä úàéøáù íò ìá÷ æéøëîå òéãåî ù"úé øåàä

áåùç ÷øô äðéä åðîî íúåîìòéä úùøô éëå ,(ïáåîë

ìôøòå ïðò êùåç øùàë ,äæ áöî íâ äëåúá äììë

òåîùì åéãçé íéçà åáùé ïë éøçà øùàë ,òñîä ìë ìù

åëøã úà øéàîå øåàä äìâúî åéøçàìå ,íãàì åîéã÷ä

ïéá úåàååùä åëøòéå ,ãøù ãöéëå åéìò øáò øùà úà

øæåç íâ àìà ,åúåööåðúä òâøî ÷ø àì ,íãàä ìù

íéç÷ì ÷éôäì úðî ìò íëøã úåòøåàî ïéáì åéúåàìú

åì ïéà úòë .úîãå÷ä úåëùçä ìë úà øéàîå òøôîì

øùà ìò åáø÷á øáùð åáì äéäé éëå ...íäî ãåîììå

ìà áåùì õåøé íà éë ,øúåî äéäé áöò ìëå ,çåîùì àìà

÷åçù àìîéå ,åìøåâ úúî ìò çîùéå ìéâé .àìå àì .øéñçä

.úéùàøá éîé úùùî åì æåðâä äæä øåàä úà àåöîìå ,'ä

- úîàä úà æà òãåé äéä åìéà éë ,íãå÷ä åðåàëã ìò åéô

øåàì àöåé äæ ïåéìâ 'åôîä ç"äøä àøé÷é àøáâ éàä úîùð éåìéòì ïåäéãéîìúå ïðáø øé÷åîå ãñçå ä÷ãö óãåø

áòøðééåå ä"ò ïøäà áàæ ø"á ùåáééì äéøà ø"äåî ÷"ôì ç"ðùú éøùú ç"ë ò"áìð .ä.á.ö.ð.ú

ãñçä ãåîòå ùòîä ùéà ááìðä åðãéãé åðúç éãé ìò çöðåä

à"èéìù æééø íééç éáö íäøáà 'ø ç"äøä úéîìåòä 'äôåøúì íéìò'ä úàöåä ïåøèô

www.ladaat.net/gilionot.php ‫גיליונות פרשת השבוע להורדה‬ ‫ קו החדשות של הציבור החרדי‬0747-300100 :‫בחסות הקו החדש‬

úòã ïåøúé (à) äåöî éøééù úåëåñä âç øçàì äëåñä úåðôãå êëñá úåøéäæä

øòö ïåùì àåä éäéå éë ,äáåùú ìòáì æîåø - "øåà éäéå" øçà ìáà ,òøä øöéä úöòá å"ç ãëìðù éî ìò æîåø ,(:é äìéâî) çëá äéä ìëä éë ,äùòéù äáåùúä éãé ìò ,"øåà" áåù êë .ú"éùä ìù åøîàî íéîùì øåà

.úåðòøåôä úà ïéáëòî äåöî éøéù (íù ç"ááå èöø 'éñ ç"åà øåè 'éòå .çì) äëåñ 'ñî

* * * äëåñä éëëñ íéøòðä ïéøúåñù äî ,ì"âñ é"øäî øîà àåä äôé âäðî ,äøåú úçîùá ùà äøåãî ïäá ïéøéòáîå ïéðá ïéøúåñ íà ìäà úøéúñ íåùî äéá úéìå ,è"åé úçîùì ,úåðáì úðî ìò øúåñä êà áééçì äøéúñ éø÷úî àìã ,äëåñä äá ïéàã ,àéä êøåöì àìã ô"òà äøåñà äðéà äøòáää íâå è"åéå àçøé úåòéá÷á íéàé÷á åðàã íåùî ,àúééøåàã øåñéà .éðù è"åé úåùòì åðéãéá åðéúåáà âäðîå ,àúééøåàã ãáìá ïåùàø åðà ïéàå ,äåöî éðá ïðéàù íéðè÷ä íà éë úàæ ïéùåò ïéàã ãåòå ,äåöî éðá ïåâë êåðéçì åòéâäù ïéìåãâ ìáà .'åëå ïùéøôäì ïéååöî .ùàä øéòáäìå øåúñì íéðè÷ì ïéòééñîù úàæ ïéùåò ïéãë àìù åãéá åéúåøåçá éîéá äçåî äéä ì"âñ í"øäî åéáàù øîà ïëå .äøåú úçîùá ùàä øéòáé àìå äëåñ íåù øåúñé àìù éëøã'á àáåä .ç úåà úåëåñä âç 'ìä) ì"éøäî ('á÷òé éøåëá'á ù"òå .èñøú 'éñ 'äùî

úéùòð àìù åòãéù äúåà øåúñéå äúåà øéúé äëåñä íâ äàáä äðùì íéð÷äå íéöòä øåîùì ìëåé íàå ,äúåöîì àìà øçà ,íéòð äîå áåè äî äåöî ìù äëåñ íäá úåùòì øåæçì íà íâ ,ìåç ïéðòì åãøé àì äåöî ïéðòá åìòúðå åìò øáëù íàå ,äôéå áåè úøçà äåöî ìù ùéîùú äæ éøçà íäá äùòé ô"òàå .ìåç ìù åìéôàå íéøçà íéøáãì úåðùì ìëåé ,åàì ì"æ åøîàå ,"'äì íéîé úòáù úåëåñä âç" (ãì ,âë àø÷éå) øîàðù øçàì ìáà ,âçä éîé 'æ êåú åðééä ,íäá ïéúåàð ïéàù (.è äëåñ) ùéù éúéàøù éì äîåãîëå éúòîùù úåéä íò ,ùùç ïéà ïàëî ìëä ïéôñàî äëåñä íéøúåñù øçàù äùòî éùðàå íéãéñç äøéúé àøîåç ,åðîî ïéúåàð ïéàå ìëä ïéôøåùå ãçà íå÷î ìà (úåëåñ ìù è"åé éàöåî úâäðä) íåéä øãñ .åæ àéä âäðî íäá âåäðì ïéà å÷ñôðù øçàì óà úåéöéöä éèåç úéöéö 'ìä) ì"éøäî íùá íééñî ,'åëå äðåâî íå÷îá ï÷øæì ïåéæá íäá úåùòì åà ãçà øôñ êåú íçéðäìå íæðâì âäðù (â úåà

áåè ,äëåñ êëñá ïéãä àåäã äàøð äæ éôìå .ì"ëò äåöî íåù .äøáòù äåöîì ãåáë åðéàù øáã êøåöì åá úåùòì àìù (á"÷ñ àë 'éñ ç"åà) áäæ éøåè

úåðôãå ,äðåâî ùéîùú úåùòì ïéà äëåñ éöòá ïéãä àåäå äðåâî ùéîùú úåùòì àìù ïåëð î"îå ,äéá ïééòì ùé äëåñä (á"÷ñ æ"áùî íù) íéãâî éøô .íäî ,äëåñ éöò ìò òñôé àì úåëåñ øçà óàã ,éì äàøð 'ã ÷øô àúéàãë ,áìåìå úéöéö åîë ,àåä äåöî éùéîùúã .ç"ñ ã"ñøú ïîéñå à"ñ à"ë ïîéñ ïééòå (:åë) äìéâîã

(è"÷ñ çìøú 'éñ) íäøáà ïâî

êëñä éöò úåëåñ øçà ïé÷øåæù íéùðàá úåçîì ùé ïë ìòå íå÷î åðéà åìéôàå ,íäéìò òåñôì ïéìéâø íéáøù íå÷îá õåçì (ã"ë÷ñ íù) äøåøá äðùî .äôùà úáù éàöåîá åá ïéçéøîù øçà úáù ìù ñãää .äìàù ,øöçä ìù ìáæä ììëá äôùàì å÷øæì øúåî íà ,ùáééúîå øàùî åà ñãää ïî åúåà ïéùåòù äëåñä ìù êëñä ïëå .ä"îëùå åðéøåé .ë"çà å÷øæì øúåî íà íéáùò øçàå ãçåéî íå÷îá åðòéðöé úáù ìù ñãää .äáåùú éåàø ïë éë ,úáù éîçì ìù øåðú åá ÷éñé æà éøîâì ùáééúéù äôàð äéäé ,úáù úùåã÷å úåöî ïî àáä ñãää äæ úåéäì åà ñãäî éåùòä äëåñä ìù êëñä íâå ,úáù éîçì åá å÷éñäì øúåîù ô"òàå ,å÷øæì øåñà éàãå íéøáã øàùî éîçì ìù øåðúá ÷ø àìà åð÷éñé àìù éåàø æ"ëò ,åëøöì .çñô ìù äìòâä êøåöì åà è"åé åà úáù 'à äðù 'éç ùéà ïá'á áúë ïëå .âé÷ 'éñ ç"åà) äîùì äøåú ú"åù (çñôä êøåöì äìòâäì íòéðöäì åâäðù - àé úåà äëøá 'øô

ìëå êëñä ìò ñåøãì éìáì úåëåñä øçàì øäæé íãà ìëå óåøùéå úéåæá íçéðé àìà ,éåæá ùéîùú íäá ùîúùäì ïëù íéîù íù éøäù äæä øáãá êéðéòá ì÷é ìàå ,èòî èòî íúåà (çìøú 'éñ óåñ) ïçìùä êåøò .ïäéìò äìç õòá øåðúá ä÷ñä é"ò úåðäì øúåî íà äùòîì éð÷ôåñî äøåàëìå .åéúåðôãå åéúåøé÷î äåöî ìù äëåñî øééúùðù éùéîùú øàùë àìà åðéàù ,âçä øçà øéúäì ì"ð äéä äî éôì íâ :ì"æå ,é"ð å"îàà áéùä æ"ò .ïé÷øæð åìéôàù äåöî äî ïééòì ùéã àìà .øúåîã çëåî à"âîäå æ"èä åáúëù ïéòñåôù íå÷îá äëåñ éöò ÷åøæì ïéàù ïåéëã ,øôàäá äùòð äçéðäì íå÷î ùé íàå ,äøåàëì øôàá ä"äã ïééòì ùé äéìò ...ä"ìëò .øúåîã àèéùô åéìò åëøãé àìù ïôåàá íù äåöî êëñá úåùòì äî ìåãâ ÷çåã àåä äùòîì äðäå òåãéë ,øäðì åëéìùäì éåàøå ,äåù íå÷î ìë àì éë ,ì"ðä íå÷î ùé äøåàëìå .ïë úåùòì é"ð å"îàà ìù åâäðî éì øàù êåú ìèá éàãåá øôàä ùùçîå ,ô"ëò åôøùì øúéäì .'åëå äìéçúëì øåñéà ìèáî àø÷ð äæ ïéàå ,øåðúä øôà ÷çöé 'ø ïåàâä úåáåùú - äçîù ìù äòéèð ú"åù ïáúëå ,âøåáöøéåå ã"áà ì"öæ øòâøòáîàá éåìä áåã (àë 'éñ ç"åà) ì"öæ éåìä 'éøà äùî ø"âä åðá Í

ãéúòì íé÷éãöä úãåáò âåðòú éôì - "íã÷î ïãòá ïâ" áøä éôî éúòîù" .(ç ,á) 'åâå íã÷î ïãòá ïâ íé÷ìà 'ä òèéå - ä"äììæ [ùèéøæòîî] øòá áåã 'åäî àùéã÷ àðéöåá ïåàâä àìä ,(.ãð íéçñô) úåîìåòä úàéøá íãå÷ ïãò ïâ 'ä òèð êéàä ìò åîöòì äùåò àåä ,ìàøùéî ãçàå ãçà ìë ìù ïãò ïâä íãå÷ äæ êééù êéàäå ,úåöî íåé÷å íéùåã÷ä åéùòî éãé èéáîå äôåö êøáúé íùäù ,ä"äììæ øîàå .íãàä úàéøá ãéúò øùà äãåáòä âåðòúá äàåøå ,úåøåãä ìë óåñ ãò ãçà ìëì àøá äæä âåðòúáå ,êøáúé åéìà íé÷éãöä ïî àåáì .åðîî êë øçà ìá÷éù âåðòúî åìù ïãò ïâ ãçàå - 'ïãòá' - ïâ òèðå àøáù øîåìë ,'ïâ íé÷ìà 'ä òèéå' :åäæå åàáù íãå÷î 'íã÷î' - íé÷éãöäî åì äéäù âåðòúä [éãé ìò] íééçì çøåà ."ç"çôãå ,íìåòì

úà äìòî - éåàøë úøæåç äåöî íåé÷ éåàøë àìù øáòá äúùòðù äåöîä äúåà íà àåìä .êéðô åìôð äîìå êì äøç äîì ïé÷ ìà 'ä øîàéå íéé÷î íãà øùà äåöîù òåãé ïä .(æ-å ,ã) 'åâå úàù áéèéú íðîà .(:äë æ"å÷éú) àìéòì úçøô àì åîéçøå åìéçã àìá úøçà íòôá åæ äåöî áåù íéé÷î íàù ì"æø éøáãá øàåáî äåöîä äúåà íâ úåìòäì ìëåé äæ éãé ìò éæà ,åîéçøå åìéçãá .(:äîø á"ç ÷"äåæ 'éò) ãåøéôä íìåòá äøàùðù àìä - "êéðô åìôð äîìå êì äøç äîì" :ú"éùä øîàù àåä åðééäå ,äìá÷úð àìù äçðî äúåà úåìòäì êçåëá ùé ïééãò äæ éãé ìòå ,ïåëðå éåàøä ïôåàá êðáø÷ áéø÷úå øåæçúù éãé ìò :åì øîàù åäæå .äìá÷úð àìù åæ äçðî íâ àùðúéå äìòúé äçðîä úà ãåò úåàùðì ìëåú ,"úàù - áéèéú íà àåìä" íùåáä úâåøò .äìá÷úð àìù .(à ,â) 'åâå äùàä ìà øîàéå 'åâå íåøò äéä ùçðäå øîàéå" áéúë äðäã ,äöìä êøã ìò íéøîåà éúòîù ïë íà äåîúå ,øåáéãä çë åì äéä ùçðäù éøä ,"ùçðä ìèéðù åðéöî àì àìäå ,äúò íâ øáãì ìåëé åðéà äîì ç"äåà 'éò) øáãì ìëåé àìù ìì÷úð àìå øåáéãä çë åðîî àìå ,äúò íâ øáãì ìåëé ùçðä úîàáù ,íéöøúîå .('÷ä äáéàå" (åè íù) øîàðù éôì ÷ø ,øåáéãä çë åðîî ìèéð ÷úåù ,äáéàä úîçî ,ïëì ,'åâå "äùàä ïéáå êðéá úéùà .ç"çôãå ,øáãî åðéàå àåä íëç ãéîìú ìë" :(.âë àîåé) ì"æç øîàî ùøôì ùé äæ éôìå úî÷ðù ,ùåøéô ."íëç ãéîìú åðéà ùçðë øèåðå í÷åð åðéàù ùçðä úîâåã úåéäì äëéøö åéôøçîì íëç ãéîìúä úàðùå íò éðåîä éùðà" úãîë àìå ,äáéàä ìãåâ úîçî ÷úåùù íå÷ðéù éåàø ÷ø ...'åëå äæ úà äæ ïéø÷åãå äæ íò äæ ïéìëåàù ."ùçðë ,äáéà úîçî ììë øáãé àìå åáìá äàðùä øåèðéå (åøúé 'øô) óñåé á÷òé úåãìåú

úåøåäè úåøîà úåéöøà éðéðòá - "äöøà úîà êéìùä" :(ä ,ç ø"øá) ùøãîá àúéà .(à ,à) 'åâå íé÷ìà àøá úéùàøá äùò äî .àøáé ìà :øîà úîà ,íìåòä úàéøá úòùá" ,äô íéìäú) áéúëã àåä àãä ,'åëå äöøà úîà êéìùä ,ä"á÷ä ."çîöú õøàî úîà :(áé ,íãà éðá éðéòá ìåñô íéø÷ù øáåã íãàù ,àéä úåàéöîä àåäù éî éë" ,äæä íìåòä é÷ñòá åìéôà ÷åñòì ìåëé åðéàå øáãìå ïúîå àùî åìéôà åîò úåùòì íéöåø íðéà ïø÷ù ,å"ç íéé÷î åðéà íãàùë åìéôà ,úåöî øàùá úîàáå .åîò ïéáäì ùéå ."íìåòä äæ é÷ñòá ÷åñòì ìåëé ïë éô ìò óà ÷åñòì ìåëé åðéà úîà àìáù ,äëë 'ä äùò òåãî úîàá .úåöî øàùá ïë àìå ,äæä íìåòä ÷ñòá åìéôà àá åðéàå äìåãâ äâéøãî àåä úîàä éë ,ììëä" ,àìà äéä àì ,úîàä àìá íéé÷úäì íìåòì éøùôàá äéä íàå ,ì÷ðá øáã íåù äùåò äéä àìå ,úîàä ìà àáì åîöò øøåòî íãàä àì úîà àìáù ú"éùä äùò äæìå ,úîàä úåâéøãî ìà àáì äæ éãé ìòù éãëá ,äæä íìåòä é÷ñòá åìéôà íéé÷úäì ìåëé :åäæå .êøáúé àøåáä úåãåáòá úîàä ìà àáì åîöò øøåòé ."úîà àìá íéé÷úé àì úåéöøàá íâù ,'äöøà úîà êéìùä' éåì úùåã÷

äáåùúä çëì æîåø - "øåà éäéå" øîåì åì äéä äøåàëì .(â ,à) øåà éäéå øåà éäé íé÷ìà øîàéå .íéîé øàùá øîàù åîë ,'ïë éäéå' äìéìç ùàéúé àì íãàäù ,ãîìì àá ÷åñôäù ,äàøðå äáåùúá åîöò øøåòé ÷ø ,òøä øöé úöòá å"ç ãëìðù äîá äîåã÷ä åúáùçîá ù"úé åéðôì éåìâ äéä ìëä éë ,äîéìù ìáà ,å"ç àèçéù íãàä úà äàøå íìåòä úà àåøáì äöøùë æîø íéìäú ù"å÷ìé) ùøãîá àúéàãë ,äáåùú äùòéù íâ äàø äùòé ,íäì øîà ,åùðò äî àèåç ä"á÷äì åìàù :(áùú .(íìåòä íãå÷ äàøáð äáåùúäù .ãð íéçñô 'éòå) åì øôëúéå äáåùú ,àø÷éòî ÷éãö åðééä - "øåà éäé íé÷ìà øîàéå" :æîøä åäæå

äîéòð äøéîà éøô äùåò éøô õò 'åâå àùã õøàä àùãú íé÷ìà øîàéå íòèë õòä íòè àäéù - éøô õò" :é"ùøéô .(àé ,à) 'åâå ìò íãà ìì÷úðùë êëéôì ,'åëå ïë äúùò àì àéäå .éøôä ."äìì÷úðå äðåò ìò àéä íâ äã÷ôð åðåò øçàì óëéú äîãàä äìì÷úð àì òåãî ,äåîú äøåàëìå .àøåáä ïåöø äúðéùù ïéàù (.àî úåçðî) àøîâá øàåáîù äî éô ìò øîåì ùéå .àçúéøã àðãéòá íà éë äùò úåöî ìò øáåòù éîì ïéùðåò äåéö ä"á÷äù ,äùò ìò ÷ø õøàä äøáò ïàë ,ïë éë äðäå ìë ïëìå .ïë äúùò àì àéäå ,"éøô äùåò éøô õò" úåùòì øçà ìáà ,êë ìò äùðòð àì àçúéøã àðãéò äéä àìù ïîæ éôî äåèöðù ,äùòú-àì úåöî ìò øáò àåäå ,íãà àèçù ,(æé ,á ïî÷ì) "åðîî ìëàú àì òøå áåè úòãä õòîå" ä"á÷ä ,àçúéø ïãéò æà äùòðù ïåéëå ,êë ìò ìì÷úðå ùðòðå .äùòä ìò àéä óà õøàä äùðòð ì"öæ øâåì÷ ù"øâäì øôù éøîà

.(âé ,ã) àåùðî éðåò ìåãâ 'ä ìà ïé÷ øîàéå íúÆ èÉ ÷É ðe À (àì ,åì ìà÷æçé) áåúëä êøã ìò ,øîåì øùôà éîì ãçà áéèîùë éë ,íëé Æ úÅ ÉåáÂò Éåz ìòÀ Ç å íëé Æ úÅ Éð ÉåÂò ìòÇ íëéÅ Æ ðôÀ aÄ .åéàèç ìò ãåàî íãàä äæ ùééáúî äæ éãé ìò ,ïåâä åðéàù êìîä åìãâå ,êìîä éðôì àèçù éøôë ïáì ìùîä òåãéå åàèç øéëäå êìîì áåø÷ äùòðù ãò ,íéøùä ìò åàùðå àöîð .øúåéá àèçä åìöà ìãâúð æà éë ,ùééáúðå øúåéá áéèî ,äáøãà ÷ø ,íéîòôì àèåçäì ùéðòî åðéà ä"á÷äù .ùééáúîå àèåçä éðéòá øúåé àèçä ìãâúð äæáå åîò éðåò äéäéù åðééä ,"éðåò ìåãâ" :'ä ìà ïé÷ øîàù äæå ,æ äëéî) "ïåò àùåð" ïåùìî - "àåùðî" ,øúåéá éìöà ìåãâ ìãâúéå ïåòá øéëà äæá éë ,éúåà àùðúå éì ìåçîúùë - (çé úàæ äéäúå ,íìù áìá èøçúàå ùééáúàå ,éðéòá øúåé .úéúéîàä äáåùúä äèøçä äãåäé éøîà

,úåøéöé éúù" :é"ùøéô .(æ ,á) 'åâå íãàä úà íé÷ìà 'ä øöééå ."íéúîä úééçúì äøéöéå äæä íìåòì äøéöé :(.âé óã ,åðúùøôá ç"åæ) '÷ä øäåæá åù÷äù äî éô ìò ùøôì ùé àìå ,"íé÷ìà øîàéå" ÷ø úéùàøá äùòî ìëá øîàð äîì íåéá" :(ã ÷åñô) áéúëã õøàå íéîù éáâ úìåæ ,ä"éåä íù øëæð êìîì äàð ïéàù íåùî ,åöøéúå ."íéîùå õøà íé÷ìà 'ä úåùò ãáàðä øáã ìò ,ä"á ä"éåä íù ,ãçåéîä åîù ãçééì ãåáëä õøàå íéîù ïë ïéàù äî ,íéãáàðå íéìë úåéøáä ìëù ,äìëå .ù"åòé ,ä"éåä íù íäá áåúë êëì ,íìåòì íéãîåòå íéîéé÷ù ïë íà äîìå ,úåîì åôåñ íãàä íâ àìä ,äù÷ äæ éôìå éúù" :é"ùø áúë êëìå ."'ä øöééå" - ä"éåä íù åá øëæð àöîð ,"íéúîä úééçúì äøéöéå äæä íìåòì äøéöé ,úåøéöé .åéìò åîù ä"á÷ä ãçéé êëìå ,ãñôðä øáã åðéà íãàäù íçì' ãôñäì ùåøã .à"ñú ,àñòã) åîçì äðîù ì"âñ ÷çöé ø"âä íùá - (àé ÷øô óåñ 'äòîã

õéæìòá ÷"ãáà ì"öæ

‫‪àúîùðã àîåé‬‬ ‫‪"í"ãùøäî"ä - ò"éæ äðéãî éã ìàåîù éáø ÷"äâä‬‬ ‫‪(ð"ù) ïåùçøî 'á àìåìéäã àîåé‬‬ ‫"אביר הרועים‪ ,‬בישראל גדול שמו‪ ...‬שמנהיר עיני חכמים בהלכה ויור"ו המורים סיני בקדש‪ ...‬וכל יומא ויומא שמעתתיה‬ ‫בפומיהו‪ ...‬ורבים אשר אתנו שתו בצמא והתאוו תאוה לשתות מי בא"ר מימיו מן המקדש‪ ...‬ונשמע קולו בבואו אל הקדש‪- "...‬‬ ‫מתוך הסכמת חכמי ורבני שאלוניקי לספר שו"ת 'מהרשד"ם' שחיבר הארי שבחבורה במדינת תורגמה‪ ,‬היא טורקיה‪ ,‬הפוסק‬ ‫הגדול רבינו שמואל די מדינה זי"ע‪.‬‬ ‫גדול היה שמו בכל תפוצות ישראל ומקובל על כל חכמי הדור בגאון עוזו ובכח תורתו‪ ,‬עד "שדבריו נחשבים אצלנו כדברי‬ ‫הרמב"ם" ‪ -‬עפ"י דברי הגה"ק רבי יעקב אלפאנדרי זי"ע )בתשובה שנדפסה בסוף ספר 'מגיד מראשית' לאביו הגה"ק רבי חיים אלפאנדרי הזקן‬ ‫זי"ע‪ .‬מובא ב'שם הגדולים' להרחיד"א‪ ,‬מע"ג ערך ש אות לח( בו כותב‪" :‬מהריב"ל מהרשד"ם ומהרש"ך לגבי דידן ‪ -‬כהרי"ף והרמב"ם‬ ‫והרא"ש בזמנם" )הובא גם בשו"ת 'ויקרא אברהם' להג"ר אברהם חיים אדאדי זצ"ל‪ ,‬דף עט ע"ג‪ ,‬צא ע"א( ‪ -‬ודעתו היתה מכרעת תמיד בהלכה‪,‬‬ ‫כעדות בנו הגאון רבי משה די מדינה זצ"ל בשער ספרו‪" :‬והלכה כמותו בכל מקום ומשנתו קב ונקי"‪.‬‬ ‫בשיר תהילה שחיבר החכם המשורר רבי סעדיה לונגו זצ"ל לרגל הדפסת תשובותיו )מהדורת שאלוניקי שנ"ו(‪ ,‬נאמר בין שאר‬ ‫שבחיו‪" :‬אם כעבדים אם כבנים‪ ,‬כולם היו סרים למשמעתך‪ .‬יושבי קצות שמעו את שמעך‪ ,‬רגזו וגם חלו לאותותיך‪ .‬ממאסר‬ ‫אוסרים עגונות כחך‪ ,‬פתח במפתח תשובותיך‪ .‬לחוץ שלחתמו ואין פוצה בפיו‪ ,‬אך אלמנות חיות צרורותיך‪ .‬ויראו חכמי לבבות‬ ‫לחלוק‪ ,‬על האמת נראה בקשתותיך"‪.‬‬ ‫עתה במלאות ארבע מאות ועשרים שנה לפטירתו‪ ,‬נעלה זכרו קדוש של אותו גאון ופוסק‪ ,‬אשר אורו זרח בדורם של גדולי‬ ‫הפוסקים‪ ,‬דורו של מרן ה'בית יוסף' וחבריו זי"ע‪ ,‬ומזריח לדורות עולם על ידי הכרעותיו ופסקיו שנתקבלו בכל ספרי ההלכה‪.1‬‬ ‫"‪"åîù éàøå÷á ìàåîù‬‬ ‫רבינו מהרשד"ם נולד בעיר שאלוניקי‪ ,‬בשנת רס"ו‪ .‬בעודו‬ ‫בטל ילדותו נתייתם מאביו‪ ,2‬ונתגדל על ברכי אחיו הגדול‬ ‫)וכמ"ש בתשובותיו‪ ,‬יו"ד סי' לז(‪ ,‬כשגם אמו הצדיקת מרת‬ ‫ג'אמילה ע"ה השפיעה עליו בתכונותיה ומדותיה הנעלות‪.‬‬ ‫לאחר מכן יצק מים על ידי רבותיו הגדולים רבינו יוסף‬ ‫טאיטצאק זי"ע ורבינו לוי ן' חביב זי"ע ‪ -‬המהרלב"ח‪.‬‬ ‫כבר בהיותו בן כ"ה יצא שמו לתהילה‪ ,‬וגדולי חכמי‬ ‫שאלוניקי שהכירו בהדר גאון עוזו‪ ,‬מינוהו כדיין ומורה צדק‬ ‫בעירם‪ ,‬ורבים וטובים החלו לפנות בשאלות ובירורי הלכה‪.‬‬ ‫מגדולי חבריו היו הגאונים הגדולים‪ :‬רבי מרדכי מאטאלון‪ ,‬רבי‬ ‫שלמה הכהן ‪ -‬המהרש"ך‪ ,‬רבי יצחק אדרבי ‪ -‬בעל שו"ת 'דברי‬ ‫ריבות'‪ ,‬רבי משה אלמושנינו ורבי בנימין הלוי אשכנזי‪ ,‬זכי"ע‪.‬‬ ‫אם כי מתחילה חשב בענותנותו הגדולה שהוא נשאל על ידי‬ ‫חכמי דורו כדי "לפתוח בקטן תחילה"‪ ,‬אבל עד מהרה נוכחו‬ ‫הכל ברב חיליה בפסק הלכה‪ ,‬כשתשובותיו היו למכריע‬ ‫בדברים העומדים על הפרק‪ .‬וגם לנוכח אריות התורה שקבעו‬ ‫משכנם בשאלוניקי לא הועמה גדולתו בתורה של רבינו הרשד"ם‪,‬‬ ‫כשהוא נדרש לכל שאלה שהעסיקה את חכמי דורו‪ ,‬וכך נשא‬ ‫ונתן בהלכה עם הרדב"ז‪ ,‬מרן ה'בית יוסף' וכל גדולי הדור ההוא‪.‬‬ ‫ופוק חזי את רום ערכו בעיני בן דורו‪ ,‬רבינו בצלאל‬ ‫אשכנזי זי"ע ‪ -‬בעל ה'שיטה מקובצת'‪ ,‬שכותב )בתשובותיו‪ ,‬סי'‬ ‫כד(‪ ..." :‬זכני ה' והראני‪ ...‬תשובת הרב המובהק גדול הדור‬ ‫מהר"ר שמואל די מדינה נר"ו‪ ,‬ודבריו ודאי אינן צריכין‬ ‫חזוק‪ ."...‬כיוצא בו‪ ,‬כותב חבירו מהר"ם אלמושנינו זי"ע‪:‬‬ ‫"דברי הרב מורה צדק נר"ו הרשום לעיל אינם צריכים חזוק‪,‬‬ ‫שנמוקו עמו וטעמו טעם זקנים כנים ונאמנים שקנו חכמה‬ ‫רמה ונעלמה" )שו"ת מהרשד"ם‪ ,‬חו"מ סי' שטז(‪.‬‬ ‫גם תלמידו הגה"ק רבי אהרן ששון זי"ע בעל שו"ת 'תורת‬ ‫אמת' ‪ -‬שמזכירו בתשובותיו )סי' קיז( בהערצה‪" :‬שראיתי לרב‬ ‫גדול מורנו וגאוננו רשד"ם נר"ו‪ ...‬ומי יבא אחר המלך‪ ,‬מי לנו‬ ‫גדול כמוהו מורה‪ - "...‬כותב אודותיו‪" :‬ראיתי דברי הרב‬ ‫הגדול‪ ,‬המאיר לארץ ולדרים‪ ,‬עטרת תפארת ישראל‪ ,‬מורנו‬ ‫כמהר"ר נר"ו‪ ,‬ואת אשר נגזר מאור תורתו על הנדון הלז‪ ,‬ומי‬ ‫כמוהו מורה מגלה עמיקתא ומסתרתא‪ ,‬ומה יענה תלמיד‬ ‫מתלמידיו כמוני היום‪) "...‬שם סי' קמג‪ .‬ועעו"ש סי' כז‪ ,‬נח‪ ,‬פא(‪.‬‬ ‫ואילו רבינו המהרש"ך ‪ -‬שמכנהו עם רבו מהר"ם מאטאלון‬ ‫)בח"א סוס"י א( "מורי ורבותי" ‪ -‬כותב באחת מתשובותיו )שם סי'‬ ‫ד( תוך כדי התנצלות על שנטפל לדון בכך‪ ..." :‬כי ההשתדלות‬ ‫לדון דבר זה נוגע אל הרב המובהק השופט כל הארץ כמוהר"ר‬ ‫שמואל די מדינה נר"ו‪ ,‬מי אני לבא אחרי המלך ‪ -‬אבל מה‬ ‫אעשה ואבי שבשמים גזר להיות מסוה הבושה על פני‪."...‬‬ ‫"‪"ìàøùé éðá úà ìàåîù èåôùéå‬‬ ‫רבינו הרשד"ם שימש ברבנות בכמה קהלות במדינת‬ ‫טורקיה‪ ,‬אך רוב ימיו ישב בעיר מולדתו שאלוניקי‪ ,‬שהפכה‬ ‫כמה שנים לפני כן ‪ -‬עם גירוש ספרד ופורטוגאל ‪ -‬למרכז‬

‫התורה‪ ,‬ומילאה את מקומן של ישיבות ספרד הידועות‪.‬‬ ‫וכה כתב רבינו בשבחה של העיר הזאת באחת מתשובותיו‬ ‫)יו"ד סי' קנח(‪ ..." :‬וכפי מה שנודע לנו בגלות‪ ,‬אין בשום מקום‬ ‫כמות גדול מלומדי תורה כזה‪ ,‬נמצא שגדלה מעלת קדושת‬ ‫חברת תלמוד תורה זו אשר בשאלוניקי מכל הצדדים בכמות‬ ‫ובאיכות"‪ .‬ובמקום אחר כתב )חו"מ סי' תמה(‪" :‬שבשאלוניקי‬ ‫היא עיר גדולה לאלי"ם ורובה ישראל‪ ,‬ובה ישיבות וחברת‬ ‫ת"ת שאין כמוה בכל העולם"‪.3‬‬ ‫בעיר זו הרביץ תורה בישיבתו הרמה‪ ,‬ועם גדולי תלמידיו‬ ‫ששתו דבריו בצמאון נמנים הגאונים‪ :‬רבי יוסף ן' עזרא בעל‬ ‫'עצמות יוסף' על קידושין‪ ,‬רבי אברהם די בוטון בעל 'לחם‬ ‫משנה' על הרמב"ם ושו"ת 'לחם רב'‪ ,‬רבי אהרן ששון הנ"ל ‪-‬‬ ‫מרבני שאלוניקי; רבי דוד ן' נחמיאש ורבי שם טוב עטיא ‪-‬‬ ‫מבעלי ההוראה באנדרינופולי; רבי אברהם בן עזוז ‪ -‬בעל‬ ‫'לחם אבירים'; רבי אהרן אביוב מאישקופיה ‪ -‬בעל 'שמן‬ ‫המור' על מגילת אסתר‪ .‬גם רבי מנחם די לונזאנו בעל 'שתי‬ ‫ידות'‪ ,‬ששהה בקושטא כשד"ר‪ ,‬קיבל תורה ממנו‪.‬‬ ‫לצד הרבצת התורה‪ ,‬היה לעמוד ההוראה בדורו‪ .‬שאלות‬ ‫לאלפים הורצו אליו מכל הערים הקרובות והרחוקות‪,‬‬ ‫והכרעותיו נתקבלו כהלכה פסוקה מסיני‪" .‬ילמדנו רבנו נר‬ ‫ישראל" ‪ -‬מופנית אליו הבקשה בשאלה אחת ‪" -‬כי מאזני‬ ‫המשפט בידו לסקל נתיבה מעוות ולהסיר מכשול מביניהם‬ ‫לבלתי יכשלו‪ ,‬כי אתך המשפט ילין" )חו"מ סי' שע(‪ .‬בשאלה‬ ‫אחרת כתוב לאמר‪ֶ " :‬אל מלך יושב על כסא ההוראות‪ ,‬נגיד‬ ‫ומצוה לאומים‪ ,‬מושיע ורב כמו שנאמר בכל מחנה העברים‬ ‫גדול מרבן שמו מר שמואל הרמתי בהלו נר"ו עלי ראשי‬ ‫אענדנו עטרות לי‪) "...‬אה"ע סי' קיא(‪.‬‬ ‫בשאלה שהגיע אליו מק"ק בודון שבמדינת הונגריה‬ ‫הרחוקה נאמר‪" :‬יורנו מורנו ורבנו‪ ,‬מופת דורנו‪ ,‬מאור‬ ‫עינינו‪ ,‬המאיר לארץ ולדרים‪ ,‬סיני ועוקר הרים‪ ,‬עמוד הימני‬ ‫פטיש החזק‪ ,‬החכם השלם מופלג בחכמה מוהר"ר יצ"ו‪...‬‬ ‫תלמידך המשתחוה מרחוק נגד ִשׁפעת יקרת הדרת‬ ‫מעלתך‪) "...‬חו"מ סי' רעב(‪.‬‬ ‫ובמקום גדולתו שם אתה מוצא ענותנותו ושפלותו‪ .‬בורח‬ ‫מן הכבוד היה ונפשו בחלה מגינוני תוארים מופלגים‪ ,‬יען‬ ‫"שאיני מתכבד בטלית שאינה שלי" )יו"ד סי' רח‪ ,‬ועוד(‪ .‬מבין‬ ‫שיטי תשובותיו‪ ,‬מתגלית מכמני חביון נשמתו‪ ,‬כשהוא משמיע‬ ‫דבריו בנחת ומתוך נימוס‪ .‬מעולם לא אמר "קבלו דעתי"‪.‬‬ ‫כשדנו בדבר ה' זו הלכה וראה שדעת חבריו נוטה לצד אחד‪,‬‬ ‫אזי היה מבטל דעתו מפני דעתם‪ ,‬ולא פעם כותב הוא בסגנון‬ ‫זה‪" :‬ומכל מקום אני אומר שלא להורות וללמד באתי‪ ,‬כי אם‬ ‫ללמוד‪ ,‬לשמור ולעשות כאשר יורוני רבותי‪ ,‬ואם יורו להתר‬ ‫אהיה כצניף לעשרה לקיים מאמרם‪) "...‬אה"ע סי' י(‪.‬‬ ‫על תלמיד חכם שלא נהג כלפיו כשורה ושילם לו רעה‬ ‫תחת טובה‪ ,‬כתב את הדברים דלהלן‪ ,‬שמבליטים את כח‬ ‫סבלנותו ואצילות נפשו הטהורה‪" :‬גלוי וידוע ליודעי דעת‬ ‫ומביני מדע שבח הסבלנות ומעלת השתיקה וכמה שבחו‬ ‫חכמים ע"ה לנעלבים ואינם עולבים‪ ,‬אשר על כן‪ ,‬נטיתי‬ ‫שכמי לסבול הכעסות‪ ,‬עלבונות ובזיונות מהחכם בעיניו‪,‬‬ ‫ואשר מיום שנכנסתי בישיבת הגברת יר"ה כתרני‪ ,‬רדפני‪,‬‬ ‫בסתר ובגלוי‪ ,‬שילמני רעה תחת כמה טובות שקבל ממני‪,‬‬

‫‪úòã ïåøúé‬‬

‫‪øåøö' ìòá) ì"öæ ùòììòñî [à÷ìòîù éáø] ÷"äâäì ÷äáåî ãéîìú äéäù ì"öæ ø"åîàà‬‬ ‫‪óéãò äéäå ,íåöò óéøç àìôðå áåè øáç åì äéä åúåøçáá ì"öæ ïåàâä åáøù ,ô"îë éì øôéñ ('íééçä‬‬ ‫‪åöøå âøåáùòøôì åëìä ë"çàå ,ì"öæ ùàì÷éî øòá 'ø ïåàâä ìöà ãçé åãîìå ,úåöéøçá äéðéî‬‬ ‫‪ñ"úçäî ù÷áì ì"ðä 'áä êìä íãå÷îå ,úåëåñä âç øçà íù åàáå ,øôåñ íúçä úáéùéá ãåîìì‬‬ ‫‪.'åãëå íéùãç íéãéîìúì íå÷î ïéàù ,íéðåù íééåçéã ñ"úçä åì øîàå ,åúáéùéá åäåìá÷éù‬‬ ‫‪àèéùô äéä ïë ìò ,ìá÷úð àì õåøçä åøéáçù ì"öæ à÷ìòîù 'ø ùåã÷ä òîù õåçì àáùëå‬‬ ‫‪àáùëå ,åéðô ìá÷ì 'øôåñ íúç'ä ìù åøãçì ñðëð íå÷î ìëîå ,ìá÷úé àì éàãååá àåäù åéðéòá‬‬ ‫‪È àéæ :åì øîàå ,úå÷çåù íéðôá åìá÷ åøãçì‬‬ ‫‪øàùéù-) øòéä øåð àéæ ïòáééìá ,ïòðøäòì øòéä ïòìàåå‬‬ ‫‪åøéáç íâ íà ÷ø íù øàùéì ìëåéù åäðò äæ ìòå ,äáäàå éåöéø éøáãá ãåò äîåãëå ,(äô ãåîìì‬‬

‫ושנאה תחת אהבתי אליו‪ ...‬שמתי נפשי בכפי ובכל מאמצי כחי‬ ‫עזרתיו‪ ,‬הועלתיו בממוני ובגופי ובנפשי ועכ"ז סבלתי חרופיו‬ ‫וגדופיו‪ ,‬כי אמרתי פן ח"ו ימשך חלול ה'‪) "...‬שם סי' יז(‪.‬‬ ‫ועם כל אלה‪ ,‬בעת הצורך נהג בעוז ונעמד כצור חלמיש כלפי‬ ‫עושה עוול‪ .‬וכך היה כשראה שני בעלי דין‪ ,‬שבי"ד אחד הענישו‬ ‫את הזכאי שלא כדת‪ ,‬והרים כנשר קולו )בסוף דברי תשובתו‪ ,‬או"ח סי'‬ ‫ה(‪" :‬נפלאתי הפלא ופלא על הבית דין שהענישו לראובן‪ ,‬מה ראו‬ ‫על ככה להעניש לראובן ולהניח לשמעון‪ ,‬ועולם הפוך ראיתי‪,‬‬ ‫שמעון חטא ופשע פשע גדול וראובן לקה‪ ...‬עד שאני אומר שאלו‬ ‫היה הדבר תלוי בי הייתי מעניש לבית דין שכך דנו‪."...‬‬ ‫‪äìéä÷ä éðá ìëë ñî íìéù‬‬ ‫"שמעתי שמורי הרשד"ם היה נותן בכל שנה זוז אחד‬ ‫לבני הקהלה מכסף גולגלת )‪ -‬מס(‪ ,‬ומדת חסידות בודאי‬ ‫היה שלא להחזיק עצמו כתלמיד חכם‪ ,‬ועוד ]כדי[ לגלות‬ ‫שמשועבד למלך יר"ה‪ .‬ומכל מקום כשתובעין לו הקהל‬ ‫)‪ -‬לתלמיד חכם( חוץ מרצון הת"ח עתידין ליתן את הדין"‪.‬‬ ‫משא מלך להגאון רבי יוסף ן' עזרא זצ"ל בעל 'עצמות יוסף'‬ ‫)דיני מסים וארנוניות‪ ,‬חלק רביעי‪ ,‬משפט א‪ ,‬דין ה‪ .‬שאלוניקי‬ ‫שס"א‪ ,‬דף לח ע"ב(‪ .‬הביאו הגאון רבי חיים בנבשתי זצ"ל‬ ‫בספרו 'כנסת הגדולה' )חו"מ סי' קסג סק"י(‪ ,‬ומוסיף‪" :‬ואפשר‬

‫עוד לומר שטעם הרשד"ם ז"ל היה משום בכל צרתם לו צר"‬

‫‪:÷çãä êåúî äøåú‬‬ ‫לא מעט תלאות ורעות מצאוהו במשך ימי חייו‪ ,‬וחותמן‬ ‫ניכר עלי הרבה תשובות‪ ,‬כשהוא מלוה אותן במילות כאב‪ ,‬כמו‪:‬‬ ‫"מר ונאנח" או "המר ונאנח כותב בדמע ובמנגינה" )חו"מ סי' צד(‪.‬‬ ‫שני חתניו‪ ,‬רבי יוסף צרפתי זצ"ל ורבי יצחק חיון זצ"ל )אבי‬ ‫מהר"ש חיון זצ"ל בעל 'בני שמואל'( מתו על פניו‪ ,‬והוא גידל וחינך את‬ ‫נכדיו היתומים הקטנים עלי ברכיו‪ .‬דאגותיו נוספו ורבו במות‬ ‫אחיו הגדול זצ"ל‪ ,‬שהיה מנהל עסקי המשפחה‪ ,‬וגם הוא הניח‬ ‫אחריו בנים קטנים שהיו למשא על שכם רבינו‪ ,‬עד שנאלץ‬ ‫פעמים רבות לנדוד ממקום למקום למצוא טרף למחית ביתו‪,‬‬ ‫וכדבריו‪" :‬הן אמת כי לבי בל עמי‪ ,‬כי אני גולה ממקומי‪ ,‬גם‬ ‫ספרים אין אתי מלבד צרות לבבי שרבו" )יו"ד סי' סב(‪.‬‬ ‫את נחמתו על כל הצרות והטרדות שאפפוהו מצא בעסק‬ ‫התורה‪ .‬ונפלאים הם דבריו בתשובה לשאלת חכם אחד‪" :‬גם כי כפי‬ ‫האמת לבי בל עמי‪ ,‬כי אני גולה ממקומי‪ ,‬כי טלטלני הזמן טלטלה‬ ‫גבר‪ ,‬ועטרני מחשבות ודאגות בלי ספורות‪ ,‬אמרתי אני אל לבי‬ ‫אפילו חרב חדה מונחת על צוארו של אדם לא יתיאש מן הרחמים‪,‬‬ ‫וזכות עסקי בתורה יוציא ה' משפטי לאורה‪) "...‬חו"מ סי' קיט(‪.‬‬ ‫יתירה מזו כתב במקום אחר‪" :‬איברא כי שאלתא דא קצת‬ ‫היא עמיקתא ודעתי כעת עכירא‪ ,‬ועם כל זה אמרתי לקיים קרא‬ ‫דכתיב )במדבר יט‪ ,‬יד( 'אדם כי ימות באהל' ‪ -‬שרצ"ל אפילו שגופו‬ ‫מת וחלל מצרות הזמן לא ימיש מתוך אהל התורה‪) "...‬שם סי' צז(‪.‬‬ ‫בנוסף לנדודיו אלו נאלץ לנסוע מספר פעמים לקושטא בשליחות‬ ‫קהילות אחב"י ולטובתן‪ .‬ונוראות יסופר אודותיו‪ ,‬שפעם היה נצרך‬ ‫רבינו לרשיון ממושל העיר שאלוניקי לבנות בית הכנסת ק"ק‬ ‫פורטוגיז‪ ,‬לשפצו ולחדשו‪ ,‬והלה לא אבה לתת רשיון‪ .‬החליט רבינו‬ ‫ונסע לקושטא‪ ,‬היא איסטאנבול עיר הבירה‪ ,‬שהיתה אז מושלת על‬ ‫כל המחוז‪ ,‬שם רצה לחלות פני השולטן אולי יעתר לו‪ .‬בבואו‬ ‫לאיסטאנבול הגדולה מצאה כמרקחה‪ ,‬כשכל אנשי העיר היו‬ ‫שרויים בפחד ובהלה נוראה‪ ,‬לאחר שמארמון המלך ברח ארי שואג‬ ‫וזועם‪ ,‬שהיה חביב מאוד על השולטן‪ ,‬וזה צוה על אנשיו שיחזירוהו‬ ‫לארמון מבלי להזיקו‪ .‬כשהגיע הרב לעת הזאת‪ ,‬ראה בזה אות‬ ‫משמים‪ ,‬והלך לבדו לפני הארי‪ ,‬התקרב אליו והחליק ידו על‬ ‫רעמתו‪ .‬לעיני כל העם ועבדי המלך הביא מהרשד"ם את הארי‬ ‫והחזירו למלך‪ .‬עמדו כל העם משתאים‪ ,‬ולשאלתו של השולטן איך‬ ‫לא פחד והצליח לעשות זאת‪ ,‬השיבו הרב‪ ,‬שמכיון שלא פגם מעולם‬ ‫אין שום מזיק יכול לעשות לו דבר‪ .‬השולטן כבדו בכבוד מלכים‬ ‫והורה לתת לו מיד הרשיון לבנין בית הכנסת‪ ,‬והוא עצמו נשא‬ ‫בהוצאות הבניה‪) ...‬הובא ב"פתח דבר" לס' 'אוצר השיטות' הנ"ל‪ ,‬עמ' ‪.(11‬‬ ‫המשך בגליון הבא בע"ה‬ ‫______________________‬

‫‪ .1‬עיקר החומר הושתת על המאמרים אודות רבינו המהרשד"ם‬ ‫בירחון 'סיני' )שנה כ‪ ,‬כרך מא‪ ,‬עמ' לה‪ .‬הועתק ב'ארזי הלבנון' ח"ד‬ ‫עמ' ‪' ;(2191‬אוצר הגדולים' )ח"ח עמ' שח(; 'קורות היהודים‬ ‫בתורקיה וארצות הקדם' )ח"ב עמ' ‪' ;(115‬גדולי שאלוניקי‬ ‫לדורותם' )עמ' קסה(‪ ,‬עם תיקונים והוספות משו"ת מהרשד"ם‬ ‫ושאר ספרי שו"ת ופוסקים‪ ,‬ועוד‪.‬‬ ‫‪ .2‬שם אביו לא נודע‪ ,‬כי לא חתם שמו בשם אביו )ויש ששיערו שאולי היה‬ ‫שמו משה‪ ,‬כשם בנו(‪ .‬שם המשפחה המלא הוא‪ :‬מדינה דיל קאמפו‪.‬‬

‫‪ .3‬עוד אודות העיר שאלוניקי וחכמיה ראה ב"פתח דבר" לספר 'אוצר‬ ‫שיטות' על הש"ס‪ ,‬חלק א‪ ,‬בהוצאת "מכון ירושלים"‪ ,‬תשל"ט‪.‬‬

‫מאת‪ :‬ה"ה ישכר בעריש ווייס הי"ו‪ ,‬ברוקלין נ‪.‬י‪.‬‬ ‫המשך‬

‫‪.(!êøáç åðéà äæ-) øáç òðäéà èëéð èæéà øòã :ñ"úçä åáéùä äæ ìòå ,íù øàùé‬‬ ‫‪ì"ðä íò ãçé êìäå ,ñ"úçä éøáã ÷îåò æà ïéáä àì úåãìé ìè úîçîù ,ì"ðä ÷"äâä øîàå‬‬ ‫‪.åúáéùéî äçã åøéáç úàå ,ãåáëá ìá÷úð íùå ,ò"éæ óéøç ù"ø ïåàâä úáéùéì åëìäå ,íùî‬‬ ‫‪åì øîàå ,øçàä øåçáä úà ìáé÷ àì äîì ñ"úçä úà æà ìàù ãçà øåçáù åì òãåð ë"çàå‬‬ ‫‪êëñì 'éä åëøãå ,äëåñä úà íéøåçáä åøúñùëù æà äàøå ,äéìòäî äôåö äéäù ñ"úçä‬‬ ‫‪åúëìá ì"öæ ùòììòñî ÷"äâäå ,äéìòäì åúåìòá íéáìåìä ìò êøã øçàä øåçáäå ,íéáìåìá‬‬ ‫‪ùéâøä øçàä ìöàå ,åúàøéå åú÷ãö úà ïéáä äæîå ,íäéìò êøã àìå åãéá íéáìåìä úà æçà‬‬ ‫‪'ø 'îâä áúëî êåúî - åô÷ 'îò) äùîì ïåøëæ‬‬ ‫‪.à"åà ìë äìâúð óåñáìå ,êôéää‬‬ ‫‪(åìàôéãàð ã"áà ì"öæ ñééåå ìéùðà øùà‬‬

‫‪óãä éìò‬‬

‫‪çøåà éìò‬‬

‫‪"éîåéä óã" úøâñîá ãîìðù àùåð‬‬

‫‪äùòîì äëìä íééç úåçøåà‬‬

‫‪àøúá àáá úëñî‬‬ ‫‪äæä ïîæá - éðåîã÷å éæð÷ ,éðé÷ úåöøàá ìàøùé õøà áåùé úåöî ïéðòá‬‬

‫הלכות ועניני סעודת מלוה מלכה )א(‬

‫‪,éàî é÷åôàì ,øùòîá áééç äùîì ä"á÷ä åäàøäù ìë ìàåîù øîà äãåäé áø øîà‬‬ ‫‪äçèáåäù õøàä úåìåáâù òåãé äðäã ,øîàîä øåàéá .(à"ò åð) éðåîã÷å éæéð÷ éðé÷ é÷åôàì‬‬ ‫‪íåéá" :(àë-çé ,åè úéùàøá) øîàðù ,úåîåà øùò ìù åéä íéøúáä ïéá úéøáá åðéáà íäøáàì‬‬ ‫‪øäðä ãò íéøöî øäðî úàæä õøàä úà éúúð êòøæì øîàì úéøá íøáà úà 'ä úøë àåää‬‬ ‫‪,íéàôøä úàå éæøôä úàå éúçä úàå ,éðîã÷ä úàå éæð÷ä úàå éðé÷ä úà ,úøô øäð ìãâä‬‬ ‫‪àìå ,ïàë ùé úåîåà øùò" :é"ùø áúëå ,"éñåáéä úàå éùâøâä úàå éðòðëä úàå éøåîàä úàå‬‬ ‫‪íéãéúò ,éðåîã÷å éæéð÷ éðé÷ íäå ,ïåîòå áàåîå íåãà äùìùäå ,íéåâ äòáù àìà íäì ïúð‬‬ ‫‪ìàøùé õøà äãéúòù ,íéîòô äîë äøåúá íéùøåôî íéøáãäå ,"...ãéúòì äùåøé úåéäì‬‬ ‫‪.(ç"ä à"ô ïéùåãé÷ éîìùåøéáå ä ,ì íù ;íù éøôñáå ë ,áé íéøáã äàø) øúåé áçøúäì‬‬ ‫‪øùàë êìåáâ úà êé÷ìà 'ä áéçøé íàå" :(è-ç ,èé íéøáã) íéèôåù úùøôá øîàð êëå‬‬ ‫‪ìë úà øåîùú éë êéúåáàì úúì øáã øùà õøàä ìë úà êì ïúðå êéúåáàì òáùð‬‬ ‫‪ï"áîøä ì"æå ."éðåîã÷å éæð÷å éðé÷ õøà êì úúì òáùð øùàë" :é"ùøáå ,"...úàæä äåöîä‬‬ ‫‪äáäà ,íùä úà äáäàì ,äåöîä ìë øåîùúù êúåëæ òéâú øùàë - 'øåîùú éë'" :íù‬‬ ‫‪êìåáâ úà áéçøé' æà ,íìåòì ãåò àèçú àìù åéðôì éåìâ äéäéù ,íìåòì úîéé÷ äîéìù‬‬ ‫‪úàå êááì úà êé÷ìà 'ä ìîå' (å ,ì íéøáã) øîà øùà íéîéì àåäå ,'íéîòä ìë êì ïúéå‬‬ ‫‪."...àåáì íéãéúòä íéîéä ìë ìò äøåé 'êòøæ ááì'å ,'êòøæ ááì‬‬ ‫‪ìà áàåî úåáøòî äùî ìòéå" :(ã- à ,ãì íéøáã) øîàð åðéáø äùî úøéèô íøè äðäå‬‬ ‫‪'åâå ïã ãò ãòìâä úà õøàä ìë úà 'ä åäàøéå åçøé éðô ìò øùà äâñôä ùàø åáð øä‬‬ ‫‪øùà õøàä úàæ åéìà 'ä øîàéå .øòåö ãò íéøîúä øéò åçøé úò÷á øëëä úàå áâðä úàå‬‬ ‫‪àì äîùå êéðéòá êéúéàøä äððúà êòøæì øîàì á÷òéìå ÷çöéì íäøáàì éúòáùð‬‬ ‫‪ìë" :åððôìù øîàîä áñåî åðéáø äùîì äæá ä"á÷ä äàøäù äî éôìëå ,"øåáòú‬‬ ‫‪åîëå ,"éðåîã÷å éæéð÷ éðé÷ é÷åôàì ,éàî é÷åôàì ,øùòîá áééç äùîì ä"á÷ä åäàøäù‬‬ ‫‪'æ íä íäã ,øùòîá áééç ...åúúéî úòùá äùîì ä"á÷ä åäàøäù ìë'" :í"áùøä øàéáù‬‬ ‫‪íéøúáä ïéá åðéáà íäøáàì åðúðù éðåîã÷å éæéð÷ éðé÷ ìáà ,íå÷î ìëá íéáåúëä íéîîò‬‬ ‫‪ìàøùé åùáë íà éîð éà ...ãéúòì åðì íøéæçéùë - àáì ãéúòì øùòîá åáééçúé àì‬‬ ‫‪'éúòáùð øùà õøàä úàæ' íúä áéúëã ,øùòîä ïî ïéøåèô ïìåë òùåäé úåî éøçà íäî‬‬ ‫‪."äòåáùä ìò íäøáàì åôñåúðù éðä éèåòîì - 'úàæ' ,(íù) 'åâå‬‬ ‫‪úðééðòî úéúëìä äìàùá ïã (à úåà úéòéáù éðéðòá íéùåãéç à"ç) ãåã úìéàù ú"åùá ,äðäå‬‬ ‫‪úîçî úéîöòä äúùåã÷ ,íéðùì ú÷ìçð ìàøùé õøà úùåã÷ù åðéöî äðä éë ,äæ ïéðòá‬‬ ‫‪êåúîå ,ìòåôá äá åáùééúðå åùøéùë ìàøùé éðá éãé ìò äàáä äúùåã÷å ,äá äøåùä äðéëùä‬‬ ‫‪øåîâ ïéð÷á øáë åì äðúéð íâå åðéáà íäøáàì õøàä äçèáåä úéîöò äùåã÷ äúùåã÷ úåéä‬‬ ‫)‪:(é"ô) çøôå øåúôëä ìòá ïåùìë - íìåòì úìèáúî äðéà åæ äùåã÷å ,(à"ò ÷ óã ïéúìéëîá 'éò‬‬ ‫"÷‪òøâð àì 'ä úìçð äúåéäå ,íéúîìå íééçì äúìòîå ,äøåúáù äéúåìåáâì äìåë õøàä úùåã‬‬ ‫‪ã"åé ñ"úç ú"åù ;ø 'éñ â"ç õ"áùú ú"åù 'éò) "íåéä åðéúåìâ ïîæá àìå ìáá úåìâ ïîæá àì ,øáã åðîî‬‬ ‫‪éîéá íà - äåùøéå äåùáëå äëåúì ìàøùé éðá åàáùë õøàä äùã÷úð äì óñåðá .(ãìø 'éñ‬‬ ‫‪ïëà äæáå ,õøàá úåéåìú ïäù úååöîä úéáøî íééåìú åæ äùåã÷á .àøæò éîéá íàå òùåäé‬‬ ‫‪'ñîá å÷ìçð òùåäé éîéá ùåáéëä ïéðòì] õøàä ïî åìâùë äúùåã÷ úìèáúî íàä ì"æç å÷ìçð‬‬ ‫‪äùåã÷ä ïéðòìå ,(æ"èä å"ô äøéçáä úéá 'ìä í"áîø 'éò) äìèáúðù ì"éé÷ äëìäìå (:áì) ïéëøò‬‬ ‫‪áåø åè÷ð äëìäìå ,(:åî) äãð 'ñîáå (:áô) úåîáé 'ñîá øàåáî ïéðòä àøæò éîéá äùã÷úðù‬‬ ‫‪.[äìèáúð àìù (àìù 'éñ ã"åé øåè ;íù ã"áàøå å"ëä à"ô úåîåøú í"áîø) íéðåùàøä‬‬ ‫‪úîçî àåä ïúáåç ãåñéù - õøàá úåéåìúä úååöî äîë ïéðòìù åðéöî ,íðîà‬‬ ‫÷‪éàìë ,äìøòå äìç ïåâë ,à÷ééã äáéùéå äùåøéá éåìú åðéàå ,é"à ìù úéîöòä äúùåã‬‬ ‫‪ùãç éðéã úåùãçä äéøà úâàù ú"åù ãåò äàøå ,äìç ïéðòì à"ä á"ô äìç éîìùåøé äàø) ùãçå íøë‬‬ ‫‪,äëåøàá äæì úåøå÷îä íù ãåã úìéàùáå ;ùãçì òâåðá àî 'éñ ìà÷æçé úñðë ú"åù ;äìøò ïéðòì â 'éñ‬‬ ‫‪õøà úáéùé úåöî ïë åîëå .äæä ïîæá íâ ò"åëì äøåúä ïî ïúáåç åìà úååöîå ,(ì"îëàå‬‬ ‫‪(âð ,âì éòñî 'øôá åùåøéôáå ;ã ò"î úåöîä øôñì ï"áîøä úåôñåä) ï"áîøä úòãì - ìàøùé‬‬ ‫‪äéåìú äðéàå ,(äñ 'éñ ã"åé à"åæç ;ç"÷ñ à 'éñ ïçìåùä úàô 'éò) äæä ïîæá íâ äøåúä ïî àéäù‬‬

‫‪å÷ìçðù 'íðçú àìå'ã øåñéàä ïéðòì åðéöî ïë åîëå .äëåúá ìàøùé éðá úáéùéå úùåøéá‬‬ ‫‪'éò) äáéùéå äùåøéá éåìúù åà (íù à"åæç 'éò) úéîöòä äúùåã÷á éåìú íà íéðåøçàä‬‬ ‫‪.(ãö äåöî êåðéç úçðî ;ã 'éñ ã"åé øåîä ïîù ú"åù‬‬

‫‪úåéåìúä úååöîä éôìë éðåîã÷å éæð÷ éðé÷ ìù ïðéã äî 'ãåã úìéàù'ä ÷ôåñî äæ éôìå‬‬ ‫‪ïä íà ,äëåúá ìàøùé úáéùéå úùåøé úîçî äàáä äúùåã÷á úåéåìú ïðéàù õøàá‬‬ ‫‪éë ,úåáàä ïîæá õøàä ìë äúéäù åîë ,ùåáéëá íééåìú íðéàù íéðéãä ïéðòì é"à ììëá‬‬ ‫‪åèòîúð àìå ,åì äðúð íâå íéøúáä ïéá úéøáá åðéáà íäøáàì çèáåä äæ ÷ìç íâ óåñ óåñ‬‬ ‫‪,äúùåøéá úåéåìúä úååöîä ìë ïéðòì ïëå ,ìàøùé éðá úùåøé ïéðòì íà éë åìà úåöøà‬‬ ‫‪æ"äæá äúò íâ ïëìå ,äèòîúð àì - äá éåìúä ìëå úéîöòä äúùåã÷ ïéðòìù ïëúé ïëìå‬‬ ‫‪ä"á÷äù ïåéëîù ,øùôà åà .é"à ìù úéîöòä äúùåã÷á úåéåìúä úååöîä ìë äá ùé‬‬ ‫‪õøà ÷ø åì äàøä é"à úà äùîì ä"á÷ä åäàøäùëå ,àåáì ãéúòì ÷ø åðì ïúúì çéèáä‬‬ ‫‪ìëî äúùåã÷ äò÷ôðå ,éøîâì ìàøùé õøà ììëî æà ãò ïúåà àéöåä éøä ,ïéîîò äòáù‬‬ ‫‪àáè àúéðâøî ò"ò) äá åéäé àì é"à ìù úéîöòä äúùåã÷á úåéåìúä úååöî íâ ïëìå ,ìëå‬‬ ‫‪.([ì÷ðøô 'åãäî] èì÷ú 'îò í"áîøäì î"äôñ ìò‬‬

‫א‪ .‬איתא בגמרא )שבת קיט‪" (:‬ואמר רבי חנינא לעולם יסדר אדם שלחנו במוצאי שבת‪ ,‬אף על‬ ‫פי שאינו צריך אלא לכזית"‪ ,‬ולכן על האדם לסדר שולחנו במוצ"ש "בכל מיני סידור‬ ‫הנהוגים אצלו בעריכת השלחן לסעודה גמורה‪ ,‬אע"פ שעכשיו לא יאכל אלא כזית‪ ,‬הן‬ ‫מחמת שאין לו יותר‪ ,‬הן מחמת שאינו תאב ליותר‪ ,‬מכל מקום יש לו לעשות הכנה בסידור‬ ‫השלחן‪ ,‬כגון פריסת מפה וכיו"ב כמו לסעודה גמורה‪ ,‬כדי ללוות את השבת ביציאתו דרך‬ ‫כבוד ‪ -‬כמו בכניסתו" )עכל"ק של השו"ע הרב ריש סי' ש(‪ ,‬וכמו שכתב רש"י )שבת שם(‪" :‬נמי כבוד‬ ‫שבת ללוות ביציאתו דרך כבוד‪ ,‬כאדם המלוה את המלך בצאתו מן העיר"‪.‬‬ ‫ב‪ .‬איתא בקדמונים‪ ,‬שאבר אחד יש באדם ונסכו שמו‪ ,‬וזה האבר אינו נהנה משום אכילה כי‬ ‫אם מסעודת מלוה מלכה‪ ,‬וזה האבר נשאר קיים בקבר עד עת התחיה‪ ,‬ואפילו לאחר‬ ‫שנרקבו כל העצמות )טור וב"י או"ח סי' ש בשם שבלי הלקט‪ ,‬וכ"ה בא"ר שמבאר טעם הדבר‪ ,‬עי"ש‪ .‬מובא‬ ‫במ"ב שם סק"ב(‪ .‬עוד איתא מהאריז"ל‪ ,‬שמי שנזהר בסעודה זו‪ ,‬מצלת היא אותו מחיבוט‬ ‫הקבר )עי' פע"ח שער השבת פרק יז ובעבודת הקודש אות קס"ד(‪" .‬רבים אין נזהרים בסעודה זו‬ ‫)ובאמת אמרו דמשו"ה עשו הטור והשו"ע סימן מיוחד בשו"ע על סעודת מלוה מלכה‪ ,‬כדי להחשיבה בעיני הכל‪,‬‬ ‫שלא יזלזלו בה(‪ ,‬והמקיימה שכרו מרובה‪ ,‬וכל יראי אלקים מתאמצים לקיימה וכו'‪ .‬ובתוס'‬

‫שבת )קיח‪ .‬ד"ה והא( מבואר דגם לעני העובר ממקום למקום צריכין ליתן לו סעודה‬ ‫למוצ"ש" )ערוה"ש סי' ש ס"ג(‪ .‬ובשל"ה הק' )מס' שבת פרק נר מצוה אות נט( איתא ש"מאוד צריך‬ ‫אדם להיזהר בסעודה זו של לויית המלכה‪ ,‬ולהוציא הוצאה על זה"‪.‬‬ ‫ג‪ .‬גם נשים חייבות בסעודת מלוה מלכה‪ ,‬שהרי כן היא הדרך ללוות המלך‬ ‫ועי' מחהש"ק שם(‪ .‬ומובא בשם הרה"ק הרבי ר' אלימלך מליזענסק זצ"ל שסעודה זו מסוגלת‬ ‫לנשים ‪ -‬שינצלו מרע רח"ל )מובא בס' דברי יצחק להגה"ק מסוואליע אות לב ובארחות חיים סי' שי‪ .‬ובס'‬

‫)פמ"ג סי' ש א"א סק"א‪.‬‬

‫שארית ישראל לרבי ישראל הכהן גורזיצ'נסקי ז"ל ]עמ' ‪ [152‬כתב על כך טעם יפה‪ ,‬דאי' דעצם הנסכוי שכאמור ניזון‬ ‫מסעודת מלוה מלכה בלבד‪ ,‬לא חטא בעץ הדעת‪ ,‬ולכן אינו בכלל מה שאמר הקב"ה "בעצב תלדי בנים"(‪.‬‬ ‫ד‪ .‬לכתחלה יש לקבוע סעודה זו לפחות על כביצה פת )והא דנקטו הפוסקים כזית פת‪ ,‬לאו דוקא‪,‬‬ ‫שהרי לברך "על נטילת ידים" צריך שיאכל כביצה‪ .‬עי' או"ח סי' קנח ס"ב(‪ ,‬כמו בשאר סעודות השבת‪.‬‬ ‫ויש שכתבו שיהדר לאכול מין מאכל שתאב אליו ביותר‪ ,‬אעפ"י שהוא ביוקר וכו' )עי' א"ר‬ ‫בשם פסקי התוס'(‪ ,‬וכפי שהובא לעיל אזי לכתחילה נכון להדר השולחן בסעודה גמורה‪ .‬אבל‬ ‫אם קשה לו‪ ,‬כגון בימי הקיץ שמאחרין מאוד בסעודה שלישית‪ ,‬יכול לקיימה במיני‬ ‫מזונות‪ ,‬או עכ"פ בפירות וכדומה )עי"ש במג"א ובמ"ב(‪.‬‬ ‫ומכל מקום יש שכתבו שאף אם שבע ונפשו קצה באכילה ושתיה מכל מקום ידחוק את‬ ‫עצמו לאכול‪ ,‬ובזה ינצל שלא יצטרך לאכול מאכלים ומשקים המרים לרפואה )עי' ארחות חיים‬ ‫סי' ש שהביא מס' ארחות יושר(‪ .‬ואמנם איתא במקור חיים )סי' ש( שהחכם עיניו בראשו ואל ימלא‬ ‫כריסו בסעודה שלישית כדי שיוכל לאכול סעודת מלוה מלכה )ועי' שו"ע הרב סי' ש ס"ג(‪.‬‬

‫ויש מקילין שאם ממשיך סעודה שלישית עד אחר חשיכה‪ ,‬ואוכל בלילה כזית פת‪ ,‬שהיא‬ ‫נחשבת לסעודת מלוה מלכה )מובא בבאה"ט סי' ש' סק"א בשם האלי' זוטא(‪ .‬ברם יש חולקים על‬ ‫כך וס"ל שסעודה זו צריכה להיות דוקא לאחר הבדלה‪ ,‬כיון שבאה ללוות את השבת )כ"ה‬ ‫בס' מנורה הטהורה להרה"ק ר' עוזיאל מייזלש זצ"ל ובמקור חיים להחות יאיר זצ"ל סי' ש ובתהל"ד(‪.‬‬ ‫מאת‪ :‬הג"ר שמאי קהת הכהן גראס שליט"א‪ /‬המשך בגל' הבא בע"ה‬

‫‪çéù éìò‬‬ ‫דרשני כמו שדרשו רבותינו ‪- - -‬‬ ‫מספרים‪ :‬רבי וועלוועלי זבאריזער עם אחיו זכרונם לברכה )‪-‬בני המגיד הק' רבי יחיאל מיכל מזלאטשוב‬ ‫זי"ע( היו מסובין פעם אל השלחן יחד‪ ,‬במשך הסעודה אמרו כולם דברי תורה זה אחר זה‪ ,‬אך ר'‬

‫וועלוויל שתק‪ .‬פנו אליו אחיו ובקשו ממנו שיאמר גם הוא איזה דבר תורה‪ ,‬וימאן‪ .‬ויהי כאשר הפצירו‬ ‫בו‪ ,‬אמר להם‪ :‬הנה בראש הפרשה )פרשת השבוע היתה אז 'בראשית'( אומר רש"י‪" :‬בראשית ברא ‪-‬‬ ‫אין המקרא הזה אומר אלא דרשני כמו שדרשו רבותינו"‪ .‬המקרא מתחנן‪ ,‬אם אתה רוצה לדרשני‪,‬‬ ‫דרשני נא כמו שדרשו רבותינו ז"ל‪ .‬האומנם ‪ -‬סיים ר' וועלוויל ‪ -‬יש בכוחי לדרוש כמו שדרשו רז"ל‪.‬‬ ‫אהלי יעקב‪ ,‬הוסיאטין )כ"ט כסלו תשי"ג‪ ,‬עמ' צב‪ .‬מובא ב'תורת המגיד מזלאטשוב' בפרשתנו(‬

‫‪øôñ éìò‬‬ ‫בני יששכר המבואר ‪ -‬חיבורו הקדוש והנודע של הגה"ק רבי צבי אלימלך מדינוב זי"ע על שבתות‬ ‫ומועדי וחדשי השנה‪ .‬יצא לאור בשלשה כרכים מפוארים‪ ,‬ערוך מחדש ומתוקן עפ"י כת"י‪ ,‬עם 'ביאור‬ ‫הצבי והצדק'‪ ,‬הכולל גם ציונים ומראי מקומות‪ ,‬מקורות מכל הספרים אשר עליהם נסובו דבריו‪,‬‬ ‫השלמות והשוואות לשאר ספרי רבינו זי"ע‪ ,‬עם מפתח כללי וענינים מפורט על ג' החלקים‪ .‬יצא לאור על‬ ‫ידי מכון להוצאת ספרים 'בני שלשים' שע"י מוסדות קוסון‪ ,‬בני ברק‪.‬‬ ‫שנות חיים על ענינים מקואות ‪ -‬ביאורים מאירים חידושים נפלאים ובירורים מקיפים בעניני‬ ‫מקואות; בראשו מפתח מורחב ומפורט על מסכת מקואות‪ ,‬ועל ראשונים וטור שו"ע הלכות מקואות‪.‬‬ ‫חיבר הג"ר חיים אויסאיבל‪ ,‬אשר ספריו 'שנות חיים' על ריבית ועל נזקי שכנים‪ ,‬נתקבלו בחיבה בבי‬ ‫מדרשי הלומדים ענינים אלו בעיון‪ ,‬ויצא לאור ברב פאר וכלילת השלימות‪ ,‬תשס"ט )תשי עמ'(‪.‬‬

‫‪é"áçàî úåááø éåëéæì ïåéìâä úàöåä åáãðù åìàì úåðåúð åðéúåëøáå åðéúåãåú‬‬ ‫לעילוי נשמת‬ ‫הרה"ח ר' הערשל אבערלענדער הי"ו‬ ‫הרה"ח ר' יום טוב פאללאק הי"ו‬ ‫לרגל נישואי בנו החתן היקר כמר נפתלי ני"ו‬ ‫במזל טוב ובשעה טובה ומוצלחת‬ ‫העלי' לתורה בביהמ"ד מוריה והקידוש באולם דע בוק‬

‫הרה"ח ר' יודא מרדכי גראסס הי"ו‬ ‫לרגל שמחת ה"בר מצוה" של נכדו היקר כמר‬ ‫יהושע ני"ו בן חתנו הרה"ח ר' שמעון פיליפ הי"ו‬ ‫למזל טוב ורוב נחת דקדושה‬ ‫הרה"ח ר' שלום פיין הי"ו ‪ -‬ציריך‬ ‫לרגל שמחת ה"בר מצוה" של נכדו היקר כמר‬ ‫שלמה ארי' ני"ו בן בנו הרה"ח ר' חיים אליעזר הי"ו‬ ‫למזל טוב ורוב נחת דקדושה‬

‫חתן הרה"ח ר' יוסף הכהן גראס שליט"א‬

‫לרגל נישואי בנו החתן היקר כמר משה ני"ו‬ ‫במזל טוב ובשעה טובה ומוצלחת‬ ‫העליה לתורה בביהמ"ד דחסידי בעלזא )מרכזי(‬ ‫והקידוש באולם "בנות ירושלים"‬

‫ידידינו החשובים בעלי השמחה‬ ‫הרה"ח ר' יודא ארי' רוטנר הי"ו‬ ‫הרה"ח ר' ישראל חיים שטארק הי"ו‬ ‫הרה"ח ר' משה מנחם שובקס הי"ו‬ ‫חתן הרה"ח ר' ישראל זאב גרינפעלד שליט"א‬

‫לרגל שמחת הולדת הבת תחי'‬ ‫למזל טוב ורוב נחת דקדושה‬ ‫הקידוש יתקיים אי"ה באולם "בנות ירושלים"‬

‫יצאו לאור הספרים הנפלאים שו"ת "ישיב יצחק" ‪ -‬חלקי כ"ד‪-‬כ"ה‪ ,‬על ד' חלקי השו"ע‬ ‫מאת הגאון רבי יצחק שמואל שכטר שליט"א‬ ‫חבר הבד"ץ דקרית צאנז נתניה וראש הכוללים ומראשי כוללי ש"ס‬

‫להשיג בחנויות הספרים בארץ ובחו"ל‬ ‫סטים בודדים מהסדרה בטל‪-972-9-8820552 057-3104656 :‬‬

‫הרה"ח ר' יוסף )יאשע(‬ ‫ב"ר משה ע"ה רייכמאן‬

‫נלב"ע ד' מרחשון תש"נ לפ"ק‬ ‫ת‪.‬נ‪.‬צ‪.‬ב‪.‬ה‪.‬‬ ‫לעילוי נשמת‬ ‫מרת פריידא לאה ע"ה‬ ‫ב"ר אפרים יצחק אייזיק הי"ד‬ ‫נלב"ע ביום כ"ח תשרי תשס"ח לפ"ק ‪ -‬ת‪.‬נ‪.‬צ‪.‬ב‪.‬ה‪.‬‬ ‫הונצחה ע"י בנה הרה"ח ר' שלום פיין הי"ו ‪ -‬ציריך‬

‫לעילוי נשמת‬

‫‪àæìòá éãéñçã "ïåôöä øåà" ïåëî‬‬ ‫ברכת מזל טוב נלבבה נביע בשיר המעלות לשלמה‪ ,‬אשר‬ ‫הכל מברכין עליו ברכת הנהנין‪ ,‬הוא ניהו פרי הילולים‪,‬‬ ‫אבר"ך כמדרשו‪ ,‬מוכתר בכתר הילומים‪ ,‬בעל עט סופר מהיר‬ ‫הרה"ח ר' שלמה יוסף מונד הי"ו‬ ‫עורך קובץ "אור הצפון"‬

‫לרגל שמחת הולדת הבן והכנסתו בבריתו של אאע"ה‬ ‫והברכה אחת היא לאביו החשוב‪ ,‬איש תבונות‪ ,‬בתורה‬ ‫ובחסידות לו עשר ידות‪ ,‬מרביץ תורה ברבים ומטעימנו‬ ‫ב"לקח טוב" מידי שבת בשבתו‪ ,‬האי ספרא רבה‬ ‫הרה"ח ר' משה מונד שליט"א‬ ‫כעתירת וברכת ב‪/‬חברי מערכת‬ ‫"אור הצפון" ו"עלים לתרופה"‬ ‫ידידכם עוז‪±−ëîš¾þí öí×í êðî− :‬‬

‫האי גברא יקירא מוקיר ורחים תורה‪ ,‬רבנן‬ ‫לעילוי נשמת האשה החשובה‬ ‫ותלמידיהון‪ ,‬היה ראש וראשון לכל דבר‬ ‫מרת ראכיל ב"ר יעקב ע"ה‬ ‫שבקדושה ורדף צדקה וחסד בכל אונו והונו‬ ‫הרה"ח ר' יוסף צבי ב"ר חיים ע"ה קאניג אשת הרה"ח שהיו"ח ר' נפתלי הערץ שפירא ע"ה‬ ‫נלב"ע בדמ"י ביום ב' דר"ח מרחשון תשכ"ג לפ"ק‬ ‫נלב"ע ג' מרחשון תשמ"ו לפ"ק‬ ‫ת‪.‬נ‪.‬צ‪.‬ב‪.‬ה‪.‬‬ ‫ת‪.‬נ‪.‬צ‪.‬ב‪.‬ה‪.‬‬

‫גיליונות פרשת השבוע להורדה ‪www.ladaat.net/gilionot.php‬‬ ‫בחסות הקו החדש‪ 0747-300100 :‬קו החדשות של הציבור החרדי‬

‫‪Van Spangenstr. 9 2018 Antwerpen – Belgie. Fax. (32 3) 226.62.55 .ñ÷ô - ïòôøòååèðà àæìòá éãéñçã "ïåôöä øåà" ïåëî é"ò ì"åé © .úåãéñçå äøåú úöôäì - äôåøúì íéìò‬‬