KATA PENGANTAR
Puji dan syukur penulis sampaikan kehadirat Allah SWT yang telah melimpahkan rahmat dan hidayah-Nya sehingga penulis dapat menyelesaikan laporan ini. Shalawat dan salam semoga selalu tercurah kepada Rasulullah SAW beserta kerabat dan pengikut beliau hingga akhir zaman. Laporan kerja praktik ini berjudul Kegiatan Eksplorasi Batubara Pada PT. Bumi Mulia Sejati di Desa Trinsing, Kecamatan Teweh Tengah, KabupatenBarito Utara, Propinsi Kalimantan Tengah yang dilaksanakan dari tanggal 13 Juli 2009 hingga 17 Agustus 2009. Selesainya laporan ini tidak terlepas dari nasihat, bantuan moril maupun materil dari berbagai pihak yang sangat berharga dan tak tergantikan. Penulis sampaikan ungkapan terimakasih yang sedalam-dalamnya kepada: 1. Bapak Prof. Dr. Rusdi. HA. Msc. selaku Dekan Fakultas Teknik Universitas Lambung Mangkurat, 2. Bapak Ir. Adip Mustofa selaku Ketua Program Studi Teknik Pertambangan Universitas Lambung Mangkurat, 3. Bapak Nurhakim, MT. selaku dosen mata kuliah Metode Perhitungan
Cadangan, 4. Bapak Supriyadi, A.Ma (Geologist) dan Samuel (Driller) selaku pembimbing
selama kerja praktik di PT. Bumi Mulia Sejati, 5. Seluruh karyawan PT. Bumi Mulia Sejati yang telah banyak membantu
penulis selama kerja praktik, 6. Seluruh pihak yang telah membantu penulisan laporan kerja praktik ini 2
Penulis menyadari laporan ini masih belum sempurna, maka kritik dan saran membangun sangat penulis harapkan demi kebaikan dimasa yang akan datang.
Trinsing,
Agustus 2009
Penulis
DAFTAR ISI
3
Halaman COVER KATA PENGANTAR......................................................................................ii DAFTAR ISI...................................................................................................iii DAFTAR TABEL............................................................................................vi DAFTAR GAMBAR......................................................................................vii DAFTAR LAMPIRAN.................................................................................viii BAB 1.1. 1.2. 1.3. 1.4.
I. PENDAHULUAN.............................................................................1 Latar Belakang....................................................................................1 Maksud dan Tujuan...............................................................................2 Metode Penulisan................................................................................2 Batasan Masalah.................................................................................3
BAB II. TINJAUAN UMUM PERUSAHAAN.............................................4 2.1. Sejarah Singkat Perusahaan................................................................4 2.2. Lokasi dan Kesampaian Daerah..........................................................5 2.3. Iklin dan Cuaca...................................................................................7 2.4. Penduduk, Sosial dan Ekonomi..........................................................8 2.5. Agama, Budaya dan Adat...................................................................9 2.6. Fisiologi............................................................................................10 2.7. Flora dan Fauna.................................................................................10 2.8. Keadaan Tofografi dan Morfologi....................................................10 2.9. Keadaan Geologi...............................................................................12 2.10. Pemanfaatan Lahan...........................................................................13 BAB III. 3.1. 3.2. 3.3. 3.4.
LANDASAN TEORI......................................................................14 Kegiatan Eksplorasi..........................................................................14 Gambaran Umum..............................................................................16 Tahap-tahap Kegiatan Eksplorasi.....................................................17 Pemboran..........................................................................................18
BAB IV. PROSEDUT DAN HASIL PENELITIAN....................................22 4.1. Prosedur Penelitian...........................................................................22 4.2. Hasil Penelitian.................................................................................22 4.2.1. Kegiatan Eksplorasi................................................................22 4.2.2. Pemboran................................................................................35 BAB V. KESIMPULAN...............................................................................38 5.1. Kesimpulan.......................................................................................38 5.2. Saran.................................................................................................39 DAFTAR PUSTAKA DAFTAR TABEL
3
Halaman Tabel 2.1. Batas KP...........................................................................................5 Tabel 2.2. Curah Hujan Kabupaten Barito Utara..............................................8 Tabel 4.1. Data Hasil Pemboran......................................................................34
DAFTAR GAMBAR
Halaman Gambar 2.1. Hubungan Kerja Antar Perusahaan..............................................5 Gambar 2.2. Peta Lokasi...................................................................................6 2
Gambar 4.1. Peralatan Eksplorasi...................................................................23 Gambar 4.2. Singkapan Batubara....................................................................24 Gambar 4.3. Profil Daerah Eksplorasi.............................................................24 Gambar 4.4. Kegiatan Pemboran.....................................................................25 Gambar 4.5. Mesin Bor (Power Rig)...............................................................26 Gambar 4.6. Mesin Air MT - 110....................................................................27 Gambar 4.7. Mesin Air MZ - 175....................................................................28 Gambar 4.8. Pipa Bor .....................................................................................29 Gambar 4.9. Mata Bor Jenis Black Bit............................................................30 Gambar 4.10 Mata Bor Jenis Win Bit..............................................................30 Gambar 4.10 Mata Bor Jenis Win Bit..............................................................30 Gambar 4.11 Proses Pengaliran Air.................................................................31 Gambar 4.12 Pipa Karet...................................................................................32 Gambar 4.13 Pipa Plastik.................................................................................32 Gambar 4.14 Kunci Inggrit...............................................................................33 Gambar 4.15 Daerah Pemboran.......................................................................34
DAFTAR LAMPIRAN LAMPIRAN A. PROFIL SINGKAPAN BATUBARA LAMPIRAN B. DATA LOG BOR
3