C©u 1:Tr×nh bµy kh¸i niÖm vÒ yhxh – ytÕ c«ng céng? C¸c thµnh phÇn cña hÖ thèng yhxh – ytÕ c«ng céng. TL: 1) KN vÒ yhxh – ytÕ c«ng céng lµ: a) y häc: - ý nghÜa khëi thuû lµ khoa häc vÒ ch÷a bÖnh, sau ®ã sÏ kÌm theo ch÷a bÖnh. - Y häc lµ 1 khoa häc gåm hÖ thèng nh÷ng kiÕn thøc vÒ gi¶i phÉu sinh lý, t©m lý vµ ho¹t ®éng thùc hµnh nh»m b¶o vÖ vµ t¨ng cêng SK cho con ngêi. ( phßng bÖnh, ch÷a bÖnh vµ phôc håi chøc n¨ng cho con ngêi) b) Y tÕ: - Theo KN ban ®Çu ®îc dÞch theo tiÕng h¸n cã nghÜa lµ trî gióp ch÷a bÖnh. HiÖn nay y tÕ ®îc hiÓu lµ tæ chøc, ho¹t ®éng gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò sk vµ bÖnh tËt. c) yhxh – ytÕ c«ng céng: Lµ khoa häc dù phßng nh»m nghiªn cøu kÐo dµi tuæi thä t¨ng cêng sk vµ ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ th«ng qua nh÷ng cè g¾ng ®îc tæ chøc cña céng ®ång. Y tÕ c«ng céng gåm: - T¨ng tuæi thä, gi¶m tû lÖ tö vong - Phßng vµ ®Èy lïi c¸c bÖnh dÞch. 2) C¸c thµnh phÇn cña hÖ thèng yhxh – ytÕ c«ng céng. kh¶ n¨ng (®Çu vµo) - Qu¸ tr×nh - KÕt qu¶
a) §Çu vµo: C¸c nguån lùc vµ c¸c mèi quan hÖ cÇn thiÕt ®Ó gi¶i quyÕt ®ùoc vÊn ®Ò BVSK (nguån nh©n lùc lµ c¸n bé, nguån tµi chÝnh vËt chÊt…) b) Qu¸ tr×nh ho¹t ®éng; c¸c qu¸ tr×nh ho¹t ®éng 1 c¸ch cã hiÖu qu¶ ®Ó ®¶m b¶o cho c¸c dÞch vô y tÕ ®îc triÓn khai réng r·i, ®Èy lïi ®îc bÖnh dÞch vµ ng¨n ngõa ®îc bÖnh tËt. c) KÕt qu¶: c¸c chØ sè cô thÓ (t×nh tr¹ng sk, t¨ng tuæi thä, gi¶m tû lÖ m¾c bÖnh, gi¶m tû lÖ tµn tËt…) C©u 3:Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô c¬ b¶n cña yhxh – ytÕ c«ng céng. TL: Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô c¬ b¶n cña yhxh – ytÕ c«ng céng 1) Theo dâi vµ ph©n tÝch t×nh h×nh sk * NhiÖm vô cô thÓ: - Liªn tôc ®¸nh gi¸ t×nh tr¹ng sk toµn d©n. - Ph©n tÝch c¸c chiÒu híng nguy c¬ rµo c¶n tiÕp cËn dÞch vu y tÕ - X¸c ®Þnh c¸c mèi nguy h¹i cho sk. - §¸nh gi¸ nhu cÇu sk ®Þnh kú. - X¸c ®Þnh c¸c nguån lùc trong céng ®ång cã thÕ hç trî cho ho¹t ®éng y tÕ c«ng céng. - H×nh thµnh bé hå s¬ th«ng tin c¬ b¶n vÒ t×nh tr¹ng sk céng ®ång - Qu¶n lý th«ng tin vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ th«ng tin + Lu gi÷ th«ng tin, qu¶n lý bÖnh dÞch
+ CËp nhËp trao ®æi th«ng tin 1 c¸ch nhanh nhÊt vµ hiÖu qu¶ nhÊt. - Lång ghÐp c¸c hÖ thèng th«ng tin vÒ gi¸o dôc sk th«ng qua c¸c ho¹t ®éng c¸c hîp t¸c trong c¸c lÜnh vùc kh¸c. 2) Gi¸m s¸t dÞch tÔ häc vµ phßng ngõa kiÓm so¸t bÖnh. * NhiÖm vô: - TiÕn hµnh gi¸m s¸t c¸c vô dÞch cïng ph¸t sinh vµ m« h×nh cña c¸c bÖnh truyÒn nhiÔm vµ kh«ng truyÒn nhiÔm, chÊn th¬ng phèi nhiÔm, c¸c chÊn th¬ng cho sk. Ph«i nhiÔm lµ tiÕp xóc c¸c yÕu tè cã h¹i. §µn «ng hót thuèc l¸, phô n÷ hÝt ph¶i -> phô n÷ bÞ nhiÔm bÖnh khãi thuèc. - §iÒu tra c¸c vô bïng ph¸t cña dich bÖnh vµ c¸c m« h×nh chÊn th¬ng c¸c yÕu tè cã h¹i vµ c¸c nguy c¬ kÕt hîp. §¶m tr¸ch viÖc t×m ra c¸c trêng hîp bÖnh råi chuÈn ®o¸n vµ ®iÒu trÞ c¸c bÖnh cã tÇm quan träng cña y tÕ c«ng céng nh lao, HIV/ AIDS. - §¸nh gi¸ th«ng tin vµ c¸c dÞch vô hç trî nh»m qu¶n lý tèt h¬n c¸c vÊn ®Ò sk nh©n d©n. - §¸p øng nhanh viÖc kiÓm so¸t c¸c bÖnh dich cïng ph¸t dÞch vµ c¸c nguy c¬ næi tréi nh dÞch cóm gµ. - Thùc thi c¸c c¬ chÕ nh»m c¶i thiÖn hÖ thèng gi¸m s¸t phßng ngõa kiÓm so¸t bÖnh
tËt vµ dÞch bÖnh. 3) X©y dùng chÝnh s¸ch vµ kÕ ho¹ch cho y tÕ c«ng céng. * NhiÖm vô: X©y dùng chÝnh s¸ch vµ ph¸p luËt híng dÉn thùc hµnh y tÕ c«ng céng - Rµ so¸t l¹i c¸c kÕ ho¹ch nh»m t¨ng cêng vµ BVSK c«ng céng. - Rµ so¸t vµ cËp nhËp c¬ cÊu ®iÒu hµnh vµ chÝnh s¸ch 1 c¸ch thêng xuyªn cã hÖ thèng dùa trªn t×nh tr¹ng sk vµ ®¸nh gi¸ nhu cÇu sk. - ¸p dông vµ duy tr× viÖc x©y dùng chÝnh s¸ch dùa trªn céng ®ång trong lÜnh vùc sk nh chiÒu cao, c©n nÆng… - KÕt hîp c¸c hÖ thèng cssk cã liªn quan tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ ch¨m sãc cã liªn quan ®Õn dich vô dù phßng cã ch¨m sãc sk nh kh¸m bÖnh nghÒ nghiÖp. 4) Qu¶n lý c¸c hÖ thèng, dich vô sk céng ®ång. - T¨ng cêng sù ®¸nh gi¸ vµ tiÕp cËn cã hiÖu qu¶ cña ngêi d©n ®èi víi dÞch vô sk céng ®ång. - Gi¶i quyÕt vµ lµm gi¶m sù bÊt b×nh ®¼ng trong viÖc sö dông c¸c dÞch vô y tÕ. - Vît qua c¸c dµo c¶n ®Ó tiÕp cËn c¸c dÞch vô sk cña c¸c c¸ nh©n vµ céng ®ång th«ng qua c¸c ho¹t ®éng cña y tÕ céng ®ång. - T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó liªn kÕt víi c¸c nhãm kh«ng cã
®Çy ®ñ trang thiÕt bÞ dông cô y tÕ. - X©y dùng kh¶ n¨ng quyÕt ®Þnh dùa trªn c¸c b»ng chøng cô thÓ XD n¨ng lùc l·nh ®¹o vµ truyÒn th«ng 1 c¸ch cã hiÖu qu¶. - Cè vÊn cho sù lùa chän u tiªn c¸c dÞch vô sk cã t¶i träng. - Sö dông 1 c¸ch cã hiÖu qu¶ vµ ®¸nh gi¸ viÖc sö dông c¸c c«ng nghÖ vµ can thiÖp cña y tÕ. - ChuÈn bÞ ®¸p øng víi mäi th¶m ho¹ vµ c¸c vÊn ®Ò khÈn cÊp cã thÓ x¶y ra. 5) Quy chÕ vµ thùc hµnh ph¸p luËt ®Ó BVSK d©n téc, céng ®ång. * NhiÖm vô: - Thùc hµnh theo PL vµ quy chÕ trong lÜnh vùc ytÕ c«ng céng. Thùc thi c¸c quy chÕ . - KhuyÕn khÝch sù tu©n thñ PL quy chÕ quy ®Þnh. Rµ so¸t l¹i ph¸t triÓn vµ cËp nhËt c¸c quy chÕ. 6) Ph¸t triÓn nguån nh©n lùc vµ lËp kÕ ho¹ch y tÕ cong céng - KiÓm kª c¸c nguån nh©n lùc vµ sù ph©n bè nguån nh©n lùc - Dù b¸o c¸c yªu cÇu vÒ nguån nh©n lùc. - §iÒu phèi vµ thiÕt kÕ ch¬ng tr×nh ®µo t¹o gi÷a c¸c c¬ së víi nhau. - Theo dâi vµ ®¸nh gi¸ c¸c ch¬ng tr×nh ®µo t¹o 7) T¨ng cêng vµ sù tham gia cña XH. 8) §¶m b¶ochats lîng dich vô sk cho
tõng c¸ nh©n vµ céng ®ång * nhiÖm vô: X¸c ®Þnh chuÈn vÒ chÊt lîng nh chuÈn vÒ kh¸m ch÷a bÖnh, sk sinh s¶n. - XD m« h×nh ®¸nh gi¸ chÊt lîng - theo dâi vµ ®¶m b¶o sù an toµn cña viÖc c¶i thiÖn chÊt lîng. 9) Nghiªn cøu ph¸t triÓn vµ thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p y tÕ c«ng céng mang tÝnh chÊt ®æi míi. * NhiÖm vô; Xd ch¬ng tr×nh tæng thÓ vÒ NC y tÕ c«ng céng. C©u4:C¸c quan ®iÓm c¬ b¶n cña §¶ng vÒ CSSK nh©n d©n: ThÓ hiÓn ë 5 ®iÓm sau: 1-Søc khoÎ lµ vèn quý nhÊt cña con ngõ¬i,cña an toµn Xh, lµ nh©n tè quan träng trong sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ quèc.V× vËy chóng ta phÊn ®Êu ®Ó mäi ngßi ®Òu ®îc quan t©m ch¨m sãc søc khoÎ. 2-ViÖc CSSK vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò vÒ bÖnh tËt cÇn ph¶i theo quan ®iÓm dù phßng tÝch cùc vµ chñ ®éng ®Èy m¹nh phong trµo vÖ sinh phßng bÖnh, rÌn luyÖn th©n thÓ ®i ®«i víi viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ ®iÒu trÞ. 3-KÕt hîp y häc hiÖn ®¹i vµ y häc cæ truyÒn d©n téc. 4-Sù nghiÖp CSSK lµ tr¸ch nhiÖm cña céng ®ång vµ mçi ngêi d©n lµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c cÊp uû
§¶ng, chÝnh quyÒn, c¸c ®oµn thÓ nh©n d©n thuéc c¸c tæ chøc XH, trong ®ã ngµnh y tÕ ®ãng vai trß nßng cèt. 5-Thùc hiÖ ph¬ng ch©m nhag níc vµ nh©n d©n cïng lµm. §a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc CSSK(Nhµ níc, tËp thÓ, t nh©n)trong ®ã y tÕ nhµ níc lµ chñ ®¹o tËn dông mäi tiÒm n¨ng s½n cã trong níc vµ më réng hîp t¸c quèc tÕ. C©u 5: Tr×nh bµy c¸c môc tiªu t«ng qu¸t vµ cô thÓ vÒ CSSK nh©n d©n: TL: * Bé y tÕ ®· ®Ò ra môc tiªu TQ nh sau: - gi¶m tØ lÖ m¾c bÖnh - N©ng cao thÓ lùc - T¨ng tuæi thä - Lµm cho gièng nßi ngµy cµng tèt * Môc tiªu cô thÓ: - Tõng bíc kh¾c phôc c¬ b¶n vÒ c¸c bÖnh nhiÔm trïng, ký sinh trïng. Khèng chÕ vµ gi¶m dÇn tØ lÖ m¾c bÖnh sèt rÐt vµ c¸c bÖnh dÞch kh¸c. H¹ dÇn tØ lÖ m¾c bÖnh bíu cæ, phong, lao.Kh¾c phôc hËu qu¶ chiÕn tranh trªn lÜch vùc sx.Chñ ®éng phßng ch«ng HIV/AIDS, ung th, tÖ n¹n XH. - Ph¸t triÓn c¸c dÞch vô CSSK vµ kh¸m SK ban ®Çu. - Thùc hiÖn c«ng b»ng XH trong CSSK quan t©m ®Õn ngêi cã c«ng víi níc,ngêi nghÌo, ®ång bµo d©n téc .b¶o vªk SK bµ mÑ vµ trÎ
em. H¹ thÊp tØ lÖ suy dinh dëng trÎ em. * ChØ tiªu 2005 cña bé y tÕ: - Thanh to¸n rèi lo¹n do thiÕu hôt ion - Tiªm chñng ®Çy ®ñ 8-10 lo¹i v¸c xin cho bµ mÑ vµ trÎ s¬ sinh - ®¶m b¶o 60% d©n sè th«n sö dông níc s¹ch -§¸p øng 40% yªu cÇu thuèc ch÷a bÖnh s¶n xuÊt trong níc -ChØ tiªu 60% sè x· cã b¸c sÜ miÒn nói 50% -ChØ tiªu 100% tr¹m y tÕ x· cã n÷ hé sinh, trong ®ã cã 60 trr¹m y tÕ x· ph¶i cã n÷ hé sinh trung häc * ChØ tiªu 2010 - 80% sè x· cã b¸c sÜ, miÒn nói 60% - 80% sè x· cã n÷ hé sinh trung häc trá lªn C©u 6: Tr×nh bµy kh¸i niÖm vÒ SK, c¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn sk con ngêi (vÏ s¬ ®å) TL: 1.SK lµ 1 tr¹ng th¸i hoµn toµn tho¶i m¸i vÒ thÓ chÊt, tinh thÇn vµ Xh mµ kh«ng chØ gi¬Ý h¹n ë viÖc kh«ng m¾c bÖnh hay th¬ng tËt ( theo ®n cña tæ chøc y tÕ tg WHO) häp t¹i Alma ©t 1978 t¹i héi nghÞ cã 134 níc tham gia vµ 67 tæ chøc qtÕ. 2.C¸c yÕu tè ¶/h ®Õn SK - YÕu tè m«i trêng: +MT tù nhiªn: ®Êt, níc, k/khÝ,as, n/®é,vi khÝ hËu… + MT XH: mèi liªn quan con ngêi víi con ngêi trong c«ng ®ång vµ nhiÒu khi a/h ®Õn MT
1
XH gËy nh÷ng hËu qu¶ nÆng nÒ ®èi víi SK ngêi d©n. - YÕu tè d©n sè: sù ph¸t triÓn d©n sè, c¬ cÊu dsè, sù ph©n bè d©n c, sù di chuyÓn d©n c. - YÕu tè v¨n ho¸ t©m lÝ XH: + Tr×nh ®é v¨n ho¸, thùc tÕ cña nh©n d©n + t©m lÝ, tËp qu¸n, phong tôc, tÝn ngìng vµ ®¹o ®øc. - YÕu tè KT-XH: sù ph¸t triªng KT, t×nh h×nh kiÕn thiÕt ®« thÞ vµ n«ng th«n, nhµ ë t×nh h×nh ph©n bè vµ tæ chøc lao ®éng. - YÕu tè chÝnh trÞ: ThÓ chÕ, chÕ ®ä xh vµ quan®iÓm cña §¶ng, chÝnh trÞ ®èi víi sk cña nh©n d©n. TrËt tù an ninh, qu¶n lÝ xh vµ ph¸p chÕ -T×nh h×nh tæ chøc y tÕ vµ ph¸t triÓn c«ng t¸c y tÕ: M¹ng líi y tÕ + vÞ trÝ cña c«ng t¸c y tÕ trong nÒn KT quèc ®©n + Tæ chøc h® dvô y tÕ vÒ CSSK nh©n d©n. 3. VÏ s¬ ®å C©u 7: KN vÒ CSSK B§ vµ ph¬ng híng TL: 1.k/n CSSK B§: lµ CSSK thiÕt yÕu dùa trªn c¬ së thùc tiÖ cã khoa häc vµ chÊp nh©n ®îc vÒ mÆt XH, cã thÓ phæ cËp tíi c¸c c¸ nh©n gia ®×ng, céng ®ång th«ng qua sù tham gia ®Çy ®ñ cña hä víi chi phÝ mµ c«ng ®ång ngêi níc ®ã cã thÓ chÊp nhËn ®îc ®Ó duy tr× ho¹t
®éng CSSK B§ ë giai ®o¹n ph¸t triÓn trªn tinh thÇn tù nguyÖn tù gi¸c (theo WHO) 2.Ph¬ng híng CSSK B§: - CSSK B§ ph¶i dùa trªn nh÷ng ph¬ng ph¸p thùc tiÔn cã gi¸ trÞ khoa häc vµ chÊp nhËn ®îc vÒ mÆt xh, mÆt kt - nh©n d©n tù m×nh cã quyÒn, nghÜa vô vµ tr¸ch mhiÖm tham gia vµo thùuc hiÖn CSSK cho m×nh. §ång thßi nhµ níc ph¶i cã tr¸ch nhiÖm chØ ®¹o c«ng t¸c nµy vµ yªu cÇu c¸c ngµnh kt xh hç trî ngµnh y tÕ. CS¸K B§ lµ chç tiÕp cËn ®Çu tiªn cña nh©n d©n trong ®ã cã ngêi lao ®éng víi hÖ th«ng y tÕ. V× thÕ viÖc CSSK ph¶i ®îc tæ chøc gÇn n¬i ngêi d©n sèng vµ lµm viÖc t¹o nªn nh÷ng nh©n tè ®Çu tiªn trong qu¸ tr×nh CSSK vÒ sau nµy. -CSSK B§ ph¶i ph¶n ¸nh ®îc vµ tiÕn triªn theo nÒn ktÕ, nh÷ng ®Æc ®iÓm v¨n ho¸ CH-CT cña 1 níc vµ ph¶i dùa vµo kÕt qu¶ nghiªn cøu cña y häc, cña xh vµ kinh nghiÖm b¶o vÖ sk nh©n d©n. - Dùa vµo kinh nghiÖm b¶o vÖ SK cña nh©n d©n: nghÒ gia truyÒn bèc thuèc nam ®îc ®¨ng ký thµnh ngµnh nghÒ. CSSK B§ kh«ng yªu cÇu xd c¸c bÖnh vviÖn lín mµ ph¶i cñng cè c÷ng ch¾c m¹ng líi y tÕ c¬ së, qu¶n lÝ SK cña nh©n d©n nh phêng x·.
C©u 8: nªu nh÷ng néi dung cña CSSK B§ TL: a.Néi dung CSSK theo tæ chøc y tÕ thÕ giãi t¹i héi nghÞ Alma ©t gåm 8 ®iÓm c¬ b¶n sau: 1-G§ søc khoÎ 2-Khèng chÕ bÖnh tËt t¹i ®Þa ph¬ng 3-Ch¬ng tr×nh tiªm chñn më réng 4-B¶o vÖ bµ mÑ trÎ em, 5-kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh. 6-Cung cÊp thuèc nam chñ yÕu,dinh dìc vµ cung cÊp thùc phÈm. 7-§iÒu trÞ vµ dù phßng 8-Cung cÊp níc s¹ch vµ ci¶t thiÖn ®k lµm viÖc. b.Néi dung CSSK B§ ë viÖt Nam: c¨n cø vµo t×nh h×nh kt-xh-ct c«ng t¸c CSSK B§ ë VN ®îc cô thÓ ho¸ trªn 10 ®iÓm sau: - tuyªn truyÒn GD b¶o vÖ sk -tiªm chñng më réng -Dinh dìng hîp lÝ, cung cÊp l¬ng thùc phÈm -Khèng chÕ c¸c dÞch lu hµnh t¹i ®Þa ph¬ng -§iÒu trÞ bªnh th«ng thêng vµ s¬ cøu vÕt th¬ng -qu¶n lÝ sk -VÖ sinh m«i trêng -B¶o vÖ bµ mÑ trÎ em, KHHG§ -§¶m b¶o thuèc thiÕt yÕu -A/h cña ho¸ chÊt g©y nhiªm ®éc thai nghÐn, x¶y thau, thai chÕt lu g©y biÕn ®æi gen nhiÔm ®éc s÷a mÑ 4.C¸c biÖn ph¸p: -B¶o vÖ sk cho l® n÷ tuyÓn ngêi phï hîp víi c«ng viÖc, vÞ trÝ l®
thùc hiÖn ®óng c¸c quy ®Þnh vÒ ph©n c«ng c«ng viÖc ®èi víi l® n÷ theo bé luËt l® -Kh«ng ®Ó phô n÷ lv víi n¬i cã ho¸ chÊt ®éc h¹i - Cã quy ®Þnh träng l¬ng mang v¸c cô thÓ ®èi víi l® n÷ =tay 20kg, xe ®Èy 50kg, =®ßn 50kg - Qu¶n lÝ hå s¬ sk cña l® n÷ t¹i c¬ së. - Cñng cè y tÕ c¬ së C©u 10: Gi¸o dôc sk®Þnh nghÜa, vÞ trÝ, tÇm quan träng cña gdsk trong CSSK B§. VÏ vµ ph©n tÝch s¬ ®å gdsk TL: 1.§N: gdsk lµ 1 qu¸ tr×ng t¸c ®éng cã kÕ ho¹ch tíi t×nh c¶m,lÝ trÝ cña con ngêi nh»m gióp ngêi ®ã t¹o ra c¸c hµnh vi sk lµnh m¹nh hoÆc thay ®æi c¸c hµnh vi cã h¹i ®Ó ®¹t ®îc c¸c hµnh vi cã lîi cho sk c¸ nh©n cung nh cña céng ®ång. Gdsk kh¸c víi th«ng tin y tÕ hoÆc th«ng tin sk.Th«ng tin sk hayth«ng tin y tÕ chñ yÕu nh»m cung cÊp c¸c th«ng tin, c¸c th«ng bµo tõ nguån ph¸t tin (cã thÓ lµ ngêi hoÆc lµ th«ng tin ®¹i chóng göi ®Õn ngêi nhËn.Nã chñ yÕu mang tÝnh chÊt 1 chiÒu vµ viÖc th«ng tin nµy lÆp ®i lù l¹i nhiÒu lÇn cïng 1 vÊn ®Ò theo cïng 1 h×nh thøc hay nhiÒu h×nh thøc kh¸c khiÕn cho ta lóc ®Çu cha tin sau nµy dÇn dÇn tin vµ
mang tÝnh chÊt ¸p ®Æt -gdsk lµ th«ng 2 chiÒu trong ®ã th«ng tin ngîc qträng h¬n lµ th«ng tin xu«i. Do ®ã nã cho biÕt cã ®¸p øng hay ph¶n øng cña ngêi nhËn tin vµ nhê ®ã gióp cho ngêi ph¸t tin ®a ®Õn vµ gióp ®èi tîng ®iÒu chØnh hµnh vi cña hä.Cã 2 lo¹i th«ng tin: th«ng tin ngîc bªn ngoµi vµ th«ng tin ngîc bªn trong. Trong ®ã th«ng tin ngîc bªn trong quan träng h¬n. 2.S¬ ®å: Môc ®Ých cuèi cïng cña gdsk lµ gióp ®ì cho ®èi tîng ®îc gi¸o dôc lµ tù m×nh nhËn ra ®îc c¸c hµnh vi cã h¹i vµ tõ ®ã t¹o ra c¸c hµnh vi cã sk lµnh m¹nh cã loi cho sk c¸ nh©n còng nh céng ®ång. Tù m×nh t×m ra c¸c hµnh vi thay ®æi v× sk kùa chän ph¬ng ¸n tèi u phï hîp nhÊt víi b¶n th©n. Tù quyÕt ®Þnh thùc hiÖn c¸c hµnh ®éng cÇn thiÕt b»ng nç lùc cña chÝnh b¶n th©n m×nh víi sù hç trî cña céng ®ång. Tù chon c¸c dÞch vô y tÕ vµ c¸c nguån lùc xh tù t¹o ra b¶o vÖ vµ n©ng cao sk cho chÝnh b¶n th©n m×nh. Nh vËy vai trß cña ®èi tîng gd lµ quyÕt ®Þnh ®èi víi mäi kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh gdsk. Cßn ngêi lµm gdsk chØ cã thÓ t¹o thuËn lîi cho qu¸ tr×nh nhËn thcs, thay ®æi hµnh vi cña ®èi tîng ®-
îc gi¸o dôc chø kh«ng thÓ lµm thay hä ®îc. Do ®ã sù tù nguyÖn tù gi¸c vµ tÝchcwcj tham gia cña c¸c nh©n, cña céng ®ång trong viÖc thùc hiÖn GDSK lµ hÕt søc quan trong 3.VÞ trÝ vµ tÇm quan träng cña viÖc gdsk trong CSSK B§ a.vÞ trÝ: b>TÇm quan trong cña gdsk: -gdsk cã liªn quan mËt thiÕt ví tÊt c¶ c¸c néi dung cña ch¬ng tr×nh y tÕ, t¹o ®k thuËn lîi cho c¸c kÕt qu¶ cña c«ng t¸c CSSK B§. Do ®ã nã ph¶i ®îc tiÕn hµnh tríc trong vµ c¶ sau khi thùc hiÖn ch¬ng tr×nh y tÕ.GDSK kh«ng thÓ thay thÕ ®îc c¸c dvô y tÕ nhng bao giê nã còng gãp phÇn thóc ®Èy ho¹t ®éng cña c¸c dÞch vô, nã lµ kÕt qu¶ bÒn v÷ng h¬n. -GDSK nÕu ®îc lµm tèt sÏ ®em l¹i hiÖu qu¶ cao so víi chi phÝ (nhÊt lµ tuyÕn c¬ së) n¬i cÇn ¸p dông nh÷ng kü thuËt thÝch hîp ®Ó kh¸m ch÷a bÖnh cho ngêi d©n khi cha cã ®iÖn ®Ó trang bÞ nh÷ng thiÕt bÞ ®¾t tiÒn -GDSK lµ 1 bé phËn h÷u c¬ kh«ng thÓ t¸ch rêi mäi hÖ thèng y tÕ lµ chøc n¨ng nghÒ nghiÖp b¾t buéc cña mäi c¸n bé y tÕ cña c¸c c¬ quan y tÕ tõ T¦ ®Õn c¬ së. TÊt c¶ c¸c nh©n viªn ytÕ ®Òu ph¶i ®îc ®µo t¹o ®Çy ®ñ th«ng th¹o vÒ GDSK ®Ó cã thÓ thoµn thµnh nhiÖm vô.
-GDSK lµ 1 hÖ thèng c¸c biÖn ph¸p nhµ níc ,xh vµ y tÕ chø kh«ng ph¶i lµ 1 nhµnh y tÕ chÞu tr¸ch nhiÖm thùc hiªn GDSK cho toµn d©n,xh ho¸ c«ng t¸c nµy nh»m l«i cuèn mäi nhµnh mäi giíi mäi tæ chøc XH tham gia trong ®ã nhµnh y tÕ lµm nßng cèt. -Lång ghÐp GDSK vµo c«ng tr×nh y tÕ ,XHKT,chÝnh trÞ vµ mäi mÆt ho¹t ®éng kh¸c cña ®Þa ph¬ng lµ ph¬ng thøc lµm GDSK tèt nhÊt cã hiÖu qu¶ nhÊt nhê tËn dông ®îc mäi quyÒn lùc cã s½n ë ®Þa ph¬ngcòng nh mäi nguån lùc bªn ngoµi. C©u 11: N©ng cao søc khoÎ. Mèi liªn hÖ gi÷a GDSK vµ n©ng cao søc khoÎ.VÏ s¬ ®å c¸c thµnh phÇn vÒ n©ng sk. TL: 1.Kh¸i niÖm n©ng cao sk: NCSK lµ 1 qu¸ tr×nh t¹o cho nh©n d©n cã kh¶ n¨ng t¨ng thªm sù kiÓm so¸t sk cña b¶n th©n m×nh,c¶i thiÖn nã. NCSK ®ßi hái ph¶i cã sù kÕt hîp gi÷a y tÕ ,GD,KT,CT víi nh÷ng thay ®æi tÝch cùc vÒ hµnh vi th¸i ®çH hay m«i trêng nh»m c¶i thiÖn sk cña nh©n d©n. 2.Mlh gi÷a GDSK vµ NCSK: NCSK lµ kÕt qu¶ cña GDSK cã hiÖu qu¶ hay nãi c¸ch kh¸c GDSK lµ thµnh phÇn chñ chèt cña n©ng cao sk vµ lµ sù më ®Çu cho NCSK, NCSK víi nh÷ng can
thiÖp vÒ luËt ph¸p, tæ chøc KT-Xhcong GDSK chñ yÕu lµ nh÷ng t¸c ®éng vµo hµnh vi cña c¸c nh©n, céng ®ång v× vËy nh÷ng can thiÖp cña NCSK lµ hç trùo cho c¸c hµnh vi ®· thay ®æi. NCSK phèi hîp víi c¸c dÞch vô y tÕ víi BVSK thµnh bé 3 c¸c nh©n tè hç trî cho viÖc NCSK cho c¸c nh©n vµ céng ®ång. C©u 12:C¸c gi¶i ph¸p BVMT. TL: C¸c gi¶i ph¸p BVMT: -Nghiªm chØnh chÊp hµnh ®êng lèi cña §¶ng vÒ c«ng t¸c CSSK nh©n d©n.thùc hiªn theo luËt BVMT. -CÇn ph¶i n©ng cao h¬n n÷a nhËn thøc vµ tr¸ch nhiÖm c¸c cÊp uû §¶ng, c¸c cÊp chÝnh quyÒn, mäi tæ chøc XH, ngêi sö dông L§,NL§.§èi víi c«ng t¸c vÖ sinh MT cô thÓ lµ díi sù l·nh ®¹o cÊp uû §¶ng chÝnh quyÕn víi sù tham gia nµy ngµy cµng nhiÒu cña nh©n d©n, sù phèi hîp c¸c cÊp c¸c ngµnh, c¸c tæ chøc XH ®Ó lµm tèt c«ng t¸c BVSK cho c¸ nh©n vµ céng ®ång th«ng qua viÖc ®¶m b¶o VSMT. §ång thêi mçi ngêi ph¶i cã ý thøc tr¸ch nhiÖ trong viÖc BVMT, BVSK c¸ nh©n m×nh. -§èi víi ngêi sö dông l® cÇn ®îc ph¶i qu¸n triÖt s©u s¾c c«ng t¸c ch¨m lo sk cho NL§, ®¶m b¶o VSMT lµ 1 trong nh÷ng viÖc
2
lµm thiÕt thùc ®Ó ph¸t triÓn sx n©ng cao n¨ng suÊt l®. -§èi víi NL§ cÇn gi¸o dôc ý thøc chÊp hµnh nghiªm chØnh luËt ph¸p chÕ ®é vÒ BHL§, b¶o ®¶m VSMT, cã quyÒn tham gia vµ kiÕn nghÞ víi c¸c cÊp chÝnh quyÒn vµ §¶ng uû n¬i c«ng t¸c nµy. -Tæ chøc c«ng ®oµn lµ 1 tæ chøc chÝnh trÞ XH réng lín b¶o vÖ quyÒn lîi cho NL§, quyÒn lîi hîp ph¸p vµ chÝnh ®¸ng cña NL§.CÇn coi träng vµ ®Èy m¹nh c«ng t¸c BHL§, ch¨m sãc vµ BVSK NL§.C«ng ®oµn cÇn cã nh÷ng ®æi míi vÒ h×nh thøc còng nh néi dung ho¹t ®éng vÒ BHL§ tham gia XH ho¸ c«ng t¸c CSSK cho nh©n d©n vµ NL§. -CÇn t¨ng cêng h¬n n÷a c«ng t¸c tuyªn truyÒn vµ triÓn khai cã hiÖu qu¶ ch¬ng tr×nh n©ng cao chÊt lîng c«ng tr×nh vÖ sinh gia ®×nh, phßng chèng dÞch chñ ®éng.§ång thêi t¹o phong trµo réng r·i ®Õn víi mäi ngêi d©n. -§èi víi ngêi sö dông l®,NL§ cÇn ph¶i tæ chøc vµ tham gia thêng xuyªn vµo c¸c líp tËp huÊn vÒ ATVSL§ vµ BVMT,BVSK chÝnh b¶n th©n m×nh., phßng tr¸nh TNL§ vµ BNN. - Ph¶i hÕt søc coi träng vµ xóc tiÕn m¹nh mÏ c«ng t¸c nghiªn cu khoa häc øng dông c¸c gi¶i ph¸p KHKT ®Ó lo¹i trõ c¸c yÕu tè nguy
hiÓm cã h¹i ph¸t sinh trong m«i trêng. C©u 13:Ch¬ng tr×nh tiªm chñng më réng.Môc tiªu vai trß ®èi tîng, lÞch tiªm. Tl: 1.Môc tiªu cña CTTCMR: -§¶m b¶o v¸c xin cã hiÖu lùc ®Õn tËn ngêi cÇn tiªm chñng. -Tû lÖ tiªm chñng ®¹t trªn 90% -Gi¶m tØ lÖ bÖnh do ch¬ng tr×nh qu¶n lý thanh to¸n b¹i liÖt, lo¹i trõ uèn v¸n s¬ sinh, gi¶m tØ lÖ m¾c bÖnh sëi 90%. 2.Vai trß: Tiªm chñng më réngph¶i ®îc XH ho¸ cao nhÊt vµ trë thµnh ch¬ng tr×nh y tÕ quèc gia. 3.§èi tîng: trÎ em díi 5tuæi vµ u tiªn trÎ em díi 1 tuæi. -Phô n÷ cã ®é tuæi tõ 15-35 u tiªn phô n÷ cã thai 4.Lich tiªm: T V T h ¸ ¸c ¸ c d n xi ô g n n tu g æ i -T B P rÎ C h e G ß m D n s T g ¬ 1la si O o n P P h V h -t 1 ß rÎ n e g m D c ® T h ñ 2è 2 O n th P b¹ ¸ V c n 2 h g D h tu T Ç æ 3u, i O h P o V g
-t rÎ e m ® ñ 3 th ¸ n g tu æ i -t rÎ e m ® ñ 4 th ¸ n g tu æ i -t rÎ e m 9 th ¸ n g tu æ i -t rÎ e m d uí i 5 tu æ i -p h ô n ÷ 1 53 5t u æ i
3 S ëi O P V U è n v ¸ n lÇ n 1 k hi c ã th ai lÇ n ® Ç u U è n v ¸ n lÇ n 2 c ¸ c h Ýt n h Êt 3 0 n g µ y C ¸ c h lÇ n 2 Ýt n h Êt 6 0 n g µ y C ¸ c h Ýt n h Êt 1 n ¨
µ , u è n v¸ n, b¹ i li Ö t --nt -----nt --p h ß n g s ëi p h ß n g c h è n g u è n v¸ n b¹ i li Ö t( 2 n ¨ m 1 lÇ n)
m C©u 14: Ch¬ng tr×nh phßng chèng suy dinh dìng ë trÎ em.Môc tiªu ®èi tîn, chiÕn lîc , gi¶i ph¸p . TL: 1.Môc tiªu: -Gi¶m tØ lÖ trÎ s¬ sinh nÆng 2500g xuèng díi 10% vµo 2005. -Vµo n¨m 2005 t¹i c¸c ®Þa ph¬ng cã c¸c c«ng t¸c phßng chèn suy dinh dìng 2.§èi tîng: -TrÎ em vµ phô n÷ ë tuæi sinh në tõ 15-19tuæi u tien trÎ em díi 2t vµ phô n÷ cã thai 3.ChiÕn lîc: - Dù phßng dinh dìng tèt trong thêi kú cã thai, trÎ ®îc ch¨m sãc tèt tõ khi lät lßng mÑ vµ theo ®óng khoa häc. -TËp trung ch¨m sãc sk u tiªn vµo thêi ®iÓm cÇn thiÕt. -Phèi hîp liªn ngµnh XH ho¸ c«ng t¸c phßng chèng suy dinh dìng trÎ em. 4.Gi¶i ph¸p: -§a môc tiªu h¹ thÊp tØ lÖ suy dinh dìng trë thµnh môc tiªu kÕ ho¹ch cña tõng ®Þa ph¬ng. -Ho¹t ®éng phßng chèng suy dinh dìng cÇn ®îc triÓn khai ë tÊt c¶ c¸c x· phêng trong c¶ níc. -Lång ghÐp gi÷a ch¨m sãc y tÕ vµ ch¨m sãc dinh dìng. -T¨ng cêng GDSK ®Ó c¸c bµ mÑ cã kiÕn thøc nu«i con tiÕp cËn céng ®ång tõng hé gia ®×nh. -T¨ng cêng c«ng t¸c gi¸m ®Þnh, giam s¸t, theo dâi ®¸nh
gi¸ viÖc thùc hiÖn tèt hay kh«ng. C©u 15:C«ng t¸c phßng chèng HIV/AIDS.Kh¸i niÖm ®êng l©y nhiÔm, chiÕn lîc phßng chèng. TL: 1.K/n: -AIDS lµ héi chøng suy gi¶m miÔn dÞch cña c¬ thÓ ngêi m¾c ph¶i do virus cã tªn lµHIV g©y ra .HIV lµm suy yÕu hÖ miÔn dÞch vµ vo hiÖu ho¸ hÖ thèng b¶o vÖ c¬ thÓ khiÕn cho c¸c mÇm bÖnh dÔ dµng tÊn c«ng vµ ph¸t triÓn trong c¬ thÓ ngêi. -HIV lµ 1 bÖnh do virus g©y ra lµm suy gi¶m hÖ miÔn dÞch cña c¬ thÓ ngêi. 2.§êng l©y chuyÒn: -Qua m¸u(20%): qua ®êng truyÒn m¸u vµ kim tiªm. -tõ mÑ sang con (3-5%) -QHTD(70-80%) 3.T¹i sao HIV nguy hiÓm -AIDS lµ 1 lo¹i bÖnh hÕt søc phøc t¹p ®Õn nay vÉn cha cã thuèc phßng ngõa vµ ch÷a trÞ. -Ngêi bÞ m¾c bÖnh ch¾c ch¾n sÏ tö vong -Kh¶ n¨ng l©y lan rÊt cao,l©y qua ®êng m¸u vµ t×nh dôc, tõ mÑ sang con. -Kh¶ n¨ng ®ét biÕn cña HIV rÊt cao g©y khã kh¨n cho viÖc phßng bÖnh b»ng v¸c xin vµ ®iÒu trÞ. 4.ChiÕn lîc phßng chèng. a.Môc tiªu cñachiÕn lîc phßng chèng HIV/AIDS -§¶m b¶o an toµn truyÒn
m¸u vµ c¸c dÞch vô y tÕ kh¸c. -C¶i tiÕn c«ng t¸c qu¶n lý ch¨m sãc vµ t vÊn cho ngêi bÞ nhiÔm HIV/AIDS t¹i gia ®×nh,céng ®ång, bÖnh viÖn, c¸c trung t©m cai nghiÖn. -Më réng n©ng cao, chÊt lîng c«ng t¸c gi¸m s¸t, ®èi víi ngêi bÖnh vµ ph¸t triÓn bÖnh sím. -Hoµn thiªn vµ t¨ng cõ¬ng c«ng t¸c tæ chøc chØ ®¹o, tæ chøc trong c«ng t¸c phßng chèng HIV/AIDS b.§èi tîng: -Nh÷ng ngêi tiªm chÝch ma tuý -Nh÷ng ngêi mua vµ b¸n d©m -Nh÷ng ngêi m¾c bÖnh l©y chuyÒn qua ®êng td, bÖnh lËu, giang mai -C¸c nh©n viªn kh¸ch s¹n, nhµ hµng matxa -c«ng nh©n xd, l¸i xe ®êng dµi -Thanh niªn -phô n÷ ë ®é tuæi sinh ®Î c.Biªn ph¸p phßng chèng: -Phßng l©y nhiÔm HIV/AIDS qua ®êng t×nh dôc th«ng qua c¸c biÖn ph¸p cô thÓ. + Th«ng tin tuyªn truyÒn y tÕ GDSK, GD giíi tÝnh,GD c¸ch lan truyÒn l©y nhiÔm bÖnh, c¸ch b¶o vÖ b¶n th©n. +C¸c dÞch vô y tÕ vµ XH(ph¸t hiÖn kÞp thêi nh÷ng ngêi m¾c bÖng vµ cã biÖm ph¸p ®iÒu trÞ)GD vµ t vÊn HIV/AIDS cho nh÷ng ngêi ®ang bÞ m¾c vµ cã nguy c¬ bÞ m¾c ph¶i. +t¹o m«i trêng v¨n ho¸ lµnh m¹nh.
-Qua ®êng m¸u: +§êng truyÒn m¸u,sö dông ,m¸u vµ c¸c s¶n phÈm tõ m¸u 1 c¸ch hîp lÝ vµ ph¶i cã thö nhiÔm HIV. + Trong y tÕ ph¶i triÖt ®Ó ¸p dông c¸c nguyªn t¾c v« khuÈn - Tõ mÑ sang con: +Dù phßng ban ®Çu: mÑ bÞ nhiÔm bÖnh kh«ng nªn cã con +Dù phßng thø ph¸t: phô n÷ bÞ bÖnh C©u 16: Ch¬ng tr×nh phßng chèng lao.ChiÕn lîc, ®êng lèi TL: 1.ChiÕn lîc cña tæ chøc y tÕ thÕ giíi vÒ phßng chèng lao: -Sö dông ho¸ trÞ liÖu ng¾n ngµy -dïng nhiÒu thuèc chèng lao phèi hîp víi nhau trong viÖc ch÷a trÞ bÖnh lao cho nh©n d©n. 2.§êng lèi cña c«ng t¸c phßng chèng lao quèc gia: -Tiªm chñn v¸c xin BCG phßng chèng lao cho trÎ em s¬ sinh díi 1 tuæi. -Ph¸t hiÖn bÖnh lao sím -Dïng ph¬ng ph¸p xÐt nghiÖm ®êm trùc tiÕp ®Ó x¸c ®Þnh nguån l©y vµ t×m trùc khuÈn lao. -§iÒu trÞ theo ph¸c ®å thèng nhÊt toµn quèc, tõng bíc më r«ng ho¸ trÞ liÖu ng¾n ngµy kÕt hîp nhiÒu lo¹i thuèc kh¸c. -§iÒu trÞ ngo¹i tró lµ chÝnh -Lång ghÐp CT phßng chèng lao quèc gia vµo CT CSSKB§
Nh÷ng ®êng lèi trªn ®îc thùc hiªn tèt nÕu nh: -cã sù tham gia cña c¸c cÊp chÝnh quúªn. -Thùc hiÖn ho¸ trÞ liÖu ng¾n ngµy - Cã ®Çy ®ñ thuèc men vµ ph¬ng tiªn ®Çu ®ñ ®Ó ch÷a bÖnh. -§îc theo doic ®Çy ®ñ gi¸m s¸t chÆt chÏ vÒ mÆt y häc. C©u 17:C«ng t¸c ch¨m sãc sk bµ mÑ vµ trÎ em. ChÝnh s¸ch, néi dung c«ng t¸c, c¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn sk phô n÷. TL: 1.SK sinh s¶n: SKSS lµ1 tr¹ng th¸i hoµn toµn tho¶i m¸i vÒ thÓ chÊt tinh thÇn vµ tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn hÖ thèng sinh s¶n, c¸c chøc n¨ng c¸c qu¸ tr×nh cña hÖ thèng sinh s¶n chø kh«ng ph¶i lµkh«ng cã bÖnh hoÆc kh«ng th¬ng tËt. CSSK sinh s¶n lµ biÖn ph¸p kü thuËt vµ dÞch vô gãp phÇn n©ng caochats lîng sk vµ h¹nh phóc G§ b»ng c¸ch phßng ngõa vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn SKSS 2.ChÝnh s¸ch nh»m n©ng cao chÊt lîng dÞch vô BVSKBM vµ TE th«ng qua c¸c chiÕn lîc sau: -Ph¸t triÓn ch¬ng tr×nh lµm mÑ an toµn th«ng qua sö dông CSSKBMvµ TE trän gãi nh híng dÉn dÞch vô t vÊn -Ph¸t triÓn ch¬ng tr×nh SK vÞ thµnh niªn. -Khèng chÕ bÖnh nhiÔm
3
khuÈn qua ®êng sinh s¶n -Ng¨n ngõa c¸c bÖnh lan truyÒn qua ®êng t×nh dôc bao gåm c¶ HIV/AIDS -T¹o dinh dìng tèt cho bµ mÑ vµ TE thùc hiÖn nu«i con b»ng s÷a mÑ -GD vÌ t×nh dôc häc,giíi tÝnh -Thùc hiÖn tèt gdsk, truyÒn th«ng t v©n y tÕ cho c¸c ®èi tîng lµm c«ng t¸c BVBM vµ TE vµ c¸c bµ mÑ -Lo¹i trõ cã thai ngoµi ý muèn, triÓn khai c«ng t¸c n¹o hót thai an toµn vµ gi¶m sè lîng n¹o hót thai 3.Néi dungc«ng tacCSSKBM vµ TE: -GDSK tuyªn truyÒn vµ t vÊndÞch vô kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh. GD vµ cung cÊp c¸c dÞch vô vÒ CSSK tríc khi sinh ®Î. Thùc hiÖn nu«i con b»ng s÷a mÑ vµ CSSKBM vµ TE sau khi sinh. -phong ngõa vµ ®iÒu trÞ thÝch hîp víi nh÷ng trêng hîp v« sinh. -Phßng ngõa n¹o ph¸ thai vµ qu¶n lý nh÷ng hËu qu¶ cña n¹o ph¸ thai. -§iÒu trÞ nhiÔm khuÈn sinh s¶n ,bÖnh lËu, giang mai,HIV/AIDS vµ c¸c ®êng l©y qua ®êng t×nh dôc. -Th«ng tinGD vµ t vÊn thÝch hîp vÒ ch¨m sãc sk vµ tr¸ch nhiÖm cña nh÷ng ngêi lµm cha lµm mÑ. C©u 18: CSSK cho l® n÷, ®Æc ®iÓm thÓ lùc, t©m lý cña l® n÷, ¶nh hëng t¸c h¹i nghÒ nghiÖp, c¸c biÖn ph¸p
cssk cho l® n÷. TL: 1 §Æc ®iÓm thÓ lùc cña l® n÷ C¸c nam chØ tiªu 1chiÒu cao ®øng (cm) 2c©n nÆng (kg) 3vßng ngùc (cm) 4chiÒu cao chi trªn 5chiÒu réng bµn tay 6- tÇn sè nhÞp (nhÞp /phót)
160 4,8 50 4,0 78 5,0 71 3,1 8,5 0,6 70 80
± ± ± ± ± ÷
* NhËn xÐt: Qua 1 sè chØ tiªu trªn phô n÷ thÊp nhá h¬n nam giíi, chi ng¾n h¬n, c¬ b¾p ph¸t triÓn yÕu h¬n, ®Ó thÝch øng víi l®, thÓ lùc nÆng n÷ thêng ph¶i cã nhÞp tim nhanh h¬n vµ trung b×nh kh¶ n¨ng thÓ lùc cña n÷, chØ b»ng 70÷ 80% cña nam. * §Æc ®iÓm t©m lý cña l® n÷. - Nguyªn nh©n ngêi phô n÷ ph¶i l®. + Do nhu cÇu kinh tÕ + Do ®ßi hái cña c«ng nghiÖp ph¸t triÓn + L§ lµ ph¬ng tiÖn thùc hiÖn nguyÖn väng ®äc lËp kinh tÕ, lÊy l¹i 1 sè uy quyÒn ®èi
víi con g¸i. Quan träng h¬n c¶ tù kh¼ng ®Þnh b¶n th©n m×nh ®èi víi gia ®×nh vµ x· héi. - Ho¹t ®éng nghÒ nghiÖp cña n÷ cã nh÷ng ®iÓm kh¸c biÖt so víi nam giíi chñ yÕu ë løa tuæi tríc 25 tuæi vµ sau 35 tuæi, do g¸nh nÆng gia ®×nh ®Ì lªn vai ngêi phô n÷, qu¸ tr×nh sinh në nu«i d¹y con c¸i. - §Æc ®iÓm t©m lý + Phô n÷ thêng coi träng m«i trêng sèng vµ lµm viÖc + Phô n÷ thêng bÊt ®ång hoÆc m©u thuÉn gia d×nh vµ m«i trêng lµm viÖc cã thÓ trë thµnh nh©n tè quyÕt ®Þnh cña sù c¨ng th¼ng thÇn kinh t©m lý. + Kh¶ n¨ng chi gi¸c, trùc gi¸c cao, trÝ nhí tèt, cã tÝnh kiªn nhÉn, chÝnh x¸c vµ tû mØ, søc lµm viÖc dÎo dai. V× thÕ, thêng hay ®c bè chÝ nh÷ng ®ßi hái c«ng viÖc chÝnh x¸c cao khÐo lÐo. * T×nh h×nh bÖnh tËt: Theo c¸c nghiªn cøu trong vµ ngoµi níc cho thÊy nam giíi thêng m¾c bÖnh vÒ tim m¹ch, lao, hen. loÐt hµnh ta trµng. - Trong khi ®ã n÷ chñ yÕu ph¸t triÓn huyÕt ¸p gi·n tÜnh m¹ch, viªm ®a khíp m·n tÝnh, c¸c bÖnh vÒ thÇn kinh vµ tinh thÇn. - ¶nh hëng t¸c h¹i nghÒ nghiÖp ®èi víi c¬ thÓ phô n÷ l® ë t thÕ ®øng ®èi víi
n÷ c«ng nh©n thêng thÊy xuÊt hiÖn kh¸c c¸c hiÖn tîng gi·n tÜnh m¹ch ch©n, vßng b¾p ch©n to h¬n so víi tríc khi vµo lµm viÖc, bÖnh thÊp khíp ®Æc biÖt lµ tho¸i ho¸ khíp gèi. - T thÕ ngåi: thêng g©y ®au mái c¬ x¬ng -> rèi lo¹n c¬ x¬ng nghÒ nghiÖp vµ xuÊt hiÖn ë nh÷ng vÞ trÝ nh cæ vai, g¸y, vïng th¾t lng… 3) c¸c yÕu tè m«i trêng ¶nh hëng ®Õn SK. YÕu tè vËt lý ¶nh hëng cña nhiÖt ®é nãng vµ l¹nh qu¸ søc chÞu ®ùng cña phô n÷ kÐm h¬n nam. V× thÕ kh«ng nªn bè trÝ n÷ lµm viÖc ë nh÷ng n¬i lµm viÑc cã nhiÖt ®é cao vµ ë nh÷ng hÇm l¹nh. - ¶nh hëng cña rung ®éng, c¸c rung ®éng víi biªn ®é lín, tÇn sè thÊp ng©y rung chuyÓn toµn th©n vµ chuyÓn ®éng cña 1 sè c¬ quan nhÊt ®Þnh. Ngoµi 1 sè bÖnh do rung ®éng g©y nªn nh rung ®éng bµn tay, rung ®éng biªn ®é lín tÇn sè thÊp ¶nh hëng ®Õn thai nghÐn, trong nhiÒu trêng hîp -> x¶y thai.
4