Www.somuncubaba.net 2006 010 0072 Bayramlar

Bayramlar Tatil Günleri Deðildir Hayat Nevzat TÜRKTEN

"Cemiyetlerin temeli âiledir" veyâ "cemiyetler âilelerden teþekkül eder" sözleri muhakkak ki lâf olsun diye söylenmemiþtir. Bu sözlerin mânâsý: Âilelerin cemiyet (millet mânâsýnda anlamak lâzým gelir) olabilmesi için, aralarýnda bir takým birlik-berâberlik ve uyum mevzularý olmasý gerekir, demektir. Biribirinden habersiz, irtibatsýz ve ilgisiz; biribirlerinin dertleri ile dertlenmeyen, sevinçlerine ortak olmayan âileler, bir cemiyeti (milleti) deðil, bir halk topluluðunu meydana getirebilirler. Millet ile halk topluluðunu biribirinden ayýrt etmek ve aralarýndaki farklarý fark edebilmek gerekir. Halk topluluklarýnda hâkim düþünceler menfaat ve nemelâzýmcýlýktýr. Bunlarý meþhur tâbirlerimizle ifâde etmek istersek: "gemisini kurtaran kaptan", "bana dokunmayan yýlan bin yaþasýn"… tabirlerini gösterebiliriz. Böylece topluluklardaki âileler, artýk "sevinçte ve tasada ortak" deðildirler. Konu-komþu, akraba-dindaþ, Vatan-Millet… hakký, onlarý ilgilendiren konular olmaktan çýkmýþtýr. Son zamanlarda nispetini giderek artýran "ahlâk erozyonu"nun, yýkýmlarýna mâruz kalan milletimiz, her ge-

24

çen gün biraz daha büyük nisbetlerde, yukarýdaki menfî vasýflara sâhip olarak, halk topluluklarý hâline sürüklenmektedir. Bu durumun, baþta anarþi olmak üzere, belirtileri pek fazla bulunmaktadýr. Bunlarýn içinden birinden, bayramlar vesîlesi ile sergileneninden bahis etmek istiyoruz: Bayramlar, sevineceðimiz, biribirimizle kaynaþacaðýmýz, millet olarak varlýðýmýzý sürdürebilmek için güç alacaðýmýz mutlu ve kutlu günlerimizdir. Ama bugün, her bayramdan bir evvelkine nazaran, büyük bir yoðunlukla artan bir kýsým vatandaþýmýz, bayramlarýn mânâ ve mâhiyetini hiç düþünmemekte ve onlarý birer tâtil günü olarak deðerlendirmektedir. Bu hâlin mahzurlarý, husûsiyle dinî bayramlarýmýz bakýmýndan, milleti teþkil eden âileler, dolayýsýyla millet hesâbýna son derece üzücü ve tehlikelidir. 1930'lu - 40'lý yýllardaki çocukluðumuzda âileler, milleti meydana getiren üniteler olduðunu gösterir bir yaþayýþ içinde olurlar, biribirleri ile yakýndan ve candan ilgilenirler, acýlarýna ve sevinçlerine ortak olurlar, yardýmlaþýrlar; birbirlerine, örf ve âdetin, din ve nezâketin gerektirdiði þekilde

muâmele ederlerdi. Diðerleri gibi, bizim âile de çoluk-çocuk, hep birlikte, sýk sýk akrabâ ve komþularý ziyâret eder, yakýn akrabâ ve dostlara senede en az bir gün yemekli gider, onlar da bize gelirlerdi. Yemekli ziyâretlerde, kadýn ve çocuklar gündüzden giderler, erkekler de iþ dönüþü -akþama yakýn- gelirlerdi. Âileler arasýndaki münâsebetler çocuklarla birlikte sürdürüldüðü için, çocuklar da nasýl görürler ise öyle alýþýrlardý. Yakýn komþular (ana-baba komþuluðu) arasýndaki samîmiyet ve dayanýþma, en yakýn akrabâlar arasýndakinden de ileri idi. Þimdi bakýyoruz, herkes kendi âleminde ve sâdece kendini düþünmekte… Akrabâ, eþ-dost ziyâretleri ortadan kalkmýþ, yapýlabilenler de nerede ise birlikte televizyon seyretmek için bir araya gelme hâline dönüþmüþ, ziyâret vazîfesini ifâ için elde sadece iki bayram (Kurban ve Ramazan) vesilesi kalmýþ… Bir kýsým vatandaþýmýz, ziyâret ve yakýnlaþma vesîlesi bu iki Bayrama bile gönülsüz katýlmakta ve katlanmakta !. Bayramlardan içtimâî istifâdeyi ihmâl eden âilelerin çocuklarý ise, akrabalarýný ve âile dostlarýný tanýmýyorSomuncu Baba

lar bile. Bunun mânâsý, âilenin akrabâlarý ile irtibatý kesilmiþ, akrabâ derecesindeki dostlara sâhip olamamýþ demektir. Þimdi de -yukarýda belirttiðimiz gibi- bayramlarý tâtil günü kabul edenler türedi !. Bunlar, arefe gününden, mevsimine göre câzip bölgelerimize geziye çýkmakta; ziyâret borcunu yerine getirmediði gibi, kendini ziyârete gelenleri de kapýda býrakmaktadýrlar. Böylece, sâdece senede iki defâ mecburî (!) görüþmeyi de ortadan kaldýrýnca, geriye akrabâ ve dostlarý unutmak kalmaktadýr. Bu hâl baþlangýçta, umumiyetle okumuþ, doktor, mühendis, avukat ve benzeri serbest meslek sâhibi ve varlýklý âilelerde görülmekte iken, þimdi cemiyetin her kesimine yayýlmýþ, her geçen gün de geniþlemeye devam etmektedir. Maddî imkânlarýnýn bol olmasý, çoðu zaman altlarýnda hususî vâsýtalarý bulunmasý bir nevî teþvik vesîlesi olmakta ise de, meselenin asýl illeti, okumuþ ve varlýklý âilelerde mânevî bað ve duygularýn diðerlerine nazaran daha kolay azalmasý ve bunlarýn, varlýklarýný sâdece kendi nefisleri için harcamak meyil ve istekleridir. Bu hâl malî durumunu düzelten sýradan vatandaþlarýn katýlýmý ile daha da Ekim / 2006

“Âileler arasýndaki baðlarýn zayýflamasý hâlinde, þehirlerin büyümesi, an'anevî komþuluk münâsebetlerinin zayýflamasý, hattâ sönmesi, hayat þartlarýnýn zorlaþmasý, meþgalenin artmasý, refah seviyesinin yükselmesi ve daha çok çalýþmayý gerektirmesi birer sebeb sayýlabilir ise de, bunlar vazîfenin ifâsýný güçleþtirip belki biraz da seyrekleþtirebilirler; yoksa terkine sebeb olamazlar.”

geniþlemektedir. Son zamanlarda sevinilecek taraf ise, münevver tabakanýn, kendine dönmekte, bayramlara gereken önemi vermekte ve bayramlarýn hakkýna riâyet etmekte olmalarýdýr. Bir kýsým vatandaþý, eþi, dostu, akrabâyý býrakýp tâtile gitmelerine teþvik eden sebebler de yok deðildir. Bayramlarýn arefesinde basýn yayýn organlarýnda memleket büyüklerinin bayram tâtillerini nerelerde geçireceklerine dâir haberler vatandaþý da tâtilciliðe teþvik etmekte, devlet büyüklerini taklit ettirmektedir. Cumhurbaþkanýnýn, kabine üyelerinin, parti liderlerinin, meclis idârecilerinin bayramda tâtillerini nerelerde geçirecekleri sýralanmakta, bir bakýma vatandaþa örnek olarak sunulmaktadýr. Devlet büyükleri böyle örnek olur-

larsa vatandaþa da tâtilciliði çok görmemek gerekmektedir. Âileler arasýndaki baðlarýn zayýflamasý hâlinde, þehirlerin büyümesi, an'anevî komþuluk münâsebetlerinin zayýflamasý, hattâ sönmesi, hayat þartlarýnýn zorlaþmasý, meþgalenin artmasý, refah seviyesinin yükselmesi ve daha çok çalýþmayý gerektirmesi birer sebeb sayýlabilir ise de, bunlar vazîfenin ifâsýný güçleþtirip belki biraz da seyrekleþtirebilirler; yoksa terkine sebeb olamazlar. Asýl sebeb, dinî ve mânevî duygu ve inanýþlarýn zayýflamasý, bir kýsým vatandaþýn da bunlardan tamâmen sýyrýlmasýdýr. Bu felaketin telâfisi için alýnmasý gereken tedbirlerin baþýnda da mekteplerde, talebeyi asgarî hadden Müslüman yapacak din tedrisatýnýn yapýlmasý olsa gerektir.

25