Viet Bac

Vieät Baéc Toá Höõu I. Giôùi thieäu: 1. Hoaøn caûnh saùng taùc: Sau chieán thaéng Ñieän Bieân Phuû, hoaø bình trôû laïi, mieàn Baéc ñöôïc giaûi phoùng, CM nöôùc ta chuyeån sang giai ñoaïn môùi. Thaùng 10 -1954 caùc cô quan TW Ñaûng vaø Chính Phuû rôøi Vieät Baéc veà Haø Noäi. Söï kieän lòch söû troïng ñaïi aáy gôïi cho Toá Höõu töù thô coù yù nghóa saâu saéc: nhaán maïnh tình nghóa ñoái vôùi queâ höông CM, khaùng chieán, ñeå moïi ngöôøi khi vui vôùi hieän taïi, tin vaøo töông lai, caûm nhaän roõ hôn nguoàn goác cuûa thaéng lôïi, khoâng queân chaëng ñöôøng gian khoå ñaày tình nghóa vöøa traûi qua. Tình caûm naøy hoaø nhòp vôùi truyeàn thoáng ñaïo lí uoáng nöôùc nhôù nguoàn cuûa daân toäc => baûn tröôøng thieân tröõ tình 150 caâu ra ñôøi. Ñoaïn trích: 90 caâu ñaàu ~ 2/3 baøi thô. 2. Vieät Baéc – khu caên cöù CM - Vieät Baéc: roäng, vuøng röøng nuùi, phía Baéc, giaùp TQ goàm caùc tænh Cao Baèng, Baéc Kaïn, Laïng Sôn, Thaùi Nguyeân, Tuyeân Quang, Haø Giang, Phuù Thoï … - Haøng loaït söï kieän lòch söû dieãn ra ôû Vieät Baéc: + 1940 khôûi nghóa Baéc Sôn + 1941 khi veà nöôùc, Hoà chuû tòch choïn nôi ñaây laøm caên cöù ñòa CM. Naêm naøy Maët traän Vieät Minh ñöôïc thaønh laäp. + 1945: Ñaïi hoäi Quoác daân Taân Traøo + 9 naêm khaùng chieán (1946 – 1954) Ñaûng vaø Chính Phuû töø ñaây laõnh ñaïo cuoäc chieán tranh veä quoác: giaëc Phaùp nhieàu laàn taán coâng nhöng ñeàu thaát baïi. 3. Theå thô: - Luïc baùt - Loái haùt giao duyeân, ñoái ñaùp thöôøng gaëp trong ca dao truyeàn thoáng -> theå hieän nghóa tình roäng lôùn ñoái vôùi queâ höông, ñaát nöôùc, CM, nhaân daân. - Taùc giaû saùng taïo hoaøn caûnh ñaëc bieät ñeå boäc loä caûm xuùc daït daøo: cuoäc chia tay - Töø ngöõ Mình – Ta ( Ta: ngöôøi ôû laïi, Vieät Baéc ; Mình: ngöôøi veà xuoâi, caùn boä khaùng chieán). Mình – Ta chuyeån hoùa - Noùi tình caûm CM, tình caûm coâng daân baèng ngoân ngöõ cuûa tình yeâu laø moät trong nhöõng neùt ñaëc saéc rieâng cuûa thô Toá Höõu. 4. Chuû ñeà: Qua lôøi taâm tình cuûa ngöôøi caùn boä CM vôùi VB, ta thaáy hình aûnh cuoäc khaùng chieán haøo huøng, moái tình daân quaân ñaèm thaém. Töø ñoù, baøi thô ca ngôïi söï thuûy chung son saét cuûa nhaân daân ñoái vôùi CM cuõng nhö cuûa CM ñoái vôùi nhaân daân, ñoàng thôøi theå hieän nieàm tin vaøo ngaøy mai töôi ñeïp cuûa Toå Quoác II. Phaân tích: 1. Lôøi Vieät Baéc (20 caâu ñaàu) - Baøi thô môû ra trong caûnh chia tay giöõa hai ngöôøi ñaõ töøng gaén boù daøi laâu (15 naêm aáy), saâu naêng (thieát tha maën noàng). Caû hai bòn ròn, löu luyeán, baâng khuaâng,

moái quan heä giöõa caây vaø nuùi, giöõa soâng vôùi nguoàn ra sao? Nuùi laø moâi tröôøng sinh ra, nuoâi döôõng caây. Nhieàu nguoàn môùi taïo thaønh soâng. Nhaø thô muoán noùi raèng khi ta nhìn 1 söï vaät, hình aûnh cuï theå tröôùc maét, loøng ta töï nhieân nhôù veà coäi nguoàn saâu xa ñaõ taïo sinh ra noù.

boàn choàn. - Haøng loaït caâu hoûi ñöôïc ñaët ra thaät khaéc khoaûi vaø saâu saéc: coù nhôù caûnh? nhôù ngöôøi? nhôù quaù khöù gian khoå oanh lieät, haøo huøng? Taát caû nhöõng caâu hoûi aáy ñeàu xuaát phaùt töø 1 yù, 1 lôøi nhaéc nhôû: ñöøng queân, xin ñöøng queân. - Nhôù Vieät Baéc laø nhôù veà nhöõng gì? + Nhôù queâ höông ngoïn nguoàn CM:  Möôøi laêm naêm … maën noàng (2)  Nhìn caây … nhôù nguoàn (4): + Nhôù nhöõng kæ nieäm khaùng chieán, nhöõng ngaøy gian khoå hi sinh:  Möa nguoàn … cuøng muø (10)  Mieáng côm … naëng vai (12) + Nhôù tình nghóa ñoàng baøo:  Mình veà röøng nuùi … loøng son (13 – 16) Caùch noùi kín ñaùo maø tha thieát, ngheä thuaät > < => gaén boù cuûa Vieät Baéc ñoái vôùi caùn boä CM 2. Lôøi caùn boä veà xuoâi (70 caâu sau): chuû theå tröõ tình: - Moät hieän töôïng caûm ñoäng: ngöôøi ñi cuõng cuøng taâm traïng, cuõng tình nghóa thuûy chung nhö ngöôøi ôû laïi: Ta vôùi mình (21) … baáy nhieâu (24) - Ta – Mình -> chaát daân gian truyeàn thoáng nhöng giaù trò gôïi caûm cao - Keû ôû ngöôøi ñi; hoûi ñaùp => caùch phaân thaân -> theå hieän ñaày ñuû, saâu saéc söï hoâ öùng, ñoàng voïng => Mình – Ta -> 2 maø 1 => dieãn ñaït taøi hoa - Khaéc saâu aán töôïng veà noãi nhôù: 34 töø nhôù (ñoaïn trích) daønh cho ba ñoái töôïng: thieân nhieân Vieät Baéc, con ngöôøi Vieät Baéc, khaùi nieäm veà khaùng chieán vaø CM ôû Vieät Baéc. a. Thieân nhieân Vieät Baéc: - Hieän roõ töø maøu saéc ñeán ñöôøng neùt nhö nhöõng böùc tranh loäng laãy: + Röøng xanh … (45) + Ngaøy xuaân … (47) + Ve keâu … (49) + Röøng thu … (51) - Lung linh, vôøi vôïi nhö nhöõng böùc tranh thuûy maëc mô hoà söông khoùi: + Traêng leân … löng nöông (26) + Chaøy ñeâm … suoái xa (42) Thieân nhieân luoân gaén vôùi con ngöôøi, laøm cho caûnh bôùt hoang sô, hiu haét, trôû neân aám cuùng, thaân thieát. - Taùm caâu “Röøng xanh … thuyû chung” caûnh (caâu 6) ngöôøi (caâu 8) ñan caøi hoaø hôïp b. Con ngöôøi Vieät Baéc: - Khung caûnh thanh bình, yeân aû: tieáng moõ röøng chieàu, chaøy ñeâm neän coái ñeàu ñeàu suoái xa (42) - Hình aûnh sinh hoaït roän raõ: lôùp hoïc i tôø, ñoàng khuya … lieân hoan (38) - Hình aûnh ngheøo khoù, vaát vaû ñeán nao loøng: nhôù ngöôøi neï … ngoâ (36)

- Thaám thía nhaát: “thöông nhau … ñaép cuøng (34) => veû ñeïp nghóa tình trong khaùng chieán, caùn boä vaø nhaân daân gaén boù, chia seû moïi thieáu thoán, gian nan, vaát vaû. c. Kæ nieäm veà khaùng chieán vaø CM ôû Vieät Baéc - Nhöõng ñoaøn boä ñoäi, nhöõng lôùp daân coâng, nhöõng tin vui chieán thaéng doàn daäp, hình aûnh ngoïn côø ñoû loàng loäng tung bay trong gioù… ñöôïc theå hieän say söa loâi cuoán. - Caâu thô doàn daäp, soâi noåi, aâm höôûng haøo huøng, trang nghieâm, ñaäm chaát söû thi, nhòp thô maïnh meõ, khaån truông: + Nuùi giaêng … moät loøng + Quaân ñi … löûa bay - Hình aûnh Vieät Baéc, queâ höông CM, ñaàu naõo khaùng chieán vôùi TN, CP, cuï Hoà trôû thaønh cô sôû cho loøng tin vaø hi voïng cuûa caû nöôùc, ñaëc bieät laø nôi coøn “u aùm quaân thuø” III. Keát luaän: Vieät Baéc laø baøi thô ñaäm ñaø tính daân toäc töø noäi dung ñeán hình thöùc ngheä thuaät - Noäi dung dieãn taû: baøi thô vieát veà cuoäc khaùng chieán choáng Phaùp vó ñaïi, bao quaùt ñöôïc nhöõng tình caûm cao ñeïp vaø tinh thaàn, yù chí cuûa caû daân toäc. - Hình thöùc daân toäc: theå thô luïc baùt, haùt ñoái ñaùp, caùch dieãn ñaït baèng nhöõng hình aûnh ñaäm neùt mieàn nuùi, gioïng thô ngoït ngaøo -> Vieät Baéc – ñænh cao cuûa thô Toá Höõu