TUÏC NGÖÕ CA DAO 1. ANH CHÒ EM - Anh em hai ngöôøi ví nhö moät thaân theå : Huynh ñeä nhi nhaân thí do nhaát theå. (Ñinh vi Luïc). - Hai anh em nhö theå moät linh hoàn trong hai thaân xaùc. (J. Geùrard). - Ba anh em, ba phaùo ñaøi. (Boà ñaøo nha) - Anh em thuaän hoøa la nhaø coù phuùc. (Tuïc ngöõ Vieät Nam). - Chò em treân kính döôùi nhöôøng, laø nhaø coù phuùc moïi beà yeân vui. (Tuïc ngöõ Vieät Nam). - Chò ngaõ em naâng. (Tuïc ngöõ Vieät Nam). - Anh em aên ôû thuaän hoøa, Chôù ñieàu cheách leäch ngöôøi ta cheâ cöôøi. (Ca dao Vieät Nam). - Anh em nhö chuoái nhieàu taøu, taøu laønh che taøu raùch. (Tuïc ngöõ Vieät Nam). - Anh em nhö theå tay chaân, Raùch laønh ñuøm boïc, dôû hay ñôõ ñaàn. (Ca dao Vieät Nam). - Con moät meï, hoa moät chuøm, Yeâu nhau neân phaûi boïc ñuøm cuøng nhau. (Ca dao Vieät Nam). - Muoán cho laém coäi nhieàu caønh, Muoán cho laém chò nhieàu anh caäy nhôø. (Ca dao Vieät Nam). - Anh em coát nhuïc tình thaân chôù rôøi boû nhau : coát nhuïc chi thaân voâ tuyeät daõ. (Leã Kyù). - Anh em gioït maùu xeû ñoâi. (Tuïc ngöõ Vieät Nam). - Ngöôøi khoâng coù anh em laø keû cuït tay. (AÛ raäp). - Vôï choàng nhö aùo quaàn, anh em nhö tay chaân. (Trung quoác). - Tay cheùm tay sao nôõ, ruoät caét ruoät sao ñaønh. (Tuïc ngöõ Vieät Nam). - Anh em khinh tröôùc, laøng nöôùc khinh sau. (Tuïc ngöï Vieät Nam).
- Caét daây baàu daây bí, chaúng ai caét daây chò daây em. (Tuïc ngöõ Vieät Nam). - Moät gioït maùu ñaøo coøn hôn moät ao nöôùc laõ. (Tuïc ngöõ Vieät Nam). - Ñöôøng khoâng qua laïi coû tranh moïc, Anh em khoâng ñi veà thaønh ngöôøi döng. (Tuïc ngöõ Taøy-Nuøng). - Anh em cheùm nhau baèng soáng, khoâng ai cheùm nhau baèng löôõi. (Tuïc ngöõ Vieät Nam). - Hai anh em laø hai anh em, nhöng tuùi cuûa hai ngöôøi khoâng phaûi laø chò em vôùi nhau. (Ñöùc). - Khoâng baïn thaân naøo nhö anh vôùi em, khoâng keû thuø naøo nhö em vôùi anh. (AÁn ñoä). - Haøng raøo nhieàu coät môùi chaéc, anh em nhieàu lôùp môùi toát. (Laøo). - Raêng vaø löôõi gaàn keà nhau hôn heát, tuy nhieân baát cöù luùc naøo raêng cuõng coù theå caén löôõi. (Ñöùc). - Khi anh em coäng taùc laøm vieäc vôùi nhau, thì nuùi cuõng seõ bieán thaønh vaøng. (Trung quoác). - Hai con boï caïp cuøng soáng trong moät caùi loã thì hoøa thuaän hôn hai chò em soáng chung trong moät maùi nhaø. (AÛ raäp). - Em khoân cuõng laø chò em, chò daïi cuõng laø chò em (tuïc ngöõ Vieät Nam ) - Chò em daâu nhö baàu nöôùc laõ, chò em gaùi nhö caùi nhaân saâm (tuïc ngöõ Vieät Nam ) - Em ngaõ thì chò phaûi naâng, ñeán khi chò ngaõ em böng mieäng cöôøi ( tuïc ngöõ Vieät Nam ) - Con chò coõng con em, con em leøn con chò (tuïc ngöõ Vieät Nam ) - Anh em trong nhaø, ñoùng cöûa daïy nhau (tuïc ngöõ Vieät Nam ) - Anh em trai ôû vôùi nhau maõn ñaïi, chò em gaùi ôû vôùi nhau moät thôøi ( tuïc ngöõ Vieät Nam ) - Khoân ngoan ñaù ñaùp ngöôøi ngoaøi, Gaø cuøng moät meï chôù hoaøi ñaù nhau. Khoân ngoan ñaù ñaùp ngöôøi trong,
Gaø cuøng moät meï chæ choøng nhau thoâi ( ca dao Vieät Nam ) - Laøm toâi thaèng huûi coøn hôn chòu tuûi vôùi anh em ( tuïc ngöõ Vieät Nam ) - Anh em hieàn thaäm laø hieàn, bôûi moät ñoàng tieàn neân maát loøng nhau. ( tuïc ngöõ Vieät Nam ) - Em thôøi tröôùng gaám maøn laø, Chò thôøi tan taùc nhö hoa giöõa ñöôøng. ( ca dao Vieät Nam ) - Laøm anh aên tröôùc böôùc ñaàu. Veõ vôøi em uùt ngoõ haàu thay cha. (ca dao Vieät Nam ) 2. AÛNH HÖÔÛNG - Neáu anh luoân soáng vôùi nhöõng ngöôøi queø quaët, thì moät ngaøy kia anh seõ taäp ñi khaäp kheãnh. (La tinh). - Löôõi khoâng ñöôïc deã chòu vôùi moät chieác raêng ñau. (Trung quoác). - Khi moät con boà caâu keát hôïp vôùi nhöõng con qua, boä loâng cuûa noù vaãn giöõ maøy traéng, nhöng quaû tim cuûa noù ñaõ nhuoám maøu ñen. (Ñöùc). - Gaàn luûa raùt maët, gaàn soâng saïch mình. (Tuïc ngöõ Taøy-Nuøng). - Töôïng cheát vì ngaø, ñieåu cheát vì loâng. (Tuïc ngöõ Vieät Nam). - Gaàn löûa thì noùng, gaàn roi thì ñau. (Tuïc ngöõ Vieät Nam). - Gaàn möïc thì ñen, gaàn ñeøn thì saùng. (Tuïc ngöõ Vieät Nam). - ÔÛ baøu thì troøn, ôû oáng thì daøi. (Tuïc ngöõ Vieät Nam). - Gaàn nhaø giaøu ñau raêng aên coám, gaàn keû troäm oám löng aên ñoøn. (Tuïc ngöõ Vieät Nam). - Anh haõy noùi cho toâi bieát baïn anh laø ai, toâi seõ cho anh hay anh laø ngöôøi nhö theá naøo. (Phaùp). - Haønh ñoäng cuûa chuùng ta luoân aûnh höôûng treân ngöôøi khaùc, duø chuùng ta khoâng nghó ñeán hay khoâng coøn nghó ñeán ñieàu ñoù nöõa. (R. Plus) - Vôï baét thoùi choàng (hoaëc gioáng tính choàng), ñöùa ôû gioáng toâng chuùa nhaø. ( tuïc ngöõ Vieät Nam ) - Chuû nhaø coù noùng thì ngöôøi nhaø môùi haâm haâm. ( tuïc ngöõ Vieät Nam )
- Thaày naøo, tôù aáy. ( tuïc ngöõ Vieät Nam ) - Choù oâng thaùnh caén ra chöõ. ( tuïc ngöõ Vieät Nam ) - Rau naøo saâu aáy. ( tuïc ngöõ Vieät Nam ) - Tay nhoï thì maët cuõng nhoï. ( tuïc ngöõ Vieät Nam ) - Con saâu boû raàu noài canh, moät ngöôøi laøm ñó xaáu danh caû ñaøn ( tuïc ngöõ Vieät Nam ) - Moät ngöôøi laøm quan caû hoï ñöôïc nhôø, moät ngöôøi laøm baäy caû hoï mang nhô. ( tuïc ngöõ Vieät Nam ) - Gaàn nhaø coù gioã, khoâng ñöôïc aên coã cuõng ñöôïc lieám laù. ( tuïc ngöõ Vieät Nam ) - Laøng ñöôïc muøa, saõi chuøa aên no. ( tuïc ngöõ Vieät Nam ) - Daân ñöôïc muøa, saõi chuøa coù oaûn. ( tuïc ngöõ Vieät Nam ) - Traâu boø huùc nhau, ruoài muoãi cheát. ( tuïc ngöõ Vieät Nam ) - Ruùt daây, ñoäng röøng. ( tuïc ngöõ Vieät Nam ) - Moâi hôû, raêng laïnh. ( tuïc ngöõ Vieät Nam ) - Baùn buïi tre, deø buïi hoùp. ( tuïc ngöõ Vieät Nam ) - Ñaùnh choù, ngoù chuùa nhaø. ( tuïc ngöõ Vieät Nam ) - Baùng ñaàu thaèng troïc, phaûi neå loøng oâng sö. ( tuïc ngöõ Vieät Nam ) - Vò caây, daây leo. ( tuïc ngöõ Vieät Nam ) - Coù caây môùi coù daây leo, coù coät coù keøo môùi coù ñoøn tay. ( tuïc ngöõ Vieät Nam ) - Caùch soâng neân phaûi luïy thuyeàn, caàm baèng ñöôøng lieàn ai phaûi luïy ai. ( tuïc ngöõ Vieät Nam ) - Caùch soâng neân phaûi luïy ñoø, vì chöng trôøi toái luïy coâ baùn haøng. ( tuïc ngöõ Vieät Nam ) - Con quan ñoâ ñoác ñoâ ñaøi, laáy thaèng thuyeàn chaøi cuõng phaûi luïy mui. ( tuïc ngöõ Vieät Nam ) 3. ANH HUØNG
- Laøm trai cho ñaùng neân trai, Xuoáng ñoâng ñoâng tónh, leân ñoaøi ñoaøi tan. (Ca dao Vieät Nam). - Laøm trai quyeát chí tang boàng, Sao cho toû maët anh huøng môùi cam. (Ca dao Vieät Nam). - ÔÛ ñôøi muoân söï cuûa chung, Hôn nhau moät tieáng anh huøng maø thoâi. (Ca dao Vieät Nam). - Cuûa ñoàng laàn thieân haï tieâu chung, Rieâng nhau hai chöõ anh huøng. (Nguyeãn Coâng Tröù). - Ta khoâng caàn moät ñôøi sung söôùng nhöng caàn moät ñôøi anh huøng. (Schope hauer). - Anh huøng tieáng ñaõ goïi raèng, Giöõa ñöôøng thaáy söï baát baèng maø tha. (Nguyeãn Du). - ÔÛ ñôøi ñöôïc maáy anh huøng, Boû chi caù chaäu chim loàng maø chôi. ( Nguyeãn Du). - Thaø laøm caùi moû con gaø coøn hôn laø laøm caùi ñuoâi con traâu : Nình vi keâ khaåu voâ vi ngöu haäu. ( Trung hoa). - Khi neân tay kieám tay côø, Khoâng neân thì chôù chaúng nhôø caäy ai. (Ca dao Vieät Nam ). - Coù khoù môùi coù anh huøng, Qua bao gian khoå toû loøng trung kieân. (Ca dao Vieät Nam ). - Sö töû soáng trong röøng : Ngöôøi chieán só anh huøng chæ coù theå thi thoá taøi naêng ngoaøi traän maïc. ( Bantou-Phi chaâu). - Moät baäc anh huøng cöùu naïn, thì coát nhaát phaûi lao taâm khoå cöïc. (Taêng quoác Phieân). - Khoâng gaëp choã reã cöùng thôù raén, thì khoâng phaân bieät ñöôïc ñoà duøng saéc beùn. ( Haùn thö). - Khoâng neân laø moät baäc anh huøng nhöùt thôøi, neân laø moät baäc anh huøng nhöùt khí. (P. Hoonnaerl).
- Ngöôøi khoâng coù tö caùch töï laäp khoâng goïi laø anh huøng. (Trung hoa). - Keû naøo laø moät baäc ñaïi anh huøng ? Laø keû laøm chuû ñöôïc duïc voïng cuûa mình. (Bhartrhari). - Anh huøng tính laø söï chieán thaéng cuûa linh hoàn treân xaùc thòt. (H.F.Amiel). - Boán muøa ví nhöõng xuaân ñi caû, Goùc nuùi anh hay söùc laõo tuøng. ( Nguyeãn Coâng Tröù). - Ví phoûng ñöôøng ñôøi baèng phaúng caû Anh huøng haøo kieät coù hôn ai. (Phan Boäi Chaâu). - Khoù khaên moïi vieäc laø ñaù thöû vaøng, Nguy hieåm moïi ñöôøng laø loø nung saét. Xem trong söû saùch haøo kieät xöa nay, Nuoát ñaéng ngaäm cay gaây neân ñaïi nghieäp. ( Phan Boäi Chaâu). - Caây cao chaúng quaûn gioù rung, Ñeâ cao chaúng quaûn nöôùc soâng traøn vaøo. (Ca dao Vieät Nam ). - Voâ hoaïn naïn baát anh huøng. (Tuïc ngöõ Vieät nam). - Chaân khoâng sao muoán ñaù trôøi, Tay khoâng sao muoán laáp ñoài dôøi non. (Phan Boäi Chaâu). - Chim quyeân xuoáng ñaát aên truøng, Anh huøng lôõ vaän leân röøng ñoát than. (Ca dao Vieät Nam ). - Anh huøng nhö theå khuùc löôn, Khi cuoän thì ngaén khi vöôn thì daøi. (Ca dao Vieät Nam ). - Vaøng taâm xuoáng nöôùc cöù töôi, Anh huøng laâm naïn cöù cöôøi cöù vui. (Ca dao Vieät Nam ). - Anh huøng laøm neân vieäc lôùn, phaûi chaêng laø ñaõ lieàu caàm coá töông lai, maø sau laïi ñöôïc töông laïi veà mình ! (Laõng nhaân). - Tuoåi treû ñöôïc döïng neân khoâng phaûi ñeå soáng theo vui thích, nhöng ñeå soáng anh huøng. (P. Claudel).