Triet Hoc

C©u 5: Ph©n tÝch §N vËt chÊt cña Lªnin vµ ý nghÜa thùc tiÔn vµ lý luËn cña §N nµy. ViÖc kh¸m ph¸ b¶n chÊt vµ cÇu tróc cña thÕ giíi xung quanh chóng ta, mµ tríc hÐt lµ vÊn ®Ò ®îc quan t©m hµng ®Çu cña lÞch sö nh©n lo¹i. Hçu hÕt c¸c trêng ph¸I TH ®Òu cã quan ®iÓm riªng vÒ vÊn ®Ò ngµy. V× thÕ trong TH xuÊt hiÖn ph¹m trï vËt chÊt. Kh¸i niÖm v/c ®îc coi lµ ph¹m trï TH xuÊt hiÖn lÇn ®Çu tiªn trong TH cæ ®¹i Hy l¹p. Ngay tõ khi míi ra ®êi xung quanh ph¹m trï nµy ®· diÔn ra cuéc ®Êu tranh kh«ng khoan nhîng gi÷a CNDV vµ duy t©m. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña lÞch sö loµi ngêi néi dung cña ph¹m trï nµy ®· cã nh÷ng biÕn ®æi s©u s¾c. Mçi trêng ph¸I TH l¹i cã quan ®iÓm rÊt riªng vÒ vÊn ®Ò nµy. Tõ viÖc nªu quan ®iÓm ®ã cã thÓ x® ®îc lËp trêng cña c¸c trêng ph¸I TH. Theo quan ®iÓm cña CNDT th× thÕ giíi lµ 1 b¶n nguyªn tinh thÇn, cã thÓ ®ã lµ “ý chÝ cña Thîng ®Õ” cóng cã thÓ nãi lµ “ý niÖm tuyÖt ®èi”, hoÆc còng cã thÓ lµ nh÷ng quan hÖ cã t/c siªu nhiªn. CNDV th× quan niÖm r»ng thùc thÓ cña thÕ giíi lµ v/c tån t¹i vÜnh cöu, nã t¹o nªn mäi sù vËt hiÖn tîng. Thêi kú Hy l¹p cæ ®¹i, c¸c nhµ TH DV ®ång nhÊt v/c nãi chung víi nh÷ng h×nh d¹ng cô thÓ, c¶m tÝnh tån t¹i ë thÕ giíi. Talet coi thÕ giíi lµ níc, Acximen th× coi nã lµ kh«ng khÝ, Hªraclic th× thùc thÓ ®ã lµ löa… Trong ®ã næi bËt lµ quan ®iÓm cña L¬xip vµ §ªm«crit khi 2 «ng cho r»ng thùc thÓ cña thÕ giíi lµ nguyªn tö. §ªm«crit h×nh dung nguyªn tö cã nhiÒu lo¹i víi c¸c h×nh d¹ng kh¸c nhau. Sù kÕt hîp hoÆc t¸ch rêi cña nguyªn tö theo h×nh d¹ng kh¸c nhau sÏ t¹o nªn thÕ giíi. Cuèi thÕ kû XVI ®Õn thÕ kû XVIII KHTN ph¸t triÓn m¹nh víi nh÷ng ph¸t hiÖn míi vÒ quang, ®iÖn vµ tõ. Nh÷ng thµnh tùu míi ë nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau; thiªn v¨n häc; ®éng vËt häc… TH thêi kú nµy vÉn chÞu sù chi phèi cña c¸c quan ®iÓm siªu h×nh m¸y mãc khi cho r»ng mäi ho¹t ®éng cña tù nhiªn lµ do sù t/® qua l¹i cña lùc hÊp dÉn lùc ®Èy, Nguån gèc cña sù vËn ®éng lµ do “c¸i hÝch cña thîng ®Õ” §Õn cuèi TK XIX ®Çu XX khi KHTN ph¸t triÓn m¹nh th× míi b¸c bá 1 c¸ch trùc diÖn quan niÖm siªu h×nh vÒ v/c. Nh÷ng quan niÖm ®¬ng thêi vÒ giíi h¹n tét cïng cña v/c-nguyªn tö hoÆc khèi lîng ®Òu bÞ sôp ®æ tríc khoa häc. Tríc nh÷ng ph¸t minh lín cña thêi kú nµy CNDT cho r»ng v/c tiªu tan, CNDV ®· bÞ b¸c bá “Cuéc khñng ho¶ng cña vËt lý häc” xuÊt hiÖn. Lª nin ph©n tÝch t×nh h×nh ®ã vµ chØ râ: Nh÷ng ph¸t minh cã gi¸ trÞ to lín Êy kh«ng hÒ b¸c bá CNDV mµ b¸c bá quan ®iÓm cho r»ng giíi tù nhiªn cã tËn cïng vÒ mÆt cÊu tróc, giíi h¹n cuèi cïng bÊt biÕn…Lª nin kh¼ng ®Þnh “§iÖn tö còng v« cïng v« tËn nh nguyªn tö; Tù nhiªn lµ v« tËn”. Lªnin ®· ph©n tÝch 1 c¸ch s©u s¾c cuéc “khñng ho¶ng vËt lý häc”, phª ph¸n nh÷ng quan ®iÓm duy t©m vµ siªu h×nh, vµ tõ ®ã ®a ra §N hoµn chØnh vÒ ph¹m trï vËt chÊt:

VËt chÊt lµ 1 ph¹m trï “réng ®Õn cïng cùc, réng nhÊt mµ cho ®Õn nay, thùc ra nhËn thøc luËn vÉn cha vît qua ®îc”. V× thÕ nÕu quy nã vµo 1 ph¹m trï kh¸c réng h¬n vµ chØ ra ®Æc ®iÓm riªng cña nã lµ ko thÓ ®îc. Lªnin ®· §N nã b»ng c¸ch ®èi lËp nã víi ý thøc, x® nã lµ c¸I mµ khi t¸c ®éng lªn gi¸c quan cña chóng ta th× g©y ra c¶m gi¸c. §ång thêi Lªnin còng kh¼ng ®Þnh v/c ko cã nghÜa g× kh¸c h¬n lµ “thùc t¹i kh¸ch quan tån t¹i ®éc lËp víi ý thøc cña con ngêi vµ ®îc ý thøc con ngêi ph¶n ¸nh” Lª nin ®· chØ râ khi v/c ®èi lËp víi ý thøc trong nhËn thøc luËn th× c¸I quan träng ®Ó nhËn biÕt nã chÝnh lµ thuéc tÝnh kh¸ch quan. Tøc lµ “c¸I ®ang tån t¹i ®éc lËp víi loµi ngêi vµ víi c¶m gi¸c cña con ngêi”. VÒ mÆt nhËn thøc luËn th× kh¸I niÖm v/c ko cã nghÜa g× kh¸c h¬n thùc t¹i kh¸ch quan tån t¹i ®éc lËp ®èi víi ý thøc con ngêi vµ ®îc ý thøc con ngêi ph¶n ¸nh. Tãm l¹i §n v/c cña Lªnin cã thÓ tãm t¾t ë nh÷ng ®iÓm sau: Thø nhÊt v/c-c¸I tån t¹i kh¸ch quan bªn ngoµi ý thøc vµ ko phô thuéc vµo ý thøc. Thø 2 v/c-g©y nªn c¶m gi¸c ë con ngêi b»ng c¸ch nµo ®ã t¸c ®éng lªn gi¸c quan cña con ngêi. Thø 3 v/c – c¸I mµ c¶m gi¸c, t duy, ý thøc ch¼ng qua chØ lµ sù ph¶n ¸nh nã. Tuy nhiªn ko ph¶I mäi hiÖn tîng v/c t¸c ®éng lªn gi¸c quan ®Òu ®îc con ngêi nhËn biÕt trùc tiÕp. V× vËy Lª nin kh¼ng ®Þnh thuéc tÝnh chung nhÊt cña v/c lµ tån t¹i kh¸ch quan bªn ngoµi ý thøc, ko phô thuéc vµo ý thøc. Víi néi dung c¬ b¶n nh trªn §N v/c cña Lª nin mang nhiÒu ý nghÜa to lín. Khi kh¼ng ®Þnh v/c lµ thùc t¹i kh¸ch quan ®îc ®em l¹i cho con ngêi trong c¶m gi¸c, tån t¹i ko lÖ thuéc vµo c¶m gi¸c, Lªnin ®· thõa nhËn trong nhËn thøc v/c lµ tÝnh thø nhÊt, lµ nguån gèc kh¸ch quan cña c¶m gi¸c, ý thøc. Con ngêi cã thÓ nhËn thøc ®îc thÕ giíi v/c b»ng nhiÒu ph¬ng ph¸p kh¸c nhau (chÐp l¹i, chôp lai..) Nh vËy Lªnin ®· b¸c bá thuyÕt ko thÓ biÕt, ®ång thêi kh¾c phôc nh÷ng khiÕm khuyÕt trong quan ®iÓm siªu h×nh –m¸y mãc vÒ v/c. VËt chÊt ph¶I ®îc hiÓu lµ tÊt c¶ nh÷ng g× tån t¹i kh¸ch quan bªn ngoµi ý thøc, bÊt kÓ lµ sù tån t¹i Êy con ngêi nhËn thøc ®îc hay cha nhËn thøc ®îc. Bªn c¹nh ®ã, §N v/c cña Lª nin cßn mang ý nghÜa ®Þnh híng ®èi víi cac khoa häc cu thÓ trong viÖc t×m kiÕm c¸c d¹ng hoÆc c¸c h×nh thøc míi cña vËt thÓ trong thÕ giíi. Trong viÖc nhËn thøc c¸c hiÖn tîng thuéc ®êi sèng XH, §N v/c cña Lªnin cho phÐp x® c¸I g× lµ v/c trong lÜnh vùc XH. §N v/c cña Lªnin gióp c¸c nhµ khoa häc cã c¬ së lý luËn ®Ó gi¶I thÝch nh÷ng nguyªn nh©n cuèi cïng cña c¸c biÕn cè XH, nh÷ng nguyªn nh©n thuéc vÒ sù vËn ®éng cña ph¬ng thøc s¶n xuÊt. Trªn c¬ së ®ã ngêi ta cã thÓ t×m ra c¸c ph¬ng ph¸p tèi u ®Ó thóc ®¶y s¶n xuÊt ph¸t triÓn. Nh vËy qua sù tr×nh bµy vµ ph©n tÝch trªn chóng ta thÊy r»ng §N v/c cña Lªnin ko chØ kh¾c phôc ®îc nh÷ng thiÕu sãt cña c¸c nhµ duy vËt tríc M¸c khi §N vÒ v/c mµ nã cßn lµ sù th¾ng lîi cña CNDV víi CNDT.

C©u 7: Ph©n tÝch néi dung quy luËt tõ nh÷ng thay ®æi vÒ lîng dÉn ®Õn thay ®æi vÒ chÊt vµ ngîc l¹i. ý nghÜa ph¬ng ph¸p luËn cña quy luËt nµy? Lîng-chÊt lµ mét trong nh÷ng cÆp ph¹m trï c¬ b¶n cña TH. Gi÷a chóng cã mèi quan hÖ biÖn chøng víi nhau. ViÖc §N vµ t×m ra mèi quan hÖ gi÷a chóng lµ chñ ®Ò ®îc nghiªn cøu tõ thêi cæ ®¹i nhng chØ ®Õn khi TH duy vËt biÖn chøng ra ®êi th× míi cã quan ®iÓm toµn diÖn vµ khoa häc vÒ vÊn ®Ò nµy. Trong thêi kú cæ ®¹i, TH cæ ®¹i Hy l¹p v/c thêng ®îc ®ång nhÊt víi sù vËt cô thÓ. Pitago l¹i quan niÖm nã lµ nh÷ng con sè. §Õn thêi kú trung cæ ph¹m trï chÊt lîng ®îc thÓ hiÖn trong thuyÕt mang tÝnh kinh viÖn vÒ “nh÷ng chÊt bÞ che dÊu” ®ã lµ nh÷ng ®Æc tÝnh néi t¹i, bªn trong ®îc che phñ bëi nh÷ng lùc lîng siªu nhiªn. Häc thuyÕt trªn thÓ hiÖn ý muèn th©m nhËp vµo b¶n chÊt cña sù vËt, muèn lµm s¸ng tá tÝnh x® vÒ chÊt n»m ë ph¹m vi bªn trong cña hiÖn tîng, song do bÞ chi phèi bëi quan ®iÓm duy t©m nªn hä ko gi¶I quyÕt ®îc vÊn ®Ò. Víi c¸c nhµ duy vËt m¸y mãc th× quan ®iÓm vÒ chÊt –lîng dï cã tiÕn bé h¬n th× vÉn cßn nhiÒu h¹n chÕ khi hok phñ ®Þnh tÝnh ®a d¹ng vÒ chÊt vµ sù kh¸c nhau cña sù vËt lµ do lîng quy ®Þnh. Sau nµy quan ®iÓm phiÕn diÖn ®ã ®îc kh¾c phôc trong TH cæ ®iÓn §øc, §Æc biÖt lµ trong TH Hªghen, «ng ®· ph©n tÝch 1 c¸ch tØ mØ sù thèng nhÊt biÖn chøng, mèi quan hÖ qua l¹i sù chuyÓn ho¸ lÊn nhau gi÷a chÊt vµ lîng, xem chÊt vµ lîng trong qóa tr×nh vËn ®éng vµ ph¸t triÓn ko ngõng. MÆc dï cã nhiÒu tiÕn bé nhng quan ®iÓm cña Hªghen vÒ chÊt-lîng vÉn ko t¸ch khái quan ®iÓm duy t©m khi «ng cho r»ng ®ã lµ nÊc thang tù ph¸t triÓn cña “ý niÖm tuyÖt ®èi” Sù ra ®êi cña phÐp DVBC ®¸nh dÊu 1 giai ®o¹n ph¸t triÓn quan träng trong quan niÖm vÒ chÊt vµ lîng vµ mèi quan hÖ gi÷a chóng. Theo CNDVBC b¶n th©n c¸c thuéc tÝnh cña sù vËt hiÖn tîng lµ biÓu hiÖn cña 1 c¸I g× ®ã c¨n b¶n h¬n, chÝnh c¸I ®ã ®Æc trng cho sù vËt. C¸i c¨n b¶n h¬n ®ã chÝnh lµ chÊt cña sù vËt. Nh vËy chÊt lµ 1 ph¹m trï TH dïng ®Ó chØ tÝnh quy ®Þnh kh¸ch quan vèn cã cña sù vËt hiÖn tîng, lµ sù thèng nhÊt h÷u c¬ c¸c thuéc tÝnh lµm cho nã lµ nã mµ ko ph¶I c¸I g× kh¸c. §Ó nhËn thøc ®îc c¸c thuéc tÝnh ®ã chóng ta ph¶I nhËn thøc sù vËt trong tæng hîp c¸c mèi quan hÖ gi÷a sù vËt ®ã víi sù vËt kh¸c vµ sù liªn kÕt cña c¸c yÕu tè cÊu thµnh sù vËt. Sù ®ång nhÊt vµ kh¸c biÖt cña c¸c sù vËt ko chØ ®îc x® bëi nh÷ng tÝnh quy ®Þnh vÒ chÊt mµ cßn bëi nh÷ng tÝnh quy ®Þnh vÒ lîng. Theo CNDVBC lîng lµ 1 ph¹m trï TH ®Ó chØ tÝnh quy ®Þnh vèn cã cña sù vËt biÓu thÞ sè lîng, quy m«, tr×nh ®é, nhÞp ®iÖu cña sù vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña sù vËt còng nh trong c¸c thuéc tÝnh cña nã. Trong thùc tÕ lîng cã thÓ ®îc x® b»ng nh÷ng ®¬n vÞ ®o lêng cô thÓ vµ mang tÝnh kh¸ch quan. BÊt kú sù vËt nµo còng ®Òu cã chÊt vµ lîng. Trong qu¸ tr×nh vËn ®éng vµ ph¸t triÓn, chÊt vµ lîng cña sù vËt còng biÕn ®æi. Sù thay ®æi cña chÊt vµ lîng ko diÔn ra ®éc lËp mµ chóng cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau. Nhng ko ph¶I sù thay ®æi nµo cña lîng còng dÉn ®Õn sù thay ®æi ngay vÒ chÊt. Lîng cña sù vËt thay

®æi trong 1 giíi h¹n nhÊt ®Þnh mµ ko lµm thay ®æi chÊt cña sù vËt ®ã. Vît qua giíi h¹n ®ã sÏ lµm cho sù vËt thay ®æi chÊt, chÊt cò mÊt ®i vµ chÊt míi ra ®êi. Trong khu«n khæ thay ®æi vÒ lîng dÉn ®Õn sù thay ®æi vÒ chÊt gäi lµ ®é. §é lµ 1 ph¹m trï TH dïng ®Ó chØ sù thèng nhÊt gi÷a lîng vµ chÊt, nã lµ kho¶ng giíi h¹n mµ trong ®ã sù thay ®æi vÒ lîng cha lµm thay ®æi c¨n b¶n vÒ chÊt cña sù vËt. Sù thay ®æi vÒ lîng khi ®¹t tíi ®iÓm nót sÏ dÉn ®Õn sù ra ®êi chÊt míi. Sù thèng nhÊt gi÷a lîng vµ chÊt míisÏ t¹o thµnh 1 ®é míi víi ®iÓm nót míi. Sù thay ®æi vÒ chÊt do nh÷ng sù thay ®æi vÒ lîng tríc ®ã g©y ra gäi lµ bíc nh¶y. Nh vËy sù thay ®æi cña chÊt lµ kÕt qu¶ cña sù thay ®æi vÒ lîng khi ®¹t tíi ®iÓm nót. Sau khi ra ®êi chÊt míi cã sù t¸c ®éng trë l¹i sù thay ®æi cña lîng. Tãm l¹i bÊt kú sù vËt nµo còng lµ sù thèng nhÊt gi÷a chÊt vµ lîng, sù thay ®æi dÇn dÇn vÒ lîng vît qu¸ giíi h¹n cña ®é sÏ dÉn tíi thay ®æi c¨n b¶n vÒ chÊt cña sù vËt th«ng qua bíc nh¶y; chÊt míi ra ®êi sÏ t/® trë l¹i sù thay ®æi cña lîng. V× thÕ mèi quan hÖ gi÷a chÊt vµ lîng lµ mèi quan hÖ biÖn chøng. NhËn thøc ®óng ®¾n mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a chÊt vµ lîng cã ý nghÜa ph¬ng ph¸p luËn rÊt lín cho ho¹t ®éng nhËn thøc vµ ho¹t ®éng thùc tiÔn. §Ó cã nhËn thøc ®µy ®ñ vÒ sù vËt, ph¶I nhËn thøc ®Çy ®ñ c¶ mÆt chÊt vµ lîng cña sù vËt. Nh÷ng nhËn thøc ban ®Çu vÒ chÊt cña sù vËt chØ ®óng ®¾n vµ s©u s¾c khi ®¹t tíi tri thøc vÒ sù thèng nhÊt gi÷a chÊt vµ lîng cña sù vËt ®ã. Lîng – chÊt cã mèi quan hÖ BC nªn trong ho¹t ®éng thùc tiÔn ph¶I dùa trªn viÖc hiÓu ®óng ®¾n vÞ trÝ, vai trß, ý nghÜa cña mçi lo¹i thay ®æi nãi trªn trong sù ph¸t triÓn cña x· héi. Ph¶I biÕt chuyÓn kÞp thêi tõ sù thay ®æi vÒ lîng thµnh nh÷ng thay ®æi vÒ chÊt, tõ sù thay ®æi tiÕn ho¸ sang thay ®æi c¸ch m¹ng. N¾m v÷ng néi dung cña quy luËt trªn vµ ý nghÜa ph¬ng ph¸p luËn cña nã cã vai trß to lín trong c«ng cuéc ®æi míi theo CNXH ë níc ta hiÖn nay. ViÖc thùc hiÖn thµnh c«ng qu¸ tr×nh ®æi míi trªn tõng lÜnh vùc cña ®êi sèng XH sÏ t¹o ra sù thay ®æi vÒ chÊt cña toµn x· héi. BÊt kú sù n«n nãng chñ quan nµo còng g©y ra tæn thÊt vµ c¶n trë sù nghiÖp ®æi míi.

C©u 3: Ph©n tÝch néi dung quy luËt vÒ sù phï hîp gi÷a lùc l îng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt (LLSX vµ QHSX) Sù t¸c ®éng lÉn nhau gi÷a QHSX vµ LLSX biÓu hiÖn mèi quan hÖ mang tÝnh chÊt biÖn chøng. Quan hÖ nµy biÓu hiÖn thµnh quy luËt c¬ b¶n nhÊt cña sù vËn ®éng cña ®êi sèng x· héi – quy luËt vÒ sù phï hîp gi÷a quan hÖ s¶n xuÊt víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt. Theo chñ nghÜa M¸c – Lª Nin th× quan hÖ s¶n xuÊt lµ quan hÖ gi÷a ngêi víi ngêi trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. Cßn lùc lîng s¶n xuÊt lµ biÓu hiÖn mèi quan hÖ gi÷a con ngêi víi tù nhiªn. Khuynh híng cña sù ph¸t triÓn theo chiÒu híng tiÕn bé, biÕn ®æi ®ã bao giê còng b¾t ®Çu tõ sù biÕn ®æi vµ ph¸t triÓn cña LLSX mµ tríc hÕt lµ c«ng cô lao ®éng. Do vËy LLSX lµ yÕu tè cã t¸c dông quyÕt ®Þnh ®èi víi s¶n xuÊt biÕn ®æi cña ph¬ng thøc s¶n xuÊt. Tr×nh ®é cña LLSX trong tõng giai ®o¹n cña lÞch sö loµi ngêi thÓ hiÖn tr×nh ®é chinh phôc tù nhiªn cña con ngêi trong giai ®o¹n lÞch sö ®ã. Kh¸i niÖm tr×nh ®é cña LLSX nãi lªn kh¶ n¨ng cña con ngêi th«ng qua viÖc sö dông c«ng cô lao ®éng thùc hiÖn qu¸ tr×nh c¶i biÕn giíi tù nhiªn nh»m ®¶m b¶o cho sù sinh tån vµ ph¸t triÓn. Tr×nh ®é cña LLSX thÓ hiÖn nh sau: -

Tr×nh ®é cña c«ng cô lao ®éng

-

Tr×nh ®é tæ chøc lao ®éng x· héi

-

Tr×nh ®é øng dông khoa häc vµo s¶n xuÊt

-

Kinh nghiÖm vµ kü n¨ng lao ®éng cña con ngêi

-

Tr×nh ®é ph©n c«ng lao ®éng Khi nÒn s¶n xuÊt ®îc thùc hiÖn víi nh÷ng c«ng cô ë tr×nh ®é thñ c«ng LLSX chñ yÕu

lµ mang tÝnh chÊt c¸ nh©n. Khi tr×nh ®é s¶n xuÊt ®¹t tíi tr×nh ®é c¬ khÝ ho¸, LLSX ®ßi hái ph¶i ®îc vËn ®éng trong sù hîp t¸c x· héi réng r·i trªn c¬ së chuyªn m«n ho¸. TÝnh chÊt tù cÊp, tù tóc, c« lËp cña nÒn s¶n xuÊt nhá lóc ®ã ph¶i ®îc thay thÕ bëi tÝnh chÊt x· héi ho¸. Nhng trªn thùc tÕ th× tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é cña LLSX kh«ng t¸ch biÖt nhau. Sù phï hîp cña QHSX víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña LLSX lµ mét tr¹ng th¸i mµ trong ®ã QHSX lµ “ h×nh thøc ph¸t triÓn” tÊt yÕu cña LLSX cã ý nghÜa lµ c¸c yÕu tè cÊu thµnh QHSX lµ c¬ së cho LLSX ph¸t triÓn. Trong tr¹ng th¸i phï hîp, c¶ ba mÆt cña QHSX ®¹t tíi thÝch øng víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña LLSX, t¹o ®iÒu kiÖn tèi u cho viÖc sö dông vµ kÕt hîp gi÷a lao ®éng vµ t liÖu s¶n xuÊt. Trong qu¸ tr×nh phï hîp ®ã th× m©u thuÉn gi÷a QHSX víi LLSX còng xuÊt hiÖn. Khi LLSX ph¸t triÓn ®Õn mét tr×nh ®é míi víi tÝnh chÊt x· héi ho¸ cao h¬n lóc ®ã t×nh

tr¹ng phï hîp sÏ ph¸t triÓn cña LLSX. Tõ ®ã ®ßi hái x· héi ph¶i thay ®æi QHSX míi phï hîp víi LLSX. ViÖc thay thÕ QHSX míi ®ång thêi víi viÖc xuÊt hiÖn mét ph¬ng thøc míi C.M¸c nhËn ®Þnh “ Tíi mét giai ®o¹n ph¸t triÓn nµo ®ã cña chóng, c¸c LLSX vËt chÊt cña x· héi m©u thuÉn víi QHSX hiÖn cã… Trong ®ã tõ tríc ®Õn nay c¸c LLSX vÉn ph¸t triÓn. Tõ chç lµ nh÷ng h×nh thøc ph¸t triÓn cña LLSX, nh÷ng quan hÖ Êy trë thµnh nh÷ng xiÒng xÝch cña LLSX”. §ã lµ néi dung quy luËt vÒ sù phï hîp cña QHSX víi tr×nh ®é phÊt triÓn cña LLSX. Chñ nghÜa duy vËt chøng minh vai trß quyÕt ®Þnh cña LLSX víi QHSX song còng chØ râ r»ng QH SX, quy ®Þnh môc ®Ých x· héi cña s¶n xuÊt, t¸c ®égn ®Õn khuynh híng ph¸t triÓn cña hÖ thèng c¸c yÕu tè thóc ®Èy hoÆc k×m h·m sù ph¸t triÓn cña LLSX. Thùc tiÔn ®· chøng minh r»ng LLSX chØ cã thÓ ph¸t triÓn hoÆc cã mét quan hÖ s¶n xuÊt hîp lý, phï hîp víi QHSX l¹c hËu h¬n hoÆc “tiÕn bé” h¬n còng sÏ k×m h·m sù ph¸t triÕn cña LLSX.

C©u 1: Mèi quan hÖ BC gi÷a kiÕn tróc thîng tÇng vµ c¬ së h¹ tÇng KTTT trong ®êi sèng XH ®îc biÓu hiÖn 1 c¸ch phong phó, phøc t¹p vµ ®«I khi dêng nh ko trùc tiÕp g¾n víi c¬ së h¹ tÇng. CSHT víi tÝnh c¸ch lµ c¬ cÊu kinh tÕ cña XH, ko chØ s¶n sinh ra KTTT t¬ng øng mµ cßn quy ®Þnh tÝnh chÊt cña KTTT. Giai cÊp nµo gi÷ ®Þa vÞ thèng trÞ XH vÒ mÆt kinh tÕ th× nã còng chiÕm ®Þa vÞ thèng trÞ trong KTTT XH. Vai trß quyÕt ®Þnh cña CSHT ®èi víi KTTT cßn thÓ hiÖn ë chç nÕu CSHT thay ®æi th× sím muén KTTT còng sÏ thay ®æi. Qu¸ tr×nh ®ã thùc hiÖn ko chØ trong giai ®o¹n chuyÓn tiÕp cã tÝnh chÊt c¸ch m¹ng XH nµy sang XH kh¸c, mµ cßn ®îc thùc hiÖn trong b¶n th©n mçi h×nh th¸I XH. §óng nh C¸c M¸c ®· nhËn ®Þnh “C¬ së kinh tÕ thay ®æi th× toµn bé c¸I KTTT ®å sé còng bÞ ®¶o lén Ýt nhiÒu nhanh chãng” Sù biÕn ®æi cña CSHT dÉn ®Õn biÕn ®æi cña KTTT lµ c¶ 1 qu¸ tr×nh diÔn ra hÕt søc phøc t¹p. Nguyªn nh©n cña qu¸ tr×nh ®ã xÐt cho ®Õn cïng lµ do sù PT cña LLSX trùc tiÕp g©y ra cho CSHT cßn chÝnh sù biÕn ®æi cña CSHT míi lµ cho KTTT biÕn ®æi. Tuy CSHT cã vai trß quyÕt ®Þnh víi KTTT, song CN M¸c-Lªnin còng lu«n nhÊn m¹nh tÝnh ®éc lËp t¬ng ®èi vµ sù t¸c ®éng trët l¹i cña KTTT víi CSHT. Toµn bé KTTT còng nh c¸c yÕu tè vµ c¸c lÜnh vùc cña nã cã tÝnh ®éc lËp t¬ng ®èi, sù phô thuéc cña chóng ta vµo CSHT thêng ko trùc tiÕp vµ ko gi¶n ®¬n, KTTT ko ph¶I lµ SP thô ®éng cña CSHT mµ chóng ta cã kh¶ n¨ng t¸c ®éng trë l¹i m¹nh mÏ ®èi víi

c¬ cÊu kinh tÕ cña XH. B¶n th©n c¸c yÕu tè, bé phËn cña KTTT cã sù t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau. Trong thùc tiÔn cña ®êi sèng XH, ko ph¶I chØ nhµ níc, ph¸p luËt míi cã sù t/® to lín ®Õn CSHT mµ c¸c bé phËn kh¸c cña KTTT nh triÕt häc, ®o¹ ®øc, t«n gi¸o, nghÖ thuËt… còng ®Õu cã kh¶ n¨ng g©y ra nh÷ng biÕn ®éng ko nhá tíi CSHT. Nh÷ng bé phËn ®ã t/® ®Õn CSHT b»ng nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau, theo nh÷ng c¬ chÕ kh¸c nhau. T¸c dông cña KTTT sÏ lµ tÝch cùc khi nã t/® cïng chiÒu víi sù vËn ®éng cña nh÷ng quy luËt kinh tÕ kh¸ch quan. Tr¸I l¹i nÕu t/® ngîc chiÒu cña nh÷ng quy luËt ®ã th× nã sÏ lµ trë lùc, g©y h¹i cho sù PT s¶n xuÊt c¶n ®êng PTXH. TÊt nhiªn trong mçi chÕ ®é XH, sù vËn ®éng cña c¸c bé phËn cña KTTT ko ph¶I bao giê còng ®I theo cïng 1 xu híng. §«I khi trong KTTT còng n¶y sinh t×nh tr¹ng ko ®ång bé gi÷a c¸c bé phËn cña nã, kh¶ n¨ng m©u thuÉn víi nhau chèng ®èi lÉn nhau gi÷a c¸c bé phËn ®ã. Chøc n¨ng XH c¬ b¶n cña KTTT thèng trÞ lµ x©y dùng, b¶o vÖ vµ PT CSHT hiÖn tån, chèng l¹i nh÷ng nguy c¬ lµ suy yÕu hoÆc ph¸ ho¹i sù tån t¹i cña chÕ ®é KTXH ®ang tån t¹i. Trong CNXH, KTTT XHCN mµ ®Æc biÖt lµ nhµ níc gi÷a vai trß ®Æc biÖt quan träng. Nhµ níc lµ c«ng cô ®¾c lùc ®Ó c¶I t¹o vµ xo¸ bá CSHT cò thiÕt lËp CSHT míi. Sù T/§ m¹nh mÏ cña KTTT ®èi víi CSHT lµ ®iÒu ko thÓ thay ®æi. Tuy nhiªn nÕu qu¸ nhÊn m¹nh vai trß cña sù t¸c ®éng Êy ®Õn møc phñ nhËn t¸c ®éng quyÕt ®Þnh cña quy luËt kh¸ch quan, tÝnh tÊt yÕu cña vËn ®éng XH th× sÏ ko tr¸nh khái sai lÇm duy t©m chñ quan, ko thÊy ®îc tiÕn tr×nh kh¸ch quan cña lÞch sö. C©u 2: Ph©n tÝch mèi quan hÖ BC gi÷a YTXH vµ tån t¹i XH C.M¸c vµ ¨ngghen ®· chøng minh r»ng ®êi sèng tinh thÇn cña XH h×nh thµnh vµ PT trªn c¬ së cña ®êi sèng vËt chÊt, ko thÓ t×m nguån gèc cña t tëng, t©m lý trong b¶n th©n nã mµ ph¶I t×m trong hiÖn thùc vËt chÊt. Nh÷ng quan ®iÓm ®ã ®· b¸c bá quan niÖm sai lÇm cña CNDT muèn ®i t×m nguån gèc cña ý thøc t tëng trong b¶n th©n ý thøc t tëng, xem tinh thÇn lµ nguån gèc cña mäi hiÖn tîng XH. CNDV lÞch sö chØ râ r»ng TTXH quyÕt ®Þnh YTXH, nãi c¸ch kh¸c YTXH ph¶n ¸nh TTXH, phô thuéc vµo TTXH. Khi TTXH cã sù biÕn ®æi th× t tëng vµ lý luËn XH, quan ®iÎm vÒ chÝnh trÞ, ph¸p quyÒn, triÕt häc… sÏ biÕn ®æi theo.

Cu thÓ trong chÕ ®é c«ng x· nguyªn thuû, do tr×nh ®é cña LLSX thÊp -> mäi ngêi lµm chung hëng chung->cha cã quan niÖm vÒ t h÷u, XH giµu nghÌo, bãc lét vµ bÞ bãc lét. Nhng khi XH cã sù ph©n chia giai cÊp th× n¶y sinh vµ PT t tëng t h÷u, CN c¸ nh©n… Nh vËy ko ph¶I ý thøc cña con ngêi quyÕt ®Þnh tån t¹i cña hä, tr¸I l¹i TTXH quyÕt ®Þnh ý thøc cña hä. Quan ®iÓm cña CNDV céng s¶n vÒ nguån gèc cña YTXH ko chØ dõng l¹i ë chç x® sù phô thuéc cña YTXH vµo TTXH mµ cßn chØ ra r»ng TTXH quyÕt ®Þnh YTXH th«ng qua c¸c kh©u trung gian. V× ko ph¶I bÊt cø t tëng, quan niÖm, lý luËn h×nh th¸I ý thøc XH nµo còng ph¶n ¸nh râ rµng vµ trùc tiÕp nh÷ng quan hÖ kinh tÕ cña thêi ®¹i mµ khi xÐt cho ®Õn cïng th× nh÷ng mèi quan hÖ KtÕ Êy ®îc ph¶n ¸nh trong c¸c t tëng Êy. Khi kh¼ng ®Þnh vai trß quyÕt ®Þnh cña TTXH víi YTXH, YTXH lµ sù ph¶n ¸nh TTXH, CNDV lÞch sö ko xem ý thøc XH nh 1 yÕu tè thô ®éng mµ cßn nhÊn m¹nh t/d tÝch cùc cña YTXH ®èi víi ®êi sèng KT. X· héi nhÊn m¹nh tÝnh ®éc lËp t¬ng ®èi cña YTXH trong mèi quan hÖ víi TTXH. YTXH thêng l¹c hËu h¬n TTXH. Khi 1 chÕ ®é XH cò mÊt ®I th× vÉn cßn tån t¹i nh÷ng tµn d cña XH ®ã trong XH míi, ®Æc biÖt lµ trong truyÒn thèng, tËp qu¸n … YTXH l¹c hËu h¬n TTXH lµ do sù biÕn ®æi cña TTXH thêng diÔn ra nhanh chãng mµ YTXH ko ph¶n ¸nh kÞp. H¬n n÷a YTXH lµ c¸I ph¶n ¸nh TTXH nªn nã chØ ra ®êi khi TTXH ®· cã sù biÕn ®æi. Ngoµi ra YTXH cßn chÞu ¶nh hëng cña 1 sè h×nh th¸I YTXH b¶o thñ vµ c¸c nhãm nêi, giai cÊp nhÊt ®Þnh trong XH. Nh÷ng ý thøc l¹c hËu, tiªu cùc ko mÊt ®i 1 c¸ch dÏ dµng nªn trong sù nghiÖp x©y dùng XHCN ph¶I thêng xuyªn t¨ng cêng c«ng t¸c t tëng, xo¸ bá tµn d ý thøc cò, ph¸t huy nh÷ng t tëng míi tiÕn bé. Bªn c¹nh ®ã YTXH cßn cã thÓ vît tríc TTXH. Cã nghÜa lµ YTXH cã thÓ dù b¸o ®îc t¬ng lai, cã t¸c dông tæ chøc, chØ ®¹o ho¹t ®éng thùc tiÔn cña con ngêi. Khi nãi YTXH cã thÓ vît tríc TTXH, dù kiÕn ®îc qu¸ tr×nh PT kh¸ch quan cña XH th× ko cã nghÜ lµ YTXH ko cßn bÞ TTXH quyÕt ®Þnh. MÆt kh¸c YTXH cßn cã tÝnh kÕ thõa trong sù PT cña nã. Cô thÓ ®êi sèng tinh thÇn cña XH ®Òu ®îc h×nh thµnh vµ PT dùa trªn c¬ së kÕ thõa thµn tùu cña c¸c XH tríc. Ngay chÝnh b¶n th©n CN Mac-Lªnin lµ 1 minh chøng. YTXH cßn cã kh¸i niÖm t¸c ®éng trë l¹i TTXH. ¡ngghen viÕt “Sù PT cña chÝnh trÞ, ph¸p luËt, triÕt häc, t«n gi¸o, v¨n häc nghÖ thuËt ®Òu dùa trªn c¬ së sù PTKT. Nhng còng cã ¶nh hëng lÉn nhau vµ a/h ®Õn c¬ së kinh tÕ”

Nh vËy nguyªn lý cña CNDV lÞch sö vÒ tÝnh ®éc lËp t¬ng ®èi cña üTH chØ ra bøc tranh phøc t¹p cña lÞch sö PT cña YTXH vµ cña ®êi sèng tinh thÇn XH, nã b¸c bá mäi quan ®iÓm siªu h×nh m¸y mãc tÇm thêng vÒ mèi quan hÖ gi÷a TTXH vµ YTXH.

C©u 1: H·y s¾p xÕp theo tr×nh tù xuÊt hiÖn tõ s¬m nhÊt ®Õn muén nhÊt c¸c h×nh thøc thÕ giíi quan: - ThÇn tho¹i – t«n gi¸o – triÕt häc C©u 2: TriÕt häc lµ g×? -

TH lµ hÖ thèng tri thøc lý luËn chung nhÊt cña con ngêi vÒ thÕ giíi vµ vÞ trÝ cña con ngêi trong thÕ giíi.

C©u 3: §©u lµ quan niÖm vÒ vËt chÊt cña TH M¸c-Lªnin? -

Kh«ng ®ång nhÊt vËt chÊt nãi chung víi d¹ng cô thÓ cña vËt chÊt

C©u 4: §N vÒ vËt chÊt cña Lªnin bao qu¸t ®Æc tÝnh quan träng cña mäi d¹ng v/c ®Ó ph©n biÖt víi ý thøc, ®ã lµ ®Æc tÝnh g×? -

Thùc t¹i kh¸ch quan ®éc lËp víi ý thøc cña con ngêi.

C©u 5: Khi nãi v/c lµ c¸i ®îc c¶m gi¸c cña chóng ta chÐp l¹i

C©u 1: §èi tîng nghiªn cøu cña KTCT Mac-Lªnin lµ: QhÖ sx trong mèi qhÖ t/® qua l¹i víi lùc lîng sx vµ KT thîng tÇng (c). C©u 2: KTCT Mac-Lªnin ®· kÕ thõa vµ pt trùc tiÕp nh÷ng thµnh tùu cña: KTCT cæ ®iÓn Anh C©u 3: Häc thuyÕt KT cña C.M¸c ®îc coi lµ hßn ®¸ t¶ng: häc thuyÕt GT thÆng d C©u 4: KTCT vµ KT häc cã qhÖ g× víi nhau: Cã cïng 1 nguån gèc C©u 5: H·y chän ph¬ng ¸n ®óng vÒ ®Æc ®iÓm cña quy luËt ktÕ: Mang tÝnh kh¸ch quan C©u 6: §Ó n/cøu KTCT M¸c-Lªnin cã thÓ sö dông nhiÒu pp,pp nµo quan träng nhÊt: Trõu tîng ho¸ khoa häc C©u 8: Chøc n¨ng nhËn thøc cña KTCT lµ nh»m: T×m ra quy luËt ktÕ C©u 9: Ho¹t ®éng nµo cña con ngêi ®îc coi lµ c¬ b¶n vµ lµ c¬ së cña ®êi sèng XH: Ho¹t ®éng cña c¶I v/chÊt. C©u 10: ®Ó xem xÐt, gi¶I thÝch nguån gèc s©u xa cña c¸c hiÖn tîng ktÕ XH ph¶I xuÊt ph¸t tõ: C¸c ho¹t ®éng ktÕ. C©u 11: Qu¸ tr×nh sx lµ sù kÕt hîp cña c¸c yÕu tè: Søc l® víi ®èi tîng l® vµ t liÖu l® C©u 12: Nh÷ng thêi ®¹i ktÕ kh¸c nhau ko ph¶I ë chç chóng sx ra c¸I g×, mµ lµ ë chç chóng sx b»ng c¸ch nµo, víi nh÷ng t liÖu l® nµo, C©u nãi trªn lµ cña ai: C.M¸c C©u 13: Søc l® lµ g×: Toµn bé thÕ lùc vµ trÝ lùc trong 1 con ngêi ®ang sèng vµ ®îc vËn dông ®Ó sx ra cña c¶I v/c C©u 14: L® sx cã ®Æc trng c¬ b¶n g×: lµ ho¹t ®éng cã môc ®Ých, cã ý thøc cña con ngêi C©u 15: L® sx cã vai trß g× ®èi víi con ngêi: PT, hoµn thiÖn con ngêi kÓ c¶ thÓ lùc vµ trÝ lùc C©u 16: §èi tîng l® lµ g×: Nh÷ng vËt mµ l® cña con ngêi t/® vµo nh»m thay ®æi nã cho phï hîp víi môc ®Ých cña con ngêi C©u 17: Chon ý ®óng trong c¸c ý díi ®©y: c¶ a,b,c ®Òu ®óng: mäi NL ®Òu lµ ®èi tîng l®, mäi ®èi tîng l® ®Òu lµ NL, NL lµ ®èi tîng l® cña c¸c ngµnh CN chÕ biÕn C©u 18: TLL§ gåm cã: CC l®, C¸c vËt ®Ó chøa ®ùng b¶o qu¶n, KÕt cÊu h¹ tÇng sx (c¶ a,b,c) C©u 19: Trong TLL§ bé phËn nµo Q§ trùc tiÕp ®Õn NSL§: C«ng cô L§ C©u 20: Chon ý ®óng trong c¸c ý díi ®©y: §èi tîng l® vµ TLL§ kÕt hîp víi nhau lµ TLSX C©u 21: ph¬ng thøc sx lµ sù thèng nhÊt cña: lùc lîng sx vµ qhÖ sx C©u 22: Quan hÖ sx biÓu hiÖn: QhÖ ktÕ gi÷a ngêi víi ngêi trong qu¸ tr×nh sx C©u 23: QhÖ sx bao gåm: QhÖ vÒ së h÷u TLSX, QhÖ vÒ tæ chøc qlý SXXH, QhÖ vÒ ph©n phèi SPXH C©u 24: QhÖ nµo gi÷ vai trß Q§ trong qhÖ sx: kh«ng qhÖ nµo Q§ C©u 25: QhÖ sx ®c h×nh thµnh do: t/c vµ tr×nh ®é pt cña lùc lîng sx C©u 26: T¸I sx lµ g×: lµ qu¸ tr×nh sx ®c lËp l¹i vµ phôc håi ko ngõng C©u 27: C¨n cø vµo ®©u ®Ó chia thµnh sx c¸ biÖt vµ t¸I sx XH: tèc ®é sx C©u 28: C¨n cø vµo ®©u ®Ó chia thµnh t¸I sx gi¶n ®¬n vµ t¸I sx më réng: c¨n cø vµo quy m« C©u 29: X® ®óng tr×nh tù c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh t¸I sx: SX-ph©n phèi-trao ®æi-tiªu dïng C©u 30: Trong 4 kh©u cña qu¸ tr×nh t¸I sx, kh©u nµo gi÷ vai trß Q§: SX

C©u 31: Néi dung cña t¸I SXXH bao gåm: T¸I sx søc l®, cña c¶I v/c, QHSX vµ m«I trêng sinh th¸i C©u 32: Chän ý ®óng vÒ pt ktÕ:pt ktÕ lµ t¨ng trëng ktÕ, hoµn thiÖn c¬ cÊu ktÕ vµ thÓ chÕ ktÕ C©u 33: T¨ng trëng ktÕ cã vai trß ntn: lµ §K kh¾c phôc t×nh tr¹ng ®ãi nghÌ l¹c hËu, ®Ó t¹o thªm viÖc lµm gi¶m thÊt nghiÖp, ®Ó cñng cè an ninh quèc phßng C©u 34: c¸c nh©n tè nµo a/h ®Õn pt ktÕ: Lùc lîng sx, qhÖ sx, KTTT C©u 35: PTktÕ bao gåm nh÷ng néi dung nµo díi ®©y: c¶ a,b,c C©u 36: TiÕn bé XH ®c thÓ hiÖn ë nh÷ng mÆt nµo: TiÕn bé vÒ ktÕ, chÝnh trÞ XH, ®êi sèng v¨n ho¸ tinh thÇn ngµy cµng ®c n©ng cao C©u 37: Chän c¸c nd ®óng vÒ XH ho¸ sx: c¶ a,b,c C©u 38: SX hµng ho¸ dùa trªn: Ph©n c«ng l® XH vµ chÕ ®é t h÷u hoÆc nh÷ng h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau vÒ TLSX C©u 39: Hµng ho¸ lµ: SP ®c sx ra ®Ó ®em b¸n C©u 40: Gi¸ trÞ cña hµng ho¸ ®c Q§ bëi: Sù hao phÝ søc l® cña con ngêi C©u 41: Quy luËt gi¸ trÞ cã t/d: ®iÒu tiÕt hh, c¶I tiÕn kü thuËt.., ®iÒu tiÕt lu th«ng hh C©u 42: SX hµng ho¸ tån t¹i: trong mäi XH C©u 43: Gi¸ c¶ cña hµng ho¸: biÓu hiÖn b»ng tiÒn cña gi¸ trÞ hµng ho¸ C©u 45: yÕu tè Q§ chñ yÕu ®Õn gi¸ c¶ hh: Gi¸ trÞ sd cña hµng ho¸ C©u 46: L§ trõu tîng lµ: l® t¹o ra gi¸ trÞ cña hh C©u 47: L§ cô thÓ lµ: t¹o ra gi¸ trÞ sd cña hh C©u 49: Chäng ý ®óng vÒ t¨ng NSL§, khi t¨ng NSL§ th×: sè lîng hh lµm ra trong 1 ®.vÞ thêi gian t¨ng, gi¸ trÞ 1 ®¬n vÞ hh gi¶m xuèng C©u 51: Chän ý ®óng vÒ t¨ng cêng ®é l®, khi cêng ®é l® t¨ng lªn th×: Sè lîng l® hao phÝ trong thêi gian ®ã ko thay ®æi C©u 52: Khi NSL§ t¨ng th×: L§QK t¨ng l® sèng gi¶m nhanh h¬n tèc ®é t¨ng L§QK lµm cho L§ kÕt tinh trong 1 ®¬n vÞ hh gi¶m C©u 53: Khi ®ång thêi t¨ng NSL§ vµ cêng ®é L§ lªn 2 lÇn th×: Gi¸ trÞ 1 hµng ho¸ gi¶m 2 lÇn, tæng sè hh t¨ng lªn 2 lÇn C©u 54: 2 hh trao ®æi ®îc víi nhau lµ v×: Chóng cïng lµ sp cña L§ C©u 55: GT sö dông lµ g×: Lµ c«ng cô cña vËt cã thÓ tho¶ m·n nhu cÇu nµo ®ã cña con ngêi C©u 56: yÕu tè nµo ®îc x® lµ thùc thÓ cña GT hµng ho¸: L§ cô thÓ C©u 57: tÝnh chÊt 2 mÆt cña sx hµng ho¸ lµ: L§ t nh©n vµ L§ XH C©u 58: L§ cô thÓ lµ: L§ ë c¸c ngµnh nghÒ cô thÓ C©u 59: L§ trõu tîng lµ g×: lµ sù hao phÝ søc l® cña ngêi sx hh nãi chung ko tÝnh ®Õn nh÷ng h×nh thøc cô thÓ C©u 60: thÕ nµo lµ l® gi¶n ®¬n: lµ l® ko cÇn tr¶I qua ®µo t¹o còng cã thÓ lµm ®c C©u 61: ThÕ nµo lµ l® phøc t¹p: Lµ l® ph¶I tr¶I qua ®µo t¹o, huÊn luyÖn C©u 62: Chon ph¬ng ¸n ®óng: L§ cô thÓ ®îc thùc hiÖn tríc l® trõu tîng C©u 63: Chän c¸c ý ®óng: L§ cña mäi ngêi SX HH ®Òu cã L§ cô thÓ vµ L§ trõu tîng C©u 64: ThÕ nµo lµ NSL§: NSL§ ®c tÝnh b»ng sè SP lµm ra trong 1 ®¬n vÞ TG C©u 65: ThÕ nµo lµ t¨ng NSL§: Sè SP lµm ra.., TG ®Ó lµm ra.., Tæng SP lµm ra… (c¶ a,b,c) C©u 66: QhÖ gi÷a t¨ng NSL§ víi GT HH : c¶ a,b ®Òu sai (NSL§ t¨ng lªn th× GT…, NSL§ t¨ng lªn th× lîng…)

C©u 67: Khi NSL§ t¨ng lªn th× phÇn gi¸ trÞ cò tøc lµ hao phÝ l® qu¸ khø trong 1 ®¬n vÞ HH thay ®æi NTN: c¶ a,b,c C©u 68: C¸c nh©n tè nµo ¶nh hëng ®Õn NSL§: Tr×nh ®é chuyªn m«n, tr×nh ®é kü thuËt, c¸c §K tù nhiªn C©u 69: Chän ý ®óng vÒ t¨ng NSL§ vµ cêng ®é L§: T¨ng NSL§ dùa trªn c¬ së c¶I tiÕn kü thuËt, n©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ cña ngêi l®, cßn t¨ng cêng ®é l® thuÇn tuý lµ t¨ng lîng l® hao phÝ trong 1 ®¬n vÞ thêi gian C©u 70: c¸c nh©n tè nµo lµm t¨ng SPXH; T¨ng NSL§, T¨ng sè ngêi l®, t¨ng cêng ®é l® (a,b,c) C©u 71: Quan hÖ t¨ng NSL§ víi GT HH chän ý ®óng: T¨ng NSL§ th× GT 1 ®.vÞ hh thay ®æi C©u 72: QhÖ t¨ng C§L§ víi GT HH chän ý ®óng: t¨ng C§L§ th× GT 1 ®vÞ hh ko thay ®æi C©u 75: M©u thuÉn c¬ b¶n cña sx hh: gi÷a l® gi¶n ®¬n vµ l® phøc t¹p C©u 77: SX vµ lu th«ng HH chÞu sù chi phèi cña nh÷ng quy luËt KtÕ nµo: QLGT, QL c¹nh tranh vµ QL cung cÇu, QL lu th«ng tiÒn tÖ C©u 78: QLGT cã yªu cÇu g×: SX vµ LTHH ph¶I dùa trªn c¬ së hao phÝ l® XH cÇn thiÕt, LTHH ph¶I dùa trªn nguyªn t¾c ngang gi¸ C©u 79: Lu th«ng HH dùa trªn nguyªn t¾c ngang gi¸: Tæng gi¶ c¶ cña 2 hh kh¸c nhau ph¶i b»ng nhau C©u 80: §K ra ®êi cña CNTB: tËp trung khèi tiÒn tÖ.., xuÊt hiÖn 1 líp ngêi l® … C©u 82: TB lµ: GT mang l¹i GT thÆng d b»ng c¸ch bãc lét l® lµm thuª C©u 84: B¶n chÊt cña tiÒn tÖ: HH ®Æc biÖt ®ãng vai trß lµ vËt ngang gi¸ chung C©u 85: Søc l® trë thµnh HH 1 c¸ch phæ biÕn tõ khi nµo: cã SX HH C©u 86: §K tÊt yÕu ®Ó søc l® trë thµnh HH: Ngêi l® ®c tù do th©n thÓ, ngêi l® hoµn toµn ko cã TLSX vµ cña c¶i g× C©u 87: TÝch luü nguyªn thuû: TL cã tríc sù ra ®êi cña CNTB C©u 88: TL nguyªn thuû ®c thùc hiÖn = c¸c biÖn ph¸p g×: Tíc ®o¹t.., Chinh phôc.., Trao ®æi…(a,b,c) C©u 89: Nh©n tè nµo lµ c¬ b¶n thóc ®Èy CNTB ra ®êi nhanh chãng: TÝch luü nguyªn thuû C©u 90: TÝch luü nguyªn thuû vµ TL TB kh¸c nhau ntn: TÝch luü ngyªn thuû cã tríc.., TLNT t¹o §k.., TLNT thùc hiÖn…(abc) C©u 91: QhÖ gi÷a c¸c gi¶ c¶ vµ gi¸ trÞ chän ý ®óng: Gi¸ c¶ lµ c¬ së.., lµ h×nh thøc…, thÞ trêng chÞu ¶nh hëng.., C©u 93:KTCT vµ KT häc cã QhÖ g× víi nhau:cã qhÖ víi nhau cã thÓ bæ sung cho nhau C©u 94: Khi t¨ng vèn ®Çu t cho SX sÏ cã t/® ®Õn SL, viÖc lµm vµ gi¸ c¶ chän ý ®óng: SL t¨ng, thÊt nghiÖp gi¶m C©u 95: TB bÊt biÕn lµ: GT cña nã ko thay ®æi vÒ lîng vµ ®c chuyÓn nguyªn vÑn sang SP C©u 97:TB cè ®Þnh cã vai trß g×: lµ §K ®Ó t¨ng NSL§ C©u 98: TBC§ lµ: TB bÊt biÕn, gi¸ trÞ cña nã chuyÓn dÇn sang SP C©u 99: TB lu ®éng: Søc l® nguyªn VL nhiªn liÖu.. C©u 101: GTHH søc l® gåm: GT t liÖu tiªu dïng.., CP ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu.., CP ®Ó ®µo t¹o ngêi l® C©u 102: chän c¸c ý ®óng ngêi b¸n vµ ngêi mua søc L§ ®Òu b×nh ®¼ng vÒ mÆt ph¸p lý C©u 103: chän c¸c ý ®óng: abc

C©u 104: môc ®Ých trùc tiÕp cña nÒn sx TBCN: lµm cho l® ngµy cµng lÖ thuéc vµo TB C©u 107:Chän c¸c ý ®óng: GT thÆng d lµ l® thÆng d kÕt tinh C©u 108: Trong qu¸ tr×nh sx GTTD, GT TLSX ®· tiªu dïng sÏ ntn trêng hîp nµo sai: ko ®c t¸i sx C©u 109: TBBB vµ TBKB cã vai trß ntn trong qu¸ tr×nh sx GTTD: TBKB lµ nguån gèc GTTD C©u 110: Muèn t¨ng KL GTTD nhµ TB cã thÓ SD nhiÒu c¸ch: t¨ng cêng ®é l® khi ngµy l® ko ®æi C©u 111: Tû suÊt gi¸ trÞ thÆng d ph¶n ¸nh ®iÒu g×?: Tr×nh ®é bã lét TB ®èi víi c«ng nh©n lµm thuª; C©u 112: P.thøc gi¸ trÞ thÆng d tuyÖt ®èi lµ: Kðo dµi thêi gian cña ngµy lao ®éng cßn thêi gian lao ®éng cÇn thiÕt kh«ng ®æi; C©u 113: Tõ ®Þnh nghÜa ph¬ng ph¸p s¶n xuÊt gi¸ trÞ thÆng d tuyÖt ®èi h·y x¸c ®Þnh PA ®óng: §é dµi ngµy lao ®éng lín h¬n thêi gian lao ®éng cÇn thiÕt C©u 114: PP s¶n xuÊt gi¸ trÞ thÆng d tuyÖt ®èi cã nh÷ng h¹n chÕ : GÆp l¹i sù ph¶n kh¸ng kh¸ng quyÕt liÖt cña c«ng nh©n C©u 115: Nh÷ng ý kiÕn díi ®©y vÒ s¶n xuÊt gi¸ trÞ thÆng d t¬ng ®èi: Thêi gian lao ®éng cÇn thiÕt vµ gi¸ trÞ søc lao ®éng thay ®æi C©u 116: NhËn xÐt vÒ gi¸ trÞ thÆng d t¬ng ®èi vµ gi¸ trÞ thÆng d siªu g¹ch: Gi¸ trÞ thÆng d t¬ng ®èi dùa trªn c¬ së t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng x· héi cßn gi¸ trÞ …..t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng c¸ biÖt. C©u 117: C¸c ®Æc ®iÓm cña gi¸ trÞ thÆng d siªu g¹ch trong s¶n xuÊt c«ng nghiÖp: Kh«ng cè ®Þnh doanh nghiÖp nµo; ChØ cã ë c¸c doanh nghiÖp cã n¨ng suÊt c¸ biÖt cao h¬n n¨ng suÊt lao ®éng x· héi; Lµ ®éng lùc trùc tiÕp m¹nh mÏ thóc ®Èy c¸c nhµ t b¶n c¶i tiÕn kü thuËt. C©u 118: Gi¸ trÞ thÆng d t¬ng ®èi vµ gi¸ trÞ thÆng d siªu g¹ch gièng nhau ë nh÷ng ®iÓm nµo? §Òu dùa trªn tiÒn ®Ò t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng. C©u 119: Vai trß cña m¸y mãc trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt gi¸ trÞ thÆng d: M¸y mãc vµ søc lao ®éng t¹o ra gi¸ trÞ thÆng d. C©u 120: TiÒn c«ng TBCN lµ: Gi¸ trÞ lao ®éng; vµ Gi¸ trÞ c¶ cña søc lao ®éng. C©u 121: NÕu nhµ TB tr¶ c«ng theo ®óng gi¸ trÞ søc lao ®éng th× cßn bãc lét gi¸ trÞ thÆng d ko? Cã C©u 122: Gi¸ trÞ thÆng d lµ gi? PhÇn gi¸ trÞ d«i ra ngoµi sóc lao ®éng do ngêi c«ng nh©n lµm thuª t¹o ra. C©u 123: Sù ph©n c«ng TB thµnh TB bÊt biÕn vµ TB kh¶ biÕn lµ ®Ó biÕt: §Æc ®iÓm cña viÖc chuyÓn gi¸ trÞ cña tõng lo¹i TB vµo tõng s¶n phÈm. C©u 124: C¬ së chung cña gi¸ trÞ thÆng d t¬ng ®èi vµ gi¸ trÞ thÆng d siªu g¹ch lµ: T¨ng n¨ng suÊt l®. C©u 125: Chän c¸c ý ®óng vÒ lîi nhuËn vµ gi¸ trÞ thÆng d: B¶n chÊt cña lîi nhuËn lµ gi¸ trÞ thÆng d; Gi¸ trÞ thÆng d ®îc h×nh thµnh tõ s¶n xuÊt cßn lîi nhuËn ®îc h×nh thµnh trªn thÞ trêng. C©u 126: tû suÊt lîi nhuËn vµ tû suÊt gi¸ trÞ thÆng d : m’ nãi lªn thùc chÊt cña møc ®é bãc lét. C©u 127: Chi phÝ TBCN lµ g×? Chi phÝ vÒ TLSX vµ søc l®. C©u 128: TB bÊt biÕn vµ TB kh¶ biÕn, TB lu ®éng, TB cè ®Þnh: TB bÊt biÕn kh«ng thay ®æi vÒ lîng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt. C©u 130: TiÒn c«ng thùc tÕ lµ g×? Lµ sè lîng hµng ho¸ vµ dÞch vô mua ®ùoc b»ng tiÒn c«ng danh nghÜa.

C©u 131: TiÒn c«ng thùc tÕ thay ®æi ntn? Tû lÖ thuËn víi tiÒn c«ng danh nghÜa; Tû lÖ nghÞch víi gi¸ trÞ t liÖu tiªu dïng vµ dÞch vô. C©u 132: Nh©n tè nµo trùc tiÕp quyÕt ®Þnh tiÒn c«ng tÝnh theo s¶n phÈm: §¬n gi¸ s¶n phÈm; Sè lîng s¶n phÈm C©u 133: TiÒn c«ng tÝnh theo thêi gian vµ tiÒn c«ng tÝnh theo s¶n phÈm cã quan hÖ víi nhau ntn? TiÒn c«ng tÝnh theo s¶n phÈm lµ h×nh thøc chuyÓn ho¸ cña tiÒn c«ng tÝnh theo thêi gian. C©u 134: tiÒn c«ng danh nghÜa phô thuéc vµo c¸c nh©n tè: T×nh ®é chuyªn m«n; Møc ®é phøc t¹p hay gi¶n ®¬n cña c«ng viÖc; Quan hÖ cung – cÇu vÒ hµng ho¸ søc lao ®éng. C©u 135: S¶n xuÊt gi¸ trÞi thÆng d lµ quy luËt tuyÖt ®èi cña TBCN. Quy luËt nµy cã vai trß ntn? §éng lùc ph¸t triÓn cña CNTB. C©u 136: V× sao c¸c nhµ TB thùc hiÖn tÝch luü TB: Theo ®uæi gi¸ trÞ thÆng d. C©u 137: §Ó cã t¨ng quy m« tÝch luü, c¸c nhµ TB thùc hiÖn nhiÒu biÖn ph¸p BP nao ®óng? C©u 140: TÝch luü TB lµ? LLµ kÕt qu¶ trùc tiÕp cña tÝch luü TB. C©u 141: TËp trung TB lµ g×?Lµ sù hîp nhÊt TB c¸ biÖt nhá thµnh 1 TB c¸ biÖt lín; PA quan hÖ trùc tiÕp c¸c nhµ TB víi nhau. C©u 142: tÝch tô TB vµ tËp trung Tb kh¸c nhau ë ®iÓm nµo? TËp trung TB chØ lµm t¨ngquy m« TB c¸ biÖt kh«ng lµm t¨ng quy m« TB x· héi. C©u 143: Quan hÖ gi÷a tÝch tô TB vµ tËp trung TB: tËp trung Tb t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng cêng bãc lét gi¸ trÞ thÆng d nªn ®Èy nhanh tÝch tô TB. C©u 144: c¸c QH díi ®©y, QH nµo thuéc ph¹m trï cÊu t¹o kü thuËt cña TB: C©u 146: Thêi gian chu chuyÓn cña TB gåm thêi gian s¶n xuÊt vµ thêi gian lu th«ng. Thêi gian kh«ng s¶n xuÊt gåm: Thêi gian tiªu thô hµng ho¸. C©u 147: Nh÷ng nh©n tè nµo cã ¶nh hëng ®Õn thßi gian sx: Dù tr÷ sx; tÝnh chÊt cña ngµnh sx; N¨ng suÊt l®. C©u 148: Nh÷ng gi¶i ph¸p nµo gióp cho rót ng¾n thêi gian sx:¸p dông kü thuËt tiÕn tiÕn, c¶i tiÕn tæ chøc sx; T¨ng n¨ng suÊt lao ®éng vµ cêng ®é l®. C©u 149: Nh÷ng gi¶i ph¸p nµo cã thÓ rót ng¾n thêi gian l®: C¶i tiÕn ph¬ng ph¸p b¸n hµng qu¶ng c¸o C©u 150: Nh÷ng yÕu tè díi ®©y yÕu tè nµo thuéc TB cè ®Þnh: M¸y mãc vµ nhµ xëng. C©u 151: Dùa vµo yÕu tè nµo ®Ó chia thµnh TB bÊt biÕn vµ TB kh¶ biÕn: Vai trß c¸c bé phËn TB trong qu¸ tr×nh sx thÆng d. C©u 152: Dùa vµo yÕu tè nµo ®Ó chia thµnh TB cè vµ TB lu ®éng: Tèc ®é chu chuyÓn chung cña TB. C©u 153: H·y nhËn d¹ng cña c¸c dÊu hiÖu nµo kh«ng thuéc ph¹m trï hao mßn v« h×nh: XuÊt hiÖn c¸c m¸y mãc míi cã c«ng suÊt lín h¬n gi¸ rÎ h¬n; M¸y mãc bÞ gi¶m gi¸ ngay khi cßn míi. C©u 154: Thu nhËp quèc d©n vÒ mÆt gi¸ trÞ gåm: Toµn bé gi¸ trÞ míi t¹o ra trong n¨m. C©u 155: C¸c nh©n tè chñ yÕu lµm t¨ng GNP: T¨ng sè lîng l® vµ t¨ng n¨ng suÊt l®. C©u 156: B¶n chÊt cña khñng ho¶ng kinh tÕ: Khñng ho¶ng s¶n xuÊt thõa so víi søc mua cã h¹n cña quÇn chóng C©u 157: Nguyªn nh©n c¬ b¶n cña khñng ho¶ng kt TBCN: B¾t nguån tõ m©u thuÉn cña CNTB. C©u 158: Chu kú khñng ho¶ng kinh tÕ cã mÊy giai ®o¹n: 4 g®.

C©u 159: B¹n cã biÕt cuéc ®¹i khñng ho¶ng kt cña CNTB x¶y ra vµo thêi kú nµo kh«ng? 1929 – 1933. C©u 160: Vai trß cña nhµ níc ®èi víi khñng ho¶ng kinh tÕ: Sù can thiÖp cña nhµ níc vµo kinh tÕ cã thÓ h¹n chÕ t¸c ®éng ph¸ ho¹i cña KHKT. C©u 161: C©u 162: C©u 163: C©u 164: C©u 165: C©u 166: C©u 167: C©u 168: C©u 169: C©u 170: C©u 171: C©u 172: C©u 173: C©u 174: C©u 175: C©u 176: C©u 177: C©u 178: C©u 178: C©u 179: C©u 180: C©u 181: C©u 182: C©u 183: C©u 184: C©u 185: C©u 186: C©u 187: C©u 188: C©u 189: C©u 190: C©u 191: C©u 192: C©u 193: C©u 194: C©u 195: C©u 196: C©u 197: C©u 198: C©u 199: C©u 200: