BAÙO CAÙO THÖÏC TEÁ
MIỀN NAM VIỆT NAM (NAM BỘ)
Bao gồm caùc tỉnh ở phía nam Taây Nguyeân vaø phía taây tỉnh Ninh Thuận. Được chia thaønh 2 laõnh thổ:
Đoâng Nam Bộ Tâaây Nam Bộ
Kể từ phía nam vĩ tuyến 17, với ranh giới tự nhieân laø soâng Bến Hải ( Quảng Trị ). Töø ñeøo Haûi Vaân trôû vaøo. Khí haäu nhieät ñôùi ñieàu hoøa, noùng quanh naêm. Chia thaønh 2 muøa roõ reät: naéng & möa
Giải phoùng vaøo ngaøy 30/04/1975
Coù 26 tỉnh, thaønh phoá
Phuù Yeân Ñaéc Laéc Khaùnh Hoøa Laâm Ñoàng Ninh Thuaän Bình Thuaän Bình Phöôùc Ñoàng Nai Vuõng Taøu Taây Ninh Bình Döông TP.Hoà Chí Minh Long An Tieàn Giang Beán tre Ñoàng Thaùp Vónh Long Traø Vinh An Giang Caàn Thô Soùc Traêng Kieân Giang Baïc Lieâu Caø Mau Phuù Quoác.
Bản đñồ traùi caây Việt Nam Miền Bắc: mô, nhoùt, hoàng xieâm, chuoái, döa, saáu, maän, vaûi thieàu, nhaõn loàng, döaù, ñaøo, oåi, traùm, ñu ñuû, gaác, na, böôûi… Miền Trung: cam, böôûi, mít, döøa, nho, ñaøo loän hoät… Miền Nam: thanh long, böôûi, saàu rieâng, cam, chuoái, maõng caàu, vuù söõa, mít, oâ moâi, döa haáu, thôm, choâm choâm, thoát noát…
Diện tích cây ăn quả trong cả nước hiện đạt hơn 690.000ha, sản lượng gần 5,7 triệu tấn. Nhiều địa phương đã xây dựng được một số vùng quả đặc sản có lợi thế cạnh tranh như:
Xoài Tiền Giang và Đồng Tháp. Bưởi Năm Roi. Thanh long Bình Thuận …
Theo thống kê thì năm 2001, Việt Nam đã xuất khẩu trái cây trị giá 300 triệu USD
Traùi caây_Thöïc phaåm lyù töôûng Traùi caây chöùa nhieàu nöôùc: chöùa ñeán 80% Chaéc chaén 100% trong traùi caây khoâng chöùa Cholesterol coù haïi. Traùi caây toát cho trí nhôù: tröôùc kì thi neân tieâu thuï nhieàu traùi caây. Coù nhieàu chaát dinh döôõng: nhaát laø vaøo muøa heø_muøa traùi caây ñang chín roä. Taïo ra 1 voùc daùng caân ñoái (neáu coù cheá ñoä nghieâm ngaët). Chöùa nhieàu chaát xô: choáng söï thöøa caân, huyeát aùp cao. Traùi caây ñem ñeán cho chuùng ta caûm giaùc deã chòu hôn.
PHAÂN LOAÏI THÖÏC VAÄT
Traùi caây miền Nam ña phần nằm trong 2 lớp: lớp Ngọc Lan vaø lớp Haønh TRAÙI CAÂY MIEÀN NAM
LÔÙP NGOÏC LAN Magnoliopsida
LÔÙP HAØNH Liliopsida
Lớp Ngọc Lan 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15.
Bộ Ngọc Lan Bộ Long Naõo Bộ Hồ Tieâêu Boä Sung Bộ Hoàng Lieân Boä Thuoác Phieän Boä Sau Sau Bộ Gai Bộ Dẻ Bộ Cẩm chướng Bộ Rau Raêm Bộ chè Bộ Boâng Bộ Hoa Tím Bộ Lieãu
Boä Maøn Maøn 17. Boä Ñoã Quyeân 18. Bộ Hoa Hoàng 19. Bộ đÑậu 20. Bộ Sim 21. Bộ Thầu Lầu 22. Bộ Taùo Ta 23. Bộ Boà Hoøn 24. Boä Hoa Taùn 25. Bộ Long Ñôûm 26. Bộ Caø 27. Bộ Hoa Moâi 28. Bộ Hoa Moõm Choù 29. Boä Caø Pheâ 30. Boä Cuùc 16.
BOÄ TRAÏCH TAÛ BOÄ LAN
BOÄ THUÛY KIEÀU
BOÄ CAU
BOÄ HAØNH LÔÙP HAØNH
BOÄ RAÙY
BOÄ DÖÙA
BOÄ LUÙA
BOÄ THAØI LAØI
LỚP NGỌC LAN
Phân loại khoa học Böôûi & Cam Giới (regnum):Plantae Ngành (divisio):Magnoliophyta Lớp (class):Magnoliopsida Phân lớp (subclass):Rosidae Bộ (ordo):Sapindales Họ (familia):Rutaceae Chi (genus):Citrus_Cam chanh
BÖÔÛI (BOØNG) English name: Pummelo Scientific name: Citrus Maxima. Fruiting season: August _ February. Đặc điểm: Là loại cây to. Cành có gai dài nhọn. Lá hình trứng. Hoa mọc thành chùm, từ 6 – 10 bông. Quả hình cầu, to, màu sắc tùy loại.
Năm roi:
Nặng 1 – 1,2 kg/trái. Vỏ màu vàng.
Da xanh:
Nặng 1 – 1,5 kg/trái vỏ màu xanh.
Đường lá cam
Nặng 1 – 1,5 kg/trái vỏ màu xanh bóng.
Thanh trà
Nặng 0,8 – 1,2 kg/trái vỏ màu vàng
CAM (Citrus x sinensis) English name: sweet orange. Scientific name: Citrus Sinensis. Fruiting season: septemper _ march. Đặc điểm: Nhỏ hơn bưởi Vỏ mỏng, khi chín thường có màu da cam. Là cây lai giữa bưởi và quít.
Cam chanh.
Nặng: 200 – 320g/trái. vỏ màu vàng.
Soàn:
Nặng: 250 – 350g/trái. vỏ màu xanh pha vàng.
Bù:
Nặng:180 – 250g/trái. vỏ màu vàng và cam.
Mật:
Nặng: 200 – 320g/trái. vỏ xanh pha vàng, ruột trắng hơn soàn.
QUYÙT HOÀNG
English name: tangering Scientific name: Citrus reticulata. Fruiting season: septemper_march. Đặc điểm:
Thân gỗ, cành phân tán mạnh. Lá đơn, mọc xen. Hoa chùm. Trái hình cầu, dẹp ở 2 đầu.
Tiều
Nặng: 200 – 300g/ trái. vỏ màu vàng, ruột hồng.
Đường:
Nặng: 180 – 280g/ trái. vỏ vàng xanh, ruột hồng.
Phân loại khoa học Maõng caàu
Giới (regnum):Plantae Ngành (divisio):Magnoliophyta Lớp (class):Magnoliopsida Bộ (ordo):Magnoliales Họ (familia):Annonaceae Chi (genus):Annona
MAÕNG CAÀU XIEÂM (Maõng caàu gai, Na xieâm)
English name: soursop Scientìic name: annona muricata. Fruiting season: all year round, abundant from June through November. Đặc điểm:
Là cây cao, rậm. Lá màu đậm, xanh quanh năm. Hoa màu xanh, mọc ở thân. quả to có gai mềm.
Na mãng cầu ta, mãng cầu dai/giai, sa lê, phan lệ chi
English name: sweetsop, sugar apple. Scientific name: annona squamosa Fruiting season: all year round, abundant from June through November. Đặc điểm:
Cao từ 2 – 5 m. Lá mọc xen ở 2 hàng. Hoa xanh. quả tròn, có nhiều múi. Hạt chứa độc tố.
Ngoài ra còn có cây Bình Bát Cùng chi, họ với mãng cầu ta và xiêm.
Chôm chôm Phân loại khoa học Giới (regnum):Plantae Ngành (divisio):Magnoliophyta Lớp (class):Magnoliopsida Bộ (ordo):Sapindales Họ (familia):Sapindaceae Chi (genus):Nephelium
English name: Rambutan Scientific name: Nephelium lappaceum. Fruiting season: May _ Septemper. Đặc điểm:
Cây thường xanh, thân gỗ. Lá phức hình lông chim. Quae dạng quả hạch.
Java:
Nhãn:
Nặng: 25 – 35g/ trái. vỏ đỏ, lông dài và đỏ.
Nặng: 20 – 25 g/trái. vỏ vàng đỏ, lông ngắn và đỏ.
Rong riêng:
Nặng: 25 – 35g/ trái. vỏ đỏ bóng, đầu lông có màu xanh.
Sầu riêng
English name: durian Scientific name: Durio zibethinus. Fruiting season: all year round. Đặc điểm:
Cây có thể cao đến 30 m. Lá luôn xanh đối xứng hình êlip. Hoa nở từng chùm trên cành lớn và thân. Trái chín sau 3 tháng thụ phấn.
Sữa hạt lép:
Monthong:
Nặng: 2 – 5 kg/ trái.
RI-6:
Nặng: 2 – 4 kg/trái.
Nặng: 2,5 – 4,5 kg/ trái.
B 31:
Nặng: 2 – 4 kg/ trái. vỏ xanh hơn những trái trên.
Thanh long
English name: dragon fruit. Scientific name: hylocerus undatus. Fruiting season: all year round.
Phân loại khoa học Giới(Kingdom):Plantae Ngành(Division): Magnoliophyta Lớp(Class):Magnoliopsida Bộ (Ordo):Caryophyllales Họ (Familia):Cactaceae
Bình thuận:
Chợ gạo:
Nặng: 300 – 500 g/ trái. vỏ đỏ, ruột trắng.
Nặng: 300 – 450g/ trái. vỏ đỏ, ruột trắng.
Ruột đỏ:
Nặng: 300 – 450g/ trái. vỏ đỏ, ruột đỏ.
Mít Phân loại khoa học Giới (Kingdom):Plantae Ngành (Division): Magnoliophyta Lớp (Class):Magnoliopsida Bộ (Ordo):Rosales Họ (Familia):Moraceae Chi (Genus):Artocarpus Loài (Species):heterophyllus
English name: Jack fruit Scientific name: Artocarpus heterophyllus. Fruiting season: March _ august.
Mô tả Thuộc loại cây gỗ nhỡ. Ra quả sau 3 năm tuổi. Quả phức, hình bầu dục. Gỗ mít thuộc loại gỗ nhóm IV.
Nhãn
English name: longan. Scientific name: dimocarpus longan. Fruiting season: All year round for Tieu da boand Long, for other varieties the yearly crop is between March and August.
Phân loại khoa học Giới (regnum):Plantae Ngành(divisio): Magnoliophyta Lớp(class):Magnoliopsida Bộ (ordo):Sapindales Họ (familia):Sapindaceae Chi (genus):Dimocarpus Loài (species):D. longan
Lồng:
Long:
Xuồng cơm vàng:
Tiêu da bò:
Xoài
Phân loại khoa học Giới (regnum):Plantae Ngành(phylum): Magnoliophyta Lớp(class):Magnoliopsida Bộ (ordo):Sapindales Họ(familia):Anacardiaceae Chi (genus):Mangifera
English name: mango Scientific name: mangifera indica. Fruiting season: The main season is between April and July, it is available off -season during October -March
Cát hòa lộc:
Bưởi
Cát chu:
Thanh ca
Khế
English name: Carambola Scietific name: Averrhoa carambola Fruiting season:All year round
Phân loại khoa học Giới(Kingdom):Plantae Ngành(Division): Magnoliophyta Lớp(Class):Magnoliopsida Bộ (Ordo):Oxalidales Họ(Familia):Oxalidaceae Chi(Genus):Averrhoa Loài (Species):A. carambola
Sơ ri
English name: Barbados cherry Scientific name: Malpighia glabra Fruiting season: All year round
Phân loại khoa học Giới (regnum):Plantae Ngành(divisio): Magnoliophyta Lớp(class):Magnoliopsida Bộ (ordo):Malpighiales Họ(familia):Malpighiaceae Chi (genus):Malpighia Loài (species):M. glabra
Táo ta.
Phân loại khoa học Giới (regnum):Plantae Ngành(divisio): Magnoliophyta Lớp(class):Magnoliopsida Bộ (ordo):Rosales Họ (familia):Rhamnaceae Chi (genus):Ziziphus Loài (species):Z. mauritiana
English name: Jujube Scientific name: Zixyphus mauritiana Fruiting season: May -December
ổi
English name: Guava Scientific name: Psidium guajava Fruiting season: all year round.
Phân loại khoa học Giới (regnum):Plantae Ngành(divisio): Magnoliophyta Lớp(class): Magnoliopsida Bộ (ordo):Myrtales Họ (familia):Myrtaceae Chi (genus):Psidium
BOØN BON
Phân loại khoa học Giới (regnum):Plantae Ngành(divisio): Magnoliophyta Lớp(class):Magnoliopsida Bộ (ordo):Sapindales Họ (familia):Meliaceae Chi (genus):Lansium Loài (species):L. domesticum
English name: langsat Scientific name: Lansium domesticum Fruiting season: July -October
Dâu da
English name: rambai Scientific name: Baccaurea sapida Fruiting season: July -October
Đu đủ English name: papaya Scientific name: Caricapapaya Fruiting season: all year round.
Phân loại khoa học Giới (regnum):Plantae Ngành(divisio): Magnoliophyta Lớp(class):Magnoliopsida Bộ (ordo):Brassicales Họ (familia):Caricaceae Chi (genus):Carica Loài (species):C. papaya
Dưa hấu
English name: watermelon Scientific name: Citrullus vulgaris Schard Fruiting season: all year round.
Phân loại khoa học Giới (regnum):Plantae Ngành(divisio): Magnoliophyta Lớp(class):Magnoliopsida Bộ (ordo):Cucurbitales Họ(familia):Cucurbitaceae Chi (genus):Citrullus Loài (species):C. lanatus
Mận
English name: Wax apple/javaapple Scientific name: Eugeniajaanica Fruiting season: all year round.
Phân loại khoa học Giới (regnum):Plantae Ngành(divisio): Magnoliophyta Lớp(class):Magnoliopsida Bộ (ordo):Cucurbitales Họ(familia):Rosaceae, Chi (genus):Prunus
Cóc
English name: Otaheitapple
Scientific name: Spondias cytherea Fruiting season: August -December
Phân loại khoa học Giới (regnum):Plantae Ngành(divisio): Magnoliophyta Lớp(class):Magnoliopsida Bộ (ordo):Sapindales Họ(familia):Anacardiaceae Chi (genus):Spondias Loài (species):S. mombin
Măng cụt
English name: Mangosteen Scientific name: Garcinia mangostana Fruiting season: May -September
Phân loại khoa học Giới (regnum):Plantae Ngành(divisio): Magnoliophyta Lớp(class):Magnoliopsida Bộ (ordo):Malpighiales Họ (familia):Clusiaceae Chi (genus):Garcinia Loài (species):G. mangostana
Vú sữa
English name: Star apple/ Milk fruit Scientific name: Chrysophyllum cainito Fruiting season: November -March
Phân loại khoa học Giới (regnum):Plantae Ngành(divisio): Magnoliophyta Lớp(class):Magnoliopsida Bộ (ordo):Ericales Họ (familia):Sapotaceae Chi (genus):Chrysophyllum Loài (species):C. cainito
Thơm English name: Pineapple Scientific name: Ananas comosus Fruiting season :All year round
Queen
Cayyene:
Sapoche
(Hoàng Xieâm) English name: Sapodilla Scientific name: Achras sapota Fruiting season :All year round
Lồng mứt:
Xuân đỉnh.
Mehico
LÔÙP HAØNH (Liliopsia)
DÖØA
Ñaëc Ñieåm Thuoäc Boä Cau, Hoï Cau. English name: Young Coconut. Scientific name: Cocus Nucifera. Fruiting season: all year round. Ñöôïc troàng phoå bieán ôû khaép caùc vuøng nhieät ñôùi. Phaùt trieån toát nhaát treân ñaát pha caùt vaø coù khaû naêng choáng chòu maën toát. Caàn ñoä aåm cao. Nôi coù nhieàu naéng vaø löôïng möa trung bình (750– 2.000 mm hàng năm).
Mieâu taû Thaân: lôùn, ñôn truïc. Laù: ñôn, xeû thuøy loâng chim 1 laàn. Hoa: taïp tính ( coù caû hoa ñöïc, hoa caùi vaø hoa löôõng tính) Hoa töï thuï phaán laø chuû yeáu.
Quaû: khoâ, ñôn ñoäc, haïch coù xô. Voû ngoaøi cöùng, nhaün, noåi roõ 3 gôø. Lôùp keá tieáp laø xô döaø. Beân trong noù laø gaùo döøa hoaëc soï döaø. Voû quaû trong hoùa goã, cöùng, coù 3 loã maàm (reã maàm seõ thoø ra khi phoâi naûy maàm. Baùm vaøo voû trong laø cuøi döaø (noäi nhuõ, caùi döaø) aên ñöôïc. Coøn coù nöôùc döaø (non uoáng ñöôïc; giaø uoáng vaøo bò tieâu chaûy sau 15 phuùt) Moãi naêm ra quaû khoaûng 75 traùi
Coâng Duïng Taát caû caùc boä phaän cuûa döøa ñeàu duøng ñöôïc Nöôùc döøa chöùa ñöôøng, ñaïm, chaát choáng oâxy hoùa, vitamin vaø 1 soá chaát khoaùng thöùc uoáng boå döôõng. Gaùo döaø khoâ laøm nhaïc cuï: gia hoà, baûn hoà (Trung Quoác), ñaøn gaùo (Vieät Nam). Voû vaø xô döøanhieân lieäu saûn xuaát than cuûi. Laù cung caáp vaät lieäu laøm maùi che. Goã döaø ñoà myõ ngheä, vaät lieäu cho caùc coâng trình xaây döïng (cung ñieân Döøa taïi Manila). Reã thuoác nhuoäm, thuoác saùt truøng mieäng, chöõa trò beänh lî. Maâm nguõ quaû trong ngaøy teát.
Oâ Moâi
Cuøng Boä vôùi Döøa. Boä Cau (Arecales)
Boâng OÂ Moâi Traùi OÂ Moâi
CHUỐI Phân loại khoa học Giới(Kingdom):Plantae Ngành(Division): Magnoliophyta Lớp(Class):Liliopsida Phânlớp(Subclass): Zingiberidae Bộ (Ordo):Zingiberales Họ (Familia):Musaceae
English name: Banana Scientific name: Musa Fruiting season :All year round
Chuối nghìn trái và chuối một trái Anh Giang San, nguyên giảng viên ĐH Cần Thơ, ngụ tại số 170/12A, Trần Quang Diệu, Ninh Kiều, Cần Thơ có giống chuối ra hàng nghìn trái mỗi cây.
Anh Nguyễn Văn Mạnh ở khóm 1, thị trấn Cái Nhum (Mang Thít, Vĩnh Long) lại có cây chuối trổ buồng chỉ có duy nhất 1 trái. Chuoái daøi 50cm, ñk 6cm.
Già (tiêu)
Xiêm (Sứ, Tây)
Cau:
Giải pháp bảo tồn và phát triển đa dạng cây trái miền nam
Lai taïo gioáng môùi. Thöû nghieäm caùc moâ hình thieát keá vöôøn caây:
Chaêm soùc ñaït hieäu quaû cao. Caùch phaân boùn ñaït hieäu quaû. Maät ñoä caây troàng phuø hôïp. Nöôùc töôùc tieát kieäm, toái öu vaø töï ñoäng hoaù.
Du nhaäp caùc gioáng traùi caây töø nöôùc ngoaøi veà vaø tieán haønh lai gioáng gioáng môùi. Taïo ñoät bieán ña boäi. Öùng duïng Coâng Ngheä Sinh Hoïc vaøo lai taïo, saûn xuaát phaân boùn thích hôïp. Nhiều moâ hình sản xuất noâng nghiệp ứng dụng coâng nghệ cao, ñaõ hình thaønh. Öùng duïng khoa hoc kyõ thuaät trong nuoâi troàng, thu hoaïch vaø saûn xuaát caây aên quaû.
Thanh Long ruoät ñoû
Keát quaû söï lai taïo cuûa thanh long ruoät ñoû cuûa Colombia vaø thanh long ruoät traéng Bình Thuaännăng suất cao, hình dạng bên ngoài đẹp, chất lượng tốt. Thaïc só Traàn Thò Oanh Yeán (phoù phoøng choïn taïo gioáng_Vieän nghieân cöùu caây aên quaû mieàn Nam.
Nhaõn: 130 con lai thuoäc toå hôïp lai nhaõn tieâu da boø vaø nhaõn xuoàng côm vaøngtaêng ñoä daøy thòt (nhaõn tieâu da boø), giaûm tæ leä ruïng. Saàu rieâng: con lai töø toå hôïp lai saàu rieâng laù queùo (choáng chòu toát vôùi beänh phytophthora) vaø saàu rieâng Monthong. Ñu ñuû: duøng gioáng Khakdum, ñu ñuû ñòa phöông, Sunrise solo, Kapoho solo laøm boá, meï. Choâm choâm rong rieàng:
Choâm choâm nhaõn CÑN13N:
Du nhaäp töø Thaùi Lan veà töø naêm 1996. Tỉ lệ côm luoân chiếm 50-60% so với trọng lượng traùi. Traùi coù theå giöõ treân caây khoaûng 20 ngaøy. Cơm khoâ hơn choâm choâm java vaø coù vò ngoït vaø thôm. Tỉ lệ thịt traùi chiếm 32-34% so với trọng lượng traùi.
Giống xoaøi caùt Hoaø Loäc CT1 vaø C6:
Traùi to, trọng lượng trung bình từ 450 đñến 600g. Chất lượng traùi tốt, muøi vị thơm, khoâng xơ, hạt dẹp.