To Huu

Toá Höõu I. Tieåu söû - Teân thaät Nguyeãn Kim Thaønh sinh 4 -10 -1920 taïi Phuø Lai – Quaûng Ñieàn – Thöøa Thieân. - Meï (con moät nhaø nho, thuoäc nhieàu ca dao daân ca), cha (daïy laøm thô theo loái coå) vaø queâ höông xöù Hueá (thô moäng, neàn vaên hoïc phong phuù ñoäc ñaùo) coù aûnh höôûng quan troïng ñeán hoàn thô Toá Höõu - 1938 gia nhaäp Ñaûng. Thaùng 4- 1939 bò baét giam ôû Hueá, bò ñaøy qua nhieàu nhaø tuø mieàn Trung vaø Taây Nguyeân - Thaùng 3 – 1942 vöôït nguïc ÑaécLay, ra Thanh Hoaù hoaït ñoäng khaùng chieán choáng Phaùp vaø Myõ ñeán 1986 giöõ nhieàu cöông vò troïng yeáu: UV Boä Chính trò ÑCSVN, Phoù Chuû tòch HÑ Boä tröôûng. - 1996 giaûi thöôûng ASEAN (giaûi thöôûng chaâu Aô) vaø giaûi thöôûng HCM ñôït 1. - Maát 9 – 12 – 2002 II. Toá Höõu – nhaø thô CM, nhaø thô cuûa lyù töôûng Coäng Saûn - Laøm thô phuïc vuï CM. Tuyeân truyeàn chính trò. Dieãn ñaït nhöõng tình caûm chính trò chaân thaät baèng ngoân ngöõ taâm tình, ngoân ngöõ tình yeâu, tình meï con, baïn beø moät caùch töï nhieân, chaân thaät. - Lyù töôûng Coäng Saûn laø lyù töôûng ñeïp nhaát. Con ngöôøi mang lyù töôûng aáy laø con ngöôøi ñeïp nhaát., daùm ñaáu tranh vaø hi sinh cho lyù töôûng aáy thaéng lôïi. Theá giôùi nhaân vaät cuûa Toá Höõu laø quaàn chuùng ñeïp nhaát. Suy nghó veà haïnh phuùc, töông lai, tình caûm con ngöôøi … ñeàu gaén vôùi lí töôûng aáy. III. Con ñöôøng thô cuûa Toá Höõu:  40 naêm saùng taùc (1937 – 1977) vôùi 5 taäp thô chia thaønh 4 chaëng ñöôøng: 1. Töø aáy (1937 – 1946): nhaân vaät trung taâm: caùi toâi tröõ tình cuûa Toá Höõu, “tieáng haùt cuûa moät ngöôøi thanh nieân, 1 ngöôøi chieán só” (H.Thanh) say meâ lí töôûng, khaùt khao chieán ñaáu xaû thaân vì CM vôùi tinh thaàn laïc quan chieán thaéng. - Goàm 3 phaàn : + Maùu löûa: tieáng reo vui cuûa moät taâm hoàn ñang baên khoaên ñi tìm leõ soáng boãng baét gaëp lí töôûng Coäng Saûn. + Xieàng xích: nhöõng saùng taùc trong tuø -> söï gaén boù thuûy chung vôùi cuoäc soáng, ñaát nöôùc, ñoàng baøo, ñoàng chí. Phaàn naøy coù giaùi trò hôn caû trong Töø AÁy theå hieän söï tröôûng thaønh cuûa ngöôøi chieán só Coäng Saûn vaø böôùc phaùt trieån cuûa hoàn thô Toá Höõu. + Giaûi phoùng: noàng nhieät ngôïi ca thaéng lôïi cuûa CM 2. Vieät Baéc (1947 – 1954) - Höôùng vaøo theå hieän quaàn chuùng CM: Caù nöôùc, Baø meï Vieät Baéc, Phaù ñöôøng…

- Cuoái cuoäc khaùng chieán choáng Phaùp, phaùt trieån theo höôùng khaùi quaùt – toång hôïp vôùi nhöõng baøi thô mang tính söû thi: Hoan hoâ chieán só Ñieän Bieân, Ta ñi tôùi, Vieät Baéc … - Taäp Vieät Baéc – baûn anh huøng ca cuûa cuoäc khaùng chieán, keát tinh nhöõng tình caûm lôùn cuûa con ngöôøi VN khaùng chieán – giaûi nhaát giaûi thöôûng Hoäi Vaên ngheä VN 1954 -1955 3. Gioù loäng (1955 – 1961) - Ñaát nöùôc xaây döïng CNXH mieàn Baéc vaø ñaáu tranh giaønh thoáng nhaát ñaát nöôùc. - Ca ngôïi mieàn B8aùc XHCN, tinh thaàn phôi phôùi laïc quan - Caùi toâi nhaân danh Ñaûng, laø tieáng noùi cuûa daân toäc, lòch söû, thôøi ñaïi: Queâ meï, ngöôøi con gaùi Vieät Nam, Meï Tôm…  Haïn cheá: caùi nhìn giaûn ñôn veà hieä thöïc, xu höôùng lí töôûng hoaù ñôøi soáng, coù khi giaùo huaán khoâ khan 4. Ra traän (1962 – 1972) , Maùu vaø Hoa (1972 – 1977) Caû nöôùc choáng Mó. Caûm höùng anh huøng laø neùt chuû ñaïo. Nhieàu baøi ñöôïc saùng taùc theo khuynh höôùng söû thi: Baùc ôi, Theo chaân Baùc. Kính göûi cuï Nguyeãn Du, Nöôùc non ngaøn daëm…  Töø 1978 trôû laïi ñaây: Moät tieáng ñaøn (1922), Ta vôùi ta (1999). Gioïng thô traàm laéng suy tö, chieâm nghieäm cuoäc soáng, leõ ñôøi. IV. Phong caùch ngheä thuaät thô Toá Höõu 1. Thô tröõ tình chính trò: - Toá Höõu laø nhaø thô chieán só. Thô phuïc vuï CM, phuïc vuï nhieäm vuï chính trò cuûa moãi giai ñoaïn CM - Thô Toá Höõu khai thaùc caûm höùng töø ñôøi soáng chính trò cuûa ñaát nöôùc, töø hoaït ñoäng CM vaø tình caûm chính trò cuûa taùc giaû. Ñôøi soáng con ngöôøi ñöôïc khai phaù, caûm nhaän treân phöông dieän chính trò, trong moái quan heä vôùi cuoäc ñaáu tranh CM, vôùi lyù töôûng vaø leõ soáng aân tình CM 2. Tính söû thi: - Caùi toâi tröõ tình buoåi ñaàu laø caùi toâi chieán só, roài caùi toâi coâng daân, veà sau caùi toâi nhaân danh daân toäc, CM ( Ta ñi tôùi, Vieät Baéc; nhieàu baøi thô Xuaân trong gioù loäng; caùc baøi thô choáng Myõ trong Ra traän, Maùu vaø Hoa) - Nhaân vaät tröõ tình – nhöõng con ngöôøi ñaïi dieän cho daân toäc, mang taàm voùc lòch söû vaø thôøi ñaïi (anh giaûi phoùng quaân, anh Nguyeãn Vaên Troãi, chò Traàn Thò Lyù, meï Suoát …) - Taäp trung theå hieän nhöõng vaán ñeà coát yeáu cuûa ñôøi soáng CM vaø vaän meänh daân toäc. Caûm höùng lòch söû – daân toäc laø chuû yeáu 3. Gioïng taâm tình ngoït ngaøo: - Tình thöông meán ñaëc bieät qua caùch xöng hoâ: Baïn ñôøi ôi, Ñoàng baøo ôi, Anh chò em ôi, Anh veä quoác quaân ôi … - “Thô laø tieáng noùi ñoàng yù, ñoàng tình, tieáng noùi

ñoàng chí” 4. Ngheä thuaät thô giaøu tính daân toäc: - Söû duïng ña daïng caùc theå thô nhöng thaønh coâng trong caùc theå thô truyeàn thoáng: + Luïc baùt: keát hôïp gioïng thô coå ñieån vaø daân gian theå nhöõng noäi dung tình caûm CM coù goác reã trong truyeàn thoáng tinh thaàn daân toäc, laøm phong phuù thô luïc baùt daân toäc (Kính göûi cuï Nguyeãn Du, Vieät Baéc, Nöôùc non ngaøn daëm) + Thô 7 chöõ: trang troïng, coù maøu saéc coå ñieån nhöng bieán hoaù linh hoaït (Queâ meï, Meï Tôm, Baùc ôi! Theo chaân Baùc …) - Ngoân ngöõ: quen thuoäc cuûa daân toäc, öôùc leä, saâu saéc ví von truyeàn thoáng nhöõng noäi dung thôøi ñaïi. - Nhaïc ñieäu: chieàu saâu daân toäc. Söû duïng töø laùy, thanh ñieäu, nhòp thô -> taïo nhaïc ñieäu phong phuù, beà saâu laø ñieäu caûm xuùc daân toäc. (Queâ meï, Meï Tôm, Nöôùc non ngaøn daëm…)