Testy 3

CHEMIA SOS – POMOC Z CHEMII

Testy z chemii 3

Odpowiedzi do testów 2008 Krzysztof Gębicki

http://www.chemia.sos.pl  

Rozwiązania informatyczne Chemia SOS- pomoc i korepetycje z chemii

Pomoc i korepetycje z chemii, przygotowanie do matury rozszerzonej z chemii

Osoby zamierzające studiować medycynę muszą zdawać maturę na poziomie rozszerzonym. Testy zwarte w tym arkuszu (100 pytań testowych), wraz z omówionymi dokładnie odpowiedziami umożliwią solidne przygotowanie się do matury z chemii. Do testów dołączony jest arkusz odpowiedzi, oraz arkusz poprawnych odpowiedzi, dzięki któremu w łatwy i szybki sposób możesz skontrolować swoją wiedzę.

Omówione odpowiedzi do zestawu 100 pytań, oraz kartę odpowiedzi możesz otrzymać w cenie 2 zł (2,46 zł brutto).

Chcę zakupić testy i omówione do nich odpowiedzi.

Karta odpowiedzi A 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50

B

C

D

A

B

C

51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100

-1-

D

1 Zakładając, że jeden elektron ma masę 1.10-27g, oblicz jaką masę będą miały elektrony w 65,38g cynku, jeżeli masa atomowa cynku wynosi 65,38u A1g B 1,8.10-2g C 6.10-4g D 1,8.10-5g 2 Wskaż, w którym z poniższych przykładów znajduje się największa liczba atomów: A 0,5 mola kwasu siarkowego B 74g wodorotlenku wapnia C 11,2dm3 siarkowodoru w warunkach normalnych D 3,01.1024 cząsteczek fruktozy 3 Podaj ile pierwiastków przedstawionych jest za pomocą ogólnych symboli: 210 83 E

223 88 E

219 86 E

211 84 E

A6

210 84 E

B5

226 88 E

C4

D3

4 Średnia masa atomowa srebra wynosi 107,868u, a liczba atomowa srebra 47. Na podstawie tej informacji można wnioskować, że: A jeżeli istnieją izotopy srebra, to liczba izotopów wynosi 2 B atom srebra zawiera 47 neutronów C jeżeli istnieje nuklid 108Ag, to zawiera 61 neutronów D atom srebra zawiera 61 nukleonów 5 A − 4Z Y jest produktem przemiany promieniotwórczej pierwiastka AZ Y w wyniku: A jednej przemiany α i dwóch przemian βB dwóch przemian α i dwóch przemian βC jednej przemiany α i jednej przemian β+ D dwóch przemian α i dwóch przemian β+ 6 Wskaż, która z podanych konfiguracji dotyczy stanu wzbudzonego: A 4Be 1s22s2 B 5B 1s22s12p2 C 16S 1s22s22p63s23p4 D 20Ca 1s22s22p63s23p64s2 7 Wskaż rysunek przedstawiający orbitale, które w wyniku nałożenia utworzą wiązania sigma typu s-p: A

B

C

D

8 Wymień wszystkie typy wiązań występujące w siarczanie(VI) potasu: A kowalencyjne spolaryzowane B kowalencyjne spolaryzowane, jonowe C kowalencyjne spolaryzowane, koordynacyjne D kowalencyjne spolaryzowane, jonowe, koordynacyjne 9 Wybierz zestaw zawierający tylko odczynniki nukleofilowe: A H3O+, NO2+, Br+

. . . B CH3 , Cl , C2H5

C OH-, NH3, H2O

D C2H5OH, AlCl3, CH2=CH2

-2-

10 Wybierz prawdziwe stwierdzenie dotyczące mocy kwasów tlenowych i beztlenowych pierwiastków 17 grupy: A moc kwasów tlenowych rośnie ze wzrostem stopnia utlenienia oraz maleje w miarę wzrostu liczby atomowej fluorowca; moc kwasów beztlenowych rośnie ze wzrostem liczby atomowej fluorowca B moc kwasów tlenowych rośnie ze wzrostem stopnia utlenienia i w miarę wzrostu liczby atomowej fluorowca; moc kwasów beztlenowych maleje ze wzrostem liczby atomowej fluorowca C moc kwasów tlenowych maleje ze wzrostem stopnia utlenienia i w miarę wzrostu liczby atomowej fluorowca; moc kwasów beztlenowych rośnie ze wzrostem liczby atomowej fluorowca D moc kwasów tlenowych maleje ze wzrostem stopnia utlenienia i w miarę wzrostu liczby atomowej fluorowca; moc kwasów beztlenowych maleje ze wzrostem liczby atomowej fluorowca 11 Wybierz zestaw, w którym cząsteczki różnią się momentem dipolowym: A BCl3, SO2 B SO3, CO2 C BeH2, CH4

CCl4, NO3-

12 Wskaż równanie ilustrujące reakcję kwas-zasada według teorii Brønsteda: A OH- + H3O+ = 2H2O B NH4+ + OH- = NH3 + H2O C Cu(OH)2 + 4NH3 = [Cu(NH3)4](OH)2 D dwie odpowiedzi są prawidłowe 13 Trzecia stała dysocjacji kwasu ortofosforowego(V) wyrażona jest wzorem: A K=

[H + ] ⋅ [H 2PO −4 ] [H 3 PO 4 ]

B K=

−2 ] [H + ] ⋅ [HPO 4

[H 2PO -4 ]

C K=

[H + ] ⋅ [PO −43 ] [HPO -42 ]

D K=

[H + ] 3 ⋅ [PO −43 ] [H 3 PO 4 ]

14 Jak zmieni się pH 0,01M roztworu jednowodotlenowej zasady o stałej dysocjacji K=10-8, jeżeli stężenie zmaleje 100 razy? A wzrośnie o dwie jednostki pH B wzrośnie o jedną jednostkę pH C zmaleje o jedną jednostkę pH D zmaleje o dwie jednostki pH 15 Wybierz grupę związków, które ulegają hydrolizie: A FeCl3, NaCl, C2H5Br, HCOOC2H5, CH3OK B CaCO3, CuCl2, NaNO3, C2H5ONa, CH3Cl C Na2SiO3, PbS, KNO2, C6H5ONa, HCOOH D AlCl3, K2CO3, NaNO2, NH4Cl, CH3ONa 16 W poniższym schemacie: Cu

+X -NO2

Y

+KOH

Z

+HNO3 b. rozc.

substratami X, Y i Z są: X Y NH3 aq CuO A HNO3 stęż Cu(NO3)2 B HNO3 rozc. Cu(NO3)2 C HNO3 stęż Cu(NO3)2 D

Cu(NO3)2

Z Cu(OH)2 CuO Cu(OH)2 Cu(OH)2

17 Poddano elektrolizie wodne roztwory różnych substancji. Wskaż zbiór substancji, które w procesie elektrolizy z użyciem elektrod platynowych dadzą jako produkt na katodzie wodór: A LiCl, H2SO4, KOH B CuCl2, CuSO4, AgNO3 C CH3COONa, Cu(NO3)2, NaOH D HCOOH, NH3 aq, AuCl3

-3-

18 Efekt energetyczny reakcji można wyznaczyć korzystając z wartości energii wiązań. Każdą reakcję można traktować jako endoenergetyczny proces rozrywania wiązań w cząsteczkach substratów oraz egzoenergetyczny proces powstawania wiązań w cząsteczkach produktów. Jeżeli energia wiązania: N-H = 390kJ/mol, O=O = 499kJ/mol, N≡N = 947kJ/mol, H-O = 465kJ/mol, to efekt energetyczny reakcji: 4NH3(g) + 3O2 Æ 2N2(g) + 6H2O(g) wynosi: A -4417 kJ B -1627 kJ C -1493 kJ D -1297 kJ 19 H2O(c) powstaje w reakcji: H2(g) + ½O2(g) = H2O ΔH=-258,84kJ/mol Podaj, ile energii na sposób ciepła zostanie przekazane do otoczenia, jeśli powstanie 90g H2O(c) A 2588,4 kJ B 1294,2 kJ C 258,84 kJ D 129,42 kJ 20 Porównując wartości normalnych potencjałów utleniająco-redukujących fluorowców: I2 + 2e Æ 2IE0=0,54V Br2 + 2e Æ 2BrE0=1,07V Cl2 + 2e Æ 2ClE0=1,36V F2 + 2e Æ 2F E0=2,85V można stwierdzić, że: I. jon jodkowy jest najsilniejszym donorem elektronów II. jodowodór wykazuje najsilniejsze właściwości utleniające III. fluorowodór pozbawiony jest właściwości redukujących IV. fluor jest najsilniejszym utleniaczem Wybierz prawidłowe odpowiedzi: A I, III, IV B I, II, III C II, III, IV D I, II, IV 21 Rozpuszczona w wodzie bezbarwna sól wprowadzona do płomienia palnika gazowego barwi płomień na żółty kolor. Roztwór soli daje z jonami Ag+ biały osad, który pod wpływem światła zmienia barwę na fioletową. Osad ten reaguje z tiosiarczanem sodu, a produkt reakcji jest dobrze rozpuszczalny w wodzie. Rozpuszczoną w wodzie solą jest: A bromek sodu B chlorek potasu C jodek potasu D chlorek sodu 22 W czterech probówkach znajduje się roztwór jednej z substancji: chlorku sodu, azotanu(V) srebra, węglanu potasu, siarczanu(VI) magnezu. Wyniki kolejnego mieszania roztworów podaje tabela: probówka 1 2 3 4 osad osad osad 1 2

osad

-

brak osadu

brak osadu

3

osad

brak osadu

-

osad

4

osad

brak osadu

osad

-

A B C D

Co stanowi zawartość probówek: 1 2 3 AgNO3 NaCl K2CO3 NaCl AgNO3 K2CO3 AgNO3 NaCl MgSO4 MgSO4 K2CO3 AgNO3

4 MgSO4 MgSO4 K2CO3 NaCl

-4-

23 Całkowicie rozpuszczono 4g tlenku siarki(IV) w 96g wody. Stężenie procentowe otrzymanego roztworu kwasu wynosiło: A 4,00% B 4,16% C 5,13% D 5,40% 24 Chrom tworzy kilka różnych tlenków. Charakter chemiczny tych tlenków zmienia się ze zmianą stopnia utlenienia. Ustal charakter chemiczny tlenku, o którym wiadomo, że stosunek masowy chromu do tlenu wynosi w przybliżeniu 13:4 A zasadowy B amfoteryczny C kwasowy D nie można ustalić 25 Wodny roztwór siarkowodoru oraz wodny roztwór amoniaku słabo przewodzą prąd elektryczny. Podaj jak zmieni się przewodnictwo prądu elektrycznego po zmieszaniu tych roztworów: A nie zmieni się B zmaleje prawie do zera C wzrośnie D zmaleje 26 Wskaż stężenie jonów wodorowych w roztworze jednoprotonowego słabego kwasu o stężeniu 0,1M, jeżeli w temperaturze 298K stała dysocjacji wynosi 1,75.10-5: A 1,75.10-5 B 1,75.10-4 C 2,6.10-3 D 1,3.10-3 27 Do czterech probówek z roztworami zawierającymi po 1 molu NaOH wprowadzono: I. roztwór zawierający 8,5g amoniaku II. roztwór zawierający 0,5 mola (CH3COO)2Zn III. 22,4dm3 gazowego chlorowodoru (warunki normalne) IV. 100cm3 roztworu H2SO4 o stężeniu 1M Roztwór o pH=7 powstał w probówce: AI B II C III D IV 28 Wskaż poprawne nazwy następujących substancji: [Cu(OH)]2CO3 Ca(H2PO4)2 NH4Cl węglan dwuwodoroortofosforan chlorek A hydroksymiedzi(II) (V) wapnia amonu hydroksywęglan dwuwodoroortofosforan chloran B miedzi(II) (V) wapnia amonu węglan dwuwodorodwufosforan chlorek C hydroksymiedzi(I) (V) wapnia amonu dwie odpowiedzi są poprawne D

CH3-O-SO2-OH wodorosiarczan(VI) metylu ester metylowy kwasu siarkowego wodorosiarczan(VI) metylu

CH3COCH3 propanon keton dwumetylowy aceton

29 Wybierz grupę tlenków, w której znajdują się wyłącznie tlenki występujące w przyrodzie: A K2O, MgO, SiO2, H2O B Fe2O3, SiO2, CO2, H2O C Na2O, SO2, P2O5, H2O D K2O, MgO, CO2, P2O5 30 Do zakwaszonego roztworu dwuchromianu potasu dodawano porcjami etanol. W wyniku reakcji zaobserwowano: A zmianę barwy roztworu z pomarańczowej na żółtą i pojawienie się zapachu kwasu octowego B zmianę barwy roztworu z żółtej na zieloną i pojawienie się zapachu etanalu C zmianę barwy roztworu z żółtej na pomarańczową i pojawienie się zapachu etanalu D zmianę barwy roztworu z pomarańczowej na zieloną i pojawienie się zapachu kwasu octowego.

-5-

31 Ustal wzór cząsteczki tlenku azotu, który powstaje w reakcji katalitycznego utlenienia amoniaku, wiedząc, że w tych samych warunkach ciśnienia i temperatury, każdy 1dm3 amoniaku zużywa 1,25dm3 tlenu i powstaje 1dm3 tlenku azotu oraz para wodna. A N2O4 B NO2 C NO D N2O 32 W celu całkowitego wytrącenia chlorku srebra z roztworu zawierającego 51g azotanu(V) srebra, dodano: 16,6cm3 10% roztworu kwasu solnego o gęstości 1,1g/cm3 i nieznaną ilość 25% roztworu chlorku potasu o gęstości 1,2g/cm3. Objętość dodanego roztworu chlorku potasu wynosiła: A 74,5 cm3 B 63,3 cm3 C 62,1 cm3 D 53,6 cm3 33 Dobierz odpowiednie reagenty tak, aby możliwe były przemiany I, II i III na poniższym schemacie: MnO(OH)2

I

-

MnO4

II

2-

MnO4

III Mn2+

A B C D

I I-, OHSO32-, H2O NO2-, H+ Br-, H+

II SO32-, H2O NO2-, OHCl-, H2O Sn2+, OH-

III Fe2+, H+ H2O2, H+ NO2-, OHS2-, H2O

34 Podaj, które z poniższych równań reakcji chemicznych: I. Mg2+ + 2e Æ Mg II. CH2=CH2 + H2 Æ CH3-CH3 III. 2Br- + Cl2 Æ Br2 + 2ClIV. N2O5 + H2O Æ 2HNO3 V. Fe + S Æ Fes ilustrują procesy utlenienia i redukcji: A II, III, V B I, III, V C III, IV, V

D I, II, IV

35 Po dobraniu współczynników reakcji, wskaż w której stosunek molowy utleniacza do reduktora jest najwyższy: A Br2 + HClO + H2O Æ HBrO3 + HCl B H2O2 + KMnO4 + H2SO4 Æ MnSO4 + O2 + K2SO4 + H2O C Zn + HNO3 Æ NH4NO3 + Zn(NO3)2 + H2O D Cr2O3 + KNO3 + KOH Æ K2CrO4 + KNO2 + H2O 36 Mieszaninę gazową zawierającą 20cm3 tlenu, 2cm3 chloru oraz 100cm3 wodoru umieszczono w eudiometrze i za pomocą iskry wywołano reakcje chemiczne. Mieszaniny przed i po reakcji znajdowały się w warunkach normalnych. podaj stężenie procentowe powstałego kwasu solnego. A 14,6% B 16,8% C 19,9% D 22,4% 37 Ile gramów 96% i 75% kwasu siarkowego(VI) należy użyć do sporządzenia 150g 80% roztworu kwasu siarkowego(VI): A 20,6g 96% i 129,4g 75% B 28,2g 96% i 121,8g 75% C 35,7g 96% i 114,3g 75% D 39,5g 96% i 110,5g 75% -6-

38 Jedną z metod rozdziału mieszanin stosowaną dla układów koloidalnych jest dializa. Polega ona na oddzieleniu cząsteczek koloidalnych od rozpuszczalnika przez wykorzystanie faktu, że: A przez błonę półprzepuszczalną przechodzą jedynie cząsteczki rozpuszczalnika B przez błonę półprzepuszczalną przechodzą jedynie cząsteczki koloidalne C pod wpływem pola elektrycznego szybkość przechodzenia cząsteczek rozpuszczalnika i cząsteczek koloidalnych przez błonę półprzepuszczalną jest zróżnicowana D koloidy liofobowe łatwiej przechodzą przez błonę półprzepuszczalną, niż cząsteczki rozpuszczalnika 39 Średnia masa cząsteczkowa pewnej próbki polistyrenu: CH2 CH

*

n

*

C6H5

wynosi 300000u. Podaj z ilu atomów węgla składa

się łańcuch alifatyczny tego polimeru: A około 2880 atomów węgla C około 17300 atomów węgla

B około 5770 atomów węgla D około 23000 atomów węgla

40 W poniższych równaniach reakcji: eter

I

C2H5Br + Mg

II

........... + Zn alkohol

III

C6H5CH3 + Cl2

IV

C2H2 + Na

................. ZnBr2 + CH2=CH2

hν

...............+ HCl ...........+1/2H2

brakującymi związkami są: I II C4H10 CH2BrCH2Br A CH3CH2CH2CH3 CH3CH2Br B CH3CH2MgBr CH2BrCH2Br C CH3CH2MgCl CH3CH2Br D

III C6H4(Cl)CH3 C6H5Cl C6H5CH2Cl C6H4(Cl)CH3

IV HC≡CNa HC≡C-CH=CH2 HC≡CNa NaC≡CNa

41 Poniżej podano wzory trzech związków: CH3 1 H C OH CH2

HO 2

C

Cl

O

CH3

3 Cl

C Cl Cl

CH3

oraz ich własności: I. ulega procesowi dysocjacji w roztworze wodnym II. ma apolarną budowę cząsteczki III. jest związkiem optycznie czynnym Wskaż poprawne powiązanie wzoru związku chemicznego z właściwościami: 1 2 3 I II III A II III I B III I II C I III II D

-7-

42 Pewien alkohol utleniono tlenkiem miedzi(II). Powstały produkt nie dawał pozytywnego wyniku próby Trommmera. Pary tego samego alkoholu przepuszczono przez rozgrzany kaolin i powstał propen. Alkohol ten ma wzór: B

A CH3 CH2 CH2 OH

CH2 CH2 CH2 OH

OH

C CH3 CH CH3 OH

D

CH2 CH CH2 OH OH OH

43 Wybierz poprawną nazwę związku o wzorze: C3H7 CH3 CH2 CH

CH3 Cl

C CH2 CH C CH3

C3H7 CH3

C2H5

A 2-chloro-2-etylo-3,9-dimetylo-2,4-dipropylooltan B 2-chloro-2,6-dietylo-3,5-dimetylo-5-propylononan C 2-chloro-2-etylo-2-etylo-3,5-dimetylo-5,6-dipropylodekan D 3-chloro-7-etylo-3,4,6-trimetylo-6-propylodekan 44 Etanol utleniono tlenkiem chromu(VI). W wyniku reakcji otrzymano 20g 20% etanalu. Stężenie procentowe użytego do reakcji etanolu wynosiło: A 26% B 22,5% C 21% D 19,5% 45 Etenol i etanal przedstawione wzorami: H

H

OH

H

O

H C C

C C H

H

H

są w stosunku do siebie: A izomerami geometrycznymi

B homologami

C enancjomerami

D odmianami tautomerycznymi

46 Podaj liczbę izomerów optycznych związku o wzorze: CH2(OH)-CH(OH)-CH(OH)-CHO A2 B4 C8 D 16 47 W wyniku hydrolizy tripeptydu otrzymano alaninę i glicynę. Omawianym tripeptydem może być: CH3 A

O

CH3

H2N CH C N CH2 C N CH COOH H H O CH3

O

B H2N CH C N CH C N CH2 COOH H H O CH3 O

CH3

C

H2N CH2 C N CH2 C N CH COOH H H O

D

odpowiedzi A, B, C są poprawne

-8-

48 Związek przedstawiony poniższym wzorem: O jest przykładem: A zasady pirymidynowej N NH B zasady purynowej N C nukleotydu N NH2 H D nukleozydu 49 Wskaż, które monosacharydy należą do szeregu konfiguracyjnego D: CHO

CHO

H C OH H C OH H C OH

H C OH

C O

H C OH

HO C H

HO C H

I CH2OH

CHO

CH2OH

II CH2OH

A III, IV, V

CH2OH C O

H C OH HO C H

HO C H

H C OH

H C OH

III CH2OH

IV CH2OH

B I, III, IV

HO C H V CH2OH

C I, II, IV

D I, II, V

50 Aby otrzymać jak najwięcej alkoholu z estru, należy użyć jako odczynnika hydrolizującego: A wodnego roztworu zasady potasowej B wody C wodnego roztworu kwasu siarkowego(VI) D dwie odpowiedzi są poprawne 51 Ile atomów węgla o odpowiedniej rzędowości zawiera 2,3,7-tribromo-2,3,5-trimetylooktan: Liczba atomów węgla I-rzędowych II-rzędowych III-rzędowych IV-rzędowych 5 2 3 1 A 5 3 3 0 B 5 4 1 1 C 5 4 2 0 D 52 W wyniku analizy elementarnej stwierdzono, że próbka związku o masie 1,5g zawierała 0,6g węgla, 0,1g wodoru i tlen. Wybierz grupę związków, której wszystkie wzory spełniają wynik analizy: A etanal, kwas 2-hydroksypropanowy, octan metylu B metanal, kwas octwoy, mrówcza metylu C mrówczan 1-propylu, propionian metylu, etan-1,2-diol D etanal, kwas mrówkowy, mrówczan 1-propylu 53 Ustal nazwy związków I, II, III, IV, V w szeregu reakcji chemicznych III I propan

Cl2 hν

Cl2 hν

IV CH3CHClCH2Cl

II

Cl2 hν

V

A B C D

I 1-chloropropan 1-chloropropan 2-chloropropan 2-chloropropan

II 2-chloropropan 2-chloropropan 1-chloropropan 1-chloropropan

III 1,3-dichloropropan 1,1-dichloropropan 2,2-dichloropropan 1,3-dichloropropan -9-

IV 1,1-dichloropropan 2,2-dichloropropan 1,1-dichloropropan 2,2-dichloropropan

V 2,2-dichloropropan 1,3-dichloropropan 1,3-dichloropropan 1,1-dichloropropan

54 W poniższym schemacie związkami I, II, III, IV są: C2H5COONa + NaOH

I metan propan propen etan

A B C D

CaO Δ

Br2

I

hν

II

C2H5OH/80oC

III

KOH

II bromometan 2-bromopropan 1,2-dibromopropan bromoetan

III metan propen propyn eten

H2O

IV

H+

IV metanol propan-2-ol propan-1-ol etanol

55 Po całkowitej hydrolizie 15% wodnego roztworu maltozy otrzymano roztwór, w którym stężenie glukozy wynosi: A 7,9% B 13,4% C 15,8% D 30% 56 W reakcji etenu z obojętnym roztworem manganianu(VII) potasu powstał etano-1,2-diol. Stechiometryczny stosunek molowy etenu do manganianu(VII) potasu wynosi: A 1:2 B 2:1 C 3:1 D 3:2 57 Do probówek z wodą wprowadzono substancje: NH2CONH2

HCOOH

(C2H5)2NH

C2H5OH

HOCH2CH2OH CH3NH2.HCl

I

II

III

IV

V

VI

H2O

H2O

H2O

H2O

H2O

H2O

w probówkach można stwierdzić stężenia jonów: H+>OHOH->H+ H+=OHII, IV, VI III I, V A II, VI III, V I, IV B I, IV II, V III, VI C II, VI I, IV, V III D 58 Występujący w naturze kwas D-jabłkowy [(S)-2-hydroksybutanodiowy] zestryfikowano alkoholem metylowym tak, że uzyskano jego monoester. Produktem reakcji była: A nieczynna optycznie równomolowa mieszanina enancjomerów B mieszanina diastereoizomerów C mieszanina związków optycznie czynnych D jeden związek optycznie czynny 59 Spośród związków: I. 2-bromobutan II. 1,3-dibromopropan III. 2,3-dibromobutan IV. 2,4-dibromopentan Wybierz te, które mogą występować w formie mezo: A I, V, VII B III, IV, VI

V. 3-bromoheksan VI. 3,4-dibromo-3,4-dimetyloheksan VII. heksano-2,4-diol

C II, V, VII

- 10 -

D I, IV, V

60 Na podstawie poniższego wzoru związku wybierz prawidłową odpowiedź: CH2OH A jest to ketoza, pochodna furanu, anomer α O B jest to aldoza, pochodna piranu, anomer β H HO H OH C jest to ketoza, pochodna furanu, anomer β D jest to aldoza, pochodna piranu, anomer α OH H H

61 Który z podanych związków może występować w postaci izomerów cis-trans? A 2-metylopropen B kwas 2-chloropropanowy C 1,2-dichloropropen D kwas propenowy 62 Liczba możliwych monochloropochodnych alkanu powstających w wyniku monochlorowania 2,2,3,3-tetrametylobutanu wynosi: A1 B3 C4 D6 63 Który z podanych wzorów przedstawia cząsteczkę odmiany mezo kwasu winowego (1,2-dihydroksyetano-1,2-diowego): COOH H C OH A

COOH

B

HO C H

H C OH

HO C H

COOH

H C H

HO C H

HO C H

HO C H

COOH

COOH

COOH

C

COOH

D

COOH

64 Wzór sumaryczny C4H9OH odpowiada czterem izomerycznym alkoholom. Ile aldehydów i ile ketonów o wzorze sumarycznym C4H8O można otrzymać w wyniku utlenienia tych alkoholi? A jeden aldehyd i dwa ketony B dwa aldehydy i jeden keton C dwa aldehydy i dwa ketony D trzy aldehydy i jeden keton 65 Wzór polipropylenu to: * A

CH2 CH2 C C H 3C CH3

*

CH2 CH2 CH2

*

n

*

*

n

66 W podanym niżej schemacie hν

propan + Cl2

I

II

[O]

propanal

Substancje II i III to:

hν

III

A B C D

KOH H2O

KOH H2O

IV

[O]

keton dimetylowy

II izopropanolan potasu propen propan-1-ol (1-propanol) propan-2-ol (2-propanol)

III 1,1-dichloropropan 1-chloropropan 2-chloropropan 1,2-dichloropropan

- 11 -

CH2

* *

CH3

C

B

n

CH2 CH

*

C C D H

H n

67 Przeprowadzono reakcje: I utleniania butan-2-olu

II buten-2-enu z

III utleniania butan-1-olu

IV but-2-ynu z

wodą wodą związek o wzorze: CH3-CH2-CO-CH3 może być produktem reakcji: A tylko I B I i II C III i IV 68 Hemiacetale

R C H

D I i IV

OH powstają w wyniku reakcji: 1

OR

A polimeryzacji aldehydów B reakcji przyłączania alkoholi do aldehydów C estryfikacji wewnątrzcząsteczkowej D reakcji przyłączania estrów do kwasów 69 Wskaż cząsteczki, w której występuje wiązanie peptydowe: A CH3CH(NH2)CONHCH2COOH B CH3CH2CH(NH2)COOH C CH3CH2COCH3 D CH3CH2CH(NH2)COOCH3 70 Łańcuchy polipeptydowe w insulinie połączone są mostkami dwusiarczkowymi, utworzonymi między dwiema resztami cysteiny. Mostki te powstają w wyniku procesu: A syntezy B redukcji C utleniania D kondensacji 71 Podane kwasy ułożono według wzrastającej mocy. Które z podanych zależności są prawidłowe? I H2SiO4 < H3PO4 < H2SO4 < HClO4 II HClO < HClO2 < HClO3 < HClO4 III HClO < HBrO < HIO IV HI < HBr < HCl < HF A I i II B II i IV C I i III D III i IV 72 Wskaż poprawne dokończenie zdania. Izotopy to nuklidy, które mają ..... A jednakowe liczby masowe, ale różne liczby neutronów B jednakowe liczby masowe, ale różne liczby protonów C różne liczby masowe, ale jednakowe liczby neutronów D różne liczby masowe, ale jednakowe liczby protonów 73 Ile obszarów orbitalnych zawiera poziom energetyczny N? A4 B8 C 16

D 32

74 Suma cząstek elementarnych atomu pierwiastka X wynosi 86, w tym są 32 neutrony. Określ położenie pierwiastka X w układzie okresowym grupa okres czwarta czwarty A dziewiąta czwarty B szesnasta trzeci C osiemnasta piąty D

- 12 -

75 Podaj nazwę substancji Z oraz określ typ reakcji (I) w podanym niżej schemacie: 1-chloropropan

KOH, C2H5OH (I)

substancja Z propanal propanal propanon propanon

A B C D

X

kar. H2O (II)

Y

[O] (III)

Z

typ reakcji (I) eliminacja addycja addycja eliminacja

76 Ester organiczny poddano hydrolizie w odpowiednich warunkach otrzymując: - kwas monokarboksylowy o masie molowej 46g/mol - jednowodorotlenowy, II-rzędowy alkohol zawierający 26,6% tlenu ten ester to: A mrówczan n-propylu C mrówczan izopropylu B octan izopropylu D octan etylu 77 Liczba izomerycznych amin II-rzędowych o wzorze ogólnym C4H11N wynosi: A2 B3 C4 D5 78 Drugi etap procesu dysocjacji kwasu borowego opisuje stała dysocjacji wyrażona wzorem: A

[H 3 BO 3 ]

− [3H + ][BO 3 ] 3

B

[H + ][H 2BO 3− ] [H 3 BO 3 ]

C

− [H + ][H 2BO 3 ] 3

[HBO 32- ]

D

[H + ][HBO 32− ] [H 2BO 3- ]

79 Zmieszano 300cm3 roztworu H2SO4 o stężeniu 2M i 400cm3 H2SO4 o stężeniu 0,7M, a następnie całość rozcieńczono wodą do objętości 1dm3, otrzymując roztwór o gęstości d=1,06g/cm3. Oblicz stężenie procentowe otrzymanego roztworu A 8,13% B 9,14% C 11,62% D 13,05% 80 Stężenie molowe 40% roztworu X jest równe 6M. Gęstość tego roztworu d=1,275g/cm3. Masa molowa soli X wynosi: A 136g/mol B 111g/mol C 85g/mol D 52g/mol 81 W temperaturze pokojowej iloczyn stężenia jonów wodorowych i wodorotlenowych w wodzie, wyrażony w (mol/dm3) ma wartość stałą i wynosi: A 1.10-14 B 14 C7 D 1.101`4 82 W 500g wody rozpuszczono 0,1mola BaO. Stężenie procentowe otrzymanego roztworu wodorotlenku baru wynosi: A 2,97% B 3,06% C 3,32% D 7,65% 83 W wyniku fermentacji alkoholowej z 90g glukozy można otrzymać teoretycznie produkty w ilości: A 3 mole cząsteczek etanolu i 1,5 mola cząsteczek tlenu B 2 mole cząsteczek etanolu i 2 mole cząsteczek dwutlenku węgla C 69g etanolu i 33,6dm3 tlenu (warunki normalne) D 46g etanolu i 22,4dm3 dwutlenku węgla (warunki normalne)

- 13 -

84 Objętość spalonego całkowicie w tlenie węglowodoru X jest dwa razy mniejsza od objętości dwutlenku węgla i dwa razy mniejsza od objętości pary wodnej powstającej w tej reakcji. Objętości gazów podane są w tych samych warunkach ciśnienia i temperatury. Węglowodorem X mógł być: A etan B eten C etyn D benzen 85 W określonych warunkach ciśnienia i temperatury stała równowagi reakcji: 3N2O + 2NH3 = 4N2 + 3H2O ma wartość 1,46. Jeżeli stężenia równowagowe następujących reagentów wynoszą: CN2=2mol/dm3; CH2O=1,5mol/dm3; CN2O=1,6mol/dm3 to stężenie równowagowe amoniaku wynosi: B 3 mol/dm3 A 2,13 mol/dm3

C 4,45 mol/dm3

D 9 mol/dm3

86 W której z podanych reakcji wydzielił się gaz o największej masie cząsteczkowej: A MnO2 + HCl Æ B CaC2 + H2O Æ C CH3COONa + NaOH Æ D Cu + H2SO4 Æ 87 Spośród następujących substancji: 1 CO; HCOONa; 4 Al2(SO4)3 wybierz te, które wprowadzone do wody utworzą roztwory o pH<7 A1i2 B1i3 C2i3

2 SO2;

3

D2i4

88 Zapisem chemicznym, który ma następujący wzór elektronowy: _ _ |_ Y

|Y|

_ X Y _|

może być: A BCl3

B SO3

C NH3

89 O pierwiastku X wiadomo, że: • należy do bloku s; • tworzy jony proste o konfiguracji elektronowej argonu; • jego elektroujemność w skali Paulinga jest wyższa od sodu Pierwiastkiem X jest: A wapń B magnez C potas

D PH3

D chlor

90 Pierwiastek X leży w siódmej grupie i czwartym okresie układu okresowego. Pierwiastek ten tworzy jon prosty X2+. Wskaż poprawnie napisaną konfigurację tego jonu: A 1s22s22p63s23p63d7 B 1s22s22p63s23p63d5 C 1s22s22p63s23p63d54s2 D 1s22s22p63s23p63d54s24p2 91 Poddano elektrolizie wodne roztwory: I H2S, K2S, HCl II CuSO4, AgNO3, ZnCl2 III H2SO4, KOH, Na2SO4 Tlen i wodór w stosunku objętościowym 1:2 powstaje w trakcie elektrolizy roztworów substancji wymienionych w grupie AI B II C III D II i III

- 14 -

92 Półogniwo niklowe zestawione w ogniwo z półogniwami: I Cr|Cr3+; w którym przypadku Ni|Ni2+ będzie biegunem ujemnym: AI B II C I i II

II Pb|Pb2+;

III Cu|Cu2+

D II i III

93 Przeprowadzono doświadczenie opisane rysunkiem: Cu 1

H2O + MgCl2

Fe

Mg 3

2

H2O + CuSO4

H2O + FeCl3

Objawy reakcji zaobserwowano w probówkach: A wszystkich B tylko w 1 i 2

C tylko w 1 i 3

D tylko w 2 i 3

94 Wskaż poprawne dobrane współczynniki stechiometryczne reakcji: a Fe2+ b ClO3- + c H+ Æ d Fe3+ + e Cl- + f H2O a b c d e f 3 2 6 3 2 3 A 4 1 6 4 1 3 B 5 2 6 5 2 3 C 6 1 6 6 1 3 D 95 W podanych niżej schematach reakcji: 4NH3 + 5a Æ 4b + 6H2O substratami a, b, c i d są: a b c O2 NO NO2 A H2O2 NO2 N2O5 B O2 N2O3 NO2 C NO NO2 N2O3 D

2b + O2 Æ 2c

3c + H2O Æ 2d + b

d HNO3 HNO3 HNO2 HNO2

96 Liczba możliwych izomerów związku o wzorze C8H10 zawierających sześcioczłonowy pierścień aromatyczny wynosi: A3 B4 C5 D6

- 15 -

97 Z podanych związków izomerami konstytucyjnymi są: O I CH3 CH CH CH2 OH

IV CH2 CH2 CH CH2 OH

A I, IV, VI

II CH3 C CH2 CH3 O

V CH3 CH CH3 C H O

B II, III, V

III CH3 CH2 CH2 C H

VI CH2 CH CH CH3 OH

C III, V

D wszystkie

98 Sporządzono 25% roztwór KNO3 w temperaturze 30oC, a następnie obniżono temperaturę do 20oC. Otrzymany roztwór w podanych temperaturach jest: 30oC 20oC nienasycony nienasycony A nienasycony nasycony B nasycony nasycony C nasycony nienasycony D 99 W pewnym roztworze stężenie jonów H+ jest sto razy mniejsze niż stężenie jonów OH-. pH tego roztworu jest równe: A5 B6 C8 D9 100 Rozpuszczono w 1dm3 wody następujące ilości soli: 0,2mola chlorku wapnia, 117g chlorku sodu i 0,5mola azotanu(V) wapnia. Właściwe uporządkowanie według wzrastających stężeń molowych jonów przedstawia: A [Ca2+] < [NO3-] < [Na+] < [Cl-] B [Cl-] < [NO3-] < [Ca2+] < [Na+] C [Na+] < [Ca2+] < [NO3-] < [Cl-] D [Ca2+] < [NO3-] < [Cl-]< [Na+]

- 16 -

ODPOWIEDZI 1 Odp. B 65,38g cynku to jeden mol cynku. Liczba atomowa cynku wynosi 30, oznacza to, że w atomie jest 30elektronów, a w jednym molu cynku będzie ich 30moli. Wszystkie będą zatem ważyły m=30.6,023.1023.1.10-27g=1,81.10-2g 2 Odp. D 0,5mola cząsteczek H2SO4 to 0,5.6,023.1023.(2+1+4)=2,11.1024 atomów 74g Ca(OH)2 =74g/M=1mol cząsteczek Ca(OH)2 czyli 1.6,023.1023.(1+2+2)=3,01.1024 atomów 11,2dm3 H2S =11,2/22,4=0,5mola cząsteczek H2S czyli 0,5.6,023.1023.(2+1)=9,03.1023 atomów 3,01.1024 cząsteczek fruktozy (C6H12O6) to 3,01.1024.(6+12+6)=7,2.1025 atomów 3 Odp. C Nuklidy mające tę samą liczbę atomową są izotopami tego samego pierwiastka (są tym samym pierwiastkiem). 83E; 84E 86E 88E 4 Odp. C Liczba atomowa 47 oznacza, że w jądrze atomu jest 47 protonów, a o liczbie neutronów decyduje różnica liczby masowej i liczby atomowej (A-Z). Pierwiastek może mieć różną liczbę izotopów, której nie można rozpoznać po liczbie masowej, ani po masie atomowej. Na pewno niklid 108Ag posiada 61 neutronów. 5 Odp. A Liczba masowa A-4 wskazuje, że z jądra atomowego ubyły 4 nukleony (2 protony i 2 neutrony), czyli nuklid uległ przemianie α. Liczba atomowa przed przemianą i po jest jednakowa, czyli dwa neutrony musiały przemienić się w dwa protony, co mogło się zdarzyć podczas dwóch przemian β-: nÆ p +e. 6 Odp. B Beryl leży w drugiej grupie i posiada dwa elektrony na orbitalu s. Bor leżąc w trzeciej grupie powinien mieć dwa elektrony na orbitalu 2s (2s2) i jeden na orbitalu p (2p1). Obecność dwóch elektronów na orbitalu 2p (2p2), przed całkowitym zapełnieniem orbitalu 2s, wskazuje, że ten atom jest w stanie wzbudzonym. 7 Odp. D Wiązanie σ typu s-p powstaje w wyniku czołowego nakrywania się orbitalu s (kulistego) z orbitalem p (w kształcie hantli). Takie wiązanie może się utworzyć tylko z orbitali przedstawionych na rysunku D. 8 Odp. D Siarczan(VI) potasu jest solą i wiązanie O-K z definicji jest wiązaniem jonowym (odp. B i D). Biorąc pod uwagę wzór Lewisa, w anionie siarczanowym(VI) występują wiązania koordynacyjne i kowalencyjne: .. ..O .. K

+

. . .- .. ** .. .O. . * S * . .O. . **

.. O.. ..

+ K

O + - + K O S O K O

- 17 -

W rzeczywistości jest to jeden z możliwych sposobów zapisu jonu siarczanowego(VI). Siarka dysponuje przecież niskoenergetycznymi orbitalami d, na które może przyjąć dodatkowe elektrony. Wzór reszty kwasowej zapisany w sposób podany obok jest również poprawny: Wiązanie koordynacyjne jest odmianą wiązania kowalencyjnego i w taki też sposób może być zapisywane (para elektronów tworzy jedno wiązanie):

-

O

O S O

-

O

-

O

-

2+ O S O

O-

Wszystkie proponowane tu sposoby zapisu struktury anionu siarczanowego(VI) są poprawne (odp. B i D). Jednakże biorąc pod uwagę typy wiązań jakie omawia się w szkole, sugeruję odpowiedź D. 9 Odp. C Nukleofilem nazywamy cząsteczkę (jon), w której atom posiada wolną parę elektronową i może tę parę udostępnić innym cząsteczkom. Grupa atomów posiadająca łatwo dostępne elektrony ma charakter nukleofilowy. Elektrofilem natomiast jest cząsteczka (jon) w której atom ma sekstet elektronów lub niedobór elektronów wywołany efektem indukcyjnym połączonych z tym atomem grup. H3O+, NO2+, Br+ - elektrofile ( centrum elektrofilowe na H, N i Br) . . . CH3 , Cl , C2H5 – wolne rodniki (posiadają 7 elektronów) C2H5OH, AlCl3, CH2=CH2 (cząsteczka etenu i alkoholu jest nukleofilem, natomiast chlorek glinu elektrofilem) OH-, NH3, H2O – wszystkie cząsteczki mają charakter nukleofilowym (posiadają wolne pary elektronowe na atomie O lub N) 10 Odp. A • Moc kwasów tlenowych rośnie wraz ze wzrostem elektroujemności atomu centralnego: HClO3 > HBrO3 • oraz wraz ze stopniem utlenienia tego atomu: HClO < HClO2 < HClO3 < HClO4 • Inaczej można powiedzieć, że dla kwasów HmEOn gdy: n-m=3 – kwasy bardzo mocne (HClO4) n-m=2 – kwasy mocne (HNO3, H2SO4) n-m=1 – kwasy słabe (HNO2) n-m=0 – kwasy bardzo słabe (H3BO3) Widać wyraźnie, że zależności w punkcie 2 i 3 pokrywają. 11 Odp. A Moment dipolowy cząsteczki jest sumą momentów dipolowych wiązań i momentów dipolowych pochodzących od wolnych par elektronowych. Jeżeli cząstkowe momenty dipolowe się znoszą, wypadkowy moment dipolowy jest wtedy równy 0. W celu określenia momentu dipolowego należy określić hybrydyzację i kształt cząsteczki, a następnie określić momenty dipolowe pochodzące od wiązań:

- 18 -

O

Cl Cl

B

S

O

Cl

μ=0 Cl

..

..

Be Cl μ=0

O

S

lub

O

μ>0

O O

S μ=0

O

O

CH4

CCl4

μ=0

μ=0

-O

lub

N O

O C O μ=0 O +N -O O-

μ=0

Na każdym atomie w cząsteczce ilość elektronów walencyjnych powinna być równa ilości elektronów walencyjnych w pierwiastku. W przeciwnym razie atom uzyskuje ładunek dodatni lub ujemny. Dlatego na siarce musimy dopisać parę elektronów we wzorze pierwszym (mimo, że siarka ma oktet), oraz ładunek dodatni dla azotu. Jest to tak zwany ładunek formalny. 12 Odp. D Według teorii Brønsteda kwasami są cząsteczki (jony), które mogą oddać jon wodorowy, a zasadami są cząsteczki (jony), które mogą przyjąć jon wodorowy (w zasadzie atom musi dysponować wolną parą elektronową, którą udostępnia jonowi wodorowemu). Inaczej mówiąc reakcje kwas-zasada według teorii Brønsteda polegają na przeniesieniu jonu wodorowego od jednej cząsteczki (kwasu) do drugiej cząsteczki (zasady). Tę zależność spełniają równania reakcji w punkcie A i B 13 Odp. C Kwas ortofosforowy jest kwasem trójzasadowym (trójprotonowym), dysocjuje więc trójstopniowo: H3PO4

H+ + H2PO4-

H2PO4-

H+ + HPO42H+ + PO43-

HPO42-

trzecia stała dysocjacji opisana jest zatem wzorem: K=

[H+][PO43-] [HPO42-]

14 Odp. C Stopień dysocjacji słabej zasady można opisać wzorem: K=

[Me+][OH-] [MeOH]

=

[OH-]=c0α [MeOH]=C0-c0α

c 2α 2 [OH-]2 = 0 0 c0-c0α0 [MeOH]

gdy zasada jest słaba, to dysocjuje w nieznacznym stopniu i możemy zapisać, że c0-c0α0=c0 K=

c02α02 =c0α02 c0

Z ostatniego wzoru wyliczmy sobie α: α 0 =

K czyli stężenie jonów wodorotlenowych wynosi: c0

[OH-]=c0α0. Po stukrotnym rozcieńczeniu nowe stężenie c1=c0/100, oraz α1= 10 [OH-]’=α1c1= 10

K ,a c0

K c0/100=c0α0/10. pOH=-log[OH-]. Dla roztworu przed rozcieńczeniem pOH=-log(c0α0), c0

natomiast po rozcieńczeniu: pOH’=-log(c0α0/10)=-log(c0α0)+log(10)=-log(c0α0)+1, czyli pOH’=pOH+1. Pamiętając, że pH=14-pOH widzimy, że po 100-krotnym rozcieńczeniu, wartość pH zmaleje o jedną jednostkę. - 19 -