Tac Gia Van Hoc-11

ÑEÀ CÖÔNG MOÂN

VAÊN

1. Nguyeãn Coâng Tröù ( 1778- 1858 ), ngöôøi laøng Uy Vieãn , huyeän Nghi Xuaân , tæng Haø Tænh. - Oâng laø moät trong nhöõng nhaø thô tieâu bieåu nöûa ñaàu theá kæ XIX, oâng trung thaønh vôùi trieàu Nguyeãn. - Saùng taùc cuûa oâng haàu heát laø chöõ Noâm .Nhöõng taùc phaåm aáy theå hieän khaù trung thöïc caù tính ñoäc ñaùo treân cô sôû oâng yù thöùc ñöôïc moät caùch saâu saéc taøi naêng vaø phaåm haïnh cuûa baûn thaân . - Nguyeãn Coâng Tröù coøn ñeå laïi treân 50 baøi thô , treân 60 baøi ca truø vaø 1 baøi phuù noåi tieáng “ Haøn nho phong vò phuù”, ñeàu vieàt baèng chöõ Noâm. 2. Cao Baù Quaùt ( 1808- 1855), ngöôøi laøng Phuù Thò, huyeän Gia Laâm, tænh Baéc Ninh ( nay laø ngoaïi thaønh Haø Noäi ). - Cao Baù Quaùt laø moät nhaø thô lôùn, coù taøi naêng , ñöùc ñoä , coù nhaân caùch cöùng coûi, khaúng khaùi vaø phoùng khoaùng . - Oâng saùng taùc 1353 baøi thô , 21 baøi vaên. Thô oâng phong phuù trong noäi dung caûm höùng : tình caûm thieát tha gaén boù vôùi queâ höông xöù sôû, vôùi ngöôøi thaân, söï ñoàng caûm nhaân aùi vôùi nhöõng con ngöôøi lao khoå, nieàm töï haøo vôùi quaù khöù lòch söû daân toäc vaø thaùi ñoä pheâ phaùn maïnh meõ ñoái vôùi trieàu chính ñöông thôøi . Ñaëc bieät qua thô vaên , oâng coøn boäc loä moät taâm hoàn phoùng khoaùng vaø moät trí tueä saùng suoát . 3. Nguyeãn Ñình Chieåu (1822-1888) , ngöôøi laøng Taân Khaùnh, phuû Taân Bình, tænh Gia Ñònh. Cuoäc ñôøi Nguyeãn Ñình Chieåu ngoaøi nhöõng noãi ñau rieâng, oâng coøn phaûi chöùng kieán nhöõng maát maùt chung, ñoù laø caûnh ñaát nöôùc daàn daàn rôi vaøo tay giaëc , trieàu ñình heøn nhaùt , caùc cuoäc khôûi nghóa thaát baïi. - Ngoaøi vieäc laøn thuoác , daïy hoïc , oâng coøn saùng taùc vaên chöông vaø lieân laïc vôùi caùc só phu yeâu nöôùc. - Cuoäc ñôøi cuï Ñoà Chieåu laø moät taám göông saùng ngôøi veà nghò löïc vaø ñaïo ñöùc . Ñaëc bieät laø thaùi ñoä suoát ñôøi gaén boù vaø chieán ñaáu meät moûi cho leõ phaûi , cho quyeàn lôïi cuûa nhaân daân, ñaát nöôùc. - Vaên chöông Nguyeãn Ñình Chieåu nhaèm muïc ñích chieán ñaáu baûo veä ñaïo ñöùc cuûa nhaân daân vaø quyeàn lôïi cuûa Toå quoác. - Caùc taùc phaåm tieâu bieåu : Luïc Vaân Tieân , Döông Töø – Haø Maäu ( tröôùc 1859 ), Vaên teá nghóa só Caàn Giuoäc , Vaên teá Tröông Ñònh , Ngö tieàu y thuaät vaán ñaùp ( sau 1859 ). 4. Nguyeãn Khuyeán ( 1835 – 1909), luùc nhoû teân laø Thaéng, ngöôøi laøng Yeân Ñoå , phuû Bình Luïc , tænh Haø Nam. Oâng hoïc gioûi , ñoã ñaït cao, ñoã ñaàu caû ba khoa thi höông , thi hoäi , thi ñình neân ñöôïc goïi laø Tam Nguyeân Yeân Ñoã. - Oâng thaønh coâng treân quan tröôøng , nhöng sau hôn 10 naêm , oâng laáy côù ñau maét , töø quan xin veà queâ vì khoâng muoán hôïp taùc vôùi giaëc. - Oâng soáng gaén boù vôùi noâng thoân, vieát veà noâng thoân raát chaân thaønh vaø tha thieát . - Nguyeãn Khuyeán laø moät trí thöùc daân toäc, coù taøi naêng lôùn, soáng thanh baïch , ñoân haäu, khí tieát , gaàn guõi vôùi nhaân daân lao ñoäng, soáng chaân thaønh vôùi ngöôøi thaân, baïn beø vaø gaén boù saâu naëng vôùi queâ höông ñaát nöôùc.

-

Oâng saùng taùc khoaûng 400 baøi thô , vaên , caâu ñoái baèng chöõ Haùn vaø Noâm.

5. Traàn Teá Xöông ( 1870 – 1907 ), thöôøng goïi laø Tuù Xöông . Queâ laøng Vò Xuyeân, huyeän Myõ Loäc, tænh Nam Ñònh. - Oâng coù caù tính phoùng tuùng neân duø coù taøi, ñi thi 8 laàn chæ ñoã tuù taøi. Cuoäc soáng thò thaønh buoåi giao thôøi vôùi bao ñieàu traùi tai gai maét ñaõ ñöôïc phaûn aùnh chaân thöïc, saéc xaûo vaø khaù ñaày ñuû trong thô oâng. - Oâng tieâu bieåu cho khuynh höôùng vaên hoïc toá caùo xaõ hoäi nöõa cuoái theá kæ XIX vôùi moät phong caùch traøo phuùng ñaëc saéc. - Oâng coù khoaûng 150 baøi thô baèng tieáng Vieät vôùi hai phöông dieän: tröõ tình vaø traøo phuùng . - Taùc phaåm tieâu bieåu : 6. Chu Maïnh Trinh ( 1862 – 1905 ), töï Caùn Thaàn , hieäu Truùc Vaân , queâ laøng Phuù Thò, toång Meã Sôû, huyeän Ñoâng Yeân, phuû Khoaùi Chaâu ( nay laø Meã Sôû, huyeän Chaâu Giang ), tænh Höng Yeân, ñoã tieán só khoa Nhaâm Thìn 1892. - Oâng laø ngöôøi taøi hoa , thaïo ñuû caàm kì thi hoïa, laïi gioûi veà ngheä thuaät kieán truùc vaø ñaëc bieät laø say meâ caûnh ñeïp. - Taùc phaåm cuûa oâng coù Truùc Vaân thi taäp, Thanh Taâm Taøi Nhaân thi taäp. Ñoùng goùp noåi baät cuûa Chu Maïnh Trinh laø ñaê phaùt hieän raát tinh vaø dieãn taû raát hay moät soá caûnh ñeïp cuûa ñaát nöôùc. Taùc phaåm tieâu bieåu: 7. Sile ( 1759 – 1805 ). Oâng toát nghieäp tröôøng ñaøo taïo só quan, nhöng bò truø daäp vì coù tö töông choáng ñoái. Sau vôû kòch ñaàu tay “ Nhöõng teân cöôùp” (1771), oâng bò truy naõ vaø bò caám vieát kòch, oâng phaûi troán khoûi coâng quoác cuûa mình , baét ñaàu cuoäc soáng gian truaân nhöng ñaày saùng taïo. - Oâng chuû tröông duøng ngheä thuaät vaên chöông thoåi buøng leân ngoïn löûa caêm thuø giai caáp thoáng trò phong kieán. - Cuøng vôùi Gôùt, oâng ñöôïc xem laø nhaø vieát kòch vaø laø nhaø thô tieâu bieåu cuûa Ñöùc. - Caùc taùc phaåm chính: “ Aâm möu vaø aùi tình”, “ Winhem Ten ”, vaø moät soá baøi thô balat. 8. Huygoâ ( 1802 – 1885 ) , Oâng laø nhaø vaên, nhaø thô tieâu bieåu cho khuynh höôùng laõng maïn, tích cöïc . - Oâng laø taùc gia lôùn cuûa nöôùc Phaùp vaø nhaân loaïi. - Oâng ñöùng veà phía nhaân daân lao ñoäng, beânh vöïc nhöõng ngöôøi ngheøo vaø khao khaùt tìm ta con ñöôøng ñem laïi haïnh phuùc cho nhaân loaïi. - Söï nghieäp saùng taùc cuûa oâng raát ñoà soä, oâng thaønh coâng nhaát laø thô vaø tieåu thuyeát. - Taùc phaåm tieâu bieåu : Thô : “ Laù muøa thu” , “ Tia saùng vaø boùng toái”. Tieåu thuyeát: “ Nhöõng ngöôøi khoán khoå” , “Nhaø thôø Ñöùc Baø Pari”. Kòch: “ Ruy Bôla” , “Hecnani”. 9. Bandaêc ( 1799 – 1850 ), Oâng xuaát thaân trong moät gia ñình tö saûn môùi nhöng oâng soáng töï laäp ñeå vieát vaên. - Oâng laø taùc gia tieâu bieåu cuûa vaên hoïc hieän thöïc Phaùp nöûa ñaàu theá kyû XIX.

-

Tö töôûng chuû ñaïo trong taùc phaåm cuûa oâng : Pheâ phaùn xaõ hoäi tö saûn , cheá gieãu taàng lôùp quyù toäc, xoùt thöông cho nhaân daân lao ñoäng. Taùc phaåm tieâu bieåu : Boä tieåu thuyeát “ Taán troø ñôøi “ goàm 97 taùc phaåm vôùi hôn 2000 nhaân vaät ( laõo Goârioâ, Mieáng da löøa, Oâgieâi Graêngñeâ…)

10.Puskin ( 1799 – 1837 ), Oâng xuaát thaân trong moät gia ñình quyù toäc laâu ñôøi ôû Matxcôva- Nga. Khi môùi khoaûng 15 tuoåi , oâng ñaõ ñöôïc ñaùnh giaù laø moät thieân taøi thi ca. - Oâng ñöôïc coi laø laù côø ñaàu cuûa chuû nghóa hieän thöïc Nga, oâng ñaáu tranh khoâng meät moûi vì coâng baèng xaõ hoäi, vì khaùt voïng töï do. - Oâng ñaõ ñaët neàn moùng cho neàn vaên hoïc môùi cuûa daân toäc Nga. - Caùc taùc phaåm tieâu bieåu : “Ngöôøi tuø Capca” , “ Nhöõng ngöôøi Xögan”

Chuùc caùc baïn thaønh coâng trong hoïc taäp !