Szwaja Monika - Jestem Nudziara

Monika Szwaja: Jestem nudziarą.

1

Jestem nudziarą. Doszłam do tego wniosku po dogłębnym przemyśleniu sprawy. Odstajęod społeczeństwa, które jest wesołe, nowoczesnei przebojowe. Nie miewam fioletowych paznokci anipomarańczowych wtosów. Ubieram się zawsze w czarne kiecki. Zostało mito z mojegostudenckiego Sturm und Drang Perlode. Uważam,że jestmiw nich do twarzy,ale coz tego? Maluję sięśladowo. Nie wiedziałam, kto to jest Gulczas (rozmawiały o nim paniena naszej portierni i pytały mnie, czy mi się podoba). Chodzę do filharmonii i słucham muzyki poważnej. Nie oglądam teledysków. Niezamawiampizzy z dowozem do pracy. A tym bardziejdo domu. Jestemnudziarą i mam przerąbane! W wieku lat trzydziestu: -nie miałamjeszcze ani jednego męża, - spałam tylko z czterema facetami, przy czym z dwomaz nichporazie, a od dwóchlat nie mam w ogólenikogo! -byłam zaledwie na trzechbalach (w tym jeden maturalny,jeden absolutoryjny i jeden nieudanysylwestrowy, kiedy to zerwałam ze swoim jedynym narzeczonym, bo się strąbiłjak świnia i powiedział, że mam za mały biust jak na jego wyuzdanepotrzeby), - nie zmieniłampracy ani razu, odkąd ją podjęłam.

2

A teraz będę musiata ją zmienić, bo nie wytrzymałam i dałampo gębie mojemu szefowi, kiedy się do mnie przystawiał (strasznie nachalnie! ), po czym wyleciałam zjego gabinetu dosekretariatupełnego ludzi, wrzeszcząc, że jest stukniętymdziwkarzem. W dodatku zostawiłam za sobą drzwi szeroko otwarte, dziękiczemu załatwiający swoje sprawy studenci mogli zobaczyć, jak pandziekan w popłochu zapina spodnie. No a potem nie pozostało mi nic poza napisaniem uprzejmegowymówienia. Pan docentwyraził zgodę. Hahaha. Nie mam pojęcia, gdzie mogłabympracować. Uczelnię mamz głowy bezpowrotnie, bo po pierwsze mój były szef na pewnopodłoży miświnię,jeśli tylko zrobię dwa kroki w jej kierunku,a po drugie sama nie mam najmniejszej ochoty na oglądanie tejkretyńskiej, nabzdyczonej gęby - choćby na korytarzu. Wszelkiego rodzaju media odpadają w przedbiegach. Żadne tamradia, gazety i telewizje. Zresztą, nawet gdybym się załapała, tobym się pewnienie utrzymaładługo. Tam potrzebująpistoletów,a co ze mnie za pistolet. No,może czasami. Alerzadko. Biznesy też odpadają. Jak się chce pracować w biznesie, to niemożna wyglądać jak myszą (dobrze, dobrze, ja wiem, żesię niemówi myszą). Poza tym należy raczej mieć studia ekonomiczne,nie zaśpolonistyczne. Obawiam się, że tak czysiak trafię do szkoły. Matko Boska,będę panią nauczycielką! Pracowałam wprawdzie na uczelni, ale była to politechnika,a ja tam robiłamza dziekanicę! Studenci zawsze mnie trochęprzerażali. A studenci to ludzkość w miarę już cywilizowana. Licealistów boję się potwornie. Gimnazjalistów jeszcze bardziej. Wszyscy młodsi w ogóle nie wchodzą w grę, małych dzieci nielubię, nudzą mnieśmiertelnie, wolę małe psy. Jeśli kiedyś będę miała odpowiedniewarunki, natychmiast wezmę sobie, najlepiej zeschroniska,szczeniaka jakiejś dużejrasy. Albo bezrasowca. Aledużego. Może by poszukać pracy wjakiejś bibliotece? Odpada,jakby mnie te tony kurzuuczuliły, tobym już pewnieumarła. Szkoła, coraz poważniej obawiam się, że to będzie szkoła. No i czego się boisz, głupia? Ostatecznie mam stosowne wykształcenie,bardzo dobry uniwersytet, bardzo dobrzy profesorowie mnie uczyli. Pedagogikę też mam zaliczoną, jakby się kto pytał. Teraz już niktnie będzie dociekał, skądsię wzięła tróją z pedagogiki w moim indeksie. A ona się tam wzięła jak najbardziej nieuczciwie. Poszłam naten egzaminzdeterminowana. - Paniemagistrze - powiedziałam stanowczo do asystenta -wpana los składam moje ręce. Tfu, przepraszam,w pana ręceskładam mój los. Muszę się przyznać, że pańskiego przedmiotu,który bardzo szanuję, nie uczyłamsię jednakowoż, uznając, że byłaby to strata czasu. - Nie rozumiem. -- Asystent wytrzeszczył na mnieniewinnebłękitne oczy, ajego rękaz moim indeksemzawisła w powietrzu. - Poważa pani, ale byłabyto strata czasu? -Proszę mnie zrozumieć - kontynuowałam, patrząc na niegotak ufnie, jak tylko potrafiłam - strata czasuz mojego, bardzo subiektywnego punktu widzenia. Ponieważ janigdy, przenigdy, niebędę uczyła dzieci ani żadnej innej młodzieży. Widzi pan, ja mamtaką wadę, że dzieci nie znoszę.

3

One mnie nudzą i brzydzą. Wstydsiędo tego przyznać, ja wiem, nikomutego nie mówiłam poza panem. Będę raczej kamienie na drodze tłukła, niż pójdę do szkoły. No więc, wychodząc z takiego założenia,nie traciłam czasuna studiowanie pedagogiki, któranigdy wżyciu do niczego mi sięnie przyda. Proszę popatrzeć domojego indeksu: wszystkieprzedmioty literackie mam pozaliczane bardzo dobrze. Pan magister przerzucił mój indeks. - Może jednak zadam pani chociaż jedno pytanie, pro forma? -To bynie miało sensu - wyszeptałam, starając się, aby mójszept zabrzmiał nie płaczliwie,ale stanowczo iz godnością. - Tojuż lepiej, żebypan od razu wpisał dwóję.

4

- Naprawdę, pani nic? -Nic, paniemagistrze. Bardzo mi przykro. - No cóż -powiedział z zastanowieniem pan magister. - Przynajmniej jestpani szczera. Nabazgrat coś ioddal mi indeks. - Życzę szczęścia. I proszę nie sprzedawać tego patentuswoimkolegom. Już więcej na taką szczerośćnie dam się złapać. No proszę! Jedyny taki magister na świecie! Zazwyczaj zprofesorami bywa najłatwiej,z doktorami nieco gorzej, a już asystencito przeważnie cholerni nadgorliwcy. A ten tu,kotek kochany, zrozumiał i postawił troję! W dodatku ja gotrochę okłamałam. Co do tego szacunku, mianowicie. Wcalenie jestem pewna, czy rzeczywiście żywiętaki szacunekdla jego dyscypliny. Może kiedyś i żywiłam, ale straciłam go bezpowrotnie po pierwszych zajęciach. Przyszła na nie taka bardzoczcigodna,starsza pani profesor,która usiłowała nam wytłumaczyć pewne podstawowe rzeczy. Ja tam jestem homo sapiens od paru pokoleń, poza tym dorosła osoba, więc jeślisię do mnie coś mówi słowami,to rozumiem. Moi koledzy chyba też. Pani profesor zamierzała nam najwyraźniej powiedzieć, że jeślisię coś tłumaczy dziecku, to mutrzeba to tłumaczenie jakoś zobrazować. Alegdyby namto po prostu powiedziała, toby jej sięwykład skończył popięciu minutach. - Załóżmy, proszę państwa- zaczęła pani profesor - że chcemy naszym uczniomwytłumaczyć,jaksię sadzipomidora. Audytoriumsłuchało, lekko przysypiając. Był wczesny poranek, poniedziałek, mało kto wtedybywał trzeźwy taknaprawdę. - Trzeba sprawić ciągnęła pani profesoraby dzieci wyobraziły sobie ten krzaczek, który chcemy posadzić. To małykrzaczek. O taki - pokazała ręką nawysokości swoich kolan. Audytorium ziewało. Pani profesor tymczasemprzenosiła wyimaginowany krzaczekpomidora w okolice katedry. Robiła to ostrożnie, aby nie uszkodzić delikatnej roślinki. Co poniektórzy,otworzyli szerzej zaspane oczka. 10 Pani profesor oparła krzaczek o katedrę. Zachwiał się. Podparła. Ustabilizowała. - Ażeby naszego pomidorka posadzić, musimy najpierw wykopać dołek,a zatem pokazujemy naszym uczniom, jak kopie się dołek. Łopatką. Ująwszy w dłoń nieistniejącą łopatkę, paniprofesor jęła z zapałem kopać wblacie katedry jamkę, w której zamierzała posadzić wirtualnego pomidora. Nikt już nie spal. Paniprofesor, cały czas objaśniając przystępnie, co robi,ujęładelikatnie krzaczek, lekko potrząsnęła, zapewne aby wyprostować system korzeniowy, po czym uniosła go, dopasowała do jamki w katedrze i posadziła. Audytorium słuchało i patrzyło z zapartym tchem. Pani profesor, używając łopatki,obsypała wstępnie korzeniepomidora ziemią, po czymodłożyła narzędzie i małymirączkamiskrzętnie przyklepała kopczyk wokółposadzonego warzywa. Po czym odsunęła się nieco od katedry i obrzuciłaswe ogrodniczedzieło spojrzeniem pełnym nieukrywanej satysfakcji. Nie da się ukryć, żeniektórzyz nas się popłakali.

5

W tymja. I od tej pory jużnie mogłam traktować pedagogiki takpoważnie, jak, być może, ona na to zasługuje. Znaczy, jeślipójdę do szkoły, będę musiała działać na wyczucie. 31 sierpnia, czwartek Coza cholerny sadysta wpadł na pomysł, żeby początek rokuszkolnegorobić jutro! No to co, żewłaśnie wypadapierwszy września! Miałabym jeszcze trzy dni na przygotowania duchowe, a takbędę nowe życie zaczynać wpiątek! Dobrze,że nie trzynastego. Mój horoskop na przyszły tydzień jest po prostu beznadziejny. Przewiduje dużopracy i mało forsy. To się może sprawdzić, owszem. O życiuuczuciowym ani słowa. Ale jak tak sobie obejrzałamtowarzystwonauczycielskie, to doprawdy nie wiem, z kim mogła.

6

bym uprawiać życie uczuciowe. Ptci męskiej jestdyrektor, młodszy chyba ode mnie, zupełnie nie w moim typie, podobno strasznakosa; jeden taki filozof, jeszcze bardziej nie w moim typie, bo wyraźnie niedomyty (również umysłowo), oczywiście wuefista, przyjemny mięśniak lat dwadzieścia dwa, oraz pani wicedyrektor, która wyraźnie zerkała w moją stronę z apetytem. Nio, nio. Jeszcze nigdy nie próbowałam z kobietą. Może dlatego,że mnie generalnie nie ciągnie. Prawdą jest jednak równieżto, że nie miałam propozycji. Będę uczyć polskiego w kilku klasach oraz przejmę wychowawstwo po takiej pani,która niespodziewanie padła z komplikacjamiciąźowymi i wiadomo,żenie wróci doszkoły prędzej niż za trzy lata. - Nie zazdroszczę - szepnęłakonfidencjonalnie starsza dama,zdaje się, historyczka. - Przez jeden straszny rok byłam ich wychowawczynią. Zrezygnowałabym po semestrze, ale pan dyrektortak mnie prosił. To potwory. Mają przewrócone wgłowie. - Wszyscy? - Poczułam się lekko zaniepokojona. - Co do jednego. Sami sobie zgotowaliśmy ten los. - Dlaczego? -Dyrektor chciał mieć genialnych uczniów, on jest szalenieambitny, wie pani. no i wymyślił klasę wstępną, toznaczy robimy specjalny egzamin, bardzo trudny, przyjmujemy po ostrej selekcji uczniów do gimnazjum i oni już są nasi. W pierwszej licealnej, kiedytowarzystwo z miasta dopiero się oswaja, oni są starymiwyjadaczami. niestety. - Ale to znaczy, że do tej klasy trafiają same bystrzaki? -Inteligentni toonisą - przyznała niechętnie historyczna dama. - Tylko charaktery mają parszywe. Sami ich wbiliśmy w dumę. Teraz płacimy. Pani też zapłaci - ostrzegła i zachichotaławdzięcznie. Jeszcze zobaczymy. Na cześć ostatniegodnia wolności zaprosiłam Laurę i Beatęna małego drinkapołączonego z niedużą wyżerką. Zrobiłam kulebiak. Jak Boga kocham, nie kłamię. Umiem zrobić kulebiak. Jest tocholernie pracochłonne, ale musiałam jakoś oderwać się od ponurej rzeczywistości. Krajanie kapuchyświetnie na torobi. 12 Jako drink miała wystąpićczysta zamrożona, bo na mój rozumdo kulebiaka żadne inne alkohole niepasują. Szlachetna prostota. Właśnie ustawiałam świece na stole - właściwie to jedną świecę, za to dużą, sąsiadka pożyczyła mi kiedyś taką gromnicę od pierwszej komunii swojego dziecka, bo zgasły wszystkie światła w bloku i szukałyśmy korków - kiedy zadzwonił domofon. - Kto tam? - spytałam odruchowo. - Pogotowieratunkowe! -Urząd skarbowy! Znaczy, koleżanki spotkały się u bram. Bardzodobrze. Wpuściłam je i zapaliłam gromnicę. -Bardzo wykwintnie - powiedziała Beata.

7

- Masztu odemnie prezent. Nie wiem, co zrobiłaś do jedzenia, ale do deserubędziepasować. Odwinęłam papier w różoweświnki w kapeluszach. Likier bananowy. - Rany boskie! Do kapuchy! - Na deser też masz kapuchę? -Oczywiście. Jak już się zrobi kulebiak, tonawymyślanie deseru nie starczą sit. Laurencja, ty teżprzyniosłaś jakieś takie świństwo? -Ode mnie dostaniesz prezent praktyczny. Masz, będziesz mogła sobie wróżyć iprzewidywać przyszłość. - Pokaż. O, ładnie. Wróżby, horoskopy, magia kamieni. Przyda się. Odłożyłam księgę nastoliczek i wpadłam na dobry pomysł. - Daj tenlikier,Beata. Wypijemy go sobie jako aperitif. - Taki słodki aperitif? - zaprotestowała Laura, która zna sięna rzeczy, bo jej ciotkaprowadzi pensjonat dlabiznesmenów. Bardzo elegancki. Laurencja czasami zabawia siętam w hostessę,a ciocia płaci jej za to ciężkie pieniądze. Miewa te boki jednak tylko wtedy, kiedy biznesmeni są Japończykami, bo ona jestpo orientalistycei potrafi mówić w kilkudziwnych językach,w których to językach my umiemy powiedzieć conajwyżejSony, Honda i Toyota. - Niegrymaś. Nie mam gorzkiego. A wiesz, jak ci po tym słodkim będzie smakował mójkulebiaczek na ostro? 13.

8

- No to dawaj. Zdrowie pięknych pań i pani gospodyni. - Agata,za twoje powodzenie na nowej drodze życia. Wypiłyśmy ciągnącą się miksturę. Miodzie. Ale poprzestałyśmy najednym kieliszku. Od razuzrobiło sięnam niedobrze. W związku z tymwyjęłamkulebiak z piecyka, gdzie robił swoje. i przystąpiłyśmy do orgii żarcia, porządnie popijanego zamrożoną gorzałą. - Miałaś rację - powiedziała Laurapo jakimś czasie. - Deserw ogóle nie będzie potrzebny. Najważniejsze,żebywódeczka trzymała temperaturę. No to chlup. -Noto chlup - zgodziła się Beata. - Aga, słuchaj, byłaśjużwtym swoim nowym miejscu pracy, masz tamjakieś towarzystwo? Męskietowarzystwo mam na myśli, jeżeli chodzi o damskie, to masz nas ici wystarczy. - Lepiej nie mówić- powiedziałamsmętnie. - Facetów jesttrzech na krzyż, żaden w grę nie wchodzi, w dodatku chyba wpadłam w oko pani wicedyrektor. - W jakim sensie wpadłaś? -Mam wrażenie, że jej się podobam. Słuchajcie, dziewczyny -rozżaliłam sięnagle i niespodziewanie - dlaczego ja niemamszczęścia do chłopów? Wszystkie normalne kobiety w moim wieku mają,a ja nie mam. - Szczęścia czy chłopa? -To się wiąże. Nalej mi odrobinę. Powiedzmy, że chłopa. - My też nie mamy - ogłosiła uroczyście Beata faktoczywisty. Jej mąż właśnie zażądał rozwodu, co przyjęła z prawdziwą ulgą. A Laurarozwiodła się dwa lata temu po trzyletnim niesympatycznympożyciu zniesympatycznym, zato bogatym głąbem, trudniącym się przeróbkami kradzionych niemieckich aut, które potemsprzedawał ruskiej mafii. Pasowali do siebie jak pięśćdo nosa. Pozostała jej po nim śliczna icałkowicie nowa toyota avensis, którąniebacznie zarejestrował na jej nazwisko, a której Laurkacałkiemsłusznie nie zechciała mu oddać. Te fuchy u ciotki potrzebne jej teraz były nafinansową obsługę luksusowego środka transportu,do którego byłaprzywiązana daleko bardziej niżdo eksmęża. - Ale miałyście - powiedziałam ponuro. - Obie. Ja chyba jestem jakaś trefna. 14 - Głupia jesteś,a nie trefna. - Laurawyraźnie bagatelizowałamój problem. -To znaczy głupia w tym określonym przypadku,bo tak w ogóle tonie. Wiecie, mnie się zdaje,że my wszystkie trzyjesteśmypoprostuza inteligentne, żeby mieć chłopa nastałe. - Mów zasiebie - zaprotestowała Beata. - Jatam wcalenie jestem inteligentna. Agata jest, bo chodzi do filharmonii zwłasnejwoli. Ty też jesteś,Laura sań,bo umiesz mówić po japońsku. Janatomiast - tu wychyliłakielichi natychmiast napełniła go ponownie - jestem skończoną kretynką, bo tylko skończona kretynka mogła wyjść za mojego Adaśka. Howgh. - Ten twój Adaś jest bardzo dekoracyjny - rozmarzyła sięLaura. - Boże, jakie on maślicznewłosy! Ijest piękniezbudowany. Czegoty właściwie od niego chcesz? - No dajspokój, przecież wiesz, co ja znim miałam przez tewszystkie lata! Barbie rodzajumęskiego!

9

Żadna baba tak się nieprzejmowałaswoją zakichanąurodą jak mój głupi mąż! A jakidziwkarz, pojęcie ludzkie przechodzi. Teraz na szczęście zrobiłdziecko jakiejś pani i poczuł się ojcem. Bardzo dobrze, niech się z nią żeni. -A czemu tobie nie zrobił? -zainteresowałam się. - Specjalnie uważaliśmy cały ten czas - powiedziała z gorycząBeata. - Adaś nie czuł się gotowy do takiejważnej roli. Pragnąłdojrzeć. No i widocznie właśnie dojrzał. - Amój nie mógł- zachichotała Laura. - Wiem, bo się badaliśmy. Chciałam go namówić na adoptowanie jakiegoś niemowlaka, ale się niezgodził. Właściwie to o to tak się pożarliśmy. - Wiemy, wiemy - mruknęła Beata. - Tak się pożarliście, że ażsię rozwiedliście. Aco uniego, nawiasem mówiąc? Dalej te samochody? - To ty nic nie wiesz? Mójekssiedzi. W zeszłym rokubyła taafera samochodowa, połapali facetów odroboty, a ruska mafiama się nadal świetnie. Aga, dawaj wódki! - Proszę cię bardzo. O cholera, nie ma. - Jak to nie ma? -Wyszła. Trzy subtelne kobiety wychlaty dwie butelki pod staroświecki kulebiaczek. - I nic więcejnie posiadasz? -Posiadam. Likier bananowy, 15 ",'.

10

- Dawaj. No więc ja ci mówię, kontynuując zaczęte zagadnienie, że nie masz chłopa, bo jesteś za intelel. in-te-li-gen-tna. Chłop jest człowiek prosty i nieskomplikowany i nie potrzebujemieć w domu kobiety, którabędzie mu przełączała telewizor, na koncert symfoniczny, kiedy on chce oglądać mecz. Jak również nigdy,przenigdynie zrozumie twojejpotrzeby pernan. permam. ciągłego doskonalenia się i rrrrozwijania ossssobowości. Wyszła nachwilę, a kiedy wróciła, była zielonkawa. - Ja się przy nim nie mogłam samorealizować - powiedziałabardzo wyraźniei usiadłana podłodze. -A terazsię samorealizujesz? -spytałam z pewnym trudem,ale nie chciałambyć leksykalnie gorsza od niej. - Nic! - oznajmiłatryumfalnie i zapadła w sen obok kanapy,na której odpoczywała Beata. Noto ja też poszłam spać. Nastawiłamsobie uprzednio dwabudziki zwykłe, jeden w komórce, jeden w radiu i zamówiłam budzenie przez telefon. Makijażu już nie miałam siły zmywać. Przykryłam tylko dziewczyny kocami -jedną na kanapie,drugą podkanapą. Spały bardzo milutko. Piątek. Dzień, zapewne, feralny Jak to wszystko już się wydzwoniło, byłammniej więcej trzeźwa. Niew sensie promili, ale w sensie używalności. Makijaż należy zmywać. Nawet taki byle jaki, jakten mój. Spuchłam. Facet, który wymyślił prysznic, powinien dostać Nagrodę Nobla. On się chyba zresztąnazywał Prysznic. Albo jakoś podobnie. Śniadanko. O, nie! Najwyżej mała, malutka kawka. Bardzo ostrożnie. Wychodziłam z domu podobna z grubsza do ludzi. Obie mojeprzyjaciółki spaływ najlepsze. Coś tam wczoraj mówiły o dniachwolnych. A może o resztkach urlopów. Nie pamiętam. Zawołałam sobie taksówkę. 16 Na apelu myślałam, że dostanę zapaści. Co za cholerny imbecyl wymyślił apele szkolne! Coto,obóz pracy, a może od razukarna kompania? Nienawidzę stać dłużej niżpięć minut, chodzićmogę, biegać, proszę bardzo, alenie stać! Coś mi sięrobi z kręgosłupem. Dzisiaj dodatkowo coś mi się robiło ze wszystkim. Po apeluudaliśmy się do swoich klas ze swoimi klasami. Nicnie poradzę na to, że to głupiobrzmi, takbyło. Moja klasa składa się z niezliczonej rzeszy młodych ludzi (ichtwarze trochę mi się zlewały) o powierzchowności mniej lub bardziej pociągającej. Mnie tam nic w nich nie pociągało -- może potem tosię odmieni ale starałam się być uprzejma. Umówiliśmysię,że lepiejpoznamy się wprzyszłym tygodniu, od razu z ranaw poniedziałek, a teraz damy sobie jeszcze luz natę końcówkę wakacji. Nie jestem pewna,czy to jest klasa druga czy trzecia. Chyba trzecia.

11

Dostałam trochę kwiatów, aleniedużo. Więcej miały stare wychowawczynie. Dla mnie przyniosły zapewne tylko klasowe lizusy. Boże, teraz bym już coś zjadła. Do domu! W domu zastałamśredniejklasy bajzel i mojedwie koleżankinaddwiema butelkami piwa. Skąd one to piwo wzięły, nie mam pojęcia. - o,pani gospodyni! -O, paninauczycielka! Cotak mało kwiatków? - Na koniecroku jest dużokwiatków, nie teraz. Skąd macie piwo? - Uwarzyłyśmy wbrowarze - powiedziała rozkosznie Beatka i wybuchnęła śmiechem. - Beata była w kiosku -doniosła Laura. - W twoim szlafroku. - Bomam plamę na kiecce z przodu - oświadczyła godnie Beata. - Likier bananowy. Kupiłam piwo i chlebekświeży. I jajka. Chcesz jajko? - Chcęjajko. I piwa też chcę. Nic niepodejrzewając, patrzyłam,jak idzie prościutko do lodówki iwyjmuje jedno jajko, poczym wykonuje zamach i rzucawmoją stronę. -Maszjajeczko! 17.

12

Złapałam. Zawsze miałam dobry refleks. Kiedy już umyłam sięz jajka, usmażyłam jajecznicę dla tychalkoholiczek. Samateż się pożywiłam solidnie, wypiłam butelkępiwa Pilsner Urquell i wreszcie zrobiło mi się nieco lepiej na wątpiach oraz mózgu. Alkoholiczkizażądały życia towarzyskiego. - Skąd ja wam, na litość boską, wezmę życie towarzyskie? -No przecież, że nie u ciebie wdomu -prychnęła Beatka. -Idziemy do pubu Atlantic. Bardzo przyjemnemiejsce. - Dobrze mówi - potwierdziła Laura. - Tylkoże myjesteśmycałkiemnieświeże, musisz nam dać jakieściuchy. - Ale ja mam prawie same czarne. I długie. Co najmniejdo kostek! Poza tym Beata jest wzrostu siedzącego psa, jak ona będziewyglądaław moich spódnicach! - Dobrze będziewyglądała. Dasz jej tę do kostek i będzie miała do ziemi. A jajestem wyższa od ciebie. Nie bądź nudziara. Co znaczy- nie bądź nudziara? Jestem nudziara! Mam tego świadomość! - A może pójdziecie do siebie, przebierzecie sięi spotkamy sięw tym pubie, powiedzmy, o ósmej? -A którajest? - Czwarta. -Och, to świetnie -ucieszyła się Laurka. - Tomożemy sięjeszcze przespać i odświeżyć! Ja idę siękąpać, a wymożecie poczekać na swoją kolej. Potrzebuję godziny. Pa, kotki! I rączo pobiegła w stronę mojej łazienki. Zrozumiałam, że nie pójdądo siebie. No więc ja poszłamdo siebie, to znaczy na swójtapczan. Jak zepchnęłam Beatędo ściany, udało mi się na nim położyć i zażyćrelaksu. Około siódmej wszystkiebyłyśmy już wykąpane. Podejrzewam,że Laurka umyła zęby moją szczoteczką. Nic, po drodzedo pubuAtlantic kupię jakąś w kiosku. Potemzrobiły mi zbiorową awanturę o brak stosownych kosmetyków. Kazałam im sięwypchać. Ja się taknie pacykuję jakone, mogą sobie nosić zapasy mazideł przy sobie, jeśli chcą uprawiać wielodnioweniespodziewane eskapady. Potem ubrały się w mojeświeże ciuchy. 18 Wspominałam już,żeubieram sięgłównie na czarno? W efekcie wyglądałyśmy jak nieliczna, ale dobrana drużynazakonna z bliżej nieokreślonego klasztoru. Chryste Panie - to znaczy,że ja sama wyglądam jakpojedyncza ponuramniszka! W lustrze tego niebyło widać. Może trochę dlatego, że mam tylko niewielkie lustro w łazience, takie, co odbija tylko od połowy w górę. Trzeba będzie pomyślećo jakiejś zmianie wizerunku czy coś takiego. Najważniejsze to podjąć decyzję. W charakterzetrzech niekonwencjonalnych zakonnic wkraczałyśmy w marnieoświetloneprogi pubu Atlantic. Dlaczego Beata wybrała właśnie ten pub, pozostanie dla mnie zagadkąna wieczne czasy. Może po prostulubi młode towarzystwo. JakBogakocham, były tam wyłącznie małolaty. Z niejakim trudemznalazłyśmy wolne miejsca i zamówiłyśmy podrinku. Dokoła nas kłębiła się rozbuchana młodość.

13

Taka po szesnaście i siedemnaście lat. Częśćtejmłodzieży siedząca w pobliżu planszy przedstawiającej dużego gołego faceta z granatowymi włosami i oczami w słup,z kałasznikowem przewieszonym przez ramię, rakietą ziemia-ziemia w miejscu fiuta i dwoma handgranatami tam, gdzie zazwyczaj faceci miewają jaja część otóż tej młodzieży patrzyła na nasjakby z zaciekawieniem. Odstawałyśmy wiekowe, to fakt. Moje koleżanki nie przejmowały się tym. aleja zażądałam wyjaśnień. - Beata, gdzieś ty nas przyprowadziła? Mieli być artyści, finansjera, bankowcy, biznes i polityka, a tu widzę same dzieci! W tym momencie jedno z dzieci rzuciło wiązką kwiatów polskiej mowy, która wywołałaby rumieniec zażenowaniana obliczukażdego budowlańca. Opowiadało dowcip. Reszta zaśmiała sięradośnie,kilkoro skwitowało wic podobną mową. Ja tamnie jestem pruderyjna. -Nie marudź - powiedziała Beata. - Widocznie trochęza wcześnie przyszłyśmy. 19.

14

- Nie marudź - poparła ją Laura. - Lepiej porozmawiajmyo tobie. - Czemu omnie? -Bo wymagasz reformacji - wyjaśniła Laura. - Jeżeli zamierzasz kiedykolwiek wżyciu mieć chłopa na własność, trzeba cośz tobą zrobić. - Operację plastyczną - mruknął siedzącyprzy sąsiednim stoliku, tuż pod rakietą ziemia-ziemia, młodzian lat może szesnastu,przyjemny blondynek. Zapewne miał nadzieję,że go nie słyszymy. Ja słyszałam. - Zamknij się, szczeniaku- powiedziałam półgłosem, spodziewającsię,że teraz dopiero dziecię się wypowie. Ku mojemu zdziwieniu szczeniak się zamknął i odwrócił plecami. - Bo widzisz - kontynuowała Laurka - żaden zdrowy na umyśle chłop niepolecina intelektualistkę w czarnym gieźle. Dlaczego tyw ogóle tak sięponuro ubierasz? - Tak jest twarzowo- wyjaśniłam zwyższością. -Chyba zwariowałaś -wtrąciła Beata. - Twarzowo w czarnymto możebyć panience lat piętnaście, góra dwadzieścia. Aty ilemasz? - A bo to nie wiesz? Tymasz tyle samo. Kończyłyśmy we trzy tę samą klasę w tym samym liceum. Czyjej pamięćodjęło? - JezusMaria, my jesteśmy stare! -Jak Troja wyrwało się szczeniakowi zamoimi plecami. Udałam, żenie słyszę. Beata zapadła w zamyślenie nad swoją(i moją) zgrzybiałąstarością. - A dlaczego wy myślicie, że jaw ogóle chcę mieć jakiegośchłopa na własność? - zapytałamagresywnie. - Bo każda normalna baba chce - wyjaśniła Laura z zacięciempsychosocjologicznym. - My już miałyśmy po jednym. Teraz twoja kolej. I my ci w tym pomożemy. Jesteśmy twoje dobre koleżanki. Dobre Samarytanki. Paniekelnerze, poprosimy jeszcze raz tosamo. Kelner bardzo sprawnie i szybko przyniósł nam jeszcze raz tosamo. - Więc, drogaAgatko - kontynuowała Laura,która najwyraźniej się zaparła co do tej mojej reformacji (ale czyż ja sama już 20 "łte wcześniej o niej nie pomyślałam? Może wartoprzyjąć pomoc koleżanek? ) - od jutra, no, może od poniedziałku, zaczynamy. Po pierwsze, zapiszę cię do mojej fryzjerki i zrobisz sobiebalejaż. - Oszalałaś! Ile to kosztuje? - A,różnie. U mojej sto osiemdziesiąt. Do dwustu pięćdziesięciu. Jak nie masz, to ci pożyczę, spłacisz mi wratach. Ta Laurato naprawdę dobra dziewczyna. - Po drugie - Beataczknęła - udamy siędo perfumerii ikupimy ci porządnekosmetyki. Ja ci pieniędzy nie pożyczę, bo niemam,musisz skądś wykombinować. Paniekelnerze, już nic niemamy! - Wykombinować! Skąd? Dziękujemy panu, proszę tu postawić, a tego niech pan nie zabiera, ja dopiję. No skąd, Beatko,skąd?

15

- Amoże byś tak spróbowała wykorzystać twórczo swój nowyzawód? - zastanowiła się Laura, bulgocząc słomką w swoim nowym drinku. - Chcesz, żebym zdefraudowata forsęna komitet rodzicielski? -Zacznij pobierać opłaty za dobre stopnie - zaproponowałaBeata. Własny pomysł widać spodobał sięjej, bo zachichotała radośnie. - Niekoniecznie od wszystkich, wystarczy od największych głąbów. Nie musisz zarabiać tym na życie, tylko na kosmetyki i fryzjera. - Dużo nie zarobię na stopniach z polskiego- powiedziałamdo szklaneczki z drinkiem. -A ktomówi, że tylko z polskiego? Jak już będziesz dysponować dziennikiem, toprzecież możesztrochę poprzerabiać, podostawiać. - Tojestżaden interes. Na lakier dopaznokci nie wystarczy. - Dziewczyny - Beata wodziła natchnionym spojrzeniempo suficie wymalowanym w bakterie - a może założymyagencjętowarzyską? Agata będzie teraz miała dostęp do młodych ciałek. Zaczęłyśmy rozważaćprzedstawionąpropozycję - dosyć namsię nawet spodobała - prawie już układałyśmy biznesplan, kiedyprzeszkodził namjakiś facet. Przeciskał się tuż koło nas, przepraszając,do stolika blondynowatego małolata, któremu kazałamsięzamknąć i który mnie, o dziwo,posłuchał. O czymś tam terazrozmawiał zhordą swoich kolegów, chichocząc półgłosem. 21.

16

Facet z miejsca rzucił mi się w oczy. Wysoki, postawny szatynwtypie Liama Neesona, który mi się cholernie podoba. Z takimlekko nieobecnym spojrzeniem. Tacy faceci nigdy na mnie nie lecą. Niema takiego numeru. Totylko ja donich wzdycham, zawsze, ach, zawsze bezskutecznie! Ależ ja mamsię reformować! No więcwzięłamswoją szklaneczkę z resztkądrinka i w chwili, kiedy przeciskał się koło mnie, wylałam mu tę resztkęna spodnie. Facet zatrzymał sięw pół kroku. W jego oczach pojawiło sięzdumienie. - Och, przepraszam - powiedział głupio, bo po pierwsze to jamu wylałam tego drinka naspodnie (jasne, notabene), po drugiewyraźnie widział, że zrobiłam to specjalnie. Nie bardzo wiedziałam, co powinnam teraz zrobić, ale koleżankiczuwały. -Agata, jak mogłaś - wrzasnęła Laura, przekrzykującgrzmiące techno, które od początku mnie denerwowało. - Terazpanma plamę! Zaraz panu to wytrzemy - zawołała Beata i pociągnęła faceta tak, że omalnieusiadł mina kolanach. - Musiał pan na niejwywrzeć niesamowitewrażenie, onajest bardzo spokojna i normalnie nigdy by tego nie zrobiła. Małolaty przysąsiednim stoliku zamilkły i z zainteresowaniemśledziły rozwójwypadków. Tymczasem Beata nadalszarpałafacetaza rękaw, Laura usiłowała mu wytrzeć plamę serwetką, naktórą wylałatrochę wodyspod kwiatka, aja siedziałam jak skamieniała, ponieważ nadmiar mojej własnej aktywności nieco mnie przytłoczył. Liam Neeson obrzucił spłoszonym spojrzeniem dwie czarnewdowy miotające się wokół jego spodni i trzecią czarnąwdowętrwającą w stuporze, po czymotrząsnął się z pierwszegowrażeniai wyrwał harpiom ze szponów. - Nic się nie stało - zapewnił pospiesznie i kłamliwie. - Jatylko nachwilkę,przepraszam najmocniej. -tu zwrócił się w stronę blondynkowatego małolata: Jacek,zamieniłeśkomórki,oddaj mi moją,bopotrzebny mi jest jeden numer z pamięci. Małolat nieco zwlekał, jakby czekał na dalszy rozwój wypadków. Ale temu Liam Neeson najwyraźniej postanowiłzapobiec. 22 - Jacek, czy ty mnie słyszysz? Dawaj komórkę! Już! - No zaraz, tato, już szukam. Ty z domu jechałeś po komórkę? Byłozadzwonić, przywiózłbym ci. - Nie z domu, jesteśmy ze znajomymi w Atlanticu, miałem blisko, a telefonu i tak byś nie usłyszał w tymjazgocie. No, masz gowreszcie? W jakim Atlanticu? -Pan powiedział: "w Atlanticu"? - usłyszałam swój wtasnygłos. -Przecież jesteśmy w Atlanticu. Liam Neeson wyrwał wreszcie synowi telefon i zamierzał przedrzeć się przeznas w stronę drzwi. Pewnie jednak byłdobrze wychowany, bo zatrzymał się wpół kroku i odruchowo odpowiedział na moje pytanie: - Nie, proszę pani. To jest pub Szajbus, Atlanticjest po drugiejstronieulicy. Przepraszam. Potem spojrzał na mnie jeszcze razi zapytał: - Czymy się skądśznamy? -Pewnie- odpowiedziałam, patrząc naniego tęsknie. - Widziałam pana w "Liście Schindlera". - Ach, to japrzepraszam - powiedział nerwowo Liam Neesoni ostatecznie uciekł, wyrywając sięsprawnie z łap moich koleżanek.

17

-Ty goznasz? - zapytała z pewnym zdziwieniem Laura. - Grał w "Liście Schindlera". -Zwariowałaś! Kogo grał? - Schindlera. -Masz źle w głowie. Pozwoliłaśmu uciec, a już tak dobrzeszło! I co ty maszz tym Schindlerem? - Skrót myślowy wyjaśniłam. - On jest podobny do LiamaNeesona, który grał Schindleraw "Liście Schindlera". Jak namsię udało pomylić puby? Nie zabawiłyśmy już długow pubie Szajbus. Tonie jest miejsceodpowiednie dla dam, nawet jeśli są to damy niekonwencjonalne. To jest pub dla cholernych siedemnastolatków, które tuprzepijają pieniądze ciężko zarobione przez ich rodziców. A czasami nawetzabierają tym rodzicom telefony komórkowe. Orazpodsłuchują bezczelnie. 23.

18

Ogólnie jednak wieczór uznałam za udany. Najważniejsze, iżpowzięłam postanowienie całkowitej zmiany osobowości. Koniec z czarnąwdową. 2 września, sobota Zdecydowanie powinnam mieć kaca. A nie mam! Powinno mniedręczyć sumienie z powodu portek Liama Neesona, ale też jakośnie dręczy. Uznałam,że to dobra wróżba naprzyszłość. Nie będę dłużejnudziarą. A propos wróżby Wprawdzie czytam regularnie horoskopyw gazecie, ale jeżeli już dziewczyny przyniosły mi stosowny podręcznik, to może warto by z niego skorzystać. No, no. Dużo możliwości. Astrologia zachodnia, astrologiaorientalna, runy, chiromancja,różne inne mancje, I-Cing,tarot - toza skomplikowane dla mnie- wahadełko - trzeba sobie konieczniekupić - biorytmy - bo ja wiem? Numerologia - o, numerologia! To jest chyba najprostsze. Tak wygląda,w każdym razie. , Jesteś numerem. Ciekawostka, nigdy tak o sobie nie myślałam. Tu jest wzórna przeliczanie. Napisz imię i nazwisko. Proszębardzo,AgataCzupik. A równa się jeden, g - siedem, znowu a. Każda literkajest w tabeli i ma swoją cyfrę. Faktycznie, jest i ma. Podliczamy. Zaraz, nie bądźmytacy wyrywni! Tego się razem nie liczy. Dobrze. Spółgłoski - piętnaście, czyli sześć. Aha, skracam. Samogłoski, nie, odwrotnie, samogłoski sześć, a spółgłoski dwadzieściadziewięć, czyli jedenaście. Czyli dwa. Nie, tego się nie upraszcza. Jedenaście. Razem osiem. Co jeszcze? Pododawać cyfry wdacieurodzenia. Proszę bardzo, 11 czerwca, czyli szóstego, 1970. Tonam daje dwadzieścia pięć, czyli siedem. Bjuti. Teraz zobaczymy, co zemnie za numer. Liczbażycia. To ta podsumowana data urodzenia. Dominantamojego życia. Hahaha. Oraz doświadczenie, jakie muszę przeżyć. Siódemka. Jestem siódemką. 24 No proszę! Liczba jest magiczna. Zawszewiedziałam, żepod przykrywką nudziarstwa jestem istotą niebanalną. Tylko niktmi tegodo tejpory nie powiedział. Więź człowieka ze Wszechświatem. Możepowinnam byłapójść na astronomię, a nie napolonistykę? Dalej.

19

Wielka intuicja, zdolności parapsychologiczne. Wiedziałam! Przewidziałam swojego czasu, że taki jeden Krzysioprzerżnie egzamin z teorii literatury! I że jego dziewczyna puścigokantem zwykładowcą tejże! Wponiedziałek lecę do Butikupod Gwiazdami, kupić sobie wahadełko! Wrażliwość oraz idealizm. No, oczywiście! Cała ja. Osobymile, rozważne i czułe - mówię, że cała ja; pracują w zawodach wymagających opiekuńczości, a także tych, gdziekonieczne jest powołanie. Patrzcie państwo, moje powołanie dałoznać osobie. Nauczycielstwo topowołanie w czystej postaci! Zwłaszcza przy dzisiejszychwynagrodzeniach. Dalej. Bogata wyobraźnia sprzyja karierze w zawodach twórczych- film, telewizja. No, nie wiem. na razie pozostańmyprzy tej opiekuńczości i powołaniu pedagogicznym (Boże, mój egzamin z pedagogiki! )... Skłonności do filozofowania,mistycyzmu i kontemplacji. Boja wiem? Mistycyzm i kontemplacja trochę mi się kłócą z kulebiaczkiem. Oraz innymirzeczami do jedzenia, któreumiem przyrządzić. Może grozić niebezpieczeństwo z powodu utraty kontaktuz rzeczywistością. Jezus Maria! Już się zaczęło! Wczorajrozmawiałam z tym facetem w pubie Sząjbusjak z Liamem Neesonem! Więcej ostrożności! Nie wyobrażać sobie tyle! Z nerwów poszłam do kuchni i zrobiłam sobie sadzone jajko. Ato jeszcze nie wszystko, jeszcze są te inne liczby. Jedząc jajko i chleb z masełkiem czosnkowym,studiowałamdalej księgę moich przeznaczeń. Liczbaekspresji. Jedenaście. Idealiści, bla, bla. Pewnie, dlatego nigdynie mam forsy Znajomość z nimijest zawsze owocna i wzbogacająca (muszęto pokazać moim koleżankom), trudno jednak zbliżyć się do osóbtego pokroju, ich charyzmadosłownie paraliżuje otoczenie. 25.

20

No tak. Paraliżuje. Dlatego wszyscy faceci, którzy kiedykolwiek zbliżyli się do mnie, po jakimś czasie - dwukrotnie jużpo pierwszym razie! - uciekali w popłochu. Och, Liam Neeson też zwiał! Nawet się nie zdążyliśmy poznać,a on już zwiał! Z powodu charyzmy? Poza tym, jaki Liam Neeson! To ta utrata kontaktu z rzeczywistością! Jeżeliuda siępozyskać ich uczucia, zostają wiernymi ilojalnymi przyjaciółmi na całeżycie. Naturalnie. Tylko wiemy i lojalny przyjaciel na całe życiezniósłby bez szemrania to wszystko, co powiedziały mi moje przyjaciółki po oddaleniu się Liama Neesona. Tfu! Nie LiamaNeesona,tylko tego nieznajomego, przystojnegofaceta w typie Liama Neesona! Boże, jaka ja jestem wrażliwa, rzeczywiście, sama prawda. Jużpierwsze dwie liczby tak mnie zdenerwowały. Są jeszcze dwie. Liczba serca, czyli pragnienia. Sześć. Wysoka moralność, piękno i harmonia. To jasne. Oczekująpochwał. A kto normalny nie oczekuje? Wielkoduszni. No dobrze, tu rewelacji nie ma. Liczba przeznaczenia. Osiem. No i koniec. Tusię załamałam. Powodzenie w sprawach materialnych. Chyba tylkojeśli weźmiemy pod uwagę głodujące kraje Trzeciego Świata. Lubią kontrolowaćotoczeniei skłonni są podjąć wielkiwysiłek, aby pozostaćna szczycie. Możemy uznać, że to chodzio moje rządzenie klasą. Jako wychowawczyni jestem panią ich życiaiśmierci. I niech mi ktoś powie, żenie! Nie takznowu dawno sama chodziłam do szkoły! Najgorsze było na końcu. W późniejszym okresie życia grozi im samotność i wyobcowanie. No więc po cożyć? Po co trudzić się z tym wszystkim, podejmowaćreformę samej siebie, jeżeli w późniejszym okresie życiagrozi mi samotność i wyobcowanie? W późniejszym. To znaczy, że we wcześniejszym niegrozi. 26 Ale skąd jamamwiedzieć, kiedy zaczyna się późniejszy? Boże, w co ja wpadłam. Po co mi te wszystkie wróżby, horoskopy,czort wie co. Powlokłamsiędo kuchni i zrobiłam sobie bardzo dobrą herbatę. Na pocieszenie. Postawiłam ją na tacy razem z cukiemiczkąi filiżanką. Mojej ulubionej nie chciałomisię myć. leżała w zlewie, więc wzięłam zwykłą, niebieską, z serwisu Charmante (sześćfiliżanek i sześć spodeczków zajedyne 22,50 w Realu). Nie lubiętac, bo zawsze mi z nich zjeżdża to, co tam postawię. Alechciałam, żeby było elegancko. Jeżeli już grozimi samotnośći wyobcowanie, to przynajmniej będę po kres mych dni kobietąwytworną. Oczywiście straciłam równowagę(zewnętrzną; wewnętrznąstraciłam już przedparoma minutami) i omal nie zwaliłam całejzawartości tacy na podłogę.

21

Udało mi się ocalićczajniczek z herbatą, poleciała tylko filiżanka Charmante i cukiemiczką od innego kompletu. Poleciała też księga wróżb i horoskopów. Leżała taksobie na podłodze, otwarta, a pomiędzy strony sączyła sięstrużka cukru. Doznałam dziwnego uczucia, takiego mianowicie, że coś sięwydarzyło! Rozbita filiżankato oczywiście pryszcz. Czułam mrówki na całym ciele. Usiadłam obokksiążki. Otworzyła się samoczynnie na jakichśdziwnych rysuneczkąch, a łyżeczka od cukru, moja spadkowasrebrnałyżeczka z wprawionym wuchwyt opalem leżała na tejotwartej stronie. Moja spadkowa łyżeczka ma uchwyt zakończony taką stylizowaną strzałką. I ta strzałka wyraźnie pokazywała jeden z rysuneczków. Przypominał jakieś takie ostrokanciasteP. Pochyliłam się i usiłowałam odczytać podpis pod rysuneczkiem. Niestety,był zasypany cukrem. Strząsnęłam cukier. Podpis, w przeciwieństwie do innych,pod innymi rysunkami,był bardzo krótki: Radość i szczęście, zgodai uzyskanie równowagiwe wszystkim. Znak tensymbolizujeabsolutne spełnienie. 27.

22

Hura, hura, hura! " Wygląda na to, że chociaż samotność i wyobcowanie grożą mi,to jednak mnie nie dopadną! A swojądrogą, co to za rysuneczek? Pismo runiczne. Powinnam była wyciąć z kartonu takiekwadraciki, na nich wypisać runy, a potem je rzucać, tak jak do losowania. No to chyba lepiej, że samo spadło i samo pokazało? Gdybynie to, mogłabym ulec załamaniu. Jestem taka wrażliwa! Poniedziałek. Nienawidzę poniedziałków! Nigdy więcej nie pójdę do szkoły! Blondynowatyszczeniak z pubu Szajbus, tensyn Liama Neesona, okazał sięjednym zmoich uczniów! Gorzej nawet: jestemjego wychowawczynią. Nazywa się Jacek Pakulski. Zajrzałam do dziennika. Liam Neesonnaprawdę nazywa sięKamil Pakulski. A mamunia Jacka, czyli zapewne żonaLiama,tfu, Kamila Pakulskiego,nazywa sięZdzisława Pakulska. Boże święty, i coja teraz zrobię? Zapamiętałamakurat Jacka,ale coś mi się zdaje,że ta cała hałastra siedzącą w Szajbusie obok faceta zgranatami, rakietamii katachem to też moi uczniowie. Widzieli, jak polałam drinkiem spodnie Liama Pakulskiego! Gorzej - słyszeli, jak planujemy zarobkowanie przy pomocyagencji towarzyskiej, utworzonej na baziepanienek z drugiej L! Bo, nawiasem mówiąc, okazało sięostatecznie, że jestem wychowawczynią drugiej,a nie trzeciej. A wtygodniu pani wicedyrektor, ta, której się podobam,kazała przedłożyć programy nauczania przedmiotów w klasachautorskich. Coś tam latem dłubałam w tej sprawie, alebez fanatyzmu, wakacje bowiem spędzałamu rodzicóww Karkonoszachi ani mi się 28 śniło psuć sobie samopoczucia takimi sprawami. Będęterazmusiała ostro przysiąść fałdów. Ale jak ja mam się skoncentrować na tworzeniu autorskiegoprogramu nauczania, jeżeli mam w perspektywie wywiadówkę,czyli pierwsze zebranierodziców z nową panią wychowawczynią,czyli ze mną, psiakrew! I na to zebranie przyjdzie ZdzisławaNeeson, tfu. Pakulska, albo -co gorsza - Kamil Neeson, któremu wylałam drinkana spodnie i do którego odzywałam sięw sposób świadczący o utracie kontaktu z rzeczywistością! A klasa bystrzaków,o którychz takim obrzydzeniem opowiadała koleżanka nauczycielka historii, okazała się wcalenie takaobrzydliwa. Jest ich dokładnie dwadzieścia cztery sztuki. Fifty Fifty, dwanaście dziewczyn mieszanej urody - ale co najmniej zczterechagencja towarzyska miałaby wielką pociechę - oraz dwunastuchłopaków. Urodyteż rozmaitej. Prawdopodobnie ci, którzy byli w piątek wieczoremw pubieSzajbus, opowiedzieli tym, którzy tam nie byli,o spotkaniu facetoface z nową panią wychowawczynią. Wszystkie bowiem młodzieńcze oczy w liczbie sztukczterdziestu ośmiu (co ja tak wszystko przeliczam na sztuki? Wpływ świeżego zainteresowania numerologią? ) wpatrywały się we mnie z pewnego rodzaju radosnymwyczekiwaniem. Chyba nie wydajeim się, żew szkolebędę robiła takie samesztuki jak wpubie Szajbus? A może czekają tylko na okazję, żebyrzucić jakąś aluzyjkę i zobaczyć, coja z tym zrobię? Dobrze, kochani. Ostrzeżony, uzbrojony. Nie będziemy reagować histerycznie.

23

Przyodczytywaniu dziennika i dopasowywaniu nazwiskdo konkretnych osób trochę otrząsnęłam się z szoku, w którywprawiło mnie rozpoznanie Jacka P. natychmiast po wejściudo klasy. - Wiecie co,moidrodzy - powiedziałam uczciwie do moichnowych wychowanków nie mam nadziei, żetak od jednego razuzapamiętam was wszystkich. Zwłaszcza że jestem nieco roztargniona. Dobrze, żeniepowiedziałam im o postępującej utracie kontaktuz rzeczywistością! 29.

24

- Nie szkodzi - wyrwał się sąsiad Jacka , wysoki pryszczaty. Chybabył w Szajbusie. - My panią zapamiętamy. Już panią pamiętamy. Od piątku. Odpierwszych zajęć - dodał po sekundzienamysłu. - Dobrze. Czy macie jakieś specjalneżyczenia, jeżeli chodzio wychowywanie was? - Chcielibyśmy mieć zajęcia na temat, jak się należy zachowywać w miejscach publicznych - pisnęła lalunia z myszowatymuwiosieniem. - Pani rozumie: w teatrze,w restauracji,w pubie. A to mała żmija. Trzeba ją sobie zapamiętać. No i odeprzećcios. - Macie u mnie jak w banku. Dzisiaj proszę tylko zakonotować: w pubiewystrzegajcie się wylewania wódkina spodnie obcym facetom. Jacek, przeproś tatusia ode mnie. - Tatuśnie miał za złe -wyszczerzył się Jacek. - Sprało się. Dobrze, że paniniepijekolorowych albo zsokiem pomidorowym, bo mogłobybyć gorzej. Poczułam, że dyskusja rozwija się w niepożądanym kierunku. Poczułam również, że powinnamuczynić jakąś niepochlebnąoraz wychowawczą uwagę na temat ilości wypitego przez nichw Szajbusie piwa (widziałam, ile kufli kelner nosił pod facetaz katachem), ale dałam sobie z tym spokój. W końcuoni widzieli,ile my wychlatyśmy. Trudne jestwychowywanie młodzieży. Resztęlekcji wychowawczej poświęciłam takim rzeczom jakskładki, zajęcianieobowiązkowe i inne dyrdymały. Wybraliśmyteż samorząd klasy. Same nieznajome osoby. Jeżeli nawet byływ Szajbusie, to siedziaływ jakimśkącie. Jutro mam z nimi polski. A dziś jeszcze miałam polski wdwóch innych klasach, obupierwszych. Są to, na szczęście,normalne klasy, nie dla bystrzaków. I mam nadzieję, że żaden uczeń z tych klas nie był w piątekw Szajbusie. Zatydzień zapowiedziałam wywiadówkę. Ciekawe,czy przyjdzie Liam Neeson (jeśli używam świadomie tego nazwiska, to czyoznaczato utratę kontaktu z rzeczywistością? ), czy może pani Pakulska? 30 Laura i Beata dzwoniły, że przyjdąjutro pogadać. Zapowiedziałam im, że pićmożemy wyłącznie u mnie w domu, bo w pubiemogą przebywać moi uczniowie. Zapewniły mnie, żedo Atlanticuuczniowie niechodzą. Obsługa ich niewpuszcza. 5 września, wtorek Nie wiem, kto moje dzieci uczył polskiego do tej pory, boświadomość przedmiotu mają raczej dziwną. Miałam znimidwie lekcje,pierwszą poświęciliśmy luźnejrozmowie o literaturze (stąd pytaniena wstępie), nadrugiej kazałam im wyciągnąć kartki i podpisaću góry. Rozległsię ryk niezadowolenia. - Klasówkana pierwszej lekcji? -Pani nie zna Kodeksu Ucznia - zasyczała myszowata żmijkaz wczoraj. - Nie wolno robić klasówek bez zapowiedzi! - Milcz, dziecko -powiedziałam stanowczo. - W nosie mamKodeks Ucznia. Zamierzamkierować się wyłącznie własnymzdrowym rozsądkiem. Poza tym to nie będzie klasówkaw pełnym znaczeniu tego słowa. Zamierzam się zorientować w waszych predyspozycjach polonistycznych. Oraz samoświadomości. Piszcie.

25

- Pani nie może ignorować Kodeksu Ucznia - pruta siędalejżmijowata. - Nasz samorząd będzie interweniował u dyrekcji! - Nie traćmy czasu. Samorząd niech sobie interweniuje, awypiszcie: "Książki najbardziej moje refleksja niespodziewana". - Dlaczego niespodziewana? - zainteresował się Jacek P. - A co, spodziewałeśsię tej kartkówki? -No, nie. - Sam widzisz, że niespodziewana. Ale takie spontaniczne wypowiedzi bywają bardzo wartościowe. - Dlaczego? -- drążył syn Liama Neesona. - Jutro wam wyjaśnię, jeżeli będziesz pamiętał, żeby mnie o tozapytać. Teraz piszcie, bo czas leci. Żmijowata jeszcze coś próbowała mruczeć, ale zamknęli jąnajbliżsi koledzy. 31.

26

Miałam czterdzieści minut spokoju. Za tobędę musiała tewszystkie zwierzenia przeczytać. Boże, zawód polonistki zastawiaróżne pułapki na człowieka. W domuzrobiłam sobie grochówkę z papierka i zasiadtamdo czytania kartkówek. Nie jest tak źle z tymi moimi bystrzakami. Niezależnieod stanuichwiedzyteoretycznej, same czytająto i owo. Oczywiście, literatura jest na różnych poziomach. Żmijowata kocha Dostojewskiego, Whartona, Prousta, Szekspira - koniecznie w przekładzie Barańczaka, bo ten Paszkowski - pani to chyba rozumie - to jużpiosnka absolutnie przebrzmiała (coś podobnego, mój ukochanytłumacz! ), ponadtoHtaskoi Wojaczek. Ioczywiście "Mały Książę". Jacek P. napisał, żejego ukochaną książką jest "Lesio" Joanny Chmielewskiej. I "Sensacje XX wieku" Bogusława Wołoszańiskiego. Bo Wołoszańskigo ciekawi, a "Lesio" śmieszy. No to mamy rozpiętość. Jakośmi się zrobiło przyjemnie, że młody Neeson, to jest młody Pakulski, niebędzie mnie egzaminował z Prousta, WhartonaiWojaczka. Ze Żmijowata sobieporadzę. Najwyżej rozgniotę jakrobala. A Jacka bym nie chciała rozgniataćjak robala. Przyszły przyjaciółki iwyciągnęły mnie do pubu Atlantic. Faktycznie, dosyć się zasadniczoróżnił od Szajbusa. - W ogóle nie będziemyz tobą rozmawiać w domu - powiedziała Laura, kiedyjuż złożyły obfite zamówieniapanu kelnerowi. - Chyba że będziesz obłożnie chora. To będzie jeden z elementów twojej reformacji duchowej. - Przesiadywaniew knajpie? - zdziwiłam się. Alę okazałosię,że tak, siedzenie wknajpie działa niesłychanie wzbogacającena osobowość. Oczywiście nie w takimpubie jak Szajbus, gdzieprzychodzą samemałolaty, żeby żłopać piwo, tylko w takich pubach jak Atlantic, do którego wstępmają jedynie goście na poziomie. Bo tutaj możnaspotkać różnych nadzwyczajinteresujących znajomych Lauryoraz Beaty. O,na przykład ta facetka,która teraz wchodzi, to bardzo znany lekarz psychiatra. Możenawet zgodziłaby się mnie zdiagnozować i leczyć hipnozą. 32 ', - Z czego leczyć? Ja się dobrze czuję! - Niemożliwe! Masz całe mnóstwo zahamowań. Samamówiłaś! Natalio, chodź donas, chodź, mamy wolne miejsce! - Laura, Beata,witajcie, kochane! My się jeszcze nie znamy,Natalia Hollander, nie Holender, tylko Hollander, przez dwa el. DlamnieKrwawą Mary poproszę, podwójną. Co u was słychać,dziewczynki? Jatusię umówiłam ze znajomymi, ale oni przyjdą^dopiero zajakieśdwadzieściaminut,a mnie wypadłojedno spotkanie z pacjentką, więcprzyszłam. I proszę, jak dobrze, zawszetusię kogoś miłego spotka. Wyobraźcie sobie, otwieram nowedwie filie mojego Centrum Mentalnego, w Gdańsku i we Wrocławiu, czy to nie świetnie? Jak mi sięjeszczeuda wejśćdo Warszawyi Krakowa, to już będzie pełny sukces. Czykoleżanki pani możemówiły, czym ja się ostatniozajmuję? Sukcesem, proszę pani,sukcesem w każdej jego postaci. Ludzie sąstworzeni do sukcesu,tylko niemają odwagi, aby się do tegoprzyznać. Czy pani,na przykład,jest kobietą szczęśliwą?

27

Nie, na pewno nie, widzę topo tymmaleńkim skrzywieniu lewego kącika ust, poza tym wielemówi mio pani to kurczowe zaciśnięcie dłoni na kieliszku. To kurczowe zaciśnięcie dłoni na kieliszkumówiło tylkoo tym, że zaraz ją tym kieliszkiem rąbnę, ale na razie jeszcze siępowstrzymuję. Natalia Hollander leciała dalej. - Od razu mogę pani jedno powiedzieć: pani jest ofiarą wieluzahamowań. Niech zgadnę:brak mężczyzny, prawda? Proszę niezaprzeczać, nie byłaby pani tu z przyjaciółkami, gdyby miałaprzyjaciela! Mężczyźni od pani odchodzą? Nie może pani trafićna miłość swego życia,a może w ogóle nie dane pani było przeżyć prawdziwejmiłości? A przecież jest pani kobietą wartościową,o wielebardziejwartościową odwielupani znajomych, prawda? Blokada, klasyczna blokada! Powinnyśmy się tymi zahamowaniami poważniezająć, ja to mogę zrobić dla pani osobiście, zewzględu na moją długoletnią znajomość z Beatką, w zasadzie jużnie przyjmuję teraz nowych pacjentów, zajmuję się moim Centrum i jego filiami, razem jest ich już cztery. Robimy niesamowiterzeczy. Ludzieo kompletnym braku wiary w siebie wychodząod nascałkowicie odmienieni. Nie wyobraża pani sobie,do jakichczynówjesteśmy zdolni, kiedy tylko uwierzymy w istniejące głęboko w naspokłady niezwykłej energii. 33.

28

Zamknęła się, bo kelner przyniósł jej tę podwójną KrwawąMary, a ona dobrała się do niej z prawdziwą pasją. Podczaskiedymoje przyjaciółki zaczęły się prześcigać w wyrażaniu zachwytówdla fenomenalnej Natalii, ja myślałam o tym, jaką głęboką racjęmiał Jacek Pakulski, syn Liama Neesona, kiedy mówił, że po soku pomidorowym plamy nie zeszły by tak łatwo. Nie, Agato! Kiedy tak walczyłam z pokusą trącenia jej niechcący iwylaniatej pomidorówki nakremowy żakiecik, zobaczyłam nagleznajomąsylwetkę, przeciskającąsię pomiędzy stolikami. Liam Neeson! Znaczy Pakulski, Kamil Pakulski! Rozglądał się, jakby szukał kogoś, z kim się umówił. Może z tąrozjazgotaną lekarzycą? Nasze spojrzenia się skrzyżowałyiw oczach Liama Neesona błysnął uśmiech, awłaścicieluśmiechu wykonał coś jakby początek ukłonu w moją stronę. W tejsamej chwili jednak spostrzegł wybitną Natalię i znieruchomiałna ułamek sekundy. Natalia też go zobaczyła, wyszczerzyła dużebiałe zęby, uniosła pazurzastą łapkę w geście radosnego powitania. Liam Pakułski kiwnął głową, bardzo sztywno, po czym odwrócił się plecami i poszedł dalejszukać tego kogoś, z kim sięumówił. Jak to miło, że nie znią. Zauważyłam, że siada przy stoliku zajętym przeztrzech facetów. Gej? No nie, bzdury, ma przecież syna. Czasem to nie przeszkadza. Ach. Natalia coś do mnie mówi. I Laura cośdo mniemówi. A Beata mną potrząsa. -Tak? - Sama widzisz, Natalio, coś się z nią dzieje. Jeszcze wczorajbyła zupełnie inna. Ona sięrobi nieprzewidywalna. Poza tym przechodzi jakiś przełom! Możedlatego, że musiała zmienić pracę. - Potrzeba mężczyzny, dobrze zgaduję? Niemożność rozładowania tych pokładów uczucia, którenagromadziłysię w paniprzez lata! Myślę, że dobrze panią wyczuwam. Chociaż tak pobieżnie,dopiero się poznałyśmy. 34 - Dobrze zgadujesz, Natalio. -To Beata, zdradziecka zołza. -Nie wiem,jak ty to robisz, że wszystko wiesz od jednego rzutuoka! Agacie nigdy siętaknaprawdęnieudało. Ale nigdy tak nieprzeżywała braku chłopa. - Kryzys wieku średniego? -Nataliaspojrzała na mnie krytycznie. - Za młoda. Amoże się mylę? Ile pani ma lat? Jeszcze tegobrakowało, żeby mi baba pełnym głosemw pełnympubie imputowała kryzyswieku średniego! I odpytywała, ilemam lat! Wylałam na niąresztkętej Krwawej Mary. Szkoda,że tak dużo już zdążyła wytrąbić. Zerwała się zwrzaskiem. Wszyscy obecni spojrzeli w nasząstronę. Zobaczyli podskakującą Natalię. Zobaczyli, jak odstawiam szklankę, ufaflaną na pomidorowe. Pub Atlantic wybuchnął zdrowym śmiechem. Najradośniej, nie da się ukryć, śmiał się Liam Neeson.

29

Zapewne odczuwał w tej chwili typową Schadeafreude. A możecieszył siętylko, że tym razem nie na niego padło. Beata wypchnęła Natalię H. z sali, pewniepoleciały dowychodka, szukać wody. Tak łatwo tego pomidoraz kremowej wetenki nie spiorą, o nie! Laura z zagadkowym wyrazem twarzy sączyła swojego drinka. - Niewiem, czy dobrze zrobiłaś. -Ja też nie wiem, ale, jak same zauważyłyście, ostatnio nie jestem sobą. Kryzyswieku średniego. Słuchaj, Laurka, ja chybanie najlepiej znoszękurację pubami. - Może i masz rację. Ale jakieś życie towarzyskieprzecież musisz prowadzić! - Towymyślimy inne formy. Zresztą pubów niewykluczam,tylko może nie wtakiej częstotliwości. Wy też przecież nie latałyście kiedyśtak po tych pubach, jak ostatnio. - No nie, ale chciałyśmy się poświęcić dla twojego dobra. -Zapomnij. Poświęcanie się jest rzecząobrzydliwąz samejgłębiswojej istoty. O, popatrz,wracają Beata z Natalią. Natalia miała z przodu wielką, piękną plamę od wody, ładniezaróżowioną pomidorkiem naśrodku. Na jejpoliczkach kwitłyrumieńce, będące z całą pewnością wynikiem ciężkiej wściekłości. Aledzielnie trzymała fason. 35.

30

-No jak tam, pani Agato, już dobrze, prawda? Widzę,że lepiej. Zalecałabym parę seansówhipnozy u mnie. To nam pozwoli odkryć, co panią blokuje, co wywołuje u pani takie poczucie winy. Jakiej winy, dociężkiejcholery? - Potem możetrochę terapii grupowej, możejakiś turnuswyjazdowy z moim Centrum. Najważniejsze, żeby pani uwierzyławsiebie i możliwości swojego własnego ja. Nam, kobietom,wydaje się, że musimy koniecznie zwisać z ramienia jakiegoś mitycznego silnego mężczyzny, a tymczasem tak naprawdę wcale onnam nie jest konieczny do życia, ponieważ posiadamy - podobniezresztą jak i mężczyźni, to dotyczy całej ludzkości - niewyobrażalny geniusz, którym jednak nie potrafimy dysponować. - Ktoposiada? Pani i pani ludzie? - Nierozumiepani, co mówię! - Natalia roześmiała się dobrotliwie. -Wszyscy go posiadamy! Pani również! Tylko nie umie pani nim dysponować! - A pani uczy, jak nim dysponować? -Oczywiście. Uczę ja i moiwspółpracownicy. Zobaczypani,że niemożliwe stanie się możliwym,będzie pani chodzić po rozżarzonych węglach. - A to po jaką cholerę? -Właśnie po to, żeby sobieuprzytomnić, jak dalece niemożliwe może stać się możliwym. Kiedy to do pani dotrze, poczuje pani, żejest istotą samowystarczalną! Że teuczucia, które w paniwibrują, wcale nie potrzebują mężczyzny, aby mogły się wyładować. Dopiero wtedyzrozumiepani, że miłość, radość, empatia tosą siły napędowe naszegoorganizmu! To nośniki energii, za pomocąktórych możemy zmienić na lepsze własne życie i pomóc innym w dokonaniu tegosamego! Sama to wymyśliła czy może cytuje kogoś? Może zresztą takąsobie opracowała reklamówkę i nauczyła się jej na pamięć. Już chciałam jej odpowiedzieć, że wiem, iż miłość, radość i empatiasą generalnie w porządku, ale nie zdążyłam, bo nagle zerwała się, jakbym znowują czymś oblała. - Och, są już moi znajomi! Dziękujęwam za towarzystwo,dziewczęta! Tu jest moja wizytówka, pani Agato, gdybypanichciała siędomnie zgłosić, zapraszam, pani naprawdę potrzebnajest profesjonalna pomoc! 36 Posłała nam promienny uśmiechna wszystkie trzydzieścidwa(numerologia! ) duże zębyi odfrunęła do ludzi, którzy właśnie przyszli. - Czy ona nie jest fantastyczna? - spytała Beata. - Jest fantastyczna jak nie wiem co - powiedziałam. - Skąd ją wytrzasnęłyście? - A to przez jedną naszą znajomą. Leczyła się u niej hipnozą,bo była za gruba i chciała schudnąć. - Schudła? -Nie za bardzo. Natomiast dogadały się co do psychoterapii. Natalia zauważyła uniejmnóstwo blokad i zahamowań. Pozatym Dzidzia,ta nasza znajoma, miała męża, któryszalenie jejprzeszkadzał w samorealizacji. A ona wcale sobie tego nie uświadamiała. -Ita cała Natalia jej to uświadomiła?

31

- Tak, wyobraź sobie. Oczywiście nie od razu. Musiała przejść , terapię grupową,potem cały kurs samodoskonalenia mentalnego,różne ćwiczenia,w końcu osiągnęła taki poziom samowiedzy, że 'Natalia uznała, że można jąwypuścić spod skrzydeł. No i odtejpory Dzidka radzi sobie doskonale. Zmieniła pracę, nie klepie jużw biurze w komputer, tylko pracuje uNatalii w Centrum Mentalnym,pomaga jej wprowadzeniu kursów, oczywiście od stronyadministracyjnej. Poza tymdosłownie promienieje, powiadam ci,Agata, gdybyśją widziała przedkuracją i po nie ta sama kobieta! - A co zrobiła z tym mężem, co to jej przeszkadzałw samorealizacji? -Jak to co? Rozwiodła sięz nim. - Tak po prostu? -Oczywiście! Natalia zawsze mówi; Nie trzymajcie się kurczowo waszych mężczyzn! To wy jesteście ważne, nie oni! Nie możemy dopuszczać,aby w naszym życiu był ktoś, kto nam przeszkadza w odnalezieniuirealizowaniu siebie samego. - Ty, Beata, a co to w ogóleznaczy:odnaleźć siebie? -Nie czepiajsię, Agata, sama chyba wiesz takie rzeczy! Toprzecież podstawa! - Podstawa czego? -Och, Agata, a ty wiesz, kimjesteś? 37

32

-Z grubsza wiem. - No widzisz. Z grubsza. Tak naprawdę nie wiesz o sobie nic. A tacy ludziejak Natalia pomagają to w sobie odkryć! Nie próbujjej deprecjonować w naszychoczach, bo ci się to nie uda! Dałam spokój. Robiło się późno. A ja mam jutro lekcjeod ósmej. Imuszę wyglądać przyzwoicie, żeby się mnie mojedzieciaki nie musiały wstydzić. Na do widzenia zadysponowałamjeszcze po jednym malutkimdrineczku. Należy kończyć spotkania towarzyskie wbeztroskimnastroju, ażeby radość, silą napędowa naszego ja, mogła stać sięnośnikiem energii, za pomocą której zmienimy na lepsze swojeżycie. I cudze też, jak najbardziej. 7 września, czwartek Wogóle nie mam czasu, żeby pomyśleć ozmianie swojego image'u! A przecież w ramach unicestwiania tkwiącej we mnie głęboko nudziary miałam pomyśleć ozastąpieniu moich głębokichczerni jakimiś kolorowszymi ciuchami! Kosmetyki miałam kupić! I nauczyć się od Beaty, jak się nimi posługiwać! Sobota. Dzień zasłużonego odpoczynku Pracowity był to tydzień. Moje małolatyzdecydowanie nie sątak straszne, jak mi je próbowano przedstawić. Niewątpliwie posiadają baaaaardzo rozwiniętąjedną zasadniczą cechę, powszechnie znienawidzoną przez wszystkich normalnych (to znaczy tych, którzy uczciwie zdali egzamin 38 z pedagogiki)nauczycieli: uwielbiają dyskutować. Na wszystkie tematy. Odnoszę przytym wrażenie, że nie chodzi im tylko o obsunięcie czasowe zasadniczej lekcji. Oni po prostu lubią sobiepogadać. No iświetnie! Jateż lubię sobie pogadać. Rozmowy dają namdużą wiedzęO otaczającym nas świecie -jak powtarzał mój ukochany wykładowca filozofii na pierwszym roku: a może na drugim? Rozmowataś zbystrzakiem - a ja mam przecież klasę bystrzaków - to jużsama przyjemność. Nawet jeżeli jest to bystrzak dopiero w fazie; lozwoju. ; Inne klasy, które uczę, teżto mają,może nieco mniej rozbuchane,i też miło się tam gawędzi. Jednakowoż domoich dziecizaczynam mieć stosunekmatczyny. Czyżby zaczynały znajdować sobie ujściepokłady nagromadzonych we mnie uczuć? Jeżelitak, to żmijowatą wyłączam. Żal mi jej, że taka jadowita, a jednocześnie ta jej jadowitość -poprostu mnieprzeraża! Dziewczyna w wieku lat szesnastu nie. ;' powinna tak pogardzać resztą świata! Nawet jeżeli uważa, że wszyscy ludzie poza nią to głąby. W tym wieku częstosię tak{ mniema, a jednakma się jakąś tolerancję, pobłażliwość, że takie głąbiaste! : Żmijowatą zaś nic z tych rzeczy. Zimna nienawiść połączona z agresją, coś okropnego! Próbuję się doniej przekonać, ale ciężko mi idzie. Usiłuję myśleć o niej pozytywnie, że napewno jakieś okoliczności odniej. niezależne uczyniły zniej taką matą zmorę.

33

Nie pozwalam sięsprowokować. Rozmawiam z nią uprzejmie, aleczasami miałabym ochotę ją zabić. Czy ktoś prowadzi terapię grupową dla nauczycieli chcącychzabić jedno ze swoich uczniów? Jeśli nie, to należałoby podpowiedzieć to pani Natalii Hollander. Wyciągnęłabyz tego niezły szmal. Oczywiście pod warunkiem,że zapłaciłby jakiś sponsor. Belfrów nie byłoby stać na honorarium pani doktor. Spośród pozostałychuczniów najbardziejpolubiłam Jacka P,, syna Liama Neesona, oraz jego najbliższego kolegę, z którym się-:; prawienie rozstaje, niejakiegoMaćka Milskiego, Milski, nomen 39.

34

omen? Uroczy człowiek, największy gaduła, jakiego w życiu widziałam, pełen radosnego zainteresowania światem-zupełnie jakmłody psiak. Z Jackiem uzupełniają się harmonijnie, tworząc duetzdolny wykończyć każdego mniej odpornego pedagoga. Zeżmijowatą, która nazywa się Renata Hrydzewicz, prowadzasię niejakaBasia Hoffmann, osoba o mikrej postawie i tubalnymgłosie, której zupełnie nie rozumiem. Dla mnie byłaby idealnymkompletem zMaćkiem i Jackiem, reprezentuje bowiem zbliżonytyp uroku osobistego. Uwielbia zadawaćkłopotliwe pytania, po czymstoi i świdrujeczłowiekaoczkami, dopóki jejsię nie udzieli odpowiedzi. Basiuniakiedyś sobie napyta biedy tymzwyczajem, już słyszałam o niej kilkaniepochlebnychopinii w pokoju nauczycielskim. W stosownymmomencie trzeba będziedziewczynie przemówić do rozsądku. Reszta klasy jeszczemi się trochę zlewa. Jest to jednak w sumie przyjemnezjawisko, tamoja klasabystrzaków. A na poniedziałekzapowiedziałam wywiadówkę! Podobniejak cała szkoła zresztą. Zobaczymy, jak się prezentuje pani Liamowa Neesonowa, czyli Pakulska Zdzicha. Jestem nieżywaze zmęczenia! Idę natychmiastlulu! NiedzielaOdespałam. Laurencja z Beatą koniecznie chciały mnie wyciągnąć do pubuAtlantic,ale odmówiłam stanowczo. Pierwsząniedzielę po pierwszym tygodniu przepracowanym w charakterze pani nauczycielkii pani wychowawczyni zamierzam spędzićna absolutnym bałwanieniu się. Może nawet do kwadratu. Mało brakowało, a byłabym zaniedbała wiedzę tajemną. Weekendowe wydanie gazetyleży od piątku, a ja jeszcze nieprzeczytałamhoroskopu! 40 .":- Bliźnięta tydzień wytężonej pracy. Nowe perspektywy. Osoba życzliwa znajdzie się w pobliżu, nie zaniedbaj. Uważaj na sytuacje' drogowe. Nie szalej finansowo, bo pożałujesz. ; Noproszę! Sama wiem, że nie mogę szaleć finansowo, bo mi się' kończą zasoby, które zgromadziłam pracując w dziekanacie politechniki i udzielając na boku korepetycji z niemieckiego. Jakostu' procentowa nudziara nastukałam sobie tych godzin straszliwe ilości i zrobiłam się odtego prawie bogata. Alesporo poszło na beztroskie ? wakacje w Karkonoszach (uwielbiam! ),poza tym, będąc od czerwca bez pracy, musiałam z czegoś żyć, ba - dalej z tego żyję, bo pensja będzie dopiero pod koniec września. Niemniej, niemniej, proszę; ' państwa, naparę szmat itrochękosmetyków jeszczesię szarpnę. ,:^ Trzebabędzie wrócić do korepetycji. Ale to i tak dopiero. od października, na razie moi zaprzyjaźnieni studenci, których. dokształcałam, żebymogli zdaćlektorat, mają wakacje. :;'; Osoba życzliwa. Ciekawe kto. Ale, zapewne, jak spotkam, to,; rozpoznam. ; Ach, miałam sobie jeszczekupićwahadełko! Coś tu jeszcze mnie kusi. ;! Kamil Pakulski. Brakujemi daty urodzenia, czyli tej zasadniczej liczby, ale policzmy chociaż to, co mamy.

35

Samogłoski- dwadzieścia cztery, czyli liczba ekspresji jestsześć - osoby petne wdzięku, miłe i zrównoważone. Jasne! Gdybynie był zrównoważony, toby mniemógł rąbnąć, kiedy wylewałammu drinka na spodnie. Lubi przyjemne strony życia - kino, teatri pięciogwiazdkowe restauracje. To czemu łazi do pubu, zamiastdo Radissona! Może chwilowoniema pieniędzy. Poszukują spokoju i harmonii, nie wszczynają sporów no, przecież mówiłamO tym wylewaniu, niczego takiego nie wszczął. Dalej - egocentrycy. Ale skoro mają ten miły charakter, to nie przeszkadza. Idąprzez życiełatwą drogą. Coś podobnego! Nie wyglądał na takiego, co by chodził nałatwiznę! ^ Dobra. ;'. Samogłoski - liczba serca - pięć. 41

36

Coś takiego! Osobowość awanturnicza, dynamiczna i pełnafantazji. Ależ to mi się kłóci z tym misiowatym sybarytą! Mówiłam! No, no. Skomplikowana jednostka. Może uczyć sięwielu przedmiotów naraz,nie uznaje jednakdyscypliny i woli zgłębiać tajemnice wiedzy indywidualnie. To zupełnie jak ja! Dam sobie głowę uciąć, że też nie chodziłbyna wykłady z pedagogikii musiałby uczyć się jejpraktycznego zastosowania na żywym ciele drugiej L. Nie są stali w uczuciach. Ciekawe, jakmuwychodzi ze Zdzichą. Mają wielu przyjaciół i znajomych. Do jego znajomych należy z pewnością doktor Natalia Hollander, tylkowyglądałomi na to, że nie bardzo jąlubi. Ale too nim tylko dobrze świadczy. Satysfakcję przynosi mu wymiana poglądów z innymi. Ach, to jużwiem, po kimJacuś mato umiłowanie dyskusji! No to jeszcze mogę dodać spółgłoski i samogłoski i wyjdzie miliczba przeznaczenia. Auć! Jedenaście! Mistyczna liczba. Twórczy i sugestywny. To miło. Często znajdują zatrudnienie w mediach. Chcą przekazaćludzkości swojeprzesłanie. Fascynujące! Może jest dziennikarzemtelewizyjnym - z tą chmurną gębą, ale bardzo interesującą,bardzo,doprawdy,. Powinien czynić to mądrze, bo wszyscybędąsłuchać, co głosi. No, no. Jakby tu z niegowydusić datę urodzenia? 11 września, poniedziałek Liam Neeson na wywiadówce się nie pojawił. Anita jegoZdzichąPakulska. Pojawiła się za to mamuńcia mojejżmijowatej. Pani doktorHrydzewicz. Chyba jej nie polubię. Dała mi popalić. To znaczy,koniecznie chciała mi dać popalić. 42 ^""- - Pani Agatko - powiedziała,protekcjonalnie podnosząc brew. kiedyskończyliśmyjuż część oficjalną, te wszystkie plany zajęć,Składki, komitety, trójki klasowe i tak dalej. I od razu mnie rozzłościła. Co to znaczy "pani Agatko"? Czy my się znamy do tego stopnia, żebyśmy były na "pani Agatko"? - PaniAgatko - powtórzyła,,. czknąwszy. - Wprawdzie nie weszłam do trójki klasowej,ale widzę, żepaństwo z trójki jakoś się niekwapią do spełniania swoich obowiązków. Aprzecież my pani praktycznie nieznamy. Jest pani. osobą młodą,to miło, ale radzi byśmy usłyszeć,jakie pani posiada,'^kwalifikacjedo tego, aby przyjmować na siebie zadanie tak ważne i trudnejak wychowawstwo w klasie dla wybranych. Zdajepani sobie chyba sprawę, żenasze dzieci nie są zwykłymi dziećmi, są obdarzonewybitnymi zdolnościami, co zostało potwierdzone swojego: czasu niezwykle trudnym egzaminem wstępnym. Oczekujemy od szkoły, że okaże minimum rozsądku inie powierzy ich wychowywaniaosobie nieodpowiedzialnej, bez doświadczeniapedagogicznego.

37

Nie sugeruję,oczywiście, że pani się nie nadaje, ale paniwiek, doprawdy. Jest pani od nich niewiele starsza, prawda? Słucham. Już od połowy tego przemówienia cośmi się robiłow żołądku,"' ale zachowałam kamienną twarz i wysłuchałam baby w skupie-niu, patrząc jej w bure oczka. Poczekałam, aż skończy, po czym':',. " otworzyłamdziennik i sprawdziłam, cochciałam sprawdzić. Rodzice reszty wybrańców czekali z pewnym zaciekawieniem na ciągdalszy. -Słucham - powtórzyła niecierpliwie panidoktor H. ; Zamknęłamdziennik. , - Pani Grażynko - zaczęłam i z przyjemnościąujrzałam, jak. baba czerwienieje. Zakasłałam więc, żeby móc powtórzyć. - Pani,", Grażynko! Wprawdziedyrektor tejszkoły, który mnie angażował,był najzupełniej usatysfakcjonowany moimi kwalifikacjami, alerozumiem pani uczucia. Abyśmy jednak mogły znaleźć wspólną. płaszczyznę do rozmowy, proszę mi zdradzić: pani jestdoktorem jakiej specjalności? - Jestem doktorem nauk ekonomicznych - powiedziało godniebabsko. - Szczycę się zarównodyplomem, jak i doktoratem Uniwersytetu Jagiellońskiego. Noto świetnie. To już wiem, na co sobie mogę pozwolić. Zrobiłam równie godną minę. 43.

38

- Rozumiem. Ponieważ jednak interesuje się pani moimi kwalifikacjami, orientuje się pani zapewne w osiągnięciach polskieji światowej pedagogiki. Zna panizatem prace pani profesor Zawadkowej z Poznania, w której seminariach miałamhonor uczestniczyć, oczywiście poza normalnymi zajęciami na uniwersytecie. Również w zespole pani profesor Zawadkowej opracowywaliśmyzagadnienia dotyczące pracy z dzieckiem zdolnym w klasachlicealnych, ze szczególnymuwzględnieniem przedmiotów humanistycznych w korelacji z ogólnym rozwojem psychospołecznym młodegoczłowieka. Również młodego człowieka z pewnymi określonymizaburzeniami w sferzeemocjonalnej, a cały czas mam tu na myślidziecko szczególnieuzdolnione. Jeżeli pani sobie życzy, mogę postarać się o ściągnięcie z Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu kopii tych opracowań. Zresztą były one publikowane w "ZeszytachPedagogicznych", można ich tam poszukać. Współpracowali wtedy z nami dwaj wybitni pedagodzy - musiała pani onichsłyszeć -profesor Alan Bates z Haryardu i doktor Liam 0'Hara z Dublina. - Powiedziała pani: Alan Bates? Tak jak ten aktor z "GrekaZorby"? - zapytał jakiś dociekliwy rodzic. - Alan Gates - odpowiedziałam zimno. - G jak Genowefa. Gates. G-a-t-e-s. Imię jak z "Greka Zorby", a nazwisko jaktegogościaodMicrosoftu. Ale to żaden z nich. Pani doktor oczywiście zna te nazwiska, prawda? Trochę się spociłam w tym momencie. - Oczywiście - powiedziała pani doktor, pogardliwym spojrzeniem obrzucając niedouczonego i nieodpowiedzialnego tatusia,który nie znał najwybitniejszych pedagogów Europy oraz Ameryki. - Dziękuję,pani magister. - Wystarczy "proszę pani" - rzuciłam lekko, uśmiechnęłam sięłaskawie i zakończyłam zebranie. No to terazmam babęw garści. Chyba że sprawdzi na moimuniwersytecie, żenigdy żadna pani profesorZawadkowa nie istniała, że nie wspomnę o dwóch wybitnychAnglosasach. Rodzice sobie poszli,a ja jeszcze zostałam w pustej klasie. Otworzyłam okno, przezktóre wpadło świeże powietrze(przedtem rodzice skrzętnie wszystkie pozamykali, zupełnie nie rozumiem dlaczego). Popatrzyłam sobie na zieleń, bardzo lubię zieleń,a już niedługo jejnie będzie, bo zacznie się ponura jesień. 44 . ' Odetchnęłam parę razygłęboko i zabrałam się do uzupełniania papierologii. Wpisałam ładniew odpowiednie rubryczkinazwiska rodziców z trójki klasowej. Podliczyłam forsę, którą dostałam na poczet różnych obowiązkowych opłat. Ktoś nieśmiało uchylił drzwi. Powiedziałam: , ^ -Proszę. Wszedł Liam Neeson i zatrzymał się, zdziwiony. ;': - Dzieńdobry -- powiedział głosem Liama Neesona (a czyim miałmówić? ), - Bardzo przepraszam, myślałem, że się spóźnię, - 'chyba przyszedłem jako pierwszy, czy to możliwe? :- Dzieńdobry - odpowiedziałam grzecznie, zastanawiając się,czy on teraz myśli o swoich spodniach. -Niemożliwe. A w którągodzinę pan celował? -W siódmą. Toznaczy, dziewiętnastą. A co, źlezapamiętałem? Już widzę, że źle.

39

;,. - Niestety. Tomiała być siedemnasta. Straciłpan fascynujące zebranie. - Naprawdę? Bardzo przepraszam. To niechcący. Podszedł i gibnął się w charakterystyczny sposób w moim kierunku. Podałam mu rękę, a onją uścisnął z miłym uśmiechem. - Nazywam się KamilPakulski. Jestem ojcemJacka. - Wiem,proszę pana. A ja się nazywam Agata Czupik i najmocniej pana przepraszam za te spodnie wtedy w pubie. Obawiam się, że nie byłam wtedyw formie. to znaczy, zalałam się. Alepotem było mi straszniegłupio. Czy panmi wybaczy? -Wyłączniepod warunkiem, że Jacek będzie miał same ,' piątki. ; - Teraz to szóstki są najwyżej w tabeli. - Racja. Kiepski ze mnie ojciec, nie umiemzadbać o interesywłasnego dziecka. Szóstki, ma pani rację. - No to niech mnie pan od razu zabije, bo szóstki z gramatykiJacek mieć nie będzie. On jejnienawidzi i jago całkowicie rozumiem, aletonie zmienia postaci rzeczy. Ostatnio haniebniezlekceważył imiesłowy. - Prawdę mówiąc, ja też lekceważę imiesłowy. -A niesłusznie, bo akurat imiesłowy są milutkie. Zwłaszczagdy się je porówna do takichna przykład partykuł- Czemu pan:' nie siada? 45.

40

- Bo tu są strasznie niewygodne krzesełka. Jedynewygodnenależydo pani. W tych dla pospólstwaja się nie mieszczę. Przesadzał. Choć, niewątpliwie, jako postawnemu mężczyźniebyłoby mu trudno wpasować się w szkolny mebel i nie rozwalić go. - Aleja nienawidzę stać, a usiąść nie mogę, kiedy panstoi, bojest pan w pewnymstopniu moim gościem. A pan na pewnochciałby pokrótce usłyszeć, co było na zebraniu. - Prawdę mówiąc, nie chciałbym. Czy Jacek może jakoś narozrabiał? - Nie, skąd. Jest w porządku. A tujest wykaz jego ocen. Jestich oczywiście niewiele, to dopiero początek roku. - O, dziękuję. Mamcoś zapłacić? - Pewnie. Na radę rodziców, za dodatkowy angielski, za basen,za siłownię. Chyba że pan nie chce, żeby Jacek chodziłna siłownię,bo basen jest obowiązkowy. -Na wszystko ma chodzić. A czy on może za to zapłacićjutro? - Oczywiście, niekoniecznie nawet tak od razu. -Bo wie pani,ja mam przy sobie trochępieniędzy, ale wolałbym je wydać jakoś przyjemniej. Naprzykład zaprosiłbym paniąna niezobowiązującą kolację. Do pubu. - Nie boi się pan o garderobę? -Trochę się boję,ale byłbym skłonny zaryzykować. - Wie pan. nie miałamtego w planach. to dosyć niespodziewana propozycja. - Aczy pani czuje do niej obrzydzenie? -Do czego? - Do tej propozycji. Zwariował. Jakie obrzydzenie? ' Nie obrzydzenie, tylko mi głupio, wstydzę się go, wciąż pamiętam, jak mu wylewałam tegodrinka na spodnie i co gorsza, jak mu go moje przyjaciółki usiłowały wytrzeć i co przy tym o mnie mówiły! -No ijak? Coz tym obrzydzeniem? - Nie, nie, obrzydzenie,skąd. Po prostu,to dosyć niespodziewane. - Miała pani dziś wplanach kolację z jakimśinnym facetem? -Nie miałam. - Toniech pani poskłada tekwity i pójdziemy. 46 "" - Ale nie do Szajbusa! - Wykluczone! -Do Atlanticu? / Powiedziałam to z powątpiewaniem. - Nie? To może do Chińczyka na kaczkę? ;, " - Kaczka na noc? , Boże, co jaza głupoty gadam! Liam Neeson mnie zaprasza na kolację, a ja jak ostatnia, beznadziejna,stara nudziara myślę",,"o wydolności układu trawiennego, zamiast o romantycznych możliwościach! ;:Teraz położy na mnie krechę! -'! Pójdzie sobiesam na tę kaczkę! ' Nie położył krechy. -Kaczka, proszę pani - powiedział - najlepiej smakuje

41

o ósmejwieczorem. Idziemy? .. -Na pana odpowiedzialność - powiedziałam,myśląc znowu o jego spodniach. Zrozumiał to inaczej. '^ - Kupię pani ziółka na trawienie. Chodźmy wreszcie! ; Poszliśmy. "Chińczyk był za rogiem, więc po drodze nie zdążyliśmy rozwinąć żadnej inteligentnej konwersacji. '; U Chińczyka od razu mu powiedziałam,że żadnych robaków"^ ani trawy jeść nie będę, ma być ta kaczka. Wzwiązku z tym zamówiliśmy po prostu dwie porcje kaczkichrupiącej w sezamie. ,, (a cóżtoza wynalazek? ) oraz pół butelki najnormalniejszego;: francuskiegowina. Jako poczekałko dostaliśmy jakieś chrupanki,, ^'. wolałam nie wiedzieć z czego, aledobre. :' - Nielubipani chińskiego zielska - stwierdził z ustami pełny': mi chrupek. - Jakoś nie. I te wszystkie zdechłe żyjątka teżmnie nie pociągają. Ale o chińskich kaczkach słyszałam wiele dobrego. Czemu' pan mniewłaściwiezaprosił na kolację? Wszystkie wychowawczynie Jacka pan zapraszał? - Ależ skąd. Pani zna swoje poprzedniczki? - Jedną znam. Taka wytworna dama od historii. ^ -I co, widzimnie pani z nią u Chińczyka na kaczce? 47

42

- Miałby pan przynajmniej dodatkową wywiadówkę. -Nienawidzę wywiadówek. Bardzo sięcieszę, że siędzisiajspóźniłem. Chciałam zapytać, dlaczego w takim razie nie wysyła do szkoły Zdzichy, ale się powstrzymałam. - No to teraz niech pan odpowie namoje pytanie. -Dlaczego panią zaprosiłem na kolację? Pora jest kolacyjna. Pani wyglądała na głodną. Ja jestem głodny. Dobre te frytki. Notak. Ja pani odpowiedziałem, ateraz kolej na panią. Oszust! Nic mi nie powiedział, a w dodatku teraz zapyta o techolernespodnie! - W pubie Szajbus zapytałempanią, czy sięskądś nieznamy. Teraz wiem, że widziałem panią przelotem w szkole, kiedy zabierałem Jacka po inauguracji roku. Ale pani mi wtedy powiedziała, żewidziałamnie pani w "Liście Schindlera". W życiu niczego nigdzienie grałem, nie mam talentu. Jacek ma, a ja nie. Więc dlaczego? - Ach. Schindlera grał facet podobny do pana. Taki amerykański Irlandczyk, Liam Neeson. -I pani myślała, że to ja? - Ależ skąd. Tylkoże ja czasamitracę kontakt zrzeczywistością. O,kaczka! Kaczka wyglądała jak kaczka. Po degustacji okazało się, żerównież smakuje jak kaczka. Sprawiła nam wiele przyjemności. Chrupała w tym sezamie rzeczywiście. Chrupiącdrób, zastanawiałam się intensywnie, jak by tu się dowiedzieć o nim trochę więcej. Kim jest, corobi, z czego żyje, dlaczego nie lubi NataliiHollander. No i oczywiście jaktam Zdzicha. Co doZdzichy, sprawa jest wysoce podejrzana. Gdyby był porządnymi wiernym mężem, toby sięnie pałętał z obcymi babamipo Chińczykach, tylko wrócił do domu i opowiedział żonie, cobyło na wywiadówce. Przepraszam, na zebraniu rodziców, bo tosię teraz tak nazywa. Zapewne po to, żeby nie mylić nauczycieliz funkcjonariuszami siłspecjalnych. Zeżarliśmy tę kaczkę, wypiliśmy wino, cały czas pogadującna tematy neutralne, głównie związane z jedzeniem. Chyba naprawdę obojebyliśmy głodni, bo poszło nam błyskawicznie. 48 '""" Przyjrzałam mu się dokładniej. : Cotu dużo mówić: nadal cały Liam Neeson. Nawetsposóbmówienia ma podobnie mrukliwy. Ale nie ponury ani nieuprzejmy , broń Boże. Taki jakiś. Czułam się przy nim, jakbyśmy od połowy życia conajmniej raz w tygodniu jadali razem kaczkę w sezamie. Paradoksalnie, to właśnie zjawisko sprawiało, że nie umiałam poddać gopodstawowemu badaniu! No bo nie będę przecieżstarego znajomego, zktórym raz w tygodniu od połowy życia jadam chińskie kaczki, pytała, kim jest i kiedy się urodził,, bo wiepan,chętnie bym sprawdziła pańskie numerologiczne ifeya"! - Sam dał mi okazję. Odstawiwszykieliszek, z którego wysączył ostatnie krople tekS bordeaux, popatrzył namnie wnikliwie i znienacka zapytał:

43

- A panijest jaki znak zodiaku? ;.-Bliźniak - odpowiedziałam natychmiast, nie baczący^ na okropną formę gramatycznąjego pytania. - A bo co? ^ - A bo tak się pytam. Byłem ciekaw. -A pan co jest? ^ Boże,teżjuż mówię zupełnieniegramatycznie. ^'. - Strzelec, Może być? ";'Strzelec - wariat. Łaska boska,że nie Panna, z Panną trudno wytrzymać, strasznie upierdliwa. Te różne Ryby i Raki też chyba''nie najciekawsze. Takie poplątane. Ja tam lubię prostolinijnych. .Strzelec może być. '^ - A swoją liczbę pan zna? ;^-Jaką liczbę? Wyjaśniłam mu. ;- Pierwsze słyszę. ^-Kiedy pan się urodził? - Siódmego grudnia. ^.:-Roku? ' - Sześćdziesiątego trzeciego. To znaczy, że ma trzydzieści siedem lat. Szybko tego Jacusia spłodził. Ledwo co podwudziestce. Napisałam datę jego urodzin " na serwetce. Podliczyłam cyfry. 7.12. 1963 razem wkupie todaje dwadzieścia dziewięć, dwa i dziewięć to jedenaście. Jedenastka! -I co pani wyszło? 49

44

- Że pan jest jedenastką. To jakaś szalenie mistyczna liczba,tylko ja nie pamiętam, o co dokładnie chodzi. W każdymraziejestpan wybitny. - Ach, to świetnie poprostu. Zawsze coś takiego czułem podświadomie. Czy pani mi to kiedyś wytłumaczy dokładniej? - Mogę nawetskserować panu stosowną kartkę z książki o numerologii i dać Jackowi, to panu przekaże. Co ja gadam? ' A jeśli się zgodzi? -Wykluczone. Nie może szczeniak za dużo wiedzieć o tatusiu. Sam się do pani zgłoszę. Mapanijakiś telefon? - Komórkę? -Najlepiej by było. Dałam mu numer mojej komórki, a on dałmi swoją wizytówkę, też z numerem komórki. Rzuciłam na nią okiem w przelociei zauważyłamcoś ciekawego. - Pan jest pilotem? Takim od samolotów? - Od śmigłowców też. -I gdzie pan tym lata? Wwojsku? - Wykluczone. Strzelcy to urodzeni pacyfiści. Wbrew nazwie. W każdym razie ja jestem pacyfistą i nie znoszę wojska. Latamw zespole sanitarnym. Jestemkierowcąkaretki pogotowia. - Coś podobnego. Jestpan pierwszym żywym pilotem wmoim życiu. - A nieżywych panimiała w życiu? -Mnóstwo. Sami literaccy. Pan jest pierwszy prawdziwy. - Topewnie chciałaby się pani przelecieć? -Masz! Jeszcze pan pyta! - Kiedyśto było łatwiejsze. - Zastanowił się. -Ale i terazdasię zrobić. Tylko to wymaga czekania. Chciałoby się pani czekaćparę godzin, bez gwarancji, że panipoleci? - Chciałoby misię. Tylko. ja przecież pracuję. -Nie szkodzi. My w weekendy też latamy. Weekendy panimiewa wolne? - Miewam. -No to świetnie. Umawiamy się, że jak pani będzie miałai wolne, i ochotę, zadzwoni panido mnie i umówimy się na lotnisku. A teraz chybaodwiozępaniądo domu, bo się pani nie wyśpi. Atak naprawdę, to jeszcze dzisiajczekam na jeden ważny dla 50 : - mnie telefon, ma być po dziesiątej na mój domowy numer. Gdybym wiedział,że będętaksympatycznie spędzał wieczór, tobym, się na ten telefon nie umawiał. Wybaczy mi pani? ,,: Zerwałam się z miejsca. Gdyby stolik był mniej solidny, toby; się pewnie przewrócił.

45

Kamil. przytrzymał go iuchronił od katastrofy. - Nie tak nerwowo. Jeszcze nie ma dziesiątej. To co, podejdziemy do mojego samochodu? Stoi pod szkołą. " - Ale pan pił wino! ;. - A ileżja go tam wypiłem? Dwakieliszki. :' - Nie musi mnie pan odwozić. Mieszkam blisko. Przejdę się. "; - Muszę. Inaczej musiałbympanią odprowadzić, bo nie zosta! ^ wie kobiety samej w nocy na ulicy. A dziś naprawdę misię spieszy. '': Pod szkołą miał rzęchowatego hyundaia w kolorze pomidoro. '. wym -w każdym razie w świetle latarni nataki wyglądał. Hyundai byłstrasznie ubłocony z wierzchu,a na masce z przodu miał,( wypisane dużymi literami "brudny Harry". Za to w środku był';;,- idealnie czysty i wręcz pachnący. Ponadto zapalił od jednego dotyku. Znaczy, jego pannie przejmuje się powierzchownąstroną^, życia, zwracając baczną uwagę na wnętrze. Bardzo dobrze, nudzą mnie osoby powierzchowne płci obojga. Liam Neelson wpuścił mnie do środka, obleciał samochód,; sam wsiadł, po czym zawiózł mnie te trzy przecznice dalej, znów ; wyleciał z samochodu, obleciał gow kółko, otworzył mi drzwi od zewnątrzi pomógł wysiąść. Takie sztuki widywałamna ame. : rykańskichfilmach. Unas faceci nagminnie wsiadają pierwsi i otwierają damie od środka, a potem wypuszczająkobietę z samochodu i każą jej pamiętać o tym prztyczku do zamykaniadrzwi. Chyba że mają centralne zamki,wtedy poprostu machają ręką iodjeżdżają, zostawiając damę na chodniku. Zostałam odstawiona aż do drzwi wejściowych. Liam Neeson poczekał, aż sobie otworzę, i dopiero wtedy powiedział "dowidzenia". Natychmiast sprawdziłam tę jedenastkę. Miałam rację! Liczba mistrzowska. Doskonała. Wielka charyzma, idealizm i marzycielstwo, zdeterminowani, odważni i energiczni, urodzeni, przywódcy, poeci, wizjonerzy, mistycy. Na cholerę mi mistyk? Ale 51

46

to nie jest obowiązkowe. Wielkoduszni i bezstronni. Mogą być wzorem do naśladowania lub źródłem inspiracji dla innych. Pięknie, pięknie. Posiadając tak wiele zalet, jedenastki otoczone są miłością,przyjaźnią i podziwem innych. No, no! Ciekawa jestem, ile też babotacza go podziwem imiłością! 12 września, wtorek Nie mogłam skupić się na lekcjach, bo cały czas myślałam, że muszę lecieć Pod Gwiazdy i kupić sobie porządne wahadełko. Możekryształowe? Ciągnie mnie do kryształu, a to znaczy, że przemawia intuicja, której nie należy lekceważyć. No i cośtrzeba zrobić z czarnym ubrankiem. Alekto mi doradzi? Sama się nie odważę. Niewiele myśląc, spytałam o to moją klasę. - Słuchajcie, moi drodzy - powiedziałam, zerknąwszy pobieżnie na listęobecności. - Zamierzam dokonać zmianw swojej osobowości. - Na jaką? - zapytał natychmiast Maciek Milski. - Na lepszą, generalnie rzeczbiorąc. - Westchnęłam. -Najwyższy czas. Każdy człowiek co paręlat powinien zmieniać sięna lepsze. Potrzebna mi wasza pomoc. - Tu już nic nie pomoże - szepnęła szeptem scenicznym żmijowata Renatka. -Pomożecie? Pomożemy! - zacytowała szybciutko Basia, najwyraźniej chcąc zatuszować wrażenie po Renacie. -A co mamyzrobić? -Napoczątek muszę zmienić kolorystykę. Znudziła mi sięczarna wdowa. W jakim kolorze byście mnie widzieli? - W czerwonym! - ryknęła klasaochoczoi jednogłośnie. - W czerwonym. - zastanowiłam się - trochę bym się jednakbata. - Mysz wychodziz nory, ale ma opory - zasyczała niezawodnaRenatka. 52 - -Nie pesz mnie, dziecko - powiedziałam łagodnie, wiedząc, że^nazwanie jej dzieckiem doprowadziją do furii. -i nie przeszka^'dzaj koleżankom i kolegomw wykazywaniu dobrej woli. A jeśli ^nie czerwony, to jaki? '".'- A jakie pani ma oczy? - wyrwał siętaki jeden Krzysztof Dziubski. - Pani się odwróci do światła -zażądała Basia. - Szarozielone! ^, obwieściła klasie. ' - Ja bym widział brązy - orzekłfachowo Maciek. - Z domieszką zielenii odrobiną żółtka, takiego od jajka, naprawdę żół. tego. ' - Myślisz? - Basia oglądała mnie jak manekin. -Może imasz rację. Pani spróbuje tak, jak onmówi. Brązy mogą być z szarym,^ale zieleń niechbędzie zdecydowana. Jasna, nieciemna.

47

I żadne śliwki. Wszystko zimne. Bo inaczej będzie pani wyglądała myszowato. .- Więc jednak wyglądam myszowato? - - Nieda się ukryć, żetrochę tak - powiedziała bezwzględna Basia. - Japrzepraszam, że tak mówię,ale prosiła nas pani o radę. - Nie, nie, wporządku. I codalej? - No więc to żółtko nie za ciepłe też, rozumie pani. Może ra""czejkanarek. Cytrynka, taka dojrzała,alezawsze zimna. Będzie bardzo dobrze. ';','' Ja bym jeszcze trochę srebra na pani powiesił dorzucił syn Liama Neesona, mierząc mnie okiem artysty. -I też tak umiarkoWanie. Nie, żeby takie łańcuszki, co to ich nie widać, ale inie pierścieniejak kastety :':? Nieduże wisiorki - dodałaktóraś z dziewczyn. - Nie koniecznie Same tylko srebrne, mogą też być z kamieniami. ';- Macie na myśli diamenty i rubiny? -jęknęłam. - Nie, mamyna myśli różne zielone. Jakby pani miała szma'. ragdy, toby nie było źle. ,- - Coś ty zaoponował Maciek - szmaragdy toostentacja,a pani nie jest w ogóle ostentacyjna! - Pppółszlachetne, proszę pppani - wyjaśniła zielonooka Kasia, którasama miała zawsze śliczne wisiorkiz jakimiś kamykami, a poza tym jąkała się niemiłosiernie. - Nnnnajleppppiejttteż ^ zielone. Mmmalachit, nefryt może zzza nijaki, ale aw-aw-awentu53

48

ryn! I żółte. Nnnieburszszsztyn, bo za-za-za ciepły. Cytttryn. Nnnieduże dzdzdzyndzyki. - Dziękuję pokornie, że nie każecie mi nosić szmaragdów. -I włosy by trzeba poprawić- rozszalały się dziewczyny. -Lekko szamponem koloryzującym, bo teżmyszowate! Tylkoodrobinka koloru, żeby sięświeciły na zakrętach. - Na jakich zakrętach? -No,na skrętach. Na loczkach. Pani się kręcą włosy? - Kręcą się. -Bardzodobrze! I jeszcze jedno - gorączkowała się Basia -jak pani będzie kupowała te nowe ciuchy, to niech pani nie idziew żadne kostiumiki! Najwyżej jeden,naoficjalne wyjścia. A takna co dzień, niech pani zostanie przy tych fasonach,które paninosi. Luźne spódnice, swetry. Tak trochę artystycznie! - Zapamiętapani wszystko? - zatroszczył się Maciek. -Bomoże by dziewczyny poszłyz panią do sklepów. - Kochani jesteście i bardzo wam dziękuję, ale na zakupy pójdę sama. Mam nadzieję, że wszystko zapamiętałam. - Jutro panią ocenimy! -Do jutra pewnie nie zdążę. ale postaram się najdalej do poniedziałku- I takprzecież nie stać mnie na odnowienie całej garderoby. - Toprzynajmniej kolorowe apaszki do tych czerni - poradziłMaciek. -Boże, ależ ja muszę popracować nad sobą. - Niech siępani nie martwi - pocieszyła mnie Basia. - Będziemy panią prowadzić za rączkę. Bo pani chyba naprawdę niemawprawy. Malowaćsię też panią nauczymy. - Trzymam za słowo. Ale nie w ramach lekcji, dobrze? Takna forum to bym się nieco krępowała. A propos lekcji, popracujemy? - Nie ma atmosfery - skrzywił się Maciek w imieniu klasy. -Bardzosię pani upiera? - Trochę bym sięupierała. A co, nie macie serca do Mickiewicza, wieszcza narodu? - Niespecjalnie - powiedział szczerze Maciek. - Strasznieprzynudza. - Nie żartuj, chłopcze! Gdzie ci przynudza? Rozumiałabym, 54 ^gdybyś narzekał na "Pana Tadeusza", bo to rzeczywiście nie dlakażdego strawne, ale "Oda domłodości"? Przeczytaliście dokładnie? - zwróciłam się do klasy. , - Taaak niemrawo odrzekła klasa. -Ico, takie nudziarstwo? !; - Straszne -orzekła zgodnie klasa. ;;.Jasię chybazabiję! - wykrzyknęłam. -To wyście nie czytali chyba prawdziwegonudziarstwa! ,'; - Czypaninam sugeruje - Renatka podniosła na mnieżmijowate oczka - że literatura, którą omawiamy w szkole,którą umieścili w programie ludzie będący prawdziwymi autorytetami, może ^'byćnudna?

49

:,.;" -Oczywiście,że może -powiedziałam niecierpliwie. - Ale, do tego jeszcze wrócimy, a na razie dawajcie tę "Odę". Kto przeczyta? .

To może ja - zaproponowałMaciek, klasowy talent recytatorfski. ;-- Czytaj. Koleżanki i kolegów prosimy o skupienie. Koleżanki i koledzy utkwili w Maćku wzrok wyrażający poczie beznadziejności. Maciek zaczął czytać. Wypadłoto dosyć smętnie, mimożeMacieknawet się starał. - No, rzeczywiście - powiedziałam. - Nudziarstwo. - Widzi pani! - zachwyciła się klasa. - Ja bym nie byłatego zdania - odezwała się żmijowata. -Podobało cisię, jak Maciek czytał? - Maciek czytał ze zrozumieniem, proszępani- pouczyłał mnie żmijowata. - To chyba jest najważniejsze. ;:Dobrze - zgodziłam się. - Pogadajmy o tym zrozumieniu. ; Przez następnych dwadzieścia minut wydusiłam z moich dzieci zeznania, z których wynikało, żeowszem, naprawdę rozumieją, o co chodzi. Tylko za Boga to do nich nie przemawia. Do końca lekcjizostało mi jeszcze dziesięć minut. Przez dziesięć ^ minut, jak mawiałamoja babcia, można diabłu łeb urwać. Postanowiłam diabłułeb urwać. ,',' - A teraz, moi kochani - powiedziałam żwawo - proszę^Wszystkie ławki posunąć pod ścianę. Biegusiem! Krzesła też. ' Dziki rumorwypełnił mury starej szkoły. Cojak co, ale hałaSOwaćmoje kotki potrafią zawodowo. 55

50

Po chwili stali przede mną z zaintrygowanymi minami. - A terazuratujemy Mickiewicza - powiedziałam, nie zważając na dezaprobatywne buczenie. - Nieprawdą jest bowiem - dodałam z mocą - że"Oda" to nudziarstwo! lzaraz wam to udowodnię! Proszęmi tu zaraz stanąć w kółko! Pamiętajcie, żeMickiewicz był prawie w waszym wieku idla takich samych małolatów to pisał! To musi do was trafić! Ale niewtedy, kiedy Maciek toczyta jakzdychająca krowa! Maciek! Właź na moje biurko! Już! Maciek, którynajwyraźniej zaczynał chwytać, o co chodzi,wskoczyłna katedrę. Podałam mu książkę, ale nie jego podręcznik z rysunkami gołych aniołków między tekstami (malował teaniołki przez całą lekcję), tylko mój egzemplarz Mickiewicza,oprawiony w rozkoszną wiśniową skórkę ze złotymi napisami. - Kochani! - ryknęłamdo otaczającej nas gromadki. -Zapomnijcie, że to stary, dawno nieżywy wieszcz, którym was męcząnauczyciele! Oto wasz przyjaciel, młody, natchniony, wspaniały. będzie wam czytał swoje wiersze! Napisał je tej nocy, awy nie możecie się doczekać, kiedyje wam przedstawi! Maciuś! Leć, kochany! Daj z siebie wszystko! I Maciek poleciał. Zagrzany moim dzikim rykiem,runął z tą"Odą" jak burza. Oczywiście, mówiąc językiem teatru,zagrywałsię na śmierć, ale robił to wspaniale! Pierwsza strofa w jego nowej, euforycznej interpretacji spowodowałarumieńce na twarzachbliżej stojących panienek. Wybaczammu, że czytając: "niechaj,kogo wiek zamroczy, chyląc do ziemi poradlone czoło", dramatycznym wyrzutem ramienia wskazałna mnie. Następne strofykierował do swoich kolesiów,a ja patrzałam z radością,jak kolesie dają się ponieść wieszczemu entuzjazmowi Maciusia, jak imoczy zaczynają błyszczeć. Oczywiście, wody trupiei głaz w skorupie znowu były skierowane prościutko do mnie, ale zato kiedydoszedł do "Młodości! orła twych lotówpotęga, jako piorun twoje ramię", udało mu sięporwać za sobąpubliczność, która z podręcznikami w dłoniachpodjęła spontanicznierecytację. Maciekfruwał na katedrze, z rozwianym włosem i płonącymi oczamii przewodził natchnionemuchórowi. "Witaj, jutrzenko swobody,zbawienia za tobą słońce" wrzeszczeli już wszyscy, bez wyjątku. Na koniec Maciek wyrzucił ręce w górę (nie wypuszczając moje56 ^;-go drogocennego tomiku) i runął w dół, spadając na ramiona kolegów, którzynatychmiast zaczęli go podrzucaćw szale radości. '^. Okrzyki "WiwatAdaś" i "Wiwat Maciek" mieszały sięz nieartykułowanym rykiem szczęścia. ;;.. Natalia Hollander byłaby zachwycona: młodzież się wyraźnie odblokowała. w drzwiach stała pani wicedyrektor i dawała wyraz swojej. dezaprobacie. ^', Uczniom udało się w ogóle jej niezauważyć. Ja ją zauważyłam, ale udawałam, że nie widzę. Poszłasobie. ^ Pewnie nie chciała, żeby się jej autorytet nadwerężał. 14 września,czwartek ZRopiłam wahadełko.

51

Teraz potrzebne mi jest zdjęcie Liama Neeson.a To jest Kamila Pakulskiego. Neeson nic by mi tu nie dał. ," Jakoś migo brak, ale nie bardzo wiem, co mogłabym zrobić w tej sprawię. Zawracać mu głowę w pracy tym lataniem. Nie,;- wypada, jednak nie wypada. - Kupiłam sobie teżparęrzeczy do ubrania. Wszystko zgodnie z sugestią małolatów. Brązowa spódnica, taka szeroka, do zamiatania ulic, jasnożółtysweter z cienkiego kaszmiru, drogi potwornie, ale taki piękny, że dech mi zaparło. I wisiorek z awenturynem. Podobał mi się malachit w paski, ale był trochę drogi,a po tym swetrzejużmi się zrobiło cienko z pieniędzmi. ^' Potrzebna mi jest praca! Nie misja, tylko praca, dla pieniędzy. Oczywiście szkoły nierzucę, ale muszę trochę podorabiać. Małolaty po ekshumacji Mickiewicza rozkoszne. O mały- -punkt powiększyło się ichzaufanie do literatury klasycznej. ^ Moje nowe ubranka znalazły uznanie w ich oczach. Kazały mi jeszcze kupić apaszkę. W brązach z żółtkiem- tak to określiły. Pani wicedyrektor patrzy na mnie dziwnie. 57

52

15 września, piątek Beata z Laurą zapowiedziały się na jutro. Powiedziały,że zabierają mnie do kogoś. Powiedziałam, że do Natalii Hollander na hipnozę nie pójdę. Powiedziały, że to nie ona. Powiedziałam, żedożadnego innego cholernego psychoanalityka też nie pójdę. Powiedziały, że nie chodzi o cholernego psychoanalityka i że nie powiedzą, o kogo chodzi. Na to już nie nie mogłam powiedzieć, alewstępnie wyraziłam zgodę. Zaproponowałammałolatom, żebyśmy zrobili sobie wieczórballad romantycznych przy świecach. -I piwie - wyrwało się Maćkowi. - Romantycy piwa nie chlali - poinformowała goBasia. -Chlali wino. Zrobimysobie wieczór przy winie, proszę pani? - Niestety, wyłącznieprzy literaturze. Pożyczymy kostiumy z opery. Zgodzili się. Myślę, że będę z tymmiała mnóstwo radości. I krzyku, rzeczjasna. Sobota. Jakby przełomowa Beatkaz Laurką przyszły pomnie o szóstej. Moja nowa kolorystyka zyskałaich aprobatę. - Czarny jest dla dwudziestek - zawyrokowała Beatka. -W naszym wieku czarny szkodzina cerę. Bardzo cidobrzew tychżółcieniach. No to wychodzimy. Swoją cudną toyotą Laura zawiozła nas do nowej dzielnicywillowej. Zaparkowała samochód przed domemz daleka pachnącym wielką forsą. Kilka aut stało już połowąna chodniku. Zaparłam się przed wejściem. - Nie pójdę,dopókimi nie powiecie, w co mnie zamierzaciewmanewrować! -Uspokój się - powiedziała Beata. - Narzekałaś ostatnio, żenie maszpieniędzy. Ja też nie mam. Laurzeto dobrze, ona możedorobić u ciotki. A ja w tej głupiej Żegludze nie mam szansna żadne boki. 58 - A co,tu pieniądzedają? ::.- Dają, nie dają; mówią, jak zarobić. No chodźże! Zadzwoniłyśmy do stylowych rzeźbionych drzwi, używając cem dzwonka ukrytego w stylowej rzeźbionej kołatce '^ z mordą lwa. Otworzyła nam - jak Boga kocham! - pokojówka. lctórej funkcję symbolizował maleńki pasiasty fartuszek. , - panie na mityng? Bardzo proszę,płaszczy panie nie mają? Proszę do salonu. ? W drzwiach salonu stała wytworna facetka. Panie z polecenia. ,{- - Panidoktor Natalii Hollander- pospieszyłaz informacją Beata a jednak Natalia się tu pęta! - Zapraszam serdecznie, proszę wejść, jest kawa, herbata, drobne ciasteczka, za parę minut zaczniemy, chcemy, żeby państwo poczuli się u nas jak u siebie w domu. Kawęi herbatę podawała kolejna pokojówkaczy służąca, funkcyjnaw pasiastymfartuszku.

53

inna domowa

Kilkanaście osób płci obojga, ale z niejakąprzewagą kobiet, siedząc przy kilku stolikach i łażąc po salonie wielkości boiska do piłki nożnej, starało się udawać, że się świetnie czują i są na całkowitym luzie. Pomiędzy nimi kręcił sięjakiś facet,najwyraźniej zadomowiony,i rozsiewał wokół siebie atmosferę swobodnej życzliwości. Udało sięnam zdobyć miejsca przy szerokim parapecie okna,Wychodzącegona olbrzymi ogród cudownej urody. Po ogrodzie:, 'latało dziecko w towarzystwie wielkiego berneńczyka. Zapewne Biańcia kryła się w jakimś kącie. Na tym parapecie postawiłyśmy swoje filiżanki, po czym zażądAłam - po raz kolejny - wyjaśnień. ' ';- Beata, mów natychmiast, co to za impreza! Co to za dom! : Co to za ludzie! Co ma z tym Natalia Hollander! ; -Och, nie nudź. -Beata najwyraźniej była wniebowzięta, cotapewne sprawiła owa atmosferażyczliwości sztucznej jak pcv;: Brąz nad wyraz autentycznej zasobności, żeby nie powiedzieć; Ostentacyjnego bogactwa. - To jest dom takich naszych tutejszych architektów, bardzo wybitnych. Nie mów, że nie znasz ich^'Chociażby znazwiska. Luiza i Daniel Pragasz. 59

54

Rzeczywiście, słyszałam o Pragaszach. Duże sukcesy, nagrodyogólnopolskie, w ogóle duma miasta. Zaprojektowali ostatnio teparszywe wieżowcedla Ubezpieczeń i Reasekuracji, poza tymdwa banki, kapiące szmalem od pierwszego wejrzenia. Widać mają takie upodobania, żeby od razu byłowidać, że nabiednego nietrafiło. - I tafacetka przy drzwiach to jest Pragaszowa? -Nie, to chyba jejsiostra. A ten facet to jakiś szwagier. Pragaszów jeszcze nie ma. Pewnie zamierzają miećefektowne entree. - No dobrze, a ciPragaszowie teraz będą nam mówić, jak zostać wziętym architektem? -Cośty! Oni tej forsywcale nie mająz architektury. Byłaby może powiedziaławreszcie nieco więcej, ale właśnieotworzyły się na oścież drzwi,ukazujące znowukawałek jakiegośprzecudnego wnętrza wypchanego antykami. W drzwiachstałglancuś w smokingu. Fioletowym. - Witam państwa bardzo, bardzo serdecznie powiedział głosem jak dzwonZygmunta. Gwarekrozmów ucichł. - Bardzo się cieszę, żeprzyjęli państwo nasze zaproszenie -kontynuował glancuś. - Proszę wybaczyć, że nie ma jeszcze mojejżony, zaraz powinna się zjawić. Istotnie,w tym momencie zza jego ramienia wychynęła damaz niemowlęciem w powijakach i z promiennym uśmiechemna ustach. - Już jestem, dzień dobry wszystkim - zagruchata radośnie. - Towszystkoprzez tego młodego obywatela. -Zachichotała wdzięcznie. - Panie pewno wiedzą, jak to jest, mieć trzymiesięcznego potomka. Proszę sobie nie przeszkadzać. Daniel wszystkopowie, a ja tymczasem jeszcze muszę dopełnić jednego obowiązku matki. ale też chciałabym posłuchać Daniela, on jest naprawdę boski, sami się przekonacie. więc siądę sobie tu w kąciku, a wy się mną nie krępujcie! Po czym istotnie siadła na foteliku, który usłużnie podsunął jejów facet, pełniący uprzednio honory domu, bez żadnego skrępowaniarozpięłabluzkę, wyłuskała lewą pierś i przystąpiła do karmienia niemowlaka. Niewykluczone, że go przedtem trochę przegłodziła,aby słodka scena dojrzałego macierzyństwawypadłaefektownie, bo ciągnął jak szalony. 60 Smokingowy Daniel Pragasz nalał sobiedrinka i przystąpiłdo rzeczy. . - Drodzy państwo! Dziękuję wam za przybycie, alebyć możemówię to niepotrzebnie. - A toczemu -mruknęłam. -Grzeczności nigdy dosyć. - Być może jużniebawempaństwosami podziękujecie sobie za to, żeście tutajprzyszli - wyjaśnił boski Daniel. - Ja tylko poStaram się otworzyć przed wami perspektywy, z istnienia których nie zdajecie sobie jeszcze w tejchwili sprawy. Będzie to dla mnie prawdziwą satysfakcją. Proponuję, żebyśmy od razu zaczęli sobie mówić po imieniu, w ten sposób będzie nam łatwiej. Nie powiedział, co mianowicie będzie łatwiej. ,,,;' ^ Podszedł do pierwszej z brzegu kobiety, w naszym mniej więcej wieku. Jak masz na imię? - Justyna - zaćwierkała, zachwyconanie wiedzieć czemu. - O,jak pięknie! Justyno, powiedz proszę, czy zdarza ci się w życiu marzyć? - Oczywiście - odparłaJustyna. ,- Oczym marzysz,Justyno?

55

- O takim domu jak twój. -Świetnie. A ty. -zwrócił się Pragasz dotowarzysza Justyny, - Ja? Janusz -powiedział przystojniak. - A ty,Januszu?

łysiejącego przystojniaka.

- Otym, żeby pospłacać wszystkie pożyczki i wyrównać debetH;w banku, tak razna zawsze -wyznał Janusz. !.,. - A ty? -Pragasz podleciał domnie, zanim się spostrzegłam. -A ja marzęo jednymtakim,co mi się ostatnio podoba - poinformowałamgo prawdomównie, ale chyba nie był z tego zadowolony, bo od razupognał dalej. Jeszcze ze trzy osoby odpytał o marzenia i uzyskał odpowiedzi, które go najwyraźniej satysfakcjonowały, a świadczyły bardzo dobitnie o postępującym kryzysie gospodarkipaństwowej i idącym za tym ubożeniem obywateli. - No dobrze - oznajmił boski Daniel i odstawiłdrinka, co za;';' powiadało, iż dopiero terazprzystąpido rzeczy. -Wszyscy myślicie podobnie. 61

56

Najwyraźniej postanowi} mnie zignorować! - Wasze marzenia mówią o wasbardzo wiele. Bo dlaczego tylko marzycie o tym wszystkim? Dlaczego nie sięgniecie rękąi nieweźmiecie tego, co stanowi przedmiot waszego pragnienia? Odpowiedzią był chóralnywybuch- trochę wymuszonego -śmiechu. - Śmiejeciesię! Uważacie, że gadam bzdury! Dlaczego śmiejeciesię z własnych marzeń? Kto wam zabrania je realizować? Ktoukradł wasze marzenia? Tu wykonałefektowną pauzę i zamarł z ręką wyciągniętą kunam w dramatycznym geście. - Kabotyn - szepnęłam Beacie do ucha, alepsyknęła na mnieniecierpliwie. -Zapewniam was - podjął wątek gospodarz - że wszystko to,o czym mówiliście, jest w zasięgu waszych wyciągniętych rąk. - Nawet mój potencjalny amant? - nie wytrzymałam. - Wszystko - zawołał tryumfalnie DanielPragasz. - Wszystko,o czym pomyślimy, jesteśmy w stanie osiągnąć! Nie jesteśmyprzyzwyczajeni do myślenia o sobiejako o ludziach sukcesu, alezapewniam was: to możnazmienić! Audytorium zamarło. - Pewne zasadnicze ograniczenia przyniosło nam już naszedomowewychowanie wyjaśnił Daniel P. - Musicie nauczyćsięuwalniać od tych ograniczeń. Przejściew świat sukcesu możemyporównać do skoku z jednego trapezu na drugi, jak wcyrku. Widzieliście akrobatów, którzy tak skaczą,prawda? Szmer potakiwania. - Kiedy trzymasz się drążka, jesteśbezpieczny. Ale nagle skaczesz,zawisaszw próżni - i wy musicietak skoczyć, zapomniećo wszystkim, czego was dotychczas nauczono, o wpojonym wamprzekonaniu, że sukces nie może być waszym udziałem, bo jesteście za słabi. - A jak rąbnę o ziemię? - nie wytrzymałam ponownie. Tym razem zareagowała matka karmiąca. - Jeśli będziesz stale przerywała Danielowi, nie dowiesz się niczego zawołała z radosnym uśmiechem. - Nie chcę myśleć, żeprzyszłaś tu ze złą wolą. - Kochanie,jak możesz - dobrotliwie ofuknął żonęDaniel P.

bać.

62 Jeśli będziesz stosowała się do wskazówek - to

-możeszniczego się nie

Brawa. Zapoczątkowane przez wierną żoneczkę. - Człowiek sukcesu to osoba pewna, że zawsze wygra, wchodzi bez lęku w nowedoświadczenia! -Kretyn bezwyobraźni -szepnęłam tymrazem Laurze do ucha. Zachichotała bezgłośnie. - Takich ludzi jest na świecie coraz więcej - zawiadomił nasdanielP. -Codziennie realizująodważnie swoje cele i codziennie odnoszą sukcesy Matka karmiąca schowała biust w ubranko i zastygła w bezruchu, spijając z ust męża każde słowo. Każde z was - obwieścił uroczyście Mistrz -jeśli tylko z pełnym zaangażowaniem rozpocznieświadomą przemianę własnej osoBowości, na pewno stanie się tym, kim chce być. Natomiast ci wszyscy - tu spojrzał znacząco w moją stronę - którzy się upierająprzy swojej racji, niechże nadal trwają w nieświadomości. Możemy im pomóc tylko służąc przykładem,osiągając swój indywidualny sukces! Brawa, brawa, brawa.

57

"Mistrz ukłonił się z niewypowiedzianym wdziękiem, po czym pOdjął wykład: ^"Zastanówmy się razem, co powoduje, żeniektórzy ludzie mają dobrobyt? . -Zawiesił głos i potoczył spojrzeniem po sali. Audytorium"^wstrzymało dech. " Są wśród nas ludzie mądrzy, posiadającyrozległą wiedzę. Odpowiedzmysobie na pytanie: czy to oni osiągają dobrobyt? Ci wSzyscy profesorowie wyższych uczelni? Śmiech. - Otóż to. Już Platon w swoich rozważaniach oddzielił kwalifikacje zawodowe od umiejętności zdobycia pieniędzy. Wiedza bogactwa nie daje, jeślinie jest podparta. Ale o tym za chwilę. Teraz zastanówmy się: czybogaci są ludzie, którzy bardzo dużo"Pracują? Czy wasza ciężka pracana dwa etaty przynosi wam pożądanebogactwa? '"; Śmiechhuraganowy. " -Otóż to, moi drodzy -powiedziałze smutkiem Daniel Pra- 63

58

gasz. - Ale - podniósł głowę - powiem wam. co warunkuje posiadanie bogactwa. Zapamiętajcie tę prawdę: najważniejszą cechąwszystkich ludzi bogatych jest chęć posiadania majątku oraz niezachwiane poczucie, że właśnie im się on należy! Ten stan nazywamy świadomością obfitości. A czymżejest świadomość obfitości? Jest poczuciem zaspokojenia wszystkich naszych potrzeb,poczucie spełnienia, bezgraniczne zadowolenie z życia. - Panie! - Potok wymowyMistrza przerwał nagle jakiś facet,zrywając się zkrzesła. -Czy pan zamierza mi tu wmówić, żewszystkie moje potrzebyzostaną zaspokojone za pomocąszmalu? Ucieszyłam się, żeto nieja tym razem, i spojrzałam na facetaz sympatią. Był niewysoki,miał długi nos i czuprynę jak kopasiana. - Mieliśmy mówić sobie poimieniu - koił Mistrz. - Niczegonie chcę wamwmawiać. Posłuchaj dalej. - Chętnie posłucham - powiedziałspokojniej Czupryniasty -tylko wyjaśnijmy sobie może od razu: czy to chodzi o network? Bo jeżelitak, to nie ma o czym mówić! - Jaki network? - spłoszył się nieco Daniel P. - Jak to jaki? Zwyczajny! - Czupryniastywyglądał, jakby cośdo niegodotarło. -Proszę państwa - zwrócił siędo nas. - Cała tagadaninama za zadanie zwerbować was do sieci! Jako cholernychsprzedawców domokrążnych! Komiwojażerów od proszkudoprania! Ja się cały czaszastanawiałem, skąd oni majątencatyszmal, bo coś tam słyszałem, że nietylko z architektury, ale terazjuż wiem! A takie gadki to ja dawno znam, jużmi je próbowaliwciskać! Jedna moja była narzeczona miała całyrządek kasetz przemówieniami zupełnie takimi jak te tutaj! Może nawetto były jego - tu wskazał Mistrza- przemówienia, w każdym razie takie same sformułowania. "Ktowam ukradł wasze marzenia, nokto? ". Zapamiętałem, bo to akurat dosyć idiotyczne! Daniel Pragasz stałprzed nami, nie bardzo chyba wiedząc, jakzareagować. Jego żona natomiast zerwała się jak lwica broniącamiotuszczególnie udanych lwiątek. - Przyszedł pan tu ze złą wolą! - wrzasnęła. -Tacy jak on -zwróciła się do publiczności, dramatycznym gestem wskazującCzupryniaka- tacy jak on właśnie nie pozwalają wam dojść 64 do spełnieniamarzeń! Sprawiają, że nie możecie oderwać sięod ziemi! - A na czymto oderwanie odziemi mapolegać? - wrzasnąłtym razem Czupryniasty. -Na nachodzeniu ludzi w domachi wmawianiu im że chcą kupić te cholerne proszki, których wcale nie chcą kupić? Nawciskaniu im kitu? - To wcale nie jest kit - zaprotestowała odruchowo Luiza Pragasz. - To świetne kosmetyki, jedne z najlepszych na świecie! - A więc jednak networking! - zawołał tryumfalnie Czupryniak. nie zwracając uwagi na rozpaczliwe znaki, które czyniław jego stronę młoda kobieta siedząca przy tym samym stoliku. -I po co, kochana, opowiadacie te pierdoły o sukcesie! Coto'Za sukces, latanie z torbą chemikaliów od domu do domu! - Chceszpan miećte pieniądze czynie?

59

- zapytaładramatycznie Luiza P. -Same do pana nie przyjdą! My z mężem porzuciliśmy architekturę dla pracyw networku! I proszę! Chciałbyś miećtaki dom,taki ogród, prawda? A dzieciom swoim co dasz? Wykształcenie? - Zaśmiała się zgryzącą ironią. - O moje dziecisam się zatroszczę! -I co, poślesz je na nasz uniwersytet albo na naszą politechnikę? Agdybyś miał pieniądze, pojechałyby się uczyć na Harvardzie! Ten mały - wskazała na niemowlaka, porzuconego na fotelu i śpiącego spokojnie majuż zagwarantowanemiejsce w Eton! ,A potem w Oksfordzie! - A mojebędą się uczyć w ogólniaku na drugiej ulicy! I nie będą przez to czuły się gorsze! Ao swoją przyszłośćzatroszcząsię. same! Tak je wychowam, a nie na cholernych pasożytów, którymtrzeba wszystko dać do rączki! - Romanie -jęknęła Luiza P. do faceta, który przedtem czynił^ honory domu -dlaczego jeszcze nie pokazałeś panu, którędy się od nas wychodzi? Roman natychmiastposterował w stronę Czupryniaka, ale tenJuż samodwracał się wkierunku drzwi. Jegotowarzyszka, która. została przy stoliku, miałaminę świadczącą o tym,że zaraz sięrozpłacze. On jednak płakać niezamierzał. - Nie trzeba, znajdę drogę. Ale wam wszystkim jeszcze jednoi powiem. - Powiódł spojrzeniem po publiczności. -Oni chcąwas^Werbować, bo każde z was to dla nich wymierna korzyść. To jest 65.

60

taka piramida, jedni werbują drugich, drudzy trzecich i tak dalej. im niżej, tym szerzej. Część tego, co wy zarobicie, chociażwątpię,czy to będzie dużo, bo ta sieć już się mocno rozrosła, a więc częśćwaszych zarobków pójdzie na konto państwa Pragaszów. Jeżeliwam się udazwerbować kolejnych frajerów,dostaniecie z koleiczęść tego, co oni zarobią. Ale i te cwane Pragasze będą z tegomiały kolejną działkę. Więc niewierzcie w tę całą bezinteresowność. No już wychodzę,wychodzę. Idziesz? - zwróci} się domłodej kobiety, która jednak odwróciła się do niego plecami. -Ach nie? To powodzenia. Bawcie się dobrze - zawołał jeszczew naszą stronę i zniknął nam z oczu, popychany przez gorliwegoRomana. Zapanowało kłopotliwe milczenie. Boski Daniel pierwszyodzyskał kontenans. - Moikochani- powiedział filozoficznie. - Wszystko na tymświecie zależy od podejścia. Człowiek, który właśnie nas opuścił,nigdy nie będzie człowiekiem sukcesu. Brak mu odpowiedniegopodejścia. - Mnie też brak odpowiedniego podejścia - oświadczyłam. -Nie widzę siebie w roli wędrownej sprzedawczyni proszkówdo prania. Ani nawet do płukania. Dziękuję za kawę. Wstałam, aleDaniel powstrzymał mniewładczym ruchem. - Nie musisz sprzedawać - obwieścił tryumfalnie. - Możeszskoncentrować się na poszerzaniu sieci. - To znaczy na werbowaniu kolejnych jeleni? -Na zdobywaniukolejnych stopni w naszej hierarchii. Oznaczamy je nazwami kamieni szlachetnych, wiesz? Wyznaczysz sobie cele, do których chcesz dojść, na przykładwakacje na wyspieBali. Albo własne mieszkanie, potem własny dom. Będziesz stawać na coraz wyższych stopniach. Tak jak my, moja żona i ja. - Czy wiesz - wtrąciłaz dumą żona - że Daniel jest już Szmaragdem? -Co oznaczaprawdopodobnie, że zrobił już wodęz mózguwiększej liczbie naiwnych ludzików. Jasię na to nie piszę. Powodzenia! Idziecie, dziewczyny? - Ja bym jeszcze została -powiedziała Laura. - Wcelach informacyjnych. Beata chyba też. Poradzisz sobie z dotarciemdo domu? 66 - Oczywiście. To na razie. Wyszłam, kipiąc złością. Co za bezczelność! Ico za cholerne cwaniactwo! A Beataz Laurą zamierzają dać się w to wciągnąć? Za żadnepieniądze! Widziałam, że jeszcze parę osób wyszło, ale niewiele. Większość została i teraz pozwala sobie robić wodę z mózgu. A może ja mam złe podejście? Wiadomo przecież,że jestem nudziarą. W ten sposób nigdy nie zdobędę pieniędzy. To znaczy, jeżeli będę odrzucałaokazje. Aleco to zaokazja? Sprzedaż obnośna?

61

Nigdy! A sukces? Proszę bardzo, mam sukces: małolaty kupiły Mickiewicza. Jeżeliudało misię wmówić małolatom Mickiewicza, to może! beZ kłopotu wmawiałabym ludziom te proszki? Oraz poszerzała sieć, pozyskując wciąż nowych i nowych jej członków? ;;A fuj! Mickiewicza lubię, to zupełnieco innego niżnamawianie ludzisdo czegoś, do czego sama niemam przekonania. No więc będę dalejnauczycielką bez perspektyw finansowych. '', Nudziara. ," Tak sobie rozmyślając, byłabymsię przewróciła o wystające^pod samochodu odnóża. Potknęłam się jednak tylko i wydałamWt siebie okrzyk nielicującybynajmniejz powagą zawodu,którego jestem przedstawicielką. - Cholera jasna! -O, przepraszam - dobiegło mnie spod zielonegovolkswagena z lat sześćdziesiątych. Głos wydał mi się znajomy, więc sięzatrzymałam. Ale nie znam przecież nikogo z takim Volkswagenem! ';.'Już ruszałam dalej, gdy dobiegł mnie ów znajomy głos: ;.^- -Chwileczkę! To pani też nie chce być człowiekiem sukcesu? Czupryniak! ; Wypełzał właśnie spodwehikułu, zwijając modlitewny dywanik, na którym leżał. ' -Złośliwość martwych Volkswagenów - wyjaśnił, wstając na. nogi. - Przepraszam. Byłaby pani się o mnie zabiła. Bardzo przepraszam. 67.

62

- Nic się nie stało. Ależpan się upaprał! Chce pan taką chusteczkę do umycia rąk? - Taką mokrą? Ma pani? Och, dziękuję, uświniłbym sobie pokrowiec na kierownicy. Starannie wytarł dłonie czteremachusteczkami odświeżającymi marki JohnsonJohnson. Potem wyciągnąłw moją stronęczystą już prawicę. - Nazywam się Wrzosek. Sławomir. A na drugie Daniel, niestety, tak jak ten dupek, Pragasz. Takie ładneimię mi deprecjonuje! - Bardzo ładne, naprawdę. Ale Sławomir też ładne. A ja sięnazywam Agata Czupik. Bardzo mi się podobało to, co panpowiedział tym Prągaszom. Ale obawiam się, że ani pan, ani ja niezrobimy w życiu fortuny. Nastawieniemamy nieodpowiednie. - Może jeszcze zrobimy. Nawetna pewnozrobimy, może niekoniecznie w sensie finansowym. A może i w finansowym. Nigdynicnie wiadomo. Podwieźć panią? - A nie rozleci się ten automobil? -Nie powinien. On mi nawala średnio raz w tygodniu,a odponiedziałku już cztery razy fiksował, tak więc jakiś miesiącspokoju mam przed sobą, statystycznie rzecz biorąc. Toco,jedziemy? - Jedziemy - odpowiedziałami usadowiłam się w zielonymgarbusie. Moje małolaty twierdziły, że w zielonym będzie mido twarzy. Niemniej miałam uczucie, że siedzę wprost na ziemi. - Tu się trochę śmieszniesiedzi. - Sławomir D. Wrzosek zauważył moją minę. - Alę to tylko jak się nie jest przyzwyczajonym. To bardzo dobra maszyna. Mam do niej stosunek ojcowski. - Ale to niejest maszyna człowieka sukcesu - powiedziałamnietaktownie. -Do diabła z sukcesem polegającym na robieniu z ludzi wała. Bardzo przepraszam, nie powinienem się tak wyrażać, ale mi sięadrenalina podnosi, kiedy ktoś mnie usiłuje oszwabić. Pani,jakwidzę, teżsię do tego nienadaje. O, tu jest taką przyjemna kafejka, może wypijemy kawę przygotowaną dla nas bez podstępnychzamiarów? Copani na to? Nie czekając na moją odpowiedź, jużparkował na chodniku. Zanim wygrzebałsię zza kierownicy, zdążyłamwysiąść. Przypo- 68 mniałam sobie, jak dwornie wypuszczał mnie z samochodu Kamil Pakulski (o, nie Liam Neeson! Czyżby moje poczucie rzeczywiistości wracało do równowagi? ). Poczułam coś jakby tęsknotę, ale Czupryniak już byłprzy mnie i już wchodziliśmy do kafejki. , Przyjemnabyła, to prawda. Jakaś utalentowanarączka ozdobiła ją suchymi kwiatami i draperiami z worka. Nigdybym nie przypuszczała, że stary worek może być takidekoracyjny! Zamówiliśmy kawę, herbatę ijakieś paszteciki tutejszego pieczenia. Czupryniaktwierdził, że zna je osobiście i że jeszcze nigdygo nie rozczarowały. Miał rację, były rewelacyjne,z drożdżowego ciasta, piękniepieczone i napchane różnymi dobrymi rzeczami. - Prawdę panmówił- pochwaliłam jego i paszteciki za jednym zamachem. - Ja zawsze prawdę mówię - powiedział.

63

- Tylko nie wiem, czy to jest zaleta. Czasamibardzo bymsię tego chciał pozbyć. Nie koniecznie jeśli chodzio paszteciki. ' Zastanawiałam się, ile może mieć lat. Wyglądał na trzydzieści, może dwa lub trzy lata wtę lub we w tę. Imponująca grzywa, opadającana oczy,była koloru złocistego. A oczy miał po prostu nadzwyczajne: ciemnoniebieskie, okolone ciemnymi rzęsami, których długości mogłaby mu pozazdrościć każda dziewczyna. Po co facetom takie rzęsy, na Boga! Mógłby być wyższy. To nie znaczy, że był jakimś kurduplem, ale lubię,żeby mężczyzna miał wzrostu więcej niż stosiedemdzie"^Siąt pięć centymetrów. A on chyba niemiał. ,' Emanowała z niego jakaś sympatyczna wesołość. Teoczy mu się śmiały Do pasztecików, niewątpliwie, bo pochłaniał je, jakbyfeżyciu nic nie jadł. Brał je w palce- bardzo piękne dłonie, - i dwoma, trzema kęsami unicestwiał. , - Z tą cholerną prawdomównością - kontynuował konwersację pomiędzy jednym adrugim pasztecikiem - toja mam tak, że'jeżeli mój pryncypałgada jakieś bzdury, to ja, niestety, nie mogę się powstrzymać, mówię mu, że to bzdury, i po drugim, trzecim razie zmieniam pracę. Pracowałem już w czterech zespołach pro"jektowych. Bo ja jestem architektem,tak jak cholerne Pragasze. Przedtem mieszkałem w Krakowie i Poznaniu, ale to nie dla mnie masta. Tam jest,panie, tradycja, tam są architekciz dziada pra- 69.

64

dziada. A ja takiej atmosfery nie lubię. Albopracujemy, albo sięadorujemy. - A tutaj pan dawno jest? -Drugi rok. Słyszała pani o pracowni Estakada? To ja i moiwspólnicy, a nazwa jest od naszych imion. Stanisław, Tadeusz,Karol i Daniel. - Coś słyszałam. Wzięliście nagrodę za hotel? - Wzięliśmy. I za domki szeregowe dla średnio bogatych. - To po co panu jeszcze te Pragasze? Z całym tym sukcesemdla ubogich duchem? - Dziewczynasię uparła. Siedziała kołomnie, zauważyła pani? Pewnie teraz ze mną zerwie. Z dziewczynamito ja mam jak zszefami. Boże, dlaczego obdarzyłeś mnie przesadną szczerością? Alemuszę pani powiedzieć,że nagrody nagrodami, a jeszcze trochęforsy by się przydało. No dobrze, może jako dzielni, zdolni architekci,poradzimy sobie bez proszków do prania. A pani pracujewjakimś biurze? - W szkole. Jeśli pan nie zarobi na to Eton dla potomków, może będę ich uczyła polskiego. - Ach,polonistka? Świetnie! Jaki jest pani stosunekdo poezjiMiłosza? - Prywatnyczy służbowy? -Prywatny, wyłącznie prywatny! - Nie lubię. -Naprawdę? Polonistka, która przyznaje, że nie lubi Miłosza! Pani Agatko,kochampanią za to! Dlaczego my nie mówimysobie po imieniu? Jestem Sławek. Mam zamówić szampana? - Niekoniecznie. -Ach, dlaczego niekoniecznie? Tak niewiele mamy w życiunaprawdę przyjemnych chwil! Poprosimy szampana! Tylko żebymiał odpowiednią temperaturę, bo ostatnio dostałem tu ciepłegojak zupa! Ten Czupryniak okazał się szaleńczo zabawnym człowiekiem. W dodatku zdolny architekt! No, no. I te niezwykłe oczy, i teprzepiękne ręce. Kelnerka, któranajwyraźniej była jego wielbicielką, przyniosła nam szampana,należycie schłodzonego i w dodatku na lodzie. Wprawdzienie była to wdowa clicquot, tylko sowietskoje igristoje , ale i takie bąble bardzolubię. Wdowy,prawdęmówiąc, jeszcze nikt mi dotąd nie postawił. Przy szampanie Sławek wdał się wopowieści o sobie, a ja pękałam ze śmiechu. Zwłaszcza kiedyopowiadał mio latach spędzonych w Krakowie i Poznaniu, gdzie ze swoimszalonym temperamentem męczyłsię jak potępieniec w zespołach składających się z szacownych architektów z dziada pradziada. , - Bo ja,moja kochana Agatko, jestem architektemz awansu społecznego. Tatuśz mamusią prowadzili podWrocławiem gospodarstwo rolne, prywatne, to znaczypieczarkarnię. Potem do pieczarek dołączyli kwiaty, potem jeszcze stawy hodowlane. ^strasznie chcieli, żeby synek został prawdziwym inteligentem,^?

65

No więc zostałem. Ale poza sprawami zawodowymi, w których jestem naprawdę niezły, to ja z tymi moimi zasiedziałymi kolegami w Krakowie czyPoznaniu nie miałem o czym gadać. Rozumiesz, oni mi o swoich przodkach hrabiach albo o przodkach powstańcach wielkopolskich. a moi dziadkowie to byli prości kmiotkowie spod Wilnai Stanisławowa! Dopiero rodzice okazali się biznesmenami. a i to nie udało im się nigdy zrobić prawdziwej forsy. Pewnieteż nie mieliwłaściwegopodejścia. - Zachichotał. " - To tak jak moi - też zachichotałam. - Mójtatojestpanem^Nadleśniczym i siedzi w lesie całe życie. Amama, mając studia^ekonomiczne, pracujeu taty wnadleśnictwie jako księgowa. I też nie lubi nosa wyściubiać zlasu. Ale ja lubię miasto. Przynajmniej" na razie. Może kiedyś mi się znudzi. Tak sobie gwarzyliśmy przyjemnie dosyć długo. Kiedy skończył nam się szampan, Sławekzamówił jeszcze po lampce koniaku w wyniku której to lampki strąbiłam siędo tego stopnia, że w ogólenie protestowałam, kiedy postanowił odwieźć mnie do domu tym zielonym volkswagenem z siedzeniami na ziemi. ja najego miejscubałabym się policji, bo teżsporo wypił, ale był Byłwyraźniej nieustraszony. Lubię nieustraszonych! ';' Wymieniliśmy, oczywiście, numery telefonów. Mam nadzieję, , że nasze lekutkie zawianie nie miało wpływu na prawidłosu! 71.

66

Niedziela. Przełomowa z całą pewnością Nie miało. Sławek zadzwonił osiódmej rano i spotkał się z jedyną przewidywalną reakcją, to znaczy zapytałam go, czy przypadkiem nie oszalał. - Nie jest to wykluczone! Ale to przecież nie kwestia tych parugodzin, od kiedy się znamy! Chciałem cię zawiadomić, żemojadziewczyna zerwała ze mną! - Jezu! I zrywasz mnie w środku nocy. żeby mi otym powiedzieć? - Miałemnadzieję, że się ucieszysz - zawiadomił mnie radośnie. - Bo ja jestem teraz dowzięcia! - Czyto znaczy,że mamsię zerwać z łóżka i lecieć do ciebie? -Nie, nie, nie zrywaj się, przeciwnie! To ja lecę dociebie! Jakimasz numer mieszkania? - Zwariowałeś! Czwórka, ale ja jeszcze śpię. Ale już się wyłączył. Klnąc bardzo brzydko, jak absolutnie nie powinnakląć nauczycielka, wyskoczyłam z łóżkai poleciałam pod prysznic. Kiedy zakręciłam hałasującą wodę, usłyszałam alarmowy dzwonekdo drzwi. W szlafroku otworzyłam. Stal sobieza drzwiami, szalenie zadowolony zsiebie i z życia. W objęciach dzierżył pakuneczek. z którego wystawały dwie świeże bagietki i dwie szyjki butelekw charakterystycznym sreberku. -Cześć, kochanie! - zawołał radośniei pocałował mnie w policzek. -Śliczniewyglądasz. Miałaś nie wstawać! Podałbym ciśniadanie do łóżka! Lubisz jajka w szklance? - Nienawidzę - odparłam zgodnie z prawdą. Nienawidzę tychróżnychśliskichi pływających produktówżywnościowych. Orazpuchatych i pienistych. Jajecznicę robię twardą jak kamień. Kawa cappuccino rośnie mi wustach. Robimi się słabo na myśloostrygach i ślimakach. Kochamza to grzyby,ale to jest jedynywyjątek potwierdzający regułę. - Ach, nic nie szkodzi. - Pogoda ducha Sławka była rozbrajająca. -Popatrztylko,jakie cudne bagieteczki dostałem w tymtwoim sklepie na dole. Świeżutkie i chrupiące. Jak w Paryżu. Gdzie masz kuchnię? 72 Lekkooszołomiona, wskazałam mu drogę. Oczywiście, zupełnie niepotrzebnie, bo już ku niej podążał, podśpiewując wesolutko,acz niezmiernie fałszywie. Na wstępie umieścił butelki w zamrażalniku. Ich widok nasunął mi pewne skojarzenia. ", - Czy ty w ogóle, mójkochany, zdążyłeś wytrzeźwiećod wczoraj? Powiedziałamto i ugryzłam się wjęzyk. Kto tak reaguje? Nudziara cholerna,stuprocentowa! Sławek nie przejął się jednak. -Ale skądże! Kiedy się wczoraj rozstaliśmy, pojechałem do mojej dziewczyny, pamiętasz, ona wczoraj była ze mną na tym zebraniu u niebotycznych Pragaszów. Ale zostałem gwałtownie odstawiony od piersi, ponieważ stwierdziła, że nie będzie się zadawała zfacetem, który marnuje szansężyciową sobie i jej.

67

Poza tymn była na mnie zwyczajnie obrażona za to, że wyszedłem i zostawiłem ją tam samą. samą, zauważ! W towarzystwie trzydziestu neofitów sukcesu! ' Przypomniało mi się, że ja zostawiłam tam wczorajBeatę 'i Laurę. Sławek kontynuował, wypakowując zakupy na mój stół ^'cfaenny. - No więc skoro ona nie chciała ze mną gadać, poszedłem "do Klubu Plastyka, gdzie spotkałemparukolegów, z którymi siedzieliśmy do szóstejrano. Wiesz, że przy okazji wymyśliliśmy jedną bardzo fajną koncepcję i pewnie będziemy ją rozwijać. O szóstej obsługanas wyrzuciła. Doceń, że czekałem całą godzinę, żeby^^cięnie budzić zawcześnie! - Siódma rano w niedzielę to nie jest za wcześnie? TaK," - Mniejzawcześnie niż szósta, musisz przyznać. Czekałem'. na dworze całą godzinę! Łaziłem poulicach! A mogłem iść do domu i zaleć w łóżku! ^.' Rozśmieszyłmnie. Poświęcił się, żeby mnie niewyrwać ze snu! -A mógłiść spać! ' ,- Agatko, ty się jużnie denerwuj,usiądź sobie tuwygodnie, a wujek Sławek wszystkimsię zajmie. Ten szampan już się na pewno wychłodził dostatecznie. Wyciągnął zlodówki butelkę, którą dopiero cotam umieścił. Wprawnie potraktował druciki korek, po czym, nie bawiąc sięw takiesubtelności jak szukanie stosownych kieliszków, nalałspore porcje do filiżanek. 73.

68

- Pitaś kiedy szampana na pierwsze śniadanie? -W każdym razie nie natakie wczesne śniadanie. - Och, już nie wypominaj! Za sukces! Rzecz jasna, po filiżance szampana na czczo wszystko się zrobiło o niebo sympatyczniejsze. Przestałam sięteż martwić o to, żepokazujęsię gościowi mało że w dezabilu, to nieumalowana. Zreformowana ja nie powinnasię pokazywać facetom bez makijażu! Gość tymczasem zabrat się poważnie do przyrządzania śniadaniaw postaci kanapekz bagietki posmarowanej masłem i udekorowanej nad wyraz apetycznym łososiem. W ciągu paru minut naprodukował ich całą górę, po czym przystąpiliśmydo konsumpcji, popijając szampanem z filiżanek. Toczyliśmy przy tymrozmowy na tematycorazbardziej ogólne. Kiedy doszliśmydo platońskiejkoncepcji szczęścia,czutambardzo wyraźnie, że nie ma przede mną granic ni kordonów i żebramy sukcesu stoją przede mną otworem. Powiedziałam o tym Sławkowi. - Wspaniale! - ucieszył się i dolał szampana. -To znaczy, żetyotworzyłaś się na sukces i teraz on przyjdzie, jak amen wpacierzu. Powinniśmy zawiadomić o tym Pragaszów! - Nie warto- zaoponowałam. - Oni się nie ucieszą. Słuchaj,chybapowinnam się już ubrać. - A co, zimno ci? - zapytał, przysuwając się domnie z krzesłem. -Bo innegopowodu nie zauważam. A nawet podoba mi się ten dekolt. Tuzajrzał niecow głąb mojego szlafroka. - Bardzo ładne jest to, co widzę zaraportował. No proszę! Amój były narzeczony twierdził,że są za małe! - Nieza małe? - zapytałam, zanim zdążyłam pomyśleć. Pojakiejś godzinie Sławek usiadł na łóżku i oświadczy}: - Moja droga! Nie wiem, kto cięwpędziłw kompleksy związane z jakością twojego ciała. Nieznam faceta, ale z całą pewnościąbył to idiota. Możesz mu to ode mniepowtórzyć. - Skąd wiesz,że to facet wpędził mnie w kompleksy? -A czyją opiniąbyśsię jeszcze przejmowała? Musiał to być facet,i to facet, na którym ci zależało. Co z nim zrobiłaś? - Zerwałam z nim bezpowrotnie. Dosyć dawnotemu. - Bardzo słusznie. Nie należy wiązać się z profanami niezdol74 nymi docenićtego, co naprawdę piękne i wartościowe. Słuchaj, która godzina? Boże, dwunasta! ;, Wyskoczył z łóżka dość impetyczniei wykonał kilka rozprężających ćwiczeń gimnastycznychprzed uchylonym oknem. Dzięki temu mogłam mu się dokładniej przyjrzeć istwierdzić, że ma sylwetkęsportowca. - Spieszysz się gdzieś? -Teraz już tak. Mówiłem ci, że spotkałem w KlubiePlastykaaafolegów i że wymyśliliśmy coś ciekawego? Umówiliśmy się o dwunastej, bo oni się chcieli przespać, rozumiesz, nie mieli siły już myśleć, a teraz mamy się spotkać, żeby rozwijać koncepcję. Jest jedenkonkurs, w którym chyba wystartujemy, termin nie daleko, a my dopiero w fazienajwstępniejszej z możliwych.

69

Pospiesznie narzucił na siebie ubranie. - Agatko, to był najpiękniejszy poranek w moim życiu! Lecę! a i śmieci, wyrzucę przy okazji,żebyś nie musiała biegać z tymi butelkami! Pa, kochanie! Zadzwonię w tygodniu! I już go niebyło. Worka ze śmieciami również. Jakby tajfun przeleciał przez moje spokojne życie! Przeze mnie też, nie dasię ukryć! Czyżbyreforma dawałarezultaty? A, to już chyba w zależności od tego, czy mi się ten tajfun podobał czy nie! Zastanowiłam się uczciwie. Owszem, podobał mi się. ,,.; Mam nadzieję,że nie będziewiadomych konsekwencji, bo nie^zabezpieczyliśmy się nijak. Za szybko to wszystko poszło. Poszło? POgnało! ".' Teoretycznie nie mam się czego obawiać, ale miło będzie powitać tym razem ciocię-komunistkę, jak to zjawisko, nie wiedzieć czemu, określała moja babcia. ;W łaziencestanęłam przed lustrem i obejrzałam się dokładnie. Partiami, bo to nieduże lustro, trzebabędzie kupić większe, koniecznie. No faktycznie. Nie jest źle. Jest nieźle, nawet bym powiedziała. Mam trzydzieści lati nie wiedziałam o tym tak naprawdę. Trzeba było stukniętego architekta,żeby mi touprzytomnił! 75.

70

Zmywając naczynia po naszym szampańskim śniadanku, zastanawiałam się, czy coś w moim życiu się zmieniło Nie potrafiłam jednak dojśćdo jakiejkolwiek inteligentnejkonkluzji. Na dobrą sprawę - po co zarazjakieś dogłębne analizy? To tepozostałości zastarzałego nudziarstwa,którego pokłady we mniezalegają. Kobieta bez zahamowań, jaką właśnie zamierzam sięstać, niebędzie przeprowadzała dogłębnych analiz! Będzie przyjmowała życie takim, jakie ono jest, bez komplikowania sytuacjiprostych i bez zawracania sobie głowy przesądami. O drugiej zadzwoniła Laura. -Co u ciebie? Tak nagle wyleciałaś wczoraj z tego zebrania. - Och, nictakiego - powiedziałaobudzona właśnie we mniekobieta bezzahamowań. - Od wczoraj prawie bez przerwy pijęszampana ztymprzystojnym blondynem, który pierwszy sięsprzeciwi} Pragaszowi. - Nieżartuj -ożywiłasię Laura. - Ty go znałaś? - A czy to jest konieczne do picia szampana? -Nie wygłupiaj się! Przyjeżdżamy do ciebie zBeatą! Będziemyza godzinkę! Był po kwadransie. - Przyjechałam do Laurywłaśnie jakodkładała słuchawkępo rozmowie z tobą wyjaśniła Beata. - Rozumiesz, że nie mogłyśmy czekać. Wybaczam ci,że znowu nas skompromitowałaś. Opowiadajnatychmiast,co to za jeden! Opowiedziałam. - No, no - zadziwiła się Beatka. - A taki z ciebie ścichapęsio! Cosię dzieje? - Sama chciałaś mnie reformować. -Ale coś za dobrze ci to idzie. To znaczy nie, oczywiście, bzdury gadam. Bardzo dobrze. I mówisz, że było przyjemnie? - Przyjemnie to nie jest odpowiednie słowo. Było wstrząsająco. Zabawnie. Uroczo. On jest. oszałamiający. - Będziecie się spotykać? -Pewnie tak. Mówił,że spotkamy się w tygodniu. Nie, że zadzwoni w tygodniu. A jak tam było na mityngu? 76 Beata skrzywiłasię, a Laura jęknęła. -;Rzeczywiście okazało się, że oni tak naprawdę potrzebują ludzii. do sieci sprzedaży jakichś cholernych kosmetyków czy innych proszków do szorowania klozetu. Wyobrażasz sobie Beatę albo mnie, jak chodzimy po ludziach i prezentujemy im sita w ich wtasBgych mieszkaniach, jak rewelacyjnie działa proszek do czyszczenia zaświnionej kuchenki? - U mnie była kiedyś taka jedna -jęknęła Beata. -Konsultantka. Koniecznie chciała mi wyszorować piecyk gazowy. Pogoniłamją. - Ja nawet kiedyś pozwoliłam na taki eksperyment - dodała laura Laura. -Aleokazało się, że ten patentowany proszek nie dał rady mojemupiecykowi. Bo wiecie, że jamogę jeszcze upiec, ale na pewno nie lubię szorować.

71

Trochę zarosło, to fakt. W każdym razie doszłyśmy do wniosku, że nie dla nas taki interes. , - Bardzo nas tam jeszcze mamili i namawiali,ale chyba trochę dzięki wam, czy może przezwas, nie wiem, w każdymrazie nikogO nie udało im się tym razem zwerbować; może z wyjątkiem jednej takiej panienki, która chyba siedziała z tymtwoim architektem. Ona tam jeszcze została, kiedy mywszyscy już wyszliśmy. \ - A na rozszerzanie sieci też się niedałyście złapać? - zaciekawiłam się. - A dajże ty spokój. Tosię nazywa wciskanie choremu jajka. ;;Nie, nie, zapomnijmyo tym w ogóle. Pragaszowiedla nas już nie Istnięją. - To znaczy, że nie chcecie dążyć do sukcesu według recepty pani doktor Natalii Hollander? - zapytałam nieco złośliwie. - Och, przestań! Natalia się przecież tym nie zajmuje. Ona nas tylko poleciłaswoim znajomym, co w tym złego. To bardzożyczliwie z jej strony! A teraz opowiem jej,jakie korzystne zmianyzaChodzą w tobie, na pewno się ucieszy. - Omawiasz mnie z doktor Hollander? Nie wiem,czy mi się to 'podoba! - Zaraz: omawiasz! Tak tylkoczasem rozmawiamy, wiesz, jak -to z przyjaciółkami o przyjaciółkach. ." Właściwie niech sobierozmawiają, jeśli im to sprawia przyjemność. Poczułam się nagle zmęczona. Wstałam stanowczo zbyt wcześnie. 77.

72

Na szczęście moje koleżanki zaczęły się zbierać do odejścia. Proponowały mi jeszcze wspólny wypad doAtlanticu, ale podziękowałam. Poszły. A mnie nagle coś się przypomniało. Liam Neeson. Kamil Pakulski. O cholerna dżuma! Odechciałomi się spać. Przecież prawie już się w nim zakochałam! I co teraz? A co ma być? Przecież on i tak ma tę swoją Zdzichę. Alę, na miłośćboską, Sławek nie zdążył mi się jeszczenawetspodobać! No bo przecież fakt przespania się ze sobą niczego nie oznacza! Tobyło spontanicznei wcale niemusido niczego prowadzić. Ciekawe, jaki jest włóżku Kamil? Na pewnonie jest takim wariatem jak Sławek. Ale trzebaprzyznać, że ze Sławkiembyło wspaniale. No nic, trzeba wszystkoprzemyśleć. Poniedziałek. Mówiłam, że nie lubię Dużo wczorajnie przemyślałam. Popadłam w dziwny stan, wykluczający myślenie. Mam nadzieję, że to przejściowe. Dziśmam to samo, Z tym że dotyczy to jedynie mojej osoby. Jeżeli chodzi o funkcjonowanie w szkole, to,na szczęście, jakośdziałam umysłowo. Może bez fajerwerków, ale niecodzień Święto Morza. 19 września, wtorek. Pracowity Bez zmian. Nadal nie ma mowy o prywatnym myśleniu. Nieźle towpływa na moją wydajność umysłową w szkole. Szatanze mnie. a nie pani od polskiego. 78 20 września, środa Zablokowało się. Wieczorem zadzwonił Sławek. - Agatka! Cześć, kochanie! Tęsknisz za mną, mam nadzieję? ' Sama się zastanawiam - odpowiedziałam ostrożnie. -Nie zastanawiaj się - powiedział stanowczo. - Tęsknisz. Idziemy na kolację. Do tej knajpeczki, gdzie byliśmy ostatnio. Ubierajsię, już jadę. "No, no. Z takim mężczyzną nie będzie mipotrzebna żadna osobowość. On sam zadecydujeo wszystkim, co dotyczyć będzie zarówno jego, jak i mnie. Nie zdążyłam nawetprzemyśleć,czymi to odpowiada czy raczej nie, kiedy już dzwonił do drzwi. ;; -Agatka! Śliczna jesteś! Kocham cię w tym żółtym sweterku! ; Nie powiedziałam mu, że na razie niemam innego. To znaczyam, ale wszystkie czarne. Zresztą niczego mu nie zdołałam powiedzieć, bo już tonęłamw jego ramionach, obsypywana pocałunkami. Lekko zakręciłomi się od tego wgłowie. ,, - Boże, jak ja się za tobą stęskniłem! Chodź, idziemy, zjemy coś szybko, a potemwrócimydo ciebiei będziemy się kochać! Nie!

73

Do diabła z jedzeniem! ' Tym razempomyślałam wcześniej o pigułce, więc obyłosię bez nerwów. Do knajpki już, oczywiście, nieposzliśmy. Zrobiłam naprędce^coś do jedzenia, zjedliśmy tow kuchni, popijając czerwonym winem, które kupiłam z uwagi na to, że dobrze robi na serce, a profilaktyka lepsza jest od leczenia. Po czym kontynuowaliśmy ekscesy. 21 września, czwartek Sławek odwiózł mnie do szkoły naósmą rano i zapowiedział, że przez jakiś tydzień go niebędzie dlaświata, bo zamierza się oddać tej konkursowej pracy, którą wymyśla z kolegami. 79.

74

Może to i dobrze. Za jakieś dwa dni ochłonę (w krótszym czasienie da rady ochłonąć ze Sławka), to przemyślę sprawę dogłębnie. Małolaty upomniałysię o ballady i romanse. Obiecałam im jutro przynieść. Będziemy rozdzielać role. 22 września, piątek Oczywiście, wyjdzie nam kieszonkowy thriller. Moje kochanedziecinie życzyły sobie inscenizować niczego, co by niepachniałodreszczowcem. Po zażartej dyskusji wybrały "Lilie", "Rękawiczkę" (szaleniepouczające, nie uważa pani? ), "To lubię", "Świteź"i "Kurhanek Maryli" - ten ostatni ze względu na rozbuchaną romansowość (określenie Basieńki, która twierdzi, że w gruncie rzeczy jest osobą nader uczuciową). Namówiłam ichna "PaniąTwardowską"i "Powrót taty", dla rozmaitości. OczywiścieMaciuśzapragnął być narratorem, reszta zaś, pamiętna, że narrator ma zawsze najwięcej roboty, zgodziła sięochoczo. żeby Maciusia nie skatować zanadto, oświadczyłam,że wolno mu będzie posiłkować się książką. Całareszta masię nauczyć swoich rólna pamięć. Renatka, jako jedyna, odmówiła udziałuw przedstawieniu. - Dlaczego, Renatko, ach, dlaczego? - spytałamjaw styluromantycznym i balladowym. - Dlatego, że nie widzę sensu w takim deprecjonowaniu genialnych utworów wypaliła, zapewne czekając na taką okazję. -To żałosne,żebywiersze godne recytacji przez najlepszych aktorów były oddane w ręce dyletantów, jakimijesteśmy, przy najlepszej woli, my, licealiści! Mickiewicz przewróci się w grobie! - Ależ skąd- zaprotestowałam. - Mickiewicz będzie zachwycony, jeżeli tylko zagramy go zsercem. - Pozwoli pani, że będę innego zdania -prychnęła Renatka. -Ależ pozwolę. Czy jednak niechciałabyś nas wesprzećw zbożnym dziele? - Mowy nie ma! Naturalnie zdaję sobie sprawę, że zaważy tona mojej ocenie semestralnej, ale nie będę robiła czegoś, co kłócisięz moimi przekonaniami! 80 ;i ';,- Chwałaci za to, żemasz przekonania. Szkoda tylko, że tak głębokoniesłuszne w tym przypadku. Na ocenę twoją nie wpłynie twoja nieobecność na naszej scenie, nie mogę cię zmuszać robienia czegokolwiek wbrew sobie. Ale powtarzam:szkoda. - Renata! Tylko krowa nie zmienia poglądów! - zaapelowała gromko Basia. -Zagraj! ^Ale Renatka była nieugięta. Zablokowała się na amen. ,Pierwsze próby już w poniedziałek. 23 września, sobota -Miałam zamiar odespaćwszystkie emocje tygodnia- ale się nie udało. O dziewiątej obudził mnie telefon. - Dzień dobry pani. Tu Kamil Pakulski. Przepraszam, że tak wcześnie dzwonię. , -Nic nie szkodzi. ,Boże! Czy on też ma zamiar przyjść do mnie na śniadanie złożonez szampana? - Wspominała pani, żechciałaby polatać. Czy to jeszcze aktualne? - Jasne!

75

A co? Lecimy? Już pan wie? - Będę dzisiaj na pewno leciałkoło jedenastej. Mogę panią zabrać. - To bardzomiłe z pana strony. I to, że pan dzwoni. - Myślałem, że może pani sama zadzwoni, czekałem tydzień. , mówiliśmy, że wweekendy latamy, więc myślałem. - zaplątałsiętrochę. -W każdym razie dzisiajlecę na pewno, wieziemy krew do Gorzowa. Trafi pani na lotnisko? Niestety, niemogęPO panią przyjechać. Rozumiem, oczywiście! Trafię. Gdzie mam się zgłosić? -Proszęiść prosto do hangaru i powiedzieć mechanikom, że już pani jest. Oni mnie zawiadomią. - Dobrze,do widzenia zatem. Wyłączył się. 81.

76

Mój żółty sweter nieco się znieświeżył, więc ubrałam sięw czarne ciuchy. Sweter ispodnie. Zapomniałam spytać, czym lecimy: samolotem czy śmigłowcem. Tak czy inaczej spodnie będąwygodniejsze. Kiedy już byłam całkiem gotowa, z moim śladowymmakijażem włącznie, wezwałam taksówkę. Bo jeśliautobusu nie będzie? Albo zmylę przystanki? A ja naprawdę chcę polecieć. Czymkolwiek! Taksówkarz wysadziłmnie przed lotniskiem aeroklubowym. Nigdy tu nie byłam, przejeżdżałam natomiast autobusem wielerazy i widziałamsamoloty stojące w rządku albo helikopteryprzed hangarem. Zawsze mniefascynowały. Może to skutek licznych książek i filmów otematyce lotniczej, które uwielbiałamod szczeniaka. To ojciec zaszczepił wemnie tę miłość dolotnictwa i lotników. Sam chciał latać swojego czasu, ale odpadł na komisji lekarskiej. W rezultacie kiedy byłamjeszczemałai mamaopowiadała mi bajki, on opowiadał mi o pilotach polarnikachz początku wieku alboo bitwie o Anglię. Toteż zresztąjakieśzboczone zainteresowania! Prawdziwamała kobietka interesuje się kieckami i szminką mamusi,a nieDywizjonem303! Bez problemu przeszłam przez bramęi ruszyłam wzdłuż hangaru. Nabetonce przed hangarem stał śmigłowiec pomalowanyw barwy pogotowia lotniczego. Zachwycająca maszyna! Odniosłam wrażenie, że ma łagodny pysk oraz że spogląda namnieżyczliwie i zachęcająco. Minęłam zachwycającąmaszynę i natrafiłam na otwartewrota. Hangar pełen był innych zachwycających maszyn. A jegośrodkiem zbliżał się ku mnie Kamil Pakulski. No, jednak cały Liam Neeson! CzyLiam Neeson grat kiedy jakiego lotnika? Oczekiwałam, że będzie miał na sobie jakiś malowniczy kombinezon, ale ubrany był zupełniezwyczajnie, wdżinsy i kurtkę. Ciemne włosywymagały interwencji fryzjera. Uśmiechał się. Wyglądał solidnie, ale, broń Boże, nie ciężko. Duży, uśmiechnięty(nieco krzywo) facet. 82 Całkowite przeciwieństwo Sławka, który zapewne już by do mnie leciał cały w okrzykach, z chłopięcą radością. Ach, właśnie. tu ich mamy, Sławek zapewne do końca życia będzie jasnowłosym chłopcem, podczas gdy KamilP. , odkąd przestał jeździć na kolonie letnie, jest mężczyzną. Owszem, jest starszy odSławka, aleto nie ma niC do rzeczy. Sprawa nie polega nazapisach metrykalnych. Charakter! Taki mają charakter i już. Przy czym pamiętajmy, że Kamil P. jest Strzelcem! Nie może więc być ani nudziarzem, ani zasadniczkiem. Co,oczywiście, nie oznacza, że jest facetem bez zasad. Przeciwnie. Strzelcy to ludzie z Zasadami. Zero małostkowości. Rozmach. Szerokie horyzonty. ,, i dotego przecież jedenastka! - Copanią takzajmuje? ,- Och, przepraszam.

77

Myślałam sobie o różnych rzeczach. Dzień dobry! Uścisk dłoni Kamila P. był ciepły i mocny. Przypomniałmisię taki jeden poemat Keatsa,który bardzo lubię. "Lamia". Zanim się tam akcja porządnie rozwinie, jestopisany bóg Hermes, który ugania się za jakąś nimfą. Hermes to w ogóle jeden z moich ulubionych bogów, a w tym poemacie jest szczególniesympatyczny. I w jakiś sposób przypomina mi Właśnie Kamila P. , takiego ciemnowłosego, budzącego zaufanie, chociaż uśmiechającego się stosunkowo rzadko. No i tenUścisk dłoni! Musiał być taki sam. Nimfa z "Lamii"poczuła na swej chłodnej dłoni "ciepłą dłoń boga" i poszła za nim jakw dym. Cholera! A Sławek? Kamil P. stałprzede mną i czekał,aż się odezwę. On ma co najmniejmetr dziewięćdziesiąt! - Panie Kamilu - powiedziałam wreszcie. - Jeżeli mamy jeszczee chwilkę czasu, może mógłby mi pan pokazać te wszystkie maszynylatające? Bo ja odróżniam śmigłowiec od samolotu,ale^Samolot od szybowca już nie. ' -Szybowiec niema silnika - powiedział Kamil P, najwyraźniej zdumiony, że można tego nie wiedzieć. "- To wiem! Ale po czympoznam, że on nie ma silnika? '" -Po braku śmigła- wyjaśnił. Oczywiście,nie mamyna my83.

78

śli samolotów odrzutowych. One też nie mają śmigła. Chodźmy. pokażę pani,co tustoi. Różne latadła były w tym hangarze, szybowce (rzeczywiście,dość łatwo odróżnialne), samoloty akrobacyjne, jakieś wielozadaniowe Wilgi, wielki jak krowa An-2, służący tu do wożenia skoczków spadochronowych. Ale największy mój zachwyt wzbudziłmały dwupłatowiec z dwoma odkrytymi siedzeniami, dla pilotai pasażera. Najwyraźniej był zdrewna. Pokrytego płótnem! - Boże, jaki on piękny! - zawołałamimpulsywnie. -Co to jest? Chmurneoblicze roojego przewodnika rozjaśniło się wyraźnie. - Podoba się pani? -Szaleńczo! Czy to jeszcze lata? - Lata,lata. Z prędkością stu kilometrów na godzinę. To takakonstrukcja z pierwszej połowy dwudziestego wieku. Po-2. Toznaczy - u Rosjan. U nas onsię nazywa CSS 13. Prawda, że śliczny? - Pan gokocha! - dokonałam odkrycia. - Kocham. Teraz już rzadko się na nim lata, przeważnie wynajmują go doreklam. Chce paniusiąść za sterami? - A można? -Można. Tędy. Ostrożnie, pomogę. "Ciepła dłoń boga". Oparłam sięna jego ręce i wdrapałamna przednie siedzenie samolotu. Trzy zegary na krzyż. Wychyliłam sięz gondoli. - Chyba jest mało skomplikowany? -W stosunku do dzisiejszych maszyn, oczywiście. Ale to bardzodobry samolot. Jeżelimu się zbytnio nie przeszkadza, lecisam. - Nie śmiem pytać. KamilP. spoglądał na mnie spod oka. Może to dziwnie brzmi. bo stał niżej ode mnie, ale tak było. - Wiem,o czympanimyśli. Może kiedyś się uda. Przymierzyłam się do drążkasterowego. Pod nogami też cośwyczulam. To się chyba nazywa orczyk. - Dokądto pani leci? Głos był nieznajomy, ale przyjazny. Jakiś mężczyzna stałoboknas. Wysoki, bardzoszczupły. Sympatyczny. 84 - Kamil, karetka już jedzie. Zabieraj panią do śmigłowca, a ja o niczym nie wiem. ^. Odszedł. Zaczęłam wygrzebywać się z samolotu. ^Niech pani nie kombinuje.

79

Hopla! '' Wpadłam w wyciągnięte ramiona. Postawił mnie na ziemi. " - Chodźmy,zaraz będzie karetka. ^.Ruszyliśmy szybkim krokiem w stronę śmigłowca stojącego przed hangarem. Kręciło sięwokół niego kilku ludzi. - Ktoś znami leci? -Sanitariuszze szpitala. I jeszcze jeden kolega. Ale obiecał, że puści panią do przodu. - Kochany człowiek - mruknęłam, wsiadając do śmigłowca z prawej strony. '., Kamil P. wsiadł z lewej, po czym zaczął przełączać miliony psztyczków. W miarę jak działał, maszyna zaczęła ożywać. Z dziwnym wizgiem, podobnym do zwielokrotnionego ryku mojego odkurzacza, ruszyły łopaty wirnika. Śmigłowiec lekko zadrżał. " Podjechała karetka. Wysiadł z niej facet w białym uniformie, z walizeczką w ręce. MachnąłKamilowi rękąnapowitanie i rozsiadł się z tyłuw kabinie. Dostałam słuchawki, dzięki którymsłyszałam,jak Kamil rozmawia z wieżą i prosi o pozwolenie na start. Zapięłampas. Ktoś -nie wiem, kto - zatrzasnął drzwi. ... Na krótką chwilęKamil odwrócił twarz w moją stronę i popatrzył na mnie uważnie. Może sprawdzał, czy nie zdradzam pierwszych objawów histerii. Uśmiechnął się tym swoim krzywym uśmiechem. - Możemy lecieć, pani Agato? - usłyszałam w słuchawkach. ; - Tak - powiedziałam rozemocjonowana. '- Jeśli pani chce, żebym panią słyszał, proszę tunaciskać, kiedy pani mówi pokazał mi jakiśguziczek i przestał zwracać na mnie uwagę. I nagle byliśmy jużw powietrzu! Śmigłowiec unosił się nad betonowym placykiem! Po chwili jakoś tak zabawnie opuściłnos i poleciał do przodu, jednocześnie się wznosząc. Cały czasmiał"^dziób do dołu! Bardzo śmiesznie. Po mniej więcej piętnastu sekundach miałam absolutną pewność, uwielbiam latać! 85.

80

Powiedziałam mu to, nie zapominając nacisnąć guziczka. Roześmiał się. Naprawdę. Nie był to żaden krzywy uśmiech półgębkiem,tylko rzetelny, prawdziwy śmiech. - Czemu pansię zemnie śmieje? - zapytałam, nie wiedząc, czypowinnam już być urażona. - To nie z pani -odpowiedział. - Ja też czujęcoś w tym rodzaju. Szybko się pani zorientowała. - W czym? -W tym, że pani to lubi. To pani pierwszy lot przecież? - Pierwszy. To się nazywa miłośćod pierwszego razu. - Wtakim raziepostaram się, żeby to był przyjemny pierwszy raz. Postarałsię. To znaczy leciał jak wtym głupimdowcipie - nisko i powoli. Taka sztuczka możliwa jest do wykonania,jak się mizdaje, wyłącznie śmigłowcem. Samolot spadłby na ziemię. Oczywiście, sztuki robił dopiero w drodze powrotnej, kiedykrew została już dostarczona bezpiecznie do szpitala. I w chwili,kiedy ją zapewne pompowano dożył nowego właściciela, my zataczaliśmy kręgituż nad koronami drzew. Oraz bujaliśmy się dwametrynad jakimśjeziorkiem podrodze. Orazwznosiliśmy sięznienacka zdużym szwungiem pod najniższą chmurkę. Ta najniższa płynęła jakiś tysiąc metrów nad ziemią, więc itak było fajnie. - Chce pani zobaczyć,jak jest w środku? -W środku czego? - Chmury. -Och! Kamil P. skinął głową, znów z tym swoimdyżurnym, niecokrzywym, śladowymuśmiechem Liama Neesona i podniósł maszynę trochę wyżej. Wlecieliśmy wtę chmurę. Jasne słoneczko,które nam do tej pory ładnie przyświecało, ustąpiło miejsca brudnoszarej, kłębiącej się mgle, pomieszanej z deszczem, który waliło przednią szybę. - Nie do wiary! -Prawda? Ale chyba jednak wrócimy do ładniejszej pogody. Zresztą już musimy leciećdo domu. Po małej chwili stonce zaświeciło nam jak poprzednio. Nad namiunosiłasię ładna, różowa chmurka. 86 - Tam byliśmy? , - Tam. Jest różnica? ; .-To niesamowite! Nigdybym nie uwierzyła, gdyby mi ktoś opowiadał! ;;;. - Teraz nie musi pani wierzyć na słowo^ Przyglądałam mu się spod oka, kiedy lądował na betonowym placyku przed hangarem. Miał wyglądmężczyzny, któremu mogłabym zaufać. Oszczędnie manipulując tym czymś, co trzymał ręce (drążek sterowy ), posadził śmigłowiec na ziemi tak delikatnie, że przeoczyłam moment,kiedydotknęliśmy kołami ziemi. Powiedziałam mu to, gdy wyłączał wyjące silniki. Miło mi tosłyszeć. To znaczy, że się udało. - A bywa, że się nie udaje? - Czasami. - Znowu się uśmiechnął. -Jest pani zadowolona?

81

Ogromnie. Nie wiedziałam, że latanie jesttakie przyjemne. Podejrzewam, że to wszystko zależyod pilota. - Zawsze wszystko zależy od pilota - powiedziałfilozoficznie. 'W śmigłowcu, samolocie i w życiu też. - Każdy bowiem jest pilotemwłasnego życia - zabrzmiał głos obok mnie. KolegaKamila,któryleciał z nami, otworzył moje drzwi i właśnie czekał, aż wysiądę, podając mi wytwornie rękę, abym mogła się wesprzeć. - I każdemu może się zdarzyć twaarde lądowanie. Niektórym nawet przeważnie. Proszę uważać nA śmigło ogonowe, bomoże uciąć głowę. ^ Wysiadłam. Kamil P. jeszcze wyłączałjakieś urządzenia. . W końcu zrobiło sięcałkiem cicho. Łopaty przestały się kręcić. ' Poszliśmy w stronę hangaru, a potem wzdłużmurów do bramy wyjazdowej. Kolega pożegnał się izniknął wczeluściach hangaru. A my szliśmy powoli, cieszącsię (mam nadzieję wzajemnie swoim towarzystwem i coraz bardziej anemicznym słońcem, które jednakowoż robiło, co mogło. Dochodziła czternasta. ' - Zaprosiłbym teraz panią na jakiś obiad, ale muszę tu siedzieć do Szóstej. ^' Na usta mi się cisnęło, że może wtakim raziepo szóstej, ale milczałam. Gdyby to wszystko rozgrywałosię wepoce przedsławkowej, prawdopodobnie nie miałabym oporu. Czułam albowiem, że proces mojej reformacji zdecydowanie postępuje. Ale teraz wszystkowyglądało jakoś inaczej. Stanęliśmy przy bramie. 87

82

- Bardzo panu dziękuję - powiedziałam cicho. - To było naprawdę wspaniale. Zawsze wiedziałam,że latanie jest wspaniałe,ale do tej pory był to sentyment wyłącznie książkowy. - "MałyKsiążę" i jegopilot? Czy może "Nocnylot"? - Nie znoszę Saint-Exupćry'ego - wyrwało mi się z głębiserca. - Mam nadzieję, że nie ranie pańskich uczuć? Ale on jest takistrasznie czułostkowy! - Ach, tak go pani postrzega? Kobiety na ogół go lubią. - Zwłaszcza"Małego Księcia". To nie dla mnie. Jawiem. żeon był świetnympilotem, ale dla mnie jest zabardzo. rozmazanyliteracko. - No to niech pani się nieprzejmuje moimi uczuciami. Ja teżza nimnie przepadam. Musimy kiedyś porozmawiać o tych lotniczych lekturach. - Na pewno. A teraz już biegnę. Nie będę panu dzisiaj więcejzawracać głowy. - Służę głową. Dzisiaj. i kiedykolwiek pani zechce. Uścisnął moją rękę ichwilę przytrzymał ją w swojej. Zrobiłomi się dziwnie. Sławek takna mnie nie działa! A tenpostawny, mrukliwy facet, który przedchwilą leciał ze mną w powietrzu, jakoś mnieonieśmiela! Czułam, że si? rumienię jak stuprocentowa osiemnastowieczna dziewica! Taka z MariiWirtemberskiejz Czartoryskich. "Malwina, czyli domyślność serca"! Uciekłam. Nie biegiem, oczywiście, ale szybciutko. Odwróciłam się jeszcze na chwilę - stał tam, gdzie go zostawiłam. Wysoki, ciemnowłosy, bezuśmiechu. I patrzył za mną. Siedziałamw autobusiewiozącym mnie do miastai całyczasczułam ten ciepły uścisk jego szerokiej dłoni. Widziałam też tospojrzenie spod oka. Żadna sztuka,kiedy się ma prawie dwametry wzrostu. On matakie badawcze spojrzenie. A jednocześnielekkonieobecne. Bzdury plotę! Albo badawcze, albo lekko nieobecne! Czy można mieć lekkonieobecny wzrok, kiedysię prowadziśmigłowiec? Katastrofa lotnicza jak w banku! No i nie miał. Wtedy nie miał. Patrzył wten cały pejzaż horyyzontalny całkiembystro. Dopieroze mną mu się zmieniało! ; Kiedy wysiadałam z autobusu, miałamzapewne spojrzenie;Bardzo nieobecne, albowiem wpadłam na jedną panią i omal jej nie przewróciłam. Źle się o mnie wyraziła i to mnie doprowadziło do jakiej takiej przytomności. Inaczejmogłabym nie trafić kluczem w dziurkę. ^Trafiłam jednaki nawet zamknęłam za sobą. Po czym padłam bezwłaadnie na fotel, jakbym się niewiadomojak zmęczyła tym[(tym lotem. (.Siedziałam tak i siedziałam, i wciąż przesuwały mi się przed oczami obrazy kabiny z milionem prztyczków, koronami drzewK pod brzuchem maszyny, jeziorka, w którym fale marszczyły się od podmuchu łopat naszego śmigłowca,

83

uciekających w pośpiehu kur na jakimś podwórku. I tego deszczu padającegoo szyby, kiedy wlecieliśmy w chmurę. Itego jasnego nieba na wyciągnięcie ręki. I tego skupionego profilu z ciemnymi włosami wymagającymiręki fryzjera. Itej ręki na drążku. I tej ręki przyjmującej mojąrękę. tak delikatnie, a jednocześnie zdecydowanie. Hermes. Metr dziewięćdziesiąt wzrostu. Z hakiem, . A jednocześnie trapiły mnie zupełnie inne wizje. Sławek wpadający do mojego mieszkania -i życia - jak burza, rujnujący moją szarą codzienność, przynoszący szampana o wpół do ósmej rano, kochający sięzemną z impetem tejże burzy, względnietajfunu zgoła. To sąwłaśnie dylematy cholernej nudziary. Jaknie miałam chłopa, to nie byłow promieniu stu kilometrów żadnego takiego, co by chciał na mnie popatrzeć. Jak się odwróciło, to mam dwóch. Przyczymżaden z nich nie jest chyba tak naprawdę? Z tego zamyślenia wyrwałmnie dźwięktelefonu, więc rzuciłam się szukać torebki. Zanimją znalazłam, przestałdzwonić. Notrudno. Po chwili jednak odezwał się znowu. - Słucham. -To jeszcze ja, pani Agato. Tak myślałem, że pani nie zdążyła odebrać telefonu. 89.

84

Inteligentnie to sobie wykombinował! - Jestem! -Pani obecność na lotnisku podziałała na mnie tak piorunująco, że zapomniałem panią o coś zapytać. Słyszę ten krzywyuśmiech, słowo daję! - O co, mianowicie? -Obiecała mi pani wyjaśnić, co to znaczy, że jestem jakimśtam numerem. Czy mam umrzeć wnieświadomości? - Och, nie. oczywiście, zaraz panu przeczytam! - A nie moglibyśmyw tejsprawie zjeść kolacji? -Dzisiaj? - Dlaczego nie? No właśnie. Dlaczego nie. - U Chińczyka? -Może być. Albow Atlanticu. Tam też dobrze karmią. Mógłbymprzyjechać po panią o siódmej. W ostatniej chwilistchórzyłam. Prawdopodobnie z czystej głupoty. - Zupełnie zapomniałam - skłamałam nerwowo - dziś wieczorem czekam na przyjaciółki. Zapomniałam, że się znimi umówiłam. Przepraszam. - A co będzie z naszą numerologią? -Przeztelefonpan nie chce? - Nie, nie chcę. W ostateczności przyjdę na wywiadówkę i wtedy mipani powie. Kiedy jest jakaś wywiadówka? - Teraz to raczejnieprędko, mam nadzieję. Przed końcem semestru. - Jednak załamałam się. To może lepiej jutro. - Jutro ja nie mogę. Poniedziałek? - Mam próbę z dziećmi w szkole. -Ach,wiem. Ballady i romanse. Mógłbymprzyjść, posłuchać? - Próby? Zapraszam na przedstawienie. - Podejrzewam, że to już będzie nie to samo. Tu na pewno miał rację. - Jeżeli małolaty nie będą miały nic przeciwkotemu. -Przekupię je. Obiecam im, że wszystkie po kolei będę woziłśmigłowcem. - Mógłbypan? -Szczerze mówiąc, nie. Ale chciałbym się wreszcie dowiedzieć 90 prawdy osobie. Poza tym chętnie popatrzę na dzisiejszą młodzież. tak naprawdę mało wiem o kolegach i koleżankach mojego syna. on już jest prawie dorosły. ;- Jeszczemu trochę brakuje. Dobrze, niechpan to z nim załatwi. ' .Trochę się czułamoszołomiona tym telefonem. Za dużo tych emocji, jakna mnie. Co to jest, żeby dwóch chłopów jednocześnie zawracało mi głowę? Poza tym oni zawracająmi tę głowę jakoś tak symetrycznie.

85

Sławek nie daje mi żadnych szans na złapanie oddechu, a Liam N. Właściwie to sama nie wiem: podrywamnie czy nie? We wszystkim,co robi imówi, jest tak beznadziejnie rzeczowy! ''Pomaszerowałam do lodówkii zrobiłam sobie sporego drinka. Dużoo lodu, dużo whisky i trochę wody. Nudziara! Każda inna baba byłaby zadowolona. A ja co? Mam problemy moralne? Że niby spałam z jednym, to już nie mogę umówić się z drugim? Ten drugi ma żonę Zdzichę Pakulską! Więco co mu właściwie chodzi? Taniapodrywka? ,-A znów jeżeli chodzi o Sławka, to chyba nie oszalona miłość? Nic się nie dzieje tak od razu! A może jednak? Może zakochał się od pierwszego wejrzenia? Powtarzał wiele razy, że mnie kocha! ' A ja, czy jaktóregośz nich kocham? Nie mam pojęcia! 'Och, kretynka skończona! A poco ja sobie kupiłam wachadełko? ^'Powinnammieć zdjęcia obydwu, ale nie mam żadnego. Nic, jakoś sobie poradzimy. ; Napisałam dwaimiona na dwóch świstkach papieru i każdy świstek złożyłam, starając sięnie pamiętać, na którym napisałam Kamil", a na którym "Sławek". Potrząsnęłam nimi w dłoni, rzuciłam na stół. Nie umiałabym zgadnąć, gdzie jestktóre imię. Wyjęłam wahadełko. Niech ono rozstrzygnie. ^Zadałam pytanie: - Którego z nich powinnam wybrać, żeby być szczęśliwą? Wahadełkow mojejręce poruszyło się. Z zapartym tchem obserwowałam, jak się kiwa najpierw z boku na bok, potem zaczy91.

86

na zataczać drobne kółka, aż wreszcie wyraźnie kieruje się ku jednemu ze świstków. Rozwinęłam papierek. Kamil. Poczułam jakby ulgę. Ale i żal. Nic, chyba trzeba będziesprawdzić. Zwinęłam papierek,aby wyglądał jak poprzednio. Rzuciłamoba i uruchomiłam wahadełko. Po chwili skierowało się znowu bardzo wyraźnie ku jednemuzkwitków. Rozwijałam go z bijącym sercem. Wynik powiniensię powtórzyć. Ale się nie powtórzył. Nakwitku jak byk stało: "Sławek". Wahadełkooszukuje. Albo coś jest nie tak. W każdymraziena nic mi taki wynik. Chyba to jednak ja coś zrobiłam nie tak. Nie według prawidełsztuki. Muszę jeszcze przeczytać to i owo. A propos przeczytać! Horoskop w gazecie! Jeszcze nie czytałam! Bliźnięta - nie ufaj przesadnie wrażeniom. Twoja intuicjabędziew tym tygodniu nieco zachwiana. Zdrowie w normie, alenie bądźtaki rozrzutny. Ciekawe,czemu oni używająrodzaju męskiego? Wiadomo, żeto głównie kobiety czytają horoskopy. Seksizm jakiśczy co? 24 września, niedziela Bardzo porządnie przygotowywałam się do lekcji na cały tydzień. Moje bystrzaki są wymagające. A poza tym, skorojużzdarzył siętakidzień, że nieprowadzę żadnego życia towarzyskiego. Poniedziałek Ten żółty sweter strasznie długo schnie. Włożyłamgo dzisiajw stanie lekko wilgotnym. Jeżeli sięprzez to przeziębię, to odpo 92 wiedzialność moralna spadnie naKamila P, zapragnęłam bowiem, żeby mniezobaczył w nowej wersji kolorystycznej. ^ Mam wrażenie, że mu się tawersja spodobała, bo chociaż nic nie powiedział, błysnął okiem. Takibłysk w oku miewają wyłącznie faceci, którymsię w tooko wpada. Z małolatami - pewnieza pośrednictwem Jacka - musiał to wszystko wcześniej załatwić, bo klasa nie okazała zdziwienia,że na całkowicie wewnętrznej próbie o trzeciej po południu, tuż po lekcjach, pojawia się jakiś ojciec i swobodnie rozgaszcza się w ostatniej ławce pod oknem. Tam go zastałam, kiedy pospiesznie wcisnąwszy kawałek obrzydliwej pizzy nienawidzę pizzy, a ta śmierdziała kartonowympudłem i cała była wymazana keczupem. Z kubkiem kawy w ręce weszłam do sali, gdzie ławki i krzesła zsunięto już do kątów. Moje dzieci rozwalały się w pozach swobodnych, na krzesłach, ławkachi parapetach. Miały ten zwyczaj od samegopoczątku,zmieniło im się tylko to, że teraz na mój widok zrywały sięz miejsca. Przedtem się nie podrywały, tylko tkwiły w swoich pozach jakzamurowane. Wyjaśniłam im dobitnie, na czym polega wzajemne poszanowanie, i osiągnęłam pożądane rezultaty. Zdaje się głównie dzięki temu, że odruchowo odpowiadali ukłonem na ukłon. Zdumiewające, jakrzadko nauczyciele kłaniają się swoim uczniom, mówiąc nawiasem. Było to źródłem moich

87

nieustannych zadziwień, kiedy zaczęłam pracowaćw szkole. ^'Przywitałam gościa, usiłując jednocześnie uścisnąć mu rękęi nie rozlać kawy. '^ No i po co pani z tą kawą lata po całej szkole - skarciła mnie Basia, odbierając mi kubek. -Przecież możemy zrobić pani kawę w klasie! - Stale zapominam. Ale zróbcie w takim razie panu Pakulskiemu. ;' -Nie chciałbym sprawiaćkłopotu - powiedział oczywiście pan Pakulski. --Żaden kłopot. Tylko niech pan mówi uczciwie, ma pan ochotę czy nie, bo szkoda, żeby się zmarnowało, jak zrobię - zapytała go szczerze Basia. - Uczciwie, bardzo chętnie. Nie musi byćmało. I nie musi być słaba. - Tolubię- pochwaliła Basia iwłączyła dzbanek. 93.

88

Po chwili, zaopatrzeni w świeżą kawę (dostatam dolewkę),przystąpiliśmy do pracy. Słusznie przewidziałam, że mojedzieciaki, kupiwszy ,. 0dędo młodości", kupią teżcałą resztę. Maciuś jako dyżurny narrator wykazał talenty godne Teatru Narodowego - co najmniej. Basia w "Rękawiczce" jako cyniczna amantka wykorzystała wreszcie twórczo to pogardliwe spojrzenie, które ze szkodą dla siebiećwiczyła dotąd na nauczycielach. Nieoczekiwanym geniuszemaktorskim zabłysnął Krzysio Dziubski, zwany przez kolegówDziubasem. Grał Janka, kochanka w "Kurhanku Maryli"; Marylę nieboszczkę uosabiała śliczna zielonooka Kasia, która musiała poprzestać na roli niemej z powodu nieopanowanego jąkania. Dziubas jęczał i narzekał z niesłychaną prawdą wgłosie. Musiałammu tylko przypominać, żeby spoglądał raczej na widmo Maryli aniżeli na mnie. Krzysio wzdychał i próbował,ale jakoś mu nie wychodziło. Nic to,z czasem się przestawi. Możeprzeszkadzał munazbyt współczesnyubiór kochanki. Jak się jąwbije w całun, będzie lepiej. Jacek Pakulski, dysponujący urodą rycerza Okrągłego Stołu,z wdziękiem i godnością odegrał szlachetnego Emroda, upokarzającspektakularnie Basie - już nie pogardliwą, ale głębokozrozpaczoną. Przy okazji odbyła się żywadyskusja na temat, czy wostatniejscenie "Rękawiczki" Basta powinna zastosować rozpacz do tyłu,czy rozpacz do przodu. Po raz pierwszy siedzący dotąd cicho Kamil Pakulski zdradziłobjawyzainteresowania połączonegoz pewną konsternacją. Nicwprawdzie nie powiedział, ale Basia, widząc jego podniesionąbrew, pospieszyłaz wyjaśnieniem. - Pan nie rozumie, o czym mówimy,prawda? A toproste! Chyba pan chodziłdoteatru? A zwłaszcza do opery? - Parę razy sięzdarzyło - mruknął gość w sposóbbardzoneesonowski. -No więc kiedy bohaterka ma być wrozpaczy - kontynuowała wykład Basia- to albo może się gibnąć do przodu - tu samawykonała nagłe wychylenie do przodu, zasłaniając sobieoczy rękami ale widzi pan, tak jest gorzej mówić, a co dopiero śpiewać. Można też gibnąć się do tyłu - zademonstrowała, łapiąc się jed- 94 nocześnie zagłowę -wtedy łatwiej się śpiewa, wygląda to też dramatycznie, alejednak taka prawdziwarozpacz załamuje człowieka raczej doprzodu. ;,- Baśka, o co ci chodzi - wtrącił Jacek- przecież ty już nic więcej nie mówisz! Ja cię olewam i odchodzę. - Nie wyrażajsię! -Ja cię zlekceważam i odchodzę - poprawiłsię Jacek- aty już[. gadasz! Nie gadasz, popatrzdotekstu! Możesz spokojnie się gibnąć do przodu! - Ale ja myślę, że to nie jest wytworne - oświadczyła Basia. -prawdziwa dama powinna raczej do tyłu. - To gibaj się do tyłu. -Jacek wykazywał pewne zniecierpliwienie. - Jak się gibnę do tyłubez okularów - przyznała z westchnienien Basia, która miałapotworną wadę wzroku inosiła nader sjalistyczneszkła - to mogę dostać zawrotu głowy. To grajw okularach! - Zwariowałeś! Tojest średniowiecze! Postanowiłam wkroczyć. -Nie utrudniaj, Basiu powiedziałamstanowczo. - Możesz Się cofnąć, łapiąc się za serce. Cały czas równo wpionie.

89

Dobrze? Spróbuj. Basia spróbowała i omal nieprzewróciła stolika. ^"-Delikatniej. Jesteś damą. Zrób to prawie w miejscu. Basia poćwiczyła jeszcze kilka razy, aż wreszcie osiągnęłajakiś rezultat. Wysiłki włożone wokazanierozpaczy bez gibania wyczerpały jednak zespół, który zaproponował zakończenie próby. Dochodziła piąta. Coś takiego! Ćwiczyliśmy te romantyczne sonety dwie bite godziny! Pozostawało już tylko pożegnać się do jutra. Zanim się spostrzegłam, małolaty pozmywały kubki po kawie i zwinęły żagle. Zostaliśmy wopustoszałejnagle klasie we dwoje. Liamm Neeson i ja. Siedziałsobie w tej ostatniej ławce pod oknem i spoglądał na mniezkrzywym uśmiechem. Poczułam, żeabsolutnie nie mogę robić zsiebie żadnej cholernej idiotki. Przybrałam ton światowej damy. 95.

90

- No i jak się panu podoba dzisiejsza młodzież przy bliższympoznaniu? -Sympatyczna. Nie wiedziałem, żeoni taklubią Mickiewicza, - Oni też nie wiedzieli do niedawna. Biedny ten Mickiewicz. ofiara polonistów. Jacekma talent aktorski, zauważył pan? - Mówiłem pani kiedyś, żema. Nie miałtylkookazji, żeby gojakośużyć zgodniez przeznaczeniem. Ta panienka w okularachteż mi się podoba. I narrator,jak mu tam, Maciek. Aten kurhanek Maryli zakochał sięw pani. - Kochanek, nie kurhanek. We mnie? Copan opowiada? - Kochanek w "Kurhanku". Zarumieniłasię pani, bardzo ładnie. Zakochał się. Wiem, comówię. To się rzuca w oczy. - Młodzieńczefascynacje. Przejdzie mu. - Jeżeli nie skoczy w nurty Elstery. "CierpieniamłodegoWertera"? Tak? - Trochę pan pomieszał. W nurtyElstery to nie Werter. Iniechpan lepiej odpuka te głupoty. Odpukałam sama, wramkę portretu Marii Konopnickiej, bowisiała najbliżej. Co to znaczy "zarumieniła się"-ja się zarumieniłam? Swojądrogą, jeżeli Dziubski się rzeczywiście zakochał, tomiejmy nadzieję, że w stopniu niewielkim. Niepotrzebne mi komplikacjeuczuciowe nastolatka, którego jestemwychowawczynią! Nie. to bzdura. Kamil P. wykaraskał się z pewnym trudem ze szkolnegomebla. - Pójdziemyna jakiś obiad? Może powtórzymy chińską kaczkę? Bo mam u pani obiecaną tę numerologię. Miałam nadzieję, że zaproponuje Chińczyka, bo spodobały misię przytulne, nastrojowo oświetlone loże, w których siedziało sięjakby tyłem do całego świata. W tych ciemnawych wnętrzach będę mogła czerwienić się do upojenia, nic nie będzie widać. Kiedy wychodziliśmy ze szkoły, wydawałomi się, że widzę czającą siępod murem sylwetkę, jakby Krzysztofa Dziubskiego. Oczywiste bzdury. Skutek przejęcia się romantycznymi wizjami nadprzyrodzonymi, duchami i tak dalej. Bardzo realistycznie natomiast wyczuwałam obecność idącegotużobok mnie wysokiego faceta, przy którym dreptałam prawdopodobnie jaknimfa przy Hermesie prowadzącym ją w głąb lasu. 96 dziwna sprawa. Przynim ogarniało mnie jakieśtakie nie bardzo zdefiniowalne poczucie bezpieczeństwa, a świat wydawał się wyraźniejszy i bardziej przyjazny jednocześnie. Nie wiem, o czym to możę świadczyć,jeżeli chodzi o moje poczucie rzeczywistości; Może znowu narażamsię na utratę kontaktu ztymże poczuciem, przecież od dawna wiem, iż świat jest w swojej istocie mętny bynajmniej nie przyjazny. Raczej wprost przeciwnie. Nic zatem nie usprawiedliwia tego radosnego uśmiechu, który - wiemotym! - pojawił się bez najmniejszego uzasadnienia na moim obliczu. Aprzecieżmiało tobyć oblicze światowej damy!

91

Chłodne i nieprzeniknione. .Zanim zdążyłam zreformować wyraz twarzy, doszliśmy do Chińczyka i zajęły nas takie prozaiczne czynnościjak wynajdywanie odpowiednioprzytulnego miejsca do posiedzenia, karta dań - niepotrzebny rekwizyt, bo przyszliśmy z wizytą do kaczki,[^jednak przyjemny rytuał' - skomplikowane językowo składanie zamówienia kelnerowi, który nie władał żadnym językiem poza chińskim. i tak dalej. Zamówiliśmy również butelkę winaByło to tymrazem czerwone wino hiszpańskie, w zasadzie wytrawne, ale nie cierpkie, broń Boże, raczej łagodnie aksamitne. Czyje zdrowie wypijemy na początek? - zapytałam, zaglądając do wnętrza kieliszka, połyskującego ciemną czerwienią. ',,- Wróżek inumerolożek. Zwłaszcza tu obecnej - powiedział mój towarzysz i podniósł swój kieliszek. i; - Wszystkich, którzypotrafią unieść się nad ziemią - odrzekłam uprzejmie. -Zwłaszcza tu obecnego. -Dziękuję. Rozszerzmy ten toast na tych, którzy potrafią unosić sięnad ziemią nie tylko w dosłownymznaczeniu. Wychyliliśmy kielichy. A teraz niechmi pani powie wreszcie,o co chodzi z tą tabelkąk. Nie mam sił na przeczekiwanie kaczki, zresztą zanim ten Chinczykją upiecze. - Bardzo proszę. - Wyciągnęłam z torebki księgę wróżb. Mieściła się w niejswobodnie, bowiem moja torebka, jak większość torebek kobiet pracujących, ma wielkość średniego sakwojaża globtrotera odbywającego właśnie kolejną wycieczkę dookoła świata. - Przeczyta pan czy ja mam ją panuuroczyście odczytać? Oczywiściepani. Aleja mam teraz wyrzuty sumienia. tasz- 97.

92

czyła pani taką wielką księgę. Bardzo przepraszam, to był z mojej strony niewybaczalny egoizm. - Nic nie szkodzi. Zazwyczaj noszę różne rzeczyprzy sobie. Niech pan słuchauważnie. Przeczytałam mu, jaką nadzwyczajną jest osobowością. Przy "liczbie mistrzowskiej, czyli doskonałej" drgnął mu kącikust. Prawy - to na pewno coś znaczy, tylko nie wiem co; szkoda. Przy wielkiej charyzmie podniósł brew. Zapewne dla równowagilewą. Idealistę, marzyciela, zdeterminowanego, odważnegoi energicznego zniósł bez mrugnięcia okiem. Respekt, podziw ludzkości i własne zdolności przywódcze nie zrobiły na nim większegowrażenia. Dopiero kiedy usłyszał, że jest poetą, wizjonerem i mistykiem, wykonałswójkrzywy uśmiech numer jeden. Pozostał muten uśmiech przy wielkoduszności i byciuwzorem do naśladowania dla innych, mniej doskonałych istot. - Sam panwidzi - kończyłam definiowanie w zgodzie z księgą- że "posiadająctak wiele zalet", otoczony panjest "miłością,przyjaźnią i podziwem innych". -Szkoda, że nie mam tego na piśmie - powiedział zzastanowieniem. - Pokazałbym mojemu szefowi, możedałby mi podwyżkę. - Nic z tego. Idealiści i poeci pracują przeważnie za darmo. Misja dziejowa ichpopycha. - Nictakiego mnie nie popycha - zaprotestował. - Ale co topani wymieniła nazakończenie? "Miłość,przyjaźń i podziwinnych"? Dobrze zapamiętałem? - Doskonale - pochwaliłam. -Czy z panistrony też mógłbym liczyć na coś z tych rzeczy? Powinien przy tympytaniu spojrzeć migłębokow oczy,ale nictakiego nie zrobił. Patrzyłintensywnie w głąb swojego kieliszkaz resztkąwina. Oblicze miał stuprocentowo kamienne. Błyskawicznie więc przemyślałam odpowiedź dyplomatyczną - zawierającą samą prawdę,bo nie umiem kręcić, jakby się kto pytał. - Ma pan mój bezwzględny podziw od momentu, kiedy zabrałmnie pan w chmury. Bo,proszę pana, piloci zawsze strasznie miimponowali. - Podziw. - powiedział powoli. -Dzięki i zato. na początek. Myślałam, że teraz zahaczy jakoś o ciąg dalszy po tym początku, ale nic takiego się nie stało. Nagle zasępiony, siedziałi gapił 98 się W tenkieliszek, nic nie mówiąc. Miałam ochotę go zapytać, dlaczego tak posmutniał,ale się nie odważyłam. ' Ludzie kochani,czy on mnie podrywa czy nie? i, I co zrobił ze Zdzichą? Taka tolerancyjna z niej żona, że znosibez szemraniato, że mąż zabiera na obiadki wychowawczynię syna Oraz w powietrze ją zabiera! Boi się o stopnieJacka? Bzdura. Jacek to zdolny chłopak i ma dobrze poukładane w głowie. "A właśnie - Jacek! Czy Jaceknie wie, że tatuniogdzieś polazł z paniąwychowawczynią? Musiałby byćniedorozwinięty! Tatunio przyszedł na próbę i już z niej nie wyszedł, poczekał na panią. To Jacuś nie czuje solidarności z mamunią? Aznowużpaniwychowawczyni - czynie powinna pamiętać o niejakim Sławku? Sławku, który teraz prawdopodobnie ciężko pracuje twórczo, pewien, że czekam na

93

niego, poprawiając prace donowe moichuczniów! ^.Chińczyk przyniósłkaczkę, do której zabraliśmy się pospiesznIe jak dwoje winowajców,którzy usiłują odwrócić czas i zmazać wrażenie, że przekroczyli jakąś granicę. 'Ciąg dalszy konwersacji dotyczył głównie programu nauczaniat szkole ponadpodstawowej, ze szczególnym uwzględnieniem liBm oraz poezjiromantycznej i postromantycznej, w której pan Kamil Liam N. okazał się nadspodziewanie oblatany Wyrecytował nawet - między kaczką a owocami - fragment mojego ulubionego poematu "Don Juan"Byrona w przekładzie Poręboza, przy czym byłtofragment dotyczący leczenia kaca za pomocą reńskiego wina i wody sodowej. Nie wiem, czy nie wolałaBym usłyszeć raczej kawałka jakiegoś sonetu miłosnego, z drugiej jednak strony to nie był entourage stosownydocytowania miłosnej poezji. No i możepan pilot chciałby być z mojej strony otoczony podziwem i przyjaźnią, miłością zaś niekoniecznie. ^Zakończyliśmy nasze kacze posiedzenie wnastroju pogodnym. Nie próbowaliśmy już definiować wzajemnych uczuć. Pan KamIM zapłacił, upierając się, że to honorarium za analizę numeroiczną. O dolicha - powiedziałam, uświadamiając sobie,że nie'umiałam mu nawet o liczbach ekspresji, pragnienia, czyli, oraz przeznaczenia. - Ta cała analiza była mocno fragmentaryczna. Zagadaliśmy się izapomniałampanu powiedzieć o licz99.

94

bach, które wynikają z pańskiego nazwiska! Jesttego jeszcze całemnóstwo! Bardzo przepraszam! Może ja jednak panu pożyczę tęksiążkę. - Nie, dziękuję. Wolałbym usłyszeć to wszystko w pani interpretacji. Może jeszcze gdzieś razem polecimy albo ja przyjdęna wywiadówkę, to będzie okazja. Zgoda? Powinnam teraz skorzystać z okazji i zapytać go, dlaczegona wywiadówki nie przychodzi Zdzicha, przecież to na ogól mamusie przychodzą. Ale jakoś zabrakło mi odwagi. Skinęłam tylkogłową, że owszem, zgoda, kiedyś mu powiem catą resztę otym jego niezwykłym charakterze. Podał mi kurtkę. Mojakurtka w najmniejszym stopniu nieprzypomina etoli znurków, przeciwnie, jest z mikrowłókien, a jejkaptur otacza wyliniaty aksamit, czarny, oczywiście, mimo to podał mi ją, jak gdyby była tą etolą. Przez momentzobaczyłam nasze odbicie w kawałku lustraumiejscowionego za potwornejwielkości kompozycją z suchych gałęzi. Naszeoczy spotkały sięw tym lustrze. - Śliczniepani wygląda wtym żółtym sweterku. Odwieźć paniądo domu czy odprowadzić? - Może się przejdziemy? Przeszliśmy się. Jak na końcówkę wrześniabyło dość zimno. Zmarzłymi ręce. Zauważyłto, kiedy mówiliśmy sobiedo widzenia przed moim blokiem, i przytrzyma} je chwilę wswoich szerokich ciepłych dłoniach. Hermes nie miał trzydziestu siedmiu lat. Bogowie są wieczniemłodzi! Ale pomyśleć tylko, jakim przyjemnym bogiem byłby Hermesdobiegającyczterdziestki. 28 września,czwartek Postanowiliśmy z małolatami ćwiczyć balladyi romanse w poniedziałki i piątki, bo mają wtedy korzystniejszy plan lekcji. Onew ogóle sporo muszą pracować, te moje małolaty, booprócz te- 100 go comają wszkole, zaliczają tysiącegodzin rozmaitych udoskonalającychkursów, szkółek językowych, siłowni, zajęć takich i śmakich. Ponadto dyrektor naszej szkoły, Tadeusz Kamieński, zwany Twardeuszem Kamiennym powiedziały mi to w zaufaniu małolaty na lekcji wychowawczej -uważa, że młodzieńcze zamiłowanie donauki najlepiej ukształtują olimpiady przedmiotowe. Każdy więc uczeń naszej szkoły ma obowiązek przygotowywać się do jednejco najmniej olimpiady Niektórzy nawet to lubią. Z moimi jest różnie, o czym dowiedziałam się też na lekcji wychowawczej. ;' - Nieważne, lubiączy nie- poinformowała mnie na dużej przerwie Julia Zamoyska, starsza koleżanka historyczka, była wychowawczyni moich dzieci, wciążucząca ich historii i szczerzeprzez nich nielubiana. -Oni nie są wstanie tak naprawdę ocenić,^. co jest dla nich korzystne. Są za młodzi. Musimy im służyć naszym doświadczeniem i życiową mądrością. - Aleprzecież można nie lubić ścigania- zaprotestowałam. -to rozumiem,bo sama nie znoszę rywalizacji, konkursów i egzaminów. ? "-To nie ma znaczenia, droga pani Agatko orzekła i uśmiechnęła się, wciąż dobrotliwie(takie dobrotliwe uśmiechy doprowateają mnie doszału, bo sugerują, że jestem kretynką - tak tofkażdym razie odczuwam). -Znanyjestpani termin "wyścigi szczurów", prawda? Oni muszą wziąć udział w tym wyścigu, inaczEej przepadną. Robiłyśmy sobie właśnie kawę w pokoju nauczycielskim. Dostałyśmy się do czajnika na samym początku przerwy i była szansa, że zdążymy wypić tę kawę gorącą, a nie dopiero za godzinę, obrzydliwie wystygłą. ^Nie rozumiem, dlaczego muszą się ścigać?

95

Co to znaczy przepadną"? Czy my nie stwarzamy tu jakiejś psychozy? ; - Pani Agatko - wtrącił się dodyskusji niedomyty jak zwykle filozof Edward Ziejko - ja myślę,żeto jest rzecz, która nie podlega w ogóle dyskusji. Dzisiejszy światjest w ten sposób skonstruowany, że drudzy i trzeci na podium nieliczą się wcale. Aut'aesar,aut nihil. Wszyscy musząprzynajmniej dążyć do tego, żeby być najlepszymi. Inaczejcałe życie tylko do siebie będą mieć pretęnsje. 101.

96

-Dlaczego mają mieć pretensje? Mówi panjak hecidhuntera nie jak wykładowca etyki w liceum - zauważyłam, parząc siękawą. - Narynku się może nie liczą, w sporcie sięnie liczą, alemamwrażenie, żeżycie to nie tylko wolna amerykanka! Czy bycieprzyzwoitym człowiekiem z przyzwoitymwykształceniem, wykonującym przyzwoicie swoją prace i wychowującym dzieci na przyzwoitych ludzi to mało dla pana? - Moje prywatne zdanie nie ma tu znaczenia. - Filozofuśmiechnął się pobłażliwie. -Podobnie jak pani zdanie. Świat zdecyduje o ich losie, tak jak o ich miejscu w szeregu. I proszę mi wierzyć, najlepiej dla nich będzie, jeśli staną na czele tegoszeregu. - Przecież wszyscy nie mogą stać naczeleszeregu! Ktoś musibyć z tyłu! Orazw środku! Czy mamy tych wszystkich spozapierwszego miejsca wpędzić wefrustrację? - Wefrustracjęnie, tylko w rywalizację. A rywalizacja zazwyczajoznacza dążenie do doskonałości, a więc, przyzna pani, celjestszczytny, czy nam się to podoba czy nie. - Byłby szczytny - wtrącił ku mojemu zaskoczeniu wuefista,którego miałamdotąd jedynie za przystojnąkupęmięśni - gdybywalka była uczciwa. Wiem coś o tym,bomam paruprzyjaciółw kadrach narodowych kilku różnych dyscyplin. Pozatym gdybym kazałmoim uczniom dorównywać tym najlepszym, to bymichprawdopodobnie pozabijał. Jestem z panią, pani Agatko. -Och, dziękuję, paniePiotrze! Ładnie pan to powiedział. o tym zabijaniu! Ja też uważam, że w takim zmuszaniu do rywalizacji jest cośz zabijania. Niekoniecznie dosłownie. - Oczywiście. Jeżeli ktoś nie ma wystarczających zdolności, tozmuszając godo rywalizacji skazanejz góry na przegraną, zabijamy mu wiaręw siebie i w sens robienia tego,co robi. Już nigdy nie pomyślę pochopnie o nikim - nikim! - że jest kupą mięśni albo czegokolwiek! Wuefista rzadkobywał wpokoju nauczycielskim. Podobniejak trzy jego koleżanki wuefistki przerwy spędzałna ogół w magazynku sprzętusportowego, przytulnie urządzonym przez owekoleżanki (byłam tamraz, szukając dziennika pierwszej B, i widziałam na własne oczy, że naprawdę jest przytulny, no i odosobniony, co miało swój wdzięk). Tym razem grzebał w dziennikach. pewnie wpisywał jakieś zaległe oceny. 102 Dyskusję przerwała pani wicedyrektor, przysiadającsię do naszego stolika i przysuwając z krzesłem blisko mnie. Poczułam zapach jej wody toaletowej. Cytrus icoś jeszcze. Paczula? Za dużo ) wylała na siebie. -Pani Agatko, musimy porozmawiać. Przysunęła się jeszcze bliżej i położyła delikatną rączkę na moli ramieniu. Poczułam się nieswojo;, - Bardzo proszę. Może zrobić pani kawy? '.Chciałam się jakoś od niej odsunąć, ale uniemożliwiła mi to, przytrzymując moją rękę. "-Nie, dziękuję, niezdążyłabym wypić,mam zaraz lekcję. Może raczej umówimy się w moimgabinecie? Kiedy panikończy?

97

:':- Mam jeszcze dwie lekcje. A oczymbędziemyrozmawiać? - Och, mam kilka spraw. Ale proszę się nie martwić, to nic złego ,i; Ścisnęła mójprzegub, co mnie trochę zbrzydziło. Niebył to bowiem uścisk płynący z czystejżyczliwości- takie nawet lubię -tylko taki jakiś dwuznaczny. A może mi się tylko wydawało. Ale wrrażenie było silne. - Oczywiście, pani dyrektor. Przyjdę do paniza dwie godziny. ; Zadzwoniłdzwoneki wyrwałam się z uścisku miękkiej łapki. :Obie lekcje miałamw trzeciej klasie, w której, chcąc nie chcąc, zniewalałammłodzieńcze umysły straszliwymi ilościami literatury umieszczonejw programie. Muszę pamiętać, żeby moim osobistym małolatom przykazać czytanie w czasie wakacji, bo inaczej się poprzewracają pod brzemieniem - jakiekolwiekby ono było szlachetne. Może nawet uda mi się kilka rzeczy przerobić jeszcze w tym roku. Tę trzecią klasę bardzo lubię - mamnadzieję, że z wzajemnością. To też, jak moja, klasa L, co oznacza, że są wtym liceum już od wstępnej i stanowią klasę bystrzaków. Mogę sobie zatem pozWolić na traktowanie ich stosownie doich zdolności,czyli niecowcisnąć intelektualnie. Uwielbiam uczyć bystrzaków! '., Bystrzaki z trzeciej właśnie przeczytały"Ogniem i mieczem", wczoraj miały obejrzeć film, spodziewałam się więc ożywionej dyskusji. - Nie ma o czymdyskutować, proszę pani - powiedziała niejaka LidziaKowalczykówna,postawna blondynka z nogami 103.

98

do nieba i tipsami w groszki na paznokciach. -Myśmy już wczoraj omówili tę chałę. Zaraz po wyjściu z kina. - Ach,chałę, powiadacie? Świetnie - ucieszyłam się. - A niemówicie tak poto, żebysprawić przyjemność pani od polskiego? Klasa mruknęła pogardliwie. - Nie, proszę pani - odpowiedziała godnie Lidzia. - Stać nasnawłasne zdanie. Iono jest właśnie takie. - Bardzo się cieszę. No to terazbędziemy je uzasadniać. Gdyby reżyser Hoffman był obecny na naszej lekcji, niemiałby innego wyjścia, jak tylko popełnić rytualne samobójstwo. Naszarozmowa o tej ekranizacji przekształciła się w małe seminariumna temat wspótczesnego kina. Uczniowie wykazali daleko idącą orientację. W niektórych przypadkach lepsząode mnie. Powiedziałam im o tym uczciwie, co wywołało cichąaprobatę. - Bardzo było miło dzisiaj - ogłosiłam, zbierając się do wyjścia, kiedy zadźwięczał dzwonek po ostatniejlekcji. - Albowiemzawsze miło jest rozmawiać zludźmi, którzymają coś do powiedzenia. Nie chcielibyście tego napisać? - Niechętnie, proszę pani odrzekła klasowa gospodyni AsiaJakubik, kolejna postawnablondynka, bez tipsów, za to z obgryzionymi paznokciami. - Mamy bardzo dużo pracy. Tomi przypomniało dużą przerwę i rozmowę z panią dyrektor, która zapewne już na mnie czeka. - Rozumiem. Ale to nie będzie na jutro ani na pojutrze, aninawet dla wszystkich. Jeśli ktośz was chcezdobyćdobry stopień. niech napiszę matą rozprąwkę o superprodukcji "Ogniemi mieczem" na tle polskiejkinematografii. Obecnej. A jeśli ktośchce,może napisaćo tej superprodukcji na tle światowych superprodukcji. Do wyboru. - Ajaki termin? - zapytała Lidzia. - Dowolny, byle lo końca semestru. No to wszystkiegonajlepszego. - Do widzenia -powiedziały grzecznie bystrzaki z trzeciej. Paniwicedyrektor istotnie już czekała. Czajnik z wodą syczałzachęcająco i właśnie prztyknął, kiedy wchodziłam. - Kawy? Właśniechciałam sobie zrobić, będzie mi miło, jeżeliwypije pani ze mną, pani Agatko. 104 - Z przyjemnością. -A może cappuccinko? Zpianką? Nienawidzę pianki. Rośnie miw ustach. - Nie, nie,dziękuję, zwykła rozpuszczalka wystarczy. -Może jednak? Mam świetne cappucinko, dla specjalnych gości. Jeśli odmówię, będzie prawie afront. Jeśli nie odmówię, puszczępawia. Paw gorszy. - Bardzo proszę, nie cappuccino. Przepraszam, pani dyrektor,aleja nie przepadam. ' - Och, oczywiście.

99

Będzie zwykła, ale za to zrobię protekcyjną, bardzo dobrą. Ciekawe, jaki też ma patent na tę bardzo dobrą. Przyglądałam się pani dyrektor, robiącejkawę. Przystojna. Niewątpliwie w typie męskim. Czarna. Koło czterdziestki. Może'starsza, ale takie jak ona wyglądają jednakowo od trzydziestegodo siedemdziesiątego (pod warunkiem,że od pięćdziesiątki już"konsekwentnie farbują włosy) roku życia. Musi mieć niezłego fryzjera. Zrośniętebrwi. Nie znoszę - nawetu facetów, a co dopiero. u kobiet. No, ale toprzecież mężczyznaw każdym calu. Garniturek szary zkamizelką. Bluzka typu koszulowego, biała. Wielobarwny fontaź. To może jednak więcej niż czterdziestka, pewnie! jejsię już szyja marszczy i zakrywa ją sobie tym fontaziem. Ale ręce ma dosyć młode. I zadbane. No a żadne zadbanie nie pomoże starym rękom. ;' Pani dyrektor postawiła na stoliku dwie białefiliżaneczki. 'Niech pęknę! Ona trzyma w szkole rosenthalowską Białą Marię! - Jakie śliczne - zachwyciłam się szczerze. ;;-Prawda? To Rosęnthąl. Nie wszystkim gościom podaję w nim kawę. Ach, mówiłam,że będzie specjalna. Po irlandzku! Zanim zdążyłam zaprotestować, ze zręcznością prestidigitatora wyciągnęła z szafki butelkęJasiaWędrowniczka i chlupnęłado obydwu filiżanek. ^ Rany boskie! Pani wicedyrektor w renomowanymliceum! A jeżeli wejdzie tu jakiś uczeń? Nawet jeżeli nie zdąży zobaczyć, to przecież wywącha! - PaniAgatko - powiedziała moja zwierzchniczka uroczyście 105.

10 0

(Jaś zniknął, jakby go nigdy nie było. zostawił jednak posobiezdecydowany aromat) - cieszę się, że wreszcie możemy sobie porozmawiać tak po prostu. Proszę, tu jestcukier. Po irlandzku trzeba koniecznie posłodzić. Hojną ręką sypnęła mi cukru do filiżanki. Spróbowałam. Kawa była okropnie przesłodzona, ale miałaswój wdzięk. - Chciałamporozmawiać o pani klasie -powiedziała dyrektorka,łyknąwszyze swojej wytwornej Białej Marii. - Jak ją paniznajduje? - Sympatycznie - odrzekłam zpełnym przekonaniem. - Bardzo przyjemne dzieciaki. Myślące. Dobrze wychowane. - Dobrze wychowane? - Pani wicedyrektor spojrzała na mniez niedowierzaniem. -Pani chyba żartuje! - Ależskąd. Nie mam do nich żadnych zastrzeżeń. - A ja bym miałana pani miejscu. Przypominam poza tym, żenie jest pani ich pierwszą wychowawczynią, a poprzednie miałytych zastrzeżeń bardzo wiele. - Nic na to nie poradzę powiedziałam niedyplomatycznie. Moja zwierzchniczka uśmiechnęła się pobłażliwie. - A może pani jest dla nich zbyt tolerancyjna? Pozwalaim pani nadużąswobodę. Pamiętam,że weszłam niedawno dopaniklasy, a młodzież po prostu szalała. Pani zaś spoglądałana toz całkowitą obojętnością. Tu się myliła. Jeżeli miała na myślisławetny moment odblokowania przy okazji natchnionej recytacji Maciusia, to ja nie byłamwtedy obojętna, tylko zachwycona. Powiedziałamjejto, a onawyraźnie sięzmartwiła. - Cóż. Tak mi się wydawało,ale nie chciałam nawet dopuścićtejmyśli do siebie. Pani Agatko, tak nie można. Proszę mi wierzyć, jestem doświadczonym pedagogiem, oczywiście, znam paniuniwersyteckie osiągnięcia, zresztą rodzice mi wspominali. Ach, mama żmijowatej mówiła jej o moich seminariach u paniprofesor Zawadkowej! - Ale co innego teoria, a co innego praktyka. Jeżeli pozwoliimpani wejść sobie na głowę, to oni potem nie zechcą tak łatwo oddać pola. Poza tym, no cóż, toprzykre. nie będą pani szanować. Poczułam,że należy delikatnie rozpocząć bójo swoje. Prawdopodobnie dodał mi odwagi drugi łyk bogato zaprawionejkawy. 106 - Za pozwoleniem, pani dyrektor, tu nie mogę sięz panią zgodzić. Moje małolaty i ja szanujemy siebie nawzajem. Tegojestem^absolutnie pewna. Powiedziałam to z wielkim wewnętrznym żarem, po czym dotarło do mnie, żeto chyba nieprawda. żmijowata Renatka na pewnomnie nie szanuje. A ja próbuję ją szanować ze względów zasadniczych, ale nie odnoszę wtej dziedzinie zbyt wielkich sukcesów. Mam nadziejęwszelakoż, iż udało mi się dotąd nie pokazać tego po sobie - w przeciwieństwie do Renatki, która poka! zUJe to po sobie z dużymupodobaniem. Nie będę się do tego przyznawać - tak czy inaczej. Wicedyrektorka kręciła z powątpiewaniem głową. - Na czym polega szacunek, pani Agatko? Na tych strasznychWrzaskach w obecności nauczyciela?

10 1

Natym, że poza oczami mówiąo pani po prostu "Agata"? Jak o koleżance? Ucieszyłam się. - Tak mówią? Świetnie, to znaczy, że mnielubią. - Pani Agatko, nadmiernefraternizowanie nie prowadzi do niczego dobrego! Uczniowie muszą wiedzieć, że nauczyciel stoi wyżej odnich pod każdym względem. - Przykro mi, ale nie mogęsięz panią zgodzić. Spotkałam już uczniów,którzy górowalicharakterem nad nauczycielami, i nauczycieli, którzy mieliosobowośćjak kisiel z papierka. - Ależ pani ma porównania! To znaczy jaką właściwie? - Rozlazłą, niekonsekwentną, sfrustrowaną, przepełnioną niechęcią doświata - odpowiedziałam natychmiast, bo rzeczywiście pamiętałam takich nauczycieli z własnych szkolnych lat, kilku zaś widziałam w swoim nowym otoczeniu. - Szkoła jest dla nich jedynie miejscem dorozładowania frustracji i kompleksów narosłych odlat. Nie lubią ludzi, nie lubią w szczególności tych swoich uczniów, którzy górują nad nimi bystrością umysłu, nie potrafią wybaczyć im tego, zwłaszcza jeżeli uczniowie w swojej dziecinnej głupociedają im do zrozumienia, że są od nich bystrzejsi. -A panizdaniemnauczycielpowinien pozwalać uczniowi, żeby ten uważał, że jest lepszy w czymkolwiek? Przecież w ten sposób tracimy autorytet, moja droga młoda koleżanko. Tu pani wicedyrektor niby przypadkiem położyła rękęna mojej i ścisnęła mi lekko palce. 107.

10 2

Chciałam jej powiedzieć, że moim zdaniem autorytet traci sięod czego innego, ale nie dała mi szansy. - Agatko- powiedziała gorącym szeptem - jest pani jeszczebardzo młodą i bardzo niedoświadczoną nauczycielką. proszę. niech pani nie pozwala się zwieść tymwszystkim pozorom. Uczniowie to tylko uczniowie, to żywioł, w gruncie rzeczy wcalenam nie przyjazny. - ścisnęła mnie mocniej - przeciwnie, onitylkoczekają nanasze potknięcia, na nasze słabości, w razie czego wykorzystają każdą naszą niedoskonałość. Proszę, niech pani mi zaufa, najważniejsze jest, aby nauczyciele stanowili wspólnyfront. Myślałam, że śnię. Dyrektorka wstała ze swojegokrzesła, objęła mojeramiona i wtuliła twarz w moje włosy. - Agatko. Wyswobodziłam się z objęć mojej pani wicedyrektor i odskoczyłam nabezpieczną odległość. - Czy pani oszalała? Moja pani wicedyrektor, oparta o regał z rocznikamiDziennika Ustaw, oddychała ciężko. - A ty czemu tak uciekasz? Boiszsię. Próbowałaś kiedyś zrobić to zkobietą? Skąd wiesz, czy nie polubisz? - Naoglądałasię panipomosów - powiedziałam stanowczo. -Jeżeli już pani musi, to niech pani nie próbuje robić tegow pracy. Przepraszam,ale chyba lepiej będzie, jeżeli się oddalę! Dziękujęza kawę, tylko niech pani ztym uważa, bo kiedyś ktośpaniąna tym nakryje! Obciągnęłamna sobie ubranko iwyszłam krokiem spokojnymi zdecydowanym. Pod moim spokojem izdecydowaniem, z których byłam bardzo dumna, kłębiła się masa sprzecznych uczuć. Sprzecznych, bo było mi trochę żal mojej pani wicedyrektor. która ewidentnie zrobiła z siebie kretynkę i odkryła skłonnościprawdopodobnie starannie ukrywane (swoją drogą, dlaczego. na litość boską,zakochała się właśnie we mnie? Co ja mam takiego, co przyciągałoby lesbijki? ), jednocześnie zaśbyłam na niąwściekła. Co to za niesmaczne sceny w miejscu pracy? Czy onazamierzała mnie zgwałcić, czy tylko się ze mną umówić? Musiałoją, swoją drogą, nieźle trafić, skoro ryzykowała swoją i moją pracę -przecież wkażdej chwili mógł tam ktoś wejść i nas zobaczyć. 108 Pospieszyłam do domu i natychmiast wskoczyłamdo wanny, wsypawszy do niej uprzednio wonnych soli. Niech się ciałko ujędrnia. ) września, piątek Panidyrektor wszkole nie było. l października, niedziela Weekend spędziłam ze Sławkiem. Przyjechał znienacka w sobotę By Zabrać mnie jakswoją na jesienną przejażdżkę po lesie, poczym(Zwiedziliśmy delikatesy. Sławek nakupował różnorodnych produktów spożywczych,wróciliśmy do mnie i mójamant oddawał się z upodobaniem produkowaniu skomplikowanych potraw. głosił przy tym, że prawdziwiedobrym kucharzem może być jedynie artysta. Nie jest to wykluczone. Ja gotuję raczej konkretne rzeczy, niezłe, ale bez polotu, zwłaszcza jeżelije porównać z tymi wysublimowanymi daniami, jakie umie przygotować mój amant. .OTO. Bo nadal jest furioso. Trudno mu się przy tym oprzeć. Potrafirzucićw połowiekonsumpcji coq au vin przyrządzone na młombeaujolais, wedługprawdziwej prowansalskiej receptury według francuskiej ciotki swojego ojca

10 3

(tak przynajmniej twierdzi),by zapałać znienacka namiętnością, zaciągnąć mnie na kanapędać tej namiętności upust. - Może dlatego nie tyjesz - powiedziałam, kiedy już powróciliśmy do odgrzanego dania, które straciło nieco na wykwintności,lecz nie na smaku. - Jeżeli nie dasz rady zjeść do końca tego, cootujesz w takich straszliwych ilościach. ^.Ależ jato wkońcu zjadam stwierdziłpogodnie, popierając słowa czynem. - To kwestia spalania. Izapewne genów. Moja całarodzina jest chuda. Mam nadzieję, że ci smakuje? Bardzo lubię. gotować,ale musi mniektoś chwalić. 109.

10 4

Pochwaliłam jak najbardziej szczerze. Jakoś jednak nie mogłam się całkiem skupić na tym kurczaku. Ani nawet nanaszychkanapowych ekscesach. Nie wiem tak naprawdę, jakie były przyczynytego mojego roztargnienia. Sławkowi zdawało się ono nie przeszkadzać. Chybawcale go nie dostrzegł. On jest dosyć skupiony na sobie, ten Sławek. 2 października, poniedziałek Pani wicedyrektor jest na zwolnieniulekarskim. Ma grypę. Ha,ha, ha. Obrzydliwa środaPada deszcz. Byłabym się załamała, bo chandra mnie męczy (jeszcze niesmak po pani wicedyrektor, czy może jakaś inna przyczyna - niewiem, nie mogę się skupić na przyczynie, bo chandra wyłącza moje władze umysłowe), gdyby nie to, że dostałam moją cienką pensję i część jej beztrosko wydałam na kolejny ciuch cudowniepiękną kieckę z cienkiej rudej dzianiny. Właściwie nie tyle rudej,ile takiej bursztynowej. Jest mięciutka i jest jej dużo. Czuję się jakotulona kocykiem. Brakuje mi tylko misia do przytulenia i mogłabym iść spać. Czwartek. Lepszy Moja kieckazdobyła uznaniemałolatów. Zauważyły ją natychmiast i wydały z siebie pomruk aprobaty. - Ma pani nową sukienkę! - zawołała Basia. -Śliczna! Powinna pani do niej nosićgruby srebrny łańcuch! - Nie mam - zmartwiłam się. - Będę musiała dopiero kupić. 110 -I musipani wreszcie zmienić makijaż. Mieliśmy panią wziąć na przeszkolenie! - Mmmożemy z ppppanią iśśść ppppo lekcjach, kkkupić odddpppowwiedddnie kosmetytyki - zaofiarowałasię Kasia. Strasznie się jąka, biedaczka. Czy niktjej jeszcze nie zaprowadzil do logopedy? Trzeba będzie to zrobićjak najszybciej. Taka fajna dziewczyna i niegłupia, szkoda jej. - Bardzodobrze. Umawiamy się o wpół do trzeciej, możecie? Dziewczyny mogły. W trzeciejławce kołookna siedziałKrzysztof Dziubski i nie odrywał ode mnie oczu. Czyżby Kamil P. miał rację z tym kurnikiem? Oj, niedobrze. Swoją drogą, co to jest? Pracowałam sobie spokojnie w moim dziekanacie, przewijały się tam setki studentów, obiecujący młodziownicy naukowi- w ogóle tabuny ludzi -i pies z kulawą nogą nie zwracał uwagi na moją piorunującą urodę (ażdo pamiętnej chwili, gdyy pan dziekan zapragnął mnie znienacka zniewolić, co, jak wiadomo, skończyłosię dla mnie zmianą miejsca pracy). Teraz mam Sławka - właściwie toSławek ma mnie,tak wyglądata relacja - umawiam sięz Kamilem -z panem Kamilem - dyrektorka leci na mnie homoseksualnie, a mójwłasny uczeń robi do mnie maślane oczy. Lekko roztargniona wskutektych rozważań poprowadziłam lekcjęna tematzdań wielokrotnie złożonych. Nie wiem, czy udało mi się zarazić uczniów entuzjazmem do tych zdań. Poszliśmy do perfumerii w piątkę: Basia,Kasia, Maciek, DziubskiKrzysztofi ja.

10 5

Maciek uparł się, że musi iść z nami jako reprezentant męskiego punktu widzenia, a Krzysio nie mówił nic, -tyLkO siędo nasprzyłączył. I nadal nic nie mówił. - Tylko nie kompromitujciemniei nie każcie mi kupować żadnych lancomów, bo na to mnie nie stać. --Spokojnie - powiedziała Basia. - Górna strefa stanów niskich czy dolna strefa stanów średnich? Amoże niska stanów wysokich? - No wiesz, nie musi to być tusz za pięć złotych, jakąś tam ja'kość powinien mieć, byle bez przesady. ,Moje dziewczyny kiwnęły głowamize zrozumieniem i zanurkowały między półkami. Krzyś i Maciek zostali ze mną. 111.

10 6

- Będziemy pani dotrzymywać towarzystwa - oświadczy} MaProwadziliśmy światową konwersację o wszystkim i o niczym,kiedy dziewczyny wróciły, zawiadamiając mnie, że skompletowałydla mnie zestaw, mam tylko iść do kasy, akceptować i zapłacić. Zestaw zawierałkilka zasadniczych elementów w ładniedobranych bursztynowych odcieniach. Plus brązowy tusz do rzęs. Wychodziło trochę drogo, ale postanowiłam zaoszczędzić na jedzeniu. Kilka wizyt Sławka pozwoli mi odbić sobie niedojadanie. Maciuśokiem znawcy obejrzałzestaw i udzielił łaskawej akceptacji. Zaprosiłam całe towarzystwo na lody, ale woleli kawę w Pożegnaniu z Afryką. Przy okazji wyszło na jaw,że Kasia owszem,chodziła kiedyś do logopedy, ale zdaje się, żeokazał się idiotąi zamiast pomóc dziewczynie, pozbawił ją kompletnie wiary w siebie. Trzeba będzie znaleźćjej kogoś bardziej odpowiedniego. I odpowiedzialnego. Potem jeszcze Kasia z Basią rysowały mi na serwetkach schematy malowania cieniamipowiek, rozrysowując precyzyjnie strefę jaśniejszą i ciemniejszą,żebym wiedziała, jak te cienie nakładać. Okazało się,że moje umiejętności w tejdziedzinie są daleceniewystarczające. Potem Maciuś bezlitośnie i z dużym talentem parodiowałnauczyciela wykładającego fizykę, za którą najwyraźniej nieprzepadał, co wpływało na rozkojarzonynieco sposób prowadzeniawykładów (poza tym był to uroczy człowiek). Krzysio Dziubski niewiele mówił, patrząc namnie poważnymioczami. Trzebago będzieprzekonać, że lepiej by zrobił,patrzącna Kasię. Młodsza ode mnie i znacznie ładniejsza. A potem w drzwiach kawiarni pojawiła się pani doktor Grażyna H. ,mamunia żmijowatej, i popatrzyła z obrzydzeniem na naszą zaśmiewającą się czwórkę. Nie jest wykluczone, że niebawempani wicedyrektor dowie się o kolejnym gorszącym przykładziespoufalania się wychowawczyni klasy drugiej Lze swoimiuczniami. Caływieczór ćwiczyłamnowy sposób nakładania cieni i malowania rzęs tak,żeby się wywijały. 112 1 października, piątek Podobam się sobie w nowej wersji. A gdyby tak machnąć sobie włosy na pomarańczowo? ' Małolaty akceptowały i wersję, i pomysł. Po południu zadzwoniłaLaura. Kochane koleżanki stęskniły się i chcą koniecznie iść do Atlanticu. Nie wiem, czy nie nawiedzi mnie Sławek, ale zgodziłam się. Najwyżej odwołam. ' Przyszły koło siódmej i zażądały drinkadla odprężenia. -', A co was tak naprężyło? - zapytałam,nalewając im ginuStonikiem. - Och, moja droga - powiedziała Beata, łyknąwszy sobie zdrowo życie jest stresujące, o czym ty wydajesz się zapominać, zagłębiona w swoje wypracowania z polskiego. Adam chceBmnie wrócić. , - Nie mów - zdumiałam się. -A co ta jegodonna z dzieckiem? Adaśjuż nie chce zostać tatusiem? , - Donna puściła go kantem i oświadczyła, że dzidziuśnie jego. Tak mu przedtem tylko mydliła oczy, bo jąwtedy ktoś puścił kantem i potrzebny był tatuśdodziecka. Teraz tamten ktoś się zreformował i do niej wrócił, więc zdecydowała, że powie Adasiowi prawdę. Adaś prawdę przełknął, jak się zdaje, bez specjalnych trrudności, bo pewnietrochęsię bał, że przestanie być najważniejszy na świecie. No itrzy dni temu zadzwonił domnie z prośbą o spotkanie. Spotkaliśmy się wczoraj i on chce domnie wrócić. Agata, czy tybyś mu na topozwoliła na moimmiejscu?

10 7

- Nie mam pojęcia- odparłam, lekko oszołomiona, nie będąc pewną, czy dobrze zrozumiałam, kto do kogochcewrócić, a kto niee wrócił. -Bardzo za nim tęskniłaś? - Początkowo trochę mi było nieswojo - przyznała Beatka. -Po jakimś czasie uznałam, że życie bezAdama to sama przyjemność. - Ate wszystkie rozprawy macie już za sobą? -Jeszcze jedna nam została, taka ostateczna. Możemy się na niej pogodzić i znowu będziemy małżeństwem. - Hmm. A zastanawiałaś się sama,czy lepiej ci z nim, czy bez niego? 113.

10 8

- Lepiej bez niego - powiedziała bez wahania moja przyjaciółka -To o coci chodzi? - Oforsę. Jak miałam do dyspozycji jego zarobki i moje, tobyło mi łatwiej finansowo. Sama mam kłopoty, coraz poważniejsze. - O, kochana, to ja ci już nie poradzę. Sama musisz wiedzieć,co wolisz. A coby w tej sytuacji doradziła twoja uczona NataliaHollander? - Natalia? Czekaj, to jest myśl. Może ona przyjdzie do Atianticu, często tam bywa. Idziemy,dziewczynki! Poszłyśmy. Atlantic był pełen ludzi, ale jakoś udało się namzdobyć miejscedo siedzenia przy jakimś dizajnerskim parapeciena wysokim stołku. Natalia,owszem, była, siedziała w jakimś kąciku zjedna kobietą, wpatrzoną weń jak w obrazek święty, i dwoma facetami, wpatrzonymi jak wyżej. Konferowali zaciekle. Beata poleciła nam złożenie nieskomplikowanego zamówieniaw swoimimieniu i popędziła w stronękącika zNatalią. Pan kelner przyniósł nam drinki. Zanim zdążyłyśmy umoczyćusta, zobaczyłyśmy, że faceci przy stoliku pani doktor wstają i siężegnają, a Beata kiwa na nas ręką. Zabrałyśmy szklaneczki i udałyśmy się do kąta. Faceci skłonili nam się w przejściu. Nie znam,ale miło, że uprzejmi. Brakujące krzesło zabrałyśmy po drodze jakiejś gruchającejparze, która nawet tego niezauważyła. - Witam, dziewczynki, jak to miło, że znowu sięspotykamy -zagruchała pani doktor, demonstrując w reklamowym uśmiechukomplet białych zębisk. - Agatka wyraźnie w lepszejformie, towidaćod razu; jakieś problemy przestały nasdręczyć, prawda? Poznajciesię, to jest Dzidzia, mojaprawa ręka. Ach, prawda,wysię przecież znacie, z wyjątkiem Agatki. Dzidzia pracuje ze mną,jest szaleniepomocna; właśnie udało nam sięzałatwić wspaniałąrzecz, ci dwaj panowieto byli nasi sponsorzy. Sponsorzy od pięciu minut! Ale mamy nadzieję przy ich pomocy zrobić coświelkiego, naprawdę, będzieciepierwszymi, którzy się otym dowiedzą, jak nam już wyjdzie, oczywiście. Agatko droga, jaktwojesprawy? Zamknęła się tak nagle, że nie zdążyłam zebrać myśli. Wykorzystała tonatychmiast podła Beata: - Natalio kochana, to już nie ta sama dziewczyna, co wtedy,kiedy wylała ci. kiedy widziałyście się ostatnio! Ja nie wiem, czy 114 to sama twoja obecność tak podziałała,ale nasza Agatka ma kochanka, strasznie fajny facet, architekt, do tego młodszyod niej. Mało tego, spotyka się zojcem jednego ze swoich uczniów, w zasadzie towarzysko, ale samarozumiesz, zainteresowanie mężczyzn naszą Agatką wzrosło! Mówię ci, Natalio,to twój wpływ! - Niewykluczone, niewykluczone. - Natalia zaśmiała się perliście. Jej prawaręka zwana Dzidzią (tłustawa widać hipnoza niekoniecznie wszystkim na topomaga, koło czterdziestki, a trzydzieści pięć tojak w banku) zawtórowała jej, radośnie i energicznie kiwając głową w drobnych blond loczkach. Naturalny blond, Bo widać, tylko chyba jej się nie kręcą tak wściekle z własnejwoli? w ogóle to ona mi kogoś przypomina. ,.- Bo to jest tak, mojekochane - kontynuowała boska Natalia. Jeżeliktoś jest szczęśliwy i absolutnie pewienobranej drogi, jak ja na przykład, to po prostuemanuje tymi uczuciami, wysyła je

10 9

na zewnątrz, promieniuje! I to się udziela! To ma wpływ! . - To niech pani teraz wpłynie na Beatkę - przerwałam jej - bo biedna nie potrafi się sama zdecydować. Naco, kochanie? Adam chce do mnie wrócić,a ja nie wiem, czygo chcę czy nie. - A po co ci Adam? - Natalia popijała drobnymi łyczkami swoją Krwawą Mary. - Wydawałomi się, że całkiem nieźle radzisz sobie bez niego. Byłaś bardziej sobą. -Strasznie skurczyły mi się finanse. - Beatka pogrzebała łomką w resztce drinka. - Dopóki miałam trochę w zanadrzu, to jakoś było, ale teraz jestcoraz cieniej. Żegluga mało płaci. To znaczy, może i niemało, aleja mam duże potrzeby. ' -Mogłabyś dorobić trochęu mnie- oznajmiła rzeczowo Natalia Hollander. - Jeszcze jedną Krwawą Mary poproszę! Dla was^ cośzamówić, dziewczynki? ^ Po krótkim zamieszaniu spowodowanym zamawianiem drinków Natalia podjęła: -- Mogłabyś pracować jako recepcjonistka w moim Centrum"Mentalnym. Popołudniami iw weekendy. Właśnie wykruszyła mi się jedna, mała szkodazresztą, bo kiepska była dosyć. Potrzebny mi jest ktośinteligentny, takijak ty, Beatko. --A ilepłacisz? 115.

11 0

- To nie jest rozmowa pubowa, kochanie. Wpadnijdo mnie. pogadamy. Na pewno się jakoś porozumiemy. Byłabyś bliżej nas. jak Dzidzia. Dzidzi to doskonale zrobiło. Dzidziakiwała loczkami entuzjastycznie. - To prawda, kochanie. Przez całe lata tkwiłam w tym jednostajnym kieracie - dom, praca, dziecko, mąż zapomniałam zupełnie o tym, że też jestem istotą ludzką. I że mam tylko jedno życie doprzeżycia. - W tej postaci- wtrąciła ostrzegawczo Natalia Hollander. -W tej postaci, naturalnie - poprawiłasię Dzidzia z wdzięcznym uśmiechem, choć jakby nieco wymuszonym. -Oczywiście nikogo specjalnie nie interesowało, żeja mam jakieś tam życie wewnętrzne, jakieś potrzeby duchowe, intelektualne. Rodzina! Rodzinie jest się potrzebnym tylkodo posprzątania i ugotowaniaobiadu. Gdyby nie Natalia, chyba bym się udusiła! -I rzuciłapani tak wszystko? -zapytałam. - Męża, dom, dziecko? - Wszystko. Prawie bez namysłu. Mąż próbował mnie zatrzymać,oczywiście używał tegodyżurnego, demagogicznego argumentu- że rodzina, żedziecko -ale przecież właściwie nigdy niebyliśmy sobie naprawdę bliscy! - Z dzieckiemteż? - zaciekawiło mnie. -Duże było? - Syn miał dwanaście lat. Oczywiście rozstanie było bolesne. Ale dwanaście lat to już wiek dosyć poważny, kiedyś zabieranosyna matce, gdykończył siedem. Myślę zresztą, że na niego to również dobrze wpłynęło. Zmężniał, wydoroślał. Spoważniał. Zbliżyłsię zapewne bardziej do ojca. Zresztą, zawsze byli blisko. - Nie myślała pani o powrocie? -Kochanie, tojest życie, nie kino. Ja nie jestem Meryl Streepze "Sprawy Kramerów", mąż też nie takiznowu Dustin Hoffman. Toczłowiek zamknięty w sobie, zimny,egoistyczny. Zawszemiałswój świat, do którego ja nie miałam wstępu. No więc ja teżmam teraz swój świat,do którego on nie mawstępu. I dopiero teraz czuję, że rozkwitłam naprawdę. - No to, Beatko droga -powiedziałam złośliwie - nie namyślajsię dalej,tylko rozkwitaj. -Niepotrzebny ten sarkazm, Agatko -skarciła mnie panidoktor. - My, kobiety, bardzo często niedoceniamy potencjału,jaki w nas tkwi. Pozwalamy się tyranizować, poniżać, byle tylko 116 mieć do dyspozycji to męskie ramię, naktórym możemy zawisnąć. Nie zawsze to ramię jest nas godne! ; Tuakurat miała rację. Adaś był okropnym miglancem, narcyzem zapatrzonym wswoją rzeczywiście nadzwyczajną urodę. na diabła Beatce taki facet. Zresztą, co toza facet! Niech już lepiej próbuje dorabiać jako Centrum Mentalne. Może przy okazji dowiemy się, o cotam chodzi, wtym centrum.

11 1

-To jak będzie, Beatko? Zajrzyjdo centrum jutro około siedemnastej,będę tam na pewno. Masz tu wizytówkęz adresem na wszelki wypadek. Pa, kochane dziewczynki, myjuż musimy lecieć, Dzidzia i ja, mamy jeszcze jedno spotkanie dzisiaj, pa, pa. ;,: - Pa, papowiedziałam,wypijając ostatnie kropelki mojego alkoholizowanego napoju. - Dozobaczenia następnym razem. ,i Natalia ze swoją prawą ręką odfrunęły, promieniejąc. - No, ja nie wiem, Beata - odezwała się Laura. - Coś mi mówi, że to możenie być fucha twojego życia. ; - Albo to, albo Adaś - mruknęłaponuroBeata. - Inaczej niefystarczy mi na zapłacenie rachunków. ' Zrobiło się smętnie imusiałyśmy znowu nadużyć nieco alkoholu. Nie powinno się bowiem poddawać marazmowi i jeśli nie możemy promienieć naturalną radością życia, to niech choć popromieniejemyradością sztuczną, wygenerowaną za pomocąich dodatkowych drinków. ^października, sobota Sławek wpadł jakbomba. - Kochanie, za godzinę jedziemy do Wrocławia! ,-My? Ja?: - My,alenie ty. Ja zkolegami. Musimy się spotkać z jednym facetem odtegokonkursu, w którym bierzemy udział. Wracamy "o. Będziesz na mnieczekała? - Októrej? -Koło południa. Będziesz. Powiedz, że będziesz! A teraz idź, mamy jeszcze trochę czasu dla siebie! To rzekłszy, użyłmnie spontanicznie i poleciał. 117.

11 2

Nie można się nudzić ze Sławkiem. Dlaczego jeszcze niezrobiłam w jego sprawie analizy numerologicznej? Nabrałamjuż wprawy w tych analizach, więc poszło miszybko. Brakowało mi tylko jego daty urodzenia. Głupstwo,zadzwoniędo niego. Wybrałam numer komórkowy, aleodezwał mi się tylko rześkigłos mojego amanta: "Wybacz, ale nie mogę rozmawiać, policjajedzie obok mnie". Trudno. Sprawdzimy, co możemy. Szybko policzyłam spółgłoski, samogłoski itd. Wyszło, że liczbą ekspresji Sławka jestpięć. Przenikliwy, gadatliwy, zawszew centrum uwagi. Jasne. Impulsywność. Swoisty magnetyzm. Ha,ha, ha. Zdobyłmnie impulsywnie i magnetycznie, nie pytająco zdanie. Ale nie narzekam, nie narzekam. Gdyspotkasz piątkę,wykorzystaj jej obecność do maksimum, rzadko bowiem pozostaje w jednym miejscu. Ach tak? Liczba serca, czyli pragnienia. Sześć. Wysoka moralność, piękno i harmonia. No proszę. Oczekuje pochwał. Czy ja wiem? Prawda,w sprawie gotowania oczekiwał, to pewnieogólnie też lubi. Wspaniały, wielkoduszny partner. Jednak! Może mieć duszęartysty i zajmować się działalnością twórczą. No towłaśnie się zajmuje. We Wrocławiu. Liczba przeznaczenia -jedenastka. Tak samo jak Kamil. Kamil. Kamil. No właśnie. Kamil. Prawie przestałam o nim myśleć jako o Liamie Neesonie, chociaż podobieństwo istnieje niewątpliwie. Kamil. Bardzo ładne imię. Może trochę za łagodne? Zadzwoniłam do Sławka ponownie. Tym razem odebrał, widocznie policjajuż niejechała obok. - Jestem, kochanie! Coś się stało? Tęsknisz za mną? - Do pewnegostopnia - odparłam ostrożnie. - Czy możesz mipodaćswoją datę urodzenia? - Oczywiście. A co, wypełniasz jakieś formularze? Jakie znowu formularze? 118 - Nie, chcę cię przeanalizować numerologicznie. Mów. , :^ Dziewiąty sierpnia siedemdziesiąt dwa. Wynikanalizy ponoszę na piśmie! - Masz jak w banku. Całuję! Wyłączyłam się szybciutko i dokonałam błyskawicznego obliczenia. Sławekjest dziewiątką.

11 3

Mars zapewni mu podbój świata dzięki witalności, energii i zapałowi. W istocie, nie można mu odmówić żadnej z tych cech. Entuzjasta. nie da się ukryć. Skłonności do dominacji,chętnie przejmujeinicjatywę. Jakie przejmuje? Cały czas inicjatywa należy wyłącznie do niego. Chociaż, mówiąc uczciwie, jakdotąd nie miałam nic przeciwko temu. Co my tu mamy dalej. Brak cierpliwości, nie jest w stanie interesować się kimś przez dłuższy czas. Czymś. A kimś? Pewnie też. Lubi przezwyciężać trudności. Aha,to pewnie dlatego chętniebierze udział w tym konkursie. A ja nienawidzę konkursów i wyścigów. Dalej: większa słabość - brak rozwagi i nieumiejętność panowaniadsobą. Gdzie mu do mistrzowskiej jedenastki. A poza tymma się mną znudzić i odejść sobie z wdziękiem do zupełnie innej pani? (Opanuj się, kobieto! Przypomnij sobie Zdzichę Pakulskąjtrzestań sięzastanawiać! KAmil jutro przyjedzie izobaczymy, jak na niego zareaguje molja podświadomość. Podświadomość nie miała czasu zareagować. Sławeczek swoim zwyczajem wpadł z impetem eksplodującejwiązki dynamitu około ósmej wieczorem. Jestem! Agatko, dziewczyno najmilsza, muszę się wykąpać, cały czas jestem na chodzie, odkądsię rozstaliśmy! Daj mi jakiś ręcznik, bardzo cię proszę,i nastaw wodę naherbatę, ciągle pijemy jakieś kawy, nie mogę już patrzeć na kawę! Anina coca-colę! I na red-bulla! Napijemy się herbaty, cudzie mój. 119.

11 4

Wleciał do łazienki, a ja poszłam nastawiać tę wodę, jakzwykle nieco oszołomiona tempem, w jakim się poruszał. Zdążyłam nalać filtrowanej wody do czajnika iprztyknąć włącznikiem,a kiedy dolewałam kranówki do dzbanka z filtrem - wyleciał z tej łazienki, najwyraźniej wstępnie spłukawszy z siebietrudy i znoje podróży, po czym zaciągnął mnie pod ten prysznic. Rozbierałam się w drodze zkuchni do łazienki, z jego wydatną pomocą. Nic na to nie poradzę, żeon mnie rozśmiesza! A potem piliśmy wcale nie herbatę, tylko szampana, któregomiałam w zapasie po ostatniej jego wizycie. 9października, poniedziałek Ballady i romanse posuwają się wielkimi krokami naprzód. Dziubski Krzysztof konsekwentnie patrzyna mnie,zamiastna widmo kochanki. Brakowało mi niecomilczącej obecności gościa w ławcepod oknem. Po próbie wróciłam spokojnie do domu, na obiadokolacjęzłożoną z bezwstydnie tłustych grzanek smażonych na patelni. Namasełku. Chińczycy takich nie robią. Dzwoniła Beata. Od przyszłego tygodnia zaczyna pracę u Natalii Hollander, w jejCentrum Mentalnym. Beatka - recepcjonistka. Coś podobnego. 12 października, czwartek Dziubski oka ze mnie nie spuszcza na lekcji. Czyżby naprawdę jakieś nieodpowiedzialne młodzieńcze zadurzenie miało tu miejsce? Pani wicedyrektor za tonie zwraca na mnieuwagi. Jakby nigdy nic. I chwała Panu za to. 120 października, piątek Szkoła postanowiła zafundować rodzicom bezpłatne zajęcia z panią psycholog. Rodzice mają siębardziej integrować ze swoją progeniturą- zaczynamy od przyszłego tygodnia, a na ostatni wtorek miesiąca wyznaczono spotkanie z panią psycholożką w mojej klasie. "Może wreszcie zobaczę tęZdzichę! Prawdę mówiąc,wolałabym zobaczyć Zdzichy męża. 5 października, niedziela Sławek wyciągnął mnie na cały weekend nad morze. Przyjechał, naturalnie bez wcześniejszej zapowiedzi, w piątek po południu, zlecił minatychmiastowe spakowanie najniezbędniejszych rzeczy i wepchnął dosamochodu. ; - Jedziemy do naszegodomu pracy twórczej, czy jakto się tam teraz nazywa. SARP to trzymacały czas, wiesz. Stowarzyszenie architektów. - Wiem, co to jest SARP - przerwałam. - Ale poco my tam jedziemy? ,- Jak to po co? Żeby pić szampana, szaleć,używać życia, kochać się w podmuchach morskiej bryzy! - Zwariowałeś? Otej porze roku? ' - Przecież nie naplaży! Otworzymy sobieokno! W hotelu! Okazało się, że oprócz miłosnychekscesów Sławek ma w piątek jakiś mały sympozjonik, na którym honorowym gościem jest gość, od kogo wiele zależy w sprawach zawodowych i Sławek zamierza się tam znim zaprzyjaźnić. W efekcie Sławek siedział z tym gościem prawie cały dzień(w barze, aja spacerowałam sobie samotnie poplaży. Nawet mi sięSpodobało.

11 5

Słoneczko robiło, co mogło,wiatr był niewielki, gdy było nieco cieplej, prawie że można by się kąpać. Tak było wczoraj, alew nocy pogoda gwałtownie sparszywiała lunął deszcz i zerwał się wiatr osile zbliżonej do ośmiu w skali Beauforta. 121.

11 6

W tej sytuacji jednak zrezygnowaliśmy z uprawiania miłościprzy oknie otwartym na morską bryzę. To znaczy. Sławek zamknął okno. Dzisiajjeszcze trochę pouwodził tego swojego ważniaka i wróciliśmy do domu. Pogoda nie zachęcaław ogóle doniczego - poza może spaniem. Sztormowa wichura wyła jak wściekła wkażdym kąciedomu pracy twórczejarchitektów. Taki wiatrprzyprawia mnie o melancholię - nawet w beztroskim towarzystwie mojego cudnego Sławeczka. Poniedziałek. Chyba znowu przełom Sławeknie został u mnie wczoraj na noc. Powiedział, że musi nakarmić kota. Nie wiedziałam,że makota. Małolaty na lekcjach były jakieś przygaszone. Próby nam sięnie chciałorobić ani im, ani mnie- więc doszliśmy do wniosku,że nic wbrew sobie, i rozeszliśmy się wcześniej do domów. Zresztąpróba byłaby i tak kulawa, bo Basiai Jacek nieprzyszli. Pewnieich dopadła grypa. Jest sezon na grypę. Beatadzwoniła,podniecona. Dziś po południu zaczyna u Natalii. Po coja zadaję dzieciakomtyle prac pisemnych? Potem muszętowszystko poprawiać, komentować, tłumaczyć i omawiać. Kiedy będą wakacje? To chyba chandra jesienna. Trzeba się jakoś otrząsnąć. Do robotyAgatko! Włączam telewizor, zaraz będą wiadomości, a ja sobie przezten czassprawdzę pracę trzeciej L natemat kunsztu epickiego Władysława Stanisława Reymonta. Na podstawie "Chłopów", oczywiście. Cośpodobnego! Czytałam właśnie pracę Lidzi Kowalczykówny, tej, co nositipsy w groszki, była całkiem interesująca, tak że przestałam zwacać uwagę na telewizję, kiedy nagle dobiegł mnie jakby znaamygłos, więc podniosłam oczy i zobaczyłam na ekranie Liama Neesona! To znaczy Kamila Pakulskiego! Stał na tle śmigłowca i coś mówił, ale w momencie,kiedy zaskoczyłam i zaczęłam słuchać, skończył zdanie i zniknął. Pani prowadząca coś powiedziała: - Wobec pilota,który przekroczył przepisy, wyciągnięte zostaną konsekwencje służbowe. I zajęła się głodnymi dziećmi w Bieszczadach. Co on takiego zrobił,że pokazali go w telewizji? I zapowiedzieli, że będą wyciągać konsekwencje? A może to nie o niego chodziło,a on tylko komentował? Jacka niebyło dzisiaj w szkole! Złapałam komórkę. Prawie słyszałam bicieswojego serca, kiedy wystukiwałam numer. Sekretarka. 'Nagrałam się i poprosiłam o oddzwonienie. W tym momencie zadzwonił mójtelefon stacjonarny. Laura. - Agata, oglądałaś wiadomości? -Samą końcówkę. - Domyśliłam się,że nie chodzi jej o wszystkie wiadomości, tylko o tę jedną. -Nie wiem, oco chodzi. Widziałaś więcej? - To jest ten twój znajomy? To on cię woził śmigłowcem? - On!

11 7

Mów, co tam sięstało? - Ty nicnie wiesz? -Laura, zabiję cię! - Jakaśafera -zawiadomiła mnie odkrywczo Laurka. Ja ją na prawdęzabiję. - Latał gdzieś, gdzie nie powinien, alenie wiem dokładnie, nie słyszałam, myślałam, że ci powiedział. Zgrzytnęłam zębami. W słuchawce coś zapikało. Ktoś próbuje się dodzwonić. -Wyłącz się, Laura - powiedziałam szybko. - Ktośdo mnie dzwoni. Może on. - Alezadzwoń zaraz! -Wyłącz się! - ryknęłam. Laura rzuciła słuchawkę. - Halo! - wrzasnęłam. -Halo! 122 123.

11 8

Ach, prawda, trzeba odłożyć słuchawkę. Odłożyłam. Zadzwoniło. - Panie Kamilu. -Agata,to ja. - Masz ci los, to znowu nie on! Wtelefoniedźwięczał sopran podnieconej Beaty. - To jest ten twój? - Tak! Beata, czy tywidziałaś te wiadomości? Bo ja nie zdążyłam. - Widziałam! Słuchaj, to jakiś świetnyfacet! - Beata -jęknęłam - powiedz wreszcie, oco chodzi! Mówpo ludzku! Pełnymi zdaniami! - Ach, to ty nic nie wiesz - ucieszyła się, nie wiedzieć czemu. Beata. - Wszystko ci powiem. No więc słuchaj, jakiś kuter czy jakaś łódź rybacka topiła się na Zalewie, albo może się utopiła,w każdym razie dwóch rybaków pływało sobie po tej zimnej wodzie, w tym sztormie, co był w nocy! Byliby się potopili, ale on ichwypatrzył! Poleciał rano i znalazł! I skierował tamte jednostki, copływały całąnoc. Bo przedtemszukali ich jakimiś jednostkamiz wody i nie znaleźli! Ale pewnie z powietrzalepiej widać. Boże. on jest odważny! Wtaką pogodę poleciał! Zaczynałam rozumieć i trochę się domyślać. Pewnie muniewolno latać w taką pogodę, a onpoleciał i teraz jest afera. Zlekceważył jakieś przepisy. - Czekaj - przerwałam potok zachwytów nadodwagą KamilaP. - ta prezenterka w wiadomościach mówiła, że pilot poniesie jakieś konsekwencje! Nie wiesz, za co? -Chyba za to, że poleciał nad wodę. Im nie wolnolataćnad wodą. - Chybacoś ci się pomyliło! Jak to, nie wolno? - No, nie wolno. Tak mówili. Pikanie w telefonie odezwało się znowu. - Beata, ktoś do mnie dzwoni! Wiesz coś jeszcze? - Już więcej nie. -To się wyłącz! Halo! Słucham! - Dobry wieczór, paniAgato. On! - Dzwoniła pani do mnie. Całkowity spokój, w przeciwieństwie do mnie! Oraz do moichpodnieconych przyjaciółek! Czy on nie ma nerwów? 124 'Dopiero terazzdenerwowałam się okropnie. ' -PanieKamilu, oglądałam wiadomości. to znaczy nie całe, tylko widziałam końcówkę pana wypowiedzi, ale jużnie zdążyłam usłyszeć, o co chodzi,ale dzwoniły już moje przyjaciółki i mniej więcej mi opowiedziały. - Spokojnie, pani Agato. Nic złego się nie stało.

11 9

Ale pan ma ponosić jakieś konsekwencje. ^ Przekroczyłem przepisy. - Panie Kamilu. , 'Powiedziałam to i zamilkłam, bo coś mnie ścisnęło za gardło. Oczyma duszy zobaczyłam go w maszynie targanej wichurą Nad tym przeraźliwie wielkimi zimnym Zalewem. PaniAgato! Co się dzieje? - Nic,przepraszam. "- Jadła pani już kolację? (Zatchnęłam się. O czym on mówi? -Bo wydaje mi się- kontynuował spokojny głos w telefonie to jest bardzodobrapora na kolację. UChińczyka, na przykład. Czy mogę popanią przyjechać? -Przyjechać? ;-Samochodem - wytłumaczył mi cierpliwie. - Mogę być dziesięć minut. To znaczyo wpół do dziewiątej. Opowiem pani wszystko w sprzyjających warunkach,a nie tak,za pośrednictwem bezdusznej maszynki. Czy mi się wydaje, czy on się uśmiecha? ' -No dobrze. To jaczekam. Punktualnie o wpół do dziewiątej zadzwonił domofon. Już schodzę. ((Czekałam przy drzwiachw kurtce i butach, więc w kilka sekund byłam na dole. (Stał przydrzwiach. -- Czy mi się wydaje, czypani się przejęła? -Boże jedyny! Oczywiście! -Dziękuję, pani Agato. Ale nie ma sięczym przejmować. Chodźmy. Przejechaliśmy tym jego rzęchowatym pomidorowym hyundaiem niewielki kawałek miasta, dzielący mój dom od chińskiej knajpy. Mój towarzysz milczał, aja jakoś niemiałam odwagi za- 125.

12 0

cząć rozmowy. Zresztą teraz, kiedy siedziałam obok niego, mójniepokój gdzieś się ulotnił. W naszymulubionym kąciku u Chińczyka nikt nie siedział, comnie ucieszyło. Kamil nie pozwolił mi zacząć rozmowy na zasadniczy temat, dopóki chiński kelner nie zrozumiał, czego chcemy. i nie poszedł konferować po swojemu zchińskim kucharzem. -No to niech pan mnie już nie męczy. - Kiedy naprawdęnic takiego się nie stało. Dziennikarze lubiąprzesadzać, zwłaszcza telewizyjni, bo im się wydaje, że za dramatyczny reportaż lepiej zapłacą. - A zapłacą? -Pewnie tak. I stądcała bieda. - Ale jakiepan przestępstwo w końcu popełnił? -Takim śmigłowcem, jakim dysponujemy, nie wolno lataćnadwiększymi akwenami. Przepisy zabraniają. No więc nasz dyrektor nam też zabronił, bo niechce mieć na sumieniu własnychpilotów w razie czego. Poleciałem na swoją odpowiedzialność,z jeszcze jednym kolegą, tylkotego kolegi nie ujawniamy. Jakbyco, wystarczy jeden do ucięcia głowy. No więc polecieliśmy, bonamsię wydawało, że totrochę nieprzyzwoicie siedzieć na lotnisku i obgryzać paznokcie, podczas kiedy ktoś, być może, tonie,a my mamy jakąś tam szansę na znalezienie go. Okazałosię, żemieliśmy rację, dwie jednostki ratownictwa brzegowegokręciły siętam dłuższy czas i jakoś tych rozbitków ominęły, a myśmyich wypatrzyliz powietrza. Sama pani miała okazjęto stwierdzić: z powietrza widać inaczej. - Wziął ich pan z wody? Czy z kutra? - Jaich w ogólenie wziąłem. Nie miałbym szansprzy tym wietrze. Powisiałem trochę nadnimii zawołałemratowników przezradio. Oni ich podjęli na pokład. - A ten kuter imsięutopił? -Przewrócił. To nie kuter, to taka mała łódka, z tych żółtych,musiała je pani widzieć na plaży. - Aoni byli w wodzie? Długo? - Pływali obok łodzi, ale nie mogli jej odwrócić. Kilka godzin. - Bożejedyny. Nie wychłodzili się? - Mało brakowało. -Ale przecież strasznie wiałow nocy! 126 '' - Nad ranem trochę zelżało. Amypolecieliśmy rano, jak się zaczęło rozwidniać. - Nie bał się pan? Och,przepraszam, to głupie pytanie. ;,;- Nie, dlaczego? Trochę się bałem. Ale bez przesady. Widzi pani, ja znam ten śmigłowiec i wiem, czego mogę od niego oczekiwaĆ. Niezależnie od atestów, jakie posiada. Oraz przepisów, jakienim rządzą. -I panem. -Imną. . 'Najwidoczniej przeszło mu trochę to napięcie, jakiejeszcze początkowo wnimsiedziało, bo znowuzaczął mówić krótkimi zdaniami. Pomyślałam, że takiego przemówienia, jakie wygłosił,opowiadając mi całe

12 1

zdarzenie, w życiu jeszcze nie odpracował. Coś mnie pchało, żebyzadać mu okropnie nietaktowne pytanie: !- A gdyby pan zginął? Niemyślał pan oJacku? Spuścił wzrok na chwilę, potem spojrzał mi w oczy i uśmiechnął się krzywo. -- Myślałem, pani Agato,myślałem. Aleniedługo. Gdybym myślałjeszcze trochę, to może bymniepoleciał. Zresztą, Jacek wolałby, żebym leciał. - A dlaczego nie było go dzisiaj w szkole? Powiedział,że straszniesię zdenerwował i musi odreagować. ja przypuszczam, że chciał się po prostu wyspać. Ostatnio strasznie długO czytał po nocach. Napiszę mu usprawiedliwienie, że dostał grypy,dobrze? Dostałam takiego ataku śmiechu,że mój nowy makijaż, wykonany starannie według instrukcji małolatów, rozmazał się kompletnie. ^Śmiałam się i śmiałam, a on siedział naprzeciwko mnie lekko przygarbiony, z tymswoim krzywym uśmiechem na ustach. Przyszedł Chińczyk, postawił przed nami kolację, ukłonił się poszedł, a jawciąż sięśmiałam. Kamil ująłmnie za rękę i powiedział: - Jużwszystko w porządku. Z trudem przestałam chichotać. ;"-Zdenerwował mnie pan. ""'- Dziękuję. Miłomi to słyszeć. I Makijażmi się rozleciał. 127.

12 2

- Nie zauważyłem. -Pójdę się poprawić. - Lepiej zjedzmy to, bo wystygnie. -Ma pan rację. Zjedzmy to. Utrzymywanie z nim kontaktów sprawi zapewne, że za jakiśczas będę mówiła wyłącznie monosylabami. Zjedliśmy tejakieśchińskie kawałki w dziwnymsosie. Nawetniezłe to było, ale poczułam, że mam dosyć chińskiej kuchnina następnych trzysta lat. - Możemy wypróbować jakąśinną - zauważył. - Na przykładhinduską. - Zaraz - przypomniałam sobie- a jakie konsekwencje mapan ponieść? -Nie wiem. Może mnie z pracy wyrzucą? A może nie. Gdybymtych rybaków nie znalazł,mieliby prostszą sytuację. A takpewnie prasą się ujmie za dzielnym pilotem. Zamówię na pożegnaniez chińskąkuchnią prawdziwą chińską herbatę, dobrze? Wypiliśmy chińską herbatę w ślicznej chińskiej porcelanie. Niebyłampewna, czy nie powinnam sięukłonić filiżance. On też. Wiedział, że robią to samuraje podczas ceremonii picia herbaty,ale to przecieżw Japonii, nie w Chinach. Poza tymonisię wtedywszystkiemu kłaniają. Odwiózł mnie ten kawałeczek do domu i życzył dobrej nocy. Pewna, że nie usnę do rana,padłam na łóżko jak kłoda i zasnęłam w pięć sekund. Chyba środa Cały wczorajszy wieczór spędziłamna myśleniu oSławkui o Kamilu Pakulskim vel Liamie Neesonie. Wprawdzie zajęta byłamprzy tym sprawdzianami gramatycznymi, które zrobiłamwdwóch klasach, aledo gramatyki wystarczało mi mniej więcejćwierć umysłu. Trzema czwartymiskupiałam się na moich dwóchmęskich problemach. Nie mogę powiedzieć; na moich dwóch kochankach bo kochankiem jesttylko Sławek, aKamil nawet niewspomniał o takim meblu jak łóżko. Z drugiej strony, coś mi sięzdaje,że jeśli się na myśl o facecie wiszącym w śmigłowcu nad wzburzonymi falami, a nie jestem właścicielką śmigłowca i nie zależy mina jego stanie technicznym, to o tego faceta jednak jakoś tam mi chodzi. ';: Poza tym polubiłamte nasze rzadkie spotkania,podczas których w dodatku on mówi raczej niewiele, za to ja gadam jak najęta. spożywamy wspólniedary chińskiej kuchni (koniec z chińską kuchnią! ), potemon mnie odprowadza - no właśnie - i ani razu jeszczenie miał odruchu, żeby nieodejść spod mojego bloku! Poco ja mujestem? Po co? Poco, pytam! Mimo podejmowanych wysiłków umysłowych nie zdołałam uporządkować ani myśli, ani uczuć. Próbowałam jeszcze z wróżbami i analizą horoskopów, ale wychodziły mi jakieś sprzeczneidiotyzmy. Spróbowałam metody negatywnej. Czy umiałabym się wyrzec Sławka? Nie. Czy umiałabym się wyrzec - nieważne, że określenie jest na wyrost, bo w końcu wyrzec się czegoś lub kogoś można wtedy, gdy sięowo coś czy owego kogośposiada - Kamila? Nie, nie. Najlepiej chyba będzie, jeśli pozostawię rzeczy swojemu biegowi Cośsię w końcu wyklaruje. Albo ja dostanęschizofrenii.

12 3

A dzisiaj zadzwonili obaj. Dosłownie w pięć sekund jeden? po drugim. Sławek namój numer stacjonarny, a Kamilna komórkę. Odebrałam obydwa naraz, Kamilowi powiedziałam, że oddzwonię (był drugi), a ze Sławkiem porozmawiałam najpierw, Meldował, że znowujedziedo Wrocławia w sprawie konkursu zostanie tam dokońca weekendu. Niestety,nie może wpaść do mnie przed wyjazdem, bo jest aktualnie rozszarpywany przez nadmiar obowiązków. : Zniosłam wiadomość dzielniei oddzwoniłam doKamila. '- Miałem taki pomysł - rzuciłbez wstępów - że może byśmy Przetestowali kuchnię hinduską. Albo jeżeli pani się znudziło jedzenie, to wfilharmonii będzie jakiś niezły koncert, jak się zdaje. 128 129.

12 4

Owszem, niezły. Mam już bilet. Za Maksymiukiem polecęna koniec świata. Jak również za Kulką. W dodatku grają mójukochany koncert Beethovena. - A jak z biletami? - zapytałam podstępnie. - Kupiłem nawszelki wypadek. Patrzcie państwo, kupił. Nic, pozbyć się mojego będzie bardzołatwo. Przyjdę wcześniej i sprzedam przed kasą. - Świetnie. Spotkajmy się przedkoncertemprzy szatni - zdecydowałam. - A jak będziez hinduszczyzną? -A co oni jedzą? - Różne mięsa bardzo dobre, roślin trochę też, sam dobrze niewiem. To kiedy idziemy? - Chyba dopiero po koncercie - powiedziałam z żalem, za touczciwie. - Mam dużo pracy dziś po południu, a jutroumówiłamsię z przyjaciółkami. - A przed koncertem w piątek? -Mamy kostiumową próbę "Ballad i romansów". Małolatyspecjalnie prosiły, żeby to była próba międzynami, ponieważ zamierzają być dla siebie bezlitosne. Tak powiedziały Dlatego tymrazempana niezapraszam. - A co one chcą sobie robić? -Nie mam pojęcia. Pewnie będą się bezlitośnie chłostaćbiczem koleżeńskiej krytyki i nie chcą tego robić przy świadkach. - No tak. - Czyżby westchnął? -To nam zostaje już tylko filharmonia. Pani Agato, ja nic nie mówię, ale pani do mnie dzwoniz komórki i nie mam serca narażać pani na koszty. - To do piątku,panie Kamilu. -Do piątku, Agatko. Agatko - powiedział. Bez "pani". A zawsze tej pani używał! I miał taki miękkigłos. Cholera. A może przyjdzie do tej filharmonii w towarzystwie Zdzichy? "Dawno chciałem, żebyście się panie poznały" - powiez uprzejmymuśmiechem. Fuj, co za pomysły. 130 ) października, czwartek Beata z Laurą przyszły w odwiedziny wczesnym popołudniem. - Idziemy do Atlanticu? - zapytałami sięgnęłam po kurtkę. - Nie tym razem - oświadczyła Laura i odwiesiła moją kurtkę z powrotem. - Zostaniemy uciebie. Jadłaś obiad? Jeszcze nie miałam kiedy. ';Dobrze. Zrobimy sobie prywatkę. Tu maszprodukty. daj jej, Beatka, tę torbę. ^Wywaliła mi nastół kuchenny mnóstwo produktów żywnościowych, każdy od innej mamy. :- Coś się ztego skomponuje. Ja mogę zrobić sałatkę a la cokołek- powiedziała i zaczęła wybierać zieleniny. -Pokaż te kiełbaski - zażądałam. - Upieczemy je na grillu,^dużą ilością papryki.

12 5

,- Masz grill? - zainteresowała się Beata. - Mam, taki stary, jeszcze enerdowski. Matka chciała wyrzucić więc go zabrałam. I ten serek poproszę. Nie ten, ten jest niedobry. Zjemy gona deser. Ten zdziurami. Przystąpiłyśmy do produkcji prywatki jak w najlepszych szkolnychlatach. Usiłowałam podpytaćBeatę, jakjej leci u Natalii(Ollander, ale odmawiała odpowiedzi. - Konwersacja - oznajmiła godnie - przy kawie i likierach. '- Likierach? Oszalałaś? Likiery się ciągną! - Benedyktynsię nie ciągnie. -Skąd masz benedyktyna? - Z Francji. Może nie bezpośrednio. Przyniosła jedna wdzięczna klientka. Dla kochanej pani doktor. -I rąbnęłaś pani doktor flaszkę? -zaciekawiłam się. -- Nic podobnego. Sama mi dała, bo, jak mówi, nie znosi żadnych złotówek. Ona w ogóle pija wyłącznie Krwawą Mary. Dajtepomidorki, a propos, to je podziabię. Lepiej opowiedz, jak twoje sprawy sercowe. Opowiedziałam im o moichrozterkach. Słuchały zachłannie, jakzawsze baby słuchają opowieści o cudzym życiu uczuciowym, doszłydo wniosku, że takie rozdwojenie jest trudne do zniesienia. -- Bo widzisz perorowała Beata, krając pomidorki koktajlowe na mikroskopijne ćwiartki - gdybyś ty była taką zimnokrwi- 131.

12 6

stą harpią, co to z cynicznym uśmiechem na ustach tamie jednoserce po drugim, to owszem, posiadanie dwóch fatygantów stanowi samą przyjemność. Ale ty zawsze, odkąd cię pamiętam, byłaśzasadniczka. Monogamistka. No i żeby najlepiej dopiero po ślubie. Oczywiście, czasy się zmieniły, nie masz piętnastu lat, tylkodwa razy więcej, więc trochę ci się te wewnętrzne okowy rozluźniły,ślubu nie wymagasz, ale coś w tobie tęskni do staroświeckichform uprawiania seksu. Gorzej, ta nieuleczalna piętnastolatkatęskni za wielką miłością. Skończyłaśniewłaściwe studia. Naczytałaś się niewłaściwej literatury. Trzeba było iść na medycynę,miałabyś prościej wżyciu. O cholera, ależostry ten nożyk! Wsadziła palec w ustai zamknęła się chwilowo. Laura spojrzałana mnie sponad półmiska, w którym produkowała właśnie różyczkiz majonezu, bardzo kunsztowne. - Którego kochasz? Mów bez wykrętów! - Obu nie wiem! To znaczy, nie wiem, czy ja ich w ogólekocham! - No to my ci tego nie powiemy. - Laura odłożyła majonezi wzięła się do rozdłubywania szczypiorków na długie, zawijającesię w loki pasemka. -Ale, Beatko, trzeba pomóc przyjaciółce. Zastosujemy proste metody. Zadecydujemy mianowicie za ciebie, botobie wyraźnie brak siły woli. Uwiądta ci. - Uwiędła - poprawiłam odruchowo. -Rzeczownik: uwiąd, jak uwiąd starczy. Czasownik: uwiądnąć. Czekaj, a może naprawdę uwiędnąć? Albo: uwieść. - Czekaj. - Beata wyjęłaskaleczony palec z ust i popatrzyłanań badawczo. -A możeona jednak podświadomielubi miećtych dwóch naraz? -Janaprawdę. - zaczęłam, ale Beata z Laurą zakrzyczałymnie chórem. - Cicho bądź, u ciebiestwierdziłyśmy uwiąd, czyli atrofię woli,a co zatym idzie, niemożność podjęcia właściwej decyzji. Żadnejdecyzji. Kiełbaski wydawały przyjemne odgłosyz wnętrza grilla, zapach sięrozchodził upojny, sałatka była gotowa, w każdej różyczce z majonezu siedziało już ziarno groszku lub kukurydzy, a sameróżyczki oplatały pasemka szczypiorkowego włosia. Ustawiłyśmyto wszystko na stole i zabrałyśmysię do spożywania, przy czym 132 okazało się, że takonwersacja przy likierach to na temat Beaty, przy kiełbaskach z sałatkąmożna spokojnie omawiaćmoje problemy życiowe. Toznaczy -one omawiały, a mnie kazały słuchać ich głosów przepełnionychżyczliwością, ajednocześnie ogromniezaangażowanych. - Po pierwsze rzekła Beataz kawałkiem kiełbaski nabitym na -widelec i uniesionym w okolice ucha - musimy się zastanowić, czy ma dla nas znaczenie takasprawa,czy ona któregoś z nich kocha czy nie. ;,-Paćkasz sobie włosy keczupem - pisnęłam nieśmiało. ,^ A, dziękuję. -Beata zjadła swój kawałek kiełbaski i wytarła oczy serwetką. - No więc, moim zdaniem, jej uczucia są tak nieskrystalizowane, że chyba nie możemy mówić o wystąpieniu zjawiska wielkiej miłości. ^ - Przyjmując, że takowewystępuje jedyniew wersji monogamicznej. ^- Właściwie dlaczego monogamicznej? Mogłaby szaleć za obydwoMna, to się zdarza. -Ale onanie szaleje. Jest zdumiewająco racjonalna.

12 7

Odkąd przestała oblewać ludziom garderobę alkoholami,prezentuje duże zrównoważenie. - Mogę coś powiedzieć? - pisnęłam znowu. - Nie - odpowiedziały jednymgłosem. -A więc- Beata powróciła do rozważań oistocie mojego zawirowania uczuciowego - skoro przyjmiemy, że a) Agatę męczyosiadaniedwóch kochasiów naraz. : - Poprawka -wtrąciłam stanowczo. - Kamil niejest moim kochasiem! - Cicho bądź - skarciła mnie Laura. - Traktujemy go na równi zeSławkiem, bo się między nimi miotasz. Nieważne, z kim sypiasz najawie, a z kim tylko weśnie. Nie, to cośnie tak. Ale rozumiecie, co mam na myśli. Beata, kontynuuj. ^ Dziękuję - rzekła godnie Beata i podjęła przerwany wywód. "- A zatem ponieważ: a) męczy ją posiadanie dwóch naraz; b) nie jest w stanie samazrezygnować z jednego, ana dodatek c) żaden z nich niezamierza sam popuścić, przeto jasne jest że to my musimy za nią zdecydować. - Brawo - orzekła Laurencja, zachwycona. - Wybierzemy ci 133.

12 8

amanta, a ty ani piśniesz. Zjadłyście,dziewczynki? Trzeba tu rozłożyć materiały biurowe. - A deser? -Najpierw praca, potem caca. W grę wchodzi szczęście przyjaciółki. Dawajcie tu jakiś blok do pisania. Dziękuję. Trzeba zrobić tabelkę. Na dwa. Wzdłuż. Po lewej Sławek, po prawej Kamil. Lecimy, dziewczynki. - Ale co my tu mamy pisać? -jęknęłam,bo takiestatystycznepotraktowanie dwóch żywych facetów trochę mnie onieśmielało. - Ty nic - odparła rzeczowo Beata. - My będziemy pisać. Laurka, co po pierwsze? - Prezencja. Sławek przystojny? Przystojny, chociaż mógłbybyć większy. Ale ma dużowdzięku. Pisz, po lewej: uroda, plus. - Dobrze. Teraz ten drugi. Jakiśtakiponury, gębę ma zawszeskrzywioną. - Nie zawsze - wtrąciłam oburzona, pamiętając jegoszczeryśmiech wśmigłowcu, kiedy oświadczyłam, że kocham latać. - Widziałam, jak się śmieje, pozatym bardzo sympatycznie się uśmiecha. - No dobrze -zgodziłasię Laura. - Niech cibędzie. Ogólnieprzystojny, ten wzrost się liczy. Uroda, plus. - Siła przyciągania. -Po obu stronach plus. Tojestsubiektywne, alena Agatę działają obaj. - Niech będzie. Charakter. - To nie takie proste. Sławek jaki jest? Mów, Agata,a ja tuz bokuzapiszę. Tylko się nie zastanawiaj. Mów, co ci wpadniedo głowy, nie kombinuj. Cechy wymieniaj, które zauważasz u danego osobnika. - Znaczy u Sławka? No dobrze. Wesoły, sympatyczny, pociągający, optymista, beztroski, utalentowany zawodowo. czy to cecha charakteru? - Możnatak przyjąć. Dalej. - Uroczy. Zabawny. Seksowny. Zdecydowany. Nie jest ciaputkięm, to dobrze, bo nie znoszę ciaputków. - Coto jest ciaputek? - zaciekawiła się Beatka. - Ciamcialamcia - wyjaśniłam onomatopeicznie. Kiwnęła głową,żerozumie, ciągnęłam więc dalej. - Przytomny. Refleksiarz. No, nie wiem, co by tam jeszcze.

12 9

134 Sporo jużjest- pochwaliła Beata. -W rubryce zalety wpisuIjemy charakter, z tym całym rozwinięciem. Nie ciaputek, czyli^Ciamcialamcia, w nawiasie:Agata nie lubi ciaputków. Dalej. W łóżku? - Bardzo spontaniczny. W zasadzie w porządku. - Piszemy plus. Dawaj tego drugiego. Uroczy, zabawny? -Nie, chyba nic z tych rzeczy. Pisz; spokojny, opanowany, (odważny, trochęflegmatyczny, konkretny. Kurczę, niewieleo nim wiem. Tajemniczy. - No tak, Sławeczka mamy jak na patelni - mruknęła Laura. -Z tym panem nam tak łatwo niepójdzie. - Napisz: przyzwoity facet - zaproponowałam. -Trochę nudnie brzmi, ale też zaleta. Charakter na plus, z uwagą, że nudziarz. ; - Żaden nudziarz -zaoponowałam gorąco. - Ja sięz nim nieBudzę! Woził mnie śmigłowcem! ^ - Z uwagą, że nudziarz! - zagrzmiała Beata tonem władczym. ^Dopóki wam się zainteresowania zbiegają, nie nudzisz się z nim," bo ci pokazuje swoje ulubione zabawki. A jak wam się rozejdą? Dalej. : - Dalej jeststosunek do Agatki - poinformowała Laura. Przy Sławeczku piszemy:zdecydowany,spontaniczny. i -Możesz napisać: entuzjastyczny - dopowiedziałam, rozśmieszona jednymtakim wspomnieniem z pobytu w pensjonacie SARP. - Oraz erotycznie zdecydowany. -Jak najbardziej. -Tendrugi, pisz, Beata. No, co ona ma pisać? Agata,stosunekdo ciebie, jaki on ma? ' Zastanowiłam się. - Przyjazny. trochę tajemniczy, lubimnie chyba, ale nie wiem dla czego. Może dlatego, że lubię latać. \ Erotycznie? " -On czy ja? - On, rzecz jasna! - Kurczę, jakiś taki. obojętny, prawdę mówiąc. - - Pisz,Beata: erotycznie niezdecydowany z przewagą obojętności. 135.

13 0

- No to, kochane, coś nam się rysuje - zawiadomiła Lauraz powagą. - Lecimy dalej. Status cywilny ispołeczny. Sławek. - Architekt - zaczęła Beata -zdolny architekt, z przyszłością. Perspektywynakarierę i sukcesy, także finansowe. Stan cywilny. wolny. A konkurencja? - Zawód: pilot. Kłopotyw pracy. Ze szlachetnych pobudek,ale jednak. Piloci poza liniami pasażerskimi niezarabiają dużo,więc nie wiem, jak tam z zamożnością. Myślę,że nijak. Stancywilny: jeden syn dorastający. Jedna żona. Widziałaś jąjuż, tężonę? - Nie, nigdy Możenie lubi przychodzić do szkoły. A Jackaprzecież niezapytam. Kamila tym bardziej. - Mniejsza o żonę. I tak mamy tu dosyć jasny obraz. Pochyliłyśmy się nadtabelką. Istotnie, przewaga Sławka bitapo oczach. Wcale mi się to niepodobało. - Widzę,że ci się to nie bardzo podoba - powiedziała domyślnie Beata. - Tak to bywa z niektórymi ludźmi. Nie docieradonich rzeczywistość. Żyją w swoim urojonym świecie, na własnej gwieździe, którą togwiazdę samisobie wymyślili, zaludnili. a nawetposadzili na niej drzewai kwiatki. Nic z tego, moja droga. Udowodniłyśmy ciprostą metodą, że Kamila też sobie wymyśliłaś. W rzeczywistości jest to facet, któremu się nudzi w domu. może nie potrafi już rozmawiać zżoną, a możechce stworzyć synowi zaplecze w razie czego. - W razie czego? - ryknęłam strasznie. - W razie czegokolwiek. Nie złość się na nas. My jesteśmy twoimi przyjaciółkami. - Askąd wytrzasnęłyście ten głupi pomysł z tabelką? -Dlaczego głupi? - Beata nadęła się godnością. -To jednaz metod rozwiązywania konfliktówinterpersonalnych i problemów zosobowością stosowanych w Centrum Mentalnym. Opracowana przez samą Natalię idaję ci słowo, moja droga: dajerezultaty. Poznałaś Dzidzię, prawda? Ona też kiedyś była na rozdrożu, nie wiedziała, jak postąpić, i Natalia poradziła jej notowaćwszystko w tabelce. Okazałosię potem, że ona i jej mąż mieli bardzomałowspólnego zesobą. - Pomijającdwunastoletniegosyna- mruknęłam. 136 - Syna Dzidzia wliczyła. Z tymsynem też nie miała najlepszego kontaktu, bo on był zanadto związany z ojcem. Tak mi oporiadała,bo wczoraj miałam dyżur w recepcji, a ona przyszła pogadać. - Tylepiej powiedz, jak ci się w tymCentrum Mentalnym pracuje? Co tam właściwie robisz? Dawajcie tego benedyktyna, konwersacja miała być przy likierach! - Powinnyśmy jeszcze dopracować twoją tabelkę -broniła się Beata.

13 1

- Kicham na tabelkę. To jestczysta metafizyka, tegosię nie da wdusić w rubryczki. - Wszystko da się wdusić wrubryczki - zawiadomiła mnie Beata z wyższością. Ale jak nie,to nie. Przykawie i pysznym patencie francuskich mnichów Beata zaczęła rozwodzić się nad wspaniałością pracy w Centrum Mentalnym,u boku - no, prawie u boku wspaniałej doktor Natalii Hollander. - Gdzie to w ogóle jest? -W takiej willi naprzedmieściu. Pół willi to mieszkanie, drugie pół to Centrum. Onama tamsale wykładowe,seminaryjne,ale do medytacji, dorelaksacji, salę gimnastyczną, siłownię. MóVięci, bajka. I to wszystko funkcjonuje do jedenastejwieczorem,więc potrzebne są recepcjonistki do tej jedenastej. Natalia zatrudnia jedną na pełnym etacie i kilka na zlecenia. Ja jestem taka na zlecenia, nieregularnie. Popołudnia, czasem weekendy. - Świetnie. I dobrze cipłaci? -Uczciwiemówiąc, spodziewałam się więcej. Ale to okres próbny. Pierwszy miesiąc. - A co tam się dzieje, w tym Centrum? -Normalnieprzyjmuje trzech psychiatrów, trzech psychologów i cała gromada psychoterapeutów, poza tym instruktor jogi, spec odsiłowni, oczywiście,nie jednocześnie, tylko poparę godzin dziennie. Różne szkolenia, kursy. -Kursy czego? -Doskonalenia osobowości, ukierunkowywania na sukces -karierę, radzenia sobie zproblemami, technik szybkiego czytania i liczenia,technik zapamiętywania. Integracji. Oddychania. Ribirthingu. Reinkarnacji. Medytacji. Różne. Dużo tego. 137.

13 2

- A jaka jest twoja rola? -Jak to recepcjonistki. Przyjmuję. - A sama zamierzasz doskonalić się mentalnie? -Jasne. Niech tylko złapiębluesa z tąrecepcją, jakoś rozplanuję sobie czas, a natychmiast zapisuję się na rebirthing i reinkarnację. - Czy ja dobrze rozumiem? W zasadzie wiem, co znaczyreinkarnacja. - Tak, kochana. Dzięki specjalnym technikom oddechowymwraca się do momentu narodzini do jeszcze wcześniejszychczasów. Będę wiedziała, kim byłam wpoprzednim życiu. -I coci to da? - Samoświadomość, kotku. A znów Laura chce się zapisaćna trening umysłu metodą Silvy. - Rewelacja. I co z tego będzie miała? - Dużo będzie miała. Umysłmoże rządzić całym naszym życiem. Poczytaj sobie Silvę albo Murphy'ego, to będziesz wiedziała. - To znaczy, żeza pomocą tych metod możnauzyskać wszystko, co się chce mieć, forsę, zdrowie, pracę i tak dalej? -Oczywiście. To tylko kwestiatreningu. -Ale jak to się robi? - Siłą odpowiednio wytrenowanej woli. - Beata wyciągnęła sięw pozycji rozmarzonej tygrysicy na mojej wersalce. -Wola możewszystko. - Rozumiem. A jeśli ja swoją siłą woli będęchciała zdobyć. dajmy nato,faceta, a jednocześnie któraś z was zaangażujetakąsamą siłę woli do zdobycia tegosamegofaceta, podczas gdy facetbędzie zimny jak głaz, to co się wtedy stanie? Albojak ja jakopracobiorca będę chciałasiłą woli zmusić mojego dyrektora, żebymi dał podwyżkę, a jednocześnie onwytęży siłę swojej woli, żebymnie zmusić do godzin ponadwymiarowych za friko, to jakie mamy perspektywy? Czyja wolasilniejsza? - Upraszczasz - powiedziałaBeataz dezaprobatą. - Ale terazci nie odpowiem. Poczekaj, aż skończę ten kurs. Resztę wieczoru spędziłyśmy na obgadywaniu różnych znajomych osób. Obgadywanie tojednak niezawodna zabawa. 138 Piątek. Kto mówił oprzełomach? Na dużej przerwie dopadła mnie pani od historii, była wychowawczyni moich małolatów,wciąż jeszcze wykładająca im swój przedmiot. -Pani Agato - powiedziała konfidencjonalnie - musimy porozmawiać. - Co się stało? Mamdyżur na korytarzu, możemy tu sobie pochodzić. - A nie możepani się zamienić na tę jedną przerwę? -Spróbuję, chociaż pewnie nikt nie będziechciał. Zajrzałam do pokoju nauczycielskiego i gromko wygłosiłam prośbę. Ku mojemu zaskoczeniu chęć do spacerów po korytarzach objawił sam dyrektor, obecny w pokoju przez przypadek. -O, dziękuję - powiedziałam z wdzięcznością. - Bo pani Zamoyska ma mi coś pilnego do powiedzenia, pewno moje kotusie narozrabiały. - Drobiazg - odrzekł z wdziękiem dyrektor. - Porozmawiajciesobie panie swobodnie. Nie musicie się śpieszyć. I wyszedł.

13 3

Usiadłyśmy wkącie pokoju nauczycielskiego, oddzielone gigantycznąpalmą od reszty społeczeństwa. - Nie chciała mi pani wierzyć na początku roku, że to niedobre dziecizaczęła historyczka i zawiesiła głos; pewnie po to, żebymmogła zawiadomić ją o zmianiezdania. -Teraz mam pewność, że to dobre dzieci - powiedziałam mimOwoli półgłosem. - Mamy zesobą doskonały kontakt. Wysokoje cenię. Oraz lubię. Czy coś się stało? - Przypuszczam, że dla pani to głupstwo - sarknęła dama. -Przy pani zapatrzeniuw te rozwydrzone szczeniaki. Usiłowałamunieść do góry jedną brew, ale mi nie wyszło. Będę musiała poćwiczyć przed lustrem. Miałam jednak nadzieję, że mój wyraz twarzyoddaje połączenie dezaprobaty ze zdziwieniem. - A zatem? -Pani ulubienica, jak sądzę, Barbara Hoffmann, zachowała się wobec mnie arogancko. Podważyła moje kompetencje. Zlekceważyła mnie, nauczycielkę. Jasno i wyraźniedała mi do zrozumie- 139.

13 4

nia, że uważa moją wiedzę historyczną za niewystarczającą. Toskandal. - O Jezu -jęknęłam. - A o co wam poszto? - Nam poszło? PaniAgato, ja nie dyskutuję z uczniami. Ja ichuczę. - Aoni nie mają prawa do wyrażania swoich wątpliwości? -Nie powinni mieć wątpliwości do tego, czego ich uczymy, coim wpajamy! - Pani Julio, ja przepraszam,aleczy pani jest w stu procentachpewna, że miała rację w tym sporze? -Powtarzam pani:ja nie spieram się z uczniami. - A o czymbyła ta lekcja? -Nieważne, o czymbyła lekcja, rozmawialiśmy luźno na tematy związanez historią naszego kraju. - Boże święty, ale w czym wamsię ujawniła ta różnicapoglądów? -Niechpani na mnienie krzyczy, dobrze? Proszę przyjąćdo wiadomości, że uczennica Hoffmann, pani wychowanka,obraziła mnie przy klasie. Proszęwyciągnąć konsekwencjewobecwinnej. Dziękuję pani. Wstała z miną ciężko obrażonej cesarzowej matki i odżeglowata w stronę kącikaz kawą. Wyszłamz pokoju i odnalazłam dyrektora. Spacerował sobie po korytarzu, otoczony grupkądryblasów,z którymi namiętnie grywał w brydża w ramach zajęć pozalekcyjnych. Wyglądał jak ichrówieśnik. Widząc mnie,otrząsnął się z dryblasów, którzy wycofali się, nie zapominającobdarzyć mnie seriądwornych ukłonów. Oddałam im je skrupulatnie jak jaka gejsza. - No i co to było? - zapytał. - Jedna pyskata obraziła panią Zamoyską. - Westchnęłam. -Niestety, nie wiem czym. To znaczy,tylewiem,że miała odmienne zdanie na jakiś temat historyczny, ale na jaki, tego pani Juliaminie zdradziła. Dla niej skandalem jest jużto, że uczennicaośmieliłasię mieć inne zdanie i jeszcze otym mówiłagłośno. Przyczym,jak znam tę uczennicę,to nie owijała w bawełnę. A tyle razy jej mówiłam, żeby niepyskowała! -Hoffmannówna, co? - mruknął dyrektor. -Zawsze miała ztąopinię. W ubiegłym roku rada pedagogiczna obniżyła jejstopieńze sprawowania. Pan ją zna? O tyle, o ile. Ja tu prawie wszystkich odróżniam. Kiedyś, kiedy[byli jeszcze pierwszą klasą,miałem u nichzastępstwo, właśniepanią Zamoyską, i zupełnie przyjemnie mi się z nimi rozmawiało. - O historii? -Tak. Moją specjalnościąjest historia najnowsza, więc byłoczym podyskutować. Pamiętam, że Hoffmannówna pękała zedechu, kiedyim opowiedziałem, jaki był stosunek Pilsudskiegopolskiego parlamentu. Może nie lubi naszego sejmu. Zadzwoniłdzwonek. - Pani Agato, porozmawia pani z nią jakoś życzliwie, dobrze? tiech ona przestanie zrażać do siebie nauczycieli, po co jej obniMia ocenaze sprawowania. Ja lecę,bo mam lekcję. Pani też? No tooboje lecimy.

13 5

Opowie mipani, czym się skończyło, dobrze? Popędził korytarzem w stronę sekretariatu. Patrzciepaństwo. Chyba nie doceniłam własnego dyrektora. JuŻ chociażby ten brydż powinien mi dać do myślenia,Odpracowałam dwie lekcje z moimi dzieciakami, ucząc je, jak należy pisać rozprawki, żebym nie musiała zbytnio cierpiećzy ich sprawdzaniu. Było miło. Basia nie wyglądała na osobę winną czegokolwiek. Poprosiłam ją, żebyzgłosiła się do mnie za dzisieć minut przed próbą "Ballad i romansów, poczym udałam się do klasy trzeciej wcelu stworzenia więzi uczuciowych z trzecioklasistamia poetą Adamem Asnykiem. Zamierzałamprzytym rozszerzyć niecohoryzonty- poza treść i wyznaMie przez Ministerstwo Edukacji. Przyjęli to nawet miło, przy czym niektórzy z nich zastanawiali siępoważnie, czy Asnyk był satanistą, i domniemywali, żegdyby żył dzisiaj, chodziłby na koncerty bardzo, bardzo ciężkiego hard rocka. Ze zwolennikateorii o satanizmie Asnykaspierali się zwolennicy poglądu, że był niemęskim gamoniem, tak więc lekcja upłynęła mi na przyjemnym moderowaniu dyskusji,aż do momentu ustalenia możliwychh do przyjęcia przez obie strony, kompromisowych wniosków. No a potem poszłam ustawiać Basiedo pionu. Czekała namnie w klasie, chodząca niewinność, przy dzbanku z kawą. - Zrobiłam kawę dla wszystkich, pewno będą chcieli. Nalać pani? 140 141.

13 6

- Nie zamydlaj mi oczu kawą, moje dziecko - powiedziałamgroźnie. - Bardzo proszę. Pół kubeczka. Bezcukru. - Pani Zamoyska pani mówiła? -Bez szczegółów. Opowiedz, o co poszło. - Ona opowiada bzdury wybuchnęłaBasia z moim kubkiemw ręce. - Proszę pani, to niejest prawda, że w Polsce za komunybyło jak w więzieniu! Ja tego,oczywiście, nie pamiętam,alerodzina stale o tym dyskutuje! i nieprawda, że komuna oznaczała jedynie zło! Moi dziadkowie ze strony mamy zawsze mi tłumaczyli,żegdyby nie zmiana ustroju, to żadne z nich nie miałoby studiówwyższych, bo oboje pochodzili z zabitej dechami wiochy, a ich rodzice nie mieli nic! Powiedziałam to pani Zanloyskiej, naco onami prychnęła: "Aco też warte takie komunistyczne studia! ". Basia zatchnęła się na moment, co wykorzystałam, odbierającjej swoją kawę. Podejrzewałam już,co mogło być dalej, a w każdym razie wiedziałam, co ja bymodpowiedziała na miejscu Basi. - No więc ja po prostu nie wytrzymałami powiedziałam paniZamoyskiej, że jeżeli komunistyczne studia są. do niczego,to jejstudia też są do niczego. Ona studiowała po wojnie, takastaraznowu nie jest. A moi dziadkowie mają dyplomy. irodzice majądyplomy lekarskie, oboje. I oboje są specjalistami. Ojciec jest chirurgiem, cholerajasna. Ryknęłasobie, więc nie pozostawało mi nic, jak tylkoodstawićkawę na stolik i przytulić ją. - Nie rycz, głupia- powiedziałam czule. - Nie trzeba się takroztkliwiać. - Ale to dla mnieważne - beczała Basia, moczącmi przódswetra. -Ja rozumiem. Aie za chwilę przyjdąwszyscy napróbę, jakbędziesz wyglądać? Grunt to dobrze dobrane argumenty. Basia chlipnęła i przestała beczeć. - Ja rozumiem, proszę pani -powiedziała, lekko czkając - żekomuna nie byłanajlepszym rozwiązaniem. Alemiała swoje dobrestrony. A znowu kapitalizm też nie taki cukiereczek dlawszystkich. - No, oczywiście, każdyto wie i nie ma o co kruszyć kopii. -Łatwo pani mówić. My mamy nahistorii powiedziane, że 142 jest tak i tak. To jest dla nas obowiązujące. Pani Zamoyska uważa, że tę Polskę poprzednią, czyli PRL, powinno się w ogóle uznać za niebyłą. Bo to było państwo zbrodnicze. i.Masz ci los. Pani Zamoyska należy zapewne do jakiejś wojującej partii prawicowej. A przynajmniej sympatyzuje bardzo gorąco Westchnęłam. Basia uniosła zapuchnięte oczy i spojrzała na mnie pytająco. - Czemu pani wzdycha? -Bo czuję kłopoty. Czekaj, Basia, na razie przyjmij do wiadomości, żepani Zamoyska jest ciężko obrażona i żąda od ciebie przeprosin. - Nie przeproszę baby! -A fe. Powinnaś to sformułować: nie przeproszę pani profesor Zamoyskiej. - Pani mnie nie będzie zmuszać?

13 7

-Nie mogę cię zmusić do niczego. Powiem więcej: na twoim miejscu też bym jej nie chciała przepraszać. Basia rzuciła mi się na szyję. Odplątałam ją iodsunęłam na bezpieczną odległość. - Daj skończyć, dziecko! Nie chciałabymjej przepraszać, powiadam, dopóki ona nieprzeprosiłaby mnie pierwsza. Ona bowiem pierwszaobraziła twoich dziadków i rodziców. To nie ulega kwestii. Natomiast, Basiu moja, jak znam życie, to ty wyskoczyłaś na nią jak Filip zkonopi z tym Peerelem. - Powiedziałam, że mówinieprawdę! Nie rób tego więcej. - Nowie pani! Mam słuchać ewidentnych bzdur, bez prawa zabrania głosu? Oburzona Basia odsunęła się odemniegwałtownie. -Nie rozumiemysię. Protestuj, ale się niewydzieraj! Pełny fersal; to jedyna broń na nauczycieli, zapamiętaj to sobie! Basia zgarbiła się okropnie, jakby ją przygniótł Giewont albo coŚ w tym rodzaju. Niektórzy nauczyciele są głupi - powiedziała poprostu. Też tak uważam, ale czy powinnam jej przytaknąć? Dlaczego zlekceważyłam zajęcia zpedagogiki? Może wiedziałabym, co powiedzieć? 143.

13 8

A może i nie - to i tak była socjalistyczna pedagogika. -Nie garb się - powiedziałamdla zyskania czasu. Zebrałamsię w sobie. - Masz rację. Niektórzy nauczyciele są głupi. Niektórzyuczniowie też są głupi. Albowiem w ogóle niektórzy ludzie sągłupi. To się trafia w każdym środowisku. Przeważnie zresztą sągłupi nie do końca i nie we wszystkim. I nie ma powodu, aby imdawać do zrozumienia, że tacy są. Jak byś się czuła, gdyby na każdym kroku zauważano, że nie widzisz dobrze? - Parszywie. Chyba rozumiem, o co pani chodzi. - No więc bądź dobra dla maluczkich, i powtarzam ci,Basiu: można dyskutować zawsze i z każdym, tylko trzebazachować absolutną grzeczność. Nie przymilność, zauważ. Grzeczność. Dopiero wtedy masz szansę wygrać, kiedy nie będzie można siędo ciebie o nic przyczepić. - Mogę nic niemówić- sapnęła Basia. - Mogę tylko patrzeć. - Baśka-jęknęłam. - Ty lepiej nie patrz! Już ja wiem, jak ty potrafisz stać i wbijaćoczka wczłowieka! Tego żaden nauczyciel nie wytrzyma! Znienawidzą cię i niebędziesz miała życia. Wojny z nauczycielem nie wygrasz, bo on ma ciężką amunicję, a ty nie masz nicz wyjątkiem swoich racji. Po cocito? Zastanów się, czy warto tracićenergię najpiękniejszych lat natakie bezsensownepotyczki? Pomysł: czy jadąc rowerem,żądałabyś od tramwaju, żeby ci ustąpił pierwszeństwa? Nawet jeśli jesteś na głównej, a on skręca zpodporządkowanej! - Muszę to przemyśleć - oświadczyła Basia. - Chyba już wszyscy przyszli. Ipodsłuchują. Istotnie, za drzwiami, lekko uchylonymi, panowała absolutnacisza. Takiej ciszy normalnie nigdy tu nie bywa. -Niech podsłuchują - zgodziłam się. Ciszazafalowała. -Niech się uczą życia. - A co będzie zemną? - zapytała Basia z pełną godności miną. - Zobaczymy. Porozmawiam z dyrektorem. Skłębiona masauczniów wlała się doklasy. Z masy wydobywały się gniewne okrzyki: - Dlaczego od razuz dyrektorem! -Pani jestnaszą wychowawczynią, pani musi zadecydować! - Niedrzyjcie się - powiedziałam flegmatycznie, bo byłamprzygotowana na taką reakcję. Jeszcze chwilę siędarli, więc napiłam się kawy. 144 W końcu ucichli, ale z wyrazemoburzenia wpatrywalisię wemnie. W oczach Dziubskiego Krzysztofa widniał dodatkowo bezbrzeżny smutek. Zawiódł się na mnie,biedaczek. - Mam wrażenie, że nie doceniacie własnego dyrektora - po wiedziałam. - Ja go mało znam, ale dzisiaj właśnie zaczęłam go doceniać. Możebyście mu zaproponowali, żeby wam zrobił seminarium z historii ostatniego półwiecza? To jego specjalność, więc pewnie chętnie sobie na te tematypogada.

13 9

A coś mi mówi, że będzie elastyczniejszyniż waszapani od historii. -A cobędzie z Basią? - spytał bezbrzeżnie smutny Krzysio Dziubski. .. - Musi pani o niej też rozmawiać z dyrektorem? - Jacek Pakulfski byłna granicy agresji. , - Nie muszę, alemyślę,że to będzie pożyteczne dla nas wszystkich. Z Basią włącznie. Amoże nawet włącznie z paniąZamoyską. Słuchajcie, ludzie, nietraktujcie wszystkich nauczycieli jak żandarnów! Niektórzy są w porządku. I dyrektorzybywają w porządku, coś mi mówi, że dyrektor Kamieński również. Aja w tej walce po pierwsze jestem z wami, apo drugie potrzebuję wsparcia. - Mapani nas. - Agresja Jacka nieco sklęsła. - Wybacz, Jacusiu. Wasza pomoc i wasze wsparcie, które bardzo cenię, mogą okazać się w niektórych wypadkach niewystarczające. Spróbujmy zaufać dyrektorowi. Wyrażał się o was życzliwie. - Kiedy? -Dzisiaj na dużej przerwie - wyjaśniłam. - Zastępował mnie na korytarzu. Słuchajcie, bierzemy się do roboty, bo ja nie mam,dzisiaj tyle czasu, żeby siedzieć z wami do wieczora. Ciekawa byłam, czymłody Pakulski wiedlaczego, ale nie pokazał nic po sobie. Może tatomu się nie zwierza. Dosyć niemrawo, wśród pełnych zwątpienia pomruków,zabraliśmy się za ballady i romanse. W kostiumach wypożyczonych z opery. Po jakimś kwadransie wszystko wróciło do normy, tylko^Dziubski unikał mojego wzroku. Stracił domnie serce! Hura! Po próbie chciałam iść do domu, przebrać się, ale nie zdążyłam^ w końcu, bo próba okropnie sięrozrosła, W roboczych ciuchach, 145.

14 0

nieodświeżona, ale zadowolona z moich artystów, pobiegłamdo filharmonii. Oczywiście, ttok panował nieziemski, bo wszystkie snobyprzybyły, żeby móc potem zapytać: "Jak to, nie byłeś na Maksymiuku? Nie słyszałeś Kulki w piątek? ". Smokingi i długiesuknierażąco kontrastowały z moim czarnym sweterkiem. No bo skoronie zdążyłam się przebrać, znów wyglądałam jak czarna wdowa,Miałam tylko śliczny wisiorekz ogromnym malachitem, pożyczony od Kasi w ostatniej chwili. Najpierw podleciałam do kolejki, sprzedać bilet. Już lecąc,uprzytomniłam sobie, że skoro Kamil mnie zaprasza, to nie wypada mina tymzarabiać, więc dopadłam pierwszego z brzegustworzenia, które wyglądało na studentkę szkoły muzycznej, i podarowałam stworzeniu bilet. Bardzo się ucieszyło. Pogalopowałam z kolei do szatni, to znaczy odwróciłam się odstudentki z zamiarem pogalopowania i wpadłam prościutko wramiona KamilaPakulskiego,który stałtużza mną i zzadowoleniem obserwował,jak oddaję bilet panience z futerałem na skrzypce. Jakby mnie uścisnął, zanim wypuścił. Wyplątałamsię z niego. - Dzień dobry, panie Kamilu. - Postanowiłam być beztroska. - Już pan jest? -Nic paninie mówiła, że ma bilet. Może był lepszy niżmój? -A jakie pan ma? - Dziesiąty rząd. -Uwielbiam dziesiąty rząd. Miałam w czwartym, ale to dlamnie za blisko. Chodźmy do szatni. Kurczę,niezdążyłam po lekcjach iść do domu, przebrać się. Jestem okropnie nieświeża. - Prosto z próby? No tak,jak wychodziłem, Jacka jeszczeniebyło. A gdzie, dodiabła, była Zdzicha? Zdjął zemnie kurteczkę tym znanym mi już sposobem, sugerującym, że to gronostaje. Względnie sobole. Oddał pani szatniarcei kupił od niej program. - To dla pani. Ja nie zbieram programów. Mamy jeszcze prawie kwadrans, może napije się pani kawy dla pokrzepienia? Pokrzepienie w zasadzie nie było mipotrzebne, wprost przeciwnie - ciągle jeszcze byłam w szwungu - ale chętnie zgodziłam 146 się na kawę. Usiedliśmy w kącie bufetu,nad filiżankami kawy ześmietanką i odrobiną cukru. Ten cukierdla odmiany, żeby byłoinaczej niż w szkole, gdzie pije się kawę biegiem. - Jak to się stało, że nie spotkaliśmy się na żadnym koncercie? spytałam, czując, jak z każdą chwilą bardziejjestem w filharmonii. - Ja tu często przychodzę. - A ja nie bardzo. Tak jakośraz na dwa miesiące. Kiedy zainteresujemnieprogram albo wykonawca. Jeżeli, oczywiście, przez przypadek przeczytam afisz. - A dzisiaj co pana interesuje, program czy wykonawcy? -Pani, Agatko. Poczułam, że się czerwienię. W tym wieku! - Chciałem posłuchać muzyki, siedząc obok pani. To wszystko. Czyon musi być taki lakoniczny? -I wszystko jedno panu, jaka to będzie muzyka?

14 1

Nie, nie wszystko jedno. - Czyżyczył pan sobie posłuchaćw moim towarzystwie "Donana"? - zapytałam lekko i światowo, bo jużsię zdążyłam emocjonalnie pozbierać. - Nie lubię Straussa. Żadnego, atego w szczególności. Myślałam otym koncercie skrzypcowym. Mój ukochanykoncert! Ale przecież mu tego nie powiem. właściwie dlaczego mam mutego nie mówić? - To pan tak myśli, jak ja - powiedziałam. - Ja kocham ten koncert. Poczym - przysięgam, żeniechcący - przewróciłam filiżankę z resztkami kawy ze śmietanką. Wylała mu się na spodnie. - Boże drogi -jęknęłam. - Przepraszam pana najmocniej, ja tego naprawdę nie zrobiłam specjalnie. Nie do wiary -facetzaczął się śmiać. Bufetowa jużleciała ze ścierką. - Będzieplama - orzekła. - Ale to nic, spierze się, a za chwilę nie będzie widać w tym miejscu, spodnie ciemne. Już dobrze. Czułam się okropnie. Kamil stałprzede mną w eleganckim czarnym ubraniu ipoddawałsię zabiegom troskliwej bufetowej. Wyglądał przy tym, jakby to, co ona przy nim robiła, w najmniejszymm stopniu go nie dotyczyło. Wreszcieposzła sobie. Dzwonili tym czasem już drugirazi wszyscyz bufetu wyszli. 147.

14 2

- Może odpuścimy sobie tego Straussa? - zaproponował. Skoro żadne z nas za nim nie przepada? - Zajmą nammiejsca -zauważyłam. - Lećmy. Na stojąco niewytrzymam. - Prawda, pani nie lubi stać. Na naszych miejscach, oczywiście, już ktoś siedział, ale Kamilz miłym uśmiechem wyjął z kieszeni bilety i pokazał je intruzom. Dwie baby. Stałam za Kamilem i oblicza bab ujrzałam dopierow chwili, gdy przechodziły obok mnie. Pani Julia Zamoyskai pani wicedyrektor. No cóż, bywa i tak. Orkiestra stroiła jeszcze instrumenty. - Nie poznał ich pan? - szepnęłam, przechylając się w jegostronę. -Uczą Jacka! - Nie lubię ich - odszepnął lakonicznie. Terazja zaczęłam chichotać. Zapewne po to. żebym się zamknęła, ujął mnie za rękę i ścisnął lekko. Na scenę wbiegł Maksymiuk, więc wyswobodziłam rękę, żebyodklaskać, co się należy. Miałam nadzieję, że KamilP. powtórzygest, ale nie zrobił tego. No więc Maksymiuk jestto naprawdę bardzo dużyartystai nawet Straussa czyni jadalnym. Teraz miał być ten nasz wspólny koncert skrzypcowy Beethovena. Dostałam dreszczy. Ciekawe czemu. Zagrali. Nic nie pamiętam, jak Boga kocham. Grał ten Kulka prawdopodobnie genialnie, a ja nicnie pamiętam. Nie jestwykluczone. że zapadłam w letarg. Jedyne, co pamiętam, to obecność milczącego- nie dziwota podczas koncertu - mężczyzny, którą to obecność bardzo wyraźnie wyczuwałam na fotelu obok. Resztapubliczności jakoś się rozmyła. Miało to tę dobrą stronę,że nie słyszałam w ogóle normalnycho tej porze roku pokasływań orazsiąpania nosem, uprawianychzazwyczaj w momencie, kiedy solista wspina się na wyżynyskrzypcowego liryzmu. No i co ta muzykarobi z człowiekiem! Obudziłam się gdzieś pod koniec finałowego ronda,tak że kiedyzabrzmiałygromkie oklaski,włączyłam sięw ogólny aplauz 148 Bezbłędnie. Kamil P, ojciec mojego ucznia Jacka, mąż niejakiej Zdzichy, też klaskał, a na obliczu miał swój krzywy uśmiech. Wyszliśmyna przerwę i natychmiast poczułam, że nie należy absolutnie psuć sobietakich doznańkolejną porcją muzyki, która aczkolwiekteż niczego sobie (symfonia "Praska" Mozarta)gównie znakomicie poprowadzona, już raczej nas aż tak nie porwie. Miałam właśnie zaproponować Kamilowi jak najszybsze opuszczenie filharmonii, kiedy on pierwszy mruknął pod nosem ale jednak w moją stronę): ;,'- Nie wiem, czy powinniśmy słuchaćdzisiaj czegoś jeszcze. ;'. - Też tak uważam. Idziemy? - Idziemy. .Poszliśmy. Na dworze było mokro, ale deszcz nie padał. Wolnym krokiem udaliśmy się w kierunku pomidorowego hyundaia zaparkowanego pod drzewkiem.

14 3

; - Prawdę mówiąc - odezwałamsię pierwsza - nie wiem, czy mI się chce jeszcze chodzić do lokalu, gdzie na pewno uważają za swój święty obowiązek umilać człowiekowiżycie jakąś muzyczką. - Prawdę mówiąc, mnie się teżnie chce. Ale niechciałbym też rozstawać się z panią, no i przyjęła pani zaproszenie nakolację. - Wiem, wiem, wieprzowina z piecatandoor, ryż w curry i takie rzeczy. Nie przełknędzisiaj. Możemy jechać do mnie, zrobię herbatę i jakieś kanapki. Albo odgrzejęparówki. - Nielubię parówek. Czy mogę nie jeść parówek? ":' - Pokażę panu,co mam w lodówce, i pozwolępanu wybrać. Pojechaliśmy. Zawsze wydawało mi się, żemoje mieszkanie - M-2, jakby kto pytał -jest zupełnie spore, w każdym razie jak na moje potrzeby Sławek teżtam się mieścił bezproblemowo. Kamila jednak było jakośo wielewięcej niż subtelnego w wymiarach Sławeczka. Przedpokój mam raczej ciasny, więc powieszenie kurtek wywołało niejakie zamieszanie. Nie byłoby problemu, gdyby nie to, że'skutekmojego nieostrożnego ruchu wyleciał ze ściany jeden haczyk, co spowodowało, że cały wieszak runął namna głowy. Bezpośrednia bliskośćKamilaP. , szamoczącego się ze zwałami okryć wierzchnich - plus mydwoje na niespełna dwóch metrach kwadratowych - przyprawiła mnie o nieuzasadnione kołatanie serca. 149.

14 4

Jakoś się jednak opanowałam i poleciłam mu wrzucenie całego kłębuciuchów na tapczan w sypialni. Zrobił to i mogliśmy przejść do dalszejczęści programu. W obszerneji jasno oświetlonej kuchni znowu zajaśniała, można by rzec, pełnym blaskiemnieszczęsna plama po kawie ze śmietanką. - O Jezu -jęknęłam, widząc wyraźnie rozmiary szkody. - Ależze mnie gamonica. Panie Kamilu,ja jeszcze raz najmocniej panaprzepraszam. - Już mówiłem, że nic nie szkodzi. Ja to oddam do pralni chemicznej. Żadenkłopot. Obiecała pani jakąś herbatę. Poczułam się nieco pewniej. - Już robię. I coś do zjedzenia. Zajrzałamdo lodówki. - Skoro pannie lubi parówek, to ja możezrobię omlet z groszkiem? -Francuski czytaki puchaty? - Puchatego nie umiem - powiedziałam z żalem. Zawsze misię przypala i jest nie dojedzenia. - A to świetnie, bo jawolę francuski. -Ile jajek mam na pana policzyć? - Może byćtrzy. Zmieści się paninajednej patelni? - Spokojnie. O, woda mi się gotuje. Zrobię tę herbatę i niechpan cierpliwie czeka w pokoju. Jakby panmiał ochotę, to mamjeszcze trochę benedyktyna, chce pan taki aperitif? - O Boże, nie - powiedział stanowczo. - A czyja nie mógłbymposiedzieć sobie tu zpanią i popatrzeć,jak pani smaży ten omlet? - Wykluczone -odpowiedziałam równie stanowczo. - Ręce misię będą trzęsły. Nie znoszę, jak ktoś patrzy, kiedyrobię cokolwiek. Jestto najuczciwsza prawda, przy czym w tym wypadku ryzykowałam,że wszystkie, co do jednego, jajka rozbiję na podłodze. Zaniosłam mu tę herbatę na salony, zapaliłam nastrojowąlampkę i wyciągnęłam mojenajładniejsze filiżanki. - Chce pan jakąś muzykę? -Nie, dziękuję, muzyka jużdzisiaj była. - Uśmiechnął siękrzywo, jak zwykle. -Posiedzę sobie i będę myślał. - Przyjemnego myślenia. 150 Wróciłam do kuchni i oddałam się czynnościomkucharskim. Wrzuciłam groszekdorondelka, żeby się podgrzał. Wybrałam pięć najładniejszychjajek, ponamyśle dorzuciłam szóste, a nuż mu zasmakuje? Ja naprawdę robię świetne omlety. Francuskie. porozbijałam te jajeczka, każde osobno, żeby sprawdzić, czy czasami nieśmierdzą, wrzuciłam je do miski. Posoliłam, popieprzyłam, dodałam trochęwody. Z pokoju dobiegł mnie dziwny dźwięk. Jakby cichy śmiech. Albo mi sięwydaje, albo myśli o czymś przyjemnym. Może koncercie. , Postawiłam patelnię na małym gazie. Wyraźny chichot! W najmniejszym stopniu nie liryczny! ' Rozbełtałamjajka.

14 5

. Zamilkł. Co on tam robi? Odstawiłam miskę i zajrzałam do pokoju. Jezusie, Mario, Józefie święty! Zapomniałam o cholernejtabelce porównawczej! Leżała na kanapie, porzucona wczoraj niedbale przez Laurę, która pełniła funkcję sekretarki. Przeczytałswoją charakterystykę i, co Pierwszą, charakterystykę Sławeczka! ; Nie będzie chciał mnie więcej znać! To dlaczego chichotał? ; Podniósł wzrok znad kartki. Oczy mu się śmiały, bez sensu! - Fatalnie tu wypadłem. -Boże jedyny. ^ - Niech się pani taknie przejmuje. Ale to chyba nie pani pisMa? -Skąd pan wie? , - Czytam pani inskrypcje w zeszytach Jacka, znam pani charakter pisma. , Proszę! Więc jednak troskliwy tatuś. ,. Mam przyjaciółki. Dwie. Postanowiły mnie naukowo przeanalizować. Mnie i mój stan uczuć. - Więcjestnas dwóch do tych uczuć? O, coś się pali. 'Nie byłam w stanie sięruszyć, więc wyminął mnie zgrabnie .drzwiachi zgasił gaz pod rondelkiem z groszkiem oraz gazz patelnią z masłem, płonącym żywym ogniem. Zgasił też ten ogiieńna patelni i wstawił ją do zlewu. 151.

14 6

Nadal stałam jak siup soli i czułam, że zaraz umrę. Byłoraipotwornie głupio ibyłam pewna, że on zaraz powie, co o mniemyśli w głębi duszy, i pójdzie sobie raz na zawsze. Dał spokój patelni i wrócił do mnie. - Prawie sama prawdakontynuował bezlitośnie. Ponury. skrzywiona gęba, nudziarz. - Ależ skąd - rozpaczliwie usiłowałam zaprotestować. -Nie, dlaczego? Ja chyba naprawdę jestem trochę ponurakiem. Tylko w jednym punkcie ta tabelka zawiera bardzo poważnybłąd. -W jakim? - O, tutaj. Podetknął mi cholerną tabelkę pod nos i palcem wskazał: erotycznie niezdecydowany, z przewagą obojętności. - Jest to, proszę pani, czysta, żywa nieprawda- powiedział. Po czym mito udowodnił. Okazałosię, że nie miałam do tej pory bladego pojęcia o tym. czym jest czułość. Mniej więcej o wpół do dwunastejwstałleniwie z tapczanui z tych wszystkich ciuchów, które uprzednio nań rzuciliśmy, popatrzył na mnie z wysoka i powiedział cicho: - Muszę iść,Agatko. Wybaczysz mi? Pokiwałam głową. Powinien wrócić do Jacka, żeby nie stwarzać komplikacji. Noi zwłaszcza do Zdzichy, a propos komplikacji. Ubrał się i poszedł. Dziesięć minut później zadzwonił telefon. - To ja. -Mamwrażenie, że ciągle tu jesteś. Zaśmiał się. - Chciałem ciwłaśnie powiedzieć to samo. Cały czasjesteś zemną. Śpijdobrze. - Lubię, kiedy się śmiejesz. -Przyjedziesz do mnie na lotnisko? - Przyjadę. Koło południa. Lecisz gdzieś? A w ogóle nie wyrzucilicię z pracy? 152 - Raczej nie. Mam dostać naganę. Niewiem, czy lecę. Na razie nic nieplanuję, ale wiesz. - Wiem. Gdybyś miał lecieć przed moim przyjściem, zadzwoń. - Zadzwonię na pewno. A teraz zjedzten omlet iidź spać. - Gdybymzjadła sama omlet z sześciu jajek,tobym umarła. Może wrócisz? - Niemogę. Jutro ci wszystko wyjaśnię. Dobranoc. - Dobranoc. Zpewnym trudem wyłączyłam wreszcie komórkę. Czekał, aż zrobięto pierwsza. ; Poczułam, że naprawdę chce mi się jeść. Rozsądek powrócił. e, zarazrozsądek. Powiedzmy: jaka taka przytomność umysłu.

14 7

Umyłam patelnię, usmażyłam potwornej wielkościomlet, zjadłam kawałek, a resztę zostawiłamdla kotów z sąsiedztwa. Zaniosę jutro, jak będę jechała na lotnisko. nadzwyczajny dzień Obudzilam się o dziewiątejz uczuciem niewyjaśnionej błogości. Coś się musiało wydarzyć. Ach! Usiadłam na łóżku i dopiero teraz obudziłam się naprawdę. Kamil! Tabelka. Niech żyją tabelki! I pomyśleć, że właśnie napodstawie tejże tabelki moje przyjaciółki uznały, żepowinnam skreślić Kamila z ewidencji na zawsze! POJOJOJ, a coteraz będzie ze Sławkiem? '; Zrobiłomi się przykro,bo jednak Sławeczka szczerze polubiłam. No tak, alejedna noc. gdzie noc! dwie godziny spędzone w ramionach Kamila pozwoliły mi dostrzec różnicę między. Baśnie - między czym a czym? .Przezusta mito nie przejdzie. I^Brzęknął sygnałw mojej komórce. SMS. Oczywiście, Kamil. już się obudziłaś? Kocham cię". 153.

14 8

Czy to nie jest przypadkiem czysta telepatia? Gapiłam sięw wyświetlacz jak sroka w kość. Jak to dobrze, że nie napisał"cię"wielką literą. Byłobystrasznie konwencjonalnie. Odpisałam: "Ja chyba też cię kocham. Możliwe, że to jeszczesen". Odpisał: "Mam nadzieję, że jednak jawa". Odpisałam: "Niech ci będzie". Odpisał: "Czekam na ciebie niecierpliwie". Odpisałam: "To ty bywasz niecierpliwy? ". Odpisał: "W uzasadnionych przypadkach". Odpisałam: "Będę za dwie godziny". Odpisał: "Najdłuższe dwie godziny mojego życia". Odpisałam: "Nie piszjuż, bo będę za trzygodziny". Nie odpisał. Wzięłam szybki prysznic,po czym machnęłam parę razy różnymi pędzelkami według przepisu małolatów. Śniadanie nieprzeszłoby mi przez gardło. Zamówiłamtaksówkę i zeszłam na dół,zabierającpo drodze resztki - to znaczy większą część - omletufrancuskiego - dla bramowych kiciusiów. Ucieszyły się. Nie bardzowiedziałam, gdzie go szukać na lotnisku, więcstojąc przy bramie hangaru, wysłałamkolejnego SMS-a. "Jestemna dole, a tygdzie jesteś? ". Oczywiście, nieczekałamna odpowiedź isłusznie, bo po mniejwięcej dwóchminutach zobaczyłamgo. zmierzającegodługimi krokami w moim kierunku. Dookoła pętali się jacyś ludziew kombinezonach, zapewnemechanicy, paru z nich ukłoniło mi się, prawdopodobnie pamiętali mnie zpoprzedniej bytności na lotnisku, więc nie rzuciłam sięw jego objęcia, na co miałam ogromną ochotę. Miałamteż nadzieję, że ta moja chęć nie bije po oczach wszystkich przechodzących. Podałam mu po prostu rękę, a on ją ucałował,czego nigdydotąd nie robił, poprzestając zazwyczaj na rzeczowym uściskudłoni. - Chodźmy gdzieś, gdzie będę mógł się z tobą po ludzku przywitać mruknął. No cóż. Udaliśmysię w mroki wielkiego hangaru,znaleźliśmysobie najciemniejszy kącik za przysadzistym dwupłatowcemi przebywaliśmy tam jakiś czas,odnajdując znowu w sobie towszystko, co odkryliśmywczorajszegowieczora. 154 Nie, nie. Nieuprawialiśmy seksu na brudnej posadzce hangarufa też w żadnej z tych wymyślnych pozycji, spopularyzowanych przez rozwiązłe kinoXX wieku, nie wdarliśmy się też w tym celu do żadnego samolotu (toż by zresztą dopiero była akrobacja, znacznie przewyższająca to, co znamy z ekranu, bowiem stały przeważnie smukłe samoloty sportowe, w których jest cholernie małomiejsca, a ten duży dwupłatwyglądał, jakby był zamknięty). Ale przez tych kilka minut, kiedy mnietulił, całował i szeptałdo ucha różne rzeczy, docierało do mnie z ogromną wyrazistością, że to wszystko, coprzeżywałam zeSławeczkiem, było, owszem,miłe, zabawne,podniecające, urocze i tak dalej, i tak dalej tylko że nie miało nic wspólnego z miłością. ".A tego tuHermesa przed czterdziestką chyba kocham - i najprawdopodobniej z wzajemnością. Taki obojętny, mrukliwy, niby ponury,zdystansowany, nieobecny - gdzieś tam w środku tej swojej nieprzystępności ukrywa mnóstwo ciepłai uczucia. I to uczucie to jest miłość do mnie! Oprzytomniałam nieco i rozejrzałam się dokoła. Sylwetki samolotów, które wydały mi się nadzwyczaj przyjazne i aprobujące czego świadkami były przed chwilą,rysowały się dziwnymiSaltami wokół nas. Przez uchylone drzwi hangaru wpadała wąska strużka światła, słoneczny promień, jakieś pyłki tańczyły w powietrzu.

14 9

Chiński teatr cieni. - Ależ to jest romantyczne otoczenie- wyrwało misię. -Patrz, słońce się pokazało. -Zapewne specjalnie nanaszą cześć. - Uśmiechnął się czule, wciąż, oczywiście, nieco krzywo. No, powiedzmy, asymetrycznie. Pociągnęłam nosem. -Dziwny zapach. .Też pociągnął nosem i skinął głową. '- Obawiam się,że akurat zapach jest mało romantyczny - powiedział. - To starepudło -wskazałbrodą kadłubprzysadzistego^HI^Plata, za którym się schowaliśmy - zazwyczaj lata na agro. -Co to znaczy? Wynajmują go do oprysków. Ten aromatto chemikalia. Główniechyba nawozy sztuczne. Albo pestycydy. Albo jakieś środki chwastobójcze. 155.

15 0

Spojrzeliśmy po sobie i skręciło nas ze śmiechu. - Rzeczywiście,sama subtelność! -A ja od dzisiaj już nigdy nie powiem, że rolnicze samolotyśmierdzą. Małotego, będę tu specjalnie przychodziłkażdegoranka, jak narkoman wąchacz. - To znaczy, żezostajemy tutaj? -Nie, chyba jednak nie. Chodźmy, bo mi tuzmarzniesz. Znajdziemy sobie jakiś spokojny kąt u nas. Nie pytałam, co znaczy "u nas", bo po co. Zaraz się dowiem. Ta jego małomówność jest zaraźliwa. "Unas" okazało się kilkoma pokojami nad hangarem, zajmowanymi przezzespól lotnictwa sanitarnego. Kamilwprowadziłmnie do jednego z nich. Na kanapce rozwalałsięw pozie niedbałej jakiś młodzian, czytający książkę. Obok, na stoliku stała kawai leżało kilka pomarańczy. Na nasz widok młodzian wstał uprzejmie, z leniwym wdziękiem. Boże, czy oniw tym lotnictwie nie przyjmują chłopów poniżejmetra dziewięćdziesięciu? Młodzieniec był odrobinę wyższyod Kamila. Kamil dokonał prezentacji, usłyszałam wymamrotane jakieśnazwisko(dlaczego ludzie nie przedstawiają się wyraźnie? ), powiedziałam swoje (oczywiście wyraźnie i głośno) i uścisnęłamdłoń obiecującego pilota. Robił sympatyczne wrażenie. - Przerwaliśmy panu relaks - powiedziałam zeskruchą. -Nic nie szkodzi - odrzekłobiecujący pilot. - Ja się tu nierelaksuję, tylko umieram z nudów. Boże, dlaczego tak rzadkodajesznam porządne wypadki drogowe? Albo klęski żywiołowe z koniecznością interwencji lotniczej! - Janusz od niedawna ma licencję na samoloty, a jago szkol? na śmigłowcach i ciąglemu mało -wyjaśnił Kamil,- Alerzeczywiście, czasami można tuskonać na dyżurze. Młodzieniec jednym haustem dopił kawę, po czym zamknąłksiążkę. - Kamil wspominał,że będzie miałgościa- zawiadomił mnieuprzejmie. - Nie będę wam przeszkadzał. Pójdęsobiepobiegać. Jakby co, to mam przy sobie komórkę. Zresztą,będę ganiał blisko, usłyszę, jeżeli gwizdniesz przez okno - tu wzniósłoczy ku 156 niebu. -Boże, spraw, żeby Kamil miał po co gwizdać! Och, przepraszam panią,nie miałem na myśli pani, w żadnym wypadku. po prostu ta bezczynność mnie wykańcza! Noto na razie. Wykonał coś pośredniego międzyukłonem a piruetem iznikł zadrzwiami. - Sympatyczny ten Janusz - powiedziałamrozbawiona. - Poprzednim razem go tu niewidziałam. -Był na badaniach wWarszawie. Bardzofajny chłopak. Szczęśliwie go ciągnie w powietrze, zresztą sama widziałaś. Nawiasem mówiąc, właśnie z nim leciałem szukać tych rybaków. Nie miał najmniejszych wątpliwości, żepowinniśmy zaryzykować niezadowolenie szefów. -I trochę własne życie, co? - Nie mogłam się powstrzymać, żeby tego nie powiedzieć. ;,- Nie przesadzałbym. - Skrzywił się. -Zresztą, mój młody kolega byłzachwycony. A potem koniecznie chciałsię przyznać, że był ze mną. Ztrudemmu to wyperswadowałemz pomocą połowy kolegów, bo tu większość ludzi wiedziała.

15 1

Patrz, już biega. Ćwiczy kondycję. Codziennie dziesięć kilometrów. '" - Sportowiec - zauważyłam z uznaniem, wyglądając przez okno. -I on to robi z własnej woli? ;' - Nie podziwiaj go tak, bo będę zazdrosny - mruknął, wyglądaJąc zza mojego ramienia i przy okazji wtulając twarz w moje włosy, co natychmiast odwróciło moją uwagę od obiecującego Janusza. :-Jateż biegam - zameldował po dłuższej chwili. - Tylko nie nadziesięć kilometrów, bo mnie to nudzi. Trzy, cztery; tyle, żeby trzymać jaką taką kondycję. Od pilotów wymaga się kondycji. - Mam rozumieć, żepodrywasz mnie naświadectwo zdrowia? - Ja cię nie podrywam. - Westchnął. -Ja, niestety, wpadłem po Uszy. A myślałem, żesobie porozwodzieułożę życie spokojnie, bez tej całej szarpaniny uczuciowej. Agatko, czy przewidujesz szarpaninę? Niechmnie ręka boska broni przed szarpaniną. Nienawidzę szarpaniny. Tylko że to czasami chyba samo wychodzi. Ach, stulaj, mój drogi, po rozwodzie, powiedziałeś? To ty nie masz żony Zdziisławy? Bo u mnie takowa figuruje w ewidencji szkolnej. 157.

15 2

- Nie, nie mam. Rozwiedliśmy się kilka lat temu. - Aaa, rozumiem teraz, dlaczego to ty chodzisz na wywiadówki. Bo naogól chadzają mamusie. - Była tylko jedna wywiadówka, o ile dobrze pamiętam. Spóźniłem się wtedy nieco. Teraz ci się przyznam: zrobiłemto specjalnie. Byłemciekaw kobiety, która wylewaludziom drinkina spodnie. - Proszę! To ty jesteś podstępny! A przy okazji: powinieneś jużdostać zawiadomienieo spotkaniu z psychologiem. - Coś mi tam Jacek pokazywał, ale nie bardzo skojarzyłem. Co toma być? - Sama nie wiem. Wicedyrekcja coś wymyśliła. Wszystkimklasom to robią. - Jeśli muszę, to przyjdę. A teraz słuchaj,kochanie. Nie chciałbym być wścibski, ale coś tam wczoraj czytałem o jakimś Sławku. - Tynaprawdę jesteś zazdrosny - ucieszyłam się. - Zależy cina mnie? - Zależy. Co zrobisz zeSławkiem? - Aco byś chciał, żebym zrobiła? -Nic. Chciałbym, żebyśjuż nic ze Sławkiem nie robiła. Bo widzisz, ja jestem starej daty. Toznaczy, mam takie staroświeckiepoglądy. -Nie męcz się - zlitowałam się nad nim. I powiedziałam,do jakich wnioskówdoszłam w tym hangarze,w cieniu staregoAnionowa i w zapachowej chmurze zwietrzałych nawozówsztucznych. Znowu na czas jakiś poniechaliśmy konwersacji. W przeciwieństwie do obiecującego Janusza, byłam całkiem zadowolonaz powodu braku wezwań. Zwłaszcza że dyskretni koledzy Kamila zostawili pokoik do naszej dyspozycji. Nawet sięo nich trochęmartwiłam, że nie mają gdzie odpoczywać, ale Kamil pospieszyłz informacją, że jest tu kilka takich pokoików z tapczanami i fotelami, w których dyżurujący panowie mogą nawet podrzemać. Koło pierwszej przypomniałam sobie, że zpowodu natłokuprzeżyć nie zjadłamśniadania. Zamówiliśmy sobie telefonicznąpizzę. Nie wiem, jak smakowała, ale przynajmniej trochę się zapchałam. Coś mi sięprzypomniało. - Kamil. Jeżeli nie masz w domu żony,to dlaczego nie zostałeśu mnie wczoraj? Umówiłeś się z Jackiem? Obiecałeś, że mi to wytłumaczysz. Westchnął. - Nie, nie zJackiem. iZamilkł. Sposępniał. Obserwowałam, jak w kąciku jego ust zijawia się ledwo dostrzegalny grymas. Oczywiście, asymetryczny Widocznie temat jest drażliwy. Czekałam cierpliwie, aż się odblokuje. -Widzisz. mamy w domu kłopot, Nie,kłopot to nie to to To jest dramat. Znowuprzerwał. Mieszka z nami moja matka. Tak się złożyło, że jakieś pół roku po moim rozwodzie zmarł ojciec, mama została sama. Przedyskutowałem sprawę z Jackiem i poprosiliśmy, żeby zamieszkała. z nami. Dużo nam pomogła. Jacek był wtedy jeszcze strasznie dziecinny, mama nam praktycznie prowadziła

15 3

dom. pPopatrzyłmi prosto w oczy. - Wiesz, naczym polega choroba Alzheimera? O Boże - wyrwało mi się. - Wiem,oczywiście, że wiem. '-No więc okazało się,że mama miała już początki tego, kiedy się do nas przeniosła. Myślałem, że to skutki stresu po śmierci ojca, tozapominanie, te pomyłki. Ale początkowo była jeszcze całkiem sprawna. Mniej więcej rok temu zaczęło jej się pogarszać dosłownie lawinowo. Wiesz, my tu jesteśmy pogotowiem mamy całe mnóstwo znajomych i zaprzyjaźnionych lekarzy. i ci zaprzyjaźnieni lekarze twierdzą,że tak szybki postęp tej choroby zdarza się niesłychanie rzadko. - Uśmiechnął się krzywo. -Nam się zdarzyło. Nie mogęmamy zostawiać bezdozoru. Jacek miał kiedyś nianię, bo nie tolerował przedszkola, też się zdarza. A moja żona pracowała, więc rozumiesz. Tosiakochała Jacka jak swego i została w naszej rodzinie jakoprawie ciocia. Teraz jązatrudniam, żeby niańczyła moją żonę, kiedy mnie nie ma w domu. kiwałam głową. - I to z nią byłeś umówiony. ^Z nią. Zazwyczaj kiedy rozstawałem się ztobą, śpieszyłemdodomu, żeby zwolnić nianię z dyżuru. 158 159.

15 4

Siedział naprzeciw mnie przy małym stoliczku i uśmiechał się. Miałam ochotę się rozpłakać,ale tylko wzięłam w swoje ręce jegoręce - duże, spokojne, kształtne i ciepłe. A w nim pękły jakieś tamy. Pewnie nie zaczęsto mówił to. co mnie teraz. -- Wiesz, byłem kiedyś ukochanym synem mamy. zresztą,miała tylko mnie jednego. To ona wymyśliła miimię. nie przepadałem za nim szczególnie, mówiąc nawiasem. Uczyła muzykiw średniej szkole, ojciec też, w domu zawszecoś grało, ktoś śpiewał. biegałem na koncerty odnajmłodszych lat. Mama lubiławspominać, jak rozryczałem się głośno podczas "Requiem" Mozarta w filharmonii, miałemwtedy ze trzy lata i musiała wyjść zemną przed końcem koncertu. Oboje chcieli, żebym nauczył sięporządniegrać, ale kiedywybrałem latanie, nie mieli mi specjalnie za złe. Mądrzy byli. Poza tym weseli i pogodni, chociaż nie było imspecjalnie lekko wżyciu. Samajesteś nauczycielką i wiesz. jak to jest. Wyswobodził ręce z mojego uścisku izamknął moje dłoniew swoich. - Dlatego bardzomiteraz trudno patrzeć na mamę,która niewie, jak się poruszać po domu, boi się wszystkiego, a co najgorsze, traktuje Jacka i mnie jak obcych. A czasami nas nienawidzi. - Niemożliwe! -Niestety- możliwe. W dodatkuona cierpi, bo naprawdę sięboi. Itrzeba jej pilnować, żeby nie zrobiła sobie czegośzłego, noi żeby nie spaliła domu na przykład, bo może zapalić gaz. a potemnie będzie umiała go zgasić. Och, są tysiące niebezpieczeństw wewłasnym domu, tylko normalnie nie ma się o nich pojęcia. KiedyJacek był malutki, kupowaliśmy takie specjalne zatyczki do gniazdek elektrycznych. Teraz te zatyczki znowusą w użyciu. - A jakiesą rokowania? - zapytałam ostrożnie. Wzruszył ramionami. - Nijakie. Będzie coraz gorzej, aż wkońcu mama umrze,Po prostu. Z tegonie można się wyleczyć, nie można wyzdrowieć. Mama jeszcze przy niewielkiej pomocy potrafi się ubrać i umyć. ale i tego zapomni, zamieni się w przerażonąroślinę. Zaprzyjaźniony lekarz, który sięAlzheimerem pasjonuje, a z namilata, żeby sobie dorobić, radzi, żeby ją oddać dowyspecjalizowanego uomu opieki, prowadzonego przez zakonnice, ale jakoś nie mogę się 160 na to zdobyć. Pewnie jednak będę musiał, chociażby ze względu ana Jacka. - A jak Jaceksobiez tym radzi? . Trochę się rozjaśnił. (.-Radzi sobiejakoś. Jacek jest w ogólę w porządku. Ale wtym wiekunie powinien przez to wszystko przechodzić. Chyba bymnie chciał, żeby oglądał to, co mi ten mój znajomy doktor przepowiada. Skrzywił się i mocniej ścisnął mojepalce. ,.- Zdajesię,żewybrałemnajlepszy sposób, żeby cię do siebie zniechęcić na samym starcie. Biadolę jak stara ciamcialamcia.

15 5

to było w tej twojej tabelce? Ciamcialamcia? Nie, już wiem: Ciaputek! Fatalnie, przecież tynie lubisz ciaputków! - Ty masz pamięć! - Zaśmiałam się przez trochę jeszcze ściśniętegardło. ;- Zawartość tej tabelki zrobiła na mnie wstrząsające wrażenie. Jeszcze niezupełnie doszedłem do siebie. Mam ją w oczach, denerwują mnie entuzjastyczne określenia tego całego Sławka. a jak bym mu profilaktycznieprzyłożył? - To byniebyło humanitarne, bo on jest o głowęniższy od ciebie. Iw ogóle jakby mniejszy. Przestańsię przejmować Sławkiem. czy ja ci jużprzypadkiemnie mówiłam czegośnaten temat? -Cośtam mówiłaś, rzeczywiście. Dlaczego ja tu muszę siedzieć i czekać na nie wiadomo co. Moglibyśmy jechać do ciebie i wybijałbym ci z głowy tegogościa! '- No, no, powinieneś się postarać. Bo misię jeszcze odmieni. Kieedymożeszprzyjechać? Dzisiaj nie. Muszę po dyżurze wrócić do domu, zmienić dobrą Tosię. Od razu ci powiem, że Tosia ma sześćdziesiąt lat i ze sto kilo. I ma wąsy. Idużą brodawkę na nosie. Żebyś nie miała głupichmyśli. Spróbuję się z nią umówić tak,żeby zostałananoc. Co ty nato? ; -Bardzo dobrze. A ja będę cały dzień robić sobie maseczki piękności i ujędrniające kąpiele, i czekać na ciebie z kolacją przy świecach. : -- Mam uciebie omlet. - Jak wbanku. Słuchaj, ja chyba nie powinnam tu siedzieć tyle godzin, jak to wygląda, wkońcu jesteś w pracy. 161.

15 6

- Na dyżurze. Niby to samo, ale nie do końca. Żonymoich kolegówspędzają tu całe urlopy, nie przejmuj się kilkoma godzinami. - A proposżon. Powiedz mi tylko jeszcze jedno - i wybaczmitopytanie, ale jestem bardzo ciekawa - jak to się stało, że Jacekzostał z tobą? Zazwyczaj sądy przyznająmatkomopiekę naddziećmi. - Zazwyczaj matki tego chcą. A tak się złożyło, żematka Jacka nienalegała. -Zmarszczył nos. - No dobrze, powiem ci. Zostawiła nas obu iposzła w sinądal. Uznała, że przeszkadzamy jejw dalekosiężnych planach życiowych. Zainteresował mnie szaleńczo, ale w tym momencie ktośdyskretnie zapukał do drzwi, po czymdo pokoju wsunęło się rozpromienione oblicze obiecującego Janusza. - Przepraszamwas najmocniej, ale będziemy lecieć! Kamil wstał z miejsca. ObiecującyJanusz mówił dalej, wyraźnie zachwycony: - Mamy ciężki przypadekpoparzenia, był jakiś wypadekw zakładachchemicznych, lecimy do Gryfie na oparzeniówkę. Karetka już jedzie, będą za parę minut, Lecipani z nami? Chwilę się wahałam,ale rozsądek zwyciężył. - Nie,nie tym razem. Prace domowena mnie czekają, askoromamy się jutrospotkać, to ja muszę dzisiaj uczciwie popracować. Popatrzę, jak startujecie. Wyszliśmyprzed hangar. Karetka już stała obok śmigłowcai kilkuzaaferowanych facetówzabierałosię do umieszczenia noszy z poparzonym biedakiem w środku. Patrzyłam zprzyjemnością, jak mójosobisty Hermes (nie rozumiem dlaczego,alezupełnie przestał mi się kojarzyć z LiamemNeesonem) zajmuje miejscew maszynie, jak ruszają z wolna łopaty wirnika, nabierają prędkości. Wreszcie śmigłowiec uniósł się delikatnienad płytą lotniska. Kamil uśmiechnął się do mnie zza szyby, opuścił nos śmigłowca i poleciał. Poleciał. Wróciłam do domu autobusem. Wcale mi się nie śpieszyło, Zabawne było to, żewszyscy napotkani przeze mnie ludzie, w autobusie i na ulicy,mieli rysy twarzy Kamila. A jakim cudempoprawiłam i zrecenzowałam trzydzieści kilkaambitnych wypracowań, to jużzupełnie niewiem. 162 NIedziea. JUŻ po śniadaniu, które zjadłam około jedenastej, zadzwoniłaBeata. Niemożliwie radosnym tonem zakomunikowała mi, że wybierają się do mnie obydwiez Laurą, ponieważ zamierzają zająć sięmoim nieodpowiedzialnym stosunkiem do ich tabelki, którą to tabelkę najwyraźniej zlekceważyłam, podczas gdy one uważają, że dla dobra mojej przyszłości należałoby jednak wnioski wynikające z analizy wyżej wzmiankowanej tabelki wdrożyć. Jako prawdziwe przyjaciółki poświęcą się i przyjadą, i będziemy mogły jeszcze raz poważnie przemyśleć sposób,w jaki powinnam występować. Pozwoliłam jej skończyć tyradkę, poczympowiadomiłam, że,. NIestety, zaszłypewne nieprzewidziane okoliczności, które sprawiły, iż dodatkowa analiza tabelki stała się najzupełniej zbędna. Wiedziałam, że teraz pęknie z ciekawości, co się mianowicie takiego stało, i rzeczywiście, zasypała mniegradem pytań. W końcu zaśpostawiłami zarzut, że lekceważę ich wysiłki i nie doceniam życzliwości, jaką mi okazują, a przecież tak się obydwie starały. Pomyślałam, że naprawdę ta ich cała tabelka oddała mi nieocenioną przysługę. Niemniej spławiłam Beatę, ponieważ nie byłam jeszczegotowa do zwierzeń na tematy sercowe, a wiadomo, że gdyby przyszły, toby ze mnie te zwierzenia wydusiły. , Poza tym miałam do załatwienia jedną niesłychanie ważną rzecz. Zadzwoniłam do Sławka.

15 7

; - Agatka,kochanie moje najmilsze, jak to dobrze, że dzwonisz, cudna dziewczyno zawołał radośnie. - Właśnie miałem do ciebie dzwonić, bo wiesz co, nie wrócę dzisiaj, tak jak ci przed wyjazdem mówiłem, tylko muszę zostać jeszcze we Wrocławiu, prawdopodobnie dowtorku. Wytrzymasz jakoś beze mnie? - Jakoś wytrzymam- powiedziałam słabo. - W takim razie dObrze, że zadzwoniłam, bo pewnie bym czekała. Jak ja mogę tak łgać! No nie, wcale nie łżę. Czekałabym, tylko w nieco innym nastroju, aniżelito sobie mój śliczny Sławeczek wyobraża. Jezu, co zahipokryzja! Aż mnie samą zbrzydziło. 163.

15 8

Tymczasem Sławeczek obrzucił mnie jeszcze przez komórkęmnóstwem wykrzykników, zakomunikował, w które miejsca mniecałuje, kazał czekać we wtorek i wyłączył się. Och. We wtorekmuszę być nieco bardziejrozumna i nie umawiaćsię z Kamilem nijak, boSławkowy wieczór może się w praktyceokazać dowolną porą dnia lub nocy. Ajednak winnajestem człowiekowi jakieś wyjaśnienie. ba! muszę go zawiadomić, że. Że CO? Żejuż go nie kocham? Tysiąc razy padło między nami tosłowo, ale zawsze podszytebyło chichotem. Czy można wyznawać sobie prawdziwą miłość. chichocząc? A Kamil? Na hasło "Kamil", niestety, natychmiast przestałam myślećrozsądnie. Około szóstej po południu zadzwonił, żejedzie. Dwadzieścia po już dzwonił domofonem. Do tej porytamto nagłe zgłupienie przeszło mi już na tyle, żeprzygotowałamtę kolację przy świecach. To znaczy postawiłamna stole w pokoju świecew potrójnym ceramicznym lichtarzu malowanym w kwiatki. Omletu muprzecież nie będę przygotowywaćzawczasu. Od razuw przedpokoju zobaczył kupę okryć wierzchnich ułożoną na krześle i ucieszył się. Oczywiście nie demonstracyjnie. przeciwnie,dośćpowściągliwie. Ale jednak. -- Coś mi to przypomina - wyjaśnił, czyniąc dłonią gest w stronę tego całego bałaganu. -To jestbardzo przyjemneskojarzenie. Następnym razemumocuję ci porządnie ten wieszak. Dłuższą chwilę poświęciliśmy przywitaniu. - Ty jedziesz prosto z pracy? - zapytałam. - Prosto. O, świece. Mabyć wytwornie? - Tak myślałam. -To weźmy sobie te wytworne świece do kuchni, zgoda? Maszbardzo przyjemną kuchnię. - Pokój też! -Też. Ale jachcę być blisko ciebie, kiedy będzieszrobiła dla 164 ^ mnie tenomlet. Izamierzam patrzeć cina ręce. Najwyżej skoczępo nowe jajka. No więc robiłam tę kolację, a on siedział metr ode mnie na ku- chennym zydlui rzeczywiściepatrzył może niekoniecznie; na moje ręce,ale generalnie na mnie. Powinnam była spuścić te. ;: wszystkie jajka na podłogę,na co on byłw końcu przygotowany,. " ale szło mi nadzwyczajnie sprawnie. Przestał robić na mnie wrażenie? " Och, nie! Na pewno nie. ; Kiedy pierwszy raz byliśmy u Chińczyka nakaczce, też tak się; czułamjakbym spędziła w jego towarzystwie z pół życia. Żadnego skrępowania. Przeciwnie, ogarniała mnie jakaś taka niezwykła, spokojnaradość. '" W związkuz tym omlecik stanowił mistrzostwo świata. Zjedliśmy go prosto z patelni, którą postawiłam między nami na małym kuchennym stoliku.

15 9

Oczywiście zapaliliśmy też wytworne świece. Prawie przytym nie odzywaliśmy się do siebie. Sławeczek po pierwsze gadałby bez przerwy, po drugie -zapewne użyłby mnie spontanicznie nadługoprzed końcem omletu, po trzecie rozśmieszyłby mnie kilka razy do łez. W ogóle nie brakowałomi żadnej z tych rzeczy. Po omlecie piliśmy sobie herbatębez pośpiechu. Iwtedy dotarło do mnie to, o czym wiedział mądry Kubuś Puchatek, Miś o Bardzo Małym Rozumku: przy jedzeniu miodu najpiękniejsze jest chwila przedzjedzeniem miodu. Przyherbacie trochę gawędziliśmy o muzyce. Nie był to bowiem dobry moment do poruszania spraw bardziej życiowych. Nawet ta jegożona Zdzichaprzestała mnie chwilowo interesować. Oczywiście tylko chwilowo, ja się jeszcze o niej wszystkiego dowiem swoją drogą niezły z niegoojciec, skoro udało mu się syna wychować natakiego sensownego chłopaka. i Myśl o Jacku prawie mnie wyrwałaz letargu. Jutrorano spotkam go w szkole! Słuchaj -zagadnęłam, wylewając resztę herbaty z imbryczka do filiżanki Kamila. - Czy Jacek orientuje się. gdziesię w tejhwili podziewa jego ojciec? Nie rozmawialiśmy o tym. Być może się domyśla. Wie, że cię 165.

16 0

lubię i że się spotkaliśmy parę razy. Ale narazie jest to między nami temat nie do poruszania. Spojrzał na mnie,przymrużając oczy. - Myślę,że tym się nie musimymartwić. Jacek jest dosyć dojrzały. Od jakiegoś czasu on też ma przede mną swojetajemnice, a janie wnikam na silę w jego życie. Tojuż prawie dorosłyczłowiek. - Prawie dorosły, ale mój uczeń. Mało, jestem jego wychowawczynią. - Zabawne określenie. Kojarzy mi się z przedszkolem, a niez gromadą prawie pełnoletnich ludzi. - Oni sączasem dosyć dziecinni. Bardzo ich polubiłam, wiesz? - Oni ciebie też lubią. To akurat wiem,bo o tym Jacek miopowiadał. - Naprawdę? -Naprawdę. A teraz przestań się zajmowaćswoimi uczniamiizajmij się mną. - Cały czas się tobą zajmuję. -Mam niedosyt. Chodźmy stąd, pozajmujemy się sobą gdzieindziej. No więc poszliśmy do sypialni. Poniedziałek. Uwielbiam poniedziałki Kamil zrobił mi śniadanie. Słowo daję. Kiedywyszłam złazienki,schludna i pachnąca - w stanie tuż po przebudzeniu niezjem żadnego śniadania, mowy nie ma, muszę się najpierw wykąpać -na stole w kuchni stało co trzeba, a pan pilot dosmażai właśniejajeczniczkę na boczku. Skąd on wie, że jadam wyłącznie mocno ściętą? Niewykluczone, że mu powiedziałam przy okazji jakiejś wyżerkiu Chińczyka. ale może to intuicja? To by trzeba było wziąćpod uwagę. Potem on poszedł do domu, zmienić swoją dobrąTosię(popracującym weekendziewziął sobie dzień wolnego, mówiłteżcoś owtorku, ale go zniechęciłammuszę załatwić sprawę Sławeczka), a ja udałam się do szkoły. 166 - Na pierwszejdłuższej przerwiezłapała mnie pani Julia Zamoyska. -Rozumiem, że przeprowadziła pani rozmowę zHoffmanlnówną? - Przeprowadziłam - odparłam niechętnie, bo, prawdę mówiąc, właśnie bujałam nieco wobłokach, w ramionach Kamila naturalnie. -Ale może pani nie być ze mnie zadowolona. - Czyżby była pani po jej stronie? - zdziwiła się historyczka. - Do pewnego stopnia. -Ciekawa jestem niezmiernie, w jakimż to zakresie - podniosła wyskubane brewki. . - Prawie w całej rozciągłości, niestety. Uraziła pani jej uczucia. Poza tymmerytorycznie też się z panią nie całkiemzgadzam. -Merytorycznie? -Brwi całkiem podjechałyjej naczoło. ' -No tak, w sprawie tego Peerelu. - Acóż pani,w pani wieku, może wiedzieć na ten temat! Gdyby była pani nieco starsza,gdyby zakosztowała pani pogardy,jgdyby pozbawiono panią pracy, gdyby wreszcie miała pani jakietakie pojęcie o tym, czym było podziemie, konspiracja. I spanie na styropianie. Boże, dlaczego muszę tu stać i gadać Z głupią babą? A mogłabym usiąść z kawą przy oknie i gapić sięna te chmury, które mi pokazywałz bliska. ; Praca nauczyciela to misja.

16 1

Wychowawstwo to odpowiedzialność. Jezu, czym ja muszę zarabiać na życie. Wyjaśniłam coraz bardziej oburzonej pani Z. swoje motywacje, ale oczywiście nie była ze mnie zadowolona. Obawiam się, że Basi również nie polubiła. Prychając i podnosząc brwi namaksymalną wysokość,zapowiedziała, że postawisprawę naradzie pedagogicznej. I bardzo dobrze. Z całą radą będzie śmieszniej niż z jedną nawiedzoną. Może rada stanie pomojej stronie? Małolaty - moje osobistemałolaty, doktórych właśnie szłam na lekcję były coś niew sosie. Iloraz inteligencji też im jakoś zastraszająco spadł. Może to skutek lecącegow dół ciśnienia, bovinnych klasachteż dało się zauważyć podobne zjawisko, tyle że doinnychklas nie mam tak uczuciowego stosunku. A te moje siedzą ' " / niemrawe i nawet dyskutować im się nie chciało. 167.

16 2

Byłam dla nich dobra i pozwoliłam na sporządzenie kawy dlawszystkich chętnych. Przy tej kawiezamiast zgłębiać tajniki trudnej i skomplikowanej mowyojczystej, rozmawialiśmy przez godzinę o życiu, a zwłaszcza o różnych jego ponurych aspektach. Jacek siedział w swojej ławce równie zniechęconydo świata,jak cała reszta klasy. Ciekawa jestem,co by powiedział, gdybywiedział. Pewnie zresztą siędomyśla, tylko jest dyskretny. Wcale nie jestpodobny do ojca. Widocznie wziął tę blond urodę po mamusi, która poszła w siną dal. Chyba niebyło mu lekkow domu przez ostatnie lata. Bez mamy, z babcią, która najegooczach zapadała w straszną chorobę. Ojciec i niania Tosia. Dwieostoje. No i to mu jakośwystarczyło. Przyłapałam się kilka razy na myśli, coby to było,gdybym została jego macochą? Ajajaj, klasyczne wybieganie przed orkiestrę. 24 października, wtorek Basia przeprosiła panią Zamoyską! Zdajesię, że zrobiła tobardzo po swojemu, nie okazującprzy okazji najmniejszej skruchy, ale klasa zgodnie zaświadczyła,że wymogomgrzeczności stało się zadość. Mieli tęhistorięna pierwszejlekcji, a kiedy przyszłam do nich naczwartą i piątą. byli jeszcze pod wrażeniem. - Basia byłaabsolutnie wspaniała - oświadczył z żarem JacekP. - Szkoda, że pani niesłyszała, jakie przemówienie wygłosiła. Byłaby pani zniej dumna. I popatrzyłna Basie wzrokiem świadczącym, że sam jest z niejdumny niesłychanie. -A jak pani Zamoyską przyjęła tę przeprosiny? -zaciekawiłam się. - Jakoś dziwnie - powiedziałaBasia i zamilkła. -Co to znaczy, dziwnie? - No, dziwnie. 168 -Basiu. - Ja na to nic nie poradzę - mruknęła Basia. - Ja przeprosiłam. Tu jest tekst. położyła na moim biurkukartkę papieru. Pani profesor. Chciałabym panią przeprosić za moje nieodpowiednie zachowanie naostatniej lekcji historii. Jest rzeczą oczywiStą że nie powinnam była sprzeciwiać się pani w kwestiach dotyczących przedmiotu, którego pani nas naucza. Ponieważ nie jest. możliwym,aby intelekt i wiadomości uczniaprzewyższały czy chociaż równały się intelektowi iwiadomościom nauczyciela. Wniosek z tego, że niemiałam racji w sporze z panią. Druga sprawa toto, żE nie miałam prawa w ogóle wszczynać takiego sporu. Podstawowąpowinnościąucznia jest bowiemsłuchać,co mówi nauczyciel, i niedyskutować. Przyrzekam, że w przyszłości będę się trzymała tej za^sady. Jeszcze razprzepraszam paniąprofesor i proszę o wybaczenie. No tak. Pani Zamoyska mogła po wysłuchaniu tegozachować 'się dziwnie. Pewnie nie wiedziała,czy zabić Basie od razu, czy wypbrać metody wolniejsze, ale równie skuteczne. Podniosłam oczy znad tego nieprawdopodobnegowypracowania.

16 3

Basia spoglądała ^na mnie spojrzeniem dziecka o duszyczce czystej i niewinnej. -I tyśto wygłosiłatak, jaktujest napisane? ^- Nauczyłam się na pamięć. Przez te ballady iromanse mamy .ostatnio dobrzewyćwiczoną pamięć. - Baśka! -Powiedziałam coś niewłaściwego? To ja panią też mogę przeprosić. -A masz już tekst przygotowany czy będziesz improwizować? ^,- wyrwało mi się. ^ Będę improwizować - wyszczerzyła się moja ulubiona(uczennica. sPowinnam ją ustawićdopionu, ale byłam ciekawa, co wymyśli. - Improwizuj - powiedziałam krótko. Na te słowaBasia zerwała się z miejsca, podbiegła do mnie': i runęła na kolana, po czym zaczęła walić czołem o podłogę, wy^ rzucając ręceku górze iwydając z siebie rzewne zawodzenie. ; Dobrzewyszkolony pedagog,który nie kombinował na egzaminie, nie zrobiłby tego,co ja, na pewno nie. Ja, niestety, na wi- 169.

16 4

dok bijącej pokłony Basi dostałam ataku niepohamowanegośmiechu. Cowidząc, moje małolaty, jak jeden mąż- Renatki niebyło w szkole, więc nie miał się kto wyłamać - wyleciały z ławeki poszły w ślady Basi, rycząc i kwicząc z radości. W tejże chwili otworzyły się drzwi i do sali weszła paniwice. -Co siędzieje? Spokój, proszę, natychmiast! Małolatyzerwały się z klęczek, błyskawicznietłumiącwydawane dotąd odgłosy. - O, przepraszam, pani magister - pani wicedyrektor w życiuby na mnie nie powiedziała przy uczniach inaczej - nie sądziłam,że jest pani w klasie. I oni tak się przy pani ośmielają? - To element lekcji- powiedziałam zimno. - Ćwiczyliśmy biciepokłonów branek i brańców przedwezyrem. Elementy psychodramy na usługach literatury. Jesteśmyw epoce Romantyzmu,a tamasocjacje orientalne były, jak pani dyrektor wie, bardzo popularne. - Ach, rozumiem. - Pani wicedyrektor wycofałasię rakiem. -Ale nie róbcie tego tak głośno. Zanimmojekotki rzuciły się do mnie po raz drugi, władczymgestemwezyra odesłałam jedo ławek. I nawet udałomi się przeprowadzićzaplanowane lekcje. Do tematu Basinych przeprosinjuż nie wracałam. Jedno tylko mnie zmartwiło. Dziubski Krzysztof znowu zacząłsię we mnie wpatrywać. Może ma recydywę uczucia. To by nie było korzystne! Po powrocie do domu natychmiast zaczęłam czekać na Sławka. Zapowiedział,że przyjedzie. Trochę się czułam nieswojo, bo przecież wszystko było w najlepszym porządku, a tu nagle mam zamiar mu oświadczyć,żemożemy jedynie zostać przyjaciółmi. Jakośgłupio. Kręciłam siępo mieszkaniu,próbowałam robić coś pożytecznego, poprawiaćkartkówki trzeciej klasy (gramatyczne, niestety), ale nie szło mii Już. Pojawił się około ósmej wieczorem. Oczywiściewpadł jak rakieta bliskiego zasięgu,impetycznie i spontanicznie, i odrazu rzucił siędo powitań. - Agatko moja kochana, Boże,jaki jestem wykończony! Jak 170 ^dobrze cię widzieć, czekałaś namnie, prawda? Bardzodobrzenam szło w tym Wrocławiu, to jest jakieś takie miejsce, gdzie się. dobrze pracuje. Może się tam kiedyś przeprowadzę. A tylubisz; Wrocław? \ Wydobyłam się ostrożnie z powitalnych objęć mojego impe; tycznego amanta. . - Mało znam Wrocław, niewiem, czy golubię,ale chyba raczejf tak. Czekaj, Sławeczku, musimy porozmawiać. Usiłował mnie niewypuścić. - A niemożemy porozmawiać potem? Potem, Agatko, po-tem,;;po tem, na co czekałem cały czas, pochylony nad rysownicą. toS znaczy nadkomputerem, prawdę mówiąc. - Sławek,poczekaj, nie bądź taki niecierpliwy. Jaci muszę coś^ powiedzieć. Zamarł. - Jesteś pewna? -Że co? - Byłaś u lekarza? Zrozumiałam. - Nie, Sławku, nie o to chodzi.

16 5

Nie zostaniesz tatusiem, przynajmniej na razie- Zrobię ci kawy albo herbaty, albomoże coś do jedzenia, chcesz? (- Do jedzenia nie, kawy tak, bardzo proszę. Zaciekawiaszmnie. Powiedz, o czym tymówisz, Agatko! - Zaraz ciwszystko powiem, siądź sobie w pokoju, zrelaksuj się, zaraz przyjdę z kawą. Lepiej nam się będzie rozmawiało. Niechętny Sławeczek poszedł się relaksować do pokoju, a ja zajęłam siękawą, całyczas usiłując ułożyć sobiew myślach to, co powinnam powiedzieć. Szło mi jeszcze gorzej niżpoprawianietartkówek. No bo jak ja muto powiem? "Wybacz, kochany,ale w moim życiu pojawił się inny mężczyzna". Ha, ha, ha. Mniszek Helena w postaci wzorcowej. "Już cię nie kocham, ale zostańmy przyjaciółmi". Też coś w tym rodzaju. A poza tym, czyja go kochałam naprawdę? Sądzę,że wątpię, jakmawiała pewna wytworna dama. Postawiłam kawęna stole. Sławek rozwalał się właśnie na kanapie z pełną ufnością dobrzezadomowionego spaniela. - Och, Agaciu moja, jak ja lubię być u ciebie - rzekł z bły- 171.

16 6

skiem w oku. - Nie chciałabyś czasem, żebym tu z tobą zamieszkał? Masz ci los. Zamieszkał. - Wiesz co - powiedziałamostrożnie. - Coś zaszto w tak zwanym międzyczasie. - Coś czy ktoś? - zapytał domyślnie, przypinając się do filiżanki z kawą. - Ktoś - przyznałam pokornie. -i co? -I ja go chyba kocham. Tego kogoś. Odstawił filiżankę. -I co? Zrobił się monosylabiczny niczym Kamil P. - No wiesz. Mnieteż nic nie brakuje. - No nie wiem. Chryste Panie! W "Trzech muszkieterach"Aramis pisał poemat jednozgłoskowcem. To musiało wyglądać podobnie. Zebrałam się w sobie. - Sławeczku -rzekłam najcieplej, jak potrafiłam. - Wiesz, żepo prostu przepadam za tobą od pierwszego wejrzenia, ale jednak. Jednak mnie zatkało. Sławek patrzył na mnie z tej kanapy z zagadkowym wyrazem twarzy. - Jednak zamierzasz mi powiedzieć, że koniec z naszą miłością? -A to była miłość? -wyrwało mi się niebacznie i natychmiasttego pożałowałam. Sławek podrapał się łyżeczką po wysokim czole, na które, jakzwykle, opadała mu imponująca złocista czupryna. - Nie wiem, Agatko - powiedziałnadspodziewaniepoważnie. -Nie zastanawiałemsię nad tym. To było jakieś takieoczywisteod chwili, kiedy cię spotkałem na tymkretyńskim zebraniu. I wydawało mi się, że czujesz podobnie. Dla mnie też było to oczywiste. doktórego momentu właściwie? Chyba tenlot Kamila nad Zalew uprzytomnił mi,że nie marzeczy oczywistych. A kiedy już raz wpadłamna dobre w te jegoszerokie ramiona ("pas ratunkowy" -Jasnorzewska! Ach, tepolonistyczne asocjacje"! ), ten nieprawdopodobny ocean czułości. 172 To byłam na dobre ugotowana, mój drogi Sławeczku. Ale tego ci niepowiem, bo jesteś moim przyjacielem i porządnym facetem i nie chcę ci robić przykrości, w końcu z tobą było cudniei Bardzo zabawnie. I wżyciu niewypiłam tyle szampana, zwłaszcza na śniadanie. I nie będzie mi braktego szampana itej odrobiny szaleństwa? Ano, chyba jednak nie. Zapewne jestem jednak niereformowalną nudziarą i bez szalEństwa mogę się obyć, a miłości Kamila, jego tkliwościi tego niezwykłegopoczucia bezpieczeństwa nie potrafiłabym już się wyrzece. Trudno. Niech już zostanie ta nudziara. Tylko czy to poczucie bezpieczeństwa nie jest nawyrost? i'W końcuKamil niczego nie deklarował. No i nie musiał. A poza wszystkim nigdyw życiu nie ciągnęło mnie tak do żadnego chłopa! -Widzę, że sprawa jest poważna - powiedział Sławek,który cały czas przyglądał mi się badawczo. - Uśmiechasz się, kiedy o nimmyślisz. Bardzo się zakochałaś?

16 7

- Wygląda na to, że bardzo. -A on? - Chyba też. -Swoją drogą wzięłaś niezłe tempo. Roześmiałam się. - I kto to mówi! -Fakt -przyznał. - Może byliśmy za szybcy? Ale ten facet teżbył szybki. że nie wspomnę o tobie, moja kochana Agatko. Mam nadzieję,żechociażwyrzucasz mnie ze swego serca, to nie wyrzucasz mnie z pamięci? - Zupełnie jak u Mickiewicza - zauważyła siedząca we mnie zakuta polonistka. - Sławek,ja bymnie chciała,żebyśmy się roztawalitakdo końca. Ja naprawdębardzo cię lubię, jesteś jednym z najmilszych ludzi, jakich spotkałam. Pamiętaj, że maszwe mnie oddaną przyjaciółkę, za przeproszeniem. -Dlaczego za przeproszeniem? - zaciekawił się. " - A bo to taki zgrany zwrot. Ale naprawdę jestem twoją przyjaciółką. I zawsze będę miło wspominać naszą życiową. przygodę. 173.

16 8

- Szkoda, że tylko przygodę. A już myślałem, że się przy tobieustatkuję. - Nie żartuj. Mam nadzieję, że nigdysię do końca nie ustatkujesz. Niewyobrażam sobie ciebiejako statecznego jegomościaz uporządkowanym życiem, biurowym na przykład. z teczuszkąpod pachą. Ty jesteś artystą, Slaweczku,i masz temperament artysty. - Ale nie mam czegoś, co ma tenfacet, którego nie lubię -mruknął Sławek i zajął się swojąfiliżanką. - Powiesz mi, co tojest? - To się trudno definiuje -powiedziałam stanowczo, całyczasw trosce o egomojegobyłego kochanka. - Chybanie byliśmy tymi połówkami jabłka, mój drogi. - Chyba nie, skoro tak twierdzisz. Ale niechętnie się z tvm godzę. Odstawił filiżankę. - Myślę,że to nie była ostatnia wspólna z tobąfiliżanka kawy. -Uśmiechną} się zniejakim przymusem. - Też pozostaję twoimdozgonnym przyjacielem. Ale teraz sobiepójdę. Zaszyję się w kąciku mojego ponurego mieszkania i będęlizał rany wsamotności. - W towarzystwie kota- przypomniałam. - Kot się nadajena towarzysza smuteczków. - Ja nie mam kota -powiedział,pocałował mnie w policzeki odmaszerował. Nie ma kota? 25 października, środa Spotkanie z psychologiem, które zaplanowano dla rodzicówna wtorek, przełożono o tydzień. Ktoś wreszcie zauważył, że wewtorek są Zaduszki. Miło, że nie tylko ja jestem roztargniona. Zadzwoniłam do Kamila i zaprosiłam go na premierę "Balladiromansów", która odbędzie się jutro z okazji Dnia Nauczyciela czyDnia Edukacji, czy jak tam się teraz to święto narodowe nazywa. Próba generalna, którą mieliśmy dzisiaj,wypadła olśniewająco! 174 i października, czwartek Kamil przyszedł na przedstawienie i w momencie, kiedy go zobaczyłam, przeszły mi wszystkie wyrzutysumienia z powoduSłalijłeczka. Wygląda na to, że prawdziwa miłośćjestegoistyczna i bezwzględna. Zmuszona byłamjednak schować chwilowo uczucia do kieszeni, ponieważ jako pani wychowawczyni oraz reżyserka przedstawienia miałam sporo roboty. Upchnęłam zatem ukochanego mężczyznę wczwartym rzędzie - trzy pierwsze zajmowało ciało pedagogiczne - w środku, żeby miał dobry widok na scenę,a sama poleciałam pełnić obowiązki. Samo przedstawienie było częścią zwyczajowej uroczystości ku czci i odbywało się wszkolnej sali teatralnej. Swoją drogą trzebabędzie pomyśleć o stworzeniu stałego zespołu teatralnego, skoro jest gdzie grać, no i skoro już odkryłam takie talenty aktorskie. Na początku były różne okolicznościowe pogawędkiwygłaszane przez przedstawicieli rodziców oraz takzwanej społeczności uczniowskiej(nie wiem, doprawdy, dlaczego, ale określenie to napawa mnie obrzydzeniem). Potem chórszkolny zaśpiewał bardzo ładnie dwa starowtoskie madrygały i zupełniekoszmarnie dwa ługujące kawałki; nie rozumiem, dlaczego niepoprzestali. na tym, co potrafią zaśpiewać naprawdę przyzwoicie. Ten pęd nowoczesności rodem z musicalu "Metro" jest doprawdyObrzydliwy. A tak w ogóle, to małoznam zespołów chóralnych, którepotrafią swingować. Nasz nie potrafi. Potem był jeszcze występ zespołu tańca nowoczesnego, który tozespół tańczył nowocześnie przy dźwiękachz płyty kompaktowej. Wreszcie wyrzuciliśmy zesceny cały sprzęt nagłaśniający z wyjątkiem jednego keyboardu z parą małych, alewydajnych głośników - słodka para konferansjerów zapowiadała przez tenczas

16 9

występ Incydentalnego Teatru PoezjiRomantycznej i robiła, co mogła, żeby zebranej tłumnie publiczności obrzydzić poezję romaantyczną w naszym wykonaniu -przy pomocy zaprzyjaźnionejtlasy trzeciej zasłoniliśmy błyskawicznie wszystkie okna i zgasiliśmy światła. Zrobiło się zupełnie ciemno (na oknach mamy uczciwe, ciężkie zasłony z granatowego sukna, a nie żadne nowoczesne rolety warte funta kłaków). Zaprzyjaźniony muzykz drugiej A wziął jeden, zato posępny w wyrazie akord i trzymał go, dopóki 175.

17 0

szmery na sali nie ucichły. Na środek sceny, prowadzony światłemjednego reflektora, wyszedł Maciek odziany w czarny surduti biatą koszulę z wykładanym kołnierzykiem, w towarzystwie Kasi w białym gieźle. Kasia dzierżyła zapaloną świecę, a Maciuś wyglądał jak żywe wcielenie lorda Byrona, Stanęli i spojrzeli ciężkimwzrokiem nasalę. Publiczność wreszcie sięzamknęła, zapewnedoświadczajączdrowej ciekawości - co oni teraz zrobią. Maciek powoli wyciągnął prawicę w stronę zebranych i głosemjakdzwon Zygmunta wyrzekł: - Dwoiste życie nasze: sen ma świat udzielnyśród otchłani nazwanychżyciem i nicestwem,nazwanych, lecz nieznanych - sen ma świat udzielny. Tu zawiesił głos w sposób mistrzowski. Sala wstrzymałaoddech. Pozostali członkowie mojego Incydentalnego Teatru (nazwęwymyśliła Basia),w mniej lub bardziej stylowych kostiumach,wciąż,mimo wietrzenia, pachnących kurzem operowego magazynu, otoczyli ich, odpalając świece od Kasi i od siebie nawzajem. po czym rozpierzchlisię po całej scenie. Mamrotali przy tympod nosem - każde sobie- różnekawałki Mickiewicza. Sala usiłowała rozróżnić, cokto mówi, ale nam nie o to chodziło, żeby byłowyraźnie, tylko wręcz przeciwnie. Miało się zrobić tajemniczo i nastrojowo. I robiło się na moich oczach. Maciek, w którym najwyraźniej obudził się duch Woszczerowicza, Osterwy i Łomnickiego, wolnym krokiem wyszedł na proscenium i obrzucił salę potępiającym spojrzeniem. Sala się skuliła. - Zbrodnia to niesłychana - oznajmił ciężkim głosem i w geściepełnym bólu i zgrozy zasłonił sobie oczy dłonią, pamiętając. że spod tej dłoni ma go byćwyraźnie słychać. Nikt nasalinie ośmieliłsię powiedzieć "pani zabija pana"! I słusznie, albowiem w tymmomencie w głębi sceny niejakaAnia Gąska wystudiowanym gestem zasztyletowałapodstępnymciosem w plecy niejakiego Roberta Gwizdalskiego, który zatoczywszy się efektownie, runął na podłogę, starając się nie narobićhałasu. Maciek cierpiał. Sala cierpiała wraz z nim. 176 - Pani zabija pana - powiedział wreszcie. Ze zbiorowychust sali wyrwało się westchnienie. Patrzyłam na rozwijającą się akcję, na szalejącąz niepokoju(. targaną wyrzutami sumienia Anię, napotarganego pustelnika w ogromnej peruce (wielka rola Adasia Karcza), na całą resztę mojej wspaniałej gromadki, a zwłaszcza na genialnego Maćka - byłam szczęśliwa. A oniroztaczalina szkolnej scenie czarodziejstwo najprawawszego, wielkiego teatru romantycznego - i robili to z taką prawdą, że sala słuchała z zapartym tchem. Wcale nie jest łatwo pozbawić tchu salę wypchaną po brzegi zniecierpliwionymi licealistami i znudzonymi nauczycielami, którzy jak jeden mąż chcielibyjak najszybciej iść do domu, skoro i tak nie ma lekcji. ; I tak płynęła natchniona poezja, aż wreszcie przez scenę przewinęły się wszystkiezaplanowane na dzisiaj romantyczne pary . Maciek z Basią uparła się, że po "Rękawiczce" musi jeszcze coś zagrać, bo ma niedosyt recytacji) wyszli na proscenium, ażeby zaintonować "Romantyczność". Basia - bez okularów - bardzo udatnie odtworzyła nieco błędne ruchy dzieweczki szukającej swego kochanka (momentami nieco traciła równowagę, ale widziałam,że koledzy czuwają, aby się,roń Boże, niepotknęła i nie przewróciła), Maciek natomiastwieńczył swój sukces niesłychanie sugestywnym poleceniemderowanym najwyraźniej do pierwszych rzędów (tych zapełnionych ciałem pedagogicznym): - Martwe znasz prawdy,nieznane dla ludu, widzisz świat w proszku, w każdej gwiazd iskierce; nie znasz prawd żywych, nieobaczysz cudu!

17 1

Miej serce i patrzaj wserce! Salanajwyraźniej zamierzała zacząćklaskać, bo widać było, że to koniec przedstawienia, aktorzy już zaczynali giąć się do ukłonów, ale Maciek władczym gestem nakazał ciszę. Sala, wdrożona już do wykonywania jego poleceń, posłusznie zaarła. A Maciuś najzwyklejszym na świecie, gawędziarskim tonem, zawiadomił zebranych: - I to sąnasze najważniejsze życzenia dla kochanych pedagogów w dniu ich święta. 177.

17 2

Na moment zahamował, po czym ryknął pełnym głosem: - Miej serce i patrzaj w serce! Kurrrrtyna! Kurtyny nie było, więc zespół wymaszerował gremialniena proscenium i pozwolił się oklaskiwać. Owacjabyłabardzoporządna, więc uznałam, że mogę ulec ciągnącym mnie na scenęmałolatom i też się ukłonić. Bardzo się przy tym wzruszyłam, bonaglemałolatysię rozstąpiły,tak że stanęłam na środkuscenywłaściwie sama, a moja klasa w operowych kostiumach przyłączyła się do aplauzu. Udało mi się zerknąćdo czwartegorzędu. Kamil bił brawo,uśmiechnięty. Poczułam się równa Swinarskiemu i Kantorowi, że niewspomnę o Wajdzie. Za kulisami (kiedyjuż skończyłysię brawa i okrzyki - były takowe, były! ) wpadłam wramiona moich małolatów. Nie wiem,czy kiedykolwiek w historii sceny polskiejjakikolwiek zespół teatralny reagował na sukces tak burzliwie iradośnie. I niech mijeszcze ktoś powie, że dzisiejsza młodzież jest zepsuta, cynicznai zblazowana! Uczciwieprzyznać muszę,że jeszczebardziej niż ja obściskiwany był Maciek. Ale nie żałuję mu - zasłużył. Prawdę mówiąc,sama byłam pod wrażeniem. Poza tym nieco mnie jednak zaskoczył. Wiedziałam, żejest rewelacyjnym recytatorem,alenie spodziewałam się, że scena i publicznośćwyzwoląw nim taką charyzmę. Przecież tasala jadła mu z ręki! Gdyby zażądał znienacka. żeby wszyscy widzowie wyskoczyli przez okno, nie jest wykluczone, że zrobilibytoz uśmiechem na ustach. Talent - to mało powiedziane. - Brawo,pani Agato - odezwał sięniespodzianie głos zamoimi plecami. Odwróciłam się i stanęłam twarzą w twarz z dyrektorem. - Dziękuję! Alę to nie "pani Agata",tylko te dzieciaki. Dzieciaki poniechały radosnychkrzyków i skupiły się wokółnas, słuchając ciekawie,o czym mówimy. - Brawo, dzieciaki -zgodził się dyrektor. - Gratuluję. Już dawno nie widziałem tak ekspresyjnego przedstawienia. Jestempodwrażeniem waszych talentów. Kolega Milski powinien natychmiast zacząćstarania o angaż w Teatrze Narodowym. A ja cię 178 -'na razie poproszę, żebyś zamiast mnie prowadził rady pedagogiczne , przynajmniej wszyscy będą uczciwie słuchali. Serio, zupełnie se^rio mówię: poziom tego przedstawienia był absolutnie zawodowy. Tu mojekotki niewytrzymały i wydały zsiebie ogłuszającywrzask. Kiepsko artykułowany, alejednoznaczny Nie tylko ja byłam szczęśliwa tego dnia. One też. Wśród ogólnych duserówopuściliśmy salę. Małolaty poszły sięprzebrać, a ja tuż za drzwiami sali teatralnej wpadłam na Kamila. - Rewelacja - powiedział. - Wszyscy romantyczni poeci w niebiesiech biją ci w tej chwili brawo i zazdroszczą koledzeMickiewiczowi. Ale zaczęliście Byronem? Dobrze pamiętam? - Dobrze pamiętasz, a w ogóle dziwię się, że poznałeś. Nie, czekaj, ty przecieżjesteświelbicielemByrona, recytowałeś mi Don Juana", racja! - Ja w ogóle lubię poezję. Jużcito kiedyś mówiłem.

17 3

-Już pamiętam. Zwłaszcza romantyczną. Jesteś trochę nie na czasie, co? [-Moja droga! Prawdziwa sztuka jest nieśmiertelna. Mony LiSy, o ile wiem, nikt jeszcze nie unieważnił. ', - Ale zdaje się,że służy głównie jako tło dla fotografujących głównie Japończyków. - Westchnęłam. -Czy ty się urwałeś z pracy na całydzień, czy musisz tam wracać? ( -Nie muszę wracać. Mam wolne. Pracuję za to w weekend. " - A codzisiaj porabia niezawodna Tosia? - spytałam ostrożnie. - Niezawodna Tosia pewnie właśnie gotuje obiad swojemu kohanemu Jacusiowi i jego ojcu. -I długo onabędzieten obiad gotować? - Jak dobrze pójdzie,to do późnego wieczora. -Ach,mówisz? Zatrzymał się - gawędziliśmy, przemierzając kilometrowy szkolny korytarz w ogonie tłumu opuszczającego salę teatralną -I-spojrzał mi prosto-w oczy. Kiedy ontak namnie patrzy, to ja,niestety, przestaję być odpowiedzialną i przytomną panią nauczycielką. - Nie mogę cię zabrać do mojego domu - powiedział cicho. Zaprosiszmniedo siebie? Zaprosiłam go dosiebie. 179.

17 4

27 października, piątek Pławimy się w chwale. Dzisiejszalekcja w mojej klasie poświęcona była świętowaniu sukcesu. Wieczór bez Kamila oznacza wieczór poświęcony główniewzdychaniu. I co tosię ze mną porobiło? 28 października, sobota Beatka z Laurką zapowiedziały się na niedzielę. Oświadczyły, żejestem podlą żmiją, podstępną bardzo, nie wiadomo, co właściwieknuję, lekceważę przyjaciółki i w ogóle należy mnie zabić. Umówiłam sięz nimi jutro w Atlanticu. Początkowo chciałam protestować, ale właściwie - czemu nie? Kontakty z Kamilem muszę na razieograniczyć do telefonowania. Cały weekend pracuje, apotem leci do domu,zwalniać Tosię z obowiązków. Gdybysię tak udało wystać gdzieś Jacka. Może na wycieczkę szkolną? Odpada. Przecież tę wycieczkę ja sama musiałabym zorganizować, acogorsza uczestniczyć w niejjako pani wychowawczyniodpowiedzialna zawychowanków. Nic. Będziemy się ćwiczyćw cierpliwości. 29 października, niedziela Dodiabła z cierpliwością. Odwiedziłam Kamila na lotnisku i udało misię polecieć znimdo wypadku. Latanie jest fantastyczne, ale wolałabym chyba siedzieć z nim w tym pokoiku zwidokiem napas startowy i trzymaćgo za rękę. Kiedy prowadzi śmigłowiec,trzymanie go za rękęjestwykluczone. Mogę sobie za to spokojnie na niegopatrzeć. Bardzomi się podoba za sterami. Hermes zasterami śmigłowca. 180 Na pewno by to lubił. Te jegosandałki ze skrzydłami to nieco[zestarzały środek komunikacji lotniczej. Obiecujący Janusz być może mnie znienawidzi. Gdyby nie ja, leciałby na przednimfotelu, a może nawet sam pilotował. A tak, maniera dobrego wychowania, siedzi z tyłu i obgryza paznokcie. jak dotądzłego słowa mi nie powiedział. Po południu z żalem opuściłam lotnisko i Kamila, bo przecież Umówiłam się z ukochanymi przyjaciółkami. Czas je oświecić sprawie skutków tabelki. "W Atlanticu miały tym razem najlepsze miejsca - niena żadnych dizajnerskich siedziskach, tylko przy normalnym stoliku,z normalnymi fotelikami dookoła. Nie było z nimi ani starej przyjaciółki Natalii H. , ani nowejprzyjaciółki Dzidzi. -Czemu jesteście takie ponure? - zapytałam, zamówiwszy sobie uprzednio koktajl Manhattan. - Ponure? - zdziwiła się Laura nieszczerze. -Nie, dlaczego? - To ja pytam, dlaczego. -Och, życie jest ponure i pieniędzy nie ma - wystękała Beata. - Za to ty jesteś radosnajak prosięw deszcz. Cości wyszło w życiu ostatnio? - Paręrzeczy. Mieliśmy niebywały sukces na akademii z okazji dnnia Nauczyciela. Poezja romantyczna. Podbiliśmy serce szkoły. - Szkoła nie ma serca. Robiłaśjakiś teatrzyk z uczniami? Opowiedziałamo naszychromantycznych wzlotach. Sama znowu z tego powodu nieco wzleciałam, ale zauważyłam, że przyjaciółki niesą specjalnie zainteresowane.

17 5

- Ty lepiejpowiedz, czywyciągnęłaś wnioski z naszej tabelki. Szkoda by było, gdyby siostrzane wysiłki poszły na marne. -Ależnieposzły. Tabelce i wam winnajestem dozgonnądzięczność. - Co, poskutkowała? - zainteresowała się Laura. Jeszcze jak. - Przestałaś sobie zawracać głowę ponurym pilotem? -Przeciwnie. Przestałam sobie zawracać głowę wesołym architektem. - Zwariowałaś - skonstatowała Laura. - Opowiedz natychniast. 181.

17 6

Opowiedziałam, opuszczając bardziej osobiste szczegóły. - O Jezu - jęknęła Beata. - Niedobrze. -Dlaczego niedobrze? - oburzyłam się. -Zakochałamsięz wzajemnością? To niedobrze? - Oczywiście. Po pierwsze, skąd wiesz, że z wzajemnością? Boci powiedział? Po drugie, człowiek kochającyto człowiek bezbronny. Twój ponury pilot ma cię w garści, moja drogą. - Ja bym tego tak niewidziała - zaoponowałam. - Zresztą,niech sobie mą. Mnie się to podoba. - Ćmądo ognia - pożałowała mnieBeata. - Klasyczna ćma! A poza tym jesteś niekonsekwentna. -Tylko nie ćmą - zaprotestowałam, bo nie znoszę ciem. -I nigdzie niejest powiedziane,że muszę być stuprocentowo konsekwentna. Nie ma obowiązku. -I co zamierzasz? Wyjdziesz za niego? - Na razienicnie zamierzam. Przecież my sięznamy dwa miesiące! - Musisz myśleć perspektywicznie - pouczyła mnie Laura. -On jest od ciebie z dziesięć latstarszy. I ma syna. Prawie dorosłego. I mamusię z Alzheimerem - pomyślałam, ale nie powiedziałamtego. Po co imdostarczać amunicji? - Zarządzam zmianę tematu - oświadczyłam. - Dosyć gadania omnie i ponurym pilocie. Poczekajmy, zobaczymy, jak się sytuacja rozwinie. Powiedzcie lepiej, co u wąs. Jak tam Beatki praca. I wogóle. - W ogóle - Laura posłusznie zmieniła temat - to jest tak sobie. Potrzebujemy pieniędzy, jakzwykle. A ty co, zarabiasz w tejszkole jak człowiek? Nie wierzę. - A skądże. Odzwyczajam się odjedzeniapowiedziałam prawie zgodnie z prawdą, bo zakochanie się w Kamilu zaczęło wpływać minimalizująco na moje potrzeby żywieniowe. Zakochani żywiąsię wszak uczuciem. Głupio brzmi, ale coś w tym jest. Ciekawe, czy on też. - Trzebabędzie coś wymyślić - mruknęła Beata, wysysającsłomkę podrinku. -A twoja pracąw recepcji u boskiej Natalii? - Natalia mało płaci. Proponowała mi ostatniotekursy. pa182 miętasz, wspominałam wam o nich. i chce,żebym sprawę potraktowała barterowo i pracowała w zamian za udział w kursach. - Zgodziłaś się? ;, -Nie. Ona zarabia masę pieniędzy. Ludzie do niej waląrzwiami i oknami. Powinno ją byćstać na opłacanie recepcjonistek. Ale może jeszcze trochę wytrzymam, bo te kursy chętniebym pokończyła. - Dziewczynki - powiedziała energicznie Laurka,machając na kelnera powinnyśmy się zastanowić, skąd wziąć pieniądze na luksuspracy w szkole, na

17 7

luksus bycia luksusową recepcjonistką, no i dla mnie też trochę, bo ostatnio urwali mi się Japończycy ciotki. Jakoś rzadziejprzyjeżdżają. Dekoniunktura najapońsztyznę czy co? i: Co proponujesz? -Byłam zainteresowana, bo miłość miłością, ale jednak warto by mieć trochę lepszekosmetyki. - Nic, cholera. Nicnie mogę wymyślić. - Laura bezradnie rozłożyła ręce. - Jedna moja znajoma jestpropagandystką, cztery popołudniaw tygodniu, mówi, że całkiem nieźle na tym wychodzi. ' - Czym jest? Propagandystką? To znaczy, że co? Cztery razy w tygodniusieje propagandę? - Możnato i tak nazwać. Sprzedaje kosmetyki. Jakiejś firmy zagranicznej. - Po domach? Ten temat już chyba mamy przerobiony! - Nie, nie podomach. Ta firma wykupiła miejsce w supermarkecie iwystawiła w przejściu dla ludzi takie stoisko z kosmetykami. Perfumy,sole do kąpieli, takie tam drobiazgi. - Ach, wiem. Nie perfumy,tylko podróbki, jak żywe i prawie tak samo się nazywają, i prawie tak samo pachną, tylko nie dO końca tak samo. To straszny kit! I te dziewczyny się rzucają na ludzi. Imówią, że dającoś w prezencie. A potemsięokazuje,! owszem, dają, jeżeli kupisz jakieś podejrzane pachnidła za dwie stówy. Nie, dziękuję. - Ja też dziękuję - powiedziała filozoficznymtonem Laura. -Przecież was nienamawiam, żebyście to robiły. , Niespodziewanie zaczęła chichotać. -Zwariowałaś z ubóstwa? - spytała Beata tonem nieufnym. - Jeszcze nie dokońca - Laura sięgnęłado torebki iwydobyła z niej jakieś szpargały. Popatrzcie, ta moja znajoma dała mi in- 183.

17 8

strukcję do poczytania. Jakbyście przypadkiem zmieniły zdaniei chciały spróbować, to możecie się przygotować duchowo. - Pokaż - sięgnęłam poszpargały. - Co to jest? "Powinnościidealnego propagandysty". Dlaczego oni się nazywają propagandyści, a niesprzedawcy? "Czy ma panimężczyznę? Nie pytamz ciekawości anijak na spowiedzi,ale mam coś dla niego, abynieczut się poszkodowany". Dlaczego na spowiedzi, to znaczy, niena spowiedzi? Dlaczegoon ma być poszkodowany? - A bo ja wiem- odrzekła Laura obojętnie. - Onisiętego ucząna pamięć i tak mają rozmawiać z klientami. - A kto im totak ładnie napisał po polsku? -Nie wiem,bo firma nie jest polska. Pewnie jakiś kreatywnymenago albo ktoś w tym rodzaju. Lekturamnie wciągnęła. - Słuchajcie, dziewczyny: "Jeszczeraz przedstawię wizualnie. jak wygląda nasza oferta reklamowa", taki bełkot jest obowiązkowy? - To jest bełkot opracowany przez speców odmarketingu. Popatrz. jest cała instrukcja, jak się należy zachowywać. - Gdzie? A, rzeczywiście. "Zachowanie odpowiedniej logistyki prezentacji". Kiedyś "logistyka" w cywilu zajmowała się teoriąi praktyką produkcji, ale czasysię zmieniają. "Stanowcze zaczepianie klienta". No nie, toprzecież obrzydliwość! "Zwróceniena siebie uwagi, wykorzystując zdolności aktorskie". Jezu, jakbymi któryś uczeńtak budował zdania, miałby się z pyszna. "Artykulacja - tonacja głosem, gestykulacja -mimika twarzy, uśmiech- powoduje pozytywne nastawienie do nas klienta". No, niewiem. Jakone tak siędo mnie szczerzą, to mi się wytwarza odruch wymiotny. I co to jest "tonacjagłosem"? Jak sięrobi tonacjęgłosem? Skąd te biedactwa mają wiedzieć, co powinny zrobić? "Kontaktwzrokowy -dominacja nad drugą osobą". Rozumiem. Chcą mnie zdominować i wcisnąć mi kit. Niema takiej możliwości. Lepiej zabierz ten papier, boon obraża moje poczucie identyfikacji zjęzykiem! - Identyfikujesz się z językiem? - chciała wiedzieć Beata. -Jakto się robi? - Czasem przychodzimi do głowy, że całaosobowość człowieka mieści się w mowie, w sposobie mówienia, w posługiwaniu się 184 jjęzykiem ojczystym. Albo nieojczystym. Takijesteś, jak mówisz. Ja osobiściemam słabość do języka ojczystego i uważam, że daje^intelektowi wielkie możliwości. Odczuwam boleśnie, kiedy ktoś robi mu krzywdę. ^ - No tonie będziemy mu robiły krzywdy - powiedziała stanowczo Laura, odbierając mi papiery i wrzucając je do stojącego najbliżej dizajnerskiego kosza na śmieci- - Swoją drogą zrobiło się jakoś strasznie. Nie można złapać żadnejnormalnej fuchy, żadnego tłumaczenia, biznesmenów gdzieś wywiało, uniwersytet niechce ze mną gadać. Ja nie wiem, jakten kraj ma się rozwijać. Można zarabiać, ale mało i jakośtak idiotycznie.

17 9

Propagandyści, boże święty. - Próbowałaś udzielać lekcji -Japońskiego? - Angielski też znasz. -Nie wiem. może dam ogłoszenie. - Nicnie ryzykujesz. A jakbyci się trafił ktoś do nauki japońskiego, to ciągnij z niego, ile się da. Ubodzy nie uczą się takich rzeczy. - A co ja mam zrobić? - miauknęła żałośnie Beatka. - Ty sobie wyobraź, że dostałaś spadek, a potem myśl pozytywnie, to cisię sprawdzi - powiedziałam bezlitośnie. - To się nazywa wizualizacja, tak? Ipozytywne afirmacje? - Podła żmija jesteś - obraziła się Beata. - Jak już nie będę miała wyjścia, pozwolę Adasiowi wrócić, chociażto jużw ostateczności. - Nie martw się - pocieszyłam przyjaciółkę. - Będzie dobrze. ^ teraz, dziewczynki, trzeba pójść do domu, bo jak jeszcze posiedzimy we własnym towarzystwie i w takich nastrojach z pół godziny, torzucimy się sobie do gardła. Poza tym mam jeszcze trochę do zrobienia. Idziemy? - Masz rację - westchnęła Beata. - Jest koszmarnie. Wdomu gdzie też koszmarnie, ale taniej. Idziemy. Poszłyśmy. W domu wydzwoniłam Kamila. Nie jest wykluczone, że jutro będzie mógł domnie wpaść. Szkoda, że tylko wpaść,ale tak w ogóle, to hura, hura. 185.

18 0

Trochę myślałam o tym, co powiedziała Beata - że mianowicie jestem bezbronna i Kamil ma mnie w garści. Coś wtym jest. Ale, zakładając,że onmnie też kocha,on również jest potencjalnie bezbronnyijamam gow garści. Chyba że mnie nie kocha. Ale mówi, że kocha. Tak czy inaczej, chyba warto zaryzykować. Poniedziałek Dzień jak co dzień. A wieczorem Kamil. Niech żyjeTosia. Kolo pomocy odprowadzit mnie na pociąg i wrócił do domu, zmienićTosię, a ja pojechałam do jednego ciotkostwa (to wujek się przyżenil, stąd ciotkostwo) do Poznania, bo na Zaduszki zjeżdżamy się wszyscywłaśnie w Poznaniu, gdzie są groby dziadków. W pociągu cały czas - toznaczy przez dwadzieściaminut, dopóki nie zapadłam wsen sprawiedliwego - myślałam o Kamilui odnoszęwrażenie, że jednak mamy sięw garści nawzajem. 3listopada, piątek Z powrotem u siebie. Rodzina jest the hest, czyli debeściarska, jak mówią moje małolaty, ale stanowczo za dużo je. Żarcia,jakiepodajena stół chuda jak szczapa ciotunia, starczyłoby dla kompanii wygłodzonych poborowych. W dodatku jest to jedzenie najwyższej klasyświatowej,po poznańskutradycyjne (kaczki, pyzy imodra kapuchaoraz inne podobne łakocie),trudno mu się oprzeć, zresztą rodzinkaprzymusza- w efekcie ukochana spódnicagorzej mi się teraz dopina. 4 listopada, sobota No i nie szkodzi. Kamil mówi. że tonawet przyjemne. Ho,ho, robimy się zmysłowi jak rozpustni Rzymianie. Jutro,niestety, celibat i odrabianie lekcji, bo Tosia mawolne. 186 listopada, poniedziałek Dziubski Krzysztof najwyraźniej przeżywa nawrótuczucia do mnie- Zamiast uważać na lekcji, siedzi z wlepionymi we mnie oczyma i wzdycha. Jak uMakuszyńskiego,słowo daję! 'listopada, wtorek ; Była psycholożka. Dziwnie przypominała boską Natalię, nie bardzo sobie na początku mogłam uświadomić dlaczego, bo podobna do niejwcalenie była. Potem doszłam do wniosku, że promieniowała w ten sam sposób. Oni chyba przechodzą specjalne kurf promieniowania, tfu, przepraszam promienienia (czy jesttakirzeczownik odczasownikowy? ), ci spece od grzebania w duszy ludzkiej, . Co do mnie, takie promienne osoby budzą moją nieufność, ale może to moja cecha osobnicza. Przyprowadziła ją pani wice osobiście, przedstawiła zebranym rodzicom, powiedziała, że bardzo ważne jest, abyrodzice uczniówS) samej klasy poznali się dogłębnie, lepiej niż dotychczas,oraz integrowali -po czym sobie poszła. - Psycholożka starała się ze wszystkich sił nam podlizać oraz emanowaćżyczliwością i łagodnością. -Drodzy państwo - powiedziała głosem miodowym, jak w reklamie szczególnie miękkich i chłonnych pieluszek- cieszę się bardzo, żemożemysię dzisiaj spotkać. w kilku klasach były już takienasze spotkania irodzice bardzozadowoleni, bardzo. prosili onastępne. Oczywiście, jeżeli państwo uznają, że to pożyteczny, nasz dzisiejszy pierwszy krok do wzajemnego poznania się nie musi być krokiem ostatnim. Obrzuciła rodziców ciepłym spojrzeniem. Rodzice siedzieli trochę sztywno, ale robili, co mogli, żeby wykazaćdobrą wolę.

18 1

Miało to wyraz w nieco kurczowych uśmiechach. Kamilw ostatniej ławce pod oknem też się uśmiechał, ale raczej w moim kierunku; niekurczowo. Miałamochotę powiedzieć mu, żeby uważał na lekcji, ale się powstrzymałam. Pani psycholożka zaś poprawiła nanosie okularki wmodnej cienkiej oprawce (na biurku poło- 187.

18 2

żyła uprzednio futeralik z napisem Christian Dior, napisemdo góry) i przystąpiła do rzeczy. - Mili państwo- rzekła zzacięciem konferansjera nadrugorzędnym balu charytatywnym -chciałabym, żebyśmy na początek przemieszali się między sobą. I proszę, żebywszyscyprzedstawili się wszystkim, podając sobie ręce nawzajem. Ja wiem, żepaństwo już się spotykali na wywiadówkach, ale teraz będzieinaczej! Bardzo proszę - zakomenderowała głosem pełnym entuzjazmu i ruszyła w kurs, popychając rodziców do wzajemnychpowitań. Wyglądało to dosyć idiotycznie, ale rodzice posłusznie potrząsali sobie dłonie, wymieniając przy tym - nie wiedzieć czemu -swoje nazwiska,które przecież znali od kilku lat. Kamil z niewyraźną miną usiłował jak najmniej się eksploatować, ale nadaktywnapsycholożka nie popuściła. - Pan jest nieśmiały - zdiagnozowała go od ręki, po czym postanowiłapoprawić diagnozę. - Albo raczej coś pana blokuje, niechce pan sięotworzyćna ludzi. To niedobrze. Proszę się odważyć,zobaczy pan,że za chwilępoczuje się pan lepiej. Ujęła go pod ramię i spróbowała posterować nim w stronęnajwiększego ścisku. Kamil rzucił mi rozpaczliwe spojrzenie. Podniosłam oczydo sufitu, co miało oznaczać, żejestem bezradna,a poza tym nie wiem, czemuto wszystko ma służyć, niech więcbędzie dzielny i robi, co mu każą. Kilka bab podleciało do niegoi niemiał wyjścia, musiał się poddać. Pani psycholożka spoglądała na tę scenęz zawodowym zachwytem. Wreszcie uznała, że wszyscy już się znają. - Wspaniale - zawołała, promieniejącprofesjonalnie. Rodzice natychmiast zakończyli dziwny taniec i ruszylina swoje miejsca, gdzie każde z nich zostawiło świeżo przez moichmałolatów zaparzoną kawę, która już zaczynała stygnąć. Ale psycholożka zniweczyła teplany wzarysie. - A teraz, szybciutko, odliczymy dopięciu zakomenderowała. - Proszę,od pani zaczniemy: jeden, dwa, trzy, cztery, pięć i dalej: jeden, dwa. Pochwili klasa była odliczona. A teraz- kontynuowała psycholożka - szybciutko się przesiadamy! Jedynki do jedynek - o, przy tym stoliku, dwójki 188 do dwójek, trójki dotrójek i tak dalej. Szybciutko, kawy nie zabieramy, zaraz wrócimy na swoje miejsca i zdążymy ją wypić! Nie wyStygnie, proszę pani, niech siępani nieobawia! ^.Mama Dziubskiego Krzysztofa w popłochuzatrzepotała rękami i pobiegłatruchtem na drugi koniec klasy, gdzie sadowiły się piątki. Kamil, który został dwójką, spokojnie wziął swój kubek z kawąi przesiadł się do stolikadwójek. Starałam sięna nich nie patrzeć. Pozostali rodzice jakośnie protestowali. -Bardzo dobrze - pochwaliła pani psycholog. - A teraz wszystkie grupy wybierają spośród siebielidera! Grupy przy pięciu stolikach pochyliły się ku sobie i zamamrotały. Liderzy zostali wybrani. Zauważyłam, że przy stoliku dwójek liderką została mama Maćka, energicznai sympatyczna dama, z zawodu informatyczka. Chyba przekwalifikowana, bow jej wieku akademickim studiów informatycznych nie było. , - Wspaniale - psycholożka cieszyła się jak dziecko. - A teraz. Tojej powtarzane "a teraz" świdrowało moje uszy. ...ateraz przeztrzy minuty będziemy się zastanawiać, co mamy ze sobą wspólnego! Co nas łączy! Boto nieprawda, że jesteśmyy tylko zbiorowiskiem zupełnie obcych sobieludzi, sami państwo się zdziwią! Kamilmiał śmierćw oczach.

18 3

Mama Maćka kręciła głową. PanidoktorHrydzewicz przy stoliku jedynek ostro zabrała się do roboty, wyciągając notatniki odpytując szeptem podległe sobie osoby. Reszta rodziców rozmawiała po cichu. Nastroje były różne, ale widać było, że ludzie zaczynają się wciągać w tę grę. - A terazodliczam czas- zawołała radośnie psycholożka. -do dziesięciu! Iodliczyła. Po czym zaklaskała w dłonie. - Koniec, koniec! Prawda, że to nie było wcale takie trudne? teraz poprosimy liderów, żeby siękolejno wypowiedzieli. Na pewno udało się państwuodnaleźć wiele wspólnych elementów. Jedyneczki. proszę bardzo. Kto jest liderem? Pani? Proszęę nam przedstawić! Doktor Hrydzewicz wstała majestatycznie i przedstawiła się imieniem,nazwiskiem i tytułem naukowym. Po czym okrasiła uśmiechem i wymachując kartką z notatkami, zaczęła: - No więc w istocie,pani magister. magisterczy doktor? 189.

18 4

- Jeszcze magister, ale już przewód otwarty. ale wciąż jeszczemagister. - A zatem,pani magister miała rację, mamy z sobą wielewspólnego, chociaż to było, przyznaję, nie lada zaskoczeniem dlanas wszystkich. Wypisaliśmy sobie wszystko na karteczce,żebyniezapomnieć o niczym, co nam przyszło do głowy. Po pierwsze, wszyscy mamy dzieci! Podrugie, nasze dzieci, aprzynajmniejniektóre z naszych dzieci, chodzą dotej samejszkoły i do tej samej klasy! Po trzecie, wszyscy jesteśmy dorośli i wszyscy należymydo inteligencji. Niepotrzebnie spojrzałam na Kamila. Oczy miał wielkości talerzyków deserowych i dałabym głowę, że jednym wpatrzony byłintensywniew panią doktor Hrydzewicz, drugim zaś spoglądałna mnie z wyrzutem, zmieszanym z jawną kpiną. Dostałamna wszelki wypadek nagłego ataku kaszlu, który stłumiłamw chusteczce do nosa. Pani doktor, otoczona wianuszkiem swoichpodwładnych, najwyraźniejszalenie zadowolonych z dzielą,które stworzyli pod jejświatłym kierunkiem, kontynuowała: - Po czwarte,wszystkimnam zależy na tym, żeby nasze dziecizdały maturę jaknajlepiej i dostały się na studia wyższe. Po piąte,wszyscy mamy rodziny pełne i zgodne, które są oparciem dla nasi naszych dzieci. Poszóste, wszyscy w jednakowym stopniu staramy się uczestniczyćw życiu kulturalnym miasta i kraju, choć sąmiędzy nami rozbieżności na tematpreferowanych przez nas jednostkowo gatunków sztuki. Po siódme- to zabawne, że o tym pomyśleliśmy -wszyscy lubimy dobrze zjeść. W kieszeni mojego nieśmiertelnego czarnego żakiecika zatrząsłsię telefon komórkowy. Wyciągnęłam go ukradkiemna światło dzienne i tracącczęść występu pani doktor Hrydzewicz, przeczytałam SMS-a: "Poosiemdziesiąte ósme wszyscy nosimy zimą cieplegatki". Nie powinienbyłtego robić! - Źle się pani czuje? - zapytała pani doktor Hrydzewicz,przerywając wyliczankę. -Co się stało? - Nic, nic, bardzo przepraszam, to tylko dawneprzeziębienieodzywasię umnie czasami. zwłaszcza w takimsuchym powietrzu. Kamil zerwałsię dwornie. 190 - Otworzę okno! Zalałam się łzami. Podlec. ' - Nie zaszeroko? -dopytywał się troskliwie. - Nie będzie na panią wiało? ;Stojąc przy oknie,na zmianę otwierał je i przymykał, zapewne po to, by wpuścić optymalną ilość świeżego powietrza. Oczka miał przy tej czynności absolutnie niewinne. Z twarzą w chustce do nosa machnęłam ręką, że tak jest dobrze. Zabiję go przy najbliższej okazji. Wrócił na miejsce. Zanimpani doktor dokończyła dzieła, zdołałam się jakośopanować. Dopomogłami świadomość, że teraz grupa Kamila będzie się wygłupiać. Rzęsiste Oklaski zainicjowaneprzez panią psycholożkę nagrodziły wysiłek umysłowy jedynek. Zerknęłam na Kamila. Siedziałnieporuszony, z tym swoim lekko nieobecnym spojrzeniem. Boże, ja się przecieżw tym jego spojrzeniu tak zakochałam. )- - A terazpoprosimy dwójeczki - zaśpiewałapromiennie pani psycholożka. - Pan jest liderem? -Spojrzałałakomie na Kamila. Ach, pani.

18 5

Prosimy, prosimy. ^, Pani Milska wstała. Nie miała żadnej karteczki przed sobą. ;', - W naszej grupie uzgodniliśmy, że to, co nas łączy, to szkoła klasa, do której chodzą nasze dzieci. Łączy nas również pogląd, że nie odczuwamy potrzeby uzewnętrzniania się na forum klasyDi na jakimkolwiek innym forum. To wszystko. : Uśmiechnęła się uprzejmiei usiadła. No proszę, dogadali się! Byłam ciekawa, co nato powiepsycholożka, ale nic nie powiedziała, tylko poklaskawszy w łapki, poprosiłakolejną grupę. Ale Niestety, nikt poza dwójkami nie miał oporówi wysłuchaliśmy sporej porcji odkrywczych stwierdzeń typu "w naszej grupie wszyscy mamy wyższe wykształcenie" albo "tak się złożyło, że wszystkie jesteśmy kobietami". Komórka w mojej kieszeni znowu zaczęła się trząść, ale spacyfiMwałam ją jednym ruchem. Na Kamila wolałam nie patrzeć. Jednak dotrwałam do końca tych grupowych wyznań. Myślałam, że panipsycholożka jakoś to skomentuje, ale widać postanowiła poczekać z tym do końca zajęć. Za to pozwoliła ludziom wrócić na swoje miejsca, do dawno wystygłej kawy. Poczym rozdała wszystkim czyste kartki. 191.

18 6

- Na tych karteczkach - powiedziała tonem cierpliwej przedszkolanki - napiszemy alfabet, ale uwaga, proszę zaczekać, ja powiem, jak go napiszemy. Nietak jak normalniepiszemy, w jednejlinii, ale pionowo. Proszę, piszemy: a, be, ce, de, e, ef. Podyktowała cały alfabet. Może nie miała pewności, żewszyscyobecni mają to opanowane. Zauważyłam ze zdumieniem, żerodzice posłusznie pisali pod dyktando, litera po literze, niktsięnie wyrywałdo przodu. Oprócz Kamila, oczywiście, i pani Milskiej. Oboje szybko wypisali słupekliteri zamarli w oczekiwaniu. Pani psycholożka dotarła szczęśliwie do "z"i poprosiłao odłożenie długopisów. Wiedziałam, że teraz usłyszę "a teraz". - A teraz wszyscy zastanowimysiękrótko i napiszemy na naszych karteczkach, co dajemy naszym dzieciom. Nakażdą literęalfabetu, dlatego właśnienapisaliśmy alfabet wsłupkach. Co dajemy naszym dzieciom. Rozumiejąpaństwo, prawda? Na przykład na "em" - miłość. Na"be" - bezpieczeństwo. Na "ce" - czułość. Na"wu" - wykształcenie. Proszęwpisać wszystko, copaństwu przyjdzie do głowy. Błysk w oczach Kamila świadczył wyraźnie o tym, co mu właśnie przyszło do głowy. Niestety, mnie też się przypomniał stary. niewybredny dowcip. Co jest na"a"? Ag.. Chichocząc do środka, poszłam zamknąć okno. Rodzice pilnie pochylili głowy nad karteczkami. Kamil nie pochylił głowy. Przeciwnie. Wstał ze zbyt małegona swoje gabaryty krzesła, wyprostował się, karteczkę z alfabetem(w słupku! ) zostawił na ławce, skłonił się ogólnie i wyszedł. -Przepraszam - powiedziałam szybko i kłamliwie do panipsycholożki. - Muszę złapać tego pana, bo mam mucoś do powiedzenia o jego dziecku. Za moment wrócę. Nie jestem panina razie potrzebna, prawda? I wyleciałam na korytarz, nie czekając na odpowiedź. Stał, podpierając plecamikaloryfer idiotycznie zawieszonyna ścianie. Siłąwoli powstrzymałam się od natychmiastowegorzucenia mu się w ramiona -mógł ktoś jeszcze nie znieść testu. więc nie należało ryzykować. Patrzył na mnie zwyrzutem. - Czyjaci zrobiłem jakąś krzywdę? -Strasznie cię przepraszam, nie miałam pojęcia, o co chodzi 192 w' tym wszystkim ani jak tojestprzeprowadzane. iw ogóle na czym polega -plątałam się. - Nie chciałamcię wrabiać, słowo harcerza. Apozatym już się zemściłeś! Żeby mnie tak ugotować! mało sięnie udusiłam przez ciebie! -Przecież otworzyłemci okno. - Podniósłbrew w sposób świadczący o czystym jak łza sumieniu. ; Obawiam się, że nie wszyscy dali się nabrać na mój kaszelek odpowiedziałam ponuro. -Skompromitowałam się przez ciebie. Dostałam głupawki. Autorytet mi diabli wzięli.

18 7

- Jeżeli chodzi o mnie, to wręcz przeciwnie. Byłbym załamany, gdybyś na serio kazała mi pisać alfabet z góry na dół i dokonywać publicznej spowiedzi. Na dowolny temat. Nigdy nie traktowałem z nabożeństwem AnonimowychAlkoholików, a to,co słyszałem o. terapiach grupowych, zawsze napawałomnie wstrętem. Jestem za tym, żebyśmy jak najszybciej zapomnieli o tym niesmacznym incydencie. Czy mogłabyś się teraz stąd wyrwać? - Raczej nie - pokręciłam głową z autentycznym żalem. - Jestem de nomine gospodynią tegospotkania. Muszę tamwrócić. Bez ciebie. nie wiem, jak zniosę to do końca. - Beze mnie nie będzieszchichotać. -A ty musisz wracać do domu? - Muszę. Wiesz. - No, wiem. Szkoda. Idź już, aja wrócędo klasy. Poszedł. Ja kochamnawet jego plecy! Kontemplowałamukochane plecy, kiedy drzwi klasy otworzyły się iwyszłamama Maćka. - Nie wytrzymałam - zakomunikowała,stającpod kaloryferem. - Starałam się, ale naprawdę trudno mi to traktować poważnie! Wie pani, bardzo dużo czasu w ciąguostatnich osiemnastu lat rozmawiailiśmy z mężem, zastanawiając się, czy Maciek dostaje od nas wszystko to, co powinien od nas dostać. Rozważaliśmy to na wszystkie możliwe sposoby. Sięgaliśmy do własnych doświadczeń, do filozofów, myślicieli, pedagogów, pisarzy i diabli wiedzą kogo jeszcze. Przeanalizowaliśmy wszystkie znanenamprzypadki! błędów wychowawczych wśród rodziny i przyjaciół. Szukaliśmy wzorców pozytywnych i wyciągaliśmy stosowne wnioski. Sprowadzenie tego wszystkiego, tych naszych poszukiwań i przemyśleń 193.

18 8

do kilku schematów, do jakiejś idiotycznej tabelki, do paru sloganów, haseł. Przepraszam panią,czypani jest jakoś związana? - Nie, broń mnie Panie Boże - powiedziałam pospiesznie. -.Niejestem związana,jestem przerażona. Przysięgam pani, to niemój patent, z tą integracją. To się odbywa w całej szkole, wewszystkich klasach, na polecenie dyrekcji. - Miałam lepsze mniemanie o waszym dyrektorze - prychnęła. -Miałam na myśli wicedyrekcję - poprawiłam się,ciekawa,czy dyrektor naprawdę nic nie wie. - Ale,jakpani sama widzi,państwo jesteście w mniejszości,pani i pan Pakulski. Inni rodzicesiedząi piszą. - Tego właśnie nie rozumiem. Przecież to inteligentni ludzie! A może się boją wyłamać? Przypomniałam sobie reakcję pani Dziubskiej, ofukniętejprzez psycholożkę. - Możliwe. Boją się sami z siebie albo boją się, że ich niesubordynacja wobec wymysłów szkoły odbije się na dzieciach. - Jeżeli cokolwiek na kimkolwiek się odbije -powiedziała proroczo pani Milska - to raczej na pani. Skoro to pomysł dyrekcyjny, a pani nie przygotowała należycie rodziców mamnamyśliucieczkęnas dwojga z tej lekcji. Ale niech się pani nie przejmuje. Będziemy zpanią. W każdym razie ja i pewnie pan Pakulski też. Aha, chciałam panipogratulować tych romansów, - Widziała pani? - ucieszyłam się, trochę zdziwiona, bo nie dostrzegłam jej nasali. - Przedstawienia nie widziałam, ale Maciek mi wszystko odegrał, poza tym część prób. hm.. dodatkowych, odbywała sięu nasw domu. Sympatyczne dzieci. Bardzo przyjemna ta jegopartnerka, w takich okularach, Basia. Nie znałam jej wcześniej. Jej matka tu może jest i pisze grzecznie testy? - Nie, ani mamy, ani ojca Basinie ma. Cieszę się, że paniją polubiła. To świetna dziewczyna, bardzo inteligentna i w ogóle urocza. Nie będziemiała łatwo w życiu, bo strasznie pyskata-Pewnielepiej, że jej rodzice nie przyszli,bo po kimś toodziedziczyła, byłoby więcej ucieczek z lekcji. W tym momencie drzwi uchyliły się i przemknęła przez nie lękliwa paniDziubska. Zobaczyła nasi przystanęła zwyrazem niezdecydowaniaw oczach. 194 "Pani też nie wytrzymała - ucieszyłasię mama Maćka. - Dallej przerabiamy alfabet czy już jest jakiś nowy patent? - Nowy - sapnęła zdenerwowana mama Krzysia. - Mamy się wczuwać we własne dziecii odgrywać jakieśsceny. To niedlamię. Krzysio ostatniocośtam odgrywał i był zachwycony. Mnie na scenę nie ciągnie. ^-: Repertuar mniej atrakcyjny -zaśmiała się pełnym głosem mama Maćka. ' Zamierzały kontynuować konwersację, ale z klasy wyszedł, trzaskając drzwiami, pan Jeremi Karcz. - Droga pani - zwrócił się do mniepodniesionymgłosem. -Ja się niepisałemna terapię grupową! Z Adamem, o ile wiem, nie ma żadnych kłopotów w szkole? Bo w domunarazie, odpukać,wszystkow porządku! Czy ta pani myśli, że za pomocą paru sztuczek z podręcznika psychologii dla ubogich duchem powie nam coś nowego o nas i naszych dzieciach? - Jątrzeba było spytać- mruknęłam podnosem, ale impetyczny ojciec Adasia usłyszał.

18 9

'Spytałem! ;. -I co? - zaciekawiłamsię. i;- Potraktowała mnie jak idiotę! - Amoże warto czasem zadać sobie takie najprostsze pytania. Może nie umiemy ocenić jej metod jakolaicy. - My już raczej jesteśmy naetapieskomplikowanych pytań Powiedziała mama Maćka. -Może rzeczywiście nie wszyscy. - Mama Krzysia pokręciła głową. -W końcu większość tam cały czas siedzi. - Boją się wyjść - sarknął impetyczny pan Karcz. - Albo usiłują byćkurtuazyjni. Amoże zresztą lubią takie ględzenie. Proszę pani, ja panią przepraszam za mój wybuch, ale janie zgadzam się na psychologiczne wiercenie mi dziury w brzuchu,i to przy luziach. Ja nie mampotrzeby bratania sięze wszystkimi dokoła i opowiadaniaim o sobie. Jeśli odczuję potrzebę skontaktowania się z psychologiem, to się znim skontaktuję. Jeżeli będziemi potrzebna psychoterapia, tosobie wynajmę fachowca. Na indywidualneseanse! Nie interesuje mnie osobowość pani Pipścińskiej i pana Piprztyckiego inie będę ich zgłębiał tylko dlatego, że nasze dziecichodzą do jednej klasy! 195.

19 0

- A może to by było z korzyścią dla naszych dzieci - nadal usiłowałam myśleć pozytywnie o psycholożce i jej metodach, które,być może, wcale nie są prymitywne, tylko na to wyglądają? -Nie wierzypani sama w to, co pani mówi - zaśmiał się panKarcz, nagleodprężony. - Co do mnie, idę do domu. Mojażonawyjechałai będziemy sobiez Adamem robić męską kolacyjkę. - Gotujecie razem? - Spodobała mi siętaka wizja rodzinnejintegracji ojcaz synem. Razem na zakupach w supermarkecie,potem syn obiera ziemniaki, a ojciec przyprawia rosół. - Odgrzewamy. Mamy pełną lodówkę gotowizny. Do widzeniana normalnej wywiadówce. Proszę na przyszłość chronić nasprzed agresywnymi psychologami! Uprzytomniłam sobie, że powinnam w tejchwili siedziećw klasie i służyć agresywnej psycholożce wszelkąmożliwą pomocą, więc pożegnałam obie paniei wróciłam na swoje miejsce. Pani psycholożka powitała mnie promiennym uśmiechem inie czyniła żadnych uwag natemat znikających rodziców. Ci zaś, którzy pozostali, biedzili się właśnie w grupach nad jakimś zadaniem. Trwałoto jeszcze jakiś czas, który toczas wykorzystałamna wpadnięcie w rozmarzenie. Tak skutecznie zajęło mi to myśli, że połowicznie tylko, amoże nawet w skromniejszym wymiarze, docierała do mnie wymianazdań między rodzicami a panią psycholożka. Mało mnie to obchodziło, przynajmniej się nie nudziłam. Kiedyspotkanie dobiegło wreszcie końca, zezdumieniem stwierdziłam, że trwało dwie i pół godziny. Boże, tyle czasu zmarnowane! Nie wszyscyjednakbyli tego zdania, gdyżpod koniec kilkororodziców - wtym, naturalnie, pani doktor Hrydzewicz - wygłosiło płomienną pochwałę iniemniejpłomienne podziękowanie, które to hołdy pani psycholożka przyjęła z ujmującą skromnością. 8 listopada, środa Próbowałam dzisiaj w pokoju nauczycielskimporozmawiaćo konsultacjach psychologicznych, bo przecież nie tylkomoi rodzice mieli szczęście stać się obiektami zainteresowania pani psy- 196 holożki i ofiaramijej wyrafinowanych metod. Nie zyskałam popularności. Właściwie tylko jeden fizyk, Jerzy Fryling, technokrata, wychowawcadrugiej klasy, uczącyjednakowoż i moje dzieciaki, miał w tej sprawiepodobne zdanie, to znaczy uważał, żeto strata czasu, bicie piany i naiwność - boskoro przezsietenmaście czy osiemnaście lat mamusia z tatusiem skąpili dzieciątku na ten przykład tolerancji (na "tej albo dobroci (na pewno jedna taka przypadkowa sesja nie nawróci ich na drogę cnoty. ;; - Nie rozumiem, dlaczego państwotak mówicie - nie zgodziła się z nami młoda i zapalona Ania Stankowicz, dwa lata po studiach, nauczycielka polskiego (pewnie w przeciwieństwie do mnie hodziła uczciwienazajęcia zpedagogiki). -Rodzice, przyjmujeny, są ludźmi inteligentnymi. - W pewnym niewielkimprocencie,owszem - wycedził przez zęby fizyk. Cedzenie przez zęby wychodziło mu bardzo wyraźnie, ponieważ miał drobnąwadę wymowy, tak zwany przyseplen zębowy. Dodawałomu to naweturoku. Och, wiadomo,że bywa różnie - zbagatelizowała sprawęAnia S. - Generalnie jesteśmy ludźmi myślącymi. Więc jeżeli na takim spotkaniu okazuje się, żetolerancja jest wpisana do tabelki przezwiększość, a ja jej nie mamu siebie, to mi to daje do myślenia. Zaczynam się zastanawiać, czynie powinnam zmienić postępowania w stosunku do swojego dziecka, czyniedać mu tolerancji więcej nieco.

19 1

-Naiwność. - westchnąłfizyk. Droga moja Aniu, to są sprawy niemierzalne. Ja jestem wielbicielem miar i wag. Takich rzeeczy jak tolerancja,dobroć czy inne szlachetne wynalazki nie maa się zmierzyć obiektywnie. A głowę pani dam, że wszyscy rodzice będą to mieli wpisane do tabelekczy wykresów,czy co tam było robione. Problemw tym, jakktorozumie te pojęcia. Dla pani żekoOmą granicą tolerancji będzie to, że puści pani córkę do kinatklasą. A dla mnie, na przykład, że pozwolę jej wyjechać w góry^męskimtowarzystwie i dam jejna drogę test ciążowy. Ale oboje będziemy twierdzili, że jesteśmy tolerancyjni. I w obu przypadkach to prawda,bo mogłaby ją pani zamykać po szkole w komórcei kazać jej tam odrabiać lekcje. Tufizyk usłyszał od zebranych, że jest cynicznyoraz że wszystko można wyśmiać, tylko żewtedy wszystko traci sens. 197.

19 2

- To już nie wolno być cynicznym? - zmartwił się, sepleniącmalowniczo słowo "cyniczny". - A co to panu daje? - zapytała wyniośle pani Julia Zamoyskaktóra do tej pory nie brała udziału w dyskusji. - Przyjemność, szanowna pani. Podobnie jak wszystko,co jestzwiązane z mojąnaturą. Ułomną, niewątpliwie, ale jednak moją, moją własną. - To jest toksyczna natura- powiedziałabardzo poważnie anglistka, dama lat około czterdziestu, najwyraźniej będąca aucourant obowiązujących pojęć i trendów psychologicznych. - Niema się czym chwalić. Jeżeli zarazi pan takim podejściem do życiaswoich uczniów. strachpomyśleć. Nie będą mieli nic świętego,nic nie stanie się dla nich prawdziwą wartością. - Eee, coś tam sobie zawsze znajdą -rzekł beztroskofizyk. - Jawierzę w młode pokolenie. Które już nanas czeka od jakiegośczasu. Rzeczywiście, już po dzwonku. Nauczycielskie dyskusje nie mają szans porządnie się rozwinąć. Należałoby przedłużyć przerwy. , Wzięliśmydzienniki iposzliśmy nauczać. 9listopada, czwartek Ten Dziubski mnie martwi. Chodzi kompletnie nieprzytomnyi nie wie, co się dzieje na lekcji. Boże mój! Gdyby tak ktoś mipół roku temu powiedział, że będę sięprzejmowała życiem uczuciowym siedemnastolatka orazwpływem tego życiana postępy w nauce, skonałabym ze śmiechu. I proszę, na comi przyszło. Trzeba będzie pogadać z Maćkiem, może wie, co Krzysio biedaczek przeżywa. Piątek Zadzwoniła Laura, cała w skowronkach,i kazałami przyjśćna proszoną kolację. Nie do pubu, tylko doporządnej restauracji 198 w czterogwiazdkowymhotelu. Nie chciała powiedzieć, kto prosi, tylko chichotała radośnie. ;' Wieczoremokazało się,że to ona prosi, a w ogóleszczęście jąspotkało w postaci japońskiej ekipy filmowej, która przyjeżdża robić jakiś film o naszym pięknym kraju (Laura nie wiedziała jEszcze w jakim aspekcie, możliwe, że jej powiedzieli, tylko zapomniała i będzie potrzebowała tłumacza. Japończycy zamierzali początkowo porozumiewać się po angielsku, ale kiedy się zorientowali, jaki mamypoziom angielszczyzny w narodzie, a w dodatku usłyszeli o znakomitej tłumaczce w zasięgu ręki (znaczy, Laurce), postanowili pójść na łatwiznęi ograniczyć się do dwóch języków, z pominięciem pośredniego. Honorariumzaproponowali jakieś potwornie wysokie,co wprawiło Laurę w stan dzikiej euforii (zrozumiałej po okresie obrzydliwego ubóstwa), zwłaszcza że kierownictwo produkcji byłojuż obecnew naszym mieście, rozmawiało z tłumaczką oraz wypłaciło jej tłustą zaliczkę. Rozradowana Laura niemal wpychała nam do gęby smakołyki i usiłowała zamówić dla nas trzech (Beata^Uczestniczyła w święcie) całą zawartość karty dań. Oraz napitków. Potrzecim drinku Beacie udało się zapomnieć, że potwornie'zazdrości Laurze tej fuchy, akiedy byłyśmy w trakciespożywaniaczwartego, w drzwiach sali pojawiło się coś, co wywołało zgodny jęk zachwytu wszystkich znajdujących się na sali facetów. ' Miało z metr osiemdziesiąt wzrostu, bujne kruczeloki niedbale związane krwawoczerwonąapaszką, tegoż krwawego koloruust pąsowe, obcisła bluzka (czerwona) opinała biust numerSześć, rzęsyzahaczałyo żyrandole, dwumetrowe nogi, rekord świata, wyłaniały się ze skórzanej spódniczki (czerwonej) ujawniającej hojnie inne jeszcze wdzięki hurysy. Za hurysą, dzierżąc czerwoną skórzaną kurteczkę, zapewne.

19 3

stanowiącą komplet do spódnicy, postępował dumny,aczkolwiek mnniejszy od hurysy o pół głowy Sławeczek. Tak mu przesłaniałaświat, że zauważył mnie, kiedy już niemal wpadłna nasz stolik. Pomachałam mu beztrosko parasolką od drinka. Ukłonił się zwłaściwym sobie wdziękiemi nie zatrzymując się, pogalopował zaswoim bóstwem, które wprawnie stErowało do kąta z wolnym stolikiem. Musiał być dla nich zarezerwowany, bo w piątkowy wieczór niełatwo tu znaleźć miejsca. 199.

19 4

- Znasz go? - zainteresowała się Laura. Dopiłam tego czwartego drinka i nie widziałam powodu, żebyjej nie udzielić wyczerpujących informacji. - To jest Sławek. -Jaki Sławek? - No,Sławek. -Ach - Laura wreszcie wpadła nawłaściwy trop. - Wesoły architekt? - Ten sam. -Cholera - powiedziała Beata. - Zagapiłam się na tębabęi nie przyjrzałam mu się dobrze. Mały jakiś. -Nie taki znowu mały - zaprotestowałam. Poczułamsięw obowiązku bronić dawnego amanta (właściwie chyba powinnam powiedzieć: niedawnego? ). - To ona taka strasznie wybujała. I jeszcze buty ma na potwornych obcasach. -Ale generalnie chyba przystojny - orzekła Laura. - Też godokładnie nie obejrzałam. Nie mogłaś go wcześniej pokazać? - Nie mogłam, bo się za nią schował. -No, przecieżmówiłam, że mały - uparła sięBeata. - Paniekelnerze, poprosimy to samo. Może być od razupodwójne. - I jeszcze trochę krewetekna przygryzkę. - Laura uważała, żekiedy ma się pieniądze, zdrowiej jest pić z zagrychą. -Skąd on jąma? - Nie mampojęcia. Pierwszy raz ją widzę. - Strasznie szybko się potobie pocieszył - potępiła Sławka Beata. - To nie jest w porządku. - Nieprzesadzaj. Ja też się szybko pocieszyłam. - Ty toco innego -pouczyła mnie przyjaciółka. - Ty go zostawiłaś dla innego,więc logika wskazuje, że już miałaś innego. Aonpowinien trochępocierpieć, a nie od razu rzucać sięna taką Lols. - Może to jego siostra - rzuciłam luźneprzypuszczenie. -Oszalałaś. Chyba że bardzo przyrodnia. Mniejszyod niejo połowę i blondyn, a ona czarna. - Poza tym na siostrę tak się nie patrzy - dodała swoje Laura. -Na ciebieteżtak patrzył? - Do mnie nie musiał tak głowy podnosić - mruknęłam złośliwie. -Kiedy się rozstaliście definitywnie? - Beata zaczynała oglą- 200 dać się zakelnerem. Niepotrzebnie. Właśnie płynął donas z zamówioną tacą. - Masz na myślidecydującą rozmowę? Jakieś dwa tygodnie temu. - Słuchaj, Agata, a może on ją trzymał w odwodzie? Co? Nieaicity cisię w oczyjakieś podejrzane historie? - Jakieś podejrzanehistorie? ', - Nie wiem, jakie. Może się plątał w zeznaniach? Mylił termijy? Mówiłdo ciebie przez sen "Kasiu"albo "Zosiu"? Przypomnij sobie! - Ona nie wygląda na Kasię ani na Zosię - orzekła Laura. Będzie to Pamela. Albo Sandra. W ostateczności Patrycja,Patty.

19 5

- Nie mówił na mnie "Pamela" - mimo woli zaczęłamsię zastanawiać - ani "Sandra". Ale kręciłz terminami. Alez terminami każdy kręci, wiadomo, że się zmieniają. " - Czekaj. Jak kręcił? Mówił, że przyjdzie wpiątek,a przychodzii w poniedziałek? - Coś w tym rodzaju. Jeździłdo Wrocławia. Pracować. Czekajcie. Z kotem kręcił! " - Kotasię odwraca ogonem - zachichotała Laura. - Kręcił kota Za ogon? -Toświnia - powiedziała oburzona Beata. - Znęcałsię nad zwierzątkiem! Dobrze, że gozostawiłaś! Od tyczka do rzemyczka, włóczyłby cię zawłosy po podłodze! - Podobno każdy naprawdęprawdziwy mężczyzna tak robi rozmarzyła się Laura. - Każdyj nastajaszczyj macha. Aco on właściwie robił z tym kotem? - Karmił. To znaczy mówił, że idzie nakarmić kota, a potem, innymrazem, powiedział, że nie ma kota. -,- Może mu uciekł? -Nie, chyba nie. Wyglądało,jakby zapomniał, że kiedyś spieszył się do tego kota, to znaczy, że mówił, że ma tego kota. No, rozumiecie. - Rozumiemy - powiedziała ponuro Beata. - Rozumiemy doskonale. Rozumiemy, że twój Sławeczek wykorzystał twoją łatwowierność i robił cię, jak chciał. Do kota, owszem, chodził. Do tegodużego, wybujałego kota, co to lubi ubierać się w czerwoną skórę! 201.

19 6

Poczułam się dziwnie. Ale niejak uwiedziona i porzucona. Nawet mi trochę ulżyło. Rzeczywiście, z tym kotem wyszło jakośdziwnie, pewnie Slaweczek potrzebował doraźnie jakiegoś wykrętu, a potem zapomniał, biedaczek, co wymyślił. - Wiecie co, dziewczynki -przełknęłam krewetkę - może i taknawetbyło. Ale ja też nie byłam wobec niego takzupełnie w porządku. Tenmójpilot jakoś tak siedział mi za skórą od samegopoczątku. Więc niech już Sławekma sobie swojego kota. -I nie chcesz się dowiedzieć, jak było? -zdziwiła się Beata. - Nie zależy mi. -Coś ty! A gdzie twoja zdrowa ciekawość kobieca? - Myślisz, że to nienormalne, że nie chcę wiedzieć? -Jasne! Każda zdrowababa pękłaby z ciekawości! - Możeja jestem niezdrowababa. -Przestań, Agata! Jesteś poprostu stara nudziara! Laurencjo,czy my to możemy tak zostawić? - Beata sposobiła się do czynu,ale nie domyślałam się, w jaki sposób zamierza zadziałać. Lauranajwyraźniejlepiej rozumiała koleżankę. - Nie możemy, Beato! Nie możemy! Jejteż tylkosię wydaje,żenie chce, ale tak naprawdę chce. Na szczęście maprzyjaciółki,które jej pomogą! Chodź, Beatko! - Dziewczyny. Szybkość mojej reakcji najwyraźniej była przytłumiona obecnością w moim organizmie pięciu solidnych drinków. Moim przyjaciółkom cały ten alkohol dodał raczej wigoru, bo zerwały sięod stolikajak na komendę i popędziły w stronę zakątka, w którym Sławek adorował swojego dużego kota. Byłoim łatwiej niżmnie,bo siedziałyna wylocie, aja musiałamobejść stolik,w dodatku potknęłam się o krzesło. Zanim się wygrzebałam, zobaczyłam z daleka, jak Beata najspokojniej w świecie wyciąga do kocicy rękę, którą ta ujmuje ze zdumieniem w oczach,po czym obiewymieniają -zapewne - nazwiska. Dotarłam wreszcie do nich. Na stole nie było żadnego dużegojedzenia, tylkodrinkii jakieś przekąski, widać nie przyszli sięobżerać, tylko na miłe, romantyczne spotkanie. Ha, ha. Romantyczne. Kocica nadal przedstawiałasobą obraz pełnego zaskoczenia,Sławek był niecospanikowany, a mojeprzyjaciółki, doskonale od- 202 prężone, zabierały się właśnie do konwersacji. Na mójwidok zawołały jednocześnie: - Agatka, poznaj Sandrę! Pana chyba znasz? Przywitałamsię z obydwojgiem. Beatka nadal tryskała inicjatywą. - Tu jest wolne krzesło, możemy? Dziękujępaństwu. Te wszystkie drinki jakoś tak na mnie podziałały, że nijak nieBogłam wydusić, że bardzoprzepraszam, nie będziemy przeszka! zać.. Nie było też mowy o zawleczeniuBeatyi Laury do naszego stolika, bonajwyraźniejjuż się okopały i nie zamierzały kapitulować. ; -Sandro. mogę tak mówić? - zaczęła Beata inie czekając^na odpowiedź,mówiła dalej: - My cię bardzo

19 7

przepraszamy za najście, ale musimy wyjaśnić sobie koniecznie jedną rzecz. TU chodzi o to, żenie jesteśmy pewne, ale wydaje namsię, że możesz być osobą, którą kiedyś widziałyśmy na wystawie kotów. Boże,jakie one były cudne,te koty! Persy i syjamy! Po prostu jak bajka! Nowięc sprawa jest wtym, że jednej naszej znajomej, to 'taka miła, starszapani, zdechł kot i ona strasznie za nim tęsknii. To byłtaki popielaty pers, wtedy na wystawie były takie same. - Ale co jamam z tym wspólnego? - udałosię wtrącić kocicy. - Jak to co? Przecież to ty wystawiałaś wtedytakie cudne,popielate syjamy. [ - Persy! - wtrąciła Laura i kopnęłają w kostkę, co zauważy^ łam. -Persy! Syjamy były czarno-białe. ^ - No,mówię, persy popielate! Miałaś całą hodowlę, ze trzy' dzieści sztuk. Dokładnie takie, o jakie chodzi tej starszej pani! Obiecałyśmy jej,żecię znajdziemy, próbowałyśmy przez związek hodowców kotów rasowych, ale nie udało się, dopiero dzisiaj przez przypadek! W życiu nie miałam persa - wykrztusiła kocicaSandra. Nie lubię persów, bo mają straszniedużo kłaków. - Boże, nie wierzę! - krzyknęła Beata, przewracając oczyma ze; zgrozy. -Jak można nie lubić persów! Niemożliwe! A tak by} do ciebie pasowały! ; - Ale w ogóle to chyba masz jakieś koty? - dopytywała się,Laura. 203.

19 8

- Ja nie, w życiu! Mamuczulenie na koty! Moja mama majednego, czasami muszę go karmić, jak wyjeżdża, ale nie przepadamza tym. Dajęmu chrupki, lejęwodę i już mnie nie ma. - Drogie panie -zaczął niepewnie Sławeczek (w życiu nie widziałam gotakim małomównym), ale nie dane mu było skończyć. -Pan teżnie lubi kotów? - Laura była bezpośrednia. -Topaństwo pasują do siebie! Sławeczek obrzuciłmnie spojrzeniem o dużejsile rażenia,ale nie mógł nic zrobić. Ja zresztą też. Zato kocica się rozpromieniła. - Ach, nie wiem nawet. Nie znamysię zbyt długo! Właściwieto świętujemy właśnie pierwszy tydzień naszej znajomości! Moje przyjaciółki zgodnie znieruchomiały. - Tydzień? - ulało się z rozczarowanej ciężko Beaty. -Takkrótko? Spotkałam na moment spojrzenie Sławeezka. Dotarło do niego najwyraźniejto i owo. Cały się zatrząsł od tłumionegośmiechu. Wzruszyłam bezradnieramionami. Skompromitowały mnie,jędze, wobec byłego wprawdzie, ale niewątpliwie sympatycznegoamanta! A ja, oślica, powinnam pamiętać, że zerwawszy z poprzednią dziewczyną wieczorem, rano przyleciał pocieszaćsiędo mnie! On poprostu ma takie tempo! - To ja rozumiem, że możecie już spać spokojnie,dziewczyny? -zapytał nieco złośliwie ze swojego kąta, nagle rozprężony i zadowolony z życia. - Przeciwnie. - Laura odzyskała przytomność. -Musimyteraz dalej szukać kota dlanaszejpoczciwej staruszki. - Popielategosyjama- przyświadczyła Beata, kiwającenergicznie głową. - Chodźmy już! - Persa, popielategopersa - skorygował Sławek. - Miło byłowas poznać. Do widzenia! Wróciłyśmy do stolika jakniepyszne. - Czy wyście powariowały obydwie? - wysyczałam, gdy tylkozajęłyśmy miejsca. -Co on sobie teraz o mnie pomyśli? - Żemasz dwiestuknięte koleżanki - powiedziała beztroskoLaura. - Ty nie bądź taka naiwna! Ztymkotem namnie wyszło,ale to wcale nie znaczy, że nie ma jakiegoś innego kota w życiuutajonym twojego byłego! 204 - Laurka, ja cię błagam' Zostawmojegobyłego w spokoju! 'Był kot czygo nie było,to nie ma znaczenia! ' No wiesz -oburzyła sięBeata. - Ty nie masz ambicji? Nie-chcesz wiedzieć, czy on prowadził podwójne życie czy nie? A jeżeli cię oszukiwał? " -To już mnieprzecież nieoszukuje. Zamówciemi kawę, dziewczyny, zaraz wrócę. Przepchałamsię przez Beatę i poszłam szukać toalety. OkazałO się,że mieści się w głębokich podziemiach. Skorzystałam z wysoko rozwiniętej cywilizacji (marmury, kryształy i mosiężnekurki nad umywalkami jaksarkofagi etruskie), odświeżyłam się i przeszłam z damskiej części toalety do kooedukacyjnego przedsionka. Tam natknęłam się na Sławeczka we^własnej osobie.

19 9

- Aaa, co za spotkanie - ucieszył się fałszywie. -Już drugie dzisiaj! Jak się masz, Agatko kochana, nietęsknisz czasem za mną? - Prawdęmówiąc, nie. Ale wspominam cię bardzo mile- odpowiedziałamuczciwie, bo naprawdę wspominałam gomile, aczkolwiek niesłychanie rzadko, bowiem moje myśli zajmował ostatniozupełnie kto inny. - To zupełnie tak samo jak ja. A powiedz, skąd wytrzasnęłaś takie sympatyczne przyjaciółki? .- Kupiłamw sklepie z przyjaciółkami. A ty skąd masz taką Lolę nie z tej ziemi? --Sandrę,kochanie. Aleksandrę. Mamusia do tej pory mówi do niej"Oleńko". To bardzo miładziewczyna. Wyobraź soJbie, ona nie zdaje sobie sprawy z tego, jak wygląda. Tak w ogóle, to musiałemsię jakoś pocieszyćporozstaniu z tobą. Te twoje koleżanki były pewne, że ja tak z wami obiema, synchronicznie? ;.-- A boja wiem, czego one były pewne? Kotaszukały. Dla jednej staruszki. ; -Popielatego syjama? ':- Nie, persa. ;. Popatrzyliśmy na siebie iwybuchnęliśmy oboje śmiechem. '.Kiedy już przestaliśmy się śmiać, Sławek westchnął ciężko i po^ wiedział: - Tego jej właśnie brakuje, Agatko. Poczucia humoru. Widzia- 205.

20 0

łaś sama. wygląda jak Pamela Andersen, zalet ma dużo, tylkozwoje szybko jej się przegrzewają, więc na wszelki wypadek małoich używa. - PamelaAndersen jest blondynką - powiedziałam dla porządku. -Och, wiesz, co miałem na myśli. Nie chodzi o kolor. A jakten mójzwycięskirywal? Chyba sięzaczerwieniłam. - W porządku. Mapoczucie humoru. - Zazdroszczę ci. A zwłaszcza jemu. Cóż, chyba powinniśmyjuż się stąd wyłonić na światło dzienne? Idź pierwsza. Ja tu jeszczesię poprzeglądam trochę w tych lustrach. No, pa, kochanie, naprawdę się cieszę z tego spotkania. Pocałował mnie w policzek, a japomyślałam, żeteż się cieszę. Na górze czekałajuż na mnie kawa w fikuśnym imbryczku,bardzo dobra, mocna i pachnąca. Beata zLaurą wciążusiłowały omawiać różne warianty hipotetycznego postępowania Sławeczka, ale jakośnie chciało mi się do ich hipotez dołączaćswoich. - Coś ty tak zamilkła? - zapytała mnie w końcu Laura. -Hej,Agata, a może ty jednak jesteśzazdrosna o tę Lolę? - Słuchajcie, a może on by jednak do niej wrócił -zasugerowała Beata. - Może to bynie było takie złe, w końcu przypomnijciesobie, jaką miał przewagęw naszej tabelce! Agata! Ty się poważniezastanów! Jakby co, to my ci przecież pomożemy. Co todlanas taka Lola! - Sandra - poprawiłam machinalnie. - Broń was Bóg, niechcę wcale, żebyściemi pomagały w tej sprawie! Niech sobie matę gidię! - Nie wiem, czy jesteś warta takich oddanych przyjaciółek, jakmy obraziła się Beata. - Ale nie martw się, mamy lepsze charakteryniż ty i gdybyś kiedyśpotrzebowała naszej pomocy, to wystarczy, że zadzwonisz. To co, zamówimyjeszcze jeden drinczuśna do widzenia? Ludziepiją tu takie śmieszne, wygląda jak płyndo naczyń Ludwik. Ciekawe, jak smakuje. 206 hę day after Kamilzadzwoni} niespodziewanie o dziewiątej ranoi wyrwał mnie z głębokiego snu. '.' - Spałaś? Bardzo cię przepraszam, ale przed chwilą okazało się, że mam całkowicie wolny dzień. Mieliśmy małą awarię śmigłowca,mechanicy właśnie sięzastanawiają, co mu jest. Czy Chciałabyś mnie w związku z tym zobaczyć? ,; Boże, moja głowa! Co się z niąstało. Oczywiście, że chciałabymgozobaczyć! ;, - Oczywiście, że chciałabym cię zobaczyć. Tylko dlaczego mówisz tak strasznie głośno? - Głośno? -zdziwił się. - Mogę mówić ciszej. Kupić ci świeże^bułeczki naśniadanie? ' Myśl ośniadaniu przyprawiła mnie o wstrząs. ; - O Boże, nie mów mi o jedzeniu! A w ogóle mów głośniej, bo teraz prawie cię nie słyszę. Kiedy przyjedziesz?

20 1

Coś w moim głosie musiało mu dać do myślenia. - Zaraz. Czyżby było potrzebne pogotowie? Jęknęłam w słuchawkę, a on się zaśmiał. - Przyjadęi zrobię cicoś na kaca. Leż w łóżku, nie wstawaj. Jeszcze czego. I pokażę mu się taka nieświeża! Ostrożnieopuściłam łóżko. Nie było tak źle,jak się wydawało. Pokój troszeczkę falował, ale bez przesady. Otworzyłam okno i pożeglowałam po lekko wzburzonej podłodze do łazienki, zosta'wiając drzwi pootwierane, żebysłyszeć domofon. Dlaczego nie dorobiliśmy kluczy dla Kamila? I dlaczego ja mam tylko jeden komplet? Aha, drugijest u rodziców, na wypadek gdyby przyjechali pod moją nieobecność. Wzięcie prysznica i jednoczesne nasłuchiwanie, czy nie odezwie się domofon, jest prawie niemożliwe. Usiłowałam dokonać niemożliwego, wylatując co jakiś czas z łazienki inasłuchując. W rezultacie łazienka była zalana wodą, a jadopiero wpołowie;;ablucji, kiedy cholernydomofonsię odezwał. Usłyszałam goi przez chlupot wody, wybiegłam więc spod prysznica po raz kolejny, ociekając wonną pianą firmy Palmolive, ponaciskałam właściwe guziczki i odblokowałam zamek w drzwiach, niech sobie sam; wejdzie i zaczeka. 207.

20 2

Mam nadzieję, że nie był tak blisko drzwi, żeby usłyszeć, cowyrwało mi się z głębi serca, kiedy zobaczyłam, że wąż od prysznica zleciał z haka - widocznie w pośpiechu nieprecyzyjnie gotam umieściłam - tak nieszczęśliwie, że upadł poza brodzik, lejącgdzie popadnie. Złapałam go i ukróciłamsamowolę. Po dokonaniu tego czynu oparłam się bez sił o ścianę. W moim stanie należy się oszczędzać! - Agatko. - To Kamil, już zza drzwi łazienki. -Dobrze sięczujesz? Zakręciłam wodę, żeby lepiej go słyszeć. - Dobrze jak niewiem co - powiedziałam ponuro. - Muszęwziąć kąpiel. - Jesteś pewna, że dobrze? Ten głos. taki spokojny,z leciutką nutką kpiny! Od samegobrzmienia tego głosu zaczynam się czuć coraz lepiej. - Jestem pewna. Za pięćminut wyjdęi pozbieramtę całą wodę. Usiądź gdzieś, gdzie jest sucho, i poczekaj na mnie. - W porządku. Ostrożnie operując gąbką ijeszczeostrożniej szczotką do mycia pleców, dokonałam wreszcie dzieła. Z jednego ręcznika zrobiłam sobie turban na umytychwłosach, drugim, takim wielkim,plażowym owinęłam się cała,a resztę ręczników obecnychw łazience rzuciłamna posadzkę. Niech wsiąka. Mogłamjuż wyjść na światło dzienne. - Miałeś siedzieć w pokojui czekać. Kamil stał w drzwiach kuchni ze ścierką wręku. - Śliczniewyglądasz wtych zawojach. Trochę posprzątałem. - Jak znalazłeś ścierkę do podłogi? - zdziwiłam się nieinteligentnie. - Ścierki dopodłogi na ogół bywają chowane pod zlewami -wyjaśnił uprzejmie. - Jak tam twoja głowa? - Lepiej nie mówić. -Biedactwo. Mam lekarstwo. Mówiłem ci, że jestem pogotowie ratunkowe. - Ale lotnicze -jęknęłam. -Ale ratunkowe. Wypij, za chwilę będzie ci lepiej. 208 Podał mi mój największy kielich wypełniony bladozłotym płynem , w którym grzechotał lód. Płyndelikatnie musował. Coś mi to przypomniało. - Szampan? -Nie, kochanie. Reńskie wino i sodowa woda. Jak u Byrona. Pewnie nie pamiętasz,ale kiedyś ci cytowałem taki fragmencik. - Oczywiście, że pamiętam. - Upiłam łyczek iznalazłam sobie solidne oparcie wparapecie kuchennego okna. Miało to tę dobrą stronę, że słońce wpadające przez szyby nie robiło mi krzywdy. -To znaczy, pamiętam, żecytowałeś,ale nie pamiętam fragmenciku. Dobre to jest. - Rozkaż,niech lokaj dołóżka przyniesiereńskiego wina i wody sodowej. ty byś nie wzgardził nimi, o Kserksesie, bo anisorBetmrożony w śniegowej wazie,ni czyste źródło w suchym lesie, I ani Burgundu napój rubinowy do pracy, boju tyle sił nie doda, coreńskie

20 3

wino i sodowa woda. Zamiast reńskiego co prawda masz'francuskie, z Langwedocji, a zamiast sodowejgazowaną nałęczol. wiankę, ale skutekpowinien być ten sam. Wyglądałona to, że miał rację. Z każdym łykiem wracało milżycie. Moja miłość do romantyków jest jak najbardziejuzasadniona. Swoją drogą, ci uduchowieni facecilubili dobrze zjeść i wypić. Był taki opis żarcia w "Eugeniuszu Onieginie". - Czemu się śmiejesz? -Przypomniało mi się, jak Puszkin opisywał kolację w jednej! knajpie, alenieumiemtegona pamięć, pamiętam tylko, że był to opis szalenie apetyczny, panowie jedli rost-bef okrowawiennyj fi triufli, rosskosz junych Het, francuzkoj kuchni tuczszyj cwiet. coś uroczego! A biedne dzieci w szkole znają tylko "Borodino"! Ito w najlepszym wypadku. - A pamiętasz Japomniu czudnojemgnowienije'. -Pieriedo mnoj jawitas, ty. Jasne, że pamiętam! - A wiesz,co Puszkin pisał prywatnie, w pamiętniku otejsa mej pani? -Wiem! "Dzisiaj, zbożą pomocą, miałem Annę Michajłownę"! Przynajmniej konkretnie! Słuchaj, Kamil, a ty skąd towszystko wiesz właściwie? 209.

20 4

- Z książek, Agatko, z książek. Jato po prostu lubię. A nalotnisku, jak sama widziałaś, jest sporo czasu na czytanie. - Nie powinieneś czytaćliteratury fachowej? -Też czytam. I wdomu czytam. Takie hobby. I muzyki słucham. Poszlibyśmy na jakiś koncert. Oczywiście,jakjuż ciprzejdzie tupot białych mew. -A wiesz, że chybajuż przechodzi. Genialnelekarstwo, genialne! -Czy to oznacza, żejuż się nie rozsypiesz, jeżeli. Widzisz,Agatko,jestemtylko prostym pilotem, a ty tak ślicznie wyglądaszw tych draperiach. Stat tak naprzeciwko mnie, słońce padało mu prosto natwarz,świeciło w oczy, a on tych oczu wcale nie mrużył, tylko patrzyłna mnie i krzywo się uśmiechał. Po czym wyjął mi z ręki pusty kielich poreńskim winie i sodowej wodzie i odstawił go na lodówkę. Pierwszy raz mieliśmy dla siebie tak wiele czasu. Kamil byłumówiony zeswoją dobrąTosią dopiero na późny wieczór,przewidywał bowiem, że wpadnie do mnie po pracy. Z powoduuprzejmejawarii maszyny latającej wpadłdo mnie zamiastdo pracy i został prawie do północy. Nie da się ukryć, że niemal całydzień spędziliśmy w łóżku. Śniadanie zjedliśmy koło południa, bardzo niekompletnie poubierani, do obiadu nas nie ciągnęło. Powyłączałam telefony. Kamil swojejkomórki niemógł, ale jakoś, na szczęście, nie zadzwoniła. - Jeżeli istnieje naświecie szczęście - mruknął gdzieśkołoosiemnastej trzydzieści, wyciągając się w moimłóżku na całąswoją długość (łóżko zatrzeszczało ostrzegawczo) - to wyglądaono mniej więcej tak. Kocham cię, Agatko. Zapaliłam lampkę, żeby sobie na niegopopatrzeć;było jużkompletnie ciemno, jak to wlistopadzieo tej porze. Hermes odpoczywający. Gdzieja widziałam taką rzeźbę? Niepamiętam. Ale tak musiał wyglądać Hermes, kiedy zmęczył sięmiłością z tą nimfą, którą zaciągnął do lasuu Keatsa. Ciemnewłosy z pierwszymi ledwiezauważalnymi śladami siwizny, ale niesymetrycznie, tylko na lewej stronie. A może na prawej też, prawa 210 gorzej oświetlona, to nie widać. Wysokieczoło. Regularny,prosty nos. Ach - i tu jest pies pogrzebany! Liam Neeson ma złamaany nos, to jest główna różnica między nimi. Ale brwi, oczy. zwłaszcza usta, też nie całkiem symetryczne, usta, których zarysŚwiadczy o wrażliwości. ( Chyba znowu tracę kontakt z rzeczywistością. - Obejrzałaś mnie sobie dokładnie? :- Mniej więcej. Ja też cię kocham. I w sprawie szczęścia. teżni się tak wydaje. Pocałował mnie. - Chciałbym, żebyś była moją żoną. -Też bym chciała. Aleto chyba nie będzietakieproste, prawda?

20 5

- Sam nie wiem. Ale chciałbym. - Jacek też by chciał? -Nie mam pojęcia. Nierozmawialiśmy nigdy o tobie. - My się w ogóle dosyć krótko znamy, nie masz wrażenia? I niewiele o sobie wiemy nawzajem. Nie uważasz? -Nie. Wiem o tobie wszystko,co trzeba wiedzieć. - Tojajestemtaka nieskomplikowana? Chyba powinnam się(obrazić. ; Jesteś bardzo skomplikowana, moja droga -zaszemrał Kamil pojednawczo. -Na pewnosprawiałabyś mi niespodzianki dokońca dni naszych. wspólnych, oczywiście. Ale zauważ, że nie mówiłem, jakobym wszystko wiedział, rozumiesz: wszystko. ) Powiedziałem: wszystko, co trzeba. Rozumiesz? Wszystko, co trzeba, żebykochać. - Boże, jak ty kręcisz! -Nicpodobnego. - Kręcisz jak pies ogonem. Nie szkodzi,pointa mi się podoba. Ale, wracając dozasadniczego tematu, w twoim wypadku sprawa jest prosta: wziąłbyś sobie mnie za żonę i już. Aja wyszłabym za całą rodzinę, to znaczy za ciebie i w pewnym sensie za Jacka. Wcale nie wiem,czy Jacek byłby zachwycony,gdyby pani wychowawczyni wprowadziła mu siędo domu w charakterze macochy. jak jabym mu potem stawiała jedynki z gramatyki? Przyjrzałamsiębaczniej mojemurozmówcy. I po co ja to wszystkomówię? Do śpiącego faceta! 211.

20 6

Mogłabym teraz wstać ostrożnie, nie budząc go i zrobić,na przykład, porządek w łazience, gdzie ręczniki wciąż moczyłysię w kałuży na posadzce. Ale uznałam, że skoro za kilkagodzinobudzi sięi pójdzie sobie, praktyczniejbędzie łazienkę zostawićna później, a teraz pójść za jego przykładem. Ułożyłam się wygodnie w jego ramionach - mruknąłcoś przezsen, ale się nie obudził - oparłamgłowę na szerokiej piersi i słuchałammiarowego bicia jego serca, dopóki mnie ten koncert nieuśpił. Otworzyłam oczy może potrzech godzinach. Światło było zapalone. Tym razem toKamil przyglądałmi się uważnie, z krzywym uśmiechem na tych swoich ustach, których kształt znamionował wrażliwość. - Dojrzałaś do kolacji? -Prawdę mówiąc, zapomniałam, żeczasami się jada. Jesteśgłodny? - W pewnym sensie. -Toco, mamwstać i zrobić cośdo jedzenia? - Miałem na myśliinny głód. -Ach tak? - Ach tak. -Maszmoże jakiś stosowny cytatna ten moment? - Oczywiście. Jest taki sonet Szekspira: "Słodka miłości, wróć,by nie mówiono, że siły twojeod twychpragnieńsłabsze". Wykorzystaliśmy cały czas, jaki nampozostał do momentu,kiedy Kamil uznał,że nie może już dłużej nadużywać dobrejTosi. - Słuchaj - zagadnęłam go,stojącego z ręką na klamce. - A tymówiłeś o mnie tej swojej dobrej Tosi? Skinął głową. - Mówiłem. Nie wszystko,oczywiście. AleTosia wie, że istniejesz i że cię kocham. Ona to popiera, bo nie znosiła nigdymojej byłej żony, zresztą z pełną wzajemnością,zwłaszczaponaszym rozwodzie. Tosia nie rozumie,jak matka mogła zostawić dziecko i odejść sobie takpo prostu. Żałowała Jackai żałowała mnie. Z rozpędu. Od chwili mojego wyjściaz sądu 212 ^namawia mnie, żebym sobieznalazł kogoś przyzwoitego;tak to po'pkreślała. - A ty co? - spytałam, bo przestał mówić sam z siebie. - A ja nic. Więc Tosia nadal mnie żałowała. Kiedy jej powiedziałemo tobie, bo sama rozumiesz, nie chciałem jej oszukiwać, kiedy potrzebowałem czasu na spotkanie z tobą, była bardzo zadowolona. - Coś podobnego! - Właśnie. Muszę wam zorganizowaćjakieś spotkanie, bo Tosia omal nie pękniez ciekawości za każdym razem, kiedy wracam od ciebie, a jest za delikatna, żeby ze mnie wyciągać zeznania. Ja jEjej, oczywiście, nic nie mówię, a ona cierpi w milczeniu. Ale strasznie chciałaby cię poznać. Co ty na to? - Proszębardzo. Choćby jutro. . - Jutro, mówisz? Może to i dobry pomysł. Ja posiedzę z mamą, awas umówię w jakiejś kawiarni. Zjecie sobie po ciastku i poplotkujecieo mnie. ,; - To już lepiej zaproś jąw moimimieniu naobiad! Będzie miałaa pewność, żenie umrzesz przymnie z głodu.

20 7

jakby co. ^: - Nie boiszsię? ; - Strasznie się boję! Ale taki egzaminlepiej zdać znienacka. ;: Idź już, bo pomyśli,że jestem harpia i nie chcę cię puścić! Roześmiał się, jeszcze raz powiedział,żemniekocha, i poszedł sobie. ; Nastawiłam budzik naósmą- jeżeli mam przygotowaćobiad dla Tosi, to muszęwstać w miarę wcześnie - i padłam kompletnie wyzuta z sił w jeszcze ciepłą pościel. Niedziela. Można powiedzieć - dyplomowa Zerwałam się za pięć ósma, jak zawsze, kiedy budzę się przed bu. dzikiem, bo ma się wydarzyćcoś ważnego. Przez moment nie bardzo pamiętałam, co to ma być, coś mi się plątało pogłowie na tematjakiegoś przedstawienia, czyżby nie było jeszcze naszej^premiery? Rany boskie! Tosia! 213.

20 8

No tak, to też w pewnym sensie przedstawienie. Teatr jednegoaktora. I tenaktor musi dobrzewypaść! Spokojnie. Jest wcześnie. Rzuciłam okiem na komórkę. Coś jest. SMS. "Tosia przyjdziedo ciebie o czwartej na ten obiad. Przyniesie ciastka. Powodzenia. Kocham cię". Nadałto w nocy, widocznieodrazu po powrocierozmawiał z dobrą Tosią. Do czwartej mam osiem godzin. Można diabłu łeb urwać. W łazience zastałam małe pandemonium ręcznikowe, ale pozbyłamsię kłopotu błyskawicznie, ładując wszystkie mokre szmaty do pralki. Zrobiłam się na domowe bóstwo i zasiadłam do lekkiego śniadaniapołączonego z burzą jednego mózgu. Co by takiej Tosi zrobić, żebyjąolśniło? Rzucić się w wytworność czy raczej postawić na pożywne, swojskie żarcie? A możezdrowakuchnia? Nie, zdrowa kuchnia raczej nie, takie Tosiepreferują kotlety z karkówki i surówkę z kiszonej kapustki. Ale może tojest nietypowa Tosia. Może teżwcale nie powinnam staraćsię jej olśniewać, tylko przeciwnie, zrobić wrażenie miłej domowejkurci? Boże,jak trudno być panną na wydaniu! Zajrzałam do lodówki. No, nie,tu nic nie ma! Muszę leciećdosupermarketu. Nie lubię kupować w supermarketach w niedzielę, bo trudnoznoszę panującą tam atmosferęrodzinnych pikników, ale niemam wyjścia. Zaczęłam mieć wrażenie, że czas misię kurczy. Popędziłam doGeanta, napchatam do wózka mięsa, zieleniny,trochęserków. Czego ja się boję, głupia! Zrobię po prostu cośsmacznego. Jeszcze nie wiem, co. A na deser? Nic,Tosia coś przyniesie. - Agaeia! Co ty, przyjęcie wydajesz? Jesteśmy zaproszone? Podniosłam oczy znad owoców południowych, które oglądałam, zastanawiającsię,czy należy takiej Tosi proponować liczi albo karambolę i właśnie dochodząc do wniosku, że raczej nie, bosama nie bardzo wiem, co z tym zrobić. Tyle że ładniewygląda. - Agata! Śpisz? Przede mną stała Beata w towarzystwie blond facetki znanejmi z widzenia. 214 - Pamiętasz Dzidzię? -A, Dzidzia, pamiętam,oczywiście. Dzień dobry, Dzidziu. To ta Dzidziaod Natalii Hollander. Asystentka. Prawa ręka. (Beata patrzyła z uznaniem na rozmiary moich zakupów. - No więc co, robisz bankiecik? Zaprosiłaś tego swojego? - Mój dzisiaj nie może. - Nie uważałam za stosowne tłumaczyyć jejw obecności obcej baby,kogo zaprosiłam i w jakimcelu.

20 9

-Robiesobie zapasyna cały tydzień. Dzidzia bezceremonialnie zaglądała do mojego wózkawychhanego żarciem. - Och, nie jadłabym na twoim miejscu czerwonego mięsa! Najlepiej w ogóle mięsa nie jeść,ale czerwone. , -Niezdrowe? , - Szalenie. Ma w sobie dużo negatywnej energii. ; Moim zdaniem ładnie przysmażony kotlecik ma w sobie mnóstwo bardzo smacznej energii. Powiedziałam o tym Dzidzi, a ona potrząsnęła blond loczkami w geście wyrażającym potępienie. . - To samo mówił mój mąż. kiedy jeszcze miałam męża. Niedał sobie wytłumaczyć najprostszych prawideł rządzących jedzeniem. Nie chciał jeść proteinysojowej! Aniotrąb! Domagał siękotletów, biedaczek. No cóż. Jedzenie nie jest dla przyjemności! Jemy, żeby żyć! Czy zdajesz sobiesprawę, że jesteś tym, co jesz? Że to się w tobie rozkłada. - Wolę o tym nie wiedzieć. A w każdym razie nie myśleć. -I te sery. strasznie tłuste. Strasznieniedobre. - Jak to niedobre - zbuntowałam się, bo uwielbiam sery. - Nawet pyszny francuski śmierdzielek niezdrowy? Grana padano niezdrowy? Z gruszeczką? Do czerwonego wina? -Chodźmy na małą herbatkę, wszystkochętnie wytłumaczę. -Dzidzia aż paliła się do tego, żeby mnie uświadomić w dziedziniezdrowego jedzenia. Niedoczekanie. - Nie dzisiaj, dziewczyny- powiedziałam stanowczo. -Nie mam jużczasu. Muszę lecieć do domu. I jeszcze nie kupiłam wi na! Pa! Oddaliłamsię od nich pospiesznie, słysząc jeszcze zasobą to, i co Dzidzia ma do powiedzenia wkwestii smażeniana smalcu. ^ I jeszcze Beata cośtam wykrzykiwała, że mnie odwiedzą. Niech 215.

21 0

odwiedzają, dziś nie będę sobie tym głowy zaprzątać, jutro do niejzadzwonię i niech sprecyzuje. Nakupiłam tych łakoci naczterydobre obiady. Nie poskąpię koleżankom. Proteina sojowa! Postanowiłam zrobić prosty gulasz z mięsa indyczego, z dużąilością roślin w środku. Z kaszą. Izupę ze świeżych pomidorów. I te sery Oczywiście, kiedy już zabrałam się do dzieła, zmieniłam koncepcję. Zamiast świeżychwarzyw dodałam dogulaszu sporosuszonych grzybków. Będzie miał bardziej zdecydowany smak. I niecostaroświecki. A jarzynka będzie jako jarzynka. Ztartąbułką przysmażoną na chrupko, na maśle! Bomba cholesterolowa! Ponieważ gotowanie uważam za czynność dalece artystyczną,włączyłam sobiedla stworzenia właściwej oprawy "Eroicę"Beethovena w impetycznej interpretacji Johna Elliota Gardinera. Od razu nabrałam szwungu w tej kuchni. Doprawianie gulaszuwypadło miw połowie czwartej części. Ze śpiewem na ustach ujęłam młynek z kolorowym pieprzem i zaczęłam kręcić. Skończyłamtak, żeby wypadłona frazie. Zamieszałam i spróbowałam. Cholera. Trzeba byłojednak ciąć w połowie frazy A jeżeli Tosianie lubi ostrych potraw? O wpoi do czwartejbyłamgotowa. Jak to mądrze: zrobić potrawy, które niemuszą być podawane prosto z patelni! No,możetarta bulka dojarzynki. Poprawiłam nieco urodę, ale bez przesady. Nie trzeba, żebyTosia pomyślała, że jestem wydra. Albo coś w tym rodzaju. Dzwonek domofonu sprawił, że wszystko we mnie zamarło. Jezus Maria! Odblokowałam drzwi wejściowei stanęłam na posterunkuprzy moich własnych. Usłyszałam kroki na schodachi otworzyłam, przybierając najprzyjemniejszy wyraz twarzy, na jaki mniebyło stać z tym szczękościskiem. No nie! To nie do wiary! - Niespodzianka! Do cholery z taką niespodzianką! Beata i Dzidzia! Dzidziausiłująca mi wepchnąć potwornej wielkości papierową torbę z nadrukiem Sklep Natura- zdrowa żywność! 216 ;; I od razu władowały mi siędo środka! Zatkało mnie tak dalece, żenie zrzuciłam ich od razu zeschodów. A one, całe w skow' ronkach, popędziły do mojej kuchni. Zdołałam je wyprzedzić i , i stanęłam w drzwiach kuchennych bez mała jak Rejtan. - Dziewczyny! Skąd ten pomysł? - Jak to skąd - odpowiedziała mi beztrosko Beata. - Przecież: mówiłyśmy, że cięodwiedzimy. Nie miałaś przeciwwskazań. Przy-niosłyśmy ci pyszne naturalne jedzonka, a Dzidzia ci opowie, coz tym zrobić, żebyśmiała z tego pożytek. - Ale ja nie chcę pożytkuz proteinysojowej - jęknęłam. - Pokażę ci, jak to przyrządzać, żeby smakowało zupełnietak jak mięso -zawołała ochoczo Dzidzia i zaczęła pchać się do mojej kuchni. - Wykluczone! -Oprzytomniałam. - Nie dzisiaj.

21 1

Przykro mi, kochane,ale zaraz będę miała gościa na proszonym obiedzie. Nie mogę was przyjąć. Wybaczcie. - Gościowi też możesz dać - nie traciłazapału Dzidzia. - Niektóre z tych rzeczyświetnie robią na potencję. Mam zaproponować Kamilowi, że mu poprawiępotencję za pomocą proteiny sojowej? Ach, ale to i tak nie będzie Kamil. . - To nie będziefacet - powiedziałam, odpychając ekspansywnąDzidzię. - Strasznie was przepraszam, ale idźcie sobie. Chętnie was zaproszękiedy indziej. Poczynając od jutra. Możemy na"\vet porozmawiać o proteinie sojowej, jeżeli nie będę musiała jej zjeść,ale teraz idźcie sobie! Ani im się śniło. - Jeżeli tonie będzie facet, to o co chodzi? -nie rozumiałaBeEata. Popatrzyłam z rozpaczą na zegar. Za dwie czwarta. I w tym momencie zadzwoniłdomofon. -Czekajcie, muszę otworzyć. Skorzystałyz tegonatychmiast, wdarły się do kuchni i rzuciły swoją ogromną papierową torbę z proteiną sojową i nie wiemCzymjeszcze na mój wymuskany blat roboczy,przygotowany na inspekcję czujnego okaTosi. Wydawały przy tym radosne 'okrzyki,z którychwynikało, że mają zamiarzaprzyjaźnić się z moim gościem,kimkolwiek by on był. Bo skoro to nie amant, to nie muszą mnie zostawiać z nim sam na sam. 217.

21 2

W drzwiach stanęła Tosia. Kamil, oczywiście, łgał haniebnie,opisując mi jej wstrząsającą urodę z brodawką na nosie i wąsami(tak to chyba miało wyglądać), ale rzeczywiście, swoje lata miała. Poza tym była wysoka, postawna, dość nawet przystojna,a na twarzy miaławypisany charakterniezłomny i twardy jakgranit. Względnie marmur. Ale nie żelbet. Cośszlachetnego. W dłoniach dzierżyła paczuszkę,zapewne z ciastkami, którą wyciągnęła w moją stronę niczym dar szlachetnych Apaczów dla zaprzyjaźnionego plemienia. -Dzień dobry - powiedziała tubalnie. - Dobrze trafiłam? - Bardzo dobrze - starałamsię, żeby migłos nie zadrżał. - Witam i zapraszam. Są u mnie koleżanki, ale właśnie wychodzą. - Wcale nie wychodzimy - zawołałaradośnie Beata. - Zarazpanie przekonamy, że najmilsze sąwspólne obiadki! Agatko, nieznamy jeszczepani! - Już namoczyłam soczewicę. - Cholerna Dzidzia do połowywychynęłaz kuchni izamarła z głupim wyrazem twarzy. Tosia też zamarła. Z nich dwóch to onapierwsza odzyskała głos. -A co pani Dzidka tu robi? -zakrzyknęła głosemczęściowozdławionym przez nagłą irytację, ale wciąż tubalnym. - A co Tosia tu robi? - miauknęłaDzidzia w drzwiach kuchni. - Panie się znają? - zapytałam głupio. - Znają! - huknęła Tosia. -Jeżeli ta pani tu jest, to ja wychodzę! - O nie! - zawołałam, czując, że cośzłego tu się zaczyna dziać. - Tej pani tunie ma. PaniTosiu, bardzo przepraszam, to mojakoleżankaze swoją znajomą odwiedziły mnie niespodziewanie,ale naprawdę już wychodzą. Naprawdę! - ryknęłam. Beata miewa idiotyczne pomysły,alegeneralnie głupia nie jest. Wyczuła ciężką wrogośćmiędzy swoją Dzidzią anowo przybyłądamą i zrezygnowała ze zbiorowego pikniku wmojej kuchni. - To prawda, chciałyśmy Agacie zrobić siurpryzę,ale nie wiedziałyśmy, że czeka na panią. Jużnas nie ma. Dzidzia, idziemy! Do widzenia pani. Cześć, Agacia. Wyciągnęła dość bezwolną Dzidzię na schody, a ja zamknęłamdrzwi. - Bardzo przepraszam, pani Tosiu- powiedziałam zrezygnowana. - Spotkałam je dzisiaj w sklepie. Beata to moja sta- 218 ' ra przyjaciółka, uważa,że można do mnie wpadać o każdejporze dnia inocy. Rozbierze się pani? I poproszę paniądo pokoju. Boże, ten wieszak jeszcze nienaprawiony! Dobrze, że schowałam ciuchy do sypialni. Powiesiłam Tosine palto na ramiączku na jelenim porożu, któ! re dostałam kiedyś od znajomego leśnika. Paczkę z ciastkami zaniosłam dokuchni. W pokoju Tosia z miną gradowąstała przy biblioteczce i lustrowała salon okiem krytycznym. Odniosłam jednak wrażenie,że niewiele widzi, raczejprzeżuwa scenę, która

21 3

rozegrała sięf przed chwilą. Miałam rację. - Panisię z Dzidką przyjaźni? - zapytałaponuro. - Z Dzidzią? Nie. Przyjaźnię się z Beatą. Dzidzia toBeaty ko leżanka, spotkałamją paręrazy. One teraz pracują razem, toznaczy, Beata sobie tam dorabia. - U tej psychiatry? -Zgadzasię. Pani zna Natalię Hollander? -Na szczęście tylko ze słyszenia. I naprawdę pani nie zna Dzidki? Trochę już mnie to zniecierpliwiło. - Naprawdę. To znaczy, przelotnie. Pani ją zna lepiej? - Pewnie, żelepiej. Ja ją bardzo dobrze znam. Przecież to jestE Jacka matka! Jacka matka! Kamila była żona! Jak to? No tak. Dzidzia, Dzidka. Zdzicha Pakulska! Usiadłamz wrażenia, nie bacząc, że Tosia wciąż stoi. - O mój Boże. Nie wiedziałam. Nieskojarzyłam. Nigdy mi się nie przedstawiła nazwiskiem! - Ona nielubi tego nazwiska. Wcale nie wiem, czy po rozwodzie nie wróciła do panieńskiego - powiedziała gniewnie Tosiai też usiadła. Dzidka Pakulska! To ona się, biedactwo,nie mogła samorealizować przy mężu nudziarzu. Ona mudawała proteinę sojową! I onnie chciał! -Czemu się pani śmieje? - zapytała podejrzliwie Tosia. - Ona mi dzisiaj usiłowała opowiedzieć, jak karmiłamęża 219.

21 4

zdrowym żarciem - wykrztusiłam, chichocząc. - I onnie chciałtego jeść. Mnie też przyniosła dzisiaj cały worek czegoś. Chciały tu z Beatą zrobić ekologiczne przyjęcie. - Ona miaładużo dziwnych pomysłów - zawiadomiła mniegniewna Tosia. - Ekologiczne jedzenie,owszem, proszę bardzo,ale ona co krok miała nowe koncepcje! Nakupowała całą lodówkę jedzenia, a potem to wyrzucała,bo gdzieś przeczytała, że niezdrowe. Pomidory rakotwórcze! Margaryna jak masło! A Jacuśnie znosił margaryny, to mu przynosiłam masło po kryjomu,pakowane w tetrumienki od margaryny. Kamil też musi dobrzezjeść, on jest pilot i słuszny mężczyzna! Nie może żyć trawą. Boże, coja znią miałam. Bardziej byłam ciekawa, co też Kamilz nią miał, ale czekałam,żeby Tosia sama do tego doszła. Już było widać, że prędzej czypóźniej dojdzie. - Pani Tosiu - przerwałam nieśmiało. - Ja przecieżczekamna panią z obiadem. Możeodprężymy się i zjemy spokojnie. i przy tym obiedzie sobie porozmawiamy, dobrze? -Dobrze - zgodziła się Tosia. - Ale nie będziemy jeść na salonach, tu wypijemy kawę, a na obiad chodźmy do kuchni. Chybaże pani tam nie mamiejsca do jedzenia. -Ależ mam! Mam bardzo miłą kuchnię. Jeżeli pani chcepo domowemu, to bardzo proszę. Zerwałam sięz kanapy i poprowadziłam gościa do kuchni. Tam, niestety, niewiele pozostało z wymuskanego porządku. Wszędzie walały się paczuszki ze zdrowym żarciem przyniesionym przez Dzidzię,czyli - Boże jedyny! - Zdzichę Pakulską. -Jakbym się cofnęła o parę lat -warknęławściekleTosiana ten widok. - Nasza kuchnia też tak wyglądała. Widać, żeDzidkatu próbowała gospodarować. Będziepani tego używać? -Raczej nie. Nie ciągnie mnie jakoś. Może gdybymsamado tego doszła, ale nie tak na siłę. Zaczęłam zbierać paczuszki i wpychać jedo tej wielkiej torby,którą Dzidzia porzuciłabeztrosko na podłodze. Tosia pomagałami, posapującze złości przez nos. 220 Po chwili kuchnia znowu wyglądała przyzwoicie. Tosia bezceremonialnie zaglądała do garnków stojących na najmniejszychKpłomieniach, jakie można było wydusić z mojej kuchenki. - Pomidoróweczka, widzę, ze świeżychpomidorków. ładnie pachnie, dodałabym koperku. Ma pani koperek? - Mam, zaraz dołożę. ;.- To też ładnie pachnie. Tokurczak? Chyba nie. Indyk? Zgadłam. Sosikgrzybowy Sympatycznie. Jarzynki. Kasza. No dobrze, czuję, że ze mnie opada, bo przecież myślałam, że zawału ;' dostanę, jak ją tu zobaczyłam od progu.

21 5

Możemy zaczynać. Pani 'lubi, żeby jej pomagać czy nie? - Tujuż nie ma przy czym pomagać. - Ze mnie też napięcie opadało powoli. - Pani sobie tu siądzie spokojnie, a ja będę nakładać. Zupkę posypać serem? ,' - Nie wiem,nie jadłamw ten sposób. To dobre? -Jak kto lubi, dlatego pytam. Ja lubięsypnąćtrochę parme"zanu. Sypać? ', - Sypać. Pani Agato, ja myślę, że my sobie zjemyspokojnie, a porozmawiamy przy kawie i ciastkach. ;- Bardzo dobrze. Przy jedzeniu nie należy siędenerwować. Z pewnym napięciem spoglądałam dyskretnie, jak też Tosia rbędzie reagować na moją kuchnię,ale reagowała pozytywnie. JNiezwykle pieprzny gulasz zyskał jej prawdziwe uznanie. - Świetny, naprawdę. Lubię takie ostre jedzenie. Kamil teżlugbi. Jacek też. Niektórzy mówią, że to niezdrowo, ale jaw to nieBWierzę. Tylko że nie można sypać jak popadnie, wszystkich przypraw, które się mana półce. Trzeba wybierać. Doskonałe! Domyśliłam się, że Dzidzia w szale stosowania zdrowych ziółek waliła do wszystkiego cały posiadany zestaw. Tonie mogło być najlepszena świecie. Zastanawiałam się, kiedy podaćsery, bo właściwie powinnosię je dać na samym końcu, ale skoro Tosia chciała celebrować ciastka z kawą w pokoju. Zdecydowałamsię podać grana padano" po drugim daniu. - Z gruszką? - Tosia wykazała pewną nieufność. - Koniecznie. Jeden znajomy mnie tego nauczył, w mojej poprzedniej pracy On miał fioła na punkcie Włoch, jeździł co roku 221.

21 6

w jedno miejsce i tam mu pokazali ten patent. Włosi mają podobno nawet takie powiedzenie, żeby nie uczyć chłopa, jak smakujeser z gruszką. Tosia spróbowała i zaaprobowała. - Aleto nie każdy ser? -Chyba nie. Ten na pewno. - Dobre, rzeczywiście. Jak to było? Nieuczchtopa jeść seraz gruszką? To tak jak nasze "nie ucz ojca dzieci robić". Czemunie? Może być. Doceniwszy wyrafinowane zestawienie grana padano z odrobinętylko chemiczną gruszką- po obraniu chemia prawie znikała - Tosia wyłożyła przyniesione ciastka na talerz, ja zrobiłam kawę i udałyśmy się na salony. - Kamil dużo o pani niemówił - rzekła Tosia, rozsiadającsię na kanapie ale ja mamoczy i widzę. On przy pani odżył. Inaczej patrzy. Inaczej się śmieje. Czy dlapanito jest coś poważnego? Udawała, że zajmujesię głównie karpatką, którą sama upiekła, ale nie ze mną takie numery. Widziałam,jak jej sięuszy powiększyły. Nad odpowiedzią nie musiałam się długo zastanawiać,bo ostatnio myślałam o tym prawie stale. - Mam wrażenie, że tak - powiedziałam, wbijając widelczykw złociste ciasto. - Wie pani, pani Tosiu,ja jeszcze nigdy nie przeżywałam czegoś takiego. Chętnie bym jej powiedziała, na czym to polega, ale jakoś nieumiałam tego z siebie wydusić. W końcu widziałam ją pierwszyraz w życiu. - Boja myślę o Jacku. - Tosia spojrzała na mnie spode łba. -To znaczy o nichobu, aleKamil jest dorosły i wie,co robi. Czywy chcecie do końca życia spotykać się tylko w moich godzinachpracy? - Nie robiliśmy jeszczeżadnych planów. My się nie znamyprzesadnie długo, pani Tosiu. Myśmy dopiero niedawno. odkryli się nawzajem. - Rozumiem. I na razie cieszycie się ztego, żeściesię odkryli. Rozumiem. Ja was niepoganiam -oświadczyładosyć łaskawiei zajęła się ciastkiem. - Czy Jacek wie, żejego ojciec spotyka się właśnie ze mną? 222 - Wie. Kamil mu powiedział. Nie chciał, żeby się Jacek domyślał Bógwie czego bez sensu. Takjest chyba lepiej, nie uważa pani? - Uważam. Ale swoją drogą, to on jest bardzo dyskretny. Mam na myśli Jacka. Nigdy żadnej aluzji. Chociaż głupio gadam. Jakie aluzje. To chyba nie jest najszczęśliwszy układ, nie uważa pani? - Co? To że jest pani Jacka wychowawczynią? Pokiwałam głową. - A co toma do rzeczy? Jacek panią lubi.

21 7

Mówi, że oni wszyscy panią lubią, bo pani jest w miarę normalna. Przepraszam,aleto jego słowa. Ta jego klasa niemiałaszczęścia do wychowawczyń , to jakiś pech, Kamil mówi, że inne klasy mają zupełnie innych wychowawców, bo w ogóle w tej szkole sąbardzo dobrzy nauczyciele. Boto dobra Szkoła. Tylko klasa Jacka. A przecież powinna mieć najlepszych, taka klasa! - Oni mieli opinię strasznie pyskatych i ciężkich do prowadzenia. " - Bzdury -fuknęłaTosia i zaatakowała drugą karpatkę. Ciężko paniz nimi? ": - Niespecjalnie, ale ja lubię pyskatych. (i- - Otóż właśnie. A tepoprzednie panie to, jak przypuszczam, "nie lubiły żadnych. No i dzieciaki sobiena nich używały, jak mogły. Ja pani coś powiem. Z tego,co Jacek opowiada, to ja mam wrażenie, że pani ich szanuje. A tamte panie ichnie szanowały. ^ Coś w tym było, co mówiła dobra Tosia. Zauważyłamprzez tych kilka miesięcy w szkole, że nauczyciele, wymagając ogólnego ibezdyskusyjnego szacunku dla siebie, nie mają go w stosunku (do uczniów. Czasami nawet nie potrafią sięzdobyć na prostągrzeczność. Wynika to pewnie z poczucia własnej wyższości, czasami Bóg jeden wie, czym podyktowanego. Z drugiejstrony poczucie wyższości, uzasadnione czy nie, nie powinno przeszkadzać w wokazywaniu uprzejmości. - Mam rację,prawda? - Bystra Tosia czytała w moich myślach, jak chciała. -Możemy o tym nie mówić,jeśli pani niezręcznie, ale ja swoje wiem. Pani zaniego wyjdzie? Boże,ależ onaskacze po tematach! - Nie wiem. To by chyba nie było dobre dla Jacka, teraz oczy- 223.

21 8

wiście, dopóki nie zda matury. Może musiałabym oddaćmojąklasę komuś innemu, a ja się do nich przywiązałam. Panirozumie, chciałabym doprowadzić ich do matury. To są naprawdę dobre dzieci. Kolejna wychowawczyni dla nich. znowu brak stabilizacji, brak oparcia. - Przyjaznej duszy - dopowiedziała Tosia, popijając kawę. -No tak, do licha,przyjaznej duszyteż! Oni są w trudnymwieku! - Kamilteż jest w trudnym wieku - bąknęłaznad filiżanki. -Ale Kamilmajużświadectwodojrzałości od jakiegoś czasu! - Przeszkadza pani, że jest starszy prawie dziesięć lat? -Dziesięć nie, osiem. Nie przeszkadza. Ja go kocham, paniwie? Onmi się strasznie podoba! Chodzi mi tylko o to, że on sobiełatwiej poradzi. Kamil jest mężczyzną. A dzieciaki to dzieciaki. - Boi się pani teściowej z Alzheimerem? Prawdę mówiąc,nie przyszłomi w ogóle do głowy, żebymyśleć o mamie Kamila jako o teściowej. Zaczęłam się uczciwie zastanawiać, czysię boję. - Boi siępani- skonstatowała ponuroTosia. - Wcale się niedziwię. Każdy by się bat. A ja mówię Kamilowi, że trzeba się zdecydować na ośrodekopiekuńczy. Ona już nie pamięta,że jest jegomatką. A Jacekjej wyłącznie przeszkadza. Boi się ludzi i ich nienawidzi. Cośokropnego. - Westchnęła głęboko. -Jej już chybawszystko jedno, czy ja ją obsługuję, czy Kamil, czy byłbyto ktośobcy. Ale Kamil twierdzi, żelepiej,że to my, bo my jesteśmyswoi. I że nie darowałby sobie, gdybyonaprzypadkiem miała jakiś moment świadomości, a jego by przy niej nie było. On się niepotrafi pogodzić. Może zresztą czasami ona go jakoś rozpoznaje,czy może raczej wyczuwa. Możeczuje w nas swoich iwydaje jejsię, że z namijest jako tako bezpieczna. Chociaż itak malęki. Dobra Tosia poniechała łakoci izamyśliła sięsmętnie. Nie potrafiłam wymyślić niczego pocieszającego. Głęboko natomiastwspółczułam imwszystkim. Najgorzej chyba miał Kamil, pamiętający przecież matkę w jej dobrych latach. No i matka to matka. Oglądać taką degenerację osoby kochanej. - Kamiljest do matki bardzo przywiązany. - Tosia jednak odgadywała moje myśli. -Opowiadał mi,że był bardzo kochanydzieckiem. Boże, mój Boże. 224 Przypomniałam sobie, jak wspominał kiedyś o tym swoim,;dzieciństwie przepełnionym muzyką. Zachciało misię płakać. ,', - Panima rację, pani Agatko. - Tosia wróciła dodzbanka z kawą i energicznie nalała sobie pełną filiżankę. -Najlepiej chyba będzie zostawić na razie wszystko tak, jak jest. Może wam kiedyś dam ze dwa dni wolnego, zajmę się panią Pakulską, a wy sobie gdzieś wyjedźcie, nacieszcie się sobą. Kamil prawie w ogóle nie odpoczywa. Stale łapie jakieś dodatkowe zajęcia, bo musiB zarobić nadom, na Jacka, na mnie, chociaż dużo z niego nie

21 9

(zdzieram, ale teżmuszę z czegoś żyć. W sezonieto go wcalew domu nie ma, bo są szkolenia w aeroklubie. Ja widzę, że jemu Z paniąjestdobrze. - Zachichotała znienacka. -Zakochał się jak student! ' - A wiepani, że mnie by to określenie nie przyszłodo głowy. Onmisię spodobałod początkuwłaśnie dlatego, że nic w nim nie widziałam z chłopaczka. ; - Bo on jest prawdziwy mężczyzna. IJackachowa naprawdzi"wego mężczyznę. A to wcale nie było łatwe z taką żoną. Wie pani, paniAgatko, ja tosobieczasami myślę, że lepiej,że ona odeszła. ^.Chociaż, z drugiej strony, początkowo nie była taka stuknięta. Wreszcie zaczęło się to, na co czekałam! To najbardziej interesujące. Omawianie Zdzichy! Usadowiłam się wygodniew moim ukochanym, bardzo wygodnym, acz nieco wyleniałym fotelu i za'mieniłam w słuch. Ja z nimi jestem, znaczy z rodziną Pakulskich,już piętnaścielat. Jacek,jak był malutki, nienadawał się do przedszkola, a Dzidkanie miała zamiaru zrezygnować zpracy, ona wtedy pracowała w wydawnictwie prasowym, straszniebyła zaangażowana. Wtedy mama Kamila znalazłamnie, przez jedną znajomą. Jak już Jacek poszedł do szkoły,to teżprzychodziłam do nich parę razy w tygodniu, pomóc, dać dziecku jeść, takie tam domowe rzeczy, wie pani. I kiedyś Dzidka przeczytała ogłoszenie o jakichś (kursach samodoskonalenia się albo czymś w tym rodzaju- onaw ogólemiałafisia na punkcie szkoleń, stalesię doszkalała. A to angielski, a to aerobik, a to kurs tańca. No więc poszła i spotkała tę cholerną babę. przepraszam. - Natalię Hollander? -Tak. Ona jej wbiła do głowy, że najważniejsze w życiu jest re- 225.

22 0

alizowanie siebie. Że najpierw trzeba się w życiu odnaleźć, a potem się samorealizować. Pani Agato! Ja dobrze mówię popolsku! Niemam żadnych studiów, ale na ogól rozumiem ten język. I moim zdaniem to są jakieś takie frazesy, które nic nie znaczą albomogą znaczyć wszystko. Wkażdym razie Dzidka, jak już sięzaczęła samorealizować,to jej wyszło, że mąż jej przeszkadza. Że jejnie rozumie. Boona ma jakieś wyższe aspiracje, a on nic, tylkosiedzi natym lotniskualbo w powietrzu. - Przecież wyszła za lotnika - zdziwiłam się. - To gdzie miałbyć,jak nie w powietrzu albo na lotnisku? - Onaby wolała, żeby z nią biegał na medytacje! Próbowałago przekonaćdo niejedzeniamięsa. Pani Agatko! Chłop jak dąb,sportowiec, pani wie, oni muszą mieć zdrowie, stale są badani -a ta mu gołe sałatki i zieleninki. I żeby jeszcze nad każdymdaniem medytować. Aon zawsze lubił gorące. A jak czasem miałwolne, to chciał do filharmonii, bo lubi koncerty, a znowuonagociągnęła na jakieś kursy zapamiętywania. Pani Agato! Co muprzyjdzie z tego, że zapamięta trzy tysiące numerów telefonów? Czyon jest książka telefoniczna? Tosiawdałasię w opisy działań Zdzichy prowadzących do samodoskonaleniai robiła to z taką swadą, że zaśmiewałam siędo tez. Ona też. W końcu jednakspoważniała. - Poza tym okropnie miała mu za złe, że mało zarabia,i koniecznie chciała, żeby sięprzeprowadził do Warszawy izacząłpracować w Locie. On nawet miał takie możliwości, aleniebardzo mu to pasowało; raz, że nie przepada za Warszawą, dwa, żenie chciał być kierowcąautobusu, nawet bardzo dużego i takiego,który lata do Paryża czy tam do Australii. Poza tym, kiedyś mimówił, nie znosi hoteli, lubi spać we własnym łóżku. O toteż miała straszne pretensje, że musi mieszkać naprowincji, gdzie nie mażadnych możliwościrozwoju. Jak niema możliwości, kiedy stalesięgdzieś rozwijała! I któregoś dnia przychodzę do nich oknamyćprzed Wielkanocą, a tu Dzidki nie ma. Jacka nie ma. Kamiljakiś takismutny i zły, ja pytam, co się stało, a on mówi, że żonaod niego odeszła. Rany boskie - mówię -z Jackiem! Nie,odpowiadaKamil,Jacka zawiozłem do dziadków na dwa dni. Musimysię, Tosiu, naradzić, co dalej,mówi. A ja go jeszcze pytam, dlaczego odeszła, co się stało, czy się pokłócili? Ostatnio nawet nie. 226 ' powiada, tylko żona oświadczyła, że sięniemożerozwijać, bo onjej ten rozwój hamuje. Rozumie pani? Ona sięchce rozwijaćduchowo, a przy nim nie może! To ta psychiatra jej zrobiła wodęz mózgu! I poszła do niej. Teraz u niej pracujei razem łupią naiwnych ludzi! Ale ma za swoje, bo psychiatra jej małopłaci, a ona jak ta głupia orze. Trzeba jej przyznać, nieźle wygląda. Może lubi pracować za bezdurno. - Takcałkiem za bezdurno chyba jednak nie. -Teraz chybama lepiej. Ale Kamil jejparę razy pomagał fi nansowo.

22 1

- Ach, to ona taka Dzidka-pasożytka. ;- Dzidka-pasożytka. Bardzo ładnie. No więc jak Kamil powiedział, że się musimynaradzić, co dalej, to ja mu powiedziałam, że nie ma się co naradzać,chce się żona rozwodzić,to niech się rozwodzi, poradzimy sobie,może nawet Jackowi będzie zdro-. wiejbez przeżywania tychwszystkich stresów. Tak tylko mówiłam, wiadomo, że dziecko powinno mieć matkę, ale co byłorobić? "Jakiś czas mieszkałam z nimi, potem ojciec Kamila umarł i mama się do nich przeprowadziła. Dalejto pani wie. " - Wiem. A Dzidka nigdy nie chciała wracać? -Nie, nie chciała. Ona jest taka jakaś. niedo końca rozwinięta. Ja jej nie rozumiem. Jakąś odpowiedzialność chyba trzebapo nosić, jak się już ma dziecko,prawda? Mąż mężem, dorośli to dorośli, ale dzieciaka szkoda. Ciężko było, ale jakoś z tego kryzysuwyszli. Kamil tylko się zrobiłtaki bardziej zamknięty w sobie. PrzyJacku nie. Przy Jackubył taki jak dawniej. I teraz przy pani. Popiła chłodnej już kawy. - Oni są dobrzy, obaj. Masz ci los! Jeżelijeszcze poprosi mnie, żebym im nie robiłakrzywdy. Na szczęście powstrzymała się. - Za dużo gadam. -Nie, wcale. Ale pani ich też kocha, mam rację? - Mapani. Obu ich kocham, bo obajsą tego warci, proszę pani. I przeszli już swoje, a ja bymnie chciała, żeby przechodzili jeszcze raz przez to samo. Jacek mógłby się nawet wypaczyć, bo to taki młody chłopak, dzieciak tak naprawdę. - Niedługo skończy osiemnaście lat. 227.

22 2

-I co z tego? Jak pani miała osiemnaście lat, to taka panibyła dojrzała? Pani Agato, jajuż pani niebędę głowy zawracać,bardzo dobry był ten pani obiad, jak pani będzie gotowała dlaKamila, to może pani wszędzie dawać dużo pieprzu, a soliw miarę. On nie jestwybredny tak naprawdę, lubi kartofle różne, a najbardziej pieczone. A z ciast to obaj uwielbiają szarlotkę. Ja myślę,że z tympani sobie poradzi, po tym obiedzie widzę, że pani ma mniej więcej taki smak,jak oni. I myślę jeszcze,że sami będziecie wiedzieć,czy brać ślub czy nie. Ja w każdymrazie uważam, że nie powinno się niczegona silę przyśpieszaćani zdrugiejstrony przeciągać. Jednym słowem, pani Agatko,trzeba używać rozumu. I do gotowania, i do miłości. No dobrze, cieszęsię, że się poznałyśmy. Bałam się,że mu głowęzawróciła jakaś taka druga Dzidka, bowie pani, jak tojest, chłopa ciągnie czasami do takich samych kobiet,jedna goskrzywdzi, aon leci do drugiej, bo podobna. Pani nie jest podobna do Dzidki, chwalić Boga. Zabrakło jej tchu. - Bardzosię cieszę, żeniejestem podobna do Dzidki, bo onami się wcale nie wydajesympatyczna. - To było łagodniepowiedziane,ale nie chciałam być przez Tosięposądzona o żadne uczucia. -Będę pamiętała o tym pieprzu. I o szarlotce, i o używaniurozumuteż. Mamnadzieję, że się jeszcze niejeden raz spotkamy? - Wszystko jest możliwe na tym bożym świecie - powiedziałasentencjonalnie dobra Tosia, po czym włożyła płaszcz i odeszła. przepraszając, że nie możenatychmiast wrócićdopani Pakulskiej(żeby Kamil mógł wrócić do mnie),ale ma rodzinne plany na dzisiejszy wieczór, bo ona też ma rodzinę, chociaż czasem to jej sięobie rodziny dokładnie mylą. Zamiast zabraćsiędo zmywania naczyń, padłam na fotel, nieco oszołomiona. Dzidziaokazała się Zdzichą Pakulską! Mogę nadużywaćpieprzu, alemuszę uważać na sól! Muszę się nauczyć piecszarlotkę! Rany boskie. Tosia nieomal przekazała mi Kamila z Jackiemniczym bezcenny depozyt. Właściwie z zastrzeżeniem, że mam imnie zrobić krzywdy' 228 Jakoś strasznie szybko mi to wszystko idzie. Kiedy ja poznałam; Kamila? Na samympoczątku roku szkolnego. Tojest mniej więcej dziesięć tygodni. A od kiedy sypiamy ze sobą? Od tego koncertu. ; Wyciągnęłam spod stoliczka program z filharmonii - to było 20 paździelnika. Dwadzieścia trzy dni. I już przychodzidobra Tosiai układami plany na całe życie, wprawia mnie w stres związany z nieumiejętnością pieczenia szarlotki i pozwala nie brać ślubu od razu! O matko! , 14 listopada, wtorek Całą noc śniłomi się, że piekę szarlotkę i że mi, niestety,nie wy chodzi. To się przypaliła, to niedopiekła, to miałazakalec, to znowu jabłka wyciekły. : Może to przestroga z nieba, żebynierobić szarlotki z przecierem czy musem, tylko z jabłkami podziabanymi w ósemki? ;Kamilpowinien był wczoraj zadzwonić, a nie zadzwonił. Ciekawę dlaczego? Przecież muszę omówić z nim Dzidzię! Małolaty w połowie lekcji gramatyki opisowej zaprotestowały przeciwkogramatyce opisowej i zażądały reaktywacji Incydental negoTeatru.

22 3

Jest im wszystko jedno - powiedziały -czy to będzie teatr poezji czy prozy,czy może pantomima. Chcą sobie pograć. , - Magia sceny, proszę pani - powiedział melancholijnie Maciek. Ja już żyć nie mogę bez oklasków i róż rzucanych mi podnogi. - Kolega doznał trwałego uszkodzenia mózgu - powiadomiła mnie Basia. - Nawet jak odpowiada na lekcjach, topatrzy, czy mu nauczyciele brawo biją. -Baśka, nie bądź zwierzę - wystąpiła w obronie Maćka śliczna ruda Karolina, która niczym się nie wyróżniała na tle klasy, dopóki nie stanęła na scenie jako Pani Twardowska i nie podbiła : sercwszystkich widzów bez wyjątku. Od tej pory przestała być szarąmyszką, a stałasię najweselszą (obok niezawodnej Basi) dziewczyną w klasie. - Tak naprawdę, proszę pani, to wcale nie ^ jestuszkodzenie mózguMaćka,tylko wirus. Albo bakteria, nie wiem, co jestbardziej zaraźliwe. 229.

22 4

- Mam wrażenie, że jednak wirus - orzekłam, dając się sprowadzić na manowce i zapominając o gramatyce opisowej. - Zapytajcie panią Piętko na najbliższej biologii. Aco, czujecie się zarażeni? Klasapotwierdziła dwudziestoma czterema głosami. No, dwudziestoma trzema, bo oczywiście Renatka się wytamala, prychając pogardliwie. Trzeba jednak przyznać,że jejzłośliwość mocno sklęsła od początku roku. Trochęmi jejszkoda. Zaczęliśmy dyskutować nad wyborem materiału do inscenizacji, przyczym połowe umysłu miałam zajętą porównywaniemurody Jacka Pakulskiego i jego, jak się okazało, matki Zdzichy,czyli Dzidki, czyli Dzidzi od Natalii Hollander. No tak, wszystkoma po niej. Mam nadzieję, że zwyjątkiem charakteru, posturę odziedziczył po tatusiu. Dzidzia jest raczej drobna i niewysoka,a Jacek ma już metr osiemdziesiąt albo i więcej. Ale oczy, kolorwłosów, usta - cała mamusia. Nicdziwnego, że mi sięwydawałado kogoś podobna. I ja mam mu piecszarlotkę! Oraz gotować, sypiąc pieprz gdziepopadnie. Czemunie, lubię chłopaka. Mogę mu gotować. Ciekawe, czyon też się nad tym zastanawiał. Bo gdybymsię zdecydowała wyjść za Kamila. albo przynajmniej z nimzamieszkać. No tak. Zmamusią i Alzheimerem też. Swoją drogą, Kamila doskonale rozumiem. Boże, ależ on materaz zgryz! W życiu muniebędę doradzać oddania matkido przytułku,domu opieki czy jakto się tam nazywa. O czym my w ogóle mówimy! Znam człowieka trzeci miesiąc,a jeżeli sięokaże, że to zwyrodnialec. że tylko tak przyzwoiciei sympatyczniewygląda. żeta cała czułość wobec mnie to kamuflaż? No, no. Większegoidiotyzmu jeszcze mi się nie udało wymyślić. Ale Dzidzia z nim nie wytrzymała. Raczej on znią! Ale może jednak było coś na rzeczy? - Nonsens - powiedziałamna głos, zanimsię zorientowałam. że mi sięrzeczywistość rozdwoiła 230 Odpowiedział mi zgodnyryk radości kilkunastu gardeł. Orazzgodne buczenie dezaprobaty innych kilkunastu. Ryczał Maciuś '' i zgrupowana wokół niego gromadka: Jacek. Basia, Kasia, Adam, ; Karolina, Dziubas. i' O co im chodzi? Straciłam kontakt z rzeczywistością! A miałam się pilnować,'żeby tego nie robić, przynajmniej w szkole. Tymczasem Maciuś zgrabnie wskoczył na ławkęi balansującEnaniej niebezpiecznie, wyrecytował z wdziękiem: - "Ciocia Eliza wpadła do studni i tamprzebywa prawie od stu dni, trzeba uważać więc,moi złoci, by się przypadkiem nie napić cioci! ". - Kiedy zaczynamy,proszę pani? - To Basia i Karolina jednocześnie. : Rany boskie. Co zaczynamy? - Bo my mamy w domu spory zapas takiej literaturynonsensowej,wierszyki różne, całego Edwarda Leara po polsku i po ani gielsku, jakieśantologie -

22 5

zadeklarował Jacek. - Aja mam makabreski - zadudnił Maciek grobowym basem. - "Milordzie, wrota znów nowego na pół przecięłyodźwier\ nego". Coś mi się zdaje, że zgodziłamsięna jakieś renesansoweprzedstawienie. Ciekawe, cochcieliinscenizować przeciwnicy? - ... "od lat już uczę was i uczę: tęczęść przynoście, gdzie są; klucze" dokończyłMaciek. - No dobrze, toprzynieście,co macie, zrobimy wybór - zadys;; ponowałamjuż w miarę przytomnie. ( - Adlaczegonie podoba się pani nasza propozycja? - padło: pytanie z grupy przeciwników nonsensu. '.Skąd mam wiedzieć, na Boga! - Tonie to, że mi sięnie podoba - zaprotestowałamsłabo. -.'Ostatnio byliśmy tacy poważni, że może dobrze będzie teraz? zmienić diametralnie nastrój. To dla nas nowe wyzwanie, rozumiecie. - Rozumiemy- powiedzieli niechętnie. - Ale potemmożemy;; wrócić do naszej koncepcji? ,- Oczywiście. - Mam nadzieję, że do tej pory dowiem się jakoś, o co im chodziło. -Maciek, zejdź z tej ławki, bo ona sięrozleci. 231.

22 6

- Ale ja muszę jakoś wyrazić swoją osobowość - zawiadomiłmnie Maciuś, po czym z gracją baletmistrza wykona} na ławceprawidłową jaskółkę i piruet. Po czym tawka się rozleciała. Klasa ryknęłaznowu, tym razem zgodnie. Śmiechem. Ja też ryknęłam. Dwa razy. Najpierw w odruchu irytacji, przewidując kłopoty, bo ławkarozłożyła się na czynniki pierwsze i poległa. Klasa zanosiła sięz radości. Maciek leżał pod gruzami ławkii się nieruszał. - Maciek! - ryknęłam po raz drugi. -Wyłaź spod tej ławki! Maciuś nic. Klasajakoś ucichła i z zaciekawieniem spoglądałana pobojowisko. - Szczeniactwo! - prychnęła Renatka Hrydzewicz. -Wiadomobyło, że tosię tak skończy. Wstałam zza biurka i podeszłam do Maćka. Ani drgnął. Zaniepokoiło mnietonieco. - Maciek, wyłaź, Maciek, nie świruj - przeleciało przez klasę. Pochyliłam się nad polembitwy. Maciek miał zamknięte oczy Boże! Tam jest kaloryfer! Uderzył się w ten głupi łeb i coś musię stało! - Maciek, Maciuś, słyszysz mnie? Jeżeli zrobił sobie coś w kręgosłup, to nie należy go ruszać. Trzebabędzie wezwaćpogotowie. - Nie ruszajcie go powiedziałam, podnoszącsię. - Jaidędo sekretariatu wezwać karetkę pogotowia. To może być kręgosłup. W tym momencie zewłok Maćka usiadł gwałtownie na podłodze. -O rany, nie -powiedział całkiem rześkim głosem. -To ja jużwolę sam zmartwychwstać! Doznałam tak nagłejulgi, że nie zabiłam łobuza. Klasa zawyła po raz kolejny. I oczywiście w tym momencie drzwi się otworzyły, weszła paniwicedyrektor izobaczyłagruzy, a nanich lekko sponiewieranegoMaciusia. Pani wice spojrzała na nasz obrzydzeniem. - Czyto znowu jakaś psychodrama? - zapytała nad wyraz kąśliwie. Co pani tym razem znimi przerabia? 232 - Mały wypadek - powiedziałam z rozpędu. - Na szczęście nicsię nie stało. - Jakto nic? Widzę,że mamy w szkole o jedną ławkę mniej. Milski,dlaczego siedzisz na podłodze? ;Ideał sięgnął bruku - wyjaśnił Maciuś, wstając. Ukłonił się wytwornie. -Ćwiczyliśmy "Fortepian Szopena". Grałem fortepian. ;Klasa zatrzęsła się od źle stłumionegochichotu moich kotków. ' Paniwice poczerwieniała, po czym zbladła. -Oczywiście wiesz, że jesteś bezczelny? - zapytałaretorycznie. Maciuś skłonił się raz jeszcze. - Bardzo przepraszam -powiedział bez cienia skruchy.

22 7

-Wiem, ale nie mogęsię powstrzymać. - Maciek! - warknęłam. Już mnie trochęrozzłościł. Wykonałukłon tym razem w mojąstronę, ale się przynajmniej zamknął. Pani wice spojrzała namniez dużym potępieniem w oczach i poszła sobie. W drzwiach odwróciła się jeszcze,jakby chciała coś powiedzieć, ale zmieniła zamiar. Dzieciaki stały nad zwłokami ławki, niebardzo wiedząc, czysię śmiać, czy płakać. Maciek ukłoniłsię jeszcze raz. - Ja naprawdę bardzo przepraszam - powiedziałjuż normalnym tonem. - Nie przypuszczałem, że ta ławkajest taka bylejaka. Chybaprzesadziłem z ekspresją. Jakby się jej niedało zreperować, to ja odkupię. Jakośzarobię,naprawdę. Czy pani może sięna mnie nie gniewać? Cholerny Maciuś. Jak ja mam się na niego gniewać za to, że goroznosi energia? Właściwie powinnam. Z drugiejstrony, jak sobieprzypomnę naszelicealne pomysły i wyczyny. No i wszyscy nasuczyciele wydawali nam się starymi nudziarzami. Możez wyjątkiem chemika, który opowiadał nam dowcipy polityczne na każdej lekcji, a naszą znajomość przedmiotu traktował dosyćobojętnie,wobec czego wszyscy szalenie się starali dobrze wypaść. Klasa (z oczywistym wyjątkiem Renatki Hrydzewicz) poparłaskruszonego Maciusia. Obiecali złożyć się na ławkę, więc tematmebla uznałam za zamknięty. Pozostała jeszcze sprawa przeproszenia pani dyrektor. 233.

22 8

- Pani sądzi, że powinienem koniecznie? - zapytał mnie Maciek nieco żałośnie. -Ja nic nie mogę na to poradzić, że jak mi siędowcip sytuacyjny ciśnie na usta, to muszę. pani rozumie,po prostumuszę! Rozumiałam go, oczywiście. Sama cierpię na podobną przypadłość, ale nie będę się zwierzać własnemu uczniowi. Jezu. Znowutrzeba zadziałać pedagogicznie. Zadziałałam. Po pięciu minutach wykładu o dojrzałościMaciek skapitulował. - Przeproszę. Tylko proszę mnie już nie katować. Przestałam prawić kazanie. Atmosfera w klasie uległa oczyszczeniu. Swoją drogą, jak tak dalej pójdzie, to moja kochana klasa wyspecjalizujesię w przepraszaniu VIP-ów, których przedtem obraziła. No cóż, umiejętnośćprzepraszania to też pożytecznasztuka. Wieczorem zadzwonił Kamil. Miał kłopoty z matką. Niewspomniałammu o Dzidzi, swojądrogą ciekawe, czy Tosia mucoś mówiłaPrzeztelefon jakoś nie bardzo możnaomawiać takieważne rzeczy. Poczekam jeszczetrochę, Środa Maciek przyszedł do szkoły z dwoma bukietami. Zanimzaczęłamlekcję w mojejklasie, przybiegł cały w lansadach i wręczył mi trzynajsłodszeróżyczki, jakie widziałam w życiu, każdą w innym kolorze - różową, czerwoną i złocistą. - Doszedłem do samodzielnego wniosku, że panią teżpowinienem przeprosić powiedział, przewracając oczami iusiłując wyglądać na skruszonego. - Bo naraziłem panią na stres. Ach,przy okazji bardzo dziękuję za gotowość udzielenia mi pierwszej pomocy. - Maciuś,gdyby one nie były takie śliczne, dałabym ci włebtymi różyczkami. -Ładne, prawda? Pani wkwiaciarni przysięgała, żebędą siętrzymać tydzień. A tamte kupiłem z przeceny, stały już trochęna wystawie, ale na jeden raz wystarczą. - Maciek! -Przepraszam, żartowałem - wycofałsię,ale dam głowę, żejednaknieżartował. Wziął ze swojej ławki efektowny bukiet purpurowych róż w pełnym rozkwicie(jutro zwiędną, biedaczki, towidać) i poprosił opozwolenie oddalenia sięw kierunkupani wicedyrektor. - Oddal się wyraziłamzgodę alewracaj zaraz. Opowiesznam, jak było. Maciuś zamiótł wytwornym bukietem podłogę u moich stóp -to miał być dworny ukłon, ćwiczyliśmy takie przy okazjiballadi romansów - i wyszedł z klasy. Zanim zdążyliśmy wgłębićsię na dobre w skomplikowaną psyche bohatera romantycznego, wrócił, bardzo z siebie zadowolony. Dałamspokój bohaterowi romantycznemu. - Opowiadaj. -Nie ma co opowiadać -powiedział skromnie Maciek. - Pozostawiłem panią wicedyrektor najwidoczniej zbudowaną mojąpostawą. Zachowałem sięniegrzecznie, to fakt, ale to byłprawdopodobnie wynik szoku, jak zleciałem ztej ławki, na którą wszedłem, żeby uchylić górnąpołowę okna, w końcu to nie moja wina, że te przedpotopowe wajchy stale się zacinają. A propos,bardzo bym panią prosił, żeby paniw razie czego potwierdziłamoją wersję wydarzeń. - Nie umrzesz własnąśmiercią - mruknęłam. - Usiądź, dziecko, i włącz się do lekcji. Ipamiętaj, że musicie zreperować tę ławkę. - Najmocniej przepraszam, ale niemusimy.

22 9

Pani wicedyrektorpowiedziała, że poleci to do wykonania konserwatorowi. Przy okazji pan konserwator mazrobić przegląd sprzętu w pracowni polonistycznej. Nie wiem, jak on to zrobił,bo ja od początku roku usiłowałamwpłynąć na dyrekcję, żeby zmusiła konserwatora do wejrzeniawstan naszych mebli, rozlatującychsię w oczach. Prawdopodobnie Maciuś dysponujewiększym wdziękiem niż ja. Kamil nadal siedzi przy matce. Nie chciałmówić przez telefon,o co chodzi, ale głos miał dosyć zatroskany 234 235.

23 0

17 listopada, piątek Basia przyszła do mnie na przerwie z prośbą o poważną rozmowę. Jeśli ma być poważna,to nie dzisiaj, dzisiajdobra Tosia funduje nam filharmonię. Nie wsensie finansowym,oczywiście. Takczy inaczej, natychmiast po lekcjach, których mam w piątkistrasznie dużo, lecę do domu. posprzątać, umyć głowę i ogólniezrobić się na cacy. Sposób używania kosmetyków zakupionychprzyfachowej pomocy moich małolatów mam jużopanowanydo perfekcji. Do filharmonii niosły mnie. niewątpliwie,skrzydła namiętności. Albo coś w tym rodzaju. Że nie wspomnęo otwierającej sięwreszcie możliwości porozmawiania o Dzidzi. Chyba jednak uczucie przeważyło. Stęskniłam się za Kamilemjak głupia i widok wysokiej sylwetki, podpierającej lewe skrzydłodrzwi wejściowych, przyprawił mnie o nagły skok ciśnieniai wzmożone bicie serca. Zobaczył mnie iponure wejrzenie, którym obrzucał do tej porysamochody podjeżdżające pod filharmonię, złagodniało znacznie. - Boże, jak ja się zatobą stęskniłam przez tych kilka dni - zawołała na jego widok panosząca się we mnie nieuleczalna idiotka. Nie wolno sięfacetom przyznawać do takichrzeczy! - Jateż - powiedział i pocałowałmnie w policzek. - Chodźna kawę, mamy jeszcze sporo czasu. - A jeśli ci ją znowuwyleję na spodnie? -Tocię podamdo sądu. - Uspokoiłeś mnie. Chodźmy. Nie wylałam tym razem niczego,udało mi się tylko przewrócićcukierniczkę, aleto dlatego, że jakaśkorpulentna niewiastaprawie usiadła mi na kolanach, popchniętaprzez potwornego bachora, który najwyraźniej pomylił filharmonię z piaskownicą. Mamunia bachorabyła zachwycona temperamentem syneczka. Pewnie go wychowujebezstresowo. Tego gościa, który wymyśliłwychowanie bezstresowe, zamordowałabym z zimną krwią. Kamilpodniósłcukierniczkę do pionu i skrzywił się. - Mam nadzieję, że siedzimy dalekoodnich. Mizernie wyglądał. - Jak mama? 236 - Rozmaicie. W poniedziałek byłaby spaliła mieszkanie i bar[ dzo się tym przestraszyła. Wolałem jakiś czas być w pobliżu, ro"zumiesz. - Jak to, spaliła? - Po prostu. Próbowała zapalić świecę- nie pytaj mnie, po co, bo nie wiem, ona też nie wie ta świeca się przewróciłai zajęła się od niej serweta na stole. Byłem w kuchni i nic nie widziałem, dopiero poczułemdym,bo mama tak się wystraszyła, że nawet niewołała. Może zapomniała,że trzeba wołać na pomoc. Ścisnęło mnie w gardle. - Jacek był przy tym? -Nie, poszedł dokolegi, chyba doMaćka. Wrócił późno, jeszcze tylko trochę śmierdziało dymem. Przejął się bardzo. - Cholera - powiedziałam bezradnie. - Czy ja wammogę jakoś pomóc? - Nie sądzę. To znaczy, nie wtym sensie. - Aw którym? -W tym drugim już pomogłaś. - A coja takiego zrobiłam? -Jesteś.

23 1

- Ładnie, że takmówisz, ale ja myślałam o czymś konkretnym. -Konkretnie,to już drugi raz dzwonią. Pójdziemy? No i znowu Dzidziamusi poczekać. Poszliśmy. Niestety, okazało się, że koszmarny szczeniak z upiorną mamuśką siedzi tuż za nami, w następnym rzędzie. Uwerturę"Egmont"spisaliśmy na straty. Koncert fortepianowy' a-moll Schumannarównież. Potworek dawał co chwila wyraz swojemu niezadowoleniu, że musi siedzieć w filharmonii, zamiast, oglądać Pokemony albo grać na komputerze. Mamuniauciszała) go przenikliwym sykiem i obiecywała, że zaraz pójdą do domu. " Niestety, nie spełniła obietnicy. Próbowała natomiast zachęcić gnojka do słuchania muzyki. ' - Tobardzo piękne, kotku - mówiła co jakiś czas. - Posłuchaj, tylko,jakie topiękne. ; - Mama, aleKarol dostałna imieniny takiegowielkiego Pikai czuna baterię i ja go chcę zobaczyć! -Ciszej, skarbeczku, zaraz pójdziemy, tylko skup się przez'chwilkę na muzyce, to Schumann, synku. 237.

23 2

- Aleja chcę zobaczyć Pikaczu, bo może on jest radiem sterowany! -Synku. - Na dżojstik! Mama! Chodźmy już! - Co to jest Pikaczu? - wyszeptałam prosto do ucha Kamilai poczułamzapach jego wody kolońskiej. Co my tu robimy, powinniśmy zajmowaćsię sobą zupełnie gdzie indziej! - Nie mampojęcia - odszepnął. - Jacek się tymnie bawi. Z trudemdoczekaliśmy oklasków, po czym wyszliśmy do foyer. Jedno spojrzenie nasiebie nawzajem wystarczyło namdo pełnego porozumienia. Zgodnie skierowaliśmy sięw stronę szatni. Do północy wcale nie mamy tak wiele czasu. ATosia, niestety, jedziedo rodzinyna cały weekend. Coś mi mówi, że nie powinnamproponować Kamilowi odwiedzin w jego domu. Niewiedziałabym, jak się zachować wobec Jacka, a im obydwu też pewnie byłoby niezręcznie. O Dzidzi udało misię kompletnie zapomnieć. Nie szkodzi, życie nie kończy się jutro. Anipojutrze,ani nawet za tydzień. Dawno nie widziałam Beatki i Laurki. Sobota Z zadowoleniem przyjęły propozycję spędzenia wspólnego wieczoruw Atlanticu. Ale nie dziś,tylko jutro, zwłaszcza że będzietam graćjakiś olśniewający gitarzysta. Pewnie klasyczny, bona rockowych tam za mało miejsca, pozatym rockowi to raczejw Szajbusie. No i dobrze, będę się uczciwie przygotowywałado lekcji. I gdzież to się podziały dni złotej wolności, kiedy po powrociez politechniki zakopywałam się w poduszkach na kanapie z nowąChmielewską albo starą Agatą. a czasem iz czymś ambitniejszym. iw nosiemiałam wszystko? Mówiąc zupełnieuczciwie, czasami bywało troszkę nudno. Za to,nie da się ukryć, na politechnicepłacili lepiej. .Prawda,miałam się rozejrzeć za lekcjami niemieckiego. 238 Zadzwoniłam do parustarych klientów. Dwoje potrzebujewsparcia naukowego. Bardzo dobrze, bo ja potrzebuję wsparcia finansowego. ^Niedziela. Zupełnie jak jajko -z niespodzianką Miał być dziewic wieczór, a tymczasem Laura przytaszczyła jakiegoś Japończyka. Powiedziała, że to świetnygość i znakomity^operator z tej ekipy, u której ona zarabia teraz prawdziwe pieniądze. Przedstawiłanassobie wszystkich wzajemnie, przy czym nie;udało mi się zapamiętać imienia znakomitego operatora - czy;,można mieć na imię Takakazu? Jeżeli można, to on ma - ale bardzo mi się podobało, że mówił do mnie "Agata sań". : - Santo jesttaki zwrot grzecznościowy, wyraz szacunku- za,. komunikowała Laura niecierpliwie, kiedydomagałyśmy się tłumaczenia. - On jest naprawdęfajny gość, alenie rozumie ani słowa w żadnym językupoza japońskim, dawno by go wylali z tej wytwórni, a w każdym razie niezabierali poza Japonię,gdybynie; robił takich dobrych zdjęć. On nawetpoangielskunie potrafi. , Nie będzie nam przeszkadzał. -Polskiego też jeszcze nie załapał? - upewniła się Beata. - Zwariowałaś. On jest w Polsce od trzech dni.

23 3

Teraz go wszędziewłóczę za sobą, bo on chce studiować klimat, rozumiecie. Klimat miejsc,charakterystyczny dla Polski. ': - Tochyba raczej reżyser powinienłapać klimat? - Resztę ekipy włóczy za sobą polski koproducent, a on się; przywiązał do mnie. Mówi, że ja mu lepiej wszystko potrafię wy". jaśnić. :] Japończykprzez całyczas wlepiał w niązachwycone spojrze: nie i co pięć sekund rozjaśniał skośnookie oblicze promiennym[ uśmiechem. 'Zamówiłyśmy podrinku na początek, słone paluszki i orzeszki w soli. ; - A terazmów, Agata -zażądała Beata -jak tam sięrozwijaltwoja sytuacja z ponurympilotem. Bo wyszły na jaw straszne rze czy, masz świadomość? 239.

23 4

- że co, że był mężem twojej Dzidzi? -Oczywiście. Dzidzia opowiadała mi o nimbite trzy godziny,jak już wyszłyśmy od ciebie. A propos, zjadłaś soczewicę i całąresztę? - Zwariowałaś. Co ci opowiadała? - Bardzo dużo. Może nawet troszkę za dużo,jak na moją wytrzymałość. Musiał jejnieźle zaleźć za skórę. A właśnie, co oncio niej mówił? - Nic nie mówił. Jeszcze nie zdążyłam go zagadnąć, nie byłoatmosfery. - Boże, ja bym tak nie potrafiła! Nie męczycię to, że nic niewiesz? - Strasznie mnie męczy, więc chociaż ty mi nie każ czekać niewiem na co. Opowiadaj,ale już. - O, idzie pankelner, ależ oni tu sąszybcy! Co on mówi, tentwój Japończyk? - On mówi, że moje przyjaciółki są piękne kobiety. Niewiem,co on w was widzi takiego. Podoba mu się, że wcale się go niekrępujecie i nie usiłujecie gozabawiać na siłę. Poczułam wyrzuty sumienia, bo może jednak powinnyśmy gotrochę pozabawiać,w końcu gość w naszym kraju. Bardziej jednakchciałam się dowiedzieć, w jaki sposób Dzidzia obsmarowałaKamila. Beata teżpewnie poczuła wyrzuty, bo podniosła szklankęi zadysponowała polskiego brudzia, żeby Japończyk wiedział, jak sięu nas rytualnie przechodzi na ty. Wyraziłam wątpliwość wsenstego gestu, skoro i tak dwiez nas nie mająz nim żadnego wspólnego języka, ale dziewczyny zgodnie orzekły, że tak będzie ładnie. I niech Japończyk wie, że Polacy nie są ksenofobami, toznaczy Polki ksenofobkami. Wykonaliśmy zatemwszystkie przewidzianeczynności, łącznie z buziaczkami, który to buziaczekw przypadku Laury trwałpodejrzanie długo, apo jego zakończeniu Japończyk miał podejrzanie błyszczące oczka. Natychmiastteż zaczął mówić do nas po imieniu, przy czym nadal niewiedziałyśmyoprócz Laury, której się niechciało wszystkiegowyjaśniać- o co mu chodzi,a na dodatek w jego japońskichustach Beata i Agata brzmiały identycznie, a Laura prawie się od nich nie różniła. 240 - Bo oni mówią samym gardłem- skomentowała Beata. - Inie ma takiej możliwości,żebym ja do niego mówiła. jak? Ta ka-kazu? Taki Kazio? Ta-ka-ka-zu? Wykluczone. Powiedz mu, że idla nas on jest Kazio. ^ Kazio ucieszył się i zajął swoim drinkiem oraz kontemplowa- niemLaury, mogłyśmy więc przystąpićdo zasadniczego tematu. - No więc najważniejsze, co Dzidzia mówiła,to to, że on sięE nad nią, kochana, znęcał. - Ręcznie? - spytałam z niedowierzaniem. Nie, moralnie, ale to czasami bardziej boli. Bo widzisz, Dzidzia zawsze była szalenie ambitna, chciała się dokształcać, doskonalić, zwłaszcza duchowo, próbowała go wciągnąć, zainteresowaćl czymś,przekonać, żeby rozwijał osobowość. ; Wydawało mi się, że osobowość Kamila jestnieźle rozwinięta, ale nie przerywałam sprawozdania. i wyobraź ty sobie, on prawie nie reagował. Nie chciał iść na kurs jogi,nie chciał uprawiać medytacji, nie życzył sobie

23 5

uczestniczyć w zajęciachgrup samodoskonalenia,odmówił udziału w rebirthingu, odmówił udziałuw nauce asertywności, chociaż Dzidzia załatwiła kurs zapół ceny. - Tochyba dowodzi,że asertywnośćmiał już opanowaną. -Co? - No to, że odmówił! -Ach, tak. PowiedziałDzidzi, że nie ma zamiarurobić kariery! A kiedy Dzidzia mu oświadczyła, że ona owszem, ma zamiar,on jąterroryzował przy pomocy dziecka' - Jak toprzy pomocydziecka? -Po prostu. Pracodawca umożliwił jej w pewnym momenciedwuletnie studia w szkole biznesowej,tylko musiała dojeżdżaćnazajęcia do Warszawy co dwatygodnie, poza tym, oczywiście,miała mnóstwo roboty w domu i wiesz, co on wtedy zrobił? Zatrudnił niańkę do tegodziecka' - To chybadobrze zrobił? -Takto z pozoru wygląda. On jestmistrzem w stwarzaniu pozorów. Ale wiesz, jakie to dla niejbyło upokorzenie? Przecież tobyło z jego strony celowe stwarzanie wrażenia, żeona sobie niemoże poradzić z dzieckiem i karierą! A on samnie mógłby jejpomóc przy tymdziecku? 241.

23 6

- On często pracuje w weekendy. -Mógłby sobie załatwić zastępstwa. Ach, ita jego praca! Dzidzia próbowała go namówić, żeby się przenieśli do Warszawy,mógłby pracować w Locie po jakichś tam szkoleniach, on jest podobno bardzo dobrym pilotem, chcieli go w Locie, ma tam kolegów, i co? Zmarnował szansę. Wolał tutaj siedziećgodzinamina tych dyżurach! A całe wakacje szkolił w aeroklubie! Jak sięudało go wyrwaćnatydzień nad morze, to jużbyło dużo! No coja ci będęjeszcze mówić. Sama widzisz, że dziewczyna z horyzontami,z ambicjami, z widokami nakarierę niemogła z takim facetemwytrzymać! Gdyby z nim została, zmarnowałaby siędo końca! Ty się też zmarnujesz! Panie kelnerze, nie mamy już nicdo picia, a pan nie reaguje! Pan kelner zareagował. Japończyk, zdaje się, miał nadzieję, żeu nas każdy drink łączy się z dawaniem sobie buziaczków, aleLaura wytłumaczyła mu,że niestety, nie. Powiedziałcośdo szklanki izajął się drinkiem. - No więc mówię ci, że się zmarnujesz przy takim smutasie. Ijeszcze jedno. On ma matkę chorą na Alzheimera! - To akurat wiem. -Wiesz? I nic nam nie mówiłaś? - Zapomniałam na śmierć. - Miałam nadzieję, że to zabrzmiało zgryźliwie. -To jegomatka, niemoja. - Ale to może być dziedziczne! -Jeszczetego medycyna nie stwierdziła. - Nie boisz się? -Beata, słuchaj, a tacałaDzidzia po co za niego wychodziła,jeśli onmatyle wad? - We wczesnej młodości robi się różne głupoty. Dopiero potemokazało się, że to nudziarz. - I samana to wpadła? -Właściwiesama. - Właściwie, mówisz. A nie chodziła ona wtedy na jakieś kursy do Natalii Hollander? - Skądwiesz? Chodziła już zrok na różne terapie. Tak naprawdęto Natalia jejoczy otworzyła. Dzidzia nie była przedtemświadoma swojej własnej wartości. DopieroNatalia przekonałają, że czas najwyższy odnaleźć siebie. Bo najwyższą wartością dla 242 nas samych powinniśmy być my sami. Życie to cud, który danynamjest tylko jeden raz. No tak. Coraz lepiej rozumiem, dlaczegoKamil zesztywniałna widok Natalii, kiedy ją zobaczyłw Atlanticu te dwa czy trzymiesiące temu. I dlaczego tak się ucieszył, kiedy wylałam jejKrwawą Mary na kostiumik. Ale czy toznaczy, że mu jeszczena Dzidzi zależy? Chryste Panie! Co on w takiej Dzidzi wogóle widział? A jeżelitak ją kochał,to dlaczego zakochał się we mnie, skoroja jestem całkowitym przeciwieństwem jegobyłej? Beata właśnie zaczynała mnie szarpać za rękaw,w pretensjachcała, że jej nie słucham porządnie, kiedy przez wytworne wnętrzepubu przebiegł szmer oklasków. Na mikroskopijną estradkę wchodzi} właśnie, poprzedzanyprzez właściciela pubu, wysoki facet z gitarąw ręce.

23 7

Spojrzałyśmyna niego machinalnie,po czym spojrzałyśmy na niego uważnie,po czym z trojga naszych ust wyrwał się jednobrzmiący iradosnyokrzyk: - Konio! Facet na estradce wykonał gwałtowny zwrotw naszą stronę,po czymjego oblicze rozjaśnił uśmiech, apatykowata sylwetkazłamała się w ukłonie. Konio! Konrad Śnieżyński! Największy wygibus w naszej maturalnej klasie, człowiek, który na uroku osobistym przejechał zarówno przedmioty ścisłe, jak ihumanistyczne! Uzdolnionyprawdopodobnie wewszystkich kierunkach, ale jednocześnie leńnieziemski,poważnie traktującyjedynie chemię, bo lubił doświadczenia w pracowni, zwłaszczate najbardziej śmierdzące,których my, dziewczyny, unikałyśmy jak ognia. Wiedziałyśmy, żechadza równolegle ze szkołą do jakichś ognisk muzycznych, alenie afiszował się z tym, zajmując się raczej bujnym życiem towarzyskim. Czasem tylko grywał napianinie w domu jednej takiejEli, kiedynastrój prywatek stawał się bluesowy. I nasz Konio robi zajakąś gwiazdęgitarową? Właściciel pubu chrząknąłkilka razy do mikrofonu, policzyłdo ośmiu (nieźle, przeważnie liczą do trzech) i uświadomił swoichgości,że majądzisiaj zaszczyt posłuchać występu wspaniałego gitarzysty,który właśnie wrócił ze Stanów,gdzie nagrywał płytę 243.

23 8

w jakiejś bardzo znakomitej wytwórni, a w ogóle to niebawem Paco de Luda będzie mu buty czyścił. Konio puścił donas oko, conas szalenieucieszyło, coś szepnął odchodzącemu właścicielowii zasiadł do grania. - Patrzcie, dziewczyny, Konio koncertuje - szepnęła Laura. -A ja myślałam, że po maturze zszedł napsy, bo taknam zniknąłz oczu. - Coś ty. Laurka, Konio na psy? Konio zawsze spadał na czteryłapy. - Beata spoglądała na Konia z nieukrywanym zachwytem. Przypomniałam sobie, że zawsze jej się podobał z wzajemnością,widać jednak wtedy nie było to podobanie bardzozobowiązujące. Japończyk Kazio coś zagadał. Laura zabrzęczała w odpowiedzipo japońsku i Kazio powrócił do swojego drinka. - Co on mówił? - spytałyśmy. - Ze Konio dobrze gra. On się natym,zna. Toznaczy Takakazu, to znaczy Kazio. On oprócz ichniej japońskiejfilmówki kończył też japońskiekonserwatorium, a w każdymraziecośw tymrodzaju, i zna się na muzyce. Konio mu się bardzo podoba. - Popatrz, toten twój Kazio jest zdolny chłopak. Szkoda tylko, że niemówi wżadnym ludzkim języku. - Cicho, dziewczyny, ja chcę posłuchać - zdławiła nam konwersację Beata, najwyraźniej znowu pod urokiem. Konio rzeczywiście grałdoskonale. Nie jestem szczególnie oblatana w muzyce na gitarę ioprócz Joaqina Rodrigo znam możeze dwóch kompozytorówtworzącychna ten instrument - i to raczej z nazwiska niż, powiedzmy, osobiście - ale odróżniam, kiedydobrze grają, a kiedy nie. To.co Konio robit z gitarą, sprawiałomi dużą przyjemność. Przy czym -odwrotnie niż w szkole - czarowałmuzyką, a nie sobą samym. Pograł takz pół godziny izapowiedział kwadrans przerwy. Dostałbardzo porządny aplauz, przy czym nasz stolik znaczniewyprzedzał pozostałew spontaniczności. Beata zerwała się, kiedy artysta znikł w jakichś zakamarkach. - Ja chcę z nim pogadać! -Spokojnie - powstrzymała ją Laura. - Albo ondonas przyjdzie, albo ja zmieniam nazwisko! Apan co? - Z pozdrowieniami od szefa - powiedział godnie pan kelner. 244 stawiając na naszym stolikuoszronioną butelkę ipięćkieliszków. ^ Zanim zdążył profesjonalnie puknąć korkiem,drugi pan kelner;',' dostawił nam piąte krzesełko. Pierwszy rozlał szampan do kieliszHków i w tej chwilizza jego pleców wychynęła roześmiana gęba Konia. ;Z niestosownympiskiem rzuciłyśmy się gościskać. Kazio? wprawdzie nie rzucił mu się na szyję,ale entuzjastyczniepotrzą'sał obiema jegodłońmi i giął się w ukłonach, wyrzucając z siebie^obfitepotoki japońszczyzny. Dziewczyny kochane, nie macie pojęcia,jak bardzo się cie^ szę, że was tu widzę - rzekł wreszcieradośnie Konio, siadając .na piątym krzesełku i wznosząckielich. - Za spotkanie! Czy któras z was wie, co mówił do mnie ten kolega? -Mówił, żefajniegrasz- wyjaśniła lakonicznie Laura. -'. Za spotkanie! ,: Wypiliśmy boski napój i Konio natychmiast rozlał resztę do kieliszków, po czym wykonał w stronę kelnera międzynarodowy gest oznaczający w barowym języku migowym jeszcze raz to!

23 9

samo.

; Koniu, opowiadaj natychmiast,co się z tobą działo zażądałam. -Gdzie się podziałeś natychmiast po maturze? -I dlaczego zerwałeś kontakty, podlecu - dodała Beata, w której odezwały się dawne żale. -I gdzie się nauczyłeśtak ładniegrać - dołożyła Laura. Kazio też coś mówił, ale nie zwracałyśmy na niego uwagi. - Zawsze umiałem grać - powiedział skromnieKonio. -: W szkole nie było zapotrzebowania na moją sztukę, tosię nie popisywałem. A po maturzetak się złożyło, że wyjechałem, bo oj ciec został rezydentem swojej firmy w Barcelonie. No to posiedziałem parę lat z rodzicami w Hiszpanii i przy okazji zamieniłem fortepianna gitarę. Rozumiecie, gitaręłatwiej zapakować, kiedy Się wyjeżdża. Potem tato przeniósł się do Dublina. Tam też było jakieśkonserwatorium. A potemzrobiłem się całkiem dorosły, i sam zacząłem jeździć. Trochę pobyłem w Nowym Jorku. Nie sie' dziele w jazzie, dziewczynki? -Niestety, nie. - Laura sączyłaszampan z rozkoszą. -Agatasiedzi w filharmonii, ale to nie to samo. - W filharmoniigram przede wszystkim. 245.

24 0

- Ale nie w naszej, zauważyłabym - powiedziałam stanowczo. -W naszejnie - zgodził się Konio. -Raz grałemw Krakowie,ze dwa razyw Warszawie, raz w Poznaniu, a tak to przeważnieza granicą. Trochę nagrywałem. We Francji i w Hiszpanii. A wAmeryce czasami jazz, bo lubię jazz. A w ogólepodoba sięwam,jakgram? Zakrzyczałyśmy go. Jak może wątpić? Kelner puknął następnym szampanem. Koniozażądałod każdej z nas sprawozdania, co robiłyśmy od czasów maturalnych. Zajęło nam to trochę czasu. Ludziezaczęlipoklaskiwaćco jakiś czas, żeby zwrócić uwagęmistrzowi, że powinien wrócićna estradę. - Koniu - zagadnęłam - jestcoś takiego,co się nazywa"Milonga", czy mi się tylko wydaje? -Tango Milonga - prychnęła Beata. - Pewnie że jest! - Nie, nie. - Konio kiwnął głową ze zrozumieniem. -Sama"Milonga". Jest. Nawet kilka. Dwie takie znane. Ma być Piazzolli czymoże Cardosy? - Boże,nie wiem! Raz to słyszałam! - Posłuchaj - Konio zanucił parę taktów. - To? Nie? A może to? Tobyło to. Przytaknęłamentuzjastycznie. - Piazzolla. Zagram ci, chcesz? - Pewnie żechcę. -To ja chyba już powinienem wracać do pracy. Pijcie tegoszampana, dziewczynki,aha, i kolega też, ja tu do was wrócę, jakbędę miał przerwę. - A kiedy będziesz miał przerwę? -Jak mi się paluszki zmęczą. Na razie. "Milongę" rzeczywiście słyszałam tylkoraz w życiu. U siebiew domu, z radia. Zrobiłam sobie ten omlet z sześciu jajek. kiedy to Kamil udowodnił mi, że tabelka niesłusznie oceniałago jako niezainteresowanego mną erotycznie, po czym musiałiść do domu, a ja zostałam z tymi sześcioma rozbełtanymi jajkami. Dwietrzecie omletu zostawiłam dla bramowych kotów,jedząc jedną trzecią, słuchałam radia, aradio nadawało koncertjakiegośhiszpańskiego gitarzysty. Nie Konia, bo Konia bymzauważyła. I ten gitarzysta rzeczywiście grał to, co Konio w tejchwili. 246 Jaka szkoda, że Kamila tu nie ma. Podobałoby mu się. Słuchalibyśmy razem, trzymając się za ręce pod stołem, a potem poszlii. byśmy do mnie. Na całą noc. Czy mynaprawdęzawsze będziemy kochać się tylko w Tosi goŁdzinach pracy? Poczułam przyjazne poklepywanie po ramieniu. To Kazio,[ który dostrzegł zmianę mojego nastroju, dodawał mi otuchy. Dolewał też szampana do mojego kieliszka.

24 1

Oraz do wszystkich pozostałych. Przyjemny chłopak,chociaż niemowa. Zanim Konio skończył grać, my skończyliśmy butelkę. I tym"razem to Kazio zadysponował kolejną. Konio dotarł do naspo chwili i wydatnie nam dopomógł w jej likwidacji. Kazio znów usiłował znim porozmawiać, ale Laura nie miała głowy do tłumaczenia. - Koniu, a ty masz jakąś żonę, dzieci,rodzinę, takiesprawy? - Miałem - powiedział Konio pogodnie - ale nie mam. Miałem przez chwilę żonę wStanach, bardzoładna dziewczyna była, to znaczy pewnie jest, ale nie chciała ze mną jeździć po świecie. A ja nie chciałem na stałezostawać wStanach. No itak nam sięS te chcenia nie bardzo zgadzały. Moja była żona jes twybitna w swoim zawodzie, zawód ma poważny i to, co ja robię, wydawało jej się trochę niepoważne. - Aco jest twoja żona? - chciała wiedzieć Beata. -Moja była żona - sprostowałKonio. - Onajest finansistka. ipracuje na giełdzie nowojorskiej. Jak Bogakocham. W życiu nie rozumiałem, co ona robi, ja umiempieniądzezarobić i umiem je wydać, to wszystko. Ona dlarównowagi nigdy nie rozumiała mu! ; zyki. Wy rozumiecie, widzę to potym, jak słuchacie. Chcecie, to; się z wamiożenię? ;: - Agata jest wykluczona - pisnęła szybciutko Beata. -Agata! ma faceta! Możesz ożenić się ze mną! '' - Albo ze mną! -Laura nie zamierzała być gorsza. - Ja chętnie wydam, co ty zarobisz! ^ - Kazio też rozumiemuzykę- powiedziałam odrobinę złośliwie. - Ożeń się zKaziem! Z jakim Kaziem? - nie zrozumiał Konio. -On ma na imię! Kazimierz? Naprawdę? 247.

24 2

- Zwariowałeś. On ma na imię Takakazu, tylko tym dwom analfabetkom nie chce się tego zapamiętywać! Takakazu cały czas usiłował coś powiedzieć. Konio próbowałsięz nim porozumieć po angielsku, potem po hiszpańsku,zahaczył o francuski i niemiecki - wszystko to wywoływało tylko coraz szybsze wymachiwanie rąk naszego Japończyka. Laura, zamiast pomóc, pękała ze śmiechu, my dwie, niestety, również; chyba już zadziałał szampan, którego Kazio zażądałna migipo raz kolejny. W końcu Kazio zrezygnował z prób werbalnego porozumienia się z Koniem. Rozejrzał się po sali dosyć rozpaczliwie, wydal nagle japoński okrzyk radości,zerwał sięz krzesła i pocwałował gdzieś, ciągnąc za sobą zdumionegoKonia. Przestałyśmy na momentchichotać i patrzyłyśmy ciekawie, coz tego wyniknie. W kącie salistało nieużywane pianino. Potomek samurajówjednym ruchem zmiótł na podłogę gustowną ikebanę zdobiącąklapę instrumentu, podniósł ową klapę i zagrał. Konio słuchałchwilkę, po czym też wydał okrzyk radości i poleciałdo swojej gitary. Wreszcie się chłopcy zrozumieli. Reszta wieczoru stanowiła spontaniczny jam session. Koncertprzeciągnął się prawie do drugiej w nocy, a Koniomiał graćoddziewiątej do północy. Uwierzyłyśmy, że Kaziojest zdolny facet. Postanowiłam wziąć u Koniakilką korepetycji z jazzu, Beatajednak postanowiła do tego nie dopuścić. - Zostaw mi go - zażądała. - Masz swojego Kamila i to ci powinno wystarczyć! Jak zaczniesz z Koniem ględzić o muzyce, toon na ciebie poleci, nie widzę innejmożliwości! - Sama mówiłaś, że przyKamilu sięzmarnuję. - Może byłamtrochę złośliwa w tym momencie. - Ależ skąd, przecież to świetny gość - zaprotestowała Beata. -Pilot, ratownik, prawdziwy mężczyzna,przystojny. Dzidzianieumiała go docenić! Trzymaj się lepiej jego, a Konia zostaw mnie. - A skądwiesz, czy Konio nie wyjeżdżą jutro do Stanów albogdzie indziej, gdzie ma dom i nową rodzinę. -Spluń trzy razy przez lewe ramię! - Sama na wszelki wypadek odpukała wstolikz imitacjidrewna. -Może niewiesz, ale ja 248 się w Koniu kochałamprzed maturą, tylko się zjawił cholernyAdaśi zawrócił mi wgłowie! Drugi raz go z rąk nie wypuszczę,a w każdym razienie tak łatwo! Konio z Kaziem,obajledwie żywi, wrócili ostatecznie do stolika. Poklepywali się po łopatkach, obejmowali, wybuchali gromkim śmiechem iw W ogóle demonstrowali pełne zbratanie. Naprawdę szkoda, że Kamila nie było z nami. ; Konio zażądał następnego szampana i strąbiliśmy się dokumentnie wszyscy, pijąc toasty za dozgonną przyjaźń polsko-ja! pońską. i Poniedziałek. Co jest z tymi poniedziałkami? ; Mamy kłopot. Basia przyszła do mnie po lekcjach, tak jak się umówiłyśmy; jeszcze w piątek. Najpierw wydusiła ze mnie kilka przysiąg typu, że nie powiemnikomu. Bo to nie jest jej tajemnica. - Renata by mnie zabiła, gdyby wiedziała, że pani powiedziałam. -Popatrzyłami głęboko w oczy przez grube szkła swoich; okularów. - Ale to się może źleskończyć, a ona sama sobie nieporadzi. Ktoś nammusipomóc.

24 3

- Chętnie pomogę - zadeklarowałamdośćbeztrosko iraczej; naiwnie - tylko powiedz, w czym? ^- Boję się o nią. Zamilkła i wpatrzyła się w przestrzeń między oknem a sufitem. Nie przerywałam jejtegomilczenia, przypuszczając,że: w końcu ją ruszy. - Prochy - powiedziała wreszcie,a mnie przez momentmignęła w podświadomościwizja pana Wołodyjowskiego wysadzające' go Kamieniec. Cholerne polonistyczne skojarzenia. Basie znowu zatchnęło. Nieprzyjemne mrówki zaczęły mi chodzić po plecach. - Jakie prochy, Basiu? - zagadnęłam ostrożnie. -I kto bierze,Renata? Nałogowo? - Tak naprawdę to prawie wszyscy już próbowali. Zdrętwiałam. Mam klasę narkomanów! - Ale jakoś nikt nie zaskoczył. pozaRenatą. 249.

24 4

-Baśka, jeśli będziesz co chwilę przerywać, to ja się zacznę domyślać tak niestworzonych rzeczy, że dostanę zawału' - Dobrze - Basia usiłowała się pozbierać - spróbuję konkretnie. Jeżeli chodzi ocałą resztę, to może siępani nie przejmować. myśmy wzeszłymroku wzięli zbiorowo, na jednej wycieczce. Okazało się, że tostrasznie silnie działa, najpierw jest fajnie, a potem z człowieka sięrobi flak. Nikomunie chciało się w topakować, w końcu można sobie jakoś poradzić ibez tego. Tylko Renata. Nażarli się amfetaminy. - Skąd mieliście? -To najmniejszy problem. Wszędzie możnadostać. Tylko mówię: po tym jednym razie nikt już nie chciał ryzykować. Dwóchchłopaków jeszcze trochę próbowało, przed olimpiadą, bo to daje strasznego kopa, człowiek bardzo zyskuje na inteligencji, aleoni też przestali dosyć szybko. Zwłaszcza że jednemu przestałodziałać dokładnie kiedy stanąłprzed komisją. - A Renataco? - zapytałam, chociażwiedziałam, jaka będzieodpowiedź. - Renacie sięspodobało. Pani wie, że ona ma dosyć dużo różnych zajęć. Języki dodatkowe, oprócz naszych szkolnych chodzina francuski i hiszpański prywatnie i ma prywatne konwersatorium z jakimś Angolem. Poza tym w zeszłym roku startowaław dwóch olimpiadach, reprezentowała szkołę w MłodzieżowejRadzie Miasta, chodziła na politechnikę natakie specjalne seminaria informatyczne, a i to chyba jeszcze nie wszystko. I onapo prostu niewyrabiała. Bo samapani wie, ona ma szóstki prawieze wszystkiego. Musi mieć, bo jej rodzice kończyli też naszą szkolę i mieli same szóstki. - Wtedy pewniepiątki - poprawiłam ją odruchowo. -Piątki, możliwe. W każdym razie Renatawłaściwie nie odpoczywa, bo soboty i niedziele ma zajęte tymi językami, a w czasiewakacji teżbyła na kursie językowym, intensywnym, dwumiesięcznym, we Francji,nie pamiętam gdzie, w jakimś małym miasteczku. Aha, i pisała pracę na to seminarium z programowania. - Ja najej miejscu umarłabym z przepracowania - mruknęłamod serca, bardzo przejęta. Może nawet ta żmijowatość jejsię bie250 rzę zpermanentnego zmęczenia. i nic dziwnego, że gardziwszystkimi dookoła,boich ma zwyczajnie za matołków. Zdrugiej strony, nie ona jedna w naszej szkole tak haruje, szkoła jestambitna. Ale możeRenata jest słabsza niż te wszystkie koniewyścigowe, które z pieśnią na ustach tyrają dwadzieścia godzindziennie,a możliwościami intelektu budząpodziw jajogłowychzuniwersytetu. - Ona już miaładosyćwszystkiego - kontynuowała Basia. -Spróbowała tej amfy raz, drugi,potem zaczęłasobie precyzyjniewyliczać, kiedy ma wziąć, żeby nie zgłupiećw nieodpowiednimmomencie, i teraz boi sięprzestać. - A próbowała? -Próbowała. Jak miała grypęi niemusiała tak doginać. Dwadni nie brała, na trzecizaczęło jej się wydawać, że cały świat jejnienawidzi za to, że leży włóżku, zamiast pracować. Mówiła, żedostałatakiej trzęsawki,że się omal nie rozleciała. To są jej słowa. Terazbierze właściwie codziennie. Boi się niebrać. Mamyproblem. Siedziałyśmy w pustej pracowni polonistycznej,przykawie zaparzonejprzez Basie w ekspresie,kupionym ostatnio za składkowe pieniądze klasy. Piłam tę kawę, doskonałą zresztą, i nie czułamsmaku. Co jamamteraz,do ciężkiej cholery, zrobić? Dlaczegonie siedziałam cicho i spokojnie w tym dziekanacie?

24 5

Po co ja wta: ściwie zelżyłam dziekana, wystarczyło mu zwiać i obrócićw żarttejego kretyńskie podrywki. No nie. Bez przesady. Patrzeć w te świńskie ślepka i udawać,że nic się nie stało? W życiu! Poza tym,gdybym nie wyleciałazdziekanatu, nie poznałabym może Kamila. Ani Maćka, aniJacka, ani Basi, Kasi, Karoliny, Dziubasa. Czyżbym się przywiązała? Basia patrzyła na mnie wzrokiemufnym i jednocześnie lekkozaniepokojonym. Westchnęłam. Kawa nabrała smaku. - Co zrobimy? -Niemam pojęcia. Trzebapomyśleć. Przede wszystkim, jaksię domyślasz,muszę porozmawiać z Renatą. Bez jej udziału nicsię nie da zrobić. Rodzicom nie powiedziała? - Nikomu nie powiedziała. Zna pani jej rodziców. - Tylko mamusię - mruknęłam. 251.

24 6

Basia pokiwała energicznie głową. - Tatuś jeszcze gorszy. Jest czymś na politechnice, rektorem albo dziekanem. Uważa, że dopóki Renata mieszka z nimi, jestdzieckiem i nie ma żadnych praw, tylko same obowiązki. Ma sięuczyć i rozwijać umysłowo, i nic poza tym. Jeszcze jeden dziekan. Mam japecha do dziekanów. - Basiu. masz teraz zadanie bojowe. Musisz przekonać Renatę. że zabija się po kawałku. - Ona mówi, że się kontroluje. Mówi, że Witkacy też brat, jaktworzył. - Udowodnij jej, żejużjest uzależniona. Przypomnijjej tę grypę. Wystrasz ją. Zrób coś, liczę na twoją inteligencję. Gdybym toja próbowała z nią rozmawiać na ten temat, przypuszczam, że wyparłaby się, a ja nie bardzo mogłabym jej cokolwiek udowodnić. Chyba że badaniem krwii takimi różnymisiłowymi metodami. Do tego nie chcę dopuścić za żadną cenę. Kiedy już się dogadamy zRenatą, trzeba będzieruszyć tych jej rodziców. -O Jezu. - Właśnie. O Jezu. Sama się boję. Ale nie mamy wyjścia. Terazsłuchaj, jest jeszcze jedna bardzo ważna rzecz. Skąd bierzecie prochy? - Wszędzie tegopełno - mruknęła Basia, amnie zrobiło sięzimno. -W szkole też? - Na zamówienie. A wmieście są takiemiejsca, gdzie zawszemożna dostać. O mój Boże. Robięsię pobożna od tej rozmowy. Ciekawe,czy dyrektor maświadomość? Czy może wydaje musię, że w naszej szkole nigdy! Jutro pewnie się tego dowiem. Basia wykazała się intuicją. - Ja widzę, żepanichce powiedzieć owszystkim dyrektorowi! Paniobiecała, że nie powie nikomu! Przecież dyrektor wezwie policję! Jeżeli przez panią zabiorą Renatę na jakiś odwyk. - Basiu, dziecko, spokojnie. Nie napędzaj sięsama. Mówiłam wam kiedyś, że dyrektor wygląda naprzyzwoitego faceta,prawda? Muszę znim porozmawiać, ale na razie w pełnej dyskrecji. Zastanów się, przecież nie będzie doswojej ukochanej 252 szkoły sprowadzał policji, może jeszcze mundurowej! A jużna pewno nie zabiorąRenaty w kajdanach na odwyk. Znajdziemy jej jakiegoś psychologa, nie wiem zresztą, będę się teraz zastanawiać. Trzeba to załatwić w rękawiczkach. Porozmawiaszz Renatą, dobrze? - Dobrze. - Basia kiwnęła głową, potem pokręciła nią frasobliwie. -Mnie się wydaje, że ona jużsię trochęboi. Tylkotakszpanuje. sama przed sobą, przede mną. Głupia przecież nie jest. - Chwała Bogu i za to.

24 7

Umyjeszfiliżanki? - Jasne. Zamknę klasę, może pani iść spokojnie. Ubrałamsię i wyszłam. Już za drzwiami przypomniało mi sięcoś. Cofnęłam się i wsunęłam głowę wdrzwi. - Basiu, co to jest Pikaczu? Basia zamarła z filiżanką w ręce. - Słucham? -Co to jest Pikaczu? - Orany, ale mnie pani zaskoczyła. To takiPokemon. - Aco to właściwie są Pokemony? -Takie stworki z japońskich kreskówek. Nie oglądała pani? Pikaczu jest ten żółty. - Nie znoszęjapońskich kreskówek. Pa, kochanie. - Pa- odpowiedziała Basia odruchowo. - Toznaczy, do widzenia pani. Kamil zadzwoniłz lotniska, że może przyjechać do mniepo pracy. Czyja chcę, żeby przyjechał,czy mam inne plany? Gdybymnawet miała, zrezygnowałabym znich natychmiast. Ponura afera narkotykowa, która nie schodziła mi z myśli, odkądopuściłam szkołę, jakośstraciła na intensywności. Uczciwie mówiąc, powinnamdziś jeszcze poprawić eseje krytycznoliterackietrzeciejklasy, ale odłożyłam je bez namysłu. Trzeciaklasa wybaczy. To przyjemnedzieciaki. Kiedy Kamil się pojawił, miałam już dla niego obiad w postaci zapiekanki z różnych rzeczy,obficie posypanejpieprzem i lekkoniedosolonej. Pochwalił i dosolił- Pewnie Tosia ci nie kazała solić - mruknął. - Ona uważa, żetak jest zdrowiej na serce. - Mówiła, że lubisz. A z pieprzem nie przesadziłam? 253.

24 8

- Nie, pieprz jest w porządku. Co ona ci jeszczemówiła? Patrz, niepogadaliśmy o tym poprzednim razem. Poprzednim razem byliśmy tak zajęci sobą, że właściwie niepogadaliśmy o niczym. - To ona ci nie powiedziała,że poznałam twoją byłą żonę? -Tak? I co, polubiłyście się? - Jak by ci tu powiedzieć. -Rozumiem. Kamień mi spadł z serca. A co Tosia? - Tosia jest piękna. Kocha was obydwu prawdziwą miłością. Rozmawiałyśmy o was ze dwiegodziny, po czym kazałami używać mało soli, dużo pieprzu i piec wam szarlotki. I poszła sobie. Zrozumiałam, że jakby co, to mam się wami zająć. - Jakby co? -No, jakby Tosia na przykładzłożyła wymówienie i pojechała w podróż dookołaświata, o której marzyła od dziecka. - Toznaczy, że Tosia uznała cię za osobę godnązaufania. I co. zajmiesz się nami? - Myślałam otym. Ale nie wiem, czy to by było wtejchwilinajlepsze. Słuchaj, chodźmy jużz tej kuchni, porozmawiamyw bardziej komfortowych warunkach. - Nie, tujest dobrze. Zrób kawy, aja pozmywam. Gdybyśmyteraz poszli do pokoju, to ja bym w obliczu kanapy mógł stracićhamulce, achciałbymporozmawiać. Ucieszyłam się. - To ty tracisz hamulce na widokkanapy? -Na widok ciebie i kanapy. Dostaję skojarzeń. Rozumiesz. Rozumiałam. Na mnie już samo takie gadanie wpływało wpodobny sposób, ale skoro chciał rozmawiać o pryncypiach. Przystąpiłam do rytualnego parzenia kawy w ciśnieniowym ekspresie(bardzo drogi, sama bym sobie nie kupiła, ale dostałam od rodziców na samodzielne gospodarstwo), Kamil zabrał się zupełniezgrabnie do zmywania naczyń po zapiekance. - Wracając donaszych baranów - powiedział, sprawnie operując ścierką powiedziałaś, że myślałaś o zajmowaniu się nami? Dobrze słyszałem? - Dobrze. Ale powiedziałam też, że nie byłoby to najlepszew tej chwili rozwiązanie. 254 "" Rozumiem - powiedziałgłosem sztucznie pogodnym- nie; mógłbym cię namawiać do zamieszkania z osobą tak chorą. ' :Nie rozumiesz - przerwałam. - To nie o to chodzi. Z twoją mamąjakoś byśmy sobieporadzili,Tosia przecież by nas nie zos^tawiłana lodzie. Ale nie byłoby właściwe zamieszkanie z tatuSiem mojego wychowanka. Nawet gdybym za ciebie wyszła. Prawdopodobnie musiałabym zrezygnować z wychowawstwa w klasie. Gdybyś mnie uwiódł trzy miesiące temu, problem by nie istniał. A teraz, niestety,mam mieszane uczucia. Widzisz, nie chcę ich zostawić! To takie fajne dzieciaki. Już nawet niechodzi o to, że dostaliby czwartą wychowawczynię, a to by im

24 9

wypaczyło charaktery do ostatka. Ja ich, cholera, lubię! Jachcę być ich wychowawczynią. Boże, Kamil, gdyby mi ktoś pół roku temuopowiedział, że się przywiążę do gromady siedemnastolatków, tobym go śmiechem zabiła! '- Kamil odwiesił ścierkę iusiadł z powrotem na kuchennympkrześle, patrząc na mnie z tym swoim krzywym uśmiechem. ;'.Na razie nic nie mówił. Zabrałam się do nalewania kawy, jprzy czym ręcemi się trzęsły. Zauważył to i odebrałmi dzbanek. : Słuchaj, w dodatku mam teraz koszmarny kłopot. Jedna^moja uczennica, prymuska iolimpijka,duma szkoły, jest prawdopodobnie uzależnionaod amfetaminy albo jakiegoś innego świńBtwa. Właśnie się tego dowiedziałam od jej najlepszej przyjaciółki (i będę musiała jej jakoś pomóc, nie wiem jak! Ja sięnie znam nAa żadnychnarkotykach! Ona ma potwornych rodziców, nadętych okropnie, uważają, że dopóki dziewczyna mieszka pod ich dachem,ma się tylko uczyć! Niewiem, jak zareagują! Nie wiem, jakzareaguje dyrekcja, czy niewywalą jejze szkoły! Nicnie wiem, a ona może jutro do mnie przyjdzie i będzie miała nadzieję, że ja coś zrobię! To rzeczywiście nie powinnaś ich teraz opuszczać. Przenie sienie Jacka do innej klasy też raczej niewchodziw grę. - Mowynie ma! Oni są bardzo zżyci. Ach, jeszcze jedno. Czy Jacek mówił ci, żeoni wszyscy w zeszłym roku eksperymentowai z narkotykami? Mówił. Dobrali się do tego na wycieczce w góry, potem zrobi- 255.

25 0

ło im się przyjemnie, nabrali energii, opili się piwska i narozrabiali w schronisku. To był chyba październik, może nawet jeszcze końcówka września. Pani Zamoyska była wtedy ich wychowawczyniąipo tej wycieczce zrezygnowała. Byliśmy wzywani doszkoły, każdyosobno. Jacek mi się dowszystkiego przyznał, zanim sięte indywidualne wywiadówki zaczęły. Jak poszedłem, zorientowałem się. żepani wychowawczyni nie ma pojęcia,że tambyły jakieś narkotykiw użyciu. Nie chciałem robić afery, bo Jacek przysiągł, że to byłjednorazowy wyskok. Mówit, że nie spodobały im się skutki uboczne. Prawdopodobnie nie miałpojęcia, że jednak ktoś się wyłamał. - Boże, no sam widzisz, jaki straszny problem! -No, sam widzę. Alenie mów do mnie "Boże", bo mnie to peszy. Stary dowcip, ale mnie rozśmieszył. Kamil wstał i umieścił zastawę na tacy. - Nie wydajemisię, żebyśmy mogli dzisiaj cokolwiek zdziałać. To może chodźmy już lepiejna tę kanapę? Poszliśmy. Dzwonił telefon, ale nie odebrałam. Wtorek Basia sprawiła się nadzwyczajnie i po lekcjach przywlokła bladąRenatę do pustoszejącej pracowni polonistycznej. Prawdę powiedziawszy, nie spodziewałam się, że tak szybko uda jej się tego dokonać, wzwiązku zczym ani i dyrektorem jeszcze nie rozmawiałam, ani nie pomyślałam o znalezieniu dla Renaty jakiegośpsychoterapeuty czy psychiatry. Jedyny znany mi osobiście psychiatra toNatalia Hollander,ajej nie powierzyłabym nawet komandosa z oddziałów antyterrorystycznych. Za duże ryzykodla biednego chłopca. Trzeba będzieposzukać jak najdalej od promiennej Natalii. Czekając, aż reszta uczniów klasy drugiej B pozbiera manatkiipójdzie do domu, zaparzyłyśmy sobie zieloną herbatę - kawa jakoś mi nie pasowałado kazania o uzależnieniach, jakie miałamzamiar wygłosić - i rozsiadłyśmy się w kąciku pod oknem. 256 - Cieszę się, że chcesz rozmawiaćzaczęłam. Czy to oznacza, że zauważasz problem? - Zauważam - powiedziała ponuro i lakonicznie. Ach, te literackie skojarzenia. Zagubiony we mgle Tygrys, smutnyi niepewny, wydał się Prosiaczkowi o wiele bardziej do przyjęcia niżTygrys żywiołowyi brykający. Renata wprawdzie nigdy nie brykaławesolutko, wprost przeciwnie, kąsała jak (rasoważmija albowręcz waliła na odlew, ale robiła to z dużą dozą żywotności. Cała ta żywotność z niej teraz uciekłajak powietrze z przekłutego balonika. Ewentualnie z pękniętego, żeby już pozostać w kręgu Kubusia Puchatka. [' Może amfetamina właśnieprzestajedziałać. Powinnam się wstydzić. Nie jestważne, że jej nie lubię. Za to Basie lubię, ato, jak się okazuje, prawdziwaprzyjaciółka. Należy braćprzykład z pozytywnej jednostki. A propos brać. - Powiedz, Renata, dużobierzesz? -Dużo. -I od dawna? - Od dawna. Świetnie nam idzie po prostu. - Masz jakieś propozycje? -Nie mam. - Dobrze. W takim razie ja mam.

25 1

Potrzebny ci będzie psycholog albo psychiatra. Zorientuję się, ktoby się nadawał. Dałabyś; radę przestać brać to sama, na jakiś czas? - Nie wiem. Pęknięty balonik. - Spróbuj. Jeżeli ci się nie uda,bierzjaknajmniej,dopókinieznajdę ci kogoś, kto zaproponuje jakąś możliwą do przyjęcia formęodwyku. Rozumiem,że chcesz z tym skończyć? -Tak. - Nie mówiłaś rodzicom, że masz kłopot? -Nie. - A skąd miałaś pieniądze,przecież to droga zabawa? -Daję korepetycje. -I rodzice nie dziwią się, że mimoto nie masz pieniędzy? - Nie dziwią się, bo nie wiedzą, że je mam. Te korepetycje. Z angielskiego. 257.

25 2

- A ile ci płacą za godzinę? To w zasadzie nie miało nic do rzeczy, ale byłam zwyczajnieciekawa. Renata wymieniłasumę, która przyprawiła mnie o chwilowy bezdech. Ja za lekcje, którychudzielam, dostaję połowę tejsumy! Tak, tak, uczniowie nauczą nas, jak trzeba się cenić w dzisiejszych czasach. Moi rodzice wychowali mnieniepraktycznie. Następnym klientom zaśpiewam inaczej. - No więcco zrobimy z rodzicami? Powiesz im? Chcesz,żebymprzy tymbyła, czy może wolisz,żebym ja sama im o tym powiedziała? - A oni muszą wiedzieć? -Obawiam się,że tak. Ale możemy teżpoczekać, aż wypowiesię psycholog. - Wolałabympoczekać. No nie, naprawdę! Pyskująca i ziejąca nienawiścią Renatka była jednak zabawniejsza. Przynajmniej emanowała jakimś życiem,energią, chociaż negatywną, ale zawsze. Teraz robiławrażeniemanekina. Zmęczyła mnie ta rozmowa. - Dobrze. Dzisiaj już tylko będziemy pianę biły niepotrzebnie. Przyjdź do mnie jutro przedlekcjami, powiem ci, co będziemy robićdalej Podniosły się zkrzeseł - Renata niemrawo i obojętnie, Basiajak iskra, rzuciła się myć filiżanki. Pożegnałam je i poszłamprościutko do sekretariatu. Dyrektor był imógł mnie przyjąć odrazu. Ucieszył sięna mój widok, bo, jak ogłosił na dzień dobry, pewnie przyszłamzawiadomićgo o kolejnych planach artystycznych mojej znakomitej klasy. - Przykromi, panie dyrektorze,ale muszę wyprowadzićpanaz dobrego nastroju. Popatrzył namnie bystro. - Coś poważnego? -Bardzo. I powinien pan o tym wiedzieć. Jedna mojauczennica zażywa amfetaminę. Chybajuż zdążyła się uzależnić. Pozatym w naszejszkole na każde zamówienie można dostaćnarkotyki. Bo na mieście są w dowolnych ilościach i asortymentach, aleto wiadomo. 258 Dyrektor znieruchomiał. - Jedna? Tylko jedna? Jest pani pewna? -Raczej tak. Za to ta jedna wymaga kuracji odwykowej,bo^ już nie może się obyć bez dopalaczy. - Panisłyszała,że w zeszłym roku mieliśmy w szkole dużą aferę? -Prawdę mówiąc, nie. i Nie wiedziałam, czy on wiedział, że moje małolaty rozróbę. w schronisku górskimwywołały też po niedozwolonychprochach, więc wolałam się nie wyrywać. - Mieliśmy. I to nie była tylko kwestia pierwszej L, czyli pani, obecnej klasy, która narobiła jakichś awanturna wycieczce. Tutaj' działała cała siatkadealerów, którą udało namsię przypomocypolicjizlikwidować. To znaczy, wydawało nam się, że się udało. Mówi pani, że trzebabędzie całą kołomyjkę zacząć od początku? - Obawiam się, że coś trzeba będzie zrobić. Dyrektor ciężko westchnął. -Zadzwonię jeszcze dzisiaj do takiego jednego policjanta: z prewencji, nawet się zaprzyjaźniliśmy w zeszłym roku, tylko żewolałbym go oglądać prywatnie. A ta paniuczennica. - Potrzebuję dla niej jakiegoś sensownego psychologa.

25 3

Ja niepotrafię do niej dotrzeć. - Mamy i sensownego psychologa. Dam pani komórkę tej pani, bo to pani. Może siępani umawiać, formalności załatwi szkoła, jeżelizajdzie taka potrzeba. W oczach stanęła mi nagle pani psycholoźka, którą poznałamjuż nazajęciach integracyjnych z rodzicami. Tylko nie to! - Panie dyrektorze - zaczęłam podstępnie - czy tota pani,która prowadziłau nas zajęcia zrodzicami? -Nie, inna. - Pomyślał chwilę. -To znaczy, nic niewiem o zajęciach z rodzicami u nas w szkole. Były jakieś? To pewnie mojazastępczynisię tym zajmowała. Ale ta pani, o której właśnie myślę, nie prowadzizajęć z rodzicami w szkole, tylko zajmuje się uzależnieniami. Proszę, tu jest jej wizytówka- wyciągnąłz głębinogromnego notesu biały kartonik. Joanna Biel, poradnia uzależnień i czegoś tam. Długanazwa. - Młoda dziewczyna, ale ma poukładane w głowie. No i dobrze, że młoda. Ja też jestem młoda. Mam nadzieję,żeona skończyła takie szkoły, po których dogada sięz Renatka. 259.

25 4

- Niech pani najlepiej od razu dzwoni. Stąd, nie zsekretariatu. To nieto, że chcę podsłuchiwać, ale stąd będzie pani najwygodniej. Proszę docenić ten fotel. Doceniłam i zadzwoniłam. Pani w słuchawce miała głos spokojny i przyjemny. Umówiłam się z nią na jutro. Na dwunastąwpołudnie. Dyrektor, który, oczywiście, podsłuchiwał, kazał misię zgodzić na tę godzinę i wyszepta}, że znajdzie zastępstwo. Mówiłam małolatom, że przyzwoity człowiek. Wydusiłam z niego jeszcze zapewnienie - chyba niepotrzebnie - że postara się sprawę ewentualnych dealerów w szkole wyjaśniać z maksymalną dyskrecją i w białych rękawiczkach. Potem przyszło mi do głowy, że jemu nie zależy na rozgłosieowiele bardziej niż mnie. Gdybygazety się dowiedziały, albo telewizja, nie daj Boże, że w świetnej szkole pana Kamieńskiegouczniowiefaszerują się amfetaminą, dziennikarze żyćbynamwszystkim nie dali. A potem poszłam do domu, poprawiaćszkice literackie pierwszej B. Wystrzałów erudycji i erupcji intelekturaczej nie będzie,alemoże się jeszcze wyrobią. W domu na sekretarcemiałam nagrane ukochanym głosemo ciemnym, chropawym zabarwieniu; -"Dzień dobry, kochanie. Przejąłem siękłopotami twojejuczennicy i rozmawiałem z naszymi znajomymi lekarzami. Oniteż mają znajomych w branży psychiatrycznej i polecili mi znakomitą podobno specjalistkę od uzależnień - zapisz - panią JoannęBiel, numer komórki. ". Myślę, że pani Biel dogada się z Renatką. 22 listopada, środa Okazało się, że pani Biel przyjmuje w ośrodku dlauzależnionychna terenie szpitala psychiatrycznego. Renatką była zgnębionadoostatnich granic. Zawiozłam jątam po czterech lekcjach (wolałam, żeby była od rana w szkole) taksówką, bo nie wyobraża- 260 łam sobietrzydziestominutowej podróży przez miasto w towarzy- stwie Renatki w stanieprzypominającym stupor. Oczywiście na mój koszt. Na wszelki wypadek zabrałam również niezawod! ną Basie i okazało się, żeto był najlepszy pomysłdnia, bowiem' przed bramą szpitalną Renatka zdecydowała, że jednak zmienia:, zdanie. Wymamrotałacoś w rodzajuprzeprosin za kłopoty, ioświadczyła niezbyt wyraźnym głosem, że poradzi sobie sama, iodwróciwszy się na pięcie,dała nogę. Dopadłyśmy ją z niejakim trudem, bowiem nagle obudziły się w niej jakieś drzemiące pokłady energiii wiała jak szalona. Nie -" wiadomo, jak daleko zdołałaby od nas uciec,gdyby nieto, żejakiśprzechodzący mimopostawnymłodzian zagrodził jej drogęi idosłownie chwycił ją w ramiona. Trochę się wyrywała, ale młodzian chyba ćwiczył fitness i nie miała szans. Wyjęłyśmy ją z objęćmłodzieńca, który nasze podziękowania^ zbyłnonszalanckim potrząśnięciem imponującą grzywą wielokolorowych włosów. Rzucił przytym wymowne spojrzenie naszyld'; szpitala. Musiałsobie pomyśleć, że uciekła nam wariatka. Renata jeszcze raz wybąkała jakieś przeprosiny, po czym sklęsła ostatecznie. Zastanawiałam się, gdzie siępodziała cała jej pyskatość, agresja, nieskrywana pogarda dla ludzkości. Takie załamanie, tak nagle! Pani Biel okazałasię na szczęście zupełnymprzeciwieństwem znanej mi psycholożki od integracji. Wyglądała absolutniezwyczajnie, jak tysiące młodych kobiet w jejwieku, nie

25 5

tryskała z niej promienność anioptymizm,była spokojna i rzeczowa. Chyba niechodziła do tej samej szkołyco NataliaHollander. : Po dokonaniu prezentacji i wskazaniu osoby, która ma być -poddana terapii, zostawiłyśmy Renatę sam na sam z panią doktor. Czy może magister. Poprosiła nas o to i zrozumiałyśmy, że łatwiej jej się będzie porozumiećz Renatą bez świadków. ; Następnepół godzinyspędziłyśmy z Basią w jakiejś poczekalni, plotkująco wszystkim. To znaczy raczej o wszystkich. Basiagłównie o Maćku i Jacku. Wygląda na to,że podkochuje sięw obydwunaraz. Gdyby jej ostatecznie wypadło naJacka, mogłabym mieć bardzoprzyjemną przyszywaną synową. Trzeba by 261.

25 6

tylko zrobić coś z tymi jej oczami. MożeKamila znajomi lekarzemają gdzieś w zanadrzu jakiegoś genialnego okulistę? Muszęz nimporozmawiać na ten temat. Przy okazji dowiedziałam się,że DziubskiKrzysztofzwanyDziubasem owszem, kocha się we mnie. - Mam nadzieję, że tylkoprzejściowo. -Nie wiem, czy tylko - pokręciła głową moja uczennica. - Jego miłości zawszetrwały do dwóch tygodni, a w pani kocha sięjuż zedwa miesiące. To może być poważna sprawa. - Uczniowie zawsze kochali się platonicznie w nauczycielkachzbagatelizowałam sprawę. - Przy jakiejś okazji powiedzmu, żemoje serce jest zajęte. - No przecież wiemy - wyrwało sięBasiuniradośnie. - OjcemJacka! Tuzamarła. - Skąd wiesz? A w ogóle co to znaczy wiemy? Ktojeszcze wie? - Przepraszam. tak mi się wypsnęło. Ja wiem i Maciek. Jacek nampowiedział, ale słowo honoru, nie roznosiliśmy tego dalej . Naprawdę, proszę mi wierzyćMoże i prawda. - Mam nadzieję, że nie omawiaciemojego prywatnego życiana forum klasy. -Nie,nie, naprawdę. Kiedyś byliśmy u Maćka, próbowaliśmyromanse i tak się potem zgadało. Nie plotkowaliśmy dużo,naprawdę. - Naprawdę, naprawdę! No dobrze,to chociaż powiedz mi, coJacek o tym sądzi? Czyto właściwe, żeby nauczycielkarozmawiałaz uczennicąjak kobieta z kobietą? Prawdopodobnienie. Ale nie mogłam wytrzymać. Strasznie chciałam wiedzieć, co Jacek myślio romansietatusia. - Jackowi to nie przeszkadza. Ze swojąmatką widuje się rzadkoi chybajuż się przyzwyczaił, że jejpo prostu nie ma, to znaczy,że ojciec nie jest z nią związany, rozumie pani? - Rozumiem. -On lubi swojego ojca. Jawtedypowiedziałam coś takiego,żejak on,to znaczy Jacek, będzie miał własne życie i własną rodzinęto ten jego ojciec zostanie zupełnie sam. Samotna starość to musi 262 być coś okropnego. Noi Jackowi się wtedy wypsnęło, tak jakmnieteraz, że możenie będzie taki znowu samotny. Ojciec. No towydusiliśmy z niego resztę. Pani za niego wyjdzie? - Jeszcze nie wiem. Jeżeli nawet, to dopierojak Jacek skończy szkołę. - Dlaczego? Wytłumaczyłam jej, co sądzę o byciu wychowawczyniąwłasnego pasierba. Argument o konieczności przekazania klasy komuinnemu przemówił jej do przekonania. - Jeżeli tak pani uważa,to my byśmy chyba woleli, żebyściepoczekaliz tym ślubem - powiedziała. - Ale musi nam pani cośobiecać. Zaprosiciecałąklasęna ślub- A w ogóle można by połączyć wasz ślub znaszym balem maturalnym. Nie wiedziałam, jak zareagowaćnataki przyjemny pomysł,naszczęście otworzyły się drzwi gabinetu pani Biel i ona sama poprosiła nas do środka, żeby

25 7

ogłosić wynik swojej konferencji z Renatką. - Postanowiłyśmy, że Renata zostaje u nas już teraz - zakomunikowała psycholożka. - Powrót do domu, do szkoły w momencie, kiedy zdecydowała się na leczenie, byłby dlaniej zbytdużymstresem. A i tak potrzebna jest obserwacja. Poza tymchcę zaproponować jej rodzicom terapię rodzinną. Trzeba będzie trochę zmienić w stosunkach domowych. Byłobydobrze,gdyby państwo Hrydzewiczowiezgłosili się do mniejaknajprędzej, również w związku z dopełnieniemformalności dotyczących pobytuu nasRenaty. Trzeba też dowieźćdo szpitala różne domowe drobiazgi. No i tu mamy do pań prośbę. Nie chciałabym opowiadać tegowszystkiego państwu Hrydzewiczom przeztelefon,a tak się składa, żedzisiaj nie mogłabym do nich pojechać. Czypani zechciałaby. Średnio mi się uśmiechałataka misja {mission impossible. ),ale wyglądało na to, że jestem w sytuacji przymusowej. Skoro jużzaczęłamzajmować się tą sprawą. Wyraziłam zgodę. Teraz muszę umówić się z tymiHrydzewiczamina rozmowę. Wyjęłam komórkę. - Renata, podyktuj mi numer domowy. Renata podyktowała. Wybrałam. Poczekałam chwilę. - Hrydzewicz. 263.

25 8

Pewnie kochający tatunio. Głos majak stalnajwyższej jakości. Przedstawiłam się. - W czym mogępomóc? To ja cimogę pomóc, pacanie - pomyślałam, ale nie powiedziałam tego głośno. - Chciałabymprosić państwa o pól godziny rozmowy. Najchętniej za pół godziny. - Obawiam się, że to niemożliwe - poinformował mnie chłodno tatunio. - Dzisiaj jesteśmy zajęci. Oboje z żoną. Przygotowujemy siędo wygłoszeniareferatów na międzynarodowym zjeździew Międzyzdrojach, w Amberze. Może pani słyszała, w weekend. Proszę do nas przedzwonić w przyszłym tygodniu. - Obawiamsię,że to niemożliwe - powtórzyłam jego słowanieco bardziej ostro. - To, o czym chcęz państwem porozmawiać,nie powinno czekać. - Będziemusiało. Pomyliłam się co dotego głosu, to nie stal, ale beton. Betonzbrojony. Nawet go nie obchodzi,o czym chcę z nim rozmawiać! Zadufek. Gdyby nie wzgląd na Renatę, dałabymmu popalić. - Proszę pana - zaczęłam łagodnie, pamiętając, że Renatkasłucha, zapewne w nerwach całai zastanawiając się, co też mu powiedzieć, żeby zareagował. Ale zanim zdążyłam coś wyjaśnić,wtelefonie prztyknęło, a na ekranie wyświetlacza pojawił się napis: "Koniec rozmowy". I czas. O nie, ty dupku! Dzwoni do ciebie wychowawczyni córki, a tynawet nie raczyszporozmawiać kulturalnie? I nawet nie mogędaćpo sobie poznać, że coś jestnie tak, bo ta cała Renata patrzyna mnie,jakby od moich poczynań zależało całe jej życie. Wco jasię pakuję? - W porządku - powiedziałam,chowająckomórkędo kieszeni. - Jadę. Podaj mi adres, Renatko. Żeby mi się furia nie zmarnowała, pojechałam pod wskazanyprzezRenatę adrestaksówką,podrzucającprzy okazji Basiewokolicę jej domu. Blok. Mieszkaniena szóstympiętrze. Domofon. Nie, nie będępróbowała domofonem, bo ten pacan mi zwyczajnie nie otworzy. 264 Rozejrzałam się dokoła. Jest! Starsza pani ztorbą, z której wystawały zielone wiechcie porów. Pod spodem pewnie maziemniaczki, bo stęka. - Pomogę pani. Babcia rozpłynęła się w zachwytach nad dzisiejszą młodzieżą. Miała klucz! Odprowadziłam jądo mieszkania na parterze i spokojnie wjechałam windą na szóste piętro. To znaczy, niespokojnie,bo cały czas podsycałam w sobie tę furię. Niemusiałamdługo szukać właściwych drzwi. Ze sporej mosiężnej tabliczki wylewały się tytułynaukowe. Zadzwoniłam. W drzwiach stanął facet tak przystojny,że mi dech zaparło. Moja furia wybuchła z nowąsiłą. - Jeżeli pana nie interesuje, co się dzieje z pańską córką,to wasza rodzinna sprawa - wysyczałam, napędzana złością - ale jestmi pan winien za dwie rozmowy przez moją prywatną komórkęi za taksówkę do szpitala!

25 9

-Kim pani jest? Beton zbrojony! W głosie i w oczach. Współczujęstudentomz jego wydziału! Że nie wspomnę o pracownicach dziekanatu,moich, do pewnego stopnia, koleżankach. - Jestem wychowawczynią Renaty. Wpuści mnie pan czy będziemy rozmawiać na korytarzu? - Niechpani tak nie krzyczy! -Bo co, bo sąsiedziusłyszą? Jajuż mamtaki nauczycielski głos! - Proszę, niech pani wejdzie. A pan czego szuka? Ta pani nie do pana przyszła! Puściłam oko do niedużego człowieczka wszlafroku, którywyjrzał z drzwi naprzeciwko,i weszłam do mieszkania państwadoktorostwa habilitowanego. W zasadzie lubię, kiedy mieszkania sąwypełnione książkami,ale tutaj nawet książki wydawały się nieprzyjazne. Pan domu pokazałmi pokój najwyraźniej reprezentacyjny. Teżnieprzyjemny. - Małżonka w domu? - zapytałamlodowato. - Grażyno! Znasz panią? Pani doktor Grażyna Hrydzewicz, ekonomistka, pojawiła sięw moim polu widzenia. Podała mi rękę, zimną i nieprzyjemną. Zdziwiłabym się,gdyby było inaczej. Tu wszystko tchnęło lodem,jak u Królowej Śniegu. 265.

26 0

- O jakim szpitalu pani mówiła? Czy Renata zachorowała? Tatunio niezdawał się być specjalnie wystraszony. Widać uważał, żejegorozsądnej córcenic złego stać się nie może. Głąb bez wyobraźni. - Można to takokreślić. Mogę usiąść czy fotele są tylko dlagości z zaproszeniami? Pan domu mruknąłcoś na temat, żetracimy czas, ale wskazałręką potężny skórzany komplet wypoczynkowy. Usiadłam, ale furia we mnie wcale nie zmalała, jakby okrzepła nawet. - Jadąc dopaństwa, zastanawiałam się, jak to państwu zakomunikować możliwie najdelikatniej. Ale skoro pan niema czasu,powiem krótko. Renata odprzeszło roku regularnie zażywa amfetaminę. Próbowała z tym zerwać, ale sama nie daje rady. Zawiozłamjądzisiaj do lekarza. Została w szpitaluna obserwacji,trzeba sprawdzić, jak daleko już posunęło się jej uzależnienieod narkotyków. Hasło "narkotyki" odblokowało doktorostwo habilitowane. - Boże święty! - Pani doktor podniosła oczyku niebu. Pan doktor byłwymowniejszy. - Kto panią upoważnił do wkraczania w nasze rodzinne sprawy? Gdzie jestRenata? Trzeba po nią jechaćnatychmiast! - Nigdzie pan nie pojedzie! To znaczy, przepraszam, może panjechać, ale nie po nią, tylko żeby jej zawieźć koszulę nocną, szlafrok i szczotkę do zębów! Jeżeli przez rok nie zauważył pan, żez pańską córką jest coś nie wporządku, toteraz musi pan pozwolić jąratować fachowcom! - Ratować? - Tatunio kipiałod środka. -Fachowcom? Jakimznowu fachowcom, o czym pani mówi? - O szpitalu psychiatrycznym - rąbnęłam, żeby się wreszciezamknął. - Renata jest na obserwacjiw szpitalu, gdziesię leczyuzależnienia. Czy do pana nie dociera, że pańska córka jestnanajlepszej drodze do ciężkiej narkomanii? - Ale po co od razu szpital psychiatryczny? - Mamunia byłapełna niesmaku. -Nie sugeruje pani chyba, że nasza córka jestwariatką! - Taksię złożyło, że oddział dla narkomanów znajduje sięw szpitalu psychiatrycznym. -A w ogóle co to znaczy ciężka narkomania? Przecież Rena- 266 ta świetnie się uczyła! Dawała sobie doskonale radę ze wszystkim, czego siępodjęła! Amfetamina? Ile ona tegobrała? Jaktosię stało, że my nic otymnie wiemy? A zwłaszcza że pani otym wie? - Bardzo mi przykro,ale widocznie nie miała do państwa dostatecznego zaufania. - W obliczu tej habilitowanej arogancji niemiałam zamiaru bawić sięw delikatność. Niezamierzałam teżwyjaśniać im przyczyn, dla których Renatka sięgnęła po dopalacze. - Proszę, tu jest wizytówkapani, która zajmuje się Renatą. Proszę do niej zadzwonić i umówićsię, ona czekana państwa. Renata również czeka. - Ja sobie porozmawiam ztąpanią - warknąłpan doktor habilitowany.

26 1

-I z dyrektorem szkoły też sobieporozmawiam. O pani. Proszę nie myśleć, że wolno pani ingerować w prywatne życieuczniów tylkodlatego, że jest pani ich wychowawczynią. Pożal sięBoże wychowawczynią - dodał. - Do widzeniapani. - Trzeba będzie pomyśleć o zabraniu Renaty z tej szkoły - dołożyła swoje pani doktorhabilitowana. Wyszłam na ulicę i poczułam nagle, że jestempotwornie roztrzęsiona. I że głęboko współczuję Renacie. Niewykluczone, żena jejmiejscu byłabym o wiele bardziej żmijowata. Zadzwoniłam z komórki do Kamila. Wprawdzie powiedział,żenie może dzisiaj przyjechać, żadną miarą, niestety, ale już sama rozmowa znim dobrze na moje stargane nerwy podziałała. Ten jego głos! Żadna stal, żaden beton, ale z drugiej strony nie żaden aksamit,faceci o aksamitnych głosach nie budzą mojego zaufania. Głos Kamilasprawia, że ogarniamnie ciepło. Nie mówiłam mu na razie o propozycji Basi, wizję ślubu połączonegoz balem maturalnymmojej klasy roztoczę przed nim w bardziejsprzyjających okolicznościach, 23 listopada, czwartek W pokoju nauczycielskim odrana rozmawiano wyłącznie o narkotykach. Już po moim wczorajszym odjeździe z Renatką w szko- 267.

26 2

le pojawi} się facet z policji i rozpoczął owe działania w białych rękawiczkach. Bez ironii. Robił to tak dyskretnie, że nikt na razienie zorientował się, że sprawa zaczęła się od mojej klasy. Nauczyciele byli wzywanipo koleido gabinetu dyrektora, gdzie policjantznimi rozmawiał. - Panią też to czeka, pani Agato - poinformowała mnie paniZamoyska. - Nie mam wątpliwości co do tego,że druga L jest dobrze poinformowana na temat możliwości wypróbowania wszystkiego, co niedozwolone. - Rozmawiał już z uczniami? -Na razie tylkoz nami. Ale przyjdzie kolej i na nich, możepani byćpewna. Najpierw jednak przyszła kolej na mnie. W pokoju nauczycielskimpojawiła się sekretarka i poprosiła mnie do szefa. - Dosłownie za pięć minut powiedziałam, bo jużdzwoniłdzwonek nalekcję. - Zadam coś uczniom i jużlecę. Pierwsząlekcję miałam w mojej klasie. Oczywiście jużwszystko wiedzieli. Zamierzali poświęcić lekcjęomawianiu tej sprawy, ale przygasiłam ich zapały nawstępie. - Kochani, nie mam teraz czasu gadać,bo mnie właśnie wzywają. -Na przesłuchanie! - wyrwał się Adaś Karcz, uradowany niewiadomo czym. -Ale wszystkonam pani opowie - domagał się Maciekw imieniu klasy. - Jak tylko pani wróci! - Macie jak w banku - obiecałam. - Ale teraz nie będziecie tunic kombinować, tylkozabierzecie się do uczciwej pracy. Zobaczymy, jak działają wasze umysły w obliczu stresu wywołanegoniezdrową ciekawością. - Dla. dlacz-cz-czegoniez-z-z-zdrową- zaprotestowała Kasia. - Ciekaw-w-wośćjest ucz-cz-czuciem natural-I-lnym! - No to zdrową - zgodziłam się, wkładając płytę kompaktową do odtwarzacza. - Macie szansę zabłysnąć talentem literackim. Proszę wyciągnąć luźne kartki. Maciek, w momencie, kiedy zamknę za sobą drzwi, włączysz odtwarzanie. A wy słuchaciei piszecie. Co wam przyjdzie do głowy. Może to być opowiadanie, może być list do przyjaciela, może być esej. Słuchajcieuważnie muzyki, chcę, żebyście pozwolili wpływać dźwiękomna wasze emocje. Pamiętajcie, że wciąż jesteśmy w epoce roman- 268 tyzmu, spróbujcie dostroić się dotej poetyki. To mabyć tak,jakby muzykamiała być ilustracją waszych tekstów. Rozumiemy się? - Ale tylko do momentu, kiedy pani przyjdzie! -Ale dokończycie w domu! - A jakie to ma być długie? -Jeżeli prozą, minimum trzy strony. Proza poetycka, stronę. Wiersz, dowolnie. Muszę lecieć, życzę przyjemnego pisania. Zamykając drzwi za sobą, słyszałam pierwsze dramatyczne tony "Egmonta". Jeżeli Maciek nieściszy, za chwilę ktoś donichprzylecisprawdzić, co to za hałasy. Nawet wiem kto. W gabineciedyrektora siedział faceto przyjemnej powierzchowności prezentera telewizyjnych programów kulinarnych. Oczami duszy natychmiast ujrzałam gow białym kitlu, nad parującymi garnkami, jak rozmarzasię, nalewając sos do sosjerki. Uściskdłoni miał sympatycznie rzeczowy. - Bogdan Biel - powiedział.

26 3

- Z prewencji. - Biel? - zdziwiłam się, zamiast przedstawić. -A ja wczorajpoznałam panią Biel. - Zbieżność nazwisk nieprzypadkowa - oznajmił policjant. -Joanna tomoja żona. Oboje zajmujemy się w zasadzie tym samym problemem, tylko, jak byto powiedzieć,na różnych poziomach. To nas zresztą połączyło swojego czasu. - Coś podobnego! A jawczoraj dostarczyłamżonie pacjentkę. - Wiem. Żona kazałapani powiedzieć, że wszystko w porządku i Renata zostaław szpitalu. - Czywy sobie zawsze wszystko mówicie? zapytałam podejrzliwie. - Wszystkonie, bo czasami, toznaczy na ogół, obowiązuje nasjakaś tam tajemnica zawodowa. Ale współpracujemy w wieluprzypadkach. Joanna wiedziała, żebędę u was dzisiaj, a przypuszczała, że może się pani interesować swoją uczennicą. - Bardzo dziękuję! A nie mówiła nic o rodzicach? - O rodzicachnie. Tylko o dziewczynie. Nie jest z nią chybanajgorzej,obserwacja pokaże. Joanna myśli oterapii rodzinnej. - No, jeżeli jej się to uda z tymi rodzicami, to ma pan genialną żonę. -Ależja mam genialnążonę! A rodzice jacyś tacy straszni? Opowie mi pani? 269.

26 4

Opowiedziałam. Zdałam mu też relację ze wszystkiego, czegosię dowiedziałam od Basi. - Ale, proszę pana - powiedziałam na koniec - wy możecie jakoś tak działać, żeby się nie wydało, od kogo macie wiadomości? Chodzio to, żeby nienarażać dzieci. Ja niewiem, to dla panapewnie oczywiste, alechciałabym wiedzieć. - Spokojnie,z pewnością nie ujawnimy informatorów. - Tongłosu pana Bielą z prewencji też działał na mnie kojąco. -Będziemy rozmawiali z wieloma uczniami, ze wszystkimi nauczycielamii zachowamypełną dyskrecję. Może się pani nie obawiać. Ostatnie zdanie wypowiedział tak, jakby dekorował koktajlową wisienką różyczkę z marcepanu na szczycie śmietankowegotorcika. Bardzo zmyłkowy facet! Wróciłam do mojej klasy na pięć minut przed dzwonkiem. O dziwo,wszystkiegłowy pochylone byłynad kartkami, a "Egmont" grzmiałzapewne jużpo raz trzeci. Oczywiście na mójwidok praca natychmiast została przerwana, odtwarzacz wyłączony dośćbrutalnie, a małolaty zasypały mnie milionem pytań. Przewidziałam to i zapytałam pana z prewencji zawczasu, coimmogę powiedzieć. Basia patrzyła namnie dużymi oczami. - Policja szukadealerów narkotykowych. Dostali informację,że pojawili się w okolicach szkoły. Na razie przesłuchująnauczycieli, będą przesłuchiwać was też. Nie wiem, czy wszystkich,raczej wybiórczo. Proszę, żeby wszyscy zapisali sobie teraz jedennumertelefonu. w zeszytach,wszyscy,to ważne. Podałam im numer do Bielą na biurko. - To jest numer,podktóry możecie zadzwonić, jeżeli coś wiecie, ana przykład nie będziecie wzywani albo nie powiecie wszystkiego odrazu. Taki telefon zaufania. Słuchajcie, ja wam nie będęwygłaszała przemówienia o szkodliwościnarkotyków. Sami wiecie, że tośmierć. Proszę, jeżeli macie jakieś informacje, przekażciejepolicji. Albo tuw szkole, albo telefonicznie. - Co jestz Renatą? - zapytałnagle Dziubas. - Renata jest chora - powiedziałam wymijająco, ale nie z moimi kotkami takie numery. -Proszę pani - Dziubas był niesłychanie poważny - my wiemy, żeona ćpała. I niech pani nie myśli, że nas to nie obchodziło, 270 tylko że z niąnie szło pogadać na ten temat. Już ją pani poznała. Więcjeżeli ona znika, a pojawia się w szkole policjai zaczyna szukać dealerów, to musi w tym coś być. Małolaty zamilkły i niezwróciłynawet uwagi na dzwonek, powodujący automatycznie rumor nacałym korytarzu. Czekałyna moją odpowiedź. - Renata jest wszpitalu na obserwacji - powiedziałam. Jeszczenie wiadomo, czy już się poważnie uzależniła. Opiekuje się niąbardzo sensowna, jak zdążyłam się zorientować, pani. Będę trzymała rękę na pulsie. - Chcielibyśmywszystkowiedzieć nabieżąco - zażądałDziubas. - Czy pani nam to może obiecać? - Mogę. Będę wam przekazywać wszystko, czego się dowiem. A teraz idźcie sobie na przerwę, a to, coście zaczęli, dokończciena jutro. Muzykawam siępodobała? - Nieeee -ryknęli chórem i dołączyli do ogólnego jazgotu korytarzowego. 24 listopada, piątek Inwencja moich uczniów, podbudowana Beethoyenem,okazała

26 5

się wstrząsająca. Wśród prac, które dzisiaj od nich dostałam, przeważały krwawekryminały. Ponieważ przy okazji usiłowali utrzymać stylistykę zbliżoną do romantycznej, wyrafinowane zbrodnie łączyły się ze skomplikowanymi historiami miłosnymi. Dwie napisanebyły wierszem. Trzeba przyznać, najzupełniej prawidłowym - jedna regularnymtrzynastozgłoskowcem, autor drugiej zastosował kilka typów wersyfikacji. Basiawyprodukowała obrazek poetycki. Zawierał sugestywne opisy domu wariatów. Chyba przejęła się Renatką, a w dodatku widziałazapewne "Amadeusza" Formana i czerpałazeńnatchnienie pełnymi garściami. Maciek stworzył dziwne opowiadanie, trochę jakby w stylu Edgara Allana Poe. Muszę go zapytać, czyczytał cokolwiek tegoautora. Ale kto go dziś czyta! Ogólnie byłam bardzo zadowolona i postawiłam wyłączniepiątki, a nawet kilka szóstek. Dzieciwykazały się talentami li271.

26 6

terackimi. Połowy prac nie zdążyłam sprawdzić na lekcjach,zabrałam je więc do domu. Będę miała milusią lekturę do poduszki. We wszystkich klasach, w których miałam lekcje, uczniowieusiłowali natychmiast zwekslować rozmowę na boczny tor, oczywiście narkotykowy. Byłam twardai nigdzienie dałam się podejść. Wymagało to jednak ode mnie sporego wysiłku i po pracybyłam zmęczona, jakbym tłukła kamienie na drodze. Próbowałam dla zmiany klimatu dopaśćtelefonicznieBeatę albo Laurę i namówić je na jakiś wspólny wyskok, ależadnaz nichnie odpowiadała. Z Kamilem mogłam sobie najwyżej pogadać na odległość, bowiem Tosia nie mogła dzisiaj zostać dłużej. Obiecałanam za tocałąniedzielęwolną. Aż do poniedziałku. 25 listopada, sobota Dzień gospodarczy. Wypucowałam mieszkanie. Należało musięjuż bardzo. Tylko wieszaka w przedpokoju nie zamocowałam. Niech czeka na Kamila. Kiedypracowałam na politechnice, utrzymywałam je w staniebombonierkowym mniej więcejstale. Jakoś miałam wtedy więcejczasu. Do filharmonii teżchodziłam regularniej. Wieczorem padłam na fotel bez siły. Tysiąc lat nie czytałam horoskopu. Drugie tysiącnie zajmowałam się żadną magią. Zaraz sprawdzimy, co też nas czeka w nadchodzącymtygodniu. Niestety, zapomniałamkupić gazety zhoroskopem, a "Wyborcza" nie drukujetakichrzeczy. Rzucę monety i powróżę sobie przypomocy ji-cinga. Najpierw konkretne pytanie. Wiem, oco chcę spytać, ale jakto sformułować? Czy zostanę żoną Kamila? Czybędziemyszczęśliwi? Czy Jacek mnie zaakceptuje? Jaksię ułoży między mnąi pasierbem? A mamusia? Zadużo tych pytań. 272 Wymyśliłam wreszcie jednouniwersalne: jak się ułoży międzymną irodziną Pakulskich? Rzuciłam monety, narysowałam heksagram. A jeżeliwróżba powie, że nic z tego nie będzie? Posiedziałam trochę nad otwartą książką. Potem wsunęłam nieodczytany heksagram między kartki. Kiedyś do niego zajrzę, na pewno. Dzisiaj jakoś nie mam odwagi. Niedziela Kamil zadzwonił o dziewiątej rano, żeby sprawdzić, w jakim stanie jestem. Trafił mnie pod prysznicem,więc znowu z jego winyzalałam pół mieszkania. Powiedział,żebym się nie śpieszyła i żeprzywiezie świeżebułeczki na śniadanie. Ciekawe, czy będzie mu się chciało latać w niedzielę po świeżebułeczki, jak już za niego wyjdę? A czy mnie będzie się chciało malować przed śniadaniem? Zanimsię pojawił,miałam mieszkanie wysprzątane na błysk,a sama wyglądałam tak pięknie, jak się tylko dało. Nie zauważył ani mojej nieziemskiej urody, aninieziemskiegoporządku w mieszkaniu. Przyniesioną torbę - prawdopodobniezawierającą świeże bułeczki rzucił byle gdzie, w dodatku,zamiast wyznać mi miłość odprogu, powiedział: - Boże, jak ja kochamtę Tosię! Część wzorowego porządku została, oczywiście, zniszczona,a mój kunsztowny

26 7

makijaż szlag trafił. Bułeczki w plastykowej torbie zmiękły i przestały chrupać. Poniedziałek Podwiózł mnie pomidorowym huyndaiem do szkoły. Oczywiście, nie wygłupiał się z żadnym bieganiemdo sklepu po świeże 273.

26 8

bułki, odgrzałam w tosterze te wczorajsze i znowu zaczęłychrupać. To nieto, że wczoraj oddawaliśmy się jedynie uczuciom -po prostu jeść nam się zachciało dopiero w porze obiadowej. Poobiedzie byliśmy nawet w galerii, bo od niedawna jest tam wystawa polskich surrealistów, a oboje lubimy surrealizm. Z tym zeon ma słabość do Wańka, a do mnie bardziej przemawia Mikulski. Tak czy inaczej, oboje jesteśmyraczej niemodni. Niektórez tych obrazków są w naszym wieku! Wieczorem watkoniliśmy się okropnie,oglądając z kanapy"BorysaGodunowa" w telewizji. Strasznepomysły miał inscenizator, jeszcze straszniejsze scenograf: wszystko bardzo nowoczesne, ruscy chtopi wystylizowani na rewolucjonistów z pancernikaAurora, bojarzy z otoczenia cara wypisz-wymaluj tajni funkcjonariusze KGB, a sam car zapewne miał być czymś w rodzaju genseka. Trudno to było wytrzymać, chociaż nieźle śpiewali, ale muzyka jakośginęła w powodzipomysłów reżysera. Wytrwaliśmydo końca, bo chcieliśmy wiedzieć, czy dzwonzawieszony nad głową cara Borysa zleci mu na głowę, czy nie. Zleciał, oczywiście,w scenie śmierci, to znaczy został spuszczony zgodnie z rytmemwielkiej arii. Prosto na świeży zewłok cara. Na samkoniec jeszczespaskudzili tę niebywałą arię Jurodiwego, bo choć właściwie nawet zawodził, jak pan Musorgski kazał, to szedł przy tym przezlas dziarskim krokiem i kopał pieńki. Obejrzawszy dzieło, postanowiliśmy założyć stronnictwo obrony klasycznych dziet sztukiprzed nowoczesnymiinterpretatorami. Niech sobie sami napiszą operę o KGB. Prawie zaczęliśmy pisać statut, ale w końcu zajęliśmysię czym innym. To znaczy sobą. Przed szkołą wpadliśmy na Jacka,który właśnie wysiadał z autobusu. Pomachał nam przyjaźnie ręką i znikłw czeluściach szatni. Poczułamsię trochę głupio - przeze mnie dziecko nie ogląda tatusia całymi dniami. Duże jest to dziecko, alezawsze. WprawdzieKamil wspominał, że Jacekspędza weekend u przyjaciół za miastem,ale jednak. W szkole już prawie normalnie. Ten policjant, mążpanipsycholożki, bardzo sprawnierobi swoje. Jest cichy i bezwon- 274 ny. Jakieś tam przesłuchania prowadzi, alew sposób niedostrzegalny. Ciekawa jestem, czy jego zdolna żona poradziła sobie z państwem doktorostwem habilitowanym w sprawie terapii rodzinnej. W klasie bez Renatyjest,mimo wszystko, trochę pusto. 28 listopada, wtorek Tosia zapadłana grypę. Nie ma nowych wiadomości o Renacie i nie wiadomo jeszcze,czy policja już kogoś dopadła, czy w ogóle zdołała powziąć jakieśpodejrzenia -nic,żadnych konkretów. 29 listopada,środa W dodatku Laura i Beata gdzieś zniknęły. 30 listopada, czwartek. Andrzejki Tosia nadal chora. Żebyjej tylko nie przeszło w zapalenie płuc! Objawiłasię Beata. Zawiadomiła mnie, nagrywającsię na moją domową sekretarkę, że planujemy(my! ) upojny wieczór andrzejkowy w Atlanticu, gdzieKonio wprawdzienie zagra tym razem, ale będzieobecny. Jeżeli Laurze się uda, to onateż będzieobecna. Ja teżmam byćobecna i powinnam wziąć swojego ponurego pilota. Tu sekretarce skończyłsię czas nagrywania. Jeżeli Beata żąda obecności ponurego pilota, to znaczy, że położyła łapę naKoniu, czyli Konradku Śnieżyńskim, i wolałaby,abym ja, jejukochana

26 9

przyjaciółka, nawszelki wypadek równieżmiała obstawę. 275.

27 0

Będę pewnie musiała dostarczyć jej zaświadczenie o chorobieTosi, bo nie uwierzy, że Kamil nie mógł przyjść. A nie może. Szkoda. W szkole większość lekcji była, naturalnie, poświęcona wróżbom iprzepowiedniom. Nawet mi się nie chciałowymyślać stosownego tematu, żeby jakoś wykorzystać tradycję praktycznie. Niech siędzieciaki czasem pobawią. Wieczorem posziam do tegoAtlanticu. No i rzeczywiście- była Beata i był Konio, aona promieniałajasnością posiadaczki. Nieżałuję go jej wcale. Niech sobie ma, lubię go o wiele bardziej, niżpotrafiłam kiedykolwiek polubić cudnego Adaśka. Zresztą Konio też wydawał się jakoś promienieć,ale był to zupełnie inny rodzaj promieniowania niżto, które wydzielała Natalia Hollander. Zaledwiezdążyłam zająć miejsce, pozwolić Koniowi zamówićdla siebie drinka i wyjaśnić powód nieobecności ponurego pilota,w drzwiach zrobił się ruch i tłok, jacyś nieduzi faceci zaczęli siękręcić w tę i z powrotem, a na scenę wyszedł właściciel lokalu i zawiadomił swoich wspaniałych klientów, to znaczy nas wszystkich,że japońska ekipa filmowa kręci film o naszym kraju i bardzochciałaby sfilmować typowy wieczór andrzejkowy, więc jeżeli niemamy nic przeciwko temu, to może byśmy dali temu wyraz brawami. Bo jeżeli nie, to on,właściciel, acz z bólem, zabroni Japończykomkręcenia i będą mogli sobie najwyżej powróżyć z woskualbo z butów. Daliśmy wyraz brawami. Co namszkodzi, niech sobie kręcą. Po małej chwilizobaczyliśmynaszego Kazia, czyli Takakazu,jak błyskawicznymi ruchami rozprowadza swoichludzi po kątach, a oni równie błyskawicznie instalują tam dodatkowe światła. Dokładnie mówiąc, zrujnowali panu właścicielowicały nastrój. pieczołowicie budowany za pomocą świec i przyciemnionych lampek. - Powinna z nimi być Laura - zauważyłam. -Na razienie jest potrzebna,bo Kazio gada ze swoimi - poinformowała mnie Beata. - Jak trzeba siębędzie porozumiewaćz nami, to się pokaże. O, jest! 276 Laura przecisnęła się do nas i padła na fotel. - Słuchajcie, jestem nieżywa. Dwa tygodniebez przerwy jeżdżęz nimi igęba mi sięnie zamyka. Zostałam osobistą asystentkąKazia, tfu, Takakazu, boichni reżyser dogaduje się z ludźmipo angielsku i nie zawsze mu jestem potrzebna, bo okazałosięjednak,że coraz lepszy poziom angielskiego w narodzie. Kierownik produkcji tak samo, tylko Takakazu jesttaki straszny głąbjęzykowy. A pracowici są po prostu upiornie. Boże, zamówciemicoś do picia, ja nie mam siły. - Jak na taką zdechłą, świetnie wyglądasz- poczęstowała jąBeatawyrafinowanym komplementem. Rzeczywiście. Laura też jaśniała jak zorza. Co się z ludźmi robi? Kazio zakończył przygotowania iprzybiegł się przywitać. Też jaśniał! No tak. Laura jaśnieje, Kazio jaśnieje, od Beaty i Konia łunabije. Dlaczego mnie nikt nieobrzuca komplementami? Ja też powinnam promienieć! Może pod nieobecność tego drugiego od pary to takefektownie nie wychodzi? Tymczasem właścicieldał hasło do rozpoczęcia imprezy. W charakterze podkładu muzycznego wystąpił jakiś pianista -gdyby nie nasze spontaniczne występy, to znaczyKonia iKazia -poprzednim razem,pianino nadal

27 1

służyłoby w tym lokalu wyłącznie jako stolik pod kwiaty - a na scenie pojawił się facet w czarnejpelerynie z dwiema asystentkami wczarnych kieckach, przy czymwszyscy omotani byli czerwonymi szalikami i zapewne mieli wyglądać magicznie. Rozpoczęło się trochęnaciągane misterium wróżenia - woskpodgrzewanona takiej świeczce do grzania zupy gulaszowej, lano go do miski, w której zapewne szef kuchni mieszałsałatę - ale wszyscy chcieli się bawić,a to jest w końcu najważniejsze. Kazio po wstępnych reweransachw języku migowym zostawiłnas odłogiem iposzedłrobić swoje - biegałz tą kamerą, wciskałsię wszędzie, kładł na podłodze w tensposób,że wosk lat musięprawie na obiektyw,zrywał się ipodstawiałten obiektyw pod noswróżących sobie dziewczyn -w końcu, po upływie może dwudziestu minut, wrócił do nas izaczął wyrażać jakieś żądania. Ze sąto 277.

27 2

żądania, rozpoznaliśmy po tonacji i wymachiwaniu rękami w stronę Laury. Ta, zamiast przetłumaczyć nam, ocochodzi, zaczęła sięzKaziem pojapońsku wykłócać. - Laura sań,powiedz, czegoon odciebie chce- zażądałam. -Nie tylko ode mnie,od nas wszystkich- odrzekła Laura. -Wykluczone! I znowu popadła w japońszczyznę. Obserwowaliśmy chwilę ich werbalne zmagania, nic nie rozumiejąc, aż wreszcie Kazio powtórzył patent sprawdzony poprzednim razem na Koniu: złapał siedzącą najbliżej Beatę za rękę i pociągnął za sobą. Ponieważ Beatka zawsze była chętnado gier i zabaw, dała sięzaciągnąć na scenę. Kazio ustawił ją w kolejcedo wosku i władczym gestem -jednak samuraj! - kazał podaćsobiekamerę, którą jakiś pomagier wziąłuprzednio na przechowanie. Zrozumieliśmy. Kazio nie chce filmować byle kogo. Już sięprzymierzył, wie, jakto zrobić, i chce zdokumentować swoich nowych przyjaciół. A ściślej nowe przyjaciółki. Czekając, aż nadejdzie kolejka Beaty, Kazio niecierpliwie machał rękami doLaury i do mnie. - On chce, żebyśmy sięwszystkie trzy wygłupiły - powiedziałaniezadowolona Laura. -Jakie wygłupiły -zaprotestowałam. - Laura sań, nie bądźponuraczka. Itak nie wiem, czy tobie i Beacie wolno wróżyćwten sposób, bo to zabawa dla panienek, a niedla rozwódekz bogatym życiem pozagrobowym. To znaczy, chciałam powiedzieć, erotycznym. Idziemy donich. - Jakie życie erotyczne - oburzyła się Laura, ale Kazio jużmnie poparł, chichocząc radośnie. Wspólnymi siłami wepchnęliśmy ją na podest udający scenę. Kazio byłzachwyconyi szczęśliwy. Beatatymczasem dopchała się do tygielka z woskiem i zabrała się do wróżenia. Jedna z panienek podałajejklucz, druga podtrzymała miskę z wodą. Czarodziej wprawnymruchem uciszył pianistę i naszaprzyjaciółka chlupnęła woskiemprzez klucz. -O cholera - zabrzmiało w ciszy pełnej napięcia, kiedyrozpryśnięty na kluczu wosk poleciał jej na wystrzałowąkieckę. 278 Sala ryknęłaśmiechem, alekrótko, napomniana przez mistrzaceremonii. Beata wyciągnęła z miski nieforemny glut i podstawiła go Kaziowi przed obiektyw. Błyskawicznym ruchem dłoni skorygował ostrość i czekał, cobędziedalej. Dalej pan czarodziejkazał sali odgadywać, co też Beaciesięz tego wosku ulało. Propozycje padały różne. - Pokaż - nie wytrzymała Laura. - Agata,co to jest, twoimzdaniem? - Pokaż. Nie wiem, naprawdę. Tu placek, coś z niego wystaje. patyk jakiś. Drzewko? Ogrodnik będzie? A może to taki kwiatekdziwny? - Nie! - Laura wyrwała mi wosk z ręki. -Ty, popatrz, to profilAdasia, jak mamę kocham! On ma taki nos! - Wżyciu - oburzyła się Beata. - Adaś nie ma nosajak Pinokio! - A może towcale nie jest nos - zasugerował czarodziej i zaśmiałsię

27 3

obleśnie. -Drzewko! Albo kwiatek! - Niekłóćcie się, dziewczyny - powiedział Konio pobłażliwymtonem. - Jak to jest, że trzy wykształcone i kulturalne osoby - pana czarodzieja najwyraźniej nie brał pod uwagę - nie rozpoznałyod pierwszego rzutu oka! Przecieżto jest gitara! Gitara, moje kochane! Beatko,sama widzisz. tu pudło, tu gryf. wszystko sięzgadza. Kazik, patrz i filmuj: gitara! Beata spurpurowiałajak dziewica i pojaśniała jeszcze bardziej,o ile to było możliwe. Kazio sportretował jąsumiennie, rozradowanego Koniarównież i zniecierpliwionym gestem pogonił nasdokontynuowania wróżb. Podczas gdy Konio całował Beatę w kącie sceny,Laura, wreszcierozśmieszona, przejęła wróżbiarskie akcesoria. Chrupnęła woskiem zdrowo, trzymając jednak klucz przezornie z daleka od siebie. Pomieszała w wodzie, sprawdziła, czy figurka zastygła. Kazio prawie siedziałz kamerą w misce. Laurawyjęła wosk z miski i uniosła do światła. Rozległy sięokrzyki; oczywiście itymrazem każdy zobaczył coinnego. Pośród gwaru dał sięnagle słyszeć dźwięczny tenorek Kazia, który 279.

27 4

wykrzykiwał, o dziwo, zrozumiale, jedną ręką przytrzymując kamerę na ramieniu, drugą wskazując woskową figurkę: - Kąmeeeeeera! Laura! Kameeeera! Sonyiiiiiiii! Kameeeeeera! Laura zarzuciła go potokiem japońszczyzny, ale już byłoza późno, wszyscy zrozumieli. Kiedyucichła ogólna radość,wywołana faktem, żeKazio zostawił kamerę pomocnikowi i zażądał od Laury buzi - dostał, czego chciał, przy wielkich brawach sali - przyszła kolej na mnie. Jakoś ostatnio mniej mnie ciągnęło do magiiniż kiedyś, ale polałam wosk i ja. Niech się dzieje, co chce. W misce pojawił się nieregularny kształt z licznymi wyrostkami dokoła. -Korona! - wrzasnęła Beata. -Agata, wyjdziesz za króla! - Coś ty, Beatko -sprzeciwił sięKonio - tojest łeb od StatuiWolności! Agata wyjdzie za jakiegoś Amerykańca! Mam jednegosympatycznego kolegę, klarnecista jazzowy. Klarnecista! Niedoczekanie. Laura była zaniepokojona. - Ty,to wyglądajak makówka. Masz na oku jakiegoś narkomana? Ten twój ćpa? Kazio przestał filmować i coś brzęczał. Laura kiwnęłagłową: - On mówi, że to wiśni kwiat i że wyjdziesz za Japończyka; onma takiegoprzyjaciela w Japonii, też operatora, co mówi czterema językami i właśnie się rozwodzi! Dużobyło jeszczepropozycji -zgodziłam się ostateczniena koronę,ale w głębi duszy wiedziałam swoje. Przecież to jestpo prostuśmigłowiec. tu ma łopaty, tu ogon. jest nawet coś jakby śmigiełko ogonowe. Bawiliśmy się jeszcze potem długo i świetnie. W zaciszutoalety nadałam doKamilaSMS: "Wylał mi sięz wosku śmigłowiec, czyto może coś znaczyć? ". Odpowiedział natychmiast: "Weźmiemy ślub w śmigłowcu,szukaj księdza bez lękuwysokości". 280 1 grudnia, piątek Tosia chora, Kamil lata, Renatka się odtruwa lub może już nawetodwyka, bezszmerowy policjant śledzi. Pan dyrektor poprosiłmnie o rozmowęw poniedziałek. Pewnie coś wzwiązku z aferąnarkotykową. 2 grudnia, sobota Tosia ma się lepiej i w niedzielę przyjdzie do domu Pakulskich,pełnić swoje zasadnicze obowiązki. Kamil, niestety, pracuje, alepo dyżurze będzie mógł do mnie wpaść i nie wypadać przezkilkagodzin. Nie jest wykluczone, że ja do niego wpadnę na lotniskoi może uda misię załapać na jakiś lot. Muszę więc dzisiaj odrobićcałą weekendową pańszczyznę. Na dodatekkilka osób z trzeciejklasy postanowiło jednak" zarobićna dodatkową ocenę i wyprodukowało jakieś tasiemcowe eseje na temat filmowych superprodukcji zrealizowanych woparciu o literaturę światową - i polskąteż,a jakże. Sama ich do tegozachęciłam. Że też człowiek nie ma za grosz instynktu samozachowawczego!

27 5

Zadzwoniła Beata. Bardzo wniebowzięta, bo,jak się zdaje,wielka miłość do Konia, która jakoś nie ujawniła się w latach licealnych, teraz postanowiła sobie powetować. Konio odpowiedziałgwałtownym wybuchem uczucia, okazałosię, żeon teżw tym liceum kochałsię potajemnie w Beacie, tylko nie miał okazji jejo tym zawiadomić. A po maturze wszystko się rozlazło. To cud,że się spotkali - i to najzupełniejszymprzypadkiem! Noi terazoboje oddają się namiętności z dużym zaangażowaniem. Jutro jadą w tym celuna tydzień w góry. Rzeczywiście,teraz możnajechać wgóry wyłączniew tym celu, bo to,co pokazują zgodnym chóremwszystkie pogodynki telewizyjne, wota o pomstę do nieba. 281.

27 6

A co najmniej dwa, jeżeli nie trzy eseje trzecioklasistów są znakomite. Lidzia Kowalczykówna oprócz tipsów w groszki maświetne pióro! Niedziela. Zachwycająca Niewiele jest rzeczy bardziej posępnych niż małe lotnisko w zimowym deszczu. Strugi wody na betonowych płytach, samoloty pozamykane na głucho whangarze, znudzeni piloci pochowaniw zacisznych pokojach. Ale wszystkowygląda inaczej, kiedy się weźmie pod uwagę, że jedenz tych pilotów to mój osobisty Hermes nieco przedczterdziestką. W dodatku udało mi się polecieć. Uroczy facet pod tytułemJanuszek (jesteśmy na tyod niedawna) puścił mnie do przodui mogłam podziwiać pejzaże. Przy tych warunkach pogodowych podziwiałamnietyle pejzaże, ile fakt, że mójosobistypilot widzi cokolwiek przez tę burą szmatę, którą ktoś usilnie zarzucał nam na szybę. Wprawdziepróbował zdyskredytowaćsiebie samego w moich oczach, twierdząc, że ma różne mądreprzyrządy pozwalające mu latać nawetbez widoczności, ale jawiem swoje! Januszek, który jest entuzjastą nowoczesności,chwalił się, żetaki na przykład GPS (oni mówią dżi-pi-es, co brzmibardzoświatowo) toon ma zainstalowany w swoim samochodzie (kupiłokazyjnie - za potworne pieniądze, ale nie mógł się powstrzymać)i jak jedzie do Zakopanego na obóz zimowy, posługuje się nawigacją satelitarną. Mój Boże,co to się wyrabia! 4 grudnia, poniedziałek Małolatom znowu udało się odciągnąć mnie od zasadniczego tematu lekcji. 282 Kiedy wpadłam do klasy - lekutko spóźniona,co było wynikiem nazbyt długich pożegnań z Kamilem, uprawianychw samochodzie zaparkowanymza rogiem - powitała mnieatmosfera świąteczna: na moim biurku zakwitał kremowymi różami potwornej wielkości tort,a zapach świeżej kawyuderzałdo głowy,W pierwszej chwili pomyślałam w popłochu, że wydarzyło się coś, co udało mi się przeoczyć - i spociłam sięz wrażenia. Pół sekundy później jużwiedziałam, że zapomniałamjak ostatnie zwierzę o imieninachmojej ulubionej uczennicy, Basi Hoffmann. A Basia wydawała przyjęcie. -Pani magister -powiedziała, a ja miałam wrażenie, żeparodiujez lekka sposób wystawianiasię pani wicedyrektor- chciałam powiedzieć, pani profesor. Ja bardzo proszę, bardzo, aletonaprawdębardzo: czy nie moglibyśmy zrobić sobie dzisiaj lekcjiwychowawczej, a ten polski, co miał być teraz. Nawet mogłabypaninam coś zadać. My odrobimy. - Odrobicie. Świetnie po prostu. A jaki proponujesz tematlekcji wychowawczej? - Najwytworniejszy sposób jedzenia tortu śmietankowego łapami - odrzekła natychmiast. - Zapomniałam o widelczykach. Sątrzy łyżeczki;jedna będzie dla pani, druga dla mnie,bo jestemsolenizantką, a trzecia dla reszty. Nie widziałam innego wyjścia, jak tylko złożyć solenizantceżyczenia i zarządzić lekcjęwychowawczą. Dokładnie w momencie, kiedy klasaspożywała tort - w rzeczysamej, łapami, paprząc się niemożliwie - do sali zajrzała pani wicedyrektor, żeby zawiadomić mnie, że spotkanie u dyrektoraprzekładamy na wtorek, czyli jutro. Obrzuciła nas spojrzeniem pełnym obrzydzenia idezaprobaty i wycofała się. - Pani to chyba nie ma do niej szczęścia - zauważył swobodnie Maciuś,cały w śmietanie. -Nie powinieneśmówić opani wicedyrektor zaimkami. - Dlaczego? -Nie wypada. Starsza osoba i w ogóle.

27 7

- Ale naprawdę- Basia gwałtownie kiwałagłową -jak tylkou nas coś się dzieje, to ona, przepraszam, pani wicedyrektorwła283.

27 8

zi do klasy, przepraszam, wchodzi do klasy. Ma wyczucietakieczy co? - Przypadek - orzekłam zdecydowanie. Po czym napowrótzapanował nastrój bankietowy. Dobrego humoru starczyło mi do wieczora, tylko chyba za dużo zjadłam tego kremu - dostałam całą wielką różę z Usteczkamiz marcepana. 5 grudnia, wtorek Ta cholerna zaraza chciała mi odebrać moją klasę! Siedziała wgabinecie dyrektora nabzdyczonajak ropucha. Obok niejjak druga ropucha pani Julia Zamoyska; ciekawe, w jakim to charakterze. Dyrektor, najwyraźniej w złym humorze,przywitał mnie, jakby hamując irytację, i zaproponował kawę. Przyjęłam chętnie, bo po lekcjach w pierwszej klasie zazwyczajczuję się nieco wyczerpana. Oni mająstraszne pokłady energii,którą muszęjakoś, za przeproszeniem, skanalizować, co z regułykosztuje mnieutratę większej części własnych zasobów energetycznych. - Pani Agato - zaczął dyrektor, kiedy sekretarka zamknęłaza sobą drzwipoprosiłem panią do nas, bo, mamwrażenie,sprawa jestpoważnai trzeba ją rozwiązać możliwie najszybciej. ku pożytkowi ogółu. Nie chciałbym, żeby pani potraktowała to, co tuzostanie zachwilę powiedziane, jako wycieczkęosobistą. Obecność tych dwóch bab napawała mnie niepokojem, ale żalmi się zrobiło dyrektora -zazwyczaj wyrażający się jasno i precyzyjnie, tymrazem najwyraźniej nie mógł wykrztusić, w czym rzecz. - Panie dyrektorze - powiedziałam odruchowo -ja widzę, żepan się męczy. Proszępowiedzieć,o co chodzi. Pani wicedyrektorma do mnie jakieś zastrzeżenia? - To może niech samalepiej zreferuje. - mruknął dyrektori zacisnął usta w cienką kreskę. - Dobrze -powiedziała krótko pani wice. - Najlepiej przeciąćwrzód zdecydowanie. Jesteśmy zatym, żeby panizrezygnowała 284 z wychowawstwa wdrugiej L. Pani Zamoyskazgodziła się,na moją prośbę, objąć to wychowawstwo. Zatchnęło mnie i omal nie wylałam kawy na dyrektorski parkiet, pieczołowicie froterowany codziennie przez najbardziej zaufaną sprzątaczkę. Dyrektor podziwiał mordkęmisia koala na kalendarzu firmyturystycznej. - Te miesiące - ciągnęła jego zastępczyni - odkąd wzięła paniwychowawstwo najzdolniejszej klasy w szkole,dowiodły, żenienadaje się pani na to stanowisko. Czypani życzy sobie, abyśmyprzedstawili pani teraz wszystkie zarzuty, jakie mamy wobec pani, czydarujemy sobie tęnieprzyjemnąformalność? Moje zatchnięcie powoli mijało, przemieniającsię w ciężkąwściekłość. Dyrektor oderwałwzrok od misia. - Za pozwoleniem mruknął w stronę pani wice. - Na razieużywajmy formy"przedstawiły". Panie mają zarzutywobec paniCzupik, a ja się donich ustosunkuję dopiero kiedy poznam wyjaśnienia. Powrócił doniedźwiadka, który wyglądał, jakbysię nażłopałpiwa i trzymał gałęzijedyniesiłą woli. Odzyskałam mowę. - Oczywiście, że chciałabym usłyszeć, jakie błędy popełniłam! Damy wymieniły spojrzenia, po czym pani wicedyrektor wyciągnęłakajecik. Kapowniczek! Spisywała wszystkie moje potknięcia, aw każdym razie to, co uznała za potknięcia! Systematyczna osoba! - Generalnie jesteśmy zdania, że nie panuje pani w najmniejszym stopniu nad swoją klasą. Obserwujemypanią życzliwieodpoczątku roku. - Życzliwie?

27 9

- nie wytrzymałam. - Nie powinna pani mieć co do tego wątpliwości. Byłapaniostrzegana, żeniejest to łatwa klasa. Zignorowała pani zdanieosób starszych i bardziej doświadczonych, w efekciepozwalająctym inteligentnym i bezwzględnym uczniom zdominować się całkowicie. Dyrektor nadal kontemplował misia. -Jest rzeczą niedopuszczalną taki stopień spoufalenia 285.

28 0

z uczniami, jaki pani prezentuje. Poza oczami mówią o pani"Agata", jak o koleżance. - A wie pani, jak mówią o pani? - wyrwało misię i natychmiast pożałowałam. - Wiem. - Podniosła brwi. -Mówią o mnie "Pancerna", i poczytuję to sobie za komplement. Lepsza strona mojego charakteru nie pozwoliła mi wyjaśnić,że jest to zaledwie druga część pseudonimu. W całości brzmi on"Błądź pancerna"i niech nikt mnie nie pyta, skąd młodzież znatakie słowa w języku, który w szkole występuje wyłącznie w postaci zajęć fakultatywnych. Nikły błysk w oku dyrektora pozwoliłmi przypuszczać,że onteż zna wicedyrektorską ksywkę w pełnym brzmieniu. Zostawiłmisia i zagapił się dla odmiany na chmury za oknem. Natychmiast pomyślałam o Kamiluw chmurach i poczułamprzypływducha bojowego. Nie oddam Basi i Maćka! Jacka, Karoliny,Krzysia i całej reszty! - Kilkakrotnie byłam w pani klasie podczasprowadzeniaprzez panią zajęć, a wiele razy słuchałam pod drzwiami ogłuszającego wrzasku i innychhałasów. Nie wiem, czyto jest pani metoda prowadzenia lekcji, aleja. my uważamy ją za niedopuszczalną. Wydaje się, że bieganie po meblach i niszczenie ichprzy okazji. No proszę, amyśmy myśleli, że Maciuś ułagodził potwora! - ... to pani sposób na zainteresowanie uczniów treścią lekcji. Ja rozumiem, żepodobał się pani film "Towarzystwo umarłychpoetów". - Książka też - mruknęłam. - Poza tym "Stowarzyszenie". - Ach, tak. Pamięta więc pani, jak sądzę, że dla ucznia tewszystkie niekonwencjonalne metody pedagogiczneskończyły siętragicznie. - Ale żadne zmoich rodziców nie miałonic przeciwko naszemu teatrowi poezjiromantycznej - zaprotestowałam. - Przeciwnie, na ogół bylizadowoleni. Jedna tylko uczennicanie chciałagrać, więc nie grała. Nie miało to wpływu na jej ocenę. I nie będziemiało, jeżeli dalej nie będziechciała. - O tej uczennicy pomówimyosobno- powiedziała groźniepani wicedyrektor. - A jeżeli chodzi o rodziców, tomoże nam pa- 286 niwyjaśni, dlaczego tylko w pani klasie tak fatalnie wypadły zajęcia integracyjne z panią psycholog? - Zajęcia były z rodzicami. Nie mogęodpowiadać za to, że niewzbudziły ich entuzjazmu. - Nie przygotowała ichpaniwłaściwie. Wychodzili w trakciezajęć! A pani, zamiast przeciwdziałać, chichotała w kącie! -Bo rozumiałam tych, którzy wychodzili - powiedziałamprawdomównie i nieostrożnie. - Ta cała terapia grupowa byłatrudna dozniesienia dla ludzi, którzy wcale nie chcieli w niejuczestniczyć. - Byłoby lepiej, gdyby pani nie wypowiadała się natematy,o których nie ma panipojęcia - zasyczała z jadowitą imitacją łagodności w głosie. -Jaka terapia grupowa? - zainteresował się nagle dyrektor. -Jakiś eksperyment bez mojej wiedzy? - Ależ skąd, jaki eksperyment- pospieszyła z odpowiedziąmilcząca dotądpani Zamoyska. - Bardzo interesujące zajęciaz psychologiem, mające na celu lepszą integrację rodzicówposzczególnych klas. - Bieda wtym, że nie wszyscy rodzice odczuwali potrzebęintegracji -zauważyłam. -Dziwnetylko,że właśnie w drugiej L,w żadnej innej!

28 1

- Bystre dzieci, to i bystrzy rodzicemruknęłam. -Rozumiem, dlaczegopani tak mówi. Jest paniprzecież prywatnie związana z jednym z ojców. Nie muszę mówić, że to teżma fatalnywpływ na pani możliwości kierowania klasą. Jest teżznamienne, że to właśnie ten ojciec rozpoczął bojkotzajęć z psychologiem. - Bojkot? Nie rozumiem - wtrącił znienackadyrektor. - Te zajęciasię odbyłyczy nie? - Tenpan wyszedłw trakcie,zapoczątkowując serię następnych wyjść -zameldowała nie po polsku pani Zamoyska, najwyraźniej dobrze zorientowana w sprawie. - Dopiero za nimposzliinni. - Czy panisugeruje, że gdyby nie sypiał ze mną,to by nie wyszedł? - rąbnęłam, rozzłoszczona. -Panie dyrektorze, gdyby mniekazano bratać się zludźmi,którzy mnie mało obchodzą. - A powinni panią obchodzić - zasugerowała wicez wyrozu287.

28 2

miałym uśmiechem. - To są rodzice kolegów pani dziecka. gdyby pani miała dziecko, oczywiście. -...a potemzastanawiać się, co mogę dać swojemu dzieckuna każdą literę alfabetu. - Przepraszam, nadal nie rozumiem. Na literę? - Tak. Rodzice musieli napisaćalfabet w słupku z góryna dółi dopisać przy każdej literze, co dają swoim dzieciom na tę literę! Na de - dobroć, na em - miłość i tak dalej! - A na y - zainteresował się dyrektor. - Jest coś na y? - Ywentualnie więcej dobroci- podpowiedziałam. - No więcKamil, czyli pan Pakulski, nie wytrzymał jużprzy a iwyszedł,a ponim wyszli jeszcze paniMilska, paniDziubasowa, przepraszam, pani Dziubska i pan Karcz. Reszta potulnierobiła, coimkazano. Niektórzy byli nawet zachwyceni. - Ale to nie było pani zasługą - syknęławice. - A intymnyzwiązek z jednym zrodziców wyklucza możliwość bycia przez panią wychowawczynią tej klasy! Nawet gdybyśmy zapomnieli oinnych niedostatkach pani pracy! - Wciąż nie wiem, co to zaniedostatki - powiedziałam zimno. -Czy może je paniuporządkować? - O nadmiernym spoufalaniu już mówiliśmy. Chodzi paniz własnymi wychowankami do kawiarni! - Do kawiarni? Ach, już wiem, byliśmy w Pożegnaniu zAfryką, oni miwtedy pomagali skompletować kosmetyki. - Kosmetyki? - wykazał zdziwienie dyrektor. - Tak, panie dyrektorze. Postanowiłam nieco unowocześnićswójwizerunek, a nie mam pojęcia onowych trendach, bo zawszebyłam nieco staroświecka. Moje dzieci mają to w małym palcui chętnie służą mipomocą oraz konsultacją. - Sampan widzi, panie dyrektorze - sapnęła wzburzona paniZamoyska. -Widzę, owszem. To całkiem niezły pomysł. Pani wice pominęłatę uwagę. - Odpoczątku roku nie przybył w pani klasie żaden olimpijczyk - zarzuciła haczyk na dyrektora, o którymwiadomo było,że ma kota na punkcie olimpiad przedmiotowych i olimpijczyków. - Nie dostarcza im pani odpowiednich motywacji. Przeciw- 288 nie, znane są pani poglądy na to, co pani nazywa wyścigiemszczurów. -I tak mamtroje olimpijczyków. Wzeszłym roku startowalii teraz teżstartują. Nikt więcej nie zdradzał chęci. A, przepraszam,Basia Hoffmannówna wspominała miniedawno, że chciałaby wystartować w olimpiadziehistorycznej. Wiedziałam, że pani Zamoyska się wścieknie. - Niemożliwe! - zawołała wzburzona. -I ja nic o tym niewiem? - Interesujeją historia najnowsza - wyjaśniłam. - Pani, jak sięzdaje, specjalizujesiew wiekach średnich. Miała iść ztym bezpośrednio do pana dyrektora,ale dopadły ją kłopoty z przyjaciółką,a Basia to dobra dziewczynka i zajęła sięnajpierw problemamiRenatki. - Właśnie,właśnie - pani wice chwyciła się ostatniej deski. -Nie wspominaliśmyjeszcze o narkomanach w klasie, w której pani jest wychowawczynią.

28 3

- Pierwszych prochów zakosztowali, kiedypani Julia była ichwychowawczynią - przypomniałam. -Wtedy nie skończyłosię to dramatem! Nie było potrzebyumieszczania nikogo w szpitalu na odwyku! Dyrektor wyglądał, jakby już miał tego dosyć. - Drogiepanie - powiedział szybko, uprzedzając mojeodezwanie się, które zapewne nie byłoby wzorem dyplomacji. - Pozwólcie,żeteraz ja wypowiem swoje zdanie. Nie wydaje mi się otóż,aby paniAgata przesadnie spoufalała się ze swoimi wychowankami. Niejednokrotnie odniosłem wrażenie, że przy całej przyjaźni,którąpanią obdarzają, mają dla pani należne poważanie. Być może dlatego, że i pani zachowuje się wobec nich z szacunkiem, codla mnie jest wyraźnew waszych wzajemnych układach. To znaczy, że tenluz, którystanowi przedmiot obaw panidyrektor, jestjednak kontrolowany. Codo tych zajęć integracyjnych, byłbympowściągliwy. Trudno, aby pani narzucała cokolwiek dorosłymludziom, czyli rodzicom swoich wychowanków. Swoją drogą, kiedy panie będą coś takiego znowu organizować, proszę mnie powiadomić, chętnie będę uczestniczyłw zajęciach, a w każdymraziechętnie się im przypatrzę. Hoffmannównęproszędo mnie przy289.

28 4

stać, pani Agato, dopóki jej nie przejdzie ochota do uczestniczeniaw olimpiadzie. Przygotuję ją, jeśli będziechciała. - Panie dyrektorze - wtrąciła oburzona wice - czyniezapomina pan o jeszcze jednej bardzo ważnej sprawie? -Ważnej? - Pani wicedyrektor ma na myśli mój romans z tatusiem Jacka Pakulskiego powiedziałam ponuro, trochę w strachu, że dyrektor uzna to za dobry powód do odebrania mi wychowawstwa. W końcu sama się zastanawiałamnad tym, rozważając,czy powinnam wychodzićza Kamila, czy raczejnie. Swoją drogą,mógłby mi to wreszcieporządnie i jednoznacznie zaproponować! -Czy pani z nim. hm.. romansuje na oczach klasy? - zapytałniewinnie dyrektor. - Nie, skądże - odparłam. - Z nim się w ogóle trudno romansuje, bo ma mało czasu. Dyrektorparsknął śmiechem, ale zaraz spoważniał. - Czy on, przepraszam, zdradzaz panią swoją żonę,matkęJacka? -Ależskąd! Matka Jacka puściła ich obu kantem, kiedy Jacekmiał dwanaście lat! - To znaczy,rozwiedli się? -Tak. Cztery lata temu. - Czy Jacek wjakiś sposób wykorzystuje wasz. przepraszam,związek? - Jak to, wykorzystuje? Czy wyłudza ode mnie jakieś świadczenia? O to chodzi? - No tak. Lepsze stopnie,pobłażliwośćdla klasy, może grupykoleżeńskiej? - Pan dyrektor żartuje? -Nie wyłudza? No to ja nie widzę specjalnegoproblemu. Nawetnauczyciele mają prawo do życia osobistego. Obie damy siedziały jak skamieniałe, z minami morderców napobladłych obliczach. Przepraszam: morderczyń. Dyrektor niezwracał na to specjalnej uwagi. - No więc- podsumował zebranie - na razie pozostawiamystatus quo ante. Myślę, żetak będzie lepiej, bo mamwrażenie, żeobjęcie wychowawstwa w drugiej L wymagałoby od pani Zamoy- 290 skiej niemałego poświęcenia. A janie pochwalam poświęcania siędla ludzkości. Poczekamy do końca semestru ijeżeli pozostali nauczyciele nie zgłoszą do pani Czupik jakichśzasadniczych pretensji, poza tym jeżeliwyniki uczniów nieulegną drastycznemu obniżeniu, przed czym chroń nas Boże, to chyba jednak zaryzykujemyi pozwolimy pani Agacie wychowywać ich po swojemu. Bardzowszystkim paniom dziękuję. Mam nadzieję, że to, oczym mówiliśmy, pozostanie między nami. Paniwice, jak sięzdaje, zamierzała jeszcze dyskutować, ale jajuż na tonieczekałam. Wstałam,skłoniłam się ogólnie i opuściłamgabinet dyrektora. Uczucia mną targały mieszane. Przeważała radość, że zostaję zmoimi bystrzakami. Co do wynikówpierwszego semestru niemiałam wątpliwości - będą olśniewające. Z wyjątkiem może kilku stopni z biologii (pani Piętko jeststraszliwie wymagająca). Maćkowej geografii (Maciuś nie odróżnia Ameryki Północnej od Południowej i wcale siętego niewstydzi) oraz cienkiej trójki z historii BasiH. Tak czy inaczej,średnia mojej klasy będzie zbliżać się dopiątki. A wkażdym razie przekroczy cztery ipot.

28 5

Oprócz radości czułam jednakowoż pewien - ito właściwiewcale niemały niesmak. Doznałam owego niesmaku w momencie, kiedy ujrzałam oprawny wjasnobrązową skórkę kapowniczekpani wicedyrektor. Ciekawe,czy zaczęła notować od początku roku, czy dopiero po nieudanej podrywce. I nawet Kamilowi chyba o tymnieopowiem, tak mnie to brzydzi. Wkażdymrazie dzisiaj mu nie opowiem, boTosia niemożezostać u Pakulskichdłużej niż do osiemnastejtrzydzieści. Środa. Imieniny Mikołaja Małolaty znowu zachachmęciły jedną lekcję, zarządzając mikołajki. Zgodziłam sięna to już dawno, podwarunkiem, że uczciwie odrobimy straconą lekcjępolskiego na jakiejś godzinie wychowawczej. Tydzień temu odbyło się losowanie. Bardzopilnowaliśmy,żebybyło sprawiedliwie, bezzamieniania losów. Chciałam wylosować Maćka - dostałby ode mnie piękne wyda291.

28 6

nie Tuwima i niechby tam szukał wierszy dla siebie, do recytacji,oczywiście. Maciuś recytujący "Bal w operze" - to by było coś! Ale Maćka wylosowała AniaGąska, oczym wiem, boprzyleciała do mnie po konsultacje w sprawie doboru prezentu. Poradziłam jej tomik wierszy, ale w końcu kupiła mu wodęGabrieliSabatini i znowu przyleciała do mnie, tym razem, żeby dać mipowąchać tester. Pochwaliłam, bo naprawdę ładnie pachniała. Jestem za tym, żeby moi uczniowie pachnieli GabrieląSabatini,a nie sobą. osobiście. Wylosowałam DziubskiegoKrzysztofa, zwanego Dziubasem,który, o ile wiem, wciąż kocha się we mnie. Tuwima mu nie dałam, chowam dla Maćka - będzie w końcu miał jakieś imieninyczy cośtakiego. Krzysio dostał ode mnie piękne wieczne pióroParkera (było tańsze niż zwykle, bo w promocji) - kiedyś zwierzałsięna lekcji, że chciałby pisać piórem. No to niech pisze. Bardzosię ucieszył. I posłał mi dziękczynnespojrzenie. A ja dostałam - nie wiem od kogo, ale podejrzewam Kasię -śliczny zielony wisiorek i zielone kolczyki. Z daleka widać, żeżadnasztanca, tylko oryginalnywyrób. Już się przeraziłam, że kosztowało tojakieś potworne pieniądze,ale okazało się, żeanonimowy ofiarodawca dołączył wyjaśnienie,napisane odręczniestrasznym charakterem: Donosi się upszejmie, rżę to tylko wyglądatak pożondnie, ale tak naprawdę to som szkiełka i nie kosztowałynic a nic wiencej nirz było ustalone, bo tojezd robota studenta plastusia, co je spszedaje na straganie. Z powarzaniem - Rzyczliwy. Będę musiała przekłuć sobie uszy! Kamil dzwonił z wiadomością, że jutro może ichciałby,żebymja też mogła. Bardzo dobrze,wyciągnę go do kosmetyczki,będziemnie trzymałza rękę podczaszabiegu przekłuwania uszu. Bo może w moim wieku to się jakoś ciężej przechodzi? 7 grudnia,czwartek Dostał ataku śmiechu,kiedy się dowiedział, jakie go czeka zadanie. Zawiózł mnie pomidorowym hyundaiem na chirurgiędo kli- 292 niki akademiimedycznej, gdzie jedenz tych zaprzyjaźnionych lekarzy - tym razem płci żeńskiej - dokonał zabiegu w minutę. Pani doktorka była nawet na tyle uprzejma, że pożyczyła mi własnezłote kolczyki, żeby te dopiero co wydłubanedziurki zagoiły siębez kłopotu. Moje nowe kolczyki bardzojejsię zresztą podobały i zapragnęła nawet mieć takie same, ale uznała, że są za ciężkie jakna moje świeże rany, a poza tym to może nie być całkiem uczciwe srebro,dziurkisię mogą paprać. Niech się lepiej zagoją. - A jak się zagoją, odda mi pani moje -powiedziałauprzejmadoktorka. - Możebyć przez Kamila,ja z nimi ostatnio trochę latam. Wyszliśmy z kliniki i oczywiście zrobiłam Kamilowi scenę. Niemówiłmi, że latają z nim takie ładne lekarki! Zachichotał takjakoś od środka, jakby był bardzo zadowolony. - Jesteś zazdrosna -stwierdził radośnie. -Każda normalna kobieta jest zazdrosna - poinformowałamgo. - Chyba że jużzaczyna przekwitać. Ja jeszczenie przekwitam! - Co do tego nie ma wątpliwości, kochanie - powiedział. - Noi jesteś ładniejsza od niej. Poza tym onama męża, też chirurga. I onteż z namilata. Gdybym romansował z jegożoną, to by mniezabił,bo on ma straszny temperament. Bardzosię kochają, wiesz. - A, jeślitak, to niech sobie lata -okazałam łaskawość. - Taknaprawdęjest bardzo sympatyczna. Poszliśmy do domu. W domu okazało się, że mamy dla siebie nawzajem prezentymikolajkowe, które musiały poczekać od wczoraj, aż Tosia będziemiałaczas dla nas.

28 7

Kamil dostał ode mnie Fahrenheita Diora, na którego oszczędzałam, odejmując sobie od ust. Egoistycznyprezent. Dla mniebędzie tym pachniał. Dłuższy czas dziękował mi niewerbalnie. W końcuwypuścił mnie zobjęć i sięgnął dokieszeni. -Nie wiem, czy nie powinienemuklęknąć- powiedział, wręczając mi pudełeczko. Pierścionek! Nie znam się na tym, ale wyglądał jakstary. Niezłoty. Nie wiem, coto jest. Białe złoto? Platyna? W środku rubin, 293.

28 8

otoczony wianuszkiem przezroczystych kamyczków. Diamenty? Śliczny i staroświecki. Staroświecki! Pamiątka rodzinna! Dzidka to nosiła? Zdarłjejz palca przy rozwodzie? Niemożliwe! - To pierścionekmojejmamy - wyjaśnił, być może odgadując, o czym myślę. - Bardzo stary. Białe złoto, rubin i brylanciki. Po jakiejś prababce. Mama dałami go po rozwodzie z Dzidka,kiedy zamieszkała unas i już wiedziała, że coś z nią nie tak, alewtedy jeszcze była w niezłej formie. Bardzo mnieżałowała, może nawet bardziej, niż na to zasługiwałem. Kiedyśtak rozmawialiśmy sobie szczerze o życiu ionazdjęła ten pierścionek i powiedziała, że na pewno dam gojeszcze kiedyś kobiecie, którąpokocham i która będzie tego warta. No więc wypadło na ciebie. Popłakałam się jak najprawdziwsza Malwina, czyli domyślność serca. Kiedy jużmi przeszło, Kamil dał mi chustkę do nosa,a potemwłożył mi ten pierścionek na palec. Pasował jak ulał. Muszę poznać jego mamę! Chora, nie chora, muszę ją chociażzobaczyć! 8 grudnia, piątek Niesłychana Tosia dotrzymuje obietnicy! Daje nam cały weekend,to znaczy już bez piątku, ale catą sobotę i niedzielę mamy dla siebie. Do poniedziałkowego poranka. Postawiła tylko jeden warunek: mamygdzieś wyjechać i zająć się wyłącznie sobą. Zdaje się. że głównie chodzi jej o to, żeby Kamil chociaż przez dwa dni oderwał się od domowych trosk. Jacek podobno jest zadowolony,umówił się z kolegamina całonocne oglądanie filmów u AdasiaKarcza. Państwo Karczowie też gdzieś wybywają i pozostawiająmieszkanie do dyspozycji małolatów. Teraz zastanawiamysię telefonicznie, co zrobić z tym darowanym weekendem. Zupełnym przypadkiemKamil ma wolne,więcmożemyrobić,co chcemy! 294 9 grudnia, sobota Zpomocą przyszła nam Laura. Niespodziewaniezadzwoniławczoraj z nadzieją na sobotnie spotkanie - jak twierdziła, manam coś ważnego dopowiedzenia. - Sorry, Laura sań - oświadczyłam. - Ja nie mogę. Jadęz Kamilem w świat, tarzać się w rozpuście. Jego pomoc domowa dałanam dwadni wolnego. - Gratuluję- powiedziała odruchowo. - Cholera. Chciałamwasjeszcze zobaczyć przed wyjazdem. - Kazio zabiera ciędo Japonii? -Skąd wiesz? - Niejestem ślepa - zawiadomiłam ją. - Kiedy jedziesz? - W niedzielę w południe do Berlina, a potem jakimiś samolotami. Cholera. - Nie klnij. Chociaż rozumiem. Ty, słuchaj, jedziesz znimna zawsze? -Oszalałaś? Chcę zobaczyć Japonię.

28 9

Kazio mnie kochaprawdziwą miłością samuraja, ale jajego nieco mniej. To znaczy też go kocham, tylko niedo tego stopnia, żebyrzucaćukochany kraj, umiłowany kraj. Może to jest ciężka choroba umysłowa, alenie chciałabym na starość mieszkaćw innym. Zwłaszcza w Japonii. - Dlaczego zwłaszcza? -Cholerniedaleko poinformowała mnie zwięźle. - A Kazio? -Kazio musi się dostosować. Zresztą, oczymmy mówimy? Znam faceta parę tygodni. Porozmawiamy zamiesiąc albo dwa. Tak czy siak,wracam najpóźniej na Wielkanoc. A ty gdzie jedziesz z ponurympilotem? - Jeszcze nie mamy pomysłu. -No to jamam dla was pomysł. Możecie jechać do Międzyzdrojów, do Ambera. - Miłośćz Japończykiem zaszkodziła ci na głowę? W Amberzeto ja mogę najwyżej wypić kawę, a i to muszę oszczędzać potemprzez tydzień. Masz jeszcze jakieśfajne pomysły? - Czekaj, niegadaj. W Amberze mieszkała ekipa, a nawetjeszcze mieszka. Tylko my z Kaziem jesteśmytutaj, bo chcieliśmy się 295.

29 0

z wami pożegnać. Ale jak nie, to nie. A propos, czy Beata jestw mieście? - Z Koniemw górach, też się tarzają w rozpuście. Wracająw niedzielę, ale chyba dopiero wieczorem. - Cholera. Co za przyjaciółki. Jak są potrzebne, to ich nie ma. Z Koniem? -Z Koniem. - Popatrz, jednak sięzeszli, było im pisane. Co komu pisane,to go nie minie. Nowięc słuchaj, ztymAmberem. Apartamentysą wynajęte do poniedziałku. Z żarciem. Całodziennym,nie tylkośniadaniowym. Ja tam zaraz zadzwonię i uprzedzę, że na miejsceKazia i moje będziecie wy. Chyba że niechcesz? - A gdziewy się podziejecie? -A my sobieposiedzimy u mojej ciotki wpensjonacie. Kazio nie jest wielbicielem zimowych sztormów na Bałtyku. Chociaż generalnie mu się tu podoba. Może gojednak zwabiędo Polski. Prawie się już nauczyłpolskiego. Mówi "daj buzi"i "piwo". Ostatecznie mogęz nim nadal jeździć jako tłumaczka, a dobry operator dokumentalista chyba znajdzie tu jakąśrobotę. No więc siedzimy wapartamencie w Amberze i dosłownietarzamy się w luksusach. Poszliśmy nawetna mały spacer, zobaczyć, jak wygląda z bliska zimowy sztorm na Bałtyku, ale naszbrzydziio. Wygląda paskudnie. Niedziela Jak się dobrze zastanowić, zimowe sztormyna Bałtyku mają nawetpewien niezaprzeczalny wdzięk. 296 11 grudnia, poniedziałek Renatka wróciła! Trochę blada i nieswoja oraz zupełnie niejadowita. Przyszłado mnie przed lekcją, prawdopodobnie przywleczona przez Basie, i zameldowała, że jest. - Cieszę się, żecię widzę - powiedziałam całkiem szczerze. Jak twoje sprawy? - No, jakoś. można wytrzymać. - Koniec kłopotów? -Jeszczemamy chodzić z rodzicami na terapię rodzinną, takto się chyba nazywa. Chciałam pani podziękować. Pani Joannajest po prostu świetna. Ja.. strasznie się cieszę, że do niej trafiłam. dzięki pani. Nie wyglądała,jakby miałasięjeszcze czymkolwiek w życiucieszyć. Mam nadzieję, że pani Biel poradzisobie i z tym. - Nie tylko dzięki mnie. Tutaj paręosób się martwiło o ciebie. - Czy będę miała. obniżone sprawowanie? Prymuska! O tym nie myślałam. Muszęsię zastanowić. - Wiesz, że nie zastanawiałam się nad tym - powiedziałamuczciwie.

29 1

- Przemyślę. Na razie niczym się specjalnie nieprzejmuj, masz teraz dużo zaległości, weź się do odrabianialekcji. Porozmawiam z nauczycielami, żeby dali ci spokójz pytaniem,powiedzmy, do końca roku. To znaczy, dostycznia. Wystarczy? - Powinno, Ciężko ci teraz będzie, bez wspomagania, pomyślałam sobie,ale jej tegoniepowiedziałam. Cała nadzieja w pani Biel! Na dużej przerwie poleciałam do dyrektora. Sekretarka nie bardzo chciała mnie wpuścić, ale dyrektor akurat wyjrzał zza swoich masywnych drzwi i kiwnął, żebym weszła. - Jakieś kłopoty? -Potrzebuję rady. Sprawami pedagogicznymi zajmuje się pani wice, ale jest ostatnią osobą,do której poleciałabym po radę. Dyrektor chyba to rozumiał. - Słuchamuprzejmie. Co się stało? - Renatka Hrydzewicz wróciła. Nie chcęjej zarzucać pytania297.

29 2

mi, wolałabym pana spytać: czy ten bezszmerowy policjant będziechciał z nią rozmawiać? - Bodzio Biel? Nie, chyba nie. Zapomniałem o tymz panią pogadać,ale on ją już dopadł, jeśli mogę tak powiedzieć, rączkamiswojej mądrej żony. - Podstępnie? -Nie, nie, broń Boże. Uczciwie,jak najbardziej. Pani Joannapoprosiła Renatę o zgodę i Bodzio -widzi pani, zaprzyjaźniliśmysię do tego stopnia, że przeszliśmy na ty - odwiedził dziewczynęna tym odwyku, czy jak się to niemiłe miejsce nazywa. Rozmawiali w obecności Joannyi Renatka powiedziała,co wiedziała. Bodzio twierdzi, że mu to bardzo pomoże, i ma nadzieję, żedo końca roku wyłapią towarzystwo. - A Renacie nic niegrozi? -Bopowiedziała? Nie, Bodzio twierdzi, że jej nazwisko niepadnie nigdzie głośno, adealerów zatrzymają na gorącym uczynku. Jak się zdaje, czekają tylkona ten gorący uczynek. W sumiemyślę, że możemy im zaufać. - No to jeden kamień mi z serca spadł. -Aletylko jeden? Są jeszcze jakieś? - Renata zapytała mnie dzisiaj,czy będzie miała obniżonąocenę zesprawowania. Przyznam, że zaskoczyła mnie, bo nie myślałam o tym jeszcze. Chciałam o tym z panem porozmawiać. - A co panidyktuje serce pedagoga? -Moje serce jest wrozterce. A właściwie niejest. Bo najpierwsobie pomyślałam, że możetakie obniżeniepowinno się dokonaćautomatycznie,przecież nie ma większegogrzechu niż ćpanie. Poza tym młodzież powinna wiedzieć, że zaćpanie jest się ukaranymnatychmiast i przykładnie. Ale potem - mniejwięcej wpół sekundy potem, żeby była jasność - pomyślałam zkolei, że małolaty sąinteligentne, Renata też, co to za kara taka mechaniczna. A onaprzeżyła swoje. Przykład też byłby żaden, bojeżeli ktoś wpadaw narkomanię, tonapewno nie powstrzyma go wizja obniżonegostopniaz zachowania. W sumie zostawiłabym wszystko, jakjest. Renata niech się teraz postara nadgonić zaległości, bo jej się nawarstwiły. Będzie jej trudno, bodotąd pomagała sobie prochami,a teraz musi o własnych siłach. Mam nadzieję, że pani Joannaprzekona tychjej nadambitnych rodziców, że muszą jej trochę po- 298 puścić, bo siędziewczyna zwyczajnie zarżnie. Wie pan, ile ona mana głowie? - Coś słyszałem. To i olimpiady jej odpuścimy? Zabrzmiało to markotnie. Dyrektor najwyraźniej składałw tymmomencie ofiarę na ołtarzu humanitaryzmu. - Nie wiem, czy ona będzie chciała tak rezygnować ze wszystkiego. W końcu sama zsiebie jestszaleniebystra. Myślę, że z tychzajęć na politechnice nie powinna rezygnować i z olimpiady informatycznej chyba też nie. Dyrektor chyba poczuł sięnieco pocieszony. -Mówi pani. Rzeczywiście,trzeba jej dać trochę czasui niech decyduje sama. My jej, oczywiście,pomożemy. A z tymstopniem to jestem tego samego zdania, co pani. Niebędziemy jejkopać, skoro już się podniosła. Zabrzmiało to trochę tak, jakby wypadało ją trochę skopać,gdyby jeszcze

29 3

leżała, ale zrozumiałam skrót myślowy. Dyrektorciągnął dalej: - Nie wiem tylko, czy cała radapedagogicznabędzie tego samego zdania. -Ale w razie czego poprze mnie pan? - Poprę. -No to bardzo dobrze. Już mi lepiej. Dziękuję, lecę, bo już dzwonią. - Bardzo proszę. Służę zawsze. O, jaki ładny pierścionek. nienosiła go pani przedtem. - Panie dyrektorze! -Stara robota, znam się na tym. Jestem historykiem! Pamiątka rodzinna? - Mamy Pakulskiej. To znaczy, z punktu widzenia Jacka, babci Pakulskiej. - A między nami, jakJacek reaguje? -Jego ojciec mówi, że w zasadzie pozytywnie. Przede mnąjeszczesięnie ujawniłz reakcją. Jest wzorem dyskrecji. - No tak, oni są już prawie dorośli. Mają własne zdanie i trzymają je przy sobie. Życzę szczęścia, takw ogóle. - Bardzo dziękuję. Poszłam uczyć trzecią klasę. 299.

29 4

12 grudnia, wtorek Małolaty przypomniały mi o swoich teatralnych ambicjach. Okazałosię, że cały czas,odkąd uzgodniliśmy,że reaktywujemy TeatrIncydentalny, szukali nonsensownych tekścików i teraz dysponują przepięknym zbiorem absurdalii (czy absurdaliów? - tak to nazwali: absurdalia),które zamierzająwystawić na widok publiczny. Tym razem nie dałam się wpuście w maliny i zarządziłamspotkaniepo lekcjach. W rezultacie spóźniłam się na spotkanie zKamilem, alena szczęście jakiś czas temu dorobiłam klucze domojego mieszkania i dałam mu, więc czekał na mnie w luksusie domowych pieleszy. To znaczy spał na kanapiejakdziecko, podczas gdyJohnEIiot Gardiner doprowadzał już do końca ósmą symfonię Beethovena. Musiał być bardzozmęczony, jeżeli zasnął przy Gardinerze! Obudziłsię,kiedy nagle zrobiło sięcicho. - O, jesteś - ucieszyłsię leniwie. - Słuchałem sobie twojegoGardinera. Ależ on ma szwung. - Straszny,prawda? Właściwie po nim wszyscy wydają się ślamazarni. Przy której części zasnąłeś? - Niejestem pewien,ale pamiętam początek Allegretta. No tak, przespał prawie dwie symfonie. - A mnie dzieciaki zmusiły do prac nad nowym przedstawieniem. Tym razem idziemyna całego wpurnonsens. Jeżeli nieumrę ze śmiechu przed premierą, to znowu położymy szkołęna łopatki. - Czy Jacuś cośgra? -Jacuś uparł się, że będzie starą hrabiną,niepytaj mnie dlaczego. Wszyscy sobie postanowili,że zamieniają się płciami,zaprzeproszeniem, W sensiekostiumów tylko, bo to będąwierszyki różne. Aha, i wszyscy chcą być starzy. - A ta panienkaw okularach kim chce być? Ta, co mi robiła kawę kiedyś uciebie na próbie? - Basia? Basia będzie starym lordem podagrykiem. Wymyśliłasobie podagrę, żeby chodzić o kulach i walić tymi kulami ludzipo plecach. Tak jej się podoba. Poza tym dotej roli może miećokularydowolnej grubości. A propos, zahacz, proszę, swoich znajomych medyków, potrzebuję jakiegoś genialnego okulisty dla 300 niej. Genialnego, bo u dobrych już była. I dla Kasi potrzebny jestgenialny logopeda. Jąka się upiornie, ateż mówi, że była u miliona logopedów. - Rozpuszczę wici. -Bardzo dobrze. Wiesz,że Basia podkochuje sięw Jacku? Połowicznie, bo podkochuje sięteż w Maćku, wiesz którym, tym naszym najzdolniejszym aktorze. - Ciekawe, nakogo jej padnie ostatecznie. To bardzomiładziewczyna, nie mam nic przeciwko temu, żeby się definitywniezakochaław Jacku. -A wiesz, że oni omawialinasze prywatne życie wgronieprzyjaciół? - Nasze? Twoje i moje? - Nasze. We trójkę. Basia i ci dwajamanci. - Boże, do czego to dochodzi. Skąd wiesz? - Basi się wypsnęło. Ale mam wrażenie, że mówili onas życzliwie.

29 5

- Noto mi ulżyło. -Poza tymBasia miała taki pomysł,żeby połączyć nasz ślubz ich balem maturalnym. - Wykluczone. -Dlaczego? - Nie będę takdługo czekał. Pozatym chyba lepiej, żeby pani wychowawczyninie żyła w grzechu z tatusiom swojego własnego ucznia. Jakby się twoja dyrekcja dowiedziała, mogłabyś mieć kłopoty. - Dyrekcja już wie. -Nie żartuj. Skąd? Miałaś jakieśrozmowy naten temat? Opowiedziałam mu pokrótce aferę z wicedyrektorką i paniąZamoyską, która zamierzała się poświęcić i przejąć wychowawstwo klasy drugiej L. Skrzywił sięz niesmakiem. - Gdyby nie to, że masz, jak się zdaje, rozsądnegodyrektora,po raz pierwszy wykazałbymsię inicjatywą i skłonił rodzicówdo protestu. Ile razy możnadzieciom zmieniaćwychowawczynię? Zwłaszczaże ty się z nimi przecież dogadujesz. - Dziękuję,kochanie - powiedziałamz uczuciem, bo wyobraziłam sobie, ile musiałoby go kosztować takiewykazanieinicjatywy, skoro nawet wywiadówki napawajągo obrzydzeniem. 301.

29 6

- Swoją drogą, skąd one się dowiedziały, te dwie? -Już nie pamiętasz,jak je kiedyś wyprosiłeśz miejsca w filharmonii? - Zajęły nasze. Masz rację. Wyciągnęły wnioski. No dobrze,nie będziemy się nimiprzejmować. 13 grudnia, środa Dzwoniła mama, pytała, czy przyjeżdżam na święta, a właściwienie czy, tylko kiedy. Byłam wkłopocie. W zasadzie nie mieliśmyżadnych pomysłów na wspólneBoże Narodzenie, ale jakoś tenwyjazd do rodziców przestał być tak oczywisty, jak to było zazwyczaj. Trochę kręciłam. 14 grudnia, czwartek Wezwał mniedyrektor. W pierwszej chwili wystraszyłam się, żepani wice coś znowu wykręciła, ale nie, tym razem chodziło o cośzupełnieinnego. Bezszmerowy skończył swoją robotę i złapał sprzedawcę. A nawet kilku sprzedawców. -Przypuszczamy, że teraz pójdzie nam szybko dotarciedo większej grupy tychłobuzów. Oraz do hurtownika. W każdymrazie opuszczamy progi tej gościnnej szkoły ichciałem się z paniąpożegnać,bo właściwie dzięki pani afera wyszła na jaw. Znowu wyglądałjak dobroduszny kucharz, względnie cukiernik, specjalizujący się w szczególnie dużych i słodkich tortachśmietanowych. - Raczej dzięki Renatce, która okazałacharakter,i Basi, któraokazała stanowczość. - Nie chciałamsobie przypisywać cudzychzasług. -Kiedy ich pan połapał? - Wczoraj. Trzech przyjemnych młodzieńców z pierwszej klasy. Szczęściem dla nasmusieli załapać jakieś większe zamówienie,bo mieli przy sobie sporo towaru. No cóż, pomałui cierpliwie do- 302 wiemy się wszystkiego. Pan dyrektor bardzo jest zadowolony, żeto pierwszoklasiści. - Ale nie z pierwszej L? -Nie,nie,droga pani. Napływowi. Z rejonu. - Wiesz, Bodziu - wtrąciłdyrektor - amoże my się tak umówimy, że zawsze napoczątku roku szkolnego będę cię zapraszał,żebyś ze swoimi kolegami poobserwował tych wszystkich naszychnowych uczniów ze świeżego naboru? Dzielnica jestniewątpliwietroszeczkę kryminogenna. - Nie wiem, czy mamy możliwości stosowania takiej profilaktyki -zastanowił się bezszmerowy. - Chyba żezgłaszałbyś jakąśaferę zawsze we wrześniu. - Muszę poważnie pomyśleć - oświadczył dyrektor. - A jakAgatka, pani Renato? - Chyba odwrotnie - zachichotał filuternie bezszmerowy z filiżanką kawy w połowie drogi do ust. -Oczywiście, że odwrotnie. No więc jak? - Chyba dobrze. Jest cicha i bezwonna. A coo niejsądzi paniJoanna? -zwróciłam się do męża psycholożki. - Joanna uważa,że Renata da sobie radę. Gorzej z jej rodzicami. Strasznie się awanturowalina początku, ale już przycichli. Lada moment przyjdą do pani posypani popiołem i z bukietem czerwonych róż, w podzięce za uratowanie dziecku życia.

29 7

- Do mnie? Dlaczego domnie? - Bo, zdaje się, pierwszą awanturę zrobili pani. Pogadaliśmysobiejeszcze trochę miło na różne tematy i wróciłam do pracy. Oczywiście, moje kotki już miały jakieś przecieki izażądałykonkretów. Udzieliłamim wyczerpujących informacji. Renata siedziała z obojętnym wyrazem twarzy, jakby rzecz cała nie dotyczyła jej w najmniejszym stopniu. Piątek. Wielkie jajko z wielką niespodzianką Wpadła do mnieBeata, szczęściem tryskająca. Zeszłyśmy siępod moim domem, bo właśnie wracałam zpracy303.

29 8

- Czemu nie zadzwoniłaś? Mogłaśmnienie zastać - uczyniłamjej łagodny wyrzut. - Och, to najwyżej wtedy bym zadzwoniła. - Beata najwyraźniej nie była w stanie zajmować się takimi drobiazgami. -Daszjakiej kawy? Dałam jej kawy, a onaopowiadała mi - wciąż tryskającszczęściem - jak cudnie było w górach. Zdaje się, że nie widziała tychgór na oczy. - No aco u ciebie? - zapytała wreszcie, biorąc się doswojejzimnej kawy, Zdałam jej sprawę z moich przeżyć narkotykowo-kryminalnych oraz ze strasznej sprawy z wicedyrektorką. - To ta, co miałanaciebieochotę? - przypomniała sobie mojaprzyjaciółka. -Nic się nie przejmuj. W razie czego mogę zeznać,że na mnie też leciała. Laura też zezna. Ostatecznie drogą pocztową. Miałaś od niej jakieś wiadomości? - Jeszcze nie. Przecieżnie matygodnia, jak wyjechali! - No to już powinna dać znać, jak jej siępodoba Kraj Kwitnącej Wiśni. Ty,słuchaj, u nichjestjakaś zima? - Nie mam pojęcia. Takiej jak u nas nie ma na pewno. - Och, jakipiękny! - Beata zauważyła w końcu mój pierścionek. -Niech zgadnę. To jest mamusi ponurego pilota, a ona tomiała od swojej mamusi, a ta od swojej mamusi. - Skąd wiesz, że nie kupił w antykwariacie? -Serceprzyjaciółki mi podpowiada. Wychodzisz za niego? - Wiesz, żeanitak, ani nie. Sama nie wiem. Beataoczywiście zażądała wyjaśnień. Wyjaśniłam. Nie byłazadowolona. - Wisisz w powietrzu, kochana. Dla mnie to by była sytuacjatrudna do zniesienia. -Niejest takźle. Nigdzienie wiszę. Powiedz lepiej, jakie maszplany z Koniem. - Nie mówiłam ci? Biorę bezpłatny urlopi jadę z nimna koncerty do Francji. Pierwszy ma w samo Boże Narodzenie. W Awinionie. - I ty mówisz,że jawiszę? Toty wisisz! - Jakie wisisz, jakie wisisz? No, może trochę. - Zastanowiła się. -Boże, co ta miłość robi z rozsądnymi ludźmi! Wiesz,że 304 ty masz rację! Jadę nie wiem gdzie, będę mieszkała po hotelach. - A te koncerty to gdzie Konio będzie miał? W pubach takich jak Atlantic? - Zwariowałaś? On w tym pubie grał, boz właścicielem wychował się w jednej piaskownicy! W filharmoniach!

29 9

Ma kontrakty na trzylatanaprzód. Boże, Agata,ja chyba przestanę się z ciebie wyśmiewać z powodu tych twoich filharmonii! Czy ty wiesz,że ja już odróżniam Rodriga odPiazzolli? Omalnieumarłam ze śmiechu. Beata słuchającadobrowolniemuzyki klasycznej! Jak się już trochę wyśmiałam, przyszło mi coś do głowy. - Beatko, ajak Francuzi wymawiają jegonazwisko? Albo Anglicy,że nie wspomnę o Amerykanach? Przecież chyba Śnieżyński im przez usta nie przejdzie? - Oszalałaś? Chybaby się zadławili. Konio ma pseudonim. Dlaświata on się nazywa Conrad Snów. - Jak? -Conrad Snów. To znaczy śnieg. OdŚnieżyńskiego. No co ty, angielskiego nie znasz? - Boże święty! Poleciałam do stojaka z płytamii wyszarpnęłam moje ukochane wykonanie "Concierto de Aranjuez". Conrad Snów jak byk! Padłam bez sił na kanapę i dostałam ataku szalonejradości. Beatatrochę się przejęła,ale nie bardzo,wzięła z moich rąkpłytęi pokręciła głową. - No patrz, to ty nawet masz jegonagranie! -Mampięć jego nagrań! Ja go bardzolubię! Powiedz mu tokoniecznie! I ma tuprzyjechać na koncerty! - Ależe ci nigdy nie wpadło do głowy. -Bo sobie nigdy nie tłumaczę nazwisk! Poza tym, jak go znałyśmy, to on nie grał na gitarze, tylko na fortepianie! W dodatkuniezobowiązująco. Konio! Konio Snów! Coś podobnego! - A nie czytałaś notki biograficznej? -Nie chciało mi się. Strasznie małymi literkami i w dodatkubiałe na czarnym tle,cośobrzydliwego. Można oślepnąć. Ładnieto nawet wygląda, ale czytać się nie da. Powiedz Koniowi, żebyzmienił grafika od okładek. 305.

30 0

- Powiem. Konio się uciesz)', że go znasz! To znaczy, jako artystę. - Beata! Ja go muszę w tej sprawieuściskać osobiście! Kiedyjedziecie? - We wtorek. Rano. - Beatko, rób co chcesz, musimy się spotkać. Chcę, żeby Kamil go poznał. On goteż lubi! Razem słuchaliśmy jego płyt! Tojest genialny muzyk! Swoją drogą, teraz musisz o niego dbać, żeby mu się talent nie zmarnował! Pamiętaj, misja dziejowa naciebiespadła! - Nie żartuj, onjest naprawdę taki dobry? -On jest świetny. Moim zdaniem, i Kamila też, to jest jedenz najlepszych gitarzystów na świecie, poza Hiszpanami, oczywiście, bo oni to mają we krwi. Ale on gra, jakby miałto wekrwi. No więcterazkombinuj, jakto zrobić, żebyśmysię spotkaliprzed waszymwyjazdem. Obiecała, że będzie kombinować, i odeszła, nieco przytłoczonaciężarem odpowiedzialności, jaki nanią spadł wraz z posiadaniem na własność jednego z najlepszych solistów Europy. Orazświata. Sobota Konio zadzwonił jeszcze wczorajwieczorem zkomórki Beaty. Bardzo się ucieszył, żego kojarzę jako muzyka. Zapowiedzieli sięu mnie na niedzielnepopołudnie. Beata nie zaprasza, bo mawdomu pandemonium podróżne. Zrozumiałam to doskonale. Też nie lubięgości, kiedy wyjeżdżam na dłużej. Kamila dziś nie będzie, bopracuje, apotem goni do domu. Postanowiłam mu zrobićniespodziankę w postaciConrada Snowai powiedziałam tylko, że mamyjutrou mnieprzyjacielskie partydla Beaty i jej amanta z czasów licealnych, cudem odzyskanego. Wiadomość przyjął życzliwie. Słyszał już ode mnie o Koniu gitarzyście i chętnie go pozna. 306 Niedziela i tak dalej Wspięłam się naszczyty moich możliwości kulinarnychi zrobiłam kolacyjkę, jakiej świat nie widział. Specjalnie dla uhonorowania znakomitegomuzyka. Poświęciłam temu całe popołudniai kiedy Kamil pojawił się koło czwartej, zastał mniew fartuszku i w szale pracy. - Nie mogłemwcześniej - powiedział, całując mnie na dzielidobry. - Tosia dopiero przyszła. Czy ty robisz przyjęcie dla całegokorpusu dyplomatycznego naszego państwa? - Nie, kochany, tylko dla nas czworga. Ale muszę przecieżuczcićodjazd przyjaciółki w świat, w dodatku w ramionach naszego dawnego kolegi ze szkoły. Pomożesz mi? Trzeba pokroićgrzybki do sosu tatarskiego. Nienawidzę krojenia grzybków,bosię wyślizgują. Poświęciszsię? - Tylko dla ciebie. Mnie też się one wyślizgują. Nie wydaje cisię, że do sosu tatarskiego dodaje się konserwoweogórki? - Sądwie szkoły. Poza tym mam grzybki, anie mam ogórków. Tak sobiegawędząc, doprowadziliśmy kuchnię do ostatecznejruiny, za to na stole stanęła kolacja, której nie powstydziłby sięszef kuchniRitza. O ile szef kuchni Ritza umiałby zrobić taki sos tatarski.

30 1

Beataz Koniem zadzwonili do drzwi punktualnie oszóstej. Otworzyłam. Konio był we fraku i trzymał w ręce gitarę! - Koniu, ty potworze! wydałamz siebie ryk radości. - Dl^czego się nie przyznałeś? Poczym rzuciłammu się na szyję. Uściskał mnie solennie. - Nie zgadało się - powiedział po prostu, kiedy już wypłat^śmy sięz siebie. - Poza tym nie wiedziałem, czy to kogoś zaint^"6^suje. Prawdęmówiąc, rzadko interesuje. Ale bardzo się cieszę. 2;^tak wyszło. Popatrz, nawetsię ubrałem uroczyście, na twoją cz680! - Koniu, zagrasz? Zagrasz, naprawdę? - Nic by mnie nie powstrzymało. -Boże, my siętu ściskamy, a oni stoją! Beata, to jest Kamil. Kamil, to jest Beata. I Konio Śnieżyński, naszkolegaz liceun1307.

30 2

Kamil uścisnął prawicę Konia, patrząc na niego uważnie. Czy ja się dobrze domyślam? Beata ija kwiknęłyśmy stereo. - Czego się domyślasz, czego? ObliczeKamila ozdobił szeroki uśmiech. Rzadkie zjawisko,skądinąd. - Pan Snów, naprawdę? -Jak najbardziej. Bardzo mi przyjemnie. - Kamil, skąd wiesz? -Pewnie w przeciwieństwie do ciebie czytał te notki biograficzne na płytach i teraz sobie skojarzył. -Rzeczywiście, czytałem opanu. Wiedziałem, że ConradSnów pochodziz Polski, a reszty się domyśliłem na poczekaniu. Głównie z tego powitania pana przez Agatę. Nazwiskoteż dałomi domyślenia. - On jest inteligentny - syknęła domnie Beata. - Iprzystojniejszy, niżmyślałam. Ale głupia ta Dzidzia! Obrzuciłam ją tryumfalnym spojrzeniem. A cóż onasobie wyobrażała? - Chodźcie do środka. Najpierw damwam jeść, a potem wydusimyz Konia wszystko, co można zagrać solo! - Najpierw napijemy się szampana - zarządził Konio. -Oczywiście - zawtórowała mu Beata. -I ja nie mam zamiarumówić do pana pan. Z Koniem też musicie przejść na ty. Agata,masz tu szampan, Konioprzywiózł tego pół walizki,bardzo dobry, specjalnie trzymałam całą noc w lodówce, dopiero wyjęłamprzed wyjściem do ciebie. Więcej jest wbagażniku, ale Koniochciał mieć efektowne entree. No, wreszciektoś postawił mitę wdowę cliquot! Coto jednakznaczy być światowym człowiekiem! Ze światową sławąi prawdopodobnie światową kartą kredytową! Ale Koniowi, to znaczyConradowi S. , nie żałuję! Niechby sobie pił tę wdowę codzienniena śniadanie. Należy mu się. Wypiliśmy za przyjaźńi muzykę, po czym przystąpiliśmydo niszczenia mojej kolacjistulecia. Konio okazał się prawdziwym obżartuchem; i gdzie mu się to wszystko mieści? Wyglądałzawsze jak patyczaki nadal tak wygląda. - Boja, kochana- powiedział, zagadniętyprzeze mnie -spa- 308 lam. Nie masz pojęcia, ile mnie stresu kosztuje każdy koncert. Dlatego właśnie przyniosłem gitarę- żeby nie utyć. Ale najpierwdaj mi jeszczetrochę tej sałatki z ananasem. Jest genialna! - Ja też potrafię taką zrobić - mruknęła nieco zazdrośnie Beata. Kiedy pozostały smętneszczątki,Konio sięgnął po gitarę. - Jaksię dobrzenajem, kochani - oświadczył -a jeszcze i dobrze popiję, a jeszcze mam koło siebie osoby życzliwe, a jeszczeumiejące słuchać muzyki, to po prostu nachodzi mnie taki kategoryczny imperatyw, żeby grać! Nie sprzątaj, Agata,prawdziwasztuka nie wymaga froterowania podłóg. A może ja potem jeszcze coś skubnę. Agatko, pierwszy utwór dla ciebie. I zagrał, oczywiście, "Milongę". Kamilowijakby szerzej otworzyły się oczy, a Beata słuchała z całkiem nowym dla siebie zaangażowaniem. Zapewne pod wpływem wdowy oraz kwitnącegouczucia do artysty. A ja siępoczułam szczęśliwa. Do tego stopnia, że kiedy Koniozapytał mnie podstępnie, skąd mi się właściwie wzięła ta "Milonga", bez protestui chichocząc powiedziałam prawdę. O radiu,omlecie z sześciujajek i bramowych kotach.

30 3

Iże to było po tym,jak Kamil byłu mnie pierwszy raz. Wyklepałam wszystko i trochę mi się zimno zrobiło, bo naglepomyślałam, że możeKamil nie chciałby tak całkiem odsłaniaćnaszych spraw osobistych przed obcymi ludźmi. Ale Kamilchybauznał,że jestwśród przyjaciół, pozatymteż oddał już sprawiedliwość zacnej wdowie,nie zgłaszałwięc pretensji. Co więcej,oświadczył, że od tej pory też mu się będzie ta "Milonga" dobrzekojarzyć. Piękna była to noc, chociaż w środku grudniai grudniowejpluchy. Okołopierwszej Konio urządził nam przyspieszony kursklaskania, zamierzał bowiem grać flamenco. O drugiej sąsiedzi napuścili na nas policję. Zastukalido drzwi tacy dwaj smutni,otworzyłam i bez namysłu zaprosiłam ich do środka. - Słuchajcie, kochani,panowie policjanci do nasprzyjechali,bo się sąsiedzina nas skarżą. Smutni weszlido pokoju i obrzucili zawodowym spojrzeniembaterię butelek po bardzo dobrym szampanie,ruinę bankietu, 309.

30 4

dwie baby i jednego faceta w swetrach oraz eleganckiego muzykawe fraku. Muzyk popatrzył nanich spoza gitary i powiedziałżyczliwie: - Witam panów policjantów. Panowie życzą sobie coś hiszpańskiego? I zagrał, prezentując prawdziwie hiszpański temperament. Jeden z policjantów ruszył ku niemu, zapewne żeby zakuć mu te artystyczne ręce w kajdany i zabrać bezczelnego faceta na komisariat, ale kolega go powstrzymał. - Ja to chyba znam -powiedział, kiedyKonio skończył efektownymakordem. - Ten kompozytor się nazywa Torrega? - Tarrega - poprawił go Konio. - Francisco Tarrega. Na "To"jestTorroba, też Hiszpan. Federico Moreno Torroba. Sam myliłem te nazwiska, dopóki nie zacząłem ich grać. - Pana też chyba znam - kontynuował policjant. - Czyja mogłem widziećpana w telewizji? - Mógł pan - zgodzi} się Konio. - Alenie w naszej. - Nie, nie,we francuskiej, na kanale muzycznym. -A, wefrancuskiej jak najbardziej. Codawali? - Nie pamiętam, jak to się nazywa - policjant ożywił sięznacznie - ale bardzo znane. To był koncertnagrywany chybaw Anglii? - Wszystko się zgadza. - Konio kiwałgłową, brzdąkającsobiedo taktu,- Z taką orkiestrą małolatów, prawda? Idyrygował takirozkudłany, prawda? A ja gratem to. I zagrał temat z drugiej części "Concierto de Aranjuez". Twarz policjantarozjaśnił uśmiech szczęścia. Jegokolega spoglądał na niego spod oka, czekając na rozwój wypadków. - Stary hit- powiedział uprzejmie Konio. - Lubipan to? - Bardzo. Ale tak trochę po amatorsku, wiepan, nigdy niemiałem okazji jakoś sobie usystematyzować tej wiedzy. Poza tymw rodzinie nikt tegonie słucha. Na szczęście to jajestem głowądomu. Codo gitary,to mam już nawet taką małą kolekcję płyt. Pana też mam jedną,z tym koncertem. - Żartuje pan - ucieszyłsię Konio. -Lechu - zaszemrał drugi policjant. - Myśmytu w zasadzieprzyjechali robić porządek. - Chyba oszalałeś - ofuknął go Lechu. Sąsiedzi niech się cie- 310 szą, że mieli okazję pana posłuchać nażywo. Wnukomswoim będą mieli oczym opowiadać! Zrobiło się bardzo przyjemnie, a Konio, który poczuł się gospodarzem przyjęcia, zaproponowałswobodnie: -Chłopaki, po jakącholerę będziecie takjeździć w kółko! Jakbędzietrzeba, to i tak was wezwą. Macie tam jakie radiow tymradiowozie? To jest, chciałem powiedzieć, czy ktoś tam jeszcze został? - Jest kolega - powiedział niepewnie kolegaLecha. -No i świetnie. Toonwas zawoła, jakby co. Siadajcie, napijciesię z nami, a jeśli nie chceciepić, to posłuchajcie. I powrócił do przerwanegokoncertu. Pół godziny później Lechu i jego kolegaGrześ również wzięliudział w kursie klaskania flamenco. Zewzględu na sąsiadów staraliśmy się klaskać na półgwizdka. Party skończyło się ostatecznie opiątej rano.

30 5

RozpromienionyLechu dostał od Konia płytę z autografem. Nawiasem mówiąc,była to moja płyta. - Agatko,przyślę ci wszystkiemoje nagrania- obiecał artysta. -Zrozum, z Lechem możemy się już nigdy nie spotkać! Zrozumiałam. Pożegnaliśmy policjantów jak starych przyjaciół. PożegnaliśmyBeatę i Konia, którzy musieli porządnie odespać przed wtorkową podróżą do Francji. A Kamil został. Wziął sobie wolnydzień, jak się okazało. Zostały nam też dwie godzinyna sen. Poniedziałek, ciąg dalszy Bardzo, ale to bardzo ciężko było mi tego dnia w szkole. Ale od czegóż mamy hart ducha? Jakoś się udało. Jacekzerkał na mnie spod oka. A w domu czekał na mnie Kamil. Cośtu jest nie w porządku. Dziecko znianią, a tatuś u paniwychowawczyni. Muszę się naradzić z Kamilem. A może iz Jackiem? 311.

30 6

Kamil zrobi} rosotek. Z papierka,ale zawsze. Rosolek jest zupą leczniczą. Kaca właściwie nawet nie miałam, ale siedzeniedo rana jest jednak wyczerpujące. Siedliśmy nad tym leczniczym rosołkiem - z makaronem typuryż - i wtedy Kamil zaproponował, żebym spędziła u nich Wigilię. I święta. Oprzytomniałam natychmiast. To jest zaproszenie do rodziny! Do wejścia w rodzinę! - A kto u was robi wigilię? - zapytałam ostrożnie. - Trochę Tosia, trochę my z Jackiem, atrochę kupuję w sklepie. -W sklepie się nie powinno. Wigilię trzeba robić samemu. Och, Kamil. - Noto ją zróbmy. - Uśmiechnął się łagodnie. -Sami. Chcesz? - Nigdy nie robiłam wigilii sama. -Bo nigdy nie byłaśpanią domu. Pani kawalerki się nie liczy. - Boję się! A jeśli coś schrzanię? - Nie przewiduję takiej możliwości, zwłaszcza po wczorajszymbankiecie. Ale jeżeli coś schrzanisz, to obiecuję, że nie będziemysię mścić. - Cosię u was jada na wieczerzę wigilijną? -Chyba to, cowszędzie. Barszcz itakie tam. -Czekaj. Barszcz z uszkami. Na przystawkę różne śledzie. Smażony karp. Kapusta. Groch. Grzybki suszone podsmażane. - A tegonie znam- zaciekawił się. - Nigdy czegoś takiego niejadłem. To dobre? - Delicje - mruknęłam. - Słuchaj,ciast nie umiem upiec! - Nie szkodzi, ciasta mamyzawsze od Tosi, ona piecze dla pułku wojska. Rozumiem, że jesteśmy umówieni? - A co na to Jacek? -Jacekmi to zaproponował. - Naprawdę? - ucieszyłam się. -A ty? - Aja bym mu to zaproponował, gdybynie to, żeon byłpierwszy. -O Boże. Októrej siadacie do stołu? -Różnie,ale nie za wcześnie. Szósta, siódma. może byćósma. 312 - To niech będzie siódma. Kamil, boję się - Opanuj się,kobieto. Czego się boisz? - Nie wiem! -No to się nie bój! - OBoże.

30 7

No dobrze. Ale umówimy się, że przygotuję sobieróżne rzeczy w domu, tutaj, u siebie, a do was przyjadę w Wigilięrano. I dokończę. - Jeżeli tak wolisz. -Chyba tak wolę. Co chciałbyś dostać pod choinkę? - Ciebie. A ty? - Ciebie. -A to świetnie, tanio nam wyjdzie. -Jacek chciał ci kupić jakieś pachnidło albo kosmetyk. Co mu mam podpowiedzieć? Wymieniłamkilka wariantów zapachowych, które nie powinnyzrujnowaćkieszenimłodego człowieka, muszę i dla niego cośkupić! A pewnie i Tosia z nimi będzie. Z nami. Tak, Tosia będzie. Zawsze robi wigilię u siebie wcześniej, a potemprzychodzi do nich, zostawiając małżonka w towarzystwielicznego dorosłego potomstwa i kupy dzieciaków. Ta przewidziana obecność Tosinapełniła mnie poczuciem bezpieczeństwa. Jeżeli będzie Tosia, nie przesolę barszczyku, uszkasię udadzą i nie przypalę karpia. Chyba zaczynam rozumieć stosunek Kamila do niej. Magiczna postać z tej Tosi! A propos Tosi, to Kamil musi wracać do domu. Umówilisię,żeprzyjedzie koło czwartej. Pojechał. Puściłam sobie muzykę i siadłam w fotelu, przepełniona dziwnymuczuciem. Chcą mnie w rodzinie. 19 grudnia,wtorek Zadzwoniłam do rodzicówi zawiadomiłam ich. że nie przyjadę. Mama była wstrząśnięta, ale wytłumaczyłam JsJ'na czym sprawapolega. Miała trochę pretensji, żedo tej pory nie mówiłam jej nic 313.

30 8

o moim osobistym pilocie. Okazałam skruchę i zostało mi wybaczone. - W tym układzie - oświadczyłamoja rodzicielka - namówięojca i pojedziemy do Poznania. Nie będziemy tusiedzieli sami jakkolki. Możecie do nas dojechać na drugie święto. Może to i nieghipi pomysł. O ile Kamila i Jacka, którzy sąchyba raczej kameralni, nie przerazi dynamika mojej poznańskiejrodzinki. Ale niech się wciągają. Zrobiłam spis potraw wigilijnych i poraz drugi zadzwoniłam do mamy. Za instrukcje, jak się gotuje barszcz -okazałosię, że matka oszukuje, robi barszczyk z papierka, tylko doprawia artystycznie po swojemu! - z czego się robifarsz do uszek nieludzko pracochłonne, trzeba zrobić dzień wcześnieji zamrozić- jak przyrządzić karpia, żeby nie jechał błotkiem, zapłacęjak za zboże. Trudno. Oszczędzęna biletach kolejowych do Jeleniej Góry. A jutro mamywigilię klasową. Obiecałam przynieść śledziki. 20 grudnia, środa. Pierwsza wigilia tego roku Moje dzieciaki poprostu kocham. Przywlokty do klasy potwornej wielkości najprawdziwsząw świecie choinkę, osadziły i ubrały jeszczeprzed rozpoczęciemzajęć. Musiały zacząć o siódmej rano! Z najwyższym trudem przeczekały wszystkie lekcje (obiecaliśmy sobie nie zawalać więcej godzin), a po ostatniej, czyli szóstej,kazały mi siedzieć i nie przeszkadzać, po czym zsunęły ławki,przykryły je białymi obrusami, poprzypinały tu i ówdzie szkarłatne kokardki i gałązki świerkowe. Zastawiły stół w sposób jak najbardziej tradycyjny. Basia złapała moje śledzie,powąchała, mruknęła z uznaniem i ułożyła jeartystycznie napółmisku z foliikupionym za składkowe pieniądze, w towarzystwie innych śledzi,przyrządzonych przez mamusie. Około piętnastej, kiedy wszystko już było gotowe,Maciekspektakularnie wyjrzał przezokno. - Pierwsza gwiazda, panie i panowie - oznajmił. - Czas zaczy314 nać. Jacek, leć po gościahonorowego. Dziubas, przyprowadźresztę gości. Jacek wybiegł z klasy. Za nim Dziubas. Kogo oni zaprosili? Adaś Karcz podłączył światełka choinkowe do sieci, a Karolina zgasiłaświatło. Zrobiło się całkowicie i absolutnie wigilijnie. Poczułam dławienie w gardle i nic nie pomogło tłumaczenie sobie, że prawdziwaWigilia jest dopiero za trzy dni. Krzysio Dziubski wprowadził doklasy kilka osób. Panią Piętko, nauczycielkębiologii, postrach klasy, ale widać, że ją lubią. FizykaFrylinga, sceptyka i cynika z nieznacznym przyseplenem zębowym. Wuefistę Żurawika, o którym nigdy nie pomyślę,żejest tylko przystojną kupą mięśni. I młodą anglistkę,Marysię Rowińską-Scott, uczącą w grupie zaawansowanej. Maciek witał wszystkich w progu klasy i rozprowadzałna miejsca, notabene stojące. Drzwi otworzyły się jeszcze razi wszedłdo klasy dyrektor,a za nim Jacek. - Jesteśmy w komplecie - zawiadomił nas Maciek (najwyraźniej przyznał sobie stanowisko mistrza ceremonii). - Państwopozwolą, kilka słów tytułem powitania. Odchrząknął i przybrał pozę młodego Mickiewicza, zakładając rękę za połę marynarki. -Wigilia jestświętem rodzinnym.

30 9

chcieliśmy zatem, abyw naszym klasowym gronie znaleźli sięi państwo - tu ukłon sceniczny, nieprzesadnie głęboki. - Wiele razy, zwłaszcza w ostatnichczasach, panie dyrektorze - ukłon w stronę dyrektora -mieliśmysię okazję przekonać, że jesteście znami. Sercem,nie tylko z obowiązku i za pieniądze. - Pierwszy raz mniezaprosili - mruknął do mnie dyrektor. -Będę sięchwalił. zwłaszcza przed. Mniejsza z tym. - Nie po tosię jednak zebraliśmy - ciągnął Maciuś - żebym jatu gadał godzinami. Czeka na nas wieczerza przygotowana przeznasze koleżanki. Oraz nasze kochane mamy. Przez tę najbliższągodzinę, proszę,po prostu bądźmy razem. Przysięgłabym, że twarda jak skała paniPiętko ma łzywoczach! Trzy dziewczyny onajładniejszych głosach - wtym, o dziwo, 315.

31 0

w ogóle nie jąkająca się Kasia - zaintonowały "Wśród nocnej ciszy". Trzy inne zaczęły roznosić wśród zebranych talerzykiz opłatkami. Zaczęliśmysobie składać życzenia,łamiąc sięopłatkiem Adaśniepostrzeżenie puścił płytę z kolędami, a trzy śpiewaczki dołączyły do nas. Kasia napatoczyła mi się pierwsza. - Kasiu, kochana -uściskałam ją serdecznie. - Nie wiedziałamże masz taki śliczny sopran! Ale jak to robisz, że się nie sz? - Jjjjakśpiewwwam, ttto się nie jjjjjąkam - zawiadomiła mnierozradowana Kasia. - Wwwwesołych Swwwiątttt! - Teraz ja, teraz ja. - Maciuś rzucił mi się na szyję. -Ja przedewszystkim dziękuję za Renatkę. i za ten cały teatr. - Maciuś,to jatobie dziękuję - powiedziałam, biorąc od niegoopłatek. - Jesteś moim promykiem słońca od początku. Nie zmieniaj się, proszę. Basiu, kochana, ty też. Basta już wisiała na mnie z drugiej strony. Klasarozbrzmiewała śmiechemi radosnymi okrzykami Choinka świeciła. Ochman śpiewał "Oj, maluśki". Podszedł do mnie Jacek. Serce mi stanęło. Czy jasięboję siedemnastolatka? Może trochę. Podał mi opłatek, - Życzę ci wszystkiego najlepszego, Jacku. -Wiem. Ja teżpani życzę wszystkiego najlepszego. Staliśmy tak naprzeciwko siebie, z opłatkami w dłoniach - Cieszęsię,że pani będzie u nas- powiedział. - Ojciec chybapanią bardzo kocha. -Ja jego też. - Czy mogę panią uściskać? - zapytałniespodziewanie. -- Bowszystkich pani ściska. Niech mnie licho, jeżeli nie podebrał ojcu tego Fahrenheita' 316 6 stycznia Pakuję się. Zanim zabiorę siędo rzeczy zasadniczych, takichjak ręcznikiczy książki,upycham do kartonów drobiazgi, bez których niemożna żyć. Wieczorem, to znaczy zaraz po dyżurze, przyjedziepo to wszystko Kamil. Niewykluczone, że z Jackiem, o ile tenwróci do tej pory od Maćka, gdzie razemz Basią i Renatą ucząsię biologii. -pani Piętko spłakała się wprawdzie na naszej klasowej wigilii, ale co do swego przedmiotu twardo oświadczyła, żenie popuści. Trzy dni temu Kamil miał odwieźć mamę do tego ośrodkaprowadzonego przez zakonnice. Taką w każdym razie decyzjępodjęli razem z Tosią. Kiedy jednak zabierali się do pakowaniajejrzeczy, skończyło się na wyciągnięciu walizek z szafy. Tosiarozszlochała się przykuchennym oknie, a Kamil na pół godzinyzniknął w łazience i niewychodził. Jacek cały czas siedziałw swoim pokoju i nawet nieudawał,że próbuje się uczyć. Schowałam te walizki z powrotemdo szafy. Doszliśmypotemdo wniosku, już wspólnie, że dopóki się da, dopóki Tosia będziemogła i chciała nam pomagać (Tosia załkała tylko i natychmiastzadeklarowała pomoc dożywotnią), nie ruszymy mamy zdomu. Zresztą, tu na pewno czujesię lepiej, niż mogłaby się czuć w obcymmiejscu, a może jednak kiedyś choć na moment odzyskaczęść dawnej świadomości? Wydaje mi się, że Kamil w towierzy.

31 1

Ja na jego miejscu też bym wierzyła. Moje mieszkanie może uda się wynająć. A kiedyś będzie dlaJacka. Ależ mi się wszystko niespodziewanie poukładało. Tosia jest bardzo zadowolona, tylko uważa, że za obficie solępotrawy. Kiedyukładałam w kartonie moją wielką księgę wróżb parów, wypadła z niej na podłogę karteczka z dziwnym wzOrem złożonym z kresek dłuższych i krótszych. Mój heksagram! Heksagram, którego nie odważylan51^ ^'czytać. Chodziło omnie i Pakulskich. Raz kozieśmierć. 317.

31 2

Sprawdziłam z książką układ kresek. Jedenaście. Liczba Kamila! A co to oznacza? Pokój: wszystko jest pełne harmonii, każdy element znajduje sięna swoim miejscu. Połączony wysiłek izgoda przyniosą wszystkimszczęście. Zawsze wiedziałam,że Chińczycy to bardzo mądry i tajemniczynaród. Koniec.

31 3