Sumbangan Nik Safiah Karim

UNIT PENDIDIKAN JARAK JAUH UNIVERSITI UTARA MALAYSIA

TUGASAN 2

BLM 1053 BAHASA MELAYU PENGURUSAN DISEDIAKAN UNTUK: DR. HAJAH NOR AZUWAN YAAKOB DISEDIAKAN OLEH: NAMA NO. MATRIK PUSAT

NUR AZREEN BINTI MOHD JALIL 200927 UUM CAWANGAN K.L

PROFESOR EMERITUS DATUK DR NIK SAFIAH BINTI HJ. ABDUL KARIM

LATAR BELAKANG NIK SAFIAH ABDUL KARIM

Professor Emeritus Datuk Dr. Nik Safiah Karim dilahirkan pada 17 Disember 1939 di Kampong Banggol, Kota Bharu, Kelantan. Beliau menerima pendidikan awal di Sekolah Rendah Inggeris Perempuan Kota Bahru (sekarang Sekolah Rendah Zainab), dan kemudian melanjutkan pelajaran ke Maktab Perempuan Melayu, Jalan Damansara, Kuala Lumpur (sekarang Kolej Tunku Kurshiah, Seremban) sehingga tamat Scholl Certificate. Setelah lulus Higher School Certificate pada tahun 1959 di St. Francis Institution, Melaka, beliau melanjutkan pelajaran ke Universiti Malaya sehingga memperolehi Ijazah Sarjana Muda Sastera dengan kepujian dalam bidang Linguistik (1965). Pada tahun 1975, beliau memperolehi ijazah Doktor Falsafah dalam bidang Linguistik dari Ohio University, USA. Kerjaya akademiknya bermula sebagai tutor di Jabatan Pengajian Melayu, Universiti Malaya pada tahun 1963, diikuti dengan jawatan pensyarah dan professor madya juga di Jabatan yang sama. Beliau kemudiannya dilantik sebagai Professor Pengajian Melayu. Pada tahun 2002, setelah bersara, beliau diberi penghormatan oleh Universiti Melayu melalui pelantikan sebagai Professor Emeritus. Dalam pentadbiran, beliau telah dilantik ke beberapa jawatan, antaranya Dekan Fakulti Sastera dan Sains Sosial

sebanyak dua kali (1982-1983 dan 1992-1994), Ketua Jabatan Pengajian Melayu (1984-1986) dan Pengarah pertama Akademi Pengajian Melayu (1990-1992). Pada tahun 1989 hingga 1990, beliau dipinjamkan ke Dewan Bahasa dan Pustaka sebaga i Timbalan Ketua Pengarah. Beliau telah bersara wajib dari Universiti Malaya pada bulan Disember 1994 tetapi telah disambung secara kontrak dengan memegang Kursi Pengajian Melayu sehingga Disember 1999. Beliau seterusnya diiktiraf sebagai Professor Adjing sehingga akhir tahun 2000. Beliau amat aktif dalam badan-badan professional.

PROFIL NIK SAFIAH ABDUL KARIM

Suami: Mohd Zain Omar.

Ibu: Nik Mas Ismail.

Bapa: Abdul Karim Abdul Malek

Adik beradik: 1) Allahyarhamah Nik Fatimah (pensyarah) 2) Allahyarhamah Nik Zainab (pensyarah) 3) Dr Mohd Zin, 72, 4) Nik Mustafa, 73, (polis) 5) Nik Safiah, 68.

Anak: 1) Dr Nik Norsuzet, 42, 2) Nik Izham, 40, (jurutera) 3) Puan Seri Sazlina, 38, (peguam) 4) Dr Nik Saliza, 37, (doktor gigi)

SEJARAH PENDIDIKAN NIK SAFIAH ABDUL KARIM

 1948: Sekolah Inggeris Perempuan Kerajaan (GGES) di Kota Bharu, Kelantan

 1953: Kolej Perempuan Melayu (MGC), Kuala Lumpur

* 1958: St Francis Institution, Melaka.

 1960-1963: Universiti Malaya (Ijazah Sarjana Muda Sastera)

 1963: Ijazah Sarjana Sastera dan menjadi tutor di Jabatan Pengajian Melayu, Universiti Malaya.

 1972- 1976: Melanjutkan pengajian ke peringkat kedoktoran di Ohio University, Amerika Syarikat.

KEGIATAN LUAR DAN AKADEMIK

 1977: Terbabit dalam penubuhan Persatuan Linguistik Malaysia

 1979: Bersama rakan-rakan mengasaskan Persatuan Siswazah Wanita Malaysia

 1982: Dilantik sebagai Presiden Persatuan Linguistik Malaysia dan bertugas selama 18 tahun.

: Wanita pertama dilantik sebagai Dekan Fakulti Sastera dan Sains Sosial, Universiti Malaya.

 1983: Dilantik sebagai Ketua Jabatan Pengajian Melayu, Universiti Malaya.

 1986: Penerbitan Buku Tatabahasa Dewan Jilid 1.

 1990: Dilantik sebagai Profesor Kursi Pengajian Melayu dan penubuhan Akademi Pengajian Melayu serta dilantik sebagai presiden pertama.

 2002- Menerima Anugerah Profesor Emeritus dari Universiti Malaya

- Menerima anugerah Pingat Emas Tun Fatimah disampaikan Raja Permaisuri Agong, Tuanku Siti Aishah.

- Menerima anugerah Ijazah Kehormat Doktor Persuratan dari Universiti Kebangsaan Malaysia.

 2004- Dianugerahkan Tokoh Pejuang Bahasa oleh Persatuan Linguistik Malaysia

 2005- Menerima Anugerah Tokoh Ibu Cemerlang-Ibu Akademik anjuran Avon Cosmetics

 2006- Dilantik Karyawan Tamu, Akademi Pengajian Melayu. Naib Presiden NCWO (Zon Tengah) .

 2007- Menjadi Pengerusi Majlis Perunding Wanita Islam Malaysia (YADIM).

 Buku biografi wanita yang ditulis bersama Azizah Mokhazani

1) Tun Siti Hasmah (1999).

 Buku biografi wanita yang ditulis bersama Dr Rokiah Talib:

1) Ibu Enjah (Ibu Mithali Pertama) 2001.

2) Tun Fatimah Hashim (2003).

3) Hajah Wan Mas (Ibu Mithali Kedua) 2004.

4) Tan Sri Zaleha Ismail (2005).

SUMBANGAN NIK SAFIAH ABDUL KARIM DALAM ILMU LINGUISTIK Beliau menjadi salah seorang pengasas Persatuan Linguistik Malaysia dan pernah menerajuinya sebagai Presiden selama 18 tahun. Kini beliau menjadi penasihat persatuan tersebut. Dalam pergerakan wanita beliau telah mengasaskan dua buah persatuan wanita., iaitu PERTIWI (Pertubuhan Tindakan Wanita Islam) dan Persatuan Siswazah Wanita Malaysia. Dalam PERTIWI, beliau kini menjadi ketua I. Beliau pernah dilantik Naib Yang Dipertua Persatuan Siswazah Wanita Malaysia. Pada tahun 1978 beliau telah dilantik ke majlis Penasihat Kebangsaan bagi Mengintegrasikan Wanita dalam Pembangunan (NACIWID), sebuah badan penasihat tertinggi bagi menasihati kerajaan tentang hal ehwal wanita. Kini nama badan tersebut telah diubah kepada Majlis Penasihat Wanita Negara dan beliau sebagai Pengerusi Majlis itu hingga sekarang. Professor Emeritus Datuk Dr. Nik Safiah terkenal dalam bidang bahasa. Beliau telah menghasilkan belasan buah buku dan ratusan makalah tentang bahasa. Antara buku yang terkenal ialah Tatabahasa Dewan ( yang ditulis bersama tiga orang ahli bahasa yang lain), Bahasa Malaysia Syntax, Beberapa persoalan Sosiolinguistik Bahasa Melayu dan Malay Grammar for Academics and Professionals. Beliau menjadi pakar rujuk bahasa bukan sahaja dalam negara malahan juga diluar negara. Misalnya oleh Kementerian Pelajaran Singapura dan Kementerian Pelajaran Brunei Darussalam. Beliau telah berkhidmat dalam Lembaga

Pengelola Dewan Bahasa dan Pustaka selama 14 tahun. Beliau dilantik Ahli Jawantankuasa Tetap Bahasa Melayu (JKTBM) yang mewakili Malaysia di pertemuan Majlis Bahasa Melayu Brunei Darussalam, Indonesia dan Malaysia (MABBIM), dan ahli jemputan dalam Majlis Antarabangsa Bahasa Melayu (MABM). Beliau juga ahli Lembaga Amanah Yayasan Karyawan dan ahli Lembaga Penasihat Perpustakaan Negara Malaysia. Dalam bidang wanita, Datuk Dr. Nik Safiah telah banyak menyumbang, sama ada dalam bentuk penulisan ataupun penyertaan dalam persidangan. Beliau telah menghasilkan beberapa buah buku tentang pengajian wanita dan pada masa kini menjadi pensyarah sambilan di Rancangan Pengajian Gender, Universiti Malaya. Akhir-akhir ini beliau menumpukan perhatian (bersama Dr. Rokiah Talib) terhadap penulisan biografi wanita. Atas jasa dan sumbangannya, beliau telah diberikan anugerah dan bintang. Pada tahun 1989 beliau dikurniakan pingat Kesatria Mangku Negara (KMN), pada tahun 1995 Johan Mangku Negara (JMN) dan pada tahun 1997 Johan Panglima Negara (JPN) yang membawa gelaran Datuk. Beliau telah menerima Anugerah Wanita Cemerlang Tan Sri Fatimah-Avon bagi kecermelangan dalam bidang pendidikan (1995), Anugerah Wanita Cemerlang sempena Perayaan 50 Tahun Maktab Perempuan Melayu/Kolej Tunku Kurshiah (1997), Tokoh Ilmuwan Bahasa (2001), Pingat Emas Tun Fatimah (2001) dan Ijazah Kehormat Doktor Persuratan dari Universiti Kebangsaan Malaysia (2003). PERNYATAAN PERJUANGAN Kedudukan dan Kedaulatan Bahasa Melayu Bahasa lazimnya berkembang

secara evolusi dan mengambil masa yang panjang. Oleh itu, janganlah dilihat perjuangan bahasa dalam masa lima atau sepuluh tahun tetapi sebaliknya dalam konteks puluhan, bahkan, ratusan tahun. Untuk sekian lama, bahasa Melayu telah mengalami perkembangan dan kemajuan yang membanggakan, terutama dalam tahun-tahun selepas tercapainya kemerdekaan. Apa-apa rintangan yang dihadapi sekarang hendaklah dilihat sebagai masalah sementara. Bagi bahasa Melayu, yang penting ialah agar perjuangan untuk mempertahankan kedudukan serta kedaulatannya dijalankan secara berterusan, tanpa jemujemu. Sejarah telah membuktikan bahawa bahasa Melayu mampu berperanan dalam pelbagai situasi dan latar. Maka demikian jugalah dengan bahasa Melayu dalam zaman yang penuh cabaran ini. Datuk Profesor Dr. Nik Safiah Karim Catatan Muring-Wien: Sebagai salah seorang murid yang kemudian menjadi rakan dalam pekerjaan di Universiti Malaya memang tidak ternafi tokoh begitu kukuh dengan asas mengajar dan memajukan bahasa Melayu. Beliau telah banyak menulis dan menghasilkan buku, kertas kerja, dan makalah dalam bidang Bahasa dan pengajian wanita. Antara bukunya yang terkenal ialah Tatabahasa Dewan (dengan tiga orang penulis lain), Yang Indah Itu Bahasa (Jilid I), Bimbingan Pelajar Bahasa Kita (Jilid 2), Beberapa persoalan Sosiolinguistik Bahasa Melayu, dan Bahasa Melayu Grammar untuk Akademisi dan Profesional. Kini, beliau muncul semula dengan buku baru yang lengkap sebagai rujukan umum iaitu sebuah ' Liku-liku bahasa '.

Buku ini bertujuan untuk memenuhi keperluan peminat bahasa, guru bahasa, para pelajar dan sesiapa sahaja yang ingin mendalami penggunaan Bahasa Malaysia dengan lebih cemerlang. Perbincangan dibahagikan kepada tiga bidang. Dua bab pertama menumpukan perhatian terhadap persoalan ejaan dan kamus, kerana ini amat penting difikirkan perlu diulangi dan ditegaskan serta kepada para pembaca. Bahagian kedua menumpukan perhatian kepada aspek-aspek Sintaksis, iaitu ayat. Penekanan adalah huraian semua untuk memberi penjelasan. Kadang-kadang mirip pendekatan kepada aspek-aspek yang mendapat tekanan dalam peperiksaan kertas-kertas agar para pelajar dan guru mendapat manfaat sepenuhnya daripada buku ini. Diharapkan juga agar, kemunculan buku ini dapat membasmi rojak penggunaan bahasa yang semakin berleluasa di kalangan masyarakat kita.

LAMPIRAN

LAMPIRAN DIPETIK DARI KERATAN AKHBAR BERITA HARIAN ONLINE BERTARIKH 06 JUN 2008.

Serikandi Bahasa Melayu Oleh Mohd Azis Ngah [email protected]

Nik Safiah bersama suami Mohd Zain Omar di rumah mereka di Taman Tun Dr Ismail.

Nik Safiah Karim jadi pakar bahasa Melayu walaupun mendapat pendidikan Inggeris sepanjang zaman persekolahan.

BERBICARA mengenai tokoh bahasa, Profesor Emeritus Datuk Dr Nik Safiah Karim, tidak banyak yang perlu diulas, kerana masyarakat umum sudah tahu dirinya, kelebihan, semangatnya dalam

memperjuangkan bahasa. Soal sumbangannya dalam bidang bahasa tidak perlu dipersoalkan kerana anugerah sebagai Profesor Emeritus oleh Universiti Malaya (UM) serta anugerah Pingat Emas Tun Fatimah yang disampaikan Raja Permaisuri Agong, Tuanku Siti Aishah pada 2002 sudah menggambarkan segala-galanya. Jika dihitung anugerah atau pencapaian dirinya, terlalu banyak yang boleh dihuraikan, hinggakan Kementerian Kebudayaan, Kesenian dan Warisan (KEKKWA) mengeluarkan sebuah buku mengenai hidupnya berjudul „Nik Safiah Karim - Meniti Dua Zaman‟ hasil tulisan Nurhafilah Musa. Cuma mungkin ramai yang tidak mengetahui, tokoh wanita berusia 68 tahun ini sebenarnya tidak pernah mengikuti pengajian di sekolah Melayu dan mengambil mata pelajaran Bahasa Melayu sepanjang zaman persekolahannya sehingga ke peringkat universiti. Bagaimana ini boleh berlaku sedangkan beliau adalah pakar bahasa. Inilah suatu yang menarik untuk dikongsi mengenai kelebihan yang dimiliki anak bongsu daripada lima beradik dan kini bergelar nenek kepada 11 cucu. Beliau sebenarnya hidup di dua zaman, dilahirkan sebelum merdeka, membesar dan menyumbang dalam zaman selepas merdeka dan kini menikmati hidup selepas 51 tahun negara merdeka. Pada usia kanak-kanak, beliau cukup bertuah kerana dilahirkan dalam keluarga yang mementingkan pendidikan tanpa mengira jantina. Ketika itu, anak perempuan tidak begitu digalakkan ke sekolah dan dianggap cuma layak berada di dapur. Namun, bapanya, Abdul Karim Abdul Malek iaitu anak seorang ulama tersohor Kelantan dikenali sebagai Tok Malek Sungai Pinang yang berkahwin dengan seorang lagi anak ulama, Haji Che We

( Ismail ), Nik Mas

( Ibu Nik Safiah ) memang dikenali sebagai seorang yang mementingkan pendidikan. Ketika kecil, Nik Safiah sering menghabiskan masa di rumah membaca buku koleksi bapanya dalam bahasa rumi dan jawi. Sebagai anak bongsu, beliau sering ditinggalkan abang-abangnya dan dibiarkan bermain sendirian di rumah dan buku menjadi teman hidupnya. Ringkasnya, beliau dihantar ke Sekolah Inggeris Perempuan Kerajaan (GGES) di Kota Bharu, Kelantan untuk mendapat pendidikan Inggeris pada 1948 sebelum melanjutkan pelajaran ke Kolej Perempuan Melayu (MGC), Kuala Lumpur pada 1953. Kemasukannya ke MGC adalah pilihan guru besar sekolah rendah, Miss

Leicester yang memilihnya sebagai calon tunggal murid perempuan Kelantan untuk dihantar ke sana yang ketika itu terletak di Kuala Lumpur sebelum dipindahkan ke Negeri Sembilan dan dikenali sebagai Kolej Tunku Kursiah (TKC). Sepanjang tempoh itu, bekas gurunya itu sentiasa memantau dan bertanyakan perkembangan dan kemajuannya di MGC sehingga menduduki peperiksaan Sijil Sekolah Cambridge pada 1957. Ketika di MGC, beliau mula menulis puisi dalam Bahasa Inggeris yang tersiar dalam majalah sekolah yang memperlihatkan kecenderungannya terhadap bahasa melalui penulisan.Setahun kemudian, beliau melanjutkan pelajaran ke Tingkatan Enam di St Francis Institution, Melaka sebelum menjadi guru sementara di Sekolah Inggeris Redang, Kampung Banggol. Sepanjang tempoh itu hingga melanjutkan pelajaran di UM pada 1960, beliau tidak pernah mengambil mata pelajaran Bahasa Melayu tetapi mengikuti kesusasteraan Inggeris. “Memang ini berlaku dalam sejarah pendidikan saya yang tak pernah ke sekolah Melayu. Ketika di Tingkatan Enam, sekolah itu tidak menyediakan mata pelajaran Bahasa Melayu. Sekolah itu hanya tawarkan mata pelajaran Bahasa Inggeris, Sastera Inggeris, Ekonomi, Sejarah dan Geografi. “Apabila masuk universiti, barulah saya mengambil kursus Pengajian Melayu tetapi saya sebenarnya mengikuti pengajian ekonomi. Pada tahun kedua dan ketiga, barulah saya membuat pengkhususan dalam Bahasa Melayu. “Memang agak pelik kerana saya cukup berminat dengan Bahasa Melayu walaupun tak pernah belajar pada peringkat sekolah. Alhamdulillah, saya boleh lulus dengan baik dan mampu menjadi pakar dalam bidang ini,” katanya. Persoalannya ialah bagaimana keadaan ini boleh berlaku kerana beliau mempunyai latar belakang pendidikan Inggeris dan banyak didedahkan buku tulisan karyawan Inggeris seperti Shakespeare, Wordsworth dan Keats. Jelasnya, ketika di sekolah menengah, beliau dididik seorang guru sastera Inggeris yang sangat pandai mengajar dan pendedahan itu ditambah lagi dengan kehadiran seorang lagi guru drama Inggeris. “Cantuman guru sastera dan drama Inggeris itu dapat memupuk keupayaan mengungkap mengenai sastera dalam Bahasa Inggeris. Saya menjadi pandai melalui bahasa, apabila belajar Bahasa Inggeris, saya juga tertarik dengan Bahasa Melayu. “Mata pelajaran pengajian Melayu adalah ilmu linguistik yang amat teknikal tetapi boleh dipelajari melalui buku.

Walaupun saya tidak mendapat pendedahan sebelumnya, saya anggap ia sebagai ilmu baru yang sangat menarik. “Sebab itulah saya katakan, jika hendak belajar bahasa, kena belajar sastera tanpa mengira bahasa apa pun. Saya terdedah kepada sastera Inggeris tetapi dapat belajar dan menghayati sastera Melayu. Konsepnya hampir sama dan ramai orang tidak faham mengenai hal ini. “Sastera ialah kelahiran buah fikiran dan perasaan melalui rasa, kalau tak pandai bahasa, kita tak boleh hasilkan bahan sastera yang baik,” katanya.

SUMBER RUJUKAN: Nik Safiah Karim, et. All. 1993. Tatabahasa Dewan, jilid 1 dan 2. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

http://www.dbp.gov.my/ http://www.bharian.com.my http://www.utusan.com.my/majalah/massa