Sielkunde Van Die Lewe 3 - Naude

SIELKUNDE VAN DIE LEWE OPDRAG 3 Saamgestel deur Johan Naude JN890726 Ek werk vir die baie bekende online-tydskrif. My opdrag is om ‘n handleiding vir jonges saam te stel oor hoe om verhoudings te oorleef. Ek het spesifiek gefokus op gesinne, vriendskappe en romanse. Die inligting is van toepassing op vandag se lewe, met al sy fassette.

Relationship Survival Hoekom het ander mense so ‘n groot invloed op jou lewe? Die sleutel tot verhoudingsukses.

Verhoudings is een van daardie onderwerpe wat al van hoek tot kant deurgetrap is, maar ek het tog nog iets daaroor op die hart. Ek weet ons jonges is nie sommer net befoeterde kreature nie. Ons moet ‘n stortvloed van nuwe ervarings leer hanteer. Al daai goed van ‘n liggaam wat verander met snaakse drange en hormone tot oninteressante skoolwerk en die ewige stryd met ander mense. Ons moet ‘n horde nuwe besluite neem: watter vakke, sport, beroep en vriende moet ek kies? Daarom is dit vir ons nie altyd maklik om alle verhoudings te oorleef nie.

Ek glo dat enige mens wat soveel druk moet hanteer, soms so geïrriteerd kan raak soos wanneer jou verhemelte, jou neus en jou oë in ’n hooikoorsaanval aan die jeuk raak. Ek glo dat hormone jou so elke nou en dan uit balans kan gooi. Oor al hierdie dinge het ons as jongmense nie altyd beheer nie. Hulle val op jou as jongmens soos ‘n stofstorm op pas gepoleerde meubels. (Sug......)

Hiervolg ‘n bespreking van die mees algemeenste verhouding in ‘n jongmens se lewe. Kies een en kliek op die skakels om by relavante besprekings uit te kom.

ESINSVERHOUIDNGS VRIENDSKAPSVERHOUDINGS

LIEFDESVERHOUDIN

S

GESINSVERHOUDINGS Dis nie altyd maklik om as gesin in vrede saam te leef nie. Konflik ontstaan gereeld tussen ouers en kinders of tussen broers en susters. Daar is heelwat redes hiervoor. Jy sal nêrens ‘n gesin kry waar daar nooit konflik is nie, maar die verskil is hoe jy hierdie konflik hanteer – reg of verkeerd? As konflik verkeerd hanteer word, kan die spanning tussen die gesinslede net vererger. Daar is verskillende faktore wat konflik binne die gesin kan veroorsaak en ek wil graag elkeen op sy eie bespreek en vir julle ‘n paar wenke gee. Volg die skakels na die afdeling waarmee jy sukkel. Dalk net vind jy bruikbare raad!

Jaloesie Irriterende Ouers

Empatie Hantering van

Mekaar Benadeel

woede In ‘n blik gedruk?

Vergewensgesindheid Wedersydse Liefde Soek agter die

Verdraagsaamheid Erken jou foute Privaatheid

neulery

Is daar iets soos die perfekte gesin?

Jaloesie Dis seker een van die mees algemene probleme tussen die kinders in ‘n gesin. Die kinders het almal verskillende talente ontvang en hulle kan dit dikwels nie hanteer as die ander een beter presteer as hyself nie. As elkeen in die gesin net die ander persoon of persone sò hanteer soos wat hy graag self gehanteer wil wees. Wees verdraagsaam teenoor mekaar en moenie dink dat jy beter is as jou broer of suster nie, want die Here het ons almal geseën met verskillende talente.

As jou suster mooi lyk, moenie nalaat om haar te komplimenteer nie. Wanneer jou broer gekies is om aan die SA kampioenskappe te gaan deelneem, wees règtig saam met hom bly en moenie jaloers wees omdat jy nog nooit vir so iets gekies is nie. Jou broer is miskien akademies baie slimmer as jy, maar jy is weer baie meer kreatief as hy. Onthou elkeen is koning op sy eie gebied en die lewe sou maar saai gewees het as ons almal dieselfde talente ontvang het. En as jy dalk een van daardie 2% in die wêreld is wat uiters begaaf is, moet asb. dit nie met ‘n etiket om jou nek hang nie. Dit maak ander mense net onnodig jaloers op jou en dis buitendien nie uit jou eie krag dat jy so begaaf is nie, dis net uit genade van Bo.

Neem Josef uit die Bybel as ‘n voorbeeld: Hy het groot drome gedroom, Godgegewe drome, en hy het daarmee gespog by sy broers. En wat was die reaksie van sy broers? Hulle het gesê: “Kyk daar kom die ou dromer aan. Kom ons maak hom dood.” Die Groen Draak van Jaloesie kan iemand in ‘n monster verander. Terug na bo.

Empatie Die beste ding wat jy vir iemand kan doen wat deur ‘n moeilike tyd gaan, is “om daar te wees” vir hom. Ons word gebore met natuurlike empatie teenoor diegene wat swaarkry. Selfs babas sal begin huil as ‘n ander baba huil. Empatie, wat letterlik beteken “om saam met iemand te ly”, is die vermoë om aangeraak te word deur ander se hartseer.

Dis vir almal lekker as jy presteer het en die ander lede in die gesin is saam met jou bly. Gedeelde vreugde is dubbele vreugde en gedeelde hartseer is verminderde hartseer. Daarom ook as een van jou gesinslede sleg voel oor iets of as iemand hom te nagekom het, probeer verstaan hoe hy voel en hom by al is dit net om na hom te luister as hy wil praat. Jack Cornfield het gesê: ”Alles het ‘n invloed op jou. Jy laat pyn toe om jou hart aan te raak en dit verander dan in empatie. Dis ‘n ongelooflike manier om deur die lewe te gaan en ‘n seën te wees vir alles en almal om jou.”

As jy dit kan regkry om goed te doen aan die ander lede van jou gesin, dan sal hulle ook aan jou goed doen die dag as jy hulle hulp nodig het. Daar is ‘n spreekwoord wat lui: “Doen goed aan ander mense en dit kom dubbel na jou toe terug en doen sleg aan ander mense en dit kom ook dubbel na jou toe terug.”

Is my sussie regtig ‘n prinses?

Jou klein sussie is definitief nie op dieselfde vlak as jy nie, daarom moet jy baie geduld met haar hê. Onthou jy was ook eens op ‘n tyd so klein soos sy. Maak dit liewer vir jou ‘n missie om haar reg te lei en dinge te leer van die

lewe sonder om onnodig jou humeur te verloor. Sy sal dan altyd jou as haar held sien en later as sy groter is, sal sy berge vir jou versit.

Nêrens op aarde is daar ‘n plek presies soos jou huis nie. Om ‘n gesin te wees, is om ‘n span te wees. Dis om bymekaar te sit as daar ernstige siekte in die gesin is of om saam kwaad te wees vir die skurk wat jou suster vir die gek hou.

Om ‘n gesin te wees. Is om verantwoordelik te voel mekaar se welsyn. Dis om met ‘n singende hart te weet: my suster/broer is gelukkig. Terug na bo.

Vergewensgesindheid Daar kom baie tye in ‘n gesin dat die gesinslede mekaar te na kom, bv. jou suster vertel slegte dinge van jou by die skool. Jy voel verontwaardig en sê jy sal haar nooit vergewe nie, maar dis nie die oplossing vir die saak nie. Probeer kalmeer deur diep asem te haal en praat die ding met haar uit. Deur die saak reg te benader, het jy al klaar halfpad oorwin. Omdat sy jou bloedfamilie is, sal die liefde tog weer seëvier, want onthou bloed is dikker as water! Ek dink daar bestaan ‘n onderaardse “rivier” in gesinsverband, bloot omdat mense met naelstringe en deur bloedbande aan mekaar gebind is.

Om ‘n gesin te wees, is ook om altyd weer te vergewe, want mense wat onder dieselfde dak leef, kan met die beste wil ter wêreld nie vir altyd vir mekaar kwaad bly nie.

Dis belangrik om te besef dat ons almal foute het en niemand volmaak is nie. Tot jou ouers het voete van klei, weet net hulle probeer hulle bes vir jou al lyk dit nie altyd so nie. Jy verwag dalk baie meer van hulle as wat hulle in staat is om jou te bied. Wees bereid om hulle te vergewe as hulle jou teleurgestel het of as jy beter van hulle verwag het. Ons ouers kry ook nie opleiding om kinders groot te maak nie, hulle doen maar soos hulle instink hulle lei. Terug na bo.

Verdraagsaamheid Daar is iets drasties verkeerd as dit makliker is om met buitestanders te praat as met jou eie familie. Jou familie is veronderstel om jou ondersteuningsnetwerk te wees – ‘n veiligheidsnet om jou te vang wanneer jy val. Vir baie mense beteken ‘n “gesin” egter finansiële probleme, vegtende ouers en probleemkinders. Dis hoekom Paulus geskryf het: ”....(wandel ) geduldig...verdra mekaar in liefde...(bewaar) die eenheid van die Gees,” Ef. 4:1-3. Dit vereis baie genade om dit alles moontlik te maak! Julle sal nie altyd oor alles saamstem nie, maar julle moet leer om mekaar te respekteer. Elke gesin beleef op- en afdraendes. En elke stamboom lewer ‘n paar eksentrieke mense op! Soms is die beste van daardie persoon nog weggesteek onder die onverstaanbare uiterlike!

Word jy te gou kwaad? Moenie te gou kwaad raak as jou ma of pa bekommerd is oor jou nie, want as hulle nie was nie, sou jy daaroor èèrs ongelukkig gewees het. Dis hulle manier om te wys hulle is lief vir jou en gee om wat van jou word. Kyk met oë vol deernis na hulle en verstaan hoe hard hulle probeer en hoe onseker hulle is of hulle reg optree. Jou ma vra baie keer te veel vrae oor jou en jou vriende – moenie haar kwalik neem nie – Sy stel net belang!

‘n Gesin is mense wat mekaar se geheime ken. Wie anders weet van die stryd wat jy het teen die ewige puisies en wie anders weet van jou verskriklike humeur en woede, hoeveel sjokolade jy kan verorber of hoe sleg jou sweetvoete en jou tekkies stink nie? Terug na bo.

Irriterende Ouers Jy is reeds sewentien jaar oud, die jongste in die gesin, maar jou ouers beskou jou nog steeds as nat agter die ore. Hulle neem nog steeds al jou besluite namens jou en regeer jou met ferm woorde en streng reëls.

Voel jy daar word onnodig met jou geraas? Jy kan kies wat jy as “irritasie-waardige” materiaal beskou. Anders gestel: omdat jy nie meer sewe jaar oud is nie, omdat jy ‘n volwasse brein het, kan jy die ding met jouself uitredeneer. Vra jouself die vrae: “Is dit die moeite werd om die hele Saterdag oor iets top?” “Is dit goed vir my – my menslike verhoudings en my geestelike lewe – as ek my oor sò iets vererg?” Sodra ‘n mens self so in beheer begin kom, raak die lewe minder onstuimig. As jy gedurigdeur ander se irriterende klein dingetjies deur ‘n vergrootglas ontleed, sal jy nooit hulle groot deugde raaksien nie.

Gaan sit soos ‘n groot mens by jou ouers en gesels kalm, logies en beheers oor dinge soos oorbeskerming, persoonlikheidsverskille en hulle eie sienings. Dis ‘n vyfsterplan! As jy nugter, redelike ouers het, gaan veranderbare dinge in jou lewen hierna geleidelik begin verander en gaan daar minder irritasie wees.

Jy kan ‘n selfondersoek doen soos wat ‘n sesjarige dit nie maklik sal doen nie. Soek na rede vir jou geïrriteerdheid:

1. Is dit al weer (nog steeds?) hormone? 2. Onsekerheid oor ‘n liefdesverhoudin g of iets anders? 3. Is jy sommer op die oomblik ‘n “brat”... ‘n bedorwe brok? 4. Wil jy nie my ouers of gesinslede se hart en bedoelings raaksien nie? 5. Is jy dalk net oor moeg? 6. Voel jy onaantreklik, ongewild, ongelief en depressief?

7. Het jy lanklaas tyd met die Here deurgebring? Terug na bo.

Hantering van woede Dis nie verkeerd om kwaad te word nie, maar ons is wel verantwoordelik vir hoe ons dit hanteer. Moet nooit iets doen of sê waaroor jy later spyt gaan wees nie. Onthou gedane sake het geen keer nie. Salomo het gesê: “’n ... mens ... wat kort van draad is, stel sy dwaasheid ten toon.” Jy moet besef dat selfbeheersing ‘n persoonlike saak is! Jy kan op niemand anders staatmaak om selfbeheersing namens jou te ontwikkel nie.

Die sleutel om jou woede te beheer, is om maniere te vind om waardeur jy dit kan kanaliseer sonder om ‘n ontploffing te veroorsaak. Dis goed om aan ander te sê hoe jy voel, maar jy moet dit op die regte manier doen. Op die ou-end is dit nie belangrik wie reg of verkeerd is nie (of wie die hardste kan skreeu nie), dis eerder belangrik om ’n oplossing te vind wat tot almal se voordeel strek. Niemand kan altyd presies optree soos jy wil hê hulle moet optree nie. Dis onmoontlik om ‘n liefdevolle, langtermyn verhouding met iemand te hê sonder om te leer om menslike tekortkominge te aanvaar nie. Dus, in plaas daarvan om te fokus op iemand se swakhede, fokus eerder op jou gesin se gesamentlike krag.

Het jy al skaam gekry vir ander mense se woedeuitbarstings? Die kliniese sielkundige, Dr. Paul Pearsall, het gesê: “Die meeste van ons sal ons lewe opoffer vir een van ons gesinslede. Tog lewe ons dikwels asof ons, ons gesinslede as vanselfsprekend aanvaar.” Leer eerder om jou humeur in toom te hou: jou familie is dit werd. Wie anders het jou lief ten spyte van jou tekortkominge? En wie anders sal jou ondersteun wanneer jy dit nodig het?” Terug na bo.

Wedersydse Liefde ‘n Voormalige Franse Presidentsvrou, Yvonne de Gaulle, het eenmaal gesê: “Selfs presidentskap is tydelik, maar familie is permanent.” Jy hoef nie iemand se lewenswyse goed te keur om aan hom te bewys dat jy hom liefhet en ondersteun nie.

Moet nooit goedkeuring van iemand weerhou wat goed aan jou gedoen het nie. In plaas daarvan dat jy jou familie uitmekaar skeur, laat jou geloof in God die gom wees wat almal bymekaar hou. Die belangrikste is om mekaar onvoorwaardelik lief te hê en te ondersteun, want ‘n gesin is ‘n langtermyn belegging. Waardeer mekaar solank julle dit nog kan doen en vir mekaar gespaar is.

Is julle gesin regtig lief vir mekaar? Om susters en broers te wees, is om liefde te ken: in sy mees basiese, mees standhoudende, mees vergewensgesinde, mees onvoorwaardelike en mees lojale vorm. Hoe mooi is dit nie as broers en susters eensgesind saam woon nie!

Maak jou suster een van jou vriendinne en hou op om teen mekaar te stry. Baklei liewers saam teen die res van die wêreld. Vertel vir die ander jou suster se goeie punte en swyg oor die slegtes. Terug na bo.

Erken jou foute Jy moet erken as jy ‘n fout gemaak het, moet nie net altyd die fout by die ander gesinslede soek nie. Onderlinge wrywing kan so maklik en vinnig opgelos word deur net te sê: ”Ek is jammer, dis my fout.” Dis eintlik so maklik om dit te sê, maar party mense is net nie bereid om te erken as hulle ‘n fout gemaak het nie.

Kan jy sê jy’s jammer? Terug na bo.

Mekaar Benadeel Hoeveel keer het jy nie al in die hitte van die stryd besef dat jy die argument verloor nie en dan begin walgooi met “Ek haat jou Pa/Ma.”! Ons wil elkeen die beste wees en daarom kan ons dit nie hanteer om ‘n argument te verloor nie. Dis eintlik pateties, maar baie waar. Ons wil hê dat ons haat iemand anders moet skade aandoen. En ons slaag in ons doel.

Moenie redes soek soos: “Hulle gun my nie my eie besluite nie ..... kyk hoe lyk hulle eie lewe, dan wil hulle vir my preek ... hulle luister nooit regtig nie ...” om hierdie verbode emosies goed te praat nie.

Eintlik wil jy nie die mense wat jy liefhet, seermaak nie; jy wil tog net jouself laat geld. Partykeer is dit lekker om sommer net vir almal te wys dat jy ook ‘n argument kan wen. Dan is die laaste ding waaroor jy wil praat hoe lief jy hulle het. Maar diep binne jou moet jy besef dat die liefde ‘n krag is waarteen jy magteloos staan. Die liefde is vir altyd – sodat jy altyd weer vrede maak. Terug na bo.

In ‘n blik gedruk? Peper jou ma/pa jou baie keer met die volgende: “Volstrek nie!” “Hierdie naweek bly jy tuis en doen ‘n bietjie hersiening.” “Sê vir my: wat presies is met jou aan die gang?” “Jy sal moet begin doen soos wat ek sê ...”

Voel dit soms of jy jou persoonlikheid prysgee terwille van jou familie? Dit moet uiters frustrerend wees om jou op die ouderdom waarop die Voortrekkermeisies al met ‘n bruidegom aan die hand voor die kansel gestaan

het, te onderwerp aan die angstige gesag van volwassenes wie se senuwees hulle ry. Gaan gesels openlik met jou ouers en vertel hulle wanneer voel jy in ‘n blik gedruk. Verduidelik aan hulle dat hulle jou geleidelik onder hulle vlerk moet laat uitkom, anders gaan dit baie traumaties vir jou wees as jy die dag uit die huis uit gaan om te gaan werk of studeer. Jy moet besef dat daar tye is wat hulle wel moet “Nee” sê. Wie anders gaan vir jou die regte waardes in die lewe leer?

Ek weet baie van julle het al menige keer gedreig om van die huis af weg te loop. Ai, dis tog nie die oplossing nie – praat dinge betyds uit, voordat die probleem onoorbruglik word.! Terug na bo.

Soek agter die neulery Karring jou ma partykeer oneindig lank oor dieselfde ding? As dit weer gebeur vra jouself af: “Hoekom is sy so?” Want een ding is seker: daar is verklaarbare redes agter elke mens se gedrag. Is jou neulende ma bang dat jy haar foute gaan herhaal, dat jy jou toekoms gaan weggooi of dat jou prioriteite skeef raak? Terug na bo.

Privaatheid Onthou al die lede in ‘n gesin het ‘n reg op privaatheid. Moet nooit ‘n kamer binnegaan sonder om te klop nie, of deur laaie krap sonder waarskuwing nie.

Moet ook nie aanhou karring as jou suster jou nie alles van haar verhouding met haar nuwe vriend wil vertel nie – Dis haar keuse of sy wil of nie.

Het jy al by jou ma in die badkamer ingeloop? Terug na bo.

Bibliografie 1. “Die Woord vir vandag” Uitgawe 3/2007 - ‘n Publikasie van Radiokansel 2. “T-hemp in ‘n tuimeldroër” deur Naomi en Maretha Maartens. 3. “Sielkunde van die Lewe” deur Elmarie Claasens. 4. http://www.coping.org/dialogue/model.htm

VRIENDSKAPVERHOUDINGS As jou verhouding met jou ouers sleg is, dan is die verhouding met jou vriende baie belangriker. Nie een van ons kan alleen regkom nie, ons het asems om ons nodig, goedkeurende oë, menslike warmte en bemoedigende kyke. Jou ware vriende is goud werd. Daarom moet ons die rykdom van vriende ontsluit deur self vriende te wees wat ander se lewe verryk.

Ons het vriende nodig om reg te kan funksioneer – hulle is jou skakel met die res van die buitewêreld. Moenie van vriende verwag wat jy nie self kan doen nie. Daar is ‘n gesegde wat lui: “Jy kan nie verwag om goeie vriende te hê as

jyself nie ‘n goeie vriend is nie.” Om dit te kan doen, is daar ‘n paar basiese beginsels wat jy moet volg. Soek die beginsel wat jou interesseer en kliek op die skakel. Onthou mens is nooit te oud om te leer nie. Reik uit na

Wees ‘n

Ander Luisteraar Vertrapping Groot Kop Manipulerende Verhoudings

Meegevoel Selfbeeld Vergelding

Nederigheid

Dien mekaar

Aanvaar Jouself Komplimenteer Negatiewe Gevoelens

Hoe belangrik is jou vriendskappe vir jou?

Reik uit na Ander Moenie wag dat iemand met jou moet praat nie, neem jy die eerste stap. Alles was soveel eenvoudiger toe julle klein kindertjies was. Al was jy skaam, was jy tog nooit alleen nie, want daar was altyd iemand wat sou naderkom en vra of jy nie wil saamspeel nie. Albei partye was onmiddellik tevrede, maar dinge verander wanneer ‘n mens groot word. Terug na bo.

Wees ‘n Luisteraar

Vriende is goeie luisteraars, selfs wanneer hulle baie besig is. Om te luister is ‘n liefdesdaad. Dit sê: “Ek gaan my eie agenda op die agtergrond skuif en myself daaraan toewy om jou te leer en jou te versorg.” Vriende soek nie oor die algemeen mense wat ander kan beïndruk met hoe goed hulle kan praat nie, hoe slim of hoe skerp hulle is nie. Meestal soek hulle ‘n eersteklas luisteraar.

Dit is net so belangrik dat jy ander mense verstaan as wat dit is dat jy deur hulle verstaan word.

Luister jy werklik na jou vriende as hulle met jou praat? Terug na bo.

Meegevoel Ware vriende sal altyd bly wees as dinge reg loop. Doen jy dit? Wanneer was die laaste keer dat een van jou vriende God se seën geniet het en jy saam met hulle gevier het? As jy nie op die oomblik in so ‘n vriendskapsverhouding betrokke is nie, kan jy dit nie laat gebeur nie, maar jy kan jouself ontvanklik daarvoor maak. Jy kan dit begin nastreef. Jy kan klein verhoudingsrisiko’s

neem. En as jy dalk reeds sulke goeie vriende het, prys hulle, beskerm hulle, verryk hulle op elke manier, en daardie vriendskap met alles in jou vermoë.

Verstaan jy werklik jou vriende? Of as dinge sleg gaan met jou vriend, probeer jy saam met hom voel en luister jy met ‘n simpatieke oor na hom? Daardie oomblik het hy jou baie nodig, doen dit vir hom, dan sal hy dit ook vir jou doen die dag as jy hartseer is. Keer dat jou vriendskap leeg en doelloos word. Moenie jou rug op jou vriend draai, as dinge sleg gaan met hom nie. Ware opregte vriendskap is ‘n kleinood, soos goud en mirre. Gryp dit vas met albei hande en koester dit diep in die hart. Terug na bo.

Nederigheid Dr, John Maxwell skryf: “As jy diep, blywende vriendskappe wil hê, kan jy nie altyd die sterk een wees nie.” Dit opsigself kan vreesaanjaend wees, veral as iemand jou vantevore seergemaak en gemanipuleer het. Jy moet egter ‘n

vriend toelaat om jou ook op jou swakste te sien. Party van ons het dit nog nooit gedoen nie en dan wonder ons hoekom ons eensaam is. ‘n Ware vriend aanvaar ons net soos ons is, met al ons swakhede. Terug na bo.

Dien mekaar Vriende dien mekaar. Wanneer laas het jy ‘n vriend aan wie jy toegewyd is, gedien? As jy nie kan onthou nie, leef jy waarskynlik in ‘n kern van eensaamheid. ‘n Vriend is iemand waartoe jy jou verbind, nie oor wat hy vir jou kan doen nie, maar omdat hy jou vriend is. Onthou dis saliger om te gee as om te ontvang. Kies jou vriende reg – hulle moet werklik vir jou omgee.

Het jy al ooit ‘n vriend by gestaan wat werklik in nood was? Albert Schweitzer het gesê: “Ek weet nie wat julle bestemming in die lewe is nie, maar een ding weet ek: diegene onder julle wat soek en uitvind hoe om te dien, sal die enigstes wees wat geluk ken.” Dit is een van die snaaksste

paradokse in die lewe dat ons geluk vind, terwyl ons dit vir andere probeer gee. Onthou jy nog hoe heerlik en selfvoldaan jy gevoel het toe jy laas ‘n goeie daad teenoor iemand anders gedoen het? Diep binne-in jou was jy werklik gelukkig.

Ons almal het iets om te gee: ‘n glimlag, ‘n drukkie of iets wat iemand nodig het om sy wêreld ‘n beter plek te maak. Dit vra nie altyd groot moeite, baie geld of al jou tyd nie. Terug na bo.

Vertrapping Is jy dalk besig om die leer van sukses te klim, maar in die proses is jy besig om ander mense seer te maak? Onthou net jy kan nie jou sukses op iemand anders se ongeluk bou nie, want dan sal jou geluk nooit blywend wees nie.

Dit is so dat julle jonges partykeer sommer net byterig is en almal moet deurloop. Julle hap en kritiseer almal wat voorkom. Terwyl julle so omgekrap is, maak julle baie mense seer en die ergste is, julle voel glad nie beter daarna nie. Wat jy nodig het, is jou eie stilte – ‘n halfuur of ‘n kwartier van aktief rustig wees. Dis om onder ‘n boom te sit en luister na die bosduiwe of om na jou musiek te luister. Dis om rustig met die Here te gesels – dis ‘n lewensnoodsaaklike oorlewingstrategie.

Vertrap jy ook kleiner of minder mense as jyself? Ons is vir mense se geluk of droefheid verantwoordelik. Geluk of droefheid word veroorsaak deur ons stemtoon, lyftaal, dinge wat ons sê, gesigsuitdrukkings of die kyke wat ons vir mense gee. Terug na bo.

Groot Kop Jy mag en moet vir jouself goed wees, maar niemand hou daarvan as jy ‘n houding het nie, m.a.w. as jy jou op ‘n troontjie plaas en dink jy is beter as die ander persoon. Die Here het ons almal geskape en ons verskillende talente gegee. Respekteer die ander persoon se talente en moenie neersien op hom nie.

Om jou eie beuel te blaas, win vir jou geen respek of vriende nie. Indien jy oor jou eie prestasies moet praat, doen dit dan nederig of in ‘n ligte luim. Andersins is jy taktloos en sal jy andere, by implikasie, klein laat voel.

Om onbeskof en kortaf re wees, betaal nooit nie. Met ander woorde, betoon respek teenoor ander mense en onthou dat hulle nie “ondergeskiktes” is nie, maar mense. Terug na bo.

Selfbeeld Daar is twee soorte jongmense: 1. Hierdie soort draai voor die spieël rond, bekyk hulle eie weerkaatsing in vensters en luister terselfdertyd fyn om te hoor of iemand hulle nie te na kom nie. Hulle konsentreer krampagtig op hulle “skeppings,” oorbelle, naels, figuur, gewig, haarstyle, sonbruin, eie emosies en eie program. 2. Hierdie soort bekyk hom/haarself ook deeglik met die aantrekslag: dis normaal. Die verskil word egter duidelik wanneer hierdie jongmens hom by ander jongmense aansluit. Dan word hy “selfloos.” Dan luister hy na ander mense, probeer hulle verstaan en laat hulle goed voel – hy wil ander dien en gelukkig maak.

Ons kan nie altyd die klasgroep waarin ons in die samelewing beland, kies nie. Maar wat hierdie twee groeperings betref, bevind ons ons presies waar ons onsself plaas.

Wat dink jy van jouself? Terug na bo.

Aanvaar Jouself Jy moet eers weet wie jyself is, voordat jy ‘n goeie vriendskap met iemand sal hê en besin oor wat jy wil bereik in die lewe. Onthou ons almal is gebore met verskillende talente en daarom moet jy nie die onmoontlike van jouself verwag nie. Aanvaar dat jy ook mag foute maak, misluk, ‘n krater van jouself maak of dit af en toe ‘n bietjie kalm vat. Dis goed vir jou en dit maak jou toegankliker en lekkerder om mee saam te leef.

Om dankbaar te wees dat jy jy is, is ‘n emosie wat ons jonges nie altyd beleef nie. Ek weet daar is slegte dae wat voel asof hulle nooit verbygaan nie. Wanneer jy egter begin dink aan verskillende situasies en of jy goed daarby inpas, sal jy geleidelik beter voel oor jouself.

Wanneer jy onseker oor jouself voel, is die gevaar daar dat jy ingetrek kan word in verkeerde verhoudings. Sekerheid is ‘n kardinale deel van jou identiteit.

Is jy te vrede met wie jy is? Indien jy te min selfrespek het, kan jy ook nie verwag dat ander mense jou sal respekteer nie. As jou selfagting dus negatief is, sal jy ‘n negatiewe selfbeeld projekteer. Lg. bring dikwels ‘n geslotenheid mee wat interpersoonlike verhoudings laat stagneer en tot konflikte en frustrasie kan lei. Jy moet ‘n punt daarvan maak om jou selfagting te ontwikkel en te verhoog.

Terug na bo.

Komplimenteer As jou vriend vir jou baie beteken of as haar hare mooi lyk of as sy ‘n smaakvolle uitrusting aan het, sê dit vir haar! Laat haar belangrik voel, dan sal sy dit ook ‘n volgende keer met jou doen.

Sê wat jy bedoel en bedoel wat jy sê. Jou gesigsuitdrukking en lyftaal moet by jou woorde pas, anders kan jou vriend dalk dink jy bedoel nie wat jy sê nie. Terug na bo.

Manipulerende Verhoudings Groepsdruk het ‘n groot invloed op jou verhoudings – Moenie net almal wil tevrede stel nie. Laat mense van die begin af duidelik verstaan dat jy van hulle goedkeuring hou, maar dat jy sonder dit ook kan klaarkom as dit moet. Respekteer ander mense en maak dit duidelik dat jy ook verwag om gerespekteer te word. Bo-alles moet nooit toelaat dat emosies jou lewe beheer nie.

Voel jy soms gedruk deur jou vriende om iets te doen wat jy nie wil nie? Die teenoorgestelde is ook waar dat as jy jou vriend (besitlik) versmoor, begrawe jy weldra die vriendskap. Byt jou vuis sodra jy agterkom dat jy ‘n leiband begin vasklem waardeur jy jou vriende wil besit en beheer. Terug na bo.

Vergelding As ‘n vriend jou seergemaak het, moet jou eerste gedagte nie wees om dieselfde aan hom te doen nie. Jy bereik net kwaai vriendskap daardeur – ‘n vriendskap wat dalk weer mooi kan word. Die beste is: vergeet en vergewe! Wees altyd vriendelik en getuig van goeie smaak. Sover dit vir jou moontlik is, leef in vrede met ander mense. Terug na bo.

Negatiewe Gevoelens Jy moet maar sê as jy saamstem: daar is te veel mense wat roekeloos voortgaan om in elke vertrek waarin hulle kom, “vibes” van verontregting, aggressie, geïrriteerdheid en spanning uit te straal. En negatiewe gedragspatrone raak later ‘n gewoonte en ‘n gewoonte word ‘n lewenswyse. Sê nou ons kom agter dat ons sulke negatiewe “vibes” uitstraal ... wat dan? Herstel lê nie iewers in die toekoms nie. Herstel begin wanneer jy die eerste trilling van die slegte “vibe” ervaar – doen dadelik iets daaraan en wees meer inskiklik.

Hoekom kan jy nie deel in ander se vreugde nie? Douglas MacArthur het gesê: “In elke hart is daar ‘n opname-ateljee. Solank as wat daar in hierdie opname-ateljee ’n boodskap van skoonheid, hoop, blydskap en moed ontvang word, bly jy jonk. Wanneer die antennas gebreek lê en jou hart van pessimisme toegesneeu, of van bitterheid en sinisme toegeys het, dan en dan alleen is jy oud.”

Bied aan jou vriend die toerusting en ondersteuning wat hy nodig het, dinge soos: egte belangstelling, onvermoeide ondersteuning, jou eerlike lewensuitkyk, die heel beste van jouself, daaglikse lojaliteit, volkome onselfsugtigheid en ook jou eie weerloosheid. Terug na bo.

Bibliografie 1. Die tydskrif “Sarie” van Augustus 2007.

2. “Goue Gedagtes” deur Kristo Pienaar. 3. Die tydskrif “Finesse” van Augustus 2007 4. ‘n Onderhoud op Radio kansel op 26 Julie 2007 met Cindy Matthee en Elsabe Opperman (twee nagraadse Sielkunde studente aan UP) 5. http://www.coping.org/dialogue/listen.htm

LIEFDESVERHOUDINGS Dis asof ‘n vuur in jou hart woed! Ons jongmense se gedagtes oor ‘n geliefde is alles oorheersend en obsessief. Daar is geen groter avontuur as om hopeloos verlief te wees nie.

Verlief-wees is daardie swewende saligheid voordat die doodgewone menslikheid en tekortkomings van die geliefde tot jou deurdring. Natuurlik gaan jou geliefde jou soms mateloos irriteer, maar dis nie wat jy hoef te vrees nie. Gun jouself genoeg tyd om hierdie mens deeglik te leer ken en dan sodoende emosioneel geestelik en liggaamlik aangetrokke tot hom te voel. Daar is ‘n paar goue reëls wat jy in gedagte moet hou. Kies ‘n reël en kliek op die skakels. Liefde kan net groei met versorging. Sielsgenoot

Hantering van

Waardeer mekaar

Dra mekaar se laste

Wees verdraagsaam Aanvaar jou maat

Ekstase Vermy misverstande Erken jou foute

Beheer jouself Afkraking van

Verstaan mekaar Liefdesteleurstellings

geliefdes

Sielsgenoot Dis gewoonlik nie ‘n maklike proses om jou ware sielsgenoot te vind nie. Party mense ondervind egter liefde met die eerste oogopslag en dan trou hulle en woon vir altyd gelukkig saam. Maar die meeste van ons moet ‘n lang pad stap van elkers ‘n nuwe verhouding voordat ons die regte lewensmaat ontmoet wat ons graag ons hele lewe mee wil sluit – iemand met wie jy saam kan lag en by wie jy jouself kan wees en ontspan. Soek ‘n maat wie se lewe ook gegrond is op die Here.

Wees versigtig elke keer as jy met ‘n nuwe romantiese verhouding begin, want dit kan allerhande verwagtinge skep en dalk juis die norm word. Indien jy bv. iemand se vriendskap moet koop deur hom toe te laat om jou te manipuleer, moet jy besef dat jy gaan aanhou om rente te betaal. Moenie dink dat jy dit

gaan regkry om iemand te verander nie. Dink net hoe moeilik dit is om jouself te verander – wat is die kans dat jy dit met iemand anders gaan regkry? Besluit betyds waarmee jy sal kan saamleef.

Romantiese verhoudings is nie gesond as een persoon heeltyd die ander een se goedkeuring moet soek nie. Daar word nie van jou verwag om jou waardes op te offer om iemand anders se guns te wen nie. Dis eerder beter om alleen te wees as om toe te laat dat iemand anders jou lewe beheer. Die liefde het soms oogklappe en oorpluisies. Die liefde is nie altyd ewigdurend nie, nie altyd van die soort wat alles oorwin en altyd hou nie.

Hoe sien jy jou sielsgenoot? Opvallend is hoe mense deurentyd op soek is na ‘n maat en bereid is om so baie kanse te waag. Die liefde laat dit nie voorskryf nie. Liefde is weggooibaar. In ‘n gemeenskap wat gedurig na kitsoplossings soek, het die houding ook na verhoudings deurgesypel. As iets vir ‘n rukkie skeefloop, is

daar ‘n geneigdheid om dit soos stukkende klere weg te gooi, eerder as om dit tydsaam te probeer regmaak. Keer voordat jy in daardie slaggat trap! Selfs al werk ‘n verhouding op die lange duur nie uit nie, is daar niks so opwindend as om vir ‘n tyd lank wel liefde te ervaar.

Raak jy telkens verlief op ‘n man wat jou sleg behandel? Jy kan die patroon breek en die maat kry wat jy verdien. Terug na bo.

Hantering van Ekstase Waar twee verliefde jongmense die ekstase van liefkosings in die oop deur van die seksuele ervaar, verg dit darem baie. Dit vra groot selfbeheersing om te midde van daardie oorweldigende gevoel, daardie sielsverrukking, daardie vervoering waarvan jy en die woordeboek skryf, kop te hou en jou eer te behou.

Was jou selfbeheersing al te min? Behou jou waardes en moenie ja sê vir alles en jouself verloor in die proses nie. Gelukkig is die tiener wat weet dat ekstase (en veral liggaamlike ekstase) so kortstondig, maar ook so geweldig is. Gelukkig is ook die tiener wat krities

na ekstase kyk en vooraf weet: in die oomblik van liggaamlike ekstase moet ek kies vir ‘n sorgvrye toekoms. As “ekstase” my my klere laat afstroop, as dit my my maagdelikheid in die duine laat verloor, was dit nie ekstase nie. Dan was dit dwaasheid, kortstondige waansin en die ontbranding van ‘n eindelose tragedie. In seks gee jy jouself en in ‘n kortstondige oomblik van wilde ekstase kan jy jouself vernietig. Onthou groen druiwe is suur: Voorhuwelikse seks is soos groen druiwe wat suur is en na die huwelik is seks soos ryp druiwe, wat heerlik soet is, so moenie die druiwe pluk terwyl dit groen en suur is nie. Dis die verstandigste ding denkbaar om te dink en weer te dink voordat jy seks het voor die huwelik. Terug na bo.

Waardeer mekaar Sê asb. vir jou maat dankie as hy iets vir jou gedoen het en moet dit nie as vanselfsprekend aanvaar nie. Dankie is ‘n klein woordjie wat groot dinge kan vermag. Vertel hom hoe gelukkig hy jou maak as hy uit sy eie vir julle fliekkaartjies koop en jou dan verras. Sê vir hom hoe lekker dit is as hy jou verras met ‘n kuiertjie, veral wanneer jy dit die minste verwag of ‘n verrassingspiekniek as jy by die huis kom van buitemuurse bedrywighede af. “Seredipity” is ‘n mooi Engelse woord met ‘n verklaring wat dit goed omskryf:”om iets aangenaam te kry waarna ‘n mens nie gesoek het nie.” Spandeer kwaliteittyd saam.

Wees ruim met jou lof en waardering. Dit beteken nie ‘n gevleiery nie. Let op na dinge wat jy kan aanprys en jy sal hulle vind. Ons het almal ons goeie

eienskappe. Laat mekaar spesiaal voel. Onthou hoe meer jy in ‘n verhouding insit, hoe meer kry jy daaruit. Laat jou verhouding groei dat dit soos ‘n feesmaal raak. Dis ook belangrik dat ‘n mens self gelukkig moet wees, want ‘n ongelukkige mens kan nie ‘n ander gelukkig maak nie. Dis ook waar hoe gelukkiger die persoon is wat jy liefhet, hoe gelukkiger is jyself. Liefde kom terug na die wat liefhet, seën kom terug na die seën en om te gee, is om te ontvang.

Gee meer van jouself, maak oop teenoor jou maat. Gee van jou tyd, energie en menswees. Toon dat jy omgee met klein romantiese dinge soos drukkies, soentjies, kaartjies en ‘n verrassingsoproep of ‘n bos blomme (die fynhout laat die vuur brand). Wys jou respek en toewyding aan jou maat deur eerlike, betroubare woorde en dade. Sê vir die persoon wat jy liefhet op elke geleentheid wat jy kry hoe jy voel. Die Engelse woord “warm fuzzy” verwys na daardie kompliment of klein dingetjies wat iemand anders gelukkig maak – enigiets waardeur jy sê: hoe gelukkig is ek om jou te hê.” Dis ‘n groot en beproefde waarheid dat hierdie “warm fuzzies” tussen mense wat mekaar liefhet, nie verwaarloos mag word nie. Terug na bo.

Dra mekaar se laste Om verlief te bly, beteken praat, praat, praat. “Praat met my – ek luister!” Die bloed van enige verhouding is goeie kommunikasie. Luister opreg na jou maat – Dit behels meelewing, empatie en om jou wêreld met ‘n ander persoon te deel. Jy moet iemand hê om by af te laai, anders kan jy nie genesing vind

nie. As jou maat ‘n slegte dag gehad het, wees daar vir hom en luister na hom, laat hy praat totdat hy beter voel.

Kan jy regtig na jou maat luister en verstaan? Moenie bang wees om jou maat se hand vas te hou in moeilike situasies nie, want dit is bewys dat dit jou kalmeer en minder gespanne laat voel, veral as dit in ‘n hegte verhouding gedoen word.

As jy graag wil gaan piekniek hou en jou vriendin is nie in ‘n bui daarvoor nie, vind eers uit of daar nie dalk iets anders verkeerd is nie. Miskien is daar probleme by haar huis met haar ouers – wees dan liewer vir haar ‘n skouer om op te huil en gaan hou ‘n ander dag piekniek as sy beter voel. Vertel haar dat jy haar nog steeds liefhet al is sy nou in so ‘n slegte bui. Probeer keer dat julle albei nie op dieselfde tyd in ‘n slegte bui is nie. Terug na bo.

Wees verdraagsaam

Ons is nie verdraagsaam genoeg teenoor mekaar nie, daar is te veel onverskilligheid en te min glimlag. Daar bestaan nie twee mense wat ooit presies eenders is nie. Daar mag baie punte van ooreenkoms wees, maar daardie verskille – hoe gering ook al – is altyd daar – om van menslike swakhede nie eers te praat nie. Gun jou maat ook ‘n mening en moenie sy mening net dadelik afskiet nie. Omdat ons nie dieselfde mense is nie, dink ons anders oor dinge.

Die wondermiddel teen verhoudingsprobleme is wedersydse respek en inagneming. Om hierdie eienskap te ontwikkel, moet jy jouself altyd in die ander persoon se plek plaas. Vra jouself af hoe jy in daardie omstandighede sou gevoel het, en hoe jy sou wou hê dat daar teenoor jou opgetree word. Al wat dan oorbly, is om dienooreenkomstig op te tree. Terug na bo.

Vermy misverstande Ek wonder hoeveel goeie verhoudings is nie al deur ‘n misverstand ernstig geknou of selfs vernietig nie. Misverstand is egter iets wat maklik uit die weg geruim kan word. As jy betrokke raak by ‘n situasie waar jy nie ten volle begryp of ‘n begrip het van jou vriend nie, bly kalm en koel – knoop jou tong en plaas ‘n wag voor jou mond. Span dan jou verstand in en probeer jou vriend se woorde ontleed en verstaan, en baie gou sal jy besef dat ‘n saak altyd twee kante het. Bowe-al probeer om jou vriend die voordeel van die twyfel te gee. Jou vriend is net so ‘n wonderlike mens as wat jy jouself ag. So, tel asb jou

woorde en probeer die misverstand ten alle koste vermy, dit red dalk jou verhouding en hou jou buite die gevegsterrein.

Het jy al jou mond verby gepraat? Terug na bo.

Beheer jouself Probeer sover dit moontlik is, om te alle tye in beheer van jouself te bly. En as jy dan moet baklei, leer om reg te baklei. Moenie dat jou slegte gemoedstemmings jou ‘n buierige persoon maak, wat hewig reageer op slegte gebeurtenisse in jou lewe nie. Buierige mense word selde bestempel as ewewigtig of gelukkig. Navorsing het getoon dat gelukkige mense optimisties is, vol vertroue en geslaag is in hulle liefdesverhoudings en ongelukkige mense is gewoonlik alleenlopers.

Om jou buierigheid te verbeter, moet jy jou interpretasie van ‘n situasie verander deur die gebruik van eenvoudige tegnieke en gesonde verstand. As jou vriend laat is vir ‘n afspraak moenie onmiddellik op jou perdjie spring nie, gebruik jou gesonde verstand en dink dat daar dalk ‘n baie goeie rede kan

wees vir sy laatkom. As dinge anders verloop as wat jy dit graag wil hê, moenie kwaad word nie, want jy moet besef dat dit nie die einde van die wêreld is nie. Jy wil bv. hê dat jou kêrel meer vir jou moet kom kuier en meer bedagsaam sal wees teenoor jou, maar hy doen dit nie, al het jy hom al direk gevra. Eintlik eis jy bewustelik of nie, dat hy moet doen wat jy vra. Jy kan egter besluit dat jy nie ‘n verhouding met so ‘n man wil voortsit nie, of jy kan besluit dat hy wel baie positiewe punte het en jy maar met hierdie dinge kan saamleef.

Wat was jou en jou maat se grootste bakleiery? As jy en jou vriend se menings verskil omtrent ‘n saak, moenie frustrerende reaksies toon nie, probeer eerder onderhandel. Die resultaat sal meer bevredigend wees en julle sal ‘n beter begrip hê vir mekaar. Wanneer die negatiewe gedagtes nie gedeel word nie, kan dit later ‘n struikelblok in die verhouding word.

Terug na bo.

Verstaan mekaar Die geheim van ‘n gelukkige verhouding is om die behoeftes van jou maat te besef, en ‘n verbeeldingryke en vasberade strewe te hê om daaraan te voldoen.

Die man moet besef dat sy meisie gedurige versekering van sy liefde nodig het. Dit moet getoon word nie slegs deur oppervlakkige liefkosings en versekerings nie, maar deur ‘n bossie blomme of ‘n klein geskenkie. Ontsnap uit die alledaagse roetine en gaan fliek of gaan hou piekniek. Speel soms die galante heer teenoor haar.

As die man in jou lewe miskien ontvlugting soek in een of ander sport of stokperdjie, moet jy hom dit nie misgun of mor of kla omdat jy nou afgeskeep word nie. A.g.v. die afleiding wat sy sport of stokperdjie hom bied, sal hy ‘n baie gelukkiger maat vir jou wees. Stel eerder belang en vra uit daarna en spreek soms ‘n woordjie van bewondering daaroor uit. Terloops hy sal dink jy is wonderlik as jy vir hom iets gee wat hy in sy sport of stokperdjie kan gebruik.

‘n Ander primêre behoefte is om raakgesien te word, bewonder te word en gewild te wees. Moenie jou kêrel se goeie eienskappe ignoreer nie en moet hom nie voor sy vriende verkleineer nie, dan sal sy oë vinnig begin dwaal. ‘n Meisie hou altyd daarvan om te hoor dat sy mooi is, dat ‘n rok haar pas en dat haar haarstyl pragtig is.

Terug na bo.

Aanvaar jou maat Met elke verhouding kan daar enige tyd enigiets verkeerd gaan, aanvaar vooraf dat dit gaan gebeur – niemand is volmaak nie en daarom moet jy ‘n foutfaktor in jou verhouding toelaat. Onthou net dat jy self ook foute het. Elkeen moet leer om die ander se foute, flaters en tekortkominge te aanvaar as deel van sy wese en persoonlikheid, daarmee saam te leef en voort te gaan om lief te hê. Moenie jou maat die heeltyd probeer verander nie, jy gaan dit buitendien nie reg kry nie en dan is jy net ‘n baie ongelukkige mens. Aanvaar jou maat onvoorwaardelik vir wie hy is. Nederigheid en ‘n sin vir humor is baie belangrik.

Is dit moeilik om jou maat se snaakse gewoontes te aanvaar? Ondanks wat die vegters vir vroueregte sê, bly dit waar dat ‘n vrou anders as ‘n man dink en anders reageer. As ‘n man nie teëspoed wil hê nie, moet hy die verskille insien. As hy dit nie besef nie, sal die vonke spat. Terug na bo.

Erken jou foute Ons onwilligheid om skuld te erken, is al van die vroegste tye af ‘n karaktertrek van die mensdom. Jy wys altyd die vinger na iemand anders ........enigeen, maar nie die onskuldige jy nie. Dis nooit die oplossing vir ‘n probleem nie, om liefde tussen twee mense in stand te hou, is woorde soos “vergewe my”, “dis my fout” of “ek is jammer” absoluut noodsaaklik. Laat dit wees soos komplimente – moenie suinig daarmee wees nie.

Moenie altyd die ander een beskuldig nie: “dis sy skuld” of “sy het dit begin”. Aanvaar jou maat se verskoning en probeer dan om die geskil te vergeet. Terug na bo.

Afkraking van geliefdes Keer dat jou hart liefdeloos word, hoogmoedig, krities of granietkliphard en dat jy dan sodoende jou geliefde stelselmatig aftakel en vernietig. Moenie fout vind met alles wat jou maat doen nie, dis baie sleg vir sy selfbeeld en veroorsaak net ongelukkigheid by hom. Jy kan die slegste in ‘n persoon uitbring deur hom nie genoeg te komplimenteer en te vertel hoe lief jy vir hom is en hoe nodig jy hom het nie.

Niemand, selfs nie die nederigste mens, hou daarvan om verneder te word nie. Die natuurlike reaksie is gegriefdheid, woede, onmin en selfs haat. Moenie jou maat gedurig voor ander sleg maak nie, vertel liewer van sy goeie punte en hoe jy hom waardeer en ignoreer sy tekortkominge.

Beland jy keer op keer in ‘n destruktiewe verhouding? Jy kan daardie siklus breek! Die eerste stap na sukses is om te kyk waar dit vandaan kom. Want uiteraard raak jy nie doelbewus by mans betrokke wat jou sleg behandel nie, daar is ‘n diepgewortelde rede daarvoor.

Navorsing toon ons kry ons interpersoonlike vaardighede en verhoudingspatrone hoofsaaklik uit ons kleintydse verhoudings met mense wat betekenisvolle rolle in ons lewe speel. Gillian Hughes, kandidaat-sielkundige aan die Universiteit van Johannesburg, sê: “As jou verhouding met jou ouers onseker en vol konflik was, is jou verhouding met vriende of geliefdes dikwels ook onseker of problematies. Hoe jou ouers teenoor mekaar en teenoor jou optree, word die verhoudingspatroon wat jy verwag of wat vasgelê word. As jy jouself herhaaldelik aan mans blootstel wat jou mishandel, is jy dalk as kind verwaarloos, mishandel of oorbeskerm.”

Kan jy oor jou mishandelings met vrymoedigheid praat? Jy moet eers sien waar dit vandaan kom, jouself vergewe en ook die persoon wat dit aan jou gedoen het. As jy dit nie self kan doen nie, gaan na ‘n terapeut

om jou te help. Dis ‘n natuurlike rouproses en dan begin die heling. As die patroon sterf, kry jy nuwe energie. Jy raak dapper en sien kans om vir jou kêrel te sê: “Dit en dat laat ek toe.” As jy daardie patroon breek en nie meer ‘n slagoffer is nie, kan hy nie meer ‘n tiran wees nie. En uiteindelik as jou idee van hoe ‘n man moet wees, verander na ‘n positiewe een, dan trek jyself ook baie meer positiewe mans aan.

Maak dit julle voorneme om mekaar nooit lelike name te noem nie en probeer om nooit dinge te sê wat julle later gaan berou nie. Dit sal katterigheid en kleingeestigheid uit julle verskille weer en daarom sal julle argumente byna nooit in rusies ontaard nie. Wonde wat deur woorde geslaan is, is byna soos gangreen. Jy kry hulle net met baie moeite gesond. Die wonde wat ons woorde slaan lê baie dieper as wat ons besef. Dit lê in die onderbewussyn van mense; dit kan hulle stadigaan van binne af verteer. As jy die een is wat die slae toedien, onthou jy kan dit wel regmaak deur dit aanmekaar te bely en jou hart vol genade, begrip en vergifnis te vul. Terug na bo.

Liefdesteleurstellings Gebroke verhoudings is seker die belangrikste kenmerk van die moderne mens se bestaan. As ‘n verhouding op die rotse beland, voel dit vir die wanhopige “verwerpte” asof die lewe nie meer sin het nie, maar dalk is deel van die kuns van liefhê juis om te laat gaan soos volgens die TV-program “The wonder years”. TE Kale het gesê:”Die hart is die enigste stukkende “instrument” wat

nog kan werk.” Onthou asb. selfmoord is nooit ‘n oplossing nie! As dinge op sy slegste gaan, moet jy besef dat die uitkoms baie naby is.

Verbreek alle bande met jou eks. Vriendskap kan nie werk terwyl jy van hom probeer vergeet nie. Moenie jou lyf speurder hou en probeer uitvind wat jou eks en sy nuwe liefde alles aanvang nie. Loop lig vir gemeenskaplike vriende, want dit gaan jou net slegter laat voel.

Het een van jou verhoudings al op die rotse geloop? Moenie net die slegte tye onthou nie, herinner jouself aan die rede hoekom julle uitmekaar gegaan het. Vra gerus vir jou ander vriende wat reeds deur ‘n liefdesteleurstelling is, hoe hulle oor hul ekse gekom het.

Pak nuwe uitdagings soos kursusse of stokperdjies aan. Moenie as teenreaksie halsoorkop ‘n verhouding met die eerste beste ou na jou eks aanknoop nie. Treur eers klaar. Oortuig jouself dat jy weer verlief sal raak. Die meeste van jou liefdesteleurstellings gebeur in jou tiener en twintigerjaar. Die grootste deel van jou lewe lê nog voor. ‘n Mens kan nie die pad voor jou sien as jy die hele tyd agtertoe kyk nie. Los die verlede waar dit hoort, in die verlede.

Onthou alkohol los nie probleme op nie. Wees dankbaar vir die ervaring van ‘n eerste liefde. ‘n Gebroke hart is ongelukkig een van die feite van die lewe. Liasseer dit onder “O” vir “Ondervinding” in jou lewenslêer. Dis waar wat die oumense sê: Tyd genees alle wonde! Sien ‘n mislukte verhouding as ‘n “stepping stone” om by daardie wonderlike verhouding uit te kom. Terug na bo.

Bibliografie 1. “Vrou Eksklusief” onder redaksie van Riana Mostert, Charla Faure en Eric Stander. 2. 23 Stappe na sukses deur Robert J Lumsden. 3. “Die Taalgenoot” van Maart 2006. 4. “Die Taalgenoot” van Februarie 2006. 5. “Vrouekeur” van 20 Julie 2007. 6. “Bly verlief” deur Charlie en Martha Shedd. 7. http://coping.org/dialogue/nonverbal.htm

SAMEVATTING Onthou alle verhoudings is gegrond op jou verhouding met God. Jy sal altyd ‘n soeke hê binne jou, totdat jy die ware verhouding met God gevind het. In Ps. 144:12 staan: “Mag ons seuns wees soos plante wat hoog groei in hulle jeug, en ons dogters soos hoekpilare uitgebeitel soos vir ‘n paleis.”

“Pyn is onvermydelik, lyding is ‘n keuse.” Kathleen Casey “As jy deur hel gaan, gaan net aan.” Winston Churchill “Omskep jou wonde in wysheid.” Oprah Winfrey