Quran Aavagahanam

1.2.JÖòJÖòá¶ê|Hõ uǨ~°

„Ѩ"ÕtHõ

JÖò–á¶êuǨ =∞x+≤ `«# PO`«~°ºOÖ’ U =ã¨∞Î=٠Ѩ@¡ HÀiHõ, „Ѩ|ÅHÍOHõ∆ Hõey LO\Ï_À ^•xHÀã¨"Õ∞ ã¨Ç¨Ï[OQÍ „áê~°÷#Ö’ "Õ_»∞‰õΩO\Ï_»∞. WOHÍ U â◊H˜Î#~Ú`Õ `å#∞ Ji÷ã¨∞Î<åfl_À, P â◊H˜Î Jnè#OÖ’ `«#‰õΩ HÍ=Åã≤# =ã¨∞Î=Ù LO^Œx J#∞‰õΩ#fl ѨHõ∆OÖ’<Õ JÖÏ "Õ_»∞‰õΩO\Ï_»∞. HÍQÍ, k=º Y∞~üP<£ „áê~°OÉèíOÖ’ D "Õ_»∞HÀÅ∞#∞ É’kèOz, =∞x+≤H˜ D Ç≤Ï`ÀѨ^Õâ◊O K≥Ü«∞º_»O [iyOk: J`«_»∞ D „QÆO^ä•xfl ã¨<å‡~åæi÷Ü≥ÿ∞ J^茺ܫ∞#O K≥Ü«∂ºe. ã¨`åº<Õfi+¨}Ï |∞kú`À K≥Ü«∂ºe. *Ï˝<åxH˜ =¸Å ™ê÷#O qâ◊fi„ѨÉèí∞"Õ Jx „QÆÇ≤ÏOKåe. JO^Œ∞KÕ`« =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiO H˘~°‰õΩ PÜ«∞<Õfl Ji÷Oz Ѩ~î°<åxfl „áê~°OaèOKåe.

¿Ñ~°∞ : D ã¨∂~å‰õΩ ''JÖò–á¶êuǨ—— J<Õ ¿Ñ~°∞, WO^Œ∞ Ö’x q+¨Ü«∂xH˜ `«y#@∞ìQÍ ÃÑ@ì_»O [iyOk. XHõ K«~°ÛhÜ«∂Oâßxfl ÖËHõ XHõ „QÆO^ä•xfl ÖËHõ =∞ˆ~ q+¨Ü«∂#fl ~Ú<å „áê~°OaèOKÕ^•xfl 'á¶êuǨ— JO\Ï~°∞. =∞~À =∂@Ö’, D ¿Ñ~°∞#∞ 'Ñ‘iîHõ— ÖËHõ '=ÚO^Œ∞ =∂@— J<Õ J~°÷OÖ’ „ѨÜ≥∂yOK«_»O [iyO^Œ#fl =∂@.

J=`«~°} HÍÅO : Wk =∞ǨÏhÜ«∞ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖϡǨï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) ^≥·=^Ò`«ºÑ¨Ù `˘ÖÁÌe<å\˜ ã¨∂~å. x*ÏxH˜, „^èŒ∞gHõ$`« LÖË¡Y<åÅ#∞|\˜ì „Ѩ=HõÎ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨)‰õΩ „Ѩ„Ѩ^äŒ=∞OQÍ J=`«iOz# ѨÓiÎ ã¨∂~å W^Õ#x `≥Å∞™ÈÎOk. nxH˜ ѨÓ~°fiO ˆH=ÅO aè#fl qaè#flOQÍ H˘xfl PÜ«∞`üÅ∞ J=`«iOKå~Ú. D q+¨Ü«∂xfl J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ#fl `«~°∞"å`«, Y∞~üP<£, Jq JÅH±, =Ú[˚q∞‡Öò, =Ú^ŒÌã≤û~ü ã¨∂~åÖ’¡x á¶êuǨ ã¨∂~åÅ =∞^茺 L#fl x[ ã¨O|O^èŒO, „QÆO^äŒO ^•x Ñ‘iîHõÖÏ¡O\˜k HÍ^Œh, Jk, q#flѨO ^•xH˜ ã¨=∂ PÜ«∞`üÅ∞. ^è•#OÖÏO\˜ ã¨O|O^èŒO Jh ^•#O`«@ J^Õ qâ◊^Œ=∞=Ù q+¨Ü«∞O : "åã¨Î=OQÍ D ã¨∂~å XHõ "Õ_»∞HÀÅ∞. D `ÀOk. á¶êuǨ ã¨∂~å ^•ã¨∞x `«~°Ñ¶¨Ù# F "Õ_»∞HÀÅ∞. L„^ŒæO^äŒ (k=ºY∞~üP<£) Ѩ~î°<åxH˜ ѨÓ#∞‰õΩ<Õ =∞x+≤H˜ Y∞~üP<£ ^≥·=O `«~°Ñ¶¨Ù# ^•xH˜ ã¨=∂^è•#O. ^•ã¨∞_»∞, ^≥·=O <ÕiÊ# „áê~°÷#. „QÆO^äŒ „áê~°OÉèíOÖ’ nxfl LOK«_»O ''„ѨÉèí∂, <å‰õΩ ã¨<å‡~°æO K«∂Ѩٗ— Jx "Õ_»∞‰õΩO \Ï_»∞. Ö’QÆÅ L^ÕÌâ◊ºO, 'h=Ù "åã¨Î=OQÍ<Õ D „QÆO^äŒO ^•fi~å ã¨=∂^è•#OQÍ „ѨÉèí∞=Ù "≥Ú`«ÎO Y∞~üP<£ „QÆO^ä•xfl J`«x „ѨÜ≥∂[#O á⁄O^ŒQÀ~°∞`«∞#fl@¡~Ú`Õ "≥Ú^Œ@ qâ◊fi =ÚO^Œ∞OK«∞`å_»∞– ''Wn h=Ù ##∞fl Ji÷Oz# P =∂~°æ ^Œ~°≈Hõ`«fiO, P É’^èŒ#—— JO@∂. „ѨÉèí∞=Ù#∞ WÖÏ "Õ_»∞HÀ— J#flk.

"≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

33

1.2.JÖòJÖòá¶ê|Hõ uǨ~° 7 PÜ«∞`üÅ∞

1. JÖò á¶êuǨ

=∞Hͯ J=`«~} °

1 ~°∞‰õÄ

Jáê~° Hõ$áêjÅ∞_»∞, Ѩ~°=∞ Hõ~°∞}Ï=∞Ü«Ú_»∞, JÖÏ¡ÇπÏ ¿Ñ~°∞`À 1 1 – 3 ™È΄`«O Hˆ =ÅO JÖÏ¡ÇÏπ H˘~°Hˆ .2 PÜ«∞# xdÅ [QÆuH˜ „ѨÉ∞íè =Ù.3 Jáê~° Hõ$áêjÅ∞_»∞, Ѩ~°=∞Hõ~°∞}Ï=∞Ü«Ú_»∞,4 „ѨuѶ¨Å k<åxH˜ ™êfiq∞.5 4 "Õ∞=Ú P~åkèOKÕk6 x<Õfl, ã¨Ç¨Ü«∞O H˘~°‰õΩ Ji÷OKÕn x<Õfl.7 5 – 7 =∂‰õΩ |ÚA=∂~°Oæ K«∂Ñ≤OK«∞8 – h=Ù =~°O J#∞„QÆÇÏ≤ Oz#"åi,9 P„QÆÇ¨ xH˜ QÆ∞iHÍx"åi, =∂~°qæ Ç‘Ï#∞Å∞ HÍx"åi10 =∂~°Oæ . 1 HÀ^Œ∞. ã¨Éèíº`å ã¨O™ê¯~åÅ „ѨHÍ~°O, Z=i#~Ú`Õ Ji÷ã¨∞Î <åfl~À, =ÚO^Œ∞ PÜ«∞# Ö’x =∞Ozx PÜ«∞# LѨHÍ~å Å#∞, PÜ«∞# L#fl`« ™ê÷<åxfl QÆ∞iÎOKåe—— Jx É’kèOK«|_çO ^Œ#fl=∂@. =∞#O Z=ix „Ѩâ◊Oã≤Oz<å Ô~O_»∞ HÍ~°}ÏÅ =Å¡ „Ѩâ◊Oã≤ ™êÎ=Ú. XHõ\˜, PÜ«∞# ã¨fiÜ«∂# „âı+¨ª`«, L`«¯$+¨ì`«, ѨiѨÓ~°‚`« Hõey#"å_»~Ú LO_®e– PÜ«∞#Ö’x D Q˘Ñ¨Ê`«<åÅ „ѨÉèÏ=O =∞#ÃÑ· L<åfl ÖËHõáÈ~Ú<å 㨈~. Ô~O_»∞, PÜ«∞# =∞#‰õΩ "Õ∞Å∞ KÕã≤#"å_»~Ú LO_®e. „áêѨÎ=∞~Ú# P =~°„Ѩ™ê^•Å Ѩ@¡ Hõ$`«[˝`å ÉèÏ=O`À =∞#O `«#‡Ü«ÚÅ"≥∞ÿ PÜ«∞# QÆ∞}QÆ}ÏÅ#∞ H˘xÜ«∂_»∞ `å=Ú. JÖÏ¡ÇπÏ „Ѩã¨∞Îu D Ô~O_»∞ q^è•Å∞QÍ#∂ [~°QÍe. PÜ«∞# Ѷ¨∞#`«#∞ QÆ∞iÎOz#O^Œ∞‰õÄ, PÜ«∞# Ѩ@¡ Hõ$`«*˝`åÉèÏ=O Hõey L#flO^Œ∞‰õΩ ‰õÄ_® =∞#O PÜ«∞xfl ã¨`«`«O „Ѩã¨∞ÎuOK«_»O =∞# qkè. 'JÖÏ¡ÇπωõΩ ™È΄`«O— J#flO`« =∂„`å# ã¨iáÈ^Œ∞. ã¨~°~Ú# =∂@ '™È΄`«O, ˆH=ÅO JÖÏ¡ÇπÏ H˘~°ˆH—, J#flk. D =∂@ ^•fi~å F =∞ǨÏ`«Î~°=∞~Ú# Ü«∞^•~å÷xfl |Ç≤Ï~°æ`«O K≥Ü«∞º_»O [iyOk. P Ü«∞^•~°÷O ZO`« |Å=∞~ÚO^ŒO>Ë ^•x `˘e ^≥|ƒˆH ã¨$+≤ì ѨÓ[ ã¨=¸ÅOQÍ `«∞_çz ÃÑ@∞ì‰õΩ áÈ`«∞Ok. „ѨѨOK«OÖ’ ZHõ¯_», U =ã¨∞Î=ÙÖ’, U ~°∂ѨOÖ’ U =∂„`«O ™œO^Œ~°ºO L<åfl, „âı+¨ì`« L<åfl, ѨiѨÓ~°‚`« L<åfl ^•x =¸ÖÏO‰õΩ~°O JÖÏ¡ÇπÏÜÕ∞. U =∞x+≤, U ^≥·= ^Œ∂`«, U ^Õ=`«, U „QÆǨÏO – XHõ¯ =∂@Ö’, ã¨$+≤ìÖ’ ^ÕxH˜ „Ѩâ◊ã¨Î`« L<åfl, Jk ^•x ã¨fiÜ«∞O ã¨=Ú áêi˚`«O

1. W™ê¡"£∞ =∞x+≤H˜ É’kèOKÕ ã¨Éèíº`åã¨O™ê¯~åÖ’¡ XHõ xÜ«∞=∞O Uq∞@O>Ë =∞x+≤ `å#∞ Kտ㠄Ѩu Ѩxx „áê~°O aèã¨∂Î ^≥·=<å=∞ ã¨O㨇~°} KÕÜ«∂e. D xÜ«∞ux „Hõ=∞ |^ŒúOQÍ, ã¨KÕ`«#OQÍ, z`«Îâ◊√kú`À áê\˜Oz#@¡~Ú`Õ ^•x =Å¡ `«Ñ¨Êxã¨iQÍ =¸_»∞ „ѨÜ≥∂[<åÅ∞ KÕ‰õÄ~°∞ `å~Ú. "≥Ú^Œ\˜k, =∞x+≤ Z<Àfl K≥_»∞ Ѩ#∞Å#∞ `«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩO \Ï_»∞. „Ѩu Ѩxx „áê~°OaèOKÕ@ѨÙÊ_»∞ ^≥·=<å=∞O 㨇iOKÕ JÅ"å@∞, 'D Ѩxx KÕã¨∂Î <Õ#∞ ^≥·= <å=∞O 㨇iOK«_»O ^èŒ~°‡|^Œú"Õ∞<å?— J#fl PÖ’K«#‰õΩ J`«xfl `«Ñ¨ÊHõ QÆ∞iKÕã¨∞ÎOk. Ô~O_»=k, ^èŒ~°‡ |^Œú=∞~Ú# Ѩ#∞Å∞, ã¨~°~Ú# Ѩ#∞Å∞, =∞Oz Ѩ#∞Å∞ „áê~°Oaèã¨∂Î ^≥·=<å=∞O 㨇iOK«_»O =Å¡ =∞x+≤ |∞kú ѨÓiÎQÍ ã¨~°~Ú# kâ◊Ö’ Ѩܫ∞xã¨∞ÎOk, J`«_»∞ x`«ºO J`«∞º`«Î=∞ suÖ’ HÍ~Àº#∞‡Y∞_»=Ù`å_»∞. =¸_»=k, JxflO\˜Hõ<åfl Q˘Ñ¨Ê „ѨÜ≥∂[#O Uq∞@O>Ë, J`«#∞ ^≥·=<å=∞O`À `«# Ѩxx „áê~°Oaè¿ãÎ ^Õ=Ùx ã¨Ç¨Ü«∞O, PÜ«∞# „Ѩ™êkOKÕ ã¨^Œ∞ƒnú J`«xH˜ `À_»=Ù `å~Ú. J`«x Hõ$+≤Ö’ â◊√Éèí=¸, ã¨=∞$nú KÕ‰õÄ~°∞`å~Ú. Ã+·`å<£ ˆ~¿Ñ HõÅ`«Å #∞O_ç ~°Hõ∆} Åaèã¨∞ÎOk. ^•ã¨∞_»∞ ^≥·=O "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ =∞~°e#ѨÙÊ_»∞ ^≥·=O ‰õÄ_® ^•ã¨∞x Hõ\ÏH˜∆™êÎ_»∞† Wk ^Õ=Ùx ã¨O„Ѩ^•Ü«∞O. 2. "Õ∞=Ú „Ѩ"ÕtHõÖ’ ¿Ñ~˘¯#fl@∞¡ á¶êuǨ ã¨∂~å "åã¨Î"å xH˜ XHõ "Õ_»∞HÀÅ∞. HÍx Z=ix "Õ_»∞HÀ^ŒeKå"≥∂ "åi ™È΄`«O `À "Õ_»∞HÀÅ∞ „áê~°OÉèí=∞=Ù`ÀOk. JO>Ë ''"Õ_»∞ ‰õΩO@∞ #flѨÙÊ_»∞ ã¨O™ê¯~°=O`«OQÍ "Õ_»∞HÀO_ç. <À~°∞ qѨÊQÍ<Õ L^ÕÌâߺxfl =ºHõÎO K≥Ü«∞º_»O ã¨Éèíº`« JxÑ≤OK«∞ "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

34

1.2. JÖò êuǨ JÖò á¶|Hõ ~°  „Ѩ^•#O KÕ¿ã k<åxH˜ ™êfiq∞ J#fl=∂@. JÖÏ¡ÇπÏ „Ѩã¨∞Îu Ö’ '~°Ç¨‡<£—, '~°Ç‘Ï"£∞— (Jáê~° Hõ$áêjÅ∞_»∞, Ѩ~°=∞ Hõ~°∞}Ï=∞Ü«Ú_»∞) J#fl Ѩ^•Å#∞ LѨÜ≥∂yOz# `«~°∞ "å`« „ѨuѶ¨Å k#™êfiq∞ J#_»O ^•fi~å, PÜ«∞# ˆH=ÅO Hõ$áêjÅ∞_Õ HÍ^Œ∞, <åºÜ«∞ jÅ∞_»∞ ‰õÄ_®#∞ J#fl ÉèÏ=O =ã¨∞ÎOk. Jn ZÖÏO\˜ ™êkèHÍ~° <åºÜ«∞jÅ∞_»O>Ë z=i f~°∞Ê k<å# ã¨=∞ã¨Î JkèHÍ~åÅ∞ PÜ«∞#ˆH ǨÏã¨ÎQÆ`«=∞~Ú LO\Ï~Ú. Z=~°~Ú<å 㨈~, PÜ«∞# WKÕÛ tHõ∆#∂ "åiOK« ÖË~°∞, „ѨuѶ¨ÖÏhfl PѨÖË~°∞. JO^Œ∞=Å¡ =∞#O PÜ«∞# „ѨÉèí∞`«#∞ ѨÙ~°ã¨¯iOK«∞‰õΩx, PÜ«∞# HÍ~°∞}ϺxH˜ „ѨÉèÏq`«∞Å=∞~Ú PÜ«∞xfl ˆH=ÅO „¿Ñq∞OK«_»"Õ∞ HÍ^Œ∞, PÜ«∞# KÕ¿ã <åºÜ«∞O HÍ~°}OQÍ PÜ«∞#‰õΩ ÉèíÜ«∞Ѩ_» `å=Ú ‰õÄ_®. Ѩi}Ï=∞ Ѷ¨ÅOQÍ =∞#‰õΩ [iˆQ =∞Oz J~Ú<å, K≥_»∞ J~Ú<å ѨÓiÎQÍ PÜ«∞# Jnè#OÖ’<Õ L<åflÜ«∞#fl ÉèÏ=# ‰õÄ_® Hõey LO\Ï=Ú. 6. =¸ÅOÖ’ 'WÉÏ^Œ`ü— J<Õ Ñ¨^ŒO „ѨÜ≥∂yOK«|_çOk. 'WÉÏ^Œ`ü— J#fl Ѩ^ŒO ‰õÄ_® J~°c ÉèÏ+¨Ö’ =¸_»∞ J~å÷Ö’¡ „ѨÜ≥∂y™êÎ~°∞. (1) Láêã¨#, P~å^èŒ#, (2) q^èÕÜ«∞`«, P*Ï˝áêÅ#, (3) ^•ã¨ºO, ÉÏxã¨`«fiO. WHõ¯_» D =¸_»∞ J~å÷Å#∂ L^ÕÌtOK«_»O [iyOk. JO>Ë "Õ∞=Ú h Láê㨉õΩÅ=Ú, P*Ï˝|^Œ∞úÅ=Ú, ¿ãqOKÕ^•ã¨∞Å=Ú ‰õÄ_® Jx ÉèÏ=O. "Õ∞=Ú h`À D ã¨O|O^èŒO Hõey LO@∞ <åfl=Ú J#flO`«=~°ˆH Wk Ѩiq∞`«O HÍ^Œ∞. Jã¨Å∞ D ã¨O|O^èŒO =∂‰õΩ ˆH=ÅO h`À =∞@∞ˆH LOk J#flk "åã¨Î=O. D =¸_»∞ J~å÷Ö’¡ U XHõ¯ J~°÷O „ѨHÍ~°O ‰õÄ_® =∞~˘HõÔ~=~°∂ =∂‰õΩ ^≥·=O HÍ^Œ∞. 7. JO>Ë =∂ ã¨O|O^èŒO h`À ˆH=ÅO P~å^èŒ# =~°ˆH Ѩiq∞`«O HÍ^Œ∞, ã¨Ç¨Ü«∂xfl Ji÷OKÕ ã¨O|O^èŒO ‰õÄ_® =∂‰õΩ h`À<Õ LO@∞Ok. =∂‰õΩ `≥Å∞ã¨∞, ã¨~°fiã¨$+≤ìH˜ „ѨÉèí∞=Ù h"Õ† â◊‰õΩÎÅ∞ ã¨=∞ã¨ÎO h Jnè#OÖ’<Õ L<åfl~Ú† ã¨HõÅ =~åʼnõΩ h"˘Hõ¯_ç"Õ UÔH·Hõ ™êfiq∞q. JO^Œ∞=Å¡ =∂ J=ã¨~åÅÔH· "Õ_»∞‰õΩO@∂ "Õ∞=Ú h "≥·Ñ¨Ù#ˆH =∞~°Å∞`å=Ú† h ã¨=∞Hõ∆OÖ’<Õ KÕ~Ú Kåz Ji÷™êÎ=Ú† h ã¨Ç¨Ü«∞OÃÑ·<Õ =∂‰õΩ Éèí~À™ê, D HÍ~°}O KÕ`«<Õ "Õ∞=Ú D q#flѨO `À h ã¨xfl^è•#OÖ’ Ǩ[~°Ü«∂º=Ú.

HÍ^Œ∞, JÖÏ¡ÇπÏ „Ѩ™êk`«O =∂„`«"Õ∞. JO^Œ∞=Å¡ =∞#O "≥∂Ǩ"Õâ◊O`À „¿Ñq∞OKåÅ<åfl, ÉèíH˜Î`À ѨÓlOKåÅ<åfl, Hõ$`«A˝Å=∞~Ú Jaè=O^Œ<åÅ∞ K≥e¡OK«∞HÀ"åÅ<åfl, q#„=ÚÅ=∞~Ú ¿ã=‰õΩÅ=∞~Ú "≥∞ÅQÍÅ<åfl – J~°∞›_»∞ 'H“â◊ź„ã¨+¨ì—ÜÕ∞ HÍx 'H“â◊ź =O`«∞_»∞— HÍ^Œ∞. 3. =¸ÅOÖ’ '~°Éò— J<Õ Ñ¨^Œ„ѨÜ≥∂QÆO [iyOk. ~°Éò J<Õ Ñ¨^•xfl J~°c ÉèÏ+¨Ö’ =¸_»∞ J~å÷Ö’¡ „ѨÜ≥∂y™êÎ~°∞. (1) Ü«∞[=∂x, ™êfiq∞. (2) áÈ+¨‰õΩ_»∞, tHõ∆} WKÕÛ"å_»∞, HõxÃÑ\˜ì LO_Õ"å_»∞, HÍѨi. (3) ѨiáêʼnõΩ_»∞, JkèHÍi, =ӺǨÏ~°K«~Ú`«, x~åfiǨωõΩ_»∞. JÖÏ¡ÇπÏ, D J~å÷ÅxflO\˜ „ѨHÍ~°=¸ qâßfixH˜ '~°Éò— ÖËHõ „ѨÉèí∞=Ù. 4. =∂#=Ùx ^Œ$+≤ìH˜ U^Œ~Ú<å JkèHõ=∞xÑ≤¿ãÎ J`«#∞ ^•xfl Juâ◊Ü«∞ "åK«HÍÅÖ’ =i‚™êÎ_»∞. Wk =∂#=Ùx „Ѩ`ÕºHõ`«. XHõ Juâ◊Ü«∞ "åK«HõO „ѨÜ≥∂yOz, P =ã¨∞Î=Ù qã¨Î$u ã¨iQÍæ =ºHõÎO HÍÖË^Œx ÉèÏq¿ãÎ J`«#∞ J^Õ J~°÷O QÆÅ =∞~À Ѩ^•hfl „ѨÜ≥∂y™êÎ_»∞– "≥Ú^Œ\˜ Juâ◊Ü«∞ "åK«HõOÖ’ L#fl Ö’áêxfl ѨÓiOK«_®xH˜. JÖÏ¡ÇπÏ „Ѩã¨∞ÎuÖ’ '~°Ç¨‡<£— J#fl Ѩ^ŒO „ѨÜ≥∂yOz# `«~°∞"å`« =∞m§ '~°Ç‘Ï"£∞— J<Õ =∂@#∞ J^Œ#OQÍ "å_»@OÖ’ QÆÅ xQÆ∂_è®Oâ◊O ‰õÄ_® W^Õ. '~°Ç¨‡<£— J~°c ÉèÏ+¨Ö’ =∞Ǩuâ◊Ü«∞ "åK«HõO. HÍx `«# ã¨$+≤ìÃÑ· ^Õ=Ùx HÍ~°∞}ºO, Hõ\ÏHõ∆O ZO`« qiqQÍ, ZO`« qã¨Î$`«OQÍ, ZO`« J#O`«OQÍ, JQÆ}ºOQÍ LO^ŒO>Ë ^•xfl =i‚OK«_®xH˜ ZO`« Ѷ¨∞#=∞~Ú# Juâ◊Ü«∞ "åK«HõO „ѨÜ≥∂yOz<å `«$Ñ≤ÎHõÅQÆ^Œ∞. JO^Œ∞=Å¡ ^•x ã¨=∞$^Œú`«#∞ Kå@_®xH˜ uiy '~°Ç‘Ï"£∞— J#fl Ѩ^•xfl J^Œ#OQÍ „ѨÜ≥∂ yOK«_»O [iyOk. nxH˜ L^•Ç¨Ï~°} K≥ѨÙÊHÀ"åÅO>Ë WÖÏ J#∞HÀ=K«∞Û. Sâ◊fi~åºxfl Kå@_®xH˜ =∞#O ã≤i J#fl Ѩ^ŒO „ѨÜ≥∂yOz `«$Ñ≤Î HõÅQÆHõáÈ`Õ 'ã¨OѨ^Œ— J#fl Ѩ^•hfl ^•xH˜ *’_ç™êÎ=Ú. ^•`«$`«fiO q+¨Ü«∞OÖ’ '^•#O— J#_»O`À `«$Ñ≤ÎK≥O^ŒHõ '^èŒ~°‡O— Jx ‰õÄ_® ѨÅ∞‰õΩ`å=Ú. ã¨Ê+¨ì`«#∞ qã¨Ê+¨ìO K≥Ü«∞º_®xH˜ '`Õ@— J#fl Ѩ^ŒO KåÅ^Œx Ñ≤¿ãÎ '`≥Å¡— J#fl^•hfl HõÅ∞ѨىõΩO\Ï=Ú. 5. JO>Ë, Pk `«~åÅ#∞ JO`«º`«~åÅ#∞ ã¨=∂"Õâ◊Ѩ~°z "åi r=# HÍ~°ºHõÖÏáêÅ z\Ïì `«xv KÕÜ«∞_»O [iy, „Ѩu =∞x+≤H©, J`«x Hõ~å‡#∞™ê~°O ѨiѨÓ~°‚ „ѨuѶ¨ÅO "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

35

1.2.JÖòJÖòá¶ê|Hõ uǨ~° HÍÅO #∞O_ç <Õ\˜ =~°‰õΩ U =ºH˜Î, U ã¨=∂[O, Z=~°∞ ^•xfl J#∞㨠i Oz<å "å~° ∞ h |Ǩ ï =∂<åʼnõ Ω J~°∞›ÅÜ«∂º~°∞, h =~åÅ`À ã¨∞ã¨OѨ#∞flÅÜ«∂º~°∞ – P =∂~°æO J#fl=∂@. 10. '=~°O— á⁄O^Õ"å~°O>Ë h=Ù „Ѩ™êkOKÕ „áêѨOzHõ =~° „Ѩ™ê^•Å#∞ á⁄Ok `å`å¯eHõOQÍ ^èŒ#∞ºÅ~Ú#@∞¡ JQÆ∞Ñ≤Oz<å, "åã¨Î"åxH˜ h P„QÆǨÏáê„`«∞Å~Ú#"å~°∞, `«=∞ ™êѶ¨Åº„âıÜ«∂Å =∂~åæxfl HÀÖ’Ê~Ú# "å~°∞ J#flk =∂ L^ÕÌâ◊ºO HÍ^Œ∞. D #HÍ~å`«‡Hõ q=~°} =Å¡ '=~°O— JO>Ë Ü«∞^•~°÷=∞~Ú#, ã¨∞ã≤÷~°=∞~Ú# =~åÅh ã¨`«ºÑ¨^äŒ QÆ=∞#O =Å¡, ^≥·= „Ѩã¨#fl`«‰õΩ Ѷ¨e`«OQÍ ÅaèOKÕ =~åÅh, nxH˜ aè#flOQÍ `å`å¯eHõ=∞~Ú#q, ÃÑ·ÃÑ· "≥∞~°∞QÆ∞ÖÏ¡O \˜ q , =Ú#∞Ѩ Ù ‰õ Ä _® Ѷ ≤ ~ ü B #∞ʼnõ Ω , #„=¸^Œ ∞ ʼnõ Ω , HÍ~°∂#∞ʼnõΩ Åaèã¨∂Î L#fl =~åÅ∞ HÍ=h, WOHÍ <Õ_»∞ ‰õÄ_® =∞# Hõà◊§=ÚO^Œˆ~ =∞Ǩ Ѷ¨∞#`« =Ç≤ÏOz# ^Ò~°˚#º Ѩ~°∞ʼnõΩ, ^Œ∞~å‡~°∞æʼnõΩ, =∂~°æqÇ‘Ï#∞ʼnõΩ „áêѨÎ=∞=Ù`«∂ L#fl =~åÅ∞ HÍ=x ^•#O`«@^Õ qâ◊^Œ=∞=Ù`ÀOk.

8. JO>Ë „Ѩu r=#~°OQÆOÖ’ PÖ’K«#, PK«~°}, „Ѩ=~°Î #Å ã¨=º=∞~Ú# =∂~°æO =∂‰õΩ K«∂ѨÙ. Jk =„Hõ^Œ$+≤ì, qHõ$`å K«~°}, ^Œ∞+¨Êi}Ï=∂Å „Ѩ=∂^ŒO ÖËx^Œ~Ú LO_®e. ^•xfl J=ÅOaOz "Õ∞=Ú x["≥∞ÿ# ™êѶ¨ÅºO, â◊√Éèí„âıÜ«∂Å∞ á⁄O^ŒQÆÅQÍe – Wn P „áê~°÷#, k=º Y∞~üP<£ áê~åÜ«∞}O „áê~°Oaèã¨∂Î ^•ã¨∞_»∞ `«# ^≥·=O ã¨xflkèÖ’ x"ÕkOK«∞‰õΩ<Õ „áê~°÷#. J`«x =∞#q U=∞O>Ë, h=Ù =∂‰õΩ =∂~°æO K«∂ѨÙ, TǨ[x`« `«`åfiŠѨ^Œ‡ =ӺǨÖ’¡ Jã¨Å∞ Ü«∞^•~°÷=∞~Ú# q+¨Ü«∞O U^À, D qaè#fl <≥·uHõ ^Œ$HõÊ^ä•Ö’¡ ã¨~°~Ú# <≥·uHõ q^è•#O U^À, rq`«Ñ¨Ù D Jã¨OMϺHõ HÍeÉÏ@Å =∞^茺# PÖ’K«# PK«~°}Å ^èŒ~°‡Ñ¨^äŒO, <Õ~°∞QÍ, ™êѶ‘QÍ ™êˆQ ~åK«ÉÏ@ U^À =∂‰õΩ `≥Å∞Ѩ٠J#flk. 9. =∞#O U =∂~° æ * Ï˝ # O HÍ"åÅx JÖÏ¡ Ç π Ï #∞ Ji÷ã¨∞Î<åfl"≥∂, P ~°∞A=∂~åæxH˜ Wk x~°fiK«#O, JO>Ë h „¿Ñ=∞ áê„`«∞ Å~Ú#"å~°∞ ã¨^• #_»∞ã¨∂Î L#fl =∂~°æO, ZO`« =∂„`«O kâ◊ `«Ñ¨Êx =∂~°æO– J`«ºO`« „áêp#

"≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

36

2. JÖò |Hõ~°

„Ѩ"ÕtHõ

JÖò |Hõ~° ¿Ñ~°∞ : D ã¨∂~å ¿Ñ~°∞ '|Hõ~°— (P=Ù) Jx ÃÑ@ì_®xH˜ HÍ~°}O, WO^Œ∞Ö’ XHõKÀ@ P=Ù „Ѩ™êÎ=# ~å=_»"Õ∞. k=º Y∞~üP<£Ö’x „Ѩu ã¨∂~åÖ’#∂ K«iÛOz# q+¨ Ü«∂Å qã¨Î$u HÍ~°}OQÍ P ã¨∂~åʼnõΩ q+¨Ü«∂xfl|\˜ì ã¨=∞„QÆ"≥∞ÿ# =∞‰õΩ\ÏÅ∞ „ѨuáêkOK«_»O ™ê^茺O HÍ^Œ∞. J~°c ÉèÏ+¨ ^•x #∞_çHÍ~°O s`åº ZO`À ã¨∞ã¨OѨ#fl =∞~ÚO^Õ, J~Ú<å Jk =∂#= ÉèÏ¿+. =∞x+≤ =∂\Ï¡_Õ ÉèÏ+¨Å∞ U=~Ú<å 㨈~ Z<Àfl Ѩiq∞`«∞Å`À ‰õÄ_»∞‰õΩ#flq. Jq, Y∞~üP<£Ö’x ã¨∞qã¨Î~°=∞~Ú# q+¨Ü«∂ʼnõΩ ã¨=∞„QÆ =∞~Ú# =∞‰õΩ\ÏÅ∞ HÍQÆŠѨ^•Å∞, ã¨=∂™êÅ∞ JO^Œ *ˇÜ«∞ºÖË=Ù. D HÍ~°}OQÍ „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞ (ã¨) JÖÏ¡ÇπÏ =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiOÖ’ Y∞~üP<£Ö’x J`«ºkèHõ ã¨∂~åʼnõΩ =∞‰õΩ\ÏʼnõΩ |^Œ∞Å∞QÍ ¿Ñ~°∞¡ x~°‚~ÚOKå~°∞. Wq ˆH=ÅO ã¨OˆH`åÅ∞QÍ LѨHõi™êÎ~Ú. D ã¨∂~å#∞ '|Hõ~°—QÍ =º=ǨÏiOK«\ÏxH˜ J~°÷O WO^Œ∞Ö’ QÀ=Ù#∞ QÆ∞iOz K«iÛOK«_»O [iyO^Œx HÍ^Œ∞. nx ÉèÏ=O ˆH=ÅO ''P=Ù „Ѩ™êÎ=# =zÛ# ã¨∂~å—— J#flk =∂„`«"Õ∞. J=`«~°} ã¨O^Œ~°ƒùO: D ã¨∂~å J`«ºkèHõ ÉèÏQÆO =∞n<å‰õΩ Ç≤Ï„[`ü KÕã≤# `«~°∞"å`« =∞n<å rq`«Ñ¨Ù Ju „áê~°OÉèí HÍÅOÖ’ J=`«iOzOk. P `«~°∞"å`« J=`« iOK«QÍ q+¨Ü«∂#∞‰õÄÅ`«#∞ |\˜ì WO^Œ∞Ö’ KÕiÛ# ÉèÏQÆO KåÖÏ `«‰õΩ¯=. z=iH˜ =_ô¤ x¿+^è•xH˜ ã¨O|O kèOz# PÜ«∞`üÅ∞ ‰õÄ_® WO^Œ∞Ö’ KÕ~°Û|_®¤~Ú† x*ÏxH˜ Jq ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) rq`«Ñ¨Ù z=i ~ÀAÖ’¡ J=`«iOz# PÜ«∞`üÅ∞. ã¨∂~å =ÚyOѨÙÖ’x PÜ«∞`üÅ∞ Ç≤Ï„[`ü‰õΩ ѨÓ~°fiO =∞Hͯ֒<Õ J=`«iO Kå~Ú. HÍx q+¨Ü«∂#∞‰õÄÅ`« s`åº "å\˜x ‰õÄ_® WO^Œ∞Ö’<Õ KÕ~°Û_»O [iyOk. ѨÓ~°fi~°OQÆO: D ã¨∂~å#∞ J~°÷O KÕã¨∞HÀ_®xH˜ ^•x Kåi„`«Hõ ѨÓ~°fi~°OQÍxfl ÉÏQÍ J~°÷O KÕã¨∞HÀ=_»O ZO`À J=ã¨~°O. "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

1) Ç≤Ï„[`ü‰õΩ ѨÓ~°fiO =∞Hͯ֒ W™ê¡"£∞ ã¨O^Õâßxfl JO^Œ *Ëã¨∂Î J`«ºkèHõOQÍ J~°|∞ƒ =Ú„+≤‰õΩÅ#∞ ã¨OÉ’kèO K«_»O [iyOk. "åiH˜ W™ê¡"£∞ Ñ≤Å∞Ѩ٠ѨÓiÎQÍ JѨiz`« "≥∞ÿ# H˘`«Î Ñ≤Å∞ѨÙ. WѨÙÊ_»∞ Ç≤Ï„[`ü `«~°∞"å`« Ü«¸^Œ∞Å∞ `«@ã≤÷OKå~°∞. gi "å_»Å∞ =∞n<å Ѩiã¨~å Ö’¡<Õ LO_Õq. g~°∞ ^Õ=Ùx UHõ`«fiO, ^≥·=^Ò`«ºO, =Ç≤Ï, Ѩ~°Ö’HõO, ^≥·=^Œ∂`«Å∞ "≥Ú^ŒÅ~Ú#"å\˜x #"Õ∞‡"å~°∞. `«=∞ „Ѩ=HõÎ =¸™ê (JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏ"£∞)‰õΩ ^≥·=O `«~°Ñ¶¨Ù# J=`«iOz# +¨sJ`ü xÜ«∞=∂=ox ã‘fiHõiOz#"å~°∞. ã¨∂„`«„áêÜ«∞OQÍ "åi ^èŒ~°‡O ‰õÄ_® =∞ǨÏhÜ«∞ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) É’kèã¨∞Î#fl W™ê¡"£∞ ^èŒ~°‡"Õ∞. HÍx â◊`å |∞ÌÅ x~°O`«~° Ѩ`«#O "åix x[^èŒ~å‡xH˜ |Ǩï^Œ∂~°O fã¨∞‰õΩ"≥o§Ok.H "åi qâßfi™êÖ’¡ J<ÕHõ W™ê¡"Õ∞`«~° JOâßÅ∞ q∞o`«=∞Ü«∂º~Ú. "å\˜H˜ `Ò~å`üÖ’ ZÖÏO\˜ P^è•~°=¸ ÖË^Œ∞. "åi x[ rq`«OÖ’#∂ Jã¨Å∞ ^èŒ~°‡OÖ’ ÖËxq, `Ò~å`üÖ’ x~åú~°} HÍxq J<ÕHõ PKå~åÅ∞, q^è•<åÅ∞ KÀ@∞KÕã¨∞‰õΩ<åfl~Ú. ã¨fiÜ«∞OQÍ `Ò~å`ü#∞ "å~°∞ =∂#= ~°K«#Å`À HõÅQÍѨÙÅQÆO KÕã≤ "Õâß~°∞. ^≥·="å}˜ JHõ∆~° ~°∂¿Ñ}, ÉèÏ= ~°∂¿Ñ} U "Õ∞~°‰õΩ Éèí„^ŒOQÍ L<åfl ^•xfl ‰õÄ_® "å~°∞ `«=∞ ~Úëêì#∞™ê~°O ÉèÏ"å#fiÜ«∞O, "åºMϺ<åÅ∞ KÕã≤ ~°∂ѨÙ=∂áê~°∞. ^èŒ~°‡ x[™ê~°O "åi #∞O_ç =∞@∞=∂Ü«∞=∞~ÚOk. ÉÏǨϺOÖ’ =∞`«O ˆH=ÅO F xs˚==∞~Ú# Hõàı|~°OÖÏ q∞yeOk. ^•<Õfl "å~°∞ QÆ∞O_≥ʼnõΩ ǨÏ`«∞ΉõΩx rqã¨∂Î L<åfl~°∞. "åi ^èŒ~°‡âß„ã¨∞ÎÅ∞, =∞`åKå~°∞ºÅ∞, "åi *Ïu <åÜ«∞‰õΩÅ∞, ™ê=∂#º „Ѩ[Å∞ JO^Œi qâßfiã¨Ñ¨~°=∞~Ú#, <≥·uHõ, PK«~°}Ï`«‡Hõ Ѩiã≤÷u kQÆ*ÏiáÈ~ÚOk. `«=∞ JѨÊ\˜H˜ =∞ǨÏhÜ«∞ =¸™ê (J) QÆuOz ^•^•Ñ¨Ù 19 â◊`å|∞ÌÅ∞ QÆ_çKå~Ú. W„™ê~¸bÜ«ÚÅ K«i„`« „ѨHÍ~°O =∞ǨÏhÜ«∞ =¸™ê (J) „H©.ѨÓ. 1272Ö’ =∞~°}˜OKå~°∞. =∞i „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞ (ã¨) „H©.â◊. 610Ö’ ^≥·=^Ò`«º ÉèÏ~åxfl ã‘fiHõiOKå~°∞.

H

37

2. JÖò |Hõ~° ã‘fiHõiOz#"å~°O`å #Å∞"≥·Ñ¨ÙÅ#∞O_ç =zÛ XˆH KÀ@ (=∞n<åÖ’) ã¨q∂Hõ$`«=∞= ™êQÍ~°∞. J<åû~°∞Å ã¨Ç¨Ï HÍ~°O`À F z#fl W™ê¡q∂Ü«∞ ~å*ϺxH˜ ѨÙ<åk "ÕÜ«∞_»O [iyOk. JѨÙÊ_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ, <åQÆiHõ`«, ™ê=∂lHõ`«, Pi÷Hõ`«, <åºÜ«∞O, ~å[H©Ü«∂ʼnõΩ ã¨O|OkèOz# ã¨∂„`« „áêÜ«∞=∞~Ú# P^ÕâßÅ∂ W=fi <å~°OaèOKå_»∞. W™ê¡"£∞ „áêuѨkHõQÍ D H˘`«Î r=# =º=ã¨÷#∞ ZÖÏ xi‡OKåÖ’ `≥eáê_»∞. D ã¨∂~å z=i 23 ~°∞‰õÄÅ∞ J`«ºkèHõOQÍ D P^ÕâßÅ`À<Õ xO_ç L<åfl~Ú. g\˜Ö’ JkèHõ ÉèÏQÆO „áê~°OÉèíOÖ’<Õ J=`«iOѨ*ˇÜ«∞º|_®¤~Ú. H˘<Õfl"≥∂ P `« ~ ° ∞ "å`« JѨ Ù Ê_» Ñ ¨ Ù Ê_» ∞ J=㨠~ åxH˜ `« y #@∞ì Q Í Ñ¨OѨ|_®¤~Ú. 3) Ç≤Ï„[`ü `«~°∞"å`« W™ê¡"£∞, u~°™ê¯~å(‰õΩ„Ѷπ)Å =∞^茺 ã¨OѶ¨∞~°¬} ‰õÄ_® F H˘`«Î ^Œâ◊Ö’ „Ѩ"ÕtOzOk. Ç≤Ï„[`ü‰õΩ ѨÓ~°fiO ã¨fiÜ«∞OQÍ u~°™ê¯~° xÅÜ«∞OÖ’ W™ê¡"£∞ ã¨O^Õâ◊O JO^Œ*Ë¿ã"å~°∞. JHõ¯_» qaè#fl `≥QÆÖ’¡ W™ê¡"£∞ ã‘fiHõiOz# "å~°∞ `«=∞ `«=∞ ™ê÷<åÖ’¡ LO@∂<Õ ^èŒ~°‡ „ѨKå~°O KÕ¿ã"å~°∞. ^•xH˜ „ѨuQÍ HõëêìʼnõΩ J`åºKå~å ʼnõΩ Ö’#ÜÕ∞º"å~°∞. HÍx Ç≤Ï„[`ü `«~°∞"å`« JHõ¯_»Hõ¯_» zO^Œ ∞ =O^Œ ∞ QÍ L#fl =Úã≤ ¡ O Å∞ =∞n<åÖ’KÕ i F ã¨OѶ¨∞\˜`« ~°∂ѨO ^•eÛ z#fl ã¨fi`«O„`« ~å*Ϻxfl ™ê÷Ñ≤O K«∞‰õΩ#flѨÙÊ_»∞ Ѩiã≤÷`«∞Å ã¨fi~°∂ѨO =∂iáÈ~ÚOk. WѨÙÊ_»∞ XHõ "≥·Ñ¨Ù# F z#fl Ѩ@ì}O LO>Ë =∞~À "≥·Ñ¨Ù# P Ѩ@ì}Ïxfl ~°∂ѨÙ=∂Ѩ_®xH˜ HõOHõ}O Hõ@∞ì‰õΩ#fl "≥Ú`«ÎO Jˆ~aÜ«∂. WѨÙÊ_»∞ D QÆ∞ÃÑÊ_»∞ =º‰õΩÎÅ ã¨OѶ¨∞O q[Ü«∞O ™êkèOK«_»O HÍ^Œ∞, ^•x LxH˜, =∞#∞QÆ_» ‰õÄ_® H˘xfl q+¨Ü«∂ÅÃÑ·<Õ P^è•~°Éèí∂`«=∞~Ú LOk. „Ѩ^äŒ=∞O, "å~°∞ ã¨=∞~À`åûǨÏO`À L^èŒ$`«OQÍ, =Ú=∞‡~°OQÍ `«=∞ ^èŒ~°‡Ñ¨^ä•xfl „ѨKå~°O KÕã≤, J`«ºkèHõ „Ѩ[efl `«=∞ ã¨Ç¨Ï qâßfiã¨∞Å∞QÍ KÕã¨∞‰õΩ<Õ Hõ$+≤ K≥Ü«∂ºe. kfifÜ«∞O, `«=∞ „Ѩ`«º~°∞÷Å∞, q~À^èŒ∞ÅO^Œ~°∞, q∞^䕺 "å^Œ∞Åx, Jã¨`«º"å^Œ∞Åx, |∞núq"ÕHÍÅ∞#fl U =∞x+≤H© ZÖÏO\˜ ã¨Oâ◊Ü«∞O q∞QÆʼnõΩO_® x~°∂Ñ≤OKåe, „Ѩã¨∞Êù@ Ѩ~°Kåe, #q∞‡OKåe. `«$fÜ«∞O, WÅ∂¡ "åH˜e HÀÖ’Ê~Ú, ^Õâ◊O "≥Ú`«Î=¸ q~À^èŒO, „ѨuѶ¨∞@#‰õΩ

D „Éèí+¨ì`« Ѩ@¡ "åiH˜ J"åº[=∞~Ú# „¿Ñ=∞ U~°Ê_çOk. Ѷ¨e`«OQÍ "å~°∞ ZÖÏO\˜ ã¨O㨯~°}#∂ ã‘fiHõiOK«_®xH˜ ã≤^ŒúO HÍÖË^Œ∞. â◊`å|∞ÌÅ `«~°|_ç WÖÏ [~°∞QÆ∞`«∂ =zÛOk, U =∞ǨÏhÜ«Ú_»~Ú<å ^èŒ~°‡O K«∂¿Ñ ~°∞A =∂~åæxfl K«∂Ѩ=¿ãÎ "å~°∞ J`«xfl `«=∞ Ѩ~°=∞ â◊„`«∞=ÙQÍ ÉèÏqOKÕ"å~°∞. JO`ÕHÍHõ J`«#∞ `«# ã¨O㨯~°}ÏHõ$+≤Ö’ ã¨Ñ¶¨ÅO H͉õΩO_® LO_ÕO^Œ∞‰õΩ âßÜ«∞â◊‰õΩÎÖÏ „Ѩܫ∞uflOKÕ "å~°∞. g~°∞ Ü«∞^•~°÷OÖ’ =∂~°æO `«Ñ≤Ê# =Úã≤¡=ÚÅ∞. giÖ’, „ѨH˜∆áêÎÅ∞, ~°O„^è•<Õfi+¨}Å∂, =Ú~îå`«`åfiÅ∞, ^≥·= q㨇~°}, „ѨѨOK« "åº"≥∂ǨÏO H˘`«Î =∞`åKå~åÅ∂, Jã¨Å∞#∞ =^Œe ÃѷѨÓ`«#∞ Ѩ@∞ìHÀ=_»O W`åºkq KÀ@∞KÕã¨∞‰õΩ<åfl~Ú. P HÍ~°}Ï# Ѩ`«#O Ѩ`åHõ ™ê÷~ÚH˜ KÕiOk, "å~°∞ `«=∞ Jã¨Å∞ ¿Ñ~°∞ '=Úã≤¡O— J#flk ‰õÄ_® =∞~°zá⁄Ü«∂º~°∞. ˆH=ÅO 'Ü«¸^Œ∞Å∞—QÍ q∞yÖÏ~°∞. ^≥·=^èŒ~å‡xfl "å~°∞ ˆH=ÅO W„™ê~¸Öò ã¨O`«uˆH "å~°ã¨`«fiѨ٠=∞`«OQÍ Ñ¨iq∞`«O KÕã≤"Õâß~°∞. HÍQÍ, „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞ (ã¨) =∞n<å KÕi#ѨÙÊ_»∞ Jã¨Å∞ ^èŒ~°‡O "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ "åiH˜ Ñ≤Å∞ѨÙx"åfiÅx ^≥·"å^Õâ◊=∞~ÚOk. `«^Œ#∞QÆ∞}OQÍ |Hõ~° ã¨∂~å "≥Ú^Œ\˜ 15,16 ~°∞‰õÄÅ∞ (140 PÜ«∞`üÅ =~°‰õΩ) D ã¨O^Õâß<Õfl JO^Œ*Ë™êÎ~Ú. g\˜Ö’ Ü«¸^Œ∞Å K«i„`«#∞, "åi <≥·uHõ, ^è•i‡Hõ Ѩiã≤÷ `«∞efl q=∞i≈OK«_»O [iyOk. WOHÍ "åi JѨ„ÉèíOâ◊ =∞~Ú# =∞`«O, <≥·uHõ`«Å „Ѩ`ÕºHõ`«Å‰õΩ „ѨuQÍ x[ =∞~Ú# ^è•i‡Hõ ã¨∂„`åÅ#∞ áÈeÛ K«∂Ѩ_»O [iyOk. g\˜=Å¡ XHõ „Ѩ=HõÎ J#∞K«~° ã¨=∂[OÖ’ K≥_»∞ U q^èŒOQÍ K˘~°|_»∞`«∞O^À, ÖÏOKè«#„áêÜ«∞=∞~Ú# ^è•i‡Hõ`«‰õΩ aè#flOQÍ x[=∞~Ú# ^è•i‡Hõ`« ^Õ#flO\Ï~À, ã¨`«º^èŒ~°‡O =∞øeHõ ã¨∂„`åÖËq∞\’, ^≥·=O ^Œ$+≤ìÖ’ Jã¨Å∞ „áê=ÚYº`« U q+¨Ü«∂ʼnõΩ LO^À J<Õ JOâßÅ∞ J^ŒÌOÖÏ ^Œ~°≈# q∞™êÎ~Ú. 2) =∞n<å KÕi# `«~°∞"å`« W™ê¡q∂Ü«∞ ã¨O^Õâ◊O F H˘`«Î =∞Å∞Ѩ٠uiyOk. =∞Hͯ֒#~Ú`Õ ^èŒ~°‡ã¨∂„`åÅ „ѨKå~°O, ^èŒ~å‡xfl ã‘fiHõiOz#"åi ã¨∞tHõ∆} =~°ˆH =º=Ǩ~°O Ѩiq∞`«=∞~ÚOk. HÍx Ç≤Ï„[`ü `«~°∞"å`« Jˆ~aÜ«∂Ö’x qaè#fl `≥QÆʼnõΩ K≥Ok#"å~°∞ W™ê¡"£∞ "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

38

2. JÖò |Hõ~° W`«~° ~°HÍÅ ^ŒfiO^•fiKå~°∞Å∞ ‰õÄ_® W™ê¡q∂Ü«∞ ã¨=∂[OÖ’ `«Öˇ`«Î™êQÍ~°∞. XHõ ~°HõO HõѨ\ÏKå~°∞ÖË"≥∂ W™ê¡"£∞#∞ ѨÓiÎQÍ u~°ã¨¯iOz#"å~°~Ú<å ˆH=ÅO LѨ„^Œ"åÅ#∞ ã¨$lOK«_®xH˜ =Úã≤¡=ÚÅ ã¨=∂[OÖ’ =zÛ KÕˆ~"å~°∞. Ô~O_»= ~°HõO =Ú<åѶ≤H±Å∞, W™ê¡q∂Ü«∞ ã¨=∂[O JkèHÍ~° ѨikèÖ’ z‰õΩ¯‰õΩ#fl HÍ~°}OQÍ W@∞ =Úã≤¡=ÚÖ’¡#∂ ѨiQÆ}# á⁄Ok, J@∞ W™ê¡O q~À^èŒ∞Å `À#∂ ã¨O|O^è•Å∞ ÃÑ@∞ìHÀ=_»OÖ’<Õ `«=∞ „ѨÜ≥∂[ <åÅ∞ Éèí„^ŒOQÍ LO\ÏÜ«∞x ÉèÏqOz#"å~°∞. D q^èŒOQÍ W~°∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ ÅaèOKÕ „ѨÜ≥∂[<åÅ#∞ á⁄O^ŒQÆÅQÆ_®xH˜, W~°∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ ã¨OÉèíqOKÕ „Ѩ=∂^•Å ÉÏi #∞O_ç ã¨∞~°H˜∆ `«OQÍ LO_»_®xH˜ "åiH˜ gÅÜÕ∞ºk. =¸_»= ~°HõO ^ŒfiO^Œfi ã¨fiÉèÏ=ÙÅ∞ W™ê¡"£∞, J*Ï˝<åÅ =∞^茺 ã¨OHÀK«O, ã¨O^ÕǨÅ`À Tyã¨ÖÏ_Õ [#O. "åiH˜ W™ê¡"£∞ ã¨`«º`« Ѩ@¡ ѨÓ~°‚ qâßfiã¨O ÖˉõΩ<åfl `«=∞ `≥QÆ ÖËHõ =Oâ◊O Ö’x"å~°∞ KåÖÏ=∞Ok W™ê¡"£∞ ã‘fiHõiOz# "å~°=_»OKÕ`« g~°∞ ‰õÄ_® W™ê¡"£∞ ã‘fiHõiOKå~°∞. <åÅæ= ~°HõOÖ’x"å~°∞ W™ê¡O#∞ ã¨`«º=∞~Ú#kQÍ =∞@∞‰õΩ JOwHõiOz#"åˆ~ HÍx J*Ï˝# HÍÅѨ٠q^è•<åÅ∞, =¸_è»qâßfi™êÅ∞, PKå ~åÅ∞ =^ŒÅ_®xH˜, <≥·uHõ xÜ«∞=∞x|O^èŒ#efl ã‘fiHõiOK« _®xH˜, q^èŒ∞Å∞, ÉÏ^茺`«Å ÉèÏ~åxfl "≥ÚÜ«∞º_®xH˜ "åi =∞#ã¨∞û XѨÙʉõΩ<Õk HÍ^Œ∞. |Hõ~° ã¨∂~å J=`«~°} HÍÅOÖ’, D qq^èŒ HÀ=ʼnõΩ K≥Ok# =Ú<åѶ≤H±Å∞ "≥eH˜~å=_»O JѨÙÊ_Õ "≥Ú^Œ Å~ÚOk. HÍ|\˜ì JÖÏ¡ÇπÏ "åi q+¨Ü«∞OÖ’ ã¨O„QÆǨÏOQÍ ã¨∂K«#Å∞ KÕâß_»∞. P `«~°∞"å`« "åi ÅHõ∆}ÏÅ∞, KÕ+¨ìÅ∞ ZO`≥O`«QÍ |Ü«∞@Ѩ_»™êQÍÜ≥∂ P "Õ∞~°‰õΩ q=~°OQÍ, „Ѩu ~°HÍxH˜ K≥Ok# =Ú<åѶ≤H±Å#∞ QÆ∞iOz "åi ~°HÍxfl |\˜ì "Õˆ~fi~°∞ P^ÕâßÅ∞ `«~°∞"åu ã¨∂~åÖ’¡ J=`«iOѨ *ˇÜ«∞º|_®¤~Ú.

ѨÓ#∞HÀ=_»O KÕ`« PHõe ^ŒÑ¨ÙÊÅ∞, c^ŒiHõO, JO`«O HÍx JâßOu, JxtÛ`«`«, Jã¨O`«$ѨÙÎÅ∞ <≥ÅH˘#flO^Œ∞ =Å¡, WOHÍ #Å∞"≥·Ñ¨ÙÅ #∞O_ç „Ñ¨=∂^•Å∞ JÅ∞=Ú‰õΩ#fl HÍ~°}OQÍ "å~°∞ ɡkiáÈ~å^Œ∞† ã≤÷q∞`«OQÍ, ã¨OѨÓ~°‚ ã¨Ç¨Ï# ã¨÷~Ú~åºÅ`À P Ѩiã≤÷`«∞efl Z^Œ∞~À¯"åe. `«=∞ xÅHõ_»Ö’ ã¨OHõÅÊOÖ’ ZÖÏO\˜ `«_»ÉÏ@∞ ~åx=fi ~å^Œ∞. K«`«∞~°÷O, `«=∞ ã¨O^Õâßxfl, qѶ¨ÅO KÕ¿ãO^Œ∞‰õΩ ™êÜ«Ú^èŒ „ѨuѶ¨∞@# KÕ¿ã â◊‰õΩÎÅ∞ U"≥·<å 㨈~ "å\˜x PÜ«Ú^èŒ |ÅO`À =∂~˘¯#_®xH˜ "å~°∞ ã≤^ŒúOQÍ LO_®e. D q+¨Ü«∞OÖ’ q~À^èŒ∞Å JOQÆ|ÅO, Éè∫uHõ |ÅO PkèHõº `«#∞ "å~°ã¨Å∞ Ѩ\˜ìOK«∞HÀ~å^Œ∞. ѨOK«=∞O, "åiÖ’ ^è≥·~°º ™êǨϙêÅ∞ L`«Ê#flO HÍ"åe. W™ê¡"£∞ ™ê÷Ñ≤OK«^ŒÅz# D #==º=ã¨÷#∞ J=QÍǨÏ<å =∂~°æO ^•fi~å J~°|∞ƒÅ∞ ã‘fiHõiOK«_®xH˜ ã≤^ŒúOQÍ ÖËHõáÈ`Õ J*Ï˝#=∞Ü«∞"≥∞ÿ# ‰õΩà◊√¡ r=# =º=ã¨÷#∞ â◊H˜Î#∞ѨÜ≥∂yOz x~°∂‡eOK«_®xH˜ "≥#∞HÍ_»x q^èŒOQÍ "å~°∞ ã¨=∂Ü«∞`«Î =∞"åfie– D ã¨∂~åÖ’, JÖÏ¡ÇπÏ D J~Ú^Œ∞ q+¨Ü«∂ ʼnõÄ ã¨O|OkèO z# „áê^äŒq∞Hõ P^ÕâßÅ∞ WKåÛ_»∞. 4) W™ê¡q∂Ü«∞ L^Œº=∞O ѨÙ~ÀQÆq∞Oz# D ^Œâ◊Ö’ F H˘`«Î =~°æO "≥eH˜ ~å™êyOk. Jk =Ú<åѶ≤H± (HõѨ\Ï Kå~°∞)Å =~°æO. HÍѨ@ºÑ¨Ù „áê~°OÉèí ã¨∂K«#Å∞ =∞Hͯ HÍÅѨ٠z=i ~ÀAÖ’¡<Õ |Ü«∞@Ѩ_»™êy<å JHõ¯_» JQÆ∞ Ѩ_ç# ^ŒfiO^•fiKå~°∞Å∞ W™ê¡"£∞ ã¨`«º`«#~Ú`Õ JOwHõiO z#"åˆ~, qâßfi™êhfl „ѨHõ\˜Oz#"åˆ~HÍx D ã¨`«ºO H˘~°‰õΩ `«=∞ „ѨÜ≥∂[<åÅ#∞ `åºQÆO K≥Ü«∞º_®xH˜, `«=∞ „áêѨOzHõ ã¨O|O^è•Å#∞ `≥OK«∞HÀ_®xH˜, D ã¨`«º ѨO^ä•#∞ ã‘fiHõiOK«QÍ<Õ Pã¨#fl=∞ÜÕ∞º HõëêìÅ#∞, ÉÏ^èŒ Å#∞ ÉèíiOK«_®xH˜ ã≤^ŒúOQÍ ÖËx"å~°∞. =∞n<å KÕi# `«~°∞"å`« D HÀ=‰õΩ K≥Ok# =Ú<åѶ≤H±Å`Àáê@∞ H˘xfl

"≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

39

2. JÖò |Hõ~°

286 PÜ«∞`üÅ∞

2. JÖò |Hõ~°

=∞n<å J=`«~} °

40 ~°∞‰õÄÅ∞

Jáê~° Hõ$áêjÅ∞_»∞, Ѩ~°=∞ Hõ~°∞}Ï=∞Ü«Ú_»∞, JÖÏ¡ÇπÏ ¿Ñ~°∞`À 1 – 5 JeѶπ, ÖÏ"£∞, g∞"£∞.1 Wk ^≥·=„QÆO^äŒO† WO^Œ∞Ö’ ZÖÏO\˜ ã¨O^ÕǨÏ=¸ ÖË^Œ∞.2 Wk =∂~°^æ ~Œ ≈° HõO, xëêªÑ~¨ ∞° Å~Ú# "åiH˜3 – "å~°∞ JQÀK«~åxfl qâ◊fiã≤™êÎ~°∞,4 #=∂*ò#∞ ™ê÷Ñ≤™êÎ~°∞,5 "Õ∞=Ú „Ѩ™êkOz# ^•xÖ’ #∞O_ç Y~°∞Û KÕ™êÎ~∞° ,6 h‰õΩ J=`«iOѨ*ãË #≤ „QÆO^ä•hfl, (JO>Ë Y∞~üP<£x) h‰õΩ ѨÓ~°fiO J=`«iOѨ*ãË #≤ „QÆO^ä•Å#∞ JxflO\˜h qâ◊fiã≤™êÎ~∞° ,7 Ѩ~Ö° ’HõO Ѩ@¡ QÆ\ ì˜ #=∞‡HõO Hõey LO\Ï~°∞.8 WÖÏO\˜"åˆ~ `«=∞ „ѨÉ∞íè =Ù ^•fi~å „áêѨ=Î ∞~Ú# ~°∞A=∂~åæ# L<åfl~°∞, ™êѶ¨ÅºO á⁄O^Õ"å~°∞ gˆ~. 1. '=ÚHõ`«ÎP`ü— J#|_Õ D JHõ∆~åÅ∞ k=ºY∞~üP<£Ö’ H˘xfl ã¨∂~åÅ „áê~°OÉèíOÖ’ QÀK«i™êÎ~Ú. Y∞~üP<£ J=`«~°} HÍÅOÖ’ P<å\˜ ™êÇ≤Ï`«º â‹·Å∞Ö’¡ WÖÏO\˜ =ÚHõ`«ÎP`ü JHõ∆~åÅ „ѨÜ≥∂QÆO Hõ_»∞ ™ê=∂#º=∞~ÚOk. LѨ<åºã¨‰õΩÅ∞, Hõ=ÙÅ∞ LÉèíÜ«ÚÅ∂ D â‹·ex qxÜ≥∂yOK«∞‰õΩ<Õ"å~°∞. <Õ\ ˜H© ã¨∞~°H˜∆ `«OQÍ L#fl J*Ï˝#HÍÅѨ٠™êÇ≤Ïf YO_çHõÖ’¡ "å\˜ ^Œ$ëêìO`åÅ∞ =∞#‰õΩ Åaè™êÎ~Ú. D ã¨~°fi™ê^è•~°} „ѨÜ≥∂QÆO HÍ~°}OQÍ D =ÚHõ`«ÎP`ü P<å_»∞ q_»nÜ«∞~åx z‰õΩ¯=Ú_ç Uq∂ HÍ=Ù– K≥¿ÑÊ"å_»∞ `«Ñ¨Ê W`«~°∞Öˇ=~°∂ J~°÷OKÕã¨∞HÀHõáÈ=_®xH˜. „â’`« ʼnõΩ ™ê^è•~°}OQÍ g\˜ L^ÕÌâ◊º"Õ∞q∞\’ ÉÏQÍ `≥e¿ã LO_Õk. D HÍ~°}OQÍ<Õ „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ (ã¨Å¡ÖϡǨï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) q~À^èŒ∞Å~Ú# PÜ«∞# ã¨=∞HÍb#∞Öˇ=~°∂, Y∞~üP<£‰õΩ „Ѩu‰õÄÅOQÍ Zxfl JÉèíºO`«~åÅ∞ `≥eÑ≤<å, 'h=Ù H˘xfl ã¨∂~åÅ „áê~°OÉèíOÖ’ ѨeˆH D J~°÷OÖËx JHõ∆~åÖËq∞\˜?— Jx =∂„`«O "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

„ѨtflOK«ÖË^Œ∞. JO^Œ∞=Å¡<Õ „Ѩ=HõÎ P^Œ~°}©Ü«∞ ã¨Ç¨ÏK«~°∞Å∞ (~°l JÖϡǨï J<£Ç¨ï"£∞) ã¨~Ú`«O ^≥·= „Ѩ=HõÎ (ã¨)#∞ g\˜ J~å÷xfl J_çy#@∞¡ U XHõ¯ LÖË¡Y#=¸ÖË^Œ∞. `«~°∞"åu HÍÅOÖ’ D â‹·e J~°c ÉèÏ+¨Ö’ "å_»∞Hõ‰õΩ ^Œ∂~°=∞=Ù`«∂ áÈ~ÚOk. P HÍ~°}OQÍ Y∞~üP<£ "åºMϺ`«Å‰õΩ g\˜ J~å÷xfl x~åúiOK«_»O Hõ+¨ì=∞~ÚOk. HÍx ã¨Ê+¨ìOQÍ ^Àº`«Hõ=∞ÜÕ∞º q+¨Ü«∞O Uq∞ @O>Ë, Y∞~üP<£ ^•fi~å =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiO „QÆÇ≤ÏOK«_»=∞#flk D JHõ∆~åÅ ÉèÏ=O `≥Å∞ã¨∞HÀ=_»OÃÑ·# P^è•~°Ñ¨_ç ÖË^Œ∞† WOHÍ Z=~°~Ú<å g\˜ J~å÷xfl `≥Å∞ã¨∞HÀÖËHõáÈ`Õ J`«#∞ ã¨<å‡~åæxfl „QÆÇ≤ÏOK«_»OÖ’#∂ ZÖÏO\˜ ֒ѨO LO_»É’^Œ∞. HÍ|\˜ì XHõ ™ê^è•~°} áê~î°‰õΩ_»∞ g\˜ Ѩiâ’^èŒ#Ö’ H˘@∞ìq∞\Ïì_Õ J=ã¨~°O U =∂„`«O ÖË^Œ∞. 2. nxH˜ <Õ~°∞QÍ =iÎOKÕ XHõ ÉèÏ=O, 'xã¨ûO^ÕǨÏOQÍ Wk ^≥·= „QÆO^äŒO— J#flk. HÍx nxH˜ =∞~À ÉèÏ=O ‰õÄ_® ™ê^茺O, 'Wk 40

2. JÖò |Hõ~° ã¨O^ÕǨã¨Ê^Œ=∞~Ú# U q+¨Ü«∞=¸ ÖËx „QÆO^äŒO— J#flk. „ѨѨOK«OÖ’ JkèÉè∫uHõ q+¨Ü«∂Å#∞, *Ï˝<ÕO„kÜ«∂ʼnõΩ Jf`«=∞~Ú# ã¨`åºÅ#∞ K«iÛOKÕ „QÆO^ä•Åhfl TǨÏÅÃÑ·, HõÅÊ#ÅÃÑ· P^è•~°Éèí∂`«=∞~Ú L<åfl~Ú. JO^Œ∞=Å¡ ã¨fiÜ«∞OQÍ "å\˜ ~°K«~Ú`«Å∞ ‰õÄ_®, `å=Ú =Hͯ}˜Oz# "å\˜x QÆ∞iOz ZO`« ^Œ$_è» qâßfi™êxfl „ѨHõ\ ˜Oz<å, ã¨O^ÕǨʼnõΩ Jf`«∞Å∞ HÍ~°∞. HÍx D „QÆO^äŒO P™êO`«O ã¨`«º*Ï˝#O P^è•~°Éèí∂`« =∞~ÚOk. ã¨=∞ã¨Î "åã¨Î"åÅ *Ï˝#O HõÅ"å_»∞ nx ~°K«~Ú`«. HÍ|\˜ì "åã¨Î=OQÍ<Õ WO^Œ∞Ö’ ã¨O^ÕǨxH˜ ZÖÏO\˜ P™ê¯~°=¸ ÖË^Œ∞. Z=~°~Ú<å `«=∞ Jq"ÕHõO =¸ÅOQÍ WO^Œ∞Ö’x q+¨Ü«∂Å#∞ ã¨O^ÕÇ≤Ï¿ãÎ Jk "Õˆ~ q+¨Ü«∞O. 3. D „QÆO^äŒ=∞~Ú`Õ ã¨OѨÓ~°‚OQÍ =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fi"Õ∞, ã¨^Àƒ^èŒ<Õ HÍx, nx ^•fi~å „Ñ¨Ü≥∂[#O á⁄O^Œ_®xH˜ =∞x+≤Ö’ H˘xfl ÅHõ∆}ÏÅ∞ LO_»@O J=ã¨~°O. g\˜Ö’ "≥Ú@ì"≥Ú^Œ\ ˜ ÅHõ∆}O, =∞x+≤ 'xëêªÑ¨~°∞—_»~Ú LO_»@O. J`«#∞ =∞Op K≥_»∞Å =∞^茺 qK«Hõ∆} K≥Ü«∞ºQÆÅQÍe. K≥_»∞ #∞O_ç ^Œ∂~°OQÍ LO_®Åx HÀ~°∞‰õΩ<Õ"å_»~Ú LO_®e. =∞Ozx HÍOH˜∆OKÕ"å_»∞, ^•xfl PK«iOKÕ JaèÖÏ+¨ HõÅ "å_»~Ú LO_®e. áÈ`Õ, „ѨѨOK«OÖ’ Ѩâ◊√=ÙÖÏ¡ rqOKÕ "å~°∞, `å=Ú KÕ¿ã^ŒO`å ã¨~°~Ú#^• HÍ^• J#fl Ü≥∂K«# ‰õÄ_® HõÅQÆx"å~°∞, „ѨѨOK«O Ѩܫ∞xOKÕ kâ◊‰õΩ, =∞<À HÍOHõ∆Å∞ Q˘xá⁄ÜÕ∞º =∂~åæ#, HÍà◊√§ fã¨∞‰õΩ"≥àı§ "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ |Ü« ∞ Å∞^Õ i áÈÜÕ ∞ "å~° ∞ – WÖÏO\˜ "åiH˜ Y∞~ü P <£ ^•fi~å ZÖÏO\˜ =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fi=¸ „áêѨÎO HÍ^Œ∞. 4. Wk Y∞~üP<£ ^•fi~å „Ñ¨Ü≥∂[#O á⁄O^ÕO^Œ∞‰õΩ J=ã¨~° =∞~Ú# Ô~O_»= +¨~°`«∞. 'ÔQ·Éò— (JQÀK«~°=∞~Ú#) JO>Ë ÉèÏ=O, =∞x+≤ *Ï˝<ÕO„kÜ«∂ʼnõΩ JO`«∞Ѩ@ìx, =ÚYºOQÍ ™ê=∂#º =∂#=ÙÅ J#∞Éèí=O, ѨijÅ#Ö’¡H˜~åx Ü«∞^•~å÷ Å#fl=∂@. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ ^Õ=Ùx LxH˜, PÜ«∞# QÆ∞}QÆ}ÏÅ∞† ^≥·= ^Œ∂`«Å∞† =Ç≤φ ã¨fi~°æO† #~°HõO "≥Ú^ŒÖ~Ú#q. D Ü«∞^•~å÷Å#∞ K«∂_»‰õΩO_®<Õ #=∞‡_»O, "å\˜x QÆ∞iOz `≥Å∞ѨÙ`«∞#flk „Ѩ=HõÎ J#fl #=∞‡HõO`À qâ◊fiã≤OK«_»O 'D=∂<£ aÖò ÔQ·Éò— (JQÀK«~° q+¨Ü«∂ŠѨ@¡ qâßfiã¨O) J#|_»∞`«∞Ok. PÜ«∞`ü ÉèÏ="Õ∞q∞ @O>Ë, D JQÀK«~° "åã¨Î"åÅ#∞ #=∞‡_®xH˜ ã≤^ŒúOQÍ LO_Õ =ºH˜Î =∂„`«"Õ∞ ‰õΩ~üP<£ ^•fi~å =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiO „QÆÇ≤ÏOK«QÆÅ∞QÆ∞ `å_»∞. áÈ`Õ, #=∞‡_®xH˜ Hõà◊§`À K«∂_®Åx, <À\˜`À ~°∞zK«∂_® Åx, =Ú‰õΩ¯`À "åã¨# K«∂_®Åx +¨~°`«∞Å∞ qkèOKÕ =ºH˜Î, WOHÍ "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

H˘Å=ÖËx, `«∂Ü«∞ÖËx ZÖÏO\˜ =ã¨∞Î=Ù#∂ <Õ#∞ #=∞‡ÖË#∞ Jx J<Õ =ºH˜Î D „QÆO^äŒO ^•fi~å =∂~åæxfl ^Œi≈OK«ÖË_»∞. 5. Wk =¸_» = +¨ ~ ° ` « ∞ . Éè Ï ="Õ ∞ q∞@O>Ë ˆ H =ÅO #q∞‡ ‰õÄ~°∞ÛO_çáÈÜÕ∞ "å~°∞ k=º Y∞~üP<£ ^•fi~å „Ñ¨Ü≥∂[#O á⁄O^ŒÖË~°∞. nx ^•fi~å „Ñ¨Ü≥∂[#O á⁄O^Œ_®xH˜ =∞x+≤, qâ◊fiã≤Oz# `«~°∞"å`« "≥O@<Õ PK«~°}Ï`«‡Hõ q^èÕÜ«∞`«ÔH· ã≤^Œú=∞"åfie. PK«~°}Ï`«‡Hõ q^èÕÜ«∞`«‰õΩ „Ѩ^äŒ=∞ ã¨OˆH`«O, âßâ◊fi`« ã¨OˆH`«O #=∂*ò. 'qâßfiã¨O— ÔQ·H˘x H˘xfl QÆO@Å∞ ‰õÄ_® QÆ_»∞="Õ"≥∂, =ÚJl˚<£ #=∂*ò H˘~°‰õΩ Ñ≤Å∞Ѩ٠x™êÎ_»∞. JѨÙÊ_Õ W^Œq∞`«÷OQÍ `ÕeáÈ`«∞Ok– qâßfiã¨O „ѨHõ\ ˜Oz# =ºH˜Î q^èÕÜ«∞`«‰õΩ ã≤^ŒúOQÍ L<åfl_® ÖË_® J#fl q+¨Ü«∞O. P `«~°∞"å`« =ÚJl˚<£ ~ÀE J~Ú^Œ∞ ѨÓ@ÖÏ Ñ≤Å∞ã¨∂Î LO\Ï_»∞. =∞x+≤ P Ñ≤Å∞ѨÙ#‰õΩ 'Ǩ[~°∞— ѨÅ∞HõHõ áÈ`Õ JѨÙÊ_Õ "≥Å¡_»=Ù`«∞Ok– D=∂<£ (qâßfiã¨O) "å^Œ# KÕ¿ã =ºH˜Î q^èÕÜ«∞`«‰õΩ ^Œ∂~°=∞Ü«∂º _»x. JO>Ë #=∂*ò#∞ `«ºlOK«_»O, "åã¨Î"åxH˜ q^èÕÜ«∞`«#∞ HÍ^Œ#_»O. XHõ =ºH˜Î XHõi P^Õâßxfl, =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`åfixfl PK«~°}Ö’ J=ÅOaOKÕO^Œ∞‰õΩ ã≤^ŒúOQÍ<Õ ÖËHõáÈ`Õ J`«xH˜ =∂~°æO K«∂Ѩ_»"≥∞ÿ<å K«∂ѨHõáÈ=_»=∞~Ú<å Ô~O_»∂ ã¨=∂#"Õ∞. WHõ¯_» =∞~À q+¨Ü«∂xfl J~°÷O KÕã¨∞HÀ"åe. 'WHÍ=∞`«∞ã¨û ÖÏ`ü— (#=∂*ò ã¨O™ê÷Ѩ#) J#flk XHõ ã¨=∞„QÆ=∞~Ú# áêiÉèÏ+≤Hõ ã¨=∂ã¨O. nx J~°÷O =∞x+≤ „Hõ=∞|^ŒúOQÍ #=∂*ò K≥Ü«∂ºÅ#fl ^˘Hõ¯>Ë HÍ^Œ∞, WOHÍ ™ê=¸Ç≤ÏHõOQÍ #=∂*ò KÕ¿ã ã¨∞=º=ã¨÷#∞ xÜ«∞=∂#∞™ê~°O <≥ÅH˘ÖÏÊe J#fl ÉèÏ==¸ WO^Œ∞Ö’ LOk. XHõKÀ@, XH˘¯Hõ¯ =ºH˜Î =ºH˜ÎQÆ`«OQÍ #=∂*ò#∞ 㨄Hõ=∞OQÍ áê\˜ã¨∂Î L#flѨÊ\˜H© ™ê=¸Ç≤ÏHõOQÍ D qkèx x~°fiÇ≤ÏOKÕO ^Œ∞‰õΩ J=ã¨~°=∞~Ú# =º=ã¨÷ ÖËHõáÈ`Õ JHõ¯_» '#=∂*ò ™ê÷Ѩ#— [~°∞QÆ∞`ÀO^Œx K≥ѨÊ_®xH˜ gÖË¡^Œ∞. 6. Wk, k=ºY∞~üP<£ ^•fi~å =∂~°æ^Œ~°≈#O á⁄O^Œ_®xH˜ <åÅæ= +¨~°`«∞. =∞x+≤ ã¨O‰õΩz`« =∞#ã¨∞¯_»∞ HÍ~å^Œ∞. ^èŒ#Ñ≤áêã≤ H͉õÄ_»^Œ∞. `«# ã¨Oáê^Œ#Ö’, ^≥·"åxH© `À\˜ =∂#=ÙʼnõÄ U ǨωõΩ¯Å~Ú`Õ xs‚`«OQÍ ã¨O„Hõq∞™êÎÜ≥∂ "å\˜x x~°fiiÎOKÕO ^Œ∞‰õΩ ã≤^ŒúOQÍ LO_®e. `å#∞ qâ◊fiã≤Oz# ^•x H˘~°‰õΩ ^èŒ# `åºQÆO K≥Ü«∞º_®xH˜ ‰õÄ_® "≥#∞HÍ_» ~å^Œ∞. 7. Wk J~Ú^Œ= +¨~°`«∞. =∞ǨÏhÜ«∞ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨)‰õΩ, PÜ«∞#‰õΩ ѨÓ~°fiѨ٠„Ѩ=HõÎʼnõΩ qaè#fl HÍÖÏÖ’¡, qaè#fl ^ÕâßÖ’¡ 41

2. JÖò |Hõ~°

6–7 Z=~°~Ú`Õ (D q+¨Ü∂« Å#∞ ã‘fiHõiOK«_®xH˜) x~åHõiOKå~À,9 h=Ù ÃÇÏK«ÛiOz<å, ÃÇÏK«Û iOK«Háõ È~Ú<å "åiH˜ ã¨=∂#"Õ∞ – "å~°∞ #=∞‡É’=_»O ÖË^∞Œ . JÖÏ¡ÇÏπ "åi =∞#ã¨∞ûÅ#∞, "åi K≥=ÙÅ#∞ (=¸ã≤) =Ú„^Œ"âÕ ß_»∞.10 "åi Hõ#∞flÅÃÑ· `≥~°Ñ¨_çOk. Hõiî# tHõ∆‰õΩ J~°∞›Å∞ "å~°∞. 1 ^≥·=O =Ç‘Ï ^•fi~å J=`«iOѨ*Ëã≤# „QÆO^ä•ÅxflO\˜h =∞x+≤ ã¨`«º"≥∞ÿ#qQÍ JOwHõiOKåe. D +¨~°`«∞‰õΩ Ѩ~°º=™ê#OQÍ, ^≥·=O `«~°Ñ¶¨Ù# =∞x+≤H˜ =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiO HÍ"åÅ#fl J=ã¨~åxfl Jã¨Å∞ XѨÙÊHÀx "åiH©, D J=ã¨~åxfl JOwHõiOz<å nxfl =Ç≤Ï, ^≥·= ^Ò`«ºO ^•fi~å „QÆÇ≤ÏOK«_»O J#=ã¨~°=∞x ÉèÏqOz, ã¨fiÜ«∞OQÍ H˘xfl ã≤^•úO`åÅ∞ KÕã≤ "å\˜<Õ ^≥·==∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiO Jx x~°‚~ÚOKÕ"åiH©, ÖËHõ ^≥·= „QÆO^ä•Å P=â◊ºHõ`«#∞ XѨÙÊ ‰õΩ<åfl ˆH=ÅO `«=∞ `å`«=Ú`åÎ`«Å∞ #=Ú‡`«∂ =zÛ# „QÆO^äŒO, ÖËHõ „QÆO^ä•Å#∞ =∂„`«"Õ∞ XѨÙʉõΩx, J^Õ =¸ÖÏ^è•~°O (^≥·=O) #∞O_ç Pq~°ƒùqOz# W`«~° =∂~°æ ^Œ~°≈Hõ`åfiÅ#∞ #"Õ∞‡O^Œ∞‰õΩ x~åHõiOKÕ"åiH©– g~°O^ŒiH© Y∞~üP<£ =∂~°æ^Œ~°≈# ^•fi~°O =¸ã¨∞‰õΩáÈ`«∞Ok. WÖÏO\˜ =º‰õΩÎÅ#O^Œih "Õ~°∞KÕã≤, `«=∞‰õΩ ^≥·==∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiO J=ã¨~°=∞x XѨÙʉõΩ<Õ"åi H˘~°‰õΩ, WOHÍ D ^≥·= =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiO „Ѩu =ºH˜ÎH©˜ "Õˆ~fi~°∞QÍ „áêѨÎOHÍ^Œx, „Ѩ=HõÎÅ∞, ^≥·=„QÆO^ä•Å ^•fi~å =∂„`«"Õ∞ „Ѩ[ʼnõΩ JO^Œ*ˇÜ«∞º |_»∞`«∞O^Œx ‰õÄ_® JOwHõiOKÕ "åi H˘~°‰õΩ, WOHÍ ZÖÏO\˜ J#∞=OtHõ, *ÏfÜ«∞ ^Œ∞~°aè=∂<åxH˜ Ö’#=‰õΩO_® ˆH=ÅO ã¨fiK«Ûù=∞~Ú# ã¨`«º„¿Ñq∞‰õΩÅ~Ú, ã¨`«ºO J#flk ZHõ¯ _≥Hõ¯_», U ~°∂ѨOÖ’ HÍ#=zÛ<å ^•xH˜ `«Å=OKÕ "åi H˘~°‰õΩ – ˆH=ÅO gi H˘~°ˆH – k=ºY∞~üP<£ `«# ÉèÏ"å#∞ „QÆǨÅ ÃãÅÜÕ∞à◊§#∞ „Ѩ=Ç≤ÏOѨ*Ëã¨∞ÎOk. 8. Wk P~°=, z=i +¨~°`«∞. 'Pd~°`ü— (Ѩ~°Ö’HõO) J#flk F ã¨=∞„QÆ=∞~Ú# Ѩ^ŒO. Jk J<ÕHõ qâßfi™êÅ ã¨OK«Ü«∞<åxH˜ =iÎã¨∞ÎOk. WO^Œ∞Ö’ kQÆ∞= ¿Ñ~˘¯#fl qâßfi™êÅ∞ L<åfl~Ú. (1) =∞x+≤ „ѨѨOK«OÖ’ ÉÏ^茺`å~°Ç≤Ï`«∞_»∞ HÍ_»∞† J`«_»∞ `«# Hõ~°‡ÅxflO\˜H© ^≥·=O ã¨=∞Hõ∆OÖ’ ["å|∞ K≥ѨÙÊHÀ=Åã≤ LO@∞Ok. (2) D „ѨѨOK« =º=ã¨÷ âßâ◊fi`«=∞~ÚOk HÍ^Œ∞† xs‚`« ã¨=∞Ü«∞O "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

Pã¨#fl=∞~Ú#ѨÙÊ_»∞ (Jk ^≥·"åxˆH `≥Å∞ã¨∞) Wk JO`«=∞=Ù `«∞Ok. (3) D [QÆ`«∞Î JO`«=∞~Ú# Ñ≤^ŒÑ¨ ^Õ=Ù_»∞ =∞~À [QÆ `«∞Î#∞ ã¨$+≤ì™êÎ_»∞. JO^Œ∞Ö’ ã¨$+≤ì Pk "≥Ú^ŒÅ∞QÍ, „Ѩà◊Ü«∞O =~°‰õΩ Éèí∞qÖ’ ѨÙ\˜ì# =∂#"åo#O`«\ ˜h XHõ¯ ™êiQÍ uiy ѨÙ\˜ì™êÎ_»∞. JO^Œih ã¨=∂"Õâ◊ Ѩ~°z "åi Hõ~°‡Å ÖˇHõ¯Å∞ `«xv KÕ™êÎ_»∞. „Ѩu =ºH˜ÎH© J`«#∞ KÕã≤# ^•x „ѨuѶ¨ÖÏxfl ѨÓiÎQÍ „Ѩ™êk™êÎ_»∞. (4) ^≥·=O KÕ¿ã D f~°∞Ê „ѨHÍ~°O Z=~°~Ú`Õ =∞Oz"å~°∞QÍ Ñ¨iQÆ}˜OK«|_»`å~À "å~°∞ ã¨fi~°æOÖ’ „Ѩ"Õt™êÎ~°∞. =∞Ô~= ~°~Ú`Õ K≥_»¤"å~°∞QÍ x~°‚~ÚOK«|_»`å~À "å~°∞ #~°HõOÖ’ Ѩ_»"≥Ü«∞º|_»`å~°∞. (5) ã¨Ñ¶¨Å`« ÖËHõ x+¨ÊùÅ`«Å Jã¨Å∞ „Ѩ=∂}O „Ѩã¨∞Î`« rq`«O Ö’x Hõeq∂ÖË=ÚÅ∞ HÍ=Ù. "åã¨Î"åxH˜, ^Õ=Ùx z=i f~°∞ÊÖ’ ™êѶ¨ÅºO á⁄Ok#"å_»∞QÍ x~°‚~ÚOK« |_Õ"å_Õ x["≥∞ÿ# ã¨Ñ¶¨bHõ$`«∞_»∞. JHõ¯_» x+¨ÊùÅ`«‰õΩ QÆ∞~°ÜÕ∞º"å_Õ x[=∞~Ú# x+¨ÊùÅ∞_»∞. qâßfi™êÅ D ã¨OK«Ü«∞<åxfl qâ◊fiã≤OK«x "å~°∞ Y∞~üP<£ ^•fi~å ZÖÏO\˜ „ѨÜ≥∂[#=¸ á⁄O^ŒÖË~°∞. ZO^Œ∞HõO>Ë D =∂@Å#∞ Z=~°~Ú<å u~°ã¨¯iOK«_»O JÖÏ LOz, XHõ"Õà◊ Z=i =∞#ã¨∞Ö’#~Ú<å g\˜ Ѩ@¡ ˆH=ÅO ã¨O^ÕǨÏO, ã¨Oâ◊Ü«∂Å∞ Hõey<å J`«#∞, =∂#= rq`åxÔH· Y∞~üP<£ „ѨuáêkOKÕ =∂~åæ# Jã¨Å∞ J_»∞QÆ∞ "≥Ü«∞ºÖË_»∞. 9. JO>Ë ÃÑ·# ¿Ñ~˘¯#fl P~°∞ +¨~°`«∞bfl ѨÓiÎQÍ áê\˜OK«Hõ áÈ=_»O, "å\˜#xflO\˜h ÖË^• "å\˜Ö’ U XHõ¯^•#fl~Ú<å ã‘fiHõiOK«_®xH˜ x~åHõiOK«_»O J#fl=∂@. 10. JÖÏ¡ÇπÏ =¸ã≤ =Ú„^Œ "Õâß_»∞ QÆ#∞Hõ "å~°∞ JOwHõiOK« 42

2. JÖò |Hõ~°

8 – 20 =∞#∞+¨µÖ’¡ H˘O^Œ~∞° ''"Õ∞=Ú JÖÏ¡ÇÏπ #∂, JOu=∞ k<åhfl qâ◊fiã≤OKå=Ú—— Jx K≥¿ÑÊ"å~°∞ ‰õÄ_® L<åfl~°∞. HÍx "åã¨=Î OQÍ "å~°∞ qâßfiã¨OQÆÅ"å~°∞ HÍ~°∞. "å~°∞ JÖÏ¡ÇÏπ #∞, qâ◊fiã≤Oz# "åih "≥∂ã¨yOѨEã¨∞Î<åfl~°∞. x*ÏxH˜ "å~°∞ `«=∞#∞ `å"Õ∞ "≥∂ã¨Ñ¨ÙK«∞Û‰õΩO@∞<åfl~°∞, J~Ú`Õ "å~°∞ ^•xfl „QÆÇ≤ÏOK«@O ÖË^Œ∞.11 "åi ǨÏ$^ŒÜ«∂ÅÖ’ XHõ ~ÀQÆO u+¨ª"Õã¨∞‰õΩOk. ^•xfl JÖÏ¡ÇÏπ =∞iO`« JkèHOõ KÕâß_»∞.12 "å~°∞ ѨeˆH J|^•úxH˜ âßã≤ÎQÍ "åiH˜ =º^è•Éèíi`« =∞~Ú# tHõ∆ Ѩ_»∞`«∞Ok. ''J=xÖ’ HõÖ’¡ÖÏxfl ˆ~ÔHuÎOK«HõO_ç—— Jx "åiH˜ K≥Ñ≤Ê#ѨÙÊ_»ÖÏ¡ "å~°∞, ''"Õ∞=∞~Ú`Õ JO`å K«Hõ¯k^ÕÌ"å~°"Õ∞!—— Jx JO\Ï~°∞, *Ï„QÆ`«Î! "åã¨Î"åxH˜ gˆ~ HõÖ’¡ÖÏxfl ã¨$+≤ìOKÕ"å~°∞, HÍx "å~°∞ „QÆÇ≤ÏOK«@O ÖË^Œ∞. "åi`À, ''W`«~°∞Å∞ U q^èŒOQÍ qâ◊fiã≤OKå~À J^Õ q^èŒOQÍ g∞~°∂ qâ◊fiã≤OK«O_ç——13 Jx J#flѨÙÊ_»∞ "å~°∞, ''=¸~°∞öÅ∞ qâ◊fiã≤Oz#@∞¡ "Õ∞=¸ qâ◊fiã≤OKåÖÏ?——14 Jx ["åa™êÎ~∞° . *Ï„QÆ`!Ϋ "åã¨=Î OÖ’ =¸~°∞Åö ∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ gˆ~. HÍx gÔ~~°∞QÆ~∞° . 11. JO>Ë, `«=∞ D HÍѨ@º "≥·Yi `«=∞‰õΩ ÖÏÉèí^•Ü«∞HõO HÍQÆÅ^Œx "å~°∞ `«=Ú‡`å=Ú JáÈǨωõΩ QÆ∞iKÕã¨∞‰õΩO@∞ <åfl~°∞. "åã¨Î"åxH˜ Wk "åiH˜ #ëêìxfl HõÅ∞QÆ*Ëã¨∞ÎOk– „ѨѨOK«O Ö’#∂, Ѩ~°Ö’HõOÖ’#∂. „ѨѨOK«OÖ’ XHõ ^ŒfiO^Œfi ã¨fiÉèÏq (=Ú<åѶ≤H±–HõѨ\ ˜) „Ѩ[ʼnõΩ H˘<åflà◊§áê@∞ =OzOK«QÆÅ∞QÆ∞ `å_Õ"≥∂ HÍx J`«x "≥∂ã¨O ã¨^• H˘#™êQÆ^Œ∞. z=iH˜ J`«x HÍѨ@º ~°Ç¨Ï㨺O |@ì|Ü«∞Å~Ú f~°∞`«∞Ok. `«~°∞"å`« ã¨=∂[O "≥Ú`åÎ# J`«xH˜ ZÖÏO\˜ qÅ∞"å LO_»^Œ∞. WHõ Ѩ~°Ö’HõOÖ’ #~Ú`Õ qâßfiã¨O LO^Œ#fl <À\˜ "å^Œ#‰õΩ ZÖÏO\˜ qÅ∞"Õ LO_»^Œ∞– PK«~°} ^•xH˜ q~°∞^ŒúOQÍ L#fl ѨHõ∆OÖ’! 12. ~ÀQÆO JO>Ë =Ú<åѶ¨Hõ`ü (HÍѨ@º) ~ÀQÆ=∞#fl=∂@. JÖÏ¡ÇπÏ D ~ÀQÍxfl JkèHõO KÕ™êÎ_»#fl ^•xH˜ ÉèÏ="Õ∞q∞@O>Ë, =Ú<åѶ≤H±Å‰õΩ "åi HÍѨ\ϺxH˜QÍ#∞ PÜ«∞# "≥O@<Õ tHõ∆ qkèOK«_»∞. "åiH˜ =^Œ∞Å∞xã¨∂Î LO\Ï_»∞. D B^•~åºxfl,

_®xH˜ x~åHõiOKå~°x nxH˜ J~°÷O HÍ^Œ∞. nx ÉèÏ="Õ∞q∞ @O>Ë, ÃÑ·# „Ѩ™êÎqOz# =∞øeHõ q+¨Ü«∂Å#∞ "å~°∞ u~°ã¨¯iOz, Y∞~üP<£ „ѨuáêkOz# =∂~åæxH˜ aè#flOQÍ =∞~À =∂~åæxfl `«=∞H˘~°‰õΩ Z#∞fl‰õΩ#flѨÙÊ_Õ JÖÏ¡ÇπÏ "åi ǨÏ$^ŒÜ«∂ʼnõΩ, K≥=ÙʼnõΩ =Ú„^Œ "Õâß_»∞. D =Ú„^ŒÑ¨_»@O J#fl ã≤÷u, ^èŒ~°‡ „ѨKå~°O K≥Ü«∞º_®xH˜ ~°OQÆOÖ’ ky# „Ѩu =ºH˜ÎH© J#∞Éèí=OÖ’H˜ =ã¨∞ÎOk. XHõ =ºH˜Î q∂~°∞ „ѨuáêkOz# q^è•<åxfl ѨijeOz# `«~°∞"å`« XHõ™êi u~°ã¨¯iOKå_»O>Ë WHõ J`«x =∞#ã¨∞ =ºuˆ~Hõ kâ◊Ö’<Õ Ñ¨Ü«∞xã¨∞ÎOk. Jk ZO`« |Å=`«Î~°OQÍ ™êQÆ∞`«∞O^ŒO>Ë PÃÑ·# q∂~°∞ K≥¿ÑÊ U =∂\Ï J`«x =∞#ã¨∞ÔHHõ¯^Œ∞. q∂ ã¨O^Õâ◊O H˘~°‰õΩ J`«x K≥=ÙÅ∞ K≥q\˜=~ÚáÈ`å~Ú, q∂ Ѩ^ŒúuÖ’x =∞Ozx QÍOK«_®xH˜ J`«x Hõà◊√§ QÆ∞_ç¤"≥· áÈ`å~Ú, x[OQÍ<Õ J`«x ǨÏ$^ŒÜ«∞OÃÑ· =Ú„^Œ Ѩ_çO^• J#fl J#∞Éèí∂u „Ѩã¨∞Êù@OQÍ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

43

2. JÖò |Hõ~°

g~°∞ qâ◊fiã≤Oz#"åix HõÅã≤#ѨÙÊ_»∞, ''"Õ∞=¸ qâ◊fiã≤OKå=Ú—— J<Õ JO\Ï~°∞. =∞i `«=∞ Ã+·`å#∞Å#∞15 "Õ~°∞QÍ HõÅ∞ã¨∞‰õΩ#flѨÙÊ_»∞, ''x*ÏxH˜ "Õ∞=Ú g∞`Àáê>Ë L<åfl=Ú, "åix Hˆ =ÅO P@Ѩ\ ãì˜ ∞¨ <Î åfl=Ú—— Jx JO\Ï~°∞ – JÖÏ¡ÇÏπ "åix P@Ѩ\ ãì˜ ∞¨ <Î åfl_»∞, "åi `«Åa~°∞ã¨∞`«<åxH˜ =^Œ∞Å∞xã¨∂ÎáÈ`«∞<åfl_»∞. "åˆ~"≥∂ `«=∞ "≥·YiÖ’ JO^èŒ∞Å~Ú ^•i`«Ñ≤Ê u~°∞QÍ_»∞`«∞<åfl~°∞. =∂~°æ xˆ~Ìâ◊<åxH˜ =∂~°∞QÍ =∂~°æqÇ‘Ï#`«#∞ H˘x`≥K«∞Û‰õΩ#fl"å~°∞ gˆ~, HÍx giH˜ D ÉË~O° ÖÏÉè^í •Ü«∞HõO HÍ^Œ∞, WOHÍ – g~°∞ ZO`« =∂„`«O ~°∞A=∂~åæ# ÖË~∞° . gi LѨ=∂#O WÖÏ LO@∞Ok, XHõ =ºH˜Î =∞O@ =∞O_çOK«QÍ Jk Ѩiã¨~åÅxflO\˜h „ѨHÍtOѨ*ãË O≤ k. JѨÙÊ_»∞ JÖÏ¡ÇÏπ gi HõO\˜ "≥Å∞QÆ∞#∞ ǨÏiOѨ*âË ß_»∞, pHõ@Ö¡ ’ Ug∞ HÍ#ÖËx ã≤u÷ Ö’ gix =^Œe"Õâß_»∞.16 g~°∞ K≥q\˜"å~°∞, =¸QÆ"å~°∞, QÆ∞_ç¤"å~°∞,17 g~°∞ WHõ =∞~°e~å~°∞. 15. 'Ã+·`å<£— Jx J~°c ÉèÏ+¨Ö’ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ "≥·YiQÆÅ"å}˜‚, á⁄QÆ~°∞É’`«∞#∞, ^Œ∞+¨ì`«fiO`À Ñ≤K≥ÛH˜¯#"å}˜‚ JO\Ï~°∞. =∞#∞+¨µÅ Hõ~Ú<å, l#∞flÅHõ~Ú<å– LÉèíÜ«ÚʼnõÄ D Ѩ^•xfl „ѨÜ≥∂yO K«_»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. k=ºY∞~üP<£Ö’ D Ѩ^ŒO JkèHÍOâ◊O l#∞flÖ’¡x Ã+·`å#∞ʼnõΩ =∂„`«"Õ∞ „ѨÜ≥∂yOK«_»O [iy<å H˘xfl KÀ@¡ ^•#= QÆ∞}OQÆÅ =∂#=ÙÅ q+¨Ü«∞OÖ’ ‰õÄ_® „ѨÜ≥∂yO K«_»O [iyOk. ã¨O^Œ~åƒùxfl|\˜ì, Ã+·`å<£ Jx =∂#=Ùefl L^ÕÌtOz ZHõ¯_» K≥ѨÊ|_çO^À =∞Ô~Hõ¯_» l#∞flefl L^ÕÌtOK«_»O [iyO^À ã¨∞<åÜ«∂ã¨OQÍ `≥Å∞ã¨∞HÀ=K«∞Û. „Ѩã¨∞Î`« ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ =∞@∞‰õΩ, Ã+·`å#∞Å∞ J<Õ Ñ¨^ŒO, P HÍÅOÖ’ W™ê¡"£∞ =ºuˆ~Hõ`«Ö’ J„QÆQÍ=ÚÅ∞QÍ L#fl ÃÑ^ŒÌÃÑ^ŒÌ <åÜ«∞‰õΩÅ#∞ L^ÕÌtOz „ѨÜ≥∂yO K«_»O [iyOk. 16. ÉèÏ="Õ∞q∞@O>Ë, ^Õ=Ùx^•ã¨∞_˘Hõ_»∞ "≥Å∞QÆ∞#∞ "åºÑ≤O Ѩ*Ëã≤#ѨÙÊ_»∞, ã¨`åºxfl Jã¨`«ºO #∞O_ç, ã¨~°~Ú#^•xfl `«Ñ¨Ê~Ú# ^•#∞flO_ç, ~°∞A=∂~åæxfl JѨ=∂~åæÅ #∞O_ç "Õ~°∞KÕã≤ `Õ@QÍ

D =^Œ∞Å∞#∂ =∞~ÀÖÏ J~°÷OKÕã¨∞ ‰õΩO\Ï~°∞ =Ú<åѶ≤H±Å∞. "å~°∞ `«=∞ áêzHõÅ∞ áê~°∞`«∂ L#fl@∞¡ Hõ#|_»@O K«∂ã≤ `«=∞ HÍѨ@ºOÖ’ WOHÍ ~å@∞^ÕeáÈ`«∂ LO\Ï~°∞. 13.JO>Ë, q∂ *ÏuÖ’x W`«~° „Ѩ[Å∞ x*Ï~ÚfQÍ, z`«Îâ◊√kú`À U q^èŒOQÍ<≥·`Õ =Úã≤¡=ÚÅÜ«∂º~À J^Õ q^èŒOQÍ, q∂~°∞#∂fl W™ê¡"£∞ ã‘fiHõiOK«^Œe¿ãÎ, x*Ï~ÚfQÍ, =∞#óѨÓ~°fiHõOQÍ ã‘fiHõiOK«O_ç Jx J~°÷O. 14. Z=~°~Ú`Õ x*Ï~ÚfQÍ W™ê¡"£∞ ã‘fiHõiOz `«=Ú‡`å=Ú HõëêìʼnõΩ, ÉÏ^èŒÅ‰õΩ, PѨ^ŒÅ‰õΩ QÆ∞i KÕã¨∞‰õΩ<åfl~À "åix g~°∞ `«=∞ ^Œ$+≤ìÖ’ `≥eqÖËx"å~°∞QÍ ÉèÏqOKÕ"å~°∞. "åi Jaè„áêÜ«∞O „ѨHÍ~°O ˆH=ÅO ã¨`«ºO, ã¨<å‡~°æO H˘~°‰õΩ ^Õâ◊O "≥Ú`åÎ# â◊„`«∞`«fiO H˘x^≥K«∞ÛHÀ=_»O ѨÓiÎQÍ `≥eqÖËx Ѩx. "åi ^Œ$+≤ìÖ’ q"ÕHõ=O`«"≥∞ÿ#^Õq∞@O>Ë, =∞x+≤ ã¨`åºã¨`åºÅ q∂=∂Oã¨Ö’ Ѩ_»_»O =∂x"Õã≤, „Ѩu q+¨Ü«∞OÖ’#∂ `«# „ѨÜ≥∂[#O U^À `å#∞ K«∂ã¨∞HÀ"åe. "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

44

2. JÖò |Hõ~°

ÖËHõ gix =∞~˘Hõ LѨ=∂#O ^•fi~å J~°O÷ KÕã∞¨ HÀ=K«∞Û: PHÍâ◊O #∞O_ç ÉèÏs =~°¬O ‰õΩ~°∞™ÈÎOk, HÍ~°∞ "Õ∞Ѷ∂¨ Å∞, L~°∞=ÚÅ∞, "≥∞~°∞=ÚÅ∞ ^•xH˜ `À_»Ü∂« º~Ú. g~°∞ "Õ∞Ѷ∞¨ QÆ~#˚° Å∞ qx, =∞$`«∞ºÉèÜ í ∞« O`À K≥=ÙÖ’¡ „"Õà◊√§ ^ÀѨىõΩO\Ï~°∞. JÖÏ¡ÇπÏ D ã¨`«ºu~°™ê¯~°∞efl Jxfl "≥·Ñ¨ÙÅ #∞O_ç Ѩi"Õ+≤ªOz L<åfl_»∞.18 "≥∞~°∞Ѩ٠=¸ÅOQÍ Ñ≤_»∞QÆ∞áê@∞ "åi HõO\˜ K«∂ѨÙ#∞ J#uHÍÅOÖ’<Õ ZQÆ∞~°"ãÕ ∞¨ ‰õΩáÈ`«∞O^• J#fl@∞ìOk "åi ã≤u÷ . ZO`ÀH˘O`« "≥Å∞QÆ∞ HõxÑ≤Oz#ѨÙÊ_»ÖÏ¡ "å~°∞ JO^Œ∞Ö’ U^À HÍã¨Î #_»∞™êÎ~∞° , =∞i pHõ\ ˜ "åix „Hõ=Ú‡HÀQÍ<Õ xezáÈ`å~°∞19– JÖÏ¡ÇÏπ HÀi#@¡~Ú`Õ "åi qxH˜_xç , "åi K«∂ѨÙ#∞ ѨÓiÎQÍ<Õ Ç¨ÏiOѨ*¿Ë ã"å_»∞.20 xâ◊ÛÜ«∞OQÍ JÖÏ¡ÇÏπ U^Œ~Ú<å KÕÜ«∞QÆeˆQ â◊H˜Î QÆÅ"å_»∞. 2 qâ◊^ŒÑ¨~°z#ѨÙÊ_»∞, K«∂_»QÆeˆQ Hõà◊√§#fl "åiHõ~Ú`Õ ã¨HõÅ Ü«∞^•~å÷Å∞ „Ѩã¨∞Êù@=∞Ü«∂º~Ú. HÍx D =Ú<åѶ≤H±Å‰õΩ, HÀiHõÅ ^•ã¨ºOÖ’ JO^èŒ∞Å~Ú#"åiH˜ D "≥Å∞QÆ∞Ö’ Un HõxÑ≤OK« ÖË^Œ∞. ''JÖÏ¡ÇπÏ HõO\˜ "≥Å∞QÆ∞#∞ ǨÏiOѨ*Ëâß_»∞—— J#fl Ѩ^•Å =Å¡, pHõ\ ˜Ö’ H˘@∞ìq∞\Ïì_Õ ÉÏ^茺`« ã¨fiÜ«∞OQÍ "åiÃÑ· ÖË^Œ#fl JáÈÇ¨Ï Z=iH© HõÅQÆ~å^Œ∞. (ZO^Œ∞HõO>Ë) `å#∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ ã¨`åºxfl HÀ~°∞HÀx"å_»∞, ã¨fiÜ«∞OQÍ ã¨<å‡~åæxH˜ |^Œ∞Å∞ JѨ =∂~åæxfl Z#∞fl‰õΩ<Õ "å_»∞, 'ã¨`«ºO— HÍOu=∞O`« =∞~Ú# ~°∂áêxfl K«∂_»@O W+¨ìOÖËx"å_»∞– ˆH=ÅO JÖÏO\˜"åi HõO\˜K«∂ѨÙ<Õ JÖÏ¡ÇπÏ Ç¨ÏiOѨ*Ë™êÎ_»∞. "å~°∞ ã¨`«º *’ºuH˜ q=ÚY∞Å~Ú Jã¨`åºO^èŒHÍ~°OÖ’<Õ ^•s `≥#∂fl HÍ#~å‰õΩO_® u~°QÍ_»^ŒÅz#O^Œ∞‰õΩ JÖÏ¡ÇπÏ "åiH˜ JÖÏO\˜ Ü≥∂Qƺ`«<Õ „Ѩ™êk™êÎ_»∞. 17. ã¨`«ºO q#_®xH˜ K≥q\˜"å~°∞, ã¨`«ºO ѨÅHõ_®xH˜ =¸QÆ"å~°∞, ã¨`«ºO HÍ#_®xH˜ „QÆ∞_ç¤"å~°∞ J#fl=∂@. 18. JO>Ë K≥=ÙÖ’¡ „"Õà◊√§ ^ÀѨىõΩx "å~°∞, q<åâ◊O #∞O_ç `«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩO\Ï=∞x HÍ¿ãûѨ٠`«=Ú‡`å=Ú =OzOK«∞HÀ "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

QÆň~HÍx "åã¨Î"åxH˜ D q^èŒOQÍ "å~°∞ `«Ñ≤ÊOK«∞HÀÖË~°∞. ZO^Œ∞HõO>Ë JÖÏ¡ÇπÏ `«# ã¨HõÅ â◊‰õΩÎÅ`À "åix Ѩi"Õ+≤ìOz L<åfl_»∞. 19. "≥Ú^Œ\ ˜ LѨ=∂#O, ǨÏ$^ŒÜ«∂O`«~åàÏÖ’¡ ã¨`åºxfl ѨÓiÎQÍ u~°ã¨¯iOz<å U^À XHõ L^ÕÌâ◊ºO`À, J=ã¨~°O H˘nÌ =Úã≤¡=Ú Å~Ú#@∞=O\˜ =Ú<åѶ≤H±Å‰õΩ ã¨O|OkèOzOk. D Ô~O_»= LѨ=∂#O, ã¨O^ÕǨÅ∞, ã¨Oâ◊Ü«∂Å∞, qâßfi㨠|ÅÇ‘Ï#`«Å‰õΩ Ö’#~Ú#"åik. ã¨`åºxfl "å~°∞ H˘O`«=~°‰õΩ JOwHõiOz<å ^•x HÍ~°}OQÍ HõëêìÅ#∞, ÉÏ^èŒefl ‰õÄ_® ÉèíiOK«=Åã≤ LO@∞O ^ŒO>Ë, J@∞=O\˜ ã¨`«º„Ñ≤Ü«∞`åfixfl "å~°∞ ã¨=∞‡uOKÕ"å~°∞ HÍ~°∞. D LѨ=∂#OÖ’ =~°¬O JO>Ë =∂#"åo H˘~°‰õΩ HÍ~°∞}ºOQÍ ky=zÛ# W™ê¡"£∞ Jx J~°÷O. HÍ~°∞"Õ∞Ѷ¨∂Å∞, L~°∞=ÚÅ∞, "≥∞~°∞=ÚÅ∞ J#fl ^•xH˜, W™ê¡q∂Ü«∞ L^Œº=∂xH˜ =ºuˆ~HõOQÍ J*Ï˝# „Ñ≤Ü«ÚÅ∞ [~°∞ѨÙ`«∞#fl f„==∞~Ú# „ѨuѶ¨∞@# =Å¡ Z^Œ∞~°=Ù`«∞#fl HõëêìÅ∞, PѨ^ŒÅ ^•_ç, Hõiî#=∞~Ú# ã¨OѶ¨∞~°¬} Jx ÉèÏ=O. LѨ=∂<åxH˜ z=i ÉèÏQÍ# D HõѨ\ÏKå~°∞ŠѨiã≤÷ux z„uOK«_»O [iyOk. =º=Ǩ~°O HÍã¨Î ã¨∞Å∞=~Ú# ^Œ~Ú`Õ "å~°∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êQÆ∞`å~°∞. HõëêìÅ HÍ~°∞=∞|∞ƒÅ∞ 45

2. JÖò |Hõ~°

21–22 =∂#=ÙÖÏ~å,21 g∞ „ѨÉ∞íè =Ù ^•ã¨º=∂~åæxfl J=ÅOaOK«O_ç. PÜ«∞# q∞=∞‡bfl, g∞‰õΩ ѨÓ~°fiO QÆuOz# "åi#O^Œih ã¨$+≤Oì z# "å_»∞, D q^èOŒ QÍ<Õ g∞~°∞ HÍáê_»|_Õ J=HÍâ◊=ÚOk.22 PÜ«∞<Õ Hõ^• g∞ H˘~°‰õΩ <ÕÅ áê#∞Ê#∞ ѨiKå_»∞, xOy HõѨÙÊ#∞ "Õâß_»∞, ÃÑ·#∞O_ç "å# ‰õΩiÑ≤OKå_»∞, ^•x ^•fi~å g∞ LáêkèQÍ Jxfl ~°HÍÅ L`«Ê`«∞ÅÎ ∞ L^Œƒqù OѨKâÕ ß_»∞. HÍQÍ W^ŒO`å g∞‰õΩ `≥eã≤#ѨÙÊ_»∞ W`«~°∞efl JÖÏ¡ÇπωõΩ „Ѩ`«º~°∞÷Å∞QÍ Ü≥∞OK«HõO_ç.23 23–24 =∂ ^•ã¨∞xH˜ "Õ∞=Ú J=`«iOѨ*ãË #≤ D „QÆO^äOŒ "Õ∞=Ú Ñ¨OÑ≤#^À HÍ^À J#fl ã¨O^ÕÇϨ O g∞‰õΩ L#fl@¡~Ú`Õ WÖÏO\˜ ã¨∂~å XHõ¯@~Ú<å ~°zOz fã¨∞‰õΩ~°O_ç, ã¨Ç¨Ü«∞O H˘~°‰õΩ g∞ ã¨ÇϨ "åã¨∞Å~Ú# "åi#O^Œih Ñ≤eÑ≤OK«∞HÀ=K«∞Û, XHõ¯ JÖÏ¡ÇÏπ `«Ñʨ =∞Ô~=i ã¨Ç¨ Ü«∞=∞~Ú<å á⁄O^Œ=K«∞Û, g∞~°∞ x*Ï~ÚfѨ~∞° Å~Ú`Õ Wk KÕã≤ K«∂ѨO_ç.24 HÍx g∞~°∞ XHõ"àÕ ◊ WÖÏ K≥Ü∞« ºHõáÈ`Õ– g∞~°ãŨ ∞ Z#fl\˜H© K≥Ü∞« ºÖË~#° flk `«^ºŒä O– ÉèÜ í ∞« Ѩ_O» _ç P PyflH˜, =∂#=ÙÅ∂, tÅÖË ^•xH˜ ã¨q∞^èÅŒ ∞.25 Jk ã¨#fl^Œú=∞~Ú LOk ã¨`«ºu~°™ê¯~°∞Å H˘~°‰õΩ. L<åfl~À P "Õ∞~°‰õΩ K«∂ѨÙ#∞, qxH˜_çx JÖÏ¡ÇπÏ "åiH˜ q∞yÖÏÛ_»∞. 21. Y∞~üP<£ ã¨O^Õâ◊O ã¨~°fi =∂#=ÙÅ H˘~°‰õΩ ã¨~°fi™ê=∂ #º"Õ∞ J~Ú#ѨÊ\˜H© D ã¨O^Õâ◊O ^•fi~å „Ñ¨Ü≥∂[#O á⁄O^Œ _»"≥∂, á⁄O^ŒHõáÈ=_»"≥∂ J#flk ã¨fiÜ«∞OQÍ „Ѩ[Å ã¨Oã≤^Œú`«ÃÑ·, P 㨠# fl^Œ ú ` « ##∞㨠i Oz JÖÏ¡ Ç π Ï „Ѩ ™ êkOKÕ Ü≥ ∂ QÆ º `« à ѷ P^è•~°Ñ¨_ç LO@∞Ok. JO^Œ∞=Å¡ „Ѩ^äŒ=∞OQÍ, =∂#=ÙÅ =∞^茺 =º`庙êxfl ZuÎ K « ∂ Ѩ Ù `« ∂ ZÖÏO\˜ =º‰õ Ω Î Å ∞ D „QÆ O ^ä Œ O „ѨɒkèOKÕ =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiO ^•fi~å „Ñ¨Ü≥∂[#O á⁄O^ŒQÆÅ~À =∞ˆ~ q^èŒ=∞~Ú# "å~°∞ ÖÏÉèí "≥ÚO^ŒÖË~À ã¨Ê+¨ìO K≥Ü«∞º_»O

P=iOz#ѨÙÊ_»∞, ÖË^• "åi =∞<ÀHÍOHõ∆ÅÃÑ·, "åi J*Ï˝#Ѩ٠^Œ∞~°aè=∂<åÅÃÑ· ^≥|ƒf¿ã P^ÕâßezÛ#ѨÙÊ_»∞ "å~°∞ K«H˜`«∞Å~Ú xÅ|_çáÈ`å~°∞. 20. JO>Ë, U q^èŒOQÍ#~Ú`Õ "≥Ú^Œ\ ˜ HÀ=‰õΩ K≥Ok# HõѨ\ÏKå~°∞Å HõO\˜ K«∂ѨÙ#∞ JÖÏ¡ÇπÏ Ñ¨ÓiÎQÍ Ç¨ÏiOz "Õâß_À J^Õ q^èŒOQÍ gix ‰õÄ_® ã¨`«ºO Ѩ@¡ „QÆ∞_ç¤ "å~°∞QÍ, K≥q\˜ "å~°∞QÍ K≥Ü«∞ºQÆeˆQ"å_»∞. HÍx, Z=~°~Ú`Õ H˘O`«=~°Hõ~Ú<å K«∂_®Åx, q<åÅx JaèÅ+≤™êÎ~À "åiH˜ P =∂„`«O ‰õÄ_® K«∂_»‰õΩO_® q#‰õΩO_® K≥Ü«∞º_»O JÖÏ¡ÇπÏ Ñ¨^Œúu HÍ^Œ∞. "å~°∞ U "Õ∞~°‰õΩ ã¨`åºxfl K«∂_»\Ï xH˜, ã¨`åºxfl q#_®xH˜ ã≤^ŒúOQÍ "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

46

2. JÖò |Hõ~°

25 „Ѩ=HÍÎ, D „QÆO^ä•xfl qâ◊fiã≤Oz (nx Hõ#∞QÆ∞}OQÍ) `«=∞ PK«~} ° #∞ ã¨ik^Œ∞‰Ì Ωõ <Õ "åiH˜ â◊√Éèí"å~°Î#O^Œ*ˇ~Úº. "åi H˘~°‰õΩ, kQÆ∞=# ÃãÅÜÕ∞~°∞Å∞ áêˆ~ `À@Å∞<åfl~Ú. P `À@Ö’¡x Ѩà◊√§ PHÍ~°OÖ’ WǨÏÖ’HõOÖ’x Ѩà§◊ #∞ áÈe LO\Ï~Ú. u#_®xH˜ U^Œ~Ú<å ѶŨ O "åiH˜ WzÛ#ѨÙÊ_»ÖÏ¡ "å~°∞, 'WÖÏO\˜ Ѷ֨ ÏÖË =∂‰õΩ WO`«‰Ωõ ѨÓ~°fiO „ѨÑO¨ K«OÖ’#∂ W=fi|_Õq—26 Jx JO\Ï~°∞. "åi H˘~°‰Ωõ JHõ¯_» Ѩiâ◊√^Œ=ú ∞~Ú# [`«Å∞O\Ï~Ú.27 =∞i "å~°Hõ¯_Õ âßâ◊fi`«OQÍ x=ã≤™êÎ~°∞. 25. WO^Œ∞Ö’ F ã¨∂Hõ∆ ‡"≥∞ÿ# ã¨OˆH`«O LOk: JHõ¯_» q∂~°∞ =∂„`«"Õ∞ #~°HÍyflH˜ ã¨q∞^èŒÅ∞ HÍ~°∞, P~å^èŒ∞ºÅ∞QÍ, ѨÓAºÅ∞QÍ q∂~°∞ KÕã¨∞‰õΩ#fl q∂ q„QÆǨÅ∞ ‰õÄ_® q∂`À áê@∞ LO\Ï~Ú. JѨÙÊ_»∞ q∂ˆ~ ã¨fiÜ«∞OQÍ `≥Å∞ã¨∞ ‰õΩO\Ï~°∞– D q„QÆǨʼnõΩ ^≥·=`«fiOÖ’ ZO`« JkèHÍ~°O LO_Õ^À Jx. 26. JO>Ë, Jq "åiH˜ JѨiz`«=∞~Ú#, H˘`«Î=~Ú#, qO`«~Ú# Ѷ¨ÖÏÖËq∂ HÍ=Ù. ~°∂ѨOÖ’ "å~°∞ „ѨѨOK«OÖ’ Ziy# Ѷ¨ÖÏÅ =∂kiQÍ<Õ LO\Ï~Ú. HÍx Hõ=∞‡^Œ#OÖ’ Jq g\˜x J<ÕHõ Ô~@∞¡ q∞Oz LO\Ï~Ú. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ, K«∂_»\ÏxH˜ =∂q∞_ç, ^•x=∞‡, Hõ=∞ÖÏ Ñ¶¨ÖÏÖÏ¡<Õ LO\Ï~Ú. ã¨fi~°æ"åã¨∞Å∞ „Ѩu ѨO_»∞#∞ K«∂_»QÍ<Õ `≥Å∞ã¨∞ ‰õΩO\Ï~°∞ Wk =∂q∞_ç Jx, ^•x=∞‡ Jx, Hõ=∞ÖÏ Ñ¶¨Å=∞x, HÍx ~°∞z s`åº "å\˜H© „ѨѨOK«OÖ’x =∂q∞_ç, ^•x=∞‡, Hõ=∞ÖÏ Ñ¶¨ÖÏʼnõÄ ZÖÏO\˜ ã¨O|O^èŒO LO_»^Œ∞. 27. J~°cÖ’ 'J*ò"å*ò— J#fl Ѩ^Œ „ѨÜ≥∂QÆO [iyOk. ^•xH˜ '[O@Å∞— Jx J~°÷O. D Ѩ^ŒO, ÉèÏ~åºÉèí~°ÎÅ∞ W^ŒÌiH© =iÎã¨∞ÎOk. JO>Ë Éèí~°Î ÉèÏ~°º‰õΩ '*∫*ò—, ÉèÏ~°º Éèí~°Î‰õΩ '*∫*ò— J#fl =∂@. HÍx JHõ¯_» D [O@Å∞ Ѩq„`«`å QÆ∞}O`À q~ålÅ∞¡`å~Ú. XHõ"Õà◊ „ѨѨOK«OÖ’ Éèí~°Î ã¨^Œfi~°Î#∞_»~Ú ÉèÏ~°º JÖÏ HÍHõáÈ`Õ Ñ¨~°Ö’HõOÖ’ "åi ã¨O|O^èŒO `≥yáÈ`«∞Ok. P L`«Î=∞ ѨÙ~°∞+¨µ xH˜ `À_»∞QÍ =∞~À L`«Î=∞ „ã‘Î ÉèÏ~°ºQÍ W=fi|_»∞`«∞Ok. XHõ"Õà◊ WHõ¯_» ÉèÏ~°º L`«Î=Ú~åÅ~Ú, Éèí~°Î ^Œ∞~°fi~°Î#∞_»~Ú L#fl@¡~Ú`Õ Pq_» JHõ¯_» P ^Œ∞+¨µì_ç |O^èŒO #∞O_ç q=ÚH˜Î á⁄O^Œ∞`«∞Ok.

[iyOk. P `«~°∞"å`« =∂#"åo "≥Ú`åÎxfl L^ÕÌtOz, Y∞~üP<£ U q+¨Ü«∞O "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ Ñ≤Å∞ѨÙx=fi_®xH˜ J=`«iO zO^À P Jã¨Å∞ q+¨Ü«∂xfl „Ѩ™êÎqOK«_»O [~°∞QÆ∞`ÀOk. 22. JO>Ë „ѨѨOK«OÖ’ =„Hõ^Œ$+≤ì, =„HõKÕ+¨ìÅ #∞O_ç, Ѩ~° Ö’HõOÖ’ ^≥·= tHõ∆ #∞O_ç `«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩ<Õ J=HÍâ◊O J#fl=∂@. 23. JO>Ë, q∂~°∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ#∂ JOwHõi™êÎ~°∞, q∂‰õΩ `≥Å∞ã¨∞ ‰õÄ_® – D Ѩ#∞Åhfl KÕ¿ã "å_»∞ ˆH=ÅO ^≥·="Õ∞ Jx. JÖÏO@ ѨÙÊ_»∞ q∂ ^•ã¨ºO PÜ«∞# H˘~°ˆH „Ѩ`ÕºHõO HÍ"åe† q∂ ^•™êºxH©, g∞ ¿ã=ʼnõΩ J~°∞›_»∞ =∞Ô~=~°∞ HÍQÆÅ~°∞? W`«~°∞efl JÖÏ¡ÇπωõΩ „Ѩu~°∂áêÅ∞QÍ, ã¨Ç¨Ï=~°∞Î Å∞QÍ ÉèÏqOK«_»O JO>Ë ^•ã¨ºO, P~å^èŒ#Å qaè#fl ~°∂áêÖ’¡, q^è•<åÖ’¡ XHõ q^è•<åxfl JÖÏ¡ÇπÏ `«Ñ¨Ê W`«~°∞ŠѨ@¡ J=ÅOaOK«_»O J#fl =∂@. ˆH=ÅO JÖÏ¡ÇπÏ H˘~°ˆH „Ѩ`ÕºHõO HÍ=Åã≤#q U U P~å^èŒ<å q^è•<åÖ’, WOHÍ, Y∞~üP<£ U '+≤~ü¯—#~Ú`Õ x¿+kèOK«_®xH˜ J=`«iOzO^À, U U HÍ~åºÖ’¡ W`«~°∞efl ã¨Ç¨Ï=~°∞ÎÅ∞QÍ ÉèÏqO K«_»O +≤~ü¯ J=Ù`«∞O^À J#fl q+¨Ü«∂Å∞ ~åÉ’ÜÕ∞ ѨO‰õΩÎÖ’¡ ã¨fiÜ«∞OQÍ Y∞~üP<£ ^•fi~å<Õ ã¨q=~°OQÍ `≥eã≤áÈ`å~Ú. 24. q∂~°∞ XHõ"Õà◊ D Y∞~üP<£x =∂#= ~°K«# Jx ÉèÏqOz #@¡~Ú`Õ nx =∂kiQÍ U^≥·<å ~°zOz K«∂ѨO_ç Jx WO`«‰õΩ ѨÓ~°fiO =∞Hͯ֒ ѨÅ∞=∂~°∞¡ ã¨"åÅ∞ K≥Ü«∞º@O [iyOk. WѨ Ù Ê_» ∞ =∞n<åÖ’#∂ P 㨠" åÅ∞#∞ uiy „Ѩ H õ \ ˜ O K« _ » O [~°∞QÆ∞`ÀOk. (K«∂_»O_ç, ã¨∂~åÅ∞ – Ü«¸#∞ãπ: 38† Ǩ˙^£: 13† |h W„™ê~¸Öò: 88† J`ü`«∂~ü: 33,34) "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

47

2. JÖò |Hõ~°

26–27 x["Õ∞, JÖÏ¡ÇπÏ ZO`«=∂„`«O ã≤QÆ∞æѨ_»_»∞. ^À=∞#∞ =∂„`«"Õ∞ HÍ^Œ∞, ^•xHõ<åfl =∞s Ç‘Ï#=∞~Ú# ^•xfl LѨ=∂#OQÍ ¿Ñ~˘¯#_®xH˜ ‰õÄ_® "≥#∞HÍ_»_∞» .28 ã¨`«º "å‰õΩ¯#∞ ã‘fiHõiOKÕ"å~°∞ D LѨ=∂<åÅ#∞ K«∂ã≤, Wk `«=∞ „ѨÉèí∞=Ù =^ŒÌ #∞O_ç =zÛ# ã¨`«º"Õ∞ Jx „QÆÇ≤Ï™êÎ~°∞. HÍx #=∞‡x "å~°∞ g\˜x qx, WÖÏO\˜ LѨ=∂<åe=fi_»OÖ’ JÖÏ¡ÇÏπ L^ÕâÌ º◊ "Õ∞q∞\˜? Jx J_»∞QÆ∞`å~°∞. WÖÏ XˆH q+¨Ü∞« O ^•fi~å JÖÏ¡ÇÏπ J<ÕHõ =∞Okx ^•i `«ÑÊ≤ ™êÎ_∞» , =∞Ô~O^ŒiHÀ ã¨<å‡~°Oæ K«∂ѨÙ`å_»∞.29 PÜ«∞# ^•i `«ÑÊ≤ OKÕk JѨKå~°O KÕ¿ã"åi<Õ,30 g~°∞ JÖÏ¡ÇÏπ `À KÕã#≤ „Ѩ=∂}Ïxfl Ѩ\ +˜ Ѫ¨ ~¨ z° # ° Ö˜ ’ HõÅ`«efl `«~∞° "å`« ÉèOí QÆÑi¨ KÕ"å~°∞,31 JÖÏ¡ÇÏπ HõÅѨ=∞x P^ÕtOz# ^•xfl `≥QQÆ ˘>Ë"ì å~°∞,32 ^è~Œ } 33 ~ˆ ¿Ñ"å~°∞. gˆ~ "åã¨Î"åxH˜ #+¨ìáÈÜÕ∞"å~°∞. QÀK«i™êÎ~Ú. WÖÏO\˜ q"ÕHõ=O`«=∞~Ú# =∂@Å∞ JÖÏ¡ÇπÏ Ñ¨H∆Í<Õfl JO^ŒQÆÅ=x "åi PO`«~°ºO ™êHõ∆ ºO ѨÅ∞‰õΩ`«∞Ok. 30. á¶êã≤H±: (JѨKå~°O KÕ¿ã"å_»∞) P*’˝Å¡OѶ¨∞# KÕ¿ã "å_»∞, q^èÕÜ«∞`å ѨikèH˜ ^Œ∂~°=∞~Ú#"å_»∞. 31. ~åA `«# L^ÀºQÆ∞ʼnõΩ, áêe`« „Ѩ[ʼnõΩ ѨO¿Ñ L`«Î~°∞fiÅ#∞ ÖËHõ xˆ~ÌâßÅ#∞ J~°c #∞_çHÍ~°O „ѨHÍ~°O JǨÏ^£ („Ѩ=∂}O)QÍ Jaè=i‚™êÎ~°∞. ZO^Œ∞HõO>Ë "å\˜x áêeOK«_»O „Ѩ[Å qkè QÆ#Hõ. WHõ¯_» JǨÏ^£ („Ѩ=∂}O) J<Õ Ñ¨^ŒO D J~°÷OÖ’<Õ „ѨÜ≥∂yOK«_»O [iyOk. JÖÏ¡ÇπÏ`À „Ѩ=∂}O JO>Ë, ˆH=ÅO PÜ«∞#ˆH ^•ã¨ºO, q^èÕÜ«∞`«, P~å^èŒ#Å∞ áê\˜OK«_®xH˜ ã¨HõÅ =∂#"åo Hõ@∞ì|_ç L#fl âßâ◊fi`« L`«Î~°∞fi J#fl=∂@. ''^Œ$_è» Ñ¨~°z# `«~°∞"å`«— J#fl ^•xÖ’ XHõ ã¨OˆH`«O LOk. P^Œ"£∞ ã¨$+≤ì ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ã¨HõÅ =∂#= *ÏuKÕ`« D L`«Î~°∞fi#∞ áê\˜OKÕ „Ѩ=∂}O KÕ~ÚOK«@O [iyOk. P~åѶπ ã¨∂~å, 172= PÜ«∞`üÖ’ D X_»O|_çHõ, „Ѩ=∂}ÏÅ#∞ QÆ∞iOz WO`«Hõ<åfl q=~°OQÍ qâ◊nHõiOK«_»O [iyOk. 32. JO>Ë U ã¨O|O^è•Å ™ê÷Ѩ#, Ѩ\ ˜+¨ª`«ÅÃÑ· =∂#=Ùx ™ê=¸Ç≤ÏHõ, =ºH˜ÎQÆ`« ã¨OˆH∆=∞ ™êѶ¨ÖϺÅ∞ U~°Ê~°KåÅx JÖÏ¡ÇπÏ

=∞~À ã¨[˚#∞_»∞ P"≥∞‰õΩ Éèí~°ÎQÍ r=# ã¨Ç¨ÏK«~°∞_»=Ù`å_»∞. WHõ¯_» ÉèÏ~åºÉèí~°ÎÅ∞ LÉèíÜ«ÚÅ∞ ã¨^Œfi~°Î#∞Å~Ú`Õ JHõ¯_» "åi D ã¨O|O^èŒO âßâ◊fi`«`«#∞, J=∞~°`åfihfl ã¨O`«iOK«∞‰õΩO@∞Ok. 28. WHõ¯_» XHõ PˆH∆Ѩ}#∞ ¿Ñ~˘¯#‰õΩO_® |^Œ∞Å∞ W=fi_»O [iyOk. k=ºY∞~üP<£Ö’ ѨÅ∞ KÀ@¡ q+¨Ü«∂xfl qâ◊^ŒÑ¨~°K« _®xH˜ ™êÖˇ ѨÙ~°∞QÆ∞, DQÆ, ^À=∞ "≥Ú^ŒÅ~Ú# "å\˜ LѨ=∂<åÅ∞ W=fi_»O [iyOk. "å\˜x QÆ∞iOz q~À^èŒ∞Å∞ PˆH∆Ѩ}Å∞ "≥e|∞KÕÛ"å~°∞. W^Õq∞ ^≥·==K«#"≥∂, WO^Œ∞Ö’ WÖÏO\˜ JÅÊ=∞~Ú# "å\˜x LѨ=∂<åÅ∞QÍ ¿Ñ~˘¯<åflˆ~q∞\˜? Jx. Wk ^≥ · = =K« # "Õ ∞ J~Ú#@¡ ~ Ú`Õ nxÖ’ WÖÏO\˜ =º~°ú=∞~Ú# "å\˜ „Ѩ™êÎ=# LO_Õk HÍ^Œ#flk "åi "å^Œ#. 29. JO>Ë, =∂@#∞ J~°÷O KÕã¨∞HÀ"åÅ#fl L^ÕÌâ◊O ÖËx"å~°∞, Jã¨Å∞ ã¨`åº<Õfi+¨}Ë ^Œ$+≤ìÖ’ÖËx"å~°∞– W@∞=O\˜ "åi ^Œ$+≤ì ˆH=ÅO ÉÏǨϺ Ѩ^Œ ~°∂áêÖ’¡<Õ z‰õΩ¯‰õΩáÈ`«∞Ok. "å~°∞ P q+¨Ü«∂Å#∞O_ç qѨs`« ÉèÏ"åÅ∞, =ºuˆ~Hõ Ѩi}Ï=∂Å#∞ „QÆÇ≤ÏOz ã¨`åºxH˜ =∞iO`« ^Œ∂~°OQÍ "≥o§áÈ`å~°∞. giH˜ aè#flOQÍ ã¨fiÜ«∞OQÍ ã¨`åºxfl HÀ~°∞‰õΩ<Õ"å~°∞, ã¨~°~Ú# ^Œ∂~° ^Œ$+≤ì HõÅ"å~°∞–WÖÏO\˜ "åiH˜ D =∂@Ö’¡<Õ q"ÕK«<å=∞}∞Å∞ "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

48

2. JÖò |Hõ~°

28–29 g∞~°∞ JÖÏ¡ÇÏπ Z_»Å u~°™ê¯~° q^è•<åxfl ZÖÏ J=ÅOaOK«QÅÆ ∞QÆ∞`å~°∞? r=OÖËx ã≤÷uÖ’ g∞~°∞O_»QÍ PÜ«∞# g∞‰õΩ rq`«O „Ѩ™êkOKå_»∞. `«~°∞"å`« PÜ«∞<Õ g∞‰õΩ =∞$`«∞º=Ù x™êÎ_»∞, uiy PÜ«∞<Õ =∞~˘Hõ™ês g∞‰õΩ rq`åxfl J#∞„QÆÇ≤Ï™êÎ_»∞. P `«~°∞"å`« PÜ«∞# "≥·Ñ¨Ù#ˆH g∞~°∞ =∞~°eáÈ=Åã≤ LO@∞Ok. PÜ«∞<Õ Hõ^• Éè∞í qÖ’ L#fl ã¨=∞™êÎhfl g∞ H˘~°‰Ωõ ã¨$+≤Oì z#"å_»∞. `«~∞° "å`« QÆQ#Æ `«ÅO "≥Ñ· Ù¨ #‰õΩ =∞~°e U_»∞ PHÍâßÅ#∞34 fiÛ J=∞iÛ#"å_»∞#∂fl PÜ«∞<Õ. PÜ«∞# ã¨HÅõ q+¨Ü∞« Ѩi*Ï˝#O HõÅ"å_»∞ ã¨∞=∂!35 3 `«# ѨijÅ#Å∞, TǨÏÅHõ#∞QÆ∞}OQÍ qaè#fl ÉèÏ=#Å∞ U~°Ê~°K«∞‰õΩ<åfl_»∞. Jq x`«ºO =∂~°∞`«∂ =KåÛ~Ú. Hõ#∞Hõ "å\˜Ö’ U^À XHõ^•xfl „áêuѨkHõQÍ fã¨∞‰õΩx, Y∞~üP<£Ö’x D Ѩ^•Å ÉèÏ"åxfl x~åúiOz K≥ѨÊ_»O ÉèÏ=ºOHÍ^Œ∞. ã¨O„QÆ Ç¨ÏOQÍ `≥Å∞ã¨∞HÀ =Åã≤O^Õq∞@O>Ë, Éèí∂q∞H˜ P=Å L#fl qâ◊fi =º=ã¨÷#O`«\ ˜h JÖÏ¡ÇπÏ U_»∞ ã≤÷~°=∞~Ú# JO`«ã¨∞÷Ö’¡ qÉèílOz ÃÑ\Ïì_»<À, ÖË^• qâ◊fi =º=ã¨÷Ö’x U ÉèÏQÍ##~Ú`Õ D Éèí∂q∞ LO^À Jk U_»∞ JO`«ã¨∞÷Ö’¡ xi‡`«=∞~Ú LO^Œ<À nx L^ÕÌâ◊º=∞~Ú LO@∞Ok. 35. D "åHõºOÖ’ Ô~O_»∞ =ÚYº=∞~Ú# Ü«∞^•~å÷ŠѨ@¡ ÃÇÏK«ÛiHõ LOk. XHõ>Ëq∞@O>Ë q∂~°∞ ^≥·"åxH˜ Z^Œ∞~°∞ uiy u~°™ê¯~°O, u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞Å "≥·Yix J=ÅOaOKÕ ™êǨÏã¨O ZÖÏ K≥Ü«∞ºQÆÅ∞QÆ∞`«∞<åfl~°∞, PÜ«∞# q∂~°∞ KÕ¿ã Jxfl KÕ+¨ìÅ∂ `≥eã≤# "å_Õ, q∂~°∞ KÕ¿ã U Ѩh PÜ«∞#‰õΩ QÀѨºOQÍ LO_»*ÏÅ^Õ? J#flk. =∞~À q+¨Ü«∞O Uq∞@O>Ë ã¨HõÅ Ü«∞^•~°÷ q+¨ Ü«∂Å *Ï˝#O HõÅ"å_»∞, "åã¨Î=OQÍ *Ï˝<åxˆH =¸ÖÏO‰õΩ~° =∞~Ú# "å_»∞ J~Ú#@∞=O\˜ ^≥·"åxH˜ q=ÚY∞Å~Ú`Õ J*Ï˝<åO^èŒ HÍ~°OÖ’ H˘@∞ì q∞\Ïì_»_»O `«Ñ¨Ê =∞~À Ѷ¨e`«O ÖË^Œ∞. *Ï˝<åxH˜ =∞~À =¸ÖÏ^è•~°"Õ∞ ÖË#ѨÙÊ_»∞, q∂~°∞ q∂ „|`«∞‰õΩ ÉÏ@#∞ `Õ@QÍ K«∂_»QÆeˆQO^Œ∞‰õΩ HÍ=Åã≤# "≥Å∞QÆ∞ PÜ«∞# =^ŒÌ `«Ñ¨Ê =∞Ô~Hõ¯_® „áêѨÎOHÍ#ѨÙÊ_»∞, WÖÏ =ÚYO „uѨÙÊHÀ=_»O =Å¡ q∂‰õΩ HÍ#=ã¨∞Î#fl „ѨÜ≥∂[#O Uq∞\©? J#flk.

P^ÕtOKå_À "å\˜x g~°∞ ÉèíQÆflO KÕ™êÎ~°∞. D z#fl "åHõºOÖ’ ZO`« qã¨Î $`« ÉèÏ=O Wq∞_ç=ÙO^ŒO>Ë, =∂#= <åQÆiHõ`«, <≥·uHõ`«Å [QÆ`«∞Î#O`«\ ˜h, W^ŒÌ~°∞ =º‰õΩÎÅ ã¨O|O^èŒO "≥Ú^ŒÅ∞ ‰õΩx „ѨѨOK« "åºÑ¨ÎOQÍ, JO`«~å˚fÜ«∞ ã¨O|O^è•Å =~°‰õΩ, ˆH=ÅO D XHõ¯ "åHõº"Õ∞ Ѩi"Õ+≤ªOz LOk. ã¨O|O^è•Å#∞ ÉèíQÆflO K≥Ü«∞º_»O JO>Ë ÉèÏ=O, =∂#gÜ«∞ ã¨O|O^è•Å ÉèíOQÆ áê@∞ =∂„`«"Õ∞ HÍ^Œ∞, x[=∞~Ú#, ^èŒ~°‡|^Œú=∞~Ú# ~°∂áêÅ#∞ HÍ^Œx "Õˆ~ U ~°∂áêÅ#∞ J=ÅOaOz<å J=hfl ÉèíOQÆáê@∞ „H˜OkˆH=™êÎ~Ú. ZO^Œ∞HõO>Ë x[ ã¨O|O^è•Å∞ `≥yáÈ=_»O =Å¡ ~°∂á⁄O^Õ Ñ¨i}Ï=∞"Õ∞ ^èŒ~°‡|^ŒúOHÍx, `«Ñ¨ÙÊ_»∞ ã¨O|O^è•Å∞ U~°Ê_»@O =Å¡#∂ ~°∂á⁄O^Œ∞`«∞Ok – JO>Ë =∂#=ÙÅ =∞^茺 =º=Ǩ~åÅ∞ K≥_çáÈ=_»O, <≥·uHõ, <åQÆiHõ =º=ã¨÷Å ã¨~°fi<åâ◊#O J#fl=∂@. 33. D =¸_»∞ "åHͺ֒¡ 'Ѷ≤ãπ¯— (JѨKå~°O), 'á¶êã≤H±— (JѨKå~°O KÕ¿ã"å_»∞)x ã¨OѨÓ~°‚OQÍ x~°fizOK«_»O [iyOk. ^≥·==¸ ^•ã¨∞x =∞^茺 ã¨O|O^è•hfl, =∞x+‘ =∞x+≤ =∞^茺 ã¨O|O^è•xfl „`≥OK«_»O ÖËHõ K≥~°Ñ¨_»O. nx=Å¡ HõeˆQ `«Ñ¨Êxã¨i Ѩi}Ï=∞O HõÖ’¡ÅO. D HõÖ’¡ÖÏxfl ˆ~ÔHuÎOKÕ "å_Õ 'á¶êã≤H±.— 34. U_»∞ PHÍâßʼnõΩ ã¨O|OkèOz# Ü«∞^•~°÷O Uq∞\˜ J#flk x~åúiOK«_»O Hõ+¨ìO. =∞x+≤ „Ѩu Ü«ÚQÆOÖ’#∂ PHÍâ◊O ÖËHõ =∞~À q^èŒOQÍ K≥áêÊÅO>Ë Éèí∂q∞H˜ P=Å L#fl^•xfl QÆ∞iOz "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

49

2. JÖò |Hõ~°

30–33 P ã¨O^Œ~åƒùxfl36 HÍã¨Î TÇ≤ÏOK«∞HÀ, JѨÙÊ_»∞ h „ѨÉèí∞=Ù ^≥·= ^Œ∂`«Å`À,37 ''<Õ#∞ Éè∞í qÖ’ XHõ „Ѩuxkèx (Ybá¶ê)38 xÜ«∞q∞OK«É’`«∞<åfl#∞—— Jx J<åfl_»∞. ^•xH˜ "å~°∞ WÖÏ q#flqOK«∞ ‰õΩ<åfl~°∞, ''g∞~°∞ Éèí∂=º=ã¨÷#∞ Jã¨Î=ºã¨ÎO KÕ¿ã"å}˜‚, ~°HõÎáê`«O ã¨$+≤ìOKÕ"å}˜‚39 JO^Œ∞Ö’ xÜ«∞q∞OK«É’`«∞<åfl~å? "Õ∞=Ú g∞ ™È΄`«O`Àáê@∞ g∞ Ѩq„`«`#« ∞, g∞ Ѩiâ◊√^Œ`ú #« ∞ H˘xÜ«∂_»∞`«∂<Õ L<åfl=Ú Hõ^•!——40 JѨÙÊ_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ, ''g∞‰õΩ `≥eÜ«∞x"≥<Àfl <å‰õΩ `≥Å∞ã¨∞——41 Jx ÃãÅqKåÛ_»∞. 36. ÃÑ· '~°∞‰õÄ—Ö’ WzÛ# ^≥·=^•ã¨º ã¨O^ÕâßxH˜ D q+¨Ü«∂Å∞ P^è•~°O: PÜ«∞# q∂ ã¨$+≤ìHõ~°Î, ѨiáÈ+¨‰õΩ_»∞, PÜ«∞# Jnè#OÖ’<Õ q∂ r=# =∞~°}ÏÅ∞<åfl~Ú, q∂~°∞ x=ã≤ã¨∞Î#fl qâ◊fi =º=ã¨÷‰õΩ ™êfiq∞, x~°fiǨÏ}Hõ~°Î PÜ«∞<Õ Hõ#∞Hõ PÜ«∞# ^•ã¨ºO K≥Ü«∞º_»O `«Ñ¨Ê q∂‰õΩ =∞~À q^è•#O ã¨||~Ú#k HÍ*ÏÅ^Œ∞. WHõ D '~°∞‰õÄ—Ö’ J^Õ ã¨O^Õâ◊O D „áêuѨkHõÅÃÑ· JO^Œ*ˇÜ«∞º|_»∞`ÀOk: D „ѨѨOK«OÖ’ ^Õ=Ù_»∞ q∞=∞‡efl `«# Ybá¶ê (™êkèHÍ~° „Ѩuxkè)QÍ xÜ«∞q∞OKå_»∞. Ybá¶ê J=_»OKÕ`« q∂ ÉÏ^茺`« ˆH=ÅO PÜ«∞# ^•ã¨ºO K≥Ü«∞º_»O =∂„`«"Õ∞HÍ^Œ∞, PÜ«∞# ѨOÑ≤# =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiO „ѨHÍ~°O Ѩx K≥Ü«∞º_»O ‰õÄ_® q∂ ÉÏ^茺`Õ. XHõ"Õà◊ WÖÏHÍHõ q∂~°∞ q∂ P[#‡ â◊„`«∞=Ù, Ã+·`å<£ P_çOz#@∞¡ P_ç#@¡~Ú`Õ Ju hK«=∞~Ú# u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ KÕã≤# <Õ~°ã¨∞÷Å=Ù`å~°∞. Ѷ¨e`«OQÍ xHõ$+¨ì=∞~Ú# Ѩ~°º=™ê<åxfl Z^Œ∞~˘¯O\Ï~°∞. D ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ =∂#=Ùx "åã¨ÎqHõ`«, qâ◊fi=º=ã¨÷Ö’ J`«x ã≤÷ux YzÛ`«OQÍ q=iOK«_»O [iyOk. WHõ¯_» =∂#=Ù_»∞ =∞ˆ~ =∂~°æO ^•fi~å#∞ `≥Å∞ã¨∞HÀÖËx F JѨÙ~°∂Ѩ=∞~Ú# J^蕺ܫ∂xfl =∂#= *Ïu K«i„`«Ö’ #∞O_ç ZuÎK«∂Ѩ_»O [iyOk. D J^蕺ܫ∞O ^•fi~å ÅÉèíº=∞ÜÕ∞º =ÚYº =∞~Ú# Ѷ¨e`åÅ∞ ZO`À qÅ∞=~Ú#q– Éèí∂QÆ~°ƒùOÖ’ #∞O_ç "Õˆ~fi~°∞ Z=ÚHõÅ∞ "≥eH˜fã≤ "å\˜x TǨÏÅ∞, JOK«<åÅ`À *’_çOz ™êkèOKÕO^Œ∞‰õΩ „Ѩܫ∞uflOKÕ Ñ¶¨e`åÅHõ<åfl Z<Àfl Ô~@∞¡ qÅ∞=~Ú#q. 37. =¸ÅOÖ’x '=∞ÅH±— J#fl J~°c Ѩ^•xH˜ Jã¨Å∞ J~°÷O '㨠O ^Õ â ◊ Ǩ Ï ~° ∞ _» ∞ — Jx. ^•xˆ H âßaÌ H õ J#∞"å^Œ O ᶠê sû (L~°∂Ì)Ö’ Ѷ¨iëêÎ Jx (`≥Å∞QÆ∞Ö’ ^Œ∂`« Jx)KÕã¨∞Î<åfl=Ú. Wq "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

ZÖÏO\˜ =ºH˜Î`«fiOÖËx ˆH=ÅO â◊‰õΩÎÅ∞=∞@∞ˆH HÍ^Œ∞. Wq =ºH˜Î`«fiO L#fl Jã≤Î`åfiÅ∞. gix JÖÏ¡ÇπÏ `«# D =∞Ǩϟ#fl`« =∞~Ú# qâ◊fi™ê„=∂[º x~°fiǨÏ}Ö’#∞, ѨiáêÅ#Ö’#∞ qxÜ≥∂ yOK«∞‰õΩO\Ï_»∞. ^≥·= âßã¨<åxfl J=∞Å∞[i¿Ñ ^≥·= ™ê„=∂[ºÑ¨Ù „ѨÉèí∞`Àfi^ÀºQÆ∞Åx gix ÉèÏqOK«∞HÀ=K«∞Û. =¸_è» „Ѩ[Å∞ gix `«Ñ¨ÙÊQÍ ^≥·=`«fiOÖ’ ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ∞QÍ ÉèÏqOKå~°∞. H˘O^Œ~°∞ gix ^Õ=Ùx |O^èŒ∞=ÙÅx J#∞‰õΩ<åfl~°∞. =∞iH˘O^Œ~°∞ "åix ^Õ=`«Å∞QÍ KÕã¨∞‰õΩx ѨÓlOK«<å~°OaèOKå~°∞. 38. Ybá¶ê: XHõ~°∞ JѨÊ*ˇÑ≤Ê# JkèHÍ~åÅ`À J`«x „ѨuxkèQÍ J`«x Pã≤Îx qxÜ≥∂yOKÕ"å_»∞. 'Ybá¶ê— Ü«∞[=∂x HÍ_»∞ HÍx Jã¨Å∞ Ü«∞[=∂xH˜ „Ѩuxkè J=Ù`å_»∞. J`«x JkèHÍ~åÅ∞ ã¨fi`«ó ã≤^Œú=∞~Ú#q HÍ=Ù, Jã¨Å∞ Ü«∞[=∂x „Ѩ™êkOK«QÍ „áêѨΠ=∞~Ú#q. J`«xH˜ `«# WKåÛù#∞™ê~°O ѨxKÕ¿ã JkèHÍ~°O LO_»^Œ∞, Ü«∞[=∂x WKåÛù#∞™ê~°OQÍ ÉÏ^茺`« x~°fiiÎOK«_»"Õ∞ J`«x Hõ~°Î=ºO. J`«_»∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ `«#‰õΩ`å#∞ Ü«∞[=∂x Jx Éè Ï qOK« ∞ ‰õ Ω x, JѨ Ê yOz# Jkè H Í~åÅ#∞ W+¨ ì O =zÛ#@∞¡ "å_»∞HÀ ™êy#@¡~Ú`Õ ÖË^• Jã¨Å∞ Ü«∞[=∂xx HÍ^Œx =∞Ô~=i<À Ü«∞[=∂xQÍ JOwHõiOz J`«x WK«Ûù#∞ J#∞㨠iOz, J`«x P[˝efl áêeOz#@¡~Ú`Õ–W=hfl q„^ÀǨÏO, u~°∞QÆ∞ ÉÏ@∞ K«~°ºÅ∞QÍ Ñ¨iQÆ}˜OK«|_»`å~Ú. 39. Wk ^≥·=^Œ∂`«Å∞ "≥e|∞zÛ# JÉèíºO`«~°O HÍ^Œ∞, q=~°}HÀi "Õã≤# „Ѩâ◊fl. ^≥·=^Œ∂`«Å‰õΩ ^≥·=O KÕ¿ã U „Ѩuáê^Œ#Ѩ@¡#~Ú<å, JÉèíºO`«~°O `≥e¿Ñ ™êǨÏã¨O ZHõ¯_çk? "å~°∞ 'Ybá¶ê— J#fl Ѩ^ŒO q#QÍ<Õ, „Ѩuáêk`« ã¨$+≤ìH˜ Éèí∞qÖ’ H˘xfl JkèHÍ~åÅ∞ W=fi|_»∞`«∞<åflÜ«∞#fl q+¨Ü«∂#fl~Ú`Õ „QÆÇ≤ÏOK«QÆeQÍ~°∞ HÍx, 50

2. JÖò |Hõ~°

P `«~°∞"å`« P^Œ"£∞‰õΩ JÖÏ¡ÇπÏ, =ã¨∞Î=ÙÅxflO\˜ ¿Ñ~°∞¡ <Õ~åÊ_»∞†42 PÃÑ·# "å\˜x ^≥·= ^Œ∂`«Å =ÚO^Œ∞Oz, ''g∞~°∞ („Ѩuxkè xÜ«∂=∞HõO =Å¡ =º=ã¨÷ Jã¨Î=ºã¨ÎO J=Ù`«∞O^Œx) K≥¿ÑÊ^Õ x["≥∞ÿ`Õ HÍã¨Î D =ã¨∞Î=ÙÅ ¿Ñˆ~¡q∞\’ `≥Å∞ѨO_ç—— Jx ѨÙ~°=∂~ÚOKå_»∞. "å~°∞ WÖÏ =∞#q KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞, ''^À+¨OÖËx Ѩiâ◊√^Œ∞úÅ~Ú`Õ `«=∞ˆ~† `«=∞~°∞ „Ѩ™êkOz#O`« "Õ∞~°ˆH `«Ñ¨Ê =∂‰õΩ "Õˆ~ *Ï˝#O ÖË^Œ∞.43 "åã¨Î"åxH˜ Jhfl `≥eã≤#"å~°∞, J~°÷OKÕã¨∞‰õΩ<Õ"å~°∞ `«=∞ˆ~.—— JѨÙÊ_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ P^Œ"£∞‰õΩ, ''h=Ù D =ã¨∞Î=ÙÅ ¿Ñˆ~¡q∞\’ giH˜ `≥Å∞Ѩٗ— Jx K≥áêÊ_»∞. JÖψQ J`«_∞» "åiH˜ "å@xflO\˜ ¿Ñ~°#¡ ∞ `≥eÑ≤#ѨÙÊ_»∞44 JÖÏ¡ÇπÏ WÖÏ ÃãÅqKåÛ_»∞, ''<Õ#∞ g∞‰õΩ K≥ѨÊÖË^•, Éè∂í g∞ PHÍâßÅÖ’ g∞‰õΩ JQÀK«~=° ∞~Ú# "åã¨"Î åÅ∞ Jhfl <å‰õΩ `≥Å∞ã¨∞#x, g∞~°∞ =ºHõÑÎ i¨ KÕg, g∞~°∞ QÆ∞ѨÎѨiKÕg Jhfl <å‰õΩ Z~°∞ˆH#x!—— Jx ‰õÄ_® J~°÷=ÚOk. JÖψQ '`«H©Ìãπ— J<Õ Ñ¨^•xH© Ô~O_»∞ J~å÷Å∞ =™êÎ~Ú. XHõ\ ˜, Ѩq„`«`«#∞ Jaè=ºHõÎO K≥Ü«∞º_»O, ^•xfl „ѨHõ\ ˜OK«_»O† Ô~O_»∞, Ѩiâ◊√^Œú Ѩ~°K«_»O.) 41. Wk ^≥·=^Œ∂`«Å Ô~O_»= ã¨O^ÕǨxH˜ x=$uÎ. ^≥·=O #∞_çq#^Õq∞@O>Ë, Ybá¶ê xÜ«∞q∞OK«_»OÖ’QÆÅ J=ã¨~°O, =∞~°‡¿ÇÏ`«∞=Ù <å‰õΩ `≥Å∞ã¨∞, q∂~°∞ ^•xfl J~°÷O KÕã¨∞HÀÖË~°∞. q∂~°∞KÕ¿ã U ¿ã=Å#∞ QÆ∞iOz q∂~°∞ „Ѩ™êÎqã¨∞Î<åfl~À Jq ã¨iáÈ=Ù, "å\˜HõO>Ë JkèHõOQÍ =∞~˘Hõ\ ˜ HÍ"åe. JO^Œ∞=Å¡<Õ Éèí∞qÖ’ H˘xfl JkèHÍ~åÅ∞ ã¨O„Hõq∞OѨ*Ëã≤ XHõ „Ѩ`ÕºHõ ã¨$+≤ì ~åtx ã¨$lOKåÅx ã¨OHõeÊOK«_»O [iyOk J#flk. 42. =∂#= *Ï˝<åxH˜ x[ã¨fi~°∂ѨO W^Õ, J`«#∞ ¿Ñ~°¡ ^•fi~å Ѩ^•~å÷ŠѨi*Ï˝<åxfl `«# "Õ∞^è•Ñ¨ikèÖ’ |Okè™êÎ_»∞. JO^Œ∞=Å¡ =∂#=Ùx `≥ e q_ç JO`å "å㨠Π" åxH˜ =㨠∞ Î = ÙÅ ¿Ñ~° ¡ ` À<Õ xO_ç=ÙOk. P^Œ"£∞‰õΩ ¿Ñ~°¡hfl `≥Å∞Ѩ_» =∞O>Ë PÜ«∞#‰õΩ ã¨HõÅ =ã¨∞Î=ÙÅ *Ï˝<åxfl „Ѩ™êkOK«_»=∞#fl =∂@. 43. nx=Å¡ ^Àº`«Hõ=∞ÜÕ∞º^Õq∞@O>Ë „Ѩu ^≥·=^Œ∂`«, ^Œ∂`«Å „Ѩu =~°æO, "å\˜ *Ï˝# Ѩikè "å\˜H˜ ã¨O|OkèOz# qÉèÏQÆO

D qâ◊fi™ê„=∂[º =º=ã¨÷Ö’ XHõ ™êkèHÍ~° ã¨$+≤ìH˜ J=HÍâ◊O U~°Ê_»@O ZÖÏ ™ê^茺O? XHõiH˜, U=∂„`«O JkèHÍ~åÅ∞ ã¨O„Hõq∞OѨ*Ëã≤<å, ™ê„=∂[ºOÖ’x U ÉèÏQÍ# WÖÏ JkèHÍ~°O W=fi|_»∞`«∞O^À JHõ¯_ç ѨiáêÅ<å =º=ã¨÷ Jã¨Î=ºã¨ÎO H͉õΩO_® ZÖÏ LO@∞Ok? J#fl q+¨Ü«∂ÖË "åiH˜ É’^èŒÑ¨_»ÖË^Œ∞. n<Õfl "å~°∞ J~°÷O KÕã¨∞HÀ^ŒeKå~°∞. 40. D "åHõºO ѨeH˜# ^≥·=^Œ∂`«Å L^ÕÌâ◊ºO, dÖÏѶ¨`ü („áêux^茺O) =∂H˜"åfie, "Õ∞=Ú ^•xH˜ Ü≥∂QÆ∞ºÅ=Ú J#flk HÍ^Œ∞. "åi L^ÕÌâ◊ºO, „ѨÉèí∞=ÙÅ"åi P*Ï˝áêÅ# [~°∞QÆ∞`«∂<Õ LOk, q∂ P[˝efl áêeOK«_»OÖ’ "Õ∞=Ú ã¨~°fi^• x=∞QÆ∞flÅ=∞~Ú L<åfl=Ú† q∂ k=º Jcèëêì#∞™ê~°O D [QÆ`«∞Î#O`å Ѩiâ◊√^ŒúOQÍ LOK«∞`«∞<åfl=Ú† nxH˜ `À_»∞QÍ q∂ ™È΄`«QÍ#O, H©~°Î#, Ѩq„`«<å=∞ ã¨O㨇~°} q∂ q#„=∞ ¿ã=‰õΩÅ=∞~Ú# "Õ∞=Ú ã¨^• KÕã¨∂Î<Õ L<åfl=Ú† WѨÙÊ_»∞ Uq∞ `«‰õΩ¯=~ÚO^Œx D Ybá¶ê J=ã¨~°O U~°Ê_çOk? "Õ∞=Ú nx =∞~å‡xfl, ¿ÇÏ`«∞=Ù#∞ J~°÷O KÕã¨∞HÀÖËHõáÈÜ«∂º=Ú J#flk. (=¸ÅOÖ’x `«ã‘ƒÇπÏ J<Õ Ñ¨^•xH˜ Ô~O_»∞ J~å÷Å∞<åfl~Ú. Ѩiâ◊√^Œú`«#∞ H˘xÜ«∂_»@O J<Õ J~°÷=¸ LOk, K«∞~°∞QÍæ HÍ~Àº#∞‡Y∞Å~Ú nHõ∆`À Hõ$+≤ K≥Ü«∞º_»O "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

51

2. JÖò |Hõ~°

34 Ñ≤^ÑŒ ¨ "Õ∞=Ú ^≥=· ^Œ∂`«Å#∞ P^Œ"∞£ ã¨=∞HõO∆ Ö’ `«Å=OK«O_»x P^ÕtOz#ѨÙÊ_»∞, JO`å45 `«Å=OKå~°∞. HÍx Wc¡ãπ46 kèHõ¯iOKå_»∞, "å_»∞ ^Œ∞~°Ç¨ÏOHÍ~åxH˜ QÆ∞~°Ü«∂º_»∞, Jq^èÕÜ«ÚÖ’¡ KÕiá⁄Ü«∂º_»∞.47 „ѨHÍ~°O PK«iOKÕ J#∞=∞uxzÛ#O`«=~°‰õΩ q∂~°∞ J`«xH˜ J#∞‰õÄÅOQÍ =º=ǨÏiOK«=Åã≤ LO@∞Ok. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ nxfl D q^èŒOQÍ J~°÷O KÕã¨∞HÀ=K«∞Û. XHõ ѨiáêʼnõΩ_»∞ XHõ =ºH˜Îx `«# ^Õâ◊OÖ’ F „áêO`åxH˜ JkèHÍiQÍ xÜ«∞q∞Oz #ѨÙÊ_»∞ P„áêO`«O Ö’ Ѩx*˿㠄ѨÉèí∞`Àfi^ÀºQÆ∞ÅO^Œ~°∂ P JkèHÍiH˜ q^èÕÜ«∞`« áê\˜OK«_»O "åi qkè. J`«#∞ `«# JkèHÍ~å Å#∞ qxÜ≥∂yOK«∞‰õΩ<Õ J=HÍâßxfl W"åfiÅx ѨiáêʼnõΩ_»∞ JaèÅ+≤Oz#O`« =~°‰õΩ, "å~°∞ J`«xH˜ `«=∞ `À_®Ê@∞#∞ JO^Œ *Ëã¨∂Î LO_®e. J`«#∞ `«# JkèHÍ~åÅ#∞ ã¨~°~Ú# Ѩ#∞Ö’¡ qxÜ≥∂yã¨∞Î<åfl_® ÖËHõ `«Ñ¨ÙÊ_»∞ Ѩ#∞Ö’¡<å J#fl q+¨Ü«∂xfl ѨijeOK«_»O "åi Ѩx HÍ^Œ∞. U Ѩx J~Ú`Õ K≥Ü«∞ºx=fi~å^Œx áêʼnõΩx ã¨∂K«# JO^Œ∞`«∞O^À P Ѩx q+¨Ü«∞OÖ’ JѨÊ\˜ HõѨÙÊ_Õ, JHõ¯_çHõHõ¯_Õ P JkèHÍiQÍi JkèHÍ~°O JO`«=∞~Ú áÈ`«∞Ok. JѨÙÊ_»∞ PÜ«∞#QÍiH˜, P „áêO`«O HÍ~°ºHõ~°ÎÅO^Œ~°∂ =¸‰õΩ=∞‡_ç ã¨"≥∞‡*Ëã≤ #@∞ìQÍ ã¨∞Êùiã¨∞ÎOk. z=iH˜ ѨiáêʼnõΩx `«~°Ñ¶¨Ù# J`«xfl |~°Î~°Ñ¶π KÕã≤ x~°ƒOkèOKåÅ#fl P[˝Å∞ *Ïs J~Ú#ѨÙÊ_»∞, x#fl\˜ =~°‰õΩ J`«x Hõ#∞ã¨#flÅHõ#∞QÆ∞}OQÍ <å@ºO KÕã≤#"å~°∞, J`«x KÕ`«∞ʼnõΩ ÉË_ôÅ∞ "Õã≤ Mˇ·^Œ∞ H˘@∞ì "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ ÖωõΩ¯áÈ`å~°∞. P^Œ"£∞ ã¨=∞Hõ∆OÖ’ ã¨*ÏÌ K≥Ü«∞º=∞x ^≥·= ^Œ∂`«Å‰õΩ WzÛ# P^Õâ◊O ^•^•Ñ¨Ù D q^èŒ=∞~Ú#^Õ. ˆH=ÅO ™êfinè # =∞=_®<Õ fl WHõ ¯ _» '㨠* ÏÌ — Jx ¿Ñ~˘¯#_» O [iy LO_»=K«∞Û. HÍx D ™êfinè#`«‰õΩ ã¨OˆH`« „áêÜ«∞OQÍ „H˜Ü«∂ ~°∂ѨOÖ’ ã¨*ÏÌ (™êëêìOQÆ „Ѩ}Ï=∞O) KÕ¿ã P^Õâ◊O W=fi_»O ‰õÄ_® ™ê^茺"Õ∞. D ÉèÏ="Õ∞ ã¨~°~Ú#kQÍ JQÆ∞Ñ≤™ÈÎOk. 46. 'Wc¡ãπ—: âßaÌHõ J~°÷O ''J`«ºO`« xã¨Ê $Ǩ„QÆã¨∞Î_»∞—— J#flk. áêiÉèÏ+≤HõOQÍ XHõ 'l#∞fl— ¿Ñ~°∞. "å_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ P^Õâßxfl kèHõ¯iOz, P^Œ"£∞‰õΩ, P^Œ"£∞ ã¨O`«uH˜ ™êfinè#=∞ÜÕ∞ºO^Œ∞‰õΩ x~åHõiOKå_»∞. =∂#= ã¨O`å<åxfl ^•i =∞o§Oz ÃÑ_»„`À=#∞ ѨÙiH˘e¿ÑO^Œ∞‰õΩ JÖÏ¡ÇπÏ =^ŒÌ „Ѩà◊Ü«∞k#O =~°‰õΩ =º=kèx fã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. g_çx ''J+π Ã+·`å<£—— Jx ‰õÄ_® JO\Ï~°∞. "åã¨Î"åxH˜ Ã+·`å<£ ÖËHõ Wc¡ãπ ˆH=ÅO XHõ â◊H˜Î =∂„`«"Õ∞ HÍ^Œ∞, "å_çk ‰õÄ_® =∞x+≤ =∂kiQÍ =ºH˜Î`«fiOQÆÅ Jã≤Î`«fi"Õ∞. WOHÍ

=~°ˆH Ѩiq∞`«=∞~Ú LO@∞Ok. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ QÍe x~°fiǨÏ}ÔH· xÜ«Ú‰õΩÎÅ~Ú# ^≥·=^Œ∂`«Å‰õΩ QÍex QÆ∞iOz ã¨=∞ã¨ÎO `≥Å∞ã¨∞ HÍx h\˜x QÆ∞iOz "åiH˜ Uq∂ `≥eÜ«∞^Œ∞. W^Õ Ñ¨iã≤÷u W`«~° qÉèÏQÍÅ ^≥·=^Œ∂`«Ån#∞. =∞x+≤H˜ nxH˜ aè#flOQÍ ã¨=∞„QÆ *Ï˝#O W=fi_»O [iyOk. XH˘¯Hõ¯ qÉèÏQÆO QÆ∞iOz, P qÉèÏQÍxH˜ K≥Ok# ^≥·= ^Œ∂`«‰õΩ `≥eã≤# ã¨q=~°=∞~Ú# *Ï˝#O Hõ<åfl =∂#=ÙxH˜ `≥eã≤Ok `«‰õΩ¯"Õ J~Ú<å "≥Ú`«ÎO g∞^Œ =∂#= *Ï˝<åxH˜ „Ѩ™êkOK«|_ç# ã¨=∞„QÆ`« ^≥·=^Œ∂`«Å‰õΩ „áêѨÎO HÍÖË^Œ∞. 44. D „Ѩ^Œ~°≈# ^≥·=^Œ∂`«Å "≥Ú^Œ\ ˜ ã¨O^ÕǨxH˜ ã¨=∂^è•#O. D q^èŒOQÍ JÖÏ¡ÇπÏ "åiH˜ `≥eáê_»∞: <Õ#∞ P^Œ"£∞‰õΩ ˆH=ÅO JkèHÍ~åÖË W=fi_»OÖË^Œ∞, *Ï˝<åhfl Wã¨∞Î<åfl#∞. W`«x xÜ«∂ =∞HõO =Å¡ HõÖ’¡ÅO K≥ň~QÆ∞`«∞O^Œx q∂‰õΩ Hõey# ã¨Oâ◊Ü«∞O D =º=Ǩ~åxH˜ ã¨O|OkèOz# XHõ HÀ}O =∂„`«"Õ∞. Ô~O_»= HÀ}O ã¨O㨯~°}‰õΩ ã¨O|OkèOzOk. Jk HõÖ’¡ÅѨ٠HÀ}O HõO>Ë JkèHõ „áê^è•#ºO, W`ÀkèHõ qÅ∞= HõÅk. ã¨fiÅÊ=∞~Ú# K≥_»∞QÆ∞ HÍ~°}OQÍ JkèHõ"≥∞ÿ# =∞Ozx L¿ÑH˜∆OK«_»O q[˝`«QÆÅ"åi q^è•#O HÍ^Œ∞. 45. nx ÉèÏ="Õ∞q∞@O>Ë Éèí∂q∞, ^•xH˜ ã¨O|OkèOz# qâ◊fi qÉèÏQÆOÖ’ ZO^Œ~°~Ú`Õ ^≥·=^Œ∂`«Å∞ xÜ«∞q∞`«∞Å~Ú L<åfl~À "åi#O^Œih =∂#=ÙxH˜ q^èÕÜ«ÚÅÜÕ∞ºÖÏ, ÖÁOyá⁄ÜÕ∞ºÖÏ P*Ï˝Ñ≤OK«_»O [iyOk. P „áêO`«OÖ’ JÖÏ¡ÇπÏ P^Õâ◊O "Õ∞~°‰õΩ =∂#=Ù_»∞ Ybá¶êQÍ xÜ«∞q∞OK«|_»@OKÕ`« D Ѷ¨~å‡<å q_»∞^ŒÅ J~ÚOk: '"Õ∞=Ú „Ѩ™êkã¨∞Î#fl JkèHÍ~åÅ#∞ =∞x+≤, U ѨxÖ’<≥·<å 㨈~– Jk ã¨~°~Ú#^Œ~Ú<å, HÍHõáÈ~Ú<å– qxÜ≥∂yOK«∞ HÀ^Œe¿ãÎ "Õ∞=Ú =∂ x~°‚Ü«∞O „ѨHÍ~°O J`«xH˜ JÖÏ KÕ ã ¨ ∞ HÀQÆ e ˆ Q J=HÍâßxfl Hõ e Ê㨠∞ Î < åfl=Ú. JO^Œ ∞ =Å¡ =∞x+≤ KÕ¿ã P Ѩx, q∂Ö’ Z=Ô~=i HÍ~°º ѨikèH˜ ã¨O|OkèOz LO@∞O^À "å~°∞ `«=∞ Ѩikè "Õ∞~°‰õΩ J`«xH˜ `À_»Ê_»@O g∞ Hõ~°Î=ºO. J`«_»∞ ^˘OQÆ`«#O K≥Ü«∞º^ŒÅz<å, #=∂*ò K≥Ü«∞º ã¨OHõeÊOz<å, =∞Oz K≥Ü«∞ºQÀi<å, K≥_»∞ K≥Ü«∞º_®xH˜ X_ç QÆ\ ˜ì<å – LÉèíÜ«∞ ~°∂áêÖ’¡#∂, "Õ∞=Ú J`«xH˜ `«# W+¨ìO "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

52

2. JÖò |Hõ~°

35 – 37 `«~°∞"å`« "Õ∞=Ú P^Œ"£∞‰õΩ WÖÏ K≥áêÊ=Ú, ''h=Ó, h ÉèÏ~°º, W~°∞=Ù~°∂ ã¨fi~°æOÖ’ |ã¨K≥Ü«∞ºO_ç. g∞~°Hõ¯_» ã¨=∞$kúQÍ, ã¨O`«$Ñ≤ÎQÍ, Ü«∞^èÕK«ÛùQÍ u#O_ç. HÍx D K≥@∞ì ^Œi^•Ñ¨ÙʼnõΩ KÕ~°HõO_ç,48 ÖËHáõ È`Õ J`åºKå~°∞Å∞QÍ49 QÆ}˜OK«|_»`å~°∞.—— "å_»∞ ^≥·=^Œ∂`«Ö’¡x"å_»#fl Jáê~°÷O ‰õÄ_® Z=iH© HõÅQÆ~å^Œ∞. "å_»∞ l#∞flÅ Ö’x"å_Õ Jx =ÚO^Œ∞ =ÚO^Œ∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ Y∞~üP<£ ‰õÄ_® qâ◊nHõiOzOk. 'l#∞flÅ∞— J<Õ"å~°∞ ^≥·= ^Œ∂`«Å∞ HÍHõ "Õ~°∞QÍ =∞~À„Ѩ`ÕºHõ „ѨuѨuÎQÆÅ ã¨$+≤ì~åt. 47. D Ѩ^•Å =Å¡ `≥e¿ã^Õq∞@O>Ë |Ǩïâß ã¨*ÏÌ K≥Ü«∞º x~åHõ i OzOk Wc¡ ã π XHõ ¯ _Õ HÍ^Œ ∞ . l#∞flÅ XHõ =~° æ " Õ ∞ Jq^èÕÜ«∞`«‰õΩ ã¨=∂Ü«∞`«Î=∞~ÚOk. Wc¡ãπ ¿Ñ~°∞#∞ WHõ¯_» „Ѩ ™ êÎ q OK« _ ®xH˜ HÍ~° } O "å_» ∞ "å~° O ^Œ i H© <åÜ« ∞ ‰õ Ω _» ∞ HÍ=_» O , WOHÍ P u~° ∞ QÆ ∞ ÉÏ@∞Ö’ =Ú#∞‡O^Œ ∞ LO_» @ O HÍ=K«∞Û. HÍx D PÜ«∞`üx =∞~À q^èŒOQÍ ‰õÄ_® J#∞=kOK« gÅ∞Ok: ''"å_»∞ u~°™ê¯~°∞Ö’¡x"å_»∞—— Jx. WÖÏ J~Ú# ѨHõ∆OÖ’ ÉèÏ=O =∞~ÀÖÏ ~°∂á⁄O^Œ∞`«∞Ok. Jq^èÕÜ«ÚÅ~Ú# l#∞flÅ XHõ =~°æO JO`«‰õΩ ѨÓ~°fi"Õ∞ LO_çOk. Wc¡ãπ P =~åæxH˜ K≥Ok#"å_Õ. k=º Y∞~üP<£Ö’ +¨Ü«∂f<£ (Ã+·`å#∞Å∞) J#fl Ѩ^•xfl D l#∞flÅ∞, "åi ã¨O`å#O H˘~°ˆH „ѨÜ≥∂yOK«_»O [iyOk. WO`«‰õΩ, Ã+·`å#∞Å∞ J#fl Ѩ^ŒO =∞#∞+¨µÅ#fl ÉèÏ=OÖ’ „ѨÜ≥∂yOK«|_çO^Œ#_®xH˜ ZÖÏO\˜ ã¨O^Œ~°ƒùO HÍ#~åxKÀ@, „Ѩ™êÎ=# D l#∞fl Ã+·`å#∞Å^Õ Jx „QÆÇ≤ÏOK«=Åã≤ LO@∞Ok. 48. nx=Å¡ `≥e¿ã^Õq∞@O>Ë, Éèí∂q∞ ÖËHõ xÜ«∂=∞Hõ ã¨÷ÖÏxH˜ Ybá¶êQÍ Ñ¨OѨ_®xH˜ ѨÓ~°fiO gi^ŒÌiH© ѨsHõ∆ xq∞`«ÎO ã¨fi~°æOÖ’ x"åã¨O U~°Ê~°K«_»O [iyOk– `«^•fi~å "åi =∞<À "≥·Y~°∞ŠѨsHõ∆ [~°áêÅ#flk L^ÕÌâ◊ºO. D ѨsHõ∆ÔH· XHõ =$H∆Íxfl Z#∞fl‰õΩx, ^•x KÕ~°∞=‰õΩ ‰õÄ_® áÈ~å^Œx âßã≤OK«_»O [iyOk. JÖÏ KÕ¿ãÎ HõeˆQ Ѩi}Ï=∞O QÆ∞iOz ‰õÄ_® `≥Å∞Ѩ_»O [iyOk – 'WÖÏ KÕ¿ãÎ =∂ ^Œ$+≤ìÖ’ J`åºKå~°∞Å∞QÍ Ñ¨iQÆ}˜OK«|_»`å~°∞— Jx. Jk U =$Hõ∆O?^•xfl ã¨q∂Ñ≤OK«~å^Œx x¿+kèOK«_®xH˜ JO^Œ∞Ö’ L#fl „Ѩ`ÕºHõ`« Uq∞\˜? J#fl K«~°Û J„Ѩ^è•#=∞~ÚOk. x¿+kèOK«_®xH˜ HÍ~°}O P =$Hõ∆ ÅHõ∆}OÖ’ U^À K≥_»∞QÆ∞ LO_»@O HÍ^Œ∞, ^•x ^•fi~å P^Œ"£∞ ǨÏ"åfiʼnõΩ Ǩx HõeˆQ "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

„Ѩ=∂^Œ=ÚO_»@=¸ HÍ^Œ∞. Jã¨Å∞ L^ÕÌâ◊ºO Uq∞@O>Ë "å~°∞ Ã+·`å#∞ „¿Ñ~°}Å#∞ ZkiOz P*Ï˝áêÅ#Ö’ ZO`«=~°‰õΩ ã≤÷~°OQÍ xÅ|_»QÆÅ∞QÆ∞`å~°∞ Jx ѨsH˜∆OK«_»O. D L^ÕÌâ◊ºO H˘~°‰õΩ U =ã¨∞Î=Ù#∞ Z#∞fl‰õΩ<åfl ã¨iáÈ`«∞Ok. D HÍ~°}O KÕ`«<Õ JÖÏ¡ÇπÏ, K≥@∞ì ¿Ñ~°∞#∞ ^•x ÅHõ∆}ÏÅ#∞ „Ѩ™êÎqOK«ÖË^Œ∞. D ѨsHõ∆ÔH· ã¨fi~°æ"Õ∞ J`«ºO`« J#∞‰õÄÅ=∞~Ú# ã¨÷ÅO. "åã¨Î"å xH˜ ^•xfl ѨsH∆Íã¨÷eQÍ x~°‚~ÚOK«_»OÖ’ L^ÕÌâ◊ºO, 'h =∂#=`å ™ê÷~Úx |\˜ì h‰õΩ `«y#, ã¨~°~Ú# x"å㨠ã¨÷ÅO ã¨fi~°æ"Õ∞— J#fl q+¨Ü«∂xfl =∂#=Ùx =∞#ã¨∞‰õΩ ZH˜¯OK«_»"Õ∞. WOHÍ, 'HÍx Ã+·`å<£ „¿Ñ~°}ŠѶ¨e`«OQÍ h=Ù ^≥·= q^èÕÜ«∞`å =∂~åæxfl q_»<å_ç#@¡~Ú`Õ, „áê~°OÉèíOÖ’ ^•xH˜ ^Œ∂~°=∞~Ú#>Ë¡ z=~°# ‰õÄ_® ^Œ∂~°"Õ∞ J=Ù`å=Ù. h‰õΩ Ü≥∂Qƺ=∞~Ú# D x"åã¨O, h KÕ*Ïi# D ã¨fi~°æO =∞m§ h KÕlHͯÅO>Ë x#∞fl q^èÕÜ«∞`å =∂~°æO #∞O_ç ^Œ∂~°O K≥Ü«∞º_®xH˜ Hõ$+≤ KÕ¿ã h D â◊„`«∞=Ù#∞ q[Ü«∞ =O`«OQÍ Z^Œ∞~À¯=@O XHõ¯>Ë =∂~°æO. 49. =¸ÅOÖ’ '*Ïe"£∞—(J`åºKåi) J#fl Ѩ^ŒO „ѨÜ≥∂yOK«_»O [iyOk. Jk ZO`À J~°÷=O`«=∞~ÚOk. "åã¨Î=OQÍ (J~°cÖ’) ǨωõΩ¯#∞ HÍ*ˇÜ«∞º_®xfl 'AÖò‡— Jx JO\Ï~°∞. XHõi ǨωõΩ¯#∞ HÍ*Ëã≤#"å_»∞ '*Ïe"£∞—. ^Õ=Ùx Jq^èÕÜ«∞`«‰õΩ áêÅÊ_Õ =ºH˜Î "åã¨Î"åxH˜ =¸_»∞ ÃÑ^ŒÌ „áê^äŒq∞Hõ ǨωõΩ¯efl HÍ*Ë™êÎ_»∞. XHõ\ ˜, ^Õ=Ùx ǨωõΩ¯– ZO^Œ∞HõO>Ë ^≥·"å[˝áêÅ# [~°QÆ_»=∞<Õk ^Õ=Ùx ǨωõΩ¯ . Ô~O_»∞, D Jq^èÕÜ«∞`«‰õΩ áêÅÊ_»∞`«∂ J`«#∞ LѨÜ≥∂ yOz# =ã¨∞Î=ÙÅxflO\˜ ǨωõΩ¯: J`«x â◊s~° J=Ü«∞ "åÅ∞, J`«xÖ’x =∂#ã≤Hõ â◊‰õΩÎÅ∞, J`«x`Àáê@∞ rqOKÕ =∞#∞+¨µÅ∞, J`«x ã¨OHõÖÏÊxfl <≥~°"Õˆ~Û ^≥·=^Œ∂`«Å∞, P ѨxÖ’ J`«#∞ qxÜ≥∂yOKÕ ™ê=∞„y – g@xflO\˜H© XHõ ǨωõΩ¯Ok. P ǨωõΩ¯ ##∞ã¨iOz J`«#∞ (=∂#=Ù_»∞) "å\˜ x[™êfiq∞ Wëêì#∞™ê~°O QÍ<Õ "å\˜x qxÜ≥∂yOK«=Åã≤ LOk. HÍx ^Õ=Ùx WëêìxH˜ 53

2. JÖò |Hõ~°

z=iH˜ Ã+`· å<£ "å~°∞ÉèÜ í Ú« efl P K≥@∞ì q+¨Ü∞« OÖ’ ѨÙiH˘eÑ≤ =∂ P*Ï˝áêÅ# #∞O_ç `˘eyOKå_»∞† "å~°∞#fl ã≤u÷ Ö’ #∞Oz "åix |Ü«∞@Ѩ_*» âË ß_»∞. JѨÙÊ_»∞ "Õ∞=Ú WÖÏ P^ÕtOKå=Ú, ''WHõ kyáÈO_ç g∞~°O`å, g∞~°∞ XHõiH˘Hõ~°∞ â◊„`«∞=ÙÅ∞†50 XHõ „Ѩ`ÕºHõ =º=kè =~°‰õΩ g∞~°∞ Éèí∞qÖ’ x=ã≤ã¨∂Î, JHõ¯_Õ „|`«∞‰õΩ ™êyOK«=Åã≤ LOk.—— JѨÙÊ_»∞ P^Œ"£∞ `«# „ѨÉèí∞=Ù =^ŒÌ H˘xfl =K«<åÅ∞ <Õ~°∞Û‰õΩx `ÒÉÏ KÕâß_»∞.51 P ѨâßÛ`åÎáêxfl J`«x „ѨÉ∞íè =Ù ã‘fiHõiOKå_»∞ – PÜ«∞# ZO`À Hõq∆ ∞OKÕ"å_»∂ =∞Ô~O`À Hõ~∞° }˜OKÕ"å_»∞#∂fl.52 PÜ«∞# Ѩiã≤÷uÃÑ· ^ŒÜ«∞^ŒÅz P Ѩ^•Å#∞ `≥eáê_»∞. '`ÒÉÏ— JO>Ë Jã¨Å∞ J~°÷O XHõiH˜ Jaè=ÚY∞Å=_»O, =∞~°Å_»O Jx. =∞x+≤ ѨHõ∆OQÍ `ÒÉÏ J#flѨÙÊ_»∞ J`«_»∞ `«Åa~°∞ã¨∞`«<åxfl q~°q∞OK«∞‰õΩ<åfl_»x, ^•ã¨º=∂~°æO "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ =∞~°e=KåÛ_»x J~°÷O. ^≥·=O ѨHõ∆OQÍ `ÒÉÏ J#flѨÙÊ_»∞ PÜ«∞#, (`«# `«Ñ¨ÙÊʼnõΩ) ã≤QÆ∞æѨ_»∞`«∞#fl ^•ã¨∞x "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ HÍ~°∞}º ^Œ$‰õΩ¯Å`À =∞~°ÖÏ_»x, PÜ«∞# Hõ\ÏHõ∆ gHõ∆}O =∞m§ J`«x"≥·Ñ¨Ù uiyO^Œx ÉèÏ=O. 52. áêáêxH˜ Ѩ~°º=™ê<åÅ∞ `«Ñ¨Êxã¨iQÍ ã¨OÉèíq™êÎÜ«∞x, "å\˜x Z\˜ì Ѩiã≤÷uÖ’#∂ =∞x+≤ J#∞ÉèíqOK«=Å¿ã LO@∞O ^Œx `≥e¿Ñ ^Œ$HõÊ^ä•xfl Y∞~üP<£ YO_çã¨∞ÎOk. =∞x+≤ ã¨fiÜ«∞OQÍ xi‡OK«∞‰õΩ#fl J<ÕHõ `«Ñ¨ÙÊ_»∞ ^Œ$HõÊ^ä•Ö’¡ W^˘Hõ J`«ºO`« „Éèí+¨ì=∞~Ú# ^Œ$HõÊ^äŒO. ZO^Œ∞KÕ`«#O>Ë, XHõѨÙÊ_»∞ áêѨÉèí∂~Ú+¨ì =∞~Ú# rq`åxfl QÆ_çÑ≤# =ºH˜Îx D ^Œ$HõÊ^äŒO âßâ◊fi`«OQÍ x~åâßxã¨Ê $ǨÏʼnõΩ QÆ∞iKÕã¨∞ÎOk. XHõ"Õà◊ J`«#∞ `«# `«Ñ¨ÙÊ#∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl `«~°∞"å`« QÆuOz# Ö’áêxfl ѨÓiOKåÅx ÉèÏq¿ãÎ, ÉèÏqx ã¨O㨯iOK«∞HÀ^Œe¿ãÎ D ^Œ$HõÊ^äŒO J`«x`À, 'WHõ h=Ù `«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩ<Õ Pâ◊ÖË^Œ∞, h=Ù KÕã≤#^•x Ѷ¨e`åÅ∞ Z\˜ì Ѩiã≤÷uÖ’#∂ x#∞fl =^ŒeÃÑ@ì=Ù— Jx JO@∞Ok. Y∞~üP<£ ^•xH˜ ѨÓiÎQÍ aè#fl=∞~Ú# suÖ’, =∞OzH˜ ã¨`«Êùe`«O, K≥_»∞‰õΩ ^Œ∞+¨Êùe`«O „Ѩ™êkOK«_»O ѨÓiÎQÍ JÖÏ¡ÇπÏ JkèHÍ~åxH˜ ã¨O|OkèOz# q+¨Ü«∞O. h=Ù KÕã≤# U =∞OzH˜ |Ǩï=∂#O ÅaèOz<å Jk h =∞Oz`«<åxH˜ „ѨHõ$u ã≤^Œú=∞~Ú# `«Ñ¨Êxã¨i

=ºuˆ~HõOQÍ `«# JkèHÍ~åÅ#∞ qxÜ≥∂yOz J`«#∞ "åã¨Î"åxH˜ "å\˜ÃÑ· J`åºKå~°O [iáê_»∞. =¸_»∞, ã¨fiÜ«∞OQÍ `«# ǨωõΩ¯. ZO^Œ∞HõO>Ë, J`«x =ºH˜Î`åfixH˜ ǨωõΩ¯ LOk – `å#∞ q<åâ◊O H͉õΩO_® `«# =ºH˜Î`åfixfl HÍáê_»∞HÀ =Åã≤ LOk. HÍx ^≥·"å*’˝Å¡OѶ¨∞# KÕã≤ `«#∞fl ^≥·= tHõ∆‰õΩ áê„`«∞xQÍ KÕã¨∞‰õΩ#flѨÙÊ_»∞ "åã¨Î"åxH˜ J`«#∞ `«# =ºH˜Î`«fiOÃÑ· J`åºKå~°O [~°∞Ѩ٠‰õΩO\Ï_»∞. D HÍ~°}ÏÅ =¸ÅOQÍ<Õ Y∞~üP<£Ö’ J<ÕHõ KÀ@¡ áêáêxH˜ 'AÖò‡— Jx, áêÑ≤x '*Ïe"£∞— Jx ¿Ñ~˘¯#_»O [iyOk. 50. JO>Ë =∂#=Ùx â◊„`«∞=Ù Ã+·`å<£ Jx, Ã+·`å<£ â◊„`«∞=Ù =∂#=Ù_»x J~°÷O. Ã+·`å<£ =∂#=Ùx â◊„`«∞=Ù J#fl q+¨Ü«∞O É’^èŒÑ¨_»∞`«∂<Õ LOk–"å_»∞ J`«xfl ^≥·"å*Ï˝áêÅ# =∂~åæ#∞flO_ç `˘eyOz q<åâßxH˜ QÆ∞iKÕ¿ãO^Œ∞‰õΩ „Ѩܫ∞uflã¨∞ÎO\Ï_»∞. áÈ`Õ, =∞x+≤, Ã+·`å<£‰õΩ â◊„`«∞=Ù Uq∞\©? JO>Ë x*ÏxH˜ =∂#=`« HÀ~°∞‰õΩ<Õk J`«x`À â◊„`«∞`«fi"Õ∞. HÍx "å_»∞ =∞<À"åOKè«Å‰õΩ K«∂¿Ñ „¿Ñ~°}Å =Å¡ =∞x+≤ "≥∂ã¨áÈ~Ú J`«xfl `«# q∞„`«∞xQÍ KÕã¨∞‰õΩO\Ï_»∞. WÖÏO\˜ "≥∞ÿ„u =Å¡ "åã¨Î=OQÍ<Õ â◊„`«∞`«fiO "≥∞ÿ„uQÍ =∂iáÈ~ÚO^Œx J~°÷O HÍ^Œ∞. XHõ â◊„`«∞=Ù Z^Œ∞\˜ â◊„`«∞=Ù KÕuÖ’ F_çáÈ~Ú J`«x =ÅÖ’ z‰õΩ¯‰õΩ<åfl_»x J~°÷O. 51. JO>Ë P^Œ"£∞ `«# `«Ñ¨ÙÊ#∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩx, Jq^èÕÜ«∞`å =∂~°æO #∞O_ç q^èÕÜ«∞`« "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ =∞~°Å QÀi#ѨÙÊ_»∞, ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’ `«# „ѨÉèí∞=Ù`À Hõ∆=∂aèHõ∆ HÀ~åÅ#fl JaèÖÏ+¨ [xOz#ѨÙÊ_»∞, Hõ∆=∂aèHõ∆ "Õ_»∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ `«y# Ѩ^•Å∞ <À\˜HõO^ŒÖË^Œ∞. JÖÏ¡ÇπÏ "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

54

2. JÖò |Hõ~°

38–39 "Õ∞=Ú WÖÏ P^ÕtOKå=Ú, ''g∞~°O`å WHõ¯_ç #∞O_ç kyáÈO_ç.53 P `«~∞° "å`« <å =^Œ#Ì ∞O_ç U^Œ~Ú<å =∂~°^æ ~Œ ≈° Hõ`fi« O g∞‰õΩ JOk#ѨÙÊ_»∞ <å =∂~°^æ ~Œ ≈° Hõ`åfixfl J#∞ã¨iOKÕ "åiH˜ U ÉèÜ í ∞« =¸ HõÅQÆ^Œ∞, "å~°∞ ^Œ∞ódOKÕ ã¨O^Œ~°ƒù=¸ ~å^Œ∞. =∞Ô~=~°~Ú`Õ ^•xfl u~°ã¨¯i™êÎ~À, =∂ PÜ«∞`üÅ#∞54 Jã¨`åºÅx `«$}©Hõi™êÎ~À "åˆ~ JyflÖ’H˜ á⁄ÜÕ∞º"å~°∞, "å~°∞ ã¨~°fi^• JHõ¯_Õ LO\Ï~°∞.——55 4 HÍ~°}OQÍ tHõ∆‰õΩ áê„`«∞_»∞ HÍ_»#fl=∂@. PÜ«∞#‰õΩ JO@∞‰õΩ#fl áêѨѨ٠Hõà◊OHõO Hõ_çy"≥Ü«∞º|_çOk. WHõ P =∞K«Û PÜ«∞#ÃÑ·<å ÖË^Œ∞, PÜ«∞# ã¨O`å#OÃÑ·<å ÖË^Œ∞, WOHÍ (^≥·=O =∞xflOK«∞QÍHõ) ^≥·=O `«# UÔH·Hõ ‰õΩ=∂~°∞}˜‚ ѨOÑ≤, =∂#"åo áêѨ ѨiǨ~°OQÍ J`«xfl tÅ∞=ÃÑ· ZH˜¯OKÕ J=ã¨~°=¸ ÖË^Œ∞. nxH˜ aè#flOQÍ JÖÏ¡ÇπÏ P^Œ"£∞ (J) KÕã≤# `ÒÉÏ#∞ ã‘fiHõiOK«_»"Õ∞HÍHõ PÜ«∞xfl P `«~åfi`« „Ѩ=HõÎQÍ ‰õÄ_® xÜ«∞q∞OKå_»∞ – PÜ«∞# `«# ã¨O`å<åxH˜ ã¨<å‡~°æO K«∂Ñ≤Oz áÈ"åÅx. J~Ú`Õ WѨÙÊ_»∞ ã¨fi~°æO #∞O_ç kyáÈ"åÅ#fl P^Õâßxfl =∞m§ W=fi_»OÖ’QÆÅ L^ÕÌâ◊ºO Uq∞@O>Ë, `ÒÉÏ#∞ ã‘fiHõiOK«_»OKÕ`« ^•x `«Ñ¨Êxã¨i Ѩ~°º=™ê#O, P^Œ"£∞#∞ Éèí∞qH˜ ѨOѨ‰õΩO_® ã¨fi~°æOÖ’<Õ LO_» x=fi_»O HÍ^Œ∞ Jx `≥Å∞Ѩ_»"Õ∞. Éèí∂q∞ PÜ«∞#‰õΩ Ü«∂`«<åã¨÷e HÍ^Œ∞. PÜ«∞xfl WHõ¯_çH˜ tHõ∆QÍ Ñ¨OѨ_»O [~°QÆÖË^Œ∞. "åã¨Î"åxH˜ PÜ«∞xfl Éèí∞qÖ’ (^≥·=) „áêux^茺O H˘~°ˆH PÜ«∞xfl ã¨$lOK«_»O [iyOk. ã¨fi~°æO PÜ«∞# Jã¨Å∞ x"å㨠ã¨÷ÅO HÍ^Œ∞. JHõ¯}∞‚Oz PÜ«∞xfl "≥à◊§=∞#_»O tHõ∆QÍ U =∂„`«O HÍ^Œ∞. Jã¨Å∞ „Ѩuáê^Œ#, L^ÕÌâ◊ºO PÜ«∞xfl Éèí∞qH˜ ѨOáêÅ#fl^Õ. J~Ú`Õ ^•xH˜ ѨÓ~°fiO PÜ«∞xfl ѨsHõ∆ xq∞`«ÎO ã¨fi~°æOÖ’ LOK«_»O [iyOk. ѨsHõ∆ q=~åÅ∞ ÃÑ·# áê^Œã¨∂z <≥O.48Ö’ „Ѩ™êÎqOK« |_®¤~Ú. 54. 'PÜ«∂`ü— J#flk 'PÜ«∞`ü— J#fl Ѩ^•xH˜ |Ǩï =K«#O. PÜ«∞`ü J#fl Ѩ^•xH˜ Jã¨Å∞ J~°÷O, XHõ =ã¨∞Î=Ù#∞ ã¨∂zOKÕ zǨÏflO ÖËHõ ã¨OˆH`«O Jx. Y∞~üP<£Ö’ D Ѩ^•xfl <åÅ∞QÆ∞ qaè#fl J~å÷Ö’¡ „ѨÜ≥∂yOK«_»O [iyOk. XHÀ¯KÀ@ ^•x ÉèÏ=O ˆH=ÅO ã¨OˆH`«O ÖËHõ QÆ∞~°∞Î J#flk. H˘xfl KÀ@¡ „ѨHõ$u x^Œ~°≈ <åÅ#∞ JÖÏ¡ÇπÏ PÜ«∞`üÅx K≥ѨÊ_»O [iyOk. ZO^Œ∞HõO>Ë, „ѨHõ$u x^Œ~°≈<åÖ’¡x „Ѩu =ã¨∞Î=Ù, D ÉÏǨϺ z„`«O "≥#Hõ ^•yL#fl Ü«∞^•~å÷xfl ã¨∂z™ÈÎOk. =∞iH˘xfl KÀ@¡ „Ѩ=HõÎÅ∞ (JÖˇ·Ç≤Ï=Úã¨ûÖÏO) „Ѩ[Å =ÚO^Œ∞ K«∂ÃÑ\˜ì# =∞Ç≤Ï=∞efl

Ѩ~°º=™ê#O HÍ^Œ∞, ˆH=ÅO ^≥·"å#∞„QÆǨÏO =∂„`«"Õ∞. PÜ«∞# W+¨ì=∞~Ú`Õ J#∞„QÆÇ≤Ï™êÎ_»∞ ÖËHõáÈ`Õ ÖË^Œ∞. JÖψQ U K≥_»∞=Å¡ h‰õΩ tHõ∆Ѩ_ç<å Jk ‰õÄ_® P K≥_»∞‰õΩ ã¨Ç¨Ï[ Ѩi}Ï=∞O HÍ^Œ∞ – `«Ñ¨Êx ã¨iQÍ ÅaèOz f~°∞`«∞O^Œ# _®xH˜. JÖÏ¡ÇπωõΩ ã¨HõÅ JkèHÍ~åÅ∞<åfl~Ú. PÜ«∞# W+¨ìѨ_ç`Õ =∞xflOz "≥Ü«∞º QÆÅ_»∞ ÖË^• tH˜∆OK«#∂QÆÅ_»∞. J~Ú`Õ JÖÏ¡ÇπÏ J#∞„QÆǨÏO, PÜ«∞# HÍ~°∞}ϺÅ∞, PÜ«∞# q"ÕK«#`À =Ú_ç=_çL<åfl~Ú. PÜ«∞# Ѩ~°=∞ q"ÕK«<åѨ~°∞_»∞ QÆ#∞Hõ<Õ `«# JkèHÍ~åÅ#∞ QÆ∞_ç¤QÍ qxÜ≥∂yOK«_»∞. XHõ =∞Oz ѨxH˜ QÍ#∞ |Ǩï=∂#O „Ѩ^•#OKÕ¿ãÎ, ^•ã¨∞_»∞ P =∞Oz Ѩxx ã¨`«ûOHõÅÊO`À, ^≥·= „Ѩã¨#fl`« á⁄O^ÕO^Œ∞‰õΩ KÕâß_»#fl q+¨Ü«∂xfl QÆ∞iÎOz =∞s „Ѩ^•#O KÕ™êÎ_»∞. F =∞Ozx PÜ«∞# `«$}©Hõi¿ãÎ ^•x ÉÏǨϺ ~°∂ѨO =∞Oz Ѩx =∂kiQÍ L<åfl J`«xÖ’ `«# „ѨÉèí∞=Ù „Ѩã¨#fl`«#∞ á⁄O^Õ Ñ¨iâ◊√^ŒúÉèÏ=O ÖËHõáÈ~Ú# HÍ~°}OQÍ<Õ u~°ã¨¯i™êÎ_»∞. JÖψQ PÜ«∞# tHõ∆ qkè¿ãÎ, <Õ~°O, kèHͯ~° ™êǨÏã¨O`À KÕã≤#ѨÙÊ_»∞, KÕã≤# ^•xÃÑ· ã≤QÆ∞æѨ_»\ÏxH˜ |^Œ∞Å∞ JѨ~å^èŒ HÍOHõ∆ ^•x "≥#Hõ L#flѨÙÊ_»∞ =∂„`«"Õ∞ tH˜∆™êÎ_»∞. PÜ«∞# `«# Hõ\ÏHõ∆OKÕ`« JѨ~å^è•xH˜ =∞xflOѨÙ#∞ J#∞„QÆÇ≤Ï¿ãÎ P JѨ~å^èŒO KÕã≤# ^•ã¨∞_»∞ `«# KÕ+¨ìÃÑ· ã≤QÆ∞æѨ_»∞`«∂ ÉèÏqÖ’ `«# ã¨O㨯~°} H˘~°‰õΩ ã¨#fl^Œú=∞~Ú L#fl ѨHõ∆OÖ’<Õ =∞xfl™êÎ_»∞. Ѷ¨∞’~åu Ѷ¨∞’~°"≥∞ÿ# <Õ~°ã¨∞÷_»∞, =∞Ǩ "≥ÚO_ç ^≥·=kèHͯi ‰õÄ_® ^≥·=O ã¨=∞Hõ∆OÖ’ x~åâßxã¨Ê $ǨÏʼnõΩ Ö’#ÜÕ∞º J=ã¨~°O ÖË^Œ∞. J~Ú`Õ J`«#∞ `«# `«Ñ¨ÙÊ#∞ XѨÙʉõΩx, `«# Jq^èÕÜ«∞`«‰õΩ ã≤QÆ∞æ Ѩ_ç, kèHͯ~° "≥·Yi =^Œe, q^èÕÜ«∞`å =∂~åæxfl J=ÅOaOK« _®xH˜ ã≤^Œú=∞~Ú LO_®e. 53. D =∂@ ѨÙ#~°∞HõÎ=∞=_»O J~°÷=O`«=∞~ÚOk. ÃÑ· "åHõºOÖ’ P^Œ"£∞ `ÒÉÏ K≥Ü«∞ºQÍ (ѨâßÛ`åÎѨO`À ^≥·"åxfl =∞xflOѨ٠"Õ_»∞HÀQÍ) JÖÏ¡ÇπÏ ^•xfl ã‘fiHõiOKå_»x K≥ѨÊ_»O [iyOk. nx ÉèÏ=O Uq∞@O>Ë P^Œ"£∞ `«# Jq^èÕÜ«∞`« "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

55

2. JÖò |Hõ~°

40 – 46 W„™ê~¸Öò =OjÜ«ÚÖÏ~å,56 <Õ#∞ g∞‰õΩ „Ѩ™êkOz# =~åxfl QÆ∞~°∞ΉõΩ `≥K«∞ÛHÀO_ç, <å‰õΩ KÕã≤# „Ѩ=∂}Ïxfl g∞~°∞ xÅɡ@∞ìHÀO_ç, g∞‰õΩ KÕã#≤ "åQÍÌ<åhfl <Õ#∞ <≥~"° ~Õ ∞° ™êÎ#∞† <å‰õΩ =∂„`«"∞Õ g∞~°∞ ÉèÜ í ∞« Ѩ_O» _ç. PÜ« ∂ `ü J#@O [iyOk. ZO^Œ ∞ Hõ O >Ë , "å㨠Π" åxH˜ g~° ∞ („Ѩ=HõÎÅ∞) qâ◊fiq~å@∞ì xÜ«∞q∞Oz# „Ѩux^èŒ∞Å#_®xH˜ D =∞Ç≤Ï=∞Å∞ ã¨OˆH`åÅ∞. WOHÍ H˘xfl KÀ@¡ ^≥·= „QÆO^äŒOÖ’x "åHͺÅ#∞ PÜ«∂`ü Jx J#_»O [iyOk. HÍ~°}O, Jq ã¨`«ºO "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ, Ü«∞^•~°÷O "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ =∂~°æO K«∂Ñ≤™êÎÜ«∞#flk =∞@∞ˆHHÍ^Œ∞, "åã¨Î"åxH˜ ^≥·=O `«~°Ñ¶¨Ù# J=`«iOKÕ U „QÆO^äŒO Ö’#~Ú<å ^•x K«~°ÛhÜ«∂OâßÅÖ’<ÕHÍHõ ^•x Ѩ^•Å∞, Ѩ^Œ|O^è•Å∞, â‹·e, ÉèÏ=„ѨHõ@<å q^è•<åÖ’¡#∂ Ѷ¨∞#º„Ѩâ◊ã¨∞Î _»~Ú# ^•x ~°K«~Ú`« =ºH˜Î`«fiѨ٠x^Œ~°≈<åÅ∞ „Ѩã¨∞Êù@OQÍ HÍ#=ã¨∞ÎO\Ï~Ú. „ѨuKÀ@ "åHͺŠѨÓ~åfiѨ~åÅ#∞ |\˜ì 'PÜ«∞`ü— J#fl Ѩ^ŒO ZHõ¯_» U J~°÷OÖ’ „ѨÜ≥∂yOK«|_çO^À ã¨∞<åÜ«∂ã¨OQÍ `≥Å∞ã¨∞HÀ =K«∞Û. 55. Wk =∂#=*Ïu q+¨Ü«∞OÖ’ ã¨$+≤ì Pk "≥Ú^ŒÅ∞QÍ „Ѩà◊Ü«∞O =~°‰õΩ =iÎOKÕ JÖÏ¡ÇπÏ âßâ◊fi`« P^Õâ◊ „ѨHõ@#. n<Õfl =¸_»= ~°∞‰õÄÖ’ JÖÏ¡ÇπÏ '„Ѩ=∂}O—QÍ ¿Ñ~˘¯#_»O [iyOk. `å<Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ =∂~åæxfl „ѨuáêkOK«∞HÀ=_»O =∞x+≤ ÉÏ^茺`« HÍ^Œ∞. J`«#∞ ^•ã¨∞_»∞, „Ѩuxkè J~Ú#O^Œ∞=Å¡ D Ô~O_»∞ q^è•Å∞QÍ#∞ J`«#∞, `«# „ѨÉèí∞=Ù `«# H˘~°‰õΩ „ѨuáêkOKÕ =∂~åæ<Õfl J#∞ã¨iOK«_®xH˜ |^Œ∞ú_»~Ú L<åfl_»∞. D =∂~åæxfl `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ Ô~O_Õ Ô~O_»∞ q^è•<åÅ∞<åfl~Ú: =∞x+≤H˜ <Õ~°∞QÍ ^≥·=O `«~°Ñ¶¨Ù# '=Ç≤Ï— (^≥·= ã¨O^Õâ◊"å}˜) J=`«iOK«_»O, ÖË^• U =ºH˜Î =^ŒÌ‰õΩ '=Ç≤Ï— =zÛO^À P =ºH˜Îx J#∞ã¨iOK«_»O. „ѨÉèí∞=Ù Jcè+¨ìO U =∂~åæ# Åaèã¨∞ÎO^À `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ =∞~À =¸_À q^è•#O ÖË^Œ∞. D Ô~O_»∞ q^è•<åÅ#∞ `«Ñ≤ÊOz q∞QÆ`å U q^è•#=∞~Ú<å `«Ñ¨Ê~Ú#^Õ. ˆH=ÅO `«Ñ¨Ê~Ú#^Õ HÍ^Œ∞, Jk P™êO`«O „ѨÉèí∞kèHͯ~°O ‰õÄ_®. ^•xH˜ tHõ∆ #~°HõO `«Ñ¨Ê =∞ˆ~n HÍ^Œ∞. k=ºY∞~ü P <£ Ö ’, P^Œ " £ ∞ Ѩ Ù @∞ì H õ , =∂#"åo „áê~° O Éè Ï xH˜ ã¨O|OkèOz# D QÍ^èŒ U_»∞ KÀ@¡ „Ѩ™êÎ=#‰õΩ =zÛOk. "å\˜Ö’ Wk "≥Ú^Œ\ ˜ ™ê÷#O. q∞QÆ`å ™ê÷<åÅ∞ Wq: JÖò P~åѶπ, 2= ~°∞‰õĆ JÖò Ç≤Ï„*ò, 3= ~°∞‰õÄ. |h W„™ê~¸Öò, 7= ~°∞‰õĆ "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

JÖò HõÇπÏѶπ, 7= ~°∞‰õĆ `åǨ, 7= ~°∞‰õĆ ™ê^£, 5= ~°∞‰õÄ. ɡ·aÅ∞ „QÆO^èŒOÖ’ PkHÍO_»=Ú, 1,2,3 J^蕺ܫ∂Ö’¡#∂ D QÍ^èŒ#∞ „Ѩ™êÎqOK«_»O [iyOk. J~Ú`Õ D Ô~O\˜x áÈeÛ K«∂ã≤#@¡~Ú`Õ ã¨=∞„QÆ ^Œ$+≤ìQÆÅ U =ºH˜Î J~Ú<å D Ô~O_»∞ „QÆO^ä•Ö’¡ L#fl =º`åºã¨"Õ∞q∞\’ J~°÷O KÕã¨∞HÀQÆÅ_»∞. P^Œ"£∞ (JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏ"£∞) ã¨$+≤ì ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ ^≥·=O, ^≥·= ^Œ∂`«Å =∞^茺 [iy# ã¨OÉèÏ+¨}#∞ '`«Öò=¸^£—Ö’#∂ „Ѩ™êÎqOK«_»O [iyOk. HÍx, Y∞~üP<£ Hõ^äŒ#OÖ’QÆÅ ÉèÏ=™ê~°O JO^Œ∞ Ö’#∂ Ö’Ñ≤OzOk. JO`ÕHÍ^Œ∞, JO^Œ∞Ö’ F K«=∞`«¯ $u ‰õÄ_® LOk: ^≥·=^Œ∂`«Å∞ JÖÏ¡ÇπÏ#∞, '=∂#=Ùefl ѨÙ\˜ìOK«_®xH˜ Jã¨Å∞ HÍ~°}O Uq∞\˜?— Jx J_çy#ѨÙÊ_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ '"åiÖ’ ã¨[˚#∞Å∞ ѨÙ\ÏìÅx— Jx |^Œ∞eKåÛ_»@! JO>Ë Jã¨Å∞ ^Œ∞~°fi~°Î#∞Å „Ѩ™êÎ=<Õ fã¨∞‰õΩ~åÖË^Œ∞ ^Õ=Ù_»∞. ÖËHõáÈ`Õ ^≥·= ^Œ∂`«Å∞ =∂#= ã¨$+≤ìH˜ J#∞=∞uxKÕÛ"å~°∞ H͈~"≥∂! (Talmudic Miscellany, Paul Isaac Harshon-London, 1880: Page-294,295.) 56. 'W„™ê~¸Öò— JO>Ë J|∞ÌÖÏ¡ÇπÏ ÖËHõ ^≥·= ^•ã¨∞_»∞ Jx J~°÷O. Wk Ǩτ[`ü Ü«∂‰õÄÉò(J)‰õΩ JÖÏ¡ÇπÏ `«~°Ñ¶¨Ù# „Ѩ^•# =∞~Ú# a~°∞^Œ∞. PÜ«∞# Ǩτ[`ü WãπǨH± `«#Ü«Ú_»∞, Ǩτ[`ü W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ (J) =∞#∞=∞_»∞. PÜ«∞# ã¨O`å<åxˆH |h W„™ê~¸Öò Jx JO\Ï~°∞. "≥#Hõ\ ˜ <åÅ∞QÆ∞ ~°∞‰õÄÅÖ’ LáÈ^•…`« „Ѩã¨OQÆO [iyOk. JO^Œ∞Ö’ =∂#"åo#O`«\ ˜h ™ê=∂#ºOQÍ ã¨OÉ’kèO K«_»O [iyOk. WHõ¯_» "≥Ú^ŒÅ∞QÍ 14= ~°∞‰õÄ =~°‰õΩ „Ѩã¨OQÆO, x~°O`«~°OQÍ P *Ïux ã¨OÉ’kèã¨∂Î ™êQÆ∞`«∞Ok. WO^Œ∞Ö’ JHõ¯_»Hõ¯_» „ÔH·ã¨Î=ÙÅ∞, J~°|∞ƒ |Ǩï ^≥·"å~å^茉õΩÅ "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ ‰õÄ_® ã¨OÉ’^èŒ# =∞o§Ok. ã¨O^Œ~åƒù#∞™ê~°O, =∞ǨÏhÜ«∞ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) ã¨O^Õâßxfl qâ◊fiã≤Oz# "åix ‰õÄ_® ã¨OÉ’kèO K«_»O [iyOk. D „Ѩã¨OQÍxfl Ѩiîã¨∞Î#flѨÙÊ_»∞ kQÆ∞= ¿Ñ~˘¯#fl q+¨Ü«∂Å#∞ „Ѩ`ÕºHõOQÍ ^Œ$+≤ìÖ’ LOK«∞HÀ"åe: XHõ\ ˜, nx L^ÕÌâ◊ºO, ѨÓ~°fi „Ѩ=HõÎÅ J#∞Ü«∂Ü«ÚÖ’¡ q∞yeL#fl H˘O^Œ~°∞ ã¨`«ºHÍ=Ú‰õΩÅ∞, ™œ[#ºjÅ∞ix, =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) f㨠∞ ‰õ Ω =zÛ# 㨠` åºxfl qâ◊ fi ã≤ O K« _ ®xH˜ , PÜ« ∞ # KÕ Ñ ¨ \ ˜ ì # 56

2. JÖò |Hõ~°

<Õ#∞ ѨOÑ≤# „QÆO^ä•xfl qâ◊fiã≤OK«O_ç. W`«óѨÓ~°fi"Õ∞ g∞ =^ŒÌ L#fl „QÆO^ä•xfl Wk |ÅѨ~°∞ã¨∞ÎOk. JO^Œ∞=Å¡ „Ѩ„Ѩ^äŒ=∞OQÍ g∞ˆ~ ^•xfl u~°ã¨¯iOKÕ"å~°=HõO_ç. <å =K«<åÅ#∞ JÅÊ=∞~Ú# =¸ÖϺxH˜ Jq∞‡"≥Ü∞« ºHõO_ç.57 <å P„QÆǨxfl `«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩ "≥∞ÅQÆO_ç. Jã¨`«ºO ~°OQÆ∞ѨÙeq∞ ã¨`åºxfl ã¨O^ÕǨã¨Ê^ŒO K≥Ü«∞ºHõO_ç, `≥eã‘, „QÆÇ≤ÏOp ã¨`åºxfl HõÑ≤ÊѨÙKÕÛO^Œ∞‰õΩ „Ѩܫ∞uflOK«HõO_ç.58 HÍ~°ºOÖ’ áêÖÁæ#_®xH˜ PǨfixOK«_»O. D HÍ~°}OQÍ "åiH˜ WÖÏ `≥Å∞Ѩ_»O [~°∞QÆ∞`ÀOk – WO`«‰õΩ ѨÓ~°fiO q∂ „Ѩ=HõÎÅ∞, q∂ =^ŒÌ‰õΩ =zÛ# L„^ŒæO^ä•Å∂ fã¨∞‰õΩ=zÛ# ã¨O^Õâß<Õfl, P =∞Ǩã¨`å¯~åº<Õfl D Y∞~üP<£, D „Ѩ=HõÎ fã¨∞‰õΩ=KåÛ~°∞. q∂~°∞ ^•xfl J#∞ã¨iã¨∂Î „ѨѨOKåhfl ^•x "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ Ñ≤Å∞"åÅx, ^•x „ѨHÍ~°"Õ∞ #_çÑ≤OKåÅx ѨÓ~°fiO ‰õÄ_® D ã¨O^Õâßxfl q∂‰õΩ W=fi_»O [iyOk. HÍx „ѨѨOKåxH˜ =∂~°æO K«∂Ѩ_»O JÖÏ LOz q∂~°∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ#∂ D =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiOÃÑ·# ã≤÷~°OQÍ xÅ∞=ÖËHõáÈÜ«∂º~°∞. ^•i `«Ñ¨ÙÊ`«∂á⁄Ü«∂º~°∞. q∂ K«i„`«, q∂ *ÏuÖ’ <Õ_»∞ <≥ÅH˘#fl <≥·uHõ, ^è•i‡Hõã≤÷`«∞ÖË ã¨fiÜ«∞OQÍ q∂ Ѩ`«<åxH˜ x^Œ~°≈<åÅ∞. WѨÙÊ_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ, `«# ^•ã¨∞_»∞ XHõxH˜ ^•<Õfl „Ѩ™êkOz Pq~°ƒùqOѨ*Ëâß_»∞. P ¿ã"å ÉÏ^茺`«<Õ W`«xH˜ JѨÊ*ˇáêÊ_»∞. Wk q∂‰õΩ Ѩ~å~Ún JѨiz`«=∞~Ú#n HÍ^Œ∞. g∞ˆH K≥Ok#k. JO^Œ∞=Å¡ K«∂ã¨∂Î K«∂ã¨∂Î ã¨`åºxfl =ºuˆ~H˜OK«HõO_ç, nxfl ã‘fiHõiOK«O_ç. q∂ˆ~ <≥~°"Õ~°Û=Åã≤# Hõ~°Î=º=∞~Ú#ѨÊ\˜H© q∂~°∞ K≥Ü«∞ºÖËx ^•xfl W`« ~ ° ∞ Å∞ K≥ Ü « ∞ º_®xH˜ Ѩ Ó #∞‰õ Ω #flѨ Ù Ê_» ∞ "åiH˜ q∂~° ∞ `À_»Ê_»O_ç. Ô~O_»∞, nx L^ÕÌâ◊ºO, ™ê=∂#º Ü«¸^Œ∞ʼnõΩ (ã¨O^Õâ◊O JO^Œ *Ëã≤#@∞¡) "å^Œ##∞ ѨÓiÎK≥Ü«∞º_»O. "åi ^è•i‡Hõ, <≥·uHõ Ѩiã≤÷ux q_»=∞iÛ ã¨Ê+¨ìOQÍ "åi =ÚO^Œ∞OK«_»O. 'q∂ „Ѩ=HõÎÅ∞ `≥zÛ# ^èŒ~°‡"Õ∞ Wk. ^èŒ~°‡ã¨∂„`åÅÖ’ U XHõ¯^•x „ѨHÍ~°O ‰õÄ_®, Y∞~üP<£ „Ѩɒ^è•Å∞ `Ò~å`ü É’^èŒ#ʼnõΩ aè#flOQÍ ÖË=Ù— J#fl q+¨Ü«∂xfl "åi=ÚO^Œ∞ x~°∂Ñ≤OK«_»O [~°∞QÆ∞`ÀOk. 'q∂‰õΩ U =∂~° æ ^ Œ ~ ° ≈ Hõ ` « fi =∞~Ú`Õ „Ѩ ™ êkOK« _ » O [iyO^À ^•xfl J#∞ã¨iOK«_»OÖ’#∞, q∂~°∞ =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiO =Ç≤ÏOKÕ U ÉÏ^茺`« g∞‰õΩ JѨÊyOK«_»O [iyO^À ^•xfl <≥~°"Õ~°Û_»OÖ’#∞ q∂~°∞ "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

Ѷ¨∞’~°OQÍ qѶ¨Å=∞Ü«∂º~°∞— J#fl q+¨Ü«∞=¸ "åi=ÚO^Œ∞ ~°∞A=Ù K≥Ü«∞º|_»∞`ÀOk. "å~°∞ U=∂„`«O u~°ã¨¯iOK«ÖËx ã¨OѶ¨∞@#Å ^•fi~å nxH˜ ™êH∆ͺ^è•~åÅ∞ ¿ãHõiOz K«∂Ѩ_»O [iyOk. P `«~°∞"å`«, ã¨`åºxfl ã¨`«ºOQÍ QÆ∞iÎOz#ѨÊ\˜H© ^•xH˜ q~°∞^ŒúOQÍ "å~°∞ ‰õΩ„@Å∞ Ѩ#fl_»OÖ’#∞, ‰õΩâ◊OHõÅ∞ ã¨$+≤ìOK« _»OÖ’#∞, ‰õΩ`«~°¯"å^•Å∞ K≥Ü«∞º_»OÖ’#∞ =OK«<å tÖÏÊxfl „Ѩ^Œi≈ã¨∞Î#fl "≥·<åxfl |@ì|Ü«∞Å∞ K≥Ü«∞º@O [~°∞QÆ∞`ÀOk. WOHÍ Z<Àfl Ѩ<åflQÍÅ ^•fi~å "å~°∞ =∞ǨÏhÜ«∞ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) L^Œº=∂xfl JѨ[Ü«∞OáêÅ∞ K≥Ü«∂ºÅ#fl „Ѩܫ∞`åflÖ’¡ x=∞QÆ∞fl Å~Ú L#fl q+¨Ü«∂ÅxflO\˜ QÆ∞@∞ì ~°@∞ìKÕÜ«∞@O [~°∞QÆ∞`ÀOk. nx^•fi~å ÉÏǨϺOÖ’ HÍ#=KÕÛ "åi =∞`« x|^Œú`« ˆH=ÅO |∂@Hõ=∞x, ^•x "≥#Hõ x*Ï~Úf, ã¨`«º„Ñ≤Ü«∞`«Å‰õΩ |^Œ∞Å∞ =∞O‰õΩ`«#O, =¸~°ö`«fiѨ٠^Œ∞~°aè =∂#O, JǨÏOÉèÏ=O ѨxKÕã¨∞Î <åflÜ«∞x, "åã¨Î=OQÍ =∞OzѨx U^Œ~Ú<å Ѩi_è»qÖÏ¡Å#flk "åi PHÍOHõ∆ HÍ^Œx „Ѩã¨∞Êù@=∞~ÚáÈ`«∞Ok. D q^èŒOQÍ "å^Œ# ѨÓiÎK≥Ü«∞º_»O =¸ÖÏ# Hõey# „ѨÜ≥∂[#O Uq∞@O>Ë, XHõ"≥·Ñ¨Ù# P *ÏuÖ’ L#fl ã¨∞[# =~°æO Hõà◊√§ `≥~°K«∞‰õΩ<åfl~Ú. Ô~O_»= "≥·Ñ¨Ù# =∞n<å „Ñ¨[ÅÃÑ·#, J~°|∞ƒ =Ú„+≤H±ÅÃÑ·# ™ê=∂#ºOQÍ <≥ÅH˘#fl "åi ^è•i‡Hõ`«, <≥·uHõ`å „Ñ¨ÉèÏ=O Ѩ\ÏѨOK«Å~ÚOk. =¸_»= "≥·Ñ¨Ù#, ã¨fiÜ«∞OQÍ `«=Ú‡`å=Ú WÖÏ kQÆO|~°OQÍ K«∂ã¨∞‰õΩx "åi ^è≥·~°ºO ZO`«QÍ<À ã¨_»e áÈ~ÚOk† ã¨`«ºO, ^èŒ~°‡O `«# "≥·Ñ¨Ù# L<åflÜ«∞#fl qâßfiã¨O`À xÅ|_Õ =ºH˜ÎÖÏ ™êǨÏã¨O`À "åÔ~#fl_»∂ ZkiOz xÅ|_»ÖË^Œ∞. =¸_»∞, QÆ`« <åÅ∞QÆ∞ ~°∞‰õÄÅÖ’ =∂#"åo "≥Ú`åÎxH˜ ™ê=∂#º ã¨O^Õâ◊O JO^Œ*Ëã¨∂Î K≥Ñ≤Ê# q+¨Ü«∞"Õ∞ P ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’, XHõ „Ѩ`ÕºHõ *ÏuH˜ ã¨O|OkèOz# xiÌ+¨ì=∞~Ú# L^•Ç¨Ï~°}#∞ fã¨∞‰õΩx, ^≥·=O ѨOÑ≤# =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiO Ѩ@¡ "≥·=ÚYºO K«∂¿Ñ 57

2. JÖò |Hõ~°

#=∂*ò#∞ ™ê÷ÑO≤ K«O_ç, [HÍ`ü x=fiO_ç,59 <å ã¨=∞HõO∆ Ö’ q#„=ÚÅ=Ù`«∞#fl "åi`Àáê@∞ g∞~°∂ q#„=ÚÅ=O_ç. g∞~°∞ ~°∞A=~°<Î åxfl J#∞ã¨iOK«=∞x W`«~∞° ÅHõ~Ú`Õ LѨ^tÕ ã¨∞<Î åfl~°∞ HÍx g∞ QÆ∞iOz g∞~°∞ =∞~°záÈ`«∞<åfl~å? ÃÑ·QÍ g∞~°∞ ^≥·=„QÆO^äŒ áê~åÜ«∞}=¸ KÕ™êΈ~† g∞~°∞ |∞kúx Jã¨Å∞ U=∂„`«O LѨÜ∂≥ yOK«~å? ã¨ÇϨ #O ^•fi~å, #=∂*ò ^•fi~å ã¨ÇϨ HÍ~°O á⁄O^ŒO_ç,60 xã¨ûO ^ÕÇϨ OQÍ #=∂*ò =∞Ǩ[iîÅ=∞~Ú# HÍ~°º"Õ∞ HÍx z=iH˜ `«=∞ „ѨÉ∞íè =Ù#∞ HõÅ∞ã¨∞HÀ=Åã≤ LO^Œh, PÜ«∞# "≥Ñ· Ù¨ #ˆH =∞~°eáÈ=Åã≤ LO^Œx ÉèÏqOKÕ q^èÜ Õ Ú« Å~Ú# ^•ã¨∞ʼnõΩ =∂„`«O HÍ^Œ∞.61 5 *Ïu JOu=∞ Ѩi}Ï=∞O ZÖÏ ~°∂á⁄O^Œ∞`«∞O^À `≥Å∞Ѩ_»O [iyOk. D q=~°}ÔH· *Ï`«∞ÅxflO\˜h =^Œe |h W„™ê~¸Öò<Õ Z#∞flHÀ=_®xH˜ HÍ~°}O, <åÅ∞QÆ∞"ÕÅ UO_»¡`«~°|_ç „Ñ¨Ñ¨OK« *Ï`«∞ÅxflO\˜ =∞^茺 QÆ∞}áê~îåxH˜ ã¨r= zǨÏflOQÍ `«Ü«∂~° ~Ú#k „ѨѨOK«O "≥Ú`åÎ# ˆH=ÅO P XHõ¯ *Ïu =∂„`«"Õ∞. ^≥·= =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`åfixfl J#∞ã¨iOK«_»O, J#∞ã¨iOK«HõáÈ=_»O =Å¡ Zxfl L`å÷#Ѩ`«<åÅ∞ XHõ *Ïu r=#OÖ’ `å~°ã¨Ñ¨_»QÆÅ"À J=hfl QÆ∞}áê~î°OQÆi¿Ñ D *Ïu QÍ^èŒÖ’ ^Œ~°≈#q∞™êÎ~Ú. <åÅ∞QÆ∞, nx^•fi~å =∞ǨÏhÜ«∞ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) J#∞Ü«∂Ü«Ú Å‰õΩ QÆ∞}áê~î°O QÆ~°áêÅ#fl L^ÕÌâ◊=¸ LOk. "å~°∞ ѨÓ~°fi „Ѩ=HõÎÅ J#∞Ü«∂Ü«ÚÅ∞ Ѩ_»¤ JQÍ^è•Ö’¡ Ѩ_»‰õΩO_® `«Ñ≤ÊOK«∞ HÀ"åÅ#flk P L^ÕÌâ◊O. Ü«¸^Œ∞Å <≥·uHõ |ÅÇ‘Ï#`«Å∞, ^è•i‡Hõ Jáê~å÷Å∞, qâßfiã¨Ñ¨~°=∞~Ú#, PK«~°}Ï`«‡Hõ=∞~Ú# JѨ=∂~åæ Å#∞ XH˘¯Hõ¯^•xfl ZuÎK«∂Ñ≤ ^•xÔH^Œ∞~°∞QÍ ã¨`«º^èŒ~°‡O "≥∂¿Ñ ÉÏ^茺`«efl ¿Ñ~˘¯#_»O [iyOk. `«^•fi~å =Úã≤¡=ÚÅ∞ `«=∞ ^•ix K«Hõ¯QÍ K«∂ã¨∞HÀQÆÅQÍÅx, `«Ñ¨ÙÊ_»∞ „`À=efl `«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩ áÈQÆÅQÍÅx PtOK«|_çOk. D ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ Ü«¸^Œ∞efl, „ÔH·ã¨Î=Ùefl q=∞i≈ã¨∂Î Y∞~üP<£ K≥¿ÑÊ q+¨Ü«∂xfl Ѩiîã¨∞Î#fl ѨÙÊ_»∞ =Úã≤¡=ÚÅ∞ „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞ (ã¨) ÃãÅqzÛ# F ǨÏnã¨∞#∞ QÆ∞~°∞ÎOK«∞HÀ"åe. JO^Œ∞Ö’ PÜ«∞# WÖÏ #∞_ç"å~°∞: ''z=iH˜ q∂~°∞ ‰õÄ_® ѨÓ~°fiѨ٠J#∞K«~° ã¨OѶ¨∂Å "≥·Yi<Õ, "åi =∂~åæ<Õfl J#∞ã¨iOz f~°∞`å~°∞. z=iH˜ "å~°∞ U^Œ~Ú<å L_»∞O aÅOÖ’H˜ K˘~°|_ç`Õ q∂~°∞ ‰õÄ_® JO^Œ∞Ö’H˜ K˘~°|_»`å~°∞.—— "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

JѨÙÊ_»∞ ã¨Ç¨ÏK«~°∞Å∞ (~°lJÖϡǨï J<£Ç¨ï"£∞) J_çQÍ~°∞, ''^≥·= „Ѩ=HÍÎ, q∂~°∞ Ü«¸^Œ∞Å∞, „ÔH·ã¨Î=Ùefl ^Œ$+≤ìÖ’ ÃÑ@∞ì‰õΩx JO@∞ <åfl~å?—— ^•xH˜ PÜ«∞#, ''WOÔH=~°∞?—— Jx |^Œ∞eKåÛ~°∞. „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ (ã¨) D „Ѩ=K«#O ˆH=ÅO XHõ ÃÇÏK«ÛiHõ =∂„`«"Õ∞ HÍ^Œ∞, ^≥·=O „Ѩ™êkOz# ^Œ∂~°^Œ$+≤ì =¸ÅOQÍ PÜ«∞#‰õΩ `≥Å∞ã¨∞, ѨÓ~°fiѨ٠„Ѩ=HõÎÅ J#∞K«~°ã¨OѶ¨∂Ö’¡ U U =∂~åæÅ ^•fi~å K≥_»∞ „Ѩ"ÕtOzO^À, UU ~°∂áêÖ’¡ =ºHõÎ=∞~ÚO^À. 57. ã¨fiÅÊ=∞~Ú# =¸ÅºO JO>Ë ÉèÏ=O, JÖÏ¡ÇπÏ P^Õâß Å#∞ PÜ«∞# =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`åfihfl u~°ã¨¯iã¨∂Î `«^ŒÊùe`«OQÍ "å~°∞ PtOKÕ „áêѨOzHõ „ѨÜ≥∂[<åÅ#fl =∂@. ã¨`åºxH˜ „Ѩu =¸ÅºOQÍ =∞x+≤ „ѨѨOK« ã¨OѨ^Œ#O`å á⁄Ok#ѨÊ\˜H© Jk ã¨fiÅÊ=∞~Ú# =¸Åº"Õ∞. ZO^Œ∞HõO>Ë ã¨`«ºO xã¨ûO^ÕǨÏOQÍ JO`«HõO>Ë Z<Àfl Ô~@∞¡ qÅ∞=~Ú#k. 58. D PÜ«∞`ü#∞ J~°÷O KÕã¨∞HÀ=_®xH˜ F q+¨Ü«∞O ^Œ$+≤ì#O ^Œ∞OK«∞HÀ"åe. J~°|∞ƒÅ∞ ™ê^è•~°}OQÍ x~°Hõ∆~åã¨∞ºÅ∞. "åiH˜ aè#flOQÍ Ü«¸^Œ∞Ö’¡ q^Œº ÉÏQÍ „ѨKå~°OÖ’ LO_Õk. =ºH˜Î QÆ`«OQÍ "åiÖ’ „Ѩâ◊ã¨ÎQÆ}∞ºÅ~Ú# ѨO_ç`«∞Å∞O_Õ"å~°∞. "åi MϺu Jˆ~aÜ«∂ á⁄e"Õ∞~°Å∞ ^•\˜áÈ~ÚOk. D HÍ~°}OQÍ J~°|∞ƒÅÃÑ· Ü«¸^Œ∞Å áêO_ç`«º „Ѩ`åѨO Ѷ¨∞#OQÍ<Õ „ѨÉèÏ=O "Õ¿ãk. ÃÑ·QÍ "åi ѨO_ç`«∞Å∞, QÆ∞~°∞=ÙÅ∞ `«=∞ =∞`«Ñ¨~°=∞~Ú# Ñ‘~îåÅ ÉÏǨϺ sîq`À ^Œ~åƒ~°∞Å∞ JÅOHõiOz, =∞O„`«`«O„`åÅ∞, `åq`«∞ÎÅ∞, ~°Hõ∆ˆ~‰õΩÅ "åºáê~°O #_çÑ≤ P „Ѩ`åáêxfl ZO`À 58

2. JÖò |Hõ~° „ѨQÍ_è»O, =∞Ô~O`À ã¨qã¨Î~°O KÕ¿ã"å~°∞. =ÚYºOQÍ =∞n<å "åã¨∞Å∞ "å~°O>Ë ZO`À „Ѩ`åáê=Ǩ˙Å~Ú LO_Õ "å~°∞. ZO^Œ∞=Å¡#O>Ë "åi K«∞@∞ì„ѨHõ¯Å ÃÑ^ŒÌÃÑ^ŒÌ Ü«¸^Œ∞ `≥QÆÅ „Ѩ[Å∞ x=ã≤ã¨∂Î LO_Õ"å~°∞. ˆ~|=à◊√§ g~°∞ "åi`À HõÅã≤"≥∞Åã≤ =∞ã¨Å∞‰õΩ<Õ"å~°∞. ™ê^è•~°}OQÍ L#fl`« q^•º=O`«∞Å∞, JkèHõ <åQÆi‰õΩÅ∞, „Ѩã¨∞Êù@OQÍ =∞`«Ñ¨~°=∞~Ú# „Ѩ`ÕºHõ`«QÆÅ `À\˜ áœ~°∞Å`À x~°Hõ∆~åã¨∞ºÅ~Ú# „Ѩ[Å∞ „ѨÉèÏq`«∞ÅÜÕ∞º q^èŒOQÍ<Õ g~°∂ D HõÅQÆÅѨ٠HÍ~°}OQÍ, Ü«¸^Œ∞Å =Å¡ KåÖÏ f„=OQÍ „ѨÉèÏq`«∞ÅÜ«∂º~°∞. D Ѩiã≤÷`«∞Ö’¡ „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞ (ã¨) `å#∞ „Ѩ=HõÎ#x „ѨHõ\ ˜Oz [#∞efl W™ê¡"£∞ "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ Ñ≤Å∞Ѩ٠x=fi_»O "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ@ìQÍ<Õ ã¨Ç¨Ï[OQÍ<Õ q^•ºQÆO^èŒO ™ÈHõx J~°|∞ƒÅ∞ „QÆO^äŒOQÆÅ Ü«¸^Œ∞Å =^ŒÌ‰õΩ "≥o§ WÖÏ J_çˆQ"å~°∞, q∂~°∞ ‰õÄ_® F „Ѩ=HõÎ J#∞Ü«∂Ü«ÚÖËQÍ, F „QÆO^ä•xfl qâ◊fi ã≤OKÕ"åˆ~QÍ, HÍã¨Î K≥ѨÊO_ç – =∂ =∞^茺# ^≥·=^Ò`«ºO "å^Œ#`À ÖËz# DÜ«∞#QÍix QÆ∞iOz, DÜ«∞#Kտ㠄Ѩɒ^è•Å#∞ QÆ∞iOz q∂ Jaè„áêÜ«∞"Õ∞q∞\’ `≥Å∞ѨO_ç. `«^Œ#∞QÆ∞ }OQÍ =∞HͯѨÙ~° "åã¨∞Å∞ ‰õÄ_® J<ÕHõ Ѩ~åºÜ«∂Å∞ D „Ѩâ◊fl#_çQÍ~°∞ Ü«¸^Œ∞Å#∞. „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞(ã¨) =∞n<å qKÕÛã≤# `«~°∞"å`« WHõ¯_» ‰õÄ_® Ü«¸^Œ∞ ѨO_ç`«∞Å =^ŒÌ‰õΩ =∂\˜=∂\˜H© "≥o§ J<ÕHõ=∞Ok W^Õ =∂@#_çˆQ"å~°∞. HÍx P ѨO_ç`«∞Å∞ Z#fl_»∂ ã¨~°~Ú# q+¨Ü«∂xfl „Ѩ[ʼnõΩ `≥Å∞ѨÖË^Œ∞. =∞ǨÏhÜ«∞ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) JO^Œ*Ëã¨∞Î#fl '`ÒÇ‘Ï^£— (UˆHâ◊fi~À áêã¨#)#∞ `«Ñ¨Ê~Ú#kQÍ K≥ѨÊ_»=∞~Ú`Õ "åà◊§‰õÄ Hõ+¨ì"Õ∞, ÖË^• „Ѩ=HõÎÅ∞, ^≥·=„QÆO^ä•Å∞, ^≥·=^Œ∂`«Å∞, Ѩ~°Ö’Hõ rq`«O QÆ∞iOz PÜ«∞# K≥¿ÑÊ^ŒO`å ֒ѨÉèí∂~Ú+¨ì=∞~ÚO^Œx, ÖË^• PÜ«∞# É’kèOKÕ <≥·uHõ ã¨∂„`åÖ’¡ U^Œ~Ú<å `«Ñ¨ÙÊ LO^Œh "å~°∞ K≥ѨÊÖË~°∞. J~Ú`Õ PÜ«∞# JO^Œ*Ë¿ã ã¨O^Õâ◊O "≥Ú`«ÎO ã¨~°~Ú#^Œx, ã¨=º=∞~Ú# ^Œx Ü«∞^•~å÷xfl JOwHõiOK«_®xH˜ ‰õÄ_® "å~°∞ ã≤^ŒúOQÍ ÖË~°∞. "å~°∞ ã¨`åºxfl ã¨Ê+¨ìOQÍ YO_çOK«#∂ ÖËHõáÈ`«∞<åfl~°∞, 㨄Hõ=∞OQÍ ^•xfl ã¨`«º=∞x XѨÙÊHÀ_®xH© `«Ü«∂~°∞QÍ ÖË~°∞. D Ô~O_»∞ =∂~åæÅ =∞^茺# "å~°∞ =∞~À ^•i J=ÅOaOKå~°∞. J_çˆQ „Ѩu =ºH˜Î PO`«~°ºOÖ’ „Ѩ=HõÎ (ã¨)‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ, PÜ«∞# ã¨OѶ¨∂xH˜ q~°∞^ŒúOQÍ, PÜ«∞# L^Œº=∂xH˜ „Ѩu‰õÄÅOQÍ U^À XHõ ‰õΩâ◊OHõ#∞ ˆ~¿Ñ"å~°∞† U^Œ~Ú<å xO^Œ#∞ "≥∂¿Ñ"å~°∞† „Ѩ[Å∞ ã¨O^ÕǨÅ∞, ã¨Oâ◊Ü«∂Ö’¡ Ѩ_ÕÖÏ U^Œ~Ú<å =∂@ qã≤ˆ~"å~°∞† ~°Hõ~°HÍÅ z‰õΩ¯Ö’¡ Ѩ_»"տ㠄Ѩâ◊flÅ∞ L`«Ê#flOKÕ¿ã"å~°∞. `«^•fi~å P „ѨtflOKÕ"å~°∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ#∂ z‰õΩ¯Ö’Ѩ_ç, „Ѩ=HõÎ, PÜ«∞# "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

ã¨Ç¨ÏK«~°∞efl ‰õÄ_® z‰õΩ¯Ö’¡ WiH˜O KåÅ#fl „Ѩܫ∞`«flO KÕ¿ã"å~°∞. "åi D "≥·Yi HÍ~°}OQÍ<Õ, ã¨`åºxfl Jã¨`«ºÑ¨Ù `≥~°Å`À HõÑ≤Ê "≥Ü«∞ºHõO_ç, `«=∞ J|^ŒúѨ٠„ѨKå~°O, ^Œ∞~°∞^ÕÌâ◊ѨÓ~°fiHõ =∞~Ú# ã¨O^ÕǨÅ∞, JÉèíºO`«~åÅ ^•fi~å ã¨`åºxfl J}z"ÕÜ«∞º_®xH˜, =∞~°∞QÆ∞ Ѩ~°K«_®xH˜ „Ѩܫ∞uflOK«HõO_ç, ã¨`åºhfl, Jã¨`åºhfl HõÅQÍѨÙÅQÆO KÕã≤ „ѨѨOKåxfl "≥∂ã¨Ñ¨ÙK«ÛHõO_ç Jx "åix LѨ^ÕtOK«_»O [~°∞QÆ∞`ÀOk. 59. #=∂*ò, [HÍ`ü ã¨~°fiHÍÖÏÖ’¡#∂ W™ê¡"£∞ ^èŒ~å‡xH˜ J`«ºO`« „Ѩ=ÚY=∞~Ú# =¸Å ã¨÷OÉèÏÅ∞. „Ѩ=HõÎÅO^Œi =∂kiQÍ<Õ |h W„™ê~¸Öò „Ѩ=HõÎÅ∞ ‰õÄ_® g\˜x QÆ∞iOz QÆ\ ˜ìQÍ `åH©^Œ∞ KÕâß~°∞. HÍx Ü«¸^Œ∞Å∞ "å\˜x q㨇iOKå~°∞. ™ê=¸Ç≤ÏHõ #=∂*ò =º=ã¨÷ "åi=^ŒÌ ^•^•Ñ¨Ù zO^Œ∞=O^Œ~ÚáÈ~ÚOk. *ÏuÖ’ JkèHÍOâ◊O [#∞Å∞ =ºH˜ÎQÆ`« #=∂*ò#∞ ‰õÄ_® `«ºlOz "Õâß~°∞. [HÍ`ü x=fi_®xH˜ |^Œ∞Å∞ g~°∞ =_ô¤ u#_»O „áê~°OaèOKå~°∞. 60. JO>Ë, XHõ"Õà◊ q∂‰õΩ ã¨<å‡~åæxfl J=ÅOaOK«_»O Hõ+¨ìO JxÑ≤¿ãÎ, D Hõëêìxfl x"åiOK«_»O ã¨Ç¨Ï#O ^•fi~å, #=∂*ò ^•fi~å<Õ ™ê^茺O. D Ô~O\˜ ^•fi~å q∂‰õΩ D =∂~°æO ã¨∞QÆ=∞ =∞ÜÕ∞º â◊H˜Î Åaèã¨∞ÎOk. =¸ÅOÖ’x '㨄Éò— J#fl Ѩ^•xH˜ âßaÌHõ J~°÷O PѨ_»O, Hõ\ ˜ì LOK«_»O J#flk. nx ÉèÏ= ѨikèÖ’– ã¨OHõÅÊOÖ’ ^Œ$_è»`«fiO, x~°‚Ü«∞OÖ’ ѨiѨHõfi`«, =∞<ÀHÍOHõ∆ÅÃÑ· x„QÆǨÏO J#flg =™êÎ~Ú. g\˜ ^•fi~å<Õ =∞x+≤ =∂#ã≤Hõ „¿Ñ~°}efl, ÉÏǨϺOÖ’x HõëêìÅ#∞ Z^Œ∞~˘_ç¤ `«# PO`«~°ºO, JO`«~å`«‡ W+¨ìѨ_ç# =∂~åæ# x~°O `«~°O =ÚO^Œ∞‰õΩ™êQÆQÆÅ∞QÆ∞`å_»∞. D ^≥·= ã¨∂H˜ÎH˜ ÉèÏ="Õ∞q∞ @O>Ë D <≥·uHõ ÅHõ∆}Ïxfl `«=∞ PO`«~°ºOÖ’ ÃÑOá⁄OkO K«∞HÀO_ç, ^•xH˜ |Ü«∞\˜ #∞O_ç â◊H˜Îx ã¨=∞‰õÄ~°∞ÛHÀ_®xH˜ #=∂*ò#∞ „Hõ=∞|^ŒúOQÍ áê\˜OK«O_ç J#flk. 61. JO>Ë ^≥·"å*Ï˝|^Œ∞ú_»∞ HÍx =ºH˜ÎH˜, Ѩ~°Ö’HõO Ѩ@¡ qâßfiã¨O ÖËx =ºH˜ÎHõ~Ú`Õ #=∂*òx áê\˜OK«_»O, J`«#∞ U =∂„`«O W+¨ìѨ_»#@∞=O\˜ PѨ^ŒÖÏO\˜k. HÍx W+¨ìѨÓ~°fiHõOQÍ, „â◊^Œú`À ^≥·=O Z^Œ∞@ q^èÕÜ«∞`åt~°ã¨∞û =Oz#"åxH˜, XHõ<å\˜H˜ =∞~°}˜Oz `«# ^≥·=O ã¨=∞Hõ∆OÖ’ Ǩ[~°∞HÍ=Åã≤ LO^Œ#fl q+¨Ü«∞O QÆ∞~°∞Î#fl =ºH˜ÎH˜ #=∂*òx áê\˜OK«_»O HÍ^Œ∞, #=∂*ò#∞ =^ŒÅ_»O Hõ+¨ì`«~°=∞=Ù`«∞Ok. 59

2. JÖò |Hõ~°

47–48 W„™ê~¸Öò =OjÜ«ÚÖÏ~å, <Õ#∞ g∞‰õΩ J#∞„QÆÇÏ≤ Oz# =~°„Ѩ™ê^•xfl, <Õ#∞ g∞‰õΩ „ѨÑO¨ K« *Ï`«∞ÅxflO\˜ÃÑ·<å „Ñ¨™êkOz# PkèHõº`«#∞ QÆ∞~°∞ΉõΩ `≥K«∞ÛHÀO_ç.62 ÉèíÜ«∞Ѩ_»O_ç, U XHõ¯~°∂ =∞~˘HõiH˜ U=∂„`«O LѨHiõ OK«ÖxË P k<åxH˜, P<å_»∞ Z=i ѨHÍ∆ <å ã≤áê¶ ~°ã∞¨ ã‘fiHõiOK«|_»^∞Œ , =∞Ô~=ih ѨiǨ~°O fã¨∞‰õΩx =^ŒÅ@O [~°QÆ^Œ∞, WOHÍ JѨ~å^èŒ∞ʼnõΩ U ã¨Ç¨Ü«∞=¸ ÅaèOK«^Œ∞.63 49 *Ï˝Ñ¨HõO64 KÕã¨∞HÀO_ç, JѨÙÊ_»∞ "Õ∞=Ú g∞‰õΩ Ѷ≤~üBhÜ«ÚÅ65 ÉÏxã¨`«fiO #∞O_ç q=ÚH˜Îx HõeyOKå=Ú – "å~°∞ q∞=∞‡efl Ѷ∞¨ ’~° Ü«∂`«#ʼnõΩ QÆ∞iKÕãÃ≤ Ñ\Ïì~∞° , g∞ ‰õΩ=∂~°∞efl ã¨OǨÏiOKÕ"å~°∞, g∞ ‰õΩ=∂Ô~Îefl =∞@∞‰õΩ „|`«HõxKÕÛ"å~°∞. P Ѩiã≤÷`«∞ÅÖ’ J^ŒO`å g∞‰õΩ g∞ „ѨÉèí∞=Ù HõeÊOz# Hõi#î ѨsHõ.∆ 66 64. WHõ¯_ç #∞Oz J<ÕHõ ~°∞‰õÄÅ =~°‰õΩ XHõ ^•x "≥O@ =∞~˘Hõ\ ˜ J<ÕHõ ã¨OѶ¨∞@#efl „Ѩ™êÎqOz_»O [iyOk. J=hfl |h W„™ê~¸Öò K«i„`«Ö’ ÉÏQÍ „ѨKå~°O á⁄Ok# ã¨OѶ¨∞@#ÖË. P *ÏuÖ’ z#fl Ñ≤Å¡"å}˜‚ J_çy<å "å\˜x K≥|∞`å_»∞. JO^Œ∞=Å¡ q=~°OQÍ K≥ѨÊ_®xH˜ |^Œ∞Å∞ XHÀ¯ ã¨OѶ¨∞@##∞ QÆ∞iOz ‰õΩ¡Ñ¨ÎOQÍ ã¨∂zOK«@O [iyOk. D Kåi„`«Hõ ã¨OѶ¨∞@#Å LÖË¡Y#OÖ’QÆÅ L^ÕÌâ◊ºO Uq∞@O>Ë, XHõ"≥·Ñ¨Ù# ^≥·=O q∂ÃÑ· KÕã≤# D =∞ǨϟѨHÍ~åÅ∞<åfl~Ú, =∞~À "≥·Ñ¨Ù# D LѨHÍ~åʼnõΩ |^Œ∞Å∞QÍ q∂~°∞ KÕã≤# ^Œ∞âıÛ+¨ìÅ∂ L<åfl~Ú Jx ZuÎK«∂Ѩ_»O. 65. ''Pe Ѷ≤~üB<£—— J#fl Ѩ^•xfl "Õ∞=Ú WÖÏ J#∞=kOKå=Ú. WO^Œ∞Ö’ Ѷ≤~üB<£ =Oâ◊O"å~°∞, DlÑπì áêÅHõ =~°æO"å~°∞ LÉèíÜ«ÚÅ∂ KÕi L<åfl~°∞. 66. ѨsHõ∆ Uq∞@O>Ë D f„=`åѨOÖ’ #∞O_ç q∂~°∞ "Õ∞eq∞ ‰õΩO^Œ#OÖÏ |Ü«∞@Ѩ_»`å~À ÖË^• ˆH=ÅO HõbÎ ã¨~°‰õΩÖÏ `ÕeáÈ`å~À K«∂_®Å#flk. WOHÍ D Ѷ¨∞’~° qѨ`«¯~° Ѩiã≤÷`«∞Å #∞O_ç WÖÏ J^Œ∞ƒù`« ~°∂ѨOÖ’ q=ÚH˜Îá⁄Ok J~Ú<å, q∂~°∞ ^≥·"åxH˜ Hõ$`«A˝Å~Ú# ^•ã¨∞Å∞QÍ "≥∞Å∞QÆ∞`å~À ÖË^À QÆ=∞xO KåÅ#flk.

62. WHõ¯_» F „Ѩ`ÕºHõ HÍÖÏxfl ã¨∂zOK«_»O [iyOk. JѨÙÊ_»∞ „ѨѨOK« *Ï`«∞ÅxflO\˜Ö’ XHõ¯ |h W„™ê~¸Öò ^ŒQÆæ~°<Õ JÖÏ¡ÇπÏ „Ѩ™êkOz# ã¨`«º*Ï˝#O LO_Õk† *Ï`«∞ÅxflO\˜h ^≥·=^•ã¨º =∂~°æO "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ Ñ≤Å∞"åÅx, P =∂~åæ# #_»áêÅx, P<å_»∞ ^•xfl „ѨѨOK« *Ï`«∞Å Jkè<Õ`«QÍ, =∂~°æ^Œi≈QÍ K≥Ü«∞º_»O [iyOk. 63. |h W„™ê~¸Öò „Éèí+¨ì`åfixH˜ XHõ ÃÑ^ŒÌ HÍ~°}O, Ѩ~°Ö’HõO Ѩ@¡ "åi qâßfiã¨O ^À+¨Éèíi`«O HÍ=_»O. "å~°∞ D q^èŒ=∞~Ú# „Éèí=∞ʼnõΩ Ö’#Ü«∂º~°∞: '"Õ∞=Ú Ñ¶¨∞#`«QÆÅ Q˘Ñ¨Ê „Ѩ=HõÎÅ ã¨O`å#O, =∞Ǩϟ#fl`«∞Å~Ú# ^≥·= Éèí‰õΩÎÅ∞, ^≥·=ã¨xflÇ≤Ï`«∞Å∞, BeÜ«∂, ã¨O㨯~°ÎÅ∞, Ѩ~°=∞ `åºQÆ=¸~°∞ÎÅ∞, ã¨<åºã¨∞Å`À =∂‰õΩ ã¨O|O^èŒ=ÚOk. =∂‰õΩ "≥∂Hõ∆=∞~Ú`Õ D =∞ǨÏhÜ«ÚŠѨÙ}º=∂ Jx W>Ëì „áêѨÎ=∞~ÚáÈ`«∞Ok. gix P„â◊~ÚOz# "åiH˜ Z=iHõ~Ú<å tHõ∆ Ѩ_»@O ™ê^茺=∂?— W@∞=O\˜ |∂@HõѨ٠#=∞‡HÍÖË "åiÖ’ ^èŒ~°‡O Ѩ@¡ JÅHõ∆ ºÉèÏ=O [xOѨ*Ëã≤, "åix áêѨѨOH˜ÅOÖ’ kOz"Õâß~Ú. JO^Œ∞=Å¡ ^≥·==~åÅ#∞ QÆ∞~°∞Î K≥Ü«∞º_»O`À áê@∞ "≥O@<Õ "åiD „Éèí=∞efl, „ÉèÏO`«∞efl ^Œ∂~°O K≥Ü«∞º_»O [iyOk. "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

60

2. JÖò |Hõ~°

50 QÆ∞~°∞‰Î Ωõ `≥K∞« ÛHÀO_ç, JѨÙÊ_»∞ "Õ∞=Ú ã¨=Ú„^•xfl peÛ g∞ H˘~°‰Ωõ ÉÏ@ "Õâß=Ú, JÖÏ q∞=∞‡efl Hˆ =∆ ∞OQÍ ^•\˜OKå=Ú, Ñ≤^ÑŒ ¨ JHõ¯_Õ, g∞~°∞ K«∂ã¨∂Î LO_»QÍ<Õ, Ѷ~≤ Bü hÜ«ÚÅ#∞ h@ =ÚOz"Õâß=Ú. 51–52 *Ï˝ÑH¨ Oõ KÕã∞¨ HÀO_ç, "Õ∞=Ú #ÅÉè~í Ú ~ˆ ~ÚO|=à◊§ xÜ«∞=∞OÃÑ\˜ì =¸™ê#∞ Ñ≤eÑ≤OK«QÍ67 J`«#∞ ÖË#ѨÙÊ_»∞ g∞~°∞ P=Ù^Œ∂_»#∞ ^≥·=OQÍ KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞.68 JÖÏ g∞~°∞ ¿ÇÏÜ«∞=∞~Ú# J`åºKå~åxH˜ áêÅÊ_®¤~∞° . J~Ú#ѨÊ\˜H© "Õ∞=Ú q∞=∞‡efl Hõq∆ ∞Oz "Õâß=Ú– WHõ#~Ú<å g∞~°∞ Hõ$`«A˝Å=Ù`åˆ~"≥∂#x. 53 WOHÍ *Ï˝ÑH¨ Oõ `≥K∞« ÛHÀO_ç, (g∞~°∞ ã¨iQÍæ P J`åºKå~°O KÕã∞¨ #Î fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’<Õ) =¸™ê‰õΩ "Õ∞=Ú „QÆO^ä•hfl, 'Ѷ¨Ù~üHÍ<£—h69 „Ѩ™êkOKå=Ú– `«^•fi~å g∞~°∞ ~°∞A=∂~°^æ ~Œ ≈° #O á⁄O^•Åx. 54 QÆ∞~°∞Î KÕã∞¨ HÀO_ç, =¸™ê JѨÙÊ_»∞ (D =~°„Ѩ™ê^•xfl fã¨∞‰õΩx =∞~°e=zÛ) `«# *Ïux ã¨OÉ’kèOz WÖÏ J<åfl_»∞, ''<å *Ïu [#∞ÖÏ~å, g∞~°∞ ^Œ∂_»#∞ ^≥=· OQÍ KÕã∞¨ ‰õΩx g∞ÃÑ· g∞ˆ~ Z#ÖËx J`åºKå~°O KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞, JO^Œ∞=Å¡ g∞~°∞ g∞ ã¨$+≤ìHõ~°Î ã¨xflkèÖ’ `ÒÉÏ KÕã¨∞HÀO_ç† g∞Ö’x "åix ǨÏ`«=∂~°ÛO_ç†70 WÖÏ K≥Ü«∞º_»"Õ∞ g∞ Hõ~°Î ^Œ$+≤ìÖ’ g∞‰õΩ "Õ∞Å~Ú#k.—— JѨÙÊ_»∞ PÜ«∞# g∞ ѨâßÛ`åÎáêxfl P"≥∂kOKå_»∞– PÜ«∞# ZO`À =∞xflOKÕ"å_»∞, ZO`À Hõ~∞° }˜OKÕ"å_»∂#∞. 67. DlÑπì #∞O_ç q=ÚH˜Î á⁄Ok |h W„™ê~¸Öò ã≤<åÜü∞ nfiѨHÍÖÏÊxH˜ KÕ~°∞‰õΩ#flѨÙÊ_»∞ Ǩτ[`ü =¸™ê#∞ ^≥·=O #ÅÉèí~Ú ˆ~~ÚO|=à◊§‰õΩ QÍ#∞ `«∂~ü Ѩ~°fi`«OÃÑ·H˜ ~°Ñ≤ÊOKå_»∞– ¿ãfiKåÛù ™êfi`«O„`åºÅ`À JÅ~å~°∞`«∞#fl *Ïu H˘~°‰õΩ, +¨sJ`ü xÜ«∞=∂ Å#∞, „H˜Ü«∂`«‡Hõ rq`åxH˜ ã¨O|OkèOz# P^ÕâßÅ#∞ „Ѩ™êkO K«_®xH˜. (ɡ·aÅ∞, áê`« x|O^èŒ#– x~°æ=∞ HÍO_»=Ú: 24–31= J^蕺ܫ∂Å∞.) 68. P=Ù#∞, Z^Œ∞Ì#∞ ѨÓlOKÕ ~°∞QƇ`«, |h W„™ê~¸Öò‰õΩ W~°∞QÆ∞ á⁄~°∞QÆ∞# L#fl *Ï`«∞Ö’¡ #Å∞"≥·Ñ¨ÙÖÏ "åºÑ≤Oz LO_Õk. DlÑπì, Hõ<£P<£Ö’ Wk ã¨~°fi™ê^è•~°}"≥∞ÿ#^Õ. Ǩτ[`ü Ü«¸ã¨∞Ѷπ(J) `«~°∞"å`« |h W„™ê~¸Öò „Ѩ[Å∞ Ѩ`«<å=ã¨÷‰õΩ QÆ∞~°~Ú „Hõ"Õ∞} H˜aÎÜ«¸Å‰õΩ ^•ã¨∞Å~Ú#ѨÙÊ_»∞ J<ÕHõ W`«~° ~°∞QƇ`«Å`Àáê@∞ "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

D ~°∞QƇ`« ‰õÄ_® "åiH˜ `«=∞ áêʼnõΩÅ`À ã¨O„Hõq∞OzOk. (^Œ∂_» ѨÓ[‰õΩ ã¨O|OkèOz# D ã¨OѶ¨∞@# ɡ·aÖò, áê`« x|O^èŒ#, x~°æ=∞HÍO_»=Ú 32= J^蕺ܫ∞OÖ’ q=~°OQÍ LÖË¡dOK«|_ç LOk.) 69. 'Ѷ¨Ù~üHÍ<£—´ ã¨`åºã¨`åºÅ =∞^茺 `å~°`«=∞ºO "≥Å¡_ç KÕ¿ã =ã¨∞Î=Ù. `≥Å∞QÆ∞Ö’ D ÉèÏ"åxH˜ ^ŒQÆæi Ѩ^ŒO 'w@∞~å~Ú—. WHõ¯_», Ѷ¨Ù~üHÍ<£ JO>Ë ã¨`åºã¨`åºÅ =∞^茺 qK«Hõ∆} K≥Ü«∞ºQÆÅ ^è•i‡Hõ *Ï˝#O, J=QÍǨÏ#Å∞ Jx ÉèÏ=O. 70. JO>Ë q∂ =∞#∞+¨µÖ’¡ Z=~°~Ú`Õ P=Ù^Œ∂_»#∞ P~å^茺 ^≥·=OQÍ =∂~°∞Û‰õΩx ^•xfl ѨÓlOKå~À "åix JO`«"≥ÚO kOK«O_ç Jx J~°÷O. 61

2. JÖò |Hõ~°

55–56 D ã¨O^Œ~åƒùhfl *Ï˝ÑH¨ Oõ `≥K∞« ÛHÀO_ç, g∞~°∞ =¸™ê`À, ''"Õ∞=Ú JÖÏ¡ÇÏπ #∞ ÉÏǨ@OQÍ (h`À =∂\ÖÏ_»∞`«∂ LO_»QÍ) Hõàϧ~å K«∂_»#O`« =~°‰Ωõ x#∞fl Jã¨Å∞ #"Õ∞‡k ÖË^∞Œ —— Jx ѨÅHõQÍ JѨÊ\˜HÑõ ʨ _»∞ g∞~°∞ K«∂ã¨∂Î LO_»QÍ<Õ |Å=∞~Ú# Ñ≤_∞» QÆ∞áê@∞ XHõ\ ˜ =zÛ q∞=∞‡efl Ѩ@∞ì‰Ωõ Ok. JѨÙÊ_»∞ g∞~°∞ „áê}ÏÅ∞ HÀÖ’Ê~Ú <ÕÅH˘iy`Õ "Õ∞=Ú q∞=∞‡efl =∞m§ „|uH˜Oz ÖËáê=Ú– D "Õ∞Å∞ `«~∞° "å`«#~Ú<å g∞~°∞ Hõ$`«AÅ˝ =Ù`åˆ~"≥∂#x.71 57 "Õ∞=Ú g∞ÃÑ· "Õ∞Ѷ∞¨ KåÛùÜ∞« #∞ U~°ÊiKå=Ú,72 =∞<£fl ã¨ÖÏfiÅ PǨ~åxfl g∞ HÀã¨O ã¨=∞‰õÄ~åÛ=Ú,73 '"Õ∞=Ú g∞‰õΩ J#∞„QÆÇÏ≤ Oz# Ѩiâ◊√^Œú Ѩ^•~å÷Å#∞ u#O_ç— Jx g∞‰õΩ K≥áêÊ=Ú† HÍx g∞ ѨÓsfi‰õΩÅ∞ KÕã#≤ k U^Œ~Ú<å Jk =∂‰õΩ JѨHÍ~°O HÍ^Œ∞, "å~°∞ `«=∞‰õΩ `å"Õ∞ J`åºKå~°O KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl~°∞. 71. WHõ¯_» ã¨∂zOz# ã¨OѶ¨∞@# q=~åÅ∞ Uq∞@O>Ë Ç¨Ï„[`ü =¸™ê (J)#∞ #ÅÉèí~Ú ˆ~~ÚO|=à◊§ XѨÊO^ŒOÃÑ· `«∂~ü Ѩ~°fi`åxH˜ Ñ≤eÑ≤Oz#ѨÙÊ_»∞, |h W„™ê~¸Öò „Ѩux^èŒ∞Å∞ _≥|ƒù~Ú =∞Okx ‰õÄ_® "≥O@ɡ@∞ì‰õΩ~°=∞‡x P^ÕtOK«_»O [iyOk. P `«~°∞"å`«, JÖÏ¡ÇπÏ =¸™ê (J)‰õΩ „QÆO^ä•xfl, Ѷ¨Ù~üHÍ<£x (qK«Hõ∆}Ï *Ï˝<åxfl) „Ѩ™êkOz#ѨÙÊ_»∞ PÜ«∞# ^•xfl P „Ѩux^èŒ∞Å=ÚO^Œ∞OKå~°∞. P ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ H˘O^Œ~°∞ `«∞O@~°∞Å∞, ^≥·=O h`À ã¨OÉèÏ+≤Oz# q+¨Ü«∂xfl "Õ∞=Ú ˆH=ÅO h =∂@ q∂^Œ∞QÍ ZÖÏ #=∞‡_»O? Jx „ѨtflOKå~°x, ^•xH˜ JÖÏ¡ÇπÏ P„QÆǨÏO J=`«iOz, "åix tH˜∆OK«_»O [iyO^Œx k=ºY∞~üP<£ JO\’Ok. HÍx ɡ·aÖò K≥¿ÑÊ^Õ=∞O>Ë: W„âßÜÕ∞bÜ«ÚÅ∞ ^Õ=Ùx K«∂zi. PÜ«∞# áê^Œ=ÚÅ „H˜O^Œ xQÆ xQÆÖÏ_»∞ hÅ=∞Ü«∞"≥∞ÿ# =ã¨∞Î=Ù=O\˜kÜ«Ú PHÍâ◊ =∞O_»ÅѨ٠`Õ[=Ú =O\˜kÜ«Ú LO_≥#∞. PÜ«∞# W„âßÜÕ∞bÜ«ÚÅÖ’x „Ѩ^è•#∞ʼnõΩ U ǨxÜ«Ú KÕÜ«∞ÖË^Œ∞† "å~°∞ ^Õ=Ùx K«∂z J#fláê#=ÚÅ∞ ѨÙK«∞ÛH˘xi. (x~°æ=∞ HÍO_»=Ú–24: 10, 11) `«=∂ëê Uq∞@O>Ë J^Õ „QÆO^äŒOÖ’ WOHÍ HÍã¨Î =ÚO^Œ∞‰õΩ"≥o§ „"åã≤#^•x „ѨHÍ~°O, Ǩτ[`ü =¸™ê (J) ^≥·=O`À, =∞Ç≤Ï=∂ xfi`«=∞~Ú# h k=º `Õ*Ïxfl <å‰õΩ K«∂ѨÙ=∞x Ji÷Oz#ѨÙÊ_»∞ PÜ«∞# h=Ù ##∞fl K«∂_»ÖË=Ù Jx J<åfl_»∞! (x~°æ=∞ HÍO_»=Ú–33:18–23) "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

72. JO>Ë ZO_» #∞O_ç HÍáê_»∞HÀ=_®xH˜ q∂‰õΩ ZÖÏO\˜ ~°Hõ∆} ÅÉèíºO HÍ#@∞=O\˜ ã≤<åÜü∞ nfiѨHÍÖÏÊ# "Õ∞=Ú "Õ∞Ѷ¨∂Å ^•fi~å q∂ ~°Hõ∆}ÔH· U~åÊ@∞¡ KÕâß=Ú Jx ÉèÏ=O. D ã¨O^Œ ~°ƒùOÖ’ QÆ∞~°∞ÎOK«∞HÀ=Åã≤# q+¨Ü«∞O Uq∞@O>Ë |h W„™ê~¸Öò „Ѩ[Å∞ ÅHõ∆ÖÏk ã¨OYºÖ’ DlÑπì #∞O_ç |Ü«∞ÖËÌi =KåÛ~°∞. ã≤<åÜü∞Ö’ WO_»¡ q+¨Ü«∞O JÖÏLOz `«Å^•K«∞HÀ=_®xH˜ "åi =^ŒÌ QÆ∞_®~åÅ∞ ‰õÄ_® ÖË=Ù. P HÍÅOÖ’ ^≥·qHõOQÍ ã¨∞n~°… HÍÅO =~°‰õΩ PHÍâßxfl "Õ∞Ѷ¨∂=$`«O KÕã≤ LO_»HõáÈ~Ú#@¡~Ú`Õ P *Ïu ZO_» =Å¡ =∂_ç <åâ◊#=∞~Úá⁄ÜÕ∞ºk. 73. =∞<£fl, ã¨ÖÏfi J<Õq „ѨHõ$u ã≤^Œú=∞~Ú# PǨ~åÅ∞. Jq P „Ѩ[ʼnõΩ â◊~°}Ï~°∞÷Å∞QÍ L#fl HÍÅOÖ’, #ÅÉèíÜÕ∞ºà◊§ =~°‰õΩ x~°O`«~åÜ«∞OQÍ ÅaèOKå~Ú. =∞<£fl J<Õk ^èŒxÜ«∂ÖÏ¡O\˜ =ã¨∞Î=Ù. =∞OK«∞ÖÏ ‰õΩi¿ãk, Éèí∂q∞ÃÑ· Ѩ_ç Ѷ¨∞hÉèíqOKÕk. ã¨ÖÏfi J<Õk HÀ_çx áÈe# z#fl ѨH˜∆. ^≥·=Hõ$Ѩ=Å¡ Wq ZO`« qiqQÍ ÅaèOKÕ=O>Ë XHõ *ÏuH˜ *Ï`Õ "≥Ú`«ÎO ˆH=ÅO D PǨ~åÅ P^è•~°OQÍ<Õ rq`«O H˘#™êyOzOk. ^•xH˜ PHõe ÉÏ^èŒ ÉèíiOK« =Åã≤# ^Œ∞~°Ìâ◊ ~åÖË^Œ∞. x*ÏxH˜ <Õ_»∞ ZO`À <åQÆiHõ=∞~Ú# ^Õâ◊OÖ’#∂ H˘xfl ÅHõ∆Å =∞Ok â◊~°}Ï~°∞÷Å∞ JHõ™ê‡`«∞ÎQÍ =zÛ Ñ¨ _ ®¤ ~ ° O >Ë "åi PǨ  ~° O Ô H · U~åÊ@∞¡ K≥ Ü « ∞ º_» O Hõ + ¨ ì ™ ê^è Œ º =∞~ÚáÈ`«∞Ok. (=∞<£fl, ã¨ÖÏfiÅ#∞ QÆ∞iOz ã¨q=~°OQÍ `≥Å∞ã¨∞ 62

2. JÖò |Hõ~°

58–59 WOHÍ "Õ∞=∞#flk QÆ∞~°∞Î KÕã∞¨ HÀO_ç– ''g∞ =ÚO^Œ∞#fl D #QÆ~O° Ö’H˜74 „Ѩ"tÕ OK«O_ç, ^•x L`åÊ^Œ#efl g∞ Wëêì#∞™ê~°O Ǩ~ÚQÍ u#O_ç. HÍx #QÆ~° ^•fi~å# q#„=∞ t~°ã∞¨ ûÅ`À „Ѩ"tÕ OKåe, 'Ç≤Ï`«`Î ∞« <£, Ç≤Ï`«`Î ∞« <£— 75 JO@∂ "≥àϧe, "Õ∞=Ú g∞ `«ÑÙ¨ Êefl =∞xfl™êÎ=Ú, ã¨^•Kå~°∞Å#~Ú`Õ =∞iO`«QÍ Hõ$áê#∞„QÆǨÅ`À ã¨`«¯i™êÎ=Ú.—— HÍx "åiH˜ K≥Ñ≤Ê# =∂@#∞, ^Œ∞~å‡~°∞æÅ∞ =∞~˘Hõ q^èŒOQÍ =∂iÛ"Õâß~°∞. z=iH˜ J`åºKå~°O KÕã#≤ "åiÃÑH· ˜ "Õ∞=Ú PHÍâ◊O #∞O_ç qѨ`∞« #Î ∞ J=`«iOѨ*âË ß=Ú. Wn "å~°∞ áêÅÊ_»∞`«∂ L#fl Jq^èÕÜ«∞`«Å‰õΩ tHõ∆. 6 60 *Ï˝Ñ¨HõO KÕã¨∞HÀO_ç, =¸™ê `«# „Ѩ[ H˘~°‰õΩ h\˜ÔH· „áê~°÷# KÕã≤#ѨÙÊ_»∞ "Õ∞=Ú, ''h KÕu Hõ„~°`À P |O_»~å~Úx H˘@∞ì—— Jx J<åfl=Ú. `«^#Œ ∞QÆ∞}OQÍ JO^Œ∞#∞O_ç Ѩ<fl≥ O_»∞ |∞QÆÅæ ∞ LaH˜=KåÛ~Ú,76 `å=Ú hà◊√§ Ѩ@∞ì‰Ωõ <Õ ã¨Å÷ O U^À „Ѩu `≥Q"Æ å~°∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. (P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ WÖÏ LѨ^tÕ OK«_O» [iyOk) JÖÏ¡ÇÏπ J#∞„QÆÇÏ≤ Oz# ^•xfl u#O_ç, „`åQÆO_ç HÍx WÅÖ’ HõÖ’¡ÅO "åºÑ≤OѨ*ãË ∂¨ Î u~°QÆHõO_ç. "≥∂`«∞Å∞QÍ „Ѩ"ÕtOK«~å^Œx, ^•xH˜ aè#flOQÍ ^≥·= Éèí‰õΩÎÅ∞QÍ q#Ü«∞O L\˜ìѨ_Õ ^Œ~°ÊO`À „Ѩ"ÕtOKåÅx P^ÕtOK«@O [iyOk– „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) =∞Hͯ#∞ [~ÚOz#ѨÙÊ_»∞ =∞Hͯ֒ „Ѩ"ÕtOz# =∂kiQÍ J#fl=∂@. ''Ç≤Ï`«Î`«∞<£—— J#fl ^•xH˜ Ô~O_»∞ J~å÷Å∞ ™ê^茺O. XHõ\ ˜, ^≥·= ã¨xflkèÖ’ `«=∞ JѨ~å^è•Å‰õΩ =∞xflOѨÙ#∞ "Õ_»∞ ‰õΩO@∂áÈ "åÅx† Ô~O_»∞, Å∂\© [~°∞ѨÙ`«∂ ǨÏ`åºHÍO_»‰õΩ áêÅÊ_»∞`«∂ áÈ=_®xH˜ |^Œ∞Å∞ #QÆ~°"åã¨∞ŠѨ@¡ =∞xflOѨÙ#∞, ™ê=∂#º Hõ∆=∂aèHõ∆#∞ „ѨHõ\ ˜ã¨∂Î áÈ"åÅx. 76. P |O_»~å~Ú <Õ\ ˜H© ã≤<åÜü∞ nfiѨHõÅÊOÖ’ LOk. Ѩ~åº@ ‰õΩÅ∞ "≥o§ ^•xfl ^Œi≈ã¨∂Î LO\Ï~°∞. JO^Œ∞Ö’ |∞QÆæÅ ~°O„^è•Å∞ <Õ\ ˜H© HÍ#=™êÎ~Ú. 12 |∞QÆæÅ∞ ÃÑ@ì_»OÖ’ QÆÅ L^ÕÌâ◊ºO |h W„™ê~¸ÖòÖ’#∂ Ѩ<≥flO_»∞ `≥QÆÖË LO_Õq, ^Õ=Ù_»∞ „Ѩu `≥QƉõΩ F „Ѩ`ÕºHõ |∞QÆæ#∞ U~°ÊiKå_»∞ – "åiÖ’ h\˜ÔH· HõÅǨÅ∞ [~°‰õΩ¯O_® LO_»\ÏxH˜.

‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ ɡ·aÖò x~°æ=∞ HÍO_»=Ú 16= J^蕺ܫ∞O† ã¨OMϺ HÍO_»=Ú 11:7–9, 31, 32† Ü≥∞Ǩϟ+¨µ= 5:12 K«∂_»O_ç.) 74. 'D #QÆ~°O— JO>Ë U #QÆ~°"≥∂ WO`«=~°‰õΩ ~°∂_è»=∞=ÖË^Œ∞. nx „Ѩ™êÎ=# =zÛ# ã¨OѶ¨∞@#ŠѨ~°OѨ~°, |h W„™ê~¸Öò ã≤ < åÜü ∞ nfiѨ H õ Å ÊOÖ’<Õ L#fl HÍÖÏxH˜ 㨠O |Okè O z#k. JO^Œ∞=Å¡ JkèHÍOâ◊O, P |ã‘Î J^Õ ã≤<åÜü∞ nfiѨHõÅÊOÖ’x F #QÆ~°"≥∞ÿ LO_»@O ã¨OÉèí=O. HÍx Jk 'ZsǨõΩ Z^Œ∞~°∞QÍ, *’~å¤<£ #k `«∂~°∞Ê f~å# L#fl '+≤fÎ"£∞— J#fl #QÆ~°O ‰õÄ_® HÍ=K«∞Û. ɡ·aÖò „ѨHÍ~°O D #QÆ~åxfl |h W„™ê~¸Öò „Ѩ[Å∞, Ǩτ[`ü =¸™ê (J) rq`«O z=i ÉèÏQÍ# [~ÚOz JHõ¯_» J<ÕHõ ^Òëêì ºÅ‰õΩ áêÅÊ_®¤~°∞. Ѷ¨e`«OQÍ ^≥·=O "åiÃÑ·H˜ JO@∞ "åº^èŒ∞Å =∞ǨÏ=∂‡ix ѨOáê_»∞. JѨÙÊ_»∞ 24 "ÕÅ =∞Ok ǨÏ`«=∞Ü«∂º~°∞. (ã¨OMϺHÍO_»=Ú–25 :1 – 8) 75. JO>Ë, ^Ò~°˚#ºÑ¨~°∞Å∞, ^Œ∞~å‡~°∞æÅ~Ú# q*Ë`«ÖÏ¡ á⁄QÆ~°∞ "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

63

2. JÖò |Hõ~°

61 g∞iÖÏ J#fl ã¨O^Œ~åƒùhfl QÆ∞~°∞‰Î Ωõ `≥K∞« ÛHÀO_ç, ''=¸™ê, XˆH q^è=Œ ∞~Ú# uO_ç`À "Õ∞=Ú FÑ≤HõѨ@ìÖËHõáÈ`«∞<åfl=Ú† h „ѨÉèí∞=Ù#∞ „áêi÷Oz =∂ H˘~°‰õΩ Éèí∂q∞Ö’ ѨO_Õ P‰õΩ ‰õÄ~°Å∞, ‰õÄ~°QÍÜ«∞Å∞, QÀ^èŒ∞=∞Å∞, "≥Å∞¡e¡, Le¡áêÜ«∞Å∞, ѨѨÙÊk#∞ã¨∞Å∞ "≥Ú^ŒÅ~Ú#q ã¨$+≤ìOK«=∞x "Õ_∞» HÀ.—— JѨÙÊ_»∞ =¸™ê WÖÏ K≥áêÊ_»∞, ''L`«=Î ∞=∞~Ú# ^•xH˜ |^Œ∞Å∞QÍ g∞~°∞ Ç‘Ï#=∞~Ú#k ì ÏxH˜ "≥o§ x=ã≤OK«O_ç, g∞~°∞ HÍ"åÅx HÀ~°∞‰õΩO@∞<åfl~å?77 ã¨~ˆ , HÍx=fiO_ç, U^Œ~Ú<å Ѩ@} HÀ~°∞‰õΩ<Õ^OŒ `å JHõ¯_» „áêѨ=Î ∞=Ù`«∞Ok.—— z=iH˜ Ѩiã≤`÷ ∞« Å∞ kQÆ*Ïi Ѩ~åÉè=í O, Ѩ~ånè#`«, ^•i„^ŒºO, ^Ò~åƒùQºÆ O "åiÃÑ· u+¨"ª âÕ ß~Ú† JÖÏ¡ÇÏπ P„QÆÇϨ O "åix K«∞@∞ì=Ú\˜Oì k. JÖÏ¡ÇÏπ =K«<åÅ#∞ u~°ã¯¨ iOz# ^•xH˜,78 ^≥=· „Ѩ=HõeÎ fl J^è~Œ ‡° OQÍ K«OÑ≤#^•xH˜79 Ѷ¨e`«q∞k† "å~°∞ Jq^èÕÜ«∞`« K«∂Ñ≤# ^•xH˜, +¨sJ`ü âßã¨# Ѩi^è∞Œ efl JuQÍ Ju„Hõq∞Oz#^•xH˜ Ѩ~º° =™ê#q∞k. 7 77. nx ÉèÏ=O, ZÖÏO\˜ Hõ+¨ìO HõÅQƉõΩO_® Åaèã¨∞Î#fl =∞<£fl, ã¨ÖÏfiÅ#∞ =kÖËã≤, =º=™êÜ«∞O K≥Ü«∞º=Åã≤=KÕÛ Ñ¨^•~å÷Å#∞ J_»∞QÆ∞`«∞<åfl~å J#flk HÍ^Œ∞. Jã¨Å∞ ÉèÏ="Õ∞q∞@O>Ë, U Q˘Ñ¨Ê ÅHõ∆ ºO H˘~°‰õΩ q∞=∞‡efl D Z_®~°∞Ö’¡ „uѨÊ_»O [~°∞QÆ∞`«∞#fl^À ^•xH˜ ã¨^Œ$â◊OQÍ q∂‰õΩ q∂ lǨÏfiKåѨźO JO`« „Ñ≤Ü«∞=∞~Ú #kQÍ JQÆ∞Ѩ_»∞`«∞#fl^•? Jã¨Å∞ ÅH∆ͺxfl ‰õÄ_® q∂~°∞ =ke "≥Ü«∞º_®xH˜ ã≤^Œú=∞Ü«∂º~°∞ HÍx D Ѩ^•~å÷Å#∞ =^ŒÅ_»O =∞@∞‰õΩ H˘O`«HÍÅ=∞~Ú<å ÉèíiOK«ÖËHõ áÈ`«∞<åfl~°∞! (áÈeÛ K«∂_»O_ç, ã¨OMϺHÍO_»=Ú 11:4–9) 78. PÜ«∞`ü (=K«<å)Å#∞ u~°ã¨¯iOK«_»O J<Õk qaè#fl ~°∂áêÖ’¡ [~°∞QÆ∞ `«∞Ok: L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ, XHõ\ ˜, ^≥·=O ѨOÑ≤# É’^èŒ#Ö’¡ U =∂@~Ú`Õ `«# ÉèÏ"åʼnõΩ, PHÍOHõ∆ʼnõΩ aè#flOQÍ L#fl@∞¡ JQÆ∞ Ñ≤ã¨∞ÎO^À ^•xfl ã‘fiHõiOK«_®xH˜ x+¨¯~°¬QÍ u~°ã¨¯iOK«_»O. Ô~O_»∞, XHõ q+¨Ü«∞O ^≥·= „áÈHõÎ"Õ∞ Jx `≥eã≤#ѨÊ\˜H© [O‰õΩÖËx á⁄QÆ~°∞`À, `«Åa~°∞ã¨∞`«#O`À ^•xfl LÅ¡OѶ≤∞OK«_»O, ^≥·"å "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

^Õâßxfl U =∂„`«O MÏ`«~°∞ K≥Ü«∞ºHõáÈ=_»O. =¸_»∞, ^≥·= „Ѩɒ^èŒOÖ’x J~å÷xfl, ÉèÏ"åxfl ѨÓiÎQÍ ã¨Ê+¨ìOQÍ `≥Å∞ã¨∞‰õΩx, J~°÷O KÕã¨∞‰õΩx ‰õÄ_® ^•xfl `«# JcèëêìxHõ#∞QÆ∞}OQÍ =∂iÛ"≥Ü«∞º_»O. 79. |h W„™ê~¸Öò `«# D JѨ~å^è•xfl ã¨fiÜ«∞OQÍ `«# K«i„`«Ö’ q=~°OQÍ „Ѩ™êÎqOzOk. L^•Ç¨Ï~°}QÍ "Õ∞=Ú Éˇ·aÖò #∞O_ç H˘xfl ã¨OѶ¨∞@#efl WHõ¯_» L@OH˜ã¨∞Î<åfl=Ú: (1) Ǩτ[`ü ã¨∞Öˇ·=∂<£ `«~°∞"å`« |h W„™ê~¸Öò ~å[ºO pe Ô~O_»∞ ~å*ϺÅ∞ (Z~°∞+¨ÖË=Ú Ü«¸kÜ«∂ ~å[ºOQÍ#∞, ™ê=∞iÜ«∂ W„™ê~¸Öò ~å[ºO) QÍ q_çáÈ~Ú#ѨÙÊ_»∞ "å\˜ =∞^茺 Ѩ~°ã¨Ê~°O áÈ~å\ÏŠѨ~°fiO „áê~°OÉèí=∞~ÚOk. Ѩiã≤÷u ZO`«QÍ kQÆ*ÏiáÈ~ÚO^ŒO>Ë Ü«¸kÜ«∂ ~å[ºO, ã¨fiÜ«∞OQÍ `«# ™È^Œ~°∞ʼnõΩ =ºuˆ~HõOQÍ áÈ~å_»\ÏxH˜ ã≤iÜ«∂‰õΩ K≥Ok# J~åq∞H± „ѨÉèí∞`åfixfl ã¨Ç¨Ü«∞O Ji÷OzOk. D q+¨Ü«∞OÖ’ ^≥·"å^Õâ◊O "Õ∞~°‰õΩ, ǨÏ<åx „Ѩ=HõÎ, Ü«¸kÜ«∂ áêʼnõΩ_»∞ 64

2. JÖò |Hõ~° JHõ¯_Õ =∞~°}˜OKåÅx. PÜ«∞#ÃÑ· *Ïu „^ÀÇ≤Ï Jx, q^Õj â◊„`«∞=Ù Å`À ‰õΩ=∞‡Hõ¯Ü«∂º~°x P~ÀѨ}Å∞ "≥∂áê~°∞. (Ws‡Ü«∂– 15:10† 18:20–23† 20: 1–18† 36 #∞O_ç 40= J^蕺ܫ∞O =~°‰õΩ) (6) =∞~À „Ѩ=HõΠǨτ[`ü P"≥∂ãπ#∞ QÆ∞iOz WÖÏ „"åã≤ LOk: PÜ«∞# ™ê=∞iÜ«∂‰õΩ K≥Ok# W„™ê~¸b ~å[º „Ѩ[ʼnõΩ "åi =∂~°æqÇ‘Ï#`«#∞, K≥_»∞ #_»`«Å#∞ ZuÎK«∂Ñ≤ "åix D KÕ+¨ìÅ ^Œ∞+¨Êi}Ï=∂Å#∞ QÆ∞iOz ÃÇÏK«ÛiOz#ѨÙÊ_»∞ PÜ«∞xfl ^Õâ◊O =^Œe "≥o§á⁄=∞‡x, |Ü«∞@‰õΩ "≥o§ ^≥·=^Ò`«º HÍ~°ºHõÖÏáêÅ#∞ x~°fiÇ≤ÏOK«∞H˘=∞‡x P^ÕtOK«_»O [iyOk. (P"≥∂ã¨∞–7:10–13) (7) Ǩτ[`ü Ü«∞Ǩº (Ü≥∂Ǩ#∞) (JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO), Ü«¸^• ~åA ¿ÇÏ~À^Œ∞ ~å[ ^Œ~åƒ~°∞Ö’ ÉÏǨ@OQÍ [~°∞QÆ∞`«∞#fl hu ÉÏǨϺ =∞~Ú# Ѩ#∞ʼnõΩ „Ѩu‰õÄÅOQÍ ^èŒfi["≥∞uÎ#ѨÙÊ_»∞ PÜ«∞xfl =ÚO^Œ∞ Mˇ·^Œ∞Ö’ Ѩ_»"Õâß~°∞, P `«~°∞"å`« ~åA `«# „Ñ≤Ü«Ú~åe HÀiHõÃÑ· *ÏuÖ’x P J`«∞º`«Î=∞ ѨÙ~°∞+¨µx `«Å #iH˜Oz ^•xfl F Ñ¨à‹§OÖ’ ÃÑ\˜ì P"≥∞‰õΩ HÍ#∞HõQÍ ã¨=∞iÊOKå_»∞. (=∂~°∞¯–16:17–29) (8) z=~°# Ǩτ[`ü D™ê (Uã¨∞) (Jã¨ûÖÏ"£∞)ÃÑ· |h W„™ê~¸Öò q^•fiOã¨∞Å∞, *Ïu <åÜ«∞‰õΩÅ „HÀ^è•yfl =∞O_çOk. ZO^Œ∞HõO>Ë PÜ«∞# "åi áêѨѨ٠HÍ~åºÅ#∞, „Ѩ^Œ~°≈<å |∞^Œ∞úÅ#∞ QÆ∞iOz ÃÇÏK«Ûiã¨∂Î LO_Õ"å~°∞. qâßfi™êxfl, x*Ï~Úfx „ѨɒkèOKÕ "å~°∞. D 'JѨ~å^èŒO— HÍ~°}OQÍ PÜ«∞#ÃÑ· `«Ñ¨ÙÊ_»∞ ˆHã¨∞ |<å~ÚOKå~°∞. ~À=∞#∞ <åºÜ«∞™ê÷#O #∞O_ç PÜ«∞# =∞~°} tHõ∆ÔH· f~°∞Ê#∞ ™êkèOKå~°∞. ~À=∞#∞ JkèHÍi 'Ñ≤ÖÏ`«∞—, ѨO_»∞QÆ ~ÀA# Uã¨∞#∞ ÖË^• |~°Éσ ^˘OQÆ#∞– Z=~À XHõix =^Œe "≥Ü«∞º_®xH˜ ã¨=∞‡uOz, W^ŒÌiÖ’ Z=ix =^ŒÖÏÅx Ü«¸^Œ∞ Å#∞ J_çy#ѨÙÊ_»∞ "åi [# ã¨=¸Ç¨Ï=∞O`å =ÚHõÎHõO~î°O`À |~°Éσ#∞ =^Œe "≥Ü«∞º=∞x, Uã¨∞#∞ ã≤Å∞=ÃÑ· ZH˜¯OK«=∞x HÀiOk. (=∞`«Î~Ú–27: 20–26) Wn P *Ïu JѨ~å^èŒ K«i„`«Ö’ Jã¨Ç¨Ïº=∞~Ú#, Å*Ï˚Hõ~°=∞~Ú# J^蕺ܫ∞O. n<Õfl D PÜ«∞`üÖ’ ‰õΩ¡Ñ¨ÎOQÍ ã¨∂zOK«_»O [iyOk. `«=∞Ö’x „Éèí+¨µìʼnõΩ, JqhuѨ~°∞ʼnõΩ, ÉÏǨ@OQÍ áêáêÅ∞ KÕ¿ã"åiH˜ <åÜ«∞Hõ`«fiO, <Õ`«$`«fiѨ٠ÉÏ^茺`«Å#ѨÊyOz `«=∞Ö’x ã¨O㨯~°ÎÅ#∞ ã¨`«∞Ê~°∞+¨µÅ#∞ *ˇ·à◊§Ö’¡ `ÀÜ«∞_®xH˜, LiHõOÉÏÅ <≥H˜¯OK«_®xH˜ W+¨ìѨ_Õ *Ïux JÖÏ¡ÇπÏ `«# JaèâßáêxH˜ QÆ∞iK≥Ü«∞ºHõáÈ`Õ =∞ˆ~O KÕ™êÎ_»∞?

'P™ê—#∞ Hõiî#OQÍ ÃÇÏK«ÛiOKå~°∞. HÍx P™ê P ÃÇÏK«ÛiHõ#∞ ã‘fiHõiOK«_®xH˜ |^Œ∞Å∞ ^≥·=„Ѩ=HõÎ#∞ *ˇ·Å∞‰õΩ ѨOÑ≤OKå_»∞. (2. k# =$`åÎO`«=ÚÅ∞ 16:7–10) (2) Ǩτ[`ü WeÜ«∂ãπ (UeÜ«∂ Elliah Jã¨ûÖÏ"£∞) ''ÉÏ—Öò—— P~å^èŒ# q+¨Ü«∞OÖ’ Ü«¸^Œ∞ʼnõΩ p"å@∞¡ ÃÑ\˜ì, ã¨iH˘`«ÎQÍ UˆHâ◊fi~° ã¨O^Õâ◊ x<å^•xfl WzÛ#ѨÙÊ_»∞ ™ê=∞iÜ«∂#∞ áêeOKÕ W„âßÜ≥∞b ~åA 'Jd— `«# |Ǩï^≥·"å~å^茉õΩ~åÅ~Ú# ÉèÏ~°º HÀiHõÃÑ· PÜ«∞# „áê}ÏÅ∞ fÜ«∞_®xH˜ "≥O@Ѩ_®¤_»∞. z=iH˜ PÜ«∞# ã≤<åÜü∞ nfiѨHõÅÊOÖ’x H˘O_»Ö’¡ P„â◊Ü«∞O á⁄O^Œ=Åã≤ =zÛOk. P ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ Ǩτ[`ü WeÜ«∂ãπ KÕã≤# „áê~°÷#Ö’x ѨÅ∞‰õΩÅ∞ Wq: ''W„âßÜÕ∞Å∞"å~°∞ h x|O^èŒ##∞ „`Àã≤ "Õã≤........ h „Ѩ=HõÎÅ#∞ Y_»æ=Ú KÕ`« ǨÏ`«=Ú KÕã≤i...... <Õ#∞ XHõ_»#∞ =∂„`«"Õ∞ q∞ye Ü«ÚO_»QÍ "å~°∞ <å „áê}=Ú#∞ ‰õÄ_® fã≤"ÕÜ«Ú@ÔH· K«∂K«∞ (q=~åÅÔH· 1. ~åAÅ∞–19:1–10) K«∞<åfl~°∞—— (3) =∞~À „Ѩ=HõÎ q∞HÍÜ«∂#∞ P Jd ~å*Ë ã¨`«ºO ѨeH˜# <Õ~åxH˜ *ˇ·Å∞‰õΩ ѨOáê_»∞† WOHÍ PÜ«∞#‰õΩ 'Hõiî#=∞~Ú#— J#fláêhÜ«∂Å∞ W"åfiÅx P*Ï˝Ñ≤OKå_»∞. (1. ~åAÅ∞– 22: 26,27) (4) P `«~°∞"å`« Ü«¸kÜ«∂ ~å[ºOÖ’ ÉÏǨ@OQÍ q„QÆǨ ~å^èŒ#, huÉÏǨϺKÕ+¨ìÅ∞ H˘#™êQÆQÍ l„H˜Ü«∂ (*ˇH˜~åº) „Ѩ=HõÎ ^•xH˜ =ºuˆ~HõOQÍ Ñ≤Å∞ѨÙxKåÛ~°∞. JѨÙÊ_»∞ Ü«¸kÜ«∂ ~åA J~Ú# Ü≥∂"å+¨µ P[˝ „ѨHÍ~°O PÜ«∞xfl ã¨iQÍæ Ü≥∞Ǩϟ"å =∞Ok~°Ñ¨Ù P=~°} ֒ѨŠ'Ѩq„`« ã¨÷Å=Ú— =∞iÜ«Ú '|e Ñ‘~î°=Ú— =∞^茺# ~åà◊√§ ~°∞qfi K«OÑ≤"Õâß~°∞. (2. k# =$`åÎO`«=ÚÅ∞– 24:21) (5) P `«~°∞"å`« ™ê=∞iÜ«∂‰õΩ K≥Ok# W„™ê~¸Å∞ ~å[ºO J+¨Ø¬~°∞Å KÕ`« JO`«=∞~ÚáÈ~Ú, Ü≥∞~°∂+¨ÖË=Ú‰õΩ K≥Ok# Ü«¸^• ~å[ºO ‰õÄ_® ã¨~°fi<åâ◊#ѨÙ@OK«∞ÅÃÑ· L#fl ã¨=∞Ü«∂# Ws‡Ü«∂ „Ѩ=HõÎ `«# *Ïu Ѩ`«#O Ѩ@¡ Ѩi`«Ñ≤ã¨∂Î "å_»"å_»# ZÅ∞ÔQuÎ Kå@∞`«∂ uiQÍ~°∞– WѨÊ\˜Hõ~Ú<å ã¨ik^Œ∞ÌHÀO_ç, ÖËHõáÈ`Õ q∂ JO`«O ™ê=∞iÜ«∂Hõ<åfl J^è•fi#flOQÍ `«Ü«∂~°=Ù `«∞Ok Jx. ^•xH˜ *Ïu „Ѩ[Å ^•fi~å ÅaèOz# ã¨=∂^è•#O: Jxfl "≥·Ñ¨ÙÅ #∞O_ç PÜ«∞#ÃÑ· JaèâßáêÅ∞, pè`å¯~åÅ∞ =i¬OKå~Ú. PÜ«∞xfl H˘\Ïì~°∞, HÍ~åQÍ~°OÖ’ Ѩ_»"Õâß~°∞, „`å_»∞`À Hõ\ ˜ì |∞~°^Œ QÆ∞O@Ö’ „"ÕÖÏ_»nâß~°∞– PHõe^ŒÑ¨ÙÊÅ`À "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

65

2. JÖò |Hõ~°

62 Wk #=∞‡O_ç, J~°|∞ƒ „Ѩ=HõÎ (=ÚǨÏ=∞‡^£)#∞ #"Õ∞‡"å~°~Ú<å, Ü«¸^Œ∞Å~Ú<å, „ÔHã· =Ψ ÙÅ~Ú<å, ™êa~¸Å~Ú<å– Z=~°∞ JÖÏ¡ÇÏπ #∞, JOu=∞k<åxfl qâ◊fiã≤Oz ã¨`å¯~åºÅ∞ KÕ™êÎ~À "åi „Ѩu Ѷ¨ÅO "åi „ѨÉèí∞=Ù =^ŒÌ „áêѨÎ=∞=Ù`«∞Ok. "åiH˜ ZÖÏO\˜ ÉèíÜ«∞OQÍx, ^Œ∞óYOQÍx HõeˆQ P™ê¯~°OÖË^Œ∞.80 63–64 P ã¨=∞Ü«∂xfl QÆ∞~°∞ΉõΩ `≥K«∞ÛHÀO_ç, JѨÙÊ_»∞ "Õ∞=Ú `«∂~ü H˘O_»#∞ g∞ÃÑ·H˜ ÖËÑ≤ g∞ KÕ`« QÆ\ ì˜ „Ѩ=∂}O KÕ~ÚOKå=Ú†81 WOHÍ WÖÏ J<åfl=Ú, ''"Õ∞=Ú g∞‰õΩ Wã¨∞#Î fl D „QÆO^ä•xfl Ѩ\ +˜ Oª¨ QÍ KÕÑ\¨ Ïìe, WO^Œ∞Ö’ á⁄O^Œ∞Ѩ~z° # P^ÕâßÅ#∞, É’^è#Œ efl *Ï˝ÑH¨ =õ ÚOK«∞HÀ"åe. `«^•fi~å<Õ g∞~°∞ ÉèíÜ«∞Éèí‰õΩÎÅ "≥·Yix J=ÅOaOK«_»O ™ê^茺=∞=Ù`«∞Ok.—— HÍx P `«~°∞"å`« g∞~°∞ g∞„Ѩ=∂}ÏxH˜ q=ÚY∞ÅÜ«∂º~°∞. JѨÊ\˜H© JÖÏ¡ÇÏπ J#∞„QÆÇϨ O, PÜ«∞# HÍ~°∞}ºO q∞=∞‡efl =^ŒeáÈÖË^∞Œ , ÖËHáõ È`Õ g∞~°∞ ZѨÙÊ_À #tOzá⁄ÜÕ∞º"å~°∞. 80. q+¨Ü«∞Ѩ~°OѨ~°#∞ ^Œ$+≤ìÖ’ LOK«∞‰õΩO>Ë, qâßfiã¨O, ã¨^• Kå~åÅ q=~åÅ#∞– JO>Ë U U q+¨Ü«∂Å#∞ =∞x+≤ qâ◊fiã≤OK« =Åã≤ LO@∞Ok, U U ã¨`«¯~°‡Å∞ KÕã≤#@¡~Ú`Õ =∞x+≤ ^≥·= ^Œ$+≤ìÖ’ ѨÙ}ºÑ¶¨ÖÏxH˜ áê„`«∞_»=Ù`å_»∞ J#fl q+¨Ü«∂Å#∞– `≥Å∞Ѩ_»O WHõ¯_» L^ÕÌâ◊ºO HÍ^Œ#fl=∂@ ^•#O`«@ J^Õ qâ◊^Œ=∞=Ù`«∞Ok. D q+¨Ü«∂Å∞ PÜ«∂ ã¨O^Œ~åƒùÅÖ’ q=~°OQÍ =™êÎ~Ú. ˆH=ÅO Ü«¸^Œ∞Å =~åæxˆH "≥∂Hõ∆O á⁄O^Õ QÆ∞`åÎkè Ѩ`«ºO HõÅ^Œx ÉèÏqOKÕ Ü«¸^Œ∞Å `«Ñ¨ÙÊ_»∞ QÆ~åfixfl YO_çO K«_»"Õ∞ WHõ¯_» „Ѩã¨∞Î`« L^ÕÌâ◊ºO. "åi =~°æO`À ^≥·"åxH˜ U^À „Ѩ`ÕºHõ J#∞|O^èŒO LO^Œx, Jk =∞ˆ~ =∂#=ÙÅ`À#∂ ÖË^Œx, JO^Œ∞=Å¡ `«=∞ =~åæxH˜ ã¨O|OkèOz#"å_»∞ PK«~°}, qâßfi™êÅ s`åº ZÖÏ L<åfl "≥∂Hõ∆O J#flk J`«xH˜ Z\˜ì Ѩiã≤÷uÖ’#∂ qkè`«=∞~Ú LO^Œx, "åi =~°æOÖ’HÍHõ |Ü«∞@ L#fl q∞QÆ`å =∂#=ÙÅO`å ˆH=ÅO #~°HÍyflH˜ ã¨q∞^èŒÅ∞ HÍ=_®xˆH ѨÙ\Ïì~°x x~å^è•~°=∞~Ú# „Éèí=∞ʼnõΩ "å~°∞ Ö’#~Ú LO_Õ"å~°∞. "åi D JáÈǨÏ#∞ ^Œ∂~°O K≥Ü«∞º_®xH˜ WÖÏ ÃãÅqÜ«∞º_»O [iyOk: "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

^Õ=Ùx ^Œ$+≤ìÖ’ =ÚYº=∞~Ú#q q∂ D =~åæÅ∞, =Ú~îåÅ∞ HÍ=Ù† JHõ¯_» U^Œ~Ú<å qÅ∞=, ™ê÷#O LO^ŒO>Ë Jk ˆH=ÅO qâßfiã¨O, ã¨^•K«~°}ňH. U =∞x+¨~Ú`Õ "å\˜x fã¨∞‰õΩx JHõ¯_» Ǩ[~°=Ù `å_À J`«_»∞ `«# „ѨÉèí∞=Ù ^•fi~å `«# „ѨuѶ¨ÖÏxfl á⁄O^Œ∞`å_»∞. ^≥·= ã¨xflkèÖ’ f~°∞Ê, =∞x+≤ QÆ∞}QÆ}ÏÅ P^è•~°OQÍ [~°∞QÆ∞ `«∞Ok– q∂ [<åÉèÏ ilã¨ì~°¡ P^è•~°OQÍ HÍ^Œ∞. 81. D L^ŒO`åxfl k=º Y∞~üP<£ qaè#fl ã¨O^Œ~åƒùÖ’¡ „Ѩ™êÎqO z# f~°∞ =Å¡ ã¨Ê+¨ìOQÍ ^Àº`«Hõ=∞ÜÕ∞º^Õq∞@O>Ë, P HÍÅOÖ’ |h W„™ê~¸Öò „Ѩ[Ö’¡ Jk „Ѩ=ÚY=∞~Ú#, „Ѩã≤kú K≥Ok# ã¨OѶ¨∞@<Õ. HÍx Jk [iy# f~°∞ `≥#∞flefl, ã≤÷ux <Õ_»∞ q=~°OQÍ `≥Å∞ã¨∞HÀ=_»O Hõ+¨ìO. ã¨O„QÆǨÏOQÍ J~°÷O KÕã¨∞HÀ =Åã≤# q+¨Ü«∞O, H˘O_» J_»∞QÆ∞# „Ѩ=∂}O fã¨∞‰õΩO@∞#fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’ P H˘O_» "åi ÃÑ·H˜ =zÛ Ñ¨_»∞`«∞O^• J#fl@∞¡ JxÑ≤OKÕ ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# Ѩiã≤÷ux HõeÊOK«_»O [iy LO@∞Ok. P~åѶπ ã¨∂~å 171= PÜ«∞`üÖ’ ^•^•Ñ¨Ù D q^èŒOQÍ<Õ D ã¨OѶ¨∞@##∞ z„uOK«_»O [iyOk. (P~åѶπ ã¨∂~å, 132= áê^Œã¨∂z) 66

2. JÖò |Hõ~°

65–66 WHõáÈ`Õ, g∞ *ÏuÖ’ ã¨ÉòÎ82 xÜ«∞=∂xfl LÅ¡OѶ∞≤ Oz# "åi QÍ^èŒ g∞‰õΩ `≥eã≤O^Õ. "Õ∞=Ú "åix ''HÀ`«∞Å∞QÍ =∂iáÈO_ç, Jxfl"≥Ñ· Ù¨ Ö #∞O_ç ^ÕfiëêxH˜, ^Œ∂+¨}ʼnõΩ QÆ∞~°=Ù`«∂ Ѩ_ç LO_»O_ç——83 Jx P„QÆÇ≤ÏOKå=Ú. D q^èŒOQÍ "Õ∞=Ú "åi JOu=∞ Ѩi}Ï=∂xfl, P<å\˜ „Ѩ[Å H˘~°‰õΩ, `«~∞° "å`« ~åÉ’ÜÕ∞ `«~åÅ "åi H˘~°‰Ωõ ÃÇÏK«ÛiHõQÍ#∞, ^≥=· cèuQÆÅ"åiH˜ Ç≤Ï`«=ÙQÍ#∞ KÕãÃ≤ Ñ\Ïì=Ú. 67–71 WOHÍ D L^ŒO`åxfl QÆ∞~°∞‰Î Ωõ `≥K∞« ÛHÀO_ç, JѨÙÊ_»∞ =¸™ê `«# *Ïu"åiH˜, ''XHõ P=Ù#∞ =kèOK«=∞x JÖÏ¡ÇπÏ q∞=∞‡efl P^Õtã¨∞Î<åfl_»∞—— Jx K≥áêÊ_»∞. "å~°∞, ''Uq∞\©? =∂`À Ѩ~åzHÍÖÏ_»∞`«∞<åfl"å?—— Jx J<åfl~°∞. JѨÙÊ_»∞ =¸™ê, ''JÖÏ¡ÇπÏ â◊~°}O, ##∞fl =¸~°∞öÖÏ¡ =º=ǨÏiOK«‰õΩO_® HÍáê_»=∞x PÜ«∞xfl "Õ_»∞‰õΩO@∞<åfl#∞—— Jx J<åfl_»∞. ''㨈~, h „ѨÉèí∞=Ù#∞ JÉèºí i÷Oz P P=Ù q=~åÖËq∞\’ HÍã¨Î =∂‰õΩ `≥Å∞Ѩ=∞#∞—— Jx "å~°∞ HÀ~å~°∞. =¸™ê WÖÏ `≥eáê_»∞, ''JÖÏ¡ÇπÏ WÖÏ ÃãÅqã¨∞Î<åfl_»∞, P P=٠ѨÓiÎQÍ =Úã¨en HÍ~å^Œ∞, ÉÁuÎQÍ ÖË^Œ∂_® HÍ~å^Œ∞, =∞^茺 =Ü«∞ã¨∞^Œ~Ú LO_®e. `«^Œ#∞QÆ∞}OQÍ, g∞‰õΩ WzÛ# P^Õâßxfl x~°fiiÎOK«O_ç.—— 82. ã¨ÉòÎ (ã¨|ƒ`ü) JO>Ë â◊x"å~°O. |h W„™ê~¸Öò H˘~°‰õΩ F xÜ«∞=∞O x~°‚Ü«∞=∞~ÚOk. ^•x „ѨHÍ~°O "å~°∞ â◊x"å~åxfl q„âßOu H˘~°‰õΩ, ^≥·"å~å^èŒ# H˘~°‰õΩ „Ѩ`ÕºH˜OKåe. P ~ÀA U q^èŒ=∞~Ú# „áêѨOzHõ HÍ~°ºO "å~°∞ K≥Ü«∞º~å^Œ∞. Hõ_»‰õΩ J#flO =O_»∞‰õΩ<Õ Ñ¨x ‰õÄ_® "å~°∂ K≥Ü«∞º~å^Œ∞, `«=∞ <ÒHõ~°∞Å KÕ`å KÕ~ÚOK«~å^Œ∞. D q+¨Ü«∞OÖ’ P^ÕâßÅ∞ ZO`« f„=OQÍ LO_Õ=O>Ë, P k#O Ѩq„`«`«#∞ ÉèíOQÆѨiKÕ =ºH˜ÎH˜ =∞~°} tHõ∆ Ѩ_Õk. (K«∂_»O_ç, x~°æ=∞ HÍO_»O–31:12–17) HÍx |h W„™ê~¸Öò <≥·uHõOQÍ, ^è•i‡HõOQÍ Ñ¨`«<å=ã¨÷‰õΩ QÆ∞~°~Ú# HÍÅOÖ’ "å~°∞ ÉÏǨ@OQÍ<Õ ã¨|ƒ`ü k<åxfl JѨq„`«Ñ¨~°K« ™êQÍ~°∞. z=iH˜ "åi Ѩ@ì}ÏÖ’¡ ã¨|ƒ`ü k<å# |Ç≤Ï~°OQÆOQÍ "åºáê~°O [~°∞QÆ∞`«∂ LO_Õk. "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

83. D ã¨OѶ¨∞@# q=~åÅ∞ =Ú#∞‡O^Œ∞ P~åѶπ ã¨∂~å 21= ~°∞‰õÄÖ’ =ã¨∞Î<åfl~Ú. "åix HÀ`«∞ÖÏ¡ K≥Ü«∞º_»O U q^èŒOQÍ [iyO^Œ#fl q+¨Ü«∞OÖ’ ÉèË^•aè„áêÜ«∞=ÚOk. H˘O^Œˆ~"≥∂ "åi âßs~°Hõ x~å‡}O qHõ$`«O KÕã≤ HÀ`«∞ÖÏ¡ K≥Ü«∞º_»O [iyO^Œx J#∞‰õΩO\Ï~°∞. =∞i H˘O^Œ~°∞ "åiÖ’ HÀ`«∞Å =∂ki QÆ∞}ÏÅ∞ ѨÙ@∞ì‰õΩ=KåÛÜ«∞x nxH˜ J~°÷O K≥|∞`å~°∞. HÍx Y∞~üP<£Ö’x Ѩ^Œ*ÏÅO, K≥Ñ≤Ê# f~°∞#∞ |\˜ì [iyOk <≥·uHõ qHõ$u HÍ^Œ∞, âßs~°Hõ qHõ$`Õ Jx `≥Å∞™ÈÎOk. "åi "Õ∞^èŒã¨∞û#∞ =Ú#∞Ѩ٠L#fl ã≤÷uÖ’<Õ Ü«∞^è•`«^äŒOQÍ LO_»xzÛ "åi ~°∂áêÅ#∞ qHõ$`«O K≥Ü«∞º_»O [iyO^Õ"≥∂ J#fl TÇ¨Ï <å‰õΩ ã¨~°~Ú#kQÍ `Àã¨∞Î#flk. 67

2. JÖò |Hõ~°

=∞m§ "å~°∞ J_»Q™Æ êQÍ~°∞, ''h „ѨÉ∞íè =Ù#∞ WOHÍ W^˘Hõ¯\˜ J_»∞QÆ∞, ^•x ~°OQÆ∞ ZÖÏ LO_®Ö’ ‰õÄ_® K≥ѨÊ=∞#∞.—— =¸™ê K≥áêÊ_»∞, ''Jk Ѩã¨∞Ѩ٠=<≥fl P=~Ú LO_®Åx, ^•x ~°OQÆ∞ "≥∞~°∞ã¨∂Î, K«∂¿ã "åiH˜ ‰õ#∞ŠѨO_»∞=ÙQÍ LO_®Åx PÜ«∞# JO@∞<åfl_»∞.—— "å~°∞ =∞m§ J_çQÍ~°∞, ''h „ѨÉ∞íè =Ù#∞ ã¨Ê+¨Oì QÍ J_çy, YzÛ`«OQÍ ZÖÏO\˜ P=Ù HÍ"åÖ’ K≥ÑÙ¨ Ê. ^•xfl QÆ∞iÎOK«_O» Ö’ =∂‰õΩ ã¨Oâ◊Ü∞« O HõÅ∞QÆ∞`ÀOk. JÖÏ¡ÇÏπ HÀi`Õ "Õ∞=Ú ^•x *Ï_» `≥Å∞ã¨∞‰õΩO\Ï=Ú.—— =¸™ê ã¨=∂^è•#OQÍ, ''JÖÏ¡ÇπÏ WÖÏ `≥eáê_»∞, P P=Ù#∞ ¿ã=ÅÔH· qxÜ≥∂yOK«~°∞, Jk Éèí∂q∞ ^Œ∞#fl^Œ∞, "≥∂@ÖÏQÆ^Œ∞, ã¨OѨÓ~°‚ P~ÀQƺ=O`«=∞~Ú#k, ZÖÏO\˜ =∞KåÛÖËx^Œ~Ú LO@∞Ok—— ^•xH˜ "å~°∞, ''Pñ! WѨÙÊ_»∞ K≥áêÊ"Õ, ã¨iQÍæ LOk—— Jx ZÅ∞ÔQuΠѨeHÍ~°∞. P `«~°∞"å`«<Õ "å~°∞ ^•xfl l|ÇπÏ KÕâß~°∞, ÖËHõáÈ`Õ "å~°∞ JÖÏ KÕ¿ã"å~°x JxÑ≤OK«Ö^Ë ∞Œ .84 8 72–74 g∞‰õΩ =∞~À =$`åÎO`«O ‰õÄ_® QÆ∞~°∞OÎ ^•? JѨÙÊ_»∞ g∞~°∞ XHõ =ºH˜Î „áê}O fâß~°∞, PÃÑ·# P ǨÏ`«º#∞ QÆ∞iOz "å^Œ∞ÖÏ_»∞‰õΩx XHõiÃÑ·<˘Hõ~°∞ ǨÏ`åº<Õ~°O "≥∂ѨÙHÀ™êQÍ~°∞. J~Ú`Õ g∞~°∞ ^•zÃÑ_»∞`«∞#fl^•xfl |Ü«∞@ÃÑ\ÏìÅ#flk JÖÏ¡ÇπÏ x~°‚Ü«∞O. JѨÙÊ_»∞ "Õ∞=Ú ''^•x XHõ ÉèÏQÆO`À =∞$`«∞x â◊"åxfl H˘@ìO_ç—— Jx P^ÕtOKå=Ú. K«∂âß~å, D q^èOŒ QÍ JÖÏ¡ÇÏπ =∞$`«∞ʼnõΩ rq`«O „Ѩ™êk™êÎ_∞» , g∞~°∞ J~°O÷ KÕã∞¨ HÀQÆÅQÍÅx `«# x^Œ~≈° <åÅ#∞ g∞‰õΩ K«∂Ñ≤™êÎ_∞» .85 84. "åiH˜, `«=∞ á⁄~°∞QÆ∞ *Ï`«∞Å ^•fi~å P=Ù =∞ǨÏ`«∞Î, ^•x Ѩq„`«`«, QÀѨÓ[ JO@∞ ~ÀQÆOQÍ ã¨O„Hõq∞OKå~Ú. JO^Œ∞ =Å¡ QÀ=Ù#∞ l|ÇπÏ K≥Ü«∂ºÅ<Õ P^Õâ◊O "åiH˜ W=fi_»O [iyOk. "å~°∞ WѨÙÊ_»∞ x[OQÍ<Õ ^≥·=O `«Ñ¨Ê Un ѨÓ[hÜ«∞O HÍ^Œx ÉèÏqOKÕ"å~°~Ú`Õ, D qâßfi™êxfl ã‘fiHõiOKÕ=ÚO^Œ∞ `å=Ú P~å^茺^Õ=`«QÍ ÉèÏqOz# ^•xfl "å~°∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ `«=∞ KÕ`«∞ÖÏ~å YO_çOKåe. "åi qâßfi™êxfl ѨsH˜∆OK«_»O D q^èŒO QÍ<Õ ™ê^茺O. D ѨsHõ∆ KåÖÏ Hõiî#=∞~Ú# ѨsHõ∆. PO`«~åºÖ’¡ WOHÍ qâßfiã¨O ѨÓiÎQÍ <≥ÅH˘#ÖË^Œ∞, Hõ#∞Hõ "å~°∞ ^•xfl "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

^•@"≥ Ü « ∞ º_®xH˜ „Ѩ Ü « ∞ uflOKå~° ∞ † JO^Œ ∞ QÍæ # ∞ q=~åÅ∞ J_»QÆ™êQÍ~°∞. HÍx "å~°∞ ZO`«QÍ q=~åÅ∞ J_»∞QÆ∞`«∂ á⁄Ü«∂º~À JO`Õ z‰õΩ¯‰õΩáÈÜ«∂º~°∞. z=iH˜ P HÍÅOÖ’ ѨÓ[ÔH· „Ѩ`ÕºH˜OKÕ qâı+¨=∞~Ú# |OQÆ~°∞ =<≥fl P=Ù<Õ l|ÇπÏ K≥Ü«∂ºÅx XHõ q^èŒOQÍ „"ÕÖˇ\ ˜ì K«∂Ѩ_»O [iyOk. ɡ·aÖòÖ’#∂ D L^ŒO `åxfl ã¨∂K«#„áêÜ«∞OQÍ K≥ѨÊ_»O [iyOk. HÍx |h W„™ê ~¸Öò ^≥·"å[˝#∞ ^•@"≥Ü«∞º_®xH˜ Z<≥flxfl q^è•Å∞QÍ „Ѩܫ∞uflO zO^À P „Ѩ™êÎ=# JHõ¯_» HÍ#~å^Œ∞. (K«∂_»O_ç, ã¨OYºÅ∞–19:1–10) 68

2. JÖò |Hõ~°

HÍx J@∞=O\˜ ã¨∂K«#Å∞ K«∂ã≤# `«~∞° "å`« ‰õÄ_® Hõ_‰» Ωõ g∞ QÆ∞O_≥Å∞ "≥Ú^Œ∞ÉÌ Ï~å~Ú, ~åà◊§ =∂kiQ͆ JO`ÕHÍ^Œ∞ HÍiî#ºOÖ’ "å\˜h q∞Ozá⁄Ü«∂º~Ú, ZO^Œ∞HõO>Ë, ~åà◊§Ö’¡#∂ H˘xfl LO\Ï~Ú, "å\˜Ö’ #∞Oz |∞QÆÅæ ∞ ÃÑÅ∞¡|∞‰õΩ`å~Ú† XH˘¯Hõ¯\˜ Ѩye JO^Œ∞Ö’ #∞Oz [Å^è•~° "≥Å∞=_»∞`«∞Ok† WOHÍ XH˘¯Hõ¯\˜ ^≥=· ÉèÜ í ∞« OKÕ`« HõOÑ≤Oz „H˜OkH˜Ñ_¨ áç È=_»=¸ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. JÖÏ¡ÇπÏ g∞ KÕ+¨ìÅ#∞ QÆ∞iOz `≥eÜ«∞x"å_»∞ HÍ^Œ∞. 75 – 82 =Úã≤=¡ ÚÖÏ¡~å, J~Ú`Õ WѨÙÊ_»∞, D [#O g∞ ã¨O^Õâßxfl qâ◊fiã≤™êÎ~x° g∞~°∞ Ptã¨∞Î<åfl~å?86 "åã¨Î="Õ∞q∞@O>Ë giÖ’x XHõ =~°æO, ^≥·= =K«<åxfl qx, ^•xfl ÉÏQÍ J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ#fl `«~°∞"å`« ‰õÄ_® HÍ"åÅx ^•xH˜ qâ◊cÌHõ~°} KÕã¨∂Î=ÙO_Õk.87 `«=∞ á⁄~°∞QÆ∞Ö’x Ü«¸^Œ∞Å ^•fi~å q<åfl~°∞. „ѨѨOK«OÖ’ =∞~À „Ѩ=HõÎ ~å#∞<åfl~°x, Z=~°~Ú`Õ PÜ«∞#‰õΩ `À_»∞QÍ xÅ∞™êÎ~À "å~°∞ „ѨѨOK«O "≥Ú`åÎ# "åºÑ≤™êÎ~°x, PkèHõº`« =Ç≤Ï™êÎ~°x ‰õÄ_® "å~°∞ Ü«¸^Œ∞Å ^•fi~å<Õ q<åfl~°∞. D q+¨Ü«∂Å∞ `≥eã≤ LO_»@O =¸ÖÏ<Õ =∞n<å "åã¨∞Å∞ „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«Úx (ã¨) ^≥·=^Ò`«ºO QÆ∞iOz ZÖˇ¡_»ÖÏ [iˆQ K«~°ÛÅ∞ q#QÍ<Õ PÜ«∞# q+¨Ü«∞OÖ’ „â◊^Œú K«∂áê~°∞. ã¨O^ÀǨu ã¨O^À ǨÏOQÍ qâßfiã¨O ÔQ·H˘#™êQÍ~°∞. P `«~°∞"å`«, W`«óѨÓ~°fi"Õ∞ ^≥·=„Ѩ=HõÎefl, ^≥·= „QÆO^ä•Å#∞ J#∞ã¨iã¨∞Î#fl"å~°∞ HÍ=_»O KÕ`«#∞, ÃÑ·QÍ "å~°∞ JO^Œ*Ëã≤# ã¨=∂Kå~°O =¸ÅOQÍ<Õ `«=∞‰õΩ qâßfi㨠ÉèÏQƺO „áêѨÎ=∞=_»OKÕ`«#∞, Ü«¸^Œ∞Å∞ `«Ñ¨ÊHõ `«=∞‰õΩ `À_»=Ù`å~°x, JO`ÕHÍHõ, "å~°∞ `«=∞HõO>Ë Ô~O_»_»∞QÆ∞Å∞ =Ú#∞‡O ^Œ∞QÍ<Õ LO\Ï~°x "å~°∞ PtOKå~°∞. `«`å¯~°}OQÍ WÖÏO\˜ Pâ◊Å`À<Õ L`åûǨÏ=O`«∞Å~Ú# #= =Úã≤¡=ÚÅ∞, Ü«¸^Œ∞Öˇ·# `«=∞ q∞„`«∞Å =^ŒÌ‰õÄ á⁄~°∞QÆ∞"åi =^ŒÌ‰õÄ áÈ~Ú, "åiH˜ W™ê¡"£∞ ã¨O^Õâßxfl JO^Œ*Ë¿ã"å~°∞. ã¨=∂^è•#OQÍ "å~°∞ u~°™ê¯~åxfl =ºHõÎO KÕã≤#ѨÙÊ_»∞ =Ú<åѶ≤‰õΩÅ∞ (HõѨ\ÏKå~°∞Å∞), W™ê¡"£∞ q~À^èŒ∞Å∞ WÖÏ "åkOKÕ"å~°∞: D =º=Ǩ~°O U^À ã¨O^ÕǨã¨Ê ^ŒOQÍ<Õ LOk, ÖËHõáÈ`Õ, DÜ«∞# x[OQÍ<Õ „Ѩ=HõÎ J~Ú L#fl@¡~Ú`Õ „QÆO^äŒ=ǨïÅ q^•fiOã¨∞Å∞, =∞`« QÆ∞~°∞=ÙÅ∞,

85. ǨÏ`«∞xH˜, J`«#∞ ǨÏO`«‰õΩx PK«∂H˜ `≥e¿Ñ =º=kè "Õ∞~°‰õΩ „áê}O á⁄Ü«∞º_»O [iyO^Œ#fl q+¨Ü«∞=∞~Ú`Õ WHõ¯_» ã¨Ê+¨ìOQÍ =ºHõÎ=∞=Ù`ÀOk. HÍx D L^ÕÌâ◊ºO H˘~°‰õΩ K«∂Ñ≤# LáêÜ«∞O– JO>Ë 'â◊"åxfl ^•x XHõ ÉèÏQÆO`À H˘@ìO_ç— J<Õ P^Õâ◊OÖ’x Ѩ^•Ö’¡ HÍã¨Î Jã¨Ê+¨ì`« QÀK«i™ÈÎOk. J~Ú<å ѨÓ~°fiѨ٠"åºMϺ `«Å∞ q=iOz# ÉèÏ="Õ∞ P Ѩ^•Å‰õΩ J`«ºO`« ã¨xflÇ≤Ï`«=∞~Ú# ÉèÏ=O. JO>Ë, ÃÑ·# U P=Ù#∞ l|ÇπÏ K≥Ü«∂ºÅx P*Ï˝Ñ≤OK«_»O [iyO^À ^•x =∂Oã¨O =ÚHõ¯`À<Õ Ç¨Ï`«∞x â◊"åxfl K«~°KåÅx P^ÕtOK«_»O [iyO^Œ#fl ÉèÏ=O. D q^èŒOQÍ XˆH K«~°º`À Ô~O_»∞ HÍ~åºÅ∞ <≥~°"Õ~å~Ú. XHõ>Ëq∞@O>Ë JÖÏ¡ÇπÏ â◊H˜Î ™ÈÎ=∞`« ÖˇO`«\ ˜"À XHõ zǨÏflO, XHõ ã¨∂K«# ~°∂¿Ñ} "åiH˜ K«∂Ѩ_»O [iyOk† Ô~O_»∞, QÀ=Ù =∞ǨÏ`«∞ÎÃÑ·, Ѩq„`«`«ÃÑ·, Jk P~å^茺 ^≥·==∞=_»OÃÑ· f„="≥∞ÿ# ^≥|ƒfÜ«∞_»O [iyOk – P P~å^茺 ^≥·=OÖ’ U =∂„`«O â◊H˜Î L<åfl ^•xfl l|ÇπÏ K≥Ü«∞ºQÍ<Õ =∞Ǩ qѨ`«∞Î =zÛѨ_»=Åã≤Ok. JÖÏ HÍHõáÈQÍ, ^•xfl l|ÇπÏ K≥Ü«∞º_»O ZO`À „ѨÜ≥∂[#Hõ~°OQÍ Ñ¨i}q∞OzOk. 86. P ã¨q∂Ѩ HÍÅOÖ’<Õ „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«Úx (ã¨) qâ◊fiã≤Oz# =∞n<å #= =Úã≤¡=Úefl L^ÕÌtOz K≥Ñ≤Ê# =∂@eq† ^≥·=^Ò`«ºO, ^≥·= „QÆO^äŒO, ^≥·=^Œ∂`«Å∞, Ѩ~°Ö’HõO, +¨sJ`ü W`åºk q+¨Ü«∂ Å~Ú`Õ Ñ¨Ó~°fiO #∞O_ç "åi K≥q#Ѩ_ç L#fl"Õ. "å\˜x "å~°∞ "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

69

2. JÖò |Hõ~°

(=ÚǨÏ=∞‡^£ „Ѩ=HõÎx) qâ◊fiã≤Oz# "åix HõÅ∞ã¨∞‰õΩ#flѨÙÊ_»~Ú`Õ, "å~°∞, "Õ∞=¸ DÜ«∞xfl qâ◊fiã≤ã∞¨ <Î åfl=Ú, Jx JO\Ï~°∞† HÍx `«=∞Ö’ `å=Ú XO@iQÍ HõÅ∞ã¨∞‰õΩx =∂\Ï¡_∞» ‰õΩ#flѨÙÊ_»∞ WÖÏ K≥ѨÙʉõΩO\Ï~°∞, ''g∞ˆH=∞<åfl =∞uáÈ~ÚO^•? JÖÏ¡ÇπÏ g∞‰õΩ qâ◊^ŒOKÕã≤# q+¨Ü«∂Å#∞ "åiH˜ "≥Å¡_ç™êÎ~å– "å~°∞ g∞ „ѨÉèí∞=Ù ã¨xflkèÖ’ g∞‰õΩ „Ѩu‰õÄÅOQÍ "åkOK«_®xH˜?——88 – giH˜ `≥eÜ«∞^•, g~°∞ QÀѨºOQÍ LOKÕ=hfl, "≥Å_¡ ç KÕ¿ã=hfl ã¨HÅõ q+¨Ü∂« Å∂ JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ Z~°∞Hˆ #x?– giÖ’ =∞~˘Hõ =~°Oæ x~°H~∆õ åã¨∞ºÅk, "åiH˜ „QÆO^äŒ *Ï˝#=∞~Ú`Õ ÖË^∞Œ , Hˆ =ÅO `«=∞ x~å^è•~°=∞~Ú# PHÍOHõ∆efl =¸@Hõ@∞ì‰õΩ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞, ˆH=ÅO „Éèí=∞Å P^è•~°OQÍ<Õ ™êyáÈ`«∞<åfl~°∞.89áÈ`Õ, J~å÷xH˜, ÉèÏ"åxH˜ ^Œ∂~°OQÍ =∞o§Oz, W+¨ì=∞~Ú# ~°∂ѨOÖ’, ѨeˆH"åx L^ÕÌâßxH˜ aè#fl=∞~Ú# W`«~° J~å÷xfl ^•xH˜ PáêkO K«_»O. WOHÍ, Ѩ^•ÅÖ’ =∂~°∞ÊÅ∞ KÕ~°∞ÊÅ∞ K≥Ü«∞º_®xfl ‰õÄ_® 'qâ◊cÌHõ~°}— (`«ÇπÏsѶπ) J#O\Ï~°∞. |h W„™ê~¸Öò ѨO_ç`«∞Å∞ D Ô~O_»∞ ~°HÍÅ qâ◊cÌHõ~°}Å∂ ^≥·= „QÆO^ä•Ö’¡ HõeÊOKå~°∞. 88. JO>Ë "å~°∞ `«=∞Ö’`å=Ú XHõiH˜ =∞~˘Hõ~°∞, WÖÏ K≥ѨÙÊ ‰õΩ<Õ"å~°∞, '`Ò~å`ü Ö’#∂, W`«~° ^≥·= „QÆO^ä•Ö’¡#∂ D „Ѩ=HõÎ QÆ∞iOz K≥Ñ≤Ê# Éèíq+¨º=K«<åÅ#∞, ÖËHõ =∞# Ѩq„`« „QÆO^ä•Ö’¡ <Õ\ ˜ =∞# "≥·Yix Ѩ\ ˜ìKÕÛ =K«<åÅ#∞, É’^èŒ#Å#∞ =Úã≤¡=ÚÅ ã¨=∞Hõ∆OÖ’ qxÑ≤OK«HõO_ç. ÖËHõáÈ`Õ g~°∞, q∂ „ѨÉèí∞=Ù ã¨=∞ Hõ∆OÖ’ q∂‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ g\˜x x^Œ~°≈<åÅ∞QÍ, "å^Œ#QÍ ã¨=∞iÊ™êÎ~°∞.— Wn JÖÏ¡ÇπÏ q+¨Ü«∞OÖ’ D ^Œ∞~å‡~°∞æÅ „Éèí+¨ì qâßfiã¨O. JO>Ë, XHõ"Õà◊ „ѨѨOK«OÖ’ `å=Ú `«=∞ qâ◊cÌHõ~° }efl, ã¨`åºxfl HõÑ≤ÊѨÙKÕÛ `«=∞ "≥·Yix U q^èŒOQÍ#~Ú<å =∞~°∞QÆ∞Ѩ~°K«∞HÀ=_»OÖ’ <≥yæ`Õ Ñ¨~°Ö’HõOÖ’ `«=∞ÃÑ· ZÖÏO\˜ qKå~°} [~°QÆ^Œx "å~°∞ `«=∞ `≥eq`Õ@Å P^è•~°OQÍ ÉèÏqOKÕ "å~°#fl=∂@. JO^Œ∞=Å¡<Õ P `«~°∞"åu J"åO`«~° "åHõºOÖ’ q∂~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ#∞ Uq∂ `≥eÜ«∞x"å_»x ÉèÏqã¨∞Î<åfl~å Jx ÃÇÏK«ÛiOK«_»O [iyOk. 89. Wk "åà◊§ ™ê=∂#º „Ѩ[ŠѨiã≤÷u. „QÆO^äŒ *Ï˝#O â◊¥#ºO. JÖÏ¡ÇπÏ `«# „QÆO^äŒOÖ’ ^èŒ~å‡xH˜ ã¨O|OkèOz# U ã¨∂„`åÅ#∞

Ѩq„`«∞Å~Ú# ÃÑ^ŒÌÅ∞, `≥eã‘ qâ◊fiã≤OK«_®xH˜ q=ÚY∞Å=_»O ZÖÏ ™ê^茺=∞ÜÕ∞ºk? "åÔ~O^Œ∞‰õΩ `«=∞ Éèíq`«"åºxfl, Ѩ~°Ö’Hõ rq`åxfl J#=ã¨~°OQÍ #+¨ìѨ~°K«∞‰õΩO\Ï~°∞? Jx q`«~°¯"å^ŒO KÕ¿ã "å~°∞. D HÍ~°}OKÕ`«<Õ |h W„™ê~¸Öò Kåi„`«Hõ QÍ^èŒ#∞ q=iOz# `«~°∞"å`«, ™ê^•r=ÙÅ~Ú# =Úã≤¡=ÚÅ#∞ ã¨OÉ’ kèOz K≥ѨÊ_»O [iyOk: Z=i QÆ`« K«i„`« D q^èŒOQÍ QÆ_çzO^À "åi q+¨Ü«∞OÖ’ ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ Pâ◊Å∞ ÃÑOK«∞HÀHõO_ç. ÖËHõáÈ`Õ, q∂ ã¨`«º ã¨O^Õâ◊O gi áêëê} ǨÏ$^ŒÜ«∂Å#∞ _èôH˘x uiy=zÛ #ѨÙÊ_»∞ q∂ ǨÏ$^ŒÜ«∞O ÉèíQÆfl=∞~Ú q∂~°∞ xã¨Ê $ǨωõΩ Ö’#=Ù `å~°∞. g~°~Ú`Õ K≥_çáÈ~Ú â◊`åÉÏÌÅ∞ QÆ_çKå~Ú. U ^≥·= =K«<å Å#∞ qx q∂~°∞ HõOÑ≤OzáÈ`å~À, g~°∞ "å\˜`À<Õ Ñ¨~åzHÍÖÏ_»∞ `å~°∞, "å\˜<Õ JѨǨÏã≤™êÎ~°∞. D q^èŒOQÍ<Õ "åi `«~åʼnõΩ `«~åÅ∞ QÆuOzáÈÜ«∂~Ú, ã¨`«º ^èŒ~å‡xfl, qHõ$`«O KÕã≤ g~°∞ `«=∞ =∞<ÀHÍOHõ∆Å Hõ#∞QÆ∞}OQÍ ^•xfl =∞ÅK«∞‰õΩ <åfl~°∞. WÖÏ qHõ$`«=∞~Ú# ^èŒ~°‡OÃÑ·<Õ, =ÚH˜ÎÔH· Pâ◊Å∞ ÃÑ@∞ì‰õΩ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. ã¨`«ºO Ñ≤Å∞Ѩ٠q#flO`«<Õ g~°∞ #Å∞"≥·Ñ¨ÙÅ #∞O_ç Ѩ~°∞ÔQ`«∞ΉõΩ =™êÎ~°x PtOK«_»O =º~°÷O. 87. ''XHõ =~°æO—— JO>Ë "åi q^•fiOã¨∞Å∞, +¨sJ`ü "Õ`«ÎÅx J~°÷O. ''^≥·==K«#O—— JO>Ë `Ò~å`ü, [|∂~ü WOHÍ, giH˜ gi „Ѩ=HõÎÅ ^•fi~å JOk# W`«~° „QÆO^ä•Åx ÉèÏ=O. ''qâ◊cÌHõ~°}—— ÖËHõ =∂@ q~°∂ѨO K≥Ü«∞º_»=∞O>Ë =∂@#∞ ^•x Jã¨Å∞ "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

70

2. JÖò |Hõ~°

`«=∞ KÕ`∞« Å`À<Õ ^è~Œ ‡° âß„ã¨Î Ѩ„`åxfl „"åã≤, ^•xH˜ „Ѩu=¸ÅºOQÍ JÅÊ „ѨÜ∂≥ [<åxfl QÆ_Oç KÕO^Œ∞‰õΩ, Jk JÖÏ¡ÇÏπ =^ŒÌ #∞Oz =zÛO^Œx „ѨH\õ O˜ KÕ "åiH˜ ã¨~fi° <åâ◊#O `«Ñʨ ^Œ∞.90 "åi D KÕu „"å`«Å∞ ã¨~Ú`«O "åiH˜ qѨ`∞« #Î ∞ `≥zÛ ÃÑ_»`å~Ú, "åi D ã¨Oáê^Œ# ‰õÄ_® "åi q<åâ◊ HÍ~°}"Õ∞ J=Ù`«∞Ok. ''#~°HÍyfl =∞=∞‡efl Jã¨Å∞ =Ú@∞ìHÀ<Õ =Ú@∞ìHÀ^Œ∞– U^À H˘xfl k<åÅ tHõ∆ Ѩ_`ç Õ U"≥∂ HÍx—— Jx "å~°O\Ï~°∞.91 "åix J_»QÆO_ç, ''g∞~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ`À „Ѩ=∂}"Õ∞=∞~Ú<å KÕ~ÚOK«∞‰õΩ<åfl~å– P „Ѩ=∂}Ïxfl PÜ«∞# [=^•@ÖËHáõ È=_®xH˜? ÖËHõ JÖÏ¡ÇÏπ ÉÏ^躌 `« =Ç≤ÏOz#@∞¡ g∞‰õΩ `≥eÜ«∞x^Õ, P q+¨Ü«∂Å#∞ g∞~°∞ PÜ«∞#ÃÑ· "≥∂Ñ≤ ѨÅ∞‰õΩ`«∞<åfl~å? WO`«‰õÄ, q∞=∞‡efl #~°HÍyfl =Ú@∞ìHÀHõáÈ=_®xH˜ HÍ~°}"Õ∞=ÚOk?—— K≥_»∞#∞ ã¨OáêkOK«∞‰õΩx `«=∞ JѨ~å^è•Å K«„Hõ|O^èOŒ Ö’ Ѩ_áç ÈÜÕ∞"å~°O`å #~°H"õ åã¨∞ÖË. "å~°∞ #~°HOõ Ö’<Õ ã¨^• LO\Ï~°∞. qâßfiã¨O ã‘fiHõiOz ã¨`å¯~åºÅ∞ PK«iOKÕ "åˆ~ ã¨fi~°æ"åã¨∞Å∞, "å~°∞ ã¨fi~°æOÖ’ âßâ◊fi`«OQÍ LO\Ï~°∞. 9 ã¨=∞iÊOKå~°∞. Ѷ¨e`«OQÍ Ñ¨q„`« „QÆO^äŒ ã¨OK«Ü«∞#O (ɡ·aÖò)Ö’ KÀ@∞ KÕã¨∞‰õΩ#fl „Ѩu Kåi„`«Hõ QÍ^äŒ, „Ѩu "åºMϺ`« K≥¿ÑÊ ÉèÏ"å~°÷O, „Ѩu `åi¯‰õΩ_»∞ "åkOz# ^≥·qHõ qâßfiã¨O, „Ѩu ^èŒ~°‡"Õ`«Î KÕã≤# ^èŒ~å‡#∞=~°Î#O, ^≥·= =K«#O (Word of God) J~Ú‰õÄ~°∞ÛOk. ^•xfl qâ◊fiã≤OK«_»O qkè J~ÚOk. ^•x Ѩ@¡ "≥·=ÚYºO Hõ#|~°K«_»=∞O>Ë ^èŒ~å‡xH˜ q=ÚY∞Å=_»=∞#fl =∂@.

`≥eáê_À, <≥·uHõ`«‰õΩ, âßã¨<åOQÍxH˜ ã¨O|OkèOz# U xÜ«∞=∂Å∞ <Õ~åÊ_À, =∂#=Ùx ™êѶ¨Åº x+¨ÊùÅ`«efl U q+¨Ü«∂Å P^è•~°OQÍ x~°‚~ÚOKå_À– W^ŒO`å Uq∂ `≥eÜ«∞^Œ∞. D q+¨Ü«∂Å *Ï˝#O ÖˉõΩO_®<Õ `«=∞ TǨÏÅ∞, PHÍOHõ∆Å P^è• ~°OQÍ HõeÊOK«∞‰õΩ#fl =∂@Å<Õ ^èŒ~°‡=∞x J#∞‰õΩx `«$Ñ≤Î K≥O^•~°∞. q∞^䕺 Pâ◊ÅÃÑ·<Õ rqã¨∂Î L<åfl~°∞. 90. WÖÏ "åi LÅ=∂ (q^•fiOã¨∞)Å#∞ QÆ∞iOz ÃãÅq=fi_»O [~°∞QÆ∞`ÀOk. "å~°∞ KÕã≤Ok, ˆH=ÅO ^≥·="å}˜ ÉèÏ"åxfl `«=∞ HÍOHõ∆ÅHõ#∞QÆ∞}OQÍ =∂~°∞ÛHÀ=_»O =∂„`«"Õ∞ HÍ^Œ∞. ^•xH˜ `À_»∞QÍ Éˇ·aÖòÖ’ `«=∞ "åºMϺ<åÅ#∞, `«=∞ *ÏfÜ«∞ K«i„`«#∞, `«=∞ =¸_è»#=∞‡HÍÅ#∞, `«=∞ TǨ [x`«ÉèÏ"åÅ#∞, HÍÅÊxHõ `«`åfiÅ#∞, `«=∞ J#∞=~°Î#O ^•fi~å KÕã≤# =∞`« ^èŒ~å‡Å#∞, ^≥·="å}˜`À HõÅQÍѨÙÅQÆO KÕã≤"Õâß~°∞. W=hfl ^≥·=O `«~°Ñ¶¨Ù# J=`« i Oz#=<Õ suÖ’<Õ g\˜ # xflO\˜ h „Ѩ [ Å =ÚO^Œ ∞ "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

91. D „Ѩ™êÎ=# Ü«¸^Œ∞Ö’¡ ã¨~°fi™ê^è•~°}OQÍ „Ѩ|e L#fl JáÈǨωõΩ ã¨O|OkèOzOk. nxH˜ "åà◊§ ѨO_ç`«∞Å∂ áê=∞~°∞Å∂ JO^Œ~°∂ QÆ∞~°~Ú L<åfl~°∞. "å~°#∞‰õΩ<Õ^Õ=∞O>Ë, '=∞#O Zxfl KÕã≤<å, Ü«¸^Œ∞ÅO QÆ#Hõ =∞#‰õΩ #~°HÍyfl x+≤^ŒúO. =∂@ =~°∞㨉õΩ XHõ"Õà◊ =∞#‰õΩ tHõ∆ Åaèã¨∞ÎO^Œx J#∞‰õΩ<åfl, ˆH=ÅO H˘xfl ~ÀAÅ∞ =∞@∞ˆH =∞#efl JHõ¯_çH˜ ѨOѨ_»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. P `«~°∞"å`« <Õ~°∞QÍ ã¨fi~°æO "≥·Ñ¨Ù#ˆH `«~°eOK«_»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. 71

2. JÖò |Hõ~°

83–86 *Ï˝ÑH¨ Oõ KÕã∞¨ HÀO_ç, JÖÏ¡ÇÏπ #∞ `«Ñʨ =∞Ô~=fiih P~åkèOK«~å^Œx, `«e^¡ OŒ „_»∞Å Z_»Å, |O^è∞Œ =ÙÅ Z_»Å, J<å^èÅŒ ∂ x~°∞¿Ñ^ŒÅ Z_»Å "Õ∞Å~Ú# q^è•<åxfl J=ÅOaOKåÅx, „Ѩ[Å`À L`«=Î ∞ suÖ’ =∂\Ï¡_®Åx, #=∂*òx ™ê÷ÑO≤ KåÅx, [HÍ`ü x"åfiÅh "Õ∞=Ú W„™ê~¸Öò ã¨O`å#O KÕ`« QÆ\ì˜ „Ѩ=∂}O KÕ~ÚOKå=Ú. HÍx g∞Ö’x H˘O^Œ~∞° `«Ñʨ JO^Œ~∂° "åQÍÌ<åxH˜ q=ÚY∞ÅÜ«∂º~°∞, WOHÍ WѨÊ\˜H© q=ÚY∞ÅÜÕ∞º L<åfl~°∞. WOHÍ HÍã¨Î QÆ∞~°∞‰Î Ωõ `≥K∞« ÛHÀO_ç, "Õ∞=Ú =∞~À Ѩ\ +˜ =ì¨ ∞~Ú# „Ѩ=∂}=¸ g∞ KÕ`« KÕ~ÚOKå=Ú, g∞~°∞ Ѩ~㰠ʨ ~°O ~°HOÎõ zOkOK«∞HÀ~å^Œx, XHõi<˘Hõ~∞° Wà◊§ #∞O_ç "≥à◊§Q˘\˜ì x~åfiã≤`«∞Å∞QÍ K≥Ü«∞º~å^Œh#∞. ^•xfl g∞~°∞ JOwHõiOKå~°∞, ^•xH˜ ™ê‰õ∆ΩÅ∂ g∞ˆ~. HÍx <Õ_∞» JÖÏO\˜ g∞ˆ~ `À\˜"åix ǨÏ`«=∂~°∞Û`«∞<åfl~°∞, g∞ˆH K≥Ok# H˘O^Œix x~åfiã≤`∞« Å∞QÍ KÕã∞¨ <Î åfl~°∞† "åiH˜ „Ѩu‰õÄÅOQÍ, J<åºÜ«∞OQÍ, J„Hõ=∞OQÍ =Ú~îåÅ∞ Hõ_∞» `«∞<åfl~°∞, "å~°∞ Ü«Ú^ŒOú Ö’ Ѩ@∞ì|_ç g∞ =^ŒÌ‰õΩ =¿ãÎ, "åi q_»∞^ŒÅ ѨiǨ~åxH˜ ÉË~°™ê~åÅ∞ [~°∞ѨÙ`«∞<åfl~°∞, x*ÏxH˜ "åix x~åfiã≤`«∞Å∞ K≥Ü«∞º_»"Õ∞ g∞‰õΩ Z\˜ì Ѩiã≤÷`«∞Ö’¡#∂ ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«O HÍ^Œ∞. JO>Ë ^≥·= „QÆO^äŒOÖ’x XHõ ÉèÏQÍxfl g∞~°∞ #q∞‡ q∞QÆ`å^•xfl HÍ^ŒO@∞<åfl~å?92 JÖÏO@ѨÙÊ_»∞ g∞Ö’ WÖÏ KÕ¿ã"åiH˜ „áêÑ≤OÎ KÕ „ѨuѶŨ O Uq∞\©? "å~°∞ SÇ≤ÏHõ rq`«OÖ’ Hõ_∞» Ç‘Ï#OQÍ Ñ¨~åÉè=í O áêÅ=_»O, Ѩ~Ö° ’HõOÖ’ f„= Ü«∂`«# "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ =∞o§OK«|_»_»O `«Ñ¨Ê =∞ˆ~q∞ HÍQÆÅ^Œ∞? g∞~°∞ KÕã¨∞Î#fl D KÕ+¨ìÅ#∞ QÆ∞iOz JÖÏ¡ÇÏπ Z~°∞QƉΩõ O_® ÖË_∞» – gˆ~, Ѩ~Ö° ’HÍxH˜ „Ѩu=¸ÅºOQÍ „áêѨOzHõ rq`åxfl H˘#∞‰õΩ¯#fl"å~°∞. JO^Œ∞=Å¡ "åi tHõ#∆ ∂ `«yOæ K«_O» [~°Q^Æ ∞Œ , "åiH˜ U ã¨Ç¨ Ü«∞=¸ JO^Œ*ÏÅ^Œ∞. 10 92. „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ (ã¨) ~åHõ‰õΩ ѨÓ~°fiO =∞n<å #QÆ~°O `≥QÆÅ∞ (Bãπ, Y*ò~°*òÅ)`À X_»O|_çHõ ^•fi~å "≥∞ÿ„u ã¨O|O^è•Å∞ K«∞@∂ì LO_Õ Ü«¸^Œ∞ `≥QÆÅ∞ `«=∞ á⁄~°∞QÆ∞# L#fl J~°|∞ƒ U~°Ê~°K«∞‰õΩ<åfl~°∞. XHõ J~°|∞ƒ `≥QÆ =∞~À J~°|∞ƒ `≥QÆ`À "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

72

2. JÖò |Hõ~°

87–90 "Õ∞=Ú =¸™ê‰õΩ „QÆO^ä•xflKåÛ=Ú† P `«~°∞"å`« x~°O`«~åÜ«∞OQÍ ã¨O^Õâ◊ǨÏ~°∞efl ѨOáê=Ú† z=iH˜ =∞~°º"£∞ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ D™ê‰õΩ „ѨHÍâ◊=∂#=∞~Ú# ã¨∂K«#ÅxzÛ Ñ¨Oáê=Ú, Ѩiâ◊√^•ú`«‡ ^•fi~å J`«xH˜ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕâß=Ú.93 J~Ú`Õ g∞ D "≥·Yˆ~q∞\˜? – XHõ „Ѩ=HõÎ g∞ =∞<ÀHÍOHõ ∆ Å ‰õ Ω aè # fl=∞~Ú#^•xfl g∞ =^Œ Ì ‰ õ Ω f㨠∞ ‰õ Ω =zÛ#Ѩ Ù Ê_» Ö Ï¡ g∞~° ∞ J`« x H˜ =ºuˆ~HõOQÍ ^Œ∞~°ÇϨ OHÍ~°O K«∂áê~°∞, H˘O^Œix u~°ã¯¨ iOKå~°∞, =∞iH˘O^Œix ǨÏ`«=∂~åÛ~°∞! – '=∂ ǨÏ$^ŒÜ«∂Å∞ Éèí„^ŒOQÍ L<åfl~Ú—94 Jx "å~°∞ JO@∞<åfl~°∞. J^Õg∞ HÍ^Œ∞, x*ÏxH˜ u~°™ê¯~°O HÍ~°}OQÍ "åiH˜ JÖÏ¡ÇÏπ JaèâßѨO ^•Ñ¨ÙiOzOk, JO^Œ∞=Å¡ "å~°∞ qâ◊fiã≤OK«_O» |Ǩï ã¨fiÅÊO– =∞i WѨÙÊ_»∞ JÖÏ¡ÇÏπ ѨOѨQÍ "åi =^Œ‰Ì Ωõ =zÛ# „QÆO^äOŒ Ѩ@¡ "åi "≥Y· i Uq∞\©? "åi=^ŒÌ WѨÊ\˜ˆH L#fl „QÆO^ä•xfl Wk „^èŒ∞=Ѩ~°∞ã¨∞Î#flѨÊ\˜H©, nx ~åHõ‰õΩ ѨÓ~°fiO ã¨fiÜ«∂# "åˆ~, u~°™ê¯~°∞ÅÔH^Œ∞~°∞QÍ q[Ü«∞O HÍOH˜∆ã¨∂Î „áêi÷ã¨∂Î L#flѨÊ\˜H©, f~å Jk qKÕÛã≤ #ѨÙÊ_»∞ ^•xfl QÆ∞iÎOz ‰õÄ_® "å~°∞ #=∞‡ x~åHõiOKå~°∞†95 JÖÏ¡ÇÏπ JaèâßѨO D u~°™ê¯~°∞ÅÃÑ,· áÈ~å\ÏxH˜ ky`Õ W~°∞ѨH∆ÍÅ`À XѨÊO^•Å∞ KÕã¨∞‰õΩ#fl Ü«¸^Œ∞ `≥QÆÅ∞ ‰õÄ_® `«=∞ `«=∞ q∞„`« ѨH∆ÍʼnõΩ `À_»∞QÍ xez XHõix Z^Œ∞~˘_ç¤ =∞~˘Hõ~°∞ áÈ~å_Õ"å~°∞. D K«~°º ã¨Ê+¨ìOQÍ ^≥·= „QÆO^ä• xH˜ q~°∞^ŒúO. "å~°∞ `≥eã‘ ^≥·=„QÆO^äŒO Ѩ@¡ WÖÏ P*’˝Å¡OѶ¨∞#‰õΩ áêÅÊ_Õ"å~°∞. HÍx áÈ~å@O `«~°∞"å`« XHõ Ü«¸^Œ∞ `≥QƉõΩ K≥Ok# Ü«Ú^Œú Mˇ·nÅ∞ =∞~À Ü«¸^Œ∞ `≥QÆ KÕlH˜¯#ѨÙÊ_»∞ PkèHõº`« QÆÅ `≥QÆ Ñ¨iǨ~°O fã¨∞‰õΩx "åix =^ŒeÃÑ>Ëìk. ÖÁOyáÈ~Ú# `≥QÆ Ñ¨iǨ~°O WzÛ q_çÑ≤OK«∞ ‰õΩ<Õk. D ѨiǨ~°O ÖÏ"å^Õg Å#∞ ^èŒ~°‡|^ŒúO KÕÜ«∞_®xH˜ ^≥·=„QÆO^äŒO ^•fi~å P^è•~åÅ∞ ZuÎ K«∂¿Ñ"å~°∞. JO>Ë Ñ¨iǨ~°O fã¨∞‰õΩx =^Œe "≥Ü«∂ºÅx ^≥·= „QÆO^äŒO WKÕÛ J#∞=∞u J~Ú`Õ "åiH˜ t~À^è•~°º"Õ∞ HÍx Ѩ~°ã¨Ê~°O áÈ~å_»~å^Œx KÕ¿ã P^Õâßxfl =∞@∞‰õΩ „`Àã≤ѨÙKÕÛ "å~°#fl=∂@. 93. ''Ѩiâ◊√^•ú`«‡—— JO>Ë =Ç≤Ï *Ï˝#=∞h, =Ç≤Ï `≥KÕÛ l„cÖò "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

Jx ‰õÄ_® ÉèÏ=O. WOHÍ ^≥·=O Ѩq„`« ^≥·=^Œ∂`«Å ÅHõ∆}ÏÅ`À ã¨$+≤ìOz# =∞ǨÏhÜ«∞ „H©ã¨∞Î (J) ã¨fiÜ«∂<Õ P Ѩiâ◊√^Œú P`«‡ Jx ‰õÄ_® ÉèÏ=O. '„ѨHÍâ◊=∂#=∞~Ú# ã¨∂K«#Å∞— JO>Ë Ju „Ѩã¨∞Êù@=∞~Ú# x^Œ~°≈<åÅx J~°÷O. "å\˜x K«∂ã≤ ã¨`åºxfl „¿Ñq∞OKÕ ã¨`åº<Õfi+≤ Z=~°~Ú<å 㨈~ „H©ã¨∞Î (J) ^≥·= „Ѩ=HõÎ Jx W>Ëì „QÆÇ≤ÏOK«QÆÅ_»∞. 94. J~°÷"Õ∞q∞@O>Ë, "Õ∞=Ú =∂ #=∞‡HÍÖ’¡ =∂ Jaè„áêÜ«∂Ö’¡ ZO`À Ѩ\ ˜+¨ìOQÍ L<åfl=Ú. q∂Ô~#fl~Ú<å K≥ѨÊO_ç, =∂ ǨÏ$^Œ Ü«∂ÅÃÑ· q∂ =∂@Å „ѨÉèÏ=O Ѩ_»^Œ∞. Wq ™ê^è•~°}OQÍ =¸_è» `«fiѨ٠^Œ∞~°aè=∂#O `«ÅÔHH˜¯# =¸~°ö[#O ѨeˆH =∂@ÖË. "å~°∞ ^•xfl qâßfiã¨OÖ’ Ѩ\ ˜+¨ì`«QÍ Ñ¨iQÆ}˜™êÎ~°∞. ^•<Õfl F Q˘Ñ¨Ê `«#OQÍ ÉèÏq™êÎ~°∞. x*ÏxH˜, =∞x+≤ `«# `å`« =Ú`åÎ`«Å #=∞‡ HÍÅÃÑ·, PÖ’K«#ÅÃÑ· QÆ\ ˜ìQÍ<Õ xÅ|_®Åx x~°‚~ÚOK«∞HÀ=_»O 73

2. JÖò |Hõ~°

"å~°∞ ZO`« ^Œ∞+¨ì=∞~Ú# suÖ’ =∂#ã≤Hõ `«$Ñ≤Îx á⁄O^Œ∞`«∞<åfl~À!96 JÖÏ¡ÇÏπ J=`«iOѨ*ãË #≤ =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`åfixfl "å~°∞ x~åHõiã¨∞Î#flk ˆH=ÅO, JÖÏ¡ÇπÏ `«# J#∞„QÆǨÏO (=Ç≤Ï, ^≥·=^Ò`«ºO)`À `å#∞ HÀi# `«# ^•ã¨∞}˜‚ ã¨`«¯iOKå_»#fl L„HÀ+¨O =Å¡<ÕQÍ.97 JO^Œ∞KÕ`« giHõ P„QÆǨÏOÃÑ·# P„QÆǨxfl HÀi`≥K«∞Û‰õΩ<åfl~°∞, WÖÏO\˜ u~°™ê¯~°∞Å H˘~°‰õΩ ZO`À Ѩ~åÉèí=Éèíi`«=∞~Ú# tHõ∆ x~°Ü ‚ ∞« =∞~Ú LOk. ã¨fiÜ«∂# F Q˘Ñ¨Ê Ü«¸^Œ∞ ѨO_ç`«∞x ‰õÄ`«∞~°∞. P"≥∞ ÉÏÉÏ~Ú ‰õÄ_® Q˘Ñ¨Ê ѨO_ç`«∞_Õ. P"≥∞ K≥áêÊ~°∞: „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞ (ã¨) =∞n<å "ÕOKÕã≤#ѨÙÊ_»∞ =∂ <å#fl, ÉÏÉÏ~Ú W^ŒÌ~°∂ PÜ«∞xfl HõÅ∞ã¨∞HÀ=_®xH˜ "≥àϧ~°∞. KåÖÏ¿ãѨ٠PÜ«∞#`À =∂\Ï¡_®~°∞. uiy WO\˜H˜=zÛ#ѨÙÊ_»∞ "åi^ŒÌi =∞^茺 [iy# D ã¨OÉèÏ+¨} <Õ#∞ <å K≥=ÙÖÏ~å q<åfl#∞: ÉÏÉÏ~Ú: x[OQÍ DÜ«∞# =∞# „QÆO^ä•Ö’¡ „Ѩ™êÎqOK«|_ç# P „Ѩ=ˆHÎ<å! <å#fl: ^≥·=O ™êH˜∆QÍ– Wk x[O. ÉÏÉÏ~Ú: h‰õΩ nx QÆ∞iOz #=∞‡HõO ‰õΩkiO^•? <å#fl: J=Ù#∞. ÉÏÉÏ~Ú: J~Ú`Õ UO KÕ^•Ì=∞O\Ï=Ù? <å#fl: <å ÉÁOkÖ’ „áê}=Ú#flO`«=~°‰õΩ W`«xfl =ºuˆ~H˜™êÎ#∞. W`«x =∂@ <≥~°"Õ~°x=fi#∞. (W|∞fl Ç≤Ïëê¬"£∞, 2= ã¨OѨÙ@O, 165= ѨÙ@ H˘`«Î =Ú„^Œ}) 96. D PÜ«∞`ü#∞ =∞~À q^èŒOQÍ ‰õÄ_® J#∞=kOK«=K«∞Û. 'ZO`« K≥_»¤ =ã¨∞Î=Ù, nxHÀã¨O "å~°∞ `«=∞ „áê}ÏÅ#∞ J=Ú‡ ‰õΩ<åflˆ~!— JO>Ë `«=∞ ™êѶ¨ÖϺxfl, ™œÉèÏQͺxfl `«=∞ "≥∂H∆Íxfl |eQ˘<åfl~°∞ Jx ÉèÏ=O. 97. ~åÉ’ÜÕ∞ „Ѩ=HõÎ `«=∞ *ÏuÖ’ „ѨÉèíqOKåÅx "å~°∞ HÀ~°∞‰õΩO @∞<åfl~°∞. HÍx `«=∞HõO>Ë Ç‘Ï#=∞~ÚOkQÍ `å=Ú ÉèÏqOKÕ *ÏuÖ’ PÜ«∞# ѨÙ@ìQÍ<Õ "å~°∞ PÜ«∞xfl u~°ã¨¯iOK«_®xH˜ L^Œ∞º ‰õΩÎÅÜ«∂º~°∞. JO>Ë JÖÏ¡ÇπÏ "åi#_çy „Ѩ=HõÎ#∞ ѨOѨ=Åã≤O ^Œ#fl =∂@. PÜ«∞# "åi#_»QƉõΩO_® `«# J#∞„QÆǨxfl `å#∞

Hõ<åfl, Jq `«Ñ¨Ê~Ú#=x Zxfl |Å=∞~Ú# P^è•~åÅ`À x~°∂Ñ≤Oz#ѨÊ\˜H© "å\˜x =^ŒÅHõáÈ=_»O Hõ<åfl, hK«=∞~Ú# ֒ѨO, |ÅÇ‘Ï#`« =∞~˘Hõ\ ˜ HÍ*ÏÅ^Œ∞. 95. „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ (ã¨) ~åHõ‰õΩ ѨÓ~°fiO Ü«¸^Œ∞Å∞, U „Ѩ=HõÎ „ѨÉèí=# QÆ∞iOz `«=∞ „Ѩ=HõÎÅ∞ Éèíq+¨º"å}˜ ѨeHÍ~À P „Ѩ=HõÎ H˘~°‰õΩ xsH˜∆ã¨∂Î LO_Õ"å~°∞. `˘O^Œ~°QÍ PÜ«∞# ~å"å Åx, `«^•fi~å u~°™ê¯~°∞Å PkèHõº`« x~°∂‡Å# HÍ"åÅx, `«=∞ L`å÷# Ü«ÚQÆO ѨÙ#ó„áê~°OÉèíO HÍ"åÅx ^≥·"åxfl "Õ_»∞‰õΩ<Õ "å~°∞. ã¨fiÜ«∂# =∞n<å"åã¨∞ʼnõΩ `≥Å∞ã¨∞, "åi á⁄~°∞QÆ∞Ö’x Ü«¸^Œ∞Å∞, =∞ǨÏhÜ«∞ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) ^≥·=^Ò`«º „ѨHõ@#‰õΩ ѨÓ~°fiO P ~åÉ’ÜÕ∞ „Ѩ=HõÎÃÑ· Pâ◊Å∞ ÃÑ@∞ì‰õΩx „|uˆH"å~°x. "å~°∞ J#∞k#O T`«Ñ¨^ŒOQÍ Ñ¨eˆH"å~°∞: ''㨈~ HÍx=fiO_ç, WѨÙÊ_»∞ "åiH˜ W+¨ì=∞~Ú#@∞¡ =∂ÃÑ· ^Ò~°˚#ºO [~°∞ѨÙHÀ x=fiO_ç. 'P „Ѩ=HõΗ =zÛ#ѨÙÊ_»∞ "Õ∞=Ú D ^Œ∞~å‡~°∞æefl K«∂ã¨∞ ‰õΩO\Ï=Ú—— Jx. =∞n<å "åã¨∞Å∞ D =∂@Åhfl q#fl"å~°∞ QÆ#∞Hõ, „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ QÆ∞iOz `≥eã≤#ѨÙÊ_»∞ "å~°∞ Ѩ~°ã¨Ê~°O, 'K«∂_»O_ç, D Ü«¸^Œ∞Å∞ =∞#HõO>Ë =ÚO^Œ∞ J_»∞QÆ∞ "≥Ü«∞ºHõѨÓ~°fi"Õ∞ =∞#O D „Ѩ=HõÎ (ã¨)#∞ qâ◊fiã≤^•Ì=Ú— Jx K≥ѨÙʉõΩ<åfl~°∞. HÍx "åiH˜ qz„`«=∞xÑ≤OzOk, ~åÉ’ÜÕ∞ „Ѩ=HõÎ#∞ QÆ∞iOz xsH˜∆ã¨∂ΠѶ¨∞_çÜ«∞Å∞ ÖˇHõ¯ ÃÑ@∞ì‰õΩO@∂ ‰õÄ~°∞Û#fl P Ü«¸^Œ∞ÖË f~å PÜ«∞# Pq~åƒù=O [iy#ѨÙÊ_»∞ PÜ«∞# Ѩ@¡ q~À^èŒOÖ’ JO^Œih q∞Ozá⁄Ü«∂º~°∞. ''^•xfl QÆ∞iÎOz ‰õÄ_®—— J#fl^•xH˜ J<ÕHõ ™êH∆ͺÅ∞ P HÍÅOÖ’<Õ ÅaèOKå~Ú. JxflO\˜HõO>Ë qâ◊fiã¨hÜ«∞=∞~Ú# ™êHõ∆ ºO L=Ú‡Öò "≥∂—q∞h<£ (qâ◊fiã¨[# =∂`«) Ǩτ[`ü ã¨Ñ¶≤Ü«∂º K≥Ñ≤ÊOk. P"≥∞ "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

74

2. JÖò |Hõ~°

91 – 93 ''JÖÏ¡ÇÏπ J=`«iOѨ*Ëã≤# ^•xfl qâ◊fiã≤OK«O_ç—— Jx "åi`À J#flѨÙÊ_»∞ "å~°∞, ''"Õ∞=∞~Ú`Õ Hˆ =ÅO =∂ (W„™ê~¸Öò ã¨O`«u) "åiH˜ J=`«iOz# ^•xfl =∂„`«"∞Õ qâ◊fiã≤™êÎ=Ú—— Jx JO\Ï~°∞. P ѨikèH˜ "≥Å∞ѨŠ=zÛ#^ŒO`«\ h˜ "å~°∞ x~åHõi™êÎ~∞° – Jk ã¨`«º=∞~Ú#^Œ~Ú#ѨÊ\˜H©, "åi =^ŒÌ L#flÉ’^èŒ#efl Jk ã¨=∞i÷ã¨∂Î L#flѨÊ\˜H©. 㨈~, "åix J_»∞QÆ∞, ''g∞~°∞ XHõ"Õà◊ g∞ =^ŒÌ‰õΩ =zÛ# É’^èŒ#<Õ #"Õ∞‡"å~°~Ú`Õ, Ö’QÆ_» g∞Ö’x (ã¨fiÜ«∞OQÍ |h W„™ê~¸ÖòÖ’ ѨÙ\˜#ì ) ^≥=· „Ѩ=HõeÎ fl ZO^Œ∞‰õΩ ǨÏ`«=∂~°∞ã¨∂Î =KåÛ~°∞? g∞ =^ŒÌ‰õΩ =¸™ê ZO`Õã≤ ã¨Ê+¨=ì ∞~Ú# ã¨∂K«#Å`À =KåÛ_»∞† HÍx ZO`« ^Œ∞~å‡~°∞Åæ ∞ g∞~°∞, PÜ«∞# JÖÏ "≥#∞u~°QÍæ<Õ P=Ù ^Œ∂_»#∞ ^≥·=OQÍ KÕã¨∞‰õΩ<åflˆ~! `«~°∞"å`«, `«∂~ü H˘O_»#∞ g∞ÃÑ·H˜ ÖËÑ≤ "Õ∞=Ú g∞ KÕ`« KÕ~ÚOK«∞‰õΩ#fl „Ѩ=∂}Ïxfl HÍã¨Î QÆ∞~°∞ΉõΩ `≥K«∞ÛHÀO_ç. "Õ∞=∞ѨÙÊ_»∞ `åH©^Œ∞ KÕâß=Ú, ''"Õ∞=Ú WKÕÛ P^ÕâßÅ#∞ QÆ\ Qì˜ Í áê\˜OK«O_ç, „â◊^QúŒ Í =∂@ q#O_ç—— Jx. g∞ ѨÓsfi‰õΩÅ∞, ''"Õ∞=Ú q<åfl=Ú HÍx áê\˜OKÕk ÖË^∞Œ —— Jx |^Œ∞eKåÛ~°∞. "åi q∞^䕺~å^è#Œ KÕ`« "åi PO`«~åºÖ’¡ P=Ù ^Œ∂_Õ u+¨"ª ãÕ ∞¨ ‰õΩ ‰õÄ~°∞ÛOk. "åiH˜ K≥ÑÙ¨ Ê, ''x[OQÍ g∞~°∞ qâßfiã¨∞ÖË J~Ú#@¡~Ú`Õ WÖÏO\˜ ^Œ∞âıÛ+¨Åì #∞ P^ÕtOKÕ g∞ qâßfiã¨O ZO`À qz„`«=∞~ÚOk.—— 94–96 giH˜ K≥ÑÙ¨ Ê: "åã¨=Î OQÍ JÖÏ¡ÇÏπ ^Œ$+≤Öì ’ Ѩ~Ö° ’Hõ x"åã¨O, =∂#=ÙÅ#O^Œih HÍ^Œx XHõ"àÕ ◊ g∞ H˘~°Hˆ „Ѩ`ºÕ H˜OK«|_ç L#fl@¡~Ú`Õ – D Jaè„áêÜ«∞OÖ’ g∞~°∞ U=∂„`«O ã¨`º« =O`«∞Å~Ú<å– =∞$`«∞º=Ù<Õ HÀ~°∞HÀO_ç——98 – g~°∞ Z#fl\˜H© nxfl HÀ~°∞HÀÉ’~°∞ J#flk =∂„`«O `«^ºŒä O. ZO^Œ∞HõO>Ë Wk (JÖÏ HÀ~°∞HÀHõáÈ=_»O J#flk) g~°∞ KÕ`∞« ÖÏ~å ã¨OáêkOz JHõ¯_çH˜ ѨOÑ≤# ^•x Ѩ~º° =™ê#O. "åº"≥∂ǨÏO Ѩ@¡. Z=iHõ~Ú`Õ "åã¨Î=OQÍ<Õ Ñ¨~°Ö’Hõ QÆ$ǨÏO Ѩ@¡ „¿Ñ=∞ LO@∞O^À "å~°∞ „ѨѨOK«=∞O>Ë Ñ¨_çKå=~°∞, =∞~°} =∞O>Ë ÉèíÜ«∞Ѩ_»~°∞. HÍx Ü«¸^Œ∞ŠѨiã≤÷u nxH˜ ѨÓiÎQÍ aè#flOQÍ LO_Õk, <Õ\ ˜H© JÖψQ LOk.

HÀi# "åiH˜ „Ѩ™êkOz#O^Œ∞‰õΩ "å~°∞ P„QÆǨÏO K≥O^•~°#fl =∂@! 98. W^˘Hõ âı¡+¨, ZO`À ã¨∞xfl`«=∞~Ú# âı¡+¨– "åi „ѨѨOK« "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

75

2. JÖò |Hõ~°

JÖÏ¡ÇπÏ D ^Œ∞~å‡~°∞æÅ =∞<À=∞Ü«∞ ã≤÷ux ÉÏQÍ Ziy#"å_Õ. rqOKåÅ#fl ¿Ñ~åâ◊99 giÖ’<Õ JO^ŒiHõ<åfl Z‰õΩ¯=QÍ L#fl@∞¡ h=Ù QÆ=∞x™êÎ=Ù. D q+¨Ü«∞OÖ’ g~°∞ |Ǩï ^≥·"å~å^茉õΩbfl q∞Ozá⁄Ü«∂º~°∞. giÖ’ XH˘¯Hõ¯ =ºH˜,Î U q^èOŒ QÍ#~Ú<å ã¨~ˆ "≥Ü∞Õ ºO_»∞¡ „|`«HÍÅx HÀ~°∞‰õΩO\Ï_»∞† x*ÏxH˜ n~å…ÜÚ« +¨µ¬, Z\˜ì Ѩiã≤u÷ Ö’#∂ J`«xfl Ü«∂`«#‰õΩ U=∂„`«O ^Œ∂~°O K≥Ü∞« º*ÏÅ^Œ∞. g~°∞ KÕã¨∂Î L#flk JÖÏ¡ÇπÏ K«∂ã¨∂Î<Õ L<åfl_»∞. 11 97–98 giH˜ K≥ÑÙ¨ Ê, l„cÖò Ѩ@¡ â◊„`«∞`«fiO100 Hõey LO_Õ =ºH˜Î `≥Å∞ã¨∞HÀ=_»O J=ã¨~O° , D Y∞~üP<£x JÖÏ¡ÇÏπ J#∞[˝`À<Õ l„cÖò h ǨÏ$^ŒÜ∂« # J=`«iOѨ*âË ß_»∞.101 Wk ѨÓ~°fiO =zÛ# „QÆO^ä•Å#∞ „^èŒ∞gHõiã¨∞ÎOk, ã¨=∞iúã¨∞ÎOk†102 qâ◊fiã≤OKÕ "åi H˘~°‰Ωõ =∂~°^æ ~Œ ≈° Hõ`fi« OQÍ#∞, q[Ü«∞ â◊√Éè"í å~°QÎ Í#∞ J~°∞^≥OzOk.103 (l„cÖò Ѩ@¡ â◊„`«∞`åfixH˜ HÍ~°}q∞^Õ J~Ú`Õ, K≥ÑÊ≤ "≥~Úº) Z=~°~Ú`Õ JÖÏ¡ÇπωõΩ, PÜ«∞# ^Œ∂`«Å‰õΩ, PÜ«∞# ã¨O^Õâ◊ǨÏ~°∞ʼnõΩ, l„cÖò‰õΩ, g∞HÍ~¸Öò‰õΩ q~À^èŒ∞Ö’ P kèHͯ~°∞ÅO^ŒiH© JÖÏ¡ÇÏπ ‰õÄ_® q~Àkè. 99 – 103 "Õ∞=Ú h =^ŒÌ‰õΩ, Ju ã¨Ê+¨ìOQÍ ã¨`åºxfl "≥Å¡_çOKÕ =K«<åÅ#∞ J=`«iOѨ *Ëâß=Ú. ˆH=ÅO =∞Ǩ JѨ~å^èŒ∞Å~Ú# [#∞Å∞ =∂„`«"Õ∞ "å\˜x J#∞ã¨iOKÕO^Œ∞‰õΩ x~åHõi™êÎ~°∞. ã¨^• WÖψQ [~°∞QÆ∞`«∂ =™ÈÎOk Hõ^Œ∂, "å~°∞ U^Œ~Ú<å „Ñ¨=∂}O KÕã≤#ѨÙÊ_»ÖÏ¡ "åiÖ’x U^À XHõ =~°Oæ ^•xfl `«Ñʨ Hõ J@Hõ g∞^Œ ÃÑ\˜ì"Õ¿ãk. "åã¨Î"åxH˜ "åiÖ’ KåÖÏ =∞Ok xO_»∞ =∞#ã¨∞`À #=∞‡x"åˆ~ L<åfl~°∞. "åi=^ŒÌ‰õΩ JÖÏ¡ÇπÏ =^ŒÌ #∞O_ç XHõ ã¨O^Õâ◊ǨÏ~°∞_»∞, =Ú#∞¿Ñ "åi =^ŒÌ L#fl „QÆO^ä•xfl „^èŒ∞gHõiã¨∂Î, ã¨=∞iúã¨∂Î =zÛ#ѨÙÊ_»∞ D „QÆO^äŒ=ǨïÖ’¡x XHõ =~°æO "å~°∞ `å=∞ã¨Å∞ Ug∞ Z~°QÆ#>Ëì ^≥·=„QÆO^ä•xfl "≥#H˜¯ <≥\ ˜ì"Õâß~°∞. "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

76

2. JÖò |Hõ~°

=∞ˆ~"≥∂, ã¨∞Öˇ=· ∂<£ ™ê„=∂[ºO ¿Ñ~°∞ K≥ÑÊ≤ Ã+`· å#∞Å∞ JO^Œ*¿Ë ã"å\˜x "å~°∞ J#∞ã¨iOK«™êQÍ~°∞.104 x*ÏxH˜ ã¨∞Öˇ=· ∂<£ Z#fl_»∂ u~°™ê¯~åxH˜ áêÅÊ_ç#"å_»∞ HÍ^Œ∞. Jã¨Å∞ u~°™ê¯~° "≥Y· iH˜ X_çQ\Æ Oì˜ k, „Ѩ[ʼnõΩ =∂Ü«∂*ÏÅ q^Œº#∞ É’kèOKÕ Ã+·`å#∞ÖË. "å~°∞ ÉÏaÖ’xÜ«∂Ö’ W^ŒÌ~°∞ ^≥·= ^Œ∂`«Å∞, Ǩ~°∂`ü, =∂~°∂`üʼnõΩ J=`«iOz# ^•x "≥O@Ѩ_®¤~∞° . =∞i ^≥=· ^Œ∂`«Ö"Ë ∂≥ Z=iHõ~Ú<å ^•xfl É’kèOz#ѨÙÊ_»∞ =ÚO^Õ ã¨Ê+¨Oì QÍ ÃÇÏK«ÛiOKÕ"å~°∞, 'K«∂_»∂, =∂ LxˆH XHõ LѨ„^Œ= ѨsHõ,∆ *Ï„QÆ`,Ϋ u~°™ê¯~åxH˜ X_çQ@Æ ‰ì Ωõ .—105 J~Ú#ѨÊ\˜H© D „Ѩ[Å∞ "åi=^Œ,Ì ÉèÏ~åºÉè~í Åΰ =∞^躌 "Õ~åÊ@∞#∞ ã¨$+≤Oì KÕ q^Œº#∞ <Õ~∞° Û‰õΩ<Õ"å~°∞.106 nx ^•fi~å "å~°∞ JÖÏ¡ÇÏπ J#∞[˝ÖxË ^Õ Z=iH© Ǩx HõeyOK«Ö~Ë <° kÕ ã¨∞ã¨Ê+¨"ì ∞Õ . J~Ú#ѨÊ\˜H© "å~°∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ `«=∞‰õΩ „ѨÜ∂≥ [#Hõ~O° HÍx ^•xfl, ÃÑQ· Í #+¨Hì ~õ =° ∞~Ú# ^•xfl <Õ~°∞Û‰õΩ<Õ"å~°∞. "åiH˜ ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞, ^•xfl H˘#∞‰õΩ¯<Õ"åxH˜ Ѩ~°Ö’HõOÖ’ U "å\Ï „áêѨÎOHÍ^Œx. ZO`« ^Œ∞+¨ì=∞~Ú# ã¨OѨ^Œ, ^•xH˜ |^Œ∞Å∞QÍ "å~°∞ `«=∞ „áê}ÏÅ#∞ J=Ú‡‰õΩ<åflˆ~, JÜ≥∂º, "åiH˜ `≥eã≤ LO>Ë ZO`« ÉÏQÆ∞O_Õk! "å~°∞ qâ◊fiã≤Oz, x+¨#ª ∞ áê\˜¿ãÎ ^•xH˜ JÖÏ¡ÇÏπ =^ŒÌ ÅaèOKÕ „ѨuѶŨ "Õ∞ ZO`À "Õ∞Å~Ú LO_Õk. J^Õ, "å~°∞ „QÆÇÏ≤ OK«QÅÆ QÍe! 12 101. JO>Ë D HÍ~°}OQÍ q∂ u@∞¡ l„cÖò‰õΩ HÍ^Œ∞, ã¨~Àfi#fl`« „ѨÉèí∞=~Ú# ^≥·"åxH˜ =iΙêÎ~Ú. 102. ÉèÏ="Õ∞q∞@O>Ë, q∂~°∞ D u@∞¡ u>Ëìk l„cÖò D Y∞~üP<£#∞ `≥KåÛ_»<ÕQÍ, HÍx "åã¨Î="Õ∞q∞@O>Ë D Y∞~üP<£ ѨÓiÎQÍ `Ò~å`üx ã¨=∞i÷ã¨∞ÎOk. JO>Ë g∞ u@¡Ö’ `Ò~å`ü‰õΩ ‰õÄ_® ÉèÏQÆ=ÚO^Œ#fl=∂@. 103. WO^Œ∞Ö’ D q+¨Ü«∂xfl ã¨∂Hõ∆ ‡OQÍ ã¨OˆH`«„áêÜ«∞OQÍ `≥Å∞Ѩ@O [iyOk: =¸~°∞öÖÏ~å, x*ÏxH˜ q∂ P„QÆǨÏ=∞O`å ã¨<å‡~°æ ^Œ~°≈Hõ`«fiO, ~°∞A=∂~åæÅ ÃÑ·<Õ Ñ¨_»∞`«∞Ok. q∂~°∞ ã¨~°~Ú# =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`åfixH˜ =ºuˆ~HõOQÍ<Õ áÈ\Ï¡_»∞`«∞<åfl~°∞.

99. =¸ÅOÖ’ 'JÖÏ Ç¨ÏÜ«∂u<£— Px ÃãÅqÜ«∞º@O [iyOk. ^•xH˜ U^À F ~°HõѨ٠rq`«=∞x J~°÷O. JO>Ë "åiH˜ ˆH=ÅO rq`«OÃÑ· P¿ÑHõ∆ "≥∞O_»∞. Jk U q^èŒ =∞~Ú# rq`«=∞~Ú<å 㨈~– Q“~°"À#fl`«∞Å^Œ~Ú<å, J==∂# Hõ~°=∞~Ú#n, hK«=∞~Ú# ^Œ~Ú<å. 100. Ü«¸^Œ∞Å∞ ˆH=ÅO „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ#∞, PÜ«∞xfl qâ◊fiã≤OKÕ"åix =∂„`«"Õ∞ ^Œ∂+≤OKÕ "å~°∞ HÍ^Œ∞, ^Õ=Ùx Zxfl Hõ~Ú# ^Œ∂`« l„cÖòx ‰õÄ_® u>Ëì"å~°∞. J`«_»∞ =∂ â◊„`«∞=x JO@∂ J`«_»∞ J#∞„QÆǨxH˜ HÍ^Œ∞, P„QÆǨxH˜ ^Œ∂`« Jx ‰õÄ_® J<Õ"å~°∞. "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

77

2. JÖò |Hõ~°

104–105 qâ◊fiã≤Oz# [#∞ÖÏ~å!107 '~å~Ú<å— Jx J#HõO_ç, ^•xH˜ =∂~°∞QÍ 'L#∞˚~åfl— Jx ѨÅHõO_ç, „â◊^QúŒ Í =∂@ q#O_ç.108 D u~°™ê¯~°∞Å~Ú`Õ ÉÏ^è•Hõ~=° ∞~Ú# Ü«∂`«#‰õΩ J~°∞›Å~Ú#"å~°∞. ã¨`º« ã¨O^Õâßxfl u~°ã¯¨ iOz# D [#∞Å∞, "å~°∞ „QÆO^ä=Œ ǨïÅ~Ú<å, ÖË^• |Ǩï ^≥"· å~å^艌 Ωõ Å~Ú<å, g∞ „ѨÉèí∞=Ù =^ŒÌ #∞O_ç g∞‰õΩ U "Õ∞Å∂ J=`«iOK«_®xfl ã¨∞`«~å=¸ W+¨ìѨ_»~°∞. HÍx JÖÏ¡ÇπÏ, `å#∞ HÀi#"åi<Õ `«# HÍ~°∞}ºO H˘~°‰Ωõ Z#∞fl‰õΩO\Ï_»∞, PÜ«∞# ZO`À Q˘Ñ¨Ê J#∞„QÆÇϨ je. D W„™ê~¸bÜ«ÚÅ =^ŒÌ‰õΩ "å~°∞ ™ê^èŒ∞=ÙÅ∞, ɡ·~åQÆ∞Å ~°∂ѨOÖ’ "≥o§ LO\Ï~°∞. "å~°∞ XHõ"≥·Ñ¨Ù# ‰õ∆Ω„^Œ q^ŒºÅ |*Ï~°∞ `≥~°z =∞~À "≥·Ñ¨Ù# "åiÃÑ· "å^Œ##∞ ѨÓiÎ*ˇÜ«∞º_®xH˜ „Ѩu XHõ¯ih WÖÏ ÃÇÏK«Ûiã¨∂Î#∂ LO_ç LO\Ï~°∞– 'K«∂_»O_ç, =∂ LxˆH q∂‰õΩ F ѨsHõ∆ÖÏO\˜k. q∂~°∞ q∂ Ѩ~°Ö’Hõ rq`åxfl K≥~°∞ѨÙHÀHõO_ç— Jx. J~Ú<å „Ñ¨[Å∞ "å~°∞ JO^Œ*Ë¿ã `åO„uHõ ™ê^èŒ#ÅO>Ë, `ågAÅO>Ë Ñ¨_çKå=_®xH˜ ã≤^Œú=∞~Ú LO\Ï~°∞. ^≥·=^Œ∂`«Å∞ =∂#"åHÍ~°OÖ’ =zÛ Ñ¨xK≥Ü«∞º_»O Ѩ@¡ Pâ◊Û~°ºO HõÅQÆ=Åã≤# J=ã¨~°O ÖË^Œ∞. "å~°∞ ^≥·= ~å[ºOÖ’ HÍ~°ºx~åfi ǨωõΩÅ∞. `«=∞ qkè x~°fiǨÏ} q+¨Ü«∞OÖ’ ZѨÙÊ_»∞ U ~°∂ѨO ^•ÅÛ=Åã≤=zÛ<å ^•xfl ^èŒiOK«QÆÅ~°∞. =∞#ÔHÖÏ `≥Å∞ã¨∞ÎOk– WѨÙÊ_»∞ ‰õÄ_® =∞# K«∞@∞ì„ѨHõ¯Ö’¡ ZO^Œ~°∞ ^≥·= ^Œ∂`«Å∞ =∂#"åHÍ~°OÖ’ =zÛ Ñ¨#∞Å∞ KÕã≤ "≥à◊√§`«∞<åfl~À. áÈ`Õ, ^≥·= ^Œ∂`«Å∞, ã¨fi`«Ç¨QÍ K≥_»¤^Œ~Ú# XHõ q+¨Ü«∂xfl <Õ~°Ê_»O Uq∞\©? J#fl ^•xH˜ ã¨=∂^è•#"Õ∞q∞@O>Ë áÈbã¨∞Å∞ =∞Ѷ‘ìÖ’ =zÛ, JqhuѨ~°∞_»~Ú# JkèHÍiH˜, QÆ∞~°∞ÎÃÑ\˜ì# <À@∞¡, <å}ÏÅ∞ ÅOK«OQÍ WzÛ J`«#∞ `«Ñ¨ÙÊKÕã¨∂Î LO_»QÍ „Ѩ`«ºHõ∆OQÍ Ñ¨@∞ìHÀ "åÅx „Ѩܫ∞uflOK«_»O ÖÏO\˜^Õ Wn#∞. P q^èŒOQÍ `«Ñ¨ÙÊ KÕã¨∞Î#fl"åiH˜ `«=∞ `«Ñ¨ÙÊ#∞ HõÑ≤ÊѨÙK«∞Û‰õΩ<Õ ZÖÏO\˜ J=HÍâ◊=¸ q∞QÆʼnõΩO_® K≥Ü«∞º_»"Õ∞ ^•x L^ÕÌâ◊ºO. 106. ÉèÏ="Õ∞q∞@O>Ë, P |*Ï~°∞Ö’ ÉÏQÍ J=Ú‡_»∞ á⁄ÜÕ∞º ã¨~°‰õΩ, XHõ =ºH˜Î WOH˘Hõx ÉèÏ~°º#∞ Éèí~°Î #∞O_ç q_»Q˘\˜ì, P"≥∞#∞ `«# „Ѩ}Ü«∞=ÅÜ«∞OÖ’ Ѩ_»"Õã¨∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ LѨÜ≥∂QÆ Ñ¨_Õ `ågA ÖËHõ `åO„uHõ q^Œº á⁄O^Œ_»"Õ∞. JHõ¯_ç „Ñ¨[Å∞ Ö’#~Ú# <≥·uHõ Ѩ`«<åxH˜ Wk Ѩ~åHÍ+¨ª. Ѩ~° „ã‘ÎÅ`À „Ѩ}Ü«∞

JÖÏHÍHõ ^•xfl q∂~°∞ |∞kúQÍ XѨÙʉõΩO>Ë JO^Œ∞Ö’ q∂ˆH ™êѶ¨ÅºO ÅaèOKÕ â◊√Éèí"å~°Î LOk. 104. Ã+·`å#∞Å∞ (+¨Ü«∂f<£) JO>Ë l#∞fl Ã+·`å#∞Å∞, =∞#∞+¨µ Ö’¡x Ã+·`å#∞Å∞ LÉèíÜ«ÚÅ∂ HÍ=K«∞Û. WHõ¯_» LÉèíÜ«∞ =~åæÅ∂ L^ÕÌtOK«|_®¤~Ú. |h W„™ê~¸Öò <≥·uHõOQÍ, Éè∫uHõOQÍ Ñ¨`«<å =ã¨÷‰õΩ QÆ∞~°~Ú#ѨÙÊ_»∞, ^•ã¨ºO, J*Ï˝#O, ^•i„^ŒºO, c^ŒiHõO, Ѩ~åÉèí=O, Ѩ~ånè#`«Å∞ "åiÖ’ L#fl`«nHõ∆, ^Œ$_è» ã¨OHõÖÏÊÅ#∞ U=∂„`«O q∞QÆÅÛ‰õΩO_® KÕã≤#ѨÙÊ_»∞, "åi „â◊^•ú㨉õΩÎÅ∞ =∞O„`« `«O„`åÅ∞, ‰õ∆Ω„^Œ ™ê^èŒ<åÅ∞, `ågAÅ∞, KÕ`«|_»∞Å "≥·Ñ¨Ù #‰õΩ =∞à◊§™êQÍ~Ú. "å~°∞, ZÖÏO\˜ Hõ+¨ìO HõÅQƉõΩO_®, Hõ$+≤ K≥Ü«∞º ‰õΩO_® ˆH=ÅO =∞O„`«`«O„`åÅ |ÅO`À<Õ ã¨HõÅ HÍ~åºÅ∞ <≥~°"Õ~åÅx HÀ~°∞‰õΩ<Õ"å~°∞, JÖÏO\˜ LáêÜ«∂Å<Õ "≥kˆH"å~°∞. P ã≤÷uÖ’ Ã+·`å#∞Å∞ "åix ÃÑ_»^À= Ѩ\ ˜ìOK«™êQÍ~°∞† 'ã¨∞Öˇ·=∂<£(J) =∞Ǩϟ#fl`«=∞~Ú# ~å[ºO, J^Œ∞ƒù`«=∞~Ú# PÜ«∞# â◊‰õΩÎÅ∞ Jhfl ˆH=ÅO H˘xfl `åO„uHõ q^ŒºÅ∞, =∞O„`åÅ =Å¡ ÅaèOz#"Õ† J=hfl "Õ∞=Ú q∂‰õΩ <Õ~°∞Ê`å=Ú— J<Õ"å~°∞. `«^Œ#∞QÆ∞}OQÍ g~°∞ ^•<Õfl Ѩ~°=∞ =~°„Ѩ™ê^Œ=∞x ÉèÏqOz "å\˜ÃÑ· q~°∞K«∞‰õΩѨ_®¤~°∞. P `«~°∞"å`« ^≥·= „QÆO^äŒO JO>Ë „â◊^Œú ã¨#flye¡Ok. WOHÍ ã¨`«ºO "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ Ñ≤eKÕ"åx U Ñ≤Å∞Ѩ٠‰õÄ_® "åiH˜ ~°∞zOK«ÖË^Œ∞. 105. D PÜ«∞`ü ÉèÏ"å~°÷ q=~°}Ö’ qaè#fl "åºMϺ<åÅ∞<åfl~Ú. HÍx <Õ#∞ „QÆÇ≤ÏOK«QÆey#O`« =~°‰õΩ ÉèÏ="Õ∞q∞@O>Ë, |h W„™ê~¸Öò *Ïu "≥Ú`«ÎO ÉÏaÖ’xÜ«∂Ö’ Mˇ·nQÍ, ^•ã¨ºOÖ’ „=∞QÆ∞æ`«∞#fl HÍÅOÖ’ JÖÏ¡ÇπÏ W^ŒÌ~°∞ ^≥·=^Œ∂`«efl =∂#"å HÍ~°OÖ’ "åi ѨsHõ∆ xq∞`«ÎO ѨOÑ≤ LO\Ï_»∞. Å∂`ü *Ïu =^ŒÌ‰õΩ ^≥·=^Œ∂`«Å∞ JO^Œ=∞~Ú# ÉÏÅ∞i ~°∂ѨOÖ’ "≥o§#>Ë¡ "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

78

2. JÖò |Hõ~°

106–107 =∂ U PÜ«∞`ü#∞ "Õ∞=Ú ~°^Œ∞ÌKÕã≤<å ÖËHõ =∞~°Ñ≤OѨ*Ëã≤<å ^•x ™ê÷#OÖ’ ^•xHõO>Ë „âı+¨ª=∞~Ú# ^•<Àfl ÖËHõ JÖÏO\˜^Õ =∞~˘Hõ^•<Àfl fã¨∞‰õΩ=™êÎ=Ú.109 g∞Ô~~°∞QÆ~å– JÖÏ¡ÇÏπ Jxfl\Ï JkèHÍ~°=Ú#fl"å_»x? Éè∂í g∞ PHÍâߊѨiáêÅ# Hˆ =ÅO JÖÏ¡ÇÏπ KÕ`∞« Ö’¡<Õ LO^Œx, q∞=∞‡efl HõxÃÑ@∞ì‰õΩx LO_Õ"å_»∞, g∞‰õΩ ã¨Ç¨Ü«∞Ѩ_Õ"å_»∞ PÜ«∞# `«Ñ¨Ê =∞Ô~=fi_»∂ÖË_»x– g∞Ô~~°∞QÆ~å? 107.D ~°∞‰õÄ, nx `«~°∞"åu ~°∞‰õÄÖ’ „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ(ã¨) J#∞Ü«∂Ü«ÚÅ#∞ ã¨OÉ’kèOK«_»O [iyOk. g\˜Ö’ W™ê¡"£∞`À áê@∞ W™ê¡q∂Ü«∞ ã¨OѶ¨∂xH˜ „Ѩu‰õÄÅOQÍ Ü«¸^Œ∞ŠѨH∆Í# H˘#™êQÆ∞`«∞#fl ^Œ∞âıÛ+¨ìÅ#∞ QÆ∞iOz gix ÃÇÏK«ÛiO K«_»O [iyOk† "å~°∞ =Úã≤¡=ÚŠǨÏ$^ŒÜ«∂Ö’¡ ã¨$lã¨∞Î#fl ‰õΩâ◊O HõʼnõΩ ã¨=∂^è•<åe=fi_»O [iyOk† =Úã≤¡=ÚÅ`À Ü«¸^Œ∞Å∞ =∂\Ï¡_Õ ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ „Ѩ™êÎ=#‰õΩ =KÕÛ =ÚYº=∞~Ú# JOâß Å#∞ K«iÛOK«_»O [iyOk. D ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ QÆ∞~°∞ÎOK«∞HÀ=Åã≤# q+¨Ü«∞O Uq∞@O>Ë „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞ (ã¨) =∞n<å KÕi# `«~°∞"å`« K«∞@∞ì„ѨHõ¯Å „áêO`åÖ’¡ W™ê¡"£∞ ã¨O^Õâ◊O "åºÑ≤ÎK≥Ok #ѨÙÊ_»∞ Ü«¸^Œ∞Å∞ J<ÕHõ KÀ@¡ =Úã≤¡=ÚÅ#∞ =∞`« ã¨O|O^èŒ =∞~Ú# K«~°ÛÖ’¡ WiH˜OKÕ „Ѩܫ∞`«flO KÕ¿ã"å~°∞. ~°O„^è•<Õfi+¨}Å∞, ‰õΩâ◊OHõÅ∞, „Ѩâ◊flÖ’ #∞Oz „Ѩâ◊fl#∞ ÖË=<≥`ÕÎ `«=∞ ~ÀQÍxfl P ™ê^• ã‘^• [<åxH˜ JO@ɡ\ÏìÅx HÀ~°∞‰õΩ<Õ"å~°∞. ã¨fiÜ«∞OQÍ „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞(ã¨) ‰õÄ~°∞Û<Õ ã¨=∂"ÕâßÖ’¡H˜ =zÛ =OK«<å tÅÊO`À ‰õÄ_»∞‰õΩ#fl `«=∞ =∂@Å ^•fi~å `«=∞ hK« |∞kúx |Ü«∞@ ÃÑ@∞ì‰õΩ<Õ"å~°∞. 108. Ü«¸^Œ∞Å∞ =∞Ǩ„Ѩ=HõÎ (ã¨) ã¨xflkèÖ’H˜ =zÛ#ѨÙÊ_»∞, ã¨ÖÏ"£∞ K≥Ü«∞º_»OÖ’#∞, =∂\Ï¡_»@OÖ’#∞ ™ê^茺=∞~Ú#xfl q^è• Å∞QÍ `«=∞ Hõ_»∞Ѩ٠=∞O@#∞ "≥à◊§„QƉõΩ¯‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ Ü«∞uflOKÕ "å~°∞. ^ŒfiO^•fi~å÷Å∞ =KÕÛ =∂@Å∞ ѨeˆH"å~°∞, |Ü«∞\˜H˜ XHõ\ ˜ K≥Ñ≤Ê Ö’Ö’Ñ¨Å =∞~˘Hõ\ ˜ ѨÅ∞‰õΩ¯<Õ"å~°∞, |Ü«∞\˜H˜ q#Ü«∞O, ã¨O™ê¯~°O Hõ#|~°∞ã¨∂Î Kå@∞QÍ „Ѩ=HõÎ (ã¨)#∞ J==∂#~°Ñ¨~° K«_»OÖ’ U J=HÍâßhfl *Ï~°q_çKÕ"å~°∞HÍ~°∞. Y∞~üP<£Ö’ =Ú#∞‡O^Œ∞ =ã¨∞Î#fl PÜ«∞`üÅÖ’ WÖÏO\˜ J<ÕHõ ^Œ$ëêìO`åÅ#∞ ZuÎK«∂Ѩ_»O [iyOk. „Ѩã¨∞Î`«O XHõ „Ѩ`ÕºHõ=∞~Ú# Ѩ^•xfl

ã¨ÖÏ¡áêÅÖ’ x=∞QÆ∞flÅ=_»"Õ∞ „Ѩ[ʼnõΩ J`«ºO`« „Ñ‘uáê„`« =∞~Ú# HÍ~°º=∞~Ú`Õ, F q"åÇ≤Ï`« „ã‘Îx P"≥∞ Éèí~°Î #∞O_ç "Õ~°∞KÕã≤ `«#^•xQÍ KÕã¨∞HÀ=_»"Õ∞ Q˘Ñ¨Ê q[Ü«∞=∞<Õ ÉèÏ= #~Ú`Õ, P *Ïu <≥·uHõ J=#`«‰õΩ WO`«HõO>Ë hK«=∞~Ú# ^Œâ◊ =∞ˆ~n HÍ*ÏÅ^Œ∞. ^•OѨ`«º J#∞|O^èŒO "åã¨Î"åxH˜ =∂#= <åQÆiHõ`«‰õΩ =¸ÅO. =∂#= <åQÆiHõ`« "≥Ú`«ÎO ÉÏQÆ∞Ѩ_»@=∞~Ú<å, K≥_çáÈ=_» =∞~Ú<å „ã‘ΠѨÙ~°∞+¨µÅ ã¨O|O^è•Å ÉÏQÀQÆ∞ÅÃÑ·<Õ P^è•~°Ñ¨_ç LO@∞Ok. Hõ#∞Hõ =∞x+≤ LxH˜H©, "≥Ú`«ÎO ã¨=∂[O LxH˜ˆH „áêuѨkHõ J~Ú# =$Hõ∆O "Õ~°∞Å<Õ #iH˜"Õ¿ã =ºH˜Î J^èŒ=∂u J^èŒ=Ú_≥·# ^Œ∞~å‡~°∞æ_»∞. F ǨÏnã¨∞Ö’ „Ѩ™êÎqOK« |_çOk: Wc¡ãπ (Ã+·`å<£) `«# ˆHO„^ŒO #∞O_ç Éèí∂q∞ÃÑ· #Å∞ "≥·Ñ¨ÙʼnõΩ `«# U*ˇO@¡#∞ ѨOѨÙ`å_»∞. P U[O@∞¡ uiy=zÛ `å=Ú ™êkèOz# Ѷ¨∞#HÍ~åºÅ#∞ qxÑ≤™êÎ~°∞. XHõ_»∞ =zÛ <Õ#∞ Ѷ¨ÖÏ<å LѨ „^Œ"åxfl ˆ~áê#x, =∞~˘Hõ_»∞, Ѷ¨ÖÏ<å K≥_»∞QÆ∞#∞ "åºÑ≤OѨ*Ëâß#x x"ÕkOK«∞‰õΩO\Ï~°∞. HÍx Wc¡ãπ "åà◊§O^Œi`À #∞=Ùfi KÕã≤Ok Q˘Ñ¨Ê Ѩ<Õq∂ HÍ^Œx JO@∂ áÈ`å_»∞. JѨÙÊ_»∞ XHõ_»∞ =zÛ, <Õ#∞ F „ã‘ΠѨÙ~°∞+¨µÅ [O@#∞ q_»Q˘\˜ì =KåÛ#x K≥|∞`å_»∞. Jk q#fl Wc¡ãπ J`«xfl QÆ∞O_≥‰õΩ ǨÏ`«∞ΉõΩO\Ï_»∞. h=Ù KÕã≤Ok Q˘Ñ¨Ê Ѩx J#O\Ï_»∞. D ǨÏnã¨∞#∞ Ѩije¿ãÎ, ѨsHõ∆ xq∞`«ÎO ѨOÑ≤# ^≥·=^Œ∂`«Å#∞ „ã‘ΠѨÙ~°∞+¨µÅ =∞^茺 "Õ~åÊ@∞ ã¨$+≤ìOKÕ *ÏÅ q^Œº |h W„™ê~¸Öò =ÚO^Œ∞OKåÅ#fl „Ѩuáê^Œ# ZO^Œ∞‰õΩ [iyO^À ÉÏQÍ J~°÷=∞=Ù`«∞Ok. "åã¨Î"åxH˜ "åi <≥·uHõ Ѩ`«<åxfl ã¨iQÍæ JOK«<å "≥Ü«∂ºÅO>Ë D XHõ¯ H˘Å|^ŒÌ (ÉèÏ~åºÉèí~°ÎÅ =∞^茺 ã¨O|O^è•xfl ѨsH∆ÍOâ◊OQÍ x~°‚~ÚO K«_»O) ^•fi~å<Õ ™ê^茺 =∞ÜÕ∞ºk. "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

79

2. JÖò |Hõ~°

108–110 J~Ú`Õ, ѨÓ~°fiO =¸™ê#∞ J_çy# „Ѩâfl◊ efl, HÀi# HÀiHõefl g∞~°∞ g∞ D „Ѩ=Hõ#Î ∂ J_»QÆ^ŒÅK«∞‰õΩ<åfl~å?110 "åã¨"Î åxH˜, qâßfi㨠"≥Y· ix u~°™ê¯~° "≥Y· iQÍ =∂~°∞Û‰õΩ#fl =ºH˜Î ~°∞A =∂~åæ#∞flO_ç `«ÑÊ≤ á⁄Ü«∂º_»∞. „QÆO^ä=Œ ǨïÅÖ’x J<ÕHõ =∞Ok, q∞=∞‡efl U q^èOŒ QÍ#~Ú<å qâßfi㨠ã≤÷u #∞O_ç uiy u~°™ê¯~°O "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ =∞~°eOKåÅx HÀ~°∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. 'ã¨`«ºO— "åiH˜ „Ѩã¨∞Êù@OQÍ =ºHõÎ=∞~Ú#ѨÊ\˜H© `«=∞ PO`«~°ºOÖ’x Jã¨∂Ü«∞ HÍ~°}OQÍ<Õ g∞ q+¨Ü«∞OÖ’ "åiÖÏ HÀ~°∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. JÖÏ¡ÇπÏ ã¨fiÜ«∞OQÍ `«# f~°∞Ê#∞ J=∞Å∞ѨiKÕ =~°‰õΩ nxѨ@¡ g∞~°∞ K«∂áÈѨÙ`À, =∞xflOѨÙ`À "≥∞ÅQÆO_ç.111 Éè~í À™ê LOK«O_ç, JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ Jxfl\Ï JkèHÍ~°O LOk. #=∂*ò#∞ ™ê÷Ñ≤OK«O_ç, [HÍ`ü x=fiO_ç. g∞ Éèíq`«=ºO H˘~°‰õΩ g∞~°∞ =ÚO^Œ∞QÍ Ñ¨O¿Ñ „Ѩu ã¨`å¯~åºxfl JÖÏ¡ÇπÏ =^ŒÌ HÍ#QÆÅ∞QÆ∞`å~°∞, g∞~°∞ KÕ¿ã^ŒO`å JÖÏ¡ÇπÏ K«∂ã¨∂Î<Õ L<åfl_»∞. „ѨÜ≥∂yOK«‰õΩO_® =Úã≤¡=ÚÅ#∞ "åiOK«_»O [iyOk, Jk ^ŒfiO^•fi~°úOQÆŠѨ^ŒO. „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ(ã¨)`À ã¨OÉèÏ+≤OKÕ @ѨÙÊ_»∞ Ü«¸^Œ∞Å∞, 'HÍã¨Î PQÆO_ç, D =∂@#∞ =∞=∞‡efl J~°÷O KÕã¨∞HÀx=fiO_ç— J#=Åã≤# ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ "å~°∞ '~å~Ú<å— J<Õ "å~°∞. D Ѩ^•xH˜ XHõ J~°÷O Uq∞@O>Ë =∂ Ѩ@¡ HÍã¨Î Ãã·~°} K«∂ѨO_ç (<≥=∞‡kQÍ =∂\Ï¡_»O_ç) ÖËHõ =∂ =∂@ q#O_ç Jx. HÍx WOHÍ J<ÕHõ W`«~° ÉèÏ"åʼnõÄ J=HÍâ◊=ÚO_Õk. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ ÃÇÏ„|∂ ÉèÏ+¨Ö’ nxH˜ áÈe# =∞~À Ѩ^ŒO LOk† ^•x ÉèÏ=O, 'h=Ù K≥q\˜"å_»=Ù J=ÙQÍHõ, q#∞— Jx =ã¨∞ÎOk. ã¨fiÜ«∞OQÍ J~°cÖ’#∂ nxH˜ =∞~À J~°÷O, „ѨQÆÖσùÅ~åÜ«Ú_»x, =¸~°∞ö_»∞, |∞kúÇ‘Ï#∞_»x =ã¨∞ÎOk. JÖψQ D Ѩ^•xfl, ã¨OÉèÏ+¨} [~°∞QÆ∞`«∞#flѨÙÊ_»∞ =∞^茺֒, 'h=Ù =∂ =∂@#∞ qO>Ë "Õ∞=Ú h =∂@#∞ qO\Ï=Ú— J#=Åã≤# ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’#∂ „ѨÜ≥∂y ™êÎ~°∞. WOHÍ =∂@#∞ HÍã¨Î =uÎ '~å~¸<å— Jx ‰õÄ_® ѨeˆH "å~°∞. ^•xH˜ J~°÷O, 'F =∂ Q˘„Ô~Å HÍѨi— J#flk. D HÍ~°}ÏÅ =Å¡ =Úã≤¡=ÚÅ#∞ D Ѩ^ŒO "å_»~å^Œx P^ÕtOK«_»O [iyOk. "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

nxH˜ |^Œ∞Å∞QÍ 'L<£A~ü<å— Jx ѨÅHõ=Åã≤O^Œx K≥ѨÊ_»O [iyOk. JO>Ë =∂ "≥·Ñ¨Ù HÍã¨Î „â◊^Œú K«∂ѨO_ç ÖËHõ HÍã¨Î =∞=∞‡efl J~°÷O KÕã¨∞HÀx=fiO_ç Jx J~°÷O. P P^Õâ◊O `«~°∞"å`« '„â◊^ŒúQÍ =∂@ q#O_ç— Jx K≥ѨÊ_»O [iyOk. ÉèÏ="Õ∞q∞@O>Ë Ü«¸^Œ∞Å∞ =∂\˜=∂\˜H˜ D =∂@#∞ „ѨÜ≥∂yOK«=Åã≤ =ã¨∞ÎO ^ŒO>Ë ^•xH˜ HÍ~°}O "å~°∞ „Ѩ=HõÎ (ã¨) =∂@#∞ „â◊^ŒúQÍ q#~°∞. PÜ«∞# „Ѩã¨OyOKÕ@ѨÙÊ_»∞ "å~°∞ `«=∞ TǨÏÖ’¡<Õ H˘@∞ì q∞\Ïì_»∞ `«∞O\Ï~°∞. HÍx q∂~°~Ú`Õ „â◊^ŒúQÍ „Ѩ=HõÎ =∂@efl q<åe, D =∂@#∞ „ѨÜ≥∂yOK«=Åã≤# J=ã¨~°"Õ∞ HõÅQƉõΩO_® LO_®e. 109. Wk XHõ =ÚYº=∞~Ú# ã¨O^ÕǨxH˜ ã¨=∂^è•#O. Ü«¸^Œ∞Å∞ D ã¨O^ÕǨxfl =Úã≤¡=ÚŠǨÏ$^ŒÜ«∂Ö’¡ <å@_®xH˜ „Ѩܫ∞uflOKÕ"å~°∞. "åi PˆH∆Ѩ} Uq∞@O>Ë, XHõ"Õà◊ "≥#Hõ\ ˜ „QÆO^ä•Å∞ ‰õÄ_® ^≥·=O `«~°Ñ¶¨Ù<Õ =zÛ, D Y∞~üP<£ J=`«~°} ‰õÄ_® ^≥·=O `«~°Ñ¶¨Ù<Õ [iy#@¡~Ú`Õ P „QÆO^ä•Ö’¡x H˘xfl P^ÕâßʼnõΩ |^Œ∞Å∞QÍ WO^Œ∞Ö’ "Õˆ~ P^ÕâßÅ∞ ZO^Œ∞‰õΩ W=fi |_®¤~Ú? XˆH ^≥·=O `«~°Ñ¶¨Ù# qaè#fl ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ qaè#fl P^Õ 80

2. JÖò |Hõ~°

111–112 XHõ_∞» Ü«¸^Œ∞ HÍ#O`« =~°‰Ωõ ÖËHõ („ÔHã· =Ψ ÙÅ Jaè„áêÜ«∞OÖ’) „ÔHã· =Ψ Ù_»∞ HÍ#O`« =~°‰Ωõ ã¨fi~°æOÖ’ „Ѩ"ÕtOK«ÖË_»∞ Jx "å~°∞ K≥|∞`«∞<åfl~°∞. W=hfl "åi PHÍOHõ∆Å∞.112 'g∞~°∞ g∞ "å^Œ#Ö’ ã¨`º« =O`«∞Å~Ú`Õ ^•xH˜ g∞ P^è•~°"∞Õ q∞\’ =ÚO^Œ∞‰õΩ fã¨∞‰õΩ~°O_ç— Jx "åix J_»QOÆ _ç. "åã¨Î"åxH˜, „Ѩ`ÕºHõ`« JO@∂ g∞‰õÄ ÖË^Œ∞, =∞Ô~=fiiH© ÖË^Œ∞. ã¨`«ºO Uq∞@O>Ë `«# =ºH˜Î`åfixfl JÖÏ¡ÇπÏ q^èÕÜ«∞`«‰õΩ ã¨=∞iÊOK«∞‰õΩ#fl"å_»∞, „H˜Ü«∂~°∂ѨOÖ’ ã¨^•Kå~°∞_»~Ú ‰õÄ_® L#fl@¡~Ú`Õ J`«xH˜ `«# „ѨuѶŨ O `«# „ѨÉ∞íè =Ù =^ŒÌ Åaèã∞¨ OÎ k. WÖÏO\˜"åiH˜ U q^è=Œ ∞~Ú# ÉèÜ í ∞« OHÍx, qKå~°OHÍx HõeQˆ P™ê¯~°O U=∂„`«O ÖË^∞Œ . 13 113 Ü«¸^Œ∞ÅO\Ï~°∞, „ÔH·ã¨Î=ÙÅ =^ŒÌ Ug∞ ÖË^Œx† „ÔH·ã¨Î=ÙÅO\Ï~°∞, Ü«¸^Œ∞Å =^ŒÌ Ug∞ ÖË^Œx – "åã¨"Î åxH˜ LÉèÜ í Ú« Å∂ „QÆO^ä•xfl K«k"Õ"åˆ~. „QÆO^ä*Œ Ï˝#O ÖËx"å~°∞ ‰õÄ_® D q^è=Œ ∞~Ú# "å^Œ#ÖË 113 KÕ™êÎ~°∞. g~°O^Œ~∂° Ö’#~ÚL#fl qÉè^Ë •Å‰õΩ JÖÏ¡ÇÏπ , „ѨàÜ ◊ ∞« k<å# f~°∞Ê K≥|∞`å_»∞. 114 JÖÏ¡ÇÏπ P~å^è<Œ åÅÜ«∂Ö’¡ PÜ«∞# <å=∞ã¨O㨇~°}#∞ "åiOz, "å\˜x áê_»∞ÃÑ>Ëì "åxHõO>Ë ^Ò~°˚#ºÑ¨~°∞_»~Ú#"å_≥=_»∞? WÖÏO\˜"å~°∞ D P~å^èŒ<åÅÜ«∂Ö’¡ „Ѩ"ÕtOK«`«y#"å~°∞ HÍ~°∞, „Ѩ"ÕtOz<å ÉèíÜ«∞Ѩ_»∞`«∂ J_»∞QÆ∞ÃÑ\Ïìe.114 giH˜ „ѨÑO¨ K«OÖ’ Ѩ~åÉè=í O, Ѩ~Ö° ’HõOÖ’ Ѷ¨∞’~°Ü«∂`«# `«Ñ¨Ê=Ù. ÃãÅqKÕÛ^Õq∞@O>Ë <Õ#∞ ™êfiq∞x, <å JkèHÍ~åÅ∞ J=^èŒ∞ÖË¡xq, `«ÅK«∞‰õΩO>Ë <ÕxzÛ# U P^Õâß#fl~Ú<å ~°^Œ∞Ì KÕ™êÎ#∞. J#∞‰õΩO>Ë =∞#ã¨∞ûÅ #∞O_ç =∂Ü«∞O KÕ™êÎ#∞. J~Ú`Õ <Õ#∞ ^Õ#fl~Ú`Õ ~°^Œ∞ÌKÕ™êÎ<À ÖËHõ q㨇iOѨ*Ë™êÎ<À ^•xHõO>Ë "Õ∞Å~Ú#^•xfl ^•x ™ê÷#OÖ’ fã¨∞‰õΩ=™êÎ#∞. Hõhã¨O, "≥Ú^Œ\ ˜k ^•x ã¨O^Œ~åƒù#∞™ê~°O ZO`« „ѨÜ≥∂[#Hõ~°OQÍ, ã¨=Úz`«OQÍ LO_Õ^À nx ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ Wk ‰õÄ_® JO`Õ "Õ∞Å~Ú#kQÍ `«y#kQÍ LO@∞Ok.

âßÅ∞ ZÖÏ ™ê^茺O? ÃÑ·QÍ q∂ Y∞~üP<£, Ü«¸^Œ∞Å∂ „ÔH·ã¨Î=ÙÅ∞ `«=∞‰õΩ „Ѩ™êkOz# É’^èŒ#Ö’¡ F ÉèÏQÍxfl =∞~°zá⁄Ü«∂º~°x "åkã¨∞ÎOk. ^≥·=O J#∞„QÆÇ≤ÏOz# É’^èŒ#~Ú`Õ Jk ǨÏ$^ŒÜ«∂Å #∞O_ç ã¨=∞ã≤áÈ=_»O ‰õÄ_®<å? W^≥ÖÏ ™ê^茺O? D =∂@Åhfl "å~°∞ ã¨`«ºx~å÷~°} H˘~°‰õΩ HÍ^Œ∞, Y∞~üP<£ ^≥·=O `«~°Ñ¶¨Ù# J=`«iOz# „QÆO^äŒO J#fl q+¨Ü«∞OÖ’ =Úã≤¡=ÚʼnõΩ J#∞ =∂#O U~°Ê_®Åx ÖË=<≥`ÕÎ"å~°∞. nxH˜ ã¨=∂^è•#OQÍ JÖÏ¡ÇπÏ "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

81

2. JÖò |Hõ~°

115 `«∂~°∞Ê, Ѩ_»=∞~°Å∞ Jhfl JÖÏ¡ÇπωõΩ K≥Ok#"Õ. g∞~°∞ Z@∞"≥·Ñ¨Ù#‰õΩ =∞~°e<å P "≥·Ñ¨Ù<Õ JÖÏ¡ÇÏπ ã¨=Ú‡Y=ÚO@∞Ok.115 JÖÏ¡ÇπÏ ã¨~°fi"åºÑ≤, ã¨~ÀfiѨi*Ï˝x.116 116–117 JÖÏ¡ÇÏπ Z=i<À ‰õΩ=∂~°∞xQÍ KÕã∞¨ ‰õΩ<åfl_»x "å~°O@∞<åfl~°∞. JÖÏ¡ÇÏπ g@xflO\˜H© Jf`«∞_»∞, Ѩiâ◊√^Œ∞_ú ∞» . x*ÏxH˜, Éè∂í g∞ PHÍâßÅÖ’ LxH˜QÅÆ =hfl PÜ«∞#‰õΩ K≥Ok#"Õ, ã¨=∞ã¨=Î ¸ PÜ«∞# P*Ï˝|^Œ=ú ∞~Ú#"Õ. Éè∞í =# QÆQ<Æ åʼnõΩ PÜ«∞# Hõ~.ΰ PÜ«∞# XHõ q+¨Ü∂« xfl xâ◊Û~Ú¿ãÎ ^•xx Hˆ =ÅO 'LxH˜Ö’H˜ ~å— Jx P*Ï˝Ñ™≤ êÎ_∞» , "≥O@<Õ Jk <≥~"° ~Õ ∞° `«∞Ok. 118–119 =¸_è» „Ѩ[Å∞ WÖÏ JO\Ï~°∞, ''JÖÏ¡ÇÏπ ã¨fiÜ«∞OQÍ ZO^Œ∞‰õΩ =∂\Ï¡__» ∞» =∂`À? ÖËHõ U^Œ~Ú<å x^Œ~°≈#O =∂=^ŒÌ‰õΩ ZO^Œ∞‰õΩ ~å^Œ∞?——117 giH˜ ѨÓ~°fiO ‰õÄ_® [#∞Å∞ WÖÏO\˜ =∂@ÖË Ñ¨eHˆ "å~°∞. (=Ú#∞Ѩ\ ,˜ "≥#∞Hõ\ ˜ ^•i`«ÑÊ≤ #) "å~°O^Œi |∞^Œ∞Åú ∂ XHõ¯>Ë.118 #"Õ∞‡"åi H˘~°‰Ωõ "Õ∞=Ú ã¨∂K«#efl Ju ã¨Ê+¨ìOQÍ `Õ@`≥šѨiKå=Ú.119 (WO`«Hõ<åfl =∞ˆ~ ã¨∂K«# HÍ"åe) "Õ∞=Ú x#∞fl ã¨`«º*Ï˝#O`À, â◊√Éèí"å~°ÎxKÕÛ"åxQÍ, ÃÇÏK«ÛiHõ KÕ¿ã"åxQÍ Ñ¨Oáê=Ú.120 WHõ #~°HÍyfl`À =Ú_çÑ_¨ áç È~Ú# "åi ѨHÍ∆ # h=Ù ÉÏ^è∞Œ º_»=Ó HÍ=Ù, ["å|∞^•~°∞g HÍ=Ù. 110. Ü«¸^Œ∞Å∞ ~°O„^è•<Õfi+¨}Å∞ KÕã≤ =∞s =Úã≤¡=ÚÅ ã¨=∞ Hõ∆OÖ’ ~°Hõ~°HÍÅ „Ѩâ◊flÅ∞ ÖË=<≥`ÕÎ"å~°∞. q∂ „Ѩ=HõÎ#∞ W^Œ_» QÆO_ç, J^Œ_»QÆO_ç Jx =∂\˜=∂\˜H© „¿Ñˆ~Ñ≤OKÕ"å~°∞. nxÃÑ· JÖÏ¡ÇπÏ =Úã≤¡=ÚÅ#∞ ÃÇÏK«Ûiã¨∞Î<åfl_»∞ – D =º=Ǩ~°OÖ’ Ü«¸^Œ∞Å "≥·Yi#=ÅOaOK«‰õΩO_® LO_®Åx. D q+¨Ü«∞OÖ’<Õ „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞ (ã¨) ã¨fiÜ«∞OQÍ#∂ =Úã≤¡=ÚÅ#∞ =∂\˜ =∂\˜H© WÖÏ ÃÇÏK«Ûiã¨∂Î LO_Õ"å~°∞: „Ѩâ◊flÅ∞ ÖË=<≥`ÕÎ, "≥O„@∞Hõ `ÀÅ∞#∞ XeKÕ „H˜Ü«∞Å=Å¡<Õ QÆ`« ã¨=∂*ÏÅ∞ <åâ◊#=∞Ü«∂º~Ú q∂~°∞ ^•xH˜ ^Œ∂~°OQÍ LO_»O_ç. U „Ѩâ◊flÅ<≥·`Õ JÖÏ¡ÇπÏ, PÜ«∞# „Ѩ=HõÎ ã¨Êi≈OK«ÖË^À "å\˜x ÔHÅHõ_®xH˜ ѨÓ#∞HÀHõO_ç, WzÛ# P^Õâßxfl áê\˜OK«O_ç, "åiOz#"å\˜H˜ ^Œ∂~°OQÍ "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

"≥∞ÅQÆO_ç, JO`Õ KåÅ∞. ѨxH˜=∂e# q+¨Ü«∂Å#∞ =^Œe „ѨÜ≥∂[#Hõ~°=∞~Ú# "å\˜Ñ¨@¡ „â◊^Œú K«∂ѨO_ç. 111. JO>Ë "åi q^Õfiëêxfl, D~°¬º#∞ K«∂ã≤ Ô~zÛáÈHõO_ç x|ƒ~°O HÀÖ’ÊHõO_ç. "åà◊§`À "å^Œ#Ö’¡, `«~°¯q`«~å¯Ö’¡, q"å ^•Ö’¡ q∂ qÅ∞=~Ú# ã¨=∞Ü«∂hfl q∂ ǨïO^•`«<åhfl =^ŒÅ∞ HÀHõO_ç, ã¨Ç¨Ï#OQÍ K«∂ã¨∂Î LO_»O_ç – JÖÏ¡ÇπÏ UO K≥Ü«∞º #∞<åfl_À Jx. =º~°ú=∞~Ú# q+¨Ü«∂Ö’¡ q∂ â◊‰õΩÎefl =$^è• K≥Ü«∞º_»OHõ<åfl ^≥·= ã¨O㨇~°}Ö’#∞, ã¨`å¯~åºÖ’¡#∂ "å\˜x ã¨kfixÜ≥∂QÆѨ~°K«∞HÀO_ç. W"Õ ^≥·= ã¨xflkèÖ’ LѨHõiOKÕ q+¨ Ü«∂Å∞, Jq HÍ=Ù. 82

2. JÖò |Hõ~°

120–121 Ü«¸^Œ∞Å~Ú<å „ÔHã· =Ψ ÙÅ~Ú<å "åi q^è•<åxfl h=Ù J#∞ã¨iOK«#O`« =~°‰Ωõ Z\˜ì Ѩiã≤÷uÖ’#∂ h Z_»Å ã¨O`«∞+¨µìÅ∞ HÍÉ’~°∞.121 ã¨Ê+¨Oì QÍ K≥ÑÊ≤ "≥~Úº, =∂~°Oæ J<Õk Hˆ =ÅO JÖÏ¡ÇÏπ K«∂ÃÑ\˜#ì ^˘Hõ¯>Ë Jx. JÖÏHÍHõ h‰õΩ JOk# *Ï˝#O á⁄Ok# `«~∞° "å`« ‰õÄ_® h=Ù "å~°∞ HÀi#@∞ì #_»∞K«∞‰õΩO>Ë, JÖÏ¡ÇπÏ Ñ¨@∞ì #∞O_ç HÍáê_Õ ã¨xflÇ≤Ï`«∞_À, ã¨Ç¨Ü«∞‰õΩ_À Z=_»∂ h‰õΩ ^˘~°Hõ_»∞. "Õ∞=Ú Z=iHõ~Ú`Õ „QÆO^ä•xflKåÛ"≥∂ "å~°∞ ^•xfl ѨiîOK«=Åã≤# qkè ^èŒ~°‡O`À Ѩiî™êÎ~°∞. "å~°∞ ^•xfl ǨÏ$^ŒÜ«∞ѨÓ~°fiHõOQÍ qâ◊fiã≤™êÎ~°∞.122 =∞Ô~=~°~Ú`Õ ^•x Ѩ@¡ u~°™ê¯~° "≥·Yix J=ÅOa™êÎ~À "åˆ~ Ü«∞^•~å÷xH˜ #+¨áì ⁄ÜÕ∞º"å~°∞. 14 122–123 W„™ê~¸Öò =OjÜ«ÚÖÏ~å,123 <Õ#∞ g∞‰õΩ |Ǩ˙HõiOz# =~°„Ѩ™ê^•hfl, WOHÍ, <Õ#∞ g∞‰õΩ „ѨÑO¨ K« *Ï`«∞ÅxflO\˜ÃÑ<· å Ѷ∞¨ #`«xzÛ# q+¨Ü∂« hfl *Ï˝ÑH¨ Oõ KÕã∞¨ HÀO_ç. XHõ k#O QÆ∞iOz ÉèÜ í ∞« Ѩ_O» _ç, P k<å# U =∞x+‘ =∞~À =∞x+≤H˜ U=∂„`«O LѨÜ∂≥ QÆÑ_¨ Ö» _Ë ∞» , =∞Ô~=i #∞O_ô ѨiǨ~°O ‰õÄ_® ã‘fiHõiOK«_»O [~°QÆ^Œ∞, =∞ˆ~q^èŒ"≥∞ÿ# ã≤á¶ê~°ã¨∂ LѨHõiOK«^Œ∞, ^À+¨µÅ‰õΩ Z@∞#∞O_ô ZÖÏO\˜ ã¨Ç¨ Ü«∞=¸ JO^Œ^∞Œ . ^≥·"å~å^èŒ# K≥Ü«∞º‰õΩO_® PÑ≤"Õã≤# J<åºÜ«∂xfl WHõ¯_» |Ǩï ã¨∂Hõ∆ ‡OQÍ „Ѩ™êÎqOK«_»O [iyOk. 115. JO>Ë JÖÏ¡ÇπÏ „áêK«∞º_»∂ HÍ^Œ∞, áêâßÛ`«∞º_»∂ HÍ^Œ∞. PÜ«∞# Jxfl kâ◊ʼnõΩ, ™ê÷<åʼnõΩ ™êfiq∞ÜÕ∞ HÍx ã¨fiÜ«∞OQÍ XHõ kâ◊HÀ XHõ™ê÷<åxHÀ |On J~Ú#"å_»∞ HÍ^Œ∞. JO^Œ∞=Å¡ PÜ«∞# P~å^èŒ#ÔH· XHõ kâ◊<À ÖËHõ XHõ ™ê÷<å<Àfl x~°‚~ÚOK«∞ HÀ=_»=∞O>Ë, JÖÏ¡ÇπÏ JHõ¯_Õ ÖËHõ P kâ◊Ö’<Õ LO\Ï_»x J~°÷O ZO`« =∂„`«O HÍ^Œ∞. JÖψQ, ѨÓ~°fiO JHõ¯_» ÖËHõ P kâ◊‰õΩ =∞~°e P~å^èŒ# KÕ¿ã"å~°∞ WѨÙÊ_»∞ P ™ê÷<åxfl ÖËHõ P kâ◊#∞ ZO^Œ∞‰õΩ =∂~°∞Û‰õΩ<åfl~°∞ J#fl q+¨Ü«∞O ‰õÄ_® q"å^•~°› =∞~ÚOk HÍ^Œ∞.

112. JO>Ë, x*ÏxH˜ W=~Ú`Õ "åi =∞<À"åOKè«Å∞, PHÍOHõ∆Å∞ =∂„`«"Õ∞† HÍx "å~°∞ x[OQÍ JÖψQ [~°QÆÉ’`«∞#fl@∞¡QÍ "å\˜x „ѨKå~°O KÕã¨∞Î<åfl~°∞. 113. JO>Ë, J~°|∞ƒ |Ǩï ^≥·"å~å^茉õΩÅ#fl =∂@. 114. JO>Ë, P~å^èŒ<åÅÜ«∂Å∞ WÖÏO\˜ ^Ò~°˚#ºÑ¨~°∞Å Jnè #OÖ’, PkèѨ`«ºOÖ’ LO_ç "å~°∞ ^•xH˜ ã¨O~°Hõ∆‰õΩÅ∞ (=Ú`«=b¡Å∞) HÍ=_®xH˜ |^Œ∞Å∞ ^≥·=Éèí‰õΩÎÅ∞, ^≥·=cèuQÆÅ"åi KÕ`«∞Ö’¡ JkèHÍ~°=ÚO_ç "åˆ~ P~å^èŒ<åÅÜ«∂Å ã¨O~°Hõ∆‰õΩÅ=_»O J=ã¨~°O. JѨÙÊ_Õ D ^Œ∞+¨ì[#∞ʼnõΩ, JHõ¯_çH˜ "≥o§ ^Œ∞+¨ì`åfixH˜ áêÅÊ_ç`Õ tHõ∆ J#∞Éèíq™êÎ=∞#fl ÉèíÜ«∞O LO@∞Ok. =∞Hͯ u~° ™ê¯~°∞Å∞, W™ê¡"£∞ ã‘fiHõiOz# `«=∞ *Ïu „Ѩ[Å#∞ ^≥·=QÆ$ǨÏOÖ’ "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

83

2. JÖò |Hõ~° 116. q∂~°∞, q∂ `«`«fiO P^è•~°OQÍ ^≥·"åxfl TÇ≤ÏOK«∞‰õΩO@∞#fl q^èŒOQÍ Ñ¨~°"≥∂#fl`«∞_»~Ú# JÖÏ¡ÇπÏ, Ѩi^èŒ∞Ö’¡ Ѩiq∞`«∞_»∞, ã¨O‰õΩz`« ǨÏ$^ŒÜ«Ú_»∞, ã¨O‰õΩz`« ǨÏã¨∞Î_»∞, ã¨O‰õΩz`« „^Œ+¨ìHÍ_»∞. PÜ«∞# ^≥·=`«fi=¸ ã¨∞qâßÅ=∞~ÚO^Õ. PÜ«∞# ^Œ$HÀ¯}=¸, J#∞„QÆÇ¨Ï Ñ¨ikè ‰õÄ_® qã¨Î $`«=∞~ÚO^Õ. PÜ«∞#‰õΩ, `«# ^•ã¨∞_»∞ Z=_»∞, ZѨÙÊ_»∞, ZHõ¯_», U `«ÅOѨÙ`À `«##∞ *Ï˝Ñ¨HõO KÕã¨∞‰õΩO@∞<åfl_À ‰õÄ_® `≥Å∞ã¨∞. 117. "åi L^ÕÌâ◊ºO Uq∞@O>Ë, ^≥·=O ã¨fiÜ«∞OQÍ =∂ ã¨=∞Hõ∆O Ö’H˜ =zÛ, Wk <å „QÆO^äŒO, Wq <å P^ÕâßÅ∞, q∂~°∞ "å\˜x J#∞ã¨iOK«O_ç Jx K≥ѨÊ#~Ú<å K≥áêÊe ÖË^• =∂‰õΩ U^Œ~Ú<å XHõ ã¨∂K«##∞ K«∂Ñ≤Oz `«^•fi~å =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨Å¡ÖϡǨï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O) K≥¿ÑÊ^ŒO`å ^≥·=O `«~°Ñ¶¨Ù#<Õ J#fl QÆ\ ˜ì #=∞‡HõO =∂‰õΩ ‰õΩkˆ~ÖÏ K≥Ü«∂ºe. 118. JO>Ë <Õ\ ˜ =∂~°æqÇ‘Ï#∞Å∞ H˘`«ÎQÍ ã¨$+≤ìOz# JÉèíºO`« ~°"≥∂, HÀiHõÜ≥∂ Un ÖË^Œ∞. giH˜ ѨÓ~°fiO ^•i`«Ñ≤Ê#"å~°∞ ѨÅHõxn g\˜Ö’ Un ÖË^Œ∞. „áêp# HÍÅO #∞O_ç <Õ\ ˜=~°‰õΩ =∂~°æqÇ‘Ï#`« <≥·[O XHõ¯>Ë. Jk =∂\˜=∂\˜H© XˆH q^èŒ=∞~Ú# ‰õΩâ◊OHõÅ∞, PˆH∆Ѩ}Å∞, „Ѩâ◊flÅ∞ ÖË=<≥`«∞Î`«∂ LO@∞Ok. 119. ^Õ=Ù_»∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ =zÛ =∂`À ZO^Œ∞‰õΩ =∂\Ï¡_»_»∞ J#fl q+¨Ü«∞O ZO`À J~°÷~°Ç≤Ï`«"≥∞ÿOk. ^•xH˜ |^Œ∞eKÕÛ J=ã¨~° "Õ∞n ÖË^Œ∞. =∂‰õΩ 'ã¨∂K«#—#∞ ZO^Œ∞‰õΩ K«∂ѨÖË^Œ∞ J#fl q+¨Ü«∂ xH˜ =∞@∞ˆH |^Œ∞e=fi_»O [iyOk. P |^Œ∞Å∞ Wk: ã¨∂K«# Å~Ú`Õ Jã¨OMϺHõOQÍ L<åfl~Ú. HÍx Z=iHõ~Ú`Õ qâ◊fiã≤O K«_»"Õ∞ W+¨ìOÖË^À "åiH˜ U ã¨∂K«#Å~Ú<å K«∂Ѩ_»O ZÖÏ ™ê^茺=∞=Ù`«∞Ok? 120. JO>Ë W`«~° ã¨∂K«#Å∞, x^Œ~°≈<åÅ „Ѩ™êÎ=# JÖÏ LOz, „Ѩã¨∞Êù@=∞~Ú# x^Œ~°≈#=∞~Ú`Õ =∞ǨÏhÜ«∞ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) ã‘fiÜ«∞ =ºH˜Î`«fiOÖ’<Õ LOk. ^≥·=^Ò`åºxH˜ ѨÓ~°fiO PÜ«∞# Ѩiã≤÷`«∞Å∞, PÜ«∞# (ã¨) „ѨÉèíqOz# *Ïu Ѩiã≤÷`«∞Å∞, P ^Õâ◊ Ѩiã≤÷`«∞Å∞, PÜ«∞# ÃÑOѨHõO [iy# Ѩiã≤÷`«∞Å∞, 40 Uà◊§ rq`«O QÆ_çÑ≤# Ѩiã≤÷`«∞Å∞, WOHÍ „Ѩ=HõÎ J~Ú# `«~°∞"å`« PÜ«∞# ™êkèOz# P =∞ǨÏ`«Î~° HÍ~°ºO– W=hfl ZO`À „ѨHÍâ◊ =O`«=∞~Ú# x^Œ~°≈<åÅ∞, Wq LO_»QÍ =∞ˆ~ x^Œ~°≈#=¸ J=ã¨~°O ÖË^Œ∞. 121. ÉèÏ="Õ∞q∞@O>Ë, "åi J~ÚëêìxH˜ HÍ~°}O, "å~°∞ x[ =∞~Ú# ã¨`åº<Õfi+¨µÅ~Ú ~åQÍ h=Ù "åi=ÚO^Œ∞ ã¨`åºxfl qâ◊^Œ "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

Ѩ~°K«_»OÖ’ qѶ¨Å=∞Ü«∂º=#flk =∂„`«O HÍ^Œ∞. "å~°∞ h Ѩ@¡ J~Ú+¨ìO`À "≥∞ÅQÆ\ÏxH˜ Jã¨Å∞ HÍ~°}O, h=Ù ‰õÄ_® ã¨fiÜ«∞OQÍ "å~°∞ J=ÅOaOKÕ Ñ¨^Œúu##∞ã¨iOz, JÖÏ¡ÇπÏ PÜ«∞`üŠѨ@¡, PÜ«∞# ^èŒ~°‡O Z_»Å HÍѨ@ºO`À ‰õÄ_»∞‰õΩ#fl "åi QÍ~°_ô ^èÀ~°}˜x ZO^Œ∞‰õΩ J=ÅOaOK«ÖË^Œ#flk† ^≥·"å~å^èŒ# `≥~°Å "≥#Hõ ã¨fiÜ≥∂`«¯~°¬‰õΩ ZO^Œ∞‰õΩ áêÅÊ_»ÖË^Œ#flk† ^èŒ~°‡ ã¨∂„`åÅ#∞, P^ÕâßÅ#∞ ã¨fiO`« ÉèÏ"åÅ∞, ÖËHõ ã¨fiO`« HÀiHõÅ Hõ#∞QÆ∞}OQÍ =∞eKÕ ^Œ∞™êûǨϙêxfl ZO^Œ∞‰õΩ K«∂ѨÖË^Œ#flk† „Ѩ^Œ~°≈<å |∞kúx, =_»∞¡ K«∂Ñ≤ á⁄@∞ì#"Õ∞‡ q^è•<åxfl ZO^Œ∞‰õΩ J#∞ã¨iOK«ÖË^Œ#flk! Hõ#∞Hõ "åà◊§#∞ ã¨O`«∞+¨ìѨiKÕ PÖ’K«##∞ =∂#∞HÀ. ZO^Œ∞=Å¡ #O>Ë h=Ù "å~°∞ "Õ¿ã "ÕëêÅ∞ "≥Ü«∞º#O`« =~°‰õΩ, ^èŒ~°‡O Z_»Å ã¨fiÜ«∞OQÍ "å~°∞ KÕ¿ã =º=Ǩ~°O h=Ó K≥Ü«∞º#O`«=~°‰õΩ, "å~°∞ QÆ∞~°~Ú# qâßfi™êÅ∞, PKå~åÅ „Éèí+¨ì`«‰õΩ h=Ó Ö’#= #O`« =~°‰õΩ "å~°∞ h`À ã¨O`«∞+¨µìÅ=_»=∞#flk HõÅ¡. 122. WHõ¯_» „QÆO^äŒO HõÅ"åiÖ’x ã¨∞[# =~åæxfl ã¨∂K«# „áêÜ«∞OQÍ ¿Ñ~˘¯#_»O [iyOk. g~°∞ x*Ï~ÚfQÍ x[OQÍ<Õ ^≥·= „QÆO^ä•xfl Ѩiî™êÎ~°∞. JO^Œ∞=Å¡ ^≥·=„QÆO^äŒO s`åº U^Œ~Ú`Õ ã¨`«º"≥∂ ^•xfl ã¨`«ºOQÍ ã‘fiHõi™êÎ~°∞. 123. WHõ¯_ç #∞O_ç "Õ~˘Hõ LѨ<åºã¨ ^è•~° „áê~°OÉèí=∞=Ù`ÀOk. ^•xfl J~°÷O KÕã¨∞HÀ=_®xH˜ kQÆ∞= ¿Ñ~˘¯#fl q+¨Ü«∂Å#∞ ÉÏQÍ QÆ∞~°∞ÎOK«∞HÀ=_»O J=ã¨~°O: 1) =∞ǨÏhÜ«∞ #∂ÇπÏ (J) `«~°∞"å`« W™ê¡"£∞ qâ◊fi[h# ã¨O^Õâßxfl „ѨKå~°O K≥Ü«∞º_®xH˜ QÍ#∞ JÖÏ¡ÇπÏ xÜ«∞q∞Oz# `˘e „Ѩ=HõΠǨτ[`ü W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ (JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏ"£∞). "≥Ú^Œ@ ã¨fiÜ«∞OQÍ PÜ«∞# W~åH± #∞O_ç DlÑπì =~°‰õΩ, ã≤iÜ«∂ áêÅã‘Î<å "≥Ú^ŒÅ∞‰õΩx Jˆ~aÜ«∂ Z_®~°∞Å =~°‰õΩ ã¨O=`«û~åÅ `«~°|_ç =¸Å=¸ÅÖÏ Ñ¨~°º\˜Oz ^≥·=q^èÕÜ«∞`«, ^≥·"å*Ï˝áêÅ<å =∂~°æO (W™ê¡"£∞) "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ „Ѩ[ʼnõΩ Ñ≤Å∞ѨÙxKåÛ~°∞. `«~°∞"å`« `«# D L^Œº=∞ „ѨKå~°O H˘~°‰õΩ qq^èŒ „Ѩ^ÕâßÖ’¡ `«# „Ѩux^èŒ∞efl xÜ«∞q∞OKå~°∞. *’~å¤<£ `«∂~°∞Ê ÉèÏQÍÖ’¡ `«# ™È^Œ~° ã¨∞`«∞_»∞ =∞ǨÏhÜ«∞ Å∂`ü (JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏ"£∞)#∞, ã≤iÜ«∂ áêÅã‘Î<åÖ’ `«# ‰õΩ=∂~°∞_»∞ =∞ǨÏhÜ«∞ WãπǨH± (J)#∞, Jˆ~aÜ«∂Ö’ *˺+¨ª Ѩل`«∞_»∞ =∞ǨÏhÜ«∞ W™ê‡~¸Öò(J)x xÜ«∞ q∞OKå~°∞. P `«~°∞"å`« ^≥·"å^Õâß#∞™ê~°O =∞Hͯ֒ HÍÉÏ Jx ¿Ñ~°∞QÆ#fl QÆ$Ǩxfl xi‡OKå~°∞. ^≥·"å^Õâß#∞ ™ê~°"Õ∞ Jk D L^Œº=∞ ˆHO„^ŒOQÍ x~°‚Ü«∞=∞~ÚOk. 84

2. JÖò |Hõ~° 2) =∞ǨÏhÜ«∞ W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ (J) ã¨O`«uÖ’ Ô~O_»∞ âßYÅ∞ "≥Ú^ŒÅ Ü«∂º~Ú. XHõ\ ˜ Ǩτ[`ü W™ê‡~¸Öò (J)ã¨O`å#O. Jk Jˆ~aÜ«∂Ö’ x=ã≤ã¨∂Î =zÛOk. Y∞Ô~·+π `«k`«~° J~°|∞ƒ `≥QÆÅ∞ P âßY‰õΩ K≥Ok#"Õ. áÈ`Õ H˘xfl J~°|∞ƒ `≥QÆÅ∞ =Oâß=o s`åº Ç¨Ï„[`ü W™ê‡~¸Öò ã¨O`å#O HÍHõ áÈ~Ú#ѨÊ\˜H© ^•^•Ñ¨Ù "å~°∞ ‰õÄ_® PÜ«∞# „ѨKå~°O KÕã≤# =∞`åxH˜ „ѨÉèÏq`«∞Å~Ú LO_»@O =¸ÖÏ# "å~°∞, Ѩ~°OѨ~å#∞QÆ`« ã¨O|O^è•xfl PÜ«∞# `À<Õ Hõe¿Ñ"å~°∞. Ô~O_»= âßY =∞ǨÏhÜ«∞ WãπǨH± (J) ã¨O`å#O. "åiÖ’ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞ Ü«∂‰õÄÉò, Ü«¸ã¨∞Ѷπ, =¸™ê, ^•=Ó^£, ã¨∞Öˇ·=∂<£, Ü«∞Ǩº, D™ê (JÖˇ·Ç≤Ï=Úã¨ûÖÏO) WOHÍ W`«~° J<ÕHõ „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞ „ѨÉèíqOKå~°∞. WO`«‰õΩ ѨÓ~°fiO q=iOz#@∞¡ Ǩτ[`ü Ü«∂‰õÄÉò ¿Ñ~°∞ W„™ê~¸Öò HÍ=\Ï# D ã¨O`«u, |h W„™ê~¸Öò (W„™ê~¸Öò =Oâ◊ã¨∞÷Å∞) J#fl ¿Ñ~°∞`À „áêâ◊ã¨ÎºO á⁄OkOk. "åi „ѨKå~°O =¸ÅOQÍ "åi ^èŒ~å‡xfl ã‘fiHõiOz# W`«~° *Ï`«∞Å"åiÖ’ H˘O^Œ~°∞ `«=∞ „Ѩ`ÕºHõ`«<Õ "åiÖ’ qb#O KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞† =∞i H˘O^Œˆ~"≥∂ =Oâ◊O s`åº "åi`À "Õ~°∞QÍ<Õ L<åfl =∞`«Ñ¨~°OQÍ "åi<Õ J#∞㨠iOKå~°∞. D âßYÖ’<Õ Ñ¨`«<å=ã¨÷, H©∆}^Œâ◊ ^•Ñ¨ÙiOz#ѨÙ_»∞ "≥Ú^Œ@ 'Ü«¸^Œ`«fiO— `«~°∞"å`« '„ÔH·ã¨Î=O— [xOKå~Ú. 3) Ǩτ[`ü W„ÉÏÇ‘Ï"£∞(J) Jã¨Å∞ ÉÏ^茺`« „ѨѨOKåxfl JÖÏ¡ÇπÏ q^èÕÜ«∞`« "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ PǨfixOK«_»O, ^≥·=O `«~°Ñ¶¨Ù# =zÛ# =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiO „ѨHÍ~°O =∞#∞+¨µÅ =ºH˜ÎQÆ`«, ™ê=¸Ç≤ÏHõ r=# =º=ã¨÷#∞ K«Hõ¯k^ŒÌ_»O. PÜ«∞# ã¨fiÜ«∞OQÍ ^Õ=Ùx q^èÕÜ«ÚÅ∞, ^≥·=O J#∞„QÆÇ≤ÏOz# *Ï˝<åxfl J#∞ã¨iOKÕ"å~°∞. „ѨѨOK«OÖ’ P *Ï˝<åxfl ã¨~°fi™ê=∂#ºO KÕ¿ã"å~°∞. =∂#=ÙÅO`å qâ◊fi „ѨÉèí∞=Ù‰õΩ q^èÕÜ«ÚÖˇ· rqOKåÅx Hõ$+≤KÕ¿ã"å~°∞. D ÉÏ^èŒèº`å x~°fiǨÏ} H˘~°ˆH PÜ«∞xfl „ѨѨOK« <åÜ«∞‰õΩ_»∞QÍ, =∂~°æ^Œi≈QÍ xÜ«∞q∞OK«_»O [iyOk. PÜ«∞# `«~°∞"å`« D <åÜ«∞Hõ`«fiѨ٠ÉÏ^茺`«, PÜ«∞# ã¨O`«uÖ’, Ǩτ[`ü WãπǨH±, Ǩτ[`ü Ü«∂‰õÄÉò (J)Å`À "≥Ú^ŒÅ~Ú# |h W„™ê~¸Öò J<Õ âßY‰õΩ JѨÊyOK«_»O [iyOk. WO^Œ∞Ö’<Õ „Ѩ=HõÎÅ∞ „ѨÉèíqã¨∂Î =KåÛ~°∞. ^•xˆH ~°∞A=∂~°æ*Ï˝#O „Ѩ™êkOK«_»O [iyOk. D ã¨<å‡~°æO "≥·Ñ¨Ù #‰õΩ „ѨѨOK« *Ï`«∞ʼnõΩ ^•i K«∂Ѩ=Åã≤OkQÍ D âßY"åiˆH ÉÏ^茺`«#∞ JѨÊyOK«_»O [iyOk. D =∞Ǩ =~°„Ѩ™ê^•<Õfl JÖÏ¡ÇπÏ =∂\˜=∂\˜H© D ã¨O`«u "åiH˜ *Ï˝Ñ¨HõO KÕã¨∞Î<åfl_»∞. "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

D âßY"å~°∞ Ǩτ[`ü ã¨∞Öˇ·=∂<£ (J)HÍÅOÖ’ 'ɡ·`«∞Öò =∞H˜Ìãπ—x `«=∞ ˆHO„^ŒOQÍ x~°‚~ÚOK«∞‰õΩ<åfl~°∞. JO^Œ∞=Å¡ D âßY <åÜ«∞Hõ`«fiѨ٠Ѩ^Œg ÉÏ^èŒèº`«ÅÃÑ· ã≤÷~°OQÍ L#flO`« HÍÅO ɡ·`«∞Öò =∞H˜Ì¿ã ^≥·= ã¨O^Õâ◊ ˆHO„^ŒOQÍ ^≥·=Éèí‰õΩÎÅ H˜ÉÏ¡ (Jaè=ÚYã¨÷ÅO)QÍ JÅ~åiOk. 4) QÆ`« Ѩk ~°∞‰õÄÅÖ’ JÖÏ¡ÇπÏ |h W„™ê~¸Öòx ã¨OÉ’kèOz "åi JѨ~å^è•Å Kåi„`«Hõ P~ÀѨ} Ѩ„`åhfl, Y∞~üP<£ J=`«~°}Ï HÍÅOÖ’ "åi „Ѩã¨∞Î`« ã≤÷uh ZÖÏO\˜ ÃÇÏK«∞Û`«QÆ∞æÅ∂ ÖˉõΩO_® K«∂ÃÑ\Ïì_»∞. WOHÍ "åiH˜ WÖÏ ‰õÄ_® `≥eáê_»∞: '"Õ∞=Ú g∞‰õΩ „Ѩ™êkOz# =~°„Ѩ™ê^•xH˜ g∞~°∞ U =∂„`«O qÅ∞= W=fiÖË^Œ∞. g∞~°∞ <åÜ«∞Hõ`«fiѨ٠Ѩ^Œg ÉÏ^茺`«efl ^èŒ~°‡OQÍ x~°fiiÎOK«_»O =∂#∞HÀ=_»"Õ∞ HÍHõ ã¨fiÜ«∞OQÍ g∞~°∞#∂fl ã¨`«º=¸ ã¨^•Kå~å ʼnõΩ q=ÚY∞ÅÜ«∂º~°∞. WѨÙÊ_»∞ J`«ºO`« ã¨fiÅÊ=∞~Ú# F ã¨∞[# =~°æO `«Ñ¨Ê g∞ J#∞K«~° ã¨=∂[O "≥Ú`«ÎOÖ’ U q^èŒ=∞~Ú# =∞Oz`«#=¸ q∞QÆÖË¡^Œ∞. 5) P `«~°∞"å`« WѨÙÊ_»∞ "åiH˜ WÖÏ `≥Å∞Ѩ_»O [~°∞QÆ∞`ÀOk: '<åÜ«∞Hõ`«fiO W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ (J) ã¨O`å<åxH˜ =Oâß#∞QÆ`«OQÍ ÅaèOK«=Åã≤# "å~°ã¨`«fiO HÍ^Œ∞. =∂ ^•ã¨∞_»∞ (W„ÉÏÇ‘Ï"£∞) ^≥·=q^èÕÜ«∞`«, ^≥·"å*Ï˝ áêÅ<å=∂~°æOÖ’ `«# =ºH˜Î`åfixfl, `«# ã¨~°fi™êfihfl ã¨OѨÓ~°‚OQÍ ã¨=∞~°Ê} KÕã¨∞‰õΩ#fl ^•x Ѷ¨ÅO. nxH˜ J~°∞›Å∞ ˆH=ÅO, W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ q^è•<åxfl ã¨fiÜ«∞OQÍ#∂ J#∞㨠iã¨∂Î, „ѨѨOKåhfl P =∂~åæ# #_çÑ≤OKÕ Hõ~°Î"åºxfl x~°fiiÎOKÕ "å~°∞ =∂„`«"Õ∞. g∞~°∞ P q^è•<åxH˜ ^Œ∂~°=∞~Ú#O^Œ∞=Å¡#∂, P Ѩ^Œg ÉÏ^茺`«#∞ á⁄O^Õ J~°›`«#∞ HÀÖ’Ê~Ú#O^Œ∞=Å¡#∂ q∞=∞‡efl <åÜ«∞Hõ`«fiѨ٠Ǩϟ^•#∞O_ç `˘ÅyOK«_»O [~°∞QÆ∞`ÀOk. 6) nx`Àáê@∞ ã¨∂K«#„áêÜ«∞OQÍ D q+¨Ü«∂hfl `≥Å∞Ѩ_»O [iyOk: U W„™ê~¸ÖË`«~° *Ï`«∞Å~Ú`Õ =¸™ê, D™ê (JÖˇ·Ç≤Ï=Úã¨ûÖÏO) =∂^茺=∞OQÍ Ç¨Ï„[`ü W„ÉÏÇ‘Ï"£∞(J)`À `«=∞‰õΩ ã¨O|O^èŒO LO^Œx „ѨHõ\ ˜™êÎÜ≥∂ Jq ‰õÄ_® W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ (J) =∂~åæxH˜ |Ǩï^Œ∂~°OQÍ L<åfl~Ú. WOHÍ Jˆ~aÜ«∂ =Ú„+≤‰õΩÅ∞ (|Ǩï^≥·"å~å^茉õΩÅ∞) ‰õÄ_® =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞ W„ÉÏÇ‘Ï"£∞, W™ê‡~¸Öò (JÖˇ·Ç≤Ï=Úã¨ûÖÏ"£∞)`À QÆÅ `«=∞ ã¨O|O ^è•xfl ѨÙ~°ã¨¯iOK«∞‰õΩx QÆifi™êÎ~°∞. "å~°∞ ‰õÄ_® ˆH=ÅO =Oâß#∞QÆ`« QÆ~åfixfl Ѩ@∞ì‰õΩ ‰õÄ~°∞Û<åflˆ~ `«Ñ¨Ê x*ÏxH˜ 85

2. JÖò |Hõ~°

124 QÆ∞~°∞Î KÕã¨∞HÀO_ç, W„ÉÏÇ‘Ï"£∞#∞ J`«x „ѨÉèí∞=Ù H˘xfl =∂@Å ^•fi~å ѨsH˜∆OKå_»∞†124 HÍQÍ "å@xflO\˜Ö’ J`«#∞ <≥Q∞Æ ‰æ Ωõ =KåÛ_»∞† JѨÙÊ_»∞ PÜ«∞# WÖÏ J<åfl_»∞: ''<Õ#∞ x#∞fl ã¨HÅõ =∂#"åoH˜ <åÜ«∞‰õΩxQÍ xÜ«∞q∞OK«É’`«∞<åfl#∞.—— ^•xH˜ W„ÉÏÇ‘Ï"£∞, ''=∞i D "åQÍÌ#O <å ã¨O`å<åxH© =iÎã¨∞ÎO^•?—— Jx q#flqOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. |^Œ∞Å∞QÍ PÜ«∞# WÖÏ ÃãÅqKåÛ_»∞, ''<å "åQÍÌ#O ^Ò~°#˚ ºÑ¨~∞° Å~Ú#"åiH˜ =iÎOK«^∞Œ .——125 125 WOHÍ *Ï˝ÑH¨ Oõ KÕã∞¨ HÀO_ç, "Õ∞=Ú D (HÍÉÏ) QÆ$Ǩxfl [#∞ÅO^Œi H˘~°‰Ωõ Hˆ O„^Œ ã¨Å÷ OQÍ#∞, âßOu xÅÜ«∞OQÍ#∞ <≥ÅH˘eáê=Ú. P~å^è#Œ HÔ · W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ xÅ∞Û<Õ KÀ@∞#∞ âßâ◊fi`« #=∂*ò ã¨e÷ QÍ KÕã∞¨ HÀ=Åã≤O^Œx „Ѩ[Å#∞ P^ÕtOKå=Ú. JÖψQ „Ѩ^HŒ } ∆˜ KÕ¿ã "åi H˘~°‰Ωõ , D—`≥HÍѶπ áê\˜OKÕ "åi H˘~°‰õΩ, ~°∞‰õÄ, ã¨*ÏÌÅ∞ KÕ¿ã"åi H˘~°‰õΩ <å D QÆ$Ǩxfl Ѩiâ◊√^ŒúOQÍ LOK«=Åã≤O^Œx W„ÉÏÇ‘Ï"£∞‰õΩ, W™ê‡~¸Öò‰Ωõ <˘H˜¯K≥áêÊ=Ú.126 áê@∞ ã¨Ç¨Ï[OQÍ<Õ H˜ÉÏ¡ (Jaè=ÚY kâ◊) =∂~°∞Ê#∞ ‰õÄ_® „ѨHõ\ ˜OK«_»O J=ã¨~°=∞~ÚOk. |h W„™ê~¸Öò <åÜ«∞Hõ`«fiѨ٠HÍÅ=Ú#flO`« =~°‰õΩ ɡ·`«∞Öò =∞H˜Ìãπ ã¨O^Õâ◊ ˆHO„^ŒOQÍ q~å[ e¡Ok. J^Õ ã¨`«º„Ñ≤Ü«ÚÅ H˜ÉÏ¡ (Jaè=ÚY ˆHO„^ŒO)QÍ#∂ JÅ~åiOk, ã¨fiÜ«∞OQÍ „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞ (ã¨Å¡ÖϡǨï JÖˇ·Ç≤Ï = ã¨Å¡O), PÜ«∞# J#∞Ü«∂Ü«ÚÅ∞ WO`«=~°‰õÄ Éˇ·`«∞Öò =∞H˜Ìãπ<Õ H˜ÉÏ¡QÍ áê\˜ã¨∂Î =KåÛ~°∞. HÍx |h W„™ê~¸Öòx <åÜ«∞Hõ`«fiѨ٠ÉÏ^èŒèº`«Å #∞O_ç xÜ«∞=∞|^ŒÌOQÍ `˘ÅyOz#ѨÙÊ_»∞ ɡ·`«∞Öò =∞H˜Ìãπ‰õΩ#fl ˆHO„nÜ«∞ ™ê÷~Ú ^•#O`«@ J^Õ JO`«=∞~ÚOk. Hõ#∞Hõ, U KÀ@#~Ú`Õ D „Ѩ=HõÎ ã¨O^Õâ◊O Pq~°ƒùqOzO^À P „Ѩ^Õâ◊"Õ∞ WѨÙÊ_»∞ ^≥·= ^èŒ~å‡xH˜ ˆHO„^Œ=∞~ÚO^Œx „ѨHõ\ ˜OK«_»O [iyOk. WOHÍ „áê~°OÉèíOÖ’ W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ (J) JO^Œ*Ëã≤# ã¨O^ÕâßxH˜ ˆHO„^ŒO ‰õÄ_® D „Ѩ^Õâ◊"Õ∞ J~Ú#O^ŒŒ∞=Å¡ ^èŒ~°‡O s`åº H˜ÉÏ¡QÍ â’aèÖË¡ Ü≥∂Qƺ`« XHõ¯ HÍÉψH W`ÀkèHõOQÍ LO^Œx „QÆO^äŒ=ǨïÅ~Ú<å, =Ú„+≤H±Å~Ú<å Z=~°~Ú<å 㨈~ XѨÙÊ HÀ=_»O `«Ñ¨Ê QÆ`«ºO`«~°O ÖË^Œ∞. "å~°∞ ã¨`åºxfl ã¨`«º=∞x Ziy ‰õÄ_® ^•xÃÑ· PˆH∆Ѩ}Å∞ KÕã¨∂Î "≥ÚO_çQÍ =º=ǨÏi¿ãÎ Jk "Õˆ~ q+¨Ü«∞O.

W„ÉÏÇ‘Ï"£∞, W™ê‡~¸Öò (J) q^è•<åÅ∞, =∂~åæÅ`À "åiH˜ ÉÏ^Œ~åÜ«∞} ã¨O|O^èŒO ‰õÄ_® ÖË^Œ∞. JO^Œ∞=Å¡ giÖ’ Z=fi~°∂ <åÜ«∞Hõ`«fiѨ٠Ǩϟ^•‰õΩ J~°∞›Å∞HÍ~°∞. 7) `«~°∞"å`«, 'WѨÙÊ_»∞ "Õ∞=Ú W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ (J)‰õΩ K≥Ok# Ô~O_À âßY |h W™ê‡~¸ÖòÖ’, W„ÉÏÇ‘Ï"£∞, W™ê‡~¸Öò (JÖˇ·Ç≤Ï =Úã¨ûÖÏ"£∞) HõÅã≤ Z=i H˘~°‰õΩ „áêi÷OKå~À P „Ѩ=HõÎ#∞ „Ѩ É è í q OѨ * Ë â ß=Ú. D „Ѩ = Hõ Î J#∞㨠i OKÕ n W„ÉÏÇ‘ Ï "£ ∞ , W™ê‡~¸Öò, WãπǨH±, Ü«∂‰õÄÉò `«k`«~° „Ѩ=HõÎÅO^Œ~°∂ J#∞㨠iOz# q^è•#"Õ∞. DÜ«∞#, DÜ«∞# ã¨Ç¨ÏK«~°∞Å∞ JO^Œ~°∂ „ѨѨOK«OÖ’ ^≥·=O `«~°Ñ¨Ù# P~°∞^≥Oz# „Ѩ=HõÎÅ#O^Œih ("åi ^≥·=^Ò`åºhfl) „^èŒ∞gHõi™êÎ~°∞. ^≥·= „Ѩ=HõÎÅO^Œ~°∂ U =∂~°æO "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ Ñ≤Å∞ѨÙxã¨∂Î =KåÛ~À P =∂~°æO "≥·Ñ¨Ù#ˆH g~°∂ „ѨѨOKåxfl PǨfix™êÎ~°∞. 'HÍ|\˜ì WHõÃÑ· D ^≥·= ã¨O^Õâ◊ǨÏ~°∞}˜‚ J#∞ã¨iOKÕ"å~°∞ =∂„`«"Õ∞ <åÜ«∞Hõ`åfixH˜ J~°∞›Å~Ú#"å~°∞— Jx ÃãÅq=fi_»O [iyOk. 8) <åÜ«∞Hõ`«fiѨ٠=∂~°∞Ê#‰õΩ ã¨O|OkèOz# „ѨHõ@# [~°QÆ_»O`À "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

86

2. JÖò |Hõ~°

126 W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ WÖÏ „áêi÷Oz# ã¨O^Œ~åƒùhfl QÆ∞~°∞KÎ ãÕ ∞¨ HÀO_ç, ''<å „Ñ¨É∂íè ! D #QÆ~åxfl âßOuH˜ <≥Å=ÙQÍ K≥~Úº. WHõ¯_» x=ã≤OKÕ"åiÖ’, JÖÏ¡ÇÏπ #∞ , Ѩ~Ö° ’HÍhfl qâ◊fiã≤OKÕ "åiH˜ Jxfl ~°HÍŠѶ¨ÖÏÅ#∞ rqHõQÍ „Ѩ™êkOK«∞.—— |^Œ∞Å∞QÍ J`«x „ѨÉèí∞=Ù WÖÏ ÃãÅqKåÛ_»∞: ''=∞ˆ~"≥∂ D ã¨fiÅÊ HÍeHõ rq`« ™ê=∞„y#~Ú`Õ qâ◊fiã≤OK«x "åxH˜ ‰õÄ_® JO^Œ*Ë™êÎ#∞.127 HÍx z=iH˜ J`«xfl #~°HÍyfl Ü«∂`«# "≥Ñ· Ù¨ #‰õΩ ÖÏQÆ∞`å#∞, Jk =∞s Ç‘Ï#=∞~Ú# x"åã¨O.—— ™êfiq∞QÍ, P~å^èŒ∞ºxQÍ, =~°„Ѩ^•`«QÍ, x"Õ^Œ<å„â’`«QÍ ÉèÏqOz Ji÷OKÕ"å~°∞ "åã¨Î=OQÍ ^•xfl JѨiâ◊√^ŒúѨiKå~°#fl =∂@. D PÜ«∞`ü ZO`À ã¨∞xfl`«OQÍ ‰õΩÔ~·+π =Ú„+≤‰õΩÅ JѨ~å^è•xfl ZuÎK«∂ѨÙ`ÀOk. D ^Œ∞~å‡~°∞æÅ∞ W„ÉÏÇ‘Ï"£∞, W™ê‡~¸Öò (JÖˇ·Ç≤Ï=Úã¨ûÖÏ"£∞) "å~°ã¨∞Å∞QÍ#~Ú`Õ QÆ~°fiѨ_»`å~°∞, HÍx "å~°ã¨`«fiѨ٠^èŒ~å‡xfl <≥~°"Õ~°Û_®xH˜ |^Œ∞Å∞ ^•xfl HÍÅ~åã¨∞Î <åfl~°∞. Hõ#∞Hõ W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ (J)`À KÕã≤# "åQÍÌ#O #∞O_ç |h W„™ê~¸Öòx q∞#Ǩ~ÚOz# q^èŒOQÍ<Õ D |Ǩï^≥·"å~å^茉õΩ Å~Ú# |hW™ê‡~¸Öòx ‰õÄ_® q∞#Ǩ~ÚOK«_»O [iyOk.

9) =∞ǨÏhÜ«∞ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) J#∞K«~° ã¨OѶ¨∞O <åÜ«∞Hõ`åfihfl, HÍÉÏ ˆHO„^Œ ™ê÷~Úh „ѨHõ\ ˜OK«_»O [iy# "≥O@<Õ JÖÏ¡ÇπÏ, 19= ~°∞‰õÄ #∞O_ç |Hõ~å ã¨∂~å z=i =~°‰õΩ =~°∞ã¨QÍ, D L=∞‡`ü (J#∞K«~° ã¨OѶ¨∞O) J#∞ã¨iOK«=Åã≤# q^è•<åÅ#∞ É’kèOKå_»∞. 124. Y∞~üP<£Ö’ J<ÕHõ KÀ@¡ Ǩτ[`ü W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ (J)‰õΩ Pã¨#fl =∞~Ú# Hõiî# ѨsHõ∆ÅxflO\˜ q=~åÅ∂ ¿Ñ~˘¯#_»O [iyOk. "å\˜Ö’ <≥yæ, =∂#"åoH˜ <åÜ«∞‰õΩxQÍ, =∂~°æ^Œi≈QÍ xÜ«Ú‰õΩÎ _»ÜÕ∞ºO^Œ∞‰õΩ `«#‰õΩ J~°›`« L#fl@∞¡ PÜ«∞# x~°∂Ñ≤OK«∞‰õΩ<åfl~°∞. PÜ« ∞ #‰õ Ω 㨠` « º O „Ѩ ` « º Hõ ∆ = ∞~Ú# Hõ ∆ } O #∞O_ç =∞$`« ∞ º=Ù Pã¨#fl=∞~Ú# Ѷ¨∞_çÜ«∞ =~°‰õΩ PÜ«∞# rq`«O P^ŒºO`«=¸ `åºQÆã¨OÉèíi`«=∞~ÚOk. „ѨѨOK«OÖ’ U U =ã¨∞Î=ÙÅ<≥·`Õ =∞x+≤ „¿Ñq∞™êÎ_À, "å\˜#xflO\˜Ö’#∂ =∞ǨÏhÜ«∞ W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ (J) ã¨`«º^èŒ~°‡O H˘~°‰õΩ `åºQÆO K≥Ü«∞ºxk Un ÖË^Œ∞. „ѨѨOK«OÖ’ U U „Ѩ=∂^•ÅHõ~Ú`Õ =∞x+≤ ÉèíÜ«∞Ѩ_»`å_À "å\˜Ö’ ã¨`«º Ѩ^ä•# PÜ«∞# ÉèíiOK«x „Ѩ=∂^Œ=∞O@∂ Un ÖË^Œ∞.

127. =∞ǨÏhÜ«∞ W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ (J) <åÜ«∞Hõ`«fiѨ٠Ѩ^Œqx QÆ∞iOz qKåiOz#ѨÙÊ_»∞, D Ǩϟ^•xKÕÛ "åQÍÌ#O h ã¨O`å#OÖ’x qâßfiã¨∞Å∂ ~°∞A=~°Î#∞Å∂ J~Ú# "åiˆH Jx, ^Œ∞~å‡~°∞æʼnõΩ Wk =iÎOK«^Œx ÃãÅq=fi_»O [iyOk. P `«~°∞"å`« W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ (J) Láêkè H˘~°‰õΩ "Õ_»∞‰õΩO@∞#flѨÙÊ_»∞ =Ú#∞Ѩ\ ˜ P^Õâßxfl ^Œ$+≤ìÖ’ LOK«∞‰õΩx, ˆH=ÅO qâßfiã¨∞Å~Ú# ã¨O`å#O H˘~°‰õΩ =∂„`«"Õ∞ Ji÷OKå~°∞. HÍx JÖÏ¡ÇπÏ ^•xH˜ ã¨=∂^è•#OQÍ P JáÈǨÏ#∞ "≥O@<Õ `˘ÅyOKå_»∞. WOHÍ PÜ«∞#‰õΩ t+¨ì <åÜ«∞ Hõ`«fiO "Õ~°x, „áêѨOzHõ rqHõ „Ѩ^•#O "Õ~°x, t+¨ì <åÜ«∞Hõ`«fiO ã¨^Œfi~°Î#∞Å~Ú# qâßfiã¨∞ňH Åaèã¨∞ÎO^Œx, J~Ú`Õ „áêѨOzHõ rqHõ =∞@∞‰õΩ qâßfiã≤H©, u~°™ê¯iH© JO^ŒiH© „Ѩ™êkOK«|_»∞ `«∞O^Œx `≥Å∞Ѩ_»O [iyOk. nx=Å¡ XHõ q+¨Ü«∞O ^•#O`«@ J^Õ ã≤^Œú=∞~ÚOk: Z=iHõ~Ú<å „áêѨOzHõ Láêkè "≥∞O_»∞QÍ „áêѨÎ=∞=Ù`«∂ LO>Ë J`«#∞, JÖÏ¡ÇπÏ `«#`À ã¨O`«∞+¨µì_»~Ú L<åfl_»x, `«`å¯~°}OQÍ `å<Õ ^≥·=O `«~°Ñ¶¨Ù# „Ѩ™êkOK«|_Õ <åÜ«∞Hõ`åfixH˜ J~°∞›_»∞ ‰õÄ_® Jx JáÈǨωõΩ Ö’#=~å^Œ∞.

125. JO>Ë D "åQÍÌ#O h ã¨O`å#OÖ’x ã¨∞[# =~åæxˆH =iÎã¨∞ÎOk. "åiÖ’ J<åºÜ«∞=~°Î#∞Å~Ú#"åiH˜ D "åQÍÌ#O =iÎOK«^Œ∞. nx^•fi~å =∂~°æO `«Ñ≤Ê# Ü«¸^Œ∞Å∞, +≤~ü¯ KÕ¿ã |h W™ê‡~¸Öò D "åQÍÌ<åxH˜ áê„`«∞Å∞ HÍ~°#fl q+¨¨Ü«∞O ^•#O`«@ J^Õ ^Àº`«Hõ=∞=Ù`ÀOk. 126. Ѩiâ◊√^ŒúOQÍ LOK«_»=∞O>Ë ˆH=ÅO K≥`åÎK≥^•~°O ÖˉõΩO_® Ѩiâ◊√^ŒúOQÍ LOK«_»O XHõ¯>Ë HÍ^Œ∞. ^≥·= QÆ$ǨÏO q+¨Ü«∞OÖ’ x[=∞~Ú# Ѩiâ◊√^Œú`«, JO^Œ∞Ö’ ^≥·=O `«Ñ¨Ê =∞Ô~=i ¿Ñ~°∂ H©iÎOK«|_»HõáÈ=_»O. ^≥·= QÆ$ǨÏOÖ’ ^≥·=O `«Ñ¨Ê =∞~˘Hõix "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏQÆO

87

2. JÖò |Hõ~°

127–129 XHõ™êi <≥=∞~°∞ "Õã∞¨ HÀO_ç, JѨÙÊ_»∞ W„ÉÏÇ‘Ï"£∞, W™ê‡~¸Öò D WO\˜ QÀ_»efl Z`«∞`Î ∂« WÖÏ "Õ_»∞‰õΩ<åfl~°∞, ''=∂ „ѨÉèí∂, "Õ∞=Ú KÕ¿ã D ¿ã=#∞ ã‘fiHõiOK«∞, h=Ù JO^Œi "≥Ú~°ÖÏÅH˜OKÕ "å_»=Ù, Jhfl `≥eã≤#"å_»=Ù. „ѨÉ∂íè , =∂ W^ŒiÌ h h (P*Ï˝áêʼnõΩÅ∞) =Úã≤=¡ ÚÅ∞QÍ K≥~Úº, =∂ ã¨O`«u ^•fi~å, h (q^èÜ Õ ∞« `« áê\˜OKÕ) =Úã≤=¡ ÚÅ~Ú# *Ïux Pq~°ƒqù OѨ*~ˇ Úº† =∂‰õΩ h P~å^è<Œ å q^è•<åÅ∞ `≥Å∞ѨÙ, =∂ á⁄~°áê@¡#∞ =∞xflOK«∞† h=Ù ZO`À Hõ=∆ ∂jeq, =∞Ô~O`À Hõ~∞° }Ï =∞Ü«Ú_»=Ù. „ѨÉ∂íè , "åiÖ’ ã¨fiÜ«∞OQÍ "åi *ÏuÖ’ #∞O_Õ XHõ „Ѩ=Hõ#Î ∞ „ѨÉqíè OѨ*~ˇ Úº, J`«_∞» h =K«<åÅ#∞ "åiH˜ qxÑ≤OKÕ"å_»~Ú, "åiH˜ „QÆO^ä*Œ Ï˝<åxfl, Bzf q"ÕHÍxfl É’kèOKÕ"å_»~Ú, "åi rq`åÅ#∞ ã¨O㨯iOKÕ"å_»~Ú LO_®e.128 h=٠Ѩ~°=∞ ѨiáêʼnõΩ_»=Ù, J#∞Ѩ=∞ q"ÕK«<åѨ~°∞_»=Ù.——129 15 130–133 WѨÙÊ_çHõ W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ =∂~åæxfl Jã¨Ç≤ϺOK«∞‰õΩ<Õ "å_≥=_»∞? Jq"ÕHÍxH˜, J=[˝`«‰õΩ Ö’#~Ú#"å_»∞ `«Ñ¨Ê D KÕ+¨ì‰õΩ áêÅÊ_Õ"å_≥=_»∞? "åã¨Î"åxH˜ W„ÉÏÇ‘Ï"£∞, „ѨѨOK«OÖ’ =∂ HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÔH· "Õ∞=Ú Z#∞fl‰õΩ#fl =ºH˜Î. WHõ Ѩ~°Ö’HõOÖ’#~Ú`Õ xã¨ûO^ÕǨÏOQÍ J`«#∞ ã¨[˚#∞Ö’¡<Õ Ñ¨iQÆ}˜OK«|_»`å_»∞. J`«x q+¨Ü«∞"Õ∞q∞@O>Ë, J`«x „ѨÉèí∞=Ù J`«xH˜, ''=Úã≤¡=∞~Ú áÈ——130 Jx K≥ѨÊQÍ<Õ J`«#∞ ''<Õ#∞ qâ◊fi „ѨÉèí∞=Ù#‰õΩ '=Úã≤¡=∞—~Ú á⁄Ü«∂º#∞—— Jx |^Œ∞eKåÛ_»∞. 128. rq`åxfl fiÛk^ŒÌ_»=∞O>Ë, PÖ’K«#efl, <≥·uHõ`«#∞, JÅ"å@¡#∞, ™ê=∂lHõ =º=ã¨÷#∞, <åQÆiHõ`«#∞, ~å[H©Ü«∂Å#∞– „Ѩu ^•hfl K«Hõ¯k^ŒÌ_»O JO^Œ∞Ö’ KÕi LOk. 129. nx ^•fi~å K≥ѨÊ=zÛOk, =∞ǨÏhÜ«Ú =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) Pq~åƒù=O, x*ÏxH˜ =∞ǨÏhÜ«∞ W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ (J) KÕã≤# „áê~°÷#‰õΩ ã¨=∂^è•#O J#fl q+¨Ü«∞O. 130. =Úã≤¡"£∞ : ^Õ=Ùx ã¨=∞Hõ∆OÖ’ q^èÕÜ«∞`å t~°ã¨∞û#∞ =OKÕ Ô~"≥O_» Ú^Œ=\ ˜ ÉèÉèÏÏQÆQÆOO

"å_»∞† ^≥·"å<Õfl `«# ™êfiq∞, „ѨÉèí∞=Ù, áêʼnõΩ_»∞, P~å^èŒ∞º_»∞QÍ JOwHõiOKÕ "å_»∞† `«#∞fl`å#∞ ã¨OѨÓ~°‚OQÍ ^≥·"åxH˜ ã¨=∞iÊO K«∞‰õΩx ^≥·=O `«~°Ñ¶¨Ù# =zÛ# =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiO „ѨHÍ~°O „ѨѨOK«OÖ’ rq`«O QÆ_ç¿Ñ"å_»∞† D qâßfiã¨O, D PK«~°}Ï q^è•<åxˆH 'W™ê¡"£∞— Jx ¿Ñ~°∞. =∂#= ã¨$+≤ì Pk #∞O_ç „Ñ¨Ñ¨OK«OÖ’ qaè#fl ^ÕâßÖ’¡, qq^èŒ *Ï`«∞Ö’¡ „ѨÉèíqOz# ã¨=∞ã¨Î ^≥·= „Ѩ=HõÎÅ ^èŒ~°‡=¸ W^Õ. 88

2. JÖò |Hõ~°

D q^è•<å<Õfl J#∞ã¨iOKåÅx J`«#∞ `«# ã¨O`å<åxfl xˆ~tÌ OKå_»∞. n<Õfl Ü«∂‰õÄÉò131 ‰õÄ_® `«# ã¨O`å<åxH˜ É’kèOKå_»∞. J`«#∞ WÖÏ J<åfl_»∞, ''<å a_»¤ÖÏ¡~å, JÖÏ¡ÇπÏ g∞ H˘~°‰õΩ D ^èŒ~å‡<Õfl P"≥∂kOKå_»∞,132 HÍ|\˜ì =∞$`«∞º=Ù Pã¨#fl=∞ÜÕ∞º =~°‰õΩ =Úã≤¡=ÚÅ∞QÍ<Õ rqOK«O_ç.—— Ü«∂‰õÄÉò‰Ωõ JOu=∞ ã¨=∞Ü«∞O Pã¨#fl=∞~Ú#ѨÙÊ_»∞ h"Õ=∞~Ú<å JHõ¯_» L<åfl"å? J`«#∞ x„+¨¯q∞ã¨∂Î `«# Ѩل`«∞efl J_çQÍ_»∞, ''<åÜ«∞#ÖÏ~å, <å `«~°∞"å`« g∞~°∞ ^Õxx P~åkè™êÎ~°∞?—— Jx. "å~°O^Œ~°∂ ã¨=∂^è•#OQÍ WÖÏ Ñ¨eHÍ~°∞: ''"Õ∞=Ú P XˆH ^≥"· åxfl P~åkè™êÎ=Ú, g∞~°∂ g∞ Ñ≤`å=∞ǨïÅ∞, W„ÉÏÇ‘Ï"£∞, W™ê‡~¸Öò, WãπÇ¨ H± #q∞‡# ^≥"· åxfl. "Õ∞=Ú PÜ«∞#ˆH =Úã≤=¡ ÚÅ=Ú.——133 134 J^˘Hõ QÆuOzáÈ~Ú# ã¨=Ú^•Ü«∞O. "å~°∞ ã¨OáêkOK«∞‰õΩ#fl^Õ^À "åik, g∞~°∞ ã¨OáêkOK«∞‰õΩ<Õk g∞k. "å~°∞ KÕã∂¨ Î L#fl^Õq∞\’ ^•xfl QÆ∞iOz q∞=∞‡efl J_»Q@ Æ O [~°Q^Æ ∞Œ .134 „¿Ñq∞OKåÅx, PÜ«∞# P[˝efl áêeOKåÅx É’kèOK«O_ç. `«^•fi~å "åi =Ü≥∂Ѩiq∞u ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok. ZO^Œ∞=Å¡ #O>Ë, ã¨`«ºO, ^èŒ~å‡Å`À ѨxKÕ¿ã"åix, PÜ«∞# =∂~åæÖ’¡ 㨄Hõ=∞OQÍ #_çKÕ"åix ^Õ=Ù_»∞ ~°H˜∆™êÎ_»∞.—— ã¨=∂^è•#OQÍ PÜ«∞# ã¨O`å#O WÖÏ J<åfl~°∞: ''g∞~°∞ É’kèOz# ^•xHõ#∞QÆ∞}OQÍ "Õ∞=Ú PK«i™êÎ=Ú. ^≥·="Õ∞ =∂‰õΩ `À_»∞ JQÆ∞QÍHõ.—— JѨÙÊ_»∞ Ü«∂‰õÄÉò (J) WÖÏ ÃãÅqKåÛ~°∞, ''g∞~°∞ QÆ#Hõ ^≥·= =∂~åæxH˜ ‰õΩ_ç Z_»=∞Å∞ u~°QƉõΩO_® LO>Ë, ^Õ=Ù_»∞ g∞‰õΩ `«Ñ¨ÊHõ `À_»~Ú LO\Ï_»∞—— (J#∞"å^ŒO). 134. JO>Ë, g∞~°∞ "åi ã¨O`å#=∞~Ú<å 㨈~, x*ÏxH˜ g∞‰õÄ "åiH© á⁄`ÕÎÖË^Œ∞. "åi q^è•<åxH˜ g∞~°∞ q=ÚY∞Å~Ú#ѨÙÊ_»∞ "åi ¿Ñ~°∞ Z`ÕΠǨωõΩ¯ g∞‰õΩ ZHõ¯_çk? JÖÏ¡ÇπÏ ã¨xflkèÖ’, g∞ `«O„_ç, `å`«Å∞ Uq∞ KÕ¿ã"å~°#fl q+¨Ü«∂xfl q∞=∞‡efl J_»QÆ@O [~°QÆ^Œ∞. ã¨fiÜ«∞OQÍ g∞~°∞ KÕã¨∂Î L#fl^Õq∞\’ q∞=∞‡efl J_»QÆ@O [~°∞QÆ∞`«∞Ok.

131. =∞ǨÏhÜ«∞ Ü«∂‰õÄÉò (JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏ"£∞)#∞ „Ѩ`ÕºHõOQÍ „Ѩ™êÎqOK«_®xH˜ HÍ~°}O, |h W„™ê~¸Öò ã¨fiÜ«∞OQÍ PÜ«∞# ã¨O`å#O HÍ=_»"Õ∞. 132. n<£, JO>Ë rq`« q^è•#O, r=# =º=ã¨÷† =∂#=Ù_»∞ „ѨѨOK«OÖ’ `«# PÖ’K«<å ã¨~°o, PK«~°}Ï"≥·Yi, ã¨~åfixH© „áêuѨkHõQÍ KÕã¨∞‰õΩ<Õ x|O^èŒ<å=o J#fl =∂@. 133. ɡ·aÖòÖ’ Ǩτ[`ü Ü«∂‰õÄÉò (JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏ"£∞) k=OQÆ`«∞ Å~Ú# q+¨Ü«∂xfl ZO`À q=~°OQÍ „"åÜ«∞@O [iyOk. HÍx qO`«~Ú# q+¨Ü«∞O Uq∞@O>Ë JO^Œ∞Ö’ D L^Àƒ^èŒ# „Ѩ™êÎ=# Jã¨ÖË ÖË^Œ∞. J~Ú`Õ '`«Å∂‡^£—Ö’x ã¨q=~°=∞~Ú# L^Àƒ^èŒ# KåÖÏ =~°‰õΩ Y∞~üP<£ q=~°}‰õΩ áÈe LOk. JO^Œ∞Ö’ =∞ǨÏhÜ«Ú Ü«∂‰õÄÉò ѨeH˜# D =∂@Å∞ =∞#‰õΩ QÀK«i™êÎ~Ú: „ѨÉèí∞=~Ú# g∞ ^Õ=Ùx ^•ã¨ºO KÕã¨∂Î LO_»O_ç. PÜ«∞# g∞ ѨÓsfi‰õΩÅ#∞ HÍáê_»∞`«∂ L#fl>Ë¡ q∞=∞‡bfl ã¨HõÅ qѨ`«∞ÎÅ #∞O_ç HÍáê_»`å_»∞... g∞ ã¨O`å<åxH˜, ^≥·"åxfl Ô~"≥O_» Ú^Œ=\ ˜ ÉèÉèÏÏQÆQÆOO

89

2. JÖò |Hõ~°

135–136 ''Ü«¸^Œ∞Å~Ú`Õ<Õ ~°∞A=∂~°Oæ á⁄O^ŒQÅÆ ~°∞—— Jx Ü«¸^Œ∞Å∂,„ÔHã· =Ψ ÙÅ~Ú`Õ<Õ ã¨<å‡~°Oæ „áêѨÎ=∞=Ù`«∞O^Œx „ÔH·ã¨Î=ÙÅ∂ JO\Ï~°∞. giH˜ K≥ѨÙÊ, ''HÍ^Œ∞, JxflO\˜h HÍ^Œx W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ Ѩ^Œúu =∂„`«"∞Õ † =∞i W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ |Ǩï^≥"· å~å^艌 Ωõ ÅÖ’x"å_»∞ HÍ^Œ∞——135 Jx. =Úã≤=¡ ÚÖÏ¡~å, WÖÏ Ñ¨ÅHõO_ç, ''"Õ∞=Ú qâ◊fiã≤OKå=Ú – JÖÏ¡ÇÏπ #∞, =∂ =^Œ‰Ì Ωõ J=`«iOz# „Ѩɒ^è•xfl, W„ÉÏÇ‘Ï"£∞, W™ê‡~¸Öò, WãπÇ¨ H±, Ü«∂‰õÄÉò, Ü«∂‰õÄÉò ã¨O`å#O =^Œ‰Ì Ωõ J=`«iOz#^•hfl, =¸™ê, D™ê, WOHÍ W`«~° „Ѩ=HõÅÎ O^ŒiH© "åi „ѨÉ∞íè =Ù #∞O_ç JO^Œ*Ü ˇ ∞« º|_ç#^•hfl "Õ∞=Ú qâ◊fiã≤OKå=Ú. "Õ∞=Ú gi =∞^躌 136 Õ Ú« Å=Ú) =Úã≤=¡ ÚÅ=Ú.—— ZÖÏO\˜ `å~°`=« ∂ºhfl áê\˜OK«=Ú, =∞ˆ~"≥∂ "Õ∞=Ú JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ (q^èÜ '"å~°∞ ã¨OáêkOK«∞‰õΩ#fl^Õ^À Jk "åik, =∞i g∞~°∞ ã¨OáêkOKÕ ^Õ^À g∞k— J#flk x*ÏxH˜ Y∞~üP<£ „Ѩ`ÕºHõ â‹·e. =∞#O ^Õ#fl~Ú`Õ „H˜Ü«∞ ÖËHõ PK«~°} J#O\Ï"≥∂, Y∞~üP<£ `«# ѨiÉèÏ+¨Ö’ ^•xfl ã¨Oáê^Œ# ÖËHõ P~°˚# JO@∞Ok. =∞#O Kտ㠄Ѩu K«~°º‰õΩ =∞Oz^À, K≥_»¤^À XHõ Ѷ¨e`«O JO@∂ LO@∞Ok. Jk ^≥·= „Ѩã¨#fl`« ~°∂ѨOÖ’<À, PÜ«∞# J„Ѩã¨#fl`« ~°∂ѨOÖ’<À =ºHõÎ=∞=Ù`«∞Ok. P Ѷ¨e`«"Õ∞ =∞# ã¨Oáê^Œ#. k=º Y∞~üP<£ ^Œ$+≤ìÖ’ Jã¨Å∞ „áê=ÚYº`« D Ѷ¨e`åxˆH LO_»@O =¸ÖÏ# Jk `«~°K«∞QÍ =∞#O KÕ¿ã Ѩxx K«~°º ÖËHõ „H˜Ü«∞ Jx =ºH©ÎHõiOK« _®xH˜ |^Œ∞Å∞ 'ã¨Oáê^Œ#— J<Õ Ñ¨^ŒO „ѨÜ≥∂yOz =ºHõΠѨ~°∞ã¨∞ÎOk. 135. D ã¨=∂^è•#OÖ’x ã¨∂Hõ∆ ‡`«#∞ „QÆÇ≤ÏOK«_®xH˜ Ô~O_»∞ q+¨Ü«∂Å∞ ^Œ$+≤ìÖ’ ÃÑ@∞ìHÀ"åe: XHõ>Ëq∞@O>Ë Ü«¸^Œ`«fiO, „ÔH·ã¨Î=O Ô~O_»∂ |Ǩï HÍÅO `«~°∞"å`« LxH˜Ö’H˜ =KåÛ~Ú. 'Ü«¸^Œ`«fiO—– ^•x ¿Ñ~°∞, ^•x =∞`«Ñ¨~°=∞~Ú# „Ѩ`ÕºHõ`«Å∞, PKå~åÅ∞, xÜ«∞=∂Å∞ ã¨"Õ∞`«OQÍ „H©.ѨÓ. =¸_»= ÖËHõ <åÅæ= â◊`åaÌÖ’ ѨÙ\˜ìOk. '„ÔH·ã¨Î=O— Jx U qâßfi™êÅ, U „Ѩ`ÕºHõ ÉèÏ=#Å ã¨OK«Ü«∞<åxfl JO\Ï~À J^Œ~Ú`Õ =∞ǨÏhÜ«∞ D™ê (J) `«~°∞"å`« KåÖÏ HÍÖÏxH˜QÍx LxH˜Ö’H˜ ~åÖË^Œ∞. WÖÏO\˜ Ѩiã≤÷uÖ’ [xOKÕ Ô~"≥O_» Ú^Œ=\ ˜ ÉèÉèÏÏQÆQÆOO

„Ѩâ◊fl Uq∞@O>Ë, =∞x+≤ ã¨<å‡~åæ# L<åfl_»#_®xH˜ P^è•~°O Ü«¸^Œ`åfixfl ÖËHõ „ÔH·ã¨Î"åxfl J=ÅaOK«_»"Õ∞ J~Ú#@¡~Ú`Õ =∞ǨÏhÜ«∞ W„ÉÏÇ‘Ï"£∞, WOHÍ W`«~° „Ѩ=HõÎÅ∞, ã¨[˚#∞Å∞, D =∞`åÅ∞ ѨÙ@ìHõ ѨÓ~°fiO H˘xfl â◊`åÉÏÌÅ =ÚO^Œ∞ ѨÙ\˜ì# "å~°∞ U q^èŒOQÍ ã¨<å‡~°æQÍ=ÚÅÜ«∂º~°∞? ã¨fiÜ«∞OQÍ Ü«¸^Œ∞Å∂, „ÔH·ã¨Î=ÙÅ∞ ‰õÄ_® gi#O^Œih ã¨<å‡~°æQÍ=ÚÅx #=Ú‡`åˆ~ – "å~°O`å ^Õx ^•fi~å ~°∞A=∂~åæxfl á⁄O^•~°∞? Jk 'Ü«¸^Œ`«fi"≥∂— '„ÔH·ã¨Î="≥∂— HÍ^Œ#flk =∞@∞‰õΩ ã¨∞ã¨Ê+¨ìO. nxfl|\˜ì XHõ\ ˜ =∂„`«O qâ◊^Œ=∞~ÚOk, =∞x+≤ ~°∞A=∂~åæxfl á⁄O^Œ _®xH˜ P^è•~°O, Ü«¸^Œ∞Å∂, „ÔH·ã¨Î=ÙÅ∂ `«k`«~° qaè#fl =~åæÅ „áêuѨkHõÅ~Ú# =∞`«Ñ¨~°=∞~Ú# „Ѩ`ÕºHõ`«Å∞ =∂„`«O HÍ=Ù. x*ÏxH˜ ã¨<å‡~åæxH˜ P^è•~°O, ã¨~°fiHÍÖÏÖ’¡#∂ =∂#=ÙÅ∞ ã¨<å‡~°æ ^Œ~°fiHõ`«fiO á⁄O^Œ∞`«∂ =zÛ# qâ◊fi[h#=∞~Ú# ~°∞A=∂~åæxfl J#∞ã¨iOK«_»O XHõ¯>Ë HÍQÆÅ^Œ∞. Ô~O_»= q+¨Ü«∞O Uq∞@O>Ë, Ǩτ[`ü W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ (J) XHõ¯ JÖÏ¡ÇπÏ `«Ñ¨Ê =∞Ô~=fii P~å^èŒ#, Ѩq„`«`«, q^èÕÜ«∞`« ^•™êºÅ#∞ JOwHõiOKÕ"å~°∞ HÍ^Œ#fl^•xH˜ ã¨fiÜ«∂# Ü«¸^Œ∞Å∂, „ÔH·ã¨Î=ÙŠѨq„`« „QÆO^ä•ÖË ™êHõ∆ ºO ѨÅ∞‰õΩ`å~Ú. ^≥·=`«fiѨ٠QÆ∞}QÆ}ÏÖ’¡ „Ѩ`ÕºHõ`«Ö’¡ JÖÏ¡ÇπÏ`Àáê@∞ W`«~°∞efl ã¨Ç¨Ï=~°∞ÎÅ∞QÍ ÉèÏqOK« ~å^Œ#fl^Õ PÜ«∞# rq`« ^èպܫ∞O. JO^Œ∞=Å¡, `ÕeO^Õq∞@O>Ë Ü« ¸ ^Œ ` « fi =∞~Ú<å, „Ô H · ã ¨ Î = =∞~Ú<å =∞Ǩ Ï hÜ« ∞ W„ÉÏÇ‘ Ï "£ ∞ 90

2. JÖò |Hõ~°

137 WHõ "å~°∞#∂fl g∞~°∞ qâ◊fiã≤Oz# q^èOŒ QÍ<Õ qâ◊fiã≤Oz#@¡~Ú`Õ, "å~°∞ ~°∞A=∂~åæ# L#fl>Ë.¡ PÖÏHÍHõ ^•xH˜ q=ÚY∞Å~Ú#@¡~Ú`Õ "å~°∞ "≥ÚO_çѨ@∞ì‰õΩ X_çQÆ\Ïì~°#flk `≥Å∞ã¨∂Î<Õ LOk. JO^Œ∞=Å¡ nè=∂QÍ LO_»O_ç, "åiÔH^Œ∞~°∞QÍ g∞‰õΩ `À_»Ê_»_®xH˜ JÖÏ¡ÇÏπ KåÅ∞. PÜ«∞# JO`å qO\Ï_»∞, Jhfl `≥Å∞ã¨∞‰õΩO\Ï_»∞. 138 WÖÏ K≥ÑÙ¨ Ê: ''JÖÏ¡ÇÏπ =<≥fl „QÆÇÏ≤ OK«O_ç.137 JÖÏ¡ÇÏπ =<≥fl Hõ<åfl „âı+=ª¨ ∞~Ú#k =∞Ô~=ik? "Õ∞=Ú =∞@∞‰õΩ PÜ«∞#ˆH ^•ã¨ºO KÕ¿ã"å~°=Ú.—— 139–141 „Ѩ=HÍÎ, "åiH˜ WÖÏ K≥ѨÙÊ, ''g∞~°∞ =∂`À JÖÏ¡ÇπÏ q+¨Ü«∞OÖ’ "å^Œ∞ÖÏ_»∞ `«∞<åfl~å? PÜ«∞<Õ "åã¨Î"åxH˜ =∂ „ѨÉèí∞=Ó, g∞ „ѨÉèí∞=Ù ‰õÄ_®.138 =∂ KÕ`Å« ∞ =∂ˆH =iΙêÎ~Ú, g∞ KÕ`«Å∞ g∞ˆH. WOHÍ, =∂ ^•™êºxfl "Õ∞=Ú JÖÏ¡ÇπÏ H˘~°ˆH „Ѩ`ÕºH˜OK«∞‰õΩ<åfl=Ú.139 137. D PÜ«∞`üx Ô~O_»∞ q^è•Å∞QÍ J#∞=kOK«=K«∞Û. XHõ\ ˜, '"Õ∞=Ú ^≥·=O =<≥fl#∞ ã‘fiHõiOKå=Ú— Jx, Ô~O_»∞, 'JÖÏ¡ÇπÏ =<≥fl#∞ ã‘fiHõiOK«O_ç— Jx. „ÔH·ã¨Î=O Pq~åƒù"åxH˜ ѨÓ~°fiO Ü«¸^Œ∞Å∞ PKå~°OQÍ, `«=∞ =∞`«OÖ’H˜ „Ѩ"ÕtOKÕ =ºH˜ÎH˜ ™êfl#O KÕ~ÚOKÕ"å~°∞. D ™êfl#O =Å¡ J`«x áêáêÅ „ѨH∆Íà◊# [iy #@∞¡ "å~°∞ ÉèÏqOKÕ "å~°∞. JO>Ë J`«#∞ rq`«Ñ¨Ù H˘`«Î ~°OQÆ∞#∞ ѨÙÅ∞=Ú‰õΩ<åfl_»#fl=∂@.n<Õfl `«~°∞"å`« „ÔH·ã¨Î=ÙÅ∂ J=ÅOaOK« ™êQÍ~°∞. áêiÉèÏ+≤HõOQÍ ^•xfl "å~°∞ ÉÏÑ≤Î㨇O (Wã≤ÎÉÏQ∑) Jx ¿Ñ~°∞ ÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl~°∞. D ÉÏÑ≤Î㨇O ˆH=ÅO "åi =∞`«OÖ’ „Ѩ"ÕtOz# "åiH˜ =∂„`«"Õ∞ HÍ^Œ∞, Ѩã≤ Ñ≤šʼnõΩ ‰õÄ_® W=fi_»O [iˆQk. ^•xfl „Ѩ™êÎqOKÕ k=ºY∞~üP<£ JO\’Ok: ÖÏOKè«# „áêÜ«∞=∞~Ú# D ÉÏÑ≤Î㨇OÖ’ U=∞ÚO^Œx? ^≥·=O =<≥fl#∞ ã‘fiHõiOK«O_ç. Jk h\˜ ^•fi~å ZHõ¯^Œ∞. ^≥·=^•ã¨º q^è•<åxfl J=ÅOaOK«_»O ^•fi~å „áêѨÎ=∞=Ù`«∞Ok. 138. JO>Ë W^Õ Hõ^• "Õ∞=Ú K≥¿ÑÊk, JÖÏ¡ÇπÏ XHõ¯_Õ =∞#O^Œi „ѨÉèí∞=x, PÜ«∞# P*Ï˝áêÅ<Õ [~°QÍÅx? g∞~°∞ =∂`À q"å^• xH˜ kQÆ_®xH˜ Wk ‰õÄ_® XHõ q+¨Ü«∞"Õ∞<å? q"å^Œ=∂_®Å#fl J=HÍâ◊"Õ∞^Œ~Ú<å LO>Ë Jk =∂ˆH LOk. g∞‰õΩ HÍ^Œ∞. ZO^Œ∞HõO>Ë JÖÏ¡ÇπÏ`Àáê@∞ W`«~°∞bfl q^èÕÜ«∞`«‰õΩ J~°∞›Å∞QÍ ÉèÏqã¨∞Î#flk g∞ˆ~, "Õ∞=Ú HÍ^Œ∞.

(JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏ"£∞) J#∞ã¨iOz# |∞∞A=∂~åæxH˜ q=ÚY =∞Ü«∂º~Ú. HÍ~°}O, D Ô~O\˜Ö’#∂ '+≤~ü¯— (|Ǩï^≥·"Àáêã¨#) ã¨q∞‡„â◊=∞=∞~ÚáÈ=_»O. 136. „Ѩ=HõÎÅ =∞^茺 qK«Hõ∆} áê\˜OK«HõáÈ=_»=∞O>Ë, Ѷ¨ÖÏ<å „Ñ¨=HõÎ ^èŒ~°‡=∞~Ú#"å~°∞, Ѷ¨ÖÏ<å „Ñ¨=HõÎ ^èŒ~°‡=∞~Ú#"å~°∞ HÍ~°∞ JO@∂, ÖË^• Ѷ¨ÖÏ<å „Ñ¨=HõÎ#∞ qâ◊fiã≤™êÎ=Ú, Ѷ¨ÖÏ<å „Ñ¨=HõÎ#∞ qâ◊fiã≤OK«=Ú JO@∂, "åi =∞^茺 "Õ∞=Ú `å~°`«=∂ºxfl áê\˜O K«=Ú Jx ÉèÏ=O. ^≥·=O `«~°Ñ¶¨Ù# ZO^Œ~°∞ „Ѩ=HõÎÅ∞ =zÛ<å "å~°O^Œ~°∂ XˆH ã¨`«ºO, XˆH ~°∞A=∂~°æO "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ Ñ≤Å∞ѨÙx=fi _®xH˜ =KåÛ~°#fl q+¨Ü«∞O ã¨∞ã¨Ê+¨ì"Õ∞. JÖÏO@ѨÙÊ_»∞ "åã¨Î=OÖ’ ã¨`«º„Ñ≤Ü«Ú_»~Ú# =ºH˜Î „Ѩ=HõÎÅO^Œih ^èŒ~°‡=∞~Ú# "å~°∞QÍ JOwHõiOK«_»O `«Ñ¨Ê QÆ`«ºO`«~°O ÖË^Œ∞. XHõ „Ѩ=HõÎ#∞ #q∞‡ =∞~˘Hõix u~°ã¨¯iOKÕ "å~°∞ "åã¨Î"åxH˜ `å=Ú #"Õ∞‡ „Ѩ=HõÎ#∞ ‰õÄ_® J#∞ã¨iOKÕ"å~°∞ HÍ~°∞. ZO^Œ∞HõO>Ë, "å~°∞ x*ÏxH˜ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞ =¸™ê, D™ê (J) ÖËHõ U W`«~° „Ѩ=HõÎ J~Ú<å 㨈~ JO^Œ*Ëã≤# qâ◊fi[h#"≥∞ÿ# ~°∞A=∂~åæxfl „QÆÇ≤ÏOK« ÖËHõáÈÜ«∂º~°∞. "å~°∞ ˆH=ÅO `«=∞ `«O„_ç, `å`«Å J#∞Hõ~°}Ö’ XHõ „Ѩ=HõÎ#∞ #=Ú‡`«∞<åfl~°∞. "åi Jã¨Å∞ '=∞`«O— *Ïu ^Œ∞~°aè=∂#O, `å`« =Ú`åÎ`«Å JO^è•#∞Hõ~°} =∂„`«"Õ∞, Jk U „Ѩ=HõÎ J#∞ã¨~°}Ï HÍ^Œ∞. Ô~"≥O_» Ú^Œ=\ ˜ ÉèÉèÏÏQÆQÆOO

91

2. JÖò |Hõ~°

JÖÏHÍHõ g∞~°∞ K≥¿ÑÊ^Õq∞\©– W„ÉÏÇ‘Ï"£∞, W™ê‡~¸Öò, WãπÇ¨ H±, Ü«∂‰õÄÉò, Ü«∂‰õÄÉò ã¨O`å#O– "å~°O^Œ~°∂ Ü«¸^Œ∞Å<À, „ÔH·ã¨Î=ÙÅ<À g∞~°∞ JO@∞<åfl~å?——"åix J_»∞QÆ∞, ''g∞ˆH Z‰õΩ¯=QÍ `≥Å∞™ê, ÖËHõ JÖÏ¡ÇπÏHÍ?——140 Jx. ''JÖÏ¡ÇÏπ ѨOÑ≤# ™êHõ∆ ºO `«# Jnè#OÖ’ LO_»QÍ ^•xfl ^•z"Õ¿ã =ºH˜xÎ q∞Oz# ^Ò~°˚#ºÑ¨~°∞_»∞ Z=_»∞? JÖÏ¡ÇπÏ g∞ KÕ+¨ìŠѨ@¡ JÅHõ∆ ºOQÍ#~Ú`Õ ÖË_»∞141– J^˘Hõ QÆuOzáÈ~Ú# ã¨=Ú^•Ü«∞O. "å~°∞ ã¨OáêkOK«∞‰õΩ#fl^Õ^À "åik, =∞i g∞ ã¨Oáê^Œ# g∞k. "åi PK«~} ° Å#∞ QÆ∞iOz q∞=∞‡efl =∂„`«O „ѨtflOK«_O» [~°Q^Æ ∞Œ . 16 142–143... =¸~°∞Åö ∞ `«Ñʨ Hõ WÖÏ JO\Ï~°∞: 'giˆH=∞~ÚOk– =Ú#∞Ѩ٠U H˜ÉÏ¡ "≥Ñ· Ù¨ #‰õΩ uiy #=∂*ò KÕ¿ã"å~À ^•xH˜ JHõ™ê‡`«∞QÎ Í q=ÚY∞ÅÜ«∂º~°∞?—142 „Ѩ=HÍÎ, giH˜ K≥ÑÙ¨ Ê, ''`«∂~°∞Ê, Ѩ_=» ∞~°Å∞ Jhfl JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ K≥Ok#"Õ. PÜ«∞# `å#∞ HÀi# "åiH˜ ~°∞A=∂~°Oæ K«∂Ñ≤™êÎ_∞» ——143 Jx. D q^èOŒ QÍ<Õ "Õ∞=Ú q∞=∞‡efl XHõ '=∞^躌 ã¨÷ ã¨=Ú^•Ü«∞O—QÍ KÕâß=Ú– `«^•fi~å g∞~°∞ ã¨HÅõ =∂#"åoH˜ ™ê‰õ∆ΩÅ∞ HÍQÆÅQÍÅx, ^≥·= ã¨O^Õâ◊ǨÏ~°∞_»∞ g∞‰õΩ ™êH˜∆ HÍQÆÅQÍÅx.144 ÖË^Œ∞. HÍx "Õ∞=Ú =∂ ^≥·=^•™êºxfl, q^èÕÜ«∞`å ÉèÏ"åxfl, P~å^èŒ<å ÉèÏ"åxfl ѨÓiÎQÍ JÖÏ¡ÇπÏ H˘~°ˆH „Ѩ`ÕºH˜OK«∞‰õΩ<åfl=Ú. =∂‰õΩ WÖÏ KÕ¿ã JkèHÍ~°=ÚO^Œx g∞~°∞#∂fl JOwHõiOKå~°O>Ë, J~°÷OÖËx D q"å^ŒO ^•#O`«@ J^Õ ã¨=∞ã≤áÈ`«∞Ok. 140.WHõ¯_» Ü«¸^Œ∞Å∂ „ÔH·ã¨Î=ÙÅ áê=∞~° [<åxfl ã¨OÉ’kèOK«_»O [iyOk. "å~°∞ x[OQÍ<Õ =∞Ǩ^Œ~°}©Ü«ÚÅ~Ú# D „Ѩ=HõÎ ÅO^Œ~°∂ Ü«¸^Œ∞Ö’ „ÔH·ã¨Î=ÙÖ’ J~Ú LO\Ï~°x #"Õ∞‡"å~°∞. 141. D ã¨OÉ’^èŒ# "åi ѨO_ç`«∞ʼnõΩ ã¨O|OkèOzOk. Ü«¸^Œ`«fiO, „ÔH·ã¨Î=O <Õ_»∞#fl "å\˜ „Ѩ`ÕºHõ`«Å`Àáê@∞ KåÖÏ HÍÅO `«~°∞"å`« L^ŒƒùqOKåÜ«∞#fl Ü«∞^•~°÷O ã¨fiÜ«∞OQÍ "åiH© `≥eÜ«∞xk HÍ^Œ∞. J~Ú#ѨÊ\˜H© "å~°∞ 'ã¨`«ºO— J#flk `«=∞ =~åæÖ’¡<Õ Ñ¨iq∞`«=∞~Ú LO^Œx ÉèÏqOKÕ"å~°∞† WOHÍ, „Ѩ=HõÎÅ

''J`«Ç¨E˚#<å Ѷ≤ÖÏ¡Ç≤Ï—— J#fl Ѩ^•Å‰õΩ =∞~À J#∞"å^ŒO WÖÏ ‰õÄ_® ™ê^茺"Õ∞: ''g∞~°∞ =∂`À "å^Œ∞ ÖÏ_»@O ^≥·==∂~°æOÖ’<Õ<å?—— JÖÏ J~Ú# ѨHõ∆OÖ’ D „Ѩâ◊fl‰õΩ ÉèÏ=O, 'x[OQÍ<Õ g∞ q"å^ŒO ã¨fiÜ≥∂`«¯~°¬`À ‰õÄ_»∞‰õΩ#flk HÍHõáÈ`Õ, ^≥·=O H˘~°ˆH J~Ú`Õ nxfl KåÖÏ ã¨∞Å∞=ÙQÍ Ñ¨i+¨¯ iOK«∞HÀ=K«∞Û— Jx =ã¨∞ÎOk. 139. JO>Ë g∞~°∞ g∞ KÕ`«Å‰õΩ ÉÏ^èŒ∞ºÅ∞, "Õ∞=Ú =∂ KÕ`«Å‰õΩ ÉÏ^èŒ∞ºÅ=Ú. g∞~°∞ XHõ"Õà◊ g∞ ^≥·=^•™êºxfl qÉèílOK«∞‰õΩx, JÖÏ¡ÇπÏ`Àáê@∞ W`«~°∞bfl ^≥·=`«fiOÖ’ ã¨Ç¨Ï=~°∞ÎÅ∞QÍ x~°‚~ÚOz "åix ѨÓlã¨∂Î "åi q^èÕÜ«∞`«#∞ áê\˜ã¨∂Î LO>Ë g∞‰õΩ JÖÏ KÕ¿ã ¿ãfiK«Ûù LOk. nx Ѷ¨e`åhfl ã¨fiÜ«∞OQÍ g∞ˆ~ K«∂ã¨∞‰õΩO \Ï~°∞. "Õ∞=Ú |Å=O`«OQÍ n#∞flO_ç q∞=∞‡efl "åiOK«QÀ~°_»O Ô~O_»= ÉèÏQÆO

92

2. JÖò |Hõ~°

...143 =Ú#∞Ѩ٠h=Ù ^ÕxH˜ Jaè=ÚY=∞ÜÕ∞º"å_ç"À ^•xfl "Õ∞=Ú H˜ÉÏ¡QÍ x~°~‚ ÚOzOk Hˆ =ÅO, Z=~°∞ ^≥·= ã¨O^Õâ◊ǨÏ~°∞}˜‚ J#∞ã¨i™êÎ~À =∞Ô~=~°∞ "≥#H˜¯ =∞~°Å∞`å~À K«∂_»\ÏxH˜ =∂„`«"Õ∞.145 "≥Ú`åÎxH˜ D =º=Ǩ~°O ZO`À Hõi#î =∞~Ú#^Õ, HÍx JÖÏ¡ÇÏπ =∂~°^æ ~Œ ≈° Hõ`fi« O „QÆÇÏ≤ Oz#"åiH˜ Jk U=∂„`«O Hõi#î O HÍÖË^∞Œ . g∞ D qâßfi™êxfl JÖÏ¡ÇÏπ ZO`«=∂„`«O =$^è• áÈx=fi_»∞† g∞~°∞ #=∞‡O_ç, PÜ«∞# =∂#=ÙŠѨ@¡ ZO`À =∞=∞HÍ~°O QÆÅ"å_»∞, HõxHõ~O° QÆÅ"å_»∞. J#O`«~°O |ǨïHÍÅO `«~°∞"å`«, "åi ^èŒ~°‡"Õ`«ÎÅ∞, Ü≥∂QÆ∞Å∞, `åi¯‰õΩÅ∞ ~°∂á⁄OkOz# qâßfi™êÅ∞, q^è•<åÅ∞, J#fiÜ«∂`«‡Hõ "≥∞ÿ# xÜ«∞=∂Å∞, x|O^èŒ#Å J#∞ã¨~°}Ö’<Õ =∂#= ™êѶ¨ÅºO, "≥∂H∆ÍÅ∞ Wq∞_ç L<åflÜ«∞#fl JáÈǨÏʼnõΩ „Ѩ[efl QÆ∞iKÕ¿ã"å~°∞. D ѨO_ç`«∞efl, ''JÖÏQÆ~Ú`Õ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞ W„ÉÏÇ‘Ï"£∞, WãπǨH±, Ü«∂‰õÄÉò `«k`«~° „Ѩ=HõÎÅ∞ (JÖˇ·Ç≤Ï=Úã¨ûÖÏ"£∞) g∞ D =~åæÖ’¡ ^ÕxH˜ K≥Ok#"å~°∂—— Jx „ѨtflOz#ѨÙÊ_»∞ "å~°∞ ã¨=∂^è•#q∞=fi‰õΩO_® ^•@"Õ¿ã"å~°∞. ZO^Œ∞HõO>Ë, D =∞Ç¨Ï hÜ«ÚÅ∞ =∂ =~åæxH˜ K≥Ok#"åˆ~ Jx K≥¿ÑÊ ™êǨÏã¨=∞~Ú`Õ "åiH˜ `«=∞ q^•º*Ï˝<åÅ =Å¡ HõeˆQk HÍ^Œ∞. HÍx XHõ"Õà◊ "å~°∞ ã¨Ê+¨ìOQÍ D „Ѩ=HõÎÅ∞ Ü«¸^Œ∞Å∂ HÍ~°∞, „ÔH·ã¨Î=ÙÅ∂ HÍ~°x XѨÙʉõΩ#fl@¡~Ú`Õ "åi "å^Œ# JO`å ‰õΩѨʉõÄeá⁄ÜÕ∞ºk. 142. „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞ (ã¨) Ç≤Ï„[`ü `«~°∞"å`« =∞n<å Ѩq„`« #QÆiÖ’ Ѩ^ŒÇ¨~°∞, Ѩk¿ÇÏ_»∞ <≥ÅÅ =~°‰õΩ ɡ·`«∞Öò =∞H˜Ìãπ‰õΩ Jaè=ÚYOQÍ<Õ #=∂*ò KÕã¨∂Î LO_Õ"å~°∞. P `«~°∞"å`« HÍÉÏH˜ Jaè=ÚY∞Å~Ú #=∂*ò KÕ¿ã P^Õâ◊O =zÛOk. ^•x q=~åÖË =Ú#∞‡O^Œ∞ =ã¨∞Î<åfl~Ú. 143. P Jq"Õ‰õΩÅ PˆH∆Ѩ}‰õΩ Wk `˘e ["å|∞. "åi "Õ∞^èŒ ã¨O‰õΩz`«O, ^Œ$+≤ì Ѩiq∞`«O, "å~°∞ kâ◊‰õÄ „Ѩ^ÕâßxH˜ ^•ã¨∞Å~Ú L<åfl~°∞. ^Õ=Ù_»∞ U^À „Ѩ`ÕºHõ kâ◊Ö’ |On J~Ú L<åfl_»x "å~°∞ JáÈǨÏѨ_Õ"å~°∞. JO^ŒŒ∞=Å¡ "åi Jq"ÕHõѨ٠PˆH∆Ѩ}#∞ „Ѩ„Ѩ^èŒ=∞OQÍ WÖÏ YO_çOK«@O [iyOk: „áêH± ѨtÛ=∂Å∞ Jhfl JÖÏ¡ÇπωõΩ K≥Ok#"Õ. U^≥·<å kâ◊#∞ H˜ÉÏ¡ (Jaè=ÚY kâ◊)QÍ K≥Ü«∞º_»=∞O>Ë JÖÏ¡ÇπÏ P "≥·Ñ¨Ù<Õ L<åfl_»x J~°÷O HÍ^Œ∞. Ô~O_»= ÉèÏQÆO

Z=iHõ~Ú`Õ JÖÏ¡ÇπÏ ã¨<å‡~°æ ^Œ~°≈#ÉèÏQƺO HõeÊOKå_À "å~°∞ WÖÏO\˜ ã¨O‰õΩz`« ^Œ$+≤ìH˜ Jf`«OQÍ =º=ǨÏi™êÎ~°∞. "åiÔH· qâ◊fi[h# Ü«∞^•~å÷Å J=QÍǨÏ<å ^•fi~åÅ∞ `≥~°K«∞‰õΩO\Ï~Ú. (q=~åʼnõΩ áê^Œã¨∂zHõÅ∞–115,116 K«∂_»O_ç.)

144. Wk =∞ǨÏhÜ«∞ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) J#∞K«~° ã¨=∂*ÏxH˜ <åÜ«∞Hõ`«fiѨ٠ÉÏ^茺`« JѨÊyã¨∂Î KÕã≤# „ѨHõ@#. 'D q^èŒOQÍ<Õ— J#fl ã¨OˆH`«O Ô~O_»∞ q+¨Ü«∂ʼnõÄ =iÎã¨∞ÎOk: =∞ǨÏhÜ«∞ =ÚǨÏ=∞‡^£(ã¨)#∞ J#∞ã¨iOKÕ "åiH˜ ~°∞A=∂~°æO „Ѩ|∞^ŒÌ=∞~Ú, "å~°∞ =$kú K≥O^Œ∞`«∂ „Hõ"Õ∞} '=∞^茺ã¨÷ ã¨=∂[O—QÍ x~°‚Ü«∞ =∞ÜÕ∞º ™ê÷~ÚH˜ KÕ~°∞‰õΩ<åfl~°∞† nxH˜ HÍ~°}Éèí∂`«=∞~Ú# ^≥·= =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`åfixH© WO^Œ∞Ö’ ã¨OˆH`«O LOk, nx`Àáê@∞ H˜ÉÏ¡ =∂~°∞Ê#∞ ‰õÄ_® WO^Œ∞Ö’ L^ÕÌtOK«_»O [iyOk. =¸~°∞öÅ∞ D =∂~°∞Ê#∞ ˆH=ÅO XHõ kâ◊ #∞O_ç =∞~À kâ◊‰õΩ =∂~°_»O Jx =∂„`«"Õ∞ ÉèÏqã¨∞Î<åfl~°∞. "åã¨Î"åxH˜, Jaè=ÚY kâ◊ ɡ·`«∞Öò =∞H˜Ìãπ #∞O_ç HÍÉÏ "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ =∂~°_»=∞O>Ë, JÖÏ¡ÇπÏ |h W„™ê~¸Öòx „ѨѨOK« <åÜ«∞Hõ`«fiO #∞O_ç xÜ«∞=∞|^ŒúOQÍ `˘ÅyOz =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) J#∞K«~° ã¨=∂*Ïxfl P Ѩ^ŒqÃÑ· xÜ«∞q∞OKå_»x J~°÷O. 'L"≥∞‡`≥ =ã¨`ü— (=∞^茺ã¨÷ ã¨=∂[O) J#fl Ѩ^ŒOÖ’ ZO`À qã¨Î $`« ÉèÏ=O Wq∞_ç LOk. nxfl =∞~À ÉèÏ+¨Ö’ J#∞=kOz, P ÉèÏ"åxfl JO^Œ*ˇÜ«∞º_»O ™ê^茺O HÍ^Œ∞. L=∞‡`≥ =ã¨`ü JO>Ë ZO`À L#fl`«=∞~Ú#, „âı+¨ì=∞~Ú# =~°æO. Jk <åºÜ«∞O, ã¨=∞ÉèÏ=O, =∞^èÕº=∂~°æ "≥·YiÃÑ· ã≤÷~°=∞~Ú LO@∞Ok. Jk „ѨѨOK« *Ï`«∞Å =∞^茺 <åÜ«∞Hõ`«fiѨ٠™ê÷~ÚÖ’ LO@∞Ok. ^•x 93

2. JÖò |Hõ~° ã¨O|O^èŒO JO^Œi`À ã¨=∞OQÍ, ^èŒ~°‡O, ã¨`«ºO, P^è•~°OQÍ U~°Ê_ç# ã¨O|O^èŒ=∞~Ú LO@∞Ok. J^èŒ~°‡=∞~Ú#, J#∞z`« =∞~Ú# ã¨O|O^èŒO Z=i`À#∂ ^•xH˜ LO_»^Œ∞. q∞=∞‡efl 'L=∞‡`≥ =ã¨`ü—QÍ K≥Ü«∞º_®xH˜ HÍ~°}O, ''g∞~°∞ =∂#"åoH˜ ™ê‰õ∆ΩÅ∞ HÍ"åÅx, „Ѩ=HõÎ g∞‰õΩ ™êH˜∆ HÍ"åÅx—— Jx ÃãÅqzÛ#^•xH˜ ÉèÏ="Õ∞q∞@O>Ë „Ѩà◊Ü«∞k<å# XˆH™êi =∂#=*Ïu "≥Ú`åÎxfl `«xv KÕ¿ã@ѨÙÊ_»∞, ã¨~°~Ú# PÖ’K«<å q^è•#O, ã¨=º=∞~Ú# PK«~°}Ï s`«∞Å∞, ^èŒ~°‡Ñ¨~°=∞~Ú# =º=ã¨÷‰õΩ ã¨O|OkèOz# U É’^èŒ#Å~Ú#`Õ "Õ∞=Ú „Ѩ=HõΉõΩ JO^Œ*Ëâß"≥∂ "å\˜x PÜ«∞# ZÖÏO\˜ ÃÇÏK«∞Û`«QÆ∞æÖË¡‰õΩO_® ѨÓiÎQÍ g∞‰õΩ KÕ~°"Õâß_»x, „H˜Ü«∂~°∂ѨOÖ’ "å\˜ „ѨHÍ~°O PK«iOz K«∂áê_»x, „Ѩ=HõÎ =∂ ÉÏ^茺`åÜ«Ú`« „ѨuxkèQÍ g∞ q+¨Ü«∞OÖ’ ™êHõ∆ ºO ѨÅ∞‰õΩ`å_»∞. P `«~°∞"å`« „Ѩ=HõÎ ™ê÷#OÖ’ PÜ«∞# „Ѩux^èŒ∞Å∞QÍ g∞~°∞ [#™ê=∂#ºO Z^Œ∞@ ™ê‰õ∆ΩÅ~Ú xÅ|_»=Åã≤ LO@∞Ok. JѨÙÊ_»∞ „Ѩ=HõÎ U q+¨Ü«∂Å#~Ú`Õ g∞‰õΩ KÕ~°"Õâß_À "å\˜#xflO\˜h g∞~°∞ ™ê=∂#º [#∞ʼnõΩ JO^Œ*Ëâß~°x, „Ѩ=HõÎ ^Õ#fl~Ú`Õ g∞‰õΩ KÕã≤ K«∂áê_À ^•#flO `«\ ˜h "åiH˜ g∞~°∂ KÕã≤ K«∂áê~°h D q+¨Ü«∂Ö’¡ ZÖÏO\˜ H˘~°`« Hõ#|~°K«ÖË^Œx g∞~°∞ ™êHõ∆ ºO ѨÅHõ=Åã≤ LO@∞Ok. D q^èŒOQÍ U =ºH˜Î J~Ú<å, U =~°æ=∞~Ú<å D Ö’HõOÖ’ ™êH˜∆QÍ ^≥·=O `«~°Ñ¶¨Ù# xÜ«∞q∞OK«|_ç#@¡~Ú`Õ "åã¨Î"åxH˜ P =ºH˜Î ÖË^• P =~°æO <åÜ«∞Hõ`«fiO, =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`åfiÅ Ñ‘~îåxfl JÅOHõiOz#@∞¡ J~°÷O. D xÜ«∂=∞HõOÖ’ Ѷ¨∞#`«, P^Œ~°}, ã¨`å¯~åÅ`Àáê@∞ ZO`À Q˘Ñ¨Ê ÉÏ^èŒèº`å ÉèÏ~°O ‰õÄ_® Wq∞_ç LOk. nx ÉèÏ="Õ∞q∞@O>Ë U q^èŒOQÍ#~Ú`Õ ^≥·= ã¨O^Õâ◊ ǨÏ~°∞Å∞ (ã¨) D J#∞K«~° ã¨=Ú^•Ü«∞O H˘~°‰õΩ ^≥·=ÉèíH˜Î, ~°∞A =~°Î#O, <åºÜ«∞O, ^èŒ~°‡O, ã¨`åºÅ ã¨r= ™êHõ∆ ºOQÍ JÅ~å~å~À J^Õ q^èŒOQÍ D J#∞K«~° ã¨=Ú^•Ü«∞O ‰õÄ_® "≥Ú`«ÎO „ѨѨOK«O H˘~°‰õΩ ã¨r= ™êHõ∆ ºOQÍ xÅ"åe. D ã¨=Ú^•Ü«∞OÖ’x =∞#∞+¨µÅ =∂@Å#∞, KÕ`«Å#∞, „Ѩ=~°Î##∞, "åiÖ’x „Ѩu q+¨Ü«∂hfl K«∂¿ã „ѨѨOK«O XH˘¯Hõ¯\© `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. ^≥·=ÉèíH˜Î Jx ^Õ#flO\Ï~À, ~°∞A=~°Î#=∞O>Ë U^À, ^Õxfl <åºÜ«∞=∞x JO\Ï~À, ^èŒ~°‡O, ã¨`«ºO JO>Ë ZÖÏ LO\ÏÜ≥∂, „ѨѨOK«O "åi ^•fi~å<Õ <Õ~°∞ÛHÀ"åe. WOHÍ nx =∞~À ÉèÏ="Õ∞q∞@O>Ë ^≥·= =∂~°æ^Œ~°≈ Hõ`åfixfl =∂#=ÙÅ =~°‰õΩ KÕ~°"ÕÜ«∂Å#fl ÉÏ^茺`« ^≥·= „Ѩ=HõÎ (ã¨)ÃÑ· ZO`À |Å=`«Î~°OQÍ "≥∂Ѩ|_çOk– ^•x x~°fiǨÏ}Ö’ XHõ"Õà◊ PÜ«∞# U =∂„`«O ֒ѨO ~åxzÛL<åfl Ô~O_»= ÉèÏQÆO

^Õ=Ùx ã¨=∞Hõ∆OÖ’ Ѩ@∞ì|_Õ"å~°∞ – J^Õ q^èŒOQÍ „ѨѨOK«OÖ’x [# ™ê=∂<åºxH˜ P =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`åfixfl JO^Œ*Ë¿ã ZO`À |Å=`«Î~°=∞~Ú# ÉÏ^茺`« PÜ«∞# J#∞Ü«∂Ü«ÚÅ~Ú# =Úã≤¡=ÚÅ ÃÑ·# ‰õÄ_® `å~°ã≤Å∞¡`«∞Ok. =Úã≤¡=ÚÅ∞ ^≥·= <åºÜ«∞™ê÷#OÖ’, 'h ã¨O^Õâ◊ǨÏ~°∞x ^•fi~å =∂‰õΩ JOk# h =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`åfixfl h ^•ã¨∞Å~Ú# =∂#=ÙÅ =~°‰õΩ KÕ~°"≥Ü«∞º_»OÖ’ "Õ∞=Ú ZÖÏO\˜ ֒ѨO ~åx=fiÖË^Œ∞— Jx "åã¨Î=OQÍ ™êHõ∆ ºO ѨÅHõÖËHõáÈ`Õ =Úã≤¡=ÚÅ∞ ZO`À Ѷ¨∞’~°OQÍ Ñ¨@∞ì|_»`å~°∞. D <åÜ«∞Hõ`«fiѨ٠QÆ~°fiO =Úã≤¡=ÚÅ#∞ JHõ¯_» xÅ∞=Ù<å =ÚOz"Õã¨∞ÎOk. =Úã≤¡=ÚÅ <åÜ«∞Hõ`«fiѨ٠HÍÅOÖ’ "åiKÕ`« "åã¨Î=OQÍ [iy# `«Ñ≤Ê^•Å =Å¡ Z<≥flxfl ^Œ∞~å‡~åæÅ∞ PÖ’K«<å`«‡Hõ=∞~Ú#g, PK«~°}χHõ=∞~Ú#g „ѨѨOK«OÖ’ "åºÑ≤OKåÜ≥∂, Z<≥flxfl HõÅ`«Å∞, HõÖ’¡ÖÏÅ∞, LѨ„^Œ"åÅ∞ ^Õ=Ùx Éèí∂q∞ÃÑ· ã¨OÉèíqO KåÜ≥∂ "å@xflO\˜ HÍ~°}OQÍ W`«~° ^Œ∞ëê섈Qã¨~°∞Å∞, =∂#=ÙÅ∂ l#∞flÖ’¡ x Ã+· ` å#∞Å`Àáê@∞ =Úã≤ ¡ = ÚÅ∂ Ѩ @ ∞ì | _» ` å~° ∞ . '„ѨѨOK«OÖ’ áêѨO, ^Ò~°˚#ºO, ^Œ∞~å‡~°æO `«∞á¶ê#∞ÖÏ Ãã· fi~° qǨ~°O KÕã¨∂Î L#flѨÙÊ_»∞ g∞Ô~Hõ¯_» K«KåÛ~°∞?— Jx =Úã≤¡=ÚÅ#∞ xÅnÜ«∞_»O MÏÜ«∞O. 145. JO>Ë, nx L^ÕÌâ◊ºO, J*Ï˝# HÍÅѨ٠^Œ∞~°aè=∂<åʼnõΩ, =∞\˜ì`À ã¨O|O^è•xH˜, <≥`«∞Î\ ˜ J#∞|O^è•Å‰õΩ ^•ã¨∞Å~Ú L#fl "åÔ~=~°∞? Z=~°∞ D |O^è•Å #∞O_ç q=Ú‰õΩÎÅ~Ú, P ^Œ∞~°aè =∂<åʼnõΩ Jf`«∞Å~Ú, Ü«∞^•~å÷Å#∞ ¿ãfiK«ÛùQÍ, ã¨iQÍæ „QÆÇ≤ÏO K«QÆÅ~°∞? Jx ѨijeOK«_»O J#fl =∂@. XHõ"≥·Ñ¨Ù# J~°|∞ƒÅ∞ `«=∞ ã¨fi^Õâ◊O, =OâßÅ QÆ~°fiOÖ’ H˘@∞ìq∞\Ïì_»∞`«∂ L<åfl~°∞. Jˆ~aÜ«∂Ö’x HÍÉÏ#∞ HÍ^Œx |Ü«∞\˜ ɡ·`«∞Öò =∞H˜Ìãπx H˜ÉÏ¡QÍ KÕã¨∞HÀ=_»O "åi *Ï`«ºÇ¨ÏOHÍ~°Ñ¨Ù zÅ¡~° ^Õ=`«ÃÑ· ã¨Ç≤ÏOK«~åx ^≥|ƒfÜ«∞_»=∞#fl =∂@. =∞~À "≥·Ñ¨Ù# |h W„™ê~¸Öò `«=∞ *Ïu`«`«fiOÖ’ =Úxy `ÕÅ∞`«∞<åfl~°∞. `«=∞ ѨÓsfi‰õΩÅ H˜ÉÏ¡#∞ `«Ñ¨Ê =∞ˆ~ H˜ÉÏ¡#~Ú<å ã¨Ç≤ÏOK«_»O "åiH˜ ^Œ∞™êû^茺=∞~Ú áÈ~ÚOk. x["Õ∞ =∞i, D q„QÆǨÅ∞ Z=i ǨÏ$^ŒÜ«∂Ö’¡#~Ú`Õ u+¨ª"ÕâßÜ≥∂ "å~°∞ ^≥·= ã¨O^Õâ◊ǨÏ~°∞_»∞ Ñ≤Å∞ѨÙxã¨∞Î#fl =∂~åæ# ZÖÏ #_»=QÆÅ∞QÆ∞`å~°∞? JO^ŒŒ∞=Å¡ D ÉèÏ= q„QÆǨ~å^茉õΩÅ#∞ x[=∞~Ú# ã¨`åº~å^茉õΩÅ #∞O_ç "Õ~°∞ K≥Ü«∞º_®xH˜, JÖÏ¡ÇπÏ `˘Å∞`« ɡ·`«∞Öò =∞H˜Ìãπx H˜ÉÏ¡QÍ x~°‚~ÚOKå_»∞. `«^•fi~å J~°|∞ƒ *Ïu`«`«fiѨÙq„QÆǨxfl ѨÓlOKÕ"å~°∞ "≥Ú^Œ@ "Õ~°~ÚáÈ"åÅx. P `«~°∞"å`«, P H˜ÉÏ¡#∞ =^Œe HÍÉÏ#∞ H˜ÉÏ¡QÍ KÕâß_»∞– nx ^•fi~å W„™ê~¸bÜ«ÚÅ *Ïu`«`åfixfl ѨÓlOKÕ "å~°∞ ‰õÄ_® 94

2. JÖò |Hõ~°

144... h=Ù =∂\˜=∂\˜H© PHÍâ◊O "≥Ñ· Ù¨ #‰õΩ =ÚY"≥∞uÎ K«∂_»@O "Õ∞=Ú QÆ=∞xã¨∂<Î Õ L<åfl=Ú. W^À, h=Ù W+¨ìѨ_Õ H˜ÉÏ¡ "≥·Ñ¨Ù#ˆH x#∞fl =∞~°eÛ"Õã¨∞Î<åfl=Ú. WHõ '=∞ã≤˚^Œ∞Öò ǨÏ~å"£∞— "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ =ÚYO „uѨÙÊHÀ. WHõÃÑ· g∞~°∞ ZHõ¯_»∞<åflã¨~ˆ ^•x "≥Ñ· Ù¨ #ˆH Jaè=ÚY∞Å~Ú #=∂*ò K≥Ü∞« ºO_ç.146 ...144–147 „QÆO^äŒO á⁄Ok# D [#∞ʼnõΩ ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞, D (H˜ÉÏ¡ =∂~°∞Ê) P^Õâ◊O "åi „ѨÉèí∞=Ù WzÛ#^Õ#x, ^è~Œ ‡° "≥∞#ÿ ^Õ#h. J~Ú#ѨÊ\˜H© "å~°∞ KÕã∞¨ #Î fl^Õq∞\’, JÖÏ¡ÇÏπ ^•x Ѩ@¡ U=∞~°∞áê@∞QÍÖË_∞» . ѨÓiÎQÍ L`«Î~å# LO_»QÍ HÍÉÏ Ñ¨ÓiÎQÍ ^ŒH˜∆}Ï# LOk. [=∂J`ü `À\˜ #=∂*ò KÕã¨∞Î#flѨÙÊ_»∞ H˜ÉÏ¡#∞ =∂~°Û_»O =Å¡ `«Ñ¨Êxã¨iQÍ W=∂"£∞ "≥#H˜¯ =∞~°e =ÚHõÌnÅ "≥#H˜¯ ~å=Åã≤ LO@∞Ok. =ÚHõÌnÅ∞ ‰õÄ_® ˆH=ÅO kâ◊ =∂~°∞ÛHÀ=_»"Õ∞ HÍHõ ZO`À H˘O`« #_»z `«=∞ =~°∞ã¨efl ã¨iKÕã¨∞‰õΩx LO\Ï~°∞. `«^Œ#∞QÆ∞}OQÍ<Õ H˘xfl LÖË¡Y<åÖ’¡ D q=~åÅ∞ ‰õÄ_® „Ѩ™êÎ qOK«|_ç L<åfl~Ú. ''h=Ù =∂\˜=∂\˜H© JÖÏ PHÍâ◊O "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ =ÚY"≥∞uÎ K«∂_»@O "Õ∞=Ú QÆ=∞xã¨∂Î<Õ L<åfl=Ú—— J#fl ^•x =Å¡#∂, WOHÍ, ''h=Ù W+¨ìѨ_Õ H˜ÉÏ¡ "≥·Ñ¨Ù#ˆH x#∞fl =∞~°eÛ"Õã¨∞Î<åfl=Ú—— Jx K≥Ñ≤Ê# ^•x =Å¡#∂ ã¨Ê+¨ìOQÍ `ÕÖË^Õq∞@O>Ë, H˜ÉÏ¡ =∂iÊ_ç P^Õâ◊O ~åHõѨÓ~°fiO „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞ (ã¨) ^•xÔH· xsH˜∆ã¨∂Î L<åfl~°∞† |h W„™ê~¸Öò <åÜ«∞Hõ`«fiѨ٠HÍÅO WHõ =Úyã≤O^Œx, ^•x`À áê@∞ ɡ·`«∞Öò =∞H˜ÌãπH˜ L#fl ˆHO„nÜ«∞ ™ê÷#O ‰õÄ_® ÃãÅ=Ù fã¨∞‰õΩO^Œx, WѨÙÊ_»∞ W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ „Ѩ=HõÎ (J) ™ê÷Ñ≤Oz# Jã¨Å∞ ˆHO„^ŒO "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ Jaè=ÚY∞ÅÜÕ∞º `«~°∞}O Pã¨#fl=∞~ÚO^Œx =∞Ǩ„Ѩ=HõÎ (ã¨) ã¨fiÜ«∞OQÍ ÉèÏqã¨∂Î L<åfl~°∞. '=∞ã≤˚^Œ∞Öò ǨÏ~å"£∞— JO>Ë Q“~°"å^Œ~°}Å∞ QÆÅ, J`«ºO`« Ѩq„`« =∞~Ú# =∞ã≤˚^£ Jx J~°÷O. WHõ¯_» nx L^ÕÌâ◊ºO, =∞^茺֒ HÍÉÏ QÆ$ǨÏO L#fl P~å^èŒ<åÅÜ«∞O J#fl=∂@. HÍÉÏHõaè=ÚY∞Å~Ú xÅ∞"åÅ#fl ^•xH˜, „ѨѨOK«OÖ’ U =¸Å# #∞<åfl, =∞x+≤ =Ú‰õΩ¯‰õΩã¨∂\˜QÍ HÍÉÏ "≥·Ñ¨Ù#ˆH u~°QÍÅx ÉèÏ=O HÍ^Œ∞. WÖÏ K≥Ü«∞º_»O ZšѨÙÊ_»∂, ZÖˇ¡_»ÖÏ ZÅ¡~°‰õÄ ™ê^茺O HÍ^Œ#flk qk`«=∞=Ù`«∂<Õ LOk. JO^Œ∞=Å¡<Õ HÍÉÏ

ã¨Ê+¨ìOQÍ, "ÕÔ~·áÈ"åÅx. D q^èŒOQÍ Z=~°~Ú`Õ U 'q„QÆǨhfl— P~åkèOK«‰õΩO_® ˆH=ÅO ^≥·"åxfl P~åkèOKÕ"å~À "å~°∞ =∂„`«"Õ∞ ^≥·= „Ѩ=HõÎ`Àáê@∞ q∞yÖÏ~°∞. 146. Wn, H˜ÉÏ¡ =∂iÊ_çH˜QÍ#∞ WzÛ# Jã¨Å∞ P[˝. D P^Õâ◊O Ç≤Ï„r â◊HõO Ô~O_»= ã¨O=`«û~°O ~°[Éò ÖËHõ ëêÉÏ<£ <≥ÅÖ’ J=`«iOzOk. W|∞fl ã¨J^£ LÖË¡Y#O „ѨHÍ~°O „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞(ã¨) a„+π a<£ |~å—a<£ =∂—~°∂~ü WO\˜H˜ qO^Œ∞ Hõx "≥àϧ~°∞. JHõ¯_» A„ÇπÏ #=∂*ò "Õà◊ Pã¨#fl=∞~ÚOk. JѨÙÊ_»∞ PÜ«∞# (ã¨) #=∂*ò KÕ~ÚOK«_®xH˜ xÅ|_®¤~°∞. Ô~O_»∞ ~°Hõ—`«∞Å∞ ѨÓ~°ÎÜ«∂º~Ú ‰õÄ_®. =¸_»= ~°Hõ—`üÖ’ LO_»QÍ JHõ™ê‡`«∞ÎQÍ =Ç‘Ï ^•fi~å D PÜ«∞`ü J=`«iOzOk. JѨÊ\˜ HõѨÙÊ_Õ „Ѩ=HõÎ (ã¨), PÜ«∞# J#∞Hõ~°}Ö’ [=∂J`üÖ’ xÅ|_ç# "å~°O`å ɡ·`«∞Öò =∞H˜Ìãπ "≥·Ñ¨Ù #∞O_ç HÍÉÏ "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ =∞iÖÏ~°∞. P `«~°∞"å`« =∞n<å #QÆ~°OÖ’#∂ ^•x K«∞@∞ìѨ@¡ „Ѩ^ÕâßÖ’¡#∂ ™ê^è•~°} Kå\˜OѨ٠"Õ~ÚOKå~°∞. |~å—a<£ PlÉò „ѨHÍ~°O, XHõKÀ@ D „ѨHõ@# [~°∞QÆ∞`«∞#flѨÙÊ_»∞ JHõ¯_» „Ѩ[Å∞ ~°∞‰õÄÖ’ L<åfl~°∞. P^Õâ◊O q#QÍ<Õ JO^Œ~°∂ J^Õ ã≤÷uÖ’ HÍÉÏ "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ =∞iÖÏ~°∞. J#ãπ a<£ =∂eH± LÖË¡Y#O „ѨHÍ~°O, |h ã¨Å=∞ `≥QÆÖ’ D „ѨHõ@# Ô~O_»= ~ÀA „áê`«óHÍÅѨ٠#=∂*ò "Õà◊‰õΩ KÕiOk. JѨÊ\˜H˜ XHõ ~°Hõ—`ü #=∂*ò =Úyã≤Ok. JѨÙÊ_»∞ "åiH˜, ''*Ï„QÆ`«ÎQÍ q#O_ç, H˜ÉÏ¡ kâ◊#∞ =∂iÛ HÍÉÏ "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ x~°‚~ÚOK«_»O [iyOk—— J#fl =∂@Å∞ q#=KåÛ~Ú. Wk q#QÍ<Õ [=∂J`ü "≥Ú`«ÎO `«# kâ◊#∞ =∂~°∞Û‰õΩOk. WHõ¯_» F q+¨Ü«∞O QÆ∞~°∞ÎOK«∞HÀ"åe. ɡ·`«∞Öò =∞H˜Ìãπ =∞n<å‰õΩ Ô~O_»= ÉèÏQÆO

95

2. JÖò |Hõ~°

h=Ù D „QÆO^äŒ=ǨïÅ =^ŒÌ‰õΩ U ã¨∂K«##∞ fã¨∞‰õΩ=zÛ<å g~°∞ h H˜ÉÏ¡#∞ áê\˜OK«_»O ™ê^茺O HÍ^Œ∞, JÖψQ h=Ù "åi H˜ÉÏ¡#∞ áê\˜OK«_»=¸ ™ê^茺OHÍx q+¨Ü«∞"Õ∞† giÖ’x U XHõ¯ =~°æ=¸ Z^Œ∞\˜"åi H˜ÉÏ¡#∞ áê\˜OK«_®xH˜ ã≤^ŒúOQÍ ÖË^Œ∞. XHõ"Õà◊ h=Ù, h =^ŒÌ‰õΩ D *Ï˝#O =KÕÛã≤# `«~°∞"å`« ‰õÄ_® "åi PHÍOHõ∆Å#∞ J#∞ã¨i¿ãÎ xâ◊ÛÜ«∞OQÍ x#∞fl ˝ ^Ò~°˚#ºÑ¨~°∞Ö’¡ ѨiQÆ}˜OK«_»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok.147 Z˝ =iHõ~Ú`Õ "Õ∞=Ú „QÆO^ä•xflKåÛ"≥∂, "å~°∞ D (H˜ÉÏ¡QÍ KÕã#≤ ) ™ê÷<åxfl `«=∞ ã¨O`å<åxfl QÆ∞~°∞ÑÎ \¨ #ì˜ @∞ì QÆ∞~°∞ÎѨ_»`å~°∞.148 HÍx "åiÖ’x XHõ =~°æO"å~°∞ ã¨`åºxfl `≥Å∞ã¨∞‰õΩ#flѨÊ\˜H© HõÑ≤ÊѨÙK«∞Û `«∞<åfl~°∞. Wk xHõ¯zÛQÍ h „ѨÉèí∞=Ù =^ŒÌ #∞O_ç =zÛ# ã¨`«ºO. HÍ|\˜ì nxfl QÆ∞iOz h=Ù Z@∞=O\˜ ã¨Oâ◊Ü∂« xH© QÆ∞iHÍ~å^Œ∞. 17 "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ Jaè=ÚY∞Å~Ú xÅ"åÅx P^ÕtOK«_»O [iyOk HÍx, HÍÉωõΩ <Õ~°∞QÍ xÅ|_®Åx HÍ^Œ∞. Y∞~üP<£ „ѨHÍ~°O, gÖˇ·#O`« =~°‰õΩ ã¨~°~Ú# HÍÉÏ kâ◊#∞ QÆ∞iOz P~å fã≤ `≥Å∞ã¨∞HÀ"å Å#flk =∞@∞‰õΩ =∞# ÉÏ^茺`Õ. HÍx `«Ñ¨Êxã¨iQÍ, ѨÓiÎQÍ ã¨~°~Ú# kâ◊#∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩx f~°=Åã≤O^Õ J#fl q+¨Ü«∞O =∞@∞‰õΩ =∞# ÉÏ^茺`« HÍ^Œ∞. ™ê^茺=∞~Ú#xfl =∂~åæÅ ^•fi~å Ѷ¨ÖÏ<å kâ◊ HÍÉÏ kâ◊QÍ JkèHÍOâ◊O #=∞‡HõO Hõey`Õ P "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ uiy #=∂*ò K≥Ü«∞º_»O xã¨ûOHÀK«OQÍ ã¨~°~Ú#^Õ. ZHõ¯_»~Ú<å H˜ÉÏ¡ kâ◊ x~å÷~°} Hõ+¨ì=∞~Ú#@¡~Ú`Õ ÖË^• H˜ÉÏ¡ kâ◊# ã≤÷~°OQÍ xÅ=_»O ™ê^茺O HÍx ã≤÷uÖ’ L#fl@¡~Ú`Õ (L^•II Ô~·Ö’¡<À, F_»Ö’<À „Ѩܫ∂}O KÕã¨∞Î#flѨÙÊ_»∞) JÖÏO\˜ ã¨=∞ Ü«∂Ö’¡ Z@∞ "≥·Ñ¨Ù#~Ú`Õ H˜ÉÏ¡ L#fl^Œ#fl #=∞‡HõO HõÅ∞QÆ∞`«∞O^À ÖË^• Z@∞ "≥·Ñ¨Ù#Hõ~Ú`Õ u~°QÆ_»O ™ê^茺=∞=Ù`«∞O^À J@∞ uiy #=∂*ò K≥Ü«∞º=K«∞Û. J~Ú`Õ #=∂*ò KÕã¨∂Î LO_»QÍ<Õ ã¨~°~Ú# H˜ÉÏ¡ kâ◊ `≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl@¡~Ú`Õ ÖË^• ã¨~°~Ú# kâ◊ "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ =∞~°e #=∂*ò K≥Ü«∞º_»O ™ê^茺=∞~Ú#@¡~Ú`Õ #=∂*ò KÕã¨∞Î#fl ã≤÷uÖ’<Õ P "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ =∞~°eáÈ"åe. 147. ÉèÏ="Õ∞q∞@O>Ë H˜ÉÏ¡ q+¨Ü«∞OÖ’ "å~°∞ KÕã¨∞Î#fl Ñ≤_ç"å^•xH©, K«~°ÛʼnõÄ f~°∞Ê [~°QÍÅO>Ë Jk P^è•~åÅ`À "åix ã¨O`«$ѨÎѨ~°K«_»O ^•fi~å =∂„`«O ™ê^茺O HÍ^Œ∞ – ZO^Œ∞ Ô~O_»= ÉèÏQÆO

HõO>Ë "å~°∞ ^Œ∞~°aè=∂#O, =∞O‰õΩ`«<åʼnõΩ Ö’#~Ú L<åfl~°∞– =∞ˆ~ x^Œ~°≈#O ^•fi~å#∂ "å~°∞, `«=∞ =Ú~îå`«`«fiѨ٠^Œ∞~°aè =∂<åÅ =Å¡ Ѩ@∞ì‰õΩ "Õàϧ_»∞`«∞#fl H˜ÉÏ¡#∞ =^ŒÅ∞HÀÖË~°∞† ÖË^• h=Ù "åi H˜ÉÏ¡#∞ JOwHõiOK«_»O ^•fi~å#∂ f~°∞Ê [~°QÆ_»O ™ê^茺Ѩ_»^Œ∞ – ZO^Œ∞HõO>Ë D qaè#fl=~åæÅ "å~°O^Œ~°∂ UHÍaè„áêÜ«∞O Hõey, XHõ H˜ÉÏ¡#∞ ã‘fiHõiOK«_»O =Å¡ H˜ÉÏ¡‰õΩ ã¨O|OkèOz# D q"å^ŒO JO`«=∞=Ù`«∞O^Œ#_®xH˜ "å~°O^ŒiH˜ F H˜ÉÏ¡ JO@∂ Un ÖË^Œ∞. qaè#fl =~åæÅ "åiH˜ qaè#fl H˜ÉÏ¡ Å∞<åfl~Ú. XHõ H˜ÉÏ¡#∞ J=ÅOaOz P XHõ¯ =~åæxfl =∞@∞ˆH ã¨O`À+¨Ñ¨~°K«QÆÅ=Ù. W`«~°∞Å q"å^ŒO Ü«∞^ä•`«^èŒOQÍ<Õ LO_ç áÈ`«∞Ok. JxflO\˜HõO>Ë =ÚYº=∞~Ú# q+¨Ü«∞O Uq∞ @O>Ë XHõ „Ѩ=HõÎQÍ h=Ù [#∞efl ã¨O`À+¨ÃÑ_»∞`«∂ LO_»@O, "åi`À WzÛѨÙK«∞Û‰õΩ<Õ ^èÀ~°}˜Ö’ ã≤^•úO`åŠѨ@¡ ~år ‰õΩ^Œ∞~°∞ÛHÀ=_»O h‰õΩ `«QÆ^Œ∞. h=Ù =∞i^Õhfl MÏ`«~°∞ K≥Ü«∞º‰õΩO_® h‰õΩ "Õ∞=Ú U *Ï˝<å#fl~Ú`Õ „Ѩ™êkOKå"≥∂ ˆH=ÅO ^•xÃÑ·<Õ ã≤÷~°OQÍ xÅ|_»@O h ÉÏ^茺`«. JO`«‰õΩ q∞Oz Z=i#~Ú<å ã¨O`À+¨ ÃÑ@ì_®xH˜ „Ѩܫ∞uflOKå"å, h=Ù h „Ѩ=HõÎ ÉÏ^茺`«Å‰õΩ J<åºÜ«∞O KÕã≤#"å_»==Ù`å=Ù. WOHÍ x#∞fl „ѨѨOK« <åÜ«∞‰õΩ xQÍ KÕã≤ "Õ∞=Ú h‰õΩ J#∞„QÆÇ≤ÏOz# =~°O Ѩ@¡ Hõ$`«Ñ¶¨∞fl`« K«∂Ñ≤#"å_»=Ù J=Ù`å=Ù. 96

2. JÖò |Hõ~°

148 „Ѩu XHõ¯iH© XHõ kâ◊ JO@∂ LOk, J`«#∞ ^•x "≥Ñ· Ù¨ #‰õΩ =∞~°Å∞`å_»∞, HÍ|\˜ì g∞~°∞ ã¨^•K«~} ° Ö’ J„QÆQÍ=ÚÅ=O_ç.149 g∞~°∞ ZHõ¯_»∞<åfl JÖÏ¡ÇπÏ q∞=∞‡efl JO^Œ∞‰õΩO\Ï_»∞. PÜ«∞# ™ê=∞~å÷ºxH˜ Jf`«=∞~Ú#k Un ÖË^∞Œ . 149–152 g∞ „ѨÜ∂« }O Z@∞ #∞O_ç ™êy<å, (#=∂*ò "ÕàÖ◊ ’¡) g∞~°∞ =∞ã≤^˚ ∞Œ Öò ǨÏ~å"£∞ kâ◊QÍ Jaè=ÚY∞Å=O_ç. ZO^Œ∞=Å¡#O>Ë Wk g∞ „ѨÉ∞íè =ÙKÕã#≤ ѨÓiÎQÍ ã¨`º« |^Œ=ú ∞~Ú# x~°Ü ‚ ∞« O. JÖÏ¡ÇÏπ g∞ PK«~} ° Å#∞ QÆ∞iOz `≥eÜ«∞‰õΩO_®ÖË_∞» . U „Ѩ^âÕ O◊ #∞O_ç g∞~°∞ ѨÜ∞« xOK«_O» [iy<å g∞ =ÚMÏxfl =∞ã≤˚^Œ∞Öò ǨÏ~å"£∞ "≥·Ñ¨Ù#ˆH =∞~°Å∞ÛHÀO_ç, g∞~°∞ ZHõ¯_»∞<åfl ^•xˆH Jaè=ÚY∞Å~Ú #=∂*ò K≥Ü∞« ºO_ç. `«^•fi~å „Ñ¨[ʼnõΩ, g∞‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ ZÖÏO\˜ "å^Œ#Hõ~Ú<å J=HÍâ◊O q∞QÆ∞Å^Œ∞.150 WO`«‰Äõ "åiÖ’x ^Œ∞~å‡~°∞Åæ ~Ú#"å~°∞ Z\˜Ñì i¨ ã≤u÷ Ö’#∂ <À~°∞ =¸ã¨∞HÀ~°∞† J~Ú`Õ g∞~°∞ "åiH˜ ÉèíÜ«∞Ѩ_»HõO_ç, <å‰õΩ ÉèíÜ«∞Ѩ_»O_ç. `«^•fi~å <Õ#∞ g∞ H˘~°‰õΩ <å J#∞„QÆǨÏ=~åhfl ã¨OѨÓ~°‚O KÕÜ«∞ _®xH˜,151 WOHÍ, <å D P*Ï˝áêÅ#=Å¡ g∞~°∞ ™êѶŨ º=∂~°Oæ á⁄O^ŒQeÆ Qˆ J=HÍâ◊=¸ HõÅQÆ_®xH˜152– 148. Wk J~°|∞ƒÅ #∞_çHÍ~°O. U q+¨Ü«∞=∞~Ú`Õ =∞x+≤H˜ QÆ\ ˜ìQÍ `≥Å∞™È, ^•x QÆ∞iOz ZÖÏO\˜ ã¨O^ÕǨÏO, â◊OHõ J`«xH˜ ÖËHõáÈ~Ú#ѨÙÊ_»∞ P =∂@#∞ D q^èŒOQÍ =ºHõÎѨ~°∞™êÎ~°∞: 'Jk J`«xH˜ `«# ã¨O`å#O `≥eã≤#>Ë¡ `≥Å∞ã¨∞.— JO>Ë U q^èŒOQÍ #~Ú`Õ J`«xH˜ `«# Ñ≤Å¡efl QÆ∞~°∞ÎѨ@ì_»OÖ’ ZÖÏO\˜ J#∞=∂#O HõÅQÆ^À J^Õ q^èŒOQÍ P q+¨Ü«∞O ‰õÄ_® J`«xH˜ ZÖÏO\˜ J#∞=∂#O ÖˉõΩO_® xâ◊ÛÜ«∞OQÍ `≥Å∞ã¨∞. Ü«¸^Œ∞Å∞, „ÔH·ã¨Î=ÙÅ q^•fiOã¨∞ʼnõΩ "åã¨Î"åxH˜ ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞ – HÍÉÏ#∞ Ǩτ[`ü W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ (JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏ"£∞) xi‡OKå~°x, nxH˜ aè#flOQÍ HÍÉÏ x~å‡}ÏxH˜ 13 =O^ŒÅ Uà◊§ `«~°∞"å`« Ǩτ[`ü ã¨∞Öˇ·=∂<£ KÕ`«∞Å g∞^Œ∞QÍ Éˇ·`«∞Öò =∞H˜Ìãπ x~å‡}=∞~ÚO^Œx, PÜ«∞# HÍÅOÖ’<Õ Ô~O_»= ÉèÏQÆO

Jk H˜ÉÏ¡QÍ x~°‚Ü«∞=∞~ÚO^Œh#∞. D Kåi„`«Hõ Ѷ¨∞@# q+¨Ü«∞OÖ’ "åiH˜ ZO`« =∂„`«=¸ ZÖÏO\˜ ã¨O^ÕǨÏ=¸ HõÅQÆ_®xH˜ `å=ÙÖË^Œ∞. 149. WHõ¯_» "≥Ú^Œ\ ˜ "åHͺxH©, Ô~O_»= "åHͺxH© =∞^茺# ã¨∂Hõ∆ ‡=∞~Ú# F â◊¥#º=ÚOk. ^•xfl „â’`« ã¨fiÜ«∞OQÍ<Õ HÍã¨ÎO`« PÖ’zOz ѨÓiOK«∞HÀQÆÅ_»∞. ÉèÏ="Õ∞q∞@O>Ë #=∂*ò K≥Ü«∞ºQÀi# "å~°∞ U^À XHõ "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ u~°QÆ_»=∞~Ú`Õ `«Ñ¨Ê^Œ∞. J~Ú`Õ Jã¨Å∞ q+¨Ü«∞O g∞~°∞ =∞~°ÖË P kâ◊ HÍ^Œ∞. x*ÏxH˜ g∞~°∞ U â◊√ÉèÏÅ#∞ á⁄O^Œ_®xHõ~Ú`Õ P #=∂*ò KÕ™êÎ~À J"Õ Jã¨Å~Ú#q. JO^Œ∞=Å¡ kâ◊, ã¨÷ÅO "≥Ú^ŒÅ~Ú# q+¨Ü«∂Å "å^Œ#Ö’¡ Ѩ_»‰õΩO_® â◊√ÉèÏÅ#∞ á⁄O^•Å#fl^Õ g∞ =ÚM’º^ÕÌâ◊O HÍ"åe. 97

2. JÖò |Hõ~°

U q^èOŒ QÍ#~Ú`Õ <Õ#∞ g∞ =∞^躌 # ã¨fiÜ«∞OQÍ g∞Ö’ #∞O_Õ XHõ ã¨O^ÕâÇ◊ Ϩ ~°∞}˜‚ „ѨÉqíè OѨ *ˇÜ∞« ºQÍ, J`«#∞ g∞‰õΩ <å =K«<åÅ#∞ qxÑ≤Oz, g∞ rq`åÅ#∞ K«H¯õ kkÌ, g∞‰õΩ „QÆO^äŒ *Ï˝<åhfl q"ÕHÍhfl É’kèOz, g∞~°∞ Z~°∞QÆx q+¨Ü«∂Å#∞ g∞‰õΩ <ÕiÊã¨∞Î<åfl_À (`«^•fi~å g∞~°∞ ™êѶ¨ÅºO á⁄O^•~À) J^Õ q^èOŒ QÍ (™êѶŨ º=∂~°Oæ á⁄O^ŒQÅÆ ~°∞). JO^Œ∞=Å¡ g∞~°∞ ##∞fl QÆ∞~°∞OÎ K«∞HÀO_ç, <Õ#∞ q∞=∞‡efl QÆ∞~°∞ÎOK«∞‰õΩO\Ï#∞. <å Ü≥∞_»Å Hõ$`«[˝`« Hõ#|~°K«O_ç, Hõ$`«Ñ¶¨ÚflÅ~Ú =~°„Ѩ™ê^•xfl u~°ã¨¯iOK«HõO_ç. 18 153–157 qâ◊fiã≤Oz#"å~°ÖÏ~å,153 ã¨ÇϨ #O ^•fi~å#∞, #=∂*ò ^•fi~å#∞ ã¨Ç¨ Ü«∞O á⁄O^ŒO_ç. JÖÏ¡ÇÏπ ã¨ÇϨ #O K«∂¿Ñ"åiH˜ `À_»~Ú LO\Ï_»∞.154 ^≥=· =∂~°Oæ Ö’ ǨÏ`«∞Å~Ú# "åix =∞$`«∞Åx J#HõO_ç.WÖÏO\˜"å~°∞ "åã¨"Î åxH˜ rqOKÕ L<åfl~°∞.HÍx P rq`«O ZÖÏO\˜^À g∞~°∞ „QÆÇÏ≤ OK«Ö~Ë ∞° .155 Q“~°qOK«_»O [iyO^Œ#_®xH˜ ã¨OˆH`«O. JO^Œ∞=Å¡ Hõ$`«Ñ¶¨∞fl`«, Jq^èÕÜ«∞`«Å =¸ÅOQÍ D Ѩ^Œg ÉÏ^茺`«Å∞ g∞ #∞O_ç "åѨã¨∞ fã¨∞HÀ=_»O [~°‰õΩ¯O_® LO_ÕO ^Œ∞‰õΩ ‰õÄ_® g∞~°∞ =∂ D P[˝#∞ áêeOKåe. D P^Õ âßxfl J#∞ã¨iOKå~°O>Ë D =~°O g∞ÃÑ· ѨiѨÓ~°‚O QÍqOK«_»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. 152. JO>Ë =∂ D P^Õâßxfl áêeã¨∂Î D PâßÉèÏ=O Hõey LO_»O_ç. Wk ~å[ã¨O L\˜ìѨ_Õ „ѨHõ@<å q^è•#O. ~åA `«# ^Œ~°ÊO`À, L^•~° "≥·Yi`À '=∂ `«~°Ñ¶¨Ù# Ѷ¨ÖÏ<å q^èŒOQÍ HõxHõ~°O, J#∞„QÆǨÏO „áêѨÎ=∞=Ù`åÜ«∞#fl Pâ◊`À xsH˜∆ã¨∂Î LO_»∞— Jx XHõ <ÒHõ~°∞‰õΩ ѨÙ~°=∂~ÚOK«_»"Õ∞ KåÅ∞, P <ÒHõ~°∞ `«# WO\’¡ ã¨O|~åÅ∞ [~°∞ѨÙHÀ_®xH˜, J`«xH˜ JO^Œ~°∂ â◊√ÉèÏ HÍOHõ∆Å∞ `≥Å∞Ѩ_®xH©#∞. 153. <åÜ«∞Hõ`«fiѨ٠Ѩ^ŒqÃÑ· xÜ«ÚHõÎO KÕã≤# `«~°∞"å`«, WHõ D L=∞‡`ü (J#∞K«~° ã¨=∂[O)‰õΩ J=â◊º=∞~Ú# P^ÕâßÅ∞ W=fi_»O [~°∞QÆ∞`ÀOk. W`«~° q+¨Ü«∂ÅxflO\˜H©˜ =ÚO^Œ∞ XHõ q+¨Ü«∂xfl QÆ∞iOz ÃÇÏK«ÛiOK«_»O [~°∞QÆ∞`ÀOk. Wk ѨÓÅ áê#∞Ѩ٠HÍ^Œ∞, q∞=∞‡efl Ѩ~°∞O_»Éˇ@ì_®xH˜† Wk =∞Ǩϟ#fl`« =∞~Ú# ÉÏ^茺`«, „Ѩ=∂^ŒÉèíi`«=∞~Ú# ÉèÏ~°O. D ÉèÏ~åxfl `«ÅÃÑ· "Õã¨∞HÀQÍ<Õ ã¨HõÅ q^è•Å qѨ`«∞ÎÅ∞ =i¬OK«<å~°Oaè™êÎ~Ú.

150. JO>Ë =∂ D P^Õâßxfl ѨÓiÎQÍ áê\˜OK«O_ç. g∞Ö’ U =ºH˜Î J~Ú<å xs‚`« kâ◊‰õΩ `«Ñ¨Ê =∞ˆ~ kâ◊Hõ~Ú<å uiy ZѨÙÊ_»~Ú<å #=∂*ò KÕã¨∂Î JQÆ∞Ѩ_»~å^Œ∞. JÖÏ [iy`Õ g∞ q~À^èŒ∞ʼnõΩ g∞ÃÑ· PˆH∆Ѩ} KÕ¿ã J=HÍâ◊O „áêѨÎ=∞=Ù`«∞Ok – 'PǨ, ÉèíÖË =∞^茺ã¨÷ ã¨=∂[=∞O_ç, ZO`« =∞Oz ã¨`«ºã¨O^èŒ∞Å∂, ZO`« Q˘Ñ¨Ê ã¨`åºxH˜ ™êHõ∆ ºO ѨeˆH"å~°∞ g~°∞† Wk `«=∞ „ѨÉèí∞=٠ѨOÑ≤# P^Õâ◊=∞x XHõ =OHõ JO@∂<Õ =∞~À =OHõ ^•xfl LÅ¡O Ѷ≤∞ã¨∂Î ‰õÄ_® L<åfl~°∞!— Jx "å~°∞ ZuÎ á⁄_»∞™êÎ~°∞. 151. =¸ÅOÖ’ 'h=∞`ü— (J#∞„QÆǨÏ=~°O) Jx LOk. WHõ¯_» '=~°O— JO>Ë <åÜ«∞Hõ`«fiO, PkèѨ`«ºÑ¨Ù =~°O J#fl =∂@. ^•xfl |h W„™ê~¸Öò #∞O_ç ǨÏã¨ÎQÆ`«O KÕã¨∞‰õΩx D J#∞K«~° ã¨=Ú^• Ü«∂xH˜ JѨÊyOK«_»O [iyOk.„ѨѨOK«OÖ’ XHõ ã¨=Ú^•Ü«∂ xH˜ ^Õ=Ùx K«@ìѨ~°=∞~Ú# P^Õâ◊O "Õ∞~°‰õΩ „ѨѨOK« *Ï`«∞Å <åÜ«∞Hõ`«fiO, PkèѨ`«ºO „Ѩ™êkOz, =∂#"åox ^≥·=ÉèíH˜Î, ~°∞A=~°Î#Å =∂~åæ# #_çÑ≤OKÕ ÉÏ^茺`« #ѨÊyOK«_»O, ^•x ã¨<å‡~°æ QÆ=∞<åxH˜ J`«∞º`«Î=∞ „ѨuѶ¨ÅO. D ÉÏ^茺`«Å∞ U ã¨=∂*ÏxHõ~Ú<å JѨÊyOK«|_®¤Ü«∞O>Ë "åã¨Î=OQÍ ^•xH˜ JÖÏ¡ÇπÏ J#∞„QÆǨÅ∞, |Ǩï=∂<åÅ „Ѩ^•#O ѨiѨÓ~°‚=∞~ÚO ^Œ#fl=∂@. JÖÏ¡ÇπÏ WHõ¯_» ÃãÅqKÕÛ^Õq∞@O>Ë H˜ÉÏ¡ =∂~°∞Ê#‰õΩ ã¨O|OkèOz# D P^Õâ◊O, "åã¨Î=OQÍ D Ѩ^ŒqxzÛ q∞=∞‡efl Ô~O_»= ÉèÏQÆO

98

2. JÖò |Hõ~°

"Õ∞=Ú q∞=∞‡efl ÉèíÜ«∞ „Ѩ=∂^•Å‰õÄ, ‰õ∆Ω^•ƒ^èŒÅ‰õΩ, ^èŒ# „áê}ÏÅ #ëêìʼnõΩ, P^•Ü«∂Å H˘~°`«Å‰õΩ QÆ∞i KÕã≤ `«Ñ¨ÊHõ ѨsH˜∆™êÎ=Ú. D Ѩiã≤÷`«∞ÅÖ’ ã¨Ç¨Ï#O =Ç≤ÏOKÕ"åiH˜, U^Œ~Ú<å PѨ^Œ =zÛѨ_#ç ѨÙÊ_»∞ '"Õ∞=Ú JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ K≥Ok#"å~°"∞Õ , JÖÏ¡ÇÏπ "≥Ñ· Ù¨ #ˆH "Õ∞=Ú =∞~°eáÈ=Åã≤ LOk— Jx ѨeHˆ "åiH˜ â◊√Éè"í å~°#Î O^Œ*~Ë Ú.156 "åiH˜ "åi „ѨÉèí∞=Ù =^ŒÌ #∞O_ç JO`«∞ÖËx J#∞„QÆǨÅ∞ „áêѨ=Î ∞=Ù`å~Ú. PÜ«∞# HÍ~°∞}º KèåÜ«∞ "åix HõÑÙ¨ ʉõΩO@∞Ok. WÖÏO\˜"åˆ~ ~°∞A=∂~åæ# L#fl"å~°∞. 158 xã¨ûO^ÕǨÏOQÍ ã¨á¶ê =∞~åfiÅ∞ JÖÏ¡ÇπÏ zǨflÅÖ’x"Õ. JO^Œ∞=Å¡ ^≥·=QÆ$ǨxH˜ "≥o§, ǨÏ*ò˚ ÖËHõ L„=∂ KÕ¿ã"å~°∞157 D Ô~O_»∞ QÆ∞@ìÅ =∞^茺 'ã¨~¸— K≥Ü«∞º_»O U=∂„`«O `«Ñ¨ÙÊHÍ^Œ∞.158 WOHÍ W+¨Ñì _¨ ,ç WKåÛùÑÓ¨ ~°fiHõOQÍ Z=~°∞ U =∞Oz Ѩx KÕã<≤ å159 JÖÏ¡ÇπÏ ^•xfl `≥Å∞ã¨∞‰õΩO\Ï_»∞, ^•xfl P^Œi™êÎ_»∞. 155. '=∞$`«∞º=Ù— J<Õ Ñ¨^ŒO, ^•x ÉèÏ=#, =∞x+≤ =∞#ã¨∞ûÃÑ· „‰õΩOQÆn¿ã „ѨÉèÏ"åxfl "Õã¨∞ÎOk. JO^Œ∞=Å¡ ^≥·==∂~°æOÖ’ J=∞~°QÆu á⁄O^Õ"åix '=∞$`«∞Å∞— J#~å^Œx P^Õâ◊=∞~ÚOk. ZO^Œ∞HõO>Ë =∞$`«∞º=Ù ÉèÏ=O =Å¡ ã¨=∂[OÖ’x =∞#∞+¨µÅ ǨÏ$^ŒÜ«∂Ö’¡ lǨ^£H Ѩ@¡ L`ÕÎ[O, áÈ~å@ Ѩ\ ˜=∞, „áê}ÏÅÃÑ· `≥yOѨ٠=O\˜ ÉèÏ"åÅ∞ K«ÖÏ¡iá⁄ÜÕ∞º „Ѩ=∂^Œ=ÚOk. ^•xH˜ |^Œ∞Å∞QÍ, ^≥·= =∂~°æOÖ’ Jã¨∞=ÙÅ∞ ÉÏã≤# =ºH˜Î "åã¨Î"åxH˜ J=∞~° rq`åxfl á⁄O^Œ∞`å_»#fl ÉèÏ"åxfl qâßfiã¨∞Å~Ú#"å~°∞ `«=∞ ǨÏ$^ŒÜ«∂Ö’¡ <å@∞HÀ"åe Jx P^ÕtOK«_»O [iyOk. D ÉèÏ=# XHõ"≥·Ñ¨Ù Ü«∞^•~å÷xHõ#∞QÆ∞}OQÍ LO_»QÍ =∞~À "≥·Ñ¨Ù# nx=Å¡ â∫~°ºO, Ѩ~å„Hõ=∞ ÉèÏ"åÅ∞ ‰õÄ_® L`ÕÎl`«=∞=Ù`å~Ú, `Õ*’=O`«OQÍ LO\Ï~Ú. 156. ѨÅHõ_»O JO>Ë ˆH=ÅO <À\˜`À D =∂@Å∞ ѨÅHõ_»O Jx HÍ^Œ∞. ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’#∂ ''=∞#=∞O`å JÖÏ¡ÇπωõΩ K≥Ok#

Hõiî# ѨsHõ∆ʼnõΩ QÆ∞~°=Ù`å~°∞, ~°Hõ~°HÍÅ #ëêìÅ#∞ ÉèíiOK«=Åã≤ LO@∞Ok. JѨÙÊ_»∞ ã¨Ç¨Ï# ã¨÷~Ú~åºÅ∞ Hõ#|~°z, ã≤÷~° ã¨OHõÅÊO `À#∂, ^Œ$_è»z`«ÎO`À#∂ D HõëêìÅ#xflO\˜h Z^Œ∞~˘¯O@∂ ^≥·= =∂~°æOÖ’ ѨÙ~ÀQÆq∞ã¨∂Î áÈ`Õ g∞ÃÑ· J#∞„QÆǨÅ∞ =i¬™êÎ~Ú.

154. ZO`À |~°∞=~Ú# D ÉÏ^茺`å ÉèÏ~åxfl "≥ÚÜ«∞º_®xH˜ g∞‰õΩ HÍ=Åã≤# â◊H˜Î Ô~O_»∞ q^è•Å „áêѨÎ=∞=Ù`«∞Ok. XHõ\ ˜, ''㨄Éò—— (ã¨Ç¨Ï#) QÆ∞}Ïxfl g∞Ö’ ÃÑOá⁄OkOK«∞HÀ=_»O ^•fi~å† Ô~O_»=k, #=∂*ò PK«iã¨∂Î q∞=∞‡efl g∞~°∞ Ѩ\ ˜+¨ªO KÕã¨∞HÀ=_»O ^•fi~å. =Ú#∞‡O^Œ∞ J<ÕHõ KÀ@¡ '㨄Éò— ÖËHõ 'ã¨Ç¨Ï#O— J<Õk J<ÕHõ Ju =ÚYº=∞~Ú# <≥·uHõ QÆ∞}ÏʼnõΩ ã¨=∞„QÆ=∞~Ú# =∞‰õΩ@O Jh, "åã¨Î"åxH˜ Wk ™êѶ¨ÖϺxH˜ ã≤OǨÏ^•fi~°=∞h, Wk ÖˉõΩO_® Z=iHõ~Ú<å U ^èպܫ∞OÖ’#∂ q[Ü«∞O „áêѨÎO HÍ^Œx `≥e¿Ñ qâ◊nHõ~°}Å∞ J<ÕHõO Åaè™êÎ~Ú. W^Õ q^èŒOQÍ =Ú#∞‡O^Œ∞ #=∂*ò QÆ∞iOz ‰õÄ_® q=~°OQÍ qâ◊^Œ=∞=Ù`«∞Ok– ^£ ´ W™ê¡g∞Ü«∞ ѨiÉèÏ+¨Ö’ ^èŒ~À‡#flu H˘~°‰õΩ x~°O`«~° Jk Zxfl q^è•Å∞QÍ qâ◊fiã≤Oz# =º‰õΩÎefl, "åi ã¨OѶ¨∂xfl D *lǨ Hõ$+≤ ã¨ÅѨ_®xfl lǨ^£ JO\Ï~°∞. J=ã¨~°=∞~Ú`Õ „áê}ÏÅ#~Ú<å =∞Ǩϟ#fl`« HÍ~°ºx~°fiǨÏ}ÔH· `«Ü«∂~°∞ KÕã¨∞ÎO^À J#fl q+¨Ü«∞O. ^è•~°áÈÜ«∞_»O ^•x J`«∞º#fl`« JOu=∞ ~°∂ѨO. Ô~O_»= ÉèÏQÆO

99

2. JÖò |Hõ~°

159–160 "Õ∞=Ú J=`«iOѨ*ãË #≤ „Ѩã∞¨ Êù@=∞~Ú# É’^è#Œ efl, xˆ~âÌ ßÅ#∞, "Õ∞=Ú =∂#=ÙÅO^Œi =∂~°^æ ~Œ ≈° Hõ`fi« O H˘~°‰Ωõ D „QÆO^äOŒ Ö’ q=iOz# `«~∞° "å`« ‰õÄ_® "å\˜x =∞~°∞QÆ∞ѨiKÕ"åix, xâ◊ÛÜ«∞OQÍ `≥Å∞ã¨∞HÀO_ç, JÖÏ¡ÇπÏ ‰õÄ_® â◊Ñ≤™êÎ_»∞, â◊Ñ≤OKÕ "å~°O^Œ~°∂ â◊Ñ≤™êÎ~°∞.160 J~Ú`Õ D "≥·Yix =∂#∞‰õΩx, `«=∞ Ѩ^Œúux ã¨O㨯iOK«∞‰õΩO@∂, `å=Ú ^•K«∞`«∂ L#fl ^•xfl "≥Å¡_çKÕÜ«∞_»O "≥Ú^ŒÖˇ_ç`Õ, "åix <Õ#∞ =∞xfl™êÎ#∞† <Õ#∞ ZO`À Hõ∆q∞OKÕ"å_çx, Hõ\ÏH˜∆OKÕ"å_çx. 161–162 u~°™ê¯~° "≥Y· ix J=ÅOaOz,161 u~°™ê¯~å=ã¨÷Ö’<Õ Jã¨∞=ÙÅ∞ ÉÏã≤# "åiH˜ JÖÏ¡ÇπÏ, ^Œ∂`«Å∞, =∂#=ÙÅ∞, JO^Œi âßѨO ™È‰õΩ`«∞Ok† D âßѨ„QÆ™êÎ=ã¨Ö÷ ’<Õ "å~°∞ âßâ◊fi`«OQÍ LO\Ï~°∞. "åi tHõÖ∆ ’#∂ `«yOæ Ѩ٠LO_»^∞Œ , "åiH˜ =∞ˆ~ =º=kèx=fi_»=¸ [~°Q^Æ ∞Œ . "å~°"Õ∞—— J#fl ÉèÏ=O ^Œ$_è»OQÍ <å@∞HÀ"åe. Ѷ¨e`«OQÍ, ^≥·= =∂~°æOÖ’ =∞#‰õΩ K≥Ok# U =ã¨∞Î=Ù#∞ `åºQÆO KÕã≤<å x*ÏxH˜ Jk ^•x ã¨~°~Ú# =∂~°æOÖ’<Õ qxÜ≥∂QÆ=∞~ÚO^Œ#fl =∂@, WOHÍ Jk Jã¨Å∞ Z=iH˜ K≥Ok#^À "åi H˘~°ˆH qxÜ≥∂yOK« |_çO^Œ#fl =∂@. WOHÍ ''JÖÏ¡ÇπÏ "≥·Ñ¨Ù#ˆH =∞#O =∞~°Å=Åã≤ LOk—— Jx JO>Ë, Z\˜ì Ѩiã≤÷uÖ’#∂ =∞#O D „ѨѨOK«OÖ’ âßâ◊fi`«OQÍ LO_Õk ÖË^Œ∞. Hõ_»‰õΩ, ˆ~áÈ, =∂áÈ áÈ=_»=∞~Ú`Õ ^≥·=O =^ŒÌˆH– JO^Œ∞=Å¡ PÜ«∞# =∂~°æOÖ’<Õ „áê}ÏÖÁ_ç¤ PÜ«∞# ã¨xflkèÖ’<Õ ZO^Œ∞‰õΩ Ǩ[~°=‰õÄ_»^Œ∂? Wk ZO`« "Õ∞Å~Ú# q+¨Ü«∞O– =∞#O =∞# JǨxfl ѨiáÈ+≤OK«∞‰õΩO@∂ LO_»QÍ =∞$`«∞º=Ù Pã¨#fl=∞~Ú#ѨÙÊ_»∞ U "åºkèHÀ, U ^Œ∞~°…@#HÀ QÆ∞~°=_»O HõO>Ë Wk ÅHõ∆ÖÏk Ô~@∞¡ L`«Î=∞O HÍ^•. 157. 'lÖò ǨÏ[˚— <≥ÅÖ’x xs‚`« `ÕnÅÖ’ KÕ¿ã HÍÉÏ ã¨O^Œ~°≈ <åxfl 'ǨÏ*ò˚— Jx JO\Ï~°∞. D `ÕnÅÖ’ `«Ñ¨Ê =∞Ô~ѨÙÊ_»~Ú<å KÕ¿ã ã¨O^Œ~°≈<åxfl 'L„=∂— Jx JO\Ï~°∞. 158. ã¨á¶ê, =∞~åfiÅ<Õq =∞ã≤˚^Œ∞Öò ǨÏ~å"£∞ ÖËHõ Ѩq„`«=∞~Ú# =∞ã≤˚^£ (HÍÉÏ =∞ã≤˚^£) ã¨g∞ѨOÖ’ LO_Õ Ô~O_»∞ QÆ∞@ìÅ∞. "å\˜ =∞^茺# ã¨~¸ K≥Ü«∞º_»O ÖËHõ Ѩ~°∞ÔQ`«Î_»O ǨÏ*ò ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ Ǩτ[`ü W„ÉÏÇ‘Ï"£∞‰õΩ JÖÏ¡ÇπÏ <ÕiÊ# ǨÏ*ò xÜ«∞=∂Ö’¡ XHõ Ô~O_»= ÉèÏQÆO

xÜ«∞=∞O. P `«~°∞"å`« =∞Hͯ, ^•x K«∞@∞ìѨ@¡ JO`å |Ǩï^≥·"å ~å^èŒ#`À ‰õÄ_»∞‰õΩ#fl J*Ï˝#O "åºÑ≤Oz#ѨÙÊ_»∞ JHõ¯_ç „Ñ¨[Å∞ ã¨á¶ê H˘O_»ÃÑ·# 'W™êѶπ— =∞iÜ«Ú =∞~åfiÃÑ·# '<å~ÚÖÏ— ^Õ=™ê÷<åÅ∞ xi‡OK«∞‰õΩ<åfl~°∞. "å\˜ K«∞@∞ì ‰õÄ_® „Ѩ^ŒH˜∆}Å∞ [~°∞QÆ™êQÍ~Ú. P ÃÑ·# „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ (ã¨) ^•fi~å W™ê¡"£∞ HÍOu J~°|∞ƒÅ‰õΩ JOk# ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ =Úã≤¡=ÚŠǨÏ$^ŒÜ«∂Ö’¡ qq^èŒ „Ѩâ◊flÅ∞ `«Öˇ`«Î™êQÍ~Ú. ã¨á¶ê, =∞~åfiÅ =∞^茺 Ѩ~°∞ÔQ`ÕÎ PKå~°O (ã¨~¸) Jã¨Å∞ ǨÏ*ò˚Ö’x JOâ◊"Õ∞<å ÖËHõ ˆH=ÅO |Ǩï^≥·"å~å^èŒ<å HÍÅOÖ’x J=âı+¨=∂? D ã¨~¸ =Å¡ "Õ∞=Ú |Ǩï^≥·"å~å^èŒ<å „H˜Ü«∞‰õΩ áêÅÊ_ç#"å~°=ÚHÍ=∂?J#fl „Ѩâ◊flÅ∞ L`«Ê#fl=∞Ü«∂º~Ú. WOHÍ Ç¨Ï„[`ü P~Úëê (~°l JÖϡǨïJ<£Ç¨) LÖË¡Y#O „ѨHÍ~°O `≥e¿ã^Õq∞@O>Ë ã¨á¶ê =∞~åfiÅ =∞^茺 ã¨~¸ q+¨Ü«∞OÖ’ =∞n<å „Ñ¨[Å =∞#ã¨∞ûÖ’¡ `˘e #∞Op, W™ê¡"£∞‰õΩ ѨÓ~°fiO ‰õÄ_® U=yOѨ٠LO_Õk. ZO^Œ∞HõO>Ë "å~°∞ '=∞<å`ü—#∞ "≥ÚˆH¯"å~°∞, W™êѶπ, <å~ÚÖÏÅ#∞ #"Õ∞‡"å~°∞ HÍ~°∞. D HÍ~°}ÏÅ =¸ÅOQÍ<Õ, =∞ã≤˚^Œ∞Öò ǨÏ~å"£∞#∞ H˜ÉÏ¡QÍ x~°‚~ÚOKÕ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ã¨á¶ê =∞~åfiʼnõΩ ã¨O|OkèOz# JáÈǨÏÅxflO\˜h ^Œ∂~°O K≥Ü«∞º_»O J=ã¨~° =∞~ÚOk. WOHÍ, D Ô~O_»∞ ™ê÷<åÅ =∞^茺 ã¨~¸K≥Ü«∞º_»O ǨÏ*ò˚‰õΩ ã¨O|OkèOz# Jã¨Å∞ PKå~åÖ’¡x 100

2. JÖò |Hõ~°

163 – 167 g∞ ^Õ=Ù_»∞ XˆH ^Õ=Ù_»∞. P Hõ$áêjÅ∞_»∞, Hõ~°∞}Ïã¨fi~°∂ѨÙ_»∞ `«Ñ¨Ê =∞~À ^Õ=Ù_»∞ ÖË_»∞. 19 (D Ü«∞^•~å÷xfl „QÆÇ≤ÏOKÕO^Œ∞‰õΩ) |∞kú#∞ѨÜ≥∂yOKÕ"åiH˜ Z<Àfl ã¨∂K«#Å∞ HÍ#=™êÎ~Ú– QÆQÆ# Éèí∞=<åÅ ã¨$+≤ìÖ’, ˆ~~¸ ѨQÆÅ∂ XHõ^•x "≥#flO\˜ =∞~˘Hõ\ ˜ ™êyOKÕ x~°O`«~° „Éèí=∞}OÖ’, =∂#=ÙʼnõΩ „ѨÜ≥∂[#Hõ~°=∞~Ú# "å\˜x "≥∂ã¨∞‰õΩx #^Œ∞Ö’¡#∞, ã¨=Ú„^•Ö’¡#∞ Ѩܫ∞xOKÕ F_»ÅÖ’, JÖÏ¡ÇπÏ PHÍâ◊O#∞Oz kO¿Ñ =~°¬Ñ¨Ù h\˜Ö’– ^•x ^•fi~å<Õ PÜ«∞# „áê}OáÈ~Ú# ѨÙ_»q∞H˜ r=OáÈ™êÎ_∞» , `«# D U~åÊ@∞ =¸ÅOQÍ<Õ PÜ«∞# Éè∂í =∞O_»ÅOÖ’ ã¨HÅõ ~°HÍÅ r=~åã¨∞efl qã¨iÎ OѨ*™Ë êÎ_∞» – JÖψQ Ѩ=<åŠѨÜ∞« #OÖ’, xOyH© <ÕÅH© =∞^躌 # P*Ï˝|^ŒOú QÍ `ÕeÜ«∂_Õ "Õ∞Ѷ∂¨ ÅÖ’ – Z<Àfl ã¨∂K«#Å∞ HÍ#=™êÎ~Ú.162 iOK«_»O [~°∞QÆ∞`ÀOk. „ѨѨOK« =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiѨ٠ÉÏ^茺`« U ã¨=∂*ÏxH˜ JѨÊ*ˇÑ¨Ê_»O [~°∞QÆ∞`«∞#fl^À P =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`åfixfl W`ÀkèHõOQÍ "åºÑ≤OѨ*ˇÜ«∞º_»O ^•x q^èŒ∞ºHõÎ ^èŒ~°‡O. Ñ≤ã≤x Q˘@∞ì "åx ™⁄=Ú‡ÖÏ ^•xfl ^•zÃÑ@ì~å^Œ∞. 161. '‰õΩ„Ѷπ— J#fl Ѩ^•xH˜ Jã¨Å∞ J~°÷O ^•z ÃÑ@ì_»O, =∞~°∞QÆ∞ Ѩ~°K«_»O Jx. ^•x P^è•~°OQÍ<Õ u~°™ê¯~°O J#fl ÉèÏ=O L`«Ê#fl=∞~Ú, D Ѩ^ŒO 'D=∂<£— (qâßfiã¨O)‰õΩ =ºuˆ~HÍ~°÷OÖ’ „ѨÜ≥∂yOK«_»O "≥Ú^ŒÅ~ÚOk. D=∂<£ JO>Ë XѨÙÊHÀ=_»O, ã‘fiHõiOK«_»O, JOwHõiOK«_»O Jx J~°÷O nxH˜ „ѨuQÍ ‰õΩ„Ѷπ JO>Ë, XѨÙÊHÀHõáÈ=_»O, u~°ã¨¯iOK«_»O, x~åHõiOK«_»O Jx J~°÷O. Y∞~üP<£ „ѨHÍ~°O ‰õΩ„Ѷπ "≥·YiH© aè#fl"≥∞ÿ# ~°∂áêÅ∞<åfl~Ú: XHõ\ ˜, =∞x+≤ Jã¨Å∞, ^≥·=O LxH˜<Õ XѨÙÊHÀHõáÈ=_»O ÖËHõ PÜ«∞# ™ê~°fiÉè∫=∞`åfixfl JOwHõiOK«HõáÈ=_»O, PÜ«∞xfl `«#‰õΩ, D qâßfi#flO`«\ ˜H© ™êfiq∞, P~å^èŒ∞º_»∞QÍ XѨÙÊHÀ=_®xH˜ x~åHõiOK«_»O ÖËHõ PÜ«∞# XHõ¯_ç<Õ ™êfiq∞QÍ P~å^èŒ∞º_»∞QÍ JOwHõiOK«HõáÈ=_»O. Ô~O_»∞, JÖÏ¡ÇπÏ#∞ #q∞‡<å PÜ«∞# P^ÕâßÅ#∞, xˆ~ÌâßÅ#∞ *Ï˝<åxH˜, K«\ÏìxH˜ UÔH·Hõ =¸ÖÏ^è•~°O Jx JOwHõiOKÕO^Œ∞‰õΩ x~åHõiOK«_»O.

JOâ◊"Õ∞ J#fl q+¨Ü«∞O, D ™ê÷<åŠѨq„`«`« ^≥·=O `«~°Ñ¶¨Ù# x~°‚Ü«∞=∞~ÚO^Õ HÍx J*Ï˝# HÍÅѨ٠HõÅÊ# HÍ^Œ#fl q+¨Ü«∞O „Ѩ[ʼnõΩ `≥Å∞Ѩ_»O J=ã¨~°=∞~ÚOk. 159. JO>Ë D Ѩx =∞#óѨÓ~°fiHõOQÍ W+¨ìO`À K≥Ü«∞º_»"Õ∞ L`«Î=∞=∞~Ú# Ѩ^Œúu. ÖËHõáÈ`Õ J*Ï˝áêÅ#QÍ K≥Ü«∞º_»=∞~Ú`Õ ZÖÏQÆ∂ `«Ñ¨Ê^Œ∞. 160. Ü«¸^Œ∞ q^•fiOã¨∞Å∞ KÕã≤# JxflO\˜ HõO>Ë ÃÑ^ŒÌ `«Ñ¨ÙÊ Uq∞@O>Ë "å~°∞ ^≥·=„QÆO^äŒ*Ï˝<åxfl "åºÑ≤OѨ*ˇÜ«∞º_®xH˜ |^Œ∞Å∞, icƒÅ∞, =∞`« =$uÎQÆÅ F Ѩiq∞`« =~°æO =∞^茺# ^•xfl |OnQÍ KÕã≤ ÃÑ\Ïì~°∞. [# ™ê=∂#ºO JÖÏ LOz ã¨fiÜ«∞OQÍ Ü«¸^Œ∞ „Ѩ[ʼnõΩ ã¨~Ú`«O ^•x QÍe ‰õÄ_® ™ÈHõxKÕÛ "å~°∞ HÍ~°∞. P `«~°∞"å`« ã¨~°fi™ê=∂#º=∞~Ú# J*Ï˝#O =¸ÅOQÍ Ü«¸^Œ∞ „Ѩ[Ö’¡ =„Hõ =∂~åæÅ∞ ^•i KÕã¨∞‰õΩ#flѨÙÊ_»∞ q^•fiOã¨∞Å∞ ã¨O㨯~°}ÔH· ZÖÏO\˜ „Ѩܫ∞`«fl=¸ K≥Ü«∞ºHõáÈ= _»"Õ∞ HÍHõ, ^•xH˜ aè#flOQÍ, „Ѩ[Ö’¡ `«=∞ Ѩ~°Ñ¨ux HÍáê_»∞ ‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩQÍ#∞, ™ê=∂#ºOQÍ i"åA á⁄O^Õ „Ѩu JѨ =∂~åæxH˜, „Ѩu #g# ^Œ∞~åKå~åxH˜ `«=∞ =∂@Å ^•fi~å, KÕ`«Å ^•fi~å ÖË^• `«=∞ =∞ø#O ^•fi~å P#u Ѩ„`åxfl „Ѩ™êkOK« ™êQÍ~°∞. =Úã≤¡=ÚÅ#∞ D "≥·YiH˜ ^Œ∂~°OQÍ LO_®Å<Õ ÃÇÏK«Û Ô~O_»= ÉèÏQÆO

101

2. JÖò |Hõ~°

(J~Ú`Õ ^Õ=Ùx UHõ`åfixfl ~°∂_èÑô i¨ KÕ D „Ѩã∞¨ Êù@=∞~Ú# x^Œ~≈° <åÅ∞#flѨÊ\˜H)© ^≥"· åxfl HÍ^Œx, W`«~°∞efl PÜ«∞#‰õΩ ã¨Ç¨Ï=~°∞ÎÅ∞QÍ, „Ѩ`«º~°∞÷Å∞QÍ163 Ü≥∞OKÕ =∞#∞+¨µÅ∞ H˘O^Œ~°∞<åfl~°∞. JO`ÕHÍHõ "å~°∞, ^≥=· O Ѩ@¡ LO_»Åã≤# J#∞~åQÆOÖÏO\˜ J#∞~åQÆO "åi Ü≥∞_»Å Hõey LO\Ï~°∞– x*ÏxH˜ qâ◊fiã≤OKÕ"å~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ<Õ J`«ºkèHõOQÍ „¿Ñq∞™êÎ~°∞–164 D ^Œ∞+¨µìʼnõΩ, Ü«∂`«<å tHõ∆#∞ „Ѩ`«ºHõ∆OQÍ K«∂ã≤# `«~∞° "å`« É’^èÑŒ _¨ Õ D q+¨Ü∂« Å∞– â◊‰Ωõ ÅÎ hfl, JkèHÍ~åÅhfl JÖÏ¡ÇÏπ Jnè#OÖ’<Õ L<åflÜ«∞<Õ, JÖÏ¡ÇÏπ tHõ∆ ‰õÄ_® ZO`À Hõi#î =∞~Ú#^Œ<Õ q+¨Ü∂« Å∞– <Õ_Õ É’^èÑŒ _¨ `ç Õ ZO`« ÉÏQÆ∞O_Õk! PÜ«∞# tHõ∆ qkèOz#ѨÙÊ_»∞, "å~°∞ „ѨÑO¨ K«OÖ’ Z=i#~Ú`Õ J#∞ã¨iOKå~À P QÆ∞~°∞=ÙÅ∂, <åÜ«∞‰õΩÅ∂ JO^Œ~∂° P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ `«=∞ `«=∞ J#∞K«~∞° Å`À ã¨O|O^è"Œ ∞Õ ÖË#@∞¡QÍ „Ѩ=iΙêÎ~∞° , J~Ú<å "å~°∞ tHõ#∆ ∞ á⁄O^Œ@=¸ `«^ºŒä O, "åi ã¨HÅõ ™ê^è<Œ åã¨OѨ`∞« ÅÎ ã¨O|O^è•Å∞ `≥yáÈ=_»=¸ MÏÜ«∞O. J<Õ Ñ¨^ŒO '‰õΩ„á¶ê<≥ h—=∞`ü— (ÅaèOz# =~åŠѨ@¡ Hõ$`«Ñ¶¨∞fl`å ÉèÏ=O) J<Õ J~°÷OÖ’ ‰õÄ_® „ѨÜ≥∂yOK«|_çOk. JHõ¯_» Jk, '+¨µ„H±—‰õΩ Jaè=ÚYOQÍ „ѨÜ≥∂yOK«|_çOk. '+¨µ„H±— JO>Ë, J#∞„QÆǨÅxzÛ# "åi Ѩ@¡ =∞x+≤ Hõ$`«[˝`åÉèÏ=O Hõey LO_»@O. KÕã≤# P "Õ∞Å∞ Ѩ@¡ P^Œ~°} K«∂Ѩ_»O. ^•xH˜ qÅ∞= x=fi_»O. J#∞„QÆÇ≤ÏOz# =~åxfl „Ѩ™êkOz# "åi JcèëêªxHõ#∞QÆ∞}OQÍ qxÜ≥∂yOK«_»O. =∞x+≤ PO`«~°ºO `«#‰õΩ "Õ∞Å∞ KÕã≤# "åx Ѩ@¡ qâ◊fiã¨hÜ«∞`«`À, ÉèíH˜Î`À Lá⁄ÊOQÆ_»O. nxH˜ „ѨuQÍ '‰õΩ„Ѷπ— ÖËHõ '‰õΩ„á¶ê<≥ h—=∞`ü— U=∞O>Ë, =∞x+≤ `«#‰õΩ "Õ∞Å∞ KÕã≤# "åx "Õ∞Å∞<Õ JOwHõiOK«HõáÈ=_»O, ^•xfl `«# Ü≥∂Qƺ`« HÍ~°}OQÍ<À ÖËHõ "Õ~˘Hõi J#∞„QÆǨÏO =Å¡<À ÖËHõ ã≤á¶ê~°ã¨∞ ^•fi~å<À ÅaèOz#kQÍ ÉèÏqOK«_»O, ÖË^• ^•`« „Ѩ™êkOz# =~°O Ѩ@¡ x~å^Œ~°} K«∂Ѩ_»O, ^•xfl =$^è•QÍ ^è • ~° á ÈÜ« ∞ _» O ÖË ^ • PÜ« ∞ # „Ѩ ™ êkOz# =~åxfl PÜ« ∞ # JcèëêìxH˜ =ºuˆ~HõOQÍ qxÜ≥∂yOK«_»O, ÖË^• PÜ«∞# "Õ∞à◊√§ „QÆÇ≤ÏOz#ѨÊ\˜H© PÜ«∞# Ѩ@¡ „^ÀǨÏO, u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ `«Å ÃÑ@ì_»O. WÖÏO\˜ '‰õΩ„Ѷπ—#∞ =∞# ÉèÏ+¨Ö’ ™ê^è•~°}OQÍ KÕã≤# "Õ∞Å∞#∞ =∞~°záÈ=_»O, u#fl WO\˜ "å™êÅ∞ ÖˇHõ¯ÃÑ@ì_»O, #=∞‡Hõ„^ÀǨÏO, Hõ$`«Ñ¶¨∞fl`« J<Õ Ñ¨^•Å`À x~°fizã¨∂Î LO\Ï=Ú. 162. JO>Ë, =∞x+≤ `«# Hõà◊§ =ÚO^Œ~° ˆ~~ÚO|=à◊√§ Ѩx KÕã¨∞Î#fl D qâ◊fiHõ~å‡QÍ~åxfl ˆH=ÅO Ѩâ◊√=ÙÖÏ K«∂_»‰õΩO_®

=¸_»∞, ã¨∂„`«„áêÜ«∞OQÍ JÖÏ¡ÇπÏ =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`åfixH˜ Hõ@∞ì|_Õ #_»K«∞HÀ"åÅx ‰õÄ_® JOQÆH©iOz<å JÖÏ¡ÇπÏ `«# xˆ~ÌâßÅ∞, P^ÕâßÅ∞ JO^Œ*ˇÜ«∞º_®xH˜ U „Ѩ=HõÎÅ#~Ú`Õ =∂^茺=∞OQÍ xÜ«∞q∞OKå_À "åix ã‘fiHõiOK«HõáÈ=_»O. <åÅ∞QÆ∞, „Ѩ=HõÎÅ =∞^茺 ÉèË^ŒÉèÏ"åxfl áê\˜OK«_»O `«# Wëêì#fl#∞ ã¨iOz, ÖË^• `«# ^Œ∞~°aè=∂<åÅ „ѨHÍ~°O, "åiÖ’ H˘O^Œix #=∞‡_»O, =∞iH˘O^Œix #=∞‡HõáÈ=_»O. J~Ú^Œ∞, qâßfi™êÅ∞, <≥·uHõ`«, rq`« xÜ«∞=∂=oH˜ ã¨O|OkèO z# U É’^èŒ#Å#~Ú`Õ „Ѩ=HõÎÅ∞ ^≥·=O `«~°Ñ¶¨Ù# q=iOKå~À "å\˜#xflO\˜h ÖË^• "å\˜Ö’ U^Œ~Ú<å XHõ ^•xfl ã‘fiHõiOK«Hõ áÈ=_»O. P~°∞, Ãã·^•úOuHõOQÍ g\˜#xflO\˜h XѨÙʉõΩ<åfl PK«~°}Ï`«‡HõOQÍ ^≥·"å^ÕâßÅ#∞ W+¨ìѨÓ~°fiHõOQÍ LÅ¡OѶ≤∞OK«_»O. D LÅ¡OѶ¨∞# Ѩ@¡ =∞O‰õΩѨ@∞ì|@ì_»O, „ѨѨOK« rq`«OÖ’ `«# "≥·Yix ^≥·= q^èÕÜ«∞`å „Ñ¨^è•#OQÍ HÍHõ Jq^èÕÜ«∞`å „Ñ¨^è•#OQÍ =∞ÅK«∞ HÀ=_»O. D qaè#fl PÖ’K«#, PK«~°}Ï q^è•<åÅ∞ JÖÏ¡ÇπωõΩ Z^Œ∞~°∞QÍ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞`À ‰õÄ_»∞‰õΩ#flq. WO^Œ∞Ö’ „Ѩu "≥·Yix Y∞~üP<£ ‰õΩ„ѶπQÍ x~°fizã¨∞ÎOk. W"ÕHÍHõ Y∞~üP<£Ö’ H˘xfl KÀ@¡ ‰õΩ„Ѷπ Ô~O_»= ÉèÏQÆO

102

2. JÖò |Hõ~°

„ѨÑO¨ K«OÖ’ "åix J#∞ã¨iOz# "å~°∞, '=∂‰õΩ =∞~À J=HÍâ◊O Åaè¿ãÎ ZO`« ÉÏ=ÙO_Õk. <Õ_∞» g~°∞ =∞=∞‡efl HÍ^ŒO@∞#fl suÖ’ "Õ∞=Ú ‰õÄ_® gix `«$}©Hiõ Oz LO_Õ"å~°=Ú—165 Jx JO\Ï~°∞. Dq^èŒOQÍ g~°∞ „ѨѨOK«OÖ’ KÕã≤# KÕ+¨ìefl JÖÏ¡ÇπÏ gi =ÚO^Œ∞‰õΩ fã¨∞‰õΩ~åQÍ g~°∞ x~åâßxã¨Ê $ǨÏÅ`À#∂, ѨâßÛ`åÎÑO¨ `À#∞ KÕ`∞« Å∞ #∞Å∞=Ú‰õΩO@∂ LO_çáÈ`å~°∞, HÍx Jyfl #∞O_ç |Ü«∞@Ѩ_Õ =∂~°"æ ∞Õ n "å~°∞ HÍ#ÖË~∞° . 20 168–169 [#∞ÖÏ~å, ^è~Œ } ° Ö˜ ’x ^è~Œ ‡° ã¨=∞‡`«=∞~Ú#"å\˜h, Ѩiâ◊√^Œ=ú ∞~Ú#"å\˜x JxflO\˜h u#O_ç, Ã+`· å<£ J_»∞QÆ∞*Ï_»Å#∞ J#∞ã¨iOK«HOõ _ç.166 "å_»∞ g∞‰õΩ „Ѩ`«ºHõ∆ â◊„`«∞=Ù. "å_»∞ q∞=∞‡efl ^Œ∞ëê¯~åºÅ#∞, hu ÉÏǨϺ=∞~Ú# Ѩ#∞Å#∞ P^Õt™êÎ_∞» . JÖÏ¡ÇÏπ K≥ÑÊ≤ #@∞¡QÍ g∞Ô~~°∞QÆx q+¨Ü∂« Å#∞ JÖÏ¡ÇÏπ ¿Ñi@ ѨÅHÍÅx g∞‰õΩ #∂iáÈ™êÎ_∞» .167 |∞kú#∞ѨÜ≥∂yOz D =º=ã¨÷#∞ QÆ∞iOz ѨijeOKåe. "≥ÚO_ç `«#O, ^Œ∞~°aè=∂<åÅ |O^è•Å #∞O_ç q=Ú‰õΩÎ_»~Ú PÖ’z¿ãÎ J`«x ѨijÅ#, J#∞Éèí"åÖ’¡H˜ =KÕÛ D x^Œ~°≈<åÅ∞ `å#∞ F x~°‚Ü«∂xH˜ ~å=_®xH˜ Kåe#xfl P^è•~åÅx™êÎ~Ú: =∞Ǩϟ#fl`« =∞~Ú# D =º=ã¨÷ JO`å UÔH·Hõ Ѩ~°=∞ â◊H˜Î=∂#∞º_»∂, Ü«ÚH˜Î Ѩ~°∞_»∂ J~Ú# "åx P*Ï˝|^Œú=∞~Ú LOk† ã¨HõÅ JkèHÍ~åÅ∞, â◊‰õΩÎÅ∂ ˆH=ÅO PÜ«∞# XHõ¯xˆH ǨÏã¨ÎQÆ`«=∞~Ú L<åfl~Ú† =∞Ô~=iHõ~Ú<å ™êkèHÍ~°=∞~Ú# *’HõºO QÍx, ÉèÏQÆ™êfi=∞ºOQÍx LO_» _ ®xH˜ D =º=㨠÷ Ö ’ D+¨ < 凄`« O J=HÍâ◊ O ÖË ^ Œ ∞ † JO^Œ∞=Å¡ "åã¨Î"åxH˜ P UHõ=∂„`«∞_»~Ú# ^Õ=Ù_Õ [QÆ`«∞ÎÖ’ LxH˜QÆÅ ã¨=∞™êÎxH© ^Õ=Ù_»∞† PÜ«∞# `«Ñ¨Ê =∞ˆ~ W`«~° â◊H˜ÎH© U q^èŒ=∞~Ú# JkèHÍ~åÅ∂ ÖË=Ù–^≥·=`«fiOÖ’QÍx, qâ◊fiHõ~°Î $ `«fiOÖ’QÍx Jk U^≥·<å ÉèÏQÆO ѨOK«∞HÀ=_®xH˜. 163. JO>Ë, ^≥·=`åfixH˜ ã¨O|OkèOz# U QÆ∞}QÆ}ÏÅ~Ú`Õ JÖÏ¡ÇπψH „Ѩ`ÕºHõ"≥∂ "å\˜Ö’ H˘xflO\˜x W`«~°∞ʼnõΩ =iÎOѨ *Ë™êÎ~°∞. ^Õ=Ù_»~Ú# HÍ~°}Ï# =∞#∞+¨µÅÃÑ· JÖÏ¡ÇπωõΩ QÆÅ JkèHÍ~åÅ#∞ JxflO\˜h ÖË^• "å\˜Ö’ H˘xflO\˜h g~°∞ P HÍÅÊxHõ ^Õ=Ùà◊§‰õΩ JO@QÆ_»`å~°∞. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ HÍ~°ºHÍ~°} Ѩ~°OѨ~°ÃÑ· PkèѨ`«ºO, J=ã¨~åÅ#∞ f~°Û_»O, PѨ^ŒÖ’¡ Ô~O_»= ÉèÏQÆO

P^Œ∞HÀ=_»O, HõëêìÅ#∞ Hõ_»`Õ~°Û_»O, "≥Ú~°ÖÏÅH˜OK«_»O, QÀK«~° JQÀK«~åÅ#xflO\˜x Ziy LO_»@O– W=hfl JÖÏ¡ÇπψH „Ѩ`ÕºHõ =∞~Ú# QÆ∞}ÏÅ∞. ^•ã¨∞Å~Ú# =∞#∞+¨µÅ∞ JÖÏ¡ÇπÏ<Õ ™ê~°fi Éè∫=∂kèHÍ~°O QÆÅ"åxQÍ #=∞‡_»O, PÜ«∞# Z_»Å `«=∞ ^•™êºxfl JOwHõiã¨∂Î PÜ«∞# Z^Œ∞@<Õ `«Å=OK«_»O, `«=∞ J=ã¨~åÅ H˘~°‰õΩ PÜ«∞# "≥·Ñ¨Ù#ˆH =∞~°Å_»O, ã¨Ç¨Ü«∞O H˘~°‰õΩ PÜ«∞<Õfl Ji÷OK«_»O, PÜ«∞#ÃÑ·<Õ JxflO\˜H© ÉèÏ~°O "≥∂Ѩ_»O, Pâ◊Å∞ PÜ«∞#ÃÑ·<Õ ÃÑ@∞ìHÀ=_»O, |Ç≤Ï~°OQÆOQÍ#∞, JO`«~°OQÆOÖ’#∂ PÜ«∞#ˆH ÉèíÜ«∞Ѩ_»_»O– W=hfl JÖÏ¡ÇπωõΩ K≥Ok# ǨωõΩ¯Å∞, JkèHÍ~åÅ∞. J^Õ q^èŒOQÍ ã¨~°fiã¨`åÎHõ „ѨÉèí∞=Ù J=_»O KÕ`« `«# áêe`« [#=∞~Ú# =∂#=ÙÅ H˘~°‰õΩ ǨÏÖÏÖò, ǨÏ~å"£∞ (^èŒ~å‡^èŒ~å‡Å) Ѩi^èŒ∞efl x~°‚~ÚOK«_»O, "åi qkèx¿+^è•Å∞, JkèHÍ~åÅ∞ x~å÷iOK«_»O, "åiH˜ K≥Ü«∞º=Åã≤#, K≥Ü«∞º‰õÄ_»x Ѩ#∞Å P^Õâße=fi_»O, `å#∞ „Ѩ™êkOz# â◊‰õΩÎefl, `å#∞ J#∞„QÆ Ç≤ÏOz# ™ê^èŒ<å ã¨OѨuÎx U U Ѩ#∞Ö’¡ U q^èŒOQÍ, U ÅH∆ͺŠH˘~°‰õΩ qxÜ≥∂yOKåÖ’ `≥Å∞Ѩ_»O – W^ŒO`å ‰õÄ_® PÜ«∞#ˆH K≥Ok# ÉÏ^茺`«. ^•ã¨∞Å~Ú# =∂#=ÙÅ∞ ˆH=ÅO JÖÏ¡ÇπÏ „ѨÉèí∞ã¨`åÎ#∞ JOwHõiOK«_»O, PÜ«∞# P^Õâß<Õfl âßã¨<åxH˜ =¸ÖÏ^è•~°=∞x XѨÙÊHÀ=_»O, PÜ«∞<Õfl qkèx¿+^è•Å P^ÕâßeKÕÛ 103

2. JÖò |Hõ~°

170–171 'JÖÏ¡ÇÏπ J=`«iOѨ*ãË #≤ P^ÕâßÅ#∞ J#∞ã¨iOK«O_ç— Jx "åi`À J#flѨÙÊ_»∞ "å~°∞, 'gÖË^¡ ∞Œ , "Õ∞=∞~Ú`Õ =∂ `«O„_»∞Å∂ `å`«Å∂ PK«iOK«QÍ K«∂ã≤# ^•x<Õ J#∞ã¨i™êÎ=Ú— Jx |^Œ∞Å∞ ѨÅ∞‰õΩ`å~°∞.168 J=Ù#∂, XHõ"àÕ ◊ gi `å`«=Ú`åÎ`Å« ∞ |∞kúx U=∂„`«O LѨÜ∂≥ yOK«#ѨÊ\˜H,© ~°∞A=∂~åæhfl „QÆÇ≤ÏOK«#ѨÊ\˜H© g~°∞ "åi<Õ J#∞ã¨iã¨∂Î LO\Ï~å? ^≥·=O K«∂Ñ≤# =∂~åæxfl J#∞ã¨iOK«_®xH˜ x~åHõiOz# gi LѨ=∂#O ZÖÏ LO^ŒO>Ë, HÍѨi Ѩâ√◊ =ÙÅ#∞ Hˆ Hõ"ãÕ #≤ ѨÙÊ_»∞ P Ѩâ√◊ =ÙÅ∞ U"À Hˆ HõÅ∂ J~°∞ѨÙÅ∂ `«Ñʨ =∞ˆ~q∞ q#=Ù.169 J^Õ q^èOŒ QÍ g~°∞ K≥q\˜"å~°∞, =¸QÆ"å~°∞, QÆ∞_ç¤"å~°∞† JO^Œ∞=Å¡ U=∂\Ï giH˜ É’^èŒÑ¨_»^Œ∞. ã¨=∂*ÏÅ∞ =∂~°æO `«Ñ≤Ê á⁄Ü«∂ºÜ≥∂ "å\˜Ñ¨@¡ =Úã≤¡=ÚÅ∞ "≥∞Å∞‰õΩ=`À "≥∞ÅQÍe. =∂~°æ^Œ~°≈‰õΩÖ’¡ qK«Hõ∆} K≥Ü«∞ºQÆÅQÆ_»O <Õ~°∞ÛHÀ"åe, JѨ=∂~°æO K«∂¿Ñ "åix J#∞ã¨iOK«‰õΩO_® `«Ñ≤ÊOK«∞HÀ"åe. 166. JO>Ë Éè’[# áêhÜ«∂Å q+¨Ü«∞OÖ’, =¸_è»#=∞‡HÍÅ∞, J*Ï˝#Ѩ٠PKå~åÅ HÍ~°}OQÍ K«∞@∞ì‰õΩ#fl POHõ∆Å#∞ =keOK«∞ HÀO_ç Jx J~°÷O. 167. JO>Ë D =¸_è®Kå~åÅ∞, Hõ@∞ìÉÏ@∞¡ Jhfl ^≥·=O „ѨɒkèO z# =∞`« ^èŒ~å‡Å#fl ÉèÏ=O ˆH=ÅO Ã+·`å<£ HÍÅÊxHõ =∞Ǩ`«º"Õ∞. ZO^Œ∞HõO>Ë Wq "åã¨Î=OQÍ ^≥·=O `«~°Ñ¶¨Ù# qkèOK«|_ç#"Õ J#_®xH˜ ZÖÏO\˜ „áê=∂}˜Hõ P^è•~°O ÖË^Œ∞. 168. D „Ѩu|O^èŒHÍÅ q+¨Ü«∞OÖ’, `«=∞ `å`«=Ú`åÎ`«Å #∞O_ç Ѩ~°OѨ~å#∞QÆ`«OQÍ WÖψQ [~°∞QÆ∞`«∂ =™ÈÎOk J#fl=∂@ `«Ñ¨Ê gi =^ŒÌ =∞Ô~ÖÏO\˜ „Ѩ=∂}=∞~Ú<å x^Œ~°≈#=∞~Ú<å ÖË^Œ∞. D =¸~°∞öÅ∞, XHõ q^è•<åxfl J#∞ã¨iOK«_®xH˜ D XHõ¯ P^è•~°"Õ∞ KåÅx ÉèÏqã¨∞Î<åfl~°∞. 169. D LѨ=∂<åxfl Ô~O_»∞ HÀ}ÏÖ’¡ J~°÷O KÕã¨∞HÀ"åe. XHõ\ ˜, D [#∞Å ã≤÷u |∞kúÖËx Ѩâ◊√=ÙÖÏ¡O\˜k. Ѩâ◊√=∞O^ŒÅ∞ PÜ«∂ HÍѨ~°∞Å "≥O@áÈ`«∂ LO\Ï~Ú. J~°÷OѨ~°÷O ÖˉõΩO_® PÖ’zOK«‰õΩO_® "åi ˆHHõÅ „ѨHÍ~°O ™êQÆ∞`«∂ LO\Ï~Ú. Ô~O_»=^Õ=∞O>Ë, "åi =∞^茺, ã¨O^Õâ◊ „ѨKå~°O KÕ¿ã@ѨÙÊ_»∞, Ѩâ◊√=Ùefl Ñ≤Å∞ã¨∞Î<åfl=∂ JxÑ≤ã¨∞ÎOk. Jq ˆH=ÅO ^èŒfixx =∂„`«"Õ∞ qO\Ï~Ú. K≥¿ÑÊ"å_»∞ `«=∞`À U=∞x K≥|∞`«∞<åfl_À

JkèHÍ~°O QÆÅ "åxQÍ ÉèÏqOK«_»O, `«=∞ rq`« =º=Ǩ~åÖ’¡ PÜ«∞# P^ÕâßÅ<Õ x~°‚Ü«∂`«‡Hõ=∞~Ú#qQÍ Y~å~°∞ Ѩ~°K«_»O, Ç≤Ï`ÀѨ^ÕâßÅ H˘~°‰õΩ, =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiO H˘~°‰õΩ PÜ«∞# "≥·Ñ¨Ù#ˆH =∞~°Å_»O – W=hfl ˆH=ÅO JÖÏ¡ÇπψH K≥Ok# JkèHÍ~åÅ∞, ǨωõΩ¯Å∞. ^Õ=Ùx D QÆ∞}ÏÖ’¡ U XHõ¯ QÆ∞}Ïxfl J~Ú<å W`«~°∞ʼnõΩ PáêkOKÕ =ºH˜Î, PÜ«∞#‰õΩ K≥Ok# D ǨωõΩ¯Ö’¡ U XHõ¯ ǨωõΩ¯#~Ú<å W`«~°∞xH˜ ^è•~å^Œ`«ÎO KÕ¿ã =ºH˜Î, "åã¨Î"å xH˜ 'P W`«~°∞efl— ^≥·"åxH˜ Jaè=ÚYOQÍ ã¨Ç¨Ï=iÎQÍ KÕã¨∞Î<åfl _»#fl =∂@. WÖψQ U =ºH˜Î J~Ú<å ÖËHõ U ã¨Oã¨÷, ÖËHõ U =º=ã¨÷ J~Ú<å D QÆ∞}QÆ}ÏÖ’¡ U XHõ¯ QÆ∞}=∞~Ú<å `«#‰õΩ HõÅ^Œx „ѨHõ\ ˜Oz#@¡~Ú`Õ WOHÍ D ǨωõΩ¯Ö’¡ U XHõ¯ ǨÏHõ¯~Ú<å `«#‰õΩ K≥O^•Åx HÀi#@¡~Ú`Õ P =ºH˜Î ÖËHõ P =º=ã¨÷ ‰õÄ_® "åã¨Î"åxH˜ ^≥·"åxH˜ „Ѩ`«ºi÷QÍ, ã¨Ç¨Ï=iÎQÍ `«Ü«∂~°~Ú#>Ë¡ J~°÷O – ^≥·=`«fiѨ٠„ѨHõ@# <À\˜`À KÕã≤<å K≥Ü«∞ºHõáÈ~Ú<å 㨈~. 164. JO>Ë D=∂<£ (qâßfiã¨O) Ѩi„QÆǨÏ}ÏxH˜ Ѩ~°º=™ê#OQÍ =∞x+≤, W`«~°∞ÅO^Œi W+¨ìOÃÑ·# JÖÏ¡ÇπÏ „Ѩã¨#fl`«‰õΩ „áê^è•#º`« x"åfie. JÖÏ¡ÇπÏ „¿Ñ=∞ ã¨=∞Hõ∆OÖ’, =∞ˆ~ W`«~° =ã¨∞Î=٠Ѩ@¡ „¿Ñ=∞ J~Ú<å 㨈~, =∞x+≤ =^ŒÅ∞HÀÖË#O`« ™ê÷<åxfl, „áê=Ú MϺxfl =∂#= ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’ U~°Ê~°K«∞HÀ~å^Œ∞. 165. WHõ¯_» „Ѩ`ÕºHõOQÍ JѨ=∂~°æO Ѩ\ ˜ìOKÕ QÆ∞~°∞=ÙÅ∞, <åÜ«∞ ‰õΩÅ∞ "åi Jq"Õ‰õΩÅ~Ú# J#∞Ü«∂Ü«ÚÅ JOu=∞ Ѩi}Ï=∂xfl „Ѩ™êÎqOK«_®xH˜ QÆÅ HÍ~°}O Uq∞@O>Ë, U `«Ñ¨ÙÊÖ’ Ѩ_ç QÆ`« Ô~O_»= ÉèÏQÆO

104

2. JÖò |Hõ~°

172–173 qâ◊fiã≤Oz# [#∞ÖÏ~å, g∞~°∞ "åã¨=Î OQÍ JÖÏ¡ÇÏπ ^•ã¨º"Õ∞ KÕ¿ã"å~°~Ú`Õ, "Õ∞=Ú g∞‰õΩ J#∞„QÆÇÏ≤ Oz# Ѩiâ◊√^Œú Ѩ^•~å÷Å#∞ ZÖÏO\˜ ã¨OHÀK«O ÖˉΩõ O_® u#O_ç, ^≥"· åxH˜ Hõ$`«[`˝ Å« ∞ JiÊOK«∞HÀO_ç.170 JÖÏ¡ÇÏπ qkèOz# x¿+^è=Œ ∞O@∂ U^Œ~Ú<å LO>Ë Jk Hˆ =ÅO =∞$`« [O`«∞=ÙÅ∞, <≥`∞« ~Î ∞° , ѨOk=∂Oã¨O, JÖÏ¡ÇÏπ HÍHõ W`«~∞° Å ¿Ñi@ x"ÕkOz# Ѩ^•~å÷ʼnõΩ =∂„`«"∞Õ =iÎã∞¨ OÎ k.171 J~Ú`Õ Z=~°~Ú<å QÆ`º« O`«~O° ÖËx Ѩiã≤`÷ ∞« Ö’¡ LO_ç, P[˝Å#∞ LÅ¡OѶ∞≤ OKÕ L^ÕâÌ º◊ O ÖˉΩõ O_®, ÖËHõ J=ã¨~åxfl q∞OK«‰Ωõ O_® g\˜Ö’ U^Œ~Ú<å u#fl@¡~Ú`Õ Jk áêѨO HÍ^Œ∞. JÖÏ¡ÇÏπ =∞xflOKÕ"å_»∞, HõxHõiOKÕ"å_»∂#∞.172 U =∂„`«O J~°÷O KÕã¨∞HÀ=Ù. JÖÏ¡ÇπÏ WHõ¯_» „ѨÜ≥∂yOz# ã¨O„QÆÇ¨Ï Ñ¨^Œ|O^è•Ö’¡ D Ô~O_»∞ HÀ}ÏÅ∞ Wq∞_ç L<åfl~Ú. 170. JO>Ë, g∞ „ѨHõ@# „ѨHÍ~°O, g∞~°∞ qâßfiã¨O „QÆÇ≤ÏOz ˆH=ÅO ^≥·=âßã¨<åxfl J#∞ã¨iOKÕ"å~°∞QÍ<Õ ~°∂á⁄Ok#@¡~Ú`Õ g∞ ѨO_ç`«∞Å∞, ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞Å∞, icƒÜ«ÚÅ∞, áê^ŒsÅ∞, Ü≥∂QÆ∞Å∞, ã¨<åºã¨∞Å∞, g∞ `å`« =Ú`åÎ`«Å∞ <≥ÅH˘eÑ≤# JO@∞_»∞, =Ú@∞ì_»∞ q^è•<åÅ∞, J*Ï˝#HÍÅѨ٠|O^èŒ<åÅ∞, POHõ∆Å∞ JxflO\˜h „`≥Oz "≥Ü«∞ºO_ç. ^≥·=O x¿+kèOz# ^•xHõ~Ú`Õ `«Ñ¨ÊHõ ^Œ∂~°OQÍ LO_»O_ç. U Ѩ^•~å÷Å#~Ú`Õ ^≥·=O ǨÏÖÏÖòQÍ x~°‚~ÚOKå_À "å\˜x ZÖÏO\˜ U=yOѨ٠Hõ#|~°K«‰õΩO_®, x~å@OHõOQÍ u#O_ç, „`åQÆO_ç. W^Õ q+¨Ü«∂xfl „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ (ã¨) F „Ѩ=K«#O ‰õÄ_® ã¨∂zã¨∞ÎOk. JO^Œ∞Ö’ PÜ«∞# WÖÏ LѨ^ÕtOKå~°∞: ''Z=~°~Ú`Õ "Õ∞=Ú KÕ¿ã q^èŒOQÍ<Õ #=∂*ò KÕã≤, "Õ∞=Ú U H˜ÉÏ¡ Jaè=ÚYOQÍ xÅ∞™êÎ"≥∂ ^•<Õfl `«# H˜ÉÏ¡QÍ J#∞ã¨iã¨∂Î "Õ∞=Ú l|ÇπÏ KÕã≤# ^•<Õfl Éèí∞l™êÎ_À J`«<Õ =Úã≤¡"£∞.—— ÉèÏ="Õ∞ q∞@O>Ë, #=∂*ò KÕã≤<å H˜ÉÏ¡#∞ áê\˜Oz<å XHõ =ºH˜Î Éè’[# áêhÜ«∂Å q+¨Ü«∞OÖ’ "≥#∞Hõ\ ˜ J*Ï˝# HÍÅѨ٠„Ѩu|O^èŒHÍÅ#∞ KèÕkOK«#O`«=~°‰õΩ, J*Ï˝#HÍÅѨ٠„Ѩ[Å =¸_è»#=∞‡HÍÅ∂ PKå~åÅ#∞O_ç q=ÚH˜Î á⁄O^Œ#O`«=~°‰õΩ J`«#∞ W™ê¡"£∞Ö’ ã¨OѨÓ~°‚OQÍ qb#O HÍÖË_»∞. ZO^Œ∞HõO>Ë J`«#∞ P POHõ∆Å#∞ áê\˜ã¨∞Î<åfl_»O>Ë, J`«x #~°#~åÖ’¡ J*Ï˝#HÍÅѨ٠q+¨^è•~° WOHÍ „Ѩ=Ç≤Ïã¨∂Î LO^Œ#_®xH˜ Jk ã¨OˆH`«O. Ô~O_»= ÉèÏQÆO

171. Wk, ^≥·=O ¿Ñi@ HÍHõ =∞ˆ~ W`«~°∞Å ¿Ñ~°∞ g∞^Œ∞QÍ l|ÇπÏ J~Ú# Ѩâ◊√=Ù =∂O™êxH© =iÎã¨∞ÎOk, WOHÍ JÖÏ¡ÇπÏ HÍHõ W`«~°∞Å ¿Ñi@ <≥·"Õ^ŒºOQÍ ã¨=∞iÊOz# Éè’[# Ѩ^•~å÷xH© =iÎã¨∞ÎOk. "åã¨Î="Õ∞q∞@O>Ë, Ѩâ◊√=~Ú<å, ^è•#º=∞~Ú<å, =∞ˆ~ u#∞|O_®~°=∞~Ú<å x*ÏxH˜ "å\˜ ™êfiq∞ JÖÏ¡ÇπÏ XHõ¯_Õ, PÜ«∞<Õ P Ѩ^•~å÷xfl =∞#‰õΩ „Ѩ™êkOKå_»∞. Hõ#∞Hõ PÜ«∞# J#∞„QÆǨxH˜ JOwHÍ~° ã¨∂K«HõOQÍ U ^•#O KÕã≤<å, U =Ú_»∞ѨÙÅ∞ K≥e¡Oz<å, U <≥·"Õ^•ºÅ∞ JiÊOz<å ˆH=ÅO JÖÏ¡ÇπÏ ¿Ñi@ =∂„`«"Õ∞ [~°QÍe. PÜ«∞# ¿Ñi@ `«Ñ¨Ê W`«~°∞Å ¿Ñi@ [~°Ñ¨_»O JO>Ë, ^≥·"åxH˜ |^Œ∞Å∞QÍ<À ÖËHõ ^≥·"åxH˜ ã¨=∂#O QÍ<À W`«~°∞Å PkèHõº`«#∞ ‰õÄ_® JOwHõiOK«_»=∞#fl=∂@, "åix ‰õÄ_® =~°„Ѩ^•`«Å∞QÍ ÉèÏqOK«_»=∞#fl=∂@. 172. D PÜ«∞`üÖ’ ǨÏ~å"£∞ (x+≤^Œú) Ѩ^•~å÷xfl "å_Õ J#∞=∞u =¸_»∞ +¨~°`«∞ʼnõΩ Ö’|_ç W=fi_»O [iyOk. XHõ\ ˜ x[OQÍ<Õ QÆ`«ºO`«~°O ÖËx Ѩiã≤÷u J~Ú LO_®e. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ, PHõe ^ŒÑ¨ÙÊÅ HÍ~°}OQÍ „áê}ÏxˆH =ÚѨÙÊ "å\˜Å¡_»O ÖËHõ "åºkè=Å¡ „áê}ÏáêÜ«∞O HõÅQÆ_»O† D Ѩiã≤÷`«∞Ö’¡ ǨÏ~å"£∞ Ѩ^•~°÷O `«Ñ¨Ê =∞ˆ~ =ã¨∞Î=Ó JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’ ÖËHõáÈ=_»O. Ô~O_»∞, PO`«~°ºOÖ’ ^≥·"å^ÕâßÅ#∞ LÅ¡OѶ≤∞OKÕ JaèÖÏ+¨ LO_»~å^Œ∞. =¸_»∞, J=ã¨~åxH˜ q∞Oz ǨÏ^Œ∞ÌÅ∞ g∞~°~å^Œ∞. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ x+≤^Œú Ѩ^•~°÷O ˆH=ÅO H˘xfl "≥∞`«∞‰õΩÅ∞ ÖËHõ H˘xfl K«∞Hõ¯Å∞, ÖËHõ H˘xfl „QÆ∞Hõ¯Å∞ ã‘fiHõiOz „áê}Ïxfl HÍáê_»∞HÀQÆey#@¡~Ú`Õ "å\˜x q∞Oz "å_»‰õΩO_® LO_»@O. 105

2. JÖò |Hõ~°

174–176 Ü«∞^•~°÷"Õ∞q∞@O>Ë, JÖÏ¡ÇπÏ J=`«iOѨ*Ëã≤# `«# „QÆO^äŒOÖ’x P^ÕâßÅ#∞ =∞~°∞QÆ∞ѨiKÕ"å~°∞, ã¨fiÅÊ=∞~Ú# „áêѨOzHõ „ѨÜ∂≥ [<åÅ H˘~°‰Ωõ "å\˜x |eQ˘<Õ"å~°∞, x*ÏxH˜ `«=∞ Hõ_»∞ѨÙefl xѨÙÊ`À<Õ xOѨىõΩO@∞<åfl~°∞.173 „Ѩà◊Ü«∞k<å# JÖÏ¡ÇπÏ "åi`À ã¨∞`«~å=¸ =∂@ÖÏ_»_»∞, "åix Ѩiâ◊√^ŒúѨ~°K«_»∞ ‰õÄ_®†174 "åiH˜ ÉÏ^è•Hõ~°=∞~Ú# tHõ∆Ѩ_»∞`«∞Ok. g~°∞, ~°∞A=∂~åæxfl K≥e¡Oz JѨ=∂~åæxfl, Hõ∆=∂aèHõ∆#∞ K≥e¡Oz tHõ∆#∞ H˘#∞‰õΩ¯#fl "å~°∞. ZO`« ^Œ∞™êûǨÏã¨O gik, #~°HÜ õ ∂« `«##∞ J#∞Éèqí OK«_®xH˜ ‰õÄ_® ã¨Oã≤^∞Œ Åú Ü«∂º~°∞! nxHõO`«\ H˜ © HÍ~°}O Uq∞@O>Ë, JÖÏ¡ÇπÏ ^èŒ~°‡OQÍ<Õ „QÆO^ä•xfl J=`«iOѨ*Ëã≤#ѨÊ\˜H© „QÆO^äŒOÖ’ qÉèË^•Å∞ ÖË=<≥uÎ#"å~°∞ `«=∞ ã¨Ê~°úÅÖ’ ã¨`åºxH˜ |Ǩï^Œ∂~°=∞~Úá⁄Ü«∂º~°∞. 21 177 ã¨^•Kå~°=∞#flk g∞~°∞ g∞ =ÚMÏÅ#∞ `«∂~°∞Ê#HÀ Ѩ_»=∞~°HÀ „uѨÙÊHÀ=_»O HÍ^Œ∞.175 "åã¨Î=OQÍ ã¨^•Kå~°=∞O>Ë =∞x+≤ ^≥·"åxfl, JOu=∞ k<åxfl, ^≥·= ^Œ∂`«efl, ^≥·= „QÆO^ä•xfl, ^≥·= „Ѩ=HõÎefl =∞#óѨÓ~°fiHõOQÍ qâ◊fiã≤OKåe† WOHÍ `«#‰õΩ W+¨ì=∞~Ú# ã¨OѨ^Œ#∞ ^≥·=„¿Ñ=∞Ö’, |O^èŒ∞=ÙÅ H˘~°‰õΩ, J<å^èŒÅ H˘~°‰õΩ, x~°∞¿Ñ^ŒÅ H˘~°‰õΩ, ÉÏ@™ê~°∞Å H˘~°‰õΩ, Ji÷OKÕ"åi H˘~°‰õΩ, ÉÏxã¨Å q_»∞^ŒÅ H˘~°‰õΩ Y~°∞Û K≥Ü«∂ºe† `«Ñ¨ÙÊ_»∞ Ѩ^Œú`«∞Å∞ ã¨~°fi™ê=∂#º=∞=Ù`«∂ L#fl ã¨=∞ Ü«∞OÖ’ ‰õÄ_® D ^Œ∞~å‡~°∞æÅ∞ <À\˜H˜ `åà◊O "Õã¨∞‰õΩ ‰õÄ~°∞Û <åfl~°∞. JO`ÕHÍ^Œ∞ "åiÖ’ KåÖÏ=∞Ok ^≥·=„QÆO^äŒO P^ÕâßÅ∞ =∞~°∞QÆ∞# Ѩ_ç LO_»_»OÖ’<Õ `«=∞ „ѨÜ≥∂[#O Wq∞_ç LO^Œx ÉèÏqOKå~°∞. 174. Wk "åã¨Î="åxH˜ =∞`« QÆ∞~°∞=ÙÅ `«Ñ¨ÙÊ_»∞ "å^Œ#Å YO_»#. "å~°∞ [#™ê=∂#ºOÖ’ `«=∞#∞ QÆ∞iOz "åºÑ≤OѨ*Ëã≤#

173. ÉèÏ="Õ∞=∞O>Ë, ™ê=∂#º „Ѩ[Ö’¡ <Õ_»∞ `«Ñ¨ÙÊQÍ Zxfl =¸_è»#=∞‡HÍÅ∞ „Ѩ|eá⁄Ü«∂ºÜ≥∂ q∞^䕺 PKå~åÅ`À, J^èŒ~°‡=∞~Ú# „Ѩu|O^èŒHÍÅ`À ‰õÄ_»∞‰õΩ#fl H˘O„Q˘`«Î =∞`« ^èŒ~å‡Å∞ U~°Ê_®¤Ü≥∂ g@xflO\˜ ÉÏ^茺`«, ^≥·=„QÆO^äŒ*Ï˝#O Hõey LO_ô, ™ê=∂#º „Ѩ*ÏhHÍxH˜ ^•xfl JO^Œ*ˇÜ«∞ºx =∞`« q^•fiO ã¨∞ÅÃÑ· Ѩ_»∞`«∞Ok. P `«~°∞"å`«, [#∞Ö’¡ J*Ï˝#O HÍ~° }OQÍ Ô~O_»= ÉèÏQÆO

106

2. JÖò |Hõ~°

#=∂*ò#∞ ™ê÷ÑO≤ Kåe† [HÍ`ü x"åfie. WOHÍ, "åQÍÌ#O KÕ¿ãÎ ^•xfl áêeOKÕ"å~°∞, ÖËq∞Ö’#∞, W|ƒO^Œ∞Ö’¡#∞, ã¨`åºã¨`åºÅ áÈ~å@OÖ’#∞ ã¨ÇϨ #ã¨~÷ Ú~åºÅ∞ Hõ#|iKÕ "å~°∞– g~°∂ ã¨^•Kå~°∞Å∞. gˆ~ ã¨`«ºã¨O^èŒ∞Å∞, ÉèíÜ«∞Éèí‰õΩÎÅ∞ QÆÅ"å~°∂ gˆ~. 178–179 qâ◊fiã≤Oz# [#∞ÖÏ~å, ǨÏ`åº "åº*ϺÅÖ’ g∞‰õΩ 'H˜™êãπ—176 q^è•#O qkèOK«|_çOk: ǨÏO`«‰Ωõ _»∞ ã¨fi`«O„`«∞_»~Ú`Õ P ã¨fi`«O„`«∞_çÃÑ<· Õ „ѨfHÍ~°O f~°∞ÛHÀ"åe† ÉÏx㨠ǨÏO`«‰Ωõ _»∞ J~Ú`Õ P ÉÏx㨈H =∞~°}tHõ∆ qkèOKåe† „ã‘Î <Õ~°O KÕ¿ãÎ P „ã‘Î<Õ tH˜∆OKåe.177 J~Ú`Õ Ç¨ÏO`«‰Ωõ x Ѩ@¡ J`«x ™È^Œ~∞° _»∞ HÍã¨Î =∞xflOѨ٠"≥Y· i #=ÅOaOK«_®xH˜ ã≤^ÑúŒ _¨ `ç 178 Õ „Ѩã^≤ úŒ suÖ’179 ǨÏ`åºÑ¨iǨ~°O x~°‚Ü«∞=∞"åfie. ǨÏO`«‰õΩ_»∞ x*Ï~ÚfQÍ ^•xfl K≥e¡OK«_»O ^èŒ~°‡O. Wk g∞ „ѨÉèí∞=Ù K«∂ѨÙ`«∞#fl ~å~Úu, HõxHõ~O° . WHõ nx g∞^Œ@ ‰õÄ_® Z=~°~Ú<å q∞ug∞i „Ѩ=iοãÎ180 J`«xH˜ ÉÏ^è•Hõ~=° ∞~Ú# tHõ∆ Ѩ_∞» `«∞Ok. |∞nú q"ÕHÍÅ∞ QÆÅ [#∞ÖÏ~å, „ѨfHÍ~° K«@Oì Ö’<Õ g∞‰õΩ ã¨=Úr˚=#O Åaèã∞¨ OÎ k.181 g∞~°∞ D âßã¨# LÅ¡OѶ∞¨ #‰õΩ áêÅÊ_»‰Ωõ O_® "≥∞Å∞QÆ∞`å~°x #=∞‡Hõ=ÚOk. xëêªÑ¨~åÜ«∞}`«#∞ Kå>Ë H˘xfl „Ѩ=ÚY ~°∂áêÅ#∞ „Ѩ^Œi≈OK«_»O x[=∞~Ú# ã¨^•Kå~°O HÍ^Œx, Wk JÖÏ¡ÇπÏ =^ŒÌ qÅ∞=, P^Œ~°} QÆÅ ã¨^•Kå~°O HÍ<Õ HÍ^Œ<Õ q+¨¨Ü«∂xfl =∞<ÀQÆ`«O K≥Ü«∞º_»"Õ∞ Jã¨Å∞ L^ÕÌâ◊ºO. 176. 'H˜™êãπ— JO>Ë Ç¨Ï`åº „ѨfHÍ~°O. JO>Ë XHõ =ºH˜Î W`«~° =ºH˜Î Ѩ@¡ =º=ǨÏiOz# f~°∞Ö’<Õ J`«x Ѩ@¡ ‰õÄ_® =º=Ç¨Ï iOK«_»O. J~Ú`Õ Ç¨ÏO`«‰õΩ_»∞ U suÖ’ ǨÏ`«∞x ã¨OǨÏiOKå_À J^Õ suÖ’ J`«xfl ã¨OǨÏiOKåÅx nxH˜ J~°÷O HÍ^Œ∞. J`«_»∞ ǨÏ`«∞x „áê}ÏÅ#∞ f¿ã K«~°º#∞ ÔQ·H˘<åfl_»∞ HÍ|\˜ì J`«x q+¨Ü«∞OÖ’#∂ J^Õ K«~°º ÔQ·H˘<åe. 177. J*Ï˝#HÍÅOÖ’ „Ѩ[Å∞ J=ÅOaOKÕ q^è•#"Õ∞q∞@O>Ë, XHõ *Ïu ÖËHõ `≥QÆ"å~°∞, ǨÏ`«∞_»~Ú# `«=∞ =ºH˜Î „áê}O ZO`«

JáÈǨÏʼnõΩ q~°∞QÆ∞_»∞. ™ê^茺=∞~Ú# „Ѩu =∂~åæxfl J=ÅO aOz, `«=∞ =ºH˜Î`åfiÅ∞ ZO`À Ѩq„`«=∞~Ú#=x, Ѩiâ◊√^ŒÌ=∞~Ú #=x, Z=~°∞ `«=∞ K≥OQÆ∞Ѩ@∞ì‰õΩO\Ï~À "åiH˜ ã≤á¶ê~°ã¨∞ KÕã≤ JÖÏ¡ÇπÏ ã¨xflkèÖ’ "åix ~°H˜∆OK«∞‰õΩO\Ï=∞x „Ѩ[efl #q∞‡Oz, D ÉèÏ"åÅ∞ „Ѩ[ŠǨÏ$^ŒÜ«∂Ö’¡ <å@∞‰õΩ<ÕÖÏ "å~°∞ qâ◊fi „Ѩܫ∞ `åflÅ∞ KÕ¿ã"å~°∞. "åi D Hõ$+≤H˜ ã¨=∂^è•#OQÍ JÖÏ¡ÇπÏ K≥¿ÑÊk, "Õ∞=Ú "åix ZO`«=∂„`«O MÏ`«~°∞ K≥Ü«∞º=Ú, "åix Ѩiâ◊√^Œ∞úÅ∞QÍ#∂ „ѨHõ\ ˜OK«=Ú Jx. 175. `«∂~°∞Ê Ñ¨_»=∞~°Å "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ Jaè=ÚY∞Å=_®xfl ˆH=ÅO ã¨OˆH`«„áêÜ«∞OQÍ „Ѩ™êÎqOK«_»O [iyOk. =∞`« ã¨O|O^èŒ =∞~Ú# H˘xfl PKå~åÅ#∞ <≥~°"Õ~°Û_»O, U^À ÖÏOKè«#OQÍ H˘xfl xÜ«∞q∞`« =∞`«Ñ¨~°=∞~Ú# 'Hõ~°‡Å∞— PK«iOKå=∞xÑ≤OK«_»O, Ô~O_»= ÉèÏQÆO

107

2. JÖò |Hõ~° HÍ~å„QÆǨxfl q∞OˆQâß=O>Ë Jk hÖ’x =∂#=`«#∞ W`ÀkèHõOQÍ „ѨuaOaOKÕ Ñ¶¨∞#=∞~Ú# q+¨Ü«∞O. D PÜ«∞`ü ^•fi~å `≥eã≤# =∞~À q+¨Ü«∞O Uq∞@O>Ë W™ê¡g∞Ü«∞ tH∆Í ã¨‡ $uÖ’ ǨÏ`«ºÖÏO\˜ =º=Ǩ~°OÖ’ ‰õÄ_® ~årH˜ P™ê¯~° =ÚOk. ǨÏ`«∞x "å~°ã¨∞ʼnõΩ ǨÏO`«‰õΩ}˜‚ Hõ∆q∞Oz "Õ¿ã ǨωõΩ¯ LOk. WÖÏO\˜ ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ <åºÜ«∞™ê÷#O, ǨÏO`«‰õΩxH˜ =∞~°} tHõ∆ qkèOK«=Åã≤O^Õ#x Ѩ@∞ì |@ì_»O ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«O HÍ^Œ∞. J~Ú`Õ `«~°∞"åu PÜ«∞`üÖ’ `≥eÑ≤ #@∞¡ Ѩ~°ã¨Ê~°O KÕã¨∞‰õΩ<Õ ~år XѨÊO^ŒO =Å¡ =∞xflOѨ٠ÅaèOz# ѨHõ∆OÖ’ ǨÏO`«‰õΩ_»∞ ǨÏ`åº Ñ¨iǨ~°O K≥e¡OK«=Åã≤ LO@∞Ok. 179. =¸ÅOÖ’x ''=∂~°∂Ñ¶π—— J<Õ Ñ¨^ŒO Y∞~üP<£Ö’ ѨÅ∞ KÀ@¡ „ѨÜ≥∂yOK« |_çOk. ™ê^è•~°}`«ó =∞#∞+¨µÅO^ŒiH© `≥eã≤# ã¨~°~Ú# PK«~°}Ï q^è•#=∞x nx ÉèÏ=O. U „Ѩ`ÕºHõ q^è•#O `À#∂ `«# ã¨fi„ѨÜ≥∂[#O =Ú_ç=_çÖËx U =ºH˜Î J~Ú<å– 'xã¨ûO ^ÕǨÏOQÍ W^Õ <åºÜ«∞O, W^Õ ^èŒ~°‡O, W^Õ ã¨=∞O[㨠=∞~Ú# q^è•#O ‰õÄ_®— Jx K≥Ñ≤Ê "≥Ü«∞ºQÆeˆQ q^è•#=∞x ÉèÏ=O. K≥ÖÏ=∞}˜Ö’x ™ê^è•~°} PKå~°O (Common Law)#∞ ‰õÄ_® W™ê¡g∞Ü«∞ ѨiÉèÏ+¨Ö’ 'L~üÊù— =∞iÜ«Ú '=∂~°∂Ѷπ— J#O \Ï~°∞. +¨sJ`ü „Ѩ`ÕºHõOQÍ U xÜ«∞=∞=¸ x~°‚~ÚOK«x Jxfl =º=Ǩ~åʼnõÄ D ã¨∂„`«O =iÎã¨∞ÎOk. 180. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ, ǨÏ`«∞x "å~°ã¨∞_»∞ ǨÏ`åºÑ¨iǨ~°O =ã¨∂Å∞ KÕã¨∞‰õΩ#fl `«~°∞"å`« ‰õÄ_® uiy „ѨfHÍ~°O f~°∞ÛHÀ "åÅx „Ѩܫ∞uflOK«_»O, ÖË^• ǨÏO`«‰õΩ_»∞ ǨÏ`åº Ñ¨iǨ~°O K≥e¡OKÕ q+¨Ü«∞OÖ’ ^•@"Õ¿ã "≥·Yi #=ÅOaOz, ǨÏ`«∞x "å~°ã¨∞_»∞ `«# Ѩ@¡ KÕã≤# "Õ∞Å∞‰õΩ |^Œ∞Å∞QÍ Hõ$`«Ñ¶¨∞fl`« Hõ# |~°K«_»O. 181. Wk =∞~À J*Ï˝#Ѩ٠ÉèÏ=#‰õΩ YO_»#. P ÉèÏ=# ѨÓ~°fiO ‰õÄ_® J<ÕHõ =∞ã≤Îëê¯Ö’¡ ^•y LO_Õk. <Õ_»∞ ‰õÄ_® KåÖÏ =∞Ok "≥∞^Œà◊§Ö’ "≥∞^Œ∞Å∞`«∂ LO@∞Ok. J*Ï˝#Ѩ٠=~°æO XHõ\ ˜ „ѨfHÍ~°O q+¨Ü«∞OÖ’ F Ju "å^•xH˜ QÆ∞~°~Ú`Õ, =∞~À =~°æO =∞xflOѨ٠q+¨Ü«∞OÖ’ WOHÀ Ju"å^•xH˜ áêÅÊ_çOk. Jk =∞~°} ^ŒO_»#‰õΩ =ºuˆ~HõOQÍ ZO`« L^èŒ$`«OQÍ „ѨKå~°O KÕã≤O ^ŒO>Ë KåÖÏ =∞Ok =∞~°} ^ŒO_»##∞ Jã¨Ç¨ÏºHõ~°=∞~ÚOkQÍ ÉèÏqã¨∞Î<åfl~°∞. „ѨѨOK«OÖ’ J<ÕHõ ^ÕâßÅ∞ ^•xfl ѨÓiÎQÍ ~°^Œ∞Ì KÕã≤ "Õâß~Ú. Y∞~üP<£ D q+¨Ü«∞OÖ’<Õ |∞kú r=ÙÅ#∞ ã¨OÉ’kèOz ÃÇÏK«Ûi™ÈÎOk. ǨÏ`åº „ѨfHÍ~° K«@ìOÖ’ ã¨=∂[ rq`«O ^•y LO^Œx, U ã¨=∂[=∞~Ú`Õ =∂#= rq`åxfl

qÅ∞=~Ú#kQÍ ÉèÏq¿ãÎ, ǨÏO`«‰õΩx =Oâ◊O ÖËHõ `≥QÆ ÖËHõ *Ïu Ö’x JO`Õ qÅ∞=~Ú# „áê}Ïxfl |eQ˘<åÅx HÀˆ~"å~°∞. ˆH=ÅO ǨÏ`«∞xH˜ |^Œ∞Å∞QÍ Ç¨ÏO`«‰õΩx „áê}ÏÅ∞ fÜ«∞_»O`À "åi QÆ∞O_≥Å∞ K«Å¡|_Õq HÍ=Ù. "å~°∞ `«=∞Ö’x XHõ¯ =∞x+≤H˜ |^Œ∞Å∞QÍ =O^ŒÖÏk „áê}ÏÅ#∞ Hõ_»`Õ~åÛÅx HÀ~°∞‰õΩ<Õ"å~°∞. "åiÖ’ Z=_»~Ú<å Q“~°=hÜ«Ú_»~Ú# =ºH˜Î Z^Œ∞\˜ =~°æOÖ’x =∂=¸Å∞ =∞x+≤ KÕ`« K«OѨ|_ç`Õ "å~°∞ Jã¨Å∞ ǨÏO`«‰õΩ}˜‚ ǨÏ`«=∂~°Û_»O`À ã¨iѨÙK«∞Û‰õΩ<Õ"å~°∞ HÍ~°∞. "å~°∞ ǨÏO`«‰õΩx `≥QÆÖ’x JO`Õ Q“~°=hÜ«Ú_»~Ú# =ºH˜Î<Õ K«OáêÅx ÖË^• P `≥QƈH K≥Ok# J<ÕHõ =∞Okx ǨÏ`«∞xH˜ |^Œ∞Å∞QÍ |eQ˘<åÅx HÀ~°∞‰õΩ<Õ"å~°∞. nxH˜ aè#flOQÍ Ç¨Ï`«∞_»∞ "åi ^Œ$+≤ìÖ’ ™ê=∂#∞º _»∞#∂fl ǨÏO`«‰õΩ_»∞ JkèHõOQÍ Q“~°"å^Œ~°}Å∞ QÆÅ =ºH˜Î J~Ú#@¡~Ú`Õ "å~°∞ ǨÏ`«∞xH˜ |^Œ∞Å∞QÍ Ç¨ÏO`«‰õΩx „áê}ÏÅ∞ fÜ«∞_®xfl ã¨Ç≤ÏOKÕ"å~°∞HÍ~°∞. D Ѩiã≤÷u ˆH=ÅO „áêp# J*Ï˝# HÍÅOÖ’x^Õ HÍ^Œ∞ P^èŒ∞xHõ HÍÅOÖ’#∂ ZO`À <åQÆi‰õΩ Å∞QÍ ÉèÏqOK«|_Õ *Ï`«∞Ö’¡#∂ HÍ#=ã¨∞ÎOk. "åi JkèHÍiHõ „ѨHõ@# Ö’¡#∂ `«=∞ =ºH˜Î XHõ¯_»∞ ǨÏ`«=∞~Ú`Õ Ç¨ÏO`«‰õΩÅ *ÏuÖ’x Ü«∂Éèí~Ú =∞Ok „áê}ÏÅ#∞ `À_Õ™êÎ=∞x ã≤QÆ∞æZQÆ∞æ ÖˉõΩO_® Ö’HÍxH˜ Kå\˜K≥|∞`å~°∞. XHõ =ºH˜Î ǨÏ`«º HÍ~°}OQÍ Ñ¨~ål`« *ÏuÖ’x WO`«=∞Ok |OnÅ#∞ `«∞áêH˜`À HÍeÛ "Õâß~°#fl "å~°ÎÅ∞ =∞#O `«~°K«∂ qO@∂<ÕL<åfl=Ú. D W~°=Ü≥∂º â◊`åaÌ Ö’<Õ XHõ J`«ºO`« ''<åQÆiHõ—— *Ïu „Ѩ[Å∞ `«=∞ =ºH˜Î XHõ`«x (ã¨~ü b¿ãìH±) ǨÏ`«º‰õΩ |^Œ∞Å∞QÍ "≥Ú`«ÎO DlÑπì *ÏuÃÑ· „ѨfHÍ~°O f~°∞ÛHÀ#O`« =~°‰õΩ =^ŒÖË¡^Œ∞. =∞~À "≥·Ñ¨Ù <åQÆi‰õΩÅ∞QÍ K≥ѨÙÊ ‰õΩ<Õ D *Ï`«∞Å∞ <≥ÅH˘Å∞ѨىõΩ#fl K«@ì|^Œú=∞~Ú# <åºÜ«∞™ê÷<åÅ "≥·Yi ZÖÏ LO^ŒO>Ë, XHõ"Õà◊ ǨÏO`«‰õΩ_»∞ áêÅHõ *ÏuH˜ ã¨O|O kèOz#"å_»~Ú, ǨÏ`«∞_»∞ áêe`« *Ïu "å_»~Ú#@¡~Ú`Õ, "å\˜ <åºÜ«∞=¸~°∞ÎÅ∞ ǨÏ`åº „ѨfHÍ~°O W"åfiÅ#fl f~°∞Ê x=fi‰õΩO_® ^•@"Õ™êÎ~°∞. D K≥_»∞QÆ∞Å x"å~°} H˘~°ˆH JÖÏ¡ÇπÏ D PÜ«∞`üÖ’ P^ÕâßÅ xKåÛ_»∞. PÜ«∞# P^Õâ◊"Õ∞q∞@O>Ë Ç¨Ï`«∞xH˜ |^Œ∞Å∞QÍ Ç¨ÏO`«‰õΩxH˜– ˆH=ÅO ǨÏO`«‰õΩxH˜ =∂„`«"Õ∞ =∞~°} tHõ∆ qkèOKåe– ǨÏ`«∞_≥=_»∂, ǨÏO`«‰õΩ_≥=_»∂ J#fl ÉèË^ŒÉèÏ=O K«∂Ѩ‰õΩO_®. 178. '™È^Œ~°∞_»∞— J#fl Ѩ^ŒO „ѨÜ≥∂yOz ZO`À #~°‡QÆ~°ƒùOQÍ "≥∞`«Hõ "≥·Yi J=ÅOaOKåÅ#fl ã≤á¶ê~°ã¨∞ ‰õÄ_® K≥Ü«∞º_»O [iyOk. ÉèÏ=O Uq∞@O>Ë h‰õÄ Z^Œ∞\˜ =ºH˜ÎH© =∞^茺# Ñ≤`«$ ã¨OǨ~° "≥·~°O L#flѨÊ\˜H© J`«#~Ú`Õ h `À\˜ =∂#= ™È^Œ~°∞_Õ Hõ^•. JO^Œ∞=Å¡ `«Ñ¨ÙÊ KÕã≤# F ™È^Œ~°∞x q+¨Ü«∞OÖ’ „Ѩf Ô~O_»= ÉèÏQÆO

108

2. JÖò |Hõ~°

180–182 g∞‰õΩ Wk 'qkè—QÍ x~°Ü ‚ ∞« =∞~ÚOk: g∞Ö’ Z=iHõ~Ú<å =∞$`«∞º=Ù Pã¨#fl=∞~Ú#ѨÙÊ_»∞, "å~°∞ Pã≤Îx =^Œe ÃÑ_»∞`«∞#fl@¡~Ú`Õ, `«e¡^ŒO„_»∞Å H˘~°‰õΩ, |O^èŒ∞=ÙÅ H˘~°‰õΩ „Ѩã≤^Œú suÖ’ gÅ∞ õ ##∞ q#fl `«~∞° "å`« ^•xfl „ѨHõ\ ˜OKåe. ^èŒ~°‡ x+¨ªQÆÅ "åiH˜ W^Õ ^èŒ~°‡O.182 WHõ P gÅ∞ „ѨH@ Z=~°~Ú<å =∂iÛ#@¡~Ú`Õ P áêѨO JÖÏ =∂iÛ#"åi^Õ. JÖÏ¡ÇÏπ Jhfl q<Õ"å_»∞, Jhfl `≥eã≤#"å_»∞. J~Ú`Õ gÅ∞ „ѨH\õ O˜ KÕ"å_»∞ `≥e™È, `≥eÜ«∞HÀ J<åºÜ«∞O KÕâß_»x Z=iHõ~Ú<å ã¨O^ÕÇϨ O Hõey, ^•xH˜ ã¨O|OkèOz# "åi =∞^躌 J`«#∞ =º=Ǩ~åxfl K«H¯õ ɡ_`ç Õ Jk `«ÑÙ¨ ÊHÍ^Œ∞. JÖÏ¡ÇÏπ ZO`À =∞xflOKÕ"å_»∞, =∞Ô~O`À Hõ~°∞}˜OKÕ"å_»∞. 22 Q“~°qOK«x "åi „áê}ÏÅ#∞ P^Œ~°}©Ü«∞OQÍ ÉèÏqã¨∞ÎO^À Jk "åã¨Î"åxH˜ K«OHõÖ’ q+¨ ã¨~åÊxfl áÈ+≤ã¨∞ÎO^Œ#fl =∂@. g∞~°∞ XHõ ǨÏO`«‰õΩx „áê}ÏÅ#∞ HÍáê_ç J<ÕHõ J=∂Ü«∞Hõ „Ѩ[Å „áê}ÏÅ#∞ „Ѩ=∂^•xH˜ QÆ∞iKÕã¨∞Î<åfl~°#fl=∂@. 182. D P^Õâ◊O WKÕÛ <å\˜H˜ "å~°ã¨`«fiѨ٠ѨOѨHÍxH˜ ã¨O|O kèOz# K«@ì"Õ∞n WOHÍ ~°∂á⁄O^ŒÖË^Œ∞. P Ѩiã≤÷uÖ’ „Ѩu =ºH˜Î `«# "å~°ã¨∞Å "å\ÏÅ#∞ F gÅ∞<å=∂ ^•fi~å x~°‚~ÚOz =∞s áÈ"åÅx Hõ@ì_ç K≥Ü«∞º_»O [iyOk.`«^•fi~å J`«x =∞~°}O `«~°∞"å`« ‰õΩ@∞O|OÖ’ q"å^•Å∞ K≥ň~QÆ~å^Œh, U ǨωõΩ¯^•~°∂ `«# ǨωõΩ¯Å#∞ HÀÖ’Ê~å^Œx D xÜ«∞=∞O K≥Ü«∞º_»O [iyOk. P ÃÑ·# "å~°ã¨`«fiѨ٠ѨOÑ≤}© q+¨Ü«∞OÖ’ JÖÏ¡ÇπÏ ã¨fiÜ«∞OQÍ XHõ xÜ«∞=∂xfl KÕã≤#ѨÙÊ_»∞ (Jk =Ú#∞‡O^Œ∞ x™ê ã¨∂~åÖ’ =ã¨∞ÎOk) „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞ (ã¨) gÅ∞<å=∂ P^ÕâßÅ#∞, "å~°ã¨`«fiѨ٠ѨOÑ≤}© P^ÕâßÅ#∞ qâ◊nHõiã¨∂Î „H˜Ok q^èŒOQÍ Ô~O_»∞ xÜ«∞=∂Å∞ q=iOKå~°∞: XHõ\ ˜, WHõÃÑ· U =ºH©Î `«# "å~°ã¨∞x q+¨Ü«∞OÖ’ gÅ∞<å=∂ „"åÜ«∞~å^Œ∞. JO>Ë U |O^èŒ∞=ÙÅ "å\ÏÅ∞ Y∞~üP<£Ö’ x~°‚Ü«∞ =∞Ü«∂ºÜ≥∂ "åi "å\ÏÖ’¡ gÅ∞ ^•fi~å ZÖÏO\˜ ÃÇÏK«∞Û`«QÆ∞æÅ∞ K≥Ü«∞º_®xH˜ gÖË¡^Œ∞. JÖψQ U "å~°ã¨∞xH© "å~°ã¨`«fiO ÅaèOK« ‰õΩO_® K≥Ü«∞º_®xH˜ gÖË¡^Œ∞. WOHÍ U "å~°ã¨∞xH© J`«x K«@ì|^Œú Ô~O_»= ÉèÏQÆO

=∞~Ú# "å\Ï `«Ñ¨Ê =∞ˆ~n J^Œ#OQÍ gÅ∞ ^•fi~å ã¨O„Hõq∞OѨ *ˇÜ«∞º_»=¸ `«QÆ^Œ∞. Ô~O_»=k gÅ∞ ˆH=ÅO "≥Ú`«ÎO Pã≤ÎÖ’ =¸_»==O`«∞ "Õ∞~°ˆH K≥Ü«∞º_»O ™ê^茺O. D Ô~O_»∞ q=~°}Ï`«‡Hõ P^ÕâßÅ ^Œ$ëêì º D PÜ«∞`ü L^ÕÌâ◊ºO D q^èŒOQÍ x~åúi`«=∞=Ù`«∞Ok: =∞x+≤, `«# =∞$`«∞º=Ù `«~°∞"å`« xÜ«∞=∞O „ѨHÍ~°O `«# "å~°ã¨∞Ö’¡ ѨOѨHõO [~°QÆ_®xHõx `«# Pã≤ÎÖ’ Hõhã¨O =¸_çO@ Ô~O_»∞ =O`«∞Å∞ =^Œe"≥Ü«∂ºe. WOHÍ J`«#∞, `«# "å~°ã¨∞Å∞ HÍx |O^èŒ∞=ÙÖ’¡ Z=i #~Ú<å `«# WO\˜Ö’#∂, ‰õΩ@∞O|OÖ’#∂ ã¨Ç¨Ü«∂xH˜ J~°∞›Å~Ú# "å~°∞QÍ, ÖË^• `«# ‰õΩ@∞OÉÏxH˜ J=`«Å LO_ç JQÆ`«ºÑ¨~°∞Öˇ·# "å~°∞QÍ ÉèÏq¿ãÎ ÖË^• ã¨OѶ¨∞ ¿ã"å HÍ~°ºHõÖÏáêÖ’¡ ^ÕxHõ~Ú<å `å#∞ ã¨Ç¨Ü«∞O K≥Ü«∞º^Œe¿ãÎ D L^ÕÌâ◊ºO`À JkèHÍOâ◊O =¸_À=O`«∞ Pã≤Î "Õ∞~°‰õΩ gÅ∞ „"åÜ«∞QÆÅ_»∞. `«~°∞"åu "å~°∞ gÅ∞‰õΩ ã¨O|O kèOz# D P^Õâßxfl ˆH=ÅO F ã≤á¶ê~°ã¨∞ (Recomondatory) P^Õâ◊OQÍ Ñ¨iQÆ}˜OK«™êQÍ~°∞. „Hõ"Õ∞} ™ê^è•~°}`«ó gÅ∞ „"å¿ã Ѩ^Œúu ѨÓiÎQÍ ~°^ŒÌ~ÚáÈ~ÚOk. HÍx k=ºY∞~üP<£Ö’ nxfl ÉèíÜ«∞Éèí‰õΩÎÅ∞ QÆÅ"åiH˜ ^≥·=O `«~°Ñ¶¨Ù# qkèOK«|_»∞`«∞#fl ǨωõΩ¯QÍ (q^èŒ∞ºHõÎ ÉÏ^茺`«QÍ) ¿Ñ~˘¯#_»O [iyOk. XHõ"Õà◊ D ǨωõΩ¯#∞ ã¨iQÍæ <≥~°"Õ~°Û_»O „áê~°Oaè¿ãÎ, KåÖÏ =∞Okx z‰õΩ¯Ö’¡ Ѩ_»"Õ¿ã 109

2. JÖò |Hõ~°

183–184 qâ◊fiã≤Oz# [#∞ÖÏ~å, LѨ"å™êÅ∞ g∞‰õΩ =∞`«^~Œè ‡° OQÍ qkèOK«É_®¤~Ú. g∞‰õΩ ѨÓ~°fiO, „Ѩ=HõÅÎ J#∞Ü«∂Ü«ÚʼnõΩ qkèOz#>Ë¡ Wn [iyOk. `«^•fi~å g∞Ö’ ^è~Œ ‡° x+¨ª [xOKÕ J=HÍâ◊O LOk.183 Wq H˘xfl xs‚`« k<åÅ LѨ"å™êÅ∞. XHõ"àÕ ◊ g∞Ö’ Z=~°~Ú<å "åºkè„QÆã∞¨ _Î ~» Ú`Õ, ÖË^• „ѨÜ∂« }Ï=ã¨Ö÷ ’ L#fl@¡~Ú`Õ W`«~° k<åÖ’¡ P k<åÅ ã¨OYº#∞ ѨÓiÎ KÕã∞¨ HÀ"åe. =∞Ô~=~°~Ú<å LѨ"åã¨O áê\˜OKÕ â◊HΘ Hõey L#fl@¡~Ú`Õ (HÍx áê\˜OK«Háõ È`Õ), ѨiǨ~°O K≥eO¡ Kåe. XHõ LѨ"å™êxH˜ ѨiǨ~°O XHõ x~°∞¿Ñ^Œ‰Ωõ Éè’[#O ÃÑ@ì_O» . Z=~°~Ú<å ã¨O`À+¨OQÍ =∞iO`« "Õ∞Å∞ KÕ¿ãÎ Jk J`«xˆH "Õ∞Å∞.184 HÍx g∞~°∞ „QÆÇÏ≤ OK«QeÆ y`Õ, g∞ q+¨Ü∞« OÖ’ ~À*Ï áê\˜OK«_"» ∞Õ ZO`À â◊√ÉèíHõ~°O.185 185 ~°=∞*Ï<£ <≥Å– D <≥ÅÖ’<Õ Y∞~üP<£ J=`«iOzOk. Jk P™êO`«O =∂#=ÙʼnõΩ =∂~°^æ ~Œ ≈° HõO, JO^Œ∞Ö’ qã¨Ê+¨=ì ∞~Ú# É’^è#Œ Å∞<åfl~Ú– Jq ~°∞A=∂~åæxfl K«∂ѨÙ`å~Ú, ã¨`åºã¨`åºÅ =º`庙êxfl q_»=∞iÛ `≥Å∞ѨÙ`å~Ú. JO^Œ∞=Å¡ WHõÃÑ,· g∞Ö’ D <≥Å#∞ QÆ#õ fl"å~°∞ ѨÓiÎQÍ P <≥Å ~ÀAÅ∂ LѨ"åã¨O áê\˜OK«_O» qkè. "åºkè„QÆã∞¨ ÅÎ ~Ú#"å~°∞, „ѨÜ∂« }OÖ’ L#fl"å~°∞ =∞@∞‰õΩ W`«~° k<åÖ’¡ ~À*ÏÅ ã¨OYº#∞ ѨÓiÎ KÕã∞¨ HÀ"åe.186 JÖÏ¡ÇÏπ g∞‰õΩ ™œÅÉèºí O KÕ‰Äõ ~åÛÅx HÀ~°∞‰õΩO@∞<åfl_»∞, HÍiî#ºO =Ç≤ÏOKåÅ#∞HÀ=_»O ÖË^Œ∞† JO^Œ∞=Å¡ D q^è•#O g∞‰õΩ `≥Å∞Ѩ_»O [iyOk† `«^•fi~å g∞~°∞ ~À*ÏÅ ã¨OMº#∞ ѨÓiÎ KÕã¨∞HÀQÆÅQÍÅx, JÖÏ¡ÇπÏ g∞‰õΩ =∂~°Éæ ’^è<Œ å ÉèÏQͺxfl „Ѩ™êkOz# ^•xH˜QÍ#∞ PÜ«∞# Q˘Ñ¨Ê^Œ<åxfl JOwHõiOz „ѨH\õ O˜ KåÅh, WOHÍ g∞~°∞ Hõ$`«[˝`«Å∞ `≥Å∞ѨىõΩ<Õ "å~°"åfiÅh#∞.187 "å~°ã¨`åfixH˜ ã¨O|OkèOz# J<ÕHõ „Ѩâ◊flÅ∞ "å@O`«@ J"Õ 183. W™ê¡O P^ÕâßÖ’¡ J`«ºkèHõ P^ÕâßÅ =∂kiQÍ<Õ ~À*Ï#∞ z‰õΩ¯g_çáÈ`å~Ú. L^•Ç¨Ï~° }‰õΩ, `å`«Å rq`« HÍÅOÖ’<Õ qkèQÍ Y~å~°∞ K≥Ü«∞º_»O ‰õÄ_® „Hõ=∂#∞QÆ`« suÖ’ [iyOk. `«e¡^ŒO„_»∞efl HÀÖ’ÊÜÕ∞ =∞#∞=∞ ʼnõΩ ã¨O|OkèOz# =º=Ǩ~°O. „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞ (ã¨) „áê~°OÉèíOÖ’ ˆH=ÅO „Ѩu <≥ÅÖ’ Ô~O_»= ÉèÏQÆO

110

2. JÖò |Hõ~° "≥Ú^Œ\ ˜™êi |„^£ Ü«Ú^ŒúOÖ’#∞, z=i™êi =∞Hͯ q=ÚH˜Î ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’† D Ô~O_»∞ ã¨O^Œ~åƒùÖ’¡#∂ "Õ∞=Ú ~À*ÏÅ∞ áê\˜OK« ÖË^Œ∞.—— W|∞fl L=∞~ü Hõ^äŒ#O „ѨHÍ~°O „Ѩ=HõÎ =∞Ç¨Ï hÜ«ÚÅ∞ =∞Hͯ q=ÚH˜Î ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’– '<Õ_»∞ Ü«Ú^ŒúO ~ÀA, ~À*Ï áê\˜OK«HõO_ç— Jx P^ÕtOKå~°∞. =∞~À LÖË¡Y#OÖ’ „ѨÜ≥∂yO z# =∂@Å∞ D q^èŒOQÍ L<åfl~Ú: ''â◊„`«∞=Ù#∞ Z^Œ∞~À¯=Åã≤ LOk. ~À*Ï q~°q∞OK«O_ç, g∞‰õΩ áÈ~å_Õ â◊H˜Î ã¨=∞‰õÄ~°_®xH˜.—— ™ê^è•~°} „Ѩܫ∂}ÏÖ’¡ ZO`« ^Œ∂~°Ñ¨Ù „Ѩܫ∂}=∞~Ú`Õ ~À*Ï q~°q∞OK«=KÀÛ „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ (ã¨) P^ÕâßÖ’¡ ^Õx ^•fi~å#∂ ã¨Ê+¨ìOQÍ =ºHõÎO HÍ^Œ∞. ã¨Ç¨ÏK«~° =∞Ǩâ◊Ü«ÚÅ (~°) PK«~°} ‰õÄ_® D q+¨Ü«∞OÖ’ qaè#flOQÍ<Õ LOk. ã¨~°~Ú# Ѩ^Œúu Uq∞@O>Ë ™ê^è•~°}OQÍ U „Ѩܫ∂}ÏxH˜ '„Ѩܫ∂}O— J#fl =∂@ =iÎã¨∞ÎO^À, =∞Ô~O^Œ∞Ö’#~Ú`Õ =∞x+≤ÃÑ· „Ѩܫ∂}Ï =ã¨÷ HÍ#=ã¨∞ÎO^À, ^•xfl ~À*Ï q~°=∞}‰õΩ „áê=∂}˜HõOQÍ fã¨∞HÀ=K«∞Û. =∞x+≤ U ~À[~Ú`Õ „Ѩܫ∂}ÏxH˜ L^Œ∞º‰õΩÎ_»=Ù`å_À P ~ÀA ~À*Ï q~°q∞OKÕ ¿ãfiK«Ûù J`«xH˜ LO^Œ#fl q+¨Ü«∞OÖ’ JO^ŒiH© UHÍaè„áêÜ«∞=ÚOk. WO\˜#∞Oz |Ü«∞ÖË̈~@ѨÙÊ_Õ Éè’[#O KÕã≤ |Ü«∞ÖËÌ~°=K«∞Û ÖË^• |Ü«∞ÖËÌi# `«~°∞"å`«~Ú<å u#=K«∞Û. Ô~O_»∞ q^è•ÖÏ PK«iOz#@∞¡ ã¨Ç¨ÏK«~° =∞Ǩâ◊Ü«ÚÅ K«i„`« ^•fi~å ~°∂_è»=∞=Ù`«∞Ok. XHõ „Ѩ^Õâ◊OÃÑ· â◊„`«∞^•_ç [iy#ѨÙÊ_»∞ „Ѩ[Å∞ JHõ¯_» ã≤÷~° x"åã¨O QÆÅ"å~°~Ú#ѨÊ\˜H© â◊„`«∞=Ù`À áÈ~å_»\ÏxH˜ ~À*Ï#∞ q~°q∞OK«=KåÛ? J#fl q+¨Ü«∞OÖ’ ѨO_ç`«∞Å =∞^茺 ÉèË^•aè „áêÜ«∞=ÚOk. H˘O^Œ~°∞ LÅ=∂ nxfl ã¨=∞‡uOK«~°∞. HÍx JÖÏ¡=∂ W|∞fl`≥·q∞Ü«∞º QÆ\ ˜ì P^è•~åÅ`À WÖÏ K≥Ü«∞º_»O ѨÓiÎQÍ ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«"Õ∞#x Ѷ¨`åfi (^è•i‡Hõ f~°∞Ê) WKåÛ~°∞. 187. JO>Ë JÖÏ¡ÇπÏ ~°=∞*Ï<£ <≥Å k<åÅ#∞ =∂„`«"Õ∞ ~À*ÏÅÔH· „Ѩ`ÕºH˜OK«ÖË^Œ∞. Z=~°~Ú`Õ ~°=∞*Ï<£Ö’ U^Œ~Ú<å +¨sJ`ü J#∞=∞uOz# HÍ~°}O KÕ`« ~À*Ï#∞ áê\˜OK«ÖËHõáÈ`å~À "åiH˜ W`«~° k<åÖ’¡ P ~À*ÏÅ 'Hõ*Ï—#∞ <≥~°"Õ~°∞Û‰õΩ<Õ (`«Ñ≤ÊáÈ~Ú# ~À*ÏÅ#∞ ѨÓiÎKÕã¨∞‰õΩ<Õ) =∂~°æO ‰õÄ_® `≥~°KÕ LOKå_»∞. `«^•fi~å Y∞~üP<£ =∞Ǩ=~°„Ѩ™ê^•xfl PÜ«∞# J#∞„QÆÇ≤ÏOz#O ^Œ ∞ ‰õ Ω , PÜ« ∞ # Z_» Å Hõ $ `« [ ˝ ` åaè = O^Œ < åÅ∞ `≥ Å ∞Ѩ Ù ‰õ Ω <Õ qÅ∞=~Ú# J=HÍâßxfl g∞~°∞ HÀ֒ʉõΩO_® LO_®Åx. WHõ¯_» =∞~À q+¨Ü«∂xfl ‰õÄ_® J~°÷O KÕã¨∞HÀ"åe. ~°=∞*Ï<£ ~À*ÏÅ#∞ ˆH=ÅO P~å^èŒ#QÍ, ˆH=ÅO ÉèíÜ«∞Éèí‰õΩÎÅ tHõ∆}QÍ

=¸_»∞ ~ÀAÅ∞ =∂„`«"Õ∞ ~À*Ï áê\˜OKåÅx É’kèOKå~°∞. HÍx P ~À*ÏÅ∞ 'qkè— (Ѷ¨~ü˚)QÍ xÜ«∞q∞Oz#q HÍ=Ù. P `«~°∞"å`« Ç≤Ï.â◊. 2= ã¨O=`«û~°OÖ’ ~°=∞*Ï<£ ~À*ÏÅ∞ áê\˜OKÕ D P^Õâ◊O k=ºY∞~üP<£Ö’ J=`«iOzOk. HÍx WO^Œ∞Ö’ F ~å~Úfx „ѨHõ\ ˜OK«_»O [iyOk. Z=~°~Ú`Õ ~À*Ïx ÉèíiOKÕO`« â◊H˜Î Hõey LO_ô ~À*Ï áê\˜OK«~À "å~°∞ XHÀ¯ ~À*ωõΩ =∂~°∞QÍ XHÀ¯ x~°∞¿Ñ^Œ‰õΩ Éè’[#O ÃÑ\Ïìe. `«~°∞"å`« =∞~À P^Õâ◊O J=`«iOzOk. ^•x „ѨHÍ~°O D ™ê=∂#º =∞~Ú# ~å~Úfx ~°^Œ∞Ì K≥Ü«∞º_»O [iyOk. J~Ú`Õ "åºkè „QÆã¨∞Î_»∞, „Ѩܫ∂}©‰õΩ_»∞, QÆ~°ƒùO ^èŒiOz# „ã‘ÎÅ∞ ÖËHõ Ѩã≤a_»¤Å‰õΩ áêÅ∞Ѩ>Ëì „ã‘ÎÅ∞, ~À*Ï áê\˜OKÕ â◊H˜ÎÖËx =$^Œ∞ÌʼnõΩ D ~å~Úfx Ü«∞^è•`«^èŒOQÍ LO_» x=fi_»O [iyOk. "å~°∞ `«=∞ D HÍ~°}O `˘ÅyáÈ~Ú# `«~°∞"å`« ~°=∞*Ï<£Ö’ `«Ñ≤ÊáÈ~Ú#xfl ~À*ÏÅ "Õ∞~°‰õΩ 'Hõ*Ï— (`«Ñ≤ÊáÈ~Ú# xs‚`«) ~À*ÏÅ∞ áê\˜OKåÅx "åix P^ÕtOK«_»O [iyOk. 184. JO>Ë XHõi HõO>Ë Z‰õΩ¯= =∞OkH˜ J#flO ÃÑ\Ïìe, ÖË^• ~À*Ï#∞ áê\˜OKåe, x~°∞¿Ñ^Œ‰õΩ Éè’[#=¸ ÃÑ\Ïìe. 185. WO`«=~°‰õΩ Ç≤Ï.â◊.2= ã¨O=`«û~°O, |„^£ Ü«Ú^•úxH˜ ѨÓ~°fiO, ~°=∞*Ï<£ ~À*ÏÅ q+¨Ü«∞OÖ’ J=`«iOz# `˘e P^Õâ◊O „Ѩ™êÎ=#‰õΩ =zÛOk. nx `«~°∞"åu PÜ«∞`üÅ∞ P `«~°∞"å`« ã¨O=`«û~åxH˜ J=`«iOKå~Ú. K«~°ÛhÜ«∂Oâ◊OÖ’x ™ê~°∂Ѩº`« ^Œ$ëêì º "å\˜x D q+¨Ü«∂#∞„Hõ=∞OÖ’<Õ KÕiÛ"ÕÜ«∞_»O [iyOk. 186. „Ѩܫ∂}Ï=ã¨÷Ö’ ~À*Ï áê\˜OKåÖÏ, =^•Ì? J#fl JOâßxfl =∞x+≤ qK«Hõ∆}ÏkèHÍ~åxH˜ =^Œe"≥Ü«∞º_»O [iyOk. „Ѩܫ∂ }OÖ’ „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ (ã¨) `Àáê@∞ "≥àı§ ã¨Ç¨ÏK«~°∞Ö’¡ H˘O^Œ~°∞ ~À*Ï áê\˜OKÕ"å~°∞ =∞iH˘O^Œ~°∞ áê\˜OKÕ"å~°∞ HÍ^Œ∞. W~°∞ =~åæÅ "åiÖ’ Z=~°∂ =∞~˘Hõix PˆH∆Ñ≤OKÕ"å~°∂ HÍ^Œ∞. ã¨fiÜ«∞OQÍ =∞ǨÏhÜ«∞ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) ‰õÄ_® XHÀ¯™êi „Ѩܫ∂ }OÖ’ ~À*Ï áê\˜¿ãÎ =∞~˘HõѨÙÊ_»∞ áê\˜OKÕ"å~°∞HÍ~°∞. F „Ѩܫ∂} ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ F =ºH˜Î PÅã≤ ™⁄Åã≤ Ѩ_çá⁄Ü«∂º_»∞. J`«x K«∞@∂ì [#O =¸QÍ~°∞. Wk K«∂ã≤ „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞ (ã¨) q+¨Ü«∞O Uq∞@x J_çQÍ~°∞. J`«#∞ ~À*Ï áê\˜ã¨∞Î<åfl_»x JHõ¯_»∞#fl "å~°∞ `≥eáê~°∞. JѨÙÊ_®Ü«∞# (ã¨) W^Õ =∂„`«O ã¨`å¯~°ºO HÍ^Œ∞, Jx ÃãÅqKåÛ~°∞. Ü«Ú^ŒúO HÍÅOÖ’#~Ú`Õ PÜ«∞# P^Õâ◊ѨÓ~°fiHõOQÍ ~À*Ï áê\˜OK«‰õΩO_® "åiOKÕ"å~°∞– â◊„`«∞=Ù`À áÈ~å_Õ@ѨÙÊ_»∞ |ÅÇ‘Ï#`« KÀ@∞ KÕã¨∞HÀ~å^Œx. Ǩτ[`ü L=∞~ü (~°) WÖÏ LÖË¡dOKå~°∞: ''"Õ∞=Ú =∞Ǩ„Ѩ=HõÎ(ã¨) ã¨Ç¨ÏK«~°ºOÖ’ Ô~O_»∞™ê~°∞¡ ~°=∞*Ï<£Ö’ Ü«Ú^ŒúOÖ’ áêÖÁæ<åfl=Ú. Ô~O_»= ÉèÏQÆO

111

2. JÖò |Hõ~°

186 „Ѩ=HÍÎ, <å ^•ã¨∞Å∞ x#∞fl <å q+¨Ü∞« O J_çy`Õ <Õ#∞ "åiH˜ KÕ~∞° =Ö’<Õ L<åfl#x `≥Å∞ѨÙ. "Õ_∞» ‰õΩ<Õ"å_»∞ ##∞fl "Õ_∞» ‰õΩO@∞#flѨÙÊ_»∞ <Õ#∞ J`«x "≥Ú~° qO\Ï#∞, ^•xH˜ |^Œ∞e™êÎ#∞. JO^Œ∞=Å¡ "å~°∞ <å Ñ≤Å∞ѨÙ#‰õΩ J#∞ã¨ÊO^Œ#QÍ |^Œ∞Å∞ ѨeH˜ <å Ѩ@¡ qâßfiã¨O Hõey LO_®e.188 D q+¨Ü«∂xfl "åiH˜ `≥Å∞ѨÙ, "å~°∞ ã¨<å‡~°æO „QÆÇ≤Ï™êΈ~"≥∂.189 187 g∞~°∞ LѨ"åã¨k<åÅÖ’ ~å„`«∞Å∞ g∞ ÉèÏ~°ºÅ =^ŒÌ QÆ_»Ñ¨_»O ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«O KÕÜ«∞|_çOk. "å~°∞ ^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞ g∞‰õΩ, g∞~°∂ "åiH˜ ^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞.190 JÖÏ¡ÇπωõΩ `≥eã≤áÈ~ÚOk, QÆ∞@∞ìK«Ñ¨ÙÊ_»∞ H͉õΩO_® g∞‰õΩ g∞ˆ~ „^ÀǨÏO KÕã∞¨ ‰õΩO@∂ L<åfl~°x. HÍx PÜ«∞# g∞ `«ÑÙ¨ Ê#∞ Hõq∆ ∞Oz q∞=∞‡efl =^Œe"Õâß_»∞. WHõÃÑ· g∞~°∞ g∞ ÉèÏ~°ºÅ`À ˆ~~Ú QÆ_»Ñ¨=K«∞Û, JÖÏ¡ÇπÏ g∞ H˘~°‰õΩ ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«O KÕã≤# ã¨∞MÏxfl P™êfikOK«O_ç.191 WOHÍ, ~å„u "ÕàÖ◊ ’¡ u#O_ç, „`åQÆO_ç–192 `˘e*Ï=Ú `≥Å∞ѨÙw`«, Hõ_~ˆ» ~Ú he=∞`À "Õ~~° Ú `≥Å=¡ ∞ÜÕ∞ºO`«=~°‰Ωõ .193 PÃÑ·# =∞m§ ~å„u Pã¨#fl=∞ÜÕ∞º =~°‰õΩ ~À*Ï#∞ ѨÓiÎQÍ <≥~"° ~Õ Û° O_ç.194 g∞~°∞ =∞ã≤˚^Œ∞Ö’¡ D—`≥HÍѶπ áê\˜ã¨∞Î#flѨÙÊ_»∞ ÉèÏ~°ºÅ`À ã¨OÜ≥∂QÆ=∞=HõO_ç.195 Wq JÖÏ¡ÇÏπ x~°~‚ ÚOz# Ѩiq∞`«∞Å∞, g\˜ ^Œi^•Ñ¨ÙʼnõÄ `å~å_»HOõ _ç.196 D q^èOŒ QÍ JÖÏ¡ÇÏπ `«# P^ÕâßÅ#∞ ã¨q=~°OQÍ [#∞ʼnõΩ qâ◊nHõi™êÎ_∞» , "å~°∞ `«ÑÙ¨ Ê „`À=Å#∞O_ç `«ÑÊ≤ OK«∞HÀ"åÅx. =∂„`«"Õ∞ ¿Ñ~˘¯#ÖË^Œ∞† "å\˜x, Y∞~üP<£ ~°∂ѨOÖ’ JÖÏ¡ÇπÏ =∞#‰õ Ω „Ѩ ^ •#O KÕ ã ≤ # =∞Ǩ Ï Ÿ`« ¯ $+¨ ì = ∞~Ú# =~° „ Ѩ ™ ê^• xH˜QÍ#∞ Hõ$`«[˝`«Å∞ `≥Å∞ѨىõΩ<Õ =∂~°æOQÍ Ñ¨iQÆ}˜OK«|_çOk. "åã¨Î"åxH˜ XHõ =~°„Ѩ™ê^•xH˜ Hõ$`«[˝`« `≥Å∞ѨÙHÀ"åÅO>Ë, ÖËHõ XHõ ~ ° ∞ KÕ ã ≤ # "Õ ∞ Å∞#∞ QÆ ∞ iÎ O z#@∞¡ `≥ e Ü« ∞ *ˇ Ü « ∂ ºÅO>Ë L`«Î=∞=∞~Ú# =∂~°æO XHõ¯>ˆ =~°„™ê^•xfl WzÛ#"å_»∞ ^•xfl U ÅHõ∆ º™ê^èŒ# H˘~°‰õΩ WKåÛ_À P ÅH∆ͺxfl <≥~°"Õ~°Û_®xH˜ `å#∞ Ô~O_»= ÉèÏQÆO

W`ÀkèHõOQÍ ã¨~°fiã¨#fl^Œ∞Ì_»=_»O. =∞#O Y∞~üP<£ ^•fi~å JÖÏ¡ÇπÏ „Ѩã¨#fl`«#∞ á⁄O^Õ =∂~åæxfl `≥Å∞ã¨∞‰õΩx ^•xfl ã¨fiÜ«∞OQÍ J#∞㨠iã¨∂Î „ѨѨOK«=¸ ^•xfl J#∞ã¨iOKÕÖÏ Hõ$+≤ K≥Ü«∞º_®xˆH k=º Y∞~üP<£ =∞#‰õΩ „Ѩ™êkOK«|_çOk. D ÅHõ∆ ºO H˘~°‰õΩ =∞#efl `«Ü«∂~°∞KÕ¿ã L`«Î=∞ =∂~°æO ~À*Ï. Hõ#∞Hõ Y∞~üP<£ J=`«~°} <≥ÅÖ’ =∞#O ~À*Ï áê\˜OK«_»O ˆH=ÅO P~å^èŒ<Õ HÍ^Œ∞, ˆH=ÅO <≥·uHõ tHõ∆} ‰õÄ_® HÍ^Œ∞, g\˜H˜ `À_»∞QÍ ã¨fiÜ«∞OQÍ Y∞~üP<£ 112

2. JÖò |Hõ~° =~°„Ѩ™ê^•xH˜ ã¨~°~Ú#, ã¨=Úz`«=∞~Ú# Hõ$`«[˝`å ã¨∂K«# ‰õÄ_®. 188. JO>Ë, g∞~°∞ ##∞fl K«∂_»ÖËHõáÈ~Ú#ѨÊ\˜H©, g∞ WO„kÜ«∞ *Ï˝#O ^•fi~å g∞~°∞ ##∞fl „QÆÇ≤ÏOK«ÖËHõ áÈ~Ú#ѨÊ\˜H© <Õ#∞ g∞‰õΩ ^Œ∂~°OQÍ L<åfl#x=∞@∞‰õΩ ÉèÏqOK«HõO_ç. JO`ÕHÍ^Œ∞, <Õ#∞ <å ^•ã¨∞Ö’¡ „Ѩu XHõ¯xH© ZO`« KÕ~°∞=QÍ L<åfl#O>Ë J`«_»∞ <å`À ZѨÙÊ_»∞ |_ç`Õ JѨÙÊ_Õ q#fláêÅ∞, q*Ï˝Ñ¨#Å∞ KÕã¨∞HÀQÆÅ_»∞. z=iH˜ J`«#∞ Ö’Ö’<Õ <å`À q#flqOK«∞‰õΩ<Õ ^ŒO`å ‰õÄ_® <Õ#∞ qO\Ï#∞. ˆH=ÅO q#_»"Õ∞ HÍ^Œ∞ ^•xÃÑ· <å f~°∞Ê#∞ ‰õÄ_® *Ïs KÕ™êÎ#∞. HÍx U J"åã¨ÎqHõ=∞~Ú#, U Jâ◊HõÎ=∞~Ú# "å\˜x g∞~°∞ g∞ J*Ï˝#O HÍ~°}Ï# ^Õ=Ùà◊√¡QÍ, ™êfi=ÚÅ∞QÍ ÉèÏqã¨∞Î<åfl~À "å\˜ =^ŒÌHõ~Ú`Õ g∞~°∞ =∂\˜=∂\˜H© Ѩ~°∞ÔQ`«∞ΉõΩO@∂ áÈ`«∂ LO\Ï~°∞. WO`«*Ëã‘ Jq q∞=∞‡efl q##∂ÖË=Ù g∞ Js˚ÅÃÑ· U^Œ~Ú<å P^ÕâßÅ∞ *ÏsKÕ¿ã â◊H©Î "å\˜H˜ ÖË^Œ∞.HÍx J#O`«=∞~Ú# D qâßfixH˜ UÔH·Hõ Ѩ~°"≥∂#fl`« áêʼnõΩ _»#~Ú# <Õ#∞, ã¨HõÅ JkèHÍ~åÅ∞, ã¨=∞ã¨Î â◊‰õΩÎʼnõΩ ™êfiq∞x, g∞‰õ Ω ZO`À ™êg∞Ѩ º OÖ’ L<åfl#∞.ZÖÏO\˜ =∂^è Œ º =∞O ÖˉõΩO_®, ZÖÏO\˜ =∞^茺=iÎ`«fiO ÖˉõΩO_®, Z=i ã≤á¶ê~°ã¨∂ ÖˉõΩO_®, <Õ~°∞QÍ, Jxfl "Õà◊ÖÏ, ZÖˇ¡_»ÖÏ g∞~°∞ <å‰õΩ g∞ Js˚Å∞ ѨOѨÙHÀQÆÅ~°∞. JÖÏO@ѨÙÊ_»∞ â◊H˜ÎÖËx, HÍÅÊxHõ ^Õ=Ù_»∞ XH˘¯Hõ¯x "≥O@|_ç ^Õ|iã¨∂Î u~°QÍ_»@O ZHõ¯_ç q"ÕHõO? D Jq"ÕHÍxfl q_»<å_»O_ç. <Õ#∞ g∞‰õΩ WKÕÛ Ñ≤Å∞ѨÙ#∞ JO^Œ∞‰õΩx =ÚO^Œ∞‰õΩ ~°O_ç, ##∞fl P„â◊~ÚOK«O_ç, <å "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ =∞~°ÅO_ç, <åÃÑ· ÉèÏ~°O "≥∂ѨO_ç, <å ^•ã¨ºO, <å q^èÕÜ«∞`å =∂~åæ# ~°O_ç. 189. JO>Ë, h ^•fi~å D "åã¨Î= Ѩiã≤÷ux `≥Å∞ã¨∞‰õΩx "å~°∞ Hõà◊√§ `≥~°"åe. "å~°∞, ã¨fiÜ«∞OQÍ `«=∞ˆH "Õ∞Å∞ HõeˆQ x[ "≥·Yi "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ `«~°e ~å"åe. 190. JO>Ë, U q^èŒOQÍ#~Ú`Õ =Å∞=ʼnõÄ =O\˜H© =∞^茺 `≥~°‰õÄ_® LO_»^À, =∞ˆ~ q^èŒOQÍ#~Ú`Õ P Ô~O\˜ Ѩ~°ã¨Ê~° ã¨O|O^èŒO, ã¨OÜ≥∂QÆO xˆ~ƒù^Œº=∞~Ú#^À JK«ÛOQÍ J^ÕHÀ=‰õΩ K≥Ok#k, g∞‰õÄ g∞ ÉèÏ~°ºÅ‰õÄ =∞^茺QÆÅ ã¨O|O^èŒO. 191. ~°=∞*Ï<£ <≥Å ~å„uà◊§Ö’ „ã‘ΠѨÙ~°∞+¨µÅ ã¨OÜ≥∂QÆO [~°QÆ ~å^Œ#fl x¿+^è•[˝Å∞ Ug ÖËHõáÈ~Ú#ѨÊ\˜H©, „áê~°OÉèíOÖ’ =Úã≤¡=ÚÅ∞, WÖÏ K≥Ü«∞º_»O ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«O HÍ^Œx `«=∞‰õΩ `å=∞~Ú J#∞‰õΩ<Õ "å~°∞. „Ѩ[Å∞ nxfl J^èŒ~°‡=∞~Ú#kQÍ, UǨϺ=∞~Ú#kQÍ ÉèÏqã¨∂Î<Õ JѨÙÊ_»Ñ¨ÙÊ_»∞ `«=∞ ÉèÏ~°ºÅ#∞ Hõe¿ã"å~°∞. D =º=Ǩ~°O, `«=∞ JO`«~å`«‡Å Ѩ@¡ „^ÀǨÏO Ô~O_»= ÉèÏQÆO

`«ÅÃÑ\˜ì#O`«\ ˜k. nx=Å¡ "åi JO`«~å`«‡Ö’¡ JѨ~å^èŒ ÉèÏ=#, áêѨ|∞kú ÃÑ~°y „Ѩ=~°ú=∂#=∞ÜÕ∞º „Ѩ=∂^ŒO L`«Ê#fl=∞~ÚOk. JO^ŒŒ∞=Å¡ „Ѩ^äŒ=∞OQÍ JÖÏ¡ÇπÏ, "å~°∞ JѨ~å^èŒ |∞kú`À KÕã¨∂Î áÈ~Ú# „^ÀǨxfl QÆ∞iOz =∞O^ŒeOKå_»∞. P `«~°∞"å`« P K«~°º‰õΩ ã¨O|OkèOz# P^Õâ◊q∞ã¨∂Î Jk g∞‰õΩ ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«"Õ∞ Jx ÃãÅqKåÛ_»∞. WHõÃÑ· ^•xfl, K≥_»¤Ñ¨x Jx ÉèÏqã¨∂Î JѨ~å^èŒ |∞kú`À HÍHõ JÖÏ¡ÇπÏ J#∞=∞u`À, ѨiѨÓ~°‚OQÍ Ñ¨iâ◊√^Œú=∞~Ú# JO`«óHõ~°}, JO`«~å`«‡Å`À, K≥Ü«ºQÆÅ~°∞ Jx J#∞[˝xKåÛ_»∞. 192. D q+¨Ü«∞OÖ’ ‰õÄ_® „Ѩ[Å∞ „áê~°OÉèíOÖ’ Jáê~å÷xH˜ QÆ∞~°Ü«∂º~°∞. H˘O^Œˆ~"≥∂, Wëê #=∂*ò `«~°∞"å`« u#_»O, „`åQÆ_»O x+≤^ŒúO (ǨÏ~å"£∞) Jx ÉèÏqOKÕ"å~°∞. =∞i H˘O^Œ ~°~Ú`Õ =∞x+≤ ~å„uÖ’ x„^ŒáȉõΩO_® L#flO`«=~°‰õΩ u#=K«∞Û Jx, x„^ŒáÈ~Ú#@¡~Ú`Õ uiy ÖËz WHõ u#ÖË_»x J#∞‰õΩ<Õ "å~°∞. D xÜ«∞=∂Åhfl [#∞Å∞ `«=∞O`«@ `å=Ú TÇ≤ÏOK«∞ ‰õΩ#fl"Õ. g\˜ HÍ~°}OQÍ Ñ¨Å∞=∂~°∞¡ Z<Àfl W|ƒO^Œ∞ʼnõΩ Ö’#ÜÕ∞º "å~°∞. D PÜ«∞`üÖ’ D Jáê~å÷Å<Õ `˘ÅyOK«_»O [iyOk. WO^Œ∞Ö’ ~À*Ï „=`åxfl áê\˜OKÕ Ç¨Ï^Œ∞ÌÅ∞, LëÈ^ŒÜ«∞O "≥Ú^ŒÅ∞ H˘x ã¨∂~åºã¨Î=∞Ü«∞O =~°‰õΩ Jx x~åúiOK«_»O [iyOk. ã¨∂~åºã¨Î=∞Ü«∞O "≥Ú^ŒÅ∞QÍ LëÈ^ŒÜ«∞O =~°‰õΩ ~å„`«O`å ZѨÙÊ _»~Ú<å 㨈~ u#=K«Ûx, ÉèÏ~°ºÅ`À ã¨=∂QÆ=∞O [~°∞ѨÙHÀ=K«Ûx ¿ãfiK«Ûùx=fi_»O [iyOk. nx`Àáê@∞ „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞ (ã¨) 'ã¨Ç¨Ïs— Éèí∞lOKÕ xÜ«∞=∂xfl x~°‚~ÚOKå~°∞. nx „ѨHÍ~°O =∞x+≤ ã¨iQÍæ LëÈ^ŒÜ«∂xH˜ ѨÓ~°fiO =~°‰õΩ `«xq f~å Éè’[# áêhÜ«∂Å∞ =ÚyOK«∞HÀQÆÅ_»∞. 193. W™ê¡O ^•x P~å^èŒ#Å H˘~°‰õΩ xÜ«∞q∞Oz# HÍÅ „Ѩ=∂}O „ѨHÍ~°O „ѨѨOK«OÖ’ U HÍÅOÖ’#~Ú<å, U <åQÆi Hõ`å ™ê÷~ÚÖ’ L#fl „Ѩ[Å~Ú<å, U KÀ@#~Ú<å P~å^èŒ<å ã¨=∞Ü«∂Å#∞ x~°‚~ÚOK«∞HÀ=K«∞Û. Jk QÆ_çÜ«∂~åÅ P^è•~°OQÍ ã¨=∞Ü«∂xfl x~°‚~ÚOK«_®xH˜ |^Œ∞Å∞, „ѨHõ$uÖ’ ã¨Ê+¨ìOQÍ HÍ#=KÕÛ x^Œ~°≈<åÅ ^•fi~å ã¨=∞Ü«∂xfl x~°‚~ÚOzOk. HÍx H˘O^Œ~°∞ Jq"Õ‰õΩÅ∞ D HÍÅ x~°‚Ü«∞O Ѩ^Œúu Ѩ@¡ ™ê^è•~°}OQÍ XHõ JÉèíºO`«~°O ÖË=n™êÎ~°∞: (L`«Î~° ^ŒH˜∆}) LÉèíÜ«∞ ^èŒ$"åÅ =^ŒÌ, ˆ~~¸, ѨQÆÅ∂ H˘xfl <≥ÅÖËã≤ LO_Õ KÀ@ D HÍÅ x~°‚Ü«∞O áê\˜OK«_»O ZÖÏ ™ê^茺=∞=Ù`«∞Ok? "åã¨Î"åxH˜ D JÉèíºO`«~°O Éè∫QÀoHõ âß„™êÎxH˜ ã¨O|OkèOz# ã¨∂÷ŠѨi*Ï˝#O =Å¡ `«ÖˇuÎO^Õ `«Ñ¨Ê =∞ˆ~g∞HÍ^Œ∞. Éèí∂=∞^茺 ˆ~Y‰õΩ W@∂J@∂ LO_Õ =∞#=∞O`å U ÉèÏ=O`À#~Ú`Õ ˆ~Ü«∞x, ѨQÆÅx JO\Ï"≥∂ P ÉèÏ=O`À JHõ¯_» "åã¨Î=OQÍ P~°∞ <≥ÅÅ∞ ~å„f LO_»^Œ∞ 113

2. JÖò |Hõ~° P~°∞ <≥ÅÅ∞ ѨQÆÅ∂ LO_»^Œ∞. ~å„u "Õà◊~Ú<å, ѨQÆ\ ˜ "Õà◊~Ú<å Z\˜ì Ѩiã≤÷uÖ’#∂ JHõ¯_» L^ŒÜ«∞O ™êÜ«∞OHÍÖÏÅ „ѨÉèÏ"åÅ∞ xÜ«∞=∂#∞™ê~°OQÍ kQƇO_»ÅOÃÑ· „Ѩã¨∞Êù@OQÍ QÀK«i™êÎ~Ú. "å\˜##∞ã¨iOKÕ JHõ¯_ç „Ñ¨[Å∞, =∞# =∂kiQÍ<Õ x„^ŒáÈÜÕ∞, "Õ∞ÖÁ¯<Õ, Ѩx KÕ¿ã, HÍňH∆ѨO KÕ¿ã "Õà◊efl x~°‚~ÚOK«∞‰õΩO\Ï~°∞. QÆ_çÜ«∂~åÅ∞ ã¨~°fi™ê=∂#ºO HÍx ~ÀAÖ’¡#∂ Ѷ≤<£ÖϺO_£, <åˆ~fi, „w<£ÖϺO_£ W`åºk ^ÕâßÅ „Ѩ[Å∞ `«=∞ HÍÅ x~°‚Ü«∂Å∞ ZÖÏQÆ∂ KÕã¨∞H˘<Õ"åˆ~. D x~°‚Ü«∂ʼnõΩ P^è•~°O kQƇO_»OÖ’ HÍ#=KÕÛ D x^Œ~°≈<åÖË. JO^Œ∞=Å¡ W`«~° Jxfl =º=Ǩ~åÖ’¡ U q^èŒOQÍ#~Ú`Õ D x^Œ~°≈<åÅ∞ "åiH˜ HÍÅ x~°‚Ü«∂xH˜ LѨÜ≥∂QÆѨ_»`åÜ≥∂ J^Õ q^èŒOQÍ #=∂*ò, ã¨Ç¨Ï~ü, Wá¶êÎ~ü q+¨Ü«∂Ö’¡#∂ LѨÜ≥∂QÆѨ_»`å~Ú. 194. '~å„u =~°‰õΩ— ~À*Ï „=`åxfl <≥~°"Õ~åÛe J#fl ^•xH˜ J~°÷O Uq∞@O>Ë, ZHõ¯_»~Ú`Õ ~å„u ã¨iǨÏ^Œ∞Ì „áê~°OÉèí=∞=Ù `«∞O^À JHõ¯_Õ g∞ ~À*Ï ã¨iǨÏ^Œ∞Ì JO`«O HÍ"åe. ~å„u ã¨iǨÏ^Œ∞Ì ã¨∂~åºã¨Î=∞Ü«∞O`À "≥Ú^ŒÅ=Ù`«∞O^Œ#flk `≥eã≤# q+¨Ü«∞"Õ∞. Hõ#∞Hõ ã¨∂~åºã¨Î=∞Ü«∞O HÍQÍ<Õ Wá¶êÎ~ü (~À*Ï„=`« q~°=∞}) KÕã¨∞HÀ"åe. ã¨Ç¨Ï~ü Wá¶êÎ~üÅ q+¨Ü«∞OÖ’ ã¨~°~Ú# ã¨OˆH`«O Uq∞@O>Ë, xâßO`«OÖ’ `«∂~°∞Ê kQƇO_»ÅO JOK«∞# ã¨#flx LëÈ^ŒÜ«∞ ˆ~Y „Ѩ`«ºHõ∆=∞~Ú Jk ÃÑ·ÔHQÆ„ÉωõΩ`«∞#flѨÙÊ_»∞ 'ã¨Ç¨Ïs— ã¨=∞Ü«∞O =ÚQÆ∞ã¨∞ÎOk. JÖψQ k"åO`«OÖ’ `«∂~°∞Ê# ~å„u pHõ\ ˜ KèåÜ«∞ ÃÑ·ÔH‰õΩ¯`«∂ QÀK«iOK«QÍ<Õ Wá¶êÎ~ü"Õà◊ J=Ù `«∞Ok. „Ѩã¨∞Î`« HÍÅOÖ’ H˘O^Œ~°∞ ã¨Ç¨Ïs, Wá¶êÎ~üÅ Ô~O\˜ q+¨Ü«∞OÖ’#∂ =ÚO^Œ∞ *Ï„QÆ`«ÎÖ’ Juâ◊Ü«∂xH˜ áÈ~Ú H˘O`« =~°‰õΩ J#=ã¨~°Ñ¨Ù Ju"å^•xfl „Ѩ^Œi≈ã¨∞Î<åfl~°∞. HÍx Ô~O\˜ HÍÅ x~°‚Ü«∞OÖ’#∂, H˘xfl ÃãHõ#∞¡ ÖËHõ H˘xfl x=ÚëêÅ∞ =ÚO^Œ∞ "≥#HÍÅ~Ú#O`« =∂„`å# =∞x+≤ „=`«ÉèíOQÆ"Õ∞ J~Úá⁄ÜÕ∞º ÖÏO\˜ Hõ@ì_ç Un +¨sJ`üÖ’ HÍ#~å^Œ∞. ã¨Ç¨Ï~ü "Õà◊ ~å„u pHõ\ ˜ #∞O_ç L^ŒÜ«∞HÍOu ˆ~Y "Õ~°~Ú QÀK«iOK«_»=∞#fl^•xÖ’ ZO`À J=HÍâ◊O LOk. XHõ =ºH˜Î ã¨iQÍæ LëÈ^ŒÜ«∞O "Õà◊<Õ "Õ∞ÖÁ¯#fl@¡~Ú`Õ J`«#∞ `˘O^Œ~°QÍ U^Œ~Ú<å u<åfl „`åy<å `«Ñ¨ÙÊÖË^Œ∞. XHõ ǨÏnã¨∞Ö’ „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞(ã¨) WÖÏ ÃãÅqzÛ#@∞¡ LÖË¡dOK«|_çOk: ''XHõ"Õà◊ g∞Ö’ Z=~°~Ú<å ã¨Ç¨Ïs Éèí∞lã¨∂Î LO_»QÍ, J*Ï<£ â◊|ÌO q#=¿ãÎ J`«#∞ ^•xfl "≥O@<Õ =^Œe "≥Ü«∞º#=ã¨~°O ÖË^Œ∞. Hõh™ê=ã¨~°O "Õ∞~°‰õΩ u# =K«∞Û.—— JÖψQ Wá¶êÎ~ü "Õà◊# ‰õÄ_® ã¨∂~åºã¨Î=∞Ü«∞O `«~°∞"å`«, J#=ã¨~°OQÍ Ñ¨QÆ\ ˜ "≥Å∞QÆ∞ =Úy¿ã =~°‰õΩ "Õz LO_»#=ã¨~°O ÖË^Œ∞. „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞ (ã¨) ã¨∂~åºã¨Î=∞Ü«∞O HÍQÍ<Õ, Ô~O_»= ÉèÏQÆO

''+¨~°ƒ`ü fã¨∞‰õΩ~å—— Jx Ǩτ[`ü aÖÏÖò (~°)x Ñ≤eKÕ "å~°∞. PÜ«∞# ''^≥·=„Ѩ=HÍÎ WOHÍ Ñ¨QÆ\ ˜ "≥Å∞QÆ∞ HÍ#=ã¨∞Î#fl^Õ—— Jx J_çy`Õ, ''~å„u pHõ@∞¡ `«∂~°∞Ê kâ◊#∞O_ç ÃÑ·ÔHQÆ„ÉωõΩ`«∞#fl @¡~Ú`Õ ~À*Ï ã¨=∞Ü«∞O JO`«=∞~ÚáÈ`«∞Ok.—— Jx „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞(ã¨) ÃãÅqKÕÛ"å~°∞. 195. D—uHÍѶπ áê\˜OK«_»O JO>Ë ÉèÏ=O =∞x+≤ ~°=∞*Ï<£ <≥Å z=i Ѩk~ÀAÅ∞ =∞ã≤˚^£Ö’ QÆ_»Ñ≤ D k<åÅ#∞ ^≥·=^蕺#O, ^≥·=ã¨O㨇~°}Å H˘~°‰õΩ „Ѩ`ÕºH˜OK«∞HÀ=_»O. D—uHÍѶπ áê\˜OKÕ ã≤÷uÖ’ =∞x+≤ `«# =∂#gÜ«∞ J=ã¨~åÅHõ~Ú`Õ =∞ã≤˚^£ "≥Å∞Ѩ eH˜ "≥à◊§=K«∞Û HÍx J`«#∞ HÍ=∞HÍOHõ∆ʼnõΩ ^Œ∂~°OQÍ "≥∞ÅQÆ@O =∞@∞‰õΩ `«Ñ¨Êxã¨i. 196. D Ѩiq∞`«∞efl Ju„Hõq∞OK«~å^Œx =∂„`«"Õ∞ HÍ^Œ∞, g\˜ ^Œi^•Ñ¨ÙÖ’¡H˜ ‰õÄ_® "≥à◊§~å^Œx P^ÕtOK«_»O [iyOk. ÉèÏ="Õ∞q∞@O>Ë, áêѨѨ٠ã¨iǨÏ^Œ∞ÌÅ∞ „áê~°OÉèí=∞ÜÕ∞º ™ê÷#OÖ’, ^•x z=i JOK«∞ÅÃÑ· u~°QÍ_»@O =∞x+≤H˜ „Ѩ=∂^ŒHõ~°=∞~Ú# q+¨Ü«∞O. =∞x+≤ P ã¨iǨÏ^Œ∞ÌʼnõΩ ^Œ∂~°OQÍ "≥∞ÅQÆ@"Õ∞ „âıÜ«∞㨯~°O. JѨÙÊ_Õ á⁄~°áê@∞# ‰õÄ_® ã¨iǨÏ^Œ∞ÌʼnõΩ P=Å J_»∞QÆ∞ Ѩ_»‰õΩO_® LO@∞Ok. W^Õ q+¨Ü«∂xfl ^≥·=„Ѩ=HõÎ (ã¨) F ǨÏnã¨∞Ö’ É’^èŒÑ¨iKå~°∞. J~°c ÉèÏ+¨Ö’, [#™ê=∂#ºO H˘~°‰õΩ x+≤^Œú=∞~Ú#, ѨiáêʼnõΩxH˜ „Ѩ`ÕºHõ=∞~Ú# ѨzÛHõ|Ü«∞ Å∞#∞ 'Ç≤Ï=∂— Jx JO\Ï~°∞. D Ѩ^•xfl „ѨÜ≥∂yã¨∂Î „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞(ã¨) K≥Ñ≤Ê#^Õq∞@O>Ë „Ѩu ~åA‰õÄ XHõ 'Ç≤Ï=∂— LO@∞Ok. J~Ú`Õ Ç¨Ï~å"£∞–ǨÏÖÏÖò, P*Ï˝áêÅ#–P*’˝Å¡OѶ¨∞ #Å =∞^茺 qK«Hõ∆} K«∂¿ÑO^Œ∞‰õΩ JÖÏ¡ÇπÏ x~°‚~ÚOz# ǨÏ^Œ∞ÌÖË (x¿+^è•ÖË) PÜ«∞# 'Ç≤Ï=∂—. Ç≤Ï=∂ ^Œi^•Ñ¨ÙÖ’¡ "Õ∞ã¨∂Î LO_Õ Ñ¨â◊√=Ù U<å_»~Ú<å Ç≤Ï=∂Ö’xH˜ ^Œ∂iáÈ=_»O ã¨∞™ê^茺"Õ∞. â’K«hÜ«∞=∞~Ú# q+¨Ü«∞O Uq∞@O>Ë, +¨sJ`ü `«`åfixfl Z~°∞QÆx KåÖÏ=∞Ok ã¨`«`«O J#∞=∞u z=i JOK«∞Å =~°‰õÄ "≥àϧÅx Ѩ@∞ìѨ_»`å~°∞. J<ÕHõ=∞Ok ѨO_ç`«∞Å∞, QÆ∞~°∞=ÙÅ∞ ‰õÄ_® D L^ÕÌâ◊ºO`À>Ë P^è•~åÅ∞ "≥kH˜ "≥kH˜ J#∞=∞u z=i JOK«∞Å∞ U"À "åiH˜ `≥Å∞ѨÙ`«∂ LO\Ï~°∞ ‰õÄ_®– "å~°∞ P Ju ã¨∞xfl`«=∞~Ú# qK«Hõ∆}Ï ˆ~YÃÑ·<Õ `å~å_»∞`«∂ LO_®Åx. JHõ¯_» P*Ï˝áêÅ#‰õÄ, JѨ~å^è•xH© =∞^茺 "≥O„@∞Hõ "åã≤ ^Œ∂~°O =∂„`«"Õ∞ q∞ye LO@∞Ok. nx Ѷ¨e`«OQÍ<Õ J<ÕHõ =∞Ok áêѨѨOH˜ÅOÖ’H˜, WOHÍ áêѨѨikèx ^•\˜ =∂~°æqÇ‘Ï#`«Ö’¡H˜ Ѩ_çáÈ`«∞<åfl~°∞. ZO^Œ∞=Å¡#O>Ë ã¨iǨÏ^Œ∞ÌÅ P ã¨∞xfl`« ˆ~YÅ#∞ QÆ∞iÎOK«_»O, "å\˜ JOK«∞ʼnõΩ áÈ~Ú `«##∞ J^Œ∞ѨÙÖ’ LOK«∞ HÀ=_»O JO^Œi=Å¡ JÜÕ∞º ѨxHÍ^Œ∞. 114

2. JÖò |Hõ~°

188 g∞~°∞ XHõi Pã≤áÎ êã¨∞eÎ fl =∞~˘Hõ~∞° J„Hõ=∞ suÖ’ Hõ|oOK«#∂~å^Œ∞, JÖψQ J#∞ºÅ ™⁄`«∞ÖÎ ’ #∞Oz J<庄HÍO`«OQÍ HÍ*Ë¿ã J=HÍâ◊O ^˘~°HÍÅx, HÍ"åÅx "å\˜x JkèHÍ~°∞ʼnõΩ ã¨=∞iÊOK«#∂ ~å^Œ∞.197 23 189 [#∞Å∞ x#∞fl <≥Å=OHõ `«iQˆ ÃÑiˆQ ^ŒâÅ◊ #∞ QÆ∞iOz „Ѩtflã¨∞<Î åfl~°∞. "åiH˜ K≥ÑÙ¨ Ê: Wq =∞#∞+¨µÅ‰õΩ `ÕnÅ x~°‚Ü«∂xH˜, ǨÏ*ò˚ Ü«∂„`«‰õΩ LѨHõiOKÕ ã¨OˆH`åÅx.198 WOHÍ "åiH˜ `≥Å∞ѨÙ: 'g∞~°∞ g∞WO_»Ö¡ ’¡H˜ ÃÑ~°\ ˜ ^•i# „Ѩ"tÕ OK«_O» ZO`« =∂„`«=¸ ã¨`å¯~°ºO HÍ^Œ∞, x[=∞~Ú# ã¨`å¯~°º=∞#flk, =∞x+≤ ^Õ=Ùx J„Ѩã¨#fl`«‰õΩ ^Œ∂~°OQÍ =∞ã¨Å∞HÀ=_»O. JO^Œ∞=Å¡ g∞~°∞ g∞ WO_»Ö¡ ’¡H˜ "å\˜ QÆ∞=∂‡Å ^•fi~å<Õ „Ѩ"tÕ OK«O_ç. WO`«‰Äõ ^≥"· åxH˜ ÉèÜ í ∞« Ѩ_∞» `«∂ rqOK«O_ç. 199 `«^•fi~å g∞‰õΩ ™êѶ¨ÅºO „áêѨÎO HÍ=K«∞Û. 197. D PÜ«∞`ü‰õΩ XHõ ÉèÏ=O, JkèHÍ~°∞ʼnõΩ ÅOK«O WzÛ J^èŒ~°‡=∞~Ú# „ѨÜ≥∂[<åÅ∞ á⁄O^Œ_®xH˜ Hõ$+≤ K≥Ü«∞ºHõO_ç Jx. Ô~O_»= ÉèÏ=O Uq∞@O>Ë, ™⁄=Ú‡ W`«~° =ºH˜ÎH˜ K≥OkO^Œx ã¨fiÜ«∞OQÍ g∞ˆH `≥eã≤ L#flѨÙÊ_»∞, ˆH=ÅO J`«x =^ŒÌ, P ™⁄=Ú‡ `«#^Œx ~°∞A=Ù KÕã¨∞‰õΩ<Õ P^è•~°O ÖË#O`« =∂„`å# ÖË^• U^À u~°∞QÆ_» KÕã≤ g∞~°∞ P ™⁄=Ú‡#∞ HÍ*ˇÜ«∞º_»O ™ê^茺=∞~Ú#O`« =∂„`å# P "åº*Ϻxfl <åºÜ«∞™ê÷<åʼnõΩ fã¨∞‰õΩáÈHõO_ç. ˆHã¨∞Ö’ =ÚO^Œ∞‰õΩ =KÕÛ q=~åÅ#∞ |\˜ì <åºÜ«∂kèѨu P ™⁄=Ú‡#∞ g∞‰õΩ JѨÊyOK«_»O ™ê^茺O HÍ=K«∞Û. HÍx "åã¨Î"åxH˜ Jk `«Ñ¨ÙÊ_»∞ qKå~°}Ï q=~åÅ P^è•~°OQÍ <åºÜ«∂kèѨu "≥∂ã¨áÈ~Ú KÕ¿ã fˆ~Ê. JO^Œ∞=Å¡ <åºÜ«∞™ê÷#O #∞O_ç g∞~°∞ P ™⁄=Ú‡ÃÑ· Ü«∂[=∂#ºÑ¨Ù ǨωõΩ¯#∞ á⁄Ok<å "åã¨Î=OQÍ g∞~°∞ ^•x ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«=∞~Ú# Ü«∞[=∂#∞Å∞ HÍ~°∞. ^≥·=O ^Œ$+≤ìÖ’ Jk g∞ H˘~°‰õΩ ǨÏ~å"£∞ (J^èŒ~°‡=∞~ÚOk, x+≤^Œú=∞~ÚOk)QÍ<Õ Ñ¨iQÆ}˜OK«|_»∞`«∞Ok. „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞ (ã¨) WÖÏ ÃãÅqzÛ #@∞¡ ǨÏnã¨∞Ö’¡ LÖË¡Y<åÅ∞<åfl~Ú. ''ZO`«~Ú<å <Õ#∞ =∞x+≤x =∂„`«"Õ∞. g∞~°∞ <å ã¨=∞Hõ∆OÖ’ XHõ "åº[ºO fã¨∞‰õΩ =zÛ# ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ g∞Ö’ XHõ~°∞ `«# „Ѩ`«ºi÷Hõ<åfl JkèHõOQÍ =∂@ Kå`«∞~°ºO HõÅ"å_»∞ HÍ=K«∞Û. J`«_»∞ WKÕÛ P^è•~åÅ∞ qx <Õ#∞ Ô~O_»= ÉèÏQÆO

J`«xH˜ J#∞‰õÄÅOQÍ f~°∞Êx=fi_»O ™ê^茺"Õ∞. HÍx D q^èŒOQÍ `«=∞ `À\˜ ™È^Œ~°∞x ǨωõΩ¯ (‰õΩ K≥Ok# ™⁄`«∞Î)#∞ ^Õ#fl~Ú<å g∞~°∞ <å f~°∞Ê ^•fi~å ™êkè¿ãÎ XHõ q+¨Ü«∞O =∂„`«O ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞HÀO_ç, Jk "åã¨Î"åxH˜ #~°HÍyfl Hõ}Ïxfl á⁄Ok#>Ë¡. 198. <≥Å~åA `«~°∞QÆ∞`«∂ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∂ LO_»@O J#flk Jxfl HÍÖÏÖ’¡#∂ =∞x+≤x Pã¨H˜ÎQ˘eÑ≤ PHõi¬Oz# ^Œ$â◊ºO. nxH˜ ã¨O|OkèOz# ~°Hõ~°HÍÅ =¸_è»#=∞‡HÍÅ∞, ÉèÏ"åÅ∞, PKå~åÅ∞ „ѨѨOK« *Ï`«∞Ö’¡ K≥ÖÏ=∞}˜Ö’ LO_Õq, WѨÊ\˜H© L<åfl~Ú. J~°|∞ƒÖ’¡‰õÄ_® WÖÏO\˜ =¸_è»#=∞‡HÍÅ∞O_Õq. K«O„^Œ∞x =¸ÅOQÍ â◊‰õΩ<åÅ∞ K«∂_»@O, H˘xfl `ÕnÅ#∞ â◊√Éèí„Ѩ^Œ=∞~Ú #qQÍ =∞iH˘xflO\˜x Jâ◊√Éèíã¨∂K«HõOQÍ ÉèÏqOK«_»O, XHÀ¯ `Õkx „Ѩܫ∂}ÏxH˜, =∞~˘Hõ^•xfl HÍ~åº~°OÉèÏxH˜, WOHÍ XHõ ^•xfl q"åǨ  k HÍ~åºÅ‰õ Ω Jâ◊ √ Éè í = ∞~ÚOkQÍ<À, â◊ √ Éè í =ÚǨ˙~°ÎOQÍ<À ÉèÏqOK«_»O, K«O„^Œ∞x L^ŒÜ«∞ Jã¨Î=∞Ü«∂Å∞, ^•x „QÆǨÏ}O, ÃÇÏK«∞Û`«QÆ∞æÅ∞, K«Å#O, =∂#= J^Œ$+¨ìOÃÑ· „ѨÉèÏ=O "Õ™êÎÜ«∞x J#∞HÀ=_»O– W=hfl W`«~° J*Ï˝#„Ѩ[Å =∂kiQÍ J~°|∞ƒÖ’¡ ‰õÄ_® „ѨKå~°OÖ’ LO_Õq. g\˜ „áêuѨk HõQÍ qaè#fl =¸_è®Kå~åÅ∞"åiÖ’ i"åAá⁄Ok LO_Õq. D 115

2. JÖò |Hõ~°

190–192 g∞`À áÈ~å_Õ"åi`À<Õ g∞~°∂ ^≥=· =∂~°Oæ Ö’ áÈ~å_»O_ç.200 J~Ú`Õ q∞ug∞~°HOõ _ç– JÖÏ¡ÇπÏ, q∞ug∞ˆ~ "åix W+¨ìѨ_»_»∞.201 Ü«Ú^ŒOú Ö’ "åix ZHõ¯_» =∂~˘¯#=Åã≤=zÛ<å "åi`À áÈ~å_»O_ç† q∞=∞‡efl "å~°∞ ZHõ¯_ç #∞O_ç "≥e"Õâß~À JHõ¯_ç #∞O_ç g∞~°∂ "åix "≥à§◊ Q˘@ìO_ç† Ç¨Ï`«º K≥_»¤^Õ J~Ú#ѨÊ\˜H© LѨ„^Œ=Ñ‘_»# ǨÏ`«º Hõ<åfl ^Œ∞+¨ì`«~°=∞~Ú#k.202 Ѩq„`«=∞~Ú# =∞ã≤^˚ £ ã¨g∞áê# "å~°∞ g∞`À Ѷ∞¨ ~°¬}Ѩ_#» O`« =~°‰Ωõ g∞~°∂ áÈ~å_»HOõ _ç. HÍx "å~°∞ JHõ¯_» áÈ~å_»\ÏxH˜ "≥#HÍ_»#ѨÙÊ_»∞ g∞~°∞#∂fl "≥ÚǨÏ=∂@O ÖˉΩõ O_® "åiÃÑ· ^≥|ƒfÜ«∞O_ç, WÖÏO\˜ u~°™ê¯~°∞ʼnõΩ W^Õ tHõ∆. Ñ≤^ŒÑ¨ XHõ"Õà◊ "å~°∞ q~°q∞OK«∞‰õΩO>Ë, ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞HÀO_ç, JÖÏ¡ÇπÏ =∞xflOKÕ"å_»∞, Hõ~°∞}˜OKÕ"å_»∂#∞.203 q+¨Ü«∂Å Ü«∞^•~åúxfl QÆ∞iOKÕ „Ѩ=HõÎ =∞Ǩϟ^ŒÜ«Úefl J_çQÍ~°∞ [#O. ^•xH˜ |^Œ∞Å∞QÍ JÖÏ¡ÇπÏ K≥Ñ≤ÊO^Õq∞@O>Ë `«~°∞QÆ∞`«∂ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∂ LO_Õ D <≥Å ~åA g∞ H˘~°‰õΩ „ѨHõ$u ã≤^Œú=∞~Ú# HͺÅO_»~°∞ `«Ñ¨Ê =∞ˆ~g∞ HÍ^Œ∞. Jk PHÍâ◊OÖ’ ^Œ~°≈#q∞zÛ XˆH™êi „ѨѨOK« „Ѩ[ÅO^ŒiH© "åi"åi `ÕnÅ ÖˇHõ¯Å∞ K≥|∞`«∂ LO@∞Ok. 'ǨÏ*˚ò—#∞ „Ѩ`ÕºHõOQÍ ¿Ñ~˘¯#_®xH˜ HÍ~°}"Õ∞q∞ @O>Ë, J~°|∞ƒÅ =∞`«Ñ¨~°=∞~Ú#, <åQÆiHõ=∞~Ú#, Pi÷Hõ=∞~Ú# r=#OÖ’ ǨÏ*ò˚‰õΩ J`«ºkèHõ „áê=ÚYºO LO_Õk. ã¨O=`«û~°OÖ’ <åÅ∞QÆ∞ <≥ÅÅ∞ ǨÏ*ò˚, L„=∂ʼnõΩ ã¨O|OkèOz#q. D <≥ÅÖ’¡ áÈ~å\ÏÅ∞ Pyá⁄ÜÕ∞ºq.„Ѩܫ∂} =∂~åæÅ∞ ã¨∞~°H˜∆`«OQÍ LO_Õq. D âßOu "å`å=~°}O =Å¡ "åºáê~° =º=Ǩ~åÅhfl =$kúK≥O^Õq. 199. J~°|∞ƒÖ’¡ LO_Õ J<ÕHõ =¸_è®Kå~åÖ’¡ XHõ>Ëq∞@O>Ë Ç¨Ï*ò˚ H˘~°‰õΩ WÇπÏ~å"£∞ Hõ@∞ì‰õΩ#fl `«~°∞"å`« `«=∞ WO_»¡Ö’¡H˜ Ö’yà◊§ ^•fi~å „Ñ¨"ÕtOKÕ"å~°∞ HÍ~°∞. ^•xH˜ |^Œ∞Å∞QÍ ÃÑ~°\ ˜ QÀ_»ÃÑ·#∞Oz ^Œ∞q∞H˜ ÖË^• P QÀ_»Ö’ H˜\ ˜H©ÖÏO\˜k KÕã¨∞‰õΩx =KÕÛ"å~°∞. JÖψQ „Ѩܫ∂}O KÕã≤ =zÛ<å "≥#Hõ\ ˜ ^•i #∞O_Õ „Ѩ"ÕtOKÕ"å~°∞. D PÜ«∞`üÖ’ D PKå~åxfl YO_çOK«_»O`À áê@∞, WÖÏ É’kèã¨∂Î ã¨=∞ã¨Î =¸_è®Kå~åÅÃÑ· ^≥|ƒfÜ«∞_»O [iyOk. ã¨`å¯~°ºO JO>Ë ^≥·"åxH˜ ÉèíÜ«∞Ѩ_»∞`«∂ PÜ«∞# P*’˝Å¡OѶ¨∞#‰õΩ ^Œ∂~°OQÍ =∞ã¨Å∞HÀ=_»O Jx, J~°÷OÖËx D Ô~O_»= ÉèÏQÆO

PKå~åʼnõΩ ã¨`å¯~°ºO`À ZÖÏO\˜ ã¨O|O^èŒO ÖË^Œx, W=hfl `å`«=Ú`åÎ`«Å JO^è•#∞Hõ~°}QÍ<Õ PK«iã¨∞Î<åfl~°∞ `«Ñ¨Ê g\˜H© =∂#=ÙÅ ™œÉèÏQƺ ^Ò~åƒùQͺʼnõΩ ZÖÏO\˜ ã¨O|O^èŒOÖË^Œx ÃÇÏK«ÛiOK«_»O [iyOk. 200. JO>Ë Z=~°~Ú`Õ ^≥·=HÍ~åºÖ’¡ g∞ =∂~°æOÖ’ J"åO`« ~åÅ∞ ã¨$+≤ìã¨∞Î<åfl~À, g∞~°∞ ^≥·==∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiO „ѨHÍ~°O r=# =º=ã¨÷#∞ ã¨O㨯iOKåÅx HÀ~°∞‰õΩO@∞#fl HÍ~°}OKÕ`« Z=~°~Ú`Õ g∞‰õΩ â◊„`«∞=ÙÅÜ«∂º~À, =∞Ô~=~°~Ú`Õ D ã¨O㨯~°}Ï HÍ~åºxfl „ѨuѶ¨∞\˜OK«_»OÖ’ ^Ò~°˚<åºxH˜,J`åºKå~åxH˜ X_çQÆ_»∞`«∞<åfl~À, â◊H˜Îx LѨÜ≥∂yOz J}QÆ„^˘HͯÅx K«∂ã¨∞Î<åfl~À "åi`À áÈ~å_»O_ç. Ö’QÆ_» =Úã≤¡=ÚÅ∞ |ÅÇ‘Ï#∞Å~Ú, ã¨OQÆiî`«OQÍ ÖË#ѨÙÊ_»∞ "åix ˆH=ÅO „ѨKå~° HÍ~°ºOÖ’ x=∞QÆ∞flÅ"åfiÅx P^ÕtOK«_»O [iyOk. q~À^èŒ∞Å∞ "åiÃÑ· ™êkèã¨∞Î#fl J<åºÜ«∂Å∞ J`åºKå~åÅ#∞ Fiq∞`À ÉèíiOKåÅx Ç≤Ï`«=Ù QÆ~°Ñ¨_»O [iyOk. WѨÙÊ_»∞ =∞n<åÖ’ "åi^˘Hõ z#fl '#QÆ~°~å[ºO— (City State ) U~° Ê _ç # `« ~ ° ∞ "å`« "≥ Ú ^Œ \ ˜ ™ êiQÍ D P^Õ â ßÅ∞ W=fi|_»∞`«∞<åfl~Ú. Z=~°~Ú`Õ D „ѨÉèí∞`åfixH˜, ã¨O㨯~°}À^Œº=∞ =∂~°æOÖ’ ™êÜ«Ú^èŒ „ѨuѶ¨∞@#‰õΩ áêÅÊ_»∞`«∞<åfl~À "åi PÜ«Ú^è•xH˜ PÜ«Ú^èŒO`À<Õ ["å|∞ K≥ѨÊO_ç. P `«~°∞"å`«<Õ |„^£ Ü«Ú^ŒúO ã¨OÉèíqOz, Ü«Ú^•úŠѨ~°OѨ~° „áê~°OÉèí=∞~ÚOk. 116

2. JÖò |Hõ~°

193 g∞~°∞ "åi`À áÈ~å_»∞`«∂ LO_»O_ç– 'LѨ„^Œ=O— JO`«=∞~Ú '^è~Œ ‡° O— JÖÏ¡ÇÏπ H˘~°Hˆ „Ѩ`ºÕ Hõ=∞ÜÕ∞º =~°‰Ωõ .204 HÍx XHõ"àÕ ◊ "å~°∞ q~°q∞OK«∞‰õΩO>Ë, QÆ∞~°∞OÎ K«∞HÀO_ç, ^Ò~°#˚ ºÑ¨~∞° ÅÃÑ· `«Ñʨ =∞Ô~=iÃÑ<· å K≥~Úº KÕã¨∞HÀ=_»O `«QÆ^Œ∞.205 194 Ѩq„`« =∂™êxH˜ =∂~°∞QÍ Ñ¨q„`« =∂ã¨"Õ∞ ã¨i, Ѩq„`«`«ÅxflO\˜h ã¨=∂# ™ê÷~ÚÖ’ Q“~°qOK«=Åã≤ LO@∞Ok.206 JO^Œ∞=Å¡ g∞ÃÑ· Z=~°~Ú<å K≥~Úº KÕã∞¨ ‰õΩO>Ë, ^•xH˜ ã¨iã¨=∂#OQÍ<Õ g∞~°∞#∂fl "åiÃÑ· K≥Ü≥∞º`«ÎO_ç. J~Ú`Õ ^≥·"åxH˜ ã¨^• ÉèíÜ«∞Ѩ_»∞`«∂ LO_»O_ç, XHõ\ ˜ ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞HÀO_ç, JÖÏ¡ÇÏπ `«# xÜ«∞=∂Å#∞ LÅ¡OѶ∞≤ OK«‰Ωõ O_® HÍáê_»∞‰õΩ<Õ "åiˆH `À_»∞QÍ LO\Ï_»∞. 201. JO>Ë g∞ áÈ~å@O g∞ Éè∫uHõ Pâ◊Ü«∂ŠѨiѨÓiÎH˜ H͉õÄ_»^Œ∞. ã¨`«º^èŒ~°‡=∂~°æOÖ’ g∞‰õΩ J=~À^è•Å∞ HõeÊOK«x "åiÃÑ· ‰õÄ_® g∞~°∞ K≥Ü≥∞º`«Î~å^Œ∞, Ü«Ú^•úÅÖ’ J*Ï˝#HÍÅѨ٠q^è•<åÅ∂ „ѨÜ≥∂yOK«~å^Œ∞. =∞Ç≤Ïà◊ÅÃÑ·, ÉÏÅÅÃÑ·, =$^Œ∞úÖÃÑ· Hõ∆`«QÍ„`«∞ÅÃÑ· K≥Ü≥∞º`«Î_»O, ǨÏ`«∞Å~Ú# â◊„`«∞=ÙÅ J=Ü«∞"åÅ∞ #~°H˜ JQ“~°= Ѩ~°K«_»O, á⁄ÖÏÅ#∞, Ѩâ◊√=Ùefl J~°÷~°Ç≤Ï`«OQÍ <åâ◊Ѩ~°K«_»O WOHÍ WÖÏO\˜ W`«~° „‰õÄ~°=∞~Ú#, J=∂#∞+¨ =∞~Ú# KÕ+¨ìÅhfl 'q∞ug∞~°_»O— „H˜OkH˜ =™êÎ~Ú. ǨÏnã¨∞Ö’¡ g@xflO\˜h x¿+kèOK«_»O [iyOk. D PÜ«∞`ü‰õΩ ÉèÏ="Õ∞q∞ @O>Ë â◊H˜Îx ˆH=ÅO Jx"å~°ºO J~Ú# KÀ@<Õ qxÜ≥∂yOKåe, J=ã¨~°=∞~Ú#O`« "Õ∞~°ˆH qxÜ≥∂yOKåe J#flk. 202. =¸ÅOÖ’ 'Ѷ≤`åfl— J#fl Ѩ^•xfl WOw¡+¨µ Ѩ^Œ=∞~Ú# Persecution (Ç≤ÏOã¨, "ÕkèOѨÙ, Ñ‘_»#) J<Õ ÉèÏ=OÖ’ „ѨÜ≥∂ yOK«_»O [iyOk. JO>Ë XHõ =ºH˜Î ÖËHõ XHõ =~°æO, K≥ÖÏ=∞}˜Ö’ L#fl `«=∞ ã¨=∞HÍb# ^Œ$HõÊ^ä•Å∞, ã≤^•úO`åʼnõΩ =∂~°∞QÍ W`«~° ^Œ$HõÊ^ä•Å∂ ã≤^•úO`åÅ∂ ã¨`«º=∞~Ú#=x `≥Å∞ã¨∞‰õΩx "å\˜x ã‘fiHõiOz#O^Œ∞‰õΩ, WOHÍ `«=∞ ã¨kfi=∞~°≈Å∂, „ѨKå~åÅ ^•fi~å "å~°∞, ã¨=∂[OÖ’ ã≤÷~°Ñ¨_ç# ã¨=∞HÍb# =º=ã¨÷ ã¨O㨯~°}‰õΩ, =∂~°∞Ê#‰õΩ Hõ$+≤ KÕã≤#O^Œ∞‰õΩ– ˆH=ÅO D HÍ~°}OQÍ<Õ– "åix J`åºKå~°O, Ç≤ÏO™ê ^Ò~°˚<åºÅ‰õΩ QÆ∞iK≥Ü«∞º_»O J#fl=∂@. D PÜ«∞`ü L^ÕÌâ◊ºO Uq∞@O>Ë, =∂#= ~°HõÎO zOkOK«_»O, xã¨ûO^ÕǨÏOQÍ =∞Ǩáê`«Hõ"Õ∞. HÍx XHõ =~°æO `«# PÖ’K«#efl Ô~O_»= ÉèÏQÆO

|Å=O`«OQÍ „Ѩ[ÅÃÑ· ~°∞kÌ, "å~°∞ ã¨`åºxfl ã‘fiHõiOK«‰õΩO_®, ^Œ=∞#hux LѨÜ≥∂yOz P¿Ñ „Ѩܫ∞`«flOKÕÜ«∞_»O, ã¨=∂[ Ѩi=~°Î#‰õΩ, ã¨O㨯~°}‰õΩ [iˆQ ã¨=∞O[ã¨=∞~Ú#, <åºÜ«∞|^Œú =∞~Ú# Hõ$+≤x P^è•~åÅ`À, ¿ÇÏ`«∞|ÅO`À ZkiOK«ÖËHõ áêâ◊qHõ |ÅO`À J}K«_®xH˜ Ü«∞uflOK«_»O ǨÏ`«ºHõ<åfl Ѷ¨∞’~°"≥∞ÿ# JѨ~å^èŒO. WÖÏO\˜ Ѩiã≤÷uÖ’, J@∞=O\˜ ^Ò~°˚#ºÑ¨~°∞efl PÜ«Ú^èŒ|ÅO`À `«∞_çzÃÑ@ì_»O ѨÓiÎQÍ <åºÜ«∞|^Œú=∞~Ú# K«ˆ~º. 203. JO>Ë, g∞~°∞ #"Õ∞‡ ^≥·=O `«# QÆ∞}QÆ}ÏÅ s`åº hKåu hK«∞_»~Ú# JѨ~åkèx, =∞ǨáêÑ≤x ã¨~Ú`«O Hõ∆q∞Oz"Õ™êÎ_»∞ J~Ú`Õ J`«#∞ `«# u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ "≥·Yix =^ŒeÃÑ\Ïìe. W^Õ QÆ∞}Ïxfl g∞~°∞#∂fl `«=∞Ö’ ÃÑOá⁄OkOK«∞HÀ"åe– g∞ ã¨fiÉèÏ "åxfl ^≥·=ã¨fiÉèÏ"åxH˜ J#∞QÆ∞}OQÍ =∞ÅK«∞HÀO_ç J<Õ ã¨∂H˜Î „ѨHÍ~°O. g∞ áÈ~å@O, „ѨfHÍ~° Ñ≤áêã¨#∞ f~°∞ÛHÀ=_®xH˜ HÍ~å^Œ∞. Jk ^≥·==∂~åæxfl ã¨∞QÆ=∞O K≥Ü«∞º_®xH˜ =∂„`«"Õ∞ HÍQÆÅQÍe. XHõ =~°æO ^≥·==∂~°æOÖ’ J=~À^èŒOQÍ xez L#flO`« HÍÅ"Õ∞ ^•x`À g∞ áÈ~å@O. Jk `«# "≥·Yix =∂~°∞Û‰õΩO>Ë g∞~°∞#∂fl "åiÃÑ· K≥~Úº KÕã¨∞HÀ=_»O =∂#∞HÀ"åe. 204. WHõ¯_» 'Ѷ≤`åfl— J#fl Ѩ^•xfl ÃÑ·# (191= PÜ«∞`üÖ’) ¿Ñ~˘¯#fl ÉèÏ"åxH˜ HÍã¨Î aè#fl=∞~Ú# ÉèÏ=OÖ’ „ѨÜ≥∂yOK«_»O [iyOk. ѨÓ~åfiѨ~åÅ ã¨O^Œ~åƒùxfl |\˜ì ã¨Ê+¨ìOQÍ `≥e¿ã^Õq∞ @O>Ë, WHõ¯_» Ѷ≤`åfl JO>Ë, n<£ ÖËHõ ^è•i‡Hõ r=# =º=ã¨÷, JÖÏ¡ÇπÏ „Ѩ™êkOz#k HÍHõ =∞~˘Hõik HÍ=_»=∞#fl=∂@. =∞i 117

2. JÖò |Hõ~° LO@∞Ok. q[Ü«∞O ™êkèOz# `«~°∞"å`«, AÅ∞O KÕã≤# "åiѨ@¡ „ѨfHÍ~°O f~°∞ÛHÀHõáÈ=_»"Õ∞ â’aèã¨∞ÎOk. J~Ú`Õ Z=i JѨ~å^è•Å *Ïa`å =∞s pHõ\ ˜QÍ LO@∞O^À "åix tH˜∆OK«_»O ѨÓiÎQÍ ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«=∞~Ú# q+¨Ü«∞"Õ∞. D J#∞ =∞ux– ã¨fiÜ«∂# Hõ∆=∂=∞xflOѨÙÅ#∞ J=ÅOaOK«_»O JO^Œi HõO>Ë JkèHõOQÍ â’aèOKÕ– „Ѩ=HõÎ =∞Ǩϟ^ŒÜ«ÚÅ∞ (ã¨) qxÜ≥∂yOK«∞ ‰õΩ<åfl~°∞. HÍQÍ |„^£ Ü«Ú^Œú Mˇ·nÅÖ’ LH±ÉÏa<£ Jc=ÚJÜü∞`ü, #„*òa<£ ǨiãπÅ#∞ tH˜∆OK«_»O, WOHÍ =∞Hͯ q[Ü«∞O `«~°∞"å`« Ѩk¿ÇÏ_»∞QÆ∞i Z_»Å ™ê=∂#º =∞xflOѨ٠#∞O_ç q∞#Ǩ~ÚOѨ٠„ѨHõ\ ˜OK«_»O, giÖ’#∂ #Å∞QÆ∞iH˜ =∞~°}^ŒO_»# qkèOK«_»O ÖÏO\˜q ÃÑ· J#∞=∞u P^è•~°OQÍ<Õ [iyOk. 206. J~°|∞ƒ „Ѩ[Ö’¡ Ǩτ[`ü W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ (JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏ"£∞) HÍÅO #∞O_ç F xÜ«∞=∞O J=∞Ö’¡ LO@∂ =zÛOk. lÖò HõJ^Œ, lÖòǨÏ[˚, =ÚǨτ~°"£∞ D =¸_»∞ <≥ÅÅ∞ ǨÏ*ò˚ H˘~°‰õΩ#∂fl, ~°[Éò <≥Å L„=∂ H˘~°‰õΩ#∂fl „Ѩ`ÕºH˜OK«∞‰õΩ<Õ"å~°∞. D <åÅ∞QÆ∞ <≥ÅÖ’¡ Ü«Ú^ŒúOQÍx, ǨÏ`åº ^Ò~°˚<åºÅ∞QÍx x+≤^ŒúO. nx=Å¡ HÍÉÏ Ü«∂„u‰õΩÅ∞ âßOuÉèí„^Œ`«Å`À ^≥·=QÆ$Ç¨Ï ^Œ~°≈#O KÕã¨∞‰õΩx uiy `«=∞ WO_»¡‰õΩ KÕ~°∞‰õΩ<Õ"å~°∞. D HÍ~°}OQÍ D <≥ÅÅ#∞ 'ǨÏ~å"£∞— <≥ÅÅ∞ JO>Ë 'Ǩï~°‡`ü— ÖËHõ Ѩq„`«`« QÆÅ <≥ÅÅ∞QÍ Ñ≤Å∞K«∞‰õΩ<Õ"å~°∞. D PÜ«∞`üÖ’x L^ÕÌâ◊ºO Uq∞@O>Ë Ç¨Ï~å"£∞ <≥ Å Å Q“~° " å^Œ ~ ° } efl u~° ™ ê¯~° ∞ Å∞ áê\˜ ¿ ãÎ =Úã≤ ¡ = ÚÅ∂ áê\˜OKåe, "å~°∞ XHõ"Õà◊ D Q“~°"å^Œ~°}efl L¿ÑH˜∆Oz ǨÏ~å"£∞ <≥ÅÖ’ =Úã≤¡=ÚÅÃÑ· K≥Ü≥∞º`«Î_®xH˜ X_çQÆ_ç`Õ, ǨÏ~å"£∞ <≥ÅÖ’<Õ ^•xH˜ `«y#@∞¡ |^Œ∞eKÕÛ J#∞=∞u =Úã≤¡=ÚʼnõΩ ‰õÄ_® LOk. D J#∞=∞u P=â◊ºHõ`« „Ѩ`ÕºHõOQÍ ZO^Œ∞‰õΩ HõeyO^ŒO>Ë, J~°|∞ƒÅ∞ Ü«Ú^•úÅ∞, ǨÏ`åºHÍO_» [~°Ñ¨_®xH˜ '#ã≤— xÜ«∞=∞O XHõ\ ˜ HõeÊOK«∞‰õΩ<åfl~°∞. ^•x „ѨHÍ~°O "å~°∞ Z=i Ѩ@¡#~Ú<å „Ñ¨fHÍ~°O f~°∞ÛHÀ^Œe¿ãÎ ÖËHõ ^Ò~°˚#ºHÍO_»ÔH· Ü«Ú^ŒúO ~°QÆ∞ÖÁæÅѨ ^Œe¿ãÎ 'ǨÏ~å"£∞— <≥ÅÖ’ "åiÃÑ· "≥∞~°∞Ѩ٠^•_ç [~°∞ѨÙ`å~°∞. P <≥ʼnõΩ |^Œ∞Å∞QÍ =∞~À ™ê^è•~°} 'ǨÏÖÏÖò— <≥Å#∞ ǨÏ~å"£∞QÍ x~°‚~Ú™êÎ~°∞. P q^èŒOQÍ P Ǩï~°‡`ü ÖËHõ P^Œ~°}#∞ ã¨iÌÃÑ_»`å ~°#fl=∂@. D HÍ~°}OQÍ =Úã≤¡=ÚÅ =∞^茺 F „Ѩâ◊fl `«ÖˇuÎOk. XHõ"Õà◊ u~°™ê¯~°∞Å∞ `«=∞ '#ã≤— LáêÜ«∂xfl ™ê‰õΩQÍ qxÜ≥∂yO K«∞‰õΩx 'ǨÏ~å"£∞— <≥ÅÖ’ Ü«Ú^ŒúHÍ~°ºHõÖÏáêÅ∞ „áê~°OaèOz #@¡~Ú`Õ UO K≥Ü«∂ºe? P ã¨=∞㨺‰õΩ ã¨=∂^è•#"Õ∞ D PÜ«∞`üÖ’ ã¨∂zOK«_»O [iyOk.

áÈ~å\ÏxH˜ L^ÕÌâ◊ºO, D Ѷ≤`åfl JO`«=∞~Ú n<£, ˆH=ÅO JÖÏ¡ÇπÏ J#∞„QÆÇ≤ÏOz#^Õ =∂#=ÙʼnõΩ „Ѩ`ÕºHõO HÍ"åÅ#flk. 'n<£— J<Õ Ñ¨^•xfl QÆ∞iOz Ѩiâ’kè¿ãÎ J~°c ÉèÏ+¨Ö’ 'n<£— JO>Ë q^èÕÜ«∞`« Jx J~°÷O. áêiÉèÏ+≤HõOQÍ ^•x ÉèÏ=O XHõ r=# =º=ã¨÷. JO^Œ∞Ö’ XHõix =∞#HõO>Ë L#fl`«∞Å∞QÍ #q∞‡ PÜ«∞# P^ÕâßÅ#∞ âßã¨<åÅ#∞ J#∞ã¨iOK«_»O. 'n<£— J#fl Ѩ^•xH˜ QÆÅ D q=~°}^•fi~å XHõ q+¨Ü«∞O qâ◊^Œ=∞=Ù`ÀOk. ã¨=∂[OÖ’ =∂#=ÙÅÃÑ· =∂#=ÙÅ ^≥·=`«fiO, PkèѨ`«ºO <≥ÅH˘x P Ѩiã≤÷`«∞Ö’¡ ^≥·=âßã¨<åOQÆO „ѨHÍ~°O rq`«O QÆ_»Ñ¨_»O ™ê^茺Ѩ_»HõáÈ`Õ Jk 'Ѷ≤`åfl— ã≤÷u J#fl=∂@. W™ê¡g∞Ü«∞ Ü«Ú^•ú xH˜ Pâ◊Ü«∞O, D 'Ѷ≤`åfl— ™ê÷<Õ W`«~° Ѩiã≤÷`«∞Å∞ <≥ÅH˘x =∂#=ÙÅ∞ ˆH=ÅO ^≥·=âßã¨<åxH˜ q^èÕÜ«ÚÖˇ· rqOK«QÆÅQÆ@O. 205. 'q~°q∞OK«∞HÀ=_»O— JO>Ë u~°™ê¯~°∞Å∞ `«=∞ u~°™ê¯~° "≥·Yix, |Ǩï^≥·"å~å^èŒ<å q^è•<åxfl =∂#∞HÀ=_»=∞x J~°÷O HÍ^Œ∞. 'Ѷ≤`åfl—#∞ =∂#∞HÀ=_»O Jx ÉèÏ=O. u~°™ê¯~°∞Å∞, |Ǩï ^≥·"å~å^茉õΩÅ∞, <åã≤ΉõΩÅ∞, „Ѩu XHõ¯iH© ǨωõΩ¯Ok `«=∞‰õΩ#fl #=∞‡HÍxfl Hõey LO_»\ÏxH˜, W+¨ì=∞~Ú# ^•xfl P~åkèOK«_®xH˜ ÖË^• P~åkèOK«HõáÈ=_®xH˜. D JѨ=∂~åæÅ #∞O_ç "åix "≥eH˜ f¿ãO^Œ∞‰õΩ J=QÍǨÏ#, L^Àƒ^èŒ# =∂~åæÅ#~Ú`Õ J=ÅO aOK«=K«∞Û HÍx "åi`À áÈ~å_»~å^Œ∞. J~Ú`Õ ^Õ=Ùx <ÕÅÃÑ· ^Õ=Ùx K«\ÏìxH˜ |^Œ∞Å∞QÍ `«=∞ q∞^䕺 K«\ÏìÅ#∞ K≥ÖÏ~ÚOK« _®xH˜, ^Õ=Ùx ^•ã¨∞Å~Ú# =∂#=Ùefl ^≥·"Õ`«~°â◊‰õΩÎÅ ^•ã¨∞Å∞QÍ K≥Ü«∞º_®xH˜ =∞@∞‰õΩ "åiH˜ ZÖÏO\˜ ǨωõΩ¯ W=fi_»O [~°QÆ^Œ∞. D 'Ѷ≤`åfl—#∞ `˘ÅyOK«_®xH˜ ã¨O^Œ~Àƒùz`«OQÍ J=HÍâßxfl |\˜ì, „ѨKå~°O, Hõ~°"åÖÏÅ∞ Ô~O\˜h qxÜ≥∂yOK«_»O [~°∞QÆ∞ `«∞Ok. u~°™ê¯~°∞Å∞ D Ѷ≤`åfl#∞ q~°q∞OK«∞HÀ#O`«=~°‰õΩ qâßfiã¨O JO@∂ L#fl U =ºH©Î <≥=∞‡kQÍ ‰õÄ~ÀÛÖË_»∞. "å~°∞ q~°q∞OK«∞‰õΩO>Ë ''^Ò~°˚#ºÑ¨~°∞ÅÃÑ· `«Ñ¨Ê =∞Ô~=iÃÑ·<å K≥~ÚºKÕã¨∞HÀ=_»O `«QÆ^Œ∞—— Jx ÃãÅqzÛ# ^•x ^•fi~å ÅaèOKÕ ã¨∂K«# Uq∞@O>Ë, q∞^䕺=º=ã¨÷ ™ê÷<Õ ã¨`«º=º=ã¨÷ ™ê÷Ѩ# [iy#ѨÙÊ_»∞ ™ê^è•~°} „Ѩ[ÅHõ~Ú`Õ =∞xflOѨ٠Åaèã¨∞ÎOk HÍx, `«=∞ JkèHÍ~° HÍÅOÖ’ ã¨`«º=º=ã¨÷ =∂~°æOÖ’ J=~À^è•Å∞ ã¨$+≤ìOz#"åix, q∞ug∞i# J<åºÜ«∂Å∞, ^Ò~°˚<åºÅ∞ KÕã≤# "åix ã¨`«º„Ñ≤Ü«ÚÅ∞ tH˜∆Oz#@¡~Ú`Õ "åi D K«~°º ã¨| |~Ú#^Õ. J~Ú`Õ D q+¨Ü«∞OÖ’#∂ ã¨^•Kå~° ã¨OѨ#∞flÅ~Ú# qâßfiã¨∞Å∞ Hõ∆=∂ =∞xflOѨÙÅ "≥·Yix J=ÅOaOK«_»"Õ∞ ÉèÏ=ºOQÍ Ô~O_»= ÉèÏQÆO

118

2. JÖò |Hõ~°

195 ^≥=· =∂~°Oæ Ö’ ^è#Œ O "≥zÛOK«O_ç, JÖÏ KÕÜ∞« Hõ q∞=∞‡efl g∞~°∞ KÕ*`Ë ∞« ÖÏ q<åâßxH˜ QÆ∞i KÕã¨∞HÀHõO_ç.207 ™œ[#º q^è•<åxfl J=ÅOaOK«O_ç, JÖÏ¡ÇÏπ ™œ[#ºjÅ∞ix W+¨Ñì _¨ `» å_»∞.208 196 JÖÏ¡ÇπÏ „Ѩã¨#fl`« H˘~°‰õΩ 'ǨÏ*ò˚—, 'L"£∞~å—Å ã¨OHõÅÊO KÕã¨∞‰õΩO>Ë, ^•xfl <≥~°"Õ~°ÛO_ç† ^•iÖ’ ZHõ¯_»~Ú<å z‰õΩ¯‰õΩáÈ~Ú# ѨHõ∆OÖ’ „áêѨÎ=∞~Ú# ‰õΩ~åƒhx ^≥·= ã¨xfl^è•#OÖ’ ã¨=∞iÊOK«∞HÀO_ç.209 ‰õΩ~åƒh ^•x ã¨÷ÖÏxH˜ KÕ~°∞HÀ#O`« =~°‰õΩ g∞~°∞ `«Å Q˘iyOK«∞HÀ~å^Œ∞.210 HÍx g∞Ö’ "åºkè„QÆã∞¨ _Î ~» Ú# =ºH˜,Î ÖË^• t~À"Õ^#Œ ‰õΩ Ö’#~Ú# =ºH˜Î P HÍ~°}OQÍ `«Å Q˘iyOK«∞ ‰õΩO>Ë, ѨiǨ~°OQÍ LѨ"å㨄=`«O áê\˜OKåe, ÖË^• ^•#q∞"åfie, ÖËHõ ‰õΩ~åƒh ã¨=∞iÊOK«∞HÀ"åe.211 209. JO>Ë =∂~°æO =∞^茺֒ U^Œ~Ú<å J"åO`«~°O U~°Ê_ç =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êQÆ_»O ^Œ∞~°¡Éèí=∞~ÚáÈ~Ú#@¡~Ú`Õ, QÆ`«ºO`«~°O ÖËHõ PyáÈ=Åã≤ =¿ãÎ, XO>ˇ, P=Ù, "Õ∞Hõ– g\˜Ö’ U [O`«∞=Ù ÅaèOz<å ^≥·=O H˘~°‰õΩ ‰õΩ~åƒh K≥Ü«∞ºO_ç. 210. '‰õΩ~åƒh— `«# ™ê÷<åxH˜ KÕ~°∞HÀ=_»O JO>Ë ÉèÏ="Õ∞q∞\©? J#fl q+¨Ü«∞OÖ’ Jaè„áêÜ«∞ÉèË^Œ=ÚOk. ǨÏ#Ѷ‘ Ѷ≤H±ÇπÏ Ñ¨O_ç`«∞Å „ѨHÍ~°O nxH˜ 'ǨÏ~°"£∞— (HÍÉÏ QÆ$Ç¨Ï „áêO`«O) Jx ÉèÏ=O. JO>Ë, XHõ"Õà◊ =∞x+≤ =∂~°æO =∞^茺֒ PyáÈ=Åã≤# Ѩiã≤÷u U~°Ê_ç`Õ `«# ‰õΩ~üÉÏh [O`«∞=Ù#∞ ÖË^• ^•x "≥Å#∞ ѨOÑ≤ "≥Ü«∂ºe. J`«x `«~°Ñ¶¨Ù# ǨÏ~°"£∞ ѨikèÖ’ ‰õΩ~åƒh [~°Ñ¨_®xH˜. W=∂"£∞ =∂eH±, ëêѶ≤~¸ (~°Ç¨Ï‡Ç¨ï=ÚÖÏ¡ÇπÏ) Jaè„áêÜ«∞OÖ’ =∞x+≤ ZHõ¯_»~Ú`Õ PyáÈ=Åã≤ =zÛO^À JHõ¯_Õ ‰õΩ~åƒh K≥Ü«∞º_»=∞x nxH˜ ÉèÏ=O. `«Å Q˘~°yOK«_»=∞O>Ë Hõ∆=~°O KÕ~ÚOK«∞HÀ=_»=∞x ÉèÏ=O. JO>Ë ‰õΩ~åƒh K≥Ü«∞º#O`«=~°‰õΩ Hõ∆=~°O KÕ~ÚOK«∞HÀ~å^Œx J~°÷O. 211. ǨÏnã¨∞ ^•fi~å `≥e¿ã^Õq∞@O>Ë, „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞(ã¨), WÖÏO\˜ Ѩiã≤÷`«∞Ö’¡ =¸_»∞ k<åÅ ~À*ÏÅ∞ áê\˜OK«_»O, ÖË^• P~°∞QÆ∞~°∞ x~°∞¿Ñ^ŒÅ‰õΩ Éè’[#O ÃÑ@ì_»O, ÖË^• Hõhã¨O XHõ "Õ∞Hõ#∞ l|ÇπÏ K≥Ü«∞º_»O J=ã¨~°=∞x P^ÕtOKå~°∞.

207. JÖÏ¡ÇπÏ =∂~°æOÖ’ Y~°∞Û ÃÑ@ì_»=∞O>Ë L^ÕÌâ◊ºO, JÖÏ¡ÇπÏ ^èŒ~å‡xfl ã¨O™ê÷Ñ≤OKÕ Hõ$+≤Ö’ ^èŒ#`åºQÍÅ∞ K≥Ü«∞º_»=∞x. D PÜ«∞`ü‰õΩ ÉèÏ="Õ∞q∞@O>Ë XHõ"Õà◊ g∞~°∞ ^≥·=^èŒ~å‡xfl ã¨=Ú#fl`«O K≥Ü«∞º_®xH˜ g∞ ^èŒ<åxfl Y~°∞Û ÃÑ@ìHõáÈ`Õ, ^•xH˜ „ѨuQÍ g∞ ™êfi~°÷ „ѨÜ≥∂[<åÅ#∞ „Ñ≤Ü«∞„Ѩ^Œ=∞~Ú#qQÍ ÉèÏqOz#@¡~Ú`Õ, D "≥·Yi g∞‰õΩ „ѨѨOK«OÖ’#∂ q<åâßxfl H˘x^≥ã¨∞ÎOk, Ѩ~° Ö’HõOÖ’#∂ q<åâ◊Hõ~°OQÍ Ñ¨i}q∞ã¨∞ÎOk. „ѨѨOK«OÖ’ g∞~°∞ u~°™ê¯~°∞ÅKÕ`« Ѩ~ål`«∞Å=Ù`å~°∞, Ѩ~åÉèí=OáêÅ~Ú f~°∞`å~°∞, Ѩ~°Ö’HõOÖ’ g∞~°∞ f„==∞~Ú# qKå~°}‰õΩ QÆ∞~°=Ù`å~°∞. J#fl Ѩ^Œ „ѨÜ≥∂QÆO 208. (=¸ÅOÖ’ '=ÚÇ≤Ïûh<£— [iyOk. ^•xH˜ 'WǨû<£— KÕ¿ã "å~°∞ Jx J~°÷O) ''WǨû<£—— J<Õ Ñ¨^ŒO 'Ǩïãπfl— J<Õ Ñ¨^ŒO ^•fi~å L^ŒƒùqOzOk. U Ѩx #~Ú<å L`«Î=∞ suÖ’ K≥Ü«∞º_»=∞x ÉèÏ=O. =∞x+≤ `«#‰õΩ JÑ¨Ê yOz# ÉÏ^茺`«#∞ x~°fiiÎOK«_»O PK«~°}‰õΩ XHõ ~°∂Ѩ=∞~Ú`Õ ^•xfl ZO`À L`«Î=∞suÖ’ <≥~°"Õ~°Û_»O, JO^Œ∞Ö’ `«# â◊H˜Î ™ê=∞~å÷ºÅ#∞, ™ê^èŒ<åã¨OѨ`«∞Îefl ѨÓiÎQÍ qxÜ≥∂yOK«_»O, =∞#óѨÓ~°fiHõOQÍ ^•x ѨiѨÓiÎÔH· Hõ$+≤ K≥Ü«∞º_»O =∞~À ^Œâ◊. "≥Ú^Œ\ ˜ ^Œâ◊ ˆH=ÅO q^èÕÜ«∞`å ^Œâ◊, nxH˜ ˆH=ÅO '`«H±"å— „â◊^•úÉèí‰õΩÎÅ∞, ^≥·=cèu ã¨iáÈ`å~Ú. Ô~O_»= ^Œâ◊ 'WǨû<£—‰õΩ ã¨O|OkèOzOk. nxH˜ P ÉÏ^茺`« Ѩ@¡ „¿Ñ=∞, ǨÏ$^ŒÜ«∂O`« ~åàÏÅ ã¨O|O^èŒO J=ã¨~°O. Ô~O_»= ÉèÏQÆO

119

2. JÖò |Hõ~°

P `«~°∞"å`« g∞‰õΩ Éèí„^Œ`« „áêѨÎ=∞~Ú#ѨÙÊ_»∞212 (g∞~°∞ ǨÏ*ò˚‰õΩ ѨÙ~°fi"Õ∞ =∞Hͯ KÕ~°∞‰õΩO>Ë) ǨÏ*ò˚ HÍÅO =KÕÛ=~°‰õΩ g∞Ö’ 'L"£∞~å— KÕ¿ã J=HÍâßxfl qxÜ≥∂yOK«∞‰õΩ<Õ"å~°∞, `«=∞ â◊H˜Î "Õ∞~°‰õΩ ‰õΩ~åƒh KÕÜ«∂e† ‰õΩ~åƒh „áêѨÎO HÍHõáÈ`Õ =¸_»∞ LѨ"å㨄=`åÅ∞ ǨÏ*ò˚ ~ÀAÖ’¡#∂, U_»∞ LѨ"å™êÅ∞ WO\˜H˜ uiy "≥o§# `«~∞° "å`«, WÖÏ "≥Ú`«OΠѨk LѨ"å™êÅ∞ áê\˜OKåe. D ~å~Úf Hˆ =ÅO Ѩq„`« =∞ã≤^˚ ‰£ Ωõ ã¨g∞ѨOÖ’ WO_»∞¡ ÖËx"åiˆH Ѩiq∞`«O.213 D ^≥"· å[˝Å LÅ¡OѶ∞¨ # #∞O_ç `«ÑÊ≤ OK«∞HÀO_ç† ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞HÀO_ç, JÖÏ¡ÇÏπ ZO`À Hõi#î OQÍ tHõ∆ qkèOKÕ"å_»∞. 24 197–203 ǨÏ*ò˚ [iˆQ <≥ÅÅ∞ JO^ŒiH© `≥Å∞ã¨∞. D <≥ÖÖ’¡ ǨÏ*ò˚ K≥Ü∂« ºÅx ã¨OHõeÊOK«∞‰õΩ#fl =ºH˜Î, `«# =Å¡ ǨÏ*ò˚ k<åÅÖ’ ZÖÏO\˜ HÍ=∞KÕ+¨ìQÍx,214 áêѨHÍ~°ºOQÍx,215 q"å^ŒO, "å^Œ∞ÖÏ@QÍx ã¨OÉèqí OK«‰Ωõ O_®216 *Ï„QÆ`«ÎѨ_®e. g∞~°∞ KÕ¿ã ã¨`å¯~°ºO U^Œ~Ú<å Jk JÖÏ¡ÇπωõΩ `≥e¿ã LO@∞Ok. ǨÏ*˚ò „ѨÜ∂« }OÖ’ J=ã¨~° ™ê=∞„y "≥O@ ÃÑ@∞ìHÀO_ç, J~Ú`Õ J`«∞º`«=Î ∞ „Ѩܫ∂} ™ê=∞„y ^èŒ~°‡x+¨ª. HÍQÍ q"ÕK«<å Ѩ~°∞ÖÏ~å, <å Jq^èÕÜ«∞`«‰õΩ ^Œ∂~°OQÍ =∞ã¨Å∞HÀO_ç.217 213. J*Ï˝#HÍÅѨ٠J~°|∞ƒÖ’¡ F Jaè„áêÜ«∞O LO_Õk. XˆH Ü«∂„`«Ö’ ǨÏ*ò˚, L„=∂ Ô~O_»∂ <≥~°"Õ~°Û_»O =∞ǨѨ~å^èŒ=∞x ÉèÏqOKÕ"å~°∞. "åi HÍÅÊxHõ +¨sJ`üÖ’ L„=∂ H˘~°‰õΩ "Õ~°∞ QÍ#∂ ǨÏ*ò˚ H˘~°‰õΩ "Õ~°∞QÍ#∂ Ü«∂„`«Å∞ K≥Ü«∞º_»O J`«º=ã¨~°O. Ѩ~°=∞ „ѨÉèí∞=Ù JÖÏ¡ÇπÏ D x~°ƒO^è•xfl `˘ÅyOKå_»∞. |Ü«∞\˜ #∞O_ç =KÕÛ"åiH˜, XˆH Ü«∂„`«Ö’ L„=∂, ǨÏ*ò˚ Ô~O_»∂ <≥~°"Õ~°∞Û ‰õΩ<Õ ~å~Úfx „Ѩ™êkOKå_»∞. J~Ú`Õ =∞Hͯ K«∞@∞ìѨ@¡ 'g∞HÍ`ü— J=^èŒ∞Ö’¡Ñ¨Å x=ã≤ã¨∞Î#fl "åiH˜ D ~å~Úf =iÎOK«^Œx ÃãÅ q=fi_»O [iyOk. ZO^Œ∞HõO>Ë L„=∂ H˘~°‰õΩ#∞, ǨÏ*ò˚ H˘~°‰õΩ#∞ "Õˆ~fi~°∞QÍ Ü«∂„`« K≥Ü«∞º_»O "åiH˜ U =∂„`«O Hõ+¨ìO HÍ^Œ∞. ǨÏ*ò˚ HÍÅO Pã¨#fl=∞ÜÕ∞º =~°‰õΩ L„=∂ „ѨÜ≥∂[<åxfl á⁄O^Œ_» =∞O>Ë =∞x+≤, L„=∂ KÕã≤# `«~°∞"å`« W„Ǩ"£∞ fã≤"Õã≤, W„Ǩ"£∞

212. JO>Ë g∞‰õΩ QÆ`«ºO`«~°O ÖËHõ =∂~°æO =∞^茺֒<Õ Py áÈ=Åã≤ =zÛ# HÍ~°}ÏÅ∞ ^Œ∂~°=∞~Ú#ѨÙÊ_»∞ Jx J~°úO. P HÍÅOÖ’ ǨÏ*ò =∂~°æOÖ’ J"åO`«~åÅ∞ U~°Ê_»_®xH˜ QÍx, ǨrÅ „Ѩܫ∂}O xezáÈ=_®xH˜QÍx =ÚYº=∞~Ú# HÍ~°}O W™ê¡"£∞ q~À^èŒ∞Å~Ú# `≥QÆÅ "åà◊√§ ã¨$+≤ìOKÕ J=~À^è•ÖË. JO^Œ∞=Å¡<Õ JÖÏ¡ÇπÏ, ÃÑ· PÜ«∞`üÖ’ 'z‰õΩ¯‰õΩ áÈ=_»O— J<Õ ^•xH˜ ã¨^Œ$â◊OQÍ WHõ¯_» 'Éèí„^Œ`« „áêÑ≤ÎOK«_»O— J<Õ Ñ¨^•Å∞ „ѨÜ≥∂yOKå_»∞. J~Ú`Õ D q^èŒOQÍ 'z‰õΩ¯‰õΩáÈ=_»O— J#fl ^•x ÉèÏ=OÖ’ â◊„`«∞=ÙÅ J=~À^è•ÖË HÍHõ W`«~°„`å ã¨HõÅ J"åO`«~åÅ∞ KÕiL<åfl~Ú. JÖψQ 'Éèí„^Œ`« „áêÑ≤ÎOK«_»O— J#fl ^•x ÉèÏ=OÖ’ Jxfl ~°HÍÅ J"åO`«~åÅ∞, J_»¤O‰õΩÅ∂ `˘Åy áÈ=_»O J#fl ÉèÏ==¸ Wq∞_ç LOk. Ô~O_»= ÉèÏQÆO

120

2. JÖò |Hõ~°

g∞~°∞ XHõ"Õà◊ ǨÏ*ò˚`Àáê@∞ JÖÏ¡ÇπÏ Hõ\ÏH∆Íhfl J<Õfi+≤ã¨∂ÎáÈ`Õ JO^Œ∞Ö’ `«¿ÑÊg∞ ÖË^Œ∞.218 =∞i 'J~°áê¶ `ü— #∞O_ç |Ü«∞Å∞^Õi#ѨÙÊ_»∞ '=∞+πJ~Ô Ç¨Ï~å"£∞— (=Ú*ò^eŒ Ѷ)¨ =^ŒÌ Py ^≥"· åxfl ã¨O㨇iOK«O_ç– PÜ«∞# g∞‰õΩ É’kèOz# q^èOŒ QÍ<Õ PÜ«∞xfl ã¨O㨇iOK«O_ç, WO`«‰Ωõ ѨÓ~°fi=∞~Ú`Õ g∞~°∞ `«ÑÙ¨ Ê „`À= #_çK"Õ å~°∞–219 P `«~∞° "å`«, JO^Œ~∂° =∞iÖË KÀ@∞#∞O_ç g∞~°∞#∂fl =∞~°ÅO_ç, JÖÏ¡ÇÏπ #∞ Hõ=∆ ∂Ѩ}HÔ · JiúOK«O_ç,220 xâ◊ÛÜ«∞OQÍ PÜ«∞# ZO`À Hõq∆ ∞OKÕ"å_»∞, =∞Ô~O`À Hõ~∞° }˜OKÕ"å_»∞. Ö’#∂ J`«#∞ Ѩ~åÉèí=O áêÅ=Ù`å_»∞. ^•x`Àáê@∞ `å#∞ U ^è•i‡Hõ HÍ~åºxÔH· Ü«∂„`« KÕã¨∞Î<åfl_À ^•hfl J==∂xOz# "å_»=Ù`å_»∞. HÍx J`«x PO`«~°ºOÖ’ ^≥·=cèu LO_ç, J`«x #_»=_ç ã¨=ºOQÍ L#fl@¡~Ú`Õ J`«x „Ѩܫ∂}Ï=ã¨~åÅ∞ ZO`« Q˘Ñ¨ÊQÍ L<åfl– ^≥·=O ^Œ$+≤ì Ö’#∂ J`«xH˜ Q“~°=O Åaèã¨∞ÎOk, =∂#=ÙÅ∞ ‰õÄ_® J`«xfl P^Œi™êÎ~°∞. 218. ǨÏ*ò˚ Ü«∂„`« ã¨=∞Ü«∞OÖ’ rqHõ ã¨Oáê^Œ#‰õΩ Hõ$+≤ K≥Ü«∞º _®xfl „áêp# J~°|∞ƒÅ∞ JѨKå~°OQÍ ÉèÏqOKÕ"å~°∞. Wk "åi J*Ï˝# ѨÓ~°fiHõ=∞~Ú# ÉèÏ=#. ZO^Œ∞HõO>Ë "åi ^Œ$+≤ìÖ’ „|`«∞‰õΩ`≥~°∞=Ù ã¨Oáê~ÚOK«_»O J<Õk F „áêѨOzHõ HÍ~°ºO, ǨÏ*ò˚ ÖÏO\˜ =∞`«Ñ¨~°=∞~Ú# HÍ~°ºO =∞^茺# ^•xfl K≥Ü«∞º_»O KåÖÏ ¿ÇÏÜ«∞=∞~ÚOk. Y∞~üP<£ "åi D ÉèÏ=##∞ YO_ç™ÈÎOk. ^≥·=Éèí‰õΩÎ_»~Ú# XHõ =ºH˜Î ^≥·"å^ÕâߊѨ@¡ Q“~°"åxfl ^Œ$+≤ìÖ’ LOK«∞‰õΩx `«# rqHõ HÀã¨O Hõ$+≤ [~°∞ѨÙ`«∞<åfl_»O>Ë "åã¨Î"åxH˜ J`«#∞ `«# „ѨÉèí∞=Ù J#∞„QÆǨxfl J<Õfi+≤ã¨∞Î<åfl_»#fl =∂@. J`«#∞ XHõ"Õà◊ `«# „ѨÉèí∞=Ù „Ѩã¨#fl`« |_»Ü«∞\ÏxH˜ „Ѩܫ∂}O KÕã¨∂Î<Õ PÜ«∞# D J#∞„QÆǨxfl J<Õfi+≤ã¨∂Î áÈ`Õ JO^Œ∞Ö’ ZÖÏO\˜ ^À+¨O ÖË^Œ∞ Jx ‰õÄ_® k=ºY∞~üP<£ "åiH˜ `≥Å∞Ѩ٠`«∞Ok. 219. JO>Ë J*Ï˝#HÍÅOÖ’ ^≥·"å~å^èŒ#`À áê@∞ |Ǩï^≥·"å ~å^èŒ#‰õΩ ã¨O|OkèOz# U =¸_è®Kå~åÅ q∞„â◊=∞O [~°∞QÆ∞`«∂ LO_Õ^À ^•#flO`«\ ˜h =^Œe"Õã≤ WѨÙÊ_»∞ g∞‰õΩ JÖÏ¡ÇπÏ U =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiO, Ç≤Ï`«É’^èŒ#∞ „Ѩ™êkOKå_À ^•xHõ#∞QÆ∞}OQÍ, JO`«â◊√≈kú`À ˆH=ÅO Ѩ~°"≥∂#fl`« „ѨÉèí∞=~Ú# JÖÏ¡ÇπÏ P~å^èŒ<Õ K≥Ü«∞ºO_ç.

ã≤÷uÖ’ qkèOK«|_Õ x~°ƒO^è•Å #∞O_ç ¿ãfiK«Ûù#∞ á⁄O^Œ_»=∞#fl =∂@. uiy ǨÏ*ò˚ ~ÀAÅ∞ ~åQÍ<Õ =∞m§ H˘`«ÎQÍ W„Ǩ"£∞ Hõ@∞ìHÀ"åe. 214. W„Ǩ"£∞ Hõ@∞ì‰õΩ#fl ã≤÷uÖ’ ÉèÏ~åºÉèí~°ÎÅ =∞^茺 ˆH=ÅO ^•OѨ`«º ã¨O|O^èŒO XHõ¯>Ë x+≤^ŒúO HÍ^Œ∞, "åi^ŒÌi =∞^茺 HÍ=∞ HÀiHõefl ˆ~¿Ñ@@∞=O\˜ ã¨OÉèÏ+¨} ‰õÄ_® [~°QÆ~å^Œ∞. 215. áêѨѨ٠HÍ~åºÅ∞ ã¨=∞ã¨ÎO ã¨fiÜ«∂# ^èŒ~°‡q~°∞^Œú=∞~Ú#"Õ J~Ú<å W„Ǩ"£∞ ã≤÷uÖ’ "å\˜ áêѨQÆ∞}O =∞iO`« f„=`«~°=∞=Ù `«∞Ok. 216. z=iH˜ <ÒHõ~°∞#∞ =∞O^ŒeOK«_»O ‰õÄ_® ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«O HÍ^Œ∞. 217. J*Ï˝#HÍÅOÖ’ ǨÏ*ò˚ Ü«∂„`«Ö’ „Ѩܫ∂}Ѩ٠J=ã¨~åÅ∞ (Y~°∞ÛÅ∞ =ÔQ·~å) fã¨∞‰õΩ"≥à◊§_»O XHõ „áêѨOzHõ K«~°ºQÍ Ñ¨iQÆ }˜OK«|_Õk. XHõ ^è•i‡Hõ =ºH˜Î ^≥·=QÆ$ǨÏO "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ "≥àı§ @ѨÙÊ_»∞ „áêѨOzHõ ™ê=∞„yx fã¨∞HÀ‰õΩO_®<Õ |Ü«∞Å∞^Õ~åÅx PtOK« |_Õk. D PÜ«∞`üÖ’ "åi D `«Ñ¨ÙÊ_»∞ ÉèÏ"åÅ#∞ YO_çOK«_»O `Àáê@∞ D q+¨Ü«∂Å∞ `≥Å∞Ѩ_»O [iyOk: „Ѩܫ∂}Ï=ã¨~åÅ∞ fã¨∞HÀ‰õΩO_® áÈ=_»O Z@∞=O\˜ ã¨`å¯~°º=¸ HÍ^Œ∞. Jã¨Å∞ ã¨`å¯~°ºO ^≥·=cèu, ^Õ=Ùx P[˝Å LÅ¡OѶ¨∞#‰õΩ áêÅÊ_»‰õΩO_® LO_»@O, rq`åxfl Ѩiâ◊√^ŒúOQÍ LOK«∞HÀ=_»O =∂„`«"Õ∞. `«# <≥·uHõ #_»=_çx ã¨=ºOQÍ LOK«∞HÀ‰õΩO_®, ^≥·"åxH˜ ÉèíÜ«∞Ѩ_» ‰õΩO_® ^Œ∞ëê¯~åºÅ∞ PK«iOKÕ Ü«∂„u‰õΩ_»∞ K«kÌ =¸@ ‰õÄ_® ÖˉõΩO_® |Ü«∞\˜H˜ XHõ aè‰õ∆Ω=ÙÖÏ `«#∞fl `å#∞ „Ѩ^Œi≈OK«∞‰õΩ<åfl JO`å x„+¨ÊÜ≥∂[#O. ^≥·==¸, =∂#=ÙÅ∞ LÉèíÜ«ÚÅ ^Œ$+≤ì Ô~O_»= ÉèÏQÆO

121

2. JÖò |Hõ~°

PÃÑ#· g∞~°∞ g∞ ǨÏ*ò˚ ÖÏOKè<« åÅ#∞ x~°fiiÎOK«_O» ѨÓiÎKãÕ ,≤ ѨÓ~°fiO g∞ `å`« =Ú`åÎ`Å« #∞ 㨇iOz# f~°∞Ö’, WOHÍ ^•xHõ<åfl W`ÀkèHOõ QÍ<Õ, WѨÙÊ_»∞ ^≥"· åxfl ã¨O㨇iOK«O_ç.221 (HÍx ^≥"· åxfl ã¨O㨇iOKÕ "åiÖ’#∂ =º`åºã¨=ÚOk) H˘O^Œ~∞° , ''=∂ „ѨÉ∂íè , D „ѨÑO¨ K«OÖ’<Õ =∂‰õΩ ã¨~fi° O „Ѩ™êkOK«∞—— Jx „áêi÷™êÎ~°∞. WÖÏO\˜ "åiH˜ Ѩ~°Ö’HõOÖ’ U "å\Ï ^˘~°Hõ^Œ∞. =∞i H˘O^Œ~°∞ WÖÏ Jiú™êÎ~°∞, ''=∂ „ѨÉèí∂, =∂‰õΩ WǨÏÖ’HõOÖ’#∂ â◊√ÉèÏÅx=Ùfi, Ѩ~°Ö’HõOÖ’#∂ â◊√ÉèÏÅ<Õ J#∞„QÆÇÏ≤ OK«∞. #~°HÍyfl ÉÏ^è#Œ ∞O_ç =∞=∞‡efl HÍáê_»∞.—— WÖÏO\˜ "åiH˜, "å~°∞ ã¨OáêkOK«∞‰õΩ#fl ^•x „ѨHÍ~°O (LÉèíÜ«∞ Ö’HÍÖ’¡#∂) "åi "å\Ï „áêѨÎ=∞=Ù`«∞Ok. ÖˇHõ¯Å∞ Ѩi+¨¯iOK«\ÏxH˜ JÖÏ¡ÇπωõΩ U =∂„`«O PÅ㨺O [~°QÆ^Œ∞. D H˘kÌáê\˜ xs‚`« k<åÅ#∞ g∞~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ#∞ ã¨O㨇iã¨∂Î QÆ_á» êe. J~Ú`Õ Z=~°~Ú<å `«fi~°Ñ_¨ ç Ô~O_»∞ k<åňH =∞~°eáÈ`Õ JO^Œ∞Ö’ `«ÑÙ¨ ÊÖË^∞Œ , H˘O`« *ÏQÆ∞ KÕã≤ =∞~°e<å `«Ñ¨ÙÊÖË^Œ∞.222 WO`«‰Ωõ , D k<åÅ#∞ J`«#∞ xëêªÑ~¨ `° fi« O`À QÆ_á» êe– JÖÏ¡ÇÏπ Jq^èÜ Õ ∞« `«‰Ωõ ^Œ∂~°OQÍ "≥∞ÅQÆO_ç† ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞HÀO_ç, XHõ ~ÀA# g∞~°O`å PÜ«∞# ã¨xflkèÖ’ `«Ñʨ Hõ Ǩ[~°∞HÍ=Åã≤ LOk. 220. Ǩτ[`ü W„ÉÏÇ‘Ï"£∞, W™ê‡~¸Öò (JÖˇ·Ç≤Ï=Úã¨ûÖÏ"£∞) HÍÅO #∞O_ô Jˆ~aÜ«∂Ö’ ™ê^è•~°}OQÍ Ç¨Ï*ò˚ KÕ¿ã Ѩ^Œúu „ѨHÍ~°O, lÖòǨÏ[˚ 9= `Õn# q∞<å #∞O_ç J~°á¶ê`ü‰õΩ "≥àı§ "å~°∞. ~å„uH˜ JHõ¯_ç #∞O_ç uiy '=Ú*ò^Œeá¶ê— =zÛ =∞HÍO "Õ¿ã"å~°∞. HÍx P `«~°∞"åu HÍÅOÖ’ „Hõ=∞OQÍ ‰õΩÔ~·+π `≥QÆ"åi áœ~ÀÇ≤Ï`«ºO ã¨∞™ê÷Ñ≤`«=∞~Ú#ѨÙÊ_»∞ "å~°∞, "Õ∞=Ú Ç¨Ï~°"£∞ (HÍÉÏ)‰õΩ K≥Ok#"å~°=Ú, ™ê^è•~°} J~°|∞ƒÅ`Àáê@∞ J~°á¶ê`ü "≥∞ÿ^•#O =~°‰õΩ "≥à◊§_»O =∂ Ǩϟ^•‰õΩ `«QÆxk Jx K≥¿ÑÊ"å~°∞. JO^Œ∞=Å¡ `«=∞ sîqx „Ѩ`ÕºHõ`«#∞ xÅ∞ѨىõΩx, ˆH=ÅO =Ú*ò^Œeá¶ê =~°ˆH "≥o§ uiy =KÕÛ¿ã"å~°∞. ™ê^è•~°} „Ѩ[Å#∞ J~°á¶ê`ü =~°‰õΩ "≥à◊§_®xH˜ =ke"Õ¿ã"å~°∞. P `«~°∞"å`« D „Ѩ`ÕºHõ`«<Õ |h Y∞*ÏJ, |h H˜<å#, WOHÍ ‰õΩÔ~·+π „Ѩ[Å∞ U Ô~O_»= ÉèÏQÆO

U `≥QÆÅ`À q"åǨk ã¨O|O^è•Å∞ U~°Ê~°K«∞‰õΩ<åfl~À "å~°O^ŒiH© ÅaèOzOk. z=iH˜ Ѩiã≤÷u ZO`«=~°‰õΩ "≥o§O^ŒO>Ë U `≥QÆ Å~Ú`Õ ‰õΩÔ~·+π`À X_»O|_çHõÅ∞ KÕã¨∞‰õΩ<åflÜ≥∂ "åi Ǩϟ^•, ǨïO^•`«#O ‰õÄ_® ™ê^è•~°} J~°|∞ƒÅ Hõ<åfl ZO`À ÃÑiy áÈ~ÚOk. "å~°∞#∂fl J~°á¶ê`ü "≥∞ÿ^•<åxH˜ "≥à◊§_»O =∂#∞ ‰õΩ<åfl~°∞. D QÆ~°fiO, ^Œ∞~°Ç¨ÏOHÍ~° q„QÆǨxfl D PÜ«∞`üÖ’ `«∞<å`«∞#HõÅ∞ K≥Ü«∞º_»O [iyOk. PÜ«∞`üÖ’ ‰õΩÔ~·+‘Å#∞, "åi |O^èŒ∞=ÙÅ∂, X_»O|_çHõ ^•~°∞Å~Ú# `≥QÆefl „Ѩ`ÕºHõOQÍ ã¨OÉ’kèOK«_»O [iyOk. ™ê^è•~°} ã¨OÉ’^èŒ# =∂„`«O, ÉèÏqÖ’ W@∞=O\˜ q=Hõ∆`«Å∞ `«=∞ÔH· „Ѩ`ÕºH˜OK«∞HÀ"åÅ#∞‰õΩ<Õ "å~°O ^ŒiH© =iÎã¨∞ÎOk. „Ѩ[ÅO^Œ~°∂ ZO`«=~°‰õΩ "≥_»`å~À "åi`À áê>Ë "≥à◊§O_ç, "åi`Àáê>Ë =∞HÍO K≥Ü«∞ºO_ç, "åi`Àáê>Ë "≥#H˜¯ 122

2. JÖò |Hõ~°

204–210 =∂#=ÙÖ’¡ XH˘¯Hõ¯ =ºH˜Î K«`∞« ~° ã¨OÉèÏ+¨} x#∞fl „ѨÑO¨ K« rq`«OÖ’ ZO`À PHõi¬ã∞¨ OÎ k, J`«#∞ `«# z`«Îâ◊√kúH˜ ™êH˜∆QÍ ^≥·"åxfl =∞s =∞s „Ѩ™êÎq™êÎ_»∞.223 HÍx x*ÏxH˜ J`«#∞ Ju ¿ÇÏÜ«∞=∞~Ú# ã¨`º« q~Àkè.224 J`«xH˜ JkèHÍ~°O „áêѨ=Î ∞~Ú#ѨÙÊ_»∞,225 Éè∞í qÖ’ J`«x HÍ~°ºHõÖÏ áêÅhfl HõÖ’¡ÅO ~ˆ Ѩ_®xH˜, ѨO@Å∞ <åâ◊#O KÕÜ∞« _®xH˜, =∂#= ã¨O`«ux ǨÏ`« =∂~°Û_®xH˜ Ѩiq∞`«=∞=Ù`å~Ú– x*ÏxH˜ (J`«#∞ ™êH˜Q∆ Í ¿Ñ~˘¯#fl) JÖÏ¡ÇÏπ HõÖ’¡Å=∞O>Ë Jã¨ÖË W+¨Ñì _¨ _» ∞» – JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ ÉèÜ í ∞« Ѩ_=» ∞x J`«x`À J#flѨÙÊ_»∞, |∂@HõÑÙ¨ P`«‡ Q“~°=O J`«xfl áêѨOÖ’ =∞iO`« ‰õÄ~°∞‰õΩáÈÜÕ∞ÖÏ KÕã¨∞ÎOk. WÖÏO\˜ =ºH˜ÎH˜ #~°Hõ"Õ∞ `«QÆ∞, ZO`« ^Œ∞+¨ìx"å㨠=∞k! =∞~À"≥·Ñ¨Ù# D =∂#=ÙÖ’¡<Õ ^≥·= „Ѩã¨#fl`«#∞ ™êkèOK«\ÏxH˜ `«=∞ „áê}ÏÅ#∞ Ѩ}OQÍ ÃÑ>Ëì"å~°∞ H˘O^Œ~°∞<åfl~°∞, WÖÏO\˜ ^•ã¨∞ÅÃÑ<· Õ JÖÏ¡ÇÏπ ZO`À ^ŒÜ∞« K«∂ѨÙ`å_»∞. qâ◊fiã≤Oz#"å~°ÖÏ~å, g∞~°∞ W™ê¡"∞£ Ö’H˜ ѨÓiÎQÍ =KÕÛÜ«∞O_ç,226 Ã+·`å<£ J_»∞QÆ∞*Ï_»Ö’¡ #_»=HõO_ç, xã¨ûO^ÕǨÏOQÍ "å_»∞ g∞‰õΩ |^Œúâ◊„`«∞=Ù. u~°QÆO_ç Jx gix P^ÕtOK«_»O [iyOk. ^•x`À áê@∞, <Õ\ ˜=~°‰õΩ J*Ï˝#HÍÅѨ٠QÆ~°fiO, ^Œ∞~°Ç¨ÏOHÍ~°O HÍ~°}OQÍ W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ (JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏ"£∞) ã¨O„Ѩ^•Ü«∂xfl g∞~°∞ Ju„Hõq∞ã¨∂Î =zÛ# ^•xH˜ JÖÏ¡ÇπÏ ã¨=∞Hõ∆OÖ’ Hõ∆=∂Ѩ}#∞ Ji÷OK«O_ç Jx ‰õÄ_® É’kèOK«_»O [iyOk. 221. J~°|∞ƒÅ∞ ǨÏ*ò˚ =Úyã≤# `«~°∞"å`« 'q∞<å—Ö’ ã¨=∂ "ÕâßÅ∞ [i¿Ñ"å~°∞. "å\˜Ö’ „Ѩu `≥QÆ"å~°∂ `«=∞ `å`«=Ú`åÎ`«Å Ѷ¨∞#HÍ~åºÅ#∞ ã¨QÆ~°fiOQÍ UHõ~°=Ù ÃÑ>Ëì"å~°∞. `«=∞`«=∞ Q˘Ñ¨Ê ^Œ<åÅ _®OaHÍÅ∞ K≥ѨÙʉõΩ<Õ"å~°∞. nxfl ^Œ$+≤ìÖ’ LOK«∞‰õΩx, D J*Ï˝#HÍÅѨ٠q+¨Ü«∂Å#∞ =kÖËã≤, =ÚO^Œ∞ U ã¨=∞Ü«∂#fl ~Ú`Õ =º~°úHÍ~°ºHõÖÏáêÖ’¡ =ºÜ«∞ѨiKÕ"å~À ^•xfl WѨÙÊ_»∞ ^≥·=^蕺#OÖ’, PÜ«∞# ã¨O㨇~°}Ö’ QÆ_»Ñ¨O_ç. D ã¨O㨇~°} 'q∞<å—Ö’ =∞HÍO KÕ¿ã HÍÅOÖ’ K≥Ü«∞º=Åã≤# ã¨O㨇~°} Jx ÉèÏ=O. Ô~O_»= ÉèÏQÆO

222. JO>Ë `«„+‘H± (lÖò ǨÏ[˚ 10 #∞O_ç 13 =~°‰õΩ) ~ÀAÖ’¡ q∞<å #∞O_ç =∞Hͯ "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ =∞~°eáÈ=_»O lÖòǨÏ[˚ 12= `Õn# [iy<å ÖËHõ 13# [iy<å Ô~O_»∞ q^è•ÖÏ JO^Œ∞Ö’ `«Ñ¨ÙÊÖË^Œ∞. Jã¨Å∞ „áê=ÚYº`« g∞~°∞ Zxfl ~ÀAÅ∞ |㨠KÕâß ~°#flk HÍ^Œ∞, JHõ¯_» Zxfl ~ÀAÅ∞<åfl P ~ÀAÖ’¡ ^≥·=O`À g∞ ã¨O|O^èŒO ZÖÏ LO_çOk, ^≥·=^蕺#OÖ’ x=∞QÆ∞flÅ~Ú L<åfl~å ÖËHõ ã¨O`«Ö’¡, ã¨O|~åÖ’¡ Ѩ_çáÈÜ«∂~å? J#fl^Õ =ÚYºO. 223. JO>Ë J`«_»∞ WÖÏ JO@∂ LO\Ï_»∞, ''^≥·=O ™êH˜∆QÍ, <Õ#∞ ˆH=ÅO =∞Ozx HÀ~°∞‰õΩO@∞<åfl#∞. <Õ#∞ <å ã¨fi„ѨÜ≥∂[ <åÅ HÀã¨O HÍ^Œ∞ ˆH=ÅO ã¨`«ºO H˘~°‰õΩ, ^èŒ~°‡O H˘~°‰õΩ ÖË^• „Ѩ*Ï „âıÜ«∞ã¨∞û H˘~°‰õΩ =∂„`«"Õ∞ Hõ$+≤ KÕã¨∞Î<åfl#∞.—— 224. =¸ÅOÖ’ 'JÅ^Œ∞ÌÖòd™ê"£∞— J#fl Ѩ^ŒO „ѨÜ≥∂yOK«_»O [iyOk. ''J`«ºO`« „Ѩ=∂^ŒHõ~° â◊„`«∞=Ù—— Jx nx J~°÷O. ã¨`«º 123

2. JÖò |Hõ~°

Ju ã¨Ê+¨=ì ∞~Ú# xˆ~âÌ ßÅ∞ g∞‰õΩ JOk# `«~∞° "å`« ‰õÄ_® g∞~°∞ *ÏiѨ_`ç ,Õ ÉÏQÍ QÆ∞~°∞OÎ K«∞HÀO_ç, JÖÏ¡ÇπÏ Jxfl\Ï PkèHõº`« QÆÅ"å_»∞, q[˝`å, q"ÕK«#Å∞#fl"å_»∞.227 (D ã¨=∞ã¨Î É’^èŒ#Å∞, xˆ~ÌâßÅ∞ á⁄Ok ‰õÄ_® [#O ÉÏQÆ∞ Ѩ_»HõáÈ`Õ) g~°∞ xsH˜∆ã¨∞Î<åfl~å– JÖÏ¡ÇπÏ "Õ∞Ѷ¨∞KåÛùÜ«∞Ö’, ^≥·=^Œ∂`«Å |$O^•Å =∞^躌 , ã¨fiÜ«∞OQÍ "åiH˜ „Ѩ`º« Hõ=∆ ∞"åfiÅh, z=i fˆ~Ê [~°QÍÅx HÀ~°∞‰õΩO@∞<åfl~å?228– z=iH˜ =º=Ǩ~åÅhfl JÖÏ¡ÇÏπ ã¨xflkèHˆ KÕ~=° Åã≤ L<åfl~ÚQÍ! 25 211 W„™ê~¸Öò ã¨O`«u "åix J_»QOÆ _ç, Z<≥flxfl Ju ã¨Ê+¨=ì ∞~Ú# ã¨∂K«#efl "Õ∞=Ú "åiH˜ K«∂ÃÑ\Ïì"≥∂! (Wn "åi<Õ J_»QÆO_ç) ^Õ=Ùx =~°„Ѩ™ê^ŒO á⁄Ok# `«~°∞"å`« XHõ *Ïu ^•xfl ^Ò+¨ì ºOQÍ =∂iÛ "Õ¿ãÎ ^•xH˜ JÖÏ¡ÇÏπ ZO`« Hõi#î =∞~Ú# tHõ∆ qkè™êÎ_À!229 228. D Ѩ^•Å∞ QÆ=∞<å~°›=∞~Ú#q. g\˜^•fi~å F =ÚYº =∞~Ú# Ü«∞^•~°÷O "≥Å∞QÆ∞Ö’H˜ =ã¨∞ÎOk. D „ѨѨOK«OÖ’ =∞x+≤H˜ Z^Œ∞~°ÜÕ∞º ѨsHõ∆ JO`å ˆH=ÅO, J`«_»∞ "åã¨ÎqHõ`«#∞ WO„kÜ«∞ *Ï˝#O`À „QÆÇ≤ÏOK«‰õΩO_® qâ◊fiã≤™êÎ_® ÖË^•? qâ◊fi ã≤Oz# `«~°∞"å`«, ^≥·=O Ѩ@¡ Jq^èÕÜ«∞`«ÔH· ¿ãfiK«Ûù L#flѨÊ\˜H©, ^≥·= q^èÕÜ«∞`«#∞ J=ÅOaOKÕ <≥·uHõ â◊H˜Îx Hõey L<åfl_® ÖË^•? J#fl q+¨Ü«∂Ö’¡<Õ. `«^Œ#∞QÆ∞}OQÍ<Õ JÖÏ¡ÇπÏ, „Ѩ=HõÎÅ „ѨÉèí=# Ö’#∞, „QÆO^ä•Å J=`«~°}Ö’#∞, Hõ_»‰õΩ „Ѩ=HõÎÅ∞ K«∂ÃÑ>Ëì J^Œ∞ƒù`åÖ’¡#∂ D ѨsHõ∆#∞, qK«Hõ∆}Ï |∞kú, <≥·uHõ â◊‰õΩΊѨsHõ∆<Õ ^Œ$+≤ìÖ’ LOK«∞‰õΩ<åfl_»∞, =∞x+≤ Jx"å~°ºOQÍ #q∞‡ f~°_»O `«Ñ¨Ê QÆ`«ºO`«~°O ÖËx suÖ’ Ü«∞^•~å÷xfl Z#fl_»∂ |@ì|Ü«∞Å∞ KÕÜ«∞ÖË^Œ∞. ZO^Œ∞=Å¡#O>Ë ("åã¨ÎqHõ`«#∞ WÖÏ |Ç≤Ï~°æ`«O KÕ¿ãÎ) P `«~°∞"å`« ѨsHõ∆ J#flk J~°÷~°Ç≤Ï`«=∞~ÚáÈ`«∞Ok. ѨsHõ∆Ö’ =∞x+≤ ™êkèOKÕ ã¨Ñ¶¨Å`å x+¨ÊùÅ`«Å‰õΩ J~°÷O ÖˉõΩO_® áÈ`«∞Ok. D HÍ~°}OQÍ<Õ WHõ¯_» D q^èŒOQÍ ÃãÅq=fi_»O [iyOk: JÖÏ¡ÇπÏ, PÜ«∞# ~å[ºÉèí@∞Å~Ú# ^≥·=^Œ∂`«Å∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ „Ѩ`«ºHõ∆=∞ÜÕ∞º ã¨=∞Ü«∞O H˘~°‰õΩ xsH˜∆OK«HõO_ç. ZO^Œ∞=Å¡#O>Ë, JѨÙÊ_»∞ WHõ f~°∞Ê K≥Ü«∞º_»"Õ∞ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. JѨÙÊ_»∞ qâ◊fiã≤O K«_»O, q^èÕÜ«∞`«ÔH· `«Å=OK«_»O J<Õ q+¨Ü«∂ʼnõΩ `å"Õ q∞QÆÅ^Œ∞. "åã¨ÎqHõ`« g∞ Hõ#∞=∞~°∞QÆ~Ú LO_ç, g∞~°∞ ˆH=ÅO x^Œ~°≈<åÅ

q~À^èŒOÖ’ ™ê^茺=∞~Ú# „Ѩu ‰õΩÜ«ÚH˜Îh „ѨÜ≥∂yOKÕ"å_»∞. U J|^•ú#fl~Ú<å, U „^ÀǨ#fl~Ú<å, ZÖÏO\˜ "åQÍÌ# ÉèíOQÍ #fl~Ú<å, ZÖÏO\˜ J„Hõ=∂#fl~Ú<å, =∞Ô~O`«\ ˜ =„Hõ=∞~Ú# Z`«∞ÎQÆ_»Å#~Ú<å „Ñ¨Ü≥∂yOK«_®xH˜ [OHõx "å_»∞ Jx ÉèÏ=O. 225. =¸ÅOÖ’ 'W*Ï `«=ÖÏ¡— J<Õ Ñ¨^ŒO „ѨÜ≥∂yOK«|_çOk. nxH˜ Ô~O_»~å÷Å∞ ™ê^茺O. XHõ\ ˜, ÃÑ·# "Õ∞=Ú J#∞"å^ŒOÖ’ ã¨∂zOzOk. Ô~O_»=k, J`«#∞ =∞#ã¨∞#∞ ~°OlOѨ*Ë¿ã fÜ«∞x =∂@Å∞ ѨeH˜ ''=∞~°e#ѨÙÊ_»∞—— PK«~°}Ö’ WÖÏO\˜ ^Œ∞+¨ì KÕ+¨ìÅ∞ |Ü«∞@ÃÑ_»`å_»∞ J#flk. 226. JO>Ë, ZÖÏO\˜ q<å~ÚOѨÙÅ∞, ã¨OHÀKåÅ∂ ÖˉõΩO_® g∞ rq`«O "≥Ú`åÎxfl W™ê¡"£∞ ѨikèÖ’H˜ fã¨∞‰õΩ~°O_ç. g∞ ÉèÏ"åÅ∞, g∞ ã≤^•úO`åÅ∞, g∞ q*Ï˝#âß„™êÎÅ∞, g∞ PKå~° =º= Ǩ~åÅ∞, g∞ ã¨O|O^èŒ ÉÏO^èŒ"åºÅ∞ g∞ Hõ$+‘ PK«~°}Å =∂~åæÅ∞ ã¨=∞ã¨ÎO ѨÓiÎQÍ W™ê¡"£∞ Jnè#OÖ’H˜ ~å"åe. g∞~°∞ g∞ rq `åxfl qaè#fl qÉèÏQÍÖ’¡ qÉèílOz H˘xflO\˜Ö’ W™ê¡"£∞#∞ J#∞㨠iã¨∂Î =∞iH˘xflO\˜H˜ nx J#∞ã¨~°} #∞O_ç q<å~ÚOѨ٠W=fi_»O J#flk [~°QÆ~å^Œ∞. 227. JO>Ë, PÜ«∞# Q˘Ñ¨Ê â◊H˜Îh Hõey L<åfl_»∞, `«# Ѩ@¡ JѨ~å^èŒO KÕã≤# "åix ZÖÏ tH˜∆OKåÖ’ ‰õÄ_® PÜ«∞#‰õΩ ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞ Jx J~°÷O. Ô~O_»= ÉèÏQÆO

124

2. JÖò |Hõ~°

212 u~°™ê¯~° =∂~åæxfl J=ÅOaOz#"åi H˘~°‰Ωõ „áêѨOzHõ rq`«O ZO`À „Ñ≤Ü∞« =∞~Ú#kQÍ, =∞<À[˝=∞~Ú#kQÍ ~°∂á⁄OkOK«_O» [iyOk. WÖÏO\˜"å~°∞ qâ◊fiã≤OKÕ"åix ѨiǨÏã≤™êÎ~∞° , HÍx xëêªÑ~¨ ∞° ÖË „ѨàÜ ◊ ∞« k<å# "åiHõ<åfl L#fl`« ™ê÷~ÚÖ’ LO\Ï~°∞. WHõ „áêѨOzHõ ã¨OѨ^Œ J~Ú`Õ JÖÏ¡ÇÏπ Jnè#OÖ’xk. `å#∞ `«Åz# "åiH˜, Z=iHõ~Ú<å ÖˇH¯õ ÖˉΩõ O_® „Ѩ™êk™êÎ_∞» . 213 PkÖ’ =∂#"åo JO`å XˆH q^è•<åxfl J=ÅOaOKÕk. (P `«~∞° "å`« Ѩiã≤`÷ ∞« Å∞ =∂~°QÍ qÉè^Ë •Å∞ L`«Ê#fl=∞Ü«∂º~Ú) JѨÙÊ_»∞ JÖÏ¡ÇÏπ „Ѩ=HõeÎ fl ѨOáê_»∞† "å~°∞ ã¨<å‡~åæ=ÅO|#‰õΩ â◊√Éè"í å~°Î JO^Œ*Ë¿ã"å~°∞. ^Œ∞~å‡~åæ=ÅO|# Ѩi}Ï=∞O Ѩ@¡ ÉèíÜ«∞ÃÑ>Ëì"å~°∞. "åi`Àáê@∞, „Ѩ[Å =∞^茺 ã¨`º« O Ѩ@¡ á⁄_»ã∂¨ Ñ≤# qÉè^Ë •Å f~°∞Ê K≥Ü∞« º\ÏxH˜ ã¨`º« qÅã≤`« „QÆO^ä•xfl J=`«iOѨ*âË ß_»∞–(D qÉè^Ë •Å∞ `«Ö`ˇ _Ϋ ®xH˜ HÍ~°}O PkÖ’ [<åxH˜ ã¨`º« O U^À `≥Å∞ѨHáõ È=_»O HÍ^Œ∞) JÖÏ qÉèkË Oz# "å~°∞ Z=~À HÍ~°∞, ã¨`º« *Ï˝#O á⁄Ok# "åˆ~. „ѨHÍâ◊=∂#=∞~Ú# ã¨∂K«#Å∞ JOk# `«~∞° "å`«<Õ "å~°∞, ˆH=ÅO XHõiÃÑ· <˘Hõ~°∞ J„Hõ=∂xH˜ áêÅÊ_»\ÏxH˜ ã¨`åºxfl =^Œe qaè#fl q^è•<åÅ∞ ã¨$+≤Oì K«∞‰õΩ<åfl~°∞230 – HÍQÍ JÖÏ¡ÇÏπ `«# J#∞[˝`À, „Ѩ=HõeÎ fl qâ◊fiã≤Oz# "åiH˜, [#∞Å∞ qÉèkË Oz# q+¨Ü∞« OÖ’ ã¨~~° Ú# =∂~°"æ ∞Õ ^À K«∂ÃÑ\Ïì_∞» † JÖÏ¡ÇÏπ `å#∞ HÀi# "åiH˜ ~°∞A=∂~°Oæ K«∂ÃÑ_»`å_»∞. P^è•~°OQÍ ^•xfl ã‘fiHõiOz g∞ q[˝`«#∞ Hõ#|i¿ãÎ, ˆH=ÅO J=QÍǨÏ<å =∂~°æO ^•fi~å PÜ«∞# q^èÕÜ«∞`«, P*Ï˝áêÅ##∞ ã‘fiHõiOz g∞ <≥·uHõâ◊H˜Îx x~°∂Ñ≤OK«∞‰õΩO>Ë– JѨÙÊ_Õ qâßfi™ê xH˜,q^èÕÜ«∞`«‰õΩ qÅ∞=, Q“~°"åÅ∞. HÍx "åã¨ÎqHõ`« ѨiѨÓ~°‚OQÍ |@ì|Ü«∞Å~Ú g∞ =ÚO^Œ∞ ™êH∆Í`«¯ iOz#ѨÙÊ_»∞ g∞~°∞ g∞ K«~°‡K«Hõ∆=ÙÅ`À gH˜∆ã¨∂ÎLO_»QÍ ^≥·=O `«# „ѨK«O_» JkèHÍ~° Ñ‘~î°OÃÑ· Pã‘#∞_»~Ú LO\Ï_»∞, ã¨~°fiã¨$+≤ì PÜ«∞# P[˝Å##∞ ã¨iã¨∂Î LO@∞Ok, ^≥·=^Œ∂`«Å∞ qâ◊fi=º=ã¨÷ HÍ~°ºx~°fi ǨÏ}Ö’ x=∞QÆ∞flÅ~Ú LO\Ï~°∞, g∞ D =ºH˜Î`«fiO PÜ«∞# Jnè#OÖ’ Ô~O_»= ÉèÏQÆO

Jâ◊HõÎ`«`À ã¨OѨÓ~°‚OQÍ Ñ¨@∞ì|_ç LO@∞Ok– JѨÙÊ_»∞ g∞~°∞ qâ◊fiã≤¿ãÎ, q^èÕÜ«∞`«ÔH· ã¨#fl^Œ∞úÅ~Ú`Õ P qâßfi ™êxH˜, P q^è Õ Ü « ∞ `« ‰ õ Ω qÅ∞"Õ = ÚOk? JѨ Ù Ê_» ~ Ú`Õ L‰õ Ω ¯ÖÏO\˜ ^≥·=u~°™ê¯i, hKåu hK«∞_»~Ú# JѨ~åkè, J`åºKåi ‰õÄ_® u~°ã¨¯iOK«_®xH˜, P*’˝Å¡OѶ¨∞#‰õΩ ™êǨÏã≤OK«ÖË_»∞. qâ◊fiã≤O K«_®xHõ~Ú<å P*Ï˝áêÅ# K≥Ü«∞º_®xHõ~Ú<å, ˆH=ÅO `≥~°ÖËKÕ P Ѷ¨∞_çÜ«∞ Pã¨#fl =∞ÜÕ∞ºO`« =~°ˆH =º=kè. P Ѷ¨∞_çÜ«∞ =KÕÛ ã≤O^ŒO>Ë WHõ =º=nè LO_»^Œ∞, ѨsH∆Í ÖË^Œ∞. Jk ˆH=ÅO f~°∞ÊxKÕÛ ã¨=∞Ü«∞O =∂„`«"Õ∞. 125

2. JÖò |Hõ~°

214 ã¨fi~°æ „Ѩ"âÕ O◊ 231 g∞‰õΩ W>Ëì Åaèã∞¨ OÎ ^Œx g∞~°∞ J#∞‰õΩO@∞<åfl~å– g∞‰õΩ ѨÓ~°fiO, qâ◊fiã≤Oz# "åiH˜ ã¨OÉèqí Oz#^ŒO`å g∞‰õΩ WOHÍ ã¨OÉèqí OK«‰Ωõ O_®<Õ? "åiH˜ HõëêìÅ∞ ^•Ñ¨ÙiOKå~Ú, "åiÃÑ· PѨ^ÅŒ ∞ q~°∞K«∞‰õΩѨ_®¤~Ú, "å~°∞ ‰õΩkÑ≤"Ü ≥ ∞« º|_®¤~∞° . z=iH˜ P<å\˜ ^≥=· ã¨O^ÕâÇ◊ Ϩ ~°∞_»∞, J`«x ã¨Ç¨ÏK«~°∞Å~Ú# qâßfiã¨∞Å∞ P"Õ^Œ#`À P„HÀtOKå~°∞, ''WOÔHѨÙÊ_»∞ =KÕÛk JÖÏ¡ÇπÏ ã¨Ç¨Ü«∞O?—— Jx. JѨÙÊ_»∞ "åiH˜ JÉèÜ í ∞« q∞=fi_»O [iyOk, ''WkQÀ, JÖÏ¡ÇÏπ ã¨Ç¨ Ü«∞O x[OQÍ ã¨g∞ѨOÖ’<Õ LOk—— Jx. 215 [#O „Ѩtflã¨∞Î<åfl~°∞, ''Uq∞ Y~°∞Û K≥Ü«∂ºe?—— Jx. "åiH˜ |^Œ∞e=Ùfi: ''g∞~°∞ Y~°∞Û KÕ¿ã ^èŒ#O U^Œ~Ú<å g∞ `«e¡^ŒO„_»∞Å H˘~°‰õΩ, |O^èŒ∞=ÙÅ H˘~°‰õΩ, J<å^èŒÅ∞, JQÆ`«ºÑ¨~°∞Å∞, ÉÏ@™ê~°∞Å H˘~°‰õΩ Y~°∞Û ÃÑ@ìO_ç. g∞~°∞ U "Õ∞Å∞ KÕã≤<å ^•xfl QÆ∞iOz JÖÏ¡ÇπÏ `≥Å∞ã¨∞‰õΩO\Ï_»∞.—— 216 g∞‰õΩ Ü«Ú^ŒOú KÕ¿ã P[˝ J~ÚOk, J^Õ g∞‰õΩ ~°∞zOK«_O» ÖË^∞Œ – XHõ q+¨Ü∞« O g∞‰õΩ ~°∞zOK«Háõ È=K«∞Û =∞ˆ~"≥∂ J^Õ g∞‰õΩ „âıÜ∞« 㨯~°O HÍ=K«∞Û. JÖψQ XHõ q+¨Ü∞« O g∞‰õΩ W+¨=ì ∞~Ú#^Õ HÍ=K«∞Û, HÍx J^Õ g∞‰õΩ ǨxHõ~°O HÍ=K«∞Û. JÖÏ¡ÇπωõΩ `≥Å∞ã¨∞, g∞‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞. 26 LO>Ë Jk D *ÏuH˜ ã¨OÉèíqOz# JOu=∞ Ѩi}Ï=∞O ^•fi~å<Õ ™ê^茺O. 230. Ü«∞^•~°÷ *Ï˝#O ÖËx "å~°∞ `«=∞ TǨÏ, J#∞=∂<åÅ „áêuѨkHõQÍ '=∞`«— K«i„`«#∞ ~°zOK«_®xH˜ LѨ„Hõq∞Oz#ѨÙÊ_»∞, =∂#=Ù_»∞ `«# rq`åxfl |Ǩï^≥·"å~å^èŒ<åO^èŒHÍ~°OÖ’ „áê~°O aèOKå_»x, P `«~°∞"å`« Ѩi}Ï=∞„Hõ=∞OÖ’ „Hõ"Õ∞} D pHõ@∞¡ "≥·^˘Å∞QÆ∞`«∂ á⁄Ü«∂ºÜ«∞x, "≥Å∞QÆ∞ qã¨Îiã¨∂Î áÈ~ÚO^Œx, z=iH˜ =∞x+≤ 'UˆHâ◊fi~Àáêã¨#—#∞ KÕ~°∞‰õΩ<åfl_»x JO\Ï~°∞. nxH˜ aè#flOQÍ Y∞~üP<£ K≥¿ÑÊ^Õq∞@O>Ë, =∂#= rq`åxH˜ P~°OÉèíO ѨÓ~°‚HÍOuÖ’ [iyOk. JÖÏ¡ÇπÏ „Ѩ„Ѩ^äŒ=∞OQÍ U

229. D „Ѩâ◊flÔH· |h W„™ê~¸Öòx Z#∞flHÀ=_»O Ô~O_»∞ HÍ~°}ÏÅ =Å¡ [iyOk. XHõ\ ˜, ѨÙ~å=ã¨∞Î x^Œ~°≈<åÅ <À~°∞ ÖËx tkèÖÏÅ HõO>Ë XHõ ã¨r= *Ïux ѨijeOK«_»O QÆ∞}áê~î°O „QÆÇ≤ÏOK«_®xH˜ W`ÀkèHõOQÍ `À_»Ê_»∞`«∞Ok. Ô~O_»∞, ^≥·=„QÆO^äŒO, ^≥·=^Ò`åºÅ "≥Å∞QÆ∞xzÛ „ѨѨOK« =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiO =Ç≤ÏOKÕ ÉÏ^茺`«ÃÑ· xÜ≥∂yOK«|_ç# *Ïu |h W„™ê~¸Öò. P `«~°∞"å`« Jk „ѨѨOK« "åº"≥∂ǨÏOÖ’ Ѩ_ç, HõѨ@ "≥·YiH˜, *Ï˝#O, PK«~° }Å =„Hõ`«Å‰õΩÖ’#~Ú D =~°„Ѩ™ê^•xfl HÀÖ’Ê~ÚOk. Hõ#∞Hõ D *Ïu `«~°∞"å`« <åÜ«∞Hõ`«fiѨ٠Ѩ^Œg ÉÏ^茺`«ÅÃÑ· xÜ«ÚHõÎ =∞~Ú# H˘`«Î =~åæxH˜ J`«ºO`« Q˘Ñ¨Ê QÆ∞}áê~î°O QÆ~°áêÅx Ô~O_»= ÉèÏQÆO

126

2. JÖò |Hõ~°

217–218 [#∞Å∞ „Ѩtflã¨∞<Î åfl~°∞, Ѩq„`« =∂ã¨OÖ’ áÈ~å_»@O QÆ∞iOz. "åiH˜ K≥ÑÙ¨ Ê, ''P <≥ÅÖ’ áÈ~å_»@O =∞ǨѨ~å^è"Œ ∞Õ . J~Ú`Õ ^≥=· =∂~°Oæ Ö’ [#∞ʼnõΩ J=~À^è•Å∞ HõeÊOK«_O» , JÖÏ¡ÇÏπ #∞ u~°ã¨¯iOK«_»O, Ѩq„`« =∞ã≤˚^£H˜ KÕ~°‰õΩO_® ^≥·= Éèí‰õΩÎefl x~ÀkèOK«_»O, ǨÏ~°"£∞Ö’ x=ã≤OKÕ"åix JHõ¯_ç #∞O_ç QÔ O\˜"Ü ≥ ∞« º_»O JÖÏ¡ÇÏπ ^Œ$+≤Öì ’ JO`«H<õ åfl Ç‘Ï#=∞~Ú#q† WOHÍ LѨ„^Œ= Ñ‘_#» ~°HáÎõ ê`«OHõ<åfl f„=`«~=° ∞~Ú#k.232 "åiH˜ ™ê^茺Ѩ_ç`Õ, q∞=∞‡efl g∞ ^èŒ~°‡O #∞O_ç =∞o§OK«∞HÀ #O`«=~°‰Ωõ "å~°∞ g∞`À áÈ~å_»\Ïxfl =∂#∞HÀ~°∞. (J~Ú`Õ ÉÏQÍ J~°O÷ KÕã∞¨ HÀO_ç) g∞Ö’ Z=~°~Ú<å D ^è~Œ ‡° O #∞O_ç "≥#H˜¯ =∞~°e, u~°™ê¯~å=ã¨Ö÷ ’<Õ Jã¨∞=ÙÅ∞ ÉÏã≤#@¡~Ú`Õ J`«x PK«~} ° Åhfl „ѨÑO¨ K«OÖ’#∂, Ѩ~Ö° ’HõOÖ’#∂, LÉèÜ í ∞« „`å =$^è•áÈ`å~Ú. WÖÏO\˜ "å~°O^Œ~∂° #~°HÍyflH˜ áê„`«∞Å∞, #~°HOõ Ö’<Õ z~°HÍÅO LO_çáÈ`å~°∞.233 nxH˜ aè#flOQÍ, qâ◊fiã≤Oz# "å~°∞, ^≥=· =∂~°Oæ Ö’ WÅ∂¡ "åH˜b `«ºlOz =Åã¨"o≥ §# "å~°∞, lǨ^£ ã¨eÑ≤#"å~°∞234– "å~°∞ ^≥=· HÍ~°∞}ϺxÔH· Z^Œ∞~°∞K«∂_»@O ^èŒ~°‡O. JÖÏ¡ÇπÏ "åi `«Ñ≤Ê^•Å#∞ Hõ∆q∞OKÕ"å_»∞, `«# HÍ~°∞}ºO`À HõÑ≤ÊѨÙKÕÛ"å_»∂#∞. `«# ¿Ñ~° F H˘`«Î =∞`åxfl ™ê÷Ñ≤OK«_®xHõx, `«#^Œ~Ú# F H˘`«Î ã¨=∂*Ïxfl <≥ÅH˘ÅÊ_®xHõx [~°QÆÖË^Œ∞. nxH˜ aè#flOQÍ gix „ѨÉèíqOѨ*ˇÜ«∞º_»OÖ’ QÆÅ L^ÕÌâ◊ºO, [#∞ʼnõΩ "å~°∞ HÀÖ’Ê ~Ú# ã¨`«º=∂~åæxfl qâ◊^ŒÑ¨~°z "åix uiy XˆH ã¨=Ú^•Ü«∞OQÍ ~°∂á⁄OkOKåÅ#fl^Õ. 231. ÃÑ· PÜ«∞`ü‰õΩ, D PÜ«∞`ü‰õΩ =∞^茺 F Q˘Ñ¨Ê QÍ^èŒ JO`«i¡d`«=∞~Ú LOk. ^•xfl „Ѩ™êÎqOK«‰õΩO_® =^Œe"≥Ü«∞º_»O [iyOk. ZO^Œ∞HõO>Ë ã¨fiÜ«∞OQÍ D PÜ«∞`ü ^•xfl ã¨∂zã¨∂Î LOk, =∞Hͯ֒ ('|Hõ~å— ã¨∂~å‰õΩ ѨÓ~°fiO) J=`«iOz# Y∞~üP<£ ã¨∂~åÖ’¡ D Ü«∞^•~°÷ QÍ^èŒ#∞ qѨÙÅOQÍ q=iOK«_»O ‰õÄ_® [iyOk. „Ѩ=HõÎÅ∞ „ѨѨOK«OÖ’ „ѨÉèíqOz#ѨÙÊ_»ÖÏ¡ "å~°∂, "åi`ÀÉÏ@∞ qâ◊fiã≤Oz#"å~°∂, ^≥·=kèHͯ~°∞Å #∞O_ç, ^≥·=u~°™ê¯~°∞Ö #∞O_ç QÆ\ ˜ì „ѨuѶ¨∞@# Z^Œ∞~À¯=Åã≤ =zÛOk.

=∂#=Ù}‚~Ú`Õ ã¨$lOKå_À J`«xH˜ "åã¨ÎqHõ`« Uq∞\’ É’kèO Kå_»∞. J`«#∞ J#∞ã¨iOK«=Åã≤# ã¨~°~Ú# =∂~°æO U^À ‰õÄ_® `≥eáê_»∞. P `«~°∞"å`« =∂#= ã¨O`«u |ǨïHÍÅO =~°‰õΩ 㨠< å‡~° æ O ÃÑ· # ã≤ ÷ ~ ° O QÍ ™êyOk† Xˆ H 㨠= Ú^•Ü« ∞ OQÍ#∂ rqOzOk. P `«~°∞"å`« [#∞Å∞ "Õˆ~fi~°∞ =∂~åæÅ∞ ã¨$+≤ìOKå~°∞. qaè#fl Ѩ^Œú`«∞Å∞ HõxÃÑ\Ïì~°∞. `«=∞‰õΩ "åã¨ÎqHõ`« `≥Å∞ѨHõáÈ=_»O =Å¡HÍ^Œ∞, ã¨`åºxfl `≥Å∞ã¨∞‰õΩx ‰õÄ_® H˘O^Œ~°∞ `«=∞ ^èŒ~°‡|^Œú =∞~Ú# ǨωõΩ¯#∞ q∞Oz JkèHõOQÍ „Ѩ`ÕºHõ`«Å∞, „ѨÜ≥∂[<åÅ∞, ÖÏÉèÏÅ∞ HÍ"åÅx HÀ~°∞HÀ=_»O KÕ`«#∞, "å~°∞ Ѩ~°ã¨Ê~°O XHõiÃÑ· =∞~˘Hõ~°∞ J<åºÜ«∞O, J„Hõ=∞O, J`åºKå~°O KÕÜ«∂Å#∞HÀ=_»O =Å¡#∂ JÖÏ [iyOk. D K≥_»∞QÆ∞#∞ ^Œ∂~°O K≥Ü«∞º_®xˆH Ѩ~°=∞ „ѨÉèí∞=Ù JÖÏ¡ÇπÏ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ~Ú# „Ѩ=HõÎefl „ѨÉèíqOѨ *ˇÜ«∞º_»O „áê~°OaèOKå_»∞. D „Ѩ=HõÎÅ Pq~åƒù=O, „Ѩu „Ѩ=HõÎ Ô~O_»= ÉèÏQÆO

127

2. JÖò |Hõ~° "å~°∞ `«=∞ „áê}ÏÅ∞ X_ç¤ q∞^䕺 q^è•<åÅ#∞ ZkiOz ã¨`«º ^èŒ~å‡xfl ã¨∞™ê÷Ñ≤`«O KÕ¿ã Hõ$+≤ ã¨eáê~°∞. D ^èŒ~°‡=∂~°æO Z#fl_»∂ ѨÓÅ áê#∞ѨÙQÍ LO_»ÖË^Œ∞. ''P=∞<åfl—— (qâ◊fiã≤O Kå=Ú)Jx „ѨHõ\ ˜Oz Ǩ~ÚQÍ q„â◊q∞OK«_®xH˜. D ''P=∞<åfl—— J<Õ „ѨHõ@#‰õΩ ã¨Ç¨Ï[ Ѩi}Ï=∞OQÍ „Ѩu Ü«ÚQÆOÖ’#∂ =∞x+≤ `å#∞ qâ◊fiã≤Oz# ^èŒ~å‡xfl ã¨∞™ê÷Ñ≤`«O K≥Ü«∞º_®xH˜ Hõ$+≤ KÕã¨∂Î =KåÛ_»∞. U ''`åQÆ∂`ü—— (ÃÑ·âßzHõ â◊‰õΩÎ)Å~Ú`Õ J`«x =∂~°æOÖ’ J=~À^è•Å∞ ã¨$+≤ì™êÎÜ≥∂ "å\˜ â◊H˜Îx J}K«_®xH˜ `«# âßs~°Hõ =∂#ã≤Hõ â◊‰õΩÎÅxflO\˜h ^è•~°É’ã¨∂Î =KåÛ_»∞. 232. D =∂@ XHõ ã¨OѶ¨∞@#‰õΩ ã¨O|OkèOzOk. Ç≤Ï„r â◊HõO Ô~O_»= ã¨O=`«û~°O ~°[Éò <≥ÅÖ’ „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞(ã¨) Z#=∞O_»∞QÆ∞~°∞ HÍ~°ºHõ~°ÎÅ F |$O^•xfl #MòÖÏ "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ ѨOáê~°∞ (Jk =∞Hͯ, `å~ÚѶπÅ =∞^茺 F „Ѩ^Õâ◊O). ‰õΩÔ~·+π „Ѩ[Å HÍ~°ºHõÖÏáêÅ#∞, "åi ÉèÏq HÍ~°º„Hõ=∂xfl QÆ∞iOz ã¨=∂Kå~°O ¿ãHõiOK«=∞x "åix P^ÕtOKå~°∞. áÈ~å@O ã¨ÅѨ =∞x ZÖÏO\˜ P#u PÜ«∞# W=fiÖË^Œ∞. HÍx "åiH˜ =∂~°æOÖ’ ‰õΩÔ~·+‘Å F z#fl =~°Î‰õΩÅ a_®~°∞ Z^Œ∞~°~ÚOk. "å~°∞ ^•xÃÑ· ^•_ç [iÑ≤ XHõ =ºH˜Îx ǨÏ`«=∂~åÛ~°∞. q∞ye#"åix "åi ã¨~°‰õΩ`À ã¨Ç¨ |OkèOz =∞n<å‰õΩ fã¨∞‰õΩ=KåÛ~°∞. W^ŒO`å, ~°[Éò <≥Å =Úyã≤ ëêÉÏ<£ „áê~°OÉèí=∞=Ù`«∂ L#fl ~ÀAÖ’¡ [iyOk. ^•_ç [~°Ñ¨_»O J<Õk ~°[Éò (JO>Ë Ç¨Ï~å"£∞– Ѩq„`« =∞~Ú# <≥Å)Ö’ [iyO^• ÖË^• J<Õ q+¨Ü«∞O ã¨O^ÕǨã¨Ê^Œ =∞~ÚOk. HÍx ‰õΩÔ~·+‘Å∂, "åi`À QÀѨºOQÍ HõÅã≤ L#fl Ü«¸^Œ∞Å∞, =∞n<å HõѨ@∞Å∞, =Úã≤¡=ÚʼnõΩ „Ѩu‰õÄÅOQÍ „áêѨQÆ∞O_® K≥Ü«∞º_®xHõx D ã¨OѶ¨∞@##∞ =Ú=∞‡~°OQÍ „ѨKå~°O KÕâß~°∞. f„==∞~Ú# JÉèíºO`«~åÅ∞, PˆH∆Ѩ}Å∞ ÖË=<≥`åÎ~°∞. 'g~°O_ç, =∞Ǩ ^èŒ~°‡Ñ¨~åÜ«∞}∞Å∞, ^≥·=Éèí‰õΩÎÅ∞, gà◊§#∞ K«∂_»O_ç, g~°∞, ǨÏ~å"£∞ <≥Å (Ѩq„`«=∂ã¨O)Ö’#∂ ~°HõÎáê`«O K≥Ü«∞º_®xH˜ "≥#∞HÍ_»~°∞.— D JÉèíºO`«~åʼnõΩ ã¨=∂ ^è•#"Õ∞ D PÜ«∞`üÖ’ W=fi_»O [iyOk. D ã¨=∂^è•#O ‰õΩ¡Ñ¨ÎOQÍ Uq∞@O>Ë, Ѩq„`« =∂ã¨OÖ’ áÈ~å_»@O =∞Oz q+¨Ü«∞O HÍ^Œ#flk xã¨ûO^ÕǨÏOQÍ x["Õ∞. HÍx `«=∞ ™È^Œ~°∞Å∞ =O^ŒÖÏk =∞Ok, ˆH=ÅO ^Õ=Ù_»∞ XHõ¯_Õ Jx qâ◊fiã≤Oz#O^Œ∞‰õΩ QÍ#∞ "åiÃÑ· 13 UO_»¡áê@∞ ^Ò~°˚<åºÅ∞, AÅ∞O [iÑ≤#"åiH˜ nxfl PˆH∆Ñ≤OKÕO^Œ∞‰õΩ =ÚYO ZÖÏ K≥e¡Ok? "åix ZO`«QÍ ÉÏ^èŒÃÑ@ìHõáÈ`Õ "å~°∞ QÆ`«ºO`«~°O ÖËHõ ã¨fi^Õâ◊O =^Œe =Åã¨áÈ= _®xH˜ ã≤^Œú=∞Ü«∂º~°∞. JO`«\ ˜`À =^Œe ÃÑ@ìÖË^Œ∞, `«=∞ D ™È^Œ~°∞Å∞ Ѩq„`« P~å^èŒ<åÅÜ«∞=∞~Ú# =∞ã≤˚^≥ ǨÏ~å"£∞ (HÍÉÏ QÆ$ǨÏO)Ö’ „Ѩ"ÕtOK«‰õΩO_® =∂~åæÅ∞ =¸ã≤ "Õâß~°∞. x*ÏxH˜ Ô~O_»= ÉèÏQÆO

=∞ã≤˚^Œ∞Öò ǨÏ~å"£∞ Z=i ™⁄`«∂Î, Z=i Pã‘Î HÍ^Œ∞ Hõ^•? QÆ`« Ô~O_»∞ "ÕÅ ã¨O=`«û~åÖ’¡ Z=i#~Ú<å ^•xfl ^Œi≈OK«‰õΩO_® PѨ_»O J<Õk Z#fl_≥·<å [iyO^•? WѨÙÊ_»∞ U ^Œ∞~å‡~°∞æÅ Hõ~°‡Ñ¨„`«O D ^Œ∞âıÛ+¨ìÅ =Å¡ #Å¡|_çO^À "åiH˜ WÖÏO\˜ ™ê^è•~°}=∞~Ú# ã¨iǨÏ^Œ∞Ì ~°QÆ_»ÃÑ· WO`« Ѷ¨∞#OQÍ Q˘O`≥uÎ JÉèíºO`«~åÅ∞ `≥e¿ÑO^Œ∞‰õΩ <ÀÔ~ÖÏ =™ÈÎOk. x*ÏxH˜ D Ѷ¨∞~°¬}Ö’ [iyO^ŒO`å „Ñ¨=HõÎ J#∞=∞u ÖˉõΩO_® [iyOk. D ã¨OѶ¨∞@#, W™ê¡q∂Ü«∞ ã¨OѶ¨∞OÖ’x H˘O^Œ~°∞ =º‰õΩÎÅ∞ ÉÏ^茺`å~°Ç≤Ï`«=∞~Ú# XHõ K«~°º‰õΩ áêÅÊ_»@O `«Ñ¨Ê =∞ˆ~g∞ HÍ^Œ∞. D ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ `≥Å∞ã¨∞HÀ=Åã≤# q+¨Ü«∞O Uq∞@O>Ë, D |$O^ŒO Mˇ·nÅ#∞, Ü«Ú^Œú „áêÑ≤Îh fã¨∞‰õΩx „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ ã¨xflkèÖ’ Ǩ[~°~Ú#ѨÙÊ_»∞ PÜ«∞# "≥O@<Õ K≥áêÊ~°∞, <Õ#∞ q∂‰õΩ áÈ~å_ÕO^Œ∞‰õΩ J#∞=∞u#~Ú`Õ W=fiÖË^Õ Jx. ÃÑ·QÍ PÜ«∞# "å~°∞ `≥zÛ# Ü«Ú^Œú„áêÑ≤ÎÖ’ #∞O_ç ɡ·`«∞Öò =∂Öò („ѨÉèí∞`«fi ^èŒ<åQÍ~°O) "å\Ï#∞ ‰õÄ_® fã¨∞HÀ=_®xH˜ x~åHõiO Kå~°∞. "å~°∞ KÕã≤# D 'Å∂\©— ѨÓiÎQÍ ^èŒ~°‡ q~°∞^Œú=∞#_®xH˜ Wk ã¨OˆH`«O. ™ê=∂#º=Úã≤¡=ÚÅ∞ ‰õÄ_® "å~°∞ KÕã≤# D ^Œ∞â◊Û~°º‰õΩ QÍ#∞ `«=∞"åi<Õ f„=OQÍ JkèˆH∆Ñ≤OKå~°∞. "å~°∞ KÕã≤# D Ѷ¨∞# HÍ~åºxH˜QÍ#∞ "åix „Ѩâ◊Oã≤Oz#"å_»∞ =∞n<å #QÆ~°OÖ’ XHõ¯_»∂ ÖË_»∞. 233. =∞Hͯ u~°™ê¯~°∞Å∂, Ü«¸^Œ∞Å∂ KÕ¿ã ÃÑ· JÉèíºO`«~åʼnõΩ =Úã≤¡=ÚÖ’¡ H˘O^Œ~°∞ ™ê^•ã‘^• [#∞Å∞, =∞#ã¨∞ûÖ’¡ =∞Oz `«#O, ã¨Ü≥∂^蕺aèÖÏ+¨Å `«Ñ¨ÙÊ_»∞ ÉèÏ=#Å∞ KÀ@∞ KÕã¨∞‰õΩ#fl "å~°∞, „ѨÉèÏq`«∞ÅÜ«∂º~°∞. WHõ¯_» "åiH˜ É’^èŒÑ¨~°K«_»O [iyOk. D L^•~° "≥·Yi =¸ÅOQÍ q∂‰õÄ "åiH© =∞^茺 ã¨`«ûO|O^è•Å∞ <≥ÅH˘O\ÏÜ«∞x q∂~°∞ „Éèí=∞ Ѩ_»HõO_ç. "å~°∞ KÕ¿ã PˆH∆Ѩ}Å∞ Jã¨Å∞ J#∞=∂<åÅ x=$uÎ HÀã¨O HÍ<ÕHÍ^Œ∞. "å~°ã¨Å∞ |∞~°^Œ K«Å¡_®xˆH ѨÓ#∞‰õΩ<åfl~°∞. q∂~°∞ D ^èŒ~å‡xfl ã‘fiHõiOK«_»O ^•x "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ „ѨѨOKå#flO`«\ ˜h Ñ≤Å=_»O "åiH˜ U =∂„`«O y@ì@O ÖË^Œ∞. Hõ#∞Hõ "å~°∞ `«=∞ u~°™ê¯~°OÃÑ·# "≥ÚO_çQÍ xÅ|_ç L#flO`«=~°‰õΩ, q∂~°∞ D ^èŒ~å‡xfl ã≤÷~°OQÍ P„â◊~ÚOz L#flO`« =~°‰õΩ q∂‰õÄ "åiH© =∞^茺 U q^èŒOQÍ#∂ ã¨Ü≥∂^茺 ‰õΩ^Œ~°^Œ∞. WÖÏO\˜ q~À^èŒ∞efl q∂~°∞ ™ê^è•~°} q~À^èŒ∞ Å∞QÍ ‰õÄ_® ѨiQÆ}˜OK«~å^Œ∞. q∂ ^èŒ#^è•<åº^Œ∞Å∞, Pã¨∞ÎÅ∞ ^ÀK«∞HÀ"åÅx HÀ~°∞‰õΩ<Õ"å_»∞ `«‰õΩ¯= ™ê÷~Ú q~Àkè. HÍx q∞=∞‡efl ã¨`«º^èŒ~°‡O #∞O_ç "≥·^˘ÅyOѨE¿ã"å_Õ q∂ Ѩ~°=∞ â◊„`«∞=Ù. "≥Ú^Œ\ ˜"å_»∞ ˆH=ÅO q∂ „ѨѨOKå<Õfl K≥~°Ñ¨QÀ~°∞`å_»∞. 128

2. JÖò |Hõ~°

219 "å~°∞ x#∞fl „Ѩtflã¨∞Î<åfl~°∞, =∞^ŒºO E^•Å#∞ QÆ∞iOz† K≥ѨÙÊ, D Ô~O\˜Ö’#∂ ZO`À Ѷ∞¨ #=∞~Ú# H©_∞» Ok. [#∞ʼnõΩ g\˜Ö’ H˘xfl "Õ∞à◊√§<åfl, g\˜Ö’x H©_Õ "Õ∞à◊§Hõ<åfl ZO`À JkèHOõ .235 "å~°∞ „Ѩtflã¨∞Î<åfl~°∞, "Õ∞=Ú ^≥·= =∂~°æOÖ’ Uq∞ Y~°∞Û K≥Ü«∂ºe Jx. K≥ѨÙÊ: 'g∞ J=ã¨~åʼnõΩ áÈQÍ q∞ye#^Õ^~Œ Ú<å ã¨~ˆ .— D q^èOŒ QÍ JÖÏ¡ÇÏπ g∞‰õΩ P^ÕâßÅ#∞ ã¨Ê+¨Oì QÍ qâ◊nHõiã¨∞<Î åfl_»∞, g∞~°∞ „ѨÑO¨ K«O, Ѩ~Ö° ’HõO ~Ô O\˜x QÆ∞iOz ‰õÄ_® Ü≥∂zOKåÅx. 220 x#∞fl „Ѩtflã¨∞<Î åfl~°∞, J<å^èŒ ÉÏÅÅ Z_»Å ZÖÏ =º=ǨÏiOKåÅx. K≥ÑÙ¨ Ê, U "≥Y· i "åiH˜ â◊√ÉèHí ~õ =° ∞~Ú#^À J^Õ L`«=Î ∞=∞~Ú#k.236 XHõ"àÕ ◊ g∞~°∞ g∞ Y~°∞ÛÅ∞, "åi Y~°∞ÛÅ`À HõeÑ≤<å Hõeã≤"≥∞eã≤ rqOz<å JO^Œ∞Ö’ `«Ñ¨ÙÊÖË^Œ∞, "å~°∂ g∞ ™È^Œ~°=~°æ"Õ∞ Hõ^•. H©_»∞ KÕ¿ã"å~°∞, "Õ∞Å∞ KÕ¿ã"å~°∞ LÉèíÜ«ÚÅ ã≤÷uQÆ`«∞Å∂ JÖÏ¡ÇπωõΩ qk`«"Õ∞. JÖÏ¡ÇπÏ `«Åz#@¡~Ú`Õ D q+¨Ü«∞OÖ’ g∞`À Hõi#î OQÍ =º=ǨÏiOKÕ"å_Õ HÍx PÜ«∞# ã¨~fi° â◊H=Θ ∂#∞º_»∞ HÍ=_»O`Àáê@∞ q"ÕK<« åjÅ∞_»∞ ‰õÄ_®. HÍx Ô~O_»="å_»∞ Ѩ~°Ö’HõѨ٠âßâ◊fi`« Ü«∂`«#Ö’ Ѩ_»"≥Ü«∂ºÅx #_»∞OayOKå_»∞. 234. =¸ÅOÖ’ lǨ^£ J<Õ Ñ¨^ŒO „ѨÜ≥∂yOK«|_çOk. 'lǨ^£— JO>Ë XHõ ÅH∆ͺxfl ™êkèOK«_®xH˜ `«# Hõ$+≤#O`«\ ˜h ^è•~° áÈÜ«∞_»O J#fl=∂@. Wk ˆH=ÅO 'Ü«Ú^ŒúO— J<Õ Ñ¨^•xH˜ ã¨=∂<å~°÷HõO HÍ^Œ∞. Ü«Ú^ŒúO J#=Åã≤ =¿ãÎ 'H˜`åÖò— J<Õ Ñ¨^ŒO „ѨÜ≥∂yOK«|_»∞`«∞Ok. 'lǨ^£— J<Õk JO`«HõO>Ë qã¨Î $`« ÉèÏ=O HõŠѨ^ŒO. WO^Œ∞Ö’ Jxfl ~°HÍÅ Hõ$+≤ KÕi LOk. '=Ú*ÏÇ≤Ï^£— Jx, ã¨`«`«O `«# ^èպܫ∞ ™ê^èŒ#ÔH· nHõ∆`À =∞#ã¨∞û ÅQÆflO KÕã¨∞ ‰õΩ#fl =ºH˜Îx JO\Ï~°∞. J`«x =∞ã≤Î+¨¯O ^•x H˘~°ˆH LáêÜ«∂Å∞ PÖ’zã¨∂Î LO@∞Ok, J`«#∞ =∂@Å ^•fi~å, „"å`«Å ^•fi~å ^•<Õfl „ѨKå~°O KÕã¨∂Î LO\Ï_»∞, HÍà◊§`À KÕ`«∞Å`À ˆH=ÅO ^•x H˘~°ˆH L~°∞‰õΩÅ∞ Ѩ~°∞QÆ∞Å∞ KÕ™êÎ_»∞, Hõ+¨ìѨ_»`å_»∞† `«# ™êfinè#OÖ’ L#fl ã¨HõÅ ™ê^èŒ<åÅ#∞ ^•x qHÍã¨O H˘~°ˆH qxÜ≥∂ y™êÎ_»∞. P =∂~°æOÖ’ Z^Œ∞~°ÜÕ∞º „Ѩu „ѨuѶ¨∞@ ##∞ â◊H˜Î#O`å qxÜ≥∂yOz Z^Œ∞~˘¯O\Ï_»∞. z=iH˜ „áê}O X_ç¤ áÈ~å_Õ Ô~O_»= ÉèÏQÆO

J=ã¨~°O U~°Ê_ç`Õ JO^Œ∞‰õÄ "≥#∞HÍ_»_»∞. nxfl JO\Ï~°∞ 'lǨ^£— Jx. áÈ`Õ ''lǨ^£ Ѷ‘ã¨ceÖÏ¡ÇπÏ—— (^≥·==∂~°æOÖ’ ã¨`«`« ã¨=∞~°O) J#fl ^•xH˜ ÉèÏ="Õ∞q∞@O>Ë, W^ŒO`å ˆH=ÅO JÖÏ¡ÇπÏ „Ñ‘u |_»Ü«∞\ÏxˆH K≥Ü«∂ºe. WOHÍ ^Õ=Ùx ^èŒ~°‡O PÜ«∞# Éèí∂q∞ÃÑ· ã¨O™ê÷Ñ≤`«O JÜÕ∞ºO^Œ∞‰õΩ, ^≥·= =K«#O ã¨=∞ã¨Î =K«<åÅÃÑ·# PkèHõº`« <˘O^Œ_®xH˜ =∂„`«"Õ∞ W^ŒO`å K≥Ü«∂ºe. Wk `«Ñ¨Ê =∞ˆ~ L^ÕÌâ◊ºO '=Ú*ÏÇ≤Ï^£— ^Œ$+≤ìÖ’ KÀ@∞ KÕã¨∞HÀ~å^Œ∞. 235. Wk =∞^ŒºO, E^•xH˜ ã¨O|OkèOz# `˘e P^Õâ◊O† WO^Œ∞Ö’ ˆH=ÅO J~Ú+¨ì`«#∞ =ºHõÎO KÕã≤ =ke "≥Ü«∞º_»O [iyOk. `«^•fi~å ǨÏ$^ŒÜ«∂Å∞ ^•x x¿+^è•xfl ã‘fiHõiOKÕO^Œ∞‰õΩ ã≤^Œú=∞"åfiÅx L^ÕÌtOK«@O [iyOk. P `«~°∞"å`« =∞^ŒºO ¿ãqOz #=∂*ò K≥Ü«∞º~å^Œx x¿+^è•[˝ =zÛOk. PÃÑ·# =∞^ŒºO, E^ŒO WOHÍ P HÀ=‰õΩ K≥Ok# =ã¨∞Î=ÙÅhfl ѨÓiÎQÍ, YO_ç `«OQÍ x¿+kèOK«|_®¤~Ú. (K«∂_»O_ç, x™ê ã¨∂~å:43, =∂W^• ã¨∂~å: 90= PÜ«∞`üÅ∞). 129

2. JÖò |Hõ~°

221 =Ú„+≤‰Ωõ Å~Ú# =∞Ç≤Ïà◊efl, "å~°∞ qâßfiã¨O QÔ H· ˘##O`«=~°‰Ωõ ã¨∞`«~å=¸ q"åǨÏ=∂_»HOõ _ç. |Ǩï^≥"· å~å^艌 Ωõ ~åÅ~Ú# ‰õΩb# „ã‘Î g∞‰õΩ ZO`À #zÛ#^Œ~Ú<å, P"≥∞ Hõ<åfl, qâßfiã¨∞~åÅ~Ú# XHõ ^•ã≤ ZO`À „âı+¨ì=∞~Ú#k. J^Õ q^èŒOQÍ |Ǩï^≥·"å~å^茉õΩÅ~Ú# ѨÙ~°∞+¨µÅ∞ qâßfiã¨O ÔQ·H˘##O`«=~°‰õΩ "åi`À g∞ =∞Ç≤Ïà◊Å q"åǨÏO Z#fl\˜H© K≥Ü«∞ºHõO_ç. XHõ ‰õΩb#∞_»~Ú#, |Ǩï^≥"· å~å^艌 Ωõ _»∞ g∞‰õΩ ZO`«QÍ #zÛ#"å_»~Ú<å J`«xHõ<åfl qâßfiã≤ J~Ú# ÉÏx㨠ZO`À L`«Î=Ú_»∞. D [#O q∞=∞‡efl #~°HÍyfl "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ Ñ≤Å∞ã¨∞Î<åfl~°∞.237 J~Ú`Õ JÖÏ¡ÇÏπ `«# J#∞[˝`À q∞=∞‡efl ã¨fi~°æO"≥·Ñ¨Ù#‰õΩ, Hõ∆=∂Ѩ} "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ Ñ≤Å∞ã¨∞Î<åfl_»∞. PÜ«∞# `«# P^ÕâßÅ#∞ [#∞ʼnõΩ ã¨Ê+¨ìOQÍ q=i™êÎ_»∞, "å~°∞ Ç≤Ï`«=Ù á⁄O^•Åx, É’^èŒ# „QÆÇ≤ÏOKåÅx. 27 236. D PÜ«∞`ü J=`«~°}‰õΩ ѨÓ~°fiO k=ºY∞~üP<£Ö’ J<å^èŒÅ ǨωõΩ¯Å Ѩi~°Hõ∆} q+¨Ü«∞OÖ’ =∂\˜=∂\˜H© Hõiî#=∞~Ú# P^ÕâßÅ∞ W=fi_»O [iyOk. z=iH˜, ''J<å^èŒÅ ™⁄=Ú‡ ^ŒQÆæ~°‰õΩ ‰õÄ_® áÈHõO_ç—— Jx, WOHÍ ''Z=~°~Ú`Õ J<å^èŒÅ ™⁄=Ú‡#∞ J<åºÜ«∞OQÍ uO\Ï~À "å~°∞ `«=∞Hõ_»∞ѨÙefl xѨC`À xOѨىõΩO @∞<åfl~°∞—— Jx ‰õÄ_® ѨÙ~°=∂~ÚOK«_»O [iyOk. f„==∞~Ú# D P^ÕâßÅ =¸ÅOQÍ, J<å^èŒ ÉÏÅÅ áÈ+¨}, tHõ∆}Å∞ x~°fi Ç≤ÏOKÕ "å~°∞ ZO`«QÍ ÉèíÜ«∞qǨÏfià◊√ÅÜ«∂º~°O>Ë "å~°∞, "åi (J<å^èŒÅ) J#fláêhÜ«∂Å∞ ‰õÄ_® "Õ~°∞ KÕã≤"Õâß~°∞. WO`« *Ï„QÆ`«ÎQÍ L#flѨÊ\˜H© J<å^èŒÅ ™⁄=Ú‡ U^Œ~Ú<å `«=∞ ™⁄=Ú‡Ö’ HõÅã≤áÈ`«∞O^À U"≥∂ J#fl ÉèíÜ«∞O "åix Ñ‘_çã¨∂Î LO_Õk. JO^Œ∞=Å¡ "å~°∞ „Ѩ=HõÎ=∞ǨÏhÜ«Úefl J_çQÍ~°∞ `å=Ú D ÉÏÅÅ q+¨Ü«∞OÖ’ =º=ǨÏiOK«=Åã≤# ã¨~°~Ú# Ѩ^Œúu Un Jx. 237. |Ǩï ^≥·"å~å^茉õΩÅ`À q"åǨk ã¨O|O^è•Å∞ Hõey LO_»_»O QÆ∞iOz ÃÑ·# W=fi|_ç# P^ÕâßxH˜ HÍ~°}O, =∞~°‡ ¿ÇÏ`«∞=Ù Wk: „ã‘ΠѨÙ~°∞+¨µÅ =∞^茺 q"åǨÏ|O^èŒO ˆH=ÅO 'HÍ=∞ Ѩ~°=∞~Ú# ã¨O|O^èŒO— HÍ^Œ∞. Jk |Å=∞~Ú# <åQÆiHõ, <≥·uHõ, =∂#ã≤Hõ=∞~Ú# ã¨O|O^èŒO. qâ◊fiã≤Oz# =ºH˜Î, |Ǩï ^≥·"å~å ^èŒ##∞ áê\˜OKÕ =ºH˜Î– gi^ŒÌi =∞^茺 WÖÏO\˜ =∂#ã≤Hõ=∞~Ú# ã¨O|O^èŒO U~°Ê_ç`Õ qO`« „ѨÉèÏ"åÅ∞ Ѩ_»`å~Ú. qâ◊fiã≤Oz# Ô~O_»= ÉèÏQÆO

Éèí~°Î ÖËHõ ÉèÏ~°º „ѨÉèÏ=O =Å¡ |Ǩï^≥·"å~å^èŒ# KÕ¿ã ÉèÏ~°º ÖËHõ Éèí~°ÎÃÑ·, "åi ‰õΩ@∞O|O, "åi ÉèÏq`«~åÅÃÑ· W™ê¡"£∞ qâßfi™êÅ∞, W™ê¡g∞Ü«∞ r=# q^è•#O QÆ\ ˜ì =Ú„^Œ "≥Ü«∞ºQÆeˆQ J=HÍâ◊O LOk. J~Ú`Õ, |Ǩï^≥·"å~å^茉õΩÅ~Ú# ÉèÏ~°º ÖËHõ Éèí~°Î ÉèÏ"åÅ∞, q^è•<åʼnõΩ qâ◊fiã≤Oz# ÉèÏ~°º ÖËHõ Éèí~°Î =∂„`«"Õ∞ HÍHõ "åà◊§ ‰õΩ@∞O|O, "åi ÉèÏq`«~åÅ∞ ‰õÄ_® „ѨÉèÏq`«=∞ÜÕ∞º J=HÍâ◊O ‰õÄ_® JO`Õ |ÅOQÍ LOk. WÖÏO\˜ ^ŒOѨ`«∞Å=Å¡, W™ê¡"£∞, u~°™ê¯~°O, |Ǩï^≥·"å~å^èŒ#Å qz„`«=∞~Ú# q∞„â◊=∞O XHõ\ ˜ P WO\˜Ö’, P ‰õΩ@∞O|OÖ’ „Ѩ=~°ú=∂# =∞=Ù`«∂ LO_Õ |Å=`«Î~°=∞~Ú# J=HÍâ◊O LOk. WÖÏO\˜ q∞„â◊=∂xfl =Úã≤¡"Õ∞`«~°∞Å∞ ZO`«QÍ W+¨ìѨ_ç<å W™ê¡"£∞ =∞@∞‰õΩ nxfl W+¨ìѨ_ÕO^Œ∞‰õΩ ã¨∞`«~å=¸ ã≤^ŒúOQÍ ÖË^Œ∞. XHõ =ºH˜Î x[OQÍ<Õ qâ◊fiã≤Oz#"å_»~Ú`Õ J`«#∞ ˆH=ÅO `«# HÍ=∞ "åOKè«Å ã¨O`«$Ñ≤Î H˘~°‰õΩ, `«# WO\˜Ö’#∞, `«# ‰õΩ@∞O|OÖ’#∞ ^≥·=kèHͯ~° qâßfi™êÅ∞, |Ǩï^≥·"å~å^èŒ<å ÉèÏ"åÅ∞, q^è•<åÅ∞ ÃÑOá⁄O^Õ „Ѩ=∂^•xfl H˘x^≥K«∞ÛHÀÖË_»∞. ã¨fiÜ«∞OQÍ `å#∂ Jã¨OHõeÊ`«OQÍ `«# rq`«OÖ’x U HÀ}OÖ’#~Ú<å ^≥·=kèHͯ~°, |Ǩï^≥·"å ~å^èŒ#Å ÉèÏ"åÅ∞ q^è•<åÅ „ѨÉèÏ=OѨ_Õ „Ѩ=∂^•hfl H˘x`≥K«∞Û HÀ_»∞. XHõ"Õà◊ XHõ =Úã≤¡"£∞ =ºH˜Î |Ǩï ^≥·"å~å^èŒ# áê\˜OKÕ =ºH˜Î =ÅѨÙÅÖ’ Ѩ_ç#ѨÊ\˜H© `«# ‰õΩ@∞O|O, `«# ã¨O`å#O, 130

2. JÖò |Hõ~°

222–223 "å~°∞ x#∞fl ~°∞`«∞„™ê=O q+¨Ü«∞OÖ’ „Ѩtflã¨∞Î<åfl~°∞. K≥ѨÙÊ, 'J^˘Hõ Jâ◊√^•ú=ã¨÷.238 ~°∞`«∞HÍÅOÖ’ „ã‘ÎʼnõΩ ^Œ∂~°OQÍ "≥∞ÅQÆO_ç. "å~°∞ Ѩiâ◊√^Œ∞úÅ∞ HÍ#O`« =~°‰õΩ "åix ã¨g∞Ñ≤OK«HOõ _ç.239 "å~°∞ Ѩiâ◊√^Œ∞Åú ~Ú# `«~∞° "å`« JÖÏ¡ÇÏπ q∞=∞‡efl J^ÕtOz# q^èOŒ QÍ "åi =^ŒÌ‰õΩ "≥à◊§O_ç.240 Ü«∞^•~°÷OQÍ, K≥_»∞‰õΩ ^Œ∂~°OQÍ LO@∂ Ѩiâ◊√^Œ`ú #« ∞ áê\˜OKÕ "åi<Õ JÖÏ¡ÇπÏ W+¨ìѨ_»`å_»∞. g∞ „ã‘ÎÅ∞ g∞‰õΩ ѨO@Éèí∂=ÚÅ∞. g∞‰õΩ W+¨ì=∞~Ú# suÖ’ g∞ ѨO@ Éè∂í =ÚʼnõΩ "≥à§ı JkèHÍ~°O g∞‰õΩOk.241 J~Ú`Õ g∞ Éèqí +¨º`«∞#Î ∞ QÆ∞iOz PÖ’zOK«O_ç,242 =∞i JÖÏ¡ÇÏπ J~Ú+¨`ì #« ∞ `«ÑÊ≤ OK«∞HÀO_ç. ÉÏQÍ QÆ∞~°∞OÎ K«∞HÀO_ç XHõ ~ÀA# PÜ«∞xfl g∞~°∞ HõÅ∞ã¨∞HÀ=Åã≤ LOk.— „Ѩ=HÍÎ! h É’^èŒ##∞ #"Õ∞‡ "åiH˜ â◊√Éèí™êѶ¨ÖϺŠâ◊√Éèí"å~°Î qxÑ≤OK«∞. L#fl „ѨHõ$u ã≤^Œú=∞~Ú# P^Õâ◊O Jx nx L^ÕÌâ◊ºO. D 'P^Õâ◊O— QÆ∞iOz „Ѩu„áê}˜H˜ ã¨Ç¨Ï[OQÍ<Õ `≥Å∞ã¨∞. 241. ^≥·= ã¨$[# „H˜Ü«∞Ö’ „ã‘ÎÅ#∞ ѨÙ~°∞+¨µÅ H˘~°‰õΩ qÖÏ㨠ˆH∆„`«OQÍ K≥Ü«∞º_»O [~°QÆÖË^Œ∞. ^•xH˜ aè#flOQÍ gi~°∞=Ùi =∞^茺 á⁄ÅO– Ô~·`«∞ =O\˜ ã¨O|O^èŒO HõeÊOK«_»O [iyOk. Ô~·`«∞ á⁄ÅOÖ’H˜ ˆH=ÅO HÍňH∆áêxH˜ "≥à◊§_»∞. JO^Œ∞Ö’ ѨO@#∞ ѨO_çOK«_®xˆH "≥_»`å_»∞. =∂#= ã¨O`«ux ѨO_çOKÕ Ô~·`«∞ ‰õÄ_® =∂#=`å ˆH∆„`«OÖ’H˜ =∂#= ã¨O`«ux ѨO_çOK«_®xH˜ =∂„`«"Õ∞ "≥à◊§=Åã≤ LOk. g∞~°∞ D ˆH∆„`«OÖ’ =º=™êÜ«∞O U Ѩ^Œúu „ѨHÍ~°O KÕ™êÎ~°#fl q+¨Ü«∂xfl ^≥·= xÜ«∞=∂=o (+¨sJ`ü) Ѩ\ ˜ìOK«∞HÀ=_»O ÖË^Œ∞. Jk q∞=∞‡efl HÀˆ~^Õq∞@O>Ë g∞~°∞ "≥à◊§_» =∞~Ú`Õ á⁄ÖÏxˆH "≥àϧe, JO^Œ∞Ö’ ѨO@ ѨO_çOKÕ xq∞`«Î"Õ∞ "≥àÏ¡e, JO`Õ. 242. Wq KåÖÏ ã¨=∞„QÆ=∞~Ú# Ѩ^•Å∞. g\˜H˜ Ô~O_»~åúÅ∞ =™êÎ~Ú. Ô~O\˜H© ã¨=∂#=∞~Ú# „áê=ÚYº=ÚOk. XHõ\ ˜, g∞~°∞ „ѨѨOKåxfl g_çá⁄ÜÕ∞º =ÚO^Œ∞ g∞ ™ê÷#OÖ’ =∞~˘Hõ~°∞ ѨxKÕ¿ãO ^Œ∞‰õΩ ѨÙ@ì_®xH˜QÍ#∞ g∞ ã¨O`«ux xÅ∞ѨىõΩ<Õ „Ѩܫ∞`«flO K≥Ü«∞ºO_ç Jx. Ô~O_»∞, g∞~°∞ U ~åÉ’ÜÕ∞ `«~°O H˘~°Hõ~Ú`Õ g∞ ™ê÷<åxfl =^Œe "≥à◊§#∞<åfl~À ^•xfl ^èŒ~°‡O, hu, =∂#=`å HÍO`«∞Å`À JÅOHõiOK«_®xH˜ Hõ$+≤ K≥Ü«∞ºO_ç Jx. `«~°∞"åu

Y∞^Œ∞ÌQÍ `«# ã¨fiO`« ^èŒ~°‡O, <≥·uHõ`«Å HÀã¨O `«# =ºH˜ÎQÆ`« ÉèÏ"À„^ÕHÍÅ#∞ `åºQÆO K≥Ü«∞º_»O P =ºH˜Î D=∂<£ (qâßfiã¨O) =Å¡ U~°Ê_Õ Hõh㨠^èŒ~°‡O, Hõh㨠ÉÏ^茺`«. 238. =¸ÅOÖ’ 'J*Ï— J#fl Ѩ^ŒO „ѨÜ≥∂yOK«_»O [iyOk. ^•xH˜, JѨiâ◊√^Œú`« Jx, "åºkè Jx ‰õÄ_® J~°÷O =ã¨∞ÎOk. |Ç≤Ï+¨µì ˆH=ÅO JѨiâ◊√^Œú`« =∂„`«"Õ∞ HÍ^Œ∞. "≥·^Œº âß„ã¨ÎO s`åº P Ѩiã≤÷uÖ’ „ã‘Î P~ÀQƺO Hõ<åfl J<å~ÀQͺxˆH KÕ~°∞=Ö’ LO@∞Ok. 239. k=ºY∞~üP<£ WÖÏO\˜ q+¨Ü«∂Å#∞ ã¨OˆH`«„áêÜ«∞OQÍ, LѨ=∂<åÅ ^•fi~å `≥Å∞ѨÙ`«∞Ok. JO^Œ∞=Å¡ Jk ''"Õ~°∞QÍ LO_»O_ç——, ''^ŒQÆæiH˜ "≥à◊§HõO_ç—— J#fl Ѩ^•Å∞ „ѨÜ≥∂yOzOk. HÍx Ü«¸^Œ∞Å∞, Ç≤ÏO^Œ∞=ÙÅ∞ WOHÍ W`«~° *Ï`«∞Å∞ J#∞ã¨iOKÕ xÜ«∞=∞O =∂kiQÍ |Ç≤Ï+¨µìѨ_ç# „ã‘Î`Àáê@∞ ‰õÄ~ÀÛ~å^Œx, XˆHKÀ@ ‰õÄ~˘Ûx u#~å^Œx, ѨÓiÎQÍ JO@~åx ^•xQÍ =º=Ç¨Ï iOKåÅx ZO`« =∂„`«O J~°÷O HÍ^Œ∞. „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞(ã¨) D P^ÕâßxH˜ WzÛ# qâ◊nHõ~°}Å =Å¡ `≥e¿ã^Õq∞@O>Ë, D ã≤÷uÖ’ ˆH=ÅO ~°u „H©_»‰õΩ ^Œ∂~°OQÍ LO_®Å#fl^Õ P^Õâ◊O. W`«~° ã¨O|O^è•Åhfl Ü«∞^è•`«^äŒOQÍ H˘#™êQÆx"åfie. 240. WHõ¯_» 'P^Õâ◊O— JO>Ë +¨sJ`ü P^Õâ◊O Jx J~°÷OHÍ^Œ∞, =∞x+≤, [O`«∞=Ù– JO^Œi „Ѩ=$uÎÖ’ ^≥·qHõOQÍ á⁄O^Œ∞Ѩ~°K«|_ç Ô~O_»= ÉèÏQÆO

131

2. JÖò |Hõ~°

224–225 g∞~°∞ =∞Oz Ѩ#∞efl, xëêªÑ~¨ `° åfihfl, =∂#=„âıÜ∂≥ ã¨O|O^è=Œ ∞~Ú# HÍ~åºÅ#∂ =∂#∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ Kտ㠄Ѩ=∂}ÏʼnõΩ JÖÏ¡ÇπÏ ¿Ñ~°∞ g∞^Œ X@∞ì ÃÑ@∞ìHÀHõO_ç.243 JÖÏ¡ÇπÏ g∞ =∂@Åhfl qO@∞<åfl_»∞, PÜ«∞# Jhfl `≥eã≤#"å_»∞. g∞~°∞ Jã¨OHõeÊ`«OQÍ KÕ¿ã J~°O÷ ÖËx„Ѩ=∂}ÏʼnõΩ QÍ#∞ JÖÏ¡ÇπÏ q∞=∞‡efl `«Ñ¨ÙÊѨ@ì_»∞,244 HÍx g∞~°∞ =∞#ã¨∂ÊùiQÎ Í Kտ㠄Ѩ=∂}ÏʼnõΩ q∞=∞‡efl `«Ñ¨ÊHõ „Ѩtfl™êÎ_»∞. JÖÏ¡ÇπÏ Jq∞`«OQÍ =∞xflOKÕ"å_»∞, ZO`À ã¨Ç≤ÏOKÕ"å_»∂#∞. 226–227 `«=∞ ÉèÏ~°ºÅ#∞ =Ú@∞ìHÀÉ’=∞x X@∞ì ÃÑ@∞ì‰õΩ<Õ "åiH˜ <åÅ∞QÆ∞ <≥ÅÅ QÆ_»∞=Ù LO@∞Ok.245 XHõ"Õà◊ "å~°∞ "≥#H˜¯ =∞~°e#@¡~Ú`ÕË JÖÏ¡ÇπÏ Hõ∆=∂jÅ∞_»∞, ^ŒÜ«∂=∞Ü«Ú_»∞.246 HÍx "å~°∞ q_®‰õΩňH ã¨OHõeÊOK«∞‰õΩO>Ë,247 ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe– JÖÏ¡ÇπÏ Jhfl qO\Ï_»∞, Jhfl `≥Å∞ã¨∞‰õΩO\Ï_»∞.248 K«@ì|^ŒúOQÍ#~Ú`Õ ^•OѨ`«º |O^èŒOÖ’<Õ LO@∂ „H˜Ü«∂`«‡HõOQÍ W^ŒÌ~°∂ ÉèÏ~åºÉèí~°ÎÅ∞ HÍ#@∞ìQÍ<Õ "Õ~°∞QÍ =∞ã¨Å∞‰õΩ<Õ@@∞=O\˜ JѨ„â◊√ux ^≥·=âßã¨#O (+¨iJ`ü) W+¨ìѨ_»^Œ∞. WÖÏO\˜ JѨ ã¨=º`« H˘~°‰õΩ JÖÏ¡ÇπÏ <åÅ∞QÆ∞ <≥ÅÅ QÆ_»∞=Ù#∞ x~°‚~ÚOKå_»∞. D =∞^茺HÍÅOÖ’ "å~°∞ `«=∞ ã¨O|O^è•Å#∞ ã¨iKÕã¨∞HÀ"åe ÖË^• ^•OѨ`«º |O^èŒ<å#fl~Ú<å `≥Oz"≥Ü«∂ºe. JѨÙÊ_»~Ú<å W~°∞=Ù~°∞ Ѩ~°ã¨Ê~°O ¿ãfiK«Ûù á⁄Ok `«=∞‰õΩ ‰õΩ^Œ∞~°∞QÍ L#fl"åi`À ÃÑo§ KÕã¨∞HÀQÆÅ~°∞.

"åHõºOÖ’ D Ô~O_»∞ q^èŒ∞Å x~°fiǨÏ}Ö’ g∞~°∞ W+¨ì ѨÓ~°fiHõOQÍ Ö’Ñ¨O ~åxzÛ#@¡~Ú`Õ, á⁄~°áê@∞ [~°QÆxzÛ#@¡~Ú`Õ JÖÏ¡ÇπÏ q∞=∞‡efl ^ŒO_ç™êÎ_»∞ Jx ÃÇÏK«ÛiOK«_»O ‰õÄ_® [iyOk. 243. ã¨Ç‘ÏÇπÏ (x~åúi`«=∞~Ú#) ǨÏnã¨∞Å ^•fi~å `≥e¿ã^Õ q∞@O>Ë XHõ =ºH˜Î U q+¨Ü«∂xHõ~Ú<å „Ñ¨=∂}O KÕã≤#ѨÙÊ_»∞ P `«~°∞"å`« P „Ѩ=∂}Ïxfl ÉèíQÆflO K≥Ü«∞º_»OÖ’<Õ „âıÜ«∞O Wq∞_ç LO^Œx J`«xH˜ qâ◊^Œ=∞~Ú`Õ J`«#∞ P„Ѩ=∂}Ïxfl ÉèíQÆflO KÕã≤ "≥Ü«∂ºe. ^•xH˜ „áêÜ«∞tÛ`«ÎO <≥~°"Õ~åÛe. „Ѩ=∂} ÉèíOQÍxH˜ „áêÜ«∞tÛ`«ÎO Ѩk=∞Ok x~°∞¿Ñ^ŒÅ‰õΩ J#flO ÃÑ@ì_»O. ÖË^• |@ìÅ∞ ÃÑ@ì_»O, ÖË^• XHõ ÉÏxã¨#∞ ÉÏxã¨`«fiO #∞O_ç q=ÚH˜Î HõeyOK«_»O, W=hfl ™ê^茺O HÍHõáÈ`Õ =¸_»∞ ~ÀAÅ∞ ~À*Ï „=`åxfl áê\˜OK«_»O. (K«∂_»O_ç, =∂W^• ã¨∂~å: 89) 244. JO>Ë T`«Ñ¨^ŒOQÍ, Jã¨OHõeÊ`«OQÍ <À\˜H˜ =KÕÛ „Ѩ=∂ }ÏÅ∞ Jx J~°÷O. WÖÏO\˜ „Ѩ=∂}ÏʼnõΩ „áêÜ«∞tÛ`«Î=¸ ÖË^Œ∞, ^≥·=O =^ŒÌ Ѩ\ ˜ìOѨÓÖË^Œ∞. 245. +¨sJ`ü ѨiÉèÏ+¨Ö’ nxfl 'DÖÏ— J#O\Ï~°∞. ÉèÏ~åºÉèí~°ÎÅ =∞^茺 ã¨O|O^è•Å∞ ã¨^• ã¨∞ǨÏ$^•ƒù=ѨÓ~°fiHõOQÍ<Õ LO_»=Ù.JѨ „â◊√`«∞ʼnõΩ HÍ~°}ÏÅ∞ U~°Ê_»∞`«∂<Õ LO\Ï~Ú. HÍx LÉèíÜ«ÚÅ∂ Ô~O_»= ÉèÏQÆO

PÜ«∞`üÖ’ ''X@∞ì ÃÑ@∞ìHÀ=_»O—— J<Õ Ñ¨^•Å∞ „ѨÜ≥∂yOK«|_ç #O^Œ∞=Å¡ ǨÏ#Ѷ‘ ëêѶ≤~¸ +¨sJ`ü"Õ`«ÎÅ∞, `«# ÉèÏ~°º`À ^•OѨ`«º ã¨O|O^èŒO HõeyLO_»#x Éèí~°Î X@∞ì ÃÑ@∞ì‰õΩ#fl ã¨O^Œ ~åƒùxˆH D P^Õâ◊O =iÎã¨∞ÎO^Œx, áÈ`Õ, X@∞ì ÃÑ@∞ìHÀ ‰õΩO_® ÉèÏ~°º`À ã¨O|O^è•Å#∞ `≥OK«∞‰õΩ<Õ ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’#~Ú`Õ– JÖÏ ZO`«HÍÅO ™êy<å D P^Õâ◊O ^•xH˜ J`«Hõ^Œx D PÜ«∞`ü L^ÕÌâßxfl x~åúiOKå~°∞. HÍx =∂eH© +¨sJ`ü "Õ`«ÎÅ „ѨHÍ~°O „Ѩ=∂}O KÕã≤<å K≥Ü«∞ºHõáÈ~Ú<å Ô~O_»∞ ã¨O^Œ~åƒùÖ’¡#∂ ã¨O|O ^è•xfl q~°q∞OK«∞‰õΩO>Ë ^•xH˜ QÆ_»∞=ÙHÍÅO D <åÅ∞QÆ∞ =∂™êÖË Jx Jaè„áêÜ«∞Ѩ_®¤~°∞. W=∂"£∞ JǨχ^£ a<£ ǨÏ#ƒÖò ‰õÄ_® 132

2. JÖò |Hõ~°

228 q_®‰õΩÅ∞ á⁄Ok# =∞Ç≤Ïà◊Å∞ =¸_»∞ ~°∞`«∞HÍÖÏÅ =~°‰Ωõ `«=Ú‡`å=Ú x„QÆÇÏ≤ OK«∞HÀ"åe. `«=∞ QÆ~åƒùâ◊Ü«∂Ö’¡ JÖÏ¡ÇπÏ ã¨$+≤ìOz# ^•xfl ^•K«_»O "åiH˜ ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«O HÍ^Œ∞. "å~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ#∞, JOu=∞ k<åhfl #"Õ∞‡"åˆ~ J~Ú`Õ, "åiÖÏ Z#fl\˜H© KÕÜ∞« ~å^Œ∞. "åi Éè~í Åΰ ∞ XHõ"àÕ ◊ ã¨O|O^è•Å#∞ K«Hõ¯k^Œ∞̉õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ ã¨Oã≤^Œ∞úÅ~Ú`Õ D QÆ_»∞=٠֒ѨŠ"åix uiy `«=∞ ^•OѨ`«ºOÖ’H˜ =∞~°eOK«∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ ǨωõΩ¯ Hõey LO\Ï~°∞.249 ѨÙ~°∞+¨µÅ‰õΩ `«=∞ „ã‘ÎÅÃÑ·# JkèHÍ~åÅ∞#fl>Ë¡ „ã‘ÎʼnõΩ ‰õÄ_® „Ѩã≤^Œú ~°∂ѨOÖ’ JÖÏO\˜ JkèHÍ~åÖË L<åfl~Ú, J~Ú`Õ Ñ¨Ù~°∞+¨µÅ‰õΩ "åiÃÑ#· XHõ "≥∞@∞ì JkèHOõ . JO^ŒiÃÑ<· å JÖÏ¡ÇÏπ , PkèHºõ `«, JkèHÍ~°O QÆÅ"å_»∞, q"ÕK«<åѨ~°∞_»∞, q[˝`å ã¨OѨ#∞fl_»∞ ZÖÏQÆ∂ L<åfl_»∞. 28 nxfl |ÅѨ~°z#@∞¡ XHõ P^è•~°=ÚOk. (a^•Ü«∞`«∞Öò =Ú[ÎÇ≤Ï^£ 2= ã¨OѨÙ@O, 88= ѨÙ@, DlÑπì „Ñ¨K«∞~°} Ç≤Ï.â◊. 1339) Ǩτ[`ü Je, J|∞ÌÖÏ¡ W|∞fl JÉσãπ, ǨÏã¨<£ |„ã‘ (~°) Jaè „áêÜ«∞OÖ’ D P^Õâ◊O ˆH=ÅO U^Œ~Ú<å =∞#ã¨Ê~°÷Å =Å¡ U~°Ê_Õ ã¨O|O^è•Å „Ѩu+¨ªOÉèí#‰õΩ =iÎã¨∞ÎOk† HÍx =∞ˆ~^Œ~Ú<å HÍ~°}OQÍ Éèí~°Î ÉèÏ~°º`À âßs~°Hõ ã¨O|O^è•xfl q~°q∞OK«∞‰õΩO>Ë, ™ê^è•~°} ã¨O|O^è•Å∞ ã¨∞ǨÏ$^•ƒù=ѨÓ~°fiHõOQÍ H˘#™êˆQ ѨHõ∆OÖ’ D P^Õâ◊O =iÎOK«^Œ∞. J~Ú`Õ W`«~° ^èŒ~°‡"Õ`«ÎÅ Jaè„áêÜ«∞O „ѨHÍ~°O ÉèÏ~åºÉèí~°ÎÅ =∞^茺 âßs~°Hõ ã¨O|O^è•xfl „`≥Oz"Õ¿ã U „Ѩ=∂}=∞~Ú<å 㨈~ Jk 'DÖÏ—QÍ Ñ¨iQÆ}˜OK«|_»∞`«∞Ok. Wk <åÅ∞QÆ∞ <≥ÅʼnõΩ ÃÑ·QÍ xÅ∞=~å^Œ∞– W+¨ìOÖËx ѨHõ∆OÖ’#~Ú<å W+¨ìѨÓ~°fiHõOQÍ#~Ú<å 㨈~. 246. H˘O^Œ~°∞ +¨sJ`ü "Õ`«ÎÅ~Ú`Õ, XHõ"Õà◊ "å~°∞ D QÆ_»∞=٠֒ѨŠ`«=∞ „Ѩ=∂}Ïxfl ÉèíQÆflѨ~°z uiy ^•OѨ`«º ã¨O|O^è• Å#∞ ѨÙ#~°∞^ŒúiOK«∞‰õΩO>Ë "åiH˜ „Ѩ=∂} ÉèíOQÆO KÕã≤#O^Œ∞‰õΩ „áêÜ«∞tÛ`«ÎO ÖË^Œ∞. JÖÏ¡ÇπÏ "åix J>Ëì Hõ∆q∞Oz"Õ™êÎ_»∞. HÍx J<ÕHõ =∞Ok Ѷ¨ÙHõǨ (+¨sJ`ü"Õ`«ÎÅ) Jaè„áêÜ«∞OÖ’ „Ѩ=∂} ÉèíOQÍxH˜ „áêÜ«∞tÛ`«ÎO K≥e¡OK«=Åã≤ LO@∞Ok. "å~°<Õ^Õq∞ @O>Ë, QÆѶ¨Ó~°∞„~°Ç‘Ï"£∞ (=∞xflOKÕ"å_»∞, Hõ~°∞}˜OKÕ"å_»∞) J#fl Ô~O_»= ÉèÏQÆO

^•xH˜ ÉèÏ=O, „áêÜ«∞tÛ`«ÎO =∂Ѷ‘ [iyO^Œx HÍ^Œ∞, q∂ „áêÜ«∞ tÛ`åÎxfl ã‘fiHõi™êÎ_»x, ã¨O|O^èŒ q~å=∞ HÍÅOÖ’ W~°∞=Ù~°∞ Ѩ~°ã¨Ê~°O KÕã¨∞‰õΩ#fl J<åºÜ«∂xfl =∞xflOz"≥Ü«∞º_»O [~°∞QÆ∞ `«∞Ok Jx =∂„`«"Õ∞. 247. Ǩτ[`ü L™ê‡<£, W|∞fl =∞ãπT^£, *ˇ·^£ a<£ ™êa`ü (~°) „ѨÉèí$`«∞Å Jaè„áêÜ«∞OÖ’ ÉèÏ~°º`À ^•OѨ`«º rq`«O "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ =∞~°ÖË J=HÍâ◊O <åÅ∞QÆ∞ <≥ÅÖ’¡Ñ¨Ù<Õ LO@∞Ok. D =º=kè ^•\˜áÈ=_»O XHõ¯>Ë KåÅ∞, J^Õ, |Å=∞~Ú# P^è•~°O– Éèí~°Î q_®‰õΩe"åfiÅx ã¨OHõeÊOK«∞ ‰õΩ<åfl_»#_®xH˜. JO^Œ∞=Å¡ QÆ_»∞=Ù HÍÅO ѨÓ~°Î=QÍ<Õ q_®‰õΩÅ∞ ^•#O`«@ J^Õ x~åú~°} J~Ú áÈ`«∞Ok. Jk 'ÉÏ~Ú<£— `«ÖÏH±QÍ Ñ¨iQÆ}˜OK«|_»∞`«∞Ok. JO>Ë W^ŒÌ`ü (xsHõ∆}ÏHÍÅO)Ö’ Éèí~°Î ÉèÏ~°º "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ =∞~°ÖË J=HÍâ◊O LO_»^Œ#fl =∂@. J~Ú`Õ W^ŒÌ~°∂ HÀ~°∞‰õΩO>Ë uiy xHÍÇπÏ KÕã¨∞HÀQÆÅ~°∞. Ǩτ[`ü L=∞~ü, Je, W|∞fl JÉσãπ, W|∞fl L=∞~ü (i*ò"å#∞ÖÏ¡Ç≤Ï JÖˇ·Ç≤Ï"£∞ J*ò=∞~¸<£) ‰õÄ_® D Jaè„áê Ü«∂xfl ã¨=∞i÷Oz#@∞¡ XHõ P^è•~°O LOk. ǨÏ#Ѷ‘ +¨sJ`ü "Õ`«ÎÅ∞ D Jaè„áêÜ«∂<Õfl ã‘fiHõiOKå~°∞. ã¨~¸^£ a<£ =Úã¨~ÚºÉò, =∞H±Ç¨˙Öò, AÇπÏi `«k`«~° ѨO_ç `«∞Å∞, <åÅ∞QÆ∞ <≥ÅÅ QÆ_»∞=Ù HÍÅO =Úyã≤# `«~°∞"å`« '`«ÖÏH±— 133

2. JÖò |Hõ~°

229 q_®‰õΩÅ∞ Ô~O_»∞ Ѩ~åºÜ«∂Å∞ W=fi=K«∞Û. P `«~°∞"å`« „ã‘Îx ™ê^Œ~°OQÍ xÅ∞ѨÙHÀ=_»"≥∂ ÖË^• ™ê#∞„QÆÇϨ O`À ™êQÆ#OѨ_"» ∂≥ [~°QÍe.250 =∞i ™êQÆ#O¿Ñ@ѨÙÊ_»∞ "åiH˜ g∞~°∞ WzÛ"Õã#≤ ^•xÖ’xk U=∞~Ú<å uiy fã¨∞HÀ=_»O g∞‰õΩ ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«O HÍ^Œ∞.251 J~Ú`Õ XHõ q<å~ÚOѨ٠LOk. ^ŒOѨ`∞« Å∞ÉèÜ í Ú« Å∂ ^≥=· Ѩiq∞`«∞ʼnõΩ Hõ@∞ì|_ç LO_»ÖË=∞x ÉèíÜ«∞Ѩ_ç# ѨHõ∆OÖ’, "åi~°∞=Ù~°∂ ^≥·= Ѩiq∞`«∞ʼnõΩ Ö’|_ç xÅ∞=ÖË~°#fl ÉèíÜ«∞O g∞‰õÄ Hõey`Õ, "åi~°∞=Ùi =∞^茺 =º=Ǩ~°O ‰õΩki, „ã‘Î `«# Éèí~°Î‰õΩ U=∞~Ú<å ѨiǨ~°O K≥eO¡ z "Õ~∞° Ѩ__» O» Ö’ `«ÑÙ¨ ÊÖË^∞Œ .252 Wq JÖÏ¡ÇÏπ xÜ«∞q∞Oz# Ѩiq∞`«∞Å∞, g\˜x LÅ¡OѶ∞≤ OK«HOõ _ç. =∞Ô~=~°~Ú`Õ ^≥·= Ѩiq∞`«∞efl LÅ¡OѶ≤∞™êÎ~À "åˆ~ J`åºKå~°∞Å∞. ^•#O`«@ J^Õ x~å÷i`«=∞=Ù`«∞O^Œ#flO`« =~°Hõ~Ú`Õ D Jaè „áêÜ«∞O`À UH©Éèíq™êÎ~°∞. HÍx "åi „ѨHÍ~°O P `«ÖÏH± '~°*~¸— QÍ Ñ¨iQÆ}˜OK«|_»∞`«∞Ok. JO>Ë xsHõ∆}Ï HÍÅO (W^ŒÌ`ü) ֒ѨŠÉèí~°Î ÉèÏ~°º "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ =∞~°ÖË JkèHÍ~°O Hõey LO\Ï_»∞. XHõ"Õà◊ =∞~°ÅHõáÈ`Õ W^ŒÌ`ü ѨÓ~°Î~Ú# `«~°∞"å`« W^ŒÌ~°∂ W+¨ìѨ_ç`Õ xHÍÇπÏ KÕã¨∞HÀ=K«∞Û. nxH˜ aè#flOQÍ Ç¨Ï„[`ü P~Úëê, J|∞^ŒÌ~åÌ (~°) WOHÍ W`«~° =∞n<å‰õΩ K≥Ok# +¨sJ`ü"Õ`«ÎÅ Jaè„áêÜ«∞OÖ’ <åÅ∞QÆ∞ <≥ÅÅ QÆ_»∞=Ù =Úyã≤# Ñ≤^ŒÑ¨ =º=Ǩ~°O <åºÜ«∞™ê÷#OÖ’ „Ѩ"Õâ◊ ÃÑ\Ïìe. <åºÜ«∂kèHÍi JѨÙÊ_»∞ Éèí~°Î#∞ P^Õt™êÎ_»∞– ÉèÏ~°º "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ =∞~°Å_»=∞~Ú<å K≥Ü«∂ºe ÖË^• `«ÖÏH± (q_®‰õΩÅ∞) J~Ú<å W"åfiÅx. Ǩτ[`ü L=∞~ü, Ǩτ[`ü Je, W|∞fl L=∞~ü(~°) nxfl ã¨=∞iúOz#@∞¡ ‰õÄ_® XHõ P^è•~°O LOk. W=∂"£∞ =∂eH±, W=∂"£∞ ëêѶ≤~¸ D Jaè„áêÜ«∂<Õfl ã‘fiHõiOKå~°∞. 248. JO>Ë h=Ù h ÉèÏ~°º#∞ Jã¨O|^Œú=∞~Ú# q+¨Ü«∞O HÍ~°}OQÍ =^Œe"Õã≤#@¡~Ú`Õ, JÖÏ¡ÇπÏ Ñ¨@¡ x~°ƒùÜ«∞OQÍ "≥∞ÅQƉõΩ, h=Ù KÕã≤# J<åºÜ«∞O PÜ«∞#‰õΩ `≥eÜ«∞xk HÍ^Œ∞. 249. D PÜ«∞`ü J#∞=~°Î#OÖ’ +¨sJ`ü"Õ`«ÎÅ =∞^茺 Jaè„áêÜ«∞ ÉèË^Œ=ÚOk. XHõ =~°æO Jaè„áêÜ«∞OÖ’, „ã‘Î =¸_»= |Ç≤Ï+¨µì Ô~O_»= ÉèÏQÆO

ѨÓ~°Î~Ú ™êfl#O KÕã¨∞HÀ#O`«=~°‰õΩ 'ÉÏ~Ú<£— `«ÖÏH± U~°Ê_»^Œ∞. WOHÍ, Éèí~°Î =∞~°Å_®xH˜ ǨωõΩ¯ LO@∞Ok. Ǩτ[`ü J|∂ |„H±, L=∞~ü, Je, W|∞fl JÉσãπ, J|∂ =¸™ê J+πJi, W|∞fl =∞ãπT^£ WOHÍ W`«~° L^ŒúO_»∞Å~Ú# „Ѩ=HõÎ ã¨Ç¨ÏK« ~°∞Å(~°) Jaè„áêÜ«∞O W^Õ. ǨÏ#Ѷ‘ Ѷ¨ÙHõǨ (+¨sJ`ü "Õ`«ÎÅ∞) n<Õfl ã‘fiHõiO Kå~°∞. nxH˜ aè#flOQÍ =∞~À =~°æO K≥¿ÑÊ^Õq∞@O>Ë „ã‘ÎH˜ =¸_»= |Ç≤Ï+¨µì „áê~°OÉèíOHÍQÍ<Õ Éèí~°Î‰õΩ =∞~°ÖË Ç¨Ï‰õΩ¯ q∞QÆÅ^Œ∞. Wk, Ǩτ[`ü P~Úëê, W|∞fl L=∞~ü, *ˇ·^£ a<£ ™êa`ü (~°) „ѨÉèí$`«∞Å Jaè„áêÜ«∞O. ëêѶ≤~Ú, =∂eH© +¨sJ`ü "Õ`«ÎÅ∞ n<Õfl J=ÅOaO Kå~°∞. WHõ¯_» XHõ q+¨Ü«∞O =∞~°∞=~å^Œ∞. D P^Õâ◊O ˆH=ÅO XˆH XHõ ã¨O^Œ~åƒùxH˜ ã¨O|OkèOzOk. JO^Œ∞Ö’ Éèí~°Î ÉèÏ~°º‰õΩ XHõ\ ˜ ÖË^• Ô~O_»∞ `«ÖÏH±Å∞ WzÛ LO_®e. =¸_»∞ `«ÖÏH±Å∞ WzÛ# ѨHõ∆OÖ’ Éèí~°Î‰õΩ =∞~°ÖË Ç¨Ï‰õΩ¯ Jã¨ÖË q∞QÆÅ^Œ∞. 250. D ‰õΩ¡Ñ¨Î=∞~Ú# PÜ«∞`üÖ’, J*Ï˝#HÍÅѨ٠J~°|∞ƒÖ’¡ „Ѩ|e L#fl F ÃÑ^ŒÌ ™ê=∂lHõ K≥_»∞QÆ∞#∞ ã¨O㨯iOK«_»O [i yOk. J~°|∞ƒÖ’¡ L#fl xÜ«∞=∞O „ѨHÍ~°O XHõ =ºH˜Î `«# ÉèÏ~°º‰õΩ ÖˇHõ¯ÖË#xfl `«ÖωõΩÅ∞ WKÕÛO^Œ∞‰õΩ JkèHÍ~°O Hõey LO_Õ"å_»∞. XHõ „ã‘ÎÃÑ· Éèí~°Î‰õΩ P„QÆǨÏO Hõey`Õ J`«#∞ =∂\˜=∂\˜H© ÉèÏ~°º‰õΩ q_®‰õΩÅ∞ Wã¨∂Î uiy "åѨã¨∞ fã¨∞‰õΩO@∂ LO_Õ"å_»∞. `«`«Êù 134

2. JÖò |Hõ~° e`«OQÍ áêѨO Pq_» J@∞ J`«x`À#∂ ã¨O™ê~°O K≥Ü«∞ºÖËHõ W@∞ J`«#∞flO_ç q=Ú‰õΩÎ~åÅ~Ú =∞Ô~=i`À #~Ú<å ÃÑo§ KÕã¨∞HÀÖËHõ #Å∞QÆ∞`«∂ LO_Õk. k=º Y∞~üP<£Ö’x D PÜ«∞`ü D J<åºÜ«∂<Õfl JiHõ_»∞`«∞Ok. D PÜ«∞`ü „ѨHÍ~°O XHõ ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ XHõ ÃÑo§ ã¨O|O^èŒOÖ’ `«# ÉèÏ~°º‰õΩ =∞Ǩ J~Ú`Õ Ô~O_»∞ Ѩ~åºÜ«∂Å∞ =∂„`«"Õ∞ ~°[~¸ q_®‰õΩŠǨωõΩ¯#∞ qxÜ≥∂yOK«∞HÀQÆÅ_»∞. U =ºH˜Î J~Ú`Õ `«# ÉèÏ~°º‰õΩ Ô~O_»∞ Ѩ~åºÜ«∂Å∞ `«ÖÏH± WzÛ P"≥∞ "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ =∞iÖÏ_À J`«#∞ `«# rq`« HÍÅOÖ’ =∞Ô~ѨÙÊ_»∞ =¸_»= `«ÖÏH± WzÛ<å P „ã‘Î J`«xH˜ âßâ◊fi`«OQÍ "Õ~°~ÚáÈ`«∞Ok. `«ÖÏH± WKÕÛ ã¨~°~Ú# Ѩ^Œúu, Y∞~üP<£ ǨÏnã¨∞Å ^•fi~å `≥e¿ã ^Õq∞@O>Ë, „ã‘ÎH˜ '`«∞ǨÏ~ü— ÖËHõ Ѩiâ◊√„Éèí`« HÍÅOÖ’ (|Ç≤Ï+¨µì =Úyã≤ Ѩiâ◊√„Éèí"≥∞ÿ#ѨÙÊ_»∞) XHõ¯™êi `«ÖÏH± W"åfie. q"å^ŒO XHõ"Õà◊, „ã‘ÎH˜ ~°∞`«∞„™ê=O [iˆQ HÍÅOÖ’ `«ÖˇuÎ#@¡~Ú`Õ P Ѩiã≤÷uÖ’ `«ÖÏH± WzÛ"≥Ü«∞º_»O ã¨~°~Ú# Ѩ^Œúu HÍ^Œ∞. P"≥∞‰õΩ P HÍÅO ѨÓ~°ÎÜÕ∞º =~°‰õΩ "Õz LO_®e. JѨÙÊ_»∞ XHõ `«ÖÏH± WzÛ, J=ã¨~°=∞#∞‰õΩO>Ë P `«~°∞"å`« Ô~O_»= Ѩiâ◊√„Éèí HÍÅOÖ’ Ô~O_»=™êi `«ÖÏH± W"åfie. ÖËHõáÈ`Õ P XHõ¯ `«ÖÏH±`À<Õ ã¨i ѨÙK«∞ÛHÀ"åe. J^Õ „âıÜ«∞㨯~°O. W@∞=O\˜ ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ W^ŒÌ`ü QÆ_»∞=Ù^•@Hõ ѨÓ~°fiO ZѨÙÊ_≥·<å Éèí~°Î‰õΩ W+¨ì =∞~Ú`Õ uiy ÉèÏ~°º "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ =∞~°ÖË Ç¨Ï‰õΩ¯ LO@∞Ok. XHõ"Õà◊ W^ŒÌ`ü ^•\˜ áÈ~Ú<å W^ŒÌ~°∂ Ѩ~°ã¨Ê~°O W+¨ìѨ_ç`Õ uiy xHÍÇπÏ KÕã¨∞HÀ= _®xH˜ J=HÍâ◊O LO@∞Ok. HÍx =¸_»= `«∞ǨÏ~üÖ’ =¸_»= ™êi `«ÖÏH± WzÛ# `«~°∞"å`«~Ú`Õ Éèí~°Î‰õΩ =∞~°ÖË Ç¨Ï‰õį q∞QÆ∞ Å^Œ∞. ÖË^• LÉèíÜ«ÚÅ∂ uiy xHÍÇπÏ KÕã¨∞‰õΩ<Õ U J=HÍâ◊=¸ q∞QÆ∞Å^Œ∞. áÈ`Õ, D ~ÀAÖ’¡ =¸_è» „Ѩ[Å∞ ™ê=∂#ºOQÍ J#∞ã¨iOKÕ q^è•#O =∂kiQÍ XˆH™êi =¸_»∞ `«ÖÏH±Å∞ W=fi_»=∞~Ú`Õ +¨sJ`ü „ѨHÍ~°O Ѷ¨∞’~°"≥∞ÿ# áêѨO. „Ѩ=HõÎ =∞Ç¨Ï hÜ«ÚÅ∞ (ã¨) ^•xfl f„=OQÍ YO_çOKå~°∞. x~åúi`« P^è•~åÅ ^•fi~å =ºHõÎ=∞ÜÕ∞º^Õq∞@O>Ë Ç¨Ï„[`ü L=∞~ü (~°), `«# ÉèÏ~°º‰õΩ XˆH ™êi =¸_»∞ `«ÖÏH±Å∞ WKÕÛ =ºH˜ÎH˜ H˘~°_® ^≥|ƒÅ∞ H˘\˜ìOKÕ "å~°∞. HÍx =¸_»∞ `«ÖωõΩÅ∞ XˆH™êi W=fi_»O áêѨ"Õ∞ J~Ú #ѨÊ\˜H© #Å∞QÆ∞~°∞ W=∂=ÚÅ „ѨHÍ~°=¸ =¸_»∞ `«ÖωõΩÅ∂ x~åúi`«=∞=Ù`å~Ú– Jn =ÚQÆe¡*Ï `«ÖÏH± (u~°∞QÆ∞ ÖËx q_®‰õΩÅ∞)QÍ x~åúi`«=∞=Ù`«∞Ok. 251. JO>Ë =∞„ÇπÏ, Éèí~°Î ÉèÏ~°º‰õΩ WzÛ"Õã≤# ^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞, #QÆÅ∞ =ÔQ·~å Jx J~°÷O. g\˜Ö’ U =ã¨∞Î=Ó "åѨã¨∞ fã¨∞‰õΩ<Õ Ç¨Ï‰õΩ¯ Ô~O_»= ÉèÏQÆO

J`«xH˜ ÖË^Œ∞. JnQÍHõ, XHõ =ºH˜Î, W`«~° =ºH˜ÎH˜ 'Ç≤ÏÉÏ—QÍ, HÍ#∞HõQÍ, ^ŒH˜∆}QÍ WzÛ"Õã≤# U =ã¨∞Î=Ù#∞ "åѨã¨∞ fã¨∞HÀ QÀ~°_»O W™ê¡"£∞ <≥·uHõ ã¨∂„`åʼnõΩ Hõ_»∞ q~°∞^Œú=∞~Ú# q+¨Ü«∞O. D hK«"≥∞ÿ# KÕ+¨ì#∞ ǨÏnã¨∞Ö’, "åOu KÕã≤ ^•xfl uiy <å‰õΩ¯<Õ ‰õΩHõ¯ KÕ+¨ì`À áÈÅÛ_»O [iyOk. J~Ú`Õ qâı+¨OQÍ XHõ Éèí~°Î q+¨Ü«∞OÖ’#~Ú`Õ, D q+¨Ü«∞O– ã¨fiÜ«∞OQÍ `å#∞ ZѨÙÊ_À `« # Éè Ï ~° º ‰õ Ω WzÛ"Õ ã ≤ # "å\˜ x , P"≥ ∞ ‰õ Ω q_®‰õ Ω Å∞ WzÛ ™êQÆ#O¿Ñ@ѨÙÊ_»∞, J=hfl JHõ¯_» LOz á⁄=∞‡x HÀ~°_»O– ZO`« J==∂#Hõ~°O! nxH˜ aè#flOQÍ W™ê¡"£∞ <Õˆ~Ê <≥·uHõ`« Uq∞@O>Ë =∞x+≤ `å#∞ q_®‰õΩÅ∞ WzÛ# „ã‘Îx ™êQÆ#O¿Ñ@ѨÙÊ_»∞ ZO`À H˘O`« WzÛ =∞s ѨOáêe. D q+¨Ü«∂<Õfl =ÚO^Œ∞ 241= PÜ«∞`üÖ’ „Ѩ™êÎqOK«_»O [iyOk. 252. +¨sJ`ü ѨiÉèÏ+¨Ö’ nxfl 'Y∞ÖÏ— J#O\Ï~°∞. JO>Ë „ã‘Î `«# Éèí~°Î‰õΩ U^Œ~Ú<å =Ú@ì*ˇÑ≤Ê J`«#∞flO_ç q_®‰õΩÅ∞ á⁄O^Œ_»O J#fl=∂@. D =º=Ǩ~°OÖ’ XHõ"Õà◊ „ã‘ΠѨÙ~°∞+¨µÅ =∞^茺 WO\˜Ñ¨@∞ì<Õ U^Œ~Ú<å x~°‚Ü«∞=∞~ÚáÈ`Õ ^•<Õfl K«@ì|^ŒúOQÍ qkèOK«_»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. HÍx XHõ"Õà◊ =º=Ǩ~°O <åºÜ«∞™ê÷<åx ÔHH˜¯`Õ <åºÜ«∞™ê÷#O, x[OQÍ<Õ P „ã‘ÎH˜ ѨÙ~°∞+¨µx Ѩ@¡ JO`« U=yOѨ٠U~°Ê_çO^•? J`«x`À P"≥∞‰õΩ ‰õΩ^Œ∞~°∞áê@∞ [iˆQ J=HÍâ◊O ÖË^•? J#fl q+¨Ü«∂<Õfl qKåiã¨∞ÎOk. P qKå~°} ѨÓ~°Î~Ú# `«~°∞"å`« Ѩiã≤÷`«∞Å Hõ#∞QÆ∞}OQÍ Ñ¨iǨ ~åxfl x~°‚~ÚOKÕ JkèHÍ~°O <åºÜ«∞™ê÷<åx‰õΩO@∞Ok. P ѨiǨ ~åxfl ã‘fiHõiOz ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ P „ã‘ÎH˜ q_®‰õΩÅ∞ W=fi=Åã≤ LO@∞Ok. ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ „ã‘ÎH˜ WzÛ#^•xfl "åѨã¨∞ WÑ≤ÊOK«_»O Hõ<åfl JkèHõ ѨiǨ~åxfl WÑ≤ÊOK«_®xfl ™ê^è•~°}OQÍ +¨sJ`ü"Õ`«ÎÅ∞ W+¨ìѨ_» ÖË^Œ∞. Y∞ÖÏ [iy# ѨHõ∆OÖ’ W=fi|_Õ `«ÖÏH± '~°[~¸— HÍ^Œ∞. 'ÉÏ~Ú<£— QÍ Ñ¨iQÆ}˜OK«|_»∞`«∞Ok. „ã‘ΠѨiǨ~°O K≥e¡Oz D `«ÖÏH±x H˘#∞HÀ¯=_»O ÖÏO\˜k [iy# HÍ~°}OQÍ Éèí~°Î‰õΩ `«ÖÏH±#∞ "åѨã¨∞ fã¨∞‰õΩ<Õ (ÉèÏ~°º "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ =∞~°ÖË) ǨωõΩ¯ LO_»^Œ∞. J~Ú`Õ D „ã‘ΠѨÙ~°∞+¨µÖË Ñ¨~°ã¨Ê~°O ~årѨ_ç uiy xHÍÇπÏ KÕã¨∞HÀ^Œe¿ãÎ JÖÏ K≥Ü«∞º_»O ѨÓiÎQÍ ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«"Õ∞. +¨sJ`ü"Õ`«ÎÅO^Œ~°∂ Y∞ÖÏ W^ŒÌ`ü (xsHõ∆}Ï HÍÅO) ‰õÄ_® `«ÖÏH±‰õΩ ã¨O|OkèOz# W^ŒÌ`Õ J#fl q+¨Ü«∞OÖ’ UHÍaè„áêÜ«∞O Hõey L<åfl~°∞. HÍx J|∂^•=Ó^£, ui‡l, W|∞fl=∂*Ï `«k`«~° „QÆO^ä•Ö’¡x J<ÕHõ LÖË¡Y<åÅ ^•fi~å `≥e¿ã^Õq∞@O>Ë P^Œ~°}©Ü«∞ „Ѩ=HõÎ (ã¨) Y∞ÖÏ W^ŒÌ`üx XHõ¯ ~°∞`«∞=Ù (|Ç≤Ï+¨µì) HÍÅOQÍ<Õ 135

2. JÖò |Hõ~°

230 P ÃÑ#· (Éè~í ΰ ~Ô O_»∞ Ѩ~åºÜ«∂Å∞ q_®‰õΩezÛ# `«~∞° "å`« „ã‘HÎ ˜ =¸_»=™êi) q_®‰õΩezÛ#@¡~Ú`Õ, P"≥∞ J`«xH˜ WHõ ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«O (ǨÏÖÏÖò) HÍ^Œ∞– P"≥∞ =∞~À =ºH˜Îx ÃÑàϧ_ç J`«#∞ P"≥∞‰õΩ í Ú« Å∂ q_®‰õΩezÛ# ã¨O^Œ~ƒ° Où Ö’ `«Ñʨ .253 JѨÙÊ_»∞ XHõ"àÕ ◊ `˘e ÃÑxq∞\©, D =∞Ç≤ÏàÏ, LÉèÜ `å=Ú ^≥=· Ѩiq∞`«∞ʼnõΩ Hõ@∞ì|_ç LO_»QÅÆ =∞x ÉèÏqOz#@¡~Ú`Õ "å~°∞ XHõi "≥Ñ· Ù¨ #‰õΩ =∞~˘Hõ~∞° =∞~°Å_»OÖ’ `«ÑÙ¨ ÊÖË^∞Œ . Wq JÖÏ¡ÇÏπ xÜ«∞q∞Oz# Ѩiq∞`«∞Å∞. g\˜x PÜ«∞# qâ◊nHõiã¨∞<Î åfl_»∞– (^≥=· Ѩiq∞`«∞efl LÅ¡OѶ∞≤ Oz# ^•x Ѩ~º° =™ê<åxfl QÆ∞iOz) Ziy# "åi H˘~°‰Ωõ . 231 WOHÍ, g∞~°∞ „ã‘ÅÎ ‰õΩ q_®‰õΩezÛ# ã¨O^Œ~ƒ° Où Ö’ "åi W^Œ`Ì ü QÆ_∞» =٠ѨÓiÎ HÍ=zÛ#ѨÙÊ_»∞ "åix PѨىõΩx ã¨=ºOQÍ LO_»#~Ú<åx=fiO_ç ÖË^• ã¨Q“~°=OQÍ ™êQÆ#OÑ≤ "≥à§◊ #~Ú<å x=fiO_ç. Hˆ =ÅO ÉÏkèOK«_®xH˜ "åix PѨÙHÀHõO_ç, Wk J„Hõ=∞O. WÖÏ „Ѩ=iÎOKÕ "å_»∞ "åã¨"Î åxH˜ `«#‰õΩ `å<Õ ^Ò~°˚#ºO KÕã¨∞‰õΩO\Ï_»∞.254 JÖÏ¡ÇÏπ PÜ«∞`üÅ#∞ #=ÙfiÖÏ@QÍ ZOK«HOõ _ç. JÖÏ¡ÇÏπ ZÖÏO\˜ =∞Ǩϟ#fl`« =~°„Ѩ™ê^•xflzÛ q∞=∞‡efl ã¨`«¯iOKå_À q㨇iOK«HõO_ç. PÜ«∞# g∞‰õΩ Ç≤Ï`«=Ù QÆ~∞° ѨÙ`«∞<åfl_»∞– `å#∞ g∞‰õΩ J=`«iOѨ*ãË #≤ „QÆO^ä•hfl, q"ÕK#« #∞ ã¨^• P^ŒiOKåÅx.255 ^≥"· åxH˜ ÉèíÜ«∞Ѩ_»O_ç. ÉÏQÍ QÆ∞~°∞ÎOK«∞HÀO_ç, JÖÏ¡ÇπωõΩ „Ѩu q+¨Ü«∞=¸ `≥eã≤#^Õ. 29 x~°‚~ÚOKå~°∞. ^•x „ѨHÍ~°"Õ∞ Ǩτ[`ü L™ê‡<£(~°) XHõ "åº[ºOÖ’ f~°∞ÊxKåÛ~°∞. (W|∞fl Hõã‘~ü, 1= ã¨OѨÙ@O, 276= ѨÙ@) 253. „áê=∂}˜Hõ"≥∞ÿ# ǨÏnã¨∞Å ^•fi~å `≥e¿ã^Õq∞@O>Ë, XHõ"Õà◊ Z=~°~Ú<å `å#∞ q_®‰õΩÅ∞ WzÛ# ÉèÏ~°º#∞ `«# H˘~°‰õΩ ǨÏÖÏÖò KÕã¨∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ =∞~˘Hõi`À Ѩ<åflQÆO Ѩxfl J`«x`À P"≥∞ xHÍÇπÏ KÕ~ÚOz, J`«#∞ xHÍÇπÏ `«~°∞"å`« P"≥∞‰õΩ `«ÖÏH± WzÛ "≥Ü«∂ºÅx =ÚO^Œ∞QÍ<Õ x~°‚~ÚOK«∞‰õΩ#fl@¡~Ú`Õ W^ŒO`å P™êO`«O ^èŒ~°‡q~°∞^Œú=∞~Ú# K«~°º. WÖÏO\˜ xHÍÇπÏ, xHÍÇπÏQÍ Ô~O_»= ÉèÏQÆO

K≥Å¡^Œ∞. Wk ˆH=ÅO ѨzÛ =ºaèKå~°O. WÖÏO\˜ Ѩ<åflQÆO =Å¡ [iˆQ xHÍÇπÏ, `«ÖÏH±Å =Å¡ „ã‘Î Z#fl\˜H© `«# =∂r Éèí~°Î‰õΩ ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«O (ǨÏÖÏÖò) HÍ*ÏÅ^Œ∞. Ǩτ[`ü Je, W|∞fl =∞ãπT^£, J|∂ ǨïÔ~·~å, LHõÉÏ a<£ Pq∞~ü (~°) JO^Œ~°∂ UHõ„w=OQÍ K≥Ñ≤Ê# LÖË¡Y#O „ѨHÍ~°O, D q^èŒOQÍ Ç¨ÏÖÏÖÏ KÕ¿ã"å}˜‚, KÕ~ÚOKÕ "å}˜‚ „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞(ã¨) Jaèâ◊Ñ≤OKå~°∞. 254. JO>Ë WÖÏ K≥Ü«∞º_»O ã¨~°~Ú#kHÍ^Œx J~°÷O. XHõ =ºH˜Î `«# ÉèÏ~°º‰õΩ `«ÖÏH± (q_®‰õΩÅ∞) WzÛ, W^ŒÌ`ü ѨÓ~°ÎÜÕ∞º =ÚO^Œ∞, ˆ H =ÅO P"≥ ∞ #∞ Hõ + ¨ ì à Ñ@ì _ ®xH˜ , ÉÏkè O K« _ ®xH˜ J=HÍâ◊ O 136

2. JÖò |Hõ~°

232 g∞~°∞ g∞ „ã‘ÅÎ ‰õΩ q_®‰õΩÅ∞ WzÛ"Õã#≤ ѨÙÊ_»∞, "å~°∞ `«=∞ W^Œ`Ì ü =º=kèx ѨÓiÎ KÕã∞¨ ‰õΩ#fl@¡~Ú`Õ, "å~°∞ `«=∞ „Ѩuáê^Œ#Ö’x HÍÉ’ÜÕ∞ Éèí~°ÎÅ#∞ q"åǨÏ=∂_»\ÏxH˜ „Ѩã≤^Œú suÖ’ "åi =∞^茺# P"≥∂^ŒO ‰õΩki#@¡~Ú`Õ g∞~°∞ "åi =∂~°Oæ Ö’ J"åO`«~åÅ∞ ã¨$+≤Oì K«HOõ _ç.256 g∞~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ#∞, JOu=∞k<åhfl qâ◊fiã≤OKÕ "å~°~Ú`Õ g∞~°∞ ã¨∞`«~å=¸ WÖÏO\˜ KÕ+‰ì¨ Ωõ áêÅÊ_»~å^Œx g∞‰õΩ Ç≤Ï`«=Ù QÆ~Ñ° |¨ _»∞`ÀOk. nxH˜ ^Œ∂~°OQÍ "≥∞ÅQÆ@"Õ∞ g∞‰õΩ ã¨=ºù=∞~Ú#, Ѩiâ◊√^Œ=ú ∞~Ú# Ѩ^uúŒ . ã¨~fi° O JÖÏ¡ÇπωõΩ `≥Å∞ã¨∞, g∞ˆHg∞ `≥eÜ«∞^Œ∞. 233 `«O„_»∞Å∞ `«=∞ ã¨O`å#O áêÅ∞Ѩ>ìË QÆ_∞» =٠ѨÓ~°Ü Î ∞Õ º =~°‰Ωõ áêÅ∞ „`åQÍÅx HÀ~°∞‰õΩ#fl@¡~Ú`Õ, `«Å∞¡Å∞ `«=∞ ã¨O`å<åxH˜ Ô~O_»∞ ã¨O=`«û~åÅ∞ xO_Õ =~°‰õΩ áêÅ∞ Ѩ\Ïìe.257 WÖÏO\˜ ã¨O^Œ~ƒ° Où Ö’ tâ◊√=Ù `«O„_ç „Ñ¨ã^≤ úŒ suÖ’ P `«Å∞¡Å‰õΩ uO_ô |@ìÅ∞ ÃÑ@ì=Åã≤ LO@∞Ok. J~Ú`Õ Z=iÃÑ<· å "åi JÅqH˜ q∞Oz# ÉèÏ~°O "≥Ü∞« º~å^Œ∞. a_»#¤ ∞ Hõ#fl HÍ~°}Ï# `«eh¡ Hõ+Ãì¨ Ñ@ì~å^Œ∞, tâ◊√=Ù [#‡ HÍ~°‰Ωõ _»~Ú#O^Œ∞# `«O„_çh Ñ‘_Oç K«~å^Œ∞. – áêÅ∞ Ѩ\ Oì˜ KÕ D ÉÏ^躌 `« `«O„_çÃÑ· L#fl>Ë¡ J`«x "å~°ã¨∞ÅÃÑ· ‰õÄ_® Ѩ_»∞`«∞Ok258– HÍx XHõ"àÕ ◊ LÉèÜ í Ú« Å∂ Ѩ~㰠ʨ ~å"≥∂^ŒO, ã¨O„ѨkOѨÙÅ`À áêÅ∞ q_çÑO≤ KåÅx x~°~‚ ÚOK«∞‰õΩO>Ë JÖÏ KÕÜ∞« _»OÖ’#∂ `«ÑÙ¨ ÊÖË^∞Œ . WOHÍ XHõ"àÕ ◊ g∞~°∞ `«=∞ ã¨O`å<åxH˜ XHõ ^•k KÕ`« áêÅ∞ Ѩ\ Oì˜ KåÅx J#∞‰õΩ<åfl Jn xO^•~°›=∞~Ú#k HÍ^Œ∞. WO`«‰Äõ xÜ«∞=∂#∞™ê~°O JOwHõiOz# „ѨuѶ¨ÖÏxfl =∂„`«O „Ѩã≤^Œú suÖ’ JO^Œ*ˇÜ«∂ºe. ^≥·"åxH˜ ÉèíÜ«∞Ѩ_»O_ç, ÉÏQÍ QÆ∞~°∞ÎOK«∞HÀO_ç, g∞~°∞ KÕ¿ã^ŒO`å JÖÏ¡ÇπÏ K«∂ã¨∂Î<Õ L<åfl_»∞. KÕlHͯÅx `«# `«ÖÏH±x "åѨã¨∞ fã¨∞HÀ=_»O (P"≥∞ "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ =∞~°Å_»O) J#fl=∂@. Ѩ~°=∞ „ѨÉèí∞=~Ú# JÖÏ¡ÇπÏ Ç≤Ï`«=Ù QÆi¿Ñ^Õq∞@O>Ë P"≥∞ "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ =∞~°e#@¡~Ú`Õ, WHõÃÑ· P"≥∞ Ô~O_»= ÉèÏQÆO

Z_»Å ã¨^Œfi~°Î#`À "≥∞eˆQ ã¨OHõÅÊO`À =∞~°ÅO_ç. HÍHõáÈ`Õ ™œ[#ºO`À ™êQÆ#OѨ_»O L`«Î=∞O. (q=~åÅÔH· áê^Œã¨∂z 250 K«∂_»O_ç) 137

2. JÖò |Hõ~°

234–235 g∞Ö’ K«xáÈ~Ú#"åi ÉèÏ~°ºÅ∞ "åi `«~∞° "å`« rqOz L#fl@¡~Ú`Õ, <åÅ∞QÆ∞ <≥ÅŠѨk~ÀAÅáê@∞ "å~°∞ `«=Ú‡`å=Ú x„QÆÇÏ≤ OK«∞HÀ"åe.259 PÃÑ#· "åi W^Œ`Ì ü QÆ_∞» =٠ѨÓ~°~Î Ú# `«~°∞"å`«, `«=∞ ã¨fiO`« q+¨Ü«∞OÖ’, „Ѩã≤^Œú suÖ’ `«=∞‰õΩ #zÛ# q^èŒOQÍ #_»∞K«∞‰õΩ<Õ JkèHÍ~°O "åiH˜ LOk† WO^Œ∞Ö’ g∞ ÉÏ^躌 `« U=∂„`«O ÖË^∞Œ . JÖÏ¡ÇÏπ g∞ JO^Œi PK«~} ° Ï =º=Ǩ~°O Ziy#"å_Õ. QÆ_∞» =Ù HÍÅOÖ’ P q`«O`«∞ =∞Ç≤Ïà◊Å`À q"åÇ¨Ï „Ѩuáê^Œ##∞ g∞~°∞ ã¨OHˆ `«„áêÜ«∞OQÍ =ºHõÎO KÕã≤<å, ÖËHõ g∞ PO`«~°ºOÖ’ ^•z LOK«∞‰õΩ<åfl Ô~O_»∞ q^è•ÖÏ `«Ñ¨ÙÊ ÖË^Œ∞. JÖÏ¡ÇπωõΩ `≥Å∞ã¨∞, "åi q+¨Ü∞« O g∞~°∞ ZÖÏQÆ∂ PÖ’z™êÎ~x° . HÍx *Ï„QÆ`,Ϋ QÀѨºOQÍ ZÖÏO\˜ XѨÊO^ŒO, "åQÍÌ#O KÕã∞¨ HÀHõO_ç. U =∂@ ѨeH˜<å „Ñ¨ã^≤ úŒ suÖ’<Õ Ñ¨ÅHõO_ç. QÆ_∞» =Ù =ÚyÜ«∞#O`« =~°‰Ωõ q"åǨÏ|O^èŒO U~°Ê~°K«∞‰õΩ<Õ f~å‡#O =∞@∞‰õΩ KÕÜ«∞HõO_ç. ÉÏQÍ QÆ∞~°∞ÎOK«∞HÀO_ç, JÖÏ¡ÇπωõΩ g∞ PO`«~åºÖ’¡x q+¨Ü«∞=¸ `≥Å∞ã¨∞. JO^Œ∞=Å¡ PÜ«∞#‰õΩ ÉèíÜ«∞Ѩ_»O_ç, PÜ«∞# JÅÊã¨fiÅÊ q+¨Ü∂« Å#∞ =∞xflOz "Õ™êÎ_x» , ZO`À ã¨ÇϨ #jÅ∞_»x ‰õÄ_® QÆ∞~°∞OÎ K«∞HÀO_ç. 30 255. JO>Ë q∂~°∞ D ã¨`åºxfl =∞~°∞=HõO_ç: JÖÏ¡ÇπÏ q∂‰õΩ „QÆO^äŒO, q"ÕK«#Å tHõ∆} QÆiÑ≤ „ѨѨOK« =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiѨ٠=∞Ǩϟ#fl`« "≥∞ÿ# Ѩ^ŒqÃÑ· xÜ«ÚHõÎOKÕâß_»∞. q∂~°∞ '=∞^茺ã¨÷ ã¨=∂[O—QÍ K≥Ü«∞º|_®¤~°∞. q∞=∞‡efl huH©, x*Ï~ÚfH© ™ê‰õ∆Ω Å∞QÍ KÕã≤ xÅɡ@ì_»O [iyOk. ™ê‰õΩÅ∞ "≥^ŒH˜ ^≥·= ã¨∂‰õΩÎÅ Z_»Å ѨiǨã¨=∂_»@O, K«@ìOÖ’x Ѩ^•Å ^•fi~å, K«@ìO L^ÕÌâߺxH˜ aè#flOQÍ J^èŒ~°‡=∞~Ú# „ѨÜ≥∂[<åÅ∞ á⁄O^Œ_»O, „ѨѨOKåxH˜ ã¨<å‡~°æO K«∂Ѩ_®xH˜ |^Œ∞Å∞QÍ ã¨fiÜ«∞OQÍ ™⁄O`« WO_»¡Ö’¡<Õ ^Ò~°˚#ºO [~°Ñ¨_»O, „Éèí+¨ì=∂~°æO Ѩ@ì_»O q∂‰õΩ `«QÆ^Œ∞. 256. JO>Ë U „ã‘ÎHõ~Ú<å P"≥∞ Éèí~°Î `«ÖÏH± (q_®‰õΩÅ∞) WKÕÛã≤, W^ŒÌ`ü HÍÅOÖ’ P"≥∞ "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ =∞~°ÅHõáÈ~Ú# ѨHõ∆OÖ’, P Ô~O_»= ÉèÏQÆO

ÃÑ·# W^ŒÌ`ü ^•\˜# `«~°∞"å`« "åi~°∞=Ù~°∂ Ѩ~°ã¨Ê~°O uiy q"åǨÏ=∂_»\ÏxH˜ ã¨=∞‡uOz#@¡~Ú`Õ „ã‘Î |O^èŒ∞=ÙÅ∞ WO^Œ∞Ö’ J=~À^è•Å∞ ã¨$+≤ìOK«~å^Œ∞ Jx ÉèÏ=O. nxH˜ =∞~˘Hõ J~°÷O ‰õÄ_® HÍ=K«∞Û. Z=~°~Ú`Õ `«# ÉèÏ~°º‰õΩ q_®‰õΩÅ∞ WzÛ"Õ™êÎ_À J`«#∞, `«# =∂r ÉèÏ~°º W^ŒÌ`ü ѨÓ~°Î~Ú# `«~°∞"å`« ¿ãfiK«Ûùá⁄Ok =∞~˘Hõ KÀ@ ZHõ¯_»~Ú<å xHÍÇπÏ KÕã¨∞HÀ"åÅx HÀ~°∞ ‰õΩO@∂ LO>Ë P xHÍÇπÏÖ’ J=~À^èŒOQÍ Ñ¨i}q∞OKÕ hK«=∞~Ú# KÕ+¨ì ʼnõΩ áêÅÊ_»~å^Œ∞. `å#∞ =^Œe# „ã‘Îx =∞Ô~=~°∂ ÃÑo§ KÕã¨∞HÀ _®xH˜ JOwHõiOK«x q^èŒOQÍ „Ѩܫ∞`åflÅ∞ KÕã¨∂Î u~°QÆ~å^Œ∞. 257. D P^Õâ◊O =iÎOKÕ ã¨O^Œ~°ƒùO, ^ŒOѨ`«∞Å∞ `«ÖÏH± ^•fi~å #~Ú<å, Y∞ÖÏ, Ѷ≤ãπö, "Õ~åÊ@∞ ^•fi~å#~Ú<å XHõiH˘Hõ~°∞ "Õ~°~Ú LO_ç, „ã‘Î X_çÖ’ áêÅ∞ „`åˆQ tâ◊√=Ù L#flѨÊ\˜k. 138

2. JÖò |Hõ~°

236–237 g∞~°∞ g∞ „ã‘ÅÎ #∞ =Ú@∞ì‰Ωõ <Õ J=HÍâ◊O HõÅ∞QÆHÑõ Ó¨ ~°fi"≥∂ ÖËHõ =∞„ÇπÏ x~°~‚ ÚOK«HÑõ Ó¨ ~°fi"≥∂ q_®‰õΩÅ∞ WzÛ#@¡~Ú`Õ JO^Œ∞Ö’ `«ÑÙ¨ Ê ÖË^∞Œ . P ã¨O^Œ~åƒù# "åiH˜ ZO`À H˘O`« W=fi_»=∞~Ú`Õ `«Ñʨ xã¨i.260 Hõey# =ºH˜Î `«# â◊H˜Î "Õ∞~°‰õΩ, ÖËx"å_»∞ `«# gÅ∞#∞|\˜ì „Ѩã≤^Œú suÖ’ ™⁄=Ú‡ =Ú@ì*ᡠêÊe. Wk ã¨[#˚ ∞Å~Ú#"åi q^è∞Œ ºHõÎ ^è~Œ ‡° O. g∞~°∞ =Ú@∞ìH˘#Hõ=ÚO^Õ q_®‰õΩezÛ #@¡~Ú`Õ, =∞ǨÏ~ü x~°Ü ‚ ∞« =∞~Ú L#fl ã¨O^Œ~ƒ° Où Ö’ ã¨QOÆ =∞„ÇπÏ K≥eO¡ K«=Åã≤ LO@∞Ok. J~Ú`Õ „ã‘Î "≥∞`«Hõ "≥·Yi =Ç≤ÏOz (=∞„ÇπÏ fã¨∞HÀHõáÈ~Ú<å) ÖË^• q"åÇ¨Ï |O^èŒO ǨÏã¨ÎQÆ`«=∞~Ú L#fl ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ "≥∞`«Hõ "≥·Yi =Ç≤ÏOz (=∞„ÇπÏ Ñ¨ÓiÎQÍ WzÛ"Õã≤<å) Jk "Õˆ~ q+¨Ü«∞O. áÈ`Õ, g∞~°∞ (ѨÙ~°∞+¨µÅ∞) "≥∞`«Hõ "≥Y· i =Ç≤Ï¿ãÎ Wk ^≥=· x+¨‰ª Ωõ ^ŒQiæÆ q+¨Ü∞« O. Ѩ~㰠ʨ ~° =º=Ǩ~åÅÖ’ B^•~°ºO`À =º=ǨÏiOK«_®xfl =∞~°∞=HõO_ç.261 g∞~°∞ KÕ¿ã^ŒO`å JÖÏ¡ÇπÏ K«∂ã¨∂Î<Õ L<åfl_»∞. 258. JO>Ë `«O„_ç K«xáÈ`Õ J`«x ™ê÷#OÖ’ tâ◊√=Ù‰õΩ ã¨O~°Hõ∆ ‰õΩ_»∞ J~Ú# =ºH˜Î D ÉÏ^茺`«#∞ <≥~°"Õ~åÛe. 259. D =∞$`«∞º=Ù W^ŒÌ`ü, `«=∞ Éèí~°ÎÅ`À UHÍO`« ã¨=∂QÆ=∞O [~°QÆx „ã‘ÎʼnõΩ ‰õÄ_® =iÎã¨∞ÎOk. J~Ú`Õ QÆ~°ƒùO`À L#fl „ã‘Î nxH˜ q<å~ÚOѨ٠Hõey LO@∞Ok. P"≥∞ =∞$`«∞º=Ù W^ŒÌ`ü „Ѩã¨=O [iˆQ=~°‰õΩ LO@∞Ok. „Ѩã¨=O Éèí~°Î =∞~°}˜OK«QÍ<Õ [iy<å ÖË^• H˘xfl <≥ÅÅ `«~°∞"å`« [iy<å. ''`«=∞#∞`å=Ú x„QÆÇ≤ÏOK«∞HÀ"åe—— JO>Ë ÉèÏ=O, ˆH=ÅO D HÍÅOÖ’ "å~°∞ xHÍÇπÏ KÕã¨∞HÀ~å^Œ#flk =∂„`«"Õ∞ HÍ^Œ∞, "å~°∞ `«=∞ JÅOHõ~°}‰õΩ ‰õÄ_® ^Œ∂~°OQÍ LO_®e. D ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ ǨÏnã¨∞Ö’¡ ã¨Ê+¨ì=∞~Ú# P^ÕâßÅ∞ Åaè™êÎ~Ú. W^ŒÌ`ü HÍÅOÖ’ „ã‘Î JO^Œ=∞~Ú# ~°OQÆ∞Å ^Œ∞ã¨∞ÎÅ∞, #QÆÅ∞ ^èŒiOK«~å^Œ∞, QÀiO\ωõΩ, HÍ@∞Hõ, Ѩi=∞à◊ „^Œ"åºÅ∞, t~À*ÏʼnõΩ ~°OQÆ∞ ÃÑ@∞ìHÀ~å^Œ∞, t~À*ÏÅ#∞ JÅOHõiOK«∞HÀ~å^Œ∞. g@xfl\˜H© ^Œ∂~°OQÍ LO_®e. J~Ú`Õ D HÍÅOÖ’ „ã‘Î WO\˜ QÆ_»Ñ¨ ^•\˜ |Ü«∞\˜H˜ "≥à◊§=K«∞Û<å ÖË^• J#fl q+¨Ü«∞OÖ’ ÉèË^•aè„áêÜ«∞ Ô~O_»= ÉèÏQÆO

=ÚOk. Ǩτ[`ü L=∞~ü, L™ê‡<£, W|∞fl L=∞~ü, *ˇ·^£ a<£ ™êa`ü, W|∞fl =∞ãπT^£, L"≥∞‡ ã¨Öχ, ã¨~¸^£ a<£ =Úã¨~ÚºÉò(~°), W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ #Y~¸, =ÚǨÏ=∞‡^£ a<£ ã‘s<£, WOHÍ #Å∞QÆ∞~°∞ W=∂=ÚÅ∂ (~°Ç¨Ï‡Ç¨ï=ÚÖÏ¡ÇπÏ) W^ŒÌ`ü HÍÅOÖ’ „ã‘Î `«# Éèí~°Î K«xáÈ~Ú# WO\˜Ö’<Õ LO_®e† ѨQÆ\ ˜ ѨÓ@ U^Œ~Ú<å J=ã¨~°O Hõey`Õ P"≥∞ |Ü«∞\˜H˜ "≥à◊§=K«∞Û HÍx |㨠=∞@∞‰õΩ J^Õ WO\˜Ö’ K≥Ü«∂ºe J#O\Ï~°∞. nxH˜ aè#flOQÍ Ç¨Ï„[`ü P~Úëê, W|∞fl JÉσãπ, Ǩτ[`ü Je, *Ïa~ü a<£ J|∞ÌÖÏ¡, J`å, `å=Óãπ, ǨÏã¨<£ |„ã‘, L=∞~ü a<£ J|∞ÌÖò Jr*ò WOHÍ q∞QÆ`å JǨï¡*Ï˚Ç≤Ï~ü JO^Œ~°∂, „ã‘Î `«# W^ŒÌ`ü HÍÖÏxfl ZHõ¯_» W+¨ì=∞~Ú`Õ JHõ¯_» QÆ_»Ñ¨=K«∞Û Jx, P HÍÅOÖ’ „Ѩܫ∂}O ‰õÄ_® K≥Ü«∞º=K«∞Û Jx Jaè„áêÜ«∞Ѩ_»`å~°∞. 260. D q^èŒOQÍ |O^èŒ∞`«fiO U~°Ê~°z# `«~°∞"å`« ^•xfl `≥Oz "≥Ü«∞º_»O =Å¡ „ã‘ÎH˜ ZO`À H˘O`« #+¨ìO =∞@∞‰õΩ ZÖÏQÆ∂ HõÅ∞QÆ∞ `«∞Ok. JO^Œ∞=Å¡, â◊H˜Î"Õ∞~°‰õΩ P #ëêìxfl ѨÓiOK«_®xH˜ „Ѩܫ∞uflOKåÅx JÖÏ¡ÇπÏ P^Õtã¨∞Î<åfl_»∞. 139

2. JÖò |Hõ~°

238–239 g∞ #=∂AÅ#∞ HÍáê_»∞‰õΩO@∂ LO_»O_ç262– =ÚYºOQÍ #=∂*ò qt+¨ì`«Å∞ UHõ„`«=∞~Ú# #=∂*òx. 263 JÖÏ¡ÇπÏ ã¨=∞Hõ∆OÖ’ P*Ï˝|^Œ∞úÅ~Ú# ^•ã¨∞ÖÏ¡ xÅ|_»O_ç. JÉèí„^Œ`å=ã¨÷Ö’#~Ú`Õ #_»∞ã¨∂Î<À ÖËHõ "åǨÏ#OÃÑ·<À ™ê^茺=∞~Ú# suÖ’ #=∂*ò K≥Ü«∞ºO_ç. `«~°∞"å`« g∞‰õΩ ã≤÷q∞`«O „áêѨÎ=∞~Ú#ѨÙÊ_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ#∞, PÜ«∞# g∞‰õΩ <ÕiÊ# Ѩ^Œúu „ѨHÍ~°O ã¨O㨇iOK«O_ç† P Ѩ^uúŒ g∞~°∞ =Ú#∞ÃÑ#fl_»∂ Z~°∞QÆ~∞° . 240–241 g∞Ö’264 Z=~°~Ú<å =∞~°}˜ã¨∞Î#flѨÙÊ_»∞ "åi Ñ≤^ŒÑ¨ ÉèÏ~°ºÅ∞#fl ѨHõ∆OÖ’ `«=∞ ÉèÏ~°ºÅ‰õΩ XHõ ã¨O=`«û~°HÍÅOáê@∞ Éèí~°}O K≥e¡OKåÅx, "åix WO\˜#∞O_ç |Ü«∞\˜H˜ ѨOÑ≤Oz "≥Ü∞« º~å^Œx gÅ∞ x~°~‚ ÚOz =∞s áÈ"åe. J~Ú`Õ XHõ"àÕ ◊ "åˆ~ ã¨fiÜ«∞OQÍ "≥o§áÈ~Ú#@¡~Ú`Õ, `«=∞ ã¨fiq+¨Ü«∞OÖ’ „Ѩã≤^Œú su# U x~°‚Ü«∞O KÕã¨∞‰õΩ<åfl ^•x ÉÏ^茺`« g∞‰õΩÖË^Œ∞. JÖÏ¡ÇπÏ JxflO\˜ÃÑ<· å PkèHºõ `«, JkèHÍ~åÅ∞ QÆÅ"å_»∞, q"ÕK<« åѨ~∞° _»∞ q[˝`Q« ÅÆ "å_»∞#∂fl. JÖψQ g∞~°∞ q_®‰õΩÅ∞ WzÛ"Õã#≤ „ã‘ÅÎ ‰õΩ ‰õÄ_® ã¨=Úz`« suÖ’ ZO`À H˘O`« =Ú@ìKÑ≥ Ê≤ ™êQÆ#Oáêe† Wk x+¨ªQÆÅ"åi q^èŒ∞ºHõÎ ^èŒ~°‡O. 263. =¸ÅOÖ’ ''ã¨ÖÏ`«∞Öò =Ù™êΗ— J#fl Ѩ^ŒO „ѨÜ≥∂yOK«|_çOk. nxH˜ H˘O^Œ~°∞ "åºMϺ`«Å∞ Ѷ¨„*ò #=∂*òQÍ J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. =∞iH˘O^Œ~°∞ AǨÏ~ü Jx, WOHÍ H˘O^Œ~°∞ =∞Q∑iÉò Jx, H˘O^Œ~°∞ Wëê Jx ÉèÏqOKå~°∞. J~Ú`Õ g\˜Ö’ Un „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ „áÈHõÎ=∞~Ú# =∂@ HÍ^Œ∞. Wk ˆH=ÅO ѨO_ç`«∞Å J#∞=~°Î#O =∂„`«"Õ∞. J`«ºkèHõ Jaè„áêÜ«∂Å∞ J„ãπ #=∂*ò#∞ |ÅѨ~°∞ã¨∞Î<åfl~Ú. „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞ (ã¨) ‰õÄ_® XHõ™êi D #=∂*ò<Õ ã¨ÖÏ`«∞Öò =Ù™êÎQÍ Ñ¨iQÆ}˜OKå~°#fl Jaè„áê Ü«∞=¸ LOk. HÍx D J~å÷xfl „QÆÇ≤ÏOK«_®xH˜ P^è•~°=∞~Ú# ã¨OѶ¨∞@# ˆH=ÅO WO`Õ: JǨ˚Éò Ü«Ú^ŒúO ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ q~À^èŒ∞Å ^•_ç HÍ~°}OQÍ „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞(ã¨) ZO`«QÍ x=∞QÆ∞flÅ~Ú á⁄Ü«∂º~°O>Ë ã¨∂~åºã¨Î=∞Ü«∞O HÍ=zÛOk HÍx PÜ«∞# (ã¨) J„ãπ #=∂*ò K≥Ü«∞ºÖËHõá⁄Ü«∂º~°∞. JѨÙÊ_»∞ PÜ«∞#, ''^≥·=O

261. JO>Ë =∂#gÜ«∞ ã¨O|O^è•Å∞ ã¨*Ï=ÙQÍ ã¨∞ǨÏ$^•ƒù= ѨÓ~°fiHõOQÍ H˘#™êQÍÅO>Ë [#∞Å∞ Ѩ~°ã¨Ê~°O L^•~°OQÍ =º=ǨÏiOK«_»O J=ã¨~°O. XHõ"Õà◊ „Ѩu =ºH˜Î Y~åYO_çQÍ `«# K«@ìѨ~°=∞~Ú# ǨωõΩ¯ HÀã¨O "≥ÚO_çѨ@∞ì Ѩ\ ˜ì#@¡~Ú`Õ ™ê=¸ Ç≤ÏHõ rq`«O Z#fl_»∂ ã¨∞ǨÏ$^•ƒù=ѨÓ~°fiHõOQÍ =∞#*ÏÅ^Œ∞. 262. <åQÆiHõ ™ê=∂lHõ âßã¨<åÅ#∞ q=iOz# `«~°∞"å`« JÖÏ¡ÇπÏ, #=∂*ò#∞ QÆ\ ˜ìQÍ „Ѩɒkèã¨∂Î D „Ѩã¨OQÍxfl =Úyã¨∞Î <åfl_»∞. ZO^Œ∞=Å¡#O>Ë =∂#=ÙxÖ’ ^≥·= cèu, hu, Ѩq„`«`«Å ÉèÏ"åÅ∞, ^≥·"å*Ï˝áêÅ<å |∞kúx ã¨$lOKÕk, =∞x+≤x ~°∞A =~°Î#OÃÑ· ã≤÷~°OQÍ xe¿Ñk #=∂*ò XHõ¯>Ë. W^Õ ÖËHõáÈ`Õ =∞x+≤, ^≥·"å^ÕâßÅ áê\˜OѨÙÃÑ· xÅHõ_»QÍ Z#fl_»∂ xÅ∞=*ÏÅ_»∞. z=iH˜ Ü«¸^Œ∞Å∞ U Jq^èÕÜ«∞`å „Ñ¨"åǨÏOÖ’ H˘@∞ì‰õΩ á⁄Ü«∂º~À JO^Œ∞Ö’<Õ W`«#∂ H˘@∞ì‰õΩáÈ`å_»∞. Ô~O_»= ÉèÏQÆO

140

2. JÖò |Hõ~°

242 D q^èOŒ QÍ JÖÏ¡ÇÏπ `«# P^ÕâßÅ#∞ g∞‰õΩ `Õ@`≥ÅO¡ KÕã∞¨ <Î åfl_»∞ – g∞~°∞ `≥eq`Õ@Å`À =º=ǨÏi™êÎ~#° fl Pâ◊`À. 31 243–245 =∞$`«∞º265 ÉèÜ í ∞« O`À WÅ∂¡ "åH˜e =^Œe "≥o§# [#∞Å ã≤u÷ QÆ`∞« efl h=Ù QÆ=∞xOKå"å, "å~°∞ "ÕÅ ã¨OYºÖ’ L<åfl~°∞? JÖÏ¡ÇÏπ "åix ''=∞~°}O˜ K«O_ç—— Jx P^ÕtOKå_»∞. P `«~∞° "å`« PÜ«∞# "åiH˜ uiy rq`«O „Ѩ™êkOKå_»∞.266 "åã¨"Î åxH˜ JÖÏ¡ÇÏπ =∂#=ÙŠѨ@¡ ZO`À J#∞„QÆÇϨ O QÆÅ"å_»∞, HÍx KåÖÏ =∞Ok Hõ$`«[`˝ « Hõ#|~°K~« ∞° – qâßfiã¨∞ÖÏ~å! ^≥=· =∂~°Oæ Ö’ áÈ~å_»O_ç, ÉÏQÍ QÆ∞~°∞ÎOK«∞ HÀO_ç, JÖÏ¡ÇπÏ Jhfl q#QÆÅ"å_»∞, Jhfl `≥Å∞ã¨∞HÀQÆÅ"å_»∞. JÖÏ¡ÇπωõΩ 'L`«Î=∞ ~°∞}O—267 WKÕÛ"å~°∞ g∞Ö’ Z=~°∞– ^•xfl JÖÏ¡ÇÏπ Z<Àfl =O`«∞Å∞ =∞s=∞s ÃÑOz uiy W=fi_®xH˜? `«yOæ K«_"» ∞≥ <ÿ å ÃÑOK«_"» ∞≥ <ÿ å JÖÏ¡ÇÏπ Jnè#OÖ’<Õ LOk, =∞i PÜ«∞# "≥Ñ· Ù¨ #ˆH g∞~°∞ =∞~°eáÈ=Åã≤ LOk. gà◊§ QÀsefl, WO_»¡#∂ =∞O@Å`À xOѨÙQÍHõ, g~°∞ =∂ ã¨ÖÏ`«∞Öò =Ù™êÎ HÀÖ’Ê*Ëâß~°∞—— Jx J<åfl~°∞. D =∂@Å =Å¡ PÜ«∞# J„ãπ #=∂*ò#∞ ã¨ÖÏ`«∞Öò =Ù™êÎ Jx J<åfl~°x J#∞ ‰õΩ<åfl~°∞. "åã¨Î"åxH˜ =∂ ^Œ$+≤ìÖ’ D =∂@ʼnõΩ ã¨~°~Ú# ÉèÏ=O, 'D x=∞QÆfl`« HÍ~°}OQÍ "Õ∞=Ú, #=∂*ò L`«¯ $+¨ì ™ê÷~Úx HÀÖ’ÊÜ«∂=Ú. WѨÙÊ_»∞ HÍÅO `«Ñ≤Ê K≥Ü«∞º=Åã≤ LO@∞Ok. `˘O^Œ~° `˘O^Œ~°QÍ <≥~°"Õ~°Û=Åã≤ LO@∞Ok. „â◊^•ú㨉õΩÎÅ`À, ÉèíÜ«∞Éèí‰õΩÎÅ`À, `«$Ñ≤ÎQÍ „ѨâßO`«OQÍ K≥Ü«∞ºÖË=Ú— J#flk =∂„`«"Õ∞. '=Ù™êΗ JO>Ë =∞^茺֒ #∞O_Õk Jx J~°÷O. JÖψQ L`«Î=∞ =∞~ÚOk, L#fl`«=∞~ÚO^Œx ‰õÄ_® J~°÷O =ã¨∞ÎOk. ã¨ÖÏ`«∞Öò =Ù™êÎ JO>Ë =∞^茺ã¨÷ #=∂*ò Jx ‰õÄ_® J~°÷O HÍ=K«∞Û. WOHÍ ã¨~°~Ú# "Õà◊H˜, ÉèíH©Î„â◊^ŒúÅ`À, ^≥·=O "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ z`«ÎO ÅQÆflOKÕã≤ KÕ¿ã #=∂*ò, #=∂*ò‰õΩ ã¨O|OkèOz# ã¨HõÅ L`«Î=∞ QÆ∞}ÏÅ∞ QÆÅ #=∂*ò Jx ‰õÄ_® ÉèÏ=O HÍ=K«∞Û. nx `«~°∞"å`« =zÛ#, Ô~O_»= ÉèÏQÆO

''JÖÏ¡ÇπÏ ã¨=∞Hõ∆OÖ’ q#Ü«∞q^èÕÜ«∞`«Å∞QÆÅ ^•ã¨∞ÖÏ¡ xÅ|_»O_ç—— J#fl "åHõºO ã¨fiÜ«∞OQÍ nxfl "åºMϺx™ÈÎOk. 264. „Ѩã¨OQÆ Ñ¨~°OѨ~° ÃÑ·<Õfl =Úyã≤Ok. D =K«<åÅ∞ ^•x =ÚyOѨ٠QÍ#∞, J#∞|O^èŒOQÍ#∂ „Ѩ=zOѨ|_»∞`«∞<åfl~Ú. 265. nx q∂^Œ@ =∞~À „Ѩã¨OQÆ Ñ¨~°OѨ~° „áê~°OÉèí=∞=Ù`ÀOk. WO^Œ∞Ö’ =Úã≤¡=ÚʼnõΩ ^≥·= =∂~°æOÖ’ lǨ^£ (x~°O`«~° Hõ$+≤) ã¨Å∞Ѩ_»O QÆ∞iOz, ^èŒ# ã¨O|O^èŒ=∞~Ú# `åºQÍÅ∞ K≥Ü«∞º_»O QÆ∞iOz „¿Ñˆ~Ñ≤OK«_»O [iyOk. U ^Ò~°˚<åºÅ HÍ~°}OQÍ#~Ú`Õ |h W„™ê~¸Öò „Ѩ[Å∞ z=iH˜ Ѩ`«<åxH©, H©∆} ^Œâ◊‰õÄ Ö’# Ü«∂º~À "å\˜H˜ ^Œ∂~°OQÍ LO_®Åx „ѨɒkèOK«_»O [iyOk. D ã¨O^Œ~åƒùxfl J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ ^Œ$+≤ìÖ’ LO_»=Åã≤# q+¨Ü«∞O XHõ@∞Ok: =Úã≤¡=ÚÅ∞ JѨÊ\˜H˜ =∞Hͯ #∞O_ç |Ç≤Ï+¨¯ $`«∞ÅÜ«∂º~°∞. ^•^•Ñ¨Ù XHõ\ ˜, XHõ\ ˜#fl~° ã¨O=`«û~åÅ HÍÅO #∞O_ç =∞n<åÖ’ â◊~°}Ï~°∞÷Å∞QÍ rqã¨∞Î<åfl~°∞. u~°™ê¯~°∞Å AÅ∞O#∞ ÉèíiOK«ÖËHõ, `«=∞‰õΩ áÈ~å_Õ J#∞=∞u x=fi=Åã≤O^Œx 141

2. JÖò |Hõ~°

246 WOHÍ, =¸™ê `«~∞° "å`« |h W„™ê~¸Öò <åÜ«∞‰õΩÅ q+¨Ü∞« OÖ’ ã¨OÉèqí Oz# =º=Ǩ~åxfl ‰õÄ_® h=Ù QÆ=∞xOKå"å? "å~°∞ `«=∞ „Ѩ=Hõ#Î ∞, ''=∂‰õΩ XHõ ~åA#∞ xÜ«∞q∞OK«∞, JѨÙÊ_»∞ "Õ∞=Ú ^≥·= =∂~°æOÖ’ áÈ~å_»∞`å=Ú——268 Jx HÀ~å~°∞. ''g∞‰õΩ áÈ~å_Õ P^Õâ◊O W=fiQÍ g∞~°∞ áÈ~å_»HõáÈ=_»O [~°QÆ^Œ∞ Hõ^•?—— Jx „Ѩ=HõÎ "åix J_çQÍ_»∞. ^•xH˜ "å~°∞, ''J^≥ÖÏ ™ê^茺O, "Õ∞=Ú ^≥=· =∂~åæ# áÈ~å_»‰Ωõ O_® ZÖÏ LO\Ï=Ú? =∞=∞‡efl =∂ WO_»¡ #∞O_ç "≥à§◊ Q˘\Ïì~ˆ , =∂ Ñ≤ÖÏ¡ *ˇÅ¡efl =∂‰õΩ ^Œ∂~°O KÕã≤"Õâ߈~—— Jx |^Œ∞eKåÛ~°∞. HÍx "åix áÈ~°∞ÔH· P^ÕtOz#ѨÙÊ_»∞ "åiÖ’ XHõ JÅÊ ã¨OYº q<å JO^Œ~∂° "≥#∞kiyá⁄Ü«∂º~°∞. "åiÖ’x XH˘¯Hõ¯ ^Œ∞~å‡~°∞_æ ∂» JÖÏ¡ÇπωõΩ ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞. ã¨fiÜ«∞OQÍ "åˆ~ =∂\˜=∂\˜H© HÀ~°∞`«∞<åfl~°∞. HÍx WѨÙÊ_»∞ áÈ~°∞ÔH· P^ÕtOz#ѨÙÊ_»∞ "åiÖ’ H˘O^Œ~°∞ "≥#HÍ =ÚO^Œ∞ Tyã¨ÖÏ_»∞`«∞<åfl~°∞. D Ѩiã≤÷u „Ѩ™êÎ=# 26= ~°∞‰õÄ z=~°# LOk. „Ѩã¨∞Î`åxH˜, |h W„™ê~¸Öò K«i„`«Ö’x Ô~O_»∞ =ÚYº Ѷ¨∞\ÏìÅ ^•fi~å =Úã≤¡=ÚʼnõΩ QÆ∞}áê~î°O QÆ~°Ñ¨_»O =ÚM’º^ÕÌâ◊ºO. 266. WHõ¯_» |h W„™ê~¸Öò‰õΩ ã¨O|OkèOz# x~°æ=∞# (Exodus) ã¨OѶ¨∞@##∞ ã¨∂zOK«_»O [iyOk. '=∂W^•— ã¨∂~å <åÅæ= ~°∞‰õÄÖ’ JÖÏ¡ÇπÏ nx q=~åÅ#∞ „Ѩ™êÎqOKå_»∞. g~°∞ ZO`À ÃÑ^ŒÌ ã¨OYºÖ’ DlÑπì #∞O_ç |Ü«∞Å∞"≥_»ÖÏ~°∞. J_»=ÙÖ’¡, Z_®~°∞Ö’¡, WÅ∂¡ "åH˜e =^Œe, xÅHõ_» ÖˉõΩO_® u~°∞QÆ∞`«∂ L<åfl~°∞. XHõ x"å㨠ã¨÷ÅO H˘~°‰õΩ ã¨fiÜ«∞OQÍ JÅ¡ÖÏ¡_»∞`«∞O_Õ "å~°∞. HÍx JÖÏ¡ÇπÏ P^Õâ◊O "Õ∞~°‰õΩ, Ǩτ[`ü =¸™ê ("≥∂Ã+) (J), ^Œ∞~å‡~°∞æÅ~Ú# Hõ<£PhÜ«ÚÅ#∞ áêÅã‘Î<å Éèí∂ÉèÏQÆO #∞O_ç "≥à◊§Q˘\˜ì, P „áêO`åxfl [~ÚOK«∞H˘O_»x "åix P*Ï˝ Ñ≤Oz#ѨÙÊ_»∞ "å~°∞ Ñ≤iH˜`«#O Hõ#|iKå~°∞. =ÚO^ŒO["≥Ü«∞º _®xH˜ x~åHõiOKå~°∞. PÃÑ·# JÖÏ¡ÇπÏ "åix #ÅÉèíÜÕ∞ºà◊§ =~°‰õΩ Éèí∞qÃÑ· u~°QÍ_»xKåÛ_»∞. z=iH˜ "åi `«~°O XHõ\ ˜ JO`«iOz áÈ~ÚOk. `«~°∞"åu `«~°O Z_®~°∞Å X_çÖ’ ÃÑiy ÃÑ^ŒÌ^Œ~ÚOk. JѨÙÊ_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ "åiH˜ Ô~O_»= ÉèÏQÆO

Hõ<£PhÜ«ÚÅÃÑ· PkèHõº`« „Ѩ™êkOKå_»∞. D =º=Ǩ~å<Õfl =∞$`«∞º=Ù, uiy rq`«O J#fl Ѩ^•Å`À Jaè=i‚OK«@O [iy#@∞ì J=QÆ`«=∞=Ù`ÀOk. 267. =¸ÅOÖ’x ''Hõˆ~˚ ǨÏã¨<£—— J#fl Ѩ^•Å‰õΩ âßaÌHõ J#∞ "å^ŒO '=∞Oz JѨÙÊ— Jx. nxH˜ ã¨fiK«ÛùOQÍ, ã¨`å¯~°º ÉèÏ=O`À, x™êfi~°÷OQÍ Z=iHõ~Ú<å WKÕÛ ~°∞}O Jx ÉèÏ=O. D q^èŒOQÍ ^≥·==∂~°æOÖ’ Y~°∞Û KÕ¿ã ^èŒ<åxfl JÖÏ¡ÇπÏ `«#‰õΩ WzÛ# JѨÙÊQÍ Ñ¨iQÆ}˜ã¨∞Î<åfl_»∞. WOHÍ Jã¨Å∞#∞ uiy W=fi_»"Õ∞HÍHõ ^•xH˜ Z<Àfl Ô~@∞¡ JkèHõOQÍ<Õ |^Œ∞Å∞ W™êÎ#x "åQÍÌ#O ‰õÄ_® KÕã¨∞Î<åfl_»∞. J~Ú`Õ XHõ +¨~°`«∞. Jk 'L`«Î=∞ ~°∞}O— J~Ú LO_®e. JO>Ë `«# ã¨fi„ѨÜ≥∂[<åxfl HÀi WzÛ#@∞=O\˜k HÍ~å^Œ∞. ˆH=ÅO JÖÏ¡ÇπÏ H˘~°‰õΩ, ˆH=ÅO PÜ«∞# W+¨ìѨ_Õ Ñ¨#∞Å H˘~°‰õΩ =∂„`«"Õ∞ Y~°∞Û K≥Ü«∂ºe. 268. Wk ^•^•Ñ¨Ù „H©.ѨÓ. XHõ "≥~Úº ã¨O=`«û~åÅ HÍÅO<å\˜ ã¨OѶ¨∞@#. P HÍÅOÖ’ |h W„™ê~¸ÖòÃÑ· J"≥∂sÜ«ÚÅ∞ ^Ò~°˚ <åºÅ∞ K≥Ü«∞º^˘_çQÍ~°∞. "å~°∞ W„™ê~¸bÜ«ÚÅ #∞O_ç Ѷ≤Åã‘Î<£ Ö’x J<ÕHõ „áêO`åÅ#∞ ÔH·=ã¨O KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. ã¨=¸ÜÕ∞Öò „Ѩ=HõÎ P HÍÅOÖ’ |h W„™ê~¸Öò „Ѩ[efl ѨiáêeOKÕ"å~°∞. HÍx PÜ«∞# ÉÏQÍ =$^Œ∞úÅÜ«∂º~°∞. JO^Œ∞=Å¡ |h W„™ê~¸Öò 142

2. JÖò |Hõ~° <åÜ«∞‰õΩÅ∞, =∞Ô~=~°~Ú<å `«=∞‰õΩ <åÜ«∞Hõ`«fiO =Ç≤ÏOK«_»O J=ã¨~°=∞x, P <åÜ«∞Hõ`«fiOÖ’<Õ `å=Ú Ü«Ú^ŒúO K≥Ü«∞ºQÆÅ=∞x ÉèÏqOKå~°∞. HÍx P<å\˜H˜ |h W„™ê~¸ÖòÖ’ J*Ï˝#O ZO`« QÍ<À ¿Ñ~°∞‰õΩáÈ~ÚOk. WOHÍ "å~°∞#∂fl =Úã≤¡"Õ∞`«~° *Ï`«∞Å q^è•<åʼnõΩ ZO`«QÍ<À „ѨÉèÏq`«∞ÅÜ«∂º~°∞. Ѷ¨e`«OQÍ dÖÏѶ¨`ü („áêux^茺 ѨiáêÅ#), ~åK«iHÍÅ =∞^茺 `Õ_® "åi =∞#ã¨∞ûÅ #∞O_ç `˘ÅyáÈ~ÚOk. JO^Œ∞=Å¡ "å~°∞ =∞#q KÕã¨∞‰õΩ#flk Ybá¶ê#∞ xÜ«∞q∞OK«=∞x HÍ^Œ∞, XHõ ~åA#∞ xÜ«∞q∞OKåÅx. D ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ ɡ·aÖò (áê`« x|O^èŒ#) ã¨=¸ÜÕ∞Öò 1= „QÆO^äŒOÖ’ „Ѩ™êÎqOK«|_ç# q=~åÅ∞ WÖÏ L<åfl~Ú. ã¨=¸ÜÕ∞Å∞ `å#∞ „|uH˜# k#=ÚÅxflÜ«Ú W„âßÜÕ∞bÜ«ÚʼnõΩ <åºÜ«∂kèѨuQÍ LO_≥#∞..... W„âßÜÕ∞bÜ«ÚÅ ÃÑ^ŒÌÅO^Œ~°∞ ‰õÄ_ç ~å=∂Ö’ ã¨=¸ÜÕ∞Å∞ =^ŒÌ‰õΩ =zÛ– z`«ÎyOK«∞=Ú h=Ù =$^Œ∞ú_»=Ù. h ‰õΩ=∂~°∞Å∞ h „Ѩ=~°Î#=O\˜ „Ѩ=~°Î# QÆÅ"å~°∞ HÍ~°∞ QÆ#∞Hõ ã¨HõÅ [#∞Å =∞~åº^Œ K˘Ñ¨ÙÊ# =∂‰õΩ XHõ ~åA#∞ xÜ«∞q∞OѨÙ=Ú. J`«_»∞ =∂‰õΩ <åºÜ«∞=Ú f~°∞Û#x J`«x`À Jxi. .... "å~°∞ Jx# =∂@ ã¨=¸ÜÕ∞Å∞ ^Œ$+≤ìH˜ „Ѩu ‰õÄÅ=ÚQÍ LO_≥#∞. QÆ#∞Hõ ã¨=¸ÜÕ∞Å∞ Ü≥∞Ǩϟ"å#∞ „áê~°÷# KÕÃã#∞. JO^Œ∞‰õΩ Ü≥∞Ǩϟ"å ã¨=¸ÜÕ∞Å∞#‰õΩ ÃãÅqzÛ#^Õ=∞ #QÍ– [#∞Å∞ h`À K≥Ñ≤Ê# =∂@Åxfl\˜ „ѨHÍ~°=Ú [iyOѨÙ=Ú. "å~° ∞ x#∞fl q㨠i ˚ O Ѩ Ö Ë ^ Œ ∞ QÍx `« = Ú‡#∞ Uʼnõ Ω O_» #<Õ fl qã¨i˚OzÜ«Ú<åfl~°∞. .... ã¨=¸ÜÕ∞Å∞ `«##∞, ~åA#∞ J_çy# [#∞ʼnõΩ Ü≥∞Ǩϟ"å =∂@Åhfl qxÑ≤Oz D ÖÏQÆ∞# K≥ÃÑÊ#∞– q∞=Ú‡Å#∞ UÅÉ’=Ù ~åA Z\˜ì"å_»QÆ∞##QÍ, J`«_»∞ q∂ ‰õΩ=∂~°∞Å#∞ Ѩ@∞ìH˘x, `«# ~°^äŒ=ÚÅ#∞ `ÀÅ∞@‰õΩ#∞ `«# QÆ∞„~°=ÚÅ#∞ HÍáê_»∞@‰õΩ#∞ "åix LOK«∞H˘#∞#∞. H˘O^Œ~°∞ J`«x ~°^äŒ=ÚÅ =ÚO^Œ~° Ѩ~°∞ÔQ`«∞Î^Œ∞~°∞. =∞iÜ«Ú J`«_»∞ "åix `«# Ãã·#º=ÚÖ’ ã¨Ç¨Ï„™êkèѨ`«∞Å∞QÍ#∞ ѨOK«^ŒâßkèѨ`«∞Å∞QÍ#∞ xÜ«∞q∞OK«∞#∞. `«# Éèí∂=ÚÅ#∞ ^Œ∞#∞fl@‰õΩ#∞ "å\˜ ѨO@#∞ HÀÜ«Ú@‰õΩ#∞ `«# Ü«Ú^•úÜ«Ú^èŒ=ÚÅ#∞ `«# ~°^èŒ=ÚÅ ™ê=∂#∞ Å#∞ KÕÜ«Ú@‰õΩ#∞ "åix U~°Ê~°K«∞H˘#∞#∞. q∂ ‰õΩ=∂Ô~ÎÅ#∞ ÉèíHõ∆ ºHÍi}∞Å∞QÍ#∞ É’#Hõ`≥ÎÅ∞QÍ#∞ ~˘>ˇìÅ∞ HÍÅ∞Û"åixQÍ#∞ ÃÑ@∞ìH˘#∞#∞. q∂ q∂ á⁄Å=ÚÅÖ’#∞, q∂ „^•Hõ∆ `À@ÅÖ’#∞, Fb= `À@ÅÖ’#∞ „âı+¨ª=∞~Ú#"å\˜x fã≤H˘x `«# ¿ã=‰õΩÅ H˜K«∞Û#∞. q∂ ^è•#º=ÚÖ’#∞ „^•Hõ∆ ѨO_»¡Ö’#∞ ѨkÜ«∞= ÉèÏQÆ=Ú fã≤ `«# Ѩi"å~°[#=Ú#‰õΩ#∞ ¿ã=‰õΩʼnõΩ#∞ WK«∞Û#∞. q∂ ^•ã¨∞Å#∞ q∂ ѨxHõ`≥ÎÅ#∞ q∂ Ѩâ◊√=ÙÅÖ’#∞ QÍ~°úÉèí=ÚÅÖ’#∞ „âı+¨ª"≥∞ÿ#"å\˜x Ѩ@∞ìH˘x `«# Ѩx H˘~°‰õΩ LOK«∞H˘#∞#∞, q∂ Ô~O_»= ÉèÏQÆO

=∞@∞ì‰õΩ q∂~°∞ J`«xH˜ ^•ã¨∞Å=Ù^Œ∞~°∞. P k#=Ú# q∂~°∞ HÀ~°∞H˘x# ~åA#∞ |\˜ì q∂~°∞ "≥Ú„~°ÃÑ\˜ì##∞ Ü≥∞Ǩϟ"å q∂ "≥Ú„~°q#HõáÈ=Ù#∞ J<≥#∞. J~Ú##∞ [#∞Å∞ ã¨=¸ÜÕ∞Å∞ Ü≥ÚHõ¯ =∂@ K≥qxɡ@ì<˘Å¡Hõ– PÖÏQÆ∞#HÍ^Œ∞, [#=ÚÅ∞ KÕÜ«Ú su# "Õ∞=Ú#∞ KÕÜ«Ú#@∞¡ =∂‰õΩ ~åA HÍ=Öˇ#∞. =∂ ~åA =∂‰õΩ <åºÜ«∞=Ú f~°∞Û#∞, =∂ =ÚO^Œ~° áÈ=ÙK«∞. J`«_Õ =∂ Ü«Ú^Œú=ÚÅ#∞ [iyOK«∞#xi.... QÆ#∞Hõ Ü≥∞Ǩϟ"å– h=Ù "åi =∂@Å∞ qx "åiH˜ XHõ ~åA#∞ xÜ«∞q∞OK«∞=∞x ã¨=¸ÜÕ∞Å∞ #‰õΩ ÃãÅqÜ«∞ºQÍ... (7 : 15 – 8 : 22) JѨÙÊ_»∞ ã¨=¸ÜÕ∞Å∞ W„âßÜÕ∞bÜ«ÚÅO^Œi`À W@¡<≥#∞..... J~Ú`Õ J"≥∞‡hÜ«ÚÅ ~å*ˇ·# <åǨ+¨µ q∂ q∂kH˜ =K«∞Û@ q∂~°∞ K«∂_»QÍ<Õ q∂ ^Õ=Ù_≥·# Ü≥∞Ǩϟ"å q∂‰õΩ ~å*ˇ·Ü«Ú#fl#∞– PÜ«∞# HÍ^Œ∞, XHõ ~åA q∞=Ú‡ UÅ=Öˇ#x q∂~°∞ <å`À K≥Ñ≤Êui. HÍ|\˜ì q∂~°∞ HÀi ÜÕ∞~°Ê~°K«∞H˘x# ~åA W`«_Õ. Ü≥∞Ǩϟ"å W`«xx q∂ q∂^Œ ~åAQÍ x~°‚~ÚOzÜ«Ú<åfl_»∞. q∂~°∞ Ü≥∞Ǩϟ"å Ü«∞O^Œ∞ ÉèíÜ«∞Éèí‰õΩÎÅ∞ Hõey PÜ«∞# =∂@#∞ qx PÜ«∞##∞ ¿ãqOz PÜ«∞# P[˝#∞ ÉèíOQÆ=ÚKÕÜ«∞Hõ q∂~°∞#∞ q∞=Ú‡#∞ UÅ∞ ~åA#∞ q∂ ^Õ=Ù_≥·# Ü≥∞Ǩϟ"å#∞ J#∞ã¨iOz# Ü≥∞_»Å q∂‰õΩ ˆH∆=∞=Ú HõÅ∞QÆ∞#∞. J~Ú`Õ Ü≥∞Ǩϟ"å =∂@ q#Hõ PÜ«∞# P[˝#∞ ÉèíOQÆ=Ú KÕã≤# Ü≥∞_»Å Ü≥∞Ǩϟ"å ǨÏã¨Î=Ú q∂ Ñ≤`«∞~°∞ʼnõΩ q~À^èŒ=ÚQÍ #∞O_ç#@∞¡ q∂‰õΩ#∞ q~À^èŒ=ÚQÍ #∞O_»∞#∞... q∂~°∞ ~åA#∞ x~°‚~ÚOѨÙ=∞x J_çy#O^Œ∞KÕ`« Ü≥∞Ǩϟ"å ^Œ$+≤ìH˜ q∂~°∞ KÕã≤# H©_»∞ Q˘Ñ¨Ê^Œx q∂~°∞ „QÆÇ≤ÏOz `≥eã≤H˘#∞@ÔH·..... <å =∞@∞ì‰õΩ <Õ#∞ q∂ xq∞`«Î=Ú „áê~°÷# KÕÜ«Ú@ =∂#∞@ =Å# Ü≥∞Ǩϟ"å‰õΩ q~À^èŒ=ÚQÆ áêѨ=Ú KÕã≤# "å_»#QÆ∞^Œ∞#∞. Jk <å‰õΩ ^Œ∂~°=∞QÆ∞QÍHõ. HÍx „âı+¨ª"≥∞ÿ# K«Hõ¯x =∂~°æ=Ú#∞ q∂‰õΩ É’kèO`«∞#∞. (12 : 15–23) ã¨=¸ÜÕ∞Å∞ „QÆO^äŒOÖ’x D q=~°} =Å¡, ~åAx xÜ«∞q∞OKå Å#fl P HÀiHõ JÖÏ¡ÇπÏ, PÜ«∞# „Ѩ=HõΉõΩ #K«ÛÖË^Œx qâ◊^Œ=∞=Ù `ÀOk. áÈ`Õ, k=º Y∞~üP<£Ö’ D KÀ@ |h W„™ê~¸Öò <åÜ«∞‰õΩÅ D HÀiHõ#∞ ZO^Œ∞‰õΩ YO_çOK«_»O [~°QÆÖË^Œ∞? J<Õ „Ѩâ◊fl‰õΩ ã¨=∂^è•#"Õ∞q∞@O>Ë, JÖÏ¡ÇπÏ D ã¨OѶ¨∞@##∞ WHõ¯_» ¿Ñ~˘¯#fl L^ÕÌâ◊ºO "Õ~°∞. P L^ÕÌâߺxH©, "åi P HÀiHõ ã¨~°~Ú#^• HÍ^• J#fl q+¨Ü«∂xH© ZÖÏO\˜ ã¨O|O^èŒO ÖË^Œ∞. WHõ¯_» L^ÕÌâ◊ºO: |h W„™ê~¸Öò ZO`«QÍ Ñ≤iH˜"å~°Ü«∂º~°∞, "åiÖ’ JǨÏOÉèÏ=O ZO`«QÍ ÃÑiyOk, "åiÖ’ <≥·uHõ x„QÆǨÏO, „Hõ=∞ |^Œú`« ZO`«QÍ Ö’Ñ≤OKå~Ú, g\˜ HÍ~°}OQÍ "å~°∞ ZÖÏ Ñ¨`«# 143

2. JÖò |Hõ~°

247–248 "åi „Ѩ=HõÎ "åi`À, ''JÖÏ¡ÇÏπ , `åÅ∂`ü#∞269 g∞ áêʼnõΩxQÍ xÜ«∞q∞OKå_»∞—— Jx J<åfl_»∞. Wk qx "å~°∞ WÖÏ J<åfl~°∞, ''=∂ ѨiáêʼnõΩ_»Ü∞Õ º JkèHÍ~°O J`«xHÔ ÖÏ ã¨O„Hõq∞ã¨∞OÎ k? J`«xHõO>Ë =∂ˆH ѨiáêÅ<å J~°›`Å« ∞ Z‰õΩ¯=QÍ L<åfl~Ú. ÃÑQ· Í J`«#∞ ÃÑ^ŒÌ N=∞O`«∞_»∞ ‰õÄ_® HÍ^•Ü≥∞.—— „Ѩ=HõÎ ã¨=∂^è•#OQÍ, ''JÖÏ¡ÇπÏ =∞@∞‰õΩ g∞‰õΩ |^Œ∞Å∞QÍ J`«<Õfl ZOK«∞‰õΩ<åfl_»∞, J`«xH˜ É∫kúH,õ âßs~°Hõ ™ê=∞~å÷ºÅ∞ ѨÙ+¨¯ÅOQÍ „Ѩ™êkOz |Ö’¿Ñ`«∞xQÍ ~°∂á⁄OkOKå_»∞. JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ `«# ™ê„=∂*Ϻxfl `å#∞ HÀi# "åiH˜ „Ѩ™êkOKÕ JkèHÍ~°=ÚOk† JÖÏ¡ÇπÏ ã¨~°fi "åºÑ¨‰õΩ_»∞, ã¨~ÀfiѨi*Ï˝x—— Jx `≥eáê_»∞. nx`Àáê@∞ "åi „Ѩ=HõÎ "åiH˜ WOH˘Hõ q+¨Ü∂« xfl ‰õÄ_® `≥eáê_»∞: ''~åAQÍ J`«x xÜ«∂=∞HÍxH˜ ã¨OHˆ `«OQÍ J`«x ѨiáêÅ#Ö’, g∞ „ѨÉ∞íè =٠ѨHÍ∆ # g∞‰õΩ âßOux, `«$Ñ≤Îx HõeyOKÕ P g∞ ÃÑ>ˇì g∞‰õΩ uiy Åaèã¨∞ÎOk. JO^Œ∞Ö’ =¸™ê, Ǩ~°∂<£Å J#∞Ü«∂Ü«ÚÅ∞ =^Œe# Ѩq„`« J=âıëêÅ∞ L<åfl~Ú. „Ѩã¨∞Î`«O ^•xfl ^≥·=^Œ∂`«Å∞ Éèí„^ŒÑ¨~°∞ã¨∞Î<åfl~°∞.270 g∞~°∞ qâ◊fiã≤Oz# "å~°~Ú`Õ x*ÏxH˜ WO^Œ∞Ö’ g∞‰õΩ Q˘Ñ¨Ê ã¨∂K«# LOk.—— 32 =∞Ü«∂º~°∞ J#fl q+¨Ü«∂xfl ZuÎK«∂Ѩ_»O. =Úã≤¡=ÚÅ∞ nx ^•fi~å QÆ∞}áê~î°O <Õ~°∞ÛHÀ"åÅ#fl ÅHõ∆ ºO`À, `«=∞Ö’#∂ D ^Ò~°ƒÖϺÅ#∞ ÃÑOá⁄OkOK«∞HÀ~å^Œ#fl ^èպܫ∞O`À D ã¨OѶ¨∞@ ##∞ WHõ¯_» „Ѩ™êÎqOK«_»O [iyOk. 269. ɡ·aÖòÖ’ W`«x ¿Ñ~°∞ '™œÖò— Jx „"åÜ«∞|_ç LOk. W`«#∞ ɡ<åºq∂<£ (Benjamin) `≥QƉõΩ K≥Ok# 30 Uà◊§ Ü«Ú=‰õΩ_»∞. ''|h W„™ê~¸ÖòÖ’ J`«xHõO>Ë JO^Œ"≥∞ÿ#"å_»∞ =∞~˘Hõ_»∞ ÖËHõá⁄Ü«∂º_»∞. ZO`À Z`«Î~Ú#"å_»∞, Z=~°∞#∂fl J`«x Éèí∞*ÏÅ Z`«∞Î#∞ q∞OK«ÖË^Œ∞.—— `«# `«O„_ç QÍ_ç^ŒÅ∞ `«Ñ≤ÊáÈ`Õ "≥^ŒHõ_®xH˜ |Ü«∞ÖËÌ~å_»∞. ^•iÖ’ ã¨=¸ÜÕ∞Öò „Ѩ=HõÎ |㨉õΩ ã¨q∂ѨOQÍ "≥o§#ѨÙÊ_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ, „Ѩ=HõΉõΩ ã¨OˆH`«O KÕâß_»∞. "Õ∞=Ú |h W„™ê~¸Öò‰õΩ ~åAQÍ Z#∞fl‰õΩ#fl =ºH˜Î W`«<Õ Jx. HÍQÍ Ô~O_»= ÉèÏQÆO

ã¨=¸ÜÕ∞Öò „Ѩ=HõÎ J`«xfl `«# WO\˜H˜ fã¨∞‰õΩ=KåÛ~°∞, #∂<≥ |∞_ç¤ fã¨∞‰õΩx J`«x `«ÅÃÑ· É’i¡OKå~°∞. J`«xfl =Ú^•Ì_ç, ''Ü≥∞Ǩϟ"å x#∞fl Jaè¿+H˜Oz `«# "å~°ã¨`«fiOÃÑ· JkèѨuQÍ xÜ«∞ q∞OKå_»∞—— Jx K≥áêÊ~°∞. P `«~°∞"å`« PÜ«∞# |h W„™ê~¸Öò „Ѩ[Å#O^Œih ã¨=∂"Õâ◊Ѩ~°z J`«xfl ~åAQÍ „ѨHõ\ ˜OKå_»∞. (1 ã¨=¸ÜÕ∞Å∞–9, 10 J^蕺ܫ∂Å∞) W`«#∞ |h W„™ê~¸ÖòÖ’ ^≥·"å^Õâß#∞™ê~°O Jaè¿+H˜OK«|_ç <åÜ«∞Hõ`«fiѨ٠Ǩϟ^•ÃÑ· xÜ«Ú‰õΩÎ_»~Ú# Ô~O_»= =ºH˜Î. W`«xH˜ ѨÓ~°fiO Ǩτ[`ü Ǩ~°∂<£ (Aron) „Ѩ^è•# =∞`åKå~°∞º_»∞ (Chief Priest) Ǩϟ^•Ö’ Jaè¿+H˜OK«|_®¤~°∞. `«~°∞"å`« =¸_»= Jaè+≤‰õΩÎ_»∞ ÖË^• =∞ã‘ÇπÏ („H©ã¨∞Î) Ǩτ[`ü ^•=Ó^£ (JÖˇ·Ç≤Ï ã¨ûÖÏ"£∞). <åÅæ= =∞ã‘ÇπÏ Ç¨Ï„[`ü D™ê (Uã¨∞) (JÖˇ·Ç≤Ïã¨û 144

2. JÖò |Hõ~°

249... P `«~°∞"å`« Ãã·#ºO`À |Ü«∞Å∞^Õ~°∞`«∞#flѨÙÊ_»∞ `åÅ∂`ü ÃÇÏK«ÛiHõQÍ WÖÏ J<åfl_»∞, ''XHõ #k =^ŒÌ JÖÏ¡ÇπÏ q∞=∞‡efl ѨsH˜∆OK«É’`«∞<åfl_»∞. ^•x h~°∞ „`åˆQ"å_»∞ <å"å_»∞ HÍ_»∞. ^•x ^•fi~å ^ŒÑ≤ÊHõ f~°∞ÛHÀx"å_Õ <å"å_»∞, J~Ú`Õ KÕu`À XHõ „QÆ∞ÔH¯_»∞ Z=~°~Ú<å „`åy`Õ „`åQÆ=K«∞Û.—— HÍx "åiÖ’ H˘O^Œ~∞° `«Ñʨ JO^Œ~∂° JO^Œ∞Ö’ #∞Oz `«$Ñ≤QÎ Í „`åQÍ~°∞.271 ...249 – 251 PÃÑ·# `åÅ∂`ü`À áê@∞ J`«x qâßfiã¨∞Å~Ú# ã¨Ç¨ÏK«~°∞Å∞ #kx ^•\˜áÈ`«∂ `åÅ∂`ü`À WÖÏ J<åfl~°∞, ''D ~ÀA# *ÏÅ∂`ü#∞, J`«x Ãã<· åºÅ#∞ =∂~˘¯<Õ â◊ H ˜ Î =∂Ö’ ÖË ^ Œ ∞ .—— 272 HÍx XHõ ~ÀA# JÖÏ¡ Ç π Ï #∞ Hõ Å ==Åã≤ LO^Œ x QÆ \ ˜ ì Q Í #"Õ∞‡"å~°∞=∞@∞‰õΩ WÖÏ Ñ¨eHÍ~°∞: ''`«~°K«∞QÍ XHõ ÃÑ^ŒÌ ã¨=¸Ç¨ÏOÃÑ·# F z#fl=~°æO JÖÏ¡ÇÏπ J#∞[˝`À PkèHºõ `« ™êkèOzOk. JÖÏ¡ÇÏπ ã¨ÇϨ #O =Ç≤ÏOKÕ "åiH˜ `À_»∞QÍ LO\Ï_»∞.—— ÖÏ"£∞). J~Ú`Õ `åÅ∂`ü (™œÅ∞) „Ѩ=HÍΠѨ^ŒqÃÑ· xÜ«Ú‰õΩÎ_»~Ú #@∞¡ k=º Y∞~üP<£ ÖËHõ ǨÏnãπÖ’ q=~°} HÍ#~å^Œ∞. ˆH=ÅO ~åAQÍ ZOÑ≤Hõ [iyO^Œ#fl q+¨Ü«∞O J`«xfl „Ѩ=HõÎQÍ JOwHõ iOK«_®xH˜ ã¨iáÈ^Œ∞. 270. D ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ ɡ·aÖò q=iOz# q+¨Ü«∂Å∞ Y∞~üP<£‰õΩ H˘O`«=~°‰õΩ aè#flOQÍ<Õ L<åfl~Ú. J~Ú#ѨÊ\˜H© ^•x ^•fi~å Jã¨Å∞ ã¨OѶ¨∞@# q=~åÅ∞ J<ÕHõO "≥Å∞QÆ∞Ö’H˜ =™êÎ~Ú. D ÃÑ>ˇì#∞ |h W„™ê~¸Öò `«=∞ ѨiÉèÏ+¨Ö’ ''x|O^èŒ# =∞O^Œã¨=Ú—— (Ark of covenent ´ „Ѩ=∂}O ¿Ñ\˜Hõ) Jx K≥ѨÙʉõΩ<Õ"å~°∞. ^•xfl XHõ Ü«Ú^ŒúO ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ |Ǩï ^≥·"å~å^èŒ ‰õΩÅ~Ú# Ѷ≤eã‘ÎÅ∞ |h W„™ê~¸Öò #∞O_ç ^ÀK«∞‰õΩ<åfl~°∞. J~Ú`Õ nxfl Ѷ≤eã‘Î |Ǩï ^≥·"å~å^茉õΩÅ U „QÍ=∞OÖ’, U Ѩ@ì}OÖ’ ÃÑ\˜ì<å JHõ¯_» JO@∞ "åº^èŒ∞Å∞ K≥ň~QÍ~Ú. z=iH˜ "å~°∞ ÉèíÜ«∞qǨÏfià◊√Å~Ú ^•xfl XHõ Z_»¡ |O_çÃÑ· ÃÑ\˜ì |O_çx Z\’ `Àe"Õâß~°∞. |Ǩïâß P =º=Ǩ~å<Õfl Y∞~üP<£, JѨÙÊ_»∞ P ÃÑ>ˇì ^≥·=^Œ∂`«Å ~°Hõ∆}Ö’ LO_Õk Jx „Ѩ™êÎqOzOk. ZO^Œ∞ Ô~O_»= ÉèÏQÆO

HõO>Ë |O_çx, `ÀÖË"å_≥=_»∂ ÖˉõΩO_® `Àe"≥Ü«∞º_»O [iyOk. P `«~°∞"å`« ^•xfl |h W„™ê~¸Öò "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ fã¨∞‰õΩ =zÛOk ^≥·"å^Õâ◊O "Õ∞~°‰õΩ ^≥·=^Œ∂`«ÖË. áÈ`Õ 'g∞‰õΩ âßOux `«$Ñ≤Îx HõeyOKÕ g∞ ÃÑ>ˇì— J#fl D Ѩ^•Å‰õΩ ÉèÏ="Õ∞q∞@O>Ë, ɡ·aÖò „ѨHÍ~°O ^•xH˜ ã¨O|OkèOz# "åã¨ÎqHõ`« WÖÏ "≥Å¡_»=Ù `ÀOk: |h W„™ê~¸Öò ^•xfl ZO`À â◊√Éèí„Ѩ^Œ=∞~ÚOkQÍ, `«=∞‰õΩ q[Ü«∂xH©, ^≥·= ã¨Ç¨Ü«∂xH© QÆ∞~°∞`«∞QÍ ÉèÏqOKÕ"å~°∞. Jk "åi KÕ*Ï~°QÍ<Õ *Ïu "≥Ú`«ÎO ^è≥·~°º™êǨϙêÅ∞ HÀÖ’Ê~ÚOk. ^≥·= HÍ~°∞}ºO =∞=∞‡efl =^ŒÖËã≤O^Œx, =∂‰õΩ K≥_»¤ ~ÀAÅ∞ ^•Ñ¨ÙiOKåÜ«∞x „Ѩu W„™ê~¸bÜ«Ú_»∞ ÉèÏqOK«™êQÍ_»∞. JO^Œ∞=Å¡ P ÃÑ>ˇì ѨÙ#~ü„áêÑ≤Î P *Ïu =∞<À |ÖÏxH˜ ZO`À =¸Å=∞~ÚOk. "å~°∞ HÀÖ’Ê~Ú# ^è≥·~°º™êǨϙêÅ∞ ‰õÄ_»QÆ@∞ì HÀ=_®xH˜ J^˘Hõ |Å=`«Î~°=∞~Ú# =∂~°æO. P ÃÑ>ˇìÖ’ L#fl ''=¸™ê, Ǩ~°∂<£Å J#∞Ü«∂Ü«ÚÅ∞ =^Œe# J=âıëêÅ∞—— J#fl ^•x L^ÕÌâ◊O, ã≤<åÜü∞ `«∂~ü Ѩ~°fi`«OÃÑ·# JÖÏ¡ÇπÏ =¸™ê (JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏO)‰õΩ „Ѩ™êkOz# ~åuѨÅHõÅ∞ 145

2. JÖò |Hõ~°

"å~°∞ *ÏÅ∂`üx, J`«x Ãã·<åºxfl Z^Œ∞~˘¯<ÕO^Œ∞‰õΩ =ÚO^Œ_»∞QÆ∞ "Õã≤#ѨÙÊ_»∞ WÖÏ „áêi÷OKå~°∞, ''=∂ „ѨÉèí∂, =∂ÃÑ· ã¨Ç¨Ï# ã¨÷~Ú~åºÅ#∞ ã¨=∞$kúQÍ ‰õΩiÑ≤OK«∞, =∂ HÍà◊§‰õΩ xÅHõ_»x=Ùfi, u~°™ê¯~° ã¨=¸Ç¨ÏOÃÑ·# =∂‰õΩ q[Ü«∂xfl KÕ‰õÄ~°∞Û.—— z=iH˜ "å~°∞ ^Õ=Ùx J#∞[˝`À u~°™ê¯~°∞efl `«iq∞H˘\Ïì~°∞, *ÏÅ∂`ü#∞ ^•=Ó^£273 ǨÏ`«=∂~åÛ_»∞, JÖÏ¡ÇπÏ J`«xH˜ ~å*Ϻhfl q[˝`«#∂ J#∞„QÆÇ≤ÏOKå_»∞, WOHÍ `å#∞ HÀi#"å\˜ JxflO\˜ *Ï˝#=¸ J`«xH˜ JO^Œ*Ëâß_»∞. XHõ"Õà◊ D q^èŒOQÍ JÖÏ¡ÇπÏ, =∂#=ÙÖ’¡ H˘O^Œi KÕ`« =∞iH˘O^Œix `˘Åyã¨∂Î LO_»HõáÈ`Õ Éèí∂ =º=ã¨÷ Jã¨Î=ºã¨Î=∞~ÚáÈÜÕ∞k:274 J~Ú`Õ qâ◊fi[#∞ŠѨ@¡ JÖÏ¡ÇÏπ , ZO`À J#∞„QÆÇϨ O HõÅ"å_»∞ (D q^èOŒ QÍ PÜ«∞# HõÖ’¡ÖÏxfl ^Œ∂~°O KÕ¿ã U~åÊ@∞ KÕã∂¨ Î LO\Ï_»∞). 273. JѨÙÊ_»∞ ^•=Ó^£ (JÖˇ·Ç≤Ïã¨ûÖÏ"£∞) #=Ü«Ú=‰õΩÅ∞. ã¨iQÍæ Ѷ≤eã‘ÎÜ«ÚÅ ¿ã#Ö’x P*Ï#∞ÉÏǨï_»~Ú# ѨÇ≤ÏÖÏfi<£ *ÏÅ∂`ü (EeÜ«∞`ü) |h W„™ê~¸Öò ¿ã#ÃÑ· ‰õΩã‘ÎÔH· ã¨"åÅ∞ KÕã¨∞Î#fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Ü«∂^Œ$zÛùHõOQÍ PÜ«∞# `åÅ∂`ü ¿ã#Ö’H˜ =zÛ KÕ~°∞‰õΩ<åfl~°∞. JѨÙÊ_»∞ W„™ê~¸bÜ«ÚÖ’¡ J`«x (EeÜ«∞`ü)`À áÈ\©Ñ¨_»\ÏxH˜ U XHõ¯_»∂ ™êǨÏã≤OK«ÖËHõáÈ`«∞<åfl_»∞. Ǩτ[`ü ^•=Ó^£ D ^èÀ~°}˜ K«∂ã≤ `≥yOz J`«x`À `«ÅѨ_»\ÏxH˜ ~°OQÆO Ö’H˜ LiHÍ~°∞, J`«xfl ǨÏ`«=∂~åÛ~°∞. D L^ŒO`«O PÜ«∞xfl "≥Ú`«ÎO W„™ê~¸bÜ«ÚʼnõΩ HõO\˜áêѨÖÏ KÕã≤Ok. `åÅ∂`ü PÜ«∞#‰õΩ `«# ‰õÄ`«∞~°∞xKåÛ_»∞. z=iH˜ PÜ«∞<Õ W„™ê~¸b Ü«ÚÅ áêʼnõΩÅÜ«∂º~°∞. (q=~°} H˘~°‰õΩ K«∂_»O_ç, ã¨=¸ÜÕ∞Å∞ 17,18 J^蕺ܫ∂Å∞) 274. JO>Ë JÖÏ¡ÇπÏ Éèí∂ =º=ã¨÷#∞ ã¨∞ã≤÷~°OQÍ #_»Ñ¨_®xH˜ D xÜ«∞=∂xfl `«Ü«∂~°∞ KÕâß_»∞. PÜ«∞# =∂#=ÙÅ qaè#fl =~åæʼnõΩ xs‚`«=∞~Ú# F ǨÏ^Œ∞Ì=~°Hõ~Ú`Õ ^èŒ~°}˜Ö’ PkèHõº`«#∞ â◊H˜Îh á⁄O^Œ_®xH˜ J=HÍâßxfl™êÎ_»∞. HÍx U^Œ~Ú<å =~°æO ǨÏ^Œ∞ÌÅ∞ q∂~°∞`«∂ L#fl@¡~Ú`Õ =∞ˆ~^Œ~Ú<å =~°æO ^•fi~å ^•x â◊H˜Îx „`«∞OK«∞`å_»∞. XHõ"Õà◊ XˆH *Ïu, XˆH áêsì JkèHÍ~åxfl ã¨^• Éèí∞qÖ’ H˘#™êQÆxKÕÛ =∂@~Ú`Õ, ^•x „áê|źO JqzÛù#fl

J#flk. WqHÍHõ `Ò~å`ü =¸Å„Ѩu ‰õÄ_® JO^Œ∞Ö’ LO_Õk. ^•xfl =¸™ê(J) ã¨fiÜ«∞OQÍ „"å~ÚOz ÖÏg ã¨O`«uH˜ JѨÊyO Kå~°∞. WOHÍ XHõ |∞_ç¤Ö’ '=∞<£fl—‰õÄ_® xOÑ≤ JO^Œ∞Ö’ LOK«_»O [iyOk– ÉèÏq`«~åÅ∞ ^•xfl K«∂ã≤, `«=∞ ѨÓsfi‰õΩʼnõΩ Z_®iÖ’ JÖÏ¡ÇπÏ KÕã≤# "Õ∞Å∞#∞ QÆ∞~°∞ÎKÕã¨∞HÀ"åÅx. |Ǩïâß ^Õ=Ùx =∞Ǩϟ[fiÅ=∞~Ú# J^Œ∞ƒù`åʼnõΩ „ѨfHõQÍ xez# Ǩτ[`ü =¸™ê KÕuHõ„~° ‰õÄ_® JO^Œ∞Ö’ LO_ç LO@∞Ok. 271. WHõ¯_» #k J#fl^•xH˜ ÉèÏ=O *’~å¤<£ #k Jx HÍ=K«∞Û, ÖË^• =∞~À #k ÖËHõ HÍÅ∞= ‰õÄ_® HÍ=K«∞Û. `åÅ∂`ü |h W„™ê~¸Öò ¿ã#`À ^•xfl ^•\˜ P=e X_»∞¤# KÕ~åÅ#∞‰õΩ<åfl_»∞. HÍx `«# *ÏuÖ’ <≥·uHõ „Hõ=∞tHõ∆}, x„QÆǨÏO J#flq ѨÓiÎQÍ H˘~°=_®¤Ü«∞#fl q+¨Ü«∞O J`«xH˜ `≥Å∞ã¨∞. JO^Œ∞=Å¡ J`«#∞ „Ѩ Ü ≥ ∂ [#Hõ ~ ° = ∞~Ú#"å~° ∞ , x„+¨ Ê Ü≥ ∂ [#"≥ ∞ ÿ # "å~° ∞ Z=~À ã¨Ê+¨ìOQÍ "Õ~°∞KÕ¿ãO^Œ∞‰õΩ D ѨsHõ∆ ÃÑ\Ïì_»∞. Z=~°~Ú`Õ H˘O`« ¿ãѨ٠‰õÄ_® `«=∞ ^ŒÑ≤ÊHõ#∞ x„QÆÇ≤ÏOK«∞HÀÖË~À "åix #=∞‡_» "≥∞ÖÏ? "å~°∞ â◊„`«∞=Ù‰õΩ Z^Œ∞~°∞QÍ ™êǨÏã¨=O`«OQÍ xÅ∞™êÎ~°x Éèí~À™ê Uq∞\©? JO^Œ∞<å `å=Ú WO`«‰õΩ =ÚO^Œ∞ F_çáÈ~Ú# â◊„`«∞=Ù ã¨=∞Hõ∆OÖ’? 272. #kÃÑ· =ÚO^Õ `«=∞ F~°∞Ê ÖËq∞x „Ѩ^Œi≈Oz# "åˆ~ |Ǩïâß D q^èŒOQÍ Ñ¨eH˜ LO\Ï~°∞. Ô~O_»= ÉèÏQÆO

146

2. JÖò |Hõ~°

252–253 Wq ^≥=· =K«<åÅ∞, g\˜x Juã¨=ºOQÍ "Õ∞=Ú h‰õΩ qxÑ≤ã∞¨ <Î åfl=Ú, =∞i h"Õ"∂≥ xâ◊ÛÜ«∞OQÍ Ñ¨OѨ|_ç# ã¨O^ÕâÇ◊ Ϩ ~°∞ÅÖ’ XHõ_=» Ù. g~°∞ ^≥=· ã¨O^ÕâÇ◊ Ϩ ~°∞Å∞, (=∂ `«~Ñ° Ù¨¶ # =∂#=ÙÅ =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`«fiO H˘~°‰õΩ xÜ«∞q∞OK«|_ç# "å~°∞) "Õ∞=Ú giÖ’ H˘O^ŒiH˜ H˘O^ŒiÃÑ·# „áê^è•#º`«xKåÛ=Ú. "åiÖ’ H˘O^Œi`À JÖÏ¡ÇÏπ <Õ~∞° QÍ =∂\Ï¡_Q» Í, =∞iH˘O^ŒiH˜ PÜ«∞# =∞~À q^èŒOQÍ L#fl`« ™ê÷<åÅ∞ „Ѩ™êkOKå_»∞. z=~°QÍ "Õ∞=Ú =∞~°º"£∞ ‰õΩ=∂~°∞_»∞ D™ê‰õΩ „ѨHÍâ◊=∂#=∞~Ú# ã¨∂K«#ÅxKåÛ=Ú, J`«xH˜ Ѩiâ◊√^•ú`‡« ^•fi~å ã¨Ç¨ Ü«∞Ѩ_®¤=Ú. XHõ"àÕ ◊ JÖÏ¡ÇÏπ HÀi#@¡~Ú`Õ D „Ѩ=HõÅÎ `«~∞° "åu "å~°∞ ã¨Ê+¨=ì ∞~Ú# ã¨∂K«#Å∞ K«∂ã≤# `«~∞° "å`« Ѩ~㰠ʨ ~°O áÈ~å_»∞HÀ=_»O ™ê^躌 =∞ÜÕ∞ºk HÍ^Œ∞. HÍx ( [#∞efl |Å=O`å# qÉèkË OK«‰Ωõ O_® PѨ_O» JÖÏ¡ÇÏπ Jaè=∞`«O HÍ^Œ∞, JO^Œ∞=Å¡) "å~°∞ Ѩ~°ã¨Ê~°O qÉèËkOK«∞‰õΩ<åfl~°∞. Ѷ¨e`«OQÍ H˘O^Œ~°∞ qâ◊fiã≤OKå~°∞, =∞i H˘O^Œ~∞° u~°ã¯¨ iOKå~°∞. WO`«‰Äõ JÖÏ¡ÇÏπ HÀi#@¡~Ú`Õ "å~°∞ áÈ~å_»∞‰õΩ<Õ"åˆ~ HÍ^Œ∞. HÍx JÖÏ¡ÇπÏ `å#∞ HÀi#^Õ KÕ™êÎ_»∞.275 33 *ˇÜ«∂ºÅx PÜ«∞# HÀ~°∞HÀÖË^Œ∞. PÜ«∞# =∞#∞+¨µefl ѨsHõ∆ xq∞`«Î"Õ∞ Éèí∞qÖ’ ѨÙ\˜ìOKå_»∞. JO^Œ∞=Å¡ PÜ«∞# "åiH˜ qâßfi ™êÅ∞, PK«~°}Å =∂~åæÅÖ’ Z#∞fl‰õΩ<Õ ¿ãfiK«Ûù#∞ „Ѩ™êkOKå_»∞. PÜ«∞# „Ѩ=HõÎefl „Ѩ[ÅÃÑ· áÈbã¨∞ JkèHÍiQÍ xÜ«∞q∞Oz ѨOѨÖË^Œ∞–„Ѩ[efl |Å=O`å# qâßfiã¨O, q^èÕÜ«∞`å =∂~°æO "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ ÖωõΩ¯~å=_®xH˜. ^•xH˜ |^Œ∞Å∞QÍ „Ѩ[efl x^Œ~°≈<å Å`À, „Ѩã¨∞Êù@=∞~Ú# P^è•~åÅ`À ã¨<å‡~°æO "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ Ñ≤Å∞= _®xH˜ „Ѩܫ∞uflOK«=∞x "åix ѨOáê_»∞. HÍQÍ =∂#=ÙÅ =∞^茺 ã¨OÉèíqOz# qÉèË^•Å~Ú<å, Ѷ¨∞~°¬}Å~Ú<å Jhfl [~°QÆ_®xH˜ HÍ~°}O, „Ѩ[Å∞ `«=∞‰õΩ ÅaèOz# ¿ãfiK«Ûù#∞ qxÜ≥∂yOK«∞‰õΩx D qaè#fl =∂~åæÅ#∞ J=ÅOaOK«_»"Õ∞ QÍx JÖÏ¡ÇπÏ "åix ã¨<å‡~°æO "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ #_»áêÅx HÀ~°∞‰õΩ#flѨÊ\˜H© (^≥·=O =∞xflO K«∞QÍHõ) PÜ«∞#‰õΩ JO^Œ∞Ö’ q[Ü«∞O „áêѨÎO HÍHõáÈ=_»O =Å¡ =∂„`«O HÍ^Œ∞.

=∞~Ú#@¡~Ú`Õ xã¨ûO^ÕǨÏOQÍ ^Õ=Ùx D ~å[ºOÖ’ Ѷ¨∞’~° =∞~Ú# HõÖ’¡ÅO ã¨OÉèíqOKÕk. 275. ÉèÏ="Õ∞q∞@O>Ë, ^≥·= ã¨O^Õâ◊ǨÏ~°∞Å ^•fi~å *Ï˝#O ÅaèO z# `«~°∞"å`« [#∞Å =∞^茺 ÉèË^•aè„áêÜ«∂Å∞ `«Öˇ`«Î_»O, P ÉèË^•aè„áêÜ«∂Å∞ ÃÑiy áÈ~å\ÏÅ =~°‰õΩ ™êQÆ_»O – n#O`«\ ˜H© HÍ~°}O (^≥·=O =∞xflOK«∞QÍHõ) ^Õ=Ù_»∞ q=â◊√_»~Ú LO_»@"≥∂, PÜ«∞#‰õΩ áÈ~å\ÏÅ#∞ "åiOKÕ â◊H©Î ÖËHõáÈ=_»"≥∂ ZO`« =∂„`«O HÍ^Œ∞. PÜ«∞# HÀi#@¡~Ú`Õ Z=_»~Ú<å 㨈~ „Ѩ=HõÎÅ ã¨O^ÕâßxH˜ q=ÚY∞_»~Ú, u~°™ê¯~°O, u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ =∂~åæxfl J#∞ã¨iOz ^èŒ~°}˜Ö’ HõÖ’¡ÖÏxfl ˆ~ÔHuÎOK«ÖËHõáÈÜÕ∞ "å_Õ. HÍx PÜ«∞# Jcè+¨ìO Jk HÍ<ÕHÍ^Œ∞. =∞#∞+¨µÅ‰õΩ `å<Õ „Ѩ™êkOz# – W+¨ì=∞~Ú#^•xfl Z#∞fl‰õΩ<Õ ¿ãfiK«Ûù#∞, ™êfi`«O„`åºxfl ǨÏiOz "≥Ü«∂ºÅx, "åix |Å=O`å# F „Ѩ`ÕºHõ =∂~åæ# Ѩܫ∞xOѨ =¸_» Ô~O_»==ÉèÉèÏQÆÏQÆOO

147

2. JÖò |Hõ~°

254 qâ◊fiã≤Oz# "å~°ÖÏ~å, "Õ∞=Ú g∞‰õΩ „Ѩ™êkOz# ã¨OѨuÖÎ ’ #∞Oz, P ~ÀA ~åHõ ѨÓ~°fi"Õ∞ Y~°∞Û KÕÜ∞« O_ç,276 P ~ÀA# ZÖÏO\˜ ÉË~°™ê~åÅ∞ [~°QÆ=Ù, U ¿ãflǨÏ=∞~Ú<å, =∞ˆ~ ã≤á¶ê~°ã¨∞ J~Ú<å LѨÜ∂≥ QÆÑ_¨ ^» ∞Œ . u~°™ê¯~° "≥Y· i #=ÅOaOKÕ"å~°∞, "åˆ~ "åã¨"Î åxH˜ ^Œ∞~å‡~°∞Åæ ∞.277 255 JÖÏ¡ÇπÏ x`«º ã¨r=Ù_»∞, Ö’Hõ ã≤÷~°OHõ~°∞_»∞, PÜ«∞# `«Ñ¨Ê =∞~À P~å^èŒ∞º_≥=fi_»∂ ÖË_»∞.278 PÜ«∞#‰õΩ ‰õΩ#∞‰õÄ Ñ¨@ì^Œ∞, x^Œ∞~å ™ÈHõ^Œ∞.279 Éèí∂q∞Ö’#∂ PHÍâßÖ’¡#∂ L#fl^ŒO`å PÜ«∞#‰õΩ K≥Ok#^Õ.280 PÜ«∞# J#∞[˝ ÖˉΩõ O_®, PÜ«∞# ã¨=∞HõO∆ Ö’ ã≤áê¶ ~°ã∞¨ K≥Ü∞« ºQÆÅ"åÔ~=~°∞?281 =∞#∞+¨µÅ Hõ#∞Å=ÚO^Œ∞#fl^Õq∞\’ PÜ«∞# Z~°∞QÆ∞, "åiH˜ Hõ#∞=∞~°∞QÆ~Ú L#fln PÜ«∞#‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. ã¨fiÜ«∞OQÍ PÜ«∞# U^Œ~Ú<å q+¨Ü∞« *Ï˝#O "åiH˜ JO^Œ*Ü Ë ∂« Åx HÀ~°∞‰õΩO>Ë `«Ñʨ , PÜ«∞# *Ï˝# ѨikèÖ’x ^Õxh "åi J=QÍǨÏ<å â◊HΘ U=∂„`«O JO^Œ∞HÀ*ÏÅ^Œ∞.282 PÜ«∞# „ѨÉèí∞`«,283 QÆQ#Æ Éè∞í =<åÅÖ’ ã¨~fi° „`å "åºÑ¨=Î ∞~Ú LOk† "å\˜x HõxÃÑ@∞ì‰Ωõ LO_»@O PÜ«∞#‰õΩ U =∂„`«O QÍ¡x HõeyOKÕ Ñ¨x HÍ^Œ∞. J=Ù#∞, ˆH=ÅO PÜ«∞# XHõ¯_Õ Ñ¨~°"≥∂#fl`«∞_»∞, =∞Ǩ =∞Ç≤Ï=∂xfi`«∞_»∞.284 ɡ@∞ì‰õΩ<Õ J=HÍâ◊O ã¨Oáê~ÚOK«∞HÀ=K«Ûx JáÈǨÏʼnõΩ QÆ∞~°~Ú L#fl"å~°~Ú<å HÍ=K«∞Û. 278. JO>Ë =¸~°∞öÅ∞ `«=∞‰õΩ W+¨ì=∞~Ú# suÖ’ Zxfl ^Õ=Ùà◊√§, P~å^èŒ∞ºÅ∞ U~°Ê~°K«∞‰õΩ<åfl Jã¨Å∞ Ü«∞^•~°÷O =∞@∞‰õΩ XHõ>Ë. ^≥·=`«fiO J#flk ã¨OѨÓ~°‚OQÍ, JqÉèÏ[ºOQÍ, Z=i ÉèÏQÆ ™êfi=∞ºO ÖˉõΩO_® P J#â◊fi~° â◊H˜ÎH˜ K≥Ok#^Õ. P â◊H˜Î ‰õÄ_® Z=~À J#∞„QÆÇ≤ÏOz# rq`«O =Å¡ HÍ^Œ∞, `«# ã¨fi`«óã≤^Œú r=#O =Å¡<Õ ã¨r=OQÍ LOk. P â◊H˜Î HÍ~°}OQÍ<Õ D qâ◊fi=º=ã¨÷ JO`å ã≤÷~°OQÍ xÅ|_ç LOk. `«# D ™ê„=∂[ºOÖ’ ^≥·=`«fiѨ٠ã¨HõÅ JkèHÍ~åʼnõΩ ™êfiq∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ PÜ«∞<Õ. =∞~˘Hõ_≥=_»∂ PÜ«∞# QÆ∞}QÆ}ÏÖ’¡ PÜ«∞#‰õΩ ã¨Ç¨Ï=iÎHÍ_»∞, PÜ«∞# JkèHÍ~å Ö’¡#∂ ÉèÏQÆ™êfiq∞ HÍ_»∞, PÜ«∞# ǨωõΩ¯Ö’¡#∂ ÉèÏQÆO QÆÅ"å_»∞

276. ^≥·==∂~°æOÖ’ Y~°∞ÛÃÑ\ÏìÅx ÉèÏ=O. Z=~°~Ú`Õ qâßfi㨠=∂~åæxfl J=ÅOaOKå~À "å~°∞ `å=Ú qâ◊fiã≤Oz# ^èպܫ∞O H˘~°‰õΩ Pi÷Hõ `åºQÍÅ∞ K≥Ü«∞º_»O ‰õÄ_® J=ã¨~°O Jx É’kèOK« |_»∞`ÀOk. 277. WHõ¯_» 'u~°™ê¯~° "≥·Yix J=ÅOaOKÕ"å~°∞— J#O>Ë J~°÷O =¸_»∞ q^è•Å∞QÍ =iÎã¨∞ÎOk. "å~°∞, ^≥·"å^ÕâßÅ J#∞ã¨~°}#∞ u~°ã¨¯iOz, `«=∞ ^èŒ<åxfl PÜ«∞# „Ѩã¨#fl`« Hõ<åfl „Ñ≤Ü«∞`«~° =∞~ÚO^Œx ÉèÏqOKÕ "å~°~Ú<å HÍ=K«∞Û, ÖË^• U ~À[~Ú`Õ =ã¨∞ÎO^Œx ÉèíÜ«∞O Q˘Å∞Ѩ|_»∞`ÀO^À P k#O Ѩ@¡ #=∞‡HõO ÖËx "å~°~Ú<å HÍ=K«∞Û, ÖË^• Ѩ~°Ö’HõOÖ’ U q^èŒOQÍ#~Ú<å "≥∂H∆Íxfl H˘#∞HÀ¯=K«Ûx, "≥∞ÿ„u, ã≤á¶ê~°ã¨∞Å ^•fi~å Ѩx K«Hõ¯ =¸_» Ô~O_»==ÉèÉèÏQÆÏQÆOO

148

2. JÖò |Hõ~° HÍ_»∞. JO^Œ∞=Å¡ PÜ«∞xfl =^Œe ÖË^• PÜ«∞#‰õΩ ã¨Ç¨Ï=~°∞ÎÅ∞QÍ ÉèÏqOz, Éèí∞qÖ’x "åi#~Ú<å, kqÖ’x "åi#~Ú<å ZHõ¯_ç "åi#~Ú<å =∞Ô~=i#~Ú<å P~å^èŒ∞º_»∞QÍ ÉèÏqOz#@¡~Ú`Õ F JÉ^•ú x fl 㨠$ +≤ ì O z#@¡ = Ù`ÀOk. JÖÏ K≥ Ü « ∞ º_» = ∞O>Ë Ü«∞^•~å÷xH˜ q~°∞^ŒúOQÍ Ü«Ú^ŒúO K≥Ü«∞º_»=∞#fl=∂@. 279. qâ◊fi„ѨÉèí∞=Ù Jã≤Î`åfixfl `«=∞ ֒ѨÉèí∂~Ú+¨ì=∞~Ú# =ºH˜Î`åfiÅHõ#∞QÆ∞}OQÍ TÇ≤ÏOK«∞‰õΩx, =∂#=ÙÅ „Ѩ`ÕºHõ =∞~Ú# |ÅÇ‘Ï#`«efl PÜ«∞#‰õÄ PáêkOKÕ"åi Jaè„áêÜ«∂Å YO_»# Wk. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ ɡ·aÖò Hõ^äŒ#O „ѨHÍ~°O, ^Õ=Ù_»∞ Éèí∂=∂ºHÍâßÅ#∞ P~°∞ ~ÀAÖ’¡ ã¨$+≤ìOz U_»=~ÀA# q„âßOu fã¨∞‰õΩ<åfl_»∞ – J<Õ Jaè„áêÜ«∂xfl ¿Ñ~˘¯#=K«∞Û. 280. JO>Ë, PÜ«∞# Éèí∂=∂ºHÍâßʼnõΩ, Éèí∂=∂ºHÍâßÖ’¡ L#fl „Ѩu =ã¨∞Î=Ù‰õÄ ™êfiq∞. PÜ«∞# ™êfi=∞ºOÖ’, PÜ«∞# x~°fiǨÏ} Ö’ PÜ«∞# „ѨÉèí∞ã¨`åÎÖ’, PÜ«∞# ѨiáêÅ#Ö’ Z=iH© U =∂„`«O ÉèÏQÆO ÖË^Œ∞. PÜ«∞xfl =^Œe [QÆuÖ’ g∞~°∞ TÇ≤ÏOK«∞HÀ QÆÅ U W`«~° Jã≤Î`«fi=∞~Ú<å Jk Z\˜ì Ѩiã≤÷uÖ’#∂ D [QÆ`«∞ÎÖ’ ã¨Éèíº`«fiO QÆÅ^Õ J~Ú LO@∞Ok. [QÆuÖ’ ã¨Éèíº`«fiO L#fl^Õ ^Œ~Ú<å JÖÏ¡ÇπωõΩ K≥Ok#^Õ, JÖÏ¡ÇπωõΩ ^•ã¨ºO KÕ¿ã^Õ– PÜ«∞#`À ã¨Ç¨ÏK«~°º"≥∂, ã¨=∂#`«fi"≥∂ HõÅk =∞@∞‰õΩ HÍ^Œ∞. 281. Wk =Ú„+≤‰õΩÅ (|Ǩï^≥·"å~å^茉õΩÅ) ÉèÏ"åÅ YO_»#. "å~°∞ =∂#=ÙÖ’¡x =∞ǨÏhÜ«ÚÅ~Ú# "åix, ^≥·=^Œ∂`«efl ÖË^• W`«~° =ºH˜Î`åfiÅ#∞ QÆ∞iOz, "åiH˜ ^≥·=ã¨xflkèÖ’ Q˘Ñ¨Ê ѨÅ∞‰õΩ |_ç LO^Œx TÇ≤ÏOK«∞‰õΩ<Õ"å~°∞. "å~°∞ U q+¨Ü«∂xÔH· Ѩ@∞ì|\˜ì ‰õÄ~°∞ÛO\Ï~À ^•xfl XÑ≤ÊOz f~°∞`å~°x, U Ѩx#~Ú<å 㨈~ ^≥·=O KÕ`« KÕ~ÚOK«QÆÅ~°x ÉèÏqOK«∞‰õΩ<Õ"å~°∞. JÖÏO\˜ "åiH˜ WHõ¯_» `≥Å∞Ѩ_»O [~°∞QÆ∞`ÀOk, `«=∞ ǨÏ~îåxfl K≥e¡OK«∞HÀ=_»O JÖÏ LOz, ZO`« ÃÑ^ŒÌ „Ѩ=HõÎ J~Ú<å, ZO`« ™êg∞ѨºO QÆÅ U ^≥·=^Œ∂`« J~Ú<å P Éèí∂=∂ºHÍâßÅ ™ê„=∂@∞ì ã¨xfl^è•#OÖ’ J#∞=∞u ÖˉõΩO_® <À~°∞q¿ÑÊ ™êǨÏã¨O ‰õÄ_® K≥Ü«∞ºÖË~°x. 282. D Ü«∞^•~å÷xfl "≥Å¡_çOK«_»O ^•fi~å +≤~ü¯ (|Ǩï^≥·"å ~å^èŒ#) ѨÙ<å^Œ∞ÅÃÑ· =∞~À ^≥|ƒ uÜ«∞º@O [iyOk. nxH˜ ѨÓ~°fiѨ٠"åHͺÅÖ’ Ѩ~°"≥∂#fl`« „ѨÉèí∞=Ù JÖÏ¡ÇπÏ JѨiq∞`« „ѨÉèí∞ã¨`åÎx, PÜ«∞# ã¨OѨÓ~å‚kèHÍ~åÅ ÉèÏ=##∞ „Ѩã¨∞Êù@Ѩ~°z PÜ«∞# ѨiáêÅ#Ö’ Z=~°∂ âßâ◊fi`«OQÍ ÉèÏQÆ™êfi=∞ºO Hõey ÖË~°h, =∞~åÜ«∞# ã¨xflkèÖ’ Z=i =∂@~Ú<å K≥e¡, "å~°∞ `«=∞ ã≤á¶ê~°ã¨∞ ^•fi~å PÜ«∞# x~°‚Ü«∂ÅÃÑ· „ѨÉèÏ=O K«∂¿Ñ J=HÍâ◊=¸ ÖË^Œx `≥Å∞Ѩ_»O [iyOk. WѨÙÊ_»∞ =∞~À q^èŒOQÍ =¸_» Ô~O_»==ÉèÉèÏQÆÏQÆOO

nxfl qâ◊^ŒÑ¨~°K«_»O [~°∞QÆ∞`ÀOk. W`«~°∞Å∞ =∞Ô~=~°~Ú<å PÜ«∞# HÍ~°ºHõÖÏáêÖ’¡ ZÖÏ *’HõºO KÕã¨∞HÀQÆÅ~°∞? qâ◊fi Ð=º=ã¨÷#∞, ^•x =∞~°‡ ¿ÇÏ`«∞=ÙÅ#∞ J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ HÍ=Åã≤# *Ï˝#"Õ∞ W`«~°∞ʼnõΩ ÖË#ѨÙÊ_»∞ Jk ZÖÏ ™ê^茺 =∞=Ù`«∞Ok? =∂#=ÙÅ~Ú<å, l#∞flÅ~Ú<å, ^≥·=^Œ∂`«Å~Ú<å ÖË^• =∞ˆ~ W`«~° ã¨$+≤ì J~Ú<å– JxflO\˜ *Ï˝#O ֒ѨÉèí∂~Ú+¨ì =∞~ÚOk, Ѩiq∞`«=∞~ÚOk. qâ◊fiOÖ’x ã¨HõÅ "åã¨Î"åÅ#∞ Z=i ^Œ$+≤ì ‰õÄ_® Ѩi"Õ+≤ìOz ÖË^Œ∞. JÖÏO@ѨÙÊ_»∞ U ã¨fiÖÏÊu ã¨fiÅÊ=∞~Ú# JOâ◊OÖ’#∂ U ^•ã¨∞x ¿ãfiKåÛùÜ«Ú`« *’Hõº =∞~Ú<å, u~°∞QÆ∞ÖËx ã≤á¶ê~°ã¨∞ J~Ú<å K≥Å∞¡ÉÏ@∞ J~Ú #@¡~Ú`Õ qâ◊fi=º=ã¨÷ JO`å zè<åflaè#fl=∞~Ú áÈ^•? qâ◊fi=º=ã¨÷ |Ǩï^Œ∂~°Ñ¨Ù q+¨Ü«∞O, ^•ã¨∞Å~Ú`Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ `«=∞ "≥·Ü«∞H˜ÎHõ =∞Op K≥_»∞Å#∞ ‰õÄ_® J~°÷O KÕã¨∞‰õΩ<Õ J~°›`«#∞ Hõey ÖË~°∞QÍ. gi =∞Op K≥|ƒ~°Å#∞ ã¨~Ú`«O qâ◊fiq~å\ò „ѨÉèí∞=Ù ^Õ=Ù_Õ ã¨OѨÓ~°‚OQÍ Z~°∞QÆ∞. ã¨=∞ã¨Î *Ï˝<åxH˜ x[=¸Å=∞~Ú# PÜ«∞# =∂~°æ^Œ~°≈Hõ`åfixfl, PÜ«∞# P^ÕâßÅ#∞ #q∞‡ "å\˜ Hõ#∞QÆ∞}OQÍ PK«iOK«_»O `«Ñ¨Ê "åi(^≥·=^•ã¨∞Å)H˜ QÆ`«ºO`«~°O ÖË^Œ∞. 283. =¸ÅOÖ’ '‰õΩsû— (Ñ‘~î°O) J<Õ Ñ¨^ŒO „ѨÜ≥∂yOK«_»O [iyOk. ^•xfl ™ê^è•~°}OQÍ JkèHÍ~°O, ѨiáêÅ#, „ѨÉèí∞`«fiO J<ÕO^Œ∞‰õΩ LѨ=∂#OQÍ Ñ¨Å∞‰õΩ`å~°∞. L~°∂Ì, `≥Å∞QÆ∞ ÉèÏ+¨ Ö’¡#∂ `«~°K«∞QÍ D Ѩ^ŒO „ѨÜ≥∂yOz 'JkèHÍ~°O— J<Õ ÉèÏ=O ã¨∞ÊùiOѨ*Ë™êÎ=Ú. 284. D PÜ«∞`ü ''PÜ«∞`«∞Öò ‰õΩsû—— Jx „Ѩfu. WO^Œ∞Ö’ =∞Ǩϟ#fl`«∞_»~Ú# JÖÏ¡ÇπωõΩ ã¨O|OkèOz# `«`«fi*Ï˝#O ZO`À ѨiѨÓ~°‚OQÍ „Ѩ™êkOK«_»O [iyOk. WÖÏO\˜ =∞~À ^Œ$ëêìO`«O =∞Ô~Hõ¯_® HÍ#~å^Œ∞. D HÍ~°}OQÍ<Õ Ç¨Ïnã¨∞Ö’¡ ^•xfl Y∞~üP<£Ö’ JxflO\˜HõO>Ë =∞ǨÏ`«Î~°=∞~Ú# PÜ«∞`üQÍ ¿Ñ~˘¯ #_»O [iyOk. D ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ XHõ „Ѩâ◊fl– WHõ¯_» qâ◊fi„ѨÉèí∞=Ù Jã≤Î`«fiO, PÜ«∞# QÆ∞}QÆ}ÏÅ „Ѩ™êÎ=# [~°QÆ=Åã≤# ã¨O^Œ~°ƒù"Õ∞q∞\˜? J#flk. nxfl J~°÷O KÕã¨∞HÀ=_®xH˜ 32= ~°∞‰õÄ #∞O_ç „áê~°OÉèí =∞~Ú# „Ѩã¨OQÆOÃÑ·# =∞m§ XHõ™êi ^Œ$+≤ì ™êiOK«O_ç. "≥Ú^Œ@ =Úã≤¡=ÚÅ#∞ ã¨`«º^èŒ~°‡ ã¨O™ê÷Ѩ<å~°úO P =∂~°æOÖ’ ^èŒ# „áê}Ï Å`À 'lǨ^£— ã¨OѶ¨∞~°¬} [~°áêÅx „¿Ñˆ~Ñ≤OK«_»O [iyOk. W„™ê~¸Öò „Ѩ[Å∞ U |ÅÇ‘Ï#`«ÅHõ~Ú`Õ Ö’#Ü«∂º~À "å\˜H˜ ^Œ∂~°OQÍ LO_®Åx `åH©^Œ∞ K≥Ü«∞º_»O [iyOk. P `«~°∞"å`«, q[Ü«∞O, ÔQÅ∞Ѩ٠J<Õq ã¨OMϺ|ÅO, PÜ«Ú^èŒ |ÅO, W`åºk q+¨Ü«∂Å PkèHõº`«ÃÑ· P^è•~°Ñ¨_çÖË=Ù, Jq x*ÏxH˜ qâßfiã¨â◊H˜Î, 149

2. JÖò |Hõ~°

256–257 ^è~Œ å‡=ÅO|#Ö’ Z@∞=O\˜ |ÖÏ`å¯~°O ÖË^∞Œ .285 ã¨`«º"å‰õΩ¯ Jã¨`«º ÉèÏ=#Å #∞O_ç „Ñ¨ã∞¨ Êù@OQÍ "Õ~∞° KÕÜ∞« |_çOk. WHõ '`åQÆ∂`ü—#∞286 u~°ã¯¨ iOz JÖÏ¡ÇÏπ #∞ qâ◊fiã≤Oz# =ºH˜Î x*ÏxH˜, QÆ\ ˜ì P^è•~åxfl Ѩ@∞ì‰õΩ#fl@∞¡, Jk Z#fl\˜H© `≥yáÈ#@∞=O\˜k† (J`«#∞ P^è•~°Ñ¨_ç#) JÖÏ¡ÇπÏ JO`å qO\Ï_»∞, Jhfl `≥Å∞ã¨∞‰õΩO\Ï_»∞. JÖÏ¡ÇÏπ qâ◊fiã≤Oz# "åi PѨΠã¨O~°H‰∆õ Ωõ _»∞, "åix pHõ\¡ #∞O_ç "≥eH˜ fã≤ "≥Å∞QÆ∞Ö’H˜ `≥™êÎ_»∞.287 áÈ`Õ, u~°™ê¯~° =∂~°Oæ J=ÅOaOKÕ "åi ã¨O~°H‰∆õ Ωõ Å∞, ã¨Ç¨Ü«∞‰õΩÅ∞ =∞@∞‰õΩ `åQÆ∂`ü Ã+·`å#∞Å∞,288 g~°∞ "åix "≥Å∞QÆ∞ #∞O_ç fã≤ pHõ\¡ "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ fã¨∞‰õΩáÈ`å~°∞. "å~°∞ #~°HÍyfl"åã¨∞Å∞, "å~°∞ JHõ¯_Õ ã¨~°fi^• LO\Ï~°∞. 34 ã¨Ç¨Ï#O, x„QÆǨÏO, ã¨OHõÅÊx~°uÃÑ· P^è•~°Ñ¨_ç LO\ÏÜ«∞#fl Ü«∞^•~å÷xfl É’^èŒÑ¨~°K«_»O [iyOk. PÃÑ·# Ü«Ú^ŒúO q+¨Ü«∞OÖ’ JÖÏ¡ÇπÏ L^ÕÌtOz# =∞~°‡¿ÇÏ`«∞=Ù, JO`«~å~å÷xfl ã¨∂zOK«_»=¸ [iyOk. JO>Ë, „ѨѨOK« =º=ã¨÷ =∞#∞QÆ_» H˘~°‰õΩ PÜ«∞# ã¨^• =∂#=ÙÅ XHõ =~åæxfl =∞~À =~°æO ^•fi~å `˘Åyã¨∂Î LO\Ï_»∞. ÖËHõáÈ`Õ, XˆH =~åæxH˜ PkèHõº`«, JkèHÍ~åÅ âßâ◊fi`« Ѩ\Ïì ÅaèOz #@¡~Ú`Õ WHõ W`«~°∞Å∞ =∞#QÆÅQÆ_»O ^Œ∞~°ƒù~°=∞~Úá⁄ÜÕ∞ºk. WOHÍ, `≥eÜ«∞x [#∞Å PO`«~°ºOÖ’ `«~°K«∞QÍ "≥∞^ŒÅ∞`«∂ LO_Õ ã¨O^ÕǨxfl x"åiOK«_»O [iyOk. "åi ã¨O^ÕǨÏO Uq∞@O>Ë '„Ѩ[Ö’¡x qÉèË^•Å#∞ ^Œ∂~°O K≥Ü«∞º_®xH˜, q"å^•Å#∞ JiHõ@ì _®xˆH ^Õ=Ù_»∞ `«# „Ѩ=HõÎefl ѨOÑ≤Oz#@¡~Ú`Õ "åi Pq~åƒù=O =Å¡ ã¨~Ú`«O qÉèË^•Å∞ ã¨=∞ã≤áÈHõáÈ`Õ, q"å^•Å∞ JO`«=∞=Hõ áÈ`Õ ^•x ÉèÏ=O Uq∞\©? JÖÏ¡ÇπÏ JO`« Jâ◊‰õΩÎ_»~Ú L<åfl_®, D K≥_»∞Å#∞ ~°∂ѨÙ=∂áêÅx J#∞‰õΩx ‰õÄ_® K≥Ü«∞ºÖËHõ á⁄Ü«∂º_®?— nxH˜ ã¨=∂^è•#OQÍ, qÉèË^•Å#∞ |Å=O`«OQÍ x"åiOK«_»O, =∂#"åox F „Ѩ`ÕºHõѨO^ä•ÃÑ· x~°ƒO^èŒOQÍ #_çÑ≤OK«_»O JÖÏ¡ÇπÏ Jaè=∞`«O ZO`«=∂„`«O HÍ^Œx, ÖËHõáÈ`Õ PÜ«∞# Jaè=∞`åxH˜ =ºuˆ~HõOQÍ #_çKÕO^Œ∞‰õΩ =∞x+≤H© ZÖÏ ™ê^茺=∞ÜÕ∞ºk? Jx `≥Å∞Ѩ_»O [iyOk. P `«~°∞"å`« XHõ¯ "åHõºOÖ’, „Ѩã¨OQÆO „áê~°OÉèíOÖ’ „Ѩ™êÎqOz# Jã¨Å∞ =∞øeHõ q+¨Ü«∂xfl ã¨∂zOK«_»O [iyOk. J^ŒO`å JÜ«∂ºHõ WѨÙÊ_»∞ =¸_» Ô~O_»==ÉèÉèÏQÆÏQÆOO

ÃãÅqKÕÛ^Õq∞@O>Ë, =∂#=ÙÅ qâßfi™êÅ∞, ã≤^•úO`åÅ∞, =∂~åæÅ∞, =∞`åÅ∞ ZO`« qaè#fl=∞~Ú#=~Ú<å, Éèí∂=∂ºHÍâßÅ =º=ã¨÷‰õΩ ѨÙ<åk J~Ú# Ѩ~°=∞ Ü«∞^•~°úO =∞@∞‰õΩ XHõ>Ë, J^Õ D PÜ«∞`üÖ’ ¿Ñ~˘¯#|_çOk. =∞#∞+¨µÅ Jáê~åúÖË=~Ú<å, JáÈǨÏÅ∞ U=~Ú#ѨÊ\˜H© "å\˜=Å¡ D Ü«∞^•~°úOÖ’ =∞@∞‰õΩ ZÖÏO\˜ =º`åºã¨O "å\˜Å¡^Œ∞. J~Ú`Õ nxfl qâ◊fiã≤OKåÅx „Ѩ[efl |Å=O`«ÃÑ@ì_»O JÖÏ¡ÇπÏ Jaè=∞`«O HÍ^Œ∞. Z=_»~Ú`Õ ^•xfl JOwHõi™êÎ_À ã¨fiÜ«∞OQÍ J`«<Õ ÖÏÉèíѨ_»`å_»∞ =∞Ô~= _»~Ú`Õ nxH˜ "≥·=ÚYºO Hõ#|~°∞™êÎ_À J`«<Õ #+¨ìáÈ`å_»∞. 285. =¸ÅOÖ’ 'n<£— J<Õ Ñ¨^Œ „ѨÜ≥∂QÆO [iyOk. WHõ¯_» 'n<£— (^èŒ~°‡O) J#O>Ë ÃÑ·# PÜ«∞`«∞Öò ‰õΩsûÖ’ q=iOK«|_ç# JÖÏ¡ÇπωõΩ ã¨O|OkèOz# qâßfiã¨O Jx J~°÷O. WOHÍ D qâßfiã¨O P^è•~°OQÍ x~å‡}=∞ÜÕ∞º r=# =º=ã¨÷ Jx ‰õÄ_® J~°÷O. D PÜ«∞`ü ÉèÏ="Õ∞q∞@O>Ë, ''W™ê¡"£∞—— J#|_Õ qâßfi㨠Ѩ~°=∞~Ú#, <≥·uHõ=∞~Ú#, PK«~°}Ï`«‡Hõ=∞~Ú# D =º=ã¨÷#∞ Z=iÃÑ·<å |Å=O`«OQÍ ~°∞^ŒÌ_»O [~°QÆ^Œ∞. Wk, Z=i `«ÅÃÑ· #~Ú<å |Å=O`«OQÍ ~°∞^ÕÌ q+¨Ü«∞O U=∂„`«O HÍ^Œ∞. 286. ''`åQÆ∂`ü— Jx xѶ¨∞O@∞=Ù „ѨHÍ~°O, `«# ^èŒ~°‡|^Œú=∞~Ú# ǨÏ^Œ∞ÌÅ#∞ Ju„Hõq∞Oz# „Ѩu =ºH˜Îh JO\Ï~°∞. Y∞~üP<£ ѨiÉèÏ+¨Ö’ `åQÆ∂`ü J#O>Ë, `«# ^•ã¨º Ѩiq∞`«∞Å#∞ q∂i, 150

2. JÖò |Hõ~°

258 W„ÉÏÇ‘Ï"£∞`À289 "å^Œ∞ÖÏ_ç# P =ºH˜Î =º=Ǩ~åxfl h=Ù QÆ=∞xOK«ÖË^•?290 "å^Œ∞ÖÏ@‰õΩ =¸ÅO, W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ „ѨÉ∞íè =Ù Z=~°∞ J#fl q+¨Ü∞« O† HÍ~°}O, P =ºH˜HÎ ˜ JÖÏ¡ÇÏπ ~å*ϺkèHÍ~åxfl „Ѩ™êkOK«_O» .291 W„ÉÏÇ‘Ï"£∞, '<å „Ñ¨Éèí∞=Ù, r=#‡~°}ÏÅ#∞ âßã≤OKÕ"å_»∞— Jx K≥Ñ≤Ê#ѨÙÊ_»∞ J`«#∞, 'r=#‡~°}ÏÅ#∞ âßã≤OKÕ"å}˜‚ <Õ#∞— Jx |^Œ∞eKåÛ_»∞. ^•xH˜ W„ÉÏÇ‘Ï"£∞, '㨈~, JÖÏ¡ÇπÏ ã¨∂~°∞º}˜‚ `«∂~°∞Ê #∞O_ç L^Œ~ÚOѨ*Ë™êÎ_»∞, h=Ù HÍã¨Î Ѩ_»=∞\˜ #∞O_ç á⁄^Œ∞Ì á⁄_çÑ≤OK«∞— Jx K≥áêÊ_»∞. Jk q#fl P ã¨`º« u~°™ê¯i xâıÛ+¨µ_ì Ü » ∂« º_»∞†292 HÍx JÖÏ¡ÇÏπ ^Œ∞~å‡~°∞Åæ ~Ú# "åiH˜ ã¨<å‡~°Oæ K«∂Ñ≤OK«_∞» . 288. '`åQÆ∂`ü— J<Õ Ñ¨^ŒO WHõ¯_» '`«"åw`ü— (|Ǩï=K«#O) J<Õ J~°÷OÖ’ „ѨÜ≥∂yOK«|_çOk. JO>Ë =∞x+≤ ^≥·"åxH˜ q=ÚY∞_»~Ú ˆH=ÅO XHõ¯ `åQÆ∂`ü =ÅÖ’<Õ z‰õΩ¯HÀ_»∞, J<ÕHõ `«"åw`ü J`«xfl Ö’|~°K«∞‰õΩO\Ï~Ú. XHõ `åQÆ∂`ü Ã+·`å<£– g_»∞ =∞x+≤ =ÚO^Œ∞ J#∞x`«ºO H˘O„Q˘`«Î Jã¨`«º „¿Ñ~°}Å "≥·‰õΩO~îåÅ∞ K«∂ѨÙ`«∂ LO\Ï_»∞. Ô~O_»= `åQÆ∂`ü, =∞x+≤ ™⁄O`« PO`«~°ºO. Jk J`«xfl ÉèÏ"å"ÕâßʼnõΩ, =∞<ÀHÍOHõ∆ʼnõΩ ^•ã¨∞ xQÍ KÕã≤ rq`«Ñ¨Ù =OHõ~°\ ˜OHõ~° „`À=Ö’¡ D_»∞Û‰õΩO@∂ fã¨∞ ÔH_»∞`«∂ LO@∞Ok. WOHÍ Jã¨OMϺHõ=∞~Ú# `åQÆ∂`üÅ∞ |Ü«∞\˜ „ѨѨOK«OÖ’ `å~å_»∞`«∂ LO\Ï~Ú. ÉèÏ~åºÑ≤Å¡Å∞, K«∞\ÏìÅ∞, |O^èŒ∞=ÙÅ∞, HÍ=Åã≤#"åà◊√§, ‰õΩÅã¨∞÷Å∞, =Oâ◊ã¨∞÷Å∞, q∞„`«∞Å∞, ¿ãflÇ≤Ï`«∞Å∞, ã¨=∂[O, *Ïu, <åÜ«∞‰õΩÅ∞, QÆ∞~°∞=ÙÅ∞, „ѨÉèí∞`«fiO, JkèHÍ~°∞Å∞– g~°O`å J`«x áêe\˜ `åQÆ∂`üÖË =∞i. giÖ’ „Ѩu XHõ¯~°∞ W`«xKÕ`« `«# J=ã¨~åÅ ^•ã¨ºO KÕ~Ú™êÎ~°∞. D Jã¨OMϺHõ ™êfi=ÚÅ ^•ã¨∞_»∞ rq`åO`«O D Ѩ^Œ‡=ӺǨÏOÖ’<Õ z‰õΩ¯‰õΩáÈ`å_»∞– U ™êfiq∞x ã¨O`À+¨ ÃÑ\ÏìÖ’, =∞Ô~=i P„QÆǨ xH˜ ^Œ∂~°OQÍ "≥∞ÅQÍÖ’ `ÕÅ∞ÛHÀÖËHõ! 289. ÃÑ·#, qâ◊fiã≤Oz#"åi ã¨Ç¨Ü«∞‰õΩ_»∞, ã¨=∞~°÷‰õΩ_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ Jx, PÜ«∞# "åix JO^èŒHÍ~åÅ #∞O_ç "≥eH˜ fã¨∞‰õΩ=™êÎ_»x, u~°™ê¯~°∞Å ã¨Ç¨Ü«∞‰õΩ_»∞ `åQÆ∂`ü Jx, "å_»∞ "åix "≥Å∞QÆ∞ #∞O_ç pHõ@¡ "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ D_»∞Û‰õΩáÈ`å_»x „ѨHõ\ ˜OK«_»O [iyOk. WѨÙÊ_»∞ D q+¨Ü«∂<Õfl qâ◊^ŒÑ¨~°K«_®xH˜ =¸_»∞ ã¨OѶ¨∞@#Å∞ L^•Ç¨Ï~°}QÍ K«∂Ѩ|_»∞`«∞<åfl~Ú. "å\˜Ö’ "≥Ú^Œ\ ˜ L^•Ç¨Ï~°} XHõ =ºH˜ÎH˜ ã¨O|OkèOzOk. J`«x ã¨=∞Hõ∆OÖ’ ã¨Ê+¨ì=∞~Ú#

ã¨fi`«Ç¨QÍ JkèHÍi J~Ú, ã¨fiÜ«∞O ^≥·==∞~Ú, ^≥·=^•ã¨∞Å~Ú# =∂#=ÙÅ KÕ`« `«# ^•ã¨ºO KÕ~ÚOK«∞‰õΩ<Õ ^Õ=Ùx ^•ã¨∞_»~Ú# =∞x+≤ Jx ÉèÏ=O. ^≥·=O ã¨=∞Hõ∆OÖ’ =∞x+≤ „Ѩ^Œi≈OKÕ `«Åa~°∞ã¨∞`«#O =¸_»∞ ^Œâ◊Ö’¡ =ºHõÎ=∞=Ù`«∞Ok. "≥Ú^Œ\ ˜k, =∞x+≤ ã¨∂„`«„áêÜ«∞OQÍ PÜ«∞# (^Õ=Ùx)P*Ï˝áêÅ#<Õ Ñ¨~°=∞ ã¨`«º=∞x JOwHõi™êÎ_»∞ HÍx „H˜Ü«∂~°∂ѨOQÍ PÜ«∞# P^Õâß Å‰õΩ „Ѩu‰õÄÅOQÍ „Ѩ=iΙêÎ_»∞. nxfl Ѷ≤ãπ¯ J#O\Ï~°∞. Ô~O_»= ^Œâ◊, =∞x+≤ ^Õ=Ùx P*Ï˝áêÅ##∞ ã¨∂„`«„áêÜ«∞OQÍ qã¨i˚Oz, ã¨fiÜ«∞OQÍ<Õ ã¨~åfikèHÍi J~Ú ‰õÄ~ÀÛ=_»O ÖË^• ^≥·"åxH˜ |^Œ∞Å∞QÍ =∞Ô~=i ^•ã¨º"≥∞ÿ<å K≥Ü«∞º_»O. Wk ‰õΩ„Ѷπ. =¸_»= ^Œâ◊, x[™êfiq∞ Ѩ@¡ u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ KÕã≤ PÜ«∞# ™ê„=∂[ºOÖ’#∞, PÜ«∞# áêe`« „Ѩ[Ö’¡#∂ `«# P[˝efl K≥ÖÏ~ÚOK«_®xfl "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ@ì_»O. D z=i ^Œâ◊‰õΩ U =∞x+¨~Ú`Õ KÕ~°∞‰õΩO\Ï_À J`«x ¿Ñˆ~ '`åQÆ∂`ü—. D `åQÆ∂`üx u~°ã¨¯iOK«#O`«=~°‰õΩ Z=~°~Ú<å x[ ÉèÏ=OÖ’ JÖÏ¡ÇπÏ#∞ qâ◊fiã≤Oz#"å_Õ HÍÖË_»∞. 287. pHõ@∞¡ J#O>Ë, J*Ï˝#Ѩ٠pHõ@¡x ÉèÏ=O. g\˜Ö’ ^•i `«Ñ≤Ê =∞x+≤ `«#‰õΩ =∞OQÆà◊„Ѩ^Œ=∞~Ú#, â◊√Éèí„Ѩ^Œ=∞~Ú# =∂~åæxH˜ |Ǩï^Œ∂~°=∞~ÚáÈ`å_»∞. Ü«∞^•~åúxH˜ aè#flOQÍ #_»z `«# â◊‰õΩÎÅxflO\˜h, „Ѩܫ∞`åflÅxflO\˜h JѨ=∂~åæÖ’¡ "≥zÛ ™êÎ_»∞. "≥Å∞QÆ∞ J#O>Ë 'ã¨`«º*Ï˝#O— Jx ÉèÏ=O. nx "≥Å∞QÆ∞Ö’ =∞x+≤ `«#‰õΩ ã¨O|OkèOz#, D qâßfixH˜ ã¨O|OkèOz# "åã¨ÎqHõ`«#∂ `«# rq`« Ѩ~°=∂~å÷hfl „Ѩã¨∞Êù@OQÍ gH˜∆Oz `«# q"ÕK«# =¸ÅOQÍ F ã¨~°~Ú# PK«~°}Ï Ñ¨^ä•xfl J=ÅOa™êÎ_»∞. =¸_» Ô~O_»==ÉèÉèÏQÆÏQÆOO

151

2. JÖò |Hõ~° n<Õfl =∞x+≤ `«# PѨ^ŒÖ’¡ J=ã¨~åÖ’¡ P^Œ∞H˘=∞‡x Ji÷™êÎ_»∞. D ^≥·=`«fiOÖ’ "å~°∞, JÖÏ¡ÇπÏ`Àáê@∞ P`«‡Å#∞, ^≥·=^Œ∂`«Å#∞, l#∞flÅ#∞ WOHÍ J<ÕHõ W`«~° Jã≤Î`åfiÅ#∞ PÜ«∞#‰õΩ ÉèÏQÆ ™êfi=ÚÅ∞QÍ, ã¨Ç¨Ï=~°∞ÎÅ∞QÍ Ñ¨iQÆ}˜™êÎ~°∞. "å\˜ ã¨=∞Hõ∆OÖ’ „áê~°÷#Å∞, "Õ_»∞HÀÅ∞ KÕ™êÎ~°∞, "å\˜ ã¨xflkèÖ’ ѨÓ*ÏѨÙ~°™ê¯~åÅ∞ [~°∞ѨÙ`å~°∞, "å\˜ PÅÜ«∂Ö’¡ "≥Ú‰õΩ¯|_»∞Å∞ K≥e¡™êÎ~°∞. Ô~O_»=k <åQÆiHõ, ~å[H©Ü«∞ =º=Ǩ~åÅ ^≥·=`«fiO (JO>Ë „ѨÉèí∞ã¨`åÎ). Wk r=# xÜ«∞=∂Å#∞ x~°‚~ÚOKÕ JkèHÍ~°O HõÅk, P*Ï˝áêÅ#‰õΩ J~°›`« QÆÅk, nxH˜ „áêѨOzHõ q+¨Ü«∂Ö’¡ ѨiáêeOKÕ ã¨~åfikèHÍ~åÅ∂ ã¨O„Hõq∞Oz LO\Ï~Ú. D Ô~O_»= HÀ=‰õΩ K≥Ok# ^≥·=`åfixfl „ѨѨOK«OÖ’x =Ú„+≤‰õΩÅO`å ^•^•Ñ¨Ù Jxfl HÍÖÏÖ’¡#∂ JÖÏ¡ÇπÏ #∞O_ç ^ÀK«∞‰õΩx ÖËHõ PÜ«∞#`Àáê@∞ ~å[ =OâßʼnõΩ, =∞`« ѨÙ~ÀÇ≤Ï`«∞ʼnõΩ, ã¨=∂[OÖ’x ÃÑ^ŒÌʼnõΩ ѨOz ÃÑ\Ïì~°∞. `«~°K«∞QÍ ~å[=OâßÅ∞ D Ô~O_»= J~°÷OÖ’<Õ ^≥·=`«fiѨ٠^•"å KÕâß~Ú. nxfl Ѩ\ ˜+¨ìO K≥Ü«∞º_®xH˜ "å~°∞ ã¨~°fi™ê=∂#ºOQÍ "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏ=OÖ’x ^≥·"åʼnõΩ `å=Ú ã¨O`å# =∞x "åkOKå~°∞. =∞`« <åÜ«∞Hõ`«fiѨ٠=~åæÅ∞ D q+¨Ü«∞OÖ’ "åi`À áê@∞ ‰õΩ„@^•~°∞Å∞QÍ KÕ~å~°∞. (3) #„=¸^£ KÕ¿ã ^≥·=`«fiѨ٠^•"å ‰õÄ_® D Ô~O_»= HÀ=‰õΩ K≥OkO^Õ. J`«_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ Pã≤Î`åfixfl HÍ^Œ<Õ"å_»∞ HÍ_»∞. Éèí∂=∂º HÍâßÅ Hõ~°Î#∞, qâ◊fi=º=ã¨÷ ѨiáêʼnõΩ}˜‚ <Õ<Õ#x "åkOK« ÖË^Œ∞. qâ◊fiHÍ~°º HÍ~°}ÏÅxflO\˜ÃÑ·# `«# JkèHÍ~°"Õ∞ ™êQÆ∞`«∞O ^Œx J`«_»∞ J#ÖË^Œ∞. J`«x ^•"å Uq∞@O>Ë, 'D W~åH± ^ÕâßxH˜, ^•x „Ѩ[ʼnõΩ Ѩ~°=∞ „ѨÉèí∞=Ù#∞ <Õ<Õ. <Õ#∞ K≥Ñ≤ÊO^Õ K«@ìO, <åÃÑ·, =∞ˆ~ L#fl`« JkèHÍ~°=¸ ÖË^Œ∞, ^•xH˜ <Õ#∞ *"å|∞^•~°∞ HÍ=_®xH˜. <å D ™ê÷<åxfl HÍ^Œx ##∞fl `«# „ѨÉèí∞=Ù (~°Éò)QÍ #=∞‡x"å_»∞, ÖËHõ <Õ#∞ `«Ñ¨Ê=∞Ô~=i<À `«# „ѨÉèí∞=ÙQÍ (~°Éò)QÍ ã‘fiHõiOKÕ „Ѩu W~åH± áœ~°∞_»∂ u~°∞QÆ∞ ÉÏ@∞^•~°∞, „^ÀÇ≤Ï— J#fl^Õ. (4) W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ (J), <Õ#∞ XHõ¯ qâ◊fi„ѨÉèí∞=Ù<Õ ^≥·=OQÍ, P~å^èŒ∞º _»∞QÍ, „ѨÉèí∞=ÙQÍ #=Ú‡`«∞<åfl#∞, PÜ«∞# `«Ñ¨Ê JO^Œi ^≥·=`åfixfl, JO^Œi „ѨÉèí∞ã¨`åÎ#∞ ѨÓiÎQÍ u~°ã¨¯iã¨∞Î<åfl#∞ Jx ZѨÙÊ_»~Ú`Õ J<åfl~À JѨÙÊ_»∞ `«ÖˇuÎ# „Ѩâ◊fl, *ÏfÜ«∞ =∞`«O Ѩ@¡, =∞`«Ñ¨~°=∞~Ú# P~å^èŒ∞ºÅ q+¨Ü«∞OÖ’ DÜ«∞# „ѨHõ\ ˜OKÕ D H˘`«Î qâßfiã¨O ZO`«=~°‰õΩ ã¨Ç¨Ï#Ü≥∂Qƺ=∞~ÚOk? J#fl ^˘Hõ¯>Ë HÍ^Œ∞, ^•xH˜ `À_»∞QÍ =∞~À „Ѩâ◊fl ‰õÄ_® Z^Œ∞~°~ÚOk: *ÏfÜ«∞ „ѨÉèí∞`«fiO, ^•x ˆHO„^Œ JkèHÍ~°OÃÑ· D qâßfiã¨O =Å¡

P^è•~åÅ`À ã¨`«ºO „Ѩã¨∞Êù@Ѩ~°K«_»O [iyOk. J`«#∞ ^•xfl K«∂ã≤ x~°∞`«Î~°∞_»∞ JÜ«∂º_»∞ ‰õÄ_®. HÍx J`«#∞ `åQÆ∂`ü KÕuÖ’ `«# ѨQÍæÅ∞ ÃÑ@ì_»O KÕ`«, ã¨`«ºO qâ◊^Œ=∞~Ú# `«~°∞"å`« ‰õÄ_® "≥Å∞QÆ∞Ö’H˜ ~åÖË^Œ∞, pHõ@¡Ö’¡<Õ `«\Ïì_»∞`«∂ LO_çá⁄Ü«∂º_»∞. `«~°∞"åu Ô~O_»∞ L^•Ç¨Ï~°}Å∞ W^ŒÌ~°∞ =º‰õΩÎʼnõΩ ã¨O|OkèO z#q. "å~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ P^è•~åxfl, â◊~°}∞#∞ P„â◊~ÚOKå~°∞. HÍQÍ JÖÏ¡ÇπÏ "åix JO^èŒHÍ~åÅ #∞O_ç HÍOuÖ’H˜ fã¨∞‰õΩ =KåÛ_»∞. z=iH˜ JQÀK«~° `≥~°Å "≥#Hõ ^•y L#fl "åã¨Î"åÅ#∞ ã¨~Ú`«O "åi K«~°‡K«‰õ∆Ω=ÙʼnõΩ QÀK«iO KÕÖÏ K≥Ü«∞º_»O [iyOk. 290. ''P =ºH˜Î—— J#O>Ë '#„=¸^£— (Namrod) Jx J~°÷O. J`«#∞ Ǩτ[`ü W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ (Jã¨ûÖÏ"£∞) ã¨fi^Õâ◊=∞~Ú# W~åH±‰õΩ ~åA. U ã¨OѶ¨∞@##~Ú`Õ WHõ¯_» „Ѩ™êÎqOK«_»O [iyO^À ^•xfl QÆ∞iOz ɡ·aÖòÖ’ ZÖÏO\˜ ã¨∂K«# ÖË^Œ∞. HÍx '`«Å∂‡^£— (Talmud)Ö’ D L^ŒO`«O ѨÓiÎQÍ ¿Ñ~˘¯#_»O [iyOk. Jk KåÖÏ =~°‰õΩ Y∞~üP<£ Hõ#∞QÆ∞}OQÍ<Õ LOk. ^•x „ѨHÍ~°O Ǩτ[`ü W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ `«O„_ç #„=¸^£ „ѨÉèí∞`«fiOÖ’ J`«∞º#fl`« Ѩ^Œqx (Chief Officer of the State) Ǩϟ^• Hõey LO_Õ"å_»∞. Ǩτ[`ü W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ (J) ÉÏǨ@OQÍ +≤~ü¯ (|Ǩï ^≥·"å~å^èŒ#)#∞ =ºuˆ ~ H˜ ã ¨ ∂ Î `ÒÇ‘ Ï ^£ (^Õ = Ùx UHõ ` « fi Ѩ Ù Éè Ï =#) „Ѩ K å~° O „áê~°OaèOz q„QÆǨÅÜ«∞OÖ’ K˘~°|_ç q„QÆǨÅ#∞ q~°Q˘æ@ìQÍ<Õ PÜ«∞# `«O„_Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ PÜ«∞xfl ÉÏ^Œ∞ëê ^Œ~åƒ~°∞Ö’ Ǩ[~°∞ ѨiKå_»∞. JѨÙÊ_»∞, WHõ¯_» „Ѩ™êÎqOK«|_ç# ã¨OÉèÏ+¨} [iyOk. 291. JO>Ë, D "å^Œ∞ÖÏ@Ö’, q"å^•xH˜ =¸Å=∞~Ú# q+¨Ü«∞O, W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ Z=ix `«# „ѨÉèí∞=Ù (~°Éò)QÍ #=Ú‡`å~°∞ J#fl^Õ. D q"å^ŒO L`«Ê#fl=∞=_®xH˜ HÍ~°}O, P "åkOKÕ =ºH˜ÎH˜, JO>Ë #„=¸^£‰õΩ ^Õ=Ù_»∞ „ѨÉèí∞`åfixfl „Ѩ™êkOK«_»O. Jk U q^èŒ=∞~Ú# q"å^Œ"≥∂ `≥e¿ÑO^Œ∞‰õΩ D Ô~O_»∞ "åHͺ֒¡ ã¨∂K«#„áêÜ«∞OQÍ ¿Ñ~˘¯#_»O [iyOk. ^•xfl J~°÷O KÕã¨∞HÀ= _®xH˜ kQÆ∞= ¿Ñ~˘¯#fl "åã¨Î"åÅ∞ ^Œ$+≤ìÖ’ LO_»@O J`«º=ã¨~°O. (1) Ju „áêp# HÍÅO #∞O_ç <Õ\ ˜ =~°‰õΩ#∂fl ã¨HõÅ =Ú„+≤H± (|Ǩï^≥·"å~å^èŒ# PK«iOKÕ) ã¨=∂*ÏÅ ã¨q∞+≤ì „Ñ¨`ÕºHõ`« Uq∞@O>Ë, "å~°∞ JÖÏ¡ÇπÏx JkèáêkèѨÙ_»∞, ^Õ=^Õ=Ù_»∞ Jx J~Ú`Õ #"Õ∞‡"åˆ~QÍx ˆH=ÅO PÜ«∞<Õfl '„ѨÉèí∞=Ù—QÍ, ˆH=ÅO PÜ«∞<Õfl ^≥·=OQÍ, P~å^èŒ∞ºxQÍ =∞@∞‰õΩ qâ◊fiã≤OKÕ"å~°∞ HÍ~°∞. (2) ^≥·=`åfixfl |Ǩï ^≥·"å~å^茉õΩÅ∞ ã¨^• Ô~O_»∞ qÉèÏQÍÅ∞QÍ qÉèílOKå~°∞. XHõ\ ˜ „ѨHõ$uH˜ Jf`« (Super Natural) ^≥·=`«fiO† Wk HÍ~°º HÍ~°}ÏÅÃÑ· PkèѨ`«ºO Hõey LO@∞Ok. =¸_» Ô~O_»==ÉèÉèÏQÆÏQÆOO

152

2. JÖò |Hõ~°

259 ÖË^• L^•Ç¨Ï~°}QÍ D =ºH˜xÎ QÆ=∞xOK«∞† J`«#∞ F „QÍ=∞O g∞^Œ∞QÍ "≥àϧ_»∞. Jk Wà◊§ HõÑÙ¨ ÊÅÃÑ· É’~å¡ ‰õÄeáÈ~Ú LOk.293 J`«#∞, 'K«zÛáÈ~Ú# D [#"å™êxH˜ JÖÏ¡ÇÏπ U q^èOŒ QÍ uiy r=O áÈ™êÎ_À?—294 Jx ѨeHÍ_»∞. ^•x g∞^Œ@ JÖÏ¡ÇπÏ J`«x„áê}O fâß_»∞, J`«#∞ =O^Õà◊§ =~°‰õΩ =∞$`«ã≤÷uÖ’<Õ Ñ¨_ç L<åfl_»∞. `«~°∞"å`« JÖÏ¡ÇπÏ J`«xH˜ uiy r=O áÈâß_»∞† J`«xfl J_çQÍ_»∞, 'h=Ù ZO`« HÍÅO Ѩ_ç L<åfl"À K≥ÑÙ¨ Ê— Jx. J`«#∞ 'XHõ¯ k#"≥∂ ÖËHõ H˘xfl QÆO@Ö’ LO_ç LO\Ï#∞— Jx |^Œ∞eKåÛ_»∞. ^•xH˜ PÜ«∞# 'D ã≤u÷ Ö’ h‰õΩ =O^Õà√◊ § QÆ_Kç å~Ú. WHõ h J#fl áêhÜ«∂Å#∞ K«∂ã¨∞HÀ, Jq U =∂„`«O =∂~°Ö^Ë ∞Œ . J~Ú`Õ h QÍ_ç^#Œ ∞ ‰õÄ_® HÍã¨Î K«∂_»∞, (^•x Z=ÚHõÅ QÆ∂_»∞ ‰õÄ_® r~°=‚ ∞~ÚáÈ~ÚOk!) "Õ∞=Ú WÖÏ KÕãO≤ k, x#∞fl [#∞ʼnõΩ F QÆ∞}áê~î° ã¨∂K«#QÍ K≥Ü∂« ºÅx.295 WHõ, D Z=ÚHõÅ QÆ∂_»∞#∞ K«∂_»∞, U q^èOŒ QÍ ^•xfl "Õ∞=Ú ÖËÑ≤ ^•xH˜ HõO_»~åÅ∞ ^èŒiOѨ*Ë™êÎ"≥∂!— Jx ÃãÅqKåÛ_»∞. WÖÏ Ü«∞^•~°÷O J`«x ã¨=∞Hõ∆OÖ’ ѨÓiÎQÍ `Õ@`≥Å¡=∞~Ú#ѨÙÊ_»∞ J`«#∞ WÖÏ Ñ¨eHÍ_»∞, '<å‰õΩ `≥Å∞ã¨∞, JÖÏ¡ÇπÏ „Ѩu q+¨Ü«∞OÃÑ·<å JkèHÍ~°O QÆÅ"å_»x.— Ѩ_Õ ^≥|ƒ#∞ L¿ÑH˜∆OK«_»O ZÖÏ ™ê^茺=∞=Ù`«∞Ok? J#flk. D J`«x PO`«~°ºOÖ’x '`åQÆ∂`ü— ã≤^ŒúOQÍ ÖË^Œ∞. JO^Œ∞=Å¡ J`«#∞ HÍ~°}OQÍ<Õ Ç¨Ï„[`ü W„ÉÏÇ‘Ï"£∞#∞ „^ÀÇ¨Ï <Õ~°O „H˜O^Œ #„=¸^£ ˆH=ÅO a`«Î~°áÈ~Ú T~°∞‰õΩ<åfl_»∞. ^Œ∞~°Ç¨ÏOHÍ~°Ñ¨Ù pHõ\ ˜ #∞O_ç |Ü«∞@Ѩ_ç ã¨`åºaè=∂#Ѩ٠"≥Å∞QÆ∞Ö’H˜ ~åÖË^Œ∞. XHõ"Õà◊ J`«#∞ ã¨=∞Hõ∆OÖ’ „Ѩ"Õâ◊ÃÑ@ì_»O [iyOk. D '`åQÆ∂`ü—‰õΩ |^Œ∞Å∞QÍ ^≥·"åxfl `«# ã¨Ç¨Ü«∞‰õΩ_»∞QÍ ã¨O~°Hõ∆ 292. Ǩτ[`ü W„ÉÏÇ‘Ï"£∞(J) ѨeH˜# "≥Ú^Œ\ ˜ "åHõºO ^•fi~å<Õ, ‰õΩ_»∞QÍ ÉèÏqOz L#fl@¡~Ú`Õ, Ǩτ[`ü W„ÉÏÇ‘Ï"£∞(J) KÕã≤# JÖÏ¡ÇπÏ `«Ñ¨Ê =∞Ô~=_»∂ „ѨÉèí∞=Ù HÍÖË_»#fl q+¨Ü«∞O qâ◊^Œ=∞~Ú D qâ◊nHõ~°} `«~°∞"å`« J`«x H˘~°‰õΩ ~°∞A=∂~°æO ^•fi~åÅ∞ #ѨÊ\˜H© #„=¸^£ ^•xH©, [O‰õÄ Q˘O‰õÄ ÖˉõΩO_® `˘}‰õΩ¯O_® `≥~°K«∞‰õΩ<Õq. |^Œ∞Å∞ WKåÛ_»∞. HÍx Ô~O_»= "åHõºO q#fl `«~°∞"å`« ‰õÄ_® `«Å∂‡^£ „ѨHÍ~°O, P `«~°∞"å`« P ~åA P^Õâß#∞™ê~°O Ǩτ[`ü x|ƒ~°OQÍ ["å|∞ K≥ѨÊ_»O J`«xH˜ Hõ+¨ì=∞~ÚáÈ~ÚOk. ã¨∂~°º W„ÉÏÇ‘Ï"£∞x x~°ƒO^èŒOÖ’H˜ fã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. Ѩk ~ÀAÅ =~°‰õΩ K«O„^•^Œ∞Å∞, W„ÉÏÇ‘Ï"£∞ „ѨÉèí∞=ÙQÍ #"Õ∞‡ ^≥·=O J^Œ∞Ѩ٠P[˝ PÜ«∞# *ˇ·Å∞Ö’ QÆ_çáê~°∞. P `«~°∞"å`« ~åA ã¨ÅǨ=∞O_»e Ö’¡<Õ L<åflÜ«∞#fl q+¨Ü«∞O J`«xH© `≥Å∞ã¨∞. JÖÏO@ѨÙÊ_»∞ PÜ«∞xfl ã¨r= ^ŒÇ¨Ï#O K≥Ü«∂ºÅx f~°∞Ê K≥Ñ≤ÊOk. JѨÙÊ_»∞ U=∞x |^Œ∞e™êÎ_»∞? J~Ú`Õ D q^èŒOQÍ `«# Hõà◊§ =ÚO^Œ∞ PÜ«∞xfl JyflÖ’ Ѩ_»"Õ¿ã L^ŒO`«O ã¨OÉèíqOzOk. P ã¨OѶ¨∞@ |Ç≤Ï~°æ`«=∞~Ú ^Œ~°≈#q∞ã¨∞Î#fl Ü«∞^•~å÷xfl XѨÙÊHÀ=_»=∞O>Ë `«# ##∞ JxƒÜ«∂ ã¨∂~å: 5= ~°∞‰õÄÖ’#∞, J<£ Hõ|∂`ü: 23= x~°O‰õΩâ◊ ѨiáêÅ#‰õΩ uÖ’^ŒHÍe=fi_»"Õ∞ Jx J~°÷O. ^•xH˜ ~°∞‰õÄÖ’#∞, J™êûá¶êÊù`ü 4= ~°∞‰õÄÖ’#∞ ¿Ñ~˘¯#_»O [iyOk. =¸_» Ô~O_»==ÉèÉèÏQÆÏQÆOO

153

2. JÖò |Hõ~°

260 =∞~À ã¨OѶ∞¨ @##∞ ‰õÄ_® QÆ∞~°∞OÎ K«∞HÀ=Åã≤Ok, P ã¨O^Œ~ƒ° Où Ö’ W„ÉÏÇ‘Ï"£∞, '<å ™êfig∞, h=Ù =∞$`«∞Å#∞ ZÖÏ „|uH˜™êÎ"À <å‰õΩ K«∂Ñ≤OK«∞— Jx Ji÷OKå_»∞† JѨÙÊ_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ J`«xfl, 'h‰õΩ #=∞‡HõO ÖË^•?— Jx J_çQÍ_»∞. ^•xH˜ J`«#∞, '#=∞‡Hõ=∞~Ú`Õ LOk, HÍx <å =∞#ã¨∞û‰õΩ `«$Ñ≤Î HÍ"åe—296 Jx q#flqOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. PÜ«∞# WÖÏ J<åfl_»∞, 'J~Ú`Õ <åÅ∞QÆ∞ Ѩ‰õ∆Ωefl fã¨∞HÀ, "å\˜x h`À ÉÏQÍ =∞zÛHõKÕã¨∞HÀ. `«~°∞"å`« "å\˜ XH˘¯Hõ¯ ÉèÏQÍxfl XH˘¯Hõ¯ H˘O_»ÃÑ· LOK«∞. JѨÙÊ_»∞ "å\˜x Ñ≤Å∞=Ù. Jq ZQÆ∞~°∞`«∂ h =^ŒÌ‰õΩ Ѩ~°∞QÆ∞# =KÕÛ™êÎ~Ú. ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞HÀ, JÖÏ¡ÇπÏ Ñ¨~°=∞ JkèHÍ~°^èŒ#∞_»∞, =∞Ǩq"ÕK«<åѨ~°∞_»∞#∂fl.—297 35 293. P =ºH˜Î Z=~°∞? P „QÍ=∞O Uk J#fl^ŒO`å J#=ã¨~°Ñ¨Ù q∂=∂Oã¨. D ã¨OѶ¨∞@##∞ WHõ¯_» L^ŒÇ¨ÏiOK«_»OÖ’ QÆÅ Jã¨Å∞ L^ÕÌâ◊ºO, ^≥·"åxfl `«# ã¨Ç¨Ü«∞‰õΩ_»∞QÍ ZOK«∞‰õΩ#fl =ºH˜ÎH˜ JÖÏ¡ÇπÏ U q^èŒOQÍ "≥Å∞QÆ∞#∞ „Ѩ™êkOKå_À K«∂Ѩ_»O =∂„`«"Õ∞. =ºH˜Îx, ã¨÷ÖÏxfl x~å÷iOKÕO^Œ∞‰õΩ =∞# =^ŒÌ U P^è•~°=¸ ÖË^Œ∞, ^•x =Å¡ U „ѨÜ≥∂[#=¸ ÖË^Œ∞. J~Ú`Õ P `«~°∞"å`« =zÛ# q=~åÅ#∞ |\˜ì WHõ¯_» „Ѩ™êÎqOK«|_ç# P =∞ǨÏhÜ«Ú_»∞ `«Ñ¨ÊHõ XHõ „Ѩ=HõÎ J~Ú LO\Ï_»x ^Àº`«Hõ=∞=Ù`ÀOk. 294. D „Ѩâ◊fl =Å¡, P =∞ǨÏhÜ«Ú_»∞ =∞~°}Ï#O`«~° rq`«O Ѩ@¡ qâßfiã¨O ÖËx"å~°x ÖË^• PÜ«∞# ^•xfl â◊OH˜OKÕ"å~°x ÉèÏ=O HÍ^Œ∞. x*ÏxH˜ PÜ«∞# Ü«∞^•~å÷xfl `«# Hõà◊§`À K«∂_»^Œe Kå~°∞. JÖÏO\˜ „Ѩ`«ºHõ∆ ѨijÅ# „Ѩ=HõÎʼnõΩ KÕ~ÚOK«|_Õk. 295. XHõ =ºH˜Îx QÆ∞iOz „ѨѨOK«O =O^Õà◊§‰õΩ ѨÓ~°fi"Õ∞ K«x á⁄Ü«∂º_»x J#∞‰õΩ#fl ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ JÖÏO\˜ =ºH˜Î ã¨r=OQÍ uiy~å=_»O, ã¨fiÜ«∞OQÍ J`«x ã¨=∞HÍb#∞Ö’¡<Õ J`«xfl F (=∞Ç≤Ï"≥∂¿Ñ`«) ã¨r= zǨÏflOQÍ xÅɡ@ìQÆÅ^Œ#_»OÖ’ ã¨O^ÕÇ¨Ï "Õ∞=ÚOk. 296. JO>Ë HõO\˜`À K«∂¿ãÎ HõeˆQ `«$Ñ≤Î Jx J~°÷O. 297. D L^ŒO`åxH©, ÃÑ·# ¿Ñ~˘¯#fl L^ŒO`åxH© H˘O^Œ~°∞ z„`«qz„`«=∞~Ú# ÉèÏ"å~å÷Å∞ ÖÏQÍ~°∞. HÍx ^≥·=„Ѩ=HõÎÅ`À ^Õ=Ù_»∞ =º=ǨÏiOKÕ f~°∞ QÆ∞~°∞Î L#fl@¡~Ú`Õ U q^èŒ=∞~Ú# =¸_» Ô~O_»==ÉèÉèÏQÆÏQÆOO

™êQÆnÜ«∞_®Å∂ J=ã¨~°=ÚO_»=Ù. ™ê^è•~°} qâßfiã¨∞Å∞ D rq`«OÖ’ x~°fiiÎOK«=Åã≤# ÉÏ^茺`« H˘~°Hõ~Ú`Õ ˆH=ÅO JQÀK«~° q+¨Ü«∂ŠѨ@¡ qâßfiã¨O (K«∂_»‰õΩO_® qâ◊fiã≤OK«_»O) ã¨i áÈ`«∞Ok. HÍx „Ѩ=HõÎÅ q+¨Ü«∞O "Õ~°∞. "åiH˜ JÖÏ¡ÇπÏ JÑ¨Ê yOz# HÍ~° º Éè Ï ~° O ^Œ $ ëêì º , `å=Ú „Ѩ Ñ ¨ O K« „ Ѩ [ ʼnõ Ω U Ü«∞^•~å÷Å#~Ú`Õ qâ◊fiã≤OK«=∞x Ñ≤Å∞ѨÙx=fi=Åã≤ LO^À "å\˜x `«=∞ K«~°‡K«‰õ∆Ω=ÙÅ`À "å~°∞ ^Œi≈OK«_»O ZO`À J=ã¨~°O. "å~°∞ „ѨѨOK« „Ѩ[ÅO^Œi`À, 'q∂~°~Ú`Õ TǨ QÆ∞„~åÅ#∞ Ѩ~°∞QÆ∞ n~Úã¨∞Î<åfl~°∞, HÍx "Õ∞=Ú =∂ Hõàϧ~å K«∂ã≤# q+¨Ü«∂<Õfl K≥|∞`«∞<åfl=Ú. q∂ =^ŒÌ L#flk J#∞=∂#O. =∂ =^ŒÌ L#flk *Ï˝#O. q∂~°∞ (Ü«∞^•~å÷Å q+¨Ü«∞OÖ’) QÆ∞_ç¤"å~°∞, "Õ∞=Ú ^Œ$+≤ìQÆÅ "åà◊§O Jx Ѷ¨∞O\ÏѨ^äŒOQÍ K≥ѨÊ=Åã≤ LOk. JO^Œ∞ =Å¡<Õ „Ѩ=HõÎÅ ã¨=∞Hõ∆OÖ’ ^≥·= ^Œ∂`«Å∞ „Ѩ`«ºHõ∆OQÍ =KåÛ~°∞. "åiH˜ Éèí∂=∂ºHÍâߊѨiáêÅ<å =º=ã¨÷ (=∞ʼnõÄ`ü =º=ã¨÷)#∞ „Ѩ`«ºHõ∆Ѩ~°K«_»O [iyOk. ã¨fi~°æ #~°HÍÅ#∞ "åi Hõà◊§‰õΩ K«∂Ñ≤O K«_»O [iyOk. =∞~°}Ï#O`«~° rq`åxfl "åi ã¨=∞Hõ∆OÖ’ „Ѩ^Œi≈OK«_»O [iyOk. JQÀK«~° q+¨Ü«∂ŠѨ@¡ qâßfi㨠^Œâ◊#∞, D =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞ „Ѩ=HÍΠѨ^ŒqÃÑ· xÜ«∂=∞HõO [~°QÆHõ=Ú#∞¿Ñ ^•\˜ LO\Ï~°∞. „Ѩ=HõÎQÍ xÜ«∞‰õΩÎÅ~Ú# `«~°∞"å`« giH˜ „Ѩ`«ºHõ∆ ^Œ~°≈#O ^•fi~å qâ◊fiã≤OKÕ =∞ǨÏ^Œ=HÍâßhfl „Ѩ™êkOK«_»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. D =~°„Ѩ™ê^ŒO "åiˆH „Ѩ`ÕºHõO. (q=~åÅÔH· K«∂_»O_ç: Y∞~üP<£ J=QÍǨÏ#O : Ǩ˙^£ ã¨∂~å : áê^Œ ã¨∂zHõÅ∞– 19, 34) 154

2. JÖò |Hõ~°

261–265 `«=∞298 ã¨OѨ^Œ#∞ ^≥·= =∂~°æOÖ’ Y~°∞Û ÃÑ>Ëì"åi299 Y~°∞Û‰õΩ LѨ=∂#O, XHõ ^è•#ºÑ¨Ù yO[ÖÏO\˜k. ^•xfl <å\˜#ѨÙÊ_»∞ Jk U_»∞ "≥#∞flÅ∞ D#QÍ „Ѩu "≥#∞flÖ’ =O^Œ yO[Å∞O\Ï~Ú. D q^èŒOQÍ<Õ JÖÏ¡ÇπÏ `å#∞HÀi# "åi PK«~°}‰õΩ |Ǩïq^èŒ =$kúx „Ѩ™êk™êÎ_»∞, PÜ«∞# qHõã≤`« ǨÏã¨∞Î_»∞, *Ï˝# ã¨OѨ#∞fl_»∞#∂.300 JÖÏ¡ÇπÏ =∂~°æOÖ’ `«=∞ ^èŒ<åxfl Y~°∞Û KÕ¿ã"å~°∞, Y~°∞Û KÕã≤ `«=∞ "Õ∞Å∞#∞ ZuÎá⁄_»=x"å~°∞, ÉÏ^èŒÃÑ@ìx "å~°∞ `«=∞ „ѨuѶ¨ÅO `«=∞ „ѨÉèí∞=Ù =^ŒÌ á⁄O^ŒQÆÅ~°∞. "åiH˜ ÉèíÜ«∞O HõeˆQ, ÉÏ^èŒÑ¨_Õ J=ã¨~°=ÚO_»^Œ∞.301 XHõ uÜ«∞ºx ѨÅ∞‰õΩ, W+¨Oì ÖËx =∂@Ѩ@¡ HÍã¨Î =∞xflOѨ٠K«∂Ѩ_O» , ^•#O KÕã≤ "≥#HÍÅ ÉÏ^èÃŒ Ñ@ì_O» Hõ<åfl ZO`À "Õ∞Å~Ú#k. JÖÏ¡ÇÏπ x~°¿ÑH∆ÍѨ~∞° _»∞, ã¨ÇϨ #jÅ`« PÜ«∞# ÅHõ} ∆ O.302 298. WѨÙÊ_»∞ uiy „Ѩã¨OQÆO, 243= PÜ«∞`üÖ’ "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\˜ì# =ÚYº q+¨Ü«∞O "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ =∞~°Å∞`ÀOk. D „Ѩã¨OQÆ „áê~°O ÉèíOÖ’, qâßfiã¨∞Å∞ U =∞Ǩϟ#fl`« ^èպܫ∂xfl qâ◊fiã≤OKå~À ^•x H˘~°‰õΩ ^èŒ# „áê}ÏÅ `åºQÍÅÔH· ã¨#fl^Œ∞úÅ∞ HÍ"åÅx Ñ≤Å∞Ѩ٠x=fi_»O [iyOk. HÍx U „Ѩ[Å#~Ú<å 㨈~, "åi Pi÷Hõ ^Œ$HÀ¯}O ѨÓiÎQÍ =∂~°#O`«=~°‰õΩ, "åix `«=∞ =ºH˜ÎQÆ`« ÖËHõ *ÏfÜ«∞ „ѨÜ≥∂[<åʼnõΩ Jf`«OQÍ, ˆH=ÅO F L#fl`« <≥·uHõ ÅHõ∆ ºO H˘~°‰õΩ `«=∞ ã¨OѨ^Œ#∞ Ü«∞^èÕK«ÛùQÍ "≥zÛOKåÅx ã¨=∂Ü«∞`«ÎѨ~°K«_»O ™ê^茺Ѩ_»^Œ∞. _»|∞ƒ ã¨Oáê^Œ# HÀã¨"Õ∞ „|uˆH"å~°∞, ÃÑ·™ê ÃÑ·™ê ‰õÄ_»Éˇ@ì_®xH˜ „áê}=∞~Ú<å `åºQÆO K≥ Ü « ∞ ºQÆ Å "å~° ∞ , J#∞Hõ ∆ } O ÖÏÉè í # ëêì Å ÉË s A "Õ ã ¨ ∞ ‰õ Ω x K«∂ã¨∞‰õΩ<Õ "å~°∞– WÖÏO\˜ Éè∫uHõ`«`«fi"å^Œ∞Å∞, L#fl`« ÅH∆ͺÅÔH· U^Œ~Ú<å K≥Ü«∞ºQÆeˆQO^Œ∞‰õΩ Z#fl_»∂ ã≤^ŒúOHÍ~°∞. JÖÏO\˜"å~°∞ <≥·uHõ ÅH∆ͺŠH˘~°‰õΩ U"≥∞ÿ<å Y~°∞Û KÕã¨∂Î Hõ#|_ç#ѨÊ\˜H© "å~°ã¨Å∞ =ÚO^Œ∞ `«=∞ ™⁄O`« „ѨÜ≥∂[<åÅ∞, `«=∞ ‰õΩÅO, `«=∞ *ÏuH˜ HõeˆQ ÖÏÉèÏÅ ÖˇHõ¯Å∞ "Õã¨∞‰õΩO\Ï~°∞. D |∞kú`À, ^èŒ~°‡=∂~åæ# =∞x+≤ XHõ¯_»∞QÆ∞ ‰õÄ_® "≥Ü«∞ºÖË_»∞. „áêѨOzHõ ÖÏÉèí#ëêìÅ#∞ MÏ`«~°∞ K≥Ü«∞º‰õΩO_® ˆH=ÅO JÖÏ¡ÇπÏ =K«<åxfl =¸_» Ô~O_»==ÉèÉèÏQÆÏQÆOO

ã¨=Ú#fl`« Ѩ~°K«_®xH˜ =∞x+≤ `«# ã¨=∞Ü«∞O, â◊‰õΩÎÅ∞, ã¨Oáê ^Œ#Å∞ Y~°∞Û K≥Ü«∂ºÅx ^èŒ~°‡O HÀ~°∞`«∞Ok. WÖÏO\˜ ^èŒ~°‡ Ѩ^ä•xfl J=ÅOaOKÕO^Œ∞‰õΩ =∞~À HÀ=‰õΩ K≥Ok# <≥·uHõ ã¨∂„`åÅ∞ J=ã¨~°O. ^•xH˜, qâßÅ ^Œ$+≤ì, L#fl`« ã¨OHõÅÊO, qHõã≤`« ǨÏ$^ŒÜ«∞O, JxflO\˜H© q∞OzOk ã¨fiK«Ûù=∞~Ú# ^≥·= ÉèíH˜ÎѨ~åÜ«∞}`« J=ã¨~°O. WOHÍ ™ê=¸Ç≤ÏHõ r=# =º=ã¨÷Ö’ =∞ǨÏ`«Î~°=∞~Ú# =∂~°∞Ê J=ã¨~°"Õ∞. `«^•fi~å =º‰õΩÎÖ’¡ Éè∫uHõ "å^ŒÑ¨Ù <≥·uHõ`« ™ê÷<Õ D L`«Î=∞ <≥·uHõ QÆ∞}ÏÅ∞ ÃÑOá⁄O^•e. HÍQÍ WHõ¯}∞‚Oz =¸_»∞ ~°∞‰õÄÅ (281= PÜ«∞`ü) =~°‰õΩ D |∞kúx ã¨$lOKÕO^Œ∞ˆH J=ã¨~°=∞~Ú# P^Õâße=fi_»O [iyOk. 299. ^èŒ<åxfl "≥zÛOK«_»O J<Õk– ™⁄O`« J=ã¨~åÅÔH·<å, ÉèÏ~åº Ñ≤Å¡Å áÈ+¨}ÔH·<å, PѨÙÎÅ∞, |O^èŒ∞=Ùefl P^Œ∞HÀ_®xÔH·<å, JQÆ`«ºÑ¨~°∞Å ã¨Ç¨Ü«∂~°÷=∞~Ú<å, „Ѩ*ÏÇ≤Ï`« HÍ~åºÖ’¡#~Ú<å, ^èŒ~°‡„ѨKå~° Hõ$+≤Ö’#~Ú<å– Z\˜ì Ѩiã≤÷uÖ’#∂ P Y~°∞Û ^≥·= xÜ«∞=∂=o Hõ#∞QÆ∞}OQÍ [iy, ˆH=ÅO ^≥·=„Ѩã¨#fl`« |_»Ü«∞ \ÏxˆH [iy#@¡~Ú`Õ Jk 'JÖÏ¡ÇπÏ =∂~°æOÖ’— Y~°∞ÛQÍ<Õ Ñ¨iQÆ }˜OK«|_»∞`«∞Ok. 155

2. JÖò |Hõ~°

qâ◊fiã≤Oz# "å~°ÖÏ~å, g∞ ^•# ^è~Œ å‡Å#∞, ZuÎ á⁄_»∞ѨÙÅ ^•fi~å#∞, =∞#∞ã¨∞ <˘Ñ≤ÊOK«_O» ^•fi~å#∞, `«# ã¨OѨ^#Œ ∞ Hˆ =ÅO [#∞Å =ÚO^Œ∞ „Ѩ^~Œ ≈° <å |∞kú`À Y~°∞ÛÃÑ>Ë"ì åx =∂kiQÍ, =∞\˜áì êÅ∞ K≥Ü∞« ºHõO_ç† J`«#∞ ^≥"· åxfl qâ◊fiã≤OK«_∞» , JOu=∞ k<åhfl #=∞‡_»∞.303 J`«x ^•#^è•~å‡Å LѨ=∂#O Wk: XHõ H˘O_»~å~Ú LOk. ^•xÃÑ#· =∞\˜áì ⁄~° Ѩ~K° ∞« ‰õΩOk. ÉèÏs =~°¬O ‰õΩiã≤#ѨÙÊ_»∞ P =∞\˜ì "≥Ú`«OÎ H˘@∞ì‰Ωõ áÈQÍ Hˆ =ÅO Ug∞ ÖËx |O_»~å~Ú q∞yeOk.304 WÖÏO\˜ "å~°∞ `å=Ú ^•# ^è~Œ å‡Å∞ KÕâß=∞x J#∞‰õΩx Pi˚OKÕ Ñ¨Ù}ºO =Å¡ "åi KÕuHˆ g∞ JO^Œ^∞Œ . u~°™ê¯~°∞ʼnõΩ ã¨<å‡~°Oæ K«∂Ѩ_»O JÖÏ¡ÇπÏ Ñ¨^Œúu HÍ^Œ∞.305 nxH˜ aè#flOQÍ Hˆ =ÅO JÖÏ¡ÇÏπ „Ѩã#¨ fl`« |_»Ü∞« \ÏxH˜ `«=∞ ^è<Œ åxfl ã≤~÷ ° z`«OÎ `À Y~°∞Û ÃÑ>Ëì "åi Y~°∞Û‰õΩ LѨ=∂#O, Z`«~Î Ú# „áêO`«OÖ’x `À@ ÖÏO\˜k. =∞Oz "å# ‰õΩi¿ãÎ ~Ô O_çO`«Å ѶŨ ™êÜ«∂xflã¨∞OÎ k. "å#Å∞ ÉÏQÍ ‰õΩiÜ«∞HõáÈ~Ú<å `ÕeHõáê\˜ [Å∞¡ ‰õÄ_® ^•xH˜ ã¨iáÈ`«∞Ok.306 g∞~°∞ KÕ¿ã^ŒO`å JÖÏ¡ÇπÏ ^Œ$+≤ìÖ’<Õ LOk. KÕã¨∞Î<åfl~À PÜ«∞#‰õΩ `≥eÜ«∞‰õΩO_® LO_»_®xH˜, PÜ«∞#‰õΩ `≥eÜ«∞HõáÈ=@O =Å¡ g∞ „ѨuѶ¨ÅO ^˘~°Hõ^Õ"≥∂ J#∞HÀ=\ÏxH˜, PÜ«∞# J=hfl `≥eÜ«∞x"å_Õg∞ HÍ_»∞. 301. JO>Ë, "åi ѨÙ}ºÑ¶¨ÅO =º~°÷=∞=Ù`«∞O^Õ"≥∂##fl „Ѩ=∂ ^Œ=¸ ÖË^Œ∞, "å~°∞ `å=Ú KÕã≤# D Y~°∞ÛѨ@¡ qKå~°Ñ¨_»@=¸ [~°QÆ^Œ∞. 302. D XHõ¯ "åHõºOÖ’ Ô~O_»∞ q+¨Ü«∂Å∞ ÃãÅq=fi_»O [iyOk. XHõ\ ˜, JÖÏ¡ÇπÏ q∂~°∞ KÕ¿ã ^•#O P=â◊ºHõ`«QÆÅ"å_»∞ HÍ_»∞. Ô~O_»∞, JÖÏ¡ÇπÏ ã¨fiÜ«∞OQÍ ã¨OÜ«∞=∞#jÅ∞_»∞ QÆ#∞Hõ, PÜ«∞#‰õΩ JÅÊ=∞#ã¨∞¯Å∞ HÍx"å~°∞, qâßÅ ^Œ$+≤ì QÆÅ"å~°∞, ã¨OÜ«∞=∞#jÅ∞~°~Ú#"å~°∞ JO>Ë<Õ W+¨ìO. q∂‰õΩ JO`«∞ÖËx rq`å=ã¨~åÅ∞, ™ê^èŒ<å ã¨OѨuÎx „Ѩ^•#O KÕ¿ã ^≥·=O, q∂ JѨ~å^è•Å∞ Zxfl L<åfl q∞=∞‡efl =∂\˜=∂\˜H© =∞xflã¨∞Î#fl

300. JO>Ë U "Õ∞~°‰õΩ z`«Îâ◊√kú. ZO`« „ѨQÍ_è»=∞~Ú# JO`«âıÛ `«#`À =∞x+≤ ^≥·==∂~°æOÖ’ ^èŒ#O Y~°∞Û KÕ™êÎ_À, JÖÏ¡ÇπÏ „Ѩ™êkOKÕ Ñ¨Ù}ºÑ¶¨Å=¸ JO`Õ JkèHõOQÍ LO@∞Ok. U ^≥·==∞~Ú`Õ XHõ¯ ^è•#ºÑ¨Ù yO[Ö’ ZO`À â◊√ÉèÏxfl J#∞„QÆÇ≤ÏOz ^•x ^•fi~å 700 yO[Å∞ ѨO_çOK«QÆÅ_À PÜ«∞#‰õΩ, q∂~°∞ KÕ¿ã ^•<åxfl J^Õ q^èŒOQÍ ÃÑOá⁄OkOK«_»O U =∂„`«O Hõ+¨ìO HÍ^Œ∞. XHõ¯ ~°∂áê~Ú Y~°∞Û#∞ ZO`À qiq KÕã≤ ^•x ѨÙ}ºÑ¶¨ÅO 700 Ô~@¡~Ú q∂‰õΩ uiy ÅaèOKÕÖÏ K≥Ü«∞º_»=¸ PÜ«∞#‰õΩ Hõ+¨ìO HÍ^Œ∞. D Ü«∞^•~å÷xfl q=iOz# `«~°∞"å`« JÖÏ¡ÇπÏ QÆ∞}ÏÅ∞ Ô~O\˜x ¿Ñ~˘¯#_»O [iyOk. XHõ>Ëq∞@O>Ë PÜ«∞# qHõã≤`« ǨÏã¨∞Î_»∞† q∂ PK«~°} "åã¨Î=OQÍ ZO`« =$núqHÍ™ê ʼnõΩ, ZO`« „ѨuѶ¨ÖÏxH˜ J~°›=∞~ÚO^À JO`« W=fiÖËHõáÈ=_® xH˜ ã¨O‰õΩz`« ǨÏã¨∞Î_»∞ HÍ^Œ∞. Ô~O_»=^Õq∞@O>Ë PÜ«∞# Z~°∞Hõ QÆÅ"å_»∞† q∂~°∞ U "Õ∞~°‰õΩ Y~°∞Û KÕã¨∞Î<åfl~À, U ÉèÏ=O`À =¸_» Ô~O_»==ÉèÉèÏQÆÏQÆOO

156

2. JÖò |Hõ~°

266 g∞Ö’ Z=~°~Ú<å nxfl W+¨Ñì _¨ `» å_®: J`«x =^ŒÌ F ѨKÛ« x `À@ LO_ç Jk ѨÙ+¨¯ÅOQÍ áêˆ~ ÃãÅÜÕ∞à◊§`À, Y~°∂˚~°O, „^•Hõ∆, =∞Ô~<Àfl ~°HÍŠѶ¨ÖÏÅ`À `«∞Å`«∂QÆ∞`«∂ LO_»QÍ J`«xfl =Úã¨e`«#O P=iOz, J`«x ÖË„ÉÏÜ«∞Ѩ٠ã¨O`å#O WOHÍ Ü≥∂QÆ∞ºÅ∞ HÍx ã≤u÷ Ö’ LO_»QÍ, ã¨iQÍæ P ã¨=∞Ü«∂#, P `À@ JHõ™ê‡`«∞QÎ Í f„==∞~Ú# ã¨∞_çQÍe "å`«#|_ç =∂_çáÈ`Õ ZÖÏ LO@∞Ok?307 D q^èOŒ QÍ JÖÏ¡ÇπÏ `«# É’^èŒ#efl g∞ =ÚO^Œ∞ qâ◊^ŒÑ¨~°∞ã¨∞Î<åfl_»∞–|Ǩïâß g∞~°∞ Ü≥∂z™êΈ~"≥∂#x. 36 ^≥·=O, XHõ x~°∞¿Ñ^Œ‰õΩ Ѩ>ˇì_»∞ J#flO ÃÑ\˜ì KÕã≤# "Õ∞Å∞#∞ ZuÎ á⁄_»∞ã¨∂Î J`«x P`«‡Q“~°"åxfl =∞O@QÆe¿Ñ"åix ZÖÏ W+¨ì Ѩ_»`å_»x? D HÍ~°}OQÍ<Õ Ç¨Ïnã¨∞Ö’, '=∞Ǩϟ#fl`« ™êfiq∞ JÖÏ¡ÇπÏ, ^•#O KÕã≤ ZuÎ á⁄_çKÕ =ºH˜Î`À „Ѩà◊Ü«∞ k<å# =∂@ ÖÏ_»\ÏxH˜QÍx, J`«x "≥·Ñ¨Ù Hõ~°∞}Ï~°‚= ^Œ$‰õΩ¯Å∞ "≥Ü«∞º_®xH˜ QÍx W+¨ìѨ_»_»∞— Jx `≥Å∞Ѩ_»O [iyOk. 303. J`«x „Ѩ^Œ~°≈<å |∞kÌ ã¨fiÜ«∞OQÍ<Õ, J`«xH˜ ^≥·=OÃÑ·#, Ѩ~°Ö’Hõ rq`«OÃÑ·# #=∞‡HõO ÖË^Œ#_®xH˜ x^Œ~°≈#O. „Ѩ[ʼnõΩ K«∂¿ÑO^Œ∞‰õΩ U^Œ~Ú<å ã¨`å¯~°ºO KÕã¨∞Î<åfl_»O>Ë ^•x ã¨Ê+¨ì =∞~Ú# ÉèÏ=O, [#"Õ∞ J`«x ^≥·=O, „ѨuѶ¨Å=¸ "åi #∞O_Õ HÀ~°∞‰õΩO@∞<åfl_»∞ J#flk. JÖÏ¡ÇπÏ „ѨuѶ¨ÖÏxfl™êÎ_»#fl Pâß J`«xH˜ ÖË^Œ∞, XHõ~ÀA `«# KÕ`«Å ÖˇHõ¯ E_»@O [~°∞QÆ∞`«∞Ok, „ѨuѶ¨ÖÏÅ∞ „Ѩ™êkOK«|_»`åÜ«∞#fl #=∞‡Hõ=¸ J`«xH˜ ÖË^Œ∞. 304. D LѨ=∂#OÖ’ =~°¬O JO>Ë ^•#O Jx ÉèÏ=O. |O_» ~å~Ú J#O>Ë ^•#O KÕã≤# ã¨OHõÅÊOÖ’x, JO`«âıÛ`«#Ö’¡x K≥_»∞QÆ∞ Jx J~°÷O. ѨÅ∞K«x =∞#∞flá⁄~° JO>Ë ã¨`å¯~°ºÑ¨Ù ÉÏǨϺ ~°∂ѨO Jx ÉèÏ=O, ^•x „H˜O^Œ<Õ ã¨OHõÅÊ֒ѨO ^•y LO@∞Ok. D q=~°} =Å¡ D LѨ=∂#O K«Hõ¯QÍ É’^èŒÑ¨_»∞`«∞Ok. =~°¬O Ѩ_»@O =Å¡ HõeˆQ ã¨Ç¨Ï[ Ѩi}Ï=∞O ã¨ã¨ºO ÃÑ~°QÆ_»O ѨO@Å∞ ѨO_»@O. HÍx ã¨ã¨ºO JO‰õΩiOѨ*Ë¿ã <ÕÅ ˆH=ÅO <å=∞ =∂„`«OQÍ ÃÑ·ÃÑ·<Õ L#fl@¡~Ú`Õ, WOHÍ P LѨi`«ÅO „H˜O^Œ ˆH=ÅO F |O_»~å~Ú =∂„`«"Õ∞ L#fl@¡~Ú`Õ =~°¬O „ѨÜ≥∂ [#Hõ~°O HÍHõáÈQÍ ^•xH˜ „ѨuQÍ #+¨ì^•Ü«∞HõO J=Ù`«∞Ok. JÖψQ ^•#O ‰õÄ_® ã¨`å¯~åºÅ#∞ ÃÑOá⁄OkOѨ*Ë¿ã â◊H˜Î QÆÅ^Õ J~Ú<å Jk „ѨÜ≥∂[#^•Ü«∞HõO HÍQÆÅQÆ_®xH˜ x[=∞~Ú# =¸_» Ô~O_»==ÉèÉèÏQÆÏQÆOO

ã¨OHõÅÊâ◊√kú Jã¨Å∞ +¨~°`«∞. ã¨OHõÅÊâ◊√kú ÖËHõáÈ`Õ J#∞„QÆÇ¨Ï "Õ∞Ѷ¨∂Å∞ =i¬OK«_»O =Å¡ ™⁄=Ú‡ =º~°÷=∞=_»O `«Ñ¨Ê =∞ˆ~q∂ HÍ^Œ∞. 305. =¸ÅOÖ’ 'HÍѶ≤~ü— (u~°™ê¯i) J#fl Ѩ^Œ „ѨÜ≥∂QÆO [iyOk. WHõ¯_» 'HÍѶ≤~ü— J#fl Ѩ^ŒO Hõ$`«Ñ¶¨Úfl_»∞, =~°„Ѩ™ê^•xfl u~°ã¨¯iOKÕ"å_»∞ J<Õ J~°÷OÖ’ „ѨÜ≥∂yOK«|_çOk. U =ºH˜Î J~Ú<å ^≥·=O „Ѩ™êkOz# ã¨OѨ^ŒÅ =~°„Ѩ™ê^•xfl PÜ«∞# =∂~°æOÖ’, PÜ«∞# „Ѩã¨#fl`« |_»Ü«∞\ÏxH˜ Y~°∞Û K≥Ü«∞º_®xH˜ |^Œ∞Å∞ „Ѩ[Å "≥∞ѨÙÊ á⁄O^Œ\ÏxH˜ Y~°∞Û KÕã≤#@¡~Ú`Õ, ÖË^• ^≥·==∂~°æOÖ’ U^Œ~Ú<å Y~°∞Û KÕã≤#ѨÊ\˜H© ^•x`ÀÉÏ@∞ ZuÎá⁄_»∞ѨÙÅ`À ÉÏ^èŒ ÃÑ\˜ì#@¡~Ú`Õ, J`«#∞ "åã¨Î"åxH˜ Hõ$`«Ñ¶¨Úfl_»∞, `«# ^≥·=O KÕã≤# "Õ∞Å∞#∞ =∞~°z#"å_»∞. WOHÍ JÖÏ¡ÇπÏ x~°¿ÑH∆ÍѨ~°∞_»∞, =∞x+≤ ã¨fiÜ«∞OQÍ<Õ ^≥·= „Ѩ##fl`«#∞ PHÍOH˜∆OK«x ѨHõ∆OÖ’, JÖÏ¡ÇπÏ HõeÊOK«∞‰õΩx J`«xH˜ `«# „Ѩã¨#fl`å =∂~åæxfl K«∂¿Ñ J=ã¨~°O PÜ«∞#‰õΩ ÖË^Œ∞. 306.''ÉèÏs =~°¬O—— J#fl ^•xH˜ J`«ºO`« ã¨^•ƒù=O`À, J`«∞º#fl`« ™ê÷~ÚQÆÅ ã¨`ü ã¨OHõÅÊO`À KÕ¿ã ^•#O Jx ÉèÏ=O. ''ã¨#fl\˜ [Å∞¡—— J#fl ^•xH˜ f„=`«ÖËx ã¨^•ƒù=O`À KÕã≤# ^•#O Jx L^ÕÌâ◊ºO. 307. q∂~°∞, rq`åO`«O ã¨OáêkOz# ã¨Oáê^Œ# ^•fi~å „Ñ¨Ü≥∂[#O á⁄O^Õ Ju f„="≥∞ÿ# J=ã¨~°O U~°Ê_ç, uiy ã¨iH˘`«ÎQÍ ã¨Oáê^Œ# KÕ¿ã J=HÍâ◊=¸ q∂‰õΩ ÖË#@∞=O\˜ J`«ºO`« ã¨∞xfl`«=∞~Ú# Ѩiã≤÷u ^•Ñ¨ÙiOz# ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’– P ã¨Oáê^Œ#O`å ã¨~°fi<åâ◊#=∞=_»O q∂~°∞ ã¨∞`«~å=¸ 157

2. JÖò |Hõ~°

267–269 qâ◊fiã≤Oz# [#∞ÖÏ~å, g∞~°∞ ã¨OáêkOz# ^•xÖ’#∞, "Õ∞=Ú Éè∂í q∞ #∞O_ç g∞ÔH· L`«Ê#flO KÕã#≤ ^•xÖ’#∞ L`«=Î ∞=∞~Ú# ^•xfl ^≥=· =∂~°Oæ Ö’ Y~°∞Û K≥Ü∞« ºO_ç. JÖÏ HÍHõ PÜ«∞# =∂~°æOÖ’ Y~°∞Û KÕ¿ãO^Œ∞‰õΩ Ç‘Ï<åuÇ‘Ï#"≥∞ÿ# ^•xfl g∞~°∞ Ui"Õ¿ã Ü«∞`«flO KÕ≥™êΈ~"≥∂† "åã¨Î"åxH˜ ^•<Õfl g∞‰õΩ QÆ#Hõ WzÛ#@¡~Ú`Õ, U^À Ѩ\ Oì˜ K«∞HÀHõ áÈ`Õ `«Ñʨ g∞~°∂ ^•xfl ã‘fiHõiOK«_®xH˜ ã¨∞`«~å=¸ W+¨ìѨ_»~°∞. ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞HÀO_ç, JÖÏ¡ÇπÏ x~°¿ÑH∆ÍѨ~°∞_»∞, L`«Î=∞ ÅHõ∆}ÏÅ∞QÆÅ ã¨Î=hÜ«Ú_»∞.308 Ã+`· å<£ q∞=∞‡efl ^•i„^ŒºO QÆ∞iOz ɡkiOz Å*Ï˚H~õ =° ∞~Ú# "≥Y· iH˜ áêÅÊ_ÕÖÏ „¿Ñˆ~Ñ≤™êÎ_»∞† HÍx JÖÏ¡ÇπÏ `«# Hõ∆=∂aèHõ∆, J#∞„QÆǨŠѨ@¡ Pâ◊ Q˘Å∞ѨÙ`«∞<åfl_»∞. JÖÏ¡ÇπÏ ZO`À qHõã≤`« ǨÏã¨∞Î_»∞, *Ï˝#ã¨OѨ#∞fl_»∞#∂fl. `å#∞ HÀi# "åiH˜ q[˝`å q"ÕK«#Å#∞ „Ѩ™êk™êÎ_»∞, Z=iH˜ q"ÕK«<åâ◊H˜Î „áêѨÎ=∞=Ù`«∞O^À "åiH˜ "åã¨Î=OÖ’ Z#ÖËx ã¨OѨ^Œ „áêѨÎ=∞~Ú#@∞¡.309 =∞i g\˜ ^•fi~å QÆ∞}áê~î°O „QÆÇ≤ÏOK«QÆeˆQ "å~°∞ |∞kú‰õΩâ◊Å`«QÆÅ"åˆ~. "≥zÛ¿ãÎ, q∂ „|`«∞‰õΩ ã¨∂s_»∞ „‰õΩOy#ѨÙÊ_»∞ q∂ ã≤÷u JK«ÛOQÍ P =Úã¨e"åxÖÏ<Õ x~åâß xã¨Ê $ǨÏÅ`À xO_çáÈ`«∞Ok. J`«x rq`« HÍÅѨ٠ã¨Oáê^Œ#, J`«x r=<å^è•~°O ˆH=ÅO XHõ `À@ =∂„`«"Õ∞. Jk HÍ™êÎ =∂_çáÈ~ÚOk. J`«#∞ ѨO_»∞ =Úã¨e, ã¨fiÜ«∞OQÍ ã¨iH˘`«ÎQÍ =∞ˆ~`À@#∂ ÃÑOK«ÖË_»∞, J`«x ã¨O`å#O ‰õÄ_® J`«xH˜ `À_»Ê_ÕO^Œ∞‰õΩ Ü≥∂QƺOQÍ ÖË^Œ∞. WÖÏO\˜ Ѩiã≤÷u<Õ JѨÙÊ_»∞ q∂~°∂ Z^Œ∞~À¯=Åã≤=ã¨∞ÎOk. 308. Z=~°~Ú`Õ ã¨fiÜ«∞OQÍ<Õ ã¨HõÅ ã¨^Œ∞æ} ã¨OѨ#∞fl_À PÜ«∞# ^Œ∞~°∞æ}ÏÅ∞ QÆÅ"åix W+¨ìѨ_»ÖË_»#flk ã¨Ê+¨ì=∞=Ù`«∂<Õ LOk. JÖÏ¡ÇπÏ ã¨fiÜ«∞OQÍ<Õ Jq∞`«"≥∞ÿ# ^•`«$QÆ∞}O QÆÅ"å_»∞. `«# ã¨$+≤ì~åtÃÑ· J#∞Hõ∆}O J#∞„QÆǨÅ =~°¬O ‰õΩiÑ≤ã¨∂Î L<åfl_»∞. JÖÏO\˜ „ѨÉèí∞=Ù ã¨O‰õΩz`« „^Œ+¨ìÅ#∞, JÅÊ ã¨OHõÅ∞ÊÅ#∞, huÇ‘Ï#∞Å#∞ „¿Ñq∞OK«_»O J#flk ZÖÏ ™ê^茺=∞=Ù`«∞Ok?

W+¨ìѨ_»ˆ~† JÖÏO@ѨÙÊ_»∞ „ѨѨOK«OÖ’ F rq`«HÍÅO Hõ+¨ìѨ_ç, Ѩ~°Ö’HõOÖ’ J_»∞QÆ∞ÃÑ\˜ì#ѨÙÊ_»∞, q∂ r=# x~åfiHõ=∞O`å JHõ¯_» U =∂„`«O qÅ∞= ÖËx^Œx, q∂~°∞ „ѨѨOK«O HÀã¨O ã¨OáêkOz#^ŒO`å „Ñ¨Ñ¨OK«OÖ’<Õ LO_çáÈ~ÚO^Œx, Ѩ~° Ö’HõOÖ’ „ѨuѶ¨ÖÏÅ∞ J#∞ÉèíqOK«_®xH˜, JHõ¯_ç HÀã¨O q∂~°∞ Uq∂ ã¨OáêkOz fã¨∞‰õΩ~åÖË^Œx f~å JHõ¯_çH˜ KÕ~°∞‰õΩ#fl `«~°∞ "å`« JHõ™ê‡`«∞ÎQÍ q∂‰õΩ `≥e¿ãÎ ZÖÏ LO@∞Ok, J@∞=O\˜ Ѩiã≤÷ux q∂Ô~ÖÏ W+¨ìѨ_»∞`«∞<åfl~°∞? Ѩ~°Ö’HõO H˘~°‰õΩ ã¨iH˘`«ÎQÍ ã¨Oáê^Œ# KÕ¿ã J=HÍâ◊O q∂‰õΩ JHõ¯_» U =∂„`«O ÅaèOK«^Œ∞. Ѩ~°Ö’HõO HÀã¨O Hõ+¨ìѨ_ÕO^Œ∞‰õΩ QÆÅ J=HÍâ◊=∞O`å D Ö’HõOÖ’<Õ LOk. WHõ¯_» XHõ"Õà◊ q∂~°∞ Ѩ~°Ö’Hõ zO`«# ÖˉõΩO_® rq`åO`«O „ѨѨOK«O „áÈQÆ∞KÕã¨∞HÀ=_»OÖ’<Õ QÆ_çÑ≤`Õ, q∂ â◊‰õΩÎÅ∂ ™ê=∞~å÷ºÅ∂ „áêѨOzHõ ÖÏÉèÏÅ∞ "≥^ŒHõ_»OÖ’<Õ =¸_» Ô~O_»==ÉèÉèÏQÆÏQÆOO

158

2. JÖò |Hõ~°

270–271 g∞~°∞ Uk Y~°∞Û KÕã<≤ å, Uq∞ "≥Ú‰õΩ¯‰õΩ<åfl JO`å xâ◊ÛÜ«∞OQÍ JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ `≥Å∞ã¨∞, J`åºKå~°∞ʼnõΩ ã¨Ç¨Ü«∞Ѩ_Õ"å_≥=_»∂ ÖË_»∞.310 g∞~°∞ ^•# ^èŒ~å‡Å#∞ |Ç≤Ï~°æ`« Ѩ~°z<å Jn =∞Oz^Õ, HÍx QÀѨºOQÍ JQÆ`º« Ѩ~∞° ʼnõΩ WzÛ#@¡~Ú`Õ Jk g∞‰õΩ ZO`À "Õ∞Å~Ú#k.311 nx=Å¡ g∞ J=HÍ~åºÖˇ<Àfl ǨÏiOK«∞‰õΩáÈ`å~Ú.312 WO`«‰õÄ g∞~°∞ Uq∞KÕã≤<å Jk JÖÏ¡ÇπωõΩ Z\˜ìѨiã≤÷uÖ’#∂ `≥eã≤áÈÜÕ∞^Õ. 309. q"ÕHõO JO>Ë ã¨=º"≥∞ÿ# JO`«~ü ^Œ$+≤ì, ã¨~°~Ú# x~°‚Ü«∞ â◊H˜Î Jx ÉèÏ=O. WHõ¯_» D „Ѩ=K«<åxH˜ L^ÕÌâ◊ºO, U =ºH˜Î =^ŒÌ #~Ú`Õ q"ÕHõ ã≤i LO@∞O^À J`«#∞ Z#fl\˜H© Ã+·`å<£ K«∂Ñ≤# =∂~åæ# #_»=_»x, ^•xH˜ aè#flOQÍ JÖÏ¡ÇπÏ K«∂Ñ≤# ~åK«ÉÏ@#∞ J#∞ã¨i™êÎ_»x K≥ѨÊ_»"Õ∞. Ã+·`å<£ t+¨µºÅ ã¨O‰õΩz`« ^Œ$+≤ìÖ’, =∞x+≤ `«# ã¨OѨ^Œ#∞ *Ï„QÆ`«ÎQÍ Éèí„^ŒÑ¨~°K«_»O, J#∞x`«ºO ã¨Oáê^Œ##∞ =∞iO`« ÃÑOKÕ zO`«#Ö’ =Úxy LO_»@O – W^Õ ZO`À K«`«∞~°`«‰õΩ, |∞k̉õΩâ◊Å`«‰õΩ, q"ÕHÍxH˜ `å~å¯}O. JÖÏ¡ÇπÏ ^•fi~å JO`«~ü *’ºux á⁄Ok# "åi ^Œ$+≤ìÖ’ Wk ѨÓiÎQÍ Jq"ÕHõO, `≥eqÖËx`«#O. =∞x+≤ `«# ã¨Oáê^Œ#Ö’, `« # 㨠Q Æ @ ∞ J=㨠~ åʼnõ Ω áÈQÍ q∞ye#^Œ O `å Ǩ Ï $^Œ Ü « ∞ ѨÓ~°fiHõOQÍ ã¨`å¯~åºÖ’¡ Y~°∞Û KÕÜ«∞_»"Õ∞ "åi ^Œ$+≤ìÖ’ q"ÕHÍxH˜, |∞kú ‰õΩâ◊Å`«‰õΩ `å~å¯}O. "≥Ú^Œ\ ˜ HÀ=‰õΩ K≥Ok# =ºH˜Î H˘xfl k<åÅ D „áêѨOzHõ rq`«OÖ’ W`«~°∞ÅHõ<åfl KåÖÏ =Ú@∞‰õΩ Sâ◊fi~°º=O`«∞_»~ÚáÈ=K«∞Û. HÍx D „áêѨOzHõ rq`«"Õ∞ =∂#=Ùx ã¨OѨÓ~°‚ rq`«O HÍ^Œ∞. Wk Jã¨Å∞ rq`«OÖ’x XHõ ã¨fiÅÊ=∞~Ú# JOâ◊O =∂„`«"Õ∞. D ã¨fiÅÊ =∞~Ú# JOâ◊OÖ’ ÅaèOKÕ ™œÉèÏQƺO H˘~°‰õΩ J#O`« rq`«OÖ’ ZO`À ÃѶ∂~°=∞~Ú# ^Ò~åƒùQͺxfl H˘x^≥K«∞Û‰õΩ<Õ =ºH˜Î x*ÏxH˜ ZO`À |∞kúÇ‘Ï#∞_»∞. D ã¨fiÅÊ=∞~Ú# r=# =º=kèx qxÜ≥∂ yOK«∞‰õΩx, ã¨fiÅÊ =∞~Ú# ÃÑ@∞ì|_ç`À P âßâ◊fi`« rq`«OÖ’ `«#‰õΩ ÅaèOKÕ ™œÉèÏQͺxH˜ U~åÊ@∞¡ KÕã¨∞‰õΩ<Õ"å_Õ q"ÕHõ =O`«∞_»∞, x[=∞~Ú# |∞kúrq. 310. Y~°∞Û K≥Ü«∞º_»=∞#flk ^≥·= =∂~°æOÖ’ [iy<å, Ã+·`å#∞ =¸_» Ô~O_»==ÉèÉèÏQÆÏQÆOO

=∂~°æOÖ’ [iy<å, ^≥·=O H˘~°‰õΩ "≥Ú‰õΩ¯‰õΩ<åfl, ^≥·"Õ`«~° â◊‰õΩÎʼnõΩ "≥Ú‰õΩ¯‰õΩ<åfl LÉèíÜ«∞ ã¨O^Œ~åƒùÖ’¡#∂ =∞x+≤ ã¨OHõÅÊ=¸ J`«x PK«~°}Å q+¨Ü«∞O JÖÏ¡ÇπωõΩ ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞. PÜ«∞# H˘~°‰õΩ Y~°∞Û KÕã≤#"å~°∞, PÜ«∞#ˆH "≥Ú‰õΩ¯‰õΩ#fl"å~°∞ ^•x „ѨuѶ¨ÖÏxfl á⁄O^Œ∞`å~°∞. =∞ˆ~ ^Œ∞~å‡~°∞æÅ~Ú`Õ Ã+·`å<£ =∂~åæÖ’¡ Y~°∞ÛKÕâß~À, JÖÏ¡ÇπÏ#∞HÍ^Œx W`«~°∞ʼnõΩ "≥Ú‰õΩ¯‰õΩ<åfl~À "åix ^≥·=tHõ∆#∞O_ç `«Ñ≤ÊOKÕO^Œ∞‰õΩ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕ¿ã"å_≥=_»∂ ^˘~°Hõ_»∞. "≥Ú‰õΩ¯|_ç JO>Ë, =∞x+≤ `«# Jcè+¨ìO U^Œ~Ú<å <≥~°"Õi#O^Œ∞‰õΩ `«# qkèHÍx U^Œ~Ú<å Y~°∞Û#∂, ÖËHõ U^Œ~Ú<å ¿ã=#∞ `«#ÃÑ· `«Ñ¨Êxã¨iQÍ qkèOK«∞HÀ=_»O J#fl=∂@. J~Ú`Õ <≥~°"Õi# D Jcèè+¨ìO ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«=∞~Ú#^Œ~Ú (ǨÏÖÏÖò)LO_®e. ^•x ѨiѨÓiÎH˜ JÖÏ¡ÇπÏ<Õ "Õ_»∞H˘x LO_®e. Jk <≥~°"Õi# ѨHõ∆OÖ’ U Ѩx#~Ú`Õ K≥Ü«∂ºÅx =∞x+≤ „Ѩ=∂}O KÕã¨∞‰õΩ<åfl_À Jk JÖÏ¡ÇπÏ H˘~°ˆH J~Ú LO_®e. WÖÏO\˜ "≥Ú‰õΩ¯|_ç JÖÏ¡ÇπÏ q^èÕÜ«∞`«‰õΩ Ö’|_ç KÕã≤#^Œx K≥ѨÊ=K«∞Û. ^•xfl <≥~°"Õ~°Û_»O ѨÙ}º„Ѩ^ŒO. XHõ"Õà◊ "≥Ú‰õΩ¯HÀ=_»O WÖÏ [~°QÆx ѨHõ∆OÖ’ P "≥Ú‰õΩ¯|_ç JѨ~å^èŒO, ^•xfl <≥~°"Õ~°Û_»O tHõ∆‰õΩ áê„`«=∞=Ù `«∞Ok. 311. Ѷ¨~ü˚ (qkè) J~Ú# ^•#O |Ç≤Ï~°OQÆOQÍ W=fi_»"Õ∞ L`«Î=∞O. Ѷ¨~ü˚ HÍx ^•#O =∞@∞‰õΩ QÀѨºOQÍ W=fi_»"Õ∞ =∞Ozk. W^Õ ã¨∂„`«O Jxfl ã¨`å¯~åºÅ‰õÄ =iÎã¨∞ÎOk. q^èŒ∞efl |Ç≤Ï ~°OQÆOQÍ x~°fiiÎOK«_»"Õ∞ „âıÜ«∞㨯~°=∞~Ú#k. #Ѷ≤Öò ÖËHõ J^Œ#Ѩ٠ã¨`å¯~åºÅ∞ QÆ∞ѨÎOQÍ =∞~°∞QÆ∞Ѩ~°z K≥Ü«∞º_»"Õ∞ â◊√ÉèíHõ~° =∞~Ú#k. 159

2. JÖò |Hõ~°

272 [#∞efl ã¨<å‡~åæ# "Õ¿ã ÉÏ^躌 `« hÃÑ· ÖË^∞Œ . ã¨<å‡~°æ J=ÅO|##∞ ã¨fiÜ«∂# JÖÏ¡ÇÏπ `å#∞ `«Åz# "åiH˜ J#∞„QÆÇ≤Ï™êÎ_»∞. ^•#^èŒ~å‡ÅÖ’ g∞~°∞ Y~°∞Û KÕ¿ã ^èŒ#O g∞ˆH ÖÏÉèíHõ~°=∞=Ù`«∞Ok. g∞~°∞ Y~°∞Û KÕ¿ã^Õ=∞~Ú<å Jk JÖÏ¡ÇπÏ „Ѩã¨#fl`« |_»Ü«∞\ÏxˆH Hõ^•. JO^Œ∞=Å¡ ^•#^èŒ~å‡ÅÖ’ g∞~°∞ Y~°∞Û KÕ¿ã ^èŒ<åxHõO`«\ ˜H© ã¨OѨÓ~°‚ „ѨuѶ¨ÅO g∞‰õΩ K≥e¡OK«|_»∞`«∞Ok, g∞‰õΩ#fl ǨωõΩ¯ Ѩ@¡ ZO`« =∂„`«O J<åºÜ«∞O [~°Q^Æ ∞Œ .313 273 =ÚYºOQÍ ã¨Ç¨ Ü«∂xH˜ J~°∞›Å~Ú#"å~°∞, ^≥=· ^èºÕ Ü«∞ Ѩ^OŒä Ö’ `«Å=Ú#HõÖ·ˇ LO_ç ã¨fiO`« Láêkè ã¨Oáê^Œ#HÔ · ^è~Œ } ° Ö˜ ’ Z@∂ Hõ^ÅŒ ÖËx x~°#ú ∞Å∞. "åix Z~°∞QÆx =ºH˜Î "åi P`å‡aè=∂#O K«∂ã≤ "å~°∞ Hõey# "åˆ~#x `«ÅáÈ™êÎ_∞» . "åi =ÚMÏÅ ^•fi~å "åi x[ ã≤u÷ x g∞~°∞ „QÆÇÏ≤ OK«QÅÆ ~°∞. HÍx "å~°∞, [#∞Å "≥O@|_ç Ji÷OKÕ ~°HOõ HÍ^Œ∞. "åi ã¨Ç¨ Ü«∂~°Oú g∞~°∞ U^Œ~Ú<å Y~°∞Û KÕ¿ãÎ Jk JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ `≥eÜ«∞‰õΩO_® LO_»^∞Œ .314 16 312. JO>Ë QÀѨºOQÍ ã¨`å¯~åºÅ∞ K≥Ü«∞º_»O =¸ÖÏ# =∞x+≤ PO`«~°ºO, J`«x <≥·uHõ`«Å∞ x~°O`«~°O ã¨O㨯~°} K≥O^Œ∞`«∂ LO\Ï~Ú. J`«xÖ’ L`«Î=∞ QÆ∞}ÏÅ∞ =∞iO`«QÍ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∂ LO\Ï~Ú. J`«x ^Œ∞~°∞æ}ÏÅ∞ „Hõ"Õ∞Ñ≤ ã¨=∞ã≤áÈ`«∂ LO\Ï~Ú. D q+¨Ü«∞"Õ∞ J`«xfl JÖÏ¡ÇπÏ ã¨xflkèÖ’ ã¨xflÇ≤Ï`«∞}˜‚QÍ KÕã¨∞ÎOk. J`«x PK«~°}ÏѨ„`«OÖ’ q∞yeá⁄ÜÕ∞º H˘kÌáê\˜ JѨ~å^è•Å#∞, J`«x ã¨`å¯~åºÅ ^Œ$ëêì º JÖÏ¡ÇπÏ =∞xflOz"Õ™êÎ_»∞. 313. „áê~°OÉèíOÖ’ =Úã≤¡=ÚÅ∞ `«=∞ =Úã≤¡"Õ∞`«~° |O^èŒ∞=ÙʼnõΩ, ™ê=∂#º =Úã≤¡"Õ∞`«~° JQÆ`«ºÑ¨~°∞ʼnõΩ ã¨Ç¨Ü«∞O JO^Œ*ˇÜ«∞º _®xH˜ [OˆH"å~°∞. "å~°∞, ˆH=ÅO =Úã≤¡"£∞ JQÆ`«ºÑ¨~°∞ʼnõΩ ã¨Ç¨Ü«∞O K≥Ü«∞º_®xfl =∂„`«"Õ∞ W<åÊùH± Ѷ‘ ã¨ceÖÏ¡ÇπÏ (^≥·= =∂~°æOÖ’ Y~°∞ÛK≥Ü«∞º_»O) Jx ÉèÏqOKÕ"å~°∞. D PÜ«∞`üÖ’ "åi D JáÈǨÏ#∞ ^Œ∂~°O K≥Ü«∞º_»O [iyOk. ^≥·"å^ÕâßxH˜ ÉèÏ="Õ∞q∞@O>Ë, (Jqâßfiã¨∞Å~Ú#) "åi ǨÏ$^ŒÜ«∂Ö’¡ =∂~ÀæѨ ^Õâßxfl ã¨∞™ê÷Ñ≤`«O KÕ¿ã ÉÏ^茺`« q∂k HÍ^Œ∞. q∂~°∞ ã¨`«º =¸_» Ô~O_»==ÉèÉèÏQÆÏQÆOO

"å‰õΩ¯#∞ JO^Œ*Ëã≤ q∂ ÉÏ^茺`«#∞ <≥~°"Õ~°∞Û‰õΩ<åfl~°∞. WHõ "åiH˜ JO`«~ü <Õ„`« „ѨHÍâßxfl „Ѩ™êkOK«_»O, „Ѩ™êkOK«HõáÈ=_»O J<Õk JÖÏ¡ÇπÏ Jnè#OÖ’x q+¨Ü«∞O. áÈ`Õ, „áêѨOzHõ =ã¨∞Î ™ê=∂„y, ^èŒ#^è•<åº^Œ∞Å`À "åi JHõ¯~°Å#∞ fˆ~Û q+¨Ü«∞OÖ’ =∞@∞‰õΩ, ˆH=ÅO "å~°∞ ~°∞A=∂~°æO „QÆÇ≤ÏOK«ÖË^Œ#fl HÍ~°}OKÕ`« "≥#H˜¯ `«QÆæHõO_ç. JÖÏ¡ÇπÏ „Ѩã¨#fl`« |_»Ü«∞\ÏxH˜ JHõ¯~° QÆÅ U =∞x+≤H˜ ã¨Ç¨Ü«∞O JO^Œ*Ëã≤<å ^•x ѨÙ}ºÑ¶¨ÅO JÖÏ¡ÇπÏ q∂‰õΩ „Ѩ™êk™êÎ_»∞. 314. D HÀ=‰õΩ K≥Ok#"å~°∞–^≥·=^èŒ~°‡¿ã=‰õΩ `«=∞#∞`å=Ú Páê^Œ=∞ã¨ÎHõO JOH˜`«O KÕã¨∞‰õΩ<Õ"å~°∞. ã¨=∞Ü«∞=∞O`å ^è•i‡Hõ ¿ã=Ö’¡ "≥zÛOK«_»O =¸ÖÏ# `«=∞ rqHõ ã¨OáêkOK«∞‰õΩ <ÕO^Œ∞‰õΩ U^Œ~Ú<å Hõ$+≤ KÕ¿ã ã≤÷uÖ’ LO_»~°∞. „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ(ã¨) HÍÅOÖ’ WÖÏO\˜ ã¨fiK«ÛùO^Œ ¿ã=‰õΩÅ F =~°æO ã≤÷~°OQÍ LO_Õk. gix K«i„`«Ö’ ''JãπǨ|∞ã¨∞ûáêÊù—— Jx ¿Ñ~˘¯#_»O [iyOk. g~°∞ ^•^•Ñ¨Ù =¸_»∞ ÖËHõ <åÅ∞QÆ∞ =O^ŒÅ 160

2. JÖò |Hõ~°

274–277 `«=∞ ã¨OѨ^Œ#∞ ˆ~~¸ ѨQÆÅ∞, QÆ∞ѨÎOQÍ#∞ =ºHõÎOQÍ#∂, Y~°∞Û KÕ¿ã "åi „ѨuѶ¨ÅO "åi „ѨÉèí∞=Ù =^ŒÌ Éèí„^ŒOQÍ LOk. "åiH˜ ZÖÏO\˜ ÉèíÜ«∞OQÍx, ÉÏ^èŒQÍx HõeˆQ ѨxÖË^Œ∞. HÍx =_ô¤315 u<Õ"åi =º=Ǩ~°O, Ã+·`å<£ =Ú@∞ì‰õΩx L#‡`«∞Îx *Ëã≤# =ºH˜ÎÖÏ `«Ü∂« ~°=Ù`«∞Ok.316 "åi D ã≤u÷ H˜ HÍ~°}O, '"åºáê~°O ‰õÄ_® Z@∞=pÛ =_ô¤ ÖÏO\˜^Õ Hõ^•—317 Jx "å~°∞ J#_»"Õ∞. "åã¨Î"åxH˜ JÖÏ¡ÇπÏ "åºáê~åxfl ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«O KÕâß_»∞, =_ô¤x J^èŒ~°‡=∞~Ú#^Œx x~°‚~ÚOKå_»∞.318 HÍQÍ, Z=iHõ~Ú`Õ J`«x „ѨÉèí∞=Ù `«~°Ñ¶¨Ù# D Ç≤Ï`«É’^èŒ JO^Œ∞`«∞O^À J`«_»∞ Éèíq+¨º`«∞ÎÖ’ =_ô¤ u#_®xfl =∂#∞HÀ"åe, JÖÏ J~Ú`Õ J`«#∞ ѨÓ~°fiO u#fl^Õ^À u<åfl_»∞, WHõ J`«x =º=Ǩ~°O JÖÏ¡ÇÏπ Jnè#O.319 D P^ÕâO◊ `«~∞° "å`« ‰õÄ_® =∞Ô~=~°~Ú<å uiy ^•xH˜ áêÅÊ_ç`Õ "å~°∞ #~°HOõ áêÅ=Ù`å~°∞, JHõ¯_Õ ã¨^• LO\Ï~°∞. =∞Ok. g~°O`å `«=∞ WÅ∂¡ "åH˜e =kÖËã≤ =∞n<å =KÕÛã≤# "åˆ~. ã¨`«`«O <åÜ«∞Hõ„âı+¨µìx (ã¨) ã¨Ç¨ÏK«~°ºOÖ’ LO_Õ"å~°∞. ZѨÙÊ_≥·<å 㨈~, U ¿ã=Hõ~Ú<å ã¨#fl^Œ∞úÅ~Ú LO_Õ"å~°∞. „Ѩ=HõÎ =∞ǨÏhÜ«ÚÅ∞(ã¨) U HÍ~°ºx~°fiǨÏ}‰õΩ ѨOáêÅ#∞‰õΩ<åfl "åix ѨO¿Ñ"å~°∞. =∞n<å "≥Å∞ѨŠU Ѩh ÖË#ѨÙÊ_»∞ "å~°∞ =∞n<å Ö’<Õ LO@∂ ^èŒ~°‡*Ï˝# ã¨=Úáê~°˚#Ö’ QÆ_ç¿Ñ"å~°∞. W`«~° ™È^Œ~°∞ ʼnõÄ P ^èŒ~°‡*Ï˝<åxfl É’kèOKÕ"å~°∞. g~°∞ `«=∞ ã¨=∞Ü«∞=∞O`å L^Œº=∞ HÍ~åºÖ’¡<Õ "≥zÛOKÕ HÍ~°ºHõ~°ÎÅ∞ HÍ=_»OKÕ`«#∞, `«=∞ rqHõ ã¨=Úáê~°˚#‰õΩ ã¨fiO`« ™ê^èŒ<åÖËg ÖËx"å~°=_»OKÕ`«#∞, gi q+¨Ü«∞OÖ’ „â◊^Œú K«∂Ѩ=∞x JÖÏ¡ÇπÏ ™ê^è•~°} =Úã≤¡=ÚʼnõΩ É’kèOKå_»∞. =ÚYºOQÍ giH˜ ã¨Ç¨Ü«∞O K≥Ü«∞º_»O, W<åÊùH± Ѷ‘ ã¨ceÖÏ¡ÇπÏ (^≥·==∂~°æOÖ’ Y~°∞Û KÕ¿ã)L`«Î=∞"≥∞ÿ# Ѩ^Œúu Jx LѨ^ÕtOKå_»∞. 315. =¸ÅOÖ’ 'iÉÏ' J#fl Ѩ^ŒO „ѨÜ≥∂yOK«_»O [iyOk. nxH˜ J~° c Ö’ ÃÑ~° Q Æ _ » O , Jkè H õ = ∞=_» O Jx J~° ÷ O . áêiÉèÏ+≤HõOQÍ J~°|∞ƒÅ∞ D Ѩ^•xfl („Ѩ`ÕºHõ=∞~Ú#) JkèHõ ^èŒ<åxfl ã¨∂zOK«_®xH˜ „ѨÜ≥∂yOKÕ"å~°∞. XHõ ~°∞}^•`« `«# =¸_» Ô~O_»==ÉèÉèÏQÆÏQÆOO

=^ŒÌ ~°∞}„QÆã¨∞Î_»~Ú# =ºH˜Î #∞O_ç =¸Å^èŒ#O HÍHõ, xs‚`« ˆ~@∞ „ѨHÍ~°O =ã¨∂Å∞ KÕ¿ã JkèHõ^èŒ#"Õ∞ Jk. n<Õfl =∞# ÉèÏ+¨Ö’ =_ç¤ Jh, q∞uÎ Jh ¿Ñ~˘¯O\Ï=Ú. Y∞~üP<£ J=`«~°} HÍÅOÖ’ K≥ÖÏ=∞}˜Ö’ LO_Õ, J~°|∞ƒÅ∞ 'iÉÏ—Jx ѨiQÆ}˜OKÕ =_ô¤ =º=Ǩ ~åŠѨ^Œú`«∞Å∞ „H˜Ok q^èŒOQÍ LO_Õq: L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ, XHõ=ºH˜Î =∞~À =ºH˜ÎH˜ F =ã¨∞Î=Ù#∞ J=Ú‡`å_»∞. ^•x =¸ÅºO K≥e¡OK« _®xH˜ XHõ QÆ_»∞=Ù x~°‚~Ú™êÎ_»∞. P QÆ_»∞=Ù ^•\˜áÈ~Ú =¸ÅºO K≥Å∞¡ÉÏ@∞HÍHõáÈ`Õ J`«#∞ =∞m§ QÆ_»∞=Ù#∞ á⁄_çyOK«_»O`Àáê@∞ P =ã¨∞Î=Ù "≥Å#∞ ‰õÄ_® ÃÑOz"Õ™êÎ_»∞. ÖË^• L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ, XHõ =ºH˜Î =∞~À =ºH˜ÎH˜ JѨC Wã¨∂Î WÖÏ x~°‚~Ú™êÎ_»∞, WO`« HÍÖÏxH˜ WO`« ~˘HõöO Jã¨Å∞‰õΩ J^Œ#OQÍ K≥e¡OKåÅx JO\Ï_»∞. ÖË^• L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ ~°∞}^•`«, ~°∞}„QÆã¨∞ÎÅ =∞^茺 F „Ѩ`ÕºHõ HÍÅO =~°‰õΩ F ˆ~@∞ ‰õΩki, XHõ"Õà◊ P QÆ_»∞=٠֒ѨŠ_»|∞ƒ J^Œ#Ѩ٠~˘HõöO`Àáê@∞ K≥Å∞¡ÉÏ@∞ HÍHõáÈ`Õ =Ú#∞Ѩ\ ˜ Hõ<åfl JkèHõ=∞~Ú# ˆ~@∞‰õΩ QÆ_»∞=Ù#∞ ÃÑOz WKÕÛ "å~°∞. WÖÏO\˜ =º=Ǩ  ~åʼnõ Ω 㨠O |Okè O z# J^Õ â ß<Õ fl WHõ ¯ _» „Ѩ™êÎqOK«_»O [~°∞QÆ∞`ÀOk. 161

2. JÖò |Hõ~° 316. J~°|∞ƒÅ∞ Ñ≤zÛ"å}˜‚ QÆ∞iOz ''=∞Efl<£—— (Éèí∂`«O P=Ç≤ÏOz#"å_»∞, l#∞fl P=Ç≤ÏOz#"å_»∞) J<Õ Ñ¨^ŒO „ѨÜ≥∂ yOKÕ"å~°∞. XHõ =ºH˜Î Ñ≤zÛ"å_»Ü«∂º_»∞ Jx K≥ѨÊ^Œe¿ãÎ J`«xH˜ l#∞fl P=Ç≤ÏOKå_»∞ Jx J<Õ"å~°∞. D #∞_çHÍ~å<Õfl „ѨÜ≥∂yã¨∂Î Y∞~üP<£, =_ô¤ "åºáêix =∞uã≤÷q∞`«OÖËx =ºH˜Î`À áÈÅ∞Û`ÀOk. JO>Ë U q^èŒOQÍ#~Ú`Õ P (l#∞fl P=Ç≤ÏOz#) =ºH˜Î |∞nú *Ï˝<åʼnõΩ ^Œ∂~°=∞~Ú Jã¨O`«∞e`« KÕ+¨ìÅ∞ KÕ™êÎ_À J^Õ q^èŒOQÍ =_ô¤ "åºáêi ‰õÄ_® Ñ≤zÛ"å_»~Ú _»|∞ƒ#∞ "≥O\Ï_»∞`å_»∞. ™êfi~°÷Ѩ٠L<å‡^ŒOÖ’ Ѩ_çáÈ`å_»∞. P ã≤÷uÖ’ J`«x =_ô¤ "åºáê~°O HÍ~°}OQÍ U U s`«∞Ö’¡ =∂#= „¿Ñ=∞, ™È^Œ~° ÉèÏ=O, Ѩ~°ã¨Ê~° ™ê#∞Éèí∂u ÉèÏ"åÅ x~°∂‡Å# [~°∞QÆ∞`«∞O^À, ™ê=¸ Ç≤ÏHõ ã¨OˆH∆=∞ ™œÉèÏQͺÅÃÑ· U q^èŒOQÍ q<åâ◊Hõ~°"≥∞ÿ# „ѨÉèÏ"åÅ∞ Ѩ_»∞`«∞<åflÜ≥∂, ZO^Œi ^•i„^•ºxfl P^è•~°O KÕã¨∞‰õΩx J`«#∞ ÉèÏQƺ=O`«∞_»=Ù`«∞<åfl_À U =∂„`«O QÆ=∞xOK«_»∞. QÆ=∞xOz<å MÏ`«~°∞ K≥Ü«∞º_»∞. D q^èŒOQÍ LO@∞Ok J`«x L<å‡^•=ã¨÷ D „ѨѨOK«OÖ’. áÈ`Õ =∞x+≤, `å#∞ U ã≤÷uÖ’#~Ú`Õ „ѨѨO K«OÖ’ „áê}ÏÅ∞ =kÖÏ_À P ã≤÷uÖ’<Õ Ñ¨~°Ö’HõOÖ’ ÖËѨ|_»`å_»∞ QÆ#Hõ, =_ô¤ "åºáêi „Ѩà◊Ü«∞ k<å# =∞u K«eOz#, |∞kú =∂O^•ºxH˜ QÆ∞~°~Ú# =ºH˜ÎQÍ ÖËz xÅ∞ÛO\Ï_»∞. 317. JO>Ë, "åi ã≤^•úO`«O ^À+¨Éèí∂~Ú+¨ì=∞~ÚOk. "åºáê~°OÖ’ =¸Å ^èŒ~°ÃÑ· fã¨∞‰õΩ<Õ ÖÏÉèÏxH˜ =_ô¤H˜ =∞^茺#∞#fl =º`庙êxfl "å~°∞ J~°÷O KÕã¨∞HÀÖËHõáÈ`«∞<åfl~°∞. Ô~O\˜h XˆH q^èŒ=∞~Ú#qQÍ ÉèÏqã¨∞Î<åfl~°∞. "å}˜[ºOÖ’ ÃÑ@∞ì|_ç ÃÑ\˜ì# ^èŒ<åxH˜ ÖÏÉèíO QÆ_çOK«_»O ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«=∞~Ú#ѨÙÊ_»∞, JѨÙÊQÍ WzÛ# ^èŒ#O ^•fi~å QÆ_çOKÕ ÖÏÉèíO J^èŒ~°‡"≥∞ÖÏ J=Ù`«∞Ok Jx "åkã¨∞Î<åfl~°∞. P^èŒ∞xHõ =_ô¤ "åºáê~°∞Å∞ ‰õÄ_® =_ô¤ ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«=∞~ÚO^Œx K≥ѨÊ_®xH˜ WÖÏO\˜ "å^Œ#ÖË KÕ™êÎ~°∞. "å~°∞ K≥¿ÑÊ^Õq∞@O>Ë, XHõ =ºH˜Î _»|∞ƒ ^•fi~å ã¨fiÜ«∞OQÍ `å<Õ „ѨÜ≥∂[#O á⁄O^ŒQÆÅ_»∞. J~Ú#ѨÊ\˜H© P _»|∞ƒ#∞ J`«#∞ JѨÙÊQÍ W`«~°∞xH˜ JѨÊy™êÎ_»∞. P Ô~O_À =ºH˜ÎH˜ ‰õÄ_® ^•x ^•fi~å U^À q^èŒOQÍ „ѨÜ≥∂[#"Õ∞ HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. JÖÏO@ѨÙÊ_»∞ ~°∞}^•`« WzÛ# _»|∞ƒ`À U „ѨÜ≥∂[<å#fl~Ú`Õ ~°∞}„QÆã¨∞Î_»∞ á⁄O^Œ∞`«∞<åfl_À JO^Œ∞Ö’ #∞Oz F ÉèÏQÆO J`«#∞ ~°∞}^•`«‰õΩ K≥e¡OK«~å^Œ#_®xH˜ HÍ~°}"Õ∞q∞\˜? Wn "åi "å^Œ#. HÍx "å~°∞ XHõ q+¨Ü«∂xfl WHõ¯_» QÆ=∞xOK«_»OÖË^Œ∞. „ѨѨOK«OÖ’ [iˆQ =º=Ǩ~åÅhfl – Jq "åºáê~åxH˜ ã¨O|OkèOz#=~Ú<å, Ѩi„â◊=∞ʼnõΩ ã¨O|OkèOz#=~Ú<å, Hõà◊ʼnõΩ ã¨O|OkèOz# =¸_» Ô~O_»==ÉèÉèÏQÆÏQÆOO

=~Ú<å, =º=™êÜ«∂xH˜ ã¨O|OkèOz#=~Ú<å, "å\˜x =∞x+≤ ˆH=ÅO `«# „â◊=∞ ^•fi~å x~°fiÇ≤ÏOz<å, ÖË^• `«# ÃÑ@∞ì|_ç ^•fi~å [iÑ≤<å ÖË^• `«# ÃÑ@∞ì|_ç, „â◊=∞ Ô~O\˜`À x~°fiÇ≤ÏOz<å g\˜Ö’ ZO^Œ∞Ö’#∂ #+¨ìO HõeˆQ „Ѩ=∂^ŒO (Risk) ÖËxk Un ÖË^Œ∞. WOHÍ g\˜Ö’ ZO^Œ∞Ö’#∂ `«Ñ¨Êxã¨iQÍ xs‚`«"≥∞ÿ# ÖÏÉèÏ"Õ∞ HõÅ∞QÆ∞`«∞O^Œ#fl Qͺ~°O\© ‰õÄ_® Un ÖË^Œ∞. JÖÏO@ ѨÙÊ_»∞ D "å}˜[º [QÆ`«∞Î#O`«\ ˜Ö’ ˆH=ÅO XHõ¯ JѨÙÊeKÕÛ ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞ =∂„`«"Õ∞ #+¨ìO HõeˆQ „Ѩ=∂^ŒO ÖˉõΩO_®, xs‚`« =∞~Ú# `«Ñ¨Êxã¨i ÖÏÉèÏxH˜ J~°∞›_»∞QÍ ZO^Œ∞‰õΩ x~°‚Ü«∞ =∞"åfie? x~°∞`åÊ^ŒHõ=∞~Ú# (Non-Productive) J=ã¨~åʼnõΩ JѨÙÊ fã¨∞‰õΩ<Õ"åi =º=Ǩ~åxfl HÍ¿ãûѨ٠„ѨHõ¯‰õΩ ÃÑ_»^•O. (=_ô¤) ˆ~@∞ ÃÇÏK«∞Û`«QÆ∞æÅ =º=Ǩ~åhfl JÖÏ =kÖË^•ÌO. ˆH=ÅO L`åÊ^ŒHõ (Productive) HÍ~°ºHõÖÏáêÖ’¡ ÃÑ@∞ì|_ç ÃÑ>Ëì ~°∞}ÏÅ =º=Ǩ~å<Õfl Ѩije^•Ì=Ú. ˆ~@∞ ã¨~Ú`«O KåÖÏ ã¨fiÅÊ=∞~ÚO^Õ J#∞‰õΩO^•=Ú. Jã¨Å∞ „Ѩâ◊fl Uq∞@O>Ë, Z=~°~Ú`Õ XHõ "å}˜[º =º=Ǩ~°OÖ’ `«=∞ ã¨=∞Ü«∂xfl, `«=∞ „â◊=∞#∞, `«=∞ â◊H©Î™ê=∞ ~å÷ºÅ#∞, `«=∞ ÃÑ@∞ì|_çx ˆ~~ÚO|=à◊√§ "≥zÛã¨∂Î L<åfl~À, WOHÍ "åºáê~°O Ѷ¨Å=O`«=∞=_»O Z=i Hõ$+‘ Ü«∞`åflÅÃÑ· P^è•~° Ѩ_ç LO^À "åiHõ~Ú`Õ XHõ xs‚`« ÖÏÉèíO ÅÉèíº=∞ÜÕ∞º Qͺ~°O\˜ JO@∂ Un LO_»^Œ∞. ÃÑ·QÍ #+¨ìO HõeˆQ „Ѩ=∂^ŒO ™êO`«O "åˆ~ ÉèíiOK«=Åã≤=ÙO@Ok. HÍx ˆH=ÅO `«# _»|∞ƒ "åiH˜ JѨÙÊQÍ WzÛ# =ºH˜Î =∞@∞‰õΩ ZÖÏO\˜ iã¨∞¯ ÖˉõΩO_® x~°‚Ü«∞ =∞~Ú# ÖÏÉèíO =ã¨∂Å∞ KÕã¨∞‰õΩO@∂ LO_®e. W^≥Hõ¯_ç ¿ÇÏ`«∞=Ù, ZHõ¯_ç`«~°¯O, ZHõ¯_ç <åºÜ«∞ã¨∂„`«O, Wk U Pi÷Hõ xÜ«∞=∞O „ѨHÍ~°O ã¨~°~ÚOk? XHõ =ºH˜Î XHõ HÍ~åö<å‰õΩ W~°=ÜÕ∞ºà◊§‰õΩQÍ#∞ H˘O`« _»|∞ƒ ~°∞}OQÍ WzÛ#O^Œ∞‰õΩ, ~åÉ’ÜÕ∞ W~°=~Ú Uà◊§ =~°‰õΩ J`«#∞ x~°O`«~åÜ«∞OQÍ 5 âß`«O ™êb<å ÖÏÉèÏxfl á⁄O^Œ_®xH˜ J~°∞›_»x <Õ_Õ x~°‚~ÚOK«∞ HÀ=_»O U q^èŒOQÍ ã¨~°~Ú#k? "åã¨Î"åxH˜ P Hõ~å‡QÍ~°O `«Ü«∂~°∞KÕ¿ã ã¨~°‰õΩ ^èŒ~°Å∞ ~åÉ’ÜÕ∞ W~°=~Ú Uà◊§Ö’¡ =∂Ô~¯@∞Ö’ Zxfl ZQÆ∞à◊√¡ kQÆ∞à◊§‰õΩ QÆ∞~°=Ù`åÜ≥∂ Z=iH© `≥b^Œ∞! JÖψQ XHõ *ÏuÖ’x ã¨HõÅ =~åæÅ~Ú`Õ Ü«Ú^ŒÌOÖ’ ã¨OÉèíqOKÕ „Ѩ=∂^•Å#∞, #ëêìÅ#∞, J=ã¨~°=∞ÜÕ∞º `åºQÍÅ#∞ ÉèíiOKåe, HÍx *Ïu "≥Ú`«ÎOÖ’, ˆH=ÅO XHõ¯ JѨÙÊeKÕÛ ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞ =∞@∞‰õΩ Ü«Ú^ŒÌO [iy# #∂ˆ~ã≤ ã¨O=`«û~åÅ =~°‰õΩ `å#∞ WzÛ# Ü«Ú^ŒÌ ~°∞}ÏʼnõΩQÍ#∞ `«# *Ïu #∞O_Õ =_ô¤ =ã¨∂Å∞ KÕã¨∂Î LO_®e! Wk U q^èŒOQÍ ã¨||~ÚOk? 162

2. JÖò |Hõ~° =º=Ǩ~°O =ÚQÆ∞ã¨∞ÎOk. P `«~°∞"å`« H˘#∞QÀÅ∞^•~°∞ J=∞‡HõO ^•~°∞‰õΩ =∞ˆ~ =ã¨∂Î=Ù "åѨã¨∞ Kտ㠄Ѩ㨈HÎ LO_»^Œ∞. WÅ∞¡, Éèí∂q∞ ÖËHõ ™ê=∞„y– g\˜x J^≥̉õΩ WKÕÛ =º=Ǩ~åÅÖ’, XHõ =ã¨∞Î=Ù LѨÜ≥∂yOK«∞‰õΩx, ^•xH˜ „ѨuѶ¨ÅO W=fi_»O [~°∞QÆ∞ `«∞Ok. J~Ú`Õ P Jã¨Å∞ =ã¨∞Î=Ù Y~°Û~ÚáÈ^Œ∞. Ü«∞^è•`«^äŒOQÍ<Õ LO@∞Ok. Ü«∞^è•`«^äŒOQÍ<Õ ^•x Ü«∞[=∂xH˜ JѨÊyOK«|_»∞ `«∞Ok. HÍx =_ô¤ q+¨Ü«∞OÖ’ ~°∞}„QÆã¨∞Î_»∞ Jã¨Å∞ =¸Å^è•<åxfl Y~°∞ÛKÕã≤"Õ™êÎ_»∞. P `«~°∞"å`« J`«#∞ P Y~°∞Û KÕã≤# ^èŒ#O uiy L`«Ê#flO KÕã≤, ^•xH˜ J^Œ#Ѩ٠^èŒ#O KÕiÛ "åѨã¨∞ K≥Ü«∞º =Åã≤ LO@∞Ok. (4) "åºáê~°O, Ѩi„â◊=∞Å∞, =º=™êÜ«∂Ö’¡ =∞x+≤, „â◊=∞, |∞kú, ã¨=∞Ü«∞O "≥zÛOz ^•xH˜ „ѨuѶ¨ÖÏxfl ÖÏÉèíO ~°∂ѨOÖ’ =ã¨∂Å∞ KÕ™êÎ_»∞. HÍx =_ô¤ "åºáê~°OÖ’ J`«#∞ ˆH=ÅO `«# =^ŒÌ L#fl J=ã¨~åxH˜ q∞Oz# (q∞QÆ∞Å∞) ^èŒ<åxfl WzÛ ZÖÏO\˜ „â◊=∞, Hõ+¨ìO ÖˉõΩO_® W`«~°∞Å ã¨Oáê^Œ#Ö’ J`«ºkèHõ ÉèÏQÍxH˜ J~°∞› _»~ÚáÈ`å_»∞. W`«#∞ ™ê^è•~°} ѨiÉèÏ+¨Ö’ 'ÉèÏQÆ™êfiq∞—ÖÏO\˜ "å_»∞ HÍ^Œ∞. 'ÉèÏQÆ™êfiq∞— ÖÏÉèí#ëêìÅ∞ Ô~O\˜Ö’#∂ ÉèÏQÆ™êfiq∞ J=Ù`å_»∞, ÖÏÉèíOÖ’ J`«x "å\Ï ÖÏÉèíѨ٠x+¨ÊuÎÖ’<Õ LO@∞Ok. HÍx D =_ô¤ "åºáêi, ÖÏÉèí#ëêìÅ „Ѩ"Õ∞Ü«∞O ÖˉõΩO_®, ÖÏÉèíO x+¨ÊuÎ`À ã¨O|O^èŒO ÖˉõΩO_® xs‚`« ÖÏÉèíO á⁄O^Õ ^•"å^•~°∞ _»~Ú# ÉèÏQÆ™êfiq∞QÍ ~°∂á⁄O^Œ∞`å_»∞. D HÍ~°}ÏÅ =Å¡ "åºáê~åx‰õΩ#fl Pi÷Hõ ™ê÷#O, =_ô¤‰õΩ#fl Pi÷Hõ ™ê÷<åÅ =∞^茺# „|Ǩ‡O_»"≥∞ÿ# =º`åºã¨O U~°Ê_»∞`«∞Ok. "åºáê~°O =∂#= <åQÆiHõ`«#∞ xi‡OKÕ â◊H˜ÎQÍ ~°∂á⁄Ok`Õ ^•xH˜ aè#flOQÍ =_ô¤ =º=ã¨÷ ^•xfl x~°∂‡Å<å ¿ÇÏ`«∞=ÙQÍ ~°∂ѨÙ^•Å∞Û `«∞Ok. <≥·uHõOQÍ K«∂¿ãÎ =_ô¤ =º=ã¨÷ „Ѩ[Ö’¡ Ö’ÉèíO, ™êfi~°÷O, HÍiî#ºO, x~°ÌÜ«∞, ^èŒ#ѨÓ[ ÖÏO\˜ QÆ∞}ÏÅ#∞ ã¨$lã¨∞ÎOk. ™ê#∞Éèí∂u, Ѩ~°ã¨Ê~° ã¨Ç¨ÏHÍ~° ÅHõ∆}ÏÅ#∞ =∞@∞ìÃÑ_»∞ `«∞Ok. Wk =_ô¤Ö’x ã¨Ç¨Ï[ã≤^ŒÌ=∞~Ú# ÅHõ∆}O. JO^Œ∞=Å¡ =_ô¤ Pi÷HõOQÍ, <≥·uHõOQÍ Ô~O_»∞ q^è•Å∞QÍ#∂ =∂#"åoH˜ q<åâ◊Hõ~° =∞~ÚOk. 319. J`«_»∞ u#fl^ŒO`å JÖÏ¡ÇπÏ =∞xfl™êÎ_»x J#ÖË^Œ∞. ^•x =º=Ǩ~°O JÖÏ¡ÇπÏ Jnè#OÖ’ LOk Jx ÃãÅq=fi_»O [iyOk. D "åHõºO ^•fi~å `≥e¿ã^Õq∞@O>Ë, 'u#fl^Õ^À u<åfl_»∞— J#fl ^•xH˜, J`«#∞ u#fl^•xfl =∞xflOz"ÕÜ«∞º_»O [iyO^Œx =∞@∞‰õΩ J~°÷O HÍ^Œ∞. ˆH=ÅO K«@ìѨ~°=∞~Ú# ~å~Úfx=fi_»O [iyO^Œx =∂„`«"Õ∞ nx ÉèÏ=O. JO>Ë Ñ¨Ó~°fiO u#fl =_ô¤#~Ú`Õ "åѨã¨∞

318. "åºáê~åxH© =_ô¤H© =∞^茺 ã¨∂„`«„áêÜ«∞=∞~Ú# =º`åºã¨ =ÚOk. ^•x P^è•~°OQÍ Ñ¨ije¿ãÎ Ô~O\˜ Pi÷Hõ, <≥·uHõ ™ê÷#O XHõ\ ˜ HÍ*ÏÅ^Œx ^Àº`«Hõ=∞=Ù`«∞Ok. P =º`åºã¨O „H˜Ok q^èŒOQÍ LOk: (1) "åºáê~°OÖ’ J"Õ∞‡"å_»∞, H˘#∞QÀÅ∞^•~°∞Å =∞^茺 ÖÏÉèíO =∂iÊ_ç ã¨=∞OQÍ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. ZO^Œ∞=Å¡#O>Ë, H˘#∞QÀÅ∞ ^•~°∞ `å#∞ J=∞‡HõO^•~°∞ =^ŒÌ H˘#fl =ã¨∞Î=Ù ^•fi~å ÖÏÉèí"≥ÚO^Œ∞ `å_» ∞ . J=∞‡Hõ O ^•~° ∞ , P =㨠∞ Î = Ù#∞ H˘#∞QÀÅ∞^•~° ∞ ‰õ Ω ã¨=∞‰õÄ~°Û_®xH˜ `å#∞ "≥zÛOz# `«# „â◊=∞, |∞kú, ã¨=∞Ü«∂ʼnõΩ `«y# „ѨuѶ¨ÖÏxfl ÖÏÉèíO ~°∂ѨOÖ’ á⁄O^Œ∞`å_»∞. nxH˜ aè#flOQÍ, =_ô¤ ÖÏ"å^ÕgÖ’¡ ã¨=∞OQÍ ÖÏÉèÏÅ =∂iÊ_ç [~°QÆ^Œ∞. =_ô¤ fã¨∞‰õΩ<Õ "å_»~Ú`Õ xs‚`«=∞~Ú# ^èŒ#O fã¨∞‰õΩO\Ï_»∞. Jk J`«xH˜ xã¨ûO^ÕǨÏOQÍ ÖÏÉèí^•Ü«∞Hõ"Õ∞. HÍx ^•xH˜ q~°∞^ŒúOQÍ =_ô¤ WKÕÛ "åxH˜ ˆH=ÅO QÆ_»∞=Ù =∂„`«"Õ∞ Åaèã¨∞ÎOk. Jk ÖÏÉèí^•Ü«∞Hõ=∞=Ù`«∞O^Œ#fl #=∞‡Hõ=ÚO_»^Œ∞. XHõ"Õà◊ J`«#∞ P _»|∞ƒ#∞ `«# ã¨fiO`« Y~°∞ÛʼnõΩQÍ#∞ fã¨∞‰õΩ#fl@¡~Ú`Õ QÆ_»∞=Ù J`«xH˜ U =∂„`«O ÖÏÉèí^•Ü«∞HõO HÍ^Œ#flk ^Àº`«Hõ=∞=Ù`«∂<Õ LOk. XHõ"Õà◊ J`«#∞ P _»|∞ƒ, "åºáê~åxHÀ, =º=™êÜ«∂xHÀ, Ѩi„â◊=∞ H˘~°HÀ ÃÑ@∞ì|_çQÍ fã¨∞‰õΩ#fl@¡~Ú`Õ JѨÙÊ_»∞ ‰õÄ_® QÆ_»∞=ÙÖ’ J`«xH˜ ÖÏÉèíO HõeˆQ J=HÍâ◊O L#fl>Ë¡ #+¨ìO "å\˜ÖË¡ „Ѩ=∂^Œ=¸ LOk. JO^Œ∞=Å¡, =_ô¤ =º=Ǩ~°O XHõi ÖÏÉèíO =∞~˘Hõi #+¨ìO P^è•~°OQÍ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. ÖË^• XHõiH˜ #=∞‡Hõ =∞~Ú#, xs‚`«=∞~Ú# ÖÏÉèíO =∞~˘HõiH˜ #=∞‡HõOÖËx, x~°‚Ü«∞O HÍx ÖÏÉèíO P^è•~°OQÍ [~°∞QÆ∞`«∞O^Œx K≥ѨÊ=Åã≤ LO@∞Ok. (2) "åºáê~°OÖ’ J=∞‡HõO^•~°∞ H˘#∞QÀÅ∞^•~°∞ #∞O_ç ZO`« JkèHõ ÖÏÉèíO fã¨∞‰õΩ<åfl J`«#∞ fã¨∞‰õΩ<Õ^ŒO`å XˆH™êi fã¨∞ ‰õΩO\Ï_»∞. HÍx =_ô¤ =º=Ǩ~°OÖ’ ^èŒ#O "≥zÛOKÕ"å_»∞ `«# ^èŒ#OÃÑ· x~°O`«~°O ÖÏÉèíO =ã¨∂Å∞ KÕã¨∂Î<Õ LO\Ï_»∞. HÍÅ QÆ=∞#O`Àáê@∞ J`«x ÖÏÉèí=¸ JkèHõ=∞=Ù`«∂ áÈ`«∞Ok. ~°∞}„QÆã¨∞Î_»∞ P ^èŒ#O`À ZO`« ÖÏÉèíO QÆ_çOz<å ZO`«¿ãѨ\ ˜H© Jk „Ѩ`ÕºHõ"≥∞ÿ# Ѩikè =~°ˆH Ѩiq∞`«O. HÍx ~°∞}^•`« `«# _»|∞ƒ‰õΩ |^Œ∞Å∞QÍ á⁄O^Õ ÖÏÉèÏxH˜ ZÖÏO\˜ ǨÏ^Œ∞ÌÖË¡=Ù. ~°∞}„QÆã¨∞Î_ç ã¨Oáê^Œ# JO`å, J`«x Pi÷Hõ =#~°∞ÅxflO\˜h, z=iH˜ J`«x XO\˜ÃÑ· |@ìÅ∞, WO\˜ áê„`«Å∞ ã¨~Ú`«O Jhfl ~°∞}^•`« =_ô¤ ~°∂ѨOÖ’ kQÆ„q∞OQÆ_»O ™ê^茺"Õ∞. JѨÊ\˜H© J`«x ^•"å (Claims) f~°HõáÈ=K«∞Û! (3) "åºáê~°OÖ’ =ã¨∞Î=Ù, ^•x =¸ÅºO–Ô~O\˜ =∂iÊ_ç [~°QÍæ<Õ =¸_» Ô~O_»==ÉèÉèÏQÆÏQÆOO

163

2. JÖò |Hõ~°

JÖÏ¡ÇπÏ =_ô¤x =∞@ìOQÍ H˘\˜ì "Õ™êÎ_»∞, ^•#^èŒ~å‡Å‰õΩ =$kúx J#∞„QÆÇ≤Ï™êÎ_»∞.320 WOHÍ JÖÏ¡ÇÏπ , Hõ$`«[˝`« ÖËx"å_çh, ^Œ∞~°fi~°Î#∞_çh W+¨ìѨ_»_»∞.321 WO`«‰õΩ, qâ◊fiã≤Oz# "å~°∞, ã¨^•Kå~° ã¨OѨ#∞flÅ∞, #=∂*ò#∞ ™ê÷ÑO≤ KÕ"å~°∞, [HÍ`üx K≥eO¡ KÕ"å~°∞– "åi „ѨuѶŨ O xã¨ûO^ÕÇϨ OQÍ "åi „ѨÉ∞íè =Ù ã¨xflkèÖ’ Éè„í ^ŒOQÍ LOk. "åiH˜ ÉèÜ í ∞« Ѩ_=» Åã≤# ѨxQÍx ÉÏ^èÑŒ _¨ =» Åã≤# J=ã¨~O° QÍx ÖË^∞Œ .322 W=fi=Åã≤O^Œx K«@ìѨ~°"≥∞ÿ# ^•"å "≥Ü«∞º_»O [~°QÆ^Œ∞. ZO^Œ∞ =Å¡#O>Ë P ^•"å "Õã≤#@¡~Ú`Õ JO`«∞ÖËx ˆHã¨∞Å∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ =™êÎ~Ú. "å\˜ Ѩ~°OѨ~° F Ѩ\Ïì# =ÚyÜ«∞^Œ∞. J~Ú`Õ <≥·uHõOQÍ K«∂¿ãÎ XHõ =ºH˜Î =_ô¤ "åºáê~°O ^•fi~å ‰õÄ_»Éˇ\ ˜ì# ^èŒ#OÖ’x 'Jâ◊√^Œú`«— Ü«∞^è•`«^äŒOQÍ LO_çáÈ`«∞Ok. XHõ"Õà◊ J`«#∞ "åã¨Î=OQÍ<Õ ^≥·= cèu QÆÅ"å_»~Ú`Õ J`«x Pi÷Hõ, <≥·uHõ ^Œ$HõÊ^ä•Å∞ W™ê¡"£∞ ã‘fiHõiOz# HÍ~°}OQÍ x[OQÍ<Õ Ñ¨i=~°Î# K≥Ok#@¡~Ú`Õ J`«#∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ<Õ, P J^èŒ~°‡ =∂~åæÅ ^•fi~å Pi˚Oz# P ™⁄=Ú‡#∞ `«# ã¨fiO`« Y~°∞ÛʼnõΩ qxÜ≥∂yOK«∞ HÀ‰õΩO_® *Ï„QÆ`«Î Ѩ_»`å_»∞. WOHÍ `«# =^ŒÌQÆÅ ™⁄=Ú‡Ö’ ǨωõΩ¯ QÆÅ "åà◊§#∞ "≥^ŒˆHO^Œ∞‰õΩ gÅ~Ú#O`« =~°‰õΩ „Ѩܫ∞`«flO KÕã≤ P "Õ∞~°‰õΩ "åi ™⁄=Ú‡#∞ "åiH˜ uiy JѨÊ*ˇÑ¨Ê_®xH˜ Hõ$+≤ KÕ™êÎ_»∞. WOHÍ Ç¨Ï‰õΩ¯^•~°∞Å#∞ x~åúiOK«_®xH˜ gÅ∞ÖËx ™⁄=Ú‡#∞ ™ê=¸Ç≤ÏHõ ã¨OˆH∆=∞ HÍ~°ºHõÖÏáêÖ’¡ qxÜ≥∂yOK« _®xH˜ Ü«∞ufl™êÎ_»∞. D „Ѩ=~°Î<Õ J`«xfl ^≥·= tHõ∆#∞O_ç ~°H˜∆OK« QÆÅ^Œ∞. áÈ`Õ, `å#∞ ѨÓ~°fiO ã¨OáêkOz# ™⁄=Ú‡#∞ Ü«∞^ä• `«^äŒOQÍ "å_»∞‰õΩO@∂ LO_Õ =ºH˜Î =∞@∞‰õΩ `«# D J^èŒ~°‡ Éèí∞H˜ÎH˜ `«Ñ¨Êxã¨iQÍ tHõ∆ J#∞ÉèíqOK«_»=¸ ã¨OÉèí="Õ∞. 320. D PÜ«∞`üÖ’ F ã¨`åºxfl q=iOK«_»O [iyOk. Jk <≥·uHõ`«, P^蕺u‡Hõ`« ^Œ$ëêì º ‰õÄ_® P™êO`«O ^èŒ~°‡=∞~ÚOk† Pi÷Hõ`«, <åQÆiHõ`«Å s`åº ‰õÄ_® ã¨`«º=∞~ÚO^Õ. =_ô¤ =Å¡ ÉÏǨϺOÖ’ ã¨OѨ^Œ ÃÑiy#@∞¡ JQÆ∞Ñ≤Oz<å, ^•#^èŒ~å‡Å =Å¡ `«~°∞QÆ∞`«∂ L#fl@∞¡ JxÑ≤Oz<å "åã¨Î= =º=Ǩ~°O ^•xH˜ ѨÓiÎQÍ q~°∞^ŒÌ=∞~ÚOk. ^≥·=O x~°‚~ÚOz# „ѨHõ$u xÜ«∞=∞O „ѨHÍ~°O =_ô¤, <≥·uHõ, P^蕺u‡Hõ, Pi÷Hõ, <åQÆiHõ „ѨQÆf qHÍ™ê =¸_» Ô~O_»==ÉèÉèÏQÆÏQÆOO

ÅÖ’ J"åO`«~°O J=_»O =∂„`«"Õ∞ HÍHõ Jk "å\˜ Ѩ`«<åxH˜ =∂~°æ"Õ∞~°Ê~°∞ã¨∞ÎOk. nxH˜ aè#flOQÍ ^•#^èŒ~å‡Å (g\˜Ö’ ''HõÔ~˚ǨÏã¨<£—— ´ L`«Î=∞=∞~Ú# ~°∞}O, ZuÎá⁄_»∞ѨÙÖËx, =_ç¤ÖËx ~°∞}O ‰õÄ_® KÕi LOk) ^•fi~å <≥·uHõ`«, P^蕺u‡Hõ`«, <åQÆiHõ`«, Pi÷Hõ =º=Ǩ~åÅ∞ JxflO\˜H© =$núqHÍ™êÅ =∞Ǩ ÉèÏQƺO „áêѨÎ=∞=Ù`«∞Ok. <≥·uHõ, P^蕺u‡Hõ ^Œ$+≤ì`À K«∂ã≤#@¡~Ú`Õ H˘xfl q+¨Ü«∂Å∞ ã¨Ê+¨ìOQÍ QÀK«i™êÎ~Ú. =_ô¤ Ü«∞^•~°÷OÖ’ ™êfi~°÷O, Ö’Éèí`«fiO, ǨÏ$^ŒÜ«∞ ã¨O‰õΩz`«`«fiO, =∞<ÀHÍiî#ºO ÖÏO\˜ QÆ∞}ÏŠѨ~°º= ™ê#OQÍ Pq~°ƒùqã¨∞ÎOk. Jk =∞x+≤Ö’ D QÆ∞}ÏÅ<Õ ÃÑOá⁄O k㨠∞ Î O k ‰õ Ä _®. nxH˜ aè # flOQÍ ^•#^è Œ ~ å‡Å∞ "å㨠Π= OQÍ ^•`«$`«fiO, ™ê#∞Éèí∂u, qâߊǨÏ$^ŒÜ«∞`«, =∂#ã≤HÀ#fl`«∞ŠѨ~°º=™ê#OQÍ L`«Ê#fl=∞=Ù`å~Ú. ^•# ^èŒ~å‡Å#∞ PK«iã¨∂Î LO>Ë =∞x+≤Ö’ D QÆ∞}QÆ}ÏÖË ÃÑOá⁄O^Œ∞`å~Ú. <≥·uHõ QÆ∞}ÏÅ D Ô~O_»∞ =~åæÖ’¡ "≥Ú^Œ\ ˜ =~åæxfl J`«ºO`« Ç‘Ï#=∞~ÚOkQÍ Ô~O_»= =~åæxfl ZO`À L`«Î=∞"≥∞ÿOkQÍ XѨÙÊHÀx "åÔ~=~°∞? <åQÆiHõ`« s`åº K«∂ã≤#@¡~Ú`Õ U H˘kÌQÍ PÖ’zOz<å „Ñ¨u =ºH˜ÎH© J~°÷=∞ÜÕ∞º q+¨Ü«∞O Uq∞@O>Ë, U ã¨=∂[OÖ’#~Ú`Õ =º‰õΩÎÅ∞ Ѩ~°ã¨Ê~°O ™êfi~°÷ѨÓi`«OQÍ =º=ǨÏi™êÎ~À, U =ºH˜Î ã¨fiO`« J=ã¨~°O, ã¨fiO`« „ѨÜ≥∂[#O ÖˉõΩO_® Z=iH© `À_»Ê _»_À, XHõ =ºH˜Î J=ã¨~åxfl, =∞~À =ºH˜Î `«# ÖÏÉèí ã¨=Úáê~°˚#‰õΩ J=HÍâ◊OQÍ ÉèÏqOz `«^•fi~å ѨÓiÎQÍ ÖÏÉèí"≥ÚO^Œ∞`å_À, ã¨OѨ#fl =~åæÅ „ѨÜ≥∂[#O, ™ê=∂#º „Ѩ[Å „ѨÜ≥∂[<åxH˜ =ºuˆ~Hõ=∞~ÚáÈ`«∞O^À – WÖÏO\˜ ã¨=∂[O Z#fl_»∂ Ѩ\ ˜+¨ìO HÍ*ÏÅ^Œ∞. nx =º‰õΩÎÖ’¡ Ѩ~°ã¨Ê~°O J#∞~åQÍÅ ™ê÷<Õ Ñ¨~°ã¨Ê~°O 164

2. JÖò |Hõ~° "≥·+¨=∞ºO, D~°¬º, x~°ÌÜ«∞`«, xi¡Ñ¨Î`« ÃÑOá⁄O^Œ∞`å~Ú. D ã¨=∂[OÖ’x ã¨HõÅ =~åæÅ∞ ã¨^• qzÛùuÎH˜, peHõʼnõΩ ^•i xã¨∂Î LO\Ï~Ú. WOHÍ W`«~° HÍ~°}ÏÅ∞ ‰õÄ_® D Ѩiã≤÷`«∞ʼnõΩ `À_»~Ú`Õ WÖÏO\˜ ã¨=∂[OÖ’x =~åæÅ∞ Ѩ~°ã¨Ê~°O Ѷ¨∞~°¬}ʼnõΩ Ö’#=_»O ‰õÄ_® Jã¨OÉèí="Õ∞q∂ HÍ^Œ∞. nxH˜ aè#flOQÍ U ã¨=∂[OÖ’ ™ê=¸Ç≤ÏHõ =º=ã¨÷ Ѩ~°ã¨Ê~° ã¨Ç¨#∞Éèí∂u P^è•~°OQÍ <≥ Å H˘O@∞O^À, ^Õ x =º‰õ Ω Î Å ~Ú`Õ XHõ i Ѩ @ ¡ =∞~˘Hõ ~ ° ∞ L^•~°OQÍ =º=ǨÏi™êÎ~À, ZO^Œ∞Ö’#~Ú`Õ „Ѩu =ºH˜Î =∞~À=ºH˜ÎH˜ J=ã¨~°"Õ∞~°Ê_ç# ã¨O^Œ~°ƒOÖ’ qâߊǨÏ$^ŒÜ«∞O`À ã¨Ç¨Ü«∞ ã¨Ç¨ÏHÍ~åÅ∞ JO^Œ*Ë™êÎ_À, ZO^Œ∞Ö’<≥·`Õ ™ê^èŒ<å ã¨OѨuÎ QÆÅ „Ѩ[Å∞ xã¨ûǨÜ«ÚÅ~Ú#"åiH˜ ^ŒÜ«∂„~°Ì`«`À ã¨Ç¨ÏÜ«∞O KÕ™êÎ~À, ÖË^• Hõhã¨O <åºÜ«∞=O`«=∞~Ú# ã¨Ç¨ÏHÍ~° q^è•<åxfl J#∞㨠i™êÎ~À, JÖÏO\˜ ã¨=∂[OÖ’ Ѩ~°ã¨Ê~å#∞ ~åQÆO, XO_˘Hõi „âıÜ≥∂aèÖÏ+¨, XHõiѨ@¡ =∞~˘HõiH˜ Jã¨H˜Î ÃÑOá⁄O^Œ∞`å~Ú. ^•x =~åæÅ∞ XHõ^•x`À =∞~˘Hõ\ ˜ ã¨OѶ¨∞\˜`«OQÍ, JqzÛù#flOQÍ LO\Ï~Ú, XHõ^•x H˘Hõ\ ˜ =∞^ŒÌ`«∞QÍ xÅ∞™êÎ~Ú. WO^Œ∞Ö’ JO`«~°æ`« q"å^•Å∞, Ѷ¨∞~°¬}ʼnõΩ ^•if¿ã ã¨O^Œ~åƒùÅ∞O_»=Ù. WO^Œ∞Ö’ Ѩ~°ã¨Ê~° ã¨Ç¨ÏHÍ~°O, „âıÜ≥∂aèÖÏ+¨Å HÍ~°}OQÍ „ѨQÆu QÆ=∞#O "≥Ú^Œ\ ˜ ~°HõѨ٠ã¨=∂[OHõ<åfl ZO`À "ÕQÆOQÍ ™êQÆ∞`«∞Ok. WHõ Pi÷Hõ ã≤÷u ^Œ$ëêì º K«∂_»O_ç. Pi÷Hõ âß„ã¨ÎO ^Œ$ëêì º =_ô¤ ~°∞}ÏÅ∞ Ô~O_»∞ ~°HÍÅ∞. XHõ\ ˜, `«=∞ ã¨fiO`« J=ã¨~åʼnõΩQÍ#∞ Y~°∞Û KÕã¨∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ JQÆ`«ºÑ¨~°∞Å∞ QÆ`«ºO`«~°OÖËHõ fã¨∞‰õΩ<Õ JѨÙÊ, Ô~O_»=k, "åºáê~°O, Ѩi„â◊=∞Å∞, =$uΠѨ#∞Å∞ =º=™êÜ«∞O `«k`«~° HÍ~°ºHõÖÏáêʼnõΩ ÃÑ@∞ì|_ç ÃÑ>ËìO^Œ∞‰õΩ PÜ«∂ =$`«∞ÎÅ"å~°∞ fã¨∞‰õΩ<Õ ~°∞}ÏÅ∞. WO^Œ∞Ö’ "≥Ú^Œ\ ˜ ~°HõO ~°∞}O q+¨Ü«∞O „ѨѨOK«O "≥Ú`åÎxH˜ `≥Å∞ã¨∞ ^•xÃÑ· =_ô¤ =ã¨∂Å∞ KÕ¿ã q^è•<åÅ∞ J`«ºO`« q<åâ◊Hõ~°=∞~Ú#=x. =_ô¤ "åºáê~°ã¨∞ÎÅ∞, =_ô¤"åºáê~° ã¨Oã¨÷Å∞, D ~°HõѨ٠JѨÙÊÅ ^•fi~å x~°∞¿Ñ^Œ ‰õÄb [#∞Å, Ô~·`«∞Å, ã¨fiÅÊ P^•Ü«∞OQÆÅ „Ѩ[Å ~°HÍÎxfl Ñ‘eÛ "åix Ñ≤Ñ≤Ê K≥Ü«∞ºx ^Õâ◊"Õ∞n „ѨѨOK«OÖ’ ÖË^Œ∞. =_ô¤ =Å¡ WÖÏO\˜ JѨÙÊÅ∞ f~°Û_»O D „Ѩ[ʼnõΩ ZO`À Hõ+¨ì=∞~Ú áÈ`«∞Ok. H˘xfl ã¨O^Œ~åƒùÖ’¡ ѨÓiÎQÍ J™ê^茺=∞~Ú áÈ`«∞Ok. P `«~°∞"å`« XHõ JѨÙÊ#∞ f~°Û_®xH˜ Ô~O_»=™êi, =¸_»=™êi JѨÙÊ KÕã¨∞‰õΩO@∂áÈ`å~°∞. Jã¨Å∞ =¸Å^èŒ#O Hõ<åfl Z<ÀflÔ~@¡ =_ô¤ K≥e¡Oz ‰õÄ_® Jã¨Å∞ ~°∞}O JÖψQ LO_çáÈ`«∞Ok. Hõ+¨ìѨ_ç ã¨OáêkOK«∞‰õΩ<Õ =ºH˜Î ã¨Oáê^Œ#Ö’ J`«ºkèHõ ÉèÏQÆO =_ô¤ =¸_» Ô~O_»==ÉèÉèÏQÆÏQÆOO

"åºáê~°ã¨∞Î_Õ "≥∂ã¨∞‰õΩáÈ`å_»∞. áêѨO P JÉèÏQÆ∞ºx ã¨fiO`« ã¨Oáê^Œ#Ö’, `«# á⁄@ìxOѨÙHÀ_®xH© Ñ≤Å¡Å Hõ_»∞Ѩ٠xOѨ_®xH˜ ‰õÄ_® `«y#O`« _»|∞ƒ q∞QÆ∞Å^Œ∞. D ã≤÷u „Hõ"Õ∞} Hõ+¨ìѨ_ç ѨxKÕ¿ã"åiÖ’ `«=∞ Ѩx Ѩ@¡ Pã¨H˜Îx #tOѨ*Ëã¨∞ÎOk. ZO^Œ∞=Å¡ #O>Ë `«=∞ Hõ+¨ìѶ¨ÖÏxfl W`«~°∞Å∞ `«#∞fl‰õΩ áÈ`«∞#flѨÙÊ_»∞ "å~°∞ Z#fl\˜H© `«=∞ =∞#ã¨∞û#∞ ÅQÆflO KÕã≤ „â◊^Œú`À ѨxKÕÜ«∞ºÖË~°∞. ÃÑ·QÍ =_ô¤ JѨÙÊÅ =ÅÖ’ z‰õΩ¯‰õΩ#fl "åix ã¨^• "≥O\Ï_Õ qKå~°O, "庉õÄÅ`«Å∞ „‰õΩOQÆn™êÎ~Ú. ÖËq∞=Å¡, c^ŒiHõO =Å¡ "åiH˜ ã¨~°~Ú# PǨ~°O, zH˜`«û ZO`À Hõ+¨ì™ê^茺=∞~ÚáÈ`å~Ú. Ѷ¨e`«OQÍ "åi P~ÀQͺÅ∞ Z#fl_»∂ ã¨=ºOQÍ LO_»*ÏÅ=Ù. D q^èŒOQÍ =_ô¤ ~°∞}ÏŠѶ¨e`« "Õ∞q∞@O>Ë, H˘O^Œ~°∞ =º‰õΩÎÅ~Ú`Õ ÅHõ∆ÖÏk =∞#∞+¨µÅ ~°HõÎO Ñ‘eÛ ÖÏ"≥‰õΩ¯`«∂ LO\Ï~°∞. HÍx "≥Ú`«ÎO q∂^Œ *Ïu P^•Ü«∞O ™ê^茺 „Ѩ=∂}ÏÅ Hõ<åfl Z<Àfl Ô~@∞¡ Ѩ_çáÈ`«∂ LO@∞Ok. z=iH˜, g\xflO\˜ Ѩ~°º=™ê#OQÍ ã¨fiÜ«∞OQÍ P ~°HõÎO Ñ‘ÖËÛ ÃÑ^ŒÌ =∞#∞+¨µÅ∞ ‰õÄ_® P #ëêìÅ #∞O_ç `«Ñ≤ÊOK«∞HÀÖË~°∞. ZO^Œ∞KÕ`«#O>Ë, "åi D ™êfi~°÷O =¸ÖÏ# x~°∞¿Ñ^Œ „Ѩ[ʼnõΩ Z^Œ∞~°ÜÕ∞º HõëêìÅ HÍ~°}OQÍ c^ŒÅ ǨÏ$^ŒÜ«∂Ö’¡ ^èŒ#=O`«∞ʼnõΩ =ºuˆ~HõOQÍ P„QÆǨÏO, q^Õfi+¨O, `«∞á¶ê#∞ÖÏ L|∞‰õΩ`«∂, Ö’Ö’<Õ J}∞QÆ∞`«∂ LO@∞Ok. XHÍ<˘Hõ `«~°∞}OÖ’ qѨ¡"å`«‡Hõ ã¨OK«Å#O U~°Ê_ç D JyflѨ~°fi`«O |^ŒÌÅ~Ú`Õ ^Œ∞~å‡~°∞æÅ~Ú# ^èŒ#=O`«∞Å∞ `«=∞ ^èŒ#O`Àáê@∞ =∂#„áê}ÏÅ#∞ ã¨~Ú`«O =^Œ∞Å∞HÀ=Åã≤=ã¨∞ÎOk. áÈ`Õ, "å}˜[ºÑ¨Ù ÃÑ@∞ì|_»∞Å HÀã¨O fã¨∞‰õΩ<Õ Ô~O_À ~°HÍxH˜ K≥Ok# ~°∞}O. nxÖ’ xs‚`«=∞~Ú# ˆ~@∞ „ѨHÍ~°O =_ô¤ qkèO K«_»OKÕ`« HõeˆQ Jã¨OMϺHõ=∞~Ú# #ëêìÖ’¡ H˘xfl =ÚYº=∞~Ú #q Wq: (1) |*Ï~°∞Ö’ ÅaèOKÕ =_ô¤H˜ ã¨=∂#OQÍ ÖÏÉèÏÅ∞ QÆ_çOK«ÖËx "å}˜[º HÍ~°ºHõÖÏáêʼnõΩ–Jq *ÏuH˜, ^ÕâßxH˜ ZO`«QÍ J=ã¨~° =∞~Ú#=~Ú<å, „ѨÜ≥∂[#Hõ~°=∞~Ú#=~Ú<å– ÃÑ@∞ì|_çH˜ _»|∞ƒ ^˘~°Hõ^Œ∞. ^Õâ◊OÖ’x Pi÷Hõ =#~°∞Å „Ѩ"åǨÏ=∞O`å, |*Ï~°∞Ö’ ÅaèOKÕ =_ô¤ ˆ~@∞‰õΩ ã¨=∂#OQÍ ÖËHõ ^•xHõO>Ë JkèHõOQÍ ÖÏÉèÏÅ∞ QÆ_çOKÕ HÍ~°ºHõÖÏáêÅ "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ L~°HõÅ∞ "Õã¨∞ÎOk–™ê=¸Ç≤ÏHõOQÍ "å\˜ J=ã¨~°O, „ѨÜ≥∂[#O ZO`« `«‰õΩ¯=~Ú<å ÖËHõ Jã¨ÖË ÖËHõáÈ~Ú<å 㨈~. (2) =_ô¤H˜ ÃÑ@∞ì|_ç ÅaèOKÕ HÍ~°ºHõÖÏáêʼnõΩ– Jq "å}˜[º HÍ~°ºHõÖÏáêÅ~Ú<å, áêi„âßq∞Hõ=∞~Ú#=~Ú<å, "åº=™ê~ÚHõ =∞~Ú#=~Ú<å, g\˜Ö’ U XHõ¯^•xÖ’#∂ ^•x ÖÏÉèÏÅ∞ F 165

2. JÖò |Hõ~° yOK«_®xH˜ „ѨÉèí∞`åfixH˜ JO^Œ*ËÜ«∞_»"≥∂ [iy#@¡~Ú`Õ – „Ѩu =ºH˜Î U HÍã¨Î PÖ’zOz<å JOK«<å "≥Ü«∞ºQÆÅ_»∞ – JÖÏO\˜ ã¨=∂[OÖ’ "å}˜[ºO, Ѩi„â◊=∞Å∞, =º=™êÜ«∞O Jhfl Jq∞ `«OQÍ qHÍã¨"≥ÚO^Œ∞`å~Ú. P ã¨=∂[OÖ’x ™ê=∂#º „Ѩ[Å r=# „Ѩ=∂}OÖ’ ‰õÄ_® ÃÑ~°∞QÆ∞^ŒÅ "≥Ú^ŒÅ=Ù`«∞Ok. "≥Ú`«ÎO q∂^Œ JO^Œ∞Ö’ L`åÊ^Œ#, ã¨Oáê^Œ#Å∞ =_ô¤ =º=ã¨÷Ö’x ã¨=∂[O Hõ<åfl J<ÕHõ Ô~@∞¡ JkèHõ=∞=Ù`å~Ú. 321. ã¨Oáê^Œ#Ö’ `«# x[ J=ã¨~åʼnõΩ q∞Oz# "å\Ï ÅaèO z# =ºˆHÎ =_ô¤H˜ _»|∞ƒxKÕÛ"å_»∞ HÍQÆÅ_»#flk ã¨∞ã¨Ê+¨ì"Õ∞. J=㨠~åxH˜ q∞Oz ÅaèOz# D "å\Ï Y∞~üP<£ ^Œ$HÀ¯}OÖ’ x*ÏxH˜ JÖÏ¡ÇπÏ J#∞„QÆǨÏO. JÖÏ¡ÇπÏ J#∞„QÆǨxH˜ Hõ$`«[˝`«Å∞ `≥Å∞Ѩ٠‰õΩ<Õ ã¨~°~Ú# q^è•#O Uq∞@O>Ë, U q^èŒOQÍ#~Ú`Õ JÖÏ¡ÇπÏ `«# ^•ã¨∞x J#∞„QÆÇ≤ÏOKå_À JÖψQ ^•ã¨∞_»∞ ‰õÄ_® JÖÏ¡ÇπÏ ^•ã¨∞Å~Ú# W`«~° =∂#=ÙÅ#∞ J#∞„QÆÇ≤ÏOKåe. J`«#∞ JÖÏ K≥Ü«∞ºHõ, ^•xH˜ aè#flOQÍ JÖÏ¡ÇπÏ J#∞„QÆǨxfl qxÜ≥∂yOK«∞ ‰õΩx, `«=∞ J=ã¨~åÅHõ<åfl `«‰õΩ¯= ã¨Oáê^Œ#QÆÅ ^Õ=Ùx ^•ã¨∞Å P ã¨fiÅÊ"≥∞ÿ# ã¨Oáê^Œ##∞ ‰õÄ_® „Hõ=∞OQÍ `«# "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ ÖωõΩ¯O@∂ LO>Ë, "åã¨Î"åxH˜ J`«#∞ Hõ$`«Ñ¶¨Úfl_»∞ =∂„`«"Õ∞ HÍ^Œ∞, ^Œ∞~å‡~°∞æ_»∞, „‰õÄ~°∞_»∞, ^Œ∞~°fi~°Î#∞_»∞ ‰õÄ_®. 322. D ~°∞‰õÄÖ’ JÖÏ¡ÇπÏ Ô~O_»∞ HÀ=ʼnõΩ K≥Ok# áê„`«efl XHõ^•xH˘Hõ\ ˜ Jaè=ÚYOQÍ =∂\˜=∂\˜H˜ K«∂ѨÙ`«∞<åfl_»∞. XHõ áê„`« ™êfi~°÷Ѩ~°∞_»∞, ^èŒ#ѨÓ*Ïi, Ã+·ÖÏH±ÖÏO\˜ =∞x+≤k. Jk ^≥·=O, ^≥·=ã¨$+≤ì LÉèíÜ«ÚŠǨωõΩ¯Å#∞ MÏ`«~°∞K≥Ü«∞º‰õΩO_® _»|∞ƒ ÖˇHõ¯Éˇ@ì_»O, ÖˇHõ¯Éˇ@∞ì‰õΩO@∂ Éèí„^ŒÑ¨~°K«_»O, "å~åÅ∞, <≥ÅÅ∞ K˘Ñ¨ÙÊ# ^•xfl ÃÑOK«∞`«∂ P ÃÑ~°∞QÆ∞^ŒÅ ÖˇHõ¯Å∞ Hõ_»∞`«∂ LO_»@OÖ’ x=∞QÆfl=∞~Ú LO@∞Ok. Ô~O_»= áê„`« ^≥·=ÉèíH˜Î Ѩ~åÜ«∞}∞_»∞, ^•`«$QÆ∞}O QÆÅ"å_»∞, ™ê#∞Éèí∂uѨ~°∞_»~Ú# =∞x+≤ áê„`«. Jk, ^≥·=O, ^≥·=ã¨$+≤ì Ô~O\˜ ǨωõΩ¯Å#∞ QÆ∞~°∞ÎÃÑ@∞ì ‰õΩx, `«# ÉÏǨï|ÅO`À „â◊q∞Oz ã¨OáêkOz ã¨fiÜ«∞OQÍ uO@∂ W`«~° ^≥·=^•ã¨∞Öˇ·# =∂#=ÙʼnõÄ ÃÑ\˜ì, =∞#óѨÓ~°fiHõOQÍ ã¨`å¯~åºÖ’¡ Y~°∞ÛÃÑ_»∞`«∞Ok. "≥Ú^Œ\ ˜ HÀ=‰õΩ K≥Ok# áê„`« ^≥·"åxH˜ U =∂„`«O W+¨ìO ÖËxk. „ѨѨOK«OÖ’ D áê„`« P^è• ~°OQÍ F ã¨`«û=∂[O ~°∂á⁄O^Œ*ÏÅ^Œ∞. Ѩ~°Ö’HõOÖ’ WÖÏO\˜ áê„`«‰õΩ ^Œ∞óYO, ÉÏ^èŒ, Ü«∂`«#, qѨ`«∞ÎÅ∞ `«Ñ¨Ê =∞ˆ~q∂ ÅaèOK«=Ù. nxH˜ aè#flOQÍ JÖÏ¡ÇπωõΩ Ô~O_»= áê„`« ZO`À „Ñ‘uáê„`«=∞~ÚOk. nx ^•fi~å<Õ „ѨѨOK«OÖ’ ã¨`«û=∂[O

xs‚`« „Ѩ=∂}OÖ’ LO\ÏÜ«∞#fl Qͺ~°O\˜ Un ÖË^Œ∞. L^•Ç¨Ï~° }‰õΩ ÖÏÉèÏÅ∞ J~Ú^Œ∞, P~°∞, ÖËHõ Ѩk âß`«O =~°‰õΩ, ÖË^• ^•x HõO>Ë WOHÍ ÃÑ·<Õ LO\Ï~Ú HÍx Z#fl\˜H© Ѩ_çáÈ=Ù J#fl Qͺ~°O\© LO_»^Œ∞. WÖÏ Qͺ~°O\© ÅaèOK«_»O JÖÏ LOz, U "åºáê~°OÖ’#~Ú<å JO^Œ∞Ö’ `«Ñ¨ÊHõ ÖÏÉèÏÖË HõÅ∞QÆ∞`åÜ«∞x, Z#fl_»∂ #+¨ìO HõÅQÆ^Œx U Qͺ~°O\© ÅaèOK«^Œ∞. JO^Œ∞=Å¡ F "åºáê~°OÖ’ ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞xH˜ F xs‚`«"≥∞ÿ# ˆ~@∞ „ѨHÍ~°O ÖÏÉèíO (=_ô¤) xKÕÛ XѨÊO^ŒO [iy<å P "åºáê~°OÖ’ =∞@∞‰õΩ #+¨ìO HõeˆQ „Ѩ=∂^ŒOÖË^Œx K≥¿ÑÊO^Œ∞‰õΩ gÅ∞ÖË^Œ∞. (3) ÃÑ@∞ì|_çxKÕÛ"å_»∞ "åºáê~°OÖ’x ÖÏÉèí#ëêìÅÖ’ ÉèÏQÆ™êfiq∞ HÍ_»∞. ˆH=ÅO ÖÏÉèíO, Jn xs‚`«=∞~Ú# ˆ~@∞`À ÖÏÉèíO Åaèã¨∞ÎO ^Œ#fl Qͺ~°O\©ÃÑ· _»aƒ™êÎ_»∞. D HÍ~°}OQÍ "åºáê~°OÖ’ HõeˆQ =∞Oz K≥_»∞ŠѨ@¡ J`«xH˜ ZÖÏO\˜ Pã¨H˜Î LO_»^Œ∞. J`«#∞ J`«ºO`« ™êfi~°÷O`À ˆH=ÅO `«# ÖÏÉèÏ<Õfl ^Œ$+≤ìÖ’ LOK«∞ ‰õΩO\Ï_»∞. =∂Ô~¯@∞Ö’ Pi÷Hõ =∂O^ŒºO ^•_ç [~°QÆ#∞#fl^Œ#fl@∞¡ U =∂„`«O „Ѩ=∂^ŒO HÍ#=zÛ<å J`«#∞ =ÚO^Œ∞QÍ `«# _»|∞ƒ#∞ ÖÏHÀ¯=_®xH˜ Ü«∞ufl™êÎ_»∞. D q^èŒOQÍ XHÀ¯™êi ˆH=ÅO J`«x ™êfi~°÷ѨÓi`«=∞~Ú# ÉèíÜ«∂O^Àà◊#Å HÍ~°}OQÍ<Õ Pi÷Hõ =∂O^ŒºO ^•Ñ¨Ùiã¨∞ÎOk. XHÀ¯™êi W`«~° HÍ~°}ÏÅ =Å¡ Pi÷Hõ =∂O^ŒºO =zÛѨ_ç<å ÃÑ@∞ì|_ç^•~°∞x ™êfi~°÷„Ѩܫ∞`«flO ^•xfl ÃÑOz J`«ºO`« q<åâ◊Hõ~°=∞~Ú# ™ê÷~ÚH˜ fã¨∞‰õΩ"≥_»∞`«∞Ok. =_ô¤Ö’x D =¸_»∞ #ëêìÅ~Ú`Õ ZO`À „Ѩã¨∞Êù@=∞~Ú#q. Pi÷Hõ âß„ã¨ÎOÖ’ U =∂„`«O „Ѩ"Õâ◊=Ú#fl =ºH˜Î J~Ú<å 㨈~ g\˜x HÍ^Œ#ÖË_»∞. P `«~°∞"å`« "åã¨Î=OQÍ<Õ, JÖÏ¡ÇπÏ xÜ«∞q∞Oz# „ѨHõ$u ã≤^•úO`åÅ s`åº, =_ô¤ Pi÷Hõ ã¨OѨ^Œ#∞ ÃÑ~°QÆx=fi^Œx, `«~°QÆ*Ëã¨∞ÎO^Œx #=∞‡_»O `«Ñ¨Ê QÆ`«ºO`«~°O U=ÚOn? WHõ HÍã¨Î ^•#^èŒ~å‡Å Pi÷Hõ „ѨÉèÏ"åÅ∞, Ѩi}Ï=∂Å#∞ ‰õÄ_® XHõ™êi K«∂_»O_ç. ã¨=∂[OÖ’x ã≤÷uѨ~°∞Å∞ `«=∞ ™ê÷~ÚH˜ `«QÆæ@∞ì ZO`À L^•~°OQÍ `«=∞‰õΩ, `«=∞ WO\˜e¡áêkH© JO^ŒiH© HÍ=Åã≤# J=ã¨~åÅ∞ H˘#∞QÀÅ∞KÕã≤, `«=∞ J=ã¨~åʼnõΩ áÈQÍ q∞ye# ^èŒ<åxfl x~°∞¿Ñ^ŒÅ‰õΩ–"å~°∂ `«=∞ J=ã¨~åÅ∞ H˘#∞‰õΩ¯ <ÕÖÏ – ѨOzÃÑ\˜ì#@¡~Ú`Õ, P `«~°∞"å`« ‰õÄ_® _»|∞ƒ q∞ye`Õ ^•xfl "åºáê~°∞ʼnõΩ =_ô¤ ÖˉõΩO_® JѨÙÊe=fi_»"≥∂, ÖË^• ÉèÏQÆ™êfi=∞ºÑ¨Ù ã¨∂„`«O „ѨHÍ~°O "åi`À ÖÏÉèÏ#ëêìÖ’¡ "å\Ï^•~°∞ Å∞QÍ KÕ~°_»"≥∂, ÖË^• ™êOѶ≤∞Hõ ã¨OˆH∆=∞ HÍ~°ºHõÖÏáêÖ’¡ qxÜ≥∂ =¸_» Ô~O_»==ÉèÉèÏQÆÏQÆOO

166

2. JÖò |Hõ~°

278–281 qâ◊fiã≤Oz#"å~°ÖÏ~å! ^≥·"åxH˜ ÉèíÜ«∞Ѩ_»O_ç, g∞~°∞ x[OQÍ<Õ qâ◊fiã≤Oz# "å~°~Ú`Õ g∞‰õΩ [#O |HÍ~Ú =Ù#fl =_ô#¤ O`å =^Œe"≥Ü∞« ºO_ç. HÍx XHõ"àÕ ◊ g∞~°∞ JÖÏ K≥Ü∞« ºHõáÈ`Õ, *Ï„QÆ`«Î, JÖÏ¡ÇπÏ, PÜ«∞# „Ѩ=HõÎ `«~°Ñ¶¨Ù# W^Õ g∞ÃÑ·# Ü«Ú^Œú „ѨHõ@#!323 WѨÊ\˜H~õ Ú<å ѨâßÛ`åÎÑO¨ K≥Ok =∞~°ÅO_ç (=_ôx¤ =^ŒeÃÑ@ìO_ç), JѨÙÊ_Õ g∞ =¸Å ^è<Œ åxfl fã¨∞‰õΩ<Õ Ç¨Ï‰õΩ¯ g∞‰õΩ LO@∞Ok. g∞~°∂ J<åºÜ«∞O K≥Ü«∞º~å^Œ∞, g∞‰õÄ J<åºÜ«∞O [~°QÆ~å^Œ∞. g∞ ~°∞}„QÆã¨∞Î_»∞ W|ƒO^Œ∞Ö’¡ L#fl@¡~Ú`Õ, Ѩiã≤÷`«∞Å∞ K«Hõ¯|_Õ =~°‰õΩ J`«xH˜ QÆ_»∞=Ùx"åfie. =∞i ^•xfl ^•#O ~°∂¿Ñ} WzÛ"≥Ü«∞º_»O, g∞~°∞ „QÆÇ≤ÏOK«QÆey`Õ, Jk g∞ˆH â◊√ÉèíHõ~°O.324 g∞~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ =∞~°e áÈÜÕ∞ k<å# [iˆQ Ѩ~åÉèí=Ѩ٠qѨ`«∞Î #∞O_ç HÍáê_»∞HÀO_ç– JHõ¯_» „Ѩu =ºH˜ÎH© J`«#∞ ã¨Oáê~ÚOK«∞‰õΩ#fl =∞OzHõ~Ú<å K≥_»∞Hõ~Ú<å ѨÓiÎ „ѨuѶ¨ÅO „áêѨÎ=∞=Ù`«∞Ok, JO^Œ∞Ö’ Z=iH© ZO`« =∂„`«O J<åºÜ«∞O [~°Q^Æ ∞Œ . 38 <≥ÅH˘O@∞Ok. D áê„`«#∞ x~°fiÇ≤ÏOK«_»"Õ∞ =∞x+≤H˜ Ѩ~°Ö’HõOÖ’ Ѩ~°=∂~°÷ „áêÑ≤ÎH˜ HÍ~°}=∞=Ù`«∞Ok. 323. D PÜ«∞`ü =∞Hͯ q=ÚH˜Î `«~°∞"å`« J=`«iOzOk. q+¨Ü«∂#∞‰õÄÅ`« =Å¡ D =K«<åÅ =∞^茺 W=∞_»Û_»O [iyOk. nxH˜ ѨÓ~°fiO =_ô¤ J"åOKè«hÜ«∞=∞~Ú#kQÍ QÆ}˜OK«|_ç<å K«@ìO s`åº ^•xfl x¿+kèOK«_»O [~°QÆÖË^Œ∞. D PÜ«∞`ü J=`«~°} `«~°∞"å`« W™ê¡q∂Ü«∞ ~å[º ѨikèÖ’ =_ô¤ "åºáê~°O tH∆Í~°› =∞~Ú# <Õ~°OQÍ ~°∂á⁄OkOk. =_ô¤ u<Õ J~°|∞ƒ `≥QÆÅ "åix =∞ǨÏhÜ«∞ =ÚǨÏ=∞‡^£ (ã¨) `«# JkèHÍ~°∞Å KÕ`« ÃÇÏK«ÛiOKå~°∞. XHõ "Õà◊ WHõÃÑ· "å~°∞ =_ô¤ ÖÏ"å^ÕgÅ#∞ q_»<å_»HõáÈ`Õ "åiH˜ =ºuˆ~HõOQÍ Ü«Ú^ŒÌO K≥Ü«∞º_»O [~°∞QÆ∞`«∞O^Œx. '#*ò~å<£—‰õΩ K≥Ok# „ÔH·ã¨Î=ÙʼnõΩ W™ê¡q∂Ü«∞ ~å[ºOÖ’ JO`«~°æ`« ™êfikèHÍ~°O WzÛ#ѨÙÊ_»∞ X_»O|_çHõÖ’ D q=~°} ‰õÄ_® LO_çOk: 'XHõ"Õà◊ q∂~°∞ =_ô¤ "åºáê~°O KÕã≤#@¡~Ú`Õ X_»O|_çHõ ~°^ŒÌ~ÚáÈ`«∞Ok, =¸_» Ô~O_»==ÉèÉèÏQÆÏQÆOO

q∂‰õΩ =∂‰õÄ =∞^茺 Ü«Ú^ŒÌ ã≤÷u <≥ÅH˘O@∞Ok— Jx. PÜ«∞`üÖ’x z=i Ѩ^•Å HÍ~°}OQÍ, W|∞fl JÉσãπ, ǨÏã¨<£ |„ã‘, W|∞fl ã‘s<£, ~°cJ a<£ J#ãπ Jaè„áêÜ«∞O Uq∞@O>Ë, Z=Ô~·<å W™ê¡q∂Ü«∞ ~å[ºÑ¨ikè (^•~°∞Öò W™ê¡"£∞)Ö’ =_ô¤ u#fl@¡~Ú`Õ, ^•xfl q~°q∞OѨ*Ë¿ãO^Œ∞‰õΩ, `ÒÉÏ (ѨâßÛ`åÎѨO) „ѨHõ\ ˜OKÕO ^Œ∞‰õΩ =uÎ_ç fã¨∞‰õΩ~å=_»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. J`«#∞ ^•xfl q~°q∞OK«∞HÀHõáÈ`Õ J`«xH˜ =∞~°} tHõ∆ qkèOK«_»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. W`«~° Ѷ¨ÙHõǨ Jaè„áêÜ«∞OÖ’ WÖÏO\˜ =ºH˜Îx Mˇ·^Œ∞ KÕ¿ãÎ ã¨iáÈ`«∞Ok. J`«#∞ =_ô¤ "åºáê~åxfl q~°q∞™êÎ#x „Ѩ=∂}O K≥Ü«∞º#O`«=~°‰õΩ =^ŒÅ~å^Œ∞. 324. D PÜ«∞`ü ^•fi~å, F +¨sJ`ü P^Õâ◊O Ѩi„QÆÇ≤ÏOK«_»O [iyOk: ~°∞}Ïxfl f~°ÛÖËHõ xã¨ûǨÜ«∞ ã≤÷uÖ’ L#fl =ºH˜ÎH˜ J=ã¨~°=∞~Ú# QÆ_»∞=Ùx=fi_®xH˜ ~°∞}^•`«ÅÃÑ· W™ê¡q∂Ü«∞ „ѨÉèí∞`«fiO =uÎ_ç fã¨∞‰õΩ=ã¨∞ÎOk. H˘xfl Ѩiã≤÷`«∞Ö’¡ "≥Ú`«ÎO 167

2. JÖò |Hõ~°

282 qâ◊fiã≤Oz# [#∞ÖÏ~å, g∞~°∞ XHõ xs‚`« HÍÖÏxH˜QÍ#∞ JѨÙÊ WzÛѨÙK«∞ÛHÀ=_®Å∞325 [~°∞ѨىõΩ#flѨÙÊ_»∞ ^•xfl „"åã¨∞HÀO_ç.326 „Ѩ`«º~°∞÷Å =∞^茺 <åºÜ«∞OQÍ „"å`«QÍ_»∞ XHõ_»∞ P ^Œ™êÎgA#∞ „"åÜ«∂e. JÖÏ¡ÇÏπ , Z=iHõ~Ú`Õ K«^=Œ #∞ „"åÜ«∞#∞ ™ê=∞~°º÷ O „Ѩ™êkOKå_À, J`«#∞ „"åÜ«∞_®xH˜ x~åHõiOK«‰õÄ_»^Œ∞. Hõ#∞Hõ J`«#∞ „"åÜ«∂e, ÉÏ^茺`«ÃÑ·#|_»¤ (JѨÙÊ fã¨∞‰õΩ<Õ) =ºH˜Î K≥Ñ≤Ê „"å~ÚOKåe. J`«#∞ `«# „ѨÉèí∞=~Ú# JÖÏ¡ÇπωõΩ ÉèíÜ«∞Ѩ_®e, x~°‚Ü«∞"≥∞ÿ# =º=Ǩ~°OÖ’ U =∂„`«O ÃÇÏK«∞Û `«QÆ∞æÅ∞ K≥Ü«∞º~å^Œ∞. HÍx XHõ"Õà◊ JѨÙÊ fã¨∞‰õΩ<Õ =ºH˜Î ã¨fiÜ«∞OQÍ =∞O^Œ|∞kú ÖËHõ |ÅÇ‘Ï#∞_»∞ J~Ú#@¡~Ú`Õ ÖËHõ K≥ÑÊ≤ „"åÜ«∞OK«_®xH˜ Jâ◊‰Ωõ _Î ~» Ú`Õ J`«x ã¨O~°Hõ∆‰õΩ_»∞ <åºÜ«∞=O`«OQÍ K≥Ñ≤Ê „"å~ÚOKåe. WOHÍ, g∞ ѨÙ~°∞+¨µÖ’¡327 W^ŒÌix ^•xH˜ ™ê‰õΩ∆ Å∞QÍ U~°Ê~°K∞« HÀO_ç. W^Œ~Ì ∞° ѨÙ~°∞+¨µÅ∞ ÖËx ѨHO∆õ Ö’, XHõ ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ W^Œ~Ì ∞° „ã‘ÅÎ ∞ HÍ"åe. "åi ™êHõ∆ ºO g∞‰õΩ P"≥∂^ŒÜ∂≥ Qƺ=∞~Ú#k HÍQÆÅQÍe328– "å~°∞ÉèÜ í Ú« Ö’¡ XHÍ"≥∞ á⁄~°|_ç<å =∞~˘HÍ"≥∞ QÆ∞~°∞Î K≥Ü«∞º_®xH˜. ™ê‰õ∆Ωefl ™êHõ∆ ºO H˘~°‰õΩ Ñ≤ez#ѨÙÊ_»∞ "å~°∞ u~°ã¨¯iOK«~å^Œ∞. ^èŒ~°‡"Õ`«ÎÅ∞) XHõ =ºH˜Î x=ã≤OKÕ WÅ∞¡, =O@ áê„`«Å∞, `˘_çˆQ |@ìÅ∞, J`«x =$uÎH˜ ã¨O|OkèOz# Ѩx=Ú@∞¡ ZÖÏO\˜ Ѩiã≤÷`«∞Ö’¡#∂ [ѨÙÎ K≥Ü«∞º_®xH˜ gÖË¡^Œx ã¨Ê+¨ìѨiKå~°∞.

JѨÙÊ#∞ ÖË^• JO^Œ∞Ö’ H˘O`« ÉèÏQÍxfl =∂Ѷ‘ KÕ~ÚOKÕO^Œ∞‰õΩ ‰õÄ_® „ѨÉèí∞`åfixH˜ JkèHÍ~°=ÚOk. ǨÏnã¨∞Ö’ WÖÏ LOk: XHõ =ºH˜ÎH˜ "åºáê~°OÖ’ #ëêìÅ∞ =KåÛ~Ú. J`«xÃÑ· JѨÙÊÅ ÉèÏ~°O ÉÏQÍ ÃÑiyOk. =º=Ǩ~°O <åÜ«∞Hõ„âı+¨µìx (ã¨) =^ŒÌ‰õΩ =zÛOk. PÜ«∞# „Ѩ[ʼnõΩ q[˝Ñ≤Î KÕâß~°∞. `«=∞ ™È^Œ~°∞xH˜ ã¨Ç¨Ü«∞Ѩ_®Åx. `«^Œ#∞QÆ∞}OQÍ J<ÕHõ =∞Ok J`«xH˜ ^èŒ# ã¨Ç¨Ü«∞O KÕâß~°∞, HÍx JѨÙÊÅ∞ JѨÊ\˜H© f~°ÖË^Œ∞. JѨÙÊ_»∞ PÜ«∞#, ~°∞}^•`«Å#∞ L^ÕÌtOz, WѨÙÊ_»∞ L#fl^•xfl fã¨∞‰õΩx J`«xfl =^Œe"≥Ü«∞º=∞x, JO`«HõO>Ë Z‰õΩ¯=QÍ WÑ≤ÊOK«_»O ™ê^茺OHÍ^Œx K≥áêÊ~°∞. D ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’, Ѷ¨ÙHõǨ (W™ê¡q∂Ü«∞ =¸_» Ô~O_»==ÉèÉèÏQÆÏQÆOO

325. nx P^è•~°OQÍ<Õ F xÜ«∞=∞O Ѩi„QÆÇ≤ÏOK«_»O [iyOk. ^•x „ѨHÍ~°O, JѨÙÊ fã¨∞‰õΩ<Õ@ѨÙÊ_»∞ uiy K≥e¡OKÕ HÍÅ x~°‚Ü«∞O [~°QÆ_»O `«Ñ¨Êxã¨i. 326. ™ê^è•~°}OQÍ q∞„`«∞Å∞, |O^èŒ∞=ÙÅ =∞^茺 JѨÙÊ WzÛ Ñ¨ÙK«∞Û‰õΩ<Õ =º=Ǩ~åÖ’¡ ^Œ™êÎ"ÕAÅ∞ „"åÜ«∞_»O, ™ê‰õ∆ΩÅ∞ ÃÑ@ì_»OÖÏO\˜ q+¨Ü«∂Å#∞ `«Ñ¨ÙÊQÍ, qâßfiã¨~åÇ≤Ï`åºxH˜ x^Œ~°≈ 168

2. JÖò |Hõ~°

=º=Ǩ~°O z#fl^Œ~Ú<å ÃÑ^ŒÌ^Œ~Ú<å, =º=kè x~åú~°}`À ã¨Ç¨ Ѩ„`«O #"≥∂^Œ∞ KÕã¨∞HÀ=_»OÖ’ *ÏѨºO K≥Ü«∞ºHõO_ç. JÖÏ¡ÇπÏ ^Œ$+≤ìÖ’ D Ѩ^Œúu g∞ H˘~°‰õΩ J`«ºkèHõ <åºÜ«∞|^Œú=∞~Ú#k, nx=Å¡ ™êHõ∆ ºO ã¨∞™ê÷Ñ`≤ O« J=_»OÖ’ ™œÅÉèºí =∞=Ù`«∞Ok, g∞~°∞ J#∞=∂<åʼnõΩ Ö’#ÜÕ∞º P™ê¯~°O ZO`À `«yæáÈ`«∞Ok. áÈ`Õ, g∞~°∞ JHõ¯_çHõHõ¯_Õ KÕ¿ã "åºáê~° ÖÏ"å^ÕgÅ#∞ „"åã¨∞HÀHõ áÈ~Ú<å Jk PˆH∆Ѩ}©Ü«∞O HÍ^Œ∞.329 J~Ú`Õ "å}˜[º =º=Ǩ~åÅ∞ ‰õΩ^Œ∞~°∞Û‰õΩ<Õ@ѨÙÊ_»∞ =∞@∞‰õΩ ™êH∆ͺxfl ÃÑ@∞ìHÀO_ç. „"å`«QÍ_ç#~Ú<å, ™êH˜#∆ ~Ú<å ÉÏ^èÃŒ Ñ@ì~å^Œ∞.330 JÖÏ KÕã#≤ @¡~Ú`Õ Jk g∞ˆH áê`«HOõ . JÖÏ¡ÇÏπ P„QÆÇ¨ xH˜ ^Œ∂~°OQÍ "≥∞ÅQÆO_ç. PÜ«∞# g∞‰õΩ ~°∞A=~°<Î åxfl É’kè™êÎ_»∞. PÜ«∞#‰õΩ ã¨~°fiO ã¨q=~°OQÍ `≥Å∞ã¨∞. 328.ÉèÏ="Õ∞q∞@O>Ë, ^•i#áÈÜÕ∞ ^•#Ü«∞ºÅO^Œ~°∂ ™ê‰õ∆Ω Å∞QÍ `«QÆ~°∞. Z=~°~Ú`Õ `«=∞ #_»=_ç, x*Ï~Úf s`åº ™ê^è•~° }OQÍ JO^ŒiÖ’ qâ◊fiã¨hÜ«ÚÅ∞QÍ ÉèÏqOK«|_»`å~À JÖÏO\˜ "åi<Õ ™ê‰õ∆ΩÅ∞QÍ ÃÑ@∞ìHÀ"åe. 329. ÉèÏ="Õ∞q∞@O>Ë ^≥·#Ok# „HõÜ«∞ q„HõÜ«∂Ö’¡ ã¨~Ú`«O J=∞‡HõO q=~åÅ∞ „"åã≤ á⁄O^Œ∞Ѩ~°K«∞HÀ=_»O „âıÜ«∞㨯~°"Õ∞ J~Ú#ѨÊ\˜H©– D ~ÀAÖ’¡ K≥ÖÏ=∞}˜Ö’ L#fl ˆH+π "≥∞"≥∂ „"å¿ã Ѩ^Œúu =∂kiQÍ – WÖÏ K≥Ü«∂ºÅ#fl x~°ƒO^èŒOÖË^Œ∞. JÖψQ W~°∞QÆ∞á⁄~°∞QÆ∞# LO_Õ "åºáê~°∞Å∞ ˆ~~ÚO|=à◊√§ KÕã¨∞‰õΩO@∂ LO_Õ ÖÏ"å^ÕgÅ#∞ „"åã¨∞HÀHõáÈ~Ú<å Ѷ¨~°"åÖË^Œ∞. 330. nx ÉèÏ=O Uq∞@O>Ë, XHõ =ºH˜Îx ^Œ™êÎ"ÕA „"åÜ«∞_®x 327. JO>Ë =Úã≤¡"£∞ ѨÙ~°∞+¨µÖ’¡ #∞Oz Jx J~°÷O. ™ê‰õ∆ΩÅ∞ Hõ~Ú<å, ^•xH˜ ™êH˜∆QÍ xÅ∞=_®xHõ~Ú<å |Å=O`« ÃÑ@ì~å^Œ∞ U~°Ê~°K«∞HÀ=_»OÖ’ ¿ãfiK«Ûù L#fl@¡~Ú`Õ =Úã≤¡=ÚÅ∞ =Úã≤¡=ÚÅ<Õ J#flk. nxH˜ =∞~À ÉèÏ=O Uq∞@O>Ë XHõ „Ѩ`«ºi÷ `«# „ѨÜ≥∂[ ™ê‰õ∆ΩÅ∞QÍ ÃÑ@∞ìHÀ"åe. J~Ú`Õ lq∂‡Å∞ lq∂‡Å#∞ ™ê‰õ∆ΩÅ∞QÍ <åʼnõΩ q~°∞^ŒúOQÍ ã¨~°~Ú<å ™êHõ∆ ºq∞ã¨∞Î#flO^Œ∞‰õΩ „"å`«QÍ_çHÀ ÖË^• ™êH˜∆HÀ Ǩx HõÅ∞QÆ*ˇÜ«∞º~å^Œ∞ J#flk. KÕã¨∞HÀ=K«∞Û. #OQÍ ÉèÏq™êÎ~°∞. HÍx JÖÏ¡ÇπÏ „Ѩ=zOKÕ^Õq∞@O>Ë, JѨÙÊÅ∞, "åºáê~° XѨÊO^•Å#∞ „"å`« =¸ÅOQÍ á⁄O^Œ∞Ѩ~°z ^•xfl ™êHõ∆ ºO ^•fi~å ‰õÄ_® ^èŒ$=Ѩ~°K«∞HÀ"åe. `«^•fi~å =º=Ǩ~åÅ∞ ™êѶ‘QÍ JáÈǨÏʼnõΩ J#∞=∂<åʼnõΩ J™ê¯~°O ÖˉõΩO_® ™êQÆ∞ `å~Ú. ǨÏnã¨∞Ö’ =¸_»∞ ~°HÍÅ =∞#∞+¨µÅ „Ѩ™êÎ=# LOk. "å~°∞ JÖÏ¡ÇπÏ ã¨xflkèÖ’ Ѷ≤~åº^Œ∞ KÕ™êÎ~°∞. HÍx "åi Ѷ≤~åº^Œ∞#∞ q#_»O [~°QÆ^Œ∞. XHõ_»∞, `«# ÉèÏ~°º ^Œ∞~°fi~°Î#∞~åÖˇ·#ѨÊ\˜H© P"≥∞‰õΩ q_®‰õΩe=fix"å_»∞. Ô~O_»="å_»∞, J<å^èŒ „áê[˝`«‰õΩ KÕ~°Hõ =Ú#∞¿Ñ J`«x ™⁄=Ú‡#∞ J`«xH˜ JѨÊyOKÕ"å_»∞. =¸_»= =ºH˜Î, `«# ™⁄=Ú‡#∞ W`«~°∞ʼnõΩ JѨÙÊQÍ WzÛ ^•xÃÑ· ™êHõ∆ ºO ÃÑ@∞ìHÀx"å_»∞.

=¸_» Ô~O_»==ÉèÉèÏQÆÏQÆOO

169

2. JÖò |Hõ~°

283 g∞~°∞ „Ѩܫ∂}Ï=ã¨÷Ö’ L#flѨÙÊ_»∞, ^Œ™êÎ"ÕA „"åÜ«∞_®xH˜ „"å`«QÍ_»∞ Z=_»∂ ^˘~°HõHõáÈ`Õ =ã¨∞=Î Ù Jnè#O KÕ¿ã `åHõ@∞ì q^è•<åxfl áê\˜OK«O_ç.331 g∞Ö’ Z=~°~Ú<å =∞~˘Hõxx #q∞‡ J`«x`À U^Œ~Ú<å =º=Ǩ~°O ‰õΩ^Œ∞~°∞Û‰õΩO>Ë, #=∞‡|_ç# =ºH˜Î P #=∞‡HÍxfl HÍáê_ç, JѨÊyO`«#∞ JO^Œ*Ü Ë ∂« e, `«# „ѨÉ∞íè =~Ú# JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ ÉèÜ í ∞« Ѩ_®e. Uk U=∞~Ú<å ™êH∆ͺxfl =∞~°∞QÆ∞Ѩ~°K«HõO_ç.332 ™êH∆ͺxfl =∞~°∞QÆ∞ѨiKÕ "åx PO`«~°ºO áêѨãO¨ Éèií `«=∞=Ù`«∞Ok. JÖÏ¡ÇÏπ g∞ PK«~} ° Å#∞ QÆ∞iOz Z~°∞QÆx"å_»∞ HÍ^Œ∞. 39 284 PHÍâßÖ’¡#∂333 Éèí∂q∞ÃÑ·<å L#flk ã¨=∞ã¨ÎO JÖÏ¡ÇπωõΩ K≥Ok#^Õ.334 g∞~°∞ g∞ PO`«~º° OÖ’x =∂@ |Ü«∞@ÃÑ\˜ì<å ^•zÃÑ\˜ì<å Z\˜ì Ѩiã≤÷uÖ’#∂ JÖÏ¡ÇπÏ q∞=∞‡ÖËfl ^•xÖˇHõ¯ J_»∞QÆ∞`å_»∞.335 P `«~∞° "å`« PÜ«∞# W+¨Oì , Z=ix Hõq∆ ∞Oz<å, =∞Ô~=ix tH˜O∆ z<å. JÖÏ¡ÇÏπ ‰õΩ JxflO\˜ÃÑ<· å JkèHÍ~°O LOk.336 „Ѩ=~°Î# J~Ú#O^Œ∞=Å¡#∂ Y∞~üP<£, D =º=Ǩ~° ã¨~°ox „Ѩ™êÎqOK«ÖË^Œ∞. D ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ =∞~À q+¨Ü«∞O ‰õÄ_® QÆ∞~°∞ÎO K«∞HÀ"åe. =ã¨∞Î=ÙÃÑ· Jnè#O`À áê@∞ ÃÑ>Ëì `åHõ@∞ì L^ÕÌâ◊ºO, ˆH=ÅO ~°∞}^•`«‰õΩ `«# ~°∞}O "åѨã¨∞ Åaèã¨∞ÎO^Œ#fl `«$Ñ≤Î HõÅQÍÅ#flk =∂„`«"Õ∞. `å#∞ WzÛ# _»|∞ƒ‰õΩ „ѨuQÍ, `åHõ@∞ì ÃÑ\˜ì# =ã¨∞Î=Ù ^•fi~å „Ñ¨Ü≥∂[#O á⁄O^Õ Ç¨Ï‰õΩ¯ J`«xH˜ ÖË^Œ∞. XHõ"Õà◊ Z=~°~Ú<å `«# =^ŒÌ `åHõ@∞ì ÃÑ\˜ì# WO\˜Ö’ ã¨fiÜ«∞OQÍ `å#∞ x=ã≤Oz<å, ÖË^• ^•x J^≥Ì fã¨∞‰õΩ<åfl, x*ÏxH˜ J`«#∞ =_ô¤ u#fl>Ë¡ J~°÷O. JѨÙÊ WzÛ „Ѩ`«ºHõ∆OQÍ =_ô¤ fã¨∞HÀ=_»O Ö’#∞, `åHõ@∞ì =ã¨∞Î=Ù ^•fi~å „Ñ¨Ü≥∂[#O á⁄O^Œ_»OÖ’#∂ ã¨∂„`«„áêÜ«∞OQÍ ZÖÏO\˜ =º`åºã¨O ÖË^Œ∞. J~Ú`Õ XHõ `åHõ@∞ì ÃÑ\˜ì# Ѩâ◊√=Ù áêÅ∞ "å_»∞HÀ=K«∞Û, ^•xfl ™êfis HÀã¨O, "≥∂`« HÀã¨O "å_»∞HÀ=K«∞Û† ZO^Œ∞HõO>Ë Jk ^•xH˜ ÃÑ>Ëì „QÍ™êxH©, ^•}ωõΩ „Ѩu=¸ÅºO.

331. `åHõ@∞ì =º=Ǩ~°O ˆH=ÅO „Ѩܫ∂}Ï=ã¨÷Ö’<Õ P"≥∂^Œ Ü≥∂QƺO Jx nxH˜ ÉèÏ=O HÍ^Œ∞. WÖÏO\˜ Ѩiã≤÷`«∞Å∞ JkèHÍOâ◊O „Ѩܫ∂}Ï=ã¨÷Ö’<Õ Z^Œ∞~°=Ù`åÜ«∞#fl HÍ~°}OKÕ`« nxfl „Ѩ`ÕºHõOQÍ „Ѩ™êÎqOK«_»O [iyOk. WOHÍ ˆH=ÅO ^Œ™êÎ"ÕA „"åÜ«∞_»O ™ê^茺OHÍx Ѩiã≤÷`«∞Ö’¡ =∞@∞ˆH `åHõ@∞ì =º=Ǩ~°O [~°QÍÅ#fl x|O^èŒ# ‰õÄ_® ÖË^Œ∞. W^ÕHÍHõ =∞~À Ѩiã≤÷u ‰õÄ_® Z^Œ∞~°==K«∞Û. ˆH=ÅO ^Œ™êÎ"ÕA P^è•~°OQÍ Z=~°∂ JѨÙÊ W=fi_®xH˜ ã≤^ŒúOQÍÖËx ѨHõ∆OÖ’#∂ JѨÙÊHÀˆ~ =ºH˜Î `«# =ã¨∞Î=Ù U^Œ~Ú<å `åHõ@∞ì ÃÑ\˜ì JѨÙÊ fã¨∞HÀ=K«∞Û. J~Ú`Õ Y∞~üP<£ `«# J#∞Ü«∂Ü«ÚʼnõΩ ^•`«$`«fiO É’kèOK« ^ŒÅ∞™ÈÎOk† D HÍ~°}OQÍ#∂, ^èŒ#O HõÅ"å_»∞ U^Œ~Ú<å =ã¨∞Î=Ù `åHõ@∞ì ÃÑ@ìx^Õ J=ã¨~°=Ú#fl"åxH˜ JѨÙÊ W=fiHõáÈ=_»O J#flk L#fl`« <≥·uHõ „Ѩ=∂}ÏʼnõΩ U =∂„`«O á⁄ã¨QÆx Ç‘Ï#=∞~Ú# =¸_» Ô~O_»==ÉèÉèÏQÆÏQÆOO

170

2. JÖò |Hõ~°

285 „Ѩ=HõÎ `«# „ѨÉèí∞=Ù #∞O_ç `«#‰õΩ J=`«iOz# „Ѩɒ^è•xfl qâ◊fiã≤OKå_»∞. „Ѩ=HõÎ#∞ qâ◊fiã≤Oz#"å~°∞ ‰õÄ_® ^•xfl =∞#™ê~å ã‘fiHõiOKå~°∞. g~°O`å JÖÏ¡ÇπÏ#∞, PÜ«∞# ^Œ∂`«efl, PÜ«∞# „QÆO^ä•Å#∞, PÜ«∞# ã¨O^Õâ◊ǨÏ~°∞efl #=Ú‡`å~°∞† "åiÖÏ Ñ¨Å∞‰õΩ`å~°∞: '"Õ∞=Ú ^≥·= ã¨O^Õâ◊ǨÏ~°∞Ö’¡ U XHõ¯iѨ@¡#∂ `å~°`«=∂ºxfl áê\˜OK«=Ú, "Õ∞=Ú P[˝ q<åfl=Ú, ^•xH˜ q^èÕÜ«ÚÅ=∞Ü«∂º=Ú, ™êfig∞, "Õ∞=Ú Hõ∆=∂aèHõ∆#∞ Ji÷ã¨∞Î<åfl=Ú, =∞i "Õ∞=Ú h "≥·Ñ¨Ù#ˆH =∞~°Å=Åã≤#"å~°=Ú.— 337 286 JÖÏ¡ÇÏπ U =ºH˜ÃÎ Ñ<· å J`«x â◊HHΘ ˜ q∞Oz# ÉÏ^躌 `åÉèÏ~åxfl "≥∂Ѩ_∞» ,338 „Ѩu =ºH©Î Pi˚OKÕ ã¨`å¯~°º Ѷ¨ÅO J`«xˆH ã¨O„áêѨΠ=∞=Ù`«∞Ok, ^Œ∞ëê¯~°º Ѩi}Ï=∞=¸ J`«xÃÑ·<Õ Ñ¨_»∞`«∞Ok.339 (qâßfiã¨∞ÖÏ~å, WÖÏ „áêi÷OK«O_ç), '=∂ „ѨÉèí∂! =∞~°Ñ¨Ù KÕ`« [iˆQ =∂ JѨ~å^è•Å‰õΩ QÍ#∞ =∞=∞‡efl Ѩ @ ∞ì H ÀÉ’‰õ Ω . ™êfig∞, =∂‰õ Ω Ѩ Ó ~° fi O QÆ u Oz# "åiÃÑ· # h=Ù "≥ ∂ Ñ≤ # O`« ÉèÏ~°O =∂ÃÑ#· "≥∂Ѩ‰Ωõ .340 „ѨÉèí∂, "Õ∞=Ú ÉèíiOK« â◊H˜ÎÖËx ÉèÏ~åxfl =∂ÃÑ· "≥Ü«∞º‰õΩ.341 =∂ Ѩ@¡ "≥∞`«Hõ^Œ#O K«∂Ѩن =∞=∞‡efl =∞xflOK«∞† =∞=∞‡efl Hõ~°∞}˜OK«∞† h"Õ =∂ ~°Hõ∆‰õΩ_»=Ù† u~°™ê¯~° [#∞ʼnõΩ „ѨuQÍ =∂‰õΩ ã¨Ç¨Ü«∞Ѩ_»∞.—342 40 334. Wk W™ê¡O ^èŒ~å‡xH˜ „Ѩ„Ѩ^äŒ=∞ =∞øeHõ ã¨∂„`«O† JÖÏ¡ÇπÏ, Éèí∂=∂ºHÍâßʼnõΩ ™êfiq∞ HÍ=_»O, Éèí∂=∂ºHÍâßÖ’¡ L#fl=hfl JÖÏ¡ÇπψH K≥O^Œ_»O – "åã¨Î=OQÍ D =∞øeHõ Ü«∞^•~°÷O HÍ~°}O QÍ<Õ =∞x+≤H˜, ^≥·=O Z^Œ∞@ q^èÕÜ«∞`å ÉèÏ=O`À `«Å=OK«_»O `«Ñ¨Ê=∞ˆ~ W`«~° "≥·Yi ^èŒ~°‡ã¨=∞‡`«O, ã¨=Úz`«O HÍ*ÏÅ^Œ∞.

332. ™êHõ∆ ºO W=fi_®xH˜ "≥#∞HÍ_»@O, ÖË^• "åã¨Î"åÅ#∞ Ü«∞^è• `«^äŒOQÍ =ºH©ÎHõiOK«HõáÈ=_»O Ô~O_»∂ ''™êH∆ͺxfl =∞~°∞QÆ∞ Ѩ~°K«_»O——QÍ Ñ¨iQÆ}˜OK«|_»`å~Ú. 333. Wk „Ѩã¨OQÆOÖ’ z=i ѨÅ∞‰õΩÅ∞. JO^Œ∞=Å¡ ^èŒ~°‡OÖ’x =∞øeHõ É’^èŒ#Å`À ã¨∂~å#∞ „áê~°OaèOz#@∞¡ J^Õq^èŒOQÍ D ã¨∂~å#∞ =Úyã¨∂ΉõÄ_® W™ê¡O ^èŒ~å‡xH˜ ѨÙ<å^Œ∞Å~Ú#, P ã¨∂„`«„áêÜ«∞=∞~Ú# q+¨Ü«∂Å#∞ JxflO\˜h q=iOK«_»O [iyOk. áÈÅ∞ÛHÀ_®xH˜ ã¨∂~å `˘e ~°∞‰õÄ#∞ =ÚO^Œ∞OK«∞ ‰õΩO>Ë =∞iO`« „ѨÜ≥∂[#Hõ~°OQÍ LO@∞Ok. =¸_» Ô~O_»==ÉèÉèÏQÆÏQÆOO

335. D "åHõºOÖ’ =∞~À Ô~O_»∞ q+¨Ü«∂Å∞ „Ѩ™êÎqOK«|_®¤~Ú. XHõ\ ˜, „Ѩu =∞x+‘ =ºH˜ÎQÆ`« ™ê÷~ÚÖ’ XH˘¯Hõ¯_»∂ JÖÏ¡ÇπÏ Z^Œ∞@ ÉÏ^èŒ∞º_»∞, ["å|∞^•~°∞. Ô~O_»∞, =∂#=Ù_»∞ Éèí∂=∂ºHÍâßÅ U 171

2. JÖò |Hõ~° „ѨÉèí∞=Ù ã¨=∞Hõ∆OÖ’ ["å|∞^•~À PÜ«∞# =ºHõÎ=∞~Ú#n QÆ∞ѨÎ=∞~Ú#n „Ѩuq+¨Ü«∞O `≥eã≤#"å_»∞. z=iH˜ ǨÏ$^ŒÜ«∂Ö’¡ ^•y L#fl ã¨OHõÖÏÊÅ∞, Jaè„áêÜ«∂Å∞ ã¨~Ú`«O PÜ«∞#‰õΩ `≥eÜ«∞xq HÍ=Ù. 336.Wk JÖÏ¡ÇπÏ Ñ¨~°=∂kèHÍ~° ã¨`åΉõΩ ã¨O|OkèOz# „ѨHõ@#. PÜ«∞xfl U âßã¨#=¸, U xÜ«∞=∞=¸ Hõ\ ˜ì"≥Ü«∞ºÖË^Œ∞ – ^•x „ѨHÍ~°"Õ∞ PÜ«∞# PK«iOz f~åÅ#_®xH˜– PÜ«∞# ã¨~åfikèHÍ~° ™êfiq∞, Z=i#~Ú<å tH˜∆OKÕ, Hõ∆q∞OKÕ ã¨HõÅ JkèHÍ~åÅ∂ PÜ«∞# ǨÏã¨ÎQÆ`«=∞~Ú L<åfl~Ú. 337. D PÜ«∞`üÖ’ q=~åÅ#∞ =kÖËã≤ W™ê¡"£∞ qâßfi™êÅ∞, W™ê¡q∂Ü«∞ PK«~°}Ï "≥·Yix ‰õΩ¡Ñ¨ÎOQÍ „Ѩ™êqOK«_»O [iyOk. Jq: JÖÏ¡ÇπÏ#∞, ^≥·=^Œ∂`«efl, PÜ«∞# „QÆO^ä•Å#∞ qâ◊fiã≤OK«_»O† PÜ«∞# „Ѩ=HõÎÅ#O^Œih – "åi =∞^茺 (H˘O^Œix #=∞‡_»O, =∞i H˘O^Œix #=∞‡HõáÈ=_»O ÖÏO\˜) ZÖÏO\˜ `å~°`«=∂ºhfl áê\˜OK«‰õΩO_®– qâ◊fiã≤OK«_»O. z=iH˜ =∞# =∞O`å PÜ«∞# ã¨xflkèÖ’ Ǩ[~°∞ HÍ=Åã≤ LO^Œ#fl q+¨Ü«∂xfl qâ◊fiã≤OK«_»O. D J~Ú^Œ∞ q+¨Ü«∂Å∞ W™ê¡"£∞ =∞øeHõ qâßfi™êÅ∞. D qâßfi™ê Å#∞ ã‘fiHõiOz# `«~°∞"å`« XHõ =Úã≤¡"£∞ J=ÅOaOK« =Åã≤# ã¨Ô~·# "≥·Yi Uq∞@O>Ë, JÖÏ¡ÇπÏ `«~°Ñ¨Ù# U P^Õâ◊O JOk<å ^•xfl =∞#óѨÓ~°fiHõOQÍ ã‘fiHõiOK«_»O† ^•xfl áê\˜OK«_»O† PÃÑ·# `«# ã¨^•Kå~°=~°Î#ÃÑ· q„~°gQƉõΩO_® JÖÏ¡ÇπÏ#∞ Hõ∆=∂aèHõ∆ÔH·, =∞xflOѨÙ#ÔH· "Õ_»∞‰õΩO@∂ LO_»_»O. 338. JO>Ë JÖÏ¡ÇπÏ ^Œ$+≤ìÖ’ =∞x+≤ ÉÏ^茺`« J`«x â◊H˜Îx |\˜ì LO@∞Ok. =∞x+≤H˜ F Ѩx KÕ¿ã ™ê=∞~°÷ºO ÖË#ѨÙÊ_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ J`«xfl h=٠Ѷ¨ÖÏ<å Ѩx ZO^Œ∞‰õΩ K≥Ü«∞ºÖË^Œx „ѨtflOK«_»O U =∂„`«=¸ [~°∞QÆ^Œ∞. ÖË^• =∞x+≤ XHõ q+¨Ü«∂xfl `«Ñ≤ÊOK«∞ HÀ=_»O x*ÏxH˜ J`«x â◊H˜ÎH˜ q∞Oz# HÍ~°º=∞~Ú#ѨÙÊ_»∞, h=Ù ^•#∞flO_ç ^Œ∂~°OQÍ ZO^Œ∞‰õΩ =∞ã¨Å∞HÀÖË^Œx JÖÏ¡ÇπÏ Ñ¨@∞ìHÀ=_»O J#fln Z#fl_»∂ [~°QÆ^Œ∞. J~Ú`Õ XHõ\ ˜ =∂„`«O QÆ∞~°∞ÎÃÑ@∞ìHÀ"åe. `«# â◊H˜Î™ê=∞~å÷ºÅ ™ê÷~Úx x~°‚~ÚOK«∞ HÀ=_»O ã¨fiÜ«∞OQÍ =∞x+≤ Ѩx HÍ^Œ∞. XHõ =ºH˜ÎH˜ "åã¨Î=OQÍ U Ѩx KÕ¿ã â◊H˜Î QÆÅ^À =∞ˆ~ ѨxKÕ¿ã â◊H˜Î ÖË^À J#fl q+¨Ü«∂xfl x~°‚~ÚOK«QÆÅ"å_»∞ JÖÏ¡ÇπÏ =∂„`«"Õ∞. 339. Wk JÖÏ¡ÇπÏ x~°‚~ÚOz# tH∆Í㨇 $uH˜ Ô~O_»= ã¨∂„`« „áêÜ«∞=∞~Ú# xÜ«∞=∞O. „Ѩu =∞x+≤ `å#∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ x~°fi Ç≤ÏOz# ¿ã=‰õΩ =∂„`«"Õ∞ |Ǩï=∂#O á⁄O^Œ∞`å_»∞. XHõ=ºH˜Î =¸_» Ô~O_»==ÉèÉèÏQÆÏQÆOO

KÕã≤# ¿ã=ÅÔH· =∞~À =ºH˜Î |Ǩï=∂<åÅ∞ á⁄O^Œ@O J#flk [~°QÆx Ѩx. J^Õ q^èŒOQÍ „Ѩu =∞x+≤ `å#∞ ã¨fiÜ«∞OQÍ KÕã≤# JѨ ~ å^è • xˆ H Ѩ @ ∞ì | _» ` å_» ∞ . XHõ x <Õ ~ åxH˜ =∞~˘Hõ _ » ∞ Ѩ@∞ì|_»@O J#fln [~°QÆ<Õ~°x Ѩx. J~Ú`Õ XHõ\ ˜ ™ê^茺"Õ∞– XHõ =ºH˜Î F =∞Oz HÍ~åºxfl "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ@ì_»O =Å¡, „ѨѨOK«OÖ’ "ÕÅ"ÕÅ ã¨O=`«û~åÅ =~°‰õΩ ^•x „ѨÉèÏ"åÅ∞ H˘#™êQÆ∞`«∂ L#flѨÙÊ_»∞ J=hfl P =ºH˜Î PK«~°}Ѩ„`«OÖ’ „"åÜ«∞|_»`å~Ú. =∞~À =ºH˜Î F K≥_»∞ Ѩxx „áê~°Oaè¿ãÎ â◊`åÉÏÌÅ `«~°|_ç ^•x „ѨÉèÏ=O „ѨѨOK«OÖ’ H˘#™êQÆ∞`«∞#flѨÙÊ_»∞ J^ŒO`å P `˘e ^Œ∞~å‡~°∞æ_ç MÏ`åÖ’ QÆ}˜OK«|_»∞`«∂ LO@∞Ok. HÍx D =∞Oz ÖËHõ K≥_»∞– U „ѨuѶ¨Å=∞~Ú<å ˆH=ÅO J`«x Hõ$+≤, J`«x P~°˚#‰õΩ Ѩi}Ï=∞Ѷ¨Å"Õ∞ HÍQÆÅ^Œ∞. U =∞Oz q+¨Ü«∞OÖ’ #~Ú<å U K≥_»∞ HÍ~°ºOÖ’#~Ú<å =∞x+≤ ã¨OHõÅÊO, Hõ$+≤, PK«~°}Å∞ áêÅ∞ѨOK«∞HÀ #O`«=~°‰õΩ ^•x |Ǩï=∂#=∞~Ú<å tHõ∆ J~Ú<å J`«xH˜ ÅaèOK«_»O J#flk Z\˜ì Ѩiã≤÷uÖ’#∂ [~°QÆx Ѩx. K«~°º‰õΩ „ѨuK«~°º J#flk XHõi #∞Oz =∞~˘HõiH˜ =∂iÊ_ç [iˆQ q+¨Ü«∞O HÍ^Œ∞. 340. JO>Ë =∂‰õΩ ѨÓ~°fiѨ٠„Ѩ[ʼnõΩ h =∂~°æOÖ’ U ѨsHõ∆ Å~Ú`Õ Z^Œ∞~°Ü«∂ºÜ≥∂, U f„==∞~Ú# qѨ`«∞ÎÅ =∞^茺 "å~°∞ ™êQÍ~À, U HõëêìÅ#~Ú`Õ "å~°∞ Z^Œ∞~À¯=Åã≤=zÛO^À, "å\˜ #∞O_ç =∞=∞‡efl ~°H˜∆OK«∞ Jx J~°÷O. ã¨`åºhfl ^èŒ~å‡hfl J#∞ã¨iO K«_®xH˜ #_»∞O Hõ\ ˜ì#"å~°∞ Hõiî# ѨsHõ∆ʼnõΩ, LѨ„^Œ"åʼnõΩ Ö’#==Åã≤ ~å=_»"Õ∞ JÖÏ¡ÇπÏ xÜ«∞=∞O J~Ú#ѨÊ\˜H©, ѨsHõ∆Å∞ Z^Œ∞~°~Ú #ѨÙÊ_»∞ "å\˜x ѨiѨÓ~°‚ ã¨Ç¨Ï# ã¨÷~Ú~åºÅ`À Z^Œ∞~À¯=_»"Õ∞ qâ◊fiã≤Oz#"åi qkè J~Ú#ѨÊ\˜H©– qâ◊fiã≤Oz# "å~°∞, `«=∞‰õΩ ã¨`«º ^èŒ~°‡áêÅ<å =∂~°æO ã¨~°à◊O K≥Ü«∞º=∞x, ã¨∞QÆ=∞O K≥Ü«∞º =∞x JÖÏ¡ÇπÏ#∞ ã¨^• Ji÷ã¨∂Î LO_®e. 341. JO>Ë, "Õ∞=Ú ÉèíiOK«QÆeˆQ "Õ∞~°ˆH =∂ÃÑ· HõëêìÅ ÉèÏ~°O "≥∂Ѩن "Õ∞=Ú <≥QÆæQÆeˆQ ™ê÷~Ú Ñ¨sHõ∆ÖË =∂‰õΩ ÃÑ@∞ì† =∂ ã¨Ç¨Ï# â◊H˜ÎH˜ q∞Oz# HõëêìÅ∞ =∂ÃÑ· J=`«iOK«‰õΩO_®, =∂ J_»∞QÆ∞Å∞ ã¨`«º=∂~åæ# `«_»|_»‰õΩO_® K«∂_»∞, Jx J~°÷O. 342. D „áê~°÷#Ö’x ™ê~åxfl ѨÓiÎQÍ J~°÷O KÕã¨∞HÀ=_®xH˜ XHõ q+¨Ü«∞O =∞#=ÚO^Œ∞O_®e. D PÜ«∞`üÅ∞ Ç≤Ï„[`ü‰õΩ ^•^•Ñ¨Ù XHõ ã¨O=`«û~°O =ÚO^Œ∞ '"Õ∞~å*ò— ã¨O^Œ~°ƒùOÖ’ J=`« iOKå~Ú. JѨÙÊ_»∞ =∞Hͯ֒ W™ê¡"£∞, u~°™ê¯~åÅ =∞^茺 ã¨OѶ¨∞~°¬} `å~å™ê÷~ÚH˜ KÕ~°∞‰õΩOk. =Úã≤¡=ÚÅÃÑ· HõëêìÅ∞, 172

2. JÖò |Hõ~° PѨ^ŒÅ Ѩ~°fi`åÅ∞ q~°∞K«∞‰õΩѨ_»∞`«∞<åfl~Ú. ˆH=ÅO XHõ¯ =∞Hͯ֒ =∞@∞ˆH HÍ^Œ∞ Jˆ~aÜ«∂ "≥Ú`åÎ#, ^≥·=^•ã¨∞_˘Hõ_»∞ ã¨`«º^èŒ~å‡#∞ã¨~°}‰õΩ ѨÓ#∞HÀQÍ<Õ TÑ≤i ã¨ÅѨx Ѩiã≤÷`«∞Å∞ Z^Œ∞~°=x ã¨÷Å=∞O@∂ Un ÖË^Œ∞. P Ѩiã≤÷`«∞Ö’¡ =Úã≤¡=ÚʼnõΩ, D q^èŒOQÍ „áêi÷OKåÅx Ç≤Ï`«∞=Ù QÆ~°Ñ¨_»O [iyOk. ^•`« ã¨fiÜ«∞OQÍ<Õ Ji÷OKÕ q^è•#O <ÕiÊ#ѨÙÊ_»∞ P HÀiHõ <≥~°"Õ~°_»O `«^茺O J#fl #=∞‡HõO ^•#O`«@ J^Õ Ñ¨Ù_»∞`«∞Ok. JO^Œ∞=Å¡ D '„áê~°÷#— P ~ÀAÖ’¡ =Úã≤¡=ÚʼnõΩ J™ê^è•~°}"≥∞ÿ# =∞<À ã¨÷~Ú~åºxH˜ HÍ~°}=∞~ÚOk. ÃÑ·QÍ D „áê~°÷#Ö’ =Úã≤¡=ÚʼnõΩ, "å~°∞ `«=∞ ÉèÏ"å"ÕâßÅ#∞ J#∞z`«"≥∞ÿ# =∂~åæ# „Ѩ=Ç≤ÏOK« x=fi~å^Œx, "å\˜x D „áê~°÷# ~°∂ѨOÖ’ =∞ÅK«∞HÀ"åÅh Ç≤Ï`«É’^èŒ K≥Ü«∞º_»O [iyOk. XHõ "≥·Ñ¨Ù#, ˆH=ÅO ã¨`«º „¿Ñ=∞

=¸_» Ô~O_»==ÉèÉèÏQÆÏQÆOO

<Õ~åxH˜ P [#∞ÅÃÑ· [iˆQ ǨÏ$^ŒÜ«∞q^•~°Hõ J`åºKå~åÅ#∞ QÆ=∞xOK«O_ç, =∞~À "≥·Ñ¨Ù# D „áê~°÷##∞ K«∂_»O_ç. WO^Œ∞Ö’ â◊„`«∞=ÙŠѨ@¡ "≥QÆ@#flk K«∂KåÜ«∞QÍ#~Ú<å =ºHõÎ=∞=_»O ÖË^Œ∞. XHõ "≥·Ñ¨Ù# P =∞#∞+¨µÅ∞ Ö’#ÜÕ∞º âßs~°Hõ, =∂#ã≤Hõ, Pi÷Hõ qѨ`«∞ÎÅ#∞ TÇ≤ÏOK«O_ç, =∞~À "≥·Ñ¨Ù# D „áê~°÷##∞ K«∂_»O_ç, WO^Œ∞Ö’ U q^èŒ=∞~Ú# „áêѨOzHõ „ѨÜ≥∂[# =∞~Ú<å PtOKÕ Ju ã¨fiÅÊ=∞~Ú# ã¨OˆH`«=¸ ÖË^Œ∞. XHõ "≥·Ñ¨Ù# ã¨`«º„¿Ñq∞‰õΩÅ J`«ºO`« ^Œ∞~°ƒù~° xHõ$+¨ì ã≤÷ux `«ÅK«∞HÀO_ç, =∞~À "≥·Ñ¨Ù# "åi D „áê~°÷#Ö’ xO_ç L#fl L#fl`«, Ѩq„`« ÉèÏ"åÅ#∞ QÆ=∞xOK«O_ç. WÖÏ áÈeÛ K«∂_»@O ^•fi~å<Õ, P<å_»∞ qâßfiã¨[#∞ʼnõΩ U q^èŒ=∞~Ú# <≥·uHõ, P^蕺u‡Hõ tHõ∆} W=fi_»O [iyO^À ã¨iQÍæ TÇ≤ÏOK«_»O ™ê^茺=∞=Ù`«∞Ok.

173