Quan Tri Hoc

Caùc nha ølãnh đạo LAÕNH ÑAÏO LAØ QUAÙ TRÌNH AÛNH HÖÔÛNG TÔÙI NHÖÕNG HOAÏT ÑOÄNG NHOÙM COÙ TOÅ CHÖÙC ÑEÅ ÑAÏT ÑÖÔÏC MUÏC TIEÂU

. Naêng suaát : Hieäu quaû:Laøm ñuùng vieäc; ñuùng vieäc khi vieäc naày gaén với muïc tieâu Hieäu suaát:Laøm vieäc ñuùng; Vieäc ñuùng coù phöông phaùp caùch thöùc

LAÕNH ÑAÏO LAØ THÍCH ÖÙNG VÔÙI SÖÏ THAY ÑOÅI.. .HIEÄU QUAÛ (LAØM ÑUÙNG VIEÄC : COÂNG VIEÄC COÙ YÙ NGHÓA NHÖ THEÁ NAØO) NGÖÔØI LAÕNH ÑAÏO ÑÖA RA NHÖÕNG CHÆ DAÃN, BOÁ TRÍ LAO ÑOÄNG VAØ ÑOÄNG VIEÂN.

• HIEÄU QUAÛ LAÕNH ÑAÏO    SÖÏ THAØNH COÂNG NHOÙM, TOÅ CHÖÙC, NHIEÄM VUÏ CAÁP DÖÔÙI HOAØN THAØNH , MUÏC TIEÂU NHOÙM, TOÅ CHÖÙC ÑAÏT ÑÖÔÏC. SÖÏ THOÛA MAÕN CAÁP DÖÔÙI, HOAØN THIEÄN CHAÁT LÖÔÏNG COÂNG VIEÄC, CHAÁT LÖÔÏNG CUOÄC SOÁNG.  SÖÏ THAÊNG TIEÁN CUÛA NGÖÔØI LAÕNH ÑAÏO.

QUYEÀN LÖÏC      

QUYEÀN LÖÏC LAØ GÌ ?  DO ÑAÂU CON NGÖÔØI THÍCH QUYEÀN LÖÏC ?  HAM MEÂ QUYEÀN LÖÏC LAØ TOÁT HAY XAÁU?  QUYEÀN LÖÏC BAÉT NGUOÀN TÖØ ÑAÂU ?  CON NGÖÔØI PHAÛN ÖÙNG VÔÙI QUYEÀN LÖÏC NHÖ THEÁ NAØO?  QUYEÀN LÖÏC COÙ THAY ÑOÅI THEO TÌNH HUOÁNG ?

CAÁP BAÄC QUAÛN TRÒ QUAÛN TRÒ CAÁP CAO Gíam ñoác, chuû tòch HÑQT,KSV cao caáp QUAÛN TRÒ CAÁP GIÖÕA TP,truôûng BP,quaûn ñoác QUAÛN TRÒ CAÁP CÔ SÔÛ Toå tröôûng ,tröôûng

Chòu traùch nhieäm veà caùc hoaït ñoäng cuûa caùc toå chöùc vaø caùc haäu quaû Ñieàu khieån maø noù gaây ra hoaït ñoäng trong boä phaän maø mình laõnh ñaïo Thi haønh keá hoaïch, kieåm tra ñoân ñoác, chòu traùch nhieäm tröôùc keát quaû haøng

CAÙC KYÕ NAÊNG CUÛA NHAØ QUAÛN TRÒ KYÕ NAÊNG NHAÂN SÖÏ Laø taøi naêng ñaëc bieät trong tieáp xuùc vaø laøm vieäc vôùi con ngöôøi

KYÕ NAÊNG KYÕ THUAÄT Laø khaû naêng caàn thieát ñeå thöïc hieän coäng vieäc KYÕ NAÊNG TÖ DUY Bieát phaân tích, giaûi quyeát vaán ñeà moät caùch heä thoáng vaø bieát caùch giaûm thieåu möùc ñoä phöùc taïp ñoù xuoáng

VAI TROØ CUÛA NHAØ QUAÛN TRÒ VAI TROØ QUAN HEÄ VÔÙI CON NGÖÔØI

CAÙC VAI TROØ THOÂNG TIN

CAÙC VAI TROØ QUYEÁT ÑÒNH

CAÙC VAI TROØ THOÂNG TIN

Vai troø thu thaäp vaø tieáp nhaän thoâng tin

Vai troø phoå bieán thoâng tin

Vai troø cung caáp thoâng tin

CAÙC VAI TROØ QUYEÁT ÑÒNH Vai troø nhaø kinh doanh

Vai troø ngöôøi giaûi quyeát caùc xaùo troän

NHAØ QUAÛN TRÒ

Vai troø ngöôøi ñaøm phaùn

Vai troø ngöôøi phaân phoái taøi nguyeân

KHOA HOÏC VAØ NGHEÄ THUAÄT QUAÛN TRÒ

VÌ SAO ?

Laø nhöõng kinh nghieäm ñaõ ñöôïc toång keát vaø khaùi quaùt hoaù Coù theå aùp duïng trong moïi tröôøng hôïp Ñöôïc toång hôïp thöaø höôûng keát quaû töø caùc ngaønh khoa hoïc khaùc nhö : toaùn hoïc, kinh teá

KHOA HOÏC VAØ NGHEÄ THUAÄT QUAÛN TRÒ Quûan trò khoâng theå aùp duïng theo 1 coâng thöùc Laø moät ngheä thuaät saùng taïo Linh hoaït vaän duïng caùc lyù thuyeát quaûn trò trong nhöõng tình huoáng cuï theå.

MOÂI TRÖÔØNG HOAÏT ÑOÄNG CUÛA DOANH NGHIEÄP Moâi tröôøng laø gì ?

Ñaëc ñieåm caùc loaïi moâi tröôøng vaø öï aûnh höôûng cuûa noù ñoái vôùi doanh nghieäp Kyõ thuaät phaân tích SWOT

PHAÂN LOAÏI MOÂI TRÖÔØNG MOÂI TRÖÔØNG BEÂN NGOAØI

Moâi tröôøng vó moâ

MOÂI TRUÔØNG NOÄI BOÄ

Goàm caùc yeáu toá beân tron Moâi truôøng vi moâcuûa DN coù keát quaû aûnh höô ñeán hoaït ñoäng cuûa DN

PHAÂN LOAÏI THEO PHAÏM VI MOÂI TRÖÔØNG MOÂI TRUÔØNG VI MOÂI TRÖÔØNG VÓ MOÂ MOÂ TAÙC NGHIEÄP NOÄI BOÄ 1. Caùc yeáu toá kinh teá 2. Caùc yeáu toá chính phuû vaø chính trò 3. Caùc yeáu toá xaõ hoäi 4. Caùc yeáu toá daân soá 5. Caùc yeáu toá

1. Caùc ñoái thuû caïnh tranh 2. Khaùch haøng 3. Nhöõng ngöôøi cung caáp 4. Caùc nhoùm aùp löïc

1. Nguoàn nhaân löïc 2. Khaû naêng nghieân cöùu phaùt trieån 3. Saûn xuaát 4. Taøi chính keá toaùn 5. Marketing 6. Vaên hoùa

VAI TROØ QUAN HEÄ VÔÙI CON NGÖÔØI Vai troø ngöôøi ñaïi dieän

Vai troø ngöôøi laõnh ñaïo

Vai troø lieân laïc

PHAÂ N LOAÏI THEO MÖÙC ÑOÄ PHÖÙC TAÏP VAØ BIEÁN ÑOÄNG CUÛA THÒ TRÖÔØNG MOÂI TRÖÔØNG ÑÔN GIAÛN OÅN ÑÒNH

MOÂI TRÖÔØNG ÑÔN GIAÛN NAÊNG ÑOÄNG

MOÂI TRÖÔØNG PHÖÙC TAÏP OÅN ÑÒNH

MOÂI TRUÔØNG PHÖÙC TAÏP NAÊNG ÑOÄNG

VAI TROØ VAØ ÑAËC ÑIEÅM CAÙC LOAÏI MOÂI TRÖÔØNG • Moâi tröôøng aûnh höûông ñeán hoaït ñoäng cuûa moät doanh nghieäp (hoaëc moät toå chöùc) ôû caùc maët Ñeán sau : keát quaû hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp Ñeán phaïm vi hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp Taùcmuïc ñoäng theo 2 chieán höôùnglöôïc hoaït Ñeán tieâu vaø ñoäng cuûa DN

Höôùng thuaän, khi taïo ra cô hoäi thuaän lôïi cho hoaït ñoäng cuûa DN Höôùng nghòch, khi ñe doaï vaø gaây thieät haïi

I. MOÂI TRÖÔØNG VÓ MOÂ Noù coù aûnh höûong laâu daøi ñeán caùc doanh nghieäp Coâng ty khoù coù theå aûnh höôûng hoaëc kieåm soaùt ñöôïc noù

ùc ñoä taùc ñoäng vaø tính chaát taùc ñoäng ûa loaïi moâi tröôøng naøy khaùc nhau theo ng ngaønh, thaäm chí theo töøng DN

âi tröôøng toång quaùt coù taùc ñoäng laøm ay ñoåi cuïc dieän cuûa moâi tröôøng vi oâ va moâi tröôøng noäi boä

I.1. Moâi tröôøng kinh teá

Moâi tröøông kinh teá vó moâ bao giôø cuõng chöùa ñöïng nhöõng cô hoäi vaø ñe doaï khaùc nhau ñoái vôùi töøng doanh nghòeâp trong caùc ngaønh khaùc nhau

I.2. Moâi tröôøng chính trò vaø luaät phaùp • Bao goàm heä thoáng caùc quan ñieåm, ñöôøng loái chính saùch cuûa chính phuû, heä thoáng luaät phaùp hieän haønh, caùc xu höôùng chính trò ngoaïi giao ñoái vôùi

I.3. Moâi tröôøng vaên hoaù xaõ hoäi

Phaïm vi taùc ñoäng raát roäng : “noù xaùc ñònh caùch thöùc ngöôøi ta soáng, laøm vieäc, saûn xuaát, vaø tieâu thuï caùc saûn phaåm vaø dòch vuï” KHÍA CAÏNH HÌNH THAØNH

Nhöõng quan nieäm veà ñaïo ñöùc, thaåm myõ, loái soáng, veà ngheà nghieäp Nhöõng phong tuïc, taäp quaùn, truyeân thoáng Nhöõng quan taâm vaø öu tieân xaõ hoäi

I.4. Moâi tröôøng daân soá  Toång daân soá cuûa xaõ hoäi, tyû leä taêng cuûa daân soá.  Nhöõng xu höôùng trong tuoåi taùc, giôùi tính, daân toäc, ngheà nghieäp vaø phaân phoái thu nhaäp  Tuoåi thoï vaø tyû leä sinh töï nhieân  Caùc xu höôùng dòch chuyeån daân soá giöõa caùc vuøng

I.5. Moâi tröôøng töï nhieân :

• Bao goàm vò trí ñòa lyù, khí haäu, caûnh quan thieân nhieân, ñaát ñai, soâng bieån, caùc nguoàn taøi Caùc DN phaûi ñaùp öùng caùc nguyeân…

yeâu caàu sau :

 Moät laø ; öu tieân phaùt trieån caùc hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh hoaëc dòch vuï nhaèm khai thaùc toát caùc ñieàu kieän vaø lôïi theá cuûa moâi tröôøng töï nhieân  Hai laø : tieát kieäm vaø söû duïng coù hieäu quaû caùc nguoàn taøi nguyeân thieân hieân

I.6. Moâi tröôøng coâng ngheä A. AÙP LÖÏC VAØ ÑE DOAÏ

 Söï ra ñôøi cuûa coâng ngheä môùi laøm xuaát hieän va taêng öu theá caïnh tranh cuûa caùc saûn phaåm thay theá ñe doaï caùc saûn phaåm truyeàn thoáng cuûa ngaønh hieän höõu  Ñoåi môùi coâng ngheä ñeå taêng khaû naêng caïnh tranh  Coâng ngheä môùi laøm taêng theâm aùp löïc ñe doaï caùc DN hieän höõu trong nghaønh  Coâng ngheä môùi laøm cho voøng ñôøi coâng ngheä coù xu höôùng ruùt ngaén

B. CÔ HOÄI

 Taïo ñieàu kieän ñeå saûn xuaát saûn phaåm reû hôn, chaát löôïng cao hôn  Khaû naêng chuyeån giao coâng ngheä môùi naøy vaøo caùc nghaønh khaùc

 Laøm cho saûn phaåm reû hôn, chaát löôïng toát hôn tao ra nhieàu thò ù : thöôøng môùi

c chi tieâu cho söï phaùt trieån coâng ngheä khaùc u theo ngaønh n kinh teá coù theå nhaän ñöôïc söï khuyeán khích v cuûa chính phuû cho vieäc nghieân cöùu phaùt trieå

II. MOÂI TRÖÔØNG VI MOÂ • Taùc ñoäng aûnh höôûng tröïc tieáp vaø thöôøng xuyeân, ñe doaï tröïc tieáp söï thaønh baïi cuûa Doanh nghieäp

II.1. Khaùch haøng • Laø nhöõng ngöôøi tieâu thuï caùc saûn phaåm vaø dòch vuï cuûa Doanh Nghieäp .Caàn quan taâm ñeán caùc yeáu toá sau :  Khaùch haøng muïc tieâu cuûa DN laø ai ?  YÙ kieán khaùch haøng ra sao ñoái vôùi SP, dòch vuï  Möùc ñoä trung thaønh ? Aùp löïc cuûa khaùch haøng hieän taïi

II.2. Nhöõng ngöôøi cung öùng • Laø nhöõng nhaø cung caáp caùc nguoàn löïc nhö : vaät tö, thieát bò, voán, nhaân löïc… cho hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp Löu yù : phaûi tìm ra nhieàu nhaø cung öùng khaùc nhau veà moät loaïi nguoàn löïc , ñieàu naøy giuùp caùc nhaø quaûn trò thöïc hieän quyeàn löïa choïn, choáng laïi söùc eùp cuûa caùc nhaø

II.3. Caùc nhoùm aùp löïc xaõ hoäi • Laø coäng ñoàng daân cö xung quanh khu vöïc doanh nghieäp ñoùng, hoaëc laø dö luaän xaõ hoäi, baùo chí, hoäi ngöôøi tieâu duøng…

II.4. Caùc ñoái thuû caïnh • Söï ñe doaï cuûatranh caùc ñoái thuû caïnh

tranh vaø ñöa ra nhöõng chính saùch thích hôïp nhaèm giaûm ñöôïc caùc ruûi ro trong hoaït ñoäng . Coù theå chia aïnh tranh cuûa caùc DN hieän höõu trong ngaønh : thaønh 3 daïng:

aïnh tranh coù theå khaùc nhau tuyø theo töøng nga 2. Nguy cô xaâm nhaäp môùi : - Tuyø thuoäc vaøo ñaëc ñieåm töøng ngaønh

c saûn phaåm thay theá : Ñoái phoù vôùi nhöõng ha ngaønh vôùi caùc saûn phaåm, dòch vuï coù khaû heá caùc saûn phaåm, dòch vuõ cuûa haõng

III. Hoaøn caûnh noäi boä • Bao goàm caùc yeáu toá vaø ñieàu kieän beân trong cuûa Doanh nghieäp, nhö : nhaân söï, khaû naêng taøi chính, vaên hoaù cuûa toå chöùc… Caùc muïc tieâu ngaén haïn caùc doanh nghieäp phaûi xuaát phaùt töø nhöõng ñieàu kieän noäi boä cuûa mình, khoâng neân ñeà ra nhöõng muïc tieâu quaù aûo töôûng vöôït khoûi khaû

III.1. Yeáu toá nhaân löïc • Ñaây laø moät yeáu toá quan troïng, caàn ñöïôc ñaùnh giaù moät caùch khaùch quan vaø chính xaùc . Caàn laøm roõ caùc khía caïnh sau :  Toång nhaân löïc hieän coù cuûa DN.  Cô caáu nhaân löïc.  Trình ñoä chuyeân moân .  Tình hình phaân boå vaø söû duïng löïc löôïng.  Vaán ñeà phaân phoái thu nhaäp,chính saùch ñoäng vieân .

III.2. Khaû naêng taøi chính • Laø moät yeáu toá ñaëc bieät ñöôïc caùc nhaø doanh nghieäp quan taâm :  Khaû naêng hieän coù so vôùi yeâu caàu thöïc hieän caùc keá hoaïch, chieán löôïc cuûa DN  Khaû naêng huy ñoäng caùc nguoàn voán beân ngoaøi  Tình hình phaân boå vaø söû duïng gnuoàn voán  Vieäc kieåm soaùt caùc chi phí  Doøng tieàn (thu vaø chi )

III.3. Khaû naêng nghieân cöùu vaø phaùt trieån cuûa doanh nghieäp • Khaû naêng naøy ñöôïc theå hieän chuû yeáu qua caùc maët sau :  Khaû naêng phaùt trieån saûn phaåm môùi  Khaû naêng caûi tieán kyõ thuaät

III.4. Vaên hoaù cuûa toå chöùc Tính hôïp thöùc cuûa haønh vi Caùc chuaån möïc Caùc giaù trò chính thoáng Trieát lyù Nhöõng luaät leä Baàu khoâng khí toå chöùc

KYÕ THUAÄT PHAÂN TÍCH SWOT W (Weaknesses )

O (Opportunitie s)

CAÙC ÑIEÅM YEÁU

CAÙC CÔ HOÄI

S (Srtength) CAÙC ÑIEÅM MAÏNH

SWOT

T ( Threats ) CAÙC NGUY

A. QUYEÁT ÑÒNH QUAÛN TRÒ I. Khaùi nieäm

• Quyeát ñònh quaûn trò laø haønh vi saùng taïo cuûa nhaø quaûn trò nhaèm ñònh ra nhöõng ñöôøng loái vaø tính chaát hoaït ñoäng cuûa moät ñoái töôïng ( toå chöùc ) nhaèm giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà naûy sinh vaø ñaõ chín muoài, treân cô sôû phaân tích caùc qui luaät khaùch quan ñang vaän

II. Caùc loaïi quyeát ñònh • Coù nhieàu caùch phaân loaïi quyeát ñònh quaûn trò, theå hieän tính ña daïng, phong phuù cuûa caùc quyeát ñònh trong quaûn trò, thoâng thöôøng chia caùc quyeát ñònh quaûn trò theo caùc tieâu thöùc sau ñaây

II.1. Theo tính chaát cuûa vaán ñeà ra quyeát ñònh  Quyeát ñònh chieán löôïc : xaùc ñònh phöông höôùng vaø ñöôøng loái hoaït ñoäng cho toå chöùc  Quyeát ñònh chieán thuaät : giaûi quyeát 1 vaán ñeà lôùn bao quaùt 1 lónh vöïc  Quyeát ñònh taùc nghieäp : nhöõng vaán ñeà mang tính chuyeân moân nghieäp vuï cuûa caùc boä phaän

II.2. Theo thôøi gian thöïc hieän :  Quyeát ñònh daøi haïn:  Quyeát ñònh trung haïn :  Quyeát ñònh ngaén haïn:

II.3. Theo phaïm vi thöïc hieän  Quyùeât ñònh toaøn cuïc : laø quyeát ñònh coù taàm aûnh höôûng ñeán taát caû caùc boä phaän trong toå chöùc .  Quyeát ñònh boä phaän : laø nhöõng quyùeât ñònh chæ aûnh höôûng ñeán moät hay vaøi boä phaän trong toå chöùc.

II.4. Theo chöùc naêng quaûn trò    

Quyeát Quyeát Quyeát Quyeát

ñònh ñònh ñònh ñònh

keá hoaïch veà toå chöùc ñieàu haønh veà kieåm tra

II.5.Theo phöông thöùc soaïn thaûo  Caùc quyeát ñònh ñöôïc laäp trình tröôùc  Caùc quyeát ñònh khoâng laäp trình

III. Caùc caáp laøm quyeát ñònh

 Quûan trò caáp cao : quyeát ñònh chieán löôïc, chính saùch, keá hoaïch laâu daøi vaø ñònh vò coâng ty trong moâi truôøng  Quûan trò caáp trung gian : quyeát ñònh chieán thuaät, quyeát ñònh quaûn trò lieân keát vôùi moâi tröôøng nhaèm thöïc hieän nhöõng muïc tieâu do quaûn Quyeát ñònh giöõa trò caáp cao ñeà ra caùc nhaø quaûn trò caáp cao vaø caáp thaáp phuï thuoäc vaøo ngaønh kinh doanh, baûn chaát vaán ñeà vaø ñaëc bieät laø tính vaên hoaù cuûa

IV. Chöùc naêng vaø yeâu caàu cuûa quyeát ñònh quaûn trò

IV.1. Caùc chöùc naêng cuûa quyeát ñònh quaûn trò  Chöùc naêng höôùng  Chöùc naêng ñaûm  Chöùc naêng hôïp  Chöùc naêng böùc

ñònh baûo phoái cuôõng

IV.2. Caùc yeâu caàu cô baûn cuûa quyeát ñònh quaûn trò : 1. 2. 3. 4.

Caên cöù khoa hoïc Tính thoáng nhaát Tính thaåm quyeàn Phaûi coù ñòa chæ roõ raøng 5. Tính thôøi gian 6. Tính hình thöùc

Phaàn B

I. Moâi truôøng laøm quyeát ñònh  Moâi tröôøng chaéc chaén (oån ñònh): bieát roõ caùc phöông aùn cuõng nhö ñieàu kieän vaø haäu quaû cuûa haønh ñoäng  Moâi truôøng khoâng chaéc chaén: tình traïng khoâng chaéc chaén, vöøa khoâng bieát heát caùc ruûi ro Caùc nhaø quaûn trò phaûi döïa treân suy ñoaùn vaø kinh nghieäm.

II. Caùc böôùc ra quyeát ñònh Nhaän ra vaø xaùc ñònh tình huoáng Xaây döïng tieâu chuaån ñaùnh giaù Tìm kieám caùc phöông aùn Ñaùnh giaù caùc phöông aùn Choïn phöông aùn toái öu Quyeát ñònh

Böôùc 1  Truy tìm vaán ñeà  Nguyeân nhaân vaø trieäu chöùng cuûa vaán ñeà  Quyeát ñònh laøm quyeát ñònh  Vaán ñeà khuûng hoaûng

Böôùc 2  Xaùc ñònh nhöõng tieâu chuaån cho quyeát ñònh

Böôùc 3 Tìm kieám caùc phöông aùn cuûa quyeát ñònh

Böôùc 4  Ñaùnh giaù caùc giaûi phaùp, caàn phaûi ñaùnh giaù taát caû caùc giaûi phaùp ñöa ra

Böôùc 5  Choïn giaûi phaùp toát nhaát, chæ coù giaûi phaùp naøo qua ñöôïc boán böôùc thì môùi xeùt tieáp

Böôùc 6  Quyeát ñònh cuoái cuøng, thöïc chaát laø thi haønh giaûi phaùp ñaõ choïn . Söï thaønh coâng cuûa moät quyeát ñònh phuï thuoäc vaøo khaû naêng bieán keá hoaïch thaønh haønh ñoäng

III. Caùc hình thöùc quyeát ñònh  Quyeát ñònh caù nhaân  Quyeát ñònh coù tham vaán  Quyeát ñònh taäp theå

III.1. Quyeát ñònh caù nhaân  Laø quyeát ñònh moät mình vôùi nhöõng thoâng tin ñaõ coù.  Ngöôøi laøm quyeát ñònh coù ñuû thaåm quyeàn vaø khaû naêng giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà naûy sinh.  Ñoøi hoûi thôøi gian vaø tính

III.2. Quyeát ñònh coù tham vaán Khi nhaø quyeát ñònh caàn coù theâm thoâng tin hay yù kieán Sau khi tham khaûo yù kieán môùi ra quyeát ñònh cuoái cuøng Quyeát ñònh coù tham vaán raát caàn khi giaûi quyeát nhöõng vaán ñeà phöùc taïp Caàn phaûi coù giôùi haïn neáu khoâng nhaø quaûn trò seõ bò ñoäng trong vieäc ra quyeát ñònh .

III.3. Quyeát ñònh taäp theå

Ñoøi hoûi nhaø quaûn trò tranh thuû ñöôïc thoâng tin töø taäp theå, vaän ñoäng taäp theå tham gia vaøo caùc quyeát ñònh Caûi thieän moái quan heä giöõa caùc caù nhaân Chæ phaùt huy taùc duïng trong khaâu muïc tieâu vaø caùc giaûi phaùp, do taäp theå coù nhieàu Moät soá hoaøn caûnh duøng quyeát thoâng tin ñònh taäp theå :

Moät soá hoaøn caûnh duøng quyeát ñònh taäp theå

 Coù ñuû thôøi gian ñeå söû duïng phöông phaùp naøy  Moãi thaønh vieân tham döï coù ñuû thoâng tin nhö mong muoán  Caùc thaønh vieân cam keát theo ñuoåi muïc tieâu  Quyeát ñònh khoâng laäp trình tröôùc vaø coù nhieàu baát traéc  Muoán huaán luyeän caâp döôùi trong

C. Caùc coâng cuï hoã trôï vieäc ra quyeát ñònh  Nhaø quaûn trò neân taän duïng nhieàu kyõ thuaät tính toaùn hieän ñaïi vaøo trong quaù trình ra quyeát ñònh cuûa mình  Tuyø theo nhu caàu vaø ñieàu kieän ta seõ choïn caùc coâng cuï thích hôïp

I. Caùc coâng cuï ñònh löôïng

I.1. Ma traän keát quaû kinh doanh • Trình baøy nhöõng haäu quaû vaø nhöõng xaùc suaát coù theå xaûy ra . • Xaùc suaát laø nhöõng bieán coá coù theå xaûy ra

I.2. Caây quyeát ñònh

Xaùc ñònh giaù trò döï lieäu cuûa caùc ñöôøng loái haønh ñoäng Caây quyeát ñònh thöïc chaát xaây döïng treân kyõ thuaät xaùc suaát, hieän nay ñöôïc öùng duïng khaù roäng raõi trong caùc lónh vöïc quaûn tròkhaû naêng laø 1 chieán  Moãi löôïc.  Moãi keát cuïc laø 1 bieán coá  Hình vuoâng laø caùc ñieåm quyeát ñònh

VÍ DUÏ : • Moät coâng ty caàn phaûi löïa choïn giöõa hai saûn phaåm A vaø B, vôùi laõnh vöïc hoaït ñoäng maø coâng ty ñang kinh doanh, caùc nhaø nghieân cöùu cho raèng : yeáu toá quan troïng trong ñaùnh giaù phöông aùn laø doanh soá baùn : • Vôùi saûn phaåm A coù xaùc suaát 0.55 cho soá baùn cao vaø thu veà 30.000.000$, xaùc suaát 0.45 cho soá baùn thaáp vaø thu veà 5.000.000$ • Vôùi saûn phaåm B coù xaùc suaát 0.65 cho soá baùn cao vaø thu veà 20.000.000$, xaùc suaát 0.35 cho soá

Caây quyeát ñònh A

P= 0.55

S= 30.000.000$ GTDL = 18.650.000$

P =0.45

S = 5.000.000$

1 S= 20.000.000$ GTDL = 16.500.000$

P =0.65

B

P =0.35

S= 10.000.000$

II. Caùc coâng cuï baùn ñònh löôïng

II.1. Kyõ thuaät Delphi : • Noù khoâng ñoøi hoûi söï hieän dieän cuûa caùc thaønh vieân vaø khoâng bao giôø ñoái maët nhau ñeå traùnh nhöõng aùp löïc leân nhau Bao goàm caùc böôùc sau

Caùc böôùc :

1. Caùc thaønh vieân ñöôïc yeâu caàu cho caùc giaûi phaùp thoâng qua vieäc traû lôøi moät loaït caùc aâu hoûi ñöôïc chuaån bò moät caùch caån thaän 2. Hoaøn taát moät caùch ñoäc laäp baûng caâu hoûi theo caùc quan ñieåm vaø phöông aùn 3. Nhöõng keát quaû cuûa laàn traû lôøi thöù nhaát ñöôïc taäp hôïp laïi vaø in ra 4. Moãi thaønh vieân nhaän moät baûng ñaùnh giaù keát quaû 5. Xem xeùt laïi keát quaû nhöõng thaønh vieân ñöôïc yeâu caàu cho caùc giaûi phaùp 6. Nhieàu hay ít tuyø theo yeâu caàu cho ñeán khi

II.2. Kyõ thuaät taäp theå danh nghóa • Tìm ra giaûi phaùp treân cô sôû ñaùnh giaù phöông aùn cuûa moãi caù nhaân 1. Hoïp laïi, tröùôc khi thaûo luaän , moãi thaønh vieân töï ghi nhöõng yù kieán cuûa mình 2. Laàn löôït trình baøy yù kieán, ghi laïi yù kieán 3. Thaûo luaän nhöõng yù kieán , ñaùnh giaù yù kieán

D. Naâng cao hieäu quaû cuûa quyeát ñònh quaûn trò

I. Nhöõng phaåm chaát caù nhaân caàn cho quyeát ñònh hieäu quaû 1. Kinh nghieäm 2.Khaû naêng xeùt ñoaùn 3. Oùc saùng taïo 4. Khaû naêng ñònh löôïng

II. Naâng cao hieäu quaû vieäc thöïc hieän quyeát ñònh 1. Trieån khai quyeát ñònh 2. Baûo ñaûm caùc ñieàu kieän vaät chaát 3. Giöõ vöõng thoâng tin phaûn hoài 4. Toång keát vaø ñaùnh giaù keát quaû

III. Caùc trôï giuùp khi laøm quyeát ñònh

1. Ngöôøi phaûn baùc 2. Tham vaán ña nguyeân 3. Chaát vaán bieän chöùng

Chöông 5 : CHÖÙC NAÊNG HOAÏCH ÑÒNH

I. Khaùi nieäm : • 1. Hoaïch laø moät trình aán nhöõng tieâu vaø xaùc ñònh phaùp toát ñeå thöïc nhöõng

ñònh quaù ñònh muïc noù bieän nhaát hieän muïc

2. Taùc duïng cuûa hoaïch ñònh a. Cho söï höôùng daãn b. Giaûm bôùt haäu quaû cuûa nhöõng thay ñoåi c. Giaûm thieåu nhöõng laõng phí laëp laïi d. Ñaët ra nhöõng tieâu chuaån ñeå Vaïch ra nhöõng taùc ñoäng quaûn trò kieåm soaùt ñöôïc deã daøng nhaèm ñoái phoù vôùi bieán ñoåi :

Nhöõng lôïi ích chính cuûa hoaïch ñònh  Tö duy coù heä thoáng ñeå tieân lieäu caùc tình huoáng QT  Phoái hôïp moïi noã löïc cuûa DN höõu hieäu hôn  Taäp trung vaøo muïc tieâu vaø chính saùch cuûa DN  Naém vöõng caùc nhieäm vuï cô baûn cuûa toå chöùc quaûn trò trong quan heä hôïp taùc vaø phoái hôï vôùi caùc quaûn trò vieân khaùc trong toå chöùc .  Saüng saøng öùng phoù vaø ñoái phoù vôùi nhöõng thay ñoåi cua moâi tröôøng beân ngoaøi

3. Caùc loaïi hoaïch ñònh  Hoaïch ñònh ñònh chieán löôïc  Hoaïch ñònh taùc nghieäp

CAÙC LOAÏI HOAÏCH ÑÒNH

Muïc tieâu KH chieán löôïc KH taùc nghieäp

Keá hoaïch ñôn duïng Keá hoaïch thöôøng tröïc Ngaân saùch

Chính saùch

Chöông trình

Thuû tuïc

Döï aùn

Qui ñònh

II. Muïc tieâu – neàn taûng cuûa hoaïch ñònh : • Muïc tieâu laø neàn taûng cuûa hoaïch ñònh .

•Muïc tieâu laø gì ?

1. Khaùi nieäm : • Muïc tieâu quûan trò laø nhöõng traïng thaùi mong ñôïi coù theå coù vaø caàn phaûi coù cuûa heä thoáng bò quaûn trò taïi moät thôøi ñieåm hoaëc sau moät thôøi gian nhaát ñònh Ngöôøi ta thöôøng phaân ra caùc muïc tieâu  Ñònh tính  Ñònh löôïng

2. Vai troø • Maët tónh taïi :xaùc ñònh cuï theå caùc muïc tieâu maø toå chöùc theo ñuoåi, ñaët chuùng laøm neàn taûng cuûa hoaïch ñònh • Maët ñoäng : caùc muïc tieâu quaûn trò khoâng phaûi laø nhöõng ñieåm moác coá ñònh, maø laø linh hoaït phaùt trieån vôùi nhöõng keát quaû mong ñôïi

3. Caùc yeâu caàu cuûa muïc tieâu Ñaûm baûo tính lieân tuïc vaø keá thöøa Phaûi roõ raøng vaø mang tính ñònh löôïng Phaûi tieân tieán ñeå thöïc hieän ñöôïc söï phaán ñaáu cuûa caùc thaønh vieân Xaùc ñònh roõ raøng thôøi gian

4. Ñaët muïc tieâu theo loái truyeàn thoáng • Vai troø truyeàn thoáng cuûa muïc tieâu laø kieåm soaùt, aùp ñaët bôûi quaûn trò caáp tieâu cao cho toåñöôïc chöùc Muïc ñaõ ñaët töø treân ñænh roài chia thaønh nhöõng muïc tieâu nhoû hôn cho moãi caáp cuûa toå chöùc Muïc tieâu khoâng roõ raøng vaø thieáu thoáng nhaát Caáp cao nhaát noù chæ coù tính höôùng daãn Caáp duôùi seõ tuyø theo söï giaûi thích cuûa

5. Quûan trò baèng muïc tieâu( MBO ) • MBO : Management By Objectives

Ban ñaàu MBO laø phöông phaùp ñaùnh giaù söï hoaøn thaønh nhieäm vuï Laø phöông tieân thuùc ñaåy caù nhaân laøm vieäc toát, hôïp taùc trong lao ñoäng Laø coâng cuï xaây döïng keá hoaïch chieán löôïc Trong tieán trình quaûn trò, caùc hoaït ñoäng quaûn trò ñeàu gaén lieàn vôùi MBO nhö hình vôùi boùng

Boán yeáu toá caên baûn cuûa chöông trình MBO hieän nay laø : i.

Söï cam keát cuûa quaûn trò vieân cao caáp ii. Söï hôïp taùc cuûa caùc thaønh vieân trong toå chöùc iii. Söï töï nguyeän töï giaùc vôùi tinh thaàn töï quaûn iv. Toå chöùc kieåm soaùt ñònh kyø vieäc thöïc hieän keá hoaïch

5.1.Quùa trình MBO : • Bao goàm 4 yeáu toá : • Ñaët muïc tieâu • Hoaïch ñònh haønh ñoäng • Töï kieåm soaùt • Duyeät laïi theo kyø haïn

5.2. MBO coù hieäu quaû khoâng • Ba bieán coá ngaãu nhieân coù theå • quyeát ñònh söï thaønh baïi : iii. Vaên hoaù cuûa toå chöùc iv. Söï ñaûm nhaän cuûa quaûn lyù caáp cao v. Loaïi toå chöùc

Quùa trình MBO Ñaët muïc tieâu

Thieát keá Haønh ñoäng Töï Kieåm soaùt Duyeät xeùt Ñònh kyø

1. Trình baøy nhöõng muïc tieâu vaø chieán löôïc daøi 2. Theå hieän nhöõng muïc tieâu toaøn boä xaùc ñònh cuûa toå chöùc 3. Thieát laäp muïc tieâu cuûa ngaønh 4. Ñaët nhöõng muïc tieâu cuûa nhöõng coâng vieäc caù theå baøy nhöõng keá 5.Trình hoaïch haønh ñoäng 6. Thöïc hieän vaø tieán haønh söõa chöõa 7. Duyeät vaø tieán tôùi muïc tieâu 8. Ñaùnh giaù toaøn boä vieäc thöïc hieän vaø taêng cuôøng huaán luyeän, boå

III. QUAÙ TRÌNH CÔ BAÛN CUÛA HOAÏCH ÑÒNH

1. Nhöõng yeáu toá ngaãu nhieân trong hoaïch ñònh  Keá hoaïch chieán thuaät phaàn lôùn ôû quaûn trò caáp döôùi  Caáp quaûn trò cao , vieäc hoaïch dònh caøng coù xu huôùng chieán löôïc

1.1. Chu kyø ñôøi soáng cuûa moät toå chöùc : • Moät chu kyø ñôøi soáng laàn löôït traûi qua caùc giai ñoaïn : thaønh hình, phaùt trieån, truôûng thaønh vaø coù theå suy thoaùi Hình thaønh

Phaùt trieån

Tröôûng thaønh

Suy thoaùi

1.2. Möùc ñoä baát traéc cuûa hoaøn caûnh Söï baát traéc cuûa hoaøn caûnh caøng lôùn thì caøng caàn phaûi duøng nhöõng keá hoaïch höôùng daãn vaø ngaén haïn Khi ñoä baát traéc cao, nhöõng keá hoaïch xaùc ñònh phaûi ñöôïc söõa laïi cho phuø hôïp

1.3. Ñoä laâu daøi cuûa nhöõng raøng buoäc o Moät yeáu toá ngaãu nieân cuoái cuøng lieân quan tôùi khung thôøi gian cuûa nhöõng keá hoaïch o Nhöõng keá hoaïch hieän thôøi caøng taùc ñoäng saâu vaøo nhöõng raøng buoäc töông lai, thì khung thôøi gian maø quaûn lyù phaûi hoaïch ñònh caøng phaûi

2. Quùa trình cô baûn cuûa hoïach ñònh • AÙp duïng cho moïi hoaït ñoäng hoaïch ñònh vaø cho moïi caáp quûan trò . Bao goàm 5 buôùc chính

Böôùc 1 : Xaùc ñònh muïc tieâu • Neáu khoâng xaùc ñònh roõ raøng caùc muïc tieâu, toå chöùc seõ phaân taùn taøi nguyeân treân moät dieän roäng vaø khoâng taäp trung ñeå thaønh ñaït nhöõng ñieàu cuï theå .

Böôùc 2 : Xaùc ñònh tình theá hieän taïi cuûa toå chöùc i. Chæ coù sau khi phaân tích vaø hieåu roõ tình hình, naøh quaûn trò môùi coù theå hoaïch ñònh nhöõng böôùc keá tieáp ñeå laøm keá hoaïch ii. Vieäc trao ñoåi thoâng tin trong noäi boä vôùi beân ngoaøi, ñaëc bieät laø caùc döõ kieän taøi chín, thoáng keâ laø raát quan troïng

Böôùc 3 : Xaùc ñònh caùc thuaän lôïi vaø khoù khaên cuûa vieäc hoaøn thaønh muïc tieâu Nhöõng yeáu toá naøo giuùp toå chöùc thaønh ñaït muïc tieâu Nhöõng yeáu toá naøo coù theå taïo ra vaán ñeà Giai ñoaïn naøy nhaø quaûn trò neân coá gaéng döï baùo caùc tình huoáng tuông lai

Böôùc 4 : Xaây döïng keá hoaïch, hoaëc heä thoáng nhöõng hoaït ñoäng ñeå ñaït muïc tieâu Tìm ra nhöõng giaûi phaùp haønh ñoäng khaùc nhau ñeå hoaøn thaønh muïc tieâu, löôïng giaù caùc giaûi phaùp haønh ñoäng khaùc nhau ñeå hoaøn thaønh muïc tieâu Ñaây laø giai ñoaïn maø nhaø quaûn trò phaûi laøm nhöõng quyeát ñònh haønh ñoäng cho töông lai

Böôùc 5 : Thöïc hieän keá hoaïch  Keá hoaïch phaûi ñöôïc thöïc hieän  Trong tieán trình thöïc hieän vaø ñöôïc kieåm tra, keá hoaïch coù theå caàn phaûi ñieàu chænh ñeå traùnh thieät haïi, hoaëc laøm nhöõng vieäc voâ ích  Laøm ñi laøm laïi keá hoaïch, ñoâi khi laïi laø yeáu toá cô baûn ñeå ñaït ñeán thaønh quaû cuoái cuøng

3. Hoaïch ñònh chieán löôïc •3.1. Hoaïch ñònh chieán löôïc • Bao goàm boán loaïi chieán löôïc nhö sau ♣ OÅn ñònh ♣ Phaùt trieån ♣ Caét giaûm ñeå tieát kieäm

Chieán löôïc oån ñònh • Quûan lyù seõ theo ñöoåi söï oån ñònh khi hoï thaáy thaønh tích cuûa toå chöùc laø thoaû ñaùng, moâi tröôøng coù veû khoâng thay ñoåi

Chieán löôïc phaùt trieån : • Phaùt nghóa theâm ñoäng chöùc, taêng nhaäp, nhaân

trieån coù laø taêng möùc hoaït cuûa toå töùc laø theâm thu theâm vieân vaø

Chieán löôïc caét giaûm ñeå tieát kieäm Khi khoâng coøn nhöõng taøi nguyeân thieân nhieân vaø nhaân löïc reû, nhöõng tín duïng laõi suaát thaáp, vaø khi coù söï caïnh tranh maïnh meõ cuûa ñoái thuû Chieán löôïc naøy coù nghóa laø giaûm bôùt kích thöôùc hay tính ña daïng cuûa nhöõng hoaït ñoäng cuûa toå chöùc

Chieán löôïc phoái hôïp Laø söï theo ñuoåi hai hay nhieàu chieán löôïc keå treân cuøng moät luùc Khoâng coù gì laï khi moät toå chöùc ña daïng hoaù theo ñuoåi nhöõng chieán löôïc khaùc nhau trong nhöõng chi nhaùnh khaùc nhau

3.2. Chieán löôïc trong nhöõng doanh nghieäp nhoû

Trong moät haõng nhoû, quaù trình hoaïch ñònh khoâng coù tính chính thöùc vaø tinh vi, nhöng vaãn coù theå thöïc hieän moãi böôùc cuûa quaù trình Nhöõng döõ kieän cô baûn chæ coù theå thu thaäp ôû möùc toái thieåu vì toán keùm ÔÛ haõng nhoû, ngöôøi ta chæ

4. Hoaïch ñònh taùc nghieäp 1. Noäi dung chuû yeáu cuûa hoaïch ñònh taùc nghieäp laø ñònh ra chöông trình hoaït ñoäng ngaén, söû duïng caùc nguoàn löïc ñaõ ñöôïc phaân boå ñeå hoaøn thaønh caùc nhieäm vuï ñaõ ñöôïc giao 2. Nhaø quaûn trò laøm caùc keá hoaïch ñôn duïng ñeå hoaøn thaønh nhöõng muïc tieâu cuï theå vaø chaám döùt khi muïc tieâu

4.1. Caùc keá hoaïch ñôn duïng

Caùc loaïi keá hoaïch ñôn duïng chuû yeáu Chöông trình ( program ) Döï aùn ( project ) Ngaân saùch ( budget )

Chöông trình : Goàm moät loaït khaù nhieàu caùc hoaït ñoäng : 1. Nhöõng böôùc haønh ñoäng chính ñeå ñaït ñeán muïc tieâu 2. Ñôn vò hay caù nhaân chòu traùch nhieäm cho moãi böôùc haønh ñoäng 3. Thöù töï vaø thôøi gian cuûa moãi böôùc haønh ñoäng

Döï aùn • Caùc döï aùn thöôøng coù phaïm vi heïp vaø coù nhöõng chæ daãn cuï theå veà coâng vieäc vaø thôøi gian vaø thöôøng ñöôïc giao cho töøng ngöôøi cuï theå phuï traùch

Ngaân saùch Laø baûn töôøng trình taøi nguyeân tieàn baïc ñöôïc daønh cho nhöõng hoaït ñoäng cuï theå trong thôøi gian nhaát ñònh Ñaây laø coâng cuï chuû yeáu ñeå kieåm tra hoaït ñoäng cuûa moät xí nghieäp vaø cuõng laø phaàn quan troïng trong caùc chöông trình ñaøo taïo

4.2. Caùc keá hoaïch thöôøng tröïc  Vôùi caùc keá hoaïch thöôøng tröïc, naøhquaûn trò coù theå tieát kieäm ñöôïc khaù nhieàu thì giôø laøm quyeát ñònh ñoái vôùi nhöõng tình huoáng gioáng nhau .  Vieäc quyeát ñònh nhôø vaäy maø seõ nhanh choùng, tieát kieäm ñöôïc coâng söùc vaø thì giô  Caùc loaïi keá hoaïch thöôøng tröïc chuû yeáu : Chính saùch (policy)

Chính saùch Laø nhöõng höôùng daãn toång quaùt veà vieäc laøm quyeát ñònh, höôùng daãn tö duy cuûa nhaân vieân vaøo muïc tieâu Chính saùch thöôøng do caáp quaûn trò toái cao trong xí nghieäp qui ñònh, xuaát phaùt töø nhu caàu gia taêng hieäu quaû hoaït ñoäng, phaûn aùnh

Thuû tuïc  Thuû tuïc ñieàu haønh ( Standard Operating Procedures – SOP) laø nhöõng qui ñònh chi tieát ñeå thöïc hieän chính saùch.  Cung caáp nhöõng höôùng daãn chi tieát ñeå xöû lyù nhöõng söï vieäc thöôøng xaûy ra

Qui ñònh (qui taéc)  Laø nhöõng xaùc ñònh raèng nhöõng vieäc naøo phaûi laøm hay khoâng ñöôïc laøm trong moät hoaøn caûnh nhaát ñònh  Caùc qui ñònh khoâng nhaèm höôùng daãn tö duy hay caùch thöùc quyeát ñònh, maø chæ aán ñònh nhöõng vieäc cuï theå phaûi laøm hay khoâng ñöôïc

IV. Nhöõng coâng cuï hoaïch ñònh chieán löôïc trong nhöõng doanh nghieäp lôùn

• Ñoù laø nhöõng ñôn vò kinh doanh ñöôïc toå chöùc quanh moät saûn phaåm hay moät nhoùm saûn phaåm, baùn cho cuøng moät boä nhöõng khaùch haøng, vaø choáng tôùi cuøng nhöõng toå chöùc caïnh

1. Ma traän BCG (Boston Consulting Group ) Phaàn phaân chia cuûa thò tröôøng töông ñoái

Suaát taêng tröôûn g cuûa thò tröôøn g

STAR

QUESTION MARKS

CASH COW

DOGS

1X

10 %

OÂ daáu hoûi ( question marks ) • Caùc ñôn vò naèm trong oâ naøy ñoøi hoûi raát nhieàu voán vì caàn phaûi ñaàu tö phaùt trieån cho phuø hôïp vôùi ñoøi hoûi cuûa söï phaùt trieån .

OÂ ngoâi sao (stars) • Thoâng thöôøng trong oâ naøy söùc caïnh tranh cuûa caùc ñoái thuû laø maïnh meõ nhaát

OÂ boø tieàn ( Cash cow ) • Khi suaát taêng truôûng cuûa thò tröôøng giaûm xuoáng döôùi 10% thì caùc ñôn vò ôû oâ Star seõ trôû thaønh caùc cash cow neáu noù vaãn coøn duy trì ñöôïc thaønh phaàn tham gia thò tröôøng cao

OÂ con choù ( dogs ) • Laø caùc ñôn vò coù phaàn tham gia thò tröôøng thaáp vaø ôû trong moät thò tröôøng coù suaát taêng truôûng yeáu

4 muïc tieâu töø ma traän BCG XAÂY DÖÏNG (BUILD) DUY TRÌ (HOLD) GAËT HAÙI (HARVEST) LOAÏI BOÛ (HARVEST)

Sai laàm cuûa caùc nhaø quaûn trò trong caùc tröôøng hôïp sau: 1. Duy trì quaù nhieàu SBU trong oâ daáu hoûi laøm coâng ty luoân bò ñoäng veà voán 2. Khoâng thanh lyù nhanh choùng caùc SBU ñaõ quaù giaø coãi laøm öù ñoïng voán vaø khoâng coù höôùng phaùt trieån 3. Khoâng coù chính saùch baûo veä thò phaàn ñuùng ñaén laøm caùc ñôn vò khoâng chòu ñöïng ñöôïc cöôøng ñoä caïnh tranh cuûa ñoái

2. Nhöõng khuoân maãu chu kyø ñôøi soáng • Haõng tö vaán Arthur D.Little Inc ñaõ tìm ra nhöõng khuoân maãu chu kyø ñôøi soáng cho vieäc hoaïch ñònh chieán löôïc, coù 4 giai ñoaïn chu kyø ñôøi soáng Phoâi thai

Phaùt trieån

Truôûng thaønh

Suy thoaùi

3. Nhöõng chieán löôïc toång loaïi 1. Daãn ñaàu veà giaù 2. Chieán löôïc vöôït troäi 3. Chieán löôïc taäp trung

4. Ma traän BCG môùi (New BCG matrix) 1. Coâng ty phaûi ñaït thaéng lôïi trong caïnh tranh thì môùi coù lôøi 2. Ñoä lôùn cuûa thaéng lôïi thay ñoåi theo töøng nghaønh saûn xuaát 3. Söï phaùt trieån cuûa saûn xuaát laøm thay ñoåi taàm côõ vaø

Ma traän New BCG Kích thöôùc thaéng lôïi N hoû Ñuôøn g loái ñaït thaén g lôïi

SAÛN XUAÁT Nhie MANH MUÙN

àu Ít

SAÛN XUAÁT BÍ LOÁI

Lôùn SAÛN XUAÁT CHUYEÂN MOÂN HOAÙ SAÛN XUAÁT KHOÁI LÖÔÏNG LÔÙN

4 loaïi xu höôùng chieán löôïc • Bí loái :khoâng coù nhieàu ñöôøng loái thaéng lôïi, kích thöôùng thaéng lôïi nhoû • Khoái löôïng lôùn :coù ít ñöôøng loái nhöng laïi coù theå saûn xuùaât khoái löôïng lôùn • Chuyeân moân hoaù :nhieàu ñöôøng loái vaø kích thöôùc thaéng lôïi nhoû • Manh muùn :coù nhieàu ñöôøng

Chöông 6 : CHÖÙC NAÊNG TOÅ CHÖÙC

Nhöõng noäi dung cô baûn :

• Vai troø vaø vò trí cuûa chöùc naêng toå chöùc trong quaûn trò • Hieåu bieát caùc nguyeân taéc cô baûn cuûa toå chöùc • Hieåu vaø öùng duïng ñöôïc caùc moâ hình cô caáu toå chöùc • Hieåu vaø naém vöõng nhöõng vaán ñeà trong

I. Khaùi nieäm vaø vai troø cuûa chöùc naêng toå chöùc

1. Khaùi nieäm 1. Toå chöùc laø moät trong nhöõng chöùc naêng chung cuûa quaûn trò lieân quan ñeán caùc hoaït ñoäng thaønh laäp neân caùc boä phaän trong toå chöùc 2. Coâng vieäc toå chöùc thöôøng ñöôïc xem xeùt treân 3 maët  Toå chöùc boä maùy 

Ñaëc ñieåm chung cuûa coâng vieäc toå chöùc

Keát hôïp caùc noã löïc cuûa caùc thaønh vieân Phaân coâng lao ñoäng Heä thoáng thöù baäc quyeàn löïc

2. Vai troø cuûa chöùc naêng toå chöùc

♦ Baûo ñaûm caùc muïc tieâu vaø keá hoaïch seõ ñöôïc trieån khai vaøo thöïc teá ♦ Thöïc thi caùc nhieäm vuï quaûn trò seõ coù hieäu quaû vaø töø ñoù muïc tieâu chung cuûa toå chöùc seõ ñöôïc thöïc hieän ♦ Söû duïng caùc nguoàn löïc moät caùch coù hieäu qua nhaát. Gæam thieåu nhöõng sai soùt vaø

3. Nhöõng vaán ñeà khoa hoïc trong coâng taùc toå chöùc • Khi thöïc hieän chöùc naêng toå chöùc caùc nhaø quaûn trò phaûi döïa vaøo caùc vaán ñeà mang tính khoa hoïc

3.1.Taàm haïn quaûn trò ( taàm haïn kieåm soaùt ) 





Veà maët toå chöùc, taàm haïn quaûn trò coù lieân quan maät thieát ñeán soá löôïng caùc taàng naác trung gian trong moät xí nghieäp Boä maùy toå chöùc coù nhieàu taàng naác trung gian seõ laøm chaäm treã vaø leäch laïc söï thoâng ñaït cuõng nhö tieán trình giaûi quyeát coâng vieäc trong DN. Taàm haïn quaûn trò roäng khi: caáp döôùi coù trình ñoä laøm vieäc khaù, khi coâng vieäc cuûa caáp döôùi oån ñònh, coù keá hoaïch, ít thay ñoåi, vaø caáp döôùi ñaõ ñöôïc nhaø quaûn trò caáp

3.2. Quyeàn haønh trong quaûn trò : • Moïi nhaø quaûn trò ñeàu phaûi ñieàu khieån ngöôøi khaùc, cho neân moïi nhaø quaûn trò ñeàu phaûi coù quyeàn haønh thì môùi quaûn trò ñöôïc neáu khoâng nhaø quaûn trò seõ chaám döùt vai troø cuûa mình

Thuyeát quyeàn haønh trong quaûn trò

1. Coù ngöôøi cho raèng : quyeàn haønh quaûn trò xuaát phaùt töø chöùc vuï, thuyeát naøy ñuùng nhöng chöa ñuû vì coù tröôøng hôïp nhaân vieân khoâng thöøa nhaän quyeàn haønh cuûa giaùm ñoác 2. Max Weber cho raèng : quyeàn haønh cuûa nhaø quaûn trò chæ ñaày ñuû neáu coù ñuû 3 yeáu toá :  Söï hôïp phaùp khi ñaûm nhaän chöùc vuï  Caáp döôùi thöøa nhaän nquyeàn haønh

3.3. Phaân caáp quaûn trò Söï phaân chia hay uyû thaùc bôùt quyeàn haønh cuûa nhaø quaûn trò caáp treân cho caùc nhaø quaûn trò caáp duôùi Veà maët khoa hoïc, ngöôøi ta cuõng goïi laø phaân quyeàn hay phi taäp trung hoaù trong quaûn trò. Söï phaân caáp nhaèm giaûi phoùng bôùt khoái löôïng coâng

II. Xaây döïng cô caáu toå chöùc

1. Khaùi nieäm cô caáu toå chöùc: Moät chænh theå caùc khaâu, caùc boä phaän khaùc nhau ñöôïc chuyeân moân hoaù,vaø coù nhöõng traùch nhieäm, quyeàn haïn nhaát ñònh, coù moái lieân heä phuï thuoäc nhau vaø ñöôïc boá trí theo caáp quaûn trò nhaèm thöïc hieän caùc chöùc naêng quaûn trò vaø muïc tieâu chung cuaû toå chöùc Cô caáu toå chöùc caøng hoaøn thieän thì coâng vieäc quaûn trò caøng coù

Nhöõng cô sôû chuû yeáu ñeå xaây döïng boä maùy toå chöùc Toå chöùc ñaõ xaùc ñònh ñöôïc muïc tieâu vaø chieán löôïc hoaït ñoäng Phaûi döïa vaøo qui moâ vaø ñaëc ñieåm(lónh vöïc) hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp Nhöõng taùc ñoäng cuûa moâi tröôøng vi moâ vaø vó moâ cuûa doanh nghieäp Phuø hôïp vôùi SP hay dòch vuï chính cuûa DN Caùc nguoàn löïc cuûa doanh nghieâp Tuaân thuû tieán trình cuûa chöùc naêng toå chöùc : phaân tích coâng vieâc, phaân chia coâng vieäc moät caùch hôïp lyù, thieát laäp

Nhöõng yeáu toá aûnh höôûng ñeán cô caáu toå chöùc  Muïc tieâu vaø chieán löôïc phaùt trieån  Qui moâ hoaït ñoäng cuûa doanh nghieäp  Ñaëc ñieåm hoaït ñoäng  Moâi tröôøng hoaït ñoäng cuûa DN

• • • • • •

2. Caùc nguyeân taéc cô baûn cuûa toå chöùc quaûn trò Nguyeân taéc vôùi muïc tieâu: muïc tieâu laø cô

sôû ñeå xaây döïng boä maùy toå chöùc cuûa DN hay “muïc tieâu naøo thì cô caáu ñoù” Nguyeân taéc thoáng nhaát chæ huy : nhaän meänh leänh vaø chòu traùch nhieäm baùo caùo cho nhaø quaûn trò tröïc tieáp Nguyeân taéc hieäu quaû kinh teá:chi phí duy trì vaø vaän haønh boä maùy phaûi thaáp nhaát trong töông quan hoaït ñoäng ñaït keát quaû cao nhaát Nguyeân taéc caân ñoái : caân ñoái giöõa quyeàn haønh vaø traùch nhieäm Nguyeân taéc linh hoaït : coù quyeát ñònh ñaùp öùng vôùi söï thay ñoåi cuûa toå chöùc Nguyeân taéc an toaøn vaø tin caäy : chòu ñöôïc nhöõng taùc ñoäng beân trong vaø beân ngoaøi

3. Caùc yeâu caàu khi thieát keá cô caáu toå chöùc

 Xaùc ñònh soá löôïng boä phaän phaân heä vaø caáp baäc phaûi phuø hôïp vôùi thöïc teá vaø nhu caàu hoaït ñoäng baûo ñaûm khaû naêng thích nghi nhanh choùng vôùi nhöõng thay ñoåi  Xaùc ñònh phaïm vi nhieäm vuï vaø quyeàn haïn cuûa caùc boä phaän  Khoâng ñeå xaûy ra tröôøng hôïp moät nhieäm vuï do nhieàu boä phaän giaûi quyeát  Phoái hôïp nhòp nhaøng vaø caân ñoái

4. Quan ñieåm thieát keá cô caáu toå chöùc Quan ñieåm coå ñieån nhaán maïnh ñeán tính chính thöùc vaø heä thoáng quyeàn löïc phaân bieät roõ raøng Quan ñieåm hieän ñaïi nhaán maïnh ñeán tính hôïp taùc vaø giaûi quyeát theo tình huoáng

Caùc phaân chia cô baûn Phaân chia theo taàm haïn quaûn trò : toát nhaát laø töø 3 – 10 nhaân vieân thuoäc caáp (coù theå taêng 12-15 neáu nhaân vieân chæ laøm nhöõng vieäc ñôn giaûn, vaø 2-3 neáu nhaân vieân caáp döôùi phaûi laøm nhöõng coâng vieäc phöùc taïp Phaân chia theo thôøi gian Phaân chia theo chöùc naêng Phaân chia theo laõnh thoå ñòa lyù (öu ñieåm nhaát) Phaân chia theo saûn phaåm

5. Caùc giai ñoaïn hình thaønh cô caáu toå chöùc Phaûi thöïc hieän 3 giai ñoaïn laø : 3.Phaân tích 4.Thieát keá 5.Xaây döïng

5.1. Giai ñoaïn phaân tích Giai ñoaïn naøy taäp trung vaøo phaân tích vaø toång hôïp caùc moái lieân heä giöõa muïc tieâu vaø moâ hình ñaùp öùng. Neáu cô caáu xaây döïng treân neàn cuûa caùc cô caáu hoaït ñoäng coù saün thì böôùc naøy seõ phaân tích nhöõng haïn cheá vaø thieáu soùt cuûa cô caáu cuõ ñeå

5.2. Giai ñoaïn thieát keá Xaây döïng nhöõng qui cheá, nhöõng nguyeân taéc hoaït ñoäng vaø thieát laâp nhöõng qui taéc öùng xöû cho caùc boä phaän Giai ñoaïn thieát keá taäp trung tính toaùn soá löôïng caùc boä phaän vaø phaân heä, soá löôïng caùc nhaân vieân (ñònh bieân), trình ñoä chuyeân moân, khoái löôïng coâng

5.3. Giai ñoaïn xaây döïng  Tieán haønh phaân chia coâng vieäc vaø giao nhieäm vuï cho caùc caù nhaân caùc boä phaän  Giai ñoaïn naøy gaén lieàn vôùi nhöõng söûa ñoåi vaø ñieàu chænh cô caáu cho phuø hôïp vôùi thöïc teá

6. Caùc moâ hình cô caáu toå chöùc cô baûn

6.1. Cô caáu toå chöùc tröïc tuyeán • Nguyeân lyù 2. Moãi caáp chæ coù moät thuû tröôûng caáp treân tröïc tieáp 3. Moái quan heä trong cô caáu toå chöùc naøy ñöôïc thieát laäp chuû yeáu theo chieàu doïc 4. Coâng vieäc quaûn trò ñöôïc tieán haønh theo tuyeán

Cô caáu toå chöùc tröïc tuyeán NGÖÔØI LAÕNH ÑAÏO

Nhoùm A

Nhoùm B

• Öu ñieåm : • - Tuaân thuû nguyeân taéc moät thuû tröôûng • - Taïo ra söï thoáng nhaát, taäp trung cao ñoä • - Cheá ñoä traùch nhieäm roõ raøng • Nhöôïc ñieåm • - Khoâng chuyeân moân hoaù • - Haïn cheá vieäc söû duïng caùc chuyeân gia coù trình ñoä • - Deã daãn ñeán caùch quaûn lyù gia truôûng • Phuø hôïp vôùi nhöõng xí ngieäp coù qui

6.2. Cô caáu toå chöùc chöùc naêng • Hình thaønh caùc boä phaän ñöôïc chuyeân moân hoaù goïi laø chöùc naêng ( phoøng ban ). Döïa treân nguyeân lyù : 2. Coù söï toàn taïi caùc ñôn vò chöùc naêng 3. Khoâng theo tuyeán 4. Caùc chöùc naêng coù quyeàn chæ ñaïo caùc ñôn vò tröïc tieáp.(caáp döôùi coù theå coù nhieàu caáp

Cô caáu toå chöùc chöùc naêng NGÖÔØI LAÕNH ÑAÏO

Chöùc naêng 1

A

B

Chöùc naêng 2

C

D

Öu nhöôïc ñieåm cuûa cô caáu toå chöùc chöùc naêng • Öu ñieåm :  Cô caáu naøy söû duïng ñöôïc cuûa chuyeân gia gioûi  Khoâng ñoøi hoûi ngöøôi quaûn trò phaûi coù kieán thöùc toaøn dieän  Deã ñaøo taïo

•Nhöôïc ñieåm Vi phaïm cheá ñoä 1 thuû tröôûng Cheá ñoä traùch nhieäm khoâng roõ raøng Söï phoái hôïp giöõ laõnh ñaïo vaø caùc phoøng ban chöùc naêng gaëp nhieàu khoù khaên Khoù xaùc ñònh traùch

6.3. Cô caáu toå chöùc tröïc tuyeán – chöùc naêng

• Ñaëc ñieåm cô baûn : 2. Vaãn toàn taïi caùc ñôn vò chöùc naêng nhöng chæ ñôn thuaàn veà chuyeân moâ, khoâng coù quyeàn chæ ñaïo caùc ñôn vò tröïc tuyeán. Caùc ñôn vò chöùc naêng laøm nhieäm vuï tham möu giuùp vieäc cho nhaø quaûn trò caáp cao . 3. Nhöõng laõnh ñaïo tröïc tuyeán chòu traùch nhieäm veà keát quaû hoaït ñoäng vaø ñöôïc toaøn quyeàn quyeát ñònh

Cô caáu toå chöùc tröïc tuyeán – chöùc naêng

NGÖÔØI LAÕNH ÑAÏO Chöùc naêng 1

Chöùc naêng 2

Nhoùm A

Nhoùm B

Öu nhöôïc ñieåm • Öu ñieåm : • Coù nhöõng öu ñieåm cuûa cô caáu tröïc tuyeán vaø cô caáu chöùc naêng • Taïo ñieàu kieän cho caùc giaùm ñoác treû . Phaùt huy khaû naêng nhaân

Nhöôïc ñieåm : Nhieàu tranh luaän xaûy ra Haïn cheá söû duïng kieán thöùc chuyeân moân Vaãn coù xu höôùng can thieäp cuûa caùc ñôn vò chöùc naêng . Do vaây deå xaûy ra

6.4. Cô caáu toå chöùc theo ma traän :  Cô caáu ma traän cho pheùp cuøng luùc thöïc hieän nhieàu döï aùn  Saûn xuaát nhieàu loaïi saûn phaåm khaùc nhau  Cô caáu naøy ngöôøi laõnh ñaïo tröïc truyeán vaø theo chöùc naêng coøn ñöôïc söï giuùp ñôõ cuûa ngöôøi laõnh ñaïo theo ñeà aùn  Moãi thaønh vieân cuûa boä phaän tröïc tuyeán vôùi boä phaän chöùc naêng ñöôïc gaén lieàn vôùi vieäc thöïc hieän

Cô caáu toå chöùc ma traän Ngöôøi laõnh ñaïo C1 X Y

C2

C3

C4

Öu nhöôïc ñieåm • Öu ñieåm  Ñaây laø hình thöùc toå chöùc linh ñoäng  Ít toán keùm, söû duïng nhaân löïc coù hieäu quaû  Ñaùp öùng ñöôïc tình hình saûn xuaát kinh doanh nhieàu bieán ñoäng  Vieäc hình thaønh

Nhöôïc ñieåm: Deã xaûy ra tranh chaáp aûnh höôûng giöõa ngöôøi laõnh ñaïo vaø caùc boä phaän Cô caáu naøy ñoøi hoûi nhaø quaûn trò phaûi coù aûnh höôûng lôùn Phaïm vi söû duïng

6.5.Cô caáu toå chöùc theo vuøng ñòa lyù Toång giaùm ñoác

Gíam ñoác chi nhaùnh Mieàn Nam

Gíam ñoác Gíam ñoác chi nhaùnh chi nhaùnh Mieàn Baéc Mieàn Trung

Öu nhöôïc ñieåm • Öu ñieåm

• Nhöôc ñieåm

 Giao traùch nhieäm cho caáp thaáp hôn  Chuù yù caùc thò tröôøng vaø vaán ñeà veà ñòa phöông  Taêng cuôøng söï keát hôïp theo vuøng  Taän duïng ñöôïc tính hieäu quaû caùc hoaït ñoäng taïi ñòa phöông  Coù söï thoâng tin tröïc tieáp toát hôn vôùi nhöõng ñaïi dieän cho lôïi ích ñòa phöông

 Caàn nhieàu ngöôøi coù theå laøm coâng vieäc toång quaûn lyù  Coù khuynh höôùng laøm cho vieäc duy trì caùc dòch vuï trung taâm veà kinh teá khoù khaên hôn vaø coù theå coøn caàn ñeán nhöõng dòch vuï nhö laø nhaân sö hoaëc mua saém ôû caáp vuøng  Vaán ñeà kieåm soaùt cuûa caáp quaûn lyù cao nhaát khoù khaên hôn

6.6. Cô caáu toå chöc theo saûn phaåm • Loaïi cô caáu naøy laáy cô sôû laø caùc daõy saûn phaåm hay lónh vöïc hoaït ñoäng ñeå thaønh laäp caùc boä phaän hoaït ñoäng

Toång giaùm ñoác

Daõy saûn phaåm A

Daõy saûn phaåm A

Daõy saûn phaåm A

Öu nhöôïc ñieåm • Öu ñieåm : ♦ Phaùt trieån toát saûn phaåm, coù taàm nhình toång quaùt veà thò truôøng cuûa 1 daõy saûn phaåm nhaát ñònh ♦ Coù khaû naêng taäp trung nguoàn löïc(voán, kyõ thuaät)ñeå caïnh tranh, deã taïo tính caïnh tranh veà chi phí ♦ Deã xaùc ñònh ñöôïc

• Khuyeát ñieåm : ♦ Ñoøi hoûi trình ñoä quaûn lyù khaùc nhau ôû caùc daõy saûn phaåm, do vaäy chi phí quaûn lyù cao . Vieäc ñaøo taïo vaø phaùt trieån nhaân söï trong toå chöùc cuõng haïn cheá ♦ Deã daãn ñeán tính cuïc boä giöõa caùc boä phaän, ít quan taâm ñeán söï phaùt trieãn toaøn dieän

III. Söï phaân chia quyeàn löïc

1. Khaùi nieäm • Quyeàn löïc trong toå chöùc laø möùc ñoä ñoäc laäp trong hoaït ñoäng daønh cho moät ngöôøi thoâng qua vieäc trao cho hoï quyeàn ra caùc quyeát ñònh hay ñöa ra caùc meänh leänh Phaân quyeàn laø xu höôùng phaân taùn caùc quyeàn ra quyeát ñònh trong cô caáu toå chöùc

Möùc ñoä phaân quyeàn caøng lôùn khi  Soá löôïng caùc quyeát ñònh ñöôïc ñeà ra ôû caùc caáp toå chöùc thaáp hôn caøng ngaøy caøng nhieàu  Caùc quyeát ñònh ñöôïc ñeà ra ôû caùc caáp thaáp trong toå chöùc caøng quan troïng  Caøng coù nhieàu chöùc naêng chòu taùc ñoäng bôûi caùc quyeát ñònh ñöôïc ra ôû caùc caáp thaáp hôn trong toå chöùc

 Quyeàn haïn bao haøm traùch nhieäm vaø söï chòu traùch nhieäm  Traùch nhieäm laø nghóa vuï phaûi hoaøn thaønh nhöõng nhieäm vuï ñöôïc giao  Nhaân vieân nhaän traùch nhieäm veà coâng vieäc maø mình ñöôïc phaân coâng  Nhaø quaûn trò phaûi thieát laäp nhöõngnguyeân taéc chæ ñaïo maø ngöôøi naâhn vieân phaûi tuaân theo

2. Uyû quyeàn

2.1.Khaùi nieäm Uyû quyeàn laø vieäc taïo cho ngöôøi khaùc quyeàn haønh vaø traùch nhieäm ñeå thöïc hieän moät hoaït ñoäng nhaát ñònh Moät khi vöôït quaù giôùi haïn naøy, quyeàn löïc seõ phaûi ñöôïc giao phoù cho caáp duôùi thay theá caùc nhaø quaûn trò caáp treân, ra caùc quyeát ñònh trong phaïm vi lónh

2.2. Quaù trình uyû quyeàn

1. Xaùc ñònh caùc keát quaû mong muoán 2. Giao nhieäm vuï 3. Giao quyeàn haïn ñeå hoaøn thaønh caùc nhieäm vuï ñoù vaø yeâu caàu ngöôøi ñöôïc uyû quyeàn phaûi chòu traùch nhieäm hoaøn thaønh nhieäm vuï Vieäc uyû quyeàn baèn vaên baûn 4. Kieåm tra theo doõi cuï theå laø ñaëc bieät coù ích ñoái vôùi caû ngöôøi quaûn trò ñöôïc uyû

2.3. Nhöõng nguyeân taéc uyû quyeàn • Khi chuùng khoâng ñöôïc thöïc hieän chu ñaùo, vieäc uyû quyeàn coù theå seõ keùm hieäu quaû , vieäc toå chöùc coù theå seõ thaát baïi, va coù theå daãn ñeán vieäc quaûn lyù toài

1. 2. 3. 4. 5.

Caùc nguyeân taéc uyû quyeàn Ngöôøi ñuôïc uyû quyeàn phaûi lq ngöôøi

caáp döôùi tröïc tieáp laøm nhöõng coâng vieäc ñoù Söï uyû quyeàn khoâng laøm maát ñi hay thu nhoû traùch nhieäm cuûa ngöôøi uyû quyeàn Quyeàn lôïi, nghóa vuï cuûa ngöôøi uyû quyeàn vaø ngöôøi ñöôïc uyû quyeàn phaûi baûo ñaûm vaø gaén boù vôùi nhau Noäi dung, ranh giôùi cuûa nhieäm vuï ñöôïc uyû quyeàn phaûi ñuôïc xaùc ñònh roõ raøng . Uyû quyeàn phaûi töï gíac khoâng ñöôïc aùp ñaët

2.4. Ngheä thuaät uyû quyeàn • Uyû quyeàn laø moät loaïi hoaït ñoäng quaûn trò cô baûn. Ngoaøi vieäc tuaân thuû nöõhng nguyeân taéc vaø nhöõng qui trình nhaát ñònh (töùc laø khía caïnh khoa hoïc) thì noù cuõng theå hieän tính ngheä thuaät trong quaûn trò

Ñeå uyû quyeàn thaønh coâng caàn löu yù

 Söï hôïp taùc :saün loøng taïo cho nhöõng ngöôøi khaùc moät dòp ñeå suy nghó.  Söï saün saøng chia seû : saün saøng giao quyeàn ra quyeát ñònh cho ngöôøi ñöôïc uyû quyeàn.  Chaáp nhaän thaát baïi cuûa ngöôøi khaùc :moät caáp döôùi phaûi ñöôïc pheùp maéc phaûi sai laàm  Saün saøng tin caäy caáp döôùi : thaùi ñoä tin caäy cuûa caû hai beân, maø ñaëc bieät laø nhaø quaûn trò caáp treân phaûi coù loøng tin laø caáp döôùi

2.5. Nhöõng trôû ngaïi vaø nhöõng bieän phaùp khaéc phuïc trôû ngaïi ñoái vôùi uyû quyeàn  Taâm lyù lo sôï caáp döôùi khoâng hoaøn thaønh nhieäm vuï  Taâm lyù sôï caáp döôùi thöïc hieän coâng vieäc theo caùch rieâng cuûa hoï hoaëc thöïc hieän toát hôn mình seõ vöôït mình trong thaêng tieán  Trôû ngaïi veà maët toå chöùc bao goàm söï xaùc ñònh khoâng roõ raøng traùch nhieäm vaø quyeàn haïn

Giaûi phaùp khaéc phuïc Phaûi trao cho caáp döôùi quyeàn töï do haønh ñoäng ñeå hoaøn thaønh nhieäm vuï ñöôïc giao Thöïc hieän söï truyeàn thoâng côûi môû giöõa caùc nhaø quaûn trò vaø caáp döôùi

CHÖÔNG 7 : CHÖÙC NAÊNG ÑIEÀU KHIEÅN  Vai troø cuûa ñieàu khieån trong quaûn trò  Quaù trình tuyeån duïng vaø phaùt trieån nhaân vieân  Caùc lyù thuyeát ñoäng vieân tinh thaàn laøm vieäc  Truyeàn thoâng vaø giaûi quyeát xung ñoät

I. Khaùi nieäm vaø noäi dung cuûa chöùc naêng ñieàu khieån

1. Khaùi nieäm • Ñieàu khieån laø chöùc naêng lieân quan ñeán vaán ñeà tuyeån duïng vaø ñaøo taoï, laõnh ñaïo vaø ñoäng vieân nhaân vieân trong toå chöùc nhaèm hoaøn thaønh hieäu quaû cao caùc muïc tieâu vaø nhieäm vuï ñaõ ñeà ra cuûa toå

2. Vai troø cuûa chöùc naêng ñieàu khieån trong quaûn trò  Vai troø laø nhaân toá ñoùng vai troø raát quan troïng trong quaûn trò moät toå chöùc, caùc muïc tieâu vaø nhieäm vuï cuûa quaûn trò chæ ñaït ñöôïc thoâng qua con ngöôøi  Hieäu quaû cuûa quaûn trò chæ ñaït ñöôïc neáu huy ñoäng ñöôïc söï noã löïc, nhieät tình vaø tích cöïc cuûa con ngöôøi trong quaù trình thöïc hieän nhieäm vuï, maø söï noã löïc aáy chæ coù ñöôïc khi maø nhaø

II. Tuyeån duïng vaø ñaøo taïo nhaân vieân • Quaûn trò con ngöôøi laø nhieäm vuï trung taâm vaø quan troïng nhaát vì taát caû caùc vaán ñeà khaùc ñeàu phuï thuoäc vaøo möùc ñoä thaønh coâng cuûa quaûn trò con ngöôøi

1.Tuyeån duïng nhaân vieân • Ñeå tuyeån duïng thöïc söï ñem laïi keát quaû, , caàn tuaân thuû moät qui trình tuyeån duïng khoa hoïc . Qui trình bao goàm 4 böôùc sau ñaây :

1.1. Xaùc ñònh nhu caàu nhaân löïc cuûa toå chöùc Ñeå xaùc ñònh nhu caàu nhaân löïc cuûa toå chöùc nhaø quaûn trò phaûi tieán haønh phaân tích chieán löôïc phaùt trieån cuûa toå chöùc . Nhaø quaûn trò cuõng neân phaân tích theâm nhöõng thoâng tin lieân quan nhö trieån voïng phaùt trieån hay suy

1.2. Moâ taû coâng vieäc vaø xaùc ñònh tieâu chuaån cuûa chöùc danh coâng vieäc • Ñeå ñöôïc laäp baûng moâ taû coâng vieäc hay nhieäm vuï ñaë tröng cho chöùc danh

1.3. Thu thaäp öùng vieân • Öùng vieân cho moät chöùc danh nhaát ñònh coù theå thu thaäp töø nhieàu nguoàn khaùc nhau 2. Tuyeån tröïc tieáp töø nhaân vieân ñang laøm vieäc taïi toå chöùc 3. Töø trung taâm dòch vuï vieäc laøm

1.4.Tuyeån choïn öùng vieân • Nhöõng bieän phaùp thöôøng ñöôïc söû duïng laø nghieân cöùu veà hoà sô öùng vieân, phoûng vaán sô boä, kieåm tra traéc nghieäm veà trình ñoä chuyeân moân…

2. Ñaøo taïo nhaân vieân • Nguoàn löïc maëc duø ñöôïc choïn loïc kyõ nhöng nhaát thieát phaûi ñöôïc ñaøo taïo laïi sau nhöõng khoaûng thôøi gian nhaát ñònh ñeå ñoåi môùi kieán thöùc , hoïc taäp caùc kyõ naêng môùi vaø khaû naêng naâng cao coâng vieäc . • Thöïc hieän theo 3 giai ñoaïn :

Thöïc hieän ñaøo taïo theo 3 giai ñoaïn 1. Ñaøo taïo khi môùi nhaän vieäc 2. Ñaøo taïo trong quaù trình laøm vieäc 3. Ñaøo taïo cho coâng vieäc töông lai

III. Laõnh ñaïo • Hieåu bieát veà laõnh ñaïo vaø caùc phong caùch laõnh ñaïo, bieát aùp duïng chuùng thích hôïïp trong töøng hoaøn caûnh cuï theå coù yù nghóa heát söùc quan troïng trong coâng taùc cuûa nhaø quaûn trò

1. Caùc khaùi nieäm  Laõnh ñaïo laø laøm cho coâng vieäc ñöôïc hoaøn thaønh bôûi ngöôøi khaùc  Laõnh ñaïo laø chæ daãn, ñieàu khieån , ra leänh vaø ñi tröôùc  Laõnh ñaïo laø tìm caùch aûnh höôûng ñeán ngöôøi khaùc ñeå ñaït ñöôïc caùc muïc tieâu cuûa toå chöùc Phong caùch laõnh ñaïo laø taäp hôïp cuûa nhöõng phöông phaùp hay caùch thöùc taùc ñoäng maø nhaø quaûn thöôøng söû duïng ñeå chæ huy nhaân vieân thöïc hieän moät nhieäm vuï hay coâng vieäc

2. Phaân loaïi phong caùch laõnh ñaïo

2.1. Phaân loaïi phong caùch laõnh ñaïo theo möùc ñoä taäp trung quyeàn löïc (quan ñieåm cuûa Kurt Lewin)

1. Phong caùch laõnh ñaïo ñoäc ñoaùn ; ñuôïc ñaë tröng bôûi söï aùp ñaët cuûa nhaø quaûn trò ñoái vôùi nhaân vieân 2. Phong caùch laõnh ñaïo daân chuû : noäi dung cuûa quyeát ñònh bò phuï thuoäc vaøo yù kieán ña soá cuûa caùc thaønh vieân trong toå chöùc 3. Phong caùch töï do : söû duïng raát ít quyeàn löïc. Taïo ñieàu kieän cho caáp döôùi hoaøn thaønh nhieäm vuï thoâng qua vieäc cung caáp thoâng tin vaø

Quan taâm ñeán con ngöôøi

2.2. Phaân loaïi phong caùch laõnh ñaïo theo möùc ñoä quan taâm ñeán coâng vieäc vaø quan taâm ñeán con ngöôøi cao S3 Coâng vieäc ít Cong ngöôøi : nhieàu S4

S2

Coâng vieäc : nhieàu Con ngöôøi : S 1 nhieàu Coâng vieäc : ít Coâng vieäc : nhieàu Con ngöôøi : ít Con ngöôøi : ít thaá Quan taâm ñeán coâng vieäc p Cao

Quan taâm ñeán con ngöôøi

2.3. Sô ñoà löôùi theå hieän phong caùch laõnh ñaïo cuûa R.Blake vaø J.Mouton 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Cao 1,9 9 8 7 6 5,5 5 4 3 2 1 1,1 Quan taâm ñeán saûn Thaá xuaát p

9,1

Cao

3.Löïa choïn phong caùch laõnh ñaïo 1. Tuyø thuoäc vaøo ñaëc ñieåm cuûa nhaø quaûn trò 2. Tuyø thuoäc vaøo ñaëc ñieåm cuûa nhaân vieân 3. Tuyø thuoäc vaøo ñaëc ñieåm cuûa coâng vieäc phaûi giaûi quyeát

VI. Ñoäng vieân

1. Khaùi nieäm ñoäng vieân Nhu caàu Mong muoán

Bieán thaønh

Laø nguyeân nhaân

Thoâi thuùc Daãn tôùi Haønh ñoäng Söï thoaû maõn

Ñaùp öùng

2. Caùc lyù thuyeát veà ñoäng vieân

2.1. Thuyeát phaân caáp caùc nhu caàu cuûa A. Maslow Töï theå hieän Töï troïng Xaõ hoäi An toaøn Sinh lyù

2.2. Thuyeát E.R.G (Gíao sö Clayton Alderfer) 1. Nhu caàu toàn taïi : goàm caùc nhu caàu sinh lyù vaø nhu caàu an toaøn 2. Nhu caàu quan heä: goàm caùc nhu caàu xaõ hoäi vaø moät phaàn cuûa nhu caàu töï troïng 3. Nhu caàu phaùt trieån : laø nhu caàu ñöôïc phaùt trieån caù nhaân, bao goàm nhu caàu töï theå hieän vaø moät phaàn cuûa

2.3. Thuyeát hai nhaân toá cuûa Herzberg • Nhöõng boå ích cho nhaø quaûn trò :  Nhöõng nhaân toá laøm thoaû maõn ngöôøi lao ñoäng khaùc vôùi nhöõng nhoùm nhaân toá gaây neân söï baát maõn cuûa hoï  Muoán ñoäng vieân nhaân vieân ñoøi hoûi phaûi aùp duïng ñoàng thôøi caø hai nhoùm nhaân toá duy trì vaø ñoäng vieân, khoâng

Lyù thuyeát hai nhaân toá Caùc nhaân toá duy trì Lieân quan ñeán quan heä giöõa caù nhaân vaø toå chöùc, boái caûnh laøm vieäc hoaëc phaïm vi coâng vieäc

Caùc nhaân toá ñoäng vieân Lieân quan ñeán tính chaát coâng vieäc, noäi dung coâng vieäc vaø nhöõng töôûng thöôûng

Phöông phaùp giaùm saùt Heä thoáng phaân phoái Quan heä vôùi ñoàngnghieäp Ñieàu kieän laøm vieäc Chính saùch cuûa coâng ty Ñòa vò

Söï thaùch thöùc cuûa coâng vieäc Caùc cô hoäi thaêng tieán Yù nghóa cuûa caùc thaønh töïu Söï nhaän daïng khi coâng vieäc ñöôïc thöïc hieän

Aûnh höôûng cuûa nhaân toá Khi ñuùng Khi sai Khoâng coù söï baát Khoâng maõn taïo ra söï höng phaán

Baát maõn Aûnh höôûng tieâu cöïc (chaùn naûn, thôø ô…)

Aûnh höôûng cuûa nhaân toá ñoäng vieân Khi ñuùng Khi sai Thoaû maõn

Khoâng thoaû maõn Höng Khoâng phaán coù söï trogn baát quaù trình maõn laøm (vaãn giöõ vieäc(haê ñöôïc ng haùi möùc bình

2.4. Thuyeát baûn chaát cuûa con ngöôøi cuûa Mc.Gregor

1. Baûn chaát X : laø ngöôøi khoâng thích laøm vieäc, löôøi bieáng, thuï ñoäng, khoâng muoán nhaän traùch nhieäm, saüng saøng chòu söï chæ huy cuûa ngöôøi khaùc 2. Baûn chaát Y : laø ngöôøi ham thích laøm vieäc, saüng saøng naähn traùch nheäm, thích naêng ñoäng, saùng taïo vaø bieát töï kieåm soaùt ñeå hoaøn thaønh

2.5. Thuyeát mong ñôïi cuûa V.Vroom 1. Möùc say meâ : giaù trò cuûa phaàn höôûng khi thöïc hieän toát coâng vieäc 2. Kyø voïng ñaït ñöôïc : keát quaû coâng vieäc ñöôïc giao (tính hieän thöïc) . Ñoäng cô thuùc ñaåy = Möùc say meâ x Kyø voïng

V. Thoâng tin

1. Vai troø cuûa thoâng tin vaø caùc hình thöùc thoâng tin • Nhaø quaûn trò phaûi thu thaäp vaø phaân tích caùc thoâng tin phaûn hoài tö nhaân vieân, töø caáp döôùi leân G cô • Thoâng tin nhö laø maùu trong Maõ Ngöôøi Keânh iaûi Ngöôøi theåThoâng soáng h göûi ñieäp Nhieãu truyeàn ma nhaän moâi oaù õ tröôøng Phaûn hoài

2. Naâng cao hieäu quaû cuûa thoâng tin trong toå chöùc

2.1. Ñaûm baûo söï caân ñoái giöõa thoâng tin chính thöùc va phi chính thöùc 1. Thoâng tin ñi töø treân xuoáng 2. Thoâng tin töø döôùi leân 3. Thoâng tin theo chieàu ngang

2.2. Thieát laäp caùc keânh thoâng tin roõ raøng vaø phuø hôïp • Caàn phaûi chuù yù caùc vaán ñeà sau :  Taêng söï phaûn hoài trong thoâng tin  Duøng ngoân ngöõ ñôn giaûn ñeå thoâng tin 

VI. Quûan trò xung ñoät 1. Quan ñieåm coå ñieån cho raèng xung ñoät laø nhöõng bieåu hieän leäch laïc, tieâu cöïc beân trong toå chöùc, 2. Quan ñieåm cuûa khoa hoïc nghieân cöùu haønh vi thì cho raèng xung ñoät laø moät hieän töôïng töï nhieân, noù coøn hoã trôï cho vieäc kích thích vieäc saùng taïo, coù theå taïo ra nhieàu lôïi ích

Luoân toàn taïi 2 loaïi xung ñoät 1. Xung ñoät chöùc naêng 2. Xung ñoät ñoät phi chöùc Möùc ñoä xung vöøa ñuû naêng seõ aûnh höôûng ñeán naêng suaát cuûa toå chöùc

Chöông 8 : Chöùc naêng kieåm soùat • Kieåm soaùt laø gì ? Caùc nguyeân taéc xaây döïng cô cheá kieåm soaùt 2. Tieán trình kieåm soaùt 3. Caùc loaïi hình kieåm soaùt 4. Caùc kyõ thuaät kieåm soaùt

I. Khaùi nieäm vaø caùc nguyeân taéc xaây döïng cô cheá kieåm soaùt

1. Khaùi nieäm • Kieåm soaùt laø quaù trình ño, löôøng keát quaû thöïc teá vaø so saùnh vôùi nhöõng tieâu chuaån nhaèm phaùt hieän söï sai leäch vaø nguyeân nhaân söï sai leäch treân cô sôû ñoù ñöa ra bieän phaùp ñieàu chænh kòp thôøi nhaèm khaéc phuïc söï sai leäch hoaëc nguy cô söï sai leäch, ñaûm baûo toå chöùc ñaït ñöôïc

2. Caùc nguyeân taéc xaây döïng cô cheá kieåm soaùt 1.

2. 3. 4. 5.

6.

1. Kieåm soaùt phaûi ñöôïc thieát keá caên cöù treân keá hoaïch hoaït ñoäng cuûa toå chöùc vaø caên cöù theo caáp baäc cuûa ñoái töôïng ñöôïc kieåm soaùt 2.Coâng vieäc kieåm soaùt phaûi ñöôïc thieát keá theo yeâu caàu cuûa caùc nhaø quaûn trò 3. Söï kieåm soaùt phaûi ñöôïc thöïc hieän taïi nhöõng khaâu troïng yeáu 4. Kieåm soaùt phaûi khaùch quan 5. Heä thoáng kieåm soaùt phaûi phuø hôïp vôùi baàu khoâng khí cuûa doanh nghieäp (toå chöùc) 6. Vieäc kieåm soaùt caàn phaûi tieát kieäm va baûo ñaûm tính hieäu quaû kinh teá

II. Tieán trình kieåm soaùt

Böôùc 1 : Xaùc ñònh caùc tieâu chuaån

• Caùc yeâu caàu caàn thöïc hieän 2. Traùnh ñöa ra nhöõng tieâu chuaån khoâng ñuùng hoaëc khoâng quan troïng 3. Mang tính chaát hieän thöïc 4. Traùnh ñöa ra nhöõng tieâu chuaån maâu thuaãn nhau 5. Phaûi coù söï giaûi thích veà söï hôïp yù cuûa caùc tieâu chuaån ñeà ra 6. Deã daøng cho vieäc ño löôøng

Böôùc 2 : Ño löôøng thaønh quaû

Böôùc 3 : ñieàu chænh caùc sai leäch So saùnh Phaùt hieän

Vôùi caùc

Ño

Keát quaû

Sai leäch

Tieâu chuaån

löôøng

Thöïc teá

Phaân tích Nguyeân Nhaân sai

Ñöa ra Chöông trình Ñieàu chænh

leächVoøng

Thöïc hieän

Keát quaû

söï ñieàu

Mong

chænh

muoán

phaûn hoài cuûa kieåm soaùt

III. Caùc loaïi hình kieåm soaùt

1. Kieåm soaùt löôøng truôùc 2. Kieåm soaùt trong khi thöïc hieän 3. Kieåm soaùt sau khi thöïc hieän Thöïc Keát Laäp hieän quaû keá Keá ñaït hoaïch hoaïch ñöôïc Kieåm Kieåm Kieåm soaùt soaùt soaùt

IV. Caùc coâng cuï kieåm soaùt

1. Ngaân quyõ

1.1. Caùc daïng ngaân quyõ 1. Ngaân quó thu vaø chi 2. Ngaân quó veà thôøi gian, khoâng gian, vaät lieäu vaø saûn phaåm 3. Caùc ngaân quó bieåu hieän döôùi daïng vaät lyù 4. Ngaân quyõ veà tieàn maët

1.2. Kyõ thuaät laäp ngaân quyõ  Ngaân quó bieán ñoåi  Ngaân quó cô sôû – Zero  Ngaân quó löïa choïn vaø ngaân quyõ phuï

2. Kyõ thuaät phaân tích thoáng keâ  Xu theá phaùt trieån cuûa doanh nghieäp trong quaù khöù, nhöõng döï baùo cho thôøi gian tôùi  Veà moái lieân heä giöõa caùc yeáu toá trong quaù trình phaùt trieån  Ñoä sai leäch so vôùi caùc

3. Caùc baùo caùo vaø phaân tích chuyeân moân

4. Quan saùt caù nhaân