10
Pengenalan
Dadah ialah apa-apa juga bahan kimia, samada asli atau tiruan, apabila dimasukkan ke dalam tubuh badan secara disuntik, dihidu, dihisap atau dimakan boleh mengubah fungsi tubuh badan seseorang atau organisma dari segi fizikal atau mental. Seperti yang sedia maklum, dadah bukanlah perkara baru dalam kehidupan seharian manusia kerana penggunaannya telah dikesan terutamanya dalam bidang perubatan, sejak berabad-abad yang lalu meskipun tarikh sebenar tidak dapat diketahui. Mengikut sumber sejarah, dadah dikaitkan dengan alam fantasi oleh masyarakat zaman dahulu kala yang menganggapnya sebagai pembungkus penderitaan dan merupakan sumber keseronokan.
Angelina Sinyang (2005) menyatakan bahawa penyalahgunaan dadah di Malaysia dikesan mula berlaku pada abad ke-19 iaitu semasa penjajah Inggeris membawa masuk buruh asing dari India dan China secara beramai-ramai untuk bekerja di kawasan lombong bijih timah dan ladang getah. Buruh asing itu yang telah mengenali dadah dari negara asal terutamanya buruh asing dari China dimana pada ketika itu, penjajah Inggeris sendiri membawa masuk atau memperkenalkan dadah atau candu kepada rakyat China dengan tujuan untuk menjajah Negara tersebut. Seterusnya, buruh-buruh asing ini membawa tabiat buruk mereka iaitu menyalahgunaan dadah ke negara ini bertujuan mendapatkan keseronokan pada masa lapang.
Penagihan candu di kalangan buruh Cina menyebabkan kemasukan bahan berbahaya itu menjadi tidak terkawal di Tanah Melayu sehingga memaksa kerajaan Inggeris mengawal kemasukan dan penjualan candu pada tahun 1910. Serentak itu, kedai-kedai menjual candu dan rumah menghisap candu yang dikenali sebagai Opium Dens telah dilesen dan didaftarkan.
1
Selepas perang dunia kedua, kerajaan Inggeris terpaksa mengharamkan sama sekali penjualan dan pengedaran candu. Ini disebabkan bukan buruh asing sahaja yang terlibat dalam masalah penyalahgunaan dan penagihan dadah malahan penduduk asal di Tanah Melayu juga mula terlibat dan keadaanya semakin bertambah serius dan teruk. Akibatnya daripada itu, peningkatan pemintaan dadah semakin meningkat di kalang penduduk tempatan dan buruh asing dan mulalah berlaku aktiviti penyeludupan candu sehingga memaksa Akta Dadah Berbahaya diwujudkan pada tahun 1952. Mengikut akta ini, sesiapa yang memiliki dan menghisap candu adalah menjadi satu kesalahan dan Hakim Mahkamah Candu berkuasa menjatuhkan hukuman.
Sejak itu sehingga ke hari ini, pelbagai usaha dan tindakan tegas telah diambil kerajaan untuk menangani masalah penagihan dadah tetapi hasilnya masih menghampakan malahan jumlah penagih baru bertambah semakin bertambah. Selain itu juga, dadah telah menjadi satu ancaman besar kepada negara. Penyalahgunaan dadah semakin menular di negara kita hari demi hari yang melibatkan pelbagai lapis masyarakat. Menurut Ibrahim (1997) penagihan dadah bukan saja golongan berpendapatan rendah, bahkan telah merebak kepada golongan yang lebih mewah dan merentasi umur dan jantina. Ini menunjukkan bahawa, setiap individu berpotensi terlibat dengan penyalahgunaan dadah tanpa mengira kedudukan umur atau jantina.
Mengikut Program Pengawalan Dadah Antarabangsa Bangsa-Bangsa Bersatu (UNDCP) menyenaraikan Malaysia terletak ditempat kelima dirantau Asia Tenggara mempunyai bilangan penagih dadah paling ramai. Mengikut laporan Kedudukan Masalah Dadah dan Kemajuan Tindakan Anti Dadah (1985), perbuatan penyalahgunaan dadah di kalangan pelajar-pelajar sekolah diketahui bermula di awal tahun 1970an. Ekoran itu, pelbagai langkah pencegahan telah diambil oleh pihak kerajaan melalui perkhidmatan bimbingan dan kaunseling melalui tindakan
2
disiplin di sekolah-sekolah. Maklumat yang dikeluarkan, daripada 671 penagih yang pertama kali dikesan adalah terdiri dari pelajar sekolah berumur 14 hingga 18 tahun. Senario ini memperlihatkan bahawa penyalahgunaan dadah yang melibatkan golongan pelajar bukan perkara yang baru tetapi masih berlanjutan sehingga ke hari ini.
20
Jenis-Jenis Dadah
Dadah dibahagikan kepada lima kategori iaitu (1) Opait, (2) Perangsang (stimulants), (3) Depresen (Depressants), (4) Halusinogen (Hallucinogen), dan (5) Ganja (Cannabis). Opait merupakan bahan perubatan yang bertujuan untuk menidurkan dan melegakan kesakitan. Dadah jenis opiat ini mempunyai potensi yang tinggi untuk ketagihan. Jenis dadah dalam kategori opiat ini adalah Candu, Heroin, Morfin dan Kodein.
Jenis dadah dalam kategori perangsang adalah Phentermine, Kokain dan Ephedra. Kokain juga dikenali sebagai kokain rock adalah nama untuk sejenis kokain tulen (freebase) yang dihisap. Crack kokain adalah campuran kokain dengan powder yang hasilnya berbentuk granules. Crack yang mempunyai ketulenan sehingga 90% adalah sangat berbahaya dimana, ianya akan mendatangkan ketagihan yang teruk selepas penggunaan yang agak singkat.
Kategori dadah Depresen merupakan bahan perubatan penenang untuk menukarkan sistem saraf pusat. Kebiasaannya, kategori dadah depresen ini digunakan oleh pesakit-pesakit mental seperti depresi dan kebimbangan. Jenis-jenis dadah dalam kategori ini adalah Methaqualone, Tranquliser dan Eremin 5. Halusinogen pula merupakan dadah asli dan sintatik dimana ianya mengubah pandang fizikal menyebabkan seseoang individu sukar untuk membezakan yang benar atau tidak. Jenis-
3
jenis dadah dalam kategori ini adalah Lysergic Acid Diethylamide (LSD), Phenlycidine (PCP) Phencycilidine, Dimethyltryptamine (DTM), dan Ketamine.
Semua bentuk dadah yang diperolehi daripada pokok genus cannabis dikategorikan sebagai kategori ganja atau Cannabis iaitu ganja, marijuana, hashish, dan hashish oil. Ganja merujuk kepda bahagian daun dan pucuk berbunga pokok kanabis yang dijadikan dalam bentuk blok atau sate. Ianya juga menyerupai tembakau.
Terdapat beberapa kategori lain antaranya ialah kategori psikotrapik, dan inhalant. Dadah kategori psikotrapik adalah dadah yang bertindak kepada otak dan merancang fizikal iaitu syabu dan ecstasy. Dadah kategori inhalant adalah bahan yang tidak ditakrifkan sebagai dadah. Namun, member kesan yang sama seperti dengan dadah sebagai contoh gam, alcohol dan cat cair.
3.0
Statistik Penyalahgunaan Dadah Di Malaysia DATA PENAGIH TERKUMPUL DI MALAYSIA SEMENJAK TAHUN 1988 SEHINGGA 2005 ADALAH SERAMAI 289,763 orang 4
Statistik Januari - Disember 2005 (Sumber AADK) TABURAN PENAGIH MENGIKUT NEGERI BARU
BERULANG
JUMLAH
Johor
2181
1729
3910
Kedah
1215
1391
2606
Kelantan
1533
981
2514
Melaka
274
376
650
Negeri Sembilan
312
448
760
Pulau Pinang
2227
4176
6403
Pahang
780
883
1663
Perak
1465
1875
3340
Perlis
191
127
318
Sabah
1640
494
2134
Sarawak
598
71
669
Selangor
1142
1420
2562
Terengganu
182
174
356
WP Kuala Lumpur
1642
3264
4906
7
10
17
15389
17419
32808
WP Labuan
JUMLAH PENAGIH MENGIKUT STATUS KES BIL.
%
PURATA SEBULAN
Baru
15389
46.91%
1283
Berulang
17419
53.09%
1452
32808
100.00%
2735
PROFIL PENAGIH MENGIKUT JANTINA BARU
BERULANG 5
JUMLAH
Lelaki Perempuan
14910
17231
32141
479
188
667
15389
17419
32808
PROFIL PENAGIH MENGIKUT BANGSA BARU
BERULANG
JUMLAH
10621
11723
22344
Pribumi Sabah
867
355
1222
Pribumi Sarawak
94
28
122
Cina
2000
3131
5131
India
1208
2020
3228
Lain-lain Bangsa
503
159
662
Warga Asing
96
3
99
15389
17419
32808
Melayu
PROFIL PENAGIH MENGIKUT UMUR KETIKA DIKESAN BARU
BERULANG
JUMLAH
< 13 tahun
0
0
0
13-15 tahun
82
0
82
16-17 tahun
312
7
319
18-19 tahun
909
47
956
20-24 tahun
4018
1080
5098
25-29 tahun
3617
2878
6495
30-34 tahun
2472
3573
6045
35-39 tahun
1509
3277
4786
40-44 tahun
889
2834
3723
45-49 tahun
535
2108
2643
50-54 tahun
253
1051
1304
55-60 tahun
100
360
460
6
> 60
24
57
81
Tiada Maklumat
669
147
816
15389
17419
32808
PROFIL PENAGIH MENGIKUT JENIS DADAH YANG DIGUNAKAN BARU
BERULANG
JUMLAH
Heroin
4580
9334
13914
Morfin
3172
4875
8047
Candu
5
15
20
Ganja
3120
1924
5044
Pil Psikotropik
558
194
752
Ecstasy/MDMA
343
52
395
7
3
10
Syabu/Methamphetamine
2983
849
3832
Amphetamine
330
52
382
Kodein/U.Batuk
291
121
412
15389
17419
32808
Gam
PROFIL PENAGIH MENGIKUT JENIS PEKERJAAN BARU
BERULANG
JUMLAH
Binaan
1318
1970
3288
Pengurusan
190
156
346
Jualan
1555
1984
3539
Teknikal
951
927
1878
Pengangkutan
843
1113
1956
Pengeluaran/Kilang
831
537
1368
Perkeranian
45
50
95
Perkhidmatan
1488
2050
3538
Pertanian/Perikanan dll.
798
1053
1851
7
Buruh Am
2636
3676
6312
64
55
119
Penganggur
1262
1189
2451
Penuntut
250
19
269
Tiada Maklumat
3158
2640
5798
15389
17419
32808
Hiburan
PROFIL PENAGIH DADAH MENGIKUT SEBAB MULA MENGGUNA DADAH BARU
BERULANG
JUMLAH
Untuk Keseronokan
1204
1817
3021
Pengaruh Kawan
6573
7203
13776
Perasaan Ingin Tahu
2981
4258
7239
Rangsangan
73
91
164
Tahan Sakit
82
138
220
Secara Tidak Sengaja
21
28
49
Tekanan Jiwa
398
536
934
5
4
9
4052
3344
7396
15389
17419
32808
Lain-lain (tanpa tujuan) Tiada Maklumat
PROFIL PENAGIH MENGIKUT KELULUSAN TERTINGGI BARU
BERULANG
JUMLAH
Tidak Bersekolah
299
416
715
Sekolah Rendah
1910
3179
5089
SRP/LCE/PMR
5672
7040
12712
SPM/MCE/SPVM
3905
4195
8100
STP/HSC/STPM
154
170
324
Diploma
185
115
300
8
Ijazah
38
24
62
Lain-lain (spt. Sijil Kemahiran)
49
33
82
3177
2247
5424
15389
17419
32808
Tiada Maklumat
PROFIL PENAGIH MENGIKUT UMUR MULA MENAGIH BARU
BERULANG
JUMLAH
< 13 tahun
1802
1310
3112
13-15 tahun
288
594
882
16-17 tahun
643
1034
1677
18-19 tahun
1375
1596
2971
20-24 tahun
3941
4348
8289
25-29 tahun
2572
3180
5752
30-34 tahun
1396
1908
3304
35-39 tahun
709
1061
1770
40-44 tahun
360
600
960
45-49 tahun
175
314
489
50-54 tahun
82
157
239
55-60 tahun
27
31
58
> 60
12
11
23
2007
1275
3282
15389
17419
32808
Tiada Maklumat
Berdasarkan statistik yang bersumber daripada PEMADAM, terdapat seramai 289 763 orang yang terlibat dengan penagihan dadah sejak tahun 1988 hingga 2005. Sepanjang tahun 2005, terdapat 32 808 orang yang terlibat dimana daripada jumlah besar tersebut, Pulau Pinang mencatat bilangan penagih baru dan mengulang yang tertinggi. Kebanyakkan penagih dadah 9
terdiri daripada bangsa melayu, berkerja sebagai buruh am, mendapat pendidikan tertinggi PMR dan dipengaruhi oleh rakan untuk terlibat dengan kancah penagihan dadah. Rata-rata penagih dadah yang baru dan berulang ini mulai terjerumus dengan masalah ini ketika berumur sekitar 20 hingga 24 tahun. Pada tahun 2005 juga penagih baru yang termuda ialah berumur 13 hingga 15 tahun dan yang paling ramai ditangkap adalah berumur dalam lingkungan 20 hingga 24 tahun. 30
Kajian Lepas Mohd Noorazam Bin Abd Razak pada tahun 2007 telah melakukan sebuah yang
bertujuan meninjau keberkesanan pengajaran terhadap penyalahgunaan dadah dan secara khususnya penyelidik ingin melihat tahap pengetahuan pelajar berdasarkan Pembelajaran dan Pengajaran (P&P) dan sumber paling utama memainkan peranan di dalam pemberian maklumat tentang penyalahgunaan dadah. Kajian beliau dilakukan di sekolah menengah di sekitar Lembah Kelang ke atas 80 orang pelajar di kalangan pelajar tingkatan empat dengan menggunakan borang selidik. Borang selidik yang digunakan mempunyai empat bahagian dan data-data ditafsirkan secara peratusan dan kekerapan sahaja. Bentuk kajian yang beliau gunakan adalah bentuk tinjauan.
Dapatan daripada kajian ini, beliau mendapati sesi pengajaran penyalahgunaan dadah dapat dipertingkatkan lagi dengan menggunakan pelbagai kaedah pengajaran yang menarik. Tenaga pengajar juga didapati mempunyai pengetahuan yang mencukupi berkaitan dengan dadah. Selain itu, kajian ini juga mendapati ibu bapa merupakan sumber utama kepada pelajar mendapat maklumat tentang penyalahgunaan dadah berbanding dengan sumber-sumber yang ada.
10
Selain itu sebuah lagi kajian dijalankan ke atas permasalahan ini oleh Mohmood Nazar Mohamed (2005) yang memfokuskan kepada penagihan dadah wanita. Beliau melakukan kajian yang bertajuk kemurungan di kalangan penagih dadah wanita dimana telah menggunakan seramai 166 penghuni dari Pusat Pemulihan Dadah Wanita di Bachock Kelantan. Dalam kajian ini, boring soal selidik Beck Depression Inventory (BDI) digunakan bagi melihat tahap kemurungan responden dan sebagai perbandingan, seramai 60 orang residen lelaki dari Pusat Serenti Bukit Cabang, Perlis turut digunakan sebagi respondent bagi membandingan kemurungan yang dialami oleh penagih lelaki dan wanita.
Dapatan kajian beliau mendapati bahawa penagih wanita menggunakan pelbagai jenis dadah dan jenis dadah yang paling kerap ialah heroin, syabu dan ganja. Manakala penagih lelaki lebih kerap menggunakan dadah jenis heroin, ganja dan morfin. Selain itu, kajian belaiu juga mendapati terdapat persamaan di antara penagih lelaki dan wanita, iaitu mereka menggunakan dadah kerana ingin mencuba, “tension”, dan pengaruh kawan atau suami.
Selain daripada itu, beliau juga mendapati tahap kemurungan di kalangan penagih wanita juga lebih tinggi berbanding dengan penagih lelaki terutamanya penagih wanita yang mempunyai pengalaman keganasan rumahtangga dan mempunyai hubungan sosial yang kurang baik. Dalam kajian beliau, beliau juga mencadangkan setiap program rawatan dan pemulihan perlu mengambilkira tahap kemurungan yang dialami oleh penagih dan ini memerlukan bantuan daripada bidang kesihatan mental.
11
50
Pendekatan Teori Psikologi Penyalahgunaan dadah merupakan masalah yang berlaku dalam setiap lapisan
masyarakat. Ia juga melibatkan golongan yang berpendidikan tinggi, pelajar, ahli-ahli professional di samping mereka yang tidak berpendidikan dan penganggur. Kita boleh melihat beberapa perspektif atau teori dalam menerangkan permasalahan sosial ini iaitu;
5.1
Perspektif Psikologikal Menurut Rational Choice Theories, setiap individu mempunyai pilihan untuk bertingkah
laku dan tingkah laku mereka tersebut merupakan pilihan mereka sendiri. Terdapat banyak idea atau konsep yang mempengaruhi pembuat keputusan seseorang untuk bertingkah laku, antaranya ialah konsep kendiri (self-concept), sosialisasi, peranan, status atau identiti. Teori Lindesmith (1968), menghuraikan proses psikologikal sosial adalah hubungan dadah keatas kesan dan keinginan untuk menghilangkan ‘withdrawal symptoms’ iaitu kesan semasa dalam proses pemulihan daripada dadah. Teori Lindesmith digunakan dalam menjawab persoalan mengapa penagih dadah tidak dapat menghentikan ketagihan mereka dan punca penagihan semula.
12
Selain daripada itu, individu yang terlibat dengan dadah juga membuat pilihan sama ada pengalaman menghadapi ‘pain of withdrawal’ atau pengalaman euphoria iaitu keadaan ketika separuh sedar dan khayal semasa mengambil dadah. Richard Stephens (1991) telah menjumpai penagih heroin jalanan mengambil dadah bukan sahaja kerana menghilangkan ‘pain of withdrawal’ seperti dalam teori Lindesmith tetapi kerana dorongan pengalaman euphoria atau “experience the drug high”.
5.2
Perspektif Struktur Sosial Mengikut struktur sosial, masalah devian ini berlaku kerana terdapat masalah dalam
struktur sosial dan masyarakat tersebut bermasalah dan masalah ini mendorong individu melakukan devian. Dalam perspektif struktur sosial ini, masalah penyalahgunaan dadah ini diterangkan menggunakan Teori Anomie.
Mengikut teori anomie, masalah devian ini berlaku kerana individu tersebut mendapat tekanan daripada masyarakat disekelilingnya. Teori tekanan atau Strain dalam teori anomie adalah tekanan yang dihadapi individu dalam sesuatu masyarakat, akibat daripada tidak mendapat peluang untuk menjalankan kehidupan yang lebih baik, perkerjaan, pendidikan yang tinggi dan sering ditindas atau berlakunya diskriminasi oleh golongan atasan, berada dan berkemampuan. Tekanan untuk meneruskan kehidupan dan demi mencapai matlamat mereka memaksa individu melakukan devian sebagai pengedar dadah kerana tidak mendapat peluang perkerjaan walaupun mempunyai kelayakkan kerana berlakunya diskriminasi.
13
Teori Strain, tekanan untuk mendapatkan pendapatan yang lebih dengan berkerja keras dengan tenaga yang terhad juga menyebabkan berlakunya penyalahgunaan dadah. Ini boleh dibuktikan dengan statistik dimana, golongan professional dan golongan berpendidikan tinggi seperti pelajar universiti dan kolej turut terlibat dengan penyalahgunaan dadah. Tekanan bebanan tugasan yang berat yang dialami olehi pelajar menyebabkan mereka menggunakan dadah seperti “gam” untuk dapat bercengkang mata pada waktu malam untuk menyiapkan perkerjaan.
5.3
Perspektif Interaksi (Label) Perspektif interaksi atau teori label juga menjadikan masyarakat sebagai punca kepada
masalah devian. Mengikut teori ini, devian merupakan reaksi daripada interaksi masyarakat dan label yang diberikan kepada individu mampu mengubah sikap dan tingkah laku seseorang. Masyarakat sering letakkan sesuatu label kepada seseorang individu berdasarkan sikap, tingkah laku dan ciri-ciri yang ada pada individu tersebut berdasarkan perbandingan dan pengalaman masyarakat. Sekiranya, seseorang individu mempunyai sikap yang malas, akan dilabelkan oleh masyarakat sebagai pemalas. Jika individu tersebut perna melakukan kesalahan seperti mencuri akan dilabelkan sebagai pencuri. Label yang diberikan kepada individu akan berterusan dan mempengaruhi kognitif, sikap dan tingkah laku individu seterusnya.
Kuasa yang ada pada label oleh masyarakat adalah sangat kuat ianya merupakan faktor utama mengapa masalah penyalahgunaan dadah ini berlaku dan berterusan. Bekas penagih dadah sukar untuk berhenti daripada menagih dadah kerana masyarakat telah melabelkan bekas penagih
14
dadah ini sebagai penagih dadah walaupun, mereka telah bebas daripada dadah. Tekanan daripada label ini menyebabkan individu terlibat semula dengan penagihan dadah semula.
5.4
Teori peer-cluster Teori peer-cluster (Beauvais, Chavez, Oetting, Deffenbacher, dan Cornell, 1996;
McWhirter, 2004) menyatakan bahawa masalah-masalah yang berkaitan dengan pengaruh rakan sebaya berkaitan dengan masalah tingkah laku dan sikap remaja itu. Teori ini mencadangkan tingkah laku anti-sosial dan masalah sekolah merupakan faktor utama dalam membentuk peercluster deviant. Remaja atau orang muda yang terlibat dengan masalah tingkah laku mempunyai kecenderungan untuk berjumpa atau mencari antara satu sama lain. Kumpulan peer-cluster devian ini saling menyokong dan menggalakan tingkah laku devian antara satu sama lain. Penagih dadah yang telah melalui rawatan dan intervensi atau daripada pusat pemulihan dadah akan menerima pandangan yang negatif dan penolakkan dalam masyarakat atau komuniti. Oleh demikian, bekas penagih dadah ini akan cederung akan mencari kawan-kawannya yang mempunyai masalah yang sama dan kecenderungan untuk menagih semula adalah tinggi ekoran daripada galakan dan sokongan daripada rakan atau penagih dadah yang lain. Kumpulan peercluster devian ini boleh terdiri samaada kumpulan kecil atau besar.
60
Program Intervensi dan Rawatan Terdapat beberapa program intervensi dan rawatan yang boleh dilakukan dengan
mengikut beberapa peringkat iaitu pada peringkat individu, keluarga, sekolah, dan komuniti. Pada peringkat individu, teknik kauseling individu khas merupakan teknik yang effektif dimana, 15
ianya membantu remaja mengembangkan strategik daya tindak, kemahiran kehidupan dan strategik membuat keputusan dalam mencegah penagihan berulang berbanding dengan terapiterapi lain. Intervensi lain dalam kaunseling juga merupakan intervensi yang efektif iaitu Motivational Interviewing (MI). MI menggunakan idea atau prinsip dimana penagih dadah itu harus diberikan masa untuk bersedia untuk berubah sebelum berubah. Intervensi ini memfokuskan dalam membantu penagih untuk mengenalpasti kesan negatif berbanding kesan positif ke atas sesuatu tingkah laku mereka dan kaunselor sentiasa member sokongan kepada mereka sepanjang proses intervesi MI ini.
Terdapat lima peringkat dalam model peringkat perubahan (stages of change model) iaitu (1)
Pra-Renungan
(Pre-contemplation);
pada
peringkat
ini,
penagih
masih
belum
mempertimbangkan untuk berhenti daripada menagih dadah, (2) Renungan (Contemplation); pada peringkat ini, penagih telah mempertimbangkan untuk berhenti daripada menagih dadah dan telah meletakan satu jangka masa untuk berhenti misalanya, berhenti daripada menagih dadah dalam jangka masa sebulan, (3) Persediaan (Preparation); pada peringkat ini, penagih telah membuat satu rancangan (plan) dan percubaan untuk berhenti daripada penagihan dadah, (4) Tindakan (action); pada peringkat ini, penagih dadah tersebut telah terlibat secara aktif dalam rawatan, dan (5) Pemeliharaan (maintenance); pada peringkat ini, penagih dadah telah melalui rawatan yang disediakan dan menyertai beberapa program selepas rawatan agar individu tersebut tidak terlibat dengan kes berulang.
16
Selain daripada itu, pada peringkat keluarga juga harus dilakukan terapi keluarga bagi menyediakan keluarga penagih dadah dengan memperbaiki atau mengembangkan strategik daya tindak, kemahiran kehidupan dan strategik membuat keputusan yang lebih baik. Oleh kerana, rakan sebaya merupakan orang yang paling terdekat bagi golongan remaja maka, Terapi crossage peer group juga merupakan terapi yang berkesan kerana ianya melibatkan kerjasama di antara rakan sebaya yang tidak terlibat dengan penagihan dadah dengan penagih dadah. Terapi ini lebih berkonsepkan rakan sebaya sebagai role-model.
70
Kesimpulan Secara kesimpulannya, pada masa kini dadah semakin mudah didapati di kalangan
remaja. Malahan remaja dengan mudah membeli ubat-ubatan (dadah) di kedai-kedai farmasi yang semakin bertambah dewasa kini. Terdapat beberapa kategori dadah yang telah dikenalpasti dan dadah juga merupakan bahan yang berguna dalam bidang perubatan. Namun, apabila fungsi dadah itu disalahgunakan dan pengambilan jumlah atau dos yang berlebihan, ianya menjadi bahan yang berbahaya kepada sistem biologi manusia terutama otak dan saraf.
Selain itu, keyakinan diri seseorang individu yang terlibat sama ada secara langsung atau tidak langsung dengan penyalahgunaan dadah ini juga semakin rendah ekoran daripada, pandangan masyarakat bahawa penagih dadah merupakan sampah masyarakat dan tidak berguna. Walaupun, pandangan atau streotaip masyarakat ini secara tidak langsung membantu seseorang untuk tidak terlibat dengan penagihan dadah tetapi ianya juga member kesan negatif terutamanya kepada bekas-bekas penagih dadah yang telah sembuh.
17
Rakan sebaya juga memainkan peranan yang penting dalam membantu penagih dadah untuk berhenti daripada penagihan dadah namun, ianya juga memberi kesan yang sebaliknya kepada masalah penyalahgunaan dan penagihan dadah ini. Pelbagai pihak harus berkerjasama dalam menangani masalah ini. Rawatan dan intervensi yang menunjukkan keeffektifannya adalah motivational interviewing (MI) dimana penagih diberi peluang untuk bersedia untuk berubah atau berhenti daripada penagihan dadah.
Selain itu, penguatkuasa undang-undang dan pemeriksaan yang lebih ketat dan keras juga boleh membantu dalam mengurangkan permasalahan dadah ini. Oleh demikian, usaha dalam menangani permasalahan ini harus dipertambahkan dan kerajaan juga harus menggalakan para penyelidik dan ahli psikologi untuk mengkaji permasalahan penyalahgunaan dan penagihan dadah ini.
18
Rujukan Dr. Ma`rof Redzuan & Haslinda Abddullah. (2003). Psikologi. Malaysia: McGraw-Hill. Dr. Mohd Dahlan A. Malek, Beddu Salam Baco & Mohd. Sharani Ahmad. (2007). Prosiding Persidangan Dadah Kebangsaan 1: “Pendekatan Inovatif Dalam Pencegahan Dan Pemulihan”. Malaysia: Universiti Malaysia Sabah. Mahmood Nazar Mohamed. (2005). Kemurungan di Kalangan Penagih Dadah. Jurnal Psikologi Malaysia Vol19. (43-56). UKM Marshall B. Clinard & Robert F. Meier. (2004). Sociology of Deviant Behavior (12th Edition). USA: Wadsworth/Thomson Learning. McWhirter, J. J. (2004). At Risk Youth : A Comprehensive Response For Counselors, Teachers, Psychologists, and Human Service Professionals (3rd Edition). Canada : Thomson Learning Academic. Mohd Noorazam Bin Abd Razak. (2007). Keberkesanan Pengajaran Terhadap Penyalahgunaan Dadah di Kalangan Murid Tingkatan Empat di Sebuah sekolah Menengah lembah Kelang. Prosiding Persidangan Dadah Kebangsaan 1; “Pendekatan Inovatif Dalam Pencegahan dan Pemulihan”. (121-131). Karen Huffman. (2007). Psychology In Action (8th Edition). USA: John Wiley & Sons.
19
Rujukan Internet Laman web rasmi Persatuan Mencegahan Dadah Malaysia (PEMADAM) yang diakses pada September 14, 2009 daripada pautan http://www.pemadam.org.my Laman web rasmi Agensi AntiDadah Kebangsaan (AADK) yang diakses pada September 14, 2009 daripada pautan http://www.adk.gov.my/
20