PROVINCIAL DISASTER RISK REDUCTION AND MANAGEMENT OFFICE (PDRRMO)
FIRST – AID (PANGUNANG LUNAS)
PROVINCIAL DISASTER RISK REDUCTION AND MANAGEMENT OFFICE (PDRRMO)
PANGUNANG LUNAS Ito ay ang pagbibigay ng pangunahing magagawang tulong, kalinga, at pangangalaga sa mga taong napinsala ng sakuna o karamdaman.
Isinasagawa ito ng isang pangkaraniwan tao, hanggang sa panahong maaari nang ibigay ang mas dalubhasang tulong pang-sagip buhay ng mga manggagamot. Maaaring makatamo ng pagsasanay ang isang pangkaraniwang tao upang maisagawa ang pagbibigay ng tulong na ito, kahit man hindi ginagamitan ng mga natatanging aparatong panggagamot.
PROVINCIAL DISASTER RISK REDUCTION AND MANAGEMENT OFFICE (PDRRMO)
Layunin ng First Aid TANDAAN LAMANG ANG 4P’s
P reserve life Pagpapanatili ng buhay P revent further injury or illness
Pag-iwas mula sa pagkakaroon ng mga dagdag na pinsala o pag-iwas sa paglala ng kapinsalaan o karamdaman
P romote recovery Pagtataguyod sa paggaling Protect yourself
Pag-iingat ng sarili o Protektahan ang sarili
PROVINCIAL DISASTER RISK REDUCTION AND MANAGEMENT OFFICE (PDRRMO)
Gampanin ng First-Aid • Ito ang nagsisilbing tulay ng buhay na nag-uugnay sa pagitan ng napinsala at ng manggagamot. • Ito ay nagtatapos sa pagsisimula ng serbisyo ng isang doktor o iba pang propesyonal. • Hindi nito intensyong makipagpaligsahan o palitan ang kakayahan at serbisyo ng isang doktor o iba pang propesyonal. • Ito ang nagpapakilos o nagmomobilisa sa mga taong may higit na kaalaman sa larangan ng panggagamot. • Ito ay nagbibigay suporta at tulong sa mga kinauukulan. • Ito ay nagde-determina ng anumang banta sa buhay ng napinsala. • Sinisiguro nito ang kaligtasan ng napinsala. • Itinatala nito ang lahat ng nakitang sugat, pangyayari at pangunang lunas na naibigay sa napinsala.
PROVINCIAL DISASTER RISK REDUCTION AND MANAGEMENT OFFICE (PDRRMO)
Katangian ng Magaling na First Aider Mahinahon o Malumanay (Gentle) Magaling Magdesisyon
(Good Judgement) Mapagmasid (Observant) Mapamaraan (Resourceful) Sensitibo sa Pagpili ng Salita
(Tactful)
Maawain o Maunawain
(Empathic)
Masayahin o Masigla
(Cheerful)
Magalang at Mapitagan
(Respectable)
PROVINCIAL DISASTER RISK REDUCTION AND MANAGEMENT OFFICE (PDRRMO)
MODE OF TRANSMISSION 1. Direct contact Person to Person transmission
PROVINCIAL DISASTER RISK REDUCTION AND MANAGEMENT OFFICE (PDRRMO)
MODE OF TRANSMISSION 2. Indirect contact Pag-gamit ng isang konataminadong bagay
PROVINCIAL DISASTER RISK REDUCTION AND MANAGEMENT OFFICE (PDRRMO)
MODE OF TRANSMISSION 3. Airborne Droplet transmission
Chicken pox, shingels, measels, mumps, influeza, respiratiory syndrome
PROVINCIAL DISASTER RISK REDUCTION AND MANAGEMENT OFFICE (PDRRMO)
MODE OF TRANSMISSION 4. Vector borne Nakukuha ito sa kagat ng isang apektadong anthropod na nagdadala at nag papasa ng sakit sa tao
PROVINCIAL DISASTER RISK REDUCTION AND MANAGEMENT OFFICE (PDRRMO)
PRECAUTION TO PREVENT DISEASE TRANSMISSION (Pamamaraan kung paano tayo makakaiwas sa nakakahawang sakit)
Body Substance Isolation • isang paraan o pag-iingat sa sarili upang maiwasan ang mga likido (ihi, dumi, plema, dugo at iba pa) o nakakahawang sakit na nagmumula sa katawan ng isang tao. Basic Precautions and Practices
Personal Hygiene
Paliligo araw- araw Pagsisipilyo ng ngipin Pagsusuot ng malinis na damit Paghuhugas ng kamay At iba pa
PROVINCIAL DISASTER RISK REDUCTION AND MANAGEMENT OFFICE (PDRRMO)
Basic Precautions and Practices Protective Equipment
Equipment Cleaning & Disinfecting
Mask Gloves Goggles Gown Cap
PROVINCIAL DISASTER RISK REDUCTION AND MANAGEMENT OFFICE (PDRRMO)
FIRST – AID MANAGEMENT
PROVINCIAL DISASTER RISK REDUCTION AND MANAGEMENT OFFICE (PDRRMO)
SHOCK (Pagkasindak)
Ang kondisyon kung saan ang dugo o daloy nito sa ating katawan ay kinukulang sanhi upang humina o hindi gumana ang mahahalagang bahagi ng ating katawan.
PROVINCIAL DISASTER RISK REDUCTION AND MANAGEMENT OFFICE (PDRRMO)
MGA URI NG SHOCK (Pagkasindak) SEPTIC SHOCK – Sanhi ng infection sa dugo ANAPHYLACTIC SHOCK – Sanhi ng hypersensitivity or allergic reaction CARDIOGENIC SHOCK – Atake sa puso (heart damage) NEUROGENIC SHOCK – Bunga ng trauma sa gulogod (spinal cord trauma) HYPHOVOLEMIC SHOCK – Sanhi ito ng labis na pagdurugo, labis ng pagkapaso, pagkaubos ng tubig sa katawan (dehydration)
PROVINCIAL DISASTER RISK REDUCTION AND MANAGEMENT OFFICE (PDRRMO)
Mga Sintomas na Maari Nating Makita sa Taong my SHOCK Mahinang pulso bunga ng mabagal na daloy ng dugo Mabilis na tibok ng puso Malamig na balat bunga ng hindi magandang daloy ng dugo Dehydration Maasul na labi at mga daliri sa kamay at paa Kawalan ng malay o pagkahilo
PROVINCIAL DISASTER RISK REDUCTION AND MANAGEMENT OFFICE (PDRRMO)
Pangunang Lunas para sa SHOCK
• • • • •
S HOCK-
Saline Solution Heat Oxygen Careful Handling Keep the victim comfortable
PROVINCIAL DISASTER RISK REDUCTION AND MANAGEMENT OFFICE (PDRRMO)
FAINT (Pagkahimatay) Biglaang pagkawala ng malay sanhi ng pansamantalang pag-unti ng daloy ng dugo sa utak. Mga dahilan ng pagkahimatay Emotional distress Sobrang takot (Fear) Sobrang sakit (Severe pain) Paginom ng gamot paras sa anxiety, depression, high blood pressure, and allergies (ang mga gamot na ito ay nakakapag pababa ng presyon) Low blood sugar Seizures Pagbaba ng presyon bunga ng sobrang pagurugo at dehydration Biglaang pagbabago ng posisyon ng katawan ( nakahiga patayo)
PROVINCIAL DISASTER RISK REDUCTION AND MANAGEMENT OFFICE (PDRRMO)
Mag Sintomas na Maaring makita bago siya mahimatay o faint Paggaan ng ulo (light headedness) Pagpapawis (sweating) Putlang balat (pale skin) Paglabo ng Paningin (blurred vision) Pagsusuka at pagkaliyo (vomiting, nausea)
PROVINCIAL DISASTER RISK REDUCTION AND MANAGEMENT OFFICE (PDRRMO)
Pangunang Lunas para sa FAINT Ihiga ang napinsala, suportahan at itaas ang mga paa nito. Siguruhing nakasasagap ng hangin ang napinsala. Kung manumbalik na ang malay ng napinsala, magbigay tiwala at tulungan syang umupo ng dahan-dahan. Suriin at bigyan ng pangunang lunas ang anumang pinsala na natamo ng napinsala sa pagkahulog o pagkatumba nya.
PROVINCIAL DISASTER RISK REDUCTION AND MANAGEMENT OFFICE (PDRRMO)
(WOUNDS) Sugat
• Pinsala sa balat at mga himaymay na nasa loob o ilalim nito. • Any break in the external or internal surfaces of the body involving a separation of tissue, and caused by external injury or force. • Mayroong dalawang uri ng Sugat: a.) Saradong sugat (Closed Wounds) b.) Bukas na sugat (Open Wounds)
PROVINCIAL DISASTER RISK REDUCTION AND MANAGEMENT OFFICE (PDRRMO)
Saradong Sugat
Nagdududlot ng pinsala sa loob ng balat (underlying tissue) kung saan walang nakikitang sugat sa panlabas na bahagi (mucuos membrane).
PROVINCIAL DISASTER RISK REDUCTION AND MANAGEMENT OFFICE (PDRRMO)
Saradong Sugat
PROVINCIAL DISASTER RISK REDUCTION AND MANAGEMENT OFFICE (PDRRMO)
Pangunang Lunas para sa Saradong Sugat
• Aplikasyon ng yelo sa mismong pinsala • Kompresyon • Pagtaas sa napinsalang bahagi • Pagbabalangkat (kung kinakailangan) VOLTRON
PROVINCIAL DISASTER RISK REDUCTION AND MANAGEMENT OFFICE (PDRRMO)
Mag Uri ng Bukas na Sugat Saksak o Tusok (Puncture)
VOLTRON
PROVINCIAL DISASTER RISK REDUCTION AND MANAGEMENT OFFICE (PDRRMO)
Mag Uri ng Bukas na Sugat Gasgas o Galos (Abrasion)
VOLTRON
PROVINCIAL DISASTER RISK REDUCTION AND MANAGEMENT OFFICE (PDRRMO)
Mag Uri ng Bukas na Sugat Laslas (Laceration)
VOLTRON
PROVINCIAL DISASTER RISK REDUCTION AND MANAGEMENT OFFICE (PDRRMO)
Mag Uri ng Bukas na Sugat Wakwak (Avulsion)
VOLTRON
PROVINCIAL DISASTER RISK REDUCTION AND MANAGEMENT OFFICE (PDRRMO)
Mag Uri ng Bukas na Sugat Hiwa (Incision)
VOLTRON
PROVINCIAL DISASTER RISK REDUCTION AND MANAGEMENT OFFICE (PDRRMO)
Pangunang Lunas para sa Bukas na Sugat C -
C -
C C VOLTRON
Control Bleeding (Ampatin ang Pagdurugo) Direct pressure Elevation Pressure point Pressure bandage Cover the wound with dressing and secure with a bandage. (Takpan o balutin and sugat ng dressing o bandage) Care for Shock.(Alagaan ang biktima upang maiwasan ang shock) Consult or refer to physician.(Kumunsulta o magpatingin agad sa isang doktor o manggagamot)
PROVINCIAL DISASTER RISK REDUCTION AND MANAGEMENT OFFICE (PDRRMO)
(BURN) Paso
• Pinsala sa balat sanhi ng init na dulot ng likido, apoy, kemikal, kuryente, radiant heat at nuclear radiation na maaaring umabot hanggang sa kalamnan.
VOLTRON
PROVINCIAL DISASTER RISK REDUCTION AND MANAGEMENT OFFICE (PDRRMO)
Klasipikasyon ng Paso
First Degree Burn VOLTRON
PROVINCIAL DISASTER RISK REDUCTION AND MANAGEMENT OFFICE (PDRRMO)
Klasipikasyon ng Paso
Second Degree Burn VOLTRON
PROVINCIAL DISASTER RISK REDUCTION AND MANAGEMENT OFFICE (PDRRMO)
Klasipikasyon ng Paso
VOLTRON
Third Degree Burn
PROVINCIAL DISASTER RISK REDUCTION AND MANAGEMENT OFFICE (PDRRMO)
Pangunang Lunas para sa Paso 1. Hugasan ng tubig ang nasunog na bahagi. 2. Takpan ng tuyo, sterile, non-adhesive dressing ang parteng napinsala. 3. Takpan ng cellophane plastic kung meron. 4. Alalayan ang mahahalagang galaw ng biktima. 5. Agad dalhin ang napinsala sa ospital. 6. Kung nasunog ang mga daliri sa kamay at paa, paghiwa-hiwalayin ang mga ito sa pamamagitan ng paggamit ng wet, non-adhesive dressing.
VOLTRON
PROVINCIAL DISASTER RISK REDUCTION AND MANAGEMENT OFFICE (PDRRMO)
QUESTION? VOLTRON
PROVINCIAL DISASTER RISK REDUCTION AND MANAGEMENT OFFICE (PDRRMO)
VOLTRON