תפארת_לבנים_-_מוקאטש

‫‪úåîù úùøô‬‬ ‫וְ אֵ לֶ ה ׁ ְשמ ֹות ְּב ֵני ִי ְׂש ָראֵ ל הַ ָּב ִאים ִמצְ ָר ָימה אֵ ת‬ ‫ב א ּו ‪ .‬א‪ ,‬א‬ ‫ַיעֲ קֹב ִא ׁיש ּובֵ ית ֹו ָּ‬ ‫די גאולה פון אלע גליות‪ ,‬איז דורך לערנען‬ ‫"תורה" און טוהן "תשובה"‪ .‬תשובה קען יעדער מענטש‬ ‫טוהן‪ ,‬אבער לערנען תורה קען דאך נישט יעדער‪ ,‬למשל‬ ‫אזא איינער וואס איז נישט קיין תלמיד חכם‪ .‬וואס דארף‬ ‫אזא מענטש טוהן? נאר פאר אזא איינעם האט השי"ת‬ ‫שוין מבטיח געווען פאר דוד המלך‪ ,‬אז דער וואס וועט‬ ‫לערנען זיין ספר תהלים וועט זיין אזוי חשוב פונקט ווי‬ ‫מען איז עוסק בתורה אין די שווערע הלכות פון נגעים‬ ‫און אהלות )מדרש שוחר טוב מזמור א(‪.‬‬ ‫וועגען דעם איז מרומז אין די סופי תיבות פונעם‬ ‫ימה אֵ ת‬ ‫פסוק "וְ אֵ לֶ ה ׁ ְש מ ֹות ְּב ֵני ִי ְׂש ָראֵ ל הַ ָּב ִאים ִמצְ ָר ָ‬ ‫ַיעֲ קֹב אִ ישׁ ּובֵ ית ֹו ָּבאוּ"‪ ,‬די ווערטער "תהלים" און‬ ‫"תשובה"‪ ,‬אונז צו לערנען אז דאס אויסלייזונג פון‬ ‫מצרים‪ ,‬און אזוי אויך פון אלע שפעטערדיגע גליות‪ ,‬איז‬ ‫מיטן כח פון זאגן תהלים )‪ -‬תורה( און טוהן תשובה‪.‬‬ ‫‪äìëã àøâà‬‬

‫וַ י ָָקם ֶמלֶ ְך חָ ָד ׁש אֲ ׁ ֶשר לֹא ָי ַדע אֶ ת י ֹו ֵסף‪.‬‬

‫א‪ ,‬ח‬

‫אין תרגום אונקלוס שטייט‪ְ :‬דלָ א ְמ ַק ִיים גְ ֵז ַירת‬ ‫יוֹ ֵסף‪ .‬דאס איז וואונדערליך‪ ,‬ווייל איז דען דער קעניג‬ ‫געצווינגען צו מקיים זיין די גזירות פון א משנה למלך?‬ ‫נאר‪ ,‬מיר ווייסן )עיין יערות דבש חלק א דרוש ב( אז יוסף‬ ‫הצדיק האט געצווינגען די מצריים זיי זאלן זין מל'ן‪ .‬זיין טעם‬ ‫איז געווען‪ ,‬ווייל ער האט מורא געהאט אז ווען אידישע‬ ‫קינדער וועלן זיך אויסמישן צווישן די גוים וועלן זיי זיך‬ ‫אפלערנען פון זייערע מעשים און וועלן זיך אפהאלטן‬ ‫פון מל זיין זייערע קינדער‪ .‬וועגען דעם האט זיך יוסף‬ ‫געקלוגט צו צווינגען די מצריים זיי זאלן זיך אויך מל'ן‪.‬‬ ‫לויט דעם וועט "גְ ֵז ַירת יוֹ ֵסף" זיך טייטשן כלשון‬ ‫הגמרא )שבת קל‪ ,‬ב( " ַר ִּב י ְיהו ָּדה הַ ג ֹוזֵר"‪ ,‬ר' יהודה דער‬ ‫שניידער‪ ,‬דאס הייסט ר' יהודה דער מוהל‪ .‬אזוי אויך " ְגז ֵָירה"‬ ‫טייטשט שניידן‪ ,‬און דאס מיינט די מצוה פון ִמילָ ה‪.‬‬ ‫זאגט דער פסוק‪ ,‬אז דער נייער קעניג האט מבטל‬ ‫מתקן געווען‬ ‫געווען די תקנה פון מילה וואס יוסף האט ּ‬ ‫אין מצרים‪ ,‬ווייל דער קעניג האט טאקע געוואלט אז די‬ ‫אידישע קינדער זאלן זיך יא אפלערנען פון זייערע‬ ‫מעשים און מער נישט מל זיין זייערע קינדער‪.‬‬ ‫‪íåìùå íééç‬‬

‫וַ ִּת ֶיראןָ הַ ְמ ַילְ דֹת אֶ ת הָ אֱ ל ִֹקים גו' וַ ְּתחַ ֶייןָ ֶאת‬ ‫הַ ְי לָ ִדים‪ .‬א‪ ,‬יז‬ ‫יראת שמים איז א סגולה אויף אריכות ימים‪ ,‬צו‬ ‫לאנגע לעבנס יארן‪ ,‬ווי עס שטייט אין פסוק )משלי י‪ ,‬כז(‪ :‬יראת‬ ‫ד' תוסיף ימים ‪ -‬מורא פון השי"ת טוט פארמערן טעג‪.‬‬ ‫דאס שטייט ביי אונז אין פסוק‪" :‬וַ ִּת ֶיראןָ הַ ְמ ַילְ דֹת‬ ‫אֶ ת הָ אֱ ל ִֹקים" ‪ -‬די הייבאם'ס האבן מורא געהאט פונעם‬ ‫אייבערשטן‪ ,‬זיי האבן געהאט יראת שמים‪ ,‬און דורכדעם‬ ‫איז געווען "וַ ְּת חַ ֶייןָ אֶ ת הַ ְילָ ִדים" ‪ -‬אז זיי האבן געגעבן‬

‫הילולא דצדיקיא‬

‫"לעבן" פאר די קינדער‪ .‬דאס אליינס‪ ,‬וואס זיי האבן‬ ‫געהאט אזוי פיל יראת שמים‪ ,‬האט צוגעברענגט אז די‬ ‫קינדער זענען געבליבן לעבן‪ָ ,‬אן דעם וואס זיי זאלן כ"ד טבת‪:‬‬ ‫דארפן נאך עפעס טוהן פאר די קינדער‪ .‬ווייל מיט‬ ‫זייער רבי שניאור זלמן מלאדי – "תניא"‬ ‫יראת שמים האבן זיי זוכה געווען צו קריגן די ברכה פון‬ ‫אריכות ימים‪ ,‬און זיי האבן די לאנגע לעבנס יארן הגה"ק בעל התניא זי"ע און זיין אייניקל הגה"ק‬ ‫בעל ֶצ ַמח ֶצ ֶדק זי"ע‪ ,‬האבן געוואוינט אינעם‬ ‫אוועקגעשאנקן פאר די ניי‪-‬געבוירענע אידישע קינדער‪.‬‬ ‫‪à"èéìù ø"åîãà ÷"ë‬‬

‫וַ ְּתחַ יֶיןָ אֶ ת הַ יְלָ ִדים‪.‬‬

‫א‪ ,‬יז‬

‫רש"י ברענגט בשם חז"ל )סוטה יא‪ ,‬ב(‪ ,‬אז די מילדות‬ ‫האבן אויך צוגעשטעלט פאר זיי וואסער און שפייז‪.‬‬ ‫דער אור החיים הקדוש )ד"ה ותיראן( מערקט ָאן‪ ,‬אז‬ ‫אין אנהויב פון פרעה'ס גזירה‪ ,‬האבן די מילדות בלויז‬ ‫נישט אויסגעפאלגט די באפעל צו הרג'ענען די ניי‪-‬‬ ‫געבוירענע קינדער‪ ,‬אבער נישט מער‪ .‬נאר שפעטער‪,‬‬ ‫האבן זיי אנגעהויבן טוהן נאך מער‪ ,‬און אויך‬ ‫צוגעשטעלט וואסער און שפייז‪ .‬פארוואס?‬ ‫די תירוץ איז‪ :‬עס שטייט אין ספרים הקדושים‪,‬‬ ‫אז ווען איינער זעהט אז דער יצר‪-‬הרע שטארקט זיך‬ ‫אויף א געוויסע מצות‪-‬עשה מען זאל דאס נישט טוהן‪,‬‬ ‫אדער לא‪-‬תעשה‪ ,‬דאס יא צו טוהן‪ ,‬דארף מען זיך‬ ‫דעמאלטס נאך מער שטארקן מקיים צו זיין אט די מצוה‬ ‫מיט א פעסטקייט‪ .‬אזוי אויך‪ ,‬ווען די מילדות‪ ,‬יוכבד און‬ ‫מרים‪ ,‬האבן געזעהן אז דער יצר‪-‬הרע ‪ -‬אין געשטאלט‬ ‫פון פרעה ‪ -‬שטארקט זיך אויף זיי‪ ,‬אז זיי זאלן הרג'ענען‬ ‫די יונגלעך‪ ,‬האבן זיי זיך דעמאלטס גאר שטארק‬ ‫באפעסטיגט אין די מצוה‪ ,‬און געטוהן מער ווי געווענליך‪.‬‬ ‫‪íåìùå íééç‬‬

‫וַ ְיהִ י בַ י ִָמים הָ ַר ִּבים הָ הֵ ם וַ ָי ָמת ֶמלֶ ְך ִמצְ ַר ִים‬ ‫מן הָ עֲ ב ֹו ָד ה‪ .‬ב‪ ,‬כג‬ ‫וַ ֵיאָ ְנח ּו ְּבנֵ י ִי ׁ ְש ָר ֵאל ִ‬ ‫עס איז די סדר פון מענטש‪ ,‬אז ווען עס איז דא א‬ ‫צרה‪ ,‬ר"ל‪ ,‬טוט מען דאס אנהענגען אין די טבע פונעם‬ ‫מושל אדער ממשלה‪ ,‬אז אין זיין ווילן ליגט צו טוהן גוטס‬ ‫אדער שלעכטס‪ .‬אבער דער אמת איז‪ ,‬אז "לב מלכים‬ ‫ושרים ביד ד'" )משלי כא‪ ,‬א(‪.‬‬ ‫אויך אין מצרים האט מען געמיינט צום ערשט אז‬ ‫די שווערע גזירות און דאס פיינטשאפט קעגן די אידן‪,‬‬ ‫קומט בלויז דורכ'ן רצון פון דער קעניג פרעה‪ .‬אבער‬ ‫"וַ ְיהִ י בַ ָי ִמים הָ ַר ִּב ים הָ הֵ ם" און עס איז געווען "וַ ָי ָמת ֶמלֶ ְך‬ ‫ִמצְ ַר ִים" ‪ -‬פרעה דער רשע איז געשטארבן‪ ,‬און דאך‬ ‫זענען אלע גזירות נישט בטל געווארן‪ .‬וועגן דעם איז‬ ‫דעמאלטס געווען "וַ ֵיאָ ְנח ּו ְּבנֵי ִי ׁ ְש ָראֵ ל ִמן הָ עֲ ב ֹו ָדה" ‪ -‬די‬ ‫אידן האבן געקרעכצט פון די שווערע ארבייט‪ ,‬אבער זיי‬ ‫האבן זיך שוין נישט פארלאזט אויף קיינעם‪ ,‬נאר‬ ‫"וַ ִיזְעָ ק ּו" ‪ -‬זיי האבן געשריגן צו השי"ת‪ ,‬ווייל זיי האבן‬ ‫פארשטאנען אז השי"ת איז דער וואס איז גוזר די אלע‬ ‫גזירות‪ ,‬און נאר ער קען דאס מבטל זיין‪.‬‬ ‫‪íåìùå íééç‬‬

‫זעלבן הויז‪ .‬דער בעל התניא זי"ע האט געוואוינט‬ ‫אויפן אויבערשטן שטאק‪ ,‬און דער בעל צמח צדק‬ ‫זי"ע האט געהאט זיין דירה אונטן‪.‬‬ ‫אמאל‪ ,‬ווען עס איז געבוירן געווארן א קינד צום‬ ‫צמח צדק‪ ,‬און זיין בני‪-‬בית האט געדארפט‬ ‫אריינגיין אין שטאט‪ ,‬איז דאס קליין קינד געבליבן‬ ‫אין הויז מיט זיין טאטע דער צמח צדק זי"ע‪,‬‬ ‫וועלכער האט עוסק געווען אין זיינע‬ ‫רעגעלמעסיגע שיעורים אין תורה‪ .‬אינצווישן האט‬ ‫דאס קינד אנגעהויבן צו וויינען‪ ,‬און זיין געוויין‬ ‫האט זיך געהאלטן אין איין שטארקן‪ .‬אבער זיין‬ ‫טאטע האט דאס נישט מרגיש געווען זייענדיג‬ ‫אזוי שטארק פארטיפט אין תורה און עבודת ד'‪.‬‬ ‫אזוי האט דאס קינד געוויינט שטערבליך‪ ,‬ביז‬ ‫דאס קול האט דערגרייכט צו די אויערן פונעם‬ ‫זיידן דער בעל התניא זי"ע‪ ,‬אויפן צווייטען‬ ‫שטאק‪ .‬ער איז דערשראקן געווארן פון דאס‬ ‫קינד'ס געוויין‪ ,‬מורא האבנדיג אז אפשר געפונט‬ ‫זיך דאס קינד אין א סכנה‪ ,‬און קיינער איז נישט‬ ‫אינדערהיים‪ .‬איז דער בעל התניא פלינק‬ ‫אראפגעלאפן צו זיין אייניקל'ס דירה‪ ,‬און ער‬ ‫זעהט ווי זיין אייניקל‪ ,‬די טאטע פונעם קינד‪,‬‬ ‫זיצט און לערנט‪ ,‬און ער איז אינגאנצן נישט‬ ‫מרגיש וואס גייט פאר ארום איהם‪ ,‬אויף אזוי ווייט‬ ‫אז ער האט ניטאמאל אין אכט גענומען אז דער‬ ‫זיידע איז אריינגעקומען‪.‬‬ ‫הגה"ק בעל התניא איז צוגעגאנגען זעהן וואס‬ ‫טוט זיך מיטן קינד‪ ,‬און ער האט געזעהן אז דאס‬ ‫קינד איז נישט אין קיין סכנה‪ ,‬נאר ער וויינט ווייל‬ ‫צאמי" פון מויל‪ .‬ער‬ ‫עס איז ארויסגעפאלן די " ָ‬ ‫האט דאס צוריק אריינגעלייגט אינעם קינד'ס‬ ‫מויל‪ ,‬און ער איז שטול געבליבן‪.‬‬ ‫אינצווישן האט דער צמח צדק מרגיש געווען אז‬ ‫איינער געפונט זיך אין זיין דירה‪ ,‬און ער דרייט‬ ‫זיך אויס און זעהט ווי זיין זיידע שטייט נעבן זיין‬ ‫קינד‪ .‬האט איהם הגה"ק בעל התניא געזאגט‪:‬‬ ‫פאר‬ ‫ האסטו נישט באמערקט וואס גייט דא ָ‬‫מיטן קינד? האסטו נישט געהערט זיין געוויין?‬ ‫אפילו איך האב דאס ארויפגעהערט ביז אויבן‪ ,‬און ווי‬ ‫אזוי האסטו דאס נישט באמערקט? וואס מיינסטו‪,‬‬ ‫אז איינער וואס איז דבוק אין השי"ת האט נישט‬ ‫די מעגליכקייט צו מרגיש זיין וואס עס גייט פאר‬ ‫דא אין די וועלט? נישט אזוי איז עס‪ ,‬נאר‬ ‫פונדעסטוועגן דאך דארף מען וויסן און שפירן‬ ‫אלעס וואס טוט זיך בעולם הזה‪ .‬איך בין מרגיש‬ ‫אפילו א קליינע פלוג וואס פלוהט און ברימט‪...‬‬ ‫‪äðåøçàä äðù øãñ‬‬

‫‪ó³‬‬ ‫‪Öñ‬‬ ‫‪Òë‬‬ ‫½‪Ð‬‬ ‫‪Ìa‬‬ ‫‪Ð êþÔ‬‬ ‫‪Ð iÔî î−ì‬‬ ‫‪Öê‬‬ ‫‪Ó ñê‬‬ ‫‪Ó ê®Ñ‬‬ ‫‪Ñ iÔî íLô‬‬ ‫‪Ó‬‬ ‫‪ñcÐ‬‬ ‫‪Ô èÌiÔî‬‬ ‫‪øöéî úåéäì åáìå åéðéò ïúð‬‬

‫‪ê− ,ë‬‬

‫‪é"ùø íäéìò‬‬

‫דער בעל שם טוב הקדוש זי"ע איז אמאל געקומען אין א שטאט פאר שבת‪,‬‬ ‫אבער אנשטאט ער זאל גיין צו זיין אכסניא‪ ,‬איז ער גלייך געגאנגען אין בית המדרש‪.‬‬ ‫דער עולם האט געהערט אז דער בעל שם טוב הקדוש איז דא‪ ,‬איז יעדער זיך‬ ‫צוזאמגעלאפן מקבל שבת זיין מיט איהם‪.‬‬ ‫נאך קבלת שבת האט דער בעל שם טוב הקדוש געזאגט אז ער לאזט קיינעם‬ ‫נישט אהיימגיין מאכן קידוש‪ ,‬נאר יעדער זאל בלייבן ביז 'חצות' אויסזאגען תהלים‪.‬‬ ‫ביי חצות‪ ,‬ווען מען האט מסיים געווען תהלים‪ ,‬האט ער געהייסן אהיימגיין עסן די‬ ‫סעודה‪ ,‬בתנאי אז מען זאל מיניה וביה צוריקקומען‪ .‬אזוי איז געווען‪ ,‬מען האט‬ ‫דערנאך געזאגט תהלים א גאנצע נאכט‪ ,‬ביז עלות השחר‪ .‬נאכדעם האט מען‬ ‫געדאווענט שחרית‪ .‬ביי די סעודת שבת בייטאג איז נאך אלץ געווען א פלא ביים‬ ‫עולם וואס דא גייט פאר‪ ,‬מען האט פארשטאנען אז עס איז נישט קיין פשוט'ע זאך‪.‬‬ ‫אינצווישן‪ ,‬איז אריינגעקומען אן ערל‪ ,‬און געזאגט אז אויב מען וועט איהם‬ ‫געבן משקה‪ ,‬וועט ער דערציילן א זאך וואס איז נוגע אלע אידן דא אין שטאט‪ .‬דער‬ ‫בעל שם טוב האט געהייסן אזוי טוהן‪ ,‬מען האט איהם געבן איין גלעזעל משקה‪ ,‬און‬ ‫נאך א גלעזעל‪ ,‬און ער האט אזוי דערציילט‪:‬‬ ‫ "איך קום יעצט פון הויז פונעם פריץ צו וועם אלעס באלאנגט דא‪ ,‬און א‬‫גאנצע נאכט זענען דארט געשטאנען רוצחים גרייט צו מאכן א פאגראם דא אין‬ ‫שטאט רח"ל‪ .‬אבער ווען עס איז געווארן טאג אינדרויסן‪ ,‬כעלות השחר‪ ,‬האט זיך‬ ‫דער פריץ מיישב געווען און אפגערופן דעם פאגראם‪ .‬מען ווייסט נישט פארוואס‬ ‫האט ער געטוישט זיין מיינונג? אזויפיל ווייסט מען‪ ,‬אז עס איז געקומען צו פארן צו‬ ‫איהם איינער ‪ -‬א גוי‪ ,‬און זיי האבן צוזאמען פארברענגט צען‪-‬פופצן מינוט‪ .‬ווען דער‬ ‫פריץ איז ארויסגעקומען האט זיך זיין פלאן איבערגעדרייעט‪ ,‬און ער האט מבטל‬ ‫געווען די גזירה"‪.‬‬ ‫ערשט דעמאלסט האט דער עולם פארשטאנען פארוואס דער בעל שם טוב‬ ‫הקדוש איז דא געקומען‪ .‬דער בעל שם טוב הקדוש האט פאר'ן עולם ערקלערט‪ ,‬אז‬ ‫דער פריץ וואס איז געווען זייער א גרויסע קמצן‪ ,‬האט דאס יאר נישט פארקויפט‬ ‫זיין גאנצע תבואה ווייל ער האט אלץ געמיינט אז מען וועט איהם געבן מער געלט‬ ‫און מער געלט‪ .‬אבער צום סוף איז אלעס פארפוילט געווארן‪ .‬אזוי ווי דער איד איז‬ ‫דאך אייביג שולדיג‪ ,‬האט ער געהאלטן אז זיכער האבן דאס די אידן‬ ‫אונטערגעשטעלט‪ ,‬און דערפאר האט ער געוואלט זיך נוקם זיין רח"ל‪.‬‬ ‫האט דער בעל שם טוב הקדוש אויסגעפירט‪:‬‬ ‫ "איך האב געזעהן אז מען מוז עפעס טוהן‪ ,‬האב איך דעם עולם‬‫צוזאמגערופן צו זאגען תהלים‪ ,‬נאכדעם האב איך ‪ -‬שלא כדרך הטבע ‪ -‬אפיר‬ ‫געברענגט פון שאול תחתית זיין חבר וואס איז שוין פערציג יאר נישט אויף דעם‬ ‫עולם‪ ,‬און איך האב איהם געמאכט א שליח ער זאל אויסרעדן דעם פריץ פון די‬ ‫נער'ישקייטן‪ ,‬איהם צו זאגן אז טאמער איז נאך דא א פאלק וואס וועט פון איהם‬ ‫אפקויפן די תבואה‪ ,‬איז דאס נאר די אידן‪ ,‬זיי זענען סוחרים וכו' וכו'‪ ,‬און אזוי האט‬ ‫ער איהם איבערגערעדט"‪.‬‬ ‫*‬ ‫אט די מעשה האט רבינו שליט"א נאכדערציילט בהופעתו בשערי ירושלים‪,‬‬ ‫ביים מעמד קבלת פנים וואס איז פארגעקומען דינסטאג ויחי‪ ,‬מוצאי עשרה בטבת‪,‬‬ ‫דהאי שתא‪ .‬ביים פארענדיגען דעם סיפור‪ ,‬האט רבינו שליט"א ווייטער געזאגט‪:‬‬ ‫לכאורה איז דא אין די מעשה א פלא‪ ,‬האט דען דער בעל שם טוב הקדוש נישט‬ ‫געקענט טוהן די זעלבע זאך פון דערהיים? ווען ער האט געזעהן ברוח קדשו אז עס איז‬ ‫דא א גזירה‪ ,‬פארוואס האט ער געדארפט קומען אויף שבת‪ ,‬ער האט דאך געקענט די‬ ‫זעלבע זאך טוהן פונדערהיים? אויף מעורר צו זיין דעם ציבור מען זאל זאגען תהלים‪,‬‬ ‫אויף דעם האט ער דאך געקענט שיקן א שליח‪ .‬פארוואס איז דער בעל שם טוב הקדוש‬ ‫אליין געקומען אויף שבת?‬ ‫נאר די סיבה איז געווען אזוי‪ .‬דער בעל שם טוב הקדוש האט ביי זיך אזוי‬ ‫געקלערט‪ ,‬איך טוה טאקע אלעס כדי מציל זיין דעם ציבור‪ ,‬אבער והיה‪ ,‬חלילה דער‬ ‫אויבערשטער זאל אפהיטן‪ ,‬איך וועל נישט מצליח זיין‪ ,‬וויל איך כאטשיג זיין צוזאמען‬ ‫מיט די אידן בשעת זיי גייען דורך אזא גזירה‪...‬‬ ‫האט רבינו שליט"א אויסגעפירט פאר די טויזענטער אנשי ירושלים וואס‬ ‫האבן זיך פארזאמעלט לכבודו של צדיק ולשמוע את דבר ד'‪:‬‬ ‫קומען אויף ירושלים בין איך צו א שמחת חתונה ביים דיין דקהלתינו אין‬ ‫לאנדאן שליט"א‪ .‬אבער דער אויבערשטער‪ ,‬מסבב כל הסיבות‪ ,‬האט געפירט אז איך‬ ‫זאל זיך געפונען דא אין די שווערע טעג וואס ירושלים עיר הקודש גייט דורך‪ ,‬די‬ ‫ביטערע גזירות "מבית ומבחוץ"‪ ,‬סיי פון די דרויסענדיגע שונאים ימח שמם‪ ,‬און סיי פון‬ ‫פנימיות'דיגע שונאים וואס זיי זענען די שורש פון אלעם‪ .‬ליידער בין איך נישט ביכולת‬ ‫צו העלפן‪ ,‬האב איך געקלערט‪ ,‬אז איך קען נישט העלפן לאמיך כאטשיג צוזאמען זיין‬ ‫מיטן ירושלימ'דיגער ציבור אין די תקופה‪...‬‬

‫ואלה שמות בני ישראל‬

‫א א‬

‫"‪"ìàøùé éðá úåîù äìàå‬‬ ‫‪éã ïåô ïòîòð éã ïòðòëòøñéåà äøåú éã èåè ,úåîù øôñ áéåäðà‬‬ ‫‪èáééä ñàã .íéøöî ïéé÷ ïòîå÷òâ ïòðòæ ñàåå ,íéèáù òâéìééä‬‬ ‫‪å"àå" à èéî – "ìàøùé éðá úåîù äìàå" ÷åñô ïèéî ïà êéæ‬‬ ‫‪."ïåùàø ïéðò ìò óéñåî‬‬ ‫‪ñàã èåè ,"äìëã àøâà" øôñ ïééæ ïéà ò"éæ øëùùé éðá ìòá åðéáø‬‬ ‫‪ïòîàð ïééæ èùéåèòâ èùéð êéæ èàä óñåé éåå éåæà æà ,ïùèééèñéåà‬‬ ‫‪éåæà ,"çðòô úðôö" ïôåøòâ íäéà èàä ïòî ùèàë ,íéøöî ïéà‬‬ ‫‪èéî ïáéìáòâ ïòðòæ ééæ æà ,íéèáù òøòãðà éã ïòååòâ ïòðòæ êéåà‬‬ ‫‪.íéøöî ãðàì ïéà ïòîòð òùéãéà øòééæ‬‬

‫"‪"åîù àåä äéç ùôð‬‬ ‫‪éã æà (â úåîù íé÷åñôä øòù) ì"æ é"øàä éáúë ïéà èééèù ñò‬‬ ‫‪èãðòåå äîùð ïééæ ïåà ,ú åÉ é çÄ ø÷éò ïééæ æéà ùèðòî à ïåô ïòîàð‬‬ ‫‪ïòåå :æà ,÷åñô ïéà èééèù ñò éåå éåæà ïåà ,ïòîàð ïééæ èéåì êéæ‬‬ ‫‪äøåú éã èâàæ ïòîàð ïééæ ïáòâòâ ïãòé øàô èàä ïåùàøä íãà‬‬ ‫"‪.(èé ,á úéùàøá ) "åîù àåä äéç ùôð‬‬ ‫‪íéìåâìâä øôñ ) é"øàä éáúë ïéà øàåáî êéåà èøòåå ,íòã ïòâòåå‬‬ ‫‪ïòøéåáòâ -ééð íòðåô òîàî ïåà òèàè éã ùèàë æà ,(èð ÷øô‬‬ ‫÷‪ïåô ñàã èøòåå ïòâòååèñòãðåô ,ïòîàð íòã íäéà ïáòâ ãðé‬‬ ‫‪íòã ïåà íòã èéî ïôåøðà íäéà ìàæ ïòî æà èøéôòâåö ìîéä‬‬ ‫‪íúñ êéæ èàä ñò æà èùéð .äîùð ùøåù ïééæ èéåì ïòîàð‬‬ ‫‪,ïòîàð éã ïåà éã èéî ïôåø íäéà ìàæ ïòî èëàîòâ ïåà ïôàøèòâ‬‬ ‫‪.ìéåî øòééæ ïéà èâðòøáòâðééøà ñàã èàä ú "éùä øàð‬‬ ‫‪àøâà) ò"éæ øëùùé éðá ìòá åðéáø èáééøù ,éåæà æéà ñàã ãìàáéåå‬‬ ‫‪ïééæ ïáøàãøàô èùéð èåè ùèðòî à áéåà ,(ìä÷éå úùøô äìëã‬‬ ‫‪."úåçåë òðééæ òìà ïöéðñéåà ïåà ïòîå÷åö øò ïò÷" - ïòîàð‬‬

‫"‪"éúåáà íùå éîù íäá àø÷éå‬‬ ‫‪ïòîàð ïôéåà ãðé÷ øòééæ ïåô ïòîàð éã ïøòèìò ïôåø ,áåø éô -ìò‬‬ ‫‪ééá êéæ èëàî àã .ú÷éãö -÷éãö à ïåô øòãà òáàá -òãééæ à ïåô‬‬ ‫‪à èéâ ïòî ïòåå æà ,ïòðééî ñàåå àã æéà ñò .úåòè à òëðàî‬‬ ‫‪ïééæ ïåô ïòîàð ïôéåà íäéà èôåø ïòî ïåà ãðé÷ à øàô ïòîàð‬‬ ‫‪ïåô äîùð éã ïòéö -åö íòã èéî ïòî èåè ,÷éãö à øòãà òãééæ‬‬ ‫‪øòã èáééøù ,âðåðééî íòã èéåì ïåà .ãðé÷ íòã óéåà ùèðòî òðòé‬‬ ‫‪øàè ïòî æà ,äëìäì (ä ïîéñ àî÷ àøåãä î) é"ù úøåùú ìòá‬‬ ‫‪øèôð æéà ñàåå ùèðòî à êàð ãðé÷ à øàô ïòîàð à ïôåøðà èùéð‬‬ ‫‪,äøåá÷ì èâðòøáòâ èùéð êàð íäéà èàä ïòî øòáà ïøàååòâ‬‬ ‫‪íòðåô ùôð éã øòáéà êàã ïòî èîòð íùä úàéø÷ éã èéî ìééåå‬‬ ‫‪êàð øò ïò÷ ,èâéãøòàá èùéð êàð æéà øò âðàìéåå øòáà ,úî‬‬ ‫‪.íù ïééò ,ïøòãðà ïà ïéà ìâìåâî ïøòåå èù éð‬‬ ‫‪ã ÷ìç øæòìà úçðî ú "åù) ò"éæ øæòìà úçðî ìòá åðéáø ,øòáà‬‬ ‫‪ïåô ïéðò øòã èùéð ïöðàâðéà æéà ñàã æà èáééøù (æë ïîéñ‬‬ ‫‪ïò÷ éåæà éåå ìééåå" .øèôð à ïåô ïòîàð ïôéåà ùèðòî à ïôåøðà‬‬ ‫‪íò ã óéåà ùôð ñîòðòé øòáéøà èâééì ïòî æà ïòâàæ ïòî‬‬ ‫‪òìà ïåô êéåà éåæà ïåà ...íùä úàéø÷ éã êøåã íòðòøéåáòâ‬‬ ‫‪èéî øòãðé÷ òøòééæ ïôåøðà ïìòåå íò -ïåîä íúñ áéåà - íé÷éãö‬‬ ‫‪òøòééæ êçøë -ìòá ïòâðòøáøòáéøà ïòã ïòî èòåå ,ïòîòð òøòééæ‬‬ ‫‪éã ïåô ïééæ èòåå ñàã áéåà åìéôà ,øòãðé÷ éã óéåà úåîùð‬‬ ‫‪äîùð éã èòåå ïãòé åö ïòã åö ïåà ?òèñâéøãéð ïåà òèñëàååù‬‬ ‫‪òøòééæ ïôåøðà êøåã èééäøòðòâðéååöòâ ïòîå÷ ÷éãö íòã ïåô‬‬ ‫‪!ïòâàæ éåæà èùéð ïòî ïò÷ éàãååà ?øòãðé÷ òøòééæ óéåà ïòîòð‬‬ ‫‪èøàã æéà øò ïåà !"êéìãðòèùøàô èùéð ïöðàâðéà æéà ñò ïåà‬‬ ‫‪.éåæà ïòâàæ èùéð ïò÷ 'î æà úåéàø êàð ïòâðòøá åö êéøàî‬‬ ‫‪êàð ïòîòð èéâ ïòî ñàåå ñàã" ,øàáî ò"éæ åðéáø æéà ,øàð‬‬ ‫‪æéà ñàã ïåà .íé÷éãö éã åö ãåáë à ïåà ø ëÆ æÅ à øàô æéà ,íé÷éãö‬‬ ‫‪íéùòî éã óéåà íøåâ æéà ïòîàð éã æà ,êàæ òâéã'äìåâñ à êéåà‬‬ ‫‪-úàøé ,äøåú ïéà ìâåñî ïééæ åö .íéðéðò òðééæ ïåà ùèðòî ïåô‬‬ ‫‪òøòééæ ïéà ïééâ ìàæ øò æà ïåà ,íéðéðò òðééæ òìà ïéà ïåà íéîù‬‬ ‫‪ïôéåà ïôåøòâðà æéà øò æà ïñéåå èòåå øò ïòåå ,êéåà éåæà .ïòâòåå‬‬ ‫‪åö ïééæ øøåòî êéåà ñðééìà øùôà êéæ øò èòåå ,íé÷éãö ïåô ïòîàð‬‬ ‫‪òðééæ ïåô ïòâòåå éã ïéà ïééâ åö ïééæ ÷áãúî êéæ ïåà ïò÷òãòâ‬‬ ‫‪."ñ' éáø òâéãøòéøô ïåà ïøòèìò‬‬