Pamantasang Normal Ng Pilipinas

Pamantasang Normal ng Pilipinas Kolehiyo ng mga Wika, Linggwistika at Literatura Kagawaran ng Filipino

MODYUL SA PANITIKAN IV TEORYANG FORMALISMO

Marvin S. Abejuela III-11 BSE Filipino Propesor Lolita Bandril

PAUNANG SALITA

Ang modyul na ito ay sadyang nilikha upang tugunan ang pangangailangan ng mga karagdagang kagamitang panturona lilinang ng kaalaman at kasanayan ng sinumang magaaral na kukuha ng Filipino IV. Ito ay naglalaman ng mga talakay sa aralin, gawain, pagsasanay, pagsubok at mmga susing sagot sa mga gawain, pagsasanay at pagsubok na ginawa o sinagutan upang agad Makita kung may natamong pagkatuto sa bawat aralin. Nilalayon nito na sa pagtatapos ng mag-aaralng Ika-apat na taon ay taglay nila ang sapat na kasanayan at kaalaman sa panitikan particular sa teoryang formalismo na magagamit nila sa pagsusuri ng ibat-ibang teksto.

MGA MAG-AARAL NA GAGAMIT SA MODYUL

Ang modyul na ito ay makatutulong sa pagkatuto ng mag-aaral na nasa Ika-apat na taon at kumukuha ng Filipino IV. Iot’y ipapagamit sa pamamagitan ng pamatnubay na panuto upang magabayan ang mag-aaral na gagamit.

PARAAN NG PAGGAMIT NG MODYUL 1. Maghanda ng papel at bolpen bago simulan ang modyul. 2. Basahing mabuti ang panuto at munting paalala sa bawat pahina. 3. Sikaping masagot ang mga gawain at pagsubok sa abot ng makakaya. 4. Huwag maglaktaw ng gawain. Ang pagkatuto sa bawat aralin ay matatamo lamang kung gagamitin ito ayon sa pagkakasunod- sunod. 5. Iwasto ang tamang sagot pagkatapos ng bawat aralin, tiyakin lamang na magiging matapat ka sa iyong sarili. 6. Tiyaking malinis at maayos ang modyul hababg at pagkatapos gamitin.

PANIMULA Magandang araw saiyo kaibigan! Oo ikaw nga. Modyul ang tawag nila sa akin. Tutulungan kitang matuto ng mga kasanayan at kaalaman na magagamit mo sa pagsusuri ng ibat-ibang akda o tekstong pampanitikan.Huawg kang mag-alala, hindi kita pababayaan ngunit dapat ay paghusayin mom ang paggamit sakin at sikapin mong masagot o magawa ang mga pagsasanay at pagsubok sa bawat aralin. Magaagwa mo mlamang iyon kung susundin mo ang mga panuto at uunawain ang bawat teksto. Handa ka na ba? Tara kaibigan…

ARALIN 1 ANG KALUPI ni Benjamin Pascual Panimula Magandang umaga saiyo kaibigan. Ako muli ang bago mong magiging kaibigan na si Modyul, ako ang siyang tutulong saiyo na pag-aralan at matutuhan ang kagandahan ng maikling kwento na makatutulong sa paglinang ng iyong pagkatao. Pero bago iyon, nais ko munang magkaroon ka ng kaalaman kung ano ang teoryang formalismo na gagamitin mo sa pagsusuri sa maikling kwentong “Ang Kalupi”. Ang Formalismo ay isang uri ng kritisismong pampanitikan na nagbibigay diin sa forma ng isang teksto at hindi sa nilalaman nito.Binibigyan nito ng markadong atensyon ang istruktura, istilo, o paraang artistiko ng isang akda. Iniiwasan nito ang pagtalakay sa mga elementong labas mismo sa teksto tulad ng kasaysayan, pulitika at talambuhay ng awtor.

PANGGANYAK May mga katangian akong ibibigay ngayon, nais kong tutkuyin mo kung sinong tauhan ang nagtataglay nito batay sa nabasa mong akda. mayabang

walang awa

mapagkumbaba

mapagbintang

walang paninindigan

nasulsulan

mahina malungkutin

ARALIN 2 ANG PAGLILITIS NI MANG SERAPIO Ni Paul Arvisu Dumol Panimula Magandang umaga saiyo kaibigan. Ako muli ang bago mong kaibigan na si Modyul, nalaman mo na ang ilang bagay tungkol sa teoryang formalismo, narito pa ang ilang mahalagang konsepto nito na magagamit mo sa pag-aaral ng dulang “Ang Paglilitis ni Mang Serapio”. Siya nga pala kaibigan, ang dula ay isang akdang patula o padayalogo ang gamit ng salita o pangungusap ng mga tauhan.

Mahahalagang Konsepto ng Formalismo -

Wikang Matulain. Tunog ang pangunahing kaibahan ng wikang matulain sa pang-araw-araw na wika. Ang pagkakayari ng tunog ng isang matulaing salita ang magtututon ng pansin sa salita mismo.

-

Awtomisasyon. Ito ang proseso ng pagiggiung awtomatik o pangkaraniwan at pagkawala ng lakas ng isang bagay na artidtiko. Sa gitna ng mg apangkaraniwang bagay, lumulutang o nagiging pansinin ang mga bagay na pangkaraniwan.

-

Defamilyarisasyon. Ito ang proseso ng pagiging di-kilala ng isang bagay. Sining ang nagdedefamilyarisa sa isang bagay na nagiging awtomatik o pangkaraniwan.

ARALIN 3 TATA SELO NI Rogelio Sikat Panimula Magandang araw muli saiyo kaibigan, alam mo ba na ngayon ang ikatlo at huling aralin na ating pag-aaralan. Tandaan mo na ang maikling kwento ay akdang tuluyan na higit na maikli sa nobela, may kaunting tauhan, natatanginmg kaisipan at tumatalakay sa isang pangyayari. Marahil ay nalibang ka kaya hindi mo na namalayan, nasasabik ka na bang malaman kung gaano ang natamo mong kaalaaman sa buong aralin?. Pero bago iyon, kailangan muna nating matalakay ang huling kwento na nabasa mo.Batid ko na binasa mo itong mabuti kaya tara na talakayin natin ang kwento.

PANGGANYAK Naranasan mo na bang maagawan ng isang bagay na napakahalaga saiyo?. Hindi ba’t gusto mo itong bawiin dahil kailangan mo ito? Pero paano kung sadyang ipinagkakait ito saiyo? Ang tatalakayin nating kwento ay may kinalaman sa mga itinanong ko saiyo. Tungkol ito sa isang magsasaka na inagawan ng lupang matagal niya na nang pinaunlad at sinasaka.

PAUNANG PAGSUSULIT Piliin ang titik ng tamang sagot. 1. Tumutukoy sa teoryang pampanitikan na nagbibigay diin sa porma o pagkakaayos ng teksto at hindi sa nilalaman nito. A. Feminismo

C. Formalismo

B. Humanismo

D.Realismo

2. Ito ay akdang tuluyan na higit na maikli sa nobela, may kaunting tauhan, natatanging kaisipan at isang pangyayari. A.sanaysay

C. maikling kwento

B. nobela

D. dula

3. Ito ay akdang patula at padayalogo ang gamit ng salita at pangungusap ng mga tauhan . A.anekdota

C. maikling kwento

B. dula

D. nobela

4. Bahagi ng maikling kwento na kapana-panabik at nag-iiwan ng damdamin sa mambabasa. A. Wakas B. Panimula

C. tunggalian D. kasukdulan

5. Pinakamahalagang aspeto na binibigyang diin sa teoryang formalismo. A. istilo ng pagkakasulat o porma

C. biography

B. tema o paksa

D. teksto

Piliin kung saan nakapaloob na kwento ang mga sumusunod na tauhan at awtor. Ilagay ang titik bago ang bilang. 1. Presidente

11. Batang pulubi

2. Rogelio Sikat

12. Sol

3. Tata Selo

13. Sinang

4. Benjamin Pascual

14. Manika

5. Serapio

15. Kabesang Tano

6. Paul Arvisu Dumol

16. Tagapagtanong

7. Pulis

17. Hukom

8. Aling Marta

18. Tindera

9. Saling

19. Aling Godyang

10. Saksi

20. Batang magtatapos

A. Tata Selo

B. Ang Kalupi

C.Paglilitis ni Mang Serapio

Piliin ang titik ng tamang sagot. 1. Ano ang pangalan ng samahan ng pulubi? A. Federacion

C.incorporasyon

B. Companya

D. corporasyon

2. Ano ang okasyong pinaghahandaan ni Aling Marta? A. kaarawan niya B. fiesta

C. undas D. pagtatapos ng anak sa hayskul

3. Siya ang pangunahing tauhan sa “Ang Kalupi”. A. batang pulubi B. Aling Marta

C. pulis D. anak na magtatapo

4. Ano ang hinihinalang nangyari kay Saling? A. Ginahasa

C. binugaw

B. Pinatay

D. kinidnap

5. Siya ang may- akda ng “Ang Paglilitis ni Mang Serapio”. A.Genoveva Edroza- Matute

C. Paul Arvisu Dumol

B. Lope K. Santos

D. Rogelio Sikat

6. Ano ang kinahantungan ng batang pulubi? A. Nakulong

C.yumaman

B. nabundol at namatay

D. nagdemanda

7. Ano ang nangyari kay Kabesang Tano? A. nakulong

C. nataga at napatay

B. nasaksak

D. ipinatapon sa Basilan

8.Ano ang laman ng baul na iniingatan ni Mang Serapio? A. pera

C. bangkay

B. manika

D. buto

9. Saan natagpuan ang nawawalang kalupin ni Aling Marta? A. bahay B. kalsada

C. basurahan D.bayong

11. Sino ang tinutukoy na presidente ni Tata Selo? A.hepe

C. alkalde

B. tanod

D. kabesang Tano

PANGWAKAS NA PAGSUSULIT Piliin ang titik ng tamang sagot. 1. Tumutukoy sa teoryang pampanitikan na nagbibigay diin sa porma o pagkakaayos ng teksto at hindi sa nilalaman nito. C. Feminismo

C. Formalismo

D. Humanismo

D.Realismo

2. Ito ay akdang tuluyan na higit na maikli sa nobela, may kaunting tauhan, natatanging kaisipan at isang pangyayari. A.sanaysay

C. maikling kwento

B. nobela

D. dula

3. Ito ay akdang patula at padayalogo ang gamit ng salita at pangungusap ng mga tauhan . A.anekdota

C. maikling kwento

B. dula

D. nobela

4. Bahagi ng maikling kwento na kapana-panabik at nag-iiwan ng damdamin sa mambabasa. E. Wakas F. Panimula

C. tunggalian D. kasukdulan

5. Pinakamahalagang aspeto na binibigyang diin sa teoryang formalismo. G. istilo ng pagkakasulat o porma

C. biography

H. tema o paksa

D. teksto

Piliin kung saan nakapaloob na kwento ang mga sumusunod na tauhan at awtor. Ilagay ang titik bago ang bilang. 1. Presidente

11. Batang pulubi

2. Rogelio Sikat

12. Sol

3. Tata Selo

13. Sinang

4. Benjamin Pascual

14. Manika

5. Serapio

15. Kabesang Tano

6. Paul Arvisu Dumol

16. Tagapagtanong

7. Pulis

17. Hukom

8. Aling Marta

18. Tindera

9. Saling

19. Aling Godyang

10. Saksi

20. Batang magtatapos

A. Tata Selo

B. Ang Kalupi

C.Paglilitis ni Mang Serapio

Piliin ang titik ng tamang sagot. 1. Ano ang pangalan ng samahan ng pulubi? C. Federacion

C.incorporasyon

D. Companya

D. corporasyon

2. Ano ang okasyong pinaghahandaan ni Aling Marta? E. kaarawan niya F. fiesta

C. undas D. pagtatapos ng anak sa hayskul

3. Siya ang pangunahing tauhan sa “Ang Kalupi”. G. batang pulubi H. Aling Marta

C. pulis D. anak na magtatapo

4. Ano ang hinihinalang nangyari kay Saling? I. Ginahasa

C. binugaw

J. Pinatay

D. kinidnap

5. Siya ang may- akda ng “Ang Paglilitis ni Mang Serapio”. A.Genoveva Edroza- Matute

C. Paul Arvisu Dumol

B. Lope K. Santos

D. Rogelio Sikat

6. Ano ang kinahantungan ng batang pulubi? C. Nakulong

C.yumaman

D. nabundol at namatay

D. nagdemanda

7. Ano ang nangyari kay Kabesang Tano? a. nakulong

C. nataga at napatay

b. nasaksak

D. ipinatapon sa Basilan

8.Ano ang laman ng baul na iniingatan ni Mang Serapio? C. pera

C. bangkay

D. manika

D. buto

9. Saan natagpuan ang nawawalang kalupin ni Aling Marta? C. bahay D. kalsada

C. basurahan D.bayong

10.Sino ang tinutukoy na presidente ni Tata Selo? A.hepe

C. alkalde

B. tanod

D. kabesang Tano