±ù¶ å±ì °¬ ±ü~Û{ ¼Ûð þÖߺ~èÞ
°õ þè|ç ï±ù
¶ û¬õ þìÎ ô Ù°Î üñÎ ô úõ{ ¬°õì øó±Ú ¹õÆ îýߤ 󻨰¬ ±÷ úìñøº °õÆ ú ó ÿøú¿Ú ² þ¨± ô û~º û°º úìñøº þ»üíð ÿø½²° ú ±Þ ú úßð ¬õô -ú ñ úñýì² °¬ ²õñø ¶ ú}ֱ⠰±Ú þüíñý¶ ü ÿ±{ { ÿø¹ }Ú ¬°õì îýÛ}·ì±ýÒ ü îýÛ}·ì ) þ»üíð ±÷ ú øú¿Ú òü êü~ { ÿ± ô ú}Ö±ãð °õ¾ þéìÞ þ¶°± úìñøº þ»üíð ÿø øú¿Ú °}¨¶ þ¶°± úÞ ¶ ~Û}Ïì û~ð°ãð .¶ û~»ð ú ° þñºô° §±Æ (...ô îéýÖ ±{ { ó³ýì ê¿×ì þ»øôµ °¬ òü ² ¼ý êýè¬ òýíø ú ô ~º úñýì² òü °¬ ïâ òý}·©ð ~ðõ{þì -ú¿Ú °}¨¶ þ¶ñº©ü° ±Ëð ² ° úìñøº þðõéù ô ÿ±ýƶ ÿøú¿Ú °}¨¶ ÛÇì ú (ùð ² ÿ°ý· úýèô °õ¾ êÚ~¤ ü ) øú¿Ú òü úÞ Ö±â úý}ð ô ¬±Þ þ¶°± óü± ÿø øú¿Ú þ¨± °}¨¶ °¬ òü ¬õô 1.~ñÞþì ÿô±ý óü± ÿøú¿Ú ÿõãè ² êìÞ °õÆ úÞ ¬õºþì û~ø»ì øú¿Ú þìõíÎ ÿõãè þüøô×{ úìñøº àü´±{ ÿøú¿Ú _ ¾ õ ¿ ¨ °¬ ° (±Îº û¬×}¶ ¬°õì ÿøú©·ð ÿô° ü ) ±Îº úðÚ|ç¨ ô úðøâ Ù±¿{ ô ꨬ óíâ ë¬ á óýð±ü .¶øú¿Ú òü ² þßü ±ù¶ ô î}¶° ú¿Ú .~»©þì õÚ ú¿Ú °}¨¶ ±ýýÓ{ óðì±ùÚ ïõ}¥ì ºõ𱶠± ~º±ì êÛð ÿ ó»Þ ±ù¶ ¸èì °¬ ø° ô ø° ü°þ ô ³â±ø ~ðû¬õ ó àü´±{ óü ±ýýÓ{ °}¶õ¨ úð~ñ쬰¬ úßð ô ~ðú}·ü±â î» ± ó}¶¬ ÿ ô ¶¬ ± óñ ºõ𱶠°õ}¶ ÿøú}º° úÞ ± @~ðú}Öýð ° ¬õ¨ ¶õ¨ ëíÎ óõ{ û° þüõâ :¶ û¬±Þ é¶ ùð ² ° ú𬲠©}ð °~Ú úÞ ¶ û~ý¡ý ú¿Ú óðì±ùÚ ú} è ô .¬õº ÿ³ü°þ ³ýð ±ãü¬ ÿúðõâ ú ú}·ðõ{þì ú¿Ú úÞ °ãð úð °ãð .¬°~ð ¬õô ÿ±ãü¬
¼º ô ¿º ûö°íº -±ñøúìñé¿Ö
18
... ±ü~Û{ ¼Ûð þÖߺ~ èÞ
19
:¶ û¬± ±{±Ö úðýìÎ ÿøú¿Ú ²±ì ² ° ú¿Ú ±Îº úð~ñì±ñø ô úðÚ|ç¨ Þ±¤ ±ý·ì òü °¬ ô þéÎ úÇ° ÿ°±Ú± øý¿©º û~º ·¤ ô ÜýÚ¬ ¨¬± ¬Î ݱ¨ ÿøú ñ Ù¯¤ ê Ú ó²¬± ú¿Ú ±}»ý ú ·ð ° þ¶ô¬±Ö °Þ 󻨰¬ ÿøú ñ ...ô ÐüÚô òý ÜýÚ¬ þèõéÏì óü± ÿøú¿Ú ÿõãè ± ú¿Ú úýèô °õ¾ úÞ ¬±Þ ÷ óõ} ±â .~ø¬þì ó»ð ô ² ~Ï ô ÿ± ½|ç{ °¬ ° (ú¿Ú þéÏÖ °}¨¶ þé¾ Üè¨ ü) þ¶ô¬±Ö ¼Ûð óõ{þì 2¶ û¬õ Ü Çñì ³ýð ÿ±ãü¬ ÿøþ¶°± ± û° ûãð .¬¬ °±Ú úÚ~ì ¬°õì þð±ü àü´±{ ÿøú¿Ú ÿõãè ÿ³ü°þ þÎí} êìõÎ ô øéÎ úÞ ¬õºþì þ¶°± êÚ ¼¶± òü ëì óõñÎ ú .¬¬±âþì °õíø ¶ û¬õ ú ÿ¬´±{ ~ü~ ±ð´ ¬ü þãñø±Ö ô þ¶ý¶ ó °¬ ÿ¬´±{ ¬ü êìõÎ òý ú»{ þÎõð úõ}ì ±ù¶ ô î}¶° ú¿Ú °}¨¶ þ¶°± èÚ °¬) ±ü~Û{ øÿ¬´±{ òü °¬ .îüõºþì ó}¶ óðõü ÿøÿ¬´±{ °¬ ÿ¬´±{ ¬ü êìõÎ -þì úèÛì òü °¬ .¶ úÏÖ ²ô± þé¾ êìÎ ( óì±ùÚ ºõ𱶠± óü~¨ û¬° ýíÞ¤ ¶ þùü~ .îýñÞ þ¶°± ±ù¶ ô î}¶° ÿ¬´±{ Üé¨ û±øõ óõñÎ ú ° ±ü~Û{ ¼Ûð { îýºõÞ ) Öü°¬ ³ýð ÿ±ãü¬ ßð óõ{þì úìñøº àü´±{ ÿøú¿Ú ±ü¶ °¬ ú»ì ÿøþ¶°± úÞ .¬± þ úìñøº °¬ ÿ¬´±{ Üé¨ °Þ ô ²¶ ú ô (~ éÆþì ÿ±ãü¬ ¾±Ö úÞ ±º ü ±ý¨ ±ùËì þìí{ ú øý¿©º ² ï~Þ ¢ýø úÞ ¶ ó °¬ ú¿Ú ÿ°}¨¶ þâ~ý¡ý (þßü´±{ ØÏ ) þßü°{ úíýð ùð ² ï~Þ ±ø°¬ °ßøñâ |_çìÞ úð ô ~ñøñâþ |_çìÞ úð :~ñ}·ýð ² óõñÎ ¥{ ±Îº àü°{ úíýð òü ² ¬°ôþì îø±Ö ° ÿ¬´±{ ²ô± ï²õè ô ¶ úÞ ·ø ±ø ÿ~ñì² @îü°ãñý ú¿Ú àü´±{ ú÷¬¤ ²ô± êìÎ ° þ¶ñº² °¬ þìÞð ±â .¶ û¬± ïð .¶ û~º þÖ±Ïì ó ÑõÚô êìÎ ú¿Ú ÿ°õ¥ì ý¿©º ô¬ ¶õ{ °¬±Þ² þ}×㺠ðù ¶°¬ õ{ ² îø ú}·ßº õ{ ² îø ±ùì ~ý ñð ° þßü ô¬ òü² ±ù ¬õíñð ±ùì ~ °ô¬ ¬±¨ °õ}¶ ~𬲠° ú¡ þíø °õâ º¬ °¬ ú ü°¬ ú þøì ú ² ô ð° ² בּì þíø ~ð~ð ² ~ð²±Ö ² ° þñíº¬ þßü ~} úÞ ý{±{ òü ú .¶ û¬±Þ û°º ú}ßð òü ú ³ýð ú¿Ú ²Ò þ}ý û¬³ý¶ úì~Ûì °¬ þ¶ô¬±Ö àü å±ì _¾õ¿©ì ) å±ì úðõã :¬²¬± þì å±ì ¬°õì°¬ úðñý~ þ×·éÖ ¼¶± àü §±Æ ú ë ö õ ¶ ò ü ó ¬ õ ª ¶ þ ú Ù ± } Î ò í  ¸ ¶ ( 3 { 1 ý ) ~ º è ~ Î ò ý Î ~ ð õ { þ ì ( ó õ -þì (11 ý ) ó ¬õô ýÏÚô êÛì °¬ îýé·{ ú òìõöì ÿøó·ð õά ô ( 12 ô 4 ý ) :² ¶ ° Î û° òü °¬ þ¶ô¬±Ö þè|æ~}¶ ûã}¶¬ .~ñÞ ~Ûð ° þ×·éÖ ûâ~ü¬ òü ~ºõÞ ð° °¬ û°õíø úý}ð °¬ @(5 ý ) ·ýð þ}üùð ° ô ÿ~ñì² ô ¶ ~ñì² ÿ¬õõì ó·ð (Øè .(6 ý ) ~ü ¼ü¶ ó °¬ ô ¬õº ±¨ óù þø° úÞ ±}ù ú ¸ :¬± ~øõ¨ ±¶ ú Ï{ ô ¬±Þ ű}Î ~ü ð ~ý¶° °¬ å±ì þ}Úô ¸ @¶ °¯â ê¥ì úßé @·ýð ìÚ ê¥ì ýð¬ (
.(9ô 8 ý) þø¬² ô 꾤 ° ùð úÞ þüøó·ð _¾õ¿¨ (7 ý ) ~ñð·ßü å±ì ±± °¬ óõ ô ±ý ( ý ) .~ø¬ °±Ú ¬õ¨ ±¨ úºõ{ û° ° àýð ÿø°Þ ~ºõß þ}·ü ó·ð ¸ (10 ý ) ·ýð .(13 -úý}ð ~¶°þì ±Ëð ú úÞ ¶ ú}ֱ⠰±Ú ~ýÞ{ ¬°õì ßð òü ±ãü¬ ° àü ³ýð ú¿Ú óü °¬ :¶ ú¿Ú ² ±Îº À©º þÚ|ç¨ ÿ±ýâ °~ õð ²ô° àü ¬¬ õ{ ú ±· ± ~¶° õð õ{ ³Þ ¬³¶ ~ü~ ~üýð ½²° ô ¶ òýñ ~ýéÞ þüõ ú û±ý¨ ú þý𠬻â ~ð~ð ¸Þ ° ú}· °¬ ¬ ú ¬¬±â õ{ ±íÎ ð° òü~ :~ñÞþì ï|çÎ ûãð ô î» ± ·ð}¶¬ þßü  ú ~ü î}¶° ² á²ð ë¬ úÞ ~üþì  ú ù ó ² ô á²ð ë¬ ô ¶ ±ù¶ Ð×ð ú ±Îº þüùð ÿ°ô¬ þüõâ ¬õ¨ ó 󬱶 ² ô ~ñÞ óõâ´ô ° ý¤ þÏý Æ ~ðô° è ô ÿ±¶ û±ý¨ ~ºõÞþì î}¶° ô î}¶° ú¿Ú °¬ þÎí} Û Æ ² ±ãü¬ ¦Ç¶ àü °¬ úÞ ÿ°}Ö° óíø ) .~ð² ²±¶ ~ð²±Ö ú ·ýð þÏý Æ ÿ°}Ö° úÞ ð ² ô ¬°¬ (°ü~ñ׶ ) ÿû¬³øº (¶}»â) ûº àü °ü~ñ׶ ÿõ¶ ú ° ¬õ¨ ű}Î óßý áõð ° àü ±Îº ³ýð ó ² ¼ý (.~ìðþì àü´±{ þì±Ö ú ú}»Þ ê¿Ö ÿ~} °¬ :¬õ û¬±Þ þÖ±Ïì þÏÚô ~ñì² ° ô îýÛ}·ì °õÆ ú ô ¬õ ú}Ö° úð»ð î}¶° ¹ è úßñü ² ê Ú ô ~ø¬þì §±º ° î}¶° ó~ýºõ ï²° ¹ è úßñü ² ¸ ±Îº ±ù¶ ó~º :~ñÞþì ï|çÎ ~ñÞ Øý¾õ{ ° ±ù¶ ó~ýºõ ï²° ¬õ þ»ý ±ù ² þ©é{ úíø ¬õ þ»üõ¨ ² úÞ ¬ ì ÿ±ýâêߺ °¬ ° î}¶° îù¶ ó³ýì ú¿Ú ÿ³ ô ÐüÚô (±ý·×{ ûâ ô) êýé¥{ ô úü³{ ì :² ~ñ{° Î ÑõÚô ý{±{ ú ÐüÚô òü .~ø¬þì ó»ð ÿ¬´±{ úñýíù{ î}¶° é¾ô .1 úñýíù{ ú ô ¬°ôþì°¬±¶ óãñí¶ ² ú}¶õ¨ð ¼¨° óâ~ñü° ÿ ¬° ýÛÏ{ °¬ î}¶° òÆô ~¿Ûì ú ° óãñí¶ î}¶° ¬õºþì ~ý ¼¨° þ}Úô ¬~ñþì ë¬ óãñí¶ ûº ±}¨¬ ±}¨¬ óõ·ýâ ú úð»ð óõñÎ ú { ¬°¶þì úñýíù{ ú ÿû±ùì ò}Ö° ² ¼ý ô ~ñÞþì á±{ ¼üõ¨ .¬³üôý ¬°ô ~øõ¨ ýð¬ ú úÞ ÿ±· ÿô² ü óõñÎ ¥{ ÿ°õì òýñ ² _|æõíÏì .¶ úñýíù{ô î}¶° é¾ô ÿ±ì ² ÿú¾|ç¨ òü ±ì òü °¬ ° ±ü~Û{ 訬 ó³ýì ~ðõ{þì Øü±Ê ú}ßð ~ñ ú úõ{ ì ¬õºþì ¬ü í·Ú
¼º ô ¿º ûö°íº -±ñøúìñé¿Ö
20
... ±ü~Û{ ¼Ûð þÖߺ~ èÞ
21
:¬²¶ òºô° úìñøº ó©¶ð ô ó {Þ þ¨± ú} è ¬õºþì Éõ±ì úñýíù{ ô î}¶° é¾ô ûõ¥ð ú ëô ú}ßð :~ðû¬ô³Ö ú¿Ú ê¾ ú ° ¼© òü| æ _ í}¤ ~Ï ó°ô¬ °¬ ±ñø ± ÿ~õì { ¬õì±× °~ ² °ô ~øõ© ~üý ~º ¬º ò©¶ òü ûº ~ýñ» õ ~º ¬² ô±¶ þßü ó· ¼üõ¨ ¨¬ ó ¬¬ óõéù ó~ ¼ýÞ ô òýü ¶¬õ úÞ ó¶ ó~ ÿô óì±Ö ô ÿ° ô ÿ¬õñºõ¨ ú ÿô óíý ¶°ý þõ¨ ú óõéù ó~ ±}¨¬ ¬±· õ óõ ô ±ý ~ñ}»â ¬º úíø -þì ò» ó»ð~ð²±Ö ô¬² ÿ± ²ô° úð º ×ø ó⬲ å°³ ô óøº úÞ þÇü±º °¬ î}¶° ~ÛÎ ú þðùñ ó³ýñÞ êì ½±}¨¬ úÞ ¶ û~º þ° úðõã óãñí¶ ûº ~ðú}Ö±â ~ñ±ø ) ~ø¬þì °~»ø ±ù¶ ú °~ ïð ÿ»Ö ¬°õì °¬ ³ýð úñýíù{ úÞ óñ¡ð ü ~ü°¬ ¶ û~º ÿ°¬²° òü Î ý¶±Ö ² ¹±{ (~ø¬þíð þ¥ýÂõ{ ó éÎ ¬°õì°¬ ò©¶ òü ý¶±Ö ×â ô~ ò ú { ±¶² ~ð¬ úÞ ~ü ð ô ~ðô°þì î}¶° ë Û}¶ ú ô± þ òýì²±¶ ó óâ°³ ô óãñí¶ ûº ± ¶ òýñ ±â : ú Þ ~ ñ ñ Þ þ ì ï | ç Î _ ñéÎ îüõ{ ûõ©ßýð ì±ùº òü°¬ îüõ{ ÿ° ô óì±Ö ú û¬õ}¶ ¶õ{ óì±Ö ±ü² ú}¶õ¨ô ò{ ¶õ{ ó ó ô ó~ñí° ±¶ :úÞ ° þøº û¬õ𨠲 ÿ³ýãð×㺠~ð²±Ö ±ùº û²ô óõ{þì úðõã þÖ±Æ ² ¬õ ë¶ àü õ¡íø ~º ûì àü õ ¬õ ë² î}¶° ± óõ ½± Ö±â óâõ  ~º ë¶ ú¶ õ Ö±â óßý ô ±ý{ ë¬ îñ ú ¬õ ð ¸Þ òýì² ó² ~º ë¶ û¬ õ ¬õì² ¬± ð ô ¶°ü úÞ -¢ýø ~ñÞþì ~º° ô ~èþì úñýíù{ óì¬ °¬ ±ù¶ úÞ þüøë¶ ó ëõÆ °¬ ± ¬±Þ óùñ ·ýÞ ³ýãð×㺠±· òü°~ ~¶± þíð ¸Þ ±ãü¬ ² ÿ°ý· úÞ ¶ þð}¶¬ °¬ îùì °ý· ïù ÿøúÇÛð ² þßü û~ñø¬ ó»ð úé ·ì òü
.¶ û~º û~ý ±ãü~ßü°ñÞ °¬ ô Üé¨ ÿúð¬}¶ þ}¶¬ û±ý ô Ö±Ê ó ÿ³ ô ±¾ñÎ òýíø °¬ ~ð²±Ö þ¶ñº² ±± °¬ ° î}¶° ìôÛì þé¾ éÎ ô¬ ² þßü ~ü û~ð°ãð û~ýÛÎ ú é¾ô ÿ±ì òÆô ú »â² ² ¸ î}¶° úßñü ïô¬ ú}ßð 3.¬±Þ õô· òü²Ò úÏÚô òü ÿ± ô úñýíù{ ô î}¶° é¾ô °¬ |_æí}¤ úý}ð °¬ 4.~ñÞþì óùñ úíø² úñýíù{ ° ¬õ¨ :~¶°þì óì±Ëð ú êýè¬ àü ÈÛÖ î}¶° ÿ°Þóùñ ï²|æ ³ýð ûº ²õì °~ ó® ² ±ýÒ _ |æí}¤ þð±ü ±ýÒ ÿ±}¨¬ þð±ü þðõéù é¾ô ÿ± ô ¬±ýã û² ûº ±ùõñì ² ú¬ô° ô¬² ÿ± ¬õºþì °õ ì ë² úßñü íÞ .¶ û¬õ û±í÷ úßñü ÿ± ô × ~ ñ ý ð ó ± ü ² ó Þ ± { ÿ ¬ Î è ¤ ° ¬ ú Þ ± @ ¬ ° ¯ ã ± ¶ » ° þ ð õ ì ² û¬õ ±øõº òÆô °¬ ±}¨¬ ìÚ þ}é¾ô òýñ úì²|æ ~º ú}º¬ þð±ü þ}ýøì ³ýð ô¬² @¬õºþíð êÛ}ñì ±øõº ðõ߶ ê¥ì ú ó² ùñ{ úð úñýíù{ ô î}¶° é¾ô °¬ úßð ë¤ 5.¶ ¬õºþì ±Â¤ Øé¨ð ~ð²±Ö úÞ ð { ~ñÞþì ~ý þð±ü ~ þüõ¨ ³ýð ó»}é¾ô û±í÷ úßé :¬²} ¬õ¨ ÿ°~ òýì²±¶ ú òíº¬ ~¥}ì ô ¬±ýã ¶¬ ú §|ç¶ °~Ú ú þý}¶¬ ÿ± ý¶±Ö ¬° © ú òì óõñÞ ÿü°¬ õ¡íø ° º¬ îñÞ ò}Öü þð°õ{ ó°õ¶ :¶ û¬õ îø óýðãñí¶ úÒ~Ò¬ ô úõ{ ¬°õì úé ·ì òü _ |æí}¤ :~ññÞþì û¬×}¶ ó»üø¶ ò}¨¶ °¬° ÿ± óõý¤ ² úé¾Ö|ç ¼¨° ~ñ}Öü ° ¼¨° ±ì º¬± õ ~ñ}Ö}» ¼ð¬±Þ ~ñ ÿõ¶ ±ùº ú óüõ ~𬱠ô ~ñ}ֱ⠱ù ~ñ}· ¼¨° ² àü ±ø þíø :¬±þì ïð î}¶° ú êüí{ êü|æ¬ ² þßü óõñÎ ú ó ² ³ýð úñýíù{ ô °â¬±Þ ±ãì õ{ ² úÞ ±ãü¬ ô °ñÞ °~ð ï°õ þßü ~ð»ð °ô² ô ÿ¬±ì ú ~º õ{ óõ ±ãì °õø ô óõýÞ ±ù ~ø¬ ½±ù¶ :îüõºþì ùð °¬ þèí}¤ ù»ì þÎõð úõ}ì ÝõÖ úðõíð ô¬ °¬ ±ù úíéÞ ¬±°Þ °¬ Ú¬ !¬µð §|ç¾ ¬õ¨ °~ ïð ² þøâ ² ~Ï ±ù¶ |_çì .¬±ýâþì °±Ú ~ýÞ{ ¬°õì ú¿Ú °¬ ø° úÞ þ}ù»ì :~üõâþì û¬² óýø ó}¶ ² °ôãñ óâ°³ ó}¶¬ óì² òü ~ñð² î}¶°² ¬õ òýðõ úÞ ÿ¬µð û¬± ð ¬õ òýü ú òì ² ó¬±Þ óùð þøº ©{ ² ° ý¶±Ö ô ¹ôôÞ ¬±ýâþì îýí¿{ ¬õ¨ ¬µð ÿ±{± òýíø úǶô ú ô :~»Þ ±ü² ú ó°õ{ ô ó±ü
¼º ô ¿º ûö°íº -±ñøúìñé¿Ö
22
±· òì ô ~º °~ î}¶° õ °õ{ þ·Þ þ}ýâ ú ~ü ð ûì ô ~ýº°õ¨ ÿô° ¬õ òºô° õ û|çÞ ¬²ô±Ö± ± û°}¶ .~üíðþíð ÿ~ýÏ úü±Ëð ó~ñ þð±ü óõéù é¾ô ÿ± û~º þ¤±Æ ¼ý ² úìð± úý}ð °¬ þÛýÚ¬ ô òºô° ª¶ îýðõ}ð ûâ¢ýø ~üº 6¶ û¬õ ð û~º þ¤±Æ ¼ý ² ÿú»Ûð ³ý úíø ü ±íÎ àü úÞ ~ø¬þì þ}é¾ô ú ò{ ô ¬õºþì ï¨ ± ó±ü óõéù óù ì @îýý ëõö¶ òü ÿ± :· û~º þ¤±Æ ¼ý ² ú»Ûð óíø ±Ëñì² óõ{þì ° ª¶ ~º ó ó¬±Þ óùñ ú °õ ì :~¶°þì ±Ö õ¨ ÐÚõì ô ~¶°þì óü ú ¶ û~º ± î}¶° °©}Ö ú úÞ þñ» Öý õ¨ ô ï° ÿ ô °ô³¶ |çâ ô à»ì ¬ùñ ô ¶°ý ° ¬ î } ¶ ° ÿ ° ý º õ ø ô þ ø â ¬ õ ¨ ü ±  ¼ ø Þ û ~ ñ ø ¬ ó » ð ó õ é ù ÿ ° ý º õ ø ð ± ± Î º ~ ý Þ { -þì ï|çÎ _ }¤±¾ úñýíù{ úßð ¬õô ±ü² @¶ úñýíù{ é¾ô óõì±ý ÿ±ýâîýí¿{ ÐÚõì ï±Ö ±ì òü°¬ î}¶° ¶ î}¶° óõîø ÿ~ð²±Ö ò}º¬ é¾ô òü ² ¼Ö~ø úÞ ~ñÞ úÞ ± @~ø¬ °¬ ò{ úñýíù{ ¼øõ¨ ú ¶ °õ ì î}¶° ±ãü¬ Ù±Æ ² .~ñýþíð ÿ°õâð :¶ é¾ô òü ô±â °¬ ¼¨° ò}Öü² ~ü¬ û±ù¡ü± óð± î}¶° õ ~ü¬ û±ù ô ¬³ð þ»ð¬ ±ø² þùâ ¬¬ ¼¨° ² úÞ ±ãü¬ ô þø±Ö ³ ï±Ö ¢ü ~ü~ð ú Þ ¬ ¬ ë í } ¤ ó õ { þ ì ( ~ º ± Þ ® ú Þ þ é ü | æ ¬ ¹ ¶ ± ú } è ô ) ú ð ñ ý ~ _ } ·ð þøâ~ü¬ ² ¸ ±ü~Û{ ô ~º û~º úñýíù{ ô é¾ô Î ° ô ÿ°ýºõøð ² þºð é×Ò êìÎ ô¬ ±}»ý .¶ ú}º~ð ó °¬ þð~ñ ¼Ûð
... ±ü~Û{ ¼Ûð þÖߺ~ èÞ
23
î}¶° ú ±ù¶ ~º° ² ÀÚð Î|çÆ ú° .2 ÿ³ýì°õù{ êíÎ òýñ ïð úÞ ð ² ¬õºþì ûâ ï¶ úý º þðõéù ½°õü ² î}¶° þ}Úô :~}Öþì ¬õ¨ ±· ¬ü ú @~ð¬þì ~ýÏ óÞ±{ ² ° þßü óãñí¶ ûº ¨¬ ² òì þÞ¬õÞ ô ~º ô ï°¬ ±· ±ù¶ ¬õ ú}×â úñýíù{ úÞ ¬°ôþì ¬ü ú ±ü² @~ñÞþì °ô¬ ¼üõ¨ ² ° ~ü¬±{ úé¾Ö|ç ì :¶ û°õ¨±ýº ²õñø äñ úÞ ~ð~ð þì±â ó ²õñø äñð ô ïð úâ ~ü ¬±Þ þíø þ· ±øõâ ô °² ¼ì¬}¶±Ö þ·Þ ¶¬ ú ô °¬ì ±
~ñí° ó úÞ ~ì ª¶ òýñ ~ñé ¬¬±â úÞ ~üýð ± þ· ~ðõ© ¬õ¨ ¬³ð ú ° ~ð²±Ö î}¶° úßð îý ² _íé·ì ì 7.~º û¬±ßð õéÒ ó~ñ úñýíù{ ~üº :¶ û¬~ð ²ô± ° ÛýÛ¤ úíø ó»ð òü² õ{ úÞ ~¶ñº ±â °~ ó»ßð¬±â ²±Ö±¶ þ}¶~º ¼üõ¨ àü¬³ð ~ðõ© ~ð¬ õ ¼ü° ¬°¬ ² ¬¬±â °¬ì ë¬ -×㺠~º° ½¬õ¨ óõ¡íø ³ýð ±ù¶ ¶ òßíì úÞ ¬²þì ¹~¤ î}¶° ~üº úð±âô Ï{ °ùÊ .~º û~º ²}íì ô À¨º ó|æ¶îø óýì°¬ þ趬±¨ ¬õô ô ú}º¬ ÿ³ýãð :¶ úé ·ì òü ~üõöì ±ù¶ å±ì ² ~Ï î}¶° ~ñí° á¬õÞ òüÞ ·ð¬ úÞ ~ñéô±¶ õ ¬¬±â ë¶ òü~ û¶ ¬²¶ ô ÿ° ½~ü äñ ú ûý¶ òºô° ²ô° ~ñÞ± òì ú ó±ü ú ±ù¶ úéí¤ .3 ú¿Ú êýé¥{ ÿøÿ°õº¬ ² þßü ú úìñøº °¬ °~Ú ÿ¬´±{ }Þ °¬ þíý¤° þ×Ç¿ì :~·üõðþì ô ~ñÞþì û°º ±ù¶ ô î}¶° °~Ú ò}¨ñº ÿ± ÿ¬´±{ òü°¬ ...¶ û~ý¡ý þ⬶ òýÎ °¬ ±ù¶ ô î}¶° ó}¶¬> ó}¶¬ ÐÚô °¬ °~ Õ±¶ ú þðì² ô Ö° ±· Õ±¶ ú þøâ ~ü Ǩ êìÎ ò}· ô éÆ ° ó ²° ô ³ì° { ·ü±ãð ó~ Øé}©ì ÿüô² ² ~ü úÞ ¶ þÏé ~ñ ÿ°õ»ñì óõ¡íø 8 <.ÿ¬´±{ ±ãü¬ ò}Öü ÿ± ú Ǩ ò}¨ñº ÿ± ú @Öü°¬ àü °¬ :¬°¬ ô×}ì |_çìÞ ýÏÂô ô¬ ±ù¶ ÐÚô °¬ @¶ þ}¶°¬ ÿ° ÿ° òü ïô¬ ýÏÂô °¬ ô ¶ óì±ùÚ ¬õºþì ó±ü þø° °~ °~ü¬ ÿ± úÞ þü þñÏü ýÏÂô :óì±ùÚ ~ ¬²{þì ó±ü ú ý¶±Ö óýø¶ üí¤ úðõ}» ú úÞ þ}Úô þñÏü ú±ø ±ù¶ úÞ ~üþì± òýñ ó}¶¬ ±ý·ì ² @~üþíð ó² ± ÿ³ý ¤±¾ ú ~ñ±ø> .¬õºþì ûñâ ß{±ì ¬õ¨ òÆô ú þ»Þ±ß»è ô ý¶±Ö þ}¶~íø °¬ ô ¶ "þð±ü" ~º ô ó±ü òý òü±ü¬ þñíº¬ ó úßé @¬õºþíð òýÏì þüõ°~ _±¿¥ñì ô ºõ𱶠òü±ñ ó°õ{ ó±ü äñ û³ýãð úÞ ¬õºþì 꾤 úý}ð ó îø ñü °¬ .¶ ó ± þéýè¬ îø ó°õ{ 9 <.¶ û~º ú}Ö±â °Þ ú ±ù¶ ô î}¶° òý þ¿©º ¼ßí»Þ °¬ ÿ¬}¶ ú ô êíÎ þ×ñì ÿøú ñ ² úÞ ¬õº õì þ}·ü ð ±ù¶ ì ÿøú ñ ú ¼ü±â òü±ñ ýèõ ·ì þÖð þøâð ÿ±ýƶ óù °¬ .~º úðøâð êíÎ òü úÞ ~ñ±ø .îüõº êÖÒ :ê íÞ Ù²õ ëõÚ ú .¬õºþíð õ·¥ì úððì±ùÚ ±{å°³ þ¶ñºû°õǶ ïõù×ì àü °¬ úÞ ° ÿ°¬±Þ îýº Ú±ì ~ü>
¼º ô ¿º ûö°íº -±ñøúìñé¿Ö
24
10
<.îýñßð ¬~íéÚ úððì±ùÚ ¬õºþíð êÚ~¤ ü ¬õºþì ±øÊ ±ü±º ¼Ûð °¬ ú¿Ú îËÎ ¼© °¬ ±ù¶ úÞ ·ýð þߺ òü±ñ ó ô ¶ ±Þ® êÚ ú}ßð àü °õ¾ ±ø °¬ ì .¬°õ¨þì ° ±ü±º ü±Ö ú¿Ú þð±Ú óõñÎ ú þñ}·ì û~ÎÚ òü ² ³ýð ±ù¶ ô ¶þð·ð ±ø ý¿©º ² þ»© û~𲶠Èý¥ì úßñü ú}ֱ⠰±Ú óãðãý ØÆõÎ ô ¶·¤ ±ý÷{ ¥{ þÏý Æ °õÆ ú ~ðõ{þì òü±ñ .·ýð .~º ú}º~ð ó±ü ú ·ð ° ï²|æ þã}· è¬ ô úÛéÎ ó ô ~º ó±ãü¬ ~ü¬ ² î}¶° ÿ°â¬ü û±ùì ó¬õ óùñ .4 ±}¨¬ óõ·ýâ ú °~ ó»ð óõñÎ ú { ¬°¶þì ô ú ÿúðãü û±ùì úñýíù{ Ñô ïãñø î}¶° "û±ùº óù °~ð" ô û~º ú}¨ñº û±ùì òü úÞ ð ² .¬~ñ ¬°ô ~øõ¨ ýð¬ ú úÞ ±· ÿô² ü ô úÞ ~ð~ýíÖþì úíø _ñ íÇì ¬õ ú}· ~ð²±Ö ÿô² ú ° ó ~} óíø² úñýíù{ ±â ¶ û¬õ ¶ û¬±ßð ° °Þ òü ¸ @¬±Þþíð ëõö¶ °~ ó»ð ô ïð ûö°°¬ ³ýð ±ù¶ ô ¶ î}¶° ~ð²±Ö : ¬ ° ¯ â þ ì ½ ° ý } ¨ ° ¬ ° û ± ù ì ó ± ü ú ± ù ¶ Þ ± ¤ ï ã ñ ø È Û Ö ý ¶ ± Ö î ý ² _ |æí}¤ ô ï°¬ ² ¹õÞ ²ô ¶õ¨± õ ï°¬ì «° ô¬ óõ¨ ² ± ~ìý ·© òì ò}Ö° ² ¼ð þíø · òì ÿô² ± û±ùì þßü °â¬ü °~ ² òüÞ ×â ±ì °Þ ú ~ü þÞ { òý ô °~ :úÞ ~üþì °Þ ú þðì² û±ùì ì »â °ßý úÞ ~º ±â°Þ óõñÞ »â °õ¨ °~ î» ¼ý ±· ý¤ ï¬ òý· ô { úÞ ¬°¬þì ô ° ±ù¶ úÞ ÿú}×âð êüæ¬ óíø ~üº ·ý éÎ ~ü¬ ² úÞ þü °¬ ¬õ¨ òø±ý ±ü² ³ýð ° û±ùì ¬õºþì Î ~ñßð °ßº ° ½°~ ïð ¬õ¨ :¬~ñ ¶ óùñ ó±ãü¬ îñºõ ² ÿ»ã ~ñ óõñÞ îñºô° ò{ òÞ úãð úñø± ~ü¬ û±ùì ó ô ó}ר ¬»ã õ ~ü°¬± ò}»üõ¨ ± úì úíø °¬ ±ü~Û{ ¼Ûð û~»ð ±Þ® û±ùì ò}º¬ úãð û~ýºõ ÿ± þñºô° þÛÇñì êýè¬ ¢ýø úÞ ð ² .¬õºþì °¬õíð Ù¬¿{ èÚ ... ±ü~Û{ ¼Ûð þÖߺ~ èÞ
25
~ñ¶ñ» ° ±ãü~ßü î}¶° ô ±ù¶ úßñü ² ÿ±ýâõé ÿ± ý¶±Ö ú·ý¶¬ .5 󲱶 ² ±×ð °³ø û¬²ô¬ ¬õºþì ûâ ó±ü ú úéí¤ ÿ± ±ù¶ ~¿Ú ² ý¶±Ö þ}Úô -þì ±ì ô ~}¶±Öþì ô ÿ°ü ú óì° ô óìõø ¼ð°¬±¶ ² ò{ ô¬ þ}¶± ±¶ ú ° ¬õ¨ û~ü²°ô
:~ñ¶ñ» ° ±ãü~ßü î}¶° ô ±ù¶ úÞ ~ðõº ó ² Ððì òßíì ~ýùí{ ±ø ú úÞ ~ñÞ ×â °~ù¶ ±ß»è ó¬±â ú ×ùð ~ðì úÞ ~ü ²° òü úÞ ÿô° ú ô¬ ±ø ~ð° °~ð ô° õ ÿõ û° óíâþ ¬õ ò}íù{ ±· ~ð¬ úÞ ~ü ð ° °~ °~ ±ùì ú ó ô ë¬ ¬~ñ úÞ ¬°õ©è¶ õâ °ô|æ¬ óÞ ±ãì ¬±ì±ýº òü ¶¬ ± ú}»Þ ¬õº ° ±ù¶ ~ü²· ¸ ó ² ° õ¨ ô ± º àü ~ü~ñ ó°õìì úÞ ~üþì ¬õô ú °Ë}ð òü ô ¬õºþì ¬ü ú¿Ú°¬ ÿû²{ û±â ° Î òü ± ¬õ¨ úõð ú ô ~ññÞ ×ü ±· ô °~ Ú|çì ÿ± Ððì ¬ü °¬ þ¶¶ þ»Ûð ý¶±Ö óì° :¶ û~ý¶° êÚ~¤ ú ùð ¼Ûð úÞ îýñÞþì û~ø»ì ì @~ñü³×ý ú¿Ú ÜýéÏ{ ô þâ~ý¡ý : ~ ü ± Ö þ ì ° ± ù ¶ ° à ü È Û Ö ³ ý ð ó ì õ ø ô ~ ñ Þ þ í ð × ü ú ¿ Ú ° ¬ þ » Û ð _| ç ¾ °²°Þ °¬ úÞ óìõø ×â ô~ ° ~ð òì ú î}¶° ¶ û~ý¶° ó°~ð²ì äñ °¬ úÞ ï~ýñº ó±â ²±â ú °ô|æ¬ ó ¬±Þ ú ô ¼¨° þíø ~ðì ¼¨° òü~ ô ¼© ô þ ¬°~ð òßýèô -þì þ}¤ ~ð²þíð ó °}¨¶ ú þð~ñ úíÇè ú¿Ú ² ¼ð°¬±¶ô ý¶±Ö Ù¯¤ ÐÚô °¬ àü ýÒ °¬ ô .¬³ü±âþì ²ì ² ý¶±Ö þñÏü ú¿Ú þé¾ ±ü±º ú¿Ú óü °¬ úÞ îýñý þ¶¶ ¼Ûðô ~ø¬þì °±Ú ±ãü~ßü êÛì°¬ _íýÛ}·ì ° ±· ô °~ ±ü~Û{ ~ñí{°~Ú ·ýðõâ}ð .~»Þþì «° ú ° ¬õ¨ ±ù¶ ú î}¶° þÖ±Ïì² ±ýø ÿ°¬¬õ¨ .6 -þì ô ô ¬±ýâþì °±Ú ±ù¶ ±± °¬ úÞ ¶ þðõéù òý}·©ð ô ~ý¶ ´¬ ó ùãð ±ýø ïãñø { ~ø¬þì óì ° ±ýø ±ù¶ .~ñÞþì óì ÿÂÛ{ ô ¬°õ¨þì ·ßº ì @~ãñ þñºô° ô þÛÇñì êýè¬ ¢ýø óô~ ±ýø ì @~ñÞ þÖ±Ïì ô ú ° ó±ü óðõéù û¶ ô¬ þüô°üô° :~»ü~ðþì ¬õ¨ ¼ý ~Ï ô ~ñÞþì ÿ°¬¬õ¨ î}¶° þÖ±Ïì ² úé¾Ö|ç ±ýø û~ü¬ °Þ ¸ ×â ë¬ ú ±ýâ±ýº õâ ó»ð òì ±â úÞ ¶¬ °ô² á±{ òü~ îüõã ·»ð þðô±·¨ òü ô ëü òýñ
¼º ô ¿º ûö°íº -±ñøúìñé¿Ö
26
òíð ² ô äñ ~ñÞ ±ß»è² ò}éý û° òü ¬³ýãð ± ô ëü ô ± ô Ø}Þ úðõâ òü ± ô ëãñ ú î}¶° ú}»Þ ¬õº ûõ¨ úñýÞ þ·Þ ~ýð ó±ü ² ûº ¹ôôÞ ©{ ±¶ ¬±ýã ú úÞ þñý þðõéù óõñÎ ú ° î}¶° ±ýø .·ýð þÛÇñì _ |ç¾ ±ýø êýè¬ úÞ îýñýþì °¬ ° ô î}¶° ¼Ö°¬ ¼Ûð ~üº ô ~ñÞþì þÖ±Ïì ¶ ú}¶õý ó±ü óýø¶ ÿô¬° ú þâ²{ ±ãü¬ ° àü ±ýø ±ü¯ ðúýõ{ ô êýè¬þ °}Ö° 1 1~ º û ¬ õ ¼ © ï ù è þ Ò ô ° ¬ ò ý ñ ò } ¨ ¶ °¬ úÞ ± @¶ û¬õ ûâ ú}ßð òü ± ³ýð þ¶ô¬±Ö ¬õ¨ _±øÊ .~ñÞþì ï~ð űΠïõº ±ü~Û{ þñý þðõéù ° î}¶° ±ýø úÞ þ}Úô ° òý}·©ð :~ñÞþì û°º ±ü~Û{ ÿ² ú °ô¬ í·Ú òü :~ñÞþì þÖ±Ïì ±ýø ó² ² · ïð þíø ±ü¯è¬ ¬õº øò©¶ óÞ ±ãì ¬õ úðõâ±â¬ ± ±¶ ú ú}ºõð ¬ô³Ö ~øõ¨ úð ~øÞ úð óì±Ö² û¬°ô óýì ú þñ©¶ î}¶° ² úßðþ ¬±þì óü ú ° óðõéù þÖ±Ïì úÞ þ}Úô ° ±ãü¬ ô :~º ×ãð ô ô · °~ ó»ð ×ùð °¬ þ}¶° ó º¬ þíø ¶ ú}¨¶ ¬õ¨ úÞ ÿ²¶ ú þ}ýâ õ{ ¶ ú}¨¬± °Þ òü ² °~ðù º¬ úðõâ±â¬ ú}ºõð úðì² º¯â ~ü ¬°¯â õÞ óñ ú}ֱ⠰±Ú û¬×}¶ ¬°õì ºõ𱶠þÖ¬¿{ ÿ² ÿñÏì ú í·Ú òü °¬ ±ü~Û{ ÛýÛ¤ °¬ .¶
... ±ü~Û{ ¼Ûð þÖߺ~ èÞ
27
î}¶° ¶¬ ú ï²° û~ð´ þÖ¬¿{ ó~º ú}»Þ .7 ú}¶õ¨ð º þßü°{ °¬ ¬ô°þì ±ù¶ ÿô¬° ú òíº¬ û¶ ýÏÂô þ¶°± ÿ± î}¶° ± ûô|çÎ ï²° û~ð´ þÖ¬¿{ å±ì .¬°ôþì°¬ ÿ ² ° ô ÿú±Â ô ¬õºþì ±ýâ°¬ ï²° û~ð´ - þ ì ý Ï Ú õ ì þ â ~ ý ¡ ý ± ô 1 2 .~ñÞþì °ôúéϺ ïÛ}ð ò}Ö±â ÿ± ° ±ù¶  ¼{ úßñü úÞ ¬õºþì ïõéÏì ú¿Ú óü °¬ ±ü² @~ø¬þì ¬± ° ú¿Ú þ¶ñº² ÿø¾±Ö ² þßü ~ü³Ö :¶ û¬õ ±ù¶ ú î}¶° þÖ±Ïì °õìì ï²° û~ð´ óô° òºô° ú °¬ì ³ýð óíø óõéù þßü òì ¬}¶±Ö
¬õ ~ð² °õìð ó ïð Þ ¬õ ~ñ °¬ ² óô° ô ó² òì ú ~üíð ° °~ { ó~ òíð ±ø ú ~ü»â± ò©¶ ~º ú}»Þ óõéù °õìð ó õ ~º ú}»â± ²ô° îø ³ýð ±ì ú¿Ú ±ü¯ ð ñ} ~ðô° ÿ±ýâêߺ °¬ ° ±ü~Û{ ¼Ûð ±ãü¬ ° àü ï²° û~ð´ ó~º ú}»Þ .¬²¶þì °ßº óýð±ü ô ï¶ ú ±ù¶ ÿ°}Ö° ô ÿ±øÊ ÿø ø º ú î}¶° þùõ{þ .8 ï¶ _¾õ¿¨ ô óýð±ü ±ù¶ ÿ°}Ö° ô ÿ±øÊ ú»{± ÿ±ãü¬ ³ý ±ø ² ¼ý ú¿Ú °¬ ú î}¶° úÞ îýñýþì °ý· ~ýÞ{ îÒ° þéÎ ì 13.¬õºþì ~ýÞ{ î}¶° å°³°~ óõéù úñýíù{ úÞ þ{Î|çÆ ú úõ{ ~üº .~ãñþì ±ù¶ ô ~ñÞþì ú éÒ ¬õ¨ ÿø~ü¬±{ ± ü°~{ ú ~ýñÞ ûãð ) ~º û~º Ôè ô õãñ ÿ¬ô² òü ú ±ù¶ úÞ ¶ û¬¬þíð ëí}¤ ¬õ û¬¬ ° ½±ßÖ ~ø~ð û² ~ü¬±{ ú ô ~ñÞ °ô¬ ¬õ¨ ² ° ຠ~ø¬þì ¦ý±{ îø ~üº (1 í·Ú î·Ú óñíº¬ Þ° °¬ ~ð²±Ö ô þº óõéù óù úÞ ±{îýËÎ òü ² þãñð ú ±¨ :¬°²ý ½°õ¿{ _ |ç¾ ¬²¶ ¬õ¨ ó ¶ ²{ô ¨{ ê¥ì ° ¼Þ ᨠô ~ñÞ úéí¤ ñÆô ú û¬°õ¨ õ{ ±· ~ðõ{þíð ô !òßð ~ü¬±{ úð .~º û~ì ° Øé¨ð òýñ ~ð²±Ö úÞ ¶ òßíì±ýÒ îø :~º û¬±Þ ú éÒ ¬õ¨ ÿø~ü¬±{ ± |çí òü ú»ì þ{|çí î}¶° ~üº ô !òßð ຠ.~º °ô¬ ¬õ¨ ² ° ëý¨ ô ±ßÖ ~ºõÞþì ô ~ñÞþì êéÏ{ ²ô° ú¶ ¹ôôÞ ¦ü±¾ °õ}¶¬ îÒ°þéÎ ô ïð ² ÿ°~¶ ±Æ¨ ú ÚÎ ì @~ñÞþì þè¨ úðº ó~ýãñ ² ô ±ùÚ ÿúðù ú ±ãü¬ ° .~ñÞ î}¶° úÞ ¶ ú}ֱ⠰±Ú ó ± ±ü~Û{ û¬° .¬±ýâ °±Ú ±ù¶ êÛì °¬ ¬õºþì °õ ì ¬õ¨ òü ô 14!ïð :¶ ó ò}·ð¬ ~ñìô²° ±ù¶ úÞ ~ñÞ ¬± ð ±ù¶ ÿ³ý ² ÿ°~¶ ÿ± .~»Þþì «° ú ° ¬õ¨ û±ù òü±{óü±Î ±ü~Û{ úÞ ¶þü ¬õ¨ þÖ±Ïì ² î}¶° ÿ°¬¬õ¨ .9 þÖ±Ïì² î}¶° ÿ°¬¬õ¨ ú¿Ú °¬ þ¶ñº² Ððõì² ±ãü¬ þßü ~º ±Þ® úÞ ÿú}ßð ² ±ýÒ ± } Þ ¬ _ |çì .~ðú}·ð¬ ÿ±ýƶ óù °¬ ¬± ð ëõ¾ ² ° ïð Ìפ óÛÛ¥ì ² þ¨± .¶ ¬õ¨ ô ¬Û}Î ² þüøúðõíð ±Þ® ±ñø þ¶ñº úÏì ² þèí } Þ ° ¬ ° õ ó ü ° ò ý · ¤ ± ý ì ° ïð ÿ»Ö óñíº¬ ±Ëð ² ó Êפ ô ïð ¹~Û{ °¬ Øé}©ì ïõÚ þü~} בּì ÿø°ô î}¶° úÞ ¶ û¬¬ ëí}¤ ô ú}·ð¬ óñíº¬ ü ²õì±ì ÿøô±ýð ȶõ{ ó ¤¾ ±ý©·{ ~ýéÞ ~ðõ{þíð úü±Ëð òü ì 15@¶ ú}Ö° û±×Æ ±ù¶ ¬³ð ¬õ¨ ïð ÿ»Ö ² êýè¬ òýíø ú _ðý¤ ³ýð ú ò{ û²° ì ÿ³ ² ó~ðõ¨ ³° ô þÎí} ýÏÚõì ô ïð ²± úÞ ± @~º ¦ý¥¾ ó~ñ óõ¨°¬ ëì óõñÎ ú .¬õºþì û~ü¬ úìñøº°¬ ¶¬ òü ² ÿ¬ü² ÿøúðõíð .¶ û¬õ ò{ :~üõâþì ³ýð ° ½¬~ ïð úßé ¼üõ¨ ïð ùñ{ úð î}¶° óõ¨ ×ø ² ïõ¶
¼º ô ¿º ûö°íº -±ñøúìñé¿Ö
28
... ±ü~Û{ ¼Ûð þÖߺ~ èÞ
29
·ý õ{ ïð ×â ø¬´ ô~ ·ü±â ~ü õ{± ° û~ñü² úÞ îí}¶° òì úÞ ª¶ ¬¬ òýñ îì±ýð ²ô ï¶ ² ô ó}¶¬² :±ù¶ ëõö¶ ª¶ °¬ ±ýø ±ù¶ ô î}¶° ú¿Ú òýíø °¬ ü ô ¸ úÞ ª¶ ¬¬ òýñ ½±ýø ¸Þ °ü ±ì ~ü ð þÞ±{ ú îñì ~ ù¶ ô ±ýè¬ ±ýø îñÞ± ò{² óõñÞ îø° ±¶ û ¬ õ ò { ú ò { ä ñ ° ¬ ï ² | æ _ |æí}¤ (~º ±Þ® úÞóñ ô ) ü° °õì² þßü ïð ï|çÎ úý}ð °¬ óù ÿ°¬¬õ¨ éÎ ~ñÞþì Ññ}ì ¬õ¨ ïð ï|çÎ ² ±ù¶ äñ °¬ î}¶° ± ì @¶ :· ô þ¶í¤ ý¾õ¿¨ ² þßü °¬ ~ü ° óõéù ~ý¶ ´¬ ±ý©·{ ô ±ýø ¬± ð °¬ ° ±ù¶ ÿøÿ°ô|æ¬ Ø¾ô ° òýèô ÿ± î}¶° þ}Úô :~üõâþì õýâ ú ±ù¶ äñ ¬°õì°¬ ¬õñºþì ·ýð °~ý û~ñ»¨° © ±ãì ·ýð °õº¬ °Þ òýñ úð±âô ÿ² ~ü °~ð õì ú ü°¬ õ ÿ ³ý{ ¼{ ï¬ ¬°~ð °ô¬² ~ñý óõ ±ì ¼Ö°¬ °õ¶ ïãñø ú ¬° î{ì ¼è¬ äñ ú ~üýð °~ð ³ý{ òü~ äñ{ °Þ òýñ ò}Ö±â ~ü ð ÿ°ô ïð óðõéù úÞ ~ñÞþì ÿ°Þ ô ¬°ôþì °¬ ó±ü û¶ °â²ô° ² °ì¬ ±ù¶ úßñü þ}¤ î}¶° þãñ å± ô²¶ úü óô¬ ÿ²±¶ êì ~ðõºþì ±Â¤ ¹õÆ ô ïø° ô òýâ±â ô õýâ êì :·ýð ô Øü±¤ ÿ¬°ôíø ÿ± þéýè¬ î}¶° ±Ëð ² ~𲶠ó~ýì úðô° ° ô ô ~ññÞ °ùì ° º¬ ú î}¶° ¬±Þ úãð úíý¨² º¯â °~ðÞ ~ü¬ ° õýâ û° ² òü² û~ñ»¨° ¼¨° ± ² ¬ùð òýø }» úÞ òýâ±â ×â þíø äñ{ ïø° û° ± · þíø äñ ¹õÆ û¬² ± óõ}·â± ú ¬ô² ×â òü~ ó ó~ òü þíø ¬õñº ô úíý¨ ² õ ò}íù{ ·ñì ±ø °Þ òüÞ ×â ë¬ ú ·ñ{ àü þ ²³ý©}¶° òü úð
"û~ý¶°ð þÞ¬õÞ" óõñÎ ú ô ² ±ù¶ ÿøÿ°ô|æ¬ ú Ù±}Î îÒ°þéÎ ¬± ð òýèô ² ¸ ô :~ñÞþì ¬ü ¬»â± ó² î}¶° ±ù¶² ¬ü ¬±Þ þíø ½²± ô |æ² ~ý¶°ð á¬õÞ óù °¬ ¸Þ úÞ ~ü~ð ÿ¬±â ô ÿ¬±ì ±ýº òü~ ~üõ» ¬± ð ² ¶¬ úÞ ~ñÞþì ¬ùñ»ý ô ú ±ù¶ ¬± ð ²ô° òýìô¬ ²Ò °¬ úÞ þìãñø ô þðõ" ° ô ô ~ñÞþì ¬° ° ±ù¶ ¬ùñ»ý î}¶° ~üý ¼ãñ ú ÿ±ãü¬ ¸Þ ~ø¬ û²ô :~ðõ¨þì " ïð èÆ ÿõìð ÿ úÞ ±ù¶ ×â ô~ ÿõâ ô ×â òü~ ³â±ø îü¬õ ð ½ô¬ ¬õ ò©¶ ò}Ö±â þ}»Þ² ½õßì °¬ òü² õ{ ü±Ö ï±ýãð óõ þ}·ø õ{ ±â îÞ¬õÞ òì úð óýì± ïú}· ±íÞ þ}»Þ ú ±ù¶ þðõ êÛ{ ² î}¶° ï|çÞ °¬ _¾õ¿¨ ø°ô ø° ó ² ¸ ú ô ¬± ð ëõÆ °¬ ú óõéù ÿ± .¶ ¬°õì òü°¬ óõéù ý¶·¤ û~ñø¬ó»ð úÞ ¬õºþì ¬ü î}¶° ÿ±ý êÛì°¬ ô û¬õíðþì ó±â ±ù¶ êì þìñíâ ô û¬õì²ð óõõð °²°Þ ú ò}Ö° î}¶° êì ÿ°ô ïð ± ã ü ~ ß ü û ¶ ô ¬ î » ² ° ô ¬ ÿ ú º õ â ° ¬ ú Þ ~ ñ Þ þ ì ¬ ù ñ » ý î } ¶ ° ê ý è ¬ ò ý í ø ú _ |æí}¤ :~ññÞ û²° ì îüõº õ·ßü ú °~ü ² ×â ô~ îüõº ô±íø ô¬ ±ø úâ ¬°ô ú :~ñÞþì ÿ°¬¬õ¨ ³ýð ¬õ¨ þÖ±Ïì² ô îýð î}¶° úÞ ª¶ ¬¬ òýñ îýð ï±ýð ô ï¶ úí©{ ² îø ï±}ùÞ òì ô ·ðõéù ô úÞ ï±·Ö úð îøâ ô ©{ úð äñ °¬ þ}Úô ëì óõñÎ ú .îýñýþì î}¶° ² îø ±ãü¬ ÿøú¿Ú þ¨± °¬ ° °}Ö° Ñõð òü î}¶° ü úÞ ëõö¶ òü ª¶ °¬ ¬ô°þì ó°~ð²ì ûº °°¬ ú ¹ôôÞ àý óõñÎ ú ó°~ð²ì :~üõâþì ¶ ï±Þ òì úÞ ª¶ ¬¬ òýñ ï°õ¨ °~ð ¬õ¨ ° ÿ±Þ ±â °Þ ú îüýð òì ¬õ ô Þ °õ¶ô ¬±â ô ·ðõéù ô úÞ û~ý¶° õð ïñíâ óõéù þüì²°ô² è¨ ² ° ¬õ¨ ïð î}¶° úÞ ¶ À©»ì |_çìÞ ¸
¼º ô ¿º ûö°íº -±ñøúìñé¿Ö
30
.~ð²þì îÚ° ¼üõ¨ ¶¬ ú ° ú¿Ú àü´±{ êìõÎ ² þßü ý{±{ òü ú ô ~ñÞþì óùñ óõ ô
... ±ü~Û{ ¼Ûð þÖߺ~ èÞ
31
¬õ¨ þÖ±Ïì ² ±ù¶ ÿ°¬¬õ¨ .10 ±ù¶ ÿ°¬¬õ¨ ~üº îü¬±íº± ±ù¶ å±ì àü´±{ úÏÚô ÿ± úÞ þéìõÎ óýì °¬ ô ¬±Þ ~ý ÿ~ñ}·ì ÿøúð»ð óõ{ þíð ú¿Ú ¬õ¨ °¬ ó ÿ± úÞ ¶ þéìÎ ùñ{ ¬õ¨ þÖ±Ïì² ¬±â þø¶ ¶ î}¶° ½°~ ~íùÖþì ±ù¶ þ}Úô :~º ê¶õ}ì óíâ ô ¹~¤ ú ~ü °ð ô òý»ð ° °~ ô ~»Þ ±ü² ú °~Ú úßü° ² ° ¹ôôÞ { ¬±þì ½°õü ó±ü ú ô ¬°ôþì ÿ~ð²±Ö óõñÎ ó~ý»Þ á~ü ÿ± ° ¼üõ¨ ÿøþã}·üº ý{±{ òü~ ~øõ¨þì þüõâ .¬²¶ .~ñÞþì ©}ð ¬õ¨ þÖ±Ïì ÿ± úÞ ¶ þð² òü ô ~ñÞ ÷ î}¶° ±Æ¨°¬ ° õìÞ± è ±÷ îø×{õ¶ úìñ»üíð óì±ùÚ "(ó´ ) ë°Þ" êíÎ ±ù¶ °Þ òü ·ý ¶ û¬±Þ á±{ þðõõð °¬ ° ¬õ¨ ÿ°~ úð¨ úÞ (ó´ ) ë°Þ :~ñÞþì þÎ~{ û~ñðõ¨ ô °¬ì { ¬¬±âþì ² òÆõì ú ¶ û~º © ºõ¨ ô °~èõ þÖÞ û²~ð ú þ}Úô ~Ï ë¶ ¬õº ûâ óºÐÂô ² ô ¬²¶ û¬² ×㺠° ùð úßñü ÿ± ì ~ñÞ © ºõ¨ ³ýð ° ½±øõ¨ þÖ±Ïì ° ¬õ¨ þñ¥è ú ô úðõã ë¶ ·ý ² ~Ï ~ð¬þíð úßñü ±Æ¨ ú ±{îùì úíø ² ô °¬ º àü ÿ± ¹ñºð ÿ±Ö·ì óõñÎ ú ¬±ýâþì îýí¿{ ½±·íø ÿø°~»ø îÒ°þéÎ ~ñÞ :¶ êì{ êÚ ó´ ±·íø ü°ì °~»ø .~ñü³â ìÚ ùð àõÞ úð©ðíùýì êì ùð °¬ ¶ °õ ì ï¬ úÞ ·ø ÿ¬°õì þº û¬¬ ± ¨ ° ¬ô°ô ~ü ð ± ±¨ ì> °Þ òü ô ¬°ôþì ó² ± ° ½¬õ¨ î¶ ¬õ» ú}¨ñº ~øõ¨þì ï¬ Úô .~ñÞ êíΠבּì úíø ½õ»ì ½°Þ @·ýð úÞ ¬±ýâþì ½¬õ¨ ú ° þ·Þ úÖýÚ þ}Úô ï¬ .~ñÞþì §õÂô ú îø ° õ{ ¶ òßíì °õÇ ÿû¬±Þ þÖ±Ïì úðãý àü êì ° ¬õ¨ õ{ úÞ ÿú𨠰¬ .~º ~øõ¨ 17 <.·ýð þíè¶ °Þ ø°Þ òü ² àü¢ýø úð úð ~ññßð °}Ö° ø úðãý êì ú ¶ø~ì úÞ ó´ ±øõ¨ ô °¬ì ±ü² @¬±ýâþì ¬õ¨ ú þéíÎ °õ¾ ü°ì þñý¼ý ô ~ñ»Þþì ³ýð ° ô ~ññÞþì ·ýð ú ±¶ ° °~èõ ó±Ö·ì ±}ù þÇü±º °¬ þâ~ð² ú¶õ¶ô ô ~ñÞþì Ý±Ò ° ¬õ¨ °¬ì ¬õºþì ½Ö ÛýÛ¤ ÿ¬ô² ú .~ð²~ðþì úð¨¬ô° ú ° ½~· ~ðõ{þì úÞ ¶ þíùì ú}ßð ÿô¤ úìñ»üíð ± î±}ì úì~Ûì .~»Þþì °¬ ú ° ¬õ¨ ³ýð ±}¨¬ :~º ú}º¬ Ý~¿ì ³ýð ±ù¶ ¬°õì°¬ ·ð óíø ú ~üþì ùð úð¨±Ö·ì ú ½±øõ¨ ô °¬ì ÿõô· ú þ}Úô úìñ»üíð óì±ùÚ ë°Þ> -) ÿ±ãü¬ ²±Æ ú ~øõ¨þì "!ï~ì òì ø" :~üõã ô ~ñÞ °}Ö° ÿ¬Î בּì êì ~ðõ{þíð éÎ òýíø ú ô ·ý ~ð¬þíð îø ½¬õ¨ úÞ ÿ²±Æ ú .~ñß ° °Þ òü (½¬õ¨ Áõ¿©ì ò}Öü ô íéÞ ©}ð °¬ °~Ûð ô ¶ ¶ñì íéÞ ò}Öü û±ùè¬ ½û±ùè¬ úÞ ¶ ¶¬ ² ¾±Ö ±ãü¬ úÞ ~ø¬þì ±¨ ú ~ü¬±{ ô ëíø ½¬õ¨ þÖ±Ïì ÿ± ÿû²{ ÿø±ý Ï{ "°ý}¨ ÿ¬² " êÛì°¬ ÿ~¶ô ¬±ýâþì ¶¬ ú ° êíÎ °ß} "ÐüÚô ÿô±ýð" ô ÿ úô ¬ô°þì 18 <.¬²±Öþì ± °Þ òü ¶ òßíì ~ñ±ø .~ñÞ óùñ ° ¬õ¨ üõø úßñü ± ¬°¬ þ ýÎ °±¾ ³ýð ±ù¶ úÞ ¶ ó è ú}ßð .~º û¬¬ ïð ...ô þã±{þ ü þùõ{þ ÿô° ² ûâ¬õ¨ð °
úõ}ì ° þé¾ ïù{ ô û¬±Þ û³ñì ¬õ¨ ê}Ú ïù{ ² ° þñý óõéù å±ì² ¼ý þÞ~ð ±ù¶ :¬²¶þì ±ü~Û{ ~ý¶° òì² òì ± òüÞ ×â ô~ ~ýéÞ ï¬¬ õ{ ¶¬ ú úðì² » ´õâ òü úÞ þøñâþ òü² õ{ »ß ÿ¬ô² ú ô ~ý»Þ ± ±ì î}¶° ÿ±¶ û±ý¨ô ¬°¯âþì °ñÞ ° ±ü~Û{ úé¨~ì ¶ î}¶°|æ _ í}¤ þñý óõéù úÞ ~üþì°¬ þ}Úô ì :¶ û¬±Þ þÖ±Ïì ô ú ° ¼üõ¨ Øé}©ì Ý±Æ ² ~ñÞþì óíâ ±ü² @~ñÞþì þÖ±Ïì ¬õ¨ å±ì êìÎ ° ÿõ{ î}¶° àðô~ü ² ×â ô~ ÿõ¨~ ² û±ý¨ ±ì þ}»ß ÿíñø° ì¬õ ÿ úðõâ±ø² ÿ² ±ùì û°® àü ~ý ñð úð»ð ï¶ ô ÿ±øÊ ÿøú»{ ú °±ßì ~ýÞ{ ¬°õì² ±ýÒ ±ù¶ ÿά Ù|稱 ì ©}ð °¬ ú}¶õ¨ð ±ù¶ úÞ ~ø¬þì ó»ð òü ô îýñÞþíð û~ø»ì þüíñø° òü ² þ¾¨ ° î}¶° ÿ°â¬ü û±ùì õù¶ ÿô° ² |_æí}¤ úÞ °õÇðíø) @¶ ú}Ö° Ǩ ú ¬õ¨ þÖ±Ïì ½ô° êíÎ °ß} úð~ñìô±ýð ±ü~Û{ îø ñü úý}ð °¬ (¬±þì òý ² ° ó þü°Þ ô ¬~ñþì ¹ è ±ü² .~øõ¨þì ¬õ¨ úÞ ~ð° þì ÿ±ý·ì ú ú}¶õ¨ð ° ô ô ¬±ýâþì ¶¬ ú ° ô°~ºõð ¶õ¨°¬ ÿ± ¹ôôÞ ¬³ð ú ò}Ö° ² î}¶° ~ü¬±{ .11 ¶ û~ý»Þ óõ¨ ô ᨠú ¬õ¨ ¶¬ ú ° ½³ü³Î úºõâ ±ã úÞ ~íùÖþì î}¶° þ}Úô ¹ôôÞ °ý}¨ °¬ úÞ ~ñýþì þüô°¬ ¼©×º ô ¶ û³Ïì ÿô±ýð ² û¬×}¶ ° °Þ |çÎ ùñ{ þñý¼ý þüõâ .¶ ¬¬±ì ¹ôôÞ ² ô°~ºõð ¶õ¨°¬ ¬°õì°¬ úÞ ~¶°þì ±Ëð ú ì @¶ °õ¨ û¶ óâ°³ ô óðõéù ¬³ð ° ô ô ~ñßð ° ¼}¶õ¨°¬ ûº ¶ òßíì úÞ ~ñÞþì ±ü² @¬°¯ã û° °¬ ï~Ú ÿ±}»ý ~ü¬±{ úÞ ~º û~º õì ½°ô±Ò ~üº þ}¤ @¬²¶ êýè® ô ¹ôôÞ ì @~ñÞþì ±ýǨ ±ì òü ïð °õìì ° ²°¬õâ ÑõÂõì ¬ü² °ý· ýíø îÒ°þéÎ î}¶° úÞ ~ñÞþì ¬ùñ»ý ô ¬¬±âþì ² î}¶° ¬³ð ú ²°¬õâ .~ð²þì ²°¬õâ úñý¶ ú ¬° ¶¬ { 19~ñÞþì ¶¬ ¶¬ °~Ûð ô ~ñÞþì þø{õÞ î}¶° îø° òü .¬ô± ¹ôôÞ ¬³ð ú _¿©º ¬³ð ú ¬õ¨ ëô ° óíø ±â úÞ þè¤ °¬ .¬°¶þì ó ±ù¶ ô ¬ô°þì ØÞ ² ¾±Ö ¹ôôÞ ±ü² @Öüþì ð å±ì ² ±ù¶ ô Ö°þí𠶬 ² óì² ~üº ¬õ ú}Ö° ¹ôôÞ ¼üÂÛ{ ¬õ òßíì úÞ ¬õ ê Ú ½²° ô ï±}¤ î}¶° ÿ± °~Ûð ¬õ¨ ³ý{ ô ~ñ{ ÿõ¨ îÒ° ú .¬²¶ òýã챺 î}¶° ¶õ¨°¬ ² ° ô ô° °¬ ô° °~ü¬ ô ¬±ü¯ ° ô°~ºõ𠨬± ú ¹ôôÞ ÛÖõì é °¬ ²°¬õâ þø{õÞ .12 °¬ úÞ ²°¬õâ :¶ þ¶°± êÚ î}¶° ¶õ¨°¬ ¹ôôÞ ×è©ì °¬ ³ýð ²°¬õâ ¬±ßéíÎ óõéù ô ûº òý òßíì úô òü±{úð±~ì ô òü±{úð°~í}¶ý¶ ¹ôôÞ ô î}¶° þé Ú ÿ±ýâ°¬
¼º ô ¿º ûö°íº -±ñøúìñé¿Ö
32
û¬¶ àý àü ¼Ûð °¬ _Ö±¾ ÿúé¨~ì òü±{àõÞ óô~ ° òü ¬õ û¬±Þ °±Ú± ú¥è¿ì ûãü ú úõ{ ô þé Ú ¬±ßéíÎ ú úõ{ ° ²°¬õâ î}¶° _ ñ íÇì úÞ þ褰¬ @¬õºþì ±øÊ ²°¬õâ úÞ ú}º¬ °Ë}ð ô û¬±Þ ©}ð ±ýǨ ±ì òü ÿ± ½ûµüô þÎí}ô þ¶ý¶ ýÏÚõì ô ïý ó¬°ô ô ó¬± °¬ ²°¬õâ úßñü ¬õô .~ñÞ û¬×}¶ ûº ÛÖõì é ÿ± ¬õ¨ ®õ×ð ² °~í}¶ý¶ úÞ ¬¬ ëí}¤ óõ{þì ì (19 û°íº ºõðþ ú ~ýñÞ ûãð ) û~ü²°õð þééÏ{ úðõâ ¢ýø óõñÎ ú ô óñíº¬ Þ° °¬ ±ù¶ |_æô @¶ ú}º~ð ±ù¶ ¬õ ù ú þð~ñ úÚ|çÎ ³ýð ±ý ·ßº ÿ°õ¨ ô ר ³ýð ° ±ýø þñÏü ²°¬õâ ~ð²±Öô ¶ û¬±Þ úéí¤ ó±ü ú úðãý àü õÚ (øþð}·ý¶ ú óü²°¬õâ þßü¬³ð îÒ° þéÎ) þ¶ý¶ ±Ëñì ² :_ýð÷ @¶ û~ý»Þ ~ñ ú ô û¬¬ ó~ñ ú}·ðõ{þíð óü²°¬õâ ú¨º å°³ ± òýì² ó±ü þðõéù ïËð þð}·ý¶ ú¨º ò}Ö±â û¶ þìËð ¼ü° °¬ °~Ú {±ì úé·é¶ °¬ úÞ ¬±ýâþì õÚ þ}Úô Å±Ö òü .~º ~ñüºõ¨ ¶ û~º îýËñ{ þ{Î|çÆ ² þ»© ¹¶ ± êü® ëô~ .îüõº ÜýÚ¬ ±ù¶ äñ ²ô° °¬ :~ñÞþì ·Þ ±ýø ² ±ù¶ úÞ ¼Ö°¬ ¼Ûð
úíý¨ äð°
°±Û}¶ ê¥ì
úíý¨ ¤¾ ïð
üõèô
~ýº°õ¨
þãñé
ûý¶ éÚ
¹ôôÞ
1
êý
ûý¶
¹ôôÞ ¶° í¶
°®õð ¹õÆ
2
±ýº
«±¶
¹ôôÞ í¶
²°¬õâ
3
óüôÞ ¼Ö°¬ + ø¬´
³ ¶
-
î}¶°
4
å±â
òü°²
-
(²°¬õâ ~ð²±Ö) õýâ
5
ûì
~ý¶
-
²± ü±Ö
6
²±â
«±¶
-
(õýâ ~ð²±Ö) û²±â
7
ô îñ ýÏÚõì .¬°¬ °±Ú ²°¬õâ ² ~Ï úé¾Ö|ç ô ï°ù Øü°¬ °¬ î}¶° |æ ëô~ Ü Æ ëô~ ú} è .¶ û~º ëÓº ²°¬õâ ó~ð¨ ÿÃÎ ² ±ãü¬ ò{ ô¬ ȶõ{ ³ýð ëô~ î}×ø ¬ü êìÎ òü±{þé¾ þñÏü °~Ú ÿø¼ßí»Þ úñýì² °¬ ³ýð ° ÿ±ãü¬ ~ñíº²° Î|çÆ 20 .~ø¬þì ú ° ±ù¶ å±ì ÿ¬´±{
... ±ü~Û{ ¼Ûð þÖߺ~ èÞ
33
ô°~ºõð ó¬¬ ² ¹ôôÞ ÿ°¬¬õ¨ .13 ÿ± ô°~ºõð ó¬}¶±Ö ² ô ÿ°¬¬õ¨ ô î}¶° ¶õ¨°¬ ò}Ö±ü¯ ² ¹ôôÞ ÿ°¬¬õ¨ úðÆ}¥ì î}¶° :¬±ýâþì êߺ ÿ¬´±{ û±ýð² û~𲶠ÿøúÛé¤ ² úÛé¤ òü±¨ ±ù¶ ÿô~ì :~}¶±Öþì ïÓý ¹ôôÞ ÿ± òì °¬±Þ ¶ ¬ü ¢ýø ±â òì °íý{ ú ë¬ òÞ úð° þßü
°¬ úÞ ·ýð þ·Þ óíø ô ±ãì @¬°¬ ±Æ¨ ú þõ¨ ú ° î}¶° þé Ú ì~¨ ïí{ ¹ôôÞ ~ðõ{þì ±ãì ~ýìð ó°~ð²ì ²±ì û~ñð}¶ ô ó°ôìø ~ñ û~ñü»â ° î}¶° þü|æ ~ñé úìð ø° óõéù úßñü úð ±ãì ~ñÞ ½õì±Ö ¬õ þð~ð² òýì²±¶ ô¬ òü °¬ úÞ ° þüøº ô ø²ô° ° þøº ©{ ô { þ}º¬î» òü±{àõÞ óô~ ô û~ý¶° ½¬ü±Ö ú øñãñ{ °¬ ø° ô ·üºð °}Ö° ô ú𱶠¬õ¨ ¬±ßéíÎ _ñí ì @¶ û¬±ßð ½õì±Ö úð ¶ û¬±Þ ¼íü~Û{ :¬°¬ ±Æ¨ ú ³ýð ° î}¶° ±ý¨ ·ýÞ ¹ôôÞ ×â ô úÞ ÿ~ýñº ·ýÞ ¹õÆ ¸ ¶ °ü±ùº ô±â û ¬ ± } · â û º ò ø ® ± ° þ â ° ³ ~ ü ¬ ± { ú ü ¶ þ ü õ â ú Þ ð { ú } º ¯ â ô ± ÿ ¬ ü ² ± ý ÷ { °}Ö° òü ô :¶ òíð ³Þ ¹ôôÞ ×â ô~ ò}éý óñ ~ðì û~𲠱⠱{ ô±ýð ú î}¶° » ¬õº ±ì þðíâþ ¬°ô á|çø ~¶° ~ òì ú ô² óì² àü ±â ~ ú ³ ô ½¬ îü²·ð «±Ö óù °¬ ô ~ñâ Þ «º ô ëü ó ô ²± ó ô ±Ö ó~ .¶ î}¶° þé Ú °}Ö° ±± °¬ ô þÏý Æ êíÏè¸ßÎ ¹ôôÞ °}Ö° ÛýÛ¤°¬ :ÿ±ýâúý}ð þ¶°± ú¿Ú ÐüÚô ô ¬õ¤ ~ðô° °¬ ° ±ü~Û{ 訬 ó³ýì îü~ýºõÞ ê Ú ÿø¼© °¬ ~¿Ú ú ó±ü ² î}¶° ô±¨ úÏÚô þñÏü) òü²Ò ¬~üô° ² ±ýÒ úÞ îü¬¬ ó»ð .îýñÞ êýé¥{ô ú ô ~º û~º þ¤±Æ ê Ú ² ·ðõ{þì þ}¤ô º¬ þÚ×{ ±ýÒ ÿ~ðô° ¬õ¤ úýÛ (°ßº ñ} êÚ ±ýÒ ° û~ñü Ú×{ ² þÏý¶ô ¼© úÞ ¬°ô ¬õô ú þ¾¨ ýÏÚõì êýè¬ òýíø ° ½~ð²±Ö úÞ ~º òü ó±ãð ¬õ ð ï²|æ ¬õ û¬±ßð é¾ô úðãý ÿ¬±ì úñýíù{ ±â :¨¶ ½þã}·ô ÿøú}º° òýñ ¬õ û¬±ßð ~º° úðãý òýì²±¶ °¬ ±ù¶ ±â .~ññÞ °ô¬ ÿô ² ú ° °~ ó ﱺ úÞ ¬õº Î ô ¬²} ó ú ¥ìþ úÞ ~ºþíð ·¶ ÿ°~ òýì²±¶ ú ·ð ¬õ¨ ÿ°~ òýì²±¶ óñíº¬ ¶¬ ú¡ü² òýñ òü ~ð²±Ö ~üº ô ¬°¬ ô ~ð²±Ö üõø °ßð àü úÞ ¬¬þíð °±Ú þø° ô¬ ±¶ ± òÆô ô û¬õð¨ òý ° óõéù óù ³ýð ô .Ö±âþíð °±Ú þìô¬ ÿ~Ö ° þèô úÞ þðì² ú¿Ú ÿù}ð °¬ { ~}·ü ûº¬ ±± °¬ þèô Ìפ ±Æ¨ ú úË¥è .~{±±¶ ½ú}¶õ¨ ² ú»ýíø Ù|稱 ûº ¶ û¬±Þ :~º þ¶°± ú¿Ú ¬õ¤ ~ðô° ÿ±ýâêߺ °¬ ³ýð øý¿©º ÿ¬±Ö ÿø鿨 þÖ±Æ ² · êíÎ ¦ý¥¾ ûõýº ©}ð °¬ ° óõ óõéù ÿ ô ¶¬ ±ù¶ þã±{þ ô þðõ ô ~¤ ² ¼ý þì¨ ±ãü¬ ÿõ¶ ² @~ñÞ þÖ±Ïì þÏý Æ ÿúðõâ ú ° ¬õ¨ ~ðõ}ð úÞ ~º Î ô
¼º ô ¿º ûö°íº -±ñøúìñé¿Ö
34
ô (°~ ² ô ÿ°ô¬² ±÷}ì þÎõð ú ~ðõ{þì ùñü úíø ô) .¬°õ© ° óýÖ±Æ ü±Ö úÞ ~º Î ² ô°~ºõð ÿÂÛ{ ü ¸ð}ìð ó×ü±¤ û²° ì °¬ ¬õ¨ ïð ó¬±Þ óùñ °¬ î}¶° °ô±Ò ³ýð ô°~ºõð 붰 ÿ± ûº ÛÖõì é ÿ± ½|ç{ °¬ ²°¬õâ þèí}¤ ÿ°ÞúËÖ¥ì ¹ôôÞ ...ô ÂÛ{ òü °¬ ±¿ñÎ ·¶ ûº ÿ°ÞúËÖ¥ì ü î}¶° ¬³ð ú -±ýÒ úð ô îýÛ}·ì °õ¾ ú úð ùð ÿ± îý}·ðõ}ð úÞ º¬ ¬õô ³ýð ø¬~üô° þ¨± ú} è ô ±Þ® îýÛ}·ì þéýè¬ ú¿Ú °¬ ó ÿ± ú±â) ±ýø ÿ°¬²° úéí ² .îýý þÛÇñì þéýè¬ îýÛ}·ì òý ² ì @¬²þì òì¬ ° Ù¬¿{ 訬 ú º úÞ ó±ãü¬ ~ü¬ ² û±ùì ó¬õ óùñ ô (¶ û~º ¬õ ¬õù»ì êìÞ °õÆ ú Ù¬¿{ ÿ ¬° ú÷¬¤ àü °¬ ÈÛÖ ÿ¬´±{ ÿ±ýâêߺ êìõÎ ô øéÎ .î}¶° ¶¬ ú ï²° û~ð´ ó~º ú}»Þ ú÷¬¤ ² ¬õ ° Î ó ô þßü Ú¬ ú úÞ ¶ þüøëõéÏì ô øéÎ ² þèõ}ì ô û~ý¡ý û±ýð² ÐÚô °¬ ±ü~Û{ òü±ñ -Ïý Æ þì³ ûâ~ü¬ Èý¥ì ô ÷°ô ¼Ûð ± îýÛ}·ì±ýÒ ~ýÞ { ô ~ðû~º û~ý ÿ±ãü¬ ² ¸ úÞ ~ð~ñí{°~Ú óñ ó ô¬ òü úÞ (}ßì òü þº°ãð ô þß ¶ ÿøþâµüô ² ±Ëð Ù±¾) óü±â ±ü¯ ðñ} ÿ~ðô° ° ùð ô ~ð±ýâþì øý¿©º ² ° ó¬¬ ó»ð êíÏè¸ßÎ ú𬲠óõ{ ô î}¶° ÿ¬´±{ Üé¨ °¬ êÚ~¤ ³ýð þ¶ô¬±Ö úÞ ×â óõ{ þì ±Ëñì òü ² .~ð²¶þì úõì :úÞ ~ñÞþì ûõߺ úð~ñ쬰¬ ô ¶ ú}º¯â ¼üíð ú ° úðü±âÏý Æ þøâ~ü¬ °ãð ±ù¶ ¶õ{ °¬±Þ² þ}×㺠ðù ¶°¬ õ{² îø ú}·ßº õ{ ² îø :ø ºõðþ
... ±ü~Û{ ¼Ûð þÖߺ~ èÞ
35
û°ô¬ ±ñø úìñé¿Ö (úèÛì) ± ½ô° ¹¶± ó°~ð²ì äñ ú¿Ú þ¶ñº©ü° ï±ù °õ þè|ç :á.° .1 .32-53 À¾ 1379 ³ý 45 û°íº ~ü~ °¬ ³ýð ó ² ¼ý ô ¶ þè¨ þ èÏ÷ °õñì úìñøº þñÏü @úìñøº ¬³íø úðõíð°¬ ú¿Ú òü ÿ úð׶}ì .2 _ |æí}¤ úÞ ¬±ýâþì õÚ úý居 òü ô îýñýþíð ó ú»ì ÿø°õ¾ ü ú¿Ú òü ² þð»ð ÿ±ãü¬ Ð ñì ¢ýø .· ±ãü¬ ÿøäñø±Ö °¬ ° ú¿Ú ê¾ ÿ ¬° ~ü úÞ ¬°¬ ¬õô þù»ì ÿøú¿Ú ±ãü¬ ÿøäñø±Ö þ¨± °¬ :ú»ì ÿøú¿Ú ¬õô °¬ îùì Ö|ç}¨ þ¨± -äñÖ ïð ú þñý ÿú¿Ú øú¿Ú òü òü±{îùì .~»©þì õÚ ° ±ù¶ ô î}¶° ú¿Ú ÿ~ðô»üõ¨ ú º ô î}¶° úð·Ö ú»{ ûõô ó¬±íº± ó}¶ òý ô ó±ü ÿøúð·Ö ô øòý }Þ Øèõöì .¶ þñü -òº ² ± ù ¶ ú ¿ Ú ê ¾ ° ¬ _ |æí}¤ úÞ ¬±ýâþì úý}ð (õð -þè ô äñý -þè ) úð·Ö ó þñý úðõíð ±ù¶ :¶ ú}Öüþì ð å±ì ú [¹ôôÞ ë¬Ïì] äðô -õ óñíº¬ òü±{ ©¶±¶ ² þßü [±ù¶ -ë¬Ïì ] õð -þè òý ú¶í¤ °¬> ¬õºþì û~ð² ° ±ãü¬ ÿ±âõ ¬ óü¶° ² þßü ú¶õ¶ô ú °~ ¶¬ ú ó~º ú}»Þ ² ¸ ÿô .¬ô°þì °íº ò}¨¶ óõã𱶠ÿ± ±ù¶ ÿô²° òü±ñ .~üþì °¬ þ}º °¬ ² °~ äðô -õ ò}¨~ð± °õËñì ú ô ±ü¯ ðó± ÿúÏÖ ±ù¶ ó}¶¬þ¶ô¬±Ö ú¶í¤ °¬ .¶ Üý Ç{ êÚ õð -þè °Þ _ÛýÚ¬ ¹ôôÞ ô þðõ ÿøë¶ òý}·©ð °¬ î}¶° ó~ð¨ ô ó}·ß¶ ÿøúð·Ö óõéù òü±{¼© ~ýì ô òü±{å°³ .¶ þñü -òº -äñÖ °¬ ì @¬~ñþì ô±Ö óù ² î» ~ñÞ Öô ¬õ¨ þÞ¬õÞ °â²ô° ~ùÎ ú ~ðõ} úßð ² ¼ý ó⬱ì ú þâ~ð² ó~ð¬±â² øõì ² ÿ±âõ ¬ óü¶° ±ü² @¬ô°þì ¼ý ±ãü¬ úðõâ ú |_çìÞ ø°Þ ² ±ù¶ óõ óõéù ó °¬ úÞ ~ñÞþì ÿ±ãü¬ üô° ² üߤ úìñøº °¬ ô°~ºõð ±Þ® ...~ð°¬°õ¨± ÿ± ó±ü ú¶í¤ óðõéù ±ãü¬ ² àü¢ýø ¬°õì °¬ ±ü² @¶ û~ºþì û~ð² û° ±ãü¬ ô ú}Öüþì þüø° å±ì òý ô ó±ü ÿøúð·Ö ô øòý ) .~üþíð êíÎ ú þüõô· òýñ å±ì ² ð ÿô°¬ ú ò}Öü ¶¬
.(92 -93 À¾ ó}¶ :~üþì ð å±ì² ±ù¶ ³ýð ±ù¶ ô î}¶° þü~ðì üô° °¬ ~ð²±Ö ± úðøâð î}¶° þ}Úô üô° òü °¬ úÞ ¶ ó °¬ úìñøº üô° þü~ðì üô° þ¶¶ ô×{ ~ñÞþì éÆ þí{õ{ úð¬ô ÿô±ýð ó ² ° ô ÿ׺ ô ¬õºþì Õ±íý¶ óì¬ ú ¶¬ @~ð²þì  ¬³ü ¬õ¨ °¬ úÞ î}¶° ó~ð¨ úßð ë¤ .þ¶ô¬±Ö ú¶í¤ ÿõ}¥ì °¬ ¶þâ¬}Ö àü ó~º ± þð}¶¬ ±¿ñÎ òü ô þíð ° °Þ òü ±ù¶ ѳð þñÏü óõâúÏÖ úìãñø òü °¬ ~ñøõ¨þì ÿ°ü Õ±íý¶ ² þ ý ¬õ¨ ÿøñãñ{ ú¶í¤ òùÞ óüô° ...¬õºþíð ï¶ ó~ð¨ þð}¶ °ôü óðõ Õ±íý¶ î{õ{ ú ³ýð ÿû°º þ}¤ ô ~ññÞ òü Õ±íý¶ :¶ û¬õ úðõâ òýíø ú üô° ~üº ü ~ð¬±Þ ó± ° þè¨ ÿ òü ¬³ü ô î}¶° þü~ðì ú ô ² ó}¶¬ ô ÿ°ü ú úÞ ¶ þÏý Æ ô ~¶°þì ±¶ ó}¶¬ þÎõÂõì °}¨¶ ûãð³ °¬ þü°ôì ÿô±ýð ² ±ù¶ ô î}¶° þü~ðì üô° ú þøãð ~ýº±Ö ¬»è¬ ) .~üþì ¶¬ þÖߺô ô þü»â û±â ú餱ì .(30-31 À¾ 1377 °ù 35 û°íº ~ü~ û°ô¬ ±ñø úìñé¿Ö ó±ù{ (úèÛì ) þ¶ñº úð»ð ú¡ü°¬ ±}»ý ±ù¶ ô î}¶° ú¿Ú þéÏÖ °}¨¶ ú ô ¬°¬ àü´±{ þì±Ö úÞ ¬°¬ ¬õô ³ýð ÿ±{±¨}ì üô° ú} è þð² þèíº °õ»Þ °¬ òýèõøõÞ ïð ú þðõéù ¶ ~ñè±ü òýì²±¶ ú ÜéÏ}ì úÞ üô° òü °¬ :¶ úý º òýèõøõÞ úÞ ~ýì òü ú ~ñÞþì å°³ ° ô ~ð²±Ö ú×üô .¬õºþì èÒ ÿô ± ô ~ãñþì ú×üô ïð ú õãñ ßéíì ² þßðõ ô û~»ð þð ùãð õ¨ ꤶ úßñü ï± ú °øõñÞ .¬±ýã ÿô ² ° ¬õ¨ ïÛ}ð ô ~»ß ° êüí{ îÒ° þéÎ òýèõøõÞ û±¨|ç .¬±ýã ÿ°¬± ðì±Ö ~ñâõ¶ òýèõøõÞ ² ~øõ¨þì ¶ û~º ¬°ô ú×üô ú ° òýèõøõÞ ô ¬õºþì ¬°ô ú×üô û¶ ² þðõ ñ÷ òýíø°¬ .¬°õ¨þì ~ñâõ¶ ô ¬õºþì þ° ¬õ¨ þ éÚ úÞ ¬°ôþì ¬ü ú òýèõøõÞ .·ýð ¬õ¨ ïð ò}×â ú ²ì ô ì ~¶± þì ° ô ïð °øõñÞ .~ñÞþì õά ¬± ð äð° úíø òýì²±¶ ó °¬ úÞ ~ñÞþì ~ÎÛ}ì ° ¬õ¨ úé¾Ö|ç ì @¶ ú×üô ÿõì äð° îø óõ ÿõì äð° ì @~º ¼ðíùýì úÞ ~øõ¨þì óõ ² ô ~ñÞþì ຠòýèõøõÞ ë¤ ±ø °¬ .¶ òýñòü ó»üøõì þø{õÞ °õ»Þ ² ÑÖ¬ °¬ ¬°¯ã þÚ þ÷±ýì ¼ü± úÞ ¬°~ð ÿ~ð²±Ö ¬õ¨ óõ úÞ ~ñÞþì îù}ì ° ô °øõñÞ ô ² ÑÖ¬ °¬ ~ð¬þì ¬õ¨ óíùýì ° óõ úÞ òýèõøõÞ ì @~ðõºþì äñ éÆô¬ ó°ü±ùº ±ü¶ .~ñÞþì ¶ û¬±Þ ~ñé ¶¬ °ü±ùº ÿô° úÞ òýèõøõÞ ô ¬°¯âþì óýì ú °øõñÞ °ü±ùº óùâð ô ~»Þþì ±ý»íº -þì òýèõøõÞ ¬õºþì ú}»Þ òýèõøõÞ ¶¬ ú óõ úßñü ² ¸ .~ãñ óõ ¬±ýâþì îýí¿{ û° àü ú .(òýèõøõÞ ) .¶ ú}»Þ ° ¬õ¨ ~ð²±Ö úÞ ¬õñº î}¶° ² þ¶ô¬±Ö üô° °¬ :øú¿Ú þìõíÎ ÿõãè ú¿Ú ÿ°}¨¶ ÿøô×{ ô ìù þ¨± ¬õô (_ ýð÷ ÿ±ãü¬ ÿøúðõíð þìí{ òü ô ¬³ü±âþì ²ì äñ ² ý¶±Ö þñÏü @°±º þé¾ êìÎ ±ù¶ ô òü ó± ú ÿ~Ï óüõâ ú¿Ú þ¨± úÞ ÿúðõâ ú .¶ ô×}ì îý¶ñºþì úÞ (úìñøº ¬õ¨ °¬ þ}¤) ~ý ô ô×}ì þì±Ö ì @°~ ú»ì þ}ºõ𱶠úÞ ~ð û¬±Þ Üé¨ ô²± ïð ú ÿ~ð²±Ö ±ù¶ ÿ± ô×{ õ¡íø ¬ô°þì î}¶° äñ ú ý¶±Ö àü±¥{ ú úÞ ¶ ÿ°ô|æ¬ û¬² ±â²± ô²± ó|æÛð °ìõÆ °¬ :~ñÞþì î}¶° ÿø¶¬ úßð ² ê Ú ì @¬°õ¨þì ·ßº î}¶° ² ¬± ð òýìô¬°¬ ô ~ñÞþì ¬± ð óõéù óù ±ù¶ :¬õº ú}»Ò ô²± óõ¨ ú þ»Þþì îø° ½±· þ}»Þ ° ±ù¶ !î}¶° ÿ :¬°ô± ¬ü±Ö ô ¨{ Þ±ì ÿ~ñé ² [ô±ùº ] ô²± °¬ì> :×â @~ü° û~ü¬ ² ຠô ~ñã×ý ¶¬ ² ° ±ñ¨ ô ~º ·¶ ¼}¶¬ î}¶° ¬°¬ ô° Þ ° îéÊ òü ~¨ -êÏè ó ² úð¬ àü Öߺ ° ô ÿô² î}¶° !»ã ° ô²± ÿô² :×â ô±ùº !° ±ù¶ ó»ð îñý !ó² ÿ ÿ~ùì ô ó±ùì (¦ýÂõ{ ô ¦ý¥¿{ úì~Ûì ) þñü~ì ô ÿ°»Ö) <...¬õ û¬¬ ±ù¶ °¬ì ú ¬õ¨ úÞ ~ü¬ ° ø þãñø±Ö ÏèÇì ô þð·ð ïõéÎ ûã»øôµ ó±ù{ òíù { ±ìõýÞ ² ó|æÛð Ðì °ìõÆ ) ±ß»è ×ø .(258 Á 1377 °ù ëô .~ãñþì ý¶±Ö î}¶° Þ° °¬ ô ¬~ðõý þì óýð±ü ÿô¬° ú ô²± .¬±ýâþì ½õÒ °¬ ô ~¶ñº þì ² ° ô²± úÞ ~º úý居 òü ¥¾ ± ÿ±ãü¬ êýè¬ ~ðõ{þì ³ýð ~ü±Ö¬±â ÿ±ì êì ±ãü¬ þ뱅 ÿø±ì ¬õô ÿÃÖ ² û°àü ±ù¶ ¬± ð ² ~Ï ~ü±Ö¬±â úÞ ± @¶ ú}Öüþì ð å±ì² ±ù¶ ú¿Ú ê¾ °¬ .¬õºþì °¨ ú¿Ú ÑõÂõì òü ² ¬õ¨ ÿ °¬ .¶ ó»ð ô ïð þ ô ïñíâ þðõéù ó~ýãñ ² óõéù óù ﱺ ïô¬ éÎ .3
¼º ô ¿º ûö°íº -±ñøúìñé¿Ö
36
... ±ü~Û{ ¼Ûð þÖߺ~ èÞ
37
.×â îýøõ¨ ò©¶ :~üõâþì õýâ ú ¬õñºþì ° ±ù¶ úéí¤ ± ¨ ° òý}·©ð ÿ± î}¶° þ}Úô .4 þßü óãñí¶ ûº ¨¬ ² òì þÞ¬õÞ ô ~º ô ï°¬ ±· äñ úÞ ~ð~ð þì±â ó ²õñø äñð ô ïð úâ ~ü ¬±Þ þíø ¬õ¨ ²° î}¶° úÞ ¶ ó û~ñø¬ ó»ð ÑõÂõì ² õýâ þÎ|çÆþ .¶ î}¶° ¬í}Î Ù±Æ ¶ô¬ ô ¬ì¬ õýâ .¶ ú}º¬ óùñ ³ýð ¼ð·Þ òü±{àü¬³ð ² þ}¤ ° :~ü¬ þõ¨ ú ú¬ô° ô¬² ÿ± ë² ÿÂÛ{ úùõì ïãñø óõ{þì ³ýð ûº ±ùõñì óñ©¶ °¬ ° þð±ãð òü .5 °ü±ùº 󬱩 ×â òýñ °â²ô° ï´¬ òü² ¬õº ì± úÞ äñé ô ±ýº ëãñ² ó±ü õ äñ ú ô ÿ° ú ï~ü°ô óô± ·» þ}ýâ á¥Â² óô~ü±Ö ¶° î©{ ó ² ~ü úÞ î¶±} ë² Ü»Î ² û±ý¨± úÞ ~ü ð ëíø ¬¬±â û~ñãÖ ±¶ ëíø ï¶ °õ ² ô ±ùì ¨¬ ² õ ïýð ² ³ý{ Ôý{ þßü ~ü± ½°¬ì ÿõ¶ ¬±ýâ { ±â ½±¶ ¬¬±â û~ñÞ± ×â² ð° ô õº ± ó±ü ±ùº ~ñÞ ñâ ô { ±ãì ¬¬±â² ô~ :~ñø¬þì óñýíÆ ÿô ú ó¶ñº û°}¶ ô ó~õì úÞ ~ñÞþì ÛÖõì ú¬ô° ô ë² é¾ô þ}Úô ÈÛÖ ô ~ü~ ±}¨ ¬¬ ² ~ü òýñ ~üô¬ ~øõ© òºô° òü úÞ ï¶ °õ ² ô ±ù¶ ¨¬ òü² ïð àýð ô ~ü² ¼ñì± ÿõâ ¼íø ±ì °ý· ¼ýðâ~ð² ¬õ ...±Ö ô òýü îø ~º °ô² ¬õ ó°ü±ùº úö}· ±íÞ ¬õ ó°õ¶ ûñ ó±ü ú ú .·ý𠶬 °¬ þ¥ü±¾ ô ÜýÚ¬ Î|çÆ ý¶±Ö êÛì°¬ óãñí¶ ûº °~Ú ô °~}Ú ó³ýì ¬°õì°¬ .6 ÿøìõߤ ó°³â±¨ òýì²±¶ ô¬ ±ø ô ¶ ú}º¬ ²ô±íýð ú»ì þ}ýÏÂô ³ýð óãñí¶ ~¶°þì ±Ëð ÿ± úÞ ÿúìð°¬ ý¶±Ö ú¿Ú òýíø°¬ úßñü ¬õô ì @~ðû~ºþì õ·¥ì ó»üø°õ»Þ ÿ³Þ±ì :¬±þì ïð þéÛ}·ì òýì²±¶ óõñÎ ú óãñí¶ ² ~}¶±Öþì ±ù¶ ÿ°ô äñ ú ó±ü ©{ ±â úÞ ÿ°ô¬ ² ~ü¶ ± úðì² ·ýð û° þ· òü { ²±ì ó ² ·ýßü ó°õ{ ô ó±ü ô óãñí¶ ¹ ô ô Þ ¶ ¬ ² ° ² ô ± í ý ð þ ø º ¬ ó ì ± Ö ú ß ñ ü ¬ õ ô î } ¶ ° : ¶ û ¬ õ ± { ê Û } · ì ó ã ñ í ¶ ² ² ô ± í ý ð _ |æí}¤ :Ð Æ Îñì ~üº ô þí· °~Ú ô þð~ °ô² ú ß{ ¶ ú}Ö±â å±{ { ô ~º òü² ©{ ±ì å±ì ú û¬ùð ë¬ ô òºõ Ú
á ¹ôôÞ î»¨ ² ï°¬ ± ᨠ»ì àü ú î»ý ¹ôôÞ ú ¬õ¨ þøº ©{ ô { ¬ ÛýÞ ½°~ ô ¹ôôÞ úÞ ¬±Þ ½õì±Ö ~ü ð ô ~}·üþì ¹ôôÞ êÛì °¬ þøâ þ}¤ :¶ î}¶° °~Ú ú û°º ³ýð "¼© { óõéù " ×¾ ô ² ó¬± ïð .~ð°¬ î}¶° ² ° ~ý¶° óãñí¶ ±ùº àü¬³ð õ ~ý¶° óâ°³ ô ûº ú ô² ± ¨ ¼© { õâ û¬ý ~ì úÞ ¼¨° ¶ û~ýì° ô² úâ ±ý©ð ú ÿ°ô¬ ô ¬°¬ ²ýð ØýÏ ûº àü ² ¼ý ÿ³ý ú ë|çÛ}¶ ú þý}¶¬ ÿ± óãñí¶ úÞ ~¶°þì ±Ëð ú úý}ð °¬ ûº úÞ ð { ¬õº ó~ñ ô¬ ë|çÛ}¶ ú ó úÚ|çÎ úÞ ¶ û~º Î ÿ³Þ±ì ìõߤ ë±}ñÞ ô °Ëð û²õ¤ ² ¬°¬ ¬õô óýðãñí¶ °¬ þ éÆë|çÛ}¶ ¬~Ï}¶ ô û±øõ òü±ñ .~ðõ© î}¶° °~}¶ô¬ ° ¬õ¨ _ñéÎ óãñí¶ ¬~Ï}¶ ~ü þ éÆë|çÛ}¶ ÿ± óãñí¶ .¶ úÚ± òü ±ù¶ .¬õº °ôúéϺ { ¶ ï²|æ ÿúÚ± ÈÛÖ ô ð ² ¬õºþì ó±ü ú úéí¤ û¬ì ±ù¶ þ}Úô :¶ þìËð ¬~Ï}¶ òü ¬íð ±ù¶ ô ¬± |æ ° ¬õ¨ þìËð :¬õºþì Ðí ½¬±â ÿ¬ü² û¶ (ó² Ôý{ ) ¶õãñ îø ô (±ùâ ) û¬³øº îø úÞ òíð ô± û~º ú¶ õ¶ ±ø² ó² Ôý{ îø ô ¬õ ±ùâ îø úÞ ° øÿ°Þ~Ö òü±{å°³ ¼ñýì²±¶ þ éÆë|çÛ}¶ û° °¬ ¬õ¨ û~ñü ô þâ~ð² °ü úñýíù{ ~üº±Ëñì òü ² ô :~ø¬þì ó»ð ¬õ¨² ï ú}»â òýñ õ{± úßð þßü ï ú}»Þ õø ±ù² ° ¬±¨ ÐÚô °¬ .¶ û¬±ßð ~ý ° ýÚ° þìËð °~Ú ÿ¬°ôíø óõ{ ²õñø óãñí¶ ú}© ð ô óõ °~Ú ì î Æ | ç } ì ÿ ü ° ¬ ó Ö õ Æ ó º ô ± ¨ õ ì ° ¬ ï ± | æ ô ~ ñ ã Ö þ ì ú þ } » Þ ¶ñì óì² ó~ý¶° ² ¼ý óãñí¶ .~ñߺþì îø°¬ ëõÚ ú úÞ ~¤ ó~ { @¶ óõ þéý¨ _ÏÚô ó±ü ú úéí¤ óì² °¬ ±ù¶ ú¿Ú °±ßì ~ýÞ{ ¹¶± .7 :ý¶±Ö ó¶õ¶ ½~ü ±ýº ÿõ òø¬ ² ²õñø ½~ü ±ý{ ±ý»íº ÿ° þíø .191 -201 À¾ úìñøº °¬ °~Ú ÿ¬´±{ .8 .171 Á èÚ ô °}¨¶ þ¶ô¬±Ö úìñøº .9 .193 Á 1377 ëô ³Þ±ì ±»ð ó±ù{ ± ©ì ¹ Î úí±{ û°õǶ °~Ú Ù²õ ê íÞ .10 þìõíÎ þ»Ö°¬ _|æí}¤ úÞ óüôÞ ¼Ö°¬ þßü :¬°¬ ¼Ö°¬ ô¬ äñ òü°¬ î}¶° óðõéù ±ü¶ Ù|稱 .11 ú}º¬ ÿ°¿¥ð ýßèì ú}·ðõ{þíð _}Ïý Æ ô ú}Ö±âþì °±Ú û¶ óðõéù óõéù °ý}¨ °¬ äñ ±ø°¬ ô û¬õ þð»Þ ¹õìÞ ú¿Ú ] û~º ±Þ® îø ±ãü¬ ÿ ~ñ °¬ úÞ °õÆóíø .ø¬´ ì|çÎ þ»Ö°¬ ÿ±ãü¬ ô ~º ±üõ¿{ ú ¼Ûñì î}¶° ¼Ö°¬ [(79 Á 5 ) «° û¬²ô¬ ú¿Ú ô (79 Á 5 ) ûµýñì ô óµý ú¿Ú (189Á 4 ) óõéù ï±ù °ý}¨ °¬ þ©ü°{ ó°ô¬ °¬ ° àü úéí ² .¶ û~ºþì û¬×}¶ ³ýð ø~Ï þ}¤ ô û¬õ ø¬´ .¬±ýâþì °±Ú ¬³ì±ø û¶ î}¶° úÞ óñ¡íø .~ðû¬±þì ïð þ}º² ú ó ² ô ¶ û¬õ ~ýé ÿ¬õõì ó±ü °¬ ø¬´ úÞ îýð¬þì ø¬´ ± ì û~ð± @¶ Õ±íý¶ î}¶° ó~ð¨ þì¤ î{õ{ þÖ±Æ ² .¬°ôþì °¬ ÿ ° ô ô ~ãñþì þüø¬´ ïõ¶ óõ¨ °¬ ± ø¬´ ±üõ¿{ Õ±íý¶ ±üõ¿{ ÿ ú ± ¸ .¶ û~ìþì ó~ð¨ òü ÿ°ü ú ïô³è ÐÚõì °¬ úÞ ÿ³ýãð ×㺠ø¬´ ~¶°þì á¥Â ú °¬ì ð ² î}¶° ·ð úÞ ô° ó ² ó±Ëñ ¤¾ þ¨± ¶ ú}· ¼Ûð î}¶° ¼Ö°¬ -°¬ì ó°ô¬ ÿø ¶ñì ú úü±Ëð òü þ}¶°¬ ÷ ÿ± ô (76 Á ±ýƶ äñø±Ö) ~ðú}·ð¬ ô þâ¬õð¨ î{õ{ ° ì³è ² @·ýð ÜéÏ}ì ó°ô¬ òü ú î}¶° ±ü² ~º ¦ý¥¾ ó~ñ ~ðõ{þíð úü±Ëð òü ì @~ðû¬±Þ ¬ñ}¶ ÿ°|æ¶ °õ¾ ±ø °¬ .¬õºþíð û~ü¬ ÿ±ì òýñ î}¶° ¬°õì°¬ úÞ ¶ û¬õ ó² òÆõì °¬ ±øõº ìÚ ÿ°|涰¬ì ó°ô¬
¼º ô ¿º ûö°íº -±ñøúìñé¿Ö
38
... ±ü~Û{ ¼Ûð þÖߺ~ èÞ
39
.~ñÞþì üõÛ{ ±ù¶ ô î}¶° ú¿Ú ÿ± ° þñý ú»ü° ¬õô úü±Ëð |_æí}¤ î}¶° ¼Ö°¬ ± ø¬´ ¼Ûð ¬õô ú ò©¶ þüô°~ºõð ² ó ÿ ú ô ¬õºþíð ÿ¬ü Õ±íý¶ ² ±ù¶ å±ì ïãñø °¬ ³ýð ú¿Ú óü °¬ úßñü _¾õ¿¨ ° ¬õ¨ ±Îº êýè ¬ òýíø ú ~üº ô ¬°~ð ¬õô ÿ±ãü¬ ú¿Ú ¢ýø °¬ ûâ¢ýø ó ² ¸ úð ô ¼ý úð úÞ ~üþì óýì :~ø~ ó û°°¬ þ¥ýÂõ{ î}¶° ó² ² úÞ ¶ û~ü¬ ØÊõì ¶õ{ ñâ °¬ úÞ ô°~ºõð ó ² ¶°~ñ{ ~ñÞ ° óã}·¨ Þ :¬±ýã ïÛ}ð óýð±ü ² úÞ ~ñÞþì ¬ü ~ñâõ¶ ±ù¶ ï²° û~ð´ å±ì .12 ï³ ú אּõ¨ ~ñâõ¶ ©¶ þßü ï²° ~ð² ~º ú}»Þ Þ º ó~ °¬ û³ýð þßü îðíð ó±ü ³Þ °¬ ú ° þÞ ¹ôôÞ û~ð² îñÞ ø° ° ~ü±Ö¬±â ô ¬õ û¬¬ óì ±ýø ú :¬õ ú}»ßð ° ¸Þ¢ýø ó±ü ú úéí¤ îÒ° þéÎ ±ù¶ ó ² ¼ý { ² ë¤ òü .~ø¬þíð û° ¬õ¨ ú ÿ~ü¬±{ óýð±ü óõ¨ ò}©ü° ² ô ~ñÞþì úéí¤ ¥ì þ ~Ï ì @¬õ ¬±Þ :·ýð ¬õñºõ¨ °Þ òü ï ú}»Þ þ· òì óýð±ü² ï ú}»Ò êâ óõ¨ ú ° òýì² :¬±íº± òýñ ÑõÚô ý{±{ ú óõ{þì ° ~ýÞ{ ¬°õì .13 :~º ú}º¬ î}¶° úý º ÿ~ð²±Ö ¬°¬ ô²° úñýíù{ (Øè °â¬±Þ ±ãì õ{ ² úÞ ±ãü¬ ô °ñÞ °~ð ï°õ þßü ~ð»ð °ô² ô ÿ¬±ì ú ~º õ{ óõ ±ãì °õø ô óõýÞ ±ù ~ø¬ ½±ù¶ :~º ï¶ úý º ¬°ô ~øõ¨ ýð¬ ú úñýíù{ úÞ ÿ~ð²±Ö ~ñÞþì þñý ¼ý î}¶° ( ¬õ óíü±ð ï¶ ÿ|æ ú ¬õ óíü±Þ ÿõ¨ ô ÿ¬±ì ú :¶ ï¶ ô î}¶° úý º ~èõ{ ïãñø °¬ ±ù¶ ( ¶ î}¶° ò}éý õâ þ}×â õ{ ¶ ï±ýð ±âô ¶±ýº ï¶ ±â õ :~º ¬µð á±{ ~ðõ{þíð ô úÞ ~ñÞþì û°º ±ù¶ äñ ² ~Ï ~ü±Ö ¬±â (¬ ÿ úð óÞ±{² ¬õ¨ õ{ úÞ ðíø ÿ úð óâ°³ òü±Ö ³ úÞ :~ñÞþì û°º ï¶ ô ±ù¶ ú»{ ± ¹ôôÞ ú ½ úìð°¬ îø¬µâ (û ¸Þ ¶ û~ü~ð ô óõ °~ðñÎ ¸ô ¶°õ¶ ï¶ úÞ þ}×â õ{ :~}Ö þì ¬õ¨ ~ð²±Ö ¬ü ú û¬² ×㺠úé¾Ö|ç ¹ôôÞ ïð ó~ðõ¨ ô õýâ ×ý¾õ{ ó~ýñº ² ~Ï î}¶° (ô ~ðõ© úìð ô ~ýñ» õ ò}íù{ ~ðí û±ý¨ ô °Þ ó² ~ü~ñ© óùì² ¬±â ï¶ û~ñðì úÞ óù °~ð ~ì ~ü~ ÿ°õ¶ ×㺠~º ð òü ó⬲ ² Ö±â óõ}ð ¬ü òýñ óÞ±{² þßü óãñí¶ ûº ¨¬ ² òì þÞ¬õÞ ô ~º ô ï°¬ ±· :~ñÞþì Øý¾õ{ òýñ ° ±ù¶ òíº¬ ÿô¬° ú úð º þ»Þ±¶ ² ~Ï î}¶° (²
¶õ©ð ¸Þ òýñ óÞ±{² ³â±ø úÞ ¶° ½|æ ¶ô±¶ °¬±Þ ú ¸Þ ú ~ðíð ó±ü ô ó°õ{ ú ¸ ô ¶°õ¶ ï¶ úÞ þüõâ õ{ :¬±ýâþì °±Ú ±ù¶ ÿô°°¬ô° ° òýèô ÿ± î}¶° þ}Úô (§ «º ô ëü ~ü¬ ° ±ù¶ õ «±Ö þãñ ﶱ óõ ½± :¬±ýâþì ÿ õ{°¬ ±ù¶ û²ñ þ}Úô ° òü±¨ ô (É ×¶ ô ëü ¶ ï¶ úÞ þ}×â õ{ ש ~ì °~ð äñ ² ~º þíÒ ¼üíð ú ° ÿúð¬}¶ Ïñ¾ ý àü °¬ þì|çÞ ÿøûõé òü±{ ü² ² þßü °¬ þ¶°Ö ò©¶ ¬}¶ .14 :¶ ú}º¯â óù °~ð ìð û~º± òýñ óùð ó¬±ãì ò}»â² òü~ ú ²°¬õâ :¶ ú}Ö° °Þ ú þ×ü±Ê þì|çÞ Ïñ¾ ¬õºþì ¬ î}¶° ú Ǩ ²°¬õâ ó² ² úÞ úéí òü °¬ þñÏì ú ) "óùð " äñ ² þð¬±ãüô° ¶ û~º û±ùº þâ°³ ú óù °¬ úÞ ° þìð úÞ ~ñÞþì ¥ý¿ð î}¶° :¬²·ð ( ó¬±Þ ±¨ ïð ó¬±Þ óùð ±ù¶ û²° ì ² Ññ}ì :~ãñþì ±ù¶ ¬õ¨ ïð ó¬±Þ ( ó¬±Þ óùñ ÿñÏì ú ) óùð î}¶° úßð ë¤ ô ïð ó¬±Þ óùð ±ù¶ û²° ì ò}Ö±ü¯ ÿø±ñø û~ß»ð¬ óüõ»ð¬ }Þ òíð ó±ù{ ±ñø þ¶ñº úÏì ² þèí òý·¤ ±ýì °õ óü° .15 . 26-30 À¾ 1354 òü¬°ô±Ö ïõ¶ ü² ±ù¶ ¬õºþì Øü±Ï{ î}¶° ² ±ù¶ °õä °¬ þ}Úô ° ~ñ :~ð²þì ±¶ ±ù¶ ² îø ÿ±ãü¬ ýÎ °}Ö° .16 :~üõâþì~ñ©»ü° ¬°¬ þì ² î}¶° úéÛì ² ° ô úÞ ±ýø õ °¬ ° àü þ}¤ .~üþì  ú ÿ û~ü¬ Þ þãñ ó¬±ì õ{ ÿ û~ýñ»ð ¶ þ äð úÞ ~üð ò©¶ î}¶°² òü~ñ úÞ !~ü»ãð ¼ð¬õ}¶ ± ó² ¬ü ~ü ûãð îñý ½° ¬² ¬¬±ãð óºô±¨ ü°¬ úÞ ¬õ ó~ñ îý ° õ{ ¼ ² ¬õ ó~ñ¨ ï° ú ü°¬ úÞ ÿ² ~ü °~ð ³ ¶ ÿü°¬ õ ÿ ³ý{ ¼{ ï¬ ¬°~ð õ¨ ú ~ü °~ð þâ±ý{ ±¶ }Ö ~»Þ± óýì² Ôý{ õ :~ð²þì à}Þ ° ô ýð ¿Î ·ýð î}¶° Øü±¤ ô ~üõâ þì ±ýø úÞ þìãñø ô º°¬ ÿø ú}×â òü ~ýñ» õ » ¬õíñ ô ÿô° ô ² ¬±Þ óù𠶬 » àü ~ñ{ ½¬² |æ ² ·»ð ÿ ú ~ì ô ~ñã×ý
¼º ô ¿º ûö°íº -±ñøúìñé¿Ö
40
² ½ ° ¬ ì þ } Ú ô ú ð ± â ô @ ¬ ± ý â þ ì ° ± Ú ó ý ð ± ü ê Û ì ° ¬ ± ù ¶ ú Þ ¶ þ ü ø ý Ï Ú õ ì ú É õ ± ì ¬ ° õ ì ò ü _ {~íÎ ² ±{|æ þ·Þ úÞ ° ÛýÛ¤ òü ó~ýñº { ±ù¶ îø ~üº .~üþì ~ô ú ±ù¶ ~ñÞþì Øü±Ï{ î}¶° ú ·ð¬þì úßð óõ ±ù¶ úéÛì ú ó±ü û¶ úÞ ° þ}Úô îü°ôþì ±Æ¨ ú .¬°~ð ~º ½¬õ¨ :×â õ©ð ô °ô±Ò @¶ û¶ òü °¬ ½°~ ¬ü² ëí}¤ ¬±â ±ù¶ ×â òýñ óìõø ú ¬±}¶ ~ü 묲 ú»ü~ð úÞ ó±Þþ ±ß»è òü² õ{ þñý ð ó±â²±â ô þãñ ¬±ì þßü û⬰ô ú ~ü òì ¼ý úÞ ûì ô °õø ~ø¬ ÿ°ü úßðô~ü ±â þ· בּì ô °ý· ·¥ýé¶ þ·Þ îð~ð þìð ²±Ö±¶ òíù ïõ¶ áôµ °»}ð ó±ù{ ~í¤ ë ë|ç úí±{ (úìñ»üíð ) îø×{ õ¶ ± è õìÞ .17 .27 -28 À¾ 1349 .8 Á óíø .18 -þì ýùì ±ù¶ ÿ± þ ¶ñì ±}· ~} î}¶° ¬°¬ þ{ý¤ ½²° ø úýð÷ þ}¤ ô ø úÛýÚ¬ úÞ þÇü±º °¬ .19 ò}Ö° ûõ¥ð Øý¾õ{ °¬ îø þ¶ô¬±Ö :α¶ ~ýÚ óô~ îø ó .¬õºþì ¹ôôÞ °±Û}¶ ê¥ì þø° ûãð ô ~ñÞ :ûº ¬³ð ú ²°¬õâ ¬ °¬±Þ ú ~ ù¶ ~ìý ¬~ ¼ìý ±·ßü ¹ôôÞ ú :î}¶° ¬³ð ú ô »â² è¤ Øý¾õ{ °¬ îø ô ¬ô² »â± ²°¬õâ ~ýñ» õ ¬ °¬±Þ ú ~ì î}¶° ± òýñ ¹ôôÞ ¬³ð ú î}¶° ò}Ö° ûõ¥ð ¬°õì°¬ úÞ þè¤ °¬ @¶ û¬±Þ û¬×}¶ α¶ û~ñø¬ ó»ð ÿø~ýÚ ² . ¬ õ º þ í ð û ~ ü ¬ ÿ ~ ý Þ { :úÞ ¬õºþì ïõéÏì °õÞ¯ì ëô~ Ü Æ .20 ±¾ñÎ ² þßü û¬³øº ô ûº î{õ{ ~ðú}º¬ (...ô å±â ²±â ±ýº êý ) þðõý¤ þí{õ{ úÞ óðõéù êÛì°¬ |_æô .¶ óðõéù ô óøº þ{Û Æ àýß×{ û~ñø¬ ó»ð ÑõÂõì òü ô ¶ û¬õ (...ô ûì ~ýº°õ¨) þðí¶ þÏý Æ û ¬ õ ò ý í ø î ø ý Ï Ú ô ú Þ î ý ð ¬ þ ì ô ) ~ ñ ý ë ô ~ ï ° ù ý Ï Ú õ ì ° ¬ ê Ú ~ ¤ ° î } ¶ ° ¬ ° ¬ ° Ë } ð ± ù ¶ _ ýð÷ :¶ ïñíâ þðõéù ½±Ëð ¬°õì óõéù úÞ ¬õñºþì ±ýø ó² ² þ}Úô ì @(¶ ó ² ë¬ ° ±ù¶ »â þíÒ ó»ð ~ìýð î}¶°² þü úÞ ½°¬ì °~ ² ¬õ û¬¬ ó»ð ½°ô ~ \ð û~ü¬ô ~ü¬ þíø ú è ~ü þíð î}¶° ² þð»ð þé¾ ïÛì ×ø òý °¬ þ}Úô ô ~¶± þì ° û¶ ó±¶ ±ü¶ ó»ð òü ¬õô :~ü»âþì ű}Î ¬¬ ·ýð òüÞ ±ù¶ ×â ô~ ¬ü ¢ýø ò©¶ ÿ¬±ßð î}¶°² óù óõéù ¬õ õÞ þ·Þ óùð ~ðíð °¬ ú¶ óýì ¶±}ùì ô ±ß»è ± úÞ þ}×â õ{ ¶°õ»Þ ±ø ô ²±ì ±ø ó ùãð